Download - Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Β' - Διογένης Λαέρτιος

Transcript

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ

«ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ»

Τ�Μ�Σ B΄

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ

«ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ»

TOMOΣ B΄

BIBΛION B (συνέ�εια) – BIBΛIA Γ, Δ, E

[Φαίδων, Eéκλείδης, Στίλπων, Kρίτων, Σίμων, Γλαύκων,

Σιμμίας, Kέ'ης, Mενέδημ*ς, Πλάτων, Σπεύσιππ*ς, .ε-

ν*κράτης, Π*λέμων, Kράτης, Kράντωρ, \Aρκεσίλα*ς,

Bίων, Λακύδης, Kαρνεάδης, Kλειτ0μα�*ς, \Aριστ*τέλης]

Mετά1ρασις: Nικ0λα*ς Kυργι0π*υλ*ς

\EÈ̤ÏÂÈ·: KˆÓÛÙ·ÓÙÖÓÔ˜ ¶ÔÙ·ÌÈÄÓÔ˜Tίτλ*ς: Δι*γέν*υς Λαερτί*υ «Bί*ι Φιλ*σ01ων» – T0μ*ς B΄

\Eκδ0σεις: ΓEΩPΓIAΔH-«BIBΛIOΘHKH TΩN EΛΛHNΩN»

Yπεύθυν*ς \Eκδ0σεως: Λεωνίδας Γεωργιάδης

Στ*ι�ει*θεσία-Φίλμ-M*ντά5: NÖκ*ς Xατ5ηπέρης

\E6ώ1υλλ*: Δημήτρι*ς MπιλιλÉς

Copyright © Λ. Γεωργιάδης 2009

ISBN: 978-960-316-434-0

SET: 978- 960-316-423-4

Kεντρικc διάθεσις: τηλ. 210 38 15 000

Bι'λι*πωλεÖα:

Σ0λων*ς 114, \AθÉναι T.K. 106 81 τηλ. 210 38 47 347

Kη1ισίας 236, Kη1ισιά T.K. 145 62, τηλ. 210 80 15 113

www.georgiadesbooks.com- e-mail: [email protected]

\Aπαγ*ρεύεται ™ àναδημ*σίευσις ïλ0κληρης j μέρ*υς τÉς παρ*ύσης μελέτης, μb

ïπ*ι*δήπ*τε μέσ*ν, �ωρdς τcν γραπτc ôδεια τ*Ü âκδ0τ*υ j τ΅ν ν*μίμων κληρ*ν0-

μων τ*υ. \Eπιτρέπεται ™ àνα1*ρa στe παρeν 'ι'λί* j στe περιε�0μεν0 τ*υ μ0ν*ν σb

περίπτωσι π*f παρ*υσιά5*νται ρητ΅ς τa στ*ι�εÖα αéτ*Ü.

¶ E P I E X O M E N A

BIBΛION B (συνέ�εια)....................................................................10

9. Φαίδων .........................................................................................10

10. Eéκλείδης .....................................................................................12

11. Στίλπων.........................................................................................20

12. Kρίτων ..........................................................................................28

13. Σίμων.............................................................................................30

14. Γλαύκων .......................................................................................32

15. Σιμμίας ..........................................................................................34

16. Kέ'ης ............................................................................................36

17. Mενέδημ*ς ...................................................................................36

BIBΛION Γ ........................................................................................56

1. Πλάτων.........................................................................................56

BIBΛION Δ......................................................................................154

1. Σπεύσιππ*ς ................................................................................154

2. .εν*κράτης................................................................................160

3. Π*λέμων.....................................................................................173

4. Kράτης........................................................................................178

5. Kράντωρ.....................................................................................180

6. \Aρκεσίλα*ς...............................................................................186

7. Bίων.............................................................................................204

8. Λακύδης .....................................................................................216

9. Kαρνεάδης .................................................................................218

10. Kλειτ0μα�*ς...............................................................................222

BIBΛION E......................................................................................226

1. \Aριστ*τέλης..............................................................................226

– 9 –

Δ Ι � Γ Ε Ν � Υ Σ Λ Α Ε Ρ Τ Ι � Υ

BIOI KAI ΓNΩMAI TΩN EN ΦIΛOΣOΦI�ΑEYΔOKIMHΣANTΩN

BIBΛION B (ΣYNEXEIA)

9. ΦAIΔΩN

105. �O Φα�δων � �Hλε��ς1 �π! �"κ�γ%νεια ε'πατριδ,ν, συνε-λ46θη α":μ;λωτ�ς ταυτ�:ρ<νως μ= τ>ν κατ;κτησι τ?ς πατρ�-δ�ς τ�υ και @πε:ρεCθη νD μ%νFη σ= κακ<6ημ� �Gκ�J �λλD α'τ!ςκατCρθωνε νD δια6εLγPη καQ συμμετε�:ε στ!ν κLκλ� τ�RΣωκρ;τ�υς, Sσπ�υ τελικ;, κατD πρ�τρ�π>ν τ�R Σωκρ;τ�υς,τ!ν UVηγ<ρασαν � �AλκιWι;δης Z � Kρ�των καQ �[ 6�λ�ι τ�υς.�Aπ! τ<τε πλ%�ν \σ:�λε�τ� UλεLθερα μ= τ>ν 6ιλ�σ�6�α. �O�IερCνυμ�ς Uπετ%θη κατ� α'τ�R στ! «ΠερQ Uπ�:?ς»1α WιWλ�� τ�υ,καQ τ!ν εGπε δ�Rλ�. �Eκ τ,ν 6ερ�μ%νων @π! τ! ^ν�μ; τ�υ δια-λ<γων, � μ=ν Z�πυρ�ς καQ � Σμων εGναι δικ�� τ�υJ �μ6ισWη-τ�Lμεν�ι εGναι � Nικας καQ � M�δι�ςJ γιD τ!ν τελευτα��, μερι-κ�Q λ%γ�υν _τι εGναι τ�R A"σ:�ν�υ καQ `λλ�ι τ�R Π�λυα�ν�υJ�μ6�W�λ�ς Uπ�σης εGναι � �Aντμα��ς Z Πρεσ��ταιJ Uπ�σης γιDτ�aς Σκυτικ��ς λ<γ�υς1W μερικ�Q λ%γ�υν πbς εGναι τ�R A"σ:�-ν�υ.

T!ν διεδ%:θη � Πλε�σταιν�ς � �Hλε��ς καQ τρ�τ�ι μετD �π’α'τ!ν περQ τ!ν Mεν%δημ�ν τ!ν �Eρετρι%α καQ τ!ν �Aσκληπι;δητ!ν Φλι;σι�, π�a πρ�%ρ:�νται �π! τ>ν σ:�λ> τ�R Στ�λπων�ς.cEως α'τ�aς πρ�σηγ�ρεL�ντ� �Hλιακ��J �π! τ!ν Mεν%δημ�_μως καQ UντεRθεν dν�μ;σθησαν �Eρετρικ��. ΓιD τ!ν Mεν%δημ�θD �μιλ4σωμε στD eπ<μενα, δι<τι κι� α'τ!ς @π?ρVε θεμελιωτ>ςμιfς ν%ας 6ιλ�σ�6ικ?ς κατευθLνσεως.

– 1 1 –

1W. �H UV4γησις τ?ς Uκ6ρ;σεως α'τ?ς δ�δεται στ>ν Wι�γρα6�α τ�R Σ�μων�ς(κε6. 13�ν).

Δ Ι � Γ Ε Ν � Υ Σ Λ Α Ε Ρ Τ Ι � Υ

BIOI KAI ΓNΩMAI TΩN EN ΦIΛOΣOΦI�ΑEYΔOKIMHΣANTΩN

BIBΛION II

9. ΦAIΔΩN

Φαδων �Hλε��ς, τ�ν ε!πατριδ�ν, συνε"λω τ#$ πατρδικα% &ναγκ"σθη στ$ναι *π� �+κ�ματ�ς- /λλ0 τ1 θ�ρι�νπρ�στιθε%ς μετε��ε Σωκρ"τ�υς, 2ως α!τ1ν λυτρ�σασθαιτ��ς περ% �Aλκι�ι"δην 3 Kρτωνα πρ�4τρεψε- κα%τ�!ντε6θεν *λευθερως *7ιλ�σ87ει. :Iερ�νυμ�ς δ� *ν τ;�Περ% *π��$ς (Hiller, fg. I) καθαπτ8μεν�ς δ�6λ�ν α!τ1νε=ρηκε. διαλ8γ�υς δ> συν?γραψε γνησ�υς μ>ν Z�πυρ�ν,Σμωνα, κα% διστα@8μεν�ν Nικαν, M�δι�ν, Bν 7ασ τινεςA+σ�ν�υ, �C δ> Π�λυαν�υ- �Aντμα��ν 3 Πρεσ��τας- κα%�Dτ�ς διστ"@εται- σκυτικ��ς λ8γ�υς- κα% τ��τ�υς τιν>ςA+σ�ν�υ 7ασν.Δι"δ���ς δ� /υτ�6 Πλεσταιν�ς �Hλε��ς, κα% τρτ�ι /π�α!τ�6 �C περ% Mεν?δημ�ν τ1ν �Eρετρι?α κα% �Aσκληπι"-δην τ1ν Φλι"σι�ν, μετ"γ�ντες /π1 Στλπων�ς. κα% 2ωςμ>ν τ��των �Hλιακ�% πρ�σηγ�ρε��ντ�, /π1 δ> Mενεδ�-μ�υ �Eρετριακ�- περ% �D λ?G�μεν Jστερ�ν δι0 τ1 κα%α!τ1ν κατ"ρ�ειν αCρ?σεως.

– 1 0 –

1. TD λ�γα @π�λε�μματα τ,ν διαλ<γων τ�υ μαρτυρ�Rν _τι τ>ν 6ιλ�σ�6�ατ>ν Uνν��Rσε hς iνα μ%σ�ν θεραπευτικ! τ?ς ψυ:ικ?ς �ρρCστιας, hς �δηγ!στ>ν �ληθιν> Uλευθερ�α.

1α. �Eπ�:> εGναι νD διατηρ�Rμε τ>ν κρ�σι μας, Uπειδ> δ=ν εGναι δυνατ!ν νDk:ωμε �κριW? �ντ�ληψι μ= τQς α"σθ4σεις Z μ= τ!ν ν�R.

105

10. EYKΛEIΔHΣ

106. �O E'κλε�δης1γ κατ4γετ� �π! τD παρD τ!ν �Iσθμ!νM%γαρα2 n, κατ� `λλ�υς, �π! τ>ν Γ%λα (τ?ς Σικελ�ας), _πως�να6%ρει � �Aλ%Vανδρ�ς στQς «Διαδ�:%ς» τ�υ. Xρησιμ�π�ι�Rσετ>ν 6ιλ�σ�6�α τ�R Παρμεν�δ�υ καQ �[ oπαδ�� τ�υ πρ�σηγ�ρεL-�ντ� Mεγαρικ��, kπειτα �Eριστικ��, καQ �ργ<τερα Διαλεκτικ��.T! τελευτα�� ^ν�μα τ�aς τ! kδωσε πρ,τ�ς � Δι�νLσι�ς � Xαλ-κηδ<νι�ς, γιD τ!ν λ<γ� _τι παρ�υσ�αpαν τD Uπι:ειρ4ματ; τ�υς@π! μ�ρ6>ν Uρωταπ�κρ�σεως. Σ� α'τ!ν κατ%6υγαν, κατD μαρ-τυρ�αν τ�R �Eρμ�δCρ�υ, � Πλ;των καQ �[ `λλ�ι 6ιλ<σ�6�ιμετD τ!ν θ;νατ� τ�R Σωκρ;τ�υς, 6�Wηθ%ντες τ>ν dμ<τητα τ,ντυρ;ννων. A'τ!ς διετLπωνε τ>ν γνCμη _τι τ! �γαθ!ν εGναιiνα, τ! �π���ν qνα �π�καλε�ται διD π�λλ,ν oν�μασι,ν. Δι<τι`λλ�τε τ! oν�μ;p�υν 6ρ<νησι, `λλ�τε θε<ν, `λλ�τε ν�Rν, καQτ�R �π�δ�δ�υν καQ `λλες oν�μασ�ες. �Eκε�να τD �π��α �π�τε-λ�Rν �ντ�θεσι πρ!ς τ! �γαθ! τD Uκ4ρυττε hς �νLπαρκτα,λ%γων _τι δ=ν @π;ρ:�υν.

107. KαQ �ντ%κρ�υσε τQς �π�δε�Vεις Uπιτιθ%μεν�ς ^:ι κατDτ,ν πρ�τ;σεων �[ �π��ες λαμW;ν�νται hς W;σει τ?ς �π�δε�-Vεως, �λλD κατD τ�R συμπερ;σματ�ς. KαQ �ν%τρεπε τ!ν συλλ�-γισμ! τ!ν καταρτιp<μεν� UπQ τP? W;σει συγκρ�σεως στηριp�μ%-νης ε"ς �μ��ας περιπτCσεις λ%γων _τι � συλλ�γισμ!ς α'τ!ςσLγκειται UV �μ��ων Z UV �ν�μ��ων περιπτCσεων. KαQ UDν μ=νσLγκειται UV �μ��ων, πρ%πει νD περι�ρισθ,με σ’ α'τD τD sδιατD πρ;γματα, :ωρQς νD Uκταθ,με καQ στD πρ;γματα τD �π��απαρ�υσι;p�υν μ�αν tπλ? �μ�ι<τητα. �EDν δ= σLγκειται UV �ν�-μ�ων, u σLγκρισις εGναι _λως περιττ4. �O T�μων kσκωψε α'τ>ντ>ν Uριστικ4 τ�υ δι;θεσι, πρ�σW;λλων πλαγ�ως καQ τ�aς`λλ�υς Σωκρατικ�Lς, διD τ,ν eV?ς στ�:ων:

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 1 3 –

2. �Yπ?ρ:αν καQ `λλα M%γαρα, στ>ν Σικελ�α.

EYKΛEIΔHΣ

E!κλεδης /π1 Mεγ"ρων τ�ν πρ1ς �Iσθμ;�, 3 Γελ��ς κατ�*ν�υς, Pς 7ησιν �Aλ?Gανδρ�ς *ν Διαδ��α�ς (FGrH 273 F87)- �Dτ�ς κα% τ0 Παρμενδεια μετε�ειρ@ετ�, κα% �C /π�α!τ�6 Mεγαρικ�% πρ�σηγ�ρε��ντ�, εQτ� *ριστικ�, Jστε-ρ�ν δ> διαλεκτικ�, �Rς �Jτως Sν8μασε πρ�τ�ς Δι�ν�-σι�ς T Xαλκηδ8νι�ς δι0 τ1 πρ1ς *ρ�τησιν κα% /π8κρισιντ��ς λ8γ�υς διατθεσθαι. πρ1ς τ�6τ8ν 7ησιν T :Eρμ8δω-ρ�ς (Zeller, p. 18) /7ικ?σθαι Πλ"τωνα κα% τ��ς λ�ιπ��ς7ιλ�σ87�υς μετ0 τUν Σωκρ"τ�υς τελευτ�ν, δεσαντεςτUν Sμ8τητα τ�ν τυρ"ννων. �Dτ�ς Vν τ1 /γαθ1ν /πε7α-νετ� π�λλ��ς Wν8μασι καλ��μεν�ν- Tτ> μ>ν γ0ρ 7ρ8νη-σιν, Tτ> δ> θε8ν, κα% [λλ�τε ν�6ν κα% τ0 λ�ιπ". τ0 δ� /ντι-κεμενα τ;� /γαθ;� /ν#�ρει, μU εQναι 7"σκων.Tα�ς τε /π�δεGεσιν *νστατ� �! κατ0 λ�μματα, /λλ0κατ� *πι7�ρ"ν. κα% τ1ν δι0 παρα��λ$ς λ8γ�ν /ν#�ρει,λ?γων ]τ�ι *G Tμ�ων α!τ1ν 3 *G /ν�μ�ων συνστασθαι-κα% ε+ μ>ν *G Tμ�ων, περ% α!τ0 δε�ν μ^λλ�ν 3 �_ς Bμ�ι"*στιν /ναστρ?7εσθαι, ε+ δ� *G /ν�μ�ων, παρ?λκειν τUνπαρ"θεσιν. δι0 τα6τα δ> κα% περ% α!τ�6 τα6τ" 7ησιTμων, πρ�σπαρατρ�γων κα% τ��ς λ�ιπ��ς Σωκρατι-κ��ς (Diels 28)-

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 1 2 –

1γ. Δ=ν πρ%πει νD συγ:%εται μ= τ!ν μαθηματικ! E'κλε�δη �π! τ>ν �AλεV;ν-δρεια.

106

107

�Aλλ0 δ>ν λ�γαρι"@ω α!τ��ς τ��ς 7λ�αρ�υς,�4τε καν?ναν [λλ�ν �4τε τ1ν Φαδωνα,Tπ�ι�σδ�π�τε κι� `ν εQναι α!τ1ς �4τε τ1ν *ριστικ1E!κλεδη, π�� aσπειρε στUν ψυ�U τ�ν Mεγαρ?ωντUν λ�σσα τ$ς *ριστικ$ς συ@ητ�σεως.

108. |Eγραψε iVη διαλ<γ�υς: τ!ν «Λαμπρα», τ!ν «A+σ�νη»,τ!ν «Φ�νικα», τ!ν «Kρτωνα», τ!ν «�Aλκι�ι"δη» καQ τ!ν «�Eρω-τικ8». �Aπ! τ�aς διαδ<:�υς τ�R E'κλε�δ�υ εGναι καQ � E'W�υλ�δης� Mιλ4σι�ς, π�a kγραψε @π! Uρωτηματικ>ν μ�ρ6>ν π�λλD διαλε-κτικD Uπι:ειρ4ματα, τ!ν «ψε�τη»3, τ!ν «κρυμμ?ν�», τ>ν«�Hλ?κτρα», τ!ν «σκεπασμ?ν�», τ!ν «σωρτη»4, τ!ν «κερασ78ρ�»καQ τ!ν «7αλακρ8». Γι� α'τ!ν τ!ν 6ιλ<σ�6� iνας κωμικ!ς π�ιητ>ςγρ;6ει:

:O *ριστικ1ς E!��υλδης, π�� /ν"μεσα σ> κ?ραταπρ�?�αλλε τ0 σ�7σματ" τ�υ, κα% μ> τ0 δ$θεν σ��αρ0*πι�ειρ�ματ" τ�υ *μπ?ρδευε τ��ς ρ�τ�ρες, a7υγε μα@ μ>Bλη τUν κ�μπ�ρρημ�σ�νη τ�6 Δημ�σθ?ν�υς.

ΓιατQ 6α�νεται _τι τ!ν εG:ε διδ;σκαλ� καQ � Δημ�σθ%νης, γι�α'τ! καQ διCρθωσε τ>ν Uλαττωματικ> πρ�6�ρD τ�R ρ. �OE'W�υλ�δης nσκησε καQ �δι;λλακτη π�λεμικ> κατD τ�R �Aρι-στ�τ%λ�υς καQ π�λλD kλεγε γιD νD τ!ν δυσ6ημ4σPη.

109. MεταVa τ,ν `λλων μελ,ν τ?ς σ:�λ?ς τ�R E'W�υλ�δ�υ~ταν καQ � �AλεV�ν�ς � �Hλε��ς, π�a γιD τ>ν μεγ;λη Uριστικ4 τ�υ

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 1 5 –

λ�υθ4σωμε νD συμπερα�νωμε �περι<ριστα καQ �λληλ�διαδ<:ως τ>ν �λ4θειακαQ τ! ψ%μα (A. Lalande, ΛεVικ!ν τ?ς Φιλ�σ�6�ας, kκδ. «ΠαπLρ�υ» 1957, σ.1689). Στ! sδι� λεVικ! Wλ%πε καQ τD �ναγρα6<μενα στ>ν λ%Vι Σωρ�της (σ. 1451)π�a "σ:L�υν καQ γιD τ! σ<6ισμα τ�R «6αλακρ�R». �Eπ�σης Wλ%πε καQ τD σ:<-λια τ?ς Γαλλικ?ς Uκδ<σεως τ�R παρ<ντ�ς kργ�υ @π! τ�R καθηγητ�R R.Genaille.

4. �O σωρ�της Z συλλ�γισμ!ς τ�R σωρ�R nθελε, κατD τ! παρ;δειγμα τ�RZ4νων�ς, ν’ �ναιρ%σPη τ>ν π�λλ<τητα τ,ν ^ντων.

/λλ� �4 μ�ι τ��των 7λεδ8νων μ?λει, �!δ> γ0ρ [λλ�υ�!δεν8ς, �! Φαδων�ς Bτις γ?νετ�, �!δ� *ριδ"ντεωE!κλεδεω, Mεγαρε6σιν cς aμ�αλε λ�σσαν *ρισμ�6.

Διαλ8γ�υς δ> συν?γραψεν 2G- Λαμπραν, A+σ�νην, Φ�-νικα, Kρτωνα, �Aλκι�ι"δην, �Eρωτικ8ν. τ$ς δ� E!κλεδ�υδιαδ��$ς *στι κα% E!��υλδης T Mιλ�σι�ς, cς κα% π�λ-λ��ς *ν διαλεκτικ#$ λ8γ�υς &ρ�τησε, τ8ν τε ψευδ8μεν�νκα% τ1ν διαλανθ"ν�ντα κα% �Hλ?κτραν κα% *γκεκαλυμμ?-ν�ν κα% σωρτην κα% κερατνην κα% 7αλακρ8ν. περ% τ��-τ�υ 7ησ τις τ�ν κωμικ�ν (Meineke iv, pp. 618 sq. = 294

K.)-

�dριστικ1ς δ� E!��υλδης κερατνας *ρωτ�νκα% ψευδαλα@8σιν λ8γ�ις τ��ς e�τ�ρας κυλων/π$λθ� a�ων Δημ�σθ?ν�υς τUν eωπ�περπερ�θραν.

*;�κει γ0ρ α!τ�6 κα% Δημ�σθ?νης /κηκ�?ναι κα% eω�ι-κ�τερ�ς fν πα�σασθαι. T δ� E!��υλδης κα% πρ1ς �Aρι-στ�τ?λην διε7?ρετ�, κα% π�λλ0 α!τ1ν δια�?�ληκε.

MεταG� δ> [λλων gντων τ$ς E!��υλδ�υ διαδ��$ς�AλεG�ν�ς *γ?νετ� �Hλε��ς, /νUρ 7ιλ�νεικ8τατ�ς- δι1

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 1 4 –

3. cOπως u �Eλεατικ> 6ιλ�σ�6�α στ!ν Z4νωνα, kτσι καQ u Mεγαρικ> στ�aςδιαδ<:�υς τ�R E'κλε�δ�υ, κατ4ντησε `γ�νη Uριστικ4, π�a ε':αριστε�τ� μ�kVυπνα μD :ωρQς �V�α σ�6�σματα. �H πι! tπλ? μ�ρ6> τ�R σ�6�σματ�ς «� ψευ-δ<μεν�ς», εGναι α'τ4: K;π�ι�ς λ%γει «ψεLδ�μαι». ΛατινικD mentior = α'τ!π�a λ%γω εGναι Uσ6αλμ%ν�). �Aν α'τ! π�a λ%γει εGναι �ληθιν<, τ<τε α'τ! π�aλ%γει εGναι ψ%μα, κι� �ν α'τ! π�a λ%γει εGναι ψ%μα, τ<τε α'τ! π�a λ%γει εGναι�ληθιν<. Mπ�ρ�Rμε νD συμπερ;ν�υμε εsτε _τι μιD καQ u sδια �π<6ανσις μπ�-ρε� νD εGναι ταυτ<:ρ�να �ληθ>ς καQ ψευδ>ς (καQ 6α�νεται _τι α'τ> εGναι ueρμηνε�α τ�R �Aριστ�τ%λ�υς: Σ�6ιστικ�Q |Eλεγ:�ι, 25, 180 W 2) εsτε νD UVακ�-

108

109

δι;θεσι τ!ν εGπαν �EλεγV�ν� (�π! τ! kλεγ:�ς=�νασκευ4)5.Πρ! π;ντων τD εG:ε W;λει μ= τ!ν Z4νωνα6. �O cEρμιππ�ς

γρ;6ει _τι k6υγε �π! τ>ν |Hλιδα καQ Uπ?γε στ>ν �Oλυμπ�α γιDνD 6ιλ�σ�64σPη Uκε�. cOταν �[ μαθητ%ς τ�υ τ!ν ρCτησαν γιατQUγκατεστ;θη Uκε�, εGπε _τι θ%λει νD [δρLσPη μιD 6ιλ�σ�6ικ>σ:�λ> π�a θD dν�μ;pετ� �Oλυμπιακ4. �AλλD Uπειδ> Uκε�@π?ρ:ε kλλειψις U6�δ�ων καQ τ! μ%ρ�ς ~ταν �νθυγιειν<, _λ�ι �[μαθητ%ς τ�υ k6υγαν καQ τ!ν `6ησαν μ<ν� μ= τ!ν @πηρ%τη τ�υ.�Aργ<τερα, κ�λυμπ,ντας στ!ν �Aλ6ει<, Uτραυματ�σθη �π! iνακαλ;μι, καQ �π! τ! τραRμα α'τ! π%θανε.

110. �A6ιερCσαμε καQ σ’ α'τ!ν iνα Uπιτ;6ι� Uπ�γραμμα, τ!eV?ς:

Δ>ν εQναι λ�ιπ1ν παραμ�θι γι0 *κε�ν�ντ1ν /τυ�$ [νθρωπ�, π��, *ν;� κ�λυμπ�6σε,τ�6 *τρ�πησε τ1 π8δι 2να καρ7.Δι8τι κι� 2νας /Gι�σ?�αστ�ς[νθρωπ�ς, T �AλεG�ν�ς, πρ%ν πρ�7θ"σ#ην0 διαπερ"σ#η τ1ν �Aλ7ει1 π?θανε,*πειδU /γκυλ�θηκε /π1 2να καλ"μι7.

|Eγραψε δ%, ^:ι μ<ν�ν �παντ,ν στ!ν Z4νωνα, �λλD καQ`λλα WιWλ�α, καθbς καQ iνα Uναντ��ν τ�R �E6<ρ�υ τ�R [στ�ρι�-γρ;6�υ. Στ>ν σ:�λ> τ�R E'W�υλ�δ�υ �ν?κε καQ � E�6αντ�ς ��OλLνθι�ς, π�a kγραψε μιD [στ�ρ�α τ�R καιρ�R τ�υ. �Hταν καQπ�ιητ>ς καQ kγραψε καQ π�λλ=ς τραγ�ωδ�ες π�a εG:αν μεγ;ληUπιτυ:�α στ�aς �γ,νες. �E:ρημ;τισε καQ διδ;σκαλ�ς τ�R Wασι-λ%ως �Aντιγ<ν�υ8, στ!ν �π���ν �6ι%ρωσε καQ iνα WιWλ�� «Περ%�ασιλεας» π�a kγινε π�λa δημ�6ιλ%ς. Π%θανε σ= WαθιD γηρα-τει;.

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 1 7 –

7. Bλ. Παλατ�νη �Aνθ�λ�γ�α, III, 129.8. �Aντ�γ�ν�ς � ΔCσων — Uγενν4θη τ! 262 π.X.

κα% �EλεγG�ν�ς *πεκλ�θη. διε7?ρετ� δ> μ"λιστα πρ1ςZ�νωνα. 7ησ% δ� iEρμιππ�ς (FHG iii. 44) περ% α!τ�6 kς[ρα /πελθlν *κ τ$ς mHλιδ�ς ε+ς �Oλυμπαν α!τ8θι 7ιλ�-σ�7�η. τ�ν δ> μαθητ�ν α!τ�6 πυνθαν�μ?νων δι0 τ%τ#$δε κατ�ικε�, 7"ναι ���λεσθαι αnρεσιν συστ�σασθαι oν�OλυμπικUν κληθ�σεσθαι. τ��ς δ> κα% τ��ς *7�δ�ις θλι-��μ?ν�υς κα% τ1 �ωρ�ν ν�σερ1ν καταγν8ντας /πελθε�ν,κα% τ�6 λ�ιπ�6 διατρ�ειν aρημ�ν τ1ν �AλεG�ν�ν σ�ν�+κ?τ#η μ8ν;ω- aπειτα μ?ντ�ι νη�8μεν�ν *ν τ;� �Aλ7ει;�νυ�θ$ναι καλ"μ;ω κα% �Jτω τελευτ$σαι.

Kα% aστιν ε+ς α!τ1ν pμ�ν �Jτως a��ν (App. Anth. iii.129)-

�!κ [ρα μ6θ�ς qν *κε�ν�ς ε+κα��ς,kς /τυ��ς τις *lν

τ1ν π8δα κ�λυμ��ν περι?πειρ? πως oλ;ωκα% γ0ρ T σεμν1ς /ν�ρ,

πρ%ν �Aλ7ε1ν π�τ� *κπερ^ν, �AλεG�ν�ςθν$σκε νυγε%ς καλ"μ;ω.

γ?γρα7ε δ� �! μ8ν�ν πρ1ς Z�νωνα, /λλ0 κα% [λλα �ι�λακα% πρ1ς mE7�ρ�ν τ1ν Cστ�ρι�γρ"7�ν.

E!��υλδ�υ δ> κα% E47αντ�ς γ?γ�νε <γν�ριμ�ς> T�Oλ�νθι�ς, Cστ�ρας γεγρα7lς τ0ς κατ0 τ��ς �ρ8ν�υςτ��ς tαυτ�6. *π�ησε δ> κα% τραγ;ωδας πλε�υς, *ν α_ςε!δ�κμει κατ0 τ��ς /γ�νας γ?γ�νε δ> κα% �Aντιγ8ν�υτ�6 �ασιλ?ως διδ"σκαλ�ς, πρ1ς cν κα% λ8γ�ν γ?γρα7εΠερ% �ασιλεας σ78δρα ε!δ�κιμ�6ντα. τ1ν ��ν δ> γ�ρuακατ?στρεψεν.

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 1 6 –

5. Bλ%πε καQ �Aριστ�τ%λ�υς Σ�7ιστικ�% mEλεγ��ι.6. �Aπ! τ!ν �AλεV�ν� k:�με μ<ν� iνα �π<σπασμα, π�a παρωδε� τ>ν �π<-

δειVι τ�R στωϊκ�R Z4νων�ς γιD τ>ν λ�γικ<τητα τ�R κ<σμ�υ.

110

111. �Yπ?ρVαν καQ `λλ�ι μαθητ=ς τ�R E'W�υλ�δ�υ, μεταVaτ,ν �π��ων καQ � �Aπ�λλCνι�ς, � �π�κληθεQς Kρ<ν�ς, τ�R�π���υ π;λι μαθητ>ς διετ%λεσε � Δι<δωρ�ς � �Aμειν��υ ��IασεLς, π�a κι� α'τ!ς �πεκλ4θη Kρ<ν�ς9, καQ περQ τ�R �π���υ� Kαλλ�μα:�ς λ%γει στD «�Eπιγρ"μματ"» τ�υ:

:O =δι�ς T M�μ�ς *�"ραGε στ��ς τ���υς,«T Kρ8ν�ς εQναι σ�78ς».

�Hταν κι� α'τ!ς διαλεκτικ!ς καQ Uλ%γετ� _τι πρ,τ�ς α'τ!ςε@ρ?κε τD Uπι:ειρ4ματα «τ�R σκεπασμ%ν�υ» καQ τ�R «κερα-σ6<ρ�υ». K;π�τε, _ταν δι%μενε πλησ��ν τ�R Πτ�λεμα��υ τ�RΣωτ?ρ�ς, � Στ�λπων τ�R kθεσε μερικD διαλεκτικD pητ4ματαJκαQ Uπειδ> δ=ν \μπ<ρεσε νD τD λLσPη �μ%σως, Uπεκρ�θη @π! τ�RWασιλ%ως, π�a μαpQ μ= `λλα Uλα6ρ<τερα τ!ν εGπε καQ Kρ<ν�:λευαστικ;.

112. T<τε UV?λθε �π! τ! συμπ<σι�, καQ �6�R kγραψε μιDσLντ�μη διατριW> γιD τ! λ�γικ! πρ<Wλημα, α'τ�κτ<νησε �π!�πελπισ�α. Γρ;ψαμε καQ γι� α'τ!ν τ�aς παρακ;τω στ�:�υς:

Π�ι0 κακU μ��ρα, Kρ8νε Δι8δωρε,σ> *��θισε σ> τ?τ�ια /πελπισα,Pστε T =δι�ς ν0 θ?σ#ης τ?ρμα στUν @ω� σ�υ,*πειδU δ>ν aλυσες τ0 σ�7σματα τ�6 Στλπων�ς;Γιατ% aτσι /πεδε�θης Kρ8ν�ς, �ωρ%ς τ1 ρ1 κα% τ1 κ"ππα (δηλαδU gν�ς).

MεταVa τ,ν διαδ<:ων τ�R E'κλε�δ�υ συγκαταλ%γεται καQ ��I:θLας τ�R Mετ;λλ�υ, iνας kV�:�ς `νθρωπ�ς πρ!ς τ!ν �π���νκαQ � Δι�γ%νης � κυνικ!ς k:ει �πευθLνει iνα �π! τ�aς διαλ<-γ�υς τ�υ. �Eπ�σης � Kλειτ<μα:�ς � Θ�Lρι�ς, π�a πρ,τ�ς

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 1 9 –

E+σ% κα% [λλ�ι διακηκ�8τες E!��υλδ�υ, *ν �_ς κα%�Aπ�λλ�νι�ς T Kρ8ν�ς, �D Δι8δωρ�ς �Aμειν�υ �Iασε�ς,κα% α!τ1ς Kρ8ν�ς *πκλην, περ% �D 7ησι Kαλλμα��ς *ν*πιγρ"μμασιν (fg. 393 Pg)-

α!τ1ς T M�μ�ςaγρα7εν *ν τ���ις, “T Kρ8ν�ς *στ% σ�78ς.”

qν δ> κα% �Dτ�ς διαλεκτικ8ς, πρ�τ�ς δ8Gας εdρηκ?ναιτ1ν *γκεκαλυμμ?ν�ν κα% κερατνην λ8γ�ν κατ" τινας.�Dτ�ς παρ0 Πτ�λεμα;ω τ;� Σωτ$ρι διατρ�ων λ8γ�υςτιν0ς διαλεκτικ��ς &ρωτ�θη πρ1ς Στλπων�ς- κα% μUδυν"μεν�ς παρα�ρ$μα διαλ�σασθαι, dπ1 τ�6 �ασιλ?ωςτ" τε [λλα *πετιμ�θη κα% δU κα% Kρ8ν�ς ]κ�υσεν *νσκ�μματ�ς μ?ρει.

�EGελθlν δU τ�6 συμπ�σ�υ κα% λ8γ�ν γρ"ψας περ%τ�6 πρ��λ�ματ�ς /θυμuα τ1ν ��ν κατ?στρεψε. κα% aστινpμ�ν ε+ς αdτ8ν (App. Anth. vii 19)-

Kρ8νε Δι8δωρε, τς σε δαιμ8νων κακ#$/θυμ#η Gυνερυσεν,

nν� αdτ1ς αdτ1ν *μ�"λ#ης ε+ς T"ρταρ�νΣτλπων�ς �! λ�σας aπη

α+νιγματ�δη; τ�ιγ0ρ εdρ?θης Kρ8ν�ςaGωθε τ�6 e� κ"ππα τε.

T�ν δ� /π’ E!κλεδ�υ *στ% κα% �I�θ�ας Mετ"λλ�υ, /νUργεννα��ς, πρ1ς cν κα% Δι�γ?νης T κυνικ1ς δι"λ�γ�νπεπ�ηται- Kλειν8μα��ς θ� T Θ��ρι�ς, cς πρ�τ�ς περ%

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 1 8 –

9. KατD τ!ν Στρ;Wωνα (XIV, 658) τ! παρωνLμι�ν Kρ8ν�ς παρε:ωρε�τ��π! τ!ν διδ;σκαλ� στ!ν πλ%�ν περι6αν? μαθητ4.

111

112

kγραψε περQ �Vιωμ;των καQ κατηγ�ρημ;των10, καQ `λλωνπαρ�μ��ων θεμ;των, καQ � Στ�λπων � MεγαρεLς, διακεκριμ%-ν�ς 6ιλ<σ�6�ς, περQ τ�R �π���υ τCρα θD �μιλ4σωμε.

11. ΣTIΛΠΩN

113. �O Στ�λπων �π! τD M%γαρα τ?ς �Eλλ;δ�ς11 @π?ρVεμαθητ>ς μερικ,ν Uκ τ,ν oπαδ,ν τ�R E'κλε�δ�υJ `λλ�ι _μωςWεWαιCν�υν _τι @π?ρVε μαθητ>ς καQ τ�R "δ��υ τ�R E'κλε�δ�υ καQτ�R Θρασυμ;:�υ τ�R K�ρινθ��υ, π�a ~ταν 6�λ�ς τ�R �I:θLα,_πως �να6%ρει � �Hρακλε�δης. T<σ� δ= @περε�:ε τ,ν `λλων σ=U6ευρετικ<τητα καQ σ�6ιστε�α, π�a λ�γ� kλειψε νD πρ�σελκLσPη_λη τ>ν �Eλλ;δα στ>ν σ:�λ> τ,ν Mεγ;ρων. ΠερQ α'τ�R � Φ�λιπ-π�ς � Mεγαρικ!ς �να6%ρει UπQ λ%Vει τD eV?ς: «�Aπ! μ=ν τ!ν Θε<-6ραστ� �π%σπασε τ!ν Mητρ<δωρ� τ!ν θεωρητικ! καQ τ!ν Tιμα-γ<ρα �π! τ>ν Γ%λα, �π! δ= τ!ν �Aριστ�τ%λη τ!ν Kυρηναϊκ<, τ!νKλε�ταρ:� καQ τ!ν Σιμμ�α. �Aπ! τ�aς διαλεκτικ�aς �π%σπασε τ!νΠαιCνι� �π! τ!ν �Aριστε�δηJ τ!ν δ= Δ�6ιλ� τ!ν B�σπ�ριαν! τ�RE'6;ντ�υ καQ τ!ν MLρμηκα τ�R �EVαιν%τ�υ, π�a π?γαν νD τ!ν�ντικρ�Lσ�υν, τ�aς kκαμε �6ωσιωμ%ν�υς oπαδ�Lς τ�υ».

114. �Eκτ!ς �π! α'τ�aς πρ�σε�λκυσε στ>ν σ:�λ4 τ�υ καQ τ!νπεριπατητικ! καQ μ�ρ6ωμ%ν� 6υσικ! Φρασ�δημ�, τ!ν |Aλκιμ�π�a ~ταν � μεγαλLτερ�ς ρ4τωρ στ>ν �Eλλ;δα, τ!ν Kρ;τη καQπλε�στ�υς _σ�υς `λλ�υς. KαQ τ! σπ�υδαι<τερ�, μαpQ μ� α'τ�Lς,Uπ?ρε καQ τ!ν Z4νωνα τ!ν Φ��νικα12.

Πλ>ν τ�Lτων, ~ταν α'θεντ�α καQ στD π�λιτικD pητ4ματα.EG:ε καQ γυνα�κα, �λλD συp�Rσε καQ μ= μιD eτα�ρα, τ>ν Nικα-ρ%τη, _πως �να6%ρει κ;π�υ καQ � �Oν4τωρ. �Aπ%κτησε καQ μιD�κ<λαστη κ<ρη, π�a τ>ν Uνυμ6εLθη iνας 6�λ�ς τ�υ, � Σιμμ�ας �

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 2 1 –

/Gιωμ"των κα% κατηγ�ρημ"των κα% τ�ν τ�ι��των συν?-γραψε- κα% Στλπων T Mεγαρε�ς, διασημ8τατ�ς 7ιλ8σ�-7�ς, περ% �D λεκτ?�ν.

ΣTIΛΠΩN

Στλπων Mεγαρε�ς τ$ς :Eλλ"δ�ς δι�κ�υσε μ>ν τ�ν/π� E!κλεδ�υ τιν�ν- �C δ> κα% α!τ�6 E!κλεδ�υ /κ�6σα7ασιν α!τ8ν, /λλ0 κα% Θρασυμ"��υ τ�6 K�ρινθ�υ, cςqν �I�θ�α γν�ριμ�ς, καθ" 7ησιν :Hρακλεδης (FHG iii.170). τ�σ�6τ�ν δ� εdρεσιλ�γuα κα% σ�7ιστεuα πρ�$γε τ��ς[λλ�υς Pστε μικρ�6 δε$σαι π^σαν τUν :Eλλ"δα/7�ρ�σαν ε+ς α!τ1ν μεγαρσαι. περ% τ��τ�υ 7ασ% Φλιπ-π�ς T Mεγαρικ1ς κατ0 λ?Gιν �Jτω- “παρ0 μ>ν γ0ρ Θε�-7ρ"στ�υ Mητρ8δωρ�ν τ1ν θεωρηματικ1ν κα% Tιμαγ8-ραν τ1ν Γελ��ν /π?σπασεν, παρ� �Aριστ�τ?λ�υς δ> τ�6Kυρηναϊκ�6 Kλεταρ��ν κα% Σιμμαν- /π1 δ> τ�ν διαλε-κτικ�ν Παι�νει�ν μ>ν /π� �Aριστεδ�υ, Δ7ιλ�ν δ> τ1νB�σπ�ριαν1ν E!7"ντ�υ κα% M�ρμηκα τ1ν �EGαιν?τ�υπαραγεν�μ?ν�υς kς *λ?γG�ντας /μ7�τ?ρ�υς @ηλωτ0ςaσ�ε.”

Xωρ%ς τ�νυν τ��των Φρασδημ�ν μ>ν τ1ν περιπατη-τικ1ν κα% 7υσικ�ν aμπειρ�ν gντα πρ�σηγ"γετ�, κα% τ1νeητ�ρικ1ν mAλκιμ�ν, zπ"ντων πρωτε��ντα τ�ν *ν τ#$:Eλλ"δι eητ8ρων, Kρ"τητ" τε κα% [λλ�υς πλεστ�υςBσ�υς *θ�ρασεν- κα% δU κα% Z�νωνα τ1ν Φ�νικα μετ0τ��των /7ελετ�.

{Hν δ> κα% π�λιτικ�τατ�ς.Kα% γυνα�κα &γ"γετ�- κα% tταρuα συν$ν Nικαρ?τη, |ς

7ησ π�υ κα% �Oν�τωρ. κα% θυγατ?ρα /κ8λαστ�ν *γ?ννη-σεν, }ν aγημε γν�ριμ8ς τις α!τ�6 Σιμμας Συρακ8σι�ς.

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 2 0 –

113

114

πρ,τ�ς _ρ�ς oν�μ;pεται dπ�κεμεν� καQ � δεLτερ�ς κατηγ8ρημα (A. Lalande,kνθ� �νωτ. 821).

11. Δι<τι @π?ρ:αν καQ τD M%γαρα τ?ς Σικελ�ας.12. EGναι � Z4νων � KιτιεLς, � [δρυτ>ς τ?ς Στωϊκ?ς σ:�λ?ς, � �π���ς UVετ;-

pεται πρ,τ�ς στ! WιWλ�� Z τ�R παρ<ντ�ς kργ�υ.

10. Kατηγ<ρημα: σ= κ;θε �π<6ανσι π�a μπ�ρ�Rμε νD διακρ�νωμε α'τ!γιD τ! �π��� �μιλ�Rμε καQ α'τ! γιD τ! �π��� κατα6;σκ�υμε Z �ρν�Lμεθα, �

Συρακ<σι�ς. �Eπειδ> α'τ> δ=ν p�Rσε καν�νικ;, κ;π�ι�ς εGπεστ!ν Στ�λπωνα _τι τ!ν ντρ�πι;pει. «|O:ι περισσ<τερ�», �π4-ντησε, «�π! _σ� Uγb τ>ν κ�σμ,».

115. T!ν Uκτιμ�Rσε π�λL, λ%γ�υν, καQ � Πτ�λεμα��ς � Σωτ>ρκαQ _ταν kγινε κLρι�ς τ,ν Mεγ;ρων, τ�R πρ�σ%6ερε :ρ4ματακαQ τ!ν πρ�σεκ;λεσε νD π;Pη μαp� τ�υ στ>ν Asγυπτ�. �AλλDα'τ!ς Uκρ;τησε λ�γα �π! τD :ρ4ματα, \ρν4θη _μως νD τ!ν�κ�λ�υθ4σPη καQ π?γε στ>ν Asγινα, _π�υ παρ%μεινε iως _τ�υUκε�ν�ς �π%πλευσε. �AλλD καQ � Δημ4τρι�ς � �Aντιγ<ν�υ, _τανκατ%λαWε τD M%γαρα, U6ρ<ντισε νD μ> π;θPη τ�π�τε τ! σπ�τιτ�υ καQ νD τ�R �π�δ�θ�Rν _λα τD tρπαγ%ντα. cOταν τ�R εGπαννD 6τι;VPη iνα κατ;λ�γ� τ,ν πραγμ;των π�a k:ασε, εGπε _τιδ=ν k:ασε τ�π�τε �π! _σα πραγματικD τ�R �ν4κ�υνJ δι<τικαν%νας δ=ν τ�R �64ρεσε τ>ν μ<ρ6ωσι, U6� _σ�ν UVακ�λ�υθε��κ<μη νD k:Pη τ>ν ε'γλωττ�α καQ τQς γνCσεις.

116. KαQ μιD συp4τησι, π�a εG:ε μ� α'τ<ν, kκανε τ%τ�ια UντL-πωσι στ!ν Wασιλ%α, Sστε πρ<θυμα νD τ!ν πρ�σ%:Pη. A'τ<ς,λ%γ�υν, ρCτησε περ�π�υ γιD τ! `γαλμα τ?ς �Aθηνfς, π�a εG:ε6τι;Vει � Φειδ�ας: «EGναι θε!ς u �Aθηνf u κ<ρη τ�R Δι<ς;». KαQσDν τ�R εGπαν «να�», «μD α'τ> δ=ν εGναι τ�R Δι<ς, εGναι τ�R Φει-δ�α», �πεκρ�θη. KαQ καθbς συμ6ων�Rσαν, συνεπ%ρανε: «|Aρα,δ=ν εGναι θε<ς». �AλλD γιD τ!ν λ<γ� τ�υ α'τ!ν πρ�σ4:θη UνC-πι�ν τ�R �Aρε��υ Π;γ�υ, _π�υ δ=ν \ρν4θη _τι τD εGπε, �λλD@πεστ4ριVε _τι oρθ,ς hμ�λησε: γιατQ πρ;γματι δ=ν εGναι θε!ς�λλD θε;, �6�R μ<ν�ν �[ `ρρενες εGναι θε��. Πλ>ν _μως, �[�Aρε�παγ�τες τ!ν δι%ταVαν νD 6LγPη �μ%σως �π! τ>ν π<λι. T<τεκαQ � Θε<δωρ�ς � �π�καλ�Lμεν�ς θε!ς τ!ν ρCτησε κ�ρ�ϊδευ-τικ;: «Kι� �π! π�R τ! V%ρεις, α'τ<, Στ�λπων; �H μ4πως τ?ς Uσ4-κωσες τ! 6�υστ;νι κα�… εGδες;». Πραγματικ;, α'τ!ς ~ταν τ�λ-μηρ<τατ�ς στQς Uκ6ρ;σεις τ�υJ � Στ�λπων _μως ~ταν π�λaε'πρεπ4ς.

117. cOταν � Kρ;της τ!ν ρCτησε �ν �[ θε�Q ε':αριστ�Rνται�π! τD πρ�σκυν4ματα καQ τQς λατρε�ες, λ%γ�υν _τι �π4ντησε:

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 2 3 –

τα�της �! κατ0 τρ8π�ν �ι��σης εQπ? τις πρ1ς τ1ν Στλ-πωνα kς καταισ��ν�ι α!τ8ν- T δ?, “�! μ^λλ�ν,” εQπεν, “3*γl τα�την κ�σμ�.”

�Aπεδ?�ετ� δ� α!τ8ν, 7ασ, κα% Πτ�λεμα��ς T Σωτ�ρ.κα% *γκρατUς Mεγ"ρων γεν8μεν�ς *δδ�υ τε /ργ�ρι�να!τ;� κα% παρεκ"λει ε+ς A=γυπτ�ν συμπλε�ν- T δ> μ?τρι�νμ>ν τι τ/ργυριδ�υ πρ�σ�κατ�, /ρνησ"μεν�ς δ> τUν Tδ1νμετ$λθεν ε+ς A=γιναν, 2ως *κε�ν�ς /π?πλευσεν. /λλ0 κα%Δημ�τρι�ς T �Aντιγ8ν�υ καταλα�lν τ0 M?γαρα τ�ν τε�+καν α!τ;� 7υλα�θ$ναι κα% π"ντα τ0 zρπασθ?νταπρ�!ν8ησεν /π�δ�θ$ναι. Bτε κα% ��υλ�μ?ν;ω παρ� α!τ�6τ�ν /π�λωλ8των /ναγρα7Uν λα�ε�ν a7η μηδ>ν τ�ν�+κεων /π�λωλεκ?ναι- παιδεαν γ0ρ μηδ?να *Gενην��?-ναι, τ8ν τε λ8γ�ν a�ειν κα% τUν *πιστ�μην.

Kα% α!τ;� διαλε�θε%ς περ% /νθρ�πων ε!εργεσας�Jτως ε_λεν Pστε πρ�σ?�ειν α!τ;�. τ�6τ8ν 7ασιν περ% τ$ς�Aθην^ς τ$ς τ�6 Φειδ�υ τ�ι�6τ8ν τινα λ8γ�ν *ρωτ$σαι;“~ρ" γε p τ�6 Δι1ς �Aθην^ θε8ς *στι;” 7�σαντ�ς δ?, “να,”“αJτη δ? γε,” εQπεν, “�!κ aστι Δι8ς, /λλ0 Φειδ�υ-” συγ-�ωρ�υμ?ν�υ δ?, “�!κ [ρα,” εQπε, “θε8ς *στιν.” *ν ;� κα%ε+ς mAρει�ν π"γ�ν πρ�σκληθ?ντα μU /ρν�σασθαι,7"σκειν δ� Wρθ�ς διειλ?�θαι- μU γ0ρ εQναι α!τUν θε8ν,/λλ0 θε"ν- θε��ς δ> εQναι τ��ς [ρρενας. κα% μ?ντ�ι τ��ς�Aρε�παγτας ε!θ?ως α!τ1ν κελε6σαι τ$ς π8λεως *Gελ-θε�ν. Bτε κα% Θε8δωρ�ν τ1ν *πκλην θε1ν *πισκ�πτ�νταε+πε�ν, “π8θεν δ> τ�6τ� #]δει Στλπων; 3 /νασ�ρας α!τ$ςτ1ν κ$π�ν *θε"σατ�;” qν δ� /ληθ�ς �Dτ�ς μ>ν θρασ�τα-τ�ς- Στλπων δ> κ�μψ8τατ�ς.

Kρ"τητ�ς γ�6ν α!τ1ν *ρωτ�σαντ�ς ε+ �C θε�% �α-ρ�υσι τα�ς πρ�σκυν�σεσι κα% ε!�α�ς, 7ασ%ν ε+πε�ν,

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 2 2 –

115

116

117

«Γι� α'τ;, �ν<ητε, νD μ> μ= ρωτfς στ!ν δρ<μ�, �λλD _ταν εGμαιμ<ν�ς μ�υ». T>ν sδια �π;ντησι kδωσε καQ � B�ων, _ταν κ;π�ι�ςτ!ν ρCτησε �ν @π;ρ:�υν θε��:

Δ>ν θ0 /π�μακρ�ν#ης πρ�τα τ1ν g�λ� /π1 μ?να,ταλαπωρε γ?ρ�ντα;

�Aκ<μη � Στ�λπων ~ταν καQ tπλ!ς στ�aς τρ<π�υς καQ �νεπιτ4-δευτ�ς καQ μπ�ρ�Rσε νD πρ�σαρμ<pεται μ= τ�aς tπλ�Rς �νθρC-π�υς. cOταν, UπQ παραδε�γματι, � Kρ;της � κυνικ!ς στ! μ=ν UρC-τημα π�a τ�R kθεσε δ=ν �π4ντησε, U6%ρθη δ= πρ�σWλητικDκ;ν�ντας τ!ν �%ρα τ�υ (�π�παρδ<ντ�ς): «|HVερα», τ�R εGπε,«_τι κ;θε τι `λλ� θD πP?ς Uκτ!ς �π! Uκε�ν� π�a πρ%πει».

118. �AλλD καQ _ταν μιD `λλη 6�ρD τ�R πρ�σ%6ερε kνα σRκ�(Vερ!) καQ τ�R kθεσε καQ iνα UρCτημα, α'τ!ς Uδ%:θη τ! σRκ�καQ τ! k6αγε. cOταν � `λλ�ς Vε6Cνισε «� �Hρακλ?, π;ει τ!σRκ� μ�υ», τ�R εGπε «δ=ν π;ει μ<ν� τ! σRκ� σ�υ παρD καQ τ!UρCτημα γιD τ! �π��� τ! σRκ� ~ταν �ρραWCνας». |Aλλ�τε π;λι,_ταν εGδε τ!ν Kρ;τη, τ!ν :ειμ,να, μαpεμ%ν�ν �π! τ! κρL�, τ�RεGπε: «M�R 6α�νεται _τι :ρει;pεσαι καιν�Lργι� [μ;τι�», _περUσ4μαινε _τι U:ρει;pετ� Uκτ!ς �π! [μ;τι� καQ μυαλ! (καQ ν�R).Kι� Uκε�ν�ς Uν�:ληθε�ς, τ!ν Uκδικ4θηκε μ= τ>ν �κ<λ�υθηπαρ�ωδ�α:

EQδα τ1ν Στλπωνα σ> κακ1 �"λι στ0 M?γαρα,Bπ�υ, λ?νε, dπ"ρ�ει τ� κρε��"τι τ�6 Tυ7ω?ως13.mEκανε *ριστικ>ς συ@ητ�σεις κα% π�λλ�% 7λ�ι τ�υτ1ν περιστ��ι@αν, �"ν�ντας τ1ν καιρ8 τ�υςστUν *πιδωGι τ$ς /ρετ$ς μ> λ8για14.

119. Λ%γεται _τι τ<σ� πρ�καλ�Rσε τ>ν πρ�σ�:> τ�R κ<σμ�υστ4ν �Aθ4να, Sστε kWγαιναν �π! τD Uργαστ4ρια νD τ!ν δ�Rν.

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 2 5 –

13. Θε!ς τ,ν ε'ν�ϊκ,ν �ν%μων.14. Bλ. Παλατ�νη �Aνθ�λ�γ�α, Add. V. 13 B.

“περ% τ��των μU *ρ�τα, /ν8ητε, *ν Tδ;�, /λλ0 μ8ν�ν.” τ1δ� α!τ1 κα% Bωνα *ρωτηθ?ντα ε+ θε� ε+σιν ε+πε�ν-

�!κ /π’ *μ�6 σκεδ"σεις g�λ�ν, ταλαπεριε πρ?σ�υ;

{Hν δ� ��ν T Στλπων κα% /7ελUς κα% /νεππλαστ�ςπρ8ς τε τ1ν +δι�την ε4θετ�ς. Kρ"τητ�ς γ�6ν π�τε τ�6κυνικ�6 πρ1ς μ>ν τ1 *ρωτηθ>ν �!κ /π�κριναμ?ν�υ, /π�-παρδ8ντ�ς δ?, “#]δειν,” a7η, “kς π"ντα μ^λλ�ν 7θ?γG#η 3� δε�.”

�Aλλ0 κα% +σ�"δα πρ�τεναντ�ς α!τ;� π�τε κα% *ρ�-τημα, δεG"μεν�ν κατα7αγε�ν- τ�6 δ?, “� :Hρ"κλεις,”ε+π8ντ�ς, “/π�λ�λεκα τUν +σ�"δα-” “�! μ8ν�ν,” a7η,“/λλ0 κα% τ1 *ρ�τημα, �D qν /ρρα�lν p +σ�"ς.” π"λιν δ>+δlν τ1ν Kρ"τητα �ειμ�ν�ς συγκεκαυμ?ν�ν, “� Kρ"-της,” a7η, “δ�κε�ς μ�ι �ρεαν a�ειν Cματ�υ καιν�6.”[Bπερ qν ν�6 κα% Cματ�υ.] κα% τ1ν /�θεσθ?νταπαρ;ωδ$σαι ε+ς α!τ1ν �Jτω (Diels 1)-

κα% μUν Στλπων’ ε+σε�δ�ν �αλ?π� [λγε’ a��ντα*ν Mεγ"ρ�ις, Bθι 7ασ% Tυ7ω?�ς aμμεναι ε!ν"ς.aνθα τ� *ρ@εσκεν, π�λλ�% δ� /μ7� α!τ1ν tτα�ρ�ι-τUν δ� /ρετUν παρ0 γρ"μμα δι�κ�ντες κατ?τρι��ν.

Λ?γεται δ� �Jτως �Aθ�νησιν *πιστρ?ψαι τ��ς /νθρ�-π�υς Pστ� /π1 τ�ν *ργαστηρων συνθε�ν nνα α!τ1ν θε"-σαιντ�.

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 2 4 –

118

119

KαQ _ταν κ;π�ι�ς τ�R εGπε «Στ�λπων, σ= θαυμ;p�υν σDνπερ�εργ� p�,�», «καθ<λ�υ» �π4ντησε «�λλD μ= θαυμ;p�υν,Uπειδ> εGμαι iνας πραγματικ!ς `νθρωπ�ς». Kαθbς ~ταν δειν!ςστQς λεπτ�λ<γ�υς συpητ4σεις, Uκ4ρυττε �νLπαρκτα καQ τD εsδη.cOπ�ι�ς λ%ει |Aνθρωπ�ς, kλεγε, δ=ν Uνν�ε� καν%να. ΓιατQ ��τετ�Rτ�ς Uδ, εGναι ��τε Uκε�ν�ς Uκε�. Δι<τι, γιατQ τ;:α πρ%πει νDεGναι τ�Rτ�ς Uδ, μfλλ�ν, παρD Uκε�ν�ς Uκε�. |Aρα δ=ν εGναι��τε τ�Rτ�ς Uδ,. �Aκ<μη: τ! «λα:ανικ!» δ=ν εGναι α'τ! π�a μ�Rδε�:νετε. ΓιατQ λα:ανικ! @π?ρ:ε πρQν �π! :ιλι;δες :ρ<νια. |Aραδ=ν εGναι α'τ! λα:ανικ<15. Λ%γ�υν Uπ�σης, _τι κ;π�τε π�a εG:εμιD συp4τησι μ= τ!ν Kρ;τη τ>ν `6ησε στ>ν μ%ση κι� kτρεVε ν��γ�ρ;σPη ψ;ρια. KαQ καθbς � Kρ;της nθελε νD τ!ν συγκρα-τ4σPη καQ τ�R kλεγε: «Sστε �64νεις τ>ν συp4τησι;», «^:ι �πε-κρ�θη τ>ν συp4τησι τ>ν διατηρ,, Uσ%να �64νωJ γιατQ u συp4τη-σις περιμ%νει, �λλD τD ψ;ρια θD π�υληθ�Rν».

120. Φ%ρ�νται hς δικ�� τ�υ καQ �[ eV?ς Uνν%α δι;λ�γ�ι, γραμ-μ%ν�ι σ= ψυ:ρ! �6�ς: M<σ:�ς, �Aρ�στιππ�ς Z Kαλλ�ας, Πτ�λε-μα��ς, Xαιρεκρ;της, Mητρ�κλ?ς, �AναVιμ%νης, �Eπιγ%νης. Πρ!ςτ>ν eαυτ�R θυγατ%ρα καQ �Aριστ�τ%λης. KατD τ!ν �Hρακλε�δηπαρηκ�λ�Lθησε τ>ν διδασκαλ�α τ�υ καQ � Z4νων, � [δρυτ>ςτ?ς Στ�fς16. Π%θανε γ%ρ�ς, �6�R kπιε κρασQ γιD νD Uπιτα:LνPητ! τ%λ�ς τ�υ.

|E:�με γρ;ψει καQ γι� α'τ!ν iνα UπιτLμWι� Uπ�γραμμα:

�Aσ7αλ�ς θ0 G?ρετε τ1ν Στλπωνα τ1ν Mεγαρ?α.T0 γερατει", κι� aπειτα p /ρρ�στια — τ1 7��ερ1 α!τ1

@ευγ"ρι — τ1ν a�αλαν κ"τω. �Aλλ0 α!τ1ς εdρ$κε στ1κρασ% τ1ν +σ�υρ1 pν��� γι0 ν0 γλυτ�σ#η /π1 τUν κακUα!τU παρ?α. Γιατ% aπιε δυνατ1 κρασ% κα% G?7υγε.�Eπ�σης τ!ν kσκωψε καQ � Σω6�λ�ς, � κωμικ!ς π�ιητ4ς, στ!

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 2 7 –

16. Δηλαδ> τ?ς Στωϊκ?ς σ:�λ?ς π�a kλαWε τ! ^ν�μ; της �π! τ!ν τ<π�συγκεντρCσεως τ,ν oπαδ,ν της, τ>ν Π�ικ�λη Στ�;.

κα τιν�ς ε+π8ντ�ς, “Στλπων, θαυμ"@�υσ σε kς θηρ�ν,”“�! μ>ν ��ν,” ε+πε�ν, “/λλ� kς [νθρωπ�ν /ληθιν8ν.”δειν1ς δ� [γαν fν *ν τ��ς *ριστικ��ς /ν#�ρει κα% τ0 ε=δη-κα% aλεγε τ1ν λ?γ�ντα [νθρωπ�ν εQναι μηδ?να- �4τε γ0ρτ8νδε λ?γειν �4τε τ8νδε. τ γ0ρ μ^λλ�ν τ8νδε 3 τ8νδε;�!δ� [ρα τ8νδε. κα% π"λιν- τ1 λ"�αν�ν �!κ aστι τ1 δει-κν�μεν�ν- λ"�αν�ν μ>ν γ0ρ qν πρ1 μυρων *τ�ν- �!κ[ρα *στ% τ�6τ� λ"�αν�ν. 7ασ% δ� α!τ1ν Tμιλ�6ντα Kρ"-τητι μεταG� σπε6σαι +�θ6ς πρασθαι- τ�6 δ� *πισπωμ?ν�υκα% 7"σκ�ντ�ς, “καταλεπεις τ1ν λ8γ�ν;” “�!κ aγωγε,”a7η, “/λλ0 τ1ν μ>ν λ8γ�ν a�ω, σ> δ> καταλεπω- T δ> γ0ρλ8γ�ς περιμενε�, τ1 δ� gψ�ν πεπρ"σεται.”

Φ?ρ�νται δ� α!τ�6 δι"λ�γ�ι *νν?α ψυ�ρ�- M8σ��ς,�Aρστιππ�ς 3 Kαλλας, Πτ�λεμα��ς, Xαιρεκρ"της, Mη-τρ�κλ$ς, �AναGιμ?νης, �Eπιγ?νης, Πρ1ς τUν tαυτ�6 θυ-γατ?ρα, �Aριστ�τ?λης. τ��τ�υ 7ησ%ν :Hρακλεδης (FHG iii170 sq) κα% τ1ν Z�νωνα /κ�6σαι τ1ν τ$ς στ�^ς κτστην.γηραι1ν δ> τελευτ$σα 7ησιν iEρμιππ�ς (FHG iii 45),�Qν�ν πρ�σενεγκ"μεν�ν Bπως θ^ττ�ν /π�θ"ν#η.mEστι δ> κα% ε+ς τ�6τ�ν pμ�ν (App. Anth. v. 42)-

τ1ν Mεγαρ?α Στλπωνα, γιγν�σκεις δ� =σως,γ$ρας, aπειτα ν8σ�ς καθε�λε, δ�σμα��ν @υγ8ν-/λλ� �Qν�ν εDρε τ$ς κακ$ς συνωρδ�ς7?ρτερ�ν pν���ν- <�ανδ1ν> πιlν γ0ρ ]λασεν.

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 2 6 –

15. �Hρνε�τ� δηλαδ> τ>ν δυνατ<τητα τ?ς συνδ%σεως @π�κειμ%ν�υ καQκατηγ�ρ�υμ%ν�υ, καQ συνεπ,ς καQ _λων τ,ν πρ�τ;σεων (τ,ν συνθετικ,νπρ�τ;σεων κατD τ!ν K;ντ). �Eκτ!ς τ,ν UπQ ταυτ<τητ�ς @π�κειμ%νων καQκατηγ�ρ�υμ%νων Wασιp�μ%νων, �[ �π��ες _μως καταλ4γ�υν στ>ν ταυτ�λ�γ�ακαQ δ=ν πρ�;γ�υν τ>ν γν,σι.

120

δρfμα τ�υ «Γ"μ�ς»:

:O λ8γ�ς τ�6 Xαρν�υ 7ρ"σσει τ1 στ8μα τ�6 Στλπων�ς.

12. KPITΩN

121. �O Kρ�των ~ταν π�λ�της τ,ν �Aθην,ν. �Hταν UVαιρετικDστ�ργικ!ς πρ!ς τ!ν Σωκρ;τη καQ U6ρ<ντιpε νD μ> τ�R λε�πPητ�π�τε �π� _σα :ρειαp<ταν. O[ γυι�� τ�υ Uπ�σης εG:αν παρακ�-λ�υθ4σει τ>ν διδασκαλ�α τ�R Σωκρ;τ�υς: � Kριτ<W�υλ�ς, ��Eρμ�γ%νης, � �Eπιγ%νης καQ � Kτ4σιππ�ς. �O Kρ�των kγραψεδεκαεπτD διαλ<γ�υς, π�a εGναι συγκεντρωμ%ν�ι σ� iνα τ<μ� καQ6%ρ�υν τ�aς κ;τωθι τ�τλ�υς:

iOτι δ>ν γνεται κανε%ς καλ1ς [νθρωπ�ς /π1 τUν μ8ρ-7ωσι.Σ�ετικ0 μ> τ1 ν0 a�#η κανε%ς περισσ8τερα.T% εQναι τ1 κατ"λληλ� 3 :O π�λιτικ1ς /ν�ρ.Περ% τ�6 kρα�υ.Περ% τ$ς διαπρ"Gεως τ�6 κακ�6.Περ% ε!ταGας.Περ% τ�6 ν8μ�υ.Περ% τ�6 θε�υ.Περ% τε�ν�ν.Περ% συντρ�7ι^ς.Περ% σ�7ας.Πρωταγ8ρας 3 :O π�λιτικ1ς /ν�ρ.Περ% γραμμ"των.Περ% π�ι�σεως (Περ% τ�6 kρα�υ).Περ% τ$ς μαθ�σεως.Περ% τ$ς γν�σεως 3 Περ% *πιστ�μης.T% εQναι �C γν�σεις.

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 2 9 –

πρ�σεσκ�7θη δ> dπ1 Σω7λ�υ τ�6 κωμικ�6 *ν δρ"ματιΓ"μ;ω (Meineke iv, p. 386)-

Στλπων8ς *στι ��σμαθ� T Xαρν�υ λ8γ�ς.

KPITΩN

Kρτων �Aθηνα��ς- �Dτ�ς μ"λιστα 7ιλ�στ�ργ8ταταδιετ?θη πρ1ς Σωκρ"την, κα% �Jτως *πεμελε�τ� α!τ�6Pστε μηδ?π�τ� *λλεπειν τι τ�ν πρ1ς τUν �ρεαν. κα% �Cπα�δες δ> α!τ�6 δι�κ�υσαν Σωκρ"τ�υς, Kριτ8��υλ�ς,:Eρμ�γ?νης, �Eπιγ?νης, Kτ�σιππ�ς. T δ� ��ν Kρτων δια-λ8γ�υς γ?γρα7εν *ν tν% 7ερ�μ?ν�υς �ι�λ;ω tπτακα-δεκα, τ��ς dπ�γεγραμμ?ν�υς-

iOτι �!κ *κ τ�6 μαθε�ν �C /γαθ�,Περ% τ�6 πλ?�ν a�ειν,T τ1 *πιτ�δει�ν 3 Π�λιτικ8ς,Περ% τ�6 καλ�6,Περ% τ�6 κακ�υργε�ν,Περ% ε!θημ�σ�νης,Περ% ν8μ�υ,Περ% τ�6 θε�υ,Περ% τε�ν�ν,Περ% συν�υσας,Περ% σ�7ας,Πρωταγ8ρας 3 Π�λιτικ8ς,Περ% γραμμ"των,Περ% π�ιητικ$ς, [περ% τ�6 καλ�6,]Περ% τ�6 μαθε�ν,Περ% τ�6 γν�ναι 3 Περ% *πιστ�μης,T τ1 *πστασθαι.

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 2 8 –

121

13. ΣIMΩN

122. �O Σ�μων ~ταν π�λ�της τ,ν �Aθην,ν καQ μπαλωματ>ς τ!Uπ;γγελμα. cOταν π4γαινε � Σωκρ;της στ! Uργαστ4ρι< τ�υ καQσυpητ�Rσαν, α'τ!ς kπειτα συν4θιpε νD καταγρ;6Pη _σα θυμ<-ταν.

Γι� α'τ! τ�aς λ%νε «Σκυτικ��ς» τ�aς διαλ<γ�υς τ�υ, εGναι δ=α'τ�Q τρι;ντα τρε�ς, συγκεντρωμ%ν�ι σ� iνα τ<μ�:

Περ% θε�ν.Περ% τ�6 /γαθ�6.Περ% τ�6 kρα�υ.T εQναι τ1 kρα��ν.Περ% δικα�υ (/νθρ�π�υ): δ�� δι"λ�γ�ι.Περ% /ρετ$ς, B,τι δ>ν εQναι δυνατ1ν ν0 διδα�θ#$.Περ% /νδρεας τρε�ς δι"λ�γ�ι.Περ% ν8μ�υ.Περ% δημαγωγας.Περ% τιμ$ς.Περ% π�ι�σεως.Περ% καλ$ς τρ�7$ς (Περ% ε!παθεας).Περ% aρωτ�ς.Περ% 7ιλ�σ�7ας.Περ% *πιστ�μης.Περ% μ�υσικ$ς.Περ% π�ι�σεως.

123. T εQναι τ1 kρα��ν.Περ% τ$ς τ?�νης τ$ς συ@ητ�σεως.Περ% κρσεως.Περ% τ�6 gντ�ς.Περ% /ριθμ�6.Περ% *πιμελεας.Περ% δραστηρι8τητ�ς.

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 3 1 –

ΣIMΩN

Σμων �Aθηνα��ς, σκυτ�τ8μ�ς, �Dτ�ς *ρ��μ?ν�υΣωκρ"τ�υς *π% τ1 *ργαστ�ρι�ν κα% διαλεγ�μ?ν�υ τιν",�ν *μνημ8νευεν dπ�σημει�σεις *π�ιε�τ�- Bθεν σκυτικ��ςα!τ�6 τ��ς διαλ8γ�υς καλ�6σιν. ε+σ% δ> τρε�ς κα% τρι"κ�-ντα *ν tν% 7ερ8μεν�ι �ι�λ;ω-

Περ% θε�ν,Περ% τ�6 /γαθ�6,Περ% τ�6 καλ�6,T τ1 καλ8ν,Περ% δικα�υ πρ�τ�ν, δε�τερ�ν,Περ% /ρετ$ς Bτι �! διδακτ8ν,Περ% /νδρεας πρ�τ�ν, δε�τερ�ν, τρτ�ν,Περ% ν8μ�υ,Περ% δημαγωγας,Περ% τιμ$ς,Περ% π�ι�σεως,Περ% ε!παθεας,Περ% aρωτ�ς,Περ% 7ιλ�σ�7ας,Περ% *πιστ�μης,Περ% μ�υσικ$ς,T τ8 καλ8ν,Περ% διδασκαλας,Περ% τ�6 διαλ?γεσθαι,Περ% κρσεως,Περ% τ�6 gντ�ς,Περ% /ριθμ�6,Περ% *πιμελεας,Περ% τ�6 *ργ"@εσθαι,

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 3 0 –

122

123

Περ% 7ιλ�κερδ�6ς.Περ% /λα@�νεας.Περ% τ�6 kρα�υ.|Aλλ�ι εGναι:Περ% τ�6 σκ?πτεσθαι.Περ% λ8γ�υ 3 περ% Cκαν8τητ�ς.Περ% διαπρ"Gεως τ�6 κακ�6.

A'τ!ς πρ,τ�ς, λ%γ�υν, ε"σ4γαγε τ!ν Σωκρατικ! τρ<π�συpητ4σεως. cOταν � Περικλ?ς τ�R @πεσ:%θη _τι �ναλαμW;νειτD kV�δα διατρ�6?ς τ�υ καQ τ!ν παρακιν�Rσε νD π;Pη σ� α'τ<ν,«δ=ν π�υλ;ω τ>ν Uλευθερ�α μ�υ», τ�R �π4ντησε.

124. �Yπ?ρVε κι� iνας `λλ�ς Σ�μων, π�a kγραψε πραγματε�εςπερQ ρητ�ρικ?ςJ κι� iνας `λλ�ς γιατρ<ς, σLγ:ρ�ν�ς τ�R ΣελεL-κ�υ τ�R Nικ;ν�ρ�ςJ κι� iνας τρ�τ�ς, �νδριαντ�π�ι<ς.

14. ΓΛAYKΩN

�O ΓλαLκων ~ταν π�λ�της τ,ν �Aθην,ν. KαQ 6%ρ�νται μ= τ!^ν�μ; τ�υ Uνν%α δι;λ�γ�ι σ= iνα τ<μ�:

Φειδ�λ�ς.E!ριπδης.�Aμ�ντι��ς.E!θας.Λυσιθεδης.�Aριστ�7"νης.K?7αλ�ς.�Aριστ�7"νης.K?7αλ�ς.�AναG7ημ�ς.Mεν?Gεν�ς.

�Eπ�σης 6%ρ�νται hς δικ�� τ�υ `λλ�ι τρι;ντα δL�, �[ �π���ιθεωρ�Rνται πλαστ��.

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 3 3 –

Περ% 7ιλ�κερδ�6ς,Περ% /λα@�νεας,Περ% τ�6 καλ�6,

�C δ?,Περ% τ�6 ��υλε�εσθαι,Περ% λ8γ�υ 3 Περ% *πιτηδει8τητ�ς,Περ% κακ�υργας.

ODτ�ς, 7ασ, πρ�τ�ς διελ?�θη τ��ς λ8γ�υς τ��ς Σωκρα-τικ��ς. *παγγειλαμ?ν�υ δ> Περικλ?�υς θρ?ψειν α!τ1νκα% κελε��ντ�ς /πι?ναι πρ1ς α!τ8ν, �!κ `ν a7η τUν παρ-ρησαν /π�δ8σθαι.Γ?γ�νε δ> κα% [λλ�ς Σμων eητ�ρικ0ς τ?�νας γεγρα7�ς-κα% 2τερ�ς +ατρ1ς κατ0 Σ?λευκ�ν τ1ν Nικ"ν�ρα- κα τις/νδριαντ�π�ι8ς.

ΓΛAYKΩN

Γλα�κων �Aθηνα��ς κα% τ��τ�υ 7?ρ�νται *ν tν% δι"λ�γ�ι*νν?α-

Φειδ�λ�ς,E!ριπδης,�Aμ�ντι��ς,E!θας,Λυσιθεδης,�Aριστ�7"νης,K?7αλ�ς,�AναG7ημ�ς,Mεν?Gεν�ς.

7?ρ�νται κα% [λλ�ι δ�� κα% τρι"κ�ντα, �� ν�θε��νται.

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 3 2 –

124

15. ΣIMMIAΣ

�O Σιμμ�ας17 ~ταν π�λ�της τ,ν ΘηW,ν. KαQ μ= τ! ^ν�μ; τ�υ6%ρ�νται εsκ�σι τρε�ς δι;λ�γ�ι σ= iνα τ<μ�:

Περ% σ�7ας.Περ% λ�γισμ�6.Περ% μ�υσικ$ς.Περ% *π�ν.Περ% /νδρεας.Περ% 7ιλ�σ�7ας.Περ% /ληθεας.Περ% διδασκαλας.Περ% γραμμ"των.Περ% τ?�νηςΠερ% δι�ικ�σεως.Περ% πρ?π�ντ�ς.T ν0 *πιδι�κωμε κα% τ ν� /π�7ε�γωμε.Περ% 7λ�υ.Περ% μαθ�σεως.Περ% ψυ�$ς.Περ% τ$ς καλ$ς @ω$ς.Περ% *κεν�υ π�� εQναι δυνατ8ν.Περ% �ρημ"των.Περ% @ω$ς.T εQναι τ1 kρα��ν.Περ% *πιμελεας.Περ% aρωτ�ς.

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 3 5 –

17. EGναι καQ iνα �π! τD πρ<σωπα τ�R πλατωνικ�R διαλ<γ�υ Φαδων.

ΣIMMIAΣ

Σιμμας Θη�α��ς- κα% τ��τ�υ 7?ρ�νται *ν tν% δι"λ�-γ�ι τρε�ς κα% ε=κ�σι-

Περ% σ�7ας,Περ% λ�γισμ�6,Περ% μ�υσικ$ς,Περ% *π�ν,Περ% /νδρεας,Περ% 7ιλ�σ�7ας,Περ% /ληθεας,Περ% γραμμ"των,Περ% διδασκαλας,Περ% τ?�νης,Περ% τ�6 *πιστατε�ν,Περ% πρ?π�ντ�ς,Περ% αCρετ�6 κα% 7ευκτ�6,Περ% 7λ�υ,Περ% τ�6 ε+δ?ναι,Περ% ψυ�$ς,Περ% τ�6 ε� @$ν,Περ% δυνατ�6,Περ% �ρημ"των,Περ% @ω$ς,T τ1 καλ8ν,Περ% *πιμελεας,Περ% aρωτ�ς.

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 3 4 –

16. KEBHΣ

125. �O K%Wης18 ~ταν π�λ�της τ,ν ΘηW,ν. �Aπ�δ�δ�νται δ=καQ σ= α'τ!ν τρε�ς δι;λ�γ�ι, �[ eV?ς:

ΠναG.:H t�δ8μη pμ?ρα.Φρ�νι��ς.

17. MENEΔHMOΣ

�O Mεν%δημ�ς19 �ν?κε στ>ν σ:�λ> τ�R Φα�δων�ς. �Hτανυ[!ς τ�R Kλεισθ%ν�υς, π�a κατ4γετ� Uκ τ?ς 6υλ?ς τ,ν καλ�υ-μ%νων Θε�πρ�πιδ,ν, �π! καλ> μ=ν �"κ�γ%νεια, �λλD �"κ�δ<-μ�ς τ! Uπ;γγελμα καQ 6τω:<ς. |Aλλ�ι λ%γ�υν _τι ~ταν καQ σκη-ν�γρ;6�ς καQ _τι τQς τ%:νες α'τ=ς τQς εG:ε μ;θει κι� � Mεν%δη-μ�ς. Γι� α'τ<, _ταν α'τ!ς συν%ταVε κ;π�ι� ψ46ισμα, iνας �Aλε-V�νει�ς τ!ν κατηγ<ρησε λ%γ�ντας _τι δ=ν ταιρι;pει στ!ν σ�6!��τε σκην�γρα6�ες ��τε ψη6�σματα νD 6τι;:νPη. �Aπ�σταλεQς �Mεν%δημ�ς @π! τ,ν �Eρετρι%ων στ>ν 6ρ�υρD τ,ν Mεγ;ρων,Uπ?γε στ>ν �Aκαδημ�α καQ συν4ντησε τ!ν Πλ;τωνα, καQ τ<σ�UσαγηνεLθη �π� α'τ<ν, Sστε Uγκατ%λειψε τ>ν στρατιωτικ>@πηρεσ�α.

126. T!ν πρ�σε�λκυσε _μως � �Aσκληπι;δης � Φλι;σι�ς, καQkpησε στD M%γαρα πλησ��ν τ�R Στ�λπων�ς τ�R �π���υ καQ �[δL� παρηκ�λ�Lθησαν τ>ν διδασκαλ�α. KαQ �π! Uκε� kπλευσανστ>ν |Hλιδα καQ συν4ντησαν τ!ν �Aρ:�πυλ� καQ τ!ν M<σ:�, τ?ςσ:�λ?ς τ�R Φα�δων�ς. cΩς τ<τε, _πως εsπαμε καQ στ! περQ Φα�-

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 3 7 –

19. �O Mεν%δημ�ς δ=ν kγραψε τ�π�τε _πως κι� � Σωκρ;της, _σ� εsμεθα πλη-ρ�6�ρημ%ν�ι γιD τ>ν διδασκαλ�α τ�υ, �ντιπρ�σCπευε iνα `κρ�ν \θικ!ν δια-ν�ητικισμ<. Π%θανε σ= πρ�:ωρημ%νη uλικ�α στ>ν α'λ> τ�R �Aντιγ<ν�υ Γ�νατfμ= eκ�Lσι� θ;νατ� λ�γ� @στερCτερα �π! τ! 278, πικραμ%ν�ς γιD τ>ν τL:η τ?ςπατρ�δ�ς τ�υ.

KEBHΣ

K?�ης T Θη�α��ς- κα% τ��τ�υ 7?ρ�νται δι"λ�γ�ι τρε�ς-

ΠναG,:E�δ8μη,Φρ�νι��ς.

MENEΔHMOΣ

[Mεν?δημ�ς] ODτ�ς τ�ν /π1 Φαδων�ς, Kλεισθ?ν�υςτ�6 τ�ν Θε�πρ�πιδ�ν καλ�υμ?νων υC8ς, /νδρ1ς ε!γε-ν�6ς μ?ν, /ρ�ιτ?κτ�ν�ς δ> κα% π?νητ�ς- �C δ> κα% σκην�-γρ"7�ν α!τ1ν εQνα 7ασι κα% μαθε�ν tκ"τερα τ1ν Mεν?-δημ�ν- Bθεν γρ"ψαντ�ς α!τ�6 ψ�7ισμ" τι καθ�ψατ8 τις�AλεGνει�ς, ε+πlν kς �4τε σκηνUν �4τε ψ�7ισμα πρ�σ�-κει τ;� σ�7;� γρ"7ειν. πεμ7θε%ς δ> 7ρ�υρ1ς T Mεν?δημ�ςdπ1 τ�ν �Eρετρι?ων ε+ς M?γαρα /ν$λθεν ε+ς �Aκαδ�μειανπρ1ς Πλ"τωνα, κα% θηραθε%ς κατ?λιπε τUν στρατεαν.

�Aσκληπι"δ�υ δ> τ�6 Φλιασ�υ περισπ"σαντ�ς α!τ1ν*γ?νετ� *ν Mεγ"ρ�ις παρ0 Στλπωνα, �Dπερ /μ78τερ�ιδι�κ�υσαν- κ/ντε6θεν πλε�σαντες ε+ς {Hλιν �Aγ�ιπ�λ;ωκα% M8σ�;ω τ��ς /π1 Φαδων�ς παρ?�αλ�ν. κα% μ?�ρι μ>ντ��των, kς πρ�ερηται *ν τ;� περ%

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 3 6 –

18. �Aπ�τελε� καQ α'τ!ς iνα �π! τD πρ<σωπα τ�R Φαδων�ς.

125

126

δων�ς κε6;λαι�ν, �[ μαθητ=ς τ?ς σ:�λ?ς α'τ?ς Uλ%γ�ντ� �Hλια-κ�20. �Eρετρικ�% dν�μ;σθηκαν �π! τ>ν πατρ�δα τ�R 6ιλ�σ<6�υπ�a UVετ;p�με21.

Φα�νεται _τι � Mεν%δημ�ς ~ταν καQ �ρκετD στ�μ6CδηςτLπ�ςJ γι� α'τ! � Kρ;της, παρ�ωδ,ν α'τ<ν, λ%γει:

:O �Aσκληπι"δης T Φλι"σι�ς κα% T τα6ρ�ς T �Eρ?τρι�ς.

�O T�μων Uπ�σης τ!ν παρCδησε hς eV?ς:

iEνας 7�υσκωμ?ν�ς gγκ�ς π�� �γ"@ει �ρ�ντερ>ς/ν�ησες.

127. �Hταν δ= τ<σ� �Vι�πρεπ4ς, Sστε, _ταν � E'ρLλ�:�ς �Kασσανδρεaς πρ�σεκλ4θη @π! τ�R �Aντιγ<ν�υ στ>ν α'λ4 τ�υμαpQ μ= τ!ν νεαρ! Kλεϊππ�δη τ!ν Kυpικην<, δ=ν Uδ%:θη τ>νπρ<σκλησι, �π! 6<W� μ> τ! μ;θPη � Mεν%δημ�ςJ δι<τι ~ταν καυ-στικ!ς καQ kλεγε �περ�6ραστα τQς γν,μες τ�υ. ΣDν εG:ε Vεδια-ντραπ? iνας νεαρ<ς, α'τ!ς δ=ν εGπε κ�υW%ντα, μ<ν� Uπ?ρε μιDW%ργα καQ Uσ:εδ�ασε στ! kδα6�ς μιD πρ�σWλητικ> 6ιγ�Lρα22,καQ _λ�ι τ>ν kWλεπαν, Sσπ�υ καQ � νεαρ!ς κατ;λαWε τ>ν πρ�-σW�λ> καQ �πεμακρLνθη. cOταν μαpQ μ= τ!ν �Iερ�κλ?, τ!ν δι�ι-κητ> τ�R Πειραι,ς, kκαναν περ�πατ� δ�πλα στ! [ερ! τ�R�Aμ6ιαρ;�υ, καQ � τελευτα��ς α'τ!ς kλεγε π�λλD γιD τ>ν �λωσιτ?ς �Eρετρ�ας, � Mεν%δημ�ς δ=ν τ�R εGπε τ�π�τε `λλ� παρD τ!νρCτησε σ= τ� τ!ν :ρησιμ�π�ι�Rσε � �Aντ�γ�ν�ς.

128. Σ� iνα μ�ι:! π�a Uκαυ:fτ�, εGπε: «Δ=ν V%ρεις _τι ^:ιμ<ν�ν τ! λ;:αν� k:ει καλ> γεRσι, �λλD καQ τ! ρεπ;νι;». Σ’ iναπ�λa θ�ρυWCδη νεαρ! εGπε: «KLτταVε τ� @π;ρ:ει π�σω σ�υ».cOταν � �Aντ�γ�ν�ς Up4τησε τ>ν γνCμη τ�υ �ν θD kπρεπε νDπ;Pη σ= κ;π�ια kVαλλη διασκ%δασι (κ,μ�ς), τ�R kστειλε μ4νυμαστ! �π��� δ=ν τ�R kλεγε παρD μ<ν�ν _τι εGναι γυι!ς Wασιλ%ως.T!ν �ν<ητ�, π�a τ�R διηγε�τ� :ωρQς λ<γ�, τ!ν ρCτησε �ν k:Pη

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 3 9 –

21. EGναι u λεγ<μενη �Hλι�ερετρικ> σ:�λ4, τ>ν �π��α � Mεν%δημ�ς μετε6L-τευσε στ>ν �Eρ%τρια.

22. Περαιν�μ%ν�υ σ:?μα J δL� `νδρες σ= Uρωτικ> στ;σι.

Φαδων�ς, �Hλιακ�% πρ�σηγ�ρε��ντ�- �Eρετρικ�% δ� *κλ�-θησαν /π1 τ$ς πατρδ�ς τ�6 περ% �D T λ8γ�ς.

Φανεται δU T Mεν?δημ�ς σεμν1ς Cκαν�ς γεν?σθαι-Bθεν α!τ1ν Kρ"της παρ;ωδ�ν 7ησι (Diels 2)-

Φλι"σι8ν τ� �Aσκληπι"δην κα% τα6ρ�ν �Eρ?τρην.

T δ> Tμων �Jτως (Diels 29)-

gγκ�ν /ναστ�σας S7ρυωμ?ν�ς /7ρ�σι�8μ�αG.

OJτω δ� qν σεμν1ς kς E!ρ�λ���ν τ1ν Kασσανδρ?α μετ0Kλεϊππδ�υ Kυ@ικην�6 μειρακ�υ κληθ?ντα dπ� �Aντιγ8-ν�υ /ντειπε�ν- 7��ε�σθαι γ0ρ μU Mεν?δημ�ς α=σθηται.qν γ0ρ κα% *πικ8πτης κα% παρρησιαστ�ς. μειρακ�υ γ�6νκαταθρασυν�μ?ν�υ εQπε μ>ν �!δ?ν- λα�lν δ> κ"ρ7�ςδι?γρα7εν ε+ς τ�4δα7�ς περαιν�μ?ν�υ σ�$μα- Pς Tρ�-ντων π"ντων συν>ν τ1 μειρ"κι�ν τUν J�ριν /πηλλ"γη.:Iερ�κλ?�υς δ> [τ�6] *π% τ�6 Πειραι�ς συνανακ"μπτ�ντ�ςα!τ;� *ν �Aμ7ιαρ"�υ κα% π�λλ0 λ?γ�ντ�ς περ% τ$ς zλ�-σεως τ$ς �Eρετρας, [λλ� μ>ν �!δ>ν εQπεν, &ρ�τησε δ> ε+ςτ α!τ1ν �Aντγ�ν�ς περανει.

Πρ1ς δ> τ1ν θρασυν8μεν�ν μ�ι�8ν, “/γν�ε�ς,” a7η,“Bτι �! μ8ν�ν κρ"μ�η �υλ1ν a�ει �ρηστ8ν, /λλ0 κα%eα7ανδες;” πρ1ς δ> τ1ν νε�τερ�ν κεκραγ8τα, “σκ?ψαι,”a7η, “μ� τι gπισθεν a�ων λ?ληθας.” �Aντιγ8ν�υ δ> συμ-��υλευ�μ?ν�υ ε+ *π% κ�μ�ν /7κ�ιτ�, σιωπ�σας τ[λλαμ8ν�ν *κ?λευσεν /παγγε�λαι Bτι �ασιλ?ως υC8ς *στιν.πρ1ς δ> τ1ν /νασθητ�ν /να7?ρ�ντ" τι α!τ;�

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 3 8 –

20. �O Φα�δων ~ταν �π! τ>ν |Hλιδα.

127

128

�γρ<κτημαJ καQ σDν τ�R �π4ντησε _τι k:ει καQ π;μπ�λλα p�,α(κτ4ματα23), τ�R εGπε: «Π4γαινε καQ 6ρ<ντισ% τα, μ> τυ:!ν κι�α'τD καταστρα6�Rν, κι� iνας kVυπν�ς �γρ<της �:ρηστευθP?».Σ� Uκε�ν�ν π�a nθελε νD μ;θPη �ν πρ%πει νD νυμ6εLεται � Uν;-ρετ�ς, �πεκρ�θη: «�Eμ%να μ= θεωρε�ς Uν;ρετ�;». ΣDν τ�R �π4-ντησε να�, «|E λ�ιπ<ν, Uγb Uνυμ6εLθην», τ�R εGπε.

129. �Eκε�ν�ν π�a UWεWα�ωνε _τι @π;ρ:�υν π�λλD �γαθ;,τ!ν ρCτησε, σ% π��� �ριθμ! α'τD �ν%ρ:�νται, καQ �ν ν�μ�pPηπbς Vεπερν�Rν τD eκατ<. M> δυν;μεν�ς νD περιστε�λPη τ>νσπατ;λη κ;π�ι�υ π�a τ!ν εG:ε καλ%σει σ% δε�πν�, _ταν Uπ?γεδ=ν εGπε τ�π�τεJ �λλD σιωπηρ,ς τ�R kδωσε iνα καλ! μ;θημα,περι�ρισθεQς νD 6;Pη μ<ν�ν Uλι%ς. �EV α"τ�ας _μως τ?ς παρρη-σ�ας τ�υ α'τ?ς UκινδLνευσε τ!ν kσ:ατ� κ�νδυν�, _ταν ~τανστ>ν KLπρ�, στ>ν α'λ> τ�R Nικ�κρ%�ντ�ς, μαpQ μ= τ!ν 6�λ� τ�υ�Aσκληπι;δη. �O Wασιλεaς τελ�Rσε τ>ν συνηθισμ%νη μηνια�αe�ρτ4, κι� εG:ε καλ%σει κι� α'τ�aς μαpQ μ= `λλ�υς 6ιλ�σ<6�υς,�π<τε � Mεν%δημ�ς εGπε _τι, �ν εGναι καλ! πρfγμα u συν;θρ�ι-σις τ%τ�ιων �νδρ,ν, θD πρ%πει κ;θε uμ%ρα νD γ�νεται α'τ> ue�ρτ4, δια6�ρετικD καQ u σημεριν> εGναι περιττ4.

130. ΣDν τ�R εGπε � τLρανν�ς _τι k:ει �ρ�σει α'τ> τ>ν uμ%ραγιD ν� �κ�LPη τ�aς 6ιλ�σ<6�υς, α'τ!ς hμ�λησε σ= �κ<μη α'στη-ρ<τερ� τ<ν�, δηλCν�ντας, Uν�, συνε:ιp<ταν u e�ρτ4, _τι θD πρ%-πει σ= κ;θε περ�στασι νD ε"σακ�Lωνται �[ 6ιλ<σ�6�ι. T! �π�-τ%λεσμα ~ταν _τι θD τ�aς Uσκ<τωναν, �ν δ=ν UτL:αινε Uκε�νητ>ν Sρα νD μπP? iνας α'λητ4ς. Γι� α'τ! _ταν στ! πλ��� τ�aςkπιασε τρικυμ�α, λ%γ�υν πbς � �Aσκληπι;δης εGπε _τι τ! μ=νκαλ! τραγ�Lδι τ�R α'λητ�R τ�aς εG:ε σCσει, �λλD u παρρησ�ατ�R Mενεδ4μ�υ Uστ;θη u καταστρ�64 τ�υς.

�Hταν, λ%γ�υν, καQ 6υγ<π�ν�ς καQ �δι;6�ρ�ς γιD τD pητ4-

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 4 1 –

23. Kτ4ματα: KαQ σ4μερα �κ<μη σ= hρισμ%να νησιD τ�R A"γα��υ, μ= τ>νλ%Vιν κτ4ματα Uνν��Rν τD μεγ;λα κατ�ικ�δια p�,αJ στ>ν X�� π.:. μιD κατσ�κατ>ν oν�μ;p�υν κτ?μα.

ε+καως, &ρ�τησεν ε+ /γρ1ν a�ει- 7�σαντ�ς δ> κα%π"μπλειστα κτ�ματα, “π�ρε��υ τ�νυν,” a7η, “κ/κενων*πιμελ�6, μU συμ�#$ σ�ι κα% τα6τα κατα7θε�ραι κα% κ�μ-ψ1ν +δι�την /π��αλε�ν.” πρ1ς δ> τ1ν πυθ8μεν�ν ε+ γ$μαιT σπ�υδα��ς, a7η, “π8τερ�ν *γ� σ�ι σπ�υδα��ς δ�κ� 3�4;” 7�σαντ�ς δ� εQναι, “*γl τ�νυν,” εQπε, “γεμ"μηκα.”

Πρ1ς δ> τ1ν ε+π8ντα π�λλ0 τ0 /γαθ0 *π�θετ� π8σατ1ν /ριθμ1ν κα% ε+ ν�μ@ει πλεω τ�ν tκατ8ν. μU δυν"με-ν�ς δ> τ�ν καλ��ντων *π% δε�πν8ν τιν�ς περιελε�ν τUνπ�λυτ?λειαν, κληθες π�τε �!δ>ν μ>ν εQπε- σιωπ�ν δ�α!τ1ν *ν�υθ?τησε μ8νας *λαας πρ�σενεγκ"μεν�ς. δι0��ν δU τ1 παρρησιαστικ1ν τ�6τ� μικρ�6 κα% *κινδ�νευ-σεν *ν K�πρ;ω παρ0 Nικ�κρ?�ντι σ�ν �Aσκληπι"δ#η τ;�7λ;ω. τ�6 γ"ρ τ�ι �ασιλ?ως *πιμ�νι�ν t�ρτUν τελ�6ντ�ςκα% καλ?σαντ�ς κα% τ��τ�υς Pσπερ τ��ς [λλ�υς 7ιλ�σ8-7�υς, τ1ν Mεν?δημ�ν ε+πε�ν kς ε+ καλ1ν qν p τ�ν τ�ι��-των /νδρ�ν συναγωγ�, καθ� tκ"στην pμ?ραν aδει γνε-σθαι τUν t�ρτ�ν- ε+ δ� �4, περιττ�ς κα% ν6ν.

Πρ1ς δ> τ�6τ� /παντ�σαντ�ς τ�6 τυρ"νν�υ κα% ε+π8ν-τ�ς kς τα�την τUν pμ?ραν a��ι σ��λ"@�υσαν πρ1ς τ1διακ��ειν 7ιλ�σ87ων, aτι κα% μ^λλ�ν α!στηρ8τερ�ν *ν?-κειτ�, δεικν�ς *π% τ$ς θυσας kς �ρU π"ντα καιρ1ν 7ιλ�-σ87ων /κ��ειν- 2ως ε+ μ� τις α!λητUς α!τ��ς διεπ?μ-ψατ�, κ`ν /π�λ�ντ�. Bθεν �ειμα@�μ?νων *ν τ;� πλ�;ωτ1ν �Aσκληπι"δην 7ασ%ν ε+πε�ν kς p μ>ν τ�6 α!λητ�6ε!μ�υσα σ?σωκεν α!τ��ς, p δ> τ�6 Mενεδ�μ�υ παρρη-σα /π�λ�λεκεν.

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 4 0 –

129

130

ματα τ?ς σ:�λ?ς τ�υ. O�τε καμμιD τ;Vι εG:ε στD μαθ4ματα��τε W;θρα κυκλικ,ς τ�π�θετημ%να, �λλD _πως nθελε � καθ%-νας, Wηματ�p�ντας Z καθ4μεν�ς, παρακ�λ�υθ�Rσε τ>ν διδα-σκαλ�α τ�υJ κατD τ!ν sδι� τρ<π� συμπεριε6%ρετ� κι� α'τ<ς.

131. �Aλλι,ς _μως ~ταν νευρικ!ς καQ τ<σ� πρ�σεκτικ!ς γιDτ! καλ< τ�υ ^ν�μα, Sστε _ταν, πρQν γ�νPη 6ιλ<σ�6�ς, Uργαp<τανhς �"κ�δ<μ�ς, καQ kκτιpαν μαpQ μ= τ!ν �Aσκληπι;δη iνα σπ�τι, �μ=ν �Aσκληπι;δης �ν%Wαινε γυμν!ς στ>ν στ%γη μ= τ>ν λ;σπηστ!ν �μ�, α'τ!ς _μως κρυW<ταν �μα kWλεπε καν%να νD περ-ν;Pη. �Aργ<τερα, _ταν �νεμ�:θη στ>ν π�λιτικ4, ~ταν τ<σ� νευ-ρικ!ς π�a καQ _ταν κατD τQς θυσ�ες kWαpε τ! λιW;νι, δ=ν κατCρ-θωνε νD WρP? τ! θυμιατ4ρι�. KαQ κ;π�τε π�a � Kρ;της Uστ;θηκ�ντ; τ�υ καQ τ!ν κατ%κρινε γιατQ π�λιτεLεται, δι%ταVε νD τ!νW;λ�υν 6υλακ4. cOμως � Kρ;της τ!ν παρακ�λ�υθ�Rσε π<τεUρ:<ταν, καQ �θ<ρυWα τ!ν Uπλησ�αpε καQ τ!ν �π�καλ�Rσε�Aγαμεμν�ν;κι καQ �Hγησ�π�λι.

132. �Hταν _μως καQ λ�γ� �λα6ρ��σκιωτ�ς. cOταν κ;π�τεμαpQ μ= τ!ν �Aσκληπι;δη k6αγε σ� iνα πανδ�:ε�� 6αγητ! μ=�λλ�ιωμ%ν� κρ%ας, :ωρQς νD τ! V%ρPη, τ!ν kπιασε ναυτ�α καQ:λCμιασε �μα τ! kμαθε. cΩσπ�υ τ!ν Uμ;λωσε � �Aσκληπι;δηςκαQ τ�R εGπε _τι δ=ν τ!ν Uπε�ραVε τ! κρ%ας, �λλD u "δ%α τ�υ.KατD τD `λλα, ~ταν μεγαλ<ψυ:�ς καQ γενναι<δωρ�ς. KαQσωματικ;, �ν καQ σ= πρ�:ωρημ%νη uλικ�α πι;, ~ταν γερ�δεμ%-ν�ς καQ uλι�καμ%ν�ς σDν �θλητ4ς, �κμα��ς καQ ρ�δαλ<ς. EG:εκαν�νικ! �ν;στημα, _πως �π�δεικνLεται �π! τ! �γαλματ;κιστ! παλαι! Στ;δι� τ?ς �Eρετρ�ας. ΓιατQ τ!ν παριστ;νει Uπ�τηδες�σ6αλ,ς, σ:εδ!ν γυμν<ν, καQ δε�:νει τD περισσ<τερα μ%ρη τ�RσCματ<ς τ�υ.

133. �Hταν δ= καQ 6�λ�ς τ,ν διασκεδ;σεων, καQ λ<γ�ω τ�Rν�σηρ�R κλ�ματ�ς τ?ς �Eρετρ�ας kκαμνε π�λλD συμπ<σια, στD�π��α πρ�σκαλ�Rσε καQ π�ιητ=ς καQ μ�υσικ�Lς. T�R `ρεσε Uπ�-σης π�λa � τραγικ!ς π�ιητ>ς Λυκ<6ρων καQ � P<δι�ς �Aνταγ<-ρας. �AλλD κυρ�ως παρεδ�δετ� στ>ν μελ%τη τ�R �Oμ4ρ�υ, τ,ν

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 4 3 –

{Hν δ?, 7ασ, κα% *κκλινUς κα% τ0 τ$ς στ�λ$ς /δι"7�ρ�ς,�4τε τ"Gιν γ�6ν τιν0 qν παρ� α!τ;� �λ?πειν �4τε �"θρακ�κλ;ω δι?κειτ�, /λλ� �D `ν 2καστ�ς aτυ�ε περιπατ�ν 3καθ�μεν�ς ]κ�υε, κα% α!τ�6 τ�6τ�ν τ1ν τρ8π�ν διακει-μ?ν�υ.

�Aγωνι"της μ?ντ�ι, 7ασν, qν [λλως κα% 7ιλ8δ�G�ς-Pστε τ1 πρ8τερ�ν τ?κτ�νι συν�ικ�δ�μ�6ντες α!τ8ς τεκα% T �Aσκληπι"δης, T μ>ν �Aσκληπι"δης *7ανετ� γυμν1ς*π% τ�6 τ?γ�υς τ1ν πηλ1ν παρα7?ρων, T δ> ε= τιν� =δ�ι*ρ�8μεν�ν, παρεκρ�πτετ�. *πε% δ� oψατ� τ$ς π�λιτεας,�Jτως qν /γωνι"της Pστε κα% τ1ν λι�ανωτ1ν τιθε%ς δι�-μαρτε τ�6 θυμιατηρ�υ. κα π�τε Kρ"τητ�ς περιισταμ?-ν�υ α!τ1ν κα% καθαπτ�μ?ν�υ ε+ς τ1 Bτι π�λιτε�εται, *κ?-λευσ? τισιν ε+ς τ1 δεσμωτ�ρι�ν α!τ1ν *μ�αλε�ν- τ1ν δ>μηδ>ν �ττ�ν τηρε�ν παρι8ντα κα% dπερκ�πτ�ντα �Aγαμε-μν8νει8ν τε κα% :Hγησπ�λιν /π�καλε�ν.

{Hν δ? πως &ρ?μα κα% δεισιδαιμ�ν?στερ�ς. σ�ν γ�6ν�Aσκληπι"δ#η κατ� [γν�ιαν *ν πανδ�κε;ω π�τ> κρε"τωνeιπτ�υμ?νων 7αγ�ν, *πειδU μ"θ�ι, *ναυτα τε κα% S�ρα2ως �Aσκληπι"δης *πετμησεν α!τ;� kς �!δ?ν [, ε+π�ν,]&ν��λησεν α!τ1ν τ0 κρ?α, /λλ� p περ% τ��των dπ8ν�ια.τ0 δ� [λλα μεγαλ8ψυ��ς /νUρ qν κα% *λευθ?ρι�ς. κατ0 δ>τUν 2Gιν τUν σωματικUν ]δη κα% πρεσ��της dπ"ρ�ων�!δ>ν �ττ�ν /θλητ�6 στερε8ς τε κα% *πικεκαυμ?ν�ς τ1εQδ�ς, πων τε κα% τετριμμ?ν�ς- τ1 δ> μ?γεθ�ς σ�μμετρ�ς,kς δ$λ�ν *κ τ�6 ε+κ�ν�υ τ�6 *ν �Eρετρuα *ν τ;� /ρ�α;ωσταδ;ω. aστι γ"ρ, kς *πτηδες, παρ"γυμν�ν, τ0 πλε�σταμ?ρη 7α�ν�ν τ�6 σ�ματ�ς.

{Hν δ> κα% 7ιλυπ8δ���ς κα% δι0 τ1 ν�σ�δες τ$ς �Eρε-τρας πλεω συν"γων συμπ8σια- *ν �_ς κα% π�ιητ�ν κα%μ�υσικ�ν. &σπ"@ετ� δ> κα% mAρατ�ν κα% Λυκ87ρ�να τ1ντ$ς τραγ;ωδας π�ιητUν κα% τ1ν :P8δι�ν

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 4 2 –

131

132

133

λυρικ,ν π�ιητ,ν, τ�R Σ�6�κλ%�υς καQ τ�R �A:αι�R στ!ν�π���ν kδιδε τ>ν δευτ%ρα θ%σι στ! σατυρικ! δρfμα, στ!ν δ=A"σ:Lλ� τ>ν πρCτη. Γι� α'τ! συν4θιpε νD λ%γPη στ�aς π�λιτι-κ�Lς τ�υ �ντιπ;λ�υς τ�aς �κ�λ�Lθ�υς στ�:�υς:

Π�λλ>ς 7�ρ>ς πρ�λα�ανει τ1ν τα�� T /δ�νατ�ς, κα%τ1ν /ετ1 p �ελ�να.

134. A'τD π�a εGναι �π! τ! σατυρικ! δρfμα τ�R �A:αι�R�Oμ7"λη. �Eπ�μ%νως πλαν,νται _σ�ι "σ:υρ�p�νται _τι δ=ν εG:εδιαW;σει παρD τ>ν M�δεια τ�R E'ριπ�δ�υ, γιD τ>ν �π��α μερι-κ�Q λ%γ�υν _τι εGναι kργ� τ�R Nε<6ρ�ν�ς τ�R Σικυων��υ.

Περι6ρ�ν�Rσε δ= τ�aς24 διδασκ;λ�υς τ?ς σ:�λ?ς τ�R Πλ;-των�ς καQ τ�R �εν�κρ;τ�υς, καθbς καQ τ!ν ΠαραιW;τη τ!νKυρηνα��. �EθαLμαpε _μως τ!ν Στ�λπωναJ καQ UρωτηθεQςκ;π�τε περQ α'τ�R, δ=ν εGπε τ�π�τε `λλ� παρD πbς ~ταν λεWε-ντ;νθρωπ�ς, κLρι�ς. �Hταν δ= καQ δυσν<ητ�ς � Mεν%δημ�ς καQδLσκ�λα μπ�ρ�Rσε κανεQς νD �ντεπεV%λθPη στD Uπι:ειρ4ματ;τ�υJ \σ:�λε�τ� δ= μ= κ;θε τι καQ ε�ρισκε �ντιρρ4σεις, καQ ~ταν[κανCτατ�ς στQς Uριστικ=ς συpητ4σεις, σLμ6ωνα μ= _σα �να-γρ;6ει � �Aντισθ%νης στQς «Διαδ��?ς» τ�υ. �Iδιαιτ%ρως ε':αρι-στε�τ� νD :ρησιμ�π�ιP? τ! eV?ς Uπι:ε�ρημα: «�Aπ! δυ! δια6�ρε-τικD πρ;γματα δια6%ρει τ! iνα �π! τ� `λλ�;» «Nα�». «EGναιδια6�ρετικ! τ! d6ελε�ν �π! τ! �γαθ<ν;». «Nα�». «|Aρα δ=νεGναι �γαθ! τ! d6ελε�ν».

135. �Aκ<μη λ%γ�υν _τι �π%ρριπτε καQ τQς �ρνητικ=ς πρ�τ;-σεις μετατρ%πων α'τ=ς σ= κατα6ατικ%ς, καQ �π! α'τ=ς παρ%δε-:ετ� μ<ν�ν τQς tπλ=ς καQ Uκ4ρυττε �νLπαρκτες τQς μ> tπλ%ς,δηλαδ> τQς @π�θετικ=ς καQ σLνθετες πρ�τ;σεις. �O �Hρακλε�δηςλ%γει _τι στD δ<γματα ~ταν Πλατωνικ!ς καQ tπλ,ς kπαιpε μ=τD διαλεκτικD Uπι:ειρ4ματα. Γι� α'τ! _ταν τ!ν ρCτησε ��AλεV�ν�ς �ν kπαυσε νD δ%ρνPη τ!ν πατ%ρα τ�υ, �πεκρ�θηJ «μD

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 4 5 –

24. T��ςJ δι<ρθωσις τ�R ReiskeJ τD :ειρ<γρα6α γρ;6�υν τ�ν.

�Aνταγ8ραν- μ"λιστα δ> π"ντων :Oμ�ρ;ω πρ�σε��εν- εQτακα% τ��ς μελικ��ς- aπειτα Σ�7�κλε�, κα% δU κα% �A�αι;�,�περ κα% τ1 δευτερε��ν *ν τ��ς Σατ�ρ�ις, A+σ��λ;ω δ> τ1πρωτε��ν /πεδδ�υ. Bθεν κα% πρ1ς τ��ς /ντιπ�λιτευ�μ?-ν�υς τα6τα, 7ασ, πρ�ε7?ρετ� (�A�αι1ς 34 N2)-

pλσκετ� ~ρα κα% πρ1ς /σθεν�ν τα��ς,κα% πρ1ς �ελ�νης /ετ1ς �ρα�ε� �ρ8ν;ω.

Tα6τα δ� *στ%ν �A�αι�6 *κ τ$ς σατυρικ$ς �Oμ7"λης- Pστεπτα�υσιν �C λ?γ�ντες μηδ>ν α!τ1ν /νεγνωκ?ναι πλUντ$ς Mηδεας τ$ς E!ριπδ�υ, }ν aνι�ι Nε87ρ�ν�ς εQναιτ�6 Σικυων�υ 7ασν.T�ν δ> διδασκ"λων τ��ς περ% Πλ"τωνα κα% �εν�κρ"-την, aτι τε Παραι�"την τ1ν Kυρηνα��ν κατε7ρ8νει, Στλ-πωνα δ� *τεθαυμ"κει- κα π�τε *ρωτηθε%ς περ% α!τ�6[λλ� μ>ν �!δ>ν εQπε πλUν Bτι *λευθ?ρι�ς. qν δ> κα%δυσκαταν8ητ�ς T Mεν?δημ�ς κα% *ν τ;� συνθ?σθαι δυσα-νταγ�νιστ�ς- *στρ?7ετ8 τε πρ1ς π"ντα κα% εdρεσιλ8γει-*ριστικ�τατ8ς τε, καθ" 7ησιν �Aντισθ?νης *ν Διαδ��α�ς(FGrH 508 F 6), qν. κα% δU κα% τ8δε *ρωτ^ν ε+�θει- “τ12τερ�ν τ�6 tτ?ρ�υ 2τερ8ν *στι;” “να.” “2τερ�ν δ? *στι τ1S7ελε�ν τ�6 /γαθ�6;” “να.” “�!κ [ρα τ1 S7ελε�ν /γα-θ8ν *στιν”.

�Aν#�ρει δ?, 7ασ, κα% τ0 /π�7ατικ0 τ�ν /Gιωμ"των,κατα7ατικ0 τιθες- κα% τ��των τ0 zπλ^ πρ�σδε�8μεν�ςτ0 �!� zπλ^ /ν#�ρει, λ?γω δ> συνημμ?να κα% συμπεπλεγ-μ?να. 7ησ% δ� :Hρακλεδης *ν μ>ν τ��ς δ8γμασι Πλατω-νικ1ν εQναι α!τ8ν, διαπα@ειν δ> τ0 διαλεκτικ"- Pστε

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 4 4 –

134

135

��τε τ!ν kδερνα ��τε k:ω παLσει νD τ!ν δ%ρνω». KαQ Uπειδ>Uκε�ν�ς Uπ%μενε _τι πρ%πει ν� �παντ4σPη καθαρD ναQ Z ^:ι,α'τ!ς τ�R εGπε: «ΘD ~ταν παρ;λ�γ� νD συμμ�ρ6ωθ, μ= τ�aςκαν<νες σ�υ, τ>ν στιγμ> π�a μπ�ρ, νD σ= σταματ4σω στ!κατC6λι». KαQ Uπειδ> � B�ων ε@ρ�σκετ� σ= διαρκ? �ντιδικ�α μ=τ�aς μ;ντεις, α'τ!ς 6�νεLει νεκρ�Lς, kλεγε � Mεν%δημ�ς.

136. cOταν `κ�υσε κ;π�ι�ν νD λ%γPη _τι τ! μεγαλLτερ��γαθ! εGναι νD UπιτL:Pη κανεQς τD πρ;γματα π�a Uπιθυμε�, εGπε_τι «π�λa μεγαλLτερ� �γαθ! εGναι νD UπιθυμP? κανεQς Uκε�ναπ�a πρ%πει». �O �Aντ�γ�ν�ς � KαρLστι�ς WεWαιCνει _τι π�τ= δ=νkγραψε ��τε συν%θεσε κ;τι, καQ π�τ= δ=ν ~ταν πρ�σκ�λλημ%ν�ςσ� iνα δ<γμα. KαQ _τι ~ταν τ<σ� μα:ητικ!ς στQς συpητ4σειςSστε, _ταν �πεσLρετ�, ~ταν κατεVηντλημ%ν�ς. �Ωστ<σ�, στ>νσυμπερι6�ρ; τ�υ ~ταν πρα<τατ�ς. Παρ� _τι λ<γ�υ :;ριν ��AλεV�ν�ς τ!ν Uκ�ρ<ϊδευε καQ τ!ν kσκωπτε σκληρ;, α'τ!ς UVυπη-ρ%τησε τ>ν γυνα�κα τ�υ, τ>ν �π��αν kστειλε μ= συν�δε�α �π!τ�aς Δελ6�aς Sς τ>ν Xαλκ�δα, Uπειδ> U6�Wε�τ� μ> τ>ν κλ%ψ�υνκαQ τ>ν ληστεLσ�υν καθ� �δ<ν.

137. �Hταν καQ καλ!ς 6�λ�ς, _πως �π�δεικνLεται �π! τ>νπρ!ς τ!ν �Aσκληπι;δη στ�ργ4 τ�υ, π�a κατ� �'δ=ν ~τ� κατω-τ%ρα τ?ς �6�σιCσεως τ�R Πυλ;δ�υ (στ!ν �Oρ%στη). �AλλDUπειδ> � �Aσκληπι;δης ~ταν μεγαλLτερ�ς, � κ<σμ�ς kλεγε _τια'τ!ς ~ταν � δραματικ!ς συγγρα6εLς, � δ= Mεν%δημ�ς � \θ�-π�ι<ς. cOταν κ;π�τε � �Aρ:�π�λις τ�aς kκαμε iνα δ,ρ� �π!τρε�ς :ιλι;δες δρα:μ%ς 25, δ=ν nθελε καν%νας νD π;ρPη πρ,τ�ςτ! μερ�δι< τ�υ, μ= �π�τ%λεσμα νD μ> τQς π;ρPη καν%νας. Λ%γεταιUπ�σης _τι α'τ�Q Uνυμ6εLθησαν μητ%ρα καQ κ<ρηJ τ>ν κ<ρη τ>νUνυμ6εLθη � �Aσκληπι;δης καQ τ4ν μητ%ρα � Mεν%δημ�ς. �AλλDUπειδ> π%θανε u γυνα�κα τ�R �Aσκληπι;δ�υ, Uνυμ6εLθη τ>νγυνα�κα τ�R Mενεδ4μ�υJ κι� Uκε�ν�ς, _ταν kγινε �ρ:ηγ!ς τ�R

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 4 7 –

25. Δηλαδ> μισ! τ;λαντ� π�a �ντιστ�ι:ε� μ= 150.000 περ�π�υ σημεριν=ςδρα:μ%ς. (Σ.K.Π�τ.: �Eνν�ε� σ= τιμ=ς τ�R 1970).

�AλεGν�υ π�τ> *ρωτ�σαντ�ς ε+ π?παυται τ1ν πατ?ρατ�πτων, “/λλ� �4τε aτυπτ�ν,” 7"ναι, “�4τε π?παυμαι.”π"λιν τ� *κεν�υ λ?γ�ντ�ς kς *�ρ$ν ε+π8ντα να% 3 �4λ6σαι τUν /μ7ι��λαν, “γελ���ν”, εQπε, “τ��ς dμετ?ρ�ιςν8μ�ις /κ�λ�υθε�ν, *G1ν *ν π�λαις /ντι�$ναι.” Bων8ς τε*πιμελ�ς κατατρ?��ντ�ς τ�ν μ"ντεων, νεκρ��ς α!τ1ν*πισ7"ττειν aλεγε.

Kα π�τ? τιν�ς /κ��σας kς μ?γιστ�ν /γαθ1ν ε=η τ1π"ντων *πιτυγ�"νειν �ν τις *πιθυμε�, εQπε, “π�λ� δ>με�@�ν τ1 *πιθυμε�ν �ν δε�.” 7ησ% δ� �Aντγ�ν�ς T Kαρ�-στι�ς γρ"ψαι α!τ1ν μηδ>ν μηδ> συντ"Gαι, Pστε μηδ� *π%δ8γματ8ς τιν�ς στηρ@ειν. *ν δ> τα�ς @ητ�σεσι, 7ησν, �δεμ"�ιμ�ς qν Pσθ� dπ�πια 7?ρων /π#�ει. Bμως δ� ��ν τ�ι-�6τ�ς *ν τ��ς λ8γ�ις dπ"ρ�ων *ν τ��ς aργ�ις πρuα8τατ�ςqν. �AλεG�ν�ν γ�6ν π�λλ0 καταπα@ων κα% σκληρ�ς *πι-σκ�πτων, Bμως α!τ1ν ε� *π�ησε τUν γυνα�κα παραπ?μ-ψας *κ Δελ7�ν 2ως Xαλκδ�ς, ε!λα��υμ?νην τ0ς κλω-πεας τε κα% τ0ς καθ� Tδ1ν λ#ηστεας.

Φλ�ς τε qν μ"λιστα, kς δ$λ�ν *κ τ$ς πρ1ς �Aσκληπι"-δην συμπν�ας, �!δ?ν τι δια7ερ��σης τ$ς Πυλ"δ�υ7ιλ�στ�ργας. /λλ0 πρεσ��τερ�ς �Aσκληπι"δης, kς λ?γε-σθαι π�ιητUν μ>ν α!τ1ν εQναι, dπ�κριτUν δ> Mεν?δημ�ν.κα% π�τ? 7ασιν �Aρ�ιπ8λιδ�ς τρισ�ιλας α!τ��ς διαγρ"-ψαντ�ς στηρι@�μ?ν�υς περ% τ�6 τς δε�τερ�ς /ρε�, μηδ?-τερ�ν λα�ε�ν. λ?γεται δ> κα% γυνα�κας /γαγ?σθαια!τ��ς- �ν τUν μ>ν θυγατ?ρα �Aσκληπι"δην, τUν δ>μητ?ρα Mεν?δημ�ν. κ/πειδU τελευτ$σαι τ;� �Aσκληπι"δ#ητ1 γ�ναι�ν, λα�ε�ν τ1 τ�6 Mενεδ�μ�υ- *κε�ν8ν τε,

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 4 6 –

136

137

κρ;τ�υς, Uνυμ6εLθη μιD πλ�Lσια. �Ωστ<σ�, Uπειδ> kμεναν στ!sδι� σπ�τι, � Mεν%δημ�ς `6ησε τ>ν δια:ε�ρισι τ?ς περι�υσ�αςτ�υ στ>ν πρCτη τ�υ γυνα�κα.

138. �O �Aσκληπι;δης π%θανε πρ,τ�ς σ= πρ�:ωρημ%νηuλικ�α, �6�R kpησε π�λa λιτD μ= τ!ν Mεν%δημ�, �ν καQ εG:ανUπαρκ? τD μ%σα. cOταν �ργ<τερα � Uρωμ%ν�ς τ�R �Aσκληπι;-δ�υ Uπ?γε σ= διασκ%δασι καQ �[ νεαρ�Q δ=ν τ!ν `6ηναν νDε"σ%λθPη, � Mεν%δημ�ς kδωκε Uντ�λ> νD τ!ν δε:θ�Rν, λ%γ�ντας_τι � �Aσκληπι;δης καQ κ;τω �π! τ>ν γ?, π�a ε@ρ�σκεται, τ�R�ν��γει τ>ν π<ρτα. �Yπ�στηρικτ%ς τ�υς ~σαν � �Iππ<νικ�ς �Mακεδbν καQ � �Aγ4τωρ �π! τ>ν Λαμ�αJ α'τ!ς τ�aς kδωσε �π!τρι;ντα μνfς26, � δ= �Iππ<νικ�ς kδωσε στ!ν Mεν%δημ� δυ!:ιλι;δες δρα:μ=ς27 γιD πρ��κα τ,ν θυγατ%ρων τ�υJ ~σαν δ=α'τ=ς τρε�ς, �π! τ>ν γυνα�κα τ�υ �π! τ!ν �Ωρωπ<.

139. TD συμπ<σι; τ�υ, π;λι, τD kκαμνε κατD τ!ν �κ<λ�υθ�τρ<π�: Uκ�λ;τσιpε πρ�ηγ�υμ%νως μ= δυ<–τρε�ς 6�λ�υς καQκαθ<ταν μ= α'τ�aς �ς �ργD τ! Wρ;δυJ �στερα ε"δ�π�ι�Rσετ�aς πρ�σκεκλημ%ν�υς π�a κι� α'τ�Q εG:αν πιD δειπν4σει. Γι�α'τ<, �ν κανεQς Uπ4γαινε νωρ�τερα, kκανε W<λτες kVω �π! τ!σπ�τι καQ ρωτ�Rσε α'τ�aς π�a UV%ρ:�νταν τ� k:ει στ! τραπ%pικαQ σ= π�ι< σημε�� ε@ρ�σκ�νταιJ κι� �ν `κ�υγαν _τι σερW�ρ�υν:<ρτα Z παστD k6ευγανJ �ν _μως Uμ;θαιναν _τι @π;ρ:ει κρ%αςε"σ%ρ:�νταν. TD κρεWW;τια ~σαν στρωμ%να τ! καλ�κα�ρι μ=ψ;θες καQ τ!ν :ειμ,να μ= πρ�Wι%ς — πρ�σκ%6αλ� kπρεπε νD6%ρνPη � καθ%νας28. T! δ= δ�:ε�� μ= τ! κρασQ π�a kκανε τ!νγRρ� δ=ν :ωρ�Rσε ��τε iνα κιλ<. TD Uπιδ<ρπια ~σαν λ�Lπινα nκ�υκι;, καQ �π! κ;π�τε καQ 6ρ�Rτα τ?ς Uπ�:?ς, �:λ;δια,ρ<δια, ρεWLθια, �λλD καQ σRκα Vερ;29.

140. cOλα α'τD τD �να6%ρει � Λυκ<6ρων στ! σατυρικ< τ�υ

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 4 9 –

29. TD σRκα τ?ς �Aττικ?ς ~ταν Uκλεκτ! καQ �κριW! 6ρ�Rτ�. �Eκαλλιεργε�τ�"δ�ως u Wασιλικ> συκιD τ?ς �π��ας �[ μ=ν νωπ�Q καρπ�Q dν�μ;p�ντ� συκ�Wα-σ�λεια Z Wασ�λεια (σRκα), �[ δ= Vηρ�Q Wασιλ�δες, "σ:;δες.

*πειδU πρ�4στη τ$ς π�λιτεας, πλ�υσαν γ$μαι- �!δ>νμ?ντ�ι �ττ�ν μι^ς �4σης �+κας *πιτρ?ψαι τ1ν Mεν?δη-μ�ν τUν δι�κησιν τ#$ πρ�τ?ρuα γυναικ.

:O μ?ντ�ι �Aσκληπι"δης πρ�κατ?στρεψεν *ν �Eρετρuαγηραι1ς ]δη, συ@�σας τ;� Mενεδ�μ;ω σ78δρα ε!τελ�ς/π1 μεγ"λων- Bτε κα% μετ0 �ρ8ν�ν *λθ8ντ�ς *π% κ�μ�ν*ρωμ?ν�υ τ�6 �Aσκληπι"δ�υ κα% τ�ν νεανσκων /π�κλει-8ντων α!τ8ν, T Mεν?δημ�ς *κ?λευσεν ε+σδ?Gασθαι,ε+πlν Bτι �Aσκληπι"δης α!τ;� κα% κατ0 γ$ς fν τ0ς θ�ρας/ν�γει. qσαν δ� �C σωματ�π�ι�σαντες α!τ��ς :Iππ8νικ8ςτε T Mακεδlν κα% �Aγ�τωρ T Λαμιε�ς- T μ>ν tκατ?ρ;ωδ��ς τρι"κ�ντα μν^ς, T δ� :Iππ8νικ�ς Mενεδ�μ;ω ε+ς aκδ�-σιν τ�ν θυγατ?ρων δισ�ιλας δρα�μ"ς. qσαν δ> τρε�ς,καθ" 7ησιν :Hρακλεδης (FHG iii. 171), *G �Ωρωπαςα!τ;� γυναικ1ς γεγεννημ?ναι.

T0 δ> συμπ8σια τ�6τ�ν *π�ιε�τ� τ1ν τρ8π�ν- πρ�ηρ-στα μετ0 δυ��ν 3 τρι�ν 2ως �ραδ?ως qν τ$ς pμ?ρας-aπειτ" τις *κ"λει τ��ς παραγεν�μ?ν�υς κα% α!τ��ς ]δηδεδειπνηκ8τας- Pστ� ε= τις aλθ�ι θ^ττ�ν, /νακ"μπτων*πυνθ"νετ� τ�ν *Gι8ντων τ ε=η παρακεμεν�ν κα% π�ςa��ι τ1 τ�6 �ρ8ν�υ- ε+ μ>ν ��ν λα�"νι�ν 3 ταρ�ι�ν, /νε-��ρ�υν- ε+ δ> κρεu"δι�ν, ε+σ#�εσαν. qν δ> τ�6 μ>ν θ?ρ�υςψαθ�ς *π% τ�ν κλιν�ν, τ�6 δ> �ειμ�ν�ς κ�δι�ν- πρ�σκε-7"λαι�ν αdτ;� 7?ρειν aδει. τ8 τε περιαγ8μεν�ν π�τ�ρι�ν�! με�@�ν qν κ�τυλια�υ- τρ"γημα θ?ρμ�ς 3 κ�αμ�ς, aστιδ’ Bτε κα% τ�ν kρων [πι�ς 3 e�ι0 3 ��ρ�ι 3 νU Δ � +σ�"-δες.

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 4 8 –

26. Tρι;ντα μνα� = μισ! τ;λαντ�, nτ�ι 150.000 περ�π�υ σημεριν=ς δρα:μ%ς.(Σ.K.Π�τ.: �Eνν�ε� σ= τιμ=ς τ�R 1970).

27. 2.000 �Aττικ=ς δρα:μ%ς, 1/3 τ�R ταλ;ντ�υ.28. O[ �ρ:α��ι στD συμπ<σια kτρωγαν Vαπλωμ%ν�ι.

138

139

δρfμα π�a τ! Uπ%γραψε Mεν?δημ�ς καQ π�a �πετ%λεσε UγκC-μι� τ�R 6ιλ�σ<6�υ. �Iδ�a καQ iνα δε�γμα �π� α'τ<:

iYστερα /π1 2να σ�ντ�μ� γε6μα μι0 μικρU καν"ταaκανε διακριτικ0 τ1ν γ6ρ�, κα% γι0 7ρ�6τ� qτανλ8για π�� *μπν?�υν σω7ρ�σ�νη κα% π��/πευθ�ν�νται σ> /νθρ�π�υς π�� ε!�αριστι�6νται ν0 τ0/κ���υν.

Στ>ν �ρ:> τ!ν περι6ρ�ν�Rσαν �[ �Eρετριε�ς καQ τ!ν kλεγανσκLλ� καQ 6λLαρ�. �AλλD �ργ<τερα πρ�κ;λεσε τ<σ� τ!ν θαυ-μασμ< τ�υς, Sστε νD τ�R Uμπιστευθ�Rν καQ τ>ν δι��κησι τ?ςπ<λεως. Διετ%λεσε καQ πρ%σWυς στ!ν Πτ�λεμα�� καQ στ!ν Λυσ�-μα:�, τιμCμεν�ς παντα:�R. �Eπ�σης διετ%λεσε πρ%σWυς καQ στ!νΔημ4τρι�J καQ τD διακ<σια τ;λαντα π�a κ;θε :ρ<ν� Uπλ4ρωνεσ� α'τ!ν (τ!ν Δημ4τρι�) u π<λις (u �Eρ%τρια), α'τ!ς κατCρ-θωσε νD τD μειCσPη κατD πεν4ντα.

141. ΔιαWληθεQς στ!ν Δημ4τρι� _τι κινε�ται νD παραδCσPητ>ν π<λι στ!ν Πτ�λεμα��, �π�λ�γε�ται δι� Uπιστ�λ?ς τ?ς �π��αςu �ρ:> k:ει hς eV?ς: «� Mεν%δημ�ς στ!ν Wασιλ%α Δημ4τρι��π�στ%λλει τ�aς :αιρετισμ�Lς τ�υ. Mαθα�νω _τι μ�α kκθεσιςk:ει 6θ;σει σ= σ%να π�a �6�ρFf σ% Uμ%». Λ%γεται _τι τ!ν εG:εδιαW;λει κ;π�ι�ς π�λιτικ<ς τ�υ �ντ�παλ�ς π�a dν�μαp<τανA"σ:Lλ�ς. Φα�νεται δ= _τι συμπεριε6%ρθη μ= `κρα �Vι�πρ%-πεια, _ταν ~ταν πρεσWευτ>ς πλησ��ν τ�R Δημητρ��υ στ!p4τημα τ�R �Ωρωπ�R, _πως �να6%ρει καQ � E�6αντ�ς στQς«:Iστ�ρες» τ�υ. T!ν �γαπ�Rσε καQ � �Aντ�γ�ν�ς καQ συν4θιpε ν��νακηρLττPη τ!ν eαυτ< τ�υ μαθητ4 τ�υ.

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 5 1 –

�A π"ντα 7ησ%ν T Λυκ87ρων *ν τ��ς πεπ�ιημ?ν�ιςσατ�ρ�ις α!τ;�, �Rς Mεν?δημ�ς *π?γραψεν, *γκ�μι�ντ�6 7ιλ�σ87�υ π�ι�σας τ1 δρ^μα- �ν κα% τιν" *στι τ�ι-αυτ (Λυκ87ρων 3 N2)-

kς *κ �ρα�εας δαιτ1ς p �αι0 κ�λιGα!τ��ς κυκλε�ται πρ1ς μ?τρ�ν, τρ"γημα δ> T σω7ρ�νιστUς τ��ς 7ιληκ8�ις λ8γ�ς.

T0 μ>ν ��ν πρ�τα κατε7ρ�νε�τ�, κ�ων κα% λ$ρ�ς dπ1τ�ν �Eρετρι?ων /κ��ων- Jστερ�ν δ� *θαυμ"σθη, Pστε κα%τUν π8λιν *γ�ειρσασθαι. *πρ?σ�ευσε δ> κα% πρ1ς Πτ�λε-μα��ν κα% Λυσμα��ν, τιμ�μεν�ς παντα��6- �! μUν /λλ0κα% πρ1ς Δημ�τρι�ν. κα% τ$ς π8λεως διακ8σια τ"λαντατελ��σης πρ1ς aτ�ς α!τ;�, τ0 πεντ�κ�ντα /7ε�λε- πρ1ςcν δια�ληθε%ς kς τUν π8λιν *γ�ειρ@ων Πτ�λεμα;ω, /π�-λ�γε�ται δι� *πιστ�λ$ς �ς p /ρ��- “Mεν?δημ�ς �ασιλε�Δημητρ;ω �αρειν. /κ��ω πρ1ς σ> /νατεθ$ναι περ%pμ�ν.” λ8γ�ς δ> δια�αλε�ν α!τ1ν τ�ν /ντιπ�λιτευ�μ?-νων τιν0 A+σ��λ�ν. δ�κε� δ� *μ�ριθ?στατα πρεσ�ε6σαιπρ1ς Δημ�τρι�ν dπ>ρ τ�6 �Ωρωπ�6, kς κα% E47αντ�ς *ν:Iστ�ραις (FGrH 74 F 2) μνημ�νε�ει. &γ"πα δ> α!τ1ν κα%�Aντγ�ν�ς κα% μαθητUν /νεκ�ρυττεν αdτ8ν.

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 5 0 –

140

141

142. KαQ _ταν α'τ!ς Uν�κησε τ�aς WαρW;ρ�υς στ>ν Λυσιμα-:�α, � Mεν%δημ�ς Uπρ<τεινε πρ!ς τιμ4ν τ�υ iνα tπλ! καQ δ�:ωςκ�λακε�ες ψ46ισμα π�a �ρ:�pει hς eV?ς: «Kατ<πιν πρ�τ;σεωςτ,ν στρατηγ,ν καQ συμW�Lλων, Uπειδ> � Wασιλεaς �Aντ�γ�ν�ςνικ4σας μ= μ;:ην τ�aς WαρW;ρ�υς Uπιστρ%6ει ε"ς τ>ν "δ�ανα'τ�R :Cραν, καQ ε"ς _λα τD `λλα θ%ματα Uνεργε� κατD τ>νθ%λησ�ν των, u W�υλ> καQ � λα!ς Uψ46ισαν…».

Γι� α'τD καQ γιD τ>ν `λλη 6ιλ�α τ�υ μ= τ!ν �Aντ�γ�ν�, κατα-στDς �π�πτ�ς, κατ<πιν διαW�λ,ν τ�R �Aριστ�δ4μ�υ _τι πρ�δ�-δει ε"ς α'τ!ν τ>ν π<λι, �ναγκ;σθηκε νD 6LγPηJ καQ δι%μενε στ!ν�Ωρωπ<, στ! [ερ! τ�R �Aμ6ιαρ;�υ. �Eπειδ> Uκε�, _πως �να6%ρει� cEρμιππ�ς, U:;θησαν μερικD :ρυσf κLπελλα, μ= κ�ιν> �π<-6ασι τ,ν B�ιωτ,ν, διετ;:θη ν; 6LγPη. Πικραμ%ν�ς �π� α'τ<,ε"σ%δυσε κρυ6D στ>ν "διαιτ%ρα τ�υ πατρ�δα, καQ �6�R Uπ?ρετ>ν γυνα�κα τ�υ καQ τQς θυγατ%ρες τ�υ π?γε στ!ν �Aντ�γ�ν�,_π�υ �π! τ>ν στεν�:Cρια τ�υ α'τ�κτ<νησε.

143. �O �Hρακλε�δης _μως λ%γει _λως τD �ντ�θετα: _τι@π?ρVε σLμW�υλ�ς τ,ν �Eρετρι%ων καQ π�λλ=ς 6�ρ=ς �πηλευ-θ%ρωσε τ>ν π<λι �π! τ�aς τυρ;νν�υς μ= τ>ν @π�στ4ριVι τ�RΔημητρ��υ —eπ�μ%νως δ=ν Uπρ<δωσε τ>ν π<λι στ!ν �Aντ�γ�ν�,�λλD @π?ρVε θRμα ψευδ�Rς κατηγ�ρ�αςJ _τι πρ�σ%6ευγε στ!ν�Aντ�γ�ν� καQ �γωνι�Rσε ν� �πελευθερCσPη τ>ν πατρ�δα τ�υJ�λλD Uπειδ> Uκε�ν�ς δ=ν @π�:ωρ�Rσε, καταλη6θεQς �π! �πελ-πισ�α kμεινε eπQ eπτD μ%ρες νηστικ!ς μ= �π�τ%λεσμα νD πεθ;νPη.Παρ<μ�ια [στ�ρε� καQ � �Aντ�γ�ν�ς � KαρLστι�ς. M<ν�ν μ= τ!νΠερσα�� ~ταν σ= U:θρ<τητα, δι<τι, _ταν � �Aντ�γ�ν�ς θ%λησε,:;ριν τ�R Mενεδ4μ�υ, ν’ �π�καταστ4σPη τ>ν δημ�κρατ�α στ>ν�Eρ%τρια, α'τ!ς τ!ν Uμπ<δισε.

144. Γι� α'τ<, κ;π�τε σ� iνα συμπ<σι�, � Mεν%δημ�ς �νεσκεL-ασε μ= Uπι:ειρ4ματα τ>ν `π�ψ� τ�υ, καQ μεταVa `λλων εGπε,«hς 6ιλ<σ�6�ς, τ%τ�ι�ς εGναι, hς `νθρωπ�ς δ%, δ=ν @π;ρ:ει��τε θD γεννηθP? πι! κακ<ς».

KατD τ!ν �Hρακλε�δη π%θανε σ= uλικ�α eWδ�μ4ντα τεσσ;-

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 5 3 –

Kα% pνκα *νκα τ��ς �αρ�"ρ�υς περ% Λυσιμα�αν, γρ"-7ει ψ�7ισμα α!τ;� Mεν?δημ�ς zπλ�6ν τε κα% /κ8λακ�ν,�D p /ρ��- “�C στρατηγ�% κα% �C πρ8��υλ�ι εQπ�ν *πειδU�ασιλε�ς �Aντγ�ν�ς μ"�#η νικ�σας τ��ς �αρ�"ρ�υςπαραγνεται ε+ς τUν +δαν, κα% τ0 [λλα π"ντα πρ"σσεικατ0 γν�μην, aδ�Gε τ#$ ��υλ#$ κα% τ;� δ�μ;ω…”

Δι0 τα6τα δU κα% τUν [λλην 7ιλαν dπ�πτευθε%ς πρ�-διδ8ναι τUν π8λιν α!τ;�, δια�"λλ�ντ�ς �Aριστ�δ�μ�υdπεG$λθε- κα% δι?τρι�εν *ν �Ωρωπ;� *ν τ;� τ�6 �Aμ7ι"ρεωCερ;�- aνθα aνθα �ρυσ�ν π�τηρων /π�λ�μ?νων, καθ"7ησιν iEρμιππ�ς (FHG iii. 44 sq.), δ8γματι κ�ιν;� τ�νB�ιωτ�ν *κελε�σθη μετελθε�ν. *ντε6θεν /θυμ�σαςλαθραως παρεισδ�ς ε+ς τUν πατρδα κα% τ�ν τε γυνα�κακα% τ0ς θυγατ?ρας παραλα�lν πρ1ς �Aντγ�ν�ν *λθlν/θυμuα τ1ν ��ν κατ?στρεψεν.

Φησ% δ� :Hρακλεδης (FHG iii 171) α!τ1ν π^ν τ�!ναν-τ�ν, πρ8��υλ�ν γεν8μεν�ν τ�ν �Eρετρι?ων π�λλ"κις*λευθερ�σαι τ�ν πατρδα /π1 τ�ν τυρ"ννων *παγ8με-ν�ν Δημ�τρι�ν- �!κ `ν δU ��ν πρ�δ�6ναι α!τ1ν ’Aντι-γ8ν;ω τUν π8λιν, /λλ0 δια��λUν /ναλα�ε�ν ψευδ$-7�ιτ^ν τε πρ1ς τ1ν �Aντγ�ν�ν κα% ���λεσθαι*λευθερ�σαι τUν πατρδα- τ�6 δ> μU ε=κ�ντ�ς dπ� /θυ-μας /σιτ�σαντα tπτ0 pμ?ρας τ1ν ��ν μεταλλ"Gαι. τ0Bμ�ια τ��τ;ω κα% �Aντγ�ν�ς T Kαρ�στι�ς (p. 102 Wil.)Cστ�ρε�. μ8ν;ω δ> Περσα;ω διαπρ�σι�ν εQ�ε π8λεμ�ν- *δ8-κει γ0ρ �Aντιγ8ν�υ ��υλ�μ?ν�υ τUν δημ�κραταν /π�κα-ταστ$σαι τ��ς �Eρετριε6σι �"ριν Mενεδ�μ�υ κωλ6σαι.

Δι1 κα π�τε παρ0 π8τ�ν T Mεν?δημ�ς *λ?γGας α!τ1ν*ν λ8γ�ις τ" τε [λλα a7η κα% δ� κα, “7ιλ8σ�7�ς μ?ντ�ι�Dτ�ς, /νUρ δ> κα% τ�ν gντων κα% τ�ν γενησ�μ?νωνκ"κιστ�ς.”

�Eτελε�τα δ> κατ0 τ1ν :Hρακλεδην τ?ταρτ�ν κα%

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 5 2 –

142

143

144

ρων Uτ,ν. |E:�με γρ;ψει καQ γι� α'τ!ν τ! �κ<λ�υθ� Uπ�-γραμμα:

mEμαθα τUν μ��ρα σ�υ, Mεν?δημε,π�� θεληματικ0 aσ�ησες, μU τρ�γ�ντας τπ�τε*π% tπτ0 pμ?ρες.Πρ^Gις /νταGα tν1ς �Eρετρικ�6, /λλ0 /ναGα /νδρ8ς-γιατ% [7ησες ν0 σ> *G�υσι"σ#η p /πελπισα.

A'τ�Q λ�ιπ!ν @π?ρVαν �[ Σωκρατικ�Q καQ �[ `μεσ�ι δι;δ�:��τ�υ. TCρα θD πρ%πει νD περ;σωμε στ!ν Πλ;τωνα καQ τ�aς δια-δ<:�υς τ�υ, _σ�ι @π?ρVαν oν�μαστ��.

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 5 5 –

t�δ�μηκ�στ1ν aτ�ς �ι��ς. κα% ε+ς α!τ1ν pμ�ν *στιν�Jτως a��ν (App. Anth. v. 40)-

aκλυ�ν, Mεν?δημε, τε1ν μ8ρ�ν, kς tκlν /π?σ�ης*ν pμ?ρ#ησιν tπτ0 μηδ>ν *σθων.κu~τ� aργ�ν aρεGας �Eρετρικ8ν, /λλ� Bμως [νανδρ�ν-/ψυ�η γ0ρ pγεμlν aπειγ? σε.

Kα% �Dτ�ι μ>ν �C Σωκρατικ�% κα% �C /π� α!τ�ν, μετι-τ?�ν δ> *π% Πλ"τωνα τ1ν τ$ς �Aκαδημεας κατ"ρGαντα,κα% τ��ς /π� α!τ�6, Tπ8σ�ι γεγ8νασιν *λλ8γιμ�ι.

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 5 4 –

BIBΛION Γ

1. ΠΛATΩN

1. �O Πλ�των �ταν γυι�ς τ�� �Aρ�στων�ς κα� τ�ς Περικτι�-νης (� Πωτ!νης) κα� �ταν π�λ�της τ#ν �Aθην#ν. �H μητ%ρα τ�υ&ν�γε τ'ν γενι� της στ�ν Σ�λωνα. Γιατ� &δελ,�ς τ�� Σ�λων�ς�ταν / Δρωπ�δης, π�3 �ταν πατ%ρας τ�� Kριτ�α, / /π�4�ς �τανπατ%ρας τ�� Kαλλα�σ5ρ�υ, / /π�4�ς π�λι �ταν πατ%ρας τ��Kριτ�α, 6ν�ς &π� τ�3ς τρι�κ�ντα (τυρ�νν�υς)30 κα� τ�� Γλα9-κων�ς, π�3 �ταν πατ%ρας τ�� Xαρμ�δ�υ κα� τ�ςΠερικτι�νης, &π� τ'ν /π��α :γενν;θη κα� / Πλ�των τ�� �Aρ�-στων�ς, στ'ν <κτη γενε= &π� τ�ν Σ�λωνα. �O δ> Σ�λων &ν�γετ'ν καταγωγ; τ�υ στ�ν Nηλ%α κα� τ�ν Π�σειδ#να. �Aλλ= κα� /πατ%ρας τ�υ, λ%γ�υν, κατ;γετ� &π� τ�ν K�δρ�, γυι� τ��Mελ�νθ�υ, �? /π�4�ι κατ= τ�ν Θρ�συλλ�ν ,%ρ�νται Cς &π�γ�-ν�ι τ�� Π�σειδ#ν�ς.

2. �O Σπε9σιππ�ς, π�λι, στ� Eργ� τ�υ «Πλ�των�ς περ δει-πν�ν» κα� / Kλ%αρ5�ς στ� «Πλ�των�ς �γκ�μι�ν», καθFς κα� /�AναGιλαJδης στ� δε9τερ� κε,�λαι� τ�� «Περ� �ιλ�σ��ων»συγγρ�μματ�ς τ�υ &να,%ρ�υν Lτι :γ�νετ� λ�γ�ς στ'ν �Aθ;ναLτι / �Aρ�στων θ%λησε ν= Pι�σQη τ'ν Περικτι�νη π�9 �ταν στ�Rνθ�ς τ�ς Sλικ�ας της, &λλ= δ>ν τ� :π%τυ5εU κα� Lταν Eπαυσε ν=μετα5ειρ�Vεται P�α, παρ�υσι�σθηκε στ� Wνειρ� τ�υ / �Aπ�λλωνUκατ�πιν τ�9τ�υ, τ'ν R,ησε &νεν�5λητη, Yσπ�υ :γενν;θη τ�παιδ� της.

�O Πλ�των, καθFς &να,%ρει / �Aπ�λλ�δωρ�ς στ=«Xρ�νικ�» τ�υ, :γενν;θη τ'ν 88η �Oλυμπι�δα, στ�ς 7 τ�� μην�ςΘαργηλι#ν�ς (MαJ�υ), τ'ν \δια μ%ρα π�9, Lπως λ%γ�υν �?Δ;λι�ι, ε]5ε γεννηθ� κι� / �Aπ�λλων. Π%θανε σ� <να γαμ;λι�

– 5 7 –

30. T� 404, μετ= τ'ν _ττα τ#ν �Aθηνα�ων στ�ν Πελ�π�ννησιακ� π�λεμ�, �?Tρι�κ�ντα T9ρανν�ι κατ%λαP�ν :παναστατικ#ς τ'ν :G�υσ�α στ'ν �Aθ;να,κατ� &G�ωσιν Rλλωστε τ#ν νικητ#ν Σπαρτιατ#ν.

BIBΛION III

ΠΛATΩN

Πλ�των, �Aρ στων�ς κα� Περικτι�νης — � Πωτ�νης— �Aθηνα��ς, !τις τ" γ#ν�ς $ν#�ερεν ε%ς Σ�λωνα. τ�'τ�υγ)ρ *ν $δελ�"ς Δρωπ δης, �/ Kριτ ας, �/ K�λλαισ0ρ�ς,�/ Kριτ ας 1 τ2ν τρι�κ�ντα κα� Γλα'κων, �/ Xαρμ δηςκα� Περικτι�νη, 4ς κα� �Aρ στων�ς Πλ�των, 5κτ�ς $π"Σ�λων�ς6 1 δ7 Σ�λων ε%ς Nηλ#α κα� Π�σειδ2να $ν#�ερετ" γ#ν�ς. �ασ� δ7 κα� τ"ν πατ#ρα α8τ�9 $ν�γειν ε%ςK�δρ�ν τ"ν Mελ�νθ�υ, �:τινες $π" Π�σειδ2ν�ς ;στ�-ρ�9νται κατ) Θρ�συλλ�ν (FHG iii. 505).

Σπε'σιππ�ς δ� �ν τ>2 �πιγρα��μ#ν>ω Πλ�των�ς περι-δε πν>ω (fg. 27 Lang) κα� Kλ#αρ0�ς �ν τ>2 Πλ�των�ς�γκωμ >ω (Wehrli iii, fg. 2a) κα� �Aνα@ιλαBδης �ν τ>2 δευ-τ#ρ>ω Περ� �ιλ�σ��ων �ασ ν, Cς �AθDνησιν *ν λ�γ�ς,Cρα αν �Eσαν τFν Περικτι�νην Gι�Hεσθαι τ"ν �Aρ στωνακα� μF τυγ0�νειν6 παυ�μεν�ν τε τIς G ας %δε�ν τFν τ�9�Aπ�λλων�ς Jψιν6 Oθεν καθαρ)ν γ�μ�υ �υλ�@αι 5ως τIς$π�κυDσεως.

Kα� γ νεται Πλ�των, Pς �ησιν �Aπ�λλ�δωρ�ς �ν Xρ�-νικ��ς (FGrH 244 F 37), Qγδ�Rη κα� Qγδ�ηκ�στRI �Oλυ-μπι�δι, Θαργηλι2ν�ς UGδ�μRη, καθ� Vν ΔDλι�ι τ"ν �Aπ�λ-λωνα γεν#σθαι �ασ . τελευτWY δ7 — Pς �ησιν ZEρμιππ�ς(FGH iii. 43) �ν γ�μ�ις δειπν2ν — τ>2 πρ�τ>ω

– 5 6 –

1

2

δε4πν�, καθFς &να,%ρει / `Eρμιππ�ς, τ� πρ#τ� Eτ�ς τ�ς 108ης�Oλυμπι�δ�ς, σ> Sλικ�α 81 :τ#ν.

3. �O Nε�νθης Lμως λ%γει Lτι π%θανε 84 :τ#ν. E]ναι 6π�μ%-νως νε!τερ�ς &π� τ�ν �Iσ�κρ�τη κατ= <Gη 5ρ�νια. Δι�τι / �Iσ�-κρ�της :γενν;θη :π� Λυσιμ�5�υ (Rρ5�ντ�ς)31, :νb# / Πλ�των:γενν;θη :π� �Aμειν��υ, τ� Eτ�ς π�3 π%θανε / Περικλ�ς. �Aν�κεστ�ν δ�μ� K�λλυτ%ων, Lπως PεPαι!νει / �Aντιλ%ων στ� δε9-τερ� κε,�λαι� τ�ς «Περ� 0ρ�ν�λ�γι2ν» συγγρα,�ς τ�υ. �Eγεν-ν;θη στ'ν A\γινα, Lπως γρ�,ει / ΦαPωρ4ν�ς στ'ν «Παντ�-δαπF ;στ�ρ α» τ�υ, δι�τι / πατ%ρας τ�υ ε]5ε σταλ� :κε4 μαV� μ>Rλλ�υς Cς κληρ��5�ς32, κα� &,�� :π%στρεψε στ'ν �Aθ;να, Lταντ�3ς EδιωGαν �? Λακεδαιμ�νι�ι π�3 �λθαν ν= eπερασπισθ��ντ�3ς Afγιν�τες. �O Πλ�των Eδρασε κα� Cς 5�ρηγ�ς33 στ'ν�Aθ;να, με EG�δα τ�� Δ�ων�ς34, Lπως &να,%ρει / �Aθην�δωρ�ςστ� 8� κε,�λαι� τ�� eπ� τ�ν τ�τλ�ν «Περ πατ�ι» PιPλ��υ τ�υ.E]5ε δ> δ9� &δελ,�9ς, τ�ν �Aδε�μαντ� κα� τ�ν Γλα9κωνα, κα�μι= &δελ,;, τ'ν Πωτ!νη, μητ%ρα τ�� Σπευσ�ππ�υ.

4. Γρ�μματα Eμαθε στ'ν σ5�λ' τ�� Δι�νυσ��υ, τ�ν /π�4�νκα� μνημ�νε9ει στ�3ς «�Aντιπ�λ�υς». Γυμναστικ' :διδ�5θηπλησ��ν τ�� �Aρ�στων�ς, τ�� �Aργε��υ παλαιστ��, π�3 τ��Eδωσε κα� τ� Wν�μα Πλ�των γι= τ'ν εgρωστη :μ,�νισ� τ�υ,:νb# πρωτ9τερα hν�μαV�ταν �Aριστ�κλ�ς &π� τ� Wν�μα τ��π�ππ�υ τ�υ, Lπως γρ�,ει / �Aλ%Gανδρ�ς στ�ς «Διαδ�0#ς» τ�υ.K�π�ι�ι π�λι λ%γ�υν Lτι hν�μ�σθηκε Eτσι γι= τ'ν εiρ9τητατ�� λεκτικ�� τ�υ j,�υς � γιατ� ε]5ε πλατ3 μ%τωπ�, Lπως fσ5υ-ρ�Vεται / Nε�νθης.

5. �Yπ�ρ5�υν κα� �? eπ�στηρ�V�ντες Lτι EλαPε μ%ρ�ς κα� σ>

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 5 9 –

δραματικ#ν παραστ�σεων. Mετ= τ�ν Πελ�π�ννησιακ� π�λεμ� :πετρ�πη σ>δ9� π�λ4τες τ�ς αiτ�ς ,υλ�ς ν= συνεισ,%ρ�υν &π� κ�ιν�� γι= τ�ς δαπ�νες τ�ς5�ρηγ�ας.

34. T9ρανν�ς τ#ν Συρακ�υσ#ν, π�3 vθελε, τQ� πρ�τρ�πQ� τ�� Πλ�των�ς,ν= :γκαθιδρ9σQη κρ�τ�ς δικα��υ.

35. �E,ιλ�σ�,ει δ> τ'ν &ρ5;ν…τι σε4� 5ατ�Vει, Lλ� αiτ� τ� κε�μεν� ,α�νε-

\τει τIς Qγδ�ης κα� Uκατ�στIς �Oλυμπι�δ�ς, Gι�]ς \τ�ς^ν πρ"ς τ��ς Qγδ�Dκ�ντα.

Nε�νθης δ# �ησιν α8τ"ν τεττ�ρων κα� Qγδ�Dκ�ντατελευτIσαι �τ2ν (FGrH 84 F 20). \στιν �Eν �Iσ�κρ�τ�υςνε�τερ�ς \τεσιν 5@6 1 μ7ν γ)ρ �π� Λυσιμ�0�υ, Πλ�των δ7�π� �Aμειν �υ γ#γ�νεν, ��� �/ ΠερικλIς �τελε'τησεν. *ν δ7τ2ν δDμων K�λλυτε'ς, Pς �ησιν �Aντιλ#ων �ν δευτ#ρ>ωΠερ� 0ρ�νων (FGrH 247 F I) κα� �γεννDθη κατ� τινας �νA%γ νRη — �ν τRI Φειδι�δ�υ �%κ Wα τ�9 Θ�λητ�ς, Pς �ησιΦαGωρ�ν�ς �ν Παντ�δαπRI ;στ�ρ Wα (FHG iii. 580 sq.) —τ�9 πατρ"ς α8τ�9 μετ) κα� aλλων πεμ�θ#ντ�ς κληρ�'-0�υ κα� �πανελθ�ντ�ς ε%ς �AθDνας, 1π�θ� bπ" Λακεδαιμ�-ν ων �@εGλDθησαν G�ηθ�'ντων A%γινDταις. $λλ) κα� �0�-ρDγησεν �AθDνησι Δ ων�ς $ναλ σκ�ντ�ς, Pς �ησιν �Aθη-ν�δωρ�ς �ν D Περιπ�των. \σ0ε δ� $δελ��]ς �Aδε μαντ�νκα� Γλα'κωνα κα� $δελ�Fν Πωτ�νην, �@ 4ς *ν Σπε'σιπ-π�ς.

Kα� �παιδε'θη μ7ν γρ�μματα παρ) Δι�νυσ >ω, �/ κα�μνημ�νε'ει �ν τ��ς �Aντεραστα�ς (Amat. 132a). �γυμν�-σατ� δ7 παρ) �Aρ στωνι τ>2 �Aργε >ω παλαιστRI6 $�� �/ κα�Πλ�των δι) τFν ε8ε@ αν μετων�μ�σθη, πρ�τερ�ν �Aρι-στ�κλIς $π" τ�9 π�ππ�υ καλ�'μεν�ς [Jν�μα], καθ��ησιν �Aλ#@ανδρ�ς �ν Διαδ�0α�ς (FGrH 273 F 88). \νι�ι δ7δι) τFν πλατ'τητα τIς Uρμηνε ας �eτως Qν�μασθIναι6 �Oτι πλατ]ς *ν τ" μ#τωπ�ν, Pς �ησι Nε�νθης (FGrH 84 F21).

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 5 8 –

31. T� Wν�μα τ�� Rρ5�ντ�ς, π�3 κατ�πιν hν�μ�σθηκε �π�νυμ�ς κα� τ��/π���υ S θητε�α δ>ν eπερ%Pαινε τ� Eτ�ς, :5ρησ�μευε κα� γι= ν= πρ�σδι�ρ�Vεται5ρ�ν�λ�γικ#ς <να γεγ�ν�ς.

32. O? &θηναϊκ>ς κληρ�υ5�ες δι%,εραν τ#ν &π�ικι#ν κατ= τ��τ�, Lτι �?μεταν�στες παρ%μεναν π�λ4τες �Aθηνα4�ι κα� δ>ν ε]5αν &π�λυτη &νεGαρτησ�α.

33. �O 0�ρηγ"ς :,ρ�ντιVε ν= παρ%5Qη τ= μ%σα γι= τ�ν σ5ηματισμ� 5�ρ��

3

4

&γ#νες π�λης στ= zIσθμια, κα� Lτι :πεδ�θη κα� στ'ν Vωγρα-,ικ' κα� Eγραψε κα� π�ι;ματα, στ'ν &ρ5' διθυρ�μP�υς κι�jστερα κα� λυρικ= Eργα κα� τραγbωδ�ες, Lπως μαρτυρε4 / Δικα�-αρ5�ς στ� πρ#τ� κε,�λαι� τ�� «Περ� G ων» συγγρ�μματ�ςτ�υ. E]5ε &σθεν� ,ων;, Lπως PεPαι!νει / �Aθηνα4�ς Tιμ�θε�ςστ� «Περ� G ων» PιPλ�� τ�υ. Λ%γεται :π�σης Lτι / Σωκρ�τηςε]δε στ� Wνειρ� τ�υ πFς ε]5ε στ= γ�νατ� τ�υ <να νε�σσ�κ9κν�υ, τ�� /π���υ Gα,νικ= :μεγ�λωσαν τ= ,τερ= κα� :π%-ταGε, &,�� EPγαλε μι= δυνατ' γλυκει= ν�τα. Kα� τ'ν Rλλημ%ρα τ�� E,εραν τ�ν Πλ�τωνα γι= μαθητ' κα� ε]πε Lτι αiτ�ε]ναι τ� π�υλ� π�3 ε]δε στ� Wνειρ� τ�υ.

Φιλ�σ�,��σε35 δ> στ'ν &ρ5' στ'ν �Aκαδημ�α κα� &ργ�τεραστ�ν κ�π� π�3 �ταν κ�ντ= στ�ν K�λων�, Lπως PεPαι!νει /�Aλ%Gανδρ�ς στ�ς «Διαδ�0#ς» τ�υ κατ= μαρτυρ�αν τ�� �Hρα-κλε�τ�υ. `Oταν κατ�πιν :πρ�κειτ� ν= λ�PQη μ%ρ�ς σ> διαγωνι-σμ� τραγbωδ�ας, Lταν Rκ�υσε τ'ν διδασκαλ�α τ�� Σωκρ�τ�υςπρ� τ�� Δι�νυσιακ�� θε�τρ�υ36, Eκαυσε τ= π�ι;ματ� τ�υ λ%γ�-ντας:

fEλα �δ2, ZH�αιστε376 σ7 0ρει�Hεται 1 Πλ�των τ�'τητFν στιγμD38.

6. �Aπ� :κε�νη τ'ν στιγμ;, σ> Sλικ�α ε\κ�σι :τ#ν, Lπωςλ%γ�υν, Eγινε μαθητ'ς τ�� Σωκρ�τ�υς. `Oταν δ> :κε4ν�ς E,υγε(π%θανε), πρ�σεκ�λλ;θη στ�ν Kρατ9λ� π�3 �ταν }παδ�ς τ���Hρακλε�τ�υ κα� στ�ν �Eρμ�γ%νη π�3 &κ�λ�υθ��σε τ'ν ,ιλ�-σ�,�α τ�� Παρμεν�δ�υ. Kατ�πιν, σ> Sλικ�α ε\κ�σι }κτF :τ#ν,κατ%,υγε, Lπως &να,%ρει / �Eρμ�δωρ�ς, στ= M%γαρα, στ�νEiκλε�δη, μαV� μ> μερικ�3ς Rλλ�υς μαθητ>ς τ�� Σωκρ�τ�υς39.zEπειτα π�γε στ'ν Kυρ;νη στ�ν μαθηματικ� Θε�δωρ�, κι� &π�:κε4 στ'ν �Iταλ�α στ�3ς Πυθαγ�ρικ�3ς Φιλ�λα� κα� Egρυτ�.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 6 1 –

39. Mετ= τ'ν :κτ%λεσι τ�� Διδασκ�λ�υ.40. �I,ιγ%νεια :ν Tα9ρ�ις, 1193.

E%σ� δ� �k κα� παλα�σα �ασιν α8τ"ν �Iσθμ��, καθ) κα�Δικα αρ0�ς �ν πρ�τ>ω Περ� G ων (Wehrli i, fg. 40), κα�γρα�ικIς �πιμεληθIναι κα� π�ιDματα γρ�ψαι, πρ2τ�νμ7ν διθυρ�μG�υς, \πειτα κα� μ#λη κα� τραγ>ωδ ας. %σ0ν�-�ων�ς τε, �ασ ν, *ν, Cς κα� Tιμ�θε�ς �ησιν 1 �Aθηνα��ς�ν τ>2 Περ� G ων (FHG iv. 523). λ#γεται δ� Oτι Σωκρ�τηςJναρ εlδε κ'κν�υ νε�ττ"ν �ν τ��ς γ�νασιν \0ειν, mν κα�παρα0ρIμα πτερ��υDσαντα $ναπτIναι nδ] κλ�γ@αντα6κα� μεθ� nμ#ραν Πλ�τωνα α8τ>2 συστIναι, τ"ν δ7 τ�9τ�νε%πε�ν εlναι τ"ν Jρνιν.

�E�ιλ�σ��ει δ7 τFν $ρ0Fν �ν �Aκαδημε Wα, εlτα �ν τ>2κDπ>ω τ>2 παρ) τ"ν K�λων�ν, Pς �ησιν �Aλ#@ανδρ�ς �νΔιαδ�0α�ς (FGrH 273 F 89), καθ� oHρ�κλειτ�ν. \πειταμ#ντ�ι μ#λλων $γωνιε�σθαι τραγ>ωδ Wα πρ" τ�9 Δι�νυσια-κ�9 θε�τρ�υ Σωκρ�τ�υς $κ�'σας κατ#�λε@ε τ) π�ιD-ματα ε%π�ν6

ZH�αιστε, πρ�μ�λ� pδε6 Πλ�των ν' τι σε�� 0ατ Hει.

T�8ντε9θεν δF γεγ�ν�ς, �ασ ν, εqκ�σιν \τη διDκ�υσεΣωκρ�τ�υς6 �κε ν�υ δ� $πελθ�ντ�ς πρ�σε�0ε Kρατ'λ>ω τετ>2 oHρακλειτε >ω κα� oEρμ�γ#νει τ>2 τ) Παρμεν δ�υ �ιλ�-σ���9ντι. εlτα γεν�μεν�ς Qκτr κα� εqκ�σιν �τ2ν, καθ��ησιν oEρμ�δωρ�ς (Zeller, p. 18), ε%ς M#γαρα πρ"ςE8κλε δην σ]ν κα� aλλ�ις τισ� Σωκρατικ��ς bπε0�ρησεν.\πειτα ε%ς KυρDνην $πIλθε πρ"ς Θε�δωρ�ν τ"ν

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 6 0 –

ται Lτι ε]ναι κ�π�ια παρεμP�λ;, δι�τι ε]ναι κατα,αν>ς Lτι διακ�πτεται S,υσικ' συν%5εια τ�ς &,ηγ;σεως.

36. Πρ� τ�� Δι�νυσιακ�� Θε�τρ�υ: Πρ� τ#ν Δι�νυσ�ων = πρ�ν &π� τ'ν6�ρτ' «Δι�ν9σια» (Afλιαν�ς, Π�ικ λη oIστ�ρ α, 11, 30).

37. �Eπικαλε4ται τ�ν `H,αιστ�, &,�� ε]ναι / θε�ς τ�ς ,ωτι�ς.38. Bλ. �Oμ;ρ�υ �Iλι�ς, XVII, 392.

5

6

�Eν συνε5ε��α π�γε στ'ν A\γυπτ� στ�3ς πρ�,�τες (δηλ. στ�3ς&νθρ!π�υς π�3 :Gηγ��σαν τ'ν θ%λησι τ#ν θε#ν). Λ%γ�υν LτιμαV� τ�υ �ταν κι� / Eiριπ�δης, / /π�4�ς κα� &ρρ!στησε :κε4, κα�τ�ν Eκαναν καλ= �? ?ερε4ς μ> θαλασσ�θεραπε�αU γι� αiτ� κ�π�υλ%γει:

oH θ�λασσα καθαρ Hει Oλα τ� $νθρ�πινα κακ�40.

7. �Aκ�μη ε]πε, &κ�λ�υθ#ντας τ�ν `Oμηρ�41, Lτι �? Afγ9πτι�ιeπερ%5�υν Lλων42 στ'ν fατρικ;. �O Πλ�των vθελε ν= συνα-ντ;ση κα� τ�3ς M�γ�υς, &λλ= δ>ν π�γε :G αfτ�ας τ#ν π�λ%μωνπ�3 :γ�ν�ντ� στ'ν �Aσ�α. `Oταν :παν�λθε στ'ν �Aθ;να, κατ�ι-κ��σε στ'ν �Aκαδημ�α, π�3 ε]ναι <να δασωμ%ν� γυμναστ;ρι�πλησ��ν τ�ς π�λεως, κα� hν�μ�σθηκε Eτσι &π� τ�ν �ρωα �Eκ�-δημ�, σ9μ,ωνα μ> Lσα &να,%ρει κα� / Egπ�λις στ� θεατρικ�τ�υ Eργ� «�Aστρ�τευτ�ι»43:

Στ�]ς σκιερ�]ς 0�ρ�υς τ�9 θε�9 oEκαδDμ�υ.

�Aλλ= κα� / T�μων &να,ερ�μεν�ς στ�ν Πλ�τωνα λ%γει:

ZOλων Oμως α8τ2ν nγε�τ� 1 Πλ�των μ7 τ�]ς πλατε�ςuμ�υς, γλυκ"ς 1μιλητDς, π�] 1 λ�γ�ς τ�υ εl0ε τFν μ�υσι-κ�τητα τ2ν τHιτHικι2ν τ) 1π��α, π�νω $π" τ" δ#νδρ�τ�9 oEκαδDμ�υ, σκ�ρπ�9σαν τραγ�'δια λεπτ) σ)ν τ�]ςκρ ν�υς.

8. Πρωτ9τερα τ� Wν�μα τ�ς τ�π�θεσ�ας αiτ�ς, :κ,ερ�μεν�δι= τ�� ε, �ταν �Eκαδημ�α. �O ,ιλ�σ�,�ς �ταν κα� τ�� �Iσ�κρ�-τ�υς ,�λ�ςU / ΠραGι,�νης μ�λιστα γρ�,ει Lτι Eκαμαν κα� μ�ασυν�μιλ�α περ� π�ιητ#ν σ> κ�π�ια :G�5;, Lπ�υ / Πλ�των :,ι-λ�G%νησε τ�ν �Iσ�κρ�τη. Kα� :στρατε9θη τρε4ς ,�ρ%ς, PεPαι!-νει / �Aριστ�Gεν�ς, πρ#τα στ'ν Tαν�γρα, jστερα στ'ν K�ρινθ�κα� μετ= στ� Δ;λι�, Lπ�υ EλαPε κα� τ� PραPε4� τ�ς &νδρε�ας.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 6 3 –

�Aνδρ�γ'ναι = &ρσενικ�θ;λυκ�ι.43α. Περ�εργ� ε]ναι π�3 :δ# λε�π�υν �? �Eλε�τες. Π�ντως τ�ν &ν�μικτ�ν

μαθηματικ�ν6 κ$κε�θεν ε%ς �Iταλ αν πρ"ς τ�]ς Πυθαγ�ρι-κ�]ς Φιλ�λα�ν κα� Evρυτ�ν. \νθεν τε ε%ς Aqγυπτ�ν παρ)τ�]ς πρ��Dτας6 �/ �ασι κα� E8ριπ δην α8τ>2 συνακ�-λ�υθIσαι κα� α8τ�θι ν�σDσαντα πρ"ς τ2ν ;ερ#ων $π�-λυθIναι τRI δι) θαλ�ττης θεραπε Wα6 Oθεν π�υ κα� ε%πε�ν(I. T. 1193)·

θ�λασσα κλ'Hει π�ντα τ$νθρ�πων κακ�.

�Aλλ) καθ� ZOμηρ�ν ��ναι π�ντας $νθρ�π�υςA%γυπτ �υς %ατρ�]ς εlναι. δι#γνω δF 1 Πλ�των κα� τ��ςM�γ�ις συμμ�@αι6 δι) δ7 τ�]ς τIς �Aσ ας π�λ#μ�υς $π#-στη. �πανελθrν δ7 ε%ς �AθDνας δι#τριGεν �ν �Aκαδημε Wα.τ" δ’ �στ� γυμν�σι�ν πρ��στει�ν $λσ2δες $π� τιν�ς!ρω�ς Qν�μασθ7ν oEκαδDμ�υ, καθ) κα� Evπ�λις �ν�Aστρατε'τ�ις �ησ ν (Kock i. 265)6

�ν ε8σκ �ις δρ�μ�ισιν oEκαδDμ�υ θε�9.

$λλ) κα� 1 T μων ε%ς τ"ν Πλ�τωνα λ#γων �ησ (Diels 30)·

τ2ν π�ντων δ� nγε�τ� πλατ στακ�ς, $λλ� $γ�ρητFςnδυεπDς, τ#ττι@ιν %σ�γρ���ς, �k θ� oEκαδDμ�υδ#νδρει ��εH�μεν�ι Jπα λειρι�εσσαν ;ε�σιν.

Πρ�τερ�ν γ)ρ δι) τ�9 ε oEκαδημ α �καλε�τ�. 1 δ� �Eν�ιλ�σ���ς κα� �Iσ�κρ�τει � λ�ς *ν. κα� α8τ2ν Πρα@ι��-νης $ν#γραψε διατριGDν τινα περ� π�ιητ2ν γεν�μ#νην �ν$γρ>2 παρ) Πλ�τωνι �πι@ενωθ#ντ�ς τ�9 �Iσ�κρ�τ�υς. κα�α8τ�ν �ησιν �Aριστ�@εν�ς (Wehrli ii, fg. 61) τρ�ς �στρα-τε9σθαι, wπα@ μ7ν ε%ς T�ναγραν, δε'τερ�ν δ7 ε%ς K�ριν-

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 6 2 –

41. �Oδ9σσεια, VI, 231.42. Π�ντων &νθρ!πων: Π�ντας &νθρ!π�υς.43. T� Eργ� αiτ� κατ= τ� λεGικ� «Σ�υJδα», ,%ρει κα� <να δε9τερ�ν τ�τλ�:

7

8

zEκαμε δ> &ν�μιGι διδασκαλι#ν τ�� �Hρακλε�τ�υ, τ#ν Πυθαγ�-ρικ#ν κα� τ�� Σωκρ�τ�υς. Δι�τι στ'ν διδασκαλ�α τ�υ γι= τ=αfσθητ= πρ�γματα συμ,ων��σε μ> τ�ν �Hρ�κλειτ�, γι= τ=ν�ητ= μ> τ�ν Πυθαγ�ρα, κα� στ'ν π�λιτικ' ,ιλ�σ�,�α μ> τ�νΣωκρ�τη43α.

9. K�π�ι�ι, μεταG3 τ#ν /π��ων κα� / Σ�τυρ�ς, λ%γ�υν LτιEγραψε στ�ν Δ�ωνα στ'ν Σικελ�α ν= τ�� &γ�ρ�σQη τρ�α Πυθα-γ�ρικ= PιPλ�α &π� τ�ν Φιλ�λα�, &G�ας 6κατ� μν#ν. Mπ�ρ��σε,λ%γ�υν, ν= τ� κ�μQη αiτ�, γιατ� ε]5ε π�ρει &π� τ�ν Δι�ν9σι�(τ9ρανν� τ#ν Συρακ�υσ#ν) π�νω &π� }γδ�ντα τ�λαντα. Aiτ�τ� μαρτυρε4 κα� / �Oν;τωρ σ� <να δ�κ�μι� τ�υ :πιγρα,�μεν�«xAν θ) πρ#πει ν) πα ρνRη 0ρDματα 1 σ���ς». �Eπ�σης π�λ3h,ελ;θηκε κα� &π� τ= Eργα τ�� κωμικ�� π�ιητ�� �Eπι5�ρμ�υ,&π� τ= /π�4α π�λλ= Eγραψε, Lπως λ%γει / zAλκιμ�ς στ= δ�κ�-μι� τ�υ τ= &,ιερωμ%να στ�ν �Aμ9ντα, π�3 ε]ναι τ%σσερα. Στ�πρ#τ� &π� αiτ= γρ�,ει τ= 6G�ς:

10. «Φα�νεται Lτι κα� / Πλ�των λ%γει π�λλ= π�3 E5ει λ�Pει&π� τ�ν �Eπ�5αρμ�44. �Aς :Gετ�σωμε τ� πρ�γμα. �O Πλ�τωνfσ5υρ�Vεται Lτι αfσθητ� &ντικε�μεν� ε]ναι :κε4ν� π�3 π�τ> δ>νε]ναι σταθερ� στ'ν π�ι�τητα �gτε στ'ν π�σ�τητα, &λλ=διαρκ#ς εeρ�σκεται σ> ρ�' κα� μεταP�λ' εfς τρ�π�ν Yστε, �ν&,αιρεθQ� &π� τ= αfσθητ= <να μ%ρ�ς, αiτ= δ>ν ε]ναι \σα �gτεκαθωρισμ%να �gτε E5�υν π�σ�τητα � π�ι�τητα. T%τ�ια ε]ναι:κε4να στ= /π�4α eπ�ρ5ει διαρκ#ς γ%νεσις, γ�γνεσθαι, κα� π�τ>�iσ�α. �Aντιθ%τως, ν�ητ� &ντικε�μεν� ε]ναι :κε4ν� &π� τ� /π�4�τ�π�τε δ>ν &,αιρε4ται �gτε πρ�στ�θεται. T%τ�ια ε]ναι S ,9σιςτ#ν αfων�ων πραγμ�των, S /π��α π�ντ�τε ε]ναι /μ��α κα� Sαiτ;. Πλ'ν Lμως κα� / �Eπ�5αρμ�ς καθαρ= E5ει /μιλ;σει γι= τ=αfσθητ= κα� τ= ν�ητ�:

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 6 5 –

Πλ�των ε]5ε πλ;ρως διαμ�ρ,!σει κα� τ� λεκτικ�ν τ�υ j,�ς κα� τ'ν περ�fδε#ν διδασκαλ�αν».

θ�ν, τρ τ�ν �π� Δηλ >ω6 \νθα κα� $ριστε9σαι. μ @ιν τε �π�ι-Dσατ� τ2ν τε oHρακλειτε ων λ�γων κα� Πυθαγ�ρικ2νκα� Σωκρατικ2ν6 τ) μ7ν γ)ρ α%σθητ) καθ� oHρ�κλειτ�ν,τ) δ7 ν�ητ) κατ) Πυθαγ�ραν, τ) δ7 π�λιτικ) κατ)Σωκρ�την ��ιλ�σ��ει.

Λ#γ�υσι δ# τινες, pν �στι κα� Σ�τυρ�ς (FHG iii 163sq), Oτι Δ ωνι �π#στειλεν ε%ς Σικελ αν yνDσασθαι τρ αGιGλ α Πυθαγ�ρικ) παρ) Φιλ�λ��υ μν2ν Uκατ�ν. κα�γ)ρ �ν ε8π�ρ Wα, �ασ ν, *ν παρ) Δι�νυσ �υ λαGrν bπ7ρτ) Qγδ�Dκ�ντα τ�λαντα, Cς κα� �OνDτωρ �ησ�ν �ν τ>2�πιγρα��μ#ν>ω “ε% 0ρηματιε�ται 1 σ���ς.” π�λλ) δ7 κα�παρ� �Eπι0�ρμ�υ τ�9 κωμ>ωδ�π�ι�9 πρ�σω�#ληται τ)πλε�στα μεταγρ�ψας, καθ� �ησιν fAλκιμ�ς �ν τ��ς Πρ"ς�Aμ'νταν (FGrH 560 F 6), w �στι τ#τταρα. \νθα κα� �ν τ>2πρ�τ>ω �ησ� τα9τα6

“Φα νεται δ7 κα� Πλ�των π�λλ) τ2ν �Eπι0�ρμ�υλ#γων. σκεπτ#�ν δ7 1 Πλ�των �ησ�ν α%σθητ"ν μ7ν εlναιτ" μηδ#π�τε �ν τ>2 π�ι>2 μηδ7 π�σ>2 διαμ#ν�ν $λλ’ $ε�z#�ν κα� μεταG�λλ�ν, Cς �@ pν aν τις $ν#λRη τ"ν $ριθμ�ν,τ�'των �vτε qσων �vτε τιν2ν �vτε π�σ2ν �vτε π�ι2νJντων. τα9τα δ� �στ�ν pν $ε� γ#νεσις, �8σ α δ7 μηδ#π�τεπ#�υκε. ν�ητ"ν δ7 �@ �/ μηθ7ν $π�γ νεται μηδ7 πρ�σγ -νεται. τ�9τ� δ� �στ�ν n τ2ν $ιδ ων �'σις, Vν 1μ� αν τε κα�τFν α8τFν $ε� συμG#Gηκεν εlναι κα� μFν O γε �Eπ 0αρμ�ςπερ� τ2ν α%σθητ2ν κα� ν�ητ2ν �ναργ2ς εqρηκεν (DK 23B I et 2)6

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 6 4 –

αiτ� 5αρακτ�ρα τ�ς πλατωνικ�ς ,ιλ�σ�,�ας δ>ν πρ%πει ν= τ�ν :κλ�Pωμε μ>τ'ν Eνν�ια 6ν�ς :Gωτερικ�� κι� &ν�ργ�νωτ�υ :κλεκτικισμ��, π�3 γι= κ�τι τ%τ�ι�δ>ν μπ�ρε4 ν= γ�νQη λ�γ�ς σ> μι= δημι�υργικ' δι�ν�ια, Lπως / Πλ�των.

44. �Ωστ�σ�, / καθηγητ'ς K. Δ. Γεωργ�9λης, / /π�4�ς E5ει :γκ9ψει στ'νσπ�υδ' τ�� πλατωνικ�� Eργ�υ, παρατηρε4 :ν πρ�κειμ%νbω τ= 6G�ς: «�H ε\δησις�ν παρ%5ει / zAλκιμ�ς Lτι / κωμbωδι�γρ�,�ς �Eπ�5αρμ�ς vσκησεν :π�δρασιν:π� τ�� τυρ�νν�υ τ#ν Συρακ�υσ#ν Δι�νυσ��υ τ�� B� vτ�ι μετ= τ� 367, Lτε /

9

10

A. �Aλλ= �? θε�� π�ντ�τε eπ�ρ5αν κα� δ>ν ε]5αν π�τ> καμμι=Eλλειψι, τ= δ> πρ�γματα τ�� κ�σμ�υ τ�υς ε]ναι π�ντ�τε τ=\δια, κα� τ= \δια π�ντ�τε μ%σα μετα5ειρ�V�νται.

B. M= λ%γ�υν Lτι τ� πρ#τ� δημι�9ργημα τ#ν θε#ν �ταν τ�5��ς.

A. Π#ς μπ�ρε4 ν= γ�νQη αiτ�; M�ν�ν L,τι δ>ν παρ�γεται &π�καν%να Rλλ� � μ%σα σ� <να Rλλ�, μπ�ρε4 ν= Eρ5εται πρ#τ�.

B. `Ωστε τ�π�τε δ>ν �λθε πρ#τ�;11. A. Oiδ> κ=ν δε9τερ�, μ= τ�ν Δ�α, τ�iλ�5ιστ�ν τ= πρ�γ-

ματα γι= τ= /π�4α /μιλ��με τ!ρα, &λλ= eπ�ρ5ανπρ�αιων�ως45. �Aν σ� <να &ριθμ�, περιττ� � Rρτι�, πρ�σθ%σωμε<να ψη,�� � &π� τ= eπ�ρ5�ντα &,αιρ%σωμε <να, τ� Rθρ�ισμαθ= ε]ναι π�λι τ� \δι�;

B. zO5ι P%Pαια.A. �Aν σ� <να πη5υα4� μ%τρ� πρ�σθ%σωμε � &,αιρ%σωμε

μ�κ�ς, eπ�ρ5ει πι= τ� μ%τρ� :κε4ν�;B. �Aναμ,ισPητ;τως W5ι.A. M> τ�ν \δι� λ�ιπ�ν τρ�π� θ= πρ%πει ν= κ�ιτ�GQης κα� τ�

&νθρ!πιν� γ%ν�ςU / <νας μεγαλ!νει, / Rλλ�ς ,θ�νει, �? π�ντεςεeρ�σκ�νται σ> μεταλλαγ' κατ= π�ντα τ�ν 5ρ�ν�ν. `O,τι Lμωςκατ= ,9σιν μεταλλ�σσει κα� δ>ν μ%νει π�τ> στ'ν \δια κατ�-στασι, θ= πρ%πει π�ντ�τε ν= ε]ναι δια,�ρετικ� &π� :κε4ν� π�3�ταν πρωτ9τερα. �Eπ�σης κι� :σ3 κι� :γ!, Rλλ�ι vμασταν 5θ%ς, κι�Rλλ�ι ε\μεθα σ;μερα, κα� π�λι Rλλ�ι θ= ε\μεθα κα� π�τ> �? \δι�ι,σ9μ,ων�ι μ� αiτ�ν τ�ν \δι� τ�ν συλλ�γισμ�».

12. �Aκ�μα / zAλκιμ�ς λ%γει κα� τ��τα: «O? σ�,�� λ%γ�υν LτιS ψυ5' Cρισμ%να πρ�γματα τ= &ντιλαμP�νεται μ> τ� σ#μα,Pλ%π�ντας π.5. � &κ�9�ντας, κα� Rλλα τ= διακρ�νει αiτ' S \δια,5ωρ�ς καθ�λ�υ ν= 5ρησιμ�π�ιQ� τ� σ#μα. �Eκ τ�� λ�γ�υ τ�9τ�υκα� τ= eπ�ρ5�ντα πρ�γματα, Rλλα ε]ναι αfσθητ= κα� Rλλαν�ητ�. `Eνεκα τ�9τ�υ κα� / Πλ�των Eλεγε Lτι �? :πιθυμ��ντες

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 6 7 –

— $λλ� $ε τ�ι θε�� παρIσαν 08π#λιπ�ν �8 π�π�κα,τ�δε δ� $ε� π�ρεσθ� 1μ��α δι� τε τ2ν α8τ2ν $ε .— $λλ) λ#γεται μ)ν 0��ς πρYτ�ν γεν#σθαι τ2ν θε2ν.— π2ς δ# κα; μF \0�ν γ� $π" τ ν�ς μηδ� �ς O τι πρYτ�νμ�λ�ι.— �8κ aρ� \μ�λε πρYτ�ν �8θ#ν; — �8δ7 μ) Δ α δε'τερ�ν,τ2νδ# γ� pν |μ7ς ν9ν pδε λ#γ�μες, $λλ� $ε� τ�δ� *ς.α% π"τ $ριθμ�ν τις περισσ�ν, α% δ7 λRIς π"τ aρτι�ν,π�τθ#μειν λRI ψY��ν � κα� τYν bπαρ0�υσYν λαGε�ν,* δ�κε� κ� τ� γ� <\θ�> ωbτ"ς εlμεν; — �8κ �μ�ν γα κ�.— �8δ7 μ)ν �8δ� α% π�τ� μ#τρ�ν πα0υα��ν π�τθ#μεινλRI τις 5τερ�ν μYκ�ς � τ�9 πρ�σθ� ��ντ�ς $π�ταμε�ν,\τι 0� bπ�ρ0�ι κIν� τ" μ#τρ�ν; — �8 γ�ρ. — pδε ν9ν Oρηκα� τ"ς $νθρ�πως6 1 μ7ν γ)ρ αv@εθ�, 1 δ# γα μ)ν �θ νει,�ν μεταλλαγWY δ7 π�ντες �ντ� π�ντα τ"ν 0ρ�ν�ν.m δ7 μεταλλ�σσει κατ) �'σιν κ�vπ�κ� �ν τα8τ>2 μ#νει5τερ�ν εqη κα τ�δ� �δη τ�9 παρε@εστακ�τ�ς.κα� τ] δF κ$γr 0θ7ς aλλ�ι κα� ν]ν aλλ�ι τελ#θ�μεςκαEθις aλλ�ι κ�vπ�0� ωbτ�� κατ) <γα τ�9τ�ν> τ"νλ�γ�ν.”

fEτι �ησ�ν 1 fAλκιμ�ς κα� ταυτ 6 “�ασ�ν �; σ���� τFνψυ0Fν τ) μ7ν δι) τ�9 σ�ματ�ς α%σθ�νεσθαι ���ν $κ�'-�υσαν, Gλ#π�υσαν, τ) δ� α8τFν καθ� αbτFν �νθυμε�σθαιμηδ7ν τ>2 σ�ματι 0ρωμ#νην6 δι" κα� τ2ν Jντων

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 6 6 –

11

12

46. �O Πλ�των }ν�μ�Vει τ�ς �Iδ%ες ε\δη κα� σπανι!τερα fδ%ες.

45. Λ%γ�με &λλ� &ε� τ�δ� �ν: �? κ!δικες γρ�,�υν: λ%γω μ%λλει τ�δ� ε]ναι.

ν= λ�P�υν συνε�δησι τ#ν &ρ5#ν τ�� σ9μπαντ�ς, 5ρει�Vεται :νπρ!τ�ις ν= διακρ�ν�υν αiτ>ς καθ� 6αυτ>ς τ�ς �Iδ%ες46, π.5. τ'ν/μ�ι�τητα, τ'ν μ�ν�δα, τ'ν π�λλ�τητα, τ� μ%γεθ�ς, τ'ν στ�σικα� τ'ν κ�νησι.

13. Δε9τερ�ν ν= E5Qη Cς P�σιν αiτ� καθ� 6αυτ� τ� Cρα4�ν, τ�&γαθ�ν κα� τ� δ�και�ν. Tρ�τ�ν πρ%πει ν= λ�PQη συνε�δησι τ#ν�Iδε#ν π�3 ε]ναι σ5ετικ>ς πρ�ς &λλ;λας, Lπως S :πιστ;μη (S&κριP'ς γν#σις), τ� μ%γεθ�ς, S δεσπ�τε�α, :νθυμ�9μεν�ι Lτι τ=πρ�γματα τ�ς :μπειρ�ας μας E5�υν τ� \δι� Wν�μα, δι�τι μετ%-5�υν :κε�νων (τ#ν �Iδε#ν)U θ%λω ν= π# Lτι δ�καια ε]ναι τ=πρ�γματα π�3 μετ%5�υν τ�ς δικαι�σ9νης (τ�ς �Iδ%ας τ�ς δικαι-�σ9νης), κα� Cρα4α :κε4να π�3 μετ%5�υν47 τ�� Cρα��υ. Kαθεμ�αδ> &π� τ�ς �Iδ%ες ε]ναι αfων�α, κα� ν�ημα (δηλ. μ�ν�ν μ> τ'νν�ησι γ�νεται καταν�ητ;)48, κα� :π� πλ%�ν ε]ναι &μετ�Pλητη. Δι�αiτ� κα� λ%γει Lτι �? �Iδ%ες �στανται στ'ν ,9σι Cς πρ�τυπα, τ=δ> Rλλα πρ�γματα E5�υν /μ�ι�τητα πρ�ς τ�ς �Iδ%ες, καθ� Lσ�νε]ναι &ντ�γρα,α αiτ#ν. �Iδ�3 τ!ρα τ� λ%γει κα� / �Eπ�5αρμ�ςπερ� τ�� &γαθ�� κα� τ#ν �Iδε#ν:

14. A. �H αgλησις (τ� ν= πα�VQη κανε�ς ,λ�γ%ρα) ε]ναι κ�π�ι�πρ�γμα;

B. BεPαι�τατα.A. �O Rνθρωπ�ς ε]ναι αgλησις;B. �Aσ,αλ#ς W5ι.A. �Aς :Gετ�σωμε τ� ε]ναι <νας αiλητ;ς. T� σ�� ,α�νεται ν=

ε]ναι; E]ναι Rνθρωπ�ς;B. BεPαι�τατα.A. Δ>ν ν�μ�Vεις Lτι Eτσι E5�υν τ= πρ�γματα κα� σ5ετικ= μ>

τ� &γαθ�; Δ>ν ε]ναι τ� &γαθ� καθ� 6αυτ� <να πρ�γμα; Kα�Lπ�ι�ς τ� Eμαθε κα� τ� γνωρ�Vει, δ>ν γ�νεται κι�λας &γαθ�ς;

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 6 9 –

48. Bλ. Φα�δρ�ς, 247 C κ.κ.49. ΠρPλ. Φα δων, 96 B.50. `Eνα πρ�Pατ� π.5. καταλαPα�νει π�τε εeρ�σκεται μπρ�στ= σ� <να Rλλ�

τ) μ7ν α%σθητ) εlναι, τ) δ7 ν�ητ�. pν 5νεκα κα� Πλ�των\λεγεν Oτι δε� τ�]ς συνιδε�ν τ)ς τ�9 παντ"ς $ρ0)ς �πιθυ-μ�9ντας πρ2τ�ν μ7ν α8τ)ς καθ� αbτ)ς διελ#σθαι τ)ς%δ#ας, ���ν 1μ�ι�τητα κα� μ�ν�δα κα� πλIθ�ς κα� μ#γε-θ�ς κα� στ�σιν κα� κ νησιν6 δε'τερ�ν α8τ" καθ� αbτ" τ"καλ"ν κα� $γαθ"ν κα� δ και�ν κα� τ) τ�ια9τα bπ�θ#-σθαι. τρ τ�ν τ2ν %δε2ν συνιδε�ν Oσαι πρ"ς $λλDλας ε%σ ν,���ν �πιστDμην � μ#γεθ�ς � δεσπ�τε αν (�νθυμ�υμ#ν�υςOτι τ) παρ� nμ�ν δι) τ" μετ#0ειν �κε νων 1μ�νυμα �κε -ν�ις bπ�ρ0ει6 λ#γω δ7 ���ν δ καια μ7ν Oσα τ�9 δικα �υ,καλ) δ7 Oσα τ�9 καλ�9). \στι δ7 τ2ν ε%δ2ν ^ν 5καστ�ν$ δι�ν τε κα� ν�ημα κα� πρ"ς τ�'τ�ις $παθ#ς. δι" κα �ησιν (Parm. 132d) �ν τRI �'σει τ)ς %δ#ας Uστ�ναι καθ�-περ παραδε γματα, τ) δ� aλλα τα'ταις ��ικ#ναι τ�'των1μ�ι�ματα καθεστ2τα. 1 τ� νυν �Eπ 0αρμ�ς περ τε τ�9$γαθ�9 κα� περ� τ2ν %δε2ν �eτω λ#γει (DK 23 B 3)6

— �ρ� \στιν αvλησ ς τι πρYγμα; — π�νυ μ7ν �ν.— aνθρωπ�ς �ν αvλησ ς �στιν; — �8θαμ2ς.— �#ρ� qδω, τ δ� α8λητ�ς; τ ς εlμ#ν τ�ι δ�κε�;aνθρωπ�ς; � �8 γ�ρ; — π�νυ μ7ν �ν — �8κ2ν δ�κε�ς�eτως \0ειν <κα> κα� περ� τ$γαθ�9; τ" μ7ν $γαθ�ν τι πρYγμ’ εlμεν καθ’ αvθ’, Oστις δ# κα

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 6 8 –

47. �O πλατωνικ�ς Lρ�ς ε]ναι: μ%θεGις, κ�ινων�α. Bλ. Φα δων, 100 Δ.

13

14

Δι�τι &παρ�λλακτα, Lπως γ�νεται αiλητ'ς Lπ�ι�ς Eμαθε αgλη-σιν 5�ρευτ'ς Lπ�ι�ς Eμαθε 5�ρ�, πλ%κτης Lπ�ι�ς Eμαθε πλε-κτικ;, Eτσι κα� :=ν μ�θQη κ�τι παρ�μ�ι� Lπ�ι� :σ3 θ%λεις, δ>νθ= ταυτισθQ� μ> τ'ν τ%5νη, &λλ= θ= ε]ναι <νας τε5ν�της.

15. �O Πλ�των, διατυπ#ν τ'ν περ� τ#ν �Iδε#ν θεωρ�α τ�υλ%γει49: �E=ν eπ�ρ5Qη <να πρ�γμα σ=ν τ'ν μν;μη, θ= πρ%πει ν=eπ�ρ5�υν παρ��σες �Iδ%ες στ= πρ�γματα, δι�τι μν;μη eπ�ρ5εικ�π�ι�υ σταθερ�� κα� μ�ν�μ�υ πρ�γματ�ς, κα� καν%να πρ�γμαδ>ν ε]ναι μ�νιμ� :κτ�ς &π� τ�ς �Iδ%ες. «Γιατ� π#ς θ= :πιV��σαν»,λ%γει, «τ= EμPια Wντα (V b# α) :=ν δ>ν &ντελαμP�ν�ντ� τ'ν �Iδ%ακα� δ>ν ε]5αν πρ�ικισθ� πρ�ς τ��τ� &π� τ'ν ,9σι μ> ν�ησι; T��τ�:πιτυγ5�νεται, :πειδ' θυμ��νται τ= Lμ�ια κα� τ'ν τρ�,' π�3 τ�3ς&ρ%σει, &π� τ= /π�4α &π�δεικν9εται Lτι σ> Lλα τ= EμPια Wνταeπ�ρ5ει Eμ,υτη S ?καν�της ν= διακρ�ν�υν L,τι ε]ναι Lμ�ι�. Γι� αiτ�κα� &ντιλαμP�ν�νται τ= Rτ�μα τ�� αiτ�� ε\δ�υς50». �Aλλ= π#ς:κ,ρ�Vεται κα� / �Eπ�5αρμ�ς :ν πρ�κειμ%νbω;

16. oH σ�� α, Evμαιε, δ7ν \0ει περι�ρισθI σ� 5να μ�ν�εlδ�ς, $λλ�, κ�θε τι π�] HI, \0ει κα� �@υπν�δα. Δι�τιGεGα ως, �ν θ) πρ�σ#@Rης, τ" θηλυκ" τ2ν π�υλερικ2νδ7ν γεννY Hωνταν�, $λλ) κ�θεται $π�νω στ� α8γ) κα�τ) κ�νει ν) \0�υν ψυ0D. TFν δ7 σ�� α @#ρει Oτι τFν\0ει μ�ν�ν n �'σις, $��9 τ" \μαθε $π" τFν qδια.

�Eπ�σης:

Δ7ν bπ�ρ0ει τ π�τε τ" θαυμαστ" γι) μ#να λ#γ�ντας Oτι nκλ2σσα κα� τ) κλωσσ�π�υλα $ρ#σ�υν $ναμετα@' τ�υς κα�θεωρ�9ν τ" 5να τ" aλλ� καλ��τιαγμ#να. Γιατ� G#Gαια κα�5να σκυλ� �α νεται στ" aλλ� σκυλ� Cς τ" Qμ�ρ��τερ� τ2νπραγμ�των, κα� 5να G�δι στ" aλλ� G�δι, κα� 5νας 0��ρ�ςστ"ν aλλ�ν.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 7 1 –

51. T� &π�σπασμα τ��τ� κηρ9σσεται &π� Lλ�υς τ�3ς εfδικ�3ς Cς ν�θ�.

ε%δRI μαθrν τIν�, $γαθ"ς �δη γ γνεται.Pσπερ γ�ρ �στ� αvλησιν α8λητ)ς μαθrν� Jρ0ησιν Qρ0ηστ�ς τις � πλ�κε]ς πλ�κ�ν,� πYν γ� 1μ� ως τ2ν τ�ι�'των O τι τ] λRIς,�8κ α8τ"ς εqη κα τ#0να, τε0νικ�ς γα μ�ν.

Πλ�των �ν τRI περ� τ2ν %δε2ν bπ�λDψει �ησ ν (Phd.96b), εqπερ �στ� μνDμη, τ)ς %δ#ας �ν τ��ς �Eσιν bπ�ρ0εινδι) τ" τFν μνDμην �ρεμ�9ντ�ς τιν�ς κα� μ#ν�ντ�ς εlναι6μ#νειν δ7 �8δ7ν 5τερ�ν � τ)ς %δ#ας. “τ να γ)ρ �ν τρ�-π�ν,” �ησ , “διεσ>�Hετ� τ) H>2α μF τIς %δ#ας ��απτ�μενακα� πρ"ς τ�9τ� τ"ν ν�9ν �υσικ2ς ε%λη��τα; ν9ν δ7 μνη-μ�νε'ει τIς 1μ�ι�τητ�ς τε κα� τρ��Iς, 1π� α τις �στ�να8τ��ς, �νδεικν'μενα δι�τι πYσι τ��ς H>��ις \μ�υτ�ς �στινn τIς 1μ�ι�τητ�ς θεωρ α6 δι" κα� τ2ν 1μ��'λων α%σθ�-νεται.” π2ς �Eν 1 �Eπ 0αρμ�ς (DK 23 B 4)6

Evμαιε, τ" σ���ν �στιν �8 καθ� ^ν μ�ν�ν,$λλ� Oσσα περ HRI, π�ντα κα� γν�μαν \0ει.κα� γ)ρ τ" θIλυ τYν $λεκτ�ρ δων γ#ν�ς,α% λRIς καταμαθε�ν $τεν#ς, �8 τ κτει τ#κναH2ντ�, $λλ� �π>�Hει κα� π�ιε� ψυ0)ν \0ειν.τ" δ7 σ��"ν | �'σις τ�δ� �lδεν Cς \0ειμ�να6 πεπα δευται γ)ρ α8τα'τας eπ�.

κα� π�λιν (DK 23 B 5)6

θαυμαστ"ν �8δ7ν |μ7 τα9θ� �eτω λ#γεινκα� |νδ�νειν α8τ��σιν α8τ�]ς κα� δ�κε�νκαλrς πε�'κειν6 κα� γ)ρ | κ'ων κυν�κ�λλιστ�ν εlμεν �α νεται κα� G�9ς G�B,Jν�ς δ� Jν>ω κ�λλιστ�ν, /ς δ7 θην b .”

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 7 0 –

πρ�Pατ� κα� π�τε μπρ�στ= σ� <να λ9κ�.

15

16

17. Aiτ= κα� παρ�μ�ια &να,%ρει / zAλκιμ�ς στ= τ%σσεραPιPλ�α, δεικν9�ντας τ'ν h,%λεια π�3 πρ�σεπ�ρ�σθη / Πλ�των&π� τ�ν �Eπ�5αρμ�. `Oτι δ> δ>ν &γν���σε �gτε / \δι�ς / �Eπ�-5αρμ�ς τ'ν σ�,�α τ�υ, μπ�ρε4 κανε�ς ν= τ� μ�θQη &π� αiτ�3ςτ�3ς στ�5�υς, τ�3ς /π���υς πρ�λ%γει Lτι πρ�κειται ν= E5Qηκ�π�ι�ν μιμητ;:

Kα� Oπως �γr ν�μ Hω — 1τιδDπ�τε δ7 ν�μ Hω, τ" @#ρω$π�λ'τως καλ) — θ) \λθη n nμ#ρα π�] θ) θυμηθ�9ν τ)λ�για μ�υ τ�9τα6 κα� $��9 τ) π�ρRη κ�π�ι�ς, θ) τ�]ς $�αι-ρ#σRη τ" μ#τρ�ν π�] τ�ρα \0�υν, θ) τ�]ς δ�σRη π�ρ�υρ�9ν\νδυμα, κεντ2ντας τα μ7 Cρα�ες �ρ�σεις6 κα� �πειδF θ)εlναι $ν κητ�ς, εvκ�λα θ) δαμ�σRη τ" κ�θε τι51.

18. �Aλλ= ,α�νεται Lτι κα� τ�� Σ!,ρ�ν�ς τ�� μιμ�γρ�,�υ τ=PιPλ�α πρ#τ�ς / Πλ�των τ= E,ερε στ'ν �Aθ;να, τ= /π�4α πρ�η-γ�υμ%νως δ>ν πρ�σε�λκυαν τ'ν πρ�σ�5' τ�� κ�ιν��. Kα� διε-μ�ρ,ωσε 5αρακτ�ρες (μερικ#ν πρ�σ!πων τ#ν διαλ�γων τ�υ)λαμP�νων Cς πρ�τυπ�ν τ�3ς μ�μ�υς52 τ�� Σ!,ρ�ν�ς53. �Eπ�σηςλ%γεται Lτι τ= PιPλ�α αiτ= εeρ%θησαν κ�τω &π� τ� πρ�σκ%-,αλ� τ�� Πλ�των�ς.

�EταG�δευσε τρε4ς ,�ρ>ς στ'ν Σικελ�αU τ'ν πρ!τη ,�ρ= γι=ν= fδQ� τ� νησ� κα� τ�3ς κρατ�ρες (τ�ς A\τνας), /π�τε κα� / Δι�-ν9σι�ς τ�� �Eρμ�κρ�τ�υς, π�3 �ταν τ9ρανν�ς :κε4, τ�ν &ν�-γκασε ν= τ�ν συναναστρ%,εται. `Oταν / Πλ�των συVητ#ν μ>αiτ�ν περ� τυρανν�δ�ς τ�� ε]πε Lτι δ>ν ε]ναι τ� συμ,%ρ�ν54

μ�ν�ν τ�� Rρ5�ντ�ς S καλ9τερη :πιδ�ωGις, :κτ�ς �ν eπερ%5Qηκα� σ> &ρετ;, :κε4ν�ς :θε!ρησε τ�ν 6αυτ� τ�υ πρ�σPεPλημ%ν�κα� hργισμ%ν�ς τ�� ε]πε: «�Oμιλε4ς Cς τρελλ�ς γ%ρ�ντας». «Kα�σ3 Cς τ9ρανν�ς» τ�� ε]πε / Πλ�των.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 7 3 –

τα4� της μ%ρ�ς δ>ν τυγ5�νει &Gι�πιστη. Δι�τι, Lταν μετ%Pη / Πλ�των στ'νΣικελ�α, ε]5ε vδη διαμ�ρ,!σει τ� διαλ�γικ� συγγρα,ικ� τ�υ j,�ς.

54. Kεν� στ� κε�μεν�.

Kα� τα9τα μ7ν κα� τ) τ�ια9τα δι) τ2ν τεττ�ρωνGιGλ ων παραπDγνυσιν 1 fAλκιμ�ς παρασημα νων τFν �@�Eπι0�ρμ�υ Πλ�τωνι περιγιν�μ#νην y�#λειαν. Oτι δ� �8δ�α8τ"ς �Eπ 0αρμ�ς �γν�ει τFν αbτ�9 σ�� αν, μαθε�ν �στικ$κ τ�'των �ν ��ς τ"ν Hηλ�σ�ντα πρ�μαντε'εται (DK 23B 6)6

Cς δ� �γr δ�κ#ω — δ�κ#ων γ)ρ σ��α qσαμι τ�9θ�, Oτιτ2ν �μ2ν μν�μα π�κ� �σσε�ται λ�γων τ�'των \τι.κα� λαG�ν τις α8τ) περιδ'σας τ" μ#τρ�ν m ν9ν \0ει,εlμα δ�]ς κα� π�ρ�υρ�9ν λ�γ�ισι π�ικ λας καλ��ςδυσπ�λαιστ�ς �ν τ"ς aλλως ε8παλα στως $π��ανε�.

Δ�κε� δ7 Πλ�των κα� τ) Σ��ρ�ν�ς τ�9 μιμ�γρ���υGιGλ α �μελημ#να πρ2τ�ς ε%ς �AθDνας διακ�μ σαι κα��θ�π�ιIσαι πρ"ς α8τ�ν6 � κα� εbρεθIναι bπ" τRI κε�αλRIα8τ�9. τρ�ς δ7 π#πλευκεν ε%ς Σικελ αν6 πρ2τ�ν μ7ν κατ)θ#αν τIς νDσ�υ κα� τ2ν κρατDρων, Oτε κα� Δι�ν'σι�ς 1oEρμ�κρ�τ�υς τ'ρανν�ς �ν �ν�γκασεν Pστε συμμ�@αια8τ>2. 1 δ7 διαλεγ�μεν�ς περ� τυρανν δ�ς κα� ��σκων Cς�8κ \στι τ�9τ� κρε�ττ�ν m συμ�#ρ�ι α8τ>2 μ�ν�ν ε% μF κα�$ρετRI δια�#ρ�ι, πρ�σ#κρ�υσεν α8τ>2. Qργισθε�ς γ)ρ “�;λ�γ�ι σ�υ,” �ησ , “γερ�ντι2σι,” κα� Oς6 “σ�9 δ# γετυραννι2σιν.”

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 7 2 –

52. M4μ�ι: διασκεδαστικ>ς &π�μιμ;σεις σκην#ν τ�ς καθημεριν�ς Vω�ς, �?/π�4ες πρ��λθαν &π� λαϊκ= αiτ�σ5εδι�σματα. Bλ. :μπεριστατωμ%νη &ν�λυσιKρ�υαV%, Eνθ’ &νωτ., 6λλ. μετ�,. σ. 496 – 504.

53. Kα� αiτ' S ε\δησις, κατ= τ�ν καθηγητ' Γεωργ�9λη, Cς πρ�ς τ� τελευ-

17

18

19. zEGαλλ�ς &π� αiτ� / τ9ρανν�ς Yρμησε πρ#τα ν= τ�ν,�νε9ση, &λλ= μεταπεισθε�ς eπ� τ�� Δ�ων�ς κα� τ�� �Aριστ�-μ%ν�υς, δ>ν τ� EπραGε, &λλ= τ�ν παρ%δωσε στ�ν Λακεδαιμ�νι�Π�λλι π�3 τ�τε &κριP#ς ε]5ε ,θ�σει γι= κ�π�ια &π�στ�λ;, μ>τ'ν :ντ�λ' ν= τ�ν μετα5ειρισθQ� Cς δ��λ�. Kι� :κε4ν�ς τ�ν π�γεστ'ν A\γινα κα� τ�ν :π!λησε. T�τε Eκαμε :ναντ��ν τ�υ καταγ-γελ�α κα� / X�ρμανδρ�ς τ�� Xαρμανδρ�δ�υ, Vητ#ν π�ιν'θαν�τ�υ, σ9μ,ωνα μ> τ�ν ν�μ� π�3 ε]5αν θ%σει �? Afγιν�τες,ν= τιμωρ�ται 5ωρ�ς δ�κη μ> θ�νατ� Lπ�ι�ς &π� τ�3ς �Aθηνα�-�υς θ= &π�PιPαV�ταν στ� νησ�55. Aiτ�ς δ> / \δι�ς �ταν /εfσηγητ'ς τ�� :ν λ�γbω ν�μ�υ, σ9μ,ωνα μ> Lσα λ%γει /ΦαPωρ4ν�ς στ'ν «Παντ�δαπF oIστ�ρ α» τ�υ. `Oταν Lμωςκ�π�ι�ς, �ν κα� στ= &στε4α, ε]πε Lτι / &π�PιPασθε�ς ε]ναι ,ιλ�-σ�,�ς, τ� δικαστ;ρι� τ�ν R,ησε :λε9θερ�. Mερικ�� π�λιλ%γ�υν Lτι Cδηγ;θη στ'ν γενικ' συν%λευσι, κα� :GεταV�μεν�ςλεπτ�μερ#ς :τ;ρησε &π�λυτη σιωπ' κα� &ν%μενε μ> :μπιστ�-σ9νη τ'ν EκPασι. �H συν%λευσις &πε,�νθη ν= μ' τ�ν ,�νε9-σ�υν, &λλ= ν= τ�ν πωλ;σ�υν Cς αf5μ�λωτ� π�λ%μ�υ.

20. T�ν &πελευθερ!νει Lμως / �Aνν�κερις / Kυρηνα4�ς, π�3τυ5α�ως εeρ%θη :κε4, καταP�λλ�ντας ε\κ�σι μν�ς — κατ�Rλλ�υς τρι�ντα56 — κα� τ�ν στ%λλει στ'ν �Aθ;να στ�3ς ,�λ�υςτ�υ, �? /π�4�ι &μ%σως τ�� Eστειλαν τ= 5ρ;ματα. �Aλλ= αiτ�ςδ>ν τ= :δ%5θη, δηλ!σας Lτι δ>ν E5�υν μ�ν�ν αiτ�� τ� πρ�ν�μι�ν= ν�ι�Vωνται γι= τ�ν Πλ�τωνα. zAλλ�ι π�λι PεPαι!ν�υν Lτι /Δ�ων Eστειλε τ= 5ρ;ματα στ�ν �Aνν�κερι, κα� Lτι αiτ�ς δ>ν τ=:κρ�τησε, &λλ= &γ�ρασε γι= τ�ν Πλ�τωνα τ�ν μικρ� κ�π� π�3ε]ναι στ'ν �Aκαδημε�α. �Ωστ�σ� γι= τ�ν Π�λλι / θρ�λ�ς λ%γειLτι :νικ;θη &π� τ�ν XαPρ�α κα� κατ�πιν :πν�γη στ'ν �Eλ�κη,&,�� S συμπερι,�ρ� τ�υ πρ�ς τ�ν ,ιλ�σ�,� ε]5ε πρ�καλ%σειτ'ν }ργ' τ�� θε��, Lπως κα� / ΦαPωρ4ν�ς &να,%ρει στ� πρ#τ�κε,�λαι� τ#ν «�Aπ�μνημ�νευμ�των».

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 7 5 –

ν%ς δρα5μ>ς &,�ρ� στ'ν δεκαετ�α τ�� 1970).57. �O Δ�ων �ταν γυναικ�δελ,�ς τ�� Δι�νυσ��υ τ�� A� κα� θε4�ς τ�� B�.

�Eντε9θεν $γανακτDσας 1 τ'ρανν�ς πρ2τ�ν μ7ν $νε-λε�ν Pρμησεν α8τ�ν6 εlτα παρακληθε�ς bπ" Δ ων�ς κα��Aριστ�μ#ν�υς τ�9τ� μ7ν �8κ �π� ησε, παρ#δωκε δ7α8τ"ν Π�λλιδι τ>2 Λακεδαιμ�ν >ω κατ) καιρ"ν δι) πρε-σGε αν $�ιγμ#ν>ω Pστε $π�δ�σθαι. κ$κε�ν�ς $γαγrνα8τ"ν ε%ς Aqγιναν �π πρασκεν6 Oτε κα� X�ρμανδρ�ςXαρμανδρ δ�υ �γρ�ψατ� α8τ>2 δ κην θαν�τ�υ κατ) τ"νπαρ� α8τ��ς τεθ#ντα ν�μ�ν, τ"ν �πιG�ντα �Aθηνα ων τRIνDσ>ω aκριτ�ν $π�θνRDσκειν. *ν δ� α8τ"ς 1 θε�ς τ"ν ν�μ�ν,καθ� �ησι ΦαGωρ�ν�ς �ν Παντ�δαπRI ;στ�ρ Wα (FHG iii.581). ε%π�ντ�ς δ# τιν�ς, $λλ) κα� κατ) παιδι�ν, �ιλ�σ�-��ν εlναι τ"ν �πιG�ντα, $π#λυσαν. \νι�ι δ# �ασι παρα-0θIναι α8τ"ν ε%ς τFν �κκλησ αν κα� τηρ�'μεν�ν μηδ�1τι�9ν �θ#γ@ασθαι, Uτ� μως δ7 �κδ#@ασθαι τ" συμ-Gα�ν�ν6 �; δ7 $π�κτε�ναι μ7ν α8τ"ν �8 δι#γνωσαν, πωλε�νδ7 \κριναν τ>2 τρ�π>ω τ2ν α%0μαλ�των.

Λυτρ�9ται δF α8τ"ν κατ) τ'0ην παρrν �Aνν κερις 1Kυρηνα��ς εqκ�σι μν2ν — �; δ7 τρι�κ�ντα — κα�$ναπ#μπει �AθDναHε πρ"ς τ�]ς Uτα ρ�υς. �; δ� ε8θ]ςτ$ργ'ρι�ν �@#πεμψαν6 Oπερ �8 πρ�σDκατ� ε%πrν μFμ�ν�υς �κε ν�υς $@ �υς εlναι Πλ�των�ς κDδεσθαι. \νι�ιδ7 κα� Δ ωνα $π�στε�λα �ασι τ" $ργ'ρι�ν κα� τ"ν μFπρ�σ#σθαι, $λλ) κα� κηπ δι�ν α8τ>2 τ" �ν �Aκαδημε Wαπρ ασθαι. τ"ν μ#ντ�ι Π�λλιν λ�γ�ς bπ� τε XαGρ �υnττηθIναι κα� μετ) τα9τα �ν oEλ κRη καταπ�ντωθIναι τ�9δαιμ�ν �υ μην σαντ�ς δι) τ"ν �ιλ�σ���ν, Cς κα�ΦαGωρ�ν�ς �ησιν �ν πρ�τ>ω τ2ν �Aπ�μνημ�νευμ�των(FHG iii. 578).

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 7 4 –

55. O? Afγιν�τες τ�τε εeρ�σκ�ντ� σ> π�λεμ� μ> τ�3ς �Aθηνα��υς.56. �Eκατ� � 6κατ�ν πεν;ντα 5ιλι�δες σημεριν>ς δρα5μ%ς (/ Lρ�ς σημερι-

19

20

21. �O Δι�ν9σι�ς Lμως δ>ν Sσ95αVεU &λλ�, &,�� Eμαθε τ�συν%Pη, Eγραψε στ�ν Πλ�τωνα ν= μ' τ�ν κακ�λ�γQ�. Kα� αiτ�ςτ�� &π;ντησε Lτι δ>ν τ�� μ%νει καιρ�ς γι= ν= :νθυμ�ται τ�νΔι�ν9σι�.

T'ν δε9τερη ,�ρ= π�γε στ�ν Δι�ν9σι� τ�ν νε!τερ� γι= ν=τ�� Vητ;σQη μι= περι�5' κα� &νθρ!π�υς π�3 θ= V��σαν σ9μ-,ωνα μ> τ�ς π�λιτειακ%ς τ�υ θεωρ�ες. �Eκε4ν�ς Lμως, �ν κα� τ��τ� eπεσ5%θη, δ>ν :κρ�τησε τ�ν λ�γ� τ�υ. Mερικ�� μ�λισταλ%γ�υν Lτι :π� πλ%�ν / Πλ�των :κινδ9νευσε τ�ν Eσ5ατ� κ�ν-δυν�, δι�τι :θεωρ;θη jπ�πτ�ς Lτι :νεθ�ρρυνε τ�ν Δ�ωνα57 κα�τ'ν Θε�δ�τα σ� <να σ5%δι� &πελευθερ!σεως /λ�κλ;ρ�υ τ�ςν;σ�υ. �Oπ�τε / �Aρ59τας / Πυθαγ�ρικ�ς58 Eγραψε στ�ν Δι�ν9-σι�, :π%τυ5ε τ'ν συγγν!μη τ�υ κα� Eστειλε σ#�ν τ�ν Πλ�τωναεfς �Aθ;νας. �H :ν λ�γbω :πιστ�λ' E5ει Cς &κ�λ�9θως:

«�O �Aρ59τας εg5εται στ�ν Δι�ν9σι� eγε�α.

22. »�Eμε4ς Lλ�ι �? ,�λ�ι τ�� Πλ�των�ς στε�λαμε σ> σ%να τ�νΛαμ�σκ� κα� τ�ν Φωτ�δα γι= ν= παραλ�Pωμε τ�ν ,ιλ�σ�,�,σ9μ,ωνα μ> τ�3ς Lρ�υς τ�ς συμ,ων�ας π�3 :κ�μαμε μ> σ�ς.Kαλ� θ= �ταν ν= θυμ�σ�υν τ'ν V%σι μ> τ'ν /π��α μ�ς παρακα-λ��σες Lλ�υς :μ�ς ν= σ�� :Gασ,αλ�σωμε τ'ν R,ιGι τ�� Πλ�τω-ν�ς στ'ν Σικελ�α, Vητ#ντας ν= τ�ν πρ�τρ%ψωμε σ5ετικ#ς, κα� Lτι&ναλαμP�νεις μαV� μ> τ= Rλλα κα� τ'ν &σ,�λει� τ�υ, τ�σ� κατ=τ'ν διαμ�ν; τ�υ Lσ� κα� γι= τ'ν :πιστρ�,; τ�υ. Θυμ;σ�υ :π�σηςμ> π�ση λα5τ�ρα περ�μενες τ'ν R,ιG� τ�υ, κα� Lτι τ�τε τ�ν &γα-π��σες Lσ� καν%να &π� τ'ν αiλ; σ�υ. �Aν eπ%πεσε σ> σ,�λμα,πρ%πει ν= ,ερθQ�ς μ> &νθρωπισμ� κα� ν= μ�ς τ�ν &π�δ!σQης&PλαP�. Δι�τι Eτσι :νεργ#ντας θ= κ�μQης δ�καιη πρ�Gι κα� :μ�ςθ= μ�ς eπ�5ρε!σQης».

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 7 7 –

πνευματικ�ς &ρ5ηγ�ς τ�� νεωτ%ρ�υ Πυθαγ�ρισμ��, διετ%λεσε δ> κα� πρ�ε-στFς :π� π�λλ= 5ρ�νια κα� 6πτ= ,�ρ>ς στρατηγ�ς τ�ς πατρ�δ�ς τ�υ (τ��T�ραντ�ς).

59. Δια,�ρετικ= &π� τ= δικ� τ�υ π�3 �σαν }λιγαρ5ικ= κα� �iτ�πικ�.

O8 μFν nσ'0αHεν 1 Δι�ν'σι�ς6 μαθrν δ7 �π#στειλεΠλ�τωνι μF κακ2ς $γ�ρε'ειν α8τ�ν. κα� mς $ντεπ#στειλεμF τ�σα'την α8τ>2 σ0�λFν εlναι Pστε Δι�νυσ �υμεμνIσθαι.

Δε'τερ�ν πρ"ς τ"ν νε�τερ�ν 4κε Δι�ν'σι�ν α%τ2νγIν κα� $νθρ�π�υς τ�]ς κατ) τFν π�λιτε αν α8τ�9Hησ�μ#ν�υς6 1 δ7 κα περ bπ�σ0�μεν�ς �8κ �π� ησεν.\νι�ι δ# �ασι κα� κινδυνε9σαι α8τ"ν Cς $ναπε θ�νταΔ ωνα κα� Θε�δ�ταν �π� τRI τIς νDσ�υ �λευθερ Wα6 Oτε κα��Aρ0'τας α8τ"ν 1 Πυθαγ�ρικ"ς γρ�ψας �πιστ�λFν πρ"ςΔι�ν'σι�ν παρRητDσατ� κα� διεσ�σατ� ε%ς �AθDνας. \στιδ7 n �πιστ�λF !δε (Hercher 132)6

“ �Aρ0'τας Δι�νυσ >ω bγια νειν.

“ �Aπεστ�λκαμες τ�ι π�ντες �; Πλ�των�ς � λ�ι τrςπερ� Λαμ σκ�ν τε κα� Φωτ δαν $π�λαψ�'μεν�ι τ"νaνδρα κ)τ τ)ν π)ρ τ�ν γεν�μ#ναν 1μ�λ�γ αν. Qρθ2ς δ#κα π�ι��ς $μμιμνασκ�μεν�ς τDνας τYς σπ�υδYς, nν καπ�ντας |μ7 παρεκ�λεις π"τ τ)ν Πλ�των�ς a�ι@ιν $@ι2νπρ�τρ#πεσθα τε α8τ"ν κα� $ναδ#0εσθαι τ� τε aλλα κα�περ� τ)ν $σ��λειαν μ#ν�ντ τε κα� $��ρμ �ντι. μ#μνασ�δ7 κα� τIν� Oτι περ� π�λλ2 �π�ιDσω τ)ν a�ι@ιν α8τ2 κα�$γ�πης �κ τDνω τ2 0ρ�νω Cς �8δ#να τ2ν π)ρ τ ν. α% δ#τις γ#γ�νε τρα0'τας, $νθρωπ Hειν 0ρF κ$π�διδ�μεν |μ�ν$GλαGI τ"ν aνδρα. τα9τα γ)ρ π�ι2ν δ καια πρα@ε�ς κα�|μ�ν 0αρι@RI.”

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 7 6 –

58. O? :ντυπ!σεις π�3 :δ%5θη / Πλ�των στ'ν Σικελ�α &π� τ'ν συνανα-στρ�,; τ�υ μ> τ�3ς νεωτ%ρ�υς Πυθαγ�ρε��υς ε]5αν μεγ�στη σπ�υδαι�τηταγι= τ'ν περαιτ%ρω &ν�πτυG� τ�υ κα� πρ�εκ�λεσαν &π�,ασιστικ' στρ�,'στ'ν ,ιλ�σ�,ικ; τ�υ διαν�ησι. Στ� πρ�σωπ� μ�λιστα τ�� �Aρ59τα εeρ�κεSνωμ%νες ,ιλ�σ�,�α, :πιστ;μη κα� π�λιτικ' κατ= τρ�π� fδανικ�. �Hταν /

21

22

23. Tρ�τη ,�ρ= π�γε στ'ν Σικελ�α γι= ν= συμ,ιλι!σQη τ�νΔ�ωνα μ> τ�ν Δι�ν9σι�U &λλ�, Lταν δ>ν τ� κατ!ρθωσε,:παν�λθε Rπρακτ�ς στ'ν πατρ�δα. Δ>ν &νεμ�5θη στ= π�λιτικ=πρ�γματα, �ν κα� :νδια,ερ�ταν γι� αiτ�, Lπως &π�δεικν9εται&π� Lσα Eγραψε. Kα� / λ�γ�ς ε]ναι Lτι / λα�ς ε]5ε vδη συνηθ�-σει μ> Rλλα π�λιτε9ματα59. �H Παμ,�λη &να,%ρει στ� εfκ�στ�π%μπτ� κε,�λαι� τ#ν «�Aπ�μνημ�νευμ�των» της Lτι, Lταν �?�Aρκ�δες κα� �? ΘηPα4�ι EκτιVαν τ'ν Mεγαλ�π�λι, τ�ν πρ�σκ�-λεσαν ν= P�λQη ν�μ�υςU &λλ= αiτ�ς, σ=ν Eμαθε Lτι δ>ν θ%λ�υνν= E5�υν \ση περι�υσ�α, δ>ν π�γε. �Yπ�ρ5ει S παρ�δ�σις Lτιeπερ;σπισε τ�ν στρατηγ� XαPρ�α π�3 :κινδ9νευε ν= καταδι-κασθQ� σ> θ�νατ�, καθ� �ν στιγμ'ν καν%νας �Aθηνα4�ς δ>νθ%λησε ν= τ� κ�μ�η.

24. `Oταν &ν%Pαινε στ'ν �Aκρ�π�λι μαV� μ> τ�ν XαPρ�α, τ�νσυν;ντησε / KρωP9λ�ς / συκ�,�ντης κα� τ�� ε]πε: «zEρ5εσαιRλλ�ν ν= eπερασπισθQ�ς κα� δ>ν G%ρεις Lτι κα� σ%να σ> περιμ%-νει τ� κ!νει� τ�� Σωκρ�τ�υς». Kα� / Πλ�των &πεκρ�θη: «Kα�Lταν π�λεμ��σα γι= τ'ν πατρ�δα eπ%μενα τ�3ς κινδ9ν�υς, κα�τ!ρα γι= τ� 5ρ%�ς μ�υ πρ�ς <να ,�λ� θ= τ�3ς eπ�με�νω».Aiτ�ς πρ#τ�ς εfσ;γαγε τ'ν μ%θ�δ� τ�ς :ρωταπ�κρ�σεως στ'νσυV;τησι, Lπως μαρτυρε4 / ΦαPωρ4ν�ς στ� Wγδ�� κε,�λαι�τ�ς «Παντ�δαπIς oIστ�ρ ας» τ�υ, κα� πρ#τ�ς :δ�δαGε στ�νΛεωδ�μαντα τ�ν Θ�σι� τ�ν τρ�π� :ρε9νης τ#ν πρ�Pλημ�τωνδι� &ναλ9σεως. �Eπ�σης πρ#τ�ς μετε5ειρ�σθη στ'ν ,ιλ�σ�,ικ'συV;τησι τ�3ς Lρ�υς &ντ�π�δες, στ�ι5ε4�, διαλεκτικ;, π�ι�της60,πρ�μ;κης &ριθμ�ς, :π�πεδ�ς :πι,�νεια μεταG3 περ�των κα�θε�α πρ�ν�ια.

25. �Eπ�σης πρ#τ�ς :κ τ#ν ,ιλ�σ�,ων &ντ%κρ�υσε τ�ν λ�γ�τ�� Λυσ��υ τ�� Kε,�λ�υ, παρ�υσι�Vων αiτ�ν κατ= λ%Gιν στ�ν«Φα�δρ�ν»61, κα� πρ#τ�ς κατεν�ησε τ'ν σημασ�α τ�ς γραμμα-τικ�ς. Πρ#τ�ς :π�σης vσκησε π�λεμικ' :ναντ��ν Lλων σ5εδ�ντ#ν πρ�γενεστ%ρων τ�υU Cστ�σ� eπ�ρ5ει τ� V;τημα γιατ� δ>νEκαμε μνε�α τ�� Δημ�κρ�τ�υ.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 7 9 –

Tρ τ�ν *λθε διαλλ�@ων Δ ωνα Δι�νυσ >ω6 �8 τυ0rν δ7aπρακτ�ς �πανIλθεν ε%ς τFν πατρ δα, \νθα π�λιτε ας μ7ν�80 !ψατ�, κα τ�ι π�λιτικ"ς �ν �@ pν γ#γρα�εν. αqτι�ν δ7τ" �δη τ"ν δIμ�ν aλλ�ις π�λιτε'μασιν �νειθ σθαι. �ησ� δ7Παμ� λη �ν τ>2 π#μπτ>ω κα� ε%κ�στ>2 τ2ν oYπ�μνημ�των(FHG iii 521) Cς �Aρκ�δες κα� ΘηGα��ι Mεγ�λην π�λιν�%κ H�ντες παρεκ�λ�υν α8τ"ν ν�μ�θ#την6 1 δ7 μαθrν qσ�ν\0ειν �8 θ#λ�ντας �8κ �π�ρε'θη. λ�γ�ς Oτι κα� XαGρ Wασυνε�πε τ>2 στρατηγ>2 �ε'γ�ντι θαν�τ�υ μηδεν"ς τ2νπ�λιτ2ν τ�9τ� πρY@αι G�υληθ#ντ�ς.

ZOτε κα� $νι�ντι α8τ>2 ε%ς τFν $κρ�π�λιν σ]ν τ>2XαGρ Wα KρωG'λ�ς 1 συκ���ντης $παντDσας �ησ ν6“aλλ>ω συναγ�ρε'σων !κεις, $γν�2ν Oτι κα� σ7 τ"Σωκρ�τ�υς κ�νει�ν $ναμ#νει;” τ"ν δ7 ��ναι6 “κα� Oτεbπ7ρ τIς πατρ δ�ς �στρατευ�μην, bπ#μεν�ν τ�]ς κινδ'-ν�υς, κα� ν9ν bπ7ρ τ�9 καθDκ�ντ�ς δι) � λ�ν bπ�μεν2.”

O/τ�ς πρ2τ�ς �ν �ρωτDσει λ�γ�ν παρDνεγκεν, Pς�ησι ΦαGωρ�ν�ς �ν Qγδ�Rη Παντ�δαπIς ;στ�ρ ας (FHGiii. 580). κα� πρ2τ�ς τ"ν κατ) τFν $ν�λυσιν τIς HητDσεωςτρ�π�ν ε%σηγDσατ� Λεωδ�μαντι τ>2 Θασ >ω. κα� πρ2τ�ς�ν �ιλ�σ�� Wα $ντ π�δα yν�μασε κα� στ�ι0ε��ν κα� διαλε-κτικFν κα� π�ι�τητα κα� τ�9 $ριθμ�9 τ"ν πρ�μDκη κα�τ2ν περ�των τFν �π πεδ�ν �πι��νειαν κα� θε�9 πρ�-ν�ιαν.

Kα� πρ2τ�ς τ2ν �ιλ�σ��ων $ντε�πε πρ"ς τ"ν λ�γ�ντ"ν Λυσ �υ τ�9 Kε��λ�υ �κθ#μεν�ς α8τ"ν κατ) λ#@ιν �ντ>2 Φα δρ>ω. κα� πρ2τ�ς �θε�ρησε τIς γραμματικIς τFνδ'ναμιν. πρ2τ�ς τε $ντειρηκrς σ0εδ"ν wπασι τ��ς πρ"α8τ�9, Hητε�ται δι) τ μF �μνημ�νευσε Δημ�κρ τ�υ.τ�'τ�υ �ησ� Nε�νθης 1 KυHικην"ς (FGrH 84 F 22) ε%ς

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 7 8 –

60. Π�ι�τητα: δι�ρθ. τ�� Menagius. O? κ!δικες γρ�,�υν π�ιDματα.61. 230 E κ.κ.

23

24

25

�O Nε�νθης / KυVικην�ς &να,%ρει πFς Lταν π�γε στ�3ς�Oλυμπιακ�3ς &γ#νες, Lλ�ι �? `Eλληνες γ9ρισαν ν= τ�ν fδ��ν,κα� Lτι :κε4 συνεσκ%,θη μ> τ�ν Δ�ωνα π�3 :πρ�κειτ� ν=:κστρατε9σQη :ναντ��ν τ�� Δι�νυσ��υ. Στ� πρ#τ� κε,�λαι�τ#ν �Aπ�μνημ�νευμ�των τ�� ΦαPωρ�ν�υ &να,%ρεται Lτι /Mιθριδ�της / Π%ρσης :τ�π�θ%τησε <να Rγαλμα τ�� Πλ�των�ςστ'ν �Aκαδημ�α :π� τ�� /π���υ Eγρα,ε: «�O Mιθριδ�της / Π%ρ-σης τ�� �Oρ�ντ�P�τ�υ &,ι%ρωσε στ�ς M��σες μι= εfκ�να τ��Πλ�των�ς π�3 τ'ν :π��ησε / Σιλαν�ων».

26. �O �Hρακλε�δης :G Rλλ�υ λ%γει π!ς, Lταν �ταν ν%�ς, �ταντ�σ� σεμν�ς κα� κ�σμι�ς, Yστε π�τ> δ>ν τ�ν ε]δαν ν= γελ��, eπερ-μ%τρωςU :ν τ�9τ�ις :σατιρ�σθη κα� αiτ�ς &π� τ�3ς κωμικ�3ς π�ιη-τ%ς. Π�ντως / Θε�π�μπ�ς στ�ν «oHδ'0αρ ν» τ�υ λ%γει:

Δ7ν bπ�ρ0ει τ π�τε π�] ν) εlναι πραγματικ) 5να,$��9 κα� 1 $ριθμ�ς, δ'� μ�λις εlναι 5να, Oπως λ#γει 1Πλ�των.

�Aλλ= κα� / �AλεGανδρ�δης λ%ει στ�ν «Θησ#α» τ�υ:

fEτρωγε �λι7ς Oπως 1 Πλ�των.

�O T�μων πα�Vει Eτσι μ> τ� Wν�μ� τ�υ:

ZOπως $ν#πλαττε 1 Πλ�των παρ�@ενες κ�ιν�τ�π ες.

27. �O zAλεGις π�λι λ%γει στ'ν «Mερ�π δα»:zEρ5εσαι στ'ν κατ�λληλη στιγμ;. Γιατ� :γ!, E5�ντας μι=

&π�ρ�α, :Pημ�τιVα π%ρα – δ#θε σ=ν τ�ν Πλ�τωνα, 5ωρ�ς ν=Pρ# τ�π�τε σ�,�, μ�ν� π�3 μ> π�ν��ν τ= π�δια!

Kα� στ�ν «�Aγκυλ ωνα»:�Oμιλε4ς γι= πρ�γματα π�3 δ>ν G%ρεις. Π;γαινε ν= τρ%GQης

μαV� μ> τ�ν Πλ�τωνα κα� θ= τ= μ�θQης Lλα γι= τ� σαπ�9νι κα�γι= τ� κρεμμ9δι.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 8 1 –

�Oλ'μπια $νι�ντ�ς τ�]ς ZEλληνας wπαντας �πι-στρα�Iναι ε%ς α8τ�ν6 Oτε κα� Δ ωνι συν#μι@ε μ#λλ�ντιστρατε'ειν �π� Δι�ν'σι�ν. �ν δ7 τ>2 πρ�τ>ω τ2ν �Aπ�μνη-μ�νευμ�των ΦαGωρ ν�υ (FHG iii 578) �#ρεται Oτι Mιθρι-δ�της 1 Π#ρσης $νδρι�ντα Πλ�των�ς $ν#θετ� ε%ς τFν�AκαδDμειαν κα� �π#γραψε6 “Mιθραδ�της oP�δ�G�τ�υΠ#ρσης M�'σαις ε%κ�να $ν#θηκε Πλ�των�ς, Vν Σιλα-ν ων �π� ησε.”

Φησ� δ� oHρακλε δης (FHG iii 171) Oτι ν#�ς �ν �eτως*ν α%δDμων κα� κ�σμι�ς Pστε μηδ#π�τε Q�θIναι γελ2νbπερ�γαν6 τ�ι�9τ�ς δ� �ν Oμως �σκ��θη κα� α8τ"ς bπ"τ2ν κωμικ2ν. Θε�π�μπ�ς γ�9ν �ν oHδυ0�ρει �ησ�ν�eτως (Kock i. 737)6

^ν γ�ρ �στιν �8δ7 5ν,τr δ7 δ'� μ�λις 5ν �στιν, Pς �ησι Πλ�των.

$λλ) κα� �Aνα@ανδρ δης �ν Θησε� (Kock ii. 142)6

Oτε τ)ς μ�ρ ας \τρωγεν Pσπερ <κα�> Πλ�των.

$λλ) κα� T μων �bτωσ� παραγραμματ Hων α8τ"ν (Diels19)6

Cς $ν#πλασσε Πλ�των <1> πεπλασμ#να θα'ματα ε%δ�ς.

fAλε@ις Mερ�π δι (Kock ii. 351)6

ε%ς καιρ"ν !κεις, Cς \γωγ� $π�ρ�υμ#νηaνω κ�τω τε περιπατ�9σ� Pσπερ Πλ�τωνσ��"ν �8δ7ν εeρηκ�, $λλ) κ�πι2 τ) σκ#λη.

κα� �ν �Aγκυλ ωνι (Kock ii. 297)6

λ#γεις περ� pν �8κ �lσθα6 συγγεν�9 τρ#0ωνΠλ�τωνι κα� γν�σRη λ τρ�ν κα� κρ�μμυ�ν.

fAμ�ις �Aμ�ικρ�τει (Kοck ii. 237)·

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 8 0 –

26

27

�Eπ�σης / zAμ,ις λ%γει στ�ν «�Aμ�ικρ�τη» τ�υ:

A. ZOσ�ν $��ρWY στ" τ λ�γIς εlναι τ" $γαθ"ν π�] �σ]μ#λλεις ν) �πιτ'0Rης �@ α%τ ας α8τIς, �γr τ" @#ρω, $�#-ντη, κατ�τερ� $π" τ" $γαθ" τ�9 Πλ�των�ς.

B. Σωστ= τ� G%ρεις.28. Kα� στ�ν «Δε@ιδημ δη»:

�Ω Πλ�των, Oλ� κι� Oλ� π�] @#ρεις εlναι μ�ν�ν ν) σκυ-θρωπ�HRης, σμ γ�ντας σεμν) τ) �ρ'δια σ)ν σαλιγκ�ρι.

�Eπ�σης / Kρατ4ν�ς γρ�,ει στ�ν «Ψευδυπ�G�λιμα��»!

A. Πρ��αν2ς εlσαι aνθρωπ�ς κι� \0εις ψυ0D.

B. Kατ= τ�ν Πλ�τωνα Lμως δ>ν ε]μαι P%Pαι�ς, &λλ= eπ�ψι�-V�μαι πFς E5ω.

Kα� / zAλεGις στ�ν «�Oλυμπι�δωρ�»:

A. T" θνητ" σ2μα μ�υ μαρ�θηκε, τ" $θ�νατ� Oμωςμ#ρ�ς \�υγε62 στ"ν $#ρα.

B. �O Πλ�των δ>ν τ= διδ�σκει αiτ�;Kα� στ�ν «Παρ�σιτ�»:

Παρ) ν) μωρ�λ�γRIς μ�ν�ς μ7 τ"ν Πλ�τωνα.

�Ωσα9τως τ�ν 5λευ�Vει κα� / �AναG�λας στ�ν «B�τρυλ ωνα»,στ'ν «K ρκη» κα� στ�ς «Πλ�'σιες».

29. �O �Aρ�στιππ�ς, :G Rλλ�υ, στ� τ%ταρτ� κε,�λαι� τ�� «Περ�παλαιYς τρυ�Iς» PιPλ��υ τ�υ λ%γει Lτι :ρωτε9θηκε τ�ν �Aστ%ρα,<να παιδ� π�3 :σπ�9δαVε μαV� τ�υ &στρ�ν�μ�α. �Eπ�σης κα� τ�νΔ�ωνα π�3 &να,%ραμε πρ�ηγ�υμ%νως, :νb# μερικ�� λ%νε Lτι :ρω-τε9θηκε κα� τ�ν Φα4δρ�. �Aπ�καλ9πτ�υν δ> τ�ν Eρωτ� τ�υ τ=&κ�λ�υθα :πιγρ�μματα π�3 Eγραψε γι� αiτ�9ς:

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 8 3 –

62. �EG�Gε (Hermann): :GQ�ρε (K!δ.).

τ" δ� $γαθ"ν O τι π�τ� �στ ν, �/ σ] τυγ0�νεινμ#λλεις δι) τα'την, 4ττ�ν �lδα τ�9τ� �γ�,� δ#σπ�τ�, � τ" Πλ�των�ς $γαθ�ν. — πρ�σε0ε δD.

�Eν Δε@ιδημ δRη (Kock ii. 239)6

� Πλ�των,Cς �8δ7ν *σθα πλFν σκυθρωπ�Hειν μ�ν�ν,Pσπερ κ�0λ ας σεμν2ς �πηρκrς τ)ς Q�ρ9ς.

Kρατ�ν�ς Ψευδυπ�G�λιμα >ω (Kock ii. 292)6

aνθρωπ�ς εl δηλ�ν�τι κα� ψυ0Fν \0εις.— κατ) μ7ν Πλ�των� �8κ �lδ�, bπ�ν�2 δ� <pδ�> \0ειν

fAλε@ις �Oλυμπι�δ�ρ>ω (Kock ii. 355)·

σ2μα μ7ν �μ�9 τ" θνητ"ν αE�ν �γ#νετ�,τ" δ� $θ�νατ�ν �@Iρε πρ"ς τ"ν $#ρα.

— τα9τ� �8 σ0�λF Πλ�των�ς;

κα� �ν Παρασ τ>ω (Kοck ii 364)6� μετ) Πλ�των�ς $δ�λεσ0ε�ν κατ) μ�νας.

0λευ�Hει δ� α8τ"ν κα� �Aνα@ λας B�τρυλ ωνι κα� K ρκRηκα� Πλ�υσ αις.

�Aρ στιππ�ς δ� �ν τ>2 τετ�ρτ>ω Περ� παλαιYς τρυ�Iς(FHG ii. 79) �ησιν α8τ"ν �Aστ#ρ�ς μειρακ �υ τιν"ς $στρ�-λ�γε�ν συνασκ�υμ#ν�υ �ρασθIναι, $λλ) κα� Δ ων�ς τ�9πρ�ειρημ#ν�υ — \νι�ι κα� Φα δρ�υ �ασ — δηλ�9ν δ7τ"ν \ρωτα α8τ�9 τ�δε τ) �πιγρ�μματα, � κα� πρ"ςα8τ�9 γεν#σθαι ε%ς α8τ�'ς (A. Pal. vii. 669)·

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 8 2 –

28

29

T’ $στ#ρια $τεν Hεις, �Aστ#ρα μ�υ6 π�σ� θ) �θελα ν)εl0α γεννηθRI �8ραν"ς γι) ν) σ7 Gλ#πω μ7 π�λλ) μ�τια.

Kα� Rλλ�:�Aν�μεσα στ�]ς Hωνταν�]ς \λαμπες aλλ�τε σ)ν α8γε-

ριν"ς κα� τ�ρα λ�μπεις σ)ν $π�σπερ της $ν�μεσα στ�]ςπεθαμ#ν�υς.

30. Γι= τ�ν Δ�ωνα Eγραψε τ= 6G�ς:

T) δ�κρυα τIς oEκ�Gης κα� τ2ν θυγατ#ρων τ�9 �Iλ �υ*σαν γραμμ#να $π" τ�ς M��ρες. Σ7 σ#να Oμως, Δ ων,eστερα $π" τ) μεγ�λα κατ�ρθ�ματ� σ�υ, �; θε�� ν#ες�λπ δες κα� μεγ�λες bπ�σ0#σεις σ�9 \δωσαν. T�ρα,Δ ων, $ναπα'εσαι τιμημ#ν�ς στFν πατρ δα σ�υ… Π�σ�σ� $γ�πησα… Π�σ� σ� \κλαψα…

31. Λ%γ�υν Lτι τ� \δι� αiτ� :π�γραμμα τ� Eγραψαν κα� π�νωστ�ν τ�,� τ�υ στ�ς Συρακ��σες63.

�Eπ�σης λ%γ�υν Lτι :ρωτε9θηκε κα� τ�ν zAλεGι κα� τ�νΦα4δρ�, Lπως ε\παμε κα� πρ�ηγ�υμ%νως, κα� συν%θεσε σ5ε-τικ#ς τ�3ς κ�τωθι στ�5�υς:

fE�θασε ν) π2 πrς 1 fAλε@ις εlναι Jμ�ρ��ς, κι� Oλ�ι τ"ν\�αγαν μ7 τ) μ�τια. Γιατ , καρδι� μ�υ, δε 0νεις τ" κ�κκαλ�στ) σκυλι�, κα� θ) π�ν#σRης64 eστερα; fEτσι δ7ν �0�σαμε τ"νΦα�δρ�;

�Eπ�σης ,%ρεται Cς :ραστ'ς τ�ς �Aρ5ε�νασσας γι= τ'ν/π��α δ>ν παρ%λειψε ν= γρ�ψQη τ= 6G�ς:

fE0ω μι) �ιλεν�δα, τFν Jμ�ρ�η �Aρ0ε�νασσα $π" τ"νK�λ��2να. Παρ� Oλες τ�ς ρυτ δες της, τFν $γαπ2 �λ�-γερ�. fAτυ0�ι �σε�ς π�] συναντDσατε τ#τ�ια Qμ�ρ�ι) στ"πρ2τ� της τα@ δι, τ �ωτι) θ) aναψε μ#σα σας!

32. zEγραψε κα� γι= τ�ν �Aγ�θωνα:oH $γ�πη μ�υ γι) τ"ν �Aγ�θωνα \κανε τFν ψυ0D μ�υ

ν) πηδWY στ) 0ε λη μ�υ, λ7ς κι� �θελε n �τω0F ν) περ�σRησ� α8τ�ν.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 8 5 –

64. �AνιDση: &νι;σεις (κ!δ.).

$στ#ρας ε%σαθρε�ς �AστFρ �μ�ς6 εqθε γεν� μην�8ραν�ς, Cς π�λλ��ς Jμμασιν ε%ς σ7 Gλ#πω.

κα� aλλ� (A. Pal. vii. 670)·

$στFρ πρ�ν μ7ν \λαμπες �ν� H>ω��σιν oE>2�ς,ν9ν δ7 θανrν λ�μπεις ZEσπερ�ς �ν �θιμ#ν�ις.

E%ς δ7 τ"ν Δ ωνα pδε (A. Pal. vii. 99)·

δ�κρυα μ7ν oEκ�GRη τε κα� �Iλι�δεσσι γυναι@�M��ραι �π#κλωσαν δF τ�τε γειν�μ#ναις,σ�� δ#, Δ ων, z#@αντι καλ2ν �πιν κι�ν \ργωνδα μ�νες ε8ρε ας �λπ δας �@#0εαν.κε�σαι δ� ε8ρυ0�ρ>ω �ν πατρ δι τ μι�ς $στ��ς,� �μ"ν �κμDνας θυμ"ν \ρωτι Δ ων.

T�9τ� κα� �πιγεγρ��θαι �ησ�ν �ν Συρακ�'σαις �π� τ>2τ��>ω. �Aλλ) κα� �Aλ#@ιδ�ς, �ασ ν, �ρασθε�ς κα� Φα δρ�υ,καθ) πρ�ε ρηται, τ�9τ�ν �π� ησε τ"ν τρ�π�ν (A. Pal. vii.100)·

ν9ν, Oτε μηδ7ν fAλε@ις Oσ�ν μ�ν�ν εl�� Oτι καλ�ς,�πται κα� π�ντRη πYς τις �πιστρ#�εται.θυμ#, τ μην'εις κυσ�ν Qστ#�ν; εlτ� $νιDσειςeστερ�ν; �80 �eτω Φα�δρ�ν $πωλ#σαμεν;

\0ειν τε �Aρ0ε�νασσαν, ε%ς Vν κα� α8τFν �eτω π�ιIσαι (A.Pal. vii. 217)·

�Aρ0ε�νασσαν \0ω τFν �κ K�λ��2ν�ς Uτα ραν,4ς κα� �π� zυτ δων 5Hετ� δριμ]ς \ρως.� δειλ�� νε�τητ�ς $παντDσαντες �κε νηςπρωτ�πλ��υ, δι� Oσης �λθετε πυρκαϊIς6

$λλ) κα� ε%ς �Aγ�θωνα (A. Pal. v. 77)·

τFν ψυ0Fν �Aγ�θωνα �ιλ2ν �π� 0ε λεσιν εl0�ν6*λθε γ)ρ n τλDμων Cς διαGησ�μ#νη.

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 8 4 –

63. �O Δ�ων :δ�λ�,�ν;θη μετ= τ'ν &π�τυ5�α τ�� κιν;ματ�ς π�3 hργ�-νωσε :ναντ��ν τ�� Δι�νυσ��υ.

30

31

32

�Iδ�3 κα� Rλλ�ι στ�5�ι:

Σ�9 πετ2 5να μIλ�, κι� �ν μ� $γαπYς, δ#@�υ τ�, κι�a�ησ# με ν) γευθ2 τ) παρθενικ) κ�λλη σ�υ. xAν Oμως\0Rης δια��ρετικF δι�θεσι, π�λι π�ρτ�, κα� σκ#ψ�υ π�σ�λ γ� Gαστ�9ν τ) νι�τα.

Kα� Rλλ�ι:

ZEνα μIλ� εlμαι �γ�, π�] μ7 πετ�ει 5νας π�] σ� $γα-π�ει. �Aλλ) δ2σε τFν συγκατ�θεσ σ�υ, �ανθ ππη, γιατ�κι� �γr κι� �σ] εqμαστε πρ�ωρισμ#ν�ι ν) μαραθ�9με.

33. �Eπ�σης λ%γ�υν Lτι δικ� τ�υ ε]ναι κα� τ� :π�γραμμα γι=τ�3ς �Eρετριε4ς π�3 ε]5αν :κπατρισθ�:

Eqμαστε �Eρετριε�ς τ" γ#ν�ς, $π" τFν EvG�ια, κα� Gρι-σκ�μαστε κ�ντ) στ) Σ�9σα. Π�σ� μακρι�, $λλ� μ�ν�,$π" τ"ν γεν#θλι� τ�π� μας!

�Iδ�3 κα� Rλλ�ι στ�5�ι τ�υ:

fEτσι Cμ λησε n K'πρις (n �A�ρ�δ τη) στ�ς M�9σες:K�ρ τσια, ν) τιμYτε τFν �A�ρ�δ τη, $λλι2ς θ) �@�πλ Hω�ναντ �ν σας τ"ν fEρωτα65. Kα� �; �ννι) παρθ#νες $πε-κρ θησαν: Στ"ν fAρη α8τ7ς τ�ς �λυαρ ες6 δ7ν πετ�ει σ7μYς τ" παιδ�κι α8τ�.

Kα� Rλλ�ι:

K�π�ι�ς GρIκε 0ρυσ��ι κα� στ"ν τ�π�, π�] τ" εbρI-κε, a�ησε κ�μψ) διπλωμ#ν� 5να σκ�ιν . ZOταν 1 %δι�κτD-της τ�υ δ7ν εbρIκε τ"ν θησαυρ" π�] a�ησε, �πIρε τ"σ0�ιν� κα� τ" \Gαλε στ"ν λαιμ� τ�υ.

34. �O M�λων, :5θρικ#ς πρ�ς αiτ�ν διακε�μεν�ς, «:κπλη-κτικ� δ>ν ε]ναι», λ%γει, «�ν θ= Eπρεπε ν= ε]ναι / Δι�ν9σι�ς στ'νK�ρινθ�, &λλ= μ�λλ�ν �ν θ= πρ%πει ν= ε]ναι / Πλ�των στ'νΣικελ�α». Φα�νεται δ> Lτι κα� / �εν�,#ν δ>ν δι%κειτ� εiμεν#ς

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 8 7 –

κα� aλλ� (A. Pal. v. 78)·

τ>2 μDλ>ω G�λλω σε6 σ] δ� ε% μ7ν Uκ�9σα �ιλε�ς με,δε@αμ#νη τIς σIς παρθεν ης μετ�δ�ς,ε% δ� aρ� m μF γ γν�ιτ� ν�ε�ς, τ�9τ� α8τ" λαG�9σασκ#ψαι τFν Pρην Cς Qλιγ�0ρ�νι�ς.

<κα� aλλ�> (A. Pal. v. 79)·

μIλ�ν �γ�. G�λλει με �ιλ2ν σ# τις6 $λλ� �π νευσ�ν,�ανθ ππη6 κ$γr κα� σ] μαραιν�μεθα.

Φασ� δ7 κα� τ" ε%ς τ�]ς �Eρετρι#ας τ�'ς σαγηνευθ#ν-τας α8τ�9 εlναι (A. Pal. vii.259)6

E8G� ης γ#ν�ς �σμ#ν �Eρετρικ�ν, aγ0ι δ7 Σ�'σωνκε μεθα6 �ε9, γα ης Oσσ�ν $�� nμετ#ρης.

κ$κε�ν� (A. Pal. ix. 39)·

| K'πρις M�'σαισι6 “κ�ρ�σια, τ)ν �A�ρ�δ ταντιμYτ� � τ"ν fEρωτ� vμμιν ���πλ σ�μαι.”α; M�9σαι π�τ� K'πριν6 “fAρει τ) στωμ'λα τα9τα6nμ�ν �8 π#τεται τ�9τ� τ" παιδ�ρι�ν.”

κα� aλλ� (A. Pal. ix. 44)·

0ρυσ"ν $νFρ εbρrν \λιπεν Gρ�0�ν6 α8τ)ρ 1 0ρυσ"νmν λ πεν �80 εbρrν 4ψεν mν ε/ρε Gρ�0�ν.

�Aλλ� τ�ι M�λων $πε0θ2ς \0ων πρ"ς α8τ�ν, “�8τ�9τ�,” �ησ , “θαυμαστ"ν ε% Δι�ν'σι�ς �ν K�ρ νθ>ω, $λλ�ε% Πλ�των �ν Σικελ Wα.” \�ικε δ7 κα� �εν��2ν πρ"ς α8τ"ν\0ειν �8κ ε8μεν2ς.

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 8 6 –

65. O? &ρ5α4�ι :,αντ�V�ντ� τ�ν θε� zEρωτα Cς <να ,τερωτ� παιδ� μ> τ�G�π�3 :Gηκ�ντιVε τ= P%λη τ�υ στ�ς καρδι>ς τ#ν &νθρ!πων.

33

34

πρ�ς αiτ�ν. Σ=ν ν= &νταγων�V�νταν / <νας τ�ν Rλλ�ν, Eγρα-ψαν γι= τ= \δια θ%ματα, &π� <να «Συμπ�σι�», μι= «Σωκρ�τ�υς�Aπ�λ�γ α», κα� τ�ς �θικ>ς πραγματε4ες τ�υς � «�Aπ�μνημ�νε'-ματα»66. zEπειτα, / <νας Eγραψε τ'ν «Π�λιτε α» κι� / Rλλ�ς τ'ν«K'ρ�υ Παιδε α»67. �Aλλ= / Πλ�των λ%γει στ�3ς «N�μ�υς» Lτιε]ναι εfκ�νικ' S μ>ν λ�γbω παιδε�α τ�� K9ρ�υ, δι�τι / K�ρ�ςαiτ�ς δ>ν eπ�ρGε Lπως περιγρ�,εται. Kα� �? δ9� μνημ�νε9�υντ�ν Σωκρ�τη, π�υθεν= Lμως δ>ν μνημ�νε9�υν / <νας τ�ν Rλλ�ν,:κτ�ς &π� τ�ν �εν�,#ντα π�3 &να,%ρει τ�ν Πλ�τωνα στ�τρ�τ� PιPλ�� τ#ν «�Aπ�μνημ�νευμ�των» τ�υ68.

35. Λ%γεται Lτι / �Aντισθ%νης, πρ�κειμ%ν�υ ν= διαP�σQη στ�νκ�σμ� κ�τι π�3 ε]5ε γρ�ψει, πρ�σεκ�λεσε κα� τ�ν Πλ�τωνα ν=παραστQ� &λλ= Lταν αiτ�ς τ�ν ρ!τησε τ� πρ�κειται ν= διαP�σQηκα� / �Aντισθ%νης τ�� &π;ντησε Lτι θ= Cμιλ��σε γι= τ� &δ9-νατ� τ�ς &ντι,�σεως, :κε4ν�ς τ�� ε]πε: «M= ε]ναι δυνατ�ν ν=γρ�ψQης γι� αiτ� τ� θ%μα;». Γιατ� S Rπ�ψις αiτ' &ναιρε4 αiτ'6αυτ;ν, αiτ�αναιρε4ται. Γι� αiτ� Eγραψε δι�λ�γ� κατ= τ��Πλ�των�ς π�3 τ�ν :τιτλ�,�ρησε «Σ�θωνα». Kατ�πιν τ�9τ�υδι%κ�ψαν τ�ς σ5%σεις τ�υς. Λ%γ�υν :π�σης Lτι κα� / Σωκρ�της,Lταν Rκ�υσε τ�ν Πλ�τωνα ν= &ναγιν!σκQη στ� κ�ιν� τ�ν«Λ'σιν», :,!ναGε: «�Ω �Hρ�κλεις, τ� ψε9δη ε]πεν / ν%�ς δι�:μ%!…Δι�τι / Πλ�των ε]5ε γρ�ψει π�λλ= Cς λεγ�μενα τ��Σωκρ�τ�υς, τ= /π�4α :κε4ν�ς �iδ%π�τε ε]πε».

36. Σ> E5θρα :π�σης εeρ�σκετ� / Πλ�των κα� μ> τ�ν �Aρ�-στιππ�. Στ�ν «Περ� ψυ0Iς» τ�iλ�5ιστ�ν δι�λ�γ� τ�υ τ�ν κατη-γ�ρε4 Lτι δ>ν παρευρ%θη στ�ν θ�νατ� τ�� Σωκρ�τ�υς, �ν κα�δ>ν �ταν μακρι� — στ'ν A\γινα �ταν. �Aλλ= κα� τ�ν Afσ5�νη,

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 8 9 –

τ�υ eπ� μ�ρ,'ν ?στ�ρικ�� μυθιστ�ρ;ματ�ς. Δ>ν εiσταθε4 6π�μ%νως S γν!μητ�� Πλ�των�ς π�3 τ� :κ;ρυττε πλαστ�. E]ναι κατ= τ�ν Kρ�υαV> (Eνθ� &νωτ.642), τ� &ντιπρ�σωπευτικ!τερ� Eργ� τ�� �εν�,#ντ�ς.

68. `Oπ�υ &ναγρ�,ει τ= 6G�ς: «Σωκρ�της δ> εgν�υς �ν αiτb# δι� τε Xαρ-μ�δην τ�ν Γλα9κων�ς κα� δι= Πλ�τωνα».

Pσπερ γ�9ν δια�ιλ�νεικ�9ντες τ) Oμ�ια γεγρ��ασι,Συμπ�σι�ν, Σωκρ�τ�υς $π�λ�γ αν, τ) �θικ) $π�μνημ�-νε'ματα — εlθ� 1 μ7ν Π�λιτε αν, 1 δ7 K'ρ�υ παιδε αν.κα� �ν τ��ς N�μ�ις 1 Πλ�των πλ�σμα �ησ�ν εlναι τFνπαιδε αν α8τ�9 (Legg. iii. 694c)· μF γ)ρ εlναι K9ρ�ν τ�ι-�9τ�ν — $μ��τερ� τε Σωκρ�τ�υς μνημ�νε'�ντες, $λλD-λων �8δαμ�9, πλFν �εν��2ν Πλ�των�ς �ν τρ τ>ω �Aπ�-μνημ�νευμ�των (Mem. iii. vi. I).

Λέγεται δ� Oτι κα� �Aντισθ#νης μ#λλων $ναγιν�σκειν τιτ2ν γεγραμμ#νων α8τ>2 παρεκ�λεσεν α8τ"ν παρατυ0ε�ν.κα� πυθ�μ#ν>ω τ μ#λλει $ναγιν�σκειν, εlπεν Oτι περ� τ�9μF εlναι $ντιλ#γειν6 τ�9 δ� ε%π�ντ�ς6 “π2ς �Eν σ] περ�α8τ�9 τ�'τ�υ γρ��εις;” κα� διδ�σκ�ντ�ς Oτι περιτρ#πε-ται, \γραψε δι�λ�γ�ν κατ) Πλ�των�ς Σ�θωνα �πιγρ�-ψας6 �@ �/ διετ#λ�υν $λλ�τρ ως \0�ντες πρ"ς $λλDλ�υς.�ασ� δ7 κα� Σωκρ�την $κ�'σαντα τ"ν Λ'σιν $ναγιγν�-σκ�ντ�ς Πλ�των�ς, “oHρ�κλεις,” ε%πε�ν, “Cς π�λλ� μ�υκαταψε'δεθ� 1 νεαν σκ�ς.” �8κ Qλ γα γ)ρ pν �8κ εqρηκεΣωκρ�της γ#γρα�εν |νDρ.

El0ε δ7 �ιλ#0θρως 1 Πλ�των κα� πρ"ς �Aρ στιππ�ν. �νγ�9ν τ>2 Περ� ψυ0Iς (Φα δων 59c) διαβάλλων α8τ�ν�ασιν Oτι �8 παρεγ#νετ� Σωκρ�τει τελευτ2ντι, $λλ� �νA%γ νRη *ν κα� σ'νεγγυς. κα� πρ"ς A%σ0 νην δ# τινα

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 8 8 –

66. �O Πλ�των δ>ν Eγραψε «�Aπ�μνημ�νε'ματα», πιθαν#ς δ> / Λα%ρτι�ς:νν�ε4 Cς τ�ια�τα τ�3ς διαλ�γ�υς τ�υ, Lπ�υ διατυπ��νται �? �θικ7ς &ντιλ;-ψεις τ�υ, Lπως / «Λ�0ης», /«Xαρμ δης», / «Kρ των», κ.λ.π.

67. �H «K'ρ�υ Παιδε α» ε]ναι τ� &ντ�στ�ι5� πρ�ς τ'ν «Π�λιτε α» τ�� Πλ�-των�ς Eργ� τ�� �εν�,#ντ�ς, Lπ�υ &ναπτ9σσ�νται �? π�λιτικ>ς &ντιλ;ψεις

35

36

λ%γ�υν, δ>ν τ�ν συμπαθ��σε, :πειδ' κι� αiτ�ς E5αιρε τ�ς :κτι-μ;σεως τ�� Δι�νυσ��υ, κα� Lτι, Lταν αiτ�ς π�γε στ'ν αiλ' τ��Δι�νυσ��υ, / Πλ�των τ�ν περι,ρ�νησε :G αfτ�ας τ�ς ,τ!5ειαςτ�υ, / �Aρ�στιππ�ς Lμως τ�ν eπεστ;ριGε. �O �Iδ�μενε3ς PεPαι!-νει Lτι �? λ�γ�ι π�3 ε]πε / Kρ�των στ'ν ,υλακ;, Lταν παρακι-ν��σε τ�ν Σωκρ�τη ν= δραπετε9σQη, ε]ναι τ�� Afσ5�ν�υ, κα� Lτι/ Πλ�των τ�3ς μετ%,ερε στ�ν Kρ�τωνα :G αfτ�ας τ�ς E5θραςτ�υ πρ�ς τ�ν Afσ5�νη.

37. Π�υθεν= στ= συγγρ�μματ� τ�υ / Πλ�των δ>ν &να,%ρειτ�ν 6αυτ� τ�υ, :κτ�ς &π� τ�ν δι�λ�γ� «Περ� ψυ0Iς»(«Φα δων»69) κα� τ'ν «�Aπ�λ�γ α»70. �O �Aριστ�τ%λης παρατηρε4Lτι τ� j,�ς τ#ν διαλ�γων τ�υ ε]ναι j,�ς π�3 εeρ�σκεταιμεταG3 π�ι;σεως κα� πεV�� λ�γ�υ. Kατ= μαρτυρ�αν τ�� ΦαPω-ρ�ν�υ, Lταν / Πλ�των :δι�PαVε τ�ν δι�λ�γ� τ�υ «Περ� ψυ0Iς»,μ�ν�ν / �Aριστ�τ%λης Eμεινε �ς τ� τ%λ�ς, :ν# Lλ�ι �? Rλλ�ι&κρ�ατ>ς ε]5αν ,9γει. Mερικ�� λ%γ�υν Lτι / Φ�λιππ�ς / �Oπ�9-ντι�ς :G%δωσε τ�3ς «N�μ�υς» τ�υ, π�3 �σαν &δ%Gια γραμμ%ν�ισ> κ%ρινα πλακ�δια, κα� Lτι δικ; τ�υ ε]ναι κα� S «�Eπιν�μ ς»71.�O Ei,�ρ�ων κα� / Πανα�τι�ς εeρ�καν τ'ν &ρ5' τ�ς «Π�λι-τε ας» π�λλ>ς ,�ρ>ς &ναθεωρημ%νη κα� Gαναγραμμ%νη72, κα� S\δια αiτ' «Π�λιτε α», δηλ!νει / �Aριστ�Gεν�ς, περιλαμP�νεταισ5εδ�ν /λ�κληρη στ= «�Aντιλ�γικ)»73 τ�� Πρωταγ�ρα.

38. �Yπ�ρ5ει μ�α παρ�δ�σις Lτι / πρ#τ�ς δι�λ�γ�ς π�3Eγραψε / Πλ�των �ταν / «Φα�δρ�ς». Γιατ� τ� θ%μα E5ει κ�τι τ�παιδι�στικ�. �O δ> Δικα�αρ5�ς :πικρ�νει κα� τ� Lλ� λεκτικ� τ�υj,�ς σ=ν 5υδα4�.

Λ%γεται Lτι / Πλ�των ε]δε κ�π�ια Sμ%ρα κ�π�ι�ν π�3EπαιVε V�ρια κα� τ�ν :μ�λωσε. `Oταν :κε4ν�ς τ�� ε]πε Lτι πα�-V�υν μικρ= πρ�γματα, / Πλ�των τ�� &πεκρ�θη: «�H συν;θεια

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 9 1 –

73. �Aντιλ�γικ) � �Aντιλ�γ αι: �O Tσ%λερ θεωρε4«παρ�δ�G�, παρατραPηγ-μ%ν� 5ωρ�ς Rλλ�» τ�ν fσ5υρισμ� τ�� �Aριστ�G%ν�υ. �Ωστ�σ� 5αρακτηρ�Vει τ�νΠρωταγ�ρα Cς «τ� πι� δαιμ�νι� κε,�λι &ν�μεσα στ�3ς σ�,ιστ%ς». zEνθ�&νωτ., σ. 101 κα� 105.

�ιλ�τιμ αν εl0ε, �ασ ν, Oτι δD περ κα� α8τ"ς ε8δ�κ μειπαρ) Δι�νυσ >ω. mν �λθ�ντα δι� $π�ρ αν bπ" μ7ν Πλ�τω-ν�ς παρ��θIναι, bπ" δ� �Aριστ ππ�υ συσταθIναι. τ�'ς τελ�γ�υς ��ς Kρ τωνι περιτ#θηκεν �ν τ>2 δεσμωτηρ >ω περ�τIς �υγIς συμG�υλε'�ντι, �ησ�ν �Iδ�μενε]ς (FGrH 338 F17b) εlναι A%σ0 ν�υ6 τ"ν δ� �κε ν>ω περιθε�ναι δι) τFν πρ"ςτ�9τ�ν δυσμ#νειαν.

oEαυτ�9 τε Πλ�των �8δαμ�θι τ2ν Uαυτ�9 συγγραμ-μ�των μνDμην πεπ� ηται Oτι μF �ν τ>2 Περ� ψυ0Iς (Φα -δων 59b) κα� �Aπ�λ�γ Wα (34a, 38b). �ησ� δ� �Aριστ�τ#λης(Rose 73) τFν τ2ν λ�γων %δ#αν α8τ�9 μετα@] π�ιDματ�ςεlναι κα� πεH�9 λ�γ�υ. τ�9τ�ν μ�ν�ν παραμε�ναι Πλ�-τωνι ΦαGωρ�ν�ς π�' �ησιν (FHG iii. 580) $ναγιν�σκ�ντιτ"ν Περ� ψυ0Iς, τ�]ς δ� aλλ�υς $ναστIναι π�ντας. \νι� τε �ασ�ν Oτι Φ λιππ�ς 1 �Oπ�'ντι�ς τ�]ς N�μ�υς α8τ�9μετ#γραψεν Jντας �ν κηρ>2. τ�'τ�υ δ7 κα� �Eπιν�μ δα�ασ�ν εlναι. E8��ρ ων δ7 κα� Πανα τι�ς (Fowler 50)ε%ρDκασι π�λλ�κις �στραμμ#νην εbρIσθαι τFν $ρ0Fν τIςΠ�λιτε ας. Vν Π�λιτε αν �Aριστ�@εν�ς �ησι (Wehrli ii. fg.67) πYσαν σ0εδ"ν �ν τ��ς Πρωταγ�ρ�υ γεγρ��θαι �Aντι-λ�γικ��ς.

Λ�γ�ς δ7 πρ2τ�ν γρ�ψαι α8τ"ν τ"ν Φα�δρ�ν6 κα�γ)ρ \0ειν μειρακι2δ#ς τι τ" πρ�Gλημα. Δικα αρ0�ς(Wehrli i, fg. 42) δ7 κα� τ"ν τρ�π�ν τIς γρα�Iς Oλ�ν �πι-μ#μ�εται Cς ��ρτικ�ν.

oO γ�9ν Πλ�των λ#γεται θεασ�μεν�ς τινα κυGε'�νταα%τι�σασθαι6 τ�9 δ7 ε%π�ντ�ς Cς �π� μικρ��ς, “$λλ) τ" γ�\θ�ς,” ε%πε�ν, “�8 μικρ�ν.” �ρωτηθε�ς ε% $π�μνημ�νε'-

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 9 0 –

69. 59 B.70. 34 A.71. Δι�λ�γ�ς, θεωρ�9μεν�ς &π� τ�3ς &ρ5α��υς γν;σι� Eργ� τ�� Πλ�των�ς.72. Eeρ%θησαν μεταG3 Rλλων κα� �? 6G�ς διατυπ!σεις: Kατ%Pην 5θ>ς εfς

Πειραι� μετ= Γλα9κων�ς τ�� �Aρ�στων�ς (S /ριστικ;)… Efς Πειραι� κατ%Pην5θ%ς… Xθ>ς κατ%Pην εfς Πειραι�.

37

38

Lμως δ>ν ε]ναι μικρ� πρ�γμα». �Eρωτηθε�ς �ν θ= eπ�ρG�υν κα�γι� αiτ�ν &π�μνημ�νε9ματα, Lπως Eγινε μ> τ�3ς πρ�γενεστ%-ρ�υς τ�υ, &π;ντησε: «Πρ#τα πρ%πει ν= δημι�υργ;σQη κανε�ς<να καλ� Wν�μα, κι� jστερα π�λλ= θ= eπ�ρG�υν». `Oταν μι=μ%ρα εfσ�λθε στ� σπ�τι τ�υ / �εν�κρ�της, τ�� ε]πε ν= μαστι-γ!σQη τ�ν δ��λ� τ�υ, &,�� αiτ�ς δ>ν μπ�ρ��σε ν= τ� κ�μQη,:πειδ' �ταν hργισμ%ν�ς.

39. �Eπ�σης ε]πε σ� <να δ��λ� τ�υ «θ= σ> :μαστ�γωνα», �νδ>ν vμ�υν hργισμ%ν�ς». K�π�τε π�3 �ππευσε σ> <να Rλ�γ�,κατ%Pηκε &μ%σως, γιατ� ,�P;θηκε, ε]πε, μ' κ�λλ;σQη &λ�γ�πε-ρη,�νεια. ΣυμP�9λευε τ�3ς μεθυσμ%ν�υς ν= κ�ιτ�Vωνται σ�<να καθρ%,τη, πρ�γμα π�3 θ= τ�3ς &π%τρεπε &π� αiτ'ν τ'ν&σ5ημ�α. Π�τ> δ>ν πρ%πει ν= π�ν�η κανε�ς μ%5ρι μ%θης, Eλεγε,παρ= μ�ν�ν κατ= τ�ς 6�ρτ>ς τ�� θε�� π�3 Eδωσε τ� κρασ�.�Eπ�σης &πεδ�κ�μαVε κα� τ�ν π�λ3ν jπν�. «Kαν%νας κ�ιμ!με-ν�ς, λ%γει στ�3ς «N�μ�υς»74, δ>ν ε]ναι RGι�ς γι= /,τιδ;π�τε».�Eπ�σης Eλεγε Lτι τ� τερπν�τερ� τ#ν &κ�υσμ�των ε]ναι S &λ;-θεια. Kατ� Rλλην :κδ�5'ν S :ν λ�γω ρ�σις ε]ναι Lτι τ� τερπν�-τερ�ν τ#ν πραγμ�των ε]ναι τ� ν= λ%γQη κανε�ς τ'ν &λ;θεια.

40. �Eπ� πλ%�ν περ� τ�ς &ληθε�ας Cμ�λησε Cς 6G�ς στ�3ςN�μ�υς75: «E]ναι Cρα4� κα� μ�νιμ� πρ�γμα, � G%νε, S &λ;θεια.�Aλλ= δ>ν ,α�νεται εgκ�λ� πρ�γμα τ� ν= πε�θQη κανε�ς τ�3ς&νθρ!π�υς». �Eπιθυμ�α τ�υ �ταν π�ντ�τε ν� &,;σQη π�σω τ�υμι= &ν�μνησι τ�� 6αυτ�� τ�υ ε\τε στ�ς καρδι>ς τ#ν ,�λων τ�υε\τε στ= PιPλ�α τ�υ. �O \δι�ς �ρ%σκετ� ν= VQ� :ν &π�μ�ν!σει.

Π%θανε κατ= τ�ν τρ�π� π�3 ε\παμε κα� πρ�ηγ�υμ%νως, τ�νδ%κατ� τρ�τ� 5ρ�ν� τ�ς Pασιλε�ας τ�� Φιλ�ππ�υ, σ9μ,ωνα κα�μ> Lσα λ%γει / ΦαPωρ4ν�ς στ� τρ�τ� κε,�λαι� τ#ν �Aπ�μνημ�-νευμ�των τ�υ. �Yπ� τ�� /π���υ κα� Eτυ5ε :πικηδε�ων τιμ#ν,κατ= μαρτυρ�αν τ�� Θε�π�μπ�υ.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 9 3 –

75. 663 E.

ματα α8τ�9 \σται Pσπερ τ2ν πρ�τερ�ν $πεκρ νατ�6“Qν�ματ�ς δε� τυ0ε�ν πρ2τ�ν, εlτα π�λλ) \σται.” ε%σελ-θ�ντ�ς π�τ7 �εν�κρ�τ�υς εlπε μαστιγ2σαι τ"ν πα�δα6α8τ"ν γ)ρ μF δ'νασθαι δι) τ" yργ σθαι.

�Aλλ) κα� πρ�ς τινα τ2ν πα δων, “μεμαστ γωσ� aν,”εlπεν, “ε% μF yργιH�μην.” ��� :ππ�υ καθ σας ε8θ#ωςκατ#Gη �Dσας ε8λαGε�σθαι μF ;ππ�τυ� Wα λη�θRI. τ��ςμεθ'�υσι συνεG�'λευε κατ�πτρ Hεσθαι6 $π�στDσεσθαιγ)ρ τIς τ�ια'της $σ0ημ�σ'νης. π νειν δ� ε%ς μ#θην �8δα-μ�9 πρ#π�ν \λεγε πλFν �ν τα�ς U�ρτα�ς τ�9 κα� τ"ν �lν�νδ�ντ�ς θε�9. κα� τ" π�λλ) δ7 καθε'δειν $πDρεσκενα8τ>2. �ν γ�9ν τ��ς N�μ�ις (vii. 808b) �ησ 6 “κ�ιμ�μεν�ς�8δε�ς �8δεν"ς a@ι�ς6” εlνα τε !δι�ν τ2ν $κ�υσμ�τωντFν $λDθειαν6 �; δ7 τ" λ#γειν τ$ληθI.

Kα� περ� $ληθε ας δ� �ν τ��ς N�μ�ις �ησ�ν �eτως (ii.663e)6 “καλ"ν μ7ν n $λDθεια, � @#νε, κα� μ�νιμ�ν6 \�ικεμFν �8 zW�δι�ν <εlναι> πε θειν.” $λλ) κα� �@ �υ μνημ�συ-ν�ν αbτ�9 λε πεσθαι � �ν � λ�ις � �ν GιGλ �ις6 �@ετ�πιHεκα� α8τ"ς τ) πλε�στα, καθ� τινες �ασ .

Kα� �τελε'τα μ7ν mν εqπ�μεν τρ�π�ν Φιλ ππ�υ Gασι-λε'�ντ�ς \τ�ς τρισκαιδ#κατ�ν, καθ) κα� ΦαGωρ�ν�ς�ησιν �Aπ�μνημ�νευμ�των τρ τ>ω (FHG iii. 579). b�� �/κα� �πιτιμηθIνα �ησιν α8τ"ν Θε�π�μπ�ς (FGrH 115 F294).

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 9 2 –

74. 808 B.

39

40

41. �O Mυρωνιαν�ς Lμως στ= «ZOμ�ι�» τ�υ λ%γει Lτι / Φ�λων&να,%ρει κ�π�ιες παρ�ιμ�ες π�3 κυκλ�,�ρ��σαν γι= τ�ςψε4ρες τ�� Πλ�των�ς, κα� Lτι &π� αiτ' τ'ν αfτ�α π%θανε. T�νEθαψαν στ'ν �Aκαδημ�α, Lπ�υ δι%θεσε τ= περισσ�τερα 5ρ�νιατ�ς Vω�ς τ�υ σ> ,ιλ�σ�,ικ>ς μελ%τες. Γι� αiτ� κα� hν�μ�σθηκε&καδημαϊκ' S σ5�λ' π�3 �δρυσε. Kα� π�νδημ�ς eπ�ρGε Sκηδε�α τ�υ, S δ> διαθ;κη τ�υ �ταν Cς &κ�λ�9θως διατυπω-μ%νη:

«T��τα R,ησε κα� Yρισε / Πλ�των: T� κτ�μα στ�ς �I,ιστι�-δες, π�3 συν�ρε9ει &π� P�ρρ�ν μ> τ�ν δρ�μ� τ�� ?ερ�� τ�ςKη,ισι�ς, &π� ν�τ�ν μ> τ� ?ερ� τ�� �Hρακλ%�υς τ#ν �I,ι-στιαδ#ν, &π� &νατ�λ=ς μ> τ'ν fδι�κτησ�α τ�� �Aρ5εστρ�τ�υτ�� Φρεαρρ��υ, κα� &π� δυσμ=ς μ> τ'ν fδι�κτησ�α τ�� Φιλ�π-π�υ τ�� X�λλε�δ�υ, θ= ε]ναι παραν�μ�α γι= �?�νδ;π�τε ν= τ�π�υλ;σQη � ν= τ� &νταλλ�GQη, &λλ= θ= &π�τελQ� fδι�κτησ�α τ���Aδειμ�ντ�υ τ�� παιδι�� μ> πλ;ρη :λευθερ�α διαθ%σεως».

42. (�Eπ�σης R,ησε) τ� κτ�μα στ�ς Efρεσ�δες π�3 τ� &γ�ρασε&π� τ�ν Kαλλ�μα5� κα� π�3 συν�ρε9ει &π� P�ρρ�ν κα� &να-τ�λ=ς μ> τ'ν fδι�κτησ�α τ�� Eiρυμ%δ�ντ�ς τ�� Mυρριν�υσ��υ,&π� ν�τ�ν μ> :κε�νη τ�� Δημ�στρ�τ�υ τ�� �υπεται#ν�ς, κα�&π� δυσμ=ς μ> τ�ν Kη,ισ�. Tρε4ς &ργυρ�ς μν�ς. Mι= &σημ%νιακαν�τα π�3 Vυγ�Vει 165 δρα5μ%ς76. `Eνα κ9πελλ� π�3 Vυγ�Vει 45δρα5μ%ς. Xρυσ� δα5τυλ�δι κα� 5ρυσ� σκ�υλαρ�κι π�3 Vυγ�V�υντ= δ9� τ%σσερις δρα5μ>ς κα� τρε4ς }P�λ�9ς. �O Eiκλε�δης / λιθ�-G��ς μ�� 5ρωστ�ει τρε4ς μν�ς77. T'ν zAρτεμιν τ'ν &,;νω :λε9-θερη. �A,;νω τ%σσερις δ�9λ�υς — eπηρ%τες, τ�ν T95ωνα, τ�νB�κτα, τ�ν �Aπ�λλων�δη κα� τ�ν Δι�ν9σι�.

Ofκιακ= σκε9η &,;νω, Lπως αiτ= ,%ρ�νται στ'ν &π�γρα,'τ�ς /π��ας &ντ�γρα,� κατ%5ει / Δημ;τρι�ς. Δ>ν 5ρωστ�ω σ>

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 9 5 –

76. Περ� τ= 700 γραμμ�ρια.77. T� τ�λαντ� eπ�διαιρε4ται σ> 60 μν�ς, 6κ�στη μν� σ> 100 δρα5μ�ς, κα�

6κ�στη δρα5μ' σ> 6 }P�λ�9ς.

Mυρωνιαν"ς δ� �ν oOμ� �ις (FHG iv. 454) �ησ� Φ λωναπαρ�ιμ ας μνημ�νε'ειν περ� τ2ν Πλ�των�ς �θειρ2ν, Cς�eτως α8τ�9 τελευτDσαντ�ς. κα� �τ��η �ν τRI�Aκαδημε Wα, \νθα τ"ν πλε�στ�ν 0ρ�ν�ν διετ#λεσε �ιλ�-σ��2ν. Oθεν κα� �AκαδημαϊκF πρ�σηγ�ρε'θη n $π�α8τ�9 α:ρεσις. κα� παρεπ#μ�θη πανδημε� πρ"ς τ2να8τ�θι διαθ#μεν�ς τ�9τ�ν τ"ν τρ�π�ν.

“T�δε κατ#λιπε Πλ�των κα� δι#θετ�6 τ" �ν �I�ι-στιαδ2ν 0ωρ �ν, >p γε των G�ρρYθεν n 1δ"ς n �κ τ�9Kη�ισιYσιν ;ερ�9, ν�τ�θεν τ" oHρ�κλει�ν τ" �ν �I�ι-στιαδ2ν, πρ"ς nλ �υ δ7 $νι�ντ�ς �Aρ0#στρατ�ς Φρε�ρ-ρι�ς, πρ"ς nλ �υ δ7 δυ�μ#ν�υ Φ λιππ�ς X�λλιδε'ς6 κα�μF �@#στω τ�9τ� μηδεν� μDτε $π�δ�σθαι μDτε $λλ�@α-σθαι, $λλ� \στω �Aδειμ�ντ�υ τ�9 παιδ �υ, ε%ς τ" δυνατ�ν6κα� τ" �ν E%ρεσιδ2ν 0ωρ �ν, m παρ) Kαλλιμ�0�υ �πρι�-μην, >>p γε των G�ρρYθεν E8ρυμ#δων Mυρριν�'σι�ς,ν�τ�θεν δ7 Δημ�στρατ�ς �υπεται�ν, πρ"ς nλ �υ $νι�-ντ�ς E8ρυμ#δων Mυρριν�'σι�ς, πρ"ς nλ �υ δυ�μ#ν�υKη�ισ�ς. $ργυρ �υ μνYς τρε�ς. �ι�λην $ργυρYν 5λκ�υ-σαν ρ@ε�, κυμG �ν aγ�ν με�, δακτ'λι�ν 0ρυσ�9ν κα� �ν�-τι�ν 0ρυσ�9ν aγ�ντα συν�μ�ω δ’ δρα0μ�ς, QG�λ�'ς γ�.E8κλε δης 1 λιθ�τ�μ�ς Q�ε λει μ�ι τρε�ς μνYς. fAρτεμιν$� ημι �λευθ#ραν. �%κ#τας καταλε πω T'0ωνα, B κταν,�Aπ�λλωνι�δην, Δι�ν'σι�ν. σκε'η τ) γεγραμμ#να, pν\0ει $ντ γρα�α ΔημDτρι�ς. Q�ε λω δ� �8δεν�

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 9 4 –

41

42

καν%να τ�π�τε. �Eκτελεστ>ς /ρ�Vω τ�ν Λεωσθ%νη, τ�ν Σπε9-σιππ�, τ�ν Δημ;τρι�, τ�ν �Hγ�α, τ�ν Eiρυμ%δ�ντα, τ�ν Kαλλ�-μα5� κα� τ�ν Θρ�σιππ�».

43. �H διαθ;κη τ�υ, λ�ιπ�ν, τ%τ�ια �ταν. �Eπ� τ�� τ�,�υ τ�υEγραψαν τ= &κ�λ�υθα :πιγρ�μματα:

fE@�0�ς $ν�μεσα στ�]ς θνητ�]ς γι) τFν σω�ρ�σ'νητ�υ κα� τFν δικαι�σ'νη τ�9 0αρακτDρα τ�υ, �δ2 $να-πα'εται 1 θε��ς �Aριστ�κλIς. Kα� $π" κ�θε aλλ�ν π�]�παιν#θηκε γι) τFν σ�� α τ�υ, α8τ"ς \τυ0ε τ�9 μεγαλυ-τ#ρ�υ �πα ν�υ, Pστε ν) $π�κλε εται 1 �θ�ν�ς.

44. Kα� Rλλ�:

oH γI κρ'Gει �δ2 στFν $γκαλι� της τ" σ2μα τ�9 Πλ�-των�ς, μαH� μ7 τ�]ς πανευτυ0ε�ς Oμως εbρ σκεται $θ�-νατη n ψυ0F τ�9 υ;�9 τ�9 �Aρ στων�ς, π�] Oλ�ι �; καλ��aνθρωπ�ι, $κ�μα κι� �κε�ν�ι π�] κατ�ικ�9ν μακρι) $π"δ2, τ"ν τιμ�9ν, $��9 δι#κρινε τFν θε α HωD.

Kα� Rλλ� νε!τερ�:

A. �Aϊτ#, γιατ πετYς π�νω $π" τ�9τ�ν τ"ν τ���; Π#ςμας π�ι�ν $στερ�εντα �lκ�ν θε2ν κυττ�Hεις;

B. Elμαι n ε%κ�να τIς ψυ0Iς τ�9 Πλ�των�ς π�] πετ�ειστ"ν fOλυμπ�, �ν>2 τ" �κ τ�9 0�ματ�ς γεννηθ7ν σ2μ�τ�υ μ#νει στ" �Aττικ" \δα��ς.

45. �Yπ�ρ5ει κα� δικ� μας :π�γραμμα, τ� &κ�λ�υθ�:

xAν 1 Φ��G�ς δ7ν γιν�ταν αqτι�ς ν) γεννηθRI 1 Πλ�τωνστFν oEλλ�δα, π2ς θ) γιατρε'�νταν τ) μυαλ) τ2ν$νθρ�πων μ7 τ) γρ�μματα; Δι�τι, G#Gαια, Oπως 1 γυι�ςτ�υ 1 �Aσκληπι"ς εlναι γιατρ"ς τ�9 σ�ματ�ς, \τσι κα� 1Πλ�των εlναι γιατρ"ς τIς $θ�νατης ψυ0Iς.

Kα� <να Rλλ� σ=ν π%θανε:

oO Φ��G�ς \δωσε στ�]ς θνητ�]ς τ"ν �Aσκληπι" κα�

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 9 7 –

�8θ#ν. �π τρ�π�ι Λεωσθ#νης, Σπε'σιππ�ς, ΔημDτρι�ς,oHγ ας, E8ρυμ#δων, Kαλλ μα0�ς ,Θρ�σιππ�ς.”

Kα� δι#θετ� μ7ν �eτως. �πεγρ��η δ� α8τ�9 τ>2 τ��>ω�πιγρ�μματα τ�δε6 πρ2τ�ν (A. Pal. vii. 60)6

σω�ρ�σ'νRη πρ��#ρων θνητ2ν �θει τε δικα >ω�νθ�δε δF κε�ται θε��ς �Aριστ�κλ#ης6ε% δ# τις �κ π�ντων σ�� ης μ#γαν \σ0εν \παιν�ντ�9τ�ν \0ει πλε�στ�ν κα� �θ�ν�ς �80 5πεται.

ZEτερ�ν δ7 (A. Pal. vii. 6I)6

γα�α μ7ν �ν κ�λπ>ω κρ'πτει τ�δε σ2μα Πλ�των�ς,ψυ0F δ� $θ�νατ�ν τ�@ιν \0ει μακ�ρωνυ;�9 �Aρ στων�ς, τ�ν τις κα� τηλ�θι να ωντιμWY $νFρ $γαθ"ς θε��ν %δ�ντα G �ν.

κα� aλλ� νε�τερ�ν (A. Pal. vii. 62)6

α%ετ#, τ πτε G#Gηκας bπ7ρ τ���ν; * τιν�ς, ε%π#,$στερ�εντα θε2ν �lκ�ν $π�σκ�π#εις;ψυ0Iς ε%μι Πλ�των�ς $π�πταμ#νης �ς fOλυμπ�νε%κ�ν, σ2μα δ7 <γI> γηγεν7ς �Aτθ�ς \0ει.

fEστι κα� nμ#τερ�ν �eτως \0�ν (A. Pal. vii. 108)6

κα� π2ς, ε% μF Φ��G�ς $ν� oEλλ�δα �9σε Πλ�τωνα,ψυ0)ς $νθρ�πων γρ�μμασιν �κ#σατ�;κα� γ)ρ 1 τ�9δε γεγrς �Aσκληπι�ς �στιν %ητFρσ�ματ�ς, Cς ψυ0Iς $θαν�τ�ι� Πλ�των.

κα� aλλ�, Cς �τελε'τα (A. Pal. vii. 109)6

Φ��G�ς \�υσε Gρ�τ��ς �Aσκληπι"ν �δ7 Πλ�τωνα,

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 9 6 –

43

44

45

τ"ν Πλ�τωνα, τ"ν 5να ν) σ�HRη τFν ψυ0D τ�υς κα� τ"νaλλ� τ" σ2μα τ�υς. Σ� 5να Oμως γαμDλι� συμπ�σι�, �π#-ρασε $π" τ�'τη τFν π�λι (τFν �Aκαδημε α), π�] γι) τ"νUαυτ� τ�υ εl0ε κτ σει, κι� �γκατεστ�θη στ"ν �8ραν�78.

Kα� τ= μ>ν :πιγρ�μματα τ%τ�ια �ταν.

46. Mαθητ%ς τ�υ δ> eπ�ρGαν / Σπε9σιππ�ς / �Aθηνα4�ς, /�εν�κρ�της / Kαρ5ηδ�νι�ς, / �Aριστ�τ%λης / Σταγειρ�της, /Φ�λιππ�ς / �Oπ�9ντι�ς, / �Eστια4�ς / Περ�νθι�ς, / Δ�ων /Συρακ�σι�ς, / zAμυκλ�ς / �Hρακλει!της, / zEραστ�ς κα� /K�ρ�σκ�ς Σκ;ψι�ι, / Tιμ�λα�ς / KυVικην�ς, / Eiα�ων / Λαμ-ψακην�ς, / Π9θων κα� / �Hρακλε�δης A\νι�ι, / �Iππ�θ�λης κα�/ K�λλιππ�ς �Aθηνα4�ι, / Δημ;τρι�ς / �Aμ,ιπ�λ�της, / �Hρα-κλε�δης / Π�ντι�ς, κα� Rλλ�ι π�λλ��, μεταG3 τ#ν /π��ων κα�δ9� γυνα4κες, S Λασθ%νεια &π� τ'ν Mαντ�νεια κα� S �AGι�θ%α&π� τ�ν Φλει��ντα π�3 μ�λιστα ντυν�ταν &νδρικ�, Lπως &να-,%ρει / Δικα�αρ5�ς. Mερικ�� λ%γ�υν Lτι κα� / Θε�,ραστ�ςπαρηκ�λ�9θησε τ= μαθ;ματ� τ�υ. �O Xαμαιλ%ων πρ�σθ%τεικα� τ�ν ρ;τ�ρα �Yπερε�δη κα� τ�ν Λυκ��ργ�, πρ�γμα π�3 τ�παραδ%5εται κι� / Π�λ%μων. �O ΣαP4ν�ς &να,%ρει Cς μαθητ;τ�υ κα� τ�ν Δημ�σθ%νη, παραθ%των στ� τ%ταρτ� κε,�λαι� τ�ς«MελετητικIς eλης» τ�υ μαρτυρ�α &π� τ�ν Mνησ�στρατ� τ�νΘ�σι�. Kα� δ>ν ε]ναι &π�θαν�.

47. T!ρα, :πειδ;, κα� δικαι�λ�γημ%να, :σ3 ε]σαι μι= :νθ�υ-σι!δης Πλατων�στρια79, κα� λα5ταρ�ς πρ#τα &π� Lλα ν= γνω-ρ�σQης τ= δ�γματα τ�� ,ιλ�σ�,�υ, Eκρινα &ναγκα4� ν= κ�μωμ�α Eκθεσι γι= τ'ν &ληθ� ,9σι τ#ν λ�γων τ�υ, τ'ν τ�Gι τ#ν δια-λ�γων τ�υ κα� τ'ν μ%θ�δ� τ�ς :παγωγικ�ς συλλ�γιστικ�ς τ�υ,μ> στ�ι5ει!δη Lσ� γ�νεται τρ�π� κα� περιληπτικ#ς, Yστε ν= μ'π�σ5Qη S συλλ�γ' τ#ν γεγ�ν�των τ�ς Vω�ς τ�υ &π� τ'ν παρ�-λειψι τ#ν δ�γμ�των τ�υ. Δι�τι θ= :κ�μιVα γλα�κα εfς �Aθ;νας,�ν &σ5�ληθ# μ> τ�ς λεπτ�μ%ρειες.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 9 9 –

συνενν�;σεως Eγραψαν / μ>ν Θε�,ραστ�ς P��υς τ#ν σ�,ιστ#ν, / δ> Δι�γ%-νης Λα%ρτι�ς P��υς τ#ν ,ιλ�σ�,ων.

τ"ν μ7ν :να ψυ0Dν, τ"ν δ� :να σ2μα σ��ι.δαισ�μεν�ς δ7 γ�μ�ν π�λιν �λυθεν, Vν π�θ� Uαυτ>2\κτισε κα� δαπ#δ>ω Zην"ς �νιδρ'σατ�.

κα� τ) μ7ν �πιγρ�μματα τα9τα.

Mαθητα� δ� α8τ�9 Σπε'σιππ�ς �Aθηνα��ς, �εν�κρ�τηςKαλ0ηδ�νι�ς, �Aριστ�τ#λης Σταγειρ της, Φ λιππ�ς�Oπ�'ντι�ς, oEστια��ς Περ νθι�ς, Δ ων Συρακ�σι�ς, fAμυ-κλ�ς oHρακλε�της, fEραστ�ς κα� K�ρ σκ�ς ΣκDψι�ι, Tιμ�-λα�ς KυHικην�ς, E8α ων Λαμψακην�ς, Π'θων κα� oHρα-κλε δης Aqνι�ι, oIππ�θ�λης κα� K�λλιππ�ς �Aθηνα��ι,ΔημDτρι�ς �Aμ�ιπ�λ της, oHρακλε δης Π�ντικ"ς κα� aλλ�ιπλε �υς, σ]ν ��ς κα� γυνα�κες δ'� Λασθ#νεια MαντινικFκα� �A@ι�θ#α Φλειασ α, V κα� $νδρε�α �μπ σ0ετ�, Pς �ησιΔικα αρ0�ς (Wehrli i, fg. 44). \νι�ι δ7 κα� Θε��ραστ�ν$κ�9σα �ασιν α8τ�96 κα� oYπερε δην τ"ν zDτ�ρα Xαμαι-λ#ων (fg. 37 Koepke) �ησ� κα� Λυκ�9ργ�ν. 1μ� ως Π�λ#-μων (FHG III. 117) ;στ�ρε�. κα� Δημ�σθ#νην ΣαG�ν�ς λ#γειMνησ στρατ�ν Θ�σι�ν παρατιθ#μεν�ς �ν δ� MελετητικIςeλης. κα� ε%κ�ς �στι.

Φιλ�πλ�τωνι δ# σ�ι δικα ως bπαρ0�'σRη κα� παρ�1ντιν�9ν τ) τ�9 �ιλ�σ���υ δ�γματα �ιλ�τ μως Hητ�'σRη$ναγκα��ν nγησ�μην bπ�γρ�ψαι κα� τFν �'σιν τ2νλ�γων κα� τFν τ�@ιν τ2ν διαλ�γων κα� τFν \��δ�ν τIς�παγωγIς, Cς ���ν τε στ�ι0ειωδ2ς κα� �π� κε�αλα ων,πρ"ς τ" μF $μ�ιρε�ν α8τ�9 τ2ν δ�γμ�των τFν περ� τ�9G �υ συναγωγDν6 γλα9κα γ)ρ ε%ς �AθDνας, �ασ ν, ε% δ#Rησ�ι τ) κατ� εlδ�ς διηγε�σθαι.

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 9 8 –

78. Bλ. Παλατ�νη �Aνθ�λ�γ�α.79. T�� Eργ�υ τ�� Λαερτ��υ πρ�ετ�σσετ� :πιστ�λ' πρ�ς κ�π�ια σ�,'

Pωμα�α, τ'ν �I�υλ�α Δ�μνα, σ9Vυγ� τ�� αiτ�κρ�τ�ρ�ς Σεπτιμ��υ ΣεP;ρ�υ �κατ� Rλλ�υς πρ�ς τ'ν μητ%ρα τ�� �AλεG�νδρ�υ ΣεP;ρ�υ κα� &νεψι= τ�ς �I�υ-λ�ας Δ�μνας �Aρ�α. �H �I�υλ�α Δ�μνα �ταν πρ�στ�τις κα� τ�� Φιλ�στρ�τ�υ,Lστις :ντ�λQ� αiτ�ς Eγραψε τ�ν P��ν τ�� �Aπ�λλων��υ. Φα�νεται Lτι κατ�πιν

46

47

48. Πρ#τ�ς π�3 Eγραψε διαλ�γ�υς λ%γ�υν Lτι �ταν / Z;νων/ �Eλε�της. �O �Aριστ�τ%λης Lμως στ� πρ#τ� κε,�λαι� τ��PιPλ��υ τ�υ «Περ� π�ιητ2ν» κα� / ΦαPωρ4ν�ς στ= «�Aπ�μνημ�-νε'ματ�» τ�υ PεPαι!ν�υν Lτι πρ#τ�ς eπ�ρGε / �AλεGαμεν�ς /Στυρε3ς � T;ι�ς. Kατ= τ'ν γν!μη μ�υ / Πλ�των, π�3 &ν;γαγεεfς τελει�τητα τ� ε]δ�ς αiτ�, δικαι��ται, μαV� μ> τ� λ�γ�τε-5νικ� κ�λλ�ς π�3 πρ#τ�ς τ�� Eδωσε, ν= διεκδικ;σQη κα� τ=πρωτε4α τ�ς εeρ%σε!ς τ�υ80. E]ναι δ> / δι�λ�γ�ς συV;τησις μ>:ρωταπ�κρισι γι= κ�π�ι� ,ιλ�σ�,ικ� � π�λιτικ� θ%μα, μ> τ'ν},ειλ�μ%νη πρ�σ�5' στ�3ς 5αρακτ�ρες τ#ν εfσαγ�μ%νων πρ�-σ!πων κα� τ'ν :κλ�γ' τ�� λεκτικ��. Διαλεκτικ' ε]ναι S τ%5νητ�ς συVητ;σεως μ> τ'ν /π��α &νασκευ�V�με κ�τι � ?δρ9�μεμ�αν &π�,ασι μ> :ρωτ;σεις κα� &π�κρ�σεις τ#ν συν�μιλητ#ν.

49. T#ν διαλ�γων τ�� Πλ�των�ς eπ�ρ5�υν γενικ= δ9�τ9π�ι, / e,ηγητικ�ς, πρ�σαρμ�σμ%ν�ς δηλαδ' ν= διδ�G�η κα� /Vητητικ�ς, δηλ. / :ρευνητικ�ς. �O e,ηγητικ�ς διαιρε4ται π�λι σ>δ9� τ9π�υς, τ�ν θεωρητικ� κα� τ�ν πρακτικ�. Kα� &π� αiτ�9ς,/ θεωρητικ�ς διαιρε4ται σ> ,υσικ� κα� λ�γικ�, κα� / πρακτικ�ςσ> �θικ� κα� π�λιτικ�. �Aλλ= κα� τ�� Vητητικ�� eπ�ρ5�υν δ9�τ9π�ι, / γυμναστικ�ς π�3 &π�σκ�πε4 στ'ν :G�σκησι τ�� μυα-λ�� κα� / &γωνιστικ�ς π�3 &π�Pλ%πει σ> :πιτυ5� &νταγωνισμ�στ�ς συVητ;σεις. �O γυμναστικ�ς E5ει κα� αiτ�ς δ9� eπ�διαιρ%-σεις, :κε�νην π�3 συγγενε9ει μ> τ'ν μαιευτικ' τ%5νη, κα� μ�ανRλλη �πλ#ς δ�κιμαστικ;. �Eπ�σης κα� / &γωνιστικ�ς eπ�διαι-ρε4ται &,� 6ν�ς σ> :κε4ν�ν τ�ν τ9π� διαλ�γ�υ π�3 :γε�ρει κρι-τικ>ς &ντιρρ;σεις, κα� &,� 6τ%ρ�υ σ> :κε4ν�ν π�3 &νατρ%πει�iσι!δεις θ%σεις.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 101 –

80. «�A,� _ς Sμ%ρας Eγραψε τ� πρ#τ�ν αiτ�� Eργ�ν, ν%α μ�ρ,' τ�� λ�γ�-τε5νικ�� κ�λλ�υς &πεκαλ9,θη», παρατηρε4 / Kρ�υαV%. Bλ. �Iστ. �Eλλ. Λ�γ�τ.μετ�,ρ. �Aνδρ. Π�υρν�ρα, σ. 654–664.

Διαλ�γ�υς τ� νυν �ασ� πρ2τ�ν γρ�ψαι ZDνωνα τ"ν�Eλε�την6 �Aριστ�τ#λης δ7 �ν πρ�τ>ω Περ� π�ιητ2ν (Rose72) �Aλε@αμεν"ν Στυρ#α � TDι�ν, Cς κα� ΦαGωρ�ν�ς �ν�Aπ�μνημ�νε'μασι (FHG iii. 579). δ�κε� δ7 μ�ι Πλ�των$κριG�σας τ" εlδ�ς κα� τ) πρωτε�α δικα ως �ν Pσπερτ�9 κ�λλ�υς �eτω κα� τIς εbρ#σεως $π��#ρεσθαι. \στιδ7 δι�λ�γ�ς <λ�γ�ς> �@ �ρωτDσεως κα� $π�κρ σεωςσυγκε μεν�ς περ τιν�ς τ2ν �ιλ�σ���υμ#νων κα� π�λι-τικ2ν μετ) τIς πρεπ�'σης �θ�π�ι ας τ2ν παραλαμGαν�-μ#νων πρ�σ�πων κα� τIς κατ) τFν λ#@ιν κατασκευIς.διαλεκτικF δ� �στ� τ#0νη λ�γων, δι� 4ς $νασκευ�H�μ#ν τι �κατασκευ�H�μεν �@ �ρωτDσεως κα� $π�κρ σεως τ2νπρ�σδιαλεγ�μ#νων.

T�9 δF <δια> λ�γ�υ τ�9 Πλατωνικ�9 δ'� ε%σ�ν $νω-τ�τω 0αρακτIρες, O τε b�ηγητικ"ς κα� 1 Hητητικ�ς. διαι-ρε�ται δ7 1 b�ηγητικ"ς ε%ς aλλ�υς δ'� 0αρακτIρας, θεω-ρηματικ�ν τε κα� πρακτικ�ν. κα� τ2ν 1 μ7ν θεωρημα-τικ"ς ε%ς τ"ν �υσικ"ν κα� λ�γικ�ν, 1 δ7 πρακτικ"ς ε%ς τ"ν�θικ"ν κα� π�λιτικ�ν. τ�9 δ7 Hητητικ�9 κα� α8τ�9 δ'�ε%σ�ν �; πρ2τ�ι 0αρακτIρες, O τε γυμναστικ"ς κα� $γωνι-στικ�ς. κα� τ�9 μ7ν γυμναστικ�9 μαιευτικ�ς τε κα� πειρα-στικ�ς, τ�9 δ7 $γωνιστικ�9 �νδεικτικ"ς κα� $νατρεπτι-κ�ς.

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 100 –

48

49

50. Δ>ν &γν�# Lτι μερικ�� :ρευνητ>ς ταGιν�μ��ν δια,�ρετικ=τ�3ς διαλ�γ�υς. Δι�τι Rλλ�υς :G αiτ#ν τ�3ς λ%γ�υν δραματικ�9ς.zAλλ�υς διηγηματικ�3ς κα� Rλλ�υς μεικτ�9ς, &λλ= S ταGιν�μησιςαiτ' τ#ν διαλ�γων ε]ναι μ�λλ�ν λ�γ�τε5νικ' παρ= ,ιλ�σ�,ικ;.T'ν ,υσικ' &ντιπρ�σωπε9ει / «T μαι�ς», τ'ν λ�γικ' / «Π�λιτι-κ�ς», / «Kρατ'λ�ς», / «Παρμεν δης» κα� / «Σ��ιστDς», τ'ν �θικ'S «�Aπ�λ�γ α», / «Kρ των», / «Φα δων», / «Φα�δρ�ς», τ� «Συμπ�-σι�», / «Mεν#@εν�ς», / «Kλειτ��2ν», α? «�Eπιστ�λα », /«Φ ληG�ς», / «ZIππαρ0�ς» κα� �? «�Aντεραστα »U κα� τ'ν π�λιτικ'&ντιπρ�σωπε9�υν S «Π�λιτε α», �? «N�μ�ι», / «M νως», S «�Eπι-ν�μ�ς» κα� / «�Aτλαντικ�ς».

51. Στ'ν κατηγ�ρ�α τ�ς διαν�ητικ�ς μαιευτικ�ς &ν;κ�υν (�? δ9�)«�AλκιGι�δαι»81, / «Θεαγ#νης», / «Λ'σις», κα� / «Λ�0ης», :νb# /«E8θ'�ρων», / «M#νων», / «fIων», / «Xαρμ δης» κα� /«Θεα τητ�ς» εfκ�ν�γρα,��ν τ'ν δ�κιμαστικ' μ%θ�δ�. Στ�ν «Πρω-ταγ�ρα» δια,α�νεται S μ%θ�δ�ς τ#ν κριτικ#ν &ντιγνωμι#ν, κα�στ�ν «E8θ'δημ�», τ�ν «Γ�ργ α» κα� τ�3ς δ9� «oIππ ας» S μ%θ�δ�ςτ#ν &νατρεπτικ#ν :πι5ειρημ�των. Kα� περ� μ>ν τ�� διαλ�γ�υ, τ�λ�γ�ς ε]ναι κα� π�ι� τ= δι�,�ρα ε\δη τ�υ, &ρκ�9ντως Cμιλ;σαμε.�Eπειδ' Lμως eπ�ρ5ει μεγ�λη δι5�στασ�α μεταG3 :κε�νων π�3 fσ5υ-ρ�V�νται Lτι / Πλ�των δ�γματ�Vει κα� :κε�νων π�3 τ� &ρν��νται, �ςμ�� :πιτραπQ� ν= &σ5�ληθ# κα� μ> αiτ� τ� V;τημα. T� δ�γματ�Vεινστ'ν ,ιλ�σ�,�α ε]ναι τ� ν= θ%τQη κανε�ς θετικ= δ�γματα, &κριP#ςLπως τ� ν�μ�θετε4ν ε]ναι τ� ν= θ%τQη κανε�ς ν�μ�υς. Π%ραν τ�9τωνeπ� τ� δ�γμα περιλαμP�ν�νται τ�σ�ν τ� πρ�γμα περ� τ�� /π���υ:κ,%ρ�με μ�αν γν!μη, Lσ�ν κα� αiτ' S \δια S γν!μη.

52. �Aπ� αiτ= τ� πρ#τ� ε]ναι πρ�τασις, τ� δε9τερ� &ντ�λη-ψις. �O Πλ�των λ�ιπ�ν, γι= Lσα μ>ν κατεν�ησε, διατυπ!νει τ'νγν!μη τ�υ, τ= πεπλανημ%να &νασκευ�Vει, στ= δ> σκ�τειν=θ%ματα &ναστ%λλει τ'ν κρ�σι τ�υ (:π%5ει). T�ς δικ%ς τ�υ &π�-ψεις τ�ς :κθ%τει μ%σbω τεσσ�ρων πρ�σ!πων: τ�� Σωκρ�τ�υς,τ�� Tιμα��υ, τ�� �Aθηνα��υ �%ν�υ82 κα� τ�� �Eλε�τ�υ �%ν�υ83.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 103 –

O8 λανθ�νει δ� nμYς Oτι τιν7ς aλλως δια�#ρειν τ�]ςδιαλ�γ�υς �ασ — λ#γ�υσι γ)ρ α8τ2ν τ�]ς μ7ν δραματι-κ�'ς, τ�]ς δ7 διηγηματικ�'ς, τ�]ς δ7 μεικτ�'ς — $λλ��κε�ν�ι μ7ν τραγικ2ς μYλλ�ν � �ιλ�σ��ως τFν δια��ρ)ντ2ν διαλ�γων πρ�σων�μασαν. ε%σι δ7 τ�9 μ7ν �υσικ�9���ν 1 T μαι�ς6 τ�9 δ7 λ�γικ�9 O τε Π�λιτικ"ς κα� 1 Kρα-τ'λ�ς κα� Παρμεν δης κα� Σ��ιστDς6 τ�9 δ� �θικ�9 ! τε�Aπ�λ�γ α κα� 1 Kρ των κα� Φα δων κα� Φα�δρ�ς κα� τ"Συμπ�σι�ν Mεν#@εν�ς τε κα� Kλειτ��2ν κα� �Eπιστ�λα�κα� Φ ληG�ς, ZIππαρ0�ς, �Aντεραστα 6 τ�9 δ7 π�λιτικ�9 !τε Π�λιτε α κα� �; N�μ�ι κα� 1 M νως κα� �Eπιν�μ�ς κα� 1�Aτλαντικ�ς6 τ�9 δ7 μαιευτικ�9 �AλκιGι�δαι, Θε�γης,Λ'σις, Λ�0ης6 τ�9 δ7 πειραστικ�9 E8θ'�ρων, M#νων,fIων, Xαρμ δης, Θεα τητ�ς6 τ�9 δ7 �νδεικτικ�9 Cς 1 Πρω-ταγ�ρας6 κα� τ�9 $νατρεπτικ�9 E8θ'δημ�ς, Γ�ργ ας,oIππ αι δ'�. κα� περ� μ7ν διαλ�γ�υ τ π�τ# �στι κα� τ νεςα8τ�9 δια��ρα , <τ�σα9τα> $π�0ρη λ#γειν.

�Eπε� δ7 π�λλF στ�σις �στ� κα� �; μ#ν �ασιν α8τ"νδ�γματ Hειν, �; δ� �v, �#ρε κα� περ� τ�'τ�υ διαλ�Gωμεν.α8τ" τ� νυν τ" δ�γματ Hειν �στ� δ�γματα τιθ#ναι Cς τ"ν�μ�θετε�ν ν�μ�υς τιθ#ναι. δ�γματα δ7 Uκατ#ρως καλε�-ται, τ� τε δ�@αH�μεν�ν κα� n δ�@α α8τD.

T�'των δ7 τ" μ7ν δ�@αH�μεν�ν πρ�τασ ς �στιν, n δ7δ�@α bπ�ληψις. 1 τ� νυν Πλ�των περ� μ7ν pν κατε λη-�εν $π��α νεται, τ) δ7 ψευδI διελ#γ0ει, περ� δ7 τ2ν$δDλων �π#0ει. κα� περ� μ7ν τ2ν α8τ>2 δ�κ�'ντων $π�-�α νεται δι) τεττ�ρων πρ�σ�πων, Σωκρ�τ�υς, Tιμα �υ,τ�9 �Aθηνα �υ @#ν�υ, τ�9 �Eλε�τ�υ @#ν�υ6 ε%σ� δ� �; @#ν�ι

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 102 –

81. �AλκιGι�δης A� κα� �AλκιGι�δης B�.82. Στ�3ς N�μ�υς.83. Στ�ν Π�λιτικ" κα� στ�ν Σ��ιστD.

50

51

52

O? G%ν�ι αiτ��, δ>ν ε]ναι Lπως :ν�μισαν μερικ��, / Πλ�τωνκα� / Παρμεν�δης, &λλ= ,ανταστικ�� &ν!νυμ�ι 5αρακτ�ρες84,δι�τι &κ�μη κα� Lταν / Σωκρ�της κα� / T�μαι�ς ,%ρ�νται /μι-λ��ντες, π�λι τ= δ�γματα τ�� Πλ�των�ς διατυπ��νται. `Oσ�νδ� &,�ρ�� στ�ς :σ,αλμ%νες γν#μες, εfσ�γει Cς &νασκευαV�μ%-ν�υς τ�ν Θρασ9μα5�, τ�ν Kαλλικλ%α, τ�ν Π#λ�, τ�ν Γ�ργ�α,τ�ν Πρωταγ�ρα � κα� τ�ν �Iππ�α, τ�ν Eiθ9δημ� κα� τ�3ς /μ��-�υς85.

53. `Oταν π�λι δημι�υργQ� τ�ς &π�δε�Gεις, κ�μνει μεγ�λη 5ρ�σιτ�ς :παγωγ�ς, W5ι κατ= τ�ν \δι�ν π�ντ�τε τρ�π�ν, &λλ= eπ� δ9�μ�ρ,%ς. Δι�τι πραγματικ= S :παγωγ' ε]ναι <νας συλλ�γισμ�ς //π�4�ς, μ%σbω Cρισμ%νων &γαθ#ν πρ�κειμ%νων (πρ�τ�σεων),&νακηρ9σσει Cς &ληθ>ς συμπ%ρασμα L,τι /μ�ι�Vει πρ�ς αiτ%ς.T�ς :παγωγ�ς δ> eπ�ρ5�υν δ9� τρ�π�ι, / κατ� :ναντ�ωσιν κα� /:G &κ�λ�υθ�ας. Στ�ν κατ� :ναντ�ωσιν τρ�π�ν S διδ�μ%νη σ> κ�θε:ρ!τησι &π�ντησις θ= ε]ναι &ναγκαστικ#ς τ� &ντ�θετ� τ�ςθ%σεως τ�� &π�κριν�μ%ν�υ. �Eπ� παραδε�γματι: «�O πατ%ρας μ�υ:ν σ5%σει πρ�ς τ�ν δικ� σ�υ πατ%ρα � ε]ναι Rλλ�ς � / \δι�ς. Kα��ν μ>ν ε]ναι Rλλ�ς (δια,�ρετικ�ς), δ>ν θ= ε]ναι πατ%ραςU �ν δ>ε]ναι / \δι�ς, θ= ε]ναι / πατ%ρας μ�υ».

54. �Eπ�σης: «�Aν δ>ν ε]ναι Vb#�ν (EμPι�ν �ν) / Rνθρωπ�ς, θ=ε]ναι π%τρα � G9λ�. �Aλλ= δ>ν ε]ναι π%τρα � G9λ�, &,�� ε]ναιEμψυ5�ν Wν, καθ� Lσ�ν κινε4ται &,� 6αυτ�� τ�υ. zAρα ε]ναιVb#�ν. �Aλλ= :=ν ε]ναι Vb#�ν, κα� :=ν Vb#�ν :π�σης ε]ναι κα� /σκ9λ�ς κα� τ� P�δι, θ= ε]ναι κα� / Rνθρωπ�ς, &,�� ε]ναι Vb#�,κα� σκυλ� κα� P�δι». Aiτ�ς λ�ιπ�ν ε]ναι / κατ� :ναντ�ωσιν κα�μ�5ην τρ�π�ς :παγωγ�ς, τ�ν /π�4�ν / Πλ�των :5ρησιμ�π�ι-��σε W5ι γι= ν= θ%τQη θετικ= δ�γματα, &λλ= γι= ν= &νασκευ�VQη.`Oσ�ν &,�ρ�� δ> στ�ν τρ�π� τ�ς &κ�λ�υθ�ας, αiτ�ς παρ�υσι�-Vεται eπ� δ9� μ�ρ,%ς: / <νας &π�δεικν9ει τ� :π� μ%ρ�υς Vητ�9-μεν�ν δι= τ�� :π� μ%ρ�υς, / δ> Rλλ�ς δι= τ�� καθ�λ�υ (δι=μ%σ�υ :π� μ%ρ�υς γεγ�ν�των)86. Tαιρι�Vει, δ%, / μ>ν πρ#τ�ςστ'ν ρητ�ρικ;, κα� / δε9τερ�ς στ'ν διαλεκτικ;.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 105 –

�80, Pς τινες bπ#λαG�ν, Πλ�των κα� Παρμεν δης, $λλ)πλ�σματ� �στιν $ν�νυμα6 �πε� κα� τ) Σωκρ�τ�υς κα� τ)Tιμα �υ λ#γων Πλ�των δ�γματ Hει. περ� δ7 τ2ν ψευδ2ν�λεγ0�μ#ν�υς ε%σ�γει ���ν Θρασ'μα0�ν κα� Kαλλικλ#ακα� Π2λ�ν Γ�ργ αν τε κα� Πρωταγ�ραν, \τι δ� oIππ αν κα�E8θ'δημ�ν κα� δF κα� τ�]ς 1μ� �υς.

Π�ι�'μεν�ς δ7 τ)ς $π�δε @εις πλε στ>ω 0ρIται τ>2 τIς�παγωγIς τρ�π>ω, �8 μFν μ�ν�τρ�π>ω, $λλ) δι0RI. \στι μ7νγ)ρ �παγωγF λ�γ�ς δι� τινων $ληθ2ν τ" Oμ�ι�ν Uαυτ>2$ληθ7ς �%κε ως �πι�#ρων. δ'� δ7 τIς �παγωγIς ε%σι τρ�-π�ι, O τε κατ� �ναντ ωσιν κα� 1 �κ τIς $κ�λ�υθ ας. 1 μ7ν�Eν κατ� �ναντ ωσ ν �στιν �@ �/ τ>2 �ρωτωμ#ν>ω περ�πYσαν $π�κρισιν $κ�λ�υθDσει τ" �ναντ �ν, ���ν6 1 �μ"ςπατFρ τ>2 σ>2 πατρ� �τ�ι 5τερ�ς �στιν � 1 α8τ�ς. ε% μ7ν�Eν 5τερ�ς �στι τ�9 �μ�9 πατρ"ς 1 σ"ς πατDρ, πατρ"ς5τερ�ς �ν �8κ �ν εqη πατDρ6 ε% δ7 1 α8τ�ς �στι τ>2 �μ>2πατρ , 1 α8τ"ς �ν τ>2 �μ>2 πατρ� 1 �μ"ς �ν εqη πατDρ.

Kα� π�λιν6 ε% μD �στι H>2�ν 1 aνθρωπ�ς, λ θ�ς �ν εqη �@'λ�ν. �8κ \στι δ7 λ θ�ς � @'λ�ν6 \μψυ0�ν γ�ρ �στι κα��@ αbτ�9 κινε�ται6 H>2�ν aρα �στ ν. ε% δ7 H>2�ν �στι, H>2�νδ7 κα� 1 κ'ων κα� 1 G�9ς, εqη �ν κα� 1 aνθρωπ�ς H>2�ν<�ν> κα� κ'ων κα� G�9ς. �/τ�ς μ7ν 1 τIς �παγωγIς κατ��ναντ ωσιν κα� μ�0ην τρ�π�ς, >>p �0ρIτ� �8 πρ"ς τ" δ�γ-ματ Hειν, $λλ) πρ"ς τ" διελ#γ0ειν. 1 δ7 τIς $κ�λ�υθ ας�στ� διπλ�9ς6 1 μ7ν τ" �π� μ#ρ�υς Hητ�'μεν�ν δι) τ�9 �π�μ#ρ�υς $π�δεικν'ς, 1 δ7 τ" καθ�λ�υ δι) τ�9 �π� μ#ρ�υς.κα� \στιν 1 μ7ν πρ�τερ�ς zητ�ρικ�ς, 1 δ7δε'τερ�ς διαλεκτικ�ς. ���ν �ν τ>2 πρ�τ#ρ>ω Hητε�ται, ε%

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 104 –

84. `Oτι / �Aθηνα4�ς �%ν�ς δ>ν ε]ναι / Παρμεν�δης κατεδε�5θη στ�ν Σ��ι-στF 241 E.

85. Στ�3ς διαλ�γ�υς τ�� Πλ�των�ς δ>ν &ντιτ�θενται μεταG9 τ�υς &,Qηρημ%-νες fδ%ες, θ#σεις, &λλ= συγκρ�9�νται Rνθρωπ�ι, π�μπ�λλ�ι κα� /λ�V!νταν�ι.

86. Kε�μεν� &μ,�P�λ�.

53

54

�O πρ#τ�ς τρ�π�ς :,αρμ�Vεται :π� παραδε�γματι στ'ν περ�-πτωσι π�3 Vητε4ται �ν / τ�δε Rνθρωπ�ς Eκαμε <να Cρισμ%ν�,�ν�. �Aπ�δειGις θ= ε]ναι �ν αiτ�ς εeρεθQ� κατ� :κε4ν�ν τ�ν5ρ�ν�ν ματωμ%ν�ς.

55. E]ναι δ> ρητ�ρικ�ς / τρ�π�ς αiτ�ς τ�ς :παγωγ�ς, :πειδ'κα� S ρητ�ρικ' &σ5�λε4ται μ> τ= :π� μ%ρ�υς κα� W5ι μ> τ= καθ�-λ�υ, τ= γενικ�. Γιατ� δ>ν :ρευν�� τ'ν &,ηρημ%νη Eνν�ια τ�ςδικαι�σ9νης, &λλ= τ�ς :π� μ%ρ�υς περιπτ!σεις δικαι�σ9νης. �ORλλ�ς τρ�π�ς :παγωγ�ς, Lπ�υ τ� καθ�λ�υ E5ει πρ�απ�δει5θ�δι= τ#ν :π� μ%ρ�υς, ε]ναι διαλεκτικ�ς. Λ�γ�υ 5�ριν: Vητε4ται �νS ψυ5' ε]ναι &θ�νατ�ς, κα� �ν &π� τ�3ς πεθαμ%ν�υς γ�νωνται�? Vωνταν��U αiτ� &π�δεικν9εται στ�ν Περ� ψυ0Iς δι�λ�γ�(Φα�δων)87 μ> μι= γενικ' πρ�τασι Lτι &π� τ= &ντ�θετα γ�ν�νταιτ= &ντ�θετα88. Kα� S \δια S γενικ' πρ�τασις (τ� καθ�λ�υ) ?δρ9ε-ται μ> κ�π�ιες :π� μ%ρ�υς πρ�τ�σεις, Lπως μ> τ� Lτι / jπν�ςγ�νεται &π� τ'ν :γρ;γ�ρσι κα� &ντιστρ�,ως, κα� τ� μεγαλ9-τερ� &π� τ� μικρ�τερ� κα� &ντιστρ�,ως. T��τ�ν δ> τ�ν τρ�π�μετε5ειρ�Vετ� πρ�ς διατ9πωσι τ#ν fδ�ων αiτ�� &π�ψεων.

56. `Oπως δ> κατ= τ�3ς παλαι�3ς 5ρ�ν�υς στ'ν τραγbωδ�αδιεG�γε τ'ν θεατρικ' παρ�στασι μ�ν�ν / 5�ρ�ς, κατ�πιν δ>εfσ;γαγε <να �θ�π�ι� / Θ%σπις, / δ> Afσ59λ�ς τ�ν δε9τερ�, /δ> Σ�,�κλ�ς τ�ν τρ�τ� κα� Cδ;γησε στ'ν τελει�τητα τ'ντραγbωδ�α, κατ= τ�ν αiτ�ν τρ�π�ν κα� / λ�γ�ς τ�ς ,ιλ�σ�,�αςστ�3ς πρ!τ�υς 5ρ�ν�υς �ταν 6ν�ς μ�ν�ν ε\δ�υς, &πησ5�λε4τ�δηλαδ' μ> τ'ν ,υσικ;, Cς δε9τερ� δ> θ%μα εfσ;γαγε / Σωκρ�-της τ'ν �θικ;, Cς τρ�τ� δ> / Πλ�των τ'ν διαλεκτικ' κα�Cδ;γησε τ'ν ,ιλ�σ�,�α στ'ν &π�τελε�ωσ� της. �O Θρ�συλλ�ς89

λ%γει Lτι τ�3ς διαλ�γ�υς τ�υ τ�3ς :δημ�σ�ευσε κατ= τετραλ�-γ�ες, Lπως Eκαμαν κα� �? τραγικ�� π�ιητ%ς. O? /π�4�ι στ= Δι�-

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 107 –

T� V�ν κα� τ� τεθν�ναι ε]ναι :ναντ�α.zAρα τ� V�ν κα� τ� τεθν�ναι γ�ν�νται :G &λλ;λων.

89. Θρ�συλλ�ς: Πλατωνικ�ς γραμματικ�ς (,ιλ�λ�γ�ς) V;σας κατ= τ�ν 1�ναf#να μ.X. :π� TιPερ��υ.

Oδε $π#κτεινεν, $π�δει@ις τ" εbρIσθαι α8τ"ν κατ��κε�ν�ν τ"ν 0ρ�ν�ν Rnμαγμ#ν�ν.

oPητ�ρικ"ς δ� �στ�ν 1 τρ�π�ς τIς �παγωγIς �/τ�ς,�πειδF κα� n zητ�ρικF περ� τ) �π� μ#ρ�υς, �8 τ) καθ�λ�υτFν πραγματε αν \0ει. Hητε� γ)ρ �8 περ� α8τ�9 τ�9δικα �υ $λλ) τ2ν �π� μ#ρ�υς δικα ων. 1 δ7 5τερ�ς �στιδιαλεκτικ�ς, πρ�απ�δει0θ#ντ�ς τ�9 καθ�λ�υ δι) τ2ν �π�μ#ρ�υς. ���ν Hητε�ται, ε% n ψυ0F $θ�νατ�ς κα� ε% �κ τ2ντεθνε�των �; H2ντες6 Oπερ $π�δε κνυται �ν τ>2 Περ�ψυ0Iς (Φα δων 70d–72a) δι� τιν�ς καθ�λικ�9, Oτι �κ τ2ν�ναντ ων τ) �ναντ α. κα� α8τ" δ7 τ" καθ�λ�υ κατασκευ-�Hεται \κ τινων Jντων �π� μ#ρ�υς6 ���ν Oτι τ" καθε'δειν�κ τ�9 �γρηγ�ρ#ναι κα� $ν�παλιν κα� τ" με�H�ν �κ τ�9μικρ�τ#ρ�υ κα� $ν�παλιν. τ�'τ>ω δ7 �0ρIτ� ε%ς τFν τ2νUαυτ>2 δ�κ�'ντων κατασκευDν.

ZΩσπερ δ7 τ" παλαι"ν �ν τRI τραγ>ωδ α πρ�τερ�ν μ7νμ�ν�ς 1 0�ρ"ς διεδραμ�τιHεν, eστερ�ν δ7 Θ#σπις 5ναbπ�κριτFν �@ε9ρεν bπ7ρ τ�9 διαναπα'εσθαι τ"ν 0�ρ"νκα� δε'τερ�ν A%σ0'λ�ς, τ"ν δ7 τρ τ�ν Σ���κλIς κα�συνεπλDρωσε τFν τραγωδ αν, �eτως κα� τIς �ιλ�σ�� ας1 λ�γ�ς πρ�τερ�ν μ7ν *ν μ�ν�ειδFς Cς 1 �υσικ�ς, δε'τε-ρ�ν δ7 Σωκρ�της πρ�σ#θηκε τ"ν �θικ�ν, τρ τ�ν δ7 Πλ�-των τ"ν διαλεκτικ"ν κα� �τελεσι�'ργησε τFν �ιλ�σ�-� αν. Θρ�συλλ�ς δ# �ησι (FHG iii. 505) κα� κατ) τFντραγικFν τετραλ�γ αν �κδ�9ναι α8τ"ν τ�]ς διαλ�γ�υς,

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 106 –

87. Πρ�κειται περ� τ�ς παλαι�ς περ� μετεμψυ5!σεως � μετενσωματ!σεωςδ�Gασ�ας τ#ν �Oρ,ικ#ν κα� Πυθαγ�ρε�ων, �ν κα� / Πλ�των μ�ν�ν eπαινιγ-μ�3ς κ�μνει σ5ετικ#ς, κα� μ�ς eπενθυμ�Vει τ'ν διδασκαλ�α τ�� �Hρακλε�τ�υ:«T��τ� τ� Eνι V#ν κα� τεθνηκ�ς κα� τ� :γρηγ�ρ�ς κα� τ� καθε�δ�ν κα� τ� ν%�νκα� γηραι�νU τ�δε γ=ρ μεταπεσ�ντα :κε4ν� :στι, κ&κε4να π�λιν μεταπεσ�ντατα�τα» (δηλ. τ= :ναντ�α γ�ν�νται :κ τ#ν :ναντ�ων κα� ταν�παλιν). Bλ. Φα -δωνα, 70 κα� 71.

88. Π�ντα τ= :ναντ�α γ�ν�νται :G &λλ;λων.

55

56

ν9σια, τ= Λ;ναια, τ= Παναθ;ναια κα� στ'ν 6�ρτ' τ#ν Xυτρ#νδιηγων�V�ντ� μ> τ%σσερα δρ�ματα, &π� τ= /π�4α τ� <να �τανΣατυρικ�. T= τ%σσερα αiτ= δρ�ματα hν�μ�V�ντ� τετραλ�γ�α.

57. `Oλ�ι �? γν;σι�ι δι�λ�γ�� τ�υ &ν%ρ5�νται κατ= τ�ν Θρ�-συλλ� σ> πεν;ντα <Gη, τ�ς Π�λιτε�ας διαιρ�υμ%νης σ> δ%κα κα�τ#ν N�μων σ> δ!δεκα. �H Π�λιτε�α, Lπως fσ5υρ�Vεται /ΦαPωρ4ν�ς στ� δε9τερ� κε,�λαι� τ�ς «Παντ�δαπIς ;στ�ρ ας»τ�υ, εeρ�σκεται σ5εδ�ν /λ�κληρη στ= «�Aντιλ�γικ)» τ�� Πρω-ταγ�ρα. O? συγγρα,>ς αiτ>ς δ�δ�υν :νν%α τετραλ�γ�ες, �νeπ�λ�γισθQ� Cς <να μ�ν�ν Eργ� S Π�λιτε α κα� <να Rλλ� �?N�μ�ι. �H πρ!τη τετραλ�γ�α τ�υ eπ�κειται σ� <να κ�ιν� σ5%δι�,&,�� :πιθυμε4 ν= περιγρ�ψQη π#ς θ= πρ%πει ν= VQ� / ,ιλ�σ�-,�ς.

58. Σ> κ�θε Eργ� / Θρ�συλλ�ς P�Vει διπλ� :πιγρα,;, μ�α&π� τ� Wν�μα τ�� συν�μιλητ��, κα� μ�α &π� τ� θ%μα π�3 πραγ-ματε9εται90. Στ'ν πρ!τη αiτ' τετραλ�γ�α πρ�ηγε4ται / «E8θ'-�ρων» � περ� /σ��υ, δ�κιμαστικ�ς δι�λ�γ�ς δε9τερ�ς δι�λ�γ�ςS �Aπ�λ�γ α Σωκρ�τ�υς, �θικ�ςU τρ�τ�ς / «Kρ των» � περ� πρα-κτ%�υ, �θικ�ςU τ%ταρτ�ς / «Φα δων» � περ� ψυ5�ς, �θικ�ς. Στ'νδευτ%ρα τετραλ�γ�α πρ�ηγε4ται / «Kρατ'λ�ς» � περ� }ρθ�τη-τ�ς }ν�μ�των (Lρων), λ�γικ�ςU &κ�λ�υθ��ν / «Θεα τητ�ς» �περ� :πιστ;μης, δ�κιμαστικ�ςU / «Σ��ιστFς» � περ� τ�� Wντ�ς,λ�γικ�ςU / «Π�λιτικ"ς» � περ� Pασιλε�ας, :π�σης λ�γικ�ς. T�ςτρ�της τετραλ�γ�ας πρ�ηγε4ται / «Παρμεν δης» � περ� fδε#ν,λ�γικ�ς, κα� &κ�λ�υθ��ν / «Φ ληG�ς» � περ� Sδ�ν�ς, �θικ�ς,τ� «Συμπ�σι�ν» � περ� &γαθ��, �θικ�ς, κα� / «Φα4δρ�ς» � περ�Eρωτ�ς, :π�σης �θικ�ς.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 109 –

90. ΠρPλ. κα� K Δ. Γεωργ�9λη «�Aπ�ψεις &π� τ'ν ,ιλ�σ�,�αν τ�ς :π�5�ςμας» 1956, σ. 102.

���ν �κε�ν�ι τ#τρασι δρ�μασιν �γων H�ντ� — Δι�νυσ �ις,Ληνα �ις, Παναθηνα �ις, X'τρ�ις — pν τ" τ#ταρτ�ν *νΣατυρικ�ν6 τ) δ7 τ#τταρα δρ�ματα �καλε�τ� τετραλ�γ α.

E%σ� τ� νυν, �ησ ν, �; π�ντες α8τ>2 γνDσι�ι δι�λ�γ�ι^@ κα� πεντDκ�ντα, τIς μ7ν Π�λιτε ας ε%ς δ#κα διαιρ�υμ#-νης — Vν κα� εbρ σκεσθαι σ0εδ"ν Oλην παρ) Πρωτα-γ�ρWα �ν τ��ς �Aντιλ�γικ��ς �ησι ΦαGωρ�ν�ς �ν Παντ�-δαπIς ;στ�ρ ας δευτ#ρ>ω (FHG iii. 580) ― τ2ν δ7 N�μωνε%ς δυ�κα δεκα. τετραλ�γ αι δ7 �νν#α, Uν"ς GιGλ �υ0�ραν �πε0�'σης τIς Π�λιτε ας κα� Uν"ς τ2ν N�μων.πρ�την μ7ν �Eν τετραλ�γ αν τ θησι τFν κ�ινFν bπ�θεσιν\0�υσαν6 παραδε�@αι γ)ρ G�'λεται 1π���ς �ν εqη 1 τ�9�ιλ�σ���υ G �ς.

Διπλα�ς τε 0ρIται τα�ς �πιγρα�α�ς καθ� Uκ�στ�υ τ2νGιGλ ων, τRI μ7ν $π" τ�9 Qν�ματ�ς, τRI δ7 $π" τ�9 πρ�γ-ματ�ς. τα'της τIς τετραλ�γ ας, !τις �στ� πρ�τη, nγε�ταιE8θ'�ρων � περ� 1σ �υ6 1 δι�λ�γ�ς δ� �στ� πειραστικ�ς6δε'τερ�ς �Aπ�λ�γ α Σωκρ�τ�υς, �θικ�ς6 τρ τ�ς Kρ των �περ� πρακτ#�υ, �θικ�ς6 τ#ταρτ�ς Φα δων � περ� ψυ0Iς,�θικ�ς. δευτ#ρα τετραλ�γ α, 4ς nγε�ται Kρατ'λ�ς � περ�Qρθ�τητ�ς Qν�μ�των, λ�γικ�ς. Θεα τητ�ς � περ� �πιστD-μης, πειραστικ�ς6 Σ��ιστFς � περ� τ�9 Jντ�ς, λ�γικ�ς6Π�λιτικ"ς � περ� Gασιλε ας, λ�γικ�ς. τIς τρ της nγε�ταιΠαρμεν δης � περ� %δε2ν, λ�γικ�ς. Φ ληG�ς � περ�nδ�νIς, �θικ�ς6 Συμπ�σι�ν � περ� $γαθ�9, �θικ�ς6Φα�δρ�ς � περ� \ρωτ�ς, �θικ�ς.

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 108 –

57

58

59. T�ς τετ�ρτης πρ�ηγε4ται / «�AλκιGι�δης» � περ� τ�ς&νθρωπ�νης ,9σεως, μαιευτικ�ςU <π�νται / �AλκιGι�δης B� �περ� εi5�ς, μαιευτικ�ςU / «ZIππαρ0�ς» � ,ιλ�κερδ;ς, �θικ�ς,κα� �? «�Aντεραστα�» (�Aντ�παλ�ι) � περ� ,ιλ�σ�,�ας, :π�σης�θικ�ς. Στ'ν π%μπτη τετραλ�γ�α :μπερι%5�νται πρ#τ�ς /«Θε�γης» � περ� ,ιλ�σ�,�ας, μαιευτικ�ςU / «Xαρμ δης» � περ�σω,ρ�σ9νης, δ�κιμαστικ�ςU / «Λ�0ης» � περ� &νδρε�ας, μαιευ-τικ�ς, κα� / «Λ'σις» � περ� ,ιλ�ας, :π�σης μαιευτικ�ς. Στ'ν <κτηπρ#τ�ς Eρ5εται / «E8θ'δημ�ς» � :ριστικ�ς, &νασκευαστικ�ςδι�λ�γ�ς, κα� &κ�λ�υθ��ν: «/ «Πρωταγ�ρας» � σ�,ιστα�, κρι-τικ�ςU / «Γ�ργ ας» � περ� ρητ�ρικ�ς, &νασκευαστικ�ς, κα� /«M#νων» � περ� &ρετ�ς, δ�κιμαστικ�ς.

60. Στ'ν 6Pδ�μη τετραλ�γ�α περιλαμP�ν�νται πρ#τα �? δ9�«oIππ αι» — oIππ ας α� � περ� τ�� Cρα��υ, κα� oIππ ας G� � περ�τ�� ψε9δ�υς, &νασκευαστικ�� δι�λ�γ�ιU / «fIων» � περ� �Iλι�-δ�ς, δ�κιμαστικ�ς, κα� / «Mεν#@εν�ς» � :πιτ�,ι�ς, �θικ�ς. T�ς}γδ�ης πρ�ηγε4ται / «Kλειτ��2ν» � πρ�τρεπτικ�ς, �θικ�ς δι�-λ�γ�ςU κα� &κ�λ�υθ��ν S «Π�λιτε α» � περ� δικα��υ, π�λιτικ�ςδι�λ�γ�ς, / «T μαι�ς» � περ� ,9σεως, ,υσικ' πραγματε�α, κα�/ «Kριτ ας» � «�Aτλαντικ�ς», �θικ�ς δι�λ�γ�ς. T'ν :ν�τη,τ%λ�ς, τετραλ�γ�α &π�τελ��ν / «M νως»91 � περ� ν�μ�υ, π�λι-τικ�ς δι�λ�γ�ς, �? «N�μ�ι» � περ� ν�μ�θεσ�ας, :π�σης π�λιτι-κ�ςU S «�Eπιν�μ�ς» � νυκτεριν�ς σ9λλ�γ�ς � ,ιλ�σ�,�ς, π�λι-τικ�ς κι� αiτ�ς, κα� �? δ%κα τρε4ς «�Eπιστ�λα », �θικα�.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 111 –

91. �O M�νως καθFς κα� / Kλειτ�,#ν κα� / Θε�γης θεωρ��νται &π�κρυ-,�ι, δηλαδ' μ' &νεγνωρισμ%ν�ι. �Eπ�σης δ>ν θεωρ��νται γν;σιες �? :πιστ�λ%ς,:κτ�ς τ�ς 7ης κα� 8ης.

TIς τετ�ρτης nγε�ται �AλκιGι�δης � περ� $νθρ�π�υ�'σεως, μαιευτικ�ς6 �AλκιGι�δης δε'τερ�ς � περ� ε80Iς,μαιευτικ�ς6 ZIππαρ0�ς � �ιλ�κερδDς, �θικ�ς6 �Aντεραστα� �περ� �ιλ�σ�� ας, �θικ�ς. τIς π#μπτης nγε�ται Θε�γης �περ� �ιλ�σ�� ας, μαιευτικ�ς. Xαρμ δης � περ� σω�ρ�σ'-νης, πειραστικ�ς6 Λ�0ης � περ� $νδρε ας, μαιευτικ�ς6 Λ'σις� περ� �ιλ ας, μαιευτικ�ς. τIς 5κτης nγε�ται E8θ'δημ�ς ��ριστικ�ς, $νατρεπτικ�ς6 Πρωταγ�ρας � σ��ιστα , �νδει-κτικ�ς6 Γ�ργ ας � περ� zητ�ρικIς, $νατρεπτικ�ς6 M#νων �περ� $ρετIς, πειραστικ�ς.

TIς UGδ�μης nγ�9νται oIππ αι δ'� — α� � περ� τ�9καλ�9, G� � περ� τ�9 ψε'δ�υς — $νατρεπτικ� 6 fIων �περ� �Iλι�δ�ς, πειραστικ�ς6 Mεν#@εν�ς � �πιτ��ι�ς, �θι-κ�ς. τIς Qγδ�ης nγε�ται Kλειτ��2ν � πρ�τρεπτικ�ς, �θι-κ�ς6 Π�λιτε α � περ� δικα �υ, π�λιτικ�ς6 T μαι�ς � περ��'σεως, �υσικ�ς6 Kριτ ας � �Aτλαντικ�ς, �θικ�ς. τIς �ν�-της nγε�ται M νως � περ� ν�μ�υ, π�λιτικ�ς6 N�μ�ι � περ�ν�μ�θεσ ας, π�λιτικ�ς6 �Eπιν�μ�ς � νυκτεριν"ς σ'λλ�γ�ς� �ιλ�σ���ς, π�λιτικ�ς6

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 110 –

59

60

61. Στ'ν &ρ5' τ#ν :πιστ�λ#ν αiτ#ν (εg5�μαι) «N= πρ�ττQηςτ� καλ�», :νb# / �Eπ�κ�υρ�ς Eγρα,ε «N= καλ�περν��ς» κι� /Kλ%ων «N= ε]σαι 5αρ�9μεν�ς». �Aπηυθ9ν�ντ� δ> αiτ%ς, μ�αστ�ν �Aριστ�δημ�, δ9� στ�ν �Aρ59τα, μ�α στ�ν �Eρμ�α, zEραστ�κα� K�ρ�σκ�, μ�α στ�ν Λεωδ�μαντα, μ�α στ�ν Δ�ωνα, κα� δ9�στ�3ς �fκε��υς τ�� Δ�ων�ς. Kα� / μ>ν Θρ�συλλ�ς αiτ'ν τ'νδια�ρεσι υ?�θετε4, καθFς κα� κ�π�ι�ι Rλλ�ι.

62. Mερικ�� Rλλ�ι Lμως, μεταG3 τ#ν /π��ων κα� / �Aριστ�,�-νης / γραμματικ�ς92 (,ιλ�λ�γ�ς), ταGιθετ��ν τ�3ς διαλ�γ�υςκατ= τριλ�γ�ες. Στ'ν πρ!τη τριλ�γ�α περι%5εται S «Π�λιτε α», /«T μαι�ς» κα� / «Kριτ ας»U στ'ν δε9τερη / «Σ��ιστDς», / «Π�λι-τικ"ς» κα� / «Kρατ'λ�ς»U στ'ν τρ�τη �? «N�μ�ι», / «M νως» κα�S «�Eπιν�μ ς», στ'ν τ%ταρτη / «Θεα τητ�ς», / «E8θ'�ρων» κα� S«�Aπ�λ�γ α»U κα� στ'ν π%μπτη / «Kρ των», / «Φα δων» κα� α?«�Eπιστ�λα ». �Aκ�λ�υθ��ν �? eπ�λ�ιπ�ι Cς Gε5ωριστ>ς συνθ%-σεις κα� 5ωρ�ς τ�Gι. Mερικ�� :ρευνητ>ς &ρ5�V�υν, Lπως ε\παμεκα� πρ�ηγ�υμ%νως, μ> τ'ν «Π�λιτε α», :ν# Rλλ�ι τ�π�θετ��νπρ#τ�ν τ�ν «�AλκιGι�δη τ�ν με H�να», κα� Rλλ�ι τ�ν «Θε�γη»Uμερικ�� &ρ5�V�υν μ> τ�ν «E8θ'�ρ�να», Rλλ�ι μ> τ�ν «Kλει-τ��2ντα», κ�π�ι�ι μ> τ�ν «T μαι�», Rλλ�ι μ> τ�ν «Φα�δρ�»,Rλλ�ι μ> τ�ν «Θεα τητ�», :νb# π�λλ�� τ�π�θετ��ν στ'ν &ρ5' τ'ν«�Aπ�λ�γ α». �Aναγνωρ�V�νται δ> Cς ν�θ�ι �? δι�λ�γ�ι: «M δων»� «oIππ�τρ���ς» «�Eρυ@ ας» � «�Eρασ στρατ�ς», «�Aλκυ�ν»,«�Aκ#�αλ�ι» � «Σ συ��ς», «�A@ �0�ς», «Φα ακες», «Δημ�δ�κ�ς»,«Xελιδ�ν»93, «oEGδ�μη» (Sμ%ρα) κα� «�Eπιμεν δης». �Aπ� αiτ�3ςS «�AλκυFν» 93 ,α�νεται ν= ε]ναι κ�π�ι�υ Λ%�ντ�ς, Lπως λ%γει /ΦαPωρ4ν�ς στ� π%μπτ� κε,�λαι� τ#ν �Aπ�μνημ�νευμ�των τ�υ.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 113 –

93. ΠρPλ. �Aθ;ναι�ς XI 506 c.

�Eπιστ�λα� τρεισκα δεκα, �θικα — �ν α�ς \γρα�εν εEπρ�ττειν, �Eπ κ�υρ�ς δ7 εE δι�γειν, Kλ#ων 0α ρειν —πρ"ς �Aριστ�δωρ�ν μ α, πρ"ς �Aρ0'ταν δ'�, πρ"ς Δι�ν'-σι�ν τ#τταρες, πρ"ς oEρμ αν κα� fEραστ�ν κα� K�ρ σκ�νμ α, πρ"ς Λεωδ�μαντα μ α, πρ"ς Δ ωνα μ α, πρ"ς Περ-δ κκαν μ α, πρ"ς τ�]ς Δ ων�ς �%κε �υς δ'�. κα� �/τ�ςμ7ν �eτω διαιρε� κα τινες.

fEνι�ι δ#, pν �στι κα� �Aριστ���νης 1 γραμματικ"ς(Nauck, p. 250, fg. vi), ε%ς τριλ�γ ας 5λκ�υσι τ�]ς διαλ�-γ�υς, κα� πρ�την μ7ν τιθ#ασιν 4ς nγε�ται Π�λιτε αT μαι�ς, Kριτ ας6 δευτ#ραν, Σ��ιστDς, Π�λιτικ�ς, Kρατ'-λ�ς6 τρ την N�μ�ι, M νως, �Eπιν�μ ς6 τετ�ρτην Θεα τη-τ�ς, E8θ'�ρων, �Aπ�λ�γ α6 π#μπτην Kρ των, Φα δων,�Eπιστ�λα . τ) δ� aλλα καθ� ^ν κα� $τ�κτως. aρ0�νται δ7�; μ#ν, Cς πρ�ε ρηται, $π" τIς Π�λιτε ας6 �; δ� $π" �Aλκι-Gι�δ�υ τ�9 με H�ν�ς6 �; δ� $π" Θε�γ�υς6 \νι�ι δ7 E8θ'-�ρ�ν�ς6 aλλ�ι Kλειτ��2ντ�ς6 τιν7ς Tιμα �υ6 �; δ� $π"Φα δρ�υ6 5τερ�ι ΘεαιτDτ�υ6 π�λλ�� δ7 �Aπ�λ�γ αν τFν$ρ0Fν π�ι�9νται. ν�θε'�νται δ7 τ2ν διαλ�γων 1μ�λ�-γ�υμ#νως M δων � oIππ�τρ���ς, �Eρυ@ ας � �Eρασ στρα-τ�ς, �Aλκυ�ν, �Aκ#�αλ�ι, Σ συ��ς, �A@ �0�ς, Φα ακες,Δημ�δ�κ�ς, Xελιδ�ν, oEGδ�μη, �Eπιμεν δης6 pν n�Aλκυrν Λ#�ντ�ς τιν�ς εlναι δ�κε�, καθ� �ησιΦαGωρ�ν�ς �ν τ>2 π#μπτ>ω τ2ν �Aπ�μνημ�νευμ�των (FHGiii. 579).

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 112 –

92. �Aριστ�,�νης / BυV�ντι�ς: περ�,ημ�ς �AλεGανδριν�ς γραμματικ�ς(περ� τ� 260 π.X.) στ�ν /π�4� &π�δ�δεται κα� / τ�νισμ�ς δι= τ�� /π���υ &π�-σκ�π��σε ν= διευκ�λ9νQη τ'ν &ν�γνωσι τ#ν /μηρικ#ν κειμ%νων.

61

62

63. �O Πλ�των μετα5ειρ�Vεται π�ικιλ�α Lρων γι= ν= κατα-στ;σQη }λιγ!τερ�ν καταν�ητ� τ� σ9στημ� τ�υ στ�3ς &μαθε4ς.�Yπ� εfδικ'ν Eνν�ιαν θεωρε4 τ'ν σ�,�α :πιστ;μη τ#ν ν�ητ#ν(δηλ. τ#ν πραγμ�των π�3 ε]ναι &ντικε�μενα σκ%ψεως) κα� τ#νπραγματικ#ς eπαρ5�ντων (Wντως Wντων), S /π��α λ%γει :νδια-,%ρεται γι= τ�ν θε� κα� τ'ν ψυ5;, 5ωρισμ%νη &π� τ� σ#μα.Efδικ#ς :π�σης &π�καλε4 σ�,�α κα� τ'ν ,ιλ�σ�,�α, π�3 ε]ναιμι= λα5τ�ρα τ�ς θε�ας σ�,�ας. Γενικ= δ> λ%γεται &π� αiτ�νσ�,�α κα� κ�θε :μπειρ�α, Lπως λ.5. Lταν }ν�μ�VQη σ�,� τ�ντε5ν�τη (δημι�υργ�ς)94. Kα� μετα5ειρ�Vεται τ�3ς \δι�υς Lρ�υςγι= ν= δηλ!σQη δια,�ρετικ>ς Eνν�ιες. Mετα5ειρ�Vεται π.5. τ'νλ%Gι ,α�λ�ς κα� γι= τ'ν Eνν�ια τ�� �πλ��95, τ�� 5ρηστ��&νθρ!π�υ, Lπως κ�νει κα� / Eiριπ�δης μιλ#ντας γι= τ�ν �Hρα-κλ� στ�ν Λικ'μνι�ν τ�υ:

oAπλ"ς 0ωρ�ς κ�μψ�τητες, σταθερ"ς στ) μεγ�λα \ργα,$δ#@ι�ς στFν 1μιλ α, μ7 Oλ� τ" $π�θεματIς σ�� ας τ�υ περιωρισμ#ν� στFν δρYσι.

64. �Aλλ= κ�π�τε / Πλ�των μετα5ειρ�Vεται τ'ν \δια λ%Gι κα�γι= τ�ν κακ� Rνθρωπ�, κα� κ�π�τε κα� γι= τ�ν μικρ�πρεπ�.�Aντιθ%τως, π�λλ>ς ,�ρ>ς 5ρησιμ�π�ιε4 δια,�ρετικ�3ς Lρ�υς γι=ν= :κ,ρ�σQη τ� \δι� πρ�γμα. Π.5. τ'ν �Iδ%α τ'ν }ν�μ�Vει κα�ε]δ�ς κα� γ%ν�ς κα� &ρ5%τυπ�ν (παρ�δειγμα) κα� &ρ5'ν κα�α\τι�ν. �Eπ�σης μετα5ειρ�Vεται &ντ�θετες :κ,ρ�σεις γι= τ� \δι�πρ�γμα. zEτσι &π�καλε4 τ� αfσθητ�ν πρ�γμα, κα� �ν κα� μ' WνUκα� �ν μ>ν τ� &π�καλε4 δι�τι E5ει γ%νεσι (Eλευσις στ'ν jπαρGι),μ' �ν δ%, δι�τι τελε4 σ> συνε5� μεταP�λ;. Kα� γι= τ'ν �Iδ%α δ>νλ%γει �gτε Lτι διαρκ#ς κινε4ται �gτε Lτι διαρκ#ς �ρεμε4U κα� Lτιε]ναι S αiτ;, κα� Lταν ε]ναι μ�α, κα� Lταν ε]ναι π�λλ%ς. T� συνη-θ�Vει δ> αiτ� κα� σ> π�λ3 περισσ�τερα παραδε�γματα.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 115 –

π�υ κα� �πλ��ν εfπε4ν Lτι γQ� eγρb# ,�ραθε4σα πηλ�ς Rν ε\η, τ� δ� Lτ�υ :�ν5α�ρειν. ΠρPλ. Π�λιτε α 527 D �i π�νυ ,α�λ�ν &λλ= 5αλεπ�ν πιστε�σαι.

96. Bλ. T μαι�ς, 42 B, 90 E Eκδ. «Παπ9ρ�υ» 1956 σ. 62.

’Oν�μασι δ7 κ#0ρηται π�ικ λ�ις πρ"ς τ" μF ε8σ'ν�-πτ�ν εlναι τ��ς $μαθ#σι τFν πραγματε αν6 %δια τατα μ7νσ�� αν nγε�ται εlναι τFν τ2ν ν�ητ2ν κα� Jντως Jντων�πιστDμην, !ν �ησι περ� θε"ν κα� ψυ0Fν σ�ματ�ς κε0ω-ρισμ#νην. %δ Wα δ7 σ�� αν κα� τFν �ιλ�σ�� αν καλε�, Jρε-@ιν �Eσαν τIς θε ας σ�� ας. κ�ιν2ς δ7 λ#γεται παρ� α8τ>2σ�� α κα� n πYσα �μπειρ α, ���ν Oταν σ��"ν λ#γRη τ"νδημι�υργ�ν. 0ρIται δ7 κα� �π� δια�ερ�ντως σημαιν�μ#-νων τ��ς α8τ��ς Qν�μασιν. 1 γ�9ν �α9λ�ς λ#γεται παρ�α8τ>2 κα� �π� τ�9 |πλ�9, Cς κα� παρ) E8ριπ δRη �ν Λικυ-μν >ω �#ρεται �π� τ�9 oHρακλ#�υς �bτωσ (473 N2)6

�α9λ�ν, aκ�μψ�ν, τ) μ#γιστ� $γαθ�ν,πYσαν �ν \ργ>ω περιτεμν�μεν�νσ�� αν, λ#σ0ης $τρ Gωνα.

XρIται δ7 1 Πλ�των �ν �τε α8τ>2 κα� �π� τ�9 κακ�96\στι δ� Oτε κα� �π� τ�9 μικρ�9. π�λλ�κις δ7 κα� δια�#ρ�υ-σιν Qν�μασιν �π� τ�9 α8τ�9 σημαιν�μ#ν�υ 0ρIται. τFνγ�9ν %δ#αν κα� εlδ�ς Qν�μ�Hει κα� γ#ν�ς κα� παρ�δειγμακα� $ρ0Fν κα� αqτι�ν. 0ρIται δ7 κα� τα�ς �ναντ αις �ωνα�ς�π� τ�9 α8τ�9. τ" γ�9ν α%σθητ"ν κα� �ν καλε� κα� μF Jν6�ν μ7ν δι) τ" γ#νεσιν α8τ�9 εlναι, μF �ν δ7 δι) τFνσυνε0I μεταG�λDν. κα� τFν %δ#αν �vτε κιν�'μεν�ν �vτεμ#ν�ν6 κα� τα8τ" κα� ^ν κα� π�λλ�. τ" δ� α8τ" κα� �π�πλει�νων εqθισται π�ιε�ν.

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 114 –

94. Δημι�υργ�ς: / μετερ5�μεν�ς Eργ� h,%λιμ� γι= Lλ�ν τ�ν λα� (fατρ�ς,μ�ντις κ.λ.π.), τε5ν�της, γεωργ�ς, :ργαV�μεν�ς γενικ�.

95. `Oπως π.5. στ�ν Θεα τητ� 147 C ���ν :ν τQ� τ�� πηλ�� :ρωτ;σει ,α�λ�ν

63

64

65. Γι= ν= &ντιλη,θ��με σωστ= τ�3ς διαλ�γ�υς τ�υ, πρ%πειν= E5ωμε eπ� Wψιν τρ�α πρ�γματα: Πρ#τα πρ%πει ν= :GηγηθQ� Sσημασ�α 6κ�στ�υ τ#ν λεγ�μ%νωνU Eπειτα :=ν E5Qη γ�νει 5�ρινπρ�ηγ�υμ%νης &π�ψεως v πρ�ς eπ�γρ�μμισ� της, κα� Rν ?δρ9QQηδ�γματα � &ντικρ�9ει τ�ν συν�μιλητ;U τρ�τ�ν &π�μ%νει ν= :Gε-τασθQ� S }ρθ�της τ#ν λε5θ%ντων.

66. �Eπειδ' στ= PιPλ�α τ�υ παρατ�θενται κα� Cρισμ%να σημ�-δια, �ς μ�ς :πιτραπQ� ν= π��με λ�γα κα� γι’ αiτ�. T� X 5ρησιμ�-π�ιε4ται γι= ν= δε�GQη fδι�V�υσες :κ,ρ�σεις κα� σ5;ματα λ�γ�υ,κα� γενικ= κ�θε fδ�ωμα τ�ς Πλατωνικ�ς συν;θειας. �H διπλ�:πισ9ρει τ'ν πρ�σ�5' στ= δ�γματα κα� τ�ς 5αρακτηριστικ>ς&ντιλ;ψεις τ�� Πλ�των�ς. T� περιεστιγμ%ν� X δηλ!νει :κλε-κτ= 5ωρ�α κα� Cρα4� j,�ςU S περιεστιγμ%νη διπλ� τ�ς δι�ρθ!-σεις τ�� κειμ%ν�υ Cρισμ%νων :κδ�τ#νU / περιεστιγμ%ν�ς}Pελ�ς τ= 5ωρ�ς λ�γ� jπ�πτα 5ωρ�αU τ� περιεστιγμ%ν� &ντ�-σιγμα :παναλ;ψεις κα� μεταθ%σεις τ#ν γρα,#νU τ� κερα9νι�τ'ν ,ιλ�σ�,ικ' σ5�λ;U / &στερ�σκ�ς μι= :πι5ειρηματ�λ�γ�αδιδασκαλ�αςU κα� / }Pελ�ς <να ν�θ�ν 5ωρ��ν. Kα� τ= μ>ν σημ�-δια τ%τ�ια ε]ναι, κα� τ= PιPλ�α τ�υ τ�σαU τ= /π�4α, Lπως &να,%-ρει / �Aντ�γ�ν�ς / Kαρ9στι�ς στ� «Περ� ZDνων�ς» PιPλ�� τ�υ,γι= ν= τ= διαP�σQη κανε�ς, Eπρεπε ν= καταP�λQη μ�αν μεγ�λη&μ�ιP' στ�3ς κατ�5�υς τ�υς.

67. `Oσ�ν &,�ρ�� στ�ς δ�Gασ�ες, π�3 :πεδ�κ�μαVε, ε]ναι �?&κ�λ�υθες: Παρεδ%5ετ� Lτι S ψυ5' ε]ναι &θ�νατη, Lτι περν�εισ> π�λλ= σ!ματα96 κα� Lτι E5ει &ριθμητικ' &ρ5;, τ� δ> σ#μαγεωμετρικ;97. T'ν YριVε δ> Cς �Iδ%α Vωτικ�ς πν��ς, δια5υμ%νηςπρ�ς Lλες τ�ς διευθ9νσεις. Παρεδ%5ετ� :π�σης Lτι κινε4 S \δια τ�ν6αυτ� της, κα� Lτι &π�τελε4ται &π� τρ�α μ%ρη: τ� λ�γικ� μ%ρ�ςπ�3 6δρε9ει στ� κε,�λι, τ� συναισθηματικ� (συνα�σθημα κα�P�9λησις, θυμ�ειδ>ς) γ9ρω στ'ν καρδι�, κα� τ� αfσθησιακ= :πι-θυμητικ�, στ'ν περι�5' τ�� &,αλ�� κα� τ�� συκωτι��98.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 117 –

τ�ς αiτ�συνειδ;σεως (Eνθ� &νωτ. σ. 173).

fEστι δ7 n �@Dγησις α8τ�9 τ2ν λ�γων τριπλI6 πρ2τ�νμ7ν γ)ρ �κδιδ�@αι 0ρF O τι �στ�ν 5καστ�ν τ2ν λεγ�μ#-νων6 \πειτα, τ ν�ς ε:νεκα λ#λεκται, π�τερα κατ) πρ�η-γ�'μεν�ν � �ν ε%κ�ν�ς μ#ρει, κα� <ε%> ε%ς δ�γμ�τωνκατασκευFν � ε%ς \λεγ0�ν τ�9 πρ�σδιαλεγ�μ#ν�υ6 τ" δ7τρ τ�ν, ε% Qρθ2ς λ#λεκται.

�Eπε� δ7 κα� σημε�� τινα τ��ς GιGλ �ις α8τ�9παρατ θενται, �#ρε κα� περ� τ�'των τι εqπωμεν. X� λαμ-G�νεται πρ"ς τ)ς λ#@εις κα� τ) σ0Dματα κα� Oλως τFνΠλατωνικFν συνDθειαν6 διπλI πρ"ς τ) δ�γματα κα� τ)$ρ#σκ�ντα Πλ�τωνι6 0� περιεστιγμ#ν�ν πρ"ς τ)ς �κλ�-γ)ς κα� καλλιγρα� ας6 διπλI περιεστιγμ#νη πρ"ς τ)ς�ν ων δι�ρθ�σεις6 QGελ"ς περιεστιγμ#ν�ς πρ"ς τ)ς ε%κα -�υς $θετDσεις6 $ντ σιγμα περιεστιγμ#ν�ν πρ"ς τ)ς διττ)ς0ρDσεις κα� μεταθ#σεις τ2ν γρα�2ν6 κερα'νι�ν πρ"ς τFν$γωγFν τIς �ιλ�σ�� ας6 $στερ σκ�ς πρ"ς τFν συμ�ω-ν αν τ2ν δ�γμ�των6 QGελ"ς πρ"ς τFν $θ#τησιν. τ) μ7νσημε�α τα9τα κα� τ) GιGλ α τ�σα9τα6 wπερ (�Aντ γ�ν�ς�ησιν 1 Kαρ'στι�ς �ν τ>2 Περ� ZDνων�ς) νεωστ� �κδ�θ#-ντα εq τις �θελε διαναγν2ναι, μισθ"ν �τ#λει τ��ς κεκτημ#-ν�ις (Wilamowitz, Ant. von Kar., p. 122).

T) δ7 $ρ#σκ�ντα α8τ>2 τα9τα *ν. $θ�νατ�ν \λεγε τFνψυ0Fν κα� π�λλ) μεταμ�ιεννυμ#νην σ�ματα, $ρ0Dν τε\0ειν $ριθμητικDν, τ" δ7 σ2μα γεωμετρικDν6 Cρ Hετ� δ7α8τFν %δ#αν τ�9 π�ντRη διεστ2τ�ς πνε'ματ�ς. α8τ�κ νη-τ�ν τε εlναι κα� τριμερI6 τ" μ7ν γ)ρ α8τIς λ�γιστικ"νμ#ρ�ς περ� τFν κε�αλFν καθιδρ9σθαι, τ" δ7 θυμ�ειδ7ςπερ� τFν καρδ αν, τ" δ7 �πιθυμητικ"ν περ� τ"ν Qμ�αλ"νκα� τ" 4παρ συν στασθαι.

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 116 –

97. Aiτ�θι, 54 A.98. Aiτ. 36 D ― 37 C. Δ>ν μ�ς λ%γει Lμως π�υθεν= / Πλ�των, παρατηρε4 /

Tσ%λλερ, π#ς μ> τ�ν 5ωρισμ� τ�ς ψυ5�ς σ> τρ�α μ%ρη συμPιP�Vεται S 6ν�τητα

65

66

67

68. Kα� &π� τ� κ%ντρ� πρ�ς τ= EGω περιP�λλει &π� Lλες τ�ςπλευρ>ς κυκλικ#ς τ� σ#μα, κα� &πετελ%σθη &π� στ�ι5ε4α. Διαι-ρεθε4σα δ> κατ= �ρμ�νικ= διαστ;ματα σ5ηματ�Vει δ9� κ9κλ�υς:,απτ�μ%ν�υςU λ�γ�ω δ> τ�ς :π� πλ%�ν διαιρ%σεως τ�� :σωτερι-κ�� κ9κλ�υ σ> �Gη κ9κλ�υς, eπ�ρ5�υν συν�λικ#ς 6πτ= κ9κλ�ι.Kα� / μ>ν :σωτερικ�ς κ9κλ�ς κινε4ται κατ= δι�μετρ�ν πρ�ς τ=&ριστερ�, / δ> Rλλ�ς κατ= πλευρ=ν πρ�ς τ= δεGι�. Γι� αiτ� κα�ε]ναι κυριαρ5ικ�ς αiτ�ς, :πειδ' ε]ναι <ναςU δι�τι / :σωτερικ�ςE5ει eπ�διαιρεθ�. �O πρ#τ�ς ε]ναι / κ9κλ�ς τ�� ταυτ�� (τ��&μεταPλ;τ�υ) κα� / δε9τερ�ς τ�� 6τ%ρ�υ (τ�� μεταPλητ��),:νν�ε4 δ> μ> αiτ= Lτι S κ�νησις τ�ς ψυ5�ς ε]ναι S κ�νησις τ��σ9μπαντ�ς μαV� μ> τ'ν περι,�ρ= τ#ν πλανητ#ν99.

69. �Eπειδ' S δια�ρεσις &π� τ� κ%ντρ� πρ�ς τ'ν περι,%ρειαε]ναι πρ�σαρμ�σμ%νη μ> τ= Eσ5ατα, S ψυ5' γνωρ�Vει τ= Wντακα� τ= διευθετε4 �ρμ�νικ�, &,�� E5ει μ%σα της τ= στ�ι5ε4α�ρμ�νικ#ς διατεταγμ%να. Kα� Lταν μ>ν / κ9κλ�ς τ�� 6τ%ρ�υπερι,%ρεται }ρθ#ς, τ� &π�τ%λεσμα ε]ναι μι= &,ερ%γγυ�ς, μι=,αιν�μενικ' παρ�στασις (δ�Gα)U &π� τ'ν καν�νικ' Lμωςκ�νησι τ�� κ9κλ�υ τ�� ταυτ�� Eρ5εται S }ρθ' γν#σις (:πι-στ;μη). Δ9� δ> :δ%5ετ� &ρ5>ς τ�� σ9μπαντ�ς, τ�ν θε� κα� τ'νjλη, κα� &π�καλε4 τ�ν θε� ν��ν κα� α\τι�. E]ναι δ> S jλη 5ωρ�ςσ5�μα κα� &π� αiτ'ν γ�ν�νται τ= δι�,�ρα σ!ματα100U κα� Lτιαiτ'ν &τ�κτως Rλλ�τε κιν�υμ%νη, τ'ν συνεκ%ντρωσε, λ%γει, /θε�ς σ� <να τ�π�, ,ρ�ν#ν Lτι S τ�Gις ε]ναι καλ9τερη &π� τ'ν&ταG�α101.

70. Mετετρ�πη δ> S �iσ�α αiτ�ς στ= τ%σσερα στ�ι5ε4α, π�ρ,jδωρ, &%ρα κα� γ�, &π� τ= /π�4α :σ5ηματ�σθησαν τ� \δι� τ�σ9μπαν κα� Lλα Lσα eπ�ρ5�υν σ> αiτ�. M�ν�ν S γ� λ%γει δ>νeπ�κειται εfς μεταP�λ;ν, λ�γbω τ�ς fδι�ρρυθμ�ας τ#ν :G Lσωνσ9γκειται σ5ημ�των (τριγ!νων). Δι�τι, λ%γει, :νb# Lλων τ#νRλλων στ�ι5ε�ων ε]ναι /μ�γεν� τ= σ5;ματα — &,�� Lλα σ9γκει-

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 119 –

102. Σκαλην�ν τρ�γων�ν = τ� E5�ν τ�ς τρε4ς αiτ�� πλευρ>ς Rνισες.

Περι#0ειν δ7 �κ τ�9 μ#σ�υ δι) παντ"ς κ'κλ>ω τ" σ2μακα� συνεστ�ναι �κ τ2ν στ�ι0ε ων. διαιρεθε�σ�ν τε κατ)|ρμ�νικ) διαστDματα δ'� κ'κλ�υς π�ιε�ν συνημμ#ν�υς,pν τ"ν �ντ"ς κ'κλ�ν �@α0I τμηθ#ντα τ�]ς wπαντας Uπτ)κ'κλ�υς π�ιε�ν. κα� τ�9τ�ν μ7ν κατ) δι�μετρ�νκ<ιν>ε�σθαι �π� $ριστερ) \σωθεν, τ"ν δ7 κατ) πλευρ)ν�π� τ) δε@ι�. δι" κα� κρατε�ν α8τ"ν 5να Jντα6 τ"ν γ)ρ5τερ�ν \σωθεν διRηρIσθαι. κα� τ"ν μ7ν εlναι τα8τ�9, τ�]ςδ7 θατ#ρ�υ, λ#γων τFν τIς ψυ0Iς κ νησιν εlναι τFν [δ7]τ�9 Oλ�υ κα� τ)ς τ2ν πλανωμ#νων ��ρ�ς.

Oeτω δ� �0�'σης τIς �κ μ#σ�υ τ�μIς α8τRI πρ�σαρμ�-H�μ#νης πρ"ς τ) \σ0ατα γιν�σκειν τε τ) Jντα κα� �ναρ-μ�Hειν δι) τ" \0ειν �ν αbτRI τ) στ�ι0ε�α κατ) |ρμ�ν αν. κα�γ νεσθαι δ�@αν μ7ν κατ) τ"ν θατ#ρ�υ κ'κλ�ν Qρθ�'με-ν�ν, �πιστDμην δ7 κατ) τ"ν τα8τ�9. δ'� δ7 τ2ν π�ντων$π#�ηνεν $ρ0�ς, θε"ν κα� eλην, mν κα� ν�9ν πρ�σαγ�-ρε'ει κα� αqτι�ν. εlναι δ7 τFν eλην $σ0ημ�τιστ�ν κα� aπει-ρ�ν, �@ 4ς γ νεσθαι τ) συγκρ ματα. $τ�κτως δ# π�τεα8τFν κιν�υμ#νην bπ" τ�9 θε�9 �ησιν ε%ς 5να συνα0θIναιτ�π�ν τ�@ιν $τα@ ας κρε ττ�να nγησαμ#ν�υ.

Tραπ#σθαι δ7 τFν �8σ αν τα'την ε%ς τ) τ#τταρα στ�ι-0ε�α, π9ρ, eδωρ, $#ρα, γIν6 �@ pν α8τ�ν τε τ"ν κ�σμ�νκα� τ) �ν α8τ>2 γεννYσθαι. μ�νην δ7 τFν γIν $μετ�G�λ�νεlνα �ησι, ν�μ Hων α%τ αν τFν τ2ν σ0ημ�των δια��ρ)ν�@ pν σ'γκειται. τ2ν μ7ν γ)ρ aλλων 1μ�γενI

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 118 –

99. T μαι�ς, 36 D — 37 C100. Aiτ�θι 50 Δ. E 51 A.

68

69

70

νται :G 6ν�ς κα� τ�� fδ��υ: τ�� σκαλην�� τριγ!ν�υ102 —, τ�ς γ�ςε]ναι fδι�V�ν τ� σ5�μα. Δι�τι τ�� μ>ν πυρ�ς τ� στ�ι5ε4� ε]ναι Sπυραμ�δα, τ�� &%ρ�ς τ� }κτ�εδρ�, τ�� jδατ�ς τ� εfκ�σ�εδρ�,&λλ= τ�ς γ�ς / κ9P�ς. Γι� αiτ� �gτε S γ� �μπ�ρε4 ν= μετατραπQ�στ= Rλλα τρ�α στ�ι5ε4α �gτε αiτ= �μπ�ρ��ν ν= μετατραπ��νσ> γ�103.

71. �Aλλ= τ= στ�ι5ε4α δ>ν εeρ�σκ�νται Gε5ωρισμ%να, τ�καθ%να σ> δικ; τ�υ περι�5' τ�� σ9μπαντ�ς, &,�� S περι,�ρ�,συμπι%V�υσα κα� συν�γ�υσα πρ�ς τ� κ%ντρ�, 6ν!νει τ= μικρ=σωματ�δι� τ�υς, :νb# ταυτ�5ρ�νως Gε5ωρ�Vει τ�ς μεγ�λες μ�Vες.Γι� αiτ� &λλ�V�υν τ�ς μ�ρ,%ς τ�υς, καθFς κα� τ�ς περι�5>ς π�3κατ%5�υν104.

Kα� eπ�ρ5ει <νας γεννητ�ς κ�σμ�ς (σ9μπαν), κα� ε]ναιαfσθητ�ς (&ντιληπτ�ς στ'ν α\σθησι) καθ� Lσ�ν eπ� θε�� τυγ-5�νει κατασκευασμ%ν�ς. Kα� ε]ναι Eμψυ5�ς, &,�� τ� Eμψυ5�ε]ναι καλ9τερ� &π� τ� Rψυ5�, τ� δ> δημι�9ργημα τ��τ� πρ�%ρ-5εται &π� <να στ�ν μεγαλ9τερ� Pαθμ� καλ� α\τι�. Kα� E5εικατασκευασθ� 6νια4�ς κι� W5ι &π%ραντ�ς, δι�τι 6νια4� σ9ν�λ��ταν κα� τ� eπ�δειγμα &π� τ� /π�4� τ�ν :δημι�9ργησε. �Eπ�πλ%�ν ε]ναι κα� σ,αιρ�ειδ;ς, δι�τι κι� :κε4ν�ς, π�3 τ�ν :γ%ν-νησε, τ%τ�ι� σ5�μα E5ει.

72. �A,�� :κε4ν�ς μ>ν (/ κατασκευαστ'ς) περι%5ει τ= RλλαVωνταν= Wντα, / δ> κ�σμ�ς τ�υ τ= σ5;ματα (τ�ς μ�ρ,>ς) Lλωναiτ#ν105. Kα� τ�ν Eκαμε (τ�ν κ�σμ�) λε4�ν κα� 5ωρ�ς καν%ναWργαν�, δι�τι δ>ν τ�� :5ρει�V�ντ� Wργανα. �Aλλ= τ�ν Eκαμε ν=παραμ%νQη κα� R,θαρτ�ς, &νεG�λ�θρευτ�ς, δι�τι δ>ν διαλ9εταιστ�ν θε�. Kα� τ�ς Lλης δημι�υργ�ας α\τι� ε]ναι / θε�ς, &,��ε]ναι S ,9σις τ�� &γαθ�� ν= ε]ναι &γαθ�π�ι�U :π�σης ε]ναι τ�α\τι� τ�ς γεν%σεως τ�� �iραν��, τ�� σ9μπαντ�ς. Γιατ� τ��

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 121 –

των δημι�υργ� κα� κ�σμ�, δι�τι / Πλ�των στ�ν T μαι� (33 B) γρ�,ει: «Kατε-σκε9ασε τ�ν κ�σμ�ν <να 6νια4� σ9ν�λ� (…). Σ5�μα τ�� Eδωκεν :κε4ν� τ�σ5�μα π�3 περιλαμP�νει μ%σα τ�υ Lλα γενικ#ς τ= σ5;ματα π�3 eπ�ρ5�υν».

�ησιν εlναι τ) σ0Dματα — wπαντα γ)ρ �@ Uν"ςσυγκε�σθαι τ�9 πρ�μDκ�υς τριγ�ν�υ — τIς δ7 γIς qδι�νεlναι τ" σ0Iμα6 πυρ"ς μ7ν γ)ρ εlναι στ�ι0ε��ν πυραμ δα,$#ρ�ς τ" Qκτ�εδρ�ν, eδατ�ς τ" ε%κ�σ�εδρ�ν, γIς δ7κ'G�ν. Oθεν μDτε γIν ε%ς τα9τα μεταG�λλειν, μDτε τα9ταε%ς γIν.

O8 διακεκρ σθαι δ� ε%ς τ�]ς �%κε �υς τ�π�υς 5καστ�ν,Oτι n περι��ρ) σ� γγ�υσα κα� πρ"ς τ"ν μ#σ�ν συν�-γ�υσα συγκρ νει τ) μικρ�, τ) δ7 διακρ νει, τ) μεγ�λα.δι�περ τ) εqδη μεταG�λλ�ντα κα� τ�]ς τ�π�υς μεταG�λ-λειν.

K�σμ�ν τε εlναι 5να γεννητ�ν, �πειδF κα� α%σθητ�ς�στιν bπ" θε�9 κατεσκευασμ#ν�ς6 \μψυ0�ν τε εlναι δι)τ" κρε�ττ�ν εlναι τ�9 $ψ'0�υ τ" \μψυ0�ν, τ�9τ� δ7 δημι-�'ργημα bπ�κε�σθαι τ�9 Gελτ στ�υ α%τ �υ. 5να τε α8τ"νκα� �8κ aπειρ�ν κατεσκευ�σθαι, Oτι κα� τ" bπ�δειγμα ^ν*ν $�’ �/ α8τ"ν �δημι�'ργησε6 σ�αιρ�ειδI δ7 δι) τ" κα�τ"ν γεννDσαντα τ�ι�9τ�ν \0ειν σ0Iμα. �Eκε�ν�ν μ7ν γ)ρπερι#0ειν τ) aλλα H>2α, τ�9τ�ν δ7 τ) σ0Dματα π�ντων.λε��ν δ7 κα� �8δ7ν Jργαν�ν \0�ντα κ'κλ>ω δι) τ" μηδε-μ αν εlναι 0ρIσιν α8τ2ν. $λλ) μFν κα� a�θαρτ�ν διαμ#-νειν τ"ν κ�σμ�ν δι) τ" μF διαλ'εσθαι ε%ς τ"ν θε�ν. κα� τIςμ7ν Oλης γεν#σεως αqτι�ν εlναι τ"ν θε�ν, Oτι π#�υκεν $γα-θ�π�ι"ν εlναι τ" $γαθ�ν.

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 120 –

102. Σκαλην�ν τρ�γων�ν = τ� E5�ν τ�ς τρε4ς αiτ�� πλευρ>ς Rνισες.103. Bλ%πε Efσαγωγ'ν εfς T μαι�ν :κδ�σεως «Παπ9ρ�υ» 1956, σελ. 6.104. T μαι�ς, 58 A — C.105. �O Λα%ρτι�ς διαστρ%,ει :δ# τ'ν θεωρ�α τ�� ,ιλ�σ�,�υ &ντιπαραθ%-

71

72

Cραι�τ%ρ�υ :κ τ#ν γεννητ#ν Wντων α\τι� ε]ναι τ� καλ9τερ�&π� τ= ν�ητ�. `Ωστε, :,� Lσ�ν τ%τ�ι�ς ε]ναι / θε�ς, κα� τ�σ9μπαν στ'ν τ%λεια Cραι�τητ� τ�υ μ�ι�Vει μ> τ� καλ9τερ�, μ>καν%να &π� τ= γεννητ= πρ�γματα δ>ν ε]ναι Lμ�ι� παρ= μ�ν�νμ> τ�ν θε�.

73. Συνεστ;θη δ> / κ�σμ�ς :κ πυρ�ς, jδατ�ς, &%ρ�ς κα� γ�ς.�Eκ πυρ�ς γι= ν= ε]ναι /ρατ�ςU :κ γ�ς γι= ν= ε]ναι στερε�ςU :Gjδατ�ς κα� &%ρ�ς γι= ν= E5Qη τ'ν \δια &ναλ�γ�α — δι�τι �? δυν�-μεις τ#ν στερε#ν συνδ%�νται μ> &ν�λ�γες μεσ�τητες Yστε ν=:Gασ,αλ�Vεται S πλ;ρης 6ν�της τ�� συν�λ�υ — :G Lλων δ%, γι=ν= ε]ναι τ%λει�ς κα� &νεG�λ�θρευτ�ς (R,θαρτ�ς).

�O 5ρ�ν�ς :δημι�υργ;θη σ=ν μι= εfκ�να τ�ς αfωνι�τητ�ς.Kα� :νb# :κε�νη παραμ%νει π�ντ�τε :ν �ρεμ��α, / 5ρ�ν�ς συν�-σταται στ'ν κ�νησι τ�� σ9μπαντ�ς. Δι�τι κι� S ν9κτα κι� SSμ%ρα, κι� / μ;νας κα� Lλα τ= τ%τ�ια ε]ναι μ%ρη τ�� 5ρ�ν�υ. Γι�αiτ� EGω &π� τ'ν ,9σι τ�� κ�σμ�υ δ>ν eπ�ρ5ει 5ρ�ν�ς. Δι�τι SjπαρGις τ�� κ�σμ�υ συνεπ�γεται κα� τ'ν jπαρGι τ�� 5ρ�ν�υ.

74. Γι= δ> τ'ν δημι�υργ�α τ�� 5ρ�ν�υ :δημι�υργ;θησαν /�λι�ς, S σελ;νη κα� �? πλαν�τες. Kα� γι= ν= ε]ναι καθωρισμ%ν�ς/ &ριθμ�ς τ#ν Cρ#ν κα� ν= μετ�σ5�υν τ= Vb#α τ�� &ριθμ��, /θε�ς Rναψε ,#ς στ�ν �λι�. �H σελ;νη εeρ�σκεται στ�ν &μ%σωςeπερ�νω τ�ς γ�ς κ9κλ�, στ�ν συνε5�μεν� ε]ναι / �λι�ς κα�στ�3ς :π�νω �? πλαν�τες. E]ναι δ> / κ�σμ�ς Eμψυ5�ς, &,��ε]ναι δεμ%ν�ς μ> μι= Eμψυ5η κ�νησι105α. Γι= ν= τελειωθQ� δ> /κ�σμ�ς γεν�μεν�ς Lμ�ι�ς πρ�ς τ� ν�ητ� Vb#�ν, :δημι�υργ;θη S,9σις Lλων τ#ν Rλλων V!ων. �A,�� λ�ιπ�ν τ� πρ�τυπ� τ�υς τ=ε]5ε αiτ�, κα� / κ�σμ�ς �,ειλε ν= τ= E5Qη. Kα� Eτσι περι%5ειθε�3ς πυρ�νης κατ= τ� πλε4στ�ν ,9σεως. Tρ�α δ> ε]ναι τ= RλλαVωνταν= ε\δη: πτερωτ�, Eνυδρα κα� 5ερσα4α.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 123 –

τ�9 δ7 �8ραν�9 τIς γεν#σεως τ" +αqτι�ν6 τ�9 γ)ρ καλλ -στ�υ τ2ν γεννητ2ν τ" aριστ�ν εlναι τ2ν ν�ητ2ν αqτι�ν.Pστε �πε� τ�ι�9τ�ς 1 θε�ς, Oμ�ι�ς δ7 τ>2 $ρ στ>ω 1�8ραν"ς κ�λλιστ�ς γε uν, �8θεν� �ν Oμ�ι�ς εqη τ2ν γεν-νητ2ν $λλ� � τ>2 θε>2.

Συνεστ�ναι δ7 τ"ν κ�σμ�ν �κ πυρ�ς, eδατ�ς, $#ρ�ς,γIς. �κ πυρ"ς μ#ν, Oπως 1ρατ"ς R*6 �κ γIς δ#, Oπως στε-ρε�ς6 �@ eδατ�ς δ7 κα� $#ρ�ς, Oπως $ν�λ�γ�ς — α; γ)ρτ2ν στερε2ν δυν�μεις δ'� μεσ�τησιν $ναλ�γ�9σιν Cς ^νγεν#σθαι τ" πYν — �@ |π�ντων δ#, :να τ#λει�ς κα�a�θαρτ�ς R*.

Xρ�ν�υ τε γεν#σθαι ε%κ�να τ�9 $ιδ �υ. κ$κε�ν�ν μ7ν$ε� μ#νειν, τFν δ7 τ�9 �8ραν�9 ��ρ)ν 0ρ�ν�ν εlναι6 κα�γ)ρ ν'κτα κα� nμ#ραν κα� μIνα κα� τ) τ�ια9τα π�ντα0ρ�ν�υ μ#ρη εlναι. δι�περ aνευ τIς τ�9 κ�σμ�υ �'σεως�8κ εlναι 0ρ�ν�ν6 wμα γ)ρ bπ�ρ0ειν α8τ>2 κα� 0ρ�ν�νεlναι.

Πρ"ς δ7 0ρ�ν�υ γ#νεσιν !λι�ν κα� σελDνην κα� τ)πλαν�μενα γεν#σθαι. Oπως δ7 δι�δηλ�ς τ2ν Cρ2ν R*$ριθμ"ς κα� μετ�σ0�ι τ) H>2α $ριθμ�9, τ" τ�9 nλ �υ �2ς$ν�ψαι τ"ν θε�ν. εlναι δ7 �ν μ7ν τ>2 bπ7ρ γIς κ'κλ>ωσελDνην, �ν δ7 τ>2 �πε0�μ#ν>ω !λι�ν, �ν δ7 τ��ς �π�νωτ�]ς πλανDτας. \μψυ0�ν δ7 π�ντως δι) τ" �μψ'0>ω ��ρWYδεδ#σθαι. :να δ7 1 κ�σμ�ς τελειωθRI γεν�μεν�ς 1μ� ως τ>2ν�ητ>2 H>�ω, τFν τ2ν aλλων H>�ων γεν#σθαι �'σιν. �πε��Eν �κε�ν� εl0ε, κα� τ"ν �8ραν"ν δε�ν \0ειν. θε�]ς μ7ν�Eν \0ειν τ" π�λ] πυρ ν�υς6 εlναι δ7 τρ α γ#νη τ�λλα,πτην�ν, \νυδρ�ν, πεH�ν.

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 122 –

105α. T μαι�ς, 38 C ― D. �O Πλ�των παραδ%5εται κ�σμικ' ψυ5;.

73

74

75. E]ναι δ> S γ� π�λ3 παλαι�τερη &π� τ�3ς θε�3ς τ�� �iρα-ν�� κα� διεμ�ρ,!θη �jτως Yστε ν= E5η Sμ%ρα κα� ν9κτα.�Eπειδ' δ> εeρ�σκεται στ� κ%ντρ�, κινε4ται περ� τ� κ%ντρ�.�Eπειδ' π�λι &π� δ9� αfτ�ες πρ��λθε / κ�σμ�ς106, πρ%πει ν=εfπ��με, λ%γει, Lτι κ�π�ια πρ�γματα },ε�λ�νται στ�ν ν��ν, κα�Rλλα E5�υν μ�α &ν�γκη Cς αfτ�α. T= τελευτα4α δ> αiτ= ε]ναι /&;ρ, S γ� κα� τ� jδωρ, τ= /π�4α δ>ν ε]ναι στ'ν κυρι�λεκτικ'σημασ�α στ�ι5ε4α, &λλ= μ�λλ�ν :πιδεκτικ= μ�ρ,�ς. Aiτ= δ>&π�τελ��νται &π� τρ�γωνα κα� διαλ9�νται σ> τρ�γωνα. Στ�ι-5ε4α δ> αiτ#ν ε]ναι τ� σκαλην�ν κα� τ� fσ�σκελ>ς τρ�γων�ν107.

76. �Ως &ρ5>ς λ�ιπ�ν κα� α\τια παρεδ%5ετ� τ= πρ�ανα,ερθ%-ντα δ9�, τ#ν /π��ων πρ�τυπ� ε]ναι / θε�ς κα� S jληU S /π��αε]ναι &ν�γκη ν= ε]ναι Rμ�ρ,η, Lπως &κριP#ς συμPα�νει κα� μ>τ= Rλλα Lσα ε]ναι :πιδεκτικ= μ�ρ,�ς. Kατ� &ν�γκην δ> αiτ'ε]ναι α\τι�ν τ�9των. Δι�τι δε5�μ%νη κατ= κ�π�ι�ν τρ�π�ν τ�ς�Iδ%ες κα� γενν#σα τ�ς �iσ�ες (τ= Wντα), κα� κιν�υμ%νη λ�γbω τ�ς&ν�μ�ι�τητ�ς τ�ς δυν�με!ς της, &ντικινε4 μ> τ'ν κ�νησ� της τ=:G αiτ�ς γεν�μενα Wντα. Aiτ= δ> πρωτ9τερα, 5ωρ�ς λ�γ� κα�τ�Gι :κιν��ντ�, &,� Lτ�υ Lμως Rρ5ισαν ν= συγκρ�τ��ν τ�νκ�σμ�, �? κιν;σεις αiτ>ς Eγιναν &π� τ�ν θε� συμμετρικ>ς κα�καν�νικ%ς108.

77. Δι�τι �? δ9� αiτ>ς αfτι�λ�γ�ες eπ�ρ5αν κα� πρ� τ�ς δημι-�υργ�ας τ�� κ�σμ�υ, κα� τρ�τη eπ�ρGε S γ%νεσις, &λλ= δ>ν �σανGεκ�θαρες, \5νη μ�ν�ν παρ�υσ�αVαν κα� εeρ�σκ�ντ� σ> &κατα-στασ�α. �Aπ� τ'ν στιγμ' Lμως π�3 Eγινε / κ�σμ�ς, εfσ�λθαν κι�αiτ>ς �? δ9� σ> τ�Gι. �Aπ� Lλα δ> τ= eπ�ρ5�ντα σ!ματα διε-μ�ρ,!θη / κ�σμ�ς. N�μ�Vει δ> (/ Πλ�των) Lτι / θε�ς, Lπως κα�S ψυ5;, ε]ναι &σ!ματ�ςU δι�τι μ�ν� Eτσι ε]ναι στ�ν μεγαλ9τερ�Pαθμ� &πηλλαγμ%ν�ς ,θ�ρ�ς κα� παθημ�των. `Oσ�ν &,�ρ��στ�ς �Iδ%ες, παραδ%5εται, Lπως ε\παμε κα� πρ�ηγ�υμ%νως, Lτιε]ναι κ�π�ιες αfτι�λ�γ�ες κα� &ρ5>ς δι= τ#ν /π��ων τ= ,υσικ=&ντικε�μενα ε]ναι τ%τ�ια π�3 ε]ναι.

78. Περ� δ> τ#ν &γαθ#ν κα� τ#ν κακ#ν Eλεγε τ= 6G�ς:

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 125 –

ΓIν δ7 πρεσGυτ�την μ7ν εlναι τ2ν �ν τ>2 �8ραν>2θε2ν6 γεν#σθαι δ7 Cς δημι�'ργημα ν'κτα κα� nμ#ρανπ�ιε�ν6 �Eσαν δ� �π� τ�9 μ#σ�υ κινε�σθαι περ� τ" μ#σ�ν.�πε� δ� α%τ αι ε%σ� δ'�, τ) μ7ν δι) ν�9 εlναι, τ) δ� �@ $να-γκα ας α%τ ας, �ησ , λεκτ#�ν. τα9τα δ� �στ�ν $Dρ, π9ρ, γI,eδωρ — κα� �8κ Jντα μ7ν στ�ι0ε�α κατ) $κρ Gειαν, $λλ)δεκτικ�. τα9τα δ� �κ τ2ν τριγ�νων εlναι συντιθεμ#νωνκα� διαλ'εσθαι ε%ς τα9τα6 στ�ι0ε�α δ� α8τ2ν εlναι τ� τεπρ�μηκες τρ γων�ν κα� τ" %σ�σκελ#ς.

�Aρ0)ς μ7ν �Eν εlναι κα� αqτια τ) λε0θ#ντα δ'� pν μ7νπαρ�δειγμα τ"ν θε"ν κα� τFν eλην6 Oπερ $ν�γκη aμ�ρ-��ν εlναι Pσπερ κα� �π� τ2ν aλλων δεκτικ2ν. αqτι�ν δ7τ�'των �@ $ν�γκης εlναι6 δε0�μεν�ν γ�ρ πως τ)ς %δ#αςγεννYν τ)ς �8σ ας, κα� δι� $ν�μ�ι�τητα δυν�μεωςκινε�σθαι κα� κιν�'μεν�ν τ) γιν�μενα �@ α8τIς $ντικινε�ν.τα9τα δ7 πρ�ν μ7ν $λ�γως κινε�σθαι κα� $τ�κτως, �πε� δ7�ρ@αντ� συνιστ�ναι τ"ν κ�σμ�ν, �κ τ2ν �νδε0�μ#νων τ�9θε�9 συμμ#τρως κα� τεταγμ#νως γεν#σθαι.

T)ς μ7ν γ)ρ α%τ ας κα� πρ" τIς �8ραν�π�ι ας δ'�εlναι κα� τρ την γ#νεσιν, $λλ� �8 σα�ε�ς, q0νη δ7 μ�ν�νκα� $τ�κτ�υς6 �πειδF δ7 1 κ�σμ�ς �γ#νετ�, λαGε�ν κα�τα'τας τ�@ιν. �@ |π�ντων δ7 τ2ν bπαρ0�ντων σωμ�τωνγεν#σθαι τ"ν �8ραν�ν. δ�κε� δ� α8τ>2 τ"ν θε"ν Cς κα� τFνψυ0Fν $σ�ματ�ν εlναι6 �eτω γ)ρ μ�λιστα �θ�ρYς κα�π�θ�υς $νεπ δεκτ�ν bπ�ρ0ειν. τ)ς δ7 %δ#ας b� σταται,καθ) κα� πρ�ε ρηται, α%τ ας τιν)ς κα� $ρ0)ς τ�9 τ�ια9τ�εlναι τ) �'σει συνεστ2τα, ���περ �στ�ν α8τ�.

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 124 –

106. �O κ�σμ�ς :δημι�υργ;θη μ> σ9μπραGι τ�� ν�� κα� τ�ς &ν�γκης.107. T μαι�ς, 53 C— 55 C.108. Bλ. T μαι�ν 52 D, 53 B, 57 C, 69 B, C. �H Eκθεσις τ�� Λαερτ��υ γι= τ'ν

κ�σμ�λ�γ�α τ�� Πλ�των�ς δ>ν ,α�νεται ν’ &π�δ�δQη }ρθ#ς τ'ν θεωρ�α τ�� ,ιλ�-σ�,�υ, παρατηρε4 / Genaille (Eνθ� &ν. τ�μ.A� σ. 28). `Oλ� τ��τ� τ� τ%λ�ς τ�ς παρα-γρ�,�υ ε]ναι 5ωρ�ς καμμ�α &G�α (&συν�ρτητ�, &μ;5αν�, συγκε5υμ%ν�).

75

76

77

Σκ�π�ς τ�ς Vω�ς ε]ναι S :G�μ��ωσις μ> τ�ν θε�, S δ> &ρετ' ε]ναικαθ� 6αυτ'ν &ρκετ' πρ�ς :π�τευGιν τ�ς εiδαιμ�ν�ας. Xρει�Vε-ται Lμως σ=ν Wργανα κα� τ= σωματικ= πλε�νεκτ;ματα, δ9ναμι,eγε�α, γερ>ς αfσθ;σεις, κα� τ= Lμ�ια, καθFς κα� τ= :Gωτερικ=πλε�νεκτ;ματα, πλ�9τη, καλ' καταγωγ' κα� :κτ�μησι. Δ>ν θ=ε]ναι Lμως λιγ!τερ� εiτυ5'ς / σ�,�ς κα� 5ωρ�ς αiτ�. Π�λι θ=μπ�ρQ� ν= λαμP�νQη μ%ρ�ς στ�ς δημ�σιες eπ�θ%σεις, ν= νυμ,ε9ε-ται κα� ν= μ' παραPα�νQη τ�3ς κειμ%ν�υς ν�μ�υςU κα� :νδε5�μ%-νως ν= θεσπ�σQη κα� ν%�υς ν�μ�υς γι= τ'ν πατρ�δα τ�υ, :κτ�ς:=ν κρ�νQη Lτι λ�γbω τ�ς eπερP�λικ�ς δια,θ�ρ�ς τ�� λα�� :πι-P�λλεται S πλ;ρης &π�5; τ�υ :κ τ�� δημ�σ��υ P��υ109.

79. �Eπ�σης ,ρ�νε4 / Πλ�των Lτι �? θε�� παρακ�λ�υθ��ν τ=&νθρ!πινα Vητ;ματα110 κα� Lτι eπ�ρ5�υν eπερ�νθρωπαWντα111. �Yπ�ρGε / πρ#τ�ς π�3 καθ!ρισε τ'ν Eνν�ια τ��Cρα��υ Cσ=ν :κε�νη π�3 περι�ρ�Vεται σ> L,τι ε]ναι RGι�ν :πα�-ν�υ, λ�γικ�, 5ρ;σιμ�, πρ%π�ν κα� �ρμ�V�ν112 πρ�γματα τ=/π�4α Lλα περι�ρ�V�νται σ> L,τι E5ει συν�5' κα� ε]ναι σ9μ,ων�πρ�ς τ'ν ,9σι. �Eπ�σης συνεV;τησε κα� περ� τ�ς κυρι�λεG�αςτ#ν Lρων κα� πρ#τ�ς αiτ�ς �δρυσε τ'ν :πιστ;μη τ�� }ρθ#ς:ρωτ�ν κα� &π�κρ�νεσθαι, τ'ν /π��αν κατ= κ�ρ�ν / \δι�ς :5ρη-σιμ�π��ησε. Στ�3ς δ> τ�3ς διαλ�γ�υς τ�υ θεωρ��σε τ'ν δικαι�-σ9νη Cς ν�μ� τ�� θε��, Cς fσ5υρ�τερη Eτσι ν= πρ�τρ%ψQη σ>δ�καιες πρ�Gεις, :κ τ�� ,�P�υ μ' τιμωρηθ��ν κα� μετ= θ�να-τ�ν �? διαπρ�Gαντες τ� κακ�ν.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 127 –

&ριθμ. 23, μετ�,ρ. N. Kυργι�π�9λ�υ, σ. 92, σημ. 40. Γενικ= :κ,ρ�Vει τ'ν Eνν�ιατ�ς «&G�ας», μ�ν�ν δ> :Gαιρετικ= σημα�νει τ'ν αfσθητικ' }μ�ρ,ι�.

Περ� δ7 $γαθ2ν � κακ2ν τ�ια9τα \λεγε. τ#λ�ς μ7νεlναι τFν �@�μ� ωσιν τ>2 θε>26 τFν δ� $ρετFν α8τ�ρκη μ7νεlναι πρ"ς ε8δαιμ�ν αν. Qργ�νων δ7 πρ�σδε�σθαι τ2νπερ� σ2μα πλε�νεκτημ�των, %σ0'�ς, bγιε ας, ε8αισθη-σ ας, τ2ν 1μ� ων6 κα� τ2ν �κτ�ς, ���ν πλ�'τ�υ κα� ε8γε-νε ας κα� δ�@ης. �8δ7ν δ7 4ττ�ν ε8δα μ�να \σεσθαι τ"νσ���ν, κ�ν τα9τα μF παρRI. π�λιτε'εσθαι αE κα� γαμD-σειν κα� τ�]ς κειμ#ν�υς ν�μ�υς �8 παραGDσεσθαι6 �κ δ7τ2ν �νδε0�μ#νων κα� ν�μ�θετDσειν τRI Uαυτ�9 πατρ δι,�)ν μF τ#λε�ν ε8παρα τητα 1ρWY τ) πρ�γματα �ν bπερ-Gαλλ�'σRη δια��ρWY δDμ�υ.

Oqεται δ7 κα� θε�]ς ���ρYν τ) $νθρ�πινα κα� δα μ�-νας εlναι. \νν�ι�ν τε καλ�9 πρ2τ�ς $πε�Dνατ� τFν �0�-μ#νην τ�9 �παινετ�9 κα� λ�γικ�9 κα� 0ρησ μ�υ κα� πρ#-π�ντ�ς κα� |ρμ�ττ�ντ�ς. wπερ π�ντα \0εσθαι τ�9 $κ�-λ�'θ�υ τRI �'σει κα� 1μ�λ�γ�υμ#ν�υ. διελ#@ατ� δ7 κα�περ� Qν�μ�των Qρθ�τητ�ς6 Pστε κα� τFν �πιστDμην τ�9Qρθ2ς $π�κρ νεσθαι κα� �ρωτYν πρ2τ�ν α8τ"ν διασυ-στIσαι κατακ�ρως 0ρησ�μεν�ν. �ν δ7 τ��ς διαλ�γ�ις κα�τFν δικαι�σ'νην θε�9 ν�μ�ν bπελ�μGανεν Cς %σ0υρ�τ#-ραν πρ�τρ#ψαι τ) δ καια πρ�ττειν, :να μF κα� μετ)θ�νατ�ν δ κας bπ�σ0�ιεν �; κακ�9ργ�ι.

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 126 –

109. E8παρα τητα: &παρα�τητα (Casaubon).110. T μαι�ς, 30 B, 44 C.111. Aiτ. 40 D. Γι= τ'ν κ�σμ�λ�γ�α τ�� Πλ�των�ς πρ%πει ν= E5ωμε eπ� Lψι

Lτι τ� σ5εδι�γραμμα, π�3 Eδωσε, Eγινε μ> τ'ν :πι,9λαGι Lτι :δ# δ>ν πρ�κειταιγι= πραγματικ' γν#σι &λλ= μ�ν� γι= πιθαν�τητα (εfκ�ς).

112. Γι= τ'ν εiρ9τητα π�3 ε]5ε στ�3ς &ρ5α��υς, Lπως Rλλωστε κα� στ'ννε�ελληνικ' γλ#σσα S Eνν�ια τ�� καλ��, Pλ%πε διεG�δικ' &ν�λυσι στ= �Hθικ)

78

79

80. Γι� αiτ� σ> κ�π�ι�υς :,�νη Lτι eπεραρ%σκεται σ>μ9θ�υς. �Aν%μιGε στ= συγγρ�μματ� τ�υ τ%τ�ιες διηγ;σεις, γι= ν’&π%5�υν &π� τ'ν &δικ�α �? Rνθρωπ�ι &ναλ�γιV�μεν�ι τ'ν &Pε-Pαι�τητα τ#ν μετ= θ�νατ�ν πραγμ�των. Kα� �? μ>ν δ�Gασ�ες,π�3 :πεδ�κ�μαVε, τ%τ�ιες �σαν.

Συν;θιVε δ> ν= διαιρQ� τ= πρ�γματα κατ= τ�ν &κ�λ�υθ�τρ�π�, Lπως μαρτυρε4 / �Aριστ�τ%λης: τ= &γαθ= eπ�ρ5�υνRλλα στ�ν ν��, Rλλα στ� σ#μα κα� Rλλα ε]ναι :Gωτερικ�. �Hδικαι�σ9νη π.5., S ,ρ�νησις, S &νδρε�α, S σω,ρ�σ9νη (:γκρ�-τεια) κα� τ= τ�ια�τα eπ�ρ5�υν στ�ν ν��νU S }μ�ρ,ι�, S εiε-G�α, S eγε�α κα� S δ9ναμις στ� σ#μαU :νb# �? ,�λ�ι, S εiδαιμ�-ν�α τ�ς πατρ�δ�ς κα� τ= πλ�9τη ε]ναι :Gωτερικ= &γαθ�.

81. zAρα eπ�ρ5�υν τρ�α ε\δη &γαθ#ν: &γαθ= τ�� ν��,&γαθ= τ�� σ!ματ�ς κα� :Gωτερικ= &γαθ�. �Eπ�σης eπ�ρ5�υντρ�α ε\δη ,ιλ�ας: S ,υσικ' ,ιλ�α, S κ�ινωνικ' κα� S πρ�ερ5�-μ%νη :κ ,ιλ�Gεν�ας. Kα� ,υσικ' μ>ν ,ιλ�α λ%με τ'ν στ�ργ'π�3 E5�υν �? γ�νε4ς πρ�ς τ�3ς &π�γ�ν�υς τ�υς κα� �? συγγε-νε4ς πρ�ς &λλ;λ�υςU αiτ' δ> τ'ν E5�υν κληρ�ν�μ;σει κα� τ=Rλλα Vb#α (EμPια Wντα). �H κ�ινωνικ' ,ιλ�α ε]ναι S πρ�ερ5�-μ%νη &π� στεν>ς σ5%σεις 5ωρ�ς δι�λ�υ ν= λαμP�νεται eπ�Wψιν, γ%ν�ς Lπως π.5. S ,ιλ�α τ�� Πυλ�δ�υ μ> τ�ν �Oρ%στη. �Hδ> Gενικ' (:κ ,ιλ�Gεν�ας) ε]ναι S δι= συστ�σεων � :πιστ�λ#νσυναπτ�μ%νη μ> &λλ�δαπ�3ς ,ιλ�α. zEτσι S ,ιλ�α ε]ναι �,υσικ' � κ�ινωνικ' � Gενικ;. Mερικ�� πρ�σθ%τ�υν κα� μι=τ%ταρτη, τ'ν :ρωτικ;.

82. Π�λιτευμ�των eπ�ρ5�υν π%ντε ε\δη: τ� δημ�κρατικ�π�λ�τευμα, τ� &ριστ�κρατικ�, τ� }λιγαρ5ικ�, τ� μ�ναρ5ικ�(Pασιλικ�ν) κα� τ� τυραννικ�. Δημ�κρατικ� ε]ναι :κε4ν� στ�/π�4� κυρ�αρ5�ς ε]ναι / λα�ς, κα� αiτ�ς :κλ%γει τ�ς κυPερν;-σεις κα� τ�3ς ν�μ�υς. �Aριστ�κρατικ�113 ε]ναι :κε4ν� στ� /π�4��gτε �? πλ�9σι�ι κυPερν��ν �gτε �? ,τω5�� �gτε �? εiγενε4ς,&λλ= �? καλ9τερ�ι διευθ9ν�υν τ� κρ�τ�ς. �Oλιγαρ5�α π�λι ε]ναι

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 129 –

ZOθεν κα� μυθικ�τερ�ς �ν �ις bπελD�θη τ��ς συγ-γρ�μμασιν �γκαταμ @ας τ)ς τ�ια'τας διηγDσεις, Oπωςδι) + τ�9 $δDλ�υ τρ�π�υ τ�9 \0ειν τ) μετ) τ"ν θ�νατ�ν�eτως $π#0ωνται τ2ν $δικημ�των. κα� τα9τα μ7ν *να8τ>2 τ) $ρ#σκ�ντα. διRDρει δ#, �ησ�ν �Aριστ�τ#λης (Rose114), κα� τ) πρ�γματα τ�9τ�ν τ"ν τρ�π�ν. τ2ν $γαθ2ν�στι τ) μ7ν �ν ψυ0RI, τ) δ7 �ν σ�ματι, τ) δ7 �κτ�ς6 ���ν nμ7ν δικαι�σ'νη κα� n �ρ�νησις κα� n $νδρε α κα� nσω�ρ�σ'νη κα� τ) τ�ια9τα �ν ψυ0RI6 τ" δ7 κ�λλ�ς κα� nε8ε@ α κα� n bγ εια κα� n %σ0]ς �ν σ�ματι6 �; δ7 � λ�ι κα�n τIς πατρ δ�ς ε8δαιμ�ν α κα� 1 πλ�9τ�ς �ν τ��ς �κτ�ς.

T2ν $γαθ2ν aρα τρ α εqδη �στ 6 τ) μ7ν �ν ψυ0RI, τ) δ7σ�ματι, τ) δ7 �κτ�ς. τIς �ιλ ας τρ α εqδη6 n μ7ν γ)ρα8τIς �στι �υσικD, n δ7 UταιρικD, n δ7 @ενικD6 �υσικFνμ7ν �Eν τα'την λ#γ�μεν Vν �; γ�νε�ς πρ"ς τ) \κγ�να\0�υσι κα� �; συγγενε�ς πρ"ς $λλDλ�υς6 τα'της δ7 κεκλD-ρωται κα� τ�λλα H>2α. UταιρικFν δ7 καλ�9μεν τFν $π"συνηθε ας γιν�μ#νην κα� μηδ7ν πρ�σDκ�υσαν γ#νει, $λλ����ν n Πυλ�δ�υ πρ"ς �Oρ#στην. n δ7 @ενικF �ιλ α n $π"συστ�σεως κα� δι) γραμμ�των γιν�μ#νη πρ"ς τ�]ς@#ν�υς. τIς aρα �ιλ ας n μ#ν �στι �υσικD, n δ7 UταιρικD, nδ7 @ενικD6 πρ�στιθ#ασι δ# τινες τετ�ρτην �ρωτικDν.

TIς π�λιτε ας �στ�ν εqδη π#ντε6 τ" μ7ν γ)ρ α8τIς �στιδημ�κρατικ�ν, aλλ� δ7 $ριστ�κρατικ�ν, τρ τ�ν δ7 Qλι-γαρ0ικ�ν, τ#ταρτ�ν Gασιλικ�ν, π#μπτ�ν τυραννικ�ν.δημ�κρατικ"ν μ7ν �Eν �στιν, �ν α�ς π�λεσι κρατε� τ"πλIθ�ς κα� τ)ς $ρ0)ς κα� τ�]ς ν�μ�υς δι’ Uαυτ�9α;ρε�ται. $ριστ�κρατ α δ# �στιν, �ν R4 μDθ� �; πλ�'σι�ι μDθ��; π#νητες μDθ� �; \νδ�@�ι aρ0�υσιν, $λλ� �; aριστ�ι τIςπ�λεως πρ�στατ�9σιν. Qλιγαρ0 α δ# �στιν, Oταν $π"

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 128 –

τ�ς «&G�ας», μ�ν�ν δ> :Gαιρετικ= σημα�νει τ'ν αfσθητικ' }μ�ρ,ι�.113. �Aριστ�κρατ α, Lπως τ'ν :νν���σαν �? &ρ5α4�ι, δηλ. πνευματικ' &ρι-

80

81

82

Lταν �? κυPερν�τες :κλ%γωνται P�σει &π�τιμ;σεως τ�ς περι�υ-σ�ας τ#ν π�λιτ#ν114 κα� ε]ναι }λιγαρ5�α, δι�τι P%Pαια �? πλ�9-σι�ι ε]ναι λιγ!τερ�ι &π� τ�3ς ,τω5�9ς. �H μ�ναρ5�α ρυθμ�Vεται&π� τ�ν ν�μ� � ε]ναι κληρ�ν�μικ;. Στ'ν Kαρ5ηδ�να ρυθμ�Vε-ται &π� τ�ν ν�μ� δ�θ%ντ�ς Lτι τ� &G�ωμα :κε4 πωλε4ται115.

83. Στ'ν Λακεδα�μ�να Lμως κα� στ'ν Mακεδ�ν�α ε]ναι κλη-ρ�ν�μικ;, δι�τι :κε4 �? Pασιλε4ς :πιλ%γ�νται &π� Cρισμ%ν�Pασιλικ� �]κ�. Tυρανν�α δ> ε]ναι Lταν / λα�ς κυPερν�ται &π�κ�π�ι�ν π�3 μ> &π�τη � μ> P�α κατ%λαPε τ'ν :G�υσ�α. zAρα τ=π�λιτε9ματα ε]ναι S δημ�κρατ�α, S &ριστ�κρατ�α (&Gι�κρατ�α),S }λιγαρ5�α (πλ�υτ�κρατ�α), S μ�ναρ5�α κα� S τυρανν�α.

Δικαι�σ9νης π�λι eπ�ρ5�υν τρ�α ε\δη: δικαι�σ9νη πρ�ςτ�3ς θε�9ς, πρ�ς τ�3ς &νθρ!π�υς κα� πρ�ς &περ5�μ%ν�υς(Lσ�υς πεθα�ν�υν). Δι�τι :κε4ν�ι π�3 κ�μν�υν θυσ�ες (στ�3ςθε�3ς) κα� :πιμελ��νται τ#ν ?ερ#ν (τ#ν να#ν), πρ�δηλ�ν τυγ-5�νει Lτι ε]ναι εiσεPε4ς πρ�ς τ�3ς θε�9ς. O? :πιστρ%,�ντες τ=δ�νεια κα� �? &π�δ�δ�ντες L,τι τ�3ς :νεπιστε9θησαν πρ�ς,9λαGιν κ�μν�υν δικα�αν πρ�Gιν Eναντι τ#ν &νθρ!πων. `Oσ�ιδ> ,ρ�ντ�V�υν γι= τ�3ς τ�,�υς &ναμ,ισPητ;τως ε]ναι δ�και�ιEναντι :κε�νων π�3 ,ε9γ�υν. `Ωστε τ� <να ε]δ�ς τ�ς δικαι�σ9-νης &να,%ρεται στ�3ς θε�9ς, τ� Rλλ� στ�3ς &νθρ!π�υς, :νb# τ�τρ�τ� &,�ρ�� στ�3ς &περ5�μ%ν�υς.

84. �Eπιστ;μης eπ�ρ5�υν τρ�α ε\δη, τ� <να ε]ναι πρακτικ�, τ�Rλλ� παραγωγικ�116 κα� <να τρ�τ� θεωρητικ�. �H �fκ�δ�μικ'κα� S ναυπηγικ' ε]ναι παραγωγικ>ς τ%5νες, &,�� τ� Eργ� τ�υςμπ�ρε4 ν= ,α�νεται. �H π�λιτικ;, S αiλητικ;, S κιθαριστικ' κα��? παρ�μ�ιες ε]ναι πρακτικ%ς, &,�� τ�π�τε &π� L,τι παρ�γ�υν

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 131 –

115. ΠρPλ. Πλατ. Π�λιτε α 554 D: hνητα� Pασιλε4αι. �Aριστ�τ. Π�λιτικ�, B,11 1273 α 36. Π�λ9P. VI 56, 4, π�3 λ%γει Lτι στ'ν Kαρ5ηδ�να �? Rρ5�ντες :λ�μ-Pαν�ν τ= &Gι!ματα «δ#ρα ,ανερ#ς διδ�ντες» κα� R. D. Hicks, Eνθ� &νωτ. τ�μ.α� σ. 348.

116. T� π�ιητικ� ε]δ�ς τ�ς :πιστ;μης ε]ναι S Tε5ν�λ�γ�α, Lπως λ%γ�με

τιμημ�των α; $ρ0α� α;ρ2νται6 �λ�ττ�υς γ�ρ ε%σιν �;πλ�'σι�ι τ2ν πενDτων. τIς δ7 Gασιλε ας n μ7ν κατ)ν�μ�ν, n δ7 κατ) γ#ν�ς �στ ν. n μ7ν �Eν �ν Kαρ0ηδ�νικατ) ν�μ�ν6 πωλητF γ�ρ �στιν.

oH δ7 �ν Λακεδα μ�νι κα� Mακεδ�ν Wα κατ) γ#ν�ς6$π" γ�ρ τιν�ς γ#ν�υς π�ι�9νται τFν Gασιλε αν. τυρανν�ςδ# �στιν, �ν RR4 παρακρ�υσθ#ντες � Gιασθ#ντες bπ� τιν�ςaρ0�νται. τIς aρα π�λιτε ας n μ#ν �στι δημ�κρατ α, n δ7$ριστ�κρατ α, n δ7 Qλιγαρ0 α, n δ7 Gασιλε α, n δ7 τυραν-ν ς. τIς δ7 δικαι�σ'νης �στ�ν εqδη τρ α6 n μ7ν γ)ρ α8τIς�στι περ� θε�'ς, n δ7 περ� $νθρ�π�υς, n δ7 περ� τ�]ς$π�ι0�μ#ν�υς. �; μ7ν γ)ρ θ'�ντες κατ) ν�μ�υς κα� τ2ν;ερ2ν �πιμελ�'μεν�ι δηλ�ν�τι περ� θε�]ς ε8σεG�9σιν6 �;δ7 δ�νεια $π�δ δ�ντες κα� παραθDκας δικαι�πραγ�9σιπερ� $νθρ�π�υς6 �; δ7 τ2ν μνημε ων �πιμελ�'μεν�ιδηλ�ν�τι περ� τ�]ς $π�ι0�μ#ν�υς. τIς aρα δικαι�σ'νηςn μ7ν πρ"ς θε�'ς �στιν, n δ7 πρ"ς $νθρ�π�υς, n δ7 περ�τ�]ς $π�ι0�μ#ν�υς.

TIς �πιστDμης εqδη �στ� τρ α6 τ" μ7ν γ�ρ �στι πρακτι-κ�ν, τ" δ7 π�ιητικ�ν, τ" δ7 θεωρητικ�ν. n μ7ν �%κ�-

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 130 –

στ�κρατ�α, ε]ναι αiτ� π�3 σ;μερα }ν�μ�V�με &Gι�κρατ�α.114. �H Qλιγαρ0 α, π�3 hν�μ�Vετ� κα� τιμ�κρατ α ,ε]ναι ν= λαμP�ν�υν �?

π�λ4τες τ= &Gι!ματα &ναλ�γως τ�ς περι�υσιακ�ς των καταστ�σεως. E]ναιμ�α &ρ5' π�3 σ;μερα :,αρμ�Vεται στ'ν δι��κησι τ#ν �Aνων9μων 6ταιρι#ν.ΠρPλ. κα� �Aριστ�τ%λ�υς �Hθικ) Nικ�μ�0εια 1959 B 35 — 40: «Π�λιτε�ας δ>Eστιν ε\δη τρ�α (…), τρ�τη δ� S &π� τιμημ�των, �ν τιμ�κρατικ'ν λ%γειν �fκε4�ν,α�νεται, π�λιτε�αν δ> αiτ'ν (π�λιτειακ� σ9στημα) εf!θασιν �? πλε4στ�ικαλε4ν». ΠρPλ. Δημ�σθ. 27, 7 Λυσ. 7, 19, 8 Πλατ. N�μ. θ. 880.

83

84

δ>ν ε]ναι /ρατ�, &λλ= κ�ν�υν � :κτελ��ν κ�τι. Στ'ν μι= περ�-πτωσι / καλλιτ%5νης πα�Vει ,λ�γ%ρα � κιθ�ρα, στ'ν Rλλη /π�λιτικ�ς λαμP�νει μ%ρ�ς στ= π�λιτικ= πρ�γματα. �H γεωμε-τρ�α, S �ρμ�νικ' κα� S &στρ�ν�μ�α ε]ναι θεωρητικ>ς :πιστ�μες.Δι�τι �gτε :κτελ��ν �gτε παρ�γ�υν /,τιδ;π�τεU παρ�, / μ>νγεωμ%τρης μελετ�� π#ς σ5ετ�V�νται &ναμεταG9 τ�υς �? γραμμ%ς,/ �ρμ�νικ�ς :ρευν�� τ�3ς v5�υς, κα� / &στρ�ν�μ�ς τ= Rστρακα� τ� σ9μπαν. T�ι�υτ�τρ�πως, μερικ>ς :πιστ�μες ε]ναι θεωρη-τικ%ς, Rλλες πρακτικ>ς κα� Rλλες παραγωγικ%ς.

85. �Iατρικ�ς eπ�ρ5�υν π%ντε ε\δη: S ,αρμακευτικ;, S 5ει-ρ�υργικ;, S διαιτητικ;, S διαγνωστικ' κα� S P�ηθητικ;. �H,αρμακευτικ' μ> ,�ρμακα θεραπε9ει τ�ς &ρρ!στειες, S 5ει-ρ�υργικ' &π�καθιστ�� τ'ν eγε�α δι= τ�μ#ν κα� καυτηρι�σεων,S διαιτητικ' μ�ς &παλλ�σσει &π� τ�ς &ρρ!στειες μ> τ'ν δ�αιτα,S διαγνωστικ' μ> τ'ν δι�γνωσι τ�� ν�σ;ματ�ς, S δ> P�ηθητικ'P�ηθ#ντας μ�ς γλυτ!νει &μ%σως &π� τ�ν π�ν�. T= ε\δη 6π�μ%-νως τ�ς fατρικ�ς ε]ναι S ,αρμακευτικ;, S 5ειρ�υργικ;, S διαι-τητικ;, S P�ηθητικ' κα� S διαγνωστικ;.

86. N�μ�υ eπ�ρ5�υν δ9� ε\δη, / γραπτ�ς κα� / Rγρα,�ς.Kα� γραπτ�ς μ>ν ε]ναι :κε4ν�ς eπ� τ�ν /π�4�ν V#μεν στ�ς δι�-,�ρες π�λεις (κρ�τη), Rγρα,�ς δ> καλε4ται :κε4ν�ς π�3 πρ�%ρ-5εται &π� τ= Eθιμα. Παραδε�γματ�ς 5�ριν τ� ν= Pγα�ν�υμε EGωγυμν�� v τ� ν= ,�ρ��με γυναικε4� Eνδυμα καν%νας ν�μ�ς δ>ντ= &παγ�ρε9ει, δ>ν τ= κ�ν�υμε Lμως, &,�� δ>ν τ� :πιτρ%πει /γραπτ�ς κα� / Rγρα,�ς.

87. Λ�γων eπ�ρ5�υν π%ντε ε\δη, :κ τ#ν /π��ων <νας ε]ναι:κε4ν�ς π�3 �? π�λιτευ�μεν�ι :κ,ων��ν στ�ς συνελε9σεις (τ��

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 133 –

δ�μικF κα� ναυπηγικF π�ιητικα ε%σιν6 \στι γ)ρ α8τ2ν%δε�ν \ργ�ν πεπ�ιημ#ν�ν. π�λιτικF δ7 κα� α8λητικF κα�κιθαριστικF κα� α; τ�ια9ται πρακτικα 6 �8 γ�ρ �στιν�8δ7ν %δε�ν + θετ�ν α8τ2ν πεπ�ιημ#ν�ν, $λλ) πρ�ττ�υσ τι6 1 μ7ν γ)ρ α8λε� κα� κιθαρ Hει, 1 δ7 π�λιτε'εται. n δ7γεωμετρικF κα� |ρμ�νικF κα� $στρ�λ�γικF θεωρητικα 6�vτε γ)ρ πρ�ττ�υσιν �vτε π�ι�9σιν �8δ#ν6 $λλ� 1 μ7νγεωμ#τρης θεωρε� π2ς πρ"ς $λλDλας \0�υσιν α; γραμ-μα , 1 δ� |ρμ�νικ"ς τ�]ς �θ�γγ�υς, 1 δ� $στρ�λ�γικ"ς τ)aστρα κα� τ"ν κ�σμ�ν. τ2ν aρα �πιστημ2ν α; μ7ν ε%σιθεωρητικα , α; δ7 πρακτικα , α; δ7 π�ιητικα .

TIς %ατρικIς �στιν εqδη π#ντε6 n μ7ν �αρμακευτικD, nδ7 0ειρ�υργικD, n δ7 διαιτητικD, n δ7 ν�σ�γνωμ�νικD, n δ7G�ηθητικD. n μ7ν �αρμακευτικF δι) �αρμ�κων %Yται τ)ς$ρρωστ ας, n δ7 0ειρ�υργικF δι) τ�9 τ#μνειν κα� κα εινbγι�Hει, n δ7 διαιτητικF δι) τ�9 διατYν $παλλ�ττει τ)ς$ρρωστ ας, n δ7 ν�σ�γνωμ�νικF δι) τ�9 γν2ναι τ" $ρρ�-στημα, n δ7 G�ηθητικF δι) τ�9 G�ηθIσαι ε%ς τ" παρα-0ρIμα $παλλ�ττει τIς $λγηδ�ν�ς. τIς aρα %ατρικIς n μ7ν\στι �αρμακευτικD, n δ7 0ειρ�υργικD, n δ7 διαιτητικD, n δ7G�ηθητικD, n δ7 ν�σ�γνωμ�νικD.

N�μ�υ διαιρ#σεις δ'�6 1 μ7ν γ)ρ α8τ�9 γεγραμμ#ν�ς,1 δ7 aγρα��ς. >>p μ7ν �ν τα�ς π�λεσι π�λιτευ�μεθα,γεγραμμ#ν�ς �στ ν. 1 δ7 κατ) \θη γιν�μεν�ς �/τ�ς aγρα-��ς καλε�ται6 ���ν τ" μF γυμν"ν π�ρε'εσθαι ε%ς τFν$γ�ρ)ν μηδ7 γυναικε��ν ;μ�τι�ν περιG�λλεσθαι. τα9ταγ)ρ �8δε�ς ν�μ�ς κωλ'ει, $λλ� Oμως �8 πρ�ττ�μεν δι) τ"$γρ��>ω ν�μ>ω κωλ'εσθαι. τ�9 aρα ν�μ�υ �στ�ν 1 μ7νγεγραμμ#ν�ς, 1 δ7 aγρα��ς.

oO λ�γ�ς διαιρε�ται ε%ς π#ντε, pν ε�ς μ#ν �στιν mν �;π�λιτευ�μεν�ι λ#γ�υσιν �ν τα�ς �κκλησ αις, mς καλε�ται

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 132 –

σ;μερα.

85

86

87

λα��), κα� / /π�4�ς λ%γεται π�λιτικ�ς λ�γ�ς. zAλλ� ε]δ�ς λ�γ�υε]ναι :κε4ν� π�3 �? ρ;τ�ρες 5ρησιμ�π�ι��ν σ> γραπτ>ς συνθ%-σεις117, πρ�κειμ%ν�υ ν= τ�ν�σ�υν :γκ!μια � :πικρ�σεις � κατη-γ�ρ�ες. Γι� αiτ� τ� ε]δ�ς αiτ� λ%γεται ρητ�ρικ�. Tρ�τ� ε]δ�ςλ�γ�υ ε]ναι :κε4ν� π�3 5ρησιμ�π�ι��ν :κε4ν�ι π�3 συν-διαλ%γ�νται μ> σ9ντ�μες :ρωταπ�κρ�σειςU αiτ�ς / λ�γ�ς λ%γε-ται διαλεκτικ�ς. Π%μπτη τ%λ�ς κατηγ�ρ�α ε]ναι / λ�γ�ς τ#ντε5νιτ#ν γ9ρω &π� τ= θ%ματα τ�ς τ%5νης τ�υςU αiτ�ς καλε4ταιτε5νικ�ς. Διακρ�ν�με λ�ιπ�ν π%ντε ε\δη λ�γ�υ, π�λιτικ�, ρητ�-ρικ�, fδιωτικ�, διαλεκτικ� κα� τε5νικ� λ�γ�.

88. M�υσικ�ς eπ�ρ5�υν τρ�α ε\δη: δι�τι eπ�ρ5ει πρ#τα:κε�νη π�3 παρ�γεται μ�ν�ν μ> τ� στ�μα, Lπως γ�νεται μ> τ�τραγ�9δι :π� παραδε�γματιU δε9τερ�ν ε]ναι S μ�υσικ' π�3παρ�γεται μ> τ� στ�μα κα� τ= 5%ρια μαV�, Lπως γ�νεται στ'νπερ�πτωσι π�3 τραγ�υδ��με μ> συν�δε�α κιθ�ραςU κα� τρ�τ�ν Sμ�υσικ' μ> τ= 5%ρια μ�ν�ν, Lπως Lταν πα�V�υμε κιθ�ρα. �Hμ�υσικ' 6π�μ%νως 5ρησιμ�π�ιε4 ε\τε τ� στ�μα μ�ν�ν ε\τε τ�στ�μα κα� τ= 5%ρια ε\τε μ�ν�ν τ= 5%ρια.

Eiγενε�ας eπ�ρ5�υν τ%σσερα ε\δη. Πρ#τ�ν, Lταν �? πρ�γ�-ν�ι ε]ναι γερ��, Cρα4�ι κα� δ�και�ι, τ�3ς &π�γ�ν�υς τ�υς τ�3ςλ%με εiγενε4ς. Δε9τερ�ν, Lταν �? πρ�γ�ν�ι eπ�ρGαν Sγεμ�νες �Rρ5�ντες, /π�τε π�λι τ�3ς &π�γ�ν�υς τ�υς τ�3ς λ%με εiγενε4ς.T� τρ�τ� ε]δ�ς πρ�%ρ5εται &π� τ'ν περ�πτωσι π�3 �? πρ�γ�ν�ιeπ�ρGαν δι�σημ�ι, διακριθ%ντες π.5. Cς στρατιωτικ�� Sγ;τ�ρες� σ> :θνικ�3ς &γ#νεςU δι�τι PεPα�ως κα� τ�3ς &π�γ�ν�υς τ�9-των }ν�μ�V�με εiγενε4ς.

89. T� τελευτα4� ε]δ�ς περιλαμP�νει :κε4ν�ν π�3 ε]ναι /\δι�ς γεννα4�ς κα� μεγαλ�ψυ5�ς. Kι� αiτ�ν :π�σης τ�ν }ν�μ�-V�με εiγεν�. Kα� τ� ε]δ�ς αiτ� ε]ναι τ� &ν!τερ� &π� Lλα. Kατ=τα�τα λ�ιπ�ν, τ� μ>ν <να ε]δ�ς τ�ς εiγενε�ας :Gαρτ�ται &π�:G�5�υς πρ�γ�ν�υς, τ� Rλλ� &π� Sγεμ�νες πρ�γ�ν�υς, <νατρ�τ� &π� }ν�μαστ�3ς πρ�γ�ν�υς, :νb# τ� τ%ταρτ� },ε�λεταιστ�� \δι�υ τ'ν Cραι�τητα κα� τ'ν &G�α.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 135 –

π�λιτικ�ς. Uτ#ρα δ7 δια ρεσις λ�γ�υ, mν �; zDτ�ρες γρ�-��υσιν +ε%ς �π δει@ιν πρ��#ρ�υσιν ε%ς �γκ�μια κα�ψ�γ�υς κα� κατηγ�ρ ας6 τ" δF τ�ι�9τ�ν εlδ�ς �στι zητ�-ρικ�ν. τρ τη δ7 δια ρεσις λ�γ�υ, mν �; %δι2ται διαλ#γ�ν-ται πρ"ς $λλDλ�υς6 �/τ�ς δF 1 τρ�π�ς πρ�σαγ�ρε'εται%διωτικ�ς. Uτ#ρα δ7 δια ρεσις λ�γ�υ, mν �; κατ) Gρα0]�ρωτ2ντες κα� $π�κριν�μεν�ι τ��ς �ρωτ2σιν6 �/τ�ς δ7καλε�ται 1 λ�γ�ς διαλεκτικ�ς. π#μπτη δ7 δια ρεσιςλ�γ�υ, mν �; τε0ν�ται περ� τIς Uαυτ2ν διαλ#γ�νταιτ#0νης6 mς δF καλε�ται τε0νικ�ς. τ�9 λ�γ�υ aρα τ" μ7ν�στι π�λιτικ�ν, τ" δ7 zητ�ρικ�ν, τ" δ7 %διωτικ�ν, τ" δ7διαλεκτικ�ν, τ" δ7 τε0νικ�ν.

oH μ�υσικF ε%ς τρ α διαιρε�ται6 \στι γ)ρ n μ7ν δι) τ�9στ�ματ�ς μ�ν�ν, ���ν n >yδD6 δε'τερ�ν δ7 δι) τ�9 στ�μα-τ�ς κα� τ2ν 0ειρ2ν, ���ν n κιθαρ>ωδ α6 τρ τ�ν $π" τ2ν0ειρ2ν μ�ν�ν, ���ν κιθαριστικD. τIς aρα μ�υσικIς �στι τ"μ7ν $π" τ�9 στ�ματ�ς μ�ν�ν, τ" δ� $π" τ�9 στ�ματ�ς κα�τ2ν 0ειρ2ν, τ" δ� $π" τ2ν 0ειρ2ν. διαιρε�ται δ7 n ε8γ#-νεια ε%ς εqδη τ#τταρα. ^ν μ#ν, �)ν �σιν �; πρ�γ�ν�ι καλ��κ$γαθ�� κα� δ και�ι, τ�]ς �κ τ�'των γεγενημ#ν�υς ε8γε-νε�ς �ασιν εlναι. aλλ� δ#, �ν �σιν �; πρ�γ�ν�ι δεδυνα-στευκ�τες κα� aρ0�ντες γεγενημ#ν�ι, τ�]ς �κ τ�'τωνε8γενε�ς �ασιν εlναι. aλλ� δ#, �ν �σιν �; πρ�γ�ν�ι Qν�-μαστ� , ���ν $π" στρατηγ ας, $π" στε�ανιτ2ν $γ�νων6κα� γ)ρ τ�]ς �κ τ�'των γεγενημ#ν�υς ε8γενε�ς πρ�σα-γ�ρε'�μεν.

fAλλ� εlδ�ς, �)ν α8τ�ς τις R* γενν�δας τFν ψυ0Fν κα�μεγαλ�ψυ0�ς6 κα� τ�9τ�ν ε8γενI �ασι6 κα� τIς γε ε8γε-νε ας αeτη κρατ στη. τIς aρα ε8γενε ας τ" μ7ν $π" πρ�-γ�νων �πιεικ2ν, τ" δ7 δυναστ2ν, τ" δ7 �νδ�@ων, τ" δ�$π" τIς α8τ�9 καλ�καγαθ ας.

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 134 –

88

89

T� κ�λλ�ς118 (S fδι�τητα τ�� καλ��) διαιρε4ται σ> τρ�α ε\δη.`Eνα ε]ναι Lταν τ� \δι� ε]ναι &Gι%παιν�, Lπως π.5. Lταν κανε�ςPλ%πQη μι= Cρα�α μ�ρ,;. zAλλ� ε]ναι Lταν ε]ναι εg5ρηστ�U Eτσι<να Wργαν�, <να σπ�τι κα� τ= τ%τ�ια λ%γ�με Lτι ε]ναι καλ= πρ�ς5ρ�σι. zAλλα :π�σης πρ�γματα, π�3 &να,%ρ�νται σ> Eθιμα κα�:πιδι!Gεις κα� τ= τ�ια�τα, ε]ναι καλ�, δι�τι ε]ναι h,%λιμα. zAραeπ�ρ5�υν τρ�α ε\δη καλ��: αfσθητικ�, πρακτικ�, h,%λιμ�.

90. �H ψυ5' διαιρε4ται σ> τρ�α μ%ρη: τ� λ�γιστικ� (λ�γικ�), τ�:πιθυμητικ� (τ� αfσθησιακ= :πιθυμητικ�) κα� τ� θυμικ�119

(συνα�σθημα κα� P�9λησις). �Aπ� αiτ= τ� μ>ν λ�γιστικ� ε]ναια\τι�ν τ�� διαλ�γισμ��, τ�ς σκ%ψεως, τ�ς &ντιλ;ψεως κα� Lλωντ#ν /μ��ων. T� :πιθυμητικ� μ%ρ�ς τ�ς ψυ5�ς ε]ναι τ� α\τι� τ�ς:πιθυμ�ας τ�� ,αγητ��, τ�ς σεG�υαλικ�ς &π�λα9σεως, κα�Lλων τ#ν τ�ι�9των, :νb# τ� θυμικ� ε]ναι τ� α\τι�ν τ�ς &νδρε�ας,τ�ς Sδ�ν�ς, τ�� π�ν�υ κα� τ�ς }ργ�ς. Kατ= τα�τα, S ψυ5'σ9γκειται &π� τρ�α μ%ρη: τ� λ�γιστικ�ν, τ� :πιθυμητικ�ν κα� τ�θυμικ�ν.

91. T�ς τελε�ας &ρετ�ς eπ�ρ5�υν τ%σσερα ε\δη: S ,ρ�νησις,S δικαι�σ9νη, S &νδρε�α κα� S σω,ρ�σ9νη. �H ,ρ�νησις ε]ναι Sαfτ�α τ�ς }ρθ�ς συμπερι,�ρ�ς, S δικαι�σ9νη τ�� ν= ε\μεθαδ�και�ι στ�ς κ�ιν�πραG�ες κα� τ�ς :μπ�ρικ>ς συναλλαγ%ς. �H&νδρε�α ε]ναι S αfτ�α τ�� ν= μ' μ�ς &π�μακρ9ν�υν �? κ�νδυν�ικα� τ= ,�Pερ= πρ�γματα &π� τ'ν :κτ%λεσι τ�� Eργ�υ μας &λλ=ν= :μμ%νωμε σ> αiτ�, S δ> :γκρ�τεια (σω,ρ�σ9νη) τ�� ν=:G�υσι�Vωμε τ�ς :πιθυμ�ες κα� μ' γιν!μαστε δ��λ�ι καμμι�ς&π�λα9σεως, &λλ= ν= V��με κ�σμ�ως. �H &ρετ' λ�ιπ�ν :μπερι-κλε�ει πρ#τ�ν τ'ν ,ρ�νησι, Eπειτα τ'ν δικαι�σ9νη, τρ�τ�ν τ'ν&νδρε�α, κα� τ%ταρτ�ν τ'ν :γκρ�τεια120.

92. �EG�υσ�ας eπ�ρ5�υν π%ντε ε\δηU τ� <να στηρ�Vεται στ�ν

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 137 –

120. zEργ� τ�ς δικαι�σ9νης κατ= τ�ν Πλ�τωνα ε]ναι ν= &π�καθιστ�� τ'ν}ρθ' σ5%σι &ν�μεσα στ�ς τρε4ς Rλλες π�3 &ντιστ�ι5��ν στ= τρ�α μ%ρη τ�ςψυ5�ς.

τ" κ�λλ�ς διαιρε�ται ε%ς τρ α6 ^ν μ7ν γ)ρ α8τ�9 �στιν�παινετ�ν, ���ν n δι) τIς Jψεως ε8μ�ρ� α6 aλλ� δ7 0ρη-στικ�ν, ���ν Jργαν�ν κα� �%κ α κα� τ) τ�ια9τα πρ"ς0ρIσ ν �στι καλ�6 τ" δ7 πρ"ς ν�μ�υς κα� �πιτηδε'ματακα� τ) τ�ια9τα. <�> πρ"ς y�#λει�ν �στι καλ�. τ�9 aρακ�λλ�υς τ" μ#ν \στι πρ"ς \παιν�ν, τ" δ7 πρ"ς 0ρIσιν, τ"δ7 πρ"ς y�#λειαν.

oH ψυ0F διαιρε�ται ε%ς τρ α6 τ" μ7ν γ)ρ α8τIς �στι λ�γι-στικ�ν, τ" δ7 �πιθυμητικ�ν, τ" δ7 θυμικ�ν. τ�'των δ7 τ"μ7ν λ�γιστικ�ν �στιν αqτι�ν τ�9 G�υλε'εσθα τε κα� λ�γ -Hεσθαι κα� διαν�ε�σθαι κα� π�ντων τ2ν τ�ι�'των6 τ" δ��πιθυμητικ"ν μ#ρ�ς �στ� τIς ψυ0Iς αqτι�ν τ�9 �πιθυμε�ν�αγε�ν κα� τ�9 πλησι�σαι κα� τ2ν τ�ι�'των π�ντων. τ" δ7θυμικ"ν μ#ρ�ς αqτι�ν �στι τ�9 θαρρε�ν κα� !δεσθαι κα�λυπε�σθαι κα� Qργ Hεσθαι. τIς aρα ψυ0Iς �στι τ" μ7ν λ�γι-στικ�ν, τ" δ7 �πιθυμητικ�ν, τ" δ7 θυμικ�ν.

TIς τελε ας $ρετIς εqδη τ#τταρα6 ^ν μ7ν �ρ�νησις, ^νδ7 δικαι�σ'νη, aλλ� δ� $νδρε α, τ#ταρτ�ν σω�ρ�σ'νη.τ�'των n μ7ν �ρ�νησις α%τ α τ�9 πρ�ττειν Qρθ2ς τ)πρ�γματα6 n δ7 δικαι�σ'νη τ�9 �ν τα�ς κ�ινων αις κα�τ��ς συναλλ�γμασι δικαι�πραγε�ν6 n δ7 $νδρε α τ�9 �ντ��ς κινδ'ν�ις κα� ��Gερ��ς μF �@ στασθαι π�ιε�ν $λλ)μ#νειν6 n δ7 σω�ρ�σ'νη τ�9 κρατε�ν τ2ν �πιθυμι2ν κα�bπ" μηδεμιYς nδ�νIς δ�υλ�9σθαι $λλ) κ�σμ ως HIν. τIς$ρετIς aρα τ" μ#ν �στι �ρ�νησις, aλλ� δικαι�σ'νη, τρ -τ�ν $νδρε α, τ#ταρτ�ν σω�ρ�σ'νη.

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 136 –

90

91

ν�μ�, τ� Rλλ� στ'ν ,9σι, <να Rλλ� στ� Eθιμ�, τ� τ%ταρτ� στ'νκαταγωγ;, τ� δ> π%μπτ� πρ�%ρ5εται &π� P�α. �E=ν �?κυPερν#ντες τ= κρ�τη :κλεγ��ν &π� τ�3ς π�λ4τες τ�υς, σ9μ-,ωνα μ> τ�ν ν�μ� κατ%5�υν τ'ν :G�υσ�α. Kατ= ,9σιν κατ%5�υντ'ν :G�υσ�α �? Rρρενες, W5ι μ�ν�ν στ�3ς &νθρ!π�υς &λλ= κα�στ= Rλλα Vb#αU δι�τι παντ�� τ= &ρσενικ= &σκ��ν π�λ3 πι�:κτεταμ%νη :G�υσ�α &π� τ= θηλυκ�. �H στηριV�μ%νη στ� Eθιμ�:G�υσ�α ε]ναι σ=ν :κε�νη π�3 &σκ��ν �? παιδαγωγ�� :π� τ#νπαιδι#ν κα� �? διδ�σκαλ�ι :π� τ#ν ,�ιτ!ντων. �H κληρ�ν�μικ':G�υσ�α ε]ναι σ=ν αiτ' π�3 E5�υν �? Λακεδαιμ�νι�ι Pασιλε4ς,&,�� τ� Pασιλικ� &G�ωμα τ� :μπιστε9�νται σ> Cρισμ%νη�fκ�γ%νεια. T� \δι� σ9στημα fσ59ει κα� στ� Pασ�λει� τ�ς Mακε-δ�ν�ας, δι�τι κα� :κε4 S Pασιλε�α ε]ναι κληρ�ν�μικ;. `Oσ�ι τ%λ�ςδι= τ�ς P�ας � τ�ς &π�της κατ%λαPαν τ'ν :G�υσ�α, αiτ�� δ>νκυPερν��ν μ> τ'ν θ%λησι τ�� λα��U αiτ�� τ�� ε\δ�υς :G�υσ�αλ%γεται :G�υσ�α τ�ς P�ας. zEτσι λ�ιπ�ν, eπ�ρ5�υν :G�υσ�ες π�3Pασ�V�νται � στ�ν ν�μ� � στ'ν ,9σι � στ� Eθιμ� � στ'ν κατα-γωγ' � στ'ν P�α.

93. Pητ�ρε�ας eπ�ρ5�υν �Gη ε\δη. `Oταν �? /μιλητ>ς παρ�ρ-μ��ν πρ�ς π�λεμ� � συμμα5�α μ> <να κρ�τ�ς, αiτ� τ� ε]δ�ςρητ�ρικ�ς λ%γεται πρ�τρ�π;. `Oταν Lμως Vητ��ν ν= μ' γ�νQηπ�λεμ�ς � συμμα5�α, &λλ= ν= διατηρηθQ� S εfρ;νη, αiτ� τ� ε]δ�ςλ%γεται &π�τρ�π;. Tρ�τ� ε]δ�ς τ�ς ρητ�ρε�ας ε]ναι Lταν κ�π�ι�ςPεPαι!νQη Lτι &δικε4ται &π� κ�π�ι�ν κα� τ�ν &π�δεικν9Qη π�λλ#νκακ#ν α\τι�νU αiτ� τ� ε]δ�ς }ν�μ�Vεται κατηγ�ρ�α. T%ταρτ�ε]δ�ς ρητ�ρε�ας ε]ναι Lταν &π�δεικν9Qη κανε�ς τ�ν 6αυτ� τ�υ Lτιδ>ν &δικε4 καν%να �gτε Lτι πρ�ττει καν%να Rλλ� Rτ�π�U τ� ε]δ�ςαiτ� ρητ�ρε�ας καλε4ται &π�λ�γ�α.

94. Π%μπτ� ε]δ�ς ρητ�ρε�ας Lταν / /μιλητ'ς λ%γQη καλ=λ�για γι= κ�π�ι�ν κα� τ�ν &π�δεικν9Qη RGι� κα� Eντιμ�Rνθρωπ�U τ� ε]δ�ς αiτ� καλε4ται :γκ!μι�ν. `Eκτ�, τ%λ�ς, ε]δ�ςLταν / /μιλητ'ς &π�δεικν9Qη κ�π�ι�ν ,α�λ�, τ� δ> ε]δ�ς αiτ�καλε4ται ψ�γ�ς. �Aρα eπ� τ'ν ρητ�ρε�αν συγκαταλ%γ�νται:

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 139 –

oH $ρ0F διαιρε�ται ε%ς μ#ρη π#ντε6 ^ν μ7ν ε%ς τ" κατ)ν�μ�ν, ^ν δ7 ε%ς τ" κατ) �'σιν, ^ν δ7 ε%ς τ" κατ) \θ�ς,τ#ταρτ�ν ε%ς τ" κατ) γ#ν�ς, π#μπτ�ν δ7 κατ) G αν. �; μ7ν�Eν �ν τα�ς π�λεσιν aρ0�ντες bπ" τ2ν π�λιτ2ν �π)να;ρεθ2σι κατ) ν�μ�ν aρ0�υσιν6 �; δ7 κατ) �'σιν, �;aρρενες, �8 μ�ν�ν �ν τ��ς $νθρ�π�ις, $λλ) κα� �ν τ��ςaλλ�ις H>��ις6 �π� π�λ] γ)ρ παντα0�9 τ) aρρενα τ2νθηλει2ν aρ0ει. n δ7 τ�9 κατ) \θ�ς $ρ0F τ�ια'τη �στ ν,�:αν �; παιδαγωγ�� τ2ν πα δων aρ0�υσι κα� �; διδ�σκα-λ�ι τ2ν ��ιτ�ντων. κατ) γ#ν�ς δ7 $ρ0F τ�ια'τη τις λ#γε-ται, �:αν �; Λακεδαιμ�νι�ι Gασιλε�ς aρ0�υσιν6 $π" γ)ργ#ν�υς τιν"ς n Gασιλε α. κα� �ν Mακεδ�ν Wα δ7 τ"ν α8τ"ντρ�π�ν aρ0�υσι6 κα� γ)ρ �κε� $π" γ#ν�υς n Gασιλε ακαθ σταται. �; δ7 Gιασ�μεν�ι � παρακρ�υσ�μεν�ιaρ0�υσιν $κ�ντων τ2ν π�λιτ2ν6 n τ�ια'τη $ρ0F κατ)G αν λ#γεται εlναι. τIς $ρ0Iς aρα �στ� τ" μ7ν κατ) ν�μ�ν,τ" δ7 κατ) �'σιν, τ" δ7 κατ) \θ�ς, τ" δ7 κατ) γ#ν�ς, τ"δ7 κατ) G αν.

TIς zητ�ρε ας εqδη �στ�ν 5@6 Oταν μ7ν γ)ρ κελε'ωσιπ�λεμε�ν � συμμα0ε�ν πρ�ς τινα, καλε�ται τ" τ�ι�9τ�νεlδ�ς πρ�τρ�πD. Oταν δ� $@ι2σι μF π�λεμε�ν μηδ7 συμμα-0ε�ν, $λλ� nσυ0 αν aγειν, τ" τ�ι�9τ�ν εlδ�ς �στιν $π�-τρ�πD. τρ τ�ν εlδ�ς τIς zητ�ρε ας, Oταν τις ��σκRη $δι-κε�σθαι bπ� τιν�ς κα� π�λλ2ν κακ2ν αqτι�ν $π��α νRη6τ" δF τ�ι�9τ�ν εlδ�ς κατηγ�ρ α Qν�μ�Hεται. τ#ταρτ�νεlδ�ς τIς zητ�ρε ας [$π�λ�γ α καλε�ται], Oταν $π��α νRηαbτ"ν μηθ7ν $δικ�9ντα μDτε aλλ� aτ�π�ν μηθ7ν πρ�τ-τ�ντα6 τ" δ7 τ�ι�9τ�ν $π�λ�γ αν καλ�9σι.

Π#μπτ�ν εlδ�ς zητ�ρε ας6 Oταν τις εE λ#γRη κα� $π�-�α νRη καλ"ν κ$γαθ�ν6 τ" δF τ�ι�9τ�ν εlδ�ς καλε�ται�γκ�μι�ν. 5κτ�ν εlδ�ς, Oταν τις $π��α νRη �α9λ�ν6 τ" δ7

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 138 –

μπ�ρ��με ν= τ� π��με καλωσ9νη, δι�τι θα περιωρ�Vαμε τ'ν Eνν�ια στ'ν �θικ'

92

93

94

:γκ!μι�, ψ�γ�ς, πρ�τρ�π;, &π�τρ�π;, κατηγ�ρ�α κα� &π�λ�-γ�α.

�H :πιτυ5'ς /μιλ�α παρ�υσι�Vει τ%σσερις &π�ψεις. Πρ#τ�ν,τ� πρ�κειται ν= πQ� κανε�ς, Eπειτα π�σ� πρ%πει ν= διαρκQ� S /μι-λ�αU τρ�τ�ν σ> π�ι�9ς πρ�κειται ν= /μιλ;σQη κα� τ%ταρτ�ν π�ι�ε]ναι S κατ�λληλη στιγμ;. Kα� Lσ�ν μ>ν &,�ρ�� στ� θ%μα τ�ς /μι-λ�ας, αiτ� πρ%πει ν= ε]ναι πρ�ς τ� συμ,%ρ�ν κα� τ�� λ%γ�ντ�ςκα� τ�� &κ�9�ντ�ςU τ= Lσα πρ%πει ν= πQ� δ>ν πρ%πει ν= ε]ναι �gτεπερισσ�τερα �gτε λιγ!τερα &π� Lσα 5ρει�V�νται.

95. �Ως πρ�ς τ� &κρ�ατ;ρι�, �ν &πευθ9νεται κανε�ς πρ�ςπρεσPυτ%ρ�υς, πρ%πει τ= λ�για τ�υ ν= ε]ναι τ%τ�ια π�3 ν=�ρμ�V�υν σ> πρεσPυτ%ρ�υς, �ν Lμως συVητQ� μ> νεωτ%ρ�υς,&ν�λ�γα Lμως πρ%πει ν= ε]ναι κα� τ= λ�για τ�υ. `Oσ�ν &,�ρ��,τ%λ�ς, στ�ν κατ�λληλ� 5ρ�ν�, δ>ν πρ%πει κανε�ς ν= /μιλQ� �gτενωρ�τερα �gτε eστερ!τερα &π� τ'ν στιγμ' π�3 πρ%πει. �Aλλι#ςθ= π%σQη σ> σ,�λμα κα� δ>ν θ= /μιλ;σQη :πιτυ5#ς.

�H εiεργεσ�α διαιρε4ται σ> τ%σσερα ε\δη. Δι�τι γ�νεται � μ>5ρηματικ' :ν�σ5υσι � μ> πρ�σωπικ' :Gυπηρ%τησι � μ> τ�ς γν!-σεις � μ> λ�γ�υς. M> 5ρ;ματα γ�νεται εiεργεσ�α , Lταν P�ηθ�μεκ�π�ι�ν π�3 E5ει &ν�γκη, ν= γλυτ!σQη &π� τ� Rγ5�ς τ�ς :λλε�-ψεως 5ρημ�των. Πρ�σωπικ' :Gυπηρ%τησις γ�νεται Lταν :πεμ-Pα�νωμε κα� P�ηθ��με κ�π�ι�ν π�3 τ�ν κτυπ��ν.

96. `Oσ�ι :κπαιδε9�υν, γιατρε9�υν � διδ�σκ�υν κ�τι καλ�,αiτ�� μ> τ�ς γν!σεις εiεργετ��ν. `Oταν Lμως <νας εfσ%ρ5εταιστ� δικαστ;ρι� γι= ν= eπερασπ�σQη κ�π�ι�ν Rλλ�ν κα� πQ� γι�αiτ�ν μι= καλ' κ�υP%ντα, αiτ�ς δι= τ�� λ�γ�υ εiεργετε4. T%σ-σερις λ�ιπ�ν τρ�π�ι ν= κ�νωμε τ� καλ� eπ�ρ5�υν: μ> 5ρ;ματα,μ> πρ�σωπικ' :Gυπηρ%τησι, μ> γν!σεις, μ> καλ= λ�για.

�Yπ�ρ5�υν τ%σσερις τρ�π�ι κατ= τ�3ς /π���υς τ= πρ�γματα/λ�κληρ!ν�νται κα� ,%ρ�νται πρ�ς <να τ%λ�ς. Πρ#τ�ν, eπ�ρ-5ει S /λ�κλ;ρωσις σ9μ,ωνα μ> τ�ν ν�μ�, Lταν π.5. γ�νεται <ναψ;,ισμα κα� αiτ� :πικυρ!νεται &π� τ�ν ν�μ�. zEπειτα κατ=,9σιν, Lπως /λ�κληρ!νεται S Sμ%ρα, τ� Eτ�ς κα� �? τ%σσερις

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 141 –

τ�ι�9τ�ν εlδ�ς καλε�ται ψ�γ�ς. τIς aρα zητ�ρε ας �στ�τ" μ7ν �γκ�μι�ν, τ" δ7 ψ�γ�ς, τ" δ7 πρ�τρ�πD, τ" δ7$π�τρ�πD, τ" δ7 κατηγ�ρ α, τ" δ7 $π�λ�γ α. τ" Qρθ2ςλ#γειν διαιρε�ται ε%ς τ#τταρα6 ^ν μ7ν � δε� λ#γειν, ^ν δ7Oσα δε� λ#γειν, τρ τ�ν πρ"ς ��ς δε� λ#γειν, τ#ταρτ�ν δ7πην κα λ#γειν δε�. � μ7ν �Eν δε� λ#γειν, � μ#λλει συμ�#-ρειν τ>2 λ#γ�ντι κα� τ2 $κ�'�ντι6 τ" δ7 Oσα δε� λ#γειν, μFπλε ω μηδ7 �λ�ττω τ2ν ;καν2ν.

T" δ7 πρ"ς ��ς δε� λ#γειν, aν τε πρ"ς πρεσGυτ#ρ�υς[|μαρτ�ν�ντας] διαλ#γRη, |ρμ�ττ�ντας δε� τ�]ς λ�γ�υςδιαλ#γεσθαι Cς πρεσGυτ#ρ�ις6 aν τε πρ"ς νεωτ#ρ�υς,|ρμ�ττ�ντας δε� λ#γεσθαι Cς νεωτ#ρ�ις. πην κα δ7λ#γειν �στ , μDτε πρ�τ#ρω μDτε bστ#ρω6 ε% δ7 μD, διαμαρ-τDσεσθαι κα� �8κ Qρθ2ς �ρε�ν. n ε8εργεσ α διαιρε�ται ε%ςτ#τταρα6 � γ)ρ 0ρDμασιν � σ�μασιν � τα�ς �πιστDμαις �τ��ς λ�γ�ις. τ��ς μ7ν �Eν 0ρDμασιν, Oταν δε�μ#ν>ω παρα-G�ηθDσRη τις ε%ς 0ρημ�των λ�γ�ν ε8π�ρIσαι6 τ��ς δ7σ�μασιν εE π�ι�9σιν $λλDλ�υς, Oταν παραγεν�μεν�ιτυπτ�μ#ν�ις παραG�ηθ2σιν6 �; δ7 παιδε'�ντες κα�%ατρε'�ντες κα� διδ�σκ�ντες $γαθ�ν τι, �/τ�ι δF τα�ς�πιστDμαις ε8εργετ�9σιν6 Oταν δ� ε%σ#λθωσιν ε%ς δικαστD-ρι�ν aλλ�ς bπ7ρ aλλ�υ G�ηθ"ς κα� λ�γ�ν τιν) �πιεικIbπ7ρ α8τ�9 εqπRη, �/τ�ς δF λ�γ>ω ε8εργετε�. τIς aρα ε8ερ-γεσ ας n μ#ν �στι δι) 0ρημ�των, n δ7 δι) σωμ�των, n δ7δι) �πιστημ2ν, τετ�ρτη δι) λ�γων. διαιρε�ται τ" τ#λ�ςτ2ν πραγμ�των ε%ς τ#τταρα εqδη6 ^ν μ7ν κατ) ν�μ�ντ#λ�ς τ) πρ�γματα λαμG�νει, Oταν ψD�ισμα γ#νηται κα�τ�9θ� 1 ν�μ�ς τελ#σRη6

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 140 –

}μ�ρ,ι�).

95

96

:π�5%ς.97. Tρ�τ�ν, eπ�ρ5ει S /λ�κλ;ρωσις συμ,!νως πρ�ς τ�3ς

καν�νες τ�ς τ%5νης, Lπως ε]ναι S �fκ�δ�μικ' κα� S ναυπηγικ'δι= τ#ν /π��ων /λ�κληρ!ν�νται &ντιστ��5ως σπ�τια κα� πλ�4α.T%λ�ς, eπ�ρ5ει τυ5α�α /λ�κλ;ρωσις τ#ν πραγμ�των, Lτανγ�νεται δια,�ρετικ= &π� L,τι περ�μενε κανε�ς. zAρα S &π�τελε�-ωσις τ#ν πραγμ�των },ε�λεται � στ�ν ν�μ� � στ'ν ,9σι � στ'ντ%5νη � στ'ν τ95η.

�H δ9ναμις, S ?καν�της, διαιρε4ται σ> τ%σσερα ε\δη. `Eναε]ναι αiτ� π�3 μπ�ρ��με μ> τ'ν δι�ν�ια, δηλ. μ> τ� ν= λ�γα-ρι�Vωμε κα� ν= πρ�Pλ%πωμεU <να Rλλ� τ� μπ�ρ��με μ> τ�σ#μα, π.5. τ� ν= μετακιν�9μεθα, ν= δ�δωμε κα� ν= λαμP�νωμεκα� τ= τ�ια�τα. Tρ�τ� ε]δ�ς δυν�μεως ε]ναι :κε4ν� π�3 τ�κατ�ρθ!ν�με μ> τ� πλ�θ�ς τ#ν στρατιωτ#ν κα� τ#ν 5ρημ�των(π�ρων), γι� αiτ� κι� :κε4ν�ν π�3 E5ει π�λλ' δ9ναμι τ�ν }ν�μ�-V�με Pασιλ%α121. Tετ�ρτη τ%λ�ς δια�ρεσις τ�ς δυν�μεως (� :πιρ-ρ��ς) ε]ναι τ� ν= π�σ5ωμε κα� ν= πρ�ττωμε τ� καλ� � τ� κακ�:π.5. τ� Lτι μπ�ρ��με ν= &ρρωστ��με, ν= :κπαιδευ!μεθα, ν=γιν!μεθα καλ�, κα� Lλα τ= παρ�μ�ια. �H δ9ναμις Rρα eπ�ρ5ει� στ'ν δι�ν�ια � στ� σ#μα � στ�ν στρατ� κα� τ�3ς π�ρ�υς �στ�ς πρ�Gεις κα� τ= παθ;ματα.

98. Φιλαλληλ�ας (,ιλανθρωπ�ας) eπ�ρ5�υν τρ�α ε\δη, `Eναε]ναι :κε4ν� π�3 πραγματ�π�ιε4ται δι= τ�� 5αιρετισμ��, Lπως,Lταν μερικ�� πρ�σ,ων��ν Lπ�ι�ν συναντ;σ�υν κα� τε�ν�ντεςτ'ν δεGι=ν τ�ν 5αιρετ��ν. zAλλ� ε]δ�ς ε]ναι Lταν κανε�ς παρ%5QηP�;θεια σ> κ�θε &τυ5��ντα. `Eτερ�ν ε]δ�ς ε]ναι :κε4ν� π�3παρατηρε4ται σ> Lσ�υς &ρ%σκ�νται ν= κ�μν�υν συνεστι�σεις.�H ,ιλαλληλ�α λ�ιπ�ν :πιδεικν9εται v μ> τ�ν 5αιρετισμ� � μ>τ'ν εiεργεσ�α � μ> τ'ν ,ιλ�Gεν�α κα� τ'ν &γ�πη τ�ς :πικ�ινω-ν�ας.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 143 –

121. ΠρPλ. κα� τ�ς σ;μερα λεγ�μενες Mεγ�λες Δυν�μεις κα� τ�3ς μεγιστ�-νες τ�� πλ�9τ�υ π�3 ρυθμ�V�υν τ'ν διεθν� π�λιτικ' κα� Vω;.

κατ) �'σιν δ7 τ#λ�ς τ) πρ�γματα λαμG�νει, ! τε nμ#ρακα� 1 �νιαυτ"ς κα� α; pραι.

Kατ) τ#0νην δ7 τ#λ�ς τ) πρ�γματα λαμG�νει, ���ν n�%κ�δ�μικD6 �%κ αν γ�ρ τις �πιτελε�6 κα� n ναυπηγικD6πλ��α γ�ρ. κατ) τ'0ην δ7 γ νεται τ��ς πρ�γμασι τ#λ�ς,Oταν aλλως κα� μF Cς bπ�λαμG�νει τις $π�Gα νRη6 τ�9τ#λ�υς aρα τ2ν πραγμ�των τ" μ7ν κατ) ν�μ�ν, τ" δ7κατ) �'σιν, τ" δ7 κατ) τ#0νην, τ" δ7 κατ) τ'0ην �στ ν. nδ'ναμις διαιρε�ται ε%ς τ#τταρα εqδη6 ^ν μ7ν m δυν�μεθατRI διαν� Wα, λ�γ Hεσθαι κα� bπ�ν�ε�ν6 5τερ�ν δ7 τ>2σ�ματι, ���ν π�ρε'εσθαι κα� διδ�ναι κα� λαμG�νειν κα�τ) τ�ια9τα6 τρ τ�ν m δυν�μεθα πλDθει στρατιωτ2ν κα�0ρημ�των, Oθεν καλε�ται π�λλFν δ'ναμιν \0ων Gασιλε'ς6τετ�ρτη δ7 δια ρεσις δυν�μεως π�σ0ειν κα� εE π�ιε�ν κα�κακ2ς6 ���ν $ρρωστε�ν κα� παιδε'εσθαι δυν�μεθα κα�bγιε�ς γ νεσθαι κα� π�ντα τ) τ�ια9τα. τIς aρα δυν�μεωςn μ#ν �στιν �ν διαν� Wα, n δ� �ν τ>2 σ�ματι, n δ� �ν στρατ�-π#δ>ω κα� 0ρDμασιν, n δ � �ν τ>2 π�ιε�ν κα� π�σ0ειν.

TIς �ιλανθρωπ ας �στ�ν εqδη τρ α6 ^ν μ7ν δι) τIς πρ�-σηγ�ρ ας γιν�μεν�ν, ���ν �ν ��ς τινες τ"ν �ντυ0�νταπ�ντα πρ�σαγ�ρε'�υσι κα� τFν δε@ι)ν �μG�λλ�ντες 0αι-ρετ H�υσιν. aλλ� εlδ�ς, Oταν τις G�ηθητικ"ς R* παντ� τ>2$τυ0�9ντι. 5τερ�ν εlδ�ς �στι τIς �ιλανθρωπ ας �ν >p τινες�ιλ�δειπνιστα ε%σι. τIς aρα �ιλανθρωπ ας τ" μ#ν �στιδι) τ�9 πρ�σαγ�ρε'ειν, τ" δ7 δι) τ�9 ε8εργετε�ν, τ" δ7δι) τ�9 UστιYν κα� �ιλ�συν�υσι�Hειν.

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 142 –

97

98

�H εiδαιμ�ν�α :μπερι%5ει π%ντε μ%ρη. `Eνα μ%ρ�ς αiτ�ς Sκαλ' γν!μη, S σωστ' κρ�σις122 (εiP�υλ�α), Rλλ� ε]ναι S σωμα-τικ' εiαισθησ�α κα� eγε�α, τρ�τ�ν S :πιτυ5�α στ�ς :πι5ειρ;σεις,τ%ταρτ�ν S :κτ�μησις &π� τ�3ς συνανθρ!π�υς, π%μπτ�ν S:π�ρκεια σ> 5ρηματικ= μ%σα κα� σ> κ�θε τι π�3 5ρει�Vεται γι=τ'ν Vω;.

99. T!ρα, S μ>ν }ρθ' fδ%α ε]ναι &π�τ%λεσμα παιδε�ας κα�π�λλαπλ�ς πε�ρας, S δ> εiαισθησ�α :Gαρτ�ται :κ τ#ν σωμα-τικ#ν }ργ�νων: �ν π.5. λειτ�υργ��ν καλ= τ= μ�τια κα� τ� αiτι�,κι� �ν μ> τ'ν μ9τη κα� τ� στ�μα αfσθ�νεται κανε�ς :κε4να π�3πρ%πει ν= αfσθ�νεταιU αiτ� ε]ναι S εiαισθησ�α. �H :πιτυ5�ακατ�ρθ!νεται Lταν }ρθ#ς κανε�ς κ�μQη :κε4να π�3 E5ει σκ�π�ν= κ�μQη κα� ταιρι�V�υν στ�ν :ν�ρετ�. �Eκτ�μησι E5ει κανε�ςLταν E5Qη τ= μ%σα τ�ς Vω�ς εfς Pαθμ�ν π�3 ν= μπ�ρQ� κα� τ�3ς,�λ�υς τ�υ ν= εiεργετQ�, κα� &Gι�πρεπ#ς κα� μ> γενναι�δωρ�αν= :κτελQ� τ�ς &νατιθ%μενες δημ�σιες λειτ�υργ�ες123. `Oπ�ι�ς τ=E5ει Lλα Rτυπα, αiτ�ς ε]ναι &π�λ9τως εiτυ5;ς. Kατ= τα�ταλ�ιπ�ν, τ'ν εiτυ5�α τ'ν δημι�υργ��ν S }ρθ' κρ�σις, S σωμα-τικ' εiαισθησ�α κα� eγε�α, S :πιτυ5�α, S :κτ�μησις κα� τ=:παρκ� �fκ�ν�μικ= μ%σα.

100. O? τ%5νες διαιρ��νται σ> τρ�α ε\δη: πρ!τη (πρωτ�γε-ν;ς)124, δευτ%ρα, τρ�τη. Πρ!τη ε]ναι S μεταλλευτικ' κα� Seλ�τ�μικ;U δι�τι αiτ>ς ε]ναι πρ�παρασκευαστικ>ς (δηλ. δ�δ�υντ�ς πρ#τες jλες γι= τ�ς Rλλες τ%5νες). Δευτ%ρα Eρ5εται S 5αλ-κευτικ' κα� S Gυλ�υργικ;, π�3 ε]ναι μεταπ�ιητικ%ς, &,�� S μ>ν5αλκευτικ' κατασκευ�Vει &π� τ� σ�δερ� Lπλα, S δ> Gυλ�υρ-γικ' κατασκευ�Vει &π� τ� G9λ� ,λ�γ%ρες κα� λ9ρες. �H τρ�τηδια�ρεσις ε]ναι :κε�νη π�3 5ρησιμ�π�ιε4 αiτ= π�3 Eτσι ,τι�5ν�-

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 145 –

σιαρ5�α κα� S 6στ�ασις. Bλ. Γκ��υ — Pεϊν�κ, Eνθ� &νωτ. 6λλ. μετ�,. σ. 181 κ.κ.124. `Oπως ε]ναι σ;μερα �? λεγ�μενες «Pι�μη5αν�ες πρ!των eλ#ν», 5αλυ-

P�υργ�ες, :κκ�κιστ;ρια Pαμπακι��, κ.λ.π.125. `Oπως λ%με σ;μερα γι= <να Rνθρωπ� Lτι ε]ναι μ�α «&G�α», πνευματικ;

n ε8δαιμ�ν α διαιρε�ται ε%ς π#ντε μ#ρη6 n μ7ν γ)ρ α8τIς�στιν ε8G�υλ α, 5τερ�ν δ7 ε8αισθησ α κα� bγ εια τ�9σ�ματ�ς, τρ τ�ν ε8τυ0 α �ν τα�ς πρ�@εσι, τ#ταρτ�ν ε8δ�-@ α παρ) τ��ς $νθρ�π�ις, π#μπτ�ν ε8π�ρ α 0ρημ�τωνκα� τ2ν ε%ς τ"ν G �ν 0ρησ μων.

oH μ7ν ε8G�υλ α γ νεται �κ παιδε ας κα� �κ τ�9 π�λλ2ν\μπειρ�ν γεν#σθαι6 n δ7 ε8αισθησ α �κ τ2ν τ�9 σ�ματ�ςμερ2ν, ���ν ��ν τις Q�θαλμ��ς 1ρWY κα� τ��ς yσ�ν $κ�'Wηκα� τRI zιν� κα� τ>2 στ�ματι α%σθ�νηται pν δε� α%σθ�νε-σθαι6 τ" δF τ�ι�9τ�ν ε8αισθησ α. n δ7 ε8τυ0 α, Oταν ��� �σκ�πε� πρ�@Rη κατ� Qρθ"ν � δε� πρ�ττειν τ"ν σπ�υδα��ν.ε8δ�@ α δ� �στ�ν Oταν τις εE $κ�'Rη6 ε8π�ρ α δ� �στ�ν Oταντις πρ"ς τ)ς �ν τ2 G >ω 0ρDσεις �eτως \0Rη Pστε κα� � λ�υςεE π�ιIσαι κα� �ιλ�τ μως κα� ε8π�ρως $π�λειτ�υργIσαι.>p δ7 bπ�ρ0ει τα9τα π�ντα, �/τ�ς �στιν ε8δα μων τελ#ως.τIς aρα ε8δαιμ�ν ας �στ� τ" μ7ν ε8G�υλ α, τ" δ7 ε8αισθη-σ α κα� bγ εια τ�9 σ�ματ�ς, τ" δ7 ε8τυ0 α, τ" δ7 ε8δ�@ α,τ" δ7 ε8π�ρ α.

A; τ#0ναι ε%ς τρ α διαιρ�9νται6 n μ7ν πρ�τη, n δ7 δευ-τ#ρα, n δ7 τρ τη. πρ�τη μ7ν �Eν n μεταλλευτικF κα�bλ�τ�μικD6 παρασκευαστικα� γ�ρ ε%σιν. n δ7 0αλκευτικFκα� n τεκτ�νικF μετασ0ηματιστικα ε%σιν6 �κ μ7ν γ)ρ τ�9σιδDρ�υ n 0αλκευτικF Oπλα π�ιε�, n δ7 τεκτ�νικF �κ τ2ν@'λων α8λ�]ς κα� λ'ρας. n δ7 0ρηστικD,

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 144 –

122. T� ν= λαμP�νη κ�π�ι�ς καλ>ς &π�,�σεις.123. Λειτ�υργ αι: �O θεσμ�ς αiτ�ς ε]5ε Cς σκ�π� ν� &παλλ�GQη τ� κρ�τ�ς

&π� Cρισμ%νες eπ�5ρε!σεις �? /π�4ες &νετ�θεντ� στ�3ς πλ�υσιωτ%ρ�υςπ�λ4τες. �H :τυμ�λ�γ�α τ�ς λ%Gεως ε]ναι λ;ϊτ�ς � λε4τ�ς (π�3 σημα�νει κ�ιν�ν)κα� Eργ�ν. O? κυρι!τερες λειτ�υργ�ες �σαν S τριηραρ5�α, S 5�ρηγ�α, S γυμνα-

99

100

νται, S π�λεμικ' τ%5νη 5ρησιμ�π�ιε4 τ= Lπλα κα� S μ�υσικ' τ�ς,λ�γ%ρες κα� τ'ν λ9ρα. T%5νης λ�ιπ�ν eπ�ρ5�υν τ%σσερα δι�-,�ρα ε\δη, :κε4να π�3 &νωτ%ρω :μνημ�νε9σαμε στ'ν πρ!τη,στ'ν δευτ%ρα κα� στ'ν τρ�τη θ%σι.

101. T� &γαθ�ν διαιρε4ται σ> τ%σσερα ε\δη `Eνα ε]ναι /κ�τ�5�ς τ�ς &ρετ�ς, γι= τ�ν /π�4�ν λ%γ�με Lτι ε]ναι / \δι�ς CςRτ�μ�ν &γαθ�125. zAλλ� ε]ναι S \δια S &ρετ' κα� S δικαι�σ9νη,π�3 λ%γ�με Lτι ε]ναι &γαθ�. `Eνα τρ�τ� ε]δ�ς :μπερικλε�ειπρ�γματα σ=ν τ= τρ�,ιμα, τ�ς κατ�λληλες &σκ;σεις κα� τ=,�ρμακα. T� τ%ταρτ� ε]δ�ς, π�3 PεPαι!ν�με Lτι ε]ναι &γαθ�,:μπερικλε�ει τ'ν αiλητικ;, τ'ν τ%5νη τ�� �θ�π�ι�� κα� τ= τ�ι-α�τα. zEτσι eπ�ρ5�υν τ%σσερα ε\δη &γαθ��: S κατ�5' τ�ς&ρετ�ς, S \δια S &ρετ;, τρ�τ�ν τ= τρ�,ιμα κα� �? h,%λιμες&σκ;σειςU τ%ταρτ�ν λ%γ�με Lτι ε]ναι &γαθ�ν S αiλητικ' κα� Sτ%5νη τ�� �θ�π�ι�� κα� τ�� π�ιητ��.

102. �Aπ� τ= δι�,�ρα πρ�γματα, Rλλα ε]ναι κακ�, Rλλα&γαθ= κα� Rλλα �iδ%τερα. Kακ= &π� αiτ= θεωρ��με :κε4ναπ�3 π�ντ�τε Pλ�πτ�υν, Lπως π.5. ε]ναι S &κρ�τεια, S &,ρ�-σ9νη, S &δικ�α κα� τ= τ�ια�τα, τ= δ> :ναντ�α πρ�ς αiτ= ε]ναι&γαθ�. �Eκε4να δ> π�3 κ�π�τε h,ελ��ν κα� κ�π�τε Pλ�πτ�υν,Lπως ε]ναι τ� ν= περπατ�Qη κανε�ς, ν� κ�θεται � ν= τρ!Qη �gτεκαλ= �gτε κακ= ε]ναι. zAρα, &π� τ= eπ�ρ5�ντα πρ�γματαRλλα ε]ναι καλ�, Rλλα κακ= κι Rλλα �iδ%τερα.

103. �H εiν�μ�α (S καλ' δι��κησις 6ν�ς κρ�τ�υς) :Gαρτ�ται&π� τρε4ς πρ�ϋπ�θ%σεις. Πρ#τ�ν, �ν �? ν�μ�ι ε]ναι καλ��,λ%γ�με Lτι eπ�ρ5ει εiν�μ�α. Δε9τερ�ν, :=ν �? π�λ4τες eπακ�9-�υν στ�3ς κειμ%ν�υς ν�μ�υς, κι� αiτ� τ� θεωρ��με Lτι ε]ναιεiν�μ�α. Tρ�τ�ν, :�ν, μ' eπαρ5�ντων ν�μων, �? π�λ4τες συμπε-ρι,%ρωνται Eντιμα, συμμ�ρ,�9μεν�ι πρ�ς τ= Eθιμα κα� τ�3ςθεσμ�9ς, κι� αiτ� εiν�μ�α τ� }ν�μ�V�με. zEτσι λ�ιπ�ν E5�μετρε4ς πρ�ϋπ�θ%σεις εiν�μ�ας: ν= eπ�ρ5�υν καλ�� ν�μ�ι, ν=συμμ�ρ,!νωνται πρ�ς αiτ�3ς �? π�λ4τες κα� ν= V��ν αiτ��σ9μ,ωνα μ> καλ= Eθιμα κα� θεσμ�9ς.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 147 –

���ν ;ππικF τ��ς 0αλιν��ς 0ρIται, n π�λεμικF τ��ς Oπλ�ις, nμ�υσικF τ��ς α8λ��ς κα� τRI λ'ρWα. τIς τ#0νης aρα τρ α εqδη�στ 6 τ" μ#ν τι πρ2τ�ν, τ" δ# τι δε'τερ�ν, τ" δ# τι τρ τ�ν.

T" $γαθ"ν ε%ς τ#τταρα γ#νη διαιρε�ται6 pν ^ν μ7νλ#γ�μεν εlναι τ"ν τFν $ρετFν \0�ντα %δ Wα $γαθ�ν6 aλλ�δ7 α8τFν τFν $ρετFν κα� τFν δικαι�σ'νην λ#γ�μεν$γαθ"ν εlναι6 τρ τ�ν δ#, ���ν σιτ α κα� γυμν�σια τ) πρ�-σ��ρα κα� ��ρμακα6 τ#ταρτ�ν δ# �αμεν εlναι $γαθ�ν,���ν α8λητικFν κα� bπ�κριτικFν κα� τ) τ�ια9τα. $γαθ�9aρα τ#τταρα εqδη �στ . τ" μ7ν τ" τFν $ρετFν \0ειν, 5τερ�νδ7 α8τF n $ρετD, τρ τ�ν δ7 σιτ α κα� γυμν�σια τ) y�#-λιμα6 τ#ταρτ�ν δ7 α8λητικFν κα� bπ�κριτικFν κα� π�ιη-τικFν $γαθ"ν λ#γ�μεν εlναι.

T2ν Jντων τ) μ#ν �στι κακ�, τ) δ7 $γαθ�, τ) δ7 �8δ#-τερα. τ�'των κακ) μ7ν τα9τα λ#γ�μεν, τ) δυν�μενα Gλ�-πτειν $ε , ���ν $κρισ αν κα� $�ρ�σ'νην κα� $δικ αν κα�τ) τ�ια9τα6 τ) δ7 τ�'τ�ις �ναντ α $γαθ� �στι. τ) δ7�ν �τε μ7ν y�ελε�ν, �ν �τε δ7 Gλ�πτειν — ���ν τ" περιπα-τε�ν κα� τ" καθIσθαι κα� �σθ ειν — <�> Oλως μDτεy�ελIσαι μDτε Gλ�ψαι δυν�μενα, τα9τα γ�9ν �vτε$γαθ) �vτε κακ� �στι. τ2ν aρα Jντων τ) μ7ν $γαθ�, τ)δ7 κακ�, τ) δ� �8δ#τερα τ�'των.

E8ν�μ α διαιρε�ται ε%ς τρ α6 ^ν μ#ν, �)ν �σιν �; ν�μ�ισπ�υδα��ι, ε8ν�μ αν �αμ7ν εlναι6 5τερ�ν δ#, �)ν τ��ςκειμ#ν�ις ν�μ�ις �μμ#νωσιν �; π�λ�ται, κα� τ�9τ� �αμενε8ν�μ αν εlναι6 τρ τ�ν δ#, �)ν μF Jντων [τ2ν] ν�μωνκατ) \θη κα� �πιτηδε'ματα 0ρηστ2ς π�λιτε'ωνται, κα�τ�9τ� ε8ν�μ αν πρ�σαγ�ρε'�μεν6 τIς ε8ν�μ ας aρα ^νμ#ν �στι ν�μ�υς σπ�υδα �υς εlναι6 aλλ� δ#, �)ν τ��ς �Eσιν�μ�ις �μμ#νωσι6 τρ τ�ν δ#, �)ν \θεσι κα� �πιτηδε'μασι0ρηστ��ς π�λιτε'ωνται.

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 146 –

&G�α, κ.λ.π.

101

102

103

104. �Aν�μ�ας eπ�ρ5�υν τρε4ς μ�ρ,%ς. Πρ#τ�ν, Lταν �?ν�μ�ι �? &,�ρ#ντες σ> π�λ4τες κα� G%ν�υς ε]ναι κακ��, δε9τε-ρ�ν, Lταν �? π�λ4τες δ>ν eπακ�9�υν στ�3ς eπ�ρ5�ντες ν�μ�υς,κα� τρ�τ�ν, Lταν καν%νας ν�μ�ς δ>ν eπ�ρ5Qη. Kατ= τ�ια�τα, μ�αμ�ρ,' &ν�μ�ας ε]ναι τ� ν= ε]ναι κακ�� �? ν�μ�ι, δευτ%ρα τ� ν=μ' συμμ�ρ,!νεται κανε�ς μ> τ�3ς eπ�ρ5�ντες ν�μ�υς, κα�τρ�τη �ν δ>ν eπ�ρ5Qη καν%νας ν�μ�ς.

T= :ναντ�α (τ= &ντ�θετα) διαιρ��νται σ> τρ�α ε\δη. �Eπ�παραδε�γματι λ%με τ= &γαθ= :ναντ�α πρ�ς τ= κακ�, Lπως ε]ναιS δικαι�σ9νη πρ�ς τ'ν &δικ�α, S ,ρ�νησις πρ�ς τ'ν &,ρ�σ9νηκα� τ= τ�ια�τα. �Yπ�ρ5�υν δ> κα� κακ= :ναντ�α πρ�ς Rλλακακ�, Lπως S σπατ�λη ε]ναι :ναντ�α πρ�ς τ'ν ,ιλαργυρ�α κα�τ= Rδικα Pασανιστ;ρια πρ�ς τ= δ�καια. T= τ�ια�τα κακ= ε]ναι:ναντ�α πρ�ς κακ�. T� Pαρ3 Lμως κα� τ� :λα,ρ�, τ� τα53 κα�τ� &ργ�, κα� τ� μα�ρ� κα� τ� Rσπρ�, καθ� � �iδ%τερα, δ>ν ε]ναιμ> καν%να πρ�γμα :ναντ�α. T�ι�υτ�τρ�πως &π� τ= :ναντ�αRλλα, σ=ν &γαθ�, ε]ναι πρ�ς τ= κακ= :ναντ�α, Rλλα, σ=ν κακ�,ε]ναι :ναντ�α πρ�ς κακ�, κα� Rλλα, σ=ν �iδ%τερα, δ>ν ε]ναι μ>καν%να πρ�γμα :ναντ�α.

105. �Yπ�ρ5�υν τρ�α ε\δη &γαθ#ν, :κε4να π�3 μπ�ρε4 κανε�ς&π�κλειστικ= ν= τ= κατ%5Qη (6κτ�), :κε4να στ= /π�4α μπ�ρε4 ν=συμμετ%5Qη μαV� μ> Rλλ�υς (μεθεκτ�), κα� :κε4να τ= /π�4α�πλ#ς eπ�ρ5�υν (eπαρκτ�). Στ= πρ#τα, τ= 6κτ�, &ν;κ�υνπρ�γματα σ=ν τ'ν δικαι�σ9νη και τ'ν eγε�αU μεθεκτ= ε]ναι Lσαδ>ν �μπ�ρε4 κανε�ς ν= τ= κατ%5Qη &π�κλειστικ�, Lμως �μπ�ρε4ν= συμμετ�σ5Qη αiτ#ν. zEτσι δ>ν ε]ναι δυνατ�ν ν= κατ%5Qηκανε�ς τ� &π�λυτ� &γαθ� (αiτ� τ� &γαθ�ν), Cστ�σ� �μπ�ρε4ν= συμμετ%5Qη αiτ��. T= δ> eπαρκτ= ε]ναι Lσα �gτε ν= τ=κατ%5Qη �gτε ν= συμμετ%5�η αiτ#ν �μπ�ρε4, &λλ= τ= /π�4α ε]ναι&ν�γκη ν= eπ�ρ5�υν.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 149 –

Διαιρε�ται n $ν�μ α ε%ς τρ α6 pν ^ν μ#ν �στιν, �)ν �σιν�; ν�μ�ι μ�0θηρ�� κα� πρ"ς @#ν�υς κα� πρ"ς π�λ τας65τερ�ν δ#, �)ν τ��ς bπ�ρ0�υσι μF πε θωνται6 aλλ� δ#, �)νOλως μηδε�ς R* ν�μ�ς. τIς aρα $ν�μ ας ^ν μ#ν �στι τ"μ�0θηρ�]ς εlναι τ�]ς ν�μ�υς6 aλλ� δ#, �)ν τ��ς �Eσι μFπε θωνται6 τρ τ�ν δ#, �)ν μηδε�ς R* ν�μ�ς. τ) �ναντ α διαι-ρε�ται ε%ς τρ α6 ���ν $γαθ) κακ��ς �ναντ α �αμ7ν εlναι,Cς τFν δικαι�σ'νην τRI $δικ Wα κα� τFν �ρ�νησιν τRI $�ρ�-σ'νRη κα� τ) τ�ια9τα. κακ) δ7 κακ��ς �ναντ α �στ ν, ���νn $σωτ α τRI $νελευθερ Wα κα� τ" $δ κως στρεGλ�9σθαι τ>2δικα ως στρεGλ�9σθαι6 κα� τ) τ�ια9τα κακ) κακ��ς �να-ντ α �στ ν. τ" δ7 Gαρ] τ>2 κ�'�>ω κα� τ" τα0] τ>2 Gραδε�κα� τ" μ#λαν τ>2 λευκ>2 Cς �8δ#τερα �8δετ#ρ�ις �ναντ α�στ ν. τ2ν �ναντ ων aρα τ) μ7ν Cς $γαθ) κακ��ς �ναντ α�στ 6 τ) δ7 Cς κακ) κακ��ς6 τ) δ7 Cς �8δετ#ρ�ις �8δ#-τερα.

T2ν $γαθ2ν γ#νη �στ� τρ α6 τ) μ7ν γ�ρ �στιν Uκτ�, τ)δ7 μεθεκτ�, τ) δ7 bπαρκτ�. τ) μ7ν �Eν Uκτ� �στιν, Oσα�νδ#0εται \0ειν, ���ν n δικαι�σ'νη κα� n bγ εια6 μεθεκτ)δ#, Oσα \0ειν μ7ν μF �νδ#0ηται, μετασ0ε�ν δ7 α8τ2ν �νδ#-0εται, ���ν α8τ" τ" $γαθ"ν \0ειν μ7ν �8κ �νδ#0εται,μετασ0ε�ν δ7 α8τ�9 �νδ#0εται. bπαρκτ) δ#, Oσα μDτεμετασ0ε�ν μDτε σ0ε�ν �νδ#0εται, bπ�ρ0ειν δ7 δε�6

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 148 –

104

105

�H jπαρGις μ�νη τ�ς &G�ας κα� τ�ς δικαι�σ9νης ε]ναι &γαθ�.Kα� αiτ#ν τ#ν πραγμ�των δ>ν ε]ναι δυνατ' S &π�κλειστικ'κατ�5' �gτε S συμμετ�5;, πρ%πει Lμως ν= eπ�ρ5�υν. �Eκ τ#ν&γαθ#ν, λ�ιπ�ν, κ�π�ια ε]ναι 6κτ�, κ�π�ια μεθεκτ�, κα� Rλλα�πλ#ς eπαρκτ�.

106. ΣυμP�υλ�ς eπ�ρ5�υν τρ�α ε\δη. M�α ε]ναι :κε�νη π�3λαμP�νεται &π� τ� παρελθ�ν, Rλλη &π� τ� μ%λλ�ν, κα� μ�ατρ�τη &π� τ� παρ�ν. �Eκε�νη, π�3 &ντλε4ται &π� τ� παρελθ�ν,συν�σταται σ> παραδε�γματα, τ� Eπαθαν π.5. �? Λακεδαιμ�νι�ιπ�3 Eδωσαν π�στι σ> Rλλ�υς (κα� δ>ν ε]5αν fδ�αν &ντ�ληψιν).ΣυμP�υλ' &π� τ� παρ�ν ε]ναι π.5. ν’ &π�δεικν9Qης Lτι τ= τε�5ηδ>ν ε]ναι fσ5υρ�, Lτι �? Rνθρωπ�ι ε]ναι δειλ��, κα� Lτι τ= τρ�-,ιμα ε]ναι λ�γα. ΣυμP�υλ' &π� τ� μ%λλ�ν ε]ναι π.5. ν= μ' &δι-κ��με τ�ς G%νες &ντιπρ�σωπε4ες παρασυρ�μεν�ι &π� eπ�ψ�ες,γι= ν= μ' κηλιδ!νεται τ� καλ� Wν�μα τ�ς �Eλλ�δ�ς. Kατ=τα�τα λ�ιπ�ν S συμP�υλ' πρ�%ρ5εται &π� τ� παρελθ�ν, τ�παρ�ν κα� τ� μ%λλ�ν.

107. �H ,ων' παρ�υσι�Vει δ9� διαιρ%σεις &ναλ�γως πρ�ς τ�:=ν ε]ναι Eμψυ5�ς � Rψυ5�ς. �H ,ων' τ#ν Vωνταν#ν Wντωνε]ναι Eμψυ5�ς �5�ςU �? ν�τες κα� �? δι�,�ρ�ι θ�ρυP�ι κα� κρ�-τ�ι ε]ναι Rψυ5�ι �5�ι. M%ρ�ς τ�ς :μψ95�υ ,ων�ς ε]ναι Eναρ-θρ�ς, μ%ρ�ς Rναρθρ�ςU τ#ν &νθρ!πων S ,ων' ε]ναι Eναρθρ�ςλ�γ�ς, :κε�νη τ#ν V!ων ε]ναι Rναρθρ�ς. Συμπερασματικ�, S,ων' ε]ναι � Eμψυ5η S Rψυ5η.

`Oλα τ= Wντα ε]ναι � μεριστ= � &μ%ριστα (διαιρετ= � &δια�-ρετα). �Aπ� τ= μεριστ= κ�π�ια διαιρ��νται σ> Lμ�ια κα� Rλλασ> &ν�μ�ια μ%ρη. �Aδια�ρετα (&μερ�) ε]ναι Lσα δ>ν �μπ�ρ��νν= διαιρεθ��ν κα� δ>ν σ9γκεινται :κ στ�ι5ε�ων, Lπως S μ�ν�δα,τ� σημε4�ν κα� S μ�υσικ' ν�ταU :νb# Lσα σ9γκεινται :κ μερ#ν,Lπως π.5. �? συλλαP%ς, �? μ�υσικ>ς συμ,ων�ες, τ= Vb#α, τ� νερ�κα� / 5ρυσ�ς, ε]ναι διαιρετ= (μεριστ�).

108. �Oμ�ι�μερ� (/μ�ι�γεν�) ε]ναι Lσα σ9γκεινται :G /μ��ων,Yστε κατ= τ�π�τε ν= μ' δια,%ρQη τ� Lλ�ν &π� τ� μ%ρ�ς παρ=

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 151 –

���ν τ" σπ�υδα��ν εlναι <κα�> τ" δ και�ν εlναι $γαθ�ν�στι6 κα� τα9τα �vτε σ0ε�ν �vτε μετασ0ε�ν �στιν, $λλ�bπ�ρ0ειν δε� [σπ�υδα��ν εlναι κα� δ και�ν εlναι]. τ2ν$γαθ2ν aρα τ) μ#ν �στιν Uκτ�, τ) δ7 μεθεκτ�, τ) δ7bπαρκτ�.

oH συμG�υλ α διαιρε�ται ε%ς τρ α6 \στι γ)ρ α8τIς ^νμ7ν �κ τ2ν παρ�ι0�μ#νων 0ρ�νων λαμGαν�μεν�ν, ^ν δ7�κ τ2ν μελλ�ντων, ^ν δ7 �κ τ2ν �νεστ�των. τ) μ7ν �Eν �κτ2ν παρ�ι0�μ#νων παραδε γματα, ���ν τ \παθ�ν Λακε-δαιμ�νι�ι πιστε'σαντες6 τ) δ� �κ τ2ν παρ�ντων, ���ν$π��α νειν τε 0η $σθενI, δειλ�]ς $νθρ�π�υς, σ�τ�ν Qλ -γ�ν6 τ) δ� �κ τ2ν μελλ�ντων, ���ν τα�ς bπ�ν� αις μF $δι-κε�ν τ)ς πρεσGε ας, Oπως μF aδ�@�ς n oEλλ)ς γ#νηται.τIς aρα συμG�υλ ας τ) μ#ν �στιν �κ τ2ν παρ�ι0�μ#νων,τ) δ� �κ τ2ν παρ�ντων, τ) δ� �κ τ2ν μελλ�ντων.

oH �ωνF διαιρε�ται ε%ς δ'�6 ^ν μ7ν α8τIς �στιν \μψυ-0�ν, ^ν δ7 aψυ0�ν. \μψυ0�ν μ7ν n τ2ν H>�ων �ωνD, aψυ-0�ν δ7 �θ�γγ�ι κα� *0�ι. τIς τ�9 �μψ'0�υ �ωνIς n μ#ν�στιν �γγρ�μματ�ς, n δ7 $γρ�μματ�ς. �γγρ�μματ�ς μ7νn τ2ν $νθρ�πων, $γρ�μματ�ς δ7 n τ2ν H>�ων. τIς aρα�ωνIς n μ7ν \μψυ0�ς, n δ7 aψυ0�ς. τ2ν Jντων �στ� τ)μ7ν μεριστ�, τ) δ7 $μ#ριστα. τ�'των δ7 τ2ν μεριστ2ν τ)μ7ν 1μ�ι�μερI, τ) δ7 $ν�μ�ι�μερI. $μερI μ7ν �Eν �στινOσα μF \0ει δια ρεσιν μηδ7 \κ τιν�ς σ'γκειται, ���ν ! τεμ�ν)ς κα� n στιγμF κα� 1 �θ�γγ�ς6 μεριστ) δ7 Oσα \κτιν�ς σ'γκειται, ���ν α: τε συλλαGα� κα� συμ�ων αι κα�H>2α κα� eδωρ κα� 0ρυσ�ς.

oOμ�ι�μερI Oσα �@ 1μ� ων σ'γκειται κα� μηδ7ν δια�#-ρει τ" Oλ�ν τ�9 μ#ρ�υς ε% μF τ>2 πλDθει, ���ν τ" eδωρ

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 150 –

106

107

108

μ�ν�ν κατ= τ� πλ�θ�ς, Lπως ε]ναι τ� νερ�, / 5ρυσ�ς κα� κ�θε τιπ�3 λυ!νει. �Aν�μ�ι�μερ� δ> (&ν�μ�ι�γεν�) ε]ναι Lσα σ9γκει-νται :G &ν�μ��ων μερ#ν, Lπως <να σπ�τι κα� τ= τ�ια�τα. `Oλαλ�ιπ�ν τ= eπ�ρ5�ντα πρ�γματα ε]ναι � μεριστ= � &μερ�, &π�δ> τ= μεριστ= Rλλα ε]ναι /μ�ι�γεν� κα� Rλλα &ν�μ�ι�γεν�.�Aπ� τ= eπ�ρ5�ντα πρ�γματα κ�π�ια ε]ναι &π�λυτα (καθ�6αυτ=) κα� κ�π�ια λ%γ�νται σ5ετικ= μ> κ�τι Rλλ� (πρ�ς τι).

109. �Aπ�λυτα ε]ναι Lσα δ>ν E5�υν &ν�γκη &π� καμμι= :G;-γησι, Lπως ε]ναι / Rνθρωπ�ς, τ� Rλ�γ� κα� τ= Rλλα Vb#α. T�π�τεδ>ν κερδ�V�υν αiτ= &π� μι= :G;γησι. T= σ5ετικ= Lμως E5�υν&ν�γκη κ�π�ιας :Gηγ;σεως Lπως τ� μεγαλ9τερ� &π� κ�τι, τ�τα59τερ� &π� κ�τι, τ� καλ9τερ� κα� τ= τ�ια�τα. Δι�τι τ� μεγα-λ9τερ� ε]ναι μεγαλ9τερ� σ5ετικ= μ> <να μικρ�τερ�, κα� τ�τα59τερ� &π� κ�π�ι� ε]ναι τα59τερ�. Kατ= τα�τα λ�ιπ�ν τ=eπ�ρ5�ντα πρ�γματα ε]ναι � &π�λυτα (αiτ= καθ� αeτ=) � σ5ε-τικ�. Kατ= τ�ν \δι� τρ�π� διαιρ��σε κα� τ= πρωταρ5ικ= Wντα /Πλ�των, Lπως PεPαι!νει / �Aριστ�τ%λης.

�Yπ�ρGε δ> κα� Rλλ�ς Πλ�των, ,ιλ�σ�,�ς &π� τ'ν P�δ�,μαθητ'ς τ�� Παναιτ��υ, Lπως &να,%ρει / Σ%λευκ�ς / γραμμα-τικ�ς στ� πρ#τ� κε,�λαι� τ�ς συγγρα,�ς τ�υ π�3 τιτλ�,�-ρε4ται «Περ� �ιλ�σ�� ας»U κα� <νας Rλλ�ς, περιπατητικ�ς,μαθητ'ς τ�� �Aριστ�τ%λ�υςU κα� Rλλ�ς, μαθητ'ς τ�� ΠραGι,�-ν�υςU Πλ�των, τ%λ�ς, hν�μαV�ταν κα� / π�ιητ'ς τ�ς &ρ5α�αςκωμbωδ�ας.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 153 –

κα� τ" 0ρυσ �ν κα� πYν τ" 0υτ"ν κα� τ" τ�ι�9τ�ν. $ν�μ�ι-�μερI δ7 Oσα �@ $ν�μ� ων μερ2ν σ'γκειται, ���ν �%κ ακα� τ) τ�ια9τα. τ2ν Jντων aρα τ) μ#ν �στι μεριστ�, τ) δ7$μερI6 τ2ν δ7 μεριστ2ν τ) μ7ν 1μ�ι�μερI, τ) δ7 $ν�μ�ι-�μερI. τ2ν Jντων τ) μ#ν �στι καθ� Uαυτ�, τ) δ7 πρ�ς τιλ#γεται. τ) μ7ν �Eν καθ� Uαυτ) λεγ�μεν� �στιν Oσα �ν τRIUρμηνε Wα μηδεν"ς πρ�σδε�ται6 τα9τα δ� �ν εqη ���νaνθρωπ�ς, :ππ�ς κα� τ�λλα H>2α.

T�'των γ)ρ �8δ7ν δι� Uρμηνε ας 0ωρε�. τ2ν δ7 πρ�ς τιλεγ�μ#νων Oσα πρ�σδε�τα τιν�ς Uρμηνε ας, ���ν τ"με�H�ν τιν�ς κα� τ" θYττ�ν τιν�ς κα� τ" κ�λλι�ν κα� τ)τ�ια9τα6 τ� τε γ)ρ με�H�ν �λ�ττ�ν�ς �στι με�H�ν κα� τ"θYττ�ν τιν�ς �στι <θYττ�ν>. τ2ν Jντων aρα τ) μ7ν α8τ)καθ� αbτ) λ#γεται, τ) δ7 πρ�ς τι. pδε κα� τ) πρ2τα διRDρεικατ) τ"ν �Aριστ�τ#λην.

Γ#γ�νε δ7 κα� aλλ�ς Πλ�των �ιλ�σ���ς oP�δι�ς,μαθητFς Παναιτ �υ, καθ� �ησι Σ#λευκ�ς 1 γραμματικ"ς�ν πρ�τ>ω Περ� �ιλ�σ�� ας (FHG iii. 500)6 κα� aλλ�ς, περι-πατητικ�ς, μαθητFς �Aριστ�τ#λ�υς6 κα� 5τερ�ς Πρα@ι��-ν�υς6 κα� 1 τIς $ρ0α ας κωμ>ωδ ας π�ιητDς.

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 152 –

109

BIBΛION Δ

1. ΣΠEYΣIΠΠOΣ

1. Γι� μν τ�ν Πλ�τωνα, α�τ� κατωρθ�σαμε ν� συγκεντρ�-σωμε, �στερα �π� �πιμελ� ��!τασι τ"ν λεγ#μ!νων περ$ τ#%�νδρ'ς. T�ν διεδ!)θη δ + Σπε/σιππ#ς126 τ#% E�ρυμ!δ#ντ#ς,0Aθηνα3#ς κα$ Mυρριν#/σι#ς 4ς πρ�ς τ�ν δ�μ#, γυι�ς τ�ς �δελ-5�ς τ#% Πλ�των#ς Πωτ�νης. 0Aν!λα7ε τ� καθ8κ#ντ� τ#υ τ9ν108η 0Oλυμπι�δα (348 — 344) κα$ �σ)#λ�ρ)ησε �π$ @κτC Dτη.Kα$ Fσ#ν μν �5#ρGH στ� δ'γματα, παρ!μεινε �π$ τ"ν α�τ"νπ#J �πρ!σ7ευε κα$ + Πλ�τωνL δν Pταν Fμως Fμ#ι'ς τ#υ κα$ 4ςπρ�ς τ� Pθ#ς. Γιατ$ κα$ @�/θυμ#ς Pταν κα$ εQκ#λα παρεσ/ρετ#�π� τ$ς �π#λα/σεις. Π�ντως λ!γ#υν Fτι κ�π#τε π�νω στ�νθυμ' τ#υ �π!τα�ε τ� σκυλ�κι τ#υ στ� πηγ�δι κα$ Fτι R �π'λαυ-σις Pταν τ� μ#ναδικ� κSνητρ# ν� π�Uη στ9ν Mακεδ#νSα γι� ν�π�Uρη μ!ρ#ς στ� γαμ8λι# γλ!ντι τ#% (κατακτητ#%) Kασσ�ν-δρ#υ127.

2. 0Eλ!γετ# Fτι παρακ#λ#υθ#%σαν τ� μαθ8ματ� τ#υ κα$ #Wδ/# πρ�ην μαθ8τριες τ#% Πλ�των#ς, R Λασθ!νεια �π� τ9νMαντSνεια κα$ R 0A�ι#θ!α �π� τ�ν Φλει#%ντα. Γι0 α�τ� κα$ +Δι#ν/σι#ς σ μι� �πιστ#λ8 τ#υ πρ�ς α�τ�ν τ#% λ!γει )λευα-στικ�: «κα$ �π� τ9ν 0Aρκαδικ8 σ#υ τ9ν μαθ8τρια μπ#ρ#%με ν�κρSνωμε γι� τ9ν σ#5Sα σ#υ. Kα$ �ν[" + Πλ�των δν DπαιρνεδSδακτρα �π� τ#Jς μαθητ!ς τ#υ, �σJ 5#ρ#λ#γε3ς κα$ ε\σπρ�τ-τεις )ρ8ματα κι0 �π� �κεSν#υς π#J θ!λ#υν ν� δ�σ#υν κι0 �π��κεSν#υς π#J δν θ!λ#υν»128. Πρ"τ#ν α�τ'ς, Fπως �να5!ρει +Δι'δωρ#ς στ� πρ"τ# κε5�λαι# τ"ν �Aπ�μνημ�νευμτων τ#υ,δι!κρινε τ� κ#ιν� στ#ι)ε3# σ Fλες τ$ς διερευν8σεις κα$ τ$ςD5ερε, Fσ# Pταν δυνατ'ν, σ συν�5εια �ναμετα�/ τ#υς. Kα$πρ"τ#ς, Fπως μαρτυρε3 + Kαινε/ς, �πεκ�λυψε α�τ� π#J +

– 155 –

128. A�τ� θεωρ#%νται �νακρι7�, ^ν κα$ τ� �πι7ε7αι�νUη + 0Aθ8ναι#ς, VII279 E.

BIBΛION IV

ΣΠEYΣIΠΠOΣ

T� μ�ν περ� Πλτων�ς τ�σα�τα �ν �ς τ� δυνατ�ν �μ�νσυναγαγε�ν, �ιλ�π!νως διειλ"σασι τ� λεγ!μενα περ�τ#νδρ!ς. διεδ$%ατ� δ� α&τ�ν Σπε'σιππ�ς E&ρυμ$δ�ντ�ς�Aθηνα��ς, τ)ν μ�ν δ"μων Mυρριν�'σι�ς, υ*�ς δ� τ+ς#δελ�+ς α&τ�� Πωτ-νης. κα� �σ0�λρ0ησεν 1τη 2κτ-,#ρ%μεν�ς #π� τ+ς 2γδ!ης κα� 3κατ�στ+ς �Oλυμπιδ�ς4Xαρ5των τ� #γλματ� #ν$θηκεν �ν τ6) μ�υσε5ω τ6) 7π�Πλτων�ς �ν �Aκαδημε58α *δρυθ$ντι. κα� 1μεινε μ�ν �π�τ)ν α&τ)ν Πλτωνι δ�γμτων. �& μ9ν τ� γ� �θ�ς δι$-μεινε τ�ι��τ�ς4 κα� γ�ρ 2ργ5λ�ς κα� �δ�ν)ν ;ττων �ν.�ασ� γ��ν α&τ�ν 7π� θυμ�� τ� κυν5δι�ν ε<ς τ� �ρ$αρ=�ψαι κα� 7�� �δ�ν+ς �λθε�ν ε<ς Mακεδ�ν5αν �π� τ�ν Kασ-σνδρ�υ γμ�ν.

�Eλ$γ�ντ� δ� α&τ�� κα� α* Πλτων�ς #κ�'ειν μαθ"-τριαι, Λασθ$νει τε � Mαντινικ9 κα� �A%ι�θ$α � Φλιασ5α.Bτε κα� Δι�ν'σι�ς πρ�ς α&τ�ν γρ�ων τωθαστικ)ς �ησι4“κα� �κ τ+ς �Aρκαδικ+ς σ�υ μαθητρ5ας 1στι καταμαθε�ντ9ν σ��5αν. κα� Πλτων μ�ν #τελε�ς �!ρων τ�Dς παρ�α&τ�ν ��ιτ)ντας �π�5ει4 σD δ� δασμ�λ�γε�ς κα� παρ� 3κ!-ντων κα� #κ!ντων λαμFνεις.” �Gτ�ς πρ)τ�ς, καθ �ησιΔι!δωρ�ς �ν �Aπ�μνημ�νευμτων πρ-τ6ω, �ν τ��ς μαθ"-μασιν �θεσατ� τ� κ�ιν�ν κα� συν6ωκε5ωσε καθ� Bσ�ν �νδυνατ�ν #λλ"λ�ις (Test. 4 Lang)4 κα�πρ)τ�ς παρ� �Iσ�κρτ�υς τ� καλ�'μενα #π!ρρητα �%"-

– 154 –

126. _Hκμασε περ$ τ� 407 — 339 π.X. 0Eπ$ κε5αλ�ς τ�ς 0AκαδημεSας κατ�τ� Dτη 347 — 339.

127. cO +π#3#ς τ'τε κρατ#%σε dπ#δ#υλωμ!νη τ9ν 0Aθ8να κα$ εe)ε δι#ρSσειδι#ικητ8 της τ�ν Δημ8τρι# τ�ν Φαληρ!α.

1

2

0Iσ#κρ�της τ� θεωρε3 μυστικ� τ�ς τ!)νης. 0Aκ'μη πρ"τ#ςεdρ�κε τ�ν τρ'π# ν� γSνωνται ε�μετακ'μιστα τ� δεμ�τια �π�5ρ/γανα.

3. fOταν πλ!#ν, πρ#σ7ληθε$ς �π� παρ�λυσι, Dγινε �ν�πηρ#ς,Dστειλε μ8νυμα στ�ν gεν#κρ�τη κα$ τ�ν παρακαλ#%σε ν� Dλθην� �ναλ�7Uη τ9ν διε/θυνσι τ�ς σ)#λ�ς. Λ!γ#υν δ Fτι κ�π#ιαRμ!ρα π#J σ0 α�τ9 τ9ν κατ�στασι τ�ν μετ!5εραν π�νω σ0 hναiμ��ι στ9ν 0AκαδημSα, συν8ντησε τ�ν Δι#γ!νη (τ�ν κυνικ�) κα$τ�ν �)αιρ!τησεL κι0 �κε3ν#ς τ#% εeπε: «0Aρν#%μαι ν� �νταπ#-δ�σω στ�ν )αιρετισμ' σ#υ, �5#% �πιμ!νUης ν� jU�ς σ τ!τ#ιακατ�στασι». 0Eν τ!λει, γηραι�ς πλ!#ν, καταλη5θε$ς dπ� �θυ-μSας Dθεσε τ!ρμα στ9ν jω8 τ#υ. 0A5ιερ�σαμε κα$ �με3ς σ α�τ�ντ� κατωτ!ρω �πSγραμμα:

LAν δ�ν �μθαινα Bτι N Σπε'σιππ�ς π$θανε μ� α&τ�ντ�ν τρ!π�, καν$νας δ�ν θ� μπ�ρ��σε ν� μ� πε5σPη ν� μ9<σ0υρ5Qωμαι Bτι #σ�αλ)ς δ�ν �ταν #π� τ� αRμα τ�� Πλ-των�ς129 δι!τι Wλλ�ς δ�ν θ� π$θαινε σ� #θυμ5α #π� μι�τ!σ� #σ"μαντη #��ρμ".

4. cO Πλ#/ταρ)#ς π�λι στ9ν 7ι#γρα5Sα τ#% Λυσ�νδρ#υ κα$τ#% Σ/λλα λ!ει πCς π!θανε �π� 5θειρSασι.130 kHταν δ κα$σωματικ"ς �ν καταρρε/σει, Fπως 7ε7αι�νει + Tιμ'θε#ς στ�7ι7λS# τ#υ «Περ� F5ων». cO Σπε/σιππ#ς γρ�5ει Fτι εeπε κ�π#τεσ κ�π#ι#ν πλ#/σι# π#J �γαπ#%σε μι� l)ι lμ#ρ5η: «TS τ9νθ!λεις τ#/τη δ"; 0Eγ�, μ δ!κα τ�λαντα θα σ#% 7ρ" μι� @μ#ρ-5'τερη».

_A5ησε π#λλ� dπ#μν8ματα (�π#μνημ#νε/ματα) κα$ �ρκε-τ#Jς διαλ'γ#υς, μετα�J τ"ν +π#Sων συγκαταλ!γ#νται κα$ #Wn��ς συγγρα5!ς:

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 157 –

129. Γιατ$ Pταν hνα μ!τρι# μυαλ', �λλ� κα$ στ� Pθ#ς π#λJ κατ�τερ#ς �π�τ�ν Πλ�τωνα.

130. Πρ7λ. �νωτ!ρω Γ, 40.

νεγκεν, Zς �ησι KαινεDς (FGrH 338 F 18).κα� πρ)τ�ςεGρεν 6[ τ� ��ρμ5α τ)ν �ρυγνων ε\�γκα π�ι��σιν.

]Hδη δ� 7π� παραλ'σεως κα� τ� σ)μα δι$�θαρτ�, κα�πρ�ς _εν�κρτην διεπ$μπετ� παρακαλ)ν α&τ�ν �λθε�νκα� τ9ν σ0�λ9ν διαδ$%ασθαι. �ασ� δ� α&τ�ν �π� `μα%5�υ�ερ!μεν�ν ε<ς τ9ν �Aκαδ"μειαν συναντ+σαι Δι�γ$νει κα�Xα�ρε ε<πε�ν4 τ�ν δ� �ναι, #λλ� μ9 σ' γε, Bστις 7π�μ$-νεις Q+ν τ�ι��τ�ς aν.” κα� τ$λ�ς 7π� #θυμ5ας 3κbν τ�νF5�ν μετ"λλα%ε γηραι�ς aν. κα� 1στιν �μ)ν ε<ς α&τ�ν (A.Pal. vii. 101)4

#λλ� ε< μ9 Σπε'σιππ�ν �μνθαν�ν [δε θανε�σθαι,�&κ cν 1πεισ$ μ$ τις τ!δε λ$%αι,dς �ν �&0� Πλτωνι πρ�ς αeματ�ς4 �& γ�ρ #θυμ)νκτθανεν cν δι τι σ�!δρα μικρ!ν.

Πλ�'ταρ0�ς δ$ �ησιν �ν τ6) Λυσνδρ�υ F56ω κα�Σ'λλα �θειρσ�ν �κQ$σαι α&τ!ν. �ν δ� κα� τ� σ)μα διακε-0υμ$ν�ς, Zς �ησι Tιμ!θε�ς �ν τ6) Περ� F5ων (FHG iv. 523)4�Gτ�ς, �ησ5, πρ�ς τ�ν �ρ)ντα πλ�'σι�ν #μ!ρ��υ 1�η,“fτ5 δ$ σ�ι δε� τ�'τ�υ; �γb γρ σ�ι δ$κα ταλντων ε&μ�ρ-��τ$ραν ε7ρ"σω.”

Kαταλ$λ�ιπε δ� πμπλειστα 7π�μν"ματα κα� διαλ!-γ�υς πλε5�νας, �ν �Rς κα�

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 156 –

3

4

�Aρ5στιππ�ς N Kυρηνα��ς.Περ� πλ�'τ�υ.Περ� �δ�ν+ς.Περ� δικαι�σ'νης.Περ� �ιλ�σ��5ας.Περ� �ιλ5ας.Περ� θε)ν.fO �ιλ!σ���ς.Πρ�ς K$�αλ�ν (#πντησις).K$�αλ�ς.Kλειν!μα0�ς h Λυσ5ας.fO Π�λ5της.Περ� ψυ0+ς.Πρ�ς Γρ'λλ�ν.(�Aρ5στιππ�ς.)

5. �Eπ5κρισις κατ� τ)ν τε0ν)ν.fYπ�μνηματικ�� διλ�γ�ι.Πραγματε5α περ� συστ"ματ�ς (Tε0νικ!ν).Διλ�γ�ι περ� τ)ν Nμ�5ων στ9ν �πιστ"μη, σ� δ$κα FιFλ5α.Διαιρ$σεις κα� fYπ�θ$σεις σ0ετικ�ς πρ�ς τ�ς Nμ�ι!τητες.Περ� 0αρακτηριστικ)ν γεν)ν κα� ε<δ)ν.�Aπντησις στ� �Aν-νυμ� ]Eργ�.Πλτων�ς �Eγκ-μι�ν.�Eπιστ�λα� πρ�ς Δ5ωνα, Δι�ν'σι�ν κα� Φ5λιππ�ν.Περ� ν�μ�θεσ5ας.Mαθηματικ!ς.Mανδρ!F�λ�ς.Λυσ5ας.

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 159 –

�Aρ5στιππ�ν τ�ν Kυρηνα��ν,Περ� πλ�'τ�υ αk,Περ� �δ�ν+ς αk,Περ� δικαι�σ'νης αk,Περ� �ιλ�σ��5ας αk,Περ� �ιλ5ας αk,Περ� θε)ν αk,Φιλ!σ���ς αk,Πρ�ς K$�αλ�ν αk,K$�αλ�ς αk,Kλειν!μα0�ς h Λυσ5ας αk,Π�λ5της αk,Περ� ψυ0+ς αk,Πρ�ς Γρ'λλ�ν [�Aρ5στιππ�ς αk,]Tε0ν)ν 1λεγ0�ς αk,fYπ�μνηματικ�� διλ�γ�ι,Tε0νικ�ν αk,Διλ�γ�ι τ)ν περ� τ9ν πραγματε5αν Nμ�5ων αk Fk γk δk εkςk Qk ηk θk ιk,Διαιρ$σεις κα� πρ�ς τ� Bμ�ια 7π�θ$σεις,Περ� γεν)ν κα� ε<δ)ν παραδειγμτων,Πρ�ς τ�ν �Aμρτυρ�ν,Πλτων�ς �γκ-μι�ν,�Eπιστ�λα� πρ�ς Δ5ωνα, Δι�ν'σι�ν, Φ5λιππ�ν,Περ� ν�μ�θεσ5ας,Mαθηματικ!ς,Mανδρ!F�λ�ς,Λυσ5ας,

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 158 –

5

fOρισμ�5.Tακτ�π�ι"σεις Σ0�λ5ων.

A�τ� περι!)#υν �ν Fλ[ω 43.475 στS)#υς. Σ0 α�τ�ν �5ι!ρωσε κι0+ TιμωνSδης131 τ� �5ηγ8ματ� τ#υ, στ� +π#3α �να5!ρει τ�κατ#ρθ�ματα τ#% ΔSων#ς κα$ τ#% BSων#ς132. cO δ Φα7ωρ3ν#ςστ� δε/τερ# κε5�λαι# τ"ν �Aπ�μνημ�νευμτων τ#υ γρ�5ει Fτι+ 0Aριστ#τ!λης �γ'ρασε τ� Dργα τ#% ΣπευσSππ#υ �ντ$ τρι"νταλ�ντων.

cYπ�ρ�ε κι0 hνας }λλ#ς Σπε/σιππ#ς, \ατρ�ς �π� τ9ν 0Aλε��ν-δρεια, τ�ς σ)#λ�ς τ#% cHρ#5Sλ#υ.

2. gENOKPATHΣ

6. cO gεν#κρ�της133 τ#% 0Aγαθ8ν#ρ#ς Pταν Xαλκηδ'νι#ς.Παρακ#λ#/θησε �π� τ9ν νεαρ8 τ#υ RλικSα τ� μαθ8ματα τ#%Πλ�των#ς κα$ τ�ν συν�δευσε κατ� τ9ν διαμ#ν8 τ#υ στ9ν Σικε-λSα. kHταν }νθρωπ#ς μ δυσκSνητ# ν#%, κα$ γι0 α�τ� + Πλ�των,συγκρSν#ντ�ς τ#ν μ τ�ν 0Aριστ#τ!λη, Dλεγε Fτι «+ hνας D)ει�ν�γκην πτερνιστ�ρ#ς κι0 + }λλ#ς )αλιν#%». 0Aκ'μη DλεγεL«κ#ιτ��τε, �π!ναντι σ τS }λ#γ#, τS γ�ϊδαρ# �κπαιδε/ω ν�παρα7γU�». Kατ� τ� }λλα Fμως Pταν ��ι#πρεπ9ς κα$ π�ντ#τεσκυθρωπ'ς, �στε ν� τ#% λ!γUη συνε)"ς + Πλ�των: «gεν#-κρ�τη, θ%ε στ$ς X�ριτες» (δηλ. ν� εeσαι )αμ#γελαστ'ς). T�νπερισσ'τερ# καιρ� Dμενε στ9ν 0AκαδημSα134L κα$ Fταν καμμι�5#ρ� �ν!7αινε στ9ν π'λι Fλ#ς, λ!γ#υν, + θ#ρυ7�δης l)λ#ς κα$#W �)θ#5'ρ#ι, παραμ!ριjαν γι� ν� περ�σUη.

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 161 –

134. cYπ�ρ)αν �κε3 κα$ διαμερSσματα γι� �πν# κα$ 5αγητ'. OW μαθητς δν�πλ8ρωναν δSδακτρα, �λλ0 �πειδ8, 4ς �π$ τ� πλε3στ#ν, κατ8γ#ντ# �� #\κ#γε-νει"ν �νωτ!ρων τ��εων, #W γ#νε3ς τ#υς Dκαμναν σημαντικς δωρες πρ�ς τ��δρυμα. OW πλ#/σι#ι, λ!γει τ� λε�ικ� «Σ#υ�δα», �π� καιρ#% ε\ς καιρ'ν, �κληρ#-δ#τ#%σαν δι� τ�ς διαθ8κης των στ� μ!λη τ�ς σ)#λ�ς τ� μ!σα ν� δι�γ#υν 7S#ν5ιλ#σ#5ικ�ς �ν!σεως.

nOρ�ι,T%εις 7π�μνημτων.

Στ50�ι MκFk δ�εk. πρ�ς τ��τ�ν γρ�ει κα� Tιμων5δηςτ�ς *στ�ρ5ας (FGrH 561 T 3b), �ν αRς κατ$τα%ε τ�ς πρ-%εις Δ5ων!ς τε κα� B5ων�ς. �ησ� δ� κα� ΦαFωρ�ν�ς �νδευτ$ρ6ω �Aπ�μνημ�νευμτων (FHG iii. 579) dς �Aριστ�τ$-λης α&τ�� τ� FιFλ5α τρι)ν ταλντων pν"σατ�.

Γ$γ�νε Σπε'σιππ�ς κα� qτερ�ς, <ατρ�ς fHρ��5λει�ς�Aλε%ανδρε'ς.

_ENOKPATHΣ

_εν�κρτης �Aγαθ"ν�ρ�ς Xαλκηδ!νι�ς4 �Gτ�ς �κν$�υ Πλτων�ς tκ�υσεν, #λλ� κα� ε<ς Σικελ5αν α&τ6)συναπεδ"μησεν. �ν δ� τ9ν �'σιν νωθρ!ς, Zστε λ$γειντ�ν Πλτωνα συγκρ5ν�ντα α&τ�ν �Aριστ�τ$λει, “τ6) μ�νμ'ωπ�ς δε�, τ6) δ� 0αλιν��4” κα� “��� �R�ν eππ�ν �R�νuν�ν #λε5�ω.” σεμν�ς δ� τ τ� Wλλα _εν�κρτης κα� σκυ-θρωπ�ς #ε5, Zστε α&τ6) λ$γειν συνε0�ς τ�ν Πλτωνα,“_εν!κρατες, θ�ε τα�ς Xρισι.” δι+γ$ τ’ �ν �Aκαδημε58α τ�πλε�στα4 κα� εv π�τε μ$λλ�ι �ς Wστυ #νι$ναι, �ασ� τ�Dςθ�ρυF-δεις πντας κα� πρ�υν5κ�υς 7π�στ$λλειν α&τ��τP+ παρ!δ6ω.

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 160 –

131. TιμωνSδης, Πρ7λ. Πλ#υτ�ρ)#υ Δ5ων.132. TSπ#τε δν εeναι γνωστ� γι� hνα τ!τ#ι#ν BSωνα π#J Dλα7ε μ!ρ#ς στ9ν

�κστρατεSα τ#% ΔSων#ς �ναντS#ν τ"ν Συρακ#υσ"ν. MHλλ#ν πρ'κειται γι�λ�θ#ς τ#% �ντιγρα5!ως π#J Dγραψε δ/# 5#ρς τ� �δι# lν#μα (R. D. Hicks).

133. Περ$ τ� 396 — 314 π.X. 0Eπ$ κε5αλ�ς τ�ς 0AκαδημεSας κατ� τ� Dτη 339— 314.

6

7. K�π#τε θ!λησε ν� τ�ν 7�λUη σ πειρασμ� R Φρ/νη RnταSρα, κα$ κατ!5υγε στ� μικρ� σπSτι τ#υ, �πειδ9 δ�θεν τ9νκυνηγ#%σαν. A�τ�ς, �π� �νθρωπισμ� τ9ν �δ!)θη, κα$ σ�ν δνdπ�ρ)ε παρ� μ'ν#ν hνα κρε77�τι μικρ', τ�ς �π!τρεψε ν� πλα-γι�σUη μαjS τ#υL �λλ� τελικ�, παρ0 Fλες τ$ς θερμς παρακλ8σειςτης, D5υγε }πρακτηL κα$ σ �κεSν#υς π#J τ9ν ρωτ#%σαν DλεγεFτι δν Dρ)εται �π� }νδρα �λλ� �π� �νδρι�ντα. Kατ0 }λλην�κδ#)8ν, R Λα�δα Pταν �κεSνη π#J εdρ!θη στ� κρε77�τι τ#%5ιλ#σ'5#υ, �ντ!)νως +δηγηθε3σα �κε3 �π� τ#Jς μαθητ!ς τ#υ.A�τ�ς Fμως Pταν τ'σ# π#λJ σκληραγωγημ!ν#ς, π#J π#λλς5#ρς καρτερικ"ς dπ!στη κα$ �κρωτηρι�σεις κα$ καυτηρι�σειςστ� γεννητικ� τ#υ μ'ρια. kHταν δ κα$ τ'σ# π#λJ ��ι'πιστ#ςπ#J μ'ν#ν σ0 α�τ�ν #W 0Aθηνα3#ι �π!τρεπαν ν� καταθ!τUη στ�δικαστ8ρια, )ωρ$ς ν� +ρκSjεται.

8. 0Eπ$ πλ!#ν Pταν κα$ α�ταρκ!στατ#ς. fOταν κ�π#τε +(M!γας) 0Aλ!�ανδρ#ς τ#% Dστειλε hνα μεγ�λ# π#σ�ν )ρημ�των,α�τ�ς �κρ�τησε τρε3ς )ιλι�δες δρα)μς (μισ� τ�λαντ#) κα$ τ�dπ'λ#ιπα τ� �π!στρεψε, λ!γ#ντας Fτι �κε3ν#ς )ρει�jεται περισ-σ'τερα �5#% διατρ!5ει περισσ'τερ# κ'σμ#. 0EπSσης δν �δ!)θητ� δ"ρ# π#J τ#% Dστειλε + 0AντSπατρ#ς, Fπως �να5!ρει + Mυρω-νιαν�ς στ#Jς «fOμ�5�υς» τ#υ. Kα$ Fταν στ9ν α�λ9 τ#% Δι#νυσS#υ�τιμ8θη μ )ρυσ� στε5�νι Fπως Dπαθλ# π#λυπ#σSας στ$ς γι#ρ-τ!ς, «γερ� π#τ8ρι» α�τ�ς μ'λις ���λθε, τ� κατ!θεσε στ� }γαλματ#% cEρμ#%, Fπως συν8θιjε ν� καταθ!τUη κα$ τ� στε5�νια �π�λ#υλ#/δια. 0EπSσης λ!γεται Fτι εe)ε �π#σταλ� μαj$ μ }λλ#υς 4ςπρεσ7ευτ9ς στ�ν ΦSλιππ#L κα$ Fτι #W μν }λλ#ι, δωρ#δ#κ#/μεν#ι,κα$ τ$ς πρ#σκλ8σεις τ#υ σ γλ!ντι �δ!)#ντ#, κα$ παρ!α τ�ν Dκα-ναν. A�τ'ς, Fμως, τSπ#τε �π0 α�τ� δν Dκανε. Γι0 α�τ� #Qτε κι0 +ΦSλιππ#ς �πεδSωκε ν� τ�ν 7λ!πUη.

9. Λ'γ[ω τ�ς στ�σε�ς τ#υ α�τ�ς, Fταν #W πρ!σ7εις �π!στρε-ψαν στ9ν 0Aθ8να, εeπαν Fτι στ� )αμ!να εe)ε π�ει μαjS τ#υς +gεν#κρ�τηςL κα$ #W 0Aθηνα3#ι Pσαν hτ#ιμ#ι ν� τ�ν τιμωρ8σ#υν.Σ�ν Fμως τ#Jς εeπε Fτι α�τ�ς ��υπηρ!τησε καλ/τερα �π� �κεS-

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 163 –

Kα5 π�τε κα� Φρ'νην τ9ν 3τα5ραν �θελ+σαι πειρwσαια&τ!ν, κα� δ+θεν διωκ�μ$νην 7π! τινων κατα�υγε�ν ε<ςτ� �<κ5δι�ν. τ�ν δ� qνεκα τ�� #νθρωπ5ν�υ ε<σδ$%ασθαι,κα� 3ν�ς uντ�ς κλινιδ5�υ δε�μ$νPη μεταδ��ναι τ+ς κατα-κλ5σεως4 κα� τ$λ�ς π�λλ� �κλιπαρ��σαν Wπρακτ�ν #να-στ+ναι. λ$γειν τε πρ�ς τ�Dς πυνθαν�μ$ν�υς dς �&κ #π�#νδρ!ς, #λλ� #π� #νδριντ�ς #ναστα5η. 1νι�ι δ� Λαxδα�ασ� παρακατακλ�ναι α&τ6) τ�Dς μαθητς4 τ�ν δ� �yτωςεzναι �γκρατ+ Zστε κα� τ�μ�ς κα� κα'σεις π�λλκις7π�με�ναι περ� τ� α<δ���ν. �ν δ� κα� #%ι!πιστ�ς σ�!δρα,Zστε μ9 �%�ν #ν-μ�τ�ν μαρτυρε�ν, τ�'τ6ω μ!ν6ω συνε0--ρ�υν �Aθηνα��ι.

Kα� δ9 κα� α&ταρκ$στατ�ς �ν. �Aλε%νδρ�υ γ��νσυ0ν�ν #ργ'ρι�ν #π�στε5λαντ�ς α&τ6), τρισ0ιλ5ας �Aττικ�ς#�ελbν τ� λ�ιπ�ν #π$πεμψεν ε<πbν �κε5ν6ω πλει!νων δε�νπλε5�νας τρ$��ντι. #λλ� κα� <τ�> 7π� �Aντιπτρ�υ πεμ-�θ�ν μ9 πρ�σ$σθαι, Zς �ησι Mυρωνιαν�ς �ν fOμ�5�ις(FHG iv. 454 sq). κα� 0ρυσ6) στε�ν6ω τιμηθ$ντα �πθλ6ωπ�λυπ�σ5ας τ��ς X�υσ� παρ� Δι�νυσ56ω �%ι!ντα θε�ναιπρ�ς τ�ν *δρυμ$ν�ν fEρμ+ν, 1νθαπερ τιθ$ναι κα� τ�Dς #νθι-ν�Dς ε<-θει. λ!γ�ς δ� α&τ�ν μετ� κα� Wλλων πεμ�θ+ναιπρεσFευτ9ν πρ�ς Φ5λιππ�ν4 κα� τ�Dς μ�ν δ-ρ�ις μαλθασ-σ�μ$ν�υς κα� ε<ς τ�ς κλ"σεις συνι$ναι κα� τ6) Φιλ5ππ6ωλαλε�ν4 τ�ν δ� μηδ$τερ�ν τ�'των π�ιε�ν. �\τε γ�ρ N Φ5λιπ-π�ς α&τ�ν πρ�σ5ετ� δι� τ��τ�.

nOθεν �λθ!ντας τ�Dς πρ$σFεις ε<ς τ�ς �Aθ"νας�σκειν dς μτην α&τ��ς _εν�κρτης συνεληλ'θ�ι4 κα�τ�Dς 3τ�5μ�υς εzναι Qημι��ν α&τ!ν. μαθ!ντας δ� παρ�

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 162 –

7

8

9

ν#υς τ� συμ5!ρ#ντα τ#% κρ�τ#υς (δι'τι γι0 α�τ#Jς + ΦSλιππ#ς��ερε Fτι θ� �δ!)#ντ# τ� δ"ρα τ#υ, �μ!να Fμως μ καν!νατρ'π# δν θ� μ κατ�5ερνε), Dτυ)ε, λ!γ#υν, διπλασSων τιμ"ν.Kα$ �ργ'τερα + ΦSλιππ#ς Dλεγε Fτι �π� Fλ#υς Fσ#ι εe)αν π�ειστ9ν α�λ8 τ#υ, μ#ν�)α τ�ν gεν#κρ�τη δν �δυν8θη ν� δωρ#-δ#κ8σUη. 0EπSσης Fταν �ν!λα7ε τ9ν �π#στ#λ9 ν� �πιτ/)Uη παρ�τ#% 0Aντιπ�τρ#υ τ9ν �πελευθ!ρωσι τ"ν κατ� τ�ν Λαμιακ�νπ'λεμ#ν135 α\)μαλωτισθ!ντων 0AθηναSων κα$ κληθε$ς ε\ςδε3πν#ν, τ#% �ν!5ερε τ#%τα τ� λ'για (π#J σ �ν�λ#γη περS-στασι τ� εe)ε π� + 0Oδυσσ!ας στ9ν KSρκη)136:

K5ρκη, π�ι!ς Wραγε Wνδρας, π�D σωστ� σκ$πτεταιπρ�ν θ’ Wντε0ε ν� 0�ρτσPη �αγητ� κα� π�τ� πρ�ν λ'σPητ�Dς 3τα5ρ�υς κα� μ� τ�Dς 2�θαλμ�Dς δ+;

Kα$ + 0AντSπατρ#ς τ'σ# ε�)αριστ8θηκε �π� τ9ν nτ#ιμ'τητατ#% πνε/ματ'ς τ#υ, �στε �μ!σως δι!τα�ε ν’ �5εθ#%ν �λε/θερ#ι#W α\)μ�λωτ#ι.

10. fOταν κ�π#τε hνα σπ#υργιτ�κι, π#J τ� κυνηγ#%σε hναγερ�κι κατ!5υγε στ� στ�θ#ς τ#υ, α�τ�ς τ� �)�ϊδεψε κα$ τ��πρ#στ�τευσε, λ!γ#ντας Fτι δν πρ!πει ν� �κδSδUη κανε$ς�κε3ν#ν π#J jητ�ει }συλ#. Σκωπτ'μεν#ς dπ� τ#% BSων#ς, δνπρ'κειται, εeπε, ν� τ#% �παντ8σUηL γιατ$ #Qτε R τραγ[ωδSα, σκω-πτ#μ!νη dπ� τ�ς κωμ[ωδSας, καταδ!)εται ν� �παντ8σUη. Σ�κε3ν#ν, π#J )ωρ$ς ν� D)Uη μ�θει μ#υσικ9 #Qτε γεωμετρSα #Qτε�στρ#ν#μSα, �θελε ν� παρακ#λ#υθ8σUη τ� μαθ8ματ� τ#υ, τ#%εeπε: «5ε/γα, γιατ$ δν D)εις μ τS ν� πι�σUης τ9ν 5ιλ#σ#5Sα»(δηλ. δν D)εις «πρ#σλαμ7αν#/σας παραστ�σεις», Fπως λ!μεσ8μερα στ9ν γλ"σσα τ�ς ψυ)#λ#γSας). Kατ0 }λλ#υς τ#% εeπε:«5ε/γα γιατ$ �δ" δν �αSν#με μαλλS».

11. fOταν + Δι#ν/σι#ς εeπε στ�ν Πλ�τωνα Fτι θ� τ#% κ'ψUητ� κε5�λι, + gεν#κρ�της π#J Pταν παρ�ν, �5#% τ#% Dδει�ε τ�δικ' τ#υ, «καν!νας δν θ� τ� �γγS�Uη» εeπε, «πρ#τ#% κ#πU�

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 165 –

α&τ�� dς ν�ν κα� μwλλ�ν �ρ�ντιστ$�ν εvη τ+ς π!λεωςα&τ��ς (τ�Dς μ�ν γ�ρ Ptδει δωρ�δ�κ"σαντας N Φ5λιππ�ς,�μ� δ� μηδεν� λ!γ6ω 7πα%!μεν�ς) �ασ� διπλασ5ως α&τ�ντιμ+σαι. κα� τ�ν Φ5λιππ�ν δ� λ$γειν yστερ�ν dς μ!ν�ς εvη_εν�κρτης τ)ν πρ�ς α&τ�ν #�ιγμ$νων #δωρ�δ!κητ�ς.#λλ� κα� πρεσFε'ων πρ�ς �Aντ5πατρ�ν περ� α<0μαλ-των�Aθηνα5ων κατ� τ�ν Λαμιακ�ν π!λεμ�ν, κα� κληθε�ς �π�δε�πν�ν πρ�ς α&τ�ν πρ�ην$γκατ� ταυτ5 (�Oδ. κ 383 – 5)

� K5ρκη, τ5ς γρ κεν #ν"ρ, �ς �να5σιμ�ς εvη,πρ�ν τλα5η πσσασθαι �δητ'�ς �δ� π�τ+τ�ςπρ�ν λ'σασθ� 3τρ�υς κα� �ν 2�θαλμ��σιν <δ$σθαι;

κα� τ�ν #π�δε%μεν�ν τ9ν ε&στ�05αν ε&θDς #νε�ναι.Στρ�υθ5�υ δ$ π�τε διωκ�μ$ν�υ 7π� *$ρακ�ς κα�

ε<σπηδ"σαντ�ς ε<ς τ�Dς κ!λπ�υς α&τ��, καταψ"σαςμεθ+κεν, ε<πbν τ�ν *κ$την δε�ν μ9 �κδιδ!ναι. σκωπτ!με-ν�ς 7π� B5ων�ς �&κ 1�η α&τ6) #π�κρινε�σθαι4 μηδ� γ�ρτ9ν τραγ6ωδ5αν 7π� τ+ς κωμ6ωδ5ας σκωπτ�μ$νην #π�κρ5-σεως #%ι��ν. πρ!ς τε τ�ν μ"τε μ�υσικ9ν μ"τε γεωμε-τρικ9ν μ"τε #στρ�ν�μ5αν μεμαθηκ!τα, F�υλ!μεν�ν δ�παρ� α&τ�ν ��ιτwν, “π�ρε'�υ,” 1�η4 λαF�ς γ�ρ �&κ 10εις�ιλ�σ��5ας.” �* δ� τ��τ! �ασιν ε<πε�ν, “παρ� �μ�� γ�ρπ!κ�ς �& κνπτεται.”

E<π!ντ�ς δ� Δι�νυσ5�υ πρ�ς Πλτωνα dς #�αιρ"σειτις α&τ�� τ�ν τρ0ηλ�ν, παρbν �Gτ�ς κα� δε5%ας τ�νvδι�ν, “�&κ Wν γε,” 1�η, “τ�ς πρ!τερ�ν τ�'τ�υ.”

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 164 –

10

11

136. 0Oδ/σσεια ) 385 – 5.135. 322 π.X.

τ#%τ#» (τ� δικ' τ#υ δηλαδ9 κε5�λι). Λ!γ#υν Fτι, Fταν κ�π#τεPλθε στ9ν 0Aθ8να + 0AντSπατρ#ς κα$ τ�ν �)αιρ!τησε, α�τ�ς δντ#% �π8ντησε, παρ� Fταν �τελεSωσε τ9ν +μιλSα π#J εe)ε �ρ)S-σει. Δν Pταν καθ'λ#υ �λαj�ν, κα$ π#λλς 5#ρς κ�θε μ!ραπαρεδSδετ# σ στ#)ασμ#/ς, κα$ �π$ μι� +λ'κληρη �ρα παρ!-μενε σιωπηλ'ς.

_A5ησε πλε3στα Fσα συγγρ�μματα κα$ π#ι8ματα κα$ παραι-ν!σεις π#J εeναι τ� �κ'λ#υθα:

Περ� �'σεως, q%η FιFλ5α.Περ� σ��5ας, q%η FιFλ5α.Περ� πλ�'τ�υ.�Aρκ�ς (N �Aρκαδικ!ς).Περ� τ�� #�ρ5στ�υ (πργματ�ς).

12. Γι� τ� παιδ5.Περ� �γκρατε5ας.Περ� τ�� p�ελ5μ�υ.Περ� �λευθερ5ας.Περ� θαντ�υ.Περ� 3κ�υσ5�υ.Περ� �ιλ5ας.Περ� �πιεικε5ας.Περ� τ�� �ναντ5�υ, FιFλ. 2.Περ� ε&δαιμ�ν5ας, FιFλ. 2.Περ� τ+ς τ$0νης τ�� γρ�ειν.Περ� μν"μης.Περ� τ�� ψε'δ�υς.Kαλλικλ+ς.Περ� �ρ�ν"σεως, FιFλ. 2.O<κ�ν�μικ�ς (�<κιακ9 �<κ�ν�μ5α).Περ� σω�ρ�σ'νης.Περ� δυνμεως ν!μ�υ.

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 167 –

�ασ� κα� �Aντιπτρ�υ π�τ� �λθ!ντ�ς ε<ς �Aθ"νας κα�#σπασαμ$ν�υ α&τ!ν, μ9 πρ!τερ�ν #ντιπρ�σαγ�ρε�σαιπρ�ν h τ�ν λ!γ�ν �ν 1λεγε διαπερνασθαι. #τυ�!τατ�ςδ� �ν π�λλκις τ+ς �μ$ρας 3αυτ6) �μελ$τα, κα� Zρανμ5αν, �ασ5ν, #π$νεμε σιωπP+.

Kα� πλε�στα Bσα καταλ$λ�ιπε συγγρμματα κα� 1πηκα� παραιν$σεις, � �στι τα�τα4

Περ� �'σεως αk Fk γk δk εk ςk,Περ� σ��5ας ςk,Περ� πλ�'τ�υ αk,�Aρκ�ς αk,Περ� τ�� #�ρ5στ�υ αk,Περ� τ�� παιδ5�υ αk,Περ� �γκρατε5ας αk,Περ� τ�� p�ελ5μ�υ αk,Περ� τ�� �λευθ$ρ�υ αk,Περ� θαντ�υ αk,Περ� 3κ�υσ5�υ αk,Περ� �ιλ5ας αk Fk,Περ� �πιεικε5ας αk,Περ� τ�� �ναντ5�υ αk Fk,Περ� ε&δαιμ�ν5ας αk Fk,Περ� τ�� γρ�ειν αk,Περ� μν"μης αk,Περ� τ�� ψε'δ�υς αk,Kαλλικλ+ς αk,Περ� �ρ�ν"σεως αk Fk,O<κ�ν�μικ�ς αk,Περ� σω�ρ�σ'νης αk,Περ� δυνμεως ν!μ�υ αk,

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 166 –

12

Περ� π�λιτε5ας.Περ� Nσι!τητ�ς.nOτι παραδ�τ9 � #ρετ9 (μπ�ρε� ν� διδα0θP+).Περ� τ�� uντ�ς.Περ� ε*μαρμ$νης.Περ� παθ)ν.Περ� F5ων (τρ!π�ι διαFι-σεως).Περ� Nμ�ν�5ας.Περ� σπ�υδαστ)ν, FιFλ. 2.Περ� δικαι�σ'νης.Περ� #ρετ+ς, FιFλ. 2.Περ� μ�ρ�)ν.Περ� �δ�ν+ς, FιFλ. 2.Περ� F5�υ.Περ� #νδρε5ας.Περ� τ�� 3ν!ς.Περ� �Iδε)ν137.

13. Περ� τ$0νης.Περ� θε)ν, FιFλ. 2.Περ� ψυ0+ς, FιFλ. 2.Περ� �πιστ"μης.Π�λιτικ�ς (#ν"ρ).Περ� �μπιστ�σ'νης (Περ� γν-σεως).Περ� �ιλ�σ��5ας.Περ� τ)ν συγγραμμτων τ�� Παρμεν5δ�υ.�Aρ0$δημ�ς h περ� δικαι�σ'νης.Περ$ τ#% �γαθ#%.Πργματα σ0ετικ� μ� τ9ν διν�ια, FιFλ. 8.Λ'σις πρ�Fλημτων τ+ς Λ�γικ+ς, FιFλ. 10.Mαθ"ματα Φυσικ+ς, FιFλ. 6.Συγκε�αλα5ωσις.Περ� γεν)ν κα� ε<δ)ν.Πυθαγ!ρεια πργματα.

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 169 –

137. fOπως τ$ς �νν##%σε + Πλ�των.

Περ� π�λιτε5ας αk,Περ� Nσι!τητ�ς αk,nOτι παραδ�τ9 � #ρετ9 αk,Περ� τ�� uντ�ς αk,Περ� ε*μαρμ$νης αk,Περ� παθ)ν αk,Περ� F5ων αk,Περ� Nμ�ν�5ας αk,Περ� μαθητ)ν αk FkΠερ� δικαι�σ'νης αk,Περ� #ρετ+ς αk Fk,Περ� ε<δ)ν αkΠερ� �δ�ν+ς αk Fk,Περ� F5�υ αk,Περ� #νδρε5ας αk,Περ� τ�� 3ν�ς αk,Περ� <δε)ν αk,Περ� τ$0νης αk,Περ� θε)ν αk FkΠερ� ψυ0+ς αk Fk,Περ� �πιστ"μης αk,Π�λιτικ�ς αk,Περ� �πιστημ�σ'νης αk,Περ� �ιλ�σ��5ας αk,Περ� τ)ν Παρμεν5δ�υ αk,�Aρ0$δημ�ς h περ� δικαι�σ'νης αk,Περ� τ#γαθ�� αk,T)ν περ� τ9ν διν�ιαν αk Fk γk δk εk ςk Qk ηk,Λ'σις τ)ν περ� τ�Dς λ!γ�υς ιk,Φυσικ+ς #κρ�σεως αkFkγkδkεkςk,Kε�λαι�ν αk,Περ� γεν)ν κα� ε<δ)ν αk,Πυθαγ!ρεια αk,

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 168 –

13

Λ'σεις, FιFλ. 2.Διαιρ$σεις, FιFλ. 8.Θ$σεις.Πραγματε5α περ� διαλεκτικ+ς.

0Aκ#λ#υθ#%ν δ!κα π!ντε 7ι7λSα κα$ }λλα δ!κα h�η π#J περι-λαμ7�ν#υν μελ!τες γι� τ� λεκτικ'.

�Eνν$α FιFλ5α περ� λ�γικ!τητ�ς.nE%η FιFλ5α γι� τ� μαθηματικ.Δ'� FιFλ5α σ0ετικ� πρ�ς τ9ν διν�ια.Π$ντε FιFλ5α περ� γεωμετρ)ν.Σ0!λια.�Eναντ5α.Περ� #ριθμ)ν.�Aριθμ)ν θεωρ5α.Περ� διαστσεων.Περ� #στρ�λ�γ5ας, q%η FιFλ5α.

14. Στ�ι0ει-δεις #ρ0α� μ�ναρ05ας, σ� τ$σσερα FιFλ5α #�ιε-ρωμ$να στ�ν �Aλ$%ανδρ�.

Πρ�ς �Aρ'Fαν.Πρ�ς fH�αιστ5ωνα.Περ� γεωμετρ5ας, δ'� FιFλ5α.ΣτS)#ι �ν Fλ[ω 224.239.

Kα$ Fμως τ�ν dπ!ρ#)# α�τ� }νθρωπ# #W 0Aθηνα3#ι τ�ν �π�-λησαν μι� Rμ!ρα �πειδ9 δν εe)ε ν� πληρ�Gση τ� μετ#Sκι#138L�λλ� τ�ν �γ'ρασε + Δημ8τρι#ς + Φαληρε/ς, + +π#3#ς Wκαν#-π#Sησε κα$ τ$ς δυ� πλευρ!ςL στ�ν gεν#κρ�τη Dδωσε τ9ν �λευθε-ρSα τ#υ, κα$ στ#Jς 0AθηναS#υς τ� μετ#Sκι#. A�τ� τ� γρ�5ει +Mυρωνιαν�ς + 0Aμαστριαν�ς στ� πρ"τ# 7ι7λS# τ"ν «fIστ�ρικ)νfOμ�5ων κε�αλα5ων» τ#υ. Διεδ!)θη τ�ν Σπε/σιππ# κα$ διη/-

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 171 –

138. T� μετ#Sκι# Pταν �τ8σι#ς 5'ρ#ς �κ 12 �ττικ"ν δρα)μ"ν π#J �πλ8ρω-ναν #W μ!τ#ικ#ι, δηλ. #W �ν 0Aθ8ναις �γκατεστημ!ν#ι �!ν#ι, #W +π#3#ι κατ� τ9ν�π#γρα59ν τ#% 309 �ν8ρ)#ντ# ε\ς 45.000.

Λ'σεις αk Fk,Διαιρ$σεις ηk,Θ$σεων FιFλ5α κk, <στ50�ι μ'ρι�ι> γk,T+ς περ� τ� διαλ$γεσθαι πραγματε5ας FιFλ5α ιδk<στ5-

0�ι μ'ρι�ι> αk, Fψμk,

Mετ� τ��τ� FιFλ5α ιεk κα� Wλλα FιFλ5α ιςk περ� μαθημ-των τ)ν περ� τ9ν λ$%ιν,

Λ�γιστικ)ν FιFλ5α θk,T)ν περ� τ� μαθ"ματα FιFλ5α ςk,T)ν περ� τ9ν διν�ιαν Wλλα FιFλ5α δ'�,Περ� γεωμετρ)ν FιFλ5α εk,fYπ�μνημτων αk,�Eναντ5ων αk,Περ� #ριθμ)ν αk,�Aριθμ)ν θεωρ5α αk,Περ� διαστημτων αk,T)ν περ� #στρ�λ�γ5αν ςk,Στ�ι0ε�α πρ�ς �Aλ$%ανδρ�ν περ� Fασιλε5ας δk,Πρ�ς �Aρρ'Fαν,Πρ�ς fH�αιστ5ωνα,Περ� γεωμετρ5ας αk Fk,Στ50�ι <μ'ρι�ι> κFk, δσλθk.

�Aθηνα��ι δ� Bμως α&τ�ν uντα τ�ι��τ�ν �π5πρασκ!νπ�τε, τ� μετ�5κι�ν #τ�ν��ντα θε�ναι. κα� α&τ�ν pνε�ταιΔημ"τρι�ς N ΦαληρεDς κα� 3κτερ�ν #π�κατ$στησε4_εν�κρτει μ�ν τ9ν �λευθερ5αν, �Aθηνα5�ις δ� τ� μετ�5-κι�ν. τ��τ! �ησι Mυρωνιαν�ς N �Aμαστριαν�ς �ν τ6)πρ-τ6ω τ)ν fIστ�ρικ)ν Nμ�5ων κε�αλα5ων (FHG iv. 455).

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 170 –

14

θυνε τ9ν σ)#λ9 �π$ ε�κ#σι π!ντε Dτη, �π� τ� δε/τερ# Dτ#ς τ�ς110ης 0Oλυμπι�δ#ς. Π!θανε δ!, δι'τι μι� ν/κτα Dπεσε π�νω σκ�π#ια λεκ�νη, γ!ρ#ντας πι� @γδ'ντα δ/# �τ"ν.

15. 0A5ιερ�σαμε κα$ σ0 α�τ�ν τ� �κ'λ#υθα:

fO _εν�κρτης, α&τ�ς N τ'π�ς τ+ς τελει!τερης #νδρ�-πρ$πειας, �σκ!νταψε σ� μι� 0λκινη λεκνη κα� �κτ'πησεστ� μ$τωπ�, κα� μ� μι� δυνατ9 κραυγ9 %εψ'0ησε.

cYπ�ρ�αν κα$ }λλ#ι h�η gεν#κρ�τες: 1. fEνας π#λJ παλαι�ςτακτικ�ς (Wκαν�ς στ9ν στρατηγικ8). 2. fEνας συγγεν9ς κα$συμπ#λSτης τ#% 5ιλ#σ'5#υ139. Φ!ρεται 4ς δικ'ς τ#υ hνας λ'γ#ςπ#J τιτλ#5#ρε3ται �Aρσιν�ητικ!ς, συντα)θε$ς γι� κ�π#ια �π#-θαν#%σα 0Aρσιν'η. 4. fEνας 5ιλ'σ#5#ς π#J Dγραψε l)ι κα$π#λJ �πιτυ)ημ!να �λεγε3α. Kα$ εeναι ��ι#σημεSωτ# τ� Fτι #W μνπ#ιητς σημει�ν#υν �πιτυ)Sα, Fταν �πι)ειρ#%ν ν� γρ�ψ#υν σπεj� λ'γ#, �ν" �ντιθ!τως #W πεj#γρ�5#ι κ�ν#υν κακ#Jς στS-)#υς Fταν �σ)#λ#%νται μ τ9ν π#Sησι. 0Eκ τ#/τ#υ καταδεικν/ε-ται Fτι τ� μν hνα εeναι δ"ρ# τ�ς 5/σεως, τ� δ }λλ# �πSτευγματ�ς τ!)νης. 5. fEνας γλ/πτης. 6. fEνας συγγρα5εJς �σμ�τωνπ#J τ�ν μνημ#νε/ει + 0Aριστ'�εν#ς.

3. ΠOΛEMΩN

16. cO Π#λ!μων140, + γυι�ς τ#% Φιλ#στρ�τ#υ, Pταν 0Aθηνα3#ς�π� τ�ν δ�μ# τ�ς O�ης. N!#ς δ!, Pταν τ'σ# �κ'λαστ#ς κα$ σπ�-ταλ#ς, π#J π�ντ#τε εe)ε )ρ8ματα �π�νω τ#υ γι� ν� μπ#ρU� ν�Wκαν#π#ιU� �μ!σως τ$ς �πιθυμSες τ#υ �λλ� κα$ σ στενωπ#Jς κα$δι'δ#υς Dκρυ7ε δι�5#ρα π#σ�. 0Aκ'μα κα$ στ9ν 0AκαδημεSαεdρ!θησαν τρε3ς @7#λ#$ μ!σα σ μι� κ#λ�να γι� τ�ν �δι#σκ#π'. Kα$ μι� Rμ!ρα, μαj$ μ τ#Jς 5Sλ#υς τ#υ, μεθυσμ!ν#ς κα$μ0 hνα στε5�νι στ� κε5�λι, π�γε ν� «σπ�σUη πλ�κα» στ9ν σ)#λ9

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 173 –

140. 0Aρ)ηγ�ς τ�ς 0AκαδημεSας �π� τ� 314 hως τ� 276.

διεδ$%ατ� δ� Σπε'σιππ�ν κα� #�ηγ"σατ� τ+ς σ0�λ+ςπ$ντε κα� εvκ�σιν 1τη �π� Λυσιμα05δ�υ #ρ%μεν�ς κατ�τ� δε'τερ�ν 1τ�ς τ+ς δεκτης κα� 3κατ�στ+ς �Oλυμπι-δ�ς. �τελε'τα δ� νυκτ�ς λεκνPη πρ�σπτα5σας, 1τ�ς tδηγεγ�νbς δε'τερ�ν κα� 2γδ�ηκ�στ!ν.

Φαμ�ν δ� κα� ε<ς τ��τ�ν �7τωσ5 (A. Pal. vii. 102)4

0αλκP+ πρ�σκ!ψας λεκνPη π�τ� κα� τ� μ$τωπ�νπλ"%ας vα0εν � σ'ντ�ν�ν, εzτ� 1θανεν,N πντα πντη _εν�κρτης #ν9ρ γεγ-ς.

Γεγ!νασι δ� κα� Wλλ�ι _εν�κρτεις π$ντε4 B τετακτικ�ς #ρ0α��ς σ�!δρα κα� N συγγεν9ς �μα κα� π�λ5-της τ6) πρ�ειρημ$ν6ω �ιλ�σ!�6ω4 �$ρεται δ� α&τ�� λ!γ�ς�Aρσιν�ητικ!ς, γεγραμμ$ν�ς περ� �Aρσιν!ης #π�θαν�'-σης. τ$ταρτ�ς �ιλ!σ���ς, �λεγε5αν γεγρα�bς �&κ �πι-τυ0)ς. vδι�ν δ$4 π�ιητα� μ�ν γ�ρ �πιFαλλ!μεν�ι πεQ�γρα-�ε�ν �πιτυγ0ν�υσι4 πεQ�γρ��ι δ� �πιτιθ$μεν�ι π�ιη-τικP+ πτα5�υσι4 τ6) δ+λ�ν τ� μ�ν �'σεως εzναι, τ� δ�τ$0νης 1ργ�ν. π$μπτ�ς #νδριαντ�π�ι!ς4 qκτ�ς 8Wσματαγεγρα�-ς, Zς �ησιν �Aριστ!%εν�ς (Wehrli ii, fg. 126).

ΠOΛEMΩN

Πολέμων Φιλοστράτου μ�ν �ν υ*!ς, �Aθηνα��ς τ)νδ"μων Ovηθεν. ν$�ς δ� �ν #κ!λαστ!ς τε κα� διακε0υμ$-ν�ς �ν �yτως Zστε κα� περι�$ρειν #ργ'ρι�ν πρ�ς τ�ς3τ�5μ�υς λ'σεις τ)ν �πιθυμι)ν4 #λλ� κα� �ν τ��ς στενω-π��ς δι$κρυπτεν. κα� �ν �Aκαδημε58α πρ�ς κ5�ν5 τινι τρι--F�λ�ν ε7ρ$θη πρ�σπεπλασμ$ν�ν α&τ�� δι� [τ9ν] Nμ�5αν

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 172 –

139. 0Eδ" dπ�ρ)ει κεν� στ� κεSμεν#, γι0 α�τ� κα$ στ9ν �παρSθμησι τ"ντρι"ν πρ�των δν �ναγρ�5εται + hνας.

15

16

τ#% gεν#κρ�τ#υς. A�τ�ς Fμως, )ωρ$ς καθ'λ#υ ν� ταρα)θU�,συν!)ισε τ9ν +μιλSα τ#υL 4μιλ#%σε δ περ$ σω5ρ#σ/νης(�γκρατεSας, α�τ#κυριαρ)Sας). 0Aκ#/#ντας + νεαρ'ς, σιγ�–σιγ��σαγηνε/θη, κα$ Dγινε τ'σ# 5ιλ'π#ν#ς π#J �επ!ρασε τ#Jς}λλ#υς, κα$ α�τ�ς διεδ!)θη τ�ν gεν#κρ�τη στ9ν διε/θυνσι τ�ςσ)#λ�ς, τ9ν 116ην 0Oλυμπι�δα141.

17. cO 0AντSγ#ν#ς + Kαρ/στι#ς �να5!ρει Fτι + πατ!ρας τ#υPταν πρ#εστCς κα$ διατηρ#%σε }λ#γα iρματ#δρ#μι"νL κα$ Fτι+ Π#λ!μων dπ�ρ�ε κατηγ#ρ#/μεν#ς κατ'πιν �γωγ�ς τ�ς συj/-γ#υ τ#υ, π#J τ�ν κατηγ'ρησε σκληρ� Fτι εe)ε σ)!σεις μ νεα-ρ#/ς. 0Aπ� τ'τε Fμως π#J }ρ)ισε ν’ �σ)#λ�ται μ τ9ν 5ιλ#σ#-5Sα, �π!κτησε τ!τ#ια σταθερ'τητα )αρακτ�ρ#ς, �στε π�ντ#τεν� διατηρU� τ9ν �δια γαληνεμ!νη συμπερι5#ρ�. 0Aλλ� κα$ 4ςπρ�ς τ9ν 5ων9 Pταν �ναλλ#Sωτ#ς. Γι0 α�τ� κα$ γ#ητε/θηκε �π�α�τ�ν + Kρ�ντωρ142. Eeναι 7!7αι# πCς Fταν τ�ν �δ�γκωσε hναλυσσασμ!ν# σκυλ$ στ� @πSσθια, α�τ�ς #Qτε )λ�μιασεL κα$ Rταρα)9 π#J �εσηκ�θηκε στ9ν π'λι Fταν Dμαθαν τ� γεγ#ν'ς,τ�ν }5ησε �παθ�. Kα$ στ� θ!ατρα παρ!μενε �νεπηρ!αστ#ς.

18. K�π#τε, Fταν + Nικ'στρατ#ς, + �π#καλ#/μεν#ς Kλυται-μν8στρα, �δι�7αjε σ0 α�τ�ν κα$ στ�ν Kρ�τη κ�τι �π� τ�νfOμηρ#, + μν Kρ�της συγκιν8θηκε 7αθι�, α�τ�ς Fμως Dμεινετ'σ# �παθ9ς σ�ν ν� μ9 εe)ε �κ#/σει τSπ#τε. Kα$ γενικ� Pταντ!τ#ι#ς, Fπως τ�ν θ!λει + jωγρ�5#ς Mελ�νθι#ς στ� Περ�Qωγρα�ικ+ς Dργ# τ#υ. Δι'τι πραγματικ� λ!γει �κε3 Fτι τ� Dργατ�ς τ!)νης πρ!πει ν� 5!ρ#υν τ9ν σ5ραγSδα κ�π#ιας \σ)υρ#-γνωμ#σ/νης κα$ πεSσματ#ς, τ� �δι# δ \σ)/ει κα$ γι� τ� Pθ#ς. cOδ Π#λ!μων συν8θιjε ν� λ!γUη Fτι πρ!πει ν� ��ασκ#/μεθα μ τ�γεγ#ν'τα κα$ l)ι μ'ν# μ λ#γικς θεωρSες, σ�ν �κε3ν#ν π#J θ�εe)ε «�εκ#κκαλSσει» hνα �γ)ειρSδι# iρμ#νικ�ς �λλ� δν θ� εe)ε��ασκηθ� πρακτικ�. cOπ'τε θ� πρ#καλ#/σαμε μν τ�ν θαυμα-

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 175 –

141. 316 — 312.142. Πρ7λ. κατωτ!ρω παρ�γρ. 24.

τP+ πρ�ειρημ$νPη πρ!�ασιν. κα5 π�τε συνθ$μεν�ς τ��ςν$�ις μεθ'ων κα� �στε�ανωμ$ν�ς ε<ς τ9ν _εν�κρτ�υςP�%ε σ0�λ"ν4 N δ� �&δ�ν διατραπε�ς εzρε τ�ν λ!γ�νNμ�5ως4 �ν δ� περ� σω�ρ�σ'νης. #κ�'ων δ9 τ� μειρκι�νκατ� 2λ5γ�ν �θηρθη κα� �yτως �γ$νετ� �ιλ!π�ν�ς dς7περFλλεσθαι τ�Dς Wλλ�υς κα� α&τ�ν διαδ$%ασθαι τ9νσ0�λ"ν, #ρ%μεν�ν #π� τ+ς qκτης κα� δεκτης κα� 3κα-τ�στ+ς �Oλυμπιδ�ς.

Φησ� δ� �Aντ5γ�ν�ς N Kαρ'στι�ς �ν τ��ς B5�ις (Wil.Ant. u. Kar., p. 63) τ�ν πατ$ρα α&τ�� πρ)τ!ν τε εzναι τ)νπ�λιτ)ν κα� `ρματ�τρ��+σαι. �υγε�ν δ� τ�ν Π�λ$μωνακα� δ5κην κακ-σεως 7π� τ+ς γυναικ!ς, dς μειρακ5�ιςσυν!ντα. τ�σ��τ�ν δ� �πιτε�ναι τ� �θ�ς #ρ%μεν�ν �ιλ�-σ��ε�ν, Zστ� �π� τα&τ�� σ0"ματ�ς τ+ς μ�ρ�+ς πντ�τεμ$νειν. #λλ� κα� τ9ν �ων9ν #ναλλ�5ωτ�ς �ν4 δι� κα�θηραθ+ναι Kρντ�ρα 7π� α&τ��. κυν�ς γ��ν λυττ)ντ�ς[κα�] τ9ν <γν'αν διασπσαντ�ς μ!ν�ν μ9 p0ριwσαι4 κα�ταρα0+ς γεν�μ$νης �π� τ+ς π!λεως πυθ!μεν�ν τ� γιν!με-ν�ν Wτρεπτ�ν με�ναι. 1ν τε τ��ς θετρ�ις #συμπαθ$στα-τ�ς �ν.

Nικ�στρτ�υ γ��ν π�τε τ�� �πικαλ�υμ$ν�υ Kλυται-μν"στρα #ναγιν-σκ�ντ!ς τι τ�� π�ιητ�� α&τ6) τε κα�Kρτητι, τ�ν μ�ν συνδιατ5θεσθαι, τ�ν δ� vσα κα� μ9#κ��σαι. κα� Bλως �ν τ�ι��τ�ς �R!ν �ησι Mελνθι�ς NQωγρ��ς �ν τ��ς Περ� Qωγρα�ικ+ς (FHG iv. 445)4 �ησ�γ�ρ δε�ν α&θδειν τινα κα� %ηρ!τητα τ��ς 1ργ�ις �πι-τρ$0ειν, Nμ�5ως δ� κ#ν τ��ς tθεσιν. 1�ασκε δ� N Π�λ$μωνδε�ν �ν τ��ς πργμασι γυμνQεσθαι κα� μ9 �ν τ��ς

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 174 –

17

18

σμ� μ τ$ς �ρωτ8σεις μας, �λλ� στ9ν τακτ#π#Sησι τ�ς jω�ς μαςθ� εdρεθ#%με σ +λ#σ)ερ� δια5ωνSα πρ�ς τ�ν nαυτ' μας.

19. kHταν ε�γενικ�ς κα$ γενναι'δωρ#ς κα$ �πηλλαγμ!ν#ς�π� τ� «@�J κα$ τσ#υ)τερ� �5#ς» π#J �π#δSδει + 0Aριστ#5�-νης στ�ν E�ριπSδη, κα$ τ� +π#3#ν κατ� τ�ν �δι# συγγρα5!αεeναι «δυνατ� καρ/κευμα σ D�#)# κρ!ας»143. 0Aκ'μη λ!γ#υνFτι δν �δSδασκε καθ8μεν#ς, κα$ συjητ#%σε μ τ#Jς μαθητ!ςτ#υ 7ηματSjων. _E)αιρε �κτιμ8σεως στ9ν 0Aθ8να γι� τ� ε�γεν�τ#υ α\σθ8ματα. cΩστ'σ#, j#%σε �π#τρα7ηγμ!ν#ς �π� τ�νκ'σμ#, κα$ Dμενε στ�ν κ�π# τ�ς 0AκαδημSας, Fπ#υ εe)αν κτSσειμικρ� σπSτια κα$ #W μαθητ!ς τ#υ κα$ κατ#ικ#%σαν κ#ντ� στ�ν7ωμ� τ"ν M#υσ"ν κα$ στ9ν α�θ#υσα διδασκαλSας144. _Hθελε,5αSνεται, ν� εeναι �π� π�σης �π'ψεως στ� �ψ#ς τ#% gεν#κρ�-τ#υς. cYπ�ρ�ε κα$ ε�ν##/μεν'ς τ#υ, 7ε7αι�νει + 0AρSστιππ#ςστ� τ!ταρτ# κε5�λαι# τ#% «Περ� παλαιwς τρυ�+ς» Dργ#υ τ#υ.Π�ντως τ�ν �μνημ'νευε �κατ�παυστα κα$ ντυν'ταν σ�ν κι0�κε3ν#ν τ9ν iπαλ9 α�στηρ9 ��ι#πρ!πεια π#J \δι�jει στ�νδωρικ� ρυθμ'.

20. T#% }ρεσε δ π#λJ κα$ + Σ#5#κλ�ς κα$ μ�λιστα �κε3να τ�)ωρSα στ� +π#3α, κατ� τ�ν κωμικ� π#ιητ8, 5αSνεται Bτι συνερ-γσθηκε κα� κπ�ι� μαντρ!σκυλ�, κα$ �κε3να στ� +π#3α κατ�τ�ν Φρ/νι)# + π#ιητ9ς δ�ν �ταν μ��στ�ς �\τε μ�γμα, #λλ� γν"-σι� Πρμνι� κρασ5. _Eτσι τ�ν μν fOμηρ# τ�ν Dλεγε �πικ�νΣ#5#κλ!α, τ�ν δ Σ#5#κλ!α τραγικ�ν fOμηρ#.

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 177 –

144. cH 0AκαδημSα (0Aκαδ8μεια) τε)νικ"ς Pταν μι� θρησκευτικ9 �δελ5'-της, �5ιερωμ!νη στ9ν λατρεSα τ"ν M#υσ"ν.

διαλεκτικ��ς θεωρ"μασι, καθπερ `ρμ�νικ!ν τι τ$0νι�νκαταπι!ντα κα� μ9 μελετ"σαντα, dς κατ� μ�ν τ9ν �ρ-τη-σιν θαυμQεσθαι, κατ� δ� τ9ν διθεσιν 3αυτ��ς μ0ε-σθαι.

�Hν ��ν #στε�!ς τις κα� γεννα��ς, παρPητημ$ν�ς ��ησιν �Aριστ��νης (Kock i. 423) περ� E&ριπ5δ�υ,“2%ωτ� κα� σιλ�ιωτ4” �περ, dς α&τ!ς �ησι,

καταπυγ�σ'νη τα�τ� �στ� πρ�ς κρ$ας μ$γα.

#λλ� μ9ν �&δ� καθ5Qων 1λεγε πρ�ς τ�ς θ$σεις, �ασ5,περιπατ)ν δ� �πε0ε5ρει. δι� δ9 ��ν τ� �ιλ�γεννα��ν�τιμwτ� �ν τP+ π!λει4 �& μ9ν #λλ� κα� �κπεπατηκbς �νδιατρ5Fων �ν τ6) κ"π6ω, παρ� �ν �* μαθητα� μικρ� καλ'Fιαπ�ιησμεν�ι κατ6-κ�υν πλησ5�ν τ�� μ�υσε5�υ κα� τ+ς�%$δρας. �6-κει δ9 N Π�λ$μων κατ� πντα �Qηλωκ$ναιτ�ν _εν�κρτην4 κα� �ρασθ+ναι α&τ�� �ησιν �Aρ5στιππ�ς�ν τ6) τετρτ6ω Περ� παλαιwς τρυ�+ς (FHG ii. 79). #ε�γ��ν �μ$μνητ� N Π�λ$μων α&τ��, τ"ν τ� #κακ5αν κα� τ�να&0μ�ν �νεδ$δυτ� τ#νδρ�ς κα� τ� Fρ�ς �*�νε� Δ-ρι!ςτις �<κ�ν�μ5α.

�Hν δ� κα� �ιλ�σ���κλ+ς, κα� μλιστα �ν �κε5ν�ιςBπ�υ κατ� τ�ν κωμικ�ν τ� π�ι"ματα α&τ6)

κ'ων τις �δ!κει συμπ�ιε�ν M�λ�ττικ!ς,

κα� 1νθα �ν κατ� τ�ν Φρ'νι0�ν (Kock i. 387)

�& γλ'%ις �&δ� 7π!0υτ�ς, #λλ� Πρμνι�ς.

1λεγεν ��ν τ�ν μ�ν nOμηρ�ν �πικ�ν εzναι Σ���κλ$α, τ�νδ� Σ���κλ$α nOμηρ�ν τραγικ!ν.

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 176 –

143. 0Aπ'σπασμα 180.

19

20

Π!θανε �π� πρ#ϊ#%σα ���ντλησι σ πρ#)ωρημ!νη RλικSα,}5ησε δ �ρκετ� συγγρ�μματα. Φτι��αμε κα$ γι0 α�τ�ν τ� �κ'-λ#υθ# �πSγραμμα:

]Aκ�υ. Θψαμε τ�ν Π�λ$μωνα, π�D τ�ν 1Fαλε �δ) �#ρρ-στια, τ� ��Fερ� α&τ� Fσαν� τ)ν #νθρ-πων. �Aλλ�μwλλ�ν u0ι τ�ν Π�λ$μωνα, παρ� τ� σ)μα τ�υ4 γιατ��κε�ν�ς πηγα5ν�ντας στ� Wστρα, α&τ� W�ησε ν� σαπ5QPη�δ) κτω.

4. KPATHΣ

21. cO Kρ�της145, γυι�ς τ#% 0Aντιγ!ν#υς, Pταν 0Aθηνα3#ς κα$Θρι�σι#ς 4ς πρ�ς τ�ν δ�μ#. kHταν �κρ#ατ9ς κα$ συγ)ρ'νωςε�ν##/μεν#ς τ#% Π#λ!μων#ς, τ�ν +π#3#ν διεδ!)θη στ9ν διε/-θυνσι τ�ς σ)#λ�ς. Kα$ Pταν τ'σ# �5ωσιωμ!ν#ι + hνας στ�ν}λλ#, �στε κα$ j"ντες l)ι μ'ν#ν συνεμερSj#ντ# τ$ς �διες �πι-δι��εις, �λλ� Fλ# κα$ περισσ'τερ# ��ωμ#ι�ν#νταν μ!)ρι τ�ςτελευταSας των πν#�ς, κα$ �π#θαν'ντες μ#ιρ�σθηκαν τ�ν �δι#τ�5#. Γι0 α�τ� + 0Aνταγ'ρας Dγραψε κα$ γι� τ#Jς δ/#, κατ� τ�ν�κ'λ#υθ# τρ'π#:

Περν)ντας, διαFτη λ$γε Bτι σ� τ��τ�ν τ�ν τ��#ναπα'εται N θε�ειδ9ς Kρτης κι� N Π�λ$μων, μεγαλ!-ψυ0�ι σ� Nμ��ρ�σ'νη, #π� τ� �μπνευσμ$να στ!ματατ)ν Nπ�5ων �%"ρ0�ντ� *ερ� λ!για, κα� τ)ν Nπ�5ων Nκαθαρ�ς F5�ς σ��5ας, πειθαρ0ημ$ν�ς σ� σταθερ� δ!γ-ματα, τ�Dς στ!λιQε μ� μι� λαμπρ9 #θανασ5α.

22. Γι0 α�τ� κα$ + 0AρκεσSλα#ς π#J }5ησε τ�ν Θε'5ραστ#κα$ π�γε στ9ν δικ8 τ#υς σ)#λ9 Dλεγε Fτι α�τ#$ εeναι κ�π#ι#ιθε#$ � dπ#λεSμματα τ#% Xρυσ#% A\"ν#ς. Δι'τι δν Dκανανπαρ!α μ τ�ν κ'σμ# �λλ� Pταν σ�ν τ�ν Δι#νυσ'δωρ# τ�να�λητ9 π#J καυ)�μεν#ς κ�π#τε εeπε Fτι δν εe)ε �κ#/σει τ$ς

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 179 –

145. Πρ#ϊστ�μεν#ς τ�ς 0AκαδημSας κατ� τ9ν 3η nκατ#νταετSα.

�Eτελε'τησε δ� γηραι�ς tδη 7π� �θ5σεως, *καν� συγ-γρμματα καταλιπ-ν. κα� 1στιν �μ)ν ε<ς α&τ!ν (App.Anth. ii. 380)4

�&κ #xεις; Π�λ$μωνα κεκε'θαμεν, �ν θ$τ� τP+δε#ρρωστ5η, τ� δειν�ν #νθρ-π�ις πθ�ς.�& μwλλ�ν Π�λ$μωνα, τ� σ)μα δ$4 τ��τ� γ�ρ α&τ�ςFα5νων �ς Wστρα διF�ρ�ν θ+κεν 0αμα5.

KPATHΣ

Kρτης πατρ�ς μ�ν �ν �Aντιγ$ν�υς <�Aθηνα��ς>,Θρισι�ς δ� τ)ν δ"μων, #κρ�ατ9ς �μα κα� �ρ-μεν�ςΠ�λ$μων�ς4 #λλ� κα� διεδ$%ατ� τ9ν σ0�λ9ν α&τ��. κα��yτως #λλ"λω ��ιλε5την Zστε κα� Q)ντε �& μ!ν�ν τ)να&τ)ν tστην �πιτηδευμτων, #λλ� κα� μ$0ρι σ0εδ�ν#ναπν�+ς �%ωμ�ι-σθην #λλ"λ�ιν κα� θαν!ντε τ+ς α&τ+ςτα�+ς �κ�ινωνε5την. Bθεν �Aνταγ!ρας ε<ς Wμ�ω τ��τ�ν�π�5ησε τ�ν τρ!π�ν (A. Pal. vii. 103)4

μν"ματι τ6)δε Kρτητα θε�υδ$α κα� Π�λ$μωνα1ννεπε κρ'πτεσθαι, %ε�νε, παρερ0!μεν�ς,Wνδρας Nμ��ρ�σ'νPη μεγαλ"τ�ρας, �ν Wπ� μ�θ�ς*ερ�ς tϊσσεν δαιμ�ν5�υ στ!ματ�ς,κα� F5�τ�ς καθαρ�ς σ��5ας �π� θε��ν �κ!σμεια<)ν� #στρ$πτ�ις δ!γμασι πειθ!μεν�ς.

]Eνθεν κα� �Aρκεσ5λα�ν μετελθ!ντα παρ� Θε��ρστ�υπρ�ς α&τ�Dς λ$γειν dς εzεν θε�5 τινες h λε5ψανα τ)ν �κτ�� 0ρυσ�� γ$ν�υς. κα� γ�ρ tστην �& �ιλ�δημ-δει4 #λ��R�ν Δι�νυσ!δωρ!ν π�τ$ �ασι τ�ν α&λητ9ν ε<πε�ν,σεμνυν!μεν�ν �π� τ6) μηδ$να τ)ν κρ�υμτων α&τ�� μ"τ�

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 178 –

21

22

μελ[ωδSες τ#υ #Qτε σ πλ#3# #Qτε σ 7ρ/ση, Fπως γιν'ταν μ�κε3νες τ#% 0IσμηνS#υ. Kατ� μαρτυρSαν τ#% 0Aντιγ'ν#υ, Dτρω-γαν τ� �δι# 5αγητ� στ� σπSτι τ#% Kρ�ντ#ρ#ς, κα$ #W δυ� α�τ#$κι0 + 0AρκεσSλα#ς συj#%σαν iρμ#νικ�. cO 0AρκεσSλα#ς κι0 +Kρ�ντωρ Dμεναν στ� �δι# σπSτι, �ν[" + Π#λ!μων κα$ + Kρ�τηςσυj#%σαν μ τ�ν Λυσικλ!α — hνα π#λSτη. kHταν, λ!νε, + μνKρ�της �ρ�μεν#ς τ#% Π#λ!μων#ς, Fπως ε�παμε κα$ πρ#ηγ#υ-μ!νως, + δ 0AρκεσSλα#ς τ#% Kρ�ντ#ρ#ς.

23. Tελευτ"ν + Kρ�της }5ησε, καθCς μαρτυρε3 + 0Aπ#λλ'-δωρ#ς στ� τρSτ# κε5�λαι# τ"ν «Xρ�νικ)ν» τ#υ, δι�5#ρα Dργα,μερικ� 5ιλ#σ#5ικ�, }λλα πραγματευ'μενα περ$ κωμ[ωδSας κα$}λλα περι!)#ντα λ'γ#υς δημηγ#ρικ#Jς κα$ πρεσ7ευτικ#/ς.0Aλλ� }5ησε κα$ διακεκριμ!ν#υς μαθητ!ςL μετα�J τ"ν +π#Sωντ�ν 0AρκεσSλα# περ$ τ#% +π#S#υ θ� +μιλ8σωμε — γιατ$ }κ#υσεκα$ τ�ν Kρ�τη — κα$ τ�ν BSωνα τ�ν B#ρυσθενSτη π#J �ργ'-τερα �πεκλ8θη Θε#δ�ρει#ς �π� τ9ν σ)#λ9 στ9ν +π#Sα πρ#σε-)�ρησε, κα$ περ$ τ#% +π#S#υ �πSσης θ� +μιλ8σωμε �μ!σως μετ�τ9ν 7ι#γρα5Sα τ#% 0Aρκεσιλ�#υ.

cYπ�ρ�αν δ δ!κα Kρ�τητες: 1. cO π#ιητ9ς τ�ς 0Aρ)αSαςKωμ[ωδSας. 2. fEνας ρ8τωρ Tραλλιαν'ς, μαθητ9ς τ#% 0Iσ#κρ�-τ#υς. 3. fEνας μη)ανικ�ς π#J συν�δευσε τ�ν 0Aλ!�ανδρ#. 4. cOKυνικ�ς περ$ τ#% +π#S#υ θ� +μιλ8σωμε. 5. fEνας περιπατη-τικ�ς 5ιλ'σ#5#ς. 6. cO 0Aκαδημαϊκ�ς π#J περιεγρ�ψαμε πρ#η-γ#υμ!νως. 7. fEνας γραμματικ�ς Mαλλ�της 4ς πρ�ς τ9ν κατα-γωγ8. 8. cO συγγρα5εJς nν�ς γεωμετρικ#% Dργ#υ. 9. fEνας συγ-γρα5εJς �πιγραμμ�των. 10. cO 0Aκαδημαϊκ�ς 5ιλ'σ#5#ς �π�τ9ν Tαρσ'.

5. KPANTΩP

24. cO Kρ�ντωρ146 �π� τ#Jς Σ'λ#υς (τ�ς K/πρ#υ147), ^ν κα$�πελ�μ7ανε μεγ�λης �κτιμ8σεως στ9ν πατρSδα τ#υ, τ9ν }5ησε

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 181 –

�π� τρι"ρ�υς μ"τ� �π� κρ"νης #κηκ�$ναι, καθπερ �Iσμη-ν5�υ. συσσ5τι�ν δ$ �ησιν α&τ6) N �Aντ5γ�ν�ς (Wil. Ant. u.Kar., p. 67) εzναι παρ� Kρντ�ρι, Nμ�ν!ως συμFι�'ντωντ�'των τε κα� �Aρκεσιλ�υ. τ9ν δ� �vκησιν �Aρκεσ5λα�νμ�ν 10ειν μετ� Kρντ�ρ�ς, Π�λ$μωνα δ� σDν Kρτητιμετ� Λυσικλ$�υς τιν�ς τ)ν π�λιτ)ν. �ν δ$, �ησ5ν, �ρ-με-ν�ς Kρτης μ$ν, dς πρ�ε5ρηται, Π�λ$μων�ς4 �Aρκεσ5λα�ςδ� Kρντ�ρ�ς.

Tελευτ)ν δ9 N Kρτης <κατ� τ� +1τ�ς τ+ς ηk κα� κk κα�ρk �Oλυμπιδ�ς>, καθ �ησιν �Aπ�λλ!δωρ�ς �ν τρ5τ6ωXρ�νικ)ν (FGrH 244 F 14), #π$λιπε FιFλ5α τ� μ�ν �ιλ�-σ���'μενα, τ� δ� περ� κωμ6ωδ5ας, τ� δ� λ!γ�υς δημηγ�-ρικ�Dς κα� πρεσFευτικ�'ς. #λλ� κα� μαθητ�ς �λλ�γ5-μ�υς4 [ν �Aρκεσ5λα�ν περ� �G λ$%�μεν — δι"κ�υσε γ�ρκα� τ�'τ�υ — κα� B5ωνα τ�ν B�ρυσθεν5την yστερ�ν δ�Θε�δ-ρει�ν #π� τ+ς α*ρ$σεως �πικαλ�'μεν�ν, περ� �Gκα� α&τ�� λ$%�μεν �0�μ$νως �Aρκεσιλ�υ.

Γεγ!νασι δ� Kρτητες δ$κα4 πρ)τ�ς N τ+ς #ρ0α5αςκωμ6ωδ5ας π�ιητ"ς, δε'τερ�ς ="τωρ Tραλλιαν�ς �Iσ�κρ-τει�ς, τρ5τ�ς τα�ρωρ'0�ς �Aλε%νδρ6ω συν-ν, τ$ταρτ�ς Nκ'ων περ� �G λ$%�μεν, π$μπτ�ς �ιλ!σ���ς περιπατητι-κ!ς, qκτ�ς �Aκαδημαϊκ�ς N πρ�ειρημ$ν�ς, qFδ�μ�ς Mαλ-λ-της γραμματικ!ς, uγδ��ς γεωμετρικ� γεγρα�-ς, 1να-τ�ς �πιγραμμτων π�ιητ"ς, δ$κατ�ς TαρσεDς �ιλ!σ���ς�Aκαδημαϊκ!ς.

KPANTΩP

Kρντωρ Σ�λεDς θαυμαQ!μεν�ς �ν τP+ 3αυτ�� πατρ5–

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 180 –

146. Περ$ τ� 340 — 290 π.X.147. cYπ�ρ)ε κα$ στ9ν KιλικSα +μ�νυμ#ς π'λις.

23

24

κα$ π�γε στ9ν 0Aθ8να Fπ#υ παρηκ#λ#/θησε τ9ν διδασκαλSατ#% gεν#κρ�τ#υς ταυτ#)ρ'νως μ τ�ν Π#λ!μωνα. _A5ησεdπ#μν8ματα �κτειν'μενα ε\ς 30.000 στS)#υς, �κ τ"ν +π#Sωνμερικ� �π#δSδ#νται �π� κ�π#ι#υς κριτικ#Jς στ�ν 0AρκεσSλα#.0Eρωτηθε$ς τS τ�ν πρ#σεSλκυσε στ�ν Π#λ!μωνα �π8ντησε: «τ�Fτι δν τ�ν }κ#υσα π#τ ν� dψ�νGη � ν� )αμηλ�νUη τ9ν 5ων8 τ#υFταν 4μιλ#%σε». fOταν �ν'σησε, �π�γε στ� Wερ� τ#% 0Aσκληπι#%κα$ Dκαμνε περιπ�τ#υςL συγκεντρ�θηκε �κε3 �π� τ� π!ρι� π#λJςκ'σμ#ς, ν#μSj#ντας Fτι δν �πεσ/ρθη �π� �ρρ�στια, �λλ��πειδ9 �θελε ν� Wδρ/σUη �κε3 σ)#λ8. Mετα�J α�τ"ν Pταν κι0 +0AρκεσSλα#ς π#J τ#% jητ#%σε ν� τ�ν συστ8σUη στ�ν Π#λ!μωνα,^ν κα$ τ#Jς δυ' τ#υς τ#Jς συν!δεε στεν9 5ιλSα, Fπως θ� π#%μεστ9ν 7ι#γρα5Sα τ#% 0Aρκεσιλ�#υ.

25. 0Aλλ� κι0 + �δι#ς, �μα Dγινε καλ�, παρηκ#λ#/θησε τ�μαθ8ματα τ#% Π#λ!μων#ς, πρHγμα γι� τ� +π#3# �παιν!θηκε�π� Fλ#υς.Λ!γεται �πSσης Fτι κα$ τ9ν περι#υσSα τ#υ, ��Sαςδ�δεκα ταλ�ντων, τ9ν }5ησε στ�ν 0AρκεσSλα#. Kα$ �ρωτηθε$ςdπ0 α�τ#% π#% θ!λει ν� τ�ν θ�ψ#υν, �π8ντησε:

Kαλ� θ� εzναι ν� τα�) σ� μι� γωνι� τ+ς πατρ5δας μ�υ.

Λ!νε Fτι Dγραψε κα$ π#ι8ματα τ� +π#3α, �5#% τ� �σ5ρ�-γισε, τ� κατ!θεσε στ� Wερ� τ�ς 0AθηνHς, στ9ν \διαιτ!ρα τ#υπατρSδα. cO ΘεαSτητ#ς + π#ιητ9ς �κ5ρ�jεται κατ� τ�ν �κ'-λ#υθ# τρ'π# γι0 α�τ'ν:

�Hταν #γαπητ�ς στ�Dς #νθρ-π�υς κα� #κ!μη πι�#γαπητ�ς στ�ς M��σες N Kρντωρ, κα� δ�ν �γν-ρισετ9ν γερ�ντικ9 �λικ5α. T-ρα πεθαμ$ν�ν ν� τ�ν καλ�δε-0θP+ς, �σD � γ+, τ�ν �γι�ν α&τ�ν Wνθρωπ�. E&γενικ�μπ�ρε� ν� QP+ κα� ν� ε&ημεPρP+ κα� στ�ν Wλλ� κ!σμ�.

26. 0Eθα/μαjε δ + Kρ�ντωρ περισσ'τερ# �π0 Fλ#υς τ�νfOμηρ# κα$ τ�ν E�ριπSδηL εeναι δ/σκ#λ#, Dλεγε, ν� γρ�ψUης �π0ε�θεSας τραγ[ωδSα και συγ)ρ'νως ν’ �ναταρ��Uης τ$ς συγκι-

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 183 –

δι #π+ρεν ε<ς �Aθ"νας κα� _εν�κρτ�υς δι"κ�υσε Π�λ$-μωνι συσ0�λQων. κα� κατ$λιπεν 7π�μν"ματα ε<ς μυρι-δας στ50ων τρε�ς, [ν τιν τινες �Aρκεσιλ6ω πρ�σπτ�υσι.�ασ� δ� α&τ�ν �ρωτηθ$ντα τ5νι θηραθε5η 7π� Π�λ$μω-ν�ς, ε<πε�ν τ6) μ"τ� 2%'τερ�ν μ"τε Fαρ'τερ�ν #κ��σαι�θεγγ�μ$ν�υ. �Gτ�ς ν�σ"σας ε<ς τ� �Aσκληπιε��ν #νε0--ρησε κ#κε� περιεπτει4 �* δ� παντα0!θεν πρ�σP"εσανα&τ6), ν�μ5Q�ντες �& δι� ν!σ�ν, #λλ� F�'λεσθαι α&τ!θισ0�λ9ν συστ"σασθαι. [ν �ν κα� �Aρκεσ5λα�ς θ$λων 7π�α&τ�� συστ+ναι Π�λ$μωνι, κα5περ �ρ)ντ�ς, dς �ν τ6)περ� �Aρκεσιλ�υ λ$%�μεν.

�Aλλ� κα� α&τ�ν 7γιναντα διακ�'ειν Π�λ$μων�ς, ���6[ κα� μλιστα θαυμασθ+ναι. λ$γεται δ� κα� τ9ν �&σ5ανκαταλιπε�ν �Aρκεσιλ6ω, ταλντων ��σαν δυ�κα5δεκα.κα� �ρωτηθ$ντα πρ�ς α&τ�� π�� F�'λεται τα�+ναι,ε<πε�ν (N2, Adesp. 281)4

�ν γ+ς �5λης u0θ�ισι κρυ�θ+ναι καλ!ν.

λ$γεται δ� κα� π�ι"ματα γρψαι κα� �ν τP+ πατρ5δι �π� τ6)τ+ς �Aθηνwς *ερ6) σ�ραγισμεν�ς α&τ� θε�ναι. κα5 �ησιΘεα5τητ�ς N π�ιητ9ς περ� α&τ�� �7τωσ5 (App. Anth. ii.28)4

;νδανεν #νθρ-π�ις, N δ� �π� πλ$�ν ;νδανε M�'σαιςKρντωρ, κα� γ"ρως tλυθεν �\τι πρ!σω.γ+, σD δ� τεθνε)τα τ�ν *ερ�ν Wνδρ� 7π!δε%αι4� = B γ ε κα� κε�θι Q-ει �ν ε&θαλ5Pη.

�Eθα'μαQε δ� 2 Kρντωρ πντων δ9 μwλλ�ν nOμηρ�νκα� E&ριπ5δην, λ$γων �ργ)δες �ν τ6) κυρ56ω τραγικ)ς�μα κα� συμπαθ)ς γρψαι.

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 182 –

25

26

ν8σεις μ τ9ν γλ"σσα τ�ς καθημεριν�ς jω�ς. Kα$ Dλεγε τ�νστS)# �π� τ� Wστ#ρ#/μενα γι� τ�ν Bελλερ#5'ντη:

0Aλλ#Sμ#ν#! TS �λλ#Sμ#ν#; cYπ!στημεν τ9ν μ#3ραντ"ν θνητ"ν lντων.

Λ!γεται δ Fτι #W παρακ�τω στS)#ι τ#% π#ιητ#% 0Aνταγ'ραγι� τ�ν _Eρωτα �ν8κ#υν στ�ν Kρ�ντ#ρα:

T� μυαλ! μ�υ ε7ρ5σκεται σ� #μ�ιF�λ5α, #��� κα� τ�γ$ν�ς σ�υ εzναι �ιλ�νεικ�'μεν�, Wν, ]Eρωτα, πρ$πει ν�σ� 2ν�μσω τ�ν πρ)τ�ν (τ�ν πρωταρ0ικ�ν) #π� τ�Dς#θαντ�υς θε�'ς, τ�ν παλαι!τερ�ν #π� Bλα τ� παιδι�π�D τ� γηραι� ]EρεF�ς κα� � Fασιλικ9 N'κτα �γ$ννη-σαν στ� π$λαγα τ�� #π$ραντ�υ pκεαν��. LH εzσαι παιδ�τ+ς σ��+ς K'πριδ�ς (�A�ρ�δ5της) h τ+ς Γ+ς h τ)ν �Aν$-μων; T!σα π�λλ� καλ� κα� κακ� �πιν�ε�ς γι� τ�Dς#νθρ-π�υς στ�ς περιπλαν"σεις σ�υ. Γι� α&τ� κα� τ�σ)μ σ�υ εzναι δι�υ$ς.

27. kHταν δ δειν�ς κα$ στ� ν� κατασκευ�jUη καιν#/ργιεςλ!�εις. _Eλεγε π.). γι� τ9ν 5ων9 κ�π#ι#υ �θ#π#ι#% Fτι Pταν�πελ!κητη κα$ γεμ�τη 5λ#/δαL κα$ γι� τ#Jς στS)#υς κ�π#ι#υπ#ιητ#% Fτι εeναι γεμHτ#ι τσιγγ#υνι�L κα$ Fτι #W πραγματε3εςτ#% Θε#5ρ�στ#υ �γρ�5ησαν μ lστρακ# στρειδι#%. T� δ Dργ#τ#υ, π#J περισσ'τερ# θαυμ�jεται, εeναι R πραγματεSα τ#υ Περ�π$νθ�υς. Π!θανε πρ#σ7ληθε$ς �π� dδρωπικSα. _Eγραψα κα$ γι0α�τ�ν τ� κατωτ!ρω �πSγραμμα:

Σ� κτ'πησε κα� σ$να, Kρντ�ρ, � 0ειρ!τερη #ρρ--στια, κι� 1τσι κατ$Fηκες στ9ν μα'ρη WFυσσ� τ�� Πλ�'-των�ς. Kι� �σD μ$ν, κι� �κε� ε&τυ0ισμ$ν�ς εzσαι, � �Aκαδη-με5α Bμως κι� � πατρ5δα σ�υ, �* Σ!λ�ι, α<σθν�νται τ9ν1λλειψι τ)ν λ!γων σ�υ.

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 185 –

κα� πρ�ε�$ρετ� τ�ν στ50�ν τ�ν �κ τ�� Bελλερ��!ντ�υ(300 N2)4

�vμ�ι4 τ5 δ� �vμ�ι; θνητ τ�ι πεπ!νθαμεν.

λ$γεται δ� κα� �Aνταγ!ρα τ�� π�ιητ�� dς Kρντ�ρ�ς ε<ς]Eρωτα πεπ�ιημ$να �$ρεσθαι ταυτ5 (Powell, Coll. Alex.120)4

�ν δ�ιP+ μ�ι θυμ!ς, B τ�ι γ$ν�ς #μ�5σFητ�ν,t σε θε)ν τ�ν πρ)τ�ν #ειγεν$ων, ]Eρ�ς, εvπω,τ)ν Bσσ�υς ]EρεF!ς τε πλαι Fασ5λει τε πα�δαςγε5νατ� ND% πελγεσσιν 7π� ε&ρ$�ς �Ωκεαν���4h σ$ γε K'πριδ�ς υRα περ5�ρ�ν�ς, �$ σε Γα5ης,h �Aν$μων4 τ���ς σD κακ� �ρ�ν$ων #λλησαι#νθρ-π�ις �δ� �σθλ4 τ� κα� σ$� σ)μα δ5�υι�ν.

�Hν δ� κα� δειν�ς 2ν�ματ�π�ι+σαι. τραγ6ωδ�ν γ��ν#πελ$κητ�ν εzπεν 10ειν �ων9ν κα� �λ�ι�� μεστ"ν4 κα5τιν�ς π�ιητ�� σκ5�ης μεστ�Dς εzναι τ�Dς στ50�υς4 κα� τ�ςΘε��ρστ�υ θ$σεις 2στρ$6ω γεγρ�θαι. θαυμQεται δ�α&τ�� μλιστα FιFλ5�ν τ� Περ� π$νθ�υς. κα� κατ$στρεψεπρ� Π�λ$μων�ς κα� Kρτητ�ς, 7δρωπικP+ διαθ$σει ν�σ"-σας. κα� 1στιν ε<ς α&τ�ν �μ)ν (App. Anth. ii. 381)4

�π$κλυσε κα� σ$, Kρντ�ρ, � ν!σων κακ5στη,0�\τω κατ+λθες μ$λαν Πλ�υτ$ως WFυσσ�ν.κα� σD μ�ν �κε�θι 0α5ρεις, σ)ν λ!γων δ� 0"ρηqστηκεν �Aκαδ"μεια κα� Σ!λ�ι, πατρ5ς σευ.

APKEΣIΛAOΣ

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 184 –

27

6. APKEΣIΛAOΣ

28. cO 0AρκεσSλα#ς148, γυι�ς τ#% Σε/θ#υ (� τ#% Σκ/θ#υ), Pταν�π� τ9ν Πιτ�νη τ�ς A\#λSδ#ς, Fπως μαρτυρε3 + 0Aπ#λλ'δωρ#ςστ� τρSτ# κε5�λαι# τ"ν «Xρ�νικ)ν» τ#υ. M α�τ�ν �ρ)Sjει RM!ση 0AκαδημSαL κα$ dπ�ρ�ε + πρ"τ#ς π#J Dκαμε �ναστ#λ9τ"ν κρSσε�ν τ#υ λ'γ[ω τ�ς �ντι5ατικ'τητ#ς τ"νσυλλ#γισμ"ν149. Πρ"τ#ς δ συνεj8τησε κα$ τ$ς δ/# πλευρςnν�ς jητ8ματ#ς κα$ πρ"τ#ς �τ�ρα�ε τ� σ/στημα τ#% Πλ�των#ςκα$ δι� τ�ς �ρωταπ#κρSσεως τ� Dκαμε �ριστικ�τερ#. Kι0 Dτσι�πεμακρ/νθη �π� τ�ν Kρ�ντ#ρα (�π� τ$ς �ντιλ8ψεις τ#υ).kHταν + νε�τερ#ς �π� τ#Jς τ!σσερεις �δελ5#Jς �κ τ"ν +π#Sωνδ/# Pσαν +μ#π�τρι#ι κα$ δ/# +μ#μ8τρι#ι. 0Aπ� τ#Jς +μ#μητρS-#υς μεγαλ/τερ#ς Pταν + Πυλ�δης, κα$ �π� τ#Jς +μ#πατρS#υς +M#ιρ!ας π#J Pταν κα$ κηδεμCν τ#% 0Aρκεσιλ�#υ.

29. Στ9ν �ρ)8, πρ#τ#% ν� π�Uη στ9ν 0Aθ8να, �μαθ8τευσεκ#ντ� στ�ν συμπατρι�τη τ#υ μαθητικ� A�τ'λυκ#, μαj$ μ τ�ν+π#3#ν �τα�Sδευσε στ$ς Σ�ρδεις. _Eπειτα παρηκ#λ#/θησε τ�μαθ8ματα τ#% 0AθηναS#υ μ#υσικ#% g�νθ#υ, κα$ κατ'πιν Dγινεμαθητ9ς τ#% Θε#5ρ�στ#υ. 0Eν τ!λει π�γε στ9ν 0AκαδημSα, στ�νKρ�ντ#ρα. cO πρ#ανα5ερθε$ς �δελ5'ς τ#υ M#ιρ!ας �θελε ν�τ�ν κ�νUη ρ8τ#ρα, �λλ� α�τ�ς Pταν �5ωσιωμ!ν#ς στ9ν 5ιλ#σ#-5Sα, + δ Kρ�ντωρ, π#J τ�ν εe)ε �ρωτευθ�, τ#% �ν!5ερε τ�νn��ς στS)# �π� τ9ν �Aνδρ�μ$δα τ#% E�ριπSδ#υ:

LAν σ� σ-σω, κ�π$λλα μ�υ, θ� μ�� 0αρ5σPης τ9ν ε\ν�ι σ�υ;

Kι0 �κε3ν#ς �π8ντησε:

Πρε με, �ιλ�%ενητ", εvτε γι� 7πηρ$τρια εvτε γι�γυνα�κα σ�υ.

30. fYστερα �π0 α�τ� συj#%σαν μαjS. Γι0 α�τ� λ!γ#υν Fτι κι0 +Θε'5ραστ#ς στεν#)ωρημ!ν#ς εeπε: «TS jωηρ'ς, D�υπν#ς κα$

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 187 –

σκεπτικισμ'. _Eδωσε ν!α, #�σιωδ"ς δια5#ρετικ9 τ�ς πρ#ηγ#υμ!νης κατε/-θυνσι στ9ν σ)#λ8, γι’ α�τ� κα$ θεωρε3ται Wδρυτ9ς τ�ς M!σης 0AκαδημSας.

�Aρκεσ5λα�ς Σε'θ�υ (h Σκ'θ�υ, dς �Aπ�λλ!δωρ�ς �ντ6) τρ5τ6ω Xρ�νικ)ν [FGrH 244 F 15]), Πιτανα��ς τ+ςA<�λ5δ�ς4 �Gτ!ς �στιν N τ+ς μ$σης �Aκαδημε5ας κατρ-%ας, πρ)τ�ς �πισ0bν τ�ς #π��σεις δι� τ�ς �ναντι!τη-τας τ)ν λ!γων. πρ)τ�ς δ� κα� ε<ς 3κτερ�ν �πε0ε5ρησε,κα� πρ)τ�ς τ�ν λ!γ�ν �κ5νησε τ�ν 7π� Πλτων�ς παρα-δεδ�μ$ν�ν κα� �π�5ησε δι� �ρωτ"σεως κα� #π�κρ5σεως�ριστικ-τερ�ν. παρ$Fαλε δ� Kρντ�ρι τ��τ�ν τ�ν τρ!-π�ν. τ$ταρτ�ς #δελ��ς �ν [ν εz0ε δ'� μ�ν Nμ�πατρ5�υς,δ'� δ� Nμ�μητρ5�υς4 κα� τ)ν μ�ν Nμ�μητρ5ων πρεσF'τε-ρ�ν Πυλδην, τ)ν δ� Nμ�πατρ5ων M�ιρ$αν, �ς �ν α&τ6)�π5τρ�π�ς.

]Hκ�υσε δ9 κατ� #ρ0�ς μ�ν A&τ�λ'κ�υ τ�� μαθηματι-κ�� π�λ5τ�υ τυγ0ν�ντ�ς, πρ�ν #πα5ρειν ε<ς �Aθ"νας, μεθ��G κα� ε<ς Σρδεις #πεδ"μησεν4 1πειτα _νθ�υ τ�� �Aθη-να5�υ μ�υσικ��4 μεθ� �ν Θε��ρστ�υ δι"κ�υσεν. 1πειταμετ+λθεν ε<ς �Aκαδ"μειαν πρ�ς Kρντ�ρα4 M�ιρ$ας μ�νγ�ρ N πρ�ειρημ$ν�ς #δελ��ς �γεν α&τ�ν �π� =ητ�ρικ"ν4N δ� �ιλ�σ��5ας tρα, κα� α&τ�� Kρντωρ �ρωτικ)ς δια-τεθε�ς �π'θετ� τ� �% �Aνδρ�μ$δας E&ριπ5δ�υ πρ�ενεγκ-μεν�ς (129 N2)4

� παρθ$ν�, ε< σ-σαιμ5 σ�, εvσPη μ�ι 0ριν;

κα� �ς τ� �0!μενα (132 N2)4

Wγ�υ με, � %$νε, εvτε δμωxδ� �θ$λεις εvτ� Wλ�0�ν.

�Eκ τ�'τ�υ συν"στην #λλ"λ�ιν4 eνα κα� τ�ν Θε!�ρα-στ�ν κνιQ!μεν!ν �ασιν ε<πε�ν dς ε&�υ9ς κα� ε&επι0ε5ρη-τ�ς #πεληλυθbς τ+ς διατριF+ς εvη νεαν5σκ�ς. κα� γ�ρ �ν

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 186 –

148. Περ$ τ� 318 — 242 π.X.149. cO 0AρκεσSλα#ς }ν#ι�ε τ$ς π'ρτες τ�ς 0AκαδημεSας στ�ν Πυρρωνικ�

28

29

30

πρ'θυμ#ς ν!#ς �γκατ!λειψε τ9ν σ)#λ8 μ#υ»! Γιατ$ πραγματικ��κτ�ς τ#% Fτι Pταν �μ7ριθ!στατ#ς στ$ς �πι)ειρηματ#λ#γSες τ#υκα$ τ#% }ρεσε ��αιρετικ� R μελ!τη, �σ)#λε3τ# κα$ μ τ9ν π#Sησι.Kα$ 5!ρεται σ�ν δικ' τ#υ τ� �κ'λ#υθ# �πSγραμμα γι� τ�ν_Aτταλ#150:

fH Π$ργαμ�ς δ�ν εzναι μ!ν�ν γι� τ� Bπλα της %ακ�υστ",#λλ� κα� γι� τ� Qωηρ� Wλ�γ της συ0ν� τιμwται στ9ν θε5απ!λι Π�σα. LAν δ� εzναι �πιτετραμμ$ν� σ� qνα θνητ� ν� πρ�-ε5πPη τ9ν σκ$ψι τ)ν θε)ν, � Π$ργαμ�ς θ� �%υμνηθP+ π�λDπερισσ!τερ� #π� τ�Dς #�ιδ�Dς στ� μ$λλ�ν.

0Aλλ� κα$ στ�ν Mην'δωρ#, hνα συσπ#υδαστ8 τ#υ, �ρ�μεν#τ#% E�γ�μ#υ, �5ι!ρωσε τ� �κ'λ#υθ# �πSγραμμα:

31. Mακρι� εzναι � Φρυγ5α, μακρι� κα� � <δια5τερηπατρ5δα σ�υ Θυτειρα, Mην!δωρε, γυι� τ�� Kαδ-ν�υ. �Aλλ� πρ�κειμ$ν�υ γι� τ�ν #ν$κ�ραστ� �A0$ρ�ν-τα151 Bλ�ι �* δρ!μ�ι 10�υν τ� vδι� μκρ�ς κα� #π�παντ�� #π$0ει �% vσ�υ, Bπως λ$γει κα� � παρ�ιμ5α. Σ�σ$να N E\γαμ�ς π�D μ�0θ��σαν γι� α&τ!ν, �σD τ��tσ�υν πι� πρ�σ�ιλ"ς.

Περισσ'τερ# �π� Fλ#υς τ#Jς π#ιητς �κτιμ#%σε τ�ν fOμηρ#,κα$ π�ντ#τε, πρ#τ#% ν� κ#ιμηθU�, δι�7αjε κ�τι �π0 α�τ'ν, �λλακα$ τ� πρω� Fταν σηκων'ταν, Dλεγε Fτι θ� κ�μUη μι� �πSσκεψιστ9ν �γ�πη τ#υ, Fταν �θελε ν� δια7�σUη fOμηρ#. Γι� τ�ν ΠSν-δαρ# Dλεγε Fτι εeναι �παρ�μιλλ#ς στ� ν� μεταδSδUη πλ�ρεςλεκτικ� κα$ ν� παρ!)Uη �5θ#νSα λ!�εων κα$ 5ρ�σεων. N!#ς δ!,Dγραψε κα$ μι� ε\δικ9 μελ!τη γι� τ�ν (π#ιητ9) _Iωνα.

32. Παρηκ#λ#/θησε δ κα$ τ�ν cIππ'νικ# τ�ν γεωμ!τρηL τ�ν+π#3#ν κα$ Dσκωψε λ!γ#ντας Fτι σ Fλα Pταν νωθρ�ς κα$)ασμ�μεν#ς, στ9ν ε\δικ'τητ� τ#υ Fμως Pταν Wκαν'ς. «cH γεω-μετρSα», Dλεγε, «ε\σ!ρρευσε στ� στ'μα τ#υ κ�π#ια στιγμ9 π#J

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 189 –

151. cO 0A)!ρων εeναι + π#ταμ�ς τ�ς 0HπεSρ#υ �π� τ�ν +π#3#ν, δι� τ�ς0A)ερ#υσSας λSμνης, + X�ρων 4δηγ#%σε τ$ς ψυ)ς στ�ν fAδη.

τ��ς λ!γ�ις �μFριθ$στατ�ς κα� �ιλ�γρμματ�ς *καν)ςγεγ!μεν�ς ;πτετ� κα� π�ιητικ+ς. κα� α&τ�� �$ρεται �π5-γραμμα ε<ς ]Aτταλ�ν 10�ν �yτω (App. Anth. iii. 56)4

Π$ργαμ�ς �&0 Bπλ�ις κλειν9 μ!ν�ν, #λλ� κα� eππ�ιςπ�λλκις α&δwται Π�σαν #ν� Qαθ$ην.ε< δ� τ�ν �κ Δι!θεν θεμιτ�ν θνατ6) ν!�ν ε<πε�ν,1σσεται ε<ς α�θις π�λλ�ν #�ιδ�τ$ρη.

#λλ� κα� ε<ς Mην!δωρ�ν τ�ν E&δμ�υ 3ν�ς τ)ν συσ0�-λαστ)ν �ρ-μεν�ν (App. Anth. ii. 382)4

τηλ�� μ�ν Φρυγ5η, τηλ�� δ� *ερ9 Θυτειρα4� Mην!δωρε, σ9 πατρ5ς, Kαδαυδη.#λλ� γ�ρ ε<ς �A0$ρ�ντα τ�ν �& �ατ�ν zσα κ$λευθα,dς αzν�ς #νδρ)ν, πντ�θεν μετρε'μενα.σ+μα δ$ τ�ι τ!δ� 1ρε%εν #ρι�ραδ�ς E\δαμ�ς, 6[ σDπ�λλ)ν πενεστ$ων �σθα πρ�σ�ιλ$στερ�ς.

�Aπεδ$0ετ� δ� πντων μwλλ�ν nOμηρ�ν, �G κα� ε<ς yπν�ν<bν πντως τι #νεγ5νωσκεν, #λλ� κα� uρθρ�υ λ$γων �π�τ�ν �ρ-μεν�ν #πι$ναι Nπ!τ� cν F�'λ�ιτ� #ναγν)ναι. τ!ντε Π5νδαρ�ν 1�ασκε δειν�ν εzναι �ων+ς �μπλ+σαι κα�2ν�μτων κα� =ημτων ε&π�ρ5αν παρασ0ε�ν. ]Iωνα δ�κα� �0αρακτ"ριQε ν$�ς aν.

Δι"κ�υσε δ� κα� fIππ�ν5κ�υ τ�� γεωμ$τρ�υ4 �ν κα�1σκωψε τ� μ�ν Wλλα νωθρ�ν uντα κα� 0ασμ-δη, �ν δ� τP+τ$0νPη τεθεωρημ$ν�ν, ε<πbν τ9ν γεωμετρ5αν α&τ��0σκ�ντ�ς ε<ς τ� στ!μα �μπτ+ναι.τ��τ�ν κα� παρακ!ψαντα #ναλαFbν �vκ�ι �ς τ�σ��τ�ν

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 188 –

150. _Aτταλ#ς: 7ασιλεJς τ�ς Περγ�μ#υ τ� 241 κα$ σ/μμα)#ς τ"ν PωμαSων�ναντS#ν τ#% ΦιλSππ#υ τ�ς Mακεδ#νSας.

31

32

α�τ�ς D)ασκε». Kα$ Fταν D)ασε τ� λ#γικ� τ#υ, + 0AρκεσSλα#ςτ�ν �π�ρε σπSτι τ#υ κα$ τ�ν περιπ#ι8θηκε, �σπ#υ Dγινε καλ�.fOταν π!θανε + Kρ�της, �ν!λα7ε τ9ν διε/θυνσι τ�ς σ)#λ�ς,παραιτηθ!ντ#ς dπρ α�τ#% κ�π#ι#υ ΣωκρατSδ#υ π#J τ9νκατε3)ε. Δν Dγραψε τSπ#τε λ!γ#υν μερικ#$ �ρευνητ!ς, γι� τ�νλ'γ# Fτι γι� Fλα τ� jητ8ματα κρατ#%σε τ9ν κρSσι τ#υ (δν διε-τ/πωνε γν�μη, �π!)ειν). _Aλλ#ι Fμως \σ)υρSj#νται Fτι τ�νεeδαν ν� δι#ρθ�νUη κ�π#ια Dργα τ#% Kρ�ντ#ρ#ς, τ� +π#3α #Wμν λ!γ#υν Fτι τ� ��!δωκε, #W δ Fτι τ� Dκαυσε.

33. 0E5αSνετ# ν� θαυμ�jUη κα$ τ�ν Πλ�τωνα κα$ εe)ε τ� 7ι7λSατ#υ. 0Aλλ� κα$ τ#% Π/ρρων#ς Pταν θαυμαστ8ς, κα$ τ�ς διαλε-κτικ�ς Pταν @παδ'ς, κα$ τ"ν �πι)ειρημ�των τ"ν 0Eρετρικ"ν θια-σ�της. Γι0 α�τ� + 0AρSστων (+ X3#ς) Dλεγε γι0 α�τ'ν:

Mπρ�στ� Πλτων, π5σω Π'ρρων, στ9ν μ$ση Δι!δωρ�ς152.

Kα$ + TSμων �κ5ρ�jεται γι0 α�τ�ν 4ς n��ς:

]E0�ντας τ� μ�λ'Fι τ�� Mενεδ"μ�υ στ9ν καρδι153,θ� τρ$%Pη h σ� α&τ9 τ9ν κρεατ�μQα, π�D λ$γεται Π'ρ-ρων, h στ�ν Δι!δωρ�.

Kα$ λSγ# παρακ�τω τ�ν 7�jει ν� λ!γUη.

Θ� κ�λυμπ"σω πρ�ς τ�ν Π'ρρωνα κα� τ�ν σκ�λι�Δι!δωρ�.

kHταν δ κα$ ��ιωματικ�τατ#ς154 κα$ συν#πτικ�ς κα$ �ρ!-σκετ# στ9ν +μιλSα τ#υ ν� �ε)ωρSjUη τ9ν σημασSα τ"ν �κ5ρ�-σεων. 0EπSσης τ#% }ρεσε ν� σατυρSjUη κα$ Dλεγε �εκ�θαρα τ9νγν�μη τ#υ (παρρησιαστ8ς). A�τ�ς εeναι + λ'γ#ς π#J κα$ π�λιν+ TSμων +μιλε3 περ$ α�τ#% κατ� τ�ν �κ'λ#υθ# τρ'π#:

�Aνακατε'�ντας γερ9 σκ$ψι μ� μικρ�λ�γ5ες.

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 191 –

154. Δηλ. Fσα Dλεγε εe)αν κ%ρ#ς, δι'τι Pσαν α�ταπ'δεικτα.

�θερπευσεν, �ς Bσ�ν #π�καταστ+σαι. Kρτητ�ς δ��κλιπ!ντ�ς κατ$σ0ε τ9ν σ0�λ"ν, �κ0ωρ"σαντ�ς α&τ6)Σωκρατ5δ�υ τιν!ς. δι� δ� τ� περ� πντων �π$0ειν �&δ�FιFλ5�ν, �ασ5 τινες, συν$γραψεν4 �* δ$, Bτι ��ωρθη τιν�δι�ρθ)ν, � �ασιν �* μ�ν �κδ��ναι, �* δ� κατακα�σαι.�6-κει δ9 θαυμQειν κα� τ�ν Πλτωνα κα� τ� FιFλ5α �κ$-κτητ� α&τ��.

�Aλλ� κα� τ�ν Π'ρρωνα κατ τινας �Qηλ-κει κα� τ+ςδιαλεκτικ+ς εv0ετ� κα� τ)ν �Eρετρικ)ν ;πτετ� λ!γων,Bθεν κα� �λ$γετ� �π� α&τ�� 7π� �Aρ5στων�ς (SVF i. 77, fg.343)4

πρ!σθε Πλτων, uπιθεν Π'ρρων, μ$σσ�ς Δι!δωρ�ς.

κα� N T5μων �π� α&τ�� �ησιν �yτως (Diels 31)4

τP+ γ�ρ 10ων Mενεδ"μ�υ 7π� στ$ρν�ισι μ!λυFδ�νθε'σεται h Π'ρρωνα τ� πwν κρ$ας h Δι!δωρ�ν.

κα� διαλιπbν α&τ�ν π�ιε� λ$γ�ντα (Diels 32)

ν"%�μαι ε<ς Π'ρρωνα κα� ε<ς σκ�λι�ν Δι!δωρ�ν.

�Hν δ� κα� #%ιωματικ-τατ�ς κα� συνηγμ$ν�ς κα� �ν τP+λαλι8w διαστατικ�ς τ)ν 2ν�μτων, �πικ!πτης θ� *καν)ςκα� παρρησιαστ"ς4 δι� κα� πλιν N T5μων �7τωσ� περ�α&τ�� (Diels 33)

κα� +ν!�ν α*μυλ5�ις+ �πιπλ"%εσιν �γκαταμιγν'ς.

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 190 –

152. Δηλ. σ�ν τ� τρι5υς τ!ρας τ�ς μυθικ�ς XSμαιρας π#J περιγρ�5ει +fOμηρ#ς στ9ν 0Iλι�δα (Z, 181): «Πρ'σθε λ!ων lπισθεν δ δρ�κων μ!σση δXSμαιρα».

153. Πρ7λ. cOμ8ρ#υ �Oδ'σσεια V 346: «Z"σε τ� στ8θια σ#υ μ0 α�τ� τ0 �θ�-νατ# μαγν�δι».

33

34. _Eτσι Fταν κ�π#ι#ς νεαρ�ς 4μιλ#%σε τ#λμηρ'τερα �π0F,τι Dπρεπε, + 0AρκεσSλα#ς εeπε: «Δ�ν θ� τ�� δ-σPη κανε�ς μι�κλωτσι»; Πρ�ς κ�π#ι#ν δ π#J εe)ε σκ#π� ν� συνευρεθ� μ}νδρα, μ'λις (α�τ�ς) τ#% �ν!5ερε Fτι δν ν#μSjει πCς hναπρHγμα εeναι μεγαλ/τερ# �π� hνα }λλ# τ#% �π8ντησεL «Zστεγι� σ$να �\τε κι� �κε�ν� π�D 10ει μ+κ�ς δ$κα δακτ'λων δ�νεzναι μεγαλ'τερ� #π� �κε�ν� π�D 10ει μ+κ�ς q%η δακτ'λων!».fOταν κ�π#ι#ς X3#ς, fHμων τ� lν#μα, π#J ^ν κα$ }σ)ημ#ς �ν'-μιjε πCς εeναι lμ#ρ5#ς κα$ π�ντ#τε ντυν'ταν κ#μψ�, τ#% εeπεFτι δν 5αντ�jεται πCς εeναι δυνατ�ν ν� �γαπηθU� hνας σ#5'ς,+ 0AρκεσSλα#ς τ#% �πεκρSθη: «M� �\τε κι� Bταν εzναι uμ�ρ��ςσ�ν κι� �σ$να κα� 10Pη τ!σ� uμ�ρ�α ρ��0α;».

35. fOταν δ κα$ κ�π#ι#ς κSναιδ#ς τ#% �πη/θυνε τ9ν κατω-τ!ρω �ρ�τησι π#J �σ8μαινε Fτι + 0AρκεσSλα#ς Pταν �λαj�ν:

M�� �πιτρ$πεις ν� μιλ), Fασ5λισσα, h ν� παραμε5νωσιωπηλ!ς;

cH �π�ντησSς τ#υ Pταν:

Γιατ5, γυνα�κα, Nμιλε�ς 1τσι τρα0ει, κα� κατ� τρ!π�π�D δ�ν συνηθ5Qεις;

fOταν δ κ�π#ι#ς l)ι ε�γεν#%ς καταγωγ�ς τ�ν �νω)λ#%σεμ τ9ν π#λυλ#γSα τ#υ, τ#% εeπε τ�ν στS)#155:

Ezναι #νυπ!��ρ� ν� συναναστρ$�εται κανε�ς παιδι� δ�'λων.Γι� hνα }λλ#ν, π#J τ�ν εe)ε jαλSσει μ τ9ν 5λυαρSα τ#υ, εeπε:

«δ�ν μπ!ρεσε �\τε μι� καλ9 παραμνα ν� 10Pη».Σ μερικ#Jς #Qτε κ}ν �παντ#%σε. Σ κ�π#ι#ν τ#κ#γλ/5#

κα$ μελετητ9 π#J 4μ#λ'γησε Fτι �γν#ε3 κ�τι, �π8ντησε μ δ/#στS)#υς �π� τ�ν O<ν!μα� τ#% Σ#5#κλ!#υς:

Kα� τ� θηλυκ� π�υλι� #γν���ν #π� π�ι μερι� πν$�υν�* Wνεμ�ι, �κτ�ς Bταν κλωσσ��ν τ� α&γ τ�υς (τ!κ�ς).156

36. Σ0 hνα διαλεκτικ', @παδ� τ#% 0Aλε�Sν#υ, π#J δν μπ#-ρ#%σε ν� �παναλ�7Uη σωστ� κ�π#ι# �πι)εSρημα τ#% 0Aλε�Sν#υ,

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 193 –

τ'κ# τ"ν )ρημ�των κα$ τ� πρ#ϊ�ν μιHς γενν8σεως. cO 0AρκεσSλα#ς �θελε ν�τ#νSσUη Fτι + καθ!νας πρ#σ!)ει F, τι τ�ν �νδια5!ρει.

nOθεν κα� πρ�ς τ�ν θρασ'τερ�ν διαλεγ!μεν�ν νεαν5σκ�ν,“�& λ"ψετα5 τις,” 1�η, “τ��τ�ν #στραγλ6ω;” πρ�ς δ� τ�να<τ5αν 10�ντα περα5νεσθαι, dς #ν"νεγκεν α&τ6) Bτι �&δ�κε� qτερ�ν 3τ$ρ�υ με�Q�ν εzναι, �ρ-τησεν ε< �&δ� τ�δεκαδκτυλ�ν τ�� 3%αδακτ'λ�υ. nHμ�ν�ς δ$ τιν�ς X5�υ#ειδ��ς uντ�ς κα� 7π�λαμFν�ντ�ς εzναι καλ�� κα� �ν0λαν5σιν #ε� #ναστρε��μ$ν�υ ε<π!ντ�ς Bτι �& δ�κε� α&τ6)N σ���ς �ρασθ"σεσθαι, 1�η, “π!τερ�ν �&δ� ��ν �yτωκαλ�ς P� τις Zσπερ σD �&δ� ��ν �yτω καλ� *μτια 10Pη;”�Eπε� δ� κα� παρακ5ναιδ�ς �ν dς ε<ς FαρDν τ�ν �Aρκεσ5-λα�ν 1�η (N2, Adesp. 282)4

1%εστ� �ρωτwν π!τνι σ� h σιγ9ν 10ω;

7π�λαFbν 1�η (N2 Adesp. 283)4

γ'ναι, τ5 μ�ι τρα0ε�α κ�&κ ε<θισμ$νωςλαλε�ς;

στωμ'λ�υ δ� #γενν��ς πργματα α&τ6) παρ$0�ντ�ς 1�η(Eur. 976 N2)

#κ!λασθ� Nμιλε�ν γ5γνεται δ�'λων τ$κνα.

Wλλ�υ δ� π�λλ� �λυαρ��ντ�ς �&δ� τ5τθης α&τ�ν 0αλεπ+ςτετυ0ηκ$ναι 1�η4 τισ� δ� �&δ� #πεκρ5νετ�. πρ�ς δ� τ�νδανειστικ�ν κα� �ιλ!λ�γ�ν ε<π!ντα τι #γν�ε�ν, 1�η (Soph.436 N2)4

λ"θ�υσι γρ τ�ι κ#ν$μων δι$%�δ�ιθ"λειαν uρνιν, πλ9ν Bταν τ!κ�ς παρP+.

1στι δ� τα�τα �κ τ�� O<ν�μ�υ τ�� Σ���κλ$�υς.

Πρ�ς �Aλε%5νει!ν τινα διαλεκτικ�ν μ9 δυνμεν�ν κατ�#%5αν τ)ν �Aλε%5ν�υ τι διηγ"σασθαι τ� Φιλ�%$ν6ω πρ�ς

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 192 –

155. 0Aπ'σπ. 976 �π#λεσθεSσης τραγ[ωδSας τ#% E�ριπSδ#υ.156. T!κ�ςL γSνεται λ#γ#παSγνι# μ τ9ν λ!�ι τ!κ�ς π#J σημαSνει κα$ τ�ν

34

35

36

dπενθ/μισε α�τ� π#J Dκανε + Φιλ'�εν#ς σ κ�π#ι#υς πλινθ#-π#ι#/ςL γιατ$ �κε3ν#ς, μι� μ!ρα π#J τ#Jς συν!λα7ε ν� τραγ#υ-δ#%ν }σ)ημα τ� τραγ#/δια τ#υ, κατεπ�τησε τ$ς πλSνθ#υς τ#υςλ!γ#ντας: «Fπως �σε3ς )αλHτε τ� δικ� μ#υ, Dτσι κι0 �γC )αλ�ωτ� δικ� σας». Π!ραν τ#/των �νω)λε3τ# μ �κεSν#υς π#J �ργ#-π#ρ#%σαν στ9ν παρακ#λ#/θησι τ"ν μαθημ�των. 0Aπ� κ�π#ιαδ 5υσικ9 παρ'ρμησι )ρησιμ#π#ι#%σε τ$ς 5ρ�σεις;«0Iσ)υρSj#-μαι �γ�», κα$ «δν θ� συμ5ων8σUη μ α�τ� + δε3να», τ#% +π#S#υ�ν!5ερε τ� lν#μα157. Πρ�γματα π#J τ� �μιμ#%ντ# κα$ π#λλ#$�κ τ"ν μαθητ"ν τ#υ, καθCς κα$ τ� �5#ς τ�ς +μιλSας κα$ τ9νFλη μ#ρ59 τ�ς διδασκαλSας τ#υ.

37. Γ#νιμ�τατ#ς σ εdρ!σεις μπ#ρ#%σε ν 0 �παντGH ε�στ')ωςστ$ς �ντιρρ8σεις, ν� 5!ρUη τ9ν σειρ� τ�ς συjητ8σεως στ� πρ#-κεSμεν#ν κα$ ν� τ9ν πρ#σαρμ'jUη σ κ�θε περSστασι. kHταν δκα$ πειστικ�ς περισσ'τερ# �π� κ�θε }λλ#ν, κα$ R σ)#λ8 τ#υπρ#σεSλκυε τ#Jς περισσ'τερ#υς μαθητ!ς, ^ν κα$ �τρ#μ#κρα-τ#%ντ# �π� τ9ν @�/τητα τ#% πνε/ματ'ς τ#υ. 0Aλλ� τ9ν dπ!5ε-ραν πρ'θυμα, δι'τι Pταν ��αιρετικ� καλ�ς }νθρωπ#ς κα$ �γ!-μιjε μ �λπSδες τ#Jς �κρ#ατ!ς τ#υ. Στ9ν \διωτικ8 τ#υ jω9 Pτανπ#λJ γενναι'5ρων, hτ#ιμ#ς ν� κ�νUη καλ', κα$ σ τ'σ# μεγ�λ#7αθμ� μετρι'5ρων �στε π�ντα �5ρ'ντιjε ν� κρ/7Uη τ9ν )�ριπ#J Dκαμνε. _Eτσι, Fταν κ�π#τε π�γε στ�ν KτησS7ι# π#J Pταν}ρρωστ#ς, κα$ τ�ν εeδε στεν#)ωρημ!ν# �π� τ9ν �ν!)ει� τ#υ,}5ησε κρυ5� κ�τω �π� τ� πρ#σκ!5αλ# hνα σακ#υλ�κι μ )ρ8-ματα. Kι’ �κε3ν#ς, Fταν τ� εdρ�κε, «τ#% 0Aρκεσιλ�#υ», εeπε,«εeναι τ#%τ# τ� �στε3#». 0Aλλ� κα$ }λλη 5#ρ� τ#% Dστειλε )Sλιεςδρα)μ!ς» (1/6 τ#% ταλ�ντ#υ).

38. 0EπSσης συν!στησε τ�ν 0Aρ)Sα τ�ν 0Aρκ�δα στ�ν 7ασιλ!αE�μ!νη158 μ �π#τ!λεσμα ν’ �ναλ�7Uη hνα μεγ�λ# ��Sωμα. Kα$καθCς Pταν γενναι'δωρ#ς κα$ �5ιλαργυρ�τατ#ς, πρ"τ#ς

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 195 –

158. E�μ!νης: 7ασιλεJς τ�ς Περγ�μ#υ πρ$ν �π� τ�ν _Aτταλ#.

τ�Dς πλινθιακ�Dς πρα0θ�ν εzπεν4 �κε�ν�ς γ�ρ τ� α7τ��κακ)ς 8Wδ�ντας τ�'τ�υς καταλαFbν α&τ�ς τ�ς πλ5νθ�υςα&τ)ν συνεπτησεν, ε<π-ν, “dς 7με�ς τ� �μ� δια�θε5-ρετε, κ#γb τ� 7μ$τερα.” t0θετ� ��ν δ9 τ��ς μ9 καθ� Zραντ� μαθ"ματα #νειλη�!σι. �υσικ)ς δ$ πως �ν τ6) διαλ$γε-σθαι �0ρ+τ� τ6) Φ"μ’ �γ-, κα5, �& συγκαταθ"σεται τ�'-τ�ις N δε�να, ε<πbν τ�\ν�μα4 � κα� π�λλ�� τ)ν μαθητ)ν�Q"λ�υν κα� τ9ν =ητ�ρε5αν κα� πwν τ� σ0+μα.

�Hν δ� κα� ε7ρεσιλ�γ-τατ�ς #παντ+σαι ε&στ!0ως κα��π� τ� πρ�κε5μεν�ν #νενεγκε�ν τ9ν περ5�δ�ν τ)ν λ!γωνκα� �παντι συναρμ!σασθαι καιρ6). πειστικ!ς τε 7π�ρ�πανθ� Nντιν��ν4 παρ� � κα� πλε5�υς πρ�ς α&τ�ν #π"ντωνε<ς τ9ν σ0�λ9ν κα5περ 7π� 2%'τητ�ς α&τ�� �πιπληττ!με-ν�ι. #λλ� 1�ερ�ν �δ$ως4 κα� γ�ρ �ν #γαθ�ς σ�!δρα κα��λπ5δων 7π�πιμπλ�ς τ�Dς #κ�'�ντας. 1ν τε τ6) F56ω κ�ι-νωνικ-τατ�ς �γ$νετ� κα� ε&εργετ+σαι πρ!0ειρ�ς �ν κα�λαθε�ν τ9ν 0ριν #τυ�!τατ�ς. ε<σελθbν γ��ν π�τε πρ�ςKτησ5Fι�ν ν�σ��ντα κα� <δbν #π�ρ58α θλιF!μεν�ν, κρ'�αFαλντι�ν 7π$θηκε τ6) πρ�σκε�αλα5ω4 κα� �ς ε7ρ-ν,“�Aρκεσιλ�υ,” �ησ5, “τ� πα5γνι�ν.” #λλ� κα� Wλλ�τε0ιλ5ας #π$στειλεν.

�Aρ05αν τε τ�ν �Aρκδα E&μ$νει συστ"σας π�λλ+ς�π�5ησε τυ0ε�ν τ+ς #%5ας. �λευθ$ρι!ς τε �ν κα� #�ιλαρ-γυρ-τατ�ς ε<ς τ�ς #ργυρικ�ς δε5%εις #π"ντα πρ)τ�ς,

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 194 –

157. OW 5ρ�σεις Fμως α�τς Dρ)#νται ε\ς �ντSθεσιν πρ�ς τ9ν �π#)8, δηλ.τ9ν �ναστ#λ9 τ�ς κρSσεως π#J �πρ!σ7ευε + 0AρκεσSλα#ς.

37

38

�λ�μ7ανε μ!ρ#ς σ δωρες �ργυρ"ν Dργων τ!)νης, στ$ς δ�κθ!σεις )ρυσ"ν �ντικειμ!νων τ#% 0Aρ)εκρ�τ#υς κα$ τ#% Kαλ-λικρ�τ#υς Dκαμνε �ρ�ν#υς. Kα$ κ�π#τε π#J κ�π#ι#ς �j8τησετ� �σημικ� τ#υ γι� ν� dπ#δε)θU� 5Sλ#υς κα$ δν τ#% τ� �π!-στρεψε, α�τ�ς δν τ� �j8τησε #Qτε κ}ν εeπε Fτι τ#% τ� εe)εδανεSσει. _Aλλ#ι λ!γ#υν Fτι �πSτηδες τ#% τ� �δ�νεισε, κα$ Fταν�πεστρ�5ησα τ� Dκανε δ"ρ# στ�ν δανεισθ!ντα, �πειδ9 Pταν5τω)'ς. Ee)ε περι#υσSα κα$ στ9ν Πιτ�νη �π� τ9ν +π#Sα τ#%Dστελνε πρ#μ8θειες + �δελ5'ς τ#υ + Πυλ�δης. 0Aλλ� κι0 + E�μ!-νης τ#% ΦιλεταSρ#υ τ#% Dδιδε π#λλ� )ρ8ματαL γι0 α�τ� μ'ν#ν σ0α�τ�ν �π0 Fλ#υς τ#Jς 7ασιλε3ς �5ι!ρωνε τ� Dργα τ#υ159.

39. 0Eν[" δ π#λλ#$ περιεπ#ι#%ντ# τ�ν 0AντSγ#ν# κα$ �π8γαι-ναν ν� τ�ν συναντ8σ#υν, Fταν �ρ)'ταν στ9ν 0Aθ8να, α�τ�ςDμενε στ� σπSτι τ#υ, μ9 θ!λ#ντας ν� συνωθ�ται γι� τ9ν γνωρι-μSα τ#υ. Mεγ�λη 5ιλSα τ�ν συν!δεε μ τ�ν cIερ#κλ�, τ�ν δι#ι-κητ9 τ�ς M#υνι)Sας κα$ τ#% Πειραι"ς. Kα$ π�ντ#τε κατ!7αινε�κε3 στ$ς n#ρτ!ς. Kα$ παρ0 Fλες τ$ς παρ#τρ/νσεις τ#% cIερ#κλ!-#υς ν� π�Uη ν� dπ#7�λUη τ� σ!7η τ#υ στ�ν 0AντSγ#ν#, α�τ�ς δν�πεSσθη, �λλ0 �5#% πρ#)�ρησε �ς τ9ν π'ρτα �π!στρεψε πSσω.Kα$ Fταν, μετ� τ9ν νικη5'ρ# ναυμα)Sα τ#% 0Aντιγ'ν#υ160, π#λ-λ#$ π8γαιναν ν� τ�ν \δ#%ν � τ#% Dγρα5αν κ#λακευτικ� γρ�μ-ματα, α�τ�ς σιωπ#%σε. Πλ9ν Fμως, )�ριν τ�ς \διαιτ!ρας τ#υπατρSδ#ς, π�γε 4ς �πεσταλμ!ν#ς στ�ν 0AντSγ#ν# στ9ν Δημη-τρι�δα, �λλ� R �π#στ#λ8 τ#υ δν �σημεSωσε �πιτυ)Sα. _Eμενεπ�ντ#τε στ9ν 0AκαδημSα �π#5ε/γων τ� π#λιτικ� πρ�γματα(τ"ν 0Aθην"ν κα$ �σ)#λ#/μεν#ς μ τ9ν συj8τησι τ"ν �π'-ψε�ν τ#υ)161.

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 197 –

161. 0Eδ" �ν8κ#υν α�τς #W λ!�εις π#J �σ5αλμ!νως περιελ85θησαν στ9ν�ρ)9 τ�ς nπ#μ!νης παραγρ�5#υ. Δηλ. τ� κεSμεν# �δ" πρ!πει ν’ �π#κατα-σταθU� 4ς n��ς: τ�ν 0Aθ8νησι �κτ#πSjων κα$ πρ�ς τ�ς θ!σεις λ!γων.

κα� �π� τ9ν �Aρ0εκρτ�υς κα� Kαλλικρτ�υς τ�ς 0ρυσι-α5ας παντ�ς 1σπευδε μwλλ�ν. συ0ν��ς τε �π"ρκει κα�συνηρνιQε4 κα� π�τ$ τιν�ς #ργυρ-ματα λαF!ντ�ς ε<ς7π�δ�09ν �5λων κα� #π�στερ��ντ�ς �&κ #πP"τησεν �&δ�πρ�σεπ�ι"θη. �* δ$ �ασιν �π5τηδες 0ρ+σαι κα� #π�διδ!ν-τ�ς, �πε� π$νης �ν, 0αρ5σασθαι. �ν μ�ν ��ν α&τ6) κα� �νΠιτνPη περι�υσ5α, #�� �ς #π$στειλεν α&τ6) Πυλδης N#δελ�!ς. #λλ� κα� �0�ρ"γει α&τ6) π�λλ� E&μ$νης N τ��Φιλετα5ρ�υ4 δι� κα� τ�'τ6ω μ!ν6ω τ)ν Wλλων Fασιλ$ωνπρ�σε�-νει.

Π�λλ)ν δ� κα� τ�ν �Aντ5γ�ν�ν θεραπευ!ντων κα�Nπ!τε ;κ�ι #παντ-ντων α&τ�ς �σ'0αQε, μ9 F�υλ!μεν�ςπρ�εμπ5πτειν ε<ς γν)σιν. �5λ�ς τε �ν μλιστα fIερ�κλε�τ6) τ9ν M�υνι05αν 10�ντι κα� τ�ν Πειραιw4 1ν τε τα�ς 3�ρ-τα�ς κατP"ει πρ�ς α&τ�ν 3κστ�τε. κα� δ9 κα� π�λλ� �κε5-ν�υ συμπε5θ�ντ�ς Zστ� #σπσασθαι τ�ν �Aντ5γ�ν�ν, �&κ�πε5σθη, #λλ� qως πυλ)ν �λθbν #ν$στρεψε. μετ τε τ9ν�Aντιγ!ν�υ ναυμα05αν π�λλ)ν πρ�σι!ντων κα� �πιστ!λιαπαρακλητικ� γρα�!ντων α&τ�ς �σι-πησεν. #λλ� ��νBμως 7π�ρ τ+ς πατρ5δ�ς �πρ$σFευσεν ε<ς Δημητριδαπρ�ς �Aντ5γ�ν�ν κα� �&κ �π$τυ0ε. τ� πwν δ9 δι$τριFεν �ντP+ �Aκαδημε58α τ�ν π�λιτισμ�ν �κτ�π5Qων.

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 196 –

159. _Aλλ#ι nρμηνε/#υν: «M'ν#ν μ0 α�τ�ν εe)ε καλς σ)!σεις», �πειδ9 +0AρκεσSλα#ς δν Dγραψε τSπ#τε, Fπως \σ)υρSjεται + �δι#ς + Λα!ρτι#ς. cΩστ'σ#+ Cobet στ9ν λατινικ8 τ#υ μετ�5ρασι υW#θετε3 τ9ν nρμηνεSα π#J �)ρησιμ#π#ι-8σαμε.

160. Πρ'κειται �σως γι� μι� �π� τ$ς ναυμα)Sες τ#% 0Aντιγ'ν#υ �ναντS#ν τ#%A\γυπτιακ#% στ'λ#υ στ9ν K" � στ9ν _Aνδρ#.

39

40. Γι0 α�τ', Fταν κ�π#τε παρ!τειναν �π$ μακρ�ν τ9ν παρα-μ#ν8 τ#υ στ�ν ΠειραιH λ'γ[ω τ#% δεσμ#% τ#υ μ τ�ν cIερ#κλ�(δι#ικητ9 τ#% Πειραι"ς), μερικ#$ εeπαν π#λλ� ε\ς 7�ρ#ς τ#υ.kHταν π#λJ σπ�ταλ#ς — }λλ#ς 0AρSστιππ#ς — κα$ τ#% }ρεσαντ� καλ� γε/ματα, �λλ� μ'ν#ν μ �κεSν#υς π#J συνεμερSj#ντ#τ� γ#%στα τ#υ. Kα$ συj#%σε 5ανερ� μ τ$ς nτα3ρες ΦSλα κα$Θε#δ'τη �π� τ9ν 0HλεSα, �κεSν#υς δ π#J τ�ν κατηγ#ρ#%σαντ#Jς παρ!πεμπε στ� παραγγ!λματα τ#% 0AριστSππ#υ. kHταν δκα$ παιδεραστ9ς κα$ π#λJ ε�αSσθητ#ς (κατα5ερ8ς). Γι0 α�τ� #Wπερ$ τ�ν 0AρSστωνα τ�ν X3#ν Στωϊκ#$ τ�ν Dλεγαν δια5θ#ρ!ατ"ν ν!ων, κιναιδ#λ'γ# κα$ �δι�ντρ#π#.

41. Λ!γεται Fτι �ρωτε/θηκε μ π�θ#ς κα$ τ�ν Δημ8τρι# π#Jπ�γε στ9ν Kυρ8νη κα$ τ�ν Kλε#)�ρη τ#% Mυρλεαν#%L γι0 α�τ�νλ!γεται πCς Fταν hνας Fμιλ#ς γλεντj!δων εe)ε 5θ�σει στ9νπ'ρτα α�τ�ς τ#Jς εeπε Fτι + �δι#ς �θελε ν� τ#Jς δε)θU�, �λλ�δν τ�ν �58νει + Kλε#)�ρης. T#% \δS#υ α�τ#% ν!#υ θαυμαστςPσαν κι0 + Δημ#)�ρης + γυι�ς τ#% Λ�)ητ#ς κα$ + Πυθ#κλ�ς τ#%B#υγ!λ#υL κι0 Fταν κ�π#τε τ#Jς Dπιασε + 0AρκεσSλα#ς, �πεμα-κρ/νθη μ μεγ�λη �νε�ικακSα. Γι0 Fλα α�τ� τ�ν κτυπ#%σαν #Wπρ#ανα5ερθ!ντες κριτικ#$ κα$ τ�ν ε\ρωνε/#νταν σ�ν hνα 5Sλ#τ#% l)λ#υ π#J θ� �πιjητ#%σε δημ#τικ'τητα. Πι� π#λJ τ�ν κτυ-π#%σε + κ/κλ#ς τ#% cIερων/μ#υ τ#% Περιπατητικ#%, Fτανα�τ�ς συνεκ!ντρωνε τ#Jς 5Sλ#υς τ#υ ν� n#ρτ�σ#υν τ� γεν!-θλια τ#% cAλκυ#ν!ως, τ#% γι#% τ#% 0Aντιγ'ν#υ, +π'τε + 0AντSγ#-ν#ς Dστελλε σ#7αρ� )ρηματικ� π#σ� ν� διατεθ#%ν πρ�ς δια-σκ!δασι.

42. 0Eκε3 + 0AρκεσSλα#ς �π!5ευγε ν� συjητU� κατ� τ9ν �ρατ�ς #\ν#π#σSας. Kα$ Fταν + 0AρSδηλ#ς τ#% Dθεσε hνα j8τημα κα$�παSτησε ν� +μιλ8σUη �π0 α�τ#%, «μ� �κρι7"ς α�τ� εeναι τ� κατ0��#)9ν \δι�j#ν γν�ρισμα τ�ς 5ιλ#σ#5Sας», τ#% εeπε, «τ� Fτι�!ρει π'τε εeναι �ρα γι� τ� κ�θε τι». fOσ#ν �5#ρGH στ9ν κατη-γ#ρSα Fτι Pταν 5Sλ#ς τ#% l)λ#υ (5Sλ#)λ#ς), + TSμων, μετα�Jπ#λλ"ν }λλων, λ!γει κα$ τ� �κ'λ#υθα:

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 199 –

Kα5 π�τε δ9 κα� �Aθ"νησιν �ν τ6) Πειραιε� πρ�ς τ�ςθ$σεις λ$γων �0ρ!νισεν, �<κε5ως 10ων πρ�ς fIερ�κλ$α4 ���6[ κα� πρ!ς τινων διεFλλετ�. π�λυτελ"ς τε Wγαν aν —κα� τ5 γ�ρ Wλλ� h qτερ�ς �Aρ5στιππ�ς; — �π� τ� δε�πναπρ�ς τ�Dς Nμ�ι�τρ!π�υς μ$ν, πλ9ν #λλ� #π"ντα. κα� Θε�-δ!τPη τε κα� Φ5λ8α τα�ς �Hλε5αις 3τα5ραις συν6-κει �ανερ)ςκα� πρ�ς τ�Dς διασ'ρ�ντας πρ�ε�$ρετ� τ�ς �Aριστ5ππ�υ0ρε5ας. �ιλ�μειρκι!ς τε �ν κα� κατα�ερ"ς4 Bθεν �* περ��Aρ5στωνα (SVF i. 77 sq., fg. 345) τ�ν X��ν στωικ�� �πεκ-λ�υν α&τ6), �θ�ρ$α τ)ν ν$ων κα� κιναιδ�λ!γ�ν κα�θρασDν #π�καλ��ντες.

Kα� γ�ρ κα� Δημητρ5�υ τ�� πλε'σαντ�ς ε<ς Kυρ"νην�π� πλ$�ν �ρασθ+ναι λ$γεται, κα� Kλε�0ρ�υς τ�� Mυρ-λεαν��4 ��� 6[ κα� πρ�ς τ�Dς κωμσαντας ε<πε�ν α&τ�ςμ�ν θ$λειν #ν��%αι, �κε�ν�ν δ� διακωλ'ειν. τ�'τ�υ δ�tρων κα� Δημ�0ρης N Λ0ητ�ς κα� Πυθ�κλ+ς N τ��B�υσ$λ�υ4 ��ς καταλαFbν 7π� #νε%ικακ5ας παρα0ωρε�ν1�η. δι� τα�τα δ9 ��ν 1δακν!ν τε α&τ�ν �* πρ�ειρημ$ν�ικα� �π$σκωπτ�ν dς �5λ�0λ�ν κα� �ιλ!δ�%�ν4 μλιστα δ��πετ5θεντ� α&τ6) �* περ� fIερ-νυμ�ν τ�ν Περιπατητικ!ν,Nπ!τε συνγ�ι τ�Dς �5λ�υς ε<ς τ9ν fAλκυ�ν$ως τ�� �Aντι-γ!ν�υ υ*�� �μ$ραν, ε<ς �ν *καν� 0ρ"ματα #π$στελλεν�Aντ5γ�ν�ς πρ�ς #π!λαυσιν.

]Eνθα κα� παραιτ�'μεν�ς 3κστ�τε τ�ς �πικυλικε5�υς�%ηγ"σεις πρ�ς �Aρ5δηλ�ν πρ�τε5ν�ντ τι θε-ρημα κα�#%ι��ντα ε<ς α&τ� λ$γειν εzπεν, “#λλ� α&τ� τ��τ� μλιστα�ιλ�σ��5ας vδι�ν, τ� καιρ�ν 3κστων �π5στασθαι.” ε<ς δ�τ� διαFαλλ!μεν�ν α&τ�� �5λ�0λ�ν κα� T5μων τ τ� Wλλα�ησ5ν, #τ�ρ δ9 τ��τ�ν τ�ν τρ!π�ν (Diels 34)·

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 198 –

40

41

42

�A��� dμ5λησε 1τσι, ε<σ$δυσε στ�ν u0λ�. Kι� �κε�ν�ια<�νισθηκαν, σ�ν σπ�ν�ι γ'ρω #π� μι� κ�υκ�υFγια,κα� τ�ν 1δει0ναν σ�ν μαται!δ�%�, δι!τι tθελε ν� #ρ$σPηστ�ν u0λ�. �Aσ"μαντ� πρwγμα εzσαι, δυστυ0ισμ$νε4 τ5��υσκ-νεις σ�ν �λ5θι�ς162;

Παρ0 Fλ0 α�τ� Fμως, Pταν τ'σ# μετρι'5ρων π#J συνιστ#%σεστ#Jς μαθητ!ς τ#υ ν� παρακ#λ#υθ#%ν κα$ }λλων 5ιλ#σ'5ωντ9ν διδασκαλSα. Kα$ �πειδ9 κ�π#ι#ς νεαρ�ς X3#ς δν Pτανε�)αριστημ!ν#ς �π� τ� μαθ8ματ� τ#υ, �λλ� πρ#τιμ#%σε τ�νcIερ�νυμ# π#J �να5!ραμε πρ#ηγ#υμ!νως, + 0AρκεσSλα#ς τ�νπ�ρε κα$ τ�ν π�γε + �δι#ς στ�ν 5ιλ'σ#5#, �ν[" συγ)ρ'νως τ#%συν!στησε ν� 5!ρεται καλ�.

43. Λ!γεται δ Fτι εeπε κα$ τ#%τ# τ� 4ρα3#: fOταν κ�π#ι#ςτ�ν ρ�τησε γιατ$ �π0 Fλες τ$ς }λλες σ)#λς πηγαSν#υν στ�ν0EπSκ#υρ#, �λλ� καν!νας 0Eπικ#/ρει#ς δν πηγαSνει �λλ#%,«Γιατ$ �π� }νδρας», εeπε, «γSνεται κανε$ς ε�ν#%)#ς, π#τ Fμως�π� ε�ν#%)#ς }νδρας».

0Eν τ!λει, εdρισκ'μεν#ς στ� τ!λ#ς τ�ς jω�ς τ#υ, }5ησε Fλητ9ν περι#υσSα τ#υ στ�ν �δελ5' τ#υ τ�ν Πυλ�δη, γιατ$ �ν�γν#SGα τ#% M#ιρ!α τ�ν εe)ε π�ει στ9ν XS#, κι0 �π� �κε3 τ�νD5ερε στ9ν 0Aθ8να. Σ0 Fλη τ#υ δ τ9ν jω9 #Qτε �νυμ5ε/θη #Qτεπαιδι� �π!κτησε. _Eκαμε τρε3ς διαθ�κες (τρSα �ντSγρα5α τ�ςδιαθ8κης τ#υ) τ9ν πρ�τη τ9ν παρ!δωσε στ�ν 0Aμ5Sκριτ# στ9ν0Eρ!τρια, τ9ν δε/τερη σ κ�π#ι#υς 5Sλ#υς τ#υ στ9ν 0Aθ8να, κα$τ9ν τρSτη τ9ν Dστειλε στ� σπSτι τ#υ στ�ν ΘαυμασSα, hνα συγ-γεν� τ#υ, μ τ9ν ��Sωσι ν� τ9ν δια5υλ��Uη. Σ0 α�τ�ν Dγραψε κα$τ� n��ς:

44. «cO 0AρκεσSλα#ς στ!λνει στ�ν ΘαυμασSα )αιρετισμ'.»_E)ω δ�σει στ�ν Δι#γ!νη τ9ν διαθ8κη μ#υ ν� σ#% 5!ρUη.

0Eπειδ9 �σθεν" συ)ν� κα$ εeμαι π#λJ �δ/ναμ#ς, �πε5�σισα

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 201 –

162. Πρ7λ. cOμ8ρ#υ �Iλιδα, A. 326 κα$ Δ. 482.

�ς ε<πbν u0λ�ι� περ5στασιν ε<σκατ$δυνεν.�* δ$ μιν ��τε γλα�κα π$ρι σπ5Qαι τερατ��ντ��λ$ματ�ν δεικν'ντες, Nθ�'νεκεν 20λ�ρεσκ�ς.�& μ$γα πρ+γμα, τλας4 τ5 πλατ'νεται �λ5θι�ς �ς;

O& μ9ν #λλ� �yτως Wτυ��ς �ν Zστε τ��ς μαθητα�ςπαρP"νει κα� Wλλων #κ�'ειν. κα5 τιν�ς X5�υ νεαν5σκ�υ μ9ε&αρεστ�υμ$ν�υ τP+ διατριFP+ α&τ�� #λλ� fIερων'μ�υ τ��πρ�ειρημ$ν�υ, α&τ� #παγαγbν συν$στησε τ6) �ιλ�σ!�6ω,παραιν$σας ε&τακτε�ν.

Xριεν δ� α&τ�� �$ρεται κ#κε�ν�4 πρ�ς τ�ν πυθ!με-ν�ν δι� τ5 �κ μ�ν τ)ν Wλλων μεταFα5ν�υσιν ε<ς τ9ν �Eπι-κ�'ρει�ν, �κ δ� τ)ν �Eπικ�υρε5ων �&δ$π�τε, 1�η, “�κ μ�νγ�ρ #νδρ)ν γλλ�ι γ5ν�νται, �κ δ� γλλων Wνδρες �&γ5ν�νται.”

Λ�ιπ�ν δ� πρ�ς τ6) τ$λει γιν!μεν�ς �παντα κατ$λιπεΠυλδPη τ6) #δελ�6) τ� α7τ��, #νθ� [ν �ς X��ν α&τ�νπρ�"γαγε τ�ν M�ιρ$αν λανθνων, κ#κε�θεν ε<ς �Aθ"νας#π"γαγε. περιbν δ� �\τε γ'ναι�ν ε<σηγγετ� �\τ� �παι-δ�π�ι"σατ�. τρε�ς τε διαθ"κας π�ιησμεν�ς 1θετ� τ9νμ�ν �ν �Eρετρ58α πρ�ς �Aμ�5κριτ�ν, τ9ν δ� �Aθ"νησι παρτινας τ)ν �5λων, τ9ν δ� τρ5την #π$στειλεν ε<ς �zκ�ν πρ�ςΘαυμασ5αν qνα τιν� #ναγκα5ων, #%ι-σας διατηρ+σαι4πρ�ς �ν κα� γρ�ει ταυτ5 (Hercher I3I)4

“ �Aρκεσ5λα�ς Θαυμασ58α 0α5ρειν.

“Δ$δωκα Δι�γ$νει διαθ"κας �μαυτ�� κ�μ5σαι πρ�ς σ$4

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 200 –

43

44

ν� κ�νω μι� διαθ8κη, �στε, ^ν μ#% συμ7U� τSπ#τε, ν� μ9 σ D)ω�δικ8σει 5ε/γ#ντας, �σ!να π#J μ τ'ση �5#σSωσι �σ#υν πρ#-σηλωμ!ν#ς σ μ!να. Kα$ εeσαι �σJ + πι� ��ι'πιστ#ς �π� Fλ#υς�δ" γι� τ9ν �κτ!λεσS της, κα$ λ'γ[ω τ�ς RλικSας σ#υ κα$ λ'γ[ωτ�ς συγγενεSας π#J D)#με. Πρ#σπ�θησε λ#ιπ'ν, �νθυμ#/μεν#ςτ9ν �π'λυτη �μπιστ#σ/νη π#J σ#% D)ω, ν� εeσαι δSκαι#ς �π!-ναντS μ#υ, �στε, καθ0 Fσ#ν σ �5#ρH, τ� πρ�γματ� μ#υ ν�μετα5ερθ#%ν D�ω μ τ9ν iρμ'j#υσα ��ι#πρ!πεια. fEνα �ντS-γρα5# τ�ς διαθ8κης εdρSσκεται στ9ν 0Aθ8να σ κ�π#ι#ν γν�-ριμ' μ#υ, κα$ hνα }λλ# στ9ν 0Eρ!τρια, στ�ν 0Aμ5Sκριτ#».

Π!θανε σ�ν �πιε π#λJ κρασS, Fπως �να5!ρει + fEρμιππ#ς,π#J τ#% πρ#εκ�λεσε παρα5ρ#σ/νη. kHταν πι� γ!ρ#ντας n7δ#-μ8ντα π!ντε �τ"ν κα$ �γν�ρισε τ9ν �κτSμησι τ"ν 0AθηναSωνFσ#ν καν!νας.

45. 0A5ιερ�σαμε κα$ �με3ς σ α�τ�ν τ� �κ'λ#υθα:

�Aρκεσ5λαε, γιατ� tπιες τ!σ� π�λD κρασ5, Zστε ν�0σPης τ� λ�γικ σ�υ; Δ�ν λυπ��μαι τ!σ� π�D π$θανες,Bσ� γιατ� πρ�σ$Fαλες τ�ς M��σες μ9 κν�ντας μ$τρια0ρ+σι τ�� π�τηρι��.

cYπ�ρ�αν κα$ }λλ#ι τρε3ς 0AρκεσSλα#ι: hνας π#ιητ9ς τ�ς0Aρ)αSας Kωμ[ωδSας, hνας }λλ#ς συγγρα5εJς �λεγεSων, κα$hνας �γαλματ#π#ι'ςL γι0 α�τ�ν + ΣιμωνSδης συν!θεσε τ� �κ'-λ#υθ# �πSγραμμα:

T+ς �Aρτ$μιδ�ς εzναι τ��τ� τ� Wγαλμα κα� �κ!στισεδιακ!σιες Πριες163 δρα0μ�ς π�D �$ρ�υν σ�ν 1μFλημαqνα τργ�. T� 1�τια%ε, #��� �%ασκ"θηκε καλ� στ�ςτ$0νες τ+ς �Aθηνwς, N �Aρκεσ5λα�ς, N W%ι�ς γυι�ς τ���Aριστ�δ5κ�υ.

fOπως �ναγρ�5ει + 0Aπ#λλ'δωρ#ς στ� «Xρ�νικ» τ#υ, +5ιλ'σ#5#ς, π#J ��ετ�σαμε, Pταν σαρ�ντα �τ"ν κατ� τ9ν 1209

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 203 –

163. Π#J κυκλ#5#ρ#%σαν στ9ν Π�ρ#.

δι� γ�ρ τ� π�λλκις #ρρωστε�ν κα� τ� σ)μα #σθεν)ς10ειν 1δ�%$ μ�ι διαθ$σθαι, eν� εv τι γ$ν�ιτ� #λλ���ν, μ"τισ� �δικηκbς #π5ω τ�ν ε<ς �μ� �κτεν)ς �yτω πε�ιλ�τιμη-μ$ν�ν. #%ι�πιστ!τατ�ς δ� ε< τ)ν �νθδε σ' μ�ι τηρ)να&τ�ς δι τε τ9ν �λικ5αν κα� τ9ν πρ�ς �μwς �<κει!τητα.πειρ) ��ν, μεμνημ$ν�ς δι!τι σ�ι π5στιν τ9ν #ναγκαι�τ-την παρακατατ5θεμαι, δ5και�ς �μ�ν εzναι, Bπως Bσ�ν �π�σ�� τ� κατ� �μ� ε&σ0ημ!νως P� μ�ι δι6ωκημ$να. κε�νται δ��Aθ"νησιν αGται παρ τισι τ)ν γνωρ5μων κα� �ν �Eρετρ58απαρ� �Aμ�ικρ5τ6ω”.

�Eτελε'τησε δ$, Zς �ησιν nEρμιππ�ς (FHG iii. 44),Wκρατ�ν �μ��ρηθε�ς π�λDν κα� παρακ!ψας, tδηγεγ�νbς 1τ�ς π$μπτ�ν κα� 3Fδ�μηκ�στ!ν, #π�δε0θε�ςπρ�ς �Aθηνα5ων dς �&δε5ς.

]Eστι κα� ε<ς τ��τ�ν �μ)ν (A. Pal. vii. 104)4

�Aρκεσ5λαε, τ5 μ�ι, τ5 τ�σ��τ�ν Wκρητ�ν #�ειδ)ς1σπασας, Zστε �ρεν)ν �κτ�ς uλισθες 3)ν;�<κτε5ρω σ� �& τ!σσ�ν �πε� θνες, #λλ� Bτι M�'σαςyFρισας �& μετρ5Pη 0ρησμεν�ς κ'λικι.

Γεγ!νασι δ� κα� Wλλ�ι τρε�ς �Aρκεσ5λα�ι4 π�ιητ9ς#ρ0α5ας κωμ6ωδ5ας, Wλλ�ς �λεγε5ας, qτερ�ς #γαλματ�-π�ι!ς4 ε<ς �ν κα� Σιμων5δης �π�5ησεν �π5γραμμα τ�υτ5(157 Bergk)4

�Aρτ$μιδ�ς τ!δ� Wγαλμα, διηκ!σιαι δ� Wρ� N μισθ�ςδρα0μα� τα� Πριαι, τ)ν �π5σημα τργ�ς.#σκητ�ς δ� �π�5ησεν �Aθηνα5ης παλμPησινW%ι�ς �Aρκεσ5λας υ*�ς �Aριστ�δ5κ�υ.

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 202 –

45

0Oλυμπι�δα164.

7. BIΩN

46. cO BSων165 κατ8γετ# �π� τ� B#ρυσθ!νι# (τ#% E��εSν#υΠ'ντ#υ, κ#ντ� στ�ν ΔνεSπερ#). fOσ#ν �5#ρGH στ� j8τημαπ#ι"ν γ#ν!ων παιδ$ Pταν κα$ σ π#ι� κατ�στασι εdρSσκετ#πρ#τ#% γSνUη 5ιλ'σ#5#ς, τ� εeπε + �δι#ς �εκ�θαρα στ�ν 0AντS-γ#ν#. ΓιατS, Fταν + 0AντSγ#ν#ς τ�ν ρ�τησε:

Π�ι!ς εzσ� �σD κι� N τ!π�ς σ�υ κα� π���ι �* γ�νε�ς σ�υ166;

γνωρSjων + BSων Fτι εe)αν �δη γSνει κακ'7#υλες ε\σηγ8σειςστ�ν 7ασιλ!α, �π8ντησε: «cO πατ!ρας μ#υ Pταν �πελε/θερ#ςκα$ σκ#υπιj'ταν μ τ� μανSκι τ#υ (πρHγμα π#J θ0 �σ8μαινε FτιPταν Dμπ#ρ#ς iλιπ�στων)L Pταν B#ρυσθενSτης τ9ν καταγωγ9κα$ δν εe)ε πρ'σωπ#, �λλ� D5ερε μι� συγγρα59 �π$ τ#% πρ#-σ�π#υ τ#υ, σημ�δι τ�ς α�στηρ'τητ#ς τ#% κυρS#υ τ#υ167. cHμητ!ρα μ#υ Pταν τ!τ#ια π#J μ'ν#ν hνας }νδρας σ�ν τ�νπατ!ρα μ#υ θ� μπ#ρ#%σε ν� π�ρUη — Pταν �π� )αμαιτυπε3#.0Aργ'τερα + πατ!ρας μ#υ, κατηγ#ρηθε$ς γι� κ�π#ι# λαθρεμπ'-ρι#, �πωλ8θη μαj$ μ Fλη τ9ν #\κ#γ!νει� τ#υ. 0Eμ!να, �πειδ9�μ#υν νεαρ�ς κα$ )αριτωμ!ν#ς, μ �γ'ρασε hνας ρ8τωρ, ++π#3#ς πεθαSν#ντας μ#% }5ησε F,τι εe)ε.

47. Kι0 �γ�, �5#% Dκαυσα τ� 7ι7λSα τ#υ κα$ συγκ!ντρωσα τ�π�ντα, Pλθα στ9ν 0Aθ8να κα$ �σ)#λ8θηκα μ τ9ν 5ιλ#σ#5Sα.

�Aπ� τ9ν vδια γενε� κα� τ� vδι� αRμα καυ0)μαι Bτι κατ-γ�μαι.

«_Eτσι D)#υν κατ0 �μ!. �Aς πα/σ#υν λ#ιπ�ν + Περσα3#ς κι0 +ΦιλωνSδης ν� τ� Wστ#ρ#%ν. 0EσJ δ κρSνε με �π#κλειστικ� �π�τ�ν nαυτ' μ#υ» (δηλ. �π� τ� τS εeμαι κα$ κ�νω �γ�»).

Kα$ πραγματικ�, �λλι"ς + BSων Pταν εQστρ#5#ς κα$ λεπτ#-

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 205 –

τ#% εe)ε κ�νει τ� �5εντικ' τ#υ στ� πρ'σωπ#. Γεγ#ν�ς �νδεικτικ� τ�ς 5ρικτ�ςκαταστ�σεως τ"ν δ#/λων �κεSνη τ9ν �π#)8.

fO δ� πρ�ειρημ$ν�ς �ιλ!σ���ς, καθ �ησιν �Aπ�λλ!-δωρ�ς �ν Xρ�νικ��ς (FGrH 244 F 16), tκμαQε περ� τ9ν<2γδ!ην κα�> ε<κ�στ9ν κα� 3κατ�στ9ν �Oλυμπιδα.

BIΩN

B5ων τ� μ�ν γ$ν�ς �ν B�ρυσθεν5της, [ντινων δ� γ�ν$ωνκα� #�� �eων πραγμτων �%εν �π� �ιλ�σ��5αν, α&τ�ς �Aντι-γ!ν6ω διασα�ε�. �ρ�μ$ν�υ γ�ρ α&τ�ν (�Oδ. κ. 325)

τ5ς π!θεν ε<ς #νδρ)ν; π!θι τ�ι π!λις �δ� τ�κ+ες;

α<σθ!μεν�ς Bτι πρ�διαF$Fληται, �ησ� πρ�ς α&τ!ν4 “�μ��N πατ9ρ μ�ν �ν #πελε'θερ�ς, τ6) #γκ)νι #π�μυσσ!μεν�ς— διεδ"λ�υ δ� τ�ν ταρι0$μπ�ρ�ν — γ$ν�ς B�ρυσθεν5-της, 10ων �& πρ!σωπ�ν, #λλ� συγγρα�9ν �π� τ�� πρ�-σ-π�υ, τ+ς τ�� δεσπ!τ�υ πικρ5ας σ'μF�λ�ν4 μ"τηρ δ��eαν N τ�ι��τ�ς cν γ"μαι, #π� �<κ"ματ�ς. 1πειτα N πατ9ρπαρατελωνησμεν!ς τι παν�5κι�ς �πρθη μεθ� �μ)ν. κα5με #γ�ρQει τις ="τωρ νε-τερ�ν uντα κα� ε\0αριν4 �ς κα�#π�θν"σκων κατ$λιπ$ μ�ι πντα.

K#γb κατακα'σας α&τ�� τ� συγγρμματα κα� πν-τα συγ%'σας �Aθ"ναQε �λθ�ν κα� ��ιλ�σ!�ησα.

τα'της τ�ι γενε+ς τε κα� αeματ�ς ε\0�μαι εzναι (�IλιςZ 211).

τα�τ �στι τ� κατ� �μ$. Zστε παυσσθωσαν Περσα�!ς τε κα�Φιλων5δης *στ�ρ��ντες α&τ4 σκ!πει δ$ με �% �μαυτ��.”

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 204 –

164. 300 – 296 π.X.165. _Hκμασε τ�ν 3#ν α\"να.166. ΣτS)#ς τ#% cOμ8ρ#υ (�Oδ'σσεια κ. 32 5).167. Π#ι'ς �!ρει π#ι!ς παραμ#ρ5�σεις, �σως κα$ π#ι#/ς �κρωτηριασμ#Jς

46

47

λ'γ#ς σ#5ιστ8ς, κα$ π#λλς �5#ρμς Dδωσε στ#Jς �)θρ#Jς τ�ς5ιλ#σ#5Sας ν� τ9ν 7λασ5ημ#%νL κ�π#τε δ Pταν κα$ στ#μ5�-δης κα$ Wκαν�ς ν� παραδSδεται στ9ν �λαj#νεSα. _A5ησε π#λλ�dπ#μν8ματα (σ)'λια) κα$ �π#5θ!γματα πρακτικ�ς )ρησιμ'τη-τ#ς. 0Oνειδιj'μεν#ς π.). γιατ$ δν μπ'ρεσε ν� �ρωτ#τρ#π8σUη μ0hνα �γ'ρι, «δν εeναι δυνατ'ν», εeπε, «ν� πι�σUης μαλακ� τυρ$μ �γκSστρι».

48. 0Eρωτηθε$ς κ�π#τε π#ι'ς �γωνιGH στ�ν μεγαλ/τερ#7αθμ', «�κε3ν#ς», �π8ντησε, «π#J �πιjητε3 τ9ν μεγαλ/τερηε�ημερSα». 0Eρωτηθε$ς �π� κ�π#ι#ν ^ν πρ!πει ν� νυμ5ευθ� —γιατ$ τ� λ!νε κα$ γι0 α�τ�ν α�τ� τ� �ν!κδ#τ#— «^ν π�ρUης}σ)ημη», τ#% εeπε, «θ� D)Uης π#ιν8, ^ν lμ#ρ5η, θ� τ9ν D)Uηςκ#ιν8». T� γερατι�, Dλεγε, εeναι λιμ�νι τ"ν κακ"νL Fλα, στ�τ!λ#ς, �κε3 κατα5ε/γ#υν. T� καλ� lν#μα (δ'�α), Dλεγε, εeναι Rμητ!ρα τ"ν �ρετ"ν. cH @μ#ρ5ι� εeναι �!ν# �γαθ'. T� )ρ�μαεeναι τ� νε%ρ# τ�ς �πιτυ)Sας.

Σ0 �κε3ν#ν π#J εe)ε πωλ8σει κα$ D5αγε τ� κτ8ματα π#J �κλη-ρ#ν'μησε �π� τ�ν πατ!ρα τ#υ, εeπε: «T�ν 0Aμ5ι�ρα# κατ�πιε Rγ�168, �λλ� �σJ κατ�πιες τ9ν γ�». Mεγ�λ# κακ', Dλεγε, εeναι τ�ν� μ9 μπ#ρU� κανε$ς ν� dπ#5!ρUη κακ'. KατεδSκαjε δ �κεSν#υςπ#J Dκαιαν �νθρ�π#υς jωνταν#/ς, δι'τι τ�)α α�τ#$ δν τ�α\σθ�ν#νταν, Fμως �καυτηρSαjαν (πρ#5αν"ς γι� τιμωρSα),�πειδ9 μπ#ρ#%σαν ν� τ� α\σθ�νωνται.

49. Συν8θιjε διαρκ"ς ν� λ!γUη Fτι πρ#τιμ'τερ# εeναι ν� κ�νUηςκαλ� παρ� ν� σ#% κ�ν#υνL δι'τι τ� τελευτα3# 7λ�πτει κα$ τ�σ"μα κα$ τ9ν ψυ)8. Kατηγ'ρησε δ κα$ τ�ν Σωκρ�τη λ!γ#νταςπ�ς, ^ν μν α\σθαν'ταν �πιθυμSα γι� τ�ν 0Aλκι7ι�δη κα$ �πε3)ε,Pταν )αμ!ν#ςL ^ν l)ι, δν Dκανε τSπ#τε τ� ��αιρετικ'. EQκ#λ#,Dλεγε, εeναι τ� τα�Sδι γι� τ�ν fAδηL π�ντως πηγαSνει κανε$ς �κε3μ κλειστ� μ�τια. KατακρSνων τ�ν 0Aλκι7ι�δη Dλεγε πCς Fταν

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 207 –

168. T�ν θρ%λ# γι� τ�ν 0Aμ5ι�ρα# π#J τ�ν κατ�πιε R γ� μαj$ μ τ� �ρματ#υ τ�ν �να5!ρει + ΠαυσανSας (11, 23, 2) κα$ + E�ριπSδης στ$ς Φ�5νισσες,στS). 172.

Kα� �ν dς #ληθ)ς N B5ων τ� μ�ν Wλλα π�λ'τρ�π�ςκα� σ��ιστ9ς π�ικ5λ�ς κα� πλε5στας #��ρμ�ς δεδωκbςτ��ς F�υλ�μ$ν�ις καθιππQεσθαι �ιλ�σ��5ας4 1ν τισι δ�κα� π!τιμ�ς κα� #π�λα�σαι τ'��υ δυνμεν�ς. πλε�στ τεκαταλ$λ�ιπεν 7π�μν"ματα, #λλ� κα� #π��θ$γματα 0ρει--δη πραγματε5αν περι$0�ντα. �R�ν 2νειδιQ!μεν�ς �π� τ6)μ9 θηρwσαι μειρκι�ν, “�&0 �R!ν τε,” εzπεν, “`παλ�ντυρ�ν #γκ5στρ6ω �πισπwσθαι”.

�Eρωτηθε5ς π�τε τ5ς μwλλ�ν #γωνι8w, 1�η, “N τ� μ$γι-στα F�υλ!μεν�ς ε&ημερε�ν.” �ρωτηθε�ς ε< γ"μαι — #να-�$ρεται γ�ρ κα� ε<ς τ��τ�ν — 1�η, “��ν μ�ν γ"μPηςα<σ0ρν, q%εις π�ιν"ν4 cν δ� καλ"ν, q%εις κ�ιν"ν.” τ�γ+ρας 1λεγεν Bρμ�ν εzναι κακ)ν4 ε<ς α&τ� γ��ν πντακατα�ε'γειν. τ9ν δ!%αν �τ)ν μητ$ρα εzναι4 τ� κλλ�ς#λλ!τρι�ν #γαθ!ν4 τ�ν πλ��τ�ν νε�ρα πραγμτων. πρ�ςτ�ν τ� 0ωρ5α κατεδηδ�κ!τα, “τ�ν μ�ν �Aμ�ιρα�ν,” 1�η,“� γ+ κατ$πιε, σD δ� τ9ν γ+ν.” μ$γα κακ�ν τ� μ9 δ'να-σθαι �$ρειν κακ!ν. κατεγ5νωσκε δ� κα� τ)ν τ�Dς #νθρ--π�υς κατακα!ντων μ�ν dς #ναισθ"τ�υς, παρακα!ντωνδ� dς α<σθαν�μ$ν�υς.

]Eλεγε δ� συνε0�ς Bτι α*ρετ-τερ!ν �στι τ9ν ZρανWλλ6ω 0αρ5Qεσθαι h #λλ�τρ5ας #π�δρ$πεσθαι4 κα� γ�ρ ε<ςσ)μα Fλπτεσθαι κα� ε<ς ψυ0"ν. δι$Fαλλε δ� κα� τ�νΣωκρτην, λ$γων dς ε< μ�ν εz0εν �AλκιFιδ�υ 0ρε5αν κα�#πε50ετ�, μται�ς �ν4 ε< δ� μ9 εz0εν, �&δ�ν �π�5ει παρ-δ�%�ν. ε\κ�λ�ν 1�ασκε τ9ν ε<ς 8�δ�υ Nδ!ν4

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 206 –

48

49

Pταν νεαρ�ς Dπαιρνε τ#Jς }νδρες �π� τ$ς γυνα3κες τ#υς, Fτανδ Dγινε D5η7#ς Dπαιρνε τ$ς γυνα3κες �π� τ#Jς }νδρες τ#υς.Στ9ν P'δ#, �ν[" #W 0Aθηνα3#ι �σκ#%ντ# στ9ν ρητ#ρικ8, α�τ�ς�δSδασκε 5ιλ#σ#5Sα. Σ κ�π#ι#ν π#J τ�ν παρετ8ρησε, εeπε:«Σιτ�ρι D5ερα κα$ κριθ�ρι θ!λεις ν� π#υλ8σω;».

50. Συν8θιjε δ ν� λ!γUη Fτι Fσ#ι εeναι στ�ν fAδη θ� �τιμω-ρ#%ντ# α�στηρ'τερα, }ν θ� Pσαν dπ#)ρεωμ!ν#ι ν� κ#υ7αλ#%ννερ� l)ι μ τρ/πια �λλ� μ γερ� δ#)ε3α! Στ�ν 5λ/αρ# π#J5#ρτικ� jητ#%σε τ9ν 7#8θει� τ#υ, «θ� Wκαν#π#ι8σω», τ#% εeπε,«τ� α�τημ� σ#υ, ^ν θ� στεSλUης }λλ#υς ν� συνηγ#ρ8σ#υν γι�τ9ν dπ'θεσS σ#υ κα$ + �δι#ς ν� μ9 DλθUης». Συμπλ!ων κ�π#τε μπαλιανθρ�π#υς Dπεσε σ πειρατ!ςL «)αθ8καμε», εeπαν α�τ#S,«^ν μHς �νακαλ/ψ#υν», «κι0 �γ�», εeπε α�τ'ς, «^ν δν μ �να-καλ/ψ#υν». cH #�ησις, Dλεγε, εeναι �μπ'δι# στ9ν πρ'#δ#. 0Aνα-5ερ'μεν#ς σ κ�π#ι#ν 5ιλ�ργυρ# πλ#/σι#, «δν ��#υσι�jεια�τ�ς τ9ν περι#υσSα», εeπε, «�λλ� R περι#υσSα ��#υσι�jεια�τ'ν». Γι� τ#Jς 5ιλ�ργυρ#υς Dλεγε Fτι 5ρ#ντSj#υν τ9ν περι-#υσSα τ#υς μ τ�ν j�λ# π#J δεS)νει κανε$ς γι� τ� δικ� τ#υπρ�γματα, δν πρ#σπ#ρSj#νται Fμως καμμι� �5!λεια �π�α�τ8, 4σ�ν α�τ9 ν’ �ν8κUη σ �!ν#υς. «fOταν ε�μαστε ν!#ι»,Dλεγε, «ε�μεθα 7!7αια παλληκ�ρια, R 5ρ'νησις Fμως μ'ν#νστ9ν γερ#ντικ9 RλικSα εdρSσκεται σ �κμ8».

51. cYπερ!)ει, Dλεγε, R 5ρ'νησις τ"ν }λλων �ρετ"ν, Fσ# RFρασις τ"ν }λλων α\σθ8σεων. Δν πρ!πει ν� @νειδSjωμε τ� γ�ρας,Dλεγε, στ� +π#3# Fλ#ι �λπSj#με ν� 5θ�σωμε. Σ κ�π#ι#ν 5θ#νερ',π#J τ�ν εeδε σκυθρωπ', εeπε: «Δν �!ρω ^ν σ#% συν!7η τSπ#τακακ� � ^ν σ0 hνα }λλ#ν συν!7η κ�τι καλ'». cH ταπειν9 καταγωγ8,Dλεγε, εeναι hνας κακ�ς σ/ν#ικ#ς τ�ς παρρησSας,

δι!τι τρ�μQει τ�ν Wνθρωπ�, Bσ� θαρραλ$�ς κι� cνεzναι169.

0O5εSλ#με, παρατηρ#%σε, ν� κρατ#%με τ#Jς 5Sλ#υς, Fπ#ι#ικι ^ν εeναι, γι� ν� μ9 σκε5θ#%με ν� συνδεθ#%με μ τ#Jς

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 209 –

169. 0Aπ� τ�ν fIππ!λυτ� τ#% E�ριπSδ#υ, στS). 424.

καταμ'�ντας γ��ν #πι$ναι. τ�ν �AλκιFιδην μεμ�!μεν�ς1λεγεν dς ν$�ς μ�ν �ν τ�Dς Wνδρας #πγ�ι τ)νγυναικ)ν, νεαν5σκ�ς δ� γεν!μεν�ς τ�ς γυνα�κας τ)ν#νδρ)ν. �ν fP!δ6ω τ� =ητ�ρικ� διασκ�'ντων �Aθηνα5ωντ� �ιλ�σ���'μενα �δ5δασκε4 πρ�ς ��ν τ�ν α<τιασμεν�ν1�η, “πυρ�Dς �κ!μισα κα� κριθ�ς πιπρσκω;”

]Eλεγε δ� τ�Dς �ν 8�δ�υ μwλλ�ν cν κ�λQεσθαι ε< Nλ�-κλ"ρ�ις κα� μ9 τετρημ$ν�ις #γγε5�ις 7δρ��!ρ�υν. πρ�ςτ�ν #δ�λ$σ0ην λιπαρ��ντα α&τ6) συλλαF$σθαι, “τ� *κα-ν!ν σ�ι π�ι"σω,” �ησ5ν, “��ν παρακλ"τ�υς π$μψPης κα�α&τ�ς μ9 1λθPης.” πλ$ων μετ� π�νηρ)ν λPηστα�ς περι$-πεσε4 τ)ν δ$, “#π�λ-λαμεν, ε<π!ντων, “��ν γνωσθ)μεν,”“�γb δ$ γε,” �ησ5ν, “��ν μ9 γνωσθ)μεν.” τ9ν �vησιν1λεγε πρ�κ�π+ς �γκ�π"ν. πρ�ς πλ�'σι�ν μικρ�λ!γ�ν,“�&0 �Gτ�ς,” 1�η, “τ9ν �&σ5αν κ$κτηται, #λλ� � �&σ5ατ��τ�ν.” 1λεγε τ�Dς μικρ�λ!γ�υς τ)ν μ�ν 7παρ0!ντωνdς <δ5ων �πιμελε�σθαι, dς δ� �% #λλ�τρ5ων μηδ�ν p�ε-λε�σθαι. τP+ μ�ν #νδρε58α ν$�υς uντας 1�η 0ρ+σθαι, τP+ δ��ρ�ν"σει γηρσκ�ντας #κμQειν.

T�σ��τ�ν δια�$ρειν τ9ν �ρ!νησιν τ)ν Wλλων #ρετ)νBσ�ν τ9ν Bρασιν τ)ν Wλλων α<σθ"σεων. μ9 δε�ν 1�ασκεν2νειδ5Qειν τ� γ+ρας, ε<ς B, 1�η, πντες ε&0!μεθα �λθε�ν.πρ�ς τ�ν Fσκαν�ν �σκυθρωπακ!τα, “�&κ �zδα,” 1�η,“π!τερ�ν σ�� κακ�ν γ$γ�νεν h Wλλ6ω #γαθ!ν.” τ9νδυσγ$νειαν π�νηρ�ν 1λεγεν εzναι σ'ν�ικ�ν τP+ παρρησ58α(E&ρ. fIππ!λυτ�ς 424)4

δ�υλ�� γ�ρ Wνδρα, κcν θρασ'σπλαγ0ν!ς τις P�.

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 208 –

50

51

κακ#Jς � ν� �ρνηθ#%με τ9ν 5ιλSα στ#Jς καλ#/ς.52. cO BSων στ9ν �ρ)9 �πεδ#κSμαjε170 τ� διδ�γματα τ�ς

0AκαδημSας, �κ'μα κα$ Fταν παρακ#λ#υθ#%σε τ� μαθ8ματατ#% Kρ�τητ#ς (π#/, 4ς γνωστ'ν, Pταν σ)#λ�ρ)ης τ�ς 0Aκαδη-μSας). Kατ'πιν υW#θ!τησε τ9ν κυνικ9 κατε/θυνσι κα$ �5'ρεσετρS7ωνα κα$ σακκ#/λι. ΓιατS, τS }λλ# )ρειαj'ταν γι� ν� μετα-στρα5U� στ9ν �π�θεια; _Eπειτα πρ#σε)�ρησε στ$ς Θε#δ�ρειες�π'ψεις, �5#% �κρ#�σθη τ#% Θε#δ�ρ#υ τ#% �θ!#υ, π#J )ρησι-μ#π#ι#%σε κ�θε εeδ#ς σ#5ιστικ#% �πι)ειρ8ματ#ς. fYστερα �π0α�τ'ν, }κ#υσε τ�ν Θε'5ραστ# τ�ν περιπατητικ'. kHταν δ κα$�πιδεικτικ�ς κα$ π#λJ δηκτικ�ς κα$ Wκαν�ς ν� γελ#ι#π#ιU� τ� κ�θετι, μετα)ειριj'μεν#ς )υδα3α @ν'ματα γι� τ� πρ�γματα. 0Eπειδ9)ρησιμ#π#ι#%σε συνδυασμ!να Fλα τ� ε�δη τ#% λ'γ#υ, λ!γ#υνπCς εeπε γι0 α�τ�ν + 0Eρατ#σθ!νης Fτι πρ"τ#ς + BSων Dντυσε τ9ν5ιλ#σ#5Sα μ λ#υλ#υδ!νια 5#ρ!ματα. 0Eκτ�ς α�τ"ν, Pταν δε�ι#-τ!)νης κα$ στ9ν παρ[ωδSα. cYπ�ρ)ει κα$ hνα δε3γμα τ#% �5#υς τ#υ:

�Ω γλυκ� �Aρ0'τα, μ�υσικ�γ$ννητε, ε&λ�γημ$νε στ9ν�vησ5 σ�υ, �μπειρ!τατε #π� Bλ�υς στ9ν 7π�κ5νησι τ+ςμεγαλ'τερης �ιλ�νεικ5ας171.

53. Kα$ γενικ�, μι� ψυ)αγωγSα Pταν γι0 α�τ�ν κα$ R μ#υσικ9κα$ R γεωμετρSα. Z#%σε δ π#λυτελ"ςL κα$ γι0 α�τ� π8γαινε �π�π'λι σ π'λι κα$ κ�π#τε �πιν##%σε τρ'π#υς γι� ν� κ�νUημεγ�λη �πSδει�ι. _Eτσι στ9ν P'δ# Dπεισε τ#Jς να%τες ν� 5#ρ!-σ#υν σ)#λικ9 στ#λ9 κα$ ν� τ�ν �κ#λ#υθ8σ#υν. Kα$ Fταν μαj$μ0 α�τ#Jς ε\σ�λθε στ� γυμναστ8ρι#, Fλων τ� 7λ!μματα �στρ�-5ησαν πρ�ς α�τ'ν. 0EπSσης συν8θιjε ν� υW#θετU� μερικ#Jς νεα-

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 211 –

μενικ� κα$ τ� πραγματικ� (δ#κε3ν κα$ εeναι), τ9ν α�τ�ρκεια, τ9ν 5τ�)εια κα$τ�ν πλ#%τ#, τ9ν ��#ρSα, τ$ς καταστ�σεις τ�ς jω�ς, τ9ν Rδ#ν9 κα$ τ9ν κυριαρ-)Sα π�νω στ� π�θη.

171. Kατ� τ�ν +μηρικ�ν στS)#ν (0Iλι�δ. Γ, 182): «kΩ μ�καρ 0AτρεSδη, μ#ιρη-γεν!ς, @λ7ι'δαιμ#ν». cH πρ#σ5�νησις: «Π�ντων �κπαγλ'τ0 �νδρ"ν», �παντGHστ9ν �Iλιδα A, 146 κα$ Σ, 170.

τ�Dς �5λ�υς Nπ���ι cν �σι συντηρε�ν, eνα μ9 δ�κ�5ημενπ�νηρ��ς κε0ρ+σθαι h 0ρηστ�Dς παρPητ+σθαι.

OGτ�ς τ9ν #ρ09ν μ�ν παρPητε�τ� τ� �Aκαδημαϊκ, καθ��ν 0ρ!ν�ν tκ�υε Kρτητ�ς4 εzτ� �πανε5λετ� τ9ν κυνικ9ν#γωγ"ν, λαFbν τρ5Fωνα κα� π"ραν. κα� τ5 γ�ρ Wλλ�μετεσκε'ασεν α&τ�ν πρ�ς #πθειαν; 1πειτα �π� τ� Θε�-δ-ρεια μετ+λθε διακ�'σας Θε�δ-ρ�υ τ�� #θ$�υ κατ�πwν εzδ�ς λ!γ�υ σ��ιστε'�ντ�ς4 μεθ� �ν Θε��ρστ�υδι"κ�υσε τ�� περιπατητικ��. �ν δ� κα� θεατρικ�ς κα�π�λDς �ν τ6) γελ�56ω δια��ρ+σαι, ��ρτικ��ς 2ν!μασι κατ�τ)ν πραγμτων 0ρ-μεν�ς. δι� δ9 ��ν τ� παντ� εvδεικεκρwσθαι λ!γ�υ �ασ� λ$γειν �π� α&τ�� τ�ν �Eρατ�σθ$-νην (cf. FGrH 241 T 10; deficit F.), dς πρ)τ�ς B5ων �ιλ�-σ��5αν #νθιν� �ν$δυσεν. ε&�υ9ς γ�ρ �ν κα� παρ6ωδ+σαι4�R �στιν α&τ�� κα� τα�τα (Wachsmuth i)4

� π$π�ν �Aρ0'τα, ψαλληγεν$ς, 2λFι!τυ�ε,τ+ς 7πτης 1ριδ�ς πντων �μπειρ!τατ� #νδρ)ν.

Kα� Bλως κα� μ�υσικ9ν κα� γεωμετρ5αν δι$παιQεν. �ν τεπ�λυτελ"ς4 κα� δι� τ��τ� π!λιν �κ π!λεως tμειFεν, �ν5�τεκα� �αντασ5αν �πιτε0ν-μεν�ς. �ν γ��ν fP!δ6ω

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 210 –

170. 0Oρθ'τερη 5αSνεται R �κδ#)9 }λλων μελετητ"ν, Fπως + Reiske, ++π#3#ς �ντ$ παρUητε3τ# γρ�5ει πρ#8ρητ# κα$ δSδει �ντελ"ς �ντSθετη nρμηνεSα,Fτι δηλ. στ9ν �ρ)9 + BSων πρ#τιμ#%σε τ9ν 0AκαδημSα. E\κ'να τ#% διαν#ητι-κ#% τ#υ κ'σμ#υ κα$ τ#% συγγρα5ικ#% τ#υ τρ'π#υ μπ#ρ#%με ν� σ)ηματSσωμεπρ� π�ντων �π� τ� στ#ι)ε3α π#J δSδει + Στ#7α3#ς σ/μ5ωνα μ τ� +π#3α, περ$τ� 240 �ργαj'ταν 4ς δ�σκαλ#ς στ� M!γαρα. A�τς πραγματε/#νται τ� 5αιν#-

52

53

ρ#Jς γι� ν� τ#Jς )ρησιμ#π#ιU� γι� τ9ν Wκαν#π#Sησι τ"ν @ρ!�ε�ντ#υ κα$ γι� ν� τ�ν πρ#στατε/#υν α�τ#$ λ'γ[ω τ�ς ε�ν#Sας π#Jτ#Jς παρα)ωρ#%σε172. kHταν κα$ ��αιρετικ� 5Sλαυτ#ς κα$ �πS-μ#να πρ#σηλωμ!ν#ς στ� παρ�γγελμα «K#ιν� τ� τ"ν 5Sλων». Γι0α�τ� κα$ δν �να5!ρεται καν!νας 4ς @παδ'ς τ#υ �π� Fλ# τ�πλ�θ#ς π#J παρακ#λ#υθ#%σε τ9ν διδασκαλSα τ#υ. cΩστ'σ#, πρ#-�θησε κα$ μερικ#Jς στ9ν �ναισ)υντSα.

54. fEνα �π0 α�τ#/ς, + BητSων, λ!γ#υν Fτι 4μSλησε κατ� τ�ν�κ'λ#υθ# τρ'π# πρ�ς τ�ν Mεν!δημ#: «0EγC ν� σ#% π", Mεν!-δημε, περν" τ9ν ν/κτα μ τ�ν BSωνα, κα$ δν ν#μSjω Fτι κ�νωτSπ#τε τ� }τ#π#». Π#λλς 5#ρς στ� μαθ8ματ� τ#υ, �πηρεασμ!-ν#ς �π� τ9ν διδασκαλSα τ#% Θε#δ�ρ#υ, κατε5!ρετ# σ5#δρ"ς�ναντS#ν τ�ς πSστεως πρ�ς τ#Jς θε#/ς. 0Aργ'τερα Fμως, Fταν�ρρ�στησε, δ!)θηκε ν� 5#ρ!Uση 5υλα)τ�, Fπως διηγ#%νται #Wκ�τ#ικ#ι τ�ς XαλκSδ#ς — δι'τι �κε3 π!θανε — κα$ �μετ�ν#ιωσεγι0 Fσα εeπε �ναντS#ν τ�ς θρησκεSας. 0Eπ$ πλ!#ν, �πειδ9 δν εe)εν#σ#κ'μ#υς, εdρSσκετ# σ ��ι#θρ8νητη κατ�στασι, �σπ#υ τ#%Dστειλε δ/# dπηρ!τες + 0AντSγ#ν#ς. 0Aκ#λ#υθ#%σε δ τ9ν κηδεSατ#υ κι0 + �δι#ς + 7ασιλεJς σ 5#ρε3#, Fπως �να5!ρει + Φα7ωρ3ν#ςστ9ν Παντ�δαπ9 fIστ�ρ5α τ#υ. Γι� τ�ν τρ'π# π#J π!θανε, τ�νκατακρSναμε κι0 �με3ς μ τ#%τα τ� λ'για:

55. �Aκ�'σαμε τ�ν B5ωνα #π� τ� B�ρυσθ$νι�, π�D τ�ν�γ$ννησε � Σκυθικ9 γ+, ν� λ$γPη Bτι δ�ν 7πρ0�υν θε�5.Kα� cν μ�ν �ταν πιστ�ς στ9ν γν-μη τ�υ α&τ", θ� �τανδ5και� ν� π��με Bτι σκ$πτεται Bπως τ�� #ρ$σει: κακ)ςF$Fαια, #λλ� 1τσι τ�� #ρ$σει. nOμως α&τ�ς Bταν #ρρ--στησε Fαρι� κα� ���F"θηκε μ9 πεθνPη, α&τ�ς π�D 1λεγεπbς δ�ν 7πρ0�υν θε�� κα� σ� να� δ�ν �πτησε, α&τ�ςπ�D �κ�ρ!ϊδευε �κε5ν�υς π�D (56) 1καναν θυσ5ες στ�Dςθε�'ς, u0ι μ!ν�ν μ� κν5σα, λ5π�ς κα� λιFνι �πνω σ�σκρες, Fωμ�Dς κα� τραπ$Qια �πεQ"τησε ν� ε&0αρι-

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 213 –

172. Bλ!πε κα$ �νωτ!ρω, παρ�γρ. 49.

τ�Dς να'τας 1πεισε σ0�λαστικ�ς �σθ+τας #ναλαFε�ν κα�#κ�λ�υθ+σαι α&τ6)4 σDν �Rς ε<σFλλων ε<ς τ� γυμνσι�νπερ5Fλεπτ�ς �ν. ε<-θει τε νεαν5σκων τιν)ν υ*�θεσ5αςπ�ιε�σθαι ε<ς τ� #π�0ρ+σθαι α&τ��ς 1ς τε τ�ς �δ�ν�ς κα�Zστε �υλττεσθαι 7π� ε&ν�5ας α&τ)ν4 #λλ� κα� �5λαυτ�ς�ν <σ0υρ)ς κα� π�λDς �γκε5μεν�ς τ6) K�ιν� τ� �5λων. παρ�� κα� �&δε�ς α&τ�� μαθητ9ς �πιγρ�εται, τ�σ�'των α&τ6)σ0�λασντων4 κα5τ�ι τιν�ς ε<ς #ναισ0υντ5αν πρ�+γεν.

fO γ��ν Bητ5ων εRς τ)ν συν"θων α&τ6) πρ�ς Mεν$δη-μ!ν π�τε λ$γεται ε<πε�ν, �γ- τ�ι, � Mεν$δημε, ν'κτωρσυνδ$�μαι B5ωνι κα� �&δ�ν Wτ�π�ν δ�κ) γε πεπ�νθ$-ναι.” π�λλ� δ� κα� #θε-τερ�ν πρ�ε�$ρετ� τ��ς Nμιλ��σι,τ��τ� Θε�δ-ρει�ν #π�λα'σας. κα� yστερ!ν π�τε�μπεσbν ε<ς ν!σ�ν, dς 1�ασκ�ν �* �ν Xαλκ5δι — α&τ!θιγ�ρ κα� κατ$στρεψε — περ5απτα λαFε�ν �πε5σθη κα�μεταγιν-σκειν ��� �Rς �πλημμ$λησεν ε<ς τ� θε��ν. #π�ρ58αδ� κα� τ)ν ν�σ�κ�μ�'ντων δειν)ς διετ5θετ�, qως �Aντ5γ�-ν�ς α&τ6) δ'� θερπ�ντας #π$στειλε. κα� �κ�λ�'θει γεα&τ6) �ν ��ρε56ω, καθ �ησι ΦαFωρ�ν�ς �ν Παντ�δαπP+*στ�ρ58α (FHG iii. 582)·

�Aλλ� κα� �ς κατ$στρεψε κα� �με�ς α&τ�ν �yτως P�τια-σμεθα (App. Anth. v. 37)·

B5ωνα, τ�ν B�ρυσθ$νης 1�υσε γ+ Σκ'θισσα,λ$γειν #κ�'�μεν θε�Dς dς �&δ$ν ε<σιν uντως.κε< μ�ν τ� δ!γμα τ��τ� 10ων 1μιμνεν, �ν cν ε<κ�ςλ$γειν, �ρ�νε�ν Bπως δ�κε�4 κακ)ς μ$ν, #λλ� 1δ�%ε.ν�ν δ� �ς ν!σ�ν πεσbν μακρ9ν κα� μ9 θνPη δεδ�ικbςN μ9 θε�Dς εzναι λ$γων, N νη�ν �&δ� Fλ$ψας,

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 212 –

54

55

στ"σPη τ9ν μ'τη τ)ν θε)ν, u0ι μ!ν�ν εzπε «nHμαρτ�ν,συγ0-ρεσ$ μ�υ τ� παρελθ!ν», #λλ� κα� πρ!θυμα 1τεινετ�ν λαιμ! τ�υ σ� μι� γρη� γι� ν� τ�� ��ρ$σPη �υλα0τ,κα� �τ'λι%ε τ� 0$ρια τ�υ μ� τ�μρι, κι� 1Fαλε πνω #π�τ9ν (57) π!ρτα τ�υ παλι�'ρι κα� κλαδ� #π� δ�νη, qτ�ι-μ�ς γι� Bλα �κτ�ς #π� τ� ν� πεθνPη. Mωρ�ς εzναιBπ�ι�ς ν�μ5Qει Bτι μπ�ρε� ν’ #γ�ρQεται � ε\ν�ια τ)νθε)ν 1ναντι κπ�ιας πρ�σ��ρwς, σ�ν �* θε�� ν� 7πρ-0�υν Bταν θ$λPη ν� τ�Dς #ναγνωρ5QPη N B5ων! T�� �τανW0ρηστη λ�ιπ�ν � σ��5α, Bταν πι� εz0ε γ5νει στ0τη, κα�κ�υν)ντας τ� 0$ρι τ�υ ��-ναQε: «Γει σ�υ, Πλ�'των,γει σ�υ!»

58. cYπ�ρ�αν δ δ!κα BSωνες. 1. cO σ/γ)ρ#ν#ς τ#% Φερεκ/-δ#υ τ#% ΣυρS#υ, στ�ν +π#3#ν �π#δSδ#νται δ/# 7ι7λSα σ0Iωνικ9 δι�λεκτ#. Kατ8γετ# �π� τ9ν Πρ#κ'ννησ#. 2. fEναςΣυρακ'σι#ς π#J Dγραψε �γ)ειρSδι# περ$ ρητ#ρικ�ς. 3. cO BSων,π#J ��ητ�σαμε. 4. fEνας @παδ�ς τ#% Δημ#κρSτ#υ κα$ μαθημα-τικ�ς �π� τ� _A7δηρα π#J Dγραψε σ 0Aττικ9 κα$ 0Iωνικ9 δι�λε-κτ#. A�τ�ς πρ"τ#ς dπεστ8ρι�ε τ9ν �παρ�ι �π$ τ�ς γ�ς μερ"νπ#J D)#υν �π$ ��η μ�νες συνε)"ς Rμ!ρα κα$ }λλ#υς ��ην/κτα173. 5. fEνας �π� τ#Jς Σ'λ#υς π#J Dγραψε hνα 7ι7λS# γι�τ9ν A\θι#πSα. 6.fEνας ρητ#ρικ'ς, συγγρα5εJς �νν!α 7ι7λSωνπ#J �ργ'τερα τ� �τιτλ#5'ρησαν «M��σαι». 7. fEνας λυρικ�ςπ#ιητ8ς. 8. fEνας �νδριαντ#π#ι�ς �π� τ9ν MSλητ# π#J τ�ν μνη-μ#νε/ει κα$ + Π#λ!μων. 9. fEνας τραγικ�ς π#ιητ9ς �π� τ#Jςλεγ#μ!ν#υς Tαρσικ#Jς (�π� τ9ν Tαρσ'). 10. fEνας �γαλμ#τ#-π#ι�ς �π� τ$ς Kλαj#μενς � �π� τ9ν XS#, π#J τ�ν �να5!ρει κι0+ cIππ"να�.

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 215 –

N π�λλ� 0λευσας Fρ�τ�'ς, Bσ�ι θε��ς 1θυ�ν,�& μ��ν�ν �σ0ρης yπερ Fωμ)ν τε κα� τραπ$Qηςκν5σPη, λ5πει, θυ"μασιν θε)ν 1δαισε =�νας4�&δ� εzπε μ��ν�ν, ]Hλιτ�ν, σ'γγνωτε τ��ς πρ5ν4 #λλ�κα� γραx δ)κεν ε&μαρ)ς τρ0ηλ�ν ε<ς �π6ωδ9νκα� σκυτ5σιν Fρα05�νας πεπεισμ$νως 1δησε4=μν�ν τε κα� κλδ�ν δ�νης 7π�ρ θ'ρην 1θηκεν,�παντα μwλλ�ν h θανε�ν qτ�ιμ�ς �ν 7π�υργε�ν.μωρ�ς δ� �ς tθελ$ν τιν�ς μισθ�� τ� θε��ν εzναι,dς τ)ν θε)ν uντων Bταν B5ων θ$λPη ν�μ5Qειν.τ�ιγ�ρ μτην �ρ�ν)ν, Bτ� �ν �πας N λ$μ��ς Wνθρα%,τ9ν 0ε�ρα τε5νας [δ$ πως, Xα�ρ�, εzπε, 0α�ρε, Πλ�υτε�.

Γεγ!νασι δ� B5ωνες δ$κα4 πρ)τ�ς N Φερεκ'δPη τ6)Συρ56ω συνακμσας, �G �$ρεται FιFλ5α δ'� �Iδι4 1στι δ�Πρ�κ�νν"σι�ς. δε'τερ�ς Συρακ�'σι�ς, τ$0νας =ητ�-ρικ�ς γεγρα�-ς4 τρ5τ�ς α&τ�ς �Gτ�ς4 τ$ταρτ�ς Δημ�κρ5-τει�ς κα� μαθηματικ!ς, �AFδηρ5της, �Aτθ5δι γεγρα�bς κα��Iδι4 �Gτ�ς πρ)τ�ς εzπεν εzνα5 τινας �<κ"σεις 1νθα γ5νε-σθαι �% μην)ν τ9ν ν'κτα κα� �% τ9ν �μ$ραν. π$μπτ�ςΣ�λε'ς, A<θι�πικ� γεγρα�-ς4 qκτ�ς =ητ�ρικ!ς, �G �$ρε-ται �νν$α FιFλ5α M�υσ)ν �πιγρα�!μενα4 qFδ�μ�ςμελικ�ς π�ιητ"ς. uγδ��ς Mιλ"σι�ς #νδριαντ�π�ι!ς, �Gμ$μνηται κα� Π�λ$μων (FHG iii. 135)4 1νατ�ς π�ιητ9ςτραγ6ωδ5ας τ)ν Tαρσικ)ν λεγ�μ$νων4 δ$κατ�ς #γαλμα-τ�π�ι�ς KλαQ�μ$νι�ς h X��ς, �G μ$μνηται κα� fIππ)να%(Bergk 95).

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 214 –

173. 0Eκ τ#/τ#υ ε\κ�jεται Fτι �γν�ριjε τ9ν σ5αιρικ'τητα τ�ς γ�ς.

56

57

58

8. ΛAKYΔHΣ

59. cO Λακ/δης τ#% 0Aλε��νδρ#υ Pταν Kυρηνα3#ς174. A�τ�ςεeναι + Wδρυτ9ς τ�ς N!ας 0AκαδημSας κα$ δι�δ#)#ς τ#% 0Aρκεσι-λ�#υ. _Aνθρωπ#ς π#λJ σ#7αρ�ς μ π#λλ#Jς θαυμαστ!ς. kHταν5ιλ'π#ν#ς �π� ν!#ς κα$ 5τω)�ς μν �λλ0 ��ιαγ�πητ#ς κα$ε�)�ριστ#ς γι� παρ!α. Διηγ#%νται κα$ μι� π#λJ διασκεδαστικ9Wστ#ρSα γι� τ9ν #\κιακ8 τ#υ #\κ#ν#μSα. fOσες 5#ρς D7αjεπρ�γματα στ9ν �π#θ8κη τ#υ, γι� ν� τ� ��ασ5αλSσUη, �σ5ρ�γιjετ9ν π'ρτα μ τ9ν σ5ραγSδα τ#% δα)τυλιδι#% τ#υ κα$ μετ�, �π�τ9ν κλειδαρ'τρυπα, Dρρι)νε μ!σα τ� δα)τυλSδι. Γρ8γ#ρα FμωςDμαθαν τ� μυστικ� #W dπηρ!τες τ#υ, )αλ#%σαν τ9ν σ5ραγSδα,Dπαιρναν F,τι �θελαν, κι0 �στερα �αν�5τια)ναν τ9ν σ5ραγSδακα$ Dρρι)ναν κι0 α�τ#$ μ!σα τ� δα)τυλSδι �π� τ9ν κλειδαρ'-τρυπα. Kα$ π#τ δν τ#Jς εeδαν.

60. cO Λακ/δης �δSδασκε στ9ν 0AκαδημSα, στ�ν κ�π# π#Jεe)ε δημι#υργ8σει + 7ασιλεJς _Aτταλ#ς κα$ π#J �π� τ� lν#μ�τ#υ �ν#μ�jετ# Λακ/δει#. Kα$ μ'ν#ς α�τ�ς �π� Fλ#υς τ#Jςπρ#ϋπ�ρ�αντες διευθυντς παρ!δωσε j"ν τ9ν σ)#λ9 στ#JςΦωκαε3ς Tηλεκλ� κα$ EQανδρ#. T�ν EQανδρ# διεδ!)θη + cHγη-σSν#υς �π� τ9ν Π!ργαμ# κα$ α�τ�ν + Kαρνε�δης. Kα$ hνα4ρα3# ρητ� �π#δSδεται στ�ν Λακ/δη. fOταν τ�ν �κ�λεσε +_Aτταλ#ς, δν π�γε κα$ λ!γ#υν πCς �π8ντησε Fτι τ� �γ�λματαπρ!πει ν� τ� 7λ!πωμε �π' μακρι�. 0Eπειδ9 �ργ� εe)ε �πιδ#θ�στ9ν σπ#υδ9 τ�ς γεωμετρSας, κ�π#ι#ς τ#% εeπε: «εeναι τ�ρα +κατ�λληλ#ς καιρ'ς»; Kα$ α�τ�ς �π8ντησε: «l)ι, μ9 τυ)�ν Fμωςεeναι Fμ#ι#ς + κατ�λληλ#ς καιρ'ς»;

61. 0Aπ!θανε, �5#% διετ!λεσε �π$ ε�κ#σι ��η Dτη διευθυντ9ς τ�ςΣ)#λ�ς, τ�ς +π#Sας τ9ν διε/θυνσι �ν!λα7ε τ� τ!ταρτ# Dτ#ς τ�ς134ης 0Oλυμπι�δ#ς175. cO θ�νατ'ς τ#υ πρ#�λθε �π� παρ�λυσι �κ

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 217 –

175. T� Dτ#ς α�τ� �ντιστ#ι)ε3 στ� )ρ#νικ� δι�στημα �π� τ#% 0I#υλS#υ 241μ!)ρι τ#% 0I#υνS#υ 240.

ΛAKYΔHΣ

Λακ'δης �Aλε%νδρ�υ Kυρηνα��ς. �Gτ!ς �στιν N τ+ςν$ας �Aκαδημε5ας κατρ%ας κα� �Aρκεσ5λα�ν διαδε%με-ν�ς, #ν9ρ σεμν!τατ�ς κα� �&κ 2λ5γ�υς �σ0ηκbς Qηλωτς4�ιλ!π�ν!ς τε �κ ν$�υ κα� π$νης μ$ν, ε\0αρις δ� Wλλως κα�ε&!μιλ�ς. τ��τ!ν �ασι κα� περ� �<κ�ν�μ5αν γλυκ'τατα�σ0ηκ$ναι4 �πειδ�ν γρ τι πρ�$λ�ι τ�� ταμε5�υ, σ�ραγι-σμεν�ς πλιν εvσω τ�ν δακτ'λι�ν δι� τ+ς 2π+ς �ρρ5πτει,dς μηδ$π�τ� α&τ�� περιαιρεθε5η τι κα� Fαστα0θε5η τ)ν#π�κειμ$νων, μαθ!ντα δ9 τ��τ� τ� θεραπ!ντια #πε-σ�ργιQε κα� Bσα �F�'λετ� �FσταQεν4 1πειτα τ�νδακτ'λι�ν τ�ν α&τ�ν τρ!π�ν δι� τ+ς 2π+ς �ν5ει ε<ς τ9νστ�ν4 κα� τ��τ� π�ι��ντα �&δεπ-π�τε ��ωρθη.

fO γ��ν Λακ'δης �σ0!λαQεν �ν �Aκαδημε58α �ν τ)κατασκευασθ$ντι κ"π6ω 7π� �Aττλ�υ τ�� Fασιλ$ως, κα�Λακ'δει�ν #π� α&τ�� πρ�σηγ�ρε'ετ�. κα� μ!ν�ς τ)ν #π�α<)ν�ς Q)ν παρ$δωκε τ9ν σ0�λ9ν Tηλεκλε� κα�E&νδρ6ω τ��ς Φωκαε�σι. παρ� δ� E&νδρ�υ διεδ$%ατ�fHγησ5ν�υς Περγαμην!ς, #�� �G Kαρνεδης. 0ριεν δ� ε<ςτ�ν Λακ'δην #να�$ρεται4 �Aττλ�υ γ�ρ α&τ�ν μεταπε-μπ�μ$ν�υ �ασ�ν ε<πε�ν τ�ς ε<κ!νας π!ρρωθεν δε�ν θεω-ρε�σθαι. 2ψ� δ� α&τ6) γεωμετρ��ντι λ$γει τις, “εzτα ν�νκαιρ!ς;” <κα� Bς4> “εzτα μηδ� ν�ν;”

�Eτελε'τησε δ� σ0�λαρ0ε�ν #ρ%μεν�ς τ6) τετρτ6ω1τει τ+ς τετρτης κα� τριακ�στ+ς κα� 3κατ�στ+ς �Oλυμ-πιδ�ς, τ+ς σ0�λ+ς #�ηγησμεν�ς �% πρ�ς τ��ς εvκ�σιν1τη4 � τελευτ9 δ� α&τ6) παρλυσις �κ π�λυπ�σ5ας. κα�

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 216 –

174. Πρ#ϊστ�μεν#ς τ�ς 0AκαδημεSας περ$ τ� 242 – 216 π.X.

59

60

61

π#λυπ#σSας. cYπ�ρ)ει κα$ γι0 α�τ�ν hνα δικ' μας σκ"μμα:

Kα� γι� σ$να Λακ'δη, Wκ�υσα μι� δι"γησι, Bτι σ�συν$λαFε N Bκ0�ς κα� σ� 1συρε #π� τ� π!δια στ�ν nAδη.Δ�ν �ταν Bμως γνωστ� Bτι, Bταν N Δι!νυσ�ς σθεναρ�ς1ρ0εται στ� σ)μα, διαλ'ει τ� μ$λη; Γι’ α&τ� δ�ν τ�ν εzπανΛυα��;

9. KAPNEAΔHΣ

62. cO Kαρνε�δης176 τ#% 0Eπικ�μ#υ � τ#% Φιλ#κ�μ#υ, Fπως\σ)υρSjεται + 0Aλ!�ανδρ#ς στ$ς «Διαδ�0$ς» τ#υ, Pταν Kυρη-να3#ς.

0A5#% �μελ!τησε πρ#σεκτικ� τ� συγγρ�μματα τ"ν Στωικ"νκα$ \διαιτ!ρως τ#% XρυσSππ#υ, τ� π#λεμ#%σε μ μεγ�λη �πιτυ-)Sα, κα$ γιν'ταν τ'σ# @ν#μαστ'ς, �στε συ)ν� ν� λ!γUη:

�E�ν δ�ν εz0ε 7πρ%ει N Xρ'σιππ�ς, δ�ν θ� 7π+ρ0α �γ-.

cYπ�ρ�ε δ 5ιλ'π#ν#ς }νθρωπ#ς περισσ'τερ# �π� κ�θε}λλ#ν, ^ν κα$ l)ι τ'σ# δυνατ�ς στ� 5υσικ� Fσ# στ� �θικ�. Γι0α�τ� κα$ καθ'ταν �κ#/ρευτ#ς κα$ δν Dκ#7ε τ� ν/)ια τ#υ, �π�τ9ν Dντ#νη �5#σSωσS τ#υ στ9ν μελ!τη. T'ση δ Pταν R dπερ#)8τ#υ στ9ν 5ιλ#σ#5Sα π#J κα$ #W ρ8τ#ρες �σ)'λασαν τ#Jς μαθη-τ!ς τ#υς γι� ν� πHνε ν0 �κ#/σ#υν τ� μαθ8ματ� τ#υ.

63. Ee)ε δ κα$ τ'σ# δυνατ9 5ων8, π#J + �κε3 πρ#ϊστ�μεν#ςτ#% γυμναστηρS#υ τ�ν παρεκ�λεσε ν� μ9 5ων�jUη τ'σ#. «Δ"σεμ#υ μι� 7�σι ν� ρυθμSjω τ9ν 5ων8 μ#υ», τ#% εeπε + 5ιλ'σ#5#ς.Kι0 + }λλ#ς ε�στ')ως τ#% εeπε: «_E)εις γι� 7�σι τ#Jς �κρ#ατ!ςσ#υ». kHταν 5#7ερ�ς στ� ν� κρSνUη �ντSθετες �π'ψεις κα$δ/σκ#λα μπ#ρ#%σε κανε$ς ν� �ντεπε�!λθGGη στ$ς συjητ8σεις μαjSτ#υ. Δν �πεδ!)ετ# δ κα$ τ$ς πρ#σκλ8σεις γι� 5αγητ� D�ω �π�τ9ν κατ#ικSα τ#υ γι� τ#Jς λ'γ#υς π#J �να5!ραμε πρωτ/τερα.fEνας �π� τ#Jς μαθητ!ς τ#υ, + M!ντωρ + Bιθυν'ς, πρ#σπαθ#%σε

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 219 –

α&τ6) πρ�σεπα5%αμεν �με�ς �7τωσ5 (A. Pal. vii. 105)4

κα� σ$�, Λακ'δη, �τιν 1κλυ�ν dς Wρα κα� σDBκ0�υ 3λbν �Axδην π�σσ�ν 1συρες Wκρ�ις.

� σα��ς �ν4 Δι!νυσ�ς Bταν π�λDς �ς δ$μας 1λθPη,λ�σε μ$λη4 δι� δ9 μ"τι Λυα��ς 1�υ;

KAPNEAΔHΣ

Kαρνεδης �Eπικ-μ�υ h Φιλ�κ-μ�υ, dς �Aλ$%ανδρ�ς�ν Διαδ�0α�ς (FGrH 273 F 90), Kυρηνα��ς. �Gτ�ς τ� τ)νΣτωικ)ν FιFλ5α #ναγν�Dς �πιμελ)ς <κα� μλιστα> τ�Xρυσ5ππ�υ, �πιεικ)ς α&τ��ς #ντ$λεγε κα� ε&ημ$ρειτ�σ��τ�ν, Zστε �κε�ν� �πιλ$γειν4

ε< μ9 γ�ρ �ν Xρ'σιππ�ς, �&κ cν �ν �γ-.

�ιλ!π�ν�ς δ� Wνθρωπ�ς γ$γ�νεν ε< κα5 τις Wλλ�ς, �ν μ�ντ��ς �υσικ��ς �ττ�ν �ερ!μεν�ς, �ν δ� τ��ς �θικ��ςμwλλ�ν. Bθεν κα� �κ!μα κα� 1τρε�εν uνυ0ας #σ0�λ58α τP+περ� τ�Dς λ!γ�υς. τ�σ��τ�ν δ� vσ0υσεν �ν �ιλ�σ��58αZστε κα� τ�Dς ="τ�ρας #π�λ'σαντας �κ τ)ν σ0�λ)ν παρ�α&τ�ν <$ναι κα� α&τ�� #κ�'ειν.

�Hν δ� κα� μεγαλ��ων!τατ�ς, Zστε τ�ν γυμνασ5αρ-0�ν πρ�σπ$μψαι α&τ6) μ9 �yτω F�wν4 τ�ν δ� ε<πε�ν, “κα�δ�ς μ$τρ�ν �ων+ς.” Bθεν ε&στ!0ως 3λ!ντα #με5ψασθαι4�ναι γρ, “μ$τρ�ν 10εις τ�Dς #κ�'�ντας.” δειν)ς τ� �ν�πιπληκτικ�ς κα� �ν τα�ς Qητ"σεσι δ'σμα0�ς4 τ τεδε�πνα λ�ιπ�ν παρPητε�τ� δι� τ�ς πρ�ειρημ$νας α<τ5ας.�Gτ!ς π�τε M$ντ�ρ�ς τ�� Bιθυν�� μαθητ�� uντ�ς κα�

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 218 –

176. Περ$ τ� 213 – 129 π.X.

62

63

ν� τ#% iρπ��Uη τ9ν 5Sλη. K�π#τε, Fπως γρ�5ει + Φα7ωρ3ν#ς στ9ν«Παντ�δαπ9 fIστ�ρ5α» τ#υ, π#J + M!ντωρ παρακ#λ#υθ#%σε τ�μ�θημα, + Kαρνε�δης �ν�μεσα στ0 }λλα εeπε κα$ τ� n��ς κ#ρ#ϊ-δευτικ� ε\ς 7�ρ#ς τ#υ:

64. Γ$ρ�ντας #λθητ�ς �δ) θαλσσι�ς συ0νQει κα� Nμ�ι-Qει μ� τ�ν M$ντ�ρα στ9ν �ων9 ταυτ!0ρ�να κα� στ9νuψι177.

A�τ�ς θ� Dπρεπε μ πρ#κ8ρυ�ι ν� εe)ε διω)θ� �π’ α�τ9ν τ9νσ)#λ8. Kα$ + M!ντωρ �γ!ρθη κα$ �π8ντησε στ�ν �δι# τ'ν#:

A&τ�� (�* κ"ρυκες) 1καμαν τ9ν πρ�κ"ρυ%ι κι� �κε�ν�ιγρ"γ�ρα συγκεντρ-ν�νταν178.

0EδεSλιασε Fμως 5αSνεται μπρ#στ� στ�ν θ�νατ# κα$ συ)ν�Dλεγε: «R 5/σις π#J δημι#/ργησε τ#%τ# τ� σ/ν#λ#, α�τ9 κα$ θ�τ� διαλ/σUη». fOταν Dμαθε Fτι + 0AντSπατρ#ς α�τ#κτ'νησε μ0hνα πι#τ', �πηρε�σθηκε π#λJ �π� τ9ν σταθερ'τητα μ τ9ν+π#Sαν �κε3ν#ς �πρ#)�ρησε στ� τ!ρμα, κα$ �5�να�ε: «Δ"στεμ#υ κι0 �μ!να». «TS ν� σ#% δ�σωμε» τ#% εeπαν. «O\ν'μελι»,�πεκρSθη (κρασ$ π#J D)ει μ!σα διαλυμ!ν# μ!λι). Λ!γ#υν Fτι,Fταν �εψυ)#%σε, Dγινε Dκλειψις σελ8νης, 4σ�ν τ� πι� λαμπερ�μετ� τ�ν �λι# }στρ# ν� �θελε ν� δεS�Uη τ9ν συμπ'νια τ#υ.

65. fOπως μαρτυρε3 + 0Aπ#λλ'δωρ#ς στ� «Xρ�νικ» τ#υ,D5υγε �π� τ9ν jω9 τ� τ!ταρτ#ν Dτ#ς τ�ς 162ας 0Oλυμπι�δ#ς179,σ RλικSα @γδ'ντα π!ντε �τ"ν. Σ�j#νται �πιστ#λ!ς τ#υ πρ�ςτ�ν 7ασιλ!α τ�ς Kαππαδ#κSας 0Aριαρ�θη. fOλα τ� }λλα, π#Jπερι!)#υν τ$ς �ντιλ8ψεις τ#υ, τ� Dγραψαν #W μαθητ!ς τ#υL +�δι#ς δν Dγραψε τSπ#τε. 0Eγρ�ψαμε κα$ γι0 α�τ'ν, σ λ#γα#ι-δικ� μ!τρ# κα$ 0Aρ)ε7#/λει# τ� �κ'λ#υθα:

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 221 –

179. T� 129 – 128 π.X.

παρ� α&τ�ν �λθ!ντ�ς ε<ς τ9ν διατριF"ν, dς �πε5ρα α&τ��τ9ν παλλακ9ν N M$ντωρ, καθ �ησι ΦαFωρ�ν�ς �νΠαντ�δαπP+ *στ�ρ58α (FHG iii. 582), μετα%D λ$γωνπαρ6-δησεν ε<ς α&τ!ν4

πωλε�τα5 τις δε�ρ� γ$ρων �λι�ς νημερτ"ς,M$ντ�ρι ε<δ!μεν�ς �μ�ν δ$μας �δ� κα� α&δ"ν4τ��τ�ν σ0�λ+ς τ+σδ� �κκεκηρ�0θαι λ$γω4

κα� �ς #ναστς4

�* μ�ν �κ"ρυσσ�ν, τ�� δ� �γε5ρ�ντ� μλ� �κα.

Δειλ!τερ�ν δ$ πως δ�κε� περ� τ9ν τελευτ9ν #νεστρ-�θαι, Bτε συνε0�ς 1λεγεν, � συστ"σασα �'σις κα� διαλ'-σει.” μαθ-ν τε �Aντ5πατρ�ν �ρμακ�ν πι!ντα #π�θανε�ν,παρωρμ"θη πρ�ς τ� ε&θαρσ�ς τ+ς #παλλαγ+ς κα� �ησι,“δ!τε ��ν κ#μ�5.” τ)ν δ� ε<π!ντων, “τ5;”, “�<ν!μελι,”εzπεν. τελευτ)ντ�ς δ� α&τ�� �ασιν 1κλειψιν γεν$σθαισελ"νης, συμπθειαν, dς cν εvπ�ι τις, α<νιττ�μ$ν�υ τ��μεθ� ;λι�ν καλλ5στ�υ τ)ν Wστρων.

Φησ� δ� �Aπ�λλ!δωρ�ς �ν Xρ�νικ��ς (FGrH 244 F 51)#πελθε�ν α&τ�ν �% #νθρ-πων 1τει τετρτ6ω τ+ς δευτ$ραςκα� 3%ηκ�στ+ς κα� 3κατ�στ+ς �Oλυμπιδ�ς, Fι-σαντα 1τηπ$ντε πρ�ς τ��ς 2γδ�"κ�ντα. �$ρ�νται δ� α&τ�� �πιστ�-λα� πρ�ς �Aριαρθην τ�ν Kαππαδ�κ5ας Fασιλ$α. τ� δ�λ�ιπ� α&τ�� �* μαθητα� συν$γραψαν4 α&τ�ς δ� κατ$λι-πεν �&δ$ν. 1στι κα� ε<ς τ��τ�ν �μ)ν τ6) λ�γα�ιδικ6)μ$τρ6ω κα� �Aρ0εF�υλε56ω (App. Anth. v. 39)·

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 220 –

177. ΣτS)#ι τ#% cOμ8ρ#υ στ9ν �Oδ'σσεια, δ, 384, κα$ 7, 268 � 401.178. ΣτS)#ς τ#% cOμ8ρ#υ στ9ν �Iλιδα, B 52.

64

65

«T5 μ�� Qητε�ς, M��σα, ν� κατακρ5νω τ�ν Kαρνεδη;Ezναι #μαθ9ς �κε�ν�ς π�D δ�ν 1μαθε π!σ� ���Fε�τ� τ�νθνατ�. nOταν ��θε5ρ�ντ� #π� τ9ν 0ειρ!τερη #ρρ-στια,δ�ν tθελε ν� εyρη qνα τρ!π� ν� γλυτ-σPη. �Aλλ� BτανWκ�υσε πbς N �Aντ5πατρ�ς tπιε qνα �ρμακ� κι� 1σFησε,«δ)στε μ�υ κι� �μ$να», εzπε, «ν� πι)». «M� τ5 ν� σ�� δ--σωμε;» «Δ)στε μ�υ �<ν!μελι» εzπε. Ez0ε συ0ν� στ� στ!ματ�υ τ��τα τ� λ!για:

66.«cH 5/σις, π#J συγκρατε3 τ#%τ# τ� σ/ν#λ#, �σ5αλ"ς θ�τ� διαλ/σUη». Παρ0 Fλ0 α�τ� π�γε κ�τω �π� τ9ν γ�, Pταν Fμωςδυνατ�ν ν� κατα7U� στ�ν fAδη, )ωρ$ς τ� �π$ πλ!#ν κακ� π#Jdπ!5ερε».

Λ!γ#υν Fτι D)ασε �α5νικ� κα$ τ� 5"ς τ"ν ματι"ν τ#υ, )ωρ$ςν� τ� καταλ�7UηL �j8τησε τ'τε �π� τ�ν dπηρ!τη ν0 �ν�ψUη τ�νλ/)ν#L α�τ�ς τ�ν D5ερε κα$ τ#% εeπε: «N�τ#ς». 0Aλλ� + 5ιλ'σ#5#ςμ9 πιστε/#ντας τ#% εeπε: «Γι� δι�7ασε ν� \δ"!».

cO Kαρνε�δης εe)ε π#λλ#Jς @παδ#/ς, �λλ� πι� @ν#μαστ�ς�π0 Fλ#υς dπ�ρ�ε + Kλειτ'μα)#ς, γι� τ�ν +π#3#ν θ� +μιλ8σωμε�μ!σως κατωτ!ρω. cYπ�ρ�ε κι0 }λλ#ς Kαρνε�δης, hνας ψυ)ρ�ς�λεγειακ�ς π#ιητ8ς.

10. KΛEITOMAXOΣ

67. cO Kλειτ'μα)#ς180 Pταν Kαρ)ηδ'νι#ς. T� πραγματικ' τ#υlν#μα Pταν 0Aσδρ#/7ας, κα$ στ9ν γλ"σσα τ�ς πατρSδ#ς τ#υ�δSδασκε 5ιλ#σ#5Sα στ9ν Kαρ)ηδ'να. fOταν �λθε στ9ν0Aθ8να, Pταν πι� σαρ�ντα �τ"ν κα$ παρηκ#λ#/θησε τ9ν διδα-σκαλSα τ#% Kαρνε�δ#υ. Kι0 + Kαρνε�δης, �ναγνωρSj#ντας τ9ν�ργατικ'τητ� τ#υ, �5ρ'ντισε ν� μ#ρ5ωθU� κα$ �λ�μ7ανε μ!ρ#ςστ9ν ���σκησS τ#υ. T'σ# π#λJ δ �πε�ετ�θη R �πιμ!λει� τ#υ,

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 223 –

180. 0Eπ$ κε5αλ�ς τ�ς 0AκαδημεSας �π� τ� 129 π.X.

τί με Kαρνεάδην, τί με, M��σα, θ$λεις �λ$γ0ειν;#μαθ9ς <γ�ρ> �ς �\τι κτ�ιδεν Bπως δεδ�5κειτ� θανε�ν4 Bτε κα� �θισικ"ν π�τ� 10ων κακ5στηνν!σ�ν, �&κ 1θελεν λ'σιν <σ0$μεν4 #λλ� #κ�'σαςBτι �ρμακ�ν �Aντ5πατρ!ς <τι> πιbν #π$σFη,“δ!τε τ�5νυν,” 1�ησε, “τ5 κ#μ� πιε�ν.” “τ5 μ$ντ�ι;τ5;” “δ!τ’ �<ν!μελι.” σ�!δρα τ� εz0ε πρ!0ειρα ταυτ54“�'σις � συν$0�υσ με κα� διαλ'σεται δ".”N μ�ν �&δ�ν 1λασσ�ν 1Fη κατ� γ+ς, �ν+ν δ�τ� πλ$ω κακ� κ$ρδε� 10�ντα μ�λε�ν �ς 8�δην.

Λ$γεται κα� τ�ς uψεις νυκτ�ς 7π�0υθ+ναι κα� #γν�-ε�ν4 κελε�σα5 τε τ�ν πα�δα λ'0ν�ν �ψαι4 ε<σκ�μ5σαντ�ςδ� κα� ε<π!ντ�ς, “κεκ!μικα,” “�&κ��ν,” ε<πε�ν, “σD #ναγ5-νωσκε.”

T�'τ�υ π�λλ�� μ�ν κα� Wλλ�ι γεγ!νασι μαθητα5, �λλ�-γιμ-τατ�ς δ� Kλειτ!μα0�ς4 περ� �G κα� λεκτ$�ν.

Γ$γ�νε μ$ντ�ι κα� Wλλ�ς Kαρνεδης, �λεγε5ας π�ιητ9ςψυ0ρ!ς.

Kλειτ!μα0�ς Kαρ0ηδ!νι�ς. �Gτ�ς �καλε�τ� μ�ν�Aσδρ�'Fας κα� τP+ <δ58α �ωνP+ κατ� τ9ν πατρ5δα ��ιλ�σ!-�ει. �λθbν δ� ε<ς �Aθ"νας tδη τετταρκ�ντ� 1τη γεγ�νbςtκ�υσε Kαρνεδ�υ4 κ#κε�ν�ς #π�δε%μεν�ς α&τ�� τ��ιλ!π�ν�ν γρμματ τ� �π�5ησε μαθε�ν κα�

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 222 –

66

67

�στε συν!γραψε π�νω �π� τετρακ'σιες πραγματε3ες. Διεδ!)θητ�ν Kαρνε�δη στ9ν διε/θυνσι τ�ς σ)#λ�ς, κα$ δι� τ"ν συγ-γραμμ�των τ#υ �5�τισε π#λJ τ$ς γν"μες τ#υ. cYπ�ρ�ε δια-πρεπ9ς �ρευνητ9ς κα$ τ"ν τρι"ν 5ιλ#σ#5ικ"ν κατευθ/νσεων— τ�ς 0Aκαδημαϊκ�ς, τ�ς Περιπατητικ�ς κα$ τ�ς Στωικ�ς.

Γενικ� τ#Jς 0Aκαδημαϊκ#Jς + TSμων τ#Jς διασ/ρει μ τ#%τατ� λ'για:

T)ν �Aκαδημαϊκ)ν � σα0λ9 περιττ�λ�γ5α.

0Eπισκ#π8σαντες τ#ι#υτ#τρ'πως τ#Jς �π� τ#% Πλ�των#ς0Aκαδημαϊκ#/ς, ^ς Dλθωμε τ�ρα στ#Jς �π� τ#% Πλ�των#ςΠεριπατητικ#Jς τ"ν +π#Sων πρ"τ#ς dπ�ρ�ε + 0Aριστ#τ!λης.

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 225 –

συν"σκει τ�ν Wνδρα. N δ� �ς τ�σ��τ�ν tλασεν �πιμελε5ας,Zστε 7π�ρ τ� τετρακ!σια FιFλ5α συν$γραψε. κα� διεδ$-%ατ� τ�ν Kαρνεδην κα� τ� α&τ�� μλιστα δι� τ)ν συγ-γραμμτων ��-τισεν. #ν9ρ �ν τα�ς τρισ�ν α*ρ$σεσι δια-τρ5ψας, 1ν τε τP+ �AκαδημαϊκP+ κα� περιπατητικP+ κα� Στω-ικP+.

Kαθ!λ�υ δ� τ�Dς �Aκαδημαϊκ�Dς N T5μων �yτω δια-σ'ρει (Diels 35)4

�&δ� �Aκαδημαϊκ)ν πλατυρημ�σ'νης #ναλ5στ�υ.

fHμε�ς δ� τ�Dς �Aκαδημαϊκ�Dς τ�Dς #π� Πλτων�ςδιεληλυθ!τες 1λθωμεν �π� τ�Dς Πλτων�ς περιπατητι-κ�'ς, [ν �ρ%εν �Aριστ�τ$λης.

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 224 –

BIBΛION E

1. APIΣTOTEΛHΣ

1. �O �Aρισττ�λης τ� Nικμ��υ κα� τ�ς Φαιστ�δς �ταν�π� τ� Στ�γειρα (τ�ς Xαλκιδικ�ς). �O πατ�ρας τυ # Nικ$μα-�ς κατ%γετ, &πως *ε*αι+νει # /Eρμιππς στ� Περ� �Aρισττ�-λυς *ι*λ� τυ, �π� τ�ν Nικ$μα�, τ�ν γυι� τ� Mα��νς κα�0γγν τ� �Aσκληπι�, κα� συγκατικ�σε μ2 τ�ν �Aμ3ντα, τ�ν*ασιλ�α τ�ς Mακεδν�ας, π4 τ�ν ε5�ε �ν�γκη 6ς 7ατρ� κα�8�λ. �O �Aρισττ�λης, # πι� γν%σις �π� τ4ς μαθητ2ς τ�Πλ�τωνς, �ταν, &πως μαρτυρε; # Tιμ$θες στ� Περ� ��ων*ι*λ� τυ, λεπτ�ς κατ� τ� σκ�λη, μ2 μικρ4ς <8θαλμ4ς κα� μ2τραυλ�=υσα 8ων%, κα� 8ρ�σε ε>πρεπ� ?σθ�τα κα� δα�τυλ�-δια, κι� 0κ*ε τ� μαλλι� τυ. �Aπ�κτησε δ2 κα� γυι$, τ�ν Nικ$-μα�, �π� τ@ν �Eρπυλλ�δα τ@ν παλλακ�δα, &πως �να8�ρει #T�μαις.

2. �Aπε�+ρησε �π� τ@ν �Aκαδημ�α =Dντς 0τι τ� Πλ�τωνς.Γι� α>τ� λ�γυν πGς # Πλ�των ε5πε: «�O �Aρισττ�λης μKς ?κλ+-τσησε σ�ν τ� πυλ�ρια, τ� #π;α, �8� *υ=�Lυν, κλωτσ�ντ@ν μητ�ρα τυς181. �O /Eρμιππς μνημνε3ει στ4ς B�υς τυ&τι # �Aρισττ�λης �πυσ�α=ε 6ς �πεσταλμ�νς τDν �Aθηνα�ωνστ@ν α>λ@ τ� Φιλ�ππυ, &ταν # Rενκρ�της 0γινε σ�λ�ρ�ηςτ�ς �Aκαδημ�ας. Kατ� τ@ν ?πιστρ8% τυ, &ταν ε5δε Uλλν στ@νδιε3θυνσι τ�ς σ�λ�ς, δι�λεLε Vνα �Dρ περιπ�τυ στ� Λ3κει,&πυ, περπατDντας, συ=ητ�σε μ2 τ4ς μαθητ�ς τυ 8ιλσ-8ικ� θ�ματα, μ��ρις &τυ ?ρ�$ταν W Yρα ν� τρι8θ�ν μ2 λ�δι.�EL α>τ� κα� τ� Zνμα «Περιπατητικ$ς». [Aλλι λ�γυν &τι0λα*ε α>τ� τ� Zνμα, γιατ� &ταν, �ναρρωνν3ων # �Aλ�Lανδρς,0κανε περιπ�τυς, # �Aρισττ�λης τ�ν συν+δευε συ=ητDνταςμα=� τυ δι�8ρα θ�ματα.

– 227 –

181. Πρ*λ. A7λιαν� Πικ�λη �Iστρ�α, IV, 9.

BIBΛION V

APIΣTOTEΛHΣ

�Aρισττ�λης Nικμ��υ κα� Φαιστ�δς Σταγειρ�της. �δ� Nικ!μα�ς "ν #π% Nικμ��υ τ& Mα��νς τ&�Aσκληπι&, καθ� (ησιν )Eρμιππς *ν τ+/ Περ� �Aρισττ�-λυς (FHG iii. 45)2 κα� συνε��υ �Aμ3ντ4α τ+/ Mακεδ!νων�ασιλε5 6ατρ& κα� (�λυ �ρε�4α2 7τς γνησι8τατς τ/νΠλ�τωνς μαθητ/ν, τραυλ%ς τ9ν (ων:ν, ;ς (ησι Tιμ!-θες � �Aθηνα5ς *ν τ+/ Περ� ��ων (FHG iv. 523)2 #λλ< κα�6σ�νσκελ:ς, (ασ�ν, "ν κα� μικρ!μματς *σθ=τ� τ� *πι-σ:μ+ω �ρ8μενς κα� δακτυλ�ις κα� κυρ4>. ?σ�ε δ� κα�υ@%ν Nικ!μα�ν *C �Eρπυλλ�δς τ=ς παλλακ=ς, ;ς (ησιTιμ!θες (cf. FHG i. 211).

�Aπ�στη δ� Πλ�τωνς ?τι περι!ντς2 ;στε (ασ�ν*κε5νν ε6πε5ν, “�Aρισττ�λης Dμ>ς #πελ�κτισε καθαπε-ρε� τ< πωλ�ρια γεννηθ�ντα τ9ν μητ�ρα.” (ησ� δ� )Eρμιπ-πς *ν τ5ς B�ις (FHG iii. 45) Fτι πρεσ�ε3ντς αGτ&πρ%ς Φ�λιππν Jπ�ρ �Aθηνα�ων σ�λ�ρ�ης *γ�νετ τ=ς*ν �Aκαδημε�4α σ�λ=ς Kενκρ�της2 *λθ!ντα δ9 αGτ%ν κα�θεασ�μενν Jπ� Lλλ+ω τ9ν σ�λ:ν, Qλ�σθαι περ�πατν τ%ν*ν Λυκε�+ω κα� μ��ρι μ�ν #λε�μματς #νακ�μπτντα τ5ςμαθητα5ς συμ(ιλσ(ε5ν2 Fθεν περιπατητικ%ν πρσαγ-ρευθ=ναι. @ δ�, Fτι *κ ν!συ περιπατ&ντι �AλεC�νδρ+ωσυμπαρRν διελ�γετ Lττα.

– 226 –

1

2

3. /Oταν πι� # κ3κλς τDν �κρατDν διευρ3νθηκε, Uρ�ισεν� διδ�σκ^η καθ%μενς, κα� παρετ%ρησε:

ESναι α6σ�ρ% ν< σιωπ&με κα� ν� #(:νωμε τ%ν Kεν-κρ�τη182 ν< �μιλX=.

Π�ραν τ3των, ?δ�δασκε τ4ς μαθητ2ς ν� συ=ητ�ν ?π�6ρισμ�νυ θ�ματς, ?LασκDν συν�μα α>τ4ς κα� ρητρικDς.Kατ$πιν &μως 08υγε κα� π�γε στ�ν �Eρμ�α τ�ν ε>ν�� π4�ταν τ3ραννς στ�ν �Aταρν�α183. �Yπ�ρ�ει μ�α παρ�δσις &τι #τ3ραννς `π�ρLε ε>ν3μενς τ� �Aρισττ�λυς, Uλλι &μωςλ�γυν &τι τ�ν 0καμε κα� συγγεν� τυ δ�δντ�ς τυ τ@ν κ$ρητυ a �νεψι� τυ, &πως 7σ�υρ�=εται # Δημ%τρις �π� τ@νMαγνησ�α στ� Περ� �μων3μων πιητ/ν κα� συγγρα(�ων 0ργτυ. �O dδις συγγρα8ε4ς �να8�ρει &τι # �Eρμ�ας �ταν δ�λςτ� E>*3λυ, Bιθυν�ς τ@ν καταγωγ%, κα� &τι ε5�ε 8νε3σειτ�ν κ3ρι$ τυ.

4. �O �Aρ�στιππς στ� Περ� παλαι>ς τρυ(=ς *ι*λ� τυ �να-8�ρει &τι # �Aρισττ�λης ?ρωτε3θηκε μι� παλλακ�δα τ� �Eρμ�ακα� τ@ν ?νυμ8ε3θη μ2 τ@ν συγκατ�θεσ� τυ, κα� κατευ�αριστη-μ�νς 0καμνε θυσ�α σ� α>τ@ τ@ν γυναικ3λα, &πως f �Aθηνα;ιστ@ν �Eλευσ�νια Δ%μητρα184 κα� &τι συν�θεσε κι� Vνα θρησκευ-τικ� gμν (παιKνα) πρ�ς τιμ@ν τ� �Eρμ�α , π4 �ναγρ�8εταικατωτ�ρω. Πρσθ�τει &τι �π� ?δD π�γε στ@ν Mακεδν�α στ@να>λ@ τ� Φιλ�ππυ κα� �ν�λα*ε �π� α>τ�ν τ�ν γυι$ τυ �Aλ�Lαν-δρ 6ς μαθητ% τυh κα� ?=%τησε �π� τ�ν �Aλ�Lανδρ ν’ �νικδ-μηθ̂� W `π� τ� Φιλ�ππυ κατασκα8ε;σα πατρ�δα τυ (τ� Στ�-γειρα) κα� τ� ?π�τυ�εh κα� &τι 0θεσε κα� ν$μυς γι� τ4ς κατ�-κυς. �Aλλ� κα� στ@ν σ�λ% τυ, μιμ3μενς τ�ν Rενκρ�τη, Yρισεκ�θε δ�κα μ�ρες ν�ς πρϊστ�μενς ν� τπθετ�ται σ2 α>τ%ν.

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 229 –

184. �O E>σ�*ις &μως (Πρπ. ε>αγγ. XV, 2 κα� 5) γρ�8ει: Φησ� γ�ρ θ3ειν�Aρισττ�λην θυσ�αν, τετελευτηκυ�uα τ̂� γυναικ� τια3την #π�αν �Aθηνα;ι τ̂�Δ%μητρι». �H ?κδ�@ α>τ@ τυγ��νει �συμ*�*αστη πρ�ς τ� «`περ�α�ρων» τ�Λαερτ�υ.

�Eπειδ9 δ� πλε�υς *γ�νντ Yδη, κα� *κ�θισεν ε6π8ν.2

α6σ�ρ%ν σιωπ>ν, Kενκρ�τη δ� *>ν λ�γειν.

κα� πρ%ς θ�σιν συνεγ3μναZε τ[ς μαθητ�ς, \μα κα�]ητρικ/ς *πασκ/ν. ?πειτα μ�ντι #π=ρε πρ%ς �Eρμ�αντ%ν εGν&�ν, �Aταρν�ως ^ντα τ3ραννν2 _ν @ μ�ν (ασιπαιδικ< γεν�σθαι αGτ&, @ δ� κα� κηδε&σαι αGτ+/ δ!ντατ9ν θυγατ�ρα ` #δελ(ιδ=ν, ;ς (ησι Δημ:τρις �M�γνης *ν τ5ς Περ� �μων3μων πιητ/ν τε κα� συγγρα-(�ων (FHG iv 382)2 _ς κα� δ&λν EG�3λυ (ησ� γεν�-σθαι τ%ν �Eρμ�αν, γ�νει Bιθυν%ν ^ντα κα� τ%ν δεσπ!την#νελ!ντα.

�Aρ�στιππς δ� *ν τ+/ πρ8τ+ω Περ� παλαι>ς τρυ(=ς(FHG ii. 79) (ησιν *ρασθ=ναι τ%ν �Aρισττ�λην παλλακ�-δς τ& �Eρμ�υ. τ& δ� συγ�ωρ:σαντς ?γημ� τ� αGτ9νκα� ?θυεν Jπερ�α�ρων τ+/ γυνα�+ω, bς �Aθηνα5ι τX= �Eλευ-σιν�4α Δ:μητρι2 τ+/ τε �Eρμ�4α παι>να ?γραψεν, _ς ?νδνγ�γραπται. *ντε&θ�ν τε γεν�σθαι *ν Mακεδν�4α παρ<Φιλ�ππ+ω κα� λα�ε5ν μαθητ9ν παρ� αGτ& τ%ν υ@%ν �Aλ�-Cανδρν, κα� α6τ=σαι #ναστ=σαι αGτ& τ9ν πατρ�δακατασκα(ε5σαν Jπ% Φιλ�ππυ κα� τυ�ε5ν. dς κα� ν!μυςθε5ναι. #λλ< κα� *ν τX= σ�λX= νμθετε5ν μιμ3μενν Kεν-κρ�την, ;στε κατ< δ�κα Dμ�ρας Lρ�ντα

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 228 –

182. Πλλ� �να8�ρυν ?δD �Iσκρ�τη �ντ� Rενκρ�τη. Kα� ε5ναι πλ4πιθαν$, δι$τι `π�ρ�ε <L3τατς �νταγωνισμ�ς μεταL4 τDν δ3 σ�λDν, ?κπρ$-σωπς δ2 τ�ς σ�λ�ς τ� �Iσκρ�τυς, &πως θ� 7δ�με παρακ�τω, κατ%γγειλετ�ν 8ιλ$σ8 ?π� �σε*ε�uα.

183. �H πλιτε�α α>τ@ �ταν �π�ναντι στ@ν Mυτιλ%νη, στ@ν μικρασιατικ@παραλ�α.

3

4

/Oταν δ2 ?ν$μι=ε &τι �ρκετ� 0μεινε μ2 τ�ν �Aλ�Lανδρ, �νε�+ρησεγι� τ@ν �Aθ%να, �8� τ� συν�στησε τ�ν συγγεν� τυ Kαλλισθ�νη�π� τ@ν [Oλυνθ.

5. A>τ$ν, σ�ν 6μιλ�σε πλ4 ?λε3θερα στ�ν *ασιλ�α κα� δ2ν0διδε σημασ�α στ�ς δικ�ς τυ συμ*υλ�ς, # �Aρισττ�λης,λ�γυν, τ�ν ?μ�λωσε, θυμ�=ντ�ς τυ τ�τν τ�ν στ�� (τ��Oμ%ρυ):

Λ�γ μ& (α�νεται, παιδ� μυ, Fτι θ< Z:σXης μ� τ�τιστ!μα185.

Kα� πραγματικ� α>τ� 0γινε. Δι$τι θεωρηθε�ς gππτς συμ-μετ��ς στ@ν συνωμσ�α τ� �Eρμλ�υ κατ� τ�ς =ω�ς τ��AλεL�νδρυ, ?νεκλε�σθη σ2 σιδερ�νι κλυ*�, Yσπυ ?ψε�ριασε�π� 0λλειψι περιπι%σεωςh τελικ� τ�ν ?π�ταLαν σ� Vνα λεντ�ρικα� 0τσι ?π�λθε τ� τ�λς τυ.

yAς ?πιστρ�ψωμε στ�ν �Aρισττ�λη. �A8� �λθε στ@ν �Aθ%νακα� �8� διετ�λεσε ?π� δ�κα τρ�α 0τη διευθυντ@ς τ�ς σ�λ�ς,�πεσ3ρθη στ@ν Xαλκ�δα, δι$τι `πε*λ%θη κατ� α>τ� καταγγε-λ�α ?π� �σε*ε�uα `π� τ� fερ8�ντυ E>ρυμ�δντς a τ�Δημ8�λυ186 &πως *ε*αι+νει # Φα*ωρ;νς στ@ν Παντδαπ9@στρ�α τυ, ?πειδ@ συν�θεσε τ�ν gμν πρ�ς τιμ@ν τ� πρανα-8ερθ�ντς �Eρμ�α, �λλ� κα� γι� τ� �κ$λυθ ?π�γραμμα, π4�νεγρ�8η στ� *�θρ τ� ε7ς Δελ84ς στηθ�ντς �νδρι�ντςτυ:

6. AGτ%ν *δ/, #νσ�ως παρα�<ς τ%ν eγν%ν ν!μν τ/νθε/ν, *(!νευσαν � �ασιλε[ς τ/ν τC(!ρων Περσ/ν,^�ι νικ:σας αGτ%ν δι< τ=ς λ!γ�ης ε6ς α@ματηρ[ς#γ/νας, #λλ< �ρησιμπι:σας τ9ν (παραπλανητικ9ν)π�στιν δλ�υ #νδρ!ς.

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 231 –

186. T@ν κατηγρ�α `πεκ�νησε W �ντιμακεδνικ@ παρ�ταLις μ2 ?π�κε8αλ�ς τ� fερατε; κα� W σ�λ@ τ� �Iσκρ�τυς μ2 ?κπρ$σωπ$ της τ�νΔημ$8ιλ.

πιε5ν. *πειδ9 δ� *δ!κει *πιεικ/ς αGτ+/ συγγεγεν=σθαι�AλεC�νδρ+ω, #π=ρεν ε6ς �Aθ:νας, συστ:σας αGτ+/ συγγε-γεν=σθαι �AλεC�νδρ+ω, #π=ρεν ε6ς �Aθ:νας, συστ:σας αGτ+/τ%ν συγγεν= Kαλλισθ�νην τ%ν �Oλ3νθιν2 _ν κα� παρρησια-στικ8τερν λαλ&ντα τ+/ �ασιλε5 κα� μ9 πειθ!μενν αGτ+/(ασιν *πιπλ:Cαντα ε6πε5ν (�Iλ. Σ 95)2

gκ3μρς δ: μι, τ�κς, ?σσεαι, d’ #γρε3εις.

κα� δ9 κα� *γ�νετ. δ!Cας γ<ρ �Eρμλ�+ω συμμετεσ�ηκ�-ναι τ=ς ε6ς �Aλ�Cανδρν *πι�υλ=ς *ν σιδηρ4> περι:γετγαλε�γρ4α, (θειρι/ν κα� #κ!μιστς2 κα� τ�λς λ�ντιπαρα�ληθε�ς, hτω κατ�στρεψεν.

�O δ� iν �Aρισττ�λης *λθRν ε6ς τ<ς �Aθ:νας κα� τρ�απρ%ς τ5ς δ�κα τ=ς σ�λ=ς #(ηγησ�μενς ?τη JπεC=λθενε6ς Xαλκ�δα, EGρυμ�δντς αGτ%ν τ& @ερ(�ντυ δ�κην#σε�ε�ας γραψαμ�νυ, ` Δημ(�λυ ;ς (ησι Φα�ωρ5νς*ν ΠαντδαπX= @στρ�4α (FHG iii. 581), *πειδ:περ τ%νhμνν *π�ησεν ε6ς τ%ν πρειρημ�νν �Eρμ�αν, #λλ< κα�*π�γραμμα *π� τ& *ν Δελ(5ς #νδρι�ντς τι&τν (Ar.fg. 3 Diehl)2

τ!νδε πτ� G� �σ�ως παρα�<ς μακ�ρων θ�μιν eγν9ν?κτεινεν Περσ/ν τC(!ρων �ασιλε3ς,G (ανερ/ς λ!γ�Xη (ν�ις *ν #γ/σι κρατ:σας,#λλ� #νδρ%ς π�στει �ρησ�μενς δλ�υ.

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 230 –

185. �Oμ%ρυ �Iλι�ς, XVIII, 95.

5

6

�Eκε; π�θανε, �8� {πιε �κ$νιτ, &πως γρ�8ει # E|μηλςστ� π�μπτ *ι*λ� τDν �Iστρι/ν τυ, ε7ς Wλικ�αν }*δμ%ντα?τDν. �O dδις συγγρα8ε4ς τ�ν κ�νει τριακντ3τη, &ταν π�γεστ�ν Πλ�τωναh �λλ� α>τ� ε5ναι �νακρι*�. Δι$τι # �Aρισττ�-λης 0=ησε ?π� }L%ντα τρ�α 0τη κα� �ταν δ�κα }πτ� ?τDν &ταν0γινε μαθητ@ς τ� Πλ�τωνς.

/Oσν �8ρuK στ�ν gμν, 0�ει 6ς }L�ς:

7. �Aρετ9 (σ3), D �π�α γ�νεσαι πρσιτ9 ε6ς τ% γ�νς τ/νθνητ/ν κατ!πιν πλλ/ν μ!�θων, (κα� εSσαι) bραιτ�τη*πιδ�ωCις δι< τ9ν Zω:ν. Δι< τ9ν 6δικ:ν συ, Παρθ�νε,μρ(9ν κα� � θ�νατς θεωρε5ται ε6ς τ9ν �Eλλ�δα Zηλευτ9μ5ρα, (καθRς) κα� τ% ν< Jπ(�ρXη κανε�ς μ� καρτερ�αν(λγερ[ς #καταπα3στυς κ!πυς. Tι&τν #θ�νατνκαρπ(ρε5ς ε6ς τ<ς (ρ�νας (τ/ν #νθρ8πων) καρπ!ν,#ν8τερν #π% τ%ν �ρυσ%ν κα� τ[ς (εGγενε5ς) γνε5ς κα�#π% τ%ν hπνν τ%ν #κτιν�λ&ντα τρυ(ερ<ν λ�μψιν.Πρ%ς ��ριν συ � *κ τ& Δι%ς καταγ!μενς �Hρακλ=ς κα�τ< τ�κνα τ=ς Λ:δας (@ Δι!σκυρι) Jπ�(εραν πλλ�, δι�(*νδ!Cων) ?ργων *πιδι8κντες ν’ #πκτ:συν τ9ν δ3να-μ�ν συ. 8. Σ� δ� πθ&ντες � �A�ιλλε[ς κα� � Akας "λθνε6ς τ< *νδιαιτ:ματα τ& )Aδυ. )Eνεκα δ� τ=ς δικ=ς συπρσ(ιλ&ς μρ(=ς κα� � ε6ς τ%ν �Aταρν�α #νατρα(ε�ς(�Eρμ�ας) *γκατ�λειψε τ<ς #κτ5νας τ& Dλ�υ. )Eνεκα τ3-τυ #νεδε��θη LCις ν< Jμν=ται δι� #σμ�των bς πρ%ς τ<κατρθ8ματ� τυ κα� δι< τ/ν hμνων των θ< τ%ν Jμν:-συν bς #θ�νατν α@ M&σαι, α@ θυγατ�ρες τ=ς Mνημ-σ3νης, μεγαλ3νυσαι τ%ν σε�ασμ%ν τ& Cεν�υ Δι%ς κα�τ9ν *πι�ρ��ευσιν τ=ς πιστ=ς (ιλ�ας.

�Yπ�ρ�ει κα� γι� α>τ�ν τ�ν 8ιλ$σ8 κ�τι δικ$ μας:

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 233 –

�Eντα&θα δ9 πιRν #κ!νιτν *τελε3τησεν, ;ς (ησινElμηλς *ν τX= π�μπτXη τ/ν �Iστρι/ν (FGrH 77 F 1), �ι[ς?τη Q�δμ:κντα. � δ� αGτ!ς (ησιν αGτ%ν κα� Πλ�τωνιτριακντ3την συστ=ναι, διαπ�πτων2 �ε��ωκε γ<ρ τρ�αμ�ν πρ%ς τ5ς QC:κντα, Πλ�τωνι δ� Qπτακαιδεκ�τηςσυν�στη.

�O δ� hμνς ?�ει τ&τν τ%ν τρ!πν (Ar. fg. 5 Diehl, 842Page)2

#ρετ�, πλ3μ�θε γ�νει �ρτε�+ω,θ:ραμα κ�λλιστν ��+ω,σ>ς π�ρι, παρθ�νε, μρ(>ςκα� θανε5ν Zαλωτ%ς *ν �Eλλ�δι π!τμςκα� π!νυς τλ=ναι μαλερ[ς #κ�μαντας2τ5ν *π� (ρ�να ��λλειςκαρπ%ν 6σαθ�νατν �ρυσ& τε κρε5σσνκα� γν�ων μαλακαυγ:τι! θ� hπνυ.σε& δ� mνε�� Jκ Δι%ς �Hρακλ�ης Λ:δας τε κ&ριπ!λλ� #ν�τλασαν ?ργιςσ<ν #γρε3ντες δ3ναμιν.σ5ς δ� π!θις �A�ιλε[ς Akας τ� �A�δα δ!μυς "λθν2σ>ς δ� mνεκεν (ιλ�υ μρ(>ς �Aταρν�ς?ντρ(ς #ελ�υ �:ρωσεν αGγ�ς.τιγ<ρ #�διμς ?ργις, #θ�νατ!ν τε μιν αGC:συσι

M&σαι,Mναμσ3νας θ3γατρες, Δι%ς Cεν�υ σ��ας αlCυσαι(ιλ�ας τε γ�ρας �ε�α�υ.

nEστι δ� iν κα� ε6ς τ&τν Dμ/ν hτως ?�ν (A. Pal.vii. 107)2

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 232 –

7

8

�O EGρυμ�δων, � @ερε[ς τ/ν μυστηρ�ων τ=ς Δη&ς,*πρ!κειτ κ�πτε ν< καταγγε�λXη τ%ν �Aρισττ�λη *π� #σε-�ε�4α, #λλ< αGτ%ς Yπιε #κ!νιτ κα� C�(υγε. nAρα αGτ% (τ%#κ!νιτ) "ταν εlκλς τρ!πς ν< νικ:σXη κανε�ς τ�ς Lδικεςσυκ(αντ�ες.

9. �O Φα*ωρ;νς λ�γει στ@ν Παντδαπ9 �Iστρ�α τυ &τιπρDτς # �Aρισττ�λης συν�ταLε δικανικ� λ$γ πρ�ς `περ�σπισιτ� }αυτ� τυ, π4 ?γρ�8η �κρι*Dς γι� τ@ν καταγγελ�α π4�να8�ραμεh κα� τ�ν παρυσι�=ει ν� λ�γ̂η &τι στ@ν �Aθ%να187

μεστ8νει #π�δι κι� Lλλ #νθε5 κα� σ&κ π�νω στ% σ&κ188.

�O �Aπλλ$δωρς ?L Uλλυ γρ�8ει στ� Xρνικ� τυ &τι?γενν%θη τ� πρDτν 0τς τ�ς 99ης �Oλυμπι�δς189, πρσεκλ-λ%θη δ2 στ�ν Πλ�τωνα σ2 Wλικ�α δ�κα }πτ� ?τDν κα� 0μεινεπλησ�ν α>τ� ?π� εdκσι 0τη. Στ@ν Mυτιλ%νη π�γε ?π� Uρ�-ντς E>*3λυ τ� τ�ταρτ 0τς τ�ς 108ης �Oλυμπι�δς. �Aμαπ�θανε # Πλ�των τ� πρDτν 0τς τ�ς ?ν λ$γ�ω �Oλυμπι�δς,π�γε στ�ν �Eρμ�α κα� 0μεινε ?π� τρ�α 0τη.

10. �Eπ� Πυθδ$τυ π�γε στ�ν Φ�λιππ τ�ν δε3τερ �ρ$ντ�ς 109ης �Oλυμπι�δς, # δ2 �Aλ�Lανδρς ε5�ε πι� μεγαλ+σει,�ταν δ�κα π�ντε ?τDν. Στ@ν �Aθ%να ?π�στρεψε τ� δε3τερ 0τςτ�ς 111ης �Oλυμπι�δς (335—334) κα� ?δ�δαLε στ� Λ3κει ?π�δ�κα τρ�α 0τη. Mετ� �πεσ3ρθη στ@ν Xαλκ�δα τ� τρ�τ 0τς τ�ς114ης �Oλυμπι�δς (322—321) κα� π�θανε �π� �ρρ+στια σ2Wλικ�α }L%ντα τριDν περ�πυ ?τDν, ?π� Φιλκλ�υς, τ�ν dδι�ρ$ν π4 π�θανε κι� # Δημσθ�νης στ@ν Kαλαυρ�α. Λ�γεται&τι, ?πειδ@ συν�στησε τ�ν Kαλλισθ�νη στ�ν �Aλ�Lανδρ, πρε-κ�λεσε τ@ν δυσαρ�σκεια τ� *ασιλ�ως, # #π;ς, γι� ν� τ�νστεν�ωρ%σ^η, περι�*αλε μ2 πλλ2ς τιμ2ς τ�ν �AναLιμ�νη190,0στειλε δ2 κα� στ�ν Rενκρ�τη δDρα.

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 235 –

189. 384 – 383.190. Πρ$κειται γι� τ�ν �AναLιμ�νη τ�ν Λαμψακην$, στ�ν #π;ν �πδ�δε-

ται τ� 0ργ Pητρικ9 πρ%ς �Aλ�Cανδρν. Bλ. �AναLιμ�νης στ� B. τ� παρ$ντς0ργυ.

EGρυμ�δων πτ� ?μελλεν �Aρισττ�λην #σε�ε�αςγρ�ψασθαι Δη&ς μ3στιδς oν πρ!πλς,#λλ< πιRν #κ!νιτν Jπ�κ(υγε2 τ&τ� #κνιτ�"ν Lρα νικ=σαι συκ(�σεις #δ�κυς.

T&τν πρ/τν Φα�ωρ5νς *ν ΠαντδαπX= @στρ�4α(FHG iii. 581) λ!γν δικανικ%ν Jπ�ρ Qαυτ& συγγρ�ψαι(ησ�ν *π� αGτX= τα3τXη τX= δ�κXη κα� λ�γειν bς �Aθ:νησιν

^γ�νη *π� ^γ�νXη γηρ�σκει, σ&κν δ� *π� σ3κ+ω.

Φησ� δ� �Aπλλ!δωρς *ν Xρνικ5ς (FGrH 244 F 38a)γεννηθ=ναι μ�ν αGτ%ν τ+/ πρ8τ+ω ?τει τ=ς *ν�της κα� *νε-νηκστ=ς�Oλυμπι�δς, παρα�αλε5ν δ� Πλ�τωνι κα� δια-τρ5ψαι παρ� αGτ+/ εkκσιν ?τη, Qπτακαιδεκ�τη συστ�ντα2κα� εkς [τε] Mυτιλ:νην *λθε5ν *π� Lρ�ντς EG�3λυ τ+/τετ�ρτ+ω ?τει τ=ς rγδ!ης κα� Qκατστ=ς �Oλυμπι�δς.Πλ�τωνς δ� τελευτ:σαντς τ+/ πρ8τ+ω ?τει *π� Θε(�-λυ, πρ%ς �Eρμ�αν #π>ραι κα� με5ναι ?τη τρ�α2 *π� Πυθ-δ!τυ δ� *λθε5ν πρ%ς Φ�λιππν τ+/ δευτ�ρ+ω ?τει τ=ς *ν�-της κα� Qκατστ=ς �Oλυμπι�δς, �AλεC�νδρυ πεντεκα�-δεκα ?τη Yδη γεγν!τς. ε6ς δ’ �Aθ:νας #(ικ�σθαι τ+/δευτ�ρ+ω ?τει τ=ς Qνδεκ�της κα� Qκατστ=ς �Oλυμπι�δςκα� *ν Λυκε�+ω σ�λ�σαι ?τη τρ�α πρ%ς τ5ς δ�κα. εSτ�#π>ραι ε6ς Xαλκ�δα τ+/ τρ�τ+ω ?τει τ=ς τετ�ρτης κα� δεκ�-της κα� Qκατστ=ς �Oλυμπι�δς, κα� τελευτ=σαι *τ/ντρι/ν πυ κα� QC:κντα ν!σ+ω, Fτε κα� Δημσθ�νηνκαταστρ�ψαι *ν Kαλαυρ�4α, *π� Φιλκλ�υς. λ�γεται δ�δι< τ9ν Kαλλισθ�νυς πρ%ς �Aλ�Cανδρν σ3στασιν πρσ-κρ&σαι τ+/ �ασιλε52 κ#κε5νν *π� τ+/ τ&τν λυπ=σαι�AναCιμ�νην μ�ν αGC=σαι, π�μψαι δ� κα� Kενκρ�τειδ/ρα.

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 234 –

187. Φα�νεται &τι �ρκετ� �π� τ� fστρ3μενα τ� Φα*ωρ�νυ ε5ναικαθαρ� «?8ευρ%ματα» δικ� τυ.

188. �Oμ%ρυ �Oδ3σσεια η, 120.

9

10

11. T�ν ?λιδ$ρησε σ� Vνα ?π�γραμμα κι� # Θε$κριτς # X;ς,τ� #π; 0�ει 6ς }L�ς, &πως γρ�8ει # �Aμ*ρ3ων στ� Περ� Θε-κρ�τυ *ι*λ� τυ:

Στ%ν �Eρμ�α τ%ν εGν&� κα� δ&λ τ& EG�3λυ #ν:-γειρε κεντ�(ι � κεν!(ρων �Aρισττ�λης, � �π5ς γι< τ�ςLνμες rρ�Cεις τυ, #ντ� γι< τ9ν �Aκαδημ�α, *π�λεCε γι<κατικ�α τ% στ!μι τ& Bρ�!ρυ (τ% �ρωμ!ρεμα)191.

�Aλλ� κι� # T�μων τ�ν ?κτ3πησε μ2 α>τ� τ� λ$για:

Olτε D rδυνηρ9 ματαιδC�α τ& �Aρισττ�λυς192.

A>τ@ λιπ�ν �ταν W =ω@ τ� 8ιλσ$8υ. �Eμε;ς δ2 κατωρ-θ+σαμε ν� εgρωμε κα� τ@ν διαθ%κη τυ, π4 ε5ναι διατυπω-μ�νη 6ς }L�ς:

12. «/Oλα θ� πKνε καλ�, �λλ� �ν συμ*^� τ�πτε κακ� # �Aρι-σττ�λης �8%νει τ@ν }L�ς διαθ%κη τυ. Διρ�=ω γενικ� κα�πανττειν� ?π�τρπ τ�ν �Aντ�πατρ193. M��ρις &τυ δ2 κατα-λ�*̂η τ@ν περιυσ�α μυ # Nικ�νωρ, �ναθ�τω τ@ν ?πιμ�λεια τDνπαιδιDν μυ, τ�ς �Eρπυλλ�δς κα� τ�ς περιυσ�ας στ�ν �Aριστ-μ�νη, τ�ν T�μαρ�, τ�ν /Iππαρ�, τ�ν Διτ�λη κα� τ�ν Θε$8ρα-στ, ?�ν # τελευτα;ς α>τ�ς θ�λ̂η κα� μπρ̂�. /Oταν δ2 W κ$ρημυ 8θ�σ̂η ε7ς γ�μυ Wλικ�αν, θ�λω ν� δθ^� 6ς σ3=υγς στ�νNικ�νρα194. �E�ν &μως W κ$ρη μυ π�θ^η κακ$—� μ@ γ�νιτ>δ2 θ� γ�ν^η—πρ� τ� γ�μυ της a μετ� α>τ�ν μ2ν �λλ� �ωρ�ςν’ �8%σ^η παιδι�, θ� 0�^η τ$τε # Nικ�νωρ τ� δικα�ωμα τ�ς �να-τρ8�ς τ� υf� μυ κα� τ�ς διικ%σεως τDν λιπDν κατ� τρ$-πν ULιν κα� α>τ� κα� ?μ�. �EπιθυμD δ2 ν� ?πιμελ�ται #Nικ�νωρ κα� τ�ς θυγατρ$ς μυ195 κα� τ� υf�

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 237 –

�Aπ�σκωψε δ� ε6ς αGτ%ν *π�γραμμα κα� Θε!κριτς �X5ς (FHG ii. 86), Jτωσ� πι:σας, ;ς (ησιν �Aμ�ρ3ων *ντ+/ Περ� Θεκρ�τυ (App. Antb. ii. 46)2

�Eρμ�υ εGν3�υ uδ� EG�3λυ \μα δ3λυσ=μα κεν%ν κεν!(ρων τε&Cεν �Aρισττ�λης,<_ς δι< τ9ν #κρατ= γαστρ%ς (3σιν εwλετ να�ειν#ντ� �Aκαδημε�ας Bρ�!ρυ *ν πρ�α5ς>.

#λλ< κα� T�μων αGτ& καθ:ψατ ε6π8ν (Diels 36)2

Gδ� Lρ� �Aρισττ�λυς ε6καισ3νης #λεγειν=ς.

Kα� 7τς μ�ν � ��ς τ& (ιλσ!(υ. Dμε5ς δ� κα� δια-θ:καις αGτ& περιετ3�μεν hτω πως *�3σαις2

“nEσται μ�ν εi2 *<ν δ� τι συμ�α�νXη, τ�δε δι�θετ �Aρι-σττ�λης2 *π�τρπν μ�ν εSναι π�ντων κα� δι< παντ%ς�Aντ�πατρν2 mως δ� yν Nικ�νωρ καταλ��Xη, *πιμελε5σθαι�Aριστμ�νην, T�μαρ�ν, )Iππαρ�ν, Διτ�λην, Θε!(ρα-στν *<ν �3ληται κα� *νδ��ηται αGτ+/, τ/ν τε παιδ�ωνκα� �Eρπυλλ�δς κα� τ/ν καταλελειμμ�νων. κα� Fταν ;ραX" τX= παιδ�, *κδ!σθαι αGτ9ν Nικ�νρι2 *<ν δ� τX= παιδ�συμ�X= τι — _ μ9 γ�νιτ Gδ� ?σται — πρ% τ& γ:μασθαι` *πειδ<ν γ:μηται, μ:πω παιδ�ων^ντων, Nικ�νωρ κ3ρις ?στω κα� περ� τ& παιδ�υ κα�περ� τ/ν Lλλων διικε5ν #C�ως κα� αGτ& κα� Dμ/ν. *πι-μελε�σθω δ� Nικ�νωρ κα� τ=ς παιδ%ς κα� τ& παιδ%ς

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 236 –

11

12

μ$να τυ ΠρL�νυ κα� # 8ιλ$σ8ς τ�ν ε5�ε υfθετ%σει ε7ς 0νδειLιν ε>γνωμ-σ3νης πρ�ς τ�ν πατ�ρα τυ, # #π;ς ε5�ε �ναλ�*ει τ@ν �νατρ8@ τ� �Aρι-σττ�λυς gστερα �π� τ�ν θ�νατ τDν γν�ων τυ.

195. T@ν κ$ρη τυ Πυθι�δα τ@ν ε5�ε �π� τ@ν πρ+τη γυνα;κα τυ, π4 ?π�-σης �νμ�=ετ Πυθι�δα. �O Nικ$μα�ς �ταν �π� τ@ν �Eρπυλλ�δα.

191. Of δ3 τελευτα;ι στ��ι ε5ναι πρσθ%κη �π� κε�μενα τ� Πλυτ�ρ-�υ κα� τ� E>σε*�υ.

192. Bλ. �Oμ%ρυ �Iλι�ς, XXIII, 701.193. �O �Aντ�πατρς �ταν �ντι*ασιλε4ς τ�ς Mακεδν�ας κατ� τ@ν ?κστρα-

τε�α τ� �AλεL�νδρυ στ@ν �Aσ�α.194. �O Nικ�νωρ δ2ν �ταν γυι�ς τ� �Aρισττ�λυς, �ταν γυι�ς τ� κηδε-

μυ Nικμ��υ κατ� τρ$πν π4 {θελε κρ�νει �ρμ$=ντα ε7ςκ�θε τι π4 τ4ς �8ρuK, 6σ�ν ν� �τ πατ�ρας κα� �δελ8$ς.

13. »�E�ν, � μ@ γ�νιτ, π�θ^η κ�τι # Nικ�νωρ, πρτ� ν�νυμ8ευθ^� τ@ν θυγατ�ρα μυ, a �8� τ@ν νυμ8ευθ^� μ2ν �λλ�πρ�ν �πκτ%σ̂η τ�κνα, ?�ν μ2ν διατ�L̂η κ�τι ?κε;νς, �ς 7σ�3-συν α>τ�. �E�ν δ�, ?ν τια3τ̂η περιπτ+σει, # Θε$8ραστς θ�λ̂ην� νυμ8ευθ^� τ@ν θυγατ�ρα μυ, �ς γ�ν^η κα� 6ς πρ�ς α>τ�ν &,τιδι�ταLα κα� γι� τ�ν Nικ�νραh Uλλως, ?�ν δ2ν θ�λ^η, τ$τε fε7ρημ�νι ?π�τρπι, συμ*υλευ$μενι τ�ν �Aντ�πατρ, �ς 8ρ-ντ�συν περ� τ�ς θυγατρ$ς μυ κα� τ� υf� μυ καθ� �ν τρ$-πν {θελν α>τ� κρ�νει 6ς Uριστν.

»Πλ@ν τ3των ?πιθυμD κα� f ?π�τρπι κα� # Nικ�νωρ,��ριν τ�ς μν%μης μυ, ν� ?πιμελ�νται κα� τ�ς �Eρπυλλ�δς,�8� `π�ρLε στργικ@ �π�ναντ� μυ, κα� Z�ι μ$νν ν� τυγ��ν^ηκ�θε σε*ασμ�, �λλ� κα� �ν θελ%σ^η ν� παντρευθ^�, ν� 8ρντ�-συν ν� μ@ τ@ν δ+συν σ� Vνα Z�ι �ντ�Lι$ν μυ. N� τ�ςδ+συν δ�, ?κτ�ς �π� &σα τ�ς 0δωσα, Vνα τ�λαντ �σ%μι �π�τ@ν κληρνμι� μυ, τρε;ς `πηρ�τριες �ν τ�ς θ�λ^η, ν� με�ν^ηστ@ν Xαλκ�δα, ν� τ�ς δ+συν τ� σπ�τι τ� κ%πυ, �ν δ2 πρτι-μ%σ̂η τ� Στ�γειρα, τ� πατρικ$ μυ σπ�τι. Kα� #πωσδ%πτε fκηδεμ$νες ν� ?πιπλ+συν τ� σπ�τι της κατ� τρ$πν πρ�πντακα� fκανπιητικ� γι� τ@ν �Eρπυλλ�δα.

14. »�Eπ�σης ?πιθυμDν ν� λ�*^η μ�ριμνα # Nικ�νωρ κα� γι�τ� παιδ� τ� M3ρμηκς, Yστε196 �L�ως ?μ� ν� ?παν�λθ^η στ4ςδικ3ς τυ, μα=� μ2 τ@ν περιυσ�α π4 0�ω λ�*ει �π� α>τ$. N’�8εθ̂� δ2 ?λε3θερη κα� W �Aμ*ρακ�δα, κα� ν� δθ�ν στ@νκπ�λλα α>τ@ πεντακ$σιες δρα�μ�ς, &ταν θ� παντρευθ̂� κα� Wμικρ@ π4 0�ει. Στ�ν Θαλ� ν� δθ�ν ?κτ�ς �π� τ@ν μικρ%,π4 0�ει κα� π4 0�ει �γρασθ^� γι� α>τ$ν, κα� ��λιες δρα�μ2ς

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 239 –

σ�ετικDς μελ�την �I. ΦραγκιK «Af διαθ�και Πλ�τωνς κα� �Aρισττ�λυς ?νσ��σει πρ�ς τ� �ρ�α;ν �ττικ�ν κληρνμικ�ν δ�καιν», &πυ διευκριν�=νταικα� πλλ� Uλλα σημε;α τ�ς διαθ%κης.

Nικμ��υ, Fπως yν #Cι5 τ< περ� αGτ/ν, bς κα� πατ9ρoν κα� #δελ(!ς. �E<ν δ� τι πρ!τερν συμ�X= Nικ�νρι —_ μ9 γ�νιτ — ` πρ% τ& λα�ε5ν τ9ν πα5δα ` *πειδ<νλ��Xη, μ:πω παιδ�ων ^ντων, *<ν μ�ν τι *κε5νς τ�CXη,τα&τα κ3ρια ?στω2 *<ν δ� �3ληται Θε!(ραστς εSναιμετ< τ=ς παιδ!ς, καθ�περ πρ%ς Nικ�νρα2 ε6 δ� μ:, τ[ς*πιτρ!πυς �υλευμ�νυς μετ� �Aντιπ�τρυ κα� περ� τ=ςπαιδ%ς κα� περ� τ& παιδ�υ διικε5ν Fπως yν αGτ5ςδκX= Lριστα εSναι. *πιμελε5σθαι δ� τ[ς *πιτρ!πυς κα�Nικ�νρα μνησθ�ντας *μ& κα� �Eρπυλλ�δς, Fτι σπυ-δα�α περ� *μ� *γ�νετ, τ/ν τε Lλλων κα� *<ν �3ληταιLνδρα λαμ��νειν, Fπως μ9 #ναC�ως Dμ/ν δθX=. δ&ναι δ�αGτX= πρ%ς τ5ς πρ!τερν δεδμ�νις κα� #ργυρ�υ τ�λα-ντν *κ τ/ν καταλελειμμ�νων κα� θεραπα�νας τρε5ς, *<ν�3ληται, κα� τ9ν παιδ�σκην zν ?�ει κα� πα5δα τ%ν Πυρ-ρα5ν2 κα� *<ν μ�ν *ν Xαλκ�δι �3ληται 6κε5ν, τ%ν Cεν/νατ%ν πρ%ς τ+/ κ:π+ω2 *<ν δ� *ν Σταγε�ρις, τ9ν πατρ+8αν6κ�αν. �πτ�ραν δ� yν τ3των �3ληται, κατασκευ�σαιτ[ς *πιτρ!πυς σκε3εσιν dς yν δκX= κ#κε�νις καλ/ς?�ειν κα� �Eρπυλλ�δι @καν/ς.

�Eπιμελε�σθω δ� Nικ�νωρ κα� M3ρμηκς τ& παιδ�υ,Fπως #C�ως Dμ/ν τ5ς 6δ�ις *πικμισθX= σ[ν τ5ς Jπ�ρ-�υσιν { ε6λ:(αμεν αGτ&. εSναι δ� κα� �Aμ�ρακ�δα *λευ-θ�ραν κα� δ&ναι αGτX=, Fταν D πα5ς *κδθX=, πεντακσ�αςδρα�μ<ς κα� τ9ν παιδ�σκην zν ?�ει. δ&ναι δ� κα� ΘαλX=πρ%ς τX= παιδ�σκXη zν ?�ει, τX= gνηθε�σXη,

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 238 –

196. [Aλλι μετα8ρ�=υν «&πως �νατρα8�̂ �L�ως ?μ� δι� τ�ς 7δ�ας α>τ�περιυσ�ας κα� τDν `παρ�$ντων τυ, &σα 0�ω ?γG λ�*ει», 7σ�υρι=$μενι &τιτ� ρ�μα ?πικμισθ̂� (= μετα8ερθ̂�) δ2ν �ρησιμπιε;ται ?π� �νθρ+πων. Bλ�πε

13

14

κα� μι� Uλλη μικρ%. Γι� τ�ν Σ�μωνα, ?κτ�ς τDν �ρημ�των π4τ� 0�ω {δη δ+σει γι� ν� �γρ�σ^η Uλλ παιδ� (`πηρ�τη), θ�λωa ν’ �γρασθ^� γι� α>τ�ν Uλλ παιδ� a ν� τ� δθ^� �ν�λγνπσ�ν �ρημ�των. N’ �πελευθερωθ�ν # T3�ων, # Φ�λων κα� #�Oλ3μπις μ2 τ� παιδ� τυ, �μα παντρευτ̂� W κ$ρη μυ. N� μ@πυληθ̂� καν�να �π� τ� παιδι� π4 μ2 περιπι�νται, �λλ� ν��ρησιμπι�νται, &ταν δ2 ?νηλικιωθ�ν, ν’ �8εθ�ν ?λε3θερακα� ν� τ4ς δθ̂� κα� �ρηματικ@ �μι*@ �ναλ$γως πρ�ς τ@ν�L�αν τυς197.

15. »�EπιθυμD ?π�σης ν� λη8θ^� μ�ριμνα κα� γι� τ� �γ�λματαπ4 0�ω παραγγε�λει στ�ν Γρυλλ�ωνα, Yστε �ππερατ3μεναν� τπθετηθ�ν, κα� γι� τ� Uγαλμα τ� Nικ�νρς κα� τ�ΠρL�νυ π4 ε5�α κατ� ν�ν ν� παραγγε�λω κα� ?κε;ν τ�ςμητρ�ς τ� ΠρL�νυh κα� τ�λς ν� τπθετηθ^� κα� τ� Uγαλματ� �Aριμν%στυ, π4 ε5ναι πι� τελειωμ�ν, γι� ν� μνημνε3ε-ται τ� Zνμ� τυ, �8� π�θανε Uτεκνς.

16. �Eπ�σης κα� τ� Uγαλμα τ�ς μητρ$ς μυ ν’ �8ιερωθ^� στ@νΔ%μητρα, στ@ν Nεμ�α a &πυ �λλ� ?γκρ�νυν. �Eκε; δ2 π4 θ�μ2 ?ντα8ι�συν ν� θ�συν κα� τ� <στK τ�ς συ=3γυ μυΠυθι�δς ?L�γντες α>τ� ?κ τ� τ$πυ &πυ {δη ε`ρ�σκνται,συμ8+νως πρ�ς τ� `π� α>τ�ς περ� τ3τυ διατα�θ�ντα. N’�8ιερ+σ̂η δ2 κα� # Nικ�νωρ γι� τ@ν σωτηρ�α τυ, σ3μ8ωνα μ2τ� τ�μα π4 0καμα γι� α>τ�ν στ�ν να� τ� σωτ�ρς Δι�ς καιτ�ς σωτε�ρας �AθηνKς στ� Στ�γειρα, π�τρινα �γ�λματα σ28υσικ� μ�γεθς198».

T�τι ε5ναι τ� περιε�$μεν τ�ς διαθ%κης τ� �Aρισττ�-λυς. Λ�γυν &τι ε`ρ�θησαν κα� πλλ� πι�τα κα� &τι, &πως�να8�ρει # Λ3κων, 0κανε μπ�νι μ�σα σ2 =εστ� λ�δι, κα� μετ�

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 241 –

α>τ;ς ?πιδ�ναι, δηλ. ν� τ4ς δθ�ν κα� λε8τ� �ν�λγα μ2 τ@ν �L�α τυς.Bλ. κα� τ@ν �νωτ�ρω μελ�τη �I. ΦραγκιK.

198. Kι� ?με;ς σ%μερα κ�νμε παρ$μι τ�μα, π.�. στ@ν περ�πτωσι π4ε>�$μεθα ν� γ�νη̂ καλ� Vνα παιδ� μας: θ’ �ν�ψη̂ στ�ν �Aγι� �Aντ+νη μι�λαμπ�δα dσα μ2 τ� μπ$ϊ τυ.

�ιλ�ας δρα�μ<ς κα� παιδ�σκην2 κα� Σ�μωνι �ωρ�ς τ& πρ!-τερν #ργυρ�υ αGτ+/ <δθ�ντς> ε6ς πα5δ� Lλλν, z πα5δαπρ�ασθαι ` #ργ3ριν *πιδ&ναι. T3�ωνα δ� *λε3θερνεSναι, Fταν D πα5ς *κδθX=, κα� Φ�λωνα κα� �Oλ3μπιν κα� τ%παιδ�ν αGτ&. μ9 πωλε5ν δ� τ/ν πα�δων μηδ�να τ/ν *μ�θεραπευ!ντων, #λλ< �ρ=σθαι αGτ5ς2 Fταν δ� *ν Dλικ�4αγ�νωνται, *λευθ�ρυς #(ε5ναι κατ� #C�αν.

�Eπιμελε5σθαι δ� κα� τ/ν *κδεδμ�νων ε6κ!νων παρ<Γρυλλ�ωνα, Fπως *πιτελεσθε5σαι #νατεθ/σιν, } τε Nικ�-νρς κα� D ΠρC�νυ, zν διεν3μην *κδ&ναι, κα� Dτ=ς μητρ%ς τ=ς Nικ�νρς2 κα� τ9ν �Aριμν:στυ τ9νπεπιημ�νην #ναθε5ναι, Fπως μνημε5ν αGτ& X", *πειδ9Lπαις *τελε3τησε2 κα� <τ9ν> τ=ς μητρ%ς τ=ς Dμετ�ρας τX=Δ:μητρι #ναθε5ναι ε6ς Nεμ�αν ` Fπυ yν δκX=. Fπυ δ�yν πι/νται τ9ν τα(:ν, *ντα&θα κα� τ< Πυθι�δς rστ>#νελ!ντας θε5ναι, ;σπερ αGτ9 πρσ�ταCεν2 #ναθε5ναι δ�κα� Nικ�νρα σωθ�ντα, zν εG�9ν Jπ�ρ αGτ& ηGC�μην.Z+/α λ�θινα τετραπ:�η Δι� σωτ=ρι κα� �Aθην4> σωτε�ρ4α *νΣταγε�ρις.”

T&τν kσ�υσιν αGτ+/ α@ διαθ=και τ%ν τρ!πν. λ�γε-ται δ� κα� λπ�δας αGτ& πλε�στας εJρ=σθαι2 κα�Λ3κωνα λ�γειν bς *ν πυ�λ+ω θερμ& *λα�υ λ3ιτ κα�

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 240 –

197. T� «κατ� �L�αν» �πδ�δεται δια8ρτρ$πως: σ2 0νδειLι �νταμι*�ς.�ν τ� �L�=υν (ν� ?λευθερωθ�ν). [Aλλι λ�γυν &τι τ� κατ� �L�αν σημα�νει&τι 0πρεπε ν� πληρ+συν λ3τρα, &πως συνηθ�=ετ τ$τε γι� τ@ν �πελευθ�ρωσιδ3λων. �Aκλυθ%σαμε τ� κε�μεν τ�ς �ρα*ικ�ς μετα8ρ�σεως τ�ς διαθ%κης,π4 περι��εται στ� Z�ι πρ� πλλ� �νακαλυ8θ2ν �ειρ$γρα8 Kιτ�π �λΦιρ�στ, τ� #π;ν πρ� τ�ς 8ρ�σεως κατ� �L�αν �ναγρ�8ει: κα� �ργ3ριν

15

16

τ� πυλ�σε τ� λ�δι. Mερικ� π�λι λ�γυν πGς 0*α=ε �π�νωστ@ν κιλι� τυ Vνα μικρ� �σκ� μ2 =εστ� λ�δι, &ταν δ2 ?πρ$-κειτ ν� κιμηθ̂�, κρατ�σε στ� ��ρι τυ μι� ��λκινη σ8α;ραπ�νω �π� μι� λεκ�νη, Yστε μ2 τ@ν πτDσι τ�ς σ8α�ρας ν�Lυπν%σ̂η �π� τ�ν κρ$τ.

17. �Aπδ�δνται δ2 σ2 α>τ�ν κα� `π�ρ�α �π8θ�γματα, τ�}L�ς: �Eρωτηθε�ς τ� κ�ρδς �πκμ�=υν f ψε�τες, «τ� ν� μ@γ�νωνται πιστευτ�», ε5πε, «κα� &ταν λ�γυν τ@ν �λ%θεια»./Oταν κ�πις τ�ν ?μ�μ8θη &τι ε5�ε δ+σει ?λεημσ3νη σ2πνηρ�ν Uνθρωπ, «δ2ν 0δωσα», �π%ντησε, «τ@ν ?λεημσ3νημυ στ�ν �αρακτ�ρα τ� �νθρ+πυ, �λλ� στ�ν dδιν τ�νUνθρωπ». Συν%θι=ε διαρκDς ν� λ�γ^η πρ�ς τ4ς 8�λυς κα�μαθητ�ς τυ, #πυδ%πτε κα� #πτεδ%πτε ?τ3γ�ανε ν� διδ�-σκ^η, &τι, &πως f <8θαλμ� 8ωτ�=νται �π� τ� 8Dς 0Lωθεν, 0τσικα� W ψυ�@ 8ωτ�=εται �π� τ� μαθ%ματα. Συ�ν� δ2 0λεγε &τι f�Aθηνα;ι ε`ρ�καν τ� σιτ�ρι κα� τ4ς ν$μυςh κα� τ� μ2ν σιτ�ριτ� �ρησιμπι�ν, Z�ι &μως κα� τ4ς ν$μυς.

18. T�ς παιδε�ας, ε5πε, f ρ�=ες ε5ναι πικρ�ς, �λλ� # καρπ�ςγλυκ$ς. �Eρωτηθε�ς πι$ πρKγμα γηρ�σκει γρ%γρα, «W ε>γνω-μσ3νη» ε5πε. �Eρωτηθε�ς τ� ε5ναι W ?λπ�δα, «Zνειρ L3πνιυ�νθρ+πυ», ε5πε. �O Διγ�νης (# κυνικ�ς) τ� 0δινε σ�κα(Lερ�) 0�ντας κατ� ν�ν ν� τ� π^� κ�τι καυστικ� �ν δ2ν τ�0παιρνε, �λλ� # �Aρισττ�λης τ� π�ρε λ�γντας &τι # Διγ�νηςμα=� μ2 τ� πε�ραγμα 0�ασε κα� τ� σ�κα. [Aλλη 8ρ� π4 τ�Lαν�δωσε, �8� τ� π�ρε κα� τ� ?σ%κωσε ψηλ�, &πως κ�νυντ� παιδι�, τ� τ� Lαν�δωσε, �να8ωνDνταςh «M�γας ε5ναι #Διγ�νης». Tρ�α πρ�γματα, ε5πε, ε5ναι �παρα�τητα γι� ν’ �π-κτ%σ̂η κανε�ς μ$ρ8ωσι: 8υσικ� ��ρισμα, μελ�τη κα� διαρκ@ς?L�σκησις. T� �ν�8εραν &τι κ�πις ?Lε8ρ�σθη `*ριστικDςε7ς *�ρς τυ, «�π$ντα», ε5πε, «μπρ�ν κα� ν� μ2 μαστιγ+-νυν». �H καλ3τερη συστατικ@ ?πιστλ%, 0λεγε, ε5ναι W <μρ-8ι�.

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 243 –

τlλαιν διαπωλ5τ. ?νιι δ� κα� #σκ�ν θερμ& *λα�υ*πιτιθ�ναι αGτ%ν τ+/ στμ��+ω (ασ�2 κα� �π!τε κιμ+/τ, σ(α5ραν �αλκ=ν ��λλεσθαι αGτ+/ ε6ς τ9ν �ε5ραλεκ�νης Jπκειμ�νης, wν� *κπεσ3σης τ=ς σ(α�ρας ε6ς τ9νλεκ�νην Jπ% τ& ψ!(υ *C�γριτ.

�Aνα(�ρεται δ� ε6ς αGτ%ν κα� #π(θ�γματα κ�λλισταταυτ�. *ρωτηθε�ς τ� περιγ�νεται κ�ρδς τ5ς ψευδμ�νις,“Fταν,” ?(η, “λ�γωσιν #λ:θειαν, μ9 πιστε3εσθαι.” rνειδι-Z!μεν!ς πτε Fτι πνηρ+/ #νθρ8π+ω *λεημσ3νην ?δω-κεν, “G τ%ν τρ!πν,” εSπεν “#λλ< τ%ν Lνθρωπν uλ�-ησα.” συνε��ς ε68θει λ�γειν πρ!ς τε τ[ς (�λυς κα� τ[ς(ιτ/ντας αGτ+/, ?νθα yν κα� Fπυ διατρ��ων ?τυ�εν, bςD μ�ν Fρασις #π% τ& περι��ντς [#�ρς] λαμ��νει τ%(/ς, D δ� ψυ�9 #π% τ/ν μαθημ�των. πλλ�κις δ� κα�#πτειν!μενς τ[ς �Aθηνα�υς ?(ασκεν εJρηκ�ναιπυρ[ς κα� ν!μυς2 #λλ< πυρ5ς μ�ν �ρ=σθαι, ν!μις δ�μ:.

T=ς παιδε�ας ?(η τ<ς μ�ν ]�Zας εSναι πικρ�ς, τ%ν δ�καρπ%ν γλυκ3ν. *ρωτηθε�ς τ� γηρ�σκει τα�3, “��ρις,”?(η. *ρωτηθε�ς τ� *στιν *λπ�ς, “*γρηγρ!τς,” εSπεν, “*ν3-πνιν.” Διγ�νυς 6σ��δ� αGτ+/ διδ!ντς ν:σας Fτι, ε6 μ9λ��ι, �ρε�αν εkη μεμελετηκ8ς, λα�Rν ?(η Διγ�νηνμετ< τ=ς �ρε�ας κα� τ9ν 6σ��δα #πλωλεκ�ναι2 π�λιν τεδιδ!ντς λα�Rν κα� μετεωρ�σας bς τ< παιδ�α ε6π8ν τε“μ�γας Διγ�νης,” #π�δωκεν αGτ+/. τρι/ν ?(η δε5ν παι-δε�4α, (3σεως, μαθ:σεως, #σκ:σεως. #κ3σας Jπ! τινςλιδρε5σθαι, “#π!ντα με, “ ?(η, “κα� μαστιγ3τω.” τ%κ�λλς παντ%ς ?λεγεν *πιστλ�υ συστατικ8τερν.

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 242 –

17

18

19. [Aλλι &μως �πδ�δυν α>τ�ν τ�ν #ρισμ� στ�ν Διγ�νη, #δ2 �Aρισττ�λης λ�γυν &τι τ@ν Yρισε 6ς δDρν θε�, # Σωκρ�-της 6ς <λιγ�ρ$νιν τυρανν�δα, # Πλ�των 6ς 8υσικ@ `περ�%, #Θε$8ραστς 6ς σιωπDσα �π�τη, # Θε$κριτς 6ς �πατηλ@λ�μψι κα� # Kαρνε�δης 6ς μναρ��α π4 δ2ν �ρει�=εται σωμα-τ8υλακ%. �Eρωτηθε�ς σ2 τ� δια8�ρυν f πεπαιδευμ�νι �π�τ4ς �παιδε3τυς, «&σ», ε5πε, «f =ωνταν� �π� τ4ς πεθαμ�-νυς». �H μ$ρ8ωσις, 0λεγε, στ�ς ε>τυ��ες ε5ναι στλ�δι κα� στ�ςδυστυ��ες κατα8υγ%. Of γνε;ς, π4 ?μ$ρ8ωσαν τ� παιδι� τυς,ε5ναι ULιι μεγαλυτ�ρας ?κτιμ%σεως, παρ� f γνε;ς π4 μ$ν τ�?γ�ννησαν, δι$τι α>τ� τ4ς 0δωσαν �πλDς τ@ν =ω%, ?νD fπρDτι τ4ς ?Lησ8�λισαν τ�ς πρϋπθ�σεις μιKς �ν+τερης =ω�ς.Σ2 ?κε;νν π4 ?καυ�Kτ &τι ε5ναι �π� μεγ�λη πλιτε�α, «τ�=%τημα π4 πρ�πει ν� ?Lετασθ̂� δ2ν ε5ναι α>τ$», τ� ε5πε, «�λλ�τ� πι$ς ε5ναι �ντ�Lις μεγ�λης πατρ�δς».

20. �Eρωτηθε�ς τ� ?στ� 8�λς, «μ�α ψυ�@ κατικ�σα ε7ς δ3σ+ματα» �πεκρ�θη: Of Uνθρωπι, συν%θι=ε ν� λ�γ^η, ε5ναι fμ2ν τ$σ 7κν$μι, 6σ�ν ν� πρ$κειται ν� =%συν α7+νια, fδ2 τ$σ Uσωτι 6σ�ν ν� πρ$κειται ν� πεθ�νυν ?κε�νη τ@νστιγμ%. Σ2 ?κε;νν π4 ρωτ�σε ν� μ�θ^η γιατ� μKς �ρ�σει ν�κ�νωμε πλλ@ Yρα παρ�α μ2 Zμρ8υς �νθρ+πυς, «μ$ννVνας τυ8λ�ς μπρ�σε ν� κ�ν^η α>τ@ν τ@ν ?ρ+τησι» �π%ντησε.�Eρωτηθε�ς τ� ?κ�ρδισε �π� τ@ν 8ιλσ8�α, «τ� ν� κ�νω», ε5πε,«�8� }αυτ� μυ κα� �ωρ�ς καταναγκασμ� ?κε;να π4 μερικ�τ� κ�νυν γι� τ�ν 8$* τDν ν$μων»199. �Eρωτηθε�ς πDς μπ-

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 245 –

&μως σημα�νει &τι μν��α ?ν Zψει τ� θαν�τυ �μπρε; ν� #λκληρωθ�̂ WgπαρLιςh ?νD # μ�σς Uνθρωπς (π4 �π� α>τ@ τ@ν Uπψι ε`ρ�σκεται περ�πυστ@ν *αθμ�δα τ� =+υ) |τε ν� �κ3ση̂ θ�λει γι�α>τ� τ� θ�μα: Στ@ν �Aμερικ@�παγρε3εται ν� περν�ν στ4ς δρ$μυς νεκρ8$ρες a #πιαδ%πτε σημ�-δια κηδε�ας κα� θεωρε;ται Uκμψ ν� #μιλ�̂ς στ� σαλ$νια γι� τ� μιρα;τ�ρμα. /Oτι &μως W `π� τ@ν πρπτικ@ν τ� θαν�τυ (sub specie mortis) δια-*�ωσις δ2ν κ�νει τ�ν Uνθρωπ <μ8αλσκ$π, τ� �πδεικν3ει W dδια W δημι-υργικ@ =ω@ τ� Πλ�τωνς.

O@ δ� τ&τ μ�ν Διγ�νην (ασ�ν �ρ�σασθαι, αGτ%ν δ�θε& δ/ρν ε6πε5ν εGμρ(�αν2 Σωκρ�την δ� rλιγ�ρ!νιντυρανν�δα2 Πλ�τωνα πρτ�ρημα (3σεως2 Θε!(ραστνσιωπ/σαν #π�την2 Θε!κριτν *λε(αντ�νην Zημ�αν2 Kαρ-νε�δην #δρυ(!ρητν �ασιλε�αν. *ρωτηθε�ς τ�νι δια(�-ρυσιν @ πεπαιδευμ�νι τ/ν #παιδε3των, “Fσ+ω,” εSπεν,“@ Z/ντες τ/ν τεθνε8των.” τ9ν παιδε�αν ?λεγεν *ν μ�ντα5ς εGτυ��αις εSναι κ!σμν, *ν δ� τα5ς #τυ��αις κατα(υ-γ:ν. τ/ν γν�ων τ[ς παιδε3σαντας *ντιμτ�ρυς εSναιτ/ν μ!νν γεννησ�ντων2 τ[ς μ�ν γ<ρ τ% Z=ν, τ[ς δ� τ%καλ/ς Z=ν παρασ��σθαι. πρ%ς τ%ν καυ�8μενν bς #π%μεγ�λης π!λεως εkη, “G τ&τ,” ?(η, “δε5 σκπε5ν, #λλ�Fστις μεγ�λης πατρ�δς LCι!ς *στιν.”

�Eρωτηθε�ς τ� *στι (�λς, ?(η, “μ�α ψυ�9 δ3 σ8μα-σιν *νικ&σα.” τ/ν #νθρ8πων ?λεγε τ[ς μ�ν hτω(ε�δεσθαι bς #ε� Zησμ�νυς, τ[ς δ� hτως #ναλ�-σκειν bς αGτ�κα τεθνηCμ�νυς. πρ%ς τ%ν πυθ!μεννδι< τ� τ5ς καλ5ς πλ[ν �ρ!νν �μιλ&μεν, “τυ(λ&,”?(η, “τ% *ρ8τημα.” *ρωτηθε�ς τ� πτ� αGτ+/ περιγ�γ-νεν *κ (ιλσ(�ας, ?(η, “τ% #νεπιτ�κτως πιε5ν \ τινεςδι< τ%ν #π% τ/ν ν!μων (!�ν πι&σιν.” *ρωτηθε�ς

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 244 –

199. Δ2ν μπρε; ν� �π%ντησε 0τσι # �Aρισττ�λης, �8� δ2ν �ταν �π$ρριατ�ς 8ιλσ8�ας W 7δι$της α>τ%, �λλ� �ντιθ�τως W 8ιλσ8�α �ταν �π$ρριαα>τ�ς τ�ς 7δι$τητς, W #π�α στ�ν 8ιλ$σ8 — τ�ν �ληθιν� 8ιλ$σ8 —`π�ρ�ει στ�ν μεγαλ3τερ *αθμ$h κα� ?L α>τ� W �ν�γκη π4 # 8ιλ$σ8ςα7σθ�νεται ν� *�λη̂ τ�Lη στ� ��ς π4 μKς περι*�λλει - κσμικ� κα� �νθρ+-πιν. Στ� �Hθικ< EGδ:μεια («Bι*λιθ%κη τDν �Eλλ%νων» 1970 — �ριθ. 24, σελ.275), # dδις # �Aρισττ�λης γρ�8ει &τι θ�λμε ν� γ�νωνται «τ� καλ� δι� α>τ�».Of �νησυ��ες τυ ?σταμ�τησαν στ� ?ρ+τημα «τ� τ� �ν» κα� δ2ν πρ�+ρησε ν�?ρωτ%ση̂ κα� «γιατ� τ� Zν», ?ν�D �ντιθ�τως # Πλ�των στ�ν «Φα�δωνα» ?στ�θηθαρραλ�α μπρστ� στ@ν U*υσσ π4 κ�θε στιγμ@ �α�νει μπρστ� μας, κα� �νκα� δ2ν 0δωσε fκανπιητικ@ �π�ντησι, α>τ�ς καθησ3�ασε τ�ς �νησυ��ες τυ,�8� κατ�ληLε στ� συμπ�ρασμα &τι τ� ν� πεθ�νη̂ κανε�ς δ2ν ε5ναι κ�τι8*ερ$. Σ2 πι3ς &μως; Στ4ς γνησ�ως 8ιλσ8�ντες, δι$τι α>τ� π�νττε0�υν `π� Zψιν τ�ν θ�νατ: «Of <ρθDς 8ιλσ8�ντες �πθν%σκειν μελετDσικα� τ� τεθν�ναι �κιστα α>τ;ς �νθρ+πις 8*ερ$ν τι» (Φα�δων, 67 ε). /Oπερ

19

20

ρ�ν ν� πρδε3συν f μαθητ�ς, «Uν», ε5πε, «τρ��υν ν� 8θ�-συν τ4ς πρ+τυς κα� δ2ν περιμ�νυν ?κε�νυς π4 μ�νυνπ�σω».

21. Στ�ν 8λ3αρ π4 τ� 6μιλ�σε συνε�Dς, κα� gστερα τ�νρ+τησε μ%πως τ�ν ?ν+�λησε μ2 τ@ν 8λυαρ�α τυ, «καθ$λυ»,τ� �π%ντησε, «γιατ� δ2ν παρακλυθ�σα τ� 0λεγες». Σ2?κε;νν π4 τ�ν κατηγ$ρησε &τι 0δωσε �ρηματικ@ ?ν�σ�υσι σ2Z�ι καλ�ν Uνθρωπ—γιατ� 8�ρεται κα� `π� α>τ@ν τ@ν μρ8@ν W?ν λ$γ�ω fστρ�α—�π%ντησε: «Δ2ν ?ν�σ�υσα τ� Uτμ, �λλ� τ�νUνθρωπ». �Eρωτηθε�ς πDς πρ�πει ν� συμπερι8ερ+μεθα στ4ς8�λυς, «&πως θ� θ�λαμε ν� συμπερι8�ρωνται α>τ� σ� ?μKς»ε5πε: «�H δικαισ3νη», ε5πε, «ε5ναι �ρετ@ τ�ς ψυ��ς π4 μι�=ει(διανεμητικ@) �ν�λγα μ2 τ@ν �L�α τ� καθεν$ς200. �H μ$ρ8ω-σις, 0λεγε, ε5ναι τ� καλ3τερ ?8$δι γι� τ� γερ�ματα. �O δ2Φα*ωρ;νς στ� δε3τερ κε8�λαι τDν �Aπμνημνευμ�τωντυ �να8�ρει &τι τ� συνηθισμ�ν �π$8θεγμ� τυ �ταν «&πις0�ει πλλ4ς 8�λυς δ2ν 0�ει 8�λ». A>τ� τ� γρ�8ει κα� στ�V*δμ κε8�λαι τDν �Hθικ/ν τυ201. A>τ� λιπ�ν ε5ναι τ��π8θ�γματα π4 �πδ�δνται σ2 α>τ$ν.

22. [Eγραψε δ2 π�μπλλα *ι*λ�α γι� τ� #π;α, λ$γ�ω τ�ς`περ��ς τ� �νδρ�ς σ2 &λα τ� θ�ματα, ?θε+ρησα �ρ�ς μυν� καταρτ�σω τ�ν �κ$λυθ κατ�λγ:

Περ� δικαισ3νης, τ�σσερα �ι�λ�α.Περ� πιητ/ν, τρ�α �ι�λ�α.Περ� (ιλσ(�ας, δ3 �ι�λ�α.Περ� πλιτικ& (#νδρ%ς) δ3 �ι�λ�α.Περ� ρητρικ=ς ` Γρ&λς.N:ρινθς.

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 247 –

δημ$σι a 7διωτικ� δ�και διακρ�νει τ@ν διανεμητικ@ κα� τ@ν ?Lισωτικ@ (διρ-θωτικ@) δικαισ3νη. [Eργ τ�ς πρ+της ε5ναι ν� διαν�μ̂η στ4ς 7διDτες τ�ς τιμ2ςκα� τ� �8ελ%ματα π4 πρ�ρ�νται �π� τ� δημ$σι, �ν�λγα μ2 τ@ν �L�α τ�καθεν$ς».

201. Bλ. �Hθικ< EGδ:μεια: «O>δε�ς 8�λς �� πλλ� 8�λι».

π/ς yν πρκ!πτιεν @ μαθητα�, ?(η, “*<ν τ[ς πρ��-ντας δι8κντες τ[ς Jστερ&ντας μ9 #ναμ�νωσι.” πρ%ςτ%ν ε6π!ντα #δλ�σ�ην, *πειδ9 αGτ& πλλ< κατ:-ντλησε, “μ:τι συ κατε(λυ�ρησα;” “μ< Δ� �,” εSπεν2 “Gγ�ρ σι πρσε5�ν.”

Πρ%ς τ%ν α6τιασ�μενν bς εkη μ9 #γαθ+/ ?ραννδεδωκ8ς — (�ρεται γ<ρ κα� hτως — “G τ+/#νθρ8π+ω,” (ησ�ν, “?δωκα, #λλ< τ+/ #νθρωπ�ν+ω.” *ρωτη-θε�ς π/ς yν τ5ς (�λις πρσ(ερ�μεθα, ?(η, bς yνεGCα�μεθα αGτ[ς Dμ5ν πρσ(�ρεσθαι.” τ9ν δικαισ3νην?(η #ρετ9ν ψυ�=ς διανεμητικ9 τ& κατ� #C�αν. κ�λλι-στν *(!διν τ+/ γ:ρ4α τ9ν παιδε�αν ?λεγε. (ησ� δ�Φα�ωρ5νς *ν τ+/ δευτ�ρ+ω τ/ν �Aπμνημνευμ�των(FHG iii. 578) bς Qκ�σττε λ�γι, “+� (�λι Gδε�ς (�λς”#λλ< κα� *ν τ+/ Q�δ!μ+ω τ/ν �Hθικ/ν (EE 1245b20–21)*στι. κα� τα&τα μ�ν ε6ς αGτ%ν #να(�ρεται.

Συν�γραψε δ� π�μπλειστα �ι�λ�α, { #κ!λυθνDγησ�μην Jπγρ�ψαι δι< τ9ν περ� π�ντας λ!γυςτ#νδρ%ς #ρετ:ν2

Περ� δικαισ3νης α� �� γ� δ�,Περ� (ιλσ(�ας α� �� γ�,Περ� πλιτικ& α� ��,Περ� ]ητρικ=ς ` Γρ&λς α�,N:ρινθς α�,

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 246 –

200. Bλ. �Hθικ< EGδ:μεια, E7σαγωγ%, &πυ �ναγρ�8νται σ�ετικDς τ�}L�ς: «ΔιεLδικ+τερα �π� &λες πραγματε3εται τ@ν κ3ρια πλιτικ@ �ρετ%, τ@νδικαισ3νη, π4 τ�ς �8ι�ρωσε #λ$κληρ τ� π�μπτ *ι*λ� τ�ς �Hθικ�ς τυ(Bλ. �Hθικ< Nικμ��εια *ι*λ. E). [Eργ της θεωρε; ν� μιρ�=η̂ σωστ� τ�«κ�ρδη» κα� τ�ς «=ημι�ς». Kι� �ν�λγα μ2 τ@ν περ�πτωσι , �ν δηλ. πρ$κειται γι�

21

22

Σ(ιστ:ς.Mεν�Cενς.�Eρωτικ!ς.Συμπ!σιν.Περ� πλ3τυ.Πρτρεπτικ!ς202.Περ� ψυ�=ς.Περ� εG�=ς.Περ� εGγεν&ς καταγωγ=ς.Περ� Dδν=ς.�Aλ�Cανδρς ` ?κκλησις Jπ�ρ τ/ν #πικι/ν.Περ� �ασιλε�ας.Περ� παιδε�ας.Περ� τ& #γαθ& τρ�α �ι�λ.T< *Cαγ!μενα *κ τ/ν «N!μων» τ& Πλ�τωνς, τρ�α �ι�λ.T< *Cαγ!μενα *κ τ=ς «Πλιτε�ας» τ& Πλ�τωνς, δ3 �ι�λ.Περ� 6κιακ=ς 6κνμ�ας.Περ� (ιλ�ας.Περ� τ& ν< π�σ�Xη κανε�ς ` ν< ?�4η π�θει.Περ� *πιστημ/ν.Περ� *ριστικ/ν Zητημ�των, δ3 �ι�λ.Λ3σεις *ριστικ/ν Zητημ�των, τ�σσερα �ι�λ.Διαιρ�σεις σ(ιστικα�, τ�σσερα �ι�λ.Περ� *ναντ�ων.Περ� ε6δ/ν κα� γεν/ν.Περ� Gσιωδ/ν γνωρισμ�των.

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 249 –

ρ$ταν γι� τ�τιυ εdδυς συγγρ�μματα, κα� ��ριν α>τ� Lδε3ει �πλ$�ερα τ�λεκτικ$ τυ g8ς. A>τ@ν τ@ν ?κλεκτ@ν μερ�δα καλε; # �Aρισττ�λης ν� μετα-στρα8^� πρ�ς τ@ν 8ιλσ8ικ@ν =ω%ν».

Σ(ιστ9ς α�,Mεν�Cενς α�,�Eρωτικ%ς α�Συμπ!σιν α�,Περ� πλ3τυ α�,Πρτρεπτικ%ς α�,Περ� ψυ�=ς α�,Περ� εG�=ς α�,Περ� εGγενε�ας α�,Περ� Dδν=ς α�,�Aλ�Cανδρς ` Jπ�ρ #π�κων α�,Περ� �ασιλε�ας α�,Περ� παιδε�ας α�,Περ� τ#γαθ& α� �� γ�,T< *κ τ/ν ν!μων Πλ�τωνς α� �� γ�,T< *κ τ=ς πλιτε�ας α� ��,<Περ�> 6κνμ�ας α�,Περ� (ιλ�ας α�,Περ� τ& π�σ�ειν ` πεπνθ�ναι α�,Περ� *πιστημ/ν α�,Περ� *ριστικ/ν α� ��Λ3σεις *ριστικα� δ�,Διαιρ�σεις σ(ιστικα� δ�,Περ� *ναντ�ων α�,Περ� ε6δ/ν κα� γεν/ν α�,Περ� 6δ�ων α�,

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 248 –

202. Bλ. �Hθικ< EGδ:μεια, E7σαγωγ%, &πυ �ναγρ�8νται κα� τ� }L�ς: «�OΠρτρεπτικ�ς �ταν μ�α παρα�νεσις, 8ιλλγικ� ε5δς πλ4 τ�ς μ$δας τ$τε. �O�Aρισττ�λης �πευθ3νεται στ�ν Wγεμ$να τ�ς K3πρυ Θεμ�σωνα, �λλ� π�ραν�π� τ�ν Wγεμ$να �π*λ�πει πρ�ς τ� ε>ρ4 καλλιεργημ�ν κιν� π4 ?νδια8ε-

23. �Yπμν:ματα #νασκευαστικ�, τρ�α �ι�λ.Πρτ�σεις περ� #ρετ=ς, δ3 �ι�λ.�Aντιρρ:σεις.

Περ� τ/ν Fρων π[ λ�γνται μ� πλλ�ς σημασ�ες ` περ�*κ(ρ�σεων στ�ς �π5ες mνας πρσδιρισμ%ς πρστ�θεται.Περ� παθ/ν ` περ� rργ=ς.�Hθικ�, π�ντε �ι�λ. 203.Περ� στι�ε�ων, τρ�α �ι�λ.Περ� *πιστ:μης.Περ� λγικ=ς #ρ�=ς.Λγικα� διαιρ�σεις, δ�κα επτ< �ι�λ.Διαιρετικ!ν204.Περ� διαλεκτικ=ς *ρωταπκρ�σεως, δ3 �ι�λ.Περ� κιν:σεως.Πρτ�σεις.Πρτ�σεις *ριστικα�.Συλλγισμ�.�Aναλυτικ< πρ!τερα, rκτR �ι�λ.�Aναλυτικ< hστερα, δ3 �ι�λ.Περ� πρ�λημ�των.Mεθδικ�, rκτR �ι�λ.Περ� τ& καλυτ�ρυ #γαθ&.Περ� τ=ς �Iδ�ας.�Oρισμ� πρτασσ!μενι τ/ν Tπικ/ν, Qπτ< �ι�λ.Συλλγισμ�, δ3 �ι�λ.

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 251 –

204. Of κ+δικες γρ�8υν Διαιρετικ/ν α�.

�Yπμν:ματα *πι�ειρηματικ< γ�,Πρτ�σεις περ� #ρετ=ς α� ��,�Eνστ�σεις α�,Περ� τ/ν πσα�/ς λεγμ�νων ` κατ< πρ!σθεσιν α�,Περ� παθ/ν <` περ�> rργ=ς α�,�Hθικ/ν α� �� γ� δ� ε�,Περ� στι�ε�ων α� �� γ�,Περ� *πιστ:μης α�,Περ� #ρ�=ς α�,Διαιρ�σεις ιZ�,Διαιρετικ%ν α�,<Περ�> *ρωτ:σεως κα� #πκρ�σεως α� ��,Περ� κιν:σεως α�,Πρτ�σεις α�,Πρτ�σεις *ριστικα� α�,Συλλγισμ� α�,Πρτ�ρων #ναλυτικ/ν α� �� γ� δ� ε� ς� Z� η� θ�,�Aναλυτικ/ν Jστ�ρων μεγ�λων α� ��,Περ� πρ�λημ�των α�,Mεθδικ< α� �� γ� δ� ε� ς� Z� η�,Περ� τ& �ελτ�νς α�Περ� τ=ς 6δ�ας α�,)Oρι πρ% τ/ν τπικ/ν α� �� γ� δ� ε� ς� Z�,Συλλγισμ/ν α� ��,

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 250 –

203. Bλ. �Hθικ< Nικμ��εια κα� �Hθικ< EGδ:μεια, 0κδ. «Bι*λιθ. τDν �Eλλ%-νων» 1970 — �ριθμ. 23, 24.

23

24. Περ� συλλγισμ& μ� �ρισμ3ς.Περ� τ& *πιθυμητ& κα� τ& συμπτωματικ&.Πρ!λγς στ[ς Kιν[ς T!πυς.Δ3 �ι�λ�α τπικ/ν *πικρ�νντα τ[ς �ρισμ3ς.Π�θη ` 6δι!τητες.Διαιρετικ!ν.Mαθηματικ!ν.�Oρισμ�, δ�κα τρ�α �ι�λ�α.Δ3 �ι�λ. #νασκευ/ν.Περ� Dδν=ς.Πρτ�σεις.Περ� Qκυσ�υ.Περ� bρα�υ.Θ�σεις πρ%ς #νασκευ:ν, εkκσι π�ντε �ι�λ.Θ�σεις *ρωτικα�, τ�σσερα �ι�λ.Θ�σεις #(ρ/σαι ε6ς τ9ν (ιλ�αν, δ3 �ι�λ.Θ�σεις περ� ψυ�=ς.Πλιτικ�, δ3 �ι�λ.Σειρ< μαθημ�των περ� πλιτικ/ν πραγμ�των �μ�απρ%ς *κε�νην τ& Θε(ρ�στυ, rκτR �ι�λ.Περ� δικα�ων πρ�Cεων, δ3 �ι�λ.Συλλγ9 *γ�ειριδ�ων περ� τ��νης, δ3 �ι�λ�α.Περ� ρητρικ=ς τ��νης, δ3 �ι�λ�α.T��νη (*γ�ειρ�διν).nAλλη συλλγ9 *γ�ειριδ�ων, δ3 �ι�λ.�Eπιτμ9 περ� τ=ς Θεδ�κτυ τ��νης.Πραγματε�α περ� πιητικ=ς τ��νης, δ3 �ι�λ.�Eνθυμημ:ματα ρητρικ�.Περ� μεγ�θυς.�Eνθυμημ�των διαιρ�σεις.Περ� λεκτικ&, δ3 �ι�λ.

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 253 –

Συλλγιστικ%ν κα� Fρι α�,Περ� τ& α@ρετ& κα� τ& συμ�ε�ηκ!τς α�,T< πρ% τ/ν τ!πων α�,Tπικ/ν πρ%ς τ[ς Fρυς α� ��,Π�θη α�,Διαιρετικ%ν α�,Mαθηματικ%ν α�,�Oρισμ� ιγ�,�Eπι�ειρημ�των α� ��,Περ� Dδν=ς α�,Πρτ�σεις α�,Περ� Qκυσ�υ α�,Περ� καλ& α�,Θ�σεις *πι�ειρηματικα� κε�,Θ�σεις *ρωτικα� δ�,Θ�σεις (ιλικα� ��,Θ�σεις περ� ψυ�=ς α�,Πλιτικ< ��,Πλιτικ=ς #κρ�σεως bς D Θε(ρ�στυ α� �� γ� δ� ε� ς� Z� η�Περ� δικα�ων α� ��Tε�ν/ν συναγωγ9 α� ��T��νης ]ητρικ=ς α� ��T��νη α�,nAλλη τ��νη α� ��Mεθδικ%ν α�T��νης τ=ς Θεδ�κτυ συναγωγ9 α�,Πραγματε�α τ��νης πιητικ=ς α� ��,�Eνθυμ:ματα ]ητρικ< α�Περ� μεγ�θυς α�,�Eνθυμημ�των διαιρ�σεις α�Περ� λ�Cεως α� ��

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 252 –

24

Περ� λ:ψεως συμ�υλ=ς.25. Συλλγ9 ` *πιτμ:, δ3 �ι�λ.

Περ� (3σεως205, τρ�α �ι�λ.Σ�ετικ/ς πρ%ς τ9ν (3σιν.Περ� τ=ς (ιλσ(�ας τ& �Aρ�3τα, τρ�α �ι�λ.Περ� τ=ς (ιλσ(�ας τ& Σπευσ�ππυ κα� τ& Kενκρ�-τυς.T< *Cαγ!μενα *κ τ& Tιμα�υ (τ& Πλ�τωνς) κα� *κτ/ν ?ργων τ& �Aρ�3τα.�Aπ�ντησις ε6ς τ< συγγρ�μματα τ& Mελ�σσυ.�Aπ�ντησις ε6ς τ< συγγρ�μματα τ& �Aλκμα�ωνς.�Aπ�ντησις ε6ς τ[ς Πυθαγρε�υς.�Aπ�ντησις ε6ς τ< συγγρ�μματα τ& Γργ�α.�Aπ�ντησις ε6ς τ< συγγρ�μματα τ& Kεν(�νυς.�Aπ�ντησις ε6ς τ< συγγρ�μματα τ& Z:νωνς.Περ� τ/ν Πυθαγρε�ων.Περ� Z8ων, *νν�α �ι�λ.�OκτR �ι�λ. #νατμ/ν.�Eπιλγ9 #νατμ/ν.Περ� τ/ν συνθ�των Z8ων.Περ� τ/ν μυθλγυμ�νων Z8ων.Περ� στειρ8σεως.Περ� (υτ/ν.Σ�ετικ/ς πρ%ς τ9ν (υσιγνωμ�αν.Δ3 �ι�λ. #(ρ/ντα ε6ς τ9ν 6ατρικ:ν.Περ� μν�δς.

26. Πργνωστικ< τ/ν καταιγ�δων.Σ�ετικ< μ� τ9ν #στρνμ�α.Σ�ετικ� μ2 τ@ν &ρασι.

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 255 –

205. Bλ. �Aρισττ�λυς Φυσικ< (a Φυσικ=ς #κρ�σεως) «Bι*λιθ. τDν�Eλλ%νων» 1969, �ριθ. 7–8, μετ�8. N. Kυργιπ3λυ.

Περ� συμ�υλ�ας α� Συναγωγ=ς α� ��Περ� (3σεως α� �� γ�,Φυσικ%ν α�,Περ� τ=ς �Aρ�υτε�υ (ιλσ(�ας α� �� γ�,Περ� τ=ς Σπευσ�ππυ κα� Kενκρ�τυς α�T< *κ τ& Tιμα�υ κα� τ/ν �Aρ�υτε�ων α�,Πρ%ς τ< Mελ�σσυ α�,Πρ%ς τ< �Aλκμα�ωνς α�,Πρ%ς τ[ς Πυθαγρε�υς α�,Πρ%ς τ< Γργ�υ α�,Πρ%ς τ< Kεν(�νυς α�,Πρ%ς τ< Z:νωνς α�,Περ� τ/ν Πυθαγρε�ων α�,Περ� Z+8ων α� �� γ� δ� ε� ς� Z� η� θ�,�Aνατμ/ν α� �� γ� δ� ε� ς� Z� η��Eκλγ9 #νατμ/ν α�,�Yπ�ρ τ/ν συνθ�των Z+8ων α�,�Yπ�ρ τ/ν μυθλγυμ�νων Z+8ων α�,�Yπ�ρ τ& μ9 γενν>ν α�,Περ� (υτ/ν α� ��Φυσιγνωμνικ%ν α�,�Iατρικ< ��,Περ� μν�δς α�,Σημε5α �ειμ8νων α�,�Aστρνμικ%ν α�,�Oπτικ%ν α�,

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 254 –

25

26

Περ� κιν:σεως.Περ� μυσικ=ς.Σ�ετικ< μ� τ9ν μν:μη.�Aπρ�ες #π% τ< �Oμηρικ< πι:ματα, mCη �ι�λ.Πιητικ�.Φυσικ< κατ� #λ(α�ητικ9ν σειρ�ν, τρι�ντα rκτR �ι�λ.Πρ�λ:ματα π[ ?�ω *Cετ�σει, δ3 �ι�λ.�Eγκ3κλις παιδε�α, δ3 �ι�λ.Mη�ανικ�.Πρ�λ:ματα #π% τ< ?ργα τ& Δημκρ�τυ, δ3 �ι�λ.Περ� μαγν:τυ.�Aναλγ�αι.�Aν�μικτα, δ8δεκα �ι�λ.Περιγρα(α� γεν/ν, δ�κα τ�σσερα �ι�λ.Δικαι8ματα.�Oλυμπιν5και.Πυθιν5και206.Περ� μυσικ=ς.Σ�ετικ< μ� τ[ς Δελ(3ς.nEλεγ�ς τ& καταλ!γυ τ/ν Πυθινικ/ν.N�και ε6ς δραματικ[ς #γ/νας ε6ς τ9ν Qρτ9ν τ/ν Δινυ-σ�ων.Περ� τραγ+ωδι/ν.Mαρτυρ�αι δι< τ<ς δραματικ<ς παραστ�σεις ε6ς τ<ς�Aθ:νας (Διδασκαλ�αι)207.

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 257 –

γρα8@ καταλ$γων τDν νικητDν στ4ς �Oλυμπιακ4ς κα� Πυθικ4ς �γDνες.Γι� τ4ς τελευτα�υς α>τ4ς ?κ8ρ�=ει ε>�αριστ�ες στ�ν �Aρισττ�λη κα� τ�ν�νεψι$ τυ Kαλλισθ�νη μι� τιμητικ@ ?πιγρα8@ π4 ε`ρ�θη στ4ς Δελ83ς.

208. Of κ+δικες γρ�8υν: Nμ�ς συστατικ$ς.

Περ� κιν:σεως α�,Περ� μυσικ=ς α�,Mνημνικ%ν α�,�Aπρημ�των �Oμηρικ/ν α� �� γ� δ� ε� ς�,Πιητικ< α�,Φυσικ/ν κατ< στι�ε5ν λη�,�Eπιτεθεαμ�νων πρ�λημ�των α� ��,�Eγκυκλ�ων α� ��,Mη�ανικ%ν α�,Πρ�λ:ματα *κ τ/ν Δημκρ�τυ ��,Περ� τ=ς λ�θυ α�,Παρα�λα� α�,nAτακτα ι��,�ECηγημ�να κατ< γ�νς ιδ�,Δικαι8ματα α�,�Oλυμπιν5και α�,Πυθιν5και α�,<Περ�> μυσικ=ς α�,Πυθικ%ς α�,Πυθινικ/ν ?λεγ�ι α�,N5και Δινυσιακα� α�,Περ� τραγ+ωδι/ν α�,Διδασκαλ�αι α�,

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 256 –

206. Of �νακηρυ�θ�ντες νικητ2ς στ4ς Πυθικ4ς �γDνες f #π;ι ?τε-λ�ντ στ4ς Δελ84ς κατ� τετραετ�αν.

207. �O �Aρισττ�λης ?πεδ$θη κα� σ2 �ρ�αιδι8ικ2ς 0ρευνες μ2 τ�ς #π;ες=ητ�σε ν� θ�σ̂η μι� �ρνλγικ@ *�σι γι� τ@ν πλιτικ@ fστρ�α καθGς κα� γι�τ@ν fστρ�α τ�ς λγτε�ν�ας. Σ� α>τ2ς �ν%κει κα� W συλλγ@ τDν ΔιδασκαλιDν,τDν μαρτυριDν δηλ. γι� τ�ς δραματικ2ς παραστ�σεις στ@ν �Aθ%να κα� W �να-

Παριμ�αι.N!μι γι< τ< συσσ�τια208.T�σσερα �ι�λ. περ� ν!μων.Kατηγρ�αι209.Περ� Qρμηνε�ας (πρ!τασις κα� κρ�σις).

27. Πλιτε3ματα 158 π!λεων *CεταZ!μενα γενικ/ς κα� στ�ς6διτυπ�ες τυς,δημκρατικ�, rλιγαρ�ικ�, #ριστκρα-τικ< κα� τυραννικ�210.�Eπιστλα� πρ%ς τ%ν Φ�λιππν.�Eπιστλα� πρ%ς τ[ς Σηλυ�ριαν3ς.�Eπιστλα� πρ%ς τ%ν �Aλ�Cανδρν, τ�σσερα �ι�λ.�Eπιστλα� πρ%ς τ%ν �Aντ�πατρν, *νν�α �ι�λ.Πρ%ς τ%ν M�ντρα.Πρ%ς τ%ν �Aρ�στωνα.Πρ%ς τ9ν �Oλυμπι�δα.Πρ%ς τ%ν �H(αιστ�ωνα.Πρ%ς τ%ν Θεμισταγ!ραν.Πρ�ς τ�ν Φιλ$Lενν.�Aπ�ντησις ε6ς τ%ν Δημ!κριτν.

Στ��ι π4 �ρ��=υν: «�Aγν�, γηραι$τερε τDν θεDν, π4 �π�μακρι� ε`ρ�σκεις τ�ν στ$�».

�Eλεγε5α π4 �ρ��=υν: «K$ρη μητρ�ς 6ρα�ων �πγ$νων».�Eν &λ�ω 445.270 σειρ�ς211.28. A>τ� λιπ�ν ε5ναι τ� 0ργα π4 0γραψε. Παρυσι�=ει δ2

σ2 α>τ� τ�ς �κ$λυθες �π$ψεις. �Yπ�ρ�υν, λ�γει, δ3 μ�ρη τ�8ιλσ8ικ� λ$γυ, πρακτικ� κα� θεωρητικ$. T� πρακτικ�μ�ρς περιλαμ*�νει �θικ@ κα� πλιτικ%, W δ2 τελευτα�α σκια-

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 259 –

�H συλλγ@ τDν ?ν λ$γ�ω πλιτευμ�των �ταν πρεργασ�α γι� τ� *ασικ$ τυπλιτικ� σ3γγραμμα, τ� Πλιτικ�.

211. T� συγγρ�μματα τ� �Aρισττ�λυς `πλγ�=νται σ2 400, κα� 6ς*ι*λ�α σ2 1000.

Παριμ�αι α�,N!μι συσσιτικ� α�,N!μων α� �� γ� δ� Kατηγρι/ν α�,Περ� Qρμηνε�ας α�,Πλιτε5αι π!λεων δυ5ν δε3σαιν ρC� κατ� εkδη2 δημ-κρατικα�, rλιγαρ�ικα�, τυραννικα�, #ριστκρατικα�,�Eπιστλα� πρ%ς Φ�λιππν,Σηλυμ�ρ�ων *πιστλα�,Πρ%ς �Aλ�Cανδρν *πιστλα� δ�,Πρ%ς �Aντ�πατρν θ�,Πρ%ς M�ντρα α�,Πρ%ς �Aρ�στωνα α�,Πρ%ς �Oλυμπι�δα α�,Πρ%ς �H(αιστ�ωνα α�,Πρ%ς Θεμισταγ!ραν α�,Πρ%ς Φιλ!Cενν α�,Πρ%ς Δημ!κριτν α�,nEπη �ν #ρ�:2 �Aγν� θε/ν πρ�σ�ισθ� Qκατη�!λε.�Eλεγε5α �ν #ρ�:2 Kαλλιτ�κνυ μητρ%ς θ3γατερ.

Γ�ννται α@ π>σαι μυρι�δες στ��ων τ�τταρες κα� τετ-ταρ�κντα πρ%ς τ5ς πεντακισ�ιλ�ις κα� διακσ�ιςQ�δμ:κντα.

Kα� τσα&τα μ�ν αGτ+/ πεπραγμ�τευται �ι�λ�α. �3-λεται δ� *ν αGτ5ς τ�δε2 διττ%ν εSναι τ%ν κατ< (ιλσ-(�αν λ!γν, τ%ν μ�ν πρακτικ!ν, τ%ν δ� θεωρητικ!ν2 κα�τ& πρακτικ& τ!ν τε uθικ%ν κα� πλιτικ!ν, 7 τ� τε περ�π!λιν κα� τ< περ� Sκν Jπγεγρ�(θαι2 τ& δ� θεωρητι-

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 258 –

209. Of �ρισττελικ2ς κατηγρ�ες θεωρ�νται α) πικιλ�ες τ�ς σημασ�αςτ� Zντςh *) gψιστα γ�νη π4 καθρ�=υν τ�ς δια8ρ2ς τDν Zντωνh γ) τ� γενι-κ+τατα κατηγρ%ματα π4 �μπρ�ν ν’ �πδθ�ν στ@ν πρ+τη >σ�α θεω-ρημ�νη 6ς μ2 �τμικ@ gπαρLι καθ�καστη >σ�α.

210. �Aπ� α>τ� μ$ν W �Aθηνα�ων Πλιτε�α ?σ+θη, κι� α>τ@ Z�ι #λ$κληρη.

27

28

γρα8ε; Z�ι μ$νν τ@ν περ� κρ�τυς θεωρ�α �λλ� κα� ?κε�νη τ�ς7κιακ�ς 7κνμ�ας. T� θεωρητικ� μ�ρς περιλαμ*�νει 8υσικ@κα� λγικ%, �ν κα� W λγικ@ δ2ν ε5ναι �νεL�ρτητη ?πιστ%μη,�λλ� �ρησιμπιε;ται 6ς Zργανν στ@ν λιπ@ ?πιστ%μη. Kα�διεσ�8ησε &τι διπλ�ς ε5ναι # στ$�ς τυ, τ� πιθαν�ν κα� τ��ληθ�ς. Δ3 δ2 fκαν$τητες ?�ρησιμπ�ησε γι� τ� καθ�να, τ@νδιαλεκτικ@ κα� τ@ν ρητρικ@ γι� τ� πιθαν$, κα� τ@ν �ναλυτικ@κα� τ@ν 8ιλσ8�α γι� τ� �ληθ�ςh �ωρ�ς ν� παραλε�ψ^η τ�πτε�π� &σα συντελ�ν πρ�ς εgρεσι (�νακ�λυψι), πρ�ς κρ�σι aπρ�ς �ρ�σι.

29. Γι� τ@ν εgρεσι U8ησε στ� Tπικ� κα� Mεθδικ� συγ-γρ�μματ� τυ πλ�θς πρτ�σεων ?κ τDν #π�ων �μπρε; #μελετητ@ς ν� ?8δι�=εται μ2 πιθαν� ?πι�ειρ%ματα γι� τ@ν λ3σιτDν πρ*λημ�των. �Ως *ηθ�ντα στ@ν κρ�σι U8ησε τ� (δ3)�Aναλυτικ< πρ!τερα κα� hστερα. M2 τ� Πρ!τερα κρ�ννται fπρκε�μενες (πρτ�σεις συλλγισμ�), κα� μ2 τ� /Yστερα ?Lε-τ�=εται (?παληθε3εται) W πρε�α τ� συμπερ�σματς. Γι� τ@νπρακτικ@ τ�λς �ρ�σι `π�ρ�υν τ� διδ�γματα περ� συ=ητ%-σεως, κα� τ� 0ργα π4 �σ�λ�νται μ2 τ@ν ?ρωταπ$κρισι, τ@ν�νασκευ@ τDν σ8ιστικDν ?πι�ειρημ�των212, τ4ς συλλγι-σμ4ς κα� τ� &μια. �Ως κριτ%ρι δ2 τ�ς �ληθε�ας στ@ν σ8α;ρατDν πραγματικDς `παρ�$ντων �ντικειμ�νων 0θεσε τ@ναdσθησι213, στ@ν σ8α;ρα &μως τ�ς �θικ�ς σ�ετικDς μ2 τ� κρ�τςστ@ν 7κιακ@ 7κνμ�α κα� στ4ς ν$μυς 0θεσε 6ς κριτ%ριτ�ν ν�ν.

30. /Eνα μ$νν τελικ� �θικ� σκπ� 0θεσε, τ@ν Uσκησι τ�ς�ρετ�ς ?ντ�ς τελε�ας, πλ%ρυς =ω�ς. �H δ2 ε>τυ��α, `πεστ%ρι=ε,�πτελε;ται �π� τριDν ε7δDν �γαθ�: �π� τ� ψυ�ικ� �γαθ� τ�#π;α κα� �αρακτηρ�=ει 6ς πρDτα �LιλγικDς. Στ@ν δευτ�ραθ�σι τπθετε; τ� σωματικ� �γαθ�, `γε�α, δ3ναμι, <μρ8ι� κα�

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 261 –

τισι κα� συνδυασμ� τDν μαρτυριDν τυς.214. �Ωστ$σ # �Aρισττ�λης `πστηρ�=ει στ� �Hθικ< Nικμ��εια (1100 *

κ& τ!ν τε (υσικ%ν κα� λγικ!ν, 7 τ% λγικ%ν G� bςFλυ μ�ρς, #λλ� bς ^ργανν πρσηκρι�ωμ�νν. κα� τ3-τυ διττ[ς Jπθ�μενς σκπ[ς τ! τε πιθαν%ν κα� τ%#ληθ�ς διεσ�(ησε. δ3 δ� πρ%ς Qκ�τερν δυν�μεσιν*�ρ:σατ, διαλεκτικX= μ�ν κα� ]ητρικX= πρ%ς τ% πιθαν!ν,#ναλυτικX= δ� κα� (ιλσ(�4α πρ%ς τ% #ληθ�ς2 Gδ�νJπλειπ!μενς lτε τ/ν πρ%ς εhρεσιν, lτε τ/ν πρ%ςκρ�σιν, lτε μ9ν τ/ν πρ%ς �ρ=σιν.

Πρ%ς μ�ν iν τ9ν εhρεσιν τ� τε Tπικ< κα� Mεθδικ<παρ�δωκε <κα�> πρτ�σεων πλ=θς, *C �ν πρ%ς τ< πρ-�λ:ματα πιθαν/ν *πι�ειρημ�των d!ν τε εGπρε5ν2 πρ%ςδ� τ9ν κρ�σιν τ< �Aναλυτικ< πρ!τερα κα� hστερα. δι< μ�νiν τ/ν πρτ�ρων τ< λ:μματα κρ�νεται, δι< δ� τ/ν Jστ�-ρων D συναγωγ9 *Cετ�Zεται. πρ%ς δ� τ9ν �ρ=σιν τ� τε#γωνιστικ< κα� τ< περ� *ρωτ:σεως, *ριστικ� τε κα� σ(ι-στικ/ν *λ�γ�ων τε κα� συλλγισμ/ν [κα�] τ/ν �μ�ωντ3τις. κριτ:ριν δ� τ=ς #ληθε�ας τ/ν μ�ν κατ< (αντα-σ�αν *νεργημ�των τ9ν αkσθησιν #πε(:νατ2 τ/ν δ�uθικ/ν, τ/ν περ� π!λιν κα� περ� Sκν κα� περ� ν!μυςτ%ν ν&ν.

T�λς δ� �ν *C�θετ �ρ=σιν #ρετ=ς *ν ��+ω τελε�+ω. ?(η δ�κα� τ9ν εGδαιμν�αν συμπλ:ρωμα *κ τρι/ν #γαθ/ν εSναι2τ/ν περ� ψυ�:ν, { δ9 κα� πρ/τα τX= δυν�μει καλε52 *κ δευτ�-ρων δ� τ/ν περ� σ/μα, Jγιε�ας κα� 6σ�3ς κα� κ�λλυς κα�τ/ν παραπλησ�ων2 *κ τρ�των δ� τ/ν *κτ!ς, πλ3τυ κα�

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 260 –

212. �H διδα�@ α>τ@ περι��εται στ� 9 κα� τελευτα; *ι*λ� τDν TπικDν,`π� τ�ν τ�τλν: Σ(ιστικ� ?λεγ�ι.

213. Δηλ. # �Aρισττ�λης 7σ�υρ�=ετ &τι f α7σθ%σεις σ�ν τ�τιες δ2ν μKςγελ�ν πτ�, ?ν�D κ�θε πλ�νη πρ�ρ�εται μν��α �π� τ@ν λανθασμ�νη συσ��-

29

30

τ� παρ$μια. Tρ�τα ε5ναι τ� ?Lωτερικ� �γαθ�, &πως # πλ�τς,W �ριστκρατικ@ καταγωγ%, W δ$Lα κα� τ� &μια. Kα� θεω-ρ�σε τ@ν �ρετ@ 6ς μ@ ?παρκ� καθ� }αυτ@ν ν� ?Lασ8αλ�σ^η τ@νε>δαιμν�αh �ρει�=νται κα� τ� σωματικ� κα� τ� ?Lωτερικ��γαθ�, δι$τι θ� ε5ναι δυστυ�ισμ�νς # σ8�ς �ν παραδθ^� σ2κακπ�θειες, �ν��εια κα� παρ$μιες καταστ�σεις214. �H κακ�α&μως ε5ναι fκαν@ κα� μ$νη της ν� δημιυργ%σ^η δυστυ��α,�κ$μη κα� &ταν 0�̂η ?ν �8θν�uα τ� ?Lωτερικ� κα� σωματικ��γαθ�. �Aκ$μη `πεστ%ρι=ε &τι f �ρετ2ς δ2ν ε5ναι �λληλ�νδε-τες, δι$τι ?νδ��εται Vνας μυαλωμ�νς a δ�καις Uνθρωπς ν�ε5ναι ταυτ�ρ$νως �κ$λαστς κα� �κρατ%ς. �Eπ�σης ε5πε &τι #σ8�ς δ2ν ε5ναι μ2ν �πηλλαγμ�νς παθDν, ε5ναι &μως μετρι-παθ%ς.

31. T@ν 8ιλ�α τ@ν Yρι=ε 6ς 7σ$τητα �μι*α�ας ε>μενε�ας, κα�δι�κρινε τρ�α εdδη 8ιλ�ας, τ@ν 8ιλ�α συγγενDν, τ@ν 8ιλ�α ?ρω-τευμ�νων κα� τ@ν 8ιλ�α 8ιλLεν3ντων κα� 8ιλLενυμ�νων215.�O δ2 0ρωτας δ2ν 0�ει 6ς κ�νητρ μ$νν τ@ν ?πικινων�α �λλ�κα� τ@ν 8ιλσ8�α. Θ� ?ρωτευθ^� # σ8�ς κα� θ� πλιτευθ^�h�κ$μη θ� νυμ8ευθ� κα� θ� κατικ%σ^η σ2 *ασιλικ@ α>λ%. �Aπ�τ� `π�ρ�ντα τρ�α εdδη =ω�ς216, τ@ν θεωρητικ%, τ@ν πρακτικ@κα� τ@ν =ω@ τDν �πλα3σεων, πρτιμ�σε τ@ν θεωρητικ%217,8ρν�σε δ2 &τι κα� W ?γκ3κλις μ$ρ8ωσις συντελε; στ@ν ?π�-τευLι τ�ς �ρετ�ς.

32. Στ@ν σ8α;ρα τDν 8υσικDν ?πιστημDν `περ�*η &λυςστ@ν διερε3νησι τDν α7τ�ων Yστε κα� τDν πλ�ν �σημ�ντων8αινμ�νων ν� ?Lηγ%σ^η τ�ς α7τιλγ�εςh ?L α>τ� κα� # �συν%-θης �ριθμ�ς *ι*λ�ων μ2 ?πιστημνικ2ς σημει+σεις π4 συν�-ταLε. Γι� τ�ν θε� �πε8�νθη, &πως κα� # Πλ�των, &τι ε5ναι �σ+-

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 263 –

215. Πρ*λ. �νωτ�ρω Γ, 81, κα� �Aρισττ�λυς Pητρικ9 A, 1381 * 33, κα�Περ� ψυ�=ς 3, 1, 412 α 27.

216. Πρ*λ. �Aρισττ�λυς �Hθ. EGδ:μεια (1215 α 38).217. Bλ. Mετ< τ< (υσικ< Λ 1072 * 24: �H θεωρ�α τ% }διστν κα� Lριστν.218. �H γ� δ2ν ε5ναι >ρ�νι σDμα, �ν%κει στ�ν `πσ�λην κ$σμ, ε7ς «τ�

εGγενε�ας κα� δ!Cης κα� τ/ν �μ�ων. τ:ν τε #ρετ9ν μ9 εSναιαGτ�ρκη πρ%ς εGδαιμν�αν2 πρσδε5σθαι γ<ρ τ/ν τε περ�σ/μα κα� τ/ν *κτ%ς #γαθ/ν, bς κακδαιμν:σντς τ&σ(& κyν *ν π!νις X" κyν *ν πεν�4α κα� τ5ς �μ�ις. τ9νμ�ντι κακ�αν αGτ�ρκη πρ%ς κακδαιμν�αν, κyν Fτι μ�λι-στα παρX= αGτX= τ< *κτ%ς #γαθ< κα� τ< περ� σ/μα. τ�ς τ�#ρετ<ς ?(η μ9 #ντακλυθε5ν2 *νδ��εσθαι γ<ρ (ρ!νιμ!ντινα κα� �μ�ως δ�καιν ^ντα #κ!λαστν κα� #κρατ= εSναι.?(η δ� τ%ν σ(%ν #παθ= μ�ν μ9 εSναι, μετριπαθ= δ�.

T:ν τε (ιλ�αν bρ�Zετ 6σ!τητα εGν�ας #ντιστρ!(υ2τα3της δ� τ9ν μ�ν εSναι συγγενικ:ν, τ9ν δ� *ρωτικ:ν, τ9νδ� Cενικ:ν. εSναι δ� κα� τ%ν ?ρωτα μ9 μ!νν συνυσ�ας,#λλ< κα� (ιλ[σ(]�ας. κα� *ρασθ:σεσθαι δ� τ%ν σ(%νκα� πλιτε3σεσθαι, γαμ:σειν τε μ9ν κα� �ασιλε5 συμ�ι8σε-σθαι. ��ων τε τρι/ν ^ντων, θεωρητικ&, πρακτικ&, Dδνι-κ&, τ%ν θεωρητικ%ν πρ�κρινεν. εl�ρηστα δ� κα� τ<*γκ3κλια μαθ:ματα πρ%ς #ρετ=ς #ν�ληψιν.

nEν τε τ5ς (υσικ5ς α6τιλγικ8τατς π�ντων *γ�-νετ μ�λιστα, ;στε κα� περ� τ/ν *λα��στων τ<ς α6τ�ας#πδιδ!ναι2 δι!περ κα� Gκ rλ�γα �ι�λ�α συν�γραψε(υσικ/ν Jπμνημ�των. τ%ν δ� θε%ν #σ8ματν #π�-(αινε, καθ< κα� � Πλ�των. διατε�νειν δ� αGτ& τ9ν πρ!-

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 262 –

37 κ.κ.) &τι κα� τ� πι� μεγ�λ κτ3πημα τ�ς μ�ρας δ2ν μπρε; τ�ν �ντρειωμ�νν� τ�ν κ�νη̂ κακ$μιρ (Uθλιν), &σ κα� �ν τ� 8ρ�=η̂ τ�ν δρ$μ πρ�ς τ@νε>δαιμν�α.

31

32

ματς κα� &τι W πρ$νι� τυ ?κτε�νεται (μ$νν) μ��ρι τDν>ραν�ων σωμ�των, τ� δ2 ?π�γεια218 πρ�γματα ρυθμ�=νται�π� τ@ν συγγ�νεια π4 0�υν μ2 α>τ� (δηλ. 0μμεσα ?πειδ@ δι�-πνται �π� τ4ς dδιυς ν$μυς, καλ3πτνται κα� α>τ� �π� τ@νθε�α πρ$νια). Πλησ�ν τDν τεσσ�ρων στι�ε�ων219 `π�ρ�ει,0λεγε, κα� Vνα π�μπτ στι�ε; (πεμπτυσ�α) �π� τ� #π; 0�υνσυσταθ� τ� >ρ�νια (α7θ�ρια) σ+ματαh δια8ρετικ@ δ2 ε5ναι Wκ�νησ�ς τυ, δι$τι ε5ναι κυκλικ%. �Eπ�σης κα� τ@ν ψυ�@ τ@ν θεω-ρ�σε �σ+ματη, καθ� &σν ε5ναι W πρ+τη ?ντελ��εια220 }ν�ς 8υσι-κ� (π4 δ2ν ε5ναι δηλ. τε�νητ$, �λλ� ε5ναι 0ργ τ�ς 83σεως)<ργανικ� (π4 ε5ναι Zργαν τ�ς ψυ��ς) σ+ματς π4 δυνη-τικDς (δυν�μει) 0�ει =ω%221.

33. M2 τ�ν &ρ δ2 ?ντελ��εια (πραγματπ�ησις) ?ννε;?κε;ν π4 0�ει �σ+ματη μρ8%. E5ναι δ�, κατ� α>τ$ν, διπλ�α>τ@ W ?ντελ��εια. �Eντελ��εια κατ� δ3ναμιν (6ς δυνατ$της),π4 ε5ναι &πως τ� κερ� 0�ει τ@ν fκαν$τητα ν� δε�θ^� τ� �αρα-κτηριστικ� τ� �Eρμ� κα� # �αλκ�ς τ� �αρακτηριστικ� τ��νδρι�ντςh ?ντελ��εια δ2 πραγματωμ�νη (καθ� VLιν) ε5ναι?κε�νη τ� κατασκευασμ�νυ �Eρμ� a τ� �νδρι�ντς. �Hψυ�@ ε5ναι ?ντελ��εια «8υσικ� σ+ματς», δι$τι τ� σ+ματαδιαιρ�νται α) σ2 τε�νητ� σ+ματα κατασκευασμ�να �π� τ���ρια τDν τε�νιτDν, &πως Vνας π3ργς a Vνα πλ;, κα� *) σ28υσικ� σ+ματα, π4 ε5ναι 0ργ τ�ς 83σεως, &πως τ� 8υτ� κα�τ� σ+ματα τDν =+ων. /Oταν δ2 0λεγε «<ργανικ�», ?νν�σεκατασκευασμ�νυ γι� κ�πι σκπ$, &πως ε5ναι W &ρασις π. �.π3 ε5ναι πρσηρμσμ�νη γι� ν� *λ�πωμε κι� W �κ@ γι� ν��κ�με. T�λς, μ2 τ� σ+ματς «δυν�μει =ω@ν 0�ντς» ?ννε;&τι τ@ν 0�ει στ�ν }αυτ$ τυ α>τ@ν τ@ν δυνατ$τητα.

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 265 –

δ3ναμις π4 τ� κινε; κα� τ� πλ�σσει 6ς Zργαν$ της. Bλ. �Aρισττ�λυς Περ�ψυ�=ς, B, 412 * 4.

νιαν μ��ρι τ/ν Gραν�ων κα� εSναι #κ�νητν αGτ!ν2 τ<δ� *π�γεια κατ< τ9ν πρ%ς τα&τα συμπ�θειαν 6κν-με5σθαι. εSναι δ� παρ< τ< τ�τταρα στι�ε5α κα� Lλλπ�μπτν, *C 7 τ< α6θ�ρια συνεστ�ναι. #λλ�αν δ� αGτ&τ9ν κ�νησιν εSναι2 κυκλ(ρητικ9ν γ�ρ. κα� τ9ν ψυ�9ν δ�#σ8ματν, *ντελ��ειαν iσαν τ9ν πρ8την σ8ματς[γ<ρ] (υσικ& κα� rργανικ& δυν�μει Zω9ν ?�ντς.διττ9 δ� *στ�ν αhτη κατ� αGτ!ν.

Λ�γει δ� *ντελ��ειαν �ς *στιν εSδ!ς τι #σ8ματν, D μ�νκατ< δ3ναμιν, bς *ν τ+/ κηρ+/ � �Eρμ=ς *πιτηδει!τητα?�ντι *πιδ�Cασθαι τ[ς �αρακτ=ρας, κα� � *ν τ+/ �αλκ+/#νδρι�ς2 καθ� mCιν δ� λ�γεται *ντελ��εια D τ& συντετελε-σμ�νυ �Eρμ& ` #νδρι�ντς. σ8ματς δ� (υσικ&, *πε�τ/ν σωμ�των τ< μ�ν *στι �ειρ!κμητα, bς τ< Jπ%τε�νιτ/ν γιν!μενα, dν π3ργς, πλ5ν2 τ< δ� Jπ%(3σεως, bς (υτ< κα� τ< τ/ν Z+8ων. rργανικ& δ� εSπε,τ3τεστι πρ!ς τι κατεσκευασμ�νυ, bς D Fρασις πρ%ς τ%�ρ>ν κα� D #κ9 πρ%ς τ% #κ3ειν2 δυν�μει δ� Zω9ν ?�-ντς, dν *ν Qαυτ+/.

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 264 –

?ντα�θα» κα� Z�ι ε7ς «τ� ?κε;».219. Π4 ε5ναι W γ�, # �%ρ, τ� π�ρ κα� τ� gδωρ.220. �Eντελ��εια (�π� τ� ?ντελDς 0�ειν) σημα�νει κ�τι π4 τ@ν τελε�ωσι,

τ�ν σκπ$ τυ (τ�λς) τ�ν 0�ει ?ντ�ς α>τ�. �H gλη κατ� τ�ν �Aρισττ�λη ε5ναιVνας Uμρ8ς �Dρς, μι� �πλ� δυνατ$της (δυν�μει Zν), κ�τι σ�εδ�ν �ν3παρ-κτ, κα� γ�νεται πραγματικ$της (?ντελ��εια, ?ν�ργεια), &ταν W gλη λ�*^η τ�ε5δ$ς της, #π$τε γ�νεται ?νεργε�uα Zν.

221. Π4 σημα�νει &τι ε5ναι (W ψυ�@) W �ρ�@ τ�ς =ω�ς τυ (τ� σ+ματς), W

33

34. T� « δυν�μει» π�λι `π�ρ�ει μ2 δ3 μρ8�ς: καθ� VLιν (σ2{ρεμη κατ�στασι) κα� κατ� ?ν�ργειαν, ?ν δρ�σει. Kατ� ?ν�ργειαν`π�ρ�ει &πως &ταν λ�με γι� τ�ν L3πνι &τι 0�ει ψυ�%h καθ� VLινδ2 πρκειμ�νυ γι� ?κε;νν π4 κιμKται. Πρ�ς τ�ν σκπ�νλιπ�ν ν� συμπεριλ�*^η (στ@ν 0ννια) κα� τ�ν κιμ+μενν, #�Aρισττ�λης πρσ�θεσε τ� «δυν�μει».

Πλλ2ς δ2 Uλλες γνDμες διετ3πωσε γι� πικ�λα =ητ%ματα,τ� #π;α θ� �ταν �νιαρ� ν’ �παριθμ%σωμε. Δι$τι σ2 &λα τ�θ�ματα `π�ρLε 8ιλπν+τατς κα� ε`ρετικ+τατς, &πως κατα-8α�νεται �π� τ� πρνα8ερθ�ντα συγγρ�μματ� τυ π4 πλη-σι�=υν τ� 400, τ� �ναμ8ισ*%τητα *�*αια. Δι$τι κα� πλλ�Uλλα γραπτ� 0ργα κα� ε|στ�α πρ8ρικ� �π8θ�γματα �π-δ�δνται σ2 α>τ$ν.

35. �Yπ�ρLαν δ2 <κτG �Aρισττ�λεις: 1. �O 8ιλ$σ8ς π4?Lετ�σαμε. 2. /Eνας �Aθηνα;ς πλιτικ$ς, `π� τ� Zνμα τ�#π�υ 8�ρνται 6ρα;ι δικανικ� λ$γι222. 3. /Eνας λ$γις π40γραψε γι� τ@ν �Iλι�δα. 4. /Eνας ρ%τωρ �π� τ@ν Σικελ�α π40γραψε μι� �π�ντησι στ�ν Πανηγυρικ% τ� �Iσκρ�τυς. 5. �O?πνμασθε�ς M�θς, <παδ�ς τ� Σωκρατικ� 8ιλσ$8υA7σ��νυ. 6. �O Kυρηνα;ς π4 0γραψε περ� τ�ς πιητικ�ςτ��νης. 7. /Eνας πρπνητ@ς παιδιDν π4 τ�ν �να8�ρει # �Aρι-στ$Lενς στ� 0ργ τυ «Πλ�τωνς ��ς». 8. /Eνας Uσημςγραμματικ�ς τ� #π�υ σ+=εται Vνα ?γ�ειρ�δι «Περ� πλενα-σμ&».

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 267 –

222. [Iσως πρ$κειται γι� τ�ν �Aρισττ�λη π4 ?μ8αν�=εται στ�ν πλατωνικ�δι�λγ «Παρμεν�δης».

T% δυν�μει δ� διττ!ν, ` καθ� mCιν ` κατ� *ν�ργειαν2 κατ�*ν�ργειαν μ�ν, bς � *γρηγρRς λ�γεται ψυ�9ν ?�ειν2 καθ�mCιν δ�, bς � καθε3δων. wν� iν κα� 7τς Jππ�πτXη, τ%δυν�μει πρσ�θηκε. πλλ< δ� κα� Lλλα περ� πλλ/ν#πε(:νατ, \περ μακρ%ν yν εkη καταριθμε5σθαι. τ5ςγ<ρ Fλις (ιλπν8τατς *γ�νετ κα� εJρετικ8τατς, bςδ=λν *κ τ/ν πργεγραμμ�νων συγγραμμ�των, { τ%ν#ριθμ%ν *γγ[ς }κει τ/ν τετρακσ�ων, τ< Fσα γε #ναμ(�-λεκτα2 πλλ< γ<ρ κα� Lλλα ε6ς αGτ%ν #να(�ρεται συγ-γρ�μματ� αGτ& κα� #π(θ�γματα, #γρ�(υ (ων=ςεGστ�:ματα.

Γεγ!νασι δ� �Aρισττ�λεις rκτ82 πρ/τς αGτ%ς 7τς2δε3τερς � πλιτευσ�μενς �Aθ:νησιν, 7 κα� δικανικ�(�ρνται λ!γι �αρ�εντες2 τρ�τς περ� �Iλι�δς πεπραγ-ματευμ�νς2 τ�ταρτς Σικελι8της ]:τωρ, πρ%ς τ%ν �Iσ-κρ�τυς Πανηγυρικ%ν #ντιγεγρα(8ς2 π�μπτς � *πικλη-θε�ς M&θς, A6σ��νυ τ& Σωκρατικ& γν8ριμς2 mκτςKυρηνα5ς, γεγρα(Rς περ� πιητικ=ς2 m�δμς παιδτρ�-�ης, 7 μ�μνηται �Aριστ!Cενς *ν τ+/ Πλ�τωνς ��+ω(Wehrli ii, fg. 66)2 ^γδς γραμματικ%ς Lσημς, 7 (�ρε-ται τ��νη περ� πλενασμ&.

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 266 –

34

35