Xortistis161

ΚΩΔ. 4672

www.hortiat is570.gr, e_mail : [email protected], [email protected]

Να γίνει ο Χορτιάτης το Κέντρο Μνήμης της Ναζιστικής θηριωδίας στη Βόρεια Ελλάδα

συνέχεια στη 2η σελίδα

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΟΥ ΧΟΡΤΙΑΤΗ • ÅÔÏÓ ÉÄÑÕÓÇÓ 1990 • ΑΡΙΘΜΟΣ ΦΥΛΛΟΥ 161 •ΣΕΠΤΕΜΒΡΗΣ-ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ 2014• ΤΙΜΗ € 0,01

70 χρόνια πριν...«Τράνταζε σαν από σεισμό συθέμελα ο Χορτιάτης,

και ακόντιζε μηνύματα με κόκκινη βαφή», γράφει στο ποίημά του «Θεσσαλονίκη ΙΙ» ο Νίκος Καββαδίας. Στις 2 Σεπτεμβρίου του 1944 η δρεπανοφόρος Άτροπος Μοίρα επέλεξε τον Χορτιάτη να ακοντίσει τα δικά της αιματο-βαμμένα μηνύματα. Να θερίσει 149 μίσχους, να κόψει με μια απότομη κίνηση τα χρώματα της ίριδας που ρίζωναν στους πρόποδες του Χορτιάτη και να αφήσει μόνο μαύρο και κόκκινο, καπνό και αίμα.

Στις 2 Σεπτεμβρίου του 1944 ο Χορτιάτης πλήρωσε βαρύ τίμημα για την αντιστασιακή του δράση. Πλήρωσε με 149 αθώες ζωές και τη σχεδόν εκ βάθρων καταστροφή του, διότι δεν έσκυψε το κεφάλι στον κατοχικό ζυγό, δεν έπλευσε στα δύσκολα χρόνια κόστα-κόστα, ούτε έμεινε στα ρηχά, μα έστρεφε το ακρόπρωρό του στα ανοικτά, μπή-κε στις τρικυμίες με υψωμένη την αντιστασιακή παντιέρα.

Ο θάνατος ενός γερμανού στρατιώτη – χημικού σε μια τυχαία ένοπλη συμπλοκή στο Ρωμαϊκό Υδραγωγείο (Καμάρα), μεταξύ ανταρτών του ΕΛΑΣ, που είχαν στήσει ενέδρα για άλλο λόγο και Γερμανών, που συνόδευαν προπορευόμενο (κατά μια ώρα περίπου…) όχημα της εταιρείας Ύδρευσης και μετέβαιναν στις πηγές της Αγί-ας Παρασκευής για να τις απολυμάνουν, επίσπευσε την προαποφασισμένη και καλά οργανωμένη απόφαση των Γερμανών και των Σουμπερταίων Ταγματασφαλητών να αφανίσουν το Χορτιάτη και τους κατοίκους του.

Λίγες ώρες αργότερα από το πρωϊνό επεισόδιο, οι γερμανικές δυνάμεις συνεπικουρούμενες από ορδές ταγματασφαλιτών του Σούμπερτ, θα φτάσουν στο Χορ-

τιάτη με 32 οχήματα έτοιμες να εφαρμόσουν το προμε-λετημένο τους σχέδιο. Ξεσπούν σε πράξεις παράφορης βίας, σκοτώνουν βρέφη, βιάζουν, εκτελούν εν ψυχρώ, καίνε και λεηλατούν. Συγκεντρώνουν όσους δεν έχουν εγκαταλείψει το χωριό στο φούρνο του Γκουραμάνη και το σπίτι του Νταμπούδη, μετατρέποντας τους δύο χώρους σε κρεματόρια. «…Μας οδήγησαν μέσα στο φούρνο… έρχεται μετά ένας ταγματασφαλίτης και στή-νει ένα οπλοπολυβόλο στην πόρτα. …Άρχισε να πυρο-βολεί επάνω μας και να μας βρίζει με χυδαία λόγια… Έριξε μετά μια εμπρηστική σκόνη και ξερά χόρτα για να καούμε καλλίτερα… Γύρισα και είδα τη Μαρίκα του Θεοφάνη με τα μυαλά πεταγμένα από σφαίρα. Η μάνα μου σκοτωμένη, αλλά και η αδελφή μου, που η σφαίρα τη βρήκε στο κεφάλι, βγήκε και σφηνώθηκε στην αρι-στερή μου παλάμη. Δύο σφαίρες με είχανε βρει και στα δύο μου γόνατα. Αλλά δεν καταλάβαινα τίποτα ακόμη… τότε είδα ζωντανή τη Σοφία, του Παναγιώτη του Αγγελι-νούδη τη γυναίκα, με το μωρό στην αγκαλιά να κατεβαί-νει τη σκάλα. Πήγα κοντά της, πιάστηκα από τη φούστα της και κατεβήκαμε μαζί. Ο φούρνος καιγότανε από παντού… Κάτω ήταν όλες σκοτωμένες κα πατούσαμε στα πτώματα. Είχαμε βουτηχτεί στο αίμα! Ακόμη δεν είχα πάρει είδηση ότι είχα τραυματισθεί στα δύο πόδια και στο χέρι. Ο τρόμος γύρω δεν με άφηνε να σκεφτώ τίποτα. Δεν προλάβαμε να κατεβούμε κάτω και εμφα-νίστηκε στην εξώπορτα ένας ταγματασφαλίτης και με μαχαίρι έκοψε το λαιμό της Σοφίας. Εγώ ήμουνα πίσω της και έτσι χωρίς να με πάρει είδηση τρύπωσα κάτω από έναν πάγκο… Σε λίγο βγήκα έξω, η φωτιά έκαιγε

τα πάντα. Εκεί είδα καμιά δεκαριά σκοτωμένους. Έπε-σα επάνω τους. Εκεί ήταν και η Τερψιχόρη, η γυναίκα του Γρηγόρη του Λασκαρίδη σκοτωμένη και θήλαζε το παιδί της! Το αίμα της πεταγότανε σαν βρύση και με έλουζε ολόκληρη. Το μωρό βύζαινε και έκλεγε μαζί. Όμως δεν τολμούσα να το ησυχάσω. Έπρεπε να κάνω κι εγώ την σκοτωμένη, Σε λίγο ήρθανε 3-4 ταγματα-σφαλήτες και γελάγανε με το μωρό που βύζαινε και έκλαιγε. Εγώ προύμυτα. Μου ρίχνουνε μια κλωτσιά στα πλευρά να δουν αν ζούσα. Εγώ τσιμουδιά… Μπορεί στη στοίβα να ήταν και άλλοι ζωντανοί που να κάνανε το ίδιο με εμένα. Δεν ξέρω…».

Απόσπασμα από τη συγκλονιστική μαρτυρία της 10χρονης –τότε- Ελένης Νανακούδη.

Ο απολογισμός θα είναι τραγικός: 149 άτομα θα κα-ούν ζωντανά ή θα εκτελεστούν, από τα οποία τα 51 κάτω των 18 ετών.

Ανάμεσα τους ένα βρέφος 2 μηνών, ο Αλέξανδρος Σαρβάνης. Τα μονοχρονίτικα Ανθούλα Τράϊκου και Θανά-σης Αγγελινούδης. Τα διχρονίτικα Χριστίνα Ευγενούδη, Γιώργος Κουπαράνης, Χριστόδουλος Λασκαρίδης και Βαγγελίτσα Σκαράγκα. Τα τρίχρονίτικα Ειρήνη Γκου-ραμάνη και τα δίδυμα αδέλφια Ελισάβετ και Ζαχαρίας Μπουζούδης.

Ο Χορτιάτης θα ζήσει ένα Ολοκαύτωμα, θα γραφεί για πάντα στις σελίδες της ιστορίας ως ένας μαρτυρι-κός τόπος, που μπορεί να γνώρισε τη φρίκη, την κατα-στροφή και το θάνατο, αλλά δεν υπέκυψε. Θα γίνει ένα διαχρονικό σύμβολο αντίστασης, αγώνα για ελευθερία και ανεξαρτησία, ιδεών και ιδανικών.

Ολοκαύτωμα Χορτιάτη...70 χρόνια μετά...2-9-1944:Το χρονικό της καταστροφής

Οικ. Στέφανου Γκουραμάνη.Ιφιγένεια, η μάνα, 40 ετών.Τα παιδιά. Η Ευτυχία 18 ετών,η Αντιγόνη 13 ετών, η Μαρία 8 ετών και τα 5χρονα δίδυμα Ελένη και Αναστασία. Κάηκαν ζωντανές στο φούρνο της οικογένειάς τους...

XΟΡΤΙΑΤΗΣ 570 / ΣΕΛΙΔΑ 2

Εφημερίδα της ευρύτερης περιοχής του ΧΟΡΤΙΑΤΗ

Ιδιοκτήτης: "Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρία Χορτιάτης 570"Διεύθυνση: Χορτιάτης 570, Τ.Κ. 57010 Χορτιάτης -

Θεσσαλονίκη

Υπεύθυνος έκδοσης: Μπάμπης Νανακούδης, Μαρτύρων 2ας Σεπτεμβρίου 57

ΧΟΡΤΙΑΤΗΣ • Τηλ. - Fax: 2310/349.500

www.hortiatis 570.grE-MAIL: [email protected] [email protected]

Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν τις προσωπικές απόψεις των συντακτών

Σελιδοποίηση - Ctp - Εκτύπωση: "ΛΙΘΟΓΡΑΦΙΑ"Ι. Αντωνιάδης - Θ. Ψαρράς • Νέα Ραιδεστός • Θεσσαλονίκη •

Τ.Κ. 570 01Τηλ. 2310.466.776 • Fax: 2310.466.699

Για συνδρομές και ενισχύσεις: Αρ. Λογαριασμού Εθνική Τράπεζα: 212/39255520

τηλ. 2310.349.500

Στηρίξτε οικονομικά το «Χορτιάτη 570» για να συνεχίσουμε την προσπάθειά μας Στηρίξτε οικονομικά το «Χορτιάτη 570» για να συνεχίσουμε την προσπάθειά μας

70χρόνια μετά…Αλίμονο όμως. 70 χρόνια μετά, και η βαρβαρότητα στο κόσμο συνεχίζεται. Όπως το διαρκές ολοκαύτωμα του Παλαιστινιακού λαού στη μαρτυρική Γάζα. Όπου και εκεί παιδιά μονοχρονίτικα, διχρονίτικα, τριχρόνίτικα δο-λοφονούνται χωρίς έλεος. «Παράπλευρες απώλειες» χαρακτηρίζονται.. Και οι ισχυροί του κόσμου εκφράζουν τη λύπη τους και τον … αποτροπιασμό τους. Απόλυτος φαρισαϊσμός!70 χρόνια μετά και ο νεοναζισμός – ακροδεξιά στη χώρα μας και στην Ευρώπη αυξάνει ανησυχητικά. Αλί-μονο και στο Χορτιάτη, όπου 227 συνδημότες μας τον περασμένο Μάη, χωρίς μνήμη, χωρίς σκέψη, στήριξαν τους θαυμαστές και τους ιδεολογικούς απογόνους των ναζιστών και ταγματασφαλητών, που στις 2 /9/1944 σκόρπησαν, τη φρίκη, το θάνατο, τη καταστροφή. Θλί-ψη, ντροπή και οργή συνάμα τα συναισθήματα μας. 70 χρόνια μετά «…Τι υπόσχεση να δώσουμε στους νε-κρούς μας; Ότι θα κάνουμε τον κόσμο καλλίτερο,χωρίς πολέμους και Ολοκαυτώματα; Δυστυχώς δεν είναι στο χέρι μας. Ούτε φαίνεται δυνατό κάτι τέτοιο στο ορατό μέλλον. Το μόνο που μπορούμε να υποσχεθούμε από αυτόν εδώ τον μαρτυρικό τόπο είναι να διατηρήσουμε την ανθρωπιά μας. Να καταγγείλουμε τη βαρβαρότη-τα και να καλλιεργούμε με πάθος τα στοιχεία εκείνα που κάνουν τον άνθρωπο πραγματικό ΑΝΘΡΩΠΟ και τον απομακρύνουν από την κατάσταση του ζώου…». Λόγια – σκέψεις του αείμνηστου Γιάννη Μανωλεδάκη, ειπωμένα πριν δέκα χρόνια με αφορμή τα 60χρονα του Ολοκαυτώματος.

ΧΟΡΤΙΑΤΗΣ: Κέντρο Μνήμης της Ναζιστικής θη-ριωδίας

Να λοιπόν γιατί είναι απόλυτα αναγκαίο και πάντα επίκαιρο το αίτημά μας να γίνει ο Χορτιάτης το Κέντρο Μνήμης της Ναζιστικής θηριωδίας στη Βόρεια Ελλάδα.

Να γίνει διαχρονικό σύμβολο για την ανάδειξη της ανθρώπινης ζωής σαν υπέρτατη αξία, σε αντιδιαστολή με τις ιδεολογίες που την υποτιμούν εν ονόματι «ιε-ρών» και «μεγάλων» σκοπών. Να γίνει χώρος – ύμνος για τη δίψα του ανθρώπου για ζωή και δημιουργικότητα με μόνιμες εκδηλώσεις και δράσεις που θα υπηρετούν τούτους τους στόχους.

Για να πάρει σάρκα και οστά και η διάταξη του «Καλλικράτιου» νόμου, που θεσπίζει τον Μαρτυρικό Χορτιάτη ως την Ιστορική Έδρα του Δήμου Πυλαίας – Χορτιάτη.

Ιστορική έδρα, που στη Μνήμη των 149 Μαρτύρων, ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ από τους δημοτικούς «άρχοντες» να απο-κτήσει ουσιαστικό περιεχόμενο, με τη δημιουργία όλων εκείνων των αναγκαίων και ωφειλόμενων χρόνια τώρα υποδομών, όπως Μουσείο Ολοκαυτώματος και νέο Μνημείο – Μαυσωλείο στους χώρους μαρτυρίου του «Φούρνου Γκουραμάνη» και της «Οικίας Νταμπούδη».

Και βέβαια να ολοκληρωθούν επιτέλους οι διαδικα-σίες (απαλλοτριώσεις, αγορές) για την ανάδειξη και προστασία των αιματοβαμμένων αυτών ιερών χώρων, Ιδιαίτερα της «Οικίας Νταμπούδη».

Γιατί η ο αγώνας της Μνήμης ενάντια στη Λήθη είναι χρέος, είναι καθήκον μας.

Ολοκαύτωμα Χορτιάτη...70 χρόνια μετά...

Το χρονικό της καταστροφήςσυνέχεια από 1η σελίδα

‘’Το Ολοκαύτωμα στον ΧορτιάτηΣτον Ουρανό

Πηδούν Φωτιές’’Σε προετοιμασία βρίσκεται το θεατρικό έργο

της Χαρούλας Αποστολίδου* ‘’Το Ολοκαύτωμα στον Χορτιάτη, Στον Ουρανό Πη-

δούν Φωτιές’’.Το έργο θα είναι έτοιμο για παρουσίαση τον επόμε-

νο Σεπτέμβριο, του 2015,τις μέρες που τιμάται η μνήμη της Θυσίας των θυμάτων του Χορτιάτη. Μια πρώτη γεύ-ση πήραν όσοι βρέθηκαν στη Βραδιά Ωραίων Λέξεων, τον περασμένο Ιούνιο, ενώ η αίσθηση που άφησε η πα-ρουσίαση μιας σκηνής ήταν γλυκόπικρη.

Γλυκιά και συγκινητική, αφού όλοι βουρκώσαμε- λίγο ή πολύ- με αυτά που ακούσαμε. Πικρή, διότι- δυστυχώς- αυτά που ακούσαμε συνεχίζουν να είναι, και σήμερα, επίκαιρα. Τραγικά επίκαιρα, είτε σκεφτούμε την επικίν-δυνη άνοδο του νεοναζισμού στη χώρα μας και της εν γένει Ακροδεξιάς σε όλη την Ευρώπη, είτε σκεφτούμε τα παιδιά της Γάζας.

Φαίνεται πως η αίσθηση της Δύναμης και η κυριαρ-χία της στην Αδυναμία είναι εγγενές ανθρώπινο χαρα-κτηριστικό. Ή μήπως, πάλι, όχι.

Τι νόημα έχει, όμως, ένα ακόμη έργο για το Ολοκαύ-τωμα; Έτσι κι αλλιώς έχουν γίνει τόσα. Επιστημονικές μελέτες, ιστορικά συγγράμματα, συνέδρια, άρθρα, ντο-κιμαντέρ, ρεπορτάζ.

Όσα, ωστόσο, κι αν ειπωθούν για το γεγονός του Ολοκαυτώματος , πιθανόν να είναι λίγα.

Το θεατρικό της Χαρούλας Αποστολίδου δεν έχει σκοπό να πληροφορήσει. Δεν έχει σκοπό να προσθέσει στην ιστορική γνώση. Όχι. Θα ήθελε να σταθεί - πέρα από το χώρο των εντυπώσεων- σε ζητήματα που αφο-ρούν την ανθρώπινη φύση: την επίγνωση, την πράξη, τη δύναμη και την αδυναμία, τη μετάνοια, τη συγχώρεση, την εκδίκηση, το σεβασμό, τη θρησκεία. Την αναζήτη-ση της αλήθειας από τη νέα γενιά, τη διατήρηση της Μνήμης, σε μια εποχή που δε φυλάγεται από αυτό που περνιέται για αλήθεια στις μέρες μας.

Η παράσταση θα παρουσιασθεί –κατά πάσα πιθανό-τητα στον αύλειο χώρο της «Οικίας Νταμπούδη», εκεί όπου οι Γερμανοί ναζί και οι Έλληνες Σουμπερταίοι συνεργάτες τους, έκαψαν ζωντανούς πενήντα περίπου δικούς μας ανθρώπους, πενήντα γυναικόπαιδα, στις 2 Σεπτέμβρη του 1944.

Το έργο φιλοδοξεί να ταξιδέψει σε όλα τα μαρτυρικά χωριά της Ελλάδας, σε όλα εκείνα τα μέρη που οι Γερ-μανοί κατέσφαξαν και αφάνισαν άμαχους και ανήμπο-ρους ανθρώπους.

Να ευχηθούμε στην ομάδα που προετοιμάζει την πα-ράσταση να έχει κουράγια και έμπνευση.

Περιμένουμε με ανυπομονησία!

*Η πολύ καλή μας φίλη – συνεργάτης Χαρούλα Απο-στολίδου, είναι φιλόλογος στο Λύκειο Χορτιάτη, θεατρι-κή συγγραφέας με αρκετές διακρίσεις και από σήμερα είναι και Δημοτική Σύμβουλος στο Δήμο Πυλαίας – Χορ-τιάτη. Κατοικεί στο Φίλυρο.

ΑΙΜΟΔΟΣΙΑ19 Οκτώβρη 2014

Η Τράπεζα Αίματος Χορτιάτη διοργανώνει τη δεύτερη τακτική αιμοληψία για το 2014, Κυριακή 19 Οκτωβρίου και όπως πάντα στην αίθουσα «Ι.

Μανωλεδάκης».

«…Απαγορεύουμε το κυνήγι όλων των θηραμάτων, για πέντε (5) χρόνια, δηλαδή μέχρι την έναρξη της κυνηγετι-κής περιόδου 2019-2020 σε έκταση εμβαδού 1.718.

903,25 τ.μ. που βρίσκεται στη Δημοτική Κοινότητα Χορτιάτη…».

Η απόφαση δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα της Κυ-βέρνησης στις 19 Ιουλίου 2014 (τεύχος δεύτερο – Αρ. φύλλου 2051) και αφορά την περιοχή που περικλείετε από τον κεντρικό δρόμο προς ραντάρ, μέχρι τον δασικό δρόμο στο «Πάρκο Κεραιών» προς Σ.Ε.Ο. και μέχρι τη συνάντηση του με το «Μονοπάτι των Παγοποιών». Από

το σημείο αυτό κατεβαίνει προς «Κρύα Βρύση» και φτά-νει μέχρι Παπά Αλώνι».

Είναι μια απόφαση που δικαιώνει εν μέρει τις πολύχρονες προσπάθειές μας. Δεν λύνει όμως το σοβαρότατο πρόβλη-μα της προστασίας των πολιτών (πεζοπόρων-ποδηλατών κ.λ.π.), που κατακλύζουν τα τελευταία χρόνια το Δάσος του Χορτιάτη. Αλλά είναι ένα κάποιο θετικό βήμα.

Για μας η ουσιαστική λύση είναι η ανακήρυξη του δάσους ως «Προστατευόμενου Δρυμού και καταφύγιο Άγριας Πανίδας».

Έχουμε καταθέσει άλλωστε στις αρμόδιες υπηρεσί-ες ολοκληρωμένη πρόταση, που συνοδεύεται μάλιστα με 2000 υπογραφές πολιτών, που υποστηρίζουν την πρότα-ση της «Κίνησης Πολιτών» και του «Χορτιάτη 570».

Η παραπάνω απόφαση που είναι στη σωστή κατεύ-θυνση σε καμία περίπτωση δεν θα σταματήσει τις προ-σπάθειες μας.

Μερική απαγόρευση του Κυνηγιού στο Χορτιάτη

«ΔΙΚΤΥΟ ΕΝΕΡΓΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ»Π ρ ό σ κ λ η σ η

Σας καλούμε τη Κυριακή 21 Σεπτεμβρίου 2014, στις 11.00 στην αίθουσα «Ι. Μανωλεδάκη» στο Χορτιάτη,

στη κεντρική εκδήλωση με θέμα: «Ο αγώνας της διεκδίκησης των οφειλών της Γερμανίας προς την

Ελλάδα κορυφώνεται».

Ομιλητές:- Αριστομένης Συγγελάκης, μέλος του Δ.Σ. του

«Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα»

- Μανόλης Κατριβάνος, ιδρυτικό μέλος του «Εθνικού Συμβουλίου»

- Θόδωρος Βαλαχάς, Αντιστασιακός – συγγραφέας

Θα συντονίσει ο Απόστολος Αντωνούδης, Δημοτικός Σύμβουλος – Πυλαίας – Χορτιάτη.



Από τη «Κίνηση Πολιτών» και τον «Χορτιάτη 570»«Ματιές στην ιστορία»: 1ο 3ήμερο ιστορικού ντοκιμαντέρ19-20 και 21 Σεπτεμβρίου 2014. Αίθουσα “Ι. Μανωλεδάκης”Εκδηλώσεις Λήθης…

Πριν 15 χρόνια, η «Κίνηση Πολιτών» και ο «Χορτιάτης 570» βλέποντας τον απαράδεκτο χαρακτήρα που είχαν πάρει οι εκδηλώσεις της κοινοτικής και στη συνέχεια της δημοτικής αρ-χής για το Ολοκαύτωμα. Εκδηλώσεις ανούσιες και φολκλορικού περιεχομένου, που δεν είχαν καμία σχέση με το νόημα του μαρτυρικού γεγο-νότος της 2ας του Σεπτέμβρη. Και αφού προ-σπάθησαν, μάταια, να πείσουν τους «άρχοντες» του τόπου για τον υπαρκτό κίνδυνο να οδηγηθεί στη λήθη η θυσία των 149 αδικοχαμένων ανθρώ-πων μας από τους γερμανούς ναζί και τους ταγ-ματασφαλήτες συνεργάτες τους.

Εκδηλώσεις Μνήμης…Αποφάσισαν να παρέμβουν για την ουσιαστι-

κή διαφύλαξη και ανάδειξη της συλλογικής ιστο-ρικής μνήμης του μαρτυρικού αυτού γεγονότος. Έτσι, στις 1 Σεπτέμβρη του 1999, διοργάνωσαν με πολλά εμπόδια, αλλά με απρόσμενα μεγάλη αποδοχή από τη κοινωνία του Χορτιάτη και όχι μόνον , την πρώτη κεντρική εκδήλωση μνήμης. «Μαρτυρίες από τα Ολοκαυτώματα της Ελλά-δας» και ομιλητές- αφηγητές, επιζώντες και δήμαρχοι από τα Καλάβρυτα, το Δίστομο, το Δο-ξάτο, το Κομένο,τα Κερδύλια, τη Μουσιώτισα, τη Κλεισούρα, το Μεσόβουνο, την Ισραηλίτικη Κοι-νότητα Θεσσαλονίκης και το Χορτιάτη. Ανάμεσα τους, τιμώμενο πρόσωπο ο Μανώλης Γλέζος.

Ανάλογη η συνέχεια τις δέκα επόμενες χρονιές. Εκδηλώσεις με κυρίαρχο το λόγο και με θεματολογία επίκαιρη, που συνδεόταν όμως με το μαρτυρικό γεγονός του Ολοκαυτώματος. Ενδεικτικά αναφέρουμε: «Η άνοδος του νεο-ναζισμού στην Ευρώπη», «Παγκοσμιοποίηση – Πόλεμος - Τρομοκρατία», «Πόλεμος και παρά-πλευρες απώλειες: Στον άμαχο πληθυσμό - στη τέχνη και τον πολιτισμό – στο περιβάλλον – στην αλήθεια», «60 χρόνια μετά… τα Ολοκαυτώματα στον κόσμο συνεχίζονται», «Από το Άουσβιτς στο Γκουαντανάμο. Η φρίκη των στρατοπέδων συγκέντρωσης συνεχίζεται», «Πως γράφεται η ιστορία» κ.α.

Σ’όλες τις παραπάνω εκδηλώσεις, συμμε-τείχαν ως ομιλητές σημαντικοί άνθρωποι των γραμμάτων, της τέχνης, της επιστήμης, των κοι-νωνικών κινημάτων, της δημοσιογραφίας από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Ενδεικτικά αναφέρουμε τον αείμνηστο Γιάννη Μανωλεδάκη, το Ζήση Πα-παδημητρίου, τον Κώστα Βεργόπουλο, τον Τάσο Ψαρρά, το Γιώργο Τσιάκαλο, τον Αντώνη Μανιτά-κη, τη Χρυσούλα Παλιαδέλη, τον Γιώργο Βότση, το Στέλιο Κούλογλου, τον Απόστολο Λυκεσά, τον Τριαντάφυλο Μηταφίδη, τη Ρίκα Μπενβενίστε, τον Ανδρέα Σεβιχά, τη Μαρία Βασιλάκου, το Νίκο Ιντζεσίλογλου, τον Περικλή Κοροβέση, τον Νικόλα Βουλέλη, το Γιώργο Μαργαρίτη, τον Παύλο Νερά-τζη, το Γιώργο Αναστασιάδη, τον επιτετραμμένο της Παλαιστινιακής αρχής στην Αθήνα Ισματ Σά-μπρι , αλλά και τον αείμνηστο Γιάννη Σταμούλη και πολλούς άλλους. Και βέβαια όλες οι εκδηλώσεις ήταν «στολισμένες» με μικρές συναυλίες, κυρίως κλασσικής μουσικής, με ανάγνωση σημαντικών ιστορικών – λογοτεχνικών κειμένων από σπου-δαίους ηθοποιούς, όπως ο αείμνηστος Δημήτρης Καρέλης και με μικρά θεατρικά δρώμενα.

Όταν η Μνήμη εμπνέει τη Νέα ΓενιάΠριν πέντε χρόνια, από το 2009, έγινε η αρχή

μιας νέας σειράς εκδηλώσεων σε μία άριστη συ-νεργασία με το Γυμνάσιο και το Λύκειο Χορτιάτη, αλλά και με μαθητές και απόφοιτους του Μουσι-κού Σχολείου Θεσσαλονίκης (ιδιαίτερη αναφορά στον Μιχάλη Τραχαλιό) και πολλούς εκλεκτούς μουσικούς της πόλης μας. Έγνοια μας, η γνώση και η διατήρηση της συλλογικής ιστορικής Μνή-μης, αλλά και η ένταξη της νέας γενιάς, δηλαδή των παιδιών μας, στη διαχείριση και αναβάθμιση τούτης της Μνήμης. Οι μαθητές, οι καθηγητές και οι καθηγήτριες τους, δίνουν τον καλλίτερο εαυτό τους και παρουσιάζουν πέντε χρόνια τώρα, πάντα με τη συνεργασία μας, υπέροχες εκδηλώσεις, που υπερασπίζονται και τιμούν τη θυσία και τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος. Και εδώ αξίζει να αναφέρουμε και το πολύ καλό ντοκυμαντέρ με μαρτυρίες επιζώντων, παραγωγή του Γυμνασίου μας, όπου τα παιδιά μας έχουν σημαντική συμ-

βολή. Δημόσιες ευχαριστίες για μια ακόμη φορά στους μαθητές του Γυμνασίου και του Λυκείου Χορτιάτη και βέβαια στους καθηγητές –ιες τους, με ιδιαίτερη οφειλόμενη αναφορά στους κ.κ. Νει-λούδη, Πλακίδου, Κοεμτζοπούλου, Τοκαλατσίδης (Γυμνάσιο) και Αποστολίδου, Λαζαρίδου (Λύκειο). Η κοινή προσπάθεια – συνεργασία συνεχίζεται…

1ο 3ήμερο Ιστορικού ΝτοκυμαντέρΚαι από φέτος, 15 χρόνια μετά τις «Μαρτυ-

ρίες από τα Ολοκαυτώματα», ξεκινάμε ένα νέο κύκλο εκδηλώσεων. Επειδή πιστεύουμε ότι ο κι-νηματογράφος, η πιο λαϊκή τέχνη και ειδικότερα οι ταινίες τεκμηρίωσης (ντοκυμαντέρ), παίζουν σημαντικό ρόλο στη διερεύνηση και διατήρηση της Μνήμης. Ξεκινάμε το 1ο 3ήμερο Ιστορικού Ντοκυμαντέρ στις 19, 20 και 21 Σεπτέμβρη. Η φετινή θεματολογία θα αφορά τα Ολοκαυτώματα του Διστόμου, των Καλαβρύτων, του Κομένου, της Εβραϊκής Κοινότητας Θεσσαλονίκης και του Χορτιάτη.

«Ματιές στην ιστορία»Κάθε χρόνο οι ταινίες θα έχουν συγκεκριμέ-

νη ενότητα και θα αφορούν γεγονότα και πρόσω-πα που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της σύγχρονης πραγματικότητας και αποτελούν σημαντικό κομμάτι της ιστορίας. Θα προσπαθού-με να γίνεται επιλογή από τολμηρές και διαφο-ρετικές κινηματογραφικές προσεγγίσεις στην πάντα ριψοκίνδυνη και απαιτητική διαδικασία που εμπεριέχει η δημιουργία του ιστορικού ντο-κυμαντέρ, προσφέροντας έτσι ένα πολύπλευρο πορτραίτο της ιστορίας. Βασικό μέλημα των ται-νιών της κάθε ενότητας θα είναι η διερεύνηση της προσωπικής και συλλογικής μνήμης και του ολοένα και πιο σημαντικού ρόλου της στην εξε-ρεύνηση και κατανόηση του παρελθόντος, άρα και του παρόντος.

Στο φετινό τριήμερο θα προβληθούν οι πα-ρακάτω ταινίες:- «Νεοναζί: Το Ολοκαύτωμα της Μνήμης» του

Στέλιου Κούλογλου

- «Καλάβρυτα. Άνθρωποι και σκιές» του Ηλία Γιαννακάκη

- «Ένα τραγούδι για τον Αργύρη» του Stefan Haupt

- «Το Ολοκαύτωμα του Κομένου» του Χρήστου Βασιλόπουλου

- «Το Χρονικό μιας Καταστροφής», του Άκη Κερσανίδη και Χρύσας Τζελέπη

Παράλληλες εκδηλώσεις- Συναυλία με το «Κουαρτέτο Εγχόρδων», με

την ευγενική συμμετοχή μουσικών της Κρατι-κής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης.

- Συναυλία και θεατρικό δρώμενο με την ευγε-νική συμμετοχή μουσικών και τους μαθητές του Γυμνασίου Χορτιάτη.

- Έκθεση με θέμα: «Εικόνες και ντοκουμέντα Κατοχής».

Σύντομα θα κυκλοφορήσει πλήρες πρόγραμ-μα και αφίσα του 3ήμερου , που φιλοτέχνησε και ευγενικά μας προσέφερε ο σπουδαίος ζωγρά-φος – χαράκτης Τάκης Τσεντεμαΐδης. Απέρα-ντες οι ευχαριστίες μας.

Δημοσιεύουμε παρακάτω της απόψεις, για το ρόλο και τη συμβολή του ιστορικού ντοκυμα-ντέρ στη διατήρηση και διερεύνηση της μνήμης, σημαντικών ανθρώπων του κινηματογράφου, της δημοσιογραφίας και της ακαδημαϊκής κοινότη-τας. Ανθρώπων με χρόνια ενασχόληση, ο καθείς απ’την πλευρά του, στο ντοκυμαντέρ και κύρια στο ιστορικό ντοκυμαντέρ. Τους ευχαριστούμε πολύ για τη σημαντική συμβολή τους.

Υστερόγραφο: Εδώ οφείλουμε να αναφέρου-με, ότι ο βασικός στόχος που θέσαμε το 1999, να πείσουμε δηλαδή τους δημοτικούς μας άρχο-ντες να σταματήσουν τις ανούσιες εκδηλώσεις τους, (…που οδηγούσαν στη λήθη), επετεύχθη σε σημαντικό βαθμό. Πράγματι, τα τελευταία χρόνια οι εκδηλώσεις (ελάχιστες οι εξαιρέ-σεις…) κινούνται μέσα σε σωστά πλαίσια. Και νοιώθουμε ικανοποίηση γι’ αυτό. n

Το θέμα είναι ωραίο και γαργαλιστικό κρύβει όμως παγίδες όπως και το ίδιο το ντοκιμαντέρ σαν κινηματογραφικό είδος αλλά και σαν εργα-λείο για την προσέγγιση της ιστορίας.

Πρώτα πρώτα πρέπει να ορίσουμε τι είναι ντοκιμαντέρ. Νομίζει κανείς ότι είναι εύκολο αλλά στην πραγματικότητα είναι δύσκολο να απαντηθεί. Θα μπορούσαμε να χρησιμοποιή-σουμε έναν ακαδημαϊκό κανόνα που παλαιότε-ρα το δίδασκαν στις σχολές κινηματογράφου: Ντοκιμαντέρ είναι το κινηματογραφικό φιλμ που τεκμηριώνεται με ντοκουμέντα. Ίσως στο πα-ρελθόν αυτό να ήταν αρκετό. Σήμερα όμως που μπορεί εύκολα να παρέμβει κάποιος στο υλικό και να «δημιουργήσει» τη δική του αλήθεια, αυ-τός ο κανόνας δεν αρκεί. Ούτε και ο γενικός χα-ρακτηρισμός «ντοκιμαντέρ» είναι οτιδήποτε δεν είναι φιξιόν αρκεί, διότι υπάρχει μια κατηγορία ντοκιμαντέρ που ονομάζονται «δραματοποιημέ-να ντοκιμαντέρ» και είναι μια μίξη του αληθινού με το πεποιημένο. Άντε τώρα εσύ να ξεχωρίσεις μέχρι πού είναι η αλήθεια και πού την ανατρέ-πει ο σκηνοθέτης. Και όταν σε ένα αυθεντικό ντοκουμέντο μπαίνει ένα πλασματικό στοιχείο, τότε η αλήθεια αλλοιώνεται και το πλασματικό παίρνει τη θέση του αληθινού και μεταφέρεται στο μέλλον σαν τέτοιο - ιδίως όταν οι χρήστες του υλικού δεν γνωρίζουν ιστορία κι ούτε έχουν μελετήσει κινηματογραφικά αρχεία. Το θέμα το ανέπτυξα διεξοδικά στην τελευταία μου ταινία «Η ΣΚΟΝΗ ΠΟΥ ΠΕΦΤΕΙ». Μια τέτοια νόθευση

του αληθινού μπορεί να γίνει σκόπιμα, κάποιος ή κάποιοι επιζητούν για πολιτικούς, κομματικούς ή και προσωπικούς λόγους να στρεβλώσουν την ιστορία, αλλά μπορεί να γίνει και τυχαία. Για παράδειγμα, ορισμένοι πολιτικοί, Υπουργοί ή και Πρωθυπουργοί, ιδίως στο παρελθόν που δεν υπήρχαν τα πολλά κανάλια αλλά μόνο τα συ-μπαθή «Ελληνικά Επίκαιρα» της Προεδρίας, πριν φύγουν απ’ τη θέση τους φρόντιζαν να πάρουν μαζί τους ή να ψαλιδίσουν κάποια αποσπάσματα που ίσως στο μέλλον θα μπορούσαν να τους εκ-θέσουν. Αλλά και τυχαία. Ιδίως σε δημοσιογρα-φικά ντοκιμαντέρ. Ο δημιουργός του ντοκιμαντέρ που δεν έχει φάει τη ζωή του στα αρχεία, δεν είναι εύκολο να ξεχωρίσει αν κάποιες σκηνές αναφέρονται στους Βαλκανικούς πολέμους, στον πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο ή στην Μικρα-σιατική Εκστρατεία, που τα ρούχα και τα όπλα είναι περίπου ίδια. Μη φαντασθεί ο αναγνώστης πως όλα τα αρχεία είναι απόλυτα οργανωμένα με ταυτισμένες ημερομηνίες και γεγονότα. Έτσι έχουν γίνει αρκετά λάθη. Εκεί που τρέχουν οι στρατιώτες στον Α’ Βαλκανικό για να ελευθερώ-σουν τη Θεσσαλονίκη, να σου και δυο τρία πλάνα από την Μικρασιατική Εκστρατεία. Τι μπορεί να είχε συμβεί; Κάτι εντελώς αθώο. Αν δεν χωρού-σε το φιλμ σε ένα κουτί, ο μοντέρ το χώριζε και το μικρότερο κομμάτι έμπαινε σ’ άλλο κουτί σ’ άλλη ενότητα.

Ένα από τα σημαντικότερα κινηματογραφικά αρχεία που έχει στην κατοχή της η ΕΡΤ είναι το

αρχείο του Κύπριου Κινηματογραφιστή Γ. Φιλή.Κάποτε κάποιος μόνταρε σ’ αυτό το αρχείο,

δεν ξέρω κάτω από ποιες συνθήκες μια σκηνή από την καταδίωξη των Ελλήνων στο Σαγγάριο, (πρόκειται για μια σκηνή με κανονιές και εκρή-ξεις), στην αρχή του Α. Παγκοσμίου Πολέμου.

Έκτοτε αυτό θεωρήθηκε ως ορθό, και είδα δυο τρία ντοκιμαντέρ που την σκηνή από την Μικρασιατική Καταστροφή την χρησιμοποιούσαν για την έναρξη του Α Παγκοσμίου Πολέμου, οχτώ χρόνια δηλαδή νωρίτερα.

Φυσικά πέρα από τα λάθη και την ημιμάθεια αρκετών δημιουργών, τα κινηματογραφικά επί-καιρα, αυτά τα σπάνια πλέον ντοκουμέντα, απο-τελούν πολύτιμο υλικό για μελέτη της ιστορίας και ανάλυση της εποχής.

Ο Μεταξάς ήταν ο πρώτος που κατάλαβε την πολιτική σημασία των επικαίρων και την προπα-γανδιστική τους δύναμη και οργάνωσε την υπη-ρεσία Ελληνικών Επικαίρων το 1938. Ως τότε τα επίκαιρα εστίαζαν είτε στη βασιλική αυλή είτε σε στιγμές εθνικής έξαρσης, όπως η εξόρμηση του 1912-13. Πάντως σκηνές από τους βαλκανικούς πολέμους γύρισαν και ξένα συνεργεία, κυρίως γαλλικά. Η πρώτη οργανωμένη παραγωγή ελλη-νικών κινηματογραφικών επικαίρων με τέσσερα συνεργεία έγινε για εθνικούς λόγους με την εκστρατεία στην Ιωνία. Ήταν τόσο σίγουρος ο Μεγαλοϊδεατισμός για τον ελληνικό θρίαμβο που οργάνωσε και αίθουσες προβολής σε κεντρικά σημεία της Αθήνας, κάτι σαν πρωτόγονη ζωντανή

μετάδοση, όπως το παρουσίασα στον «ΚΑΡΥΩ-ΤΑΚΗ». Τελικά αυτά τα συνεργεία επικεφαλής των οποίων ήταν οι σημαντικότεροι κινηματογρα-φιστές της εποχής, Χεπ, Γαζιάδης, Μαραβίδης κ.ά, αντί για τον ελληνικό θρίαμβο κατέγραψαν την «τραγωδία του Αιγαίου» όπως μας την παρέ-δωσε στη συνέχεια ο Βασίλης Μάρος.

Τελειώνοντας, πρέπει να τονίσω πως τα υλι-κά των επικαίρων και των αρχείων είναι μεν πολύ σημαντικά γιατί αποτελούν τη βάση των ντοκιμα-ντέρ που διερευνούν το ιστορικό πλαίσιο μιας εποχής, αλλά οφείλω να προσθέσω εμφατικά πως αντικειμενικά ντοκιμαντέρ δεν υπάρχουν. Η αληθινή πραγματικότητα καταγράφεται, φιλ-τράρεται και διαθλάται μέσα από υποκειμενικά δεδομένα όπως οι αισθητικές, φιλοσοφικές, ιδε-ολογικές και πολιτικές αντιλήψεις των βασικών συντελεστών, του οπερατέρ, του σκηνοθέτη, και δυστυχώς πολλές φορές του δημοσιογράφου. Για αυτό συχνά με τα ίδια υλικά έχουμε διαφο-ρετικά ντοκιμαντέρ με διαφορετική ιδεολογία και πολιτική λειτουργία. Στη «ΣΚΟΝΗ ΠΟΥ ΠΕΦΤΕΙ» αναφέρομαι σχετικά.

Ναι λοιπόν στο «ρόλο του ιστορικού ντοκι-μαντέρ για τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης» με αυστηρές προϋποθέσεις: Μελέτη, γνώση της ιστορίας, συγκριτικά στοιχεία και επαληθεύσεις. Αλλιώς κινδυνεύουμε να κάνουμε μια τρύπα στο νερό και να πέσουμε μέσα. (Το κακό είναι πως θα μας ακολουθήσουν στην τρύπα και οι επόμε-νοι)... n

Ο ρόλος του ιστορικού ντοκιμαντέρ για τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης

του Τάσου Ψαρρά, σκηνοθέτη



Τον Απρίλη που μας πέρασε, το 3ο Γυμνάσιο Χορτιάτη επισκέφθηκε τα Καλάβρυτα, με ομάδα 42 μαθητών και 5 συνοδούς καθηγητές. Η αφορ-μή ήταν η προβολή του ντοκυμαντέρ του σχολεί-ου μας για το Ολοκαύτωμα του Χορτιάτη σε έναν τόπο μαρτυρικό όπως ο Χορτιάτης, με σκοπό σε δεύτερο χρόνο να επισκεφθούν τον Χορτιάτη οι μαθητές των Καλαβρύτων για να αφηγηθούν τη δική τους ιστορία.

Τελικά η εκδρομή ήταν για όλους μας ένα ταξίδι στην ιστορία…

Επιλέξαμε την παλιά κλασική διαδρομή για να περάσουμε στην Πελοπόννησο από Μπράλ-λο, Αντίρριο διότι περνάει από Δελφούς. Πρώτη στάση λοιπόν στον αρχαιολογικό χώρο ενός από τα σημαντικότερα ιερά της αρχαιότητας, όπου ξεναγηθήκαμε από τη συνάδελφο κ. Τσαρή. Μπήκαμε και στο μουσείο, όπου μεταξύ άλλων είδαμε τα αγάλματα (και ακούσαμε την ιστορία) του Κλέοβι και του Βίτωνα καθώς και τον εκπλη-κτικής πλαστικής ηνίοχο των Δελφών, πάντα με την καθοδήγηση της γλαφυρής ξεναγού μας.

Επόμενη στάση στο Γαλαξίδι . Λίγα λόγια για τα περίφημα καράβια του. Θαλασσινό τοπίο, νεοκλασικά σπίτια…

Εντυπωσιακή η γέφυρα στο Ρίο-Αντίρριο που ενώνει τη Στερεά Ελλάδα με την Πελοπόννησο.

Λίγο πριν νυχτώσει φτάσαμε στα Καλάβρυτα (με την αγωνία να προλάβουμε να δούμε και το ματς!)

Μας περίμενε στο κέντρο του χωριού, κοντά στο σιδηροδρομικό σταθμό, ο Γυμνασιάρχης των Καλαβρύτων, κ. Θεοδόσης Παναγόπουλος, που από τη στιγμή που συναντηθήκαμε έγινε ο ξενα-γός, ο βοηθός, ο οδηγός, ο φίλος, ο άνθρωπός μας σε ό,τι χρειαζόμασταν!

Μας τακτοποίησε, λοιπόν, στη μαθητική εστία-είχε φροντίσει από πριν για την προετοι-μασία και την καθαριότητα και θέρμανση του χώ-ρου σε συνεννόηση με το Δήμο.

Έδωσε οδηγίες στα παιδιά πού και πώς να κινούνται, πού να φάνε κλπ.

Από την επομένη το πρωί ήταν μαζί μας στο λεωφορείο σε ρόλο αρχηγού εκδρομής: πολύ κοντά στα Καλάβρυτα είναι το μοναστήρι της Αγίας Λαύρας με τον τεράστιο παλιό πλά-τανο στην είσοδό του, όπου συγκεντρώθηκαν οι οπλαρχηγοί και οι προεστοί της Πελοποννήσου και αποφάσισαν την Επανάσταση. Στην αίθουσα κειμηλίων της μονής, μαζί με παλιά εκκλησιαστι-κά χειρόγραφα, όπλα, άμφια, εικόνες, φυλάσσε-ται το περίφημο λάβαρο της Επανάστασης-αυτό που ευλόγησε ο Π. Π. Γερμανός-το οποίο ήταν το παραπέτασμα της Ωραίας Πύλης της εκκλησίας του μοναστηριού! Με παρέμβαση του κ. Παναγό-πουλου μας άνοιξαν και είδαμε και τη συγκεκρι-μένη ιστορική εκκλησία (την οποία ανοίγουν σε πολύ ειδικές περιπτώσεις, για να μην εκτίθενται στο φως οι παλιές τοιχογραφίες).

Από κει στο Πανελλήνιο Μνημείο της Ελλη-νικής Επανάστασης (δεν υπάρχει άλλο), σε ένα ύψωμα που βλέπει όλη την περιοχή, Καλάβρυτα και γύρω χωριά. Στο μνημείο, σκαλισμένο σε πωρόλιθο το κέντημα του Λαβάρου της Επανά-στασης.

Και πίσω στα Καλάβρυτα: στον τόπο της εκτέλεσης των αντρών από τους Γερμανούς το 1943 και στο Μουσείο Ολοκαυτώματος.

Ο τόπος της εκτέλεσης σε ένα ύψωμα λίγο έξω από το χωριό. Τα ονόματα των εκτελεσθέ-ντων, καντηλάκια και σταυροί: κάποιους δεν μπόρεσαν να τους μεταφέρουν στο νεκροτα-φείο, λίγο πιο κάτω, ή δεν υπήρχε κανείς να το κάνει… Σιωπή και συγκίνηση…

Μουσείο Ολοκαυτώματος είναι το παλιό δη-μοτικό σχολείο. Σύγχρονο, με οθόνες όπου βλέ-πει κανείς τη ιστορία, τα γεγονότα. Με αντικεί-μενα του παλιού σχολείου, με παλιές φωτογρα-φίες από τη ζωή του χωριού (που δεν ήταν ίδια μετά τον πόλεμο), με προσωπικά αντικείμενα των εκτελεσθέντων, με τα ονόματα όλων γραμ-μένα σε μια τεράστια επιφάνεια από πλεξι-γκλας και φόντο το καμένο χωριό. Στην αυλή, καθώς βγαίνουμε, μια σύνθεση γλυπτική: μια γυναίκα προσπαθεί να σύρει το σώμα του σκοτωμένου άντρα της πάνω σε μια κουβέρτα και τα δυο μι-

κρά παιδιά της να κοιτούν αποσβολωμένα… Τη σκηνή αφηγήθηκε στον καλλιτέχνη πολλά χρόνια μετά το, τότε, μικρό κοριτσάκι…

Το παλιό Δημοτικό Σχολείο ήταν το μέρος που συγκέντρωσαν όλο το χωριό: η κεντρική πόρτα από όπου τους έβαζαν μέσα και ξεχώριζαν άντρες από γυναικόπαιδα, δεν θα ξανανοίξει ποτέ. Στο σημείο εκείνο πατάμε πάνω σε γυαλί και από κάτω φαί-νεται το παλιό μισοκαμμένο σανίδι… Το σενάριο της σφαγής σαν να το είχαμε ξανακούσει: «σας συγκεντρώνουμε για να μεταφέρουμε τους άντρες κάπου αλλού, πάρτε μαζί σας μια κουβέρτα και προμήθειες για μια-δυο μέρες!...» Τους άντρες τους μετέφεραν στον τόπο της εκτέλεσης, ενώ τις γυναίκες και τα παιδιά είχαν σκοπό να τους κάψουν μέσα στο σχολείο. Και έβαλαν φωτιά, με άχυρα και εμπρηστική σκόνη… Οι γυναίκες όμως κατάφεραν και βγήκαν. Ποιος ξέρει τι φρίκη είχαν τα πρόσωπά τους, πόση απόγνωση και πόση θέληση να σώσουν τα παιδιά, που οι Γερμανοί που φύλαγαν απ’ έξω δεν τόλμησαν να σηκώσουν όπλο! (Δεν υπήρχαν ταγματασφαλίτες εκεί…)

Από τους άντρες γλύτωσαν ελάχιστοι, κρυμ-μένοι κάτω από σκοτωμένους…

Ήταν 13 Δεκεμβρίου. Χειμώνας σε ορεινή πε-ριοχή. Γυναίκες μόνες, δίχως σπίτια, δίχως φαγη-τό, δίχως ρούχα και ζεστασιά, δίχως άντρες. Με παιδιά. Να πρέπει να θάψουν τους νεκρούς τους, να περάσουν το χειμώνα, να σφίξουν την ψυχή τους και να μεγαλώσουν τα παιδιά.

Το ρολόι της εκκλησίας είναι σταματημένο στην ώρα της καταστροφής…

Επισκεφθήκαμε τα σπήλαια των λιμνών, εκ-πληκτικής ομορφιάς, με ξενάγηση από τοπικό ξεναγό. Και κατεβήκαμε στην περιοχή της Κλει-

τορίας στις πηγές του Λάδωνα ποταμού.Την επόμενη μέρα την περάσαμε στο Ναύ-

πλιο, την πρώτη πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτους. Για την ιστορία της πόλης μας μίλησε ο διευθυντής του σχολείου κ. Νειλούδης, ενώ όσα παιδιά ήθελαν (και είχαν αντοχές!) ανέβηκαν τα 999 σκαλιά της Ακροναυπλίας μαζί με τους συνα-δέλφους κκ. Τζανίδη και Χαρμπή.

Η επιστροφή μας ξεκίνησε από το Σ.Σταθμό των Καλαβρύτων, από όπου πήραμε το τραινάκι του Οδοντωτού Σιδηροδρόμου. Καινούριο, σύγχρο-νο μας κατέβασε στο Διακοφτό από την υπέροχη διαδρομή του: φαράγγι, η φύση στην καλή της ώρα, ανοιξιάτικη, νερά και σε κάποιο σημείο της διαδρο-μής καρφιτσωμένο στον κάθετο βράχο, το μονα-στήρι του Μεγάλου Σπηλαίου. Στο Διακοφτό, στο Σταθμό βλέπει κανείς και την παλιά ατμομηχανή του πρώτου τραίνου.

Στο λεωφορείο μας λοιπόν και πίσω στον Χορτιάτη.

Όλοι μας, μικροί-μεγάλοι, επιστρέψαμε γε-μάτοι εμπειρίες, γνώσεις, χαρούμενοι, συγκινη-μένοι και…αποφασισμένοι να το ξανακάνουμε!

Δευτέρα πρωί πήγαμε στο σχολείο, στο γυ-μνάσιο Καλαβρύτων, όπου μας υποδέχτηκαν κα-θηγητές και μαθητές, εννοείται με προεξάρχο-ντα τον κ. Παναγόπουλο, και τους αφηγηθήκαμε τη δικιά μας ιστορία μέσα από την προβολή του ντοκυμαντέρ.

Μας αφιέρωσαν ένα ποίημα μαθήτριας με θέμα το Ολοκαύτωμα και τους απαγγείλαμε το ποίημα της δικιάς μας μαθήτριας Μ. Μπαλάσκα που έχει θέμα τα Καλάβρυτα και πήρε 1ο βραβείο σε πανελλήνιο διαγωνισμό.

Στην εκδήλωση παραβρέθηκε ο αντιδήμαρ-

χος κ. Μαγκαφάς, ο οποίος μετέφερε και τον χαιρετισμό του δημάρχου και εκτός από τον Γυ-μνασιάρχη μίλησε καθηγήτρια του σχολείου, η οποία είπε χαρακτηριστικά πως, εάν δεν έβλεπε τα πρόσωπα και δεν άκουγε τα ονόματα θα νόμι-ζε ότι μιλάμε για τον ίδιο τόπο, την ίδια ιστορία!

Δωρίσαμε στο γυμνάσιο και μια από τις ση-μαίες του Αγώνα της Επανάστασης, αυτήν με τον Αη Γιώργη, ενώ το γυμνάσιο Καλαβρύτων μας χάρισε βιβλία για την ιστορία των Καλαβρύ-των και το Ολοκαύτωμα.

Με την έναρξη της σχολικής χρονιάς θα επι-κοινωνήσουμε με το εκεί γυμνάσιο ώστε να έχου-με την ευκαιρία να ανταποδώσουμε τη φιλοξενία.

Τα Καλάβρυτα σήμερα έχουν περίπου 2.500 κατοίκους. Είναι ένα χωριό, που, όμως, έχει υπηρεσίες, κέντρο υγείας (νοσοκομείο το λένε οι κάτοικοι), σχολεία, δημοτικό, γυμνάσιο, λύκειο και επαλ, αγορά με διαφόρων ειδών καταστήμα-τα-από παπούτσια μέχρι τοπικά, παραδοσιακά προϊόντα. Οι ντόπιοι δε λένε «το χωριό μας» αλλά «η πόλη μας» και πράγματι, βλέπει κανείς, ότι υπάρχει αστική κουλτούρα στο μέρος. Το διαπιστώσαμε βλέποντας και τις παλιές φωτο-γραφίες που εκτίθενται στο Μουσείο – ντύσιμο αστικό, λειτουργία φιλαρμονικής κλπ.

Έχει πολλά ξενοδοχεία, όλων των κατηγο-ριών και ενοικιαζόμενα δωμάτια, καθώς συγκε-ντρώνει τουρισμό όλες τις εποχές του χρόνου: καλοκαίρι για τη δροσιά, Πάσχα, αλλά και χει-μώνα λόγω της γειτνίασης με το χιονοδρομικό κέντρο του Χελμού και μπορεί να προσφέρει στον επισκέπτη ανέσεις και παροχές πόλης σε ατμόσφαιρα και περιβάλλον εξοχής.

Εκείνο που μας έκανε εντύπωση, και ιδιαίτε-ρα στα παιδιά, είναι ο τρόπος που προβάλλουν την ιστορία του τόπου και προπαντός το τραγικό γεγονός του Ολοκαυτώματος. Σε ένα υπέροχο Μουσείο… Εύλογη, λοιπόν, η απορία των παι-διών, όπως διατυπώθηκε εκεί: πότε, και εμείς στον Χορτιάτη, θα αποκτήσουμε ένα, ανάλογης αισθητικής, Μουσείο…

Απο τον Χορτιάτη στα ΚαλάβρυταΈνα οδοιπορικό Μνήμης του Γυμνασίου Χορτιάτη



Όταν το 1955 η Διεθνής Επιτροπή για την Ιστορία του Δευτέρου Παγκοσμίου Πο-λέμου ζήτησε από τον κορυφαίο Γάλλο κι-νηματογραφιστή Αλαίν Ρενέ να ετοιμάσει μια ταινία-ντοκουμέντο για τα δέκα χρόνια από την απελευθέρωση των εγκλείστων στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης εγκαινιαζόταν μια νέα εποχή στο λεγόμενο ιστορικό ντοκιμαντέρ. Η περίφημη «Νύχτα και ομίχλη» (1956) του Ρενέ, γυρισμένη στο Άουσβιτς, έθετε τις βάσεις για την ανάπτυξη ενός είδους ταινίας, αγαπητού και εξαιρε-τικά δημοφιλούς. Το ιστορικό ντοκιμαντέρ

έχει καταφέρει τα τελευταία 50 χρόνια να εξελιχθεί ταυτόχρονα σε συντηρητή και δι-αμορφωτή της ιστορικής μνήμης και γνώσης. Όπως αναφέρει ο Ζακ Λε Γκόφ «αν και η μνήμη είναι ένα διακύβευμα της εξουσίας, αν και επιτρέπει συνειδητές ή ασυνείδητες χειραγωγήσεις, αν και υπακούει σε ατομι-κά ή συλλογικά συμφέροντα, η ιστορία έχει σαν πρότυπό της την αλήθεια.» Η μία εί-ναι απαραίτητη για την άλλη, καθώς μνήμη είναι για την ιστορία πηγή πληροφοριών, ενώ η ιστορία είναι αναγκαία για την μνήμη, αφού οφείλει, να εντοπίζει τα σφάλματα της

και να τα αποκαλύπτει υποβοηθούμενη από την χρονική απόσταση των γεγονότων. Υπό αυτή την έννοια το ιστορικό ντοκιμαντέρ –κι-νηματογραφικό ή τηλεοπτικό- έρχεται όχι να αντικαταστήσει την ιστορική έρευνα αλλά να την ενισχύσει κοινοποιώντας δημόσια και με επιστημονική εκλαΐκευση τα πορίσματα της έρευνας. Να κάνει δέκτες της Ιστορίας ευ-ρύτερες ομάδες πολιτών και να ανατροφοδο-τηθεί μέσω του διαλόγου που θα αναπτυχθεί στη λεγόμενη δημόσια σφαίρα. Η επιτυχία που γνωρίζει το είδος και στην Ελλάδα –κυ-ρίως μέσω της τηλεόρασης-, η ανάγκη επα-

ναπροσέγγισης του ιστορικού παρελθόντος με νέα μέσα και η σημασία καταγραφής και διατήρησης της μαρτυρίας ως πηγής για την μελλοντική έρευνα καθιστούν ξεχωριστές και σημαντικές πρωτοβουλίες όπως αυτή στην μαρτυρική κοινότητα Χορτιάτη. Μια πρωτοβουλία που έρχεται να συνδυάσει την ιστορική έρευνα με την κινηματογραφική ει-κόνα σε μια τριήμερη εκδήλωση με προβολές και συζητήσεις που ως ιστορικός ευελπιστώ να αποτελέσει σύντομα θεσμό τόσο για την Ιστορία όσο και για τον Κινηματογράφο. n

(Χορτιάτης, Σεπτέμβριος 2014)Αν το ντοκιμαντέρ είναι η δημιουργική

μετάπλαση της πραγματικότητας, η αποτύ-πωση μ’ άλλα λόγια μιας πλευράς της πραγ-ματικότητας, αυτής που θέλει να αναδείξει ο δημιουργός του, στο ιστορικό ντοκιμαντέρ τα πράγματα είναι λίγο πιο σύνθετα.

Ο ντοκιμενταρίστας στην προσπάθειά του να αποτυπώσει πτυχές της ιστορίας άθελά του και πολύ εύκολα ενδέχεται να «στραβο-πατήσει». Να θολώσει αντί να φωτίσει γεγο-νότα με την κάμερά του. Να εξυπηρετήσει σκοπιμότητες αντί να αναδείξει μαρτυρίες. Το ζητούμενο για το δημιουργό είναι πώς θα παρουσιάσει όσο το δυνατόν περισσότερες πλευρές της ιστορικής πραγματικότητας, χω-ρίς να την αλλοιώνει, δίχως να την καταστρέ-φει. Και εδώ είναι οι δυσκολίες και η πρόκλη-

ση συνάμα ώστε το ντοκιμαντέρ να γίνει μέσο προβληματισμού και κοινωνικής χειραφέτησης και όχι όργανο προπαγάνδας και κοινωνικής χειραγώγησης όπως επιδιώκουν οι πλαστο-γράφοι της ιστορίας, κέντρα και παράκεντρα εξουσίας για να εξυπηρετήσουν συμφέροντά τους.

Να μη ξεχνάμε ότι η επίσημη, ακαδημαϊ-κή ιστορία είναι απόρροια μιας γενικότερης διεργασίας αναμέτρησης με το παρελθόν. Όταν λέμε ότι την ιστορία την γράφουν οι νικητές, εννοούμε πολύ απλά ότι δημι-ουργείται μια παραποιημένη αλλά εύπεπτη ιστορική γνώση, ένας μύθος που εμποδίζει τη διάχυση της ιστορικής πραγματικότητας με σκοπό την πολιτισμική και ιδεολογική κυριαρχία.

Από την άλλη πλευρά έχω την αίσθηση

ότι ουκ ολίγοι λόγω κόπωσης, απογοήτευ-σης, πλήρους εξατομίκευσης, τραυματικών βιωμάτων, προτιμούν τη λήθη, ενώ πολλοί εκ των νεότερων γενιών δεν θέλουν να μάθουν, είτε γιατί αδιαφορούν σ’ένα γενικότερο κλί-μα άκρατου υπερκαταναλωτισμού, είτε διότι συνθλίβονται ανάμεσα στις νεοφιλελεύθερες δήθεν μεταρρυθμίσεις που ισοπεδώνουν τα πάντα και στις εθνικιστικές υστερίες.

Ακόμη κι αν θεωρήσουμε ότι ούτως ή άλ-λως η μνήμη είναι η ίδια κατασκευή, καθότι επιλέγει από τα γεγονότα του παρελθόντος, ο δημιουργός του ιστορικού ντοκιμαντέρ πρέπει να έχει όλα αυτά υπόψη του πριν καν ξεκινή-σει να υλοποιεί την ιδέα του.

Και να μη ξεχνά το σημαντικότερο. Να δώσει όσο είναι δυνατόν περισσότερα στοι-χεία ώστε να γίνει κατανοητό το παρελθόν,

ανεξαρτήτως της θέσης που παίρνει ο ίδιος για τα ιστορικά γεγονότα, ανεξαρτήτως δη-λαδή της ιδεολογικής του τοποθέτησης. Που σημαίνει ότι πρέπει να είναι καλός ερευνη-τής, να είναι σε θέση να αξιολογεί τις πηγές, να αποτιμά τα ιστορικά τεκμήρια, να συνθέ-τει ιστορικά τα γεγονότα μέσα στις συνθή-κες που έγιναν και όχι με βάση το σύγχρονο πλέγμα αξιών.

Η διοργάνωση ενός φεστιβάλ ιστορικού ντοκιμαντέρ, όπως αυτό που πραγματοποι-είται στον Χορτιάτη, είναι υπό την έννοια αυτή μία πρό(σ)κληση για κάθε δημιουργό να αναμετρηθεί με το παρελθόν και τις ιδέες του, είναι μία γιορτή για την ιστο-ρία, χωρίς να «φοράει τα καλά της ρούχα», όπως συμβαίνει στις επετειακές εκδηλώ-σεις. n

Η ιστορική μνήμη βοηθά τους λαούς να δι-δάσκονται από τα λάθη τους , να εμπνέονται από τα επιτεύγματα των προγόνων τους και παίρνουν σωστές αποφάσεις τόσο στην κα-θημερινότητά τους , όσο και στη χάραξη του δικού τους μέλλοντος και των παιδιών τους.

Στην πολιτική συγκυρία όμως, συχνά κατα-γράφουμε προσπάθειες όπου γίνεται επιλεκτική χρήση της ιστορικής μνήμης, δηλ. εσκεμμένη απόκρυψη μέρους της ιστορίας γιατί αυτό δεν «συμφέρει».

Τα ολοκαυτώματα των ναζί στον ελ-ληνικό χώρο είναι μια τέτοια περίπτωση. Δεν υπάρχει χωριό που να μην έχει ένα μνη-μείο πεσόντων, δεν υπάρχει πόλη που να μην τιμά τους νεκρούς της γερμανικής κατοχής και κυρίως δεν υπάρχει οικογένεια που δεν

έχει να διηγηθεί βίαια και αιματηρά συμβάντα που βίωσε τραυματικά εκείνη την περίοδο.

Μια στοιχειώδης έρευνα στο γερμανικό και αυστριακό τύπο, αλλά και στη ευρωπαϊκή βιβλιογραφία δείχνει ότι δεν υπάρχουν παρά ελάχιστες αναφορές στις σφαγές αμάχων και στα ολοκαυτώματα της Ελλάδας. Μια από τις ελάχιστες φωτεινές εξαιρέσεις ήταν η συνει-σφορά του Χέρμαν Φρανκ Μάγερ (Hermann Frank Meyer, 1940-2009) ενός γερμανού επιχειρηματία που έγινε ιστορικός από σύ-μπτωση αναζητώντας τα ίχνη του εφέδρου αξιωματικού πατέρα του, που εκτελέστηκε από αντάρτες στην Ελλάδα. Η έρευνά του τον έφερε αντιμέτωπο με την «άσπιλη» μεραρ-χία Εντελβάις που αιματοκύλισε την δυτική ελλάδα. Τα βιβλία του για τα εγκλήματα των

συμπατριωτών του είναι από τα ελάχιστα που τιμούν την έννοια της ιστορικής μνήμης, αλλά δεν έχουν τύχει προβολής στην Ευρώπη με αποτέλεσμα ακόμα και σήμερα οι γερμανοί να τιμούν με εκδηλώσεις κάθε Μάιο την δράση των «γενναίων» του Χίτλερ. Γι αυτό όταν ο Γερμανός πρόεδρος της δημοκρατίας πήγε στους Λυγκιάδες Ιωαννίνων, που αφανίστηκε από τους συμπατριώτες του, δήλωσε άγνοια και ζήτησε δημόσια συγνώμη. Αλλά στους Λυ-γκιάδες δεν τον συγχωρούν, ούτε στην Μου-σιωτίτσα που έζησε τα εκτελεστικά αποσπά-σματα και τις εκατόμβες νεκρών. Το ίδιο και στο Κομμένο της Αρτας που αιματοκύλισαν το χωριό, ακόμα και όσους βρέθηκαν στο γαμή-λιο γλέντι. Το ίδιο και στην Παραμυθιά. Στην Κεφαλονιά εκτέλεσαν όλους τους Ιταλούς

αιχμαλώτους της μεραρχίας Άκουι και αφά-νισαν την εβραϊκή κοινότητα των Ιωαννίνων. Είναι η μεραρχία που έσπευσε σε βοήθεια μιας άλλης στρατιωτικής μονάδας που αργό-τερα έσφαξε τα Καλάβρυτα.

Αναφέρομαι μόνο σε μια περίπτωση , που αποτέλεσε και για την «Μηχανή του Χρόνου» αντικείμενο έρευνας, για να τονίσω ότι η ιστο-ρική μνήμη δεν πρέπει να έχει εθνικά ταμπού, ούτε σκοπιμότητες. Αντίθετα είναι μια μεγάλη ευκαιρία να δούμε και να δουν κατάματα τις ντροπές του παρελθόντος και να συμφωνή-σουμε ότι δεν θα ζήσουμε με τα τέρατα , αλλά με τους ανθρώπους. Τότε ίσως και αυτοί που κυβερνούν αυτό τον κόσμο να πάψουν να συ-μπεριφέρονται σαν να είναι έτοιμοι για πόλεμο και όχι για ειρήνη. n

Η αξία και η σημασία του ιστορικού ντο-κιμαντέρ είναι τόσο σημαντική όσο ο βαθμός αφύπνισης, που μπορεί να προκαλέσει το εί-δος στο κοινό. Να το πληροφορήσει, να το συ-νεγείρει, να το προειδοποιήσει. Αυτά τα φιλμ λειτουργούν με διαδικασίες τεκμηρίωσης, όπου τα αποδεικτικά στοιχεία θεωρούνται εκ των πραγμάτων «αληθινά», πραγματικά.

Βέβαια, κάθε μορφή σκηνοθεσίας αλλοιώ-νει το λεγόμενο πραγματικό, μια και μεταφέ-ρει τη ματιά του σκηνοθέτη. Ο Μάικλ Μουρ, ας πούμε, είναι ένας σταθερά στρατευμένος σκηνοθέτης κι έτσι φυσικά η αποδεικτικότητά του στρέφεται προς την κατάδειξη της δικής του αλήθειας.

Βέβαια, άλλη ιστορία το να γυρίσεις ένα ντοκιμαντέρ «ξερό», χωρίς οπτικές αρετές κι άλλο να είσαι στρατευμένος και να το κοσμείς με ποίηση, στιλ και αισθητική.

Ας πούμε, ο Γιόρις Ίφενς, πάντα βαθύ-τατα στρατευμένος στο ντοκιμαντέρ διέθετε μια εξαιρετική, αισθητική προσέγγιση. Κι αν ακόμα δούμε το αριστουργηματικό ντοκιμα-ντέρ Πεθαίνοντας στη Μαδρίτη του Ροσίφ, πέρα από την πολιτική και αντιφασιστική του στάση, αξιοποιεί εξαιρετικά την ποιητική των εικόνων.

Κάποιες φορές, για να ενισχυθεί το μή-νυμα του ντοκιμαντέρ τοποθετούνται και δραματουργικοί, χαλαροί, μυθοπλαστικοί

άξονες ή έχουμε καταγραφή των γεγονότων με γυρίσματα μετά τα γεγονότα ή πρόσκληση των πρωταγωνιστών προς μια «στημένη» ανα-παραγωγή τους. Καλή πατρίδα σύντροφε και Sugar town είναι ενδεικτικά παραδείγματα. Ο Στέλιος Κούλογλου στα δικά του πολιτικά ντοκιμαντέρ αξιοποιεί τη μυθοπλαστική «διέ-γερση».

Κατά τα άλλα, το ιστορικό ντοκιμαντέρ διαθέτει είτε μια αυστηρότητα είτε μια κα-λώς εννοούμενη χαλαρότητα. Η αυστηρότητα κάποιες φορές μπορεί να ενοχλήσει με την αφ’ υψηλού επιβολή του μηνύματος. Η χαλα-ρότητα αντίθετα με μυθοπλαστικές ενθέσεις, αξιοποίηση μουσικών ακουσμάτων, επιδέξιο

μοντάζ μπορεί να πείσει καλύτερα. Φυσικά, στις ημέρες μας έχουμε και το

τεχνητό ντοκιμαντέρ, δηλαδή ένα ιστορικό γεγονός που δεν έγινε ποτέ, αλλά η αναπα-ράστασή του συντίθεται με όρους ταινίας τεκ-μηρίωσης.

Το πόσο σημαντικό είναι το ιστορικό ντοκιμαντέρ απεδείχθη στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν με την εκπληκτική σειρά Για-τί πολεμάμε ο αμερικανικός λαός πείστηκε απόλυτα για την ανάγκη του αγώνα. Γενικά, το ιστορικό ντοκιμαντέρ με μακρά πορεία και εξέλιξη βρίσκεται εδώ και μερικά χρόνια και πάλι στην επικαιρότητα και χρηστικά αλλά και προπαγανδιστικά. n

Το ιστορικό ντοκιμαντέρ ως φορέας διαχείρισης της ιστορικής μνήμης

Ιστορικό ντοκιμαντέρ: Η επιλεκτική αναψηλάφηση της μνήμης

“Η ιστορική μνήμη δεν πρέπει να έχει εθνικά ταμπού”

H αξία και η ιδεολογική σημασία του ιστορικού ντοκιμαντέρ

Του Λάμπρου Φλιτούρη (επικ.καθ. Ευρωπαϊκής Ιστορίας, Παν. Ιωαννίνων)

του Παύλου Νεράντζη, δημοσιογράφος

του Χρήστου Βασιλόπουλου, δημοσιογράφος, “Μηχανή του χρόνου”

του Αλέξη Ν. Δερμεντζόγλου - Δημοσιογράφος - Κριτικός κινηματογράφου [email protected]


Ο κινηματογράφος, ως πολιτιστικό προϊόν, εγ-γράφει στο σώμα του, άμεσα ή έμμεσα, όχι μόνο τις προσωπικές ιστορίες των ανθρώπων αλλά και τη ροή της Ιστορίας. Οι ταινίες που ασχολούνται κυρί-ως με την Ιστορία ανήκουν συνήθως στο είδος του ντοκιμαντέρ, αν και υπάρχουν εξαιρετικές ταινίες μυθοπλασίας που αναφέρονται στην Ιστορία άλλο-τε μέσα από συγκεκριμένους ήρωες ( Θίασος του Θόδωρου Αγγελόπουλου) και άλλοτε μέσα από την

αναπαράσταση γεγονότων, όπου οι χαρακτήρες λειτουργούν δευτερευόντως για να υποστηρίξουν την κίνηση της ίδιας της Ιστορίας ( Η μάχη της Αλ-γερίας του Τζίλο Ποντεκόρβο).

Το Ιστορικό λοιπόν ντοκιμαντέρ είναι το κύριο όπλο είτε του συστήματος είτε αυτών που αρθρώ-νουν έναν διαφορετικό λόγο για να προπαγανδί-σουν, να παρουσιάσουν, να επιχειρηματολογήσουν για την ιστορική αξία κάποιων γεγονότων, ανθρώ-

πων, εδαφικών αξιώσεων και πάει λέγοντας. Το ντοκιμαντέρ δεν είναι ποτέ κάτι «αθώο», παρόλο που στη αντίληψη των περισσοτέρων είναι αντι-κειμενικό ή πραγματικό. Κουβαλάει την ιδεολογία του κατασκευαστή του και ανακλά τις προσωπικές απόψεις ή αντιλήψεις για αυτό που αναπτύσσει θεματικά. Παραμένει όμως το σημαντικότερο ερ-γαλείο για μια συνθετική προσέγγιση ιστορικών γεγονότων.

Πέρα όμως από τη θεματική ανάπτυξη, το ντο-κιμαντέρ παραμένει μια κινηματογραφική αφήγηση που απαιτεί γνώση του μέσου. Σωστή πλανοθεσία, φωτογραφία και μοντάζ αποτελούν το κομμάτι αυτό που θα βοηθήσει τον θεατή να παρακολουθήσει με ενδιαφέρον ένα ιστορικό ντοκιμαντέρ. Ταινίες όπως η Σμύρνη, καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης πόλης της Μαρίας Ηλιού αποτελούν παραδείγματα ολοκληρωμένης γραφής. n

Ιστορικό ντοκιμαντέρ: η αξία και ο ρόλος του

Το ιστορικό ντοκιμαντέρ δεν μας κάνει περισσότερο σοφούς αλλά πιθανώς πιό μεγαλόψυχους

Το ντοκιμαντέρ ως τόπος μνήμης

Κοιτάζοντας πίσω, πλάι και εντός μας

του Νότη Φόρσου, κριτικός κινηματογράφου, διευθυντής “ΟΛΥΜΠΙΟΝ”

του Ηλία Γιαννακάκη, Σκηνοθέτης

της Χρύσας Τζελέπη, σκηνοθέτης

του Στράτου Κερσανίδη, κριτικός κινηματογράφου

Το ιστορικό ντοκιμαντέρ κράτησε πάντα μια πολύ ιδιαίτερη θέση ανάμεσα στα κινηματογραφι-κά είδη. Κατά τη γνώμη μου αυτό οφείλεται κυρίως στις μορφές και τους χώρους που καταγράφονται. Τα αυθεντικά ντοκουμέντα δηλαδή. Είτε πρόκειται για κάτι που καταγράφεται εκείνη τη στιγμή, είτε προσεγγίζει, σε ύστερο χρόνο, αυθεντικά πρόσω-πα και χώρους που σχετίζονται άμεσα με μεγάλης σπουδαιότητας ιστορικά γεγονότα. Αυτό είναι το σημαντικότερο και στη συνέχεια ακολουθεί η φόρμα και η προσέγγιση(ανθρωπολογική, κοινωνιολογική, ιδεολογική κ.λ.π.). Στοιχεία εξόχως σημαντικά, τα οποία σε ταινίες μυθοπλασίας είναι τα κυρίαρ-

χα αλλά στο ντοκιμαντέρ, και ειδικά στο ιστορι-κό, είναι το ντοκουμέντο που μιλά από μόνο του. Γι αυτό το λόγο διαπιστώνουμε ότι ακόμα και μικρό-τερης αισθητικής αξίας ιστορικά ντοκιμαντέρ, στην πορεία του χρόνου, αποκτούν μεγαλύτερη αξία όταν έχουν πράγματι καταφέρει να ενσωματώσουν τα πρόσωπα, τους χώρους, τα αντικείμενα και την ατμό-σφαιρα του θέματος με το οποίο είχαν καταπιαστεί. Ένα ιστορικό ντοκιμαντέρ είναι σημαντικό όχι μόνο επειδή θα μας αναλύσει, παρουσιάσει, υποβάλλει το θέμα με το οποίο καταπιάνεται. Ούτε επειδή θα λειτουργήσει έτσι ώστε να μην επαναλάβουμε τα ίδια λάθη. Τα τελευταία εκατό

χρόνια έχουν γυριστεί χιλιίαδες ιστορικά ντο-κιμαντέρ. Κι όμως οι άνθρωποι εξακολουθούν να αλληλοεξοντώνονται, να διαπράτουν τα ίδια λάθη και να φανατίζονται για τους ίδιους λόγους. Βλέποντας όμως σε ένα ιστορικό ντοκιμαντέρ τα πρόσωπα, ακόμα κι αν (υποθετικά)δεν ακούγα-με τις μαρτυρικές τους αφηγήσεις, μπορούμε να αισθανθούμε το ζόφο της ανθρώπινης συνθήκης. Νομίζω ότι το χειρότερο σε μια σφαγή όπως του Χορτιάτη, των Καλαβρύτων, του Διστόμου και τό-σες άλλες στη χώρα μας, είναι όχι μόνο το αίμα και η απελπισία αλλά πολύ περισσότερο η αδυναμία μας να εξηγήσουμε το γιατί. Αυτό μας οδηγεί στην

τρέλα. Άλλωστε το γιατί δεν είναι ποτέ ιδεολογικό, πολιτικό, στρατιωτικό ή οτιδήποτε άλλο. Είναι μόνο υπαρξιακό και αφορά στενά τον καθένα από μας και όλους μαζί μας ενώνει στην κοινή μας ανθρώ-πινη μοίρα. Το ιστορικό ντοκιμαντέρ, λοιπόν, όταν μας παρουσιάζει ανθρώπους που η καταστροφή πέρασε από πάνω τους και από μέσα τους αλλά εκείνοι μπορούν και μιλούν στο φακό με μια ευ-γένεια ψυχής, με ψυχραιμία και εγκαρτέρηση, τότε ίσως να μπορούμε κι εμείς να ανακουφιστούμε. Έστω και λίγο. Δεν μας κάνει περισσότερο σοφούς αλλά πιθανώς πιο μεγαλόψυχους. n

Το “1οΤτριήμερο Ιστορικού Ντοκιμαντέρ” που διοργανώνεται για πρώτη φορά φέτος το Σεπτέμ-βρη στο Χορτιάτη, έναν τόπο γεμάτο μνήμες, μας δίνει την ευκαιρία να ανακαλύψουμε το ενδιαφέρον αποτύπωμα που η ιστορία αφήνει στο παρόν και να οραματιστούμε το μέλλον.

Απαραίτητη συνθήκη για τη διαμόρφωση γνώ-μης αλλά και αντίληψης της ζωής είναι να μπορείς μέσα από τις βιωμένες ιστορίες άλλων να οραματί-ζεσαι και να χτίζεις το μέλλον.

Το ζητούμενο δεν είναι να διατηρηθούν οι μνή-μες ενός παρελθόντος από το οποίο έχουμε απο-κοπεί, αλλά να διατηρήσουμε ζωντανή την αναπό-σπαστη με αυτό αμφισβήτηση του ευφησυχασμού του παρόντος.

“Δεν θυμόμαστε, ξαναγράφουμε τη μνήμη από την αρχή όπως ξαναγράφουμε την Ιστορία.”

Chris Marker

To ντοκιμαντέρ δεν καταγράφει απλώς την πραγ-ματικότητα τοποθετώντας μια κάμερα απέναντι από πρόσωπα και καταστάσεις. Είναι ο κινηματογραφιστής που ανακαλύπτει τον τρόπο να εικονοποιήσει την εσωτερική αλήθεια της βιωμένης πραγματικότητας, βιώνοντας ο ίδιος το αποτύπωμά της στο παρόν.

“Δεν καταγράφεις απλά την πραγματικότητα αλλά την υφίστασαι.”, υποστηρίζει ο Jean Rouch ντοκιμαντερίστας-εθνολόγος.

Η μνήμη δεν είναι άυλη, εγγράφεται στα σώμα-

τα, στα πρόσωπα, στις λέξεις, στις κινήσεις, στις

σιωπές. Έχει τη δική της δομή.Ο κινηματογρφιστής την αναζητά μεταξύ αρχειακού υλικού και ζωντανών τόπων και καταφέρνει μέσα από τα εργαλεία της γλώσσας του κινηματογράφου να σκιαγραφήσει τη γεωγραφία της και να την προβάλλει στο ευρύ κοινό.

Έτσι το ντοκιμαντέρ γίνεται το μέσο της ριζικής μεταστροφής στον τρόπο με τον οποίο η ιστορία εκδηλώνεται και μεταδίδεται, δηλαδή στον τρόπο με τον οποίο χτίζεται η μνήμη μας μεταξύ λήθης και στερεότυπων ερμηνειών της ιστορίας που προβάλ-λονται από τα κέντρα εξουσίας.

“Η πάλη του ανθρώπου εναντίον της εξουσί-ας είναι η πάλη της μνήμης εναντίον της λήθης”, λέει ο M.Kundera.

Η λήθη απογυμνώνει τον άνθρωπο γιατί του στερεί τη δύναμη της ουσιαστικής κρίσης.

Η δυνατότητα διαμόρφωσης λαικής μνήμης-συνείδησης σου δίνει τη δυνατότητα αντίδρασης προς κάθε εξουσιαστική δύναμη.

Η δύναμη των εικόνων και των ήχων ζωντανεύ-ει την Ιστορία.

Η κριτική διερεύνηση τους είναι απαραίτητη προυπόθεση για την αναγέννηση του φαντασιακού μας τρόπου με τον οποίο ανακαλύπτουμε τον κό-σμο, χωρίς να τον συγκαλύπτουμε.

Αλλωστε ακόμη και η φαντασία έχει ανάγκη από τη μνήμη για να λειτουργήσει.

Καλή θέαση! n

Η λέξη «πίσω» του τίτλου μπορεί να ερμηνευ-τεί τόσο χωροταξικά όσο και χρονικά. Το ίδιο συμ-βαίνει και με τη λέξη «πλάι». Όσο για το «εντός» είναι προφανές πως αναφέρεται στον εσωτερικό κόσμο, δηλαδή στην ψυχή και το νου.

Κοιτάζουμε πίσω μας λοιπόν πίσω από την πλάτη μας, ή πίσω στο χρόνο, στο παρελθόν αλλά και στο παρόν καθώς και σε όσα συμβαίνουν κοντά μας. Και αναζητούμε, ερευνούμε, ερμηνεύουμε με τα δικά μας εργαλεία, με όσα πιστεύουμε, όσα σκε-φτόμαστε, όσα μας προβληματίζουν.

Όλα τα παραπάνω είναι ντοκιμαντέρ, δηλαδή ντοκουμέντο, δηλαδή ταινία τεκμηρίωσης.

Τι, κάνει, λοιπόν ένα ντοκιμαντέρ; Η απάντηση είναι: «καταγράφει την πραγματικότητα». Σωστό αλλά όχι επαρκές. Κι αυτό επειδή ευλόγως τίθεται το ερώτημα: «υπάρχει αντικειμενική πραγματικότη-τα;».

Η απάντηση μπορεί να είναι και «ναι» αλλά και «όχι». Η απάντηση εξαρτάται από το είδος του ντοκιμαντέρ, από την πραγματικότητα η οποία εξε-ρευνάται.

Εάν, π.χ. ένας κινηματογραφιστής καταγράψει την επίθεση ενός λιονταριού εναντίον μιας αντι-λόπης, η καταγραφή, προφανώς και είναι αντικει-μενική και, μάλλον, δεν επιδέχεται αμφισβήτησης. Εάν θέλει όμως να εξερευνήσει ένα ιστορικό θέμα, τότε η αντικειμενική πραγματικότητα πάει περίπα-το. Γιατί εδώ ο σκηνοθέτης παρεμβαίνει καταλυτι-κά. Καταρχάς στην ίδια την επιλογή του θέματος. Και στη συνέχεια, ετοιμάζοντας το σενάριο, με βάση το οποίο θα ετοιμάσει αυτό το οποίο θέλει να αναδείξει.

Ένα ιστορικό ντοκιμαντέρ, όπως και ένα κοι-νωνικό που αφορά το παρόν (το πλάι), έχουν ιδε-ολογία. Τώρα, το κατά πόσον θα υπηρετήσουν το

σκοπό για τον οποίο έχουν γίνει, δηλαδή την ιδε-ολογία, την άποψη, τη θέση του δημιουργού, αυτό εξαρτάται από το βάθος της έρευνας και από την τεκμηρίωση αυτών που θέλει να αναδείξει. Και η τεκμηρίωση βασίζεται στις πηγές, όπως δηλαδή συμβαίνει και με τη συγγραφή ενός βιβλίου, ή μιας δημοσιογραφικής έρευνας. Ίσως γι’ αυτό κάποιοι να μπερδεύουν το ντοκιμαντέρ με τη δημοσιογρα-φία, κυρίως με το τηλεοπτικό ρεπορτάζ. Εδώ οφεί-λω να σημειώσω πως το ντοκιμαντέρ είναι ένα καλ-λιτεχνικό προϊόν το οποίο έχει ανάγκη τη συνδρομή της δημοσιογραφίας. Ενώ ένα τηλεοπτικό ρεπορ-τάζ, δεν είναι καλλιτεχνικό προϊόν, αλλά μπορεί να διαθέτει κάποια καλλιτεχνικά στοιχεία, που θα το εμπλουτίσουν και θα το κάνουν πιο ελκτικό.

Το ντοκιμαντέρ είναι η βάση του κινηματογρά-φου. Γιατί ολόκληρος ο κινηματογράφος βασίζεται στην πραγματικότητα, στην ίδια τη ζωή. Απλώς δια-

φέρει ο σεναριογράφος που άλλοτε μπορεί να είναι ένας επαγγελματίας που εμπνέεται από τη ζωή και γράφει μια ιστορία (μυθοπλασία) και άλλοτε η ίδια η ζωή που δίνει έτοιμο υλικό (ντοκιμαντέρ). Λιγάκι σχηματικά όλα αυτά, για να μην παρεξηγηθώ.

Τελειώνοντας θέλω να σημειώσω πως η κατα-γραφή και η διάσωση της ιστορίας και της μνήμης είναι βασικό στοιχείο του παρόντος, της ζωής μας, της παιδείας, της διαμόρφωσης του χαρακτήρα κλπ. Είναι ένα εργαλείο ώστε να περάσει η Ιστορία δια μέσου των γενεών και να φτάσει στο σήμερα εμπλουτισμένη από την ιδεολογία του «καλού» και όχι από εμποτισμένη από το δηλητήριο της μισσα-λοδοξίας.

Δε θα σας πω τι εννοώ όταν λέω «ιδεολογία του ‘καλού’», το θεωρώ περιττό.

Καλό χειμώνα και το νου σας! n

«Πολλοί λαοί ή άτομα συμβαίνει να θεωρούν περισσότερο ή λιγότερο συνειδητά ότι «κάθε ξένος είναι εχθρός [...] Όταν αυτή η ανομολό-γητη αλυσίδα αποτελέσει τη μείζονα πρόταση ενός συλλογισμού, τότε στο τέλος της αλυσίδας βρίσκονται τα στρατόπεδα. Αυτό είναι το αποτέ-λεσμα μιας σύλληψης του κόσμου οδηγημένης στην έσχατη συνέπειά της: όσο υπάρχει αυτή η αντίληψη τα αποτελέσματά της θα μας απειλούν. Η ιστορία των στρατοπέδων εξόντωσης θα έπρε-πε να ερμηνευτεί από όλους σαν ένα δυσοίωνο σημάδι κινδύνου».

«Το φορτηγό σταμάτησε και είδαμε μια με-γάλη πύλη και πάνω της μια επιγραφή ζωηρά φωτισμένη (η ανάμνηση της με βασανίζει ακόμα στα όνειρα μου): ARBEIT MACHT FREI, η εργασία

απελευθερώνει».«Εάν μέσα απ' τα στρατόπεδα θα μπορούσε

να δραπετεύσει ένα μήνυμα και να φτάσει στους ελεύθερους ανθρώπους θα ήταν αυτό: Προσπα-θήστε να μην υποστείτε στο σπίτι σας αυτό που έχει επιβληθεί σε εμάς εδώ».

«Δίπλα μας στέκει μια ομάδα Ελλήνων, αυτοί οι φοβεροί και αξιοθαύμαστοι Εβραίοι της Θεσσα-λονίκης, πεισματικοί, κλέφτες, σοφοί, αμείλικτοι και αλληλέγγυοι, αποφασισμένοι να ζήσουν, ανε-λέητοι αντίπαλοι στον αγώνα της επιβίωσης: από αυτούς τους Έλληνες που υπερίσχυσαν στις κου-ζίνες και στο εργοτάξιο, που ακόμα και οι Γερμανοί υπολογίζουν και οι Πολωνοί φοβούνται. Έκλεισαν τρία χρόνια στο Άουσβιτς, αυτοί ξέρουν καλύτερα από τον καθένα τι είναι το στρατόπεδο. Στέκονται

στο κύκλο με τους ώμους κολλητά ο ένας στον άλλο και τραγουδούν μια μακρόσυρτη μελωδία».

«Ο καθένας αποχαιρέτησε την ζωή με τον δικό του τρόπο. Μερικοί προσευχήθηκαν, άλλοι μέθυσαν και άλλοι βυθίστηκαν για τελευταία φορά σ' ένα ακα-τανόμαστο πάθος. Αλλά οι μητέρες ξενύχτησαν για να ετοιμάσουν φαγητό για το ταξίδι, για να πλύνουν τα παιδιά και να φροντίσουν τις αποσκευές και την άλλη μέρα το πρωί άπλωσαν στα συρματοπλέγματα τα ρούχα των παιδιών να στεγνώσουν, δεν ξέχα-σαν τις φασκιές, τα παιγνίδια, τα μαξιλάρια και τα χιλιάδες μικροπράγματα που χρειάζονται πάντα τα παιδιά. Κι εσείς δεν θα κάνατε το ίδιο; Ακόμα κι αν ξέρατε ότι αύριο θα σας σκοτώσουν μαζί με το παιδί σας, σήμερα δεν θα του δίνατε να φάει;».

«Ταξιδέψαμε ως εδώ μέσα σε σφραγισμένα

βαγόνια, είδαμε τις γυναίκες και τα παιδιά μας να τους καταπίνει το σκοτάδι, σκλάβοι πηγαινοερχό-μαστε χιλιάδες φορές στην βουβή δουλειά, νε-κροί στην ψυχή πριν τον ανώνυμο θάνατο. Δεν θα ξαναγυρίσουμε. Κανείς δεν πρέπει να βγει από δω, κανείς που θα μπορούσε να φέρει στον κό-σμο μαζί με το χαραγμένο στην σάρκα του νούμε-ρο τη δυσοίωνη είδηση του τι κατάφερε να κάνει άνθρωπος στον άνθρωπο στο Άουσβιτς».

«Να εκμηδενίσεις τον άνθρωπο είναι δύσκο-λο, όσο και να τον δημιουργήσεις: δεν ήταν απλό, πήρε χρόνο, αλλά τα καταφέρατε, Γερμανοί. Εί-μαστε υπάκουοι κάτω από το βλέμμα σας, δεν έχετε να φοβηθείτε τίποτα από μας: καμιά πράξη αντίστασης, καμιά λέξη πρόκλησης, κανένα κρι-τικό βλέμμα».

Πρίμο Λέβι: Αποσπάσματα από το «Εάν αυτό είναι ο άνθρωπος»


«Οι άνδρες εκτελέστηκαν. Τις γυναίκες τις έκλεισαν σε ένα κτίριο και έβαλαν φωτιά. Δίπλα μου ήταν μια κυρία, θήλαζε το μωρό της, σκοτωμένη αυτή και το μωρό θήλαζε, μια έκλαιγε, μια θήλαζε, ήρθαν οι ταγματα-σφαλίτες και βλέπανε το μωρό και γελούσαν που θήλαζε από την μάνα…». Ελένη Νανα-κούδη, TVXS, 2.9.2013.

Στις 2 Σεπτεμβρίου 1944, λίγες μόλις βδο-μάδες πριν την πλήρη αποχώρηση των γερ-μανικών στρατευμάτων Κατοχής, η ναζιστική θηριωδία έλαβε στον Χορτιάτη το πραγματικό της πρόσωπο: της υπέρτατης, απρόκλητης δολοφονικής βίας και τρομοκρατίας εναντίον αθώων πολιτών. Μία σφαγή χωρίς αιτία, χωρίς ορατό στόχο και κίνητρο, πέραν του δολοφο-νικού σεληνιασμού των οργάνων του Χίτλερ, Γερμανών και Ελλήνων. Αφορμή η ενέδρα από αντάρτες σε Γερμανούς και Έλληνες υπαλ-λήλους του Οργανισμού Ύδρευσης Θεσσα-λονίκης, πράξη για την οποία όμως δεν είχαν καμία γνώση και, βεβαίως, καμία ευθύνη, οι κάτοικοι του Χορτιάτη.

Το μαρτύριο του λαού μας κατά την περίο-δο της Κατοχής δεν είχε προηγούμενο: οι κα-τακτητές έπεσαν σαν ακρίδα πάνω στην Ελλά-δα ρουφώντας την ως το μεδούλι. Δήμευσαν τα μέσα μεταφοράς και τις δημόσιες και ιδι-ωτικές επιχειρήσεις, λήστεψαν τα μεταλλεύ-ματα και ό,τι άλλο πολύτιμο υπήρχε, έκλεψαν τα τρόφιμα και τα έστελναν στη στρατιά του Ρόμελ στην Αφρική και αλλού, λεηλάτησαν

τον πλούτο των Ελλήνων. Η ελληνική οικονο-μία αποστραγγίστηκε, οι Έλληνες υπέφεραν και πέθαιναν από την πείνα. Κι όμως, την εποχή της κορύφωσης του λιμού, τον Μάρτη του 1942, οπότε μόνο στην Αθήνα πέθαιναν πάνω από 400 άτομα την ημέρα1, διάλεξαν η Γερμανία και η Ιταλία να αρπάξουν το κατο-χικό δάνειο, προκαλώντας υπερπληθωρισμό και, τελικά, την πλήρη διάλυση της ελληνικής οικονομίας, με ό,τι αυτό συνεπάγετο για την Ελλάδα και τον λαό της.

Στη συνέχεια, το Γ’ Ράιχ πέρασε από την τρομοκρατία της πείνας στην τρομοκρατία των Ολοκαυτωμάτων, με βάση το αποτρόπαιο δόγμα της συλλογικής ευθύνης και τη λογική των μαζι-κών αντιποίνων. Καθημερινά ο ελληνικός λαός υπέφερε εξευτελισμούς, ληστείες, βασανιστή-ρια, δολοφονίες. Κοντά σ’ αυτές η λεηλασία των αρχαιολογικών και πολιτιστικών θησαυρών μας, ένα έγκλημα που δεν έχει αναδειχθεί όσο θα έπρεπε. Μέχρι την τελευταία στιγμή οι Γερμα-νοί κατέστρεφαν τα πάντα για να αφήσουν πίσω τους κρανίου τόπο. Γιατί άραγε αυτή η σκληρή συμπεριφορά προς την Ελλάδα;

Επί 70 χρόνια η Γερμανία απέφυγε, με-θοδικά και προκλητικά και αξιοποιώντας τις αδυναμίες ή και τον ενδοτισμό των ελληνικών κυβερνήσεων, να εκπληρώσει τις τεκμηριω-μένες, απαράγραπτες και ηθικά βαρύνουσες υποχρεώσεις της προς την Ελλάδα. Ξεχνάει

1. Γλέζος Μ, «Και ένα μάρκο να ήταν», Εκδόσεις Λιβάνη, Αθήνα 2012.

ότι η Εθνική μας Αντίσταση και η Θυσία του ελληνικού λαού την απάλλαξε από το ναζιστι-κό εφιάλτη. Και σήμερα, παρά την πρόσφατη δημόσια συγγνώμη προς τον ελληνικό λαό του Προέδρου Γκάουκ στους Λυγκιάδες, το βαθύ γερμανικό κράτος συνεχίζει την αδιαλλαξία του αρνούμενο να συμμορφωθεί με τις διε-θνείς συνθήκες, που επιβάλλουν την καταβο-λή των γερμανικών οφειλών (αποζημιώσεων στις οικογένειες των θυμάτων, επανορθώ-σεις, επιστροφή του κατοχικού δανείου και των πολιτιστικών μας θησαυρών). Ενώ πρε-σβεύει την δημοσιονομική εξυγίανση απαι-τώντας από την Ελλάδα και τις χώρες του νότου ισόβια λιτότητα, η ίδια συμπεριφέρεται ως μπαταχτσής και κλεπταποδόχος. Αντί να ακολουθήσουν την προεδρική συγγνώμη πρά-ξεις αποζημίωσης, επανόρθωσης, αποκατά-στασης, πράξεις έμπρακτης μεταμέλειας και απόδοσης δικαιοσύνης, η γερμανική κυβέρ-νηση επιχειρεί την ανάσχεση της διεκδίκησης των γερμανικών οφειλών. Αντί «Δικαιοσύνης και Αποζημίωσης!»2 επιχειρεί να ξαναγράψει την ιστορία, αποδεικνύοντας ότι δεν επιθυμεί να αναλάβει την ευθύνη για τα εγκλήματα του Γ’ Ράιχ στην Ελλάδα! Αποκαλυπτική των πα-ραπάνω είναι η ομολογία του Γερμανού Πρε-σβευτή στην Αθήνα Δρ. Πέτερ Σόοφ: «Ένα ελληνογερμανικό ταμείο για το μέλλον, θα

2. Σύνθημα της αντιναζιστικής ομάδας «AK Distomo» από το Αμβούργο, που υποστηρίζει με πάθος τον αγώνα μας.

έχει ως σκοπό την αναζήτηση ενδεδειγμένων δράσεων για την επεξεργασία του παρελθό-ντος…»!.3 Θα υπάρξουν άραγε Έλληνες, που θα συμπράξουν στα γερμανικά σχέδια, στρε-φόμενοι εναντίον των εθνικών μας δικαίων;

Ο Χορτιάτης, η Βιάννος, το Δίστομο, το Κομ-μένο, τα Καλάβρυτα, τα Κερδύλια και όλοι οι τόποι μαρτυρίου και αγώνα, η θυσία και η διεκ-δίκηση, το πένθος και η ελπίδα, η μνήμη και το χρέος, αναδεικνύονται σε παγκόσμια σύμβολα αγώνα για την επικράτηση των πανανθρώπινων αξιών. Εμπνέουν και ενώνουν! Στέλνουν ισχυρό μήνυμα εναντίον του φασισμού και της βαρβα-ρότητας. Υπαγορεύουν νέα καθήκοντα και μας θέτουν όλους υπό διαρκή αξιολόγηση. Απαιτούν αγώνα και συνέπεια, αφοσίωση, θάρρος και ανι-διοτέλεια. Συσπειρώνουν τους Έλληνες και τους δημοκράτες όπου γης. Αξιώνουν υπέρβαση των δυνατοτήτων μας και, κυρίως, των αδυναμιών μας. Δείχνουν τον δύσκολο αλλά ωραίο δρόμο στους χειμαζόμενους Έλληνες πολίτες για την πολυπόθητη ψυχική και πνευματική ανάταση του λαού και του έθνους μας. Ας προχωρήσουμε αψηφώντας τον φόβο. Με σθένος και ομοψυχία!

*Μέλος της Σ.Ε. του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας

προς την Ελλάδα[email protected]

3. Απόσπασμα από τον χαιρετισμό του Γερμανού Πρέσβυ, που φιλοξενείται στην επίσημη ιστοσελί-δα των γερμανικών αποστολών στην Ελλάδα

To Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων σε συνερ-γασία με το Δήμο Νικολάου Σκουφά Άρ-τας διοργάνωσε διεθνές ιστορικό συνέ-δριο στις 17 και 18 Αυγούστου 2014 στη μαρτυρική κοινότητα Κομμένου Άρτας, στο πλαίσιο των ετήσιων εκδηλώσεων μνήμης για την καταστροφή της κοινότη-τας το 1943. Με τον τρόπο αυτό η τοπική κοινότητα επέλεξε να τιμήσει τα 317 θύ-ματα που σφαγιάστηκαν το πρωί της 16ης Αυγούστου από τις γερμανικές δυνάμεις κατοχής.

Το διεθνές ιστορικό συνέδριο με τίτ-λο «Κατοχική βία, 1939-1945: η ελληνική και ευρωπαϊκή εμπειρία» προσπάθησε να προσεγγίσει επιστημονικά ερωτήμα-τα που – ενδεικτικά – σχετίζονταν με τις ακόλουθες θεματικές ενότητες:

μορφές βίας στην κατεχόμενη Ευρώ-πη, αντίσταση και αντίποινα: κατοχικές πρακτικές διεξαγωγής του αντια-νταρτικού πολέμου, η γερμανική, ιταλική και βουλγαρική κατοχική πολιτική στην Ελλάδα: στό-χοι και επιδιώξεις,αντίστοιχη εμπειρία της Κατοχής στην Ευρώπη, διαχείριση της μνήμης της κατοχικής βίας από την επίσημη πο-λιτεία, τους κοινωνικούς φορείς, τις τέχνες, τους πολίτες και η θέση του γεγονότος στη δημόσια ιστορία καιο τόπος και η μαρτυρία της ολοσχε-ρούς καταστροφής, όπως αποτυπώ-

θηκε στο Κομμένο Άρτας με τη χρή-ση των προφορικών μαρτυριών και της βιωμένης εμπειρίας. Η εμπειρία από τη μελέτη άλλων περιπτώσεων (Δίστομο, Καλάβρυτα, Κλεισούρα, Χορτιάτης, Δομένικο, Κάνδανος, Βιάννος, Λυγγιάδες, Δοξάτο κ.α.) ή μαζικών πρακτικών βίας σε πόλεις και χωριά της χώρας.

Η οργανωτική επιτροπή του συνεδρίου διένειμε τις εισηγήσεις σε έξι συνεδρίες, κατά τη διάρκεια των οποίων ιστορικοί, φι-λόλογοι, κοινωνιολόγοι, λαογράφοι, κλή-θηκαν να προσεγγίσουν όλα τα προανα-φερθέντα θέματα και να απαντήσουν στην πληθώρα ερωτημάτων που ανέκυπταν στο τέλος κάθε συνεδρίας, αποδεικνύο-ντας έμπρακτα το έντονο ενδιαφέρον του ακροατηρίου.

Ως εισηγήτρια, με θέμα «Η καταστροφή του Χορτιάτη: συμβολή στην τοπική ιστο-ρία της κοινότητας», αλλά και ως ακρο-άτρια, θα μου επιτρέψετε να μοιραστώ μαζί σας τις σκέψεις και τους προβλημα-τισμούς που ανέκυψαν από την εμπειρία μου αυτή. Εκτός από το προφανές όφελος της διεύρυνσης της γνώσης, της διατήρη-σης της ιστορικής μνήμης και της γόνιμης ανταλλαγής απόψεων, είναι αδιαμφι-σβήτητο ότι ανάλογα δρώμενα, αφενός προβάλλουν σε διεθνές και επιστημονικό επίπεδο την τοπική ιστορία και αφετέρου δημιουργούν γνωστικά ερεθίσματα και προβληματισμούς στους συμμετέχοντες, σχετικά με τα ιστορικά γεγονότα που όλοι

θέλουμε να διατηρήσουμε στη μνήμη, να εμβαθύνουμε, να διδαχθούμε απ’ αυτά και να τα μεταλαμπαδεύσουμε στις επόμενες γενεές, προκειμένου να μην υποστούν τις επιπτώσεις της λήθης.

Στο Χορτιάτη είναι κοινό μυστικό πως θεωρούμε ότι τα γεγονότα της 2ας Σε-πτεμβρίου 1944 δεν είναι ευρέως γνωστά και πολλές φορές γίνεται η σύγκριση με άλλες μαρτυρικές κοινότητες (θέλω να πιστεύω όχι ανταγωνιστικά, αλλά ουσια-στικά), οι οποίες προβάλλουν την ιστο-ρία τους, αναθέτουν σε ερευνητές την επιστημονική διερεύνηση, επενδύουν στη διατήρηση της μνήμης με ποικίλους τρόπους, όπως διοργάνωση ημερίδων και συνεδρίων, διαφύλαξη του πολύτιμου αρχειακού υλικού, ανάδειξη των υπαρ-χόντων μνημείων, όχι μόνο ως φορέων μνήμης της δικής τους εποχής, αλλά και ως σύγχρονων μνημείων που οφείλουν να εντάσσονται ομαλά στο συνεχώς με-ταβαλλόμενο περιβάλλον τους. Όλα τα παραπάνω, όμως, απαιτούν ιδιωτική πρω-τοβουλία, η οποία θα κινητοποιήσει την εκλεγμένη αρχή του τόπου και μέσα σε ένα πλαίσιο αγαστής συνεργασίας θα γί-νει πλήρως αντιληπτό απ’ όλους μας πως η διατήρηση της μνήμης είναι πρωτίστως προσωπική μας ευθύνη, απαιτεί ανάληψη δράσης και βασίζεται στη συνειδητοποίη-ση πως τυπικοί επέτειοι δεν είναι, πλέον, αρκετοί για να διασώσουμε ό,τι βάλλεται από παντού: την ταυτότητά μας.

«ΧΟΡΤΙΑΤΗΣ 570»: Τα εύσημά μας στο Δήμο Νικολάου Σκουφά και στο Πα-νεπιστήμιο Ιωαννίνων, για το σημαντικό αυτό συνέδριο. Ελπίζουμε και ο Δήμος Πυλαίας - Χορτιάτη σε συνεργασία με το Α.Π.Θ. να προχωρήσουν σε ανάλογες πρωτοβουλίες. Ο αγώνας της μνήμης ενάντια στη λήθη πρέπει να είναι συνεχής και επίπονος.

Το παράδειγμα του Κομμένου Άρτας για τη διαχείριση της μνήμηςΓράφει η Όλγα Διαμάντη, Φιλόλογος Α.Π.Θ.

του Αριστομένη Ι. Συγγελάκη*

Δικαιοσύνη και Αποζημίωση για τα ναζιστικά εγκλήματα ή «επεξεργασία του παρελθόντος»;



Ύστερα από εβδομήντα χρόνια στις ευρω-εκλογές του 2014, στον ίδιο τόπο η Χρυσή Αυγή πήρε περίπου 10% όπως και πανελλαδικά. Είναι το φαινόμενο φυσικό; Είναι κάτι αφύσικο; ή το ολο-καύτωμα του Χορτιάτη και η ψήφος στη Χρυσή Αυγή είναι πράγματα εντελώς άσχετα μεταξύ τους και όποιος προβληματιστεί συσχετίζοντάς τα το κάνει από πολιτική ιδιοτέλεια, ενώ πρέπει να σφυρίζουμε αδιάφορα;

ΠΕΡΙΣΥΛΛΟΓΗΚαθώς πλησιάζει η 2α Σεπτεμβρίου ας μην

σπαταλήσουμε και τη φετινή επέτειο σε φαντα-χτερές παράτες, άδεια μεγάλα λόγια ,ευκαιρία για εξωστρεφείς συναναστροφές. Ας κοιτάξουμε μέσα μας, ας πέσουμε για λίγο σε σιωπηρή περισυλλο-γή, ας αναλογιστούμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε και αντιμετωπίζουμε τέτοια γεγονότα όπως το ολο-καύτωμα του Χορτιάτη.

Το πιο λαμπρό μνημόσυνο δεν γίνεται με γυαλι-στερά κουστούμια επισήμων, μπάντες με μουσικές και φανταχτερές στολές ένστολων που διαρκούν μία ημέρα. Η μεγαλύτερη τιμή για τους νεκρούς αποδίδεται με τη δημιουργία και την καλλιέργεια των ανθρώπινων συνειδήσεων, ώστε να μην ξανα-ζήσουν παρόμοιες τραγωδίες οι επίγονοι.

ΗΡΩΕΣ Ή ΘΥΜΑΤΑΑς σκεφτούμε λοιπόν τα πράγματα από την

αρχή. Τι ήταν οι πεσόντες χωριανοί μας; Ήρωες ή θύματα; Γιατί μας ελκύει περισσότερο η ιδέα να τους ονομάσουμε ήρωες αλλάζοντας τα πράγμα-τα ώστε να εισπράξουμε και εμείς ιδιοτελώς την υπερηφάνεια ότι καταγόμαστε από ήρωες και όχι θύματα;

Έπεσαν με το όπλο στο χέρι πολεμώντας τον κατακτητή εν γνώσει τους ότι κάτι τέτοιο μπορεί να τους στοιχίσει τη ζωή; Ξημερώνοντας η 2α Σεπτέμ-βη 1944 ζώστηκαν τα όπλα για να αντιμετωπίσουν τον εχθρό ή όπως κάθε μέρα πήραν τις αξίνες και τα εργαλεία τους και ξεκίνησαν για το χωράφι, τα ζώα, τις δουλειές τους; Και βρέθηκαν ανυποψία-στοι περικυκλωμένοι από άγρια θηρία που είχαν στήσει καρτέρι για να τους κατασπαράξουν; Ας μην καλλιεργούμε μύθους από ιδιοτέλεια. Οι εκτελε-σθέντες στο Χορτιάτη δεν ήταν ήρωες. Ήταν αθώα θύματα. Άλλωστε περιλαμβάνονται ανάμεσά τους και πολλά νήπια. Δεν πλήρωσαν με τη ζωή τους κά-ποιες πράξεις τους. Βρέθηκαν ανάμεσα σε φονιά-δες και πλήρωσαν για το πιο αθώο «αμάρτημα» που

μπορεί να «διαπράξει» κάποιος, το «αμάρτημα» ότι υπήρχαν και μόνο σαν κάτοικοι του Χορτιάτη. Όπως και εκατομμύρια άλλοι άνθρωποι πλήρωσαν το ότι υπήρχαν και μόνο σαν εβραίοι, τσιγγάνοι, σλάβοι, ανάπηροι, ομοφυλόφιλοι, δημοκράτες, κομμουνι-στές…

ΕΝΟΧΟΣ Ο ΝΑΖΙΣΜΟΣΤο ολοκαύτωμα του Χορτιάτη όπως και χιλιά-

δες άλλα ολοκαυτώματα, δεν ήταν ατύχημα σαν αυτά που συμβαίνουν στους αυτοκινητόδρομους και έχουν μόνο θύματα αλλά όχι θύτες. Ήταν προμελετημένη και σχεδιασμένη πρακτική και είχε θύτες, φυσικούς και ηθικούς αυτουργούς. Τι ήταν λοιπόν οι θύτες οι ψυχροί εκτελεστές; Ούτε πλη-ρωμένοι φονιάδες ήταν ούτε ο αντιπροσωπευτικός τύπος ενός λαού-του γερμανικού- στιγματισμένου αιωνίως, που κουβαλά στο DNA του, το έγκλημα. Ήταν διαλεγμένοι από μια κοινωνία που σε κάποια φάση της μολύνθηκε, αποδέχθηκε και ανέχθηκε το ναζισμό. Και ο ναζισμός δεν είναι γονίδιο, είναι ιδεολογία. Άλλωστε δεν μολύνθηκε μόνο ο γερ-μανικός λαός αλλά και εκατομμύρια ανθρώπων σε όλο τον κόσμο από όλες τις εθνότητες. Περίπου 10 εκατομμύρια «εθελοντές» ρώσοι, ουκρανοί, ρουμάνοι, κροάτες και λοιποί πολεμούσαν δίπλα στους γερμανούς στο ρωσικό μέτωπο. Και στο ολοκαύτωμα του Χορτιάτη ανάμεσα στους δήμιους ήταν και έλληνες «εθνικιστές».

Η ΦΥΣΗ ΤΟΥ ΝΑΖΙΣΜΟΥΗ ιδεολογία του ναζισμού λοιπόν είναι ο ηθι-

κός αυτουργός του ολοκαυτώματος του Χορτιάτη και οι φανατικότεροι υποστηρικτές της οι εκτελε-στές. Μία ιδεολογία που αντιλαμβάνεται την πο-ρεία του ανθρώπινου πολιτισμού σαν μία αδυσώ-πιτη μάχη μεταξύ φυλών και εθνών με στόχο την επικράτηση της δυνατότερης, της εκλεκτότερης, της ανώτερης φυλής και τον εξαντραποδισμό των υπολοίπων. Μία ιδεολογία που μεταφέρει στην αν-θρώπινη κοινωνία το νόμο της ζούγκλας όπου το πιο δυνατό θηρίο κατασπαράζει το αδύνατο. Και που θέλει να αφαιρέσει από το ανθρώπινο είδος το μεγαλύτερο προσόν του που είναι η μοναδικότητα του κάθε ανθρώπου, δηλαδή η ποικιλομορφία της ανθρώπινης κοινωνίας, καθώς η δύναμή της είναι η ιδιαιτερότητα των όντων που την συνιστούν. Από την ομοιομορφία των μελών της αντλεί τη δύναμή της η αγέλη των ζώων και όχι η ανθρωπότητα.

Για να εξασφαλίσει την ενότητα της ομοιομορ-

φίας, ο ναζισμός έχει ανάγκη από κοινούς εχθρούς που τους κατασκευάζει συνεχώς και αδιαλείπτως. Τη θέση ενός εχθρού που εξοντώνει την παίρνει κάποιος νέος. Εχθρός τα άλλα έθνη, εχθρός η άλλη φυλή, εχθροί οι αλλόθρησκοι, οι πολιτικοί, οι αριστεροί, οι συνδικαλιστές, οι διαφορετικοί, ο κουμμουνισμός, ο καπιταλισμός… Εχθρός αύριο ο διπλανός, ο γείτονας γιατί κατούρησε στραβά γιατί δεν έγινε σαν τα μούτρα τους, εχθροί και οι υπό-λοιποι ομοεθνείς που χαρακτηρίζονται μειοδότες. Παντού εχθροί, παντού μίσος, παντού βία.

ΝΑΖΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗΌλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά του ναζι-

σμού δεν αποτελούν τον σκληρό πυρήνα της ιδεο-λογίας και της πρακτικής της Χρυσής Αυγής;

Περιμένουμε να ακούσουμε τον Μιχαλολιάκο να κραυγάζει χαϊλ Χίτλερ από την τηλεόραση για να πειστούμε; Δεν γνωρίζουμε τη διαδρομή της Χρυσής Αυγής, δεν ξέρουμε να διαβάζουμε πίσω από τις λέξεις, τις φράσεις και τις πράξεις, δεν μυρίζουμε την κακοσμία του ναζισμού εμείς του-λάχιστον που σαν χορτιατινοί έπρεπε να έχουμε αναπτύξει υπεροσμία; Δεν ξέρουμε ότι τα χρόνια που η Χρυσή Αυγή διαμόρφωνε το σκληρό πυρήνα της ιδεολογίας και των στελεχών της, η εφημερίδα της κυκλοφορούσε με δοξαστικά αφιερώματα στο Χίτλερ και τα SS χωρίς να κρύβεται, ενώ σήμερα που βγαίνει παγανιά για να μαζέψει τις ψήφους των αφελών εμφανίζονται σαν αθώοι έλληνες εθνικι-στές;

-Έλληνες εθνικιστές δεν αυτοαποκαλλούνταν οι ντόπιοι συνεργάτες του Χίτλερ στην κατοχή;

-Με τεντωμένη τη δεξιά δεν χαιρετούσε ο Χίτ-λερ όπως και ο Μιχαλολιάκος τους οπαδούς του;

-Τατουάζ με αγκυλωτούς σταυρούς, δεν διακο-σμούν τα φουσκωμένα μπράτσα και τους σβέρκους των αρχηγίσκων της, όπως τα περιβραχιόνια που φορούσαν οι δήμιοι του Χορτιάτη;

-Εκκαθαριστικές ομάδες για να ξεβρομίσει ο τόπος δεν εκπαιδεύουν στελέχη της στα όπλα, τα μαχαίρια και τις πολεμικές τέχνες;

Υπάρχει άλλο κόμμα στη χώρα μας που να εκ-παιδεύει τα μέλη του στη βία;

-Οργανωμένες ομάδες χρυσαυγητών στα πρό-τυπα των παραστρατιωτικών ομάδων του Χίτλερ δεν μαχαιρώνουν αλλοδαπούς, δεν εκτέλεσαν τον Παύλο Φύσσα, δεν επιτέθηκαν με καδρόνια με καρ-φιά σε οπαδούς άλλων κομμάτων;

Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΠΟΥ ΔΕΝ ΔΟΘΗΚΕΌλοι ξέρουμε τι είναι η Χρυσή Αυγή και ας

κάνουν κάποιοι τον ανήξερο. Στις κρυφές από τις κάμερες αλλά απροκάλυπτες αναμεταξύ τους από-ψεις, στόχους και πρακτικές έπρεπε η ελληνική κοινωνία σύσσωμη να απαντήσει..

-Ότι αυτό το μόρφωμα είναι έξω από τον πο-λιτικό μας πολιτισμό γιατί η κοινωνία μας έχει προ πολλού διαλέξει να λύνει τις διαφορές της με διά-λογο και πειθώ και όχι με τη βία και τον τραμπου-κισμό.

-Ότι δεν θα αφήσουμε να μας καθίσουν στο σβέρκο και να μας πατήσουν μόλις βρουν ευκαι-ρία.

-Ότι αισθανόμαστε ντροπή στη χώρα που γέν-νησε τη δημοκρατία να ανθίζει το αγκάθι του να-ζισμού.

-Ότι είμαστε αποφασισμένοι να υψώσουμε σύ-νορα απροσπέραστα ανάμεσα στο ναζισμό και την κοινωνία και πως θεωρούμε το χρυσαυγιτισμό όχι μαγκιά αλλά ξεπεσμό.

-Ότι όλοι θα αντισταθούμε στο μικρόβιο που μεταφέρουν, πριν μολύνουν την κοινωνία πριν την κάνουν σαν τα μούτρα τους.

Και όταν λέμε όλοι εννοούμε όλοι χωρίς επι-φυλάξεις και αστερίσκους. Τα κόμματα, η τοπική αυτοδιοίκηση, η εκκλησία, οι κοινωνικοί φορείς, ο καθένας ξεχωριστά. Όλοι μαζί έπρεπε να πούμε τη φράση που αρμόζει πλήρως στην περίπτωση. Ή ΑΥΤΟΙ Ή ΕΜΕΙΣ. Όχι σε επίπεδο εξουσίας αλλά σε επίπεδο πολιτισμού.

ΣΑΝ ΕΤΟΙΜΟΙ ΑΠΟ ΚΑΙΡΟΗ απάντηση αυτή δεν δόθηκε ποτέ. Αντ’ αυτού

η κοινωνία μας αντέδρασε σαν έτοιμη από καιρό να δεχθεί και να ανεχθεί το κακό. Πολιτικά κόμμα-τα, δήμαρχοι και περιφερειάρχες καλόπιαναν τους χρυσαυγίτες, μπας και τους φέρουν στον ίσιο δρό-μο – δηλαδή στις δικές τους κάλπες, λες και ήταν παραστρατημένα ανήλικα. Ιεράρχες τους κανακεύ-ουν και τα αριστερά κόμματα προς επιβεβαίωση της αντιφασιστικής τους πρωτοπορίας επιδίδονται σε αναμεταξύ τους ανέξοδα καλλιστεία κενού πε-ριεχομένου για το πιο είναι το πιο αντιφασιστικό.

Εκατοντάδες χιλιάδες τους ψήφισαν ανέμελα, πολλοί σκέφτηκαν το ενδεχόμενο να τους ψηφίσουν αλλά συγκρατήθηκαν και πάρα πολλοί δηλώνουν αντί-θετοι αλλά τους ανέχονται σαν κάτι φυσικό, όπως και όλα τα υπόλοιπα κόμματα με τα οποία διαφωνούν.

Το Ολοκαύτωμα του Χορτιάτη στις 2 Σεπτεμβρίου 1944 και η … κατάντια μας εβδομήντα χρόνια μετάΧορτιάτης Σημαδεμένος τόπος

Οδός Μαρτύρων 2 Σεπτεμβρίου 1944 ο κεντρικός δρόμος, μνημείο καέντων σε ένα άνοιγμα του, οικία Ντα-μπούδη λίγο πιο πάνω, φούρνος Γκουραμάνη στο δρόμο για τα νεκροταφεία, μακρύς κατάλογος με τα ονόματα των εκτελεσθέντων χαραγμένα σε μαρμάρινες πλάκες, οικογενειακός τάφος του τότε προέδρου του χωριού Χ. Μπαντάτσιου, προτομή του τότε εφημέριου Παπά -Τομα-ρά στο προαύλιο της εκκλησίας.

Είναι σημαδεμένος ο τόπος του Χορτιάτη. Για όσους δεν έχασαν την όσφρησή τους μυρίζει έγκλημα, θάνατο, ανθρώπινο πόνο, ανθρώπινη αναλγησία και βαρβαρότη-τα.

Εξέλειψαν βέβαια οι δεκάδες μαυροφορεμένες, που σκεπασμένες με τα σκούρα τους τσεμπέρια έσερναν αργά-αργά τα βήματά τους σαν φαντάσματα τις πρώτες μέρες, ψάχνοντας ανάμεσα στα αποκαΐδια ανθρώπους και βιός, και μετέπειτα στα σοκάκια προς την εκκλησία, τους τόπους μαρτυρίου και το νεκροταφείο με ένα κερί στο χέρι. Ζουν όμως ανάμεσά μας άνθρωποι που εκείνη την ημέρα, μικρά παιδιά, τότε, δέχθηκαν τις σφαίρες των εκτελεστών και καταματωμένα απομακρύνθηκαν και σώθηκαν. Ή πετάχθηκαν μέσα από το φούρνο και γλίτω-σαν καθώς ανακατεύθηκαν με τους νεκρούς. Άνθρωποι που ο θάνατος δεν πέρασε ξυστά δίπλα τους αλλά τους διαπέρασε και σαν διαμπερές τραύμα τους σημάδεψε σε όλη τους τη ζωή.

Όλοι στο Χορτιάτη έχουμε συγγενείς που χάθηκαν εκείνη την ημέρα, συγγενείς που όσο περνούν τα χρόνια γίνονται πιο μακρινοί. Γονείς και αδέλφια, οι ηλικιωμένοι, παππούδες και θείους οι μεσήλικες, προππαπούδες οι πιο νέοι. Και εάν δεν έχει κάποιος ο ίδιος συγγενείς έχει ο γνωστός μας, ο φίλος, ο διπλανός μας στο καφενείο, στην ταβέρνα, στις συναναστροφές μας. Και τα σημερινά παιδιά του Χορτιάτη παίζουν στα ίδια χώματα, τσαλαβου-τούν στις ίδιες λάσπες και μαθαίνουν τα πρώτα γράμμα-τα στον ίδιο χώρο με πολλά από τα θύματα εκείνης της ημέρας

γράφει ο Χρήστος Γεωργίου Γκουραμάνης



Η ΠΡΟΘΕΡΜΑΝΣΗ Ας μην έχουμε αυταπάτες. Δεχόμαστε και ανε-

χόμαστε τη χρυσή αυγή σαν κοινωνία έτοιμη από καιρό. Σαν τον αθλητή που έχει υποστεί την ανα-γκαία προθέρμανση πριν αρχίσει ο αγώνας. Σταγό-να- σταγόνα ποτιζόμασταν το δηλητήριο από χρόνια ώστε να συνηθίσουμε την κακοσμία, να πάθουμε μυθριδατισμό-ανοσία στο δηλητήριο, να μυρίζουμε τη βρώμα και να την θεωρούμε άρωμα.

-Αμοίβαμε πλουσιοπάροχα τους εμπόρους του πατριωτισμού και του λαικισμού, όσους μας χαιδεύανε τα αυτιά, τους πολιτικούς τύπου Καρα-τζαφέρη, Ψωμιάδη, Τσοχατζόπουλου, Παπαθεμελή και λοιπούς. Δεν φανταζόμασταν ότι αντί από τον έμπορο θα αγοράζαμε κάποτε απευθείας από τον παραγωγό?

-Αντιμετωπίζαμε τον χουλιγκανισμό, τη βία και τον τσαμπουκά από τους «οργανωμένους οπα-δούς» με πολλά θύματα σαν κάτι κακό αλλά φυσι-κό, για τον ιδιαίτερο χώρο των γηπέδων. Δεν μας πέρασε από το νου ότι το φαινόμενο θα διαχέονταν κάποτε στην κοινωνία και την πολιτική;

-Ακούγαμε με ανοιχτό το στόμα τους ανθρώ-πους της τηλεοπτικής νύχτας να μας αποκαλύ-πτουν φοβερές συνωμοσίες εναντίον της πατρίδας μας που εξυφαίνουν αμερικανοί, γερμανοί, εβραίοι, δυτικοί, καθολικοί και ισλαμιστές για να υποδου-λώσουν τις αδούλωτες ψυχές μας. Δεν θα στρε-φόμασταν κάποτε στην πηγή από όπου αναβλύζουν οι θεωρίες της συνωμοσίας ενάντια στη ψυχή του έθνους δηλαδή στο ναζισμό και στο φασισμό;

-Αγαπήσαμε τον αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο και τον πρόεδρο Σαρτζετάκη που μας μιλούσαν για ανάδελφο έθνος περιτριγυρισμένο από εχθρούς που είναι έτοιμοι να μας κατασπαράξουν, τούρ-κους, αλβανούς και σκοπιανούς, ισλαμιστές και καθολικούς πάντα με τη βοήθεια των μεγάλων και εμείς αντιστεκόμαστε σαν σύγχρονοι Γαλάτες ενά-ντια σε κάθε ξένο που μας επιβουλεύεται. Δεν θα καταλήγαμε αργά ή γρήγορα στη Μέκκα της ξενο-φοβίας;

-Πασχίζαμε με κάθε τρόπο να βουλευτούμε να κάνουμε τη δουλειά μας χωρίς κόπο, με πλάγια και διαβλητά μέσα, κλέβοντας χωρίς αιδώ τη θέση από τον διπλανό μας που ήταν ικανότερος. Χειροκρο-τούσαμε με υπερηφάνεια τους ολυμπιονίκες μας παρότι ξέραμε ότι ήταν ντοπαρισμένοι. Θέλαμε τη νίκη της ομάδας μας αδιαφορώντας για το εάν το γκολ ήταν καθαρό ή οφσάιντ. Μας κατέτρωγε ο φα-ταουλισμός, η ιδιοτέλεια, η έλλειψη αλληλεγγύης για το διπλανό. Δεν θα καταλήγαμε να δεχόμαστε και να ανεχόμαστε τον πιο ωμό κυνισμό;

Η ΚΑΤΑΝΤΙΑ ΜΑΣ Είχαμε χάσει σαν κοινωνία τη μπάλα πολύ πριν την

ψάξουμε στο χρυσαυγητισμό. Μία κοινωνία που δεν ξέ-ρει πού πατά και που πηγαίνει, πού αδυνατεί να ξεχω-ρίσει το σημαντικό από το ασήμαντο, την ποιότητα από την ευτέλεια, την ανιδιοτέλεια από το φιλοτομαρισμό. Μόνο μέτρο για τον καθένα το συμφέρον του.

Η κατάπτωσή μας σύντομα θα έβρισκε και πο-λιτική έκφραση, γιατί δεν γίνεται να υπάρχει ζήτηση και να μην εμφανιστεί προσφορά. Ήταν έτοιμα τα μάτια μας να δουν και τα αυτιά μας να ακούσουν χωρίς να ιδρώνουν.

-Τον Κασιδιάρη να μας κοροιδεύει μέσα από τις οθόνες μας ότι τάχα αμύνθηκε στην Κανέλλη που του επιτέθηκε πρώτη, ενώ όλοι είδαμε να την αρχίζει εν ψυχρώ στις μπουνιές. Ότι έπεσε ο δη-μοσιογράφος που τον βιντεοσκοπούσε χωρίς να τον

αγγίξει, παρά μόνο με τη δύναμη του νου, ενώ όλοι είδαμε ότι τον σούταρε κανονικά. Ότι ο δολοφόνος του Παύλου Φύσσα Ρουπακιάς δεν έχει καμία σχέση με τη Χρυσή Αυγή, ότι τους ήταν παντελώς άγνω-στος, ενώ τις επόμενες ημέρες γέμισαν οι οθόνες μας με τις φωτογραφίες τους αγκαλιασμένων.

-Τους χρυσαυγίτες βουλευτές να εμφανίζονται τις πρώτες μέρες στη βουλή με τα μπλουζάκια τους τάχα απλοί άνθρωποι κανονικοί σαν τα παιδιά μας ανάμεσα στους επίσημους εκπροσώπους της ελίτ και του συστήματος, μέχρι να ετοιμάσουν οι ράφτες τα γυαλιστερά τους κουστούμια.

-Τον Μιχαλολιάκο να καταγγέλλει τη σήψη, τα ρουσφέτια και την οικογενειοκρατία των πολιτικών, ενώ έκανε τη γυναίκα και το φίλο της κόρης του βουλευτές και διόρισε την κόρη όλα του τα ανήψια και τις γυναίκες των βουλευτών του στη βουλή και στο ευρωκοινοβούλιο.

Πολλοί μιλούσαν για μία χώρα σε πνευματική και πολιτιστική κρίση, μία χώρα σε κατάπτωση. Δεν πε-ρίμεναν να δουν τα τελευταία εκλογικά αποτελέσμα-τα με τρίτο κόμμα τη Χρυσή Αυγή και δήμαρχο τον Μπέο. Έβλεπαν τα νούμερα των στατιστικών που ερευνούν το πώς σκέφτονται και το πώς αισθάνονται οι λαοί και έτριΒαν τα μάτια τους με τη λογική της παράνοιας στις απαντήσεις των ελλήνων. Πρώτοι σε όλη την Ευρώπη στο πόσο σημαντικό είναι για μας η πολυτελής και ακριβή ζωή. Τελευταίοι στον εθελο-ντισμό, την αιμοδοσία, τη δωρεά οργάνων, τη συμ-μετοχή σε ομάδες κοινωνικής προσφοράς. Πρώτοι στην ξενοφοβία, τρίτοι στον αντισημιτισμό-μετά από την Αίγυπτο και τη λωρίδα της Γάζας και πριν από το Ιράν- ,τρίτοι πιο δυστυχείς άνθρωποι στον κόσμο κατά δήλωση μας, μετά το Ιράν και την Αίγυπτο και πάνω από τη Συρία του εμφυλίου. Ένας στους τρεις έλληνες πιστεύει ότι μας ψεκάζουν για να μην αντι-στεκόμαστε στις επιθέσεις που δεχόμαστε, και το 60% ότι έχει βρεθεί το φάρμακο κατά του καρκίνου αλλά το κρύβουν οι εταιρίες και οι κυβερνήσεις των μεγάλων για να ξεκάνουν τους λαούς. Σε αντίθεση με τον υπόλοιπο κόσμο εμείς είμαστε ξύπνοι και δεν τρώμε παραμύθι. Καί σίγουρα αυτά τα νούμερα είναι «φτιαγμένα» για να μας δυσφημίσουν. Στη χώρα της παράγκας όλα τα βλέπουμε στημένα.

Μερικοί πάλι αποδίδουν την ανοχή στο χρυ-σαυγητισμό στην οικονομική κρίση , οπότε αθώοι οι κατηγορούμενοι. Δεν είναι η κρίση και τα μνημόνια το σχήμα που εξηγεί την ανοχή μας. Είναι το πρό-σχημα. Σε καμία χώρα που μπήκε σε μνημόνια δεν εμφανίστηκε νεοναζιστικό κόμμα. Ούτε στην Ισπανία, ούτε στην Ιρλανδία, ούτε στην Πορτογαλία ούτε στην Κύπρο. Σε όλες αυτές τις χώρες αντί να καταγγέλ-λουν οι μισοί τους άλλους μισούς προσπάθησαν οι λαοί να σκεφτούν με ποιον τρόπο θα ξεπεράσουν την κρίση. Μόνο στην Ελλάδα η τυφλή οργή ξεχεί-λησε, κατάργησε τη σκέψη και άρχισε το βρισίδι και οι προπηλακισμοί στους δοσίλογους, στους μερκε-λιστές και τους προδότες, μόνο εδώ προαναγγέλ-θηκαν κρεμάλες. Σαν έτοιμοι από καιρό μόνο εμείς ανακατέψαμε την κοινωνία μας και αναδείξαμε τα κατακάθια της αντιδρώντας στην κρίση.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ Ή ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑΤην κατάντια μας δεν θα την θεραπεύσουμε

εάν δεν την γνωρίσουμε. Εάν δεν κοιταχθούμε στον καθρέφτη με μάτι καθαρό χωρίς τις παρωπίδες της υπερηφάνειας για αυτό που είμαστε. Η υπερηφάνεια για ό,τι είσαι δεν σε βοηθάει να αλλάξεις, να βελτι-ωθείς, να δεις τα μειονεκτήματά σου. Αυτή τη δου-λειά την κάνει η αυτογνωσία, να γνωρίζεις δηλαδή

τι ακριβώς είσαι πού μειονεκτείς, σε τι υπερέχεις, αντί να υπερηφανεύεσαι για το ό,τι κι αν είσαι. Για αυτό και η υπερηφάνεια αναπτύσσεται στα ανήλικα, ενώ η αυτογνωσία στους ενήλικες, σε αυτούς που παίρνουν την ευθύνη των πράξεών τους.

Εάν δεν την αντιληφθούμε, η κατάντια μας θα μας καταπιεί, όπως κατάπιε τη Γερμανία ο ναζισμός, και οι επόμενοι θα ντρέπονται, όπως οι σημερινοί γερμανοί ντρέπονται για το παρελθόν τους. Εάν την αντιληφθούμε και την αναγνωρίσουμε, θα αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση. Θα βρούμε το δρόμο μας.

Υ.Γ.Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά των φασι-

στών και των ναζιστών είναι η εκμετάλλευση των ηρωικών πράξεων των προγόνων, ότι τάχα μόνο αυτοί διατηρούν μέσα τους αναλλοίωτο το γονί-διο των ηρώων του έθνους, ενώ όλοι οι υπόλοιποι χαλαστήκαμε. Έτσι και οι χρυσαυγίτες δεν χάνουν ευκαιρία για να δείξουν πόσο συνεχιστές των ηρώ-ων του έθνους είναι. Σαν τον βουλευτή τους που σε ομιλία του στη βουλή θέλησε να μας δείξει πόσο Κολοκοτρώνης αισθάνεται. Μόνο που δεν γνώριζε ούτε το μικρό του όνομα και τον αποκάλεσε Κων-σταντίνο αντί Θεόδωρο. Ή σαν τις αξεπέραστης γελοιότητας γιορτές που διοργανώνουν κάθε χρό-νο στις Θερμοπύλες, όπου φορώντας περικεφα-λαίες και ασπίδες υποκρίνονται τους τριακόσιους του Λεωνίδα, δείχνοντάς μας πόσο αποφασισμένοι είναι να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους και να σταματήσουν τις ορδές του Ξέρξη που οσονούπω

καταφθάνουν στα Τέμπη.Έγιναν και στο Χορτιάτη, στις οριακές στιγμές

του ολοκαυτώματος ηρωικές πράξεις, πράξεις αλτρουισμού και αυτοθυσίας, όχι για το θεαθήναι αλλά για να σωθούν προσφιλή και αδύναμα πρόσω-πα, όπως οι μάνες που προσπάθησαν να προστα-τεύσουν τα παιδιά τους από τις σφαίρες καλύπτο-ντάς τα με τα κορμιά τους.

Υπήρξαν όμως και ηρωικές και μακροχρόνιες πορείες ανθρώπων τα χρόνια που ακολούθησαν το ολοκαύτωμα, για τις οποίες συνήθως δεν μιλάμε και παραβλέπουμε και που από το παράδειγμά τους θα μπορούσαμε να διδαχθούμε και σήμερα, γιατί δίνουν μαθήματα ζωής σε πιο κανονικές συνθήκες.

Σαν το παράδειγμα του Τάσου Γκουραμάνη του σιδερά. Το ολοκαύτωμα τον άφησε μόνο, κατάμονο και πεντάρφανο σε παιδική ηλικία, φορτωμένο με το βάρος του χαμού όλης του της οικογένειας. Δεν το έβαλε κάτω, άρπαξε τη ζωή από τα κέρατα. Ίσιωσε, στρά-βωσε και κουβάλησε χιλιάδες τόνους σίδερα. Χώρεσε στην κάθε μέρα πολλά εικοσιτετράωρα κόπου, μόχθου και αξιοπρέπειας. Έχτισε, δημιούργησε, πρόκοψε και φρόντισε τους οικείους του μόνο με τις δικές του δυνά-μεις, χωρίς παρακάλια, χάρες και ρουσφέτια.

Αν ψάχνουμε για ήρωες, ας στραφούμε στην πραγματική ζωή. Θα βρούμε γύρω μας πολλούς που αξίζει να μιμηθούμε και να τους κάνουμε πρό-τυπα για τα παιδιά μας. Αρκεί να ξέρουμε από την αρχή ότι ο πραγματικός ηρωισμός δεν χτίζεται με πανηγύρια και παραστάσεις, αλλά με κόπο, μόχθο, προσπάθεια και προσωπικό ξόδεμα.

Με αφορμή τη συνάντηση του Δημάρχου και του Γερμανού Προξένου…Κοινός αγώνας «Δικτύου Μαρτυρικών Πόλεων» και «Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των

Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα»Με Δελτίο Τύπου, ο δήμαρχος κ. Καϊτεζί-

δης μας πληροφόρησε για τη συνάντησή του, στα τέλη Ιούλη, με τον Γερμανό Πρόξενο κ. Ινγό Φον Φος. Μια συνάντηση που έγινε «… με πρωτοβουλία του γερμανού διπλωμάτη σε πολύ καλό κλίμα…» και όπου συζητήθηκαν θέματα κοινού ενδιαφέροντος «… σε επίπεδο ανταλλαγής τεχνογνωσίας, αλλά και αδελφο-ποιήσεων … και σε θέματα πολιτισμού…».

Ως εδώ όλα καλά. Στη συνέχεια ο κ. Κα-ϊτεζίδης μας πληροφορεί ότι «… ενημέρωσε τον κ. Φον Φος για το Ολοκαύτωμα του Χορ-τιάτη…». Ενώ από την πλευρά του ο γερμα-νός διπλωμάτης «… σημείωσε το έμπρακτο (!) ενδιαφέρον της Γερμανίας για την απο-κατάσταση (!) της ιστορικής μνήμης …». Και κάπου εδώ κλείνει το δελτίο τύπου.

Σε μας όμως δημιουργούνται σοβαρότα-τα ερωτήματα.

Γιατί ο κ. Καϊτεζίδης δεν έθεσε στον γερμανό διπλωμάτη το πάνδημο αίτημα των γερμανικών αποζημιώσεων; Για να μην … διαταραχθεί «… το πολύ καλό κλίμα..» της συνάντησης; Μήπως δεν το θεωρεί σημαντι-κό και δίκαιο αίτημα;

Ή μήπως το έθεσε ο δήμαρχος, αλλά ο γερμανός πρόξενος ζήτησε – απαίτησε να μην αναφερθεί στο (…κοινό) δελτίο τύπου; Οπότε μιλάμε για σοβαρό ατόπημα του κ. Κα-ϊτεζίδη. Και ποιο είναι το «… έμπρακτο ενδι-αφέρον της Γερμανίας για την αποκατάσταση της ιστορικής μνήμης…» κ. Καϊτεζίδη; Μήπως σας εξήγησε κάτι παραπάνω ο κ. Φον Φος;

Μήπως -τέλος- κ. Καϊτεζίδη, συζητήσα-

τε θέματα τα οποία δεν θέλετε σήμερα να δημοσιοποιήσετε;

Επειδή κ. Καϊτεζίδη τελευταία έχουμε διάφορες πρωτοβουλίες και κινήσεις, από την πλευρά των γερμανών διπλωματών στην Ελλάδα -πέραν του κ. Φούχτελ…- με κύρια την ίδρυση του «Ελληνογερμανικού Ταμείου για το Μέλλον … που θα έχει σκοπό την ανα-ζήτηση ενδεδειγμένων δράσεων για την επε-ξεργασία του παρελθόντος π.χ. με θεματικές εκθέσεις, τη δημιουργία Πανεπιστημιακών εδρών ή ακόμη και τη συνεργασία στην έκδο-ση σχολικών βιβλίων…» Δηλώσεις του Πέτερ Σόοφ, πρέσβυ της Γερμανίας στην Αθήνα.

Επειδή, κεντρικός στόχος των γερμα-νών είναι να εξαγοράσουν συνειδήσεις και να καταστείλουν το κίνημα διεκδίκησης των

γερμανικών οφειλών. Ενέργειες μεμονωμέ-νες όπως αυτή της απερχόμενης διοίκησης του Δήμου Καλαβρύτων, για τη συμμετοχή τους στο υπό ίδρυση «Ελληνογερμανικό Ταμείο για το Μέλλον», με τυχόν χρηματο-δοτήσεις –επιλεκτικά- Μαρτυρικών Δήμων, υπονομεύουν συνειδητά τον αγώνα της δι-εκδίκησης των οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα. Γιατί βλέπουν το … τυρί και δεν βλέπουν τη …φάκα!

Γι’αυτό κ. Καϊτεζίδη, οι όποιες κινήσεις σας πρέπει να είναι δημόσιες και συλλογικά αποφασισμένες. Και βέβαια θα εντάσσονται μέσα στο πλαίσιο των αποφάσεων του «Δι-κτύου Μαρτυρικών Πόλεων – χωριών» και του «Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα».



Οι δημοτικές εκλογές ανήκουν πια στο χθες. Ο Ιγνάτιος Καϊτεζίδης θριάμβευσε από την πρώτη Κυριακή με πάνω από 64%! Οι πολίτες (;) του Δήμου Πυλαίας – Χορτιάτη έδειξαν πως είναι αρκετά … ευχαριστημένοι- ευτυχισμένοι με το έργο (;) του. Οι τρείς αντιπολιτευόμενες και πάλι παρατάξεις δεν έπεισαν τις τοπικές κοινωνίες. Και πρέπει σοβαρά να ψαχθούν γι’ αυτό σ΄όλα τα επίπεδα …Αλλά ας πάμε πλέον στο σήμερα, στο αύριο, αφού η ζωή συνεχίζεται…Ζητήσαμε από τον δήμαρχο κ. Καϊτεζίδη και τους κ.κ. Αντωνούδη, Νυφούδη και Μαάϊτα, να μας πούνε τις σκέψεις τους για τη νέα -5 χρονη πλέον- θητεία τους στα δημοτικά μας πράγματα.

Θέλω κατ’ αρχήν να ευχαρι-στήσω από καρδιάς όλους τους συμπολίτες μας, από την παραλία της Πυλαίας μέχρι το Φίλυρο, το Πανόραμα, το Ασβεστοχώρι, την Εξοχή και το Χορτιάτη, για την εμπι-στοσύνη που έδειξαν στο πρόσωπό μου και στο συνδυασμό μας στις πρόσφατες δημοτικές εκλογές.

Οι συμπολίτες μας τίμησαν το μεγάλο έργο της θητείας αλλά και τους ανθρώπους που στάθη-καν δίπλα τους κάθε στιγμή σε χρόνια δύσκολα για την πατρίδα μας. Τίμησαν ότι στο δήμο μας και σε διάστημα μόλις τρεισήμισι χρόνων έτρεξαν πάνω από 300 έργα και δράσεις και μάλιστα σε μια περίοδο, όπου οι περικοπές στα τακτικά έσοδα των δήμων ξε-πέρασαν το 60%. Τίμησαν ότι πε-τύχαμε ένα μικρό θαύμα στη σχο-λική στέγη, με την κατασκευή και

πρόοδο συνολικά 8 σχολικών συ-γκροτημάτων σε όλο το δήμο, το ότι ολοκληρώσαμε το μεγάλο έργο της ανάπλασης του Ελαιορέματος, το «Central Park» της Πυλαίας, το ότι δημιουργήσαμε το Ολυμπιακό Πάρκο στο κέντρο του Πανορά-ματος, που άνοιξε πρόσφατα τις πύλες του και που αποτελεί ένα τεράστιο αθλητικό έργο. Τίμησαν -για να θυμηθούμε μόνο μερικές στιγμές των προηγούμενων 3,5 χρόνων- το ότι ενισχύσαμε σημα-ντικά τις υποδομές στον πολιτισμό με το αμφιθέατρο του Πολιτιστικού Κέντρου του Πανοράματος και με την αίθουσα «Ιωάννης Μανωλεδά-κης» στο Χορτιάτη, την ανάπλαση του Πάρκου αλλά και το Πολιτιστι-κό Κέντρο στο Ασβεστοχώρι, την Πλατεία του Φιλύρου, την ανάπλα-ση ολόκληρης της Εξοχής αλλά και τόσα άλλα, σημαντικά έργα.

Κυρίως μας εμπιστεύθηκαν γιατί κάναμε έργο παντού, ενώνοντας και τις έξη κοινωνίες του δήμου μας, που όταν το 2010 ο Καλλικράτης τις ένω-σε σε ένα δήμο είχαν μεταξύ τους σημαντικές διαφορές στο επίπεδο των δημοτικών υποδομών.

Το 65% περίπου που μας έδωσαν οι συμπολίτες μας είναι μια καθαρή εντολή να συνεχίσου-με για την επόμενη πενταετία να χτίζουμε το μέλλον του δήμου με συνέπεια και σοβαρότητα, με δου-λειά και με ευθύνη. Να συνεργα-στούμε όλοι μαζί για το καλό του τόπου μας και για τις ανάγκες των δημοτών μας. Για να συνεχίσουμε να είμαστε ο καλύτερος δήμος.

Και για να είμαστε δίπλα στους πολίτες. Ανθρώπινα, με ευαισθησία και πάντοτε με διάθεση ουσιαστικής προσφοράς στα προβλήματά τους.

Σήμερα και στην πενταετία

που ξεκινά σημαία μας είναι να υπηρετήσουμε με ευαισθησία την καθημερινότητα του πολίτη και ο δήμος μας να είναι καθαρός και περιποιημένος, με σύγχρονες υπηρεσίες που θα ανταποκρίνο-νται στις τακτικές αλλά και στις έκτακτες ανάγκες, με νοικοκύ-ρεμα των οικονομικών του δίχως σπατάλες και περιττά έξοδα.

Και φυσικά η συνέχιση των με-γάλων έργων. Είτε πρόκειται για την ανάπλαση της παραλίας, με επίκεντρο την μαρίνα της Πυλαίας, ένα τεράστιο έργο, το οποίο θα αναμορφώσει όχι μόνο το παραλια-κό μέτωπο του δήμου μας, αλλά θα αλλάξει την εικόνα ολόκληρης της Θεσσαλονίκης είτε με έργα που βελτιώνουν την καθημερινότητα του πολίτη, όπως η ολοκλήρωση του νέου λυκείου του Φιλύρου, του 3ου δημοτικού σχολείου της Πυλαί-

ας, των δύο κλειστών Γυμναστηρί-ων σε Χορτιάτη και Φίλυρο και άλλα πολλά και τόσο σημαντικά έργα σε κάθε περιοχή. Κυρίως το στοίχη-μα και στη νέα θητεία θα είναι να ανταποδώσουμε με το έργο αλλά κυρίως με τη συμπεριφορά μας την συγκινητική εμπιστοσύνη των συμπολιτών μας. Να τους δικαιώ-σουμε με το πολιτικό ήθος, με τη συμπεριφορά του μέτρου και της σεμνότητας, με την εντιμότητα και τη χρηστή διοίκηση. Σε αυτούς τους δύσκολους για την πατρίδα μας καιρούς που οι κοινωνίες σπα-ράσσονται και το αρνητικό στην πολιτική ζωή είναι πρωτοσέλιδο ειδήσεων ας παραμείνει ο δήμος μας με πρωταγωνιστή τη διοίκηση του η θετική εξαίρεση στον κανόνα και ένα εξαιρετικό παράδειγμα κα-λής πρακτικής. Μαζί μπορούμε και θα τα καταφέρουμε!

Ιγνάτιος Καϊτεζίδης: “Το στοίχημα για τη νέα πενταετία”

Απόστολος Αντωνούδης: “Να δώσουμε χώρο στις δημιουργικές δυνάμεις του Δήμου μας”

Νίκος Νυφούδης: “Να μην τους ξεχάσουμε...”

Οδυσσέας Μαάϊτα: “Προχωράμε αγωνιστικά, συλλογικά, οργανωμένα, ταξικά”

Τρεις μήνες μετά τις Δημο-τικές εκλογές που μας έφεραν στη θέση της αξιωματικής αντιπο-λίτευσης στο Δήμο και μπροστά στη νέα δημοτική περίοδο των 5 χρόνων θητείας για τη διοίκηση του Δήμου μας τα ερωτήματα που έρχονται από τους πολίτες εμπε-ριέχουν συναισθήματα αγωνίας, φόβου, ανασφάλειας, απογοήτευ-σης. Είναι τα ίδια συναισθήματα που νιώθουν οι πολίτες και για την πορεία της χώρας. Αυτό γιατί τα τελευταία χρόνια η πορεία της Το-πικής αυτοδιοίκησης ταυτίζεται με την πορεία της χώρας. Πίσω από αυτούς τους πυλώνες διοίκησης της χώρας υπάρχει ένα κοινό ση-

μείο που είναι η ίδια πολιτική που ασκείται από την κυβέρνηση και τη διοίκηση του Δήμου μας, που όσο και αν προσπαθεί να διαφοροποιη-θεί λεκτικά, οι πράξεις και η προ-θυμία εφαρμογής της αδιέξοδης ανάλγητης πολιτικής της κυβέρνη-σης την προδίδουν.

Οι μέρες που διανύουμε δεν είναι εύκολες για την πλειοψηφία των πολιτών. Οι μέρες που δια-νύουμε χρειάζονται αλληλεγγύη και μία νέα συνειδητότητα που θα μας βγάλει από τον αδιέξοδο αυτό δρόμο. Οι αντιλήψεις που με αυτές συνηθίσαμε να ζούμε, της απάθειας, της απραξίας, του ωχαδερφισμού, της αποφυγής

ανάληψης της ατομικής ευθύνης, της μη κατάκτησης κοινωνικής συ-νείδησης, της μη συμμετοχής στα κοινά, της ανάθεσης αυτών των πολιτικών υποθέσεων σε ειδικούς (βλέπε πολιτικούς), έχουν αποτύ-χει παταγωδώς. Άλλωστε ο Πλά-των το είχε πει από πολύ παλιά ‘‘ότι ο πολίτης που δεν ασχολείται με τα κοινά είναι καταδικασμένος να τον διοικούν κατώτεροι του.‘‘ Ο τρόπος που αντιμετωπίζαμε την πολιτική έχει αποτύχει και η ενερ-γοποίηση όλων μας για τα θέματα που αφορούν τη ζωή μας, την κα-θημερινότητά μας, τον πολιτισμό είναι ο μόνος δρόμος ανάταξης του τόπου μας. Είναι ο δύσκολος

δρόμος, αλλά παράλληλα είναι ο δρόμος της αρετής. Η Δημοτική μας κίνηση πάντα λειτουργού-σε με το σκεπτικό ότι ο καθένας μόνος του δεν μπορεί, όλοι μαζί μπορούμε. Το ‘‘ΔΙΚΤΥΟ ΕΝΕΡΓΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ‘‘ θα είναι παρόν στην δημιουργία δομών αλληλεγγύης, στην υπεράσπιση του Δημόσιου χώρου και των Δημόσιων αγαθών, στη υποστήριξη της τοπικής οικο-νομίας, στην αξιοποίηση του νέου ΣΕΣ 2015-2020 για έργα υποδο-μής κοινωνικού χαρακτήρα, στο βάθεμα της Δημοκρατίας, στην αξιοποίηση των συγκριτικών πλε-ονεκτημάτων του τόπου μας, στο να δώσουμε χώρο στις δημιουργι-

κές δυνάμεις του Δήμου μας στις τέχνες, τον πολιτισμό, την ελεύ-θερη έκφραση, σε κάθε θέμα που απασχολεί τους πολίτες, φιλοδο-ξώντας να δώσουμε περιεχόμενο στο προεκλογικό μας σύνθημα ‘‘ΜΑΖΙ ΘΑ ΤΑ ΚΑΤΑΦΕΡΟΥΜΕ‘‘

Η ενεργοποίηση και η συμ-μετοχή των πολιτών είναι αυτή που δίνει νόημα και περιεχόμενο στους θεσμούς, είναι αυτή που μετατρέπει την ουτοπία σε ρεα-λιστική πρόταση, είναι αυτή που τροφοδοτεί τα όνειρα όσων ακόμη εξακολουθούμε να ονειρευόμαστε έναν άλλον κόσμο.

Πέρασαν αισίως τέσσερα χρό-νια από την ενοποίηση του τότε Δήμου Πυλαίας με αυτόν του Χορ-τιάτη. Αυτή ήταν η δική μου ευκαι-ρία, να μπορέσω να συμμετάσχω πιο ενεργά στις εκδηλώσεις μνή-μης του Ολοκαυτώματος του Χορ-τιάτη, να μπορέσω να συζητήσω και να νοιώσω όλους αυτούς τους ανθρώπους που χάσανε δικούς τους ανθρώπους. Τους σημερι-νούς συμπολίτες μας. Όσο εύκο-λο κι αν ακούγεται, η ουσιαστική κατανόηση της μαρτυρικότητας αυτού του τόπου θέλει προσωπι-

κή άσκηση και προσπάθεια. Θέλει ειλικρινή προσέγγιση σε ένα ζήτη-μα που είναι βαθύτατα κοινωνικό. Γιατί όπως ξέρετε, κάποιοι από τους ανθρώπους που ζήσανε τις στιγμές εκείνες, είναι ακόμα δί-πλα μας. Αναπνέουν τον ίδιο αέρα και κουβαλούν μέσα τους την αδι-κία ενός κατακτημένου λαού που έζησε τη φρίκη. Ίσως γι’αυτό και μόνο όλοι οι μαρτυρικοι δήμοι θα έπρεπε να εξαιρεθούν από τον «Καλλικράτη». Για να μην ξεχνάμε τη μοναδικότητά τους. Γιατί ένας λαός χωρίς μνήμα είναι χαμένος.

Είναι από τα περίεργα αυτού του τόπου ότι, μισό αιώνα - και βάλε - μετά, δεν καταφέραμε να αναδεί-ξουμε τη σπουδαιότητα της δημι-ουργίας ενός Μουσείου Μνήμης. Για να μην ξεχάσουμε. Να μην τους ξεχάσουμε. Ούτε καν τη δημιουργί-ας ενός οδοιπορικού μνήμης, που θα καταλήγει στο μνημόσυνο του Σεπτέμβρη. Μια πράξη, συνάμα μια κορύφωση που μόνο σκοπό θα έχει τη θύμηση. Γιατί η μνήμη και η λήθη τόσο κοντά η μία από την άλλη, όντας άσπονδες φίλες βρίσκονται εκεί και μας αξιολογούν. Μας πε-

ριμένουν και μας δοκιμάζουν.Ο Δήμος μας λοιπόν αυτές τις

μέρες θυμάται και τιμά τα θύματα ενός πολέμου, όπως θυμάται να μην ξεχάσει πως ανάμεσα στο Έθνος μας ζουν και μεγάλοι προ-δότες. Αυτοί, που με το δαχτυλο διατεταγμένο βρίσκονται δίπλα μας και μας κοιμίζουν, ώστε κι αυ-τοί σαν γνήσιοι προδότες να μας παραδώσουν στον εχθρό. Άλλος εχθρός άλλη εποχή.

Τα σκληρά λόγια δεν άρεσαν ποτέ στο λαό μας. Η κριτική και ενί-οτε η αυτοκριτική. Η δίνη του πολέ-

μου λοιπόν, που έζησαν οι πρόγονοί μας είναι μια ευκαιρία να δούμε που στεκόμαστε. Τόσο μακριά χρονικά μα τόσο κοντά συγχόνως. Τόσο μακριά από εμάς το χθες, μα τόσο κοντά στην Παλαιστίνη ή στην Ουκρανία το σήμερα . Κύκλος είναι η ζωή.

Γι’αυτό, αν κλείνεις τα μάτια βλέποντας την φρίκη των ειδήσεων κάνοντας τον σταυρό σου για το ότι δεν συμβαίνουν τέτοια πράγματα πια εδώ, θυμήσου πως κάποτε συ-νέβαιναν. Με τον χειρότερο τρόπο. Κάνε κάτι, λοιπόν, γι’αυτό.

Για αρχή: ξύπνα.

Η αντί λαϊκή επίθεση συνεχίζε-ται και μετά τις εκλογές. Συνεχί-στηκε και μέσα στο καλοκαίρι με τη συμβολή και εκλεγμενων δημάρ-χων. Χαρακτηριστηκο παράδειγμα η στάση του κ. Καιτεζιδη στο νόμο για την αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων όπου δήλωσε ότι θα προχωρήσει οποία και είναι η από-φαση του Δημοτικού Συμβουλίου!

Οι επιπτώσεις από την πολιτική της ανταποδοτικότητας, της ιδιωτι-κοποίησης τομέων του δήμου όπως η καθαριότητα, της λειτουργίας με ιδιωτικο-οικονομικά κριτήρια, η εφαρμογή των μέτρων μέσα από το δήμο έχουν συνέπεια σε όλους: κάτοικοι, αυτοαπασχολούμενοι, εργαζόμενοι του δήμου. Όλοι θα βάλουμε βαθιά τα χέρια στη τσέπι

για να πληρώσουμε τα τέλη, την χρήση των χώρων άθλησης και πολιτισμού, οι εργαζόμενοι θα πλη-ρώνονται με λιγότερα κ.α...

Κανενας εφησυχασμος, καμιά αναμονη απο πολιτικές δυνάμεις που συμφωνούν και υλοποιούν μετρα και αντιλαικες πολιτικές, καμία αυταπάτη από επίδοξους σωτήρες που ήδη ετοιμάζουν τα

αυριανά κυβερνητικά κοστούμια, προσπαθώντας να μας πείσουν πως θα υλοποιήσουν καλύτερα την ίδια πολιτική.

Τονισαμε και συνεχίζουμε να λέμε πως μόνο ο λαός έχει τη δύναμη να σταματήσει την αντιλα-ϊκή επίθεση, οργανωμένα, μαζικά, συλλογικά, ταξικά.

Οι εκλεγμένοι με τη Λαϊκή Συ-

σπείρωση θα δώσουμε τη μάχη, μέσα και εξω από τα συμβούλια, πάντα με γνώμονα το συμφέρον του λαού, αναδυκνειοντας μέτρα και πολιτικές που περνούν μέσα από το Δήμο, συμβάλλοντας στην λαϊκή αντίδραση.

Προχωράμε λοιπόν αγωνιστι-κά, συλλογικά, οργανωμένα, τα-ξικά...


ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ:

Σ Π Α Ν Ι Α Σ Α Θ Α Ν Α Σ Ι Ο ΣΣας ευχαριστούμε μέσα απ’ την καρδιά μας,

για την αγάπη και την υποστήριξή σας και σας διαβεβαιώνουμε ότι θα συνεχίσουμε να είμαστε κοντά σας, με τις καλύτερες τιμές.

ΒΙΒΛΙΑ – ΣΧΟΛΙΚΑ – ΧΑΡΤΙΚΑ – ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΑ – ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΕΣ – ΕΙΔΗ ΓΡΑΦΕΙΟΥ – ΔΩΡΑ – ΦΩΤΟΤΥΠΙΕΣ

ΚΕΝΤΡΙΚΟ: ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ 22-24 / ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ - ΤΗΛ.: 2310.281.026ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑ: ΜΑΡΤΥΡΩΝ 2ΑΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ ΚΑΙ

ΒΟΥΛΓΑΡΟΚΤΟΝΟΥ / ΧΟΡΤΙΑΤΗ - ΤΗΛ.: 2310.348.404

ΚΥΡΚΥΜΤΖΗΣ Γ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ - ΛΟΓΙΣΤΗΣ - ΦΟΡΟΤΕΧΝΙΚΟΣ

ΓΡΑΦΕΙΟ: Μ. ΜΠΟΤΣΑΡΗ 51 (1ος όροφος)ΤΗΛ.: 2310/832.890 - FAX: 2310/850.204

e-mail: [email protected]


ΓΡΑΦΕΙΑ ΤΕΛΕΤΩΝ

ΣΚΙΕΡΟΣαπό το 1976

Επταπυργίου 34, ΣυκιέςΜαρτύρων 2ας Σεπτεμβρίου 3, Χορτιάτης

Κινητό: 6989 697666, 6989 697655e-mail: [email protected]

Έφυγε ένας πρωτοπόρος ασβεστοχωρίτης και πραγματικός Δάσκαλος. Ένας «ομορφάνθρωπος», ο Χρήστος Φράγκος

“Oραματιστής..στοχαστής...μαχητής...ταπεινός…με χιούμορ και αγάπη για ζωή...με ανοιχτό μυαλό και μεγάλη καρδιά…έδωσε σε όλους απλόχερα...ο αγαπημένος μας δάσκαλός … τον θυμόμαστε και μας εμπνέει…”

Το σχόλιο αυτό, αναρτημένο στο διαδί-κτυο, με λίγες λέξεις περιγράφει πολύ εύ-στοχα το τι είδους άνθρωπος ήταν ο Χρήστος Φράγκος.

Στις 5 Ιουνίου έγινε η κηδεία του στο ιερό ναό της Αναστάσεως του Κυρίου, στα κοιμητή-ρια της Θέρμης. Τον συνόδευσαν συγγενείς, φίλοι, μαθητές και μετέπειτα συνεργάτες του. Και όταν οι συνεργάτες και οι μαθητές ενός δασκάλου δακρύζουν και κλαίνε καθώς τον συνοδεύουν στην τελευταία του κατοικία, αυτό σημαίνει πολλά…

Ο Χρήστος Φράγκος ήταν Ερευνητής, Δά-σκαλος και Παιδαγωγός. Διετέλεσε καθηγητής της νεοελληνικής φιλολογίας στο πανεπιστή-μιο της Lyon στην Γαλλία, καθηγητής της Παι-δαγωγικής Σχολής στο Πανεπιστήμιο Ιωαννί-νων, υφηγητής της Παιδαγωγικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και στο τέλος της ακαδημαϊκής του καριέρας πρόεδρος του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών στη Θεσ-σαλονίκης.

Ατελείωτος είναι ο κατάλογος των σπου-δών του, του συγγραφικού του έργου, των ερευνών, των πρωτοβουλιών, των καινοτομι-ών και της προσφοράς του στα παιδαγωγικά

πράγματα του τόπου μας. Αγαπημένη του παιδαγωγική μέθοδος ήταν

η «μαιευτική του Σωκράτη». Ήταν ο άνθρωπος που κατήργησε την καθηγητική έδρα πριν ακό-μη ψηφιστεί η σχετική ρύθμιση, το 82. Προσπά-θησε να καθιερώσει ως ιδιαίτερο επιστημονικό κλάδο την «Ψυχοπαιδαγωγική». Ήταν πρωτερ-γάτης στην υπόθεση της ίδρυσης των Πανεπι-στημιακών Παιδαγωγικών Τμημάτων.

Άνοιξε το δρόμο για την «επιστημονική διερεύνηση των παιδαγωγικών πραγμάτων». Αγωνίστηκε σθεναρά για την αναβάθμιση των σπουδών των νηπιαγωγών. Έδωσε την δυνα-τότητα στους φοιτητές στο τμήμα Νηπιαγωγών να κάνουν πρακτική εξάσκηση με τα νήπια, πράγμα πρωτοποριακό και καινοτόμο. Έκανε γνωστούς στην Ελλάδα μεγάλους παιδαγω-γούς από ανατολή και δύση. Δημιούργησε το «Παιδαγωγικό Κέντρο Ερευνών και Επιμόρ-φωσης» στην Κρυοπηγή της Χαλκιδικής.

Πάντα παρών στους αγώνες των φοιτη-τών και των εκπαιδευτικών από τη δικτατορία μέχρι τα τελευταία του. Υπέρμαχος της αυτο-

διαχείρισης της σίτισης των φοιτητών και του Σπουδαστηρίου στο Πανεπιστήμιο. Οι συνερ-γάτες του στο πανεπιστήμιο δεν ήταν συνερ-γάτες του, ήταν : «τα παιδιά του Φράγκου».

Αλλά και ως άνθρωπος , όπως τον χαρα-κτήρισε ο Γιώργος Μαυρογιώργος, μαθητής και συνεργάτης του, στο επικήδειο λόγο του, ήταν «αγαπητός, αγωνιστής, αξιοπρεπής, ανα-τρεπτικός, ανεκτικός, ανοιχτόκαρδος, διαθέ-σιμος, διακριτικός, διαλλακτικός, διορατικός, εμψυχωτικός, δημιουργικός και δημοκρατικός, εγκάρδιος, ενθουσιώδης, ομαδικός, κομψός και γαλαντόμος. Ήταν ένας ομορφάνθρωπος.»

Είχα την τύχη να τον γνωρίσω προσωπικά και να συνεργαστώ μαζί του. Είμαι περήφανη που αυτός ο άνθρωπος ήταν συμπατριώτης μου, Ασβεστοχωρίτης.

Καλό σου ταξίδι, Δάσκαλε Εκτενέστερο αφιέρωμα στον παιδαγωγό

Χρήστο Φράγκο Θα φιλοξενήσουμε στο επόμενο φύλλο της εφημερίδας μας.

της Ρούλας Γκόλιου


της Χαρούλας Αποστολίδου, εκπ/κός, δημοτική σύμβουλος

του Γιάννη Βρεττού, τοπικός σύμβουλος Πανοράματος

του Στρατή Πλωμαρίτη, δημοτικός σύμβουλος

Ο πολιτισμός στο Δήμο μας(ή, αλλιώς, τι δουλειά έχει η αλεπού στο παζάρι;)

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ «ΚΑΘΑΡΗ ΕΝΤΟΛΗ»

Ο πολιτισμός και ο δήμος – ως ένα ση-μείο- είναι έννοιες ταυτόσημες.

Ο πολιτισμός είναι ο δήμος. Είναι η πρά-ξη του δήμου. Του λαού. Η καθημερινότητά του. Η δημιουργικότητά του. Αυτά που κάνει κάθε μέρα. Κάθε πρωί. Κάθε μεσημέρι. Κάθε βράδυ. Κάθε γιορτή και σκόλη. Χωρίς, ενίοτε, επίγνωση. Διότι έτσι αντιλαμβάνεται τη ζωή του. Τις σχέσεις του. Την ηθική του.

Με άλλα λόγια, ο πολιτισμός είναι δρά-ση του δήμου. Συμμετοχή του προσώπου. Σε συλλογικό ή ατομικό επίπεδο, αν και αυτά τα δυο δεν είναι, πάντα, ευδιάκριτα. Συμμετοχή, πράξη, αποτέλεσμα.

Έτσι, αποκτά και ταυτότητα. Ιδιοπροσω-πία. Συγκεκριμένα και αναγνωρίσιμα χαρα-κτηριστικά.

Ποτέ δεν εννοήθηκε πολιτιστική δημιουρ-γία έξω από το δήμο. Είτε με την έννοια της κοινότητας είτε με την έννοια του δρώντος-φορέα προσώπου. Ποτέ ο πολιτισμός δεν αναγνωρίστηκε ως ελιτίστικο αποτέλεσμα. Πάντα είχε- και έχει- να κάνει με την πράξη στην καθημερινότητα. Ακόμη και τα φερτά στοιχεία πολιτισμού απορροφώνται από την καθημερινότητα του προσώπου και αφομοιώ-νονται, άλλοτε επιτυχώς και άλλοτε όχι.

Σημασία έχει το πρόσωπο να συμμετέχει.Και στο δικό μας Δήμο συμμετέχει. Εδώ

και δεκαετίες. Και έχει διαμορφώσει συγκε-κριμένη ιδιοσυγκρασία, αναγνωρίσιμη σε κάθε κοινότητα. Αυτό είναι το πεδίο αναφο-ράς του. Αυτές και οι πηγές της δραστηριο-ποίησής του.

Αυτά τα χαρακτηριστικά οφείλουμε να αναδείξουμε. Σε αυτά να στηριχτούμε, για να δημιουργήσουμε. Μαζί, όμως, με τους δη-μιουργούς. Όχι έξω και μακριά από αυτούς. Είναι έως και ανήθικο να βάζεις στη θέση του αμέτοχου θεατή το δημιουργό. Αν δεν είναι ανόητο…

Στα όρια του Δήμου μας δραστηριοποιού-νται πολλές ομάδες πολιτισμού. Θεατρικές, μουσικές, εικαστικές, τις οποίες στελεχώ-νουν άνθρωποι κάθε ηλικίας. Από 5 ως 75 και

πλέον χρονών. Σπουδαίο από μόνο του. Κανένας, ωστόσο, από το Δήμο δεν ασχο-

λήθηκε με αυτούς τους ανθρώπους- παρά μόνο προεκλογικά.

Και το πρώτο βήμα- που αξίζουν- είναι να τους γνωρίσουμε. Και να τους ενισχύσουμε. Και όχι, απαραίτητα, μόνο οικονομικά. Αξίζουν την προσοχή μας. Έμπρακτα. Είναι στις δυ-νατότητές τους να πλαισιώσουν εκδηλώσεις του Δήμου μας. Σε τοπικές γιορτές, σε εκδη-λώσεις μνήμης, σε επετείους, σε …σε…

Δεν καταλαβαίνω γιατί οι εκδηλώσεις για τη γιορτή του προφήτη Ηλία στην Πυλαία ή την επέτειο του Ολοκαυτώματος στον Χορτιάτη πρέπει να πλαισιώνονται από ‘’ επώνυμους’’ τραγουδιστές, οι οποίοι- φαντάζομαι- πληρώ-νονται αδρά; Ποιος έχει ανάγκη τέτοια ανάγκη; Γιατί δεν δίνεται η ευκαιρία σε μουσικούς από τη Δήμο μας σε τέτοιες περιπτώσεις; Γιατί δε δίνεται η ευκαιρία σε καλλιτέχνες από το Δήμο μας να παρουσιάσουν κάτι ου-σιαστικό; Γιατί δε δίνουμε χώρο στα νέα παιδιά, που και κέφι έχουν και φαντασία;Γιατί στερούνται τη συμμετοχή; Γιατί αποτελούν μόνο θεατές;Και, στο τέλος τέλος, γιατί δε δοκιμάζουμε και αλλιώς; Το ‘’ αλλιώς’’, όμως, προϋποθέτει και διαφο-ρετική προσέγγιση. Και διαφορετική σκέψη. Και θέλει λίγη δουλειά να την αποκτήσεις.

Χαρούλα ΑποστολίδουΕκπαιδευτικός

Υ.Γ. Τον Ιούνιο του 2012 η θεατρική ομά-δα του Λυκείου Χορτιάτη παρουσίασε το έργο του Ι.Καμπανέλλη « Το Μεγάλο μας Τσίρκο». Συμμετείχαν 28 μαθητές, με 10μελή ορχή-στρα. Στη συνέχεια, προτάθηκε στο Δήμο να περιληφθεί η συγκεκριμένη δραστηριότητα στις εκδηλώσεις για την επέτειο του Ολοκαυ-τώματος, το ερχόμενο Σεπτέμβριο. Ο Δήμος αρνήθηκε. Τα οφέλη από τη συμμετοχή νομί-ζω πως θα ήταν αυτονόητα.

Καθαρός-ή-ό: Η λέξη έχει ευρεία σημασία ήδη από την αρχαιότητα και δηλώνει φυσική, ηθική, τελετουργική και θρησκευτική καθα-ρότητα ή αγνότητα. Αντιδιαστέλλεται προς το επίθετο μιαρός

(Γ. Μπαμπινιώτης, Ετυμολογικό Λεξικό).

Με ένα – καθόλου τυχαίο- καθαρό γαλά-ζιο φόντο στο εξώφυλλό του, τεύχος 09 Ιού-νιος 2014, το περιοδικό του Δήμου Πυλαίας Χορτιάτη «έχουμε νέα», μας πληροφορεί πως υπάρχει μία «καθαρή εντολή 64,27%» προς το συνδυασμό του κ. Καϊτεζίδη να συνεχίσει το μέχρι τώρα «δημιουργικό» του έργο διανθι-σμένο «με το βλέμμα στη νέα γενιά» ως «νέα θητεία εμπιστοσύνης 2014-2019».

Ας δούμε λοιπόν τις συγκεκριμένες παρα-μέτρους της καθαρότητας που επικαλούμαστε σύμφωνα με την έννοια του επιθέτου καθαρός –ή-ό όπως μας το ετυμολογεί και ερμηνεύει ο έγκριτος λεξικογράφος.

Φυσική: Τόσο στο Πανόραμα όσο και στα υπόλοιπα δημοτικά διαμερίσματα η αποκομιδή των απορριμμάτων και η σάρωση των δρόμων είναι προβληματική . Η καθαριότητα των δημό-σιων χώρων είναι ανεπαρκής. Η οργάνωση και η δομή του συστήματος καθαριότητας είναι ξεπερασμένη και αναχρονιστική. Η δημοτική αρχή , επαναπαυμένη σε μια παγιωμένη κα-τάσταση , θεωρητικολογεί περί κομποστοποί-ησης και άλλων εναλλακτικών τρόπων παρα-

μένοντας στα λόγια και στα προπαγανδιστικά δημοσιεύματα μέσω του περιοδικού και άλλων φιλικά προσκείμενων εντύπων. Καλό θα ήταν να προχωρήσει στην πράξη στους σύγχρο-νους τρόπους αποκομιδής απορριμμάτων οργανώνοντας προγράμματα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των δημοτών .

Ηθική: «Η γυναίκα του Καίσαρος δεν πρέ-πει μόνο να είναι τίμια αλλά και να φαίνεται». Σε ένα καθεστώς αδιαφάνειας , πολλοί είναι εκείνοι , ακόμα κι απ’ τη μεριά του «64,27%», που μιλάνε για μεθόδους ανεπίτρεπτες στη λήψη των αποφάσεων , στις πολιτικές επιλο-γές και στην προβολή και στήριξη συγκεκριμέ-νων προσώπων .

Ένα καλά οργανωμένο δίκτυο διαπλεκό-μενων συμφερόντων λειτουργεί καθεστωτικά σε τέτοιο βαθμό που η έννοια της δημοκρατί-ας και της διαφάνειας ασφυκτιά.

Τελετουργική: Η «ενός ανδρός αρχή» σε όλο της το μεγαλείο! Στο πρόσωπο του δημάρχου συγκεντρώνονται όλες οι «αρχές, εξουσίες, κυριότητες». Όχι εξαιτίας της δο-μημένης γραφειοκρατικής διαδικασίας του «Καλλικράτη», αλλά λόγω του προσωποπα-γούς τρόπου διοίκησης που έχει παγιωθεί εδώ και δύο σχεδόν δεκαετίες. «Μεγάλη νίκη για τον δήμαρχο» τιτλοφορείται το σχετικό δη-μοσίευμα στο προαναφερθέν τεύχος. Όλοι οι υπόλοιποι του ίδιου συνδυασμού ανύπαρκτοι. Οι φωτογραφίες του δημάρχου στο συγκεκρι-

μένο τεύχος τείνουν προς στον αριθμό 70!Θρησκευτική: «Η δεξιά του Κυρίου» πά-

ντα βάζει το χέρι της!Η Δημοτική Αρχή -κοσμική εξουσία-

διαρκώς βρίσκεται σε αγαστή συνεργασία με την ενσάρκωση της υπερβατικότητας και τα επίγεια συμφέροντά τους. Κι ας διαμαρτύρο-νται και αντιτίθενται κάποιοι πολίτες «εξ ευ-ωνύμων», περί μεροληπτικής και εξόφθαλμης πρακτικής του Δήμου υπέρ της εκκλησίας με παραχωρήσεις, διευκολύνσεις και άλλες ανά-λογες πρακτικές. «Κοτσαμπάσηδες πασάδες, και σεβάσμιοι δεσποτάδες κυβερνούσανε τη χώρα, καλήν ώρα!».

Ας δούμε τώρα και το «βλέμμα στη νέα γενιά». Δε θα μιλήσουμε για κέντρα νεότη-τας, αθλητικές εγκαταστάσεις «ολυμπιακών προδιαγραφών» κ.λ.π.

Θα αναφέρουμε μόνο ως ένα ελάχιστο δείγμα της κοινωνικής πολιτικής και του «με-γάλου έργου» με «συνέπεια , σοβαρότητα σκληρή δουλειά, ανθρωπιά και ευαισθησί-α»(από ευχαριστήριο του δημάρχου στους δημότες για την επανεκλογή του) πως μετά από τέσσερις «πετυχημένες τετραετίες» η δημοτική αρχή προσπαθεί εναγωνίως να βρει λύσεις την τελευταία στιγμή για τη στέγαση δεκάδων μαθητών στο Δήμο σε συνθήκες ανεπίτρεπτες.

Τώρα ας έρθουμε στο προκείμενο:Στο περιοδικό του Δήμου Πανοράμα-

τος «Πανόραμα-σύγχρονη πόλη-τεύχος 19-Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2003 σελ. 12 δημοσι-εύεται άρθρο «έγκριτου» δημοσιογράφου με τον τίτλο «ΚΕΡΑΙΕΣ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑΣ-Δικαίωση του Πανοράματος».

Στο άρθρο, ούτε λίγο ούτε πολύ,-11 χρό-νια πριν- ο Δήμος Πανοράματος «πρωτοστα-τεί σε έναν αγώνα» ενάντια σε κάθε είδους κεραία εκπομπής που επιβαρύνει το περιβάλ-λον και την υγεία των πολιτών, είτε αυτές βρί-σκονται στον οικισμό είτε στο πάρκο κεραιών του Χορτιάτη.

Έντεκα χρόνια μετά οι κεραίες συνεχίζουν να εκπέμπουν-παρά τη δικαίωση του Δήμου- και παρόλο που ο Δήμαρχος Ιγνάτιος Καϊτεζί-δης τόνισε τότε πως: «η υγεία και η ασφάλεια των συμπολιτών μας είναι αγαθά αδιαπραγμά-τευτα»!

Έντεκα χρόνια μετά -και ποιος ξέρει πόσα ακόμα- η κατάσταση είναι ίδια και χειρότερη. Οι περισσότεροι απ’ τους νέους της εποχής εκείνης είναι ενήλικες, τα παιδιά τους που ακολουθούν δέχονται την ίδια ακτινοβολία που δέχονταν και οι γονείς τους κι έτσι όλοι «νιώθουν περήφανοι και δικαιωμένοι για την επιλογή τους».

Το βλέμμα στη νέα γενιά περιέχει πολλή ακτινοβολία και τοξικότητα , και η νέα θητεία εμπιστοσύνης θα μπορούσε να χαρακτηριστεί με τους στίχους του Ελύτη: «Χαρά στους που’ ναι δυνατοί γι’ αυτούς δεν έχει χόρταση».

Από 1 Σεπτεμβρίου ξεκινά η θητεία του νέου Δημοτικού Συμβουλίου και των νέων τοπικών συμβουλίων όπως αυτά διαμορφώθηκαν στις εκλογές του περα-σμένου Μάιου.

Δυστυχώς δεν έγινε δυνατό να αλλά-ξουμε τα πράγματα στο Δήμο μας. Δεν μπορέσαμε να πείσουμε τους συνδημό-τες μας για την ανάγκη να απαλλαγεί ο Δήμος από το σύστημα διαχείρισης Καϊ-τετζίδη. Ένα σύστημα που τα βασικά του χαρακτηριστικά είναι: 1. Η τυφλή υπακοή στα μνημόνια και τις

πολιτικές που εκπορεύονται από αυτά και διαλύουν την κοινωνία.

2. Οι πελατειακές σχέσεις με τους Δημό-τες.

3. Το κλειστό σύστημα διαχείρισης του Δήμου από μια ολιγάριθμη ομάδα , γύρω από τον Δήμαρχο.

4. Η πλήρης αδιαφορία για τα πραγματικά προβλήματα των πολιτών και η επικοι-νωνιακή τους διαχείριση προς όφελος του Δημάρχου και της παρέας του.Σε μας λοιπόν πέφτει τώρα ο κλήρος

να επιχειρήσουμε από την θέση της αξιω-ματικής αντιπολίτευσης να καταθέσουμε τις προτάσεις και τις ιδέες μας για την Τ.Α. . Και να διαμορφώσουμε μια πλατιά συσπείρωση της κοινωνίας γύρω από αυ-τές για να καταστούν κυρίαρχες και ηγε-μονικές.

Να υπερασπιστούμε την δημόσια πε-ριουσία, τα δάση και τις παραλίες από τα αρπακτικά.

Να αγωνιστούμε μαζί με την κοινωνία για να μην πέσει κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη.

Να αγωνιστούμε για να μην μείνει κανένας δημότης χωρίς φαγητό, χωρίς νερό, χωρίς ρεύμα.

Να υπερασπιστούμε το δικαίωμα του κάθε δημότη να απολαμβάνει ελεύθερη πρόσβαση στα νοσοκομεία και τις άλλες υγειονομικές μονάδες.

Να ενεργοποιήσουμε και να στηρί-ξουμε ομάδες κοινωνικής αλληλεγγύης. Κοινωνικό ιατρείο, αγορές χωρίς μεσάζο-ντες, κοινωνικά φροντιστήρια κ.λπ..

Να αγωνιστούμε για την εγκαθίδρυση δομών λαϊκής συμμετοχής στα πράγματα του Δήμου.

Οι αποφάσεις να μην λαμβάνονται σε κλειστά γραφεία ερήμην των δημοτών αλλά να συνδιαμορφώνονται και να υλο-ποιούνται μαζί με τους δημότες και με τοπικούς φορείς.

Αυτό το πλαίσιο είναι εκείνο που κινη-τοποιεί τους δημότες τους καθιστά συμ-μέτοχους και συνυπεύθυνους και τους απομακρύνει από την λογική της παθητι-κής ανάθεσης.

Να αντισταθούμε σε κάθε προσπά-θεια εκχώρησης της διαχείρισης των απορριμμάτων στα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα.

Να μιλήσουμε για το δικό μας σύστη-μα αξιολόγησης. Ένα σύστημα που ανα-βαθμίζει τον ρόλο των εργαζομένων και το έργο των δημοσίων υπηρεσιών.

Αυτός είναι ο δικός μας δρόμος για την Τ.Α .. Και αυτόν θέλουμε να περπα-τήσουμε μαζί με όλους τους Δημότες. Είναι δρόμος δύσκολος, συγκρουσιακός, αλλά είναι δρόμος ωραίος. Κινείται εκτός των ορίων της μνημονιακής νομιμότητας και συγκροτεί έναν άλλο αντιπαραθετικό πόλο εξουσίας, που υπάρχει για να υπη-ρετεί τις ανάγκες των πολιτών και όχι τα κάθε είδους οικονομικά συμφέροντα που καταδυναστεύουν τις ζωές μας.

Ο δικός μας δρόμος για την Τοπική Αυτοδιοίκηση


Σοφία Π. ΙγνατιάδουΧειρουργοσ οδοντιατροσ

Μεταμορφώσεως 1, τ.κ.57 010(τέρμα λεοφωρείων ΟΑΣΘ)

ΧΟΡΤΙΑΤΗΣ

Τηλ.: 2310 267.366Οικίας: 2311 222.729

e-mail: [email protected]

ΠΕΜΠΤΗ-ΚΥΡΙΑΚΗΠΛΗΡΕΣ ΜΕΝΟΥ 9 € ΚΑΤ’ΑΤΟΜΟ

ΜΕ ΑΠΕΡΙΟΡΙΣΤΟ ΧΥΜΑ ΚΡΑΣΙ –ΤΣΙΠΟΥΡΟ

ΔΕΚΤΕΣ ΟΛΕΣ ΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

Λ.ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ 98ΠΕΥΚΑ-ΤΗΛ 2310675075

ΑΛΕΞ.ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ 159ΧΑΡΙΛΑΟΥ-ΤΗΛ 2310308110www.koryfi-events.gr

της Βίκης Λαζαρίδου, εκπ/κός, Λύκειο Χορτιάτητου Μανόλη Μανωλεδάκη,Επίκ. Καθηγητή Αρχαιολογίας στο Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος

Για τη σημασία των μνημείων στη διατή-ρηση της ιστορικής μνήμης έχουν γραφτεί και ειπωθεί πολλά. Αυτή τη φορά όμως δεν πρόκειται για λόγια, αλλά για ένα έργο. Ένα πολύ σημαντικό έργο, που από χρόνια ήταν απαραίτητο στο Χορτιάτη και που αφορά το παλιότερο μνημείο της περιοχής μας και ένα από τα σημαντικότερα σε όλο το Νομό Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για τις εργασίες στερέωσης του ρωμαϊκού υδραγωγείου στην είσοδο του χωριού.

Το 2008 είχαμε συντάξει τη μελέτη στε-ρέωσης και ανάδειξης του υδραγωγείου Χορ-τιάτη και ανάπλασης του γύρω χώρου, κατό-πιν ανάθεσης από την 9η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και τον Δήμο Χορτιάτη. Η μελέτη εγκρίθηκε ομόφωνα από το Τοπικό Αρχαιο-λογικό Συμβούλιο στις 21 Νοεμβρίου 2008, με προϋπολογισμό περίπου 600.000 ευρώ, καλυπτόμενο από το ΕΣΠΑ, και οι εργασίες ξεκίνησαν λίγους μήνες μετά, με υπεύθυνους την αρχαιολόγο της 9ης ΕΒΑ κ. Σοφία Ακριβο-πούλου και την αρχιτέκτονα του ίδιου φορέα κ. Σ. Καλταπανίδου. Το χρονοδιάγραμμα, μαζί με την παράταση που δόθηκε, προέβλεπε πα-ράδοση του έργου στις 31 Αυγούστου 2014, και πράγματι, λίγες εβδομάδες πριν τη λήξη της προθεσμίας, ο Χορτιάτης απέκτησε ένα «καινούργιο» ρωμαϊκό υδραγωγείο.

Μέλημα των υπευθύνων του έργου υπήρ-ξε ο καθαρισμός του μνημείου από τη βλά-στηση που κάλυπτε μεγάλο μέρος της επι-φάνειάς του και από τις δύο πλευρές, και η στερέωσή του, με όσο το δυνατό μικρότερες

επεμβάσεις, ώστε να μεγιστοποιηθεί η αντο-χή του στις καιρικές συνθήκες και τη φθορά του χρόνου. Επίσης, έγιναν περιορισμένης έκτασης ανασκαφικές εργασίες στη βόρεια πλευρά του υδραγωγείου, με σκοπό τη μελέ-τη των αρχαιότερων οικοδομικών φάσεων του μνημείου.

Πρέπει να πούμε ότι, μετά από δεκαετί-ες, το υδραγωγείο του Χορτιάτη είναι πλέον τελείως απαλλαγμένο από την παραμικρή σκαλωσιά ή άλλου είδους στηρίγματα, και παρουσιάζει μια εικόνα που οι περισσότεροι από εμάς δεν έχουμε δει ποτέ. Είναι επίσης σημαντικό το γεγονός ότι έχει εγκριθεί και η διαμόρφωση του περιβάλλοντα χώρου, με την προϋπόθεση ότι θα απομακρυνθεί ο σταθμός βιολογικού καθαρισμού, κάτι που έχει γίνει δε-κτό από το Δήμο Πυλαίας-Χορτιάτη. Το έργο αυτό θα ενταχθεί στο επόμενο ΕΣΠΑ, που θα ξεκινήσει από το 2015. Αυτό θα αποτελέσει την καλύτερη συμπλήρωση του έργου για την ανάδειξη του μνημείου, το οποίο έτσι θα είναι σε θέση να προσελκύει πολλούς επισκέπτες, ακόμα και να φιλοξενεί στους χώρους του μι-κρής κλίμακας πολιτιστικές εκδηλώσεις.

Τέλος, να αναφέρουμε ότι στο προσεχές διάστημα η 9η ΕΒΑ θα βάλει ειδική πινακίδα στο χώρο και θα προχωρήσει και σε μία έκδο-ση για το μνημείο και το έργο που έγινε. Πρό-κειται αναμφισβήτητα για ένα πολύ ευχάριστο και ελπιδοφόρο νέο για το Χορτιάτη, που ση-ματοδοτεί την έναρξη μιας νέας εποχής για την ανάδειξη της ιστορίας και του πολιτισμού του.

Από μέρες μας ειδοποίησε ο Μπάμπης ο Νανακούδης για άλλη μια βραδιά «Ωραίων Λέξεων»,την Τετάρτη 25 Ιουνίου. Καλοκαι-ρινή Χορτιατινή παράδοση! Έλα, όμως που εδώ η παράδοση αποκτά το πλήρες νόημά της! Δηλαδή, της αγάπης για το «χθες» και της πίστης στο «αύριο».

Η αρχή έγινε με την πρόσκληση. Η υπέροχη φίλη για όποιον την έχει γνωρίσει, η Αθανασία Τσαρή, έκανε την ωραιότερη ζω-

γραφιά της. Η πρόσκληση μετατράπηκε σε έργο τέχνης! Ακολούθησε η βραδιά. Ήταν τόσο ίδια με τις προηγούμενες, αλλά και τόσο διαφορετική.

Πρώτα από όλα ήρθε περισσότερος κόσμος από ποτέ. Δεύτερο, όλος αυτός ο κόσμος, έδειξε μεγάλο σεβασμό και προσή-λωση, κάνοντας απρόσμενη για το μέγεθός του ησυχία. Ούτε μιά λέξη δεν έπεσε κάτω. Οι ακροατές μας, ρούφηξαν σαν δροσερό νερό τα όμορφα λόγια που συμπολίτες μας, με με-ράκι και παιδικό ενθουσιασμό απήγγειλαν.

Ένας ακόμη παράγοντας επιτυχίας ήταν η πολύ ωραία μουσική του Απόστολου Δημη-

τρακόπουλου και η καλύτερη από ποτέ φωνή της Νατάσας. Μουσικές γλυκές, γνωστές σε όλους, βοήθησαν κι αυτές στη μαγεία της ατμόσφαιρας. Όσο για το κλείσιμο, η Νατάσα Χρηστίδου μας κατέπληξε με το πάθος της και την φωνή της.

Ήταν η ωραιότερη ποιητική βραδιά που έγινε ποτέ. Ο ενθουσιασμός όλων το απέ-δειξε. Ακούσαμε ωραία ποιήματα, βγήκαμε μπροστά σε συμπολίτες μας και τους πα-

ρουσιάσαμε ποιήματα που αγαπάμε. Γνωρί-σαμε καινούριους ανθρώπους, συναντήσαμε παλιούς γνωστούς κια φίλους, γίναμε «ένα» Πόσο σπουδαίο και πολύτιμο στους δύσκο-λους καιρούς που περνάμε!

Εκείνο το βράδυ, γίναμε όλοι μια παρέα, μια γλυκειά συμμορία, που συνωμότησε, για να παρηγορήσει και να θεραπεύσει ο ένας τον άλλο, μέσα από ποιήματα. Γιατί, αδέλφια, η ποίηση όντως παρηγορεί και θεραπεύει. Ρωτήστε όσους ήταν εκεί!

ΥΣ. Ευχαριστώ από καρδιάς την Κίνηση Πολιτών, που με έκανε πριν από λίγα χρόνια μέλος αυτής της «συμμορίας»!

Ολοκληρώθηκαν τα έργα στερέωσης του ρωμαϊκού υδραγωγείου

Πάλι ο κ. Μητσιάς…Είναι η Τρίτη φορά που τα τελευταία χρόνια ο Μανώλης Μητσιάς προσκαλείται από τη δημοτική μας αρχή σε κεντρική εκδήλωση του δήμου μας. Φέτος στην Πυλαία, στο πανηγύρι του Προφήτη Ηλία, στις 20 Ιούλη. Είπαμε, ο κατά τα άλλα συμπαθέστατος απ’ όλους μας Μανώλης Μητσιάς. Είναι κουμπάρος – κολλητός του Αντώνη Σαμαρά, αλλά… Για την ιστορία α αναφέρουμε, ότι το συνολικό κόστος της φετινής συναυλίας μας στοίχησε συνολικά 7.000 ευρώ περίπου. Τζάμπα πράμα δηλαδή. Και εάν τον ανακηρύξουμε και … επίτιμο δημότη, έ, τότε θα έρχεται και κάπου κάπου εντελώς δωρεάν…

«ΧΟΡΤΙΑΤΗΣ 570»: Νοιώθουμε ιδιαίτερη ικανοποίηση για την ολοκλήρωση των σωστικών εργασιών στο Ρωμαϊκό υδραγωγείο. Η πολύχρονη προσπάθεια μας, με αρθρογραφίες, σχετικές εκδόσεις, ανάλογες εκδηλώσεις, προτάσεις – μελέτες για τη συνολική ανάδειξη του μοναδικού αυτού μνημείου, αλλά και καταγγελίες και σχετικές ερωτήσεις στη Βουλή των Ελλήνων και…και…και έφεραν αποτέλεσμα. Τώρα προέχει η διαμόρφωση του περιβάλλοντα χώρου. Αλλά και να γίνει παράδειγμα για το πώς πρέπει να κινηθούμε –κυρίως 9η ΕΒΑ και Δημοτική Αρχή – και στην περίπτωση της Βυζαντινής Εκκλησίας, και στα άλλα ιστορικά μνημεία του Χορτιάτη (Λέιψανα Βυζ. Μοναστηριού, Ανεμόμυλοι, Γεφύρι…).

Η βραδιά των ωραιότερων λέξεων


Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ ΕΝΕΡΓΟΥ ΠΟ-ΛΕΟΔΟΜΙΑΣ (ΖΕΠ) ΧΟΡΤΙΑΤΗ

Χρήσιμα συμπεράσματα για να γίνει αντι-ληπτό τι διακυβεύεται στην ορεινή περιοχή του Χορτιάτη και ποιες μεθοδεύσεις έγιναν, ώστε να παραμεριστούν οι παρανομίες και να εμφανιστεί ότι τα έργα του οικισμού είναι νόμιμα, ενώ συμβαίνει το αντίθετο .

1.Η Ζώνη Ενεργού Πολεοδομίας (ΖΕΠ) είναι σύστημα πολεοδόμησης σε ορισμένη περιοχή, και είναι τυπικά ισοδύναμο με το σχέδιο πόλης ή ρυμοτομικό σχέδιο .Η ΖΕΠ. της περιοχής Χορτιάτη Ν. Θεσσαλονίκης, εμπίπτει στα εδαφικά όρια της πρώην Κοινό-τητας Χορτιάτη ( ήδη ενιαίος Δήμος Πυλαί-ας- Χορτιάτη) και εκτείνεται σε 2.038 στρέμ. ορεινής δασικής και αναδασωτέας έκτασης ,όπως αυτή έχει οριστεί με την απόφαση ΓΔ 2328/1973 του Νομάρχη Θεσσαλονίκης (κήρυξη της αναδάσωσης) και την απόφα-ση 6/1995 της Α/θμιας Επιτροπής Δασικών Αμφισβητήσεων. Θεσσαλονίκης( για το δασικό χαρακτήρα της περιοχής ), η οποία (απόφαση) είναι οριστική και δεν έχει ακυρωθεί μέχρι σήμερα (επί 19 ολόκληρα χρόνια) .

2. Η περιοχή αυτή δεν ισχύει πλέον ως ΖΕΠ (δηλ. δεν ισχύει πλέον ως σχέδιο πόλης), αφού ,όπως ορίζει ο νόμος (Ν.947/1979), «αίρεται αυτοδικαίως ο χαρακτηρισμός της όλης εκτάσεως ως ζώνης ενεργού πολεοδο-μίας», εφόσον δεν έχει τεθεί σε εφαρμογή εμπρόθεσμα (σε μία πενταετία από το χαρα-κτηρισμό της ΖΕΠ ), το πρόγραμμα Ενεργού Πολεοδομίας, που περιλαμβάνει τη διευθέτη-ση του χώρου και την έναρξη των οικοδομικών εργασιών , από επίσημο όμως και νόμιμο ανάδοχο (που πρέπει να οριστεί ύστερα από δημόσιο διαγωνισμό από το αρμόδιο Υπουρ-γείο Περιβάλλοντος, όπως έκρινε η απόφα-ση 3651/1999 της Ολομ. του ΣτΕ .

Εξάλλου στην ίδια περιοχή, έχουν ακυρω-θεί οι πρώτες οικοδομικές άδειες που εκδό-θηκαν , με τις αποφάσεις 2757 και 2758/1994 της Ολομ. του ΣτΕ., ενώ άλλη ( τρίτη) οικοδο-μική άδεια, έχει ακυρωθεί, με απόφαση του Διοικ .Εφετείου Θεσσαλονίκης .

3. Με την άνω (3651/1999) απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ, που βεβαίωσε ότι έχει αρθεί η ΖΕΠ,( δηλ. ότι δεν υπάρχει πλέον σχέ-διο πόλεως που να επιτρέπει τη δόμηση του οικισμού), διατάχθηκε η Διοίκηση να προβεί στις οφειλόμενες νόμιμες ενέργειες για την κατάργηση των πολεοδομικών Διαταγμάτων, που θα υλοποιούσαν τη ΖΕΠ, πλην όμως οι αρ-μόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΧΩΔΕ παλαιότερα, (τώρα ΥΠΕΚΑ), με διάφορες αδικαιολόγητες προφάσεις, αυθαίρετες ερμηνείες και πολύ κομματική αγκύλωση !..., αρνούνται μέχρι σήμερα. να προτείνουν την κατάργηση των Π. Διαταγμάτων χαρακτηρισμού της περιοχής ως ΖΕΠ Χορτιάτη και έγκρισης της πολεοδο-μικής μελέτης αντίστοιχα, αψηφώντας ακόμη

και τον κίνδυνο ποινικών διώξεων, που απει-λούνται από το νόμο σε περίπτωση μη συμ-μόρφωσης προς τις δικαστικές αποφάσεις.

Πράγματι οι περιβαλλοντικές οργανώσεις έχουν προσφύγει στην αρμόδια Επιτροπή του ΣτΕ και αναμένεται σχετική απόφαση (είναι αλήθεια ότι … άργησε πολύ να εκδοθεί) για την επιβολή ποινικών κυρώσεων σε βάρος των αρμοδίων που αδράνησαν ..

4. Δυστυχώς η Διοίκηση αθετεί, εδώ και πολύ καιρό, την υποχρέωση της να συμμορ-φωθεί με το περιεχόμενο των αποφάσεων του ΣτΕ και επιμένει να αρνείται , διότι δεν μπορεί να απαλλαγεί από τις κομματικές δε-σμεύσεις , ούτε από το μικρονοϊκό μύθο του κομματικού (πολιτικού ) κόστους, το οποίο όμως- σε κάθε περίπτωση- πρέπει να υποχω-ρεί απέναντι στην κοινωνική ωφέλεια και το δημόσιο συμφέρον, πολύ περισσότερο μά-λιστα όταν μιλούμε σήμερα για ανάκαμψη του κύρους των θεσμών , όπως θέλουμε να ελπί-ζουμε, αλλά δυστυχώς η πραγματικότητα μας διαψεύδει κάθε φορά .

Αν όμως σκεφθούμε καλλίτερα ποιο είναι το κομματικό συμφέρον, που δήθεν διακυ-βεύεται και χρειάζεται να το …διασώσουν κατά καιρούς οι κάθε λογής σωτήρες, πολι-τικοί και τοπικοί εκπρόσωποι , θα διαπιστώ-σουμε ότι λαθεμένα οι εν λόγω εκπρόσωποι επιθυμούν, με τόση επιμονή, να κτιστεί ο οικισμός αυτός στην πιο πάνω δασική και αναδασωτέα περιοχή , διότι αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να μας προκύψουν μέσα σ-αυτήν «μεζονέτες», σούπερ μάρκετ, βενζι-νάδικα και άλλα κτίσματα , αντί να παραμείνει η περιοχή ως ζώνη περιαστικού δάσους και πνεύμονας ζωής, που θα αντισταθμίζει την έλλειψη αρκετού πρασίνου στο πολεοδομι-κό συγκρότημα της ευρύτερης περιοχής της Θεσσαλονίκης .

5. Αλλά και με βάση την εικαζόμενη άποψη τους, είναι βέβαιοι οι υποστηρικτές της δόμη-σης στην ορεινή περιοχή του Χορτιάτη, ότι θα πάρουν (και πόσους άραγε ; ) ψήφους από τους οικιστές μηχανικούς ή άλλους αγορα-στές οικοπέδων της Ζώνης, ο αριθμός των οποίων άλλωστε δεν είναι τόσο μεγάλος, ώστε να αξίζει να θυσιαστούν τόσα πολύτιμα συλλογικά αγαθά ;

Εξάλλου, μέσα στις σημερινές συνθήκες ρευστής πολιτικής κατάστασης, που ευνοεί τον κατακερματισμό των πολιτικών δυνάμε-ων και την απρόσμενη επιλογή των πολιτών, νομίζουμε ότι δεν πρέπει να αισιοδοξούν οι κύριοι αυτοί, ότι θα είναι «συλλέκτες αρκε-τών ψήφων» !….

Μήπως όμως (λέμε, χωρίς να μπορούμε να το αποδείξουμε) υπάρχουν και ανομο-λόγητα προσωπικά συμφέροντα, που εξη-γούν τη στάση αυτή των υπερασπιστών της δημιουργίας του οικισμού ; Αυτό πρέπει να ερευνηθεί από τα αρμόδια όργανα (πχ Επιθε-ωρητή δημόσιας Διοίκησης) και άλλα όργανα

που ανήκουν σε θεσμούς και εξακολουθούν να θεωρούνται αξιόπιστα, μέσα στο γενικό …χαμό της Διοίκησης .

6.Τα ίδια φυσικά ισχύουν και για τους εκπροσώπους του ενιαίου Δήμου Πυλαίας- Χορτιάτη , που καταβάλουν τελευταία εργώ-δη προσπάθεια ώστε να ξεκινήσουν πάλι τα έργα της ΖΕΠ Χορτιάτη, ενώ δεν ανήκει στη ι «δική τους ευθύνη και τη γενική αρμοδιότητα τους » η αναβίωση ενός οικισμού με τόσα πολλά προβλήματα νομιμότητας .

Το θέμα αυτό ανήκει, νομίζουμε, στην κεντρική εξουσία (ΥΠΕΚΑ), αφού αφορά την πολεοδόμηση μαζικών κατοικιών και άλλων κτισμάτων , σύμφωνα με το πολεοδομικό σχέδιο της ΖΕΠ , που αφορά μία ευρύτερη περιοχή, με ορισμένη διαδικασία (δημόσιος διαγωνισμός, εκλογή αναδόχου φορέα, με ευθύνη της κεντρικής Διοίκησης , πολεοδο-μική μελέτη και τη συγγραφή υποχρεώσεων, πώληση χώρων από τον ανάδοχο κλπ,), δηλ. ζητήματα που ξεπερνούν την εξουσία ενός αυτοδιοικούμενου οργανισμού (Δήμου), που συμμετέχει απλώς .με ορισμένο κεφάλαιο σε μία εταιρεία μικτής οικονομίας (ΕΜΟ ),ενώ η κεντρική Διοίκηση με τον Υπουργό Περιβάλ-λοντος, ασκεί δικαιώματα εποπτείας σε ολόκληρη τη ΖΕΠ, πολύ περισσότερο μάλιστα αν ληφθεί υπόψη ότι υπάρχουν παρανομίες και παρατυπίες στη μέχρι τώρα λειτουργία της ΖΕΠ Χορτιάτη, που μπορούν να εκτιμη-θούν και (αν είναι δυνατόν) να δοθούν λύσεις, μόνο από την κεντρική Διοίκηση και όχι από ένα Δήμο ..

Συνεπώς προκύπτει και ένα άλλο ερώτη-μα : είναι επαρκής ο λόγος που ένας Δήμος, αναπτύσσει πρωτοβουλίες αναβίωσης ενός οικισμού που βρίσκεται …«σε κατάψυξη» , εδώ και 15 περίπου χρόνια, ύστερα από απο-φάσεις του Ανώτατου Διοικ. Δικαστηρίου της χώρας (ΣτΕ,) από μόνο το γεγονός ότι είναι εταίρος μιας εταιρείας μικτής οικονομίας (ΕΜΟ), μαζί με μία ανώνυμη ιδιωτική εταιρεία (ΑΕ ΚΙΣΣΟΣ), χωρίς να μπορεί να συνεκτιμή-σει τα ζητήματα, που αφορούν την αντίθεση του οικισμού με το Σύνταγμα , τους δασικούς νόμους, τις αποφάσεις του ΣτΕ και τη δια-χρονική σταθερή άποψη των δασικών υπη-ρεσιών της Θεσσαλονίκης οι οποίες από την αρχή εκδήλωσαν την υπηρεσιακή θέση , να μη γίνει οικισμός στην ορεινή περιοχή του Χορτιάτη, λόγω του δασικού και αναδασωτέ-ου χαρακτήρα της ;

7. Προσπαθούμε να εξηγήσουμε το φαι-νόμενο, αλλά εξήγηση δεν βρίσκουμε και αναρωτιόμαστε : «τι καϊμό» έχουν άραγε οι εν λόγω εκπρόσωποι (έρημοι, αλλά όχι απρόσωποι, για να παραφράσουμε το γνω-στό άσμα του Σαββόπουλου), ώστε να γίνει ο Χορτιάτης ένα «Νέο Πανόραμα», ή να μετα-φερθεί μία αντίστοιχη Καλαμαριά πάνω στο Χορτιάτη ;

Θα βελτιωθεί άραγε, με τη δημιουργία

ενός αστικού οικισμού πάνω στο βουνό, η ποιότητα ζωής των κατοίκων του Χορτιάτη ή του Πανοράματος ή η οικονομία των δημο-τών τους, ή μήπως θα εμφανιστούν και άλλα προβλήματα, όπως πχ το πρόβλημα του νε-ρού που είναι ήδη λιγοστό στους δημότες του Χορτιάτη ακόμη και σήμερα , ενώ θα πρέπει , σε συνθήκες λειτουργίας του οικι-σμού, να το μοιραστούν με τους οικιστές για τις ανάγκες τους ; Πόσα εκατομμύρια ευρώ θα χρειαστούν, ώστε να ανεβεί το νερό της ύδρευσης στην περιοχή ΚΙΣΣΟΣ και στα σπί-τια των οικιστών, οι οποίοι φυσικά θα κληθούν να πληρώσουν τελικά «το μάρμαρο» ;;

8. Αλλά ας ξαναγυρίσουμε στους «έρη-μους τους εκπρόσωπους » !....

Είναι επίσης βέβαιοι οι εκπρόσωποι ότι, με τον τρόπο αυτό, θα «κερδίσουν ψήφους», ή μήπως υπάρχει κίνδυνος η υπόθεση αυτή θα γίνει «μπούμεραγκ» για τους ίδιους και την παράταξη τους, αφού θα έχει καταστρα-φεί ένα ολόκληρο δάσος και όχι μόνο,, διότι θα ακολουθήσουν το παράδειγμα του Χορτιά-τη και άλλες περιοχές , που θα ζητήσουν ίση μεταχείριση και θα γίνουν «σχέδια πόλεις» , σε όλα τα βουνά γύρω από τη Θεσσαλονί-κη, πράγμα που ασφαλώς θα εξοργίσει τους κατοίκους της πόλης και των γύρω οικισμών, αφού δεν θα μπορούν, παρά το ζουν στο Χορ-τιάτη ή σε άλλο μακρινό οικισμό, να αναπνεύ-σουν «καθαρό αέρα» , ακόμη και μέσα στο σπίτι τους ;

Και τέλος σε περίοδο «φτώχειας. που βιώνουμε ,τι είδους αισιοδοξία έχουν οι εν λόγω εκπρόσωποι ώστε να νομίζουν ότι «θα τρέξουν πολλοί να προλάβουν να αγοράσουν οικόπεδα στο Χορτιάτη και να κτίσουν οικο-δομές, ή αυτοί που αγόρασαν ήδη οικόπεδα, θα σπεύσουν να κτίσουν», όταν οι περισσό-τεροι Ελληνες δεν έχουν ούτε τα αναγκαία μέσα για τη διατροφή τους ; Δηλ. βρήκαν οι εκπρόσωποι την κατάλληλη στιγμή να συνε-χίσουν την καταστροφή του ιστορικού βουνού, με βάση μια πλανημένη αντίληψη, ότι τα έργα του οικισμού θα καταφέρουν να αναστήσουν , με την «αναβίωση τους, «μία πεθαμένη εδώ και πολύ καιρό επένδυση», που δεν μπορεί όμως να «ζωντανέψει» με όσα τερτίπια και αν επιχειρηθούν ;...Μήπως την πλανημένη αυτή αντίληψη την έχουν προκαλέσει πιθανόν νομικοί σύμβουλοι του Δήμου, που «για το δικό βέβαια τους καλό και συμφέρον» έπει-σαν τη δημοτική αρχή, να επιχειρήσει μία εκ των προτέρων αποτυχημένη απόπειρα ανα-βίωσης του οικισμού;

«ΧΟΡΤΙΑΤΗΣ 570»: Λόγω της μεγάλης έκτασης του σημαντικού άρθρου του Γιάννη Παπαγιάννη, που χρόνια ασχολείται με το συγκεκριμένο θέμα, τη συνέχεια μπορείτε να διαβάσετε στην ηλεκτρονική μας διεύθυνση www.Hortiatis570.gr

του Γιάννη Παπαγιάννη, νομικός - κάτοικος Χορτιάτη

NEA «ΚΑΜΩΜΑΤΑ» ΓΙΑ ΝΑ ΣΩΘΕΙ Ο “ΚΙΣΣΟΣ”

Η ΖΕΠ ΧΟΡΤΙΑΤΗ (ΚΙΣΣΟΣ) ΚΑΙ ΟΙ ΝΕΕΣ ΕΥΝΟΪΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ

Δελτίο Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ Θεσσαλονίκης: Ο Κισσός στον Χορτιάτη ήταν η αρχή

Παραχωρήσεις δασικής γης σε οικοδομικούς συνεταιρισμούςΜια ακόμη μαύρη σελίδα για το περιβάλλον

και τη φύση στην Ελλάδα, αποτελεί η ψήφιση του νομοσχεδίου για τους οικοδομικούς συνεταιρι-σμούς και τα δάση από το Β’ Θερινό Τμήμα της Βουλής.

Σε όλη την Ευρώπη καταβάλλεται μεγάλη προσπάθεια να περιορισθεί στο ελάχιστο η εκτός σχεδίου δόμηση και η δημιουργία νέων οικισμών, με στόχο τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και τη μείωση χρήσης φυσικών πόρων για την ανάπτυξη υποδομών, μείωση που μεταξύ άλλων συμβάλλει και στη μείωση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου. Αντίθετα στη χώρα μας, το μεσιτικό γραφείο Σα-μαρά-Βενιζέλου (γνωστό και ως ελληνική κυβέρ-

νηση) έφτιαξε ένα νόμο με τον οποίο σε οποιοδή-ποτε δάσος, λιβάδι, κορυφή βουνού, μικρό νησί θα μπορεί πλέον να χτιστεί σχεδόν οτιδήποτε. Εργοστάσια, τουριστικοί οικισμοί, ξενοδοχεία, μοναστήρια, χώροι επεξεργασίας απορριμμάτων κλπ.

Το ειδικό προστατευτικό καθεστώς των ανα-δασωτέων εκτάσεων συρρικνώνεται και συνδυά-ζεται με ανεκδιήγητα οικολογικά ισοζύγια, ανοί-γοντας την όρεξη σε κάθε είδους καταπατητές ώστε να βάλουν τα δυνατά τους για την εξάλειψη της φυσικής βλάστησης.

Ένας νόμος-κέντημα ρουσφετολογικών ρυθ-μίσεων κυρίως για τους οικοδομικούς συνεταιρι-

σμούς και τα ιδιωτικά συμφέροντα, που ορέγονται τα δασωμένα νησάκια του Ιονίου και τα πλούσια σε βιοποικιλότητα μικρά νησιά του Αιγαίου για να φτιάξουν ιδιωτικές πόλεις με «ολίγη» από φύση.

Ένας νόμος τέλος, που δικαιώνει και τον τέως αναπληρωτή υπουργό περιβάλλοντος κ. Καλαφάτη, όταν με φωτογραφική τροπολογία έδι-νε τη δυνατότητα στον δήμο Πυλαίας-Χορτιάτη να ζητήσει νομιμοποίηση της δημιουργίας του οικισμού «Κισσός» από την ΑΤΕ ΚΙΣΣΟΣ στον Χορτιάτη όπως και ο δήμαρχος κ. Καϊτεζίδης που ζητούσε την εξαίρεση της περιοχής του από τους δασικούς χάρτες. Πρόκειται για μια εταιρεία «πρωτοπόρα» ως προς τη σύνθεσή της, με με-

τόχους το δήμο Πυλαίας-Χορτιάτη και τον Συνε-ταιρισμό Διπλωματούχων Μηχανικών Μελών του Τμήματος Κεντρικής Μακεδονίας του Τ.Ε.Ε. και πρόεδρο τον κ. Γεράνη, πρόεδρο του δημοτικού συμβουλίου και του ΦΟΔΣΑ Κεντρικής Μακεδο-νίας.

Η ελληνική κοινωνία με την κυβέρνηση της Αριστεράς που θα έχει ως κορμό το ΣΥΡΙΖΑ, θα σταματήσουν τις εγκληματικές πολιτικές ξεπου-λήματος της δημόσιας περιουσίας και της λεη-λασίας της ελληνικής φύσης από τα οργανωμένα συμφέροντα και τους πολιτικούς τους εκπροσώ-πους.


Ευχαριστώ!Στις πρόσφατες εκλογές χιλιάδες συμπολίτες μου είπαν “Ναι, μπορείς!Πήγαινε να υπηρετήσεις το Δήμο και να με εκπροσωπήσεις”. Είναι δύσκολο να σφίξω το χέρι όλων σας. Μπορώ όμως να σας εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου με αυτά τα λόγια “Θα το κάνω!”

Για το Δήμος μας!Με την εμπιστοσύνη σας εδώ και χρόνια στηρίζω τις αξίες και το επίπεδο ζωής στο Δήμο Πυλαίας Χορτιάτη. Με τη συμβολή μου εδώ και χρόνια ο άξιος Δήμαρχος Ιγνάτιος Καϊτεζίδης κάνει πράξη τη Δύναμη Ενότητας. Στις 18 Μαίου η προτίμηση των συνδημοτών μου με ανέδειξε πρώτο και η ψήφος τους έγινε ακόμη ισχυρότερη εντολή “Να πετύχεις ακόμα περισσότερα”

Θα το κάνω!

Μιχάλης ΓεράνηςΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣΔΗΜΟΥ ΠΥΛΑΙΑΣ-ΧΟΡΤΙΑΤΗ

Φίλες και φίλοι,Στις εκλογές του Μαΐου με τιμήσατε με την ψήφο σας, επιβραβεύοντας τελικά το έργο του συνδυασμού μας «Δύναμη Ενότητας » με επικεφαλή τον Δήμαρχο μας Ιγνάτιο Καϊτεζίδη, και αποτιμώντας θετικά τα καθήκοντά μου ως Αντιδημάρχου της Δημοτικής Ενότητας Χορτιάτη.

Η εμπιστοσύνη σας και η στήριξή σας στο πρόσωπό μου, αποτελεί την επιβεβαίωση μιας μακρόχρονης διαδρομής στην αυτοδιοίκηση καθώς και επιβράβευση της καθημερινής μας προσπάθειας για να ανταποκριθούμε στις ανάγκες του τόπου και των συμπολιτών μας.

Να δεσμευτώ σε όσους με τίμησαν με την ψήφο τους, αλλά και όσους είχαν μια διαφορετική επιλογή, ό,τι πρωταρχικός μου στόχος θα είναι η παραγωγή έργου για το κοινό καλό, σε όποιον τομέα ευθύνης και αν κληθώ να υπηρετήσω.

Σας ευχαριστώ πολύ,

Γιάννης Ντίτσιος.Αντιδημάρχος της Δημοτικής Ενότητας Χορτιάτη.

Ανύπαρκτες κοινωνικές υπηρεσίες του δήμου

Δεν έχω καταλάβει τον ρόλο των κοινωνικών υπηρεσιών του δήμου. Και για ποιό λόγο πληρώνουν οι δημότες αυτές της ανύπαρκτες υπηρεσίες.Η κοινωνική μέριμνα δεν ασκείται απο την θαλπωρή των γραφείων με καφέ και κουβεντούλα .Να βγούν οι κοινωνικοί λειτουργοί απο τα γραφεία τους και να αφήσουν τις καρέκλες, να ενδιαφερθούν να ρωτήσουν για τα προβλήματα των δημοτών που είναι πάρα πολλά και σοβαρα.Η Δημοτική Αρχή θυμάται τους δημότες μόνο στις εκλογες. ΝΤΡΟΠΗ σας!

Ένας Δημοτης Χορτιατη

Ο απόλυτος θάνατος της Κορώνειας...

Σε μια απέραντη έρημο έχει μετατραπεί η άλλοτε λίμνη του Αγίου Βασιλείου, ή αλλιώς Κορώνεια. Στην λίμνη που παλιά είχε έκταση 42,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα, εδώ και καιρό δεν έχει απομείνει σταγόνα νερό, ενώ άνθρωποι και ζώα την έχουν εγκαταλείψει. Για το έγκλημα αυτό ποιός θα πληρώσει;

Με μία ανοιχτή επι-στολή στους New York Times 327 επιζώντες του Ολοκαυτώματος καταδικά-ζουν την στρατιωτική επι-χείρηση «Προστατευτική Παρυφή» των ισραηλινών Δυνάμεων Ασφαλείας που ξεκίνησε στις 8 Ιουλίου με την χερσαία επέμβαση στην Λωρίδα της Γάζας.

Αφορμή για την συγ-γραφή της επιστολής ήταν κείμενο που έγραψε ο βραβευμένος με Νόμπελ Ειρήνης για την προσφορά του στον αγώνα για τα αν-θρώπινα δικαιώματα και συγγραφέας, Ελί Βιζέλ, ο οποίος κατηγόρησε τη Χαμάς ότι θυσιάζει παιδιά και συνέκρινε την οργάνωση με τους Ναζί.

Oι υπογράφοντες κατηγορούν τον Βιζέλ ότι κακοποιεί την ιστορία με σκοπό να δικαιολογήσει τις ενέργειες του Ισραήλ στην Λωρίδα της Γάζας.

Επισημαίνουν, δε, πόσο οργισμένοι είναι μαζί του καθώς με τον τρόπο αυτό επιχειρεί να δώσει άφεση αμαρτιών στους Ισραηλινούς.

Την ίδια στιγμή, οι επιζώντες κατηγορούν τις ΗΠΑ που ενισχύουν το Τελ Αβίβ στην επιχείρηση του κατά των Παλαιστινίων, άλλα και τις χώρες της Δύσης καθώς προστατεύουν το Ισραήλ από την αποδοκιμασία.

«Η γενοκτονία ξεκινά με τη σιωπή του κό-σμου», τονίζουν στην επιστολή τους οι 327 πο-λίτες εβραϊκής καταγωγής, ενώ ολοκληρώνουν την επιστολή διαμαρτυρίας τους λέγοντας πως το σύνθημα πρέπει να είναι: «ποτέ ξανά».

Ολόκληρη η επιστολή:«Οι Εβραίοι επιζώντες και οι απόγονοι των

επιζώντων του Ολοκαυτώματος και των θυμάτων της γενοκτονίας των Ναζί ομόφωνα καταδικάζουμε τη σφαγή των Παλαιστινίων στη Γάζα, την κατοχή και τους εποικισμούς στην ιστορική Παλαιστίνη. Επιπλέον, καταδικάζουμε τις ΗΠΑ που χρηματοδο-τούν το Ισραήλ για να συνεχίσει την επίθεση και τις δυτικές χώρες που χρησιμοποιούν τη διπλωματία για να προστατεύσουν το Ισραήλ από την αποδοκι-

μασία. Η γενοκτονία ξεκινά με την σιωπή από τον κόσμο.

Εχουμε θορυβηθεί από την ακραία, ρατσιστική υποβάθμιση της ανθρώπινης αξίας των Παλαιστι-νίων από την ισραηλινή κοινωνία, που έχει φτάσει στο αποκορύφωμά της. Στο Ισραήλ, οι πολιτικοί και οι αυθεντίες των Times of Israel και της Jerusalem Post κατηγόρησαν τους Παλαιστινίους για γενο-κτονία, ενώ οι δεξιοί Ισραηλινοί υιοθετούν μία νεο-ναζιστική νοοτροπία.

Επιπλέον, είμαστε αηδιασμένοι και εξοργι-σμένοι από την κακοποίηση της ιστορίας από τον (νομπελίστα) Ελί Βεζέλ, ο οποίος επιχειρεί να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα: δηλαδή την προ-σπάθεια του Ισραήλ να καταστρέψει τη Γάζα και να δολοφονήσει πάνω από 2.000 Παλαιστινίους, εκ των οποίων εκατοντάδες παιδιών.

Τίποτα δε μπορεί να δικαιολογήσει τους βομ-βαρδισμούς καταφυγίων του ΟΗΕ, νοσοκομεία, πανεπιστήμια. Τίποτα δε μπορεί να δικαιολογήσει την στέρηση των ανθρώπων από τον ηλεκτρισμό και το νερό.

Πρέπει να ακουστεί η φωνή μας και να χρησι-μοποιήσουμε τη δύναμή μας ώστε να τερματιστεί ο ρατσισμός σε όλες του τις μορφές, συμπεριλαμ-βανομένης και της γενοκτονίας του παλαιστινιακού λαού. Ζητούμε την άμεση άρση του αποκλεισμού στη Γάζα. Ζητούμε το πλήρες οικονομικό, πολιτι-στικό και ακαδημαϊκό μποϊκοτάζ του Ισραήλ. «Ποτέ ξανά», πρέπει να σημαίνει «ποτέ ξανά για κανέ-ναν»».

Φωνή οργής κατά του Ισραήλ απο 327 Εβραιους επιζώντες του Ολοκαυτώματος

για τη σφαγή στη Γάζα

επί το πιεστηρίου....

Ματιές στην ιστορία1ο 3ήμερο Ιστορικού

Ντοκιμαντέρ

19,20 και 21 Σεπτεμβρίου 2014Αίθουσα «Ι. Μανωλεδάκης»

Πρόγραμμα προβολών και παράλληλων εκδηλώσεων

Παρασκευή 19/9 ώρα 20.00- «Νεοναζί: Το Ολοκαύτωμα της Μνήμης» του Στέλιου Κούλογλου Μία ταινία για τα ολοκαυτώματα του Διστόμου,

των Καλαβρύτων, των Εβραίων της Θεσσαλονί-κης , του Χορτιάτη. Μια ταινία ενάντια στη Λήθη.

Προλογίζει ο Στράτος Δορδανάς, επικ. Καθηγη-τής Νεωτ. & Σύγχρονης Βαλκανικής Ιστορίας.

- Ακολουθεί συναυλία με την ευγενική συμμετοχή μουσικών και τη χορωδία του Γυμνασίου Χορτιάτη.

Σάββατο 20/9 ώρα 19.00- «Καλάβρυτα: Άνθρωποι και Σκιές» του Ηλία Γιαννακάκη Μία ταινία για το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων. Προλογίζει η Όλγα Διαμάντη, εκπαιδευτικός.- «Ένα τραγούδι για τον Αργύρη» του Stefan Haupt Μια ταινία για το Ολοκαύτωμα του Διστόμου. Προλογίζει η Δάφνη Θεοχάρη, εκπαιδευτικός.

Κυριακή 21/9 ώρα 20.00- «Το χρονικό μιας Καταστροφής» του Άκη Κερσανίδη και της Χρύσας Τζελέπη. Μια ταινία για το Ολοκαύτωμα του Χορτιάτη. Προλογίζει ο Μανόλης Μανωλεδάκης, επικ.

Καθηγητής Αρχαιολογίας στο Διεθνές Πανεπι-στήμιο Ελλάδας.

- Συναυλία με το «Κουαρτέτο Εγχόρδων» με την ευγενική συμμετοχή μουσικών της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης.

*Στην αίθουσα «Ι. Μανωλεδάκης» θα λειτουργεί έκθεση με θέμα: «Εικόνες και Ντοκουμέντα Κατο-χής» από τη συλλογή του Μάνου Μαλαμίδη.

Διοργάνωση: «ΧΟΡΤΙΑΤΗΣ 570» - «Κίνηση Πολιτών Χορτιάτη»σε συνεργασία με το Γυμνάσιο ΧοτιάτηΧορηγοί Επικοινωνίας: «93,4 στο Κόκκινο» - Alterthess.grΜε την υποστήριξη του Δήμου Πυλαίας - Χορτιάτη


... Ζωντανοί μουσικοί (κάθε Σάββατο), Εικαστικές εκθέσεις, Βιβλιοπαρουσιάσεις, Κινηματογραφικές προβολές και...

Φθινοπώριασε... και πάλι μαζί

ΧΟΡΤΙΑΤΗΣΚισσέως 13

Τηλ. 2310.348.333

Μνήμη και ανθρώπινος πολιτισμός

Χιροσίμα: 69 χρόνια από τη ρίψη της πρώτης ατομικής βόμβας...

του Γιώργου Τσιάκαλου, ομότ. Καθηγητής Α.Π.Θ.

Από τότε που υπάρχει ανθρώπινος πολιτισμός η σύληση τάφων θεωρείται έγκλημα καθοσίωσης. Κι αν αυτό στην αρχή είχε σχέση με μια πρωτόγονη άποψη για τη ζωή των νεκρών μετά το θάνατο και τις υλικές ανάγκες τους που εξυπηρετούνταν με την ταφή, και, συνεπώς, με τα δεινά που μπορούσαν να επιφέρουν οι νεκροί στους ζωντανούς ζητώντας εκδίκηση, σε πολιτισμούς όπως ο ελληνικός ο σεβασμός των τάφων σιγά-σιγά έπαψε να είναι αποτέλεσμα μεταφυσικού φόβου και αποτέλεσε απόρροια της ενόρασης για τη σπουδαιότητα που έχει η μνήμη των νεκρών για την ανθρώπινη κοινωνία, δηλαδή για τη ζωή των ζώντων. Η αλλαγή αυτή αντικατοπτρίζεται ιδιαίτερα παραστατικά στην ελληνική γλώσσα, με τα «νεκροταφεία» να αποκαλούνται από τους απλούς ανθρώπους αυτονόητα «μνήματα». Βασικό συστατικό του ανθρώπινου πολιτισμού, λοιπόν, ο σεβασμός της μνήμης, και, σε αντιδιαστολή, βασικό γνώρισμα των εχθρών του η περιφρόνηση της μνήμης. Κι αυτό ισχύει ιδιαίτερα στην περίπτωση αδικοχαμένων ανθρώπων, θυμάτων βάρβαρης βίας, όπως ήταν οι δικοί μας άνθρωποι στο Χορτιάτη, οι δολοφονημένοι από ναζιστικές συμμορίες Ελλήνων συνεργατών των Γερμανών κατακτητών.

Ένας αυτόπτης μάρτυρας τότε -και έμμεσα συνεργός του εγκλήματος- θεώρησε αργότερα ότι είχε δικαίωμα να σβήσει από τη μνήμη του τον καπνό που έβγαινε από το Χορτιάτη και ήταν ορατός από το γραφείο του στη Γερμανική Στρατιωτική Διοίκηση, ότι είχε δικαίωμα να ξεχάσει τους πυροβολισμούς των δολοφόνων και τους θρήνους των θυμάτων, και ότι μπορούσε έτσι να συμμετάσχει στην ανθρώπινη κοινωνία ως Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών. Γελάστηκε, καθώς όταν ζωντάνεψε η μνήμη αποδείχτηκε πιο δυνατή ακόμη και από τους πιο ισχυρούς του κόσμου. Ο Βάλντχαϊμ κατακρημνίστηκε, και μόνον ως παράδειγμα της δύναμης που έχει η μνήμη θα τον θυμούνται οι ιστορικοί.

Αυτή τη δύναμη πρέπει να τη θυμηθούμε και τώρα που στον ίδιο τον τόπο του μαρτυρίου υπάρχουν άνθρωποι που θεωρούν ότι μπορούν να ζήσουν τη ζωή τους περιφρονώντας τη μνήμη των θυμάτων. Γιατί αυτό δείχνουν τα 227 πλήγματα που δέχτηκε ο ανθρώπινος πολιτισμός με τις 227 ψήφους για τη Χρυσή Αυγή στις τελευταίες εκλογές. Άμεσο καθήκον, λοιπόν, η αναβίωση της μνήμης των θυμάτων του ναζισμού ως μέσον για την υπεράσπιση του ανθρώπινου πολιτισμού.

...και τα ολοκαυτώματα στο κόσμο συνεχίζονται

Xortistis161

Documents

Transcript of Xortistis161