Taxi snet φσδετ

7
1 Η Χρήση Του TAXISnet Και Η Αποτελεσματικότητα Του. Κυριακού Ευανθία-Μαρία Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Τμήμα Λογιστικής Και Χρηματοοικονομικής Θεσσαλονίκη | 00306986732355 | Email: [email protected] Πεταλά Μαρία- Χρυσούλα Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Τμήμα Λογιστικής Και Χρηματοοικονομικής Θεσσαλονίκη | 00306975697974 | Email: [email protected] Περίληψη Αντικείμενο της παρούσας εργασίας είναι η παράλληλη έρευνα της αποτελεσματικότητας του TAXISnet και της δυνάμενης συνεισφοράς του προγράμματος στη φοροδιαφυγή. Η εργασία χωρίζεται σε τρία μέρη. Στο πρώτο μέρος, γίνεται αναφορά στο γενικότερο πρόβλημα της Ελλάδας που επέφερε την αύξηση της εγχώριας φοροδιαφυγής και στη σύνδεση του TAXISnet με αυτό το πρόβλημα. Συγκεκριμένα, περιγράφεται η στήριξη του ελληνικού φορολογικού συστήματος στην έμμεση φορολογία και η σημαντική έλλειψη εισροών από τους κοινωνικούς ασφαλιστικούς μηχανισμούς της χώρας. Στη συνέχεια, αφενός εξιστορείται η ίδρυση και η ανάπτυξη του ΤAXISnet μέσα στα χρόνια και αφετέρου επισημαίνονται οι στόχοι του ως πρόγραμμα, παραθέτοντας αυτόν της φοροδιαφυγής ως συμπληρωματικό αλλά σημαντικό, ιδιαίτερα μετά το νομοσχέδιο του 2010. Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζονται τα συμπεράσματα από τη μέχρι στιγμής αδυναμία ουσιαστικής επίλυσης της φοροδιαφυγής από μεριά του TAXISnet, τονίζοντας, ωστόσο, τη σημαντική αναβάθμιση μεγάλης κλίμακας των υπηρεσιών του, προσφέροντας σημαντικά οφέλη στον τομέα των ανθρώπινων και οικονομικών πόρων. Τέλος, το τρίτο μέρος, αφορά, αρχικά, στην προσπάθεια παράθεσης και ερμηνείας της δεδομένης κατάστασης αναφορικά με το ήδη υπάρχον φορολογικό σύστημα και, μετέπειτα, σε ένα σύνολο συμβουλευτικών προτάσεων σχετικά με την επιπλέον αναβάθμιση και αυτοματοποίηση του ΤΑXISnet στο μέλλον. [Taxisnet, Φοροδιαφυγή , Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση] 1. Το Πρόβλημα της Φοροδιαφυγής στην Ελλάδα και η Ίδρυση του Taxisnet. Χαρακτηριστικό της ελληνικής πραγματικότητας συνιστούν οι αδύναμες διοικητικές και οργανωτικές δομές του κράτους, με κύριο αντίκτυπο στους φοροεισπρακτικούς μηχανισμούς της. Ιδιαίτερα σε καιρούς κρίσης και προσπάθειας οικονομικής μεγέθυνσης, η πάταξη της φοροδιαφυγής αποτελεί μείζον θέμα. Ένα μέρος της κυβερνητικής αυτής απόπειρας έχει αναλάβει το TAXISnet, ένα σύγχρονο κανάλι επικοινωνίας και παροχής ηλεκτρονικών υπηρεσιών φορολογίας, το οποίο συστάθηκε από τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων του Υπουργείου Οικονομικών με το πρόγραμμα «Κλεισθένης» του Β΄ ΚΠΣ. Απώτερος στόχος του προγράμματος, ιδιαίτερα μετά από τη θέσπιση ειδικού νομοθετικού πλαισίου το 2010, θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί και η αποκατάσταση της φορολογικής δικαιοσύνης με τη συνακόλουθη μείωση της φοροδιαφυγής και της συναλλαγματικής παρανομίας, μέσα από τη δημιουργία μιας ηλεκτρονικής εφορίας με ποιοτική, άμεση και αποτελεσματική εξυπηρέτηση του υποκειμένου στο φόρο προσώπου. Ωστόσο, παρά τα 16 χρόνια χρήσης του προγράμματος (από το 1998), τα προβλήματα της φοροδιαφυγής και παραοικονομίας συνεχίζουν να κυριαρχούν στον ελλαδικό χώρο, με το TAXIS HEAVEN να

Transcript of Taxi snet φσδετ

1

Η Χρήση Του TAXISnet Και Η Αποτελεσματικότητα Του.

Κυριακού Ευανθία-Μαρία

Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Τμήμα Λογιστικής Και Χρηματοοικονομικής

Θεσσαλονίκη | 00306986732355 | Email: [email protected]

Πεταλά Μαρία- Χρυσούλα

Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Τμήμα Λογιστικής Και Χρηματοοικονομικής

Θεσσαλονίκη | 00306975697974 | Email: [email protected]

Περίληψη

Αντικείμενο της παρούσας εργασίας είναι η παράλληλη έρευνα της αποτελεσματικότητας του TAXISnet και

της δυνάμενης συνεισφοράς του προγράμματος στη φοροδιαφυγή. Η εργασία χωρίζεται σε τρία μέρη. Στο

πρώτο μέρος, γίνεται αναφορά στο γενικότερο πρόβλημα της Ελλάδας που επέφερε την αύξηση της εγχώριας

φοροδιαφυγής και στη σύνδεση του TAXISnet με αυτό το πρόβλημα. Συγκεκριμένα, περιγράφεται η στήριξη

του ελληνικού φορολογικού συστήματος στην έμμεση φορολογία και η σημαντική έλλειψη εισροών από τους

κοινωνικούς ασφαλιστικούς μηχανισμούς της χώρας. Στη συνέχεια, αφενός εξιστορείται η ίδρυση και η

ανάπτυξη του ΤAXISnet μέσα στα χρόνια και αφετέρου επισημαίνονται οι στόχοι του ως πρόγραμμα,

παραθέτοντας αυτόν της φοροδιαφυγής ως συμπληρωματικό αλλά σημαντικό, ιδιαίτερα μετά το νομοσχέδιο του

2010. Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζονται τα συμπεράσματα από τη μέχρι στιγμής αδυναμία ουσιαστικής

επίλυσης της φοροδιαφυγής από μεριά του TAXISnet, τονίζοντας, ωστόσο, τη σημαντική αναβάθμιση μεγάλης

κλίμακας των υπηρεσιών του, προσφέροντας σημαντικά οφέλη στον τομέα των ανθρώπινων και οικονομικών

πόρων. Τέλος, το τρίτο μέρος, αφορά, αρχικά, στην προσπάθεια παράθεσης και ερμηνείας της δεδομένης

κατάστασης αναφορικά με το ήδη υπάρχον φορολογικό σύστημα και, μετέπειτα, σε ένα σύνολο

συμβουλευτικών προτάσεων σχετικά με την επιπλέον αναβάθμιση και αυτοματοποίηση του ΤΑXISnet στο

μέλλον.

[Taxisnet, Φοροδιαφυγή , Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση]

1. Το Πρόβλημα της Φοροδιαφυγής στην Ελλάδα και η Ίδρυση του

Taxisnet.

Χαρακτηριστικό της ελληνικής πραγματικότητας συνιστούν οι αδύναμες διοικητικές και οργανωτικές

δομές του κράτους, με κύριο αντίκτυπο στους φοροεισπρακτικούς μηχανισμούς της. Ιδιαίτερα σε

καιρούς κρίσης και προσπάθειας οικονομικής μεγέθυνσης, η πάταξη της φοροδιαφυγής αποτελεί

μείζον θέμα. Ένα μέρος της κυβερνητικής αυτής απόπειρας έχει αναλάβει το TAXISnet, ένα

σύγχρονο κανάλι επικοινωνίας και παροχής ηλεκτρονικών υπηρεσιών φορολογίας, το οποίο

συστάθηκε από τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων του Υπουργείου Οικονομικών

με το πρόγραμμα «Κλεισθένης» του Β΄ ΚΠΣ. Απώτερος στόχος του προγράμματος, ιδιαίτερα μετά

από τη θέσπιση ειδικού νομοθετικού πλαισίου το 2010, θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί και η

αποκατάσταση της φορολογικής δικαιοσύνης με τη συνακόλουθη μείωση της φοροδιαφυγής και της

συναλλαγματικής παρανομίας, μέσα από τη δημιουργία μιας ηλεκτρονικής εφορίας με ποιοτική,

άμεση και αποτελεσματική εξυπηρέτηση του υποκειμένου στο φόρο προσώπου. Ωστόσο, παρά τα 16

χρόνια χρήσης του προγράμματος (από το 1998), τα προβλήματα της φοροδιαφυγής και

παραοικονομίας συνεχίζουν να κυριαρχούν στον ελλαδικό χώρο, με το TAXIS HEAVEN να

2

υποστηρίζει πως ετησίως χάνονται πάνω από 70 δις ευρώ λόγω μαύρης αγοράς και 36 δις μόνο από

τη φοροδιαφυγή. Κύριο αίτιο των προβλημάτων αυτών συνιστά το αυξημένο δημοσιονομικό

έλλειμμα, που συνεχίζει να διογκώνεται (φτάνοντας το 2012 σε ποσοστό 12,2% του ΑΕΠ, σύμφωνα

με την ΕΛΣΤΑΤ, και αυξάνοντας το μέγεθός του τη χρονιά 2013 σε 12,7%), σε συνδυασμό με το

αναποτελεσματικό φορολογικό σύστημα. Όπως φαίνεται στον Πίνακα 1, τα συνολικά φορολογικά

έσοδα στην ελληνική οικονομία βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο με το μέσο όρο των ανεπτυγμένων

χωρών, ενώ ταυτόχρονα η αποτελεσματικότητα της φορολογικής πολιτικής (ο λόγος της πραγματικής

είσπραξης φόρων προς τα επιθυμητά φορολογικά έσοδα) βρίσκεται σε πολύ υψηλό επίπεδο (0,8) και

μάλιστα πάνω από το μέσο όρο των ανεπτυγμένων χωρών (0,7).

Πίνακας 1 : Φορολογικά έσοδα και αποτελεσματικότητα στην των Ε-28

Ωστόσο, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat1, η Ελλάδα κατατάσσεται στις τελευταίες θέσεις από

πλευράς είσπραξης εσόδων από φόρους, με τη διαφορά της σε σχέση με το μέσο όρο της Ε-28 να

ξεπερνά κάθε χρόνο το 6% του ΑΕΠ. Η κύρια κατηγορία που φαίνεται να ευθύνεται για την τόσο

σημαντική υστέρηση των φορολογικών εσόδων στην Ελλάδα είναι τα άμεσα φορολογικά έσοδα,

καθώς στον τομέα της έμμεσης φορολογίας (φόρος προστιθέμενης αξίας και ειδικοί φόροι

κατανάλωσης) η χώρα ισορροπεί συγκριτικά με τους εταίρους, με τη διαφορά των εγχώριων εσόδων

έμμεσης φορολόγησης να μην υπερβαίνει τις δύο ποσοστιαίες μονάδες ετησίως σε σχέση με το μέσο

όρο των Ε-28, όπως αποκαλύπτει έρευνα της υπηρεσίας. Αυτή η διαπίστωση, βέβαια, δεν σημαίνει

αυτόματα ότι και τα έσοδα από έμμεσους φόρους είναι ικανοποιητικά από πλευράς δημόσιων

εσόδων.

Αναφορικά με την άμεση φορολογία, η διαφορά στη φοροεισπρακτική απόδοση της Ελλάδας, σε

σχέση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες υπολογίζεται σε ποσοστό μεγαλύτερο του 5,5% του ΑΕΠ

ετησίως. Ειδικότερα, ανάμεσα στις χώρες της Ε-28, μόνο το έτος 2012, τα έσοδα της χώρας από

άμεση φορολογία υπολογίζονται 25% πιο κάτω από το μέσο όρο των αντίστοιχων εσόδων στις χώρες

της Ε-28 (10,2% του ελληνικού ΑΕΠ σε σύγκριση με το 13,2% της Ε-28), διαφορά που μεγεθύνεται

το 2013 και εν συνεχεία επιδέχεται μια μικρή μείωση το 2014 , λόγω έκτακτων κυβερνητικών

μέτρων, όπως επιβεβαιώνουν η Eurostat και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Η αρνητική αυτή

απόδοση αποτελεί και το κύριο αίτιο δημοσιονομικού ελλείμματος της χώρας. Αναλύοντας τη

1,2

http://ec.europa.eu/eurostat

3

συνεισφορά των συνισταμένων των άμεσων φόρων παρατηρείται ότι το πρόβλημα εντοπίζεται στη

μικρή φορολογική βάση (μικρό τμήμα του πληθυσμού καταβάλλει άμεσους φόρους, με φορολογική

βάση το 12000, το 2015) και στους χαμηλούς συγκριτικά με την Ευρώπη συντελεστές άμεσης

φορολογίας (μόνο 11% το 2015).

Το σημαντικότερο, όμως, πρόβλημα εντοπίζεται στις ελλειμματικές εισφορές των κοινωνικών

ασφαλίσεων, λόγω της αναποτελεσματικής διαχείρισης των φορέων τους, η οποία μετέπειτα

επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό. Με τις ασφαλιστικές εισφορές να λογίζονται ως φορολογικά

έσοδα (ESA 95), οι ελληνικοί οργανισμοί κοινωνικής ασφάλισης παραμένουν ελλειμματικοί, παρά το

γεγονός ότι η Ελλάδα εισπράττει όσα περίπου και οι άλλες χώρες.

Με δεδομένο το φορολογικό σύστημα, το οποίο βασίζεται στην έμμεση φορολογία, η Ελλάδα είναι

λογικό να παραμένει μία από τις χώρες με τα μεγαλύτερα ποσοστά φοροδιαφυγής στην Ευρώπη,

αφού, όπως υποστηρίζει ο Ελευθερίου Ιωάννης στη διπλωματική του (2011), με αυτό τον τρόπο,

διευκολύνει την απόκρυψη γενικότερων φορολογικών στοιχείων. Το πρόβλημα αυτό εντείνουν

επιπρόσθετοι παράγοντες, όπως: η εκπαιδευτική αγωγή των πολιτών, η κακή διαχείριση του

δημόσιου χρήματος που επηρεάζει τη φορολογική συνείδηση, το μηδαμινό ύψος των ποινών που

επιβάλλονται και η ανικανότητα της φορολογικής αρχής, η επίδραση των οποίων επιβεβαιώνεται με

σχετική έρευνα του Οικονομικού Επιμελητηρίου (2011) για τη συμπεριφορά και τα χαρακτηριστικά

του φορολογούμενου. Σύμφωνα με την παραπάνω έρευνα βλέπουμε ότι, πλειονότητα των αγροτών

εισοδηματιών, εμπόρων, βιοτεχνών και ελευθέρων επαγγελματιών δηλώνουν εισόδημα κάτω του

εισοδηματικού ορίου. Σε μία χώρα, όπως η Ελλάδα, με το ποσοστό των μικρομεσαίων επιχειρήσεων

να αγγίζει το 95% και το ποσοστό αυτοαπασχόλησης να είναι το μεγαλύτερο στην Ευρώπη (32% σε

σχέση με το 15% τόσο της Ευρωζώνης όσο και της ΕΕ, με βάση πρόσφατα στοιχεία της Eurostat2), η

απόκρυψη φορολογικών εισοδημάτων επιβαρύνει μισθωτούς και συνταξιούχους. Ιδιαίτερα από το

2009 κι ύστερα, η επιπρόσθετη υποβάθμιση της ποιότητας ζωής των Ελλήνων λόγω της οικονομικής

ύφεσης έχει ωθήσει πάνω από το ¼ του πληθυσμού να φοροδιαφεύγει, σύμφωνα με έρευνα του

Οικονομικού Επιμελητηρίου. Μάλιστα, πρόσφατη έρευνα της Oxfam (2015) επιβεβαιώνει με

ανακοίνωση ότι «Η οικονομική κρίση έχει ενισχύσει την φοροδιαφυγή στην Ευρώπη», καθώς εκτιμάται

ότι τα 2/3 των χρημάτων που βρίσκονται κρυμμένα σε φορολογικούς παραδείσους, είναι εντός της

ευρωπαϊκής ένωσης και υπολογίζονται σε 12 τρις ευρώ.

Μια πρώτη προσπάθεια πάταξης της φοροδιαφυγής και χάραξης δικαιότερης φορολογικής πολιτικής

έγινε, ήδη από το 1998, με την ίδρυση του TAXISnet. Η ηλεκτρονική καταχώρηση των οικονομικών

δεδομένων βοήθησε τον καλύτερο έλεγχο των στοιχείων και συνεπώς την αναβάθμιση του δημοσίου

τομέα , όπως επιβεβαιώνουν. Το πρώτο βήμα σε αυτό το εγχείρημα ήταν η πρώτη εγγραφή στα

μητρώα για το e-Φ.Π.Α το 1999, ενώ το 2010 δημιουργήθηκε το πλαίσιο δηλώσεων Φ.Π.Α. και η

εγκατάσταση του εξοπλισμού ΤΑΧΙSnet (Taxation Information System). Το TAXISnet μέσα από τη

δημιουργία, ανάπτυξη και διαχείριση ενός ενιαίου πληροφοριακού δικτύου και με τη διασύνδεση με

άλλα δημόσια δίκτυα στοχεύει στην ανάπτυξη μιας δίκαιης ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και τη

ενίσχυσης της συμμετοχής των πολιτών στην ενημέρωση, με αξιοποίηση των δυνατοτήτων του

διαδικτύου. Σήμερα μετρά περισσότερους από 2,6 εκατ. πιστοποιημένους χρήστες και δυνατότητα

τυποποίησης φορολογικών συναλλαγών μέχρι και 90%.

Σε ό,τι αφορά στις υπηρεσίες που προσφέρει στους πολίτες και τις επιχειρήσεις το TAXISnet παρέχει

πληροφορίες για τα πρακτικά φορολογικά ζητήματα, καθώς και για όλες τις εφαρμογές που υπάρχουν

4

στην ιστοσελίδα για την εξυπηρέτηση των πολιτών ακόμη και μέσω του κινητού τηλεφώνου2.

Οι σημαντικότερες υπηρεσίες είναι :

Ηλεκτρονική Υποβολή Δηλώσεων Φορολογίας Εισοδήματος (Περιοδικών -

Εκκαθαριστικών)

Έκδοση Αποδεικτικού Φορολογικής Ενημερότητας

Πιστοποίηση εγκυρότητας φορολογικής ενημερότητας.

Πιστοποίηση εγκυρότητας εκκαθαριστικού σημειώματος Ενημέρωση Εκκαθάρισης.

Εφαρμογή Ηλεκτρονικής Υποβολής Δηλώσεων VIES (Ανακεφαλαιωτικός πίνακας

αποκτήσεων – παραδόσεων).

Υποβολή Δηλώσεων Στοιχείων Ακινήτων (Ε9)

Υποβολή Συγκεντρωτικών Καταστάσεων

Υποβολή Οριστικών Δηλώσεων Φ.Μ.Υ.

Υποβολή Δηλώσεων αλλαγής Κ.Α.∆.

Προσδιορισμός Αξίας Ακινήτων (e-Α.Π.Α.Α.)

Υποβολή δηλώσεων μεταβολής στοιχείων αυτοκινήτων

Ηλεκτρονική χορήγηση εντύπων

Συγκεκριμένα, από τον Ιούλιο του 2013 η υποβολή των σχετικών με τη φορολογία δηλώσεων

επιτάσσονται πλέον υποχρεωτικά, επιτρέποντας την αμοιβαία παρακολούθηση των φορολογικών

οφειλών από το κράτος στα πρόσωπα (φυσικά/νομικά) και αντίστροφα.

2. Προσδοκίες και Αποτελέσματα TAXISnet

Το TAXISnet έχει καταφέρει να αυτοματοποιήσει τη διασταύρωση των στοιχείων που εισάγει ο

χρήστης στην πλατφόρμα και έχει διευκολύνει τη συνολική του ενημέρωση μέσω αρχείων κινήσεων.

Ωστόσο, τα πλεονεκτήματα αυτά δεν έχουν καταφέρει να προσφέρουν ουσιαστική λύση στο

δεδομένο πρόβλημα. Το κόστος της φοροδιαφυγής και παραοικονομίας, όπως υποστηρίζουν

στατιστικά της Eurostat, συνεχίζει να εκτιμάται στα 30 δις ετησίως, αναδεικνύοντας την Ελλάδα

πρωταθλήτρια στην παραοικονομία με ποσοστό το 2014 στο 24% του ΑΕΠ, όταν στην ΕΕ είναι

κατά μέσον όρο στο 15%, . Στο ποσοστό υπολογίζονται τόσο τα ελληνικά εισοδήματα που

αποκτώνται νόμιμα, όσο και αυτά που προέρχονται από δραστηριότητες παράνομες (τοκογλυφία,

μαύρο χρήμα) ή εκτός μηχανισμού αγοράς (κατά ποσοστό 25%). Παράλληλα, από το 2009 τα

φορολογικά έσοδα δείχνουν σταδιακά πτωτική τάση, με το 2013 να αποτελούν το 7,7% του ΑΕΠ από

8,8% το 2012, ενώ για το 2015 προβλέπεται «τρύπα»562 εκατ. από ανεξόφλητες φορολογικές

εισφορές κυρίως από το φόρο ακίνητης περιουσίας. Τη φορολογική αβεβαιότητα της Ελλάδας

αναγνωρίζουν και οι Έλληνες επιχειρηματίες αποδίδοντάς την κυρίως σε «ασαφείς, αντιφατικές ή

ελλιπείς οδηγίες των φορολογικών αρχών» και «συχνές αλλαγές στη νομοθεσία» και κατηγορώντας την

για τη χαμηλή εμπορική ανταγωνιστικότητα της χώρας, όπως αναφέρει και πρόσφατη έρευνα της

Delloit (2014).

2 Το M-taxis (mobile taxis), προσφέρει τη δυνατότητα στους πολίτες να ενημερώνονται έγκυρα και έγκαιρα για

την εκκαθάριση της δήλωσης φορολογία του εισοδήματος τους.

5

Ωστόσο η ύπαρξη του TAXISnet και οι συνεχείς αναβαθμίσεις του για πάνω από 16 χρόνια,

φανερώνουν τη σημαντικότητα του. Μπορεί να μην έχει καταπολεμήσει σε μεγάλο βαθμό ένα

κοινωνικό πρόβλημα όπως η φοροδιαφυγή, αλλά αναμφισβήτητα έχει συνεισφέρει στη μερική

αύξηση της αποδοτικότητας και παραγωγικότητας των επιχειρήσεων και του κράτους, κερδίζοντας

μάλιστα, δύο φορές το βραβείο Βέλτιστής Πρακτικής στην Ευρώπη, στην παροχή βέλτιστων και

αποτελεσματικών υπηρεσιών στους πολίτες, στη βελτίωση της λειτουργικής αποτελεσματικότητας

του Υπουργείου και, τέλος, στη συμβολή στην προώθηση της ψηφιακής οικονομίας.

Συγκεκριμένα, έχει βοηθήσει στην απελευθέρωση τόσο των ανθρωπίνων όσο και των οικονομικών

πόρων. Αναφορικά με τους ανθρώπινους πόρους έχει μειώσει την γραφειοκρατία, με αποτέλεσμα την

κατανομή περισσότερων δημοσίων υπαλλήλων σε θέσεις ελέγχου και όχι τυπικών διαδικασιών. Έτσι

επιτυγχάνεται η ποιοτικότερη παροχή υπηρεσιών, η οποία παράγεται σε εικοσιτετράωρη βάση,

εξοικονομώντας χρόνο και χρήμα. Στα οικονομικά οφέλη συμπεριλαμβάνεται η ελάχιστη απαίτηση

φωτοτυπικών αντιγράφων των υποβληθέντων δηλώσεων καθώς επίσης και η παροχή έκπτωσης 1,5%

του φόρου και μέχρι 118 €, στο οφειλόμενο ποσό βάσει της εκκαθάρισης, όπως τροποποιήθηκε με

τους νόμους 4261/2014 και 4281/2014 στον Κώδικα ΦΠΑ (Ν. 2589/2000).

Το τελευταίο διάστημα μάλιστα, όλο και περισσότερες υπηρεσίες συνδέονται με το TAXISnet,

προσφέροντας μεγαλύτερη ευελιξία στις κινήσεις πολιτών και επιχειρηματιών. Ειδικότερα, από 2

Δεκεμβρίου 2013, το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Τελωνείων ICISnet επιτρέπει την

πλέον υποβολή της Διασάφησης, της δήλωσης ΕΦΚ και των υπόλοιπων τελωνειακών παραστατικών

κι εγγράφων στα Τελωνεία ηλεκτρονικά μέσω TAXISnet, ελαττώνοντας τις γραφειοκρατικές

διαδικασίες εισαγωγών και εξαγωγών. Όσον αφορά τη ρύθμιση οφειλών μέσω TAXISnet, αυτή

μπορεί να πραγματωθεί, σύμφωνα με την Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων είτε

μέσω web-banking είτε με την επίδειξη της ταυτότητας οφειλής του φορολογούμενου στην Τράπεζα

για την τακτοποίηση της εξόφλησης. Η διαρκής σύνδεση του προγράμματος με άλλες υπηρεσίες

φαίνεται και στη σύνδεση του με τους οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης, συνέπεια της οποίας

σχέσης είναι η εντολή που απαγορεύει στον φορολογούμενο να πάρει επιστροφή φόρου αν χρωστάει

σε ασφαλιστικό φορέα. Στο κομμάτι της υποβολής συμφωνητικών μίσθωσης, από 1 Ιανουαρίου του

2014, ιδιωτικά έγγραφα μίσθωσης αστικών ακινήτων ή γεωργικών ακινήτων αξίας πάνω από 100

ευρώ υποβάλλονται ηλεκτρονικά μέσω TAXISnet από το μισθωτή ή τον εκμισθωτή. Αξιοσημείωτη,

τέλος, είναι και η υποβολή αιτήσεων για επιδόματα (θέρμανσης –οικογενειακά κτλ), διαδικασία που

επιτρέπεται στο TAXISnet και με απλή καταχώριση του ΑΦΜ του πολίτη, σε περίπτωση που ο ίδιος

δε διαθέτει προσωπικό κωδικό στο σύστημα.

3. Αντί Επιλόγου

Σίγουρα η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει το κομμάτι της διαφθοράς και φοροδιαφυγής. Ωστόσο,

είναι γεγονός πως υψηλή φοροδιαφυγή στην Ελλάδα υπήρχε ανέκαθεν, ανεξάρτητα από το βαθμό της

πολυνομίας και αυτοαπασχόλησης, γεγονός που αποδίδεται στο φορολογικό φρόνημα των πολιτών

της. Αυτό δεν είναι έμφυτο, αλλά διαμορφώνεται από τις ατομικές και κοινωνικές αξίες κάθε

κοινωνίας, επηρεάζεται από την κουλτούρα, τους τυπικούς και άτυπους θεσμούς, αλλά και από το

γενικότερο πλαίσιο λειτουργίας του κράτους και των υπηρεσιών του. Στη χώρα μας η εμπιστοσύνη

στην κυβέρνηση ήταν σε χαμηλά επίπεδα ακόμη και στην εποχή της ταχύρυθμης μεγέθυνσης, αλλά

τα τελευταία χρόνια με την κρίση έχει ουσιαστικά καταρρεύσει. Είναι φανερό ότι με τόσο χαμηλό

ποσοστό πολιτών να εμπιστεύεται την κυβέρνηση, δύσκολα θα πειστούν οι πολίτες ότι πρέπει να

6

πληρώσουν με προθυμία τους φόρους που τους αναλογούν, όταν αυτοί δεν εμπιστεύονται αυτούς που

θα διαχειριστούν τα ποσά που καταβάλλουν ως φόρους κι ίσως σε αυτή την αιτία πρέπει να βασιστεί

η φορολογική πολιτική της χώρας. Πέραν όμως των κοινωνικών και εκπαιδευτικών αλλαγών που

πρέπει να πραγματοποιηθούν προκειμένου οι πολίτες της χώρας να αποκτήσουν φορολογικό

φρόνημα, παρακάτω προτείνουμε κάποιες ιδέες για την βέλτιστη χρήση του προγράμματος και κατά

συνέπεια την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του προβλήματος.

3.1 Προτάσεις Για Τη Βελτίωση του Προγράμματος.

Η αξία του TAXISnet έγκειται στην εμπιστοσύνη που του έχει δείξει η ελληνική κοινωνία. Με τις

συνεχείς αναβαθμίσεις του προγράμματος είναι εμφανής η προσπάθεια του κράτους για την

ψηφιοποίηση όλων των υπηρεσιών που εντάσσονται στο φορολογικό σύστημα. Παρόλα αυτά, η

υλοποίηση των παρακάτω προτάσεων χρήζουν προτεραιότητας:

1) Πλήρης σύνδεση της βάσης δεδομένων του TAXISnet με τις εφαρμογές του, καθότι μέχρι

στιγμής η επικοινωνία των δύο συστημάτων απαιτεί σε αρκετές εφαρμογές την παρέμβαση

ανθρώπινου παράγοντα για τη μεταφορά των δεδομένων.

2) Ολοκλήρωση της ψηφιοποίησης όλων τον εγγράφων που σχετίζονται με τη φορολογική

βάση.

3) Πλήρης διασύνδεση των δεδομένων του Taxisnet με τα δεδομένα του τραπεζικού

συστήματος που αφορούν κινήσεις κεφαλαίων, εφόσον διαμορφωθεί το κατάλληλο νομικό

πλαίσιο για την προστασία, αλλά όχι την συγκάλυψη των πολιτών. Με τον τρόπο αυτό θα

ελεγχθεί η εισφοροδιαφυγή, η ύπαρξη και η δημιουργία μαύρου χρήματος.

4) Από το 2013 έχει γίνει μια πρόοδος στο κομμάτι της εξόφλησης οφειλών με την κατάργηση

της απαίτησης φυσικής παρουσίας των συναλλασσόμενων στις εφορίες. Πλέον, θα μπορούσε

να δοθεί στο Taxisnet μετά από εξουσιοδότηση των συναλλασσόμενων η δυνατότητα

αυτόματης εξόφλησης των οφειλών σε συγκεκριμένες ημερομηνίες μέσω του τραπεζικού

συστήματος χωρίς να απαιτείται πλέον η κίνηση αυτή να γίνεται αποκλειστικά από τους

συναλλασσόμενους.

5) Χρήση ανοιχτού κώδικα για το TAXISnet με σκοπό την μείωση του κόστους αναβάθμισης

(όπως έχει δημοσιευτεί στην ιστοσελίδα της Διαύγειας, μόνο το 2013 δόθηκαν εκατομμύρια

για την αναβάθμιση του)

Βιβλιογραφικές Αναφορές

[1] Γιάννης Σιάτρας (26 Ιουνίου 2011) «To φορολογικό πρόβλημα της Ελλάδας και η συμβολή του

στα διαρκή δημοσιονομικά ελλείμματα», από: http://www.forologoumenos.gr/permalink/22299.html

[2] Γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομιών (2014) «Υπηρεσίς Φορολογίας για την

εξυπηρέτηση του πολίτη – Taxisnet» από:http://www.digitalplan.gov.gr/portal/resource/YPHRESIES-

FOROLOGIAS-GI-ATHN-EXYPHRETHSH-TOY-POLITH-TAXISNET

[3] Γενική Διεύθυνση Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων (2010), «Το Πρόγραμμα

Οικονομικής Προσαρμογής στην Ελλάδα», Occasional Papers 61, σελ.15-31

7

[4] Έλενα Λάσκαρη (3 Δεκεμβρίου 2012), «Η Ελλάδα της φοροδιαφυγής», από:

http://www.euro2day.gr/news/economy/124/articles/745342/Article.aspx

[5] Ελευθέριος Ιωάννης (2011), διπλωματική εργασία «Παραοικονομία και Φοροδιαφυγή στην

Ελλάδα εν μέσω κρίσης» .

[6] Εφημερίς της Κυβερνήσεως, Τεύχος Δεύτερο, Αριθμός Φύλλου 3315, 10 Δεκεμβρίου 2014

[7] Κιρκιλής Πέτρος (2013), Oxfam: «Η οικονομική κρίση έχει ενισχύσει την φοροδιαφυγή στην

Ευρώπη.», από: http://www.skai.gr/news/finance/article/233036/oxfam-i-oikonomiki-krisi-ehei-

enishusei-tin-forodiafugi-stin-europi/

[8] Κολέτσου Βαϊτσα, Πτυχιακή Εργασία: «Ψηφιακές Εφαργμογές στην Ηλεκτρονική Πολιτεία»

[9] Κουμιώτης Αλέξανδρος (2010), Μεταπτυχιακή Διατριβή: «Η Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση στην

Ελλάδα.»

[10] Νανόπουλος Κωνσταντίνος (04.07.2011), «Οι φορολογικοί συντελεστές σε Ελλάδα και

Ευρώπη», από: http://www.taxheaven.gr/news/news/view/id/7917

[11] Οικονομικά Χρονικά (2011,Ιούλιος). Έρευνα για τη Φοροδιαφυγή- Μελέτη της συμπεριφοράς

και των χαρακτηριστικών του φορολογούμενου. Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος

[12] Παππούς Γιώργος (2014) «Σοκ για το υπουργείο Οικονομικών: «Τρύπα» 562 εκατ. ευρώ στα

φορολογικά έσοδα» iefimerida.gr, από: http://www.iefimerida.gr/news/179968/sok-gia-ypoyrgeio-

oikonomikon-trypa-562-ekat-eyro-sta-forologika-esoda

[13] Πελοπίδα Καλλίρη (2011). Ομιλία του Προέδρου του Οικονομικού Επιμελητηρίου της Ελλάδας,

Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδας, από: http://www.oe-

e.gr/oe/index.php?option=com_content&view=article&id=203%3Aforodiafigikalliris&catid=31%3Ae

isigiseis-arthra&Itemid=48&lang=el

[14] Τραστέλη Γεωργία, Χαλαρή Σφήκα Γεωργία (2011), Πτυχιακή Εργασία: «Εφαρμογή

Ηλεκτρονικών Φορολογικών Υπηρεσιών Στην Ελλάδα.»

[15] Υπουργείο Οικονομικών Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων, (2014), «Νέο Ηλεκτρονικό

περιβάλλον στις Τελωνειακές Συναλλαγές – Έναρξη, στις 2 Δεκεμβρίου 2013, της ηλεκτρονικής

υποβολής της Διασάφησης και των λοιπών τελωνειακών παραστατικών και εγγράφων.»

[16]Υπηρεσίες Τaxisnet,(2015) από τη γενική τους ιστοσελίδα:

https://taxisnet.mof.gov.cy/displayHelp.do

[17] Bolt, W., Humphrey, D., Uittenbogaard, R.,(2008), Transaction pricing and the adoption of

electronic payments: A cross-country comparison. International Journal of Central Banking 4, 89-123.

[18] Deloitte έρευνα (2014) Οι τρεις «πληγές» του φορολογικού συστήματος, hmerisia.gr,

http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=26516&subid=2&pubid=113412003

[19] Mona Chalabi (2013), «Tax evasion: how much does it cost?», από :

http://www.theguardian.com/news/datablog/2013/sep/27/tax-evasion-how-much-does-it-cost-a-

country