Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Β' - Διογένης Λαέρτιος

138

description

Φαίδων, Ευκλείδης, Στίλπων, Κρίτων, Σίμων, Γλαύκων, Σιμμίας, Κέβης, Μενέδημος, Πλάτων, Σπεύσιππος, Ξενοκράτης, Πολέμων, Κράτης, Κράντωρ, Αρκεσίλαος, Βίων, Λακύδης, Καρνεάδης, Κλειτόμαχος, Αριστοτέλης

Transcript of Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Β' - Διογένης Λαέρτιος

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ

«ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ»

Τ�Μ�Σ B΄

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ

«ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ»

TOMOΣ B΄

BIBΛION B (συνέ�εια) – BIBΛIA Γ, Δ, E

[Φαίδων, Eéκλείδης, Στίλπων, Kρίτων, Σίμων, Γλαύκων,

Σιμμίας, Kέ'ης, Mενέδημ*ς, Πλάτων, Σπεύσιππ*ς, .ε-

ν*κράτης, Π*λέμων, Kράτης, Kράντωρ, \Aρκεσίλα*ς,

Bίων, Λακύδης, Kαρνεάδης, Kλειτ0μα�*ς, \Aριστ*τέλης]

Mετά1ρασις: Nικ0λα*ς Kυργι0π*υλ*ς

\EÈ̤ÏÂÈ·: KˆÓÛÙ·ÓÙÖÓÔ˜ ¶ÔÙ·ÌÈÄÓÔ˜Tίτλ*ς: Δι*γέν*υς Λαερτί*υ «Bί*ι Φιλ*σ01ων» – T0μ*ς B΄

\Eκδ0σεις: ΓEΩPΓIAΔH-«BIBΛIOΘHKH TΩN EΛΛHNΩN»

Yπεύθυν*ς \Eκδ0σεως: Λεωνίδας Γεωργιάδης

Στ*ι�ει*θεσία-Φίλμ-M*ντά5: NÖκ*ς Xατ5ηπέρης

\E6ώ1υλλ*: Δημήτρι*ς MπιλιλÉς

Copyright © Λ. Γεωργιάδης 2009

ISBN: 978-960-316-434-0

SET: 978- 960-316-423-4

Kεντρικc διάθεσις: τηλ. 210 38 15 000

Bι'λι*πωλεÖα:

Σ0λων*ς 114, \AθÉναι T.K. 106 81 τηλ. 210 38 47 347

Kη1ισίας 236, Kη1ισιά T.K. 145 62, τηλ. 210 80 15 113

www.georgiadesbooks.com- e-mail: [email protected]

\Aπαγ*ρεύεται ™ àναδημ*σίευσις ïλ0κληρης j μέρ*υς τÉς παρ*ύσης μελέτης, μb

ïπ*ι*δήπ*τε μέσ*ν, �ωρdς τcν γραπτc ôδεια τ*Ü âκδ0τ*υ j τ΅ν ν*μίμων κληρ*ν0-

μων τ*υ. \Eπιτρέπεται ™ àνα1*ρa στe παρeν 'ι'λί* j στe περιε�0μεν0 τ*υ μ0ν*ν σb

περίπτωσι π*f παρ*υσιά5*νται ρητ΅ς τa στ*ι�εÖα αéτ*Ü.

¶ E P I E X O M E N A

BIBΛION B (συνέ�εια)....................................................................10

9. Φαίδων .........................................................................................10

10. Eéκλείδης .....................................................................................12

11. Στίλπων.........................................................................................20

12. Kρίτων ..........................................................................................28

13. Σίμων.............................................................................................30

14. Γλαύκων .......................................................................................32

15. Σιμμίας ..........................................................................................34

16. Kέ'ης ............................................................................................36

17. Mενέδημ*ς ...................................................................................36

BIBΛION Γ ........................................................................................56

1. Πλάτων.........................................................................................56

BIBΛION Δ......................................................................................154

1. Σπεύσιππ*ς ................................................................................154

2. .εν*κράτης................................................................................160

3. Π*λέμων.....................................................................................173

4. Kράτης........................................................................................178

5. Kράντωρ.....................................................................................180

6. \Aρκεσίλα*ς...............................................................................186

7. Bίων.............................................................................................204

8. Λακύδης .....................................................................................216

9. Kαρνεάδης .................................................................................218

10. Kλειτ0μα�*ς...............................................................................222

BIBΛION E......................................................................................226

1. \Aριστ*τέλης..............................................................................226

– 9 –

Δ Ι � Γ Ε Ν � Υ Σ Λ Α Ε Ρ Τ Ι � Υ

BIOI KAI ΓNΩMAI TΩN EN ΦIΛOΣOΦI�ΑEYΔOKIMHΣANTΩN

BIBΛION B (ΣYNEXEIA)

9. ΦAIΔΩN

105. �O Φα�δων � �Hλε��ς1 �π! �"κ�γ%νεια ε'πατριδ,ν, συνε-λ46θη α":μ;λωτ�ς ταυτ�:ρ<νως μ= τ>ν κατ;κτησι τ?ς πατρ�-δ�ς τ�υ και @πε:ρεCθη νD μ%νFη σ= κακ<6ημ� �Gκ�J �λλD α'τ!ςκατCρθωνε νD δια6εLγPη καQ συμμετε�:ε στ!ν κLκλ� τ�RΣωκρ;τ�υς, Sσπ�υ τελικ;, κατD πρ�τρ�π>ν τ�R Σωκρ;τ�υς,τ!ν UVηγ<ρασαν � �AλκιWι;δης Z � Kρ�των καQ �[ 6�λ�ι τ�υς.�Aπ! τ<τε πλ%�ν \σ:�λε�τ� UλεLθερα μ= τ>ν 6ιλ�σ�6�α. �O�IερCνυμ�ς Uπετ%θη κατ� α'τ�R στ! «ΠερQ Uπ�:?ς»1α WιWλ�� τ�υ,καQ τ!ν εGπε δ�Rλ�. �Eκ τ,ν 6ερ�μ%νων @π! τ! ^ν�μ; τ�υ δια-λ<γων, � μ=ν Z�πυρ�ς καQ � Σμων εGναι δικ�� τ�υJ �μ6ισWη-τ�Lμεν�ι εGναι � Nικας καQ � M�δι�ςJ γιD τ!ν τελευτα��, μερι-κ�Q λ%γ�υν _τι εGναι τ�R A"σ:�ν�υ καQ `λλ�ι τ�R Π�λυα�ν�υJ�μ6�W�λ�ς Uπ�σης εGναι � �Aντμα��ς Z Πρεσ��ταιJ Uπ�σης γιDτ�aς Σκυτικ��ς λ<γ�υς1W μερικ�Q λ%γ�υν πbς εGναι τ�R A"σ:�-ν�υ.

T!ν διεδ%:θη � Πλε�σταιν�ς � �Hλε��ς καQ τρ�τ�ι μετD �π’α'τ!ν περQ τ!ν Mεν%δημ�ν τ!ν �Eρετρι%α καQ τ!ν �Aσκληπι;δητ!ν Φλι;σι�, π�a πρ�%ρ:�νται �π! τ>ν σ:�λ> τ�R Στ�λπων�ς.cEως α'τ�aς πρ�σηγ�ρεL�ντ� �Hλιακ��J �π! τ!ν Mεν%δημ�_μως καQ UντεRθεν dν�μ;σθησαν �Eρετρικ��. ΓιD τ!ν Mεν%δημ�θD �μιλ4σωμε στD eπ<μενα, δι<τι κι� α'τ!ς @π?ρVε θεμελιωτ>ςμιfς ν%ας 6ιλ�σ�6ικ?ς κατευθLνσεως.

– 1 1 –

1W. �H UV4γησις τ?ς Uκ6ρ;σεως α'τ?ς δ�δεται στ>ν Wι�γρα6�α τ�R Σ�μων�ς(κε6. 13�ν).

Δ Ι � Γ Ε Ν � Υ Σ Λ Α Ε Ρ Τ Ι � Υ

BIOI KAI ΓNΩMAI TΩN EN ΦIΛOΣOΦI�ΑEYΔOKIMHΣANTΩN

BIBΛION II

9. ΦAIΔΩN

Φαδων �Hλε��ς, τ�ν ε!πατριδ�ν, συνε"λω τ#$ πατρδικα% &ναγκ"σθη στ$ναι *π� �+κ�ματ�ς- /λλ0 τ1 θ�ρι�νπρ�στιθε%ς μετε��ε Σωκρ"τ�υς, 2ως α!τ1ν λυτρ�σασθαιτ��ς περ% �Aλκι�ι"δην 3 Kρτωνα πρ�4τρεψε- κα%τ�!ντε6θεν *λευθερως *7ιλ�σ87ει. :Iερ�νυμ�ς δ� *ν τ;�Περ% *π��$ς (Hiller, fg. I) καθαπτ8μεν�ς δ�6λ�ν α!τ1νε=ρηκε. διαλ8γ�υς δ> συν?γραψε γνησ�υς μ>ν Z�πυρ�ν,Σμωνα, κα% διστα@8μεν�ν Nικαν, M�δι�ν, Bν 7ασ τινεςA+σ�ν�υ, �C δ> Π�λυαν�υ- �Aντμα��ν 3 Πρεσ��τας- κα%�Dτ�ς διστ"@εται- σκυτικ��ς λ8γ�υς- κα% τ��τ�υς τιν>ςA+σ�ν�υ 7ασν.Δι"δ���ς δ� /υτ�6 Πλεσταιν�ς �Hλε��ς, κα% τρτ�ι /π�α!τ�6 �C περ% Mεν?δημ�ν τ1ν �Eρετρι?α κα% �Aσκληπι"-δην τ1ν Φλι"σι�ν, μετ"γ�ντες /π1 Στλπων�ς. κα% 2ωςμ>ν τ��των �Hλιακ�% πρ�σηγ�ρε��ντ�, /π1 δ> Mενεδ�-μ�υ �Eρετριακ�- περ% �D λ?G�μεν Jστερ�ν δι0 τ1 κα%α!τ1ν κατ"ρ�ειν αCρ?σεως.

– 1 0 –

1. TD λ�γα @π�λε�μματα τ,ν διαλ<γων τ�υ μαρτυρ�Rν _τι τ>ν 6ιλ�σ�6�ατ>ν Uνν��Rσε hς iνα μ%σ�ν θεραπευτικ! τ?ς ψυ:ικ?ς �ρρCστιας, hς �δηγ!στ>ν �ληθιν> Uλευθερ�α.

1α. �Eπ�:> εGναι νD διατηρ�Rμε τ>ν κρ�σι μας, Uπειδ> δ=ν εGναι δυνατ!ν νDk:ωμε �κριW? �ντ�ληψι μ= τQς α"σθ4σεις Z μ= τ!ν ν�R.

105

10. EYKΛEIΔHΣ

106. �O E'κλε�δης1γ κατ4γετ� �π! τD παρD τ!ν �Iσθμ!νM%γαρα2 n, κατ� `λλ�υς, �π! τ>ν Γ%λα (τ?ς Σικελ�ας), _πως�να6%ρει � �Aλ%Vανδρ�ς στQς «Διαδ�:%ς» τ�υ. Xρησιμ�π�ι�Rσετ>ν 6ιλ�σ�6�α τ�R Παρμεν�δ�υ καQ �[ oπαδ�� τ�υ πρ�σηγ�ρεL-�ντ� Mεγαρικ��, kπειτα �Eριστικ��, καQ �ργ<τερα Διαλεκτικ��.T! τελευτα�� ^ν�μα τ�aς τ! kδωσε πρ,τ�ς � Δι�νLσι�ς � Xαλ-κηδ<νι�ς, γιD τ!ν λ<γ� _τι παρ�υσ�αpαν τD Uπι:ειρ4ματ; τ�υς@π! μ�ρ6>ν Uρωταπ�κρ�σεως. Σ� α'τ!ν κατ%6υγαν, κατD μαρ-τυρ�αν τ�R �Eρμ�δCρ�υ, � Πλ;των καQ �[ `λλ�ι 6ιλ<σ�6�ιμετD τ!ν θ;νατ� τ�R Σωκρ;τ�υς, 6�Wηθ%ντες τ>ν dμ<τητα τ,ντυρ;ννων. A'τ!ς διετLπωνε τ>ν γνCμη _τι τ! �γαθ!ν εGναιiνα, τ! �π���ν qνα �π�καλε�ται διD π�λλ,ν oν�μασι,ν. Δι<τι`λλ�τε τ! oν�μ;p�υν 6ρ<νησι, `λλ�τε θε<ν, `λλ�τε ν�Rν, καQτ�R �π�δ�δ�υν καQ `λλες oν�μασ�ες. �Eκε�να τD �π��α �π�τε-λ�Rν �ντ�θεσι πρ!ς τ! �γαθ! τD Uκ4ρυττε hς �νLπαρκτα,λ%γων _τι δ=ν @π;ρ:�υν.

107. KαQ �ντ%κρ�υσε τQς �π�δε�Vεις Uπιτιθ%μεν�ς ^:ι κατDτ,ν πρ�τ;σεων �[ �π��ες λαμW;ν�νται hς W;σει τ?ς �π�δε�-Vεως, �λλD κατD τ�R συμπερ;σματ�ς. KαQ �ν%τρεπε τ!ν συλλ�-γισμ! τ!ν καταρτιp<μεν� UπQ τP? W;σει συγκρ�σεως στηριp�μ%-νης ε"ς �μ��ας περιπτCσεις λ%γων _τι � συλλ�γισμ!ς α'τ!ςσLγκειται UV �μ��ων Z UV �ν�μ��ων περιπτCσεων. KαQ UDν μ=νσLγκειται UV �μ��ων, πρ%πει νD περι�ρισθ,με σ’ α'τD τD sδιατD πρ;γματα, :ωρQς νD Uκταθ,με καQ στD πρ;γματα τD �π��απαρ�υσι;p�υν μ�αν tπλ? �μ�ι<τητα. �EDν δ= σLγκειται UV �ν�-μ�ων, u σLγκρισις εGναι _λως περιττ4. �O T�μων kσκωψε α'τ>ντ>ν Uριστικ4 τ�υ δι;θεσι, πρ�σW;λλων πλαγ�ως καQ τ�aς`λλ�υς Σωκρατικ�Lς, διD τ,ν eV?ς στ�:ων:

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 1 3 –

2. �Yπ?ρ:αν καQ `λλα M%γαρα, στ>ν Σικελ�α.

EYKΛEIΔHΣ

E!κλεδης /π1 Mεγ"ρων τ�ν πρ1ς �Iσθμ;�, 3 Γελ��ς κατ�*ν�υς, Pς 7ησιν �Aλ?Gανδρ�ς *ν Διαδ��α�ς (FGrH 273 F87)- �Dτ�ς κα% τ0 Παρμενδεια μετε�ειρ@ετ�, κα% �C /π�α!τ�6 Mεγαρικ�% πρ�σηγ�ρε��ντ�, εQτ� *ριστικ�, Jστε-ρ�ν δ> διαλεκτικ�, �Rς �Jτως Sν8μασε πρ�τ�ς Δι�ν�-σι�ς T Xαλκηδ8νι�ς δι0 τ1 πρ1ς *ρ�τησιν κα% /π8κρισιντ��ς λ8γ�υς διατθεσθαι. πρ1ς τ�6τ8ν 7ησιν T :Eρμ8δω-ρ�ς (Zeller, p. 18) /7ικ?σθαι Πλ"τωνα κα% τ��ς λ�ιπ��ς7ιλ�σ87�υς μετ0 τUν Σωκρ"τ�υς τελευτ�ν, δεσαντεςτUν Sμ8τητα τ�ν τυρ"ννων. �Dτ�ς Vν τ1 /γαθ1ν /πε7α-νετ� π�λλ��ς Wν8μασι καλ��μεν�ν- Tτ> μ>ν γ0ρ 7ρ8νη-σιν, Tτ> δ> θε8ν, κα% [λλ�τε ν�6ν κα% τ0 λ�ιπ". τ0 δ� /ντι-κεμενα τ;� /γαθ;� /ν#�ρει, μU εQναι 7"σκων.Tα�ς τε /π�δεGεσιν *νστατ� �! κατ0 λ�μματα, /λλ0κατ� *πι7�ρ"ν. κα% τ1ν δι0 παρα��λ$ς λ8γ�ν /ν#�ρει,λ?γων ]τ�ι *G Tμ�ων α!τ1ν 3 *G /ν�μ�ων συνστασθαι-κα% ε+ μ>ν *G Tμ�ων, περ% α!τ0 δε�ν μ^λλ�ν 3 �_ς Bμ�ι"*στιν /ναστρ?7εσθαι, ε+ δ� *G /ν�μ�ων, παρ?λκειν τUνπαρ"θεσιν. δι0 τα6τα δ> κα% περ% α!τ�6 τα6τ" 7ησιTμων, πρ�σπαρατρ�γων κα% τ��ς λ�ιπ��ς Σωκρατι-κ��ς (Diels 28)-

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 1 2 –

1γ. Δ=ν πρ%πει νD συγ:%εται μ= τ!ν μαθηματικ! E'κλε�δη �π! τ>ν �AλεV;ν-δρεια.

106

107

�Aλλ0 δ>ν λ�γαρι"@ω α!τ��ς τ��ς 7λ�αρ�υς,�4τε καν?ναν [λλ�ν �4τε τ1ν Φαδωνα,Tπ�ι�σδ�π�τε κι� `ν εQναι α!τ1ς �4τε τ1ν *ριστικ1E!κλεδη, π�� aσπειρε στUν ψυ�U τ�ν Mεγαρ?ωντUν λ�σσα τ$ς *ριστικ$ς συ@ητ�σεως.

108. |Eγραψε iVη διαλ<γ�υς: τ!ν «Λαμπρα», τ!ν «A+σ�νη»,τ!ν «Φ�νικα», τ!ν «Kρτωνα», τ!ν «�Aλκι�ι"δη» καQ τ!ν «�Eρω-τικ8». �Aπ! τ�aς διαδ<:�υς τ�R E'κλε�δ�υ εGναι καQ � E'W�υλ�δης� Mιλ4σι�ς, π�a kγραψε @π! Uρωτηματικ>ν μ�ρ6>ν π�λλD διαλε-κτικD Uπι:ειρ4ματα, τ!ν «ψε�τη»3, τ!ν «κρυμμ?ν�», τ>ν«�Hλ?κτρα», τ!ν «σκεπασμ?ν�», τ!ν «σωρτη»4, τ!ν «κερασ78ρ�»καQ τ!ν «7αλακρ8». Γι� α'τ!ν τ!ν 6ιλ<σ�6� iνας κωμικ!ς π�ιητ>ςγρ;6ει:

:O *ριστικ1ς E!��υλδης, π�� /ν"μεσα σ> κ?ραταπρ�?�αλλε τ0 σ�7σματ" τ�υ, κα% μ> τ0 δ$θεν σ��αρ0*πι�ειρ�ματ" τ�υ *μπ?ρδευε τ��ς ρ�τ�ρες, a7υγε μα@ μ>Bλη τUν κ�μπ�ρρημ�σ�νη τ�6 Δημ�σθ?ν�υς.

ΓιατQ 6α�νεται _τι τ!ν εG:ε διδ;σκαλ� καQ � Δημ�σθ%νης, γι�α'τ! καQ διCρθωσε τ>ν Uλαττωματικ> πρ�6�ρD τ�R ρ. �OE'W�υλ�δης nσκησε καQ �δι;λλακτη π�λεμικ> κατD τ�R �Aρι-στ�τ%λ�υς καQ π�λλD kλεγε γιD νD τ!ν δυσ6ημ4σPη.

109. MεταVa τ,ν `λλων μελ,ν τ?ς σ:�λ?ς τ�R E'W�υλ�δ�υ~ταν καQ � �AλεV�ν�ς � �Hλε��ς, π�a γιD τ>ν μεγ;λη Uριστικ4 τ�υ

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 1 5 –

λ�υθ4σωμε νD συμπερα�νωμε �περι<ριστα καQ �λληλ�διαδ<:ως τ>ν �λ4θειακαQ τ! ψ%μα (A. Lalande, ΛεVικ!ν τ?ς Φιλ�σ�6�ας, kκδ. «ΠαπLρ�υ» 1957, σ.1689). Στ! sδι� λεVικ! Wλ%πε καQ τD �ναγρα6<μενα στ>ν λ%Vι Σωρ�της (σ. 1451)π�a "σ:L�υν καQ γιD τ! σ<6ισμα τ�R «6αλακρ�R». �Eπ�σης Wλ%πε καQ τD σ:<-λια τ?ς Γαλλικ?ς Uκδ<σεως τ�R παρ<ντ�ς kργ�υ @π! τ�R καθηγητ�R R.Genaille.

4. �O σωρ�της Z συλλ�γισμ!ς τ�R σωρ�R nθελε, κατD τ! παρ;δειγμα τ�RZ4νων�ς, ν’ �ναιρ%σPη τ>ν π�λλ<τητα τ,ν ^ντων.

/λλ� �4 μ�ι τ��των 7λεδ8νων μ?λει, �!δ> γ0ρ [λλ�υ�!δεν8ς, �! Φαδων�ς Bτις γ?νετ�, �!δ� *ριδ"ντεωE!κλεδεω, Mεγαρε6σιν cς aμ�αλε λ�σσαν *ρισμ�6.

Διαλ8γ�υς δ> συν?γραψεν 2G- Λαμπραν, A+σ�νην, Φ�-νικα, Kρτωνα, �Aλκι�ι"δην, �Eρωτικ8ν. τ$ς δ� E!κλεδ�υδιαδ��$ς *στι κα% E!��υλδης T Mιλ�σι�ς, cς κα% π�λ-λ��ς *ν διαλεκτικ#$ λ8γ�υς &ρ�τησε, τ8ν τε ψευδ8μεν�νκα% τ1ν διαλανθ"ν�ντα κα% �Hλ?κτραν κα% *γκεκαλυμμ?-ν�ν κα% σωρτην κα% κερατνην κα% 7αλακρ8ν. περ% τ��-τ�υ 7ησ τις τ�ν κωμικ�ν (Meineke iv, pp. 618 sq. = 294

K.)-

�dριστικ1ς δ� E!��υλδης κερατνας *ρωτ�νκα% ψευδαλα@8σιν λ8γ�ις τ��ς e�τ�ρας κυλων/π$λθ� a�ων Δημ�σθ?ν�υς τUν eωπ�περπερ�θραν.

*;�κει γ0ρ α!τ�6 κα% Δημ�σθ?νης /κηκ�?ναι κα% eω�ι-κ�τερ�ς fν πα�σασθαι. T δ� E!��υλδης κα% πρ1ς �Aρι-στ�τ?λην διε7?ρετ�, κα% π�λλ0 α!τ1ν δια�?�ληκε.

MεταG� δ> [λλων gντων τ$ς E!��υλδ�υ διαδ��$ς�AλεG�ν�ς *γ?νετ� �Hλε��ς, /νUρ 7ιλ�νεικ8τατ�ς- δι1

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 1 4 –

3. cOπως u �Eλεατικ> 6ιλ�σ�6�α στ!ν Z4νωνα, kτσι καQ u Mεγαρικ> στ�aςδιαδ<:�υς τ�R E'κλε�δ�υ, κατ4ντησε `γ�νη Uριστικ4, π�a ε':αριστε�τ� μ�kVυπνα μD :ωρQς �V�α σ�6�σματα. �H πι! tπλ? μ�ρ6> τ�R σ�6�σματ�ς «� ψευ-δ<μεν�ς», εGναι α'τ4: K;π�ι�ς λ%γει «ψεLδ�μαι». ΛατινικD mentior = α'τ!π�a λ%γω εGναι Uσ6αλμ%ν�). �Aν α'τ! π�a λ%γει εGναι �ληθιν<, τ<τε α'τ! π�aλ%γει εGναι ψ%μα, κι� �ν α'τ! π�a λ%γει εGναι ψ%μα, τ<τε α'τ! π�a λ%γει εGναι�ληθιν<. Mπ�ρ�Rμε νD συμπερ;ν�υμε εsτε _τι μιD καQ u sδια �π<6ανσις μπ�-ρε� νD εGναι ταυτ<:ρ�να �ληθ>ς καQ ψευδ>ς (καQ 6α�νεται _τι α'τ> εGναι ueρμηνε�α τ�R �Aριστ�τ%λ�υς: Σ�6ιστικ�Q |Eλεγ:�ι, 25, 180 W 2) εsτε νD UVακ�-

108

109

δι;θεσι τ!ν εGπαν �EλεγV�ν� (�π! τ! kλεγ:�ς=�νασκευ4)5.Πρ! π;ντων τD εG:ε W;λει μ= τ!ν Z4νωνα6. �O cEρμιππ�ς

γρ;6ει _τι k6υγε �π! τ>ν |Hλιδα καQ Uπ?γε στ>ν �Oλυμπ�α γιDνD 6ιλ�σ�64σPη Uκε�. cOταν �[ μαθητ%ς τ�υ τ!ν ρCτησαν γιατQUγκατεστ;θη Uκε�, εGπε _τι θ%λει νD [δρLσPη μιD 6ιλ�σ�6ικ>σ:�λ> π�a θD dν�μ;pετ� �Oλυμπιακ4. �AλλD Uπειδ> Uκε�@π?ρ:ε kλλειψις U6�δ�ων καQ τ! μ%ρ�ς ~ταν �νθυγιειν<, _λ�ι �[μαθητ%ς τ�υ k6υγαν καQ τ!ν `6ησαν μ<ν� μ= τ!ν @πηρ%τη τ�υ.�Aργ<τερα, κ�λυμπ,ντας στ!ν �Aλ6ει<, Uτραυματ�σθη �π! iνακαλ;μι, καQ �π! τ! τραRμα α'τ! π%θανε.

110. �A6ιερCσαμε καQ σ’ α'τ!ν iνα Uπιτ;6ι� Uπ�γραμμα, τ!eV?ς:

Δ>ν εQναι λ�ιπ1ν παραμ�θι γι0 *κε�ν�ντ1ν /τυ�$ [νθρωπ�, π��, *ν;� κ�λυμπ�6σε,τ�6 *τρ�πησε τ1 π8δι 2να καρ7.Δι8τι κι� 2νας /Gι�σ?�αστ�ς[νθρωπ�ς, T �AλεG�ν�ς, πρ%ν πρ�7θ"σ#ην0 διαπερ"σ#η τ1ν �Aλ7ει1 π?θανε,*πειδU /γκυλ�θηκε /π1 2να καλ"μι7.

|Eγραψε δ%, ^:ι μ<ν�ν �παντ,ν στ!ν Z4νωνα, �λλD καQ`λλα WιWλ�α, καθbς καQ iνα Uναντ��ν τ�R �E6<ρ�υ τ�R [στ�ρι�-γρ;6�υ. Στ>ν σ:�λ> τ�R E'W�υλ�δ�υ �ν?κε καQ � E�6αντ�ς ��OλLνθι�ς, π�a kγραψε μιD [στ�ρ�α τ�R καιρ�R τ�υ. �Hταν καQπ�ιητ>ς καQ kγραψε καQ π�λλ=ς τραγ�ωδ�ες π�a εG:αν μεγ;ληUπιτυ:�α στ�aς �γ,νες. �E:ρημ;τισε καQ διδ;σκαλ�ς τ�R Wασι-λ%ως �Aντιγ<ν�υ8, στ!ν �π���ν �6ι%ρωσε καQ iνα WιWλ�� «Περ%�ασιλεας» π�a kγινε π�λa δημ�6ιλ%ς. Π%θανε σ= WαθιD γηρα-τει;.

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 1 7 –

7. Bλ. Παλατ�νη �Aνθ�λ�γ�α, III, 129.8. �Aντ�γ�ν�ς � ΔCσων — Uγενν4θη τ! 262 π.X.

κα% �EλεγG�ν�ς *πεκλ�θη. διε7?ρετ� δ> μ"λιστα πρ1ςZ�νωνα. 7ησ% δ� iEρμιππ�ς (FHG iii. 44) περ% α!τ�6 kς[ρα /πελθlν *κ τ$ς mHλιδ�ς ε+ς �Oλυμπαν α!τ8θι 7ιλ�-σ�7�η. τ�ν δ> μαθητ�ν α!τ�6 πυνθαν�μ?νων δι0 τ%τ#$δε κατ�ικε�, 7"ναι ���λεσθαι αnρεσιν συστ�σασθαι oν�OλυμπικUν κληθ�σεσθαι. τ��ς δ> κα% τ��ς *7�δ�ις θλι-��μ?ν�υς κα% τ1 �ωρ�ν ν�σερ1ν καταγν8ντας /πελθε�ν,κα% τ�6 λ�ιπ�6 διατρ�ειν aρημ�ν τ1ν �AλεG�ν�ν σ�ν�+κ?τ#η μ8ν;ω- aπειτα μ?ντ�ι νη�8μεν�ν *ν τ;� �Aλ7ει;�νυ�θ$ναι καλ"μ;ω κα% �Jτω τελευτ$σαι.

Kα% aστιν ε+ς α!τ1ν pμ�ν �Jτως a��ν (App. Anth. iii.129)-

�!κ [ρα μ6θ�ς qν *κε�ν�ς ε+κα��ς,kς /τυ��ς τις *lν

τ1ν π8δα κ�λυμ��ν περι?πειρ? πως oλ;ωκα% γ0ρ T σεμν1ς /ν�ρ,

πρ%ν �Aλ7ε1ν π�τ� *κπερ^ν, �AλεG�ν�ςθν$σκε νυγε%ς καλ"μ;ω.

γ?γρα7ε δ� �! μ8ν�ν πρ1ς Z�νωνα, /λλ0 κα% [λλα �ι�λακα% πρ1ς mE7�ρ�ν τ1ν Cστ�ρι�γρ"7�ν.

E!��υλδ�υ δ> κα% E47αντ�ς γ?γ�νε <γν�ριμ�ς> T�Oλ�νθι�ς, Cστ�ρας γεγρα7lς τ0ς κατ0 τ��ς �ρ8ν�υςτ��ς tαυτ�6. *π�ησε δ> κα% τραγ;ωδας πλε�υς, *ν α_ςε!δ�κμει κατ0 τ��ς /γ�νας γ?γ�νε δ> κα% �Aντιγ8ν�υτ�6 �ασιλ?ως διδ"σκαλ�ς, πρ1ς cν κα% λ8γ�ν γ?γρα7εΠερ% �ασιλεας σ78δρα ε!δ�κιμ�6ντα. τ1ν ��ν δ> γ�ρuακατ?στρεψεν.

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 1 6 –

5. Bλ%πε καQ �Aριστ�τ%λ�υς Σ�7ιστικ�% mEλεγ��ι.6. �Aπ! τ!ν �AλεV�ν� k:�με μ<ν� iνα �π<σπασμα, π�a παρωδε� τ>ν �π<-

δειVι τ�R στωϊκ�R Z4νων�ς γιD τ>ν λ�γικ<τητα τ�R κ<σμ�υ.

110

111. �Yπ?ρVαν καQ `λλ�ι μαθητ=ς τ�R E'W�υλ�δ�υ, μεταVaτ,ν �π��ων καQ � �Aπ�λλCνι�ς, � �π�κληθεQς Kρ<ν�ς, τ�R�π���υ π;λι μαθητ>ς διετ%λεσε � Δι<δωρ�ς � �Aμειν��υ ��IασεLς, π�a κι� α'τ!ς �πεκλ4θη Kρ<ν�ς9, καQ περQ τ�R �π���υ� Kαλλ�μα:�ς λ%γει στD «�Eπιγρ"μματ"» τ�υ:

:O =δι�ς T M�μ�ς *�"ραGε στ��ς τ���υς,«T Kρ8ν�ς εQναι σ�78ς».

�Hταν κι� α'τ!ς διαλεκτικ!ς καQ Uλ%γετ� _τι πρ,τ�ς α'τ!ςε@ρ?κε τD Uπι:ειρ4ματα «τ�R σκεπασμ%ν�υ» καQ τ�R «κερα-σ6<ρ�υ». K;π�τε, _ταν δι%μενε πλησ��ν τ�R Πτ�λεμα��υ τ�RΣωτ?ρ�ς, � Στ�λπων τ�R kθεσε μερικD διαλεκτικD pητ4ματαJκαQ Uπειδ> δ=ν \μπ<ρεσε νD τD λLσPη �μ%σως, Uπεκρ�θη @π! τ�RWασιλ%ως, π�a μαpQ μ= `λλα Uλα6ρ<τερα τ!ν εGπε καQ Kρ<ν�:λευαστικ;.

112. T<τε UV?λθε �π! τ! συμπ<σι�, καQ �6�R kγραψε μιDσLντ�μη διατριW> γιD τ! λ�γικ! πρ<Wλημα, α'τ�κτ<νησε �π!�πελπισ�α. Γρ;ψαμε καQ γι� α'τ!ν τ�aς παρακ;τω στ�:�υς:

Π�ι0 κακU μ��ρα, Kρ8νε Δι8δωρε,σ> *��θισε σ> τ?τ�ια /πελπισα,Pστε T =δι�ς ν0 θ?σ#ης τ?ρμα στUν @ω� σ�υ,*πειδU δ>ν aλυσες τ0 σ�7σματα τ�6 Στλπων�ς;Γιατ% aτσι /πεδε�θης Kρ8ν�ς, �ωρ%ς τ1 ρ1 κα% τ1 κ"ππα (δηλαδU gν�ς).

MεταVa τ,ν διαδ<:ων τ�R E'κλε�δ�υ συγκαταλ%γεται καQ ��I:θLας τ�R Mετ;λλ�υ, iνας kV�:�ς `νθρωπ�ς πρ!ς τ!ν �π���νκαQ � Δι�γ%νης � κυνικ!ς k:ει �πευθLνει iνα �π! τ�aς διαλ<-γ�υς τ�υ. �Eπ�σης � Kλειτ<μα:�ς � Θ�Lρι�ς, π�a πρ,τ�ς

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 1 9 –

E+σ% κα% [λλ�ι διακηκ�8τες E!��υλδ�υ, *ν �_ς κα%�Aπ�λλ�νι�ς T Kρ8ν�ς, �D Δι8δωρ�ς �Aμειν�υ �Iασε�ς,κα% α!τ1ς Kρ8ν�ς *πκλην, περ% �D 7ησι Kαλλμα��ς *ν*πιγρ"μμασιν (fg. 393 Pg)-

α!τ1ς T M�μ�ςaγρα7εν *ν τ���ις, “T Kρ8ν�ς *στ% σ�78ς.”

qν δ> κα% �Dτ�ς διαλεκτικ8ς, πρ�τ�ς δ8Gας εdρηκ?ναιτ1ν *γκεκαλυμμ?ν�ν κα% κερατνην λ8γ�ν κατ" τινας.�Dτ�ς παρ0 Πτ�λεμα;ω τ;� Σωτ$ρι διατρ�ων λ8γ�υςτιν0ς διαλεκτικ��ς &ρωτ�θη πρ1ς Στλπων�ς- κα% μUδυν"μεν�ς παρα�ρ$μα διαλ�σασθαι, dπ1 τ�6 �ασιλ?ωςτ" τε [λλα *πετιμ�θη κα% δU κα% Kρ8ν�ς ]κ�υσεν *νσκ�μματ�ς μ?ρει.

�EGελθlν δU τ�6 συμπ�σ�υ κα% λ8γ�ν γρ"ψας περ%τ�6 πρ��λ�ματ�ς /θυμuα τ1ν ��ν κατ?στρεψε. κα% aστινpμ�ν ε+ς αdτ8ν (App. Anth. vii 19)-

Kρ8νε Δι8δωρε, τς σε δαιμ8νων κακ#$/θυμ#η Gυνερυσεν,

nν� αdτ1ς αdτ1ν *μ�"λ#ης ε+ς T"ρταρ�νΣτλπων�ς �! λ�σας aπη

α+νιγματ�δη; τ�ιγ0ρ εdρ?θης Kρ8ν�ςaGωθε τ�6 e� κ"ππα τε.

T�ν δ� /π’ E!κλεδ�υ *στ% κα% �I�θ�ας Mετ"λλ�υ, /νUργεννα��ς, πρ1ς cν κα% Δι�γ?νης T κυνικ1ς δι"λ�γ�νπεπ�ηται- Kλειν8μα��ς θ� T Θ��ρι�ς, cς πρ�τ�ς περ%

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 1 8 –

9. KατD τ!ν Στρ;Wωνα (XIV, 658) τ! παρωνLμι�ν Kρ8ν�ς παρε:ωρε�τ��π! τ!ν διδ;σκαλ� στ!ν πλ%�ν περι6αν? μαθητ4.

111

112

kγραψε περQ �Vιωμ;των καQ κατηγ�ρημ;των10, καQ `λλωνπαρ�μ��ων θεμ;των, καQ � Στ�λπων � MεγαρεLς, διακεκριμ%-ν�ς 6ιλ<σ�6�ς, περQ τ�R �π���υ τCρα θD �μιλ4σωμε.

11. ΣTIΛΠΩN

113. �O Στ�λπων �π! τD M%γαρα τ?ς �Eλλ;δ�ς11 @π?ρVεμαθητ>ς μερικ,ν Uκ τ,ν oπαδ,ν τ�R E'κλε�δ�υJ `λλ�ι _μωςWεWαιCν�υν _τι @π?ρVε μαθητ>ς καQ τ�R "δ��υ τ�R E'κλε�δ�υ καQτ�R Θρασυμ;:�υ τ�R K�ρινθ��υ, π�a ~ταν 6�λ�ς τ�R �I:θLα,_πως �να6%ρει � �Hρακλε�δης. T<σ� δ= @περε�:ε τ,ν `λλων σ=U6ευρετικ<τητα καQ σ�6ιστε�α, π�a λ�γ� kλειψε νD πρ�σελκLσPη_λη τ>ν �Eλλ;δα στ>ν σ:�λ> τ,ν Mεγ;ρων. ΠερQ α'τ�R � Φ�λιπ-π�ς � Mεγαρικ!ς �να6%ρει UπQ λ%Vει τD eV?ς: «�Aπ! μ=ν τ!ν Θε<-6ραστ� �π%σπασε τ!ν Mητρ<δωρ� τ!ν θεωρητικ! καQ τ!ν Tιμα-γ<ρα �π! τ>ν Γ%λα, �π! δ= τ!ν �Aριστ�τ%λη τ!ν Kυρηναϊκ<, τ!νKλε�ταρ:� καQ τ!ν Σιμμ�α. �Aπ! τ�aς διαλεκτικ�aς �π%σπασε τ!νΠαιCνι� �π! τ!ν �Aριστε�δηJ τ!ν δ= Δ�6ιλ� τ!ν B�σπ�ριαν! τ�RE'6;ντ�υ καQ τ!ν MLρμηκα τ�R �EVαιν%τ�υ, π�a π?γαν νD τ!ν�ντικρ�Lσ�υν, τ�aς kκαμε �6ωσιωμ%ν�υς oπαδ�Lς τ�υ».

114. �Eκτ!ς �π! α'τ�aς πρ�σε�λκυσε στ>ν σ:�λ4 τ�υ καQ τ!νπεριπατητικ! καQ μ�ρ6ωμ%ν� 6υσικ! Φρασ�δημ�, τ!ν |Aλκιμ�π�a ~ταν � μεγαλLτερ�ς ρ4τωρ στ>ν �Eλλ;δα, τ!ν Kρ;τη καQπλε�στ�υς _σ�υς `λλ�υς. KαQ τ! σπ�υδαι<τερ�, μαpQ μ� α'τ�Lς,Uπ?ρε καQ τ!ν Z4νωνα τ!ν Φ��νικα12.

Πλ>ν τ�Lτων, ~ταν α'θεντ�α καQ στD π�λιτικD pητ4ματα.EG:ε καQ γυνα�κα, �λλD συp�Rσε καQ μ= μιD eτα�ρα, τ>ν Nικα-ρ%τη, _πως �να6%ρει κ;π�υ καQ � �Oν4τωρ. �Aπ%κτησε καQ μιD�κ<λαστη κ<ρη, π�a τ>ν Uνυμ6εLθη iνας 6�λ�ς τ�υ, � Σιμμ�ας �

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 2 1 –

/Gιωμ"των κα% κατηγ�ρημ"των κα% τ�ν τ�ι��των συν?-γραψε- κα% Στλπων T Mεγαρε�ς, διασημ8τατ�ς 7ιλ8σ�-7�ς, περ% �D λεκτ?�ν.

ΣTIΛΠΩN

Στλπων Mεγαρε�ς τ$ς :Eλλ"δ�ς δι�κ�υσε μ>ν τ�ν/π� E!κλεδ�υ τιν�ν- �C δ> κα% α!τ�6 E!κλεδ�υ /κ�6σα7ασιν α!τ8ν, /λλ0 κα% Θρασυμ"��υ τ�6 K�ρινθ�υ, cςqν �I�θ�α γν�ριμ�ς, καθ" 7ησιν :Hρακλεδης (FHG iii.170). τ�σ�6τ�ν δ� εdρεσιλ�γuα κα% σ�7ιστεuα πρ�$γε τ��ς[λλ�υς Pστε μικρ�6 δε$σαι π^σαν τUν :Eλλ"δα/7�ρ�σαν ε+ς α!τ1ν μεγαρσαι. περ% τ��τ�υ 7ασ% Φλιπ-π�ς T Mεγαρικ1ς κατ0 λ?Gιν �Jτω- “παρ0 μ>ν γ0ρ Θε�-7ρ"στ�υ Mητρ8δωρ�ν τ1ν θεωρηματικ1ν κα% Tιμαγ8-ραν τ1ν Γελ��ν /π?σπασεν, παρ� �Aριστ�τ?λ�υς δ> τ�6Kυρηναϊκ�6 Kλεταρ��ν κα% Σιμμαν- /π1 δ> τ�ν διαλε-κτικ�ν Παι�νει�ν μ>ν /π� �Aριστεδ�υ, Δ7ιλ�ν δ> τ1νB�σπ�ριαν1ν E!7"ντ�υ κα% M�ρμηκα τ1ν �EGαιν?τ�υπαραγεν�μ?ν�υς kς *λ?γG�ντας /μ7�τ?ρ�υς @ηλωτ0ςaσ�ε.”

Xωρ%ς τ�νυν τ��των Φρασδημ�ν μ>ν τ1ν περιπατη-τικ1ν κα% 7υσικ�ν aμπειρ�ν gντα πρ�σηγ"γετ�, κα% τ1νeητ�ρικ1ν mAλκιμ�ν, zπ"ντων πρωτε��ντα τ�ν *ν τ#$:Eλλ"δι eητ8ρων, Kρ"τητ" τε κα% [λλ�υς πλεστ�υςBσ�υς *θ�ρασεν- κα% δU κα% Z�νωνα τ1ν Φ�νικα μετ0τ��των /7ελετ�.

{Hν δ> κα% π�λιτικ�τατ�ς.Kα% γυνα�κα &γ"γετ�- κα% tταρuα συν$ν Nικαρ?τη, |ς

7ησ π�υ κα% �Oν�τωρ. κα% θυγατ?ρα /κ8λαστ�ν *γ?ννη-σεν, }ν aγημε γν�ριμ8ς τις α!τ�6 Σιμμας Συρακ8σι�ς.

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 2 0 –

113

114

πρ,τ�ς _ρ�ς oν�μ;pεται dπ�κεμεν� καQ � δεLτερ�ς κατηγ8ρημα (A. Lalande,kνθ� �νωτ. 821).

11. Δι<τι @π?ρ:αν καQ τD M%γαρα τ?ς Σικελ�ας.12. EGναι � Z4νων � KιτιεLς, � [δρυτ>ς τ?ς Στωϊκ?ς σ:�λ?ς, � �π���ς UVετ;-

pεται πρ,τ�ς στ! WιWλ�� Z τ�R παρ<ντ�ς kργ�υ.

10. Kατηγ<ρημα: σ= κ;θε �π<6ανσι π�a μπ�ρ�Rμε νD διακρ�νωμε α'τ!γιD τ! �π��� �μιλ�Rμε καQ α'τ! γιD τ! �π��� κατα6;σκ�υμε Z �ρν�Lμεθα, �

Συρακ<σι�ς. �Eπειδ> α'τ> δ=ν p�Rσε καν�νικ;, κ;π�ι�ς εGπεστ!ν Στ�λπωνα _τι τ!ν ντρ�πι;pει. «|O:ι περισσ<τερ�», �π4-ντησε, «�π! _σ� Uγb τ>ν κ�σμ,».

115. T!ν Uκτιμ�Rσε π�λL, λ%γ�υν, καQ � Πτ�λεμα��ς � Σωτ>ρκαQ _ταν kγινε κLρι�ς τ,ν Mεγ;ρων, τ�R πρ�σ%6ερε :ρ4ματακαQ τ!ν πρ�σεκ;λεσε νD π;Pη μαp� τ�υ στ>ν Asγυπτ�. �AλλDα'τ!ς Uκρ;τησε λ�γα �π! τD :ρ4ματα, \ρν4θη _μως νD τ!ν�κ�λ�υθ4σPη καQ π?γε στ>ν Asγινα, _π�υ παρ%μεινε iως _τ�υUκε�ν�ς �π%πλευσε. �AλλD καQ � Δημ4τρι�ς � �Aντιγ<ν�υ, _τανκατ%λαWε τD M%γαρα, U6ρ<ντισε νD μ> π;θPη τ�π�τε τ! σπ�τιτ�υ καQ νD τ�R �π�δ�θ�Rν _λα τD tρπαγ%ντα. cOταν τ�R εGπαννD 6τι;VPη iνα κατ;λ�γ� τ,ν πραγμ;των π�a k:ασε, εGπε _τιδ=ν k:ασε τ�π�τε �π! _σα πραγματικD τ�R �ν4κ�υνJ δι<τικαν%νας δ=ν τ�R �64ρεσε τ>ν μ<ρ6ωσι, U6� _σ�ν UVακ�λ�υθε��κ<μη νD k:Pη τ>ν ε'γλωττ�α καQ τQς γνCσεις.

116. KαQ μιD συp4τησι, π�a εG:ε μ� α'τ<ν, kκανε τ%τ�ια UντL-πωσι στ!ν Wασιλ%α, Sστε πρ<θυμα νD τ!ν πρ�σ%:Pη. A'τ<ς,λ%γ�υν, ρCτησε περ�π�υ γιD τ! `γαλμα τ?ς �Aθηνfς, π�a εG:ε6τι;Vει � Φειδ�ας: «EGναι θε!ς u �Aθηνf u κ<ρη τ�R Δι<ς;». KαQσDν τ�R εGπαν «να�», «μD α'τ> δ=ν εGναι τ�R Δι<ς, εGναι τ�R Φει-δ�α», �πεκρ�θη. KαQ καθbς συμ6ων�Rσαν, συνεπ%ρανε: «|Aρα,δ=ν εGναι θε<ς». �AλλD γιD τ!ν λ<γ� τ�υ α'τ!ν πρ�σ4:θη UνC-πι�ν τ�R �Aρε��υ Π;γ�υ, _π�υ δ=ν \ρν4θη _τι τD εGπε, �λλD@πεστ4ριVε _τι oρθ,ς hμ�λησε: γιατQ πρ;γματι δ=ν εGναι θε!ς�λλD θε;, �6�R μ<ν�ν �[ `ρρενες εGναι θε��. Πλ>ν _μως, �[�Aρε�παγ�τες τ!ν δι%ταVαν νD 6LγPη �μ%σως �π! τ>ν π<λι. T<τεκαQ � Θε<δωρ�ς � �π�καλ�Lμεν�ς θε!ς τ!ν ρCτησε κ�ρ�ϊδευ-τικ;: «Kι� �π! π�R τ! V%ρεις, α'τ<, Στ�λπων; �H μ4πως τ?ς Uσ4-κωσες τ! 6�υστ;νι κα�… εGδες;». Πραγματικ;, α'τ!ς ~ταν τ�λ-μηρ<τατ�ς στQς Uκ6ρ;σεις τ�υJ � Στ�λπων _μως ~ταν π�λaε'πρεπ4ς.

117. cOταν � Kρ;της τ!ν ρCτησε �ν �[ θε�Q ε':αριστ�Rνται�π! τD πρ�σκυν4ματα καQ τQς λατρε�ες, λ%γ�υν _τι �π4ντησε:

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 2 3 –

τα�της �! κατ0 τρ8π�ν �ι��σης εQπ? τις πρ1ς τ1ν Στλ-πωνα kς καταισ��ν�ι α!τ8ν- T δ?, “�! μ^λλ�ν,” εQπεν, “3*γl τα�την κ�σμ�.”

�Aπεδ?�ετ� δ� α!τ8ν, 7ασ, κα% Πτ�λεμα��ς T Σωτ�ρ.κα% *γκρατUς Mεγ"ρων γεν8μεν�ς *δδ�υ τε /ργ�ρι�να!τ;� κα% παρεκ"λει ε+ς A=γυπτ�ν συμπλε�ν- T δ> μ?τρι�νμ>ν τι τ/ργυριδ�υ πρ�σ�κατ�, /ρνησ"μεν�ς δ> τUν Tδ1νμετ$λθεν ε+ς A=γιναν, 2ως *κε�ν�ς /π?πλευσεν. /λλ0 κα%Δημ�τρι�ς T �Aντιγ8ν�υ καταλα�lν τ0 M?γαρα τ�ν τε�+καν α!τ;� 7υλα�θ$ναι κα% π"ντα τ0 zρπασθ?νταπρ�!ν8ησεν /π�δ�θ$ναι. Bτε κα% ��υλ�μ?ν;ω παρ� α!τ�6τ�ν /π�λωλ8των /ναγρα7Uν λα�ε�ν a7η μηδ>ν τ�ν�+κεων /π�λωλεκ?ναι- παιδεαν γ0ρ μηδ?να *Gενην��?-ναι, τ8ν τε λ8γ�ν a�ειν κα% τUν *πιστ�μην.

Kα% α!τ;� διαλε�θε%ς περ% /νθρ�πων ε!εργεσας�Jτως ε_λεν Pστε πρ�σ?�ειν α!τ;�. τ�6τ8ν 7ασιν περ% τ$ς�Aθην^ς τ$ς τ�6 Φειδ�υ τ�ι�6τ8ν τινα λ8γ�ν *ρωτ$σαι;“~ρ" γε p τ�6 Δι1ς �Aθην^ θε8ς *στι;” 7�σαντ�ς δ?, “να,”“αJτη δ? γε,” εQπεν, “�!κ aστι Δι8ς, /λλ0 Φειδ�υ-” συγ-�ωρ�υμ?ν�υ δ?, “�!κ [ρα,” εQπε, “θε8ς *στιν.” *ν ;� κα%ε+ς mAρει�ν π"γ�ν πρ�σκληθ?ντα μU /ρν�σασθαι,7"σκειν δ� Wρθ�ς διειλ?�θαι- μU γ0ρ εQναι α!τUν θε8ν,/λλ0 θε"ν- θε��ς δ> εQναι τ��ς [ρρενας. κα% μ?ντ�ι τ��ς�Aρε�παγτας ε!θ?ως α!τ1ν κελε6σαι τ$ς π8λεως *Gελ-θε�ν. Bτε κα% Θε8δωρ�ν τ1ν *πκλην θε1ν *πισκ�πτ�νταε+πε�ν, “π8θεν δ> τ�6τ� #]δει Στλπων; 3 /νασ�ρας α!τ$ςτ1ν κ$π�ν *θε"σατ�;” qν δ� /ληθ�ς �Dτ�ς μ>ν θρασ�τα-τ�ς- Στλπων δ> κ�μψ8τατ�ς.

Kρ"τητ�ς γ�6ν α!τ1ν *ρωτ�σαντ�ς ε+ �C θε�% �α-ρ�υσι τα�ς πρ�σκυν�σεσι κα% ε!�α�ς, 7ασ%ν ε+πε�ν,

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 2 2 –

115

116

117

«Γι� α'τ;, �ν<ητε, νD μ> μ= ρωτfς στ!ν δρ<μ�, �λλD _ταν εGμαιμ<ν�ς μ�υ». T>ν sδια �π;ντησι kδωσε καQ � B�ων, _ταν κ;π�ι�ςτ!ν ρCτησε �ν @π;ρ:�υν θε��:

Δ>ν θ0 /π�μακρ�ν#ης πρ�τα τ1ν g�λ� /π1 μ?να,ταλαπωρε γ?ρ�ντα;

�Aκ<μη � Στ�λπων ~ταν καQ tπλ!ς στ�aς τρ<π�υς καQ �νεπιτ4-δευτ�ς καQ μπ�ρ�Rσε νD πρ�σαρμ<pεται μ= τ�aς tπλ�Rς �νθρC-π�υς. cOταν, UπQ παραδε�γματι, � Kρ;της � κυνικ!ς στ! μ=ν UρC-τημα π�a τ�R kθεσε δ=ν �π4ντησε, U6%ρθη δ= πρ�σWλητικDκ;ν�ντας τ!ν �%ρα τ�υ (�π�παρδ<ντ�ς): «|HVερα», τ�R εGπε,«_τι κ;θε τι `λλ� θD πP?ς Uκτ!ς �π! Uκε�ν� π�a πρ%πει».

118. �AλλD καQ _ταν μιD `λλη 6�ρD τ�R πρ�σ%6ερε kνα σRκ�(Vερ!) καQ τ�R kθεσε καQ iνα UρCτημα, α'τ!ς Uδ%:θη τ! σRκ�καQ τ! k6αγε. cOταν � `λλ�ς Vε6Cνισε «� �Hρακλ?, π;ει τ!σRκ� μ�υ», τ�R εGπε «δ=ν π;ει μ<ν� τ! σRκ� σ�υ παρD καQ τ!UρCτημα γιD τ! �π��� τ! σRκ� ~ταν �ρραWCνας». |Aλλ�τε π;λι,_ταν εGδε τ!ν Kρ;τη, τ!ν :ειμ,να, μαpεμ%ν�ν �π! τ! κρL�, τ�RεGπε: «M�R 6α�νεται _τι :ρει;pεσαι καιν�Lργι� [μ;τι�», _περUσ4μαινε _τι U:ρει;pετ� Uκτ!ς �π! [μ;τι� καQ μυαλ! (καQ ν�R).Kι� Uκε�ν�ς Uν�:ληθε�ς, τ!ν Uκδικ4θηκε μ= τ>ν �κ<λ�υθηπαρ�ωδ�α:

EQδα τ1ν Στλπωνα σ> κακ1 �"λι στ0 M?γαρα,Bπ�υ, λ?νε, dπ"ρ�ει τ� κρε��"τι τ�6 Tυ7ω?ως13.mEκανε *ριστικ>ς συ@ητ�σεις κα% π�λλ�% 7λ�ι τ�υτ1ν περιστ��ι@αν, �"ν�ντας τ1ν καιρ8 τ�υςστUν *πιδωGι τ$ς /ρετ$ς μ> λ8για14.

119. Λ%γεται _τι τ<σ� πρ�καλ�Rσε τ>ν πρ�σ�:> τ�R κ<σμ�υστ4ν �Aθ4να, Sστε kWγαιναν �π! τD Uργαστ4ρια νD τ!ν δ�Rν.

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 2 5 –

13. Θε!ς τ,ν ε'ν�ϊκ,ν �ν%μων.14. Bλ. Παλατ�νη �Aνθ�λ�γ�α, Add. V. 13 B.

“περ% τ��των μU *ρ�τα, /ν8ητε, *ν Tδ;�, /λλ0 μ8ν�ν.” τ1δ� α!τ1 κα% Bωνα *ρωτηθ?ντα ε+ θε� ε+σιν ε+πε�ν-

�!κ /π’ *μ�6 σκεδ"σεις g�λ�ν, ταλαπεριε πρ?σ�υ;

{Hν δ� ��ν T Στλπων κα% /7ελUς κα% /νεππλαστ�ςπρ8ς τε τ1ν +δι�την ε4θετ�ς. Kρ"τητ�ς γ�6ν π�τε τ�6κυνικ�6 πρ1ς μ>ν τ1 *ρωτηθ>ν �!κ /π�κριναμ?ν�υ, /π�-παρδ8ντ�ς δ?, “#]δειν,” a7η, “kς π"ντα μ^λλ�ν 7θ?γG#η 3� δε�.”

�Aλλ0 κα% +σ�"δα πρ�τεναντ�ς α!τ;� π�τε κα% *ρ�-τημα, δεG"μεν�ν κατα7αγε�ν- τ�6 δ?, “� :Hρ"κλεις,”ε+π8ντ�ς, “/π�λ�λεκα τUν +σ�"δα-” “�! μ8ν�ν,” a7η,“/λλ0 κα% τ1 *ρ�τημα, �D qν /ρρα�lν p +σ�"ς.” π"λιν δ>+δlν τ1ν Kρ"τητα �ειμ�ν�ς συγκεκαυμ?ν�ν, “� Kρ"-της,” a7η, “δ�κε�ς μ�ι �ρεαν a�ειν Cματ�υ καιν�6.”[Bπερ qν ν�6 κα% Cματ�υ.] κα% τ1ν /�θεσθ?νταπαρ;ωδ$σαι ε+ς α!τ1ν �Jτω (Diels 1)-

κα% μUν Στλπων’ ε+σε�δ�ν �αλ?π� [λγε’ a��ντα*ν Mεγ"ρ�ις, Bθι 7ασ% Tυ7ω?�ς aμμεναι ε!ν"ς.aνθα τ� *ρ@εσκεν, π�λλ�% δ� /μ7� α!τ1ν tτα�ρ�ι-τUν δ� /ρετUν παρ0 γρ"μμα δι�κ�ντες κατ?τρι��ν.

Λ?γεται δ� �Jτως �Aθ�νησιν *πιστρ?ψαι τ��ς /νθρ�-π�υς Pστ� /π1 τ�ν *ργαστηρων συνθε�ν nνα α!τ1ν θε"-σαιντ�.

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 2 4 –

118

119

KαQ _ταν κ;π�ι�ς τ�R εGπε «Στ�λπων, σ= θαυμ;p�υν σDνπερ�εργ� p�,�», «καθ<λ�υ» �π4ντησε «�λλD μ= θαυμ;p�υν,Uπειδ> εGμαι iνας πραγματικ!ς `νθρωπ�ς». Kαθbς ~ταν δειν!ςστQς λεπτ�λ<γ�υς συpητ4σεις, Uκ4ρυττε �νLπαρκτα καQ τD εsδη.cOπ�ι�ς λ%ει |Aνθρωπ�ς, kλεγε, δ=ν Uνν�ε� καν%να. ΓιατQ ��τετ�Rτ�ς Uδ, εGναι ��τε Uκε�ν�ς Uκε�. Δι<τι, γιατQ τ;:α πρ%πει νDεGναι τ�Rτ�ς Uδ, μfλλ�ν, παρD Uκε�ν�ς Uκε�. |Aρα δ=ν εGναι��τε τ�Rτ�ς Uδ,. �Aκ<μη: τ! «λα:ανικ!» δ=ν εGναι α'τ! π�a μ�Rδε�:νετε. ΓιατQ λα:ανικ! @π?ρ:ε πρQν �π! :ιλι;δες :ρ<νια. |Aραδ=ν εGναι α'τ! λα:ανικ<15. Λ%γ�υν Uπ�σης, _τι κ;π�τε π�a εG:εμιD συp4τησι μ= τ!ν Kρ;τη τ>ν `6ησε στ>ν μ%ση κι� kτρεVε ν��γ�ρ;σPη ψ;ρια. KαQ καθbς � Kρ;της nθελε νD τ!ν συγκρα-τ4σPη καQ τ�R kλεγε: «Sστε �64νεις τ>ν συp4τησι;», «^:ι �πε-κρ�θη τ>ν συp4τησι τ>ν διατηρ,, Uσ%να �64νωJ γιατQ u συp4τη-σις περιμ%νει, �λλD τD ψ;ρια θD π�υληθ�Rν».

120. Φ%ρ�νται hς δικ�� τ�υ καQ �[ eV?ς Uνν%α δι;λ�γ�ι, γραμ-μ%ν�ι σ= ψυ:ρ! �6�ς: M<σ:�ς, �Aρ�στιππ�ς Z Kαλλ�ας, Πτ�λε-μα��ς, Xαιρεκρ;της, Mητρ�κλ?ς, �AναVιμ%νης, �Eπιγ%νης. Πρ!ςτ>ν eαυτ�R θυγατ%ρα καQ �Aριστ�τ%λης. KατD τ!ν �Hρακλε�δηπαρηκ�λ�Lθησε τ>ν διδασκαλ�α τ�υ καQ � Z4νων, � [δρυτ>ςτ?ς Στ�fς16. Π%θανε γ%ρ�ς, �6�R kπιε κρασQ γιD νD Uπιτα:LνPητ! τ%λ�ς τ�υ.

|E:�με γρ;ψει καQ γι� α'τ!ν iνα UπιτLμWι� Uπ�γραμμα:

�Aσ7αλ�ς θ0 G?ρετε τ1ν Στλπωνα τ1ν Mεγαρ?α.T0 γερατει", κι� aπειτα p /ρρ�στια — τ1 7��ερ1 α!τ1

@ευγ"ρι — τ1ν a�αλαν κ"τω. �Aλλ0 α!τ1ς εdρ$κε στ1κρασ% τ1ν +σ�υρ1 pν��� γι0 ν0 γλυτ�σ#η /π1 τUν κακUα!τU παρ?α. Γιατ% aπιε δυνατ1 κρασ% κα% G?7υγε.�Eπ�σης τ!ν kσκωψε καQ � Σω6�λ�ς, � κωμικ!ς π�ιητ4ς, στ!

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 2 7 –

16. Δηλαδ> τ?ς Στωϊκ?ς σ:�λ?ς π�a kλαWε τ! ^ν�μ; της �π! τ!ν τ<π�συγκεντρCσεως τ,ν oπαδ,ν της, τ>ν Π�ικ�λη Στ�;.

κα τιν�ς ε+π8ντ�ς, “Στλπων, θαυμ"@�υσ σε kς θηρ�ν,”“�! μ>ν ��ν,” ε+πε�ν, “/λλ� kς [νθρωπ�ν /ληθιν8ν.”δειν1ς δ� [γαν fν *ν τ��ς *ριστικ��ς /ν#�ρει κα% τ0 ε=δη-κα% aλεγε τ1ν λ?γ�ντα [νθρωπ�ν εQναι μηδ?να- �4τε γ0ρτ8νδε λ?γειν �4τε τ8νδε. τ γ0ρ μ^λλ�ν τ8νδε 3 τ8νδε;�!δ� [ρα τ8νδε. κα% π"λιν- τ1 λ"�αν�ν �!κ aστι τ1 δει-κν�μεν�ν- λ"�αν�ν μ>ν γ0ρ qν πρ1 μυρων *τ�ν- �!κ[ρα *στ% τ�6τ� λ"�αν�ν. 7ασ% δ� α!τ1ν Tμιλ�6ντα Kρ"-τητι μεταG� σπε6σαι +�θ6ς πρασθαι- τ�6 δ� *πισπωμ?ν�υκα% 7"σκ�ντ�ς, “καταλεπεις τ1ν λ8γ�ν;” “�!κ aγωγε,”a7η, “/λλ0 τ1ν μ>ν λ8γ�ν a�ω, σ> δ> καταλεπω- T δ> γ0ρλ8γ�ς περιμενε�, τ1 δ� gψ�ν πεπρ"σεται.”

Φ?ρ�νται δ� α!τ�6 δι"λ�γ�ι *νν?α ψυ�ρ�- M8σ��ς,�Aρστιππ�ς 3 Kαλλας, Πτ�λεμα��ς, Xαιρεκρ"της, Mη-τρ�κλ$ς, �AναGιμ?νης, �Eπιγ?νης, Πρ1ς τUν tαυτ�6 θυ-γατ?ρα, �Aριστ�τ?λης. τ��τ�υ 7ησ%ν :Hρακλεδης (FHG iii170 sq) κα% τ1ν Z�νωνα /κ�6σαι τ1ν τ$ς στ�^ς κτστην.γηραι1ν δ> τελευτ$σα 7ησιν iEρμιππ�ς (FHG iii 45),�Qν�ν πρ�σενεγκ"μεν�ν Bπως θ^ττ�ν /π�θ"ν#η.mEστι δ> κα% ε+ς τ�6τ�ν pμ�ν (App. Anth. v. 42)-

τ1ν Mεγαρ?α Στλπωνα, γιγν�σκεις δ� =σως,γ$ρας, aπειτα ν8σ�ς καθε�λε, δ�σμα��ν @υγ8ν-/λλ� �Qν�ν εDρε τ$ς κακ$ς συνωρδ�ς7?ρτερ�ν pν���ν- <�ανδ1ν> πιlν γ0ρ ]λασεν.

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 2 6 –

15. �Hρνε�τ� δηλαδ> τ>ν δυνατ<τητα τ?ς συνδ%σεως @π�κειμ%ν�υ καQκατηγ�ρ�υμ%ν�υ, καQ συνεπ,ς καQ _λων τ,ν πρ�τ;σεων (τ,ν συνθετικ,νπρ�τ;σεων κατD τ!ν K;ντ). �Eκτ!ς τ,ν UπQ ταυτ<τητ�ς @π�κειμ%νων καQκατηγ�ρ�υμ%νων Wασιp�μ%νων, �[ �π��ες _μως καταλ4γ�υν στ>ν ταυτ�λ�γ�ακαQ δ=ν πρ�;γ�υν τ>ν γν,σι.

120

δρfμα τ�υ «Γ"μ�ς»:

:O λ8γ�ς τ�6 Xαρν�υ 7ρ"σσει τ1 στ8μα τ�6 Στλπων�ς.

12. KPITΩN

121. �O Kρ�των ~ταν π�λ�της τ,ν �Aθην,ν. �Hταν UVαιρετικDστ�ργικ!ς πρ!ς τ!ν Σωκρ;τη καQ U6ρ<ντιpε νD μ> τ�R λε�πPητ�π�τε �π� _σα :ρειαp<ταν. O[ γυι�� τ�υ Uπ�σης εG:αν παρακ�-λ�υθ4σει τ>ν διδασκαλ�α τ�R Σωκρ;τ�υς: � Kριτ<W�υλ�ς, ��Eρμ�γ%νης, � �Eπιγ%νης καQ � Kτ4σιππ�ς. �O Kρ�των kγραψεδεκαεπτD διαλ<γ�υς, π�a εGναι συγκεντρωμ%ν�ι σ� iνα τ<μ� καQ6%ρ�υν τ�aς κ;τωθι τ�τλ�υς:

iOτι δ>ν γνεται κανε%ς καλ1ς [νθρωπ�ς /π1 τUν μ8ρ-7ωσι.Σ�ετικ0 μ> τ1 ν0 a�#η κανε%ς περισσ8τερα.T% εQναι τ1 κατ"λληλ� 3 :O π�λιτικ1ς /ν�ρ.Περ% τ�6 kρα�υ.Περ% τ$ς διαπρ"Gεως τ�6 κακ�6.Περ% ε!ταGας.Περ% τ�6 ν8μ�υ.Περ% τ�6 θε�υ.Περ% τε�ν�ν.Περ% συντρ�7ι^ς.Περ% σ�7ας.Πρωταγ8ρας 3 :O π�λιτικ1ς /ν�ρ.Περ% γραμμ"των.Περ% π�ι�σεως (Περ% τ�6 kρα�υ).Περ% τ$ς μαθ�σεως.Περ% τ$ς γν�σεως 3 Περ% *πιστ�μης.T% εQναι �C γν�σεις.

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 2 9 –

πρ�σεσκ�7θη δ> dπ1 Σω7λ�υ τ�6 κωμικ�6 *ν δρ"ματιΓ"μ;ω (Meineke iv, p. 386)-

Στλπων8ς *στι ��σμαθ� T Xαρν�υ λ8γ�ς.

KPITΩN

Kρτων �Aθηνα��ς- �Dτ�ς μ"λιστα 7ιλ�στ�ργ8ταταδιετ?θη πρ1ς Σωκρ"την, κα% �Jτως *πεμελε�τ� α!τ�6Pστε μηδ?π�τ� *λλεπειν τι τ�ν πρ1ς τUν �ρεαν. κα% �Cπα�δες δ> α!τ�6 δι�κ�υσαν Σωκρ"τ�υς, Kριτ8��υλ�ς,:Eρμ�γ?νης, �Eπιγ?νης, Kτ�σιππ�ς. T δ� ��ν Kρτων δια-λ8γ�υς γ?γρα7εν *ν tν% 7ερ�μ?ν�υς �ι�λ;ω tπτακα-δεκα, τ��ς dπ�γεγραμμ?ν�υς-

iOτι �!κ *κ τ�6 μαθε�ν �C /γαθ�,Περ% τ�6 πλ?�ν a�ειν,T τ1 *πιτ�δει�ν 3 Π�λιτικ8ς,Περ% τ�6 καλ�6,Περ% τ�6 κακ�υργε�ν,Περ% ε!θημ�σ�νης,Περ% ν8μ�υ,Περ% τ�6 θε�υ,Περ% τε�ν�ν,Περ% συν�υσας,Περ% σ�7ας,Πρωταγ8ρας 3 Π�λιτικ8ς,Περ% γραμμ"των,Περ% π�ιητικ$ς, [περ% τ�6 καλ�6,]Περ% τ�6 μαθε�ν,Περ% τ�6 γν�ναι 3 Περ% *πιστ�μης,T τ1 *πστασθαι.

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 2 8 –

121

13. ΣIMΩN

122. �O Σ�μων ~ταν π�λ�της τ,ν �Aθην,ν καQ μπαλωματ>ς τ!Uπ;γγελμα. cOταν π4γαινε � Σωκρ;της στ! Uργαστ4ρι< τ�υ καQσυpητ�Rσαν, α'τ!ς kπειτα συν4θιpε νD καταγρ;6Pη _σα θυμ<-ταν.

Γι� α'τ! τ�aς λ%νε «Σκυτικ��ς» τ�aς διαλ<γ�υς τ�υ, εGναι δ=α'τ�Q τρι;ντα τρε�ς, συγκεντρωμ%ν�ι σ� iνα τ<μ�:

Περ% θε�ν.Περ% τ�6 /γαθ�6.Περ% τ�6 kρα�υ.T εQναι τ1 kρα��ν.Περ% δικα�υ (/νθρ�π�υ): δ�� δι"λ�γ�ι.Περ% /ρετ$ς, B,τι δ>ν εQναι δυνατ1ν ν0 διδα�θ#$.Περ% /νδρεας τρε�ς δι"λ�γ�ι.Περ% ν8μ�υ.Περ% δημαγωγας.Περ% τιμ$ς.Περ% π�ι�σεως.Περ% καλ$ς τρ�7$ς (Περ% ε!παθεας).Περ% aρωτ�ς.Περ% 7ιλ�σ�7ας.Περ% *πιστ�μης.Περ% μ�υσικ$ς.Περ% π�ι�σεως.

123. T εQναι τ1 kρα��ν.Περ% τ$ς τ?�νης τ$ς συ@ητ�σεως.Περ% κρσεως.Περ% τ�6 gντ�ς.Περ% /ριθμ�6.Περ% *πιμελεας.Περ% δραστηρι8τητ�ς.

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 3 1 –

ΣIMΩN

Σμων �Aθηνα��ς, σκυτ�τ8μ�ς, �Dτ�ς *ρ��μ?ν�υΣωκρ"τ�υς *π% τ1 *ργαστ�ρι�ν κα% διαλεγ�μ?ν�υ τιν",�ν *μνημ8νευεν dπ�σημει�σεις *π�ιε�τ�- Bθεν σκυτικ��ςα!τ�6 τ��ς διαλ8γ�υς καλ�6σιν. ε+σ% δ> τρε�ς κα% τρι"κ�-ντα *ν tν% 7ερ8μεν�ι �ι�λ;ω-

Περ% θε�ν,Περ% τ�6 /γαθ�6,Περ% τ�6 καλ�6,T τ1 καλ8ν,Περ% δικα�υ πρ�τ�ν, δε�τερ�ν,Περ% /ρετ$ς Bτι �! διδακτ8ν,Περ% /νδρεας πρ�τ�ν, δε�τερ�ν, τρτ�ν,Περ% ν8μ�υ,Περ% δημαγωγας,Περ% τιμ$ς,Περ% π�ι�σεως,Περ% ε!παθεας,Περ% aρωτ�ς,Περ% 7ιλ�σ�7ας,Περ% *πιστ�μης,Περ% μ�υσικ$ς,T τ8 καλ8ν,Περ% διδασκαλας,Περ% τ�6 διαλ?γεσθαι,Περ% κρσεως,Περ% τ�6 gντ�ς,Περ% /ριθμ�6,Περ% *πιμελεας,Περ% τ�6 *ργ"@εσθαι,

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 3 0 –

122

123

Περ% 7ιλ�κερδ�6ς.Περ% /λα@�νεας.Περ% τ�6 kρα�υ.|Aλλ�ι εGναι:Περ% τ�6 σκ?πτεσθαι.Περ% λ8γ�υ 3 περ% Cκαν8τητ�ς.Περ% διαπρ"Gεως τ�6 κακ�6.

A'τ!ς πρ,τ�ς, λ%γ�υν, ε"σ4γαγε τ!ν Σωκρατικ! τρ<π�συpητ4σεως. cOταν � Περικλ?ς τ�R @πεσ:%θη _τι �ναλαμW;νειτD kV�δα διατρ�6?ς τ�υ καQ τ!ν παρακιν�Rσε νD π;Pη σ� α'τ<ν,«δ=ν π�υλ;ω τ>ν Uλευθερ�α μ�υ», τ�R �π4ντησε.

124. �Yπ?ρVε κι� iνας `λλ�ς Σ�μων, π�a kγραψε πραγματε�εςπερQ ρητ�ρικ?ςJ κι� iνας `λλ�ς γιατρ<ς, σLγ:ρ�ν�ς τ�R ΣελεL-κ�υ τ�R Nικ;ν�ρ�ςJ κι� iνας τρ�τ�ς, �νδριαντ�π�ι<ς.

14. ΓΛAYKΩN

�O ΓλαLκων ~ταν π�λ�της τ,ν �Aθην,ν. KαQ 6%ρ�νται μ= τ!^ν�μ; τ�υ Uνν%α δι;λ�γ�ι σ= iνα τ<μ�:

Φειδ�λ�ς.E!ριπδης.�Aμ�ντι��ς.E!θας.Λυσιθεδης.�Aριστ�7"νης.K?7αλ�ς.�Aριστ�7"νης.K?7αλ�ς.�AναG7ημ�ς.Mεν?Gεν�ς.

�Eπ�σης 6%ρ�νται hς δικ�� τ�υ `λλ�ι τρι;ντα δL�, �[ �π���ιθεωρ�Rνται πλαστ��.

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 3 3 –

Περ% 7ιλ�κερδ�6ς,Περ% /λα@�νεας,Περ% τ�6 καλ�6,

�C δ?,Περ% τ�6 ��υλε�εσθαι,Περ% λ8γ�υ 3 Περ% *πιτηδει8τητ�ς,Περ% κακ�υργας.

ODτ�ς, 7ασ, πρ�τ�ς διελ?�θη τ��ς λ8γ�υς τ��ς Σωκρα-τικ��ς. *παγγειλαμ?ν�υ δ> Περικλ?�υς θρ?ψειν α!τ1νκα% κελε��ντ�ς /πι?ναι πρ1ς α!τ8ν, �!κ `ν a7η τUν παρ-ρησαν /π�δ8σθαι.Γ?γ�νε δ> κα% [λλ�ς Σμων eητ�ρικ0ς τ?�νας γεγρα7�ς-κα% 2τερ�ς +ατρ1ς κατ0 Σ?λευκ�ν τ1ν Nικ"ν�ρα- κα τις/νδριαντ�π�ι8ς.

ΓΛAYKΩN

Γλα�κων �Aθηνα��ς κα% τ��τ�υ 7?ρ�νται *ν tν% δι"λ�γ�ι*νν?α-

Φειδ�λ�ς,E!ριπδης,�Aμ�ντι��ς,E!θας,Λυσιθεδης,�Aριστ�7"νης,K?7αλ�ς,�AναG7ημ�ς,Mεν?Gεν�ς.

7?ρ�νται κα% [λλ�ι δ�� κα% τρι"κ�ντα, �� ν�θε��νται.

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 3 2 –

124

15. ΣIMMIAΣ

�O Σιμμ�ας17 ~ταν π�λ�της τ,ν ΘηW,ν. KαQ μ= τ! ^ν�μ; τ�υ6%ρ�νται εsκ�σι τρε�ς δι;λ�γ�ι σ= iνα τ<μ�:

Περ% σ�7ας.Περ% λ�γισμ�6.Περ% μ�υσικ$ς.Περ% *π�ν.Περ% /νδρεας.Περ% 7ιλ�σ�7ας.Περ% /ληθεας.Περ% διδασκαλας.Περ% γραμμ"των.Περ% τ?�νηςΠερ% δι�ικ�σεως.Περ% πρ?π�ντ�ς.T ν0 *πιδι�κωμε κα% τ ν� /π�7ε�γωμε.Περ% 7λ�υ.Περ% μαθ�σεως.Περ% ψυ�$ς.Περ% τ$ς καλ$ς @ω$ς.Περ% *κεν�υ π�� εQναι δυνατ8ν.Περ% �ρημ"των.Περ% @ω$ς.T εQναι τ1 kρα��ν.Περ% *πιμελεας.Περ% aρωτ�ς.

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 3 5 –

17. EGναι καQ iνα �π! τD πρ<σωπα τ�R πλατωνικ�R διαλ<γ�υ Φαδων.

ΣIMMIAΣ

Σιμμας Θη�α��ς- κα% τ��τ�υ 7?ρ�νται *ν tν% δι"λ�-γ�ι τρε�ς κα% ε=κ�σι-

Περ% σ�7ας,Περ% λ�γισμ�6,Περ% μ�υσικ$ς,Περ% *π�ν,Περ% /νδρεας,Περ% 7ιλ�σ�7ας,Περ% /ληθεας,Περ% γραμμ"των,Περ% διδασκαλας,Περ% τ?�νης,Περ% τ�6 *πιστατε�ν,Περ% πρ?π�ντ�ς,Περ% αCρετ�6 κα% 7ευκτ�6,Περ% 7λ�υ,Περ% τ�6 ε+δ?ναι,Περ% ψυ�$ς,Περ% τ�6 ε� @$ν,Περ% δυνατ�6,Περ% �ρημ"των,Περ% @ω$ς,T τ1 καλ8ν,Περ% *πιμελεας,Περ% aρωτ�ς.

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 3 4 –

16. KEBHΣ

125. �O K%Wης18 ~ταν π�λ�της τ,ν ΘηW,ν. �Aπ�δ�δ�νται δ=καQ σ= α'τ!ν τρε�ς δι;λ�γ�ι, �[ eV?ς:

ΠναG.:H t�δ8μη pμ?ρα.Φρ�νι��ς.

17. MENEΔHMOΣ

�O Mεν%δημ�ς19 �ν?κε στ>ν σ:�λ> τ�R Φα�δων�ς. �Hτανυ[!ς τ�R Kλεισθ%ν�υς, π�a κατ4γετ� Uκ τ?ς 6υλ?ς τ,ν καλ�υ-μ%νων Θε�πρ�πιδ,ν, �π! καλ> μ=ν �"κ�γ%νεια, �λλD �"κ�δ<-μ�ς τ! Uπ;γγελμα καQ 6τω:<ς. |Aλλ�ι λ%γ�υν _τι ~ταν καQ σκη-ν�γρ;6�ς καQ _τι τQς τ%:νες α'τ=ς τQς εG:ε μ;θει κι� � Mεν%δη-μ�ς. Γι� α'τ<, _ταν α'τ!ς συν%ταVε κ;π�ι� ψ46ισμα, iνας �Aλε-V�νει�ς τ!ν κατηγ<ρησε λ%γ�ντας _τι δ=ν ταιρι;pει στ!ν σ�6!��τε σκην�γρα6�ες ��τε ψη6�σματα νD 6τι;:νPη. �Aπ�σταλεQς �Mεν%δημ�ς @π! τ,ν �Eρετρι%ων στ>ν 6ρ�υρD τ,ν Mεγ;ρων,Uπ?γε στ>ν �Aκαδημ�α καQ συν4ντησε τ!ν Πλ;τωνα, καQ τ<σ�UσαγηνεLθη �π� α'τ<ν, Sστε Uγκατ%λειψε τ>ν στρατιωτικ>@πηρεσ�α.

126. T!ν πρ�σε�λκυσε _μως � �Aσκληπι;δης � Φλι;σι�ς, καQkpησε στD M%γαρα πλησ��ν τ�R Στ�λπων�ς τ�R �π���υ καQ �[δL� παρηκ�λ�Lθησαν τ>ν διδασκαλ�α. KαQ �π! Uκε� kπλευσανστ>ν |Hλιδα καQ συν4ντησαν τ!ν �Aρ:�πυλ� καQ τ!ν M<σ:�, τ?ςσ:�λ?ς τ�R Φα�δων�ς. cΩς τ<τε, _πως εsπαμε καQ στ! περQ Φα�-

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 3 7 –

19. �O Mεν%δημ�ς δ=ν kγραψε τ�π�τε _πως κι� � Σωκρ;της, _σ� εsμεθα πλη-ρ�6�ρημ%ν�ι γιD τ>ν διδασκαλ�α τ�υ, �ντιπρ�σCπευε iνα `κρ�ν \θικ!ν δια-ν�ητικισμ<. Π%θανε σ= πρ�:ωρημ%νη uλικ�α στ>ν α'λ> τ�R �Aντιγ<ν�υ Γ�νατfμ= eκ�Lσι� θ;νατ� λ�γ� @στερCτερα �π! τ! 278, πικραμ%ν�ς γιD τ>ν τL:η τ?ςπατρ�δ�ς τ�υ.

KEBHΣ

K?�ης T Θη�α��ς- κα% τ��τ�υ 7?ρ�νται δι"λ�γ�ι τρε�ς-

ΠναG,:E�δ8μη,Φρ�νι��ς.

MENEΔHMOΣ

[Mεν?δημ�ς] ODτ�ς τ�ν /π1 Φαδων�ς, Kλεισθ?ν�υςτ�6 τ�ν Θε�πρ�πιδ�ν καλ�υμ?νων υC8ς, /νδρ1ς ε!γε-ν�6ς μ?ν, /ρ�ιτ?κτ�ν�ς δ> κα% π?νητ�ς- �C δ> κα% σκην�-γρ"7�ν α!τ1ν εQνα 7ασι κα% μαθε�ν tκ"τερα τ1ν Mεν?-δημ�ν- Bθεν γρ"ψαντ�ς α!τ�6 ψ�7ισμ" τι καθ�ψατ8 τις�AλεGνει�ς, ε+πlν kς �4τε σκηνUν �4τε ψ�7ισμα πρ�σ�-κει τ;� σ�7;� γρ"7ειν. πεμ7θε%ς δ> 7ρ�υρ1ς T Mεν?δημ�ςdπ1 τ�ν �Eρετρι?ων ε+ς M?γαρα /ν$λθεν ε+ς �Aκαδ�μειανπρ1ς Πλ"τωνα, κα% θηραθε%ς κατ?λιπε τUν στρατεαν.

�Aσκληπι"δ�υ δ> τ�6 Φλιασ�υ περισπ"σαντ�ς α!τ1ν*γ?νετ� *ν Mεγ"ρ�ις παρ0 Στλπωνα, �Dπερ /μ78τερ�ιδι�κ�υσαν- κ/ντε6θεν πλε�σαντες ε+ς {Hλιν �Aγ�ιπ�λ;ωκα% M8σ�;ω τ��ς /π1 Φαδων�ς παρ?�αλ�ν. κα% μ?�ρι μ>ντ��των, kς πρ�ερηται *ν τ;� περ%

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 3 6 –

18. �Aπ�τελε� καQ α'τ!ς iνα �π! τD πρ<σωπα τ�R Φαδων�ς.

125

126

δων�ς κε6;λαι�ν, �[ μαθητ=ς τ?ς σ:�λ?ς α'τ?ς Uλ%γ�ντ� �Hλια-κ�20. �Eρετρικ�% dν�μ;σθηκαν �π! τ>ν πατρ�δα τ�R 6ιλ�σ<6�υπ�a UVετ;p�με21.

Φα�νεται _τι � Mεν%δημ�ς ~ταν καQ �ρκετD στ�μ6CδηςτLπ�ςJ γι� α'τ! � Kρ;της, παρ�ωδ,ν α'τ<ν, λ%γει:

:O �Aσκληπι"δης T Φλι"σι�ς κα% T τα6ρ�ς T �Eρ?τρι�ς.

�O T�μων Uπ�σης τ!ν παρCδησε hς eV?ς:

iEνας 7�υσκωμ?ν�ς gγκ�ς π�� �γ"@ει �ρ�ντερ>ς/ν�ησες.

127. �Hταν δ= τ<σ� �Vι�πρεπ4ς, Sστε, _ταν � E'ρLλ�:�ς �Kασσανδρεaς πρ�σεκλ4θη @π! τ�R �Aντιγ<ν�υ στ>ν α'λ4 τ�υμαpQ μ= τ!ν νεαρ! Kλεϊππ�δη τ!ν Kυpικην<, δ=ν Uδ%:θη τ>νπρ<σκλησι, �π! 6<W� μ> τ! μ;θPη � Mεν%δημ�ςJ δι<τι ~ταν καυ-στικ!ς καQ kλεγε �περ�6ραστα τQς γν,μες τ�υ. ΣDν εG:ε Vεδια-ντραπ? iνας νεαρ<ς, α'τ!ς δ=ν εGπε κ�υW%ντα, μ<ν� Uπ?ρε μιDW%ργα καQ Uσ:εδ�ασε στ! kδα6�ς μιD πρ�σWλητικ> 6ιγ�Lρα22,καQ _λ�ι τ>ν kWλεπαν, Sσπ�υ καQ � νεαρ!ς κατ;λαWε τ>ν πρ�-σW�λ> καQ �πεμακρLνθη. cOταν μαpQ μ= τ!ν �Iερ�κλ?, τ!ν δι�ι-κητ> τ�R Πειραι,ς, kκαναν περ�πατ� δ�πλα στ! [ερ! τ�R�Aμ6ιαρ;�υ, καQ � τελευτα��ς α'τ!ς kλεγε π�λλD γιD τ>ν �λωσιτ?ς �Eρετρ�ας, � Mεν%δημ�ς δ=ν τ�R εGπε τ�π�τε `λλ� παρD τ!νρCτησε σ= τ� τ!ν :ρησιμ�π�ι�Rσε � �Aντ�γ�ν�ς.

128. Σ� iνα μ�ι:! π�a Uκαυ:fτ�, εGπε: «Δ=ν V%ρεις _τι ^:ιμ<ν�ν τ! λ;:αν� k:ει καλ> γεRσι, �λλD καQ τ! ρεπ;νι;». Σ’ iναπ�λa θ�ρυWCδη νεαρ! εGπε: «KLτταVε τ� @π;ρ:ει π�σω σ�υ».cOταν � �Aντ�γ�ν�ς Up4τησε τ>ν γνCμη τ�υ �ν θD kπρεπε νDπ;Pη σ= κ;π�ια kVαλλη διασκ%δασι (κ,μ�ς), τ�R kστειλε μ4νυμαστ! �π��� δ=ν τ�R kλεγε παρD μ<ν�ν _τι εGναι γυι!ς Wασιλ%ως.T!ν �ν<ητ�, π�a τ�R διηγε�τ� :ωρQς λ<γ�, τ!ν ρCτησε �ν k:Pη

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 3 9 –

21. EGναι u λεγ<μενη �Hλι�ερετρικ> σ:�λ4, τ>ν �π��α � Mεν%δημ�ς μετε6L-τευσε στ>ν �Eρ%τρια.

22. Περαιν�μ%ν�υ σ:?μα J δL� `νδρες σ= Uρωτικ> στ;σι.

Φαδων�ς, �Hλιακ�% πρ�σηγ�ρε��ντ�- �Eρετρικ�% δ� *κλ�-θησαν /π1 τ$ς πατρδ�ς τ�6 περ% �D T λ8γ�ς.

Φανεται δU T Mεν?δημ�ς σεμν1ς Cκαν�ς γεν?σθαι-Bθεν α!τ1ν Kρ"της παρ;ωδ�ν 7ησι (Diels 2)-

Φλι"σι8ν τ� �Aσκληπι"δην κα% τα6ρ�ν �Eρ?τρην.

T δ> Tμων �Jτως (Diels 29)-

gγκ�ν /ναστ�σας S7ρυωμ?ν�ς /7ρ�σι�8μ�αG.

OJτω δ� qν σεμν1ς kς E!ρ�λ���ν τ1ν Kασσανδρ?α μετ0Kλεϊππδ�υ Kυ@ικην�6 μειρακ�υ κληθ?ντα dπ� �Aντιγ8-ν�υ /ντειπε�ν- 7��ε�σθαι γ0ρ μU Mεν?δημ�ς α=σθηται.qν γ0ρ κα% *πικ8πτης κα% παρρησιαστ�ς. μειρακ�υ γ�6νκαταθρασυν�μ?ν�υ εQπε μ>ν �!δ?ν- λα�lν δ> κ"ρ7�ςδι?γρα7εν ε+ς τ�4δα7�ς περαιν�μ?ν�υ σ�$μα- Pς Tρ�-ντων π"ντων συν>ν τ1 μειρ"κι�ν τUν J�ριν /πηλλ"γη.:Iερ�κλ?�υς δ> [τ�6] *π% τ�6 Πειραι�ς συνανακ"μπτ�ντ�ςα!τ;� *ν �Aμ7ιαρ"�υ κα% π�λλ0 λ?γ�ντ�ς περ% τ$ς zλ�-σεως τ$ς �Eρετρας, [λλ� μ>ν �!δ>ν εQπεν, &ρ�τησε δ> ε+ςτ α!τ1ν �Aντγ�ν�ς περανει.

Πρ1ς δ> τ1ν θρασυν8μεν�ν μ�ι�8ν, “/γν�ε�ς,” a7η,“Bτι �! μ8ν�ν κρ"μ�η �υλ1ν a�ει �ρηστ8ν, /λλ0 κα%eα7ανδες;” πρ1ς δ> τ1ν νε�τερ�ν κεκραγ8τα, “σκ?ψαι,”a7η, “μ� τι gπισθεν a�ων λ?ληθας.” �Aντιγ8ν�υ δ> συμ-��υλευ�μ?ν�υ ε+ *π% κ�μ�ν /7κ�ιτ�, σιωπ�σας τ[λλαμ8ν�ν *κ?λευσεν /παγγε�λαι Bτι �ασιλ?ως υC8ς *στιν.πρ1ς δ> τ1ν /νασθητ�ν /να7?ρ�ντ" τι α!τ;�

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 3 8 –

20. �O Φα�δων ~ταν �π! τ>ν |Hλιδα.

127

128

�γρ<κτημαJ καQ σDν τ�R �π4ντησε _τι k:ει καQ π;μπ�λλα p�,α(κτ4ματα23), τ�R εGπε: «Π4γαινε καQ 6ρ<ντισ% τα, μ> τυ:!ν κι�α'τD καταστρα6�Rν, κι� iνας kVυπν�ς �γρ<της �:ρηστευθP?».Σ� Uκε�ν�ν π�a nθελε νD μ;θPη �ν πρ%πει νD νυμ6εLεται � Uν;-ρετ�ς, �πεκρ�θη: «�Eμ%να μ= θεωρε�ς Uν;ρετ�;». ΣDν τ�R �π4-ντησε να�, «|E λ�ιπ<ν, Uγb Uνυμ6εLθην», τ�R εGπε.

129. �Eκε�ν�ν π�a UWεWα�ωνε _τι @π;ρ:�υν π�λλD �γαθ;,τ!ν ρCτησε, σ% π��� �ριθμ! α'τD �ν%ρ:�νται, καQ �ν ν�μ�pPηπbς Vεπερν�Rν τD eκατ<. M> δυν;μεν�ς νD περιστε�λPη τ>νσπατ;λη κ;π�ι�υ π�a τ!ν εG:ε καλ%σει σ% δε�πν�, _ταν Uπ?γεδ=ν εGπε τ�π�τεJ �λλD σιωπηρ,ς τ�R kδωσε iνα καλ! μ;θημα,περι�ρισθεQς νD 6;Pη μ<ν�ν Uλι%ς. �EV α"τ�ας _μως τ?ς παρρη-σ�ας τ�υ α'τ?ς UκινδLνευσε τ!ν kσ:ατ� κ�νδυν�, _ταν ~τανστ>ν KLπρ�, στ>ν α'λ> τ�R Nικ�κρ%�ντ�ς, μαpQ μ= τ!ν 6�λ� τ�υ�Aσκληπι;δη. �O Wασιλεaς τελ�Rσε τ>ν συνηθισμ%νη μηνια�αe�ρτ4, κι� εG:ε καλ%σει κι� α'τ�aς μαpQ μ= `λλ�υς 6ιλ�σ<6�υς,�π<τε � Mεν%δημ�ς εGπε _τι, �ν εGναι καλ! πρfγμα u συν;θρ�ι-σις τ%τ�ιων �νδρ,ν, θD πρ%πει κ;θε uμ%ρα νD γ�νεται α'τ> ue�ρτ4, δια6�ρετικD καQ u σημεριν> εGναι περιττ4.

130. ΣDν τ�R εGπε � τLρανν�ς _τι k:ει �ρ�σει α'τ> τ>ν uμ%ραγιD ν� �κ�LPη τ�aς 6ιλ�σ<6�υς, α'τ!ς hμ�λησε σ= �κ<μη α'στη-ρ<τερ� τ<ν�, δηλCν�ντας, Uν�, συνε:ιp<ταν u e�ρτ4, _τι θD πρ%-πει σ= κ;θε περ�στασι νD ε"σακ�Lωνται �[ 6ιλ<σ�6�ι. T! �π�-τ%λεσμα ~ταν _τι θD τ�aς Uσκ<τωναν, �ν δ=ν UτL:αινε Uκε�νητ>ν Sρα νD μπP? iνας α'λητ4ς. Γι� α'τ! _ταν στ! πλ��� τ�aςkπιασε τρικυμ�α, λ%γ�υν πbς � �Aσκληπι;δης εGπε _τι τ! μ=νκαλ! τραγ�Lδι τ�R α'λητ�R τ�aς εG:ε σCσει, �λλD u παρρησ�ατ�R Mενεδ4μ�υ Uστ;θη u καταστρ�64 τ�υς.

�Hταν, λ%γ�υν, καQ 6υγ<π�ν�ς καQ �δι;6�ρ�ς γιD τD pητ4-

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 4 1 –

23. Kτ4ματα: KαQ σ4μερα �κ<μη σ= hρισμ%να νησιD τ�R A"γα��υ, μ= τ>νλ%Vιν κτ4ματα Uνν��Rν τD μεγ;λα κατ�ικ�δια p�,αJ στ>ν X�� π.:. μιD κατσ�κατ>ν oν�μ;p�υν κτ?μα.

ε+καως, &ρ�τησεν ε+ /γρ1ν a�ει- 7�σαντ�ς δ> κα%π"μπλειστα κτ�ματα, “π�ρε��υ τ�νυν,” a7η, “κ/κενων*πιμελ�6, μU συμ�#$ σ�ι κα% τα6τα κατα7θε�ραι κα% κ�μ-ψ1ν +δι�την /π��αλε�ν.” πρ1ς δ> τ1ν πυθ8μεν�ν ε+ γ$μαιT σπ�υδα��ς, a7η, “π8τερ�ν *γ� σ�ι σπ�υδα��ς δ�κ� 3�4;” 7�σαντ�ς δ� εQναι, “*γl τ�νυν,” εQπε, “γεμ"μηκα.”

Πρ1ς δ> τ1ν ε+π8ντα π�λλ0 τ0 /γαθ0 *π�θετ� π8σατ1ν /ριθμ1ν κα% ε+ ν�μ@ει πλεω τ�ν tκατ8ν. μU δυν"με-ν�ς δ> τ�ν καλ��ντων *π% δε�πν8ν τιν�ς περιελε�ν τUνπ�λυτ?λειαν, κληθες π�τε �!δ>ν μ>ν εQπε- σιωπ�ν δ�α!τ1ν *ν�υθ?τησε μ8νας *λαας πρ�σενεγκ"μεν�ς. δι0��ν δU τ1 παρρησιαστικ1ν τ�6τ� μικρ�6 κα% *κινδ�νευ-σεν *ν K�πρ;ω παρ0 Nικ�κρ?�ντι σ�ν �Aσκληπι"δ#η τ;�7λ;ω. τ�6 γ"ρ τ�ι �ασιλ?ως *πιμ�νι�ν t�ρτUν τελ�6ντ�ςκα% καλ?σαντ�ς κα% τ��τ�υς Pσπερ τ��ς [λλ�υς 7ιλ�σ8-7�υς, τ1ν Mεν?δημ�ν ε+πε�ν kς ε+ καλ1ν qν p τ�ν τ�ι��-των /νδρ�ν συναγωγ�, καθ� tκ"στην pμ?ραν aδει γνε-σθαι τUν t�ρτ�ν- ε+ δ� �4, περιττ�ς κα% ν6ν.

Πρ1ς δ> τ�6τ� /παντ�σαντ�ς τ�6 τυρ"νν�υ κα% ε+π8ν-τ�ς kς τα�την τUν pμ?ραν a��ι σ��λ"@�υσαν πρ1ς τ1διακ��ειν 7ιλ�σ87ων, aτι κα% μ^λλ�ν α!στηρ8τερ�ν *ν?-κειτ�, δεικν�ς *π% τ$ς θυσας kς �ρU π"ντα καιρ1ν 7ιλ�-σ87ων /κ��ειν- 2ως ε+ μ� τις α!λητUς α!τ��ς διεπ?μ-ψατ�, κ`ν /π�λ�ντ�. Bθεν �ειμα@�μ?νων *ν τ;� πλ�;ωτ1ν �Aσκληπι"δην 7ασ%ν ε+πε�ν kς p μ>ν τ�6 α!λητ�6ε!μ�υσα σ?σωκεν α!τ��ς, p δ> τ�6 Mενεδ�μ�υ παρρη-σα /π�λ�λεκεν.

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 4 0 –

129

130

ματα τ?ς σ:�λ?ς τ�υ. O�τε καμμιD τ;Vι εG:ε στD μαθ4ματα��τε W;θρα κυκλικ,ς τ�π�θετημ%να, �λλD _πως nθελε � καθ%-νας, Wηματ�p�ντας Z καθ4μεν�ς, παρακ�λ�υθ�Rσε τ>ν διδα-σκαλ�α τ�υJ κατD τ!ν sδι� τρ<π� συμπεριε6%ρετ� κι� α'τ<ς.

131. �Aλλι,ς _μως ~ταν νευρικ!ς καQ τ<σ� πρ�σεκτικ!ς γιDτ! καλ< τ�υ ^ν�μα, Sστε _ταν, πρQν γ�νPη 6ιλ<σ�6�ς, Uργαp<τανhς �"κ�δ<μ�ς, καQ kκτιpαν μαpQ μ= τ!ν �Aσκληπι;δη iνα σπ�τι, �μ=ν �Aσκληπι;δης �ν%Wαινε γυμν!ς στ>ν στ%γη μ= τ>ν λ;σπηστ!ν �μ�, α'τ!ς _μως κρυW<ταν �μα kWλεπε καν%να νD περ-ν;Pη. �Aργ<τερα, _ταν �νεμ�:θη στ>ν π�λιτικ4, ~ταν τ<σ� νευ-ρικ!ς π�a καQ _ταν κατD τQς θυσ�ες kWαpε τ! λιW;νι, δ=ν κατCρ-θωνε νD WρP? τ! θυμιατ4ρι�. KαQ κ;π�τε π�a � Kρ;της Uστ;θηκ�ντ; τ�υ καQ τ!ν κατ%κρινε γιατQ π�λιτεLεται, δι%ταVε νD τ!νW;λ�υν 6υλακ4. cOμως � Kρ;της τ!ν παρακ�λ�υθ�Rσε π<τεUρ:<ταν, καQ �θ<ρυWα τ!ν Uπλησ�αpε καQ τ!ν �π�καλ�Rσε�Aγαμεμν�ν;κι καQ �Hγησ�π�λι.

132. �Hταν _μως καQ λ�γ� �λα6ρ��σκιωτ�ς. cOταν κ;π�τεμαpQ μ= τ!ν �Aσκληπι;δη k6αγε σ� iνα πανδ�:ε�� 6αγητ! μ=�λλ�ιωμ%ν� κρ%ας, :ωρQς νD τ! V%ρPη, τ!ν kπιασε ναυτ�α καQ:λCμιασε �μα τ! kμαθε. cΩσπ�υ τ!ν Uμ;λωσε � �Aσκληπι;δηςκαQ τ�R εGπε _τι δ=ν τ!ν Uπε�ραVε τ! κρ%ας, �λλD u "δ%α τ�υ.KατD τD `λλα, ~ταν μεγαλ<ψυ:�ς καQ γενναι<δωρ�ς. KαQσωματικ;, �ν καQ σ= πρ�:ωρημ%νη uλικ�α πι;, ~ταν γερ�δεμ%-ν�ς καQ uλι�καμ%ν�ς σDν �θλητ4ς, �κμα��ς καQ ρ�δαλ<ς. EG:εκαν�νικ! �ν;στημα, _πως �π�δεικνLεται �π! τ! �γαλματ;κιστ! παλαι! Στ;δι� τ?ς �Eρετρ�ας. ΓιατQ τ!ν παριστ;νει Uπ�τηδες�σ6αλ,ς, σ:εδ!ν γυμν<ν, καQ δε�:νει τD περισσ<τερα μ%ρη τ�RσCματ<ς τ�υ.

133. �Hταν δ= καQ 6�λ�ς τ,ν διασκεδ;σεων, καQ λ<γ�ω τ�Rν�σηρ�R κλ�ματ�ς τ?ς �Eρετρ�ας kκαμνε π�λλD συμπ<σια, στD�π��α πρ�σκαλ�Rσε καQ π�ιητ=ς καQ μ�υσικ�Lς. T�R `ρεσε Uπ�-σης π�λa � τραγικ!ς π�ιητ>ς Λυκ<6ρων καQ � P<δι�ς �Aνταγ<-ρας. �AλλD κυρ�ως παρεδ�δετ� στ>ν μελ%τη τ�R �Oμ4ρ�υ, τ,ν

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 4 3 –

{Hν δ?, 7ασ, κα% *κκλινUς κα% τ0 τ$ς στ�λ$ς /δι"7�ρ�ς,�4τε τ"Gιν γ�6ν τιν0 qν παρ� α!τ;� �λ?πειν �4τε �"θρακ�κλ;ω δι?κειτ�, /λλ� �D `ν 2καστ�ς aτυ�ε περιπατ�ν 3καθ�μεν�ς ]κ�υε, κα% α!τ�6 τ�6τ�ν τ1ν τρ8π�ν διακει-μ?ν�υ.

�Aγωνι"της μ?ντ�ι, 7ασν, qν [λλως κα% 7ιλ8δ�G�ς-Pστε τ1 πρ8τερ�ν τ?κτ�νι συν�ικ�δ�μ�6ντες α!τ8ς τεκα% T �Aσκληπι"δης, T μ>ν �Aσκληπι"δης *7ανετ� γυμν1ς*π% τ�6 τ?γ�υς τ1ν πηλ1ν παρα7?ρων, T δ> ε= τιν� =δ�ι*ρ�8μεν�ν, παρεκρ�πτετ�. *πε% δ� oψατ� τ$ς π�λιτεας,�Jτως qν /γωνι"της Pστε κα% τ1ν λι�ανωτ1ν τιθε%ς δι�-μαρτε τ�6 θυμιατηρ�υ. κα π�τε Kρ"τητ�ς περιισταμ?-ν�υ α!τ1ν κα% καθαπτ�μ?ν�υ ε+ς τ1 Bτι π�λιτε�εται, *κ?-λευσ? τισιν ε+ς τ1 δεσμωτ�ρι�ν α!τ1ν *μ�αλε�ν- τ1ν δ>μηδ>ν �ττ�ν τηρε�ν παρι8ντα κα% dπερκ�πτ�ντα �Aγαμε-μν8νει8ν τε κα% :Hγησπ�λιν /π�καλε�ν.

{Hν δ? πως &ρ?μα κα% δεισιδαιμ�ν?στερ�ς. σ�ν γ�6ν�Aσκληπι"δ#η κατ� [γν�ιαν *ν πανδ�κε;ω π�τ> κρε"τωνeιπτ�υμ?νων 7αγ�ν, *πειδU μ"θ�ι, *ναυτα τε κα% S�ρα2ως �Aσκληπι"δης *πετμησεν α!τ;� kς �!δ?ν [, ε+π�ν,]&ν��λησεν α!τ1ν τ0 κρ?α, /λλ� p περ% τ��των dπ8ν�ια.τ0 δ� [λλα μεγαλ8ψυ��ς /νUρ qν κα% *λευθ?ρι�ς. κατ0 δ>τUν 2Gιν τUν σωματικUν ]δη κα% πρεσ��της dπ"ρ�ων�!δ>ν �ττ�ν /θλητ�6 στερε8ς τε κα% *πικεκαυμ?ν�ς τ1εQδ�ς, πων τε κα% τετριμμ?ν�ς- τ1 δ> μ?γεθ�ς σ�μμετρ�ς,kς δ$λ�ν *κ τ�6 ε+κ�ν�υ τ�6 *ν �Eρετρuα *ν τ;� /ρ�α;ωσταδ;ω. aστι γ"ρ, kς *πτηδες, παρ"γυμν�ν, τ0 πλε�σταμ?ρη 7α�ν�ν τ�6 σ�ματ�ς.

{Hν δ> κα% 7ιλυπ8δ���ς κα% δι0 τ1 ν�σ�δες τ$ς �Eρε-τρας πλεω συν"γων συμπ8σια- *ν �_ς κα% π�ιητ�ν κα%μ�υσικ�ν. &σπ"@ετ� δ> κα% mAρατ�ν κα% Λυκ87ρ�να τ1ντ$ς τραγ;ωδας π�ιητUν κα% τ1ν :P8δι�ν

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 4 2 –

131

132

133

λυρικ,ν π�ιητ,ν, τ�R Σ�6�κλ%�υς καQ τ�R �A:αι�R στ!ν�π���ν kδιδε τ>ν δευτ%ρα θ%σι στ! σατυρικ! δρfμα, στ!ν δ=A"σ:Lλ� τ>ν πρCτη. Γι� α'τ! συν4θιpε νD λ%γPη στ�aς π�λιτι-κ�Lς τ�υ �ντιπ;λ�υς τ�aς �κ�λ�Lθ�υς στ�:�υς:

Π�λλ>ς 7�ρ>ς πρ�λα�ανει τ1ν τα�� T /δ�νατ�ς, κα%τ1ν /ετ1 p �ελ�να.

134. A'τD π�a εGναι �π! τ! σατυρικ! δρfμα τ�R �A:αι�R�Oμ7"λη. �Eπ�μ%νως πλαν,νται _σ�ι "σ:υρ�p�νται _τι δ=ν εG:εδιαW;σει παρD τ>ν M�δεια τ�R E'ριπ�δ�υ, γιD τ>ν �π��α μερι-κ�Q λ%γ�υν _τι εGναι kργ� τ�R Nε<6ρ�ν�ς τ�R Σικυων��υ.

Περι6ρ�ν�Rσε δ= τ�aς24 διδασκ;λ�υς τ?ς σ:�λ?ς τ�R Πλ;-των�ς καQ τ�R �εν�κρ;τ�υς, καθbς καQ τ!ν ΠαραιW;τη τ!νKυρηνα��. �EθαLμαpε _μως τ!ν Στ�λπωναJ καQ UρωτηθεQςκ;π�τε περQ α'τ�R, δ=ν εGπε τ�π�τε `λλ� παρD πbς ~ταν λεWε-ντ;νθρωπ�ς, κLρι�ς. �Hταν δ= καQ δυσν<ητ�ς � Mεν%δημ�ς καQδLσκ�λα μπ�ρ�Rσε κανεQς νD �ντεπεV%λθPη στD Uπι:ειρ4ματ;τ�υJ \σ:�λε�τ� δ= μ= κ;θε τι καQ ε�ρισκε �ντιρρ4σεις, καQ ~ταν[κανCτατ�ς στQς Uριστικ=ς συpητ4σεις, σLμ6ωνα μ= _σα �να-γρ;6ει � �Aντισθ%νης στQς «Διαδ��?ς» τ�υ. �Iδιαιτ%ρως ε':αρι-στε�τ� νD :ρησιμ�π�ιP? τ! eV?ς Uπι:ε�ρημα: «�Aπ! δυ! δια6�ρε-τικD πρ;γματα δια6%ρει τ! iνα �π! τ� `λλ�;» «Nα�». «EGναιδια6�ρετικ! τ! d6ελε�ν �π! τ! �γαθ<ν;». «Nα�». «|Aρα δ=νεGναι �γαθ! τ! d6ελε�ν».

135. �Aκ<μη λ%γ�υν _τι �π%ρριπτε καQ τQς �ρνητικ=ς πρ�τ;-σεις μετατρ%πων α'τ=ς σ= κατα6ατικ%ς, καQ �π! α'τ=ς παρ%δε-:ετ� μ<ν�ν τQς tπλ=ς καQ Uκ4ρυττε �νLπαρκτες τQς μ> tπλ%ς,δηλαδ> τQς @π�θετικ=ς καQ σLνθετες πρ�τ;σεις. �O �Hρακλε�δηςλ%γει _τι στD δ<γματα ~ταν Πλατωνικ!ς καQ tπλ,ς kπαιpε μ=τD διαλεκτικD Uπι:ειρ4ματα. Γι� α'τ! _ταν τ!ν ρCτησε ��AλεV�ν�ς �ν kπαυσε νD δ%ρνPη τ!ν πατ%ρα τ�υ, �πεκρ�θηJ «μD

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 4 5 –

24. T��ςJ δι<ρθωσις τ�R ReiskeJ τD :ειρ<γρα6α γρ;6�υν τ�ν.

�Aνταγ8ραν- μ"λιστα δ> π"ντων :Oμ�ρ;ω πρ�σε��εν- εQτακα% τ��ς μελικ��ς- aπειτα Σ�7�κλε�, κα% δU κα% �A�αι;�,�περ κα% τ1 δευτερε��ν *ν τ��ς Σατ�ρ�ις, A+σ��λ;ω δ> τ1πρωτε��ν /πεδδ�υ. Bθεν κα% πρ1ς τ��ς /ντιπ�λιτευ�μ?-ν�υς τα6τα, 7ασ, πρ�ε7?ρετ� (�A�αι1ς 34 N2)-

pλσκετ� ~ρα κα% πρ1ς /σθεν�ν τα��ς,κα% πρ1ς �ελ�νης /ετ1ς �ρα�ε� �ρ8ν;ω.

Tα6τα δ� *στ%ν �A�αι�6 *κ τ$ς σατυρικ$ς �Oμ7"λης- Pστεπτα�υσιν �C λ?γ�ντες μηδ>ν α!τ1ν /νεγνωκ?ναι πλUντ$ς Mηδεας τ$ς E!ριπδ�υ, }ν aνι�ι Nε87ρ�ν�ς εQναιτ�6 Σικυων�υ 7ασν.T�ν δ> διδασκ"λων τ��ς περ% Πλ"τωνα κα% �εν�κρ"-την, aτι τε Παραι�"την τ1ν Kυρηνα��ν κατε7ρ8νει, Στλ-πωνα δ� *τεθαυμ"κει- κα π�τε *ρωτηθε%ς περ% α!τ�6[λλ� μ>ν �!δ>ν εQπε πλUν Bτι *λευθ?ρι�ς. qν δ> κα%δυσκαταν8ητ�ς T Mεν?δημ�ς κα% *ν τ;� συνθ?σθαι δυσα-νταγ�νιστ�ς- *στρ?7ετ8 τε πρ1ς π"ντα κα% εdρεσιλ8γει-*ριστικ�τατ8ς τε, καθ" 7ησιν �Aντισθ?νης *ν Διαδ��α�ς(FGrH 508 F 6), qν. κα% δU κα% τ8δε *ρωτ^ν ε+�θει- “τ12τερ�ν τ�6 tτ?ρ�υ 2τερ8ν *στι;” “να.” “2τερ�ν δ? *στι τ1S7ελε�ν τ�6 /γαθ�6;” “να.” “�!κ [ρα τ1 S7ελε�ν /γα-θ8ν *στιν”.

�Aν#�ρει δ?, 7ασ, κα% τ0 /π�7ατικ0 τ�ν /Gιωμ"των,κατα7ατικ0 τιθες- κα% τ��των τ0 zπλ^ πρ�σδε�8μεν�ςτ0 �!� zπλ^ /ν#�ρει, λ?γω δ> συνημμ?να κα% συμπεπλεγ-μ?να. 7ησ% δ� :Hρακλεδης *ν μ>ν τ��ς δ8γμασι Πλατω-νικ1ν εQναι α!τ8ν, διαπα@ειν δ> τ0 διαλεκτικ"- Pστε

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 4 4 –

134

135

��τε τ!ν kδερνα ��τε k:ω παLσει νD τ!ν δ%ρνω». KαQ Uπειδ>Uκε�ν�ς Uπ%μενε _τι πρ%πει ν� �παντ4σPη καθαρD ναQ Z ^:ι,α'τ!ς τ�R εGπε: «ΘD ~ταν παρ;λ�γ� νD συμμ�ρ6ωθ, μ= τ�aςκαν<νες σ�υ, τ>ν στιγμ> π�a μπ�ρ, νD σ= σταματ4σω στ!κατC6λι». KαQ Uπειδ> � B�ων ε@ρ�σκετ� σ= διαρκ? �ντιδικ�α μ=τ�aς μ;ντεις, α'τ!ς 6�νεLει νεκρ�Lς, kλεγε � Mεν%δημ�ς.

136. cOταν `κ�υσε κ;π�ι�ν νD λ%γPη _τι τ! μεγαλLτερ��γαθ! εGναι νD UπιτL:Pη κανεQς τD πρ;γματα π�a Uπιθυμε�, εGπε_τι «π�λa μεγαλLτερ� �γαθ! εGναι νD UπιθυμP? κανεQς Uκε�ναπ�a πρ%πει». �O �Aντ�γ�ν�ς � KαρLστι�ς WεWαιCνει _τι π�τ= δ=νkγραψε ��τε συν%θεσε κ;τι, καQ π�τ= δ=ν ~ταν πρ�σκ�λλημ%ν�ςσ� iνα δ<γμα. KαQ _τι ~ταν τ<σ� μα:ητικ!ς στQς συpητ4σειςSστε, _ταν �πεσLρετ�, ~ταν κατεVηντλημ%ν�ς. �Ωστ<σ�, στ>νσυμπερι6�ρ; τ�υ ~ταν πρα<τατ�ς. Παρ� _τι λ<γ�υ :;ριν ��AλεV�ν�ς τ!ν Uκ�ρ<ϊδευε καQ τ!ν kσκωπτε σκληρ;, α'τ!ς UVυπη-ρ%τησε τ>ν γυνα�κα τ�υ, τ>ν �π��αν kστειλε μ= συν�δε�α �π!τ�aς Δελ6�aς Sς τ>ν Xαλκ�δα, Uπειδ> U6�Wε�τ� μ> τ>ν κλ%ψ�υνκαQ τ>ν ληστεLσ�υν καθ� �δ<ν.

137. �Hταν καQ καλ!ς 6�λ�ς, _πως �π�δεικνLεται �π! τ>νπρ!ς τ!ν �Aσκληπι;δη στ�ργ4 τ�υ, π�a κατ� �'δ=ν ~τ� κατω-τ%ρα τ?ς �6�σιCσεως τ�R Πυλ;δ�υ (στ!ν �Oρ%στη). �AλλDUπειδ> � �Aσκληπι;δης ~ταν μεγαλLτερ�ς, � κ<σμ�ς kλεγε _τια'τ!ς ~ταν � δραματικ!ς συγγρα6εLς, � δ= Mεν%δημ�ς � \θ�-π�ι<ς. cOταν κ;π�τε � �Aρ:�π�λις τ�aς kκαμε iνα δ,ρ� �π!τρε�ς :ιλι;δες δρα:μ%ς 25, δ=ν nθελε καν%νας νD π;ρPη πρ,τ�ςτ! μερ�δι< τ�υ, μ= �π�τ%λεσμα νD μ> τQς π;ρPη καν%νας. Λ%γεταιUπ�σης _τι α'τ�Q Uνυμ6εLθησαν μητ%ρα καQ κ<ρηJ τ>ν κ<ρη τ>νUνυμ6εLθη � �Aσκληπι;δης καQ τ4ν μητ%ρα � Mεν%δημ�ς. �AλλDUπειδ> π%θανε u γυνα�κα τ�R �Aσκληπι;δ�υ, Uνυμ6εLθη τ>νγυνα�κα τ�R Mενεδ4μ�υJ κι� Uκε�ν�ς, _ταν kγινε �ρ:ηγ!ς τ�R

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 4 7 –

25. Δηλαδ> μισ! τ;λαντ� π�a �ντιστ�ι:ε� μ= 150.000 περ�π�υ σημεριν=ςδρα:μ%ς. (Σ.K.Π�τ.: �Eνν�ε� σ= τιμ=ς τ�R 1970).

�AλεGν�υ π�τ> *ρωτ�σαντ�ς ε+ π?παυται τ1ν πατ?ρατ�πτων, “/λλ� �4τε aτυπτ�ν,” 7"ναι, “�4τε π?παυμαι.”π"λιν τ� *κεν�υ λ?γ�ντ�ς kς *�ρ$ν ε+π8ντα να% 3 �4λ6σαι τUν /μ7ι��λαν, “γελ���ν”, εQπε, “τ��ς dμετ?ρ�ιςν8μ�ις /κ�λ�υθε�ν, *G1ν *ν π�λαις /ντι�$ναι.” Bων8ς τε*πιμελ�ς κατατρ?��ντ�ς τ�ν μ"ντεων, νεκρ��ς α!τ1ν*πισ7"ττειν aλεγε.

Kα π�τ? τιν�ς /κ��σας kς μ?γιστ�ν /γαθ1ν ε=η τ1π"ντων *πιτυγ�"νειν �ν τις *πιθυμε�, εQπε, “π�λ� δ>με�@�ν τ1 *πιθυμε�ν �ν δε�.” 7ησ% δ� �Aντγ�ν�ς T Kαρ�-στι�ς γρ"ψαι α!τ1ν μηδ>ν μηδ> συντ"Gαι, Pστε μηδ� *π%δ8γματ8ς τιν�ς στηρ@ειν. *ν δ> τα�ς @ητ�σεσι, 7ησν, �δεμ"�ιμ�ς qν Pσθ� dπ�πια 7?ρων /π#�ει. Bμως δ� ��ν τ�ι-�6τ�ς *ν τ��ς λ8γ�ις dπ"ρ�ων *ν τ��ς aργ�ις πρuα8τατ�ςqν. �AλεG�ν�ν γ�6ν π�λλ0 καταπα@ων κα% σκληρ�ς *πι-σκ�πτων, Bμως α!τ1ν ε� *π�ησε τUν γυνα�κα παραπ?μ-ψας *κ Δελ7�ν 2ως Xαλκδ�ς, ε!λα��υμ?νην τ0ς κλω-πεας τε κα% τ0ς καθ� Tδ1ν λ#ηστεας.

Φλ�ς τε qν μ"λιστα, kς δ$λ�ν *κ τ$ς πρ1ς �Aσκληπι"-δην συμπν�ας, �!δ?ν τι δια7ερ��σης τ$ς Πυλ"δ�υ7ιλ�στ�ργας. /λλ0 πρεσ��τερ�ς �Aσκληπι"δης, kς λ?γε-σθαι π�ιητUν μ>ν α!τ1ν εQναι, dπ�κριτUν δ> Mεν?δημ�ν.κα% π�τ? 7ασιν �Aρ�ιπ8λιδ�ς τρισ�ιλας α!τ��ς διαγρ"-ψαντ�ς στηρι@�μ?ν�υς περ% τ�6 τς δε�τερ�ς /ρε�, μηδ?-τερ�ν λα�ε�ν. λ?γεται δ> κα% γυνα�κας /γαγ?σθαια!τ��ς- �ν τUν μ>ν θυγατ?ρα �Aσκληπι"δην, τUν δ>μητ?ρα Mεν?δημ�ν. κ/πειδU τελευτ$σαι τ;� �Aσκληπι"δ#ητ1 γ�ναι�ν, λα�ε�ν τ1 τ�6 Mενεδ�μ�υ- *κε�ν8ν τε,

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 4 6 –

136

137

κρ;τ�υς, Uνυμ6εLθη μιD πλ�Lσια. �Ωστ<σ�, Uπειδ> kμεναν στ!sδι� σπ�τι, � Mεν%δημ�ς `6ησε τ>ν δια:ε�ρισι τ?ς περι�υσ�αςτ�υ στ>ν πρCτη τ�υ γυνα�κα.

138. �O �Aσκληπι;δης π%θανε πρ,τ�ς σ= πρ�:ωρημ%νηuλικ�α, �6�R kpησε π�λa λιτD μ= τ!ν Mεν%δημ�, �ν καQ εG:ανUπαρκ? τD μ%σα. cOταν �ργ<τερα � Uρωμ%ν�ς τ�R �Aσκληπι;-δ�υ Uπ?γε σ= διασκ%δασι καQ �[ νεαρ�Q δ=ν τ!ν `6ηναν νDε"σ%λθPη, � Mεν%δημ�ς kδωκε Uντ�λ> νD τ!ν δε:θ�Rν, λ%γ�ντας_τι � �Aσκληπι;δης καQ κ;τω �π! τ>ν γ?, π�a ε@ρ�σκεται, τ�R�ν��γει τ>ν π<ρτα. �Yπ�στηρικτ%ς τ�υς ~σαν � �Iππ<νικ�ς �Mακεδbν καQ � �Aγ4τωρ �π! τ>ν Λαμ�αJ α'τ!ς τ�aς kδωσε �π!τρι;ντα μνfς26, � δ= �Iππ<νικ�ς kδωσε στ!ν Mεν%δημ� δυ!:ιλι;δες δρα:μ=ς27 γιD πρ��κα τ,ν θυγατ%ρων τ�υJ ~σαν δ=α'τ=ς τρε�ς, �π! τ>ν γυνα�κα τ�υ �π! τ!ν �Ωρωπ<.

139. TD συμπ<σι; τ�υ, π;λι, τD kκαμνε κατD τ!ν �κ<λ�υθ�τρ<π�: Uκ�λ;τσιpε πρ�ηγ�υμ%νως μ= δυ<–τρε�ς 6�λ�υς καQκαθ<ταν μ= α'τ�aς �ς �ργD τ! Wρ;δυJ �στερα ε"δ�π�ι�Rσετ�aς πρ�σκεκλημ%ν�υς π�a κι� α'τ�Q εG:αν πιD δειπν4σει. Γι�α'τ<, �ν κανεQς Uπ4γαινε νωρ�τερα, kκανε W<λτες kVω �π! τ!σπ�τι καQ ρωτ�Rσε α'τ�aς π�a UV%ρ:�νταν τ� k:ει στ! τραπ%pικαQ σ= π�ι< σημε�� ε@ρ�σκ�νταιJ κι� �ν `κ�υγαν _τι σερW�ρ�υν:<ρτα Z παστD k6ευγανJ �ν _μως Uμ;θαιναν _τι @π;ρ:ει κρ%αςε"σ%ρ:�νταν. TD κρεWW;τια ~σαν στρωμ%να τ! καλ�κα�ρι μ=ψ;θες καQ τ!ν :ειμ,να μ= πρ�Wι%ς — πρ�σκ%6αλ� kπρεπε νD6%ρνPη � καθ%νας28. T! δ= δ�:ε�� μ= τ! κρασQ π�a kκανε τ!νγRρ� δ=ν :ωρ�Rσε ��τε iνα κιλ<. TD Uπιδ<ρπια ~σαν λ�Lπινα nκ�υκι;, καQ �π! κ;π�τε καQ 6ρ�Rτα τ?ς Uπ�:?ς, �:λ;δια,ρ<δια, ρεWLθια, �λλD καQ σRκα Vερ;29.

140. cOλα α'τD τD �να6%ρει � Λυκ<6ρων στ! σατυρικ< τ�υ

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 4 9 –

29. TD σRκα τ?ς �Aττικ?ς ~ταν Uκλεκτ! καQ �κριW! 6ρ�Rτ�. �Eκαλλιεργε�τ�"δ�ως u Wασιλικ> συκιD τ?ς �π��ας �[ μ=ν νωπ�Q καρπ�Q dν�μ;p�ντ� συκ�Wα-σ�λεια Z Wασ�λεια (σRκα), �[ δ= Vηρ�Q Wασιλ�δες, "σ:;δες.

*πειδU πρ�4στη τ$ς π�λιτεας, πλ�υσαν γ$μαι- �!δ>νμ?ντ�ι �ττ�ν μι^ς �4σης �+κας *πιτρ?ψαι τ1ν Mεν?δη-μ�ν τUν δι�κησιν τ#$ πρ�τ?ρuα γυναικ.

:O μ?ντ�ι �Aσκληπι"δης πρ�κατ?στρεψεν *ν �Eρετρuαγηραι1ς ]δη, συ@�σας τ;� Mενεδ�μ;ω σ78δρα ε!τελ�ς/π1 μεγ"λων- Bτε κα% μετ0 �ρ8ν�ν *λθ8ντ�ς *π% κ�μ�ν*ρωμ?ν�υ τ�6 �Aσκληπι"δ�υ κα% τ�ν νεανσκων /π�κλει-8ντων α!τ8ν, T Mεν?δημ�ς *κ?λευσεν ε+σδ?Gασθαι,ε+πlν Bτι �Aσκληπι"δης α!τ;� κα% κατ0 γ$ς fν τ0ς θ�ρας/ν�γει. qσαν δ� �C σωματ�π�ι�σαντες α!τ��ς :Iππ8νικ8ςτε T Mακεδlν κα% �Aγ�τωρ T Λαμιε�ς- T μ>ν tκατ?ρ;ωδ��ς τρι"κ�ντα μν^ς, T δ� :Iππ8νικ�ς Mενεδ�μ;ω ε+ς aκδ�-σιν τ�ν θυγατ?ρων δισ�ιλας δρα�μ"ς. qσαν δ> τρε�ς,καθ" 7ησιν :Hρακλεδης (FHG iii. 171), *G �Ωρωπαςα!τ;� γυναικ1ς γεγεννημ?ναι.

T0 δ> συμπ8σια τ�6τ�ν *π�ιε�τ� τ1ν τρ8π�ν- πρ�ηρ-στα μετ0 δυ��ν 3 τρι�ν 2ως �ραδ?ως qν τ$ς pμ?ρας-aπειτ" τις *κ"λει τ��ς παραγεν�μ?ν�υς κα% α!τ��ς ]δηδεδειπνηκ8τας- Pστ� ε= τις aλθ�ι θ^ττ�ν, /νακ"μπτων*πυνθ"νετ� τ�ν *Gι8ντων τ ε=η παρακεμεν�ν κα% π�ςa��ι τ1 τ�6 �ρ8ν�υ- ε+ μ>ν ��ν λα�"νι�ν 3 ταρ�ι�ν, /νε-��ρ�υν- ε+ δ> κρεu"δι�ν, ε+σ#�εσαν. qν δ> τ�6 μ>ν θ?ρ�υςψαθ�ς *π% τ�ν κλιν�ν, τ�6 δ> �ειμ�ν�ς κ�δι�ν- πρ�σκε-7"λαι�ν αdτ;� 7?ρειν aδει. τ8 τε περιαγ8μεν�ν π�τ�ρι�ν�! με�@�ν qν κ�τυλια�υ- τρ"γημα θ?ρμ�ς 3 κ�αμ�ς, aστιδ’ Bτε κα% τ�ν kρων [πι�ς 3 e�ι0 3 ��ρ�ι 3 νU Δ � +σ�"-δες.

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 4 8 –

26. Tρι;ντα μνα� = μισ! τ;λαντ�, nτ�ι 150.000 περ�π�υ σημεριν=ς δρα:μ%ς.(Σ.K.Π�τ.: �Eνν�ε� σ= τιμ=ς τ�R 1970).

27. 2.000 �Aττικ=ς δρα:μ%ς, 1/3 τ�R ταλ;ντ�υ.28. O[ �ρ:α��ι στD συμπ<σια kτρωγαν Vαπλωμ%ν�ι.

138

139

δρfμα π�a τ! Uπ%γραψε Mεν?δημ�ς καQ π�a �πετ%λεσε UγκC-μι� τ�R 6ιλ�σ<6�υ. �Iδ�a καQ iνα δε�γμα �π� α'τ<:

iYστερα /π1 2να σ�ντ�μ� γε6μα μι0 μικρU καν"ταaκανε διακριτικ0 τ1ν γ6ρ�, κα% γι0 7ρ�6τ� qτανλ8για π�� *μπν?�υν σω7ρ�σ�νη κα% π��/πευθ�ν�νται σ> /νθρ�π�υς π�� ε!�αριστι�6νται ν0 τ0/κ���υν.

Στ>ν �ρ:> τ!ν περι6ρ�ν�Rσαν �[ �Eρετριε�ς καQ τ!ν kλεγανσκLλ� καQ 6λLαρ�. �AλλD �ργ<τερα πρ�κ;λεσε τ<σ� τ!ν θαυ-μασμ< τ�υς, Sστε νD τ�R Uμπιστευθ�Rν καQ τ>ν δι��κησι τ?ςπ<λεως. Διετ%λεσε καQ πρ%σWυς στ!ν Πτ�λεμα�� καQ στ!ν Λυσ�-μα:�, τιμCμεν�ς παντα:�R. �Eπ�σης διετ%λεσε πρ%σWυς καQ στ!νΔημ4τρι�J καQ τD διακ<σια τ;λαντα π�a κ;θε :ρ<ν� Uπλ4ρωνεσ� α'τ!ν (τ!ν Δημ4τρι�) u π<λις (u �Eρ%τρια), α'τ!ς κατCρ-θωσε νD τD μειCσPη κατD πεν4ντα.

141. ΔιαWληθεQς στ!ν Δημ4τρι� _τι κινε�ται νD παραδCσPητ>ν π<λι στ!ν Πτ�λεμα��, �π�λ�γε�ται δι� Uπιστ�λ?ς τ?ς �π��αςu �ρ:> k:ει hς eV?ς: «� Mεν%δημ�ς στ!ν Wασιλ%α Δημ4τρι��π�στ%λλει τ�aς :αιρετισμ�Lς τ�υ. Mαθα�νω _τι μ�α kκθεσιςk:ει 6θ;σει σ= σ%να π�a �6�ρFf σ% Uμ%». Λ%γεται _τι τ!ν εG:εδιαW;λει κ;π�ι�ς π�λιτικ<ς τ�υ �ντ�παλ�ς π�a dν�μαp<τανA"σ:Lλ�ς. Φα�νεται δ= _τι συμπεριε6%ρθη μ= `κρα �Vι�πρ%-πεια, _ταν ~ταν πρεσWευτ>ς πλησ��ν τ�R Δημητρ��υ στ!p4τημα τ�R �Ωρωπ�R, _πως �να6%ρει καQ � E�6αντ�ς στQς«:Iστ�ρες» τ�υ. T!ν �γαπ�Rσε καQ � �Aντ�γ�ν�ς καQ συν4θιpε ν��νακηρLττPη τ!ν eαυτ< τ�υ μαθητ4 τ�υ.

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 5 1 –

�A π"ντα 7ησ%ν T Λυκ87ρων *ν τ��ς πεπ�ιημ?ν�ιςσατ�ρ�ις α!τ;�, �Rς Mεν?δημ�ς *π?γραψεν, *γκ�μι�ντ�6 7ιλ�σ87�υ π�ι�σας τ1 δρ^μα- �ν κα% τιν" *στι τ�ι-αυτ (Λυκ87ρων 3 N2)-

kς *κ �ρα�εας δαιτ1ς p �αι0 κ�λιGα!τ��ς κυκλε�ται πρ1ς μ?τρ�ν, τρ"γημα δ> T σω7ρ�νιστUς τ��ς 7ιληκ8�ις λ8γ�ς.

T0 μ>ν ��ν πρ�τα κατε7ρ�νε�τ�, κ�ων κα% λ$ρ�ς dπ1τ�ν �Eρετρι?ων /κ��ων- Jστερ�ν δ� *θαυμ"σθη, Pστε κα%τUν π8λιν *γ�ειρσασθαι. *πρ?σ�ευσε δ> κα% πρ1ς Πτ�λε-μα��ν κα% Λυσμα��ν, τιμ�μεν�ς παντα��6- �! μUν /λλ0κα% πρ1ς Δημ�τρι�ν. κα% τ$ς π8λεως διακ8σια τ"λαντατελ��σης πρ1ς aτ�ς α!τ;�, τ0 πεντ�κ�ντα /7ε�λε- πρ1ςcν δια�ληθε%ς kς τUν π8λιν *γ�ειρ@ων Πτ�λεμα;ω, /π�-λ�γε�ται δι� *πιστ�λ$ς �ς p /ρ��- “Mεν?δημ�ς �ασιλε�Δημητρ;ω �αρειν. /κ��ω πρ1ς σ> /νατεθ$ναι περ%pμ�ν.” λ8γ�ς δ> δια�αλε�ν α!τ1ν τ�ν /ντιπ�λιτευ�μ?-νων τιν0 A+σ��λ�ν. δ�κε� δ� *μ�ριθ?στατα πρεσ�ε6σαιπρ1ς Δημ�τρι�ν dπ>ρ τ�6 �Ωρωπ�6, kς κα% E47αντ�ς *ν:Iστ�ραις (FGrH 74 F 2) μνημ�νε�ει. &γ"πα δ> α!τ1ν κα%�Aντγ�ν�ς κα% μαθητUν /νεκ�ρυττεν αdτ8ν.

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 5 0 –

140

141

142. KαQ _ταν α'τ!ς Uν�κησε τ�aς WαρW;ρ�υς στ>ν Λυσιμα-:�α, � Mεν%δημ�ς Uπρ<τεινε πρ!ς τιμ4ν τ�υ iνα tπλ! καQ δ�:ωςκ�λακε�ες ψ46ισμα π�a �ρ:�pει hς eV?ς: «Kατ<πιν πρ�τ;σεωςτ,ν στρατηγ,ν καQ συμW�Lλων, Uπειδ> � Wασιλεaς �Aντ�γ�ν�ςνικ4σας μ= μ;:ην τ�aς WαρW;ρ�υς Uπιστρ%6ει ε"ς τ>ν "δ�ανα'τ�R :Cραν, καQ ε"ς _λα τD `λλα θ%ματα Uνεργε� κατD τ>νθ%λησ�ν των, u W�υλ> καQ � λα!ς Uψ46ισαν…».

Γι� α'τD καQ γιD τ>ν `λλη 6ιλ�α τ�υ μ= τ!ν �Aντ�γ�ν�, κατα-στDς �π�πτ�ς, κατ<πιν διαW�λ,ν τ�R �Aριστ�δ4μ�υ _τι πρ�δ�-δει ε"ς α'τ!ν τ>ν π<λι, �ναγκ;σθηκε νD 6LγPηJ καQ δι%μενε στ!ν�Ωρωπ<, στ! [ερ! τ�R �Aμ6ιαρ;�υ. �Eπειδ> Uκε�, _πως �να6%ρει� cEρμιππ�ς, U:;θησαν μερικD :ρυσf κLπελλα, μ= κ�ιν> �π<-6ασι τ,ν B�ιωτ,ν, διετ;:θη ν; 6LγPη. Πικραμ%ν�ς �π� α'τ<,ε"σ%δυσε κρυ6D στ>ν "διαιτ%ρα τ�υ πατρ�δα, καQ �6�R Uπ?ρετ>ν γυνα�κα τ�υ καQ τQς θυγατ%ρες τ�υ π?γε στ!ν �Aντ�γ�ν�,_π�υ �π! τ>ν στεν�:Cρια τ�υ α'τ�κτ<νησε.

143. �O �Hρακλε�δης _μως λ%γει _λως τD �ντ�θετα: _τι@π?ρVε σLμW�υλ�ς τ,ν �Eρετρι%ων καQ π�λλ=ς 6�ρ=ς �πηλευ-θ%ρωσε τ>ν π<λι �π! τ�aς τυρ;νν�υς μ= τ>ν @π�στ4ριVι τ�RΔημητρ��υ —eπ�μ%νως δ=ν Uπρ<δωσε τ>ν π<λι στ!ν �Aντ�γ�ν�,�λλD @π?ρVε θRμα ψευδ�Rς κατηγ�ρ�αςJ _τι πρ�σ%6ευγε στ!ν�Aντ�γ�ν� καQ �γωνι�Rσε ν� �πελευθερCσPη τ>ν πατρ�δα τ�υJ�λλD Uπειδ> Uκε�ν�ς δ=ν @π�:ωρ�Rσε, καταλη6θεQς �π! �πελ-πισ�α kμεινε eπQ eπτD μ%ρες νηστικ!ς μ= �π�τ%λεσμα νD πεθ;νPη.Παρ<μ�ια [στ�ρε� καQ � �Aντ�γ�ν�ς � KαρLστι�ς. M<ν�ν μ= τ!νΠερσα�� ~ταν σ= U:θρ<τητα, δι<τι, _ταν � �Aντ�γ�ν�ς θ%λησε,:;ριν τ�R Mενεδ4μ�υ, ν’ �π�καταστ4σPη τ>ν δημ�κρατ�α στ>ν�Eρ%τρια, α'τ!ς τ!ν Uμπ<δισε.

144. Γι� α'τ<, κ;π�τε σ� iνα συμπ<σι�, � Mεν%δημ�ς �νεσκεL-ασε μ= Uπι:ειρ4ματα τ>ν `π�ψ� τ�υ, καQ μεταVa `λλων εGπε,«hς 6ιλ<σ�6�ς, τ%τ�ι�ς εGναι, hς `νθρωπ�ς δ%, δ=ν @π;ρ:ει��τε θD γεννηθP? πι! κακ<ς».

KατD τ!ν �Hρακλε�δη π%θανε σ= uλικ�α eWδ�μ4ντα τεσσ;-

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 5 3 –

Kα% pνκα *νκα τ��ς �αρ�"ρ�υς περ% Λυσιμα�αν, γρ"-7ει ψ�7ισμα α!τ;� Mεν?δημ�ς zπλ�6ν τε κα% /κ8λακ�ν,�D p /ρ��- “�C στρατηγ�% κα% �C πρ8��υλ�ι εQπ�ν *πειδU�ασιλε�ς �Aντγ�ν�ς μ"�#η νικ�σας τ��ς �αρ�"ρ�υςπαραγνεται ε+ς τUν +δαν, κα% τ0 [λλα π"ντα πρ"σσεικατ0 γν�μην, aδ�Gε τ#$ ��υλ#$ κα% τ;� δ�μ;ω…”

Δι0 τα6τα δU κα% τUν [λλην 7ιλαν dπ�πτευθε%ς πρ�-διδ8ναι τUν π8λιν α!τ;�, δια�"λλ�ντ�ς �Aριστ�δ�μ�υdπεG$λθε- κα% δι?τρι�εν *ν �Ωρωπ;� *ν τ;� τ�6 �Aμ7ι"ρεωCερ;�- aνθα aνθα �ρυσ�ν π�τηρων /π�λ�μ?νων, καθ"7ησιν iEρμιππ�ς (FHG iii. 44 sq.), δ8γματι κ�ιν;� τ�νB�ιωτ�ν *κελε�σθη μετελθε�ν. *ντε6θεν /θυμ�σαςλαθραως παρεισδ�ς ε+ς τUν πατρδα κα% τ�ν τε γυνα�κακα% τ0ς θυγατ?ρας παραλα�lν πρ1ς �Aντγ�ν�ν *λθlν/θυμuα τ1ν ��ν κατ?στρεψεν.

Φησ% δ� :Hρακλεδης (FHG iii 171) α!τ1ν π^ν τ�!ναν-τ�ν, πρ8��υλ�ν γεν8μεν�ν τ�ν �Eρετρι?ων π�λλ"κις*λευθερ�σαι τ�ν πατρδα /π1 τ�ν τυρ"ννων *παγ8με-ν�ν Δημ�τρι�ν- �!κ `ν δU ��ν πρ�δ�6ναι α!τ1ν ’Aντι-γ8ν;ω τUν π8λιν, /λλ0 δια��λUν /ναλα�ε�ν ψευδ$-7�ιτ^ν τε πρ1ς τ1ν �Aντγ�ν�ν κα% ���λεσθαι*λευθερ�σαι τUν πατρδα- τ�6 δ> μU ε=κ�ντ�ς dπ� /θυ-μας /σιτ�σαντα tπτ0 pμ?ρας τ1ν ��ν μεταλλ"Gαι. τ0Bμ�ια τ��τ;ω κα% �Aντγ�ν�ς T Kαρ�στι�ς (p. 102 Wil.)Cστ�ρε�. μ8ν;ω δ> Περσα;ω διαπρ�σι�ν εQ�ε π8λεμ�ν- *δ8-κει γ0ρ �Aντιγ8ν�υ ��υλ�μ?ν�υ τUν δημ�κραταν /π�κα-ταστ$σαι τ��ς �Eρετριε6σι �"ριν Mενεδ�μ�υ κωλ6σαι.

Δι1 κα π�τε παρ0 π8τ�ν T Mεν?δημ�ς *λ?γGας α!τ1ν*ν λ8γ�ις τ" τε [λλα a7η κα% δ� κα, “7ιλ8σ�7�ς μ?ντ�ι�Dτ�ς, /νUρ δ> κα% τ�ν gντων κα% τ�ν γενησ�μ?νωνκ"κιστ�ς.”

�Eτελε�τα δ> κατ0 τ1ν :Hρακλεδην τ?ταρτ�ν κα%

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 5 2 –

142

143

144

ρων Uτ,ν. |E:�με γρ;ψει καQ γι� α'τ!ν τ! �κ<λ�υθ� Uπ�-γραμμα:

mEμαθα τUν μ��ρα σ�υ, Mεν?δημε,π�� θεληματικ0 aσ�ησες, μU τρ�γ�ντας τπ�τε*π% tπτ0 pμ?ρες.Πρ^Gις /νταGα tν1ς �Eρετρικ�6, /λλ0 /ναGα /νδρ8ς-γιατ% [7ησες ν0 σ> *G�υσι"σ#η p /πελπισα.

A'τ�Q λ�ιπ!ν @π?ρVαν �[ Σωκρατικ�Q καQ �[ `μεσ�ι δι;δ�:��τ�υ. TCρα θD πρ%πει νD περ;σωμε στ!ν Πλ;τωνα καQ τ�aς δια-δ<:�υς τ�υ, _σ�ι @π?ρVαν oν�μαστ��.

ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION B

– 5 5 –

t�δ�μηκ�στ1ν aτ�ς �ι��ς. κα% ε+ς α!τ1ν pμ�ν *στιν�Jτως a��ν (App. Anth. v. 40)-

aκλυ�ν, Mεν?δημε, τε1ν μ8ρ�ν, kς tκlν /π?σ�ης*ν pμ?ρ#ησιν tπτ0 μηδ>ν *σθων.κu~τ� aργ�ν aρεGας �Eρετρικ8ν, /λλ� Bμως [νανδρ�ν-/ψυ�η γ0ρ pγεμlν aπειγ? σε.

Kα% �Dτ�ι μ>ν �C Σωκρατικ�% κα% �C /π� α!τ�ν, μετι-τ?�ν δ> *π% Πλ"τωνα τ1ν τ$ς �Aκαδημεας κατ"ρGαντα,κα% τ��ς /π� α!τ�6, Tπ8σ�ι γεγ8νασιν *λλ8γιμ�ι.

ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 5 4 –

BIBΛION Γ

1. ΠΛATΩN

1. �O Πλ�των �ταν γυι�ς τ�� �Aρ�στων�ς κα� τ�ς Περικτι�-νης (� Πωτ!νης) κα� �ταν π�λ�της τ#ν �Aθην#ν. �H μητ%ρα τ�υ&ν�γε τ'ν γενι� της στ�ν Σ�λωνα. Γιατ� &δελ,�ς τ�� Σ�λων�ς�ταν / Δρωπ�δης, π�3 �ταν πατ%ρας τ�� Kριτ�α, / /π�4�ς �τανπατ%ρας τ�� Kαλλα�σ5ρ�υ, / /π�4�ς π�λι �ταν πατ%ρας τ��Kριτ�α, 6ν�ς &π� τ�3ς τρι�κ�ντα (τυρ�νν�υς)30 κα� τ�� Γλα9-κων�ς, π�3 �ταν πατ%ρας τ�� Xαρμ�δ�υ κα� τ�ςΠερικτι�νης, &π� τ'ν /π��α :γενν;θη κα� / Πλ�των τ�� �Aρ�-στων�ς, στ'ν <κτη γενε= &π� τ�ν Σ�λωνα. �O δ> Σ�λων &ν�γετ'ν καταγωγ; τ�υ στ�ν Nηλ%α κα� τ�ν Π�σειδ#να. �Aλλ= κα� /πατ%ρας τ�υ, λ%γ�υν, κατ;γετ� &π� τ�ν K�δρ�, γυι� τ��Mελ�νθ�υ, �? /π�4�ι κατ= τ�ν Θρ�συλλ�ν ,%ρ�νται Cς &π�γ�-ν�ι τ�� Π�σειδ#ν�ς.

2. �O Σπε9σιππ�ς, π�λι, στ� Eργ� τ�υ «Πλ�των�ς περ δει-πν�ν» κα� / Kλ%αρ5�ς στ� «Πλ�των�ς �γκ�μι�ν», καθFς κα� /�AναGιλαJδης στ� δε9τερ� κε,�λαι� τ�� «Περ� �ιλ�σ��ων»συγγρ�μματ�ς τ�υ &να,%ρ�υν Lτι :γ�νετ� λ�γ�ς στ'ν �Aθ;ναLτι / �Aρ�στων θ%λησε ν= Pι�σQη τ'ν Περικτι�νη π�9 �ταν στ�Rνθ�ς τ�ς Sλικ�ας της, &λλ= δ>ν τ� :π%τυ5εU κα� Lταν Eπαυσε ν=μετα5ειρ�Vεται P�α, παρ�υσι�σθηκε στ� Wνειρ� τ�υ / �Aπ�λλωνUκατ�πιν τ�9τ�υ, τ'ν R,ησε &νεν�5λητη, Yσπ�υ :γενν;θη τ�παιδ� της.

�O Πλ�των, καθFς &να,%ρει / �Aπ�λλ�δωρ�ς στ=«Xρ�νικ�» τ�υ, :γενν;θη τ'ν 88η �Oλυμπι�δα, στ�ς 7 τ�� μην�ςΘαργηλι#ν�ς (MαJ�υ), τ'ν \δια μ%ρα π�9, Lπως λ%γ�υν �?Δ;λι�ι, ε]5ε γεννηθ� κι� / �Aπ�λλων. Π%θανε σ� <να γαμ;λι�

– 5 7 –

30. T� 404, μετ= τ'ν _ττα τ#ν �Aθηνα�ων στ�ν Πελ�π�ννησιακ� π�λεμ�, �?Tρι�κ�ντα T9ρανν�ι κατ%λαP�ν :παναστατικ#ς τ'ν :G�υσ�α στ'ν �Aθ;να,κατ� &G�ωσιν Rλλωστε τ#ν νικητ#ν Σπαρτιατ#ν.

BIBΛION III

ΠΛATΩN

Πλ�των, �Aρ στων�ς κα� Περικτι�νης — � Πωτ�νης— �Aθηνα��ς, !τις τ" γ#ν�ς $ν#�ερεν ε%ς Σ�λωνα. τ�'τ�υγ)ρ *ν $δελ�"ς Δρωπ δης, �/ Kριτ ας, �/ K�λλαισ0ρ�ς,�/ Kριτ ας 1 τ2ν τρι�κ�ντα κα� Γλα'κων, �/ Xαρμ δηςκα� Περικτι�νη, 4ς κα� �Aρ στων�ς Πλ�των, 5κτ�ς $π"Σ�λων�ς6 1 δ7 Σ�λων ε%ς Nηλ#α κα� Π�σειδ2να $ν#�ερετ" γ#ν�ς. �ασ� δ7 κα� τ"ν πατ#ρα α8τ�9 $ν�γειν ε%ςK�δρ�ν τ"ν Mελ�νθ�υ, �:τινες $π" Π�σειδ2ν�ς ;στ�-ρ�9νται κατ) Θρ�συλλ�ν (FHG iii. 505).

Σπε'σιππ�ς δ� �ν τ>2 �πιγρα��μ#ν>ω Πλ�των�ς περι-δε πν>ω (fg. 27 Lang) κα� Kλ#αρ0�ς �ν τ>2 Πλ�των�ς�γκωμ >ω (Wehrli iii, fg. 2a) κα� �Aνα@ιλαBδης �ν τ>2 δευ-τ#ρ>ω Περ� �ιλ�σ��ων �ασ ν, Cς �AθDνησιν *ν λ�γ�ς,Cρα αν �Eσαν τFν Περικτι�νην Gι�Hεσθαι τ"ν �Aρ στωνακα� μF τυγ0�νειν6 παυ�μεν�ν τε τIς G ας %δε�ν τFν τ�9�Aπ�λλων�ς Jψιν6 Oθεν καθαρ)ν γ�μ�υ �υλ�@αι 5ως τIς$π�κυDσεως.

Kα� γ νεται Πλ�των, Pς �ησιν �Aπ�λλ�δωρ�ς �ν Xρ�-νικ��ς (FGrH 244 F 37), Qγδ�Rη κα� Qγδ�ηκ�στRI �Oλυ-μπι�δι, Θαργηλι2ν�ς UGδ�μRη, καθ� Vν ΔDλι�ι τ"ν �Aπ�λ-λωνα γεν#σθαι �ασ . τελευτWY δ7 — Pς �ησιν ZEρμιππ�ς(FGH iii. 43) �ν γ�μ�ις δειπν2ν — τ>2 πρ�τ>ω

– 5 6 –

1

2

δε4πν�, καθFς &να,%ρει / `Eρμιππ�ς, τ� πρ#τ� Eτ�ς τ�ς 108ης�Oλυμπι�δ�ς, σ> Sλικ�α 81 :τ#ν.

3. �O Nε�νθης Lμως λ%γει Lτι π%θανε 84 :τ#ν. E]ναι 6π�μ%-νως νε!τερ�ς &π� τ�ν �Iσ�κρ�τη κατ= <Gη 5ρ�νια. Δι�τι / �Iσ�-κρ�της :γενν;θη :π� Λυσιμ�5�υ (Rρ5�ντ�ς)31, :νb# / Πλ�των:γενν;θη :π� �Aμειν��υ, τ� Eτ�ς π�3 π%θανε / Περικλ�ς. �Aν�κεστ�ν δ�μ� K�λλυτ%ων, Lπως PεPαι!νει / �Aντιλ%ων στ� δε9-τερ� κε,�λαι� τ�ς «Περ� 0ρ�ν�λ�γι2ν» συγγρα,�ς τ�υ. �Eγεν-ν;θη στ'ν A\γινα, Lπως γρ�,ει / ΦαPωρ4ν�ς στ'ν «Παντ�-δαπF ;στ�ρ α» τ�υ, δι�τι / πατ%ρας τ�υ ε]5ε σταλ� :κε4 μαV� μ>Rλλ�υς Cς κληρ��5�ς32, κα� &,�� :π%στρεψε στ'ν �Aθ;να, Lταντ�3ς EδιωGαν �? Λακεδαιμ�νι�ι π�3 �λθαν ν= eπερασπισθ��ντ�3ς Afγιν�τες. �O Πλ�των Eδρασε κα� Cς 5�ρηγ�ς33 στ'ν�Aθ;να, με EG�δα τ�� Δ�ων�ς34, Lπως &να,%ρει / �Aθην�δωρ�ςστ� 8� κε,�λαι� τ�� eπ� τ�ν τ�τλ�ν «Περ πατ�ι» PιPλ��υ τ�υ.E]5ε δ> δ9� &δελ,�9ς, τ�ν �Aδε�μαντ� κα� τ�ν Γλα9κωνα, κα�μι= &δελ,;, τ'ν Πωτ!νη, μητ%ρα τ�� Σπευσ�ππ�υ.

4. Γρ�μματα Eμαθε στ'ν σ5�λ' τ�� Δι�νυσ��υ, τ�ν /π�4�νκα� μνημ�νε9ει στ�3ς «�Aντιπ�λ�υς». Γυμναστικ' :διδ�5θηπλησ��ν τ�� �Aρ�στων�ς, τ�� �Aργε��υ παλαιστ��, π�3 τ��Eδωσε κα� τ� Wν�μα Πλ�των γι= τ'ν εgρωστη :μ,�νισ� τ�υ,:νb# πρωτ9τερα hν�μαV�ταν �Aριστ�κλ�ς &π� τ� Wν�μα τ��π�ππ�υ τ�υ, Lπως γρ�,ει / �Aλ%Gανδρ�ς στ�ς «Διαδ�0#ς» τ�υ.K�π�ι�ι π�λι λ%γ�υν Lτι hν�μ�σθηκε Eτσι γι= τ'ν εiρ9τητατ�� λεκτικ�� τ�υ j,�υς � γιατ� ε]5ε πλατ3 μ%τωπ�, Lπως fσ5υ-ρ�Vεται / Nε�νθης.

5. �Yπ�ρ5�υν κα� �? eπ�στηρ�V�ντες Lτι EλαPε μ%ρ�ς κα� σ>

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 5 9 –

δραματικ#ν παραστ�σεων. Mετ= τ�ν Πελ�π�ννησιακ� π�λεμ� :πετρ�πη σ>δ9� π�λ4τες τ�ς αiτ�ς ,υλ�ς ν= συνεισ,%ρ�υν &π� κ�ιν�� γι= τ�ς δαπ�νες τ�ς5�ρηγ�ας.

34. T9ρανν�ς τ#ν Συρακ�υσ#ν, π�3 vθελε, τQ� πρ�τρ�πQ� τ�� Πλ�των�ς,ν= :γκαθιδρ9σQη κρ�τ�ς δικα��υ.

35. �E,ιλ�σ�,ει δ> τ'ν &ρ5;ν…τι σε4� 5ατ�Vει, Lλ� αiτ� τ� κε�μεν� ,α�νε-

\τει τIς Qγδ�ης κα� Uκατ�στIς �Oλυμπι�δ�ς, Gι�]ς \τ�ς^ν πρ"ς τ��ς Qγδ�Dκ�ντα.

Nε�νθης δ# �ησιν α8τ"ν τεττ�ρων κα� Qγδ�Dκ�ντατελευτIσαι �τ2ν (FGrH 84 F 20). \στιν �Eν �Iσ�κρ�τ�υςνε�τερ�ς \τεσιν 5@6 1 μ7ν γ)ρ �π� Λυσιμ�0�υ, Πλ�των δ7�π� �Aμειν �υ γ#γ�νεν, ��� �/ ΠερικλIς �τελε'τησεν. *ν δ7τ2ν δDμων K�λλυτε'ς, Pς �ησιν �Aντιλ#ων �ν δευτ#ρ>ωΠερ� 0ρ�νων (FGrH 247 F I) κα� �γεννDθη κατ� τινας �νA%γ νRη — �ν τRI Φειδι�δ�υ �%κ Wα τ�9 Θ�λητ�ς, Pς �ησιΦαGωρ�ν�ς �ν Παντ�δαπRI ;στ�ρ Wα (FHG iii. 580 sq.) —τ�9 πατρ"ς α8τ�9 μετ) κα� aλλων πεμ�θ#ντ�ς κληρ�'-0�υ κα� �πανελθ�ντ�ς ε%ς �AθDνας, 1π�θ� bπ" Λακεδαιμ�-ν ων �@εGλDθησαν G�ηθ�'ντων A%γινDταις. $λλ) κα� �0�-ρDγησεν �AθDνησι Δ ων�ς $ναλ σκ�ντ�ς, Pς �ησιν �Aθη-ν�δωρ�ς �ν D Περιπ�των. \σ0ε δ� $δελ��]ς �Aδε μαντ�νκα� Γλα'κωνα κα� $δελ�Fν Πωτ�νην, �@ 4ς *ν Σπε'σιπ-π�ς.

Kα� �παιδε'θη μ7ν γρ�μματα παρ) Δι�νυσ >ω, �/ κα�μνημ�νε'ει �ν τ��ς �Aντεραστα�ς (Amat. 132a). �γυμν�-σατ� δ7 παρ) �Aρ στωνι τ>2 �Aργε >ω παλαιστRI6 $�� �/ κα�Πλ�των δι) τFν ε8ε@ αν μετων�μ�σθη, πρ�τερ�ν �Aρι-στ�κλIς $π" τ�9 π�ππ�υ καλ�'μεν�ς [Jν�μα], καθ��ησιν �Aλ#@ανδρ�ς �ν Διαδ�0α�ς (FGrH 273 F 88). \νι�ι δ7δι) τFν πλατ'τητα τIς Uρμηνε ας �eτως Qν�μασθIναι6 �Oτι πλατ]ς *ν τ" μ#τωπ�ν, Pς �ησι Nε�νθης (FGrH 84 F21).

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 5 8 –

31. T� Wν�μα τ�� Rρ5�ντ�ς, π�3 κατ�πιν hν�μ�σθηκε �π�νυμ�ς κα� τ��/π���υ S θητε�α δ>ν eπερ%Pαινε τ� Eτ�ς, :5ρησ�μευε κα� γι= ν= πρ�σδι�ρ�Vεται5ρ�ν�λ�γικ#ς <να γεγ�ν�ς.

32. O? &θηναϊκ>ς κληρ�υ5�ες δι%,εραν τ#ν &π�ικι#ν κατ= τ��τ�, Lτι �?μεταν�στες παρ%μεναν π�λ4τες �Aθηνα4�ι κα� δ>ν ε]5αν &π�λυτη &νεGαρτησ�α.

33. �O 0�ρηγ"ς :,ρ�ντιVε ν= παρ%5Qη τ= μ%σα γι= τ�ν σ5ηματισμ� 5�ρ��

3

4

&γ#νες π�λης στ= zIσθμια, κα� Lτι :πεδ�θη κα� στ'ν Vωγρα-,ικ' κα� Eγραψε κα� π�ι;ματα, στ'ν &ρ5' διθυρ�μP�υς κι�jστερα κα� λυρικ= Eργα κα� τραγbωδ�ες, Lπως μαρτυρε4 / Δικα�-αρ5�ς στ� πρ#τ� κε,�λαι� τ�� «Περ� G ων» συγγρ�μματ�ςτ�υ. E]5ε &σθεν� ,ων;, Lπως PεPαι!νει / �Aθηνα4�ς Tιμ�θε�ςστ� «Περ� G ων» PιPλ�� τ�υ. Λ%γεται :π�σης Lτι / Σωκρ�τηςε]δε στ� Wνειρ� τ�υ πFς ε]5ε στ= γ�νατ� τ�υ <να νε�σσ�κ9κν�υ, τ�� /π���υ Gα,νικ= :μεγ�λωσαν τ= ,τερ= κα� :π%-ταGε, &,�� EPγαλε μι= δυνατ' γλυκει= ν�τα. Kα� τ'ν Rλλημ%ρα τ�� E,εραν τ�ν Πλ�τωνα γι= μαθητ' κα� ε]πε Lτι αiτ�ε]ναι τ� π�υλ� π�3 ε]δε στ� Wνειρ� τ�υ.

Φιλ�σ�,��σε35 δ> στ'ν &ρ5' στ'ν �Aκαδημ�α κα� &ργ�τεραστ�ν κ�π� π�3 �ταν κ�ντ= στ�ν K�λων�, Lπως PεPαι!νει /�Aλ%Gανδρ�ς στ�ς «Διαδ�0#ς» τ�υ κατ= μαρτυρ�αν τ�� �Hρα-κλε�τ�υ. `Oταν κατ�πιν :πρ�κειτ� ν= λ�PQη μ%ρ�ς σ> διαγωνι-σμ� τραγbωδ�ας, Lταν Rκ�υσε τ'ν διδασκαλ�α τ�� Σωκρ�τ�υςπρ� τ�� Δι�νυσιακ�� θε�τρ�υ36, Eκαυσε τ= π�ι;ματ� τ�υ λ%γ�-ντας:

fEλα �δ2, ZH�αιστε376 σ7 0ρει�Hεται 1 Πλ�των τ�'τητFν στιγμD38.

6. �Aπ� :κε�νη τ'ν στιγμ;, σ> Sλικ�α ε\κ�σι :τ#ν, Lπωςλ%γ�υν, Eγινε μαθητ'ς τ�� Σωκρ�τ�υς. `Oταν δ> :κε4ν�ς E,υγε(π%θανε), πρ�σεκ�λλ;θη στ�ν Kρατ9λ� π�3 �ταν }παδ�ς τ���Hρακλε�τ�υ κα� στ�ν �Eρμ�γ%νη π�3 &κ�λ�υθ��σε τ'ν ,ιλ�-σ�,�α τ�� Παρμεν�δ�υ. Kατ�πιν, σ> Sλικ�α ε\κ�σι }κτF :τ#ν,κατ%,υγε, Lπως &να,%ρει / �Eρμ�δωρ�ς, στ= M%γαρα, στ�νEiκλε�δη, μαV� μ> μερικ�3ς Rλλ�υς μαθητ>ς τ�� Σωκρ�τ�υς39.zEπειτα π�γε στ'ν Kυρ;νη στ�ν μαθηματικ� Θε�δωρ�, κι� &π�:κε4 στ'ν �Iταλ�α στ�3ς Πυθαγ�ρικ�3ς Φιλ�λα� κα� Egρυτ�.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 6 1 –

39. Mετ= τ'ν :κτ%λεσι τ�� Διδασκ�λ�υ.40. �I,ιγ%νεια :ν Tα9ρ�ις, 1193.

E%σ� δ� �k κα� παλα�σα �ασιν α8τ"ν �Iσθμ��, καθ) κα�Δικα αρ0�ς �ν πρ�τ>ω Περ� G ων (Wehrli i, fg. 40), κα�γρα�ικIς �πιμεληθIναι κα� π�ιDματα γρ�ψαι, πρ2τ�νμ7ν διθυρ�μG�υς, \πειτα κα� μ#λη κα� τραγ>ωδ ας. %σ0ν�-�ων�ς τε, �ασ ν, *ν, Cς κα� Tιμ�θε�ς �ησιν 1 �Aθηνα��ς�ν τ>2 Περ� G ων (FHG iv. 523). λ#γεται δ� Oτι Σωκρ�τηςJναρ εlδε κ'κν�υ νε�ττ"ν �ν τ��ς γ�νασιν \0ειν, mν κα�παρα0ρIμα πτερ��υDσαντα $ναπτIναι nδ] κλ�γ@αντα6κα� μεθ� nμ#ραν Πλ�τωνα α8τ>2 συστIναι, τ"ν δ7 τ�9τ�νε%πε�ν εlναι τ"ν Jρνιν.

�E�ιλ�σ��ει δ7 τFν $ρ0Fν �ν �Aκαδημε Wα, εlτα �ν τ>2κDπ>ω τ>2 παρ) τ"ν K�λων�ν, Pς �ησιν �Aλ#@ανδρ�ς �νΔιαδ�0α�ς (FGrH 273 F 89), καθ� oHρ�κλειτ�ν. \πειταμ#ντ�ι μ#λλων $γωνιε�σθαι τραγ>ωδ Wα πρ" τ�9 Δι�νυσια-κ�9 θε�τρ�υ Σωκρ�τ�υς $κ�'σας κατ#�λε@ε τ) π�ιD-ματα ε%π�ν6

ZH�αιστε, πρ�μ�λ� pδε6 Πλ�των ν' τι σε�� 0ατ Hει.

T�8ντε9θεν δF γεγ�ν�ς, �ασ ν, εqκ�σιν \τη διDκ�υσεΣωκρ�τ�υς6 �κε ν�υ δ� $πελθ�ντ�ς πρ�σε�0ε Kρατ'λ>ω τετ>2 oHρακλειτε >ω κα� oEρμ�γ#νει τ>2 τ) Παρμεν δ�υ �ιλ�-σ���9ντι. εlτα γεν�μεν�ς Qκτr κα� εqκ�σιν �τ2ν, καθ��ησιν oEρμ�δωρ�ς (Zeller, p. 18), ε%ς M#γαρα πρ"ςE8κλε δην σ]ν κα� aλλ�ις τισ� Σωκρατικ��ς bπε0�ρησεν.\πειτα ε%ς KυρDνην $πIλθε πρ"ς Θε�δωρ�ν τ"ν

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 6 0 –

ται Lτι ε]ναι κ�π�ια παρεμP�λ;, δι�τι ε]ναι κατα,αν>ς Lτι διακ�πτεται S,υσικ' συν%5εια τ�ς &,ηγ;σεως.

36. Πρ� τ�� Δι�νυσιακ�� Θε�τρ�υ: Πρ� τ#ν Δι�νυσ�ων = πρ�ν &π� τ'ν6�ρτ' «Δι�ν9σια» (Afλιαν�ς, Π�ικ λη oIστ�ρ α, 11, 30).

37. �Eπικαλε4ται τ�ν `H,αιστ�, &,�� ε]ναι / θε�ς τ�ς ,ωτι�ς.38. Bλ. �Oμ;ρ�υ �Iλι�ς, XVII, 392.

5

6

�Eν συνε5ε��α π�γε στ'ν A\γυπτ� στ�3ς πρ�,�τες (δηλ. στ�3ς&νθρ!π�υς π�3 :Gηγ��σαν τ'ν θ%λησι τ#ν θε#ν). Λ%γ�υν LτιμαV� τ�υ �ταν κι� / Eiριπ�δης, / /π�4�ς κα� &ρρ!στησε :κε4, κα�τ�ν Eκαναν καλ= �? ?ερε4ς μ> θαλασσ�θεραπε�αU γι� αiτ� κ�π�υλ%γει:

oH θ�λασσα καθαρ Hει Oλα τ� $νθρ�πινα κακ�40.

7. �Aκ�μη ε]πε, &κ�λ�υθ#ντας τ�ν `Oμηρ�41, Lτι �? Afγ9πτι�ιeπερ%5�υν Lλων42 στ'ν fατρικ;. �O Πλ�των vθελε ν= συνα-ντ;ση κα� τ�3ς M�γ�υς, &λλ= δ>ν π�γε :G αfτ�ας τ#ν π�λ%μωνπ�3 :γ�ν�ντ� στ'ν �Aσ�α. `Oταν :παν�λθε στ'ν �Aθ;να, κατ�ι-κ��σε στ'ν �Aκαδημ�α, π�3 ε]ναι <να δασωμ%ν� γυμναστ;ρι�πλησ��ν τ�ς π�λεως, κα� hν�μ�σθηκε Eτσι &π� τ�ν �ρωα �Eκ�-δημ�, σ9μ,ωνα μ> Lσα &να,%ρει κα� / Egπ�λις στ� θεατρικ�τ�υ Eργ� «�Aστρ�τευτ�ι»43:

Στ�]ς σκιερ�]ς 0�ρ�υς τ�9 θε�9 oEκαδDμ�υ.

�Aλλ= κα� / T�μων &να,ερ�μεν�ς στ�ν Πλ�τωνα λ%γει:

ZOλων Oμως α8τ2ν nγε�τ� 1 Πλ�των μ7 τ�]ς πλατε�ςuμ�υς, γλυκ"ς 1μιλητDς, π�] 1 λ�γ�ς τ�υ εl0ε τFν μ�υσι-κ�τητα τ2ν τHιτHικι2ν τ) 1π��α, π�νω $π" τ" δ#νδρ�τ�9 oEκαδDμ�υ, σκ�ρπ�9σαν τραγ�'δια λεπτ) σ)ν τ�]ςκρ ν�υς.

8. Πρωτ9τερα τ� Wν�μα τ�ς τ�π�θεσ�ας αiτ�ς, :κ,ερ�μεν�δι= τ�� ε, �ταν �Eκαδημ�α. �O ,ιλ�σ�,�ς �ταν κα� τ�� �Iσ�κρ�-τ�υς ,�λ�ςU / ΠραGι,�νης μ�λιστα γρ�,ει Lτι Eκαμαν κα� μ�ασυν�μιλ�α περ� π�ιητ#ν σ> κ�π�ια :G�5;, Lπ�υ / Πλ�των :,ι-λ�G%νησε τ�ν �Iσ�κρ�τη. Kα� :στρατε9θη τρε4ς ,�ρ%ς, PεPαι!-νει / �Aριστ�Gεν�ς, πρ#τα στ'ν Tαν�γρα, jστερα στ'ν K�ρινθ�κα� μετ= στ� Δ;λι�, Lπ�υ EλαPε κα� τ� PραPε4� τ�ς &νδρε�ας.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 6 3 –

�Aνδρ�γ'ναι = &ρσενικ�θ;λυκ�ι.43α. Περ�εργ� ε]ναι π�3 :δ# λε�π�υν �? �Eλε�τες. Π�ντως τ�ν &ν�μικτ�ν

μαθηματικ�ν6 κ$κε�θεν ε%ς �Iταλ αν πρ"ς τ�]ς Πυθαγ�ρι-κ�]ς Φιλ�λα�ν κα� Evρυτ�ν. \νθεν τε ε%ς Aqγυπτ�ν παρ)τ�]ς πρ��Dτας6 �/ �ασι κα� E8ριπ δην α8τ>2 συνακ�-λ�υθIσαι κα� α8τ�θι ν�σDσαντα πρ"ς τ2ν ;ερ#ων $π�-λυθIναι τRI δι) θαλ�ττης θεραπε Wα6 Oθεν π�υ κα� ε%πε�ν(I. T. 1193)·

θ�λασσα κλ'Hει π�ντα τ$νθρ�πων κακ�.

�Aλλ) καθ� ZOμηρ�ν ��ναι π�ντας $νθρ�π�υςA%γυπτ �υς %ατρ�]ς εlναι. δι#γνω δF 1 Πλ�των κα� τ��ςM�γ�ις συμμ�@αι6 δι) δ7 τ�]ς τIς �Aσ ας π�λ#μ�υς $π#-στη. �πανελθrν δ7 ε%ς �AθDνας δι#τριGεν �ν �Aκαδημε Wα.τ" δ’ �στ� γυμν�σι�ν πρ��στει�ν $λσ2δες $π� τιν�ς!ρω�ς Qν�μασθ7ν oEκαδDμ�υ, καθ) κα� Evπ�λις �ν�Aστρατε'τ�ις �ησ ν (Kock i. 265)6

�ν ε8σκ �ις δρ�μ�ισιν oEκαδDμ�υ θε�9.

$λλ) κα� 1 T μων ε%ς τ"ν Πλ�τωνα λ#γων �ησ (Diels 30)·

τ2ν π�ντων δ� nγε�τ� πλατ στακ�ς, $λλ� $γ�ρητFςnδυεπDς, τ#ττι@ιν %σ�γρ���ς, �k θ� oEκαδDμ�υδ#νδρει ��εH�μεν�ι Jπα λειρι�εσσαν ;ε�σιν.

Πρ�τερ�ν γ)ρ δι) τ�9 ε oEκαδημ α �καλε�τ�. 1 δ� �Eν�ιλ�σ���ς κα� �Iσ�κρ�τει � λ�ς *ν. κα� α8τ2ν Πρα@ι��-νης $ν#γραψε διατριGDν τινα περ� π�ιητ2ν γεν�μ#νην �ν$γρ>2 παρ) Πλ�τωνι �πι@ενωθ#ντ�ς τ�9 �Iσ�κρ�τ�υς. κα�α8τ�ν �ησιν �Aριστ�@εν�ς (Wehrli ii, fg. 61) τρ�ς �στρα-τε9σθαι, wπα@ μ7ν ε%ς T�ναγραν, δε'τερ�ν δ7 ε%ς K�ριν-

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 6 2 –

41. �Oδ9σσεια, VI, 231.42. Π�ντων &νθρ!πων: Π�ντας &νθρ!π�υς.43. T� Eργ� αiτ� κατ= τ� λεGικ� «Σ�υJδα», ,%ρει κα� <να δε9τερ�ν τ�τλ�:

7

8

zEκαμε δ> &ν�μιGι διδασκαλι#ν τ�� �Hρακλε�τ�υ, τ#ν Πυθαγ�-ρικ#ν κα� τ�� Σωκρ�τ�υς. Δι�τι στ'ν διδασκαλ�α τ�υ γι= τ=αfσθητ= πρ�γματα συμ,ων��σε μ> τ�ν �Hρ�κλειτ�, γι= τ=ν�ητ= μ> τ�ν Πυθαγ�ρα, κα� στ'ν π�λιτικ' ,ιλ�σ�,�α μ> τ�νΣωκρ�τη43α.

9. K�π�ι�ι, μεταG3 τ#ν /π��ων κα� / Σ�τυρ�ς, λ%γ�υν LτιEγραψε στ�ν Δ�ωνα στ'ν Σικελ�α ν= τ�� &γ�ρ�σQη τρ�α Πυθα-γ�ρικ= PιPλ�α &π� τ�ν Φιλ�λα�, &G�ας 6κατ� μν#ν. Mπ�ρ��σε,λ%γ�υν, ν= τ� κ�μQη αiτ�, γιατ� ε]5ε π�ρει &π� τ�ν Δι�ν9σι�(τ9ρανν� τ#ν Συρακ�υσ#ν) π�νω &π� }γδ�ντα τ�λαντα. Aiτ�τ� μαρτυρε4 κα� / �Oν;τωρ σ� <να δ�κ�μι� τ�υ :πιγρα,�μεν�«xAν θ) πρ#πει ν) πα ρνRη 0ρDματα 1 σ���ς». �Eπ�σης π�λ3h,ελ;θηκε κα� &π� τ= Eργα τ�� κωμικ�� π�ιητ�� �Eπι5�ρμ�υ,&π� τ= /π�4α π�λλ= Eγραψε, Lπως λ%γει / zAλκιμ�ς στ= δ�κ�-μι� τ�υ τ= &,ιερωμ%να στ�ν �Aμ9ντα, π�3 ε]ναι τ%σσερα. Στ�πρ#τ� &π� αiτ= γρ�,ει τ= 6G�ς:

10. «Φα�νεται Lτι κα� / Πλ�των λ%γει π�λλ= π�3 E5ει λ�Pει&π� τ�ν �Eπ�5αρμ�44. �Aς :Gετ�σωμε τ� πρ�γμα. �O Πλ�τωνfσ5υρ�Vεται Lτι αfσθητ� &ντικε�μεν� ε]ναι :κε4ν� π�3 π�τ> δ>νε]ναι σταθερ� στ'ν π�ι�τητα �gτε στ'ν π�σ�τητα, &λλ=διαρκ#ς εeρ�σκεται σ> ρ�' κα� μεταP�λ' εfς τρ�π�ν Yστε, �ν&,αιρεθQ� &π� τ= αfσθητ= <να μ%ρ�ς, αiτ= δ>ν ε]ναι \σα �gτεκαθωρισμ%να �gτε E5�υν π�σ�τητα � π�ι�τητα. T%τ�ια ε]ναι:κε4να στ= /π�4α eπ�ρ5ει διαρκ#ς γ%νεσις, γ�γνεσθαι, κα� π�τ>�iσ�α. �Aντιθ%τως, ν�ητ� &ντικε�μεν� ε]ναι :κε4ν� &π� τ� /π�4�τ�π�τε δ>ν &,αιρε4ται �gτε πρ�στ�θεται. T%τ�ια ε]ναι S ,9σιςτ#ν αfων�ων πραγμ�των, S /π��α π�ντ�τε ε]ναι /μ��α κα� Sαiτ;. Πλ'ν Lμως κα� / �Eπ�5αρμ�ς καθαρ= E5ει /μιλ;σει γι= τ=αfσθητ= κα� τ= ν�ητ�:

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 6 5 –

Πλ�των ε]5ε πλ;ρως διαμ�ρ,!σει κα� τ� λεκτικ�ν τ�υ j,�ς κα� τ'ν περ�fδε#ν διδασκαλ�αν».

θ�ν, τρ τ�ν �π� Δηλ >ω6 \νθα κα� $ριστε9σαι. μ @ιν τε �π�ι-Dσατ� τ2ν τε oHρακλειτε ων λ�γων κα� Πυθαγ�ρικ2νκα� Σωκρατικ2ν6 τ) μ7ν γ)ρ α%σθητ) καθ� oHρ�κλειτ�ν,τ) δ7 ν�ητ) κατ) Πυθαγ�ραν, τ) δ7 π�λιτικ) κατ)Σωκρ�την ��ιλ�σ��ει.

Λ#γ�υσι δ# τινες, pν �στι κα� Σ�τυρ�ς (FHG iii 163sq), Oτι Δ ωνι �π#στειλεν ε%ς Σικελ αν yνDσασθαι τρ αGιGλ α Πυθαγ�ρικ) παρ) Φιλ�λ��υ μν2ν Uκατ�ν. κα�γ)ρ �ν ε8π�ρ Wα, �ασ ν, *ν παρ) Δι�νυσ �υ λαGrν bπ7ρτ) Qγδ�Dκ�ντα τ�λαντα, Cς κα� �OνDτωρ �ησ�ν �ν τ>2�πιγρα��μ#ν>ω “ε% 0ρηματιε�ται 1 σ���ς.” π�λλ) δ7 κα�παρ� �Eπι0�ρμ�υ τ�9 κωμ>ωδ�π�ι�9 πρ�σω�#ληται τ)πλε�στα μεταγρ�ψας, καθ� �ησιν fAλκιμ�ς �ν τ��ς Πρ"ς�Aμ'νταν (FGrH 560 F 6), w �στι τ#τταρα. \νθα κα� �ν τ>2πρ�τ>ω �ησ� τα9τα6

“Φα νεται δ7 κα� Πλ�των π�λλ) τ2ν �Eπι0�ρμ�υλ#γων. σκεπτ#�ν δ7 1 Πλ�των �ησ�ν α%σθητ"ν μ7ν εlναιτ" μηδ#π�τε �ν τ>2 π�ι>2 μηδ7 π�σ>2 διαμ#ν�ν $λλ’ $ε�z#�ν κα� μεταG�λλ�ν, Cς �@ pν aν τις $ν#λRη τ"ν $ριθμ�ν,τ�'των �vτε qσων �vτε τιν2ν �vτε π�σ2ν �vτε π�ι2νJντων. τα9τα δ� �στ�ν pν $ε� γ#νεσις, �8σ α δ7 μηδ#π�τεπ#�υκε. ν�ητ"ν δ7 �@ �/ μηθ7ν $π�γ νεται μηδ7 πρ�σγ -νεται. τ�9τ� δ� �στ�ν n τ2ν $ιδ ων �'σις, Vν 1μ� αν τε κα�τFν α8τFν $ε� συμG#Gηκεν εlναι κα� μFν O γε �Eπ 0αρμ�ςπερ� τ2ν α%σθητ2ν κα� ν�ητ2ν �ναργ2ς εqρηκεν (DK 23B I et 2)6

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 6 4 –

αiτ� 5αρακτ�ρα τ�ς πλατωνικ�ς ,ιλ�σ�,�ας δ>ν πρ%πει ν= τ�ν :κλ�Pωμε μ>τ'ν Eνν�ια 6ν�ς :Gωτερικ�� κι� &ν�ργ�νωτ�υ :κλεκτικισμ��, π�3 γι= κ�τι τ%τ�ι�δ>ν μπ�ρε4 ν= γ�νQη λ�γ�ς σ> μι= δημι�υργικ' δι�ν�ια, Lπως / Πλ�των.

44. �Ωστ�σ�, / καθηγητ'ς K. Δ. Γεωργ�9λης, / /π�4�ς E5ει :γκ9ψει στ'νσπ�υδ' τ�� πλατωνικ�� Eργ�υ, παρατηρε4 :ν πρ�κειμ%νbω τ= 6G�ς: «�H ε\δησις�ν παρ%5ει / zAλκιμ�ς Lτι / κωμbωδι�γρ�,�ς �Eπ�5αρμ�ς vσκησεν :π�δρασιν:π� τ�� τυρ�νν�υ τ#ν Συρακ�υσ#ν Δι�νυσ��υ τ�� B� vτ�ι μετ= τ� 367, Lτε /

9

10

A. �Aλλ= �? θε�� π�ντ�τε eπ�ρ5αν κα� δ>ν ε]5αν π�τ> καμμι=Eλλειψι, τ= δ> πρ�γματα τ�� κ�σμ�υ τ�υς ε]ναι π�ντ�τε τ=\δια, κα� τ= \δια π�ντ�τε μ%σα μετα5ειρ�V�νται.

B. M= λ%γ�υν Lτι τ� πρ#τ� δημι�9ργημα τ#ν θε#ν �ταν τ�5��ς.

A. Π#ς μπ�ρε4 ν= γ�νQη αiτ�; M�ν�ν L,τι δ>ν παρ�γεται &π�καν%να Rλλ� � μ%σα σ� <να Rλλ�, μπ�ρε4 ν= Eρ5εται πρ#τ�.

B. `Ωστε τ�π�τε δ>ν �λθε πρ#τ�;11. A. Oiδ> κ=ν δε9τερ�, μ= τ�ν Δ�α, τ�iλ�5ιστ�ν τ= πρ�γ-

ματα γι= τ= /π�4α /μιλ��με τ!ρα, &λλ= eπ�ρ5ανπρ�αιων�ως45. �Aν σ� <να &ριθμ�, περιττ� � Rρτι�, πρ�σθ%σωμε<να ψη,�� � &π� τ= eπ�ρ5�ντα &,αιρ%σωμε <να, τ� Rθρ�ισμαθ= ε]ναι π�λι τ� \δι�;

B. zO5ι P%Pαια.A. �Aν σ� <να πη5υα4� μ%τρ� πρ�σθ%σωμε � &,αιρ%σωμε

μ�κ�ς, eπ�ρ5ει πι= τ� μ%τρ� :κε4ν�;B. �Aναμ,ισPητ;τως W5ι.A. M> τ�ν \δι� λ�ιπ�ν τρ�π� θ= πρ%πει ν= κ�ιτ�GQης κα� τ�

&νθρ!πιν� γ%ν�ςU / <νας μεγαλ!νει, / Rλλ�ς ,θ�νει, �? π�ντεςεeρ�σκ�νται σ> μεταλλαγ' κατ= π�ντα τ�ν 5ρ�ν�ν. `O,τι Lμωςκατ= ,9σιν μεταλλ�σσει κα� δ>ν μ%νει π�τ> στ'ν \δια κατ�-στασι, θ= πρ%πει π�ντ�τε ν= ε]ναι δια,�ρετικ� &π� :κε4ν� π�3�ταν πρωτ9τερα. �Eπ�σης κι� :σ3 κι� :γ!, Rλλ�ι vμασταν 5θ%ς, κι�Rλλ�ι ε\μεθα σ;μερα, κα� π�λι Rλλ�ι θ= ε\μεθα κα� π�τ> �? \δι�ι,σ9μ,ων�ι μ� αiτ�ν τ�ν \δι� τ�ν συλλ�γισμ�».

12. �Aκ�μα / zAλκιμ�ς λ%γει κα� τ��τα: «O? σ�,�� λ%γ�υν LτιS ψυ5' Cρισμ%να πρ�γματα τ= &ντιλαμP�νεται μ> τ� σ#μα,Pλ%π�ντας π.5. � &κ�9�ντας, κα� Rλλα τ= διακρ�νει αiτ' S \δια,5ωρ�ς καθ�λ�υ ν= 5ρησιμ�π�ιQ� τ� σ#μα. �Eκ τ�� λ�γ�υ τ�9τ�υκα� τ= eπ�ρ5�ντα πρ�γματα, Rλλα ε]ναι αfσθητ= κα� Rλλαν�ητ�. `Eνεκα τ�9τ�υ κα� / Πλ�των Eλεγε Lτι �? :πιθυμ��ντες

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 6 7 –

— $λλ� $ε τ�ι θε�� παρIσαν 08π#λιπ�ν �8 π�π�κα,τ�δε δ� $ε� π�ρεσθ� 1μ��α δι� τε τ2ν α8τ2ν $ε .— $λλ) λ#γεται μ)ν 0��ς πρYτ�ν γεν#σθαι τ2ν θε2ν.— π2ς δ# κα; μF \0�ν γ� $π" τ ν�ς μηδ� �ς O τι πρYτ�νμ�λ�ι.— �8κ aρ� \μ�λε πρYτ�ν �8θ#ν; — �8δ7 μ) Δ α δε'τερ�ν,τ2νδ# γ� pν |μ7ς ν9ν pδε λ#γ�μες, $λλ� $ε� τ�δ� *ς.α% π"τ $ριθμ�ν τις περισσ�ν, α% δ7 λRIς π"τ aρτι�ν,π�τθ#μειν λRI ψY��ν � κα� τYν bπαρ0�υσYν λαGε�ν,* δ�κε� κ� τ� γ� <\θ�> ωbτ"ς εlμεν; — �8κ �μ�ν γα κ�.— �8δ7 μ)ν �8δ� α% π�τ� μ#τρ�ν πα0υα��ν π�τθ#μεινλRI τις 5τερ�ν μYκ�ς � τ�9 πρ�σθ� ��ντ�ς $π�ταμε�ν,\τι 0� bπ�ρ0�ι κIν� τ" μ#τρ�ν; — �8 γ�ρ. — pδε ν9ν Oρηκα� τ"ς $νθρ�πως6 1 μ7ν γ)ρ αv@εθ�, 1 δ# γα μ)ν �θ νει,�ν μεταλλαγWY δ7 π�ντες �ντ� π�ντα τ"ν 0ρ�ν�ν.m δ7 μεταλλ�σσει κατ) �'σιν κ�vπ�κ� �ν τα8τ>2 μ#νει5τερ�ν εqη κα τ�δ� �δη τ�9 παρε@εστακ�τ�ς.κα� τ] δF κ$γr 0θ7ς aλλ�ι κα� ν]ν aλλ�ι τελ#θ�μεςκαEθις aλλ�ι κ�vπ�0� ωbτ�� κατ) <γα τ�9τ�ν> τ"νλ�γ�ν.”

fEτι �ησ�ν 1 fAλκιμ�ς κα� ταυτ 6 “�ασ�ν �; σ���� τFνψυ0Fν τ) μ7ν δι) τ�9 σ�ματ�ς α%σθ�νεσθαι ���ν $κ�'-�υσαν, Gλ#π�υσαν, τ) δ� α8τFν καθ� αbτFν �νθυμε�σθαιμηδ7ν τ>2 σ�ματι 0ρωμ#νην6 δι" κα� τ2ν Jντων

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 6 6 –

11

12

46. �O Πλ�των }ν�μ�Vει τ�ς �Iδ%ες ε\δη κα� σπανι!τερα fδ%ες.

45. Λ%γ�με &λλ� &ε� τ�δ� �ν: �? κ!δικες γρ�,�υν: λ%γω μ%λλει τ�δ� ε]ναι.

ν= λ�P�υν συνε�δησι τ#ν &ρ5#ν τ�� σ9μπαντ�ς, 5ρει�Vεται :νπρ!τ�ις ν= διακρ�ν�υν αiτ>ς καθ� 6αυτ>ς τ�ς �Iδ%ες46, π.5. τ'ν/μ�ι�τητα, τ'ν μ�ν�δα, τ'ν π�λλ�τητα, τ� μ%γεθ�ς, τ'ν στ�σικα� τ'ν κ�νησι.

13. Δε9τερ�ν ν= E5Qη Cς P�σιν αiτ� καθ� 6αυτ� τ� Cρα4�ν, τ�&γαθ�ν κα� τ� δ�και�ν. Tρ�τ�ν πρ%πει ν= λ�PQη συνε�δησι τ#ν�Iδε#ν π�3 ε]ναι σ5ετικ>ς πρ�ς &λλ;λας, Lπως S :πιστ;μη (S&κριP'ς γν#σις), τ� μ%γεθ�ς, S δεσπ�τε�α, :νθυμ�9μεν�ι Lτι τ=πρ�γματα τ�ς :μπειρ�ας μας E5�υν τ� \δι� Wν�μα, δι�τι μετ%-5�υν :κε�νων (τ#ν �Iδε#ν)U θ%λω ν= π# Lτι δ�καια ε]ναι τ=πρ�γματα π�3 μετ%5�υν τ�ς δικαι�σ9νης (τ�ς �Iδ%ας τ�ς δικαι-�σ9νης), κα� Cρα4α :κε4να π�3 μετ%5�υν47 τ�� Cρα��υ. Kαθεμ�αδ> &π� τ�ς �Iδ%ες ε]ναι αfων�α, κα� ν�ημα (δηλ. μ�ν�ν μ> τ'νν�ησι γ�νεται καταν�ητ;)48, κα� :π� πλ%�ν ε]ναι &μετ�Pλητη. Δι�αiτ� κα� λ%γει Lτι �? �Iδ%ες �στανται στ'ν ,9σι Cς πρ�τυπα, τ=δ> Rλλα πρ�γματα E5�υν /μ�ι�τητα πρ�ς τ�ς �Iδ%ες, καθ� Lσ�νε]ναι &ντ�γρα,α αiτ#ν. �Iδ�3 τ!ρα τ� λ%γει κα� / �Eπ�5αρμ�ςπερ� τ�� &γαθ�� κα� τ#ν �Iδε#ν:

14. A. �H αgλησις (τ� ν= πα�VQη κανε�ς ,λ�γ%ρα) ε]ναι κ�π�ι�πρ�γμα;

B. BεPαι�τατα.A. �O Rνθρωπ�ς ε]ναι αgλησις;B. �Aσ,αλ#ς W5ι.A. �Aς :Gετ�σωμε τ� ε]ναι <νας αiλητ;ς. T� σ�� ,α�νεται ν=

ε]ναι; E]ναι Rνθρωπ�ς;B. BεPαι�τατα.A. Δ>ν ν�μ�Vεις Lτι Eτσι E5�υν τ= πρ�γματα κα� σ5ετικ= μ>

τ� &γαθ�; Δ>ν ε]ναι τ� &γαθ� καθ� 6αυτ� <να πρ�γμα; Kα�Lπ�ι�ς τ� Eμαθε κα� τ� γνωρ�Vει, δ>ν γ�νεται κι�λας &γαθ�ς;

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 6 9 –

48. Bλ. Φα�δρ�ς, 247 C κ.κ.49. ΠρPλ. Φα δων, 96 B.50. `Eνα πρ�Pατ� π.5. καταλαPα�νει π�τε εeρ�σκεται μπρ�στ= σ� <να Rλλ�

τ) μ7ν α%σθητ) εlναι, τ) δ7 ν�ητ�. pν 5νεκα κα� Πλ�των\λεγεν Oτι δε� τ�]ς συνιδε�ν τ)ς τ�9 παντ"ς $ρ0)ς �πιθυ-μ�9ντας πρ2τ�ν μ7ν α8τ)ς καθ� αbτ)ς διελ#σθαι τ)ς%δ#ας, ���ν 1μ�ι�τητα κα� μ�ν�δα κα� πλIθ�ς κα� μ#γε-θ�ς κα� στ�σιν κα� κ νησιν6 δε'τερ�ν α8τ" καθ� αbτ" τ"καλ"ν κα� $γαθ"ν κα� δ και�ν κα� τ) τ�ια9τα bπ�θ#-σθαι. τρ τ�ν τ2ν %δε2ν συνιδε�ν Oσαι πρ"ς $λλDλας ε%σ ν,���ν �πιστDμην � μ#γεθ�ς � δεσπ�τε αν (�νθυμ�υμ#ν�υςOτι τ) παρ� nμ�ν δι) τ" μετ#0ειν �κε νων 1μ�νυμα �κε -ν�ις bπ�ρ0ει6 λ#γω δ7 ���ν δ καια μ7ν Oσα τ�9 δικα �υ,καλ) δ7 Oσα τ�9 καλ�9). \στι δ7 τ2ν ε%δ2ν ^ν 5καστ�ν$ δι�ν τε κα� ν�ημα κα� πρ"ς τ�'τ�ις $παθ#ς. δι" κα �ησιν (Parm. 132d) �ν τRI �'σει τ)ς %δ#ας Uστ�ναι καθ�-περ παραδε γματα, τ) δ� aλλα τα'ταις ��ικ#ναι τ�'των1μ�ι�ματα καθεστ2τα. 1 τ� νυν �Eπ 0αρμ�ς περ τε τ�9$γαθ�9 κα� περ� τ2ν %δε2ν �eτω λ#γει (DK 23 B 3)6

— �ρ� \στιν αvλησ ς τι πρYγμα; — π�νυ μ7ν �ν.— aνθρωπ�ς �ν αvλησ ς �στιν; — �8θαμ2ς.— �#ρ� qδω, τ δ� α8λητ�ς; τ ς εlμ#ν τ�ι δ�κε�;aνθρωπ�ς; � �8 γ�ρ; — π�νυ μ7ν �ν — �8κ2ν δ�κε�ς�eτως \0ειν <κα> κα� περ� τ$γαθ�9; τ" μ7ν $γαθ�ν τι πρYγμ’ εlμεν καθ’ αvθ’, Oστις δ# κα

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 6 8 –

47. �O πλατωνικ�ς Lρ�ς ε]ναι: μ%θεGις, κ�ινων�α. Bλ. Φα δων, 100 Δ.

13

14

Δι�τι &παρ�λλακτα, Lπως γ�νεται αiλητ'ς Lπ�ι�ς Eμαθε αgλη-σιν 5�ρευτ'ς Lπ�ι�ς Eμαθε 5�ρ�, πλ%κτης Lπ�ι�ς Eμαθε πλε-κτικ;, Eτσι κα� :=ν μ�θQη κ�τι παρ�μ�ι� Lπ�ι� :σ3 θ%λεις, δ>νθ= ταυτισθQ� μ> τ'ν τ%5νη, &λλ= θ= ε]ναι <νας τε5ν�της.

15. �O Πλ�των, διατυπ#ν τ'ν περ� τ#ν �Iδε#ν θεωρ�α τ�υλ%γει49: �E=ν eπ�ρ5Qη <να πρ�γμα σ=ν τ'ν μν;μη, θ= πρ%πει ν=eπ�ρ5�υν παρ��σες �Iδ%ες στ= πρ�γματα, δι�τι μν;μη eπ�ρ5εικ�π�ι�υ σταθερ�� κα� μ�ν�μ�υ πρ�γματ�ς, κα� καν%να πρ�γμαδ>ν ε]ναι μ�νιμ� :κτ�ς &π� τ�ς �Iδ%ες. «Γιατ� π#ς θ= :πιV��σαν»,λ%γει, «τ= EμPια Wντα (V b# α) :=ν δ>ν &ντελαμP�ν�ντ� τ'ν �Iδ%ακα� δ>ν ε]5αν πρ�ικισθ� πρ�ς τ��τ� &π� τ'ν ,9σι μ> ν�ησι; T��τ�:πιτυγ5�νεται, :πειδ' θυμ��νται τ= Lμ�ια κα� τ'ν τρ�,' π�3 τ�3ς&ρ%σει, &π� τ= /π�4α &π�δεικν9εται Lτι σ> Lλα τ= EμPια Wνταeπ�ρ5ει Eμ,υτη S ?καν�της ν= διακρ�ν�υν L,τι ε]ναι Lμ�ι�. Γι� αiτ�κα� &ντιλαμP�ν�νται τ= Rτ�μα τ�� αiτ�� ε\δ�υς50». �Aλλ= π#ς:κ,ρ�Vεται κα� / �Eπ�5αρμ�ς :ν πρ�κειμ%νbω;

16. oH σ�� α, Evμαιε, δ7ν \0ει περι�ρισθI σ� 5να μ�ν�εlδ�ς, $λλ�, κ�θε τι π�] HI, \0ει κα� �@υπν�δα. Δι�τιGεGα ως, �ν θ) πρ�σ#@Rης, τ" θηλυκ" τ2ν π�υλερικ2νδ7ν γεννY Hωνταν�, $λλ) κ�θεται $π�νω στ� α8γ) κα�τ) κ�νει ν) \0�υν ψυ0D. TFν δ7 σ�� α @#ρει Oτι τFν\0ει μ�ν�ν n �'σις, $��9 τ" \μαθε $π" τFν qδια.

�Eπ�σης:

Δ7ν bπ�ρ0ει τ π�τε τ" θαυμαστ" γι) μ#να λ#γ�ντας Oτι nκλ2σσα κα� τ) κλωσσ�π�υλα $ρ#σ�υν $ναμετα@' τ�υς κα�θεωρ�9ν τ" 5να τ" aλλ� καλ��τιαγμ#να. Γιατ� G#Gαια κα�5να σκυλ� �α νεται στ" aλλ� σκυλ� Cς τ" Qμ�ρ��τερ� τ2νπραγμ�των, κα� 5να G�δι στ" aλλ� G�δι, κα� 5νας 0��ρ�ςστ"ν aλλ�ν.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 7 1 –

51. T� &π�σπασμα τ��τ� κηρ9σσεται &π� Lλ�υς τ�3ς εfδικ�3ς Cς ν�θ�.

ε%δRI μαθrν τIν�, $γαθ"ς �δη γ γνεται.Pσπερ γ�ρ �στ� αvλησιν α8λητ)ς μαθrν� Jρ0ησιν Qρ0ηστ�ς τις � πλ�κε]ς πλ�κ�ν,� πYν γ� 1μ� ως τ2ν τ�ι�'των O τι τ] λRIς,�8κ α8τ"ς εqη κα τ#0να, τε0νικ�ς γα μ�ν.

Πλ�των �ν τRI περ� τ2ν %δε2ν bπ�λDψει �ησ ν (Phd.96b), εqπερ �στ� μνDμη, τ)ς %δ#ας �ν τ��ς �Eσιν bπ�ρ0εινδι) τ" τFν μνDμην �ρεμ�9ντ�ς τιν�ς κα� μ#ν�ντ�ς εlναι6μ#νειν δ7 �8δ7ν 5τερ�ν � τ)ς %δ#ας. “τ να γ)ρ �ν τρ�-π�ν,” �ησ , “διεσ>�Hετ� τ) H>2α μF τIς %δ#ας ��απτ�μενακα� πρ"ς τ�9τ� τ"ν ν�9ν �υσικ2ς ε%λη��τα; ν9ν δ7 μνη-μ�νε'ει τIς 1μ�ι�τητ�ς τε κα� τρ��Iς, 1π� α τις �στ�να8τ��ς, �νδεικν'μενα δι�τι πYσι τ��ς H>��ις \μ�υτ�ς �στινn τIς 1μ�ι�τητ�ς θεωρ α6 δι" κα� τ2ν 1μ��'λων α%σθ�-νεται.” π2ς �Eν 1 �Eπ 0αρμ�ς (DK 23 B 4)6

Evμαιε, τ" σ���ν �στιν �8 καθ� ^ν μ�ν�ν,$λλ� Oσσα περ HRI, π�ντα κα� γν�μαν \0ει.κα� γ)ρ τ" θIλυ τYν $λεκτ�ρ δων γ#ν�ς,α% λRIς καταμαθε�ν $τεν#ς, �8 τ κτει τ#κναH2ντ�, $λλ� �π>�Hει κα� π�ιε� ψυ0)ν \0ειν.τ" δ7 σ��"ν | �'σις τ�δ� �lδεν Cς \0ειμ�να6 πεπα δευται γ)ρ α8τα'τας eπ�.

κα� π�λιν (DK 23 B 5)6

θαυμαστ"ν �8δ7ν |μ7 τα9θ� �eτω λ#γεινκα� |νδ�νειν α8τ��σιν α8τ�]ς κα� δ�κε�νκαλrς πε�'κειν6 κα� γ)ρ | κ'ων κυν�κ�λλιστ�ν εlμεν �α νεται κα� G�9ς G�B,Jν�ς δ� Jν>ω κ�λλιστ�ν, /ς δ7 θην b .”

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 7 0 –

πρ�Pατ� κα� π�τε μπρ�στ= σ� <να λ9κ�.

15

16

17. Aiτ= κα� παρ�μ�ια &να,%ρει / zAλκιμ�ς στ= τ%σσεραPιPλ�α, δεικν9�ντας τ'ν h,%λεια π�3 πρ�σεπ�ρ�σθη / Πλ�των&π� τ�ν �Eπ�5αρμ�. `Oτι δ> δ>ν &γν���σε �gτε / \δι�ς / �Eπ�-5αρμ�ς τ'ν σ�,�α τ�υ, μπ�ρε4 κανε�ς ν= τ� μ�θQη &π� αiτ�3ςτ�3ς στ�5�υς, τ�3ς /π���υς πρ�λ%γει Lτι πρ�κειται ν= E5Qηκ�π�ι�ν μιμητ;:

Kα� Oπως �γr ν�μ Hω — 1τιδDπ�τε δ7 ν�μ Hω, τ" @#ρω$π�λ'τως καλ) — θ) \λθη n nμ#ρα π�] θ) θυμηθ�9ν τ)λ�για μ�υ τ�9τα6 κα� $��9 τ) π�ρRη κ�π�ι�ς, θ) τ�]ς $�αι-ρ#σRη τ" μ#τρ�ν π�] τ�ρα \0�υν, θ) τ�]ς δ�σRη π�ρ�υρ�9ν\νδυμα, κεντ2ντας τα μ7 Cρα�ες �ρ�σεις6 κα� �πειδF θ)εlναι $ν κητ�ς, εvκ�λα θ) δαμ�σRη τ" κ�θε τι51.

18. �Aλλ= ,α�νεται Lτι κα� τ�� Σ!,ρ�ν�ς τ�� μιμ�γρ�,�υ τ=PιPλ�α πρ#τ�ς / Πλ�των τ= E,ερε στ'ν �Aθ;να, τ= /π�4α πρ�η-γ�υμ%νως δ>ν πρ�σε�λκυαν τ'ν πρ�σ�5' τ�� κ�ιν��. Kα� διε-μ�ρ,ωσε 5αρακτ�ρες (μερικ#ν πρ�σ!πων τ#ν διαλ�γων τ�υ)λαμP�νων Cς πρ�τυπ�ν τ�3ς μ�μ�υς52 τ�� Σ!,ρ�ν�ς53. �Eπ�σηςλ%γεται Lτι τ= PιPλ�α αiτ= εeρ%θησαν κ�τω &π� τ� πρ�σκ%-,αλ� τ�� Πλ�των�ς.

�EταG�δευσε τρε4ς ,�ρ>ς στ'ν Σικελ�αU τ'ν πρ!τη ,�ρ= γι=ν= fδQ� τ� νησ� κα� τ�3ς κρατ�ρες (τ�ς A\τνας), /π�τε κα� / Δι�-ν9σι�ς τ�� �Eρμ�κρ�τ�υς, π�3 �ταν τ9ρανν�ς :κε4, τ�ν &ν�-γκασε ν= τ�ν συναναστρ%,εται. `Oταν / Πλ�των συVητ#ν μ>αiτ�ν περ� τυρανν�δ�ς τ�� ε]πε Lτι δ>ν ε]ναι τ� συμ,%ρ�ν54

μ�ν�ν τ�� Rρ5�ντ�ς S καλ9τερη :πιδ�ωGις, :κτ�ς �ν eπερ%5Qηκα� σ> &ρετ;, :κε4ν�ς :θε!ρησε τ�ν 6αυτ� τ�υ πρ�σPεPλημ%ν�κα� hργισμ%ν�ς τ�� ε]πε: «�Oμιλε4ς Cς τρελλ�ς γ%ρ�ντας». «Kα�σ3 Cς τ9ρανν�ς» τ�� ε]πε / Πλ�των.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 7 3 –

τα4� της μ%ρ�ς δ>ν τυγ5�νει &Gι�πιστη. Δι�τι, Lταν μετ%Pη / Πλ�των στ'νΣικελ�α, ε]5ε vδη διαμ�ρ,!σει τ� διαλ�γικ� συγγρα,ικ� τ�υ j,�ς.

54. Kεν� στ� κε�μεν�.

Kα� τα9τα μ7ν κα� τ) τ�ια9τα δι) τ2ν τεττ�ρωνGιGλ ων παραπDγνυσιν 1 fAλκιμ�ς παρασημα νων τFν �@�Eπι0�ρμ�υ Πλ�τωνι περιγιν�μ#νην y�#λειαν. Oτι δ� �8δ�α8τ"ς �Eπ 0αρμ�ς �γν�ει τFν αbτ�9 σ�� αν, μαθε�ν �στικ$κ τ�'των �ν ��ς τ"ν Hηλ�σ�ντα πρ�μαντε'εται (DK 23B 6)6

Cς δ� �γr δ�κ#ω — δ�κ#ων γ)ρ σ��α qσαμι τ�9θ�, Oτιτ2ν �μ2ν μν�μα π�κ� �σσε�ται λ�γων τ�'των \τι.κα� λαG�ν τις α8τ) περιδ'σας τ" μ#τρ�ν m ν9ν \0ει,εlμα δ�]ς κα� π�ρ�υρ�9ν λ�γ�ισι π�ικ λας καλ��ςδυσπ�λαιστ�ς �ν τ"ς aλλως ε8παλα στως $π��ανε�.

Δ�κε� δ7 Πλ�των κα� τ) Σ��ρ�ν�ς τ�9 μιμ�γρ���υGιGλ α �μελημ#να πρ2τ�ς ε%ς �AθDνας διακ�μ σαι κα��θ�π�ιIσαι πρ"ς α8τ�ν6 � κα� εbρεθIναι bπ" τRI κε�αλRIα8τ�9. τρ�ς δ7 π#πλευκεν ε%ς Σικελ αν6 πρ2τ�ν μ7ν κατ)θ#αν τIς νDσ�υ κα� τ2ν κρατDρων, Oτε κα� Δι�ν'σι�ς 1oEρμ�κρ�τ�υς τ'ρανν�ς �ν �ν�γκασεν Pστε συμμ�@αια8τ>2. 1 δ7 διαλεγ�μεν�ς περ� τυρανν δ�ς κα� ��σκων Cς�8κ \στι τ�9τ� κρε�ττ�ν m συμ�#ρ�ι α8τ>2 μ�ν�ν ε% μF κα�$ρετRI δια�#ρ�ι, πρ�σ#κρ�υσεν α8τ>2. Qργισθε�ς γ)ρ “�;λ�γ�ι σ�υ,” �ησ , “γερ�ντι2σι,” κα� Oς6 “σ�9 δ# γετυραννι2σιν.”

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 7 2 –

52. M4μ�ι: διασκεδαστικ>ς &π�μιμ;σεις σκην#ν τ�ς καθημεριν�ς Vω�ς, �?/π�4ες πρ��λθαν &π� λαϊκ= αiτ�σ5εδι�σματα. Bλ. :μπεριστατωμ%νη &ν�λυσιKρ�υαV%, Eνθ’ &νωτ., 6λλ. μετ�,. σ. 496 – 504.

53. Kα� αiτ' S ε\δησις, κατ= τ�ν καθηγητ' Γεωργ�9λη, Cς πρ�ς τ� τελευ-

17

18

19. zEGαλλ�ς &π� αiτ� / τ9ρανν�ς Yρμησε πρ#τα ν= τ�ν,�νε9ση, &λλ= μεταπεισθε�ς eπ� τ�� Δ�ων�ς κα� τ�� �Aριστ�-μ%ν�υς, δ>ν τ� EπραGε, &λλ= τ�ν παρ%δωσε στ�ν Λακεδαιμ�νι�Π�λλι π�3 τ�τε &κριP#ς ε]5ε ,θ�σει γι= κ�π�ια &π�στ�λ;, μ>τ'ν :ντ�λ' ν= τ�ν μετα5ειρισθQ� Cς δ��λ�. Kι� :κε4ν�ς τ�ν π�γεστ'ν A\γινα κα� τ�ν :π!λησε. T�τε Eκαμε :ναντ��ν τ�υ καταγ-γελ�α κα� / X�ρμανδρ�ς τ�� Xαρμανδρ�δ�υ, Vητ#ν π�ιν'θαν�τ�υ, σ9μ,ωνα μ> τ�ν ν�μ� π�3 ε]5αν θ%σει �? Afγιν�τες,ν= τιμωρ�ται 5ωρ�ς δ�κη μ> θ�νατ� Lπ�ι�ς &π� τ�3ς �Aθηνα�-�υς θ= &π�PιPαV�ταν στ� νησ�55. Aiτ�ς δ> / \δι�ς �ταν /εfσηγητ'ς τ�� :ν λ�γbω ν�μ�υ, σ9μ,ωνα μ> Lσα λ%γει /ΦαPωρ4ν�ς στ'ν «Παντ�δαπF oIστ�ρ α» τ�υ. `Oταν Lμωςκ�π�ι�ς, �ν κα� στ= &στε4α, ε]πε Lτι / &π�PιPασθε�ς ε]ναι ,ιλ�-σ�,�ς, τ� δικαστ;ρι� τ�ν R,ησε :λε9θερ�. Mερικ�� π�λιλ%γ�υν Lτι Cδηγ;θη στ'ν γενικ' συν%λευσι, κα� :GεταV�μεν�ςλεπτ�μερ#ς :τ;ρησε &π�λυτη σιωπ' κα� &ν%μενε μ> :μπιστ�-σ9νη τ'ν EκPασι. �H συν%λευσις &πε,�νθη ν= μ' τ�ν ,�νε9-σ�υν, &λλ= ν= τ�ν πωλ;σ�υν Cς αf5μ�λωτ� π�λ%μ�υ.

20. T�ν &πελευθερ!νει Lμως / �Aνν�κερις / Kυρηνα4�ς, π�3τυ5α�ως εeρ%θη :κε4, καταP�λλ�ντας ε\κ�σι μν�ς — κατ�Rλλ�υς τρι�ντα56 — κα� τ�ν στ%λλει στ'ν �Aθ;να στ�3ς ,�λ�υςτ�υ, �? /π�4�ι &μ%σως τ�� Eστειλαν τ= 5ρ;ματα. �Aλλ= αiτ�ςδ>ν τ= :δ%5θη, δηλ!σας Lτι δ>ν E5�υν μ�ν�ν αiτ�� τ� πρ�ν�μι�ν= ν�ι�Vωνται γι= τ�ν Πλ�τωνα. zAλλ�ι π�λι PεPαι!ν�υν Lτι /Δ�ων Eστειλε τ= 5ρ;ματα στ�ν �Aνν�κερι, κα� Lτι αiτ�ς δ>ν τ=:κρ�τησε, &λλ= &γ�ρασε γι= τ�ν Πλ�τωνα τ�ν μικρ� κ�π� π�3ε]ναι στ'ν �Aκαδημε�α. �Ωστ�σ� γι= τ�ν Π�λλι / θρ�λ�ς λ%γειLτι :νικ;θη &π� τ�ν XαPρ�α κα� κατ�πιν :πν�γη στ'ν �Eλ�κη,&,�� S συμπερι,�ρ� τ�υ πρ�ς τ�ν ,ιλ�σ�,� ε]5ε πρ�καλ%σειτ'ν }ργ' τ�� θε��, Lπως κα� / ΦαPωρ4ν�ς &να,%ρει στ� πρ#τ�κε,�λαι� τ#ν «�Aπ�μνημ�νευμ�των».

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 7 5 –

ν%ς δρα5μ>ς &,�ρ� στ'ν δεκαετ�α τ�� 1970).57. �O Δ�ων �ταν γυναικ�δελ,�ς τ�� Δι�νυσ��υ τ�� A� κα� θε4�ς τ�� B�.

�Eντε9θεν $γανακτDσας 1 τ'ρανν�ς πρ2τ�ν μ7ν $νε-λε�ν Pρμησεν α8τ�ν6 εlτα παρακληθε�ς bπ" Δ ων�ς κα��Aριστ�μ#ν�υς τ�9τ� μ7ν �8κ �π� ησε, παρ#δωκε δ7α8τ"ν Π�λλιδι τ>2 Λακεδαιμ�ν >ω κατ) καιρ"ν δι) πρε-σGε αν $�ιγμ#ν>ω Pστε $π�δ�σθαι. κ$κε�ν�ς $γαγrνα8τ"ν ε%ς Aqγιναν �π πρασκεν6 Oτε κα� X�ρμανδρ�ςXαρμανδρ δ�υ �γρ�ψατ� α8τ>2 δ κην θαν�τ�υ κατ) τ"νπαρ� α8τ��ς τεθ#ντα ν�μ�ν, τ"ν �πιG�ντα �Aθηνα ων τRIνDσ>ω aκριτ�ν $π�θνRDσκειν. *ν δ� α8τ"ς 1 θε�ς τ"ν ν�μ�ν,καθ� �ησι ΦαGωρ�ν�ς �ν Παντ�δαπRI ;στ�ρ Wα (FHG iii.581). ε%π�ντ�ς δ# τιν�ς, $λλ) κα� κατ) παιδι�ν, �ιλ�σ�-��ν εlναι τ"ν �πιG�ντα, $π#λυσαν. \νι�ι δ# �ασι παρα-0θIναι α8τ"ν ε%ς τFν �κκλησ αν κα� τηρ�'μεν�ν μηδ�1τι�9ν �θ#γ@ασθαι, Uτ� μως δ7 �κδ#@ασθαι τ" συμ-Gα�ν�ν6 �; δ7 $π�κτε�ναι μ7ν α8τ"ν �8 δι#γνωσαν, πωλε�νδ7 \κριναν τ>2 τρ�π>ω τ2ν α%0μαλ�των.

Λυτρ�9ται δF α8τ"ν κατ) τ'0ην παρrν �Aνν κερις 1Kυρηνα��ς εqκ�σι μν2ν — �; δ7 τρι�κ�ντα — κα�$ναπ#μπει �AθDναHε πρ"ς τ�]ς Uτα ρ�υς. �; δ� ε8θ]ςτ$ργ'ρι�ν �@#πεμψαν6 Oπερ �8 πρ�σDκατ� ε%πrν μFμ�ν�υς �κε ν�υς $@ �υς εlναι Πλ�των�ς κDδεσθαι. \νι�ιδ7 κα� Δ ωνα $π�στε�λα �ασι τ" $ργ'ρι�ν κα� τ"ν μFπρ�σ#σθαι, $λλ) κα� κηπ δι�ν α8τ>2 τ" �ν �Aκαδημε Wαπρ ασθαι. τ"ν μ#ντ�ι Π�λλιν λ�γ�ς bπ� τε XαGρ �υnττηθIναι κα� μετ) τα9τα �ν oEλ κRη καταπ�ντωθIναι τ�9δαιμ�ν �υ μην σαντ�ς δι) τ"ν �ιλ�σ���ν, Cς κα�ΦαGωρ�ν�ς �ησιν �ν πρ�τ>ω τ2ν �Aπ�μνημ�νευμ�των(FHG iii. 578).

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 7 4 –

55. O? Afγιν�τες τ�τε εeρ�σκ�ντ� σ> π�λεμ� μ> τ�3ς �Aθηνα��υς.56. �Eκατ� � 6κατ�ν πεν;ντα 5ιλι�δες σημεριν>ς δρα5μ%ς (/ Lρ�ς σημερι-

19

20

21. �O Δι�ν9σι�ς Lμως δ>ν Sσ95αVεU &λλ�, &,�� Eμαθε τ�συν%Pη, Eγραψε στ�ν Πλ�τωνα ν= μ' τ�ν κακ�λ�γQ�. Kα� αiτ�ςτ�� &π;ντησε Lτι δ>ν τ�� μ%νει καιρ�ς γι= ν= :νθυμ�ται τ�νΔι�ν9σι�.

T'ν δε9τερη ,�ρ= π�γε στ�ν Δι�ν9σι� τ�ν νε!τερ� γι= ν=τ�� Vητ;σQη μι= περι�5' κα� &νθρ!π�υς π�3 θ= V��σαν σ9μ-,ωνα μ> τ�ς π�λιτειακ%ς τ�υ θεωρ�ες. �Eκε4ν�ς Lμως, �ν κα� τ��τ� eπεσ5%θη, δ>ν :κρ�τησε τ�ν λ�γ� τ�υ. Mερικ�� μ�λισταλ%γ�υν Lτι :π� πλ%�ν / Πλ�των :κινδ9νευσε τ�ν Eσ5ατ� κ�ν-δυν�, δι�τι :θεωρ;θη jπ�πτ�ς Lτι :νεθ�ρρυνε τ�ν Δ�ωνα57 κα�τ'ν Θε�δ�τα σ� <να σ5%δι� &πελευθερ!σεως /λ�κλ;ρ�υ τ�ςν;σ�υ. �Oπ�τε / �Aρ59τας / Πυθαγ�ρικ�ς58 Eγραψε στ�ν Δι�ν9-σι�, :π%τυ5ε τ'ν συγγν!μη τ�υ κα� Eστειλε σ#�ν τ�ν Πλ�τωναεfς �Aθ;νας. �H :ν λ�γbω :πιστ�λ' E5ει Cς &κ�λ�9θως:

«�O �Aρ59τας εg5εται στ�ν Δι�ν9σι� eγε�α.

22. »�Eμε4ς Lλ�ι �? ,�λ�ι τ�� Πλ�των�ς στε�λαμε σ> σ%να τ�νΛαμ�σκ� κα� τ�ν Φωτ�δα γι= ν= παραλ�Pωμε τ�ν ,ιλ�σ�,�,σ9μ,ωνα μ> τ�3ς Lρ�υς τ�ς συμ,ων�ας π�3 :κ�μαμε μ> σ�ς.Kαλ� θ= �ταν ν= θυμ�σ�υν τ'ν V%σι μ> τ'ν /π��α μ�ς παρακα-λ��σες Lλ�υς :μ�ς ν= σ�� :Gασ,αλ�σωμε τ'ν R,ιGι τ�� Πλ�τω-ν�ς στ'ν Σικελ�α, Vητ#ντας ν= τ�ν πρ�τρ%ψωμε σ5ετικ#ς, κα� Lτι&ναλαμP�νεις μαV� μ> τ= Rλλα κα� τ'ν &σ,�λει� τ�υ, τ�σ� κατ=τ'ν διαμ�ν; τ�υ Lσ� κα� γι= τ'ν :πιστρ�,; τ�υ. Θυμ;σ�υ :π�σηςμ> π�ση λα5τ�ρα περ�μενες τ'ν R,ιG� τ�υ, κα� Lτι τ�τε τ�ν &γα-π��σες Lσ� καν%να &π� τ'ν αiλ; σ�υ. �Aν eπ%πεσε σ> σ,�λμα,πρ%πει ν= ,ερθQ�ς μ> &νθρωπισμ� κα� ν= μ�ς τ�ν &π�δ!σQης&PλαP�. Δι�τι Eτσι :νεργ#ντας θ= κ�μQης δ�καιη πρ�Gι κα� :μ�ςθ= μ�ς eπ�5ρε!σQης».

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 7 7 –

πνευματικ�ς &ρ5ηγ�ς τ�� νεωτ%ρ�υ Πυθαγ�ρισμ��, διετ%λεσε δ> κα� πρ�ε-στFς :π� π�λλ= 5ρ�νια κα� 6πτ= ,�ρ>ς στρατηγ�ς τ�ς πατρ�δ�ς τ�υ (τ��T�ραντ�ς).

59. Δια,�ρετικ= &π� τ= δικ� τ�υ π�3 �σαν }λιγαρ5ικ= κα� �iτ�πικ�.

O8 μFν nσ'0αHεν 1 Δι�ν'σι�ς6 μαθrν δ7 �π#στειλεΠλ�τωνι μF κακ2ς $γ�ρε'ειν α8τ�ν. κα� mς $ντεπ#στειλεμF τ�σα'την α8τ>2 σ0�λFν εlναι Pστε Δι�νυσ �υμεμνIσθαι.

Δε'τερ�ν πρ"ς τ"ν νε�τερ�ν 4κε Δι�ν'σι�ν α%τ2νγIν κα� $νθρ�π�υς τ�]ς κατ) τFν π�λιτε αν α8τ�9Hησ�μ#ν�υς6 1 δ7 κα περ bπ�σ0�μεν�ς �8κ �π� ησεν.\νι�ι δ# �ασι κα� κινδυνε9σαι α8τ"ν Cς $ναπε θ�νταΔ ωνα κα� Θε�δ�ταν �π� τRI τIς νDσ�υ �λευθερ Wα6 Oτε κα��Aρ0'τας α8τ"ν 1 Πυθαγ�ρικ"ς γρ�ψας �πιστ�λFν πρ"ςΔι�ν'σι�ν παρRητDσατ� κα� διεσ�σατ� ε%ς �AθDνας. \στιδ7 n �πιστ�λF !δε (Hercher 132)6

“ �Aρ0'τας Δι�νυσ >ω bγια νειν.

“ �Aπεστ�λκαμες τ�ι π�ντες �; Πλ�των�ς � λ�ι τrςπερ� Λαμ σκ�ν τε κα� Φωτ δαν $π�λαψ�'μεν�ι τ"νaνδρα κ)τ τ)ν π)ρ τ�ν γεν�μ#ναν 1μ�λ�γ αν. Qρθ2ς δ#κα π�ι��ς $μμιμνασκ�μεν�ς τDνας τYς σπ�υδYς, nν καπ�ντας |μ7 παρεκ�λεις π"τ τ)ν Πλ�των�ς a�ι@ιν $@ι2νπρ�τρ#πεσθα τε α8τ"ν κα� $ναδ#0εσθαι τ� τε aλλα κα�περ� τ)ν $σ��λειαν μ#ν�ντ τε κα� $��ρμ �ντι. μ#μνασ�δ7 κα� τIν� Oτι περ� π�λλ2 �π�ιDσω τ)ν a�ι@ιν α8τ2 κα�$γ�πης �κ τDνω τ2 0ρ�νω Cς �8δ#να τ2ν π)ρ τ ν. α% δ#τις γ#γ�νε τρα0'τας, $νθρωπ Hειν 0ρF κ$π�διδ�μεν |μ�ν$GλαGI τ"ν aνδρα. τα9τα γ)ρ π�ι2ν δ καια πρα@ε�ς κα�|μ�ν 0αρι@RI.”

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 7 6 –

58. O? :ντυπ!σεις π�3 :δ%5θη / Πλ�των στ'ν Σικελ�α &π� τ'ν συνανα-στρ�,; τ�υ μ> τ�3ς νεωτ%ρ�υς Πυθαγ�ρε��υς ε]5αν μεγ�στη σπ�υδαι�τηταγι= τ'ν περαιτ%ρω &ν�πτυG� τ�υ κα� πρ�εκ�λεσαν &π�,ασιστικ' στρ�,'στ'ν ,ιλ�σ�,ικ; τ�υ διαν�ησι. Στ� πρ�σωπ� μ�λιστα τ�� �Aρ59τα εeρ�κεSνωμ%νες ,ιλ�σ�,�α, :πιστ;μη κα� π�λιτικ' κατ= τρ�π� fδανικ�. �Hταν /

21

22

23. Tρ�τη ,�ρ= π�γε στ'ν Σικελ�α γι= ν= συμ,ιλι!σQη τ�νΔ�ωνα μ> τ�ν Δι�ν9σι�U &λλ�, Lταν δ>ν τ� κατ!ρθωσε,:παν�λθε Rπρακτ�ς στ'ν πατρ�δα. Δ>ν &νεμ�5θη στ= π�λιτικ=πρ�γματα, �ν κα� :νδια,ερ�ταν γι� αiτ�, Lπως &π�δεικν9εται&π� Lσα Eγραψε. Kα� / λ�γ�ς ε]ναι Lτι / λα�ς ε]5ε vδη συνηθ�-σει μ> Rλλα π�λιτε9ματα59. �H Παμ,�λη &να,%ρει στ� εfκ�στ�π%μπτ� κε,�λαι� τ#ν «�Aπ�μνημ�νευμ�των» της Lτι, Lταν �?�Aρκ�δες κα� �? ΘηPα4�ι EκτιVαν τ'ν Mεγαλ�π�λι, τ�ν πρ�σκ�-λεσαν ν= P�λQη ν�μ�υςU &λλ= αiτ�ς, σ=ν Eμαθε Lτι δ>ν θ%λ�υνν= E5�υν \ση περι�υσ�α, δ>ν π�γε. �Yπ�ρ5ει S παρ�δ�σις Lτιeπερ;σπισε τ�ν στρατηγ� XαPρ�α π�3 :κινδ9νευε ν= καταδι-κασθQ� σ> θ�νατ�, καθ� �ν στιγμ'ν καν%νας �Aθηνα4�ς δ>νθ%λησε ν= τ� κ�μ�η.

24. `Oταν &ν%Pαινε στ'ν �Aκρ�π�λι μαV� μ> τ�ν XαPρ�α, τ�νσυν;ντησε / KρωP9λ�ς / συκ�,�ντης κα� τ�� ε]πε: «zEρ5εσαιRλλ�ν ν= eπερασπισθQ�ς κα� δ>ν G%ρεις Lτι κα� σ%να σ> περιμ%-νει τ� κ!νει� τ�� Σωκρ�τ�υς». Kα� / Πλ�των &πεκρ�θη: «Kα�Lταν π�λεμ��σα γι= τ'ν πατρ�δα eπ%μενα τ�3ς κινδ9ν�υς, κα�τ!ρα γι= τ� 5ρ%�ς μ�υ πρ�ς <να ,�λ� θ= τ�3ς eπ�με�νω».Aiτ�ς πρ#τ�ς εfσ;γαγε τ'ν μ%θ�δ� τ�ς :ρωταπ�κρ�σεως στ'νσυV;τησι, Lπως μαρτυρε4 / ΦαPωρ4ν�ς στ� Wγδ�� κε,�λαι�τ�ς «Παντ�δαπIς oIστ�ρ ας» τ�υ, κα� πρ#τ�ς :δ�δαGε στ�νΛεωδ�μαντα τ�ν Θ�σι� τ�ν τρ�π� :ρε9νης τ#ν πρ�Pλημ�τωνδι� &ναλ9σεως. �Eπ�σης πρ#τ�ς μετε5ειρ�σθη στ'ν ,ιλ�σ�,ικ'συV;τησι τ�3ς Lρ�υς &ντ�π�δες, στ�ι5ε4�, διαλεκτικ;, π�ι�της60,πρ�μ;κης &ριθμ�ς, :π�πεδ�ς :πι,�νεια μεταG3 περ�των κα�θε�α πρ�ν�ια.

25. �Eπ�σης πρ#τ�ς :κ τ#ν ,ιλ�σ�,ων &ντ%κρ�υσε τ�ν λ�γ�τ�� Λυσ��υ τ�� Kε,�λ�υ, παρ�υσι�Vων αiτ�ν κατ= λ%Gιν στ�ν«Φα�δρ�ν»61, κα� πρ#τ�ς κατεν�ησε τ'ν σημασ�α τ�ς γραμμα-τικ�ς. Πρ#τ�ς :π�σης vσκησε π�λεμικ' :ναντ��ν Lλων σ5εδ�ντ#ν πρ�γενεστ%ρων τ�υU Cστ�σ� eπ�ρ5ει τ� V;τημα γιατ� δ>νEκαμε μνε�α τ�� Δημ�κρ�τ�υ.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 7 9 –

Tρ τ�ν *λθε διαλλ�@ων Δ ωνα Δι�νυσ >ω6 �8 τυ0rν δ7aπρακτ�ς �πανIλθεν ε%ς τFν πατρ δα, \νθα π�λιτε ας μ7ν�80 !ψατ�, κα τ�ι π�λιτικ"ς �ν �@ pν γ#γρα�εν. αqτι�ν δ7τ" �δη τ"ν δIμ�ν aλλ�ις π�λιτε'μασιν �νειθ σθαι. �ησ� δ7Παμ� λη �ν τ>2 π#μπτ>ω κα� ε%κ�στ>2 τ2ν oYπ�μνημ�των(FHG iii 521) Cς �Aρκ�δες κα� ΘηGα��ι Mεγ�λην π�λιν�%κ H�ντες παρεκ�λ�υν α8τ"ν ν�μ�θ#την6 1 δ7 μαθrν qσ�ν\0ειν �8 θ#λ�ντας �8κ �π�ρε'θη. λ�γ�ς Oτι κα� XαGρ Wασυνε�πε τ>2 στρατηγ>2 �ε'γ�ντι θαν�τ�υ μηδεν"ς τ2νπ�λιτ2ν τ�9τ� πρY@αι G�υληθ#ντ�ς.

ZOτε κα� $νι�ντι α8τ>2 ε%ς τFν $κρ�π�λιν σ]ν τ>2XαGρ Wα KρωG'λ�ς 1 συκ���ντης $παντDσας �ησ ν6“aλλ>ω συναγ�ρε'σων !κεις, $γν�2ν Oτι κα� σ7 τ"Σωκρ�τ�υς κ�νει�ν $ναμ#νει;” τ"ν δ7 ��ναι6 “κα� Oτεbπ7ρ τIς πατρ δ�ς �στρατευ�μην, bπ#μεν�ν τ�]ς κινδ'-ν�υς, κα� ν9ν bπ7ρ τ�9 καθDκ�ντ�ς δι) � λ�ν bπ�μεν2.”

O/τ�ς πρ2τ�ς �ν �ρωτDσει λ�γ�ν παρDνεγκεν, Pς�ησι ΦαGωρ�ν�ς �ν Qγδ�Rη Παντ�δαπIς ;στ�ρ ας (FHGiii. 580). κα� πρ2τ�ς τ"ν κατ) τFν $ν�λυσιν τIς HητDσεωςτρ�π�ν ε%σηγDσατ� Λεωδ�μαντι τ>2 Θασ >ω. κα� πρ2τ�ς�ν �ιλ�σ�� Wα $ντ π�δα yν�μασε κα� στ�ι0ε��ν κα� διαλε-κτικFν κα� π�ι�τητα κα� τ�9 $ριθμ�9 τ"ν πρ�μDκη κα�τ2ν περ�των τFν �π πεδ�ν �πι��νειαν κα� θε�9 πρ�-ν�ιαν.

Kα� πρ2τ�ς τ2ν �ιλ�σ��ων $ντε�πε πρ"ς τ"ν λ�γ�ντ"ν Λυσ �υ τ�9 Kε��λ�υ �κθ#μεν�ς α8τ"ν κατ) λ#@ιν �ντ>2 Φα δρ>ω. κα� πρ2τ�ς �θε�ρησε τIς γραμματικIς τFνδ'ναμιν. πρ2τ�ς τε $ντειρηκrς σ0εδ"ν wπασι τ��ς πρ"α8τ�9, Hητε�ται δι) τ μF �μνημ�νευσε Δημ�κρ τ�υ.τ�'τ�υ �ησ� Nε�νθης 1 KυHικην"ς (FGrH 84 F 22) ε%ς

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 7 8 –

60. Π�ι�τητα: δι�ρθ. τ�� Menagius. O? κ!δικες γρ�,�υν π�ιDματα.61. 230 E κ.κ.

23

24

25

�O Nε�νθης / KυVικην�ς &να,%ρει πFς Lταν π�γε στ�3ς�Oλυμπιακ�3ς &γ#νες, Lλ�ι �? `Eλληνες γ9ρισαν ν= τ�ν fδ��ν,κα� Lτι :κε4 συνεσκ%,θη μ> τ�ν Δ�ωνα π�3 :πρ�κειτ� ν=:κστρατε9σQη :ναντ��ν τ�� Δι�νυσ��υ. Στ� πρ#τ� κε,�λαι�τ#ν �Aπ�μνημ�νευμ�των τ�� ΦαPωρ�ν�υ &να,%ρεται Lτι /Mιθριδ�της / Π%ρσης :τ�π�θ%τησε <να Rγαλμα τ�� Πλ�των�ςστ'ν �Aκαδημ�α :π� τ�� /π���υ Eγρα,ε: «�O Mιθριδ�της / Π%ρ-σης τ�� �Oρ�ντ�P�τ�υ &,ι%ρωσε στ�ς M��σες μι= εfκ�να τ��Πλ�των�ς π�3 τ'ν :π��ησε / Σιλαν�ων».

26. �O �Hρακλε�δης :G Rλλ�υ λ%γει π!ς, Lταν �ταν ν%�ς, �ταντ�σ� σεμν�ς κα� κ�σμι�ς, Yστε π�τ> δ>ν τ�ν ε]δαν ν= γελ��, eπερ-μ%τρωςU :ν τ�9τ�ις :σατιρ�σθη κα� αiτ�ς &π� τ�3ς κωμικ�3ς π�ιη-τ%ς. Π�ντως / Θε�π�μπ�ς στ�ν «oHδ'0αρ ν» τ�υ λ%γει:

Δ7ν bπ�ρ0ει τ π�τε π�] ν) εlναι πραγματικ) 5να,$��9 κα� 1 $ριθμ�ς, δ'� μ�λις εlναι 5να, Oπως λ#γει 1Πλ�των.

�Aλλ= κα� / �AλεGανδρ�δης λ%ει στ�ν «Θησ#α» τ�υ:

fEτρωγε �λι7ς Oπως 1 Πλ�των.

�O T�μων πα�Vει Eτσι μ> τ� Wν�μ� τ�υ:

ZOπως $ν#πλαττε 1 Πλ�των παρ�@ενες κ�ιν�τ�π ες.

27. �O zAλεGις π�λι λ%γει στ'ν «Mερ�π δα»:zEρ5εσαι στ'ν κατ�λληλη στιγμ;. Γιατ� :γ!, E5�ντας μι=

&π�ρ�α, :Pημ�τιVα π%ρα – δ#θε σ=ν τ�ν Πλ�τωνα, 5ωρ�ς ν=Pρ# τ�π�τε σ�,�, μ�ν� π�3 μ> π�ν��ν τ= π�δια!

Kα� στ�ν «�Aγκυλ ωνα»:�Oμιλε4ς γι= πρ�γματα π�3 δ>ν G%ρεις. Π;γαινε ν= τρ%GQης

μαV� μ> τ�ν Πλ�τωνα κα� θ= τ= μ�θQης Lλα γι= τ� σαπ�9νι κα�γι= τ� κρεμμ9δι.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 8 1 –

�Oλ'μπια $νι�ντ�ς τ�]ς ZEλληνας wπαντας �πι-στρα�Iναι ε%ς α8τ�ν6 Oτε κα� Δ ωνι συν#μι@ε μ#λλ�ντιστρατε'ειν �π� Δι�ν'σι�ν. �ν δ7 τ>2 πρ�τ>ω τ2ν �Aπ�μνη-μ�νευμ�των ΦαGωρ ν�υ (FHG iii 578) �#ρεται Oτι Mιθρι-δ�της 1 Π#ρσης $νδρι�ντα Πλ�των�ς $ν#θετ� ε%ς τFν�AκαδDμειαν κα� �π#γραψε6 “Mιθραδ�της oP�δ�G�τ�υΠ#ρσης M�'σαις ε%κ�να $ν#θηκε Πλ�των�ς, Vν Σιλα-ν ων �π� ησε.”

Φησ� δ� oHρακλε δης (FHG iii 171) Oτι ν#�ς �ν �eτως*ν α%δDμων κα� κ�σμι�ς Pστε μηδ#π�τε Q�θIναι γελ2νbπερ�γαν6 τ�ι�9τ�ς δ� �ν Oμως �σκ��θη κα� α8τ"ς bπ"τ2ν κωμικ2ν. Θε�π�μπ�ς γ�9ν �ν oHδυ0�ρει �ησ�ν�eτως (Kock i. 737)6

^ν γ�ρ �στιν �8δ7 5ν,τr δ7 δ'� μ�λις 5ν �στιν, Pς �ησι Πλ�των.

$λλ) κα� �Aνα@ανδρ δης �ν Θησε� (Kock ii. 142)6

Oτε τ)ς μ�ρ ας \τρωγεν Pσπερ <κα�> Πλ�των.

$λλ) κα� T μων �bτωσ� παραγραμματ Hων α8τ"ν (Diels19)6

Cς $ν#πλασσε Πλ�των <1> πεπλασμ#να θα'ματα ε%δ�ς.

fAλε@ις Mερ�π δι (Kock ii. 351)6

ε%ς καιρ"ν !κεις, Cς \γωγ� $π�ρ�υμ#νηaνω κ�τω τε περιπατ�9σ� Pσπερ Πλ�τωνσ��"ν �8δ7ν εeρηκ�, $λλ) κ�πι2 τ) σκ#λη.

κα� �ν �Aγκυλ ωνι (Kock ii. 297)6

λ#γεις περ� pν �8κ �lσθα6 συγγεν�9 τρ#0ωνΠλ�τωνι κα� γν�σRη λ τρ�ν κα� κρ�μμυ�ν.

fAμ�ις �Aμ�ικρ�τει (Kοck ii. 237)·

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 8 0 –

26

27

�Eπ�σης / zAμ,ις λ%γει στ�ν «�Aμ�ικρ�τη» τ�υ:

A. ZOσ�ν $��ρWY στ" τ λ�γIς εlναι τ" $γαθ"ν π�] �σ]μ#λλεις ν) �πιτ'0Rης �@ α%τ ας α8τIς, �γr τ" @#ρω, $�#-ντη, κατ�τερ� $π" τ" $γαθ" τ�9 Πλ�των�ς.

B. Σωστ= τ� G%ρεις.28. Kα� στ�ν «Δε@ιδημ δη»:

�Ω Πλ�των, Oλ� κι� Oλ� π�] @#ρεις εlναι μ�ν�ν ν) σκυ-θρωπ�HRης, σμ γ�ντας σεμν) τ) �ρ'δια σ)ν σαλιγκ�ρι.

�Eπ�σης / Kρατ4ν�ς γρ�,ει στ�ν «Ψευδυπ�G�λιμα��»!

A. Πρ��αν2ς εlσαι aνθρωπ�ς κι� \0εις ψυ0D.

B. Kατ= τ�ν Πλ�τωνα Lμως δ>ν ε]μαι P%Pαι�ς, &λλ= eπ�ψι�-V�μαι πFς E5ω.

Kα� / zAλεGις στ�ν «�Oλυμπι�δωρ�»:

A. T" θνητ" σ2μα μ�υ μαρ�θηκε, τ" $θ�νατ� Oμωςμ#ρ�ς \�υγε62 στ"ν $#ρα.

B. �O Πλ�των δ>ν τ= διδ�σκει αiτ�;Kα� στ�ν «Παρ�σιτ�»:

Παρ) ν) μωρ�λ�γRIς μ�ν�ς μ7 τ"ν Πλ�τωνα.

�Ωσα9τως τ�ν 5λευ�Vει κα� / �AναG�λας στ�ν «B�τρυλ ωνα»,στ'ν «K ρκη» κα� στ�ς «Πλ�'σιες».

29. �O �Aρ�στιππ�ς, :G Rλλ�υ, στ� τ%ταρτ� κε,�λαι� τ�� «Περ�παλαιYς τρυ�Iς» PιPλ��υ τ�υ λ%γει Lτι :ρωτε9θηκε τ�ν �Aστ%ρα,<να παιδ� π�3 :σπ�9δαVε μαV� τ�υ &στρ�ν�μ�α. �Eπ�σης κα� τ�νΔ�ωνα π�3 &να,%ραμε πρ�ηγ�υμ%νως, :νb# μερικ�� λ%νε Lτι :ρω-τε9θηκε κα� τ�ν Φα4δρ�. �Aπ�καλ9πτ�υν δ> τ�ν Eρωτ� τ�υ τ=&κ�λ�υθα :πιγρ�μματα π�3 Eγραψε γι� αiτ�9ς:

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 8 3 –

62. �EG�Gε (Hermann): :GQ�ρε (K!δ.).

τ" δ� $γαθ"ν O τι π�τ� �στ ν, �/ σ] τυγ0�νεινμ#λλεις δι) τα'την, 4ττ�ν �lδα τ�9τ� �γ�,� δ#σπ�τ�, � τ" Πλ�των�ς $γαθ�ν. — πρ�σε0ε δD.

�Eν Δε@ιδημ δRη (Kock ii. 239)6

� Πλ�των,Cς �8δ7ν *σθα πλFν σκυθρωπ�Hειν μ�ν�ν,Pσπερ κ�0λ ας σεμν2ς �πηρκrς τ)ς Q�ρ9ς.

Kρατ�ν�ς Ψευδυπ�G�λιμα >ω (Kock ii. 292)6

aνθρωπ�ς εl δηλ�ν�τι κα� ψυ0Fν \0εις.— κατ) μ7ν Πλ�των� �8κ �lδ�, bπ�ν�2 δ� <pδ�> \0ειν

fAλε@ις �Oλυμπι�δ�ρ>ω (Kock ii. 355)·

σ2μα μ7ν �μ�9 τ" θνητ"ν αE�ν �γ#νετ�,τ" δ� $θ�νατ�ν �@Iρε πρ"ς τ"ν $#ρα.

— τα9τ� �8 σ0�λF Πλ�των�ς;

κα� �ν Παρασ τ>ω (Kοck ii 364)6� μετ) Πλ�των�ς $δ�λεσ0ε�ν κατ) μ�νας.

0λευ�Hει δ� α8τ"ν κα� �Aνα@ λας B�τρυλ ωνι κα� K ρκRηκα� Πλ�υσ αις.

�Aρ στιππ�ς δ� �ν τ>2 τετ�ρτ>ω Περ� παλαιYς τρυ�Iς(FHG ii. 79) �ησιν α8τ"ν �Aστ#ρ�ς μειρακ �υ τιν"ς $στρ�-λ�γε�ν συνασκ�υμ#ν�υ �ρασθIναι, $λλ) κα� Δ ων�ς τ�9πρ�ειρημ#ν�υ — \νι�ι κα� Φα δρ�υ �ασ — δηλ�9ν δ7τ"ν \ρωτα α8τ�9 τ�δε τ) �πιγρ�μματα, � κα� πρ"ςα8τ�9 γεν#σθαι ε%ς α8τ�'ς (A. Pal. vii. 669)·

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 8 2 –

28

29

T’ $στ#ρια $τεν Hεις, �Aστ#ρα μ�υ6 π�σ� θ) �θελα ν)εl0α γεννηθRI �8ραν"ς γι) ν) σ7 Gλ#πω μ7 π�λλ) μ�τια.

Kα� Rλλ�:�Aν�μεσα στ�]ς Hωνταν�]ς \λαμπες aλλ�τε σ)ν α8γε-

ριν"ς κα� τ�ρα λ�μπεις σ)ν $π�σπερ της $ν�μεσα στ�]ςπεθαμ#ν�υς.

30. Γι= τ�ν Δ�ωνα Eγραψε τ= 6G�ς:

T) δ�κρυα τIς oEκ�Gης κα� τ2ν θυγατ#ρων τ�9 �Iλ �υ*σαν γραμμ#να $π" τ�ς M��ρες. Σ7 σ#να Oμως, Δ ων,eστερα $π" τ) μεγ�λα κατ�ρθ�ματ� σ�υ, �; θε�� ν#ες�λπ δες κα� μεγ�λες bπ�σ0#σεις σ�9 \δωσαν. T�ρα,Δ ων, $ναπα'εσαι τιμημ#ν�ς στFν πατρ δα σ�υ… Π�σ�σ� $γ�πησα… Π�σ� σ� \κλαψα…

31. Λ%γ�υν Lτι τ� \δι� αiτ� :π�γραμμα τ� Eγραψαν κα� π�νωστ�ν τ�,� τ�υ στ�ς Συρακ��σες63.

�Eπ�σης λ%γ�υν Lτι :ρωτε9θηκε κα� τ�ν zAλεGι κα� τ�νΦα4δρ�, Lπως ε\παμε κα� πρ�ηγ�υμ%νως, κα� συν%θεσε σ5ε-τικ#ς τ�3ς κ�τωθι στ�5�υς:

fE�θασε ν) π2 πrς 1 fAλε@ις εlναι Jμ�ρ��ς, κι� Oλ�ι τ"ν\�αγαν μ7 τ) μ�τια. Γιατ , καρδι� μ�υ, δε 0νεις τ" κ�κκαλ�στ) σκυλι�, κα� θ) π�ν#σRης64 eστερα; fEτσι δ7ν �0�σαμε τ"νΦα�δρ�;

�Eπ�σης ,%ρεται Cς :ραστ'ς τ�ς �Aρ5ε�νασσας γι= τ'ν/π��α δ>ν παρ%λειψε ν= γρ�ψQη τ= 6G�ς:

fE0ω μι) �ιλεν�δα, τFν Jμ�ρ�η �Aρ0ε�νασσα $π" τ"νK�λ��2να. Παρ� Oλες τ�ς ρυτ δες της, τFν $γαπ2 �λ�-γερ�. fAτυ0�ι �σε�ς π�] συναντDσατε τ#τ�ια Qμ�ρ�ι) στ"πρ2τ� της τα@ δι, τ �ωτι) θ) aναψε μ#σα σας!

32. zEγραψε κα� γι= τ�ν �Aγ�θωνα:oH $γ�πη μ�υ γι) τ"ν �Aγ�θωνα \κανε τFν ψυ0D μ�υ

ν) πηδWY στ) 0ε λη μ�υ, λ7ς κι� �θελε n �τω0F ν) περ�σRησ� α8τ�ν.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 8 5 –

64. �AνιDση: &νι;σεις (κ!δ.).

$στ#ρας ε%σαθρε�ς �AστFρ �μ�ς6 εqθε γεν� μην�8ραν�ς, Cς π�λλ��ς Jμμασιν ε%ς σ7 Gλ#πω.

κα� aλλ� (A. Pal. vii. 670)·

$στFρ πρ�ν μ7ν \λαμπες �ν� H>ω��σιν oE>2�ς,ν9ν δ7 θανrν λ�μπεις ZEσπερ�ς �ν �θιμ#ν�ις.

E%ς δ7 τ"ν Δ ωνα pδε (A. Pal. vii. 99)·

δ�κρυα μ7ν oEκ�GRη τε κα� �Iλι�δεσσι γυναι@�M��ραι �π#κλωσαν δF τ�τε γειν�μ#ναις,σ�� δ#, Δ ων, z#@αντι καλ2ν �πιν κι�ν \ργωνδα μ�νες ε8ρε ας �λπ δας �@#0εαν.κε�σαι δ� ε8ρυ0�ρ>ω �ν πατρ δι τ μι�ς $στ��ς,� �μ"ν �κμDνας θυμ"ν \ρωτι Δ ων.

T�9τ� κα� �πιγεγρ��θαι �ησ�ν �ν Συρακ�'σαις �π� τ>2τ��>ω. �Aλλ) κα� �Aλ#@ιδ�ς, �ασ ν, �ρασθε�ς κα� Φα δρ�υ,καθ) πρ�ε ρηται, τ�9τ�ν �π� ησε τ"ν τρ�π�ν (A. Pal. vii.100)·

ν9ν, Oτε μηδ7ν fAλε@ις Oσ�ν μ�ν�ν εl�� Oτι καλ�ς,�πται κα� π�ντRη πYς τις �πιστρ#�εται.θυμ#, τ μην'εις κυσ�ν Qστ#�ν; εlτ� $νιDσειςeστερ�ν; �80 �eτω Φα�δρ�ν $πωλ#σαμεν;

\0ειν τε �Aρ0ε�νασσαν, ε%ς Vν κα� α8τFν �eτω π�ιIσαι (A.Pal. vii. 217)·

�Aρ0ε�νασσαν \0ω τFν �κ K�λ��2ν�ς Uτα ραν,4ς κα� �π� zυτ δων 5Hετ� δριμ]ς \ρως.� δειλ�� νε�τητ�ς $παντDσαντες �κε νηςπρωτ�πλ��υ, δι� Oσης �λθετε πυρκαϊIς6

$λλ) κα� ε%ς �Aγ�θωνα (A. Pal. v. 77)·

τFν ψυ0Fν �Aγ�θωνα �ιλ2ν �π� 0ε λεσιν εl0�ν6*λθε γ)ρ n τλDμων Cς διαGησ�μ#νη.

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 8 4 –

63. �O Δ�ων :δ�λ�,�ν;θη μετ= τ'ν &π�τυ5�α τ�� κιν;ματ�ς π�3 hργ�-νωσε :ναντ��ν τ�� Δι�νυσ��υ.

30

31

32

�Iδ�3 κα� Rλλ�ι στ�5�ι:

Σ�9 πετ2 5να μIλ�, κι� �ν μ� $γαπYς, δ#@�υ τ�, κι�a�ησ# με ν) γευθ2 τ) παρθενικ) κ�λλη σ�υ. xAν Oμως\0Rης δια��ρετικF δι�θεσι, π�λι π�ρτ�, κα� σκ#ψ�υ π�σ�λ γ� Gαστ�9ν τ) νι�τα.

Kα� Rλλ�ι:

ZEνα μIλ� εlμαι �γ�, π�] μ7 πετ�ει 5νας π�] σ� $γα-π�ει. �Aλλ) δ2σε τFν συγκατ�θεσ σ�υ, �ανθ ππη, γιατ�κι� �γr κι� �σ] εqμαστε πρ�ωρισμ#ν�ι ν) μαραθ�9με.

33. �Eπ�σης λ%γ�υν Lτι δικ� τ�υ ε]ναι κα� τ� :π�γραμμα γι=τ�3ς �Eρετριε4ς π�3 ε]5αν :κπατρισθ�:

Eqμαστε �Eρετριε�ς τ" γ#ν�ς, $π" τFν EvG�ια, κα� Gρι-σκ�μαστε κ�ντ) στ) Σ�9σα. Π�σ� μακρι�, $λλ� μ�ν�,$π" τ"ν γεν#θλι� τ�π� μας!

�Iδ�3 κα� Rλλ�ι στ�5�ι τ�υ:

fEτσι Cμ λησε n K'πρις (n �A�ρ�δ τη) στ�ς M�9σες:K�ρ τσια, ν) τιμYτε τFν �A�ρ�δ τη, $λλι2ς θ) �@�πλ Hω�ναντ �ν σας τ"ν fEρωτα65. Kα� �; �ννι) παρθ#νες $πε-κρ θησαν: Στ"ν fAρη α8τ7ς τ�ς �λυαρ ες6 δ7ν πετ�ει σ7μYς τ" παιδ�κι α8τ�.

Kα� Rλλ�ι:

K�π�ι�ς GρIκε 0ρυσ��ι κα� στ"ν τ�π�, π�] τ" εbρI-κε, a�ησε κ�μψ) διπλωμ#ν� 5να σκ�ιν . ZOταν 1 %δι�κτD-της τ�υ δ7ν εbρIκε τ"ν θησαυρ" π�] a�ησε, �πIρε τ"σ0�ιν� κα� τ" \Gαλε στ"ν λαιμ� τ�υ.

34. �O M�λων, :5θρικ#ς πρ�ς αiτ�ν διακε�μεν�ς, «:κπλη-κτικ� δ>ν ε]ναι», λ%γει, «�ν θ= Eπρεπε ν= ε]ναι / Δι�ν9σι�ς στ'νK�ρινθ�, &λλ= μ�λλ�ν �ν θ= πρ%πει ν= ε]ναι / Πλ�των στ'νΣικελ�α». Φα�νεται δ> Lτι κα� / �εν�,#ν δ>ν δι%κειτ� εiμεν#ς

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 8 7 –

κα� aλλ� (A. Pal. v. 78)·

τ>2 μDλ>ω G�λλω σε6 σ] δ� ε% μ7ν Uκ�9σα �ιλε�ς με,δε@αμ#νη τIς σIς παρθεν ης μετ�δ�ς,ε% δ� aρ� m μF γ γν�ιτ� ν�ε�ς, τ�9τ� α8τ" λαG�9σασκ#ψαι τFν Pρην Cς Qλιγ�0ρ�νι�ς.

<κα� aλλ�> (A. Pal. v. 79)·

μIλ�ν �γ�. G�λλει με �ιλ2ν σ# τις6 $λλ� �π νευσ�ν,�ανθ ππη6 κ$γr κα� σ] μαραιν�μεθα.

Φασ� δ7 κα� τ" ε%ς τ�]ς �Eρετρι#ας τ�'ς σαγηνευθ#ν-τας α8τ�9 εlναι (A. Pal. vii.259)6

E8G� ης γ#ν�ς �σμ#ν �Eρετρικ�ν, aγ0ι δ7 Σ�'σωνκε μεθα6 �ε9, γα ης Oσσ�ν $�� nμετ#ρης.

κ$κε�ν� (A. Pal. ix. 39)·

| K'πρις M�'σαισι6 “κ�ρ�σια, τ)ν �A�ρ�δ ταντιμYτ� � τ"ν fEρωτ� vμμιν ���πλ σ�μαι.”α; M�9σαι π�τ� K'πριν6 “fAρει τ) στωμ'λα τα9τα6nμ�ν �8 π#τεται τ�9τ� τ" παιδ�ρι�ν.”

κα� aλλ� (A. Pal. ix. 44)·

0ρυσ"ν $νFρ εbρrν \λιπεν Gρ�0�ν6 α8τ)ρ 1 0ρυσ"νmν λ πεν �80 εbρrν 4ψεν mν ε/ρε Gρ�0�ν.

�Aλλ� τ�ι M�λων $πε0θ2ς \0ων πρ"ς α8τ�ν, “�8τ�9τ�,” �ησ , “θαυμαστ"ν ε% Δι�ν'σι�ς �ν K�ρ νθ>ω, $λλ�ε% Πλ�των �ν Σικελ Wα.” \�ικε δ7 κα� �εν��2ν πρ"ς α8τ"ν\0ειν �8κ ε8μεν2ς.

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 8 6 –

65. O? &ρ5α4�ι :,αντ�V�ντ� τ�ν θε� zEρωτα Cς <να ,τερωτ� παιδ� μ> τ�G�π�3 :Gηκ�ντιVε τ= P%λη τ�υ στ�ς καρδι>ς τ#ν &νθρ!πων.

33

34

πρ�ς αiτ�ν. Σ=ν ν= &νταγων�V�νταν / <νας τ�ν Rλλ�ν, Eγρα-ψαν γι= τ= \δια θ%ματα, &π� <να «Συμπ�σι�», μι= «Σωκρ�τ�υς�Aπ�λ�γ α», κα� τ�ς �θικ>ς πραγματε4ες τ�υς � «�Aπ�μνημ�νε'-ματα»66. zEπειτα, / <νας Eγραψε τ'ν «Π�λιτε α» κι� / Rλλ�ς τ'ν«K'ρ�υ Παιδε α»67. �Aλλ= / Πλ�των λ%γει στ�3ς «N�μ�υς» Lτιε]ναι εfκ�νικ' S μ>ν λ�γbω παιδε�α τ�� K9ρ�υ, δι�τι / K�ρ�ςαiτ�ς δ>ν eπ�ρGε Lπως περιγρ�,εται. Kα� �? δ9� μνημ�νε9�υντ�ν Σωκρ�τη, π�υθεν= Lμως δ>ν μνημ�νε9�υν / <νας τ�ν Rλλ�ν,:κτ�ς &π� τ�ν �εν�,#ντα π�3 &να,%ρει τ�ν Πλ�τωνα στ�τρ�τ� PιPλ�� τ#ν «�Aπ�μνημ�νευμ�των» τ�υ68.

35. Λ%γεται Lτι / �Aντισθ%νης, πρ�κειμ%ν�υ ν= διαP�σQη στ�νκ�σμ� κ�τι π�3 ε]5ε γρ�ψει, πρ�σεκ�λεσε κα� τ�ν Πλ�τωνα ν=παραστQ� &λλ= Lταν αiτ�ς τ�ν ρ!τησε τ� πρ�κειται ν= διαP�σQηκα� / �Aντισθ%νης τ�� &π;ντησε Lτι θ= Cμιλ��σε γι= τ� &δ9-νατ� τ�ς &ντι,�σεως, :κε4ν�ς τ�� ε]πε: «M= ε]ναι δυνατ�ν ν=γρ�ψQης γι� αiτ� τ� θ%μα;». Γιατ� S Rπ�ψις αiτ' &ναιρε4 αiτ'6αυτ;ν, αiτ�αναιρε4ται. Γι� αiτ� Eγραψε δι�λ�γ� κατ= τ��Πλ�των�ς π�3 τ�ν :τιτλ�,�ρησε «Σ�θωνα». Kατ�πιν τ�9τ�υδι%κ�ψαν τ�ς σ5%σεις τ�υς. Λ%γ�υν :π�σης Lτι κα� / Σωκρ�της,Lταν Rκ�υσε τ�ν Πλ�τωνα ν= &ναγιν!σκQη στ� κ�ιν� τ�ν«Λ'σιν», :,!ναGε: «�Ω �Hρ�κλεις, τ� ψε9δη ε]πεν / ν%�ς δι�:μ%!…Δι�τι / Πλ�των ε]5ε γρ�ψει π�λλ= Cς λεγ�μενα τ��Σωκρ�τ�υς, τ= /π�4α :κε4ν�ς �iδ%π�τε ε]πε».

36. Σ> E5θρα :π�σης εeρ�σκετ� / Πλ�των κα� μ> τ�ν �Aρ�-στιππ�. Στ�ν «Περ� ψυ0Iς» τ�iλ�5ιστ�ν δι�λ�γ� τ�υ τ�ν κατη-γ�ρε4 Lτι δ>ν παρευρ%θη στ�ν θ�νατ� τ�� Σωκρ�τ�υς, �ν κα�δ>ν �ταν μακρι� — στ'ν A\γινα �ταν. �Aλλ= κα� τ�ν Afσ5�νη,

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 8 9 –

τ�υ eπ� μ�ρ,'ν ?στ�ρικ�� μυθιστ�ρ;ματ�ς. Δ>ν εiσταθε4 6π�μ%νως S γν!μητ�� Πλ�των�ς π�3 τ� :κ;ρυττε πλαστ�. E]ναι κατ= τ�ν Kρ�υαV> (Eνθ� &νωτ.642), τ� &ντιπρ�σωπευτικ!τερ� Eργ� τ�� �εν�,#ντ�ς.

68. `Oπ�υ &ναγρ�,ει τ= 6G�ς: «Σωκρ�της δ> εgν�υς �ν αiτb# δι� τε Xαρ-μ�δην τ�ν Γλα9κων�ς κα� δι= Πλ�τωνα».

Pσπερ γ�9ν δια�ιλ�νεικ�9ντες τ) Oμ�ια γεγρ��ασι,Συμπ�σι�ν, Σωκρ�τ�υς $π�λ�γ αν, τ) �θικ) $π�μνημ�-νε'ματα — εlθ� 1 μ7ν Π�λιτε αν, 1 δ7 K'ρ�υ παιδε αν.κα� �ν τ��ς N�μ�ις 1 Πλ�των πλ�σμα �ησ�ν εlναι τFνπαιδε αν α8τ�9 (Legg. iii. 694c)· μF γ)ρ εlναι K9ρ�ν τ�ι-�9τ�ν — $μ��τερ� τε Σωκρ�τ�υς μνημ�νε'�ντες, $λλD-λων �8δαμ�9, πλFν �εν��2ν Πλ�των�ς �ν τρ τ>ω �Aπ�-μνημ�νευμ�των (Mem. iii. vi. I).

Λέγεται δ� Oτι κα� �Aντισθ#νης μ#λλων $ναγιν�σκειν τιτ2ν γεγραμμ#νων α8τ>2 παρεκ�λεσεν α8τ"ν παρατυ0ε�ν.κα� πυθ�μ#ν>ω τ μ#λλει $ναγιν�σκειν, εlπεν Oτι περ� τ�9μF εlναι $ντιλ#γειν6 τ�9 δ� ε%π�ντ�ς6 “π2ς �Eν σ] περ�α8τ�9 τ�'τ�υ γρ��εις;” κα� διδ�σκ�ντ�ς Oτι περιτρ#πε-ται, \γραψε δι�λ�γ�ν κατ) Πλ�των�ς Σ�θωνα �πιγρ�-ψας6 �@ �/ διετ#λ�υν $λλ�τρ ως \0�ντες πρ"ς $λλDλ�υς.�ασ� δ7 κα� Σωκρ�την $κ�'σαντα τ"ν Λ'σιν $ναγιγν�-σκ�ντ�ς Πλ�των�ς, “oHρ�κλεις,” ε%πε�ν, “Cς π�λλ� μ�υκαταψε'δεθ� 1 νεαν σκ�ς.” �8κ Qλ γα γ)ρ pν �8κ εqρηκεΣωκρ�της γ#γρα�εν |νDρ.

El0ε δ7 �ιλ#0θρως 1 Πλ�των κα� πρ"ς �Aρ στιππ�ν. �νγ�9ν τ>2 Περ� ψυ0Iς (Φα δων 59c) διαβάλλων α8τ�ν�ασιν Oτι �8 παρεγ#νετ� Σωκρ�τει τελευτ2ντι, $λλ� �νA%γ νRη *ν κα� σ'νεγγυς. κα� πρ"ς A%σ0 νην δ# τινα

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 8 8 –

66. �O Πλ�των δ>ν Eγραψε «�Aπ�μνημ�νε'ματα», πιθαν#ς δ> / Λα%ρτι�ς:νν�ε4 Cς τ�ια�τα τ�3ς διαλ�γ�υς τ�υ, Lπ�υ διατυπ��νται �? �θικ7ς &ντιλ;-ψεις τ�υ, Lπως / «Λ�0ης», /«Xαρμ δης», / «Kρ των», κ.λ.π.

67. �H «K'ρ�υ Παιδε α» ε]ναι τ� &ντ�στ�ι5� πρ�ς τ'ν «Π�λιτε α» τ�� Πλ�-των�ς Eργ� τ�� �εν�,#ντ�ς, Lπ�υ &ναπτ9σσ�νται �? π�λιτικ>ς &ντιλ;ψεις

35

36

λ%γ�υν, δ>ν τ�ν συμπαθ��σε, :πειδ' κι� αiτ�ς E5αιρε τ�ς :κτι-μ;σεως τ�� Δι�νυσ��υ, κα� Lτι, Lταν αiτ�ς π�γε στ'ν αiλ' τ��Δι�νυσ��υ, / Πλ�των τ�ν περι,ρ�νησε :G αfτ�ας τ�ς ,τ!5ειαςτ�υ, / �Aρ�στιππ�ς Lμως τ�ν eπεστ;ριGε. �O �Iδ�μενε3ς PεPαι!-νει Lτι �? λ�γ�ι π�3 ε]πε / Kρ�των στ'ν ,υλακ;, Lταν παρακι-ν��σε τ�ν Σωκρ�τη ν= δραπετε9σQη, ε]ναι τ�� Afσ5�ν�υ, κα� Lτι/ Πλ�των τ�3ς μετ%,ερε στ�ν Kρ�τωνα :G αfτ�ας τ�ς E5θραςτ�υ πρ�ς τ�ν Afσ5�νη.

37. Π�υθεν= στ= συγγρ�μματ� τ�υ / Πλ�των δ>ν &να,%ρειτ�ν 6αυτ� τ�υ, :κτ�ς &π� τ�ν δι�λ�γ� «Περ� ψυ0Iς»(«Φα δων»69) κα� τ'ν «�Aπ�λ�γ α»70. �O �Aριστ�τ%λης παρατηρε4Lτι τ� j,�ς τ#ν διαλ�γων τ�υ ε]ναι j,�ς π�3 εeρ�σκεταιμεταG3 π�ι;σεως κα� πεV�� λ�γ�υ. Kατ= μαρτυρ�αν τ�� ΦαPω-ρ�ν�υ, Lταν / Πλ�των :δι�PαVε τ�ν δι�λ�γ� τ�υ «Περ� ψυ0Iς»,μ�ν�ν / �Aριστ�τ%λης Eμεινε �ς τ� τ%λ�ς, :ν# Lλ�ι �? Rλλ�ι&κρ�ατ>ς ε]5αν ,9γει. Mερικ�� λ%γ�υν Lτι / Φ�λιππ�ς / �Oπ�9-ντι�ς :G%δωσε τ�3ς «N�μ�υς» τ�υ, π�3 �σαν &δ%Gια γραμμ%ν�ισ> κ%ρινα πλακ�δια, κα� Lτι δικ; τ�υ ε]ναι κα� S «�Eπιν�μ ς»71.�O Ei,�ρ�ων κα� / Πανα�τι�ς εeρ�καν τ'ν &ρ5' τ�ς «Π�λι-τε ας» π�λλ>ς ,�ρ>ς &ναθεωρημ%νη κα� Gαναγραμμ%νη72, κα� S\δια αiτ' «Π�λιτε α», δηλ!νει / �Aριστ�Gεν�ς, περιλαμP�νεταισ5εδ�ν /λ�κληρη στ= «�Aντιλ�γικ)»73 τ�� Πρωταγ�ρα.

38. �Yπ�ρ5ει μ�α παρ�δ�σις Lτι / πρ#τ�ς δι�λ�γ�ς π�3Eγραψε / Πλ�των �ταν / «Φα�δρ�ς». Γιατ� τ� θ%μα E5ει κ�τι τ�παιδι�στικ�. �O δ> Δικα�αρ5�ς :πικρ�νει κα� τ� Lλ� λεκτικ� τ�υj,�ς σ=ν 5υδα4�.

Λ%γεται Lτι / Πλ�των ε]δε κ�π�ια Sμ%ρα κ�π�ι�ν π�3EπαιVε V�ρια κα� τ�ν :μ�λωσε. `Oταν :κε4ν�ς τ�� ε]πε Lτι πα�-V�υν μικρ= πρ�γματα, / Πλ�των τ�� &πεκρ�θη: «�H συν;θεια

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 9 1 –

73. �Aντιλ�γικ) � �Aντιλ�γ αι: �O Tσ%λερ θεωρε4«παρ�δ�G�, παρατραPηγ-μ%ν� 5ωρ�ς Rλλ�» τ�ν fσ5υρισμ� τ�� �Aριστ�G%ν�υ. �Ωστ�σ� 5αρακτηρ�Vει τ�νΠρωταγ�ρα Cς «τ� πι� δαιμ�νι� κε,�λι &ν�μεσα στ�3ς σ�,ιστ%ς». zEνθ�&νωτ., σ. 101 κα� 105.

�ιλ�τιμ αν εl0ε, �ασ ν, Oτι δD περ κα� α8τ"ς ε8δ�κ μειπαρ) Δι�νυσ >ω. mν �λθ�ντα δι� $π�ρ αν bπ" μ7ν Πλ�τω-ν�ς παρ��θIναι, bπ" δ� �Aριστ ππ�υ συσταθIναι. τ�'ς τελ�γ�υς ��ς Kρ τωνι περιτ#θηκεν �ν τ>2 δεσμωτηρ >ω περ�τIς �υγIς συμG�υλε'�ντι, �ησ�ν �Iδ�μενε]ς (FGrH 338 F17b) εlναι A%σ0 ν�υ6 τ"ν δ� �κε ν>ω περιθε�ναι δι) τFν πρ"ςτ�9τ�ν δυσμ#νειαν.

oEαυτ�9 τε Πλ�των �8δαμ�θι τ2ν Uαυτ�9 συγγραμ-μ�των μνDμην πεπ� ηται Oτι μF �ν τ>2 Περ� ψυ0Iς (Φα -δων 59b) κα� �Aπ�λ�γ Wα (34a, 38b). �ησ� δ� �Aριστ�τ#λης(Rose 73) τFν τ2ν λ�γων %δ#αν α8τ�9 μετα@] π�ιDματ�ςεlναι κα� πεH�9 λ�γ�υ. τ�9τ�ν μ�ν�ν παραμε�ναι Πλ�-τωνι ΦαGωρ�ν�ς π�' �ησιν (FHG iii. 580) $ναγιν�σκ�ντιτ"ν Περ� ψυ0Iς, τ�]ς δ� aλλ�υς $ναστIναι π�ντας. \νι� τε �ασ�ν Oτι Φ λιππ�ς 1 �Oπ�'ντι�ς τ�]ς N�μ�υς α8τ�9μετ#γραψεν Jντας �ν κηρ>2. τ�'τ�υ δ7 κα� �Eπιν�μ δα�ασ�ν εlναι. E8��ρ ων δ7 κα� Πανα τι�ς (Fowler 50)ε%ρDκασι π�λλ�κις �στραμμ#νην εbρIσθαι τFν $ρ0Fν τIςΠ�λιτε ας. Vν Π�λιτε αν �Aριστ�@εν�ς �ησι (Wehrli ii. fg.67) πYσαν σ0εδ"ν �ν τ��ς Πρωταγ�ρ�υ γεγρ��θαι �Aντι-λ�γικ��ς.

Λ�γ�ς δ7 πρ2τ�ν γρ�ψαι α8τ"ν τ"ν Φα�δρ�ν6 κα�γ)ρ \0ειν μειρακι2δ#ς τι τ" πρ�Gλημα. Δικα αρ0�ς(Wehrli i, fg. 42) δ7 κα� τ"ν τρ�π�ν τIς γρα�Iς Oλ�ν �πι-μ#μ�εται Cς ��ρτικ�ν.

oO γ�9ν Πλ�των λ#γεται θεασ�μεν�ς τινα κυGε'�νταα%τι�σασθαι6 τ�9 δ7 ε%π�ντ�ς Cς �π� μικρ��ς, “$λλ) τ" γ�\θ�ς,” ε%πε�ν, “�8 μικρ�ν.” �ρωτηθε�ς ε% $π�μνημ�νε'-

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 9 0 –

69. 59 B.70. 34 A.71. Δι�λ�γ�ς, θεωρ�9μεν�ς &π� τ�3ς &ρ5α��υς γν;σι� Eργ� τ�� Πλ�των�ς.72. Eeρ%θησαν μεταG3 Rλλων κα� �? 6G�ς διατυπ!σεις: Kατ%Pην 5θ>ς εfς

Πειραι� μετ= Γλα9κων�ς τ�� �Aρ�στων�ς (S /ριστικ;)… Efς Πειραι� κατ%Pην5θ%ς… Xθ>ς κατ%Pην εfς Πειραι�.

37

38

Lμως δ>ν ε]ναι μικρ� πρ�γμα». �Eρωτηθε�ς �ν θ= eπ�ρG�υν κα�γι� αiτ�ν &π�μνημ�νε9ματα, Lπως Eγινε μ> τ�3ς πρ�γενεστ%-ρ�υς τ�υ, &π;ντησε: «Πρ#τα πρ%πει ν= δημι�υργ;σQη κανε�ς<να καλ� Wν�μα, κι� jστερα π�λλ= θ= eπ�ρG�υν». `Oταν μι=μ%ρα εfσ�λθε στ� σπ�τι τ�υ / �εν�κρ�της, τ�� ε]πε ν= μαστι-γ!σQη τ�ν δ��λ� τ�υ, &,�� αiτ�ς δ>ν μπ�ρ��σε ν= τ� κ�μQη,:πειδ' �ταν hργισμ%ν�ς.

39. �Eπ�σης ε]πε σ� <να δ��λ� τ�υ «θ= σ> :μαστ�γωνα», �νδ>ν vμ�υν hργισμ%ν�ς». K�π�τε π�3 �ππευσε σ> <να Rλ�γ�,κατ%Pηκε &μ%σως, γιατ� ,�P;θηκε, ε]πε, μ' κ�λλ;σQη &λ�γ�πε-ρη,�νεια. ΣυμP�9λευε τ�3ς μεθυσμ%ν�υς ν= κ�ιτ�Vωνται σ�<να καθρ%,τη, πρ�γμα π�3 θ= τ�3ς &π%τρεπε &π� αiτ'ν τ'ν&σ5ημ�α. Π�τ> δ>ν πρ%πει ν= π�ν�η κανε�ς μ%5ρι μ%θης, Eλεγε,παρ= μ�ν�ν κατ= τ�ς 6�ρτ>ς τ�� θε�� π�3 Eδωσε τ� κρασ�.�Eπ�σης &πεδ�κ�μαVε κα� τ�ν π�λ3ν jπν�. «Kαν%νας κ�ιμ!με-ν�ς, λ%γει στ�3ς «N�μ�υς»74, δ>ν ε]ναι RGι�ς γι= /,τιδ;π�τε».�Eπ�σης Eλεγε Lτι τ� τερπν�τερ� τ#ν &κ�υσμ�των ε]ναι S &λ;-θεια. Kατ� Rλλην :κδ�5'ν S :ν λ�γω ρ�σις ε]ναι Lτι τ� τερπν�-τερ�ν τ#ν πραγμ�των ε]ναι τ� ν= λ%γQη κανε�ς τ'ν &λ;θεια.

40. �Eπ� πλ%�ν περ� τ�ς &ληθε�ας Cμ�λησε Cς 6G�ς στ�3ςN�μ�υς75: «E]ναι Cρα4� κα� μ�νιμ� πρ�γμα, � G%νε, S &λ;θεια.�Aλλ= δ>ν ,α�νεται εgκ�λ� πρ�γμα τ� ν= πε�θQη κανε�ς τ�3ς&νθρ!π�υς». �Eπιθυμ�α τ�υ �ταν π�ντ�τε ν� &,;σQη π�σω τ�υμι= &ν�μνησι τ�� 6αυτ�� τ�υ ε\τε στ�ς καρδι>ς τ#ν ,�λων τ�υε\τε στ= PιPλ�α τ�υ. �O \δι�ς �ρ%σκετ� ν= VQ� :ν &π�μ�ν!σει.

Π%θανε κατ= τ�ν τρ�π� π�3 ε\παμε κα� πρ�ηγ�υμ%νως, τ�νδ%κατ� τρ�τ� 5ρ�ν� τ�ς Pασιλε�ας τ�� Φιλ�ππ�υ, σ9μ,ωνα κα�μ> Lσα λ%γει / ΦαPωρ4ν�ς στ� τρ�τ� κε,�λαι� τ#ν �Aπ�μνημ�-νευμ�των τ�υ. �Yπ� τ�� /π���υ κα� Eτυ5ε :πικηδε�ων τιμ#ν,κατ= μαρτυρ�αν τ�� Θε�π�μπ�υ.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 9 3 –

75. 663 E.

ματα α8τ�9 \σται Pσπερ τ2ν πρ�τερ�ν $πεκρ νατ�6“Qν�ματ�ς δε� τυ0ε�ν πρ2τ�ν, εlτα π�λλ) \σται.” ε%σελ-θ�ντ�ς π�τ7 �εν�κρ�τ�υς εlπε μαστιγ2σαι τ"ν πα�δα6α8τ"ν γ)ρ μF δ'νασθαι δι) τ" yργ σθαι.

�Aλλ) κα� πρ�ς τινα τ2ν πα δων, “μεμαστ γωσ� aν,”εlπεν, “ε% μF yργιH�μην.” ��� :ππ�υ καθ σας ε8θ#ωςκατ#Gη �Dσας ε8λαGε�σθαι μF ;ππ�τυ� Wα λη�θRI. τ��ςμεθ'�υσι συνεG�'λευε κατ�πτρ Hεσθαι6 $π�στDσεσθαιγ)ρ τIς τ�ια'της $σ0ημ�σ'νης. π νειν δ� ε%ς μ#θην �8δα-μ�9 πρ#π�ν \λεγε πλFν �ν τα�ς U�ρτα�ς τ�9 κα� τ"ν �lν�νδ�ντ�ς θε�9. κα� τ" π�λλ) δ7 καθε'δειν $πDρεσκενα8τ>2. �ν γ�9ν τ��ς N�μ�ις (vii. 808b) �ησ 6 “κ�ιμ�μεν�ς�8δε�ς �8δεν"ς a@ι�ς6” εlνα τε !δι�ν τ2ν $κ�υσμ�τωντFν $λDθειαν6 �; δ7 τ" λ#γειν τ$ληθI.

Kα� περ� $ληθε ας δ� �ν τ��ς N�μ�ις �ησ�ν �eτως (ii.663e)6 “καλ"ν μ7ν n $λDθεια, � @#νε, κα� μ�νιμ�ν6 \�ικεμFν �8 zW�δι�ν <εlναι> πε θειν.” $λλ) κα� �@ �υ μνημ�συ-ν�ν αbτ�9 λε πεσθαι � �ν � λ�ις � �ν GιGλ �ις6 �@ετ�πιHεκα� α8τ"ς τ) πλε�στα, καθ� τινες �ασ .

Kα� �τελε'τα μ7ν mν εqπ�μεν τρ�π�ν Φιλ ππ�υ Gασι-λε'�ντ�ς \τ�ς τρισκαιδ#κατ�ν, καθ) κα� ΦαGωρ�ν�ς�ησιν �Aπ�μνημ�νευμ�των τρ τ>ω (FHG iii. 579). b�� �/κα� �πιτιμηθIνα �ησιν α8τ"ν Θε�π�μπ�ς (FGrH 115 F294).

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 9 2 –

74. 808 B.

39

40

41. �O Mυρωνιαν�ς Lμως στ= «ZOμ�ι�» τ�υ λ%γει Lτι / Φ�λων&να,%ρει κ�π�ιες παρ�ιμ�ες π�3 κυκλ�,�ρ��σαν γι= τ�ςψε4ρες τ�� Πλ�των�ς, κα� Lτι &π� αiτ' τ'ν αfτ�α π%θανε. T�νEθαψαν στ'ν �Aκαδημ�α, Lπ�υ δι%θεσε τ= περισσ�τερα 5ρ�νιατ�ς Vω�ς τ�υ σ> ,ιλ�σ�,ικ>ς μελ%τες. Γι� αiτ� κα� hν�μ�σθηκε&καδημαϊκ' S σ5�λ' π�3 �δρυσε. Kα� π�νδημ�ς eπ�ρGε Sκηδε�α τ�υ, S δ> διαθ;κη τ�υ �ταν Cς &κ�λ�9θως διατυπω-μ%νη:

«T��τα R,ησε κα� Yρισε / Πλ�των: T� κτ�μα στ�ς �I,ιστι�-δες, π�3 συν�ρε9ει &π� P�ρρ�ν μ> τ�ν δρ�μ� τ�� ?ερ�� τ�ςKη,ισι�ς, &π� ν�τ�ν μ> τ� ?ερ� τ�� �Hρακλ%�υς τ#ν �I,ι-στιαδ#ν, &π� &νατ�λ=ς μ> τ'ν fδι�κτησ�α τ�� �Aρ5εστρ�τ�υτ�� Φρεαρρ��υ, κα� &π� δυσμ=ς μ> τ'ν fδι�κτησ�α τ�� Φιλ�π-π�υ τ�� X�λλε�δ�υ, θ= ε]ναι παραν�μ�α γι= �?�νδ;π�τε ν= τ�π�υλ;σQη � ν= τ� &νταλλ�GQη, &λλ= θ= &π�τελQ� fδι�κτησ�α τ���Aδειμ�ντ�υ τ�� παιδι�� μ> πλ;ρη :λευθερ�α διαθ%σεως».

42. (�Eπ�σης R,ησε) τ� κτ�μα στ�ς Efρεσ�δες π�3 τ� &γ�ρασε&π� τ�ν Kαλλ�μα5� κα� π�3 συν�ρε9ει &π� P�ρρ�ν κα� &να-τ�λ=ς μ> τ'ν fδι�κτησ�α τ�� Eiρυμ%δ�ντ�ς τ�� Mυρριν�υσ��υ,&π� ν�τ�ν μ> :κε�νη τ�� Δημ�στρ�τ�υ τ�� �υπεται#ν�ς, κα�&π� δυσμ=ς μ> τ�ν Kη,ισ�. Tρε4ς &ργυρ�ς μν�ς. Mι= &σημ%νιακαν�τα π�3 Vυγ�Vει 165 δρα5μ%ς76. `Eνα κ9πελλ� π�3 Vυγ�Vει 45δρα5μ%ς. Xρυσ� δα5τυλ�δι κα� 5ρυσ� σκ�υλαρ�κι π�3 Vυγ�V�υντ= δ9� τ%σσερις δρα5μ>ς κα� τρε4ς }P�λ�9ς. �O Eiκλε�δης / λιθ�-G��ς μ�� 5ρωστ�ει τρε4ς μν�ς77. T'ν zAρτεμιν τ'ν &,;νω :λε9-θερη. �A,;νω τ%σσερις δ�9λ�υς — eπηρ%τες, τ�ν T95ωνα, τ�νB�κτα, τ�ν �Aπ�λλων�δη κα� τ�ν Δι�ν9σι�.

Ofκιακ= σκε9η &,;νω, Lπως αiτ= ,%ρ�νται στ'ν &π�γρα,'τ�ς /π��ας &ντ�γρα,� κατ%5ει / Δημ;τρι�ς. Δ>ν 5ρωστ�ω σ>

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 9 5 –

76. Περ� τ= 700 γραμμ�ρια.77. T� τ�λαντ� eπ�διαιρε4ται σ> 60 μν�ς, 6κ�στη μν� σ> 100 δρα5μ�ς, κα�

6κ�στη δρα5μ' σ> 6 }P�λ�9ς.

Mυρωνιαν"ς δ� �ν oOμ� �ις (FHG iv. 454) �ησ� Φ λωναπαρ�ιμ ας μνημ�νε'ειν περ� τ2ν Πλ�των�ς �θειρ2ν, Cς�eτως α8τ�9 τελευτDσαντ�ς. κα� �τ��η �ν τRI�Aκαδημε Wα, \νθα τ"ν πλε�στ�ν 0ρ�ν�ν διετ#λεσε �ιλ�-σ��2ν. Oθεν κα� �AκαδημαϊκF πρ�σηγ�ρε'θη n $π�α8τ�9 α:ρεσις. κα� παρεπ#μ�θη πανδημε� πρ"ς τ2να8τ�θι διαθ#μεν�ς τ�9τ�ν τ"ν τρ�π�ν.

“T�δε κατ#λιπε Πλ�των κα� δι#θετ�6 τ" �ν �I�ι-στιαδ2ν 0ωρ �ν, >p γε των G�ρρYθεν n 1δ"ς n �κ τ�9Kη�ισιYσιν ;ερ�9, ν�τ�θεν τ" oHρ�κλει�ν τ" �ν �I�ι-στιαδ2ν, πρ"ς nλ �υ δ7 $νι�ντ�ς �Aρ0#στρατ�ς Φρε�ρ-ρι�ς, πρ"ς nλ �υ δ7 δυ�μ#ν�υ Φ λιππ�ς X�λλιδε'ς6 κα�μF �@#στω τ�9τ� μηδεν� μDτε $π�δ�σθαι μDτε $λλ�@α-σθαι, $λλ� \στω �Aδειμ�ντ�υ τ�9 παιδ �υ, ε%ς τ" δυνατ�ν6κα� τ" �ν E%ρεσιδ2ν 0ωρ �ν, m παρ) Kαλλιμ�0�υ �πρι�-μην, >>p γε των G�ρρYθεν E8ρυμ#δων Mυρριν�'σι�ς,ν�τ�θεν δ7 Δημ�στρατ�ς �υπεται�ν, πρ"ς nλ �υ $νι�-ντ�ς E8ρυμ#δων Mυρριν�'σι�ς, πρ"ς nλ �υ δυ�μ#ν�υKη�ισ�ς. $ργυρ �υ μνYς τρε�ς. �ι�λην $ργυρYν 5λκ�υ-σαν ρ@ε�, κυμG �ν aγ�ν με�, δακτ'λι�ν 0ρυσ�9ν κα� �ν�-τι�ν 0ρυσ�9ν aγ�ντα συν�μ�ω δ’ δρα0μ�ς, QG�λ�'ς γ�.E8κλε δης 1 λιθ�τ�μ�ς Q�ε λει μ�ι τρε�ς μνYς. fAρτεμιν$� ημι �λευθ#ραν. �%κ#τας καταλε πω T'0ωνα, B κταν,�Aπ�λλωνι�δην, Δι�ν'σι�ν. σκε'η τ) γεγραμμ#να, pν\0ει $ντ γρα�α ΔημDτρι�ς. Q�ε λω δ� �8δεν�

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 9 4 –

41

42

καν%να τ�π�τε. �Eκτελεστ>ς /ρ�Vω τ�ν Λεωσθ%νη, τ�ν Σπε9-σιππ�, τ�ν Δημ;τρι�, τ�ν �Hγ�α, τ�ν Eiρυμ%δ�ντα, τ�ν Kαλλ�-μα5� κα� τ�ν Θρ�σιππ�».

43. �H διαθ;κη τ�υ, λ�ιπ�ν, τ%τ�ια �ταν. �Eπ� τ�� τ�,�υ τ�υEγραψαν τ= &κ�λ�υθα :πιγρ�μματα:

fE@�0�ς $ν�μεσα στ�]ς θνητ�]ς γι) τFν σω�ρ�σ'νητ�υ κα� τFν δικαι�σ'νη τ�9 0αρακτDρα τ�υ, �δ2 $να-πα'εται 1 θε��ς �Aριστ�κλIς. Kα� $π" κ�θε aλλ�ν π�]�παιν#θηκε γι) τFν σ�� α τ�υ, α8τ"ς \τυ0ε τ�9 μεγαλυ-τ#ρ�υ �πα ν�υ, Pστε ν) $π�κλε εται 1 �θ�ν�ς.

44. Kα� Rλλ�:

oH γI κρ'Gει �δ2 στFν $γκαλι� της τ" σ2μα τ�9 Πλ�-των�ς, μαH� μ7 τ�]ς πανευτυ0ε�ς Oμως εbρ σκεται $θ�-νατη n ψυ0F τ�9 υ;�9 τ�9 �Aρ στων�ς, π�] Oλ�ι �; καλ��aνθρωπ�ι, $κ�μα κι� �κε�ν�ι π�] κατ�ικ�9ν μακρι) $π"δ2, τ"ν τιμ�9ν, $��9 δι#κρινε τFν θε α HωD.

Kα� Rλλ� νε!τερ�:

A. �Aϊτ#, γιατ πετYς π�νω $π" τ�9τ�ν τ"ν τ���; Π#ςμας π�ι�ν $στερ�εντα �lκ�ν θε2ν κυττ�Hεις;

B. Elμαι n ε%κ�να τIς ψυ0Iς τ�9 Πλ�των�ς π�] πετ�ειστ"ν fOλυμπ�, �ν>2 τ" �κ τ�9 0�ματ�ς γεννηθ7ν σ2μ�τ�υ μ#νει στ" �Aττικ" \δα��ς.

45. �Yπ�ρ5ει κα� δικ� μας :π�γραμμα, τ� &κ�λ�υθ�:

xAν 1 Φ��G�ς δ7ν γιν�ταν αqτι�ς ν) γεννηθRI 1 Πλ�τωνστFν oEλλ�δα, π2ς θ) γιατρε'�νταν τ) μυαλ) τ2ν$νθρ�πων μ7 τ) γρ�μματα; Δι�τι, G#Gαια, Oπως 1 γυι�ςτ�υ 1 �Aσκληπι"ς εlναι γιατρ"ς τ�9 σ�ματ�ς, \τσι κα� 1Πλ�των εlναι γιατρ"ς τIς $θ�νατης ψυ0Iς.

Kα� <να Rλλ� σ=ν π%θανε:

oO Φ��G�ς \δωσε στ�]ς θνητ�]ς τ"ν �Aσκληπι" κα�

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 9 7 –

�8θ#ν. �π τρ�π�ι Λεωσθ#νης, Σπε'σιππ�ς, ΔημDτρι�ς,oHγ ας, E8ρυμ#δων, Kαλλ μα0�ς ,Θρ�σιππ�ς.”

Kα� δι#θετ� μ7ν �eτως. �πεγρ��η δ� α8τ�9 τ>2 τ��>ω�πιγρ�μματα τ�δε6 πρ2τ�ν (A. Pal. vii. 60)6

σω�ρ�σ'νRη πρ��#ρων θνητ2ν �θει τε δικα >ω�νθ�δε δF κε�ται θε��ς �Aριστ�κλ#ης6ε% δ# τις �κ π�ντων σ�� ης μ#γαν \σ0εν \παιν�ντ�9τ�ν \0ει πλε�στ�ν κα� �θ�ν�ς �80 5πεται.

ZEτερ�ν δ7 (A. Pal. vii. 6I)6

γα�α μ7ν �ν κ�λπ>ω κρ'πτει τ�δε σ2μα Πλ�των�ς,ψυ0F δ� $θ�νατ�ν τ�@ιν \0ει μακ�ρωνυ;�9 �Aρ στων�ς, τ�ν τις κα� τηλ�θι να ωντιμWY $νFρ $γαθ"ς θε��ν %δ�ντα G �ν.

κα� aλλ� νε�τερ�ν (A. Pal. vii. 62)6

α%ετ#, τ πτε G#Gηκας bπ7ρ τ���ν; * τιν�ς, ε%π#,$στερ�εντα θε2ν �lκ�ν $π�σκ�π#εις;ψυ0Iς ε%μι Πλ�των�ς $π�πταμ#νης �ς fOλυμπ�νε%κ�ν, σ2μα δ7 <γI> γηγεν7ς �Aτθ�ς \0ει.

fEστι κα� nμ#τερ�ν �eτως \0�ν (A. Pal. vii. 108)6

κα� π2ς, ε% μF Φ��G�ς $ν� oEλλ�δα �9σε Πλ�τωνα,ψυ0)ς $νθρ�πων γρ�μμασιν �κ#σατ�;κα� γ)ρ 1 τ�9δε γεγrς �Aσκληπι�ς �στιν %ητFρσ�ματ�ς, Cς ψυ0Iς $θαν�τ�ι� Πλ�των.

κα� aλλ�, Cς �τελε'τα (A. Pal. vii. 109)6

Φ��G�ς \�υσε Gρ�τ��ς �Aσκληπι"ν �δ7 Πλ�τωνα,

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 9 6 –

43

44

45

τ"ν Πλ�τωνα, τ"ν 5να ν) σ�HRη τFν ψυ0D τ�υς κα� τ"νaλλ� τ" σ2μα τ�υς. Σ� 5να Oμως γαμDλι� συμπ�σι�, �π#-ρασε $π" τ�'τη τFν π�λι (τFν �Aκαδημε α), π�] γι) τ"νUαυτ� τ�υ εl0ε κτ σει, κι� �γκατεστ�θη στ"ν �8ραν�78.

Kα� τ= μ>ν :πιγρ�μματα τ%τ�ια �ταν.

46. Mαθητ%ς τ�υ δ> eπ�ρGαν / Σπε9σιππ�ς / �Aθηνα4�ς, /�εν�κρ�της / Kαρ5ηδ�νι�ς, / �Aριστ�τ%λης / Σταγειρ�της, /Φ�λιππ�ς / �Oπ�9ντι�ς, / �Eστια4�ς / Περ�νθι�ς, / Δ�ων /Συρακ�σι�ς, / zAμυκλ�ς / �Hρακλει!της, / zEραστ�ς κα� /K�ρ�σκ�ς Σκ;ψι�ι, / Tιμ�λα�ς / KυVικην�ς, / Eiα�ων / Λαμ-ψακην�ς, / Π9θων κα� / �Hρακλε�δης A\νι�ι, / �Iππ�θ�λης κα�/ K�λλιππ�ς �Aθηνα4�ι, / Δημ;τρι�ς / �Aμ,ιπ�λ�της, / �Hρα-κλε�δης / Π�ντι�ς, κα� Rλλ�ι π�λλ��, μεταG3 τ#ν /π��ων κα�δ9� γυνα4κες, S Λασθ%νεια &π� τ'ν Mαντ�νεια κα� S �AGι�θ%α&π� τ�ν Φλει��ντα π�3 μ�λιστα ντυν�ταν &νδρικ�, Lπως &να-,%ρει / Δικα�αρ5�ς. Mερικ�� λ%γ�υν Lτι κα� / Θε�,ραστ�ςπαρηκ�λ�9θησε τ= μαθ;ματ� τ�υ. �O Xαμαιλ%ων πρ�σθ%τεικα� τ�ν ρ;τ�ρα �Yπερε�δη κα� τ�ν Λυκ��ργ�, πρ�γμα π�3 τ�παραδ%5εται κι� / Π�λ%μων. �O ΣαP4ν�ς &να,%ρει Cς μαθητ;τ�υ κα� τ�ν Δημ�σθ%νη, παραθ%των στ� τ%ταρτ� κε,�λαι� τ�ς«MελετητικIς eλης» τ�υ μαρτυρ�α &π� τ�ν Mνησ�στρατ� τ�νΘ�σι�. Kα� δ>ν ε]ναι &π�θαν�.

47. T!ρα, :πειδ;, κα� δικαι�λ�γημ%να, :σ3 ε]σαι μι= :νθ�υ-σι!δης Πλατων�στρια79, κα� λα5ταρ�ς πρ#τα &π� Lλα ν= γνω-ρ�σQης τ= δ�γματα τ�� ,ιλ�σ�,�υ, Eκρινα &ναγκα4� ν= κ�μωμ�α Eκθεσι γι= τ'ν &ληθ� ,9σι τ#ν λ�γων τ�υ, τ'ν τ�Gι τ#ν δια-λ�γων τ�υ κα� τ'ν μ%θ�δ� τ�ς :παγωγικ�ς συλλ�γιστικ�ς τ�υ,μ> στ�ι5ει!δη Lσ� γ�νεται τρ�π� κα� περιληπτικ#ς, Yστε ν= μ'π�σ5Qη S συλλ�γ' τ#ν γεγ�ν�των τ�ς Vω�ς τ�υ &π� τ'ν παρ�-λειψι τ#ν δ�γμ�των τ�υ. Δι�τι θ= :κ�μιVα γλα�κα εfς �Aθ;νας,�ν &σ5�ληθ# μ> τ�ς λεπτ�μ%ρειες.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 9 9 –

συνενν�;σεως Eγραψαν / μ>ν Θε�,ραστ�ς P��υς τ#ν σ�,ιστ#ν, / δ> Δι�γ%-νης Λα%ρτι�ς P��υς τ#ν ,ιλ�σ�,ων.

τ"ν μ7ν :να ψυ0Dν, τ"ν δ� :να σ2μα σ��ι.δαισ�μεν�ς δ7 γ�μ�ν π�λιν �λυθεν, Vν π�θ� Uαυτ>2\κτισε κα� δαπ#δ>ω Zην"ς �νιδρ'σατ�.

κα� τ) μ7ν �πιγρ�μματα τα9τα.

Mαθητα� δ� α8τ�9 Σπε'σιππ�ς �Aθηνα��ς, �εν�κρ�τηςKαλ0ηδ�νι�ς, �Aριστ�τ#λης Σταγειρ της, Φ λιππ�ς�Oπ�'ντι�ς, oEστια��ς Περ νθι�ς, Δ ων Συρακ�σι�ς, fAμυ-κλ�ς oHρακλε�της, fEραστ�ς κα� K�ρ σκ�ς ΣκDψι�ι, Tιμ�-λα�ς KυHικην�ς, E8α ων Λαμψακην�ς, Π'θων κα� oHρα-κλε δης Aqνι�ι, oIππ�θ�λης κα� K�λλιππ�ς �Aθηνα��ι,ΔημDτρι�ς �Aμ�ιπ�λ της, oHρακλε δης Π�ντικ"ς κα� aλλ�ιπλε �υς, σ]ν ��ς κα� γυνα�κες δ'� Λασθ#νεια MαντινικFκα� �A@ι�θ#α Φλειασ α, V κα� $νδρε�α �μπ σ0ετ�, Pς �ησιΔικα αρ0�ς (Wehrli i, fg. 44). \νι�ι δ7 κα� Θε��ραστ�ν$κ�9σα �ασιν α8τ�96 κα� oYπερε δην τ"ν zDτ�ρα Xαμαι-λ#ων (fg. 37 Koepke) �ησ� κα� Λυκ�9ργ�ν. 1μ� ως Π�λ#-μων (FHG III. 117) ;στ�ρε�. κα� Δημ�σθ#νην ΣαG�ν�ς λ#γειMνησ στρατ�ν Θ�σι�ν παρατιθ#μεν�ς �ν δ� MελετητικIςeλης. κα� ε%κ�ς �στι.

Φιλ�πλ�τωνι δ# σ�ι δικα ως bπαρ0�'σRη κα� παρ�1ντιν�9ν τ) τ�9 �ιλ�σ���υ δ�γματα �ιλ�τ μως Hητ�'σRη$ναγκα��ν nγησ�μην bπ�γρ�ψαι κα� τFν �'σιν τ2νλ�γων κα� τFν τ�@ιν τ2ν διαλ�γων κα� τFν \��δ�ν τIς�παγωγIς, Cς ���ν τε στ�ι0ειωδ2ς κα� �π� κε�αλα ων,πρ"ς τ" μF $μ�ιρε�ν α8τ�9 τ2ν δ�γμ�των τFν περ� τ�9G �υ συναγωγDν6 γλα9κα γ)ρ ε%ς �AθDνας, �ασ ν, ε% δ#Rησ�ι τ) κατ� εlδ�ς διηγε�σθαι.

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 9 8 –

78. Bλ. Παλατ�νη �Aνθ�λ�γ�α.79. T�� Eργ�υ τ�� Λαερτ��υ πρ�ετ�σσετ� :πιστ�λ' πρ�ς κ�π�ια σ�,'

Pωμα�α, τ'ν �I�υλ�α Δ�μνα, σ9Vυγ� τ�� αiτ�κρ�τ�ρ�ς Σεπτιμ��υ ΣεP;ρ�υ �κατ� Rλλ�υς πρ�ς τ'ν μητ%ρα τ�� �AλεG�νδρ�υ ΣεP;ρ�υ κα� &νεψι= τ�ς �I�υ-λ�ας Δ�μνας �Aρ�α. �H �I�υλ�α Δ�μνα �ταν πρ�στ�τις κα� τ�� Φιλ�στρ�τ�υ,Lστις :ντ�λQ� αiτ�ς Eγραψε τ�ν P��ν τ�� �Aπ�λλων��υ. Φα�νεται Lτι κατ�πιν

46

47

48. Πρ#τ�ς π�3 Eγραψε διαλ�γ�υς λ%γ�υν Lτι �ταν / Z;νων/ �Eλε�της. �O �Aριστ�τ%λης Lμως στ� πρ#τ� κε,�λαι� τ��PιPλ��υ τ�υ «Περ� π�ιητ2ν» κα� / ΦαPωρ4ν�ς στ= «�Aπ�μνημ�-νε'ματ�» τ�υ PεPαι!ν�υν Lτι πρ#τ�ς eπ�ρGε / �AλεGαμεν�ς /Στυρε3ς � T;ι�ς. Kατ= τ'ν γν!μη μ�υ / Πλ�των, π�3 &ν;γαγεεfς τελει�τητα τ� ε]δ�ς αiτ�, δικαι��ται, μαV� μ> τ� λ�γ�τε-5νικ� κ�λλ�ς π�3 πρ#τ�ς τ�� Eδωσε, ν= διεκδικ;σQη κα� τ=πρωτε4α τ�ς εeρ%σε!ς τ�υ80. E]ναι δ> / δι�λ�γ�ς συV;τησις μ>:ρωταπ�κρισι γι= κ�π�ι� ,ιλ�σ�,ικ� � π�λιτικ� θ%μα, μ> τ'ν},ειλ�μ%νη πρ�σ�5' στ�3ς 5αρακτ�ρες τ#ν εfσαγ�μ%νων πρ�-σ!πων κα� τ'ν :κλ�γ' τ�� λεκτικ��. Διαλεκτικ' ε]ναι S τ%5νητ�ς συVητ;σεως μ> τ'ν /π��α &νασκευ�V�με κ�τι � ?δρ9�μεμ�αν &π�,ασι μ> :ρωτ;σεις κα� &π�κρ�σεις τ#ν συν�μιλητ#ν.

49. T#ν διαλ�γων τ�� Πλ�των�ς eπ�ρ5�υν γενικ= δ9�τ9π�ι, / e,ηγητικ�ς, πρ�σαρμ�σμ%ν�ς δηλαδ' ν= διδ�G�η κα� /Vητητικ�ς, δηλ. / :ρευνητικ�ς. �O e,ηγητικ�ς διαιρε4ται π�λι σ>δ9� τ9π�υς, τ�ν θεωρητικ� κα� τ�ν πρακτικ�. Kα� &π� αiτ�9ς,/ θεωρητικ�ς διαιρε4ται σ> ,υσικ� κα� λ�γικ�, κα� / πρακτικ�ςσ> �θικ� κα� π�λιτικ�. �Aλλ= κα� τ�� Vητητικ�� eπ�ρ5�υν δ9�τ9π�ι, / γυμναστικ�ς π�3 &π�σκ�πε4 στ'ν :G�σκησι τ�� μυα-λ�� κα� / &γωνιστικ�ς π�3 &π�Pλ%πει σ> :πιτυ5� &νταγωνισμ�στ�ς συVητ;σεις. �O γυμναστικ�ς E5ει κα� αiτ�ς δ9� eπ�διαιρ%-σεις, :κε�νην π�3 συγγενε9ει μ> τ'ν μαιευτικ' τ%5νη, κα� μ�ανRλλη �πλ#ς δ�κιμαστικ;. �Eπ�σης κα� / &γωνιστικ�ς eπ�διαι-ρε4ται &,� 6ν�ς σ> :κε4ν�ν τ�ν τ9π� διαλ�γ�υ π�3 :γε�ρει κρι-τικ>ς &ντιρρ;σεις, κα� &,� 6τ%ρ�υ σ> :κε4ν�ν π�3 &νατρ%πει�iσι!δεις θ%σεις.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 101 –

80. «�A,� _ς Sμ%ρας Eγραψε τ� πρ#τ�ν αiτ�� Eργ�ν, ν%α μ�ρ,' τ�� λ�γ�-τε5νικ�� κ�λλ�υς &πεκαλ9,θη», παρατηρε4 / Kρ�υαV%. Bλ. �Iστ. �Eλλ. Λ�γ�τ.μετ�,ρ. �Aνδρ. Π�υρν�ρα, σ. 654–664.

Διαλ�γ�υς τ� νυν �ασ� πρ2τ�ν γρ�ψαι ZDνωνα τ"ν�Eλε�την6 �Aριστ�τ#λης δ7 �ν πρ�τ>ω Περ� π�ιητ2ν (Rose72) �Aλε@αμεν"ν Στυρ#α � TDι�ν, Cς κα� ΦαGωρ�ν�ς �ν�Aπ�μνημ�νε'μασι (FHG iii. 579). δ�κε� δ7 μ�ι Πλ�των$κριG�σας τ" εlδ�ς κα� τ) πρωτε�α δικα ως �ν Pσπερτ�9 κ�λλ�υς �eτω κα� τIς εbρ#σεως $π��#ρεσθαι. \στιδ7 δι�λ�γ�ς <λ�γ�ς> �@ �ρωτDσεως κα� $π�κρ σεωςσυγκε μεν�ς περ τιν�ς τ2ν �ιλ�σ���υμ#νων κα� π�λι-τικ2ν μετ) τIς πρεπ�'σης �θ�π�ι ας τ2ν παραλαμGαν�-μ#νων πρ�σ�πων κα� τIς κατ) τFν λ#@ιν κατασκευIς.διαλεκτικF δ� �στ� τ#0νη λ�γων, δι� 4ς $νασκευ�H�μ#ν τι �κατασκευ�H�μεν �@ �ρωτDσεως κα� $π�κρ σεως τ2νπρ�σδιαλεγ�μ#νων.

T�9 δF <δια> λ�γ�υ τ�9 Πλατωνικ�9 δ'� ε%σ�ν $νω-τ�τω 0αρακτIρες, O τε b�ηγητικ"ς κα� 1 Hητητικ�ς. διαι-ρε�ται δ7 1 b�ηγητικ"ς ε%ς aλλ�υς δ'� 0αρακτIρας, θεω-ρηματικ�ν τε κα� πρακτικ�ν. κα� τ2ν 1 μ7ν θεωρημα-τικ"ς ε%ς τ"ν �υσικ"ν κα� λ�γικ�ν, 1 δ7 πρακτικ"ς ε%ς τ"ν�θικ"ν κα� π�λιτικ�ν. τ�9 δ7 Hητητικ�9 κα� α8τ�9 δ'�ε%σ�ν �; πρ2τ�ι 0αρακτIρες, O τε γυμναστικ"ς κα� $γωνι-στικ�ς. κα� τ�9 μ7ν γυμναστικ�9 μαιευτικ�ς τε κα� πειρα-στικ�ς, τ�9 δ7 $γωνιστικ�9 �νδεικτικ"ς κα� $νατρεπτι-κ�ς.

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 100 –

48

49

50. Δ>ν &γν�# Lτι μερικ�� :ρευνητ>ς ταGιν�μ��ν δια,�ρετικ=τ�3ς διαλ�γ�υς. Δι�τι Rλλ�υς :G αiτ#ν τ�3ς λ%γ�υν δραματικ�9ς.zAλλ�υς διηγηματικ�3ς κα� Rλλ�υς μεικτ�9ς, &λλ= S ταGιν�μησιςαiτ' τ#ν διαλ�γων ε]ναι μ�λλ�ν λ�γ�τε5νικ' παρ= ,ιλ�σ�,ικ;.T'ν ,υσικ' &ντιπρ�σωπε9ει / «T μαι�ς», τ'ν λ�γικ' / «Π�λιτι-κ�ς», / «Kρατ'λ�ς», / «Παρμεν δης» κα� / «Σ��ιστDς», τ'ν �θικ'S «�Aπ�λ�γ α», / «Kρ των», / «Φα δων», / «Φα�δρ�ς», τ� «Συμπ�-σι�», / «Mεν#@εν�ς», / «Kλειτ��2ν», α? «�Eπιστ�λα », /«Φ ληG�ς», / «ZIππαρ0�ς» κα� �? «�Aντεραστα »U κα� τ'ν π�λιτικ'&ντιπρ�σωπε9�υν S «Π�λιτε α», �? «N�μ�ι», / «M νως», S «�Eπι-ν�μ�ς» κα� / «�Aτλαντικ�ς».

51. Στ'ν κατηγ�ρ�α τ�ς διαν�ητικ�ς μαιευτικ�ς &ν;κ�υν (�? δ9�)«�AλκιGι�δαι»81, / «Θεαγ#νης», / «Λ'σις», κα� / «Λ�0ης», :νb# /«E8θ'�ρων», / «M#νων», / «fIων», / «Xαρμ δης» κα� /«Θεα τητ�ς» εfκ�ν�γρα,��ν τ'ν δ�κιμαστικ' μ%θ�δ�. Στ�ν «Πρω-ταγ�ρα» δια,α�νεται S μ%θ�δ�ς τ#ν κριτικ#ν &ντιγνωμι#ν, κα�στ�ν «E8θ'δημ�», τ�ν «Γ�ργ α» κα� τ�3ς δ9� «oIππ ας» S μ%θ�δ�ςτ#ν &νατρεπτικ#ν :πι5ειρημ�των. Kα� περ� μ>ν τ�� διαλ�γ�υ, τ�λ�γ�ς ε]ναι κα� π�ι� τ= δι�,�ρα ε\δη τ�υ, &ρκ�9ντως Cμιλ;σαμε.�Eπειδ' Lμως eπ�ρ5ει μεγ�λη δι5�στασ�α μεταG3 :κε�νων π�3 fσ5υ-ρ�V�νται Lτι / Πλ�των δ�γματ�Vει κα� :κε�νων π�3 τ� &ρν��νται, �ςμ�� :πιτραπQ� ν= &σ5�ληθ# κα� μ> αiτ� τ� V;τημα. T� δ�γματ�Vεινστ'ν ,ιλ�σ�,�α ε]ναι τ� ν= θ%τQη κανε�ς θετικ= δ�γματα, &κριP#ςLπως τ� ν�μ�θετε4ν ε]ναι τ� ν= θ%τQη κανε�ς ν�μ�υς. Π%ραν τ�9τωνeπ� τ� δ�γμα περιλαμP�ν�νται τ�σ�ν τ� πρ�γμα περ� τ�� /π���υ:κ,%ρ�με μ�αν γν!μη, Lσ�ν κα� αiτ' S \δια S γν!μη.

52. �Aπ� αiτ= τ� πρ#τ� ε]ναι πρ�τασις, τ� δε9τερ� &ντ�λη-ψις. �O Πλ�των λ�ιπ�ν, γι= Lσα μ>ν κατεν�ησε, διατυπ!νει τ'νγν!μη τ�υ, τ= πεπλανημ%να &νασκευ�Vει, στ= δ> σκ�τειν=θ%ματα &ναστ%λλει τ'ν κρ�σι τ�υ (:π%5ει). T�ς δικ%ς τ�υ &π�-ψεις τ�ς :κθ%τει μ%σbω τεσσ�ρων πρ�σ!πων: τ�� Σωκρ�τ�υς,τ�� Tιμα��υ, τ�� �Aθηνα��υ �%ν�υ82 κα� τ�� �Eλε�τ�υ �%ν�υ83.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 103 –

O8 λανθ�νει δ� nμYς Oτι τιν7ς aλλως δια�#ρειν τ�]ςδιαλ�γ�υς �ασ — λ#γ�υσι γ)ρ α8τ2ν τ�]ς μ7ν δραματι-κ�'ς, τ�]ς δ7 διηγηματικ�'ς, τ�]ς δ7 μεικτ�'ς — $λλ��κε�ν�ι μ7ν τραγικ2ς μYλλ�ν � �ιλ�σ��ως τFν δια��ρ)ντ2ν διαλ�γων πρ�σων�μασαν. ε%σι δ7 τ�9 μ7ν �υσικ�9���ν 1 T μαι�ς6 τ�9 δ7 λ�γικ�9 O τε Π�λιτικ"ς κα� 1 Kρα-τ'λ�ς κα� Παρμεν δης κα� Σ��ιστDς6 τ�9 δ� �θικ�9 ! τε�Aπ�λ�γ α κα� 1 Kρ των κα� Φα δων κα� Φα�δρ�ς κα� τ"Συμπ�σι�ν Mεν#@εν�ς τε κα� Kλειτ��2ν κα� �Eπιστ�λα�κα� Φ ληG�ς, ZIππαρ0�ς, �Aντεραστα 6 τ�9 δ7 π�λιτικ�9 !τε Π�λιτε α κα� �; N�μ�ι κα� 1 M νως κα� �Eπιν�μ�ς κα� 1�Aτλαντικ�ς6 τ�9 δ7 μαιευτικ�9 �AλκιGι�δαι, Θε�γης,Λ'σις, Λ�0ης6 τ�9 δ7 πειραστικ�9 E8θ'�ρων, M#νων,fIων, Xαρμ δης, Θεα τητ�ς6 τ�9 δ7 �νδεικτικ�9 Cς 1 Πρω-ταγ�ρας6 κα� τ�9 $νατρεπτικ�9 E8θ'δημ�ς, Γ�ργ ας,oIππ αι δ'�. κα� περ� μ7ν διαλ�γ�υ τ π�τ# �στι κα� τ νεςα8τ�9 δια��ρα , <τ�σα9τα> $π�0ρη λ#γειν.

�Eπε� δ7 π�λλF στ�σις �στ� κα� �; μ#ν �ασιν α8τ"νδ�γματ Hειν, �; δ� �v, �#ρε κα� περ� τ�'τ�υ διαλ�Gωμεν.α8τ" τ� νυν τ" δ�γματ Hειν �στ� δ�γματα τιθ#ναι Cς τ"ν�μ�θετε�ν ν�μ�υς τιθ#ναι. δ�γματα δ7 Uκατ#ρως καλε�-ται, τ� τε δ�@αH�μεν�ν κα� n δ�@α α8τD.

T�'των δ7 τ" μ7ν δ�@αH�μεν�ν πρ�τασ ς �στιν, n δ7δ�@α bπ�ληψις. 1 τ� νυν Πλ�των περ� μ7ν pν κατε λη-�εν $π��α νεται, τ) δ7 ψευδI διελ#γ0ει, περ� δ7 τ2ν$δDλων �π#0ει. κα� περ� μ7ν τ2ν α8τ>2 δ�κ�'ντων $π�-�α νεται δι) τεττ�ρων πρ�σ�πων, Σωκρ�τ�υς, Tιμα �υ,τ�9 �Aθηνα �υ @#ν�υ, τ�9 �Eλε�τ�υ @#ν�υ6 ε%σ� δ� �; @#ν�ι

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 102 –

81. �AλκιGι�δης A� κα� �AλκιGι�δης B�.82. Στ�3ς N�μ�υς.83. Στ�ν Π�λιτικ" κα� στ�ν Σ��ιστD.

50

51

52

O? G%ν�ι αiτ��, δ>ν ε]ναι Lπως :ν�μισαν μερικ��, / Πλ�τωνκα� / Παρμεν�δης, &λλ= ,ανταστικ�� &ν!νυμ�ι 5αρακτ�ρες84,δι�τι &κ�μη κα� Lταν / Σωκρ�της κα� / T�μαι�ς ,%ρ�νται /μι-λ��ντες, π�λι τ= δ�γματα τ�� Πλ�των�ς διατυπ��νται. `Oσ�νδ� &,�ρ�� στ�ς :σ,αλμ%νες γν#μες, εfσ�γει Cς &νασκευαV�μ%-ν�υς τ�ν Θρασ9μα5�, τ�ν Kαλλικλ%α, τ�ν Π#λ�, τ�ν Γ�ργ�α,τ�ν Πρωταγ�ρα � κα� τ�ν �Iππ�α, τ�ν Eiθ9δημ� κα� τ�3ς /μ��-�υς85.

53. `Oταν π�λι δημι�υργQ� τ�ς &π�δε�Gεις, κ�μνει μεγ�λη 5ρ�σιτ�ς :παγωγ�ς, W5ι κατ= τ�ν \δι�ν π�ντ�τε τρ�π�ν, &λλ= eπ� δ9�μ�ρ,%ς. Δι�τι πραγματικ= S :παγωγ' ε]ναι <νας συλλ�γισμ�ς //π�4�ς, μ%σbω Cρισμ%νων &γαθ#ν πρ�κειμ%νων (πρ�τ�σεων),&νακηρ9σσει Cς &ληθ>ς συμπ%ρασμα L,τι /μ�ι�Vει πρ�ς αiτ%ς.T�ς :παγωγ�ς δ> eπ�ρ5�υν δ9� τρ�π�ι, / κατ� :ναντ�ωσιν κα� /:G &κ�λ�υθ�ας. Στ�ν κατ� :ναντ�ωσιν τρ�π�ν S διδ�μ%νη σ> κ�θε:ρ!τησι &π�ντησις θ= ε]ναι &ναγκαστικ#ς τ� &ντ�θετ� τ�ςθ%σεως τ�� &π�κριν�μ%ν�υ. �Eπ� παραδε�γματι: «�O πατ%ρας μ�υ:ν σ5%σει πρ�ς τ�ν δικ� σ�υ πατ%ρα � ε]ναι Rλλ�ς � / \δι�ς. Kα��ν μ>ν ε]ναι Rλλ�ς (δια,�ρετικ�ς), δ>ν θ= ε]ναι πατ%ραςU �ν δ>ε]ναι / \δι�ς, θ= ε]ναι / πατ%ρας μ�υ».

54. �Eπ�σης: «�Aν δ>ν ε]ναι Vb#�ν (EμPι�ν �ν) / Rνθρωπ�ς, θ=ε]ναι π%τρα � G9λ�. �Aλλ= δ>ν ε]ναι π%τρα � G9λ�, &,�� ε]ναιEμψυ5�ν Wν, καθ� Lσ�ν κινε4ται &,� 6αυτ�� τ�υ. zAρα ε]ναιVb#�ν. �Aλλ= :=ν ε]ναι Vb#�ν, κα� :=ν Vb#�ν :π�σης ε]ναι κα� /σκ9λ�ς κα� τ� P�δι, θ= ε]ναι κα� / Rνθρωπ�ς, &,�� ε]ναι Vb#�,κα� σκυλ� κα� P�δι». Aiτ�ς λ�ιπ�ν ε]ναι / κατ� :ναντ�ωσιν κα�μ�5ην τρ�π�ς :παγωγ�ς, τ�ν /π�4�ν / Πλ�των :5ρησιμ�π�ι-��σε W5ι γι= ν= θ%τQη θετικ= δ�γματα, &λλ= γι= ν= &νασκευ�VQη.`Oσ�ν &,�ρ�� δ> στ�ν τρ�π� τ�ς &κ�λ�υθ�ας, αiτ�ς παρ�υσι�-Vεται eπ� δ9� μ�ρ,%ς: / <νας &π�δεικν9ει τ� :π� μ%ρ�υς Vητ�9-μεν�ν δι= τ�� :π� μ%ρ�υς, / δ> Rλλ�ς δι= τ�� καθ�λ�υ (δι=μ%σ�υ :π� μ%ρ�υς γεγ�ν�των)86. Tαιρι�Vει, δ%, / μ>ν πρ#τ�ςστ'ν ρητ�ρικ;, κα� / δε9τερ�ς στ'ν διαλεκτικ;.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 105 –

�80, Pς τινες bπ#λαG�ν, Πλ�των κα� Παρμεν δης, $λλ)πλ�σματ� �στιν $ν�νυμα6 �πε� κα� τ) Σωκρ�τ�υς κα� τ)Tιμα �υ λ#γων Πλ�των δ�γματ Hει. περ� δ7 τ2ν ψευδ2ν�λεγ0�μ#ν�υς ε%σ�γει ���ν Θρασ'μα0�ν κα� Kαλλικλ#ακα� Π2λ�ν Γ�ργ αν τε κα� Πρωταγ�ραν, \τι δ� oIππ αν κα�E8θ'δημ�ν κα� δF κα� τ�]ς 1μ� �υς.

Π�ι�'μεν�ς δ7 τ)ς $π�δε @εις πλε στ>ω 0ρIται τ>2 τIς�παγωγIς τρ�π>ω, �8 μFν μ�ν�τρ�π>ω, $λλ) δι0RI. \στι μ7νγ)ρ �παγωγF λ�γ�ς δι� τινων $ληθ2ν τ" Oμ�ι�ν Uαυτ>2$ληθ7ς �%κε ως �πι�#ρων. δ'� δ7 τIς �παγωγIς ε%σι τρ�-π�ι, O τε κατ� �ναντ ωσιν κα� 1 �κ τIς $κ�λ�υθ ας. 1 μ7ν�Eν κατ� �ναντ ωσ ν �στιν �@ �/ τ>2 �ρωτωμ#ν>ω περ�πYσαν $π�κρισιν $κ�λ�υθDσει τ" �ναντ �ν, ���ν6 1 �μ"ςπατFρ τ>2 σ>2 πατρ� �τ�ι 5τερ�ς �στιν � 1 α8τ�ς. ε% μ7ν�Eν 5τερ�ς �στι τ�9 �μ�9 πατρ"ς 1 σ"ς πατDρ, πατρ"ς5τερ�ς �ν �8κ �ν εqη πατDρ6 ε% δ7 1 α8τ�ς �στι τ>2 �μ>2πατρ , 1 α8τ"ς �ν τ>2 �μ>2 πατρ� 1 �μ"ς �ν εqη πατDρ.

Kα� π�λιν6 ε% μD �στι H>2�ν 1 aνθρωπ�ς, λ θ�ς �ν εqη �@'λ�ν. �8κ \στι δ7 λ θ�ς � @'λ�ν6 \μψυ0�ν γ�ρ �στι κα��@ αbτ�9 κινε�ται6 H>2�ν aρα �στ ν. ε% δ7 H>2�ν �στι, H>2�νδ7 κα� 1 κ'ων κα� 1 G�9ς, εqη �ν κα� 1 aνθρωπ�ς H>2�ν<�ν> κα� κ'ων κα� G�9ς. �/τ�ς μ7ν 1 τIς �παγωγIς κατ��ναντ ωσιν κα� μ�0ην τρ�π�ς, >>p �0ρIτ� �8 πρ"ς τ" δ�γ-ματ Hειν, $λλ) πρ"ς τ" διελ#γ0ειν. 1 δ7 τIς $κ�λ�υθ ας�στ� διπλ�9ς6 1 μ7ν τ" �π� μ#ρ�υς Hητ�'μεν�ν δι) τ�9 �π�μ#ρ�υς $π�δεικν'ς, 1 δ7 τ" καθ�λ�υ δι) τ�9 �π� μ#ρ�υς.κα� \στιν 1 μ7ν πρ�τερ�ς zητ�ρικ�ς, 1 δ7δε'τερ�ς διαλεκτικ�ς. ���ν �ν τ>2 πρ�τ#ρ>ω Hητε�ται, ε%

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 104 –

84. `Oτι / �Aθηνα4�ς �%ν�ς δ>ν ε]ναι / Παρμεν�δης κατεδε�5θη στ�ν Σ��ι-στF 241 E.

85. Στ�3ς διαλ�γ�υς τ�� Πλ�των�ς δ>ν &ντιτ�θενται μεταG9 τ�υς &,Qηρημ%-νες fδ%ες, θ#σεις, &λλ= συγκρ�9�νται Rνθρωπ�ι, π�μπ�λλ�ι κα� /λ�V!νταν�ι.

86. Kε�μεν� &μ,�P�λ�.

53

54

�O πρ#τ�ς τρ�π�ς :,αρμ�Vεται :π� παραδε�γματι στ'ν περ�-πτωσι π�3 Vητε4ται �ν / τ�δε Rνθρωπ�ς Eκαμε <να Cρισμ%ν�,�ν�. �Aπ�δειGις θ= ε]ναι �ν αiτ�ς εeρεθQ� κατ� :κε4ν�ν τ�ν5ρ�ν�ν ματωμ%ν�ς.

55. E]ναι δ> ρητ�ρικ�ς / τρ�π�ς αiτ�ς τ�ς :παγωγ�ς, :πειδ'κα� S ρητ�ρικ' &σ5�λε4ται μ> τ= :π� μ%ρ�υς κα� W5ι μ> τ= καθ�-λ�υ, τ= γενικ�. Γιατ� δ>ν :ρευν�� τ'ν &,ηρημ%νη Eνν�ια τ�ςδικαι�σ9νης, &λλ= τ�ς :π� μ%ρ�υς περιπτ!σεις δικαι�σ9νης. �ORλλ�ς τρ�π�ς :παγωγ�ς, Lπ�υ τ� καθ�λ�υ E5ει πρ�απ�δει5θ�δι= τ#ν :π� μ%ρ�υς, ε]ναι διαλεκτικ�ς. Λ�γ�υ 5�ριν: Vητε4ται �νS ψυ5' ε]ναι &θ�νατ�ς, κα� �ν &π� τ�3ς πεθαμ%ν�υς γ�νωνται�? Vωνταν��U αiτ� &π�δεικν9εται στ�ν Περ� ψυ0Iς δι�λ�γ�(Φα�δων)87 μ> μι= γενικ' πρ�τασι Lτι &π� τ= &ντ�θετα γ�ν�νταιτ= &ντ�θετα88. Kα� S \δια S γενικ' πρ�τασις (τ� καθ�λ�υ) ?δρ9ε-ται μ> κ�π�ιες :π� μ%ρ�υς πρ�τ�σεις, Lπως μ> τ� Lτι / jπν�ςγ�νεται &π� τ'ν :γρ;γ�ρσι κα� &ντιστρ�,ως, κα� τ� μεγαλ9-τερ� &π� τ� μικρ�τερ� κα� &ντιστρ�,ως. T��τ�ν δ> τ�ν τρ�π�μετε5ειρ�Vετ� πρ�ς διατ9πωσι τ#ν fδ�ων αiτ�� &π�ψεων.

56. `Oπως δ> κατ= τ�3ς παλαι�3ς 5ρ�ν�υς στ'ν τραγbωδ�αδιεG�γε τ'ν θεατρικ' παρ�στασι μ�ν�ν / 5�ρ�ς, κατ�πιν δ>εfσ;γαγε <να �θ�π�ι� / Θ%σπις, / δ> Afσ59λ�ς τ�ν δε9τερ�, /δ> Σ�,�κλ�ς τ�ν τρ�τ� κα� Cδ;γησε στ'ν τελει�τητα τ'ντραγbωδ�α, κατ= τ�ν αiτ�ν τρ�π�ν κα� / λ�γ�ς τ�ς ,ιλ�σ�,�αςστ�3ς πρ!τ�υς 5ρ�ν�υς �ταν 6ν�ς μ�ν�ν ε\δ�υς, &πησ5�λε4τ�δηλαδ' μ> τ'ν ,υσικ;, Cς δε9τερ� δ> θ%μα εfσ;γαγε / Σωκρ�-της τ'ν �θικ;, Cς τρ�τ� δ> / Πλ�των τ'ν διαλεκτικ' κα�Cδ;γησε τ'ν ,ιλ�σ�,�α στ'ν &π�τελε�ωσ� της. �O Θρ�συλλ�ς89

λ%γει Lτι τ�3ς διαλ�γ�υς τ�υ τ�3ς :δημ�σ�ευσε κατ= τετραλ�-γ�ες, Lπως Eκαμαν κα� �? τραγικ�� π�ιητ%ς. O? /π�4�ι στ= Δι�-

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 107 –

T� V�ν κα� τ� τεθν�ναι ε]ναι :ναντ�α.zAρα τ� V�ν κα� τ� τεθν�ναι γ�ν�νται :G &λλ;λων.

89. Θρ�συλλ�ς: Πλατωνικ�ς γραμματικ�ς (,ιλ�λ�γ�ς) V;σας κατ= τ�ν 1�ναf#να μ.X. :π� TιPερ��υ.

Oδε $π#κτεινεν, $π�δει@ις τ" εbρIσθαι α8τ"ν κατ��κε�ν�ν τ"ν 0ρ�ν�ν Rnμαγμ#ν�ν.

oPητ�ρικ"ς δ� �στ�ν 1 τρ�π�ς τIς �παγωγIς �/τ�ς,�πειδF κα� n zητ�ρικF περ� τ) �π� μ#ρ�υς, �8 τ) καθ�λ�υτFν πραγματε αν \0ει. Hητε� γ)ρ �8 περ� α8τ�9 τ�9δικα �υ $λλ) τ2ν �π� μ#ρ�υς δικα ων. 1 δ7 5τερ�ς �στιδιαλεκτικ�ς, πρ�απ�δει0θ#ντ�ς τ�9 καθ�λ�υ δι) τ2ν �π�μ#ρ�υς. ���ν Hητε�ται, ε% n ψυ0F $θ�νατ�ς κα� ε% �κ τ2ντεθνε�των �; H2ντες6 Oπερ $π�δε κνυται �ν τ>2 Περ�ψυ0Iς (Φα δων 70d–72a) δι� τιν�ς καθ�λικ�9, Oτι �κ τ2ν�ναντ ων τ) �ναντ α. κα� α8τ" δ7 τ" καθ�λ�υ κατασκευ-�Hεται \κ τινων Jντων �π� μ#ρ�υς6 ���ν Oτι τ" καθε'δειν�κ τ�9 �γρηγ�ρ#ναι κα� $ν�παλιν κα� τ" με�H�ν �κ τ�9μικρ�τ#ρ�υ κα� $ν�παλιν. τ�'τ>ω δ7 �0ρIτ� ε%ς τFν τ2νUαυτ>2 δ�κ�'ντων κατασκευDν.

ZΩσπερ δ7 τ" παλαι"ν �ν τRI τραγ>ωδ α πρ�τερ�ν μ7νμ�ν�ς 1 0�ρ"ς διεδραμ�τιHεν, eστερ�ν δ7 Θ#σπις 5ναbπ�κριτFν �@ε9ρεν bπ7ρ τ�9 διαναπα'εσθαι τ"ν 0�ρ"νκα� δε'τερ�ν A%σ0'λ�ς, τ"ν δ7 τρ τ�ν Σ���κλIς κα�συνεπλDρωσε τFν τραγωδ αν, �eτως κα� τIς �ιλ�σ�� ας1 λ�γ�ς πρ�τερ�ν μ7ν *ν μ�ν�ειδFς Cς 1 �υσικ�ς, δε'τε-ρ�ν δ7 Σωκρ�της πρ�σ#θηκε τ"ν �θικ�ν, τρ τ�ν δ7 Πλ�-των τ"ν διαλεκτικ"ν κα� �τελεσι�'ργησε τFν �ιλ�σ�-� αν. Θρ�συλλ�ς δ# �ησι (FHG iii. 505) κα� κατ) τFντραγικFν τετραλ�γ αν �κδ�9ναι α8τ"ν τ�]ς διαλ�γ�υς,

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 106 –

87. Πρ�κειται περ� τ�ς παλαι�ς περ� μετεμψυ5!σεως � μετενσωματ!σεωςδ�Gασ�ας τ#ν �Oρ,ικ#ν κα� Πυθαγ�ρε�ων, �ν κα� / Πλ�των μ�ν�ν eπαινιγ-μ�3ς κ�μνει σ5ετικ#ς, κα� μ�ς eπενθυμ�Vει τ'ν διδασκαλ�α τ�� �Hρακλε�τ�υ:«T��τ� τ� Eνι V#ν κα� τεθνηκ�ς κα� τ� :γρηγ�ρ�ς κα� τ� καθε�δ�ν κα� τ� ν%�νκα� γηραι�νU τ�δε γ=ρ μεταπεσ�ντα :κε4ν� :στι, κ&κε4να π�λιν μεταπεσ�ντατα�τα» (δηλ. τ= :ναντ�α γ�ν�νται :κ τ#ν :ναντ�ων κα� ταν�παλιν). Bλ. Φα -δωνα, 70 κα� 71.

88. Π�ντα τ= :ναντ�α γ�ν�νται :G &λλ;λων.

55

56

ν9σια, τ= Λ;ναια, τ= Παναθ;ναια κα� στ'ν 6�ρτ' τ#ν Xυτρ#νδιηγων�V�ντ� μ> τ%σσερα δρ�ματα, &π� τ= /π�4α τ� <να �τανΣατυρικ�. T= τ%σσερα αiτ= δρ�ματα hν�μ�V�ντ� τετραλ�γ�α.

57. `Oλ�ι �? γν;σι�ι δι�λ�γ�� τ�υ &ν%ρ5�νται κατ= τ�ν Θρ�-συλλ� σ> πεν;ντα <Gη, τ�ς Π�λιτε�ας διαιρ�υμ%νης σ> δ%κα κα�τ#ν N�μων σ> δ!δεκα. �H Π�λιτε�α, Lπως fσ5υρ�Vεται /ΦαPωρ4ν�ς στ� δε9τερ� κε,�λαι� τ�ς «Παντ�δαπIς ;στ�ρ ας»τ�υ, εeρ�σκεται σ5εδ�ν /λ�κληρη στ= «�Aντιλ�γικ)» τ�� Πρω-ταγ�ρα. O? συγγρα,>ς αiτ>ς δ�δ�υν :νν%α τετραλ�γ�ες, �νeπ�λ�γισθQ� Cς <να μ�ν�ν Eργ� S Π�λιτε α κα� <να Rλλ� �?N�μ�ι. �H πρ!τη τετραλ�γ�α τ�υ eπ�κειται σ� <να κ�ιν� σ5%δι�,&,�� :πιθυμε4 ν= περιγρ�ψQη π#ς θ= πρ%πει ν= VQ� / ,ιλ�σ�-,�ς.

58. Σ> κ�θε Eργ� / Θρ�συλλ�ς P�Vει διπλ� :πιγρα,;, μ�α&π� τ� Wν�μα τ�� συν�μιλητ��, κα� μ�α &π� τ� θ%μα π�3 πραγ-ματε9εται90. Στ'ν πρ!τη αiτ' τετραλ�γ�α πρ�ηγε4ται / «E8θ'-�ρων» � περ� /σ��υ, δ�κιμαστικ�ς δι�λ�γ�ς δε9τερ�ς δι�λ�γ�ςS �Aπ�λ�γ α Σωκρ�τ�υς, �θικ�ςU τρ�τ�ς / «Kρ των» � περ� πρα-κτ%�υ, �θικ�ςU τ%ταρτ�ς / «Φα δων» � περ� ψυ5�ς, �θικ�ς. Στ'νδευτ%ρα τετραλ�γ�α πρ�ηγε4ται / «Kρατ'λ�ς» � περ� }ρθ�τη-τ�ς }ν�μ�των (Lρων), λ�γικ�ςU &κ�λ�υθ��ν / «Θεα τητ�ς» �περ� :πιστ;μης, δ�κιμαστικ�ςU / «Σ��ιστFς» � περ� τ�� Wντ�ς,λ�γικ�ςU / «Π�λιτικ"ς» � περ� Pασιλε�ας, :π�σης λ�γικ�ς. T�ςτρ�της τετραλ�γ�ας πρ�ηγε4ται / «Παρμεν δης» � περ� fδε#ν,λ�γικ�ς, κα� &κ�λ�υθ��ν / «Φ ληG�ς» � περ� Sδ�ν�ς, �θικ�ς,τ� «Συμπ�σι�ν» � περ� &γαθ��, �θικ�ς, κα� / «Φα4δρ�ς» � περ�Eρωτ�ς, :π�σης �θικ�ς.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 109 –

90. ΠρPλ. κα� K Δ. Γεωργ�9λη «�Aπ�ψεις &π� τ'ν ,ιλ�σ�,�αν τ�ς :π�5�ςμας» 1956, σ. 102.

���ν �κε�ν�ι τ#τρασι δρ�μασιν �γων H�ντ� — Δι�νυσ �ις,Ληνα �ις, Παναθηνα �ις, X'τρ�ις — pν τ" τ#ταρτ�ν *νΣατυρικ�ν6 τ) δ7 τ#τταρα δρ�ματα �καλε�τ� τετραλ�γ α.

E%σ� τ� νυν, �ησ ν, �; π�ντες α8τ>2 γνDσι�ι δι�λ�γ�ι^@ κα� πεντDκ�ντα, τIς μ7ν Π�λιτε ας ε%ς δ#κα διαιρ�υμ#-νης — Vν κα� εbρ σκεσθαι σ0εδ"ν Oλην παρ) Πρωτα-γ�ρWα �ν τ��ς �Aντιλ�γικ��ς �ησι ΦαGωρ�ν�ς �ν Παντ�-δαπIς ;στ�ρ ας δευτ#ρ>ω (FHG iii. 580) ― τ2ν δ7 N�μωνε%ς δυ�κα δεκα. τετραλ�γ αι δ7 �νν#α, Uν"ς GιGλ �υ0�ραν �πε0�'σης τIς Π�λιτε ας κα� Uν"ς τ2ν N�μων.πρ�την μ7ν �Eν τετραλ�γ αν τ θησι τFν κ�ινFν bπ�θεσιν\0�υσαν6 παραδε�@αι γ)ρ G�'λεται 1π���ς �ν εqη 1 τ�9�ιλ�σ���υ G �ς.

Διπλα�ς τε 0ρIται τα�ς �πιγρα�α�ς καθ� Uκ�στ�υ τ2νGιGλ ων, τRI μ7ν $π" τ�9 Qν�ματ�ς, τRI δ7 $π" τ�9 πρ�γ-ματ�ς. τα'της τIς τετραλ�γ ας, !τις �στ� πρ�τη, nγε�ταιE8θ'�ρων � περ� 1σ �υ6 1 δι�λ�γ�ς δ� �στ� πειραστικ�ς6δε'τερ�ς �Aπ�λ�γ α Σωκρ�τ�υς, �θικ�ς6 τρ τ�ς Kρ των �περ� πρακτ#�υ, �θικ�ς6 τ#ταρτ�ς Φα δων � περ� ψυ0Iς,�θικ�ς. δευτ#ρα τετραλ�γ α, 4ς nγε�ται Kρατ'λ�ς � περ�Qρθ�τητ�ς Qν�μ�των, λ�γικ�ς. Θεα τητ�ς � περ� �πιστD-μης, πειραστικ�ς6 Σ��ιστFς � περ� τ�9 Jντ�ς, λ�γικ�ς6Π�λιτικ"ς � περ� Gασιλε ας, λ�γικ�ς. τIς τρ της nγε�ταιΠαρμεν δης � περ� %δε2ν, λ�γικ�ς. Φ ληG�ς � περ�nδ�νIς, �θικ�ς6 Συμπ�σι�ν � περ� $γαθ�9, �θικ�ς6Φα�δρ�ς � περ� \ρωτ�ς, �θικ�ς.

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 108 –

57

58

59. T�ς τετ�ρτης πρ�ηγε4ται / «�AλκιGι�δης» � περ� τ�ς&νθρωπ�νης ,9σεως, μαιευτικ�ςU <π�νται / �AλκιGι�δης B� �περ� εi5�ς, μαιευτικ�ςU / «ZIππαρ0�ς» � ,ιλ�κερδ;ς, �θικ�ς,κα� �? «�Aντεραστα�» (�Aντ�παλ�ι) � περ� ,ιλ�σ�,�ας, :π�σης�θικ�ς. Στ'ν π%μπτη τετραλ�γ�α :μπερι%5�νται πρ#τ�ς /«Θε�γης» � περ� ,ιλ�σ�,�ας, μαιευτικ�ςU / «Xαρμ δης» � περ�σω,ρ�σ9νης, δ�κιμαστικ�ςU / «Λ�0ης» � περ� &νδρε�ας, μαιευ-τικ�ς, κα� / «Λ'σις» � περ� ,ιλ�ας, :π�σης μαιευτικ�ς. Στ'ν <κτηπρ#τ�ς Eρ5εται / «E8θ'δημ�ς» � :ριστικ�ς, &νασκευαστικ�ςδι�λ�γ�ς, κα� &κ�λ�υθ��ν: «/ «Πρωταγ�ρας» � σ�,ιστα�, κρι-τικ�ςU / «Γ�ργ ας» � περ� ρητ�ρικ�ς, &νασκευαστικ�ς, κα� /«M#νων» � περ� &ρετ�ς, δ�κιμαστικ�ς.

60. Στ'ν 6Pδ�μη τετραλ�γ�α περιλαμP�ν�νται πρ#τα �? δ9�«oIππ αι» — oIππ ας α� � περ� τ�� Cρα��υ, κα� oIππ ας G� � περ�τ�� ψε9δ�υς, &νασκευαστικ�� δι�λ�γ�ιU / «fIων» � περ� �Iλι�-δ�ς, δ�κιμαστικ�ς, κα� / «Mεν#@εν�ς» � :πιτ�,ι�ς, �θικ�ς. T�ς}γδ�ης πρ�ηγε4ται / «Kλειτ��2ν» � πρ�τρεπτικ�ς, �θικ�ς δι�-λ�γ�ςU κα� &κ�λ�υθ��ν S «Π�λιτε α» � περ� δικα��υ, π�λιτικ�ςδι�λ�γ�ς, / «T μαι�ς» � περ� ,9σεως, ,υσικ' πραγματε�α, κα�/ «Kριτ ας» � «�Aτλαντικ�ς», �θικ�ς δι�λ�γ�ς. T'ν :ν�τη,τ%λ�ς, τετραλ�γ�α &π�τελ��ν / «M νως»91 � περ� ν�μ�υ, π�λι-τικ�ς δι�λ�γ�ς, �? «N�μ�ι» � περ� ν�μ�θεσ�ας, :π�σης π�λιτι-κ�ςU S «�Eπιν�μ�ς» � νυκτεριν�ς σ9λλ�γ�ς � ,ιλ�σ�,�ς, π�λι-τικ�ς κι� αiτ�ς, κα� �? δ%κα τρε4ς «�Eπιστ�λα », �θικα�.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 111 –

91. �O M�νως καθFς κα� / Kλειτ�,#ν κα� / Θε�γης θεωρ��νται &π�κρυ-,�ι, δηλαδ' μ' &νεγνωρισμ%ν�ι. �Eπ�σης δ>ν θεωρ��νται γν;σιες �? :πιστ�λ%ς,:κτ�ς τ�ς 7ης κα� 8ης.

TIς τετ�ρτης nγε�ται �AλκιGι�δης � περ� $νθρ�π�υ�'σεως, μαιευτικ�ς6 �AλκιGι�δης δε'τερ�ς � περ� ε80Iς,μαιευτικ�ς6 ZIππαρ0�ς � �ιλ�κερδDς, �θικ�ς6 �Aντεραστα� �περ� �ιλ�σ�� ας, �θικ�ς. τIς π#μπτης nγε�ται Θε�γης �περ� �ιλ�σ�� ας, μαιευτικ�ς. Xαρμ δης � περ� σω�ρ�σ'-νης, πειραστικ�ς6 Λ�0ης � περ� $νδρε ας, μαιευτικ�ς6 Λ'σις� περ� �ιλ ας, μαιευτικ�ς. τIς 5κτης nγε�ται E8θ'δημ�ς ��ριστικ�ς, $νατρεπτικ�ς6 Πρωταγ�ρας � σ��ιστα , �νδει-κτικ�ς6 Γ�ργ ας � περ� zητ�ρικIς, $νατρεπτικ�ς6 M#νων �περ� $ρετIς, πειραστικ�ς.

TIς UGδ�μης nγ�9νται oIππ αι δ'� — α� � περ� τ�9καλ�9, G� � περ� τ�9 ψε'δ�υς — $νατρεπτικ� 6 fIων �περ� �Iλι�δ�ς, πειραστικ�ς6 Mεν#@εν�ς � �πιτ��ι�ς, �θι-κ�ς. τIς Qγδ�ης nγε�ται Kλειτ��2ν � πρ�τρεπτικ�ς, �θι-κ�ς6 Π�λιτε α � περ� δικα �υ, π�λιτικ�ς6 T μαι�ς � περ��'σεως, �υσικ�ς6 Kριτ ας � �Aτλαντικ�ς, �θικ�ς. τIς �ν�-της nγε�ται M νως � περ� ν�μ�υ, π�λιτικ�ς6 N�μ�ι � περ�ν�μ�θεσ ας, π�λιτικ�ς6 �Eπιν�μ�ς � νυκτεριν"ς σ'λλ�γ�ς� �ιλ�σ���ς, π�λιτικ�ς6

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 110 –

59

60

61. Στ'ν &ρ5' τ#ν :πιστ�λ#ν αiτ#ν (εg5�μαι) «N= πρ�ττQηςτ� καλ�», :νb# / �Eπ�κ�υρ�ς Eγρα,ε «N= καλ�περν��ς» κι� /Kλ%ων «N= ε]σαι 5αρ�9μεν�ς». �Aπηυθ9ν�ντ� δ> αiτ%ς, μ�αστ�ν �Aριστ�δημ�, δ9� στ�ν �Aρ59τα, μ�α στ�ν �Eρμ�α, zEραστ�κα� K�ρ�σκ�, μ�α στ�ν Λεωδ�μαντα, μ�α στ�ν Δ�ωνα, κα� δ9�στ�3ς �fκε��υς τ�� Δ�ων�ς. Kα� / μ>ν Θρ�συλλ�ς αiτ'ν τ'νδια�ρεσι υ?�θετε4, καθFς κα� κ�π�ι�ι Rλλ�ι.

62. Mερικ�� Rλλ�ι Lμως, μεταG3 τ#ν /π��ων κα� / �Aριστ�,�-νης / γραμματικ�ς92 (,ιλ�λ�γ�ς), ταGιθετ��ν τ�3ς διαλ�γ�υςκατ= τριλ�γ�ες. Στ'ν πρ!τη τριλ�γ�α περι%5εται S «Π�λιτε α», /«T μαι�ς» κα� / «Kριτ ας»U στ'ν δε9τερη / «Σ��ιστDς», / «Π�λι-τικ"ς» κα� / «Kρατ'λ�ς»U στ'ν τρ�τη �? «N�μ�ι», / «M νως» κα�S «�Eπιν�μ ς», στ'ν τ%ταρτη / «Θεα τητ�ς», / «E8θ'�ρων» κα� S«�Aπ�λ�γ α»U κα� στ'ν π%μπτη / «Kρ των», / «Φα δων» κα� α?«�Eπιστ�λα ». �Aκ�λ�υθ��ν �? eπ�λ�ιπ�ι Cς Gε5ωριστ>ς συνθ%-σεις κα� 5ωρ�ς τ�Gι. Mερικ�� :ρευνητ>ς &ρ5�V�υν, Lπως ε\παμεκα� πρ�ηγ�υμ%νως, μ> τ'ν «Π�λιτε α», :ν# Rλλ�ι τ�π�θετ��νπρ#τ�ν τ�ν «�AλκιGι�δη τ�ν με H�να», κα� Rλλ�ι τ�ν «Θε�γη»Uμερικ�� &ρ5�V�υν μ> τ�ν «E8θ'�ρ�να», Rλλ�ι μ> τ�ν «Kλει-τ��2ντα», κ�π�ι�ι μ> τ�ν «T μαι�», Rλλ�ι μ> τ�ν «Φα�δρ�»,Rλλ�ι μ> τ�ν «Θεα τητ�», :νb# π�λλ�� τ�π�θετ��ν στ'ν &ρ5' τ'ν«�Aπ�λ�γ α». �Aναγνωρ�V�νται δ> Cς ν�θ�ι �? δι�λ�γ�ι: «M δων»� «oIππ�τρ���ς» «�Eρυ@ ας» � «�Eρασ στρατ�ς», «�Aλκυ�ν»,«�Aκ#�αλ�ι» � «Σ συ��ς», «�A@ �0�ς», «Φα ακες», «Δημ�δ�κ�ς»,«Xελιδ�ν»93, «oEGδ�μη» (Sμ%ρα) κα� «�Eπιμεν δης». �Aπ� αiτ�3ςS «�AλκυFν» 93 ,α�νεται ν= ε]ναι κ�π�ι�υ Λ%�ντ�ς, Lπως λ%γει /ΦαPωρ4ν�ς στ� π%μπτ� κε,�λαι� τ#ν �Aπ�μνημ�νευμ�των τ�υ.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 113 –

93. ΠρPλ. �Aθ;ναι�ς XI 506 c.

�Eπιστ�λα� τρεισκα δεκα, �θικα — �ν α�ς \γρα�εν εEπρ�ττειν, �Eπ κ�υρ�ς δ7 εE δι�γειν, Kλ#ων 0α ρειν —πρ"ς �Aριστ�δωρ�ν μ α, πρ"ς �Aρ0'ταν δ'�, πρ"ς Δι�ν'-σι�ν τ#τταρες, πρ"ς oEρμ αν κα� fEραστ�ν κα� K�ρ σκ�νμ α, πρ"ς Λεωδ�μαντα μ α, πρ"ς Δ ωνα μ α, πρ"ς Περ-δ κκαν μ α, πρ"ς τ�]ς Δ ων�ς �%κε �υς δ'�. κα� �/τ�ςμ7ν �eτω διαιρε� κα τινες.

fEνι�ι δ#, pν �στι κα� �Aριστ���νης 1 γραμματικ"ς(Nauck, p. 250, fg. vi), ε%ς τριλ�γ ας 5λκ�υσι τ�]ς διαλ�-γ�υς, κα� πρ�την μ7ν τιθ#ασιν 4ς nγε�ται Π�λιτε αT μαι�ς, Kριτ ας6 δευτ#ραν, Σ��ιστDς, Π�λιτικ�ς, Kρατ'-λ�ς6 τρ την N�μ�ι, M νως, �Eπιν�μ ς6 τετ�ρτην Θεα τη-τ�ς, E8θ'�ρων, �Aπ�λ�γ α6 π#μπτην Kρ των, Φα δων,�Eπιστ�λα . τ) δ� aλλα καθ� ^ν κα� $τ�κτως. aρ0�νται δ7�; μ#ν, Cς πρ�ε ρηται, $π" τIς Π�λιτε ας6 �; δ� $π" �Aλκι-Gι�δ�υ τ�9 με H�ν�ς6 �; δ� $π" Θε�γ�υς6 \νι�ι δ7 E8θ'-�ρ�ν�ς6 aλλ�ι Kλειτ��2ντ�ς6 τιν7ς Tιμα �υ6 �; δ� $π"Φα δρ�υ6 5τερ�ι ΘεαιτDτ�υ6 π�λλ�� δ7 �Aπ�λ�γ αν τFν$ρ0Fν π�ι�9νται. ν�θε'�νται δ7 τ2ν διαλ�γων 1μ�λ�-γ�υμ#νως M δων � oIππ�τρ���ς, �Eρυ@ ας � �Eρασ στρα-τ�ς, �Aλκυ�ν, �Aκ#�αλ�ι, Σ συ��ς, �A@ �0�ς, Φα ακες,Δημ�δ�κ�ς, Xελιδ�ν, oEGδ�μη, �Eπιμεν δης6 pν n�Aλκυrν Λ#�ντ�ς τιν�ς εlναι δ�κε�, καθ� �ησιΦαGωρ�ν�ς �ν τ>2 π#μπτ>ω τ2ν �Aπ�μνημ�νευμ�των (FHGiii. 579).

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 112 –

92. �Aριστ�,�νης / BυV�ντι�ς: περ�,ημ�ς �AλεGανδριν�ς γραμματικ�ς(περ� τ� 260 π.X.) στ�ν /π�4� &π�δ�δεται κα� / τ�νισμ�ς δι= τ�� /π���υ &π�-σκ�π��σε ν= διευκ�λ9νQη τ'ν &ν�γνωσι τ#ν /μηρικ#ν κειμ%νων.

61

62

63. �O Πλ�των μετα5ειρ�Vεται π�ικιλ�α Lρων γι= ν= κατα-στ;σQη }λιγ!τερ�ν καταν�ητ� τ� σ9στημ� τ�υ στ�3ς &μαθε4ς.�Yπ� εfδικ'ν Eνν�ιαν θεωρε4 τ'ν σ�,�α :πιστ;μη τ#ν ν�ητ#ν(δηλ. τ#ν πραγμ�των π�3 ε]ναι &ντικε�μενα σκ%ψεως) κα� τ#νπραγματικ#ς eπαρ5�ντων (Wντως Wντων), S /π��α λ%γει :νδια-,%ρεται γι= τ�ν θε� κα� τ'ν ψυ5;, 5ωρισμ%νη &π� τ� σ#μα.Efδικ#ς :π�σης &π�καλε4 σ�,�α κα� τ'ν ,ιλ�σ�,�α, π�3 ε]ναιμι= λα5τ�ρα τ�ς θε�ας σ�,�ας. Γενικ= δ> λ%γεται &π� αiτ�νσ�,�α κα� κ�θε :μπειρ�α, Lπως λ.5. Lταν }ν�μ�VQη σ�,� τ�ντε5ν�τη (δημι�υργ�ς)94. Kα� μετα5ειρ�Vεται τ�3ς \δι�υς Lρ�υςγι= ν= δηλ!σQη δια,�ρετικ>ς Eνν�ιες. Mετα5ειρ�Vεται π.5. τ'νλ%Gι ,α�λ�ς κα� γι= τ'ν Eνν�ια τ�� �πλ��95, τ�� 5ρηστ��&νθρ!π�υ, Lπως κ�νει κα� / Eiριπ�δης μιλ#ντας γι= τ�ν �Hρα-κλ� στ�ν Λικ'μνι�ν τ�υ:

oAπλ"ς 0ωρ�ς κ�μψ�τητες, σταθερ"ς στ) μεγ�λα \ργα,$δ#@ι�ς στFν 1μιλ α, μ7 Oλ� τ" $π�θεματIς σ�� ας τ�υ περιωρισμ#ν� στFν δρYσι.

64. �Aλλ= κ�π�τε / Πλ�των μετα5ειρ�Vεται τ'ν \δια λ%Gι κα�γι= τ�ν κακ� Rνθρωπ�, κα� κ�π�τε κα� γι= τ�ν μικρ�πρεπ�.�Aντιθ%τως, π�λλ>ς ,�ρ>ς 5ρησιμ�π�ιε4 δια,�ρετικ�3ς Lρ�υς γι=ν= :κ,ρ�σQη τ� \δι� πρ�γμα. Π.5. τ'ν �Iδ%α τ'ν }ν�μ�Vει κα�ε]δ�ς κα� γ%ν�ς κα� &ρ5%τυπ�ν (παρ�δειγμα) κα� &ρ5'ν κα�α\τι�ν. �Eπ�σης μετα5ειρ�Vεται &ντ�θετες :κ,ρ�σεις γι= τ� \δι�πρ�γμα. zEτσι &π�καλε4 τ� αfσθητ�ν πρ�γμα, κα� �ν κα� μ' WνUκα� �ν μ>ν τ� &π�καλε4 δι�τι E5ει γ%νεσι (Eλευσις στ'ν jπαρGι),μ' �ν δ%, δι�τι τελε4 σ> συνε5� μεταP�λ;. Kα� γι= τ'ν �Iδ%α δ>νλ%γει �gτε Lτι διαρκ#ς κινε4ται �gτε Lτι διαρκ#ς �ρεμε4U κα� Lτιε]ναι S αiτ;, κα� Lταν ε]ναι μ�α, κα� Lταν ε]ναι π�λλ%ς. T� συνη-θ�Vει δ> αiτ� κα� σ> π�λ3 περισσ�τερα παραδε�γματα.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 115 –

π�υ κα� �πλ��ν εfπε4ν Lτι γQ� eγρb# ,�ραθε4σα πηλ�ς Rν ε\η, τ� δ� Lτ�υ :�ν5α�ρειν. ΠρPλ. Π�λιτε α 527 D �i π�νυ ,α�λ�ν &λλ= 5αλεπ�ν πιστε�σαι.

96. Bλ. T μαι�ς, 42 B, 90 E Eκδ. «Παπ9ρ�υ» 1956 σ. 62.

’Oν�μασι δ7 κ#0ρηται π�ικ λ�ις πρ"ς τ" μF ε8σ'ν�-πτ�ν εlναι τ��ς $μαθ#σι τFν πραγματε αν6 %δια τατα μ7νσ�� αν nγε�ται εlναι τFν τ2ν ν�ητ2ν κα� Jντως Jντων�πιστDμην, !ν �ησι περ� θε"ν κα� ψυ0Fν σ�ματ�ς κε0ω-ρισμ#νην. %δ Wα δ7 σ�� αν κα� τFν �ιλ�σ�� αν καλε�, Jρε-@ιν �Eσαν τIς θε ας σ�� ας. κ�ιν2ς δ7 λ#γεται παρ� α8τ>2σ�� α κα� n πYσα �μπειρ α, ���ν Oταν σ��"ν λ#γRη τ"νδημι�υργ�ν. 0ρIται δ7 κα� �π� δια�ερ�ντως σημαιν�μ#-νων τ��ς α8τ��ς Qν�μασιν. 1 γ�9ν �α9λ�ς λ#γεται παρ�α8τ>2 κα� �π� τ�9 |πλ�9, Cς κα� παρ) E8ριπ δRη �ν Λικυ-μν >ω �#ρεται �π� τ�9 oHρακλ#�υς �bτωσ (473 N2)6

�α9λ�ν, aκ�μψ�ν, τ) μ#γιστ� $γαθ�ν,πYσαν �ν \ργ>ω περιτεμν�μεν�νσ�� αν, λ#σ0ης $τρ Gωνα.

XρIται δ7 1 Πλ�των �ν �τε α8τ>2 κα� �π� τ�9 κακ�96\στι δ� Oτε κα� �π� τ�9 μικρ�9. π�λλ�κις δ7 κα� δια�#ρ�υ-σιν Qν�μασιν �π� τ�9 α8τ�9 σημαιν�μ#ν�υ 0ρIται. τFνγ�9ν %δ#αν κα� εlδ�ς Qν�μ�Hει κα� γ#ν�ς κα� παρ�δειγμακα� $ρ0Fν κα� αqτι�ν. 0ρIται δ7 κα� τα�ς �ναντ αις �ωνα�ς�π� τ�9 α8τ�9. τ" γ�9ν α%σθητ"ν κα� �ν καλε� κα� μF Jν6�ν μ7ν δι) τ" γ#νεσιν α8τ�9 εlναι, μF �ν δ7 δι) τFνσυνε0I μεταG�λDν. κα� τFν %δ#αν �vτε κιν�'μεν�ν �vτεμ#ν�ν6 κα� τα8τ" κα� ^ν κα� π�λλ�. τ" δ� α8τ" κα� �π�πλει�νων εqθισται π�ιε�ν.

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 114 –

94. Δημι�υργ�ς: / μετερ5�μεν�ς Eργ� h,%λιμ� γι= Lλ�ν τ�ν λα� (fατρ�ς,μ�ντις κ.λ.π.), τε5ν�της, γεωργ�ς, :ργαV�μεν�ς γενικ�.

95. `Oπως π.5. στ�ν Θεα τητ� 147 C ���ν :ν τQ� τ�� πηλ�� :ρωτ;σει ,α�λ�ν

63

64

65. Γι= ν= &ντιλη,θ��με σωστ= τ�3ς διαλ�γ�υς τ�υ, πρ%πειν= E5ωμε eπ� Wψιν τρ�α πρ�γματα: Πρ#τα πρ%πει ν= :GηγηθQ� Sσημασ�α 6κ�στ�υ τ#ν λεγ�μ%νωνU Eπειτα :=ν E5Qη γ�νει 5�ρινπρ�ηγ�υμ%νης &π�ψεως v πρ�ς eπ�γρ�μμισ� της, κα� Rν ?δρ9QQηδ�γματα � &ντικρ�9ει τ�ν συν�μιλητ;U τρ�τ�ν &π�μ%νει ν= :Gε-τασθQ� S }ρθ�της τ#ν λε5θ%ντων.

66. �Eπειδ' στ= PιPλ�α τ�υ παρατ�θενται κα� Cρισμ%να σημ�-δια, �ς μ�ς :πιτραπQ� ν= π��με λ�γα κα� γι’ αiτ�. T� X 5ρησιμ�-π�ιε4ται γι= ν= δε�GQη fδι�V�υσες :κ,ρ�σεις κα� σ5;ματα λ�γ�υ,κα� γενικ= κ�θε fδ�ωμα τ�ς Πλατωνικ�ς συν;θειας. �H διπλ�:πισ9ρει τ'ν πρ�σ�5' στ= δ�γματα κα� τ�ς 5αρακτηριστικ>ς&ντιλ;ψεις τ�� Πλ�των�ς. T� περιεστιγμ%ν� X δηλ!νει :κλε-κτ= 5ωρ�α κα� Cρα4� j,�ςU S περιεστιγμ%νη διπλ� τ�ς δι�ρθ!-σεις τ�� κειμ%ν�υ Cρισμ%νων :κδ�τ#νU / περιεστιγμ%ν�ς}Pελ�ς τ= 5ωρ�ς λ�γ� jπ�πτα 5ωρ�αU τ� περιεστιγμ%ν� &ντ�-σιγμα :παναλ;ψεις κα� μεταθ%σεις τ#ν γρα,#νU τ� κερα9νι�τ'ν ,ιλ�σ�,ικ' σ5�λ;U / &στερ�σκ�ς μι= :πι5ειρηματ�λ�γ�αδιδασκαλ�αςU κα� / }Pελ�ς <να ν�θ�ν 5ωρ��ν. Kα� τ= μ>ν σημ�-δια τ%τ�ια ε]ναι, κα� τ= PιPλ�α τ�υ τ�σαU τ= /π�4α, Lπως &να,%-ρει / �Aντ�γ�ν�ς / Kαρ9στι�ς στ� «Περ� ZDνων�ς» PιPλ�� τ�υ,γι= ν= τ= διαP�σQη κανε�ς, Eπρεπε ν= καταP�λQη μ�αν μεγ�λη&μ�ιP' στ�3ς κατ�5�υς τ�υς.

67. `Oσ�ν &,�ρ�� στ�ς δ�Gασ�ες, π�3 :πεδ�κ�μαVε, ε]ναι �?&κ�λ�υθες: Παρεδ%5ετ� Lτι S ψυ5' ε]ναι &θ�νατη, Lτι περν�εισ> π�λλ= σ!ματα96 κα� Lτι E5ει &ριθμητικ' &ρ5;, τ� δ> σ#μαγεωμετρικ;97. T'ν YριVε δ> Cς �Iδ%α Vωτικ�ς πν��ς, δια5υμ%νηςπρ�ς Lλες τ�ς διευθ9νσεις. Παρεδ%5ετ� :π�σης Lτι κινε4 S \δια τ�ν6αυτ� της, κα� Lτι &π�τελε4ται &π� τρ�α μ%ρη: τ� λ�γικ� μ%ρ�ςπ�3 6δρε9ει στ� κε,�λι, τ� συναισθηματικ� (συνα�σθημα κα�P�9λησις, θυμ�ειδ>ς) γ9ρω στ'ν καρδι�, κα� τ� αfσθησιακ= :πι-θυμητικ�, στ'ν περι�5' τ�� &,αλ�� κα� τ�� συκωτι��98.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 117 –

τ�ς αiτ�συνειδ;σεως (Eνθ� &νωτ. σ. 173).

fEστι δ7 n �@Dγησις α8τ�9 τ2ν λ�γων τριπλI6 πρ2τ�νμ7ν γ)ρ �κδιδ�@αι 0ρF O τι �στ�ν 5καστ�ν τ2ν λεγ�μ#-νων6 \πειτα, τ ν�ς ε:νεκα λ#λεκται, π�τερα κατ) πρ�η-γ�'μεν�ν � �ν ε%κ�ν�ς μ#ρει, κα� <ε%> ε%ς δ�γμ�τωνκατασκευFν � ε%ς \λεγ0�ν τ�9 πρ�σδιαλεγ�μ#ν�υ6 τ" δ7τρ τ�ν, ε% Qρθ2ς λ#λεκται.

�Eπε� δ7 κα� σημε�� τινα τ��ς GιGλ �ις α8τ�9παρατ θενται, �#ρε κα� περ� τ�'των τι εqπωμεν. X� λαμ-G�νεται πρ"ς τ)ς λ#@εις κα� τ) σ0Dματα κα� Oλως τFνΠλατωνικFν συνDθειαν6 διπλI πρ"ς τ) δ�γματα κα� τ)$ρ#σκ�ντα Πλ�τωνι6 0� περιεστιγμ#ν�ν πρ"ς τ)ς �κλ�-γ)ς κα� καλλιγρα� ας6 διπλI περιεστιγμ#νη πρ"ς τ)ς�ν ων δι�ρθ�σεις6 QGελ"ς περιεστιγμ#ν�ς πρ"ς τ)ς ε%κα -�υς $θετDσεις6 $ντ σιγμα περιεστιγμ#ν�ν πρ"ς τ)ς διττ)ς0ρDσεις κα� μεταθ#σεις τ2ν γρα�2ν6 κερα'νι�ν πρ"ς τFν$γωγFν τIς �ιλ�σ�� ας6 $στερ σκ�ς πρ"ς τFν συμ�ω-ν αν τ2ν δ�γμ�των6 QGελ"ς πρ"ς τFν $θ#τησιν. τ) μ7νσημε�α τα9τα κα� τ) GιGλ α τ�σα9τα6 wπερ (�Aντ γ�ν�ς�ησιν 1 Kαρ'στι�ς �ν τ>2 Περ� ZDνων�ς) νεωστ� �κδ�θ#-ντα εq τις �θελε διαναγν2ναι, μισθ"ν �τ#λει τ��ς κεκτημ#-ν�ις (Wilamowitz, Ant. von Kar., p. 122).

T) δ7 $ρ#σκ�ντα α8τ>2 τα9τα *ν. $θ�νατ�ν \λεγε τFνψυ0Fν κα� π�λλ) μεταμ�ιεννυμ#νην σ�ματα, $ρ0Dν τε\0ειν $ριθμητικDν, τ" δ7 σ2μα γεωμετρικDν6 Cρ Hετ� δ7α8τFν %δ#αν τ�9 π�ντRη διεστ2τ�ς πνε'ματ�ς. α8τ�κ νη-τ�ν τε εlναι κα� τριμερI6 τ" μ7ν γ)ρ α8τIς λ�γιστικ"νμ#ρ�ς περ� τFν κε�αλFν καθιδρ9σθαι, τ" δ7 θυμ�ειδ7ςπερ� τFν καρδ αν, τ" δ7 �πιθυμητικ"ν περ� τ"ν Qμ�αλ"νκα� τ" 4παρ συν στασθαι.

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 116 –

97. Aiτ�θι, 54 A.98. Aiτ. 36 D ― 37 C. Δ>ν μ�ς λ%γει Lμως π�υθεν= / Πλ�των, παρατηρε4 /

Tσ%λλερ, π#ς μ> τ�ν 5ωρισμ� τ�ς ψυ5�ς σ> τρ�α μ%ρη συμPιP�Vεται S 6ν�τητα

65

66

67

68. Kα� &π� τ� κ%ντρ� πρ�ς τ= EGω περιP�λλει &π� Lλες τ�ςπλευρ>ς κυκλικ#ς τ� σ#μα, κα� &πετελ%σθη &π� στ�ι5ε4α. Διαι-ρεθε4σα δ> κατ= �ρμ�νικ= διαστ;ματα σ5ηματ�Vει δ9� κ9κλ�υς:,απτ�μ%ν�υςU λ�γ�ω δ> τ�ς :π� πλ%�ν διαιρ%σεως τ�� :σωτερι-κ�� κ9κλ�υ σ> �Gη κ9κλ�υς, eπ�ρ5�υν συν�λικ#ς 6πτ= κ9κλ�ι.Kα� / μ>ν :σωτερικ�ς κ9κλ�ς κινε4ται κατ= δι�μετρ�ν πρ�ς τ=&ριστερ�, / δ> Rλλ�ς κατ= πλευρ=ν πρ�ς τ= δεGι�. Γι� αiτ� κα�ε]ναι κυριαρ5ικ�ς αiτ�ς, :πειδ' ε]ναι <ναςU δι�τι / :σωτερικ�ςE5ει eπ�διαιρεθ�. �O πρ#τ�ς ε]ναι / κ9κλ�ς τ�� ταυτ�� (τ��&μεταPλ;τ�υ) κα� / δε9τερ�ς τ�� 6τ%ρ�υ (τ�� μεταPλητ��),:νν�ε4 δ> μ> αiτ= Lτι S κ�νησις τ�ς ψυ5�ς ε]ναι S κ�νησις τ��σ9μπαντ�ς μαV� μ> τ'ν περι,�ρ= τ#ν πλανητ#ν99.

69. �Eπειδ' S δια�ρεσις &π� τ� κ%ντρ� πρ�ς τ'ν περι,%ρειαε]ναι πρ�σαρμ�σμ%νη μ> τ= Eσ5ατα, S ψυ5' γνωρ�Vει τ= Wντακα� τ= διευθετε4 �ρμ�νικ�, &,�� E5ει μ%σα της τ= στ�ι5ε4α�ρμ�νικ#ς διατεταγμ%να. Kα� Lταν μ>ν / κ9κλ�ς τ�� 6τ%ρ�υπερι,%ρεται }ρθ#ς, τ� &π�τ%λεσμα ε]ναι μι= &,ερ%γγυ�ς, μι=,αιν�μενικ' παρ�στασις (δ�Gα)U &π� τ'ν καν�νικ' Lμωςκ�νησι τ�� κ9κλ�υ τ�� ταυτ�� Eρ5εται S }ρθ' γν#σις (:πι-στ;μη). Δ9� δ> :δ%5ετ� &ρ5>ς τ�� σ9μπαντ�ς, τ�ν θε� κα� τ'νjλη, κα� &π�καλε4 τ�ν θε� ν��ν κα� α\τι�. E]ναι δ> S jλη 5ωρ�ςσ5�μα κα� &π� αiτ'ν γ�ν�νται τ= δι�,�ρα σ!ματα100U κα� Lτιαiτ'ν &τ�κτως Rλλ�τε κιν�υμ%νη, τ'ν συνεκ%ντρωσε, λ%γει, /θε�ς σ� <να τ�π�, ,ρ�ν#ν Lτι S τ�Gις ε]ναι καλ9τερη &π� τ'ν&ταG�α101.

70. Mετετρ�πη δ> S �iσ�α αiτ�ς στ= τ%σσερα στ�ι5ε4α, π�ρ,jδωρ, &%ρα κα� γ�, &π� τ= /π�4α :σ5ηματ�σθησαν τ� \δι� τ�σ9μπαν κα� Lλα Lσα eπ�ρ5�υν σ> αiτ�. M�ν�ν S γ� λ%γει δ>νeπ�κειται εfς μεταP�λ;ν, λ�γbω τ�ς fδι�ρρυθμ�ας τ#ν :G Lσωνσ9γκειται σ5ημ�των (τριγ!νων). Δι�τι, λ%γει, :νb# Lλων τ#νRλλων στ�ι5ε�ων ε]ναι /μ�γεν� τ= σ5;ματα — &,�� Lλα σ9γκει-

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 119 –

102. Σκαλην�ν τρ�γων�ν = τ� E5�ν τ�ς τρε4ς αiτ�� πλευρ>ς Rνισες.

Περι#0ειν δ7 �κ τ�9 μ#σ�υ δι) παντ"ς κ'κλ>ω τ" σ2μακα� συνεστ�ναι �κ τ2ν στ�ι0ε ων. διαιρεθε�σ�ν τε κατ)|ρμ�νικ) διαστDματα δ'� κ'κλ�υς π�ιε�ν συνημμ#ν�υς,pν τ"ν �ντ"ς κ'κλ�ν �@α0I τμηθ#ντα τ�]ς wπαντας Uπτ)κ'κλ�υς π�ιε�ν. κα� τ�9τ�ν μ7ν κατ) δι�μετρ�νκ<ιν>ε�σθαι �π� $ριστερ) \σωθεν, τ"ν δ7 κατ) πλευρ)ν�π� τ) δε@ι�. δι" κα� κρατε�ν α8τ"ν 5να Jντα6 τ"ν γ)ρ5τερ�ν \σωθεν διRηρIσθαι. κα� τ"ν μ7ν εlναι τα8τ�9, τ�]ςδ7 θατ#ρ�υ, λ#γων τFν τIς ψυ0Iς κ νησιν εlναι τFν [δ7]τ�9 Oλ�υ κα� τ)ς τ2ν πλανωμ#νων ��ρ�ς.

Oeτω δ� �0�'σης τIς �κ μ#σ�υ τ�μIς α8τRI πρ�σαρμ�-H�μ#νης πρ"ς τ) \σ0ατα γιν�σκειν τε τ) Jντα κα� �ναρ-μ�Hειν δι) τ" \0ειν �ν αbτRI τ) στ�ι0ε�α κατ) |ρμ�ν αν. κα�γ νεσθαι δ�@αν μ7ν κατ) τ"ν θατ#ρ�υ κ'κλ�ν Qρθ�'με-ν�ν, �πιστDμην δ7 κατ) τ"ν τα8τ�9. δ'� δ7 τ2ν π�ντων$π#�ηνεν $ρ0�ς, θε"ν κα� eλην, mν κα� ν�9ν πρ�σαγ�-ρε'ει κα� αqτι�ν. εlναι δ7 τFν eλην $σ0ημ�τιστ�ν κα� aπει-ρ�ν, �@ 4ς γ νεσθαι τ) συγκρ ματα. $τ�κτως δ# π�τεα8τFν κιν�υμ#νην bπ" τ�9 θε�9 �ησιν ε%ς 5να συνα0θIναιτ�π�ν τ�@ιν $τα@ ας κρε ττ�να nγησαμ#ν�υ.

Tραπ#σθαι δ7 τFν �8σ αν τα'την ε%ς τ) τ#τταρα στ�ι-0ε�α, π9ρ, eδωρ, $#ρα, γIν6 �@ pν α8τ�ν τε τ"ν κ�σμ�νκα� τ) �ν α8τ>2 γεννYσθαι. μ�νην δ7 τFν γIν $μετ�G�λ�νεlνα �ησι, ν�μ Hων α%τ αν τFν τ2ν σ0ημ�των δια��ρ)ν�@ pν σ'γκειται. τ2ν μ7ν γ)ρ aλλων 1μ�γενI

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 118 –

99. T μαι�ς, 36 D — 37 C100. Aiτ�θι 50 Δ. E 51 A.

68

69

70

νται :G 6ν�ς κα� τ�� fδ��υ: τ�� σκαλην�� τριγ!ν�υ102 —, τ�ς γ�ςε]ναι fδι�V�ν τ� σ5�μα. Δι�τι τ�� μ>ν πυρ�ς τ� στ�ι5ε4� ε]ναι Sπυραμ�δα, τ�� &%ρ�ς τ� }κτ�εδρ�, τ�� jδατ�ς τ� εfκ�σ�εδρ�,&λλ= τ�ς γ�ς / κ9P�ς. Γι� αiτ� �gτε S γ� �μπ�ρε4 ν= μετατραπQ�στ= Rλλα τρ�α στ�ι5ε4α �gτε αiτ= �μπ�ρ��ν ν= μετατραπ��νσ> γ�103.

71. �Aλλ= τ= στ�ι5ε4α δ>ν εeρ�σκ�νται Gε5ωρισμ%να, τ�καθ%να σ> δικ; τ�υ περι�5' τ�� σ9μπαντ�ς, &,�� S περι,�ρ�,συμπι%V�υσα κα� συν�γ�υσα πρ�ς τ� κ%ντρ�, 6ν!νει τ= μικρ=σωματ�δι� τ�υς, :νb# ταυτ�5ρ�νως Gε5ωρ�Vει τ�ς μεγ�λες μ�Vες.Γι� αiτ� &λλ�V�υν τ�ς μ�ρ,%ς τ�υς, καθFς κα� τ�ς περι�5>ς π�3κατ%5�υν104.

Kα� eπ�ρ5ει <νας γεννητ�ς κ�σμ�ς (σ9μπαν), κα� ε]ναιαfσθητ�ς (&ντιληπτ�ς στ'ν α\σθησι) καθ� Lσ�ν eπ� θε�� τυγ-5�νει κατασκευασμ%ν�ς. Kα� ε]ναι Eμψυ5�ς, &,�� τ� Eμψυ5�ε]ναι καλ9τερ� &π� τ� Rψυ5�, τ� δ> δημι�9ργημα τ��τ� πρ�%ρ-5εται &π� <να στ�ν μεγαλ9τερ� Pαθμ� καλ� α\τι�. Kα� E5εικατασκευασθ� 6νια4�ς κι� W5ι &π%ραντ�ς, δι�τι 6νια4� σ9ν�λ��ταν κα� τ� eπ�δειγμα &π� τ� /π�4� τ�ν :δημι�9ργησε. �Eπ�πλ%�ν ε]ναι κα� σ,αιρ�ειδ;ς, δι�τι κι� :κε4ν�ς, π�3 τ�ν :γ%ν-νησε, τ%τ�ι� σ5�μα E5ει.

72. �A,�� :κε4ν�ς μ>ν (/ κατασκευαστ'ς) περι%5ει τ= RλλαVωνταν= Wντα, / δ> κ�σμ�ς τ�υ τ= σ5;ματα (τ�ς μ�ρ,>ς) Lλωναiτ#ν105. Kα� τ�ν Eκαμε (τ�ν κ�σμ�) λε4�ν κα� 5ωρ�ς καν%ναWργαν�, δι�τι δ>ν τ�� :5ρει�V�ντ� Wργανα. �Aλλ= τ�ν Eκαμε ν=παραμ%νQη κα� R,θαρτ�ς, &νεG�λ�θρευτ�ς, δι�τι δ>ν διαλ9εταιστ�ν θε�. Kα� τ�ς Lλης δημι�υργ�ας α\τι� ε]ναι / θε�ς, &,��ε]ναι S ,9σις τ�� &γαθ�� ν= ε]ναι &γαθ�π�ι�U :π�σης ε]ναι τ�α\τι� τ�ς γεν%σεως τ�� �iραν��, τ�� σ9μπαντ�ς. Γιατ� τ��

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 121 –

των δημι�υργ� κα� κ�σμ�, δι�τι / Πλ�των στ�ν T μαι� (33 B) γρ�,ει: «Kατε-σκε9ασε τ�ν κ�σμ�ν <να 6νια4� σ9ν�λ� (…). Σ5�μα τ�� Eδωκεν :κε4ν� τ�σ5�μα π�3 περιλαμP�νει μ%σα τ�υ Lλα γενικ#ς τ= σ5;ματα π�3 eπ�ρ5�υν».

�ησιν εlναι τ) σ0Dματα — wπαντα γ)ρ �@ Uν"ςσυγκε�σθαι τ�9 πρ�μDκ�υς τριγ�ν�υ — τIς δ7 γIς qδι�νεlναι τ" σ0Iμα6 πυρ"ς μ7ν γ)ρ εlναι στ�ι0ε��ν πυραμ δα,$#ρ�ς τ" Qκτ�εδρ�ν, eδατ�ς τ" ε%κ�σ�εδρ�ν, γIς δ7κ'G�ν. Oθεν μDτε γIν ε%ς τα9τα μεταG�λλειν, μDτε τα9ταε%ς γIν.

O8 διακεκρ σθαι δ� ε%ς τ�]ς �%κε �υς τ�π�υς 5καστ�ν,Oτι n περι��ρ) σ� γγ�υσα κα� πρ"ς τ"ν μ#σ�ν συν�-γ�υσα συγκρ νει τ) μικρ�, τ) δ7 διακρ νει, τ) μεγ�λα.δι�περ τ) εqδη μεταG�λλ�ντα κα� τ�]ς τ�π�υς μεταG�λ-λειν.

K�σμ�ν τε εlναι 5να γεννητ�ν, �πειδF κα� α%σθητ�ς�στιν bπ" θε�9 κατεσκευασμ#ν�ς6 \μψυ0�ν τε εlναι δι)τ" κρε�ττ�ν εlναι τ�9 $ψ'0�υ τ" \μψυ0�ν, τ�9τ� δ7 δημι-�'ργημα bπ�κε�σθαι τ�9 Gελτ στ�υ α%τ �υ. 5να τε α8τ"νκα� �8κ aπειρ�ν κατεσκευ�σθαι, Oτι κα� τ" bπ�δειγμα ^ν*ν $�’ �/ α8τ"ν �δημι�'ργησε6 σ�αιρ�ειδI δ7 δι) τ" κα�τ"ν γεννDσαντα τ�ι�9τ�ν \0ειν σ0Iμα. �Eκε�ν�ν μ7ν γ)ρπερι#0ειν τ) aλλα H>2α, τ�9τ�ν δ7 τ) σ0Dματα π�ντων.λε��ν δ7 κα� �8δ7ν Jργαν�ν \0�ντα κ'κλ>ω δι) τ" μηδε-μ αν εlναι 0ρIσιν α8τ2ν. $λλ) μFν κα� a�θαρτ�ν διαμ#-νειν τ"ν κ�σμ�ν δι) τ" μF διαλ'εσθαι ε%ς τ"ν θε�ν. κα� τIςμ7ν Oλης γεν#σεως αqτι�ν εlναι τ"ν θε�ν, Oτι π#�υκεν $γα-θ�π�ι"ν εlναι τ" $γαθ�ν.

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 120 –

102. Σκαλην�ν τρ�γων�ν = τ� E5�ν τ�ς τρε4ς αiτ�� πλευρ>ς Rνισες.103. Bλ%πε Efσαγωγ'ν εfς T μαι�ν :κδ�σεως «Παπ9ρ�υ» 1956, σελ. 6.104. T μαι�ς, 58 A — C.105. �O Λα%ρτι�ς διαστρ%,ει :δ# τ'ν θεωρ�α τ�� ,ιλ�σ�,�υ &ντιπαραθ%-

71

72

Cραι�τ%ρ�υ :κ τ#ν γεννητ#ν Wντων α\τι� ε]ναι τ� καλ9τερ�&π� τ= ν�ητ�. `Ωστε, :,� Lσ�ν τ%τ�ι�ς ε]ναι / θε�ς, κα� τ�σ9μπαν στ'ν τ%λεια Cραι�τητ� τ�υ μ�ι�Vει μ> τ� καλ9τερ�, μ>καν%να &π� τ= γεννητ= πρ�γματα δ>ν ε]ναι Lμ�ι� παρ= μ�ν�νμ> τ�ν θε�.

73. Συνεστ;θη δ> / κ�σμ�ς :κ πυρ�ς, jδατ�ς, &%ρ�ς κα� γ�ς.�Eκ πυρ�ς γι= ν= ε]ναι /ρατ�ςU :κ γ�ς γι= ν= ε]ναι στερε�ςU :Gjδατ�ς κα� &%ρ�ς γι= ν= E5Qη τ'ν \δια &ναλ�γ�α — δι�τι �? δυν�-μεις τ#ν στερε#ν συνδ%�νται μ> &ν�λ�γες μεσ�τητες Yστε ν=:Gασ,αλ�Vεται S πλ;ρης 6ν�της τ�� συν�λ�υ — :G Lλων δ%, γι=ν= ε]ναι τ%λει�ς κα� &νεG�λ�θρευτ�ς (R,θαρτ�ς).

�O 5ρ�ν�ς :δημι�υργ;θη σ=ν μι= εfκ�να τ�ς αfωνι�τητ�ς.Kα� :νb# :κε�νη παραμ%νει π�ντ�τε :ν �ρεμ��α, / 5ρ�ν�ς συν�-σταται στ'ν κ�νησι τ�� σ9μπαντ�ς. Δι�τι κι� S ν9κτα κι� SSμ%ρα, κι� / μ;νας κα� Lλα τ= τ%τ�ια ε]ναι μ%ρη τ�� 5ρ�ν�υ. Γι�αiτ� EGω &π� τ'ν ,9σι τ�� κ�σμ�υ δ>ν eπ�ρ5ει 5ρ�ν�ς. Δι�τι SjπαρGις τ�� κ�σμ�υ συνεπ�γεται κα� τ'ν jπαρGι τ�� 5ρ�ν�υ.

74. Γι= δ> τ'ν δημι�υργ�α τ�� 5ρ�ν�υ :δημι�υργ;θησαν /�λι�ς, S σελ;νη κα� �? πλαν�τες. Kα� γι= ν= ε]ναι καθωρισμ%ν�ς/ &ριθμ�ς τ#ν Cρ#ν κα� ν= μετ�σ5�υν τ= Vb#α τ�� &ριθμ��, /θε�ς Rναψε ,#ς στ�ν �λι�. �H σελ;νη εeρ�σκεται στ�ν &μ%σωςeπερ�νω τ�ς γ�ς κ9κλ�, στ�ν συνε5�μεν� ε]ναι / �λι�ς κα�στ�3ς :π�νω �? πλαν�τες. E]ναι δ> / κ�σμ�ς Eμψυ5�ς, &,��ε]ναι δεμ%ν�ς μ> μι= Eμψυ5η κ�νησι105α. Γι= ν= τελειωθQ� δ> /κ�σμ�ς γεν�μεν�ς Lμ�ι�ς πρ�ς τ� ν�ητ� Vb#�ν, :δημι�υργ;θη S,9σις Lλων τ#ν Rλλων V!ων. �A,�� λ�ιπ�ν τ� πρ�τυπ� τ�υς τ=ε]5ε αiτ�, κα� / κ�σμ�ς �,ειλε ν= τ= E5Qη. Kα� Eτσι περι%5ειθε�3ς πυρ�νης κατ= τ� πλε4στ�ν ,9σεως. Tρ�α δ> ε]ναι τ= RλλαVωνταν= ε\δη: πτερωτ�, Eνυδρα κα� 5ερσα4α.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 123 –

τ�9 δ7 �8ραν�9 τIς γεν#σεως τ" +αqτι�ν6 τ�9 γ)ρ καλλ -στ�υ τ2ν γεννητ2ν τ" aριστ�ν εlναι τ2ν ν�ητ2ν αqτι�ν.Pστε �πε� τ�ι�9τ�ς 1 θε�ς, Oμ�ι�ς δ7 τ>2 $ρ στ>ω 1�8ραν"ς κ�λλιστ�ς γε uν, �8θεν� �ν Oμ�ι�ς εqη τ2ν γεν-νητ2ν $λλ� � τ>2 θε>2.

Συνεστ�ναι δ7 τ"ν κ�σμ�ν �κ πυρ�ς, eδατ�ς, $#ρ�ς,γIς. �κ πυρ"ς μ#ν, Oπως 1ρατ"ς R*6 �κ γIς δ#, Oπως στε-ρε�ς6 �@ eδατ�ς δ7 κα� $#ρ�ς, Oπως $ν�λ�γ�ς — α; γ)ρτ2ν στερε2ν δυν�μεις δ'� μεσ�τησιν $ναλ�γ�9σιν Cς ^νγεν#σθαι τ" πYν — �@ |π�ντων δ#, :να τ#λει�ς κα�a�θαρτ�ς R*.

Xρ�ν�υ τε γεν#σθαι ε%κ�να τ�9 $ιδ �υ. κ$κε�ν�ν μ7ν$ε� μ#νειν, τFν δ7 τ�9 �8ραν�9 ��ρ)ν 0ρ�ν�ν εlναι6 κα�γ)ρ ν'κτα κα� nμ#ραν κα� μIνα κα� τ) τ�ια9τα π�ντα0ρ�ν�υ μ#ρη εlναι. δι�περ aνευ τIς τ�9 κ�σμ�υ �'σεως�8κ εlναι 0ρ�ν�ν6 wμα γ)ρ bπ�ρ0ειν α8τ>2 κα� 0ρ�ν�νεlναι.

Πρ"ς δ7 0ρ�ν�υ γ#νεσιν !λι�ν κα� σελDνην κα� τ)πλαν�μενα γεν#σθαι. Oπως δ7 δι�δηλ�ς τ2ν Cρ2ν R*$ριθμ"ς κα� μετ�σ0�ι τ) H>2α $ριθμ�9, τ" τ�9 nλ �υ �2ς$ν�ψαι τ"ν θε�ν. εlναι δ7 �ν μ7ν τ>2 bπ7ρ γIς κ'κλ>ωσελDνην, �ν δ7 τ>2 �πε0�μ#ν>ω !λι�ν, �ν δ7 τ��ς �π�νωτ�]ς πλανDτας. \μψυ0�ν δ7 π�ντως δι) τ" �μψ'0>ω ��ρWYδεδ#σθαι. :να δ7 1 κ�σμ�ς τελειωθRI γεν�μεν�ς 1μ� ως τ>2ν�ητ>2 H>�ω, τFν τ2ν aλλων H>�ων γεν#σθαι �'σιν. �πε��Eν �κε�ν� εl0ε, κα� τ"ν �8ραν"ν δε�ν \0ειν. θε�]ς μ7ν�Eν \0ειν τ" π�λ] πυρ ν�υς6 εlναι δ7 τρ α γ#νη τ�λλα,πτην�ν, \νυδρ�ν, πεH�ν.

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 122 –

105α. T μαι�ς, 38 C ― D. �O Πλ�των παραδ%5εται κ�σμικ' ψυ5;.

73

74

75. E]ναι δ> S γ� π�λ3 παλαι�τερη &π� τ�3ς θε�3ς τ�� �iρα-ν�� κα� διεμ�ρ,!θη �jτως Yστε ν= E5η Sμ%ρα κα� ν9κτα.�Eπειδ' δ> εeρ�σκεται στ� κ%ντρ�, κινε4ται περ� τ� κ%ντρ�.�Eπειδ' π�λι &π� δ9� αfτ�ες πρ��λθε / κ�σμ�ς106, πρ%πει ν=εfπ��με, λ%γει, Lτι κ�π�ια πρ�γματα },ε�λ�νται στ�ν ν��ν, κα�Rλλα E5�υν μ�α &ν�γκη Cς αfτ�α. T= τελευτα4α δ> αiτ= ε]ναι /&;ρ, S γ� κα� τ� jδωρ, τ= /π�4α δ>ν ε]ναι στ'ν κυρι�λεκτικ'σημασ�α στ�ι5ε4α, &λλ= μ�λλ�ν :πιδεκτικ= μ�ρ,�ς. Aiτ= δ>&π�τελ��νται &π� τρ�γωνα κα� διαλ9�νται σ> τρ�γωνα. Στ�ι-5ε4α δ> αiτ#ν ε]ναι τ� σκαλην�ν κα� τ� fσ�σκελ>ς τρ�γων�ν107.

76. �Ως &ρ5>ς λ�ιπ�ν κα� α\τια παρεδ%5ετ� τ= πρ�ανα,ερθ%-ντα δ9�, τ#ν /π��ων πρ�τυπ� ε]ναι / θε�ς κα� S jληU S /π��αε]ναι &ν�γκη ν= ε]ναι Rμ�ρ,η, Lπως &κριP#ς συμPα�νει κα� μ>τ= Rλλα Lσα ε]ναι :πιδεκτικ= μ�ρ,�ς. Kατ� &ν�γκην δ> αiτ'ε]ναι α\τι�ν τ�9των. Δι�τι δε5�μ%νη κατ= κ�π�ι�ν τρ�π�ν τ�ς�Iδ%ες κα� γενν#σα τ�ς �iσ�ες (τ= Wντα), κα� κιν�υμ%νη λ�γbω τ�ς&ν�μ�ι�τητ�ς τ�ς δυν�με!ς της, &ντικινε4 μ> τ'ν κ�νησ� της τ=:G αiτ�ς γεν�μενα Wντα. Aiτ= δ> πρωτ9τερα, 5ωρ�ς λ�γ� κα�τ�Gι :κιν��ντ�, &,� Lτ�υ Lμως Rρ5ισαν ν= συγκρ�τ��ν τ�νκ�σμ�, �? κιν;σεις αiτ>ς Eγιναν &π� τ�ν θε� συμμετρικ>ς κα�καν�νικ%ς108.

77. Δι�τι �? δ9� αiτ>ς αfτι�λ�γ�ες eπ�ρ5αν κα� πρ� τ�ς δημι-�υργ�ας τ�� κ�σμ�υ, κα� τρ�τη eπ�ρGε S γ%νεσις, &λλ= δ>ν �σανGεκ�θαρες, \5νη μ�ν�ν παρ�υσ�αVαν κα� εeρ�σκ�ντ� σ> &κατα-στασ�α. �Aπ� τ'ν στιγμ' Lμως π�3 Eγινε / κ�σμ�ς, εfσ�λθαν κι�αiτ>ς �? δ9� σ> τ�Gι. �Aπ� Lλα δ> τ= eπ�ρ5�ντα σ!ματα διε-μ�ρ,!θη / κ�σμ�ς. N�μ�Vει δ> (/ Πλ�των) Lτι / θε�ς, Lπως κα�S ψυ5;, ε]ναι &σ!ματ�ςU δι�τι μ�ν� Eτσι ε]ναι στ�ν μεγαλ9τερ�Pαθμ� &πηλλαγμ%ν�ς ,θ�ρ�ς κα� παθημ�των. `Oσ�ν &,�ρ��στ�ς �Iδ%ες, παραδ%5εται, Lπως ε\παμε κα� πρ�ηγ�υμ%νως, Lτιε]ναι κ�π�ιες αfτι�λ�γ�ες κα� &ρ5>ς δι= τ#ν /π��ων τ= ,υσικ=&ντικε�μενα ε]ναι τ%τ�ια π�3 ε]ναι.

78. Περ� δ> τ#ν &γαθ#ν κα� τ#ν κακ#ν Eλεγε τ= 6G�ς:

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 125 –

ΓIν δ7 πρεσGυτ�την μ7ν εlναι τ2ν �ν τ>2 �8ραν>2θε2ν6 γεν#σθαι δ7 Cς δημι�'ργημα ν'κτα κα� nμ#ρανπ�ιε�ν6 �Eσαν δ� �π� τ�9 μ#σ�υ κινε�σθαι περ� τ" μ#σ�ν.�πε� δ� α%τ αι ε%σ� δ'�, τ) μ7ν δι) ν�9 εlναι, τ) δ� �@ $να-γκα ας α%τ ας, �ησ , λεκτ#�ν. τα9τα δ� �στ�ν $Dρ, π9ρ, γI,eδωρ — κα� �8κ Jντα μ7ν στ�ι0ε�α κατ) $κρ Gειαν, $λλ)δεκτικ�. τα9τα δ� �κ τ2ν τριγ�νων εlναι συντιθεμ#νωνκα� διαλ'εσθαι ε%ς τα9τα6 στ�ι0ε�α δ� α8τ2ν εlναι τ� τεπρ�μηκες τρ γων�ν κα� τ" %σ�σκελ#ς.

�Aρ0)ς μ7ν �Eν εlναι κα� αqτια τ) λε0θ#ντα δ'� pν μ7νπαρ�δειγμα τ"ν θε"ν κα� τFν eλην6 Oπερ $ν�γκη aμ�ρ-��ν εlναι Pσπερ κα� �π� τ2ν aλλων δεκτικ2ν. αqτι�ν δ7τ�'των �@ $ν�γκης εlναι6 δε0�μεν�ν γ�ρ πως τ)ς %δ#αςγεννYν τ)ς �8σ ας, κα� δι� $ν�μ�ι�τητα δυν�μεωςκινε�σθαι κα� κιν�'μεν�ν τ) γιν�μενα �@ α8τIς $ντικινε�ν.τα9τα δ7 πρ�ν μ7ν $λ�γως κινε�σθαι κα� $τ�κτως, �πε� δ7�ρ@αντ� συνιστ�ναι τ"ν κ�σμ�ν, �κ τ2ν �νδε0�μ#νων τ�9θε�9 συμμ#τρως κα� τεταγμ#νως γεν#σθαι.

T)ς μ7ν γ)ρ α%τ ας κα� πρ" τIς �8ραν�π�ι ας δ'�εlναι κα� τρ την γ#νεσιν, $λλ� �8 σα�ε�ς, q0νη δ7 μ�ν�νκα� $τ�κτ�υς6 �πειδF δ7 1 κ�σμ�ς �γ#νετ�, λαGε�ν κα�τα'τας τ�@ιν. �@ |π�ντων δ7 τ2ν bπαρ0�ντων σωμ�τωνγεν#σθαι τ"ν �8ραν�ν. δ�κε� δ� α8τ>2 τ"ν θε"ν Cς κα� τFνψυ0Fν $σ�ματ�ν εlναι6 �eτω γ)ρ μ�λιστα �θ�ρYς κα�π�θ�υς $νεπ δεκτ�ν bπ�ρ0ειν. τ)ς δ7 %δ#ας b� σταται,καθ) κα� πρ�ε ρηται, α%τ ας τιν)ς κα� $ρ0)ς τ�9 τ�ια9τ�εlναι τ) �'σει συνεστ2τα, ���περ �στ�ν α8τ�.

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 124 –

106. �O κ�σμ�ς :δημι�υργ;θη μ> σ9μπραGι τ�� ν�� κα� τ�ς &ν�γκης.107. T μαι�ς, 53 C— 55 C.108. Bλ. T μαι�ν 52 D, 53 B, 57 C, 69 B, C. �H Eκθεσις τ�� Λαερτ��υ γι= τ'ν

κ�σμ�λ�γ�α τ�� Πλ�των�ς δ>ν ,α�νεται ν’ &π�δ�δQη }ρθ#ς τ'ν θεωρ�α τ�� ,ιλ�-σ�,�υ, παρατηρε4 / Genaille (Eνθ� &ν. τ�μ.A� σ. 28). `Oλ� τ��τ� τ� τ%λ�ς τ�ς παρα-γρ�,�υ ε]ναι 5ωρ�ς καμμ�α &G�α (&συν�ρτητ�, &μ;5αν�, συγκε5υμ%ν�).

75

76

77

Σκ�π�ς τ�ς Vω�ς ε]ναι S :G�μ��ωσις μ> τ�ν θε�, S δ> &ρετ' ε]ναικαθ� 6αυτ'ν &ρκετ' πρ�ς :π�τευGιν τ�ς εiδαιμ�ν�ας. Xρει�Vε-ται Lμως σ=ν Wργανα κα� τ= σωματικ= πλε�νεκτ;ματα, δ9ναμι,eγε�α, γερ>ς αfσθ;σεις, κα� τ= Lμ�ια, καθFς κα� τ= :Gωτερικ=πλε�νεκτ;ματα, πλ�9τη, καλ' καταγωγ' κα� :κτ�μησι. Δ>ν θ=ε]ναι Lμως λιγ!τερ� εiτυ5'ς / σ�,�ς κα� 5ωρ�ς αiτ�. Π�λι θ=μπ�ρQ� ν= λαμP�νQη μ%ρ�ς στ�ς δημ�σιες eπ�θ%σεις, ν= νυμ,ε9ε-ται κα� ν= μ' παραPα�νQη τ�3ς κειμ%ν�υς ν�μ�υςU κα� :νδε5�μ%-νως ν= θεσπ�σQη κα� ν%�υς ν�μ�υς γι= τ'ν πατρ�δα τ�υ, :κτ�ς:=ν κρ�νQη Lτι λ�γbω τ�ς eπερP�λικ�ς δια,θ�ρ�ς τ�� λα�� :πι-P�λλεται S πλ;ρης &π�5; τ�υ :κ τ�� δημ�σ��υ P��υ109.

79. �Eπ�σης ,ρ�νε4 / Πλ�των Lτι �? θε�� παρακ�λ�υθ��ν τ=&νθρ!πινα Vητ;ματα110 κα� Lτι eπ�ρ5�υν eπερ�νθρωπαWντα111. �Yπ�ρGε / πρ#τ�ς π�3 καθ!ρισε τ'ν Eνν�ια τ��Cρα��υ Cσ=ν :κε�νη π�3 περι�ρ�Vεται σ> L,τι ε]ναι RGι�ν :πα�-ν�υ, λ�γικ�, 5ρ;σιμ�, πρ%π�ν κα� �ρμ�V�ν112 πρ�γματα τ=/π�4α Lλα περι�ρ�V�νται σ> L,τι E5ει συν�5' κα� ε]ναι σ9μ,ων�πρ�ς τ'ν ,9σι. �Eπ�σης συνεV;τησε κα� περ� τ�ς κυρι�λεG�αςτ#ν Lρων κα� πρ#τ�ς αiτ�ς �δρυσε τ'ν :πιστ;μη τ�� }ρθ#ς:ρωτ�ν κα� &π�κρ�νεσθαι, τ'ν /π��αν κατ= κ�ρ�ν / \δι�ς :5ρη-σιμ�π��ησε. Στ�3ς δ> τ�3ς διαλ�γ�υς τ�υ θεωρ��σε τ'ν δικαι�-σ9νη Cς ν�μ� τ�� θε��, Cς fσ5υρ�τερη Eτσι ν= πρ�τρ%ψQη σ>δ�καιες πρ�Gεις, :κ τ�� ,�P�υ μ' τιμωρηθ��ν κα� μετ= θ�να-τ�ν �? διαπρ�Gαντες τ� κακ�ν.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 127 –

&ριθμ. 23, μετ�,ρ. N. Kυργι�π�9λ�υ, σ. 92, σημ. 40. Γενικ= :κ,ρ�Vει τ'ν Eνν�ιατ�ς «&G�ας», μ�ν�ν δ> :Gαιρετικ= σημα�νει τ'ν αfσθητικ' }μ�ρ,ι�.

Περ� δ7 $γαθ2ν � κακ2ν τ�ια9τα \λεγε. τ#λ�ς μ7νεlναι τFν �@�μ� ωσιν τ>2 θε>26 τFν δ� $ρετFν α8τ�ρκη μ7νεlναι πρ"ς ε8δαιμ�ν αν. Qργ�νων δ7 πρ�σδε�σθαι τ2νπερ� σ2μα πλε�νεκτημ�των, %σ0'�ς, bγιε ας, ε8αισθη-σ ας, τ2ν 1μ� ων6 κα� τ2ν �κτ�ς, ���ν πλ�'τ�υ κα� ε8γε-νε ας κα� δ�@ης. �8δ7ν δ7 4ττ�ν ε8δα μ�να \σεσθαι τ"νσ���ν, κ�ν τα9τα μF παρRI. π�λιτε'εσθαι αE κα� γαμD-σειν κα� τ�]ς κειμ#ν�υς ν�μ�υς �8 παραGDσεσθαι6 �κ δ7τ2ν �νδε0�μ#νων κα� ν�μ�θετDσειν τRI Uαυτ�9 πατρ δι,�)ν μF τ#λε�ν ε8παρα τητα 1ρWY τ) πρ�γματα �ν bπερ-Gαλλ�'σRη δια��ρWY δDμ�υ.

Oqεται δ7 κα� θε�]ς ���ρYν τ) $νθρ�πινα κα� δα μ�-νας εlναι. \νν�ι�ν τε καλ�9 πρ2τ�ς $πε�Dνατ� τFν �0�-μ#νην τ�9 �παινετ�9 κα� λ�γικ�9 κα� 0ρησ μ�υ κα� πρ#-π�ντ�ς κα� |ρμ�ττ�ντ�ς. wπερ π�ντα \0εσθαι τ�9 $κ�-λ�'θ�υ τRI �'σει κα� 1μ�λ�γ�υμ#ν�υ. διελ#@ατ� δ7 κα�περ� Qν�μ�των Qρθ�τητ�ς6 Pστε κα� τFν �πιστDμην τ�9Qρθ2ς $π�κρ νεσθαι κα� �ρωτYν πρ2τ�ν α8τ"ν διασυ-στIσαι κατακ�ρως 0ρησ�μεν�ν. �ν δ7 τ��ς διαλ�γ�ις κα�τFν δικαι�σ'νην θε�9 ν�μ�ν bπελ�μGανεν Cς %σ0υρ�τ#-ραν πρ�τρ#ψαι τ) δ καια πρ�ττειν, :να μF κα� μετ)θ�νατ�ν δ κας bπ�σ0�ιεν �; κακ�9ργ�ι.

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 126 –

109. E8παρα τητα: &παρα�τητα (Casaubon).110. T μαι�ς, 30 B, 44 C.111. Aiτ. 40 D. Γι= τ'ν κ�σμ�λ�γ�α τ�� Πλ�των�ς πρ%πει ν= E5ωμε eπ� Lψι

Lτι τ� σ5εδι�γραμμα, π�3 Eδωσε, Eγινε μ> τ'ν :πι,9λαGι Lτι :δ# δ>ν πρ�κειταιγι= πραγματικ' γν#σι &λλ= μ�ν� γι= πιθαν�τητα (εfκ�ς).

112. Γι= τ'ν εiρ9τητα π�3 ε]5ε στ�3ς &ρ5α��υς, Lπως Rλλωστε κα� στ'ννε�ελληνικ' γλ#σσα S Eνν�ια τ�� καλ��, Pλ%πε διεG�δικ' &ν�λυσι στ= �Hθικ)

78

79

80. Γι� αiτ� σ> κ�π�ι�υς :,�νη Lτι eπεραρ%σκεται σ>μ9θ�υς. �Aν%μιGε στ= συγγρ�μματ� τ�υ τ%τ�ιες διηγ;σεις, γι= ν’&π%5�υν &π� τ'ν &δικ�α �? Rνθρωπ�ι &ναλ�γιV�μεν�ι τ'ν &Pε-Pαι�τητα τ#ν μετ= θ�νατ�ν πραγμ�των. Kα� �? μ>ν δ�Gασ�ες,π�3 :πεδ�κ�μαVε, τ%τ�ιες �σαν.

Συν;θιVε δ> ν= διαιρQ� τ= πρ�γματα κατ= τ�ν &κ�λ�υθ�τρ�π�, Lπως μαρτυρε4 / �Aριστ�τ%λης: τ= &γαθ= eπ�ρ5�υνRλλα στ�ν ν��, Rλλα στ� σ#μα κα� Rλλα ε]ναι :Gωτερικ�. �Hδικαι�σ9νη π.5., S ,ρ�νησις, S &νδρε�α, S σω,ρ�σ9νη (:γκρ�-τεια) κα� τ= τ�ια�τα eπ�ρ5�υν στ�ν ν��νU S }μ�ρ,ι�, S εiε-G�α, S eγε�α κα� S δ9ναμις στ� σ#μαU :νb# �? ,�λ�ι, S εiδαιμ�-ν�α τ�ς πατρ�δ�ς κα� τ= πλ�9τη ε]ναι :Gωτερικ= &γαθ�.

81. zAρα eπ�ρ5�υν τρ�α ε\δη &γαθ#ν: &γαθ= τ�� ν��,&γαθ= τ�� σ!ματ�ς κα� :Gωτερικ= &γαθ�. �Eπ�σης eπ�ρ5�υντρ�α ε\δη ,ιλ�ας: S ,υσικ' ,ιλ�α, S κ�ινωνικ' κα� S πρ�ερ5�-μ%νη :κ ,ιλ�Gεν�ας. Kα� ,υσικ' μ>ν ,ιλ�α λ%με τ'ν στ�ργ'π�3 E5�υν �? γ�νε4ς πρ�ς τ�3ς &π�γ�ν�υς τ�υς κα� �? συγγε-νε4ς πρ�ς &λλ;λ�υςU αiτ' δ> τ'ν E5�υν κληρ�ν�μ;σει κα� τ=Rλλα Vb#α (EμPια Wντα). �H κ�ινωνικ' ,ιλ�α ε]ναι S πρ�ερ5�-μ%νη &π� στεν>ς σ5%σεις 5ωρ�ς δι�λ�υ ν= λαμP�νεται eπ�Wψιν, γ%ν�ς Lπως π.5. S ,ιλ�α τ�� Πυλ�δ�υ μ> τ�ν �Oρ%στη. �Hδ> Gενικ' (:κ ,ιλ�Gεν�ας) ε]ναι S δι= συστ�σεων � :πιστ�λ#νσυναπτ�μ%νη μ> &λλ�δαπ�3ς ,ιλ�α. zEτσι S ,ιλ�α ε]ναι �,υσικ' � κ�ινωνικ' � Gενικ;. Mερικ�� πρ�σθ%τ�υν κα� μι=τ%ταρτη, τ'ν :ρωτικ;.

82. Π�λιτευμ�των eπ�ρ5�υν π%ντε ε\δη: τ� δημ�κρατικ�π�λ�τευμα, τ� &ριστ�κρατικ�, τ� }λιγαρ5ικ�, τ� μ�ναρ5ικ�(Pασιλικ�ν) κα� τ� τυραννικ�. Δημ�κρατικ� ε]ναι :κε4ν� στ�/π�4� κυρ�αρ5�ς ε]ναι / λα�ς, κα� αiτ�ς :κλ%γει τ�ς κυPερν;-σεις κα� τ�3ς ν�μ�υς. �Aριστ�κρατικ�113 ε]ναι :κε4ν� στ� /π�4��gτε �? πλ�9σι�ι κυPερν��ν �gτε �? ,τω5�� �gτε �? εiγενε4ς,&λλ= �? καλ9τερ�ι διευθ9ν�υν τ� κρ�τ�ς. �Oλιγαρ5�α π�λι ε]ναι

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 129 –

ZOθεν κα� μυθικ�τερ�ς �ν �ις bπελD�θη τ��ς συγ-γρ�μμασιν �γκαταμ @ας τ)ς τ�ια'τας διηγDσεις, Oπωςδι) + τ�9 $δDλ�υ τρ�π�υ τ�9 \0ειν τ) μετ) τ"ν θ�νατ�ν�eτως $π#0ωνται τ2ν $δικημ�των. κα� τα9τα μ7ν *να8τ>2 τ) $ρ#σκ�ντα. διRDρει δ#, �ησ�ν �Aριστ�τ#λης (Rose114), κα� τ) πρ�γματα τ�9τ�ν τ"ν τρ�π�ν. τ2ν $γαθ2ν�στι τ) μ7ν �ν ψυ0RI, τ) δ7 �ν σ�ματι, τ) δ7 �κτ�ς6 ���ν nμ7ν δικαι�σ'νη κα� n �ρ�νησις κα� n $νδρε α κα� nσω�ρ�σ'νη κα� τ) τ�ια9τα �ν ψυ0RI6 τ" δ7 κ�λλ�ς κα� nε8ε@ α κα� n bγ εια κα� n %σ0]ς �ν σ�ματι6 �; δ7 � λ�ι κα�n τIς πατρ δ�ς ε8δαιμ�ν α κα� 1 πλ�9τ�ς �ν τ��ς �κτ�ς.

T2ν $γαθ2ν aρα τρ α εqδη �στ 6 τ) μ7ν �ν ψυ0RI, τ) δ7σ�ματι, τ) δ7 �κτ�ς. τIς �ιλ ας τρ α εqδη6 n μ7ν γ)ρα8τIς �στι �υσικD, n δ7 UταιρικD, n δ7 @ενικD6 �υσικFνμ7ν �Eν τα'την λ#γ�μεν Vν �; γ�νε�ς πρ"ς τ) \κγ�να\0�υσι κα� �; συγγενε�ς πρ"ς $λλDλ�υς6 τα'της δ7 κεκλD-ρωται κα� τ�λλα H>2α. UταιρικFν δ7 καλ�9μεν τFν $π"συνηθε ας γιν�μ#νην κα� μηδ7ν πρ�σDκ�υσαν γ#νει, $λλ����ν n Πυλ�δ�υ πρ"ς �Oρ#στην. n δ7 @ενικF �ιλ α n $π"συστ�σεως κα� δι) γραμμ�των γιν�μ#νη πρ"ς τ�]ς@#ν�υς. τIς aρα �ιλ ας n μ#ν �στι �υσικD, n δ7 UταιρικD, nδ7 @ενικD6 πρ�στιθ#ασι δ# τινες τετ�ρτην �ρωτικDν.

TIς π�λιτε ας �στ�ν εqδη π#ντε6 τ" μ7ν γ)ρ α8τIς �στιδημ�κρατικ�ν, aλλ� δ7 $ριστ�κρατικ�ν, τρ τ�ν δ7 Qλι-γαρ0ικ�ν, τ#ταρτ�ν Gασιλικ�ν, π#μπτ�ν τυραννικ�ν.δημ�κρατικ"ν μ7ν �Eν �στιν, �ν α�ς π�λεσι κρατε� τ"πλIθ�ς κα� τ)ς $ρ0)ς κα� τ�]ς ν�μ�υς δι’ Uαυτ�9α;ρε�ται. $ριστ�κρατ α δ# �στιν, �ν R4 μDθ� �; πλ�'σι�ι μDθ��; π#νητες μDθ� �; \νδ�@�ι aρ0�υσιν, $λλ� �; aριστ�ι τIςπ�λεως πρ�στατ�9σιν. Qλιγαρ0 α δ# �στιν, Oταν $π"

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 128 –

τ�ς «&G�ας», μ�ν�ν δ> :Gαιρετικ= σημα�νει τ'ν αfσθητικ' }μ�ρ,ι�.113. �Aριστ�κρατ α, Lπως τ'ν :νν���σαν �? &ρ5α4�ι, δηλ. πνευματικ' &ρι-

80

81

82

Lταν �? κυPερν�τες :κλ%γωνται P�σει &π�τιμ;σεως τ�ς περι�υ-σ�ας τ#ν π�λιτ#ν114 κα� ε]ναι }λιγαρ5�α, δι�τι P%Pαια �? πλ�9-σι�ι ε]ναι λιγ!τερ�ι &π� τ�3ς ,τω5�9ς. �H μ�ναρ5�α ρυθμ�Vεται&π� τ�ν ν�μ� � ε]ναι κληρ�ν�μικ;. Στ'ν Kαρ5ηδ�να ρυθμ�Vε-ται &π� τ�ν ν�μ� δ�θ%ντ�ς Lτι τ� &G�ωμα :κε4 πωλε4ται115.

83. Στ'ν Λακεδα�μ�να Lμως κα� στ'ν Mακεδ�ν�α ε]ναι κλη-ρ�ν�μικ;, δι�τι :κε4 �? Pασιλε4ς :πιλ%γ�νται &π� Cρισμ%ν�Pασιλικ� �]κ�. Tυρανν�α δ> ε]ναι Lταν / λα�ς κυPερν�ται &π�κ�π�ι�ν π�3 μ> &π�τη � μ> P�α κατ%λαPε τ'ν :G�υσ�α. zAρα τ=π�λιτε9ματα ε]ναι S δημ�κρατ�α, S &ριστ�κρατ�α (&Gι�κρατ�α),S }λιγαρ5�α (πλ�υτ�κρατ�α), S μ�ναρ5�α κα� S τυρανν�α.

Δικαι�σ9νης π�λι eπ�ρ5�υν τρ�α ε\δη: δικαι�σ9νη πρ�ςτ�3ς θε�9ς, πρ�ς τ�3ς &νθρ!π�υς κα� πρ�ς &περ5�μ%ν�υς(Lσ�υς πεθα�ν�υν). Δι�τι :κε4ν�ι π�3 κ�μν�υν θυσ�ες (στ�3ςθε�3ς) κα� :πιμελ��νται τ#ν ?ερ#ν (τ#ν να#ν), πρ�δηλ�ν τυγ-5�νει Lτι ε]ναι εiσεPε4ς πρ�ς τ�3ς θε�9ς. O? :πιστρ%,�ντες τ=δ�νεια κα� �? &π�δ�δ�ντες L,τι τ�3ς :νεπιστε9θησαν πρ�ς,9λαGιν κ�μν�υν δικα�αν πρ�Gιν Eναντι τ#ν &νθρ!πων. `Oσ�ιδ> ,ρ�ντ�V�υν γι= τ�3ς τ�,�υς &ναμ,ισPητ;τως ε]ναι δ�και�ιEναντι :κε�νων π�3 ,ε9γ�υν. `Ωστε τ� <να ε]δ�ς τ�ς δικαι�σ9-νης &να,%ρεται στ�3ς θε�9ς, τ� Rλλ� στ�3ς &νθρ!π�υς, :νb# τ�τρ�τ� &,�ρ�� στ�3ς &περ5�μ%ν�υς.

84. �Eπιστ;μης eπ�ρ5�υν τρ�α ε\δη, τ� <να ε]ναι πρακτικ�, τ�Rλλ� παραγωγικ�116 κα� <να τρ�τ� θεωρητικ�. �H �fκ�δ�μικ'κα� S ναυπηγικ' ε]ναι παραγωγικ>ς τ%5νες, &,�� τ� Eργ� τ�υςμπ�ρε4 ν= ,α�νεται. �H π�λιτικ;, S αiλητικ;, S κιθαριστικ' κα��? παρ�μ�ιες ε]ναι πρακτικ%ς, &,�� τ�π�τε &π� L,τι παρ�γ�υν

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 131 –

115. ΠρPλ. Πλατ. Π�λιτε α 554 D: hνητα� Pασιλε4αι. �Aριστ�τ. Π�λιτικ�, B,11 1273 α 36. Π�λ9P. VI 56, 4, π�3 λ%γει Lτι στ'ν Kαρ5ηδ�να �? Rρ5�ντες :λ�μ-Pαν�ν τ= &Gι!ματα «δ#ρα ,ανερ#ς διδ�ντες» κα� R. D. Hicks, Eνθ� &νωτ. τ�μ.α� σ. 348.

116. T� π�ιητικ� ε]δ�ς τ�ς :πιστ;μης ε]ναι S Tε5ν�λ�γ�α, Lπως λ%γ�με

τιμημ�των α; $ρ0α� α;ρ2νται6 �λ�ττ�υς γ�ρ ε%σιν �;πλ�'σι�ι τ2ν πενDτων. τIς δ7 Gασιλε ας n μ7ν κατ)ν�μ�ν, n δ7 κατ) γ#ν�ς �στ ν. n μ7ν �Eν �ν Kαρ0ηδ�νικατ) ν�μ�ν6 πωλητF γ�ρ �στιν.

oH δ7 �ν Λακεδα μ�νι κα� Mακεδ�ν Wα κατ) γ#ν�ς6$π" γ�ρ τιν�ς γ#ν�υς π�ι�9νται τFν Gασιλε αν. τυρανν�ςδ# �στιν, �ν RR4 παρακρ�υσθ#ντες � Gιασθ#ντες bπ� τιν�ςaρ0�νται. τIς aρα π�λιτε ας n μ#ν �στι δημ�κρατ α, n δ7$ριστ�κρατ α, n δ7 Qλιγαρ0 α, n δ7 Gασιλε α, n δ7 τυραν-ν ς. τIς δ7 δικαι�σ'νης �στ�ν εqδη τρ α6 n μ7ν γ)ρ α8τIς�στι περ� θε�'ς, n δ7 περ� $νθρ�π�υς, n δ7 περ� τ�]ς$π�ι0�μ#ν�υς. �; μ7ν γ)ρ θ'�ντες κατ) ν�μ�υς κα� τ2ν;ερ2ν �πιμελ�'μεν�ι δηλ�ν�τι περ� θε�]ς ε8σεG�9σιν6 �;δ7 δ�νεια $π�δ δ�ντες κα� παραθDκας δικαι�πραγ�9σιπερ� $νθρ�π�υς6 �; δ7 τ2ν μνημε ων �πιμελ�'μεν�ιδηλ�ν�τι περ� τ�]ς $π�ι0�μ#ν�υς. τIς aρα δικαι�σ'νηςn μ7ν πρ"ς θε�'ς �στιν, n δ7 πρ"ς $νθρ�π�υς, n δ7 περ�τ�]ς $π�ι0�μ#ν�υς.

TIς �πιστDμης εqδη �στ� τρ α6 τ" μ7ν γ�ρ �στι πρακτι-κ�ν, τ" δ7 π�ιητικ�ν, τ" δ7 θεωρητικ�ν. n μ7ν �%κ�-

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 130 –

στ�κρατ�α, ε]ναι αiτ� π�3 σ;μερα }ν�μ�V�με &Gι�κρατ�α.114. �H Qλιγαρ0 α, π�3 hν�μ�Vετ� κα� τιμ�κρατ α ,ε]ναι ν= λαμP�ν�υν �?

π�λ4τες τ= &Gι!ματα &ναλ�γως τ�ς περι�υσιακ�ς των καταστ�σεως. E]ναιμ�α &ρ5' π�3 σ;μερα :,αρμ�Vεται στ'ν δι��κησι τ#ν �Aνων9μων 6ταιρι#ν.ΠρPλ. κα� �Aριστ�τ%λ�υς �Hθικ) Nικ�μ�0εια 1959 B 35 — 40: «Π�λιτε�ας δ>Eστιν ε\δη τρ�α (…), τρ�τη δ� S &π� τιμημ�των, �ν τιμ�κρατικ'ν λ%γειν �fκε4�ν,α�νεται, π�λιτε�αν δ> αiτ'ν (π�λιτειακ� σ9στημα) εf!θασιν �? πλε4στ�ικαλε4ν». ΠρPλ. Δημ�σθ. 27, 7 Λυσ. 7, 19, 8 Πλατ. N�μ. θ. 880.

83

84

δ>ν ε]ναι /ρατ�, &λλ= κ�ν�υν � :κτελ��ν κ�τι. Στ'ν μι= περ�-πτωσι / καλλιτ%5νης πα�Vει ,λ�γ%ρα � κιθ�ρα, στ'ν Rλλη /π�λιτικ�ς λαμP�νει μ%ρ�ς στ= π�λιτικ= πρ�γματα. �H γεωμε-τρ�α, S �ρμ�νικ' κα� S &στρ�ν�μ�α ε]ναι θεωρητικ>ς :πιστ�μες.Δι�τι �gτε :κτελ��ν �gτε παρ�γ�υν /,τιδ;π�τεU παρ�, / μ>νγεωμ%τρης μελετ�� π#ς σ5ετ�V�νται &ναμεταG9 τ�υς �? γραμμ%ς,/ �ρμ�νικ�ς :ρευν�� τ�3ς v5�υς, κα� / &στρ�ν�μ�ς τ= Rστρακα� τ� σ9μπαν. T�ι�υτ�τρ�πως, μερικ>ς :πιστ�μες ε]ναι θεωρη-τικ%ς, Rλλες πρακτικ>ς κα� Rλλες παραγωγικ%ς.

85. �Iατρικ�ς eπ�ρ5�υν π%ντε ε\δη: S ,αρμακευτικ;, S 5ει-ρ�υργικ;, S διαιτητικ;, S διαγνωστικ' κα� S P�ηθητικ;. �H,αρμακευτικ' μ> ,�ρμακα θεραπε9ει τ�ς &ρρ!στειες, S 5ει-ρ�υργικ' &π�καθιστ�� τ'ν eγε�α δι= τ�μ#ν κα� καυτηρι�σεων,S διαιτητικ' μ�ς &παλλ�σσει &π� τ�ς &ρρ!στειες μ> τ'ν δ�αιτα,S διαγνωστικ' μ> τ'ν δι�γνωσι τ�� ν�σ;ματ�ς, S δ> P�ηθητικ'P�ηθ#ντας μ�ς γλυτ!νει &μ%σως &π� τ�ν π�ν�. T= ε\δη 6π�μ%-νως τ�ς fατρικ�ς ε]ναι S ,αρμακευτικ;, S 5ειρ�υργικ;, S διαι-τητικ;, S P�ηθητικ' κα� S διαγνωστικ;.

86. N�μ�υ eπ�ρ5�υν δ9� ε\δη, / γραπτ�ς κα� / Rγρα,�ς.Kα� γραπτ�ς μ>ν ε]ναι :κε4ν�ς eπ� τ�ν /π�4�ν V#μεν στ�ς δι�-,�ρες π�λεις (κρ�τη), Rγρα,�ς δ> καλε4ται :κε4ν�ς π�3 πρ�%ρ-5εται &π� τ= Eθιμα. Παραδε�γματ�ς 5�ριν τ� ν= Pγα�ν�υμε EGωγυμν�� v τ� ν= ,�ρ��με γυναικε4� Eνδυμα καν%νας ν�μ�ς δ>ντ= &παγ�ρε9ει, δ>ν τ= κ�ν�υμε Lμως, &,�� δ>ν τ� :πιτρ%πει /γραπτ�ς κα� / Rγρα,�ς.

87. Λ�γων eπ�ρ5�υν π%ντε ε\δη, :κ τ#ν /π��ων <νας ε]ναι:κε4ν�ς π�3 �? π�λιτευ�μεν�ι :κ,ων��ν στ�ς συνελε9σεις (τ��

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 133 –

δ�μικF κα� ναυπηγικF π�ιητικα ε%σιν6 \στι γ)ρ α8τ2ν%δε�ν \ργ�ν πεπ�ιημ#ν�ν. π�λιτικF δ7 κα� α8λητικF κα�κιθαριστικF κα� α; τ�ια9ται πρακτικα 6 �8 γ�ρ �στιν�8δ7ν %δε�ν + θετ�ν α8τ2ν πεπ�ιημ#ν�ν, $λλ) πρ�ττ�υσ τι6 1 μ7ν γ)ρ α8λε� κα� κιθαρ Hει, 1 δ7 π�λιτε'εται. n δ7γεωμετρικF κα� |ρμ�νικF κα� $στρ�λ�γικF θεωρητικα 6�vτε γ)ρ πρ�ττ�υσιν �vτε π�ι�9σιν �8δ#ν6 $λλ� 1 μ7νγεωμ#τρης θεωρε� π2ς πρ"ς $λλDλας \0�υσιν α; γραμ-μα , 1 δ� |ρμ�νικ"ς τ�]ς �θ�γγ�υς, 1 δ� $στρ�λ�γικ"ς τ)aστρα κα� τ"ν κ�σμ�ν. τ2ν aρα �πιστημ2ν α; μ7ν ε%σιθεωρητικα , α; δ7 πρακτικα , α; δ7 π�ιητικα .

TIς %ατρικIς �στιν εqδη π#ντε6 n μ7ν �αρμακευτικD, nδ7 0ειρ�υργικD, n δ7 διαιτητικD, n δ7 ν�σ�γνωμ�νικD, n δ7G�ηθητικD. n μ7ν �αρμακευτικF δι) �αρμ�κων %Yται τ)ς$ρρωστ ας, n δ7 0ειρ�υργικF δι) τ�9 τ#μνειν κα� κα εινbγι�Hει, n δ7 διαιτητικF δι) τ�9 διατYν $παλλ�ττει τ)ς$ρρωστ ας, n δ7 ν�σ�γνωμ�νικF δι) τ�9 γν2ναι τ" $ρρ�-στημα, n δ7 G�ηθητικF δι) τ�9 G�ηθIσαι ε%ς τ" παρα-0ρIμα $παλλ�ττει τIς $λγηδ�ν�ς. τIς aρα %ατρικIς n μ7ν\στι �αρμακευτικD, n δ7 0ειρ�υργικD, n δ7 διαιτητικD, n δ7G�ηθητικD, n δ7 ν�σ�γνωμ�νικD.

N�μ�υ διαιρ#σεις δ'�6 1 μ7ν γ)ρ α8τ�9 γεγραμμ#ν�ς,1 δ7 aγρα��ς. >>p μ7ν �ν τα�ς π�λεσι π�λιτευ�μεθα,γεγραμμ#ν�ς �στ ν. 1 δ7 κατ) \θη γιν�μεν�ς �/τ�ς aγρα-��ς καλε�ται6 ���ν τ" μF γυμν"ν π�ρε'εσθαι ε%ς τFν$γ�ρ)ν μηδ7 γυναικε��ν ;μ�τι�ν περιG�λλεσθαι. τα9ταγ)ρ �8δε�ς ν�μ�ς κωλ'ει, $λλ� Oμως �8 πρ�ττ�μεν δι) τ"$γρ��>ω ν�μ>ω κωλ'εσθαι. τ�9 aρα ν�μ�υ �στ�ν 1 μ7νγεγραμμ#ν�ς, 1 δ7 aγρα��ς.

oO λ�γ�ς διαιρε�ται ε%ς π#ντε, pν ε�ς μ#ν �στιν mν �;π�λιτευ�μεν�ι λ#γ�υσιν �ν τα�ς �κκλησ αις, mς καλε�ται

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 132 –

σ;μερα.

85

86

87

λα��), κα� / /π�4�ς λ%γεται π�λιτικ�ς λ�γ�ς. zAλλ� ε]δ�ς λ�γ�υε]ναι :κε4ν� π�3 �? ρ;τ�ρες 5ρησιμ�π�ι��ν σ> γραπτ>ς συνθ%-σεις117, πρ�κειμ%ν�υ ν= τ�ν�σ�υν :γκ!μια � :πικρ�σεις � κατη-γ�ρ�ες. Γι� αiτ� τ� ε]δ�ς αiτ� λ%γεται ρητ�ρικ�. Tρ�τ� ε]δ�ςλ�γ�υ ε]ναι :κε4ν� π�3 5ρησιμ�π�ι��ν :κε4ν�ι π�3 συν-διαλ%γ�νται μ> σ9ντ�μες :ρωταπ�κρ�σειςU αiτ�ς / λ�γ�ς λ%γε-ται διαλεκτικ�ς. Π%μπτη τ%λ�ς κατηγ�ρ�α ε]ναι / λ�γ�ς τ#ντε5νιτ#ν γ9ρω &π� τ= θ%ματα τ�ς τ%5νης τ�υςU αiτ�ς καλε4ταιτε5νικ�ς. Διακρ�ν�με λ�ιπ�ν π%ντε ε\δη λ�γ�υ, π�λιτικ�, ρητ�-ρικ�, fδιωτικ�, διαλεκτικ� κα� τε5νικ� λ�γ�.

88. M�υσικ�ς eπ�ρ5�υν τρ�α ε\δη: δι�τι eπ�ρ5ει πρ#τα:κε�νη π�3 παρ�γεται μ�ν�ν μ> τ� στ�μα, Lπως γ�νεται μ> τ�τραγ�9δι :π� παραδε�γματιU δε9τερ�ν ε]ναι S μ�υσικ' π�3παρ�γεται μ> τ� στ�μα κα� τ= 5%ρια μαV�, Lπως γ�νεται στ'νπερ�πτωσι π�3 τραγ�υδ��με μ> συν�δε�α κιθ�ραςU κα� τρ�τ�ν Sμ�υσικ' μ> τ= 5%ρια μ�ν�ν, Lπως Lταν πα�V�υμε κιθ�ρα. �Hμ�υσικ' 6π�μ%νως 5ρησιμ�π�ιε4 ε\τε τ� στ�μα μ�ν�ν ε\τε τ�στ�μα κα� τ= 5%ρια ε\τε μ�ν�ν τ= 5%ρια.

Eiγενε�ας eπ�ρ5�υν τ%σσερα ε\δη. Πρ#τ�ν, Lταν �? πρ�γ�-ν�ι ε]ναι γερ��, Cρα4�ι κα� δ�και�ι, τ�3ς &π�γ�ν�υς τ�υς τ�3ςλ%με εiγενε4ς. Δε9τερ�ν, Lταν �? πρ�γ�ν�ι eπ�ρGαν Sγεμ�νες �Rρ5�ντες, /π�τε π�λι τ�3ς &π�γ�ν�υς τ�υς τ�3ς λ%με εiγενε4ς.T� τρ�τ� ε]δ�ς πρ�%ρ5εται &π� τ'ν περ�πτωσι π�3 �? πρ�γ�ν�ιeπ�ρGαν δι�σημ�ι, διακριθ%ντες π.5. Cς στρατιωτικ�� Sγ;τ�ρες� σ> :θνικ�3ς &γ#νεςU δι�τι PεPα�ως κα� τ�3ς &π�γ�ν�υς τ�9-των }ν�μ�V�με εiγενε4ς.

89. T� τελευτα4� ε]δ�ς περιλαμP�νει :κε4ν�ν π�3 ε]ναι /\δι�ς γεννα4�ς κα� μεγαλ�ψυ5�ς. Kι� αiτ�ν :π�σης τ�ν }ν�μ�-V�με εiγεν�. Kα� τ� ε]δ�ς αiτ� ε]ναι τ� &ν!τερ� &π� Lλα. Kατ=τα�τα λ�ιπ�ν, τ� μ>ν <να ε]δ�ς τ�ς εiγενε�ας :Gαρτ�ται &π�:G�5�υς πρ�γ�ν�υς, τ� Rλλ� &π� Sγεμ�νες πρ�γ�ν�υς, <νατρ�τ� &π� }ν�μαστ�3ς πρ�γ�ν�υς, :νb# τ� τ%ταρτ� },ε�λεταιστ�� \δι�υ τ'ν Cραι�τητα κα� τ'ν &G�α.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 135 –

π�λιτικ�ς. Uτ#ρα δ7 δια ρεσις λ�γ�υ, mν �; zDτ�ρες γρ�-��υσιν +ε%ς �π δει@ιν πρ��#ρ�υσιν ε%ς �γκ�μια κα�ψ�γ�υς κα� κατηγ�ρ ας6 τ" δF τ�ι�9τ�ν εlδ�ς �στι zητ�-ρικ�ν. τρ τη δ7 δια ρεσις λ�γ�υ, mν �; %δι2ται διαλ#γ�ν-ται πρ"ς $λλDλ�υς6 �/τ�ς δF 1 τρ�π�ς πρ�σαγ�ρε'εται%διωτικ�ς. Uτ#ρα δ7 δια ρεσις λ�γ�υ, mν �; κατ) Gρα0]�ρωτ2ντες κα� $π�κριν�μεν�ι τ��ς �ρωτ2σιν6 �/τ�ς δ7καλε�ται 1 λ�γ�ς διαλεκτικ�ς. π#μπτη δ7 δια ρεσιςλ�γ�υ, mν �; τε0ν�ται περ� τIς Uαυτ2ν διαλ#γ�νταιτ#0νης6 mς δF καλε�ται τε0νικ�ς. τ�9 λ�γ�υ aρα τ" μ7ν�στι π�λιτικ�ν, τ" δ7 zητ�ρικ�ν, τ" δ7 %διωτικ�ν, τ" δ7διαλεκτικ�ν, τ" δ7 τε0νικ�ν.

oH μ�υσικF ε%ς τρ α διαιρε�ται6 \στι γ)ρ n μ7ν δι) τ�9στ�ματ�ς μ�ν�ν, ���ν n >yδD6 δε'τερ�ν δ7 δι) τ�9 στ�μα-τ�ς κα� τ2ν 0ειρ2ν, ���ν n κιθαρ>ωδ α6 τρ τ�ν $π" τ2ν0ειρ2ν μ�ν�ν, ���ν κιθαριστικD. τIς aρα μ�υσικIς �στι τ"μ7ν $π" τ�9 στ�ματ�ς μ�ν�ν, τ" δ� $π" τ�9 στ�ματ�ς κα�τ2ν 0ειρ2ν, τ" δ� $π" τ2ν 0ειρ2ν. διαιρε�ται δ7 n ε8γ#-νεια ε%ς εqδη τ#τταρα. ^ν μ#ν, �)ν �σιν �; πρ�γ�ν�ι καλ��κ$γαθ�� κα� δ και�ι, τ�]ς �κ τ�'των γεγενημ#ν�υς ε8γε-νε�ς �ασιν εlναι. aλλ� δ#, �ν �σιν �; πρ�γ�ν�ι δεδυνα-στευκ�τες κα� aρ0�ντες γεγενημ#ν�ι, τ�]ς �κ τ�'τωνε8γενε�ς �ασιν εlναι. aλλ� δ#, �ν �σιν �; πρ�γ�ν�ι Qν�-μαστ� , ���ν $π" στρατηγ ας, $π" στε�ανιτ2ν $γ�νων6κα� γ)ρ τ�]ς �κ τ�'των γεγενημ#ν�υς ε8γενε�ς πρ�σα-γ�ρε'�μεν.

fAλλ� εlδ�ς, �)ν α8τ�ς τις R* γενν�δας τFν ψυ0Fν κα�μεγαλ�ψυ0�ς6 κα� τ�9τ�ν ε8γενI �ασι6 κα� τIς γε ε8γε-νε ας αeτη κρατ στη. τIς aρα ε8γενε ας τ" μ7ν $π" πρ�-γ�νων �πιεικ2ν, τ" δ7 δυναστ2ν, τ" δ7 �νδ�@ων, τ" δ�$π" τIς α8τ�9 καλ�καγαθ ας.

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 134 –

88

89

T� κ�λλ�ς118 (S fδι�τητα τ�� καλ��) διαιρε4ται σ> τρ�α ε\δη.`Eνα ε]ναι Lταν τ� \δι� ε]ναι &Gι%παιν�, Lπως π.5. Lταν κανε�ςPλ%πQη μι= Cρα�α μ�ρ,;. zAλλ� ε]ναι Lταν ε]ναι εg5ρηστ�U Eτσι<να Wργαν�, <να σπ�τι κα� τ= τ%τ�ια λ%γ�με Lτι ε]ναι καλ= πρ�ς5ρ�σι. zAλλα :π�σης πρ�γματα, π�3 &να,%ρ�νται σ> Eθιμα κα�:πιδι!Gεις κα� τ= τ�ια�τα, ε]ναι καλ�, δι�τι ε]ναι h,%λιμα. zAραeπ�ρ5�υν τρ�α ε\δη καλ��: αfσθητικ�, πρακτικ�, h,%λιμ�.

90. �H ψυ5' διαιρε4ται σ> τρ�α μ%ρη: τ� λ�γιστικ� (λ�γικ�), τ�:πιθυμητικ� (τ� αfσθησιακ= :πιθυμητικ�) κα� τ� θυμικ�119

(συνα�σθημα κα� P�9λησις). �Aπ� αiτ= τ� μ>ν λ�γιστικ� ε]ναια\τι�ν τ�� διαλ�γισμ��, τ�ς σκ%ψεως, τ�ς &ντιλ;ψεως κα� Lλωντ#ν /μ��ων. T� :πιθυμητικ� μ%ρ�ς τ�ς ψυ5�ς ε]ναι τ� α\τι� τ�ς:πιθυμ�ας τ�� ,αγητ��, τ�ς σεG�υαλικ�ς &π�λα9σεως, κα�Lλων τ#ν τ�ι�9των, :νb# τ� θυμικ� ε]ναι τ� α\τι�ν τ�ς &νδρε�ας,τ�ς Sδ�ν�ς, τ�� π�ν�υ κα� τ�ς }ργ�ς. Kατ= τα�τα, S ψυ5'σ9γκειται &π� τρ�α μ%ρη: τ� λ�γιστικ�ν, τ� :πιθυμητικ�ν κα� τ�θυμικ�ν.

91. T�ς τελε�ας &ρετ�ς eπ�ρ5�υν τ%σσερα ε\δη: S ,ρ�νησις,S δικαι�σ9νη, S &νδρε�α κα� S σω,ρ�σ9νη. �H ,ρ�νησις ε]ναι Sαfτ�α τ�ς }ρθ�ς συμπερι,�ρ�ς, S δικαι�σ9νη τ�� ν= ε\μεθαδ�και�ι στ�ς κ�ιν�πραG�ες κα� τ�ς :μπ�ρικ>ς συναλλαγ%ς. �H&νδρε�α ε]ναι S αfτ�α τ�� ν= μ' μ�ς &π�μακρ9ν�υν �? κ�νδυν�ικα� τ= ,�Pερ= πρ�γματα &π� τ'ν :κτ%λεσι τ�� Eργ�υ μας &λλ=ν= :μμ%νωμε σ> αiτ�, S δ> :γκρ�τεια (σω,ρ�σ9νη) τ�� ν=:G�υσι�Vωμε τ�ς :πιθυμ�ες κα� μ' γιν!μαστε δ��λ�ι καμμι�ς&π�λα9σεως, &λλ= ν= V��με κ�σμ�ως. �H &ρετ' λ�ιπ�ν :μπερι-κλε�ει πρ#τ�ν τ'ν ,ρ�νησι, Eπειτα τ'ν δικαι�σ9νη, τρ�τ�ν τ'ν&νδρε�α, κα� τ%ταρτ�ν τ'ν :γκρ�τεια120.

92. �EG�υσ�ας eπ�ρ5�υν π%ντε ε\δηU τ� <να στηρ�Vεται στ�ν

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 137 –

120. zEργ� τ�ς δικαι�σ9νης κατ= τ�ν Πλ�τωνα ε]ναι ν= &π�καθιστ�� τ'ν}ρθ' σ5%σι &ν�μεσα στ�ς τρε4ς Rλλες π�3 &ντιστ�ι5��ν στ= τρ�α μ%ρη τ�ςψυ5�ς.

τ" κ�λλ�ς διαιρε�ται ε%ς τρ α6 ^ν μ7ν γ)ρ α8τ�9 �στιν�παινετ�ν, ���ν n δι) τIς Jψεως ε8μ�ρ� α6 aλλ� δ7 0ρη-στικ�ν, ���ν Jργαν�ν κα� �%κ α κα� τ) τ�ια9τα πρ"ς0ρIσ ν �στι καλ�6 τ" δ7 πρ"ς ν�μ�υς κα� �πιτηδε'ματακα� τ) τ�ια9τα. <�> πρ"ς y�#λει�ν �στι καλ�. τ�9 aρακ�λλ�υς τ" μ#ν \στι πρ"ς \παιν�ν, τ" δ7 πρ"ς 0ρIσιν, τ"δ7 πρ"ς y�#λειαν.

oH ψυ0F διαιρε�ται ε%ς τρ α6 τ" μ7ν γ)ρ α8τIς �στι λ�γι-στικ�ν, τ" δ7 �πιθυμητικ�ν, τ" δ7 θυμικ�ν. τ�'των δ7 τ"μ7ν λ�γιστικ�ν �στιν αqτι�ν τ�9 G�υλε'εσθα τε κα� λ�γ -Hεσθαι κα� διαν�ε�σθαι κα� π�ντων τ2ν τ�ι�'των6 τ" δ��πιθυμητικ"ν μ#ρ�ς �στ� τIς ψυ0Iς αqτι�ν τ�9 �πιθυμε�ν�αγε�ν κα� τ�9 πλησι�σαι κα� τ2ν τ�ι�'των π�ντων. τ" δ7θυμικ"ν μ#ρ�ς αqτι�ν �στι τ�9 θαρρε�ν κα� !δεσθαι κα�λυπε�σθαι κα� Qργ Hεσθαι. τIς aρα ψυ0Iς �στι τ" μ7ν λ�γι-στικ�ν, τ" δ7 �πιθυμητικ�ν, τ" δ7 θυμικ�ν.

TIς τελε ας $ρετIς εqδη τ#τταρα6 ^ν μ7ν �ρ�νησις, ^νδ7 δικαι�σ'νη, aλλ� δ� $νδρε α, τ#ταρτ�ν σω�ρ�σ'νη.τ�'των n μ7ν �ρ�νησις α%τ α τ�9 πρ�ττειν Qρθ2ς τ)πρ�γματα6 n δ7 δικαι�σ'νη τ�9 �ν τα�ς κ�ινων αις κα�τ��ς συναλλ�γμασι δικαι�πραγε�ν6 n δ7 $νδρε α τ�9 �ντ��ς κινδ'ν�ις κα� ��Gερ��ς μF �@ στασθαι π�ιε�ν $λλ)μ#νειν6 n δ7 σω�ρ�σ'νη τ�9 κρατε�ν τ2ν �πιθυμι2ν κα�bπ" μηδεμιYς nδ�νIς δ�υλ�9σθαι $λλ) κ�σμ ως HIν. τIς$ρετIς aρα τ" μ#ν �στι �ρ�νησις, aλλ� δικαι�σ'νη, τρ -τ�ν $νδρε α, τ#ταρτ�ν σω�ρ�σ'νη.

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 136 –

90

91

ν�μ�, τ� Rλλ� στ'ν ,9σι, <να Rλλ� στ� Eθιμ�, τ� τ%ταρτ� στ'νκαταγωγ;, τ� δ> π%μπτ� πρ�%ρ5εται &π� P�α. �E=ν �?κυPερν#ντες τ= κρ�τη :κλεγ��ν &π� τ�3ς π�λ4τες τ�υς, σ9μ-,ωνα μ> τ�ν ν�μ� κατ%5�υν τ'ν :G�υσ�α. Kατ= ,9σιν κατ%5�υντ'ν :G�υσ�α �? Rρρενες, W5ι μ�ν�ν στ�3ς &νθρ!π�υς &λλ= κα�στ= Rλλα Vb#αU δι�τι παντ�� τ= &ρσενικ= &σκ��ν π�λ3 πι�:κτεταμ%νη :G�υσ�α &π� τ= θηλυκ�. �H στηριV�μ%νη στ� Eθιμ�:G�υσ�α ε]ναι σ=ν :κε�νη π�3 &σκ��ν �? παιδαγωγ�� :π� τ#νπαιδι#ν κα� �? διδ�σκαλ�ι :π� τ#ν ,�ιτ!ντων. �H κληρ�ν�μικ':G�υσ�α ε]ναι σ=ν αiτ' π�3 E5�υν �? Λακεδαιμ�νι�ι Pασιλε4ς,&,�� τ� Pασιλικ� &G�ωμα τ� :μπιστε9�νται σ> Cρισμ%νη�fκ�γ%νεια. T� \δι� σ9στημα fσ59ει κα� στ� Pασ�λει� τ�ς Mακε-δ�ν�ας, δι�τι κα� :κε4 S Pασιλε�α ε]ναι κληρ�ν�μικ;. `Oσ�ι τ%λ�ςδι= τ�ς P�ας � τ�ς &π�της κατ%λαPαν τ'ν :G�υσ�α, αiτ�� δ>νκυPερν��ν μ> τ'ν θ%λησι τ�� λα��U αiτ�� τ�� ε\δ�υς :G�υσ�αλ%γεται :G�υσ�α τ�ς P�ας. zEτσι λ�ιπ�ν, eπ�ρ5�υν :G�υσ�ες π�3Pασ�V�νται � στ�ν ν�μ� � στ'ν ,9σι � στ� Eθιμ� � στ'ν κατα-γωγ' � στ'ν P�α.

93. Pητ�ρε�ας eπ�ρ5�υν �Gη ε\δη. `Oταν �? /μιλητ>ς παρ�ρ-μ��ν πρ�ς π�λεμ� � συμμα5�α μ> <να κρ�τ�ς, αiτ� τ� ε]δ�ςρητ�ρικ�ς λ%γεται πρ�τρ�π;. `Oταν Lμως Vητ��ν ν= μ' γ�νQηπ�λεμ�ς � συμμα5�α, &λλ= ν= διατηρηθQ� S εfρ;νη, αiτ� τ� ε]δ�ςλ%γεται &π�τρ�π;. Tρ�τ� ε]δ�ς τ�ς ρητ�ρε�ας ε]ναι Lταν κ�π�ι�ςPεPαι!νQη Lτι &δικε4ται &π� κ�π�ι�ν κα� τ�ν &π�δεικν9Qη π�λλ#νκακ#ν α\τι�νU αiτ� τ� ε]δ�ς }ν�μ�Vεται κατηγ�ρ�α. T%ταρτ�ε]δ�ς ρητ�ρε�ας ε]ναι Lταν &π�δεικν9Qη κανε�ς τ�ν 6αυτ� τ�υ Lτιδ>ν &δικε4 καν%να �gτε Lτι πρ�ττει καν%να Rλλ� Rτ�π�U τ� ε]δ�ςαiτ� ρητ�ρε�ας καλε4ται &π�λ�γ�α.

94. Π%μπτ� ε]δ�ς ρητ�ρε�ας Lταν / /μιλητ'ς λ%γQη καλ=λ�για γι= κ�π�ι�ν κα� τ�ν &π�δεικν9Qη RGι� κα� Eντιμ�Rνθρωπ�U τ� ε]δ�ς αiτ� καλε4ται :γκ!μι�ν. `Eκτ�, τ%λ�ς, ε]δ�ςLταν / /μιλητ'ς &π�δεικν9Qη κ�π�ι�ν ,α�λ�, τ� δ> ε]δ�ς αiτ�καλε4ται ψ�γ�ς. �Aρα eπ� τ'ν ρητ�ρε�αν συγκαταλ%γ�νται:

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 139 –

oH $ρ0F διαιρε�ται ε%ς μ#ρη π#ντε6 ^ν μ7ν ε%ς τ" κατ)ν�μ�ν, ^ν δ7 ε%ς τ" κατ) �'σιν, ^ν δ7 ε%ς τ" κατ) \θ�ς,τ#ταρτ�ν ε%ς τ" κατ) γ#ν�ς, π#μπτ�ν δ7 κατ) G αν. �; μ7ν�Eν �ν τα�ς π�λεσιν aρ0�ντες bπ" τ2ν π�λιτ2ν �π)να;ρεθ2σι κατ) ν�μ�ν aρ0�υσιν6 �; δ7 κατ) �'σιν, �;aρρενες, �8 μ�ν�ν �ν τ��ς $νθρ�π�ις, $λλ) κα� �ν τ��ςaλλ�ις H>��ις6 �π� π�λ] γ)ρ παντα0�9 τ) aρρενα τ2νθηλει2ν aρ0ει. n δ7 τ�9 κατ) \θ�ς $ρ0F τ�ια'τη �στ ν,�:αν �; παιδαγωγ�� τ2ν πα δων aρ0�υσι κα� �; διδ�σκα-λ�ι τ2ν ��ιτ�ντων. κατ) γ#ν�ς δ7 $ρ0F τ�ια'τη τις λ#γε-ται, �:αν �; Λακεδαιμ�νι�ι Gασιλε�ς aρ0�υσιν6 $π" γ)ργ#ν�υς τιν"ς n Gασιλε α. κα� �ν Mακεδ�ν Wα δ7 τ"ν α8τ"ντρ�π�ν aρ0�υσι6 κα� γ)ρ �κε� $π" γ#ν�υς n Gασιλε ακαθ σταται. �; δ7 Gιασ�μεν�ι � παρακρ�υσ�μεν�ιaρ0�υσιν $κ�ντων τ2ν π�λιτ2ν6 n τ�ια'τη $ρ0F κατ)G αν λ#γεται εlναι. τIς $ρ0Iς aρα �στ� τ" μ7ν κατ) ν�μ�ν,τ" δ7 κατ) �'σιν, τ" δ7 κατ) \θ�ς, τ" δ7 κατ) γ#ν�ς, τ"δ7 κατ) G αν.

TIς zητ�ρε ας εqδη �στ�ν 5@6 Oταν μ7ν γ)ρ κελε'ωσιπ�λεμε�ν � συμμα0ε�ν πρ�ς τινα, καλε�ται τ" τ�ι�9τ�νεlδ�ς πρ�τρ�πD. Oταν δ� $@ι2σι μF π�λεμε�ν μηδ7 συμμα-0ε�ν, $λλ� nσυ0 αν aγειν, τ" τ�ι�9τ�ν εlδ�ς �στιν $π�-τρ�πD. τρ τ�ν εlδ�ς τIς zητ�ρε ας, Oταν τις ��σκRη $δι-κε�σθαι bπ� τιν�ς κα� π�λλ2ν κακ2ν αqτι�ν $π��α νRη6τ" δF τ�ι�9τ�ν εlδ�ς κατηγ�ρ α Qν�μ�Hεται. τ#ταρτ�νεlδ�ς τIς zητ�ρε ας [$π�λ�γ α καλε�ται], Oταν $π��α νRηαbτ"ν μηθ7ν $δικ�9ντα μDτε aλλ� aτ�π�ν μηθ7ν πρ�τ-τ�ντα6 τ" δ7 τ�ι�9τ�ν $π�λ�γ αν καλ�9σι.

Π#μπτ�ν εlδ�ς zητ�ρε ας6 Oταν τις εE λ#γRη κα� $π�-�α νRη καλ"ν κ$γαθ�ν6 τ" δF τ�ι�9τ�ν εlδ�ς καλε�ται�γκ�μι�ν. 5κτ�ν εlδ�ς, Oταν τις $π��α νRη �α9λ�ν6 τ" δ7

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 138 –

μπ�ρ��με ν= τ� π��με καλωσ9νη, δι�τι θα περιωρ�Vαμε τ'ν Eνν�ια στ'ν �θικ'

92

93

94

:γκ!μι�, ψ�γ�ς, πρ�τρ�π;, &π�τρ�π;, κατηγ�ρ�α κα� &π�λ�-γ�α.

�H :πιτυ5'ς /μιλ�α παρ�υσι�Vει τ%σσερις &π�ψεις. Πρ#τ�ν,τ� πρ�κειται ν= πQ� κανε�ς, Eπειτα π�σ� πρ%πει ν= διαρκQ� S /μι-λ�αU τρ�τ�ν σ> π�ι�9ς πρ�κειται ν= /μιλ;σQη κα� τ%ταρτ�ν π�ι�ε]ναι S κατ�λληλη στιγμ;. Kα� Lσ�ν μ>ν &,�ρ�� στ� θ%μα τ�ς /μι-λ�ας, αiτ� πρ%πει ν= ε]ναι πρ�ς τ� συμ,%ρ�ν κα� τ�� λ%γ�ντ�ςκα� τ�� &κ�9�ντ�ςU τ= Lσα πρ%πει ν= πQ� δ>ν πρ%πει ν= ε]ναι �gτεπερισσ�τερα �gτε λιγ!τερα &π� Lσα 5ρει�V�νται.

95. �Ως πρ�ς τ� &κρ�ατ;ρι�, �ν &πευθ9νεται κανε�ς πρ�ςπρεσPυτ%ρ�υς, πρ%πει τ= λ�για τ�υ ν= ε]ναι τ%τ�ια π�3 ν=�ρμ�V�υν σ> πρεσPυτ%ρ�υς, �ν Lμως συVητQ� μ> νεωτ%ρ�υς,&ν�λ�γα Lμως πρ%πει ν= ε]ναι κα� τ= λ�για τ�υ. `Oσ�ν &,�ρ��,τ%λ�ς, στ�ν κατ�λληλ� 5ρ�ν�, δ>ν πρ%πει κανε�ς ν= /μιλQ� �gτενωρ�τερα �gτε eστερ!τερα &π� τ'ν στιγμ' π�3 πρ%πει. �Aλλι#ςθ= π%σQη σ> σ,�λμα κα� δ>ν θ= /μιλ;σQη :πιτυ5#ς.

�H εiεργεσ�α διαιρε4ται σ> τ%σσερα ε\δη. Δι�τι γ�νεται � μ>5ρηματικ' :ν�σ5υσι � μ> πρ�σωπικ' :Gυπηρ%τησι � μ> τ�ς γν!-σεις � μ> λ�γ�υς. M> 5ρ;ματα γ�νεται εiεργεσ�α , Lταν P�ηθ�μεκ�π�ι�ν π�3 E5ει &ν�γκη, ν= γλυτ!σQη &π� τ� Rγ5�ς τ�ς :λλε�-ψεως 5ρημ�των. Πρ�σωπικ' :Gυπηρ%τησις γ�νεται Lταν :πεμ-Pα�νωμε κα� P�ηθ��με κ�π�ι�ν π�3 τ�ν κτυπ��ν.

96. `Oσ�ι :κπαιδε9�υν, γιατρε9�υν � διδ�σκ�υν κ�τι καλ�,αiτ�� μ> τ�ς γν!σεις εiεργετ��ν. `Oταν Lμως <νας εfσ%ρ5εταιστ� δικαστ;ρι� γι= ν= eπερασπ�σQη κ�π�ι�ν Rλλ�ν κα� πQ� γι�αiτ�ν μι= καλ' κ�υP%ντα, αiτ�ς δι= τ�� λ�γ�υ εiεργετε4. T%σ-σερις λ�ιπ�ν τρ�π�ι ν= κ�νωμε τ� καλ� eπ�ρ5�υν: μ> 5ρ;ματα,μ> πρ�σωπικ' :Gυπηρ%τησι, μ> γν!σεις, μ> καλ= λ�για.

�Yπ�ρ5�υν τ%σσερις τρ�π�ι κατ= τ�3ς /π���υς τ= πρ�γματα/λ�κληρ!ν�νται κα� ,%ρ�νται πρ�ς <να τ%λ�ς. Πρ#τ�ν, eπ�ρ-5ει S /λ�κλ;ρωσις σ9μ,ωνα μ> τ�ν ν�μ�, Lταν π.5. γ�νεται <ναψ;,ισμα κα� αiτ� :πικυρ!νεται &π� τ�ν ν�μ�. zEπειτα κατ=,9σιν, Lπως /λ�κληρ!νεται S Sμ%ρα, τ� Eτ�ς κα� �? τ%σσερις

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 141 –

τ�ι�9τ�ν εlδ�ς καλε�ται ψ�γ�ς. τIς aρα zητ�ρε ας �στ�τ" μ7ν �γκ�μι�ν, τ" δ7 ψ�γ�ς, τ" δ7 πρ�τρ�πD, τ" δ7$π�τρ�πD, τ" δ7 κατηγ�ρ α, τ" δ7 $π�λ�γ α. τ" Qρθ2ςλ#γειν διαιρε�ται ε%ς τ#τταρα6 ^ν μ7ν � δε� λ#γειν, ^ν δ7Oσα δε� λ#γειν, τρ τ�ν πρ"ς ��ς δε� λ#γειν, τ#ταρτ�ν δ7πην κα λ#γειν δε�. � μ7ν �Eν δε� λ#γειν, � μ#λλει συμ�#-ρειν τ>2 λ#γ�ντι κα� τ2 $κ�'�ντι6 τ" δ7 Oσα δε� λ#γειν, μFπλε ω μηδ7 �λ�ττω τ2ν ;καν2ν.

T" δ7 πρ"ς ��ς δε� λ#γειν, aν τε πρ"ς πρεσGυτ#ρ�υς[|μαρτ�ν�ντας] διαλ#γRη, |ρμ�ττ�ντας δε� τ�]ς λ�γ�υςδιαλ#γεσθαι Cς πρεσGυτ#ρ�ις6 aν τε πρ"ς νεωτ#ρ�υς,|ρμ�ττ�ντας δε� λ#γεσθαι Cς νεωτ#ρ�ις. πην κα δ7λ#γειν �στ , μDτε πρ�τ#ρω μDτε bστ#ρω6 ε% δ7 μD, διαμαρ-τDσεσθαι κα� �8κ Qρθ2ς �ρε�ν. n ε8εργεσ α διαιρε�ται ε%ςτ#τταρα6 � γ)ρ 0ρDμασιν � σ�μασιν � τα�ς �πιστDμαις �τ��ς λ�γ�ις. τ��ς μ7ν �Eν 0ρDμασιν, Oταν δε�μ#ν>ω παρα-G�ηθDσRη τις ε%ς 0ρημ�των λ�γ�ν ε8π�ρIσαι6 τ��ς δ7σ�μασιν εE π�ι�9σιν $λλDλ�υς, Oταν παραγεν�μεν�ιτυπτ�μ#ν�ις παραG�ηθ2σιν6 �; δ7 παιδε'�ντες κα�%ατρε'�ντες κα� διδ�σκ�ντες $γαθ�ν τι, �/τ�ι δF τα�ς�πιστDμαις ε8εργετ�9σιν6 Oταν δ� ε%σ#λθωσιν ε%ς δικαστD-ρι�ν aλλ�ς bπ7ρ aλλ�υ G�ηθ"ς κα� λ�γ�ν τιν) �πιεικIbπ7ρ α8τ�9 εqπRη, �/τ�ς δF λ�γ>ω ε8εργετε�. τIς aρα ε8ερ-γεσ ας n μ#ν �στι δι) 0ρημ�των, n δ7 δι) σωμ�των, n δ7δι) �πιστημ2ν, τετ�ρτη δι) λ�γων. διαιρε�ται τ" τ#λ�ςτ2ν πραγμ�των ε%ς τ#τταρα εqδη6 ^ν μ7ν κατ) ν�μ�ντ#λ�ς τ) πρ�γματα λαμG�νει, Oταν ψD�ισμα γ#νηται κα�τ�9θ� 1 ν�μ�ς τελ#σRη6

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 140 –

}μ�ρ,ι�).

95

96

:π�5%ς.97. Tρ�τ�ν, eπ�ρ5ει S /λ�κλ;ρωσις συμ,!νως πρ�ς τ�3ς

καν�νες τ�ς τ%5νης, Lπως ε]ναι S �fκ�δ�μικ' κα� S ναυπηγικ'δι= τ#ν /π��ων /λ�κληρ!ν�νται &ντιστ��5ως σπ�τια κα� πλ�4α.T%λ�ς, eπ�ρ5ει τυ5α�α /λ�κλ;ρωσις τ#ν πραγμ�των, Lτανγ�νεται δια,�ρετικ= &π� L,τι περ�μενε κανε�ς. zAρα S &π�τελε�-ωσις τ#ν πραγμ�των },ε�λεται � στ�ν ν�μ� � στ'ν ,9σι � στ'ντ%5νη � στ'ν τ95η.

�H δ9ναμις, S ?καν�της, διαιρε4ται σ> τ%σσερα ε\δη. `Eναε]ναι αiτ� π�3 μπ�ρ��με μ> τ'ν δι�ν�ια, δηλ. μ> τ� ν= λ�γα-ρι�Vωμε κα� ν= πρ�Pλ%πωμεU <να Rλλ� τ� μπ�ρ��με μ> τ�σ#μα, π.5. τ� ν= μετακιν�9μεθα, ν= δ�δωμε κα� ν= λαμP�νωμεκα� τ= τ�ια�τα. Tρ�τ� ε]δ�ς δυν�μεως ε]ναι :κε4ν� π�3 τ�κατ�ρθ!ν�με μ> τ� πλ�θ�ς τ#ν στρατιωτ#ν κα� τ#ν 5ρημ�των(π�ρων), γι� αiτ� κι� :κε4ν�ν π�3 E5ει π�λλ' δ9ναμι τ�ν }ν�μ�-V�με Pασιλ%α121. Tετ�ρτη τ%λ�ς δια�ρεσις τ�ς δυν�μεως (� :πιρ-ρ��ς) ε]ναι τ� ν= π�σ5ωμε κα� ν= πρ�ττωμε τ� καλ� � τ� κακ�:π.5. τ� Lτι μπ�ρ��με ν= &ρρωστ��με, ν= :κπαιδευ!μεθα, ν=γιν!μεθα καλ�, κα� Lλα τ= παρ�μ�ια. �H δ9ναμις Rρα eπ�ρ5ει� στ'ν δι�ν�ια � στ� σ#μα � στ�ν στρατ� κα� τ�3ς π�ρ�υς �στ�ς πρ�Gεις κα� τ= παθ;ματα.

98. Φιλαλληλ�ας (,ιλανθρωπ�ας) eπ�ρ5�υν τρ�α ε\δη, `Eναε]ναι :κε4ν� π�3 πραγματ�π�ιε4ται δι= τ�� 5αιρετισμ��, Lπως,Lταν μερικ�� πρ�σ,ων��ν Lπ�ι�ν συναντ;σ�υν κα� τε�ν�ντεςτ'ν δεGι=ν τ�ν 5αιρετ��ν. zAλλ� ε]δ�ς ε]ναι Lταν κανε�ς παρ%5QηP�;θεια σ> κ�θε &τυ5��ντα. `Eτερ�ν ε]δ�ς ε]ναι :κε4ν� π�3παρατηρε4ται σ> Lσ�υς &ρ%σκ�νται ν= κ�μν�υν συνεστι�σεις.�H ,ιλαλληλ�α λ�ιπ�ν :πιδεικν9εται v μ> τ�ν 5αιρετισμ� � μ>τ'ν εiεργεσ�α � μ> τ'ν ,ιλ�Gεν�α κα� τ'ν &γ�πη τ�ς :πικ�ινω-ν�ας.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 143 –

121. ΠρPλ. κα� τ�ς σ;μερα λεγ�μενες Mεγ�λες Δυν�μεις κα� τ�3ς μεγιστ�-νες τ�� πλ�9τ�υ π�3 ρυθμ�V�υν τ'ν διεθν� π�λιτικ' κα� Vω;.

κατ) �'σιν δ7 τ#λ�ς τ) πρ�γματα λαμG�νει, ! τε nμ#ρακα� 1 �νιαυτ"ς κα� α; pραι.

Kατ) τ#0νην δ7 τ#λ�ς τ) πρ�γματα λαμG�νει, ���ν n�%κ�δ�μικD6 �%κ αν γ�ρ τις �πιτελε�6 κα� n ναυπηγικD6πλ��α γ�ρ. κατ) τ'0ην δ7 γ νεται τ��ς πρ�γμασι τ#λ�ς,Oταν aλλως κα� μF Cς bπ�λαμG�νει τις $π�Gα νRη6 τ�9τ#λ�υς aρα τ2ν πραγμ�των τ" μ7ν κατ) ν�μ�ν, τ" δ7κατ) �'σιν, τ" δ7 κατ) τ#0νην, τ" δ7 κατ) τ'0ην �στ ν. nδ'ναμις διαιρε�ται ε%ς τ#τταρα εqδη6 ^ν μ7ν m δυν�μεθατRI διαν� Wα, λ�γ Hεσθαι κα� bπ�ν�ε�ν6 5τερ�ν δ7 τ>2σ�ματι, ���ν π�ρε'εσθαι κα� διδ�ναι κα� λαμG�νειν κα�τ) τ�ια9τα6 τρ τ�ν m δυν�μεθα πλDθει στρατιωτ2ν κα�0ρημ�των, Oθεν καλε�ται π�λλFν δ'ναμιν \0ων Gασιλε'ς6τετ�ρτη δ7 δια ρεσις δυν�μεως π�σ0ειν κα� εE π�ιε�ν κα�κακ2ς6 ���ν $ρρωστε�ν κα� παιδε'εσθαι δυν�μεθα κα�bγιε�ς γ νεσθαι κα� π�ντα τ) τ�ια9τα. τIς aρα δυν�μεωςn μ#ν �στιν �ν διαν� Wα, n δ� �ν τ>2 σ�ματι, n δ� �ν στρατ�-π#δ>ω κα� 0ρDμασιν, n δ � �ν τ>2 π�ιε�ν κα� π�σ0ειν.

TIς �ιλανθρωπ ας �στ�ν εqδη τρ α6 ^ν μ7ν δι) τIς πρ�-σηγ�ρ ας γιν�μεν�ν, ���ν �ν ��ς τινες τ"ν �ντυ0�νταπ�ντα πρ�σαγ�ρε'�υσι κα� τFν δε@ι)ν �μG�λλ�ντες 0αι-ρετ H�υσιν. aλλ� εlδ�ς, Oταν τις G�ηθητικ"ς R* παντ� τ>2$τυ0�9ντι. 5τερ�ν εlδ�ς �στι τIς �ιλανθρωπ ας �ν >p τινες�ιλ�δειπνιστα ε%σι. τIς aρα �ιλανθρωπ ας τ" μ#ν �στιδι) τ�9 πρ�σαγ�ρε'ειν, τ" δ7 δι) τ�9 ε8εργετε�ν, τ" δ7δι) τ�9 UστιYν κα� �ιλ�συν�υσι�Hειν.

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 142 –

97

98

�H εiδαιμ�ν�α :μπερι%5ει π%ντε μ%ρη. `Eνα μ%ρ�ς αiτ�ς Sκαλ' γν!μη, S σωστ' κρ�σις122 (εiP�υλ�α), Rλλ� ε]ναι S σωμα-τικ' εiαισθησ�α κα� eγε�α, τρ�τ�ν S :πιτυ5�α στ�ς :πι5ειρ;σεις,τ%ταρτ�ν S :κτ�μησις &π� τ�3ς συνανθρ!π�υς, π%μπτ�ν S:π�ρκεια σ> 5ρηματικ= μ%σα κα� σ> κ�θε τι π�3 5ρει�Vεται γι=τ'ν Vω;.

99. T!ρα, S μ>ν }ρθ' fδ%α ε]ναι &π�τ%λεσμα παιδε�ας κα�π�λλαπλ�ς πε�ρας, S δ> εiαισθησ�α :Gαρτ�ται :κ τ#ν σωμα-τικ#ν }ργ�νων: �ν π.5. λειτ�υργ��ν καλ= τ= μ�τια κα� τ� αiτι�,κι� �ν μ> τ'ν μ9τη κα� τ� στ�μα αfσθ�νεται κανε�ς :κε4να π�3πρ%πει ν= αfσθ�νεταιU αiτ� ε]ναι S εiαισθησ�α. �H :πιτυ5�ακατ�ρθ!νεται Lταν }ρθ#ς κανε�ς κ�μQη :κε4να π�3 E5ει σκ�π�ν= κ�μQη κα� ταιρι�V�υν στ�ν :ν�ρετ�. �Eκτ�μησι E5ει κανε�ςLταν E5Qη τ= μ%σα τ�ς Vω�ς εfς Pαθμ�ν π�3 ν= μπ�ρQ� κα� τ�3ς,�λ�υς τ�υ ν= εiεργετQ�, κα� &Gι�πρεπ#ς κα� μ> γενναι�δωρ�αν= :κτελQ� τ�ς &νατιθ%μενες δημ�σιες λειτ�υργ�ες123. `Oπ�ι�ς τ=E5ει Lλα Rτυπα, αiτ�ς ε]ναι &π�λ9τως εiτυ5;ς. Kατ= τα�ταλ�ιπ�ν, τ'ν εiτυ5�α τ'ν δημι�υργ��ν S }ρθ' κρ�σις, S σωμα-τικ' εiαισθησ�α κα� eγε�α, S :πιτυ5�α, S :κτ�μησις κα� τ=:παρκ� �fκ�ν�μικ= μ%σα.

100. O? τ%5νες διαιρ��νται σ> τρ�α ε\δη: πρ!τη (πρωτ�γε-ν;ς)124, δευτ%ρα, τρ�τη. Πρ!τη ε]ναι S μεταλλευτικ' κα� Seλ�τ�μικ;U δι�τι αiτ>ς ε]ναι πρ�παρασκευαστικ>ς (δηλ. δ�δ�υντ�ς πρ#τες jλες γι= τ�ς Rλλες τ%5νες). Δευτ%ρα Eρ5εται S 5αλ-κευτικ' κα� S Gυλ�υργικ;, π�3 ε]ναι μεταπ�ιητικ%ς, &,�� S μ>ν5αλκευτικ' κατασκευ�Vει &π� τ� σ�δερ� Lπλα, S δ> Gυλ�υρ-γικ' κατασκευ�Vει &π� τ� G9λ� ,λ�γ%ρες κα� λ9ρες. �H τρ�τηδια�ρεσις ε]ναι :κε�νη π�3 5ρησιμ�π�ιε4 αiτ= π�3 Eτσι ,τι�5ν�-

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 145 –

σιαρ5�α κα� S 6στ�ασις. Bλ. Γκ��υ — Pεϊν�κ, Eνθ� &νωτ. 6λλ. μετ�,. σ. 181 κ.κ.124. `Oπως ε]ναι σ;μερα �? λεγ�μενες «Pι�μη5αν�ες πρ!των eλ#ν», 5αλυ-

P�υργ�ες, :κκ�κιστ;ρια Pαμπακι��, κ.λ.π.125. `Oπως λ%με σ;μερα γι= <να Rνθρωπ� Lτι ε]ναι μ�α «&G�α», πνευματικ;

n ε8δαιμ�ν α διαιρε�ται ε%ς π#ντε μ#ρη6 n μ7ν γ)ρ α8τIς�στιν ε8G�υλ α, 5τερ�ν δ7 ε8αισθησ α κα� bγ εια τ�9σ�ματ�ς, τρ τ�ν ε8τυ0 α �ν τα�ς πρ�@εσι, τ#ταρτ�ν ε8δ�-@ α παρ) τ��ς $νθρ�π�ις, π#μπτ�ν ε8π�ρ α 0ρημ�τωνκα� τ2ν ε%ς τ"ν G �ν 0ρησ μων.

oH μ7ν ε8G�υλ α γ νεται �κ παιδε ας κα� �κ τ�9 π�λλ2ν\μπειρ�ν γεν#σθαι6 n δ7 ε8αισθησ α �κ τ2ν τ�9 σ�ματ�ςμερ2ν, ���ν ��ν τις Q�θαλμ��ς 1ρWY κα� τ��ς yσ�ν $κ�'Wηκα� τRI zιν� κα� τ>2 στ�ματι α%σθ�νηται pν δε� α%σθ�νε-σθαι6 τ" δF τ�ι�9τ�ν ε8αισθησ α. n δ7 ε8τυ0 α, Oταν ��� �σκ�πε� πρ�@Rη κατ� Qρθ"ν � δε� πρ�ττειν τ"ν σπ�υδα��ν.ε8δ�@ α δ� �στ�ν Oταν τις εE $κ�'Rη6 ε8π�ρ α δ� �στ�ν Oταντις πρ"ς τ)ς �ν τ2 G >ω 0ρDσεις �eτως \0Rη Pστε κα� � λ�υςεE π�ιIσαι κα� �ιλ�τ μως κα� ε8π�ρως $π�λειτ�υργIσαι.>p δ7 bπ�ρ0ει τα9τα π�ντα, �/τ�ς �στιν ε8δα μων τελ#ως.τIς aρα ε8δαιμ�ν ας �στ� τ" μ7ν ε8G�υλ α, τ" δ7 ε8αισθη-σ α κα� bγ εια τ�9 σ�ματ�ς, τ" δ7 ε8τυ0 α, τ" δ7 ε8δ�@ α,τ" δ7 ε8π�ρ α.

A; τ#0ναι ε%ς τρ α διαιρ�9νται6 n μ7ν πρ�τη, n δ7 δευ-τ#ρα, n δ7 τρ τη. πρ�τη μ7ν �Eν n μεταλλευτικF κα�bλ�τ�μικD6 παρασκευαστικα� γ�ρ ε%σιν. n δ7 0αλκευτικFκα� n τεκτ�νικF μετασ0ηματιστικα ε%σιν6 �κ μ7ν γ)ρ τ�9σιδDρ�υ n 0αλκευτικF Oπλα π�ιε�, n δ7 τεκτ�νικF �κ τ2ν@'λων α8λ�]ς κα� λ'ρας. n δ7 0ρηστικD,

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 144 –

122. T� ν= λαμP�νη κ�π�ι�ς καλ>ς &π�,�σεις.123. Λειτ�υργ αι: �O θεσμ�ς αiτ�ς ε]5ε Cς σκ�π� ν� &παλλ�GQη τ� κρ�τ�ς

&π� Cρισμ%νες eπ�5ρε!σεις �? /π�4ες &νετ�θεντ� στ�3ς πλ�υσιωτ%ρ�υςπ�λ4τες. �H :τυμ�λ�γ�α τ�ς λ%Gεως ε]ναι λ;ϊτ�ς � λε4τ�ς (π�3 σημα�νει κ�ιν�ν)κα� Eργ�ν. O? κυρι!τερες λειτ�υργ�ες �σαν S τριηραρ5�α, S 5�ρηγ�α, S γυμνα-

99

100

νται, S π�λεμικ' τ%5νη 5ρησιμ�π�ιε4 τ= Lπλα κα� S μ�υσικ' τ�ς,λ�γ%ρες κα� τ'ν λ9ρα. T%5νης λ�ιπ�ν eπ�ρ5�υν τ%σσερα δι�-,�ρα ε\δη, :κε4να π�3 &νωτ%ρω :μνημ�νε9σαμε στ'ν πρ!τη,στ'ν δευτ%ρα κα� στ'ν τρ�τη θ%σι.

101. T� &γαθ�ν διαιρε4ται σ> τ%σσερα ε\δη `Eνα ε]ναι /κ�τ�5�ς τ�ς &ρετ�ς, γι= τ�ν /π�4�ν λ%γ�με Lτι ε]ναι / \δι�ς CςRτ�μ�ν &γαθ�125. zAλλ� ε]ναι S \δια S &ρετ' κα� S δικαι�σ9νη,π�3 λ%γ�με Lτι ε]ναι &γαθ�. `Eνα τρ�τ� ε]δ�ς :μπερικλε�ειπρ�γματα σ=ν τ= τρ�,ιμα, τ�ς κατ�λληλες &σκ;σεις κα� τ=,�ρμακα. T� τ%ταρτ� ε]δ�ς, π�3 PεPαι!ν�με Lτι ε]ναι &γαθ�,:μπερικλε�ει τ'ν αiλητικ;, τ'ν τ%5νη τ�� �θ�π�ι�� κα� τ= τ�ι-α�τα. zEτσι eπ�ρ5�υν τ%σσερα ε\δη &γαθ��: S κατ�5' τ�ς&ρετ�ς, S \δια S &ρετ;, τρ�τ�ν τ= τρ�,ιμα κα� �? h,%λιμες&σκ;σειςU τ%ταρτ�ν λ%γ�με Lτι ε]ναι &γαθ�ν S αiλητικ' κα� Sτ%5νη τ�� �θ�π�ι�� κα� τ�� π�ιητ��.

102. �Aπ� τ= δι�,�ρα πρ�γματα, Rλλα ε]ναι κακ�, Rλλα&γαθ= κα� Rλλα �iδ%τερα. Kακ= &π� αiτ= θεωρ��με :κε4ναπ�3 π�ντ�τε Pλ�πτ�υν, Lπως π.5. ε]ναι S &κρ�τεια, S &,ρ�-σ9νη, S &δικ�α κα� τ= τ�ια�τα, τ= δ> :ναντ�α πρ�ς αiτ= ε]ναι&γαθ�. �Eκε4να δ> π�3 κ�π�τε h,ελ��ν κα� κ�π�τε Pλ�πτ�υν,Lπως ε]ναι τ� ν= περπατ�Qη κανε�ς, ν� κ�θεται � ν= τρ!Qη �gτεκαλ= �gτε κακ= ε]ναι. zAρα, &π� τ= eπ�ρ5�ντα πρ�γματαRλλα ε]ναι καλ�, Rλλα κακ= κι Rλλα �iδ%τερα.

103. �H εiν�μ�α (S καλ' δι��κησις 6ν�ς κρ�τ�υς) :Gαρτ�ται&π� τρε4ς πρ�ϋπ�θ%σεις. Πρ#τ�ν, �ν �? ν�μ�ι ε]ναι καλ��,λ%γ�με Lτι eπ�ρ5ει εiν�μ�α. Δε9τερ�ν, :=ν �? π�λ4τες eπακ�9-�υν στ�3ς κειμ%ν�υς ν�μ�υς, κι� αiτ� τ� θεωρ��με Lτι ε]ναιεiν�μ�α. Tρ�τ�ν, :�ν, μ' eπαρ5�ντων ν�μων, �? π�λ4τες συμπε-ρι,%ρωνται Eντιμα, συμμ�ρ,�9μεν�ι πρ�ς τ= Eθιμα κα� τ�3ςθεσμ�9ς, κι� αiτ� εiν�μ�α τ� }ν�μ�V�με. zEτσι λ�ιπ�ν E5�μετρε4ς πρ�ϋπ�θ%σεις εiν�μ�ας: ν= eπ�ρ5�υν καλ�� ν�μ�ι, ν=συμμ�ρ,!νωνται πρ�ς αiτ�3ς �? π�λ4τες κα� ν= V��ν αiτ��σ9μ,ωνα μ> καλ= Eθιμα κα� θεσμ�9ς.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 147 –

���ν ;ππικF τ��ς 0αλιν��ς 0ρIται, n π�λεμικF τ��ς Oπλ�ις, nμ�υσικF τ��ς α8λ��ς κα� τRI λ'ρWα. τIς τ#0νης aρα τρ α εqδη�στ 6 τ" μ#ν τι πρ2τ�ν, τ" δ# τι δε'τερ�ν, τ" δ# τι τρ τ�ν.

T" $γαθ"ν ε%ς τ#τταρα γ#νη διαιρε�ται6 pν ^ν μ7νλ#γ�μεν εlναι τ"ν τFν $ρετFν \0�ντα %δ Wα $γαθ�ν6 aλλ�δ7 α8τFν τFν $ρετFν κα� τFν δικαι�σ'νην λ#γ�μεν$γαθ"ν εlναι6 τρ τ�ν δ#, ���ν σιτ α κα� γυμν�σια τ) πρ�-σ��ρα κα� ��ρμακα6 τ#ταρτ�ν δ# �αμεν εlναι $γαθ�ν,���ν α8λητικFν κα� bπ�κριτικFν κα� τ) τ�ια9τα. $γαθ�9aρα τ#τταρα εqδη �στ . τ" μ7ν τ" τFν $ρετFν \0ειν, 5τερ�νδ7 α8τF n $ρετD, τρ τ�ν δ7 σιτ α κα� γυμν�σια τ) y�#-λιμα6 τ#ταρτ�ν δ7 α8λητικFν κα� bπ�κριτικFν κα� π�ιη-τικFν $γαθ"ν λ#γ�μεν εlναι.

T2ν Jντων τ) μ#ν �στι κακ�, τ) δ7 $γαθ�, τ) δ7 �8δ#-τερα. τ�'των κακ) μ7ν τα9τα λ#γ�μεν, τ) δυν�μενα Gλ�-πτειν $ε , ���ν $κρισ αν κα� $�ρ�σ'νην κα� $δικ αν κα�τ) τ�ια9τα6 τ) δ7 τ�'τ�ις �ναντ α $γαθ� �στι. τ) δ7�ν �τε μ7ν y�ελε�ν, �ν �τε δ7 Gλ�πτειν — ���ν τ" περιπα-τε�ν κα� τ" καθIσθαι κα� �σθ ειν — <�> Oλως μDτεy�ελIσαι μDτε Gλ�ψαι δυν�μενα, τα9τα γ�9ν �vτε$γαθ) �vτε κακ� �στι. τ2ν aρα Jντων τ) μ7ν $γαθ�, τ)δ7 κακ�, τ) δ� �8δ#τερα τ�'των.

E8ν�μ α διαιρε�ται ε%ς τρ α6 ^ν μ#ν, �)ν �σιν �; ν�μ�ισπ�υδα��ι, ε8ν�μ αν �αμ7ν εlναι6 5τερ�ν δ#, �)ν τ��ςκειμ#ν�ις ν�μ�ις �μμ#νωσιν �; π�λ�ται, κα� τ�9τ� �αμενε8ν�μ αν εlναι6 τρ τ�ν δ#, �)ν μF Jντων [τ2ν] ν�μωνκατ) \θη κα� �πιτηδε'ματα 0ρηστ2ς π�λιτε'ωνται, κα�τ�9τ� ε8ν�μ αν πρ�σαγ�ρε'�μεν6 τIς ε8ν�μ ας aρα ^νμ#ν �στι ν�μ�υς σπ�υδα �υς εlναι6 aλλ� δ#, �)ν τ��ς �Eσιν�μ�ις �μμ#νωσι6 τρ τ�ν δ#, �)ν \θεσι κα� �πιτηδε'μασι0ρηστ��ς π�λιτε'ωνται.

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 146 –

&G�α, κ.λ.π.

101

102

103

104. �Aν�μ�ας eπ�ρ5�υν τρε4ς μ�ρ,%ς. Πρ#τ�ν, Lταν �?ν�μ�ι �? &,�ρ#ντες σ> π�λ4τες κα� G%ν�υς ε]ναι κακ��, δε9τε-ρ�ν, Lταν �? π�λ4τες δ>ν eπακ�9�υν στ�3ς eπ�ρ5�ντες ν�μ�υς,κα� τρ�τ�ν, Lταν καν%νας ν�μ�ς δ>ν eπ�ρ5Qη. Kατ= τ�ια�τα, μ�αμ�ρ,' &ν�μ�ας ε]ναι τ� ν= ε]ναι κακ�� �? ν�μ�ι, δευτ%ρα τ� ν=μ' συμμ�ρ,!νεται κανε�ς μ> τ�3ς eπ�ρ5�ντες ν�μ�υς, κα�τρ�τη �ν δ>ν eπ�ρ5Qη καν%νας ν�μ�ς.

T= :ναντ�α (τ= &ντ�θετα) διαιρ��νται σ> τρ�α ε\δη. �Eπ�παραδε�γματι λ%με τ= &γαθ= :ναντ�α πρ�ς τ= κακ�, Lπως ε]ναιS δικαι�σ9νη πρ�ς τ'ν &δικ�α, S ,ρ�νησις πρ�ς τ'ν &,ρ�σ9νηκα� τ= τ�ια�τα. �Yπ�ρ5�υν δ> κα� κακ= :ναντ�α πρ�ς Rλλακακ�, Lπως S σπατ�λη ε]ναι :ναντ�α πρ�ς τ'ν ,ιλαργυρ�α κα�τ= Rδικα Pασανιστ;ρια πρ�ς τ= δ�καια. T= τ�ια�τα κακ= ε]ναι:ναντ�α πρ�ς κακ�. T� Pαρ3 Lμως κα� τ� :λα,ρ�, τ� τα53 κα�τ� &ργ�, κα� τ� μα�ρ� κα� τ� Rσπρ�, καθ� � �iδ%τερα, δ>ν ε]ναιμ> καν%να πρ�γμα :ναντ�α. T�ι�υτ�τρ�πως &π� τ= :ναντ�αRλλα, σ=ν &γαθ�, ε]ναι πρ�ς τ= κακ= :ναντ�α, Rλλα, σ=ν κακ�,ε]ναι :ναντ�α πρ�ς κακ�, κα� Rλλα, σ=ν �iδ%τερα, δ>ν ε]ναι μ>καν%να πρ�γμα :ναντ�α.

105. �Yπ�ρ5�υν τρ�α ε\δη &γαθ#ν, :κε4να π�3 μπ�ρε4 κανε�ς&π�κλειστικ= ν= τ= κατ%5Qη (6κτ�), :κε4να στ= /π�4α μπ�ρε4 ν=συμμετ%5Qη μαV� μ> Rλλ�υς (μεθεκτ�), κα� :κε4να τ= /π�4α�πλ#ς eπ�ρ5�υν (eπαρκτ�). Στ= πρ#τα, τ= 6κτ�, &ν;κ�υνπρ�γματα σ=ν τ'ν δικαι�σ9νη και τ'ν eγε�αU μεθεκτ= ε]ναι Lσαδ>ν �μπ�ρε4 κανε�ς ν= τ= κατ%5Qη &π�κλειστικ�, Lμως �μπ�ρε4ν= συμμετ�σ5Qη αiτ#ν. zEτσι δ>ν ε]ναι δυνατ�ν ν= κατ%5Qηκανε�ς τ� &π�λυτ� &γαθ� (αiτ� τ� &γαθ�ν), Cστ�σ� �μπ�ρε4ν= συμμετ%5Qη αiτ��. T= δ> eπαρκτ= ε]ναι Lσα �gτε ν= τ=κατ%5Qη �gτε ν= συμμετ%5�η αiτ#ν �μπ�ρε4, &λλ= τ= /π�4α ε]ναι&ν�γκη ν= eπ�ρ5�υν.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 149 –

Διαιρε�ται n $ν�μ α ε%ς τρ α6 pν ^ν μ#ν �στιν, �)ν �σιν�; ν�μ�ι μ�0θηρ�� κα� πρ"ς @#ν�υς κα� πρ"ς π�λ τας65τερ�ν δ#, �)ν τ��ς bπ�ρ0�υσι μF πε θωνται6 aλλ� δ#, �)νOλως μηδε�ς R* ν�μ�ς. τIς aρα $ν�μ ας ^ν μ#ν �στι τ"μ�0θηρ�]ς εlναι τ�]ς ν�μ�υς6 aλλ� δ#, �)ν τ��ς �Eσι μFπε θωνται6 τρ τ�ν δ#, �)ν μηδε�ς R* ν�μ�ς. τ) �ναντ α διαι-ρε�ται ε%ς τρ α6 ���ν $γαθ) κακ��ς �ναντ α �αμ7ν εlναι,Cς τFν δικαι�σ'νην τRI $δικ Wα κα� τFν �ρ�νησιν τRI $�ρ�-σ'νRη κα� τ) τ�ια9τα. κακ) δ7 κακ��ς �ναντ α �στ ν, ���νn $σωτ α τRI $νελευθερ Wα κα� τ" $δ κως στρεGλ�9σθαι τ>2δικα ως στρεGλ�9σθαι6 κα� τ) τ�ια9τα κακ) κακ��ς �να-ντ α �στ ν. τ" δ7 Gαρ] τ>2 κ�'�>ω κα� τ" τα0] τ>2 Gραδε�κα� τ" μ#λαν τ>2 λευκ>2 Cς �8δ#τερα �8δετ#ρ�ις �ναντ α�στ ν. τ2ν �ναντ ων aρα τ) μ7ν Cς $γαθ) κακ��ς �ναντ α�στ 6 τ) δ7 Cς κακ) κακ��ς6 τ) δ7 Cς �8δετ#ρ�ις �8δ#-τερα.

T2ν $γαθ2ν γ#νη �στ� τρ α6 τ) μ7ν γ�ρ �στιν Uκτ�, τ)δ7 μεθεκτ�, τ) δ7 bπαρκτ�. τ) μ7ν �Eν Uκτ� �στιν, Oσα�νδ#0εται \0ειν, ���ν n δικαι�σ'νη κα� n bγ εια6 μεθεκτ)δ#, Oσα \0ειν μ7ν μF �νδ#0ηται, μετασ0ε�ν δ7 α8τ2ν �νδ#-0εται, ���ν α8τ" τ" $γαθ"ν \0ειν μ7ν �8κ �νδ#0εται,μετασ0ε�ν δ7 α8τ�9 �νδ#0εται. bπαρκτ) δ#, Oσα μDτεμετασ0ε�ν μDτε σ0ε�ν �νδ#0εται, bπ�ρ0ειν δ7 δε�6

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 148 –

104

105

�H jπαρGις μ�νη τ�ς &G�ας κα� τ�ς δικαι�σ9νης ε]ναι &γαθ�.Kα� αiτ#ν τ#ν πραγμ�των δ>ν ε]ναι δυνατ' S &π�κλειστικ'κατ�5' �gτε S συμμετ�5;, πρ%πει Lμως ν= eπ�ρ5�υν. �Eκ τ#ν&γαθ#ν, λ�ιπ�ν, κ�π�ια ε]ναι 6κτ�, κ�π�ια μεθεκτ�, κα� Rλλα�πλ#ς eπαρκτ�.

106. ΣυμP�υλ�ς eπ�ρ5�υν τρ�α ε\δη. M�α ε]ναι :κε�νη π�3λαμP�νεται &π� τ� παρελθ�ν, Rλλη &π� τ� μ%λλ�ν, κα� μ�ατρ�τη &π� τ� παρ�ν. �Eκε�νη, π�3 &ντλε4ται &π� τ� παρελθ�ν,συν�σταται σ> παραδε�γματα, τ� Eπαθαν π.5. �? Λακεδαιμ�νι�ιπ�3 Eδωσαν π�στι σ> Rλλ�υς (κα� δ>ν ε]5αν fδ�αν &ντ�ληψιν).ΣυμP�υλ' &π� τ� παρ�ν ε]ναι π.5. ν’ &π�δεικν9Qης Lτι τ= τε�5ηδ>ν ε]ναι fσ5υρ�, Lτι �? Rνθρωπ�ι ε]ναι δειλ��, κα� Lτι τ= τρ�-,ιμα ε]ναι λ�γα. ΣυμP�υλ' &π� τ� μ%λλ�ν ε]ναι π.5. ν= μ' &δι-κ��με τ�ς G%νες &ντιπρ�σωπε4ες παρασυρ�μεν�ι &π� eπ�ψ�ες,γι= ν= μ' κηλιδ!νεται τ� καλ� Wν�μα τ�ς �Eλλ�δ�ς. Kατ=τα�τα λ�ιπ�ν S συμP�υλ' πρ�%ρ5εται &π� τ� παρελθ�ν, τ�παρ�ν κα� τ� μ%λλ�ν.

107. �H ,ων' παρ�υσι�Vει δ9� διαιρ%σεις &ναλ�γως πρ�ς τ�:=ν ε]ναι Eμψυ5�ς � Rψυ5�ς. �H ,ων' τ#ν Vωνταν#ν Wντωνε]ναι Eμψυ5�ς �5�ςU �? ν�τες κα� �? δι�,�ρ�ι θ�ρυP�ι κα� κρ�-τ�ι ε]ναι Rψυ5�ι �5�ι. M%ρ�ς τ�ς :μψ95�υ ,ων�ς ε]ναι Eναρ-θρ�ς, μ%ρ�ς Rναρθρ�ςU τ#ν &νθρ!πων S ,ων' ε]ναι Eναρθρ�ςλ�γ�ς, :κε�νη τ#ν V!ων ε]ναι Rναρθρ�ς. Συμπερασματικ�, S,ων' ε]ναι � Eμψυ5η S Rψυ5η.

`Oλα τ= Wντα ε]ναι � μεριστ= � &μ%ριστα (διαιρετ= � &δια�-ρετα). �Aπ� τ= μεριστ= κ�π�ια διαιρ��νται σ> Lμ�ια κα� Rλλασ> &ν�μ�ια μ%ρη. �Aδια�ρετα (&μερ�) ε]ναι Lσα δ>ν �μπ�ρ��νν= διαιρεθ��ν κα� δ>ν σ9γκεινται :κ στ�ι5ε�ων, Lπως S μ�ν�δα,τ� σημε4�ν κα� S μ�υσικ' ν�ταU :νb# Lσα σ9γκεινται :κ μερ#ν,Lπως π.5. �? συλλαP%ς, �? μ�υσικ>ς συμ,ων�ες, τ= Vb#α, τ� νερ�κα� / 5ρυσ�ς, ε]ναι διαιρετ= (μεριστ�).

108. �Oμ�ι�μερ� (/μ�ι�γεν�) ε]ναι Lσα σ9γκεινται :G /μ��ων,Yστε κατ= τ�π�τε ν= μ' δια,%ρQη τ� Lλ�ν &π� τ� μ%ρ�ς παρ=

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 151 –

���ν τ" σπ�υδα��ν εlναι <κα�> τ" δ και�ν εlναι $γαθ�ν�στι6 κα� τα9τα �vτε σ0ε�ν �vτε μετασ0ε�ν �στιν, $λλ�bπ�ρ0ειν δε� [σπ�υδα��ν εlναι κα� δ και�ν εlναι]. τ2ν$γαθ2ν aρα τ) μ#ν �στιν Uκτ�, τ) δ7 μεθεκτ�, τ) δ7bπαρκτ�.

oH συμG�υλ α διαιρε�ται ε%ς τρ α6 \στι γ)ρ α8τIς ^νμ7ν �κ τ2ν παρ�ι0�μ#νων 0ρ�νων λαμGαν�μεν�ν, ^ν δ7�κ τ2ν μελλ�ντων, ^ν δ7 �κ τ2ν �νεστ�των. τ) μ7ν �Eν �κτ2ν παρ�ι0�μ#νων παραδε γματα, ���ν τ \παθ�ν Λακε-δαιμ�νι�ι πιστε'σαντες6 τ) δ� �κ τ2ν παρ�ντων, ���ν$π��α νειν τε 0η $σθενI, δειλ�]ς $νθρ�π�υς, σ�τ�ν Qλ -γ�ν6 τ) δ� �κ τ2ν μελλ�ντων, ���ν τα�ς bπ�ν� αις μF $δι-κε�ν τ)ς πρεσGε ας, Oπως μF aδ�@�ς n oEλλ)ς γ#νηται.τIς aρα συμG�υλ ας τ) μ#ν �στιν �κ τ2ν παρ�ι0�μ#νων,τ) δ� �κ τ2ν παρ�ντων, τ) δ� �κ τ2ν μελλ�ντων.

oH �ωνF διαιρε�ται ε%ς δ'�6 ^ν μ7ν α8τIς �στιν \μψυ-0�ν, ^ν δ7 aψυ0�ν. \μψυ0�ν μ7ν n τ2ν H>�ων �ωνD, aψυ-0�ν δ7 �θ�γγ�ι κα� *0�ι. τIς τ�9 �μψ'0�υ �ωνIς n μ#ν�στιν �γγρ�μματ�ς, n δ7 $γρ�μματ�ς. �γγρ�μματ�ς μ7νn τ2ν $νθρ�πων, $γρ�μματ�ς δ7 n τ2ν H>�ων. τIς aρα�ωνIς n μ7ν \μψυ0�ς, n δ7 aψυ0�ς. τ2ν Jντων �στ� τ)μ7ν μεριστ�, τ) δ7 $μ#ριστα. τ�'των δ7 τ2ν μεριστ2ν τ)μ7ν 1μ�ι�μερI, τ) δ7 $ν�μ�ι�μερI. $μερI μ7ν �Eν �στινOσα μF \0ει δια ρεσιν μηδ7 \κ τιν�ς σ'γκειται, ���ν ! τεμ�ν)ς κα� n στιγμF κα� 1 �θ�γγ�ς6 μεριστ) δ7 Oσα \κτιν�ς σ'γκειται, ���ν α: τε συλλαGα� κα� συμ�ων αι κα�H>2α κα� eδωρ κα� 0ρυσ�ς.

oOμ�ι�μερI Oσα �@ 1μ� ων σ'γκειται κα� μηδ7ν δια�#-ρει τ" Oλ�ν τ�9 μ#ρ�υς ε% μF τ>2 πλDθει, ���ν τ" eδωρ

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 150 –

106

107

108

μ�ν�ν κατ= τ� πλ�θ�ς, Lπως ε]ναι τ� νερ�, / 5ρυσ�ς κα� κ�θε τιπ�3 λυ!νει. �Aν�μ�ι�μερ� δ> (&ν�μ�ι�γεν�) ε]ναι Lσα σ9γκει-νται :G &ν�μ��ων μερ#ν, Lπως <να σπ�τι κα� τ= τ�ια�τα. `Oλαλ�ιπ�ν τ= eπ�ρ5�ντα πρ�γματα ε]ναι � μεριστ= � &μερ�, &π�δ> τ= μεριστ= Rλλα ε]ναι /μ�ι�γεν� κα� Rλλα &ν�μ�ι�γεν�.�Aπ� τ= eπ�ρ5�ντα πρ�γματα κ�π�ια ε]ναι &π�λυτα (καθ�6αυτ=) κα� κ�π�ια λ%γ�νται σ5ετικ= μ> κ�τι Rλλ� (πρ�ς τι).

109. �Aπ�λυτα ε]ναι Lσα δ>ν E5�υν &ν�γκη &π� καμμι= :G;-γησι, Lπως ε]ναι / Rνθρωπ�ς, τ� Rλ�γ� κα� τ= Rλλα Vb#α. T�π�τεδ>ν κερδ�V�υν αiτ= &π� μι= :G;γησι. T= σ5ετικ= Lμως E5�υν&ν�γκη κ�π�ιας :Gηγ;σεως Lπως τ� μεγαλ9τερ� &π� κ�τι, τ�τα59τερ� &π� κ�τι, τ� καλ9τερ� κα� τ= τ�ια�τα. Δι�τι τ� μεγα-λ9τερ� ε]ναι μεγαλ9τερ� σ5ετικ= μ> <να μικρ�τερ�, κα� τ�τα59τερ� &π� κ�π�ι� ε]ναι τα59τερ�. Kατ= τα�τα λ�ιπ�ν τ=eπ�ρ5�ντα πρ�γματα ε]ναι � &π�λυτα (αiτ= καθ� αeτ=) � σ5ε-τικ�. Kατ= τ�ν \δι� τρ�π� διαιρ��σε κα� τ= πρωταρ5ικ= Wντα /Πλ�των, Lπως PεPαι!νει / �Aριστ�τ%λης.

�Yπ�ρGε δ> κα� Rλλ�ς Πλ�των, ,ιλ�σ�,�ς &π� τ'ν P�δ�,μαθητ'ς τ�� Παναιτ��υ, Lπως &να,%ρει / Σ%λευκ�ς / γραμμα-τικ�ς στ� πρ#τ� κε,�λαι� τ�ς συγγρα,�ς τ�υ π�3 τιτλ�,�-ρε4ται «Περ� �ιλ�σ�� ας»U κα� <νας Rλλ�ς, περιπατητικ�ς,μαθητ'ς τ�� �Aριστ�τ%λ�υςU κα� Rλλ�ς, μαθητ'ς τ�� ΠραGι,�-ν�υςU Πλ�των, τ%λ�ς, hν�μαV�ταν κα� / π�ιητ'ς τ�ς &ρ5α�αςκωμbωδ�ας.

ΔΙnΓΕΝnΥΣ ΛΑΕΡΤΙnΥ «ΒΙnΙ ΦΙΛnΣnΦΩΝ» – BIBΛION Γ

– 153 –

κα� τ" 0ρυσ �ν κα� πYν τ" 0υτ"ν κα� τ" τ�ι�9τ�ν. $ν�μ�ι-�μερI δ7 Oσα �@ $ν�μ� ων μερ2ν σ'γκειται, ���ν �%κ ακα� τ) τ�ια9τα. τ2ν Jντων aρα τ) μ#ν �στι μεριστ�, τ) δ7$μερI6 τ2ν δ7 μεριστ2ν τ) μ7ν 1μ�ι�μερI, τ) δ7 $ν�μ�ι-�μερI. τ2ν Jντων τ) μ#ν �στι καθ� Uαυτ�, τ) δ7 πρ�ς τιλ#γεται. τ) μ7ν �Eν καθ� Uαυτ) λεγ�μεν� �στιν Oσα �ν τRIUρμηνε Wα μηδεν"ς πρ�σδε�ται6 τα9τα δ� �ν εqη ���νaνθρωπ�ς, :ππ�ς κα� τ�λλα H>2α.

T�'των γ)ρ �8δ7ν δι� Uρμηνε ας 0ωρε�. τ2ν δ7 πρ�ς τιλεγ�μ#νων Oσα πρ�σδε�τα τιν�ς Uρμηνε ας, ���ν τ"με�H�ν τιν�ς κα� τ" θYττ�ν τιν�ς κα� τ" κ�λλι�ν κα� τ)τ�ια9τα6 τ� τε γ)ρ με�H�ν �λ�ττ�ν�ς �στι με�H�ν κα� τ"θYττ�ν τιν�ς �στι <θYττ�ν>. τ2ν Jντων aρα τ) μ7ν α8τ)καθ� αbτ) λ#γεται, τ) δ7 πρ�ς τι. pδε κα� τ) πρ2τα διRDρεικατ) τ"ν �Aριστ�τ#λην.

Γ#γ�νε δ7 κα� aλλ�ς Πλ�των �ιλ�σ���ς oP�δι�ς,μαθητFς Παναιτ �υ, καθ� �ησι Σ#λευκ�ς 1 γραμματικ"ς�ν πρ�τ>ω Περ� �ιλ�σ�� ας (FHG iii. 500)6 κα� aλλ�ς, περι-πατητικ�ς, μαθητFς �Aριστ�τ#λ�υς6 κα� 5τερ�ς Πρα@ι��-ν�υς6 κα� 1 τIς $ρ0α ας κωμ>ωδ ας π�ιητDς.

ΒΙΒΛΙnΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 152 –

109

BIBΛION Δ

1. ΣΠEYΣIΠΠOΣ

1. Γι� μν τ�ν Πλ�τωνα, α�τ� κατωρθ�σαμε ν� συγκεντρ�-σωμε, �στερα �π� �πιμελ� ��!τασι τ"ν λεγ#μ!νων περ$ τ#%�νδρ'ς. T�ν διεδ!)θη δ + Σπε/σιππ#ς126 τ#% E�ρυμ!δ#ντ#ς,0Aθηνα3#ς κα$ Mυρριν#/σι#ς 4ς πρ�ς τ�ν δ�μ#, γυι�ς τ�ς �δελ-5�ς τ#% Πλ�των#ς Πωτ�νης. 0Aν!λα7ε τ� καθ8κ#ντ� τ#υ τ9ν108η 0Oλυμπι�δα (348 — 344) κα$ �σ)#λ�ρ)ησε �π$ @κτC Dτη.Kα$ Fσ#ν μν �5#ρGH στ� δ'γματα, παρ!μεινε �π$ τ"ν α�τ"νπ#J �πρ!σ7ευε κα$ + Πλ�τωνL δν Pταν Fμως Fμ#ι'ς τ#υ κα$ 4ςπρ�ς τ� Pθ#ς. Γιατ$ κα$ @�/θυμ#ς Pταν κα$ εQκ#λα παρεσ/ρετ#�π� τ$ς �π#λα/σεις. Π�ντως λ!γ#υν Fτι κ�π#τε π�νω στ�νθυμ' τ#υ �π!τα�ε τ� σκυλ�κι τ#υ στ� πηγ�δι κα$ Fτι R �π'λαυ-σις Pταν τ� μ#ναδικ� κSνητρ# ν� π�Uη στ9ν Mακεδ#νSα γι� ν�π�Uρη μ!ρ#ς στ� γαμ8λι# γλ!ντι τ#% (κατακτητ#%) Kασσ�ν-δρ#υ127.

2. 0Eλ!γετ# Fτι παρακ#λ#υθ#%σαν τ� μαθ8ματ� τ#υ κα$ #Wδ/# πρ�ην μαθ8τριες τ#% Πλ�των#ς, R Λασθ!νεια �π� τ9νMαντSνεια κα$ R 0A�ι#θ!α �π� τ�ν Φλει#%ντα. Γι0 α�τ� κα$ +Δι#ν/σι#ς σ μι� �πιστ#λ8 τ#υ πρ�ς α�τ�ν τ#% λ!γει )λευα-στικ�: «κα$ �π� τ9ν 0Aρκαδικ8 σ#υ τ9ν μαθ8τρια μπ#ρ#%με ν�κρSνωμε γι� τ9ν σ#5Sα σ#υ. Kα$ �ν[" + Πλ�των δν DπαιρνεδSδακτρα �π� τ#Jς μαθητ!ς τ#υ, �σJ 5#ρ#λ#γε3ς κα$ ε\σπρ�τ-τεις )ρ8ματα κι0 �π� �κεSν#υς π#J θ!λ#υν ν� δ�σ#υν κι0 �π��κεSν#υς π#J δν θ!λ#υν»128. Πρ"τ#ν α�τ'ς, Fπως �να5!ρει +Δι'δωρ#ς στ� πρ"τ# κε5�λαι# τ"ν �Aπ�μνημ�νευμτων τ#υ,δι!κρινε τ� κ#ιν� στ#ι)ε3# σ Fλες τ$ς διερευν8σεις κα$ τ$ςD5ερε, Fσ# Pταν δυνατ'ν, σ συν�5εια �ναμετα�/ τ#υς. Kα$πρ"τ#ς, Fπως μαρτυρε3 + Kαινε/ς, �πεκ�λυψε α�τ� π#J +

– 155 –

128. A�τ� θεωρ#%νται �νακρι7�, ^ν κα$ τ� �πι7ε7αι�νUη + 0Aθ8ναι#ς, VII279 E.

BIBΛION IV

ΣΠEYΣIΠΠOΣ

T� μ�ν περ� Πλτων�ς τ�σα�τα �ν �ς τ� δυνατ�ν �μ�νσυναγαγε�ν, �ιλ�π!νως διειλ"σασι τ� λεγ!μενα περ�τ#νδρ!ς. διεδ$%ατ� δ� α&τ�ν Σπε'σιππ�ς E&ρυμ$δ�ντ�ς�Aθηνα��ς, τ)ν μ�ν δ"μων Mυρριν�'σι�ς, υ*�ς δ� τ+ς#δελ�+ς α&τ�� Πωτ-νης. κα� �σ0�λρ0ησεν 1τη 2κτ-,#ρ%μεν�ς #π� τ+ς 2γδ!ης κα� 3κατ�στ+ς �Oλυμπιδ�ς4Xαρ5των τ� #γλματ� #ν$θηκεν �ν τ6) μ�υσε5ω τ6) 7π�Πλτων�ς �ν �Aκαδημε58α *δρυθ$ντι. κα� 1μεινε μ�ν �π�τ)ν α&τ)ν Πλτωνι δ�γμτων. �& μ9ν τ� γ� �θ�ς δι$-μεινε τ�ι��τ�ς4 κα� γ�ρ 2ργ5λ�ς κα� �δ�ν)ν ;ττων �ν.�ασ� γ��ν α&τ�ν 7π� θυμ�� τ� κυν5δι�ν ε<ς τ� �ρ$αρ=�ψαι κα� 7�� �δ�ν+ς �λθε�ν ε<ς Mακεδ�ν5αν �π� τ�ν Kασ-σνδρ�υ γμ�ν.

�Eλ$γ�ντ� δ� α&τ�� κα� α* Πλτων�ς #κ�'ειν μαθ"-τριαι, Λασθ$νει τε � Mαντινικ9 κα� �A%ι�θ$α � Φλιασ5α.Bτε κα� Δι�ν'σι�ς πρ�ς α&τ�ν γρ�ων τωθαστικ)ς �ησι4“κα� �κ τ+ς �Aρκαδικ+ς σ�υ μαθητρ5ας 1στι καταμαθε�ντ9ν σ��5αν. κα� Πλτων μ�ν #τελε�ς �!ρων τ�Dς παρ�α&τ�ν ��ιτ)ντας �π�5ει4 σD δ� δασμ�λ�γε�ς κα� παρ� 3κ!-ντων κα� #κ!ντων λαμFνεις.” �Gτ�ς πρ)τ�ς, καθ �ησιΔι!δωρ�ς �ν �Aπ�μνημ�νευμτων πρ-τ6ω, �ν τ��ς μαθ"-μασιν �θεσατ� τ� κ�ιν�ν κα� συν6ωκε5ωσε καθ� Bσ�ν �νδυνατ�ν #λλ"λ�ις (Test. 4 Lang)4 κα�πρ)τ�ς παρ� �Iσ�κρτ�υς τ� καλ�'μενα #π!ρρητα �%"-

– 154 –

126. _Hκμασε περ$ τ� 407 — 339 π.X. 0Eπ$ κε5αλ�ς τ�ς 0AκαδημεSας κατ�τ� Dτη 347 — 339.

127. cO +π#3#ς τ'τε κρατ#%σε dπ#δ#υλωμ!νη τ9ν 0Aθ8να κα$ εe)ε δι#ρSσειδι#ικητ8 της τ�ν Δημ8τρι# τ�ν Φαληρ!α.

1

2

0Iσ#κρ�της τ� θεωρε3 μυστικ� τ�ς τ!)νης. 0Aκ'μη πρ"τ#ςεdρ�κε τ�ν τρ'π# ν� γSνωνται ε�μετακ'μιστα τ� δεμ�τια �π�5ρ/γανα.

3. fOταν πλ!#ν, πρ#σ7ληθε$ς �π� παρ�λυσι, Dγινε �ν�πηρ#ς,Dστειλε μ8νυμα στ�ν gεν#κρ�τη κα$ τ�ν παρακαλ#%σε ν� Dλθην� �ναλ�7Uη τ9ν διε/θυνσι τ�ς σ)#λ�ς. Λ!γ#υν δ Fτι κ�π#ιαRμ!ρα π#J σ0 α�τ9 τ9ν κατ�στασι τ�ν μετ!5εραν π�νω σ0 hναiμ��ι στ9ν 0AκαδημSα, συν8ντησε τ�ν Δι#γ!νη (τ�ν κυνικ�) κα$τ�ν �)αιρ!τησεL κι0 �κε3ν#ς τ#% εeπε: «0Aρν#%μαι ν� �νταπ#-δ�σω στ�ν )αιρετισμ' σ#υ, �5#% �πιμ!νUης ν� jU�ς σ τ!τ#ιακατ�στασι». 0Eν τ!λει, γηραι�ς πλ!#ν, καταλη5θε$ς dπ� �θυ-μSας Dθεσε τ!ρμα στ9ν jω8 τ#υ. 0A5ιερ�σαμε κα$ �με3ς σ α�τ�ντ� κατωτ!ρω �πSγραμμα:

LAν δ�ν �μθαινα Bτι N Σπε'σιππ�ς π$θανε μ� α&τ�ντ�ν τρ!π�, καν$νας δ�ν θ� μπ�ρ��σε ν� μ� πε5σPη ν� μ9<σ0υρ5Qωμαι Bτι #σ�αλ)ς δ�ν �ταν #π� τ� αRμα τ�� Πλ-των�ς129 δι!τι Wλλ�ς δ�ν θ� π$θαινε σ� #θυμ5α #π� μι�τ!σ� #σ"μαντη #��ρμ".

4. cO Πλ#/ταρ)#ς π�λι στ9ν 7ι#γρα5Sα τ#% Λυσ�νδρ#υ κα$τ#% Σ/λλα λ!ει πCς π!θανε �π� 5θειρSασι.130 kHταν δ κα$σωματικ"ς �ν καταρρε/σει, Fπως 7ε7αι�νει + Tιμ'θε#ς στ�7ι7λS# τ#υ «Περ� F5ων». cO Σπε/σιππ#ς γρ�5ει Fτι εeπε κ�π#τεσ κ�π#ι#ν πλ#/σι# π#J �γαπ#%σε μι� l)ι lμ#ρ5η: «TS τ9νθ!λεις τ#/τη δ"; 0Eγ�, μ δ!κα τ�λαντα θα σ#% 7ρ" μι� @μ#ρ-5'τερη».

_A5ησε π#λλ� dπ#μν8ματα (�π#μνημ#νε/ματα) κα$ �ρκε-τ#Jς διαλ'γ#υς, μετα�J τ"ν +π#Sων συγκαταλ!γ#νται κα$ #Wn��ς συγγρα5!ς:

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 157 –

129. Γιατ$ Pταν hνα μ!τρι# μυαλ', �λλ� κα$ στ� Pθ#ς π#λJ κατ�τερ#ς �π�τ�ν Πλ�τωνα.

130. Πρ7λ. �νωτ!ρω Γ, 40.

νεγκεν, Zς �ησι KαινεDς (FGrH 338 F 18).κα� πρ)τ�ςεGρεν 6[ τ� ��ρμ5α τ)ν �ρυγνων ε\�γκα π�ι��σιν.

]Hδη δ� 7π� παραλ'σεως κα� τ� σ)μα δι$�θαρτ�, κα�πρ�ς _εν�κρτην διεπ$μπετ� παρακαλ)ν α&τ�ν �λθε�νκα� τ9ν σ0�λ9ν διαδ$%ασθαι. �ασ� δ� α&τ�ν �π� `μα%5�υ�ερ!μεν�ν ε<ς τ9ν �Aκαδ"μειαν συναντ+σαι Δι�γ$νει κα�Xα�ρε ε<πε�ν4 τ�ν δ� �ναι, #λλ� μ9 σ' γε, Bστις 7π�μ$-νεις Q+ν τ�ι��τ�ς aν.” κα� τ$λ�ς 7π� #θυμ5ας 3κbν τ�νF5�ν μετ"λλα%ε γηραι�ς aν. κα� 1στιν �μ)ν ε<ς α&τ�ν (A.Pal. vii. 101)4

#λλ� ε< μ9 Σπε'σιππ�ν �μνθαν�ν [δε θανε�σθαι,�&κ cν 1πεισ$ μ$ τις τ!δε λ$%αι,dς �ν �&0� Πλτωνι πρ�ς αeματ�ς4 �& γ�ρ #θυμ)νκτθανεν cν δι τι σ�!δρα μικρ!ν.

Πλ�'ταρ0�ς δ$ �ησιν �ν τ6) Λυσνδρ�υ F56ω κα�Σ'λλα �θειρσ�ν �κQ$σαι α&τ!ν. �ν δ� κα� τ� σ)μα διακε-0υμ$ν�ς, Zς �ησι Tιμ!θε�ς �ν τ6) Περ� F5ων (FHG iv. 523)4�Gτ�ς, �ησ5, πρ�ς τ�ν �ρ)ντα πλ�'σι�ν #μ!ρ��υ 1�η,“fτ5 δ$ σ�ι δε� τ�'τ�υ; �γb γρ σ�ι δ$κα ταλντων ε&μ�ρ-��τ$ραν ε7ρ"σω.”

Kαταλ$λ�ιπε δ� πμπλειστα 7π�μν"ματα κα� διαλ!-γ�υς πλε5�νας, �ν �Rς κα�

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 156 –

3

4

�Aρ5στιππ�ς N Kυρηνα��ς.Περ� πλ�'τ�υ.Περ� �δ�ν+ς.Περ� δικαι�σ'νης.Περ� �ιλ�σ��5ας.Περ� �ιλ5ας.Περ� θε)ν.fO �ιλ!σ���ς.Πρ�ς K$�αλ�ν (#πντησις).K$�αλ�ς.Kλειν!μα0�ς h Λυσ5ας.fO Π�λ5της.Περ� ψυ0+ς.Πρ�ς Γρ'λλ�ν.(�Aρ5στιππ�ς.)

5. �Eπ5κρισις κατ� τ)ν τε0ν)ν.fYπ�μνηματικ�� διλ�γ�ι.Πραγματε5α περ� συστ"ματ�ς (Tε0νικ!ν).Διλ�γ�ι περ� τ)ν Nμ�5ων στ9ν �πιστ"μη, σ� δ$κα FιFλ5α.Διαιρ$σεις κα� fYπ�θ$σεις σ0ετικ�ς πρ�ς τ�ς Nμ�ι!τητες.Περ� 0αρακτηριστικ)ν γεν)ν κα� ε<δ)ν.�Aπντησις στ� �Aν-νυμ� ]Eργ�.Πλτων�ς �Eγκ-μι�ν.�Eπιστ�λα� πρ�ς Δ5ωνα, Δι�ν'σι�ν κα� Φ5λιππ�ν.Περ� ν�μ�θεσ5ας.Mαθηματικ!ς.Mανδρ!F�λ�ς.Λυσ5ας.

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 159 –

�Aρ5στιππ�ν τ�ν Kυρηνα��ν,Περ� πλ�'τ�υ αk,Περ� �δ�ν+ς αk,Περ� δικαι�σ'νης αk,Περ� �ιλ�σ��5ας αk,Περ� �ιλ5ας αk,Περ� θε)ν αk,Φιλ!σ���ς αk,Πρ�ς K$�αλ�ν αk,K$�αλ�ς αk,Kλειν!μα0�ς h Λυσ5ας αk,Π�λ5της αk,Περ� ψυ0+ς αk,Πρ�ς Γρ'λλ�ν [�Aρ5στιππ�ς αk,]Tε0ν)ν 1λεγ0�ς αk,fYπ�μνηματικ�� διλ�γ�ι,Tε0νικ�ν αk,Διλ�γ�ι τ)ν περ� τ9ν πραγματε5αν Nμ�5ων αk Fk γk δk εkςk Qk ηk θk ιk,Διαιρ$σεις κα� πρ�ς τ� Bμ�ια 7π�θ$σεις,Περ� γεν)ν κα� ε<δ)ν παραδειγμτων,Πρ�ς τ�ν �Aμρτυρ�ν,Πλτων�ς �γκ-μι�ν,�Eπιστ�λα� πρ�ς Δ5ωνα, Δι�ν'σι�ν, Φ5λιππ�ν,Περ� ν�μ�θεσ5ας,Mαθηματικ!ς,Mανδρ!F�λ�ς,Λυσ5ας,

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 158 –

5

fOρισμ�5.Tακτ�π�ι"σεις Σ0�λ5ων.

A�τ� περι!)#υν �ν Fλ[ω 43.475 στS)#υς. Σ0 α�τ�ν �5ι!ρωσε κι0+ TιμωνSδης131 τ� �5ηγ8ματ� τ#υ, στ� +π#3α �να5!ρει τ�κατ#ρθ�ματα τ#% ΔSων#ς κα$ τ#% BSων#ς132. cO δ Φα7ωρ3ν#ςστ� δε/τερ# κε5�λαι# τ"ν �Aπ�μνημ�νευμτων τ#υ γρ�5ει Fτι+ 0Aριστ#τ!λης �γ'ρασε τ� Dργα τ#% ΣπευσSππ#υ �ντ$ τρι"νταλ�ντων.

cYπ�ρ�ε κι0 hνας }λλ#ς Σπε/σιππ#ς, \ατρ�ς �π� τ9ν 0Aλε��ν-δρεια, τ�ς σ)#λ�ς τ#% cHρ#5Sλ#υ.

2. gENOKPATHΣ

6. cO gεν#κρ�της133 τ#% 0Aγαθ8ν#ρ#ς Pταν Xαλκηδ'νι#ς.Παρακ#λ#/θησε �π� τ9ν νεαρ8 τ#υ RλικSα τ� μαθ8ματα τ#%Πλ�των#ς κα$ τ�ν συν�δευσε κατ� τ9ν διαμ#ν8 τ#υ στ9ν Σικε-λSα. kHταν }νθρωπ#ς μ δυσκSνητ# ν#%, κα$ γι0 α�τ� + Πλ�των,συγκρSν#ντ�ς τ#ν μ τ�ν 0Aριστ#τ!λη, Dλεγε Fτι «+ hνας D)ει�ν�γκην πτερνιστ�ρ#ς κι0 + }λλ#ς )αλιν#%». 0Aκ'μη DλεγεL«κ#ιτ��τε, �π!ναντι σ τS }λ#γ#, τS γ�ϊδαρ# �κπαιδε/ω ν�παρα7γU�». Kατ� τ� }λλα Fμως Pταν ��ι#πρεπ9ς κα$ π�ντ#τεσκυθρωπ'ς, �στε ν� τ#% λ!γUη συνε)"ς + Πλ�των: «gεν#-κρ�τη, θ%ε στ$ς X�ριτες» (δηλ. ν� εeσαι )αμ#γελαστ'ς). T�νπερισσ'τερ# καιρ� Dμενε στ9ν 0AκαδημSα134L κα$ Fταν καμμι�5#ρ� �ν!7αινε στ9ν π'λι Fλ#ς, λ!γ#υν, + θ#ρυ7�δης l)λ#ς κα$#W �)θ#5'ρ#ι, παραμ!ριjαν γι� ν� περ�σUη.

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 161 –

134. cYπ�ρ)αν �κε3 κα$ διαμερSσματα γι� �πν# κα$ 5αγητ'. OW μαθητς δν�πλ8ρωναν δSδακτρα, �λλ0 �πειδ8, 4ς �π$ τ� πλε3στ#ν, κατ8γ#ντ# �� #\κ#γε-νει"ν �νωτ!ρων τ��εων, #W γ#νε3ς τ#υς Dκαμναν σημαντικς δωρες πρ�ς τ��δρυμα. OW πλ#/σι#ι, λ!γει τ� λε�ικ� «Σ#υ�δα», �π� καιρ#% ε\ς καιρ'ν, �κληρ#-δ#τ#%σαν δι� τ�ς διαθ8κης των στ� μ!λη τ�ς σ)#λ�ς τ� μ!σα ν� δι�γ#υν 7S#ν5ιλ#σ#5ικ�ς �ν!σεως.

nOρ�ι,T%εις 7π�μνημτων.

Στ50�ι MκFk δ�εk. πρ�ς τ��τ�ν γρ�ει κα� Tιμων5δηςτ�ς *στ�ρ5ας (FGrH 561 T 3b), �ν αRς κατ$τα%ε τ�ς πρ-%εις Δ5ων!ς τε κα� B5ων�ς. �ησ� δ� κα� ΦαFωρ�ν�ς �νδευτ$ρ6ω �Aπ�μνημ�νευμτων (FHG iii. 579) dς �Aριστ�τ$-λης α&τ�� τ� FιFλ5α τρι)ν ταλντων pν"σατ�.

Γ$γ�νε Σπε'σιππ�ς κα� qτερ�ς, <ατρ�ς fHρ��5λει�ς�Aλε%ανδρε'ς.

_ENOKPATHΣ

_εν�κρτης �Aγαθ"ν�ρ�ς Xαλκηδ!νι�ς4 �Gτ�ς �κν$�υ Πλτων�ς tκ�υσεν, #λλ� κα� ε<ς Σικελ5αν α&τ6)συναπεδ"μησεν. �ν δ� τ9ν �'σιν νωθρ!ς, Zστε λ$γειντ�ν Πλτωνα συγκρ5ν�ντα α&τ�ν �Aριστ�τ$λει, “τ6) μ�νμ'ωπ�ς δε�, τ6) δ� 0αλιν��4” κα� “��� �R�ν eππ�ν �R�νuν�ν #λε5�ω.” σεμν�ς δ� τ τ� Wλλα _εν�κρτης κα� σκυ-θρωπ�ς #ε5, Zστε α&τ6) λ$γειν συνε0�ς τ�ν Πλτωνα,“_εν!κρατες, θ�ε τα�ς Xρισι.” δι+γ$ τ’ �ν �Aκαδημε58α τ�πλε�στα4 κα� εv π�τε μ$λλ�ι �ς Wστυ #νι$ναι, �ασ� τ�Dςθ�ρυF-δεις πντας κα� πρ�υν5κ�υς 7π�στ$λλειν α&τ��τP+ παρ!δ6ω.

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 160 –

131. TιμωνSδης, Πρ7λ. Πλ#υτ�ρ)#υ Δ5ων.132. TSπ#τε δν εeναι γνωστ� γι� hνα τ!τ#ι#ν BSωνα π#J Dλα7ε μ!ρ#ς στ9ν

�κστρατεSα τ#% ΔSων#ς �ναντS#ν τ"ν Συρακ#υσ"ν. MHλλ#ν πρ'κειται γι�λ�θ#ς τ#% �ντιγρα5!ως π#J Dγραψε δ/# 5#ρς τ� �δι# lν#μα (R. D. Hicks).

133. Περ$ τ� 396 — 314 π.X. 0Eπ$ κε5αλ�ς τ�ς 0AκαδημεSας κατ� τ� Dτη 339— 314.

6

7. K�π#τε θ!λησε ν� τ�ν 7�λUη σ πειρασμ� R Φρ/νη RnταSρα, κα$ κατ!5υγε στ� μικρ� σπSτι τ#υ, �πειδ9 δ�θεν τ9νκυνηγ#%σαν. A�τ�ς, �π� �νθρωπισμ� τ9ν �δ!)θη, κα$ σ�ν δνdπ�ρ)ε παρ� μ'ν#ν hνα κρε77�τι μικρ', τ�ς �π!τρεψε ν� πλα-γι�σUη μαjS τ#υL �λλ� τελικ�, παρ0 Fλες τ$ς θερμς παρακλ8σειςτης, D5υγε }πρακτηL κα$ σ �κεSν#υς π#J τ9ν ρωτ#%σαν DλεγεFτι δν Dρ)εται �π� }νδρα �λλ� �π� �νδρι�ντα. Kατ0 }λλην�κδ#)8ν, R Λα�δα Pταν �κεSνη π#J εdρ!θη στ� κρε77�τι τ#%5ιλ#σ'5#υ, �ντ!)νως +δηγηθε3σα �κε3 �π� τ#Jς μαθητ!ς τ#υ.A�τ�ς Fμως Pταν τ'σ# π#λJ σκληραγωγημ!ν#ς, π#J π#λλς5#ρς καρτερικ"ς dπ!στη κα$ �κρωτηρι�σεις κα$ καυτηρι�σειςστ� γεννητικ� τ#υ μ'ρια. kHταν δ κα$ τ'σ# π#λJ ��ι'πιστ#ςπ#J μ'ν#ν σ0 α�τ�ν #W 0Aθηνα3#ι �π!τρεπαν ν� καταθ!τUη στ�δικαστ8ρια, )ωρ$ς ν� +ρκSjεται.

8. 0Eπ$ πλ!#ν Pταν κα$ α�ταρκ!στατ#ς. fOταν κ�π#τε +(M!γας) 0Aλ!�ανδρ#ς τ#% Dστειλε hνα μεγ�λ# π#σ�ν )ρημ�των,α�τ�ς �κρ�τησε τρε3ς )ιλι�δες δρα)μς (μισ� τ�λαντ#) κα$ τ�dπ'λ#ιπα τ� �π!στρεψε, λ!γ#ντας Fτι �κε3ν#ς )ρει�jεται περισ-σ'τερα �5#% διατρ!5ει περισσ'τερ# κ'σμ#. 0EπSσης δν �δ!)θητ� δ"ρ# π#J τ#% Dστειλε + 0AντSπατρ#ς, Fπως �να5!ρει + Mυρω-νιαν�ς στ#Jς «fOμ�5�υς» τ#υ. Kα$ Fταν στ9ν α�λ9 τ#% Δι#νυσS#υ�τιμ8θη μ )ρυσ� στε5�νι Fπως Dπαθλ# π#λυπ#σSας στ$ς γι#ρ-τ!ς, «γερ� π#τ8ρι» α�τ�ς μ'λις ���λθε, τ� κατ!θεσε στ� }γαλματ#% cEρμ#%, Fπως συν8θιjε ν� καταθ!τUη κα$ τ� στε5�νια �π�λ#υλ#/δια. 0EπSσης λ!γεται Fτι εe)ε �π#σταλ� μαj$ μ }λλ#υς 4ςπρεσ7ευτ9ς στ�ν ΦSλιππ#L κα$ Fτι #W μν }λλ#ι, δωρ#δ#κ#/μεν#ι,κα$ τ$ς πρ#σκλ8σεις τ#υ σ γλ!ντι �δ!)#ντ#, κα$ παρ!α τ�ν Dκα-ναν. A�τ'ς, Fμως, τSπ#τε �π0 α�τ� δν Dκανε. Γι0 α�τ� #Qτε κι0 +ΦSλιππ#ς �πεδSωκε ν� τ�ν 7λ!πUη.

9. Λ'γ[ω τ�ς στ�σε�ς τ#υ α�τ�ς, Fταν #W πρ!σ7εις �π!στρε-ψαν στ9ν 0Aθ8να, εeπαν Fτι στ� )αμ!να εe)ε π�ει μαjS τ#υς +gεν#κρ�τηςL κα$ #W 0Aθηνα3#ι Pσαν hτ#ιμ#ι ν� τ�ν τιμωρ8σ#υν.Σ�ν Fμως τ#Jς εeπε Fτι α�τ�ς ��υπηρ!τησε καλ/τερα �π� �κεS-

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 163 –

Kα5 π�τε κα� Φρ'νην τ9ν 3τα5ραν �θελ+σαι πειρwσαια&τ!ν, κα� δ+θεν διωκ�μ$νην 7π! τινων κατα�υγε�ν ε<ςτ� �<κ5δι�ν. τ�ν δ� qνεκα τ�� #νθρωπ5ν�υ ε<σδ$%ασθαι,κα� 3ν�ς uντ�ς κλινιδ5�υ δε�μ$νPη μεταδ��ναι τ+ς κατα-κλ5σεως4 κα� τ$λ�ς π�λλ� �κλιπαρ��σαν Wπρακτ�ν #να-στ+ναι. λ$γειν τε πρ�ς τ�Dς πυνθαν�μ$ν�υς dς �&κ #π�#νδρ!ς, #λλ� #π� #νδριντ�ς #ναστα5η. 1νι�ι δ� Λαxδα�ασ� παρακατακλ�ναι α&τ6) τ�Dς μαθητς4 τ�ν δ� �yτωςεzναι �γκρατ+ Zστε κα� τ�μ�ς κα� κα'σεις π�λλκις7π�με�ναι περ� τ� α<δ���ν. �ν δ� κα� #%ι!πιστ�ς σ�!δρα,Zστε μ9 �%�ν #ν-μ�τ�ν μαρτυρε�ν, τ�'τ6ω μ!ν6ω συνε0--ρ�υν �Aθηνα��ι.

Kα� δ9 κα� α&ταρκ$στατ�ς �ν. �Aλε%νδρ�υ γ��νσυ0ν�ν #ργ'ρι�ν #π�στε5λαντ�ς α&τ6), τρισ0ιλ5ας �Aττικ�ς#�ελbν τ� λ�ιπ�ν #π$πεμψεν ε<πbν �κε5ν6ω πλει!νων δε�νπλε5�νας τρ$��ντι. #λλ� κα� <τ�> 7π� �Aντιπτρ�υ πεμ-�θ�ν μ9 πρ�σ$σθαι, Zς �ησι Mυρωνιαν�ς �ν fOμ�5�ις(FHG iv. 454 sq). κα� 0ρυσ6) στε�ν6ω τιμηθ$ντα �πθλ6ωπ�λυπ�σ5ας τ��ς X�υσ� παρ� Δι�νυσ56ω �%ι!ντα θε�ναιπρ�ς τ�ν *δρυμ$ν�ν fEρμ+ν, 1νθαπερ τιθ$ναι κα� τ�Dς #νθι-ν�Dς ε<-θει. λ!γ�ς δ� α&τ�ν μετ� κα� Wλλων πεμ�θ+ναιπρεσFευτ9ν πρ�ς Φ5λιππ�ν4 κα� τ�Dς μ�ν δ-ρ�ις μαλθασ-σ�μ$ν�υς κα� ε<ς τ�ς κλ"σεις συνι$ναι κα� τ6) Φιλ5ππ6ωλαλε�ν4 τ�ν δ� μηδ$τερ�ν τ�'των π�ιε�ν. �\τε γ�ρ N Φ5λιπ-π�ς α&τ�ν πρ�σ5ετ� δι� τ��τ�.

nOθεν �λθ!ντας τ�Dς πρ$σFεις ε<ς τ�ς �Aθ"νας�σκειν dς μτην α&τ��ς _εν�κρτης συνεληλ'θ�ι4 κα�τ�Dς 3τ�5μ�υς εzναι Qημι��ν α&τ!ν. μαθ!ντας δ� παρ�

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 162 –

7

8

9

ν#υς τ� συμ5!ρ#ντα τ#% κρ�τ#υς (δι'τι γι0 α�τ#Jς + ΦSλιππ#ς��ερε Fτι θ� �δ!)#ντ# τ� δ"ρα τ#υ, �μ!να Fμως μ καν!νατρ'π# δν θ� μ κατ�5ερνε), Dτυ)ε, λ!γ#υν, διπλασSων τιμ"ν.Kα$ �ργ'τερα + ΦSλιππ#ς Dλεγε Fτι �π� Fλ#υς Fσ#ι εe)αν π�ειστ9ν α�λ8 τ#υ, μ#ν�)α τ�ν gεν#κρ�τη δν �δυν8θη ν� δωρ#-δ#κ8σUη. 0EπSσης Fταν �ν!λα7ε τ9ν �π#στ#λ9 ν� �πιτ/)Uη παρ�τ#% 0Aντιπ�τρ#υ τ9ν �πελευθ!ρωσι τ"ν κατ� τ�ν Λαμιακ�νπ'λεμ#ν135 α\)μαλωτισθ!ντων 0AθηναSων κα$ κληθε$ς ε\ςδε3πν#ν, τ#% �ν!5ερε τ#%τα τ� λ'για (π#J σ �ν�λ#γη περS-στασι τ� εe)ε π� + 0Oδυσσ!ας στ9ν KSρκη)136:

K5ρκη, π�ι!ς Wραγε Wνδρας, π�D σωστ� σκ$πτεταιπρ�ν θ’ Wντε0ε ν� 0�ρτσPη �αγητ� κα� π�τ� πρ�ν λ'σPητ�Dς 3τα5ρ�υς κα� μ� τ�Dς 2�θαλμ�Dς δ+;

Kα$ + 0AντSπατρ#ς τ'σ# ε�)αριστ8θηκε �π� τ9ν nτ#ιμ'τητατ#% πνε/ματ'ς τ#υ, �στε �μ!σως δι!τα�ε ν’ �5εθ#%ν �λε/θερ#ι#W α\)μ�λωτ#ι.

10. fOταν κ�π#τε hνα σπ#υργιτ�κι, π#J τ� κυνηγ#%σε hναγερ�κι κατ!5υγε στ� στ�θ#ς τ#υ, α�τ�ς τ� �)�ϊδεψε κα$ τ��πρ#στ�τευσε, λ!γ#ντας Fτι δν πρ!πει ν� �κδSδUη κανε$ς�κε3ν#ν π#J jητ�ει }συλ#. Σκωπτ'μεν#ς dπ� τ#% BSων#ς, δνπρ'κειται, εeπε, ν� τ#% �παντ8σUηL γιατ$ #Qτε R τραγ[ωδSα, σκω-πτ#μ!νη dπ� τ�ς κωμ[ωδSας, καταδ!)εται ν� �παντ8σUη. Σ�κε3ν#ν, π#J )ωρ$ς ν� D)Uη μ�θει μ#υσικ9 #Qτε γεωμετρSα #Qτε�στρ#ν#μSα, �θελε ν� παρακ#λ#υθ8σUη τ� μαθ8ματ� τ#υ, τ#%εeπε: «5ε/γα, γιατ$ δν D)εις μ τS ν� πι�σUης τ9ν 5ιλ#σ#5Sα»(δηλ. δν D)εις «πρ#σλαμ7αν#/σας παραστ�σεις», Fπως λ!μεσ8μερα στ9ν γλ"σσα τ�ς ψυ)#λ#γSας). Kατ0 }λλ#υς τ#% εeπε:«5ε/γα γιατ$ �δ" δν �αSν#με μαλλS».

11. fOταν + Δι#ν/σι#ς εeπε στ�ν Πλ�τωνα Fτι θ� τ#% κ'ψUητ� κε5�λι, + gεν#κρ�της π#J Pταν παρ�ν, �5#% τ#% Dδει�ε τ�δικ' τ#υ, «καν!νας δν θ� τ� �γγS�Uη» εeπε, «πρ#τ#% κ#πU�

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 165 –

α&τ�� dς ν�ν κα� μwλλ�ν �ρ�ντιστ$�ν εvη τ+ς π!λεωςα&τ��ς (τ�Dς μ�ν γ�ρ Ptδει δωρ�δ�κ"σαντας N Φ5λιππ�ς,�μ� δ� μηδεν� λ!γ6ω 7πα%!μεν�ς) �ασ� διπλασ5ως α&τ�ντιμ+σαι. κα� τ�ν Φ5λιππ�ν δ� λ$γειν yστερ�ν dς μ!ν�ς εvη_εν�κρτης τ)ν πρ�ς α&τ�ν #�ιγμ$νων #δωρ�δ!κητ�ς.#λλ� κα� πρεσFε'ων πρ�ς �Aντ5πατρ�ν περ� α<0μαλ-των�Aθηνα5ων κατ� τ�ν Λαμιακ�ν π!λεμ�ν, κα� κληθε�ς �π�δε�πν�ν πρ�ς α&τ�ν πρ�ην$γκατ� ταυτ5 (�Oδ. κ 383 – 5)

� K5ρκη, τ5ς γρ κεν #ν"ρ, �ς �να5σιμ�ς εvη,πρ�ν τλα5η πσσασθαι �δητ'�ς �δ� π�τ+τ�ςπρ�ν λ'σασθ� 3τρ�υς κα� �ν 2�θαλμ��σιν <δ$σθαι;

κα� τ�ν #π�δε%μεν�ν τ9ν ε&στ�05αν ε&θDς #νε�ναι.Στρ�υθ5�υ δ$ π�τε διωκ�μ$ν�υ 7π� *$ρακ�ς κα�

ε<σπηδ"σαντ�ς ε<ς τ�Dς κ!λπ�υς α&τ��, καταψ"σαςμεθ+κεν, ε<πbν τ�ν *κ$την δε�ν μ9 �κδιδ!ναι. σκωπτ!με-ν�ς 7π� B5ων�ς �&κ 1�η α&τ6) #π�κρινε�σθαι4 μηδ� γ�ρτ9ν τραγ6ωδ5αν 7π� τ+ς κωμ6ωδ5ας σκωπτ�μ$νην #π�κρ5-σεως #%ι��ν. πρ!ς τε τ�ν μ"τε μ�υσικ9ν μ"τε γεωμε-τρικ9ν μ"τε #στρ�ν�μ5αν μεμαθηκ!τα, F�υλ!μεν�ν δ�παρ� α&τ�ν ��ιτwν, “π�ρε'�υ,” 1�η4 λαF�ς γ�ρ �&κ 10εις�ιλ�σ��5ας.” �* δ� τ��τ! �ασιν ε<πε�ν, “παρ� �μ�� γ�ρπ!κ�ς �& κνπτεται.”

E<π!ντ�ς δ� Δι�νυσ5�υ πρ�ς Πλτωνα dς #�αιρ"σειτις α&τ�� τ�ν τρ0ηλ�ν, παρbν �Gτ�ς κα� δε5%ας τ�νvδι�ν, “�&κ Wν γε,” 1�η, “τ�ς πρ!τερ�ν τ�'τ�υ.”

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 164 –

10

11

136. 0Oδ/σσεια ) 385 – 5.135. 322 π.X.

τ#%τ#» (τ� δικ' τ#υ δηλαδ9 κε5�λι). Λ!γ#υν Fτι, Fταν κ�π#τεPλθε στ9ν 0Aθ8να + 0AντSπατρ#ς κα$ τ�ν �)αιρ!τησε, α�τ�ς δντ#% �π8ντησε, παρ� Fταν �τελεSωσε τ9ν +μιλSα π#J εe)ε �ρ)S-σει. Δν Pταν καθ'λ#υ �λαj�ν, κα$ π#λλς 5#ρς κ�θε μ!ραπαρεδSδετ# σ στ#)ασμ#/ς, κα$ �π$ μι� +λ'κληρη �ρα παρ!-μενε σιωπηλ'ς.

_A5ησε πλε3στα Fσα συγγρ�μματα κα$ π#ι8ματα κα$ παραι-ν!σεις π#J εeναι τ� �κ'λ#υθα:

Περ� �'σεως, q%η FιFλ5α.Περ� σ��5ας, q%η FιFλ5α.Περ� πλ�'τ�υ.�Aρκ�ς (N �Aρκαδικ!ς).Περ� τ�� #�ρ5στ�υ (πργματ�ς).

12. Γι� τ� παιδ5.Περ� �γκρατε5ας.Περ� τ�� p�ελ5μ�υ.Περ� �λευθερ5ας.Περ� θαντ�υ.Περ� 3κ�υσ5�υ.Περ� �ιλ5ας.Περ� �πιεικε5ας.Περ� τ�� �ναντ5�υ, FιFλ. 2.Περ� ε&δαιμ�ν5ας, FιFλ. 2.Περ� τ+ς τ$0νης τ�� γρ�ειν.Περ� μν"μης.Περ� τ�� ψε'δ�υς.Kαλλικλ+ς.Περ� �ρ�ν"σεως, FιFλ. 2.O<κ�ν�μικ�ς (�<κιακ9 �<κ�ν�μ5α).Περ� σω�ρ�σ'νης.Περ� δυνμεως ν!μ�υ.

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 167 –

�ασ� κα� �Aντιπτρ�υ π�τ� �λθ!ντ�ς ε<ς �Aθ"νας κα�#σπασαμ$ν�υ α&τ!ν, μ9 πρ!τερ�ν #ντιπρ�σαγ�ρε�σαιπρ�ν h τ�ν λ!γ�ν �ν 1λεγε διαπερνασθαι. #τυ�!τατ�ςδ� �ν π�λλκις τ+ς �μ$ρας 3αυτ6) �μελ$τα, κα� Zρανμ5αν, �ασ5ν, #π$νεμε σιωπP+.

Kα� πλε�στα Bσα καταλ$λ�ιπε συγγρμματα κα� 1πηκα� παραιν$σεις, � �στι τα�τα4

Περ� �'σεως αk Fk γk δk εk ςk,Περ� σ��5ας ςk,Περ� πλ�'τ�υ αk,�Aρκ�ς αk,Περ� τ�� #�ρ5στ�υ αk,Περ� τ�� παιδ5�υ αk,Περ� �γκρατε5ας αk,Περ� τ�� p�ελ5μ�υ αk,Περ� τ�� �λευθ$ρ�υ αk,Περ� θαντ�υ αk,Περ� 3κ�υσ5�υ αk,Περ� �ιλ5ας αk Fk,Περ� �πιεικε5ας αk,Περ� τ�� �ναντ5�υ αk Fk,Περ� ε&δαιμ�ν5ας αk Fk,Περ� τ�� γρ�ειν αk,Περ� μν"μης αk,Περ� τ�� ψε'δ�υς αk,Kαλλικλ+ς αk,Περ� �ρ�ν"σεως αk Fk,O<κ�ν�μικ�ς αk,Περ� σω�ρ�σ'νης αk,Περ� δυνμεως ν!μ�υ αk,

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 166 –

12

Περ� π�λιτε5ας.Περ� Nσι!τητ�ς.nOτι παραδ�τ9 � #ρετ9 (μπ�ρε� ν� διδα0θP+).Περ� τ�� uντ�ς.Περ� ε*μαρμ$νης.Περ� παθ)ν.Περ� F5ων (τρ!π�ι διαFι-σεως).Περ� Nμ�ν�5ας.Περ� σπ�υδαστ)ν, FιFλ. 2.Περ� δικαι�σ'νης.Περ� #ρετ+ς, FιFλ. 2.Περ� μ�ρ�)ν.Περ� �δ�ν+ς, FιFλ. 2.Περ� F5�υ.Περ� #νδρε5ας.Περ� τ�� 3ν!ς.Περ� �Iδε)ν137.

13. Περ� τ$0νης.Περ� θε)ν, FιFλ. 2.Περ� ψυ0+ς, FιFλ. 2.Περ� �πιστ"μης.Π�λιτικ�ς (#ν"ρ).Περ� �μπιστ�σ'νης (Περ� γν-σεως).Περ� �ιλ�σ��5ας.Περ� τ)ν συγγραμμτων τ�� Παρμεν5δ�υ.�Aρ0$δημ�ς h περ� δικαι�σ'νης.Περ$ τ#% �γαθ#%.Πργματα σ0ετικ� μ� τ9ν διν�ια, FιFλ. 8.Λ'σις πρ�Fλημτων τ+ς Λ�γικ+ς, FιFλ. 10.Mαθ"ματα Φυσικ+ς, FιFλ. 6.Συγκε�αλα5ωσις.Περ� γεν)ν κα� ε<δ)ν.Πυθαγ!ρεια πργματα.

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 169 –

137. fOπως τ$ς �νν##%σε + Πλ�των.

Περ� π�λιτε5ας αk,Περ� Nσι!τητ�ς αk,nOτι παραδ�τ9 � #ρετ9 αk,Περ� τ�� uντ�ς αk,Περ� ε*μαρμ$νης αk,Περ� παθ)ν αk,Περ� F5ων αk,Περ� Nμ�ν�5ας αk,Περ� μαθητ)ν αk FkΠερ� δικαι�σ'νης αk,Περ� #ρετ+ς αk Fk,Περ� ε<δ)ν αkΠερ� �δ�ν+ς αk Fk,Περ� F5�υ αk,Περ� #νδρε5ας αk,Περ� τ�� 3ν�ς αk,Περ� <δε)ν αk,Περ� τ$0νης αk,Περ� θε)ν αk FkΠερ� ψυ0+ς αk Fk,Περ� �πιστ"μης αk,Π�λιτικ�ς αk,Περ� �πιστημ�σ'νης αk,Περ� �ιλ�σ��5ας αk,Περ� τ)ν Παρμεν5δ�υ αk,�Aρ0$δημ�ς h περ� δικαι�σ'νης αk,Περ� τ#γαθ�� αk,T)ν περ� τ9ν διν�ιαν αk Fk γk δk εk ςk Qk ηk,Λ'σις τ)ν περ� τ�Dς λ!γ�υς ιk,Φυσικ+ς #κρ�σεως αkFkγkδkεkςk,Kε�λαι�ν αk,Περ� γεν)ν κα� ε<δ)ν αk,Πυθαγ!ρεια αk,

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 168 –

13

Λ'σεις, FιFλ. 2.Διαιρ$σεις, FιFλ. 8.Θ$σεις.Πραγματε5α περ� διαλεκτικ+ς.

0Aκ#λ#υθ#%ν δ!κα π!ντε 7ι7λSα κα$ }λλα δ!κα h�η π#J περι-λαμ7�ν#υν μελ!τες γι� τ� λεκτικ'.

�Eνν$α FιFλ5α περ� λ�γικ!τητ�ς.nE%η FιFλ5α γι� τ� μαθηματικ.Δ'� FιFλ5α σ0ετικ� πρ�ς τ9ν διν�ια.Π$ντε FιFλ5α περ� γεωμετρ)ν.Σ0!λια.�Eναντ5α.Περ� #ριθμ)ν.�Aριθμ)ν θεωρ5α.Περ� διαστσεων.Περ� #στρ�λ�γ5ας, q%η FιFλ5α.

14. Στ�ι0ει-δεις #ρ0α� μ�ναρ05ας, σ� τ$σσερα FιFλ5α #�ιε-ρωμ$να στ�ν �Aλ$%ανδρ�.

Πρ�ς �Aρ'Fαν.Πρ�ς fH�αιστ5ωνα.Περ� γεωμετρ5ας, δ'� FιFλ5α.ΣτS)#ι �ν Fλ[ω 224.239.

Kα$ Fμως τ�ν dπ!ρ#)# α�τ� }νθρωπ# #W 0Aθηνα3#ι τ�ν �π�-λησαν μι� Rμ!ρα �πειδ9 δν εe)ε ν� πληρ�Gση τ� μετ#Sκι#138L�λλ� τ�ν �γ'ρασε + Δημ8τρι#ς + Φαληρε/ς, + +π#3#ς Wκαν#-π#Sησε κα$ τ$ς δυ� πλευρ!ςL στ�ν gεν#κρ�τη Dδωσε τ9ν �λευθε-ρSα τ#υ, κα$ στ#Jς 0AθηναS#υς τ� μετ#Sκι#. A�τ� τ� γρ�5ει +Mυρωνιαν�ς + 0Aμαστριαν�ς στ� πρ"τ# 7ι7λS# τ"ν «fIστ�ρικ)νfOμ�5ων κε�αλα5ων» τ#υ. Διεδ!)θη τ�ν Σπε/σιππ# κα$ διη/-

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 171 –

138. T� μετ#Sκι# Pταν �τ8σι#ς 5'ρ#ς �κ 12 �ττικ"ν δρα)μ"ν π#J �πλ8ρω-ναν #W μ!τ#ικ#ι, δηλ. #W �ν 0Aθ8ναις �γκατεστημ!ν#ι �!ν#ι, #W +π#3#ι κατ� τ9ν�π#γρα59ν τ#% 309 �ν8ρ)#ντ# ε\ς 45.000.

Λ'σεις αk Fk,Διαιρ$σεις ηk,Θ$σεων FιFλ5α κk, <στ50�ι μ'ρι�ι> γk,T+ς περ� τ� διαλ$γεσθαι πραγματε5ας FιFλ5α ιδk<στ5-

0�ι μ'ρι�ι> αk, Fψμk,

Mετ� τ��τ� FιFλ5α ιεk κα� Wλλα FιFλ5α ιςk περ� μαθημ-των τ)ν περ� τ9ν λ$%ιν,

Λ�γιστικ)ν FιFλ5α θk,T)ν περ� τ� μαθ"ματα FιFλ5α ςk,T)ν περ� τ9ν διν�ιαν Wλλα FιFλ5α δ'�,Περ� γεωμετρ)ν FιFλ5α εk,fYπ�μνημτων αk,�Eναντ5ων αk,Περ� #ριθμ)ν αk,�Aριθμ)ν θεωρ5α αk,Περ� διαστημτων αk,T)ν περ� #στρ�λ�γ5αν ςk,Στ�ι0ε�α πρ�ς �Aλ$%ανδρ�ν περ� Fασιλε5ας δk,Πρ�ς �Aρρ'Fαν,Πρ�ς fH�αιστ5ωνα,Περ� γεωμετρ5ας αk Fk,Στ50�ι <μ'ρι�ι> κFk, δσλθk.

�Aθηνα��ι δ� Bμως α&τ�ν uντα τ�ι��τ�ν �π5πρασκ!νπ�τε, τ� μετ�5κι�ν #τ�ν��ντα θε�ναι. κα� α&τ�ν pνε�ταιΔημ"τρι�ς N ΦαληρεDς κα� 3κτερ�ν #π�κατ$στησε4_εν�κρτει μ�ν τ9ν �λευθερ5αν, �Aθηνα5�ις δ� τ� μετ�5-κι�ν. τ��τ! �ησι Mυρωνιαν�ς N �Aμαστριαν�ς �ν τ6)πρ-τ6ω τ)ν fIστ�ρικ)ν Nμ�5ων κε�αλα5ων (FHG iv. 455).

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 170 –

14

θυνε τ9ν σ)#λ9 �π$ ε�κ#σι π!ντε Dτη, �π� τ� δε/τερ# Dτ#ς τ�ς110ης 0Oλυμπι�δ#ς. Π!θανε δ!, δι'τι μι� ν/κτα Dπεσε π�νω σκ�π#ια λεκ�νη, γ!ρ#ντας πι� @γδ'ντα δ/# �τ"ν.

15. 0A5ιερ�σαμε κα$ σ0 α�τ�ν τ� �κ'λ#υθα:

fO _εν�κρτης, α&τ�ς N τ'π�ς τ+ς τελει!τερης #νδρ�-πρ$πειας, �σκ!νταψε σ� μι� 0λκινη λεκνη κα� �κτ'πησεστ� μ$τωπ�, κα� μ� μι� δυνατ9 κραυγ9 %εψ'0ησε.

cYπ�ρ�αν κα$ }λλ#ι h�η gεν#κρ�τες: 1. fEνας π#λJ παλαι�ςτακτικ�ς (Wκαν�ς στ9ν στρατηγικ8). 2. fEνας συγγεν9ς κα$συμπ#λSτης τ#% 5ιλ#σ'5#υ139. Φ!ρεται 4ς δικ'ς τ#υ hνας λ'γ#ςπ#J τιτλ#5#ρε3ται �Aρσιν�ητικ!ς, συντα)θε$ς γι� κ�π#ια �π#-θαν#%σα 0Aρσιν'η. 4. fEνας 5ιλ'σ#5#ς π#J Dγραψε l)ι κα$π#λJ �πιτυ)ημ!να �λεγε3α. Kα$ εeναι ��ι#σημεSωτ# τ� Fτι #W μνπ#ιητς σημει�ν#υν �πιτυ)Sα, Fταν �πι)ειρ#%ν ν� γρ�ψ#υν σπεj� λ'γ#, �ν" �ντιθ!τως #W πεj#γρ�5#ι κ�ν#υν κακ#Jς στS-)#υς Fταν �σ)#λ#%νται μ τ9ν π#Sησι. 0Eκ τ#/τ#υ καταδεικν/ε-ται Fτι τ� μν hνα εeναι δ"ρ# τ�ς 5/σεως, τ� δ }λλ# �πSτευγματ�ς τ!)νης. 5. fEνας γλ/πτης. 6. fEνας συγγρα5εJς �σμ�τωνπ#J τ�ν μνημ#νε/ει + 0Aριστ'�εν#ς.

3. ΠOΛEMΩN

16. cO Π#λ!μων140, + γυι�ς τ#% Φιλ#στρ�τ#υ, Pταν 0Aθηνα3#ς�π� τ�ν δ�μ# τ�ς O�ης. N!#ς δ!, Pταν τ'σ# �κ'λαστ#ς κα$ σπ�-ταλ#ς, π#J π�ντ#τε εe)ε )ρ8ματα �π�νω τ#υ γι� ν� μπ#ρU� ν�Wκαν#π#ιU� �μ!σως τ$ς �πιθυμSες τ#υ �λλ� κα$ σ στενωπ#Jς κα$δι'δ#υς Dκρυ7ε δι�5#ρα π#σ�. 0Aκ'μα κα$ στ9ν 0AκαδημεSαεdρ!θησαν τρε3ς @7#λ#$ μ!σα σ μι� κ#λ�να γι� τ�ν �δι#σκ#π'. Kα$ μι� Rμ!ρα, μαj$ μ τ#Jς 5Sλ#υς τ#υ, μεθυσμ!ν#ς κα$μ0 hνα στε5�νι στ� κε5�λι, π�γε ν� «σπ�σUη πλ�κα» στ9ν σ)#λ9

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 173 –

140. 0Aρ)ηγ�ς τ�ς 0AκαδημεSας �π� τ� 314 hως τ� 276.

διεδ$%ατ� δ� Σπε'σιππ�ν κα� #�ηγ"σατ� τ+ς σ0�λ+ςπ$ντε κα� εvκ�σιν 1τη �π� Λυσιμα05δ�υ #ρ%μεν�ς κατ�τ� δε'τερ�ν 1τ�ς τ+ς δεκτης κα� 3κατ�στ+ς �Oλυμπι-δ�ς. �τελε'τα δ� νυκτ�ς λεκνPη πρ�σπτα5σας, 1τ�ς tδηγεγ�νbς δε'τερ�ν κα� 2γδ�ηκ�στ!ν.

Φαμ�ν δ� κα� ε<ς τ��τ�ν �7τωσ5 (A. Pal. vii. 102)4

0αλκP+ πρ�σκ!ψας λεκνPη π�τ� κα� τ� μ$τωπ�νπλ"%ας vα0εν � σ'ντ�ν�ν, εzτ� 1θανεν,N πντα πντη _εν�κρτης #ν9ρ γεγ-ς.

Γεγ!νασι δ� κα� Wλλ�ι _εν�κρτεις π$ντε4 B τετακτικ�ς #ρ0α��ς σ�!δρα κα� N συγγεν9ς �μα κα� π�λ5-της τ6) πρ�ειρημ$ν6ω �ιλ�σ!�6ω4 �$ρεται δ� α&τ�� λ!γ�ς�Aρσιν�ητικ!ς, γεγραμμ$ν�ς περ� �Aρσιν!ης #π�θαν�'-σης. τ$ταρτ�ς �ιλ!σ���ς, �λεγε5αν γεγρα�bς �&κ �πι-τυ0)ς. vδι�ν δ$4 π�ιητα� μ�ν γ�ρ �πιFαλλ!μεν�ι πεQ�γρα-�ε�ν �πιτυγ0ν�υσι4 πεQ�γρ��ι δ� �πιτιθ$μεν�ι π�ιη-τικP+ πτα5�υσι4 τ6) δ+λ�ν τ� μ�ν �'σεως εzναι, τ� δ�τ$0νης 1ργ�ν. π$μπτ�ς #νδριαντ�π�ι!ς4 qκτ�ς 8Wσματαγεγρα�-ς, Zς �ησιν �Aριστ!%εν�ς (Wehrli ii, fg. 126).

ΠOΛEMΩN

Πολέμων Φιλοστράτου μ�ν �ν υ*!ς, �Aθηνα��ς τ)νδ"μων Ovηθεν. ν$�ς δ� �ν #κ!λαστ!ς τε κα� διακε0υμ$-ν�ς �ν �yτως Zστε κα� περι�$ρειν #ργ'ρι�ν πρ�ς τ�ς3τ�5μ�υς λ'σεις τ)ν �πιθυμι)ν4 #λλ� κα� �ν τ��ς στενω-π��ς δι$κρυπτεν. κα� �ν �Aκαδημε58α πρ�ς κ5�ν5 τινι τρι--F�λ�ν ε7ρ$θη πρ�σπεπλασμ$ν�ν α&τ�� δι� [τ9ν] Nμ�5αν

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 172 –

139. 0Eδ" dπ�ρ)ει κεν� στ� κεSμεν#, γι0 α�τ� κα$ στ9ν �παρSθμησι τ"ντρι"ν πρ�των δν �ναγρ�5εται + hνας.

15

16

τ#% gεν#κρ�τ#υς. A�τ�ς Fμως, )ωρ$ς καθ'λ#υ ν� ταρα)θU�,συν!)ισε τ9ν +μιλSα τ#υL 4μιλ#%σε δ περ$ σω5ρ#σ/νης(�γκρατεSας, α�τ#κυριαρ)Sας). 0Aκ#/#ντας + νεαρ'ς, σιγ�–σιγ��σαγηνε/θη, κα$ Dγινε τ'σ# 5ιλ'π#ν#ς π#J �επ!ρασε τ#Jς}λλ#υς, κα$ α�τ�ς διεδ!)θη τ�ν gεν#κρ�τη στ9ν διε/θυνσι τ�ςσ)#λ�ς, τ9ν 116ην 0Oλυμπι�δα141.

17. cO 0AντSγ#ν#ς + Kαρ/στι#ς �να5!ρει Fτι + πατ!ρας τ#υPταν πρ#εστCς κα$ διατηρ#%σε }λ#γα iρματ#δρ#μι"νL κα$ Fτι+ Π#λ!μων dπ�ρ�ε κατηγ#ρ#/μεν#ς κατ'πιν �γωγ�ς τ�ς συj/-γ#υ τ#υ, π#J τ�ν κατηγ'ρησε σκληρ� Fτι εe)ε σ)!σεις μ νεα-ρ#/ς. 0Aπ� τ'τε Fμως π#J }ρ)ισε ν’ �σ)#λ�ται μ τ9ν 5ιλ#σ#-5Sα, �π!κτησε τ!τ#ια σταθερ'τητα )αρακτ�ρ#ς, �στε π�ντ#τεν� διατηρU� τ9ν �δια γαληνεμ!νη συμπερι5#ρ�. 0Aλλ� κα$ 4ςπρ�ς τ9ν 5ων9 Pταν �ναλλ#Sωτ#ς. Γι0 α�τ� κα$ γ#ητε/θηκε �π�α�τ�ν + Kρ�ντωρ142. Eeναι 7!7αι# πCς Fταν τ�ν �δ�γκωσε hναλυσσασμ!ν# σκυλ$ στ� @πSσθια, α�τ�ς #Qτε )λ�μιασεL κα$ Rταρα)9 π#J �εσηκ�θηκε στ9ν π'λι Fταν Dμαθαν τ� γεγ#ν'ς,τ�ν }5ησε �παθ�. Kα$ στ� θ!ατρα παρ!μενε �νεπηρ!αστ#ς.

18. K�π#τε, Fταν + Nικ'στρατ#ς, + �π#καλ#/μεν#ς Kλυται-μν8στρα, �δι�7αjε σ0 α�τ�ν κα$ στ�ν Kρ�τη κ�τι �π� τ�νfOμηρ#, + μν Kρ�της συγκιν8θηκε 7αθι�, α�τ�ς Fμως Dμεινετ'σ# �παθ9ς σ�ν ν� μ9 εe)ε �κ#/σει τSπ#τε. Kα$ γενικ� Pταντ!τ#ι#ς, Fπως τ�ν θ!λει + jωγρ�5#ς Mελ�νθι#ς στ� Περ�Qωγρα�ικ+ς Dργ# τ#υ. Δι'τι πραγματικ� λ!γει �κε3 Fτι τ� Dργατ�ς τ!)νης πρ!πει ν� 5!ρ#υν τ9ν σ5ραγSδα κ�π#ιας \σ)υρ#-γνωμ#σ/νης κα$ πεSσματ#ς, τ� �δι# δ \σ)/ει κα$ γι� τ� Pθ#ς. cOδ Π#λ!μων συν8θιjε ν� λ!γUη Fτι πρ!πει ν� ��ασκ#/μεθα μ τ�γεγ#ν'τα κα$ l)ι μ'ν# μ λ#γικς θεωρSες, σ�ν �κε3ν#ν π#J θ�εe)ε «�εκ#κκαλSσει» hνα �γ)ειρSδι# iρμ#νικ�ς �λλ� δν θ� εe)ε��ασκηθ� πρακτικ�. cOπ'τε θ� πρ#καλ#/σαμε μν τ�ν θαυμα-

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 175 –

141. 316 — 312.142. Πρ7λ. κατωτ!ρω παρ�γρ. 24.

τP+ πρ�ειρημ$νPη πρ!�ασιν. κα5 π�τε συνθ$μεν�ς τ��ςν$�ις μεθ'ων κα� �στε�ανωμ$ν�ς ε<ς τ9ν _εν�κρτ�υςP�%ε σ0�λ"ν4 N δ� �&δ�ν διατραπε�ς εzρε τ�ν λ!γ�νNμ�5ως4 �ν δ� περ� σω�ρ�σ'νης. #κ�'ων δ9 τ� μειρκι�νκατ� 2λ5γ�ν �θηρθη κα� �yτως �γ$νετ� �ιλ!π�ν�ς dς7περFλλεσθαι τ�Dς Wλλ�υς κα� α&τ�ν διαδ$%ασθαι τ9νσ0�λ"ν, #ρ%μεν�ν #π� τ+ς qκτης κα� δεκτης κα� 3κα-τ�στ+ς �Oλυμπιδ�ς.

Φησ� δ� �Aντ5γ�ν�ς N Kαρ'στι�ς �ν τ��ς B5�ις (Wil.Ant. u. Kar., p. 63) τ�ν πατ$ρα α&τ�� πρ)τ!ν τε εzναι τ)νπ�λιτ)ν κα� `ρματ�τρ��+σαι. �υγε�ν δ� τ�ν Π�λ$μωνακα� δ5κην κακ-σεως 7π� τ+ς γυναικ!ς, dς μειρακ5�ιςσυν!ντα. τ�σ��τ�ν δ� �πιτε�ναι τ� �θ�ς #ρ%μεν�ν �ιλ�-σ��ε�ν, Zστ� �π� τα&τ�� σ0"ματ�ς τ+ς μ�ρ�+ς πντ�τεμ$νειν. #λλ� κα� τ9ν �ων9ν #ναλλ�5ωτ�ς �ν4 δι� κα�θηραθ+ναι Kρντ�ρα 7π� α&τ��. κυν�ς γ��ν λυττ)ντ�ς[κα�] τ9ν <γν'αν διασπσαντ�ς μ!ν�ν μ9 p0ριwσαι4 κα�ταρα0+ς γεν�μ$νης �π� τ+ς π!λεως πυθ!μεν�ν τ� γιν!με-ν�ν Wτρεπτ�ν με�ναι. 1ν τε τ��ς θετρ�ις #συμπαθ$στα-τ�ς �ν.

Nικ�στρτ�υ γ��ν π�τε τ�� �πικαλ�υμ$ν�υ Kλυται-μν"στρα #ναγιν-σκ�ντ!ς τι τ�� π�ιητ�� α&τ6) τε κα�Kρτητι, τ�ν μ�ν συνδιατ5θεσθαι, τ�ν δ� vσα κα� μ9#κ��σαι. κα� Bλως �ν τ�ι��τ�ς �R!ν �ησι Mελνθι�ς NQωγρ��ς �ν τ��ς Περ� Qωγρα�ικ+ς (FHG iv. 445)4 �ησ�γ�ρ δε�ν α&θδειν τινα κα� %ηρ!τητα τ��ς 1ργ�ις �πι-τρ$0ειν, Nμ�5ως δ� κ#ν τ��ς tθεσιν. 1�ασκε δ� N Π�λ$μωνδε�ν �ν τ��ς πργμασι γυμνQεσθαι κα� μ9 �ν τ��ς

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 174 –

17

18

σμ� μ τ$ς �ρωτ8σεις μας, �λλ� στ9ν τακτ#π#Sησι τ�ς jω�ς μαςθ� εdρεθ#%με σ +λ#σ)ερ� δια5ωνSα πρ�ς τ�ν nαυτ' μας.

19. kHταν ε�γενικ�ς κα$ γενναι'δωρ#ς κα$ �πηλλαγμ!ν#ς�π� τ� «@�J κα$ τσ#υ)τερ� �5#ς» π#J �π#δSδει + 0Aριστ#5�-νης στ�ν E�ριπSδη, κα$ τ� +π#3#ν κατ� τ�ν �δι# συγγρα5!αεeναι «δυνατ� καρ/κευμα σ D�#)# κρ!ας»143. 0Aκ'μη λ!γ#υνFτι δν �δSδασκε καθ8μεν#ς, κα$ συjητ#%σε μ τ#Jς μαθητ!ςτ#υ 7ηματSjων. _E)αιρε �κτιμ8σεως στ9ν 0Aθ8να γι� τ� ε�γεν�τ#υ α\σθ8ματα. cΩστ'σ#, j#%σε �π#τρα7ηγμ!ν#ς �π� τ�νκ'σμ#, κα$ Dμενε στ�ν κ�π# τ�ς 0AκαδημSας, Fπ#υ εe)αν κτSσειμικρ� σπSτια κα$ #W μαθητ!ς τ#υ κα$ κατ#ικ#%σαν κ#ντ� στ�ν7ωμ� τ"ν M#υσ"ν κα$ στ9ν α�θ#υσα διδασκαλSας144. _Hθελε,5αSνεται, ν� εeναι �π� π�σης �π'ψεως στ� �ψ#ς τ#% gεν#κρ�-τ#υς. cYπ�ρ�ε κα$ ε�ν##/μεν'ς τ#υ, 7ε7αι�νει + 0AρSστιππ#ςστ� τ!ταρτ# κε5�λαι# τ#% «Περ� παλαιwς τρυ�+ς» Dργ#υ τ#υ.Π�ντως τ�ν �μνημ'νευε �κατ�παυστα κα$ ντυν'ταν σ�ν κι0�κε3ν#ν τ9ν iπαλ9 α�στηρ9 ��ι#πρ!πεια π#J \δι�jει στ�νδωρικ� ρυθμ'.

20. T#% }ρεσε δ π#λJ κα$ + Σ#5#κλ�ς κα$ μ�λιστα �κε3να τ�)ωρSα στ� +π#3α, κατ� τ�ν κωμικ� π#ιητ8, 5αSνεται Bτι συνερ-γσθηκε κα� κπ�ι� μαντρ!σκυλ�, κα$ �κε3να στ� +π#3α κατ�τ�ν Φρ/νι)# + π#ιητ9ς δ�ν �ταν μ��στ�ς �\τε μ�γμα, #λλ� γν"-σι� Πρμνι� κρασ5. _Eτσι τ�ν μν fOμηρ# τ�ν Dλεγε �πικ�νΣ#5#κλ!α, τ�ν δ Σ#5#κλ!α τραγικ�ν fOμηρ#.

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 177 –

144. cH 0AκαδημSα (0Aκαδ8μεια) τε)νικ"ς Pταν μι� θρησκευτικ9 �δελ5'-της, �5ιερωμ!νη στ9ν λατρεSα τ"ν M#υσ"ν.

διαλεκτικ��ς θεωρ"μασι, καθπερ `ρμ�νικ!ν τι τ$0νι�νκαταπι!ντα κα� μ9 μελετ"σαντα, dς κατ� μ�ν τ9ν �ρ-τη-σιν θαυμQεσθαι, κατ� δ� τ9ν διθεσιν 3αυτ��ς μ0ε-σθαι.

�Hν ��ν #στε�!ς τις κα� γεννα��ς, παρPητημ$ν�ς ��ησιν �Aριστ��νης (Kock i. 423) περ� E&ριπ5δ�υ,“2%ωτ� κα� σιλ�ιωτ4” �περ, dς α&τ!ς �ησι,

καταπυγ�σ'νη τα�τ� �στ� πρ�ς κρ$ας μ$γα.

#λλ� μ9ν �&δ� καθ5Qων 1λεγε πρ�ς τ�ς θ$σεις, �ασ5,περιπατ)ν δ� �πε0ε5ρει. δι� δ9 ��ν τ� �ιλ�γεννα��ν�τιμwτ� �ν τP+ π!λει4 �& μ9ν #λλ� κα� �κπεπατηκbς �νδιατρ5Fων �ν τ6) κ"π6ω, παρ� �ν �* μαθητα� μικρ� καλ'Fιαπ�ιησμεν�ι κατ6-κ�υν πλησ5�ν τ�� μ�υσε5�υ κα� τ+ς�%$δρας. �6-κει δ9 N Π�λ$μων κατ� πντα �Qηλωκ$ναιτ�ν _εν�κρτην4 κα� �ρασθ+ναι α&τ�� �ησιν �Aρ5στιππ�ς�ν τ6) τετρτ6ω Περ� παλαιwς τρυ�+ς (FHG ii. 79). #ε�γ��ν �μ$μνητ� N Π�λ$μων α&τ��, τ"ν τ� #κακ5αν κα� τ�να&0μ�ν �νεδ$δυτ� τ#νδρ�ς κα� τ� Fρ�ς �*�νε� Δ-ρι!ςτις �<κ�ν�μ5α.

�Hν δ� κα� �ιλ�σ���κλ+ς, κα� μλιστα �ν �κε5ν�ιςBπ�υ κατ� τ�ν κωμικ�ν τ� π�ι"ματα α&τ6)

κ'ων τις �δ!κει συμπ�ιε�ν M�λ�ττικ!ς,

κα� 1νθα �ν κατ� τ�ν Φρ'νι0�ν (Kock i. 387)

�& γλ'%ις �&δ� 7π!0υτ�ς, #λλ� Πρμνι�ς.

1λεγεν ��ν τ�ν μ�ν nOμηρ�ν �πικ�ν εzναι Σ���κλ$α, τ�νδ� Σ���κλ$α nOμηρ�ν τραγικ!ν.

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 176 –

143. 0Aπ'σπασμα 180.

19

20

Π!θανε �π� πρ#ϊ#%σα ���ντλησι σ πρ#)ωρημ!νη RλικSα,}5ησε δ �ρκετ� συγγρ�μματα. Φτι��αμε κα$ γι0 α�τ�ν τ� �κ'-λ#υθ# �πSγραμμα:

]Aκ�υ. Θψαμε τ�ν Π�λ$μωνα, π�D τ�ν 1Fαλε �δ) �#ρρ-στια, τ� ��Fερ� α&τ� Fσαν� τ)ν #νθρ-πων. �Aλλ�μwλλ�ν u0ι τ�ν Π�λ$μωνα, παρ� τ� σ)μα τ�υ4 γιατ��κε�ν�ς πηγα5ν�ντας στ� Wστρα, α&τ� W�ησε ν� σαπ5QPη�δ) κτω.

4. KPATHΣ

21. cO Kρ�της145, γυι�ς τ#% 0Aντιγ!ν#υς, Pταν 0Aθηνα3#ς κα$Θρι�σι#ς 4ς πρ�ς τ�ν δ�μ#. kHταν �κρ#ατ9ς κα$ συγ)ρ'νωςε�ν##/μεν#ς τ#% Π#λ!μων#ς, τ�ν +π#3#ν διεδ!)θη στ9ν διε/-θυνσι τ�ς σ)#λ�ς. Kα$ Pταν τ'σ# �5ωσιωμ!ν#ι + hνας στ�ν}λλ#, �στε κα$ j"ντες l)ι μ'ν#ν συνεμερSj#ντ# τ$ς �διες �πι-δι��εις, �λλ� Fλ# κα$ περισσ'τερ# ��ωμ#ι�ν#νταν μ!)ρι τ�ςτελευταSας των πν#�ς, κα$ �π#θαν'ντες μ#ιρ�σθηκαν τ�ν �δι#τ�5#. Γι0 α�τ� + 0Aνταγ'ρας Dγραψε κα$ γι� τ#Jς δ/#, κατ� τ�ν�κ'λ#υθ# τρ'π#:

Περν)ντας, διαFτη λ$γε Bτι σ� τ��τ�ν τ�ν τ��#ναπα'εται N θε�ειδ9ς Kρτης κι� N Π�λ$μων, μεγαλ!-ψυ0�ι σ� Nμ��ρ�σ'νη, #π� τ� �μπνευσμ$να στ!ματατ)ν Nπ�5ων �%"ρ0�ντ� *ερ� λ!για, κα� τ)ν Nπ�5ων Nκαθαρ�ς F5�ς σ��5ας, πειθαρ0ημ$ν�ς σ� σταθερ� δ!γ-ματα, τ�Dς στ!λιQε μ� μι� λαμπρ9 #θανασ5α.

22. Γι0 α�τ� κα$ + 0AρκεσSλα#ς π#J }5ησε τ�ν Θε'5ραστ#κα$ π�γε στ9ν δικ8 τ#υς σ)#λ9 Dλεγε Fτι α�τ#$ εeναι κ�π#ι#ιθε#$ � dπ#λεSμματα τ#% Xρυσ#% A\"ν#ς. Δι'τι δν Dκανανπαρ!α μ τ�ν κ'σμ# �λλ� Pταν σ�ν τ�ν Δι#νυσ'δωρ# τ�να�λητ9 π#J καυ)�μεν#ς κ�π#τε εeπε Fτι δν εe)ε �κ#/σει τ$ς

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 179 –

145. Πρ#ϊστ�μεν#ς τ�ς 0AκαδημSας κατ� τ9ν 3η nκατ#νταετSα.

�Eτελε'τησε δ� γηραι�ς tδη 7π� �θ5σεως, *καν� συγ-γρμματα καταλιπ-ν. κα� 1στιν �μ)ν ε<ς α&τ!ν (App.Anth. ii. 380)4

�&κ #xεις; Π�λ$μωνα κεκε'θαμεν, �ν θ$τ� τP+δε#ρρωστ5η, τ� δειν�ν #νθρ-π�ις πθ�ς.�& μwλλ�ν Π�λ$μωνα, τ� σ)μα δ$4 τ��τ� γ�ρ α&τ�ςFα5νων �ς Wστρα διF�ρ�ν θ+κεν 0αμα5.

KPATHΣ

Kρτης πατρ�ς μ�ν �ν �Aντιγ$ν�υς <�Aθηνα��ς>,Θρισι�ς δ� τ)ν δ"μων, #κρ�ατ9ς �μα κα� �ρ-μεν�ςΠ�λ$μων�ς4 #λλ� κα� διεδ$%ατ� τ9ν σ0�λ9ν α&τ��. κα��yτως #λλ"λω ��ιλε5την Zστε κα� Q)ντε �& μ!ν�ν τ)να&τ)ν tστην �πιτηδευμτων, #λλ� κα� μ$0ρι σ0εδ�ν#ναπν�+ς �%ωμ�ι-σθην #λλ"λ�ιν κα� θαν!ντε τ+ς α&τ+ςτα�+ς �κ�ινωνε5την. Bθεν �Aνταγ!ρας ε<ς Wμ�ω τ��τ�ν�π�5ησε τ�ν τρ!π�ν (A. Pal. vii. 103)4

μν"ματι τ6)δε Kρτητα θε�υδ$α κα� Π�λ$μωνα1ννεπε κρ'πτεσθαι, %ε�νε, παρερ0!μεν�ς,Wνδρας Nμ��ρ�σ'νPη μεγαλ"τ�ρας, �ν Wπ� μ�θ�ς*ερ�ς tϊσσεν δαιμ�ν5�υ στ!ματ�ς,κα� F5�τ�ς καθαρ�ς σ��5ας �π� θε��ν �κ!σμεια<)ν� #στρ$πτ�ις δ!γμασι πειθ!μεν�ς.

]Eνθεν κα� �Aρκεσ5λα�ν μετελθ!ντα παρ� Θε��ρστ�υπρ�ς α&τ�Dς λ$γειν dς εzεν θε�5 τινες h λε5ψανα τ)ν �κτ�� 0ρυσ�� γ$ν�υς. κα� γ�ρ tστην �& �ιλ�δημ-δει4 #λ��R�ν Δι�νυσ!δωρ!ν π�τ$ �ασι τ�ν α&λητ9ν ε<πε�ν,σεμνυν!μεν�ν �π� τ6) μηδ$να τ)ν κρ�υμτων α&τ�� μ"τ�

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 178 –

21

22

μελ[ωδSες τ#υ #Qτε σ πλ#3# #Qτε σ 7ρ/ση, Fπως γιν'ταν μ�κε3νες τ#% 0IσμηνS#υ. Kατ� μαρτυρSαν τ#% 0Aντιγ'ν#υ, Dτρω-γαν τ� �δι# 5αγητ� στ� σπSτι τ#% Kρ�ντ#ρ#ς, κα$ #W δυ� α�τ#$κι0 + 0AρκεσSλα#ς συj#%σαν iρμ#νικ�. cO 0AρκεσSλα#ς κι0 +Kρ�ντωρ Dμεναν στ� �δι# σπSτι, �ν[" + Π#λ!μων κα$ + Kρ�τηςσυj#%σαν μ τ�ν Λυσικλ!α — hνα π#λSτη. kHταν, λ!νε, + μνKρ�της �ρ�μεν#ς τ#% Π#λ!μων#ς, Fπως ε�παμε κα$ πρ#ηγ#υ-μ!νως, + δ 0AρκεσSλα#ς τ#% Kρ�ντ#ρ#ς.

23. Tελευτ"ν + Kρ�της }5ησε, καθCς μαρτυρε3 + 0Aπ#λλ'-δωρ#ς στ� τρSτ# κε5�λαι# τ"ν «Xρ�νικ)ν» τ#υ, δι�5#ρα Dργα,μερικ� 5ιλ#σ#5ικ�, }λλα πραγματευ'μενα περ$ κωμ[ωδSας κα$}λλα περι!)#ντα λ'γ#υς δημηγ#ρικ#Jς κα$ πρεσ7ευτικ#/ς.0Aλλ� }5ησε κα$ διακεκριμ!ν#υς μαθητ!ςL μετα�J τ"ν +π#Sωντ�ν 0AρκεσSλα# περ$ τ#% +π#S#υ θ� +μιλ8σωμε — γιατ$ }κ#υσεκα$ τ�ν Kρ�τη — κα$ τ�ν BSωνα τ�ν B#ρυσθενSτη π#J �ργ'-τερα �πεκλ8θη Θε#δ�ρει#ς �π� τ9ν σ)#λ9 στ9ν +π#Sα πρ#σε-)�ρησε, κα$ περ$ τ#% +π#S#υ �πSσης θ� +μιλ8σωμε �μ!σως μετ�τ9ν 7ι#γρα5Sα τ#% 0Aρκεσιλ�#υ.

cYπ�ρ�αν δ δ!κα Kρ�τητες: 1. cO π#ιητ9ς τ�ς 0Aρ)αSαςKωμ[ωδSας. 2. fEνας ρ8τωρ Tραλλιαν'ς, μαθητ9ς τ#% 0Iσ#κρ�-τ#υς. 3. fEνας μη)ανικ�ς π#J συν�δευσε τ�ν 0Aλ!�ανδρ#. 4. cOKυνικ�ς περ$ τ#% +π#S#υ θ� +μιλ8σωμε. 5. fEνας περιπατη-τικ�ς 5ιλ'σ#5#ς. 6. cO 0Aκαδημαϊκ�ς π#J περιεγρ�ψαμε πρ#η-γ#υμ!νως. 7. fEνας γραμματικ�ς Mαλλ�της 4ς πρ�ς τ9ν κατα-γωγ8. 8. cO συγγρα5εJς nν�ς γεωμετρικ#% Dργ#υ. 9. fEνας συγ-γρα5εJς �πιγραμμ�των. 10. cO 0Aκαδημαϊκ�ς 5ιλ'σ#5#ς �π�τ9ν Tαρσ'.

5. KPANTΩP

24. cO Kρ�ντωρ146 �π� τ#Jς Σ'λ#υς (τ�ς K/πρ#υ147), ^ν κα$�πελ�μ7ανε μεγ�λης �κτιμ8σεως στ9ν πατρSδα τ#υ, τ9ν }5ησε

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 181 –

�π� τρι"ρ�υς μ"τ� �π� κρ"νης #κηκ�$ναι, καθπερ �Iσμη-ν5�υ. συσσ5τι�ν δ$ �ησιν α&τ6) N �Aντ5γ�ν�ς (Wil. Ant. u.Kar., p. 67) εzναι παρ� Kρντ�ρι, Nμ�ν!ως συμFι�'ντωντ�'των τε κα� �Aρκεσιλ�υ. τ9ν δ� �vκησιν �Aρκεσ5λα�νμ�ν 10ειν μετ� Kρντ�ρ�ς, Π�λ$μωνα δ� σDν Kρτητιμετ� Λυσικλ$�υς τιν�ς τ)ν π�λιτ)ν. �ν δ$, �ησ5ν, �ρ-με-ν�ς Kρτης μ$ν, dς πρ�ε5ρηται, Π�λ$μων�ς4 �Aρκεσ5λα�ςδ� Kρντ�ρ�ς.

Tελευτ)ν δ9 N Kρτης <κατ� τ� +1τ�ς τ+ς ηk κα� κk κα�ρk �Oλυμπιδ�ς>, καθ �ησιν �Aπ�λλ!δωρ�ς �ν τρ5τ6ωXρ�νικ)ν (FGrH 244 F 14), #π$λιπε FιFλ5α τ� μ�ν �ιλ�-σ���'μενα, τ� δ� περ� κωμ6ωδ5ας, τ� δ� λ!γ�υς δημηγ�-ρικ�Dς κα� πρεσFευτικ�'ς. #λλ� κα� μαθητ�ς �λλ�γ5-μ�υς4 [ν �Aρκεσ5λα�ν περ� �G λ$%�μεν — δι"κ�υσε γ�ρκα� τ�'τ�υ — κα� B5ωνα τ�ν B�ρυσθεν5την yστερ�ν δ�Θε�δ-ρει�ν #π� τ+ς α*ρ$σεως �πικαλ�'μεν�ν, περ� �Gκα� α&τ�� λ$%�μεν �0�μ$νως �Aρκεσιλ�υ.

Γεγ!νασι δ� Kρτητες δ$κα4 πρ)τ�ς N τ+ς #ρ0α5αςκωμ6ωδ5ας π�ιητ"ς, δε'τερ�ς ="τωρ Tραλλιαν�ς �Iσ�κρ-τει�ς, τρ5τ�ς τα�ρωρ'0�ς �Aλε%νδρ6ω συν-ν, τ$ταρτ�ς Nκ'ων περ� �G λ$%�μεν, π$μπτ�ς �ιλ!σ���ς περιπατητι-κ!ς, qκτ�ς �Aκαδημαϊκ�ς N πρ�ειρημ$ν�ς, qFδ�μ�ς Mαλ-λ-της γραμματικ!ς, uγδ��ς γεωμετρικ� γεγρα�-ς, 1να-τ�ς �πιγραμμτων π�ιητ"ς, δ$κατ�ς TαρσεDς �ιλ!σ���ς�Aκαδημαϊκ!ς.

KPANTΩP

Kρντωρ Σ�λεDς θαυμαQ!μεν�ς �ν τP+ 3αυτ�� πατρ5–

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 180 –

146. Περ$ τ� 340 — 290 π.X.147. cYπ�ρ)ε κα$ στ9ν KιλικSα +μ�νυμ#ς π'λις.

23

24

κα$ π�γε στ9ν 0Aθ8να Fπ#υ παρηκ#λ#/θησε τ9ν διδασκαλSατ#% gεν#κρ�τ#υς ταυτ#)ρ'νως μ τ�ν Π#λ!μωνα. _A5ησεdπ#μν8ματα �κτειν'μενα ε\ς 30.000 στS)#υς, �κ τ"ν +π#Sωνμερικ� �π#δSδ#νται �π� κ�π#ι#υς κριτικ#Jς στ�ν 0AρκεσSλα#.0Eρωτηθε$ς τS τ�ν πρ#σεSλκυσε στ�ν Π#λ!μωνα �π8ντησε: «τ�Fτι δν τ�ν }κ#υσα π#τ ν� dψ�νGη � ν� )αμηλ�νUη τ9ν 5ων8 τ#υFταν 4μιλ#%σε». fOταν �ν'σησε, �π�γε στ� Wερ� τ#% 0Aσκληπι#%κα$ Dκαμνε περιπ�τ#υςL συγκεντρ�θηκε �κε3 �π� τ� π!ρι� π#λJςκ'σμ#ς, ν#μSj#ντας Fτι δν �πεσ/ρθη �π� �ρρ�στια, �λλ��πειδ9 �θελε ν� Wδρ/σUη �κε3 σ)#λ8. Mετα�J α�τ"ν Pταν κι0 +0AρκεσSλα#ς π#J τ#% jητ#%σε ν� τ�ν συστ8σUη στ�ν Π#λ!μωνα,^ν κα$ τ#Jς δυ' τ#υς τ#Jς συν!δεε στεν9 5ιλSα, Fπως θ� π#%μεστ9ν 7ι#γρα5Sα τ#% 0Aρκεσιλ�#υ.

25. 0Aλλ� κι0 + �δι#ς, �μα Dγινε καλ�, παρηκ#λ#/θησε τ�μαθ8ματα τ#% Π#λ!μων#ς, πρHγμα γι� τ� +π#3# �παιν!θηκε�π� Fλ#υς.Λ!γεται �πSσης Fτι κα$ τ9ν περι#υσSα τ#υ, ��Sαςδ�δεκα ταλ�ντων, τ9ν }5ησε στ�ν 0AρκεσSλα#. Kα$ �ρωτηθε$ςdπ0 α�τ#% π#% θ!λει ν� τ�ν θ�ψ#υν, �π8ντησε:

Kαλ� θ� εzναι ν� τα�) σ� μι� γωνι� τ+ς πατρ5δας μ�υ.

Λ!νε Fτι Dγραψε κα$ π#ι8ματα τ� +π#3α, �5#% τ� �σ5ρ�-γισε, τ� κατ!θεσε στ� Wερ� τ�ς 0AθηνHς, στ9ν \διαιτ!ρα τ#υπατρSδα. cO ΘεαSτητ#ς + π#ιητ9ς �κ5ρ�jεται κατ� τ�ν �κ'-λ#υθ# τρ'π# γι0 α�τ'ν:

�Hταν #γαπητ�ς στ�Dς #νθρ-π�υς κα� #κ!μη πι�#γαπητ�ς στ�ς M��σες N Kρντωρ, κα� δ�ν �γν-ρισετ9ν γερ�ντικ9 �λικ5α. T-ρα πεθαμ$ν�ν ν� τ�ν καλ�δε-0θP+ς, �σD � γ+, τ�ν �γι�ν α&τ�ν Wνθρωπ�. E&γενικ�μπ�ρε� ν� QP+ κα� ν� ε&ημεPρP+ κα� στ�ν Wλλ� κ!σμ�.

26. 0Eθα/μαjε δ + Kρ�ντωρ περισσ'τερ# �π0 Fλ#υς τ�νfOμηρ# κα$ τ�ν E�ριπSδηL εeναι δ/σκ#λ#, Dλεγε, ν� γρ�ψUης �π0ε�θεSας τραγ[ωδSα και συγ)ρ'νως ν’ �ναταρ��Uης τ$ς συγκι-

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 183 –

δι #π+ρεν ε<ς �Aθ"νας κα� _εν�κρτ�υς δι"κ�υσε Π�λ$-μωνι συσ0�λQων. κα� κατ$λιπεν 7π�μν"ματα ε<ς μυρι-δας στ50ων τρε�ς, [ν τιν τινες �Aρκεσιλ6ω πρ�σπτ�υσι.�ασ� δ� α&τ�ν �ρωτηθ$ντα τ5νι θηραθε5η 7π� Π�λ$μω-ν�ς, ε<πε�ν τ6) μ"τ� 2%'τερ�ν μ"τε Fαρ'τερ�ν #κ��σαι�θεγγ�μ$ν�υ. �Gτ�ς ν�σ"σας ε<ς τ� �Aσκληπιε��ν #νε0--ρησε κ#κε� περιεπτει4 �* δ� παντα0!θεν πρ�σP"εσανα&τ6), ν�μ5Q�ντες �& δι� ν!σ�ν, #λλ� F�'λεσθαι α&τ!θισ0�λ9ν συστ"σασθαι. [ν �ν κα� �Aρκεσ5λα�ς θ$λων 7π�α&τ�� συστ+ναι Π�λ$μωνι, κα5περ �ρ)ντ�ς, dς �ν τ6)περ� �Aρκεσιλ�υ λ$%�μεν.

�Aλλ� κα� α&τ�ν 7γιναντα διακ�'ειν Π�λ$μων�ς, ���6[ κα� μλιστα θαυμασθ+ναι. λ$γεται δ� κα� τ9ν �&σ5ανκαταλιπε�ν �Aρκεσιλ6ω, ταλντων ��σαν δυ�κα5δεκα.κα� �ρωτηθ$ντα πρ�ς α&τ�� π�� F�'λεται τα�+ναι,ε<πε�ν (N2, Adesp. 281)4

�ν γ+ς �5λης u0θ�ισι κρυ�θ+ναι καλ!ν.

λ$γεται δ� κα� π�ι"ματα γρψαι κα� �ν τP+ πατρ5δι �π� τ6)τ+ς �Aθηνwς *ερ6) σ�ραγισμεν�ς α&τ� θε�ναι. κα5 �ησιΘεα5τητ�ς N π�ιητ9ς περ� α&τ�� �7τωσ5 (App. Anth. ii.28)4

;νδανεν #νθρ-π�ις, N δ� �π� πλ$�ν ;νδανε M�'σαιςKρντωρ, κα� γ"ρως tλυθεν �\τι πρ!σω.γ+, σD δ� τεθνε)τα τ�ν *ερ�ν Wνδρ� 7π!δε%αι4� = B γ ε κα� κε�θι Q-ει �ν ε&θαλ5Pη.

�Eθα'μαQε δ� 2 Kρντωρ πντων δ9 μwλλ�ν nOμηρ�νκα� E&ριπ5δην, λ$γων �ργ)δες �ν τ6) κυρ56ω τραγικ)ς�μα κα� συμπαθ)ς γρψαι.

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 182 –

25

26

ν8σεις μ τ9ν γλ"σσα τ�ς καθημεριν�ς jω�ς. Kα$ Dλεγε τ�νστS)# �π� τ� Wστ#ρ#/μενα γι� τ�ν Bελλερ#5'ντη:

0Aλλ#Sμ#ν#! TS �λλ#Sμ#ν#; cYπ!στημεν τ9ν μ#3ραντ"ν θνητ"ν lντων.

Λ!γεται δ Fτι #W παρακ�τω στS)#ι τ#% π#ιητ#% 0Aνταγ'ραγι� τ�ν _Eρωτα �ν8κ#υν στ�ν Kρ�ντ#ρα:

T� μυαλ! μ�υ ε7ρ5σκεται σ� #μ�ιF�λ5α, #��� κα� τ�γ$ν�ς σ�υ εzναι �ιλ�νεικ�'μεν�, Wν, ]Eρωτα, πρ$πει ν�σ� 2ν�μσω τ�ν πρ)τ�ν (τ�ν πρωταρ0ικ�ν) #π� τ�Dς#θαντ�υς θε�'ς, τ�ν παλαι!τερ�ν #π� Bλα τ� παιδι�π�D τ� γηραι� ]EρεF�ς κα� � Fασιλικ9 N'κτα �γ$ννη-σαν στ� π$λαγα τ�� #π$ραντ�υ pκεαν��. LH εzσαι παιδ�τ+ς σ��+ς K'πριδ�ς (�A�ρ�δ5της) h τ+ς Γ+ς h τ)ν �Aν$-μων; T!σα π�λλ� καλ� κα� κακ� �πιν�ε�ς γι� τ�Dς#νθρ-π�υς στ�ς περιπλαν"σεις σ�υ. Γι� α&τ� κα� τ�σ)μ σ�υ εzναι δι�υ$ς.

27. kHταν δ δειν�ς κα$ στ� ν� κατασκευ�jUη καιν#/ργιεςλ!�εις. _Eλεγε π.). γι� τ9ν 5ων9 κ�π#ι#υ �θ#π#ι#% Fτι Pταν�πελ!κητη κα$ γεμ�τη 5λ#/δαL κα$ γι� τ#Jς στS)#υς κ�π#ι#υπ#ιητ#% Fτι εeναι γεμHτ#ι τσιγγ#υνι�L κα$ Fτι #W πραγματε3εςτ#% Θε#5ρ�στ#υ �γρ�5ησαν μ lστρακ# στρειδι#%. T� δ Dργ#τ#υ, π#J περισσ'τερ# θαυμ�jεται, εeναι R πραγματεSα τ#υ Περ�π$νθ�υς. Π!θανε πρ#σ7ληθε$ς �π� dδρωπικSα. _Eγραψα κα$ γι0α�τ�ν τ� κατωτ!ρω �πSγραμμα:

Σ� κτ'πησε κα� σ$να, Kρντ�ρ, � 0ειρ!τερη #ρρ--στια, κι� 1τσι κατ$Fηκες στ9ν μα'ρη WFυσσ� τ�� Πλ�'-των�ς. Kι� �σD μ$ν, κι� �κε� ε&τυ0ισμ$ν�ς εzσαι, � �Aκαδη-με5α Bμως κι� � πατρ5δα σ�υ, �* Σ!λ�ι, α<σθν�νται τ9ν1λλειψι τ)ν λ!γων σ�υ.

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 185 –

κα� πρ�ε�$ρετ� τ�ν στ50�ν τ�ν �κ τ�� Bελλερ��!ντ�υ(300 N2)4

�vμ�ι4 τ5 δ� �vμ�ι; θνητ τ�ι πεπ!νθαμεν.

λ$γεται δ� κα� �Aνταγ!ρα τ�� π�ιητ�� dς Kρντ�ρ�ς ε<ς]Eρωτα πεπ�ιημ$να �$ρεσθαι ταυτ5 (Powell, Coll. Alex.120)4

�ν δ�ιP+ μ�ι θυμ!ς, B τ�ι γ$ν�ς #μ�5σFητ�ν,t σε θε)ν τ�ν πρ)τ�ν #ειγεν$ων, ]Eρ�ς, εvπω,τ)ν Bσσ�υς ]EρεF!ς τε πλαι Fασ5λει τε πα�δαςγε5νατ� ND% πελγεσσιν 7π� ε&ρ$�ς �Ωκεαν���4h σ$ γε K'πριδ�ς υRα περ5�ρ�ν�ς, �$ σε Γα5ης,h �Aν$μων4 τ���ς σD κακ� �ρ�ν$ων #λλησαι#νθρ-π�ις �δ� �σθλ4 τ� κα� σ$� σ)μα δ5�υι�ν.

�Hν δ� κα� δειν�ς 2ν�ματ�π�ι+σαι. τραγ6ωδ�ν γ��ν#πελ$κητ�ν εzπεν 10ειν �ων9ν κα� �λ�ι�� μεστ"ν4 κα5τιν�ς π�ιητ�� σκ5�ης μεστ�Dς εzναι τ�Dς στ50�υς4 κα� τ�ςΘε��ρστ�υ θ$σεις 2στρ$6ω γεγρ�θαι. θαυμQεται δ�α&τ�� μλιστα FιFλ5�ν τ� Περ� π$νθ�υς. κα� κατ$στρεψεπρ� Π�λ$μων�ς κα� Kρτητ�ς, 7δρωπικP+ διαθ$σει ν�σ"-σας. κα� 1στιν ε<ς α&τ�ν �μ)ν (App. Anth. ii. 381)4

�π$κλυσε κα� σ$, Kρντ�ρ, � ν!σων κακ5στη,0�\τω κατ+λθες μ$λαν Πλ�υτ$ως WFυσσ�ν.κα� σD μ�ν �κε�θι 0α5ρεις, σ)ν λ!γων δ� 0"ρηqστηκεν �Aκαδ"μεια κα� Σ!λ�ι, πατρ5ς σευ.

APKEΣIΛAOΣ

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 184 –

27

6. APKEΣIΛAOΣ

28. cO 0AρκεσSλα#ς148, γυι�ς τ#% Σε/θ#υ (� τ#% Σκ/θ#υ), Pταν�π� τ9ν Πιτ�νη τ�ς A\#λSδ#ς, Fπως μαρτυρε3 + 0Aπ#λλ'δωρ#ςστ� τρSτ# κε5�λαι# τ"ν «Xρ�νικ)ν» τ#υ. M α�τ�ν �ρ)Sjει RM!ση 0AκαδημSαL κα$ dπ�ρ�ε + πρ"τ#ς π#J Dκαμε �ναστ#λ9τ"ν κρSσε�ν τ#υ λ'γ[ω τ�ς �ντι5ατικ'τητ#ς τ"νσυλλ#γισμ"ν149. Πρ"τ#ς δ συνεj8τησε κα$ τ$ς δ/# πλευρςnν�ς jητ8ματ#ς κα$ πρ"τ#ς �τ�ρα�ε τ� σ/στημα τ#% Πλ�των#ςκα$ δι� τ�ς �ρωταπ#κρSσεως τ� Dκαμε �ριστικ�τερ#. Kι0 Dτσι�πεμακρ/νθη �π� τ�ν Kρ�ντ#ρα (�π� τ$ς �ντιλ8ψεις τ#υ).kHταν + νε�τερ#ς �π� τ#Jς τ!σσερεις �δελ5#Jς �κ τ"ν +π#Sωνδ/# Pσαν +μ#π�τρι#ι κα$ δ/# +μ#μ8τρι#ι. 0Aπ� τ#Jς +μ#μητρS-#υς μεγαλ/τερ#ς Pταν + Πυλ�δης, κα$ �π� τ#Jς +μ#πατρS#υς +M#ιρ!ας π#J Pταν κα$ κηδεμCν τ#% 0Aρκεσιλ�#υ.

29. Στ9ν �ρ)8, πρ#τ#% ν� π�Uη στ9ν 0Aθ8να, �μαθ8τευσεκ#ντ� στ�ν συμπατρι�τη τ#υ μαθητικ� A�τ'λυκ#, μαj$ μ τ�ν+π#3#ν �τα�Sδευσε στ$ς Σ�ρδεις. _Eπειτα παρηκ#λ#/θησε τ�μαθ8ματα τ#% 0AθηναS#υ μ#υσικ#% g�νθ#υ, κα$ κατ'πιν Dγινεμαθητ9ς τ#% Θε#5ρ�στ#υ. 0Eν τ!λει π�γε στ9ν 0AκαδημSα, στ�νKρ�ντ#ρα. cO πρ#ανα5ερθε$ς �δελ5'ς τ#υ M#ιρ!ας �θελε ν�τ�ν κ�νUη ρ8τ#ρα, �λλ� α�τ�ς Pταν �5ωσιωμ!ν#ς στ9ν 5ιλ#σ#-5Sα, + δ Kρ�ντωρ, π#J τ�ν εe)ε �ρωτευθ�, τ#% �ν!5ερε τ�νn��ς στS)# �π� τ9ν �Aνδρ�μ$δα τ#% E�ριπSδ#υ:

LAν σ� σ-σω, κ�π$λλα μ�υ, θ� μ�� 0αρ5σPης τ9ν ε\ν�ι σ�υ;

Kι0 �κε3ν#ς �π8ντησε:

Πρε με, �ιλ�%ενητ", εvτε γι� 7πηρ$τρια εvτε γι�γυνα�κα σ�υ.

30. fYστερα �π0 α�τ� συj#%σαν μαjS. Γι0 α�τ� λ!γ#υν Fτι κι0 +Θε'5ραστ#ς στεν#)ωρημ!ν#ς εeπε: «TS jωηρ'ς, D�υπν#ς κα$

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 187 –

σκεπτικισμ'. _Eδωσε ν!α, #�σιωδ"ς δια5#ρετικ9 τ�ς πρ#ηγ#υμ!νης κατε/-θυνσι στ9ν σ)#λ8, γι’ α�τ� κα$ θεωρε3ται Wδρυτ9ς τ�ς M!σης 0AκαδημSας.

�Aρκεσ5λα�ς Σε'θ�υ (h Σκ'θ�υ, dς �Aπ�λλ!δωρ�ς �ντ6) τρ5τ6ω Xρ�νικ)ν [FGrH 244 F 15]), Πιτανα��ς τ+ςA<�λ5δ�ς4 �Gτ!ς �στιν N τ+ς μ$σης �Aκαδημε5ας κατρ-%ας, πρ)τ�ς �πισ0bν τ�ς #π��σεις δι� τ�ς �ναντι!τη-τας τ)ν λ!γων. πρ)τ�ς δ� κα� ε<ς 3κτερ�ν �πε0ε5ρησε,κα� πρ)τ�ς τ�ν λ!γ�ν �κ5νησε τ�ν 7π� Πλτων�ς παρα-δεδ�μ$ν�ν κα� �π�5ησε δι� �ρωτ"σεως κα� #π�κρ5σεως�ριστικ-τερ�ν. παρ$Fαλε δ� Kρντ�ρι τ��τ�ν τ�ν τρ!-π�ν. τ$ταρτ�ς #δελ��ς �ν [ν εz0ε δ'� μ�ν Nμ�πατρ5�υς,δ'� δ� Nμ�μητρ5�υς4 κα� τ)ν μ�ν Nμ�μητρ5ων πρεσF'τε-ρ�ν Πυλδην, τ)ν δ� Nμ�πατρ5ων M�ιρ$αν, �ς �ν α&τ6)�π5τρ�π�ς.

]Hκ�υσε δ9 κατ� #ρ0�ς μ�ν A&τ�λ'κ�υ τ�� μαθηματι-κ�� π�λ5τ�υ τυγ0ν�ντ�ς, πρ�ν #πα5ρειν ε<ς �Aθ"νας, μεθ��G κα� ε<ς Σρδεις #πεδ"μησεν4 1πειτα _νθ�υ τ�� �Aθη-να5�υ μ�υσικ��4 μεθ� �ν Θε��ρστ�υ δι"κ�υσεν. 1πειταμετ+λθεν ε<ς �Aκαδ"μειαν πρ�ς Kρντ�ρα4 M�ιρ$ας μ�νγ�ρ N πρ�ειρημ$ν�ς #δελ��ς �γεν α&τ�ν �π� =ητ�ρικ"ν4N δ� �ιλ�σ��5ας tρα, κα� α&τ�� Kρντωρ �ρωτικ)ς δια-τεθε�ς �π'θετ� τ� �% �Aνδρ�μ$δας E&ριπ5δ�υ πρ�ενεγκ-μεν�ς (129 N2)4

� παρθ$ν�, ε< σ-σαιμ5 σ�, εvσPη μ�ι 0ριν;

κα� �ς τ� �0!μενα (132 N2)4

Wγ�υ με, � %$νε, εvτε δμωxδ� �θ$λεις εvτ� Wλ�0�ν.

�Eκ τ�'τ�υ συν"στην #λλ"λ�ιν4 eνα κα� τ�ν Θε!�ρα-στ�ν κνιQ!μεν!ν �ασιν ε<πε�ν dς ε&�υ9ς κα� ε&επι0ε5ρη-τ�ς #πεληλυθbς τ+ς διατριF+ς εvη νεαν5σκ�ς. κα� γ�ρ �ν

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 186 –

148. Περ$ τ� 318 — 242 π.X.149. cO 0AρκεσSλα#ς }ν#ι�ε τ$ς π'ρτες τ�ς 0AκαδημεSας στ�ν Πυρρωνικ�

28

29

30

πρ'θυμ#ς ν!#ς �γκατ!λειψε τ9ν σ)#λ8 μ#υ»! Γιατ$ πραγματικ��κτ�ς τ#% Fτι Pταν �μ7ριθ!στατ#ς στ$ς �πι)ειρηματ#λ#γSες τ#υκα$ τ#% }ρεσε ��αιρετικ� R μελ!τη, �σ)#λε3τ# κα$ μ τ9ν π#Sησι.Kα$ 5!ρεται σ�ν δικ' τ#υ τ� �κ'λ#υθ# �πSγραμμα γι� τ�ν_Aτταλ#150:

fH Π$ργαμ�ς δ�ν εzναι μ!ν�ν γι� τ� Bπλα της %ακ�υστ",#λλ� κα� γι� τ� Qωηρ� Wλ�γ της συ0ν� τιμwται στ9ν θε5απ!λι Π�σα. LAν δ� εzναι �πιτετραμμ$ν� σ� qνα θνητ� ν� πρ�-ε5πPη τ9ν σκ$ψι τ)ν θε)ν, � Π$ργαμ�ς θ� �%υμνηθP+ π�λDπερισσ!τερ� #π� τ�Dς #�ιδ�Dς στ� μ$λλ�ν.

0Aλλ� κα$ στ�ν Mην'δωρ#, hνα συσπ#υδαστ8 τ#υ, �ρ�μεν#τ#% E�γ�μ#υ, �5ι!ρωσε τ� �κ'λ#υθ# �πSγραμμα:

31. Mακρι� εzναι � Φρυγ5α, μακρι� κα� � <δια5τερηπατρ5δα σ�υ Θυτειρα, Mην!δωρε, γυι� τ�� Kαδ-ν�υ. �Aλλ� πρ�κειμ$ν�υ γι� τ�ν #ν$κ�ραστ� �A0$ρ�ν-τα151 Bλ�ι �* δρ!μ�ι 10�υν τ� vδι� μκρ�ς κα� #π�παντ�� #π$0ει �% vσ�υ, Bπως λ$γει κα� � παρ�ιμ5α. Σ�σ$να N E\γαμ�ς π�D μ�0θ��σαν γι� α&τ!ν, �σD τ��tσ�υν πι� πρ�σ�ιλ"ς.

Περισσ'τερ# �π� Fλ#υς τ#Jς π#ιητς �κτιμ#%σε τ�ν fOμηρ#,κα$ π�ντ#τε, πρ#τ#% ν� κ#ιμηθU�, δι�7αjε κ�τι �π0 α�τ'ν, �λλακα$ τ� πρω� Fταν σηκων'ταν, Dλεγε Fτι θ� κ�μUη μι� �πSσκεψιστ9ν �γ�πη τ#υ, Fταν �θελε ν� δια7�σUη fOμηρ#. Γι� τ�ν ΠSν-δαρ# Dλεγε Fτι εeναι �παρ�μιλλ#ς στ� ν� μεταδSδUη πλ�ρεςλεκτικ� κα$ ν� παρ!)Uη �5θ#νSα λ!�εων κα$ 5ρ�σεων. N!#ς δ!,Dγραψε κα$ μι� ε\δικ9 μελ!τη γι� τ�ν (π#ιητ9) _Iωνα.

32. Παρηκ#λ#/θησε δ κα$ τ�ν cIππ'νικ# τ�ν γεωμ!τρηL τ�ν+π#3#ν κα$ Dσκωψε λ!γ#ντας Fτι σ Fλα Pταν νωθρ�ς κα$)ασμ�μεν#ς, στ9ν ε\δικ'τητ� τ#υ Fμως Pταν Wκαν'ς. «cH γεω-μετρSα», Dλεγε, «ε\σ!ρρευσε στ� στ'μα τ#υ κ�π#ια στιγμ9 π#J

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 189 –

151. cO 0A)!ρων εeναι + π#ταμ�ς τ�ς 0HπεSρ#υ �π� τ�ν +π#3#ν, δι� τ�ς0A)ερ#υσSας λSμνης, + X�ρων 4δηγ#%σε τ$ς ψυ)ς στ�ν fAδη.

τ��ς λ!γ�ις �μFριθ$στατ�ς κα� �ιλ�γρμματ�ς *καν)ςγεγ!μεν�ς ;πτετ� κα� π�ιητικ+ς. κα� α&τ�� �$ρεται �π5-γραμμα ε<ς ]Aτταλ�ν 10�ν �yτω (App. Anth. iii. 56)4

Π$ργαμ�ς �&0 Bπλ�ις κλειν9 μ!ν�ν, #λλ� κα� eππ�ιςπ�λλκις α&δwται Π�σαν #ν� Qαθ$ην.ε< δ� τ�ν �κ Δι!θεν θεμιτ�ν θνατ6) ν!�ν ε<πε�ν,1σσεται ε<ς α�θις π�λλ�ν #�ιδ�τ$ρη.

#λλ� κα� ε<ς Mην!δωρ�ν τ�ν E&δμ�υ 3ν�ς τ)ν συσ0�-λαστ)ν �ρ-μεν�ν (App. Anth. ii. 382)4

τηλ�� μ�ν Φρυγ5η, τηλ�� δ� *ερ9 Θυτειρα4� Mην!δωρε, σ9 πατρ5ς, Kαδαυδη.#λλ� γ�ρ ε<ς �A0$ρ�ντα τ�ν �& �ατ�ν zσα κ$λευθα,dς αzν�ς #νδρ)ν, πντ�θεν μετρε'μενα.σ+μα δ$ τ�ι τ!δ� 1ρε%εν #ρι�ραδ�ς E\δαμ�ς, 6[ σDπ�λλ)ν πενεστ$ων �σθα πρ�σ�ιλ$στερ�ς.

�Aπεδ$0ετ� δ� πντων μwλλ�ν nOμηρ�ν, �G κα� ε<ς yπν�ν<bν πντως τι #νεγ5νωσκεν, #λλ� κα� uρθρ�υ λ$γων �π�τ�ν �ρ-μεν�ν #πι$ναι Nπ!τ� cν F�'λ�ιτ� #ναγν)ναι. τ!ντε Π5νδαρ�ν 1�ασκε δειν�ν εzναι �ων+ς �μπλ+σαι κα�2ν�μτων κα� =ημτων ε&π�ρ5αν παρασ0ε�ν. ]Iωνα δ�κα� �0αρακτ"ριQε ν$�ς aν.

Δι"κ�υσε δ� κα� fIππ�ν5κ�υ τ�� γεωμ$τρ�υ4 �ν κα�1σκωψε τ� μ�ν Wλλα νωθρ�ν uντα κα� 0ασμ-δη, �ν δ� τP+τ$0νPη τεθεωρημ$ν�ν, ε<πbν τ9ν γεωμετρ5αν α&τ��0σκ�ντ�ς ε<ς τ� στ!μα �μπτ+ναι.τ��τ�ν κα� παρακ!ψαντα #ναλαFbν �vκ�ι �ς τ�σ��τ�ν

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 188 –

150. _Aτταλ#ς: 7ασιλεJς τ�ς Περγ�μ#υ τ� 241 κα$ σ/μμα)#ς τ"ν PωμαSων�ναντS#ν τ#% ΦιλSππ#υ τ�ς Mακεδ#νSας.

31

32

α�τ�ς D)ασκε». Kα$ Fταν D)ασε τ� λ#γικ� τ#υ, + 0AρκεσSλα#ςτ�ν �π�ρε σπSτι τ#υ κα$ τ�ν περιπ#ι8θηκε, �σπ#υ Dγινε καλ�.fOταν π!θανε + Kρ�της, �ν!λα7ε τ9ν διε/θυνσι τ�ς σ)#λ�ς,παραιτηθ!ντ#ς dπρ α�τ#% κ�π#ι#υ ΣωκρατSδ#υ π#J τ9νκατε3)ε. Δν Dγραψε τSπ#τε λ!γ#υν μερικ#$ �ρευνητ!ς, γι� τ�νλ'γ# Fτι γι� Fλα τ� jητ8ματα κρατ#%σε τ9ν κρSσι τ#υ (δν διε-τ/πωνε γν�μη, �π!)ειν). _Aλλ#ι Fμως \σ)υρSj#νται Fτι τ�νεeδαν ν� δι#ρθ�νUη κ�π#ια Dργα τ#% Kρ�ντ#ρ#ς, τ� +π#3α #Wμν λ!γ#υν Fτι τ� ��!δωκε, #W δ Fτι τ� Dκαυσε.

33. 0E5αSνετ# ν� θαυμ�jUη κα$ τ�ν Πλ�τωνα κα$ εe)ε τ� 7ι7λSατ#υ. 0Aλλ� κα$ τ#% Π/ρρων#ς Pταν θαυμαστ8ς, κα$ τ�ς διαλε-κτικ�ς Pταν @παδ'ς, κα$ τ"ν �πι)ειρημ�των τ"ν 0Eρετρικ"ν θια-σ�της. Γι0 α�τ� + 0AρSστων (+ X3#ς) Dλεγε γι0 α�τ'ν:

Mπρ�στ� Πλτων, π5σω Π'ρρων, στ9ν μ$ση Δι!δωρ�ς152.

Kα$ + TSμων �κ5ρ�jεται γι0 α�τ�ν 4ς n��ς:

]E0�ντας τ� μ�λ'Fι τ�� Mενεδ"μ�υ στ9ν καρδι153,θ� τρ$%Pη h σ� α&τ9 τ9ν κρεατ�μQα, π�D λ$γεται Π'ρ-ρων, h στ�ν Δι!δωρ�.

Kα$ λSγ# παρακ�τω τ�ν 7�jει ν� λ!γUη.

Θ� κ�λυμπ"σω πρ�ς τ�ν Π'ρρωνα κα� τ�ν σκ�λι�Δι!δωρ�.

kHταν δ κα$ ��ιωματικ�τατ#ς154 κα$ συν#πτικ�ς κα$ �ρ!-σκετ# στ9ν +μιλSα τ#υ ν� �ε)ωρSjUη τ9ν σημασSα τ"ν �κ5ρ�-σεων. 0EπSσης τ#% }ρεσε ν� σατυρSjUη κα$ Dλεγε �εκ�θαρα τ9νγν�μη τ#υ (παρρησιαστ8ς). A�τ�ς εeναι + λ'γ#ς π#J κα$ π�λιν+ TSμων +μιλε3 περ$ α�τ#% κατ� τ�ν �κ'λ#υθ# τρ'π#:

�Aνακατε'�ντας γερ9 σκ$ψι μ� μικρ�λ�γ5ες.

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 191 –

154. Δηλ. Fσα Dλεγε εe)αν κ%ρ#ς, δι'τι Pσαν α�ταπ'δεικτα.

�θερπευσεν, �ς Bσ�ν #π�καταστ+σαι. Kρτητ�ς δ��κλιπ!ντ�ς κατ$σ0ε τ9ν σ0�λ"ν, �κ0ωρ"σαντ�ς α&τ6)Σωκρατ5δ�υ τιν!ς. δι� δ� τ� περ� πντων �π$0ειν �&δ�FιFλ5�ν, �ασ5 τινες, συν$γραψεν4 �* δ$, Bτι ��ωρθη τιν�δι�ρθ)ν, � �ασιν �* μ�ν �κδ��ναι, �* δ� κατακα�σαι.�6-κει δ9 θαυμQειν κα� τ�ν Πλτωνα κα� τ� FιFλ5α �κ$-κτητ� α&τ��.

�Aλλ� κα� τ�ν Π'ρρωνα κατ τινας �Qηλ-κει κα� τ+ςδιαλεκτικ+ς εv0ετ� κα� τ)ν �Eρετρικ)ν ;πτετ� λ!γων,Bθεν κα� �λ$γετ� �π� α&τ�� 7π� �Aρ5στων�ς (SVF i. 77, fg.343)4

πρ!σθε Πλτων, uπιθεν Π'ρρων, μ$σσ�ς Δι!δωρ�ς.

κα� N T5μων �π� α&τ�� �ησιν �yτως (Diels 31)4

τP+ γ�ρ 10ων Mενεδ"μ�υ 7π� στ$ρν�ισι μ!λυFδ�νθε'σεται h Π'ρρωνα τ� πwν κρ$ας h Δι!δωρ�ν.

κα� διαλιπbν α&τ�ν π�ιε� λ$γ�ντα (Diels 32)

ν"%�μαι ε<ς Π'ρρωνα κα� ε<ς σκ�λι�ν Δι!δωρ�ν.

�Hν δ� κα� #%ιωματικ-τατ�ς κα� συνηγμ$ν�ς κα� �ν τP+λαλι8w διαστατικ�ς τ)ν 2ν�μτων, �πικ!πτης θ� *καν)ςκα� παρρησιαστ"ς4 δι� κα� πλιν N T5μων �7τωσ� περ�α&τ�� (Diels 33)

κα� +ν!�ν α*μυλ5�ις+ �πιπλ"%εσιν �γκαταμιγν'ς.

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 190 –

152. Δηλ. σ�ν τ� τρι5υς τ!ρας τ�ς μυθικ�ς XSμαιρας π#J περιγρ�5ει +fOμηρ#ς στ9ν 0Iλι�δα (Z, 181): «Πρ'σθε λ!ων lπισθεν δ δρ�κων μ!σση δXSμαιρα».

153. Πρ7λ. cOμ8ρ#υ �Oδ'σσεια V 346: «Z"σε τ� στ8θια σ#υ μ0 α�τ� τ0 �θ�-νατ# μαγν�δι».

33

34. _Eτσι Fταν κ�π#ι#ς νεαρ�ς 4μιλ#%σε τ#λμηρ'τερα �π0F,τι Dπρεπε, + 0AρκεσSλα#ς εeπε: «Δ�ν θ� τ�� δ-σPη κανε�ς μι�κλωτσι»; Πρ�ς κ�π#ι#ν δ π#J εe)ε σκ#π� ν� συνευρεθ� μ}νδρα, μ'λις (α�τ�ς) τ#% �ν!5ερε Fτι δν ν#μSjει πCς hναπρHγμα εeναι μεγαλ/τερ# �π� hνα }λλ# τ#% �π8ντησεL «Zστεγι� σ$να �\τε κι� �κε�ν� π�D 10ει μ+κ�ς δ$κα δακτ'λων δ�νεzναι μεγαλ'τερ� #π� �κε�ν� π�D 10ει μ+κ�ς q%η δακτ'λων!».fOταν κ�π#ι#ς X3#ς, fHμων τ� lν#μα, π#J ^ν κα$ }σ)ημ#ς �ν'-μιjε πCς εeναι lμ#ρ5#ς κα$ π�ντ#τε ντυν'ταν κ#μψ�, τ#% εeπεFτι δν 5αντ�jεται πCς εeναι δυνατ�ν ν� �γαπηθU� hνας σ#5'ς,+ 0AρκεσSλα#ς τ#% �πεκρSθη: «M� �\τε κι� Bταν εzναι uμ�ρ��ςσ�ν κι� �σ$να κα� 10Pη τ!σ� uμ�ρ�α ρ��0α;».

35. fOταν δ κα$ κ�π#ι#ς κSναιδ#ς τ#% �πη/θυνε τ9ν κατω-τ!ρω �ρ�τησι π#J �σ8μαινε Fτι + 0AρκεσSλα#ς Pταν �λαj�ν:

M�� �πιτρ$πεις ν� μιλ), Fασ5λισσα, h ν� παραμε5νωσιωπηλ!ς;

cH �π�ντησSς τ#υ Pταν:

Γιατ5, γυνα�κα, Nμιλε�ς 1τσι τρα0ει, κα� κατ� τρ!π�π�D δ�ν συνηθ5Qεις;

fOταν δ κ�π#ι#ς l)ι ε�γεν#%ς καταγωγ�ς τ�ν �νω)λ#%σεμ τ9ν π#λυλ#γSα τ#υ, τ#% εeπε τ�ν στS)#155:

Ezναι #νυπ!��ρ� ν� συναναστρ$�εται κανε�ς παιδι� δ�'λων.Γι� hνα }λλ#ν, π#J τ�ν εe)ε jαλSσει μ τ9ν 5λυαρSα τ#υ, εeπε:

«δ�ν μπ!ρεσε �\τε μι� καλ9 παραμνα ν� 10Pη».Σ μερικ#Jς #Qτε κ}ν �παντ#%σε. Σ κ�π#ι#ν τ#κ#γλ/5#

κα$ μελετητ9 π#J 4μ#λ'γησε Fτι �γν#ε3 κ�τι, �π8ντησε μ δ/#στS)#υς �π� τ�ν O<ν!μα� τ#% Σ#5#κλ!#υς:

Kα� τ� θηλυκ� π�υλι� #γν���ν #π� π�ι μερι� πν$�υν�* Wνεμ�ι, �κτ�ς Bταν κλωσσ��ν τ� α&γ τ�υς (τ!κ�ς).156

36. Σ0 hνα διαλεκτικ', @παδ� τ#% 0Aλε�Sν#υ, π#J δν μπ#-ρ#%σε ν� �παναλ�7Uη σωστ� κ�π#ι# �πι)εSρημα τ#% 0Aλε�Sν#υ,

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 193 –

τ'κ# τ"ν )ρημ�των κα$ τ� πρ#ϊ�ν μιHς γενν8σεως. cO 0AρκεσSλα#ς �θελε ν�τ#νSσUη Fτι + καθ!νας πρ#σ!)ει F, τι τ�ν �νδια5!ρει.

nOθεν κα� πρ�ς τ�ν θρασ'τερ�ν διαλεγ!μεν�ν νεαν5σκ�ν,“�& λ"ψετα5 τις,” 1�η, “τ��τ�ν #στραγλ6ω;” πρ�ς δ� τ�να<τ5αν 10�ντα περα5νεσθαι, dς #ν"νεγκεν α&τ6) Bτι �&δ�κε� qτερ�ν 3τ$ρ�υ με�Q�ν εzναι, �ρ-τησεν ε< �&δ� τ�δεκαδκτυλ�ν τ�� 3%αδακτ'λ�υ. nHμ�ν�ς δ$ τιν�ς X5�υ#ειδ��ς uντ�ς κα� 7π�λαμFν�ντ�ς εzναι καλ�� κα� �ν0λαν5σιν #ε� #ναστρε��μ$ν�υ ε<π!ντ�ς Bτι �& δ�κε� α&τ6)N σ���ς �ρασθ"σεσθαι, 1�η, “π!τερ�ν �&δ� ��ν �yτωκαλ�ς P� τις Zσπερ σD �&δ� ��ν �yτω καλ� *μτια 10Pη;”�Eπε� δ� κα� παρακ5ναιδ�ς �ν dς ε<ς FαρDν τ�ν �Aρκεσ5-λα�ν 1�η (N2, Adesp. 282)4

1%εστ� �ρωτwν π!τνι σ� h σιγ9ν 10ω;

7π�λαFbν 1�η (N2 Adesp. 283)4

γ'ναι, τ5 μ�ι τρα0ε�α κ�&κ ε<θισμ$νωςλαλε�ς;

στωμ'λ�υ δ� #γενν��ς πργματα α&τ6) παρ$0�ντ�ς 1�η(Eur. 976 N2)

#κ!λασθ� Nμιλε�ν γ5γνεται δ�'λων τ$κνα.

Wλλ�υ δ� π�λλ� �λυαρ��ντ�ς �&δ� τ5τθης α&τ�ν 0αλεπ+ςτετυ0ηκ$ναι 1�η4 τισ� δ� �&δ� #πεκρ5νετ�. πρ�ς δ� τ�νδανειστικ�ν κα� �ιλ!λ�γ�ν ε<π!ντα τι #γν�ε�ν, 1�η (Soph.436 N2)4

λ"θ�υσι γρ τ�ι κ#ν$μων δι$%�δ�ιθ"λειαν uρνιν, πλ9ν Bταν τ!κ�ς παρP+.

1στι δ� τα�τα �κ τ�� O<ν�μ�υ τ�� Σ���κλ$�υς.

Πρ�ς �Aλε%5νει!ν τινα διαλεκτικ�ν μ9 δυνμεν�ν κατ�#%5αν τ)ν �Aλε%5ν�υ τι διηγ"σασθαι τ� Φιλ�%$ν6ω πρ�ς

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 192 –

155. 0Aπ'σπ. 976 �π#λεσθεSσης τραγ[ωδSας τ#% E�ριπSδ#υ.156. T!κ�ςL γSνεται λ#γ#παSγνι# μ τ9ν λ!�ι τ!κ�ς π#J σημαSνει κα$ τ�ν

34

35

36

dπενθ/μισε α�τ� π#J Dκανε + Φιλ'�εν#ς σ κ�π#ι#υς πλινθ#-π#ι#/ςL γιατ$ �κε3ν#ς, μι� μ!ρα π#J τ#Jς συν!λα7ε ν� τραγ#υ-δ#%ν }σ)ημα τ� τραγ#/δια τ#υ, κατεπ�τησε τ$ς πλSνθ#υς τ#υςλ!γ#ντας: «Fπως �σε3ς )αλHτε τ� δικ� μ#υ, Dτσι κι0 �γC )αλ�ωτ� δικ� σας». Π!ραν τ#/των �νω)λε3τ# μ �κεSν#υς π#J �ργ#-π#ρ#%σαν στ9ν παρακ#λ#/θησι τ"ν μαθημ�των. 0Aπ� κ�π#ιαδ 5υσικ9 παρ'ρμησι )ρησιμ#π#ι#%σε τ$ς 5ρ�σεις;«0Iσ)υρSj#-μαι �γ�», κα$ «δν θ� συμ5ων8σUη μ α�τ� + δε3να», τ#% +π#S#υ�ν!5ερε τ� lν#μα157. Πρ�γματα π#J τ� �μιμ#%ντ# κα$ π#λλ#$�κ τ"ν μαθητ"ν τ#υ, καθCς κα$ τ� �5#ς τ�ς +μιλSας κα$ τ9νFλη μ#ρ59 τ�ς διδασκαλSας τ#υ.

37. Γ#νιμ�τατ#ς σ εdρ!σεις μπ#ρ#%σε ν 0 �παντGH ε�στ')ωςστ$ς �ντιρρ8σεις, ν� 5!ρUη τ9ν σειρ� τ�ς συjητ8σεως στ� πρ#-κεSμεν#ν κα$ ν� τ9ν πρ#σαρμ'jUη σ κ�θε περSστασι. kHταν δκα$ πειστικ�ς περισσ'τερ# �π� κ�θε }λλ#ν, κα$ R σ)#λ8 τ#υπρ#σεSλκυε τ#Jς περισσ'τερ#υς μαθητ!ς, ^ν κα$ �τρ#μ#κρα-τ#%ντ# �π� τ9ν @�/τητα τ#% πνε/ματ'ς τ#υ. 0Aλλ� τ9ν dπ!5ε-ραν πρ'θυμα, δι'τι Pταν ��αιρετικ� καλ�ς }νθρωπ#ς κα$ �γ!-μιjε μ �λπSδες τ#Jς �κρ#ατ!ς τ#υ. Στ9ν \διωτικ8 τ#υ jω9 Pτανπ#λJ γενναι'5ρων, hτ#ιμ#ς ν� κ�νUη καλ', κα$ σ τ'σ# μεγ�λ#7αθμ� μετρι'5ρων �στε π�ντα �5ρ'ντιjε ν� κρ/7Uη τ9ν )�ριπ#J Dκαμνε. _Eτσι, Fταν κ�π#τε π�γε στ�ν KτησS7ι# π#J Pταν}ρρωστ#ς, κα$ τ�ν εeδε στεν#)ωρημ!ν# �π� τ9ν �ν!)ει� τ#υ,}5ησε κρυ5� κ�τω �π� τ� πρ#σκ!5αλ# hνα σακ#υλ�κι μ )ρ8-ματα. Kι’ �κε3ν#ς, Fταν τ� εdρ�κε, «τ#% 0Aρκεσιλ�#υ», εeπε,«εeναι τ#%τ# τ� �στε3#». 0Aλλ� κα$ }λλη 5#ρ� τ#% Dστειλε )Sλιεςδρα)μ!ς» (1/6 τ#% ταλ�ντ#υ).

38. 0EπSσης συν!στησε τ�ν 0Aρ)Sα τ�ν 0Aρκ�δα στ�ν 7ασιλ!αE�μ!νη158 μ �π#τ!λεσμα ν’ �ναλ�7Uη hνα μεγ�λ# ��Sωμα. Kα$καθCς Pταν γενναι'δωρ#ς κα$ �5ιλαργυρ�τατ#ς, πρ"τ#ς

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 195 –

158. E�μ!νης: 7ασιλεJς τ�ς Περγ�μ#υ πρ$ν �π� τ�ν _Aτταλ#.

τ�Dς πλινθιακ�Dς πρα0θ�ν εzπεν4 �κε�ν�ς γ�ρ τ� α7τ��κακ)ς 8Wδ�ντας τ�'τ�υς καταλαFbν α&τ�ς τ�ς πλ5νθ�υςα&τ)ν συνεπτησεν, ε<π-ν, “dς 7με�ς τ� �μ� δια�θε5-ρετε, κ#γb τ� 7μ$τερα.” t0θετ� ��ν δ9 τ��ς μ9 καθ� Zραντ� μαθ"ματα #νειλη�!σι. �υσικ)ς δ$ πως �ν τ6) διαλ$γε-σθαι �0ρ+τ� τ6) Φ"μ’ �γ-, κα5, �& συγκαταθ"σεται τ�'-τ�ις N δε�να, ε<πbν τ�\ν�μα4 � κα� π�λλ�� τ)ν μαθητ)ν�Q"λ�υν κα� τ9ν =ητ�ρε5αν κα� πwν τ� σ0+μα.

�Hν δ� κα� ε7ρεσιλ�γ-τατ�ς #παντ+σαι ε&στ!0ως κα��π� τ� πρ�κε5μεν�ν #νενεγκε�ν τ9ν περ5�δ�ν τ)ν λ!γωνκα� �παντι συναρμ!σασθαι καιρ6). πειστικ!ς τε 7π�ρ�πανθ� Nντιν��ν4 παρ� � κα� πλε5�υς πρ�ς α&τ�ν #π"ντωνε<ς τ9ν σ0�λ9ν κα5περ 7π� 2%'τητ�ς α&τ�� �πιπληττ!με-ν�ι. #λλ� 1�ερ�ν �δ$ως4 κα� γ�ρ �ν #γαθ�ς σ�!δρα κα��λπ5δων 7π�πιμπλ�ς τ�Dς #κ�'�ντας. 1ν τε τ6) F56ω κ�ι-νωνικ-τατ�ς �γ$νετ� κα� ε&εργετ+σαι πρ!0ειρ�ς �ν κα�λαθε�ν τ9ν 0ριν #τυ�!τατ�ς. ε<σελθbν γ��ν π�τε πρ�ςKτησ5Fι�ν ν�σ��ντα κα� <δbν #π�ρ58α θλιF!μεν�ν, κρ'�αFαλντι�ν 7π$θηκε τ6) πρ�σκε�αλα5ω4 κα� �ς ε7ρ-ν,“�Aρκεσιλ�υ,” �ησ5, “τ� πα5γνι�ν.” #λλ� κα� Wλλ�τε0ιλ5ας #π$στειλεν.

�Aρ05αν τε τ�ν �Aρκδα E&μ$νει συστ"σας π�λλ+ς�π�5ησε τυ0ε�ν τ+ς #%5ας. �λευθ$ρι!ς τε �ν κα� #�ιλαρ-γυρ-τατ�ς ε<ς τ�ς #ργυρικ�ς δε5%εις #π"ντα πρ)τ�ς,

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 194 –

157. OW 5ρ�σεις Fμως α�τς Dρ)#νται ε\ς �ντSθεσιν πρ�ς τ9ν �π#)8, δηλ.τ9ν �ναστ#λ9 τ�ς κρSσεως π#J �πρ!σ7ευε + 0AρκεσSλα#ς.

37

38

�λ�μ7ανε μ!ρ#ς σ δωρες �ργυρ"ν Dργων τ!)νης, στ$ς δ�κθ!σεις )ρυσ"ν �ντικειμ!νων τ#% 0Aρ)εκρ�τ#υς κα$ τ#% Kαλ-λικρ�τ#υς Dκαμνε �ρ�ν#υς. Kα$ κ�π#τε π#J κ�π#ι#ς �j8τησετ� �σημικ� τ#υ γι� ν� dπ#δε)θU� 5Sλ#υς κα$ δν τ#% τ� �π!-στρεψε, α�τ�ς δν τ� �j8τησε #Qτε κ}ν εeπε Fτι τ#% τ� εe)εδανεSσει. _Aλλ#ι λ!γ#υν Fτι �πSτηδες τ#% τ� �δ�νεισε, κα$ Fταν�πεστρ�5ησα τ� Dκανε δ"ρ# στ�ν δανεισθ!ντα, �πειδ9 Pταν5τω)'ς. Ee)ε περι#υσSα κα$ στ9ν Πιτ�νη �π� τ9ν +π#Sα τ#%Dστελνε πρ#μ8θειες + �δελ5'ς τ#υ + Πυλ�δης. 0Aλλ� κι0 + E�μ!-νης τ#% ΦιλεταSρ#υ τ#% Dδιδε π#λλ� )ρ8ματαL γι0 α�τ� μ'ν#ν σ0α�τ�ν �π0 Fλ#υς τ#Jς 7ασιλε3ς �5ι!ρωνε τ� Dργα τ#υ159.

39. 0Eν[" δ π#λλ#$ περιεπ#ι#%ντ# τ�ν 0AντSγ#ν# κα$ �π8γαι-ναν ν� τ�ν συναντ8σ#υν, Fταν �ρ)'ταν στ9ν 0Aθ8να, α�τ�ςDμενε στ� σπSτι τ#υ, μ9 θ!λ#ντας ν� συνωθ�ται γι� τ9ν γνωρι-μSα τ#υ. Mεγ�λη 5ιλSα τ�ν συν!δεε μ τ�ν cIερ#κλ�, τ�ν δι#ι-κητ9 τ�ς M#υνι)Sας κα$ τ#% Πειραι"ς. Kα$ π�ντ#τε κατ!7αινε�κε3 στ$ς n#ρτ!ς. Kα$ παρ0 Fλες τ$ς παρ#τρ/νσεις τ#% cIερ#κλ!-#υς ν� π�Uη ν� dπ#7�λUη τ� σ!7η τ#υ στ�ν 0AντSγ#ν#, α�τ�ς δν�πεSσθη, �λλ0 �5#% πρ#)�ρησε �ς τ9ν π'ρτα �π!στρεψε πSσω.Kα$ Fταν, μετ� τ9ν νικη5'ρ# ναυμα)Sα τ#% 0Aντιγ'ν#υ160, π#λ-λ#$ π8γαιναν ν� τ�ν \δ#%ν � τ#% Dγρα5αν κ#λακευτικ� γρ�μ-ματα, α�τ�ς σιωπ#%σε. Πλ9ν Fμως, )�ριν τ�ς \διαιτ!ρας τ#υπατρSδ#ς, π�γε 4ς �πεσταλμ!ν#ς στ�ν 0AντSγ#ν# στ9ν Δημη-τρι�δα, �λλ� R �π#στ#λ8 τ#υ δν �σημεSωσε �πιτυ)Sα. _Eμενεπ�ντ#τε στ9ν 0AκαδημSα �π#5ε/γων τ� π#λιτικ� πρ�γματα(τ"ν 0Aθην"ν κα$ �σ)#λ#/μεν#ς μ τ9ν συj8τησι τ"ν �π'-ψε�ν τ#υ)161.

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 197 –

161. 0Eδ" �ν8κ#υν α�τς #W λ!�εις π#J �σ5αλμ!νως περιελ85θησαν στ9ν�ρ)9 τ�ς nπ#μ!νης παραγρ�5#υ. Δηλ. τ� κεSμεν# �δ" πρ!πει ν’ �π#κατα-σταθU� 4ς n��ς: τ�ν 0Aθ8νησι �κτ#πSjων κα$ πρ�ς τ�ς θ!σεις λ!γων.

κα� �π� τ9ν �Aρ0εκρτ�υς κα� Kαλλικρτ�υς τ�ς 0ρυσι-α5ας παντ�ς 1σπευδε μwλλ�ν. συ0ν��ς τε �π"ρκει κα�συνηρνιQε4 κα� π�τ$ τιν�ς #ργυρ-ματα λαF!ντ�ς ε<ς7π�δ�09ν �5λων κα� #π�στερ��ντ�ς �&κ #πP"τησεν �&δ�πρ�σεπ�ι"θη. �* δ$ �ασιν �π5τηδες 0ρ+σαι κα� #π�διδ!ν-τ�ς, �πε� π$νης �ν, 0αρ5σασθαι. �ν μ�ν ��ν α&τ6) κα� �νΠιτνPη περι�υσ5α, #�� �ς #π$στειλεν α&τ6) Πυλδης N#δελ�!ς. #λλ� κα� �0�ρ"γει α&τ6) π�λλ� E&μ$νης N τ��Φιλετα5ρ�υ4 δι� κα� τ�'τ6ω μ!ν6ω τ)ν Wλλων Fασιλ$ωνπρ�σε�-νει.

Π�λλ)ν δ� κα� τ�ν �Aντ5γ�ν�ν θεραπευ!ντων κα�Nπ!τε ;κ�ι #παντ-ντων α&τ�ς �σ'0αQε, μ9 F�υλ!μεν�ςπρ�εμπ5πτειν ε<ς γν)σιν. �5λ�ς τε �ν μλιστα fIερ�κλε�τ6) τ9ν M�υνι05αν 10�ντι κα� τ�ν Πειραιw4 1ν τε τα�ς 3�ρ-τα�ς κατP"ει πρ�ς α&τ�ν 3κστ�τε. κα� δ9 κα� π�λλ� �κε5-ν�υ συμπε5θ�ντ�ς Zστ� #σπσασθαι τ�ν �Aντ5γ�ν�ν, �&κ�πε5σθη, #λλ� qως πυλ)ν �λθbν #ν$στρεψε. μετ τε τ9ν�Aντιγ!ν�υ ναυμα05αν π�λλ)ν πρ�σι!ντων κα� �πιστ!λιαπαρακλητικ� γρα�!ντων α&τ�ς �σι-πησεν. #λλ� ��νBμως 7π�ρ τ+ς πατρ5δ�ς �πρ$σFευσεν ε<ς Δημητριδαπρ�ς �Aντ5γ�ν�ν κα� �&κ �π$τυ0ε. τ� πwν δ9 δι$τριFεν �ντP+ �Aκαδημε58α τ�ν π�λιτισμ�ν �κτ�π5Qων.

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 196 –

159. _Aλλ#ι nρμηνε/#υν: «M'ν#ν μ0 α�τ�ν εe)ε καλς σ)!σεις», �πειδ9 +0AρκεσSλα#ς δν Dγραψε τSπ#τε, Fπως \σ)υρSjεται + �δι#ς + Λα!ρτι#ς. cΩστ'σ#+ Cobet στ9ν λατινικ8 τ#υ μετ�5ρασι υW#θετε3 τ9ν nρμηνεSα π#J �)ρησιμ#π#ι-8σαμε.

160. Πρ'κειται �σως γι� μι� �π� τ$ς ναυμα)Sες τ#% 0Aντιγ'ν#υ �ναντS#ν τ#%A\γυπτιακ#% στ'λ#υ στ9ν K" � στ9ν _Aνδρ#.

39

40. Γι0 α�τ', Fταν κ�π#τε παρ!τειναν �π$ μακρ�ν τ9ν παρα-μ#ν8 τ#υ στ�ν ΠειραιH λ'γ[ω τ#% δεσμ#% τ#υ μ τ�ν cIερ#κλ�(δι#ικητ9 τ#% Πειραι"ς), μερικ#$ εeπαν π#λλ� ε\ς 7�ρ#ς τ#υ.kHταν π#λJ σπ�ταλ#ς — }λλ#ς 0AρSστιππ#ς — κα$ τ#% }ρεσαντ� καλ� γε/ματα, �λλ� μ'ν#ν μ �κεSν#υς π#J συνεμερSj#ντ#τ� γ#%στα τ#υ. Kα$ συj#%σε 5ανερ� μ τ$ς nτα3ρες ΦSλα κα$Θε#δ'τη �π� τ9ν 0HλεSα, �κεSν#υς δ π#J τ�ν κατηγ#ρ#%σαντ#Jς παρ!πεμπε στ� παραγγ!λματα τ#% 0AριστSππ#υ. kHταν δκα$ παιδεραστ9ς κα$ π#λJ ε�αSσθητ#ς (κατα5ερ8ς). Γι0 α�τ� #Wπερ$ τ�ν 0AρSστωνα τ�ν X3#ν Στωϊκ#$ τ�ν Dλεγαν δια5θ#ρ!ατ"ν ν!ων, κιναιδ#λ'γ# κα$ �δι�ντρ#π#.

41. Λ!γεται Fτι �ρωτε/θηκε μ π�θ#ς κα$ τ�ν Δημ8τρι# π#Jπ�γε στ9ν Kυρ8νη κα$ τ�ν Kλε#)�ρη τ#% Mυρλεαν#%L γι0 α�τ�νλ!γεται πCς Fταν hνας Fμιλ#ς γλεντj!δων εe)ε 5θ�σει στ9νπ'ρτα α�τ�ς τ#Jς εeπε Fτι + �δι#ς �θελε ν� τ#Jς δε)θU�, �λλ�δν τ�ν �58νει + Kλε#)�ρης. T#% \δS#υ α�τ#% ν!#υ θαυμαστςPσαν κι0 + Δημ#)�ρης + γυι�ς τ#% Λ�)ητ#ς κα$ + Πυθ#κλ�ς τ#%B#υγ!λ#υL κι0 Fταν κ�π#τε τ#Jς Dπιασε + 0AρκεσSλα#ς, �πεμα-κρ/νθη μ μεγ�λη �νε�ικακSα. Γι0 Fλα α�τ� τ�ν κτυπ#%σαν #Wπρ#ανα5ερθ!ντες κριτικ#$ κα$ τ�ν ε\ρωνε/#νταν σ�ν hνα 5Sλ#τ#% l)λ#υ π#J θ� �πιjητ#%σε δημ#τικ'τητα. Πι� π#λJ τ�ν κτυ-π#%σε + κ/κλ#ς τ#% cIερων/μ#υ τ#% Περιπατητικ#%, Fτανα�τ�ς συνεκ!ντρωνε τ#Jς 5Sλ#υς τ#υ ν� n#ρτ�σ#υν τ� γεν!-θλια τ#% cAλκυ#ν!ως, τ#% γι#% τ#% 0Aντιγ'ν#υ, +π'τε + 0AντSγ#-ν#ς Dστελλε σ#7αρ� )ρηματικ� π#σ� ν� διατεθ#%ν πρ�ς δια-σκ!δασι.

42. 0Eκε3 + 0AρκεσSλα#ς �π!5ευγε ν� συjητU� κατ� τ9ν �ρατ�ς #\ν#π#σSας. Kα$ Fταν + 0AρSδηλ#ς τ#% Dθεσε hνα j8τημα κα$�παSτησε ν� +μιλ8σUη �π0 α�τ#%, «μ� �κρι7"ς α�τ� εeναι τ� κατ0��#)9ν \δι�j#ν γν�ρισμα τ�ς 5ιλ#σ#5Sας», τ#% εeπε, «τ� Fτι�!ρει π'τε εeναι �ρα γι� τ� κ�θε τι». fOσ#ν �5#ρGH στ9ν κατη-γ#ρSα Fτι Pταν 5Sλ#ς τ#% l)λ#υ (5Sλ#)λ#ς), + TSμων, μετα�Jπ#λλ"ν }λλων, λ!γει κα$ τ� �κ'λ#υθα:

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 199 –

Kα5 π�τε δ9 κα� �Aθ"νησιν �ν τ6) Πειραιε� πρ�ς τ�ςθ$σεις λ$γων �0ρ!νισεν, �<κε5ως 10ων πρ�ς fIερ�κλ$α4 ���6[ κα� πρ!ς τινων διεFλλετ�. π�λυτελ"ς τε Wγαν aν —κα� τ5 γ�ρ Wλλ� h qτερ�ς �Aρ5στιππ�ς; — �π� τ� δε�πναπρ�ς τ�Dς Nμ�ι�τρ!π�υς μ$ν, πλ9ν #λλ� #π"ντα. κα� Θε�-δ!τPη τε κα� Φ5λ8α τα�ς �Hλε5αις 3τα5ραις συν6-κει �ανερ)ςκα� πρ�ς τ�Dς διασ'ρ�ντας πρ�ε�$ρετ� τ�ς �Aριστ5ππ�υ0ρε5ας. �ιλ�μειρκι!ς τε �ν κα� κατα�ερ"ς4 Bθεν �* περ��Aρ5στωνα (SVF i. 77 sq., fg. 345) τ�ν X��ν στωικ�� �πεκ-λ�υν α&τ6), �θ�ρ$α τ)ν ν$ων κα� κιναιδ�λ!γ�ν κα�θρασDν #π�καλ��ντες.

Kα� γ�ρ κα� Δημητρ5�υ τ�� πλε'σαντ�ς ε<ς Kυρ"νην�π� πλ$�ν �ρασθ+ναι λ$γεται, κα� Kλε�0ρ�υς τ�� Mυρ-λεαν��4 ��� 6[ κα� πρ�ς τ�Dς κωμσαντας ε<πε�ν α&τ�ςμ�ν θ$λειν #ν��%αι, �κε�ν�ν δ� διακωλ'ειν. τ�'τ�υ δ�tρων κα� Δημ�0ρης N Λ0ητ�ς κα� Πυθ�κλ+ς N τ��B�υσ$λ�υ4 ��ς καταλαFbν 7π� #νε%ικακ5ας παρα0ωρε�ν1�η. δι� τα�τα δ9 ��ν 1δακν!ν τε α&τ�ν �* πρ�ειρημ$ν�ικα� �π$σκωπτ�ν dς �5λ�0λ�ν κα� �ιλ!δ�%�ν4 μλιστα δ��πετ5θεντ� α&τ6) �* περ� fIερ-νυμ�ν τ�ν Περιπατητικ!ν,Nπ!τε συνγ�ι τ�Dς �5λ�υς ε<ς τ9ν fAλκυ�ν$ως τ�� �Aντι-γ!ν�υ υ*�� �μ$ραν, ε<ς �ν *καν� 0ρ"ματα #π$στελλεν�Aντ5γ�ν�ς πρ�ς #π!λαυσιν.

]Eνθα κα� παραιτ�'μεν�ς 3κστ�τε τ�ς �πικυλικε5�υς�%ηγ"σεις πρ�ς �Aρ5δηλ�ν πρ�τε5ν�ντ τι θε-ρημα κα�#%ι��ντα ε<ς α&τ� λ$γειν εzπεν, “#λλ� α&τ� τ��τ� μλιστα�ιλ�σ��5ας vδι�ν, τ� καιρ�ν 3κστων �π5στασθαι.” ε<ς δ�τ� διαFαλλ!μεν�ν α&τ�� �5λ�0λ�ν κα� T5μων τ τ� Wλλα�ησ5ν, #τ�ρ δ9 τ��τ�ν τ�ν τρ!π�ν (Diels 34)·

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 198 –

40

41

42

�A��� dμ5λησε 1τσι, ε<σ$δυσε στ�ν u0λ�. Kι� �κε�ν�ια<�νισθηκαν, σ�ν σπ�ν�ι γ'ρω #π� μι� κ�υκ�υFγια,κα� τ�ν 1δει0ναν σ�ν μαται!δ�%�, δι!τι tθελε ν� #ρ$σPηστ�ν u0λ�. �Aσ"μαντ� πρwγμα εzσαι, δυστυ0ισμ$νε4 τ5��υσκ-νεις σ�ν �λ5θι�ς162;

Παρ0 Fλ0 α�τ� Fμως, Pταν τ'σ# μετρι'5ρων π#J συνιστ#%σεστ#Jς μαθητ!ς τ#υ ν� παρακ#λ#υθ#%ν κα$ }λλων 5ιλ#σ'5ωντ9ν διδασκαλSα. Kα$ �πειδ9 κ�π#ι#ς νεαρ�ς X3#ς δν Pτανε�)αριστημ!ν#ς �π� τ� μαθ8ματ� τ#υ, �λλ� πρ#τιμ#%σε τ�νcIερ�νυμ# π#J �να5!ραμε πρ#ηγ#υμ!νως, + 0AρκεσSλα#ς τ�νπ�ρε κα$ τ�ν π�γε + �δι#ς στ�ν 5ιλ'σ#5#, �ν[" συγ)ρ'νως τ#%συν!στησε ν� 5!ρεται καλ�.

43. Λ!γεται δ Fτι εeπε κα$ τ#%τ# τ� 4ρα3#: fOταν κ�π#ι#ςτ�ν ρ�τησε γιατ$ �π0 Fλες τ$ς }λλες σ)#λς πηγαSν#υν στ�ν0EπSκ#υρ#, �λλ� καν!νας 0Eπικ#/ρει#ς δν πηγαSνει �λλ#%,«Γιατ$ �π� }νδρας», εeπε, «γSνεται κανε$ς ε�ν#%)#ς, π#τ Fμως�π� ε�ν#%)#ς }νδρας».

0Eν τ!λει, εdρισκ'μεν#ς στ� τ!λ#ς τ�ς jω�ς τ#υ, }5ησε Fλητ9ν περι#υσSα τ#υ στ�ν �δελ5' τ#υ τ�ν Πυλ�δη, γιατ$ �ν�γν#SGα τ#% M#ιρ!α τ�ν εe)ε π�ει στ9ν XS#, κι0 �π� �κε3 τ�νD5ερε στ9ν 0Aθ8να. Σ0 Fλη τ#υ δ τ9ν jω9 #Qτε �νυμ5ε/θη #Qτεπαιδι� �π!κτησε. _Eκαμε τρε3ς διαθ�κες (τρSα �ντSγρα5α τ�ςδιαθ8κης τ#υ) τ9ν πρ�τη τ9ν παρ!δωσε στ�ν 0Aμ5Sκριτ# στ9ν0Eρ!τρια, τ9ν δε/τερη σ κ�π#ι#υς 5Sλ#υς τ#υ στ9ν 0Aθ8να, κα$τ9ν τρSτη τ9ν Dστειλε στ� σπSτι τ#υ στ�ν ΘαυμασSα, hνα συγ-γεν� τ#υ, μ τ9ν ��Sωσι ν� τ9ν δια5υλ��Uη. Σ0 α�τ�ν Dγραψε κα$τ� n��ς:

44. «cO 0AρκεσSλα#ς στ!λνει στ�ν ΘαυμασSα )αιρετισμ'.»_E)ω δ�σει στ�ν Δι#γ!νη τ9ν διαθ8κη μ#υ ν� σ#% 5!ρUη.

0Eπειδ9 �σθεν" συ)ν� κα$ εeμαι π#λJ �δ/ναμ#ς, �πε5�σισα

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 201 –

162. Πρ7λ. cOμ8ρ#υ �Iλιδα, A. 326 κα$ Δ. 482.

�ς ε<πbν u0λ�ι� περ5στασιν ε<σκατ$δυνεν.�* δ$ μιν ��τε γλα�κα π$ρι σπ5Qαι τερατ��ντ��λ$ματ�ν δεικν'ντες, Nθ�'νεκεν 20λ�ρεσκ�ς.�& μ$γα πρ+γμα, τλας4 τ5 πλατ'νεται �λ5θι�ς �ς;

O& μ9ν #λλ� �yτως Wτυ��ς �ν Zστε τ��ς μαθητα�ςπαρP"νει κα� Wλλων #κ�'ειν. κα5 τιν�ς X5�υ νεαν5σκ�υ μ9ε&αρεστ�υμ$ν�υ τP+ διατριFP+ α&τ�� #λλ� fIερων'μ�υ τ��πρ�ειρημ$ν�υ, α&τ� #παγαγbν συν$στησε τ6) �ιλ�σ!�6ω,παραιν$σας ε&τακτε�ν.

Xριεν δ� α&τ�� �$ρεται κ#κε�ν�4 πρ�ς τ�ν πυθ!με-ν�ν δι� τ5 �κ μ�ν τ)ν Wλλων μεταFα5ν�υσιν ε<ς τ9ν �Eπι-κ�'ρει�ν, �κ δ� τ)ν �Eπικ�υρε5ων �&δ$π�τε, 1�η, “�κ μ�νγ�ρ #νδρ)ν γλλ�ι γ5ν�νται, �κ δ� γλλων Wνδρες �&γ5ν�νται.”

Λ�ιπ�ν δ� πρ�ς τ6) τ$λει γιν!μεν�ς �παντα κατ$λιπεΠυλδPη τ6) #δελ�6) τ� α7τ��, #νθ� [ν �ς X��ν α&τ�νπρ�"γαγε τ�ν M�ιρ$αν λανθνων, κ#κε�θεν ε<ς �Aθ"νας#π"γαγε. περιbν δ� �\τε γ'ναι�ν ε<σηγγετ� �\τ� �παι-δ�π�ι"σατ�. τρε�ς τε διαθ"κας π�ιησμεν�ς 1θετ� τ9νμ�ν �ν �Eρετρ58α πρ�ς �Aμ�5κριτ�ν, τ9ν δ� �Aθ"νησι παρτινας τ)ν �5λων, τ9ν δ� τρ5την #π$στειλεν ε<ς �zκ�ν πρ�ςΘαυμασ5αν qνα τιν� #ναγκα5ων, #%ι-σας διατηρ+σαι4πρ�ς �ν κα� γρ�ει ταυτ5 (Hercher I3I)4

“ �Aρκεσ5λα�ς Θαυμασ58α 0α5ρειν.

“Δ$δωκα Δι�γ$νει διαθ"κας �μαυτ�� κ�μ5σαι πρ�ς σ$4

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 200 –

43

44

ν� κ�νω μι� διαθ8κη, �στε, ^ν μ#% συμ7U� τSπ#τε, ν� μ9 σ D)ω�δικ8σει 5ε/γ#ντας, �σ!να π#J μ τ'ση �5#σSωσι �σ#υν πρ#-σηλωμ!ν#ς σ μ!να. Kα$ εeσαι �σJ + πι� ��ι'πιστ#ς �π� Fλ#υς�δ" γι� τ9ν �κτ!λεσS της, κα$ λ'γ[ω τ�ς RλικSας σ#υ κα$ λ'γ[ωτ�ς συγγενεSας π#J D)#με. Πρ#σπ�θησε λ#ιπ'ν, �νθυμ#/μεν#ςτ9ν �π'λυτη �μπιστ#σ/νη π#J σ#% D)ω, ν� εeσαι δSκαι#ς �π!-ναντS μ#υ, �στε, καθ0 Fσ#ν σ �5#ρH, τ� πρ�γματ� μ#υ ν�μετα5ερθ#%ν D�ω μ τ9ν iρμ'j#υσα ��ι#πρ!πεια. fEνα �ντS-γρα5# τ�ς διαθ8κης εdρSσκεται στ9ν 0Aθ8να σ κ�π#ι#ν γν�-ριμ' μ#υ, κα$ hνα }λλ# στ9ν 0Eρ!τρια, στ�ν 0Aμ5Sκριτ#».

Π!θανε σ�ν �πιε π#λJ κρασS, Fπως �να5!ρει + fEρμιππ#ς,π#J τ#% πρ#εκ�λεσε παρα5ρ#σ/νη. kHταν πι� γ!ρ#ντας n7δ#-μ8ντα π!ντε �τ"ν κα$ �γν�ρισε τ9ν �κτSμησι τ"ν 0AθηναSωνFσ#ν καν!νας.

45. 0A5ιερ�σαμε κα$ �με3ς σ α�τ�ν τ� �κ'λ#υθα:

�Aρκεσ5λαε, γιατ� tπιες τ!σ� π�λD κρασ5, Zστε ν�0σPης τ� λ�γικ σ�υ; Δ�ν λυπ��μαι τ!σ� π�D π$θανες,Bσ� γιατ� πρ�σ$Fαλες τ�ς M��σες μ9 κν�ντας μ$τρια0ρ+σι τ�� π�τηρι��.

cYπ�ρ�αν κα$ }λλ#ι τρε3ς 0AρκεσSλα#ι: hνας π#ιητ9ς τ�ς0Aρ)αSας Kωμ[ωδSας, hνας }λλ#ς συγγρα5εJς �λεγεSων, κα$hνας �γαλματ#π#ι'ςL γι0 α�τ�ν + ΣιμωνSδης συν!θεσε τ� �κ'-λ#υθ# �πSγραμμα:

T+ς �Aρτ$μιδ�ς εzναι τ��τ� τ� Wγαλμα κα� �κ!στισεδιακ!σιες Πριες163 δρα0μ�ς π�D �$ρ�υν σ�ν 1μFλημαqνα τργ�. T� 1�τια%ε, #��� �%ασκ"θηκε καλ� στ�ςτ$0νες τ+ς �Aθηνwς, N �Aρκεσ5λα�ς, N W%ι�ς γυι�ς τ���Aριστ�δ5κ�υ.

fOπως �ναγρ�5ει + 0Aπ#λλ'δωρ#ς στ� «Xρ�νικ» τ#υ, +5ιλ'σ#5#ς, π#J ��ετ�σαμε, Pταν σαρ�ντα �τ"ν κατ� τ9ν 1209

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 203 –

163. Π#J κυκλ#5#ρ#%σαν στ9ν Π�ρ#.

δι� γ�ρ τ� π�λλκις #ρρωστε�ν κα� τ� σ)μα #σθεν)ς10ειν 1δ�%$ μ�ι διαθ$σθαι, eν� εv τι γ$ν�ιτ� #λλ���ν, μ"τισ� �δικηκbς #π5ω τ�ν ε<ς �μ� �κτεν)ς �yτω πε�ιλ�τιμη-μ$ν�ν. #%ι�πιστ!τατ�ς δ� ε< τ)ν �νθδε σ' μ�ι τηρ)να&τ�ς δι τε τ9ν �λικ5αν κα� τ9ν πρ�ς �μwς �<κει!τητα.πειρ) ��ν, μεμνημ$ν�ς δι!τι σ�ι π5στιν τ9ν #ναγκαι�τ-την παρακατατ5θεμαι, δ5και�ς �μ�ν εzναι, Bπως Bσ�ν �π�σ�� τ� κατ� �μ� ε&σ0ημ!νως P� μ�ι δι6ωκημ$να. κε�νται δ��Aθ"νησιν αGται παρ τισι τ)ν γνωρ5μων κα� �ν �Eρετρ58απαρ� �Aμ�ικρ5τ6ω”.

�Eτελε'τησε δ$, Zς �ησιν nEρμιππ�ς (FHG iii. 44),Wκρατ�ν �μ��ρηθε�ς π�λDν κα� παρακ!ψας, tδηγεγ�νbς 1τ�ς π$μπτ�ν κα� 3Fδ�μηκ�στ!ν, #π�δε0θε�ςπρ�ς �Aθηνα5ων dς �&δε5ς.

]Eστι κα� ε<ς τ��τ�ν �μ)ν (A. Pal. vii. 104)4

�Aρκεσ5λαε, τ5 μ�ι, τ5 τ�σ��τ�ν Wκρητ�ν #�ειδ)ς1σπασας, Zστε �ρεν)ν �κτ�ς uλισθες 3)ν;�<κτε5ρω σ� �& τ!σσ�ν �πε� θνες, #λλ� Bτι M�'σαςyFρισας �& μετρ5Pη 0ρησμεν�ς κ'λικι.

Γεγ!νασι δ� κα� Wλλ�ι τρε�ς �Aρκεσ5λα�ι4 π�ιητ9ς#ρ0α5ας κωμ6ωδ5ας, Wλλ�ς �λεγε5ας, qτερ�ς #γαλματ�-π�ι!ς4 ε<ς �ν κα� Σιμων5δης �π�5ησεν �π5γραμμα τ�υτ5(157 Bergk)4

�Aρτ$μιδ�ς τ!δ� Wγαλμα, διηκ!σιαι δ� Wρ� N μισθ�ςδρα0μα� τα� Πριαι, τ)ν �π5σημα τργ�ς.#σκητ�ς δ� �π�5ησεν �Aθηνα5ης παλμPησινW%ι�ς �Aρκεσ5λας υ*�ς �Aριστ�δ5κ�υ.

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 202 –

45

0Oλυμπι�δα164.

7. BIΩN

46. cO BSων165 κατ8γετ# �π� τ� B#ρυσθ!νι# (τ#% E��εSν#υΠ'ντ#υ, κ#ντ� στ�ν ΔνεSπερ#). fOσ#ν �5#ρGH στ� j8τημαπ#ι"ν γ#ν!ων παιδ$ Pταν κα$ σ π#ι� κατ�στασι εdρSσκετ#πρ#τ#% γSνUη 5ιλ'σ#5#ς, τ� εeπε + �δι#ς �εκ�θαρα στ�ν 0AντS-γ#ν#. ΓιατS, Fταν + 0AντSγ#ν#ς τ�ν ρ�τησε:

Π�ι!ς εzσ� �σD κι� N τ!π�ς σ�υ κα� π���ι �* γ�νε�ς σ�υ166;

γνωρSjων + BSων Fτι εe)αν �δη γSνει κακ'7#υλες ε\σηγ8σειςστ�ν 7ασιλ!α, �π8ντησε: «cO πατ!ρας μ#υ Pταν �πελε/θερ#ςκα$ σκ#υπιj'ταν μ τ� μανSκι τ#υ (πρHγμα π#J θ0 �σ8μαινε FτιPταν Dμπ#ρ#ς iλιπ�στων)L Pταν B#ρυσθενSτης τ9ν καταγωγ9κα$ δν εe)ε πρ'σωπ#, �λλ� D5ερε μι� συγγρα59 �π$ τ#% πρ#-σ�π#υ τ#υ, σημ�δι τ�ς α�στηρ'τητ#ς τ#% κυρS#υ τ#υ167. cHμητ!ρα μ#υ Pταν τ!τ#ια π#J μ'ν#ν hνας }νδρας σ�ν τ�νπατ!ρα μ#υ θ� μπ#ρ#%σε ν� π�ρUη — Pταν �π� )αμαιτυπε3#.0Aργ'τερα + πατ!ρας μ#υ, κατηγ#ρηθε$ς γι� κ�π#ι# λαθρεμπ'-ρι#, �πωλ8θη μαj$ μ Fλη τ9ν #\κ#γ!νει� τ#υ. 0Eμ!να, �πειδ9�μ#υν νεαρ�ς κα$ )αριτωμ!ν#ς, μ �γ'ρασε hνας ρ8τωρ, ++π#3#ς πεθαSν#ντας μ#% }5ησε F,τι εe)ε.

47. Kι0 �γ�, �5#% Dκαυσα τ� 7ι7λSα τ#υ κα$ συγκ!ντρωσα τ�π�ντα, Pλθα στ9ν 0Aθ8να κα$ �σ)#λ8θηκα μ τ9ν 5ιλ#σ#5Sα.

�Aπ� τ9ν vδια γενε� κα� τ� vδι� αRμα καυ0)μαι Bτι κατ-γ�μαι.

«_Eτσι D)#υν κατ0 �μ!. �Aς πα/σ#υν λ#ιπ�ν + Περσα3#ς κι0 +ΦιλωνSδης ν� τ� Wστ#ρ#%ν. 0EσJ δ κρSνε με �π#κλειστικ� �π�τ�ν nαυτ' μ#υ» (δηλ. �π� τ� τS εeμαι κα$ κ�νω �γ�»).

Kα$ πραγματικ�, �λλι"ς + BSων Pταν εQστρ#5#ς κα$ λεπτ#-

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 205 –

τ#% εe)ε κ�νει τ� �5εντικ' τ#υ στ� πρ'σωπ#. Γεγ#ν�ς �νδεικτικ� τ�ς 5ρικτ�ςκαταστ�σεως τ"ν δ#/λων �κεSνη τ9ν �π#)8.

fO δ� πρ�ειρημ$ν�ς �ιλ!σ���ς, καθ �ησιν �Aπ�λλ!-δωρ�ς �ν Xρ�νικ��ς (FGrH 244 F 16), tκμαQε περ� τ9ν<2γδ!ην κα�> ε<κ�στ9ν κα� 3κατ�στ9ν �Oλυμπιδα.

BIΩN

B5ων τ� μ�ν γ$ν�ς �ν B�ρυσθεν5της, [ντινων δ� γ�ν$ωνκα� #�� �eων πραγμτων �%εν �π� �ιλ�σ��5αν, α&τ�ς �Aντι-γ!ν6ω διασα�ε�. �ρ�μ$ν�υ γ�ρ α&τ�ν (�Oδ. κ. 325)

τ5ς π!θεν ε<ς #νδρ)ν; π!θι τ�ι π!λις �δ� τ�κ+ες;

α<σθ!μεν�ς Bτι πρ�διαF$Fληται, �ησ� πρ�ς α&τ!ν4 “�μ��N πατ9ρ μ�ν �ν #πελε'θερ�ς, τ6) #γκ)νι #π�μυσσ!μεν�ς— διεδ"λ�υ δ� τ�ν ταρι0$μπ�ρ�ν — γ$ν�ς B�ρυσθεν5-της, 10ων �& πρ!σωπ�ν, #λλ� συγγρα�9ν �π� τ�� πρ�-σ-π�υ, τ+ς τ�� δεσπ!τ�υ πικρ5ας σ'μF�λ�ν4 μ"τηρ δ��eαν N τ�ι��τ�ς cν γ"μαι, #π� �<κ"ματ�ς. 1πειτα N πατ9ρπαρατελωνησμεν!ς τι παν�5κι�ς �πρθη μεθ� �μ)ν. κα5με #γ�ρQει τις ="τωρ νε-τερ�ν uντα κα� ε\0αριν4 �ς κα�#π�θν"σκων κατ$λιπ$ μ�ι πντα.

K#γb κατακα'σας α&τ�� τ� συγγρμματα κα� πν-τα συγ%'σας �Aθ"ναQε �λθ�ν κα� ��ιλ�σ!�ησα.

τα'της τ�ι γενε+ς τε κα� αeματ�ς ε\0�μαι εzναι (�IλιςZ 211).

τα�τ �στι τ� κατ� �μ$. Zστε παυσσθωσαν Περσα�!ς τε κα�Φιλων5δης *στ�ρ��ντες α&τ4 σκ!πει δ$ με �% �μαυτ��.”

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 204 –

164. 300 – 296 π.X.165. _Hκμασε τ�ν 3#ν α\"να.166. ΣτS)#ς τ#% cOμ8ρ#υ (�Oδ'σσεια κ. 32 5).167. Π#ι'ς �!ρει π#ι!ς παραμ#ρ5�σεις, �σως κα$ π#ι#/ς �κρωτηριασμ#Jς

46

47

λ'γ#ς σ#5ιστ8ς, κα$ π#λλς �5#ρμς Dδωσε στ#Jς �)θρ#Jς τ�ς5ιλ#σ#5Sας ν� τ9ν 7λασ5ημ#%νL κ�π#τε δ Pταν κα$ στ#μ5�-δης κα$ Wκαν�ς ν� παραδSδεται στ9ν �λαj#νεSα. _A5ησε π#λλ�dπ#μν8ματα (σ)'λια) κα$ �π#5θ!γματα πρακτικ�ς )ρησιμ'τη-τ#ς. 0Oνειδιj'μεν#ς π.). γιατ$ δν μπ'ρεσε ν� �ρωτ#τρ#π8σUη μ0hνα �γ'ρι, «δν εeναι δυνατ'ν», εeπε, «ν� πι�σUης μαλακ� τυρ$μ �γκSστρι».

48. 0Eρωτηθε$ς κ�π#τε π#ι'ς �γωνιGH στ�ν μεγαλ/τερ#7αθμ', «�κε3ν#ς», �π8ντησε, «π#J �πιjητε3 τ9ν μεγαλ/τερηε�ημερSα». 0Eρωτηθε$ς �π� κ�π#ι#ν ^ν πρ!πει ν� νυμ5ευθ� —γιατ$ τ� λ!νε κα$ γι0 α�τ�ν α�τ� τ� �ν!κδ#τ#— «^ν π�ρUης}σ)ημη», τ#% εeπε, «θ� D)Uης π#ιν8, ^ν lμ#ρ5η, θ� τ9ν D)Uηςκ#ιν8». T� γερατι�, Dλεγε, εeναι λιμ�νι τ"ν κακ"νL Fλα, στ�τ!λ#ς, �κε3 κατα5ε/γ#υν. T� καλ� lν#μα (δ'�α), Dλεγε, εeναι Rμητ!ρα τ"ν �ρετ"ν. cH @μ#ρ5ι� εeναι �!ν# �γαθ'. T� )ρ�μαεeναι τ� νε%ρ# τ�ς �πιτυ)Sας.

Σ0 �κε3ν#ν π#J εe)ε πωλ8σει κα$ D5αγε τ� κτ8ματα π#J �κλη-ρ#ν'μησε �π� τ�ν πατ!ρα τ#υ, εeπε: «T�ν 0Aμ5ι�ρα# κατ�πιε Rγ�168, �λλ� �σJ κατ�πιες τ9ν γ�». Mεγ�λ# κακ', Dλεγε, εeναι τ�ν� μ9 μπ#ρU� κανε$ς ν� dπ#5!ρUη κακ'. KατεδSκαjε δ �κεSν#υςπ#J Dκαιαν �νθρ�π#υς jωνταν#/ς, δι'τι τ�)α α�τ#$ δν τ�α\σθ�ν#νταν, Fμως �καυτηρSαjαν (πρ#5αν"ς γι� τιμωρSα),�πειδ9 μπ#ρ#%σαν ν� τ� α\σθ�νωνται.

49. Συν8θιjε διαρκ"ς ν� λ!γUη Fτι πρ#τιμ'τερ# εeναι ν� κ�νUηςκαλ� παρ� ν� σ#% κ�ν#υνL δι'τι τ� τελευτα3# 7λ�πτει κα$ τ�σ"μα κα$ τ9ν ψυ)8. Kατηγ'ρησε δ κα$ τ�ν Σωκρ�τη λ!γ#νταςπ�ς, ^ν μν α\σθαν'ταν �πιθυμSα γι� τ�ν 0Aλκι7ι�δη κα$ �πε3)ε,Pταν )αμ!ν#ςL ^ν l)ι, δν Dκανε τSπ#τε τ� ��αιρετικ'. EQκ#λ#,Dλεγε, εeναι τ� τα�Sδι γι� τ�ν fAδηL π�ντως πηγαSνει κανε$ς �κε3μ κλειστ� μ�τια. KατακρSνων τ�ν 0Aλκι7ι�δη Dλεγε πCς Fταν

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 207 –

168. T�ν θρ%λ# γι� τ�ν 0Aμ5ι�ρα# π#J τ�ν κατ�πιε R γ� μαj$ μ τ� �ρματ#υ τ�ν �να5!ρει + ΠαυσανSας (11, 23, 2) κα$ + E�ριπSδης στ$ς Φ�5νισσες,στS). 172.

Kα� �ν dς #ληθ)ς N B5ων τ� μ�ν Wλλα π�λ'τρ�π�ςκα� σ��ιστ9ς π�ικ5λ�ς κα� πλε5στας #��ρμ�ς δεδωκbςτ��ς F�υλ�μ$ν�ις καθιππQεσθαι �ιλ�σ��5ας4 1ν τισι δ�κα� π!τιμ�ς κα� #π�λα�σαι τ'��υ δυνμεν�ς. πλε�στ τεκαταλ$λ�ιπεν 7π�μν"ματα, #λλ� κα� #π��θ$γματα 0ρει--δη πραγματε5αν περι$0�ντα. �R�ν 2νειδιQ!μεν�ς �π� τ6)μ9 θηρwσαι μειρκι�ν, “�&0 �R!ν τε,” εzπεν, “`παλ�ντυρ�ν #γκ5στρ6ω �πισπwσθαι”.

�Eρωτηθε5ς π�τε τ5ς μwλλ�ν #γωνι8w, 1�η, “N τ� μ$γι-στα F�υλ!μεν�ς ε&ημερε�ν.” �ρωτηθε�ς ε< γ"μαι — #να-�$ρεται γ�ρ κα� ε<ς τ��τ�ν — 1�η, “��ν μ�ν γ"μPηςα<σ0ρν, q%εις π�ιν"ν4 cν δ� καλ"ν, q%εις κ�ιν"ν.” τ�γ+ρας 1λεγεν Bρμ�ν εzναι κακ)ν4 ε<ς α&τ� γ��ν πντακατα�ε'γειν. τ9ν δ!%αν �τ)ν μητ$ρα εzναι4 τ� κλλ�ς#λλ!τρι�ν #γαθ!ν4 τ�ν πλ��τ�ν νε�ρα πραγμτων. πρ�ςτ�ν τ� 0ωρ5α κατεδηδ�κ!τα, “τ�ν μ�ν �Aμ�ιρα�ν,” 1�η,“� γ+ κατ$πιε, σD δ� τ9ν γ+ν.” μ$γα κακ�ν τ� μ9 δ'να-σθαι �$ρειν κακ!ν. κατεγ5νωσκε δ� κα� τ)ν τ�Dς #νθρ--π�υς κατακα!ντων μ�ν dς #ναισθ"τ�υς, παρακα!ντωνδ� dς α<σθαν�μ$ν�υς.

]Eλεγε δ� συνε0�ς Bτι α*ρετ-τερ!ν �στι τ9ν ZρανWλλ6ω 0αρ5Qεσθαι h #λλ�τρ5ας #π�δρ$πεσθαι4 κα� γ�ρ ε<ςσ)μα Fλπτεσθαι κα� ε<ς ψυ0"ν. δι$Fαλλε δ� κα� τ�νΣωκρτην, λ$γων dς ε< μ�ν εz0εν �AλκιFιδ�υ 0ρε5αν κα�#πε50ετ�, μται�ς �ν4 ε< δ� μ9 εz0εν, �&δ�ν �π�5ει παρ-δ�%�ν. ε\κ�λ�ν 1�ασκε τ9ν ε<ς 8�δ�υ Nδ!ν4

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 206 –

48

49

Pταν νεαρ�ς Dπαιρνε τ#Jς }νδρες �π� τ$ς γυνα3κες τ#υς, Fτανδ Dγινε D5η7#ς Dπαιρνε τ$ς γυνα3κες �π� τ#Jς }νδρες τ#υς.Στ9ν P'δ#, �ν[" #W 0Aθηνα3#ι �σκ#%ντ# στ9ν ρητ#ρικ8, α�τ�ς�δSδασκε 5ιλ#σ#5Sα. Σ κ�π#ι#ν π#J τ�ν παρετ8ρησε, εeπε:«Σιτ�ρι D5ερα κα$ κριθ�ρι θ!λεις ν� π#υλ8σω;».

50. Συν8θιjε δ ν� λ!γUη Fτι Fσ#ι εeναι στ�ν fAδη θ� �τιμω-ρ#%ντ# α�στηρ'τερα, }ν θ� Pσαν dπ#)ρεωμ!ν#ι ν� κ#υ7αλ#%ννερ� l)ι μ τρ/πια �λλ� μ γερ� δ#)ε3α! Στ�ν 5λ/αρ# π#J5#ρτικ� jητ#%σε τ9ν 7#8θει� τ#υ, «θ� Wκαν#π#ι8σω», τ#% εeπε,«τ� α�τημ� σ#υ, ^ν θ� στεSλUης }λλ#υς ν� συνηγ#ρ8σ#υν γι�τ9ν dπ'θεσS σ#υ κα$ + �δι#ς ν� μ9 DλθUης». Συμπλ!ων κ�π#τε μπαλιανθρ�π#υς Dπεσε σ πειρατ!ςL «)αθ8καμε», εeπαν α�τ#S,«^ν μHς �νακαλ/ψ#υν», «κι0 �γ�», εeπε α�τ'ς, «^ν δν μ �να-καλ/ψ#υν». cH #�ησις, Dλεγε, εeναι �μπ'δι# στ9ν πρ'#δ#. 0Aνα-5ερ'μεν#ς σ κ�π#ι#ν 5ιλ�ργυρ# πλ#/σι#, «δν ��#υσι�jεια�τ�ς τ9ν περι#υσSα», εeπε, «�λλ� R περι#υσSα ��#υσι�jεια�τ'ν». Γι� τ#Jς 5ιλ�ργυρ#υς Dλεγε Fτι 5ρ#ντSj#υν τ9ν περι-#υσSα τ#υς μ τ�ν j�λ# π#J δεS)νει κανε$ς γι� τ� δικ� τ#υπρ�γματα, δν πρ#σπ#ρSj#νται Fμως καμμι� �5!λεια �π�α�τ8, 4σ�ν α�τ9 ν’ �ν8κUη σ �!ν#υς. «fOταν ε�μαστε ν!#ι»,Dλεγε, «ε�μεθα 7!7αια παλληκ�ρια, R 5ρ'νησις Fμως μ'ν#νστ9ν γερ#ντικ9 RλικSα εdρSσκεται σ �κμ8».

51. cYπερ!)ει, Dλεγε, R 5ρ'νησις τ"ν }λλων �ρετ"ν, Fσ# RFρασις τ"ν }λλων α\σθ8σεων. Δν πρ!πει ν� @νειδSjωμε τ� γ�ρας,Dλεγε, στ� +π#3# Fλ#ι �λπSj#με ν� 5θ�σωμε. Σ κ�π#ι#ν 5θ#νερ',π#J τ�ν εeδε σκυθρωπ', εeπε: «Δν �!ρω ^ν σ#% συν!7η τSπ#τακακ� � ^ν σ0 hνα }λλ#ν συν!7η κ�τι καλ'». cH ταπειν9 καταγωγ8,Dλεγε, εeναι hνας κακ�ς σ/ν#ικ#ς τ�ς παρρησSας,

δι!τι τρ�μQει τ�ν Wνθρωπ�, Bσ� θαρραλ$�ς κι� cνεzναι169.

0O5εSλ#με, παρατηρ#%σε, ν� κρατ#%με τ#Jς 5Sλ#υς, Fπ#ι#ικι ^ν εeναι, γι� ν� μ9 σκε5θ#%με ν� συνδεθ#%με μ τ#Jς

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 209 –

169. 0Aπ� τ�ν fIππ!λυτ� τ#% E�ριπSδ#υ, στS). 424.

καταμ'�ντας γ��ν #πι$ναι. τ�ν �AλκιFιδην μεμ�!μεν�ς1λεγεν dς ν$�ς μ�ν �ν τ�Dς Wνδρας #πγ�ι τ)νγυναικ)ν, νεαν5σκ�ς δ� γεν!μεν�ς τ�ς γυνα�κας τ)ν#νδρ)ν. �ν fP!δ6ω τ� =ητ�ρικ� διασκ�'ντων �Aθηνα5ωντ� �ιλ�σ���'μενα �δ5δασκε4 πρ�ς ��ν τ�ν α<τιασμεν�ν1�η, “πυρ�Dς �κ!μισα κα� κριθ�ς πιπρσκω;”

]Eλεγε δ� τ�Dς �ν 8�δ�υ μwλλ�ν cν κ�λQεσθαι ε< Nλ�-κλ"ρ�ις κα� μ9 τετρημ$ν�ις #γγε5�ις 7δρ��!ρ�υν. πρ�ςτ�ν #δ�λ$σ0ην λιπαρ��ντα α&τ6) συλλαF$σθαι, “τ� *κα-ν!ν σ�ι π�ι"σω,” �ησ5ν, “��ν παρακλ"τ�υς π$μψPης κα�α&τ�ς μ9 1λθPης.” πλ$ων μετ� π�νηρ)ν λPηστα�ς περι$-πεσε4 τ)ν δ$, “#π�λ-λαμεν, ε<π!ντων, “��ν γνωσθ)μεν,”“�γb δ$ γε,” �ησ5ν, “��ν μ9 γνωσθ)μεν.” τ9ν �vησιν1λεγε πρ�κ�π+ς �γκ�π"ν. πρ�ς πλ�'σι�ν μικρ�λ!γ�ν,“�&0 �Gτ�ς,” 1�η, “τ9ν �&σ5αν κ$κτηται, #λλ� � �&σ5ατ��τ�ν.” 1λεγε τ�Dς μικρ�λ!γ�υς τ)ν μ�ν 7παρ0!ντωνdς <δ5ων �πιμελε�σθαι, dς δ� �% #λλ�τρ5ων μηδ�ν p�ε-λε�σθαι. τP+ μ�ν #νδρε58α ν$�υς uντας 1�η 0ρ+σθαι, τP+ δ��ρ�ν"σει γηρσκ�ντας #κμQειν.

T�σ��τ�ν δια�$ρειν τ9ν �ρ!νησιν τ)ν Wλλων #ρετ)νBσ�ν τ9ν Bρασιν τ)ν Wλλων α<σθ"σεων. μ9 δε�ν 1�ασκεν2νειδ5Qειν τ� γ+ρας, ε<ς B, 1�η, πντες ε&0!μεθα �λθε�ν.πρ�ς τ�ν Fσκαν�ν �σκυθρωπακ!τα, “�&κ �zδα,” 1�η,“π!τερ�ν σ�� κακ�ν γ$γ�νεν h Wλλ6ω #γαθ!ν.” τ9νδυσγ$νειαν π�νηρ�ν 1λεγεν εzναι σ'ν�ικ�ν τP+ παρρησ58α(E&ρ. fIππ!λυτ�ς 424)4

δ�υλ�� γ�ρ Wνδρα, κcν θρασ'σπλαγ0ν!ς τις P�.

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 208 –

50

51

κακ#Jς � ν� �ρνηθ#%με τ9ν 5ιλSα στ#Jς καλ#/ς.52. cO BSων στ9ν �ρ)9 �πεδ#κSμαjε170 τ� διδ�γματα τ�ς

0AκαδημSας, �κ'μα κα$ Fταν παρακ#λ#υθ#%σε τ� μαθ8ματατ#% Kρ�τητ#ς (π#/, 4ς γνωστ'ν, Pταν σ)#λ�ρ)ης τ�ς 0Aκαδη-μSας). Kατ'πιν υW#θ!τησε τ9ν κυνικ9 κατε/θυνσι κα$ �5'ρεσετρS7ωνα κα$ σακκ#/λι. ΓιατS, τS }λλ# )ρειαj'ταν γι� ν� μετα-στρα5U� στ9ν �π�θεια; _Eπειτα πρ#σε)�ρησε στ$ς Θε#δ�ρειες�π'ψεις, �5#% �κρ#�σθη τ#% Θε#δ�ρ#υ τ#% �θ!#υ, π#J )ρησι-μ#π#ι#%σε κ�θε εeδ#ς σ#5ιστικ#% �πι)ειρ8ματ#ς. fYστερα �π0α�τ'ν, }κ#υσε τ�ν Θε'5ραστ# τ�ν περιπατητικ'. kHταν δ κα$�πιδεικτικ�ς κα$ π#λJ δηκτικ�ς κα$ Wκαν�ς ν� γελ#ι#π#ιU� τ� κ�θετι, μετα)ειριj'μεν#ς )υδα3α @ν'ματα γι� τ� πρ�γματα. 0Eπειδ9)ρησιμ#π#ι#%σε συνδυασμ!να Fλα τ� ε�δη τ#% λ'γ#υ, λ!γ#υνπCς εeπε γι0 α�τ�ν + 0Eρατ#σθ!νης Fτι πρ"τ#ς + BSων Dντυσε τ9ν5ιλ#σ#5Sα μ λ#υλ#υδ!νια 5#ρ!ματα. 0Eκτ�ς α�τ"ν, Pταν δε�ι#-τ!)νης κα$ στ9ν παρ[ωδSα. cYπ�ρ)ει κα$ hνα δε3γμα τ#% �5#υς τ#υ:

�Ω γλυκ� �Aρ0'τα, μ�υσικ�γ$ννητε, ε&λ�γημ$νε στ9ν�vησ5 σ�υ, �μπειρ!τατε #π� Bλ�υς στ9ν 7π�κ5νησι τ+ςμεγαλ'τερης �ιλ�νεικ5ας171.

53. Kα$ γενικ�, μι� ψυ)αγωγSα Pταν γι0 α�τ�ν κα$ R μ#υσικ9κα$ R γεωμετρSα. Z#%σε δ π#λυτελ"ςL κα$ γι0 α�τ� π8γαινε �π�π'λι σ π'λι κα$ κ�π#τε �πιν##%σε τρ'π#υς γι� ν� κ�νUημεγ�λη �πSδει�ι. _Eτσι στ9ν P'δ# Dπεισε τ#Jς να%τες ν� 5#ρ!-σ#υν σ)#λικ9 στ#λ9 κα$ ν� τ�ν �κ#λ#υθ8σ#υν. Kα$ Fταν μαj$μ0 α�τ#Jς ε\σ�λθε στ� γυμναστ8ρι#, Fλων τ� 7λ!μματα �στρ�-5ησαν πρ�ς α�τ'ν. 0EπSσης συν8θιjε ν� υW#θετU� μερικ#Jς νεα-

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 211 –

μενικ� κα$ τ� πραγματικ� (δ#κε3ν κα$ εeναι), τ9ν α�τ�ρκεια, τ9ν 5τ�)εια κα$τ�ν πλ#%τ#, τ9ν ��#ρSα, τ$ς καταστ�σεις τ�ς jω�ς, τ9ν Rδ#ν9 κα$ τ9ν κυριαρ-)Sα π�νω στ� π�θη.

171. Kατ� τ�ν +μηρικ�ν στS)#ν (0Iλι�δ. Γ, 182): «kΩ μ�καρ 0AτρεSδη, μ#ιρη-γεν!ς, @λ7ι'δαιμ#ν». cH πρ#σ5�νησις: «Π�ντων �κπαγλ'τ0 �νδρ"ν», �παντGHστ9ν �Iλιδα A, 146 κα$ Σ, 170.

τ�Dς �5λ�υς Nπ���ι cν �σι συντηρε�ν, eνα μ9 δ�κ�5ημενπ�νηρ��ς κε0ρ+σθαι h 0ρηστ�Dς παρPητ+σθαι.

OGτ�ς τ9ν #ρ09ν μ�ν παρPητε�τ� τ� �Aκαδημαϊκ, καθ��ν 0ρ!ν�ν tκ�υε Kρτητ�ς4 εzτ� �πανε5λετ� τ9ν κυνικ9ν#γωγ"ν, λαFbν τρ5Fωνα κα� π"ραν. κα� τ5 γ�ρ Wλλ�μετεσκε'ασεν α&τ�ν πρ�ς #πθειαν; 1πειτα �π� τ� Θε�-δ-ρεια μετ+λθε διακ�'σας Θε�δ-ρ�υ τ�� #θ$�υ κατ�πwν εzδ�ς λ!γ�υ σ��ιστε'�ντ�ς4 μεθ� �ν Θε��ρστ�υδι"κ�υσε τ�� περιπατητικ��. �ν δ� κα� θεατρικ�ς κα�π�λDς �ν τ6) γελ�56ω δια��ρ+σαι, ��ρτικ��ς 2ν!μασι κατ�τ)ν πραγμτων 0ρ-μεν�ς. δι� δ9 ��ν τ� παντ� εvδεικεκρwσθαι λ!γ�υ �ασ� λ$γειν �π� α&τ�� τ�ν �Eρατ�σθ$-νην (cf. FGrH 241 T 10; deficit F.), dς πρ)τ�ς B5ων �ιλ�-σ��5αν #νθιν� �ν$δυσεν. ε&�υ9ς γ�ρ �ν κα� παρ6ωδ+σαι4�R �στιν α&τ�� κα� τα�τα (Wachsmuth i)4

� π$π�ν �Aρ0'τα, ψαλληγεν$ς, 2λFι!τυ�ε,τ+ς 7πτης 1ριδ�ς πντων �μπειρ!τατ� #νδρ)ν.

Kα� Bλως κα� μ�υσικ9ν κα� γεωμετρ5αν δι$παιQεν. �ν τεπ�λυτελ"ς4 κα� δι� τ��τ� π!λιν �κ π!λεως tμειFεν, �ν5�τεκα� �αντασ5αν �πιτε0ν-μεν�ς. �ν γ��ν fP!δ6ω

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 210 –

170. 0Oρθ'τερη 5αSνεται R �κδ#)9 }λλων μελετητ"ν, Fπως + Reiske, ++π#3#ς �ντ$ παρUητε3τ# γρ�5ει πρ#8ρητ# κα$ δSδει �ντελ"ς �ντSθετη nρμηνεSα,Fτι δηλ. στ9ν �ρ)9 + BSων πρ#τιμ#%σε τ9ν 0AκαδημSα. E\κ'να τ#% διαν#ητι-κ#% τ#υ κ'σμ#υ κα$ τ#% συγγρα5ικ#% τ#υ τρ'π#υ μπ#ρ#%με ν� σ)ηματSσωμεπρ� π�ντων �π� τ� στ#ι)ε3α π#J δSδει + Στ#7α3#ς σ/μ5ωνα μ τ� +π#3α, περ$τ� 240 �ργαj'ταν 4ς δ�σκαλ#ς στ� M!γαρα. A�τς πραγματε/#νται τ� 5αιν#-

52

53

ρ#Jς γι� ν� τ#Jς )ρησιμ#π#ιU� γι� τ9ν Wκαν#π#Sησι τ"ν @ρ!�ε�ντ#υ κα$ γι� ν� τ�ν πρ#στατε/#υν α�τ#$ λ'γ[ω τ�ς ε�ν#Sας π#Jτ#Jς παρα)ωρ#%σε172. kHταν κα$ ��αιρετικ� 5Sλαυτ#ς κα$ �πS-μ#να πρ#σηλωμ!ν#ς στ� παρ�γγελμα «K#ιν� τ� τ"ν 5Sλων». Γι0α�τ� κα$ δν �να5!ρεται καν!νας 4ς @παδ'ς τ#υ �π� Fλ# τ�πλ�θ#ς π#J παρακ#λ#υθ#%σε τ9ν διδασκαλSα τ#υ. cΩστ'σ#, πρ#-�θησε κα$ μερικ#Jς στ9ν �ναισ)υντSα.

54. fEνα �π0 α�τ#/ς, + BητSων, λ!γ#υν Fτι 4μSλησε κατ� τ�ν�κ'λ#υθ# τρ'π# πρ�ς τ�ν Mεν!δημ#: «0EγC ν� σ#% π", Mεν!-δημε, περν" τ9ν ν/κτα μ τ�ν BSωνα, κα$ δν ν#μSjω Fτι κ�νωτSπ#τε τ� }τ#π#». Π#λλς 5#ρς στ� μαθ8ματ� τ#υ, �πηρεασμ!-ν#ς �π� τ9ν διδασκαλSα τ#% Θε#δ�ρ#υ, κατε5!ρετ# σ5#δρ"ς�ναντS#ν τ�ς πSστεως πρ�ς τ#Jς θε#/ς. 0Aργ'τερα Fμως, Fταν�ρρ�στησε, δ!)θηκε ν� 5#ρ!Uση 5υλα)τ�, Fπως διηγ#%νται #Wκ�τ#ικ#ι τ�ς XαλκSδ#ς — δι'τι �κε3 π!θανε — κα$ �μετ�ν#ιωσεγι0 Fσα εeπε �ναντS#ν τ�ς θρησκεSας. 0Eπ$ πλ!#ν, �πειδ9 δν εe)εν#σ#κ'μ#υς, εdρSσκετ# σ ��ι#θρ8νητη κατ�στασι, �σπ#υ τ#%Dστειλε δ/# dπηρ!τες + 0AντSγ#ν#ς. 0Aκ#λ#υθ#%σε δ τ9ν κηδεSατ#υ κι0 + �δι#ς + 7ασιλεJς σ 5#ρε3#, Fπως �να5!ρει + Φα7ωρ3ν#ςστ9ν Παντ�δαπ9 fIστ�ρ5α τ#υ. Γι� τ�ν τρ'π# π#J π!θανε, τ�νκατακρSναμε κι0 �με3ς μ τ#%τα τ� λ'για:

55. �Aκ�'σαμε τ�ν B5ωνα #π� τ� B�ρυσθ$νι�, π�D τ�ν�γ$ννησε � Σκυθικ9 γ+, ν� λ$γPη Bτι δ�ν 7πρ0�υν θε�5.Kα� cν μ�ν �ταν πιστ�ς στ9ν γν-μη τ�υ α&τ", θ� �τανδ5και� ν� π��με Bτι σκ$πτεται Bπως τ�� #ρ$σει: κακ)ςF$Fαια, #λλ� 1τσι τ�� #ρ$σει. nOμως α&τ�ς Bταν #ρρ--στησε Fαρι� κα� ���F"θηκε μ9 πεθνPη, α&τ�ς π�D 1λεγεπbς δ�ν 7πρ0�υν θε�� κα� σ� να� δ�ν �πτησε, α&τ�ςπ�D �κ�ρ!ϊδευε �κε5ν�υς π�D (56) 1καναν θυσ5ες στ�Dςθε�'ς, u0ι μ!ν�ν μ� κν5σα, λ5π�ς κα� λιFνι �πνω σ�σκρες, Fωμ�Dς κα� τραπ$Qια �πεQ"τησε ν� ε&0αρι-

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 213 –

172. Bλ!πε κα$ �νωτ!ρω, παρ�γρ. 49.

τ�Dς να'τας 1πεισε σ0�λαστικ�ς �σθ+τας #ναλαFε�ν κα�#κ�λ�υθ+σαι α&τ6)4 σDν �Rς ε<σFλλων ε<ς τ� γυμνσι�νπερ5Fλεπτ�ς �ν. ε<-θει τε νεαν5σκων τιν)ν υ*�θεσ5αςπ�ιε�σθαι ε<ς τ� #π�0ρ+σθαι α&τ��ς 1ς τε τ�ς �δ�ν�ς κα�Zστε �υλττεσθαι 7π� ε&ν�5ας α&τ)ν4 #λλ� κα� �5λαυτ�ς�ν <σ0υρ)ς κα� π�λDς �γκε5μεν�ς τ6) K�ιν� τ� �5λων. παρ�� κα� �&δε�ς α&τ�� μαθητ9ς �πιγρ�εται, τ�σ�'των α&τ6)σ0�λασντων4 κα5τ�ι τιν�ς ε<ς #ναισ0υντ5αν πρ�+γεν.

fO γ��ν Bητ5ων εRς τ)ν συν"θων α&τ6) πρ�ς Mεν$δη-μ!ν π�τε λ$γεται ε<πε�ν, �γ- τ�ι, � Mεν$δημε, ν'κτωρσυνδ$�μαι B5ωνι κα� �&δ�ν Wτ�π�ν δ�κ) γε πεπ�νθ$-ναι.” π�λλ� δ� κα� #θε-τερ�ν πρ�ε�$ρετ� τ��ς Nμιλ��σι,τ��τ� Θε�δ-ρει�ν #π�λα'σας. κα� yστερ!ν π�τε�μπεσbν ε<ς ν!σ�ν, dς 1�ασκ�ν �* �ν Xαλκ5δι — α&τ!θιγ�ρ κα� κατ$στρεψε — περ5απτα λαFε�ν �πε5σθη κα�μεταγιν-σκειν ��� �Rς �πλημμ$λησεν ε<ς τ� θε��ν. #π�ρ58αδ� κα� τ)ν ν�σ�κ�μ�'ντων δειν)ς διετ5θετ�, qως �Aντ5γ�-ν�ς α&τ6) δ'� θερπ�ντας #π$στειλε. κα� �κ�λ�'θει γεα&τ6) �ν ��ρε56ω, καθ �ησι ΦαFωρ�ν�ς �ν Παντ�δαπP+*στ�ρ58α (FHG iii. 582)·

�Aλλ� κα� �ς κατ$στρεψε κα� �με�ς α&τ�ν �yτως P�τια-σμεθα (App. Anth. v. 37)·

B5ωνα, τ�ν B�ρυσθ$νης 1�υσε γ+ Σκ'θισσα,λ$γειν #κ�'�μεν θε�Dς dς �&δ$ν ε<σιν uντως.κε< μ�ν τ� δ!γμα τ��τ� 10ων 1μιμνεν, �ν cν ε<κ�ςλ$γειν, �ρ�νε�ν Bπως δ�κε�4 κακ)ς μ$ν, #λλ� 1δ�%ε.ν�ν δ� �ς ν!σ�ν πεσbν μακρ9ν κα� μ9 θνPη δεδ�ικbςN μ9 θε�Dς εzναι λ$γων, N νη�ν �&δ� Fλ$ψας,

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 212 –

54

55

στ"σPη τ9ν μ'τη τ)ν θε)ν, u0ι μ!ν�ν εzπε «nHμαρτ�ν,συγ0-ρεσ$ μ�υ τ� παρελθ!ν», #λλ� κα� πρ!θυμα 1τεινετ�ν λαιμ! τ�υ σ� μι� γρη� γι� ν� τ�� ��ρ$σPη �υλα0τ,κα� �τ'λι%ε τ� 0$ρια τ�υ μ� τ�μρι, κι� 1Fαλε πνω #π�τ9ν (57) π!ρτα τ�υ παλι�'ρι κα� κλαδ� #π� δ�νη, qτ�ι-μ�ς γι� Bλα �κτ�ς #π� τ� ν� πεθνPη. Mωρ�ς εzναιBπ�ι�ς ν�μ5Qει Bτι μπ�ρε� ν’ #γ�ρQεται � ε\ν�ια τ)νθε)ν 1ναντι κπ�ιας πρ�σ��ρwς, σ�ν �* θε�� ν� 7πρ-0�υν Bταν θ$λPη ν� τ�Dς #ναγνωρ5QPη N B5ων! T�� �τανW0ρηστη λ�ιπ�ν � σ��5α, Bταν πι� εz0ε γ5νει στ0τη, κα�κ�υν)ντας τ� 0$ρι τ�υ ��-ναQε: «Γει σ�υ, Πλ�'των,γει σ�υ!»

58. cYπ�ρ�αν δ δ!κα BSωνες. 1. cO σ/γ)ρ#ν#ς τ#% Φερεκ/-δ#υ τ#% ΣυρS#υ, στ�ν +π#3#ν �π#δSδ#νται δ/# 7ι7λSα σ0Iωνικ9 δι�λεκτ#. Kατ8γετ# �π� τ9ν Πρ#κ'ννησ#. 2. fEναςΣυρακ'σι#ς π#J Dγραψε �γ)ειρSδι# περ$ ρητ#ρικ�ς. 3. cO BSων,π#J ��ητ�σαμε. 4. fEνας @παδ�ς τ#% Δημ#κρSτ#υ κα$ μαθημα-τικ�ς �π� τ� _A7δηρα π#J Dγραψε σ 0Aττικ9 κα$ 0Iωνικ9 δι�λε-κτ#. A�τ�ς πρ"τ#ς dπεστ8ρι�ε τ9ν �παρ�ι �π$ τ�ς γ�ς μερ"νπ#J D)#υν �π$ ��η μ�νες συνε)"ς Rμ!ρα κα$ }λλ#υς ��ην/κτα173. 5. fEνας �π� τ#Jς Σ'λ#υς π#J Dγραψε hνα 7ι7λS# γι�τ9ν A\θι#πSα. 6.fEνας ρητ#ρικ'ς, συγγρα5εJς �νν!α 7ι7λSωνπ#J �ργ'τερα τ� �τιτλ#5'ρησαν «M��σαι». 7. fEνας λυρικ�ςπ#ιητ8ς. 8. fEνας �νδριαντ#π#ι�ς �π� τ9ν MSλητ# π#J τ�ν μνη-μ#νε/ει κα$ + Π#λ!μων. 9. fEνας τραγικ�ς π#ιητ9ς �π� τ#Jςλεγ#μ!ν#υς Tαρσικ#Jς (�π� τ9ν Tαρσ'). 10. fEνας �γαλμ#τ#-π#ι�ς �π� τ$ς Kλαj#μενς � �π� τ9ν XS#, π#J τ�ν �να5!ρει κι0+ cIππ"να�.

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 215 –

N π�λλ� 0λευσας Fρ�τ�'ς, Bσ�ι θε��ς 1θυ�ν,�& μ��ν�ν �σ0ρης yπερ Fωμ)ν τε κα� τραπ$Qηςκν5σPη, λ5πει, θυ"μασιν θε)ν 1δαισε =�νας4�&δ� εzπε μ��ν�ν, ]Hλιτ�ν, σ'γγνωτε τ��ς πρ5ν4 #λλ�κα� γραx δ)κεν ε&μαρ)ς τρ0ηλ�ν ε<ς �π6ωδ9νκα� σκυτ5σιν Fρα05�νας πεπεισμ$νως 1δησε4=μν�ν τε κα� κλδ�ν δ�νης 7π�ρ θ'ρην 1θηκεν,�παντα μwλλ�ν h θανε�ν qτ�ιμ�ς �ν 7π�υργε�ν.μωρ�ς δ� �ς tθελ$ν τιν�ς μισθ�� τ� θε��ν εzναι,dς τ)ν θε)ν uντων Bταν B5ων θ$λPη ν�μ5Qειν.τ�ιγ�ρ μτην �ρ�ν)ν, Bτ� �ν �πας N λ$μ��ς Wνθρα%,τ9ν 0ε�ρα τε5νας [δ$ πως, Xα�ρ�, εzπε, 0α�ρε, Πλ�υτε�.

Γεγ!νασι δ� B5ωνες δ$κα4 πρ)τ�ς N Φερεκ'δPη τ6)Συρ56ω συνακμσας, �G �$ρεται FιFλ5α δ'� �Iδι4 1στι δ�Πρ�κ�νν"σι�ς. δε'τερ�ς Συρακ�'σι�ς, τ$0νας =ητ�-ρικ�ς γεγρα�-ς4 τρ5τ�ς α&τ�ς �Gτ�ς4 τ$ταρτ�ς Δημ�κρ5-τει�ς κα� μαθηματικ!ς, �AFδηρ5της, �Aτθ5δι γεγρα�bς κα��Iδι4 �Gτ�ς πρ)τ�ς εzπεν εzνα5 τινας �<κ"σεις 1νθα γ5νε-σθαι �% μην)ν τ9ν ν'κτα κα� �% τ9ν �μ$ραν. π$μπτ�ςΣ�λε'ς, A<θι�πικ� γεγρα�-ς4 qκτ�ς =ητ�ρικ!ς, �G �$ρε-ται �νν$α FιFλ5α M�υσ)ν �πιγρα�!μενα4 qFδ�μ�ςμελικ�ς π�ιητ"ς. uγδ��ς Mιλ"σι�ς #νδριαντ�π�ι!ς, �Gμ$μνηται κα� Π�λ$μων (FHG iii. 135)4 1νατ�ς π�ιητ9ςτραγ6ωδ5ας τ)ν Tαρσικ)ν λεγ�μ$νων4 δ$κατ�ς #γαλμα-τ�π�ι�ς KλαQ�μ$νι�ς h X��ς, �G μ$μνηται κα� fIππ)να%(Bergk 95).

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 214 –

173. 0Eκ τ#/τ#υ ε\κ�jεται Fτι �γν�ριjε τ9ν σ5αιρικ'τητα τ�ς γ�ς.

56

57

58

8. ΛAKYΔHΣ

59. cO Λακ/δης τ#% 0Aλε��νδρ#υ Pταν Kυρηνα3#ς174. A�τ�ςεeναι + Wδρυτ9ς τ�ς N!ας 0AκαδημSας κα$ δι�δ#)#ς τ#% 0Aρκεσι-λ�#υ. _Aνθρωπ#ς π#λJ σ#7αρ�ς μ π#λλ#Jς θαυμαστ!ς. kHταν5ιλ'π#ν#ς �π� ν!#ς κα$ 5τω)�ς μν �λλ0 ��ιαγ�πητ#ς κα$ε�)�ριστ#ς γι� παρ!α. Διηγ#%νται κα$ μι� π#λJ διασκεδαστικ9Wστ#ρSα γι� τ9ν #\κιακ8 τ#υ #\κ#ν#μSα. fOσες 5#ρς D7αjεπρ�γματα στ9ν �π#θ8κη τ#υ, γι� ν� τ� ��ασ5αλSσUη, �σ5ρ�γιjετ9ν π'ρτα μ τ9ν σ5ραγSδα τ#% δα)τυλιδι#% τ#υ κα$ μετ�, �π�τ9ν κλειδαρ'τρυπα, Dρρι)νε μ!σα τ� δα)τυλSδι. Γρ8γ#ρα FμωςDμαθαν τ� μυστικ� #W dπηρ!τες τ#υ, )αλ#%σαν τ9ν σ5ραγSδα,Dπαιρναν F,τι �θελαν, κι0 �στερα �αν�5τια)ναν τ9ν σ5ραγSδακα$ Dρρι)ναν κι0 α�τ#$ μ!σα τ� δα)τυλSδι �π� τ9ν κλειδαρ'-τρυπα. Kα$ π#τ δν τ#Jς εeδαν.

60. cO Λακ/δης �δSδασκε στ9ν 0AκαδημSα, στ�ν κ�π# π#Jεe)ε δημι#υργ8σει + 7ασιλεJς _Aτταλ#ς κα$ π#J �π� τ� lν#μ�τ#υ �ν#μ�jετ# Λακ/δει#. Kα$ μ'ν#ς α�τ�ς �π� Fλ#υς τ#Jςπρ#ϋπ�ρ�αντες διευθυντς παρ!δωσε j"ν τ9ν σ)#λ9 στ#JςΦωκαε3ς Tηλεκλ� κα$ EQανδρ#. T�ν EQανδρ# διεδ!)θη + cHγη-σSν#υς �π� τ9ν Π!ργαμ# κα$ α�τ�ν + Kαρνε�δης. Kα$ hνα4ρα3# ρητ� �π#δSδεται στ�ν Λακ/δη. fOταν τ�ν �κ�λεσε +_Aτταλ#ς, δν π�γε κα$ λ!γ#υν πCς �π8ντησε Fτι τ� �γ�λματαπρ!πει ν� τ� 7λ!πωμε �π' μακρι�. 0Eπειδ9 �ργ� εe)ε �πιδ#θ�στ9ν σπ#υδ9 τ�ς γεωμετρSας, κ�π#ι#ς τ#% εeπε: «εeναι τ�ρα +κατ�λληλ#ς καιρ'ς»; Kα$ α�τ�ς �π8ντησε: «l)ι, μ9 τυ)�ν Fμωςεeναι Fμ#ι#ς + κατ�λληλ#ς καιρ'ς»;

61. 0Aπ!θανε, �5#% διετ!λεσε �π$ ε�κ#σι ��η Dτη διευθυντ9ς τ�ςΣ)#λ�ς, τ�ς +π#Sας τ9ν διε/θυνσι �ν!λα7ε τ� τ!ταρτ# Dτ#ς τ�ς134ης 0Oλυμπι�δ#ς175. cO θ�νατ'ς τ#υ πρ#�λθε �π� παρ�λυσι �κ

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 217 –

175. T� Dτ#ς α�τ� �ντιστ#ι)ε3 στ� )ρ#νικ� δι�στημα �π� τ#% 0I#υλS#υ 241μ!)ρι τ#% 0I#υνS#υ 240.

ΛAKYΔHΣ

Λακ'δης �Aλε%νδρ�υ Kυρηνα��ς. �Gτ!ς �στιν N τ+ςν$ας �Aκαδημε5ας κατρ%ας κα� �Aρκεσ5λα�ν διαδε%με-ν�ς, #ν9ρ σεμν!τατ�ς κα� �&κ 2λ5γ�υς �σ0ηκbς Qηλωτς4�ιλ!π�ν!ς τε �κ ν$�υ κα� π$νης μ$ν, ε\0αρις δ� Wλλως κα�ε&!μιλ�ς. τ��τ!ν �ασι κα� περ� �<κ�ν�μ5αν γλυκ'τατα�σ0ηκ$ναι4 �πειδ�ν γρ τι πρ�$λ�ι τ�� ταμε5�υ, σ�ραγι-σμεν�ς πλιν εvσω τ�ν δακτ'λι�ν δι� τ+ς 2π+ς �ρρ5πτει,dς μηδ$π�τ� α&τ�� περιαιρεθε5η τι κα� Fαστα0θε5η τ)ν#π�κειμ$νων, μαθ!ντα δ9 τ��τ� τ� θεραπ!ντια #πε-σ�ργιQε κα� Bσα �F�'λετ� �FσταQεν4 1πειτα τ�νδακτ'λι�ν τ�ν α&τ�ν τρ!π�ν δι� τ+ς 2π+ς �ν5ει ε<ς τ9νστ�ν4 κα� τ��τ� π�ι��ντα �&δεπ-π�τε ��ωρθη.

fO γ��ν Λακ'δης �σ0!λαQεν �ν �Aκαδημε58α �ν τ)κατασκευασθ$ντι κ"π6ω 7π� �Aττλ�υ τ�� Fασιλ$ως, κα�Λακ'δει�ν #π� α&τ�� πρ�σηγ�ρε'ετ�. κα� μ!ν�ς τ)ν #π�α<)ν�ς Q)ν παρ$δωκε τ9ν σ0�λ9ν Tηλεκλε� κα�E&νδρ6ω τ��ς Φωκαε�σι. παρ� δ� E&νδρ�υ διεδ$%ατ�fHγησ5ν�υς Περγαμην!ς, #�� �G Kαρνεδης. 0ριεν δ� ε<ςτ�ν Λακ'δην #να�$ρεται4 �Aττλ�υ γ�ρ α&τ�ν μεταπε-μπ�μ$ν�υ �ασ�ν ε<πε�ν τ�ς ε<κ!νας π!ρρωθεν δε�ν θεω-ρε�σθαι. 2ψ� δ� α&τ6) γεωμετρ��ντι λ$γει τις, “εzτα ν�νκαιρ!ς;” <κα� Bς4> “εzτα μηδ� ν�ν;”

�Eτελε'τησε δ� σ0�λαρ0ε�ν #ρ%μεν�ς τ6) τετρτ6ω1τει τ+ς τετρτης κα� τριακ�στ+ς κα� 3κατ�στ+ς �Oλυμ-πιδ�ς, τ+ς σ0�λ+ς #�ηγησμεν�ς �% πρ�ς τ��ς εvκ�σιν1τη4 � τελευτ9 δ� α&τ6) παρλυσις �κ π�λυπ�σ5ας. κα�

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 216 –

174. Πρ#ϊστ�μεν#ς τ�ς 0AκαδημεSας περ$ τ� 242 – 216 π.X.

59

60

61

π#λυπ#σSας. cYπ�ρ)ει κα$ γι0 α�τ�ν hνα δικ' μας σκ"μμα:

Kα� γι� σ$να Λακ'δη, Wκ�υσα μι� δι"γησι, Bτι σ�συν$λαFε N Bκ0�ς κα� σ� 1συρε #π� τ� π!δια στ�ν nAδη.Δ�ν �ταν Bμως γνωστ� Bτι, Bταν N Δι!νυσ�ς σθεναρ�ς1ρ0εται στ� σ)μα, διαλ'ει τ� μ$λη; Γι’ α&τ� δ�ν τ�ν εzπανΛυα��;

9. KAPNEAΔHΣ

62. cO Kαρνε�δης176 τ#% 0Eπικ�μ#υ � τ#% Φιλ#κ�μ#υ, Fπως\σ)υρSjεται + 0Aλ!�ανδρ#ς στ$ς «Διαδ�0$ς» τ#υ, Pταν Kυρη-να3#ς.

0A5#% �μελ!τησε πρ#σεκτικ� τ� συγγρ�μματα τ"ν Στωικ"νκα$ \διαιτ!ρως τ#% XρυσSππ#υ, τ� π#λεμ#%σε μ μεγ�λη �πιτυ-)Sα, κα$ γιν'ταν τ'σ# @ν#μαστ'ς, �στε συ)ν� ν� λ!γUη:

�E�ν δ�ν εz0ε 7πρ%ει N Xρ'σιππ�ς, δ�ν θ� 7π+ρ0α �γ-.

cYπ�ρ�ε δ 5ιλ'π#ν#ς }νθρωπ#ς περισσ'τερ# �π� κ�θε}λλ#ν, ^ν κα$ l)ι τ'σ# δυνατ�ς στ� 5υσικ� Fσ# στ� �θικ�. Γι0α�τ� κα$ καθ'ταν �κ#/ρευτ#ς κα$ δν Dκ#7ε τ� ν/)ια τ#υ, �π�τ9ν Dντ#νη �5#σSωσS τ#υ στ9ν μελ!τη. T'ση δ Pταν R dπερ#)8τ#υ στ9ν 5ιλ#σ#5Sα π#J κα$ #W ρ8τ#ρες �σ)'λασαν τ#Jς μαθη-τ!ς τ#υς γι� ν� πHνε ν0 �κ#/σ#υν τ� μαθ8ματ� τ#υ.

63. Ee)ε δ κα$ τ'σ# δυνατ9 5ων8, π#J + �κε3 πρ#ϊστ�μεν#ςτ#% γυμναστηρS#υ τ�ν παρεκ�λεσε ν� μ9 5ων�jUη τ'σ#. «Δ"σεμ#υ μι� 7�σι ν� ρυθμSjω τ9ν 5ων8 μ#υ», τ#% εeπε + 5ιλ'σ#5#ς.Kι0 + }λλ#ς ε�στ')ως τ#% εeπε: «_E)εις γι� 7�σι τ#Jς �κρ#ατ!ςσ#υ». kHταν 5#7ερ�ς στ� ν� κρSνUη �ντSθετες �π'ψεις κα$δ/σκ#λα μπ#ρ#%σε κανε$ς ν� �ντεπε�!λθGGη στ$ς συjητ8σεις μαjSτ#υ. Δν �πεδ!)ετ# δ κα$ τ$ς πρ#σκλ8σεις γι� 5αγητ� D�ω �π�τ9ν κατ#ικSα τ#υ γι� τ#Jς λ'γ#υς π#J �να5!ραμε πρωτ/τερα.fEνας �π� τ#Jς μαθητ!ς τ#υ, + M!ντωρ + Bιθυν'ς, πρ#σπαθ#%σε

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 219 –

α&τ6) πρ�σεπα5%αμεν �με�ς �7τωσ5 (A. Pal. vii. 105)4

κα� σ$�, Λακ'δη, �τιν 1κλυ�ν dς Wρα κα� σDBκ0�υ 3λbν �Axδην π�σσ�ν 1συρες Wκρ�ις.

� σα��ς �ν4 Δι!νυσ�ς Bταν π�λDς �ς δ$μας 1λθPη,λ�σε μ$λη4 δι� δ9 μ"τι Λυα��ς 1�υ;

KAPNEAΔHΣ

Kαρνεδης �Eπικ-μ�υ h Φιλ�κ-μ�υ, dς �Aλ$%ανδρ�ς�ν Διαδ�0α�ς (FGrH 273 F 90), Kυρηνα��ς. �Gτ�ς τ� τ)νΣτωικ)ν FιFλ5α #ναγν�Dς �πιμελ)ς <κα� μλιστα> τ�Xρυσ5ππ�υ, �πιεικ)ς α&τ��ς #ντ$λεγε κα� ε&ημ$ρειτ�σ��τ�ν, Zστε �κε�ν� �πιλ$γειν4

ε< μ9 γ�ρ �ν Xρ'σιππ�ς, �&κ cν �ν �γ-.

�ιλ!π�ν�ς δ� Wνθρωπ�ς γ$γ�νεν ε< κα5 τις Wλλ�ς, �ν μ�ντ��ς �υσικ��ς �ττ�ν �ερ!μεν�ς, �ν δ� τ��ς �θικ��ςμwλλ�ν. Bθεν κα� �κ!μα κα� 1τρε�εν uνυ0ας #σ0�λ58α τP+περ� τ�Dς λ!γ�υς. τ�σ��τ�ν δ� vσ0υσεν �ν �ιλ�σ��58αZστε κα� τ�Dς ="τ�ρας #π�λ'σαντας �κ τ)ν σ0�λ)ν παρ�α&τ�ν <$ναι κα� α&τ�� #κ�'ειν.

�Hν δ� κα� μεγαλ��ων!τατ�ς, Zστε τ�ν γυμνασ5αρ-0�ν πρ�σπ$μψαι α&τ6) μ9 �yτω F�wν4 τ�ν δ� ε<πε�ν, “κα�δ�ς μ$τρ�ν �ων+ς.” Bθεν ε&στ!0ως 3λ!ντα #με5ψασθαι4�ναι γρ, “μ$τρ�ν 10εις τ�Dς #κ�'�ντας.” δειν)ς τ� �ν�πιπληκτικ�ς κα� �ν τα�ς Qητ"σεσι δ'σμα0�ς4 τ τεδε�πνα λ�ιπ�ν παρPητε�τ� δι� τ�ς πρ�ειρημ$νας α<τ5ας.�Gτ!ς π�τε M$ντ�ρ�ς τ�� Bιθυν�� μαθητ�� uντ�ς κα�

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 218 –

176. Περ$ τ� 213 – 129 π.X.

62

63

ν� τ#% iρπ��Uη τ9ν 5Sλη. K�π#τε, Fπως γρ�5ει + Φα7ωρ3ν#ς στ9ν«Παντ�δαπ9 fIστ�ρ5α» τ#υ, π#J + M!ντωρ παρακ#λ#υθ#%σε τ�μ�θημα, + Kαρνε�δης �ν�μεσα στ0 }λλα εeπε κα$ τ� n��ς κ#ρ#ϊ-δευτικ� ε\ς 7�ρ#ς τ#υ:

64. Γ$ρ�ντας #λθητ�ς �δ) θαλσσι�ς συ0νQει κα� Nμ�ι-Qει μ� τ�ν M$ντ�ρα στ9ν �ων9 ταυτ!0ρ�να κα� στ9νuψι177.

A�τ�ς θ� Dπρεπε μ πρ#κ8ρυ�ι ν� εe)ε διω)θ� �π’ α�τ9ν τ9νσ)#λ8. Kα$ + M!ντωρ �γ!ρθη κα$ �π8ντησε στ�ν �δι# τ'ν#:

A&τ�� (�* κ"ρυκες) 1καμαν τ9ν πρ�κ"ρυ%ι κι� �κε�ν�ιγρ"γ�ρα συγκεντρ-ν�νταν178.

0EδεSλιασε Fμως 5αSνεται μπρ#στ� στ�ν θ�νατ# κα$ συ)ν�Dλεγε: «R 5/σις π#J δημι#/ργησε τ#%τ# τ� σ/ν#λ#, α�τ9 κα$ θ�τ� διαλ/σUη». fOταν Dμαθε Fτι + 0AντSπατρ#ς α�τ#κτ'νησε μ0hνα πι#τ', �πηρε�σθηκε π#λJ �π� τ9ν σταθερ'τητα μ τ9ν+π#Sαν �κε3ν#ς �πρ#)�ρησε στ� τ!ρμα, κα$ �5�να�ε: «Δ"στεμ#υ κι0 �μ!να». «TS ν� σ#% δ�σωμε» τ#% εeπαν. «O\ν'μελι»,�πεκρSθη (κρασ$ π#J D)ει μ!σα διαλυμ!ν# μ!λι). Λ!γ#υν Fτι,Fταν �εψυ)#%σε, Dγινε Dκλειψις σελ8νης, 4σ�ν τ� πι� λαμπερ�μετ� τ�ν �λι# }στρ# ν� �θελε ν� δεS�Uη τ9ν συμπ'νια τ#υ.

65. fOπως μαρτυρε3 + 0Aπ#λλ'δωρ#ς στ� «Xρ�νικ» τ#υ,D5υγε �π� τ9ν jω9 τ� τ!ταρτ#ν Dτ#ς τ�ς 162ας 0Oλυμπι�δ#ς179,σ RλικSα @γδ'ντα π!ντε �τ"ν. Σ�j#νται �πιστ#λ!ς τ#υ πρ�ςτ�ν 7ασιλ!α τ�ς Kαππαδ#κSας 0Aριαρ�θη. fOλα τ� }λλα, π#Jπερι!)#υν τ$ς �ντιλ8ψεις τ#υ, τ� Dγραψαν #W μαθητ!ς τ#υL +�δι#ς δν Dγραψε τSπ#τε. 0Eγρ�ψαμε κα$ γι0 α�τ'ν, σ λ#γα#ι-δικ� μ!τρ# κα$ 0Aρ)ε7#/λει# τ� �κ'λ#υθα:

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 221 –

179. T� 129 – 128 π.X.

παρ� α&τ�ν �λθ!ντ�ς ε<ς τ9ν διατριF"ν, dς �πε5ρα α&τ��τ9ν παλλακ9ν N M$ντωρ, καθ �ησι ΦαFωρ�ν�ς �νΠαντ�δαπP+ *στ�ρ58α (FHG iii. 582), μετα%D λ$γωνπαρ6-δησεν ε<ς α&τ!ν4

πωλε�τα5 τις δε�ρ� γ$ρων �λι�ς νημερτ"ς,M$ντ�ρι ε<δ!μεν�ς �μ�ν δ$μας �δ� κα� α&δ"ν4τ��τ�ν σ0�λ+ς τ+σδ� �κκεκηρ�0θαι λ$γω4

κα� �ς #ναστς4

�* μ�ν �κ"ρυσσ�ν, τ�� δ� �γε5ρ�ντ� μλ� �κα.

Δειλ!τερ�ν δ$ πως δ�κε� περ� τ9ν τελευτ9ν #νεστρ-�θαι, Bτε συνε0�ς 1λεγεν, � συστ"σασα �'σις κα� διαλ'-σει.” μαθ-ν τε �Aντ5πατρ�ν �ρμακ�ν πι!ντα #π�θανε�ν,παρωρμ"θη πρ�ς τ� ε&θαρσ�ς τ+ς #παλλαγ+ς κα� �ησι,“δ!τε ��ν κ#μ�5.” τ)ν δ� ε<π!ντων, “τ5;”, “�<ν!μελι,”εzπεν. τελευτ)ντ�ς δ� α&τ�� �ασιν 1κλειψιν γεν$σθαισελ"νης, συμπθειαν, dς cν εvπ�ι τις, α<νιττ�μ$ν�υ τ��μεθ� ;λι�ν καλλ5στ�υ τ)ν Wστρων.

Φησ� δ� �Aπ�λλ!δωρ�ς �ν Xρ�νικ��ς (FGrH 244 F 51)#πελθε�ν α&τ�ν �% #νθρ-πων 1τει τετρτ6ω τ+ς δευτ$ραςκα� 3%ηκ�στ+ς κα� 3κατ�στ+ς �Oλυμπιδ�ς, Fι-σαντα 1τηπ$ντε πρ�ς τ��ς 2γδ�"κ�ντα. �$ρ�νται δ� α&τ�� �πιστ�-λα� πρ�ς �Aριαρθην τ�ν Kαππαδ�κ5ας Fασιλ$α. τ� δ�λ�ιπ� α&τ�� �* μαθητα� συν$γραψαν4 α&τ�ς δ� κατ$λι-πεν �&δ$ν. 1στι κα� ε<ς τ��τ�ν �μ)ν τ6) λ�γα�ιδικ6)μ$τρ6ω κα� �Aρ0εF�υλε56ω (App. Anth. v. 39)·

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 220 –

177. ΣτS)#ι τ#% cOμ8ρ#υ στ9ν �Oδ'σσεια, δ, 384, κα$ 7, 268 � 401.178. ΣτS)#ς τ#% cOμ8ρ#υ στ9ν �Iλιδα, B 52.

64

65

«T5 μ�� Qητε�ς, M��σα, ν� κατακρ5νω τ�ν Kαρνεδη;Ezναι #μαθ9ς �κε�ν�ς π�D δ�ν 1μαθε π!σ� ���Fε�τ� τ�νθνατ�. nOταν ��θε5ρ�ντ� #π� τ9ν 0ειρ!τερη #ρρ-στια,δ�ν tθελε ν� εyρη qνα τρ!π� ν� γλυτ-σPη. �Aλλ� BτανWκ�υσε πbς N �Aντ5πατρ�ς tπιε qνα �ρμακ� κι� 1σFησε,«δ)στε μ�υ κι� �μ$να», εzπε, «ν� πι)». «M� τ5 ν� σ�� δ--σωμε;» «Δ)στε μ�υ �<ν!μελι» εzπε. Ez0ε συ0ν� στ� στ!ματ�υ τ��τα τ� λ!για:

66.«cH 5/σις, π#J συγκρατε3 τ#%τ# τ� σ/ν#λ#, �σ5αλ"ς θ�τ� διαλ/σUη». Παρ0 Fλ0 α�τ� π�γε κ�τω �π� τ9ν γ�, Pταν Fμωςδυνατ�ν ν� κατα7U� στ�ν fAδη, )ωρ$ς τ� �π$ πλ!#ν κακ� π#Jdπ!5ερε».

Λ!γ#υν Fτι D)ασε �α5νικ� κα$ τ� 5"ς τ"ν ματι"ν τ#υ, )ωρ$ςν� τ� καταλ�7UηL �j8τησε τ'τε �π� τ�ν dπηρ!τη ν0 �ν�ψUη τ�νλ/)ν#L α�τ�ς τ�ν D5ερε κα$ τ#% εeπε: «N�τ#ς». 0Aλλ� + 5ιλ'σ#5#ςμ9 πιστε/#ντας τ#% εeπε: «Γι� δι�7ασε ν� \δ"!».

cO Kαρνε�δης εe)ε π#λλ#Jς @παδ#/ς, �λλ� πι� @ν#μαστ�ς�π0 Fλ#υς dπ�ρ�ε + Kλειτ'μα)#ς, γι� τ�ν +π#3#ν θ� +μιλ8σωμε�μ!σως κατωτ!ρω. cYπ�ρ�ε κι0 }λλ#ς Kαρνε�δης, hνας ψυ)ρ�ς�λεγειακ�ς π#ιητ8ς.

10. KΛEITOMAXOΣ

67. cO Kλειτ'μα)#ς180 Pταν Kαρ)ηδ'νι#ς. T� πραγματικ' τ#υlν#μα Pταν 0Aσδρ#/7ας, κα$ στ9ν γλ"σσα τ�ς πατρSδ#ς τ#υ�δSδασκε 5ιλ#σ#5Sα στ9ν Kαρ)ηδ'να. fOταν �λθε στ9ν0Aθ8να, Pταν πι� σαρ�ντα �τ"ν κα$ παρηκ#λ#/θησε τ9ν διδα-σκαλSα τ#% Kαρνε�δ#υ. Kι0 + Kαρνε�δης, �ναγνωρSj#ντας τ9ν�ργατικ'τητ� τ#υ, �5ρ'ντισε ν� μ#ρ5ωθU� κα$ �λ�μ7ανε μ!ρ#ςστ9ν ���σκησS τ#υ. T'σ# π#λJ δ �πε�ετ�θη R �πιμ!λει� τ#υ,

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 223 –

180. 0Eπ$ κε5αλ�ς τ�ς 0AκαδημεSας �π� τ� 129 π.X.

τί με Kαρνεάδην, τί με, M��σα, θ$λεις �λ$γ0ειν;#μαθ9ς <γ�ρ> �ς �\τι κτ�ιδεν Bπως δεδ�5κειτ� θανε�ν4 Bτε κα� �θισικ"ν π�τ� 10ων κακ5στηνν!σ�ν, �&κ 1θελεν λ'σιν <σ0$μεν4 #λλ� #κ�'σαςBτι �ρμακ�ν �Aντ5πατρ!ς <τι> πιbν #π$σFη,“δ!τε τ�5νυν,” 1�ησε, “τ5 κ#μ� πιε�ν.” “τ5 μ$ντ�ι;τ5;” “δ!τ’ �<ν!μελι.” σ�!δρα τ� εz0ε πρ!0ειρα ταυτ54“�'σις � συν$0�υσ με κα� διαλ'σεται δ".”N μ�ν �&δ�ν 1λασσ�ν 1Fη κατ� γ+ς, �ν+ν δ�τ� πλ$ω κακ� κ$ρδε� 10�ντα μ�λε�ν �ς 8�δην.

Λ$γεται κα� τ�ς uψεις νυκτ�ς 7π�0υθ+ναι κα� #γν�-ε�ν4 κελε�σα5 τε τ�ν πα�δα λ'0ν�ν �ψαι4 ε<σκ�μ5σαντ�ςδ� κα� ε<π!ντ�ς, “κεκ!μικα,” “�&κ��ν,” ε<πε�ν, “σD #ναγ5-νωσκε.”

T�'τ�υ π�λλ�� μ�ν κα� Wλλ�ι γεγ!νασι μαθητα5, �λλ�-γιμ-τατ�ς δ� Kλειτ!μα0�ς4 περ� �G κα� λεκτ$�ν.

Γ$γ�νε μ$ντ�ι κα� Wλλ�ς Kαρνεδης, �λεγε5ας π�ιητ9ςψυ0ρ!ς.

Kλειτ!μα0�ς Kαρ0ηδ!νι�ς. �Gτ�ς �καλε�τ� μ�ν�Aσδρ�'Fας κα� τP+ <δ58α �ωνP+ κατ� τ9ν πατρ5δα ��ιλ�σ!-�ει. �λθbν δ� ε<ς �Aθ"νας tδη τετταρκ�ντ� 1τη γεγ�νbςtκ�υσε Kαρνεδ�υ4 κ#κε�ν�ς #π�δε%μεν�ς α&τ�� τ��ιλ!π�ν�ν γρμματ τ� �π�5ησε μαθε�ν κα�

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 222 –

66

67

�στε συν!γραψε π�νω �π� τετρακ'σιες πραγματε3ες. Διεδ!)θητ�ν Kαρνε�δη στ9ν διε/θυνσι τ�ς σ)#λ�ς, κα$ δι� τ"ν συγ-γραμμ�των τ#υ �5�τισε π#λJ τ$ς γν"μες τ#υ. cYπ�ρ�ε δια-πρεπ9ς �ρευνητ9ς κα$ τ"ν τρι"ν 5ιλ#σ#5ικ"ν κατευθ/νσεων— τ�ς 0Aκαδημαϊκ�ς, τ�ς Περιπατητικ�ς κα$ τ�ς Στωικ�ς.

Γενικ� τ#Jς 0Aκαδημαϊκ#Jς + TSμων τ#Jς διασ/ρει μ τ#%τατ� λ'για:

T)ν �Aκαδημαϊκ)ν � σα0λ9 περιττ�λ�γ5α.

0Eπισκ#π8σαντες τ#ι#υτ#τρ'πως τ#Jς �π� τ#% Πλ�των#ς0Aκαδημαϊκ#/ς, ^ς Dλθωμε τ�ρα στ#Jς �π� τ#% Πλ�των#ςΠεριπατητικ#Jς τ"ν +π#Sων πρ"τ#ς dπ�ρ�ε + 0Aριστ#τ!λης.

ΔΙpΓΕΝpΥΣ ΛΑΕΡΤΙpΥ «ΒΙpΙ ΦΙΛpΣpΦΩΝ» – BIBΛION Δ

– 225 –

συν"σκει τ�ν Wνδρα. N δ� �ς τ�σ��τ�ν tλασεν �πιμελε5ας,Zστε 7π�ρ τ� τετρακ!σια FιFλ5α συν$γραψε. κα� διεδ$-%ατ� τ�ν Kαρνεδην κα� τ� α&τ�� μλιστα δι� τ)ν συγ-γραμμτων ��-τισεν. #ν9ρ �ν τα�ς τρισ�ν α*ρ$σεσι δια-τρ5ψας, 1ν τε τP+ �AκαδημαϊκP+ κα� περιπατητικP+ κα� Στω-ικP+.

Kαθ!λ�υ δ� τ�Dς �Aκαδημαϊκ�Dς N T5μων �yτω δια-σ'ρει (Diels 35)4

�&δ� �Aκαδημαϊκ)ν πλατυρημ�σ'νης #ναλ5στ�υ.

fHμε�ς δ� τ�Dς �Aκαδημαϊκ�Dς τ�Dς #π� Πλτων�ςδιεληλυθ!τες 1λθωμεν �π� τ�Dς Πλτων�ς περιπατητι-κ�'ς, [ν �ρ%εν �Aριστ�τ$λης.

ΒΙΒΛΙpΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 224 –

BIBΛION E

1. APIΣTOTEΛHΣ

1. �O �Aρισττ�λης τ� Nικμ��υ κα� τ�ς Φαιστ�δς �ταν�π� τ� Στ�γειρα (τ�ς Xαλκιδικ�ς). �O πατ�ρας τυ # Nικ$μα-�ς κατ%γετ, &πως *ε*αι+νει # /Eρμιππς στ� Περ� �Aρισττ�-λυς *ι*λ� τυ, �π� τ�ν Nικ$μα�, τ�ν γυι� τ� Mα��νς κα�0γγν τ� �Aσκληπι�, κα� συγκατικ�σε μ2 τ�ν �Aμ3ντα, τ�ν*ασιλ�α τ�ς Mακεδν�ας, π4 τ�ν ε5�ε �ν�γκη 6ς 7ατρ� κα�8�λ. �O �Aρισττ�λης, # πι� γν%σις �π� τ4ς μαθητ2ς τ�Πλ�τωνς, �ταν, &πως μαρτυρε; # Tιμ$θες στ� Περ� ��ων*ι*λ� τυ, λεπτ�ς κατ� τ� σκ�λη, μ2 μικρ4ς <8θαλμ4ς κα� μ2τραυλ�=υσα 8ων%, κα� 8ρ�σε ε>πρεπ� ?σθ�τα κα� δα�τυλ�-δια, κι� 0κ*ε τ� μαλλι� τυ. �Aπ�κτησε δ2 κα� γυι$, τ�ν Nικ$-μα�, �π� τ@ν �Eρπυλλ�δα τ@ν παλλακ�δα, &πως �να8�ρει #T�μαις.

2. �Aπε�+ρησε �π� τ@ν �Aκαδημ�α =Dντς 0τι τ� Πλ�τωνς.Γι� α>τ� λ�γυν πGς # Πλ�των ε5πε: «�O �Aρισττ�λης μKς ?κλ+-τσησε σ�ν τ� πυλ�ρια, τ� #π;α, �8� *υ=�Lυν, κλωτσ�ντ@ν μητ�ρα τυς181. �O /Eρμιππς μνημνε3ει στ4ς B�υς τυ&τι # �Aρισττ�λης �πυσ�α=ε 6ς �πεσταλμ�νς τDν �Aθηνα�ωνστ@ν α>λ@ τ� Φιλ�ππυ, &ταν # Rενκρ�της 0γινε σ�λ�ρ�ηςτ�ς �Aκαδημ�ας. Kατ� τ@ν ?πιστρ8% τυ, &ταν ε5δε Uλλν στ@νδιε3θυνσι τ�ς σ�λ�ς, δι�λεLε Vνα �Dρ περιπ�τυ στ� Λ3κει,&πυ, περπατDντας, συ=ητ�σε μ2 τ4ς μαθητ�ς τυ 8ιλσ-8ικ� θ�ματα, μ��ρις &τυ ?ρ�$ταν W Yρα ν� τρι8θ�ν μ2 λ�δι.�EL α>τ� κα� τ� Zνμα «Περιπατητικ$ς». [Aλλι λ�γυν &τι0λα*ε α>τ� τ� Zνμα, γιατ� &ταν, �ναρρωνν3ων # �Aλ�Lανδρς,0κανε περιπ�τυς, # �Aρισττ�λης τ�ν συν+δευε συ=ητDνταςμα=� τυ δι�8ρα θ�ματα.

– 227 –

181. Πρ*λ. A7λιαν� Πικ�λη �Iστρ�α, IV, 9.

BIBΛION V

APIΣTOTEΛHΣ

�Aρισττ�λης Nικμ��υ κα� Φαιστ�δς Σταγειρ�της. �δ� Nικ!μα�ς "ν #π% Nικμ��υ τ& Mα��νς τ&�Aσκληπι&, καθ� (ησιν )Eρμιππς *ν τ+/ Περ� �Aρισττ�-λυς (FHG iii. 45)2 κα� συνε��υ �Aμ3ντ4α τ+/ Mακεδ!νων�ασιλε5 6ατρ& κα� (�λυ �ρε�4α2 7τς γνησι8τατς τ/νΠλ�τωνς μαθητ/ν, τραυλ%ς τ9ν (ων:ν, ;ς (ησι Tιμ!-θες � �Aθηνα5ς *ν τ+/ Περ� ��ων (FHG iv. 523)2 #λλ< κα�6σ�νσκελ:ς, (ασ�ν, "ν κα� μικρ!μματς *σθ=τ� τ� *πι-σ:μ+ω �ρ8μενς κα� δακτυλ�ις κα� κυρ4>. ?σ�ε δ� κα�υ@%ν Nικ!μα�ν *C �Eρπυλλ�δς τ=ς παλλακ=ς, ;ς (ησιTιμ!θες (cf. FHG i. 211).

�Aπ�στη δ� Πλ�τωνς ?τι περι!ντς2 ;στε (ασ�ν*κε5νν ε6πε5ν, “�Aρισττ�λης Dμ>ς #πελ�κτισε καθαπε-ρε� τ< πωλ�ρια γεννηθ�ντα τ9ν μητ�ρα.” (ησ� δ� )Eρμιπ-πς *ν τ5ς B�ις (FHG iii. 45) Fτι πρεσ�ε3ντς αGτ&πρ%ς Φ�λιππν Jπ�ρ �Aθηνα�ων σ�λ�ρ�ης *γ�νετ τ=ς*ν �Aκαδημε�4α σ�λ=ς Kενκρ�της2 *λθ!ντα δ9 αGτ%ν κα�θεασ�μενν Jπ� Lλλ+ω τ9ν σ�λ:ν, Qλ�σθαι περ�πατν τ%ν*ν Λυκε�+ω κα� μ��ρι μ�ν #λε�μματς #νακ�μπτντα τ5ςμαθητα5ς συμ(ιλσ(ε5ν2 Fθεν περιπατητικ%ν πρσαγ-ρευθ=ναι. @ δ�, Fτι *κ ν!συ περιπατ&ντι �AλεC�νδρ+ωσυμπαρRν διελ�γετ Lττα.

– 226 –

1

2

3. /Oταν πι� # κ3κλς τDν �κρατDν διευρ3νθηκε, Uρ�ισεν� διδ�σκ^η καθ%μενς, κα� παρετ%ρησε:

ESναι α6σ�ρ% ν< σιωπ&με κα� ν� #(:νωμε τ%ν Kεν-κρ�τη182 ν< �μιλX=.

Π�ραν τ3των, ?δ�δασκε τ4ς μαθητ2ς ν� συ=ητ�ν ?π�6ρισμ�νυ θ�ματς, ?LασκDν συν�μα α>τ4ς κα� ρητρικDς.Kατ$πιν &μως 08υγε κα� π�γε στ�ν �Eρμ�α τ�ν ε>ν�� π4�ταν τ3ραννς στ�ν �Aταρν�α183. �Yπ�ρ�ει μ�α παρ�δσις &τι #τ3ραννς `π�ρLε ε>ν3μενς τ� �Aρισττ�λυς, Uλλι &μωςλ�γυν &τι τ�ν 0καμε κα� συγγεν� τυ δ�δντ�ς τυ τ@ν κ$ρητυ a �νεψι� τυ, &πως 7σ�υρ�=εται # Δημ%τρις �π� τ@νMαγνησ�α στ� Περ� �μων3μων πιητ/ν κα� συγγρα(�ων 0ργτυ. �O dδις συγγρα8ε4ς �να8�ρει &τι # �Eρμ�ας �ταν δ�λςτ� E>*3λυ, Bιθυν�ς τ@ν καταγωγ%, κα� &τι ε5�ε 8νε3σειτ�ν κ3ρι$ τυ.

4. �O �Aρ�στιππς στ� Περ� παλαι>ς τρυ(=ς *ι*λ� τυ �να-8�ρει &τι # �Aρισττ�λης ?ρωτε3θηκε μι� παλλακ�δα τ� �Eρμ�ακα� τ@ν ?νυμ8ε3θη μ2 τ@ν συγκατ�θεσ� τυ, κα� κατευ�αριστη-μ�νς 0καμνε θυσ�α σ� α>τ@ τ@ν γυναικ3λα, &πως f �Aθηνα;ιστ@ν �Eλευσ�νια Δ%μητρα184 κα� &τι συν�θεσε κι� Vνα θρησκευ-τικ� gμν (παιKνα) πρ�ς τιμ@ν τ� �Eρμ�α , π4 �ναγρ�8εταικατωτ�ρω. Πρσθ�τει &τι �π� ?δD π�γε στ@ν Mακεδν�α στ@να>λ@ τ� Φιλ�ππυ κα� �ν�λα*ε �π� α>τ�ν τ�ν γυι$ τυ �Aλ�Lαν-δρ 6ς μαθητ% τυh κα� ?=%τησε �π� τ�ν �Aλ�Lανδρ ν’ �νικδ-μηθ̂� W `π� τ� Φιλ�ππυ κατασκα8ε;σα πατρ�δα τυ (τ� Στ�-γειρα) κα� τ� ?π�τυ�εh κα� &τι 0θεσε κα� ν$μυς γι� τ4ς κατ�-κυς. �Aλλ� κα� στ@ν σ�λ% τυ, μιμ3μενς τ�ν Rενκρ�τη, Yρισεκ�θε δ�κα μ�ρες ν�ς πρϊστ�μενς ν� τπθετ�ται σ2 α>τ%ν.

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 229 –

184. �O E>σ�*ις &μως (Πρπ. ε>αγγ. XV, 2 κα� 5) γρ�8ει: Φησ� γ�ρ θ3ειν�Aρισττ�λην θυσ�αν, τετελευτηκυ�uα τ̂� γυναικ� τια3την #π�αν �Aθηνα;ι τ̂�Δ%μητρι». �H ?κδ�@ α>τ@ τυγ��νει �συμ*�*αστη πρ�ς τ� «`περ�α�ρων» τ�Λαερτ�υ.

�Eπειδ9 δ� πλε�υς *γ�νντ Yδη, κα� *κ�θισεν ε6π8ν.2

α6σ�ρ%ν σιωπ>ν, Kενκρ�τη δ� *>ν λ�γειν.

κα� πρ%ς θ�σιν συνεγ3μναZε τ[ς μαθητ�ς, \μα κα�]ητρικ/ς *πασκ/ν. ?πειτα μ�ντι #π=ρε πρ%ς �Eρμ�αντ%ν εGν&�ν, �Aταρν�ως ^ντα τ3ραννν2 _ν @ μ�ν (ασιπαιδικ< γεν�σθαι αGτ&, @ δ� κα� κηδε&σαι αGτ+/ δ!ντατ9ν θυγατ�ρα ` #δελ(ιδ=ν, ;ς (ησι Δημ:τρις �M�γνης *ν τ5ς Περ� �μων3μων πιητ/ν τε κα� συγγρα-(�ων (FHG iv 382)2 _ς κα� δ&λν EG�3λυ (ησ� γεν�-σθαι τ%ν �Eρμ�αν, γ�νει Bιθυν%ν ^ντα κα� τ%ν δεσπ!την#νελ!ντα.

�Aρ�στιππς δ� *ν τ+/ πρ8τ+ω Περ� παλαι>ς τρυ(=ς(FHG ii. 79) (ησιν *ρασθ=ναι τ%ν �Aρισττ�λην παλλακ�-δς τ& �Eρμ�υ. τ& δ� συγ�ωρ:σαντς ?γημ� τ� αGτ9νκα� ?θυεν Jπερ�α�ρων τ+/ γυνα�+ω, bς �Aθηνα5ι τX= �Eλευ-σιν�4α Δ:μητρι2 τ+/ τε �Eρμ�4α παι>να ?γραψεν, _ς ?νδνγ�γραπται. *ντε&θ�ν τε γεν�σθαι *ν Mακεδν�4α παρ<Φιλ�ππ+ω κα� λα�ε5ν μαθητ9ν παρ� αGτ& τ%ν υ@%ν �Aλ�-Cανδρν, κα� α6τ=σαι #ναστ=σαι αGτ& τ9ν πατρ�δακατασκα(ε5σαν Jπ% Φιλ�ππυ κα� τυ�ε5ν. dς κα� ν!μυςθε5ναι. #λλ< κα� *ν τX= σ�λX= νμθετε5ν μιμ3μενν Kεν-κρ�την, ;στε κατ< δ�κα Dμ�ρας Lρ�ντα

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 228 –

182. Πλλ� �να8�ρυν ?δD �Iσκρ�τη �ντ� Rενκρ�τη. Kα� ε5ναι πλ4πιθαν$, δι$τι `π�ρ�ε <L3τατς �νταγωνισμ�ς μεταL4 τDν δ3 σ�λDν, ?κπρ$-σωπς δ2 τ�ς σ�λ�ς τ� �Iσκρ�τυς, &πως θ� 7δ�με παρακ�τω, κατ%γγειλετ�ν 8ιλ$σ8 ?π� �σε*ε�uα.

183. �H πλιτε�α α>τ@ �ταν �π�ναντι στ@ν Mυτιλ%νη, στ@ν μικρασιατικ@παραλ�α.

3

4

/Oταν δ2 ?ν$μι=ε &τι �ρκετ� 0μεινε μ2 τ�ν �Aλ�Lανδρ, �νε�+ρησεγι� τ@ν �Aθ%να, �8� τ� συν�στησε τ�ν συγγεν� τυ Kαλλισθ�νη�π� τ@ν [Oλυνθ.

5. A>τ$ν, σ�ν 6μιλ�σε πλ4 ?λε3θερα στ�ν *ασιλ�α κα� δ2ν0διδε σημασ�α στ�ς δικ�ς τυ συμ*υλ�ς, # �Aρισττ�λης,λ�γυν, τ�ν ?μ�λωσε, θυμ�=ντ�ς τυ τ�τν τ�ν στ�� (τ��Oμ%ρυ):

Λ�γ μ& (α�νεται, παιδ� μυ, Fτι θ< Z:σXης μ� τ�τιστ!μα185.

Kα� πραγματικ� α>τ� 0γινε. Δι$τι θεωρηθε�ς gππτς συμ-μετ��ς στ@ν συνωμσ�α τ� �Eρμλ�υ κατ� τ�ς =ω�ς τ��AλεL�νδρυ, ?νεκλε�σθη σ2 σιδερ�νι κλυ*�, Yσπυ ?ψε�ριασε�π� 0λλειψι περιπι%σεωςh τελικ� τ�ν ?π�ταLαν σ� Vνα λεντ�ρικα� 0τσι ?π�λθε τ� τ�λς τυ.

yAς ?πιστρ�ψωμε στ�ν �Aρισττ�λη. �A8� �λθε στ@ν �Aθ%νακα� �8� διετ�λεσε ?π� δ�κα τρ�α 0τη διευθυντ@ς τ�ς σ�λ�ς,�πεσ3ρθη στ@ν Xαλκ�δα, δι$τι `πε*λ%θη κατ� α>τ� καταγγε-λ�α ?π� �σε*ε�uα `π� τ� fερ8�ντυ E>ρυμ�δντς a τ�Δημ8�λυ186 &πως *ε*αι+νει # Φα*ωρ;νς στ@ν Παντδαπ9@στρ�α τυ, ?πειδ@ συν�θεσε τ�ν gμν πρ�ς τιμ@ν τ� πρανα-8ερθ�ντς �Eρμ�α, �λλ� κα� γι� τ� �κ$λυθ ?π�γραμμα, π4�νεγρ�8η στ� *�θρ τ� ε7ς Δελ84ς στηθ�ντς �νδρι�ντςτυ:

6. AGτ%ν *δ/, #νσ�ως παρα�<ς τ%ν eγν%ν ν!μν τ/νθε/ν, *(!νευσαν � �ασιλε[ς τ/ν τC(!ρων Περσ/ν,^�ι νικ:σας αGτ%ν δι< τ=ς λ!γ�ης ε6ς α@ματηρ[ς#γ/νας, #λλ< �ρησιμπι:σας τ9ν (παραπλανητικ9ν)π�στιν δλ�υ #νδρ!ς.

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 231 –

186. T@ν κατηγρ�α `πεκ�νησε W �ντιμακεδνικ@ παρ�ταLις μ2 ?π�κε8αλ�ς τ� fερατε; κα� W σ�λ@ τ� �Iσκρ�τυς μ2 ?κπρ$σωπ$ της τ�νΔημ$8ιλ.

πιε5ν. *πειδ9 δ� *δ!κει *πιεικ/ς αGτ+/ συγγεγεν=σθαι�AλεC�νδρ+ω, #π=ρεν ε6ς �Aθ:νας, συστ:σας αGτ+/ συγγε-γεν=σθαι �AλεC�νδρ+ω, #π=ρεν ε6ς �Aθ:νας, συστ:σας αGτ+/τ%ν συγγεν= Kαλλισθ�νην τ%ν �Oλ3νθιν2 _ν κα� παρρησια-στικ8τερν λαλ&ντα τ+/ �ασιλε5 κα� μ9 πειθ!μενν αGτ+/(ασιν *πιπλ:Cαντα ε6πε5ν (�Iλ. Σ 95)2

gκ3μρς δ: μι, τ�κς, ?σσεαι, d’ #γρε3εις.

κα� δ9 κα� *γ�νετ. δ!Cας γ<ρ �Eρμλ�+ω συμμετεσ�ηκ�-ναι τ=ς ε6ς �Aλ�Cανδρν *πι�υλ=ς *ν σιδηρ4> περι:γετγαλε�γρ4α, (θειρι/ν κα� #κ!μιστς2 κα� τ�λς λ�ντιπαρα�ληθε�ς, hτω κατ�στρεψεν.

�O δ� iν �Aρισττ�λης *λθRν ε6ς τ<ς �Aθ:νας κα� τρ�απρ%ς τ5ς δ�κα τ=ς σ�λ=ς #(ηγησ�μενς ?τη JπεC=λθενε6ς Xαλκ�δα, EGρυμ�δντς αGτ%ν τ& @ερ(�ντυ δ�κην#σε�ε�ας γραψαμ�νυ, ` Δημ(�λυ ;ς (ησι Φα�ωρ5νς*ν ΠαντδαπX= @στρ�4α (FHG iii. 581), *πειδ:περ τ%νhμνν *π�ησεν ε6ς τ%ν πρειρημ�νν �Eρμ�αν, #λλ< κα�*π�γραμμα *π� τ& *ν Δελ(5ς #νδρι�ντς τι&τν (Ar.fg. 3 Diehl)2

τ!νδε πτ� G� �σ�ως παρα�<ς μακ�ρων θ�μιν eγν9ν?κτεινεν Περσ/ν τC(!ρων �ασιλε3ς,G (ανερ/ς λ!γ�Xη (ν�ις *ν #γ/σι κρατ:σας,#λλ� #νδρ%ς π�στει �ρησ�μενς δλ�υ.

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 230 –

185. �Oμ%ρυ �Iλι�ς, XVIII, 95.

5

6

�Eκε; π�θανε, �8� {πιε �κ$νιτ, &πως γρ�8ει # E|μηλςστ� π�μπτ *ι*λ� τDν �Iστρι/ν τυ, ε7ς Wλικ�αν }*δμ%ντα?τDν. �O dδις συγγρα8ε4ς τ�ν κ�νει τριακντ3τη, &ταν π�γεστ�ν Πλ�τωναh �λλ� α>τ� ε5ναι �νακρι*�. Δι$τι # �Aρισττ�-λης 0=ησε ?π� }L%ντα τρ�α 0τη κα� �ταν δ�κα }πτ� ?τDν &ταν0γινε μαθητ@ς τ� Πλ�τωνς.

/Oσν �8ρuK στ�ν gμν, 0�ει 6ς }L�ς:

7. �Aρετ9 (σ3), D �π�α γ�νεσαι πρσιτ9 ε6ς τ% γ�νς τ/νθνητ/ν κατ!πιν πλλ/ν μ!�θων, (κα� εSσαι) bραιτ�τη*πιδ�ωCις δι< τ9ν Zω:ν. Δι< τ9ν 6δικ:ν συ, Παρθ�νε,μρ(9ν κα� � θ�νατς θεωρε5ται ε6ς τ9ν �Eλλ�δα Zηλευτ9μ5ρα, (καθRς) κα� τ% ν< Jπ(�ρXη κανε�ς μ� καρτερ�αν(λγερ[ς #καταπα3στυς κ!πυς. Tι&τν #θ�νατνκαρπ(ρε5ς ε6ς τ<ς (ρ�νας (τ/ν #νθρ8πων) καρπ!ν,#ν8τερν #π% τ%ν �ρυσ%ν κα� τ[ς (εGγενε5ς) γνε5ς κα�#π% τ%ν hπνν τ%ν #κτιν�λ&ντα τρυ(ερ<ν λ�μψιν.Πρ%ς ��ριν συ � *κ τ& Δι%ς καταγ!μενς �Hρακλ=ς κα�τ< τ�κνα τ=ς Λ:δας (@ Δι!σκυρι) Jπ�(εραν πλλ�, δι�(*νδ!Cων) ?ργων *πιδι8κντες ν’ #πκτ:συν τ9ν δ3να-μ�ν συ. 8. Σ� δ� πθ&ντες � �A�ιλλε[ς κα� � Akας "λθνε6ς τ< *νδιαιτ:ματα τ& )Aδυ. )Eνεκα δ� τ=ς δικ=ς συπρσ(ιλ&ς μρ(=ς κα� � ε6ς τ%ν �Aταρν�α #νατρα(ε�ς(�Eρμ�ας) *γκατ�λειψε τ<ς #κτ5νας τ& Dλ�υ. )Eνεκα τ3-τυ #νεδε��θη LCις ν< Jμν=ται δι� #σμ�των bς πρ%ς τ<κατρθ8ματ� τυ κα� δι< τ/ν hμνων των θ< τ%ν Jμν:-συν bς #θ�νατν α@ M&σαι, α@ θυγατ�ρες τ=ς Mνημ-σ3νης, μεγαλ3νυσαι τ%ν σε�ασμ%ν τ& Cεν�υ Δι%ς κα�τ9ν *πι�ρ��ευσιν τ=ς πιστ=ς (ιλ�ας.

�Yπ�ρ�ει κα� γι� α>τ�ν τ�ν 8ιλ$σ8 κ�τι δικ$ μας:

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 233 –

�Eντα&θα δ9 πιRν #κ!νιτν *τελε3τησεν, ;ς (ησινElμηλς *ν τX= π�μπτXη τ/ν �Iστρι/ν (FGrH 77 F 1), �ι[ς?τη Q�δμ:κντα. � δ� αGτ!ς (ησιν αGτ%ν κα� Πλ�τωνιτριακντ3την συστ=ναι, διαπ�πτων2 �ε��ωκε γ<ρ τρ�αμ�ν πρ%ς τ5ς QC:κντα, Πλ�τωνι δ� Qπτακαιδεκ�τηςσυν�στη.

�O δ� hμνς ?�ει τ&τν τ%ν τρ!πν (Ar. fg. 5 Diehl, 842Page)2

#ρετ�, πλ3μ�θε γ�νει �ρτε�+ω,θ:ραμα κ�λλιστν ��+ω,σ>ς π�ρι, παρθ�νε, μρ(>ςκα� θανε5ν Zαλωτ%ς *ν �Eλλ�δι π!τμςκα� π!νυς τλ=ναι μαλερ[ς #κ�μαντας2τ5ν *π� (ρ�να ��λλειςκαρπ%ν 6σαθ�νατν �ρυσ& τε κρε5σσνκα� γν�ων μαλακαυγ:τι! θ� hπνυ.σε& δ� mνε�� Jκ Δι%ς �Hρακλ�ης Λ:δας τε κ&ριπ!λλ� #ν�τλασαν ?ργιςσ<ν #γρε3ντες δ3ναμιν.σ5ς δ� π!θις �A�ιλε[ς Akας τ� �A�δα δ!μυς "λθν2σ>ς δ� mνεκεν (ιλ�υ μρ(>ς �Aταρν�ς?ντρ(ς #ελ�υ �:ρωσεν αGγ�ς.τιγ<ρ #�διμς ?ργις, #θ�νατ!ν τε μιν αGC:συσι

M&σαι,Mναμσ3νας θ3γατρες, Δι%ς Cεν�υ σ��ας αlCυσαι(ιλ�ας τε γ�ρας �ε�α�υ.

nEστι δ� iν κα� ε6ς τ&τν Dμ/ν hτως ?�ν (A. Pal.vii. 107)2

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 232 –

7

8

�O EGρυμ�δων, � @ερε[ς τ/ν μυστηρ�ων τ=ς Δη&ς,*πρ!κειτ κ�πτε ν< καταγγε�λXη τ%ν �Aρισττ�λη *π� #σε-�ε�4α, #λλ< αGτ%ς Yπιε #κ!νιτ κα� C�(υγε. nAρα αGτ% (τ%#κ!νιτ) "ταν εlκλς τρ!πς ν< νικ:σXη κανε�ς τ�ς Lδικεςσυκ(αντ�ες.

9. �O Φα*ωρ;νς λ�γει στ@ν Παντδαπ9 �Iστρ�α τυ &τιπρDτς # �Aρισττ�λης συν�ταLε δικανικ� λ$γ πρ�ς `περ�σπισιτ� }αυτ� τυ, π4 ?γρ�8η �κρι*Dς γι� τ@ν καταγγελ�α π4�να8�ραμεh κα� τ�ν παρυσι�=ει ν� λ�γ̂η &τι στ@ν �Aθ%να187

μεστ8νει #π�δι κι� Lλλ #νθε5 κα� σ&κ π�νω στ% σ&κ188.

�O �Aπλλ$δωρς ?L Uλλυ γρ�8ει στ� Xρνικ� τυ &τι?γενν%θη τ� πρDτν 0τς τ�ς 99ης �Oλυμπι�δς189, πρσεκλ-λ%θη δ2 στ�ν Πλ�τωνα σ2 Wλικ�α δ�κα }πτ� ?τDν κα� 0μεινεπλησ�ν α>τ� ?π� εdκσι 0τη. Στ@ν Mυτιλ%νη π�γε ?π� Uρ�-ντς E>*3λυ τ� τ�ταρτ 0τς τ�ς 108ης �Oλυμπι�δς. �Aμαπ�θανε # Πλ�των τ� πρDτν 0τς τ�ς ?ν λ$γ�ω �Oλυμπι�δς,π�γε στ�ν �Eρμ�α κα� 0μεινε ?π� τρ�α 0τη.

10. �Eπ� Πυθδ$τυ π�γε στ�ν Φ�λιππ τ�ν δε3τερ �ρ$ντ�ς 109ης �Oλυμπι�δς, # δ2 �Aλ�Lανδρς ε5�ε πι� μεγαλ+σει,�ταν δ�κα π�ντε ?τDν. Στ@ν �Aθ%να ?π�στρεψε τ� δε3τερ 0τςτ�ς 111ης �Oλυμπι�δς (335—334) κα� ?δ�δαLε στ� Λ3κει ?π�δ�κα τρ�α 0τη. Mετ� �πεσ3ρθη στ@ν Xαλκ�δα τ� τρ�τ 0τς τ�ς114ης �Oλυμπι�δς (322—321) κα� π�θανε �π� �ρρ+στια σ2Wλικ�α }L%ντα τριDν περ�πυ ?τDν, ?π� Φιλκλ�υς, τ�ν dδι�ρ$ν π4 π�θανε κι� # Δημσθ�νης στ@ν Kαλαυρ�α. Λ�γεται&τι, ?πειδ@ συν�στησε τ�ν Kαλλισθ�νη στ�ν �Aλ�Lανδρ, πρε-κ�λεσε τ@ν δυσαρ�σκεια τ� *ασιλ�ως, # #π;ς, γι� ν� τ�νστεν�ωρ%σ^η, περι�*αλε μ2 πλλ2ς τιμ2ς τ�ν �AναLιμ�νη190,0στειλε δ2 κα� στ�ν Rενκρ�τη δDρα.

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 235 –

189. 384 – 383.190. Πρ$κειται γι� τ�ν �AναLιμ�νη τ�ν Λαμψακην$, στ�ν #π;ν �πδ�δε-

ται τ� 0ργ Pητρικ9 πρ%ς �Aλ�Cανδρν. Bλ. �AναLιμ�νης στ� B. τ� παρ$ντς0ργυ.

EGρυμ�δων πτ� ?μελλεν �Aρισττ�λην #σε�ε�αςγρ�ψασθαι Δη&ς μ3στιδς oν πρ!πλς,#λλ< πιRν #κ!νιτν Jπ�κ(υγε2 τ&τ� #κνιτ�"ν Lρα νικ=σαι συκ(�σεις #δ�κυς.

T&τν πρ/τν Φα�ωρ5νς *ν ΠαντδαπX= @στρ�4α(FHG iii. 581) λ!γν δικανικ%ν Jπ�ρ Qαυτ& συγγρ�ψαι(ησ�ν *π� αGτX= τα3τXη τX= δ�κXη κα� λ�γειν bς �Aθ:νησιν

^γ�νη *π� ^γ�νXη γηρ�σκει, σ&κν δ� *π� σ3κ+ω.

Φησ� δ� �Aπλλ!δωρς *ν Xρνικ5ς (FGrH 244 F 38a)γεννηθ=ναι μ�ν αGτ%ν τ+/ πρ8τ+ω ?τει τ=ς *ν�της κα� *νε-νηκστ=ς�Oλυμπι�δς, παρα�αλε5ν δ� Πλ�τωνι κα� δια-τρ5ψαι παρ� αGτ+/ εkκσιν ?τη, Qπτακαιδεκ�τη συστ�ντα2κα� εkς [τε] Mυτιλ:νην *λθε5ν *π� Lρ�ντς EG�3λυ τ+/τετ�ρτ+ω ?τει τ=ς rγδ!ης κα� Qκατστ=ς �Oλυμπι�δς.Πλ�τωνς δ� τελευτ:σαντς τ+/ πρ8τ+ω ?τει *π� Θε(�-λυ, πρ%ς �Eρμ�αν #π>ραι κα� με5ναι ?τη τρ�α2 *π� Πυθ-δ!τυ δ� *λθε5ν πρ%ς Φ�λιππν τ+/ δευτ�ρ+ω ?τει τ=ς *ν�-της κα� Qκατστ=ς �Oλυμπι�δς, �AλεC�νδρυ πεντεκα�-δεκα ?τη Yδη γεγν!τς. ε6ς δ’ �Aθ:νας #(ικ�σθαι τ+/δευτ�ρ+ω ?τει τ=ς Qνδεκ�της κα� Qκατστ=ς �Oλυμπι�δςκα� *ν Λυκε�+ω σ�λ�σαι ?τη τρ�α πρ%ς τ5ς δ�κα. εSτ�#π>ραι ε6ς Xαλκ�δα τ+/ τρ�τ+ω ?τει τ=ς τετ�ρτης κα� δεκ�-της κα� Qκατστ=ς �Oλυμπι�δς, κα� τελευτ=σαι *τ/ντρι/ν πυ κα� QC:κντα ν!σ+ω, Fτε κα� Δημσθ�νηνκαταστρ�ψαι *ν Kαλαυρ�4α, *π� Φιλκλ�υς. λ�γεται δ�δι< τ9ν Kαλλισθ�νυς πρ%ς �Aλ�Cανδρν σ3στασιν πρσ-κρ&σαι τ+/ �ασιλε52 κ#κε5νν *π� τ+/ τ&τν λυπ=σαι�AναCιμ�νην μ�ν αGC=σαι, π�μψαι δ� κα� Kενκρ�τειδ/ρα.

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 234 –

187. Φα�νεται &τι �ρκετ� �π� τ� fστρ3μενα τ� Φα*ωρ�νυ ε5ναικαθαρ� «?8ευρ%ματα» δικ� τυ.

188. �Oμ%ρυ �Oδ3σσεια η, 120.

9

10

11. T�ν ?λιδ$ρησε σ� Vνα ?π�γραμμα κι� # Θε$κριτς # X;ς,τ� #π; 0�ει 6ς }L�ς, &πως γρ�8ει # �Aμ*ρ3ων στ� Περ� Θε-κρ�τυ *ι*λ� τυ:

Στ%ν �Eρμ�α τ%ν εGν&� κα� δ&λ τ& EG�3λυ #ν:-γειρε κεντ�(ι � κεν!(ρων �Aρισττ�λης, � �π5ς γι< τ�ςLνμες rρ�Cεις τυ, #ντ� γι< τ9ν �Aκαδημ�α, *π�λεCε γι<κατικ�α τ% στ!μι τ& Bρ�!ρυ (τ% �ρωμ!ρεμα)191.

�Aλλ� κι� # T�μων τ�ν ?κτ3πησε μ2 α>τ� τ� λ$για:

Olτε D rδυνηρ9 ματαιδC�α τ& �Aρισττ�λυς192.

A>τ@ λιπ�ν �ταν W =ω@ τ� 8ιλσ$8υ. �Eμε;ς δ2 κατωρ-θ+σαμε ν� εgρωμε κα� τ@ν διαθ%κη τυ, π4 ε5ναι διατυπω-μ�νη 6ς }L�ς:

12. «/Oλα θ� πKνε καλ�, �λλ� �ν συμ*^� τ�πτε κακ� # �Aρι-σττ�λης �8%νει τ@ν }L�ς διαθ%κη τυ. Διρ�=ω γενικ� κα�πανττειν� ?π�τρπ τ�ν �Aντ�πατρ193. M��ρις &τυ δ2 κατα-λ�*̂η τ@ν περιυσ�α μυ # Nικ�νωρ, �ναθ�τω τ@ν ?πιμ�λεια τDνπαιδιDν μυ, τ�ς �Eρπυλλ�δς κα� τ�ς περιυσ�ας στ�ν �Aριστ-μ�νη, τ�ν T�μαρ�, τ�ν /Iππαρ�, τ�ν Διτ�λη κα� τ�ν Θε$8ρα-στ, ?�ν # τελευτα;ς α>τ�ς θ�λ̂η κα� μπρ̂�. /Oταν δ2 W κ$ρημυ 8θ�σ̂η ε7ς γ�μυ Wλικ�αν, θ�λω ν� δθ^� 6ς σ3=υγς στ�νNικ�νρα194. �E�ν &μως W κ$ρη μυ π�θ^η κακ$—� μ@ γ�νιτ>δ2 θ� γ�ν^η—πρ� τ� γ�μυ της a μετ� α>τ�ν μ2ν �λλ� �ωρ�ςν’ �8%σ^η παιδι�, θ� 0�^η τ$τε # Nικ�νωρ τ� δικα�ωμα τ�ς �να-τρ8�ς τ� υf� μυ κα� τ�ς διικ%σεως τDν λιπDν κατ� τρ$-πν ULιν κα� α>τ� κα� ?μ�. �EπιθυμD δ2 ν� ?πιμελ�ται #Nικ�νωρ κα� τ�ς θυγατρ$ς μυ195 κα� τ� υf�

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 237 –

�Aπ�σκωψε δ� ε6ς αGτ%ν *π�γραμμα κα� Θε!κριτς �X5ς (FHG ii. 86), Jτωσ� πι:σας, ;ς (ησιν �Aμ�ρ3ων *ντ+/ Περ� Θεκρ�τυ (App. Antb. ii. 46)2

�Eρμ�υ εGν3�υ uδ� EG�3λυ \μα δ3λυσ=μα κεν%ν κεν!(ρων τε&Cεν �Aρισττ�λης,<_ς δι< τ9ν #κρατ= γαστρ%ς (3σιν εwλετ να�ειν#ντ� �Aκαδημε�ας Bρ�!ρυ *ν πρ�α5ς>.

#λλ< κα� T�μων αGτ& καθ:ψατ ε6π8ν (Diels 36)2

Gδ� Lρ� �Aρισττ�λυς ε6καισ3νης #λεγειν=ς.

Kα� 7τς μ�ν � ��ς τ& (ιλσ!(υ. Dμε5ς δ� κα� δια-θ:καις αGτ& περιετ3�μεν hτω πως *�3σαις2

“nEσται μ�ν εi2 *<ν δ� τι συμ�α�νXη, τ�δε δι�θετ �Aρι-σττ�λης2 *π�τρπν μ�ν εSναι π�ντων κα� δι< παντ%ς�Aντ�πατρν2 mως δ� yν Nικ�νωρ καταλ��Xη, *πιμελε5σθαι�Aριστμ�νην, T�μαρ�ν, )Iππαρ�ν, Διτ�λην, Θε!(ρα-στν *<ν �3ληται κα� *νδ��ηται αGτ+/, τ/ν τε παιδ�ωνκα� �Eρπυλλ�δς κα� τ/ν καταλελειμμ�νων. κα� Fταν ;ραX" τX= παιδ�, *κδ!σθαι αGτ9ν Nικ�νρι2 *<ν δ� τX= παιδ�συμ�X= τι — _ μ9 γ�νιτ Gδ� ?σται — πρ% τ& γ:μασθαι` *πειδ<ν γ:μηται, μ:πω παιδ�ων^ντων, Nικ�νωρ κ3ρις ?στω κα� περ� τ& παιδ�υ κα�περ� τ/ν Lλλων διικε5ν #C�ως κα� αGτ& κα� Dμ/ν. *πι-μελε�σθω δ� Nικ�νωρ κα� τ=ς παιδ%ς κα� τ& παιδ%ς

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 236 –

11

12

μ$να τυ ΠρL�νυ κα� # 8ιλ$σ8ς τ�ν ε5�ε υfθετ%σει ε7ς 0νδειLιν ε>γνωμ-σ3νης πρ�ς τ�ν πατ�ρα τυ, # #π;ς ε5�ε �ναλ�*ει τ@ν �νατρ8@ τ� �Aρι-σττ�λυς gστερα �π� τ�ν θ�νατ τDν γν�ων τυ.

195. T@ν κ$ρη τυ Πυθι�δα τ@ν ε5�ε �π� τ@ν πρ+τη γυνα;κα τυ, π4 ?π�-σης �νμ�=ετ Πυθι�δα. �O Nικ$μα�ς �ταν �π� τ@ν �Eρπυλλ�δα.

191. Of δ3 τελευτα;ι στ��ι ε5ναι πρσθ%κη �π� κε�μενα τ� Πλυτ�ρ-�υ κα� τ� E>σε*�υ.

192. Bλ. �Oμ%ρυ �Iλι�ς, XXIII, 701.193. �O �Aντ�πατρς �ταν �ντι*ασιλε4ς τ�ς Mακεδν�ας κατ� τ@ν ?κστρα-

τε�α τ� �AλεL�νδρυ στ@ν �Aσ�α.194. �O Nικ�νωρ δ2ν �ταν γυι�ς τ� �Aρισττ�λυς, �ταν γυι�ς τ� κηδε-

μυ Nικμ��υ κατ� τρ$πν π4 {θελε κρ�νει �ρμ$=ντα ε7ςκ�θε τι π4 τ4ς �8ρuK, 6σ�ν ν� �τ πατ�ρας κα� �δελ8$ς.

13. »�E�ν, � μ@ γ�νιτ, π�θ^η κ�τι # Nικ�νωρ, πρτ� ν�νυμ8ευθ^� τ@ν θυγατ�ρα μυ, a �8� τ@ν νυμ8ευθ^� μ2ν �λλ�πρ�ν �πκτ%σ̂η τ�κνα, ?�ν μ2ν διατ�L̂η κ�τι ?κε;νς, �ς 7σ�3-συν α>τ�. �E�ν δ�, ?ν τια3τ̂η περιπτ+σει, # Θε$8ραστς θ�λ̂ην� νυμ8ευθ^� τ@ν θυγατ�ρα μυ, �ς γ�ν^η κα� 6ς πρ�ς α>τ�ν &,τιδι�ταLα κα� γι� τ�ν Nικ�νραh Uλλως, ?�ν δ2ν θ�λ^η, τ$τε fε7ρημ�νι ?π�τρπι, συμ*υλευ$μενι τ�ν �Aντ�πατρ, �ς 8ρ-ντ�συν περ� τ�ς θυγατρ$ς μυ κα� τ� υf� μυ καθ� �ν τρ$-πν {θελν α>τ� κρ�νει 6ς Uριστν.

»Πλ@ν τ3των ?πιθυμD κα� f ?π�τρπι κα� # Nικ�νωρ,��ριν τ�ς μν%μης μυ, ν� ?πιμελ�νται κα� τ�ς �Eρπυλλ�δς,�8� `π�ρLε στργικ@ �π�ναντ� μυ, κα� Z�ι μ$νν ν� τυγ��ν^ηκ�θε σε*ασμ�, �λλ� κα� �ν θελ%σ^η ν� παντρευθ^�, ν� 8ρντ�-συν ν� μ@ τ@ν δ+συν σ� Vνα Z�ι �ντ�Lι$ν μυ. N� τ�ςδ+συν δ�, ?κτ�ς �π� &σα τ�ς 0δωσα, Vνα τ�λαντ �σ%μι �π�τ@ν κληρνμι� μυ, τρε;ς `πηρ�τριες �ν τ�ς θ�λ^η, ν� με�ν^ηστ@ν Xαλκ�δα, ν� τ�ς δ+συν τ� σπ�τι τ� κ%πυ, �ν δ2 πρτι-μ%σ̂η τ� Στ�γειρα, τ� πατρικ$ μυ σπ�τι. Kα� #πωσδ%πτε fκηδεμ$νες ν� ?πιπλ+συν τ� σπ�τι της κατ� τρ$πν πρ�πντακα� fκανπιητικ� γι� τ@ν �Eρπυλλ�δα.

14. »�Eπ�σης ?πιθυμDν ν� λ�*^η μ�ριμνα # Nικ�νωρ κα� γι�τ� παιδ� τ� M3ρμηκς, Yστε196 �L�ως ?μ� ν� ?παν�λθ^η στ4ςδικ3ς τυ, μα=� μ2 τ@ν περιυσ�α π4 0�ω λ�*ει �π� α>τ$. N’�8εθ̂� δ2 ?λε3θερη κα� W �Aμ*ρακ�δα, κα� ν� δθ�ν στ@νκπ�λλα α>τ@ πεντακ$σιες δρα�μ�ς, &ταν θ� παντρευθ̂� κα� Wμικρ@ π4 0�ει. Στ�ν Θαλ� ν� δθ�ν ?κτ�ς �π� τ@ν μικρ%,π4 0�ει κα� π4 0�ει �γρασθ^� γι� α>τ$ν, κα� ��λιες δρα�μ2ς

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 239 –

σ�ετικDς μελ�την �I. ΦραγκιK «Af διαθ�και Πλ�τωνς κα� �Aρισττ�λυς ?νσ��σει πρ�ς τ� �ρ�α;ν �ττικ�ν κληρνμικ�ν δ�καιν», &πυ διευκριν�=νταικα� πλλ� Uλλα σημε;α τ�ς διαθ%κης.

Nικμ��υ, Fπως yν #Cι5 τ< περ� αGτ/ν, bς κα� πατ9ρoν κα� #δελ(!ς. �E<ν δ� τι πρ!τερν συμ�X= Nικ�νρι —_ μ9 γ�νιτ — ` πρ% τ& λα�ε5ν τ9ν πα5δα ` *πειδ<νλ��Xη, μ:πω παιδ�ων ^ντων, *<ν μ�ν τι *κε5νς τ�CXη,τα&τα κ3ρια ?στω2 *<ν δ� �3ληται Θε!(ραστς εSναιμετ< τ=ς παιδ!ς, καθ�περ πρ%ς Nικ�νρα2 ε6 δ� μ:, τ[ς*πιτρ!πυς �υλευμ�νυς μετ� �Aντιπ�τρυ κα� περ� τ=ςπαιδ%ς κα� περ� τ& παιδ�υ διικε5ν Fπως yν αGτ5ςδκX= Lριστα εSναι. *πιμελε5σθαι δ� τ[ς *πιτρ!πυς κα�Nικ�νρα μνησθ�ντας *μ& κα� �Eρπυλλ�δς, Fτι σπυ-δα�α περ� *μ� *γ�νετ, τ/ν τε Lλλων κα� *<ν �3ληταιLνδρα λαμ��νειν, Fπως μ9 #ναC�ως Dμ/ν δθX=. δ&ναι δ�αGτX= πρ%ς τ5ς πρ!τερν δεδμ�νις κα� #ργυρ�υ τ�λα-ντν *κ τ/ν καταλελειμμ�νων κα� θεραπα�νας τρε5ς, *<ν�3ληται, κα� τ9ν παιδ�σκην zν ?�ει κα� πα5δα τ%ν Πυρ-ρα5ν2 κα� *<ν μ�ν *ν Xαλκ�δι �3ληται 6κε5ν, τ%ν Cεν/νατ%ν πρ%ς τ+/ κ:π+ω2 *<ν δ� *ν Σταγε�ρις, τ9ν πατρ+8αν6κ�αν. �πτ�ραν δ� yν τ3των �3ληται, κατασκευ�σαιτ[ς *πιτρ!πυς σκε3εσιν dς yν δκX= κ#κε�νις καλ/ς?�ειν κα� �Eρπυλλ�δι @καν/ς.

�Eπιμελε�σθω δ� Nικ�νωρ κα� M3ρμηκς τ& παιδ�υ,Fπως #C�ως Dμ/ν τ5ς 6δ�ις *πικμισθX= σ[ν τ5ς Jπ�ρ-�υσιν { ε6λ:(αμεν αGτ&. εSναι δ� κα� �Aμ�ρακ�δα *λευ-θ�ραν κα� δ&ναι αGτX=, Fταν D πα5ς *κδθX=, πεντακσ�αςδρα�μ<ς κα� τ9ν παιδ�σκην zν ?�ει. δ&ναι δ� κα� ΘαλX=πρ%ς τX= παιδ�σκXη zν ?�ει, τX= gνηθε�σXη,

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 238 –

196. [Aλλι μετα8ρ�=υν «&πως �νατρα8�̂ �L�ως ?μ� δι� τ�ς 7δ�ας α>τ�περιυσ�ας κα� τDν `παρ�$ντων τυ, &σα 0�ω ?γG λ�*ει», 7σ�υρι=$μενι &τιτ� ρ�μα ?πικμισθ̂� (= μετα8ερθ̂�) δ2ν �ρησιμπιε;ται ?π� �νθρ+πων. Bλ�πε

13

14

κα� μι� Uλλη μικρ%. Γι� τ�ν Σ�μωνα, ?κτ�ς τDν �ρημ�των π4τ� 0�ω {δη δ+σει γι� ν� �γρ�σ^η Uλλ παιδ� (`πηρ�τη), θ�λωa ν’ �γρασθ^� γι� α>τ�ν Uλλ παιδ� a ν� τ� δθ^� �ν�λγνπσ�ν �ρημ�των. N’ �πελευθερωθ�ν # T3�ων, # Φ�λων κα� #�Oλ3μπις μ2 τ� παιδ� τυ, �μα παντρευτ̂� W κ$ρη μυ. N� μ@πυληθ̂� καν�να �π� τ� παιδι� π4 μ2 περιπι�νται, �λλ� ν��ρησιμπι�νται, &ταν δ2 ?νηλικιωθ�ν, ν’ �8εθ�ν ?λε3θερακα� ν� τ4ς δθ̂� κα� �ρηματικ@ �μι*@ �ναλ$γως πρ�ς τ@ν�L�αν τυς197.

15. »�EπιθυμD ?π�σης ν� λη8θ^� μ�ριμνα κα� γι� τ� �γ�λματαπ4 0�ω παραγγε�λει στ�ν Γρυλλ�ωνα, Yστε �ππερατ3μεναν� τπθετηθ�ν, κα� γι� τ� Uγαλμα τ� Nικ�νρς κα� τ�ΠρL�νυ π4 ε5�α κατ� ν�ν ν� παραγγε�λω κα� ?κε;ν τ�ςμητρ�ς τ� ΠρL�νυh κα� τ�λς ν� τπθετηθ^� κα� τ� Uγαλματ� �Aριμν%στυ, π4 ε5ναι πι� τελειωμ�ν, γι� ν� μνημνε3ε-ται τ� Zνμ� τυ, �8� π�θανε Uτεκνς.

16. �Eπ�σης κα� τ� Uγαλμα τ�ς μητρ$ς μυ ν’ �8ιερωθ^� στ@νΔ%μητρα, στ@ν Nεμ�α a &πυ �λλ� ?γκρ�νυν. �Eκε; δ2 π4 θ�μ2 ?ντα8ι�συν ν� θ�συν κα� τ� <στK τ�ς συ=3γυ μυΠυθι�δς ?L�γντες α>τ� ?κ τ� τ$πυ &πυ {δη ε`ρ�σκνται,συμ8+νως πρ�ς τ� `π� α>τ�ς περ� τ3τυ διατα�θ�ντα. N’�8ιερ+σ̂η δ2 κα� # Nικ�νωρ γι� τ@ν σωτηρ�α τυ, σ3μ8ωνα μ2τ� τ�μα π4 0καμα γι� α>τ�ν στ�ν να� τ� σωτ�ρς Δι�ς καιτ�ς σωτε�ρας �AθηνKς στ� Στ�γειρα, π�τρινα �γ�λματα σ28υσικ� μ�γεθς198».

T�τι ε5ναι τ� περιε�$μεν τ�ς διαθ%κης τ� �Aρισττ�-λυς. Λ�γυν &τι ε`ρ�θησαν κα� πλλ� πι�τα κα� &τι, &πως�να8�ρει # Λ3κων, 0κανε μπ�νι μ�σα σ2 =εστ� λ�δι, κα� μετ�

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 241 –

α>τ;ς ?πιδ�ναι, δηλ. ν� τ4ς δθ�ν κα� λε8τ� �ν�λγα μ2 τ@ν �L�α τυς.Bλ. κα� τ@ν �νωτ�ρω μελ�τη �I. ΦραγκιK.

198. Kι� ?με;ς σ%μερα κ�νμε παρ$μι τ�μα, π.�. στ@ν περ�πτωσι π4ε>�$μεθα ν� γ�νη̂ καλ� Vνα παιδ� μας: θ’ �ν�ψη̂ στ�ν �Aγι� �Aντ+νη μι�λαμπ�δα dσα μ2 τ� μπ$ϊ τυ.

�ιλ�ας δρα�μ<ς κα� παιδ�σκην2 κα� Σ�μωνι �ωρ�ς τ& πρ!-τερν #ργυρ�υ αGτ+/ <δθ�ντς> ε6ς πα5δ� Lλλν, z πα5δαπρ�ασθαι ` #ργ3ριν *πιδ&ναι. T3�ωνα δ� *λε3θερνεSναι, Fταν D πα5ς *κδθX=, κα� Φ�λωνα κα� �Oλ3μπιν κα� τ%παιδ�ν αGτ&. μ9 πωλε5ν δ� τ/ν πα�δων μηδ�να τ/ν *μ�θεραπευ!ντων, #λλ< �ρ=σθαι αGτ5ς2 Fταν δ� *ν Dλικ�4αγ�νωνται, *λευθ�ρυς #(ε5ναι κατ� #C�αν.

�Eπιμελε5σθαι δ� κα� τ/ν *κδεδμ�νων ε6κ!νων παρ<Γρυλλ�ωνα, Fπως *πιτελεσθε5σαι #νατεθ/σιν, } τε Nικ�-νρς κα� D ΠρC�νυ, zν διεν3μην *κδ&ναι, κα� Dτ=ς μητρ%ς τ=ς Nικ�νρς2 κα� τ9ν �Aριμν:στυ τ9νπεπιημ�νην #ναθε5ναι, Fπως μνημε5ν αGτ& X", *πειδ9Lπαις *τελε3τησε2 κα� <τ9ν> τ=ς μητρ%ς τ=ς Dμετ�ρας τX=Δ:μητρι #ναθε5ναι ε6ς Nεμ�αν ` Fπυ yν δκX=. Fπυ δ�yν πι/νται τ9ν τα(:ν, *ντα&θα κα� τ< Πυθι�δς rστ>#νελ!ντας θε5ναι, ;σπερ αGτ9 πρσ�ταCεν2 #ναθε5ναι δ�κα� Nικ�νρα σωθ�ντα, zν εG�9ν Jπ�ρ αGτ& ηGC�μην.Z+/α λ�θινα τετραπ:�η Δι� σωτ=ρι κα� �Aθην4> σωτε�ρ4α *νΣταγε�ρις.”

T&τν kσ�υσιν αGτ+/ α@ διαθ=και τ%ν τρ!πν. λ�γε-ται δ� κα� λπ�δας αGτ& πλε�στας εJρ=σθαι2 κα�Λ3κωνα λ�γειν bς *ν πυ�λ+ω θερμ& *λα�υ λ3ιτ κα�

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 240 –

197. T� «κατ� �L�αν» �πδ�δεται δια8ρτρ$πως: σ2 0νδειLι �νταμι*�ς.�ν τ� �L�=υν (ν� ?λευθερωθ�ν). [Aλλι λ�γυν &τι τ� κατ� �L�αν σημα�νει&τι 0πρεπε ν� πληρ+συν λ3τρα, &πως συνηθ�=ετ τ$τε γι� τ@ν �πελευθ�ρωσιδ3λων. �Aκλυθ%σαμε τ� κε�μεν τ�ς �ρα*ικ�ς μετα8ρ�σεως τ�ς διαθ%κης,π4 περι��εται στ� Z�ι πρ� πλλ� �νακαλυ8θ2ν �ειρ$γρα8 Kιτ�π �λΦιρ�στ, τ� #π;ν πρ� τ�ς 8ρ�σεως κατ� �L�αν �ναγρ�8ει: κα� �ργ3ριν

15

16

τ� πυλ�σε τ� λ�δι. Mερικ� π�λι λ�γυν πGς 0*α=ε �π�νωστ@ν κιλι� τυ Vνα μικρ� �σκ� μ2 =εστ� λ�δι, &ταν δ2 ?πρ$-κειτ ν� κιμηθ̂�, κρατ�σε στ� ��ρι τυ μι� ��λκινη σ8α;ραπ�νω �π� μι� λεκ�νη, Yστε μ2 τ@ν πτDσι τ�ς σ8α�ρας ν�Lυπν%σ̂η �π� τ�ν κρ$τ.

17. �Aπδ�δνται δ2 σ2 α>τ�ν κα� `π�ρ�α �π8θ�γματα, τ�}L�ς: �Eρωτηθε�ς τ� κ�ρδς �πκμ�=υν f ψε�τες, «τ� ν� μ@γ�νωνται πιστευτ�», ε5πε, «κα� &ταν λ�γυν τ@ν �λ%θεια»./Oταν κ�πις τ�ν ?μ�μ8θη &τι ε5�ε δ+σει ?λεημσ3νη σ2πνηρ�ν Uνθρωπ, «δ2ν 0δωσα», �π%ντησε, «τ@ν ?λεημσ3νημυ στ�ν �αρακτ�ρα τ� �νθρ+πυ, �λλ� στ�ν dδιν τ�νUνθρωπ». Συν%θι=ε διαρκDς ν� λ�γ^η πρ�ς τ4ς 8�λυς κα�μαθητ�ς τυ, #πυδ%πτε κα� #πτεδ%πτε ?τ3γ�ανε ν� διδ�-σκ^η, &τι, &πως f <8θαλμ� 8ωτ�=νται �π� τ� 8Dς 0Lωθεν, 0τσικα� W ψυ�@ 8ωτ�=εται �π� τ� μαθ%ματα. Συ�ν� δ2 0λεγε &τι f�Aθηνα;ι ε`ρ�καν τ� σιτ�ρι κα� τ4ς ν$μυςh κα� τ� μ2ν σιτ�ριτ� �ρησιμπι�ν, Z�ι &μως κα� τ4ς ν$μυς.

18. T�ς παιδε�ας, ε5πε, f ρ�=ες ε5ναι πικρ�ς, �λλ� # καρπ�ςγλυκ$ς. �Eρωτηθε�ς πι$ πρKγμα γηρ�σκει γρ%γρα, «W ε>γνω-μσ3νη» ε5πε. �Eρωτηθε�ς τ� ε5ναι W ?λπ�δα, «Zνειρ L3πνιυ�νθρ+πυ», ε5πε. �O Διγ�νης (# κυνικ�ς) τ� 0δινε σ�κα(Lερ�) 0�ντας κατ� ν�ν ν� τ� π^� κ�τι καυστικ� �ν δ2ν τ�0παιρνε, �λλ� # �Aρισττ�λης τ� π�ρε λ�γντας &τι # Διγ�νηςμα=� μ2 τ� πε�ραγμα 0�ασε κα� τ� σ�κα. [Aλλη 8ρ� π4 τ�Lαν�δωσε, �8� τ� π�ρε κα� τ� ?σ%κωσε ψηλ�, &πως κ�νυντ� παιδι�, τ� τ� Lαν�δωσε, �να8ωνDνταςh «M�γας ε5ναι #Διγ�νης». Tρ�α πρ�γματα, ε5πε, ε5ναι �παρα�τητα γι� ν’ �π-κτ%σ̂η κανε�ς μ$ρ8ωσι: 8υσικ� ��ρισμα, μελ�τη κα� διαρκ@ς?L�σκησις. T� �ν�8εραν &τι κ�πις ?Lε8ρ�σθη `*ριστικDςε7ς *�ρς τυ, «�π$ντα», ε5πε, «μπρ�ν κα� ν� μ2 μαστιγ+-νυν». �H καλ3τερη συστατικ@ ?πιστλ%, 0λεγε, ε5ναι W <μρ-8ι�.

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 243 –

τlλαιν διαπωλ5τ. ?νιι δ� κα� #σκ�ν θερμ& *λα�υ*πιτιθ�ναι αGτ%ν τ+/ στμ��+ω (ασ�2 κα� �π!τε κιμ+/τ, σ(α5ραν �αλκ=ν ��λλεσθαι αGτ+/ ε6ς τ9ν �ε5ραλεκ�νης Jπκειμ�νης, wν� *κπεσ3σης τ=ς σ(α�ρας ε6ς τ9νλεκ�νην Jπ% τ& ψ!(υ *C�γριτ.

�Aνα(�ρεται δ� ε6ς αGτ%ν κα� #π(θ�γματα κ�λλισταταυτ�. *ρωτηθε�ς τ� περιγ�νεται κ�ρδς τ5ς ψευδμ�νις,“Fταν,” ?(η, “λ�γωσιν #λ:θειαν, μ9 πιστε3εσθαι.” rνειδι-Z!μεν!ς πτε Fτι πνηρ+/ #νθρ8π+ω *λεημσ3νην ?δω-κεν, “G τ%ν τρ!πν,” εSπεν “#λλ< τ%ν Lνθρωπν uλ�-ησα.” συνε��ς ε68θει λ�γειν πρ!ς τε τ[ς (�λυς κα� τ[ς(ιτ/ντας αGτ+/, ?νθα yν κα� Fπυ διατρ��ων ?τυ�εν, bςD μ�ν Fρασις #π% τ& περι��ντς [#�ρς] λαμ��νει τ%(/ς, D δ� ψυ�9 #π% τ/ν μαθημ�των. πλλ�κις δ� κα�#πτειν!μενς τ[ς �Aθηνα�υς ?(ασκεν εJρηκ�ναιπυρ[ς κα� ν!μυς2 #λλ< πυρ5ς μ�ν �ρ=σθαι, ν!μις δ�μ:.

T=ς παιδε�ας ?(η τ<ς μ�ν ]�Zας εSναι πικρ�ς, τ%ν δ�καρπ%ν γλυκ3ν. *ρωτηθε�ς τ� γηρ�σκει τα�3, “��ρις,”?(η. *ρωτηθε�ς τ� *στιν *λπ�ς, “*γρηγρ!τς,” εSπεν, “*ν3-πνιν.” Διγ�νυς 6σ��δ� αGτ+/ διδ!ντς ν:σας Fτι, ε6 μ9λ��ι, �ρε�αν εkη μεμελετηκ8ς, λα�Rν ?(η Διγ�νηνμετ< τ=ς �ρε�ας κα� τ9ν 6σ��δα #πλωλεκ�ναι2 π�λιν τεδιδ!ντς λα�Rν κα� μετεωρ�σας bς τ< παιδ�α ε6π8ν τε“μ�γας Διγ�νης,” #π�δωκεν αGτ+/. τρι/ν ?(η δε5ν παι-δε�4α, (3σεως, μαθ:σεως, #σκ:σεως. #κ3σας Jπ! τινςλιδρε5σθαι, “#π!ντα με, “ ?(η, “κα� μαστιγ3τω.” τ%κ�λλς παντ%ς ?λεγεν *πιστλ�υ συστατικ8τερν.

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 242 –

17

18

19. [Aλλι &μως �πδ�δυν α>τ�ν τ�ν #ρισμ� στ�ν Διγ�νη, #δ2 �Aρισττ�λης λ�γυν &τι τ@ν Yρισε 6ς δDρν θε�, # Σωκρ�-της 6ς <λιγ�ρ$νιν τυρανν�δα, # Πλ�των 6ς 8υσικ@ `περ�%, #Θε$8ραστς 6ς σιωπDσα �π�τη, # Θε$κριτς 6ς �πατηλ@λ�μψι κα� # Kαρνε�δης 6ς μναρ��α π4 δ2ν �ρει�=εται σωμα-τ8υλακ%. �Eρωτηθε�ς σ2 τ� δια8�ρυν f πεπαιδευμ�νι �π�τ4ς �παιδε3τυς, «&σ», ε5πε, «f =ωνταν� �π� τ4ς πεθαμ�-νυς». �H μ$ρ8ωσις, 0λεγε, στ�ς ε>τυ��ες ε5ναι στλ�δι κα� στ�ςδυστυ��ες κατα8υγ%. Of γνε;ς, π4 ?μ$ρ8ωσαν τ� παιδι� τυς,ε5ναι ULιι μεγαλυτ�ρας ?κτιμ%σεως, παρ� f γνε;ς π4 μ$ν τ�?γ�ννησαν, δι$τι α>τ� τ4ς 0δωσαν �πλDς τ@ν =ω%, ?νD fπρDτι τ4ς ?Lησ8�λισαν τ�ς πρϋπθ�σεις μιKς �ν+τερης =ω�ς.Σ2 ?κε;νν π4 ?καυ�Kτ &τι ε5ναι �π� μεγ�λη πλιτε�α, «τ�=%τημα π4 πρ�πει ν� ?Lετασθ̂� δ2ν ε5ναι α>τ$», τ� ε5πε, «�λλ�τ� πι$ς ε5ναι �ντ�Lις μεγ�λης πατρ�δς».

20. �Eρωτηθε�ς τ� ?στ� 8�λς, «μ�α ψυ�@ κατικ�σα ε7ς δ3σ+ματα» �πεκρ�θη: Of Uνθρωπι, συν%θι=ε ν� λ�γ^η, ε5ναι fμ2ν τ$σ 7κν$μι, 6σ�ν ν� πρ$κειται ν� =%συν α7+νια, fδ2 τ$σ Uσωτι 6σ�ν ν� πρ$κειται ν� πεθ�νυν ?κε�νη τ@νστιγμ%. Σ2 ?κε;νν π4 ρωτ�σε ν� μ�θ^η γιατ� μKς �ρ�σει ν�κ�νωμε πλλ@ Yρα παρ�α μ2 Zμρ8υς �νθρ+πυς, «μ$ννVνας τυ8λ�ς μπρ�σε ν� κ�ν^η α>τ@ν τ@ν ?ρ+τησι» �π%ντησε.�Eρωτηθε�ς τ� ?κ�ρδισε �π� τ@ν 8ιλσ8�α, «τ� ν� κ�νω», ε5πε,«�8� }αυτ� μυ κα� �ωρ�ς καταναγκασμ� ?κε;να π4 μερικ�τ� κ�νυν γι� τ�ν 8$* τDν ν$μων»199. �Eρωτηθε�ς πDς μπ-

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 245 –

&μως σημα�νει &τι μν��α ?ν Zψει τ� θαν�τυ �μπρε; ν� #λκληρωθ�̂ WgπαρLιςh ?νD # μ�σς Uνθρωπς (π4 �π� α>τ@ τ@ν Uπψι ε`ρ�σκεται περ�πυστ@ν *αθμ�δα τ� =+υ) |τε ν� �κ3ση̂ θ�λει γι�α>τ� τ� θ�μα: Στ@ν �Aμερικ@�παγρε3εται ν� περν�ν στ4ς δρ$μυς νεκρ8$ρες a #πιαδ%πτε σημ�-δια κηδε�ας κα� θεωρε;ται Uκμψ ν� #μιλ�̂ς στ� σαλ$νια γι� τ� μιρα;τ�ρμα. /Oτι &μως W `π� τ@ν πρπτικ@ν τ� θαν�τυ (sub specie mortis) δια-*�ωσις δ2ν κ�νει τ�ν Uνθρωπ <μ8αλσκ$π, τ� �πδεικν3ει W dδια W δημι-υργικ@ =ω@ τ� Πλ�τωνς.

O@ δ� τ&τ μ�ν Διγ�νην (ασ�ν �ρ�σασθαι, αGτ%ν δ�θε& δ/ρν ε6πε5ν εGμρ(�αν2 Σωκρ�την δ� rλιγ�ρ!νιντυρανν�δα2 Πλ�τωνα πρτ�ρημα (3σεως2 Θε!(ραστνσιωπ/σαν #π�την2 Θε!κριτν *λε(αντ�νην Zημ�αν2 Kαρ-νε�δην #δρυ(!ρητν �ασιλε�αν. *ρωτηθε�ς τ�νι δια(�-ρυσιν @ πεπαιδευμ�νι τ/ν #παιδε3των, “Fσ+ω,” εSπεν,“@ Z/ντες τ/ν τεθνε8των.” τ9ν παιδε�αν ?λεγεν *ν μ�ντα5ς εGτυ��αις εSναι κ!σμν, *ν δ� τα5ς #τυ��αις κατα(υ-γ:ν. τ/ν γν�ων τ[ς παιδε3σαντας *ντιμτ�ρυς εSναιτ/ν μ!νν γεννησ�ντων2 τ[ς μ�ν γ<ρ τ% Z=ν, τ[ς δ� τ%καλ/ς Z=ν παρασ��σθαι. πρ%ς τ%ν καυ�8μενν bς #π%μεγ�λης π!λεως εkη, “G τ&τ,” ?(η, “δε5 σκπε5ν, #λλ�Fστις μεγ�λης πατρ�δς LCι!ς *στιν.”

�Eρωτηθε�ς τ� *στι (�λς, ?(η, “μ�α ψυ�9 δ3 σ8μα-σιν *νικ&σα.” τ/ν #νθρ8πων ?λεγε τ[ς μ�ν hτω(ε�δεσθαι bς #ε� Zησμ�νυς, τ[ς δ� hτως #ναλ�-σκειν bς αGτ�κα τεθνηCμ�νυς. πρ%ς τ%ν πυθ!μεννδι< τ� τ5ς καλ5ς πλ[ν �ρ!νν �μιλ&μεν, “τυ(λ&,”?(η, “τ% *ρ8τημα.” *ρωτηθε�ς τ� πτ� αGτ+/ περιγ�γ-νεν *κ (ιλσ(�ας, ?(η, “τ% #νεπιτ�κτως πιε5ν \ τινεςδι< τ%ν #π% τ/ν ν!μων (!�ν πι&σιν.” *ρωτηθε�ς

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 244 –

199. Δ2ν μπρε; ν� �π%ντησε 0τσι # �Aρισττ�λης, �8� δ2ν �ταν �π$ρριατ�ς 8ιλσ8�ας W 7δι$της α>τ%, �λλ� �ντιθ�τως W 8ιλσ8�α �ταν �π$ρριαα>τ�ς τ�ς 7δι$τητς, W #π�α στ�ν 8ιλ$σ8 — τ�ν �ληθιν� 8ιλ$σ8 —`π�ρ�ει στ�ν μεγαλ3τερ *αθμ$h κα� ?L α>τ� W �ν�γκη π4 # 8ιλ$σ8ςα7σθ�νεται ν� *�λη̂ τ�Lη στ� ��ς π4 μKς περι*�λλει - κσμικ� κα� �νθρ+-πιν. Στ� �Hθικ< EGδ:μεια («Bι*λιθ%κη τDν �Eλλ%νων» 1970 — �ριθ. 24, σελ.275), # dδις # �Aρισττ�λης γρ�8ει &τι θ�λμε ν� γ�νωνται «τ� καλ� δι� α>τ�».Of �νησυ��ες τυ ?σταμ�τησαν στ� ?ρ+τημα «τ� τ� �ν» κα� δ2ν πρ�+ρησε ν�?ρωτ%ση̂ κα� «γιατ� τ� Zν», ?ν�D �ντιθ�τως # Πλ�των στ�ν «Φα�δωνα» ?στ�θηθαρραλ�α μπρστ� στ@ν U*υσσ π4 κ�θε στιγμ@ �α�νει μπρστ� μας, κα� �νκα� δ2ν 0δωσε fκανπιητικ@ �π�ντησι, α>τ�ς καθησ3�ασε τ�ς �νησυ��ες τυ,�8� κατ�ληLε στ� συμπ�ρασμα &τι τ� ν� πεθ�νη̂ κανε�ς δ2ν ε5ναι κ�τι8*ερ$. Σ2 πι3ς &μως; Στ4ς γνησ�ως 8ιλσ8�ντες, δι$τι α>τ� π�νττε0�υν `π� Zψιν τ�ν θ�νατ: «Of <ρθDς 8ιλσ8�ντες �πθν%σκειν μελετDσικα� τ� τεθν�ναι �κιστα α>τ;ς �νθρ+πις 8*ερ$ν τι» (Φα�δων, 67 ε). /Oπερ

19

20

ρ�ν ν� πρδε3συν f μαθητ�ς, «Uν», ε5πε, «τρ��υν ν� 8θ�-συν τ4ς πρ+τυς κα� δ2ν περιμ�νυν ?κε�νυς π4 μ�νυνπ�σω».

21. Στ�ν 8λ3αρ π4 τ� 6μιλ�σε συνε�Dς, κα� gστερα τ�νρ+τησε μ%πως τ�ν ?ν+�λησε μ2 τ@ν 8λυαρ�α τυ, «καθ$λυ»,τ� �π%ντησε, «γιατ� δ2ν παρακλυθ�σα τ� 0λεγες». Σ2?κε;νν π4 τ�ν κατηγ$ρησε &τι 0δωσε �ρηματικ@ ?ν�σ�υσι σ2Z�ι καλ�ν Uνθρωπ—γιατ� 8�ρεται κα� `π� α>τ@ν τ@ν μρ8@ν W?ν λ$γ�ω fστρ�α—�π%ντησε: «Δ2ν ?ν�σ�υσα τ� Uτμ, �λλ� τ�νUνθρωπ». �Eρωτηθε�ς πDς πρ�πει ν� συμπερι8ερ+μεθα στ4ς8�λυς, «&πως θ� θ�λαμε ν� συμπερι8�ρωνται α>τ� σ� ?μKς»ε5πε: «�H δικαισ3νη», ε5πε, «ε5ναι �ρετ@ τ�ς ψυ��ς π4 μι�=ει(διανεμητικ@) �ν�λγα μ2 τ@ν �L�α τ� καθεν$ς200. �H μ$ρ8ω-σις, 0λεγε, ε5ναι τ� καλ3τερ ?8$δι γι� τ� γερ�ματα. �O δ2Φα*ωρ;νς στ� δε3τερ κε8�λαι τDν �Aπμνημνευμ�τωντυ �να8�ρει &τι τ� συνηθισμ�ν �π$8θεγμ� τυ �ταν «&πις0�ει πλλ4ς 8�λυς δ2ν 0�ει 8�λ». A>τ� τ� γρ�8ει κα� στ�V*δμ κε8�λαι τDν �Hθικ/ν τυ201. A>τ� λιπ�ν ε5ναι τ��π8θ�γματα π4 �πδ�δνται σ2 α>τ$ν.

22. [Eγραψε δ2 π�μπλλα *ι*λ�α γι� τ� #π;α, λ$γ�ω τ�ς`περ��ς τ� �νδρ�ς σ2 &λα τ� θ�ματα, ?θε+ρησα �ρ�ς μυν� καταρτ�σω τ�ν �κ$λυθ κατ�λγ:

Περ� δικαισ3νης, τ�σσερα �ι�λ�α.Περ� πιητ/ν, τρ�α �ι�λ�α.Περ� (ιλσ(�ας, δ3 �ι�λ�α.Περ� πλιτικ& (#νδρ%ς) δ3 �ι�λ�α.Περ� ρητρικ=ς ` Γρ&λς.N:ρινθς.

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 247 –

δημ$σι a 7διωτικ� δ�και διακρ�νει τ@ν διανεμητικ@ κα� τ@ν ?Lισωτικ@ (διρ-θωτικ@) δικαισ3νη. [Eργ τ�ς πρ+της ε5ναι ν� διαν�μ̂η στ4ς 7διDτες τ�ς τιμ2ςκα� τ� �8ελ%ματα π4 πρ�ρ�νται �π� τ� δημ$σι, �ν�λγα μ2 τ@ν �L�α τ�καθεν$ς».

201. Bλ. �Hθικ< EGδ:μεια: «O>δε�ς 8�λς �� πλλ� 8�λι».

π/ς yν πρκ!πτιεν @ μαθητα�, ?(η, “*<ν τ[ς πρ��-ντας δι8κντες τ[ς Jστερ&ντας μ9 #ναμ�νωσι.” πρ%ςτ%ν ε6π!ντα #δλ�σ�ην, *πειδ9 αGτ& πλλ< κατ:-ντλησε, “μ:τι συ κατε(λυ�ρησα;” “μ< Δ� �,” εSπεν2 “Gγ�ρ σι πρσε5�ν.”

Πρ%ς τ%ν α6τιασ�μενν bς εkη μ9 #γαθ+/ ?ραννδεδωκ8ς — (�ρεται γ<ρ κα� hτως — “G τ+/#νθρ8π+ω,” (ησ�ν, “?δωκα, #λλ< τ+/ #νθρωπ�ν+ω.” *ρωτη-θε�ς π/ς yν τ5ς (�λις πρσ(ερ�μεθα, ?(η, bς yνεGCα�μεθα αGτ[ς Dμ5ν πρσ(�ρεσθαι.” τ9ν δικαισ3νην?(η #ρετ9ν ψυ�=ς διανεμητικ9 τ& κατ� #C�αν. κ�λλι-στν *(!διν τ+/ γ:ρ4α τ9ν παιδε�αν ?λεγε. (ησ� δ�Φα�ωρ5νς *ν τ+/ δευτ�ρ+ω τ/ν �Aπμνημνευμ�των(FHG iii. 578) bς Qκ�σττε λ�γι, “+� (�λι Gδε�ς (�λς”#λλ< κα� *ν τ+/ Q�δ!μ+ω τ/ν �Hθικ/ν (EE 1245b20–21)*στι. κα� τα&τα μ�ν ε6ς αGτ%ν #να(�ρεται.

Συν�γραψε δ� π�μπλειστα �ι�λ�α, { #κ!λυθνDγησ�μην Jπγρ�ψαι δι< τ9ν περ� π�ντας λ!γυςτ#νδρ%ς #ρετ:ν2

Περ� δικαισ3νης α� �� γ� δ�,Περ� (ιλσ(�ας α� �� γ�,Περ� πλιτικ& α� ��,Περ� ]ητρικ=ς ` Γρ&λς α�,N:ρινθς α�,

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 246 –

200. Bλ. �Hθικ< EGδ:μεια, E7σαγωγ%, &πυ �ναγρ�8νται σ�ετικDς τ�}L�ς: «ΔιεLδικ+τερα �π� &λες πραγματε3εται τ@ν κ3ρια πλιτικ@ �ρετ%, τ@νδικαισ3νη, π4 τ�ς �8ι�ρωσε #λ$κληρ τ� π�μπτ *ι*λ� τ�ς �Hθικ�ς τυ(Bλ. �Hθικ< Nικμ��εια *ι*λ. E). [Eργ της θεωρε; ν� μιρ�=η̂ σωστ� τ�«κ�ρδη» κα� τ�ς «=ημι�ς». Kι� �ν�λγα μ2 τ@ν περ�πτωσι , �ν δηλ. πρ$κειται γι�

21

22

Σ(ιστ:ς.Mεν�Cενς.�Eρωτικ!ς.Συμπ!σιν.Περ� πλ3τυ.Πρτρεπτικ!ς202.Περ� ψυ�=ς.Περ� εG�=ς.Περ� εGγεν&ς καταγωγ=ς.Περ� Dδν=ς.�Aλ�Cανδρς ` ?κκλησις Jπ�ρ τ/ν #πικι/ν.Περ� �ασιλε�ας.Περ� παιδε�ας.Περ� τ& #γαθ& τρ�α �ι�λ.T< *Cαγ!μενα *κ τ/ν «N!μων» τ& Πλ�τωνς, τρ�α �ι�λ.T< *Cαγ!μενα *κ τ=ς «Πλιτε�ας» τ& Πλ�τωνς, δ3 �ι�λ.Περ� 6κιακ=ς 6κνμ�ας.Περ� (ιλ�ας.Περ� τ& ν< π�σ�Xη κανε�ς ` ν< ?�4η π�θει.Περ� *πιστημ/ν.Περ� *ριστικ/ν Zητημ�των, δ3 �ι�λ.Λ3σεις *ριστικ/ν Zητημ�των, τ�σσερα �ι�λ.Διαιρ�σεις σ(ιστικα�, τ�σσερα �ι�λ.Περ� *ναντ�ων.Περ� ε6δ/ν κα� γεν/ν.Περ� Gσιωδ/ν γνωρισμ�των.

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 249 –

ρ$ταν γι� τ�τιυ εdδυς συγγρ�μματα, κα� ��ριν α>τ� Lδε3ει �πλ$�ερα τ�λεκτικ$ τυ g8ς. A>τ@ν τ@ν ?κλεκτ@ν μερ�δα καλε; # �Aρισττ�λης ν� μετα-στρα8^� πρ�ς τ@ν 8ιλσ8ικ@ν =ω%ν».

Σ(ιστ9ς α�,Mεν�Cενς α�,�Eρωτικ%ς α�Συμπ!σιν α�,Περ� πλ3τυ α�,Πρτρεπτικ%ς α�,Περ� ψυ�=ς α�,Περ� εG�=ς α�,Περ� εGγενε�ας α�,Περ� Dδν=ς α�,�Aλ�Cανδρς ` Jπ�ρ #π�κων α�,Περ� �ασιλε�ας α�,Περ� παιδε�ας α�,Περ� τ#γαθ& α� �� γ�,T< *κ τ/ν ν!μων Πλ�τωνς α� �� γ�,T< *κ τ=ς πλιτε�ας α� ��,<Περ�> 6κνμ�ας α�,Περ� (ιλ�ας α�,Περ� τ& π�σ�ειν ` πεπνθ�ναι α�,Περ� *πιστημ/ν α�,Περ� *ριστικ/ν α� ��Λ3σεις *ριστικα� δ�,Διαιρ�σεις σ(ιστικα� δ�,Περ� *ναντ�ων α�,Περ� ε6δ/ν κα� γεν/ν α�,Περ� 6δ�ων α�,

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 248 –

202. Bλ. �Hθικ< EGδ:μεια, E7σαγωγ%, &πυ �ναγρ�8νται κα� τ� }L�ς: «�OΠρτρεπτικ�ς �ταν μ�α παρα�νεσις, 8ιλλγικ� ε5δς πλ4 τ�ς μ$δας τ$τε. �O�Aρισττ�λης �πευθ3νεται στ�ν Wγεμ$να τ�ς K3πρυ Θεμ�σωνα, �λλ� π�ραν�π� τ�ν Wγεμ$να �π*λ�πει πρ�ς τ� ε>ρ4 καλλιεργημ�ν κιν� π4 ?νδια8ε-

23. �Yπμν:ματα #νασκευαστικ�, τρ�α �ι�λ.Πρτ�σεις περ� #ρετ=ς, δ3 �ι�λ.�Aντιρρ:σεις.

Περ� τ/ν Fρων π[ λ�γνται μ� πλλ�ς σημασ�ες ` περ�*κ(ρ�σεων στ�ς �π5ες mνας πρσδιρισμ%ς πρστ�θεται.Περ� παθ/ν ` περ� rργ=ς.�Hθικ�, π�ντε �ι�λ. 203.Περ� στι�ε�ων, τρ�α �ι�λ.Περ� *πιστ:μης.Περ� λγικ=ς #ρ�=ς.Λγικα� διαιρ�σεις, δ�κα επτ< �ι�λ.Διαιρετικ!ν204.Περ� διαλεκτικ=ς *ρωταπκρ�σεως, δ3 �ι�λ.Περ� κιν:σεως.Πρτ�σεις.Πρτ�σεις *ριστικα�.Συλλγισμ�.�Aναλυτικ< πρ!τερα, rκτR �ι�λ.�Aναλυτικ< hστερα, δ3 �ι�λ.Περ� πρ�λημ�των.Mεθδικ�, rκτR �ι�λ.Περ� τ& καλυτ�ρυ #γαθ&.Περ� τ=ς �Iδ�ας.�Oρισμ� πρτασσ!μενι τ/ν Tπικ/ν, Qπτ< �ι�λ.Συλλγισμ�, δ3 �ι�λ.

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 251 –

204. Of κ+δικες γρ�8υν Διαιρετικ/ν α�.

�Yπμν:ματα *πι�ειρηματικ< γ�,Πρτ�σεις περ� #ρετ=ς α� ��,�Eνστ�σεις α�,Περ� τ/ν πσα�/ς λεγμ�νων ` κατ< πρ!σθεσιν α�,Περ� παθ/ν <` περ�> rργ=ς α�,�Hθικ/ν α� �� γ� δ� ε�,Περ� στι�ε�ων α� �� γ�,Περ� *πιστ:μης α�,Περ� #ρ�=ς α�,Διαιρ�σεις ιZ�,Διαιρετικ%ν α�,<Περ�> *ρωτ:σεως κα� #πκρ�σεως α� ��,Περ� κιν:σεως α�,Πρτ�σεις α�,Πρτ�σεις *ριστικα� α�,Συλλγισμ� α�,Πρτ�ρων #ναλυτικ/ν α� �� γ� δ� ε� ς� Z� η� θ�,�Aναλυτικ/ν Jστ�ρων μεγ�λων α� ��,Περ� πρ�λημ�των α�,Mεθδικ< α� �� γ� δ� ε� ς� Z� η�,Περ� τ& �ελτ�νς α�Περ� τ=ς 6δ�ας α�,)Oρι πρ% τ/ν τπικ/ν α� �� γ� δ� ε� ς� Z�,Συλλγισμ/ν α� ��,

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 250 –

203. Bλ. �Hθικ< Nικμ��εια κα� �Hθικ< EGδ:μεια, 0κδ. «Bι*λιθ. τDν �Eλλ%-νων» 1970 — �ριθμ. 23, 24.

23

24. Περ� συλλγισμ& μ� �ρισμ3ς.Περ� τ& *πιθυμητ& κα� τ& συμπτωματικ&.Πρ!λγς στ[ς Kιν[ς T!πυς.Δ3 �ι�λ�α τπικ/ν *πικρ�νντα τ[ς �ρισμ3ς.Π�θη ` 6δι!τητες.Διαιρετικ!ν.Mαθηματικ!ν.�Oρισμ�, δ�κα τρ�α �ι�λ�α.Δ3 �ι�λ. #νασκευ/ν.Περ� Dδν=ς.Πρτ�σεις.Περ� Qκυσ�υ.Περ� bρα�υ.Θ�σεις πρ%ς #νασκευ:ν, εkκσι π�ντε �ι�λ.Θ�σεις *ρωτικα�, τ�σσερα �ι�λ.Θ�σεις #(ρ/σαι ε6ς τ9ν (ιλ�αν, δ3 �ι�λ.Θ�σεις περ� ψυ�=ς.Πλιτικ�, δ3 �ι�λ.Σειρ< μαθημ�των περ� πλιτικ/ν πραγμ�των �μ�απρ%ς *κε�νην τ& Θε(ρ�στυ, rκτR �ι�λ.Περ� δικα�ων πρ�Cεων, δ3 �ι�λ.Συλλγ9 *γ�ειριδ�ων περ� τ��νης, δ3 �ι�λ�α.Περ� ρητρικ=ς τ��νης, δ3 �ι�λ�α.T��νη (*γ�ειρ�διν).nAλλη συλλγ9 *γ�ειριδ�ων, δ3 �ι�λ.�Eπιτμ9 περ� τ=ς Θεδ�κτυ τ��νης.Πραγματε�α περ� πιητικ=ς τ��νης, δ3 �ι�λ.�Eνθυμημ:ματα ρητρικ�.Περ� μεγ�θυς.�Eνθυμημ�των διαιρ�σεις.Περ� λεκτικ&, δ3 �ι�λ.

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 253 –

Συλλγιστικ%ν κα� Fρι α�,Περ� τ& α@ρετ& κα� τ& συμ�ε�ηκ!τς α�,T< πρ% τ/ν τ!πων α�,Tπικ/ν πρ%ς τ[ς Fρυς α� ��,Π�θη α�,Διαιρετικ%ν α�,Mαθηματικ%ν α�,�Oρισμ� ιγ�,�Eπι�ειρημ�των α� ��,Περ� Dδν=ς α�,Πρτ�σεις α�,Περ� Qκυσ�υ α�,Περ� καλ& α�,Θ�σεις *πι�ειρηματικα� κε�,Θ�σεις *ρωτικα� δ�,Θ�σεις (ιλικα� ��,Θ�σεις περ� ψυ�=ς α�,Πλιτικ< ��,Πλιτικ=ς #κρ�σεως bς D Θε(ρ�στυ α� �� γ� δ� ε� ς� Z� η�Περ� δικα�ων α� ��Tε�ν/ν συναγωγ9 α� ��T��νης ]ητρικ=ς α� ��T��νη α�,nAλλη τ��νη α� ��Mεθδικ%ν α�T��νης τ=ς Θεδ�κτυ συναγωγ9 α�,Πραγματε�α τ��νης πιητικ=ς α� ��,�Eνθυμ:ματα ]ητρικ< α�Περ� μεγ�θυς α�,�Eνθυμημ�των διαιρ�σεις α�Περ� λ�Cεως α� ��

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 252 –

24

Περ� λ:ψεως συμ�υλ=ς.25. Συλλγ9 ` *πιτμ:, δ3 �ι�λ.

Περ� (3σεως205, τρ�α �ι�λ.Σ�ετικ/ς πρ%ς τ9ν (3σιν.Περ� τ=ς (ιλσ(�ας τ& �Aρ�3τα, τρ�α �ι�λ.Περ� τ=ς (ιλσ(�ας τ& Σπευσ�ππυ κα� τ& Kενκρ�-τυς.T< *Cαγ!μενα *κ τ& Tιμα�υ (τ& Πλ�τωνς) κα� *κτ/ν ?ργων τ& �Aρ�3τα.�Aπ�ντησις ε6ς τ< συγγρ�μματα τ& Mελ�σσυ.�Aπ�ντησις ε6ς τ< συγγρ�μματα τ& �Aλκμα�ωνς.�Aπ�ντησις ε6ς τ[ς Πυθαγρε�υς.�Aπ�ντησις ε6ς τ< συγγρ�μματα τ& Γργ�α.�Aπ�ντησις ε6ς τ< συγγρ�μματα τ& Kεν(�νυς.�Aπ�ντησις ε6ς τ< συγγρ�μματα τ& Z:νωνς.Περ� τ/ν Πυθαγρε�ων.Περ� Z8ων, *νν�α �ι�λ.�OκτR �ι�λ. #νατμ/ν.�Eπιλγ9 #νατμ/ν.Περ� τ/ν συνθ�των Z8ων.Περ� τ/ν μυθλγυμ�νων Z8ων.Περ� στειρ8σεως.Περ� (υτ/ν.Σ�ετικ/ς πρ%ς τ9ν (υσιγνωμ�αν.Δ3 �ι�λ. #(ρ/ντα ε6ς τ9ν 6ατρικ:ν.Περ� μν�δς.

26. Πργνωστικ< τ/ν καταιγ�δων.Σ�ετικ< μ� τ9ν #στρνμ�α.Σ�ετικ� μ2 τ@ν &ρασι.

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 255 –

205. Bλ. �Aρισττ�λυς Φυσικ< (a Φυσικ=ς #κρ�σεως) «Bι*λιθ. τDν�Eλλ%νων» 1969, �ριθ. 7–8, μετ�8. N. Kυργιπ3λυ.

Περ� συμ�υλ�ας α� Συναγωγ=ς α� ��Περ� (3σεως α� �� γ�,Φυσικ%ν α�,Περ� τ=ς �Aρ�υτε�υ (ιλσ(�ας α� �� γ�,Περ� τ=ς Σπευσ�ππυ κα� Kενκρ�τυς α�T< *κ τ& Tιμα�υ κα� τ/ν �Aρ�υτε�ων α�,Πρ%ς τ< Mελ�σσυ α�,Πρ%ς τ< �Aλκμα�ωνς α�,Πρ%ς τ[ς Πυθαγρε�υς α�,Πρ%ς τ< Γργ�υ α�,Πρ%ς τ< Kεν(�νυς α�,Πρ%ς τ< Z:νωνς α�,Περ� τ/ν Πυθαγρε�ων α�,Περ� Z+8ων α� �� γ� δ� ε� ς� Z� η� θ�,�Aνατμ/ν α� �� γ� δ� ε� ς� Z� η��Eκλγ9 #νατμ/ν α�,�Yπ�ρ τ/ν συνθ�των Z+8ων α�,�Yπ�ρ τ/ν μυθλγυμ�νων Z+8ων α�,�Yπ�ρ τ& μ9 γενν>ν α�,Περ� (υτ/ν α� ��Φυσιγνωμνικ%ν α�,�Iατρικ< ��,Περ� μν�δς α�,Σημε5α �ειμ8νων α�,�Aστρνμικ%ν α�,�Oπτικ%ν α�,

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 254 –

25

26

Περ� κιν:σεως.Περ� μυσικ=ς.Σ�ετικ< μ� τ9ν μν:μη.�Aπρ�ες #π% τ< �Oμηρικ< πι:ματα, mCη �ι�λ.Πιητικ�.Φυσικ< κατ� #λ(α�ητικ9ν σειρ�ν, τρι�ντα rκτR �ι�λ.Πρ�λ:ματα π[ ?�ω *Cετ�σει, δ3 �ι�λ.�Eγκ3κλις παιδε�α, δ3 �ι�λ.Mη�ανικ�.Πρ�λ:ματα #π% τ< ?ργα τ& Δημκρ�τυ, δ3 �ι�λ.Περ� μαγν:τυ.�Aναλγ�αι.�Aν�μικτα, δ8δεκα �ι�λ.Περιγρα(α� γεν/ν, δ�κα τ�σσερα �ι�λ.Δικαι8ματα.�Oλυμπιν5και.Πυθιν5και206.Περ� μυσικ=ς.Σ�ετικ< μ� τ[ς Δελ(3ς.nEλεγ�ς τ& καταλ!γυ τ/ν Πυθινικ/ν.N�και ε6ς δραματικ[ς #γ/νας ε6ς τ9ν Qρτ9ν τ/ν Δινυ-σ�ων.Περ� τραγ+ωδι/ν.Mαρτυρ�αι δι< τ<ς δραματικ<ς παραστ�σεις ε6ς τ<ς�Aθ:νας (Διδασκαλ�αι)207.

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 257 –

γρα8@ καταλ$γων τDν νικητDν στ4ς �Oλυμπιακ4ς κα� Πυθικ4ς �γDνες.Γι� τ4ς τελευτα�υς α>τ4ς ?κ8ρ�=ει ε>�αριστ�ες στ�ν �Aρισττ�λη κα� τ�ν�νεψι$ τυ Kαλλισθ�νη μι� τιμητικ@ ?πιγρα8@ π4 ε`ρ�θη στ4ς Δελ83ς.

208. Of κ+δικες γρ�8υν: Nμ�ς συστατικ$ς.

Περ� κιν:σεως α�,Περ� μυσικ=ς α�,Mνημνικ%ν α�,�Aπρημ�των �Oμηρικ/ν α� �� γ� δ� ε� ς�,Πιητικ< α�,Φυσικ/ν κατ< στι�ε5ν λη�,�Eπιτεθεαμ�νων πρ�λημ�των α� ��,�Eγκυκλ�ων α� ��,Mη�ανικ%ν α�,Πρ�λ:ματα *κ τ/ν Δημκρ�τυ ��,Περ� τ=ς λ�θυ α�,Παρα�λα� α�,nAτακτα ι��,�ECηγημ�να κατ< γ�νς ιδ�,Δικαι8ματα α�,�Oλυμπιν5και α�,Πυθιν5και α�,<Περ�> μυσικ=ς α�,Πυθικ%ς α�,Πυθινικ/ν ?λεγ�ι α�,N5και Δινυσιακα� α�,Περ� τραγ+ωδι/ν α�,Διδασκαλ�αι α�,

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 256 –

206. Of �νακηρυ�θ�ντες νικητ2ς στ4ς Πυθικ4ς �γDνες f #π;ι ?τε-λ�ντ στ4ς Δελ84ς κατ� τετραετ�αν.

207. �O �Aρισττ�λης ?πεδ$θη κα� σ2 �ρ�αιδι8ικ2ς 0ρευνες μ2 τ�ς #π;ες=ητ�σε ν� θ�σ̂η μι� �ρνλγικ@ *�σι γι� τ@ν πλιτικ@ fστρ�α καθGς κα� γι�τ@ν fστρ�α τ�ς λγτε�ν�ας. Σ� α>τ2ς �ν%κει κα� W συλλγ@ τDν ΔιδασκαλιDν,τDν μαρτυριDν δηλ. γι� τ�ς δραματικ2ς παραστ�σεις στ@ν �Aθ%να κα� W �να-

Παριμ�αι.N!μι γι< τ< συσσ�τια208.T�σσερα �ι�λ. περ� ν!μων.Kατηγρ�αι209.Περ� Qρμηνε�ας (πρ!τασις κα� κρ�σις).

27. Πλιτε3ματα 158 π!λεων *CεταZ!μενα γενικ/ς κα� στ�ς6διτυπ�ες τυς,δημκρατικ�, rλιγαρ�ικ�, #ριστκρα-τικ< κα� τυραννικ�210.�Eπιστλα� πρ%ς τ%ν Φ�λιππν.�Eπιστλα� πρ%ς τ[ς Σηλυ�ριαν3ς.�Eπιστλα� πρ%ς τ%ν �Aλ�Cανδρν, τ�σσερα �ι�λ.�Eπιστλα� πρ%ς τ%ν �Aντ�πατρν, *νν�α �ι�λ.Πρ%ς τ%ν M�ντρα.Πρ%ς τ%ν �Aρ�στωνα.Πρ%ς τ9ν �Oλυμπι�δα.Πρ%ς τ%ν �H(αιστ�ωνα.Πρ%ς τ%ν Θεμισταγ!ραν.Πρ�ς τ�ν Φιλ$Lενν.�Aπ�ντησις ε6ς τ%ν Δημ!κριτν.

Στ��ι π4 �ρ��=υν: «�Aγν�, γηραι$τερε τDν θεDν, π4 �π�μακρι� ε`ρ�σκεις τ�ν στ$�».

�Eλεγε5α π4 �ρ��=υν: «K$ρη μητρ�ς 6ρα�ων �πγ$νων».�Eν &λ�ω 445.270 σειρ�ς211.28. A>τ� λιπ�ν ε5ναι τ� 0ργα π4 0γραψε. Παρυσι�=ει δ2

σ2 α>τ� τ�ς �κ$λυθες �π$ψεις. �Yπ�ρ�υν, λ�γει, δ3 μ�ρη τ�8ιλσ8ικ� λ$γυ, πρακτικ� κα� θεωρητικ$. T� πρακτικ�μ�ρς περιλαμ*�νει �θικ@ κα� πλιτικ%, W δ2 τελευτα�α σκια-

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 259 –

�H συλλγ@ τDν ?ν λ$γ�ω πλιτευμ�των �ταν πρεργασ�α γι� τ� *ασικ$ τυπλιτικ� σ3γγραμμα, τ� Πλιτικ�.

211. T� συγγρ�μματα τ� �Aρισττ�λυς `πλγ�=νται σ2 400, κα� 6ς*ι*λ�α σ2 1000.

Παριμ�αι α�,N!μι συσσιτικ� α�,N!μων α� �� γ� δ� Kατηγρι/ν α�,Περ� Qρμηνε�ας α�,Πλιτε5αι π!λεων δυ5ν δε3σαιν ρC� κατ� εkδη2 δημ-κρατικα�, rλιγαρ�ικα�, τυραννικα�, #ριστκρατικα�,�Eπιστλα� πρ%ς Φ�λιππν,Σηλυμ�ρ�ων *πιστλα�,Πρ%ς �Aλ�Cανδρν *πιστλα� δ�,Πρ%ς �Aντ�πατρν θ�,Πρ%ς M�ντρα α�,Πρ%ς �Aρ�στωνα α�,Πρ%ς �Oλυμπι�δα α�,Πρ%ς �H(αιστ�ωνα α�,Πρ%ς Θεμισταγ!ραν α�,Πρ%ς Φιλ!Cενν α�,Πρ%ς Δημ!κριτν α�,nEπη �ν #ρ�:2 �Aγν� θε/ν πρ�σ�ισθ� Qκατη�!λε.�Eλεγε5α �ν #ρ�:2 Kαλλιτ�κνυ μητρ%ς θ3γατερ.

Γ�ννται α@ π>σαι μυρι�δες στ��ων τ�τταρες κα� τετ-ταρ�κντα πρ%ς τ5ς πεντακισ�ιλ�ις κα� διακσ�ιςQ�δμ:κντα.

Kα� τσα&τα μ�ν αGτ+/ πεπραγμ�τευται �ι�λ�α. �3-λεται δ� *ν αGτ5ς τ�δε2 διττ%ν εSναι τ%ν κατ< (ιλσ-(�αν λ!γν, τ%ν μ�ν πρακτικ!ν, τ%ν δ� θεωρητικ!ν2 κα�τ& πρακτικ& τ!ν τε uθικ%ν κα� πλιτικ!ν, 7 τ� τε περ�π!λιν κα� τ< περ� Sκν Jπγεγρ�(θαι2 τ& δ� θεωρητι-

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 258 –

209. Of �ρισττελικ2ς κατηγρ�ες θεωρ�νται α) πικιλ�ες τ�ς σημασ�αςτ� Zντςh *) gψιστα γ�νη π4 καθρ�=υν τ�ς δια8ρ2ς τDν Zντωνh γ) τ� γενι-κ+τατα κατηγρ%ματα π4 �μπρ�ν ν’ �πδθ�ν στ@ν πρ+τη >σ�α θεω-ρημ�νη 6ς μ2 �τμικ@ gπαρLι καθ�καστη >σ�α.

210. �Aπ� α>τ� μ$ν W �Aθηνα�ων Πλιτε�α ?σ+θη, κι� α>τ@ Z�ι #λ$κληρη.

27

28

γρα8ε; Z�ι μ$νν τ@ν περ� κρ�τυς θεωρ�α �λλ� κα� ?κε�νη τ�ς7κιακ�ς 7κνμ�ας. T� θεωρητικ� μ�ρς περιλαμ*�νει 8υσικ@κα� λγικ%, �ν κα� W λγικ@ δ2ν ε5ναι �νεL�ρτητη ?πιστ%μη,�λλ� �ρησιμπιε;ται 6ς Zργανν στ@ν λιπ@ ?πιστ%μη. Kα�διεσ�8ησε &τι διπλ�ς ε5ναι # στ$�ς τυ, τ� πιθαν�ν κα� τ��ληθ�ς. Δ3 δ2 fκαν$τητες ?�ρησιμπ�ησε γι� τ� καθ�να, τ@νδιαλεκτικ@ κα� τ@ν ρητρικ@ γι� τ� πιθαν$, κα� τ@ν �ναλυτικ@κα� τ@ν 8ιλσ8�α γι� τ� �ληθ�ςh �ωρ�ς ν� παραλε�ψ^η τ�πτε�π� &σα συντελ�ν πρ�ς εgρεσι (�νακ�λυψι), πρ�ς κρ�σι aπρ�ς �ρ�σι.

29. Γι� τ@ν εgρεσι U8ησε στ� Tπικ� κα� Mεθδικ� συγ-γρ�μματ� τυ πλ�θς πρτ�σεων ?κ τDν #π�ων �μπρε; #μελετητ@ς ν� ?8δι�=εται μ2 πιθαν� ?πι�ειρ%ματα γι� τ@ν λ3σιτDν πρ*λημ�των. �Ως *ηθ�ντα στ@ν κρ�σι U8ησε τ� (δ3)�Aναλυτικ< πρ!τερα κα� hστερα. M2 τ� Πρ!τερα κρ�ννται fπρκε�μενες (πρτ�σεις συλλγισμ�), κα� μ2 τ� /Yστερα ?Lε-τ�=εται (?παληθε3εται) W πρε�α τ� συμπερ�σματς. Γι� τ@νπρακτικ@ τ�λς �ρ�σι `π�ρ�υν τ� διδ�γματα περ� συ=ητ%-σεως, κα� τ� 0ργα π4 �σ�λ�νται μ2 τ@ν ?ρωταπ$κρισι, τ@ν�νασκευ@ τDν σ8ιστικDν ?πι�ειρημ�των212, τ4ς συλλγι-σμ4ς κα� τ� &μια. �Ως κριτ%ρι δ2 τ�ς �ληθε�ας στ@ν σ8α;ρατDν πραγματικDς `παρ�$ντων �ντικειμ�νων 0θεσε τ@ναdσθησι213, στ@ν σ8α;ρα &μως τ�ς �θικ�ς σ�ετικDς μ2 τ� κρ�τςστ@ν 7κιακ@ 7κνμ�α κα� στ4ς ν$μυς 0θεσε 6ς κριτ%ριτ�ν ν�ν.

30. /Eνα μ$νν τελικ� �θικ� σκπ� 0θεσε, τ@ν Uσκησι τ�ς�ρετ�ς ?ντ�ς τελε�ας, πλ%ρυς =ω�ς. �H δ2 ε>τυ��α, `πεστ%ρι=ε,�πτελε;ται �π� τριDν ε7δDν �γαθ�: �π� τ� ψυ�ικ� �γαθ� τ�#π;α κα� �αρακτηρ�=ει 6ς πρDτα �LιλγικDς. Στ@ν δευτ�ραθ�σι τπθετε; τ� σωματικ� �γαθ�, `γε�α, δ3ναμι, <μρ8ι� κα�

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 261 –

τισι κα� συνδυασμ� τDν μαρτυριDν τυς.214. �Ωστ$σ # �Aρισττ�λης `πστηρ�=ει στ� �Hθικ< Nικμ��εια (1100 *

κ& τ!ν τε (υσικ%ν κα� λγικ!ν, 7 τ% λγικ%ν G� bςFλυ μ�ρς, #λλ� bς ^ργανν πρσηκρι�ωμ�νν. κα� τ3-τυ διττ[ς Jπθ�μενς σκπ[ς τ! τε πιθαν%ν κα� τ%#ληθ�ς διεσ�(ησε. δ3 δ� πρ%ς Qκ�τερν δυν�μεσιν*�ρ:σατ, διαλεκτικX= μ�ν κα� ]ητρικX= πρ%ς τ% πιθαν!ν,#ναλυτικX= δ� κα� (ιλσ(�4α πρ%ς τ% #ληθ�ς2 Gδ�νJπλειπ!μενς lτε τ/ν πρ%ς εhρεσιν, lτε τ/ν πρ%ςκρ�σιν, lτε μ9ν τ/ν πρ%ς �ρ=σιν.

Πρ%ς μ�ν iν τ9ν εhρεσιν τ� τε Tπικ< κα� Mεθδικ<παρ�δωκε <κα�> πρτ�σεων πλ=θς, *C �ν πρ%ς τ< πρ-�λ:ματα πιθαν/ν *πι�ειρημ�των d!ν τε εGπρε5ν2 πρ%ςδ� τ9ν κρ�σιν τ< �Aναλυτικ< πρ!τερα κα� hστερα. δι< μ�νiν τ/ν πρτ�ρων τ< λ:μματα κρ�νεται, δι< δ� τ/ν Jστ�-ρων D συναγωγ9 *Cετ�Zεται. πρ%ς δ� τ9ν �ρ=σιν τ� τε#γωνιστικ< κα� τ< περ� *ρωτ:σεως, *ριστικ� τε κα� σ(ι-στικ/ν *λ�γ�ων τε κα� συλλγισμ/ν [κα�] τ/ν �μ�ωντ3τις. κριτ:ριν δ� τ=ς #ληθε�ας τ/ν μ�ν κατ< (αντα-σ�αν *νεργημ�των τ9ν αkσθησιν #πε(:νατ2 τ/ν δ�uθικ/ν, τ/ν περ� π!λιν κα� περ� Sκν κα� περ� ν!μυςτ%ν ν&ν.

T�λς δ� �ν *C�θετ �ρ=σιν #ρετ=ς *ν ��+ω τελε�+ω. ?(η δ�κα� τ9ν εGδαιμν�αν συμπλ:ρωμα *κ τρι/ν #γαθ/ν εSναι2τ/ν περ� ψυ�:ν, { δ9 κα� πρ/τα τX= δυν�μει καλε52 *κ δευτ�-ρων δ� τ/ν περ� σ/μα, Jγιε�ας κα� 6σ�3ς κα� κ�λλυς κα�τ/ν παραπλησ�ων2 *κ τρ�των δ� τ/ν *κτ!ς, πλ3τυ κα�

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 260 –

212. �H διδα�@ α>τ@ περι��εται στ� 9 κα� τελευτα; *ι*λ� τDν TπικDν,`π� τ�ν τ�τλν: Σ(ιστικ� ?λεγ�ι.

213. Δηλ. # �Aρισττ�λης 7σ�υρ�=ετ &τι f α7σθ%σεις σ�ν τ�τιες δ2ν μKςγελ�ν πτ�, ?ν�D κ�θε πλ�νη πρ�ρ�εται μν��α �π� τ@ν λανθασμ�νη συσ��-

29

30

τ� παρ$μια. Tρ�τα ε5ναι τ� ?Lωτερικ� �γαθ�, &πως # πλ�τς,W �ριστκρατικ@ καταγωγ%, W δ$Lα κα� τ� &μια. Kα� θεω-ρ�σε τ@ν �ρετ@ 6ς μ@ ?παρκ� καθ� }αυτ@ν ν� ?Lασ8αλ�σ^η τ@νε>δαιμν�αh �ρει�=νται κα� τ� σωματικ� κα� τ� ?Lωτερικ��γαθ�, δι$τι θ� ε5ναι δυστυ�ισμ�νς # σ8�ς �ν παραδθ^� σ2κακπ�θειες, �ν��εια κα� παρ$μιες καταστ�σεις214. �H κακ�α&μως ε5ναι fκαν@ κα� μ$νη της ν� δημιυργ%σ^η δυστυ��α,�κ$μη κα� &ταν 0�̂η ?ν �8θν�uα τ� ?Lωτερικ� κα� σωματικ��γαθ�. �Aκ$μη `πεστ%ρι=ε &τι f �ρετ2ς δ2ν ε5ναι �λληλ�νδε-τες, δι$τι ?νδ��εται Vνας μυαλωμ�νς a δ�καις Uνθρωπς ν�ε5ναι ταυτ�ρ$νως �κ$λαστς κα� �κρατ%ς. �Eπ�σης ε5πε &τι #σ8�ς δ2ν ε5ναι μ2ν �πηλλαγμ�νς παθDν, ε5ναι &μως μετρι-παθ%ς.

31. T@ν 8ιλ�α τ@ν Yρι=ε 6ς 7σ$τητα �μι*α�ας ε>μενε�ας, κα�δι�κρινε τρ�α εdδη 8ιλ�ας, τ@ν 8ιλ�α συγγενDν, τ@ν 8ιλ�α ?ρω-τευμ�νων κα� τ@ν 8ιλ�α 8ιλLεν3ντων κα� 8ιλLενυμ�νων215.�O δ2 0ρωτας δ2ν 0�ει 6ς κ�νητρ μ$νν τ@ν ?πικινων�α �λλ�κα� τ@ν 8ιλσ8�α. Θ� ?ρωτευθ^� # σ8�ς κα� θ� πλιτευθ^�h�κ$μη θ� νυμ8ευθ� κα� θ� κατικ%σ^η σ2 *ασιλικ@ α>λ%. �Aπ�τ� `π�ρ�ντα τρ�α εdδη =ω�ς216, τ@ν θεωρητικ%, τ@ν πρακτικ@κα� τ@ν =ω@ τDν �πλα3σεων, πρτιμ�σε τ@ν θεωρητικ%217,8ρν�σε δ2 &τι κα� W ?γκ3κλις μ$ρ8ωσις συντελε; στ@ν ?π�-τευLι τ�ς �ρετ�ς.

32. Στ@ν σ8α;ρα τDν 8υσικDν ?πιστημDν `περ�*η &λυςστ@ν διερε3νησι τDν α7τ�ων Yστε κα� τDν πλ�ν �σημ�ντων8αινμ�νων ν� ?Lηγ%σ^η τ�ς α7τιλγ�εςh ?L α>τ� κα� # �συν%-θης �ριθμ�ς *ι*λ�ων μ2 ?πιστημνικ2ς σημει+σεις π4 συν�-ταLε. Γι� τ�ν θε� �πε8�νθη, &πως κα� # Πλ�των, &τι ε5ναι �σ+-

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 263 –

215. Πρ*λ. �νωτ�ρω Γ, 81, κα� �Aρισττ�λυς Pητρικ9 A, 1381 * 33, κα�Περ� ψυ�=ς 3, 1, 412 α 27.

216. Πρ*λ. �Aρισττ�λυς �Hθ. EGδ:μεια (1215 α 38).217. Bλ. Mετ< τ< (υσικ< Λ 1072 * 24: �H θεωρ�α τ% }διστν κα� Lριστν.218. �H γ� δ2ν ε5ναι >ρ�νι σDμα, �ν%κει στ�ν `πσ�λην κ$σμ, ε7ς «τ�

εGγενε�ας κα� δ!Cης κα� τ/ν �μ�ων. τ:ν τε #ρετ9ν μ9 εSναιαGτ�ρκη πρ%ς εGδαιμν�αν2 πρσδε5σθαι γ<ρ τ/ν τε περ�σ/μα κα� τ/ν *κτ%ς #γαθ/ν, bς κακδαιμν:σντς τ&σ(& κyν *ν π!νις X" κyν *ν πεν�4α κα� τ5ς �μ�ις. τ9νμ�ντι κακ�αν αGτ�ρκη πρ%ς κακδαιμν�αν, κyν Fτι μ�λι-στα παρX= αGτX= τ< *κτ%ς #γαθ< κα� τ< περ� σ/μα. τ�ς τ�#ρετ<ς ?(η μ9 #ντακλυθε5ν2 *νδ��εσθαι γ<ρ (ρ!νιμ!ντινα κα� �μ�ως δ�καιν ^ντα #κ!λαστν κα� #κρατ= εSναι.?(η δ� τ%ν σ(%ν #παθ= μ�ν μ9 εSναι, μετριπαθ= δ�.

T:ν τε (ιλ�αν bρ�Zετ 6σ!τητα εGν�ας #ντιστρ!(υ2τα3της δ� τ9ν μ�ν εSναι συγγενικ:ν, τ9ν δ� *ρωτικ:ν, τ9νδ� Cενικ:ν. εSναι δ� κα� τ%ν ?ρωτα μ9 μ!νν συνυσ�ας,#λλ< κα� (ιλ[σ(]�ας. κα� *ρασθ:σεσθαι δ� τ%ν σ(%νκα� πλιτε3σεσθαι, γαμ:σειν τε μ9ν κα� �ασιλε5 συμ�ι8σε-σθαι. ��ων τε τρι/ν ^ντων, θεωρητικ&, πρακτικ&, Dδνι-κ&, τ%ν θεωρητικ%ν πρ�κρινεν. εl�ρηστα δ� κα� τ<*γκ3κλια μαθ:ματα πρ%ς #ρετ=ς #ν�ληψιν.

nEν τε τ5ς (υσικ5ς α6τιλγικ8τατς π�ντων *γ�-νετ μ�λιστα, ;στε κα� περ� τ/ν *λα��στων τ<ς α6τ�ας#πδιδ!ναι2 δι!περ κα� Gκ rλ�γα �ι�λ�α συν�γραψε(υσικ/ν Jπμνημ�των. τ%ν δ� θε%ν #σ8ματν #π�-(αινε, καθ< κα� � Πλ�των. διατε�νειν δ� αGτ& τ9ν πρ!-

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 262 –

37 κ.κ.) &τι κα� τ� πι� μεγ�λ κτ3πημα τ�ς μ�ρας δ2ν μπρε; τ�ν �ντρειωμ�νν� τ�ν κ�νη̂ κακ$μιρ (Uθλιν), &σ κα� �ν τ� 8ρ�=η̂ τ�ν δρ$μ πρ�ς τ@νε>δαιμν�α.

31

32

ματς κα� &τι W πρ$νι� τυ ?κτε�νεται (μ$νν) μ��ρι τDν>ραν�ων σωμ�των, τ� δ2 ?π�γεια218 πρ�γματα ρυθμ�=νται�π� τ@ν συγγ�νεια π4 0�υν μ2 α>τ� (δηλ. 0μμεσα ?πειδ@ δι�-πνται �π� τ4ς dδιυς ν$μυς, καλ3πτνται κα� α>τ� �π� τ@νθε�α πρ$νια). Πλησ�ν τDν τεσσ�ρων στι�ε�ων219 `π�ρ�ει,0λεγε, κα� Vνα π�μπτ στι�ε; (πεμπτυσ�α) �π� τ� #π; 0�υνσυσταθ� τ� >ρ�νια (α7θ�ρια) σ+ματαh δια8ρετικ@ δ2 ε5ναι Wκ�νησ�ς τυ, δι$τι ε5ναι κυκλικ%. �Eπ�σης κα� τ@ν ψυ�@ τ@ν θεω-ρ�σε �σ+ματη, καθ� &σν ε5ναι W πρ+τη ?ντελ��εια220 }ν�ς 8υσι-κ� (π4 δ2ν ε5ναι δηλ. τε�νητ$, �λλ� ε5ναι 0ργ τ�ς 83σεως)<ργανικ� (π4 ε5ναι Zργαν τ�ς ψυ��ς) σ+ματς π4 δυνη-τικDς (δυν�μει) 0�ει =ω%221.

33. M2 τ�ν &ρ δ2 ?ντελ��εια (πραγματπ�ησις) ?ννε;?κε;ν π4 0�ει �σ+ματη μρ8%. E5ναι δ�, κατ� α>τ$ν, διπλ�α>τ@ W ?ντελ��εια. �Eντελ��εια κατ� δ3ναμιν (6ς δυνατ$της),π4 ε5ναι &πως τ� κερ� 0�ει τ@ν fκαν$τητα ν� δε�θ^� τ� �αρα-κτηριστικ� τ� �Eρμ� κα� # �αλκ�ς τ� �αρακτηριστικ� τ��νδρι�ντςh ?ντελ��εια δ2 πραγματωμ�νη (καθ� VLιν) ε5ναι?κε�νη τ� κατασκευασμ�νυ �Eρμ� a τ� �νδρι�ντς. �Hψυ�@ ε5ναι ?ντελ��εια «8υσικ� σ+ματς», δι$τι τ� σ+ματαδιαιρ�νται α) σ2 τε�νητ� σ+ματα κατασκευασμ�να �π� τ���ρια τDν τε�νιτDν, &πως Vνας π3ργς a Vνα πλ;, κα� *) σ28υσικ� σ+ματα, π4 ε5ναι 0ργ τ�ς 83σεως, &πως τ� 8υτ� κα�τ� σ+ματα τDν =+ων. /Oταν δ2 0λεγε «<ργανικ�», ?νν�σεκατασκευασμ�νυ γι� κ�πι σκπ$, &πως ε5ναι W &ρασις π. �.π3 ε5ναι πρσηρμσμ�νη γι� ν� *λ�πωμε κι� W �κ@ γι� ν��κ�με. T�λς, μ2 τ� σ+ματς «δυν�μει =ω@ν 0�ντς» ?ννε;&τι τ@ν 0�ει στ�ν }αυτ$ τυ α>τ@ν τ@ν δυνατ$τητα.

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 265 –

δ3ναμις π4 τ� κινε; κα� τ� πλ�σσει 6ς Zργαν$ της. Bλ. �Aρισττ�λυς Περ�ψυ�=ς, B, 412 * 4.

νιαν μ��ρι τ/ν Gραν�ων κα� εSναι #κ�νητν αGτ!ν2 τ<δ� *π�γεια κατ< τ9ν πρ%ς τα&τα συμπ�θειαν 6κν-με5σθαι. εSναι δ� παρ< τ< τ�τταρα στι�ε5α κα� Lλλπ�μπτν, *C 7 τ< α6θ�ρια συνεστ�ναι. #λλ�αν δ� αGτ&τ9ν κ�νησιν εSναι2 κυκλ(ρητικ9ν γ�ρ. κα� τ9ν ψυ�9ν δ�#σ8ματν, *ντελ��ειαν iσαν τ9ν πρ8την σ8ματς[γ<ρ] (υσικ& κα� rργανικ& δυν�μει Zω9ν ?�ντς.διττ9 δ� *στ�ν αhτη κατ� αGτ!ν.

Λ�γει δ� *ντελ��ειαν �ς *στιν εSδ!ς τι #σ8ματν, D μ�νκατ< δ3ναμιν, bς *ν τ+/ κηρ+/ � �Eρμ=ς *πιτηδει!τητα?�ντι *πιδ�Cασθαι τ[ς �αρακτ=ρας, κα� � *ν τ+/ �αλκ+/#νδρι�ς2 καθ� mCιν δ� λ�γεται *ντελ��εια D τ& συντετελε-σμ�νυ �Eρμ& ` #νδρι�ντς. σ8ματς δ� (υσικ&, *πε�τ/ν σωμ�των τ< μ�ν *στι �ειρ!κμητα, bς τ< Jπ%τε�νιτ/ν γιν!μενα, dν π3ργς, πλ5ν2 τ< δ� Jπ%(3σεως, bς (υτ< κα� τ< τ/ν Z+8ων. rργανικ& δ� εSπε,τ3τεστι πρ!ς τι κατεσκευασμ�νυ, bς D Fρασις πρ%ς τ%�ρ>ν κα� D #κ9 πρ%ς τ% #κ3ειν2 δυν�μει δ� Zω9ν ?�-ντς, dν *ν Qαυτ+/.

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 264 –

?ντα�θα» κα� Z�ι ε7ς «τ� ?κε;».219. Π4 ε5ναι W γ�, # �%ρ, τ� π�ρ κα� τ� gδωρ.220. �Eντελ��εια (�π� τ� ?ντελDς 0�ειν) σημα�νει κ�τι π4 τ@ν τελε�ωσι,

τ�ν σκπ$ τυ (τ�λς) τ�ν 0�ει ?ντ�ς α>τ�. �H gλη κατ� τ�ν �Aρισττ�λη ε5ναιVνας Uμρ8ς �Dρς, μι� �πλ� δυνατ$της (δυν�μει Zν), κ�τι σ�εδ�ν �ν3παρ-κτ, κα� γ�νεται πραγματικ$της (?ντελ��εια, ?ν�ργεια), &ταν W gλη λ�*^η τ�ε5δ$ς της, #π$τε γ�νεται ?νεργε�uα Zν.

221. Π4 σημα�νει &τι ε5ναι (W ψυ�@) W �ρ�@ τ�ς =ω�ς τυ (τ� σ+ματς), W

33

34. T� « δυν�μει» π�λι `π�ρ�ει μ2 δ3 μρ8�ς: καθ� VLιν (σ2{ρεμη κατ�στασι) κα� κατ� ?ν�ργειαν, ?ν δρ�σει. Kατ� ?ν�ργειαν`π�ρ�ει &πως &ταν λ�με γι� τ�ν L3πνι &τι 0�ει ψυ�%h καθ� VLινδ2 πρκειμ�νυ γι� ?κε;νν π4 κιμKται. Πρ�ς τ�ν σκπ�νλιπ�ν ν� συμπεριλ�*^η (στ@ν 0ννια) κα� τ�ν κιμ+μενν, #�Aρισττ�λης πρσ�θεσε τ� «δυν�μει».

Πλλ2ς δ2 Uλλες γνDμες διετ3πωσε γι� πικ�λα =ητ%ματα,τ� #π;α θ� �ταν �νιαρ� ν’ �παριθμ%σωμε. Δι$τι σ2 &λα τ�θ�ματα `π�ρLε 8ιλπν+τατς κα� ε`ρετικ+τατς, &πως κατα-8α�νεται �π� τ� πρνα8ερθ�ντα συγγρ�μματ� τυ π4 πλη-σι�=υν τ� 400, τ� �ναμ8ισ*%τητα *�*αια. Δι$τι κα� πλλ�Uλλα γραπτ� 0ργα κα� ε|στ�α πρ8ρικ� �π8θ�γματα �π-δ�δνται σ2 α>τ$ν.

35. �Yπ�ρLαν δ2 <κτG �Aρισττ�λεις: 1. �O 8ιλ$σ8ς π4?Lετ�σαμε. 2. /Eνας �Aθηνα;ς πλιτικ$ς, `π� τ� Zνμα τ�#π�υ 8�ρνται 6ρα;ι δικανικ� λ$γι222. 3. /Eνας λ$γις π40γραψε γι� τ@ν �Iλι�δα. 4. /Eνας ρ%τωρ �π� τ@ν Σικελ�α π40γραψε μι� �π�ντησι στ�ν Πανηγυρικ% τ� �Iσκρ�τυς. 5. �O?πνμασθε�ς M�θς, <παδ�ς τ� Σωκρατικ� 8ιλσ$8υA7σ��νυ. 6. �O Kυρηνα;ς π4 0γραψε περ� τ�ς πιητικ�ςτ��νης. 7. /Eνας πρπνητ@ς παιδιDν π4 τ�ν �να8�ρει # �Aρι-στ$Lενς στ� 0ργ τυ «Πλ�τωνς ��ς». 8. /Eνας Uσημςγραμματικ�ς τ� #π�υ σ+=εται Vνα ?γ�ειρ�δι «Περ� πλενα-σμ&».

ΔΙkΓΕΝkΥΣ ΛΑΕΡΤΙkΥ «ΒΙkΙ ΦΙΛkΣkΦΩΝ» – BIBΛION E

– 267 –

222. [Iσως πρ$κειται γι� τ�ν �Aρισττ�λη π4 ?μ8αν�=εται στ�ν πλατωνικ�δι�λγ «Παρμεν�δης».

T% δυν�μει δ� διττ!ν, ` καθ� mCιν ` κατ� *ν�ργειαν2 κατ�*ν�ργειαν μ�ν, bς � *γρηγρRς λ�γεται ψυ�9ν ?�ειν2 καθ�mCιν δ�, bς � καθε3δων. wν� iν κα� 7τς Jππ�πτXη, τ%δυν�μει πρσ�θηκε. πλλ< δ� κα� Lλλα περ� πλλ/ν#πε(:νατ, \περ μακρ%ν yν εkη καταριθμε5σθαι. τ5ςγ<ρ Fλις (ιλπν8τατς *γ�νετ κα� εJρετικ8τατς, bςδ=λν *κ τ/ν πργεγραμμ�νων συγγραμμ�των, { τ%ν#ριθμ%ν *γγ[ς }κει τ/ν τετρακσ�ων, τ< Fσα γε #ναμ(�-λεκτα2 πλλ< γ<ρ κα� Lλλα ε6ς αGτ%ν #να(�ρεται συγ-γρ�μματ� αGτ& κα� #π(θ�γματα, #γρ�(υ (ων=ςεGστ�:ματα.

Γεγ!νασι δ� �Aρισττ�λεις rκτ82 πρ/τς αGτ%ς 7τς2δε3τερς � πλιτευσ�μενς �Aθ:νησιν, 7 κα� δικανικ�(�ρνται λ!γι �αρ�εντες2 τρ�τς περ� �Iλι�δς πεπραγ-ματευμ�νς2 τ�ταρτς Σικελι8της ]:τωρ, πρ%ς τ%ν �Iσ-κρ�τυς Πανηγυρικ%ν #ντιγεγρα(8ς2 π�μπτς � *πικλη-θε�ς M&θς, A6σ��νυ τ& Σωκρατικ& γν8ριμς2 mκτςKυρηνα5ς, γεγρα(Rς περ� πιητικ=ς2 m�δμς παιδτρ�-�ης, 7 μ�μνηται �Aριστ!Cενς *ν τ+/ Πλ�τωνς ��+ω(Wehrli ii, fg. 66)2 ^γδς γραμματικ%ς Lσημς, 7 (�ρε-ται τ��νη περ� πλενασμ&.

ΒΙΒΛΙkΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 266 –

34

35