Sintonistiki-SynopsiErotiseon

96
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΑΘΗΝΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΦΟΡΟΥ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ (Φ.Π.Α.) ΚΩΔΙΚΑ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ (Κ.Β.Σ.) ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΤΕΛΩΝ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΙΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ ΜΗΤΡΩΟΥ ΣΥΝΟΨΗ ΤΩΝ ΣΥΝΗΘΕΣΤΕΡΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΧΕΤΙΚΩΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ ΤΩΝ ΑΡΜΟΔΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ: ΣΥΝΟΨΗ ΤΩΝ ΣΥΝΗΘΕΣΤΕΡΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΧΕΤΙΚΩΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ ΤΩΝ ΑΡΜΟΔΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ: ΜΑΪΟΣ 2009

Transcript of Sintonistiki-SynopsiErotiseon

1

ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΑΘΗΝΑ

ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ

ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

ΦΟΡΟΥ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ (Φ.Π.Α.)

ΚΩΔΙΚΑ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ (Κ.Β.Σ.)

ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ

ΤΕΛΩΝ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΙΩΝ

ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ

ΜΗΤΡΩΟΥ

Σ Υ Ν Ο Ψ Η

ΤΩΝ ΣΥΝΗΘΕΣΤΕΡΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ

ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΧΕΤΙΚΩΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ

ΤΩΝ ΑΡΜΟΔΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ:

Σ Υ Ν Ο Ψ Η

ΤΩΝ ΣΥΝΗΘΕΣΤΕΡΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ

ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΧΕΤΙΚΩΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ

ΤΩΝ ΑΡΜΟΔΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ:

ΜΑΪΟΣ 2009

2

Το εγχειρίδιο αυτό εκδόθηκε σε 3.300 αντίτυπα με δαπάνες της Συντονιστικής Επιτροπής Συμβολαιογραφικών Συλλόγων Ελλάδος.

Τηνέκδοσήτουεπιμελήθηκεηκ.Λένα Κοντογεώργου,ΓενικήΓραμματέαςτουΔιοικητικούΣυμβουλίουτουΣυμβολαιογραφικούΣυλλόγουΕφετείωνΑθηνών-Πειραιώς-ΑιγαίουκαιΔωδεκανήσου. Αποτελείενμέρειτηνέντυπηαναπαραγωγήτου«ΕγχειριδίουτωνσυνηθέστερωνερωτημάτωνπολιτώνκαιτωναντίστοιχωναπαντήσεωντωναρμοδίωνυπηρεσιώντουΥπουργείουΟικονομίαςκαιΟικονομικώνσεθέ-ματαφορολογίαςεισοδήματοςκαικεφαλαίου,ΦόρουΠροστιθέμενηςΑξίας(Φ.Π.Α.),ΚώδικαΒιβλίωνκαιΣτοι-χείων(Κ.Β.Σ.),είσπραξηςδημοσίωνεσόδων,τελώνκαιειδικώνφορολογιών,φορολογικώνελέγχωνκαιμητρώου(Απρίλιος2009)»,τοοποίομπορείτενααναζητήσετεστηνιστοσελίδατουΥπουργείουΟικονομίαςκαιΟικονομι-κώνwww.gsis.grστηθεματικήενότητα«φορολογικόςοδηγός/χρήσιμεςπληροφορίες/φόροςεισοδήματος».ΟιαρμόδιεςυπηρεσίεςτουΥπουργείουΟικονομίαςκαιΟικονομικώνθαενημερώνουν,τροποποιούνκαισυμπληρώ-νουνκάθεχρόνο,ανάλογαμετιςεκάστοτεισχύουσεςδιατάξεις,τηνπροαναφερθείσαθεματικήενότητα. Στηνπαρούσαέκδοση,προςμεγαλύτερηδιευκόλυνση,έχουνσυμπεριληφθείεγκύκλιοικαιαποσπάσμα-ταεγκυκλίων,πουεκδόθηκανκατάκαιρούςαπότιςυπηρεσίεςτουΥπουργείουΟικονομίαςκαιΟικονομικώνγιατηδιευκρίνισηειδικώνθεμάτωνκαιτηνομοιόμορφηκαιορθήεφαρμογήτωνσχετικώνδιατάξεων.

3

ΣΥΝΟΨΗ

ΤΩΝ ΣΥΝΗΘΕΣΤΕΡΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ

ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΧΕΤΙΚΩΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ

ΤΩΝ ΑΡΜΟΔΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ:

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α

ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ

ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

ΦΟΡΟΥ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ (Φ.Π.Α.)

ΚΩΔΙΚΑ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ (Κ.Β.Σ.)

ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ

ΤΕΛΩΝ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΙΩΝ

ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ

ΜΗΤΡΩΟΥ

σελ. 5

σελ. 14

σελ. 58

σελ. 70

σελ. 78

σελ. 83

σελ. 90

σελ. 92

4

5

ΘΕΜΑΤΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ

1. Ποιά δικαιολογητικά πρέπει να υποβληθούν μαζί με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος για τις εκπιπτόμενες δαπάνες;

Μετηδήλωσηφορολογίαςεισοδήματοςφυσικώνπροσώπωνσυνυποβάλλονταικατάπερίπτωσηταεξήςδικαιολογητικάαπόταοποίααποδεικνύεταιηπραγματοποίησηαπότοφορολογούμενοτωνδαπανών,τιςοποίεςαυτόςεπικαλείταιγιαέκπτωσηαπότοεισόδημάτουήμείωσητουφόρουπουπροκύπτεισ’αυτό,για:

Δαπάνη Ενοικίου

Α.Αποδείξειςπουέχουνεκδοθείαπότονεκμισθωτήήτονόμιμοεκπρόσωπότου.Αντίτωνοικείωναποδείξεωνκαταβολήςενοικίου,οφορολογούμενοςδικαιούταιναυποβάλειυπεύθυνηδήλωσητουν.1599/1986,απότηνοποία να προκύπτει το ποσό του ενοικίου που καταβλήθηκε από αυτόν για κύρια κατοικία του ιδίου και τηςοικογένειάςτου,ωςκαιταστοιχείατωνδικαιούχωνστουςοποίουςτοκατέβαλεκαιτοναριθμότουφορολογικούμητρώουτωνεκμισθωτών.Ποσοστό20%τηςδαπάνηςενοικίου,ηοποίαδενμπορείναυπερβείτα1.200ευρώ,μειώνειτοσυνολικόφόρο.ΗμείωσηαυτήαναγνωρίζεταιμόνοότανοφορολογούμενοςαναγράφειστιςοικείεςενδείξειςτηςετήσιαςδήλωσηςφόρουεισοδήματοςτονΑΦΜτουεκμισθωτή.ΑνπρόκειταιγιαεκμισθωτέςπουδενκατοικούνούτεδιαμένουνστηνΕλλάδα,μπορείνααναγράφεταιοΑΦΜτουπληρεξουσίουήτουνόμιμουεκπροσώπουτους.Γιατουςανήλικουςεκμισθωτές,πουδενέχουνΑΦΜ,αναγράφεταιοΑΦΜτουπροσώπουπουέχειτηνεπιμέλειατουανηλίκου.

Β.Γιατηναπόδειξητηςδαπάνηςπουκαταβλήθηκεγιαενοίκιοκύριαςκατοικίαςαπότοφορολογούμενοεφόσονηηλικίατουείναιμέχρι40ετών,σεπερίπτωσηεγκατάστασηςαπότοέτος2005καιμετάστηνπεριφέρεια,είτεοφορολογούμενοςπροέρχεταιαπότοντόποστονοποίοεγκαθίσταται,είτεμετακινείταιαπότουςνομούςΑττικήςήΘεσσαλονίκηςήαπόάλλοτόποτηςπεριφέρειας,απαιτούνταιεκτόςτωναποδείξεωνκλπ.όπωςαναφέρεταιπαραπάνωφωτοαντίγραφοτηςταυτότηταςτουφορολογουμένουπουέχειυπογράψειτομισθωτήριοσυμβόλαιοκαιυπεύθυνηδήλωσητουν.1599/1986ότιαπότοέτος2005καιμετά(ακριβήςημερομηνία)μετεγκαταστάθηκεο φορολογούμενος από το νομό Αττικής ήΘεσσαλονίκης στην επαρχία ή μετακινήθηκε από έναν τόπο τηςεπαρχίαςσεάλλο.

Γ.Γιατηναπόδειξητηςδαπάνηςενοικίουστηνπερίπτωσημίσθωσηςκύριαςκατοικίαςαπόυπάλληλοστοντόποόπουμετατέθηκεαπότοέτος2005καιμετά,εφόσονεκμίσθωσετηνιδιόκτητηκατοικίατουστοντόποαπ’όπουμετατέθηκε,υποβάλλονται: α. Ταδικαιολογητικάτηςδαπάνηςενοικίου,όπωςαναφέρονταιπαραπάνω. β.Αντίγραφοτηςαπόφασηςμετάθεσηςπροκειμένουγιαδημόσιουπάλληλοήβεβαίωσητουεργοδότηότιδόθηκεεντολήμετάθεσηςπροκειμένουγιαιδιωτικόυπάλληλο. γ.Υπεύθυνηδήλωσηότιμέχρι τοχρόνοτηςμετάθεσηςκατοικούσεστην ιδιόκτητηκατοικία τουστοντόποαπ’όπουμετατέθηκεαπότοέτος2005καιμετά,τηνοποίαεκμίσθωσεμετάτοχρόνοτηςμετάθεσηςκαιότιαπέκτησεεισόδημααπόαυτή,μέσαστηχρήση2008καιγιαοποιοδήποτεχρονικόδιάστημα. ΣτιςπεριπτώσειςΒ΄&Γ΄αναγνωρίζεταιγιαέκπτωσηαπότοσυνολικόεισόδηματουφορολογουμένουποσόενοικίουμέχρι300ευρώμηνιαίως,δηλαδήμέχρι3.600ευρώτοέτος. Όσοιπαίρνουνστεγαστικόεπίδομα,ανεξάρτητααπότούψοςτους,δενδικαιούνταιτηνέκπτωσηαυτή.

Δαπάνη ασφαλίστρων ζωής και θανάτου

Για την απόδειξη της καταβολής του ποσού των ασφαλίστρων, με βάση τις οικείες ασφαλιστικέςσυμβάσεις,απαιτείταιαπόδειξηείσπραξηςτου ποσούτωνασφαλίστρωνήσχετικήβεβαίωση,απότιςοποίεςπροκύπτειτοείδοςτηςασφαλιστικήςκάλυψηςκαιτοκαθαρόκαταβαλλόμενοποσότωνασφαλίστρων,χωριστάαπότυχόνοποιαδήποτεάλλησχετικήεπιβάρυνσητουασφαλισμένου.Επίσης,ταστοιχείατουσυμβαλλομένουκαιτωνασφαλιζόμενωνπροσώπων,καθώςκαιτοναριθμόκαιτηνημερομηνίατηςσχετικήςσύμβασης. Τοποσότηςδαπάνηςαυτήςεκπίπτειαπότοσυνολικόεισόδημακαιτοποσότηςέκπτωσηςδενμπορείναυπερβείτα1.200ευρώκαιγιατουςδύοσυζύγους.

Δαπάνη διδάκτρων

Γιατηναπόδειξητηςκαταβολήςτωνδιδάκτρωνγιαιδιαίτερα,κατ’οίκον,μαθήματακαιγιαφροντιστήριααπαιτείταιαπόδειξηπαροχήςυπηρεσιώνγιατοποσότηςαμοιβής,ηοποίαεκδίδεταισύμφωναμετιςδιατάξειςτουΚώδικαΒιβλίωνκαιΣτοιχείων,όπωςαυτέςισχύουνκάθεφορά.Ποσοστό20%τηςδαπάνηςαυτής,ηοποίαδενμπορείναυπερβείτα1.200ευρώμειώνειτοσυνολικόφόρο.

6

Επιπλέον,γιατηναπόδειξηκαταβολήςτωνδαπανώνασφαλίστρωνζωήςήθανάτουκαιδιδάκτρωνπουκαταβάλλειοδιαζευγμένοςγονέαςγιατατέκνατουπουδενβαρύνουναυτόναλλάτονάλλογονέατουςμετονοποίοσυγκατοικούν,απαιτείταικαιυπεύθυνηδήλωσηότιτατέκναείναιπροστατευόμενατουάλλουγονέαμεβάσητοάρθρο7τουΚΦΕ,καθώςκαιταστοιχείατωντέκνωνκαιτουάλλουγονέα(ονοματεπώνυμο,πατρώνυμο,έτοςγέννησης,διεύθυνσηκατοικίαςΑΦΜκαιΔΟΥ).

Δαπάνη ασφαλιστικών εισφορών

Για την απόδειξη της καταβολής του ποσού των ασφαλιστικών εισφορών σε ταμεία ασφάλισης τουυποχρέου,απαιτείταιησχετικήβεβαίωσηήαπόδειξητουασφαλιστικούφορέααπότηνοποίαπροκύπτειτοποσότων ασφαλιστικών εισφορών που η καταβολή τους είναι υποχρεωτική από το νόμο, καθώς και το ποσό τωνκαταβαλλόμενωνεισφορώνστιςπεριπτώσειςπροαιρετικήςασφάλισηςσεταμείαπουέχουνσυσταθείμενόμο,χωριστάαπότυχόνάλλαποσάγιαεκπρόθεσμηκτλ.καταβολήτωνεισφορών. Τοσυνολικόποσότηςδαπάνηςτωνεισφορώναυτώναφαιρείταιαπότοσυνολικόεισόδημα.

Δαπάνη ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης

Έξοδαγιαιατρικέςεπισκέψειςκαιεξετάσεις

Διπλότυπηαπόδειξη,ηοποίαεκδίδεταιαπότονιατρόκατάτηνείσπραξητηςαμοιβήςσύμφωναμετιςσχετικέςδιατάξειςτουΚώδικαΒιβλίωνκαιΣτοιχείων,όπωςαυτέςισχύουνκάθεφορά.

Έξοδανοσηλείας

α.Προκειμένουγιανοσήλιασειδιωτικέςκλινικές: αi.Διπλότυπηαπόδειξητηςκλινικής,απότηνοποίαναπροκύπτειτοποσότηςδαπάνης,γιατηνοσηλείατουασθενή.ΓιατηνέκδοσηαυτήςτηςαπόδειξηςεφαρμόζονταιοισχετικέςδιατάξειςτουΚώδικαΒιβλίωνκαιΣτοιχείων,όπωςαυτέςισχύουνκάθεφορά. αii.Βεβαίωσητουδιευθυντήτηςκλινικήςγιατοχρόνονοσηλείαςτουασθενήκαιτοποσότωνεξόδωναυτής,αναλυτικάκατάείδοςεξόδου. β.Προκειμένουγιανοσήλιασεκρατικάκαιλοιπάνοσηλευτικάιδρύματα: βi.Διπλότυπηαπόδειξηείσπραξηςτουνοσηλευτικούιδρύματος,απότηνοποίαναπροκύπτειτοποσότηςδαπάνης,γιατηνοσηλείατουασθενή. βii.Βεβαίωσητουδιευθυντήτουνοσηλευτικού ιδρύματοςγιατοχρόνονοσηλείαςτουασθενήκαιτοποσότωνεξόδωναυτής,αναλυτικάκατάείδοςεξόδου. Στις πιο πάνω υποπεριπτώσεις, όταν στην οικεία απόδειξη είσπραξης αναγράφεται ο χρόνος τηςνοσηλείαςκαιαναλυτικάταέξοδάτηςκατάείδοςεξόδου,δεναπαιτείταιηπιοπάνωβεβαίωσητουδιευθυντήτουνοσηλευτικούιδρύματος,νοσοκομείουήκλινικής.

Έξοδαγιατηναπασχόλησηνοσοκόμου

α.Βεβαίωσητουθεράποντα ιατρού,μετηνοποίαναβεβαιώνεται τοείδοςτηςνόσουαπότηνοποίαπάσχειοασθενής,ηδιάρκειάτης,καθώςκαιηανάγκηαπασχόλησηςνοσοκόμου,λόγωτηςσοβαρότηταςτηςνόσου. β.Απόδειξηείσπραξηςτηςαμοιβήςαπότοπρόσωποπουπρόσφερευπηρεσίεςωςνοσοκόμος,στηνοποίαπρέπεινααναφέρεταιτοονοματεπώνυμότου,τοόνοματουπατέρατου,οαριθμόςφορολογικούμητρώουή ταυτότητας, η διεύθυνση της κατοικίας του και η χρονική διάρκεια παροχής των υπηρεσιών του, νόμιμαυπογεγραμμένη.

Έξοδασεεπιχειρήσειςπερίθαλψηςηλικιωμένωνκαιπροσώπωνπουπάσχουναπόκινητικήαναπηρία,οιοποίεςεδρεύουνστηνΕλλάδα

α.Διπλότυπηαπόδειξηπαροχήςυπηρεσιών,ηοποίαεκδίδεταιαπότηνεπιχείρησηπουεισπράττειτηναμοιβήσύμφωναμετιςδιατάξειςτουΚώδικαΒιβλίωνκαιΣτοιχείων,όπωςαυτέςισχύουνκάθεφορά. β. Βεβαίωση του διευθυντή ή του νόμιμου εκπροσώπου της επιχείρησης για τον ακριβή χρόνο τηςπερίθαλψηςτουπροσώπουπουκατέβαλεήγιατοοποίοκαταβλήθηκεηδαπάνη,καθώςκαιτοποσόαυτήςκατάκατηγορίαδαπάνης.

Έξοδααγοράςκαιτοποθέτησηςοργάνωνστοσώματουασθενήκαιαντικατάστασηςμελώντουσώματόςτουμετεχνητά

7

Σεπερίπτωσηπουησχετικήδαπάνηαποτελείμέροςτωνεξόδωννοσοκομειακήςπερίθαλψης,απαιτούνταιτα δικαιολογητικά που προαναφέρθηκαν στην πιο πάνω περίπτωση. Σε περίπτωση που ο ίδιος ο ασθενήςπρομηθεύεταιταόργαναήτατεχνητάμέληαπότοελεύθεροεμπόριο,απαιτείταιαπόδειξηλιανικήςπώλησης.Ηαπόδειξηαυτή,ηοποίαεκδίδεταισύμφωναμετιςσχετικέςδιατάξειςτουΚώδικαΒιβλίωνκαιΣτοιχείων,πρέπειναπεριέχει,εκτόςαπόταστοιχείαπουορίζουναυτέςοιδιατάξειςκαιτοονοματεπώνυμοτουαγοραστή,καθώςκαιτοείδοςτουπωλούμενουπράγματος. Σεπερίπτωσηαγοράςγυαλιώνόρασηςήφακώνεπαφήςήακουστικώνβαρηκοΐας,εκτόςαπότηναπόδειξηπουπροβλέπειοΚΒΣ,απαιτείταικαιβεβαίωσηγιατρού,ηοποίαπαραμένειστοφάκελοτουφορολογουμένουκαι ισχύει ως δικαιολογητικό αγοράς γυαλιών όρασης, φακών επαφής και ακουστικών βαρηκοΐας (για μιαπενταετία).

Ειδικές δαπάνες περίθαλψης ανάπηρων παιδιών

α.Διπλότυπηαπόδειξηείσπραξης,ηοποίαεκδίδεταισύμφωναμετιςδιατάξειςτουΚώδικαΒιβλίωνκαιΣτοιχείων,όπωςαυτέςισχύουνκάθεφορά. β.Βεβαίωσητουδιευθυντήτηςσχολήςήτουθεραπευτηρίουαπότηνοποίαναπροκύπτειότιτοτέκνοτουυπόχρεουπάσχειαπόανίατονόσημαήείναιτυφλόήκωφάλαλοήέχειδιανοητικήκαθυστέρηση,οακριβήςχρόνος τηςφοίτησηςή τηςπερίθαλψης, γενικά, τουανάπηρου τέκνου, για τοοποίοκαταβλήθηκεηαμοιβή,καθώςκαιτοποσότης,αναλυτικά,κατάκατηγορίαδαπάνης. γ.Στοιχεία,απόταοποίανααποδεικνύεταιότιτατέκναείναιάγαμαήδιαζευγμέναήτελούνσεκατάστασηχηρείαςκαιότιτοετήσιοφορολογούμενοκαιαπαλλασσόμενοεισόδημάτουςδενυπερβαίνειτοποσότων6.000ευρώ.

Νοσήλια που καταβάλλονται στην αλλοδαπή

Προκειμένου για έξοδα ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψηςπου καταβάλλονται στηναλλοδαπήαπαιτούνταιοισχετικέςβεβαιώσειςτωναλλοδαπώνιατρώνήνοσοκομείων,οιοποίεςπρέπειναείναιθεωρημένεςαπότοναρμόδιο Έλληναπρόξενοκαιμεταφρασμένεςνόμιμα.Ανδενυπάρχειελληνικόπροξενείο,ηθεώρησηαυτών των αποδείξεων πρέπει να γίνεται από την τοπική αρχή του ξένου Κράτους, η οποία έχει τη σχετικήεξουσιοδότηση. Ποσοστό20%τηςδαπάνηςαυτήςαφαιρείταιαπότοφόροπουπροκύπτειστοσυνολικόεισόδημα.Τοποσότηςμείωσηςδενμπορείναυπερβείτα6.000ευρώκαιγιακάθεσύζυγο. Επιπλέον για την απόδειξη καταβολής των δαπανών ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης πουκαταβάλλειοδιαζευγμένοςγονέαςγιατατέκνατουπουδενβαρύνουναυτόναλλάτονάλλογονέατουςμετοοποίοσυγκατοικούν,απαιτείταικαιυπεύθυνηδήλωσηότιτατέκναείναιπροστατευόμενατουάλλουγονέαμεβάσητοάρθρο7τουΚΦΕ,καθώςκαιταστοιχείατωντέκνωνκαιτουάλλουγονέα(ονοματεπώνυμο,πατρώνυμο,έτοςγέννησης,διεύθυνσηκατοικίας,ΑΦΜκαιΔΟΥ).

Δαπάνη δωρεών

Γιατηναπόδειξητηςκαταβολήςτουποσούτωνδωρεώνήχορηγιών,απαιτούνταιταακόλουθα,κατάπερίπτωση,δικαιολογητικά: α.Προκειμένουγιαδωρεάιατρικώνμηχανημάτωνκαιασθενοφόρωναυτοκινήτων: αi.Βεβαίωσητουδωρεοδόχουότιέγινεαποδεκτήηδωρεά. αii.Αντίγραφοτουπρωτοκόλλουπαράδοσης-παραλαβής. αiii.Σεπερίπτωσηαγοράςκαιάμεσηςπαράδοσηςτωνδωρούμενωναντικειμένων,τονόμιμοστοιχείοπουπροβλέπεταιαπότονΚΒΣ,απότοοποίοπροκύπτειηαξίατους. Σεπερίπτωσηπουοδωρητήςκατείχεαπόπρινταδωρηθέντααντικείμενα,ηαξίατουςπροσδιορίζεταιαπότονπροϊστάμενοτηςαρμόδιαςΔΟΥ. β.Προκειμένουγιαχρηματικάποσά: βi.Διπλότυπηαπόδειξηήγραμμάτιοείσπραξηςτουποσούτηςδωρεάςήχορηγίας,ηοποίαεκδίδεταιαπότονόμιμοεκπρόσωποτουδωρεοδόχου. βii.Βεβαίωσηήαντίγραφοτηςοικείαςπράξηςτουνόμιμουεκπροσώπουτουδωρεοδόχουαπότηνοποίαναπροκύπτειηαποδοχήτηςδωρεάςκαιηκαταχώρησητουποσούαυτήςσταεπίσημαβιβλίατουδωρεοδόχου. Σεπερίπτωσηδωρεάςχρηματικώνποσώνμεόρο,βεβαίωσητουνόμιμουεκπροσώπουτουδωρεοδόχουαπότηνοποίαναπροκύπτειτούψοςτουκαθαρούπροϊόντοςπουπεριέρχεταιστοδωρεοδόχο. Στηνπερίπτωσηκατάτηνοποίατοποσότηςδωρεάςήχορηγίαςκατατίθεταισεειδικόλογαριασμότουδωρεοδόχουή τουαποδέκτητηςχορηγίας,πουέχειανοιχθείσε τράπεζαήστοΤαμείοΠαρακαταθηκώνκαιΔανείων,εκτόςτωνπαραπάνωδικαιολογητικών,απαιτείταικαιτοοικείογραμμάτιοείσπραξηςτηςΤράπεζαςήτουΤαμείουΠαρακαταθηκώνκαιΔανείων,στοοποίοπρέπεινααναγράφονταιταστοιχείαπουαναφέρονταιστις

8

διατάξειςτουάρθρου8τουν.2238/1994. Αντοπρωτότυποέχειδοθείστοδωρεοδόχογιατηνείσπραξητουποσούπουδωρήθηκε,υποβάλλεταιαντίγραφοτουγραμματίου,κυρωμένοαπότοΤαμείοΠαρακαταθηκώνκαιΔανείωνήτηνΤράπεζα,απότηνοποίαεκδόθηκε. Ταδικαιολογητικάγιατηνέκπτωσητωνδωρεώνχρηματικώνποσώνπροςαθλητικάσωματεία,ορίζονταιστηνοικείαδιάταξη. Ανταχρηματικάποσάτωνδωρεώνπροςαθλητικάσωματείαυπερβαίνουναθροιστικάγιακάθεδωρεοδόχοτα2.950,00ευρώετησίως,απαιτείταικαιτοπρωτότυποτουπαραστατικούκαταβολήςτουφόρου10%γιατοπάνωαπό2.950ευρώποσότηςδωρεάς.Ταχρηματικάποσάτωνδωρεώνκαιχορηγιώναφαιρούνταιαπότοσυνολικόεισόδημαμόνοεφόσονυπερβαίνουνσυνολικάετησίωςτα100ευρώ.ΣεπερίπτωσηπουκαταβάλατεχορηγίεςστοΥπουργείοΕσωτερικώνμεβάσητοάρθρο25τουν.3649/2008,για τηνπροετοιμασίακαι τηδιοργάνωσητου 3ουΠαγκόσμιουΦόρουμ, απαιτείται το πρωτότυποαποδεικτικό καταβολής του ποσού της χορηγίας καιαντίγραφοτηςκοινήςαπόφασηςτωνΥπουργώνΕσωτερικώνκαιΟικονομίαςκαιΟικονομικώνγιατηναποδοχήτηςχορηγίας. Γιαταχρηματικάποσάπουκαταβάλατεγιαπολιτιστικέςχορηγίεςτουν.3525/2007στοΔημόσιο,Ν.Π.Δ.Δ.,Ν.Π.Ι.Δ.μηκερδοσκοπικούχαρακτήρακαιστιςαστικέςμηκερδοσκοπικέςεταιρίεςτουάρθρου741Α.Κ.πουεπιδιώκουνσκοπούςπολιτιστικούς,απαιτείταιεπικυρωμένοαντίγραφοτηςαπόφασηςτουΥπουργούΠολιτισμούμετηνοποίαχαρακτηρίζεταιηχορηγίαωςπολιτιστική,ταπρωτότυπααποδεικτικάκαταβολήςτωνποσώνεάνηχορηγίαείναιχρηματικόποσόκαιτηνΥπουργικήΑπόφασηγιατηνεκτίμησητηςαξίαςτηςχορηγίαςεάναυτήέγινεσεείδοςήάυλααγαθάήυπηρεσίες,καθώςκαιτοαποδεικτικόπαράδοσηςκαιπαραλαβήςτηςχορηγίας.

Δαπάνη τόκων

Γιατηναπόδειξητηςκαταβολήςτωντόκων,απαιτείται,προκειμένουγια: α. Στεγαστικά δάνεια, σχετική βεβαίωση της Τράπεζας ή του Ταμείου Παρακαταθηκών και ΔανείωνήτουΤαχυδρομικούΤαμιευτηρίουήάλλουπιστωτικούοργανισμού,απότηνοποίαναπροκύπτειότιπρόκειταιγιαστεγαστικόδάνειογιααπόκτησηπρώτηςκατοικίας(αγοράήανέγερσηήαποπεράτωση),ότιέχειεγγραφείυποθήκηήπροσημείωσησεακίνητοτουφορολογουμένουήτουάλλουσυζύγουήτωντέκνωντουςπουτουςβαρύνουν,τοποσόμόνοτωνδεδουλευμένωνσυμβατικώντόκων(ληξιπρόθεσμωνκαιαπαιτητών)πουόφειλεκαικατέβαλεαυτόςμέσαστοέτος2008καθώςκαιτοέτοςσύναψηςτουδανείου. Εάνδεναναγράφεταιστηβεβαίωσηαυτήσεποιονανήκειτοακίνητο,στοοποίοέχειεγγραφείυποθήκηήπροσημείωση,πρέπει να επισυνάπτεται υπεύθυνηδήλωση τουάρθρου8 του ν. 1599/1986,στηνοποία ναβεβαιώνεται ότι τοακίνητοανήκει στοφορολογούμενοήστησύζυγοήστα τέκνα τους, που τουςβαρύνουνκαιοαριθμόςεγγραφήςστοβιβλίομεταγραφώντουοικείουΥποθηκοφυλακείου(στηνίδιαυπεύθυνηδήλωσηβεβαιώνεταιότιπρόκειταιγιαδάνειογιααγοράπρώτηςκατοικίας,αναυτόδενβεβαιώνεταιστηνοικείαβεβαίωσητηςΤράπεζαςήτουΤαμείουΠαρακαταθηκώνκαιΔανείωνκ.τ.λ.). β.Νέαδάνειαπουλαμβάνονταιγιαεξόφλησηπαλιώνστεγαστικώνδανείωνπουείχανληφθείγιααγοράπρώτηςκατοικίας,βεβαίωσητηςΤράπεζαςήγενικάτουφορέαπουχορήγησετονέοδάνειο,απότηνοποίαναπροκύπτειότιπρόκειταιγιανέοδάνειογιαεξόφλησηπαλιούστεγαστικούδανείου,πουείχεληφθείγιααγοράπρώτηςκατοικίαςμευποθήκηήπροσημείωσησεακίνητοτουφορολογουμένουήτουάλλουσυζύγουήτωντέκνωντουςπουτουςβάρυναν,τοανεξόφλητοποσότουπαλιούδανείουκαιοχρόνοςλήξηςτου,ότιοιδεδουλευμένοιτόκοιπουκαταβλήθηκαντοέτος2008αφορούντοτμήματουνέουδανείουπουκαταβλήθηκεγιαεξόφλησητουυπόλοιπουποσούτουπαλιούδανείουπουδενείχεεξοφληθείμέχριτησύναψητουνέουδανείου,καθώςκαιότιέχειεγγραφείκαιγιατονέοδάνειουποθήκηήπροσημείωσησεακίνητοτουφορολογουμένουήτουάλλουσυζύγουήτωντέκνωντουςπουτουςβαρύνουν.

γ.Στεγαστικάδάνειαγιααπόκτησηπρώτηςκατοικίαςπουχορηγούνταιαπόασφαλιστικέςεπιχειρήσειςστουςυπαλλήλουςτους,βεβαίωσηαυτώνπουναπεριλαμβάνειταστοιχείαπουαναφέρονταιστηνπροηγούμενηπερίπτωσηα΄. δ. Προκαταβολές που έχουν χορηγηθεί από τα Ταμεία Αλληλοβοηθείας Στρατού, Ναυτικού καιΑεροπορίας,σχετικήβεβαίωσηαυτών,απότηνοποίαναπροκύπτειότιοφορολογούμενοςείναιβοηθηματούχοςτουαντίστοιχουΤαμείου,ότιηπροκαταβολήχορηγήθηκεσ’αυτόνμεβάσητιςδιατάξειςτουάρθρου18τουν.δ.398/1974(Φ.Ε.Κ.116Α΄)γιααπόκτησηπρώτηςκατοικίας,τοποσότωντόκων,καθώςκαιότιοιτόκοιαυτοίείναιδεδουλευμένοικαικαταβλήθηκανμέσαστοέτος2008. ε.Δάνειαπουέχουνχορηγηθείαπότράπεζες,τοΤαμείοΠαρακαταθηκώνκαιΔανείων,ταΤαχυδρομικάΤαμιευτήριακαιλοιπούςπιστωτικούςοργανισμούςστοφορολογούμενογιααναστήλωση,επισκευή,συντήρησηήεξωραϊσμόδιατηρητέωνκτισμάτων,καθώςκαικτισμάτωνπουβρίσκονταισεπεριοχέςχαρακτηριζόμενεςωςπαραδοσιακάτμήματαπόλεωνήωςπαραδοσιακοίοικισμοί,βεβαίωσηαυτώνπουναπεριλαμβάνειτοποσότωνδεδουλευμένωντόκωνπουκαταβλήθηκανμέσαστοέτος2008,καθώςκαιεπικυρωμένοαντίγραφοτηςοικείαςαπόφασηςγιαχαρακτηρισμότωνκτισμάτωνωςδιατηρητέωνήσημείωσηγιατηνκανονιστικήπράξημετηνοποίαχαρακτηρίσθηκεηπεριοχή,πουβρίσκονταιτακτίσματα,ωςπαραδοσιακότμήμαπόλεωςήωςπαραδοσιακόςοικισμός.

9

Στιςπιοπάνωπεριπτώσειςαν,εκτόςαπότουςτόκουςπουείναιδεδουλευμένοι,καταβλήθηκαντόκοιυπερημερίας,ταποσάαυτώντωντόκωνπρέπεινααναφέρονταιχωριστάστηνοικείαβεβαίωση,δεδομένουότιταποσάαυτάδενεκπίπτουναπότοφορολογητέοεισόδημα. Στηβεβαίωσηκαταβολήςτωντόκωνστεγαστικώνδανείωνγιααπόκτησηπρώτηςκατοικίας,ειδικάγιασυμβάσεις δανείωνπου έχουν ληφθεί από1.1.2000 και μετά, θααναγράφεται και η συνολική επιφάνεια τηςκατοικίας,πουαποκτιέται,σετετραγωνικάμέτρα.Επίσης,προκειμένουγιαδάνειαπουέχουνληφθείαπό1.1.2003καιμετά,πρέπεινααναγράφεταιστηβεβαίωσηκαιτοποσότουδανείου.Εάντοδάνειοέχουνλάβειοισύζυγοιαπόκοινού,στηβεβαίωσητουκαθενόςθααναγράφεταιτοποσότουδανείουπουτουαναλογεί. Διευκρινίζεταιότιγιασυμβάσειςδανείωνπουέχουνσυναφθείμέχρι31.12.2002,οιτόκοιαφαιρούνταιαπό τοσυνολικόεισόδημα, ενώγιασυμβάσειςδανείωνπουέχουνσυναφθείαπό1.1.2003καιμετά,οι τόκοιμειώνουντοσυνολικόφόροκατάποσοστό20%αυτών.

Δαπάνη για αγορά μεριδίων ημεδαπών μετοχικών και μεικτών αμοιβαίων κεφαλαίων

Ηέκπτωσηαπότοεισόδηματηςδαπάνηςαγοράςμεριδίωνμετοχικώνκαιμεικτώναμοιβαίωνκεφαλαίωνεσωτερικού ισχύει για αγορές μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων που πραγματοποιήθηκαν μέσα στο 2005 καιδενμεταβιβάστηκανγιατρίαέτηδηλαδήμέχρι31-12-2008καιεφόσοντοποσότηςδαπάνηςαγοράςτουςδενπροέρχεταιαπόρευστοποιήσειςήδηυπαρχόντωνμετοχικώνκαιμεικτώναμοιβαίωνκεφαλαίων,αλλάαπόνέακεφάλαια.

Η ίδια έκπτωση ισχύει και για την αγορά μεριδίων μετοχικών και μεικτών αμοιβαίων κεφαλαίωνεσωτερικούπουείναισυνδεδεμέναμεασφαλιστήριασυμβόλαιαζωήςμέσωεσωτερικούμεταβλητούκεφαλαίου,πουπραγματοποιείταιαπό1-1-2007έως31-12-2009καιεφόσονδιακρατηθούντρίαέτη,οπότεηπρώτηεφαρμογήθαγίνειμετιςδηλώσειςτουοικον.έτους2011.

Εφάπαξ δαπάνη χωρίς δικαιολογητικά, λόγω αναπηρίας

Γιατηναναγνώρισητηςδαπάνηςχωρίςδικαιολογητικάτων2.400,00Ευρώαπαιτούνται ταακόλουθαδικαιολογητικά,απόταοποίαπιστοποιείταιηιδιότητατουφορολογουμένουήτουκάθεπροσώπουπουσυνοικείμε αυτόν και τον βαρύνει, ως αναπήρου, τυφλού κ.τ.λ., λόγω της οποίας δικαιούται οφορολογούμενος τηνέκπτωσηαυτήςτηςδαπάνης. α.Προκειμένουγιααναπήρουςμεαναπηρία67%καιπάνωαπόνοητικήκαθυστέρηση,φυσικήαναπηρίαήψυχικήπάθηση,γνωμάτευσητηςοικείαςπρωτοβάθμιαςυγειονομικήςεπιτροπήςτηςνομαρχίας,ηδιαδικασίαγιατηνέκδοσητηςοποίαςορίζεταιστην1035166/400/Α’0012/ΠΟΛ.1087/9-3-93(Φ.Ε.Κ.198Β’)κοινήαπόφασητωνΥπουργώνΟικονομικώνκαιΥγείας,ΠρόνοιαςκαιΚοινωνικώνΑσφαλίσεων. β. Προκειμένου για τυφλούς, βεβαίωση της αρμόδιας Διεύθυνσης της οικείας νομαρχίας ότι είναιγραμμένοιστογενικόμητρώοτυφλών,πουτηρείταισ’αυτήν. γ. Προκειμένου για νεφροπαθείς που τελούν υπό αιμοκάθαρση ή περιτοναϊκή κάθαρση ή έχουνκάνει μεταμόσχευση νεφρού, καθώς και πρόσωπα που πάσχουν από μεσογειακή δρεπανοκυτταρική καιμικροδρεπανοκυτταρική αναιμία και κάνουν μεταγγίσεις αίματος, σχετική βεβαίωση τουφορέα (νοσοκομείο,ιδιωτικήκλινικήκτλ)πουέκανετημεταμόσχευσηνεφρούήπουκάνειτηναιμοκάθαρσηήτιςμεταγγίσεις,απότηνοποίαναπροκύπτειηκατάστασήτουςαυτή. δ.Προκειμένουγιαανάπηρουςαξιωματικούςήοπλίτεςήθύματαπολέμου,καθώςκαιαναπήρουςήθύματαεθνικήςαντίστασηςήεμφύλιουπολέμου,σύμφωναμετιςδιατάξειςτωννόμων1543/1985(Φ.Ε.Κ.73Α’)και1863/1985(Φ.Ε.Κ.204Α’),όπωςτροποποιήθηκανμετονόμο1976/1991(ΦΕΚ184Α),σχετικήβεβαίωσητηςαρμόδιαςΥπηρεσίαςτουΓενικούΛογιστηρίουτουΚράτους. Ειδικά για τους αναπήρους αξιωματικούς και οπλίτες, καθώς και τα θύματα πολέμου αρκούν ταενημερωτικά σημειώματα πληρωμής της σύνταξής τους, στα οποία αναγράφεται ο δεκαψήφιος ΑΡΙΘΜΟΣΜΗΤΡΩΟΥτηςσύνταξήςτους,οοποίοςπρέπεινααρχίζειαπό3ή4.Επίσης,ειδικάγιαταπρόσωπαπουέχουνυπαχθεί στις διατάξεις του ν. 1579/1950 (Φ.Ε.Κ. 286Α’) και ν.δ. 330/1947 (Φ.Ε.Κ. 84Α’), απαιτείται σχετικήβεβαίωσητηςΕλληνικήςΑστυνομίας. Τέλος, ειδικά για αξιωματικούς οι οποίοι έχουν τεθεί σε κατάσταση πολεμικής διαθεσιμότητας ή γιααξιωματικούς που εξαιτίας πολεμικού τραύματος ή νοσήματος που επήλθαν λόγω κακουχιών σε πολεμικήπερίοδο,βρίσκονταισεκατάστασηυπηρεσίαςγραφείου,βεβαίωσητηςαρμόδιαςκρατικήςυπηρεσίαςπουτουςχορηγείτιςαποδοχέςτους.

Δαπάνη διατροφής

Για την απόδειξη της καταβολής της διατροφής από τον ένα σύζυγο στον άλλο υποβάλλονται α)επικυρωμένοαντίγραφοτηςσχετικήςδικαστικήςαπόφασηςήτηςσχετικήςσυμβολαιογραφικήςπράξηςκαιβ)υπεύθυνηδήλωσητουν.1599/1986τουσυζύγουπουτηνεισέπραξε,στηνοποίαθααναγράφεταιοΑΦΜτου,τοετήσιοποσόπουεισέπραξεκαιταστοιχείααυτούπουτηνκατέβαλε.

10

Δαπάνη εγκατάστασης φυσικού αερίου-φωτοβολταϊκών συστημάτων- τηλεθέρμανσης κ.τ.λ.

Γιατηναπόδειξητηςδαπάνης:α.αλλαγήςεγκατάστασηςχρήσηςκαυσίμουαπόπετρέλαιοσεφυσικόαέριοή για νέαεγκατάσταση

φυσικούαερίουηλιοθερμικώνκαιφωτοβολταϊκώνσυστημάτων,β. αντικατάστασης του λέβητα πετρελαίου για την εγκατάσταση συστήματος τηλεθέρμανσης ή νέας

εγκατάστασηςτηλεθέρμανσης,μεσκοπότηθέρμανσητωνσπιτιών,γ. αγοράς και εγκατάστασηςηλιακώνσυλλεκτών γιαθέρμανση νερού (ηλιακοί θερμοσίφωνες) ή για

εγκατάστασηκεντρικούκλιματισμούμεχρήσηηλιακήςενέργειας,δ. αγοράς αποκεντρωμένων συστημάτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που βασίζονται σε

ανανεώσιμεςπηγέςενέργειας(φωτοβολταϊκά,μικρέςανεμογεννήτριες),καθώςκαισυμπαραγωγήςηλεκτρισμούκαιψύξης-θέρμανσηςμεχρήσηφυσικούαερίουήανανεώσιμωνπηγώνκαι

ε. θερμομόνωσης κτηρίων που ήδη υπάρχουν και για τα οποία δεν προβλεπόταν η τοποθέτησηθερμομονωτικώνυλικών,απαιτούνταιταδικαιολογητικάπουεκδίδονταισύμφωναμετιςδιατάξειςτουΚώδικαΒιβλίωνκαιΣτοιχείων,όπωςαυτέςισχύουνκάθεφορά.

Εάνοιπροηγούμενεςδαπάνες(α)έως(ε)αφορούνεργασίεςπουγίνονταισεπολυκατοικία,οδιαχειριστήςτηςπολυκατοικίαςεκδίδεικαιχορηγείσεκάθεσυνιδιοκτήτησυγκεντρωτικήκατάστασηδαπανών,στηνοποίαεπισυνάπτονταιφωτοαντίγραφατωνπρωτότυπωνδικαιολογητικώνκαιστηνοποίαεμφανίζονταιταονόματατωνσυνιδιοκτητών,ταχιλιοστάτουκαθενόςκαιτοποσότηςδαπάνηςπουαναλογείστονκαθένα.

Στις δαπάνεςαυτέςπεριλαμβάνεται και το ποσόπουκαταβάλλεται για τέλησύνδεσηςστην εταιρείαπαροχήςαερίου,ενώδενπεριλαμβάνεταιτοποσόπουκαταβάλλεταιωςεγγύηση.

Δαπάνη για δεξιώσεις γάμων- κέντρα διασκέδασης-γυμναστήρια-υδραυλικούς κ.τ.λ.

Γιατηναπόδειξητηςδαπάνης:α. για τη διενέργεια δεξιώσεων γάμων και βαπτίσεων, η δαπάνη που καταβάλλεται σε κάθε είδους

χώρουςεστίασηςκαιψυχαγωγίας,β.πουκαταβάλλεταισεμεσίτεςακινήτων,ωδεία,σχολέςχορού,ρυθμικήςκαιμπαλέτου,σχολέςπολεμικών

τεχνών,πάληςκαιπαρόμοιωναθλημάτων,γυμναστήρια,κολυμβητήρια,ινστιτούταήκέντρααδυνατίσματοςκαιαισθητικής,κομμωτήρια,διαιτολόγους,διατροφολόγους,ομοιοπαθητικούς,λογοθεραπευτές,μασέρ,

γ.πουκαταβάλλεταιγιαπαροχήυπηρεσιώνγιατηνεπισκευήκαισυντήρησητηςεγκατάστασηςκαιτωνσυσκευώνκλιματισμού(ψύξη-θέρμανση),καθώςκαιαυτώνεξαερισμούχώρων,

δ. που καταβάλλεται για παροχή υπηρεσιών σε υδραυλικούς, ηλεκτρολόγους, ελαιοχρωματιστέςκαι λοιπούς επαγγελματίες που ασχολούνται με την επισκευή και συντήρηση οικοδομών, όπως ξυλουργούς,επαγγελματίες τοποθέτησης πλακιδίων, υαλοπινάκων και μεταλλικών κουφωμάτων, συντηρητές καλοριφέρ,ασανσέρκ.λπ.απαιτούνταιταδικαιολογητικάπουεκδίδονταισύμφωναμετιςδιατάξειςτουΚΒΣ,όπωςισχύουνκάθεφορά.

2. Ποιά δικαιολογητικά πρέπει να υποβληθούν μαζί με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος για την απαλλαγή από την τεκμαρτή δαπάνη διαβίωσης επιβατικών αυτοκινήτων Ι.Χ. και σκαφών αναψυχής μήκους μέχρι 10 μέτρα;

ΓιατηναπαλλαγήαπότηντεκμαρτήδαπάνηδιαβίωσηςτωνκύριωνκαικατόχωνεπιβατικώναυτοκινήτωνΙ.Χ.άνωτων14φορολογήσιμωνίππωνκαιεργοστασιακήςαξίαςκάτωτων50.000ευρώ,υποβάλλεταιβεβαίωσηεργοστασιακήςαξίας.Ειδικότερα: α. Για τααυτοκίνηταάνω των14φορολογήσιμων ίππωνπουαποκτήθηκαναπό1.1.1993 και μετά καιέχουνέτοςπρώτηςκυκλοφορίαςστηνΕλλάδαμέχρι31.12.1992 (δηλαδήείναιηλικίαςάνωτων10ετών),δενυποβάλλεταιβεβαίωσηεργοστασιακήςαξίας,αλλάφωτοαντίγραφοτηςάδειαςκυκλοφορίας. β.Γιατααυτοκίνηταάνωτων14φορολογήσιμωνίππωνπουαποκτήθηκανκαινούργιααπό1.1.1993καιμετάκαιηαξίααγοράςτους(αξίατιμολογίου)είναιμικρότερητων50.000ευρώ,δεδομένουότικαιηεργοστασιακήθαείναιχαμηλότερητουποσούαυτού,δενπροσκομίζεταιβεβαίωσηεργοστασιακήςαξίαςαλλάυποβάλλεταιυπεύθυνηδήλωση του υποχρέου, όπουαναγράφεται η αξία του τιμολογίου τηςαντιπροσωπείας, όπωςαυτήδηλώθηκεωςτεκμήριοαγοράςκατάτοχρόνοαπόκτησήςτου. ΑνοαγοραστήςείναικάτοικοςΕλλάδαςκαιτοαυτοκίνητοτοεισήγαγεκαινούργιοαπότοεξωτερικό,θα υποβάλει επίσης υπεύθυνηδήλωση για την αξία αγοράς τουαυτοκινήτου, όπως τη δήλωσεως τεκμήριοαπόκτησηςτοέτοςτηςαγοράς(αξίααγοράςστοεξωτερικόσυνέξοδαγιατηνκυκλοφορίατουστηνΕλλάδα),εφόσοναυτήείναιμικρότερητων50.000ευρώ. Αν η αξία αγοράς, όπως δηλώθηκεως τεκμήριο απόκτησης, υπερβαίνει το ποσό των 50.000 ευρώ,υποβάλλεταιβεβαίωσηεργοστασιακήςαξίας. γ.Γιατααυτοκίνηταάνωτων14φορολογήσιμωνίππωνπουαποκτήθηκανμετάτην1.1.1993μεταχειρισμένα,μεέτοςπρώτηςκυκλοφορίαςστηνΕλλάδαμετάτην1.1.1993,υποβάλλεταιβεβαίωσηεργοστασιακήςαξίας.

11

δ. Για τα αυτοκίνητα άνω των 14 φορολογήσιμων ίππων που έχουν εισαχθεί από τους ίδιους τουςφορολογουμένουςαπότοεξωτερικόκαιπρωτοκυκλοφόρησανστηνΕλλάδαμετάτην1.1.1993,είτεκαινούργιαείτεμεταχειρισμένα,εφόσονδενυπάρχουναντιπροσωπείεςαυτώνστηχώραμας,δενυποβάλλεταιβεβαίωσηεργοστασιακήςαξίαςαλλάυπεύθυνηδήλωση,απότοφορολογούμενοπουτοεισήγαγε,γιατηνεργοστασιακήαξία,όπωςαυτήπροσδιορίστηκεστοτελωνείογιατηνεπιβολήτουτέλουςταξινόμησης. Οι βεβαιώσεις εργοστασιακής αξίας χορηγούνται, κατόπιν αιτήσεως των φορολογουμένων, από ταμέλητουΣυνδέσμουΕισαγωγέωνΑντιπροσώπωνΑυτοκινήτων(ΣΕΑΑ)μέσωτωνεπίσημωνεμπόρων(Dealer)καιαναφέρουντοναριθμόπλαισίουτουοχήματοςκαιτηνεργοστασιακήτουαξία.Επίσηςοιβεβαιώσειςαναφέρουντοονοματεπώνυμοτωνιδιοκτητώνήκατόχωνκαιτοναριθμότηςάδειαςκυκλοφορίαςτουαυτοκινήτου,όπωςταστοιχείααυτάπροκύπτουναπότιςαιτήσειςτωνενδιαφερομένων. ΤαπαραπάνωδικαιολογητικάεφόσονέχουνήδηυποβληθείμετηνπροηγούμενηδήλωσηκαιεφόσονηφετινήδήλωσηυποβάλλεταιστηνίδιαΔ.Ο.Υ.δενυποβάλλονταιξανά. ε. Για τα αυτοκίνητα που αποκτήθηκαν καινούργια από 1.1.2004 και εξής απαιτούνται τα εξής, κατάπερίπτωσηδικαιολογητικά:Ι.Ανηαξίααγοράςτους(τιμολογίου)είναιμεγαλύτερητων50.000ευρώ,βεβαίωσηεργοστασιακήςαξίας.ΙΙ.Εάνηαξίααγοράςτους(τιμολογίου)είναιμικρότερητων50.000ευρώ,δεδομένουότικαιηεργοστασιακήθαείναιχαμηλότερητουποσούαυτού,τοτιμολόγιοαγοράς. Για τα αυτοκίνητα που αποκτήθηκαν από 1.1.2004 και μετά μεταχειρισμένα εάν έχουν έτος πρώτηςκυκλοφορίαςστηνΕλλάδαμέχρι31.12.1992ήαπό1.1.1993καιμετάαλλάείναικάτωτων14ίππων,υποβάλλεταιφωτοαντίγραφοτηςάδειαςκυκλοφορίας,ενώεάνέχουνέτοςπρώτηςκυκλοφορίαςαπό1.1.1993καιμετάκαιείναιάνωτων14ίππων,υποβάλλεταιβεβαίωσηεργοστασιακήςαξίας. Εάν έχουν εισαχθεί από τους ίδιους τους φορολογούμενους από το εξωτερικό, είτε καινούργιαείτε μεταχειρισμένα και δεν υπάρχουν αντιπροσωπείες αυτών στη Χώρα μας, υπεύθυνη δήλωση, από τοφορολογούμενοπουτοεισήγαγε,γιατηνεργοστασιακήαξία,όπωςαυτήπροσδιορίστηκεστοΤελωνείογιατηνεπιβολήτουτέλουςταξινόμησης. Εάνηεισαγωγήπραγματοποιήθηκεαπόελεύθερουςεμπόρουςπουδενείναιεξουσιοδοτημένοι(dealer),βεβαίωση εργοστασιακής αξίας, που θα χορηγείται από τους εμπόρους αυτούς, οι οποίοι βεβαιώνουν τηνεργοστασιακήαξίατωναυτοκινήτωνμεβάσητηδιασάφησητουεκτελωνισμού. Ταίδιαδικαιολογητικάαπαιτούνταιγιατααυτοκίνηταπουαποκτήθηκαναπό1.1.2005καιμετά. στ. Για την απαλλαγή από την τεκμαρτή δαπάνη διαβίωσης σκαφών αναψυχής ολικού μήκους μέχρι10μέτρα,υποβάλλεταιυπεύθυνηδήλωσητουκυρίουήκατόχουότιτοσκάφοςέχειολικόμήκοςκάτωτων10μέτρωνκαιότιδενέχειναυτολογημένοπλήρωμαγιαολόκληροήμέροςτουέτους.

3. Ποιά δικαιολογητικά πρέπει να υποβληθούν με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος για την απαλλαγή από το τεκμήριο απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, στην περίπτωση αγοράς τους με επαναπατριζόμενα κεφάλαια;

Για τη μη εφαρμογή του τεκμηρίου απόκτησης περιουσιακών στοιχείων στην περίπτωση που αυτάαγοράζονταιμεεπαναπατριζόμενακεφάλαια,υποβάλλεταιτολογιστικόπαραστατικότηςσυναλλαγής–εισαγωγήςτωνκεφαλαίωνπουεκδίδειητράπεζαπουδιενεργείτηνεισαγωγή,όπωςορίζεταιμετην1070412/11007/Β0012/ΠΟΛ.1110/1.11.2004απόφασητουΥπουργούΟικονομίαςκαιΟικονομικών. ΗΤράπεζαεκδίδειέναπαραστατικότοοποίοείναιμοναδικό.Σεπερίπτωσηκοινούλογαριασμούοέναςαπότουςσυνδικαιούχουςπαίρνει τοπρωτότυποκαιοιλοιποίεπικυρωμέναφωτοαντίγραφααυτού,σταοποίαπάνωσημειώνουνενυπόγραφαποιοςέχειπάρειτοπρωτότυποκαιποιαείναιηΔ.Ο.Υ.του.

4. Τα γεωργικά εισοδήματα συμπληρώνονται και στο Ε3;

ΤαφυσικάπρόσωπαπουασκούνγεωργικήεκμετάλλευσηκαιταοποίαδεντηρούνήτηρούνβιβλίαΒ΄ΚατηγορίαςτουΚ.Β.Σ.δενσυνυποβάλλουντοέντυποΕ3.Αντίθετα,τοΕ3θασυνυποβληθείμετοέντυποΕ5απότουςυποχρέουςπουδηλώνουνεισοδήματααπόγεωργικήεκμετάλλευση.

5. Πώς αποδεικνύεται ότι ένα ακίνητο παρέμεινε κενό;

ΠρέπειναπροσκομίζονταιφωτοαντίγραφατωνλογαριασμώντηςΔ.Ε.Η.ήοποιοδήποτεάλλοστοιχείο,όπωςλογαριασμοίύδρευσης,κοινοχρήστωνκ.λ.π.απόταοποίανααποδεικνύεταιότιτοακίνητοήτανκενότοσυγκεκριμένοχρονικόδιάστημα.

6. Πώς φορολογούνται εισοδήματα που αποκτήθηκαν στην αλλοδαπή;

Πρώταεξετάζουμε τι προβλέπειησύμβασηαποφυγής τηςδιπλήςφορολογίας τουεισοδήματοςπουτυχόνισχύει,μεταξύτουσυγκεκριμένουκράτουςμετηνΕλλάδα.Ανδενπροβλέπεταικάτιδιαφορετικόήδεν

12

υπάρχεισύμβαση,τότετοεισόδημαπουαποκτήθηκεστηναλλοδαπήπροστίθεταισταυπόλοιπαεισοδήματακαιφορολογείται.

Σημειώνεταιότιαπότοοικον.έτος1993(χρήση1/1-31/12/1992)οισυντάξειςτουεξωτερικούυπάγονταισεφόροεισοδήματοςστηνΕλλάδα.Οφόροςοοποίοςτυχόνκαταβλήθηκεστηναλλοδαπή,γιατοεισόδημαπουπροέκυψεσ’αυτή,εκπίπτειαπότοφόροπουαναλογείστοσυνολικότουεισόδημα,μέχριόμωςτουποσούτουφόρουπουαναλογείγιατοεισόδηματηςαλλοδαπήςστηνΕλλάδα,μετηνεπιφύλαξητωνόσωνπροβλέπονταιαπότηδιμερήσύμβαση,ανυπάρχει.

7. Ποιό ποσό κεφαλαίου προηγούμενων ετών που φορολογήθηκε ή νόμιμα έχει απαλλαχθεί από τη φορολογία, αναγνωρίζεται για την κάλυψη τεκμαρτής δαπάνης;

Ποσόπουπροκύπτειαπότοσυμψηφισμότωνθετικώνκαιαρνητικώνστοιχείων,καθώςκαιοποιοδήποτεάλλοποσόπουαποδειγμέναέχειεισπραχθεί.Ανδενυπάρχουνδαπάνεςτουάρθρου16τουν.2238/1994ήείναικάτωαπό2.900,00ευρώ,τοποσόπουθαεκπεσθείδενμπορείναείναικατώτεροτων2.900,00ευρώ(Άρθρο19ν.2238/1994).Εφιστάταιηπροσοχή,καθόσονμετηνπαρ.17τουάρθρου2τουν.2065/1992καταργήθηκεοπεριορισμόςτηςπενταετίας.

8. Σε ποιόν κωδικό θα καταχωρηθεί η σύνταξη πολύτεκνης μητέρας;

Σταποσάπουαπαλλάσσονταιαπότοφόρο.Γιατοοικον.έτος2009στουςκωδ.659-660.

9. Οι δαπάνες προμήθειας φαρμάκων αναγνωρίζονται ως έξοδα;

Μόνον τα φάρμακα που χορηγήθηκαν κατά τη νοσηλεία σε νοσοκομεία ή κλινικές, τα οποίασυμπεριλαμβάνονταισταέξοδανοσηλείας.

10. Πώς πρέπει να δηλωθούν οι αναδρομικές αποδοχές, οι οποίες εισπράχθηκαν μέσα στο διαχειριστικό έτος 2008 και δεν υπάγονται στις διατάξεις της περίπτωσης δ της παραγράφου 4 του άρθρου 45 του ν.2238/1994;

Μεσυμπληρωματικέςδηλώσειςστοέτοςπουανάγονται.

11. Σε περίπτωση διάστασης των συζύγων και υποβολής χωριστών δηλώσεων, χωρίς την προσκόμιση αντιγράφου αγωγής για διαζύγιο ή διατροφής ή πρακτικό κατανομής της κοινής περιουσίας για συναινετικό διαζύγιο, ποιά δικαιολογητικά πρέπει να συνυποβάλλουν με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος;

Δενορίζονταιάλλασυγκεκριμέναδικαιολογητικά.Είναιθέμαπραγματικό.

12. Ποιές οι τιμές ζώνης για τον προσδιορισμό του ετήσιου τεκμαρτού μισθώματος για ιδιοκατοικούμενη ή μισθούμενη κύρια κατοικία πάνω από 200 τ.μ. και δευτερεύουσες κατοικίες πάνω από 150 τ.μ.; Για τον υπολογισμό του τεκμαρτού μισθώματος λαμβάνεται υπόψη η τιμή ζώνης που ισχύει την 1ηΙανουαρίουτηςφορολογούμενηςπεριόδου.

13. Ισχύουν οι άτυπες δωρεές για την κάλυψη τεκμηρίων;

Μόνοοιδωρεέςχρηματικώνποσώνγιατιςοποίεςηοικείαφορολογικήδήλωσηέχειυποβληθείμέχριτηλήξητουέτουςστοοποίοπραγματοποιήθηκεησχετικήδαπάνη.

14. Πώς μπορεί ο αγρότης, του οποίου το εισόδημα προσδιορίζεται με το αντικειμενικό σύστημα, να αποδείξει την ύπαρξη κεφαλαίου προηγούμενων χρόνων για τη δικαιολόγηση τεκμηρίου;

Μεβάσητακαθαράκέρδηπουέχειαναγράψειστιςδηλώσειςτου(σχετ. 1078888/1256/Α0012ΠΟΛ1187/2-7-1998).

15. Ποιά είναι η αρμόδια Δ.Ο.Υ. για την κατάθεση ιδιωτικών συμφωνητικών μισθώσεως ακινήτων;

ΟποιαδήποτεΔΟΥ.

13

16. Ποιές είναι οι προθεσμίες κατάθεσης των ιδιωτικών συμφωνητικών μίσθωσης ακινήτων;

Μέσασε30ημέρεςαπότησύνταξήτους(άρθρο77ν.2238/1994).

17. Ποιά δικαιολογητικά απαιτούνται και ποιά έντυπα θα συμπληρωθούν για έκδοση πιστοποιητικών που αφορούν μεταβιβάσεις ακινήτων ή αγωγές εξώσεων;

Προκειμένου να γίνει μεταβίβαση ακινήτου απαιτείται να υποβληθεί στο συμβολαιογράφο υπεύθυνηδήλωση ότι έχουν δηλωθεί εμπρόθεσμα τα μισθώματα του ακινήτου κατά την τελευταία διετία πριν από τημεταβίβαση,ήότιτοακίνητοδεναπέφερεεισόδημακατάτηντελευταίαπενταετία.Προκειμένουγιαμεταβίβασηγεωργικού ακινήτου υποβάλλεται υπεύθυνη δήλωση ότι δηλώθηκε εμπρόθεσμα ή εκπρόθεσμα το γεωργικόεισόδημα. Διατηρείται το πιστοποιητικό τουάρθρου81 του ν.2238/1994στην περίπτωση εκδίκασηςαγωγήςέξωσηςκαιστηνπερίπτωσηεκπρόθεσμηςυποβολήςδήλωσης(άρθρο26ν.3220/ΦΕΚ15Α/28.1.2004).

18. Ποιά δικαιολογητικά απαιτούνται για την αναγνώριση ως προστατευομένων μελών των άγαμων τέκνων μέχρι 20 ετών που δε σπουδάζουν και των άγαμων μέχρι 27 ετών που σπουδάζουν, εφόσον είναι γραμμένα στα Μητρώα ανέργων του ΟΑΕΔ.

Απαιτείται, εκτός από τη βεβαίωση της σχολής εάν το τέκνο σπουδάζει και βεβαίωση του ΟΑΕΔ,υπογεγραμμένηαπότονΠροϊστάμενοτηςαρμόδιαςυπηρεσίαςτου,ότιμέσαστοέτος2007ήτανεγγεγραμμένοσταμητρώαανέργωντου.

19. Πώς υπολογίζεται η προκαταβολή φόρου επόμενου οικονομικού έτους σε φορολογουμένους με εισοδήματα από μισθωτές υπηρεσίες και εισοδήματα από λοιπές πηγές;

Ως προκαταβολή υπολογίζεται το πενήντα πέντε τοις εκατό (55%) του φόρου που αναλογεί στοσυνολικό(πραγματικόήτεκμαρτό)εισόδηματοκρινόμενοέτος.Ανυπάρχουνεισοδήματαγιαταοποίαοφόροςπαρακρατήθηκεστηνπηγή,οφόροςαυτόςθαεκπέσειαπότοφόροπουπρέπειναβεβαιωθείωςπροκαταβολή. Δηλαδή,προκαταβολή=(κύριοςφόρος+συμπληρωματικός)Χ55%μείονπαρακρατούμενοςφόροςήπροκαταβλητέοςφόροςελεύθερωνεπαγγελματιών.

20. Πώς υποβάλλεται η φορολογική δήλωση σε περίπτωση θανάτου ενός των συζύγων;

Υποβάλλονταιχωριστέςδηλώσεις.Δηλαδή,μίαστοόνοματουαποβιώσαντος,ηοποίαυποβάλλεταιαπότουςκληρονόμουςαυτούκαιμίαστοόνοματουάλλουσυζύγου.

21. Ποιά η φορολογική κλίμακα, με την οποία θα φορολογηθούν τα εισοδήματα του οικον. έτους 2009 (χρήση 1.1-31.12.2008);

ΚΛΙΜΑΚΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΦΟΡΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝΟΙΚΟΝOMIKOY ΕΤΟΥΣ 2009

α.ΚΛΙΜΑΚΑΜΙΣΘΩΤΩΝ-ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝΚλιμάκιο

εισοδήματοςΦορολογικόςΣυντελεστής

Φόροςκλιμακίου

Σύνολοεισοδήματος

Σύνολοφόρου

12.000 0 0 12.000 0

18.000 27% 4.860 30.000 4.860

45.000 37% 16.650 75.000 21.510

Άνω75.000 40%

β.ΚΛΙΜΑΚΑΜΗΜΙΣΘΩΤΩΝ-ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝΚλιμάκιο

εισοδήματοςΦορολογικόςΣυντελεστής%

Φόροςκλιμακίου

Σύνολοεισοδήματος

Σύνολοφόρου

10.500 0 0 10.500 0

1.500 15% 225 12.000 225

18.000 27% 4.860 30.000 5.085

45.000 37% 16.650 75.000 21.735

Άνω75.000 40%

14

22. Σε ποιό εισόδημα επιβάλλεται συμπληρωματικός φόρος;

Στοακαθάριστοποσόαπόακίνητα,εκτόςαπότοαπαλλασσόμενοεισόδημααπόιδιοκατοίκηση,μεσυντελεστή1,5%.Γιακατοικίεςπουέχουνεπιφάνειαπάνωαπό300τ.μ.ηκαθεμιάοσυντελεστήςγίνεται3%.

ΘΕΜΑΤΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

Α. ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΩΝ - ΔΩΡΕΩΝ - ΓΟΝΙΚΩΝ ΠΑΡΟΧΩΝ

1. Ποιός είναι υπόχρεος για την υποβολή της δήλωσης φόρου κληρονομιάς;

Ο κληρονόμος ή ο νόμιμος αντιπρόσωπός του (άρθρο 61 του ΚώδικαΦορολογίας Κληρονομιών –Δωρεών-Γονικώνπαροχών,οοποίοςκυρώθηκεμετον.2961/01).

2. Ποιά είναι η προθεσμία υποβολής της δήλωσης φόρου κληρονομιάς;

Μέσα σε έξι μήνες, αν ο κληρονομούμενος πέθανε στην Ελλάδα, ή μέσα σε ένα χρόνο, αν οκληρονομούμενοςήοικληρονόμοιήοικληροδόχοιδιέμενανκατάτοχρόνοθανάτουστηναλλοδαπή.

Ηπροθεσμίααρχίζειαπό:τοθάνατοτουκληρονομουμένουτηδημοσίευσητηςδιαθήκηςήτηδημοσίευσητηςτελεσίδικηςαπόφασηςπουκηρύσσειτηναφάνειαήτοθάνατοτουυπόχρεουσεδήλωση,αναυτόςδενυπέβαλεδήλωσηήτοδιορισμότωνκηδεμόνωνσχολαζουσώνκληρονομιών,τωνεκτελεστώνδιαθήκης,τωνσυνδίκων

πτώχευσηςή τηναναγνώρισήτους,σεπερίπτωσηκληρονόμωνσχολαζουσώνκληρονομιώνή

τοχρόνοπουορίζεταισταάρθρα7και8τουΚώδικα.Ηκατάταάνωεξάμηνηήετήσιαπροθεσμίαμπορείναπαραταθείγιατρεις(3)κατ΄ανώτατοόριομήνες,

μεαπόφασητουπροϊσταμένουτηςαρμόδιαςΔ.Ο.Υ.,ανσυντρέχουναποχρώντεςλόγοι(άρθρα62,63και64).

3. Ποιά δικαιολογητικά απαιτούνται κατά την υποβολή δηλώσεων φόρου κληρονομιάς;

α.Ληξιαρχικήπράξηθανάτουβ.αντίγραφοδιαθήκηςγ.κληρονομητήριοήπιστοποιητικότηςαρμόδιαςδημοτικήςήκοινοτικήςαρχήςπερίτουείδουςκαι

τουβαθμούσυγγενείαςπροςτονκληρονομούμενοδ.πιστοποιητικότουΓραμματέαΠρωτοδικώνπερίμηδημοσιεύσεωςνεότερηςδιαθήκηςήπερίμη

δημοσιεύσεωςδιαθήκηςστηνπερίπτωσητηςεξαδιαθέτουδιαδοχήςε.πιστοποιητικόγιατηνηλικίατουεπικαρπωτή,ότανγιατονπροσδιορισμότηςαξίαςλαμβάνεται

υπόψηηηλικίααυτούστ.έγγραφονομιμοποιήσεως,σεπερίπτωσηπληρεξουσίουζ.ταέγγραφαπουαποδεικνύουντημετάθεσητουχρόνουγένεσηςτηςφορολογικήςυποχρέωσηςη)αποδεικτικάχρεώντηςκληρονομιάς(άρθρο67).

4. Ποιά είναι αρμόδια Δ.Ο.Υ. για την παραλαβή δηλώσεων φόρου κληρονομιάς;

ΗΔ.Ο.Υ.τηςκατοικίαςτουκληρονομουμένουήηΔ.Ο.Υ.ΚατοίκωνΕξωτερικού,ανοκληρονομούμενοςήτανκάτοικοςαλλοδαπής.

Ανόμωςοκληρονομούμενοςείχετηνκατοικίατουστηναλλοδαπή,αλλάπέθανεστηνΕλλάδα,αρμόδιαείναιηΔ.Ο.Υ.τουτόπουθανάτου.

ΩςκατοικίατουκληρονομουμένουθεωρείταιαυτήπουπροκύπτειαπότοΑΦΜαυτού(άρθρο66).

5. Ποιός είναι υπόχρεος υποβολής δήλωσης φόρου δωρεάς - γονικής παροχής;

15

Είναιοισυμβαλλόμενοιδωρητής–δωρεοδόχος,γονέας-τέκνοκαι,σεπερίπτωσηάτυπηςδωρεάς,οδωρεοδόχος(άρθρο85).6. Ποιά είναι αρμόδια Δ.Ο.Υ. για την παραλαβή δήλωσης φόρου δωρεάς- γονικής παροχής;

Ο προϊστάμενος τηςΔ.Ο.Υ. της κατοικίας του δωρητή.Ως κατοικία του δωρητήθεωρείται αυτή πουπροκύπτειαπότονΑΦΜαυτού(άρθρο87).

7. Ποιά είναι η προθεσμία υποβολής της δήλωσης φόρου δωρεάς -γονικής παροχής;

Η δήλωση υποβάλλεται πριν από την κατάρτιση του συμβολαίου, το οποίο συντάσσεται με βάσηθεωρημένοαντίγραφοτηςδήλωσης,και,προκειμένουγιαάτυπεςδωρεές,μέσασεέξιμήνεςαπότηνπαράδοσητουαντικειμένουτηςδωρεάςστοδωρεοδόχο(άρθρο86).

8. Ποιές είναι οι προϋποθέσεις απαλλαγής από το φόρο κληρονομιών και γονικών παροχών για την απόκτηση της πρώτης κατοικίας;

Οκληρονόμος(σύζυγοςήτέκνοτουκληρονομουμένου)ήτοτέκνοπουαποκτάτηγονικήπαροχήήοσύζυγοςαυτούήταανήλικατέκνατους,ναμηνέχουνδικαίωμαπλήρουςκυριότηταςήεπικαρπίαςήοίκησηςσεάλληοικίαήδιαμέρισμαπουπληροίτιςστεγαστικέςανάγκεςτηςοικογένειάςτουςήδικαίωμαπλήρουςκυριότηταςεπίοικοπέδουοικοδομήσιμουήεπίιδανικούμεριδίουοικοπέδου,σταοποίααντιστοιχείεμβαδόνκτίσματοςπουπληροίτιςστεγαστικέςτουςανάγκεςκαιβρίσκονταισεδήμοήκοινότηταμεπληθυσμόάνωτων3.000κατοίκων(άρθρα26ενότηταΑ΄και43ενότηταΑ΄).

9. Ποιά είναι τα αφορολόγητα ποσά για την απόκτηση πρώτης κατοικίας αιτία θανάτου ή γονικής παροχής;

Ηαπαλλαγήπαρέχεταιγιααξίαακινήτου,πουαντιστοιχείσεεμβαδόκατοικίαςέωςδιακόσια(200)τ.μ.,τοοποίοπροσαυξάνεταικατάείκοσιπέντε(25)τ.μ.γιατοτρίτοκαικαθένααπόταεπόμεναανήλικατέκνατωνοποίωντηνεπιμέλειαέχειοδικαιούχος.Στιςκληρονομιέςηπροσαύξησηισχύειεφόσονστοδικαιούχοκληρονόμοήκληροδόχοπεριέρχεταιμίαμόνοκατοικίαήέναοικόπεδοεξολοκλήρουκαικατάπλήρηκυριότητακαιόχιποσοστόεξαδιαιρέτου(άρθρα26ενότηταΑ΄και43ενότηταΑ΄,γιατααπαιτούμεναδικαιολογητικάβλ.σελ.39).

10. Ποιές είναι οι προϋποθέσεις της αγροτικής απαλλαγής στη φορολογία κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών;

-Οκληρονόμοςήδωρεοδόχοςναείναιπαιδί,σύζυγος,γονέας,αδελφόςήεγγονόςτουδικαιοπαρόχου(κληρονομουμένου-δωρητή) -Οικληρονόμοιήδωρεοδόχοιναασχολούνταικατάκύριοεπάγγελμαμετηγεωργίαήκτηνοτροφίακαι - η έκταση να χρησιμοποιείται για 15 χρόνια συνεχώς και αποκλειστικά για γεωργοκτηνοτροφικήεκμετάλλευση(άρθρο26ενότηταΒ΄).

11. Γεωργικές απαλλαγές

Δενφορολογείταιηαιτίαθανάτουήδωρεάςμεταβιβαζόμενηγεωργικήήκτηνοτροφικήέκτασημαζίμετιςεγκαταστάσειςπουβρίσκονταιπάνωσεαυτήνκαιεξυπηρετούναποκλειστικάτηνεκμετάλλευσήτης,μετιςπιοπάνωπροϋποθέσεις.

Ανεξάρτητααπότηνπιοπάνωαπαλλαγήκαιπρόσθετασ΄αυτή,ότανηκληρονομικήμερίδααποτελείταικατάτομισότουλάχιστοντηςαξίαςτηςαπόγεωργοκτηνοτροφικάπεριουσιακάστοιχεία,οκληρονομούμενοςασχολείτοκατάκύριοεπάγγελμαμεγεωργοκτηνοτροφικέςεργασίες,οκληρονόμοςείναιανήλικοςήασχολείταικατάκύριοεπάγγελμασεγεωργικέςγενικάεργασίεςκαιηκληρονομιάπεριέρχεταισεκατιόντεςήανιόντεςήσύζυγοκληρονομουμένου,αφαιρείταικαιδεφορολογείταιτοτριπλάσιοποσότωναφορολογήτωντηςΑ΄καιΒ΄κατηγορίας,δηλαδήποσό285.000€γιακληρονόμουςπουεντάσσονταιστηνΑ΄κατηγορίακαι60.000€γιακληρονόμουςπουεντάσσονταιστηΒ΄κατηγορία.

12. Σε πόσες δόσεις καταβάλλεται ο φόρος κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών;

α.Σε3ίσεςδιμηνιαίεςδόσεις,ανηβεβαίωσηέγινε(γιακληρονομιάτηςΑ΄καιΒ΄κατηγορίαςήδικαιούχουςγονικήςπαροχής)μεβάσητηδήλωσητουυποχρέουκαιαφοράακίνητα. β.Σε6ίσεςδιμηνιαίεςδόσειςανηβεβαίωσητουφόρουέγινεμεβάσητηδήλωσητουυποχρέουκαιαφοράσελοιπάπεριουσιακάστοιχείαήωςτίτλοςβεβαίωσηςελήφθηηαπόφασηδιοικητικούδικαστηρίουκαι

16

δικαστικούσυμβιβασμού. γ.Σε12ισόποσεςδιμηνιαίεςδόσεις,μετάαπόδήλωσηκληρονόμωντηςΓ΄κατηγορίας,όσοναφοράσεκάθεφύσεωςπεριουσιακάστοιχεία. Σεόλεςτιςπιοπάνωπεριπτώσεις,κάθεμίααπότιςδόσειςδενμπορείναείναιμικρότερητων500€πληντηςτελευταίας.

Σεπερίπτωσηκληρονομιάς,ανοκληρονόμοςείναιανήλικος,οαριθμόςτωνδόσεωνδιπλασιάζεται.

13. Ποιός είναι ο χρόνος φορολογίας για την κτήση αιτία θανάτου;

Κατά κανόνα χρόνος φορολογίας είναι ο χρόνος θανάτου. Ο χρόνος φορολογίας μετατίθεται σεμεταγενέστεροτουθανάτουχρονικόσημείοαυτοδίκαιαστιςπεριπτώσειςαναβλητικήςαίρεσης,επιδικίαςπερίτο κληρονομικόδικαίωμαήπερί την κληρονομιά, διαχωρισμού επικαρπίαςαπό την κυριότητα, αναγκαστικήςαπαλλοτρίωσηςκ.λπ.ήμεαπόφασητουπροϊσταμένουτηςαρμόδιαςΔ.Ο.Υ.στιςπεριπτώσειςτουάρθρου8τουΚώδικα(άρθρα7και8).

14. Πότε παραγράφεται το δικαίωμα του δημοσίου για επιβολή φόρου κληρονομιάς ή δωρεάς, γονικής παροχής;

Παραγράφεται μετά την πάροδο 10 ετών αν υποβλήθηκε δήλωση, ή 15 ετών αν δεν υποβλήθηκεδήλωση.

Ανεξάρτητααπόταπαραπάνωτοδικαίωματουδημοσίουείναιπαραγραμμένογιαόλεςτιςυποθέσειςγιατιςοποίεςηφορολογικήυποχρέωσηγεννήθηκεμέχρι31-12-1989(άρθρο102).

15. Ποιά είναι τα αφορολόγητα όρια και οι φορολογικοί συντελεστές στη φορολογία κληρονομιών και γονικών παροχών;

α.ΗγονικήπαροχήκαιηκληρονομιάακινήτωνήεμπράγματωνδικαιωμάτωνεπίακινήτωνσεσυγγενείςπουυπάγονταιστηνΑ΄καιΒ΄κατηγορίαυπόκειταισεφόρο,οοποίοςυπολογίζεταιαυτοτελώςμεσυντελεστήένατοιςεκατό(1%),μετάτηναφαίρεσηαξίαςενενήνταπέντεχιλιάδων(95.000)ευρώ,προκειμένουγιασυγγενείςπουυπάγονταιστηνΑ΄κατηγορία,καιείκοσιχιλιάδων(20.000)ευρώ,προκειμένουγιασυγγενείςπουυπάγονταιστηΒ΄κατηγορία.Ταποσάτουπροηγούμενουεδαφίουαφαιρούνταικατ’αρχήναπότηναξίατωνκληρονομιαίωνακινήτωνκαι,στηνπερίπτωσηπουηαξίατωνακινήτωνυπολείπεταιτωνποσώναυτών,αφαιρούνταικατάσειράαπότηναξίατωνμετοχώνκαιτωνλοιπώνπεριουσιακώνστοιχείων.

Ηγονικήπαροχήκαιηκληρονομιάεισηγμένωνστοχρηματιστήριομετοχών,ομολογιών,ιδρυτικώνκαιλοιπώνγενικάτίτλωντωνεμπορικώνεταιρειών,δημοσίωνχρεογράφωνήάλλωντέτοιαςφύσηςαξιώνυπόκειταισεφόρο αυτοτελώς με συντελεστή έξη τοις χιλίοις (6‰) προκειμένου για συγγενείς που υπάγονται στηνΑ΄κατηγορία,καιμεσυντελεστήένακαιδύοδέκατατοιςεκατό(1,2%),προκειμένουγιασυγγενείςπουυπάγονταιστηΒ΄κατηγορία.Ηγονικήπαροχήκαιηκληρονομιάμηεισηγμένωνστοχρηματιστήριομετοχώνκαιλοιπώντίτλωνκινητώναξιών,εταιρικώνμερίδωνήμεριδίων,ποσοστώνσυμμετοχήςσεκοινωνίααστικούδικαίου,πουασκείεπιχείρησηήεπάγγελμα,καισυνεταιριστικώνμερίδωνυπόκειταισεφόροαυτοτελώςμεσυντελεστήένακαιδύοδέκατατοιςεκατό(1,2%),προκειμένουγιασυγγενείςπουυπάγονταιστηνΑ΄κατηγορία,καιμεσυντελεστήδύοκαιτέσσεραδέκατατοιςεκατό(2,4%),προκειμένουγιασυγγενείςπουυπάγονταιστηΒ΄κατηγορία.

ΗαιτίαθανάτουκτήσητωνλοιπώνπεριουσιακώνστοιχείωνσεσυγγενείςπουυπάγονταιστηνΑ΄καιΒ΄κατηγορίαυπόκειταισεφόροαυτοτελώςμεσυντελεστήδέκατοιςεκατό(10%). β. Ηκληρονομιά τωνκάθεφύσεωςπεριουσιακώνστοιχείωνσεκληρονόμουςπουυπάγονταιστηΓ΄κατηγορίαυπόκειταισεφόροοοποίοςυπολογίζεταιγιακάθεκληρονομικήμερίδαήκληροδοσίαμεβάσητηνεξήςφορολογικήκλίμακα:

Κλιμάκια(σεευρώ)

Συντελεστήςκλιμακίου(%)

ΦόροςΚλιμακίου(σεευρώ)

Φορολογητέαπεριουσία(σεευρώ)

Φόροςπουαναλογεί(σεευρώ)

6.000 --- --- 6.000 ---

66.000 20 13.200 72.000 13.200

195.000 30 58.500 267.000 71.700

Υπερβάλλον 40

16. Ποιά είναι τα αφορολόγητα όρια και οι φορολογικοί συντελεστές στη φορολογία δωρεών;

Στηφορολογίαδωρεώνοφόροςυπολογίζεταιμετιςπιοκάτωφορολογικέςκλίμακες:

17

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Α΄

ΚλιμάκιαΣυντελεστήςκλιμακίου

(%)Φόροςκλιμακίου Φορολογητέαπεριουσία Φόροςπουαναλογεί

95.000 --- --- 95.000 ---

25.000 5 1.250 120.000 1.250

145.000 10 14.500 265.000 15.750

Υπερβάλλον 20

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Β΄

Κλιμάκια(σε€)Συντελεστήςκλιμακίου

(%)Φόροςκλιμακίου(σε€)

Φορολογητέαπεριουσία(σε€)

Φόροςπουαναλογεί

20.000 --- --- 20.000 ---

55.000 10 5.500 75.000 5.500

195.000 20 39.000 270.000 44.500

Υπερβάλλον 30

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Γ΄

ΚλιμάκιαΣυντελεστήςκλιμακίου

(%)Φόροςκλιμακίου Φορολογητέαπεριουσία Φόροςπουαναλογεί

6.000 --- --- 6.000 ---

66.000 20 13.200 72.000 13.200

195.000 30 58.500 267.000 71.700

Υπερβάλλον 40

17. Υπάρχει επιπλέον απαλλασσόμενο ποσό όταν κληρονόμος είναι σύζυγος ή ανήλικο τέκνο του κληρονομουμένου;

Μετάτην1-1-2003,ότανκληρονόμοςείναισύζυγοςήανήλικοτέκνοτουκληρονομουμένου,απαλλάσσεταιαπό τοφόρο κληρονομιάς αξία κληρονομιαίας περιουσίας μέχρι 300.000€ για κάθε κληρονόμο.Μετά τηναπαλλαγήαυτήεφαρμόζονταιόλεςοιλοιπέςαπαλλαγές,μειώσειςκαιαφορολόγητα.

18. Πώς φορολογούνται τα έπιπλα που υπάρχουν στην κληρονομιά;

Κατάτεκμήριο(μαχητό)θεωρείταιότισεκάθεκληρονομιάυπάρχουνέπιπλακαιηαξίατουςανέρχεταιστο1/30τηςκαθαρήςαξίαςτηςυπόλοιπηςακίνητηςπεριουσίας(άρθρο12παρ.2τουΝ.3091/2002).

19. Σε περίπτωση καταπιστεύματος, ποιός, πότε και πώς φορολογείται;

Αυτός που βαρύνεται με το καταπίστευμα φορολογείται αμέσως ως επικαρπωτής, ενώ οκαταπιστευματοδόχοςθαφορολογηθείγιαπλήρηκυριότητα,ότανθααποκατασταθείσεαυτόνηκληρονομιά,δηλαδήότανθαεπαχθείτοκαταπίστευμα.Ανοβεβαρημένος,πριναπότηνεπαγωγήτουκαταπιστεύματος,μεταβιβάσει με συναίνεση του καταπιστευματοδόχου το καταπιστευτέο αντικείμενο, φορολογείται κατάπλήρηκυριότηταμεσυμψηφισμό τουφόρουεπικαρπίαςπουέχει καταβάλει. Το ίδιοθασυμβεί καιότανοκαταπιστευματοδόχος παραιτηθεί από το δικαίωμά του προσδοκίας υπέρ του βεβαρημένου ( Άρθρο 29,Ν. 2065/1992).Μετά την ισχύ τουΝ. 3634/2008, από 13/12/2007, στην περίπτωση καταπιστεύματος ότανο βεβαρημένος που υπάγεται στην Ά ή Β΄ κατηγορία έχει είδη υπαχθεί σε φόρο κατά το χρόνο θανάτουτου διαθέτη για την επικαρπία και μεταβιβάζει κατόπιν το καταπιστευτέο αντικείμενο με τη συναίνεση τουβεβαρημένουήματαιώνεταιτοκαταπίστευμαγιαοποιοδήποτελόγουπόκειταικατάτοχρόνοαυτόσεφόρογιατηνπλήρηκυριότηταχωρίςαφαίρεσητουβεβαιωθέντοςφόρουγιατηνεπικαρπίαόπωςσυνέβαινεμέχρισήμερα.ΣτουςβεβαρημένουςπουυπάγονταιστηνΓ΄κατηγορία,εξακολουθείνασυμψηφίζεταιοβεβαιωθείςγιατηνεπικαρπίαφόρος.

18

Β. ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ

1. Ποιό είναι το αντικείμενο του Φόρου Μεταβίβασης Ακινήτων (Φ.Μ.Α.) και ποιός ο υπόχρεος για την καταβολή του φόρου;

Σεκάθεμεταβίβασηακινήτουμεαντάλλαγμακαισύστασηεμπραγμάτουσεακίνητοδικαιώματοςκαθώςκαισεμεταβίβασηπλοίουμεελληνικήσημαίαεπιβάλλεταιφόροςστηναξίααυτώνκαιυπόχρεοςγιατηνκαταβολήτουείναιοαγοραστής.

2. Ποιά είναι η αρμόδια Δ.Ο.Υ. για την υποβολή της δήλωσης;

Γιακάθεμεταβίβασηακινήτουοισυμβαλλόμενοιυποχρεούνταιπριναπότησύνταξητουσυμβολαίου,ναεπιδώσουνκοινήδήλωσηΦ.Μ.Α.προςτοναρμόδιοΠροϊστάμενοΔ.Ο.Υ.τηςπεριφέρειαςστηνοποίαβρίσκεταιτοακίνητο.

3. Σε πόσα αντίγραφα υποβάλλεται η δήλωση;

ΗδήλωσηυποβάλλεταισεδύοαντίγραφαεκτωνοποίωντοένακρατείταιαπότονΠροϊστάμενοτηςΔ.Ο.Υ.καιτοδεύτερο,αφούβεβαιωθείαπότονΠροϊστάμενοτηςΔ.Ο.Υ.γιατηνακρίβειατηςαντιγραφής,παραδίδεταιστονσυμβαλλόμενο.

4. Επιτρέπεται η επίδοση της δήλωσης σε αναρμόδιο Προϊστάμενο Δ.Ο.Υ.;

ΕπιτρέπεταιηεπίδοσητηςδήλωσηςσεαναρμόδιοΠροϊστάμενοΔ.Ο.Υ.,ότανείναιδύσκοληηεπίδοσήτηςστοναρμόδιοΠροϊστάμενο,λόγωτουότιηέδρααυτούείναισεδιαφορετικήπόληαπόεκείνηπουκαταρτίζεταιησύμβαση,οοποίος,αφούκαταχωρήσειτηδήλωσηαυτήστοβιβλίοδηλώσεων,υποχρεούταινατηναποστείλειστοναρμόδιοΠροϊστάμενοΔ.Ο.Υ.προςέλεγχο.

Επίσης, αν στην περιφέρεια που βρίσκεται το ακίνητο εφαρμόζεται το σύστημα αντικειμενικούπροσδιορισμούτηςαξίαςτωνακινήτων,επιτρέπεται,ότανείναιδύσκοληηεπίδοσήτηςστοναρμόδιοΠροϊστάμενο,ναεπιδοθείηδήλωσητουφόρουμεταβίβασηςστονΠροϊστάμενοτηςαρμόδιαςγιατηφορολογίαεισοδήματοςτουαγοραστήΔημόσιαςΟικονομικήςΥπηρεσίας.ΣτηνπερίπτωσηαυτήχορηγείταιαντίγραφοτηςδήλωσηςγιατησύνταξησυμβολαίουκαιστησυνέχειαηδήλωσηδιαβιβάζεταιστονπροϊστάμενοτηςαρμόδιαςΔ.Ο.Υ.γιαέλεγχοτωνπροσδιοριστικώνστοιχείωντουακινήτουπουδηλώθηκαν.

5. Πώς καταβάλλεται ο φόρος μεταβίβασης ακινήτων;

Στιςπεριοχέςπουεφαρμόζεται τοαντικειμενικόσύστημα,κατάτηνυποβολήτηςδήλωσηςΦ.Μ.Α.,οφορολογούμενοςυποχρεούταινααναγράφεισεαυτήντηναντικειμενικήαξίατουμεταβιβαζόμενουακινήτου,βάσει της οποίας καταβάλλει εφάπαξ τοφόροπουαναλογεί. Σε περίπτωσηπου το τίμημα είναι μεγαλύτεροτηςαντικειμενικήςαξίας,οφόροςυπολογίζεταιεπίτουτιμήματος.Ανόμωςοφορολογούμενοςαμφισβητήσειτηναντικειμενικήαξίατουακινήτου,έχειτοδικαίωμαμέσασε60ημέρεςαπότότεπουυπέβαλετηδήλωσηναπροσφύγεισταδιοικητικάδικαστήρια, ταοποίαθααποφανθούνγια τονπροσδιορισμό τηςαξίαςμεβάση τασυγκριτικάστοιχεία.

Στιςυπόλοιπεςπεριοχέςπουδενεφαρμόζεταιτοαντικειμενικόσύστημα,κατάτηνυποβολήτηςδήλωσηςΦ.Μ.Α.,οφορολογούμενοςκαταβάλλειεξολοκλήρουτοφόροπουαναλογείμεβάσητηναξίαπουδήλωσε.Στησυνέχεια,οπροϊστάμενοςτηςΔ.Ο.Υ.προσδιορίζειπροσωρινάτηναγοραίααξίατουακινήτουκαιοαγοραστήςέχειπλέοντοδικαίωμαμέσασεδίμηνηανατρεπτικήπροθεσμίααπότηνημερομηνίαπαραλαβήςτηςδήλωσηςνα επιδώσει συμπληρωματική δήλωση σύμφωνα με τη προσωρινή αξία του προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. και νακαταβάλειχωρίςπροσαυξήσειςκαιπρόστιματομισότουαναλογούντοςφόρουκαιτουπόλοιπομισότονεπόμενοτηςβεβαίωσηςμήνα.Στηνπερίπτωσηπουδενυποβάλειτηνπιοπάνωσυμπληρωματικήδήλωση,ενεργείταιπλέοντακτικόςέλεγχοςαπότοπροϊστάμενοτηςΔ.Ο.Υ.γιατοπροσδιορισμότηςαξίας,χωρίςνατονδεσμεύειπλέονηπροσωρινήπροεκτίμησηκαιστησυνέχειαεκδίδεταιτοσχετικόφύλλοελέγχου.Μέσασε60ημέρεςαπότηνκοινοποίησητουφύλλουελέγχουοαγοραστήςέχειτοδικαίωμανασυμβιβαστείήναπροσφύγεισταδιοικητικάδικαστήρια.

6. Ποιοί είναι οι συντελεστές για τον υπολογισμό του Φ.Μ.Α.;

Ουπολογισμόςτουφόρουμεταβίβασηςακινήτωνγίνεταιμετρειςσυντελεστές.Τονακέραιο,τομειωμένοστομισόκαιτομειωμένοστο1/4.

19

Οακέραιοςσυντελεστής7%υπολογίζεταιστομέχριτουποσούτωνδεκαπέντεχιλιάδων(15.000)€τηςφορολογητέαςαξίαςκαιαυξάνεταισε9%γιατοάνωτουποσούαυτούτμήματης.ΟιπαραπάνωσυντελεστέςΦ.Μ.Α.αυξάνονταιαπό7%σε9%καιαπό9%σε11%αντίστοιχα,όταντοακίνητοπουμεταβιβάζεταιβρίσκεταισεεντόςσχεδίουπεριοχήπουλειτουργείήέχεισυσταθείΠυροσβεστικήΥπηρεσία.Στοποσότουκύριουφόρουεπιβάλλεταικαιφόροςυπέρδήμωνκαικοινοτήτων3%.

Γιαναγίνεικατανοητόαυτό,παρατίθενταιταακόλουθαπαραδείγματα:

α.ΟΑ’αγοράζειοικόπεδοαξίας8.800€σεπεριοχήπουδενυπάρχειΠυροσβεστικήΥπηρεσία.Οαναλογώνφόροςμεταβίβασηςθαυπολογισθείμεσυντελεστή7%.

β.ΟΑ’αγοράζειοικόπεδοαξίας16.000€σεπεριοχήπουυπάρχειΠυροσβεστικήΥπηρεσία.Οαναλογώνφόροςθαυπολογισθείγιατομέχριτων15.000€τμήματηςαγοραίαςαξίαςμεσυντελεστή9%,γιατοάνωδετων1.000€τμήμαμεσυντελεστή11%.

ΟΦ.Μ.Α.πουπροκύπτεικατάταπροεκτεθένταμειώνεταιστομισόήστοένατέταρτοανάλογαμετηνομικήμορφήτηςπραγματοποιούμενηςμεταβίβασηςήτηνιδιότητατωνσυμβαλλόμενωνπροσώπων.

α.Φ.Μ.Α.μειωμένοςστοτέταρτο.

Οι περιπτώσεις που οΦ.Μ.Α. μειώνεται στο τέταρτο είναι η αυτούσια διανομή ακινήτων μεταξύ τωνσυγκυρίων,ηδιάλυσηΟ.Ε.,Ε.Ε.καιΕ.Π.Ε.καιημεταβίβασητωνακινήτωντηςεταιρείαςστουςεταίρουςτηςκατάτολόγοτηςεταιρικήςτουςμερίδαςκαθώςκαιηαπόληψηακινήτωντηςεταιρείαςαπόεταίρουςπουαποχωρούναπόαυτή.

β.Φ.Μ.Α.μειωμένοςστομισό.

ΟιπεριπτώσειςπουοΦ.Μ.Α.μειώνεταιστομισόείναιηανταλλαγήακινήτωνίσηςαξίας,ηυποχρεωτικήανταλλαγήοικοπέδων,συγχώνευσηΑ.ΕκαιΣυνεταιρισμών,ηαναγκαστικήαπαλλοτρίωσηγιαδημόσιαωφέλειακαθώςκαιησυνένωσηοικοπέδων.

7. Σε ποιές περιπτώσεις σύστασης ή τροποποίησης οριζόντιας ή κάθετης ιδιοκτησίας οφείλεται φ.μ.α.;

Σεκάθεπερίπτωσησύστασηςήτροποποίησηςοριζόντιαςήκάθετηςιδιοκτησίαςθαπρέπειναερευνάταιανσυντελείται,άμεσαήέμμεσα,μεταβίβασηεμπραγμάτωνεπίακινήτωνδικαιωμάτωνμεταξύτωνσυγκυρίων,είτεμεμορφήδιανομής,είτεανταλλαγής,είτεπώλησης,είτεδωρεάςιδανικώνμεριδίωνπ.χ. -σύστασησεοικόπεδομευφιστάμενακτίσματα. -σύστασηκαιστομελλόκτιστοδικαίωμαυψούνμευφιστάμενακτίσματα. -μεταφοράποσοστώνεξαδιαιρέτουοικοπέδουσεμελλόκτιστοδικαίωμαυψούν,στοοποίουφίστανται κτίσματακαιστιςοριζόντιεςιδιοκτησίεςαυτώνέχεικατανεμηθείτοσύνολοτωνποσοστώντουοικοπέδου. -τροποποίησησύστασηςμεαπόσπασητμήματοςοριζόντιαςιδιοκτησίαςαπόεκείνηστηνοποίαανήκεκαι μεταφοράτηςσεοριζόντιαιδιοκτησίαάλλουσυνιδιοκτήτη. -σύστασημεδιανομήψιλήςκυριότητας. -διανομήυφιστάμενηςκάθετηςιδιοκτησίαςσεοικόπεδομεκτίσματα. -κατάργησηυφιστάμενηςσύστασηςσεοικόπεδομεκτίσματα.

Παρατίθεται κατωτέρω για πληρέστερη ενημέρωση η σχετική εγκύκλιος του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών.

(YΠOIK1023290/68/B0013/ΠOΛ.1050/21.2.1996)1*Φορολογικέςυποχρεώσειςπουδημιουργούνταισεπεριπτώσειςσύνταξηςσυμβολαιογραφικώνπράξεωνπουαφορούνσύσταση,τροποποίησηήκατάργησηοριζοντίωνήκαθέτωνιδιοκτησιών

I.ΓENIKA

Λόγωτηςιδιαίτερηςσημασίαςπουπαρουσιάζειτοπιοπάνωθέματηςσυχνότηταςμετηνοποίαεμφανίζεταικαιτουμεγάλουαριθμούτωνεγκυκλίωνκαι τωνλύσεωνπουέχουν εκδοθείκατάκαιρούςκρίθηκεσκόπιμοκαιαναγκαίοναπαραθέσουμετιςλύσειςαυτέςσεενιαίοκείμενοώστεναμπορείτενααντιμετωπίζετεσωστάκάθεπερίπτωσησύστασης,τροποποίησηςήκατάργησηςοριζόντιαςιδιοκτησίας,πουσαςεμφανίζεται.

1 * Το κείμενο, που ακολουθεί ,αποτελεί ιδιωτική κωδικοποίηση και περιλαμβάνει τις μέχρι σήμερα τροποποιήσεις και συμπληρώ-σεις της κατωτέρω εγκυκλίου.

20

II.IΣXYOYΣEΣΔIATAΞEIΣ

1. Με τις διατάξεις του άρθρου 1 του α.ν. 1521/1950 ορίζεται ότι σε κάθε εξ επαχθούς αιτίας μεταβίβασηακινήτουήεμπράγματουεπίακινήτουδικαιώματοςεπιβάλλεταιφόροςεπίτηςαξίαςαυτών.Στηνέννοιατουόρουμεταβίβασηπεριλαμβάνεταικαιηδιανομήακινήτωνμεταξύτωνσυγκυρίωντους.

2.ΕπίσυστάσεωςοριζοντίουιδιοκτησίαςεφόσονεπίτουοικοπέδουυπάρχουνκτίσματαόπωςέχειδεχθείκαιτοΣ.τ.E.μετηναριθ.121/79απόφασηεπέρχεταιέμμεσαδιανομήτωνυπαρχόντωνκτισμάτωνμεταξύτωνκατ’ιδανικάμερίδιασυγκυρίωνκαισυνεπώςοφείλεταιφόροςμεταβίβασης(διανομής)2πουυπολογίζεταιστηναξίατωνκτισμάτωνκαιτουοικοπέδου.ΕνώεπίμηυπάρξεωςκτισμάτωνδενεπέρχεταιδιανομήαφούοισυνιδιοκτήτεςκαιμετάτησύστασητηςοριζοντίουιδιοκτησίαςπαραμένουνσυγκύριοιεπίτουοικοπέδουχωρίςνααποκτούνστηνπραγματικότηταπλήρηκαιδιακεκριμένηιδιοκτησίαεπίδιαμερισμάτωντωνοποίωνηανέγερσηδενάρχισεακόμηκαισυνεπώςδενοφείλεταιΦ.M.A.

Επίσης επί καταργήσεως συσταθείσης οριζοντίου ιδιοκτησίας επί οικοπέδου στο οποίο υφίστανται κτίσματαοφείλεταιφόροςμεταβίβασης (ανταλλαγής) γιατίμ’αυτήεπέρχεταισυνένωση τωνκτισμάτων τωναυτοτελώνοριζοντίων ιδιοκτησιών.καιστηνπερίπτωσηαυτήοφόροςυπολογίζεται επί τηςαξίας τωνκατά τησυνένωσημεριδίων,οικοπέδουκαικτισμάτων.3.

Ενόψητωνανωτέρωστακαταρτιζόμεναστιςπεριπτώσειςαυτέςσυμβόλαιαθαπρέπεισαφώςναδιευκρινίζεταιανστοοικόπεδοεπίτουοποίουσυνιστάται,τροποποιείταιή καταργείταιοριζόντια ιδιοκτησίαυπάρχουνήόχικτίσματα.

ΙII.YΠOBOΛHΔHΛΩΣHΣ

1.Με τις διατάξεις του άρθρου 7 του α.ν. 1521/1950 ορίζεται ότι, για κάθε μεταβίβαση οι συμβαλλόμενοιυποχρεούνται προ της σύνταξης του συμβολαίου να επιδώσουν κοινή δήλωση φόρου μεταβίβασης στονΠροϊστάμενοτηςΔOY.

Συνεπώς, οι συμβαλλόμενοι έχουν υποχρέωση, πριν από την κατάρτιση τηςσυμβολαιογραφικής πράξης, ναυποβάλλουνφορολογικήδήλωσησεόλεςτιςπεριπτώσειςσύστασηςτροποποίησηςήκατάργησηςοριζόντιαςήκάθετηςιδιοκτησίαςέστωκαιανεπίτουοικοπέδουδενυπάρχουνκτίσματα.4

Διευκρινίζεταιότιηυποχρέωσηαυτήυπάρχειστηνπερίπτωσηπουοισυμβολαιογραφικέςαυτέςπράξειςαφορούνακίνητο(οικόπεδο-οικοδομή)πουανήκεισεπερισσότερααπόέναπρόσωπαείτεφυσικά,είτενομικά.Στηνπερίπτωσηόμωςπουτοακίνητοανήκεισεέναμόνοπρόσωπο,είτεφυσικόείτενομικό,κατάτηνκατάρτισητηςσυμβολαιογραφικήςπράξηςδενυπάρχειυποχρέωσηυποβολήςδήλωσηςκαικαταβολήςφόρουγιατίδενεπέρχεταιδιανομήέστωκιανυπάρχουνστοοικόπεδοκτίσματα.5

Yποχρέωση, επίσης υποβολής δήλωσης φόρου μεταβίβασης υπάρχει και σε περίπτωση κατάρτισηςσυμβολαιογραφικής πράξης σύστασης οριζόντιας ιδιοκτησίας επί ακινήτου με συμβαλλομένους ψιλό κύριοκαιεπικαρπωτήμετηνοποίαεξακολουθούνταπρόσωπααυτάναέχουνταίδιαδικαιώματακαιστιςδιαιρετέςοριζόντιες ιδιοκτησίες,χωρίςνασυντελείταικαμίαμεταβίβασημεταξύτους,μεαποτέλεσμαστιςπεριπτώσειςαυτές,ναμηνοφείλεταιφόροςμεταβίβασης.

2.Προκειμένουναχορηγηθείαντίγραφο τηςφορολογικήςδήλωσηςστουςσυμβαλλομένουςθαδιενεργείταιαυτοψία στο ακίνητο που δηλώνεται, για να διαπιστωθεί αν υπάρχουν ή όχι κτίσματα στο οικόπεδο και σεκαταφατικήπερίπτωσηθα εξακριβώνεται τοεμβαδόναυτών.Αυτοψίαθαενεργείταικαιστηνπερίπτωσηπουυποβάλλεταιδήλωσημεταβίβασηςαπόοποιαδήποτεαιτίαδικαιώματοςυψούν,γιατίκαιστηνπερίπτωσηαυτή,συντρέχειοίδιοςλόγος.

2 Επισημαίνεται ότι πρέπει να ελέγχεται ο χρόνος κτήσης των ακινήτων ως προς την επιβολή είτε ΦΜΑ (διανομής) για ακίνηταα πο κτηθέντα πριν την 1.1.2006, είτε τέλους συναλλαγής για τα αποκτηθέντα μετά την 1.1.2006, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 11 του Ν. 3427/2005, όπως αυτές τροποποιήθηκαν με τις διατάξεις του άρθρου 16 του Ν. 3522/2006 (ΦΕΚ 276/Α΄/22-12- 2006). 3 Κ. 5227/58/28.4.81 ΠΟΛ 844 Κ.7462/82/30.4.83 ΠΟΛ 138 (βλ. σχετικά άρθρο 13 παρ. 1 και 2 του Ν. 1587/1950 (ΦΕΚ 294Α΄), περί χρονικής ισχύος των φορο λογικών δηλώσεων).5 Κ. 8052/86/20.10.83

21

Εξυπακούεται πως δεν θα διενεργείται αυτοψία στο ακίνητο στις περιπτώσεις εκείνες κατά τις οποίες καίτοιυπάρχουν κτίσματα επί του οικοπέδου δεν συντελείται οποιαδήποτε μεταβίβαση και συνεπώς δεν γεννάταιφορολογικήυποχρέωσηόπωςπ.χ.μετηνπράξησύστασηςοριζόντιαςιδιοκτησίαςεπίοικοπέδουπουυπάρχουνκτίσματα και οι συγκύριοι εξακολουθούν να παραμένουνσυγκύριοι με τα ίδια ποσοστάσε κάθε μια από τιςδιακεκριμένεςοριζόντιεςιδιοκτησίεςπουσυνιστώνταιμετηνπράξη.

3.Oιφύλακεςμεταγραφώνθαπρέπεινααρνούνταιτηνμεταγραφήτωνπιοπάνωσυμβολαιογραφικώνπράξεων,έστωκαιανέχουνήδηκαταρτισθεί,ανδενπροσκομίζεταισ’αυτούςκαιαντίγραφοτηςοικείαςφορολογικήςδήλωσης.6

4.Στιςπεριπτώσειςπουήδηέχεισυνταγείησυμβολαιογραφικήπράξη,καιεκτωνυστέρωνμεταγράφεταιχωρίςναέχειυποβληθείδήλωσηΦ.M.A.,θαπρέπειναυποβληθείδήλωσηΦ.Μ.Α.καιηφορολογικήυποχρέωσηήόχιτωνσυγκυρίωνθαεξαρτηθείαπότογεγονόςανκατάτηνκατάρτισητηςσυμβολαιογραφικήςπράξης,υπάρχουνήόχικτίσματαεπίτουοικοπέδουκαισυντελείταικάποιαμεταβίβασημετημορφήδιανομής,ανταλλαγήςκ.λπ.ΤογεγονόςαυτόείναιπραγματικόκαιηεξέτασητουανάγεταιαποκλειστικάστηναρμοδιότητατουΠροϊσταμένουτηςΔOY.Χρόνοςφορολογίαςστιςπεριπτώσειςαυτέςείναιοχρόνοςσύνταξηςτηςσυμβολαιογραφικήςπράξης.Συνεπώς, κατά την υποβολή της οικείας δήλωσης εκτός από τον κύριο φόρο θα καταβληθεί και φόροςεκπροθέσμουυποβολήςδήλωσης1%κατάμήνακαθυστέρησηςπουδενδύναταιναυπερβείτο100%τουκυρίουφόρου,σύμφωναμεταάρθρα2και4τουΝ.2523/1997,όπωςισχύουνσήμερα.

5.Κατάτηνσύνταξησυμβολαιογραφικώνπράξεωνσύστασης,τροποποίησηςήκατάργησηςοριζόντιαςήκάθετηςιδιοκτησίαςστηνοικείαδήλωσηθααναγράφεταιπροσωρινήεκτίμησημόνοότανμετιςπράξειςαυτέςγεννάταιυποχρέωσηκαταβολήςφόρου.

IV.ENNOIAKTIΣMATOΣ

1.Μετοάρθρο1002AKορίζεταιότιείναιδυνατήηχωριστήκυριότηταεπίορόφουήδιαμερίσματοςορόφουκαιότιόροφοι,θεωρούνταικαιταυπόγεια.

Σημειώνεταιότιοιθεμελιώσειςτηςοικοδομής,αποτελούνκοινάμέρηαυτήςσταοποίαυπάρχειαυτοδίκαιααπότονόμοαναγκαστικήσυγκυριότητατωνσυνιδιοκτησιώντουακινήτουκαισυνεπώςδεναποτελούναντικείμενοφορολογίας.

2.Δενλαμβάνονταιυπόψητακτίσματα,έστωκαιανκατάτηνσύνταξητωνπιοπάνωπράξεωνυπάρχουν,εφόσονέχειεκδοθείάδειακατεδάφισηςηοποίαπρέπειναπραγματοποιηθείεντόςέτουςαπότοχρόνοέκδοσηςτηςάδειας.Ανδενκατεδαφιστούντακτίσματαμέσαστηνπροθεσμίααυτή,υποβάλλεταισυμπληρωματικήδήλωσηεντόςμηνόςαπότηλήξητης,άλλωςηαρχικήδήλωσητουφορολογουμένουπροςτηναρμόδιαΔOYθεωρείταιανειλικρινής.Σεπερίπτωσηπουδενέχειεκδοθείάδειακατεδάφισης,υπάρχειόμωςπρωτόκολλοκατεδάφισης,τοκτίσμαδενλαμβάνεταιυπόψηκατάτονυπολογισμότηςαξίαςτουόλουακινήτου.Αντοκτίσμαδενκατεδαφιστείεντόςμηνόςαπότηνυποβολήτηςδήλωσης,οφορολογούμενοςυποχρεούταιναυποβάλλεισυμπληρωματικήδήλωσηκαινακαταβάλειτοοικείοφόρο.

ΑυτονόητοείναιότιστιςωςάνωδύοπεριπτώσειςθαπροσκομίζεταιστηναρμόδιαΔOYκαιηάδειακατεδάφισηςήτοπρωτόκολλοκατεδάφισηςαντίστοιχα.

3.Αντοκτίσμαδενέχειστέγη(ασκεπές),τούτοδενλαμβάνεταιυπόψηκατάτονυπολογισμότηςαξίαςτουόλουακινήτουέστωκιανδενυπάρχειάδειακατεδάφισης.Διευκρινίζεταιότι,αυτόαναφέρεταισεκτίσμαπεπαλαιωμένοτοοποίοδενθαπεριλαμβάνεταιστηνπράξησύστασηςοριζόντιαςήκάθετηςιδιοκτησίας.

4.Στιςπεριπτώσειςκατάρτισηςσυμβολαιογραφικώνπράξεωνσύστασης,τροποποίησηςήκατάργησηςοριζόντιαςήκάθετηςιδιοκτησίαςσεοικόπεδοστοοποίουπάρχουνκτίσματακαιανήκεισεπερισσότερααπόέναφυσικάήνομικάπρόσωπα,γιατηνεπιβολήήόχιφόρουμεταβίβασης,θαπρέπειναερευνάταιανμετιςπράξειςαυτέςσυντελείται έμμεσα μεταβίβαση εμπραγμάτων δικαιωμάτων μεταξύ των συγκυριών με τη μορφή διανομής,ανταλλαγής,πώλησηςήδωρεάς.Ενδέχεταιμετιςπιοπάνωπράξειςναμησυντελείταιοποιαδήποτεμεταβίβασηκαισυνεπώςναμηγεννάταιφορολογικήυποχρέωση.

6 Κ. 7462/82/30.9.83/ΠΟΛ. 138

22

V.ΠEPIΠTΩΣEIΣOΦEIΛHΣ‘ΗOXIΦ.M.A.KATATHΣYNTAΞHTPOΠOΠOIHΣH‘ΗKATAPΓHΣHOPIZONTIAΣ‘ΗKAΘETHΣIΔIOKTHΣIAΣ

1.Οφείλεταιφόροςμεταβίβασης(διανομής)κατάτηνκατάρτισηπράξηςοριζόντιαςιδιοκτησίαςήτροποποίησηαυτήςσε οικόπεδομε κτίσματα τα οποία βρίσκονται στο στάδιο του εκ μπετόναρμέσκελετού, έκαστοςδετωνσυγκυρίωνλαμβάνεισυγκεκριμένηοριζόντιαιδιοκτησία,διότικαίτοιτακτίσματαβρίσκονταιστοστάδιοτουσκελετού,δημιουργούντηνβάσηγιατηναυθυπαρξίατωνοριζόντιωνιδιοκτησιών.Γιατονυπολογισμότηςαξίαςθαληφθούνυπόψητακτίσματαστοστάδιοπουβρίσκονται.

2.Κατ’εφαρμογή τηςπολεοδομικήςνομοθεσίας,μπορείνααυξηθεί τοποσοστόκάλυψης ήοσυντελεστήςδόμησης των οικοπέδων ορισμένης περιοχής. Αν επί των οικοπέδων αυτών υπήρχαν κτίσματα και είχανκαταρτισθείμεταξύ τωνσυγκυριώνπράξεις οριζοντίων ιδιοκτησιών τωνοποίων ταποσοστάσυμμετοχήςστοοικόπεδοεξαντλούσαντησυνολικήέκτασηαυτού,ανακύπτειθέματροποποίησηςτηςαρχικήςπράξηςσύστασηςοριζοντίωνιδιοκτησιών.

Μετηντροποποίησητηςπράξηςενδέχεταινασυνιστώνταικαινέεςοριζόντιεςιδιοκτησίες,ώστεκαθέναςαπότουςσυγκυρίουςναπαίρνεινέαοριζόντιαιδιοκτησίαπουμελλοντικάθαανεγερθεί,τηςοποίαςτοεμβαδόνδενείναιανάλογομετοποσοστόσυμμετοχήςτουστοοικόπεδο.Στηνπερίπτωσηαυτήσυντελείταιμεταβίβασηαπότουςσυγκυρίουςπουπαίρνουνμικρότερησεεμβαδόν,ιδιοκτησίασεεκείνουςτουςσυγκυρίουςπουπαίρνουνμεγαλύτερηαπότηναναλογούσαστοποσοστόσυμμετοχήςτουςστοοικόπεδο.καιανμενγιατημεταβίβασηαυτήκαταβληθείτίμημα,θαοφείλεταιφόροςμεταβίβασης,άλλωςφόροςδωρεάςήγονικήςπαροχής.Oφόροςαυτός θα υπολογίζεται στην αξία των επιπλέον της συμμετοχής του συγκυρίου, ποσοστών του οικοπέδου,πουαντιστοιχούνστηνοριζόντιαιδιοκτησίακαθώςκαιστηναξίατωναναλογούντωνσ’αυτάκοινοκτήτωνκαικοινοχρήστωνχώρωντηςοικοδομής.

3.Δενοφείλεταιφόροςμεταβίβασης(διανομής)στιςεξήςπεριπτώσεις:

α)Σεσύστασηήτροποποίησηπράξηςοριζόντιαςιδιοκτησίαςσεοικόπεδομεκτίσματαότανοισυνιδιοκτήτεςπαραμένουνσυγκύριοιστακτίσματαμετααυτάποσοστάπουέχουνστοοικόπεδο.

β) Οταν ο κύριος οικοδομής που ανεγέρθηκε σε τμήμα κοινού οικοπέδου (κατά τις διατάξεις της κάθετηςιδιοκτησίας),τροποποιείμετησύμπραξηκαιτουάλλουσυνιδιοκτήτητουοικοπέδουτηνπράξησύστασηςκάθετηςιδιοκτησίας,προκειμένουηοικοδομήτουναυπαχθείστηνοροφοκτησίατουN.3741/29.Τούτοδεγιατίκαιστιςδύοπεριπτώσειςδενσυντρέχειτοστοιχείοτηςμετάθεσηςκυριότητας.

γ)Σεπερίπτωσησύνταξηςπράξηςτροποποίησηςοριζόντιαςιδιοκτησίαςεπίοικοπέδουμεκτίσματαμετηνοποίαδιαιρούνταιαυτοτελείςιδιοκτησίεςπουανήκουνσεπερισσότερουςαπόένασυνιδιοκτήτες,ώστεναπεριέλθεισεκαθένααπ’αυτούςαυτοτελήςιδιοκτησίαίσηςαξίαςπροςτοεξαδιαιρέτουμερίδιότου,στηνδιαιρουμένηιδιοκτησίασυντελείταιδιανομήκαιοφείλεταιφόροςδιανομής.

Ανόμωςηαυτοτελήςιδιοκτησίαπουδιαιρείται,ανήκεισεέναπρόσωπο,τότεδενσυντελείταικαμίαμεταβίβασηαφούοιδιοκτήτηςτωνιδιοκτησιώνπουθαπροέλθουναπότηδιαίρεση,παραμένειοίδιοςκαιεπομένωςδενοφείλεταιφόρος.

4.Σεπερίπτωσησύνταξηςπράξηςτροποποίησηςοριζόντιαςιδιοκτησίαςεπίοικοδομής(μεκτίσματα)μετηνοποίασυνενώνονταιαυτοτελείς ιδιοκτησίεςπουανήκουνσε περισσότερααπόέναπρόσωπασυντελείταισυνένωσηακινήτουκαιοφείλεταιφόροςανταλλαγής.

Ανόμωςοιαυτοτελείς ιδιοκτησίεςπουσυνενώνονταιανήκουνσεένα πρόσωπο,τότεδεν συντελείταικαμιάανταλλαγήακινήτωναφούη ιδιοκτησίαπουθαπροκύψειαπότη συνένωσηθαανήκειστο ίδιοπρόσωποκαιεπομένωςδενοφείλεταιφόρος.

5.Σεπερίπτωσησύνταξηςπράξηςτροποποίησηςοριζόντιας ιδιοκτησίαςμετηνοποίαένατμήμααυτοτελούςιδιοκτησίαςπροστίθεταισεαυτοτελήιδιοκτησίαάλλουπροσώπουκαικαταβάλλεταιαπότοναποκτώντατίμημα,συντελείταιμεταβίβασημεαντάλλαγμακαιοφείλεταιφόροςμεταβίβασηςμεακέραιοσυντελεστή.Ανόμωςαπότηντροποποιητικήπράξηδενπροκύπτειηκαταβολήανταλλάγματοςτότεπρόκειταιγιαμεταβίβασηακινήτουλόγωδωρεάς,καιοφείλεταιφόροςδωρεάς.

Σε περίπτωση όμως που με την σύνταξη πράξης τροποποίησης οριζόντιας ιδιοκτησίας, τμήμα αυτοτελούςιδιοκτησίαςπροστεθείσεάλληαυτοτελήιδιοκτησίατουιδίουιδιοκτήτη,δενσυντελείταικαμίαμεταβίβασηκαι

23

συνεπώςδενοφείλεταιφόρος.

6.Σεπερίπτωσησύνταξηςπράξηςοριζόντιαςιδιοκτησίαςσεοικόπεδοστοοποίουπάρχειέναόροφοςμετηνοποίαοισυνιδιοκτήτεςπαραμένουνσυγκύριοιστονόροφοαυτόμεταίδιαποσοστάπουέχουνστοοικόπεδοκαιπροσδιορίζονταιοιμελλοντικέςιδιοκτησίεςπουθαπεριέλθουνστονκαθένα,δενσυντελείταιμεταβίβασηόχιμόνογιατοκτίσμα,αλλάκαιγιατιςαυτοτελείςιδιοκτησίεςπουδενέχουνακόμηανεγερθεί,αφούηαυτοτελήςιδιοκτησίαπουθαπεριέλθειστονκαθένασυγκύριοαντιστοιχείστοεξαδιαιρέτουποσοστόσυμμετοχήςτουστοοικόπεδο7.

7. Σε περίπτωσησύστασης οριζόντιας ή κάθετης ιδιοκτησίας σε οικόπεδοστο οποίο υπάρχουν κτίσματα καιδιανέμονταιτόσοτακτίσματαόσοκαιοιμελλοντικέςοριζόντιεςήκάθετεςιδιοκτησίεςοφείλεταιφόροςμόνογιατιςιδιοκτησίεςστιςοποίεςυπάρχουνκτίσματα8.

8.Σεπερίπτωσησύστασηςοριζόντιας ιδιοκτησίαςσεοικόπεδοεπίτουοποίουέχουνανεγερθείκτίσματααπόεργολάβομε τοσύστημα τηςαντιπαροχήςκαι κατά τηνοποίαοιοικοπεδούχοι εξέρχονται τηςκοινωνίαςωςπροςορισμένεςοριζόντιες ιδιοκτησίεςμετη δημιουργίαατομικών ιδιοκτησιώνδιακεκριμένωναυτοτελώνκαιανεξάρτητων και περαιτέρωπαραμένουν οι ίδιοι αρχικοί κοινωνοί στην κοινωνία επί των λοιπών οριζοντίωνιδιοκτησιών,οφείλεταιφόρος,μεταβίβασης(διανομής),μόνοεπίτωνεξερχομένωντηςκοινωνίαςμερίδωντωναρχικώνοικοπεδούχων-κοινωνώνκαιόχιγιατιςμερίδεςπουπαραμένουνστηνκοινωνίαδηλ.σεεκείνεςτιςοριζόντιεςιδιοκτησίεςοιοποίεςστομέλλονθαμεταβιβασθούναπ’αυτούςστουςκατασκευαστέςήσετρίτουςπουθαυποδειχθούναπ’αυτούςκατάτουςόρουςτουεργολαβικού9.

Επισημαίνεταιότιαυτόθαισχύεικαισεκάθεάλληπερίπτωσησύστασηςοριζόντιαςιδιοκτησίαςσεοικόπεδομεπερισσότερουςαπόένασυγκυρίους,οιοποίοιαναλαμβάνουνοιίδιοιναανεγείρουντηνοικοδομή.Σε περίπτωση τροποποίησης ή κατάργησης της πιο πάνω πράξης σύστασης οριζόντιας ιδιοκτησίας πριν τημεταβίβαση των υποσχεθέντων με το εργολαβικό προσύμφωνο ποσοστών στην εργολήπτρια εταιρία ή σετρίτουςτηυποδείξειτους,δεδομένουότιμέχριτημεταβίβασησ’αυτήμεοριστικόσυμβόλαιο,εξακολουθούνναπαραμένουνσυγκύριοιοιοικοπεδούχοι,μετοίδιοποσοστόσυμμετοχήςτουςστοοικόπεδο,προκειμένουναεπιβληθείήόχιΦMAθαπρέπειναερευνάταιεάνμετηντροποποίησηαυτήσυντελείταικάποιαμεταβίβασημεταξύτωνοικοπεδούχωνμόνομετημορφήδιανομής,ανταλλαγής,αφούοεργολάβοςαπλάσυνυπογράφειχωρίςνααποκτάκυριότηταμετησύστασηήτροποποίησητηςπράξης.

9.Δενοφείλεταιφόροςμεταβίβασηςότανμοναδικόςοικοπεδούχοςπουανέθεσεσεεργολάβοτηνανέγερσηοικοδομής με το σύστημα της αντιπαροχής, συστήσει, τροποποιήσει ή καταργήσει οριζόντια ιδιοκτησία μετη σύμπραξη και του εργολάβου - πριν τη μεταβίβαση με οριστικό συμβόλαιο σ’ αυτόν των υποσχεθέντωνποσοστώνμετοεργολαβικόπροσύμφωνο-αφούκύριοςτουοικοπέδουείναιέναςκαιδενσυντελείταικάποιαμεταβίβαση.

10.Δεν οφείλεταιφόρος μεταβίβασης, όταν σε οικόπεδο πουανήκει κατάψιλή κυριότητα στονA’ και κατ’επικαρπίαστοB’,στοοποίοέχειανεγερθείοικοδομήμετοσύστηματηςαντιπαροχής,συστήσουνμερικήπράξηοριζόντιας ιδιοκτησίας,προσδιορίζονταςωςαυτοτελήκαιανεξάρτητη ιδιοκτησίαέναόροφομε τηναναλογίαποσοστούεπί τουοικοπέδου,εξακολουθώνταςναπαραμένουνσ’αυτόκατάψιλήκυριότηταοέναςκαικατ’επικαρπίαοάλλοςκαιπεραιτέρωμεσυμπληρωματικήπράξηανακατανείμουνταυπόλοιπαποσοστάοικοπέδουστιςλοιπέςοριζόντιεςιδιοκτησίες,πρινακόμημεταβιβαστούνστονεργολάβοταυποσχεθένταμετοεργολαβικόπροσύμφωνοποσοστάοικοπέδου,οοποίοςαπλάκαιμόνοθαπρέπεινασυμπράξειστηδήλωση.

11. Σε περίπτωση που οι A, B, Γ, συγκύριοι εξ αδιαιρέτου σε οικόπεδο με κτίσματα με ορισμένο ποσοστόσυνιδιοκτησίαςέκαστος,προβαίνουνσεπράξησύστασηςκάθετηςιδιοκτησίαςκαιδιανομήςκτισμάτων,ώστεοA’ναπεριοριστείστηνχρήσητηςμιαςκαθέτου,οB’στηνχρήσητηςάλληςκαθέτου(οικοπέδουκαικτισμάτων)καιοΓ’ναπαραμείνεισυγκύριοςστιςεπιμέρουςκάθετεςμετοίδιοποσοστόσυνιδιοκτησίας(οικοπέδουκαικτισμάτων),γιατηνσυγκεκριμένηαυτήπράξηοφείλεταιφόροςδιανομήςμόνογιατουςAκαιBκαιόχιγιατονΓοοποίοςεξακολουθείναπαραμένεισυγκύριοςτόσοστοοικόπεδο,όσοκαιστακτίσματαμετοίδιοποσοστό10.

12. Όταν σε οικόπεδο με κτίσματα που ανήκει εξ αδιαιρέτου σε δύο πρόσωπα με ορισμένο ποσοστόσυνιδιοκτησίας,συσταθείκάθετος ιδιοκτησίασύμφωναμετιςδιατάξειςτουν.3741/29και τουάρθρου3τουν.1024/71καιέκαστοςτωνσυγκυρίωναποκτήσει τοαποκλειστικόδικαίωματηςχρήσηςορισμένουτμήματοςοικοπέδουμετάκτισμάτωνκαιπεραιτέρω-επειδήβάσειτωνπολεοδομικώνδιατάξεωνκαθεμιάαπότιςκάθετες

7 13612/97/18.11.83/ΠΟΛ 1778 1073176/294/Β0013/11.11.94 ΠΟΛ 121/83 ΓΝΩΜ. 299/94 9 Ν. 2975/44/16.12.86/ΠΟΛ 346 ΓΝΩΜ. 910/8610 1042314/535/15.6.90

24

ιδιοκτησίεςαποτελείπλέονάρτιοκαιοικοδομήσιμοοικόπεδο-προβούνσεδιανομήοικοπέδουκαικτισμάτων,γιατηνπράξηαυτή,δεδομένουότισεκαθένααπότουςσυγκυρίουςμετηναρχικήπράξηκαθέτουιδιοκτησίαςπαρείχετοτοδικαίωματης αποκλειστικήςχρήσηςορισμένουτμήματοςτουοικοπέδουκαικατάσυνέπειακαιτηςαποκλειστικήςκυριότηταςτωνκτισμάτων,είτεαυτάανεγέρθησαναπότουςσυγκυρίουςήυπήρχανεπίτουοικοπέδου,θαοφείλεταιφόροςδιανομήςμόνογιατηναξίατουοικοπέδουστοοποίουπάρχεισυγκυριότητακαιμετιςισχύουσεςσήμεραπολεοδομικέςδιατάξειςμπορείναδιανεμηθεί11.

13.Ανσεοικόπεδομεκτίσματα,πουανήκεικατ’επικαρπίαστονA’καικατάψιλήκυριότηταεξαδιαιρέτουμεορισμένοποσοστόστουςBκαιΓ,συσταθείπράξηοριζόντιαςιδιοκτησίας,ώστεοιBκαιΓναπάρουνσυγκεκριμένεςοριζόντιεςιδιοκτησίεςκατάψιλήκυριότητακαιοAναεξακολουθείναπαραμένεικατ’επικαρπίασεόλεςτιςεπίμέρουςιδιοκτησίεςθαοφείλεταιφόροςδιανομής,μόνογιατηναξίατηςψιλήςκυριότηταςπουδιανέμεταικαιόχιγιατηνεπικαρπίαστηνοποίαεξακολουθείναπαραμένειοAσεόλεςτιςοριζόντιεςιδιοκτησίες.

14.Τέλος,σεοικόπεδομεκτίσματα,στοοποίοέχεισυσταθείκάθετοςιδιοκτησία,οAέχειτηχρήσητουενόςτμήματοςκαιοBτηχρήσητουάλλουτμήματοςτροποποιώνταςοιΑκαιΒ,συγκύριοιτουοικοπέδου,τηνανωτέρωσύσταση,ώστεοέναςαπ’αυτούςνααποκτήσειδικαίωμαχρήσηςεπίπλέοντετραγωνικώνμέτρωνοικοπέδου,χωρίς να αλλάξει το ποσοστό συμμετοχής τους στο οικόπεδο, με την πράξη αυτή θεωρείται ότι συνιστάταιδικαίωμααποκλειστικήςχρήσηςσύμφωναμετοάρθρο35τουΝ.3220/2004καιηπράξηαυτήθαυπόκειταισεφόρομεταβίβασηςακινήτου,εφόσονγίνεταιμεαντάλλαγμα,άλλωςσεφόροδωρεάς.

15.Σεπερίπτωσηπουμεδιαθήκηέχουνπεριέλθεισυγκεκριμένεςοριζόντιεςιδιοκτησίεςσεκαθένααπότουςκληρονόμους,χωρίςναγίνεταιμετηδιαθήκηαυτήιδιαίτερηαναφοράστοεμβαδόνκαιτοποσοστόσυμμετοχήςστοοικόπεδο, και οι κληρονόμοι με τηνπράξη τηςαποδοχήςπουμετέγραψαν, καθόρισαν το εμβαδόν τωνδιαμερισμάτωνκαιήδηπροβαίνουνστηνκατάρτισησυμπληρωματικήςπράξηςσύστασηςοριζόντιαςιδιοκτησίαςώστεναπροσδιορίσουνμόνοταποσοστάτουοικοπέδουπουθααναλογούνσεκάθεοριζόντιαιδιοκτησίαδενοφείλεταιφόροςδιανομήςγιατηνκατάρτισητηςπράξηςαυτής,διότιστησυγκεκριμένηπερίπτωσηδενσυντρέχειτοστοιχείομετάθεσηςκατάοποιοδήποτετρόποκυριότηταςήάλλουεμπράγματουδικαιώματος,αλλ’απλώςμετησυμπληρωματικήαυτήπράξηκαθορίζονται ταποσοστάσυμμετοχήςεξαδιαιρέτου στοενιαίοοικόπεδο,ηκυριότητατουοποίουέχειήδημεταβιβαστείμετηνμεταγραφή.12

16.Εχεινομολογηθείότισύστασηοροφοκτησίαςεπέρχεταιαυτόματαμετηνεκποίησηαπότονκύριοήτουςσυγκυρίουςεξαδιαιρέτουενόςορόφουπολυόροφηςοικοδομήςσε τρίτο,οοποίοςθαανήκειαποκλειστικάσ’αυτόν,εφόσονηεκποιητικήαυτήδικαιοπραξίαπεριλαμβάνειακριβήκαιπλήρηπεριγραφήτουαντικειμένουτηςοριζόντιαςιδιοκτησίας,ώστεναεξατομικεύεταιτούτο,χωρίςόμωςναείναιαναγκαίοηπεριγραφήαυτήναγίνεταιστοσώματηςδικαιοπραξίας,μετηνοποίασυνίσταται,αλλάαπλώςναπροκύπτεικαιαπόσχεδιάγραμμαπουέχειπροσαρτηθείσ’αυτό.Συνεπώς,καιστηπερίπτωσηαυτή,απόφορολογικήςπλευράςθαέχουνεφαρμογήτααναφερόμεναστηνπροηγούμενηπαράγραφο1513.

17. Σε περίπτωση πράξης σύστασης οριζόντιας ιδιοκτησίας σε οικόπεδο στο οποίο πρόκειται να ανεγερθείπολυόροφηοικοδομήμετοσύστηματηςαντιπαροχής,εφόσονηκαταρτιζόμενηαπότουςοικοπεδούχουςπράξηείναικαθαρήσύστασηοριζοντίων ιδιοκτησιών,δενυπόκειταισεφόρομεταβίβασης.Σεπερίπτωσηόμωςπουτροποποιούνταιείτεάμεσαείτεέμμεσαταποσοστάεξαδιαιρέτουσυγκυριότηταςτωνοικοπεδούχωνστοκοινόοικόπεδο,ώστεηαξίατουποσοστούοικοπέδουπουθαπεριέλθεισεκαθέναοικοπεδούχοείναιδυσανάλογημετην αξίατης ιδανικήςτουμερίδας,για τηνεπιπλέοναξία,εφόσονκαταβάλλεται τίμημα,οφείλεταιφόροςμεταβίβασης,άλλωςφόροςδωρεάς14.

18. Δεν οφείλεται φόρος μεταβίβασης σε περίπτωση πράξης σύστασης οριζόντιας ιδιοκτησίας σε οικόπεδοχωρίςκτίσματαμε τηνοποίαδιανέμονταιοιμελλοντικές οριζόντιες ιδιοκτησίες,εφόσονδεν τροποποιούνταιταποσοστάεξαδιαιρέτουσυγκυριότηταςτωνοικοπεδούχωνστοκοινόοικόπεδο,έστωκιανηεπιφάνειατωνδιαμερισμάτωνπουμελλοντικάθαανεγερθούνκαιθαανήκουνσεέκαστοτωνσυγκυρίωνθαείναιδυσανάλογημεταχιλιοστάπουπαίρνουν.

19.Σεπερίπτωσηπουσυγκύριοιοικοπέδουπροέβησανσεπράξησύστασηςκαθέτουιδιοκτησίαςκαιδιανομήςτωνεπίμέρουςκαθέτωνιδιοκτησιών,επίτωνοποίωνανήγειρανκτίσματα,δύνανταιαυτοί,εάνκαταστούν(όλοιήένας)κύριοιομόρουοικοπέδουναπροβούνσεενοποίησηαυτώνκαισυγχρόνωςσεεπέκτασητηςμιαςήκαιτωνδύοκαθέτωνιδιοκτησιών,χωρίςναπροβούνσεκατάργησηαυτών.Καιγιαμεντηνενοποίησητωνοικοπέδωναυτών, θα οφείλεται ο σχετικός φόρος (ανταλλαγής), εκτός αν καταστούν όλοι συγκύριοι επί του δευτέρου

11 1067975/880/Β0013/3.10.9012 Ν.2555/21/6.11.1987/ΠΟΛ. 310 ΓΝΩΜ. 788/8713 1091921/1599/Β0013/11.9.8914 Ν. 2212/35/7.9.89/ΠΟΛ. 1208 ΓΝΩΜ. 678/88

25

ακινήτου,κατάταίδιαποσοστά,κατάταοποίατυγχάνουνσυγκύριοικαιεπίτουπρώτου,γιαδετηνεπέκτασητουκαθεστώτοςκαθέτουιδιοκτησίαςεπίτουδευτέρουοικοπέδουδενθαοφείλεταιφόροςκιανακόμηενυπάρχεισ’αυτήδιανομή,εφόσονεπ’αυτούδενυπάρχουνκτίσματακαιδενέχειλάβειχώραάλλημεταβιβαστικήπράξη.(Σχετ.ηυπ’αρ.πρωτ.1046351/284/Β0013/ΠΟΛ1171/26.5.1997εγκύκλιοςκαιηυπ΄αριθμόν180/1997ΓνωμοδότησητουΝ.Σ.Κ.).20.Τέλοςσεπερίπτωσηκατάργησηςπερισσοτέρων τηςμίαςοριζοντίωνήκαθέτων ιδιοκτησιών,πουστημίαεξαυτώνυπάρχεικτίσμα,μετηνπράξηκατάργησηςδενοφείλεταιφόροςσυνένωσηςπουθαοφείλετοανκαιστιςδύοοριζόντιεςήκάθετεςιδιοκτησίεςυπήρχεκτίσμα,αλλάφόροςμεταβίβασηςμεακέραιοσυντελεστήγιατηναξίατουεπίπλέονμόνοποσοστούεξαδιαιρέτουκτίσματοςπουαποκτάοέναςήπερισσότεροισυγκύριοιμετάτηνκατάργηση.(Σχετ.ηυπ’αρ.πρωτ.1051880/149/Β0013/ΠΟΛ1139/6-5-1996ΕγκύκλιοςτουΥπουργείουΟικονομικών-Δ/νσηΦορολογίαςΚεφαλαίου)

21.Μετάτηνκοινοποίησητηςπαρούσαςκάθεάλληδιάταξηαντίθετουπεριεχομένουπαύειναισχύει.

8. Τεκμήριο αποπερατωμένου κτίσματος – Ποιές είναι οι προϋποθέσεις εφαρμογής του;

α.ναμεταβιβάζονταιιδανικάμερίδιαοικοπέδου

β.ημεταβίβασηναγίνεταιμεαντάλλαγμα

γ.ναέχειεκδοθείοικοδομικήάδειαανέγερσηςπολυκατοικίας,ήησχετικήαίτησηναέχειυποβληθείτοαργότεροσε2χρόνιααπότημεταβίβασηκαι

δ. η ανέγερση των κτισμάτων να γίνει είτε από τον πωλητή των ποσοστών του οικοπέδου, είτε απόεργολάβοοοποίοςανέλαβεμεαντιπαροχήτηνανέγερσητηςπολυκατοικίας,είτεαπότρίτοπρόσωποτοοποίοενεργείγιαλογαριασμόείτετουοικοπεδούχουείτετουεργολάβου.

9. Πότε οφείλεται φόρος διανομής;

α)Κατάτηναυτούσιαδιανομήακινήτων,αποκτηθέντωνπρίντην1-1-2006,μεταξύτωνσυγκυρίωντουςοφείλεταιΦ.Μ.Α,ανσυντρέχουνοιακόλουθεςπροϋποθέσεις:

α.ηδιανομήναείναιαυτούσια,δηλαδήοκαθέναςαπότουςσυγκυρίουςναπαίρνειείτεέναδιαιρετόμέροςτωνακινήτωνπουδιανέμονταιείτεποσοστόεξαδιαιρέτουαυτών.

β.ηαξίατηςμερίδαςπουπαίρνειαπότηδιανομήκάθεσυγκύριοςδηλ.ηφυσικήτουμερίδα,ναείναιίσημετηναξίατηςιδανικήςτουμερίδας,δηλ.μετηναξίαπουείχεηεξαδιαιρέτουσυμμετοχήτου.

ΟΦ.Μ.Α.μειωμένοςστο1/4επιβάλλεταιστοσύνολοτηςπεριουσίαςπουδιανέμεταικαισεπερίπτωσηάνισηςδιανομής,ηεπίπλέοναξίαθεωρείταιότιαποκτάταιμεξεχωριστήμεταβίβασηκαιφορολογείταιμεακέραιοσυντελεστήφ.μ.α,ανκαταβληθείαντάλλαγμα,διαφορετικάοφείλεταιφόροςδωρεάς.

Σεπερίπτωσηάνισηςδιανομήςηδιαφοράτηςφυσικήςαπότην ιδανικήμερίδαυποβάλλεται τόσοσεφόροδιανομήςόσοκαικατάπερίπτωσησεφόροδωρεάςήφ.μ.α.μεακέραιοσυντελεστή.

β)Κατάτηναυτούσιαδιανομήακινήτων,αποκτηθέντωνμετάτην1-1-2006,μεταξύτωνσυγκυρίωντουςκαταβάλλεται1%τέλοςσυναλλαγήςκαιεξαιρούνταιτηςεπιβολήςΦ.Α.Υ.(Ν.3427/2005).

26

Παρατίθενται κατωτέρω για πληρέστερη ενημέρωση Α) η σχετική εγκύκλιος του Υπουργείου Οικονομί-ας και Οικονομικών με Αριθμ. Πρωτ.: 1022712/94/Β0013 ΠΟΛ:1053/ 25/2/1994 για Θέματα σχετικά με τη διανομή ακινήτων, αποκτηθέντων προ της 1/1/2006. Σημειώνεται ότι όπου στην κατωτέρω εγκύκλιο ανα-φέρεται το ποσό των 4 000 000 δρχ., για την επιβολή του μικρότερου φορολογικού συντελεστή έχει ανα-προσαρμοστεί σήμερα σε 15000 ευρώ και οι συντελεστές 9% , 11% και 13% έχουν μειωθεί σε 7%, 9% και 11% αντίστοιχα και β) απόσπασμα της Αριθ. πρωτ.: 1020017/73/Α0013 ΠΟΛ.1029/ 22/2/2007 εγκυκλίου του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών για Θέματα σχετικά με τη διανομή ακινήτων, αποκτηθέντων μετά την 1/1/2006.

Α) (ΠΟΛ:1053/ 25/2/1994)

Μετιςυπ’αριθ.Κ.8176/97/27.7.1977,ΠΟΛ.225,Ν.2975/44/16.12.1986,ΠΟΛ.345,Κ.5224/113/8.8.1988,ΠΟΛ. 230 και 1038983/642/28.3.1989, ΠΟΛ. 1099 εγκυκλίους μας, σας δόθηκαν οδηγίες σχετικά με τηδιανομήακινήτων.Μεαφορμήερωτήματπουυποβάλλονταικατάκαιρούςγιατοίδιοθέμα,τροποποιώνταςκαισυμπληρώνονταςτιςπιοπάνωεγκυκλίουςμας,σαςγνωρίζουμεταακόλουθα:1.-Μετιςδιατάξεις τωνπαρ.1και3Ζ’ τουάρθρου1τουα.ν.1521/1950 (ΦΕΚ245Α΄)σεσυνδυασμόμετιςδιατάξεις της παρ. 1Α΄ του άρθρου 4 του ίδιου νόμου, φόρος μεταβίβασης ακινήτων οφείλεται και στηνπερίπτωσηαυτουσίαςδιανομήςακινήτωνμεταξύτωνσυγκυρίωνμεμειωμένοσυντελεστήστο1/4τουακεραίου(συντελεστή)πουισχύεισεκάθεπερίπτωση.Εάνκατάτηδιανομήοιμερίδεςτωνδιακιούχωνδενείναιίσεςμετιςιδανικέςμερίδεςκαικαταβάλλεταιγιατησυμπλήρωσημιαςήπερισσότερωνμερίδωντίμημα,οφείλεταιφόροςμεταβίβασηςμεακέραιοσυντελεστήεπίτηςδιαφοράς.Ανγιατηδιαφοράδενκαταβάλλεταιτίμημα,οφείλεταιφόροςδωρεάς. Εξάλλου,μετοεδάφιοτηςπαρ.1τουάρθρου5τουπιοπάνωνόμουορίζεται,ότιστιςδιανομέςακινήτωνμεταξύτωνσυγκυρίων,οφόροςμεταβίβασηςβαρύνεικαθένααπότουςσυγκυρίουςανάλογαμετηναξίατηςμερίδαςτου. Από τις συνδυασμένες διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 1 και της παρ. 1Γ΄ του άρθρου 4 του α.ν.1521/1950,όπωςαντικαταστάθηκανμετιςπαρ.3και6τουάρθρου4τουν.1078/80προκύπτει,ότισεκάθεμεταβίβασηακινήτουμεαντάλλαγμαεπιβάλλεταιφόροςστηναξίααυτού,πουυπολογίζεταιμεσυντελεστή9%γιατομέχρι4.000.000δρχ.τμήματηςαξίαςτουακινήτουκαι11%γιατοπέρατουποσούαυτούτμήματηςαξίαςτου.ΑντοακίνητοβρίσκεταισεπεριοχήπουλειτουργείήέχεισυσταθείΠυροσβεστικήΥπηρεσίαοσυντελεστήςφόρουπροσαυξάνεταικατά2%καιδιαμορφώνεταισε11%και13%αντίστοιχα. Με τις διατάξεις του τρίτου εδαφίου της περίπτωσηςΑ΄ της παρ. 1 του άρθρου 4 του α.ν. 1521/50,όπωςαντικαταστάθηκεκαιισχύειαπό7.9.1984μετηνπαρ.2τουάρθρου15τουν.1473/1984,φόροςδιανομήςοφείλεται και σε περίπτωση δημιουργίας μιας ή περισσοτέρων μερικοτέρων κοινωνιών, για τα μερίδια πουαπαρτίζουν τις κοινωνίες αυτές. Σε περαιτέρωόμωςαυτούσια διανομήακινήτων μεταξύ των συγκυρίων τηςμερικότερηςκοινωνίαςαπότοφόροπουαναλογείστηνέααυτήδιανομήεκπίπτεταιοφόροςπουκαταβλήθηκεκατάτηδημιουργίατηςμερικότερηςκοινωνίας. Επίσης,με τηναριθ.910/28.11.86γνωμοδότησητηςΝομικήςΔ/νσηςτουΥπουργείουμας,πουέγινεαποδεκτή από τον Υπουργό τωνΟικονομικών, που κοινοποιήθηκε με την αρ.Ν. 2975/44/16.12.86ΠΟΛ.346εγκύκλιόμαςκαιηοποίαερμήνευσετηνπιοπάνωδιάταξη,έγινεδεκτό,ότισεπερίπτωσηδιανομήςακινήτωνμεταξύσυγκυρίωνοφείλεταιφόροςμεταβίβασης(διανομής)μόνοεπίτωνεξερχομένωντηςκοινωνίαςμερίδωντωνκοινωνώνκαιόχιγιατιςμερίδεςπουπαραμένουνσεκοινωνία. Αντίθεταανταεξερχόμενατηςκοινωνίαςμέληπαραμείνουνεξαδιαιρέτουκοινωνοίδημιουργώνταςνέαμερικότερηκοινωνία,τότεκατάταανωτέρω,οφείλεταιφόροςκαιγιατιςδύοκοινωνίες,πουυπολογίζεταιστησυνολικήαξίατωνεπικοίνωνακινήτων. ΜετηνευκαιρίααυτήσαςυπενθυμίζουμεότιτοΣ.τ.Ε.,μετην2688-9/74απόφασήτου,έκρινεότι,σεαυτούσιαδιανομήακινήτωνοφόροςμεταβίβασηςπρέπειναυπολογίζεταιστο1/4τουακεραίουσυντελεστήστηναγοραίααξίαπουέχειτοακίνητοήταακίνηταπουδιανέμονταιστοσύνολότους,κατάτοχρόνοτηςδιανομήςκαιμετάοφόροςναεπιμερίζεταιμεταξύτωνσυγκυρίωνανάλογαμετηναξίαπουέχειτοακίνητοπουπαίρνειοκαθένας. Μετιςδιατάξειςτωνπαρ.1και7τουα.ν.1521/50,όπωςισχύει,γιακάθεμεταβίβασηακινήτωνυποβάλλεταιαπό τουςσυμβαλλόμενουςκοινήδήλωσηΦΜΑστονπροϊστάμενο τηςΔΟΥ,οοποίοςείναιαρμόδιοςγια τονπροσδιορισμότηςαγοραίαςαξίαςτουακινήτουήτωνακινήτων,ταοποίαβρίσκονταιστηχωρικήαρμοδιότητατηςΔΟΥκαιτηνεπιβολήτουοφειλομένουγι’αυτάφόρουμεταβίβασης. ΟισυμβαλλόμενοιδύνανταιναυποβάλλουνκοινήδήλωσηκαισεαναρμόδιοΠροϊστάμενοΔΥΟ,οοποίοςαφούεισπράξειτοκατάδήλωσηφόρομεγραμμάτιοσυμψηφισμούγιατοαρμόδιοταμείο,διαβιβάζειτοφάκελοστηναρμόδιαΔΟΥγιαταπεραιτέρω.ΑντίγραφοτηςδήλωσηςθεωρημένογιατησύνταξησυμβολαίουστιςπεριοχέςπουδενισχύειοαντικειμενικόςπροσδιορισμόςτηςαξίαςτωνακινήτωνχορηγείταιαπότοναρμόδιοΠροϊστάμενοτηςΔΟΥτουτόπουτουακινήτου.Ενδέχεταιαπότονέλεγχοπουθαδιενεργηθείηαξίαενόςακινήτουναείναιμεγαλύτερηαπόαυτήπουδηλώθηκε,γιατολόγοαυτόθαπρέπειοιΠροϊστάμενοιτωνΔΥΟ,ότανπρόκειταιγια

27

ακίνηταπουβρίσκονταιστηχωρικήαρμοδιότηταδιαφόρωνΔΟΥ,προτηςέκδοσηςτωνοικείωνφύλλωνελέγχου,ναανταλλάσουναντίγραφατωνεκθέσεωνελέγχουώστεκατάτηνέκδοσητωνφύλλωνελέγχου,αφ’ενόςμενοφόροςδιανομήςναυπολογίζεταιόπωςορίζειονόμος,αφετέρουδεναληφθείμέριμναγιατηφορολόγησητωνδιαφορώνπουτυχόνθαπροκύψουν.ΓιατηντελικήεκκαθάρισητουφόρουαρμόδιοςείναιοΠροϊστάμενοςτηςΔΟΥστηνπεριφέρειατουοποίουβρίσκεταιτοακίνητοήταακίνηταπουέχουντημεγαλύτερηαξία. Επισημαίνεται,ότιηεκκαθάρισηπρέπειναγίνεταιτοσυντομότεροδυνατόκαιπάντωςπριντηνπαρέλευσητριετίας,ώστεσεπερίπτωσηεπιστροφήςφόρουναμηχάνειοφορολογούμενοςτοδικαίωμααυτό.Εξάλλουμετιςδιατάξειςτουτρίτουεδαφίουτηςπαρ.7τουάρθρου7τουα.ν.1521/50,όπωςισχύειμετάτηνπροσθήκητηςπαρ.10τουάρθρου24τουν.1828/89,ορίζεταιότι,ανστηνπεριφέρειαπουβρίσκεταιτοακίνητοεφαρμόζεταιτοαντικειμενικόσύστημαπροσδιορισμούτηςαξίαςτωνακινήτων,οαναρμόδιοςΠροϊστάμενοςΔΟΥ,στονοποίοεπιδίδεταιηδήλωσηφόρουμεταβίβασηςχορηγείαντίγραφοτηςδήλωσηςγιατησύνταξησυμβολαίουμετάτηνκαταβολήτουφόρουκαιστησυνέχειαδιαβιβάζειτοφάκελοστοναρμόδιοΠροϊστάμενοΔΟΥτουτόπουτουακινήτουγιαέλεγχοτωνπροσδιοριστικώνστοιχείωντου.Τέλοςμετιςσυνδυασμένεςδιατάξειςτηςπερ.γ΄τηςπαρ.3τουάρθρου2καιτηςπερ.γ΄τηςπαρ.1τουάρθρου3τουα.ν.1521/50ορίζεται,ότι,σεπερίπτωσημεταγραφήςδικαστικήςαπόφασηςγιατονκαθορισμότηςαξίαςτουακινήτουήτουπραγματικούδικαιώματοςεπίτουακινήτου,λαμβάνεταιυπόψηηημέρατηςμεταγραφήςτηςδικαστικήςαπόφασης. Σε περίπτωση μεταγραφής δικαστικής απόφασης διανομής ακινήτων μεταξύ συγκυρίων (δικαστικήδιανομή), ο ζητών τη μεταγραφή υποχρεούται να υποβάλλει τη σχετική δήλωση στον αρμόδιο ΠροϊστάμενοΔΟΥκαινακαταβάλειτοναναλογούνταφόροδιανομής.ΟΥποθηκοφύλακαςαφούπροβείστημεταγραφήτηςαπόφασης,ειδοποιείεγγράφωςκαιμεαπόδειξητοναρμόδιοΠροϊστάμενοΔΟΥγιατιςμερίδεςτωνυπολοίπωνμεριδούχων που μεταγράφηκαν και οι οποίοι δεν κατέβαλαν τον οικείο φόρο διανομής.Μετά τη λήψη τουεγγράφου (του Υποθηκοφύλακα), ο Προϊστάμενος ΔΟΥ ειδοποιεί με απόδειξη τους λοιπούς υποχρέους ναυποβάλουν δήλωση και να καταβάλουν τον οφειλόμενοφόρο διανομής μέσα σε εύλογη προθεσμία που σεκαμίαπερίπτωσηδενμπορείναυπερβαίνειτομήνα.Σεπερίπτωσηπουοιυπόχρεοιδενσυμμορφώνονταιμετηνωςάνωπροθεσμίαθακοινοποιείταιφύλλοελέγχουμετάτωννομίμωνπροσαυξήσεων. ΕάνοΥποθηκοφύλακαςπαραλείψειναειδοποιήσειεγγράφωςτοναρμόδιοΠροϊστάμενοΔΟΥγιατημεταγραφήτηςαπόφασης,θαπρέπειοΠροϊστάμενοςΔΟΥνακαλέσειτοσυγκύριοπουυπέβαλετηδήλωσηγιαναδιαπιστώσειεάντελικάπροέβηστημεταγραφήήμητηςαπόφασηςήναζητήσειεγγράφωςπληροφορίεςαπότονΥποθηκοφύλακαγιατημεταγραφήήόχιτηςαπόφασης. Σεπερίπτωσηδιανομήςμεταξύπ.χ.τεσσάρωνσυγκληρονόμωνΑ,Β,ΓκαιΔκληρονομιαίαςπεριουσίας,πουαποτελείταιαπόέναακίνητο,μετρητάκαιεμπορεύματακατάτηνοποίαοιδυοσυγκληρονόμοιΑκαιΒθαπάρουνταμετρητάκαιεμπορεύματαμεταβιβάζοντεςταεμπράγματαδικαιώματάτουςεπίτουακινήτουστουςλοιπούςδυοσυγκληρονόμους,ώστεκαθέναςαπόαυτούς(τουςΓκαιΔ)ναλάβειδιαιρετάτοήμισυτουακινήτουοφείλεται: 1) φόρος μεταβίβασης με ακέραιο συντελεστή υπολογιζόμενος επί της αξίας του ποσοστού τουακινήτουπουμεταβιβάζουνοιδυοσυγκληρονόμοιΑκαιΒστουςΓκαιΔκαι2)φόροςδιανομήςυπολογιζόμενοςεπίτηςαξίαςολοκλήρουτουακινήτουτοοποίοδιανείμουνοιΓκαιΔλαμβάνονταςδιαιρετάοκαθέναςτουςτοήμισυαυτού. Επίσης συνεισφορά ακινήτου κατά τη διανομή κληρονομίας δεν υπόκειται σε φόρο μεταβίβασης,καθόσον, δεν πρόκειται για μεταβίβαση επαχθούς αιτίας που αποτελεί κατά τις διατάξεις του α.ν. 1521/50απαραίτητηπροϋπόθεσηεπιβολήςτουφόρουαυτού. Επί διανομής κληρονομιαίων ακινήτων ο φόρος διανομής θα υπολογισθεί στην αξία όλων τωνκληρονομιαίωνακινήτωνμετάτηναφαίρεσητηςαξίαςτωνσυνεισφερθέντωνακινήτωνκαθόσοναυτάποτέδενεξήλθαντηςκυριότηταςτουσυνεισφέροντος,δοθέντοςότισύμφωναμετιςδιατάξειςτουάρθρου1899τουΑΚ,ησυνεισφοράγίνεταιγιαυπολογισμότηςαξίαςτηςσυνεισφερθείσαςπαροχής. Κατόπιντωνανωτέρωεπισημαίνεταικαιπάλι,ότισεπερίπτωσηαυτούσιαςδιανομήςοφόροςυπολογίζεταιμε μειωμένο συντελεστή (1/4 του ακεραίου) επιβάλλεται δε στο σύνολο της διανεμόμενης περιουσίας. Σεπερίπτωσηπουκατάτηδιανομήοιφυσικέςμερίδεςδενείναιίσεςμετιςιδανικέςκαιγιατηνεπιπλέοναξίαδενκαταβάλλεταιτίμημα,ηδιαφοράτηςαξίαςαποτελείάτυπηδωρεάγιατηνοποίαυποβάλλεταιδήλωσηδωρεάςκαικαταβάλλεταιοαναλογώνφόρος.ΑνόμωςγιατηδιαφοράκαταβάλλεταιτίμημααυτόπρέπειναδηλώνεταιαπότουςυποχρέουςστηνίδιαδήλωσηκαινακαταβάλλεταιΦΜΑμεακέραιοσυντελεστή.ΟυπολογισμόςτουΦΜΑγιατηντυχόνεπιπλέοναξία(τίμημα)θαγίνεταιαυτοτελώςκαιθαθεωρείταιξεχωριστήμεταβίβαση. Απότηνκοινοποίησητηςπαρούσαςεγκυκλίουκάθεάλληδιαταγήμαςαντίθετημετοπεριεχόμενότης,παύειναισχύει. ΟιΠροϊστάμενοιΕπιθεωρήσεων,στουςοποίουςκοινοποιείταιηπαρούσα,παρακαλούνταιναφροντίσουνγιατηνορθήεφαρμογήτης. Γιακαλύτερηκατανόησητωνανωτέρωπαραθέτουμεταακόλουθαπαραδείγματα:

Παράδειγμα1ο- ΈστωότιοιΑ,ΒκαιΓείναισυγκύριοικατάτο1/3εξαδιαιρέτουσετρίαακίνηταΧ,Ψ,Ωαξίας(αντικειμενικής)12.000.000δρχ.,16.000.000δρχ.και17.000.000δρχ.αντίστοιχα.ΣυμφωνούνοΑναπάρειτοΧ,οΒτοΨκαιοΓτοΩ.Έχουμεσυνολικήαξίαδιανεμόμενηςπεριουσίας:

28

12.000.000+16.000.000+17.000.000=45.000.000δρχ.Ιδανικήμερίδα:45.000.000:3=15.000.000Οφόροςδιανομήςθαεπιβληθείστηναξίατων45.000.0004.000.000×2,75%(11%/4)=110.00041.000.000×3,25%(13%/4)=1.332.500φόροςδιανομής.45.000.000 1.442.500

Εφόσον λειτουργεί Π.Υ. στην περιοχή και των τριών ακινήτων, ο συντελεστής φ.μ.α. θα είναι για τα πρώτα4.000.000,2,75%καιγιατηνυπόλοιπηαξίατων41.000.000θαείναι3,25%.Οφόροςδιανομήςείναι1.442.500δρχ.καιθαεπιμεριστείανάλογαμετηφυσικήμερίδακάθεκοινωνού.ΓιατονΑ:12.000.000×1.442.500=384.667δρχ.45.000.000ΓιατονΒ:16.000.000×1.442.500=512.889δρχ.45.000.000ΟΒεκτόςαπότοφόροδιανομής(512.889δρχ.),θαοφείλειγιατηνεπιπλέοναξίατου1.000.000δρχ.πουπαίρνει(πέραντηςιδανικήςτουμερίδας)φόρομεταβίβασηςμεακέραιοσυντελεστή11%-ανκαταβάλειτίμημα–άλλωςθαεπιβληθείφόροςδωρεάς.

ΓιατονΓ:17.000.000×1.442.500=544.944δρχ.45.000.000Επίσης,οΓθαοφείλειεκτόςαπότονπιοπάνωφόροδιανομήςδρχ.544.944καιφόρομεταβίβασηςμεακέραιοσυντελεστή 11% για την επιπλέον αξία που παίρνει των 2.000.000 δρχ. πέραν της ιδανικής του μερίδας ανκαταβάλειτίμημα,άλλωςθαεπιβληθείφόροςδωρεάς.

Παράδειγμα2ο- Έστω3συγκύριοιοιΑ,Β,Γσυμμετέχουνκατάτο1/3εξαδιαιρέτουσετρίαακίνητα,ταδυοεξαυτώνείναιαγροτεμάχιακαιτοέναδιαμέρισμασεπεριοχήπουλειτουργείΠυροσβεστικήΥπηρεσία.Διανέμουναυτά και παίρνει καθένας τουςαπό ένα.Ηαξία του ενόςαγροτεμαχίου είναι 4.000.000δρχ. και τουάλλου6.000.000δρχ.κατάδήλωσητουδεδιαμερίσματος11.000.000δρχ.(αντικειμενικήαξία).Κατάτοσυμβιβασμόηαξίατωναγροτεμαχίωνδιαμορφώνεταισε7.000.000δρχ.και9.000.000δρχ.ΓιατατρίαακίνηταυποβάλλονταιτρείςδηλώσειςσεδιαφορετικέςΔΟΥ.

Έχουμεκατάτηνυποβολήτηςδήλωσηςσύνολοδιανεμόμενηςπεριουσίας:4.000.000+6.000.000+11.000.000=21.000.000Οφόροςδιανομήςθαεπιβληθείστηναξίατων21.000.000δρχ. Από τη συνολική αξία των ακινήτων που βρίσκονται σε περιοχές που δεν λειτουργεί Π.Υ. τα πρώτα4.000.000ταυπολογίζουμεμεσυντελεστή2,25%(9%/4)ταδευπόλοιπαμεσυντελεστή2,75%(11%/4).ΣτησυνέχειααπότησυνολικήαξίατωνακινήτωνπουβρίσκονταισεπεριοχέςπουλειτουργείΠ.Υ.ταπρώτα4.000.000ταυπολογίζουμεμεσυντελεστή2,75%(11%/4)καιταυπόλοιπαμεσυντελεστή3,25%.

(Ακίνητα4.000.000χωρίςΠ.Υ.)+6.000.0004.000.000x2,25%(9%/4)=90.000Σύνολο:10.000.000<6.000.000x2,75%(11%/4)=165.000 +(ΑκίνηταμεΠ.Υ.) 11.000.0004.000.000x2,75%(11%/4)=110.000<7.000.000x3,25%(13%/4)=227.50021.000.00021.000.000592.500φόροςδιανομής

Δηλαδή:4.000.000x2,25%(9%/4)=90.00010.000.000x2,75%(11%/4)=275.0007.000.000x3,25%(13%/4)=227.50021.000.000592.500φόροςδιανομήςΙδανικήμερίδακαθενός:21.000.000:3=7.000.000

Τα10.000.000πουφορολογούνταιμεσυντελεστή2,75%προκύπτουναπότοάθροισματων6.000.000τουαγρ/χίουκαιτωνπρώτων4.000.000απότηναξίατων11.000.000τουδ/τος.Ταυπόλοιπα7.000.000πουαπομένουνθαφορολογηθούνμετονεπόμενοσυντελεστή(3,25%).ΓιατονΑ:4.000.000x592.500=112.85721.000.000(οφόροςαυτόςτηςδιανομήςκαταβάλλεταιαπότονΑμετηνσχετικήδήλωσηστην

29

αρμόδιαΔΟΥπουυπάγεταιτοακίνητο).

ΓιατονΒ:6.000.000x592.500=169.28621.000.000(οφόροςδιανομήςκαταβάλλεταιαπότονΒστηναρμόδιαΔΟΥπουυπάγεταιτοακίνητο).

ΓιατονΓ:11.000.000x592.500=310.35721.000.000

Επίσης,οΓθαοφείλειεκτόςαπότονφόροδιανομήςτων310.357δρχ.καιφόρομεταβίβασηςμε11%γιατηνεπιπλέοναξίατων4.000.000δρχ.πουπαίρνει–ανκαταβάλειτίμημα-άλλωςθαοφείλειφόροδωρεάς.ΟφόροςτηςδιανομήςκαιτηςμεταβίβασηςήδωρεάςθακαταβληθείαπότονΓστηναρμόδιαΔΟΥόπουυπάγεταιτοδιαμέρισμα

Εκκαθάριση(μετάτονέλεγχοκαισυμβιβασμό) Ηαξίατωνπιοπάνωακινήτωνδιαμορφώνεταικατάτοσυμβιβασμόωςεξής:από4.000.000σε7.000.000(αγρ/χιο)από6.000.000σε9.000.000(αγρ/χιο)από11.000.000σε11.000.000(αντικειμενικήαξίαδ/τος)απόσυν.αξία21.000.000σε27.000.000συνολικήαξία

Ιδανικήμερίδακαθενόςκοινωνού:27.000.000:3=9.000.000Οφόροςδιανομήςπουπροκύπτειστησυνολικήαξίατων27.000.000όπωςαυτήδιαμορφώθηκεμετοσυμβιβασμόείναι:

(Ακίνητα7.000.000χωρίςΠ.Υ.)9.000.0004.000.000x2,25%(9%/4)=90.00016.000.000<12.000.000x2,75%(11%/4)=330.000

(Ακίνητα11.000.0004.000.000x2,75%(11%/4)=110.000μεΠ.Υ.)-------------<7.000.000x3,25%(13%/4)=227.50027.000.00027.000.000757.500

Δηλαδή:4.000.000x2,25%(9%/4)=90.00016.000.000x2,75%(11%/4)=440.0007.000.000x3,25%(13%/)=227.50027.000.000757.500φόροςδιανομής

Από την αξία των 16.000.000 (7.000.000 + 9.000.000) των αγροτεμαχίων, η αξία των πρώτων 4.000.000 θαφορολογηθείμεσυντελεστή2,25%(9%/4)καιηυπόλοιπηαξίατων12.000.000μαζίμεταπρώτα4.000.000τηςαξίαςτουδιαμερίσματοςθαφορολογηθούνμεσυντελεστή2,75%(11%/4).Ταυπόλοιπα7.000.000τηςαξίαςτουδιαμερίσματοςθαφορολογηθούνμε3,25%(13%/4).

ΓιατονΑ:7.000.000x757.500=196.38927.000.000

Είχεκαταβάλειμεβάσητηδήλωσηφόρο112.857δρχ.

Οφείλειακόμη:196.389–112.857=83.532

ΓιατονΒ:9.000.000x757.500=252.50027.000.000

Είχεκαταβάλειμεβάσητηδήλωσηφόρο169.286δρχ.

Οφείλειακόμη:252.500–169.286=83.214

ΓιατονΓ:11.000.000x757.500=308.61127.000.000

30

Γιατηνεπιπλέοναξίατων2.000.000(11.000.000–9.000.000)ανκαταβάλεταιτίμημααπότονΓ΄,θαοφείλεταιφόροςμεταβίβασηςμεακέραιοσυντελεστή,δηλαδή:2.000.000x11%=220.000,άλλωςθαοφείλεταιφόροςδωρεάς.

ΟΓσυνεπώςθαπρέπεινακαταβάλει(μετηνέαεκκαθάριση)308.611+220.000=528.611έχειόμωςκαταβάλλειμεβάσητηδήλωση750.357(310.357+440.000).Άραπρέπεινατουεπιστραφούν:750.357–528.611=221.746δρχ.

ΣημειώνεταιότιηεκκαθάρισητουφόρουγίνεταιαπότηΔΟΥστηχωρικήαρμοδιότητατηςοποίαςυπάγεταιτοακίνητοπουέχειτημεγαλύτερηαξία(δηλαδήτουδιαμερίσματοςτων11.000.000).

Παράδειγμα3ο-ΈστωότιοιΑκαιΒείναισυγκύριοικατά50%εξαδιαιρέτουσεδυοακίνητα,τοΧ(αγροτεμάχιο)καιτοΨ(διαμέρισμα)ΠροβαίνουνσεδιανομήκαιπαίρνειοΑτοΧκαιοΒτοΨ.

Κατάδήλωση Συμβιβασμός

αγροτεμάχιο(Χ)2.000.000χωρίςΠ.Υ.διαμέρισμα(Ψ)6.000.000μεΠ.Υ.

(ΠυροσβεστικήΥπηρεσία)

5.000.0006.000.000

Κατάδήλωση2.000.000+6.000.000=8.000.0008.000.000:2=4.000.000ηιδανικήμερίδαΟφόροςδιανομήςστα8.000.000είναι:2.000.000x2,25%(9%/4)=45.0004.000.000x2,75%(11%/4)=110.0002.000.000x3,25%(13%/4)=65.0008.000.000220.000φόροςδιανομής

ΓιατονΑ:2.000.000x220.000=55.0008.000.000ΓιατονΒ:6.000.000x220.000=165.0008.000.000

Γιατηνεπιπλέοναξίατων2.000.000πουπαίρνειοΒθακαταβληθείοφόροςδωρεάςήφόροςμεταβίβασηςμεακέραιοσυντελεστή11%ανάλογα.

2.000.000x11%=220.000

Κατάτηνεκκαθάριση(συμβιβασμό)

5.000.000+6.000.000=11.000.00011.000.000:2=5.500.000ηιδανικήμερίδα4.000.000x2,25%(9%/4)=90.000αγροτεμάχιο5.000.000<1.000.000x2,75%(11%/4)=27.500

4.000.000x2,75%(11%/4)=110.000διαμερίσματα6.000.000<2.000.000x3,25%(13%/4)=65.00011.000.00011.000.000292.500φόροςδιανομήςΔηλαδή:4.000.000x2,25%(9%/4)=90.0005.000.000x2,75%(11%/4)=137.000+2.000.000x3,25%(13%/4)=65.00011.000.000292.500φόροςδιανομής

31

ΓιατονΑ:5.000.000x292.500=132.95511.000.000

ΟΑκατέβαλεμεβάσητηδήλωση,φόροδιανομήςδρχ.55.000οφείλεισυνολικά132.955.Άραθακαταβάλειακόμη:132.955–55.000=77.955

ΓιατονΒ:6.000.000x292.500=159.54511.000.000

και500.000x11%=55.000φ.μ.α.

ΟΒκατέβαλεμεβάσητηδήλώσηφόροδιανομήςδρχ.165.000καιφ.μ.α.220.000,συνολικά165.000+220.000=385.000οφείλεινακαταβάλει214.545(159.545+55.000).Άραδικαιούταιγιαεπιστροφή170.455(385.000–214.545).

Παράδειγμα4ο-α)ΟιΑ,ΒκαιΓείναισυγκύριοιεξαδιαιρέτουσεδύοοικόπεδα,στοΧαγοραίαςαξίας10.000.000δρχ.καιστοΨαγοραίαςαξίας20.000.000δρχ.ΣτηνπεριοχήλειτουργείΠυροσβεστικήΥπηρεσία. ΟΑεξέρχεταιτηςκοινωνίαςκαιπαίρνειτοοικόπεδοπουαντιστοιχείστοιδανικόμερίδιο(10.000.000)Στηνπερίπτωσηαυτήοφόροςμεταβίβασης(διανομής)πουαναλογεί,θαυπολογισθείμόνοεπίτηςαξίαςτουοικοπέδουπουπεριέρχεταιστονΑ,οοποίοςείναικαιοατομικώςεξερχόμενοςτηςκοινωνίας. Οφόροςμεταβίβασηςθαυπολογισθείστο1/4του11%γιατα4.000.000δρχ.καιστο1/4του13%γιατα6.000.000δρχ.

4.000.000x2,75%(11%/4)=110.0006.000.000x3,25%(13%/4)=195.00010.000.000305.000φόροςδιανομής

Οι Β και Γ εφόσον μετά την αποχώρηση του Α΄ παραμένουν σε κοινωνία δεν οφείλουνφόρο διανομής, σεπερίπτωσηόμωςπουδιανείμουντοοικόπεδότουςθακαταβάλουντοφόροδιανομής.

β) Έστωότιέξιοισυγκύριοισεπέντεακίνητακαισυμμετέχουνσ’αυτάκατάτο1/6εξαδιαιρέτου.Εξέρχονταιτηςκοινωνίαςοιδύο,λαμβάνοντεςτοέναακίνητοεξαδιαιρέτουκαιοιυπόλοιποιτέσσεριςσυνεχίζουνναπαραμένουνεξαδιαιρέτουσυγκύριοισταυπόλοιπα3ακίνητα. Στηνπερίπτωσηαυτήφόροςδιανομήςθακαταβληθείαπότουςδυοεξερχόμενους,πουδημιουργούνμερικότερηκοινωνίαστοέναακίνητοκαιδενθακαταβληθείφόροςαπότουςπαραμένοντεςστηναρχικήκοινωνίαυπολοίπουςτέσσεριςκοινωνούς.

Παράδειγμα5ο-ΟιΑ,Β,Γ,Δ,ΕκαιΖείναισυγκύριοιεξαδιαιρέτουσετρίαακίνητα,στοΦαντικειμενικήςαξίας5.000.000δρχ., στοΧαντικειμενικήςαξίας6.000.000δρχ. καιστοΨεπίσηςαντικειμενικήςαξίας7.000.000δρχ. Αποφασίζουνναμοιράσουναυτά,ώστεοιΑκαιΒναλάβουνεξαδιαιρέτουτοΦακίνητο,οιΓκαιΔστοΧακίνητοκαιοιΕκαιΖτοΨακίνητο. Στην περίπτωση αυτή οφείλεται φόρος μεταβίβασης (διανομής) γιατί δημιουργούνται μερικότερεςκοινωνίες(έχουμεδιάσπασητηςαρχικήςκοινωνίαςσετρείς).Έτσιέχουμεσυνολικήαξίαδιανεμόμενηςπεριουσίαςωςεξής:

5.000.000+6.000.000+7.000.000=18.000.000δρχ.

Ιδανικήμερίδα:18.000.000:6=3.000.000

Οφόροςδιανομήςθαυπολογιστείεπίτηςσυνολικήςαξίαςτων18.000.000δρχ.

4.000.000x2,75%(11%/4)=110.00014.000.000x3,25%(13%/4)=455.00018.000.000565.000φόροςδιανομής

ΟιΑ&Β=5.000.000x565.000=156.94418.000.000

ΟιΓ&Δ=6.000.000x565.000=188.33318.000.000

32

ΟιΕ&Ζ=7.000.000x565.000=219.72318.000.000

ΕπίσηςοιΕκαιΖεκτόςαπότοφόροδιανομής(219.723)θαοφείλουν,γιατηνεπίπλέοναξίατου1.000.000δρχ.πουπαίρνουνπέρατηςιδανικήςμερίδας,φόρομεταβίβασης,πουθαυπολογισθείμεακέραιοσυντελεστή11%ανκαταβάλλεταιτίμημα,άλλωςθαοφείλουνφόροδωρεάς.

ΣεπερίπτωσηόμωςπουοιΑΒ,ΓΔκαιΕΖπροβούνσεμετέπειταδιανομή,εφόσοναυτήείναιεφικτή,οφόροςπουκαταβλήθηκεγιατημερικότερηκοινωνίαθασυμψηφισθεί.

Παράδειγμα6ο- ΈστωότιοιΑκαιΒείναισυγκύριοικατάτο½εξαδιαιρέτουσε4ακίνητα,2αγροτεμάχια(Χ΄καιΨ΄).ΗαγοραίααξίατουαγροτεμαχίουΧείναι6.000.000καιτουΨείναι8.000.000,ηαντικειμενικήαξίατουδιαμερίσματοςΧ΄είναι12.000.000καιτουΨ΄είναι14.000.000.Ταδιανείμουνκαιπαίρνουν:

ΟΑταΧκαιΧ΄καιοΒταΨκαιΨ΄

Σημείωση:Στηναντικειμενικήαξίατωνδιαμερισμάτωνδενθαυπολογίζεταιοσυντελεστήςσυνιδιοκτησίας10%εφόσονμετάτηδιανομήδενυπάρχεισυνιδιοκτησία.

Ακίνητα6.000.0004.000.000x2,25%=90.000>14.000.000<χωρίςΠ.Υ.8.000.00010.000.000x2,75%=275.000

Ακίνητα12.000.0004.000.000x2,75%=110.000>26.000.000<μεΠ.Υ.14.000.00022.000.000x3,25%=715.00040.000.0001.190.000

Αθροίζουμετιςαξίεςτωναγροτεμαχίων(δηλαδήόλωντωνακινήτωνστηνπεριοχήτωνοποίωνδενλειτουργείΠ.Υ.)Στοπαράδειγμάμαςείναι:6.000.000+8.000.000=14.000.000Σταπρώτα4.000.000θαεπιβληθείοσυντελεστής9%/4=2,25%Σταυπόλοιπα10.000.000θαεπιβληθείοσυντελεστής11%/4=2,75%

Στηνυπόλοιπησυνολικήαξία (26.000.000δρχ.)τωνδιαμερισμάτων(στηνπεριοχήτωνοποίωνλειτουργείΠ.Υ.)θαεπιβληθείοσυντελεστής2,75%(11%/4)γιατηναξίατωνπρώτων4.000.000καιγιατηνυπόλοιπηαξίατων22.000.000θαεπιβληθείοσυντελεστής3,25%(13%/4).

Ηιδανικήμερίδαείναι40.000.000:2=20.000.000ηφυσικήμερίδατουΑείναι:6.000.000+12.000.000=18.000.000ηφυσικήμερίδατουΒείναι:8.000.000+14.000.000=22.000.000

ΓιατονΑ:18.000.000x1.190.000=535.50040.000.000ΓιατονΒ:22.000.000x1.190.000=654.50040.000.000

Στην επιπλέον αξία των 2.000.000 που παίρνει ο Β πέραν της ιδανικής του μερίδας θα επιβληθεί φόροςμεταβίβασηςμεακέραιοσυντελεστή,ανκαταβάλειτίμημα,ήφόροδωρεάς.

Παράδειγμα7ο-ΈστωότιοιΑ,Β,Γείναισυγκύριοικατάτο1/3εξαδιαιρέτουσεοικόπεδο,τοοποίοείναιγωνιαίοκαιέχειαντικειμενικήαξίασυνολικά30.000.000δρχ.όπωςαυτήπροκύπτειστοενιαίοοικόπεδο,τοχωρίζουνσετρίαάρτιαοικόπεδαΧ,Ψ,Ωκαιπροβαίνουνσεαυτούσιαδιανομή,λαμβάνονταςοΑτοΧ,οΒτοΨκαιοΓτοΩ.

ΗαντικειμενικήαξίατηςΧείναι10.000.000(τηςγωνιαίας)καιτηςΨκαιΩείναιαπό9.000.000.Οφόροςδιανομήςθαυπολογισθείωςέξης:

33

Συνολικήαξίαδιανεμόμενηςπεριουσίας.10.000.0009.000.0009.000.00028.000.000

4.000.000x2,75%=110.00024.000.000x3,25%=780.00028.000.000890.000

ΓιατονΑ10.000.000x890.000=317.85828.000.000ΓιατονΒ9.000.000x890.000=286.07128.000.000ΓιατονΓ9.000.000x890.000=286.07128.000.000

Γιατηνεπιβολήτουφόρουδιανομήςβρίσκουμεχωριστάτηναντικειμενικήαξίατηςκάθεκάθετηςιδιοκτησίαςχωρίςναυπολογίσουμεκαιτοσυντελεστήσυνιδιοκτησίας,εφόσονμετάτηδιανομήδενυπάρχεισυγκυριότηταστιςκάθετεςιδιοκτησίες.

Παράδειγμα8ο-ΈστωότιοιΑ,Β,Γ,είναισυγκύριοικατάτο1/3εξαδιαιρέτουσετρίαακίνητα:σεένααγροτεμάχιοαξίας 12.000.000 δρχ. και σε δύο διαμερίσματα αντικειμενικής αξίας 16.000.000 δρχ. και 17.000.000 δρχ.αντίστοιχαπροβαίνουνσεδιανομήαυτώνκαιπαίρνουν:οΑ΄τοαγροτεμάχιο,οΒ΄τοδιαμέρισμα,των16.000.000δρχ.καιοΓ΄τοδιαμέρισματων17.000.000δρχ.

Ακίνητα4.000.000x2,25%(9%/4)=90.00012.000.000<χωρίςΠ.Υ.8.000.000x2,75%(11%/4)=220.000

Ακίνηταμε16.000.000Π.Υ.+17.000.0004.000.000x2,75%(11%/4)=110.00033.000.000<29.000.000x3,25%(13%/4)=942.50045.000.0001.362.500φόροςδιανομής

Συνολικήαξίαδιανεμόμενηςπεριουσίας=45.000.000ιδανικήμερίδα=45.000.000:3=15.000.000

ΓιατονΑ12.000.000x1.362.500=363.33345.000.000

ΓιατονΒ16.000.000x1.362.500=484.44545.000.000

και1.000.000x11%=110.000φ.μ.α.ανκαταβάλειτίμημα

ΓιατονΓ17.000.000x1.362.500=514.72245.000.000

και2.000.000x11%=220.000φ.μ.α.ανκαταβάλειτίμημα

34

Β) (ΠΟΛ.1029/ 22/2/2007)Παράγραφος7Σύμφωναμετηδιάταξητουεδαφίουβ΄τηςπαραγράφου2τουάρθρου11τουν.3427/2005προβλεπότανότισετέλοςσυναλλαγήςυπάγονταιοιπεριπτώσειςδιανομής,ανταλλαγήςήσυνένωσηςακινήτων,ταοποίααποκτήθηκανστοσύνολότουςήμερικώςμετάτην1.1.2006.Συνεπώς,κατ’εφαρμογήτηςδιάταξηςαυτής,σετέλοςσυναλλαγήςυπάγοντανοιπεριπτώσειςδιανομήςακινήτων,ταοποίααποκτήθηκαναπότουςσυγκυρίουςαπόκοινούείτεστοσύνολότουςμετάτην1.1.2006είτεσεδιαφορετικάχρονικάσημεία,άλλαεξαυτώνπριναπότην1.1.2006καιάλλαμετάτην1.1.2006.Επίσης,σετέλοςσυναλλαγήςυπάγοντανοιπεριπτώσειςανταλλαγήςήσυνένωσηςακινήτων,κατά τις οποίες ένα τουλάχιστον από τα ανταλλασσόμενα ή συνενούμενα ακίνητα είχε αποκτηθεί μετά την1.1.2006.Ηανωτέρωδιάταξηίσχυσεγιαυποθέσειςδιανομών,ανταλλαγώνήσυνενώσεωνακινήτων,ηφορολογικήυποχρέωσητωνοποίωνγεννήθηκεπριναπότηνημερομηνίαδημοσίευσηςτουν.3522/2006,δηλαδήμέχρικαιτην21.12.2006,διότιμετηδιάταξητηςπαραγράφου7τουανωτέρωνόμουαντικαθίσταταιηπροαναφερθείσαδιάταξηκαιορίζεταιρητάότισετέλοςσυναλλαγήςυπάγονταιμόνοοιπεριπτώσειςδιανομής,ανταλλαγήςήσυνένωσηςακινήτωνπουαποκτήθηκανστοσύνολότουςμετάτην1.1.2006.Επομένως,στιςπεριπτώσειςδιανομήςακινήτων,ανστηδιανεμητέαπεριουσίαπεριλαμβάνονταιακίνηταπουέχουναποκτηθείαπότουςσυγκυρίουςμερικώςμετάτην1.1.2006,δηλαδήάλλαεξαυτώνπριναπό την1.1.2006καιάλλαμετά την1.1.2006,ηπράξηδιανομήςθαυπαχθεί εν μέρει στοφόρο μεταβίβασηςακινήτων (φόροδιανομής) -προκειμένου για τα ακίνητα που έχουναποκτηθείπριναπότην1.1.2006-καιενμέρειστοτέλοςσυναλλαγήςακινήτων–προκειμένουγιαταακίνηταπουέχουναποκτηθείμετά την1.1.2006.Ανάλογα ισχύουνκαι για τιςπράξειςανταλλαγήςήσυνένωσηςακινήτωνπουέχουναποκτηθείσεδιαφορετικάχρονικάσημείαωςάνω.Είναιευνόητοότι,λόγωτηςδιαφοροποίησηςτουτρόπουφορολόγησηςτωνακινήτωνκατάτημεταβίβασήτουςμεεπαχθήαιτία,ανάλογαμε τοχρόνοκτήσηςτους,κρίνεταιαπαραίτητηηπροσκόμισητωντίτλωνκτήσηςαυτώνκατάτηνυποβολήτωνοικείωνφορολογικώνδηλώσεων,προκειμένουναεπιβληθείηαντίστοιχηφορολογία.

Παραδείγματα1. Οι Α΄, Β΄ και Γ΄ είναι εξ αδιαιρέτου συγκύριοι κατά το 1/3 ο καθένας σε τρία οικόπεδα, τα Φ, Χ και Ψ,αντικειμενικήςαξίας75.000€,50.000€και55.000€αντίστοιχα.ΤαοικόπεδαΦκαιΧπεριήλθανστηνκυριότητάτουςεξαδιαιρέτουλόγωκληρονομιάςτου2006ενώτοτρίτοοικόπεδοΨτοαγόρασαναπόκοινούκατάτο1/3οκαθέναςτονΙανουάριοτου2007.ΣήμεραπροβαίνουνσεαυτούσιαδιανομήτωνακινήτωντουςκαισυμφωνούνοΑ΄ναλάβειτοοικόπεδοΦ,οΒ΄τοοικόπεδοΧκαιοΓ΄τοοικόπεδοΨ.Η ανωτέρω διανομή υπάγεται εξ ολοκλήρου στο τέλος συναλλαγής ακινήτων, δεδομένου ότι η διανεμητέαπεριουσία έχει αποκτηθεί στο σύνολό της μετά την 1.1.2006. Επομένως, στην προκειμένη περίπτωση θαυποβληθούνστηναρμόδιαΔ.Ο.Υ.τρειςδηλώσειςτέλουςσυναλλαγήςακινήτων,μίααπόκάθεσυγκύριο,στηνοποίαθαυπολογισθείτοτέλοςσυναλλαγής,1%,επίτηςαξίαςτουακινήτουπουλαμβάνειοκαθέναςαπότηδιανομή,ωςεξής:ΟικόπεδοΦ:75.000Χ1%=750€τέλοςσυναλλαγήςγιατονΑ΄ΟικόπεδοΧ:50.000Χ1%=500€τέλοςσυναλλαγήςγιατονΒ΄ΟικόπεδοΨ:55.000Χ1%=550€τέλοςσυναλλαγήςγιατονΓ΄Σημειώνεται ότι σε αντίθεση με το φ.μ.α., η διαφορά μεταξύ ιδανικής και φυσικής μερίδας δεν επιφέρειπεραιτέρωφορολόγησηγια τοσυμβαλλόμενοπουλαμβάνειαπό τηδιανομήφυσικήμερίδαμεγαλύτερηαπότην ιδανική του, εφόσον καταβάλλεται αντάλλαγμα για τη διαφορά αυτή. Αντίθετα, στην περίπτωση που δενπροκύπτειηκαταβολήανταλλάγματοςγιατηδιαφοράμεταξύφυσικήςκαιιδανικήςμερίδας,θαυπαχθείσεφόροδωρεάςοσυμβαλλόμενοςγιατηνπεριουσιακήωφέλειαπουπροσπορίζεταιαποκτώνταςαπότηδιανομήακίνητομεγαλύτερηςαξίαςαπότηναξίατηςιδανικήςτουμερίδας.

Συνεπώς,στηνπροκειμένηπερίπτωσητουπαραδείγματοςπροκύπτουνταεξής:ΑξίαδιανεμητέαςπεριουσίαςΑξίαιδανικήςμερίδαςκάθεσυγκύριου:(75.000+50.000+55.000)/3=60.000€ΟΑ΄αποκτάαπότηδιανομήακίνητομεγαλύτερηςαξίαςαπότηναξίατηςιδανικήςτουμερίδας:Διαφοράιδανικήςμερίδαςαπότηφυσικήμερίδα:75.000-60.000=15.000€ΑνγιατηδιαφοράαυτήοΑ΄καταβάλειαντάλλαγμα,δενοφείλειάλλοφόροπέραντουτέλουςσυναλλαγήςγιατηδιανομή.Ανόμωςδενκαταβάλειαντάλλαγμα,τότε,εκτόςαπότοτέλοςσυναλλαγήςγιατηδιανομή,οφείλεικαιφόροδωρεάςγιατηδιαφορά.

2.ΟΑ΄έχειστηνκυριότητάτουτοδιαμέρισμαΒ2,αντικειμενικήςαξίας200.000€,τοοποίοαπέκτησεμεαγοράτο2004.ΣτηνίδιαπολυκατοικίαοΒ΄είναιιδιοκτήτηςτουδιαμερίσματοςΓ3,αντικειμενικήςαξίας150.000€,τοοποίοαγόρασετοΜάρτιοτου2006.Σήμεραπροβαίνουνσεανταλλαγήτωνδιαμερισμάτωντους,έτσιώστετοδιαμέρισμαΒ2ναπεριέλθειστηνκυριότητατουΒ΄καιτοδιαμέρισμαΓ3ναπεριέλθειστονΑ΄.Ηανωτέρωανταλλαγήυπάγεταιενμέρειστοφόρομεταβίβασης(ανταλλαγής)καιενμέρειστοτέλοςσυναλλαγήςακινήτων,δεδομένουότιδιαφοροποιείταιοχρόνοςκτήσηςτωνανταλλασσόμενωνακινήτων.Επομένως,στηνπροκειμένη περίπτωση θα υποβληθούν δύο δηλώσεις, μία δήλωσηφόρου μεταβίβασης (ανταλλαγής) για το

35

διαμέρισμαΒ2 (πουαποκτήθηκεμεαγοράτου2004)μεαγοραστήτοΒ΄καιμίαδήλωσητέλουςσυναλλαγήςακινήτωνγιατοδιαμέρισμαΓ3(πουαποκτήθηκεμεαγοράτοΜάρτιοτου2006)μεαγοραστήτονΑ΄.Οφόροςανταλλαγήςκαιτοτέλοςσυναλλαγήςθαυπολογιστούνωςεξής:ΔιαμέρισμαΒ2:15.000Χ4,5%=675€(κτήσητου’04)135.000Χ5,5%=7.425€8.100€φόροςανταλλαγήςγιατοΒ΄Τουπόλοιποτηςαξίας,50.000€,θαυπαχθείσεφόρομεταβίβασηςμεακέραιοσυντελεστήήσεφόροδωρεάς,ανάλογαμετοανκαταβάλλεταιαντάλλαγμααπότοΒ΄γιατηδιαφοράήόχι.ΔιαμέρισμαΓ3:150.000Χ1%=1.500€τέλοςσυναλλαγήςγιατονΑ΄(κτήσητου’06)

10. Ποιοί είναι οι πρόσθετοι φόροι και πότε επιβάλλονται;

Σύμφωναμετηνπαρ.1τουάρθρου1τουν.2523/1997,όπωςτροποποιήθηκεμετοάρθρο24παρ.1τουν.3296/2004: α.Σεπερίπτωσημηυποβολήςδήλωσης,επιβάλλεταιπρόσθετοςφόροςπουορίζεταισεποσοστό2,5%επίτουφόρου,τηνπληρωμήτουοποίουθααπέφευγεουπόχρεοςλόγωμηυποβολήςτηςδήλωσης,γιακάθεμήνακαθυστέρησης. β. Σε περίπτωσηυποβολήςανακριβούςδήλωσης, επιβάλλεται στον υπόχρεοπρόσθετοςφόροςπουορίζεταισεποσοστό2%επίτουφόρου,τηνπληρωμήτουοποίουθααπέφευγε,γιακάθεμήνακαθυστέρησης. γ. Σε περίπτωση υποβολής εκπρόθεσμης δήλωσης, επιβάλλεται πρόσθετος φόρος που ορίζεται σεποσοστό1%επίτουφόρουπουοφείλεταιμετηδήλωση,γιακάθεμήνακαθυστέρησης.Ταανωτέρωισχύουνγιαυποθέσειςφορολογίαςμεταβίβασηςακινήτων,ηφορολογικήυποχρέωσητωνοποίωνγεννιέταιαπότηδημοσίευσητουν.3296/2004καιμετά(14.12.2004).Σύμφωναμετηνπαρ.4τουάρθρου2τουν.2523/97,ορίζονταιωςανώταταόριαγιατηνεπιβολήπρόσθετωνφόρων,τοποσοστό100%γιαυποβολήεκπρόθεσμηςδήλωσηςκαι200%γιατηνυποβολήανακριβούςδήλωσηςήμηυποβολήςδήλωσηςτουφόρου,τηνπληρωμήτουοποίουθααπέφευγεουπόχρεοςφορολογούμενος.

11. Δικαίωμα προσφυγής – Εξώδικη επίλυση της διαφοράς

α. Κατά τουφύλλου ελέγχου έχει δικαίωμα προσφυγής ο υπόχρεος ή οι κληρονόμοι του, εντός 60ημερώναπότηνκοινοποίησητουφύλλουελέγχου. β.Κατάτηδιάρκειατηςπροθεσμίαςπροςάσκησητηςπροσφυγής,ουπόχρεοςδικαιούταιναζητήσειαπότοναρμόδιοΠροϊστάμενοΔ.Ο.Υτηνεξώδικηεπίλυσητηςδιαφοράς(συμβιβασμός).

ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ

12. Ποιοί είναι οι δικαιούχοι της απαλλαγής από το Φ.Μ.Α για αγορά πρώτης κατοικίας;

Ηαπαλλαγήπαρέχεταιμόνοσεφυσικάπρόσωπα(έγγαμαήάγαμα)καισυγκεκριμέναμόνοσε ΈλληνεςυπηκόουςπουκατοικούνστηνΕλλάδα. Κατ’εξαίρεση,μπορούννατύχουναπαλλαγήςοι Έλληνεςήομογενείςπουεργάσθηκανήεργάζονταιστοεξωτερικόγιαέξιτουλάχιστονχρόνιακαιείναιεγγεγραμμένοικατάτοχρόνοτηςαγοράςσεδημοτολόγιατηςχώρας,ακόμακαιανδεδιαμένουνστηνΕλλάδα,αρκείναπληρούντιςλοιπέςπροϋποθέσειςπουορίζειονόμος. Συνεπώς,δεδικαιούνταιτηςαπαλλαγήςοιΈλληνεςφοιτητέςγιαόσοδιάστημαπαραμένουνσπουδάζονταςστοεξωτερικό. Επίσης,γιατουςέμμισθους ΈλληνεςδημοσίουςυπαλλήλουςπουυπηρετούνστοεξωτερικόθεωρείταιότιηκατοικίατουςβρίσκεταιστηνΕλλάδακαισυνεπώςδικαιούνταιτηςαπαλλαγής. Οιαλλοδαποίδενμπορούννατύχουντηςαπαλλαγήςαυτήςκατάτηναγοράπρώτηςκατοικίας.Κατ’εξαίρεση,τηςωςάνωαπαλλαγήςμπορούννατύχουνκαιοιαλλοδαποίυπήκοοιΚράτους-ΜέλουςτηςΕυρωπαϊκήςΈνωσης15,οιοποίοιδιαμένουνκαιεργάζονταιτουλάχιστονέναέτοςστηνΕλλάδαμετιςίδιεςπροϋποθέσειςπουτυχαίνουνοι Έλληνεςπολίτες.(Σχ.οιμεαρ.πρωτ.ΠΟΛ1034/10-2-1992,ΠΟΛ1060/7-4-2005καιΠΟΛ1005/11-1-2007εγκύκλιοιτουΥπουργείουΟικονομίας&Οικονομικών).Μετιςίδιεςπροϋποθέσειςδικαιούνταιαπαλλαγήςφόρουγιατηναγοράπρώτηςκατοικίαςκαιοιυπήκοοιτωνκρατών-μελώντουΕυρωπαϊκούΟικονομικούΧώρου(Νορβηγία,Ισλανδία,Λιχτενστάιν-Διοικ.λύση1044729789/173/16-5-2000). Ηαπαλλαγήκατάτηναγοράπρώτηςκατοικίαςπαρέχεταικαιστους ΈλληνεςεκΤουρκίας,Β.Ηπείρου,

15ΚράτημέλητηςΕ.Ε.:Ελλάδα,Βέλγιο,Λουξεμβούργο,ΜεγάληΒρετανία,Γαλλία,Γερμανία,Αυστρία,Ιταλία,Ολλανδία,Ιρλαν-δία,Δανία,Σουηδία,Φιλανδία,Εσθονία,Λιθουανία,Λεττονία,Πολωνία,Ουγγαρία,Τσεχία,Σλοβακία,Σλοβενία,Μάλτα,Κύπρος,Βουλγαρία,Ρουμανία

36

Ρωσίας(Πόντιοι)καιεκΚύπρου,εφόσονέχουνεγκατασταθείμόνιμαστηνΕλλάδα. Ημόνιμηδιαμονή τηςκατηγορίαςαυτών τωνδικαιούχωναποδεικνύεταιμεκάθενόμιμομέσο,όπωςπ.χ.ηέναρξηάσκησηςεπαγγέλματος,ηπρόσληψηγιαπαροχήυπηρεσιώνεξαρτημένηςεργασίας(μισθωτός),ηενοικίασηκατοικίας,ηφοίτησησεσχολέςκ.λ.π.Τοελάχιστοσυνεχόμενοχρονικόδιάστημακατοικίας–ήκαιεργασίας,όπουαπαιτείται–στηνΕλλάδαορίζεταισεένα(1)έτος. ΕπισημαίνεταιότιειδικάγιαταπρόσωπααυτάηπρόθεσήτουςγιαμόνιμηεγκατάστασηστηνΕλλάδαδεναναιρείταιαπότογεγονόςότιγιαειδικούςλόγους,οιαρμόδιεςυπηρεσίεςτουςχορηγούνπροσωρινέςάδειεςπαραμονήςπουανανεώνονται. ΟικαταγόμενοιαπότηΒόρειαΉπειρο,τηνΚύπροκαιτηνΤουρκία,εφόσοναπέκτησανιθαγένειατρίτουκράτουςπληντηςΑλβανικής,ΚυπριακήςκαιΤουρκικής,δενμπορούννατύχουναπαλλαγήςαπότοφόρο. Ηαπαλλαγήπαρέχεταικαιστονκύριοεξαδιαιρέτουποσοστούήψιλόκύριοήεπικαρπωτήκατοικίαςήοικοπέδουπουαγοράζειτουπόλοιποποσοστόήτοεμπράγματοδικαίωματηςεπικαρπίαςήτηςψιλήςκυριότητας,προκειμένου να γίνει εξ ολοκλήρου κύριος του ακινήτου, εφόσον το ποσοστό που έχει δεν του πληροί τιςστεγαστικέςανάγκες. Ηαπαλλαγήπαρέχεταικαιστοσύζυγοπουβρίσκεταισεδιάσταση,υπότονόροότιέχεικαταθέσειαίτησηήαγωγήδιαζυγίουτουλάχιστονπροέξιμηνώναπότοχρόνοτηςαγοράς.Ανδελυθείογάμοςμεδιαζύγιομέσασεπέντεέτηαπότηναγορά,αίρεταιηχορηγηθείσααπαλλαγήκαικαταβάλλεταιοοικείοςφόρος. Οιιδιοκτήτεςξενοδοχείων,αποθηκών,γραφείων,βιομηχανοστασίωνκαιγενικάαμιγώνεπαγγελματικώνστεγώνέχουνδικαίωμααπαλλαγής.Δενθεωρείταιεπαγγελματικήστέγητοακίνητο,τοοποίοαπότηνοικοδομικήάδεια ή τον τίτλο κτήσης χαρακτηρίζεται ως κατοικία, έστω και αν αυτό χρησιμοποιείται ως επαγγελματικήστέγαση.Σημείωση:βλ.καιδιατάξειςτουΠΔ150/2006

13. Ποιά είναι η έκταση της παρεχόμενης απαλλαγής;

Με τη διάταξη της παρ. 4 του άρθρου 3 του ν. 3634/2008 (Φ.Ε.Κ. 9 Α΄/29-1-2008) καταργήθηκαντα αφορολόγητα όρια για την απόκτηση πρώτης κατοικίας και παρέχεται πλήρης απαλλαγή από το φόρομεταβίβασης(καιτοτέλοςσυναλλαγήςακινήτων)γιααγοράκατοικίαςμεεμβαδόνέως200τ.μ.ήοικοπέδου,στοοποίοαντιστοιχείκατοικίαμεεμβαδόνέως200τ.μ.,ανεξάρτητααπότηναξίατους.Τοανωτέρωεμβαδόνπροσαυξάνεταικατά25τ.μ.γιατοτρίτοκαικαθένααπόταεπόμεναανήλικατέκνα,τηνεπιμέλειατωνοποίωνέχειοδικαιούχος,ήταπροστατευόμενατέκναμεποσοστόαναπηρίαςτουλάχιστον67%.Αντοεμβαδόντηςπρώτηςκατοικίαςυπερβαίνειταανωτέρωόρια,ηαπαλλαγήχορηγείταιμέχριτουποσούτηςαξίαςπουαντιστοιχείστοεμβαδόναυτό.Γιατηναξίαπουαντιστοιχείστοεπιπλέονεμβαδόνοφείλεταιοοικείοςφόρος,δηλαδήφόροςμεταβίβασηςήτέλοςσυναλλαγήςακινήτων,αντίστοιχα.Ταανωτέρωεφαρμόζονταισεαγορέςπρώτηςκατοικίας,ηφορολογικήυποχρέωσητωνοποίωνγεννιέταιαπότις13-12-2007καιμετά.

14. Ποιές είναι οι προϋποθέσεις για την απαλλαγή πρώτης κατοικίας; α.Οαγοραστήςήησύζυγόςτουήταανήλικαπαιδιάτουναμηνέχουνδικαίωμαπλήρουςκυριότηταςήεπικαρπίαςήοικήσεωςσεάλληοικίαήδιαμέρισμαπουπληροίτιςστεγαστικέςανάγκεςτηςοικογένείαςτουήδικαίωμαπλήρουςκυριότηταςεπίοικοπέδουοικοδομήσιμουήεπί ιδανικούμεριδίουοικοπέδου,στοοποίοαντιστοιχείεμβαδόνκτίσματοςπουπληροίτιςστεγαστικέςτουανάγκες,καιβρίσκονταισεδημοτικόδιαμέρισμαμε πληθυσμό άνω των 3.000 κατοίκων. Ακόμη για την απαλλαγή απαιτείται το αγοραζόμενο οικόπεδο ή τογήπεδοστοοποίοβρίσκεταιηαγοραζόμενηοικίαήτοδιαμέρισμαναείναιοικοδομήσιμοκαιεντόςεγκεκριμένουρυμοτομικούσχεδίουδήμουήκοινότητας,καιμεταξύαγοραστήκαιπωλητήναμηνυπάρχεισυγγένειαεξαίματοςήεξαγχιστείαςπρώτουβαθμού. Οιπροϋποθέσειςγιατηχορήγησητηςαπαλλαγήςθαπρέπεινασυντρέχουνστοόνοματουαγοραστή. β.Θεωρείταιότικαλύπτονταιοιστεγαστικέςανάγκεςτουαγοραστήκαιτηςοικογένειάςτου,αντοσυνολικόεμβαδόντηςκαθαρήςεπιφάνειας(τηςεπιφάνειαςχωρίςτουςκοινόχρηστουςχώρους)κατοικιώνπουυφίστανταιήυπάρχειηδυνατότηταβάσειτωνπολεοδομικώνδιατάξεωννααναγερθούνείναι:70τ.μ.,προσαυξανόμενακατά20τ.μ.γιακαθένααπόταδύοπρώταπαιδιάτουκαι25τ.μ.γιατοτρίτοκαιταεπόμενατέκνα.Κατ’εξαίρεση,οιστεγαστικέςανάγκεςτουαγοραστήμεποσοστόαναπηρίαςτουλάχιστον67%αυξάνονταιαπό70τ.μ.σε90τ.μ.(άρθρο16παρ.14ν.3522/2006).γ.Ηαπαλλαγήπαρέχεταιμετονόροότιτοακίνητοθαπαραμείνειστηνκυριότητατουαγοραστήγιαμίατουλάχιστονπενταετία.

37

15. Πότε αίρεται η απαλλαγή; Σε περίπτωση που με πράξη εν ζωή μεταβιβασθεί το ακίνητο ή συσταθεί σ΄ αυτό οποιοδήποτεεμπράγματο δικαίωμα, πλην υποθήκης, πριν από την παρέλευση της πενταετίας, αυτός που μεταβιβάζειή συνιστά εμπράγματο δικαίωμα υποχρεούται, προ της μεταβίβασης ή της σύστασης του εμπράγματουδικαιώματος, να υποβάλει δήλωση και να καταβάλει εφάπαξ το Φ.Μ.Α. που αναλογεί στην αξία τουμεταβιβαζομένουακινήτου.Ωςαξίατουακινήτουλαμβάνεταιηαξίαπουέχειτοακίνητοκατάτοχρόνοτηςνέαςμεταβίβασηςήτηςσύστασηςτουεμπράγματουδικαιώματοςήτοδηλωθέντίμηματηςμεταβίβασης,εφόσοναυτόείναιμεγαλύτεροτηςαντικειμενικήςαξίας.Οφόροςυπολογίζεταιμεβάσητουςσυντελεστέςπου ίσχυαν κατά το χρόνο χορήγησης της απαλλαγής, εκτός εάν ο φόρος που αναλογεί στην αξία τουακινήτουτουχρόνουαπαλλαγήςείναιμεγαλύτερος,οπότεκαταβάλλεταιομεγαλύτεροςαυτόςφόρος.Σημειώνεταιότιστηνπερίπτωσηχορήγησηςαπαλλαγήςκαιστουςδύοσυζύγουςκατάτηναγοράακινήτουεξαδιαιρέτου,κατάτημεταβίβασητουποσοστούτουενόςσυζύγουσετρίτονεντόςτηςπενταετίαςκαταβάλλεταιοφόροςπουαναλογείστοποσοστόαυτό.

16. Ποιές είναι οι κυρώσεις σε περίπτωση διαπίστωσης μη συνδρομής των προϋποθέσεων απαλλαγής;

Αν διαπιστωθεί από την Δ.Ο.Υ. ότι χορηγήθηκε απαλλαγή από το φόρο μεταβίβασης, ενώ δεσυνέτρεχανοιπροϋποθέσειςτηςαπαλλαγής,επιβάλλεταισεβάροςτουαγοραστή,εκτόςαπότοναναλογούντακύριοφόρο,καιπρόσθετοςφόροςπουορίζεταισεποσοστό100%επίτουκυρίουφόρου.Οκύριοςφόροςυπολογίζεται με βάση την αξία του ακινήτου κατά το χρόνο διαπίστωσης της παράβασης με εφαρμογήτωνσυντελεστώνπουίσχυανκατάτοχρόνοχορήγησηςτηςαπαλλαγής,εκτόςεάνοφόροςπουαναλογείστηναξίατουακινήτουτουχρόνουτηςαπαλλαγήςείναιμεγαλύτερος.Σεπερίπτωσηδιοικητικήςεπίλυσηςτηςδιαφοράςοανωτέρωπρόσθετοςφόροςδενμπορείναμειωθείστα3/5αυτού,κατάτιςδιατάξειςτηςπαραγράφου8τουάρθρου2τουν.2523/1997.Ανηαξίαπουέχειαπαλλαγείαπότοφόροαποτελείτμήματηςσυνολικήςαξίαςτουακινήτου,οκύριοςκαιπρόσθετοςφόροςεπιβάλλεταιμεβάσητοτμήμααυτό,ηαξίατουοποίουυπολογίζεταιμεβάσητησχέσητηςαξίαςπουέχειαπαλλαγείπροςτησυνολικήαξία,κατάτοχρόνοτηςαπαλλαγής(άρθρο3παρ.6ν.3634/2008). Ταανωτέρωισχύουνγιααγορέςπρώτηςκατοικίαςηφορολογικήυποχρέωσητωνοποίωνγεννιέταιαπότις13-12-2007καιμετά.

17. Υπάρχει δικαίωμα απαλλαγής για δεύτερη φορά; Ηαπαλλαγήαπότοφόρομεταβίβασηςγιααγοράκατοικίαςήοικοπέδουπαρέχεταιμιαφορά.Απαλλαγήπαρέχεταικαιγιακάθενέααγοράακινήτου,εφόσον:

α.ταακίνηταπουέχειστηνκυριότητάτουκατάτοχρόνοτηςνέαςαγοράςοαγοραστής,οσύζυγοςήταανήλικατέκνατους,δενπληρούντιςστεγαστικέςανάγκεςτηςοικογένειάςτουςκαι β.οαγοραστήςυποβάλειτηνοικείαδήλωσηκαικαταβάλειεφάπαξτοφόροπουαναλογείστηναξίατουακινήτουπουέτυχετηςαπαλλαγής. Ωςαξίατουακινήτουλαμβάνεταιηαξίαπουέχειαυτόκατάτοχρόνοτηςνέαςαπαλλαγής.Γιατονυπολογισμότουφόρουγίνεταιχρήσητωνσυντελεστώνπουίσχυανκατάτοχρόνοχορήγησηςτηςπρώτηςαπαλλαγής και καταβάλλεται εφάπαξ, εκτός εάν οφόρος που αναλογεί στην αξία του ακινήτου ή στοκαταβληθέντίμημακατάτοχρόνοχορήγησηςτηςπρώτηςαπαλλαγήςείναιμεγαλύτερος,οπότεκαταβάλλεταιομεγαλύτεροςαυτόςφόρος. Ηαπαλλαγήαυτήπαρέχεταικαισεπρόσωπαταοποίαέτυχαναπαλλαγήςαπότοφόρομεταβίβασηςγιααπόκτησηστέγηςμέχρι 14.7.1980, καθώςκαι σε πρόσωπα ταοποία έτυχαναπαλλαγήςαπό τοφόροκληρονομιάςήγονικήςπαροχήςγιααπόκτησηπρώτηςκατοικίας,εφόσονγιαταπρόσωπααυτάσυντρέχουνοιπροϋποθέσειςαπαλλαγήςκαικαταβληθείοοικείοςφόροςκατάπερίπτωση.

18. Ποιά είναι τα δικαιολογητικά για τη χορήγηση της απαλλαγής για πρώτη κατοικία και πότε υποβάλλονται;

ΤαδικαιολογητικάπουαπαιτούνταιγιατηχορήγησητηςαπαλλαγήςαπότοΦ.Μ.Α.υποβάλλονταιμαζίμετηνδήλωσηΦ.Μ.Α.πριναπότηνυπογραφήτουοριστικούσυμβολαίου. Ταδικαιολογητικάγιατηδιαπίστωσητωνπροϋποθέσεωναπαλλαγήςκαθορίζονταιμετηνυπ’αριθ.1051240/385/Α0013/ΠΟΛ.1057/21-6-2004(Φ.Ε.Κ.973Β΄/29-6-2004)απόφασητουΥπουργούΟικονομίαςκαιΟικονομικών,όπωςσυμπληρώθηκεμετηνυπ’αριθ.1036725/147/Α0013/ΠΟΛ.1060/7-4-2005(Φ.Ε.Κ.515Β΄/19-4-2005)καιτηνυπ΄αρ.1003662/24/Β0013/ΠΟΛ1005/11-1-2007απόφασητουΥπουργούΟικονομίαςκαιΟικονομικών.

38

Παρατίθεται κατωτέρω για πληρέστερη ενημέρωση η σχετική εγκύκλιος του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών υπ’ αριθ. 1051240/385/Α0013/ΠΟΛ. 1057/21-6-2004 (Φ.Ε.Κ. 973 Β΄/29-6-2004.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ ΠΟΥ ΑΠΑΙΤΟΥΝΤΑΙ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΠΡΩΤΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΜΕ ΑΓΟΡΑΆρθρο1-Απαραίτηταδικαιολογητικάγιαόλεςτιςκατηγορίεςδικαιούχων.1. Πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης του δικαιούχου της απαλλαγής και ληξιαρχική πράξη γάμου ήγέννησηςτέκνου,κατάπερίπτωση,εφόσονταστοιχείατουγάμουήτηςγέννησηςδενπροκύπτουναπόαυτό.2.Τοπογραφικόδιάγραμμαμεεπ’αυτούδήλωσημηχανικούότιτοαγοραζόμενοοικόπεδοήτοοικόπεδομέσαστοοποίοβρίσκεταιηαγοραζόμενηκατοικίαείναιοικοδομήσιμοκαιβρίσκεταιμέσασεεγκεκριμένορυμοτομικόσχέδιοήμέσασταόριαοικισμούχωρίςεγκεκριμένοσχέδιο.Στηνπερίπτωσηκατάτηνοποίαέχειεκδοθείαπότηναρμόδιαυπηρεσίαάδειαοικοδομής,δεναπαιτείταιτοπροηγούμενοδικαιολογητικό,εφόσοναπότηνάδειαοικοδομήςκαιτοπροσαρτημένοσ’αυτήτοπογραφικόδιάγραμμαπροκύπτουνκαιοιδύοαναγκαίεςκατάνόμοπροϋποθέσειςκαιουπόχρεοςδηλώσειυπεύθυναστηδήλωσητηςεπόμενηςπαραγράφουότιόσααναφέρονταιστοτοπογραφικόδιάγραμμαδενέχουντροποποιηθείκαιισχύουνκατάτοχρόνοφορολογίας.3.Υπεύθυνηδήλωσητουάρθρου8τουν.1599/1986(ΦΕΚ75Α΄),μετηνοποίαοαγοραστήςθαβεβαιώνειότι:α)τόσοαυτόςόσοκαιοσύζυγοςκαιταανήλικατέκνατους,δενέχουνδικαίωμαπλήρουςκυριότηταςήεπικαρπίαςήοίκησηςσεάλληκατοικίαήδικαίωμαπλήρουςκυριότηταςσεοικοδομήσιμοοικόπεδοή ιδανικόμερίδιοοικοπέδουήκατοικίαςσεδημοτικόήκοινοτικόδιαμέρισμαμεπληθυσμόάνωτων3.000κατοίκωνκαιταοποίασυνολικάπληρούντιςστεγαστικέςανάγκεςτηςοικογένειάςτους,β)τόσοοίδιοςόσοκαιοσύζυγόςτουδενέχουντύχειαπαλλαγήςαπότοφόρομεταβίβασης,κληρονομιάςήγονικήςπαροχήςγιατηναπόκτησηπρώτηςκατοικίαςκατάτοπαρελθόνγ)δενείναισυγγενήςπρώτουβαθμούεξαίματοςήαγχιστείαςμετονπωλητή,δ)δενέχειμεταβιβάσεικατάτηνπροηγούμενηπενταετίατηνεπικαρπίακατοικίαςήτηνψιλήκυριότηταήεπικαρπίαοικοπέδουπουπληρούσαντιςστεγαστικέςανάγκεςτηςοικογένειάςτου,ε)κατοικείμόνιμαστηνΕλλάδα,μεεξαίρεσητουςδικαιούχουςτηςπαραγράφου7τουάρθρου2τηςενότηταςαυτής,στ)αναλαμβάνειτηνυποχρέωσηναπροσκομίσει,μετάτηνκατάρτισητουσυμβολαίου,τααπαιτούμενακατάπερίπτωσηπιστοποιητικάπουτυχόνθατουζητηθούναπότηΔ.Ο.Υ.4.Αναλυτικήκατάστασηακινήτωνσύμφωναμετουπόδειγμαπουείναισυνημμένοστηνπαρούσακαιαποτελείαναπόσπαστοτμήματηςυπεύθυνηςδήλωσηςτηςπροηγούμενηςπερίπτωσης,υπογεγραμμένηκαιαπότουςδύοσυζύγους.Άρθρο2-ΠρόσθεταδικαιολογητικάγιαειδικέςκατηγορίεςδικαιούχωνΕκτός από τα απαραίτητα δικαιολογητικά που ορίζονται στο προηγούμενο άρθρο για όλες τις κατηγορίεςδικαιούχων απαλλαγής κατά την απόκτηση πρώτης κατοικίας με αγορά, απαιτείται να συνυποβάλλονταικαι τα παρακάτω δικαιολογητικά κατά περίπτωση: 1. Για άτομα που παρουσιάζουν αναπηρία: Απόφαση τηςαρμόδιαςΥγειονομικήςΕπιτροπής,ανοαγοραστήςείναιανάπηροςμεποσοστόαναπηρίαςτουλάχιστον67%ήπροστατεύειανάπηροτέκνομετοίδιοποσοστό,γιατοποσοστότηςαναπηρίαςκαιτοχρόνοδιάρκειαςαυτής.Σεπερίπτωσηχορήγησης,απόασφαλιστικόφορέακύριαςασφάλισης,σύνταξηςλόγωαναπηρίαςμεποσοστό67%καιπάνω,θαπροσκομίζεταιβεβαίωσητουασφαλιστικούαυτούφορέα,πουθααναφέρειότιχορηγήθηκεσύνταξηαναπηρίας,τοποσοστότηςαναπηρίαςκαιτοχρόνοδιάρκειαςαυτής.2.Σεπερίπτωσηλύσηςτουγάμου:Σεπερίπτωσηλύσηςτουγάμουμεθάνατοήδιαζύγιοκαιχορήγησηςαπαλλαγήςστονεπιζώνταήδιαζευγμένοσύζυγο,ληξιαρχικήπράξηθανάτουήκυρωμένοαντίγραφοαμετάκλητηςδικαστικήςαπόφασηςήδιαζευκτηρίουαντίστοιχα,εφόσονηλύσητουγάμουδενπροκύπτειαπότοπιστοποιητικόοικογενειακήςκατάστασης.3.Γιατηναπόδειξητηςεπιμέλειαςτωντέκνων:α)απότονεπιζώντασύζυγο,υπεύθυνηδήλωσηότιεξακολουθείναέχειτηνεπιμέλειααυτώνκαιότιδενεκδόθηκεδικαστικήαπόφασηπουναρυθμίζειδιαφορετικάτοθέματηςεπιμέλειάςτους.β)απότοδιαζευγμένογονέα,δικαστικήαπόφαση,μετηνοποίατουανατίθεταιηεπιμέλειααυτώνκαθώςκαιυπεύθυνηδήλωσηότιαυτήδενέχειανακληθείήτροποποιηθείμεταγενέστεραή,σεπερίπτωσηλύσηςτουγάμου με συναινετικό διαζύγιο, δικαστική απόφαση, που να ρυθμίζει την επιμέλεια των τέκνων, ή έγγραφησυμφωνίατωνγονέωνεπικυρωμένηαπότοδικαστήριο.Ανμετηδικαστικήαπόφασηήτηνέγγραφησυμφωνίααπονέμεταιηεπιμέλειααπόκοινούκαιστουςδύογονείς,αντίγραφοτηςδήλωσηςφορολογίαςεισοδήματος,απότηνοποίαπροκύπτειότιηεπιμέλειατωντέκνωνασκείταιπραγματικάαπότοναγοραστή.γ)απότηνάγαμημητέρα,υπεύθυνηδήλωσηότιδενέχειπάψειναασκείτηγονικήμέριμναήαυτήδενέχειανατεθείμεδικαστικήαπόφασησε τρίτο. δ) από τον εξαναγνωρίσεωςπατέρα,δικαστικήαπόφαση, με τηνοποία τουανατίθεται ηεπιμέλειακαθώςκαιυπεύθυνηδήλωσηότιαυτήδενέχειανακληθείήτροποποιηθείμεταγενέστερα.4.Γιατηναγοράεξαδιαιρέτουμεριδίων:α.ΠιστοποιητικότουαρμόδιουΥποθηκοφύλακαότιοαγοραστήςείναικύριοςποσοστούεξαδιαιρέτουτουακινήτουήτουεμπράγματουδικαιώματοςεπίτουακινήτου,τουπόλοιποτουοποίουπρόκειταινααγοράσει,προκειμένουνακαταστείπλήρηςκύριοςαυτού.β.Σεπερίπτωσημεταβίβασηςτουεξαδιαιρέτουμεριδίουπρώτηςκατοικίας,απότονένασύζυγοπροςτονεξαδιαιρέτουσυγκύριοάλλοσύζυγο,πριναπότηνπάροδοπενταετίαςαπότηναγορά,βεβαίωσητουΓραμματέατουαρμόδιουΠρωτοδικείουότιδενέχεικατατεθείαγωγήέκδοσηςδιαζυγίουκαιυπεύθυνηδήλωσηστηνοποίαθαβεβαιώνεταιότι,ανλυθείογάμοςπριντηνπάροδοτηςπενταετίας,θαυποβληθείηοικείαδήλωσηκαιθακαταβληθείοαναλογώνφόρος.5.Γιατηνεκνέουαπαλλαγή:Σεπερίπτωσηχορήγησηςνέαςαπαλλαγήςσύμφωναμετιςδιατάξειςτηςπαραγράφου5τουάρθρου1τουν.1078/1980,πιστοποιητικότηςαρμόδιαςγιατηχορήγησητηςπροηγούμενηςαπαλλαγήςΔ.Ο.Υ.,

39

ότιυποβλήθηκεηοικείαδήλωση-ανάλογαμετηναιτίατηςπρώτηςαπαλλαγής-καιεξοφλήθηκεολόκληροςο επιμεριστικά οφειλόμενος για το ακίνητο φόρος, ή θεωρημένο αντίγραφο δήλωσης φόρου μεταβίβασηςακινήτων,στηνοποίαθαπιστοποιείται η καταβολή τουφόρου τηςπρώτηςαπαλλαγής. 6. Για τηνπεριφέρειαΘράκης: Για όσους αγοράζουν ακίνητο στην περιφέρεια τηςΘράκης κατά τις διατάξεις του άρθρου 48 τουν.2873/2000(ΦΕΚ285Α΄),υπεύθυνηδήλωσητουαγοραστήτουάρθρου8τουν.1599/1986,μετηνοποίαθαβεβαιώνει,πλέοντωναναφερομένωνστιςπεριπτώσεις3γ,3δκαι3ε,ότι:α)τόσοαυτόςόσοκαιοσύζυγοςκαιταανήλικα τέκνα τους,δενέχουνδικαίωμαπλήρουςκυριότηταςήεπικαρπίαςήοίκησηςσεάλληκατοικίαήδικαίωμαπλήρουςκυριότηταςσεοικοδομήσιμοοικόπεδοήιδανικόμερίδιοοικοπέδουήκατοικίαςσεδημοτικόήκοινοτικόδιαμέρισμαμεπληθυσμόάνωτων3.000κατοίκωνστηνπεριφέρειατηςΘράκηςκαιταοποίασυνολικάπληρούντιςστεγαστικέςανάγκεςτηςοικογένειαςτους,β)τόσοοίδιοςόσοκαιοσύζυγόςτουδενέχουντύχειαπαλλαγήςαπότοφόρομεταβίβασης,κληρονομιάςήγονικήςπαροχήςκατάτοπαρελθόνγια τηναπόκτησηακινήτουπουβρίσκεταιστηνπεριφέρειατηςΘράκης,γ)θαιδιοκατοικήσειστοαγοραζόμενοακίνητογιαπέντε(5) τουλχιστονσυνεχήέτηαπό τηνημέρα τηςεγκατάστασής τουσεαυτόδ)θαεγκατασταθείστοακίνητο i.προκειμένουγιααποπερατωμένηκατοικία,εντόςέξι(6)μηνώναπότηνημέρατηςαγοράςκαιii.προκειμένουγιαημιτελήοικίαήδιαμέρισμα,εντόςδώδεκα(12)μηνώναπότηνημέρατηςαγοράς.ε)σεπερίπτωσηαγοράςοικοπέδου,προσκόμισηοικοδομικήςάδειαςεντόςδώδεκα(12)μηνώναπότηνημέρατηςαγοράς.7.ΓιαΈλληνεςήομογενείςκατοίκουςεξωτερικού:Γιαόσουςαγοράζουνακίνητοκατάτιςδιατάξειςτηςπαραγράφου3τουάρθρου1τουν.1078/80:α.πιστοποιητικόεγγραφήςσεελληνικόδημοτολόγιοβ.γιατην ιδιότητατου Έλληνα,δελτίοαστυνομικήςταυτότηταςήελληνικόδιαβατήριογ.γιατηνιδιότητατουομογενούς,πιστοποιητικότηςελληνικήςπροξενικήςαρχήςήβεβαίωσηελληνικήςκοινότηταςτουεξωτερικού,θεωρημένηαπότηνελληνικήπροξενικήαρχή,ήπιστοποιητικότουΥπουργείουΔημόσιαςΤάξηςήτουΥπουργείουΕσωτερικώνήάλληςελληνικήςαρχής.δ.γιατηναπόδειξητηςεξαετούςεργασίαςστοεξωτερικό,βεβαίωσητουεργοδότηθεωρημένηγιατογνήσιοτηςυπογραφήςαπότηνπλησιέστερηελληνικήπροξενικήαρχήήβεβαίωσηασφαλιστικούοργανισμούθεωρημένηαπότηνπλησιέστερηπροςτοντόποεργασίαςελληνικήπροξενικήαρχήήτυχόνεκείυφιστάμενακλιμάκιατουΥπουργείου Εργασίας. Η θεώρηση παρέλκει προκειμένου για κράτη που έχουν υπογράψει τη Σύμβαση τηςΧάγης.8.Γιαειδικέςκατηγορίεςδικαιούχων:α.ΗμόνιμηκατοικίατωνομογενώναπότηνΚύπρο,τηνΤουρκία,τηνΑλβανίακαιτιςχώρεςτηςπρώηνΣοβιετικήςΈνωσηςαποδεικνύεταιμεοποιοδήποτενόμιμομέσο.Ενδεικτικάαναφέρονται η υποβολή φορολογικών δηλώσεων, η βεβαίωση ασφαλιστικών φορέων, συμβάσεις εργασίας,φοίτησητωντέκνωντωνομογενώνσεελληνικάσχολεία,έναρξηεπαγγελματικήςδραστηριότητας,μισθωτήριοσυμβόλαιοκατοικίαςκ.λπ.β.Ηιδιότητατουομογενούς,γιατουςελληνικήςκαταγωγήςυπηκόουςτηςΑλβανίαςκαιτωνχωρώντηςπρώηνΣοβιετικήςΈνωσης,αποδεικνύεταιμεπροσκόμισητουΕιδικούΔελτίουΤαυτότηταςπουχορηγείταιαπότιςαστυνομικέςαρχέςπουχειρίζονταιταθέματααλλοδαπών.γ.Ημόνιμηκατοικίακαιεργασίαυπηκόων κρατώνμελών τηςΕυρωπαϊκής Ένωσηςαποδεικνύεται από την υποβολήφορολογικώνδηλώσεων,βεβαίωση ασφαλιστικών φορέων, συμβάσεις εργασίας, έναρξη επαγγελματικής δραστηριότητας, μισθωτήριοσυμβόλαιοκατοικίαςκ.λπ.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ ΠΟΥ ΑΠΑΙΤΟΥΝΤΑΙ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΠΡΩΤΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΑΙΤΙΑ ΘΑΝΑΤΟΥ ΄Η ΓΟΝΙΚΗΣ ΠΑΡΟΧΗΣΆρθρο3-Απαραίτηταδικαιολογητικάγιαόλεςτιςκατηγορίεςδικαιούχων.1.Ταδικαιολογητικάπουπροβλέπονταιστιςπαραγράφους1,2και4τουάρθρου1.2.Υπεύθυνηδήλωσητουάρθρου8 τουν.1599/1986,με τηνοποίαοδικαιούχος τηςαπαλλαγήςθαβεβαιώνειότι :α) τόσοαυτόςόσοκαιοσύζυγόςτουήταανήλικατέκνατουςδενέχουνδικαίωμαπλήρουςκυριότηταςήεπικαρπίαςήοίκησηςσεκατοικίαή ιδανικόμερίδιοκατοικίαςπουπληροίτιςστεγαστικέςανάγκεςτηςοικογένειάςτουςήδικαίωμαπλήρουςκυριότηταςσεοικόπεδοοικοδομήσιμοήσειδανικόμερίδιοοικοπέδου,σταοποίααντιστοιχείεμβαδόνκτίσματοςπουπληροίτιςστεγαστικέςτουςανάγκεςκαιβρίσκονταισεδημοτικόήκοινοτικόδιαμέρισμα με πληθυσμό άνω των 3.000 κατοίκων, β) δεν έχει τύχει απαλλαγής από το φόρο μεταβίβασης,κληρονομιάς ή γονικής παροχής κατά το παρελθόν, γ) κατοικεί μόνιμα στην Ελλάδα, δ) αναλαμβάνει τηνυποχρέωσηναπροσκομίσειτααπαιτούμενακατάπερίπτωσηπιστοποιητικάπουτυχόνθατουζητηθούναπότηΔ.Ο.Υ.Άρθρο4-Πρόσθεταδικαιολογητικάγιαειδικέςκατηγορίεςδικαιούχων.Εκτός από τα απαραίτητα δικαιολογητικά που ορίζονται στο προηγούμενο άρθρο για όλες τις κατηγορίεςδικαιούχων απαλλαγής κατά την αιτία θανάτου ή γονικής παροχής απόκτηση πρώτης κατοικίας, απαιτείταινασυνυποβάλλονται και ταπαρακάτωδικαιολογητικά κατάπερίπτωση: 1.Σεπερίπτωση λύσης του γάμου ταοριζόμεναστηνπαράγραφο2τουάρθρου2.2.Γιατηναπόδειξητηςεπιμέλειαςτωντέκνωνταοριζόμεναστηνπαράγραφο3τουάρθρου2.3.Γιατηναπόκτησηεξαδιαιρέτουμεριδίωνταοριζόμεναστηνπερίπτωσηατηςπαραγράφου4τουάρθρου2.4.Γιατηχορήγησηνέαςαπαλλαγήςσύμφωναμετιςδιατάξειςτηςπαραγράφου3τηςενότηταςΑτουάρθρου26ν.2961/01,όπωςισχύει,ταοριζόμεναστηνπαράγραφο5τουάρθρου2.5.ΓιατουςυπηκόουςκρατώνμελώντηςΕυρωπαϊκής Ένωσηςταοριζόμεναστηνπερίπτωσηγτηςπαραγράφου8τουάρθρου2.

40

19. Ποιές απαλλαγές παρέχονται στους αγρότες;

Με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρ. 8 του ν. 3220/2004 παρέχεται πλήρης απαλλαγή από το φόρομεταβίβασηςκατάτηναγοράήανταλλαγήγεωργικώνήκτηνοτροφικώνεκτάσεων,μαζίμετιςεγκαταστάσειςτουςπουεξυπηρετούναποκλειστικάτηνεκμετάλλευσήτους,σεόλουςτουςαγρότες (νέους,νεοεισερχόμενουςήάνωτων40ετών)είτεμετιςδιατάξειςτουν.634/1977είτεμεεκείνεςτουν.2520/1997,χωρίςκανέναπεριορισμό(ανώτατοόριο)ωςπροςτηναξίαήτηνέκτασητωναγροτικώνακινήτων.

20. Χορηγείται απαλλαγή για αγορά οικίας, διαμερίσματος ή οικοπέδου με εισαγωγή συναλλάγματος;

Χορηγείτο,καταργήθηκεόμωςαπό28-12-2000μετιςδιατάξειςτουν.2873/2000.

21. Πότε παραγράφεται το δικαίωμα του Δημοσίου για την επιβολή του Φ.Μ.Α.;

ΤοδικαίωματουΔημοσίουγιαεπιβολήΦ.Μ.Α.παραγράφεταιμετάτηνπάροδοπενταετίαςαπότοτέλοςτουέτουςμέσαστοοποίοεπιδόθηκεηδήλωσηΦ.Μ.Α.καιμετάπάροδοδεκαπέντεετώναπότοτέλοςτουέτουςεντόςτουοποίουπαρεσχέθηηαπαλλαγή,έστωκαιανηυπόθεσηπεραιώθηκεοριστικά.

22. Πώς φορολογείται η μεταβίβαση ακινήτου, που γίνεται με οριστικό συμβόλαιο σε εκτέλεση προσυμφώνου;

Μετιςδιατάξειςτωνάρθρων21παράγραφος3και22τουν.3427/2005θεσπίστηκανευνοϊκέςδιατάξεις,όσοναφοράτηφορολογίαμεταβίβασηςακινήτων,γιατησύνταξηοριστικώνσυμβολαίωνμεταβίβασηςακινήτωνσεεκτέλεσησυμβολαιογραφικώνπροσυμφώνων,απόταοποίαπροκύπτειρητάηεξόφλησητουτιμήματοςκαιηπαράδοσηστοναγοραστήτηςχρήσης,νομήςκαικατοχήςτουακινήτου.Μετηνπαράγραφο10τουν.3522/2006απαλείφεταιαπό22-12-2006η«χρήση»τουακινήτουαπότιςπροϋποθέσειςγιατηνυπαγωγήτωνπροσυμφώνωνστιςευνοϊκέςδιατάξεις,δεδομένουότιηπαράδοσητηςνομήςκαικατοχήςτουακινήτουεμπεριέχεικατάκανόνακαιτηνπαράδοσητηςχρήσηςαυτού.Ωςεκτούτου,μετάτηντροποποίησητωνανωτέρωδιατάξεων,όσοναφοράτησύνταξηοριστικώνσυμβολαίωνσεεκτέλεσηπροσυμφώνων,ισχύουνταεξής:Α.Προσδιορισμόςτηςφορολογητέαςαξίαςκατάτησύνταξηοριστικώνσυμβολαίωνμεταβίβασηςσεεκτέλεσηπροσυμφώνων:Μετηδιάταξητηςπερ.α΄τηςπαρ.1τουάρθρου3τουα.ν.1521/1950,όπωςισχύειμετάτηντροποποίησήτηςμετηνπαρ.3τουάρθρου21τουν.3427/2005καιακολούθωςμετηνπαρ.10τουν.3522/2006,ορίζονταιταεξής:α) Σε περίπτωση σύνταξης οριστικών συμβολαίων μεταβίβασης ακινήτων σε εκτέλεση προσυμφώνου εντόςτης τασσόμενηςπροθεσμίας τωνδύο (2) ετών (από τηνκατάρτιση τουπροσυμφώνου), λαμβάνεταιοχρόνοςκατάρτισηςτουπροσυμφώνουόχιμόνογιατονκαθορισμότηςφορολογητέαςαξίαςαλλάκαιγιατονκαθορισμότωνφορολογικώνσυντελεστών.β) Σε περίπτωση σύνταξης οριστικών συμβολαίων μεταβίβασης ακινήτων που συντάσσονται μετά την ισχύτουν.3427/2005σεεκτέλεσηπροσυμφώνου,κατ’εξαίρεση,δενλαμβάνονταιυπόψηγιατονκαθορισμότηςφορολογητέας αξίας του ακινήτου οι προσθήκες (κτίσματα) και λοιπές βελτιώσεις, εφόσον συντρέχουν οιακόλουθεςπροϋποθέσεις:I.Οιπροσθήκες(κτίσματα)καιλοιπέςβελτιώσειςπραγματοποιήθηκαναποδεδειγμένααπότονεκπροσυμφώνουαγοραστή.Όσον αφορά το ζήτημα της διαπίστωσης εάν ο εκ προσυμφώνου αγοραστής πραγματοποίησε με δικές τουδαπάνες τιςπροσθήκες (κτίσματα)και λοιπέςβελτιώσεις,θαπρέπειναπροσκομισθούνστηναρμόδιαΔ.Ο.Υ.επαρκήστοιχεία,όπωςηέκδοσηοικοδομικήςάδειαςστοόνοματουεκπροσυμφώνουαγοραστή,οιδαπάνεςεκσκαφών,θεμελιώσεων,κατασκευήςσκελετού,τοιχοποιίας,οιασφαλιστικέςεισφορέςκ.λπ..Δεναπαιτείταιηπροσκόμισηπαραστατικώνγιατοσύνολοτωνδαπανών,αλλάοπωσδήποτεεκείνωνμεβάσηταοποίαμπορείνασχηματισθείασφαλήςκρίσηαπότηφορολογικήαρχήότιοεκπροσυμφώνουαγοραστήςπραγματοποίησετιςπροσθήκεςμεδικέςτουδαπάνες.II. Κατά τη σύνταξη του προσυμφώνου καταβλήθηκε εξ ολοκλήρου το συμφωνηθέν τίμημα και παραδόθηκεσυγχρόνωςηνομήκαικατοχήτουακινήτουστοναγοραστή.Ηολοσχερήςεξόφλησητουτιμήματοςαπότοναγοραστήκαθώςκαιηπαράδοσησεαυτόντηςνομήςκαικατοχήςτουακινήτουθαπρέπειναπροκύπτουναπότοκείμενοτουπροσυμφώνου.Επισημαίνεταιότιοιανωτέρωρυθμίσειςεφαρμόζονταιανεξάρτητααπότοχρόνοσύνταξηςτουπροσυμφώνου,δηλαδήέστωκιαντοπροσύμφωνοσυνετάγηπριναπότηνισχύτουν.3427/2005.

41

Γ. ΦΟΡΟΣ ΑΥΤΟΜΑΤΟΥ ΥΠΕΡΤΙΜΗΜΑΤΟΣ

Με τις διατάξεις των άρθρων 2 έως και 10 του ν. 3427/2005 (Φ.Ε.Κ. 312 Α΄) επιβλήθηκε ο φόροςαυτομάτουυπερτιμήματος.

1. Ποιό είναι το αντικείμενο του Φ.Α.Υ. και ποιός είναι ο υπόχρεος για την καταβολή του φόρου;

Οφόροςαυτομάτουυπερτιμήματοςεπιβάλλεταισεακίνηταπουαποκτώνταιμεοποιαδήποτεαιτίαμετάτην1ηΙανουαρίου2006καιμεταβιβάζονταιπεραιτέρωμεεπαχθήαιτία.Ωςκτήσητουακινήτουνοείταιηαγοράήημεάλληαιτίακτήσητου,ανεξάρτητααπότημεταγραφήτης.Υπόχρεοςγιατηνκαταβολήτουφόρουείναιοπωλητής.

2. Ποιά είναι η αρμόδια Δ.Ο.Υ. για την υποβολή της δήλωσης;

Οισυμβαλλόμενοιυποχρεούνταιπριναπότησύνταξητουσυμβολαίου,ναεπιδώσουνδήλωσηΦ.Α.Υ.προςτοναρμόδιοΠροϊστάμενοΔ.Ο.Υ.τηςπεριφέρειαςστηνοποίαβρίσκεταιτοακίνητο.

3. Ποιά είναι η φορολογητέα αξία και ποιοί οι φορολογικοί συντελεστές;

Ωςφορολογητέααξίαγιατονυπολογισμότουφόρουορίζεταιηδιαφοράμεταξύτηςτιμήςκτήσηςκαιτηςτιμήςπώλησηςτουακινήτου,οιοποίεςεξευρίσκονταισύμφωναμετοσύστηματουαντικειμενικούπροσδιορισμούτηςαξίας τωνακινήτωνήμεβάση τασυγκριτικάστοιχεία,όπουδενεφαρμόζεται τοσύστημααντικειμενικούπροσδιορισμού,χωρίςναλαμβάνεταιυπόψητοτυχόνμεγαλύτεροδηλούμενοτίμημα.

Οσυντελεστήςτουφόρουαυτομάτουυπερτιμήματοςορίζεταισεποσοστό:

α.είκοσιτοιςεκατό(20%),ανημεταβίβασηγίνεισεχρονικόδιάστημαέωςκαιπέντε(5)ετώναπότηνκτήσητουακινήτου,

β.δέκατοιςεκατό(10%),ανημεταβίβασηγίνεισεχρονικόδιάστημαμεγαλύτεροτωνπέντε(5)έωςκαιδεκαπέντε(15)ετώναπότηνκτήσητουακινήτου,

γ.πέντετοιςεκατό(5%),ανημεταβίβασηγίνεισεχρονικόδιάστημαμεγαλύτεροτωνδεκαπέντε(15)έωςκαιείκοσιπέντε(25)ετώναπότηνκτήσητουακινήτου.

Ανημεταβίβασηγίνειμετάτηνπάροδοείκοσιπέντεετώναπότηνκτήσητουακινήτουήτουεμπράγματουεπ’αυτούδικαιώματος,δενεπιβάλλεταιφόροςαυτομάτουυπερτιμήματος.

4. Πότε παραγράφεται το δικαίωμα του Δημοσίου για την επιβολή του Φ.Α.Υ.;

ΤοδικαίωματουΔημοσίουγιατηνεπιβολήτουΦ.Α.Υ.παραγράφεταιμετάτηνπάροδοπενταετίαςαπότοτέλοςτουέτουςεντόςτουοποίουυποβλήθηκεηοικείαδήλωση.ΣεπερίπτωσημηυποβολήςτηςδήλωσηςτοδικαίωματουΔημοσίουπαραγράφεταιμετάτηνπάροδοδεκαπέντε(15)ετώναπότοτέλοςτουέτουςεντόςτουοποίουλήγειηπροθεσμίαγιατηνυποβολήτηςδήλωσης.

5. Σε μεταβιβάσεις υποκείμενες σε Φ.Α.Υ. επιβάλλεται φόρος μεταβίβασης ακινήτων στον αγοραστή;

Μετηδιάταξητηςπαραγράφου6τουάρθρου21τουν.3427/2005ορίζεταιότιμεταβιβάσειςυποκείμενεςσεΦ.Α.Υ.δενυπόκεινταισεφόρομεταβίβασηςακινήτων.

Δ. ΤΕΛΟΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΗΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ

Μετιςδιατάξειςτωνάρθρων11έωςκαι19τουν.3427/2005θεσπίζεταιτοτέλοςσυναλλαγήςακινήτωνσεαντικατάστασητουφόρουμεταβίβασηςακινήτων.

1. Ποιό είναι το αντικείμενο του τέλους συναλλαγής ακινήτων και ποιός είναι ο υπόχρεος για την καταβολή του τέλους;

Τοτέλοςσυναλλαγήςακινήτωνεπιβάλλεταισεακίνηταπουαποκτώνταιμεοποιαδήποτεαιτίαμετάτην1ηΙανουαρίου2006καιμεταβιβάζονταιπεραιτέρωμεεπαχθήαιτία.Υπόχρεοςγιατηνκαταβολήτουτέλουςείναιοαγοραστής.

42

Κατ’ εξαίρεση, αντί του τέλους συναλλαγής ακινήτων, επιβάλλεται φόρος μεταβίβασης ακινήτων επίακινήτωνπουαποκτώνταιαιτίαγονικήςπαροχήςμετάτην13-12-2007καιμεταβιβάζονταιπεραιτέρωμεεπαχθήαιτίαεντόςπενταετίαςαπότηνκτήσητους(άρθρο4ν.3634/2008).

2. Ποιά είναι η αρμόδια Δ.Ο.Υ. για την υποβολή της δήλωσης;

Οισυμβαλλόμενοιυποχρεούνταιπριναπότησύνταξητουσυμβολαίου,ναεπιδώσουνδήλωσητουτέλουςσυναλλαγήςπροςτοναρμόδιοΠροϊστάμενοΔ.Ο.Υ.τηςπεριφέρειαςστηνοποίαβρίσκεταιτοακίνητο.

3. Πώς υπολογίζεται το τέλος συναλλαγής ακινήτων;

Τοτέλοςυπολογίζεταισεποσοστό1%επίτηςαξίαςτουμεταβιβαζόμενουακινήτου,ηοποίαεξευρίσκεταισύμφωναμετοσύστηματουαντικειμενικούπροσδιορισμούτηςαξίαςτωνακινήτωνήμεβάσητασυγκριτικάστοιχεία,όπουδενεφαρμόζεταιτοσύστημααντικειμενικούπροσδιορισμού.Σεπερίπτωσηπουστομεταβιβαστικόσυμβόλαιοτοτίμημαή,επίαναγκαστικούήεκούσιουπλειστηριασμού,τοεκπλειστηρίασμαείναιμεγαλύτεροτηςαξίαςπουπροκύπτειμετηνεφαρμογήτωνανωτέρωδιατάξεων,τοτέλοςυπολογίζεταιμεβάσητοτίμημαήτοεκπλειστηρίασμααντίστοιχα.

4. Πότε παραγράφεται το δικαίωμα του Δημοσίου για την επιβολή του τέλους συναλλαγής ακινήτων;

Τοδικαίωμα τουΔημοσίου για την επιβολή του τέλουςσυναλλαγής παραγράφεται μετά την πάροδοπενταετίαςαπότοτέλοςτουέτουςεντόςτουοποίουυποβλήθηκεηοικείαδήλωση.ΣεπερίπτωσημηυποβολήςτηςδήλωσηςτοδικαίωματουΔημοσίουπαραγράφεταιμετάτηνπάροδοδεκαπέντε(15)ετώναπότοτέλοςτουέτουςεντόςτουοποίουλήγειηπροθεσμίαγιατηνυποβολήτηςδήλωσης.

Παρατίθεται κατωτέρω για πληρέστερη ενημέρωση η σχετική εγκύκλιος του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών υπ’ αριθ. πρωτ. 1085898/416/Β0013/ΠΟΛ1119/12-08-2008.

ΕισαγωγικέςΠαρατηρήσειςΜε τις διατάξεις των άρθρων 2 έως 10 του ν. 3427/2005 (ΦΕΚ Α΄ 312) επιβάλλεται Φόρος ΑυτομάτουΥπερτιμήματος(Φ.Α.Υ.).ΣκοπόςτουΦ.Α.Υ.είναιηφορολόγησητουκέρδουςπουαποκομίζειοκύριοςακινήτουήάλλουεμπράγματουδικαιώματοςεπίακινήτου,τοοποίοαπέκτησεμεοποιαδήποτεαιτίαμετάτην1.1.2006,ότανπροβείσεπεραιτέρωμεταβίβασήτουμεεπαχθήαιτία.Τοκέρδοςαυτόπροκύπτειαπότηναύξησητηςαξίαςτουακινήτουμετηνπάροδοτουχρόνου,έτσιώστεσεπερίπτωσηπεραιτέρωμεταβίβασήςτουηαξίααυτήναείναιμεγαλύτερηαπότηναξίακτήσηςτου.Στιςσυμβάσεις,στιςοποίεςεπιβάλλεταιστονπωλητήΦ.Α.Υ.,μετιςδιατάξειςτωνάρθρων11έως19τουν.3427/2005επιβάλλεταιαντίστοιχαστοναγοραστήτέλοςσυναλλαγήςακινήτων(Τ.Σ.Α.).ΕπισημαίνεταιότισεμεταβιβάσειςυποκείμενεςσεΦ.Α.Υ.καιΤ.Σ.Α.δενεπιβάλλεταιφόροςμεταβίβασηςακινήτων(Φ.Μ.Α.,άρθρο21παρ.6ν.3427/2005).Μετηνπαρούσαεγκύκλιοπαρέχονταιοδηγίεςσχετικάμετηνεφαρμογήτωνανωτερωδιατάξεωνκαιτηναντιμετώπισηζητημάτωνπουέχουνανακύψειαπότηνέναρξηισχύοςτουνόμουμέχρισήμερα.ΚΕΦΑΛΑΙΟΑ΄ΦΟΡΟΣΑΥΤΟΜΑΤΟΥΥΠΕΡΤΙΜΗΜΑΤΟΣΆρθρο2ΑντικείμενοτουφόρουΠαράγραφος1- ΈννοιατηςκτήσηςμεοποιαδήποτεαιτίαΜετηνπαράγραφο1τουάρθρου2ορίζεταιότιοΦ.Α.Υ.επιβάλλεταισεμεταβιβάσειςμεεπαχθήαιτίαακινήτωνή εμπράγματων δικαιωμάτων επί ακινήτων που έχουν αποκτηθεί με οποιαδήποτε αιτία μετά την 1.1.2006.Σημειώνεταιότιηπρώτημεταβίβασητουακινήτουμετάτην1.1.2006υπόκειταιστονοικείοφόρο(Φ.Μ.Α.,φόροκληρονομιάς, δωρεάς ή γονικής παροχής) και κάθε περαιτέρω μεταβίβασή του σεΦ.Α.Υ.. Δεδομένου ότι ηυπαγωγήτηςσύμβασηςμεταβίβασηςακινήτουσεΦ.Α.Υ.εξαρτάταιαπότοχρόνοκτήσηςτουακινήτουαπότονπωλητή,κρίσιμοείναιναπροσδιορισθείηέννοιατηςκτήσηςαυτού.1.Κτήσημεοποιαδήποτεαιτία.ΓιατηνεπιβολήτουΦ.Α.Υ.δενερευνάταιοτρόποςαπόκτησηςτουακινήτου,δηλαδή,αντοακίνητοαποκτήθηκεμεεπαχθήαιτία(μεαντάλλαγμα)ήμεχαριστικήαιτία (δωρεά,γονικήπαροχή)ήμεοποιαδήποτεάλληαιτία (π.χ.κληρονομιά,δικαστικήαπόφασηαναγνωριστικήτηςκυριότηταςλόγωχρησικτησίαςήαπόάλληαιτία,δικαστικήαπόφασηπουδιέπεταιαπότιςδιατάξειςτουάρθρου949Κ.Πολ.Δ.),αλλάαρκείηαπόκτησήτουμεοποιαδήποτεαιτίαμετάτην1.1.2006.2.Κτήσηανεξάρτητηαπότημεταγραφή.Ηκτήσητουακινήτουείναιανεξάρτητηαπότημεταγραφήτηςδικαιοπραξίαςκτήσης του (άρθρο2παρ.1εδ.β΄ ν.3427/2005).Κατάσυνέπεια,ωςχρόνοςκτήσης τουακινήτουλαμβάνεταιοχρόνοςσύνταξηςτουσυμβολαίου,ενώηέλλειψημεταγραφήςδεσυνεπάγεταιτηνέλλειψηκτήσης,γιατουςσκοπούςτουνόμου,εφόσονέχεικαταρτισθείτοσυμβόλαιο.3.Κτήσημεδικαστικήαπόφαση.Σεπερίπτωσηκτήσηςακινήτουμεδικαστικήαπόφαση(π.χ.λόγωπλήρωσηςτωνόρωντηςτακτικήςήέκτακτης

43

χρησικτησίας),ωςκτήσητουακινήτουλαμβάνεταιημεταγραφήτηςσχετικήςδικαστικήςαπόφασης,καθόσονστηνπερίπτωσηαυτήδεσυντάσσεταισυμβόλαιο.4.Επικύρωσηανώμαληςδικαιοπραξίας.Σεπερίπτωσηκτήσηςακινήτουμεεπικύρωσηανώμαληςδικαιοπραξίαςσύμφωναμετιςδιατάξειςτουάρθρου15τουν.δ.3958/1959,ωςκτήσητουακινήτουθεωρείταιηκατάρτισητηςανώμαληςδικαιοπραξίαςκαι,ωςεκτούτου,ωςχρόνοςκτήσηςλογίζεταιεκείνοςτηςυπογραφήςτηςανώμαληςδικαιοπραξίας,στονοποίοανατρέχειρητάκαιηεπικυρούσατηνανώμαληδικαιοπραξίαδικαστικήαπόφαση(ΣτΕ1588/1966).Συνεπώς,ανεπικυρωθείανώμαληδικαιοπραξίαμεδικαστικήαπόφασημετάτην1.1.2006καιμεταβιβαστείπεραιτέρωτοακίνητομεεπαχθήαιτία,επιβάλλεταιΦ.Μ.Α.στοναγοραστή,έστωκαιανοχρόνοςμεταγραφήςτηςαπόφασηςείναιμετάτην1.1.2006.5.Χρησικτησία.Στηνπερίπτωσηπώλησηςακινήτουμετάτην1.1.2006,στηνοποίαγίνεταιεπίκλησητηςκτήσηςτουακινήτουμεχρησικτησίααπότονπωλητή,οφείλεταιΦ.Μ.Α.τόσογιατηχρησικτησίαπουεπικαλείταιοπωλητής(άρθρο2παρ.6τουα.ν.1521/1950)όσοκαιγιατηναπόκτησηαπότοναγοραστή.Δεδύναταιναθεωρηθείότιηχρησικτησίααποτελείτηνπρώτηκτήσητουακινήτουμετάτην1.1.2006,έτσιώστεηαγοράνασυνιστάπεραιτέρωμεταβίβασηκαιναυπάγεταισεΦ.Α.Υ.καιΤ.Σ.Α.,καθόσονηεπίκλησηχρησικτησίαςκαιηπληρωμήτουοικείουφόρουαπότομεταβιβάζονταδενισοδυναμούνμεμεταβίβασηούτεδημιουργούντίτλοκτήσηςτουακινήτου.Στηνπερίπτωσηαυτήσυντελείταιμίαμεταβίβαση,ηοποίααποτελείτηναιτίατόσογιατηνεπιβολήτουφόρουχρησικτησίαςόσοκαιγιατηνεπιβολήτουκυρίουΦ.Μ.Α..Διαφορετικόείναιτοζήτηματηςμεταβίβασηςακινήτουπουέχειαποκτηθείμεμεταγραφήδικαστικήςαπόφασηςαναγνωριστικήςτηςκυριότηταςλόγωχρησικτησίαςμετάτην1.1.2006.Στηνπερίπτωσηαυτήημεταγεγραμμένηδικαστικήαπόφασησυνιστάκτήσητουακινήτουμετάτην1.1.2006,έτσιώστεηπεραιτέρωμεταβίβασήτουμεεπαχθήαιτίαναυπάγεταισεΦ.Α.Υ.καιΤ.Σ.Α..6.Ακύρωσησυμβολαίου.Στηνέννοιατηςκτήσηςπεριλαμβάνεταικαιηακύρωσησυμβολαίου,μετοοποίοαποκτήθηκεακίνητομεοποιαδήποτεαιτία,είτεεπιβάλλεταιφόροςκατάτηνακύρωσηείτεόχι.Επομένως,σεπερίπτωσηακύρωσηςσυμβολαίουμετάτην1.1.2006καιπεραιτέρωμεταβίβασηςτουακινήτουμεεπαχθήαιτίαεπιβάλλεταιΦ.Α.Υ.στονπωλητή(στονοποίοθεωρείταιότιεπαναμεταβιβάστηκετοακίνητοσυνεπείατηςακύρωσης)καιΤ.Σ.Α.στοναγοραστή.Επισημαίνεταιότιωςακύρωσησυμβολαίουνοείταιηκήρυξηήηαναγνώρισήτουωςάκυρουείτεμεσυμβολαιογραφικόέγγραφοείτεμετελεσίδικηδικαστικήαπόφαση.7.Αναβλητική–διαλυτικήαίρεση.Ηματαίωσητηςμεταβίβασηςακινήτουλόγωπλήρωσηςτηςδιαλυτικήςαίρεσηςθεωρείταικτήση,δεδομένουότισυνεπείατηςπλήρωσηςτηςδιαλυτικήςαίρεσηςανατρέπονταιτααποτελέσματατηςμεταβιβαστικήςσύμβασηςκαιτοακίνητοεπανέρχεταιστοναρχικόπωλητή(ΑΚ202).Αντίθετα,ηματαίωσητης μεταβίβασης λόγω μη πλήρωσης της αναβλητικής αίρεσης δε θεωρείται κτήση, διότι η μη επέλευσητου γεγονότος της αναβλητικής αίρεσης συνεπάγεται τη μη επέλευση των αποτελεσμάτων της σύμβασηςμεταβίβασης(ΑΚ201).8.Μετατροπήεταιρίας.Δεθεωρείταικτήσηηεισφοράακινήτωναπότημετατρεπόμενηστηνέαεταιρία,ηοποίαπραγματοποιείταικατάτημετατροπήεταιρίαςσεάλλοεταιρικότύπομετιςδιατάξειςτουεταιρικούδικαίου(γνήσιεςμετατροπές),καθόσονστιςπεριπτώσειςαυτέςδενιδρύεταινέονομικόπρόσωποαλλάαπλώςμεταβάλλεταιονομικόςτύποςτηςεταιρίας,χωρίςναγίνεταιμεταβίβασηπεριουσίας.Οιπεριπτώσειςγνήσιωνμετατροπώνείναιοιακόλουθες:α)μετατροπήΑ.Ε.σεΕ.Π.Ε. (άρθρο66κ.ν.2190/20καιάρθρο51κ.ν.3190/55)β)ημετατροπήΑ.Ε.σεΟ.Ε.ήΕ.Ε.(άρθρο66ακ.ν.2190/20,όπωςπροστέθηκεμετοάρθρο66ν.3604/2007,Φ.Ε.Κ.189Α΄)γ)ημετατροπήΕ.Π.Ε.σεΑ.Ε.(άρθρο67κ.ν.2190/20)δ)ημετατροπήΟ.Ε.ήΕ.Ε.σεΑ.Ε.(άρθρο67παρ.2κ.ν.2190/20)ε)ημετατροπήΟ.Ε.ήΕ.Ε.σεΕ.Π.Ε.(άρθρο53κ.ν.3190/55).στ)όλεςοιανωτέρωπεριπτώσειςμετατροπών,ότανγίνονταιμεεπίκλησηδιατάξεωναναπτυξιακώννόμων(ν.δ.1297/1972,ν.2166/1993κ.λπ.).9.Συγχώνευσηεταιριών.Θεωρείταικτήσηηεισφοράακινήτωνκατάτησυγχώνευσηεταιριών,ηοποίασυντελείταιείτεμεαπορρόφησηείτεμεσύστασηνέαςεταιρίας,δεδομένουότιστιςπεριπτώσειςαυτέςυφίσταταιμενκαθολικήδιαδοχήτηςνέαςεταιρίαςσταδικαιώματακαιτιςυποχρεώσειςτωνσυγχωνευόμενωνεταιριών,πληνόμωςηνομικήπροσωπικότητατωνεταιριώναυτώνλήγειμετησυγχώνευσηκαι,κατάσυνέπεια,επέρχεταιμεταβίβασητηςπεριουσίαςτους.10.Λοιπέςπεριπτώσειςκτήσης.Στηνέννοιατηςμεοποιονδήποτετρόπο κτήσης περιλαμβάνονται και οι κτήσεις, οι οποίες πραγματοποιούνται λόγω: α) διανομής ακινήτων, β)σύστασηςοριζόντιαςήκάθετηςιδιοκτησίας,γ)συνένωσηςακινήτωνκαιδ)ανταλλαγήςακινήτων.Επισημαίνεταιότιοιανωτέρωπεριπτώσειςαποτελούνκτήση,εφόσονσυνεπάγονταιμεταβίβασηεμπραγμάτουδικαιώματοςείτεμετημορφήτηςδιανομήςήανταλλαγήςήμεταβίβασης.Επομένως,δεθεωρούνταικτήσειςοιπράξειςδιανομής,συστάσεωνοριζόντιαςήκάθετης ιδιοκτησίας,συνένωσηςκαιανταλλαγήςακινήτων,οιοποίεςδενεπιφέρουνκαμίας μορφής μεταβίβαση εμπραγμάτου δικαιώματος (π.χ. σύσταση οριζόντιας ή κάθετης ιδιοκτησίας επίοικοπέδου χωρίς κτίσματα και χωρίς να μεταβάλλονται τα ποσοστά συνιδιοκτησίας, συνένωση ή κατάτμησηακινήτωνπουανήκουνστον ίδιο ιδιοκτήτηήστους ίδιους ιδιοκτήτεςχωρίςνασυντελείταιμεταβίβασημεταξύτουςκ.λπ.).Παράγραφος2-Έννοιατηςμεταβίβασηςμεεπαχθήαιτία.Ωςμεταβίβασημεεπαχθήαιτίανοείταιημεταβίβασητουακινήτουμεαντάλλαγμα,π.χ.ηπώλησητουακινήτου.Γιατηνεφαρμογήτουνόμου,στηνπαράγραφο2τουπαρόντοςάρθρουορίζονταιρητάοιακόλουθεςπεριπτώσειςπουεμπίπτουνστηνέννοια τηςμεταβίβασης.α)ημεταβίβασητηςπλήρουςήψιλήςκυριότητας,καθώςκαιημεταβίβασηυπόαναβλητικήήδιαλυτικήαίρεσηήμετονόροτηςεξώνησηςβ)ησύστασηεπικαρπίας,οίκησηςήάλληςδουλείαςτωνάρθρων1188έως1191τουΑστικούΚώδικα.γ)ηπαραίτησηαπότηνκυριότηταακινήτουήαπόεμπράγματοδικαίωμαεπίακινήτουΗπαραίτησημπορείνααφοράτηνπλήρηκυριότητασεακίνητοήτοιδανικόμερίδιο(σεπερίπτωσησυγκυριότητας)ήτηνψιλήκυριότηταήτηνεπικαρπίαήπεριορισμένηπροσωπικήδουλείαήπραγματικήδουλεία,ότανγίνεταιμε

44

αντάλλαγμα.δ)ησύσταση,ηαπόσβεσηήημεταβίβασημαζίμετοδεσπόζονακίνητοπραγματικήςδουλείαςτωνάρθρων1118έως1141τουΑστικούΚώδικα.ε)ημεταβίβασητουτίτλουμεταφοράςσυντελεστήδόμησης,στ)ηπαραχώρησητουδικαιώματοςαποκλειστικήςχρήσηςεπίκοινοκτήτωνκυρίων,βοηθητικώνήειδικώνχώρωνκτισμάτων ή επί κοινοκτήτου τμήματος οικοπέδου, ζ) η ανάκληση απαλλοτρίωσης, η οποία έχει συντελεσθείυπέρπροσώπουυποκείμενουσεφόροαυτομάτουυπερτιμήματος,π.χ.υπέριδιώτηκαιόχιυπέρτουΔημοσίου,τοοποίοαπαλλάσσεται.Κατά τηνανάκληση τηςαπαλλοτρίωσηςωςπωλητής (οοποίοςείναικαιουπόχρεοςσεΦ.Α.Υ.)θεωρείταιτοπρόσωπουπέρτουοποίουείχεσυντελεστείηαπαλλοτρίωση.η)ηεκποίησηακινήτουσυνπείαεκούσιουήδικαστικούπλειστηριασμού.ΕπισημαίνεταιότιεξαιρείταιτηςεπιβολήςτουΦ.Α.Υ.ηεκποίησηακινήτουσυνεπείααναγκαστικούπλειστηριασμού,καθώςπρόκειταιγιαμεταβίβασημεαναγκαστικόχαρακτήρα.Ηανωτέρωαπαρίθμησηείναιενδεικτική.Παράγραφος 3 - Εξαιρέσεις από τοΦ.Α.Υ. Με την παράγραφο 3 ορίζεται ποιες μεταβιβαστικές πράξειςεξαιρούνται της επιβολής του Φ.Α.Υ.. Επισημαίνεται ότι στις περιπτώσεις αυτές δεν υποβάλλεται δήλωσηΦ.Α.Υ.(ούτεαρνητική),υποβάλλονταιόμωςοιδηλώσειςγιατηνκαταβολήτουοικείουφόρου(Φ.Μ.Α.ήΤ.Σ.Α.).Συγκεκριμένα,δενυπόκεινταισεΦ.Α.Υ.οιπαρακάτωμεταβιβαστικέςπράξεις:α)Οιπεριπτώσειςα΄,β΄,γ΄καιδ΄τηςπαραγράφου3τουάρθρου2τουα.ν.1521/1950,δηλαδήημεταγραφήήησημείωσηστοβιβλίομεταγραφών:-δικαστικήςαπόφασηςηοποίαδιέπεταιαπότιςδιατάξειςτουάρθρου949τουΚώδικαΠολιτικήςΔικονομίας,λόγωμηεκτέλεσηςπροσυμφώνουμεταβίβασηςκλπ.,-δικαστικήςαπόφασηςμετηνοποίααναγνωρίζεταιτελεσίδικαδικαίωμακυριότηταςσεακίνητοκλπ.στοόνομακάποιουπροσώπου,λόγωυπέρβασηςεντολήςτουφερόμενουωςεντολοδόχουαυτού,- δικαστικής απόφασης με την οποία ακυρώνεται λόγω εικονικότητας συμβόλαιο μεταβίβασης ακινήτου ήεμπράγματουδικαιώματοςσ΄αυτό,-δικαστικήςαπόφασηςμετηνοποίααναγνωρίζεταιηκυριότηταήάλλοεμπράγματοδικαίωμασεακίνητο,λόγωσυμπλήρωσηςτωνόρωντηςτακτικήςήέκτακτηςχρησικτησίαςήαπόοποιαδήποτεάλληαιτία,β)Ηεπικύρωσηανώμαλωνδικαιοπραξιών.ΗεπικύρωσηανώμαληςδικαιοπραξίαςδενυπάγεταισεΦ.Α.Υ.αλλάσεΦ.Μ.Α.,δεδομένουότιδεσυντελείταιπεραιτέρωμεταβίβασηακινήτουκτηθέντοςμετάτην1.1.2006.Οτίτλοςκτήσηςτουακινήτουδημιουργείταιγιαπρώτηφοράμετημεταγραφήτηςδικαστικήςαπόφασηςεπικύρωσηςτηςανώμαληςδικαιοπραξίας,έστωκιανηισχύςτηςανατρέχειστοχρόνοσύνταξηςτουιδιωτικούεγγράφου.γ)Ηαυτούσιαδιανομή,ανταλλαγήήσυνένωσηακινήτων.δ)Ηκατάτηδιάλυσηεταιρίαςμεταβίβασητηςακίνητηςπεριουσίαςσταμέλητης. Ηανωτέρωεξαίρεσηέχειεφαρμογήσεκάθεπερίπτωσηδιάλυσηςεταιρίας,ανεξάρτητααπότονομικότηςτύπο(Ο.Ε.,Ε.Ε.,Ε.Π.Ε.,Α.Ε.κ.λπ.).Επισημαίνεταιότιδεναπαιτείταινακαταρτίζεταιημεταβιβαστικήπράξηταυτόχροναμετηδιάλυσητηςεταιρίας, αλλά αρκεί η μεταβίβαση της ακίνητης περιουσίας στα μέλη (ή στους μετόχους, εάν πρόκειται γιαΑ.Ε.) να συντελείται λόγω της διάλυσης της εταιρίας (έστω και αν η πράξη της μεταβίβασης καταρτισθεί σεμεταγενέστεροχρόνο).ε)Ημεταβίβασηποσοστώνεξαδιαιρέτουκυριότηταςεπίοικοπέδουήγηπέδου,εφόσονέχειτοχαρακτήραεργολαβικούανταλλάγματοςγιατηνανέγερσηεπίτουοικοπέδουήγηπέδουοικοδομής,καθώςεπίσηςημεταβίβασηποσοστώνεξαδιαιρέτουκυριότηταςεπί τουοικοπέδουήγηπέδουαπό τηναντιπαροχήτου οικοπεδούχου. Στις περιπτώσεις ανέγερσης οικοδομήςαπό εργολάβο-κατασκευαστή με το σύστημα τηςαντιπαροχής,οισχετικέςμεταβιβάσειςποσοστώνεξαδιαιρέτουκυριότηταςπουαντιστοιχούνστηναντιπαροχήτου οικοπεδούχου ή στο εργολαβικό αντάλλαγμα του εργολάβου, δεν υπάγονται σεΦ.Α.Υ., έστω κι αν έχειαποκτηθείτοοικόπεδοεπίτουοποίουανεγείρεταιηοικοδομήμετάτην1-1-2006,αλλάδιέπονταιαπότοΦ.Μ.Α.(ήαπότοΦ.Π.Α.,εφόσονσυντρέχουνοιπροϋποθέσειςεπιβολήςΦ.Π.Α.,άρθρο1ν.3427/2005).Περαιτέρω,μετηδιάταξητηςπαρ.3τουάρθρου11προβλέπεταιαντίστοιχηαπαλλαγήτωνανωτέρωμεταβιβάσεωνκαιαπότοΤ.Σ.Α..Παραδείγματα:1.ΟΑαγοράζειέναοικόπεδοτο2006καταβάλλονταςτοναναλογούνταΦ.Μ.Α..ΣτησυνέχειααναθέτειστονεργολάβοΒδυνάμει εργολαβικούπροσυμφώνου τηνανέγερσηοικοδομήςεπί τουοικοπέδουμε το σύστημα της αντιπαροχής, οπότε και εκδίδεται η άδεια ανέγερσης το 2007.Η οικοδομή υπάγεται στοκαθεστώςΦ.Π.Α..ΣήμεραμεταβιβάζεταιστονΓέναδιαμέρισμααπότοεργολαβικόαντάλλαγματουεργολάβου.Ωςπροςτηφορολόγησητηςανωτέρωμεταβίβασηςθαπρέπειναγίνειηακόλουθηδιάκριση:-ΚαταρχήνοφείλεταιΦ.Π.Α.,εφόσονηοικοδομήυπάγεταιστοκαθεστώςΦ.Π.Α.(Γιατηδιαδικασία,σχετικήκαιηΕγκύκλιος1023510/889/227/Α0014/ΠΟΛ.1043/22.2.2008).ΑνοαγοραστήςΓείναιδικαιούχοςαπαλλαγήςπρώτηςκατοικίας,θαεφαρμοστούνοιδιατάξειςτουάρθρου1τουν.1078/1980.-ΑνκατάτημεταβίβασητουδιαμερίσματοςστοΓέχειήδηκαταβληθείοαναλογώνΦ.Π.Α.απότονεργολάβοσύμφωναμετιςδιατάξειςτουΦ.Π.Α.(π.χ.λόγωαυτοπαράδοσης),τότεοΓοφείλειΦ.Μ.Α.ή,ανείναιδικαιούχοςαπαλλαγήςπρώτηςκατοικίας,υπάγεταιστιςδιατάξειςτουάρθρου1τουν.1078/1980.2.ΟΑαγοράζειέναοικόπεδοτο2006καταβάλλονταςτοναναλογούνταΦ.Μ.Α..ΣτησυνέχειααναθέτειστονεργολάβοΒδυνάμειεργολαβικούπροσυμφώνουτηνανέγερσηοικοδομήςεπίτουοικοπέδουμετοσύστηματηςαντιπαροχής,οπότεκαιεκδίδεταιηάδειαανέγερσηςτο2007.ΗοικοδομήυπάγεταιστοκαθεστώςΦ.Π.Α..ΤοΔεκέμβριοτου2007μεταβιβάζεταιμεοριστικόσυμβόλαιοστονεργολάβοΒέναδιαμέρισμααπότοεργολαβικότου αντάλλαγμα, το οποίο είναι ήδη αποπερατωμένο. Στη συνέχεια, τον Ιανουάριο του 2008 ο Β πωλεί τοδιαμέρισμαστοΓ.Ωςπροςτηφορολόγησητωνανωτέρωμεταβιβάσεωνισχύουνταεξής:

45

- Για την πρώτη μεταβίβαση με οριστικό συμβόλαιο των ποσοστών οικοπέδου από τον οικοπεδούχο Α στονεργολάβοΒ,καταβάλλεταιΦ.Μ.Α.επίτηςαντικειμενικήςαξίαςτωνποσοστώνοικοπέδουπουαντιστοιχούνστοδιαμέρισμα(άρθρο2παρ.5α.ν.1521/1950)καιυποβάλλεταιμίαοριστικήδήλωσηΦ.Μ.Α..- Για τη δεύτερη μεταβίβαση του διαμερίσματος από το Β στον τρίτο Γ καταβάλλεται Φ.Π.Α., εφόσον ηοικοδομήυπάγεταιστοκαθεστώςΦ.Π.Α..ΑνοαγοραστήςΓείναιδικαιούχοςαπαλλαγήςπρώτηςκατοικίας,θαεφαρμοστούνοιδιατάξειςτουάρθρου1τουν.1078/1980.ΕάνόμωςκατάτημεταβίβασητουδιαμερίσματοςστοΓέχειήδηκαταβληθείοαναλογώνΦ.Π.Α.απότονεργολάβοσύμφωναμετιςδιατάξειςτουΦ.Π.Α.(π.χ.λόγωαυτοπαράδοσης),τότεοΓοφείλειΦ.Μ.Α.ή,ανείναιδικαιούχοςαπαλλαγήςπρώτηςκατοικίας,υπάγεταιστιςδιατάξειςτουάρθρου1τουν.1078/1980.Άρθρο3-ΦορολογητέααξίαΠαράγραφοι1-31.Ακίνηταπουβρίσκονταισεπεριοχέςστιςοποίεςεφαρμόζεταιτοαντικειμενικόσύστημαπροσδιορισμούτηςαξίας.ΩςφορολογητέααξίαγιατονυπολογισμότουΦ.Α.Υ.λαμβάνεταιηδιαφοράμεταξύτηςαντικειμενικήςαξίαςκτήσηςκαιτηςαντικειμενικήςαξίαςπώλησηςτουακινήτου,χωρίςναλαμβάνεταιυπόψητοτυχόνμεγαλύτεροδηλούμενο τίμημα είτε κατά την κτήση είτε κατά την πώληση του ακινήτου. Προκειμένου να διαπιστωθεί ηαντικειμενικήαξίακτήσηςαπαιτείται,εκτόςαπότηνπροσκόμισητουτίτλουκτήσης,καιησυνυποβολήτουοικείουφύλλουυπολογισμούτηςαξίαςμαζίμετηδήλωσητουΦ.Α.Υ..Σεπερίπτωσηπουηαναγραφόμενηστοντίτλοκτήσηςαντικειμενικήαξίαείναιδιαφορετικήαπότηναντικειμενικήαξίαπουπροκύπτειμετοσυνυποβαλλόμενοφύλλουπολογισμού(λόγωλογιστικούλάθουςκατάτονυπολογισμότηςαντικειμενικήςαξίαςκτήσηςήεσφαλμένηςεπιλογήςτωνπροκαθορισμένωντιμώνεκκίνησηςήτωνσυντελεστώναυξομείωσήςτους)λαμβάνεταιυπόψηηορθήαντικειμενικήαξία.Παράδειγμα:Το2009μεταβιβάζεταιδιαμέρισμααντικειμενικήςαξίας100.000€έναντιτιμήματος(δηλωθέντοςστοσυμβόλαιο)120.000€.Τοδιαμέρισμαείχεαγορασθείτο2006έναντιτιμήματος80.000€καικατάτηναγοράηαντικειμενικήτουαξίαήταν60.000€.ΟΦ.Α.Υ.θαυπολογισθείστηδιαφοράμεταξύτωναντικειμενικώναξιών,χωρίςναληφθείυπόψητομεγαλύτεροδηλούμενοτίμημα,δηλ.100.000-60.000=40.000€.Εξαίρεσηωςπροςτηναντικειμενικήαξίαπώλησης.Σεπερίπτωσημεταβίβασηςακινήτουήεμπράγματουεπ’αυτούδικαιώματος,τοοποίομετάτηνκτήσητουεντάχθηκεσεσύστημααντικειμενικούπροσδιορισμούτηςαξίαςτου,ωςαξίαπώλησηςλαμβάνεταιηαξίαπουπροσδιορίζεταιμεβάση τοσύστημααυτόή τοδηλούμενο τίμημα,εφόσοναυτόείναιμεγαλύτερο(άρθρο3παρ.3εδ.β΄ν.3427/2005).Παράδειγμα:ΤοΜάρτιοτου2006οΑαπέκτησεμεγονικήπαροχήέναοικόπεδο,ηαξίατουοποίουπροσδιορίσθηκεαπότηΔ.Ο.Υ.βάσεισυγκριτικώνστοιχείωνστηντιμήτων15.000€.ΤονΑπρίλιοτου2007τοοικόπεδοεντάσσεταιστο αντικειμενικό σύστημα και στη συνέχεια πωλείται από τον Α στο Β έναντι τιμήματος 18.000 €, ενώ ηαντικειμενικήαξίατουκατάτοχρόνοτηςπώλησηςανέρχεταιστοποσότων10.000€.Στηνπερίπτωσηαυτή,επειδήπρόκειταιγιαακίνητο,τοοποίομετάτηνκτήσητουεντάχθηκεστοαντικειμενικόσύστημα,οΦ.Α.Υ.θαυπολογισθείστηδιαφοράμεταξύτων18.000€καιτων15.000€,δηλ.στοποσότων3.000€.Πώληση ακινήτου από περισσότερους εξ αδιαιρέτου συγκυρίους σε έναν αγοραστή. Επειδή ο μειωτικόςσυντελεστής0,90εφαρμόζεταιότανυπάρχεισυγκυριότηταστοακίνητοτωνυπόχρεωνσεφόρο,είναιδυνατόναπροκύψουνδιαφορετικέςαξίεςγιατονυπολογισμότουΦ.Α.Υ.καιτουΤ.Σ.Α.,π.χ.ανοιπωλητέςείναιδύοκαιοαγοραστήςείναιένας,οσυντελεστής0,90θαεφαρμοστείγιατονυπολογισμότηςαξίαςκτήσηςκαιπώλησηςστοΦ.Α.Υ.,ενώδεθαεφαρμοστείγιατονυπολογισμότηςαξίαςστοΤ.Σ.Α..2.Ακίνηταπουβρίσκονταισεπεριοχέςστιςοποίεςδενεφαρμόζεταιτοαντικειμενικόσύστημαπροσδιορισμούτης αξίας (μέθοδος των συγκριτικών στοιχείων - μικτό σύστημα). Ως φορολογητέα αξία για τον υπολογισμότου Φ.Α.Υ. ορίζεται η διαφορά μεταξύ της τιμής κτήσης και της τιμής πώλησης του ακινήτου, όπως αυτέςπροσδιορίζονταιμετημέθοδοτωνσυγκριτικώνστοιχείων(άρθρο3παρ.2α.ν.1521/1950καιάρθρα9και10τουΚώδικαΦορολογίαςΚληρονομιών,ΔωρεώνκαιΓονικώνΠαροχώνπουκυρώθηκεμετον.2961/2001,Φ.Ε.Κ.266Α΄). Εάνκατάτηνπώλησητουακινήτουδενέχουνοριστικοποιηθείοιαξίεςκτήσηςκαιπώλησήςτου,γιατονπροσδιορισμότηςφορολογητέαςαξίαςστοΦ.Α.Υ.κατάτηνπαραλαβήτηςδήλωσηςθαληφθούνυπόψηοιαντίστοιχεςκατάδήλωσηαξίες.Κατάτοστάδιοτουελέγχου,εφόσονδιαπιστωθούνδιαφορέςστιςαξίες,θαέχουνεφαρμογήοιδιατάξειςγιατονέλεγχο(Βλ.κατωτέρω,άρθρο8).Περαιτέρω,γιατονπροσδιορισμότωναξιώνκτήσηςκαιπώλησηςακινήτου(οικοπέδουήγηπέδουμεκτίσματα),γιατοοποίοεφαρμόζεταιτομικτόσύστημαπροσδιορισμούτηςαξίας(άρθρο41Αν.1249/1982),θαπρέπειναγίνειδιαχωρισμόςμεταξύτωνκτισμάτωνκαιτουοικοπέδουήγηπέδου,ωςεξής:α)Γιατονπροσδιορισμότωναξιώνκτήσηςκαιπώλησηςτωνυφιστάμενωνκτισμάτωνεφαρμόζεταιτοαντικειμενικόσύστημα.β)Γιατονπροσδιορισμότωναξιώνκτήσηςκαιπώλησηςτουοικοπέδουήγηπέδουεφαρμόζεταιημέθοδοςτωνσυγκριτικώνστοιχείων(άρθρο3παρ.2α.ν.1521/1950καιάρθρα9και10 τουΚώδικαΦορολογίαςΚληρονομιών,ΔωρεώνκαιΓονικώνΠαροχών).Σημειώνεταιότικατ’εφαρμογήτηςπαρ.6τουάρθρου41Ατουν.1249/1982,γιατονπροσδιορισμότωναξιώνκτήσηςκαιπώλησηςσεακίνηταπουεντάσσονταιστομικτόσύστημαλαμβάνεταιηαντικειμενικήαξίατωνκτισμάτωνκαιτοδηλωθέντίμηματουοικοπέδου.Κατάσυνέπεια,σεπερίπτωσημεταβίβασηςακινήτουμεμεγαλύτεροτίμημα(απότοάθροισματηςαντικειμενικήςαξίαςτουκτίσματοςκαιτηςαγοραίαςαξίαςτουοικοπέδου),τοεπιπλέονδηλούμενοτίμημαδεναναφέρεταιστημεταβίβασητουκτίσματος (ηαξίατουοποίουπροσδιορίζεταισεκάθεπερίπτωσημεβάσητο

46

αντικειμενικόσύστημα),αλλάμόνοστημεταβίβασητουοικοπέδου.Παραδείγματα:1.Το2006οΑαγόρασεέναοικόπεδοσεπεριοχήόπουεφαρμόζεταιτοσύστηματωνσυγκριτικώνστοιχείωνκαιυπέβαλεδήλωσηΦ.Μ.Α.μεαξία τοποσό των10.000€,ενώηπροσδιορισθείσααπό τηΔ.Ο.Υ.προσωρινήαξίαανήρχετοστοποσότων15.000€.ΕντόςτηςανατρεπτικήςπροθεσμίαςτωνδύομηνώνοαγοραστήςΑυπέβαλεσυμπληρωματικήδήλωσηΦ.Μ.Α.σύμφωνημετηνπροσωρινήαξίακαικατέβαλετοναναλογούνταΦ.Μ.Α..ΣήμεραοΑπωλείπεραιτέρωτοακίνητοστοΒμεδηλωθείσααξίατοποσότων30.000€.ΣεπερίπτωσηπουηδηλωθείσααξίαείναιμεγαλύτερηαπότατηρούμενασυγκριτικάστοιχείατηςΔ.Ο.Υ.,τότεκρίνεταιειλικρινήςκαιαποτελείτηναγοραίααξίατουακινήτου(άρθρο8παρ.2α.ν.1521/1950).Επομένως,ηφορολογητέααξίαγιατηνεπιβολήτουΦ.Α.Υ.θαανέρχεταιστοποσότων15.000€(30.000-15.000€).2.ΤοΜάρτιοτου2006οΑαγόρασεμίαμονοκατοικίαεπίοικοπέδουσεπεριοχήόπουεφαρμόζεταιτομικτόσύστημακαιυπέβαλεδήλωσηΦ.Μ.Α.γιατημεταβίβασημετοαντίστοιχοέντυποΚ2.Ηαντικειμενικήαξίατουκτίσματοςανήρχετοστοποσότων10.000€,ενώηαξίατουοικοπέδου,μεβάσητηνπροσωρινήαξίατηςΔ.Ο.Υ.,ηοποίαέγινεαποδεκτήαπότοναγοραστήΑ,ανήρχετοστοποσότων20.000€,δηλαδήησυνολικήαξίατουακινήτου(κτίσματοςκαιοικοπέδου)ήταν30.000€.ΤονΜάιοτου ίδιουέτουςοΑπωλείπεραιτέρωτοακίνητοστοΒμεσυνολικότίμηματοποσότων40.000€.Στηνπερίπτωσηαυτή,γιατονπροσδιορισμότωναξιώνκτήσηςκαιπώλησηςθαγίνειδιαχωρισμόςμεταξύκτίσματοςκαιοικοπέδου.Συνεπώς,εφόσονδενέχειμεσολαβήσειαύξησητωναντικειμενικώναξιών,ηαντκειμενικήαξίαπώλησηςτουκτίσματοςσυμπίπτειμετηναντικειμενικήαξίακτήσηςαυτού,δηλαδήανέρχεταιστοποσότων10.000€,ενώτουπόλοιποποσότων30.000€αποτελείτοδηλούμενοτίμημαγιατοοικόπεδο,τοοποίοκρίνεται ειλικρινέςκαιαποτελεί τηναγοραίααξίααυτού (άρθρο41Απαρ.6ν.1249/1982).Επομένως,ηφορολογητέααξίαγια τηνεπιβολήτουΦ.Α.Υ.ανέρχεταιστοποσότων10.000€,δηλαδήστηδιαφοράπουπροκύπτει(40.000-30.000€)μεταξύτηςαξίαςκτήσηςκαιτηςαξίαςπώλησηςτουακινήτου.3.Κτήσηήπώλησησεεκτέλεσηπροσυμφώνου.Σεπερίπτωσηκτήσηςακινήτουδυνάμεισυμβολαίουαγοραπωλησίαςσεεκτέλεσησυμβολαιογραφικούπροσυμφώνου,ως τιμήκτήσηςλαμβάνεταιηαξία (αντικειμενικήήαγοραία)πουείχε τοακίνητο κατά το χρόνοσύνταξης του οριστικού συμβολαίου κτήσης του, έστω και αν για την υπογραφή τουοριστικούσυμβολαίουεντόςδιετίαςαπότηνκατάρτισητουπροσυμφώνουκατέβαλεΦ.Μ.Α.επίτηςαξίαςτουχρόνουτουπροσυμφώνου(άρθρο3παρ.1περ.α΄τουα.ν.1521/1950).ΑνάλογαισχύουνκαιγιατονπροσδιορισμότηςτιμήςπώλησηςγιατονυπολογισμότουΦ.Α.Υ..Παράδειγμα: Το Μάρτιο του 2007 πωλείται ένα οικόπεδο αντικειμενικής αξίας 60.000 €. Ο πωλητής τουακινήτουείχεαποκτήσει τοακίνητοτονΑύγουστοτου2006δυνάμειοριστικούσυμβολαίουαγοράς,τοοποίοκαταρτίστηκεσεεκτέλεσηπροσυμφώνουπώλησηςτουΝοεμβρίου2005.Ηαντικειμενικήαξίατουοικοπέδουκατάτοχρόνουπογραφήςτουοριστικούσυμβολαίουαγοράςήταν50.000€,ενώκατάτοχρόνοκατάρτισηςτουπροσυμφώνουήταν40.000€.Επειδήτοοριστικόσυμβόλαιοσυντάχθηκεεντόςτηςδιετούςπροθεσμίαςαπότηνκατάρτισητουπροσυμφώνου,οοφειλόμενοςΦ.Μ.Α.γιατησύνταξητουοριστικούσυμβολαίουυπολογίσθηκεεπίτηςαντικειμενικήςαξίαςτουχρόνουκατάρτισηςτουπροσυμφώνου,δηλ.στοποσότων40.000€(άρθρο3παρ.1περ.α΄α.ν.1521/1950).ΣτηνπερίπτωσηαυτήγιατονκαθορισμότηςφορολογητέαςαξίαςτουΦ.Α.Υ.,ωςαξίακτήσηςθαληφθείυπόψηηαντικειμενικήαξίατουοικοπέδουκατάτοχρόνουπογραφήςτουοριστικούσυμβολαίουαγοράς,δηλαδήτοποσότων50.000€.Επομένως,ηφορολογητέααξίαγιατονυπολογισμότουΦ.Α.Υ.θαείναιτοποσότων10.000€(60.000-50.000=10.000€).Ανάλογαισχύουνγιατονπροσδιορισμότηςαξίαςκτήσηςκαιστιςπεριπτώσειςμεταβίβασηςακινήτωνσεεκτέλεσηπροσυμφώνωνσεπεριοχέςπουδενέχουνενταχθεί στο αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού της αξίας. Συγκεκριμένα, εάν στο ανωτέρωπαράδειγμαπωλείταιοικόπεδομεκτίσμα,τοοποίοεντάσσεταιστομικτόσύστημα,γιατονπροσδιορισμότηςαξίαςκτήσηςθαληφθείυπόψηηαντικειμενικήαξίατουκτίσματοςκαιηαγοραίααξίατουοικοπέδουκατάτοχρόνουπογραφήςτουοριστικούσυμβολαίουκτήσης.Συνεπώς,ηαρμόδιαΔ.Ο.Υ.θαπρέπειναπροβείσεπροεκτίμησητηςαξίαςπουέχειτοοικόπεδοκατάτοχρόνοσύνταξηςτουοριστικούσυμβολαίουκτήσης.4.Μεταβολέςστοακίνητομεταξύκτήσηςκαιπώλησης.Στιςπεριπτώσειςπουέχουνγίνειουσιώδειςμεταβολέςήεπεμβάσειςστομεταβιβαζόμενοακίνητοκατάτοχρονικόδιάστημαπουμεσολαβείμεταξύκτήσηςκαιπώλησήςτου,εφαρμόζονταιταακόλουθα:α)Αντομεταβιβαζόμενοακίνητοήταναγροτεμάχιοκατάτηνκτήσητου,ενώκατάτηνπώλησήτουαποτελείπλέονοικόπεδο,γιατονπροσδιορισμότηςαξίαςκτήσηςθαληφθείυπόψηωςαγροτεμάχιο,ενώγιατονπροσδιορισμότηςαξίαςπώλησηςθαληφθείυπόψηωςοικόπεδο.Ανάλογαισχύουνκαιστηνπερίπτωσηαλλαγήςτηςχρήσηςκτίσματος.Συνεπώς,αντομεταβιβαζόμενοακίνητοήτανκατάστημακατάτηνκτήση,ενώκατάτηνπώλησήτουείναικατοικία,γιατονπροσδιορισμότηςαξίαςκτήσηςθαληφθείυπόψηωςκατάστημα,ενώγιατονπροσδιορισμότηςαξίαςπώλησηςθαληφθείυπόψηωςκατοικία.β)Σεπερίπτωσηαπόκτησηςημιτελούςκτίσματοςμετάτην1.1.2006,αποπεράτωσήςτουαπότοναγοραστήκαι,στησυνέχεια,πώλησήςτουωςαποπερατωμένου,θαεπιβληθείΦ.Α.Υ.καιΤ.Σ.Α.,διότι,ανκαιμεσολάβησανοιεργασίεςαποπεράτωσης,τοακίνητοτόσοκατάτηνκτήσηόσοκαικατάτηνπώλησήτουλαμβάνεταιωςκτίσμα,ανεξάρτητααπότοστάδιοαποπεράτωσης.ΓιατονυπολογισμότουΦ.Α.Υ.ωςαξίακτήσηςλαμβάνεταιηαξία(αντικειμενικήήαγοραία)πουέχειτοακίνητοκατάτοχρόνοαπόκτησήςτουωςημιτελούς,ενώωςαξίαπώλησηςλαμβάνεταιηαξία(αντικειμενικήήαγοραία)πουέχειτοακίνητοκατάτοχρόνοτηςπώλησήςτουωςαποπερατωμένου.γ)Αναποκτηθείοικόπεδο(ήαγροτεμάχιο)μεκτίσμακαι,στησυνέχεια,οαγοραστήςπροβείσεπροσθήκηορόφουήάλλουκτίσματοςεπίτουοικοπέδου,θαπρέπειναγίνειδιάκρισηανάμεσασταπαλαιάκτίσματα,ταοποίαυπάγονταισεΦ.Α.Υ.καιΤ.Σ.Α.,καιτανεόκτισταοικοδομήματα(όροφοιή

47

άλλακτίσματαεπίτουενιαίουακινήτου),δεδομένουότιυπάγονταισεδιαφορετικάφορολογικάκαθεστώτα.Γιατοδιαχωρισμότωνκτισμάτωνδεναπαιτείταιταμεταβιβαζόμενανεόκτισταοικοδομήματανααποτελούνξεχωριστέςιδιοκτησίεςμετηννομικήέννοιατουόρου(οριζόντιεςήκάθετεςιδιοκτησίες),αλλάαρκείναδιαφοροποιούνταιαπόταπαλαιάκτίσματα.δ)Σεπερίπτωσηπουαποκτηθείοικόπεδοήαγροτεμάχιομεκτίσμακαι,στησυνέχεια,κατεδαφισθείαυτόμεοποιονδήποτετρόπο,κατάτηνπεραιτέρωμεταβίβασητουαδόμητουπλέονοικοπέδουήαγροτεμαχίουθαυπολογισθείηαξίαμόνοτουοικοπέδουήτουαγροτεμαχίουκατάτηνκτήσηκαιπώλησήτουγιατηνεπιβολήτουΦ.Α.Υ.,χωρίςναληφθείυπόψητοκτίσμα,τοοποίο,άλλωστε,έχεικατεδαφισθείκαιδεναποτελείαντικείμενοτηςμεταβίβασης.Παραδείγματα:1.ΟΑαποκτάτο2006μεκληρονομιάμονοκατοικία,τηνοποίατο2007μεταβιβάζει(πωλεί)στονιδιώτηΒ.ΟΒπροβαίνεισεσύστασηοροφοκτησίας,ανεγείρειένανόροφοάνωθεντουυφιστάμενουισογείου(προσθήκη)καιμεταβιβάζειενσυνεχείατοέτος2008τοισόγειοστοΓ,τονα΄όροφοστοΔκαιτοδικαίωμαυψούνστονΕ.Στηνπερίπτωσηαυτήοφείλονταιοιακόλουθοιφόροι:

-Φόροςκληρονομιάςτο2006απότονΑ.

-Φ.Α.Υ.απότονΑκαιΤ.Σ.Α.απότοΒγιατηνπώλησητηςμονοκατοικίαςτο2007.

-Φ.Α.Υ.απότοΒκαιΤ.Σ.Α.απότοΓγιατηνπώλησητουισογείουτο2008.ΩςαξίακτήσηςστοΦ.Α.Υ.θαληφθείηαξίατουισογείουτο2007.

-Φ.Μ.Α.απότοΔγιατηναγοράτουα΄ορόφου(νέοκτίσμα)το2008.

-Φ.Α.Υ.απότοΒκαιΤ.Σ.Α.απότονΕγιατηνπώλησητουδικαιώματοςυψούντο2008.

2.ΟΑαποκτάτο2006μεκληρονομιάδιώροφηοικοδομή,τηνοποίαμεταβιβάζειστοΒτο2008.ΟΒτονεπόμενοχρόνοπροβαίνεισεκατεδάφισητηςοικοδομήςκαιμεταβιβάζειτοοικόπεδοστονιδιώτηΓτο2010.ΟΓανεγείρεινέαοικοδομή,τηνοποίαμεταβιβάζειτο2011στοΔ.Στηνπερίπτωσηαυτήοφείλονταιοιακόλουθοιφόροι:

-ΦόροςκληρονομιάςαπότονΑτο2006.

-Φ.Α.Υ.απότονΑκαιΤ.Σ.Α.απότοΒτο2008.

-Φ.Α.Υ.απότοΒκαιΤ.Σ.Α.απότοΓγιατηνπώλησητουοικοπέδουτο2010.

-Φ.Μ.Α.απότοΔγιατηναγοράτηςοικοδομήςτο2011(πρόκειταιγιανέοακίνητο).

Παράγραφος4Προσδιορισμόςτουχρόνουκτήσης.Ωςχρόνοςκτήσηςτουακινήτουγιατονπροσδιορισμότηςτιμήςκτήσηςλαμβάνεταιοχρόνοςκατάρτισηςτηςσχετικήςδικαιοπραξίας,ανεξάρτητααπότημεταγραφήτης.1.Αναβλητική–διαλυτικήαίρεσηΣεπερίπτωσηκτήσηςακινήτουδυνάμεισυμβολαίουμεταβίβασης(μεοποιαδήποτεαιτία),στοοποίοέχειτεθείαναβλητικήαίρεσηήπροθεσμία,ωςχρόνοςκτήσηςτουακινήτουθεωρείταιοχρόνοςατονίαςτηςαναβλητικήςαίρεσηςήπαρόδουτηςπροθεσμίας(καιόχιοχρόνοςκατάρτισηςτουσυμβολαίου),διότικατάτοχρόνοαυτόεπέρχονταιταέννομααποτελέσματατηςδικαιοπραξίας.Ταανωτέρωισχύουνκαιστηνπερίπτωσηκτήσηςακινήτουδυνάμει δωρεάςαιτία θανάτου, καθόσον πρόκειται για σύμβασηδωρεάς, η οποία τελεί υπό την αναβλητικήαίρεσητηςπροαποβίωσηςτουδωρητή(ΑΚ2032).Αντίθετα,σεπερίπτωσηκτήσηςακινήτουδυνάμεισυμβολαίουμεταβίβασης (με οποιαδήποτεαιτία), στοοποίο έχει τεθεί διαλυτικήαίρεσηή προθεσμία,ως χρόνος κτήσηςτου ακινήτου θεωρείται ο χρόνος κατάρτισης του οικείου συμβολαίου. 2. Αναγκαστικός πλειστηριασμός. Σεπερίπτωσηκτήσηςακινήτουμεαναγκαστικόπλειστηριασμόωςχρόνοςκτήσηςτουακινήτουλογίζεταιοχρόνοςσύνταξηςτηςέκθεσηςτουπλειστηριασμού(έκθεσηςκατακύρωσης),ηοποίαεπέχειθέσηοριστικούσυμβολαίουμεταβίβασης,καιόχιοχρόνοςέκδοσηςήμεταγραφήςτηςπερίληψηςτηςκατακυρωτικήςέκθεσηςπουαποτελείτομεταγραπτέοτίτλο(Βλ.Γνωμ.Ν.Σ.Κ.474/1978καιεγκυκλίουςΝ.5717/25/ΠΟΛ.121/1978καιΣ.3863/37/ΠΟΛ.179/1983).3.Κληρονομιά–δωρεά–γονικήπαροχή.Σεπεριπτώσειςκτήσηςτουακινήτουαιτίαθανάτουή δωρεάς - γονικής παροχής, ως χρόνος απόκτησης για τον προσδιορισμό τουΦ.Α.Υ. θεωρείται ο χρόνοςεπαγωγής της κληρονομίας ή ο χρόνος κατάρτισης τουσυμβολαίου δωρεάς – γονικής παροχής, ακόμη καιστιςπεριπτώσειςπουσυντρέχεινόμιμοςλόγοςμετάθεσηςτουχρόνουγένεσηςτηςφορολογικήςενοχής.Τούτοδιότι,κατάτοουσιαστικόδίκαιο,σεπερίπτωσηκτήσηςαιτίαθανάτου,ηκτήσητουακινήτουεπέρχεταιμετηνεπαγωγήτηςκληρονομίας,χωρίςναεπιδράσεαυτήνητυχόνμετάθεσητουχρόνουγένεσηςτηςφορολογικής

48

ενοχήςγια τηνκαταβολή τουφόρουκληρονομιάς. 4.Παρατάσεις τηςπροθεσμίαςυπογραφήςσυμβολαίων.Στιςπεριπτώσειςπουλόγωαναπροσαρμογήςτωναντικειμενικώναξιώνέχειχορηγηθείπαράτασηγιατησύνταξητωνοικείωνσυμβολαίωνμεταβίβασηςακινήτων(μεεπαχθήαιτία,δωρεάήγονικήπαροχή),γιατονυπολογισμότουΦ.Α.Υ.θεωρείταιότιημεταβίβασηέχεισυντελεσθείκατάτηντελευταίαημέραισχύοςτωνπροηγούμενων(πριναπότηναναπροσαρμογή)αντικειμενικώναξιών,εφόσονοισχετικέςδηλώσειςέχουνυποβληθείμέχρικαιτηντελευταίαημέραισχύοςτωνπροηγούμενωναντικειμενικώναξιώνκαιτοοριστικόσυμβόλαιοέχεισυνταχθείπριναπότηλήξητηςπαράτασης.Μεβάσητιςπαρατάσειςπουέχουνδοθείέωςσήμεραισχύουνταακόλουθα:α)Σεσυμβόλαιαπουέχουνσυνταχθείαπότην1.1.2006μέχρικαιτην28.2.2006καιοισχετικέςδηλώσειςέχουνυποβληθείμέχρικαιτην31.12.2005,θεωρείταιότιημεταβίβασηέχεισυντελεσθείκατάτην31.12.2005(άρθρο6ν.3453/2006,Φ.Ε.Κ.74Α΄).β)Σεσυμβόλαιαπουέχουνσυνταχθείαπότην1.3.2007μέχρικαιτην30.4.2007καιοισχετικέςδηλώσειςέχουνυποβληθείμέχρικαιτην28.2.2007,γιατονυπολογισμότουΦ.Α.Υ.θεωρείταιότιημεταβίβασηέχεισυντελεσθείκατάτην28.2.2007(άρθρο5παρ.6ν.3554/2007,Φ.Ε.Κ.80Α΄).γ)Σεσυμβόλαιαπουέχουνσυνταχθείαπότην8.4.2008μέχρικαιτην6.6.2008καιοισχετικέςδηλώσειςέχουνυποβληθείμέχρικαιτην7.4.2008,γιατονυπολογισμότουΦ.Α.Υ.θεωρείταιότιημεταβίβασηέχεισυντελεσθείκατάτην7.4.2005(άρθρο15παρ.2ν.3661/2008,Φ.Ε.Κ.89Α΄).Παράγραφος5Προσδιορισμός της αξίας της επικαρπίας και ψιλής κυριότητας. Με την παράγραφο 5 ορίζεται ότι για τονπροσδιορισμό τηςαξίας τηςψιλής κυριότητας, της επικαρπίας, τηςοίκησης, της περιορισμένηςπροσωπικήςδουλείαςήτηςπραγματικήςδουλείαςεπίακινήτου,εφαρμόζονταιανάλογαοιδιατάξειςτωνάρθρων15,16καιτηςπερίπτωσηςδ΄τηςπαραγράφου1τουάρθρου40τουΚώδικαΦορολογίαςΚληρονομιών,ΔωρεώνκαιΓονικώνΠαροχών.Σεπερίπτωσηαπόκτησηςτηςψιλήςκυριότηταςκαιτηςεπικαρπίαςακινήτουσεδιαφορετικάχρονικάσημεία και περαιτέρω μεταβίβασης αυτού, εξετάζεται ο χρόνος απόκτησης κάθε εμπράγματου δικαιώματοςχωριστά,προκειμένουναδιακριβωθείτοφορολογικόκαθεστώς(Φ.Α.Υ.καιΤ.Σ.Α.ήΦ.Μ.Α.),στοοποίουπάγεταικάθε εμπράγματοδικαίωμα. Όσοναφορά τονυπολογισμό τουΦ.Α.Υ., για τονπροσδιορισμό τόσο τηςαξίαςκτήσηςόσοκαιτηςαξίαςπώλησηςκάθεεμπράγματουδικαιώματος,λαμβάνεταιτοίδιοποσοστότηςπλήρουςκυριότητας,τοοποίοπροκύπτειμεβάσητηνηλικίαπουέχειοεπικαρπωτήςκατάτοχρόνοτηςμεταβίβασης,σύμφωναμετιςδιατάξειςτωνάρθρων15και16τουΚώδικαΦορολογίαςΚληρονομιών,ΔωρεώνκαιΓονικώνΠαροχών.Δηλαδήσυγκρίνουμεομοειδήποσά(ίδιαδέκατατηςπλήρουςκυριότητας),έστωκαιανκατάτοχρόνοαπόκτησηςτουεμπράγματουδικαιώματοςείχεεπιβληθείοοικείοςφόροςμεβάσηδιαφρετικόποσοστότηςπλήρουςκυριότητας.Στις περιπτώσεις της περαιτέρω μετά την 1.1.2006 μεταβίβασης του δικαιώματος της επικαρπίας λαμβάνεταιυπόψηγιατηνεπιβολήτουΦ.Α.Υ.ηηλικίατουεπικαρπωτήπωλητήκαιγιατηνεπιβολήτουΤ.Σ.Α.ηηλικίατουεπικαρπωτήαγοραστή.ΑυτόέχειωςαποτέλεσμαστηνίδιαμεταβίβασηναδιαφοροποιείταιηαξίατηςεπικαρπίαςπουυπάγεταισεΦ.Α.Υ.απότηναξίατηςεπικαρπίαςπουυπάγεταισεΤ.Σ.Α.,διότιδιαφοροποιείταιουπόχρεοςσεφόροεπικαρπωτής,ηηλικίατουοποίουλαμβάνεταιυπόψηγιατονπροσδιορισμότηςαξίαςτηςεπικαρπίας.Οισυνηθέστερεςπεριπτώσειςείναιοιακόλουθες:(Όπουαναφέρεταιηηλικίατουεπικαρπωτήπωλητήήαγοραστήγιατονυπολογισμότηςψιλήςκυριότηταςκαιτηςεπικαρπίας,λαμβάνεταιηηλικίακατάτοχρόνοτηςπώλησηςκαιόχιτηςκτήσηςτουεμπράγματουδικαιώματος).

1.Απόκτησηεπικαρπίαςακινήτου

μετάτο2006απότονΑ.ΠεραιτέρωπώλησητηςεπικαρπίαςστοΒ.

× Φ.Α.Υ. για την επικαρπία με βάση την ηλικίατουπωλητή-επικαρπωτήΑ.

× Τ.Σ.Α. επί της αξίας της επικαρπίας με βάσητηνηλικίατουαγοραστή-επικαρπωτήΒ.

2.

Απόκτησηψιλήςκυριότηταςακινήτουμετάτο2006απότονΒ.ΠεραιτέρωπώλησητηςψιλήςκυριότηταςστοΓ.Παρακράτησητηςεπικαρπίαςαπότον

επικαρπωτήΑ.

× Φ.Α.Υ. για την ψιλή κυριότητα με βάση την ηλικία του επικαρπωτή Α.× Τ.Σ.Α. επί της αξίας της ψιλής κυριότητας με βάση

τηνηλικίατουεπικαρπωτήΑ.

3.

Απόκτησηακινήτουκατάπλήρηκυριότηταμετάτο2006απότονΑ.Περαιτέρωπώλησητηςψιλής

κυριότηταςστοΒ.ΠαρακράτησητηςεπικαρπίαςαπότονΑ.

× Φ.Α.Υ. για την ψιλή κυριότητα με βάση την ηλικία του επικαρπωτή Α.× Τ.Σ.Α. επί της αξίας της ψιλής κυριότητας με βάση την ηλικία του

επικαρπωτήΑ.

4.

Απόκτησηακινήτουκατάπλήρηκυριότηταμετάτο2006απότονΑ.Περαιτέρωπώλησητηςεπικαρπίας

στοΒ.

× Φ.Α.Υ. για την επικαρπία με βάση την ηλικίατουπωλητή-επικαρπωτήΑ.

× Τ.Σ.Α. επί της αξίας της επικαρπίαςμεβάσητηνηλικίααγοραστή-επικαρπωτήΒ.

49

5.

Απόκτησητηςψιλήςκυριότηταςακινήτουπριντο2006απότονΑκαισυνένωσήτηςμετηνεπικαρπίαμετάτο2006.Πώλησητουακινήτουκατά

πλήρηκυριότηταστοΒ.

× Φ.Α.Υ. για την επικαρπία με βάση την ηλικία του πωλητή Α. Τ.Σ.Α. επίτηςαξίαςτηςεπικαρπίαςμεβάσητηνηλικίατουαγοραστήΒ.

× Φ.Μ.Α. επί της αξίας της ψιλής κυριότητας με βάσητηνηλικίατουαγοραστήΒ(ταυπόλοιπαδέκαταμετάτηναφαίρεσητουποσοστούπουαντιστοιχείστηναξίατηςεπικαρπίαςπουυποβάλλεταισεΤ.Σ.Α.ωςάνω).

6.

Απόκτησητηςεπικαρπίαςακινήτουπριντο2006απότονΑκαισυνένωσή

τηςμετηνψιλήκυριότηταμετάτο2006.Περαιτέρωπώλησητου

ακινήτουκατάπλήρηκυριότηταστοΒ.

× Φ.Α.Υ. για την ψιλή κυριότητα με βάση την ηλικία του πωλητή Α.× Τ.Σ.Α. επί της αξίας της ψιλής κυριότητας με βάση την ηλικία του

αγοραστήΒ(ταυπόλοιπαδέκαταμετάτηναφαίρεσητουποσοστούπουαντιστοιχείστηναξίατηςεπικαρπίαςπου

υποβάλλεταισεΦ.Μ.Α.,βλ.κατωτέρω).Φ.Μ.Α.επίτηςαξίαςτηςεπικαρπίαςμεβάσητηνηλικίατουαγοραστήΒ.

Παράδειγμα:ΤονΟκτώβριοτου2005οΑ,ηλικίας65ετών,προβαίνεισεγονικήπαροχήτηςψιλήςκυριότηταςενός διαμερίσματος αντικειμενικής αξίας 250.000€ στο γιο τουΒ, ηλικίας 29 ετών, παρακρατώντας ο ίδιοςτηνεπικαρπία.ΟΒζητάτηνάμεσηφορολόγησητηςψιλήςκυριότητας.Ηαξίατηςψιλήςκυριότηταςείναι ίσημετα7/10τηςπλήρουςκυριότηταςμεβάσητηνηλικίατουεπικαρπωτήΑ.Στησυνέχεια,τοΦεβρουάριοτου2006παραιτείταιοεπικαρπωτήςΑυπέρτουψιλούκυρίουΒ.Ηαντικειμενικήαξίατουακινήτουανέρχεταιστις300.000€.Σήμερα,οΒμεταβιβάζεικατάπλήρηκυριότητατοακίνητοστοΓ,ηλικίας45ετών.Ηαντικειμενικήαξίατουακινήτουανέρχεταιστις320.000€.Στοανωτέρωπαράδειγμαθαπρέπειναγίνειδιαχωρισμόςτηςψιλήςκυριότηταςαπότηνεπικαρπία,δεδομένουότιυπάγονταισεδιαφορετικάφορολογικάκαθεστώτα.ΗμεταβίβασητηςψιλήςκυριότηταςθαυπαχθείσεΦ.Μ.Α.,ενώημεταβίβασητηςεπικαρπίαςθαυπαχθείσεΦ.Α.Υ.καιΤ.Σ.Α..Συγκεκριμένα,όσοναφοράτημεταβίβασητηςψιλήςκυριότητας,οΦ.Μ.Α.θαυπολογισθείεπίτηςαξίαςτηςψιλήςκυριότηταςκατάτοχρόνοτηςμεταβίβασης,ηοποίαθαπροσδιορισθείμεβάσητησημερινήηλικίατουαγοραστήΓ (μετάτηναφαίρεσητουποσοστούτηςπλήρουςκυριότηταςπουαντιστοιχείστηνεπικαρπίακαιυπάγεταισεΤ.Σ.Α.,βλ.κατωτέρω),δηλαδή:αξίατηςψιλήςκυριότηταςυπαγόμενηςσεΦ.Μ.Α.:320.000Χ5/10=160.000€.Όσοναφοράτημεταβίβασητηςεπικαρπίας,οπωλητήςΒείναιυπόχρεοςσεΦ.Α.Υ..Τόσοηαξίαπώλησηςόσοκαιηαξίακτήσηςτηςεπικαρπίαςθαπροσδιορισθείμεβάσητοίδιοποσοστότηςπλήρουςκυριότηταςπουαντιστοιχείστησημερινήηλικία τουπωλητήΒ,οοποίοςείναι31ετών.Οπότε:αξίαπώλησης τηςεπικαρπίας:320.000Χ6/10=192.000€αξίακτήσηςτηςεπικαρπίας:300.000Χ6/10=180.000€αξίαυπαγόμενησεΦ.Α.Υ.:12.000€ΌσοναφοράτηνεπιβολήτουΤ.Σ.Α.στοναγοραστήΓ,θαυπολογισθείεπίτηςαξίαςτηςεπικαρπίαςμεβάσητησημερινήηλικίατουαγοραστήΓ,δηλαδή:αξίατηςεπικαρπίαςυπαγόμενηςσεΤ.Σ.Α.:320.000Χ5/10=160.000€Άρθρα4-5-Υποκείμενοτουφόρου–ΚαταβολήτουφόρουΟΦ.Α.Υ.καταβάλλεταιεξολοκλήρουμετηνυποβολήτηςδήλωσηςκαιπριναπότηνκατάρτισητουμεταβιβαστικούσυμβολαίουαπότονπωλητή.Άρθρο6-Φορολογικοίσυντελεστές.Μετηδιάταξητουάρθρου6ορίζονταιοισυντελεστέςυπολογισμούτουΦ.Α.Υ..ΟσυντελεστήςτουΦ.Α.Υ.ορίζεταισεποσοστό:α)είκοσι τοιςεκατό (20%),ανημεταβίβασηγίνεισεχρονικόδιάστημαέωςκαιπέντε(5)ετώναπότηνκτήσητουακινήτου,β)δέκατοιςεκατό(10%),ανημεταβίβασηγίνεισεχρονικόδιάστημαμεγαλύτεροτωνπέντε(5)έωςκαιδεκαπέντε(15)ετώναπότηνκτήσητουακινήτου,γ)πέντετοιςεκατό(5%),ανημεταβίβασηγίνεισεχρονικόδιάστημαμεγαλύτεροτωνδεκαπέντε(15)έωςκαιείκοσιπέντε(25)ετώναπότηνκτήσητουακινήτου.Ανημεταβίβασηγίνειμετάτηνπάροδοείκοσιπέντε(25)ετώναπότηνκτήσητουακινήτουή τουεμπράγματουεπ’αυτούδικαιώματος,δενεπιβάλλεταιΦ.Α.Υ..Προκειμένουναδιαπιστωθείοαριθμόςτωνετώνπουδιέρρευσεμεταξύκτήσηςκαιπώλησης,ώστεναεφαρμοστείοανάλογοςσυντελεστής,λαμβάνεταιτοχρονικόδιάστημαμεταξύτηςακριβούςημερομηνίαςκατάρτισηςτηςδικαιοπραξίαςκτήσηςτουακινήτουκαιτηςακριβούςημερομηνίαςυπογραφήςτουσυμβολαίουπώλησήςτου.Επισημαίνεταιότιοπρόσθετοςφόροςσεποσοστό3%επίτουοφειλόμενουφόρουμεταβίβασηςακινήτων,οοποίοςεισπράττεταιυπέρδήμωνκαικοινοτήτων(ν.δ.3033/1954),δενεπιβάλλεταιστηνπερίπτωσητουΦ.Α.Υ..Παράδειγμα:Την18.1.2011μεταβιβάζεταιδιαμέρισμαπουείχεαποκτηθείτην17.1.2006(ημερομηνίασύνταξηςτουσυμβολαίουαγοράς).ΟΦ.Α.Υ.θαυπολογισθείμετοσυντελεστή10%(μεταβίβασησεχρονικόδιάστημαμεγαλύτεροτων5ετώνκαιμικρότεροτων15απότηνκτήσητουακινήτου).Άρθρο7-ΑπαλλαγέςΠέραντουΔημοσίου,τωνν.π.δ.δ.καιτωνο.τ.α.(α΄καιβ΄βαθμού),απαλλάσσονταιαπότοΦ.Α.Υ.:α)Οιιεροίναοίκαιιερέςμονές.β)Ημεταβίβασηακινήτωναπόμηκερδοσκοπικόοικοδομικόσυνεταιρισμόσταμέλητου,καθόσοναφενόςμενοιενλόγωσυνεταιρισμοίσυστήνονταιμεαποκλειστικόσκοπότηδιευκόλυνσητωνμελώντουςγιατηστέγασήτους,αφετέρουδεταακίνηταπουαποκτούναποτελούνκατ’ουσίανακίνητηπεριουσίατωνμελώντους.γ)Ηπρώτημετάτηνέκδοσημεταβίβασητουτίτλουμεταφοράςσυντελεστήδόμησης,μεσκοπότημηεπιβάρυνσητωνδικαιούχωνμεταφοράςσυντελεστήδόμησης,ηιδιοκτησίατωνοποίωνυπόκειταισεπεριορισμούς,ωςπροςτηναξιοποίησήτης(διατηρητέακτίριακ.λπ.),μεπράξητηςΔιοίκησης.δ)Ηπώλησηοικοδομήςπουανεγέρθηκε

50

απόφυσικόήνομικόπρόσωπο,τοοποίοασκείεπιχείρησηανέγερσηςκαιπώλησηςοικοδομώνκαιτουοποίουτακαθαράκέρδηαπότιςεργασίεςαυτέςυπόκεινταισεφόροεισοδήματος.Επισημαίνεταιότιγιατηχορήγησητηςαπαλλαγήςαυτής,κατάτηνπαραλαβήτηςδήλωσηςΦ.Α.Υ.απαιτείταιηπροσκόμισηαπότονπωλητήυπεύθυνηςδήλωσης τουν.1599/1986ότιαπαλλάσσεταιαπό τοΦ.Α.Υ.μεβάση τηδιάταξη τηςπερ.δ΄ τουάρθρου7ν.3427/2005. ε) Η μεταβίβαση ακινήτου από οποιασδήποτε μορφής επιχείρηση, για την οποία υπόκειται σεφόροεισοδήματος,κατάτιςδιατάξειςτηςπερίπτωσηςζ΄τηςπαραγράφου3τουάρθρου28τουν.2238/1994(Φ.Ε.Κ.151Α΄),δεδομένουότιηυπεραξίααπότηνπώλησητωνακινήτωνυπόκειταισεφόροεισοδήματος.Γιατηχορήγησητηςανωτέρωαπαλλαγής,κατάτηνπαραλαβήτηςδήλωσηςΦ.Α.Υ.απαιτείταιηπροσκόμισηαπότονπωλητήυπεύθυνηςδήλωσηςτουν.1599/1986ότιαπαλλάσσεταιαπότοΦ.Α.Υ.μεβάσητηδιάταξητηςπερ.ε΄τουάρθρου7ν.3427/2005.Περαιτέρω,επισημαίνεταιότιστιςανωτέρωπεριπτώσειςδ΄καιε΄ηαρμόδιαΔ.Ο.Υ.γιατηνπαραλαβήτηςδήλωσηςΦ.Α.Υ.θαπρέπει, μεβάση τηναναγραφόμενηστηδήλωσηΦ.Α.Υ.αρμόδιαΔ.Ο.Υ. εισοδήματος τουπωλητή,νατηνενημερώσειεγκαίρωςμεσχετικόπληροφοριακόδελτίο(Δ.Α.Π.),προκειμένουναδιαπιστωθείκατάτονέλεγχοεισοδήματος,ανσυνέτρεξανοιπροϋποθέσειςγιατηχορηγηθείσααπαλλαγή.στ)Ημεταβίβασηακινήτουαπόεταιρίαεπενδύσεωνσεακίνητηπεριουσίατουάρθρου21τουν.2778/1999ήαπόκατά100%θυγατρικήτηςεταιρία τηςπερίπτωσηςγ΄ τηςπαρ.2 τουάρθρου22 τουν.2778/1999 (προστέθηκεστοάρθρο7 τουν.3427/2005μετηδιάταξητηςπαρ.8τουάρθρου17τουν.3581/2007,Φ.Ε.Κ.Α΄140/28.6.2007).Άρθρο8-ΔιαδικαστικάζητήματαΜε τοάρθρο8ορίζεταιότι για τηνυποχρέωσηκαι τηδιαδικασίαυποβολής τηςδήλωσης, τηνκαταβολή τουφόρου,τιςσυνέπειεςτηςμηδήλωσης,τηςεκπρόθεσμηςκαιτηςανακριβούςδήλωσης,τονέλεγχοτηςδήλωσηςαπότηφορολογούσααρχή,τηδιαδικασίαεπίλυσηςτωνφορολογικώνδιαφορών,τηδιαδικασίαβεβαίωσηςκαιείσπραξης, την επιστροφή του φόρου, τις υποχρεώσεις συμβολαιογράφων, υποθηκοφυλάκων και ΔημοσίωνΑρχών καθώς και για κάθε άλλο θέμα που δε ρυθμίζεται διαφορετικά από τις διατάξεις του ν. 3427/2005εφαρμόζονταιοιδιατάξειςτουα.ν.1521/1950,όπωςισχύουν.Συνεπώς,κατ’εφαρμογήτωνσχετικώνδιατάξεωντηςφορολογίαςμεταβίβασηςακινήτων,ηδήλωσηΦ.Α.Υ.υποβάλλεταιστηναρμόδιαΔ.Ο.Υ.σεδύο(2)αντίτυπα,απόταοποίατοπρώτοπαραμένειστηΔ.Ο.Υ.καιτοδεύτεροπαραδίδεταιθεωρημένοστοφορολογούμενογιατησύνταξητουοικείουσυμβολαίου(ΓιατοντύποκαιτοπεριεχόμενοτηςδήλωσηςΦ.Α.Υ.,βλ.Εγκύκλιο1021492/22/Β0013/ΠΟΛ. 1041/27.2.2007).Μαζί με τη δήλωσησυνυποβάλλονται τα οικείαφύλλαυπολογισμού τηςαξίαςκτήσηςκαιτηςαξίαςπώλησης.ΑρμόδιαΔ.Ο.Υ.γιατηνυποβολήτηςδήλωσηςείναιηΔ.Ο.Υ.στηνπεριφέρειατηςοποίαςυπάγεταιτοακίνητο.Κατ’εξαίρεση,σεπερίπτωσηπουτοακίνητοβρίσκεταισεπεριοχή,όπουισχύειτοσύστηματουαντικειμενικούπροσδιορισμούτηςαξίαςτωνακινήτων,επιτρέπεταιναυποβληθείηδήλωσηΦ.Α.Υ.στηναρμόδιαγιατηφορολογίαεισοδήματοςτουαγοραστήΔ.Ο.Υ.,ότανείναιπροδήλωςδυσχερήςηυποβολήτηςδήλωσηςστηΔ.Ο.Υ.τουακινήτου(άρθρο7α.ν.1521/1950).Σεπερίπτωσηδεεκπρόθεσμηςήανακριβούςδήλωσηςήπαράλειψηςυποβολής τηςδήλωσηςεφαρμόζονταιοι διατάξεις τουν. 2523/1997,όπως ισχύουν.Γιαόποιοάλλοθέμαδερυθμίζεταιδιαφορετικάστον.3427/2005,εφαρμόζονταιοισχετικέςδιατάξειςτουα.ν.1521/1950.Παράδειγμα: Το 2007 πωλείται ακίνητο και υποβάλλεται δήλωσηΦ.Α.Υ. από τον πωλητή. Το 2009 εκδίδεταιδικαστικήαπόφαση,με τηνοποίαακυρώνεταιησύμβασηπωλήσεως,επειδήοπωλητήςδενήτανκύριοςτουμεταβιβαζόμενουακινήτου.Στηνπερίπτωσηαυτήηακύρωση τηςαγοραπωλησίαςεμπίπτειστιςδιατάξεις τηςπαρ.4τουάρθρου16τουα.ν.1521/1950.Συνεπώς,οπωλητήςδικαιούταιναυποβάλειαίτησηεπιστροφήςτου½τουΦ.Α.Υ.πουκατέβαλεεντόςπροθεσμίας120ημερώναπότηνημερομηνίαπουτελεσιδίκησεηδικαστικήαπόφαση(άρθρο16παρ.6α.ν.1521/1950).ΔιαδικασίαελέγχουστοΦ.Α.Υ.ΌσοναφοράτηδιαδικασίαελέγχουτωνδηλώσεωνΦ.Α.Υ.,κατάτηνοποίαείναιδυνατόναπροκύψουναποκλίσειςσεσχέσημετιςκατάδήλωσηαξίες,διευκρινίζονταιταακόλουθα:α)Μετηνπαρ.6τουάρθρου16τουν.3522/2006(Φ.Ε.Κ.276Α΄)προστέθηκεδεύτεροεδάφιοστοάρθρο8τουν.3427/2005,μετοοποίοορίζεταιότιανκατάτοστάδιοτουελέγχουδιαπιστωθείότιηδιαφοράμεταξύτηςτιμήςκτήσηςκαιτηςτιμήςπώλησης–όπωςαυτήπροσδιορίζεταιμεβάσητιςδιατάξειςτουάρθρου3τουν.3427/2005-είναιμικρότερηαπόαυτήνπουπροκύπτειμεβάσητιςκατάδήλωσητουυποχρέουτιμέςκτήσηςκαιπώλησης,ηδηλωθείσααξίαθεωρείται ειλικρινής.Ηδιάταξηαυτήθεσπίστηκε,προκειμένουτόσονααποφευχθούνπεριπτώσειςκαταστρατήγησηςτηςφορολογικήςνομοθεσίας,ότανδηλώνονταιαπότουςυπόχρεους αξίες σημαντικά μικρότερες από τις πραγματικές, όσο και για τη διευκόλυνση του φορολογικούελέγχου(Βλ.Εγκύκλιο1020017/73/Α0013/ΠΟΛ.1029/22.2.07).Ταανωτέρωέχουνεφαρμογήστηνπερίπτωσηπουημετ’έλεγχοαξίακτήσηςτουακινήτουείναιμεγαλύτερηαπότηδηλωθείσα,έτσιώστεηδιαφοράμεταξύαξίαςπώλησηςκαιαξίαςκτήσηςγιατηνεπιβολήτουΦ.Α.Υ.ναείναιμικρότερηαπότηδηλωθείσα.Παράδειγμα:Το2006οΑαπέκτησελόγωκληρονομιάςέναοικόπεδοσεπεριοχήόπουεφαρμόζεταιτοσύστηματωνσυγκριτικώνστοιχείωνκαιυπέβαλετοίδιοέτοςδήλωσηφόρουκληρονομιάςμεδηλωθείσααξίατουακινήτουτοποσότων15.000€.ΤονΙανουάριοτου2008οΑπωλείτοανωτέρωοικόπεδοκαιδηλώνειότιηαξίαπώλησηςαυτούανέρχεταιστοποσότων22.000€,ηοποίασυμπίπτειμετηναξίατηςπροεκτίμησηςαπότηΔ.Ο.Υ.Δεδομένουότικατάτοχρόνοτηςπώλησηςεκκρεμείπροςέλεγχοηδήλωσηφόρουκληρονομιάς,γιατονυπολογισμότουΦ.Α.Υ.ωςτιμήκτήσηςθαληφθείυποχρεωτικάυπόψηηδηλωθείσααξίατων15.000€καιοφόροςθαυπολογισθείστηδιαφοράμεταξύτιμήςκτήσηςκαιτιμήςπώλησης,δηλαδήστοποσότων7.000€(22.000-15.000=7.000€).ΚατάτονέλεγχοτηςδήλωσηςτουΦ.Α.Υ.προκύπτει(μετάαπόέλεγχοτηςδήλωσηςφόρουκληρονομιάς)ότιητιμή

51

κτήσηςτουακινήτουανήρχετοστοποσότων20.000€,σύμφωναμετασυγκριτικάστοιχείατηςΔ.Ο.Υ.,έτσιώστεηφορολογητέααξίαγιατονυπολογισμότουΦ.Α.Υ.ναανέρχεταιστοποσότων2.000€(22.000-20.000=2.000€).Δεδομένουόμωςότιηδιαφοράμεταξύτηςτιμήςκτήσηςκαιτηςτιμήςπώλησης-όπωςαυτήπροκύπτειμετάαπόέλεγχομεβάσητασυγκριτικάστοιχείατηςΔ.Ο.Υ.-είναιμικρότερηαπόαυτήνπουπροκύπτειμεβάσητιςκατάδήλωσητουυποχρέουτιμέςκτήσηςκαιπώλησηςτουακινήτου,ηδηλωθείσααξίαθεωρείταιειλικρινήςκαι,ωςεκτούτου,δεντίθεταιθέμανέαςεκκαθάρισηςκαιεπιστροφήςτουκαταβληθέντοςΦ.Α.Υ..β)Ανημετ’έλεγχοαξίαπώλησηςτουακινήτουείναιμεγαλύτερηαπότηδηλωθείσα,έτσιώστεναπροκύπτειμεγαλύτερηφορολογητέααξία(διαφοράμεταξύαξίαςπώλησηςκαιαξίαςκτήσης)γιατηνεπιβολήτουΦ.Α.Υ.,θαπρέπει ναγίνει νέαεκκαθάριση,προκειμένουνακαταλογιστείστονυπόχρεοοεπιπλέονΦ.Α.Υ..Ωστόσο,προκειμένου να διαπιστωθεί αν προκύπτει φόρος για καταβολή, θα πρέπει να γίνει οπωσδήποτε εντός τηςπενταετούςπροθεσμίαςγιατηνπαραγραφήτουΦ.Α.Υ.οέλεγχοςκαιγιατηναξίακτήσης,έτσιώστεναυπολογισθείηδιαφοράμεταξύαξίαςκτήσηςκαιπώλησης.Άρθρο9-ΠαραγραφήΜετηδιάταξητουάρθρου9ορίζεταιότιτοδικαίωματουΔημοσίουγιατηνεπιβολήτουφόρουπαραγράφεταιμετάτηνπάροδοπενταετίαςαπότοτέλοςτουέτουςεντόςτουοποίουυποβλήθηκεηοικείαδήλωση.ΣεπερίπτωσημηυποβολήςτηςδήλωσηςτοδικαίωματουΔημοσίουγιατηνεπιβολήτουφόρουπαραγράφεταιμετάτηνπάροδοδεκαπέντε(15)ετών.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΒ΄-ΤΕΛΟΣΣΥΝΑΛΛΑΓΗΣΑΚΙΝΗΤΩΝΆρθρο11Παράγραφος1 - ΤοΤ.Σ.Α.επιβάλλεταισεμεταβιβάσειςμεεπαχθήαιτίαακινήτωνπουέχουναποκτηθείμεοποιαδήποτεαιτίαμετάτην1ηΙανουαρίου2006.Δηλαδήοφόροςμεταβίβασηςακινήτων(Φ.Μ.Α.)καταργείταικαιαντικαθίσταταιαπότοΤ.Σ.Α.,προκειμένουγιατιςπεραιτέρωμεταβιβάσειςακινήτωνπουέχουναποκτηθείμετάτην1.1.2006.ΗεπιβολήτουΦ.Μ.Α.περιορίζεταιμόνοστιςμεταβιβάσειςακινήτωνμεεπαχθήαιτίαπουέχουναποκτηθείπριναπότην1.1.2006.ΕξαίρεσηαπότοΤ.Σ.Α. τωννεόκτιστωνοικοδομών.Κατ’εξαίρεση,αντί τουΤ.Σ.Α.επιβάλλεταιΦ.Μ.Α.στιςπεριπτώσειςμεταβίβασηςνεόκτιστηςοικοδομήςπουανεγέρθηκεεπίοικοπέδουήγηπέδουπουαποκτήθηκεμετά την1.1.2006.Επομένως,ακίνηταπουμεταβιβάζονται γιαπρώτηφοράμετάτην ανέγερσή τους υπάγονται στη φορολογία μεταβίβασης ακινήτων, δεδομένου ότι τα ακίνητα αυτά έχουνδιαφοροποιηθείσεσχέσημετημορφήπουείχανκατάτηνκτήσητους(αδόμητοοικόπεδοήγήπεδο,οικοδομήστην οποία δεν έχει εξαντληθεί ο συντελεστής δόμησης), λόγω της περαιτέρω ανέγερσης κτισμάτων. Στηνέννοιατουγηπέδουπεριλαμβάνονταικαιτααγροτεμάχια.Ταανωτέρωέχουνεφαρμογήκαικατάτημεταβίβασηιδανικούμεριδίουοικοπέδου (πουέχειαποκτηθεί μετά την1.1.2006), επί τοοποίουεφαρμόζεται το τεκμήριοαποπερατωμένουκτίσματοςτηςπαρ.1τουάρθρου2τουα.ν.1521/1950.ΔιευκρινίζεταιότιστιςπεριπτώσειςαυτέςδενεπιβάλλεταιΦ.Α.Υ.στονπωλητή,δεδομένουότισύμφωναμετονόμοσεμεταβιβάσειςυποκείμενεςσεΦ.Α.Υ.δενεπιβάλλεταιΦ.Μ.Α.καιτοαντίστροφο(άρθρο21παρ.6ν.3427/2005).Παραδείγματα:1.Το2006οΑαγοράζειένααδόμητοοικόπεδο,τοοποίομεταβιβάζειτο2007στον ιδιώτηΒ.ΟΒανεγείρειεπίτουοικοπέδουμονοκατοικία,τηνοποίαμεταβιβάζειτο2008στοΓ.Οιανωτέρωπράξειςθαφορολογηθούνωςεξής:

-Φ.Μ.Α.απότονΑγιατηναγοράτουοικοπέδουτο2006.

-Φ.Α.Υ.απότονΑκαιΤ.Σ.Α.απότοΒγιατηναγοράτουοικοπέδουτο2007.

-Φ.Μ.Α.απότοΓγιατηναγοράτηςμονοκατοικίαςτο2008.ΣεκάθεπεραιτέρωμεταβίβασητηςμονοκατοικίαςαυτήςστομέλλονθαοφείλεταιΦ.Α.Υ.καιΤ.Σ.Α.αντίστοιχα.2.Το2005εκδίδεταιάδειαανέγερσηςπολυκατοικίαςεπίοικοπέδουπουανήκειστονΑ.Ηανέγερσητηςοικοδομήςανατίθεται στον εργολάβο Β με το σύστημα της αντιπαροχής. Το Δεκέμβριο του 2006 μεταβιβάζονται στονεργολάβοΒμεοριστικόσυμβόλαιοταχιλιοστάπουαντιστοιχούνσεμίαοριζόντιαιδιοκτησίατουεργολαβικούανταλλάγματος,ηοποίαέχειήδηαποπερατωθεί,καιεπιβάλλεταιοαναλογώνΦ.Μ.Α.επίτηςαντικειμενικήςαξίαςτωνχιλιοστών(άρθρο2παρ.5α.ν.1521/1950).ΣτησυνέχειαοεργολάβοςπωλείτοσυγκεκριμένοδιαμέρισμαστοΓ,πελάτητουεργολάβου.ΟαγοραστήςΓθαυπαχθείσεΦ.Μ.Α.,διότιαγοράζειδιαμέρισμα,ενώοπωλητήςεργολάβοςείχεαποκτήσειμόνοταχιλιοστάοικοπέδουπουαντιστοιχούσανστοδιαμέρισμα.Άραέχειεφαρμογήηανωτέρωεξαίρεση.Διευκρινίζεται,δε,ότιδενεπιβάλλεταιΦ.Α.Υ.στονπωλητή.ΕξαίρεσηαπότοΤ.Σ.Α.τωνακινήτωνκτηθέντωνμεγονικήπαροχήμετάτη13.12.2007.ΑντίτουΤ.Σ.Α.,επιβάλλεταιΦ.Μ.Α.επίακινήτουπουαποκτάταιαιτίαγονικήςπαροχήςμετάτη13ηΔεκεμβρίου2007καιμεταβιβάζεταιπεραιτέρωμεεπαχθήαιτίαεντόςπενταετίαςαπότηνκτήσητου(άρθρο4ν.3634/2008,Φ.Ε.Κ.9Α΄/29-1-2008).Παράγραφος2-Στηδιάταξητηςπαραγράφου2αναφέρονταιοιπεριπτώσειςεπιβολήςΤ.Σ.Α.,οιοποίεςείναιοιακόλουθες:α)οιπεριπτώσειςα΄,β΄,γ΄,δ΄,ε΄καιη΄τηςπαραγράφου3καιτηςπαραγράφου4τουάρθρου1καθώςκαιοιπεριπτώσειςτουάρθρου2τουα.ν.1521/1950(ηαπαλλοτρίωσητηςπλήρουςήτηςψιλήςκυριότητας,ησύσταση

52

επικαρπίας, οίκησης ή άλλης προσωπικής δουλείας, η κατά τη διάλυση εταιρίας μεταβίβαση της ακίνητηςπεριουσίας της στα μέλη της, η παραίτηση από την κυριότητα επί ακινήτου, η απαλλοτρίωση ακινήτου γιαδημόσιαωφέλεια,ησύσταση,ηαπόσβεσηήημεταβίβασημαζίμετοδεσπόζονακίνητοπραγματικήςδουλείας,ηπαραχώρησηδικαιώματοςαποκλειστικήςχρήσης,ημεταβίβαση ιδανικούμεριδίουοικοπέδουπουυπάγεταιστοτεκμήριοαποπερατωμένουκτίσματοςκ.λπ.)υπόκεινταισεΤ.Σ.Α.,υπότηνπροϋπόθεσηότισυντελείταιμεαυτέςπεραιτέρωμεταβίβαση (δηλαδή τομεταβιβαζόμενοακίνητο να έχει αποκτηθεί μετά την1.1.2006), β) ηδιανομή,ανταλλαγήκαιησυνένωσηακινήτων, ταοποίααποκτήθηκανστοσύνολό τουςμετά την1.1.2006.Ησχετικήδιάταξητουδεύτερουεδαφίουτηςπαραγράφου2τουάρθρου11τουν.3427/2005,ηοποίααναφέρεταιστηνυπαγωγήτωνπεριπτώσεωνδιανομών,ανταλλαγώνκαισυνενώσεωνακινήτωνστοΤ.Σ.Α.,τροποποιήθηκεωςανωτέρωμετηδιάταξητηςπαραγράφου7τουάρθρου16τουν.3522/2006(ΣΧΕΤ.Εγκύκλιος1020017/73/Α0013/ΠΟΛ.1029/22.2.2007)ωςπροςτοχρόνοαπόκτησηςτωνδιανεμόμενωνήανταλλασσόμενωνακινήτων.Κατάσυνέπεια,ισχύουνταεξής:- Οι υποθέσεις διανομών, ανταλλαγών και συνενώσεων ακινήτων, η φορολογική υποχρέωση των οποίωνγεννήθηκεαπό1.1.2006(έναρξηισχύοςτουν.3427/2005)μέχρικαιτην21.12.2006,υπάγονταισεΤ.Σ.Α.,εφόσονταδιανεμόμενα,ανταλλασσόμεναήσυνενούμεναακίνητααποκτήθηκανστοσύνολότουςήμερικώςμετάτην1.1.2006.Συνεπώς,κατ’εφαρμογήτηςδιάταξηςαυτής,σεΤ.Σ.Α.υπάγοντανοιπεριπτώσειςδιανομήςακινήτων,ταοποίααποκτήθηκαναπότουςσυγκυρίουςαπόκοινούείτεστοσύνολότουςμετάτην1.1.2006είτεσεδιαφορετικάχρονικάσημεία,άλλαεξαυτώνπριναπότην1.1.2006καιάλλαμετάτην1.1.2006.Επίσης,σεΤ.Σ.Α.υπάγοντανοιπεριπτώσειςανταλλαγήςήσυνένωσηςακινήτων,κατάτιςοποίεςένατουλάχιστοναπόταανταλλασσόμεναήσυνενούμεναακίνηταείχεαποκτηθείμετάτην1.1.2006.-Οιυποθέσειςδιανομών,ανταλλαγώνκαισυνενώσεωνακινήτων,ηφορολογικήυποχρέωσητωνοποίωνγεννήθηκεαπό 22.12.2006 (ημερομηνία δημοσίευσης του ν. 3522/2006), υπάγονται σε Τ.Σ.Α., εφόσον τα διανεμόμενα,ανταλλασσόμενα ή συνενούμενα ακίνητα αποκτήθηκαν στο σύνολό τους μετά την 1.1.2006. Επομένως, στιςπεριπτώσειςδιανομήςακινήτων,ανστηδιανεμητέαπεριουσίαπεριλαμβάνονταιακίνηταπουέχουναποκτηθείαπότουςσυγκυρίουςμερικώςμετάτην1.1.2006,δηλαδήάλλαεξαυτώνπριναπότην1.1.2006καιάλλαμετάτην1.1.2006,ηπράξηδιανομήςθαυπαχθείενμέρειστοΦ.Μ.Α.(φόροδιανομής)-προκειμένουγιαταακίνηταπουέχουναποκτηθείπριναπότην1.1.2006-καιενμέρειστοΤ.Σ.Α.–προκειμένουγιαταακίνηταπουέχουναποκτηθείμετάτην1.1.2006.Ανάλογαισχύουνκαιγιατιςπράξειςανταλλαγήςήσυνένωσηςακινήτωνπουέχουναποκτηθείσεδιαφορετικάχρονικάσημείαωςάνω.Είναιευνόητοότι,λόγωτηςδιαφοροποίησηςτουτρόπουφορολόγησηςτωνακινήτωνκατάτημεταβίβασήτουςμεεπαχθήαιτία,ανάλογαμετοχρόνοκτήσηςτους,κρίνεταιαπαραίτητηηπροσκόμισητωντίτλωνκτήσηςαυτώνκατάτηνυποβολήτωνοικείωνφορολογικώνδηλώσεων,προκειμένουναεπιβληθείηαντίστοιχηφορολογία.Παραδείγματα:1.Το2005οιΑκαιΒκληρονομούνεξαδιαιρέτουτοακίνητοΧκαιστις20.1.2006προβαίνουνστηναγοράτουόμορουακινήτουΨεξαδιαιρέτου.Στησυνέχεια,προβαίνουνσεδιανομήτωνακινήτωνμεταξύτους,έτσιώστεοΑναλάβειστηνκυριότητάτουτοακίνητοΧκαιοΒτοακίνητοΨ.Ανησύμβασηδιανομήςέχειυπογραφείπριναπότην22.12.2006,τότεοφείλεταιΤ.Σ.Α.καιαπότουςδύοσυμβαλλόμενους.Ανησύμβασηδιανομήςυπογραφείμετάτην22.12.2006, τότεοΑθαοφείλειΦ.Μ.Α. (διανομής)επί τηςαξίαςτουακινήτουΧ (κτήσητου ’05),ενώοΒθαοφείλειΤ.Σ.Α.επί τηςαξίας τουακινήτουΨ (κτήσητου ’06).2.ΟΑέχειστηνκυριότητάτουτοδιαμέρισμαΒ2,αντικειμενικήςαξίας200.000€,τοοποίοαπέκτησεμεαγοράτο2004.ΣτηνίδιαπολυκατοικίαοΒείναιιδιοκτήτηςτουδιαμερίσματοςΓ3,αντικειμενικήςαξίας150.000€,τοοποίοαγόρασετοΜάρτιοτου2006.Σήμεραπροβαίνουνσεανταλλαγήτωνδιαμερισμάτωντους,έτσιώστετοδιαμέρισμαΒ2ναπεριέλθειστηνκυριότητατουΒκαιτοδιαμέρισμαΓ3ναπεριέλθειστονΑ.Ηανωτέρωανταλλαγήυπάγεταιεν μέρει στοΦ.Μ.Α. (ανταλλαγής) και εν μέρει στο Τ.Σ.Α., δεδομένουότι διαφοροποιείται ο χρόνος κτήσηςτωνανταλλασσόμενωνακινήτων.Επομένως, στηνπροκειμένηπερίπτωσηθαυποβληθούνδύοδηλώσεις, μίαδήλωσηΦ.Μ.Α.(ανταλλαγής)γιατοδιαμέρισμαΒ2(πουαποκτήθηκεμεαγοράτο2004)μεαγοραστήτοΒκαιμίαδήλωσηΤ.Σ.Α.γιατοδιαμέρισμαΓ3(πουαποκτήθηκεμεαγοράτοΜάρτιοτου2006)μεαγοραστήτονΑ.ΟφόροςανταλλαγήςκαιτοΤ.Σ.Α.θαυπολογιστούνωςεξής:ΔιαμέρισμαΒ2:15.000Χ4,5%=675€(κτήσητου’04)135.000Χ5,5%=7.425€8.100€φόροςανταλλαγήςγιατοΒ΄Τουπόλοιποτηςαξίας,50.000€,θαυπαχθείσεΦ.Μ.Α.μεακέραιοσυντελεστήήσεφόροδωρεάς,ανάλογαμετοανκαταβάλλεταιαντάλλαγμααπότοΒγιατηδιαφοράήόχι.ΔιαμέρισμαΓ3:150.000Χ1%=1.500€Τ.Σ.Α.γιατονΑ΄(κτήσητου’06)ΣημειώνεταιότιδενοφείλεταιΦ.Α.Υ.σεδιανομές,ανταλλαγέςήσυνενώσειςακινήτων.Παράγραφος3-Μετηδιάταξητηςπαραγράφου3ορίζεταιότιδενυπάγεταισεΤ.Σ.Α.ημεταβίβασηποσοστώνεξαδιαιρέτουκυριότηταςεπίοικοπέδουήγηπέδου,εφόσονέχειτοχαρακτήραεργολαβικούανταλλάγματοςγιατηνανέγερσηεπίτουοικοπέδουήγηπέδουοικοδομής,καθώςεπίσηςημεταβίβασηποσοστώνεξαδιαιρέτουκυριότηταςεπίτουοικοπέδουήγηπέδουαπότηναντιπαροχήτουοικοπεδούχου(Βλ.ανωτέρω,άρθρο2παρ.3περίπτωσηε΄).Άρθρο12-ΦορολογητέααξίαΜετηδιάταξητουάρθρου12ορίζεταιότιτοΤ.Σ.Α.υπολογίζεταισεποσοστό1%επίτηςαξίαςτουμεταβιβαζόμενουακινήτου,ηοποίαπροσδιορίζεταισύμφωναμετοσύστημααντικειμενικούπροσδιορισμούτηςαξίαςτωνακινήτων

53

ήμετοσύστηματωνσυγκριτικώνστοιχείων(όπουδενεφαρμόζεταιτοαντικειμενικόσύστημα),σεπερίπτωση,δε, που το δηλούμενο τίμημα (ή το εκπλειστηρίασμα επί αναγκαστικού ή εκουσίου πλειστηριασμού) είναιμεγαλύτεροτηςαξίαςπουπροκύπτειμετηνεφαρμογήτωνανωτέρωσυστημάτωνυπολογισμούτηςαξίας,τοΤ.Σ.Α.υπολογίζεταιμεβάσητομεγαλύτεροτίμημα(ήεκπλειστηρίασμα).Άρθρα13-14-Υποκείμενοτουτέλους–ΚαταβολήτουτέλουςΤοΤ.Σ.Α.καταβάλλεταιεξολοκλήρουμετηνυποβολήτηςδήλωσηςκαιπριναπότηνκατάρτισητουμεταβιβαστικούσυμβολαίουαπότοναγοραστή.Άρθρο15-ΣυντελεστήςτουτέλουςΠαράγραφος1 -ΤοΤ.Σ.Α.υπολογίζεταισεποσοστό1%επί τηςφορολογητέαςαξίας τουμεταβιβαζόμενουακινήτουήτουεμπράγματουεπ’αυτούδικαιώματος.Επισημαίνεταιότιοπρόσθετοςφόροςσεποσοστό3%επίτουοφειλόμενουΦ.Μ.Α.,οοποίοςεισπράττεταιυπέρδήμωνκαικοινοτήτων(ν.δ.3033/1954),δενεπιβάλλεταιστηνπερίπτωσητουΤ.Σ.Α..Παράγραφος2-Μετηδιάταξητηςπαραγράφου2ορίζεταιότισεπερίπτωσηδιανομής,ανταλλαγήςήσυνένωσηςακινήτωντοΤ.Σ.Α.υπολογίζεταισεποσοστό1%επίτηςαξίαςτωνακινήτωνπουλαμβάνειοκάθεσυμβαλλόμενος.ΣημειώνεταιότισεαντίθεσημετοΦ.Μ.Α.,ητυχόνδιαφοράμεταξύιδανικήςκαιφυσικήςμερίδαςδενεπιφέρειπεραιτέρωφορολόγησηγια τοσυμβαλλόμενοπουλαμβάνειαπό τηδιανομήφυσικήμερίδαμεγαλύτερηαπότην ιδανική του, εφόσον καταβάλλεται αντάλλαγμα για τη διαφορά αυτή. Αντίθετα, στην περίπτωση που δενπροκύπτειηκαταβολήανταλλάγματοςγιατηδιαφοράμεταξύφυσικήςκαιιδανικήςμερίδας,θαυπαχθείσεφόροδωρεάςοσυμβαλλόμενοςγιατηνπεριουσιακήωφέλειαπουπροσπορίζεταιαποκτώνταςαπότηδιανομήακίνητομεγαλύτερηςαξίαςαπότηναξίατηςιδανικήςτουμερίδας.Παράδειγμα:ΟιΑ,ΒκαιΓείναιεξαδιαιρέτουσυγκύριοικατάτο1/3οκαθέναςσετρίαοικόπεδα,ταΦ,ΧκαιΨ,αντικειμενικήςαξίας75.000€,50.000€και55.000€αντίστοιχα.ΤαοικόπεδαΦκαιΧπεριήλθανστηνκυριότητάτουςεξαδιαιρέτουλόγωκληρονομιάςτου2006ενώτοτρίτοοικόπεδοΨτοαγόρασανεξαδιαιρέτουκατάτο1/3οκαθέναςτονΙανουάριοτου2007.ΣήμεραπροβαίνουνσεαυτούσιαδιανομήτωνακινήτωντουςκαισυμφωνούνοΑναλάβειτοοικόπεδοΦ,οΒτοοικόπεδοΧκαιοΓτοοικόπεδοΨ.ΗανωτέρωδιανομήυπάγεταιεξολοκλήρουστοΤ.Σ.Α.,δεδομένουότιηδιανεμητέαπεριουσίαέχειαποκτηθείστοσύνολότηςμετάτην1.1.2006.Επομένως,στηνπροκειμένηπερίπτωσηθαυποβληθούνστηναρμόδιαΔ.Ο.Υ.τρεις δηλώσεις Τ.Σ.Α., μία από κάθεσυγκύριο, στην οποίαθα υπολογισθεί το Τ.Σ.Α., 1%, επί τηςαξίας τουακινήτουπουλαμβάνειοκαθέναςαπότηδιανομή,ωςεξής:ΟικόπεδοΦ:75.000Χ1%=750€Τ.Σ.Α.γιατονΑΟικόπεδοΧ:50.000Χ1%=500€Τ.Σ.Α.γιατονΒΟικόπεδοΨ:55.000Χ1%=550€Τ.Σ.Α.γιατονΓΑξίαδιανεμητέαςπεριουσίαςΑξίαιδανικήςμερίδαςκάθεσυγκύριου:(75.000+50.000+55.000)/3=60.000€ΟΑαποκτάαπότηδιανομήακίνητομεγαλύτερηςαξίαςαπότηναξίατηςιδανικήςτουμερίδας:Διαφοράιδανικήςμερίδαςαπότηφυσικήμερίδα:75.000-60.000=15.000€ΑνγιατηδιαφοράαυτήοΑκαταβάλειαντάλλαγμα,δενοφείλειάλλοφόροπέραντουΤ.Σ.Α.γιατηδιανομή.Ανόμωςδενκαταβάλειαντάλλαγμα,τότε,εκτόςαπότοΤ.Σ.Α.γιατηδιανομή,οφείλεικαιφόροδωρεάςγιατηδιαφορά.Άρθρο16-ΑπαλλαγέςΑπότοΤ.Σ.Α.απαλλάσσονταιμόνο:α)ΤοΔημόσιο,ταν.π.δ.δ.,οιο.τ.α.(α΄καιβ΄βαθμού),οιιεροίναοίκαιοιιερέςμονές.β)Οιδικαιούχοιαπαλλαγήςπρώτηςκατοικίαςκατάτιςδιατάξειςτουάρθρου1τουν.1078/1980,όπωςισχύουν.γ)Οιαγρότεςκατάτηναγοράήανταλλαγήγεωργικώνήκτηνοτροφικώνεκτάσεωνκατάτιςδιατάξειςτωνν.634/1977καιν.2520/1997,όπωςισχύουν.δ)Ηεισφοράκαιμεταβίβασηακινήτωνκατάτησυγχώνευσηήμετατροπήεπιχειρήσεωνκατάτιςδιατάξειςτουν.δ.1297/1972,όπωςισχύουν.ε)Ηεισφοράκαιμεταβίβασηακινήτωνκατάτομετασχηματισμόεπιχειρήσεωνκατάτιςδιατάξεις τουν.2166/1993,όπως ισχύουν. Επισημαίνεταιότιοιανωτέρωπεριπτώσειςεισφοράςκαιμεταβίβασηςακινήτωνκατάτομετασχηματισμόεπιχειρήσεων,οοποίοςδιενεργείταιείτεμετιςδιατάξειςτουν.δ.1297/1972είτετουν.2166/1993,απαλλάσσονταικαιαπότοΦ.Α.Υ.δυνάμειτωνοικείωναπαλλακτικώνδιατάξεωντων σχετικών νόμων που διέπουν τους μετασχηματισμούς αυτούς (άρθρο 3 ν.δ. 1297/1972 και άρθρο 3 ν.2166/1993αντιστοίχως).στ)ΗαναγκαστικήαπαλλοτρίωσηκτημάτωνκατάτιςδιατάξειςτουΑγροτικούΚώδικα.ζ)Ηανάκλησηαπαλλοτρίωσηςακινήτων.η)Ημεταβίβασηακινήτωναπόμηκερδοσκοπικόοικοδομικόσυνεταιρισμόσταμέλητου.θ)Οιαγορέςακινήτωναπόαγροτικέςσυνεταιριστικέςοργανώσειςγιατηδημιουργίαεπιχειρήσεωνμέσαστηνπεριφέρειάτους,κατάτις διατάξεις τουάρθρου 35 του ν. 2810/2000. ι)Η μεταβίβασηακινήτων προςαμοιβαία κεφάλαια ακίνητηςπεριουσίαςκαθώςκαιημεταβίβασηακινήτωνπροςεταιρίεςεπενδύσεωνσεακίνητηπεριουσία,κατάτιςδιατάξειςτουν.2778/1999.ια)Οιεταιρίεςεπενδύσεωνσεακίνητηπεριουσίαστηνπερίπτωσηπουσχηματισθούνμετάαπόσυγχώνευση δύο ή περισσότερων εταιριών, οι οποίες διαθέτουν ακίνητη περιουσία, ή μετά από διάσπαση ήαπόσχισηυφιστάμενηςεταιρίαςπουεισφέρειακίνητηπεριουσίατηςσενέοήυφιστάμενονομικόπρόσωποτοοποίολειτουργείωςεταιρίαεπενδύσεωνσεακίνητηπεριουσία,κατάτιςδιατάξειςτουν.2778/1999.ιβ)Ηαγορά

54

ακινήτωναπόπληγέντεςαπόσεισμούς,πλημμύρεςκαι λοιπέςθεομηνίεςκατά τιςδιατάξεις τωνν.867/1979και ν.2576/1998,όπως ισχύουν. ιγ)Ηαγοράακινήτωναπό τονΟργανισμόΣχολικώνΚτιρίων (Ο.Σ.Κ.). ιδ)Οισυγχωνεύσεις ανωνύμων κτηματικών εταιριών, εφόσον η απορροφώσα κατέχει το σύνολο των μετοχών τηςαπορροφώμενης, κατά τις διατάξεις της παραγράφου2 τουάρθρου 11 του ν. 3091/2002, όπως ισχύουν.Ηανωτέρωαπαρίθμηση τωναπαλλαγώνείναιπεριοριστική.Κάθεάλληαπαλλαγήαπόφόρουςή τέληπουέχειχορηγηθεί κατά το παρελθόν με γενικές ή ειδικές διατάξεις, πλην των ανωτέρω, δεν έχει εφαρμογή για τοΤ.Σ.Α..Άρθρο17-ΔιαδικαστικάζητήματαΜετηδιάταξητουάρθρου17ορίζεταιότιγια τηνυποχρέωσηκαι τηδιαδικασίαυποβολήςτηςδήλωσης, τηνκαταβολήτουτέλους,τιςσυνέπειεςτηςμηδήλωσης,τηςεκπρόθεσμηςκαιτηςανακριβούςδήλωσης,τονέλεγχοτηςδήλωσηςαπότηφορολογούσααρχή, τηδιαδικασίαεπίλυσηςτωνφορολογικώνδιαφορών, τηδιαδικασίαβεβαίωσηςκαιείσπραξης,τηνεπιστροφήτουτέλους,τιςυποχρεώσειςσυμβολαιογράφων,υποθηκοφυλάκωνκαιΔημοσίωνΑρχώνκαθώςκαιγιακάθεάλλοθέμαπουδερυθμίζεταιδιαφορετικάαπότιςδιατάξειςτουν.3427/2005εφαρμόζονταιοιδιατάξειςτουα.ν.1521/1950,όπωςισχύουν.Συνεπώς,κατ’εφαρμογήτωνσχετικώνδιατάξεωντηςφορολογίαςμεταβίβασηςακινήτων,ηδήλωσηΤ.Σ.Α.υποβάλλεταιστηναρμόδιαΔ.Ο.Υ.σεδύο(2)αντίτυπα,απόταοποίατοπρώτοπαραμένειστηΔ.Ο.Υ.καιτοδεύτεροπαραδίδεταιθεωρημένοστοφορολογούμενογιατησύνταξητουοικείουσυμβολαίου(ΓιατοντύποκαιτοπεριεχόμενοτηςδήλωσηςΤ.Σ.Α.,βλ.Εγκύκλιο1021495/23/Β0013/ΠΟΛ.1040/27.2.2007).ΑρμόδιαΔ.Ο.Υ.γιατηνυποβολήτηςδήλωσηςείναιηΔ.Ο.Υ.στηνπεριφέρειατηςοποίαςυπάγεταιτοακίνητο.Κατ’εξαίρεση,σεπερίπτωσηπουτοακίνητοβρίσκεταισεπεριοχή,όπουισχύειτοσύστηματουαντικειμενικούπροσδιορισμούτηςαξίαςτωνακινήτων,επιτρέπεταιναυποβληθείηδήλωσηΤ.Σ.Α.στηναρμόδιαγιατηφορολογίαεισοδήματοςτουαγοραστήΔ.Ο.Υ.,ότανείναιπροδήλωςδυσχερήςηυποβολήτηςδήλωσηςστηΔ.Ο.Υ.τουακινήτου(άρθρο7α.ν.1521/1950).Σεπερίπτωσηδεεκπρόθεσμηςήανακριβούςδήλωσηςήπαράλειψηςυποβολής τηςδήλωσηςεφαρμόζονταιοι διατάξεις τουν. 2523/1997,όπως ισχύουν.Γιαόποιοάλλοθέμαδερυθμίζεταιδιαφορετικάστον.3427/2005,εφαρμόζονταιοισχετικέςδιατάξειςτουα.ν.1521/1950.Παράδειγμα: Το Μάρτιο του 2007 υποβάλλεται στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. δήλωση Τ.Σ.Α. για την αγορά ενόςδιαμερίσματος. Στη συνέχεια όμως ματαιώνεται η αγορά και για το λόγο αυτό τον Ιανουάριο του 2008 οαγοραστήςυποβάλλειστηναρμόδιαΔ.Ο.Υ.αίτησηεπιστροφήςτουΤ.Σ.Α.πουείχεκαταβάλει.Στηνπερίπτωσηαυτήηματαίωσητηςαγοραπωλησίαςεμπίπτειστιςδιατάξειςτωνπαραγράφων1και6τουάρθρου16τουα.ν.1521/1950.Επομένως,είναιδυνατήηεπιστροφήτουΤ.Σ.Α.πουείχεκαταβληθείλόγωματαίωσηςτηςυπογραφήςτουσυμβολαίου,εφόσονησχετικήαίτησηεπιστροφήςυποβληθείαπότοναγοραστήεντόςέτουςαπότηνυποβολήτηςδήλωσηςΤ.Σ.Α..Εκτόςαπότηναίτησηεπιστροφήςαπαιτείταιναπροσκομίζεταιαπότοδικαιούχοβεβαίωσητουσυμβολαιογράφουπερίματαίωσηςτηςαγοραπωλησίας,τοαντίγραφοτηςδήλωσηςΤ.Σ.Α.καιτοδιπλότυποείσπραξης.Άρθρο18-ΠαραγραφήΜετηδιάταξητουάρθρου18ορίζεταιότιγιατοδικαίωματουΔημοσίουγιατηνεπιβολήτουτέλουςπαραγράφεταιμετά την πάροδο πενταετίας από το τέλος του έτους εντός του οποίου υποβλήθηκε η οικεία δήλωση. ΣεπερίπτωσημηυποβολήςτηςδήλωσηςτοδικαίωματουΔημοσίουγιατηνεπιβολήτουτέλουςπαραγράφεταιμετάτηνπάροδοδεκαπέντε(15)ετώναπότοτέλοςτουέτουςεντόςτουοποίουέληξεηπροθεσμίαγιατηνυποβολήτηςδήλωσης.

Ε. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΕΙΔΙΚΟΥ ΦΟΡΟΥ

1. Ποιοί είναι υπόχρεοι σε υποβολή δήλωσης ειδικού φόρου, για το έτος 2009;

ΥπόχρεοισευποβολήδήλωσηςειδικούφόρουείναιεταιρείεςπουέχουνεμπράγματαδικαιώματαπλήρουςήψιλήςκυριότηταςήεπικαρπίαςσεακίνηταπουβρίσκονταιστηνΕλλάδακαιδενεμπίπτουνστιςαπαλλαγέςτωνπαρ.2,3,και4τουάρθρου15τουν.3091/2002,όπωςσυμπληρώθηκανμετοάρθρο15τουν.3193/2003.

2. Όσες εταιρείες απαλλάσσονται από τον ειδικό φόρο είναι υπόχρεες να υποβάλλουν δηλώσεις;

Όχι,αλλάυποχρεούνταινα τηρούνκατ’έτος τααπαιτούμεναδικαιολογητικάπου τουςαπαλλάσσουναπότηνυποχρέωσηυποβολήςδήλωσηςστοαρχείοτουςκαιναταπροσκομίζουνσεπερίπτωσηελέγχου(ΠΟΛ1041/2003).

3. Πότε υποβάλλεται η δήλωση του ειδικού φόρου έτους 2009;

Ηδήλωσηειδικούφόρουγιατοέτος2009υποβάλλεταιμέχριτην20ηΜαΐου2009.

55

4. Ποιά Δ.Ο.Υ. είναι αρμόδια για την υποβολή δήλωσης ειδικού φόρου;

Για την παραλαβή των δηλώσεων και τη βεβαίωση του φόρου αρμόδιος είναι ο προϊστάμενος τηςΔημόσιαςΟικονομικήςΥπηρεσίαςπουείναιαρμόδιαγιατηφορολογίαεισοδήματος(άρθρο17ν.3091/2002).

5. Υπάρχει αφορολόγητο όριο για τις δηλώσεις του ειδικού φόρου;

Όχι, σε φόρο υποβάλλεται η συνολική αξία της περιουσίας με πάγιο συντελεστή 3% (άρθρο 15 ν.3091/2002).

6. Πώς προσδιορίζεται η αξία των ακινήτων;

Γιατονυπολογισμότουφόρουλαμβάνεταιυπόψηηαξίαπουέχουνταακίνητατην1ηΙανουαρίουτουέτουςφορολογίαςκαισυγκεκριμένα:

Γιαακίνηταπουβρίσκονταισεπεριοχέςπουεφαρμόζεταιτοαντικειμενικόσύστημα,ηαξίατουςπροσδιορίζεταιμετοσύστημααυτό(όπωςισχύει).

Γιαακίνητασταοποίαυπάρχουνκτίσματακαιβρίσκονταισεπεριοχέςπουδενεφαρμόζεταιτοαντικειμενικόσύστημα,ηαξίατωνκτισμάτωνυπολογίζεταιμεαντικειμενικάκριτήρια,ενώηαξίατουοικοπέδουμεβάσησυγκριτικάστοιχείαπουυπάρχουνστηναρμόδιαΔ.Ο.Υ.

Η αξία των γηπέδων που βρίσκονται σε περιοχές που δεν έχουν ενταχθεί στο αντικειμενικό σύστημα,προσδιορίζεταιμεβάσητηναγοραίααξίαόπωςαυτήδιαμορφώνεταιμετασυγκριτικάστοιχεία(άρθρο17ν.3091/2002).

7. Υποχρεούνται όλοι όσοι υποβάλλουν δήλωση ειδικού φόρου να συνυποβάλλουν και τα φύλλα υπολογισμού αξίας των ακινήτων τους;

Ναι. Η δήλωση ειδικού φόρου συνοδεύεται υποχρεωτικά και από τα φύλλα υπολογισμού αξίας τωνακινήτων,γιαόσαακίνηταείναιεντόςαντικειμενικούσυστήματοςκαιηαξίατουςυπολογίζεταιμετοσύστημααυτό(ΠΟΛ.1047/2003).

8. Ανώνυμη Εταιρεία με έδρα την Ευρωπαϊκή Ένωση και ανώνυμες μετοχές είναι υπόχρεη σε ειδικό φόρο;

Ναι,είναιυπόχρεησεειδικόφόρο,γιατίηεταιρείαπουείναικυρίατουακινήτουδενέχειονομαστικές

μετοχές.

ΣΤ. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΛΩΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΕΤΟΥΣ 2009 (ΕΝΤΥΠΟ Ε9)

1. Ποιοί έχουν υποχρέωση υποβολής δήλωσης στοιχείων ακινήτων έτους 2009;

Υπόχρεοισευποβολήδήλωσηςστοιχείωνακινήτωνγιατοέτος2008είναι:Όλαταφυσικάκαινομικάπρόσωπα,πουέχουνεμπράγματαδικαιώματαπλήρουςήψιλήςκυριότηταςήεπικαρπίαςήοίκησηςσεακίνηταπουβρίσκονταιστηνΕλλάδακαιαποκτήθηκανεντόςτουέτους2008.Ταφυσικάκαινομικάπρόσωπαπουτην1 ηΙανουαρίου2009έχουνοποιαδήποτεμεταβολήσταακίνητάτους,ταοποίαέχουνδηλωθείστοέντυποΕ9προηγουμένωνετών.ΟυπόχρεοςπουστηνδήλωσηΕ9προηγούμενωνετώνσυμπεριέλαβεσύζυγοήλοιπάπροστατευόμεναμέλη,εφόσονέχουνεπέλθειμεταβολέςστηνοικογενειακήτουκατάστασηόπωςέχειαπεικονισθείστιςδηλώσειςΕ9προηγουμένωνετών(2005,2006,2007και2008),ανεξάρτητααπότοανέχειμεταβληθείηκατάστασητωνακινήτων.Το προστατευόμενο μέλος που σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματοςυποχρεούταισεδήλωσηφορολογίαςεισοδήματος, εφόσονέχει επέλθειμεταβολήστηνπεριουσιακήτουκατάστασηεντόςτου2008.

2. Πότε υποβάλλεται δήλωση στοιχείων ακινήτων έτους 2009;

Ηδήλωσηστοιχείωνακινήτωνέτους2009τωνφυσικώνκαινομικώνπροσώπωνυποβάλλεταιτις ίδιεςημερομηνίεςμετηδήλωσηΦόρουΕισοδήματος.

56

3. Πού και πώς υποβάλλεται το έντυπο Ε9;

ΤοέντυποΕ9(δήλωσηστοιχείωνακινήτων)έτους2009υποβάλλεταιαυτοτελώςστηναρμόδιαΔ.Ο.Υ.τουφυσικούήνομικούπροσώπου.ΗδήλωσηυποβάλλεταισεδύοαντίτυπαπουπαρέχονταιδωρεάναπότοΔημόσιο,υπογράφεταιαπότονυπόχρεοκαιτησύζυγο,εφόσονέχειακίνηταήεμπράγματαδικαιώματασεαυτάήαπότονόμιμοεκπρόσωποτουνομικούπροσώπουήαπόπρόσωποπουέχειειδικάεξουσιοδοτηθείπροςτούτου.

4. Οι σύζυγοι υποβάλλουν κοινό έντυπο Ε9;

ΝΑΙ.ΟισύζυγοιυποβάλλουνυποχρεωτικάκοινόέντυποΕ9.

5. Σε περίπτωση γάμου εντός του 2008 υποχρεούνται οι σύζυγοι να υποβάλλουν κοινό Ε9;

Σεπερίπτωσηγάμουεντόςτου2008υποχρεούταιουπόχρεος-σύζυγοςναυποβάλλειΕ9έτους2009ότανησύζυγοςέχειεμπράγματαδικαιώματαπλήρουςήψιλήςκυριότηταςήεπικαρπίαςήοίκησηςσεακίνηταταοποίαέχουνκαταχωρηθείστιςδηλώσειςΕ9προηγουμένωνετών.

6. Υπόχρεος σε δήλωση Ε9 που απεβίωσε εντός του 2008, τι ενέργειες πρέπει να γίνουν;

Σεπερίπτωσηθανάτουτουυπόχρεουμέχρι31-12-2008υποχρεούνταιοικληρονόμοιτουαποβιώσαντοςναυποβάλλουνδήλωσηστοιχείωνακινήτων(Ε9)έτους2009,συμπληρώνονταςστηνπρώτησελίδατουεντύπουταστοιχείατουθανόντοςσημειώνοντας«Χ»στηνένδειξη«διαγραφήλόγωθανάτου»καθώςκαιταστοιχείατωνλοιπώνμελώνόπωςείχανδηλωθείστιςδηλώσειςπροηγουμένωνετώντουαποβιώσαντος,σημειώνοντας«Χ»στιςαντίστοιχεςενδείξεις«σχέσημετονυπόχρεο»και«μεταβολήσχέσης–διαγραφή-άλληαιτία».Στοεσωτερικότουεντύπουδενθααναγραφείκανέναακίνητο.Υπόχρεοιναδηλώσουνταακίνητααυτάστηδήλωσηστοιχείωνακινήτωνείναιοιεξ’αδιαθέτουκληρονόμοικατάτοποσοστότους,εφόσονδενέχειδημοσιευθείδιαθήκημέχριτις31-12-2008ήαπότουςεκδιαθήκηςκληρονόμουςκατάτοποσοστότουςεφόσονέχειδημοσιευθείδιαθήκημέχριτις31-12-2008.

7. Όταν επέλθει μεταβολή στην οικογενειακή κατάσταση λόγω θανάτου της συζύγου ή των προστατευόμενων μελών, ποιός υποχρεούται να δηλώσει τις μεταβολές στο Ε9;

Σεπερίπτωσηθανάτουτηςσυζύγουήτωνπροστατευόμενωνμελώντουυπόχρεουμέχρι31-12-2008,ο υπόχρεος θα υποβάλει έντυπο Ε9 έτους 2009 συμπληρώνοντας τα στοιχεία τους, σημειώνοντας «Χ» στιςαντίστοιχεςενδείξεις«σχέσημετονυπόχρεο»καθώςκαι«μεταβολήσχέσης–διαγραφή–Λόγωθανάτου».Στοεσωτερικότουεντύπουδενθααναγραφούνστοιχείατωνακινήτωντουθανόντος.

8. Σε περίπτωση διακοπής σχέσης των συζύγων εντός του έτους 2008, ποιός υποχρεούται να υποβάλλει το έντυπο Ε9;

Σ’ αυτή την περίπτωση ο υπόχρεος-σύζυγος που τα προηγούμενα έτη (2005, 2006 ΚΑΙ 2007) είχεαναγράψειταακίνητατηςσυζύγουτουστοκοινόέντυποΕ9,υποχρεούταιναυποβάλειδήλωσηΕ9έτους2009και να αναγράφει στην πρώτη σελίδα του εντύπου την σύζυγο, σημειώνοντας «Χ» στις αντίστοιχες ενδείξεις«σχέσημετονυπόχρεο–σύζυγος»και«μεταβολήσχέσης–διαγραφή-άλληαιτία».Στοεσωτερικότουεντύπουδενθααναγραφούνταστοιχείατωνακινήτωντηςσυζύγου.ΗσύζυγοςδεθαυποβάλειδήλωσηΕ9έτους2009,εφόσονδενυπάρχειμεταβολήσταστοιχείατωνακινήτωντης.

9. Τέκνο που δεν είναι πλέον προστατευόμενο, σύμφωνα με τις διατάξεις φορολογίας εισοδήματος, υποχρεούται σε υποβολή Ε9 για το έτος 2009;

ΟΥπόχρεος-γονέαςπουστιςδηλώσειςΕ9τωνπροηγουμένωνετώνσυμπεριέλαβεταακίνητατέκνουτου, το οποίο το 2009δεν είναι προστατευόμενο μέλος, σύμφωναμε τις διατάξεις τουΚώδικαΦορολογίαςΕισοδήματος, υποβάλει δήλωση Ε9 έτους 2009 και στην πρώτη σελίδα του εντύπου αναγράφει το τέκνο,σημειώνοντας«Χ»στιςαντίστοιχεςενδείξεις«σχέσημετονυπόχρεο–τέκνο»και«μεταβολήσχέσης–διαγραφή-άλληαιτία».Στοεσωτερικό τουεντύπουπουθαυποβληθείαπότονυπόχρεο-γονέα,δενθααναγραφούνταστοιχείατωνακινήτωντουτέκνου.ΤοτέκνοοφείλειναυποβάλειέντυποΕ9έτους2009,μετοοποίοδηλώνειμόνοτιςμεταβολέςτωνακινήτωντου.Σεπερίπτωσηπουδενυπάρχειμεταβολήσταστοιχείατωνακινήτωντου,δεθαυποβάλειδήλωσηΕ9έτους2009.

10. Ανήλικο, που σύμφωνα με τις διατάξεις φορολογίας εισοδήματος έχει υποχρέωση υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος επ’ ονόματί του και έχει ακίνητα, πως θα υποβάλει το Ε9;

Ηδήλωσηστοιχείωνακινήτωνσ’αυτήντηνπερίπτωση,θαυποβληθείστοόνοματουανηλίκουκαιόχιμε

57

αυτήτωνγονέωντου.

11. Ακίνητο που μεταβιβάστηκε μέσα στο έτος 2008 και είχε αναγραφεί στις δηλώσεις Ε9 των προηγουμένων ετών, πώς θα διαγραφεί;

ΣτηνπερίπτωσηαυτήθαυποβληθείαπότονυπόχρεοδήλωσηΕ9έτους2009,καιστηνπρώτησελίδατουεντύπουστηνένδειξη«δηλώθηκανακίνηταστοΕ9ετών2005,2006,2007και2008»θασημειωθεί«Χ»στοτετραγωνίδιοΝΑΙήΟΧΙκατάπερίπτωση,γιακάθεέτοςξεχωριστά.Στοεσωτερικότηςδήλωσηςθααναγραφούνόλαταστοιχείατουακινήτουπουμεταβιβάστηκεκαιστηστήλη«κωδ.μεταβολή»(24τουπίνακα1και22τουπίνακα2)θαγραφτείοκωδ.αριθμός3 (διαγραφήακινήτου).Ωςαύξωναριθμός,θααναγραφείεκείνος τηςδήλωσηςΕ9μετονοποίοδηλώθηκετοακίνητογιαπρώτηφορά. ΠΡΟΣΟΧΗ: Σε περίπτωση που έχει αποσταλεί το εκκαθαριστικό σημείωμα ενιαίου τέλους ακινήτων (Ε.Τ.ΑΚ.) έτους 2008 θα αναγραφεί υποχρεωτικά ο αριθμός Α.Τ.ΑΚ. που αναγράφεται στο εκκαθαριστικό σημείωμα και όχι ο αύξων αριθμός ακινήτου.

12. Πώς γίνεται η μεταβολή ακινήτου που έχει ήδη δηλωθεί στο έντυπο Ε9 προηγουμένων ετών;

ΣτηνπερίπτωσηαυτήθαυποβληθείαπότονυπόχρεοδήλωσηΕ9έτους2009,καιστηνπρώτησελίδατουεντύπουστηνένδειξη«δηλώθηκανακίνηταστοΕ9ετών2005,2006,2007και2008»θασημειωθεί«Χ»στοτετραγωνίδιοΝΑΙήΟΧΙκατάπερίπτωση,γιακάθεέτοςξεχωριστά.Στοεσωτερικότουεντύπουαναγράφονταιόλαταστοιχείατουακινήτουπουμεταβάλλεται,στηνκατάστασηπουείναιτην1ηΙανουαρίου2009καιστηστήλη«κωδ.μεταβολή»(24τουπίνακα1και22τουπίνακα2)θαγραφτείοκωδ.αριθμός2(μεταβολήστοιχείωνακινήτουπουέχειήδηδηλωθεί).Ωςαύξωναριθμόςτηςαναγραφήςτωνστοιχείωντουακινήτουπουμεταβάλλεται,θααναγραφείεκείνοςτηςδήλωσηςΕ9μετονοποίοδηλώθηκετοακίνητογιαπρώτηφορά. ΠΡΟΣΟΧΗ: Σε περίπτωση που έχει αποσταλεί το εκκαθαριστικό σημείωμα ενιαίου τέλους ακινήτων (Ε.Τ.ΑΚ.) έτους 2008 θα αναγραφεί υποχρεωτικά ο αριθμός Α.Τ.ΑΚ. που αναγράφεται στο εκκαθαριστικό σημείωμα και όχι ο αύξων αριθμός ακινήτου.

13. Πώς δηλώνεται ακίνητο που αποκτήθηκε εντός του έτους 2008;

ΣτηνπερίπτωσηαυτήθαυποβληθείαπότονυπόχρεοδήλωσηΕ9έτους2009,καιστηνπρώτησελίδατουεντύπουστηνένδειξη«δηλώθηκανακίνηταστοΕ9ετών2005,2006,2007και2008»θασημειωθεί«Χ»στοτετραγωνίδιοΝΑΙήΟΧΙκατάπερίπτωση,γιακάθεέτοςξεχωριστά.Στηστήλη«κωδ.μεταβολή»τουεσωτερικούτουεντύπου(24τουπίνακα1και22τουπίνακα2)θαγραφείοκωδ.αριθμός1(δήλωσηνέουακινήτου). ΠΡΟΣΟΧΗ: Ως αύξων αριθμός του νέου ακινήτου, στο εσωτερικό του εντύπου, θα αναγραφεί ο επόμενος αριθμός που ακολουθεί τον τελευταίο αύξοντα αριθμό της τελευταίας υποβληθείσας δήλωσης Ε9 προηγουμένων ετών.

14. Με το Ε9 υποβάλλονται και οι τίτλοι κυριότητας;

Όχι, υποχρεούται όμως ο υπόχρεος στις σημειώσεις φορολογουμένου να αναγράψει τον αριθμόπαραστατικού και την ημερομηνία αυτού που αποδεικνύει τη μεταβολή, (π.χ. συμβόλαιο, άδεια οικοδομήςκ.λπ.).

15. Ποιά ακίνητα γράφονται στον πίνακα 1 και ποιά στον πίνακα 2 του εντύπου Ε9;

Στονπίνακα1γράφονταιόλατακτίσματαπουβρίσκονταιστηνΕλλάδα,ανεξάρτηταανείναιεντόςήεκτόςσχεδίουπόληςήοικισμού.Επίσηςστον ίδιοπίνακαγράφονται ταστοιχεία τωνεντόςσχεδίουπόληςήοικισμούοικοπέδωνείτεέχουνκτίσματαείτεόχι.Στονπίνακα2αναγράφονταιόλαταγήπεδα-εκτάσεις,πουείναιεκτόςσχεδίουπόληςήοικισμού.

16. Ακίνητο που αποκτήθηκε μέσα στο έτος 2008 και μεταβιβάστηκε το ίδιο έτος υποχρεούται ο υπόχρεος να το αναγράψει στο Ε9 έτους 2009;

Στηνπερίπτωσηαυτήδεναπαιτείταιηαναγραφήτουσυγκεκριμένουακινήτουστηδήλωσηστοιχείωνακινήτων.

17. Νομικό πρόσωπο που διέκοψε τις εργασίες του μέχρι την 31-12-2008 υποχρεούται σε υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων;

Ναί,όλατανομικάπρόσωπα,ταοποίαέχουνυποβάλλειδηλώσειςΕ9προηγουμένωνετώνκαιδιέκοψαντιςεργασίεςτουςμέχρι31-12-2008,υποχρεούταισευποβολήδήλωσηςστοιχείωνακινήτων,συμπληρώνονταςστηνπρώτησελίδατουεντύπουταστοιχείατους,σημειώνοντας«Χ»στηναντίστοιχηένδειξη«διαγραφήλόγωδιακοπήςεργασιών».

58

Ερωτήσεις σχετικά με το Ενιαίο Τέλος Ακινήτων (Ε.Τ.ΑΚ.)

1. Ποιά πρόσωπα είναι υποκείμενα σε Ενιαίο Τέλος Ακινήτων (ΕΤΑΚ);

Όλαταφυσικάκαινομικάπρόσωπαανεξάρτητααπότηνιθαγένεια,κατοικίαήτηνέδρατουςπουέχουντην1ηΙανουαρίουτοδικαίωματηςπλήρουςήψιλήςκυριότηταςήεπικαρπίαςεπίακινήτωνκαθώςκαιτοδικαίωμααποκλειστικήςχρήσηςσεκοινόκτητοτμήμαυπογείου,πυλωτής,δώματοςήακάλυπτουχώρουοικοδομής.

2. Ποιά είναι η αρμόδια Δ.Ο.Υ. για την υποβολή της δήλωσης Ενιαίου Τέλους Ακινήτων;

ΑρμόδιαΔ.Ο.Υ. για τηνπαραλαβή τηςδήλωσηςΕνιαίουΤέλουςΑκινήτωνείναιηΔ.Ο.Υ.φορολογίαςεισοδήματοςτουυπόχρεου.

3. Τί πρέπει να κάνει φορολογούμενος που επιθυμεί να μεταβιβάσει το ακίνητό του;

Μετάτην1-7-2009οφορολογούμενοςυποχρεούταιναπροσκομίσειστοσυμβολαιογράφο,πιστοποιητικότουαρμοδίουπροϊστάμενουΔ.Ο.Υ.,μετοοποίοθαπιστοποιείταιότικατέβαλετοτέλοςπουαναλογείστηναξίατουακίνητουπουμεταβιβάζειγιαταδύοπροηγούμενατηςμεταβίβασηςέτη.Οσυμβολαιογράφοςαπαγορεύεταινασυντάξεισυμβολαιογραφικόέγγραφο,μετοοποίομεταβιβάζεταιμεαντάλλαγμαήμεχαριστικήαιτίαηκυριότηταακινήτουήμεταβιβάζονταιήδημιουργούνταιεμπράγματαδικαιώματασεαυτό,ανδενεπισυναφθείπιστοποιητικόΕ.Τ.Α.Κ.στοσυμβόλαιοπουσυντάσσει.

4. Τι γίνεται με το φόρο μεγάλης ακίνητης περιουσίας;

Από1ηςΙανουαρίου2008οφόροςμεγάληςακίνητηςπεριουσίας,καταργήθηκε.

5. Υποβάλλουν δήλωση Ενιαίου Τέλους Ακινήτων τα φυσικά πρόσωπα;

ΓιατηνεπιβολήΕνιαίουΤέλουςΑκινήτωντωνφυσικώνπροσώπων,ειδικάγιατοέτος2008,ωςδήλωσηφυσικούπροσώπουορίζονταιοιδηλώσειςστοιχείωνακινήτωνετών2005έως2008,οιοποίεςπεριλαμβάνουντοσύνολοτηςακίνητηςπεριουσίαςτηνπρώτηΙανουαρίου2008.

ΘΕΜΑΤΑ ΦΟΡΟΥ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ (Φ.Π.Α.)

1. Ποιές οι ημερομηνίες υποβολής των περιοδικών δηλώσεων, δηλώσεων INTRASTAT και Ανακεφαλαιωτικών Πινάκων Ενδοκοινοτικών Αποκτήσεων και Παραδόσεων;

Ι.α.ΌτανηπεριοδικήδήλωσηΦ.Π.Α.υποβάλλεταιστηΔ.Ο.Υ.,τότεαυτήυποβάλλεται:κάθεμήνα:γιαόσουςτηρούνΓ΄κατηγορίαςβιβλίαΚ.Β.Σ.καιτοΔημόσιο- κάθετρίμηνο:γιαόσουςτηρούνΒ΄κατηγορίαςβιβλίαΚ.Β.Σ.- κάθετρίμηνο:γιαόσουςτηρούνΑ΄κατηγορίαςβιβλίαΚ.Β.Σ.-

μέχριτην20ηημέρατουεπόμενουμήνα,πουακολουθείτομήναήτοτρίμηνο,εφόσοναυτήείναι•εργάσιμη,γιαυποκειμένουςπουοΑΦΜλήγειστοψηφίο1,2μέχρι τηνεπόμενηεργάσιμηημέρα τηςπροθεσμίαςγια ταψηφία1,2,γιαυποκειμένουςπουο•ΑΦΜλήγειστοψηφίο3,4μέχρι τηνεπόμενηεργάσιμηημέρατηςπροθεσμίαςγιαταψηφία3,4,γιαυποκειμένουςπουο•ΑΦΜλήγειστοψηφίο5,6μέχρι τηνεπόμενηεργάσιμηημέρατηςπροθεσμίαςγιαταψηφία5,6,γιαυποκειμένουςπουο•ΑΦΜλήγειστοψηφίο7,8μέχρι τηνεπόμενηεργάσιμηημέρατηςπροθεσμίαςγια ταψηφία7,8,γιαυποκειμένουςπουο•ΑΦΜλήγειστοψηφίο9,0.

μέχριτην26ηημέρατουεπόμενουμήναπουακολουθείτομήναήτοτρίμηνοκαιανεξάρτητααπότο- τελευταίοψηφίοτουΑΦΜτους,προκειμένουγιαεγκεκριμένουςαποθηκευτέςαλκοολούχωνποτώνκαιάλλωναλκοολούχωνπροϊόντων.

59

β) Η υποβολή των αρχικών εμπρόθεσμων περιοδικών δηλώσεων με χρεωστικό υπόλοιπο, με τη χρήσηηλεκτρονικήςμεθόδουμέσω του ειδικού δικτύου TAXISnet,παρατείνεταιμέχριτην26ηημέρατουεπόμενουμήναπουακολουθείτηλήξητηςφορολογικήςπεριόδου,στηνοποίααφοράηδήλωση,ανεξαρτήτωςτουτελευταίουψηφίουΑΦΜ.Ηίδιαημερομηνία,θεωρείταιωςκαταληκτικήγιατιςπληρωμέςτωνοφειλόμενωνποσώνμέσωτωντραπεζών.

Η υποβολή των αρχικών εμπρόθεσμων περιοδικών δηλώσεων με πιστωτικό ή μηδενικό υπόλοιπο, πουυποβάλλονται ηλεκτρονικάμέσω του ειδικού δικτύου TAXISnet, παρατείνεται μέχρι και την τελευταίαημέρατουεπόμενουμήναπουακολουθείτηλήξητηςφορολογικήςπεριόδουστηνοποίααφοράηδήλωση,ανεξαρτήτωςτουτελευταίουψηφίουΑΦΜ.

Οιπροθεσμίεςυποβολήςαυτήςτηςπαραγράφουισχύουνκαιγιατιςπεριπτώσειςπουοιδηλώσειςαυτές,υποβάλλονταιστηναρμόδιαΔ.Ο.Υ.,λόγωτεχνικήςαδυναμίαςυποβολήςτουςμέσωτουσυστήματοςTAXISnetήπληρωμήςτουςμέσωτωνπιστωτικώνιδρυμάτωνκαιτουΔιατραπεζικούΣυστήματοςΔΙΑΣ.

Σημειώνεται ότι οι υποκείμενοι στο Φ.Π.Α. που τηρούν βιβλία Γ΄ κατηγορίας Κ.Β.Σ. υποχρεούνται ναυποβάλλουντιςαρχικέςεμπρόθεσμεςπεριοδικέςδηλώσειςΦ.Π.Α.αποκλειστικάκαιμόνομέσωτουειδικούσυστήματοςTAXISnet.

γ) Σεπερίπτωσηγενικήςήτοπικήςαργίας,ήτοπικάμηεργάσιμηςημέραςοιπαραπάνωπροθεσμίεςυποβολής,μετακυλίονταιανάλογα.

δ) Όταν η περιοδική δήλωσηΦ.Π.Α., που υποβλήθηκε ηλεκτρονικά μέσω του TAXISnet, απορριφθεί λόγωλανθασμένηςκαταβολήςτουχρεωστικούυπολοίπου,ηπροθεσμίαυποβολήςπαρατείνεται:

μέχριτην5ηημέρατουμεθεπόμενουμήναπουακολουθείτηλήξητηςφορολογικήςπεριόδου στηνοποίααφοράηδήλωση,εφόσονηπεριοδικήδήλωσηείχεαρχικάυποβληθείεμπρόθεσμα, είχεδοθείεμπρόθεσμαηεντολήπληρωμήςστηνΤράπεζακαιυπήρχετουλάχιστοντοακριβές υπόλοιποστολογαριασμότουυπόχρεουτηνημερομηνίαπληρωμής.

ΣτηνπερίπτωσηαυτήουποκείμενοςστοφόρουποβάλλειεκνέουτηναπορριφθείσαπεριοδικήδήλωσηστηναρμόδιαΔ.Ο.Υ.(στηνανωτέρωπροθεσμία)συνυποβάλλονταςτααπαραίτηταδικαιολογητικάαπόταοποίαναπροκύπτειότιπληρούνταιοιπροαναφερθείσεςπροϋποθέσεις.

ΙΙ. Οι αρχικοί εμπρόθεσμοι Ανακεφαλαιωτικοί Πίνακες Ενδοκοινοτικών Αποκτήσεων και Παραδόσεωνυποβάλλονται, από τους υποκείμενους στο φόρο, ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ μέσω του ειδικού δικτύου TAXISnetέως την 26η του επόμενου μήνα από τη λήξη της τρίμηνης ημερολογιακής περιόδου, μέσα στην οποίαπραγματοποιήθηκανοισυναλλαγές,ανεξαρτήτωςτηςκατηγορίαςτωντηρούμενωνβιβλίωντουΚ.Β.Σ.

Από10Μαΐου2005παρέχεταιηδυνατότηταυποβολής,απότουςυποκείμενουςστοφόρο,τωναρχικών εμπρόθεσμων Ανακεφαλαιωτικών Πινάκων Ενδοκοινοτικών Αποκτήσεων και Παραδόσεων, καιμέσωτωνΚέντρωνΕξυπηρέτησηςΠολιτών.

ΟιεκπρόθεσμοιήδιορθωτικοίΑνακεφαλαιωτικοίΠίνακες(ΑποκτήσεωνκαιΠαραδόσεων)υποβάλλονταιΜΟΝΟστηναρμόδιαΔ.Ο.Υ.

ΙΙΙ. Η στατιστική δήλωση INTRASTAT υποβάλλεται μηνιαίως είτε εντύπως στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., είτε σεηλεκτρονικήμορφήστονιστότοπο:www.statistics.gr,ανεξαρτήτωςτηςκατηγορίαςτήρησηςβιβλίωντουΚ.Β.Σ.,κατάταειδικότεραοριζόμεναστηνΕ.Δ.Υ.Ο.1100576/7672/3068/Δ0014/ΠΟΛ.1277/16.12.2002.

2. Πότε υποβάλλονται οι εκκαθαριστικές δηλώσεις;

Α. ΗεκκαθαριστικήδήλωσηΦ.Π.Α.υποβάλλεται:α. για υποκείμενους των οποίων η διαχειριστική περίοδος λήγει την 31/12/2008:Ι.μέχριτην9ηΜαρτίου2009,γιαυποκείμενους,οιοποίοικατάτηλήξητηςδιαχειριστικήςπεριόδουτηρούσανβιβλίαΑ΄ήΒ΄κατηγορίαςτουΚ.Β.Σ.

ΙΙ.μέχριτην11ηΜαΐου2009,γιαυποκείμενους,οιοποίοικατάτηλήξητηςδιαχειριστικήςπεριόδουτηρούσανβιβλίαΓ΄κατηγορίαςτουΚ.Β.Σ.,καθώςκαιτοΔημόσιο.

Ηυποβολήτωνεκκαθαριστικώνδηλώσεων(περιπτώσειςα.Ικαια.ΙΙ),πραγματοποιείταιανάλογαμετοτελευταίοψηφίοτουΑριθμούΦορολογικούΜητρώου(ΑΦΜ)τουυποκειμένουκαιολοκληρώνεταιμέσασε11εργάσιμεςημέρεςωςεξής:

ΤελευταίοΨηφίοΑΦΜ

Βιβλία

Α΄καιΒ΄κατηγορίας Γ΄κατηγορίας

1 Την9ηΜαρτίου2009 Την11ηΜαΐου2009

2 Τηνεπόμενηεργάσιμηημέρατηςπροθεσμίαςγιατοψηφίο1

3 Τηνεπόμενηεργάσιμηημέρατηςπροθεσμίαςγιατοψηφίο2

4 Τηνεπόμενηεργάσιμηημέρατηςπροθεσμίαςγιατοψηφίο3

5 Τηνεπόμενηεργάσιμηημέρατηςπροθεσμίαςγιατοψηφίο4

60

6 Τηνεπόμενηεργάσιμηημέρατηςπροθεσμίαςγιατοψηφίο5

7 Τηνεπόμενηεργάσιμηημέρατηςπροθεσμίαςγιατοψηφίο6

8 Τηνεπόμενηεργάσιμηημέρατηςπροθεσμίαςγιατοψηφίο7

9 Τηνεπόμενηεργάσιμηημέρατηςπροθεσμίαςγιατοψηφίο8

10-50 Τηνεπόμενηεργάσιμηημέρατηςπροθεσμίαςγιατοψηφίο9

60-00 Τηνεπόμενηεργάσιμηημέρατηςπροθεσμίαςγιατοψηφίο10-50

β) Για υποκείμενους των οποίων η διαχειριστική περίοδος λήγει άλλη ημερομηνία από οποιαδήποτε αιτία ή λόγω οριστικής παύσης εργασιών ή διακοπής των υπαγομένων σε Φ.Π.Α. δραστηριοτήτων, μετά την 1/1/2009.

Ι.Μέχριτην20ηημέρατουτρίτουμήνααπότοτέλοςτουμήνατηςλήξηςτηςδιαχειριστικήςπεριόδουήτηςοριστικήςπαύσηςεργασιώνήτηςδιακοπήςτωνυπαγομένωνσεΦ.Π.Α.δραστηριοτήτων,εάνκατάτηλήξητηρούσανβιβλίαΑ΄ήΒ΄κατηγορίαςτουΚ.Β.Σ.

ΙΙ.Μέχριτην20ηημέρατουπέμπτουμήνααπότοτέλοςτουμήνατηςλήξηςτηςδιαχειριστικήςπεριόδουήτηςοριστικήςπαύσηςεργασιώνήτηςδιακοπήςτωνυπαγομένωνσεΦ.Π.Α.δραστηριοτήτων,εάνκατάτηλήξητηρούσανβιβλίαΓ΄κατηγορίαςτουΚ.Β.Σ.

γ) Για οριστική παύση εργασιών λόγω θανάτου του υποκειμένου. Ι.Μέχριτην20ηημέρατουτρίτουμήνααπότοτέλοςτουμήνατηςεμπρόθεσμηςυποβολήςτηςδήλωσης

οριστικήςπαύσηςεργασιώνσύμφωναμετιςδιατάξειςτηςπερίπτωσηςγ΄τηςπαραγράφου1τουάρθρου36τουΚώδικαΦ.Π.Α.(ν.2859/2000),ανκατάτηλήξητηςδιαχειριστικήςαυτήςπεριόδουτηρούσεβιβλίαΑ΄ήΒ΄κατηγορίαςτουΚ.Β.Σ.

ΙΙ.Μέχριτην20ηημέρατουπέμπτουμήνααπότοτέλοςτουμήνατηςεμπρόθεσμηςυποβολήςτηςδήλωσηςοριστικήςπαύσηςεργασιώνσύμφωναμετιςδιατάξειςτηςπερίπτωσηςγ΄τηςπαραγράφου1τουάρθρου36τουΚώδικαΦ.Π.Α.,ανκατάτηλήξητηςδιαχειριστικήςαυτήςπεριόδουτηρούσεβιβλίαΓ΄κατηγορίαςτουΚ.Β.Σ.

Σημειώνεται ότι σε περίπτωση γενικής ή τοπικής αργίας ή τοπικά μη εργάσιμης ημέρας, οι εκκαθαριστικέςδηλώσεις, η προθεσμία υποβολής των οποίων λήγει κατά την ημερομηνία αυτή, υποβάλλονται την αμέσωςεπόμενηεργάσιμηημέρακαιμεταφέρεταικατάμίαημέραηπροθεσμίαυποβολήςτωνυπολοίπωνδηλώσεων. Β.Οιυποκείμενοι, τωνοποίωνηδιαχειριστικήπερίοδοςλήγει την31/12/2008,έχουντηδυνατότητα,με την επιφύλαξητωνυποκειμένωνπουκατάτηλήξηαυτήτηρούσανβιβλίαΓ΄κατηγορίαςΚ.Β.Σ.καιγιατουςοποίους η ηλεκτρονική υποβολή είναι υποχρεωτική, να υποβάλλουν τις αρχικές, εμπρόθεσμες, πιστωτικές ήμηδενικέςεκκαθαριστικέςδηλώσειςΦ.Π.Α.έτους2008μετηχρήσηηλεκτρονικήςμεθόδου(ΤΑΧΙSnet),εφόσονγιατηδιαχειριστικήπερίοδοαυτήέχουνυποβάλειόλεςτιςπεριοδικέςδηλώσεις(εμπρόθεσμες,εκπρόθεσμεςκαιτροποποιητικές)Φ.Π.Α.(μέσωΤΑΧΙSήΤΑΧΙSnet)μέχριπέντε(5)εργάσιμεςημέρεςπριναπότηνυποβολήτηςεκκαθαριστικήςδήλωσης.Προσοχή.ΟιυποκείμενοιπουέχουνυποχρέωσησυνυποβολήςμετηνεκκαθαριστικήδήλωσηΦ.Π.Α.έτους2008των ειδικών καταστάσεων τωνΑ.Υ.Ο.ΠΟΛ. 1262/02.08.1993 (ΦΕΚ675/τ.Β) καιΠΟΛ. 1029/02.02.1995 (ΦΕΚ105/τ.Β)έχουν τηδυνατότηταναυποβάλλουν τηνωςάνωεκκαθαριστικήδήλωσημε τηχρήσηηλεκτρονικήςμεθόδου (ΤΑΧΙSnet)καινααποστείλουνστηναρμόδιαΔ.Ο.Υ. τιςειδικέςκαταστάσειςμεσυστημένηεπιστολήμέχριτιςημερομηνίεςπουεμφανίζονταιστοεπόμενοεδάφιο.ΗηλεκτρονικήυποβολήτηςεκκαθαριστικήςδήλωσηςΦ.Π.Α.έτους2008μπορείναξεκινήσειαπό9Φεβρουαρίου2009,ωςεξής:

Ι.μέχριτην23ηΜαρτίου2009γιαυποκείμενους,οιοποίοικατάτηλήξητηςδιαχειριστικήςπεριόδου(31/12/2008)τηρούσανβιβλίαΑ΄ήΒ΄κατηγορίαςτουΚ.Β.Σ.,

ΙΙ.μέχριτην25ηΜαΐου2009γιαυποκείμενους,οιοποίοικατάτηλήξητηςδιαχειριστικήςπεριόδου (31/12/2008)τηρούσανβιβλίαΓ΄κατηγορίαςτουΚ.Β.Σ.Οιίδιεςπροθεσμίεςισχύουνκαιγιατιςπεριπτώσειςπουοιδηλώσειςαυτές,υποβάλλονταιστηναρμόδιαΔ.Ο.Υ.λόγωτεχνικήςαδυναμίαςυποβολήςτουςμέσωτουσυστήματοςTAXISnet.Σεπερίπτωσηγενικήςήτοπικήςαργίαςήτοπικάμηεργάσιμηςημέρας,οιπαραπάνωπροθεσμίεςμετακυλίονταικατάμίαημέρα.Στηνπερίπτωσηγενικήςαργίας,ηυποβολήμπορείναγίνειμετηχρήσηηλεκτρονικήςμεθόδου(μέσωτουειδικούδικτύουTAXISnet)καιστιςλοιπέςπεριπτώσειςαποκλειστικάστηναρμόδιαΔ.Ο.Υ.Για περισσότερες πληροφορίες θα πρέπει να ανατρέξετε στην Α.Υ.Ο.Ο. 1115002/7626/1484/Α0014/ΠΟΛ.1154/14.11.2008.

3. Ποιές υποχρεώσεις υπάρχουν σε περίπτωση οριστικής παύσης εργασιών/διακοπής εργασιών;

Στηνπαύσηεργασιών,οιπαρακάτωυποχρεώσειςπρέπειναπληρωθούν:υποβολήτηςπεριοδικήςδήλωσηςμέχριτην20ητουεπόμενουμήναπουακολουθείτηφορολογική- περίοδο (μήνα ή τρίμηνο), στην οποία ανήκει το τελευταίο χρονικό διάστημα λειτουργίας του

61

υποκειμένου,όχιόμωςαργότερααπό τηνπροθεσμίαυποβολής τηςεκκαθαριστικήςδήλωσης.Εξαιρετικά,προκειμένουγιαοριστικήπαύσηεργασιώνλόγωείτελήξηςνομικούπροσώπουκαιενώσεωνπροσώπωνείτεθανάτουτουυποκειμένου,ηπεριοδικήδήλωσηυποβάλλεταιεμπρόθεσμαμέχριτην20ητουεπόμενουμήναπουακολουθείτηφορολογικήπερίοδο(μήναήτρίμηνο),στηνοποίαανήκειτοτελευταίοχρονικόδιάστημαλειτουργίαςτουυποκειμένουήεντός20ημερών,απότηνεμπρόθεσμηυποβολήτηςδήλωσηςοριστικήςπαύσηςεργασιώνσύμφωναμετιςδιατάξειςτηςπερίπτωσηςγ΄τηςπαραγράφου1τουάρθρου36τουΚώδικαΦ.Π.Α.υποβολήτηςεκκαθαριστικήςδήλωσηςστιςπροθεσμίεςπουαναφέρονταιστηνπερίπτωση2.Α.- έκδοσητουειδικούστοιχείουαυτοπαράδοσηςγιατααποθέματατηςεπιχείρησης,πάγια(εφόσον- έχειπαρέλθειηπενταετήςπερίοδοςδιακανονισμούτουφόρουπουταεπιβάρυνεκατάτηναγοράτους)καιεμπορεύσιμα,πουυπάρχουνκατάτηνστιγμήτηςπαύσηςστηνκατοχήτηςεπιχείρησης.

4. Πώς υποβάλλονται οι περιοδικές δηλώσεις και οι Ανακεφαλαιωτικοί Πίνακες Ενδοκοινοτικών Αποκτήσεων και Παραδόσεων, μέσω του ειδικού δικτύου TAXISnet. Οιυποκείμενοιστοφόρο,πουυπάγονταισεΔ.Ο.Υ.ενταγμένηστοσύστημαTAXIS,γιαναυποβάλλουνηλεκτρονικάτιςδηλωτικέςτουςυποχρεώσειςτουΦ.Π.Α.πρέπειναυποβάλλουναίτησηεγγραφήςστοειδικόδίκτυοTAXISnetκαιναπιστοποιηθούναπότηΓενικήΓραμματείαΠληροφορικώνΣυστημάτων(Γ.Γ.Π.Σ.)γιαναλάβουνΌνομαΧρήστη(UserName)καιΚωδικόΧρήστη(Password).Το έντυπο της δήλωσης εγγραφής συμπληρώνεται στην οθόνη του ηλεκτρονικού υπολογιστή, από τονυποκείμενοστοφόροήαπότοναρμόδιουπάλληλοτουΚ.Ε.Π.κατάπερίπτωση,καιαποστέλλεταιηλεκτρονικάστηΓ.Γ.Π.Σ.Οιόροικαιοιπροϋποθέσειςυποβολήςτωνυπ’όψηδηλώσεωνκαθορίζονταιμετιςΑ.Υ.Ο.1023240/1107/163/Α0014/ΠΟΛ.1055/02.03.2001(ΦΕΚ215/Β΄/05.03.2001),όπωςτροποποιήθηκεμετηνΑ.Υ.Ο.1101260/6084/787/0014/ΠΟΛ.1257/14.11.2001,Α.Υ.Ο.Ο.1064796/4576/2064/Δ0014/ΠΟΛ.1091/10.07.2003(ΦΕΚ1027/Β΄/24.07.2003΄),όπωςτροποποιήθηκεμετηνΑ.Υ.Ο.Ο.1067434/6235/768/Δ0014/ΠΟΛ.1098/20.07.2006(ΦΕΚ1124/Β΄/18.8.2006),καιτηνΚ.Υ.Α.1045138/2497/604/Δ0014/27.04.2005(ΦΕΚ615/Β΄/10.05.2005).

5. Πότε πρέπει να υποβληθεί η τελευταία περιοδική και εκκαθαριστική δήλωση Φ.Π.Α. σε περίπτωση μετασχηματισμού των επιχειρήσεων; Στονμετασχηματισμόβάσειτουν.2166/93 (ΦΕΚ137/Α΄),οιμετατρεπόμενες,συγχωνευόμενεςήαπορροφώμενες επιχειρήσεις υποβάλλουν εκκαθαριστική δήλωση για τις πράξεις που πραγματοποίησανμέχριτονχρόνοσύνταξηςτουισολογισμούμετασχηματισμούστηναρμόδιαγιατηφορολογίατουςΔ.Ο.Υ.Γιατοχρόνουποβολήςτηςεκκαθαριστικήςδήλωσηςισχύειότιαπαντήθηκεστηνερώτηση2.Α.Ωςημερομηνίααφετηρίαςγιατηπροθεσμίαεμπρόθεσμηςυποβολήςτηςεκκαθαριστικήςδήλωσηςθεωρείταιηημερομηνίαολοκλήρωσηςτουμετασχηματισμού.ΓιαπερισσότερεςπληροφορίεςθαπρέπειναανατρέξετεστηνΕ.Δ.Υ.Ο.1055240/439/0015/ΠΟΛ.1131/09.05.1995.Αν υπάρχουν ενδοκοινοτικές συναλλαγές και ο ισολογισμός μετασχηματισμού είναι σε διαφορετικήημερομηνία από το τέλος του τριμήνου, θα υποβληθεί ένας ανακεφαλαιωτικός πίνακας από την αρχήτου τριμήνου μέχρι την ημερομηνία ισολογισμού και ένας δεύτερος ανακεφαλαιωτικός πίνακας από τηνημερομηνίαισολογισμούμέχριτοτέλοςτουτριμήνου.

6. Ποιό είναι το πρόστιμο που επιβάλλεται σε περιπτώσεις εκπρόθεσμης υποβολής αρχικών περιοδικών δηλώσεων ΦΠΑ με μηδενικό ή πιστωτικό υπόλοιπο; Τοπρόστιμοείναιαπό117μέχρι1.170ΕΥΡΩπουσυμβιβάζεταιστο1/3.

7. Ποιό είναι το ύψος των προσαυξήσεων για την εκπρόθεσμη υποβολή χρεωστικών δηλώσεων Φ.Π.Α.; Γιαφορολογικέςπεριόδουςαπότην1.1.2005γιακάθεμήνακαθυστέρησης1,5%μέχρι100%.

8. Πότε υπάρχει υποχρέωση υπογραφής των δηλώσεων Φ.Π.Α. από λογιστή; Από 1ης Ιανουαρίου 2006, οι δηλώσεις Φ.Π.Α. δεν υπογράφονται υποχρεωτικά από λογιστή(παράγραφος2τουάρθρου5τουν.3453/2006,ΦΕΚ74/Α΄/07.04.2006).

9. Διευκρινίσεις σχετικά με τις ενδοκοινοτικές συναλλαγές και την εγγραφή των υποκειμένων στο φόρο στο Μητρώο V.I.E.S. Κάθευποκείμενοςστοφόροπουείναιεγκατεστημένοςστοεσωτερικό τηςχώραςκαιπροτίθεταινα πραγματοποιήσει ενδοκοινοτικές συναλλαγές (παραδόσεις ή αποκτήσεις ή παραδόσεις – αποκτήσειςαγαθών)γιανατύχειαπαλλαγήςτουφόρουπροστιθέμενηςαξίας(Φ.Π.Α.),απότονπρομηθευτήτου,αλλάκαιναμηνεπιβαρύνειμεΦ.Π.Α.τονπελάτητου,γιατααγαθάταοποίαπαραδίδονταικαιαποστέλλονταιήμεταφέρονταιστοέδαφοςάλλουκράτους-μέλους,απαιτείταιπριντηνέναρξητηςσυναλλαγής(τιμολόγησης)ναυποβάλλειστηναρμόδιαΔ.Ο.Υ.«δήλωσηέναρξης–μεταβολήςεργασιώνφυσικούπροσώπου»(έντυπο

62

Μ2)ή«δήλωσηέναρξης–μεταβολήςεργασιώνμηφυσικούπροσώπου»(έντυποΜ3),κατάπερίπτωση,γιατηνεγγραφήτουστομητρώοV.I.E.S.καιναπροβαίνει,πριντηνέναρξηκάθεσυναλλαγής,στηνεπαλήθευσητουΑ.Φ.Μ./Φ.Π.Α. του αλλοδαπού (Κοινοτικού) πελάτη ή προμηθευτή. Ο έλεγχος εγκυρότητας του κοινοτικούΑ.Φ.Μ./Φ.Π.Α.πραγματοποιείταιστιςηλεκτρονικέςδιευθύνσειςwww.gsis.gr,καιwww.europa.eu.int/viesγιατουςΑ.Φ.Μ./Φ.Π.Α.τωνεπιχειρήσεωντωνΚρατών-ΜελώνΒελγίου(BE),Κύπρου(CY),ΔημοκρατίαςτηςΤσεχίας(CZ),Εσθονίας(EE),Φινλανδίας(FI), Ιρλανδίας( IE),Λιθουανίας(LT),Λετονίας(LV),Σουηδίας(SE),Σλοβακίας(SK),Ουγγαρίας(HU)καιΣλοβενίας(SI),δεδομένουότιοιΦορολογικέςΑρχέςτωνανωτέρωΚρατών-Μελώνπαρέχουνταστοιχείατωνεταιριώντους(επωνυμία–ταχ.διεύθυνση,κ.λ.π.)μέσωinternet.ΟέλεγχοςεγκυρότηταςτωνκοινοτικώνΑ.Φ.Μ./Φ.Π.Α.σεσχέσημετηνεπωνυμίατουςτωνεπιχειρήσεωντωνυπολοίπωνΚρατών-Μελώνπραγματοποιείταιείτετηλεφωνικάστοναριθμό210-3640076,είτεεγγράφωςμετηναποστολήσχετικούεγγράφουμέσωfaxστοναριθμό210-3616216και210-3637103.Τέλος,απαραίτητηπροϋπόθεσηπροκειμένουναθεωρηθείμιασυναλλαγήωςενδοκοινοτικήείναι,μεταξύάλλων,καιηαποδεδειγμένηφυσικήδιακίνησητωναγαθώναπόήπροςάλλοΚράτος–Μέλος,κατάπερίπτωση.(σχετικήηΠΟΛ.1201/1999ΕΔΥΟ).

10. Πώς γίνεται η κατάταξη σε συντελεστή Φ.Π.Α. ; Ο συντελεστής του φόρου προστιθέμενης αξίας ορίζεται στο δεκαεννέα τοις εκατό (19%) στηφορολογητέααξίαόπωςητελευταίαπροσδιορίζεταισύμφωναμετιςδιατάξειςτωνάρθρων19και20τουΚώδικαΦ.Π.Α.(ν.2859/2000).Κατ’εξαίρεση,συγκεκριμένεςκατηγορίεςαγαθώνκαιυπηρεσίεςπουπεριλαμβάνονταιστο Παράρτημα ΙΙΙ του Κώδικα Φ.Π.Α. υπάγονται στο μειωμένο συντελεστή (9%). Κάθε κατηγορία αγαθώνοριοθετείταιαπότιςδασμολογικέςκλάσεις(Δ.Κ.)όπωςαυτέςαναφέρονταιστηΣυνδυασμένηΟνοματολογίατουέτους1996.Σημειώνεται ότι σε αυτό το Παράρτημα περιλαμβάνονται και αγαθά και υπηρεσίες που υπάγονται στονυπερμειωμένοσυντελεστή(4,5%).

11. Σε ποιές περιπτώσεις (κυρίως χωρικά) ισχύουν οι μειωμένοι συντελεστές Φ.Π.Α. ; ΓιατανησιάτωννομώνΔωδεκανήσου,Σάμου,Χίου,Λέσβου,ΚυκλάδωνκαιγιατανησιάτουΑιγαίουΒορ.Σποράδες,Σκύρο,Θάσο,Σαμοθράκηοισυντελεστέςπουεφαρμόζονταιείναιμειωμένοικατά30%,δηλαδήείναι3%,6%και13%.Γιααγαθά,μεεξαίρεσητακαπνοβιομηχανικάπροϊόντακαιταμεταφορικάμέσα,ισχύουνοιμειωμένοισυντελεστέςΦ.Π.Α.εφόσον:

α.βρίσκονταιστανησιάαυτάκαιπαραδίδονταιαπόυποκείμενοστοφόροπουείναιεγκαταστημένοςστανησιάαυτά,ή

β.πωλούνταιμεπροορισμότανησιάαυτάαπόυποκείμενοστοφόρο,εγκαταστημένοσεοποιοδήποτεμέροςτουεσωτερικούτηςχώρας,προςαγοραστήυποκείμενοήπροςμηυποκείμενοστοφόρονομικόπρόσωπο,εγκαταστημένοστανησιάαυτά,ή

γ.αποστέλλονταιήμεταφέρονταιπροςυποκείμενοστοφόροήπροςμηυποκείμενοστοφόρονομικόπρόσωπο που είναι εγκαταστημένο στα νησιά αυτά, στα πλαίσια της ενδοκοινοτικής απόκτησηςαγαθών,

ήδ.εισάγονταιστανησιάαυτά.Όσοναφοράστηνπαροχήυπηρεσιών,οιμειωμένοισυντελεστέςΦ.Π.Α.ισχύουν,εφόσονπληρούνταισωρευτικάοιεξήςδύοπροϋποθέσεις:

α.Οιυπηρεσίεςπαρέχονταιαπόυποκειμένουςστοφόροπουέχουντηνεγκατάστασήτουςστιςενλόγωνησιωτικές περιοχές. Στην έννοια της εγκατάστασης περιλαμβάνεται η ύπαρξη της έδρας ή τουκεντρικούήυποκαταστήματοςπουλειτουργείμόνιμακαιόχιευκαιριακά,απόταοποίαπραγματοποιείταιηπαροχήτωνυπηρεσιών.

β.Ηεκτέλεσητωνυπηρεσιώνολοκληρώνεταιυλικάεντόςτωνπεριοχώναυτών.

12. Πότε και πώς γίνεται ο διακανονισμός παγίων; Ότανεπιχείρησηαγοράσειαγαθόεπένδυσηςυποχρεούταινατοπαρακολουθείγιαμιαπενταετία,μεαφετηρίατοέτοςχρησιμοποίησήςτου.Ανμέσασταπέντεχρόνια,από τηνπρώτηχρησιμοποίηση,επέλθειμεταβολήστοδικαίωμαέκπτωσηςήγίνειπώλησητουαγαθούεπένδυσης,τότεπρέπειναγίνειδιακανονισμόςγιατοέναπέμπτο(1/5)τουφόρουγιακάθεχρόνοπουυπάρχειμεταβολήήγιατοφόροτωνεναπομεινάντωνπέμπτων,αντίστοιχα.Συνεπώς,κατάτηδιάρκειατηςπενταετούςπεριόδου,αν:(1)μεταβάλλεταιτοδικαίωμαέκπτωσης,οδιακανονισμόςθα ενεργείται, κατά την υποβολή της προβλεπόμενης από τις διατάξεις του άρθρου 38 του ΚώδικαΦ.Π.Α.εκκαθαριστικήςδήλωσης,γιατο1/5τουφόρουγιακάθεέτοςόπουσυντελείταιηπροαναφερθείσαμεταβολή,ενώ(2)παραδίδεταιαγαθόεπένδυσηςήπαύειοριστικάαυτόναχρησιμοποιείταισεφορολογητέεςπράξεις,θαενεργείταιεφάπαξδιακανονισμόςγιαταεναπομείνανταπέμπτατουφόρουμέσαστοίδιοέτοςτηςπαράδοσηςή

63

παύσηςκατάτηνυποβολήτηςεκκαθαριστικήςδήλωσης.

13. Πώς γίνεται ο επιμερισμός του φόρου των κοινών δαπανών (Pro - rata), ποιές εκροές συμπεριλαμβάνονται στον αριθμητή και ποιές στον παρονομαστή του κλάσματος;

Σεπερίπτωσηπουουποκείμενοςστοφόροχρησιμοποιείαγαθάκαιυπηρεσίεςγιατηνπραγματοποίησηπράξεων, γιαμερικέςαπό τιςοποίεςδενπαρέχεταιδικαίωμαέκπτωσης (μηυποκείμενεςήαπαλλασσόμενεςχωρίςδικαίωμαέκπτωσης),οεκπιπτόμενοςφόροςορίζεταισεποσοστόσταεκατότουσυνολικούποσούτουφόρουτωνκοινώναυτώνεισροών.Τοεκπιπτόμενοαυτόποσοστόβρίσκεταιμεβάσηένακλάσμα(Pro-rata),τοοποίο: α.στοναριθμητήπεριλαμβάνονταιοιφορολογητέεςεκροές+οιφορολογητέεςεκροέςεκτόςΕλλάδος+ απαλλασσόμενεςεκροέςπουδημιουργούνδικαίωμαπροςέκπτωση,και β.στονπαρονομαστήπεριλαμβάνονται:ό,τιέχειπεριληφθείστοναριθμητή+οιαπαλλασσόμενεςεκροές

που δεν δημιουργούν δικαίωμα προς έκπτωση. Επίσης, στο παρονομαστή συμπεριλαμβάνονται και οιμη συνδεόμενες με την τιμή των πράξεων επιδοτήσεις, μόνο στη περίπτωση που το κλάσμα έχει ήδηδημιουργηθείαπόάλληαιτία.

Δενλαμβάνονταιυπόψηούτεστοναριθμητήούτεστονπαρονομαστήταποσάπουπροέρχονταιαπό:παραδόσειςπαγίωντηςεπιχείρησης,- αυτοπαραδόσεις,- ενδοκοινοτικέςαποκτήσεις,- πράξειςλήπτη,- επιστροφέςφόρων,- παρεπόμενεςπράξειςσεακίνητα,ήαπόχρηματοδοτικέςήπράξειςτωνπεριπτώσεωνκ,κα,κβ,κγ,- κδ,κετηςπαραγράφου1τουάρθρου22τουΚώδικαΦ.Π.Α.,εφόσονπρόκειταιγιαπαρεπόμενεςτηςκύριαςδραστηριότηταςπράξεις.

14. Ποιές είναι οι υποχρεώσεις ως προς τον Φ.Π.Α. όσων έχουν υπογράψει συμβάσεις εργασίας και όσων μετέχουν σε επιδοτούμενα ερευνητικά προγράμματα;

Δεν υπόκεινται στο Φ.Π.Α., οι μισθωτοί και τα άλλα φυσικά πρόσωπα τα οποία συνδέονται με τονεργοδότητουςμεσύμβασηεργασίαςήμεοποιαδήποτεάλληνομικήσχέση,πουδημιουργείδεσμούςεξάρτησης,όσοναφοράτουςόρουςεργασίαςήτηναμοιβήκαισυνεπάγεταιτηνευθύνητουεργοδότη.Επομένωςσεκάθεπερίπτωσηπρέπειναεξετάζεταιμεβάσηταπραγματικάπεριστατικάηύπαρξηδεσμώνεξάρτησηςτουπαρέχοντοςτηνυπηρεσίαμετονεργοδότητου,προκειμένουνακριθείηυπαγωγήτουήμησεΦ.Π.Α.Γιατηνύπαρξηδεσμώνεξάρτησηςθαπρέπεινασυντρέχουντουλάχιστονοιακόλουθεςπροϋποθέσεις:

ηυπηρεσίαναπαρέχεταιγιαορισμένοήαόριστοχρόνο,- ναεκτελείταισύμφωναμετιςοδηγίες,τιςεντολέςκαιτηνεποπτείατουεργοδότη,- τηνευθύνηγιατοαποτέλεσματηςυπηρεσίαςνατηνέχειοεργοδότης,ναυπάρχειδιαρκήςαπασχόληση- καιφυσικήπαρουσίατουπαρέχοντοςστουςχώρουςεργασίαςτουεργοδότη,ηαμοιβήνακαταβάλλεταιπεριοδικά(π.χ.μηνιαία).-

ΣχετικέςείναιοιΑ.Υ.Ο.Σ.800/129/ΠΟΛ.68/1987καιΣ.866/139/ΠΟΛ.74/1987καιοιΕ.Δ.Υ.Ο.Σ.1166/182/ΠΟΛ.116/1987,ΠΟΛ.1176/1991,ΠΟΛ.1279/2000καιΠΟΛ.1244/2002.Οπωσδήποτε δημιουργούνται δεσμοί εξάρτησης στην περίπτωση της παροχής υπηρεσιών προς ΑνώταταΕκπαιδευτικάΙδρύματακαιΙδρύματαΈρευναςκαιΤεχνολογίαςπουακολουθούντηνειδικήδιαδικασίατηςΑ.Υ.Ο.ΠΟΛ.1128/1997απόπρόσωπαπουσυμβάλλονταιμεταΙδρύματααυτάωςερευνητέςγιατηνπραγματοποίησηεπιδοτούμενων από την Κοινότητα ερευνητικών προγραμμάτων (άρθρο 4, παράγρ. 5 της Α.Υ.Ο. ΠΟΛ.1128/1997)

15. Πότε πληρώνεται Φ.Π.Α. και πότε χαρτόσημο στις περιπτώσεις μεταβίβασης επιχείρησης από επαχθή αιτία ή κληρονομική διαδοχή;

Στηνμεταβίβασηεπιχείρησηςσανσύνολο,κλάδοήμέροςτηςαπόεπαχθήήχαριστικήαιτίαήσανεισφοράσευφιστάμενοήσυνιστώμενονομικόπρόσωποδενοφείλεταιΦ.Π.Α.,εφόσοναυτόςπουτααποκτάσυνεχίζειτιςεργασίεςτουπροκατόχουτουαλλάκαταβάλλεταιχαρτόσημο,όπουπροβλέπεταιαπότιςυφιστάμενεςδιατάξειςτηςπερίτελώνχαρτοσήμουνομοθεσίας.

16. Ποιές πράξεις απαλλάσσονται από τον Φ.Π.Α.;

Απαλλάσσονται από τον Φ.Π.Α. οι πράξεις που απαριθμούνται στο άρθρο 22 του Κώδικα Φ.Π.Α.(ν.2859/2000), οι οποίες πραγματοποιούνται στο εσωτερικό της χώρας υπό τις οριζόμενες στο άρθρο αυτό

64

προϋποθέσειςκαιαφορούνστηννοσοκομειακήκαιιατρικήπερίθαλψη,στηνκοινωνικήπρόνοιακαιασφάλιση,στην εκπαίδευση, στον αθλητισμό, υπηρεσίες πολιτιστικής και μορφωτικής φύσης, υπηρεσίες δικηγόρων,καλλιτεχνών, συγγραφέων, στην παροχή νερού και αποχέτευσης απευθείας από τους Ο.Τ.Α., ασφαλιστικέςεργασίες,πιστώσεις,μετοχές,αμοιβαίακεφάλαια,καταθέσεις,μισθώσειςακινήτωνκ.α.ΑπαλλάσσονταιαπότονΦ.Π.Α.οιμικρέςεπιχειρήσειςπου,μεβάσηταακαθάρισταέσοδαπουπραγματοποίησανκατά τηνπροηγούμενηδιαχειριστικήπερίοδο,δενέχουνυποχρέωσηνατηρούν καιδεντηρούνβιβλία τουΚ.Β.Σ.Γιατιςανωτέρωπράξειςουποκείμενοςστοφόροδενέχειδικαίωμαέκπτωσηςτουφόρουεισροώντου.Επίσηςαπαλλάσσονταιοιπράξειςπουπραγματοποιούνταισύμφωναμ’όσακαθορίζονταισταάρθρα23,24,25,26,27,28,29τουΚώδικαΦ.Π.Α..

17. Οι υπηρεσίες εκμάθησης Η/Υ υπάγονται ή όχι σε Φ.Π.Α.;

Ηπαροχήυπηρεσιώνεκπαίδευσηςσεθέματαπληροφορικής,απαλλάσσεταιαπότοΦ.Π.Α.,ανεξάρτητααπό το πρόσωπο στο οποίο απευθύνεται, εφόσον στοχεύει στη μετάδοση γνώσεων γενικά σε θέματα Η/Υ.Αντίθετα,ηπαροχήυπηρεσιώνεκπαίδευσηςσχετικάμετοχειρισμόκαιτηλειτουργίαΗ/Υ,πουσυνδέεταιμετηνπώλησήτους,χωρίςναπαρέχεταιγενικότερηεκπαίδευση,δεναπαλλάσσεταιαπότοΦ.Π.Α..ΔιευκρινίσειςσχετικάμετηνεφαρμογήδιατάξεωνΦ.Π.Α.στιςυπηρεσίεςεκμάθησηςΗ/ΥέχουνδοθείμετηνΕ.Δ.Υ.Ο.ΠΟΛ.1165/30.07.1999καιτηνΠΟΛ.1041/06.05.2004.

18. Συμμετοχή ιατρού σε κλινική μελέτη

ΗαμοιβήπουεισπράττειιατρόςγιατησυμμετοχήτουσεκλινικήμελέτηπουδιεξάγεταιγιαλογαριασμόφαρμακευτικήςεταιρίαςσχετικάμετηνεπίδρασηφαρμάκουδεναπαλλάσσεταιτουΦ.Π.Α.,αλλάυπάγεταιστοφόρο,όπωςκαι κάθεάλληδραστηριότητα ιατρούπουδεσυνιστά ιατρική εξέταση,διάγνωσηκαι περίθαλψηασθενούς.

19. Απαλλαγή οδικής βοήθειας

Οιυπηρεσίεςοδικήςβοήθειαςέναντισυνδρομήςπουπαρέχονταιαπόασφαλιστικέςεπιχειρήσεις,καθώςκαι απόφυσικάή νομικάπρόσωπαπαροχήςοδικήςβοήθειαςαπαλλάσσονται από τοΦ.Π.Α. (άρθρο22.1.ιθ΄ΚώδικαΦ.Π.Α.).

20. Ποιές επιχειρήσεις υπάγονται στις διατάξεις της Κ.Υ.Α. Π. 2869/1987, σύμφωνα με την οποία μπορούν να εισάγουν ή να αγοράσουν καινούργιο μηχανολογικό εξοπλισμό χωρίς να καταβάλλουν Φ.Π.Α.;

Η Π. 2869/1987 ισχύει περιοριστικά μόνο για έξι (6) συγκεκριμένες κατηγορίες επιχειρήσεων, ήτοι γιαβιομηχανικές, βιοτεχνικές, μεταλλευτικές, λατομικές, ξενοδοχειακές και αγροτικές επιχειρήσεις που έχουνενταχθεί(υποχρεωτικάήπροαιρετικά)στοκανονικόκαθεστώςΦ.Π.Α.Στηναπόφασηαυτήμπορούνναυπαχθούνακόμηκαιανοιεπιχειρήσειςαυτές,εκτόςαπότιςαγροτικές,είναιενταγμένεςστοειδικόκαθεστώςτωνμικρώνεπιχειρήσεων(τεκμαρτούκαθεστώτος).Στηναπόφασηαυτήδενυπάγονταιοιεμπορικέςεπιχειρήσειςούτεκαιοιεπιχειρήσειςπαροχήςυπηρεσιών.

21. Ποιά δικαιολογητικά απαιτούνται για τη χορήγηση βεβαίωσης αγοράς ή εισαγωγής επενδυτικών αγαθών, σύμφωνα με την Π. 2869/87 Κ.Υ.Α. ;

Αίτηση,αναλυτικόςπίνακαςειςδιπλούνστονοποίοαναγράφονταιτααγαθά(ποσότητακαιαξία),υπεύθυνηδήλωσητουν.1599/86,βεβαίωσητηςαρμόδιαςαρχήςγιατυχόνυπαγωγήσεαναπτυξιακόνόμο.Προκειμένου,γιαθερμοκήπιαήυλικάπουενσωματώνονταισεαυτά,βεβαίωσηαπότοΥπουργείοΓεωργίας.ΔιευκρινίσειςγιατηνΚ.Υ.Α.Π.2869/2389/ΠΟΛ.137/04.05.1987έχουνδοθείμετιςΕ.Δ.Υ.Ο.ΠΟΛ.246/1987,ΠΟΛ.47/1988,ΠΟΛ.250/1988,ΠΟΛ.1005/1992,ΠΟΛ.1333/1993,ΠΟΛ.1051/1999καιΠΟΛ.1080/2005.

22. Διευκρινίσεις για την χρησιμοποίηση του δελτίου προμήθειας υλικών και αντικειμένων των επαγγελματικών σκαφών παράκτιας αλιείας.

ΠροκειμένουγιαεπαγγελματικάσκάφηπαράκτιαςαλιείαςπουαπαλλάσσονταιαπότοΦ.Π.Α.,δίνεταιηδυνατότητατήρησηςθεωρημένουειδικούδιπλότυπου«ΔελτίουΠρομήθειαςΥλικώνκαιΑντικειμένωνχωρίςΦ.Π.Α.»τοοποίοαποτελείδικαιολογητικόγιατηνχωρίςφόροαγοράυλικώνήαντικειμένωνπουπροορίζονταινα

65

ενσωματωθούνήναχρησιμοποιηθούνστασκάφηαυτά,μεεξαίρεσητατροφοεφόδια.

Ηδυνατότητααυτή παρέχεται ανεξάρτητααπό την χωρητικότητα, το μήκος, και την ιπποδύναμη τηςμηχανήςτουσκάφους,αρκείναεντάσσονταιστοκανονικόκαθεστώςείτεστοειδικόκαθεστώςκατ’αποκοπήκαταβολήςτουφόρουυποχρεωτικάήπροαιρετικά.Διευκρινίσειςσχετικάμετηδιαδικασίακαιτιςπροϋποθέσειςχρησιμοποίησηςτουενλόγωδελτίουδίδονταιμετηνυπ’αρ.1076545/7088/957/Α0014/ΠΟΛ.1094/09.07.2007Δ.Υ.Ο.

23. Σε ποιές περιπτώσεις πρέπει να επιβληθεί ΦΠΑ κατά την ολική ναύλωση επαγγελματικού τουριστικού πλοίου αναψυχής;

Ηναύλωσηολόκληρουεπαγγελματικούτουριστικούσκάφουςτουν.2743/1999(πρώηνν.438/1976)πουγίνεταιαπόπλοιοκτήτριαεταιρείαπροςάλλονυποκείμενοστοφόροπουασχολείται:α.μετηνμεταφοράπροσώπων,απαλλάσσεταιαπότοΦΠΑ,β.μετηνπραγματοποίησηπεριηγητικώνταξιδιών,υπάγεταισεΦΠΑ9%.Όμως,γιατατουριστικάπλοίατηςπερίπτωσηςαυτής,προβλέπεταιμείωσητηςφορολογητέαςβάσηςποσοστόέκπτωσης:

60%,ότανεκτελούνδιεθνείςπλόες,- 50%,ότανεκτελούνπλόεςΤοπικούςμέχριΜεγάληςΑκτοπλοΐας,- 40%,ότανεκτελούνπλόεςΤοπικούςμέχριΜικρήςΑκτοπλοΐας.-

Εφόσονηναύλωσητουωςάνωσκάφουςγίνεταιπροςιδιώτεςμεβάσηναυλοσύμφωνο,θεωρείταιωςπαροχήυπηρεσιώνμεταφοράςπροσώπωνεκμέρουςτηςπλοιοκτήτριαςκαιυπάγεταισεΦΠΑ9%.ΑναλυτικέςδιευκρινίσειςέχουνδοθείμετηνΕ.Δ.Υ.Ο.ΠΟΛ.1156/09.05.1997.

24. Ποιά η διαδικασία θεώρησης ειδικού διπλοτύπου δελτίου απαλλαγής από το Φ.Π.Α. για εξαγωγικές επιχειρήσεις (Α.Υ.Ο. ΠΟΛ. 1262/1993);

Ηδιαδικασίααπαλλαγήςορίζεταιστοάρθρο4τηςυπ’αρ.1103551/8478/Α0014/ΠΟΛ.1262/02.08.1993όπωςαυτήέχεισυμπληρωθείμετιςΑ.Υ.Ο.ΠΟΛ.1075/1995,ΠΟΛ.1155/1995,ΠΟΛ.1198/1995,ΠΟΛ.1206/2002καιτηνΠΟΛ.1061/2008.

25. Οφείλεται Φ.Π.Α. κατά την πώληση αυτοκινήτων και πώς αποδίδεται;

Κάθεπώλησηαυτοκινήτου,εφόσονπραγματοποιείταιμέσαστηνΕλληνικήεπικράτεια,απόυποκείμενοστο φόρο στα πλαίσια της επαγγελματικής του δραστηριότητας, με αντάλλαγμα, υπόκειται στο Φ.Π.Α. καιαποδίδεταιμετηνπεριοδικήδήλωσητηςφορολογικήςπεριόδου.ΗπώλησηΕ.Ι.Χ.αυτοκινήτουαπαλλάσσεταιαπόΦ.Π.Α.στηνπερίπτωσηπουκατάτηναγοράτουδενασκήθηκεδικαίωμαέκπτωσης.Η πώληση τέλος μεταχειρισμένων αυτοκινήτων από υποκείμενους στο φόρο που εντάσσονται στο ειδικόκαθεστώς μεταχειρισμένων αγαθών (άρθρο 45) φορολογείται μόνο για το μικτό κέδρος που επιτυγχάνει ομεταπωλητής,εφόσοντααυτοκίνητααυτάταέχειπρομηθευτείαπόταπρόσωπαπουορίζονταιστηνπαράγραφο2τουάνωάρθρου.Σημειώνεταιότισεαυτήντηνπερίπτωσηδενπεριλαμβάνεταιστηφορολογητέααξίατοτέλοςταξινόμησης(βλ.σχετ.Ε.Δ.Υ.Ο.1005723/178/22/0014Β/ΠΟΛ.1023/20.01.2000)

26. Πώς αποδίδεται ο Φ.Π.Α., όταν γίνεται ενδοκοινοτική απόκτηση για την οποία πρέπει να αποδοθεί φόρος από πρόσωπα που στερούνται του δικαιώματος έκπτωσης του φόρου;

Ταμηυποκείμεναστοφόρονομικάπρόσωπα,ταπρόσωπαπουενεργούναποκλειστικάπράξειςγιατιςοποίεςδενπαρέχεταιδικαίωμαέκπτωσηςτουφόρουτωνεισροώντουςκαιοιαγρότεςτουειδικούκαθεστώτοςκαθίστανταιυπόχρεοιστοφόρολόγωπραγματοποίησηςενδοκοινοτικήςαπόκτησηςκαιαποδίδουντοΦ.Π.Α.μεέκτακτηπεριοδικήδήλωση,μέχριτιςδεκαπέντε(15)τουεπόμενουμήνα(άρθρα16&18τουκώδικαΦ.Π.Α.).Σημειώνεταιότιταανωτέρωπρόσωπαδενέχουνυποχρέωσηυποβολήςεκκαθαριστικήςδήλωσης.Αντίθετα,λόγωτηςπραγματοποίησης τηςενδοκοινοτικήςαπόκτησης,υποχρεούνταιστηνυποβολή τηςδήλωσης INTRASTATεφόσονέχουνυπερβείτοκατώφλιεξομοίωσηςκαιτουανακεφαλαιωτικούπίνακαενδοκοινοτικώναποκτήσεωνήπαραδόσεων,κατάπερίπτωση,μετιςπροϋποθέσειςκαιμέσαστιςπροθεσμίεςπουορίζονταιαπότιςοικείεςαποφάσεις.

27. Ποιά είναι τα ειδικά καθεστώτα Φ.Π.Α. και πώς γίνεται η ένταξη σε αυτά; ΤαειδικάκαθεστώταΦ.Π.Αείναιταεξής:

66

άρθρο35.α:ΠαροχήηλεκτρονικώνυπηρεσιώναπόυποκείμενουςεγκατεστημένουςσεΤρίτηχώρα,- προςμηυποκείμενουςστοφόροεγκατεστημένουςεντόςτηςΚοινότητας.

άρθρο39:Μικρέςεπιχειρήσεις- άρθρο39.α:Ανακυκλώσιμααπορρίμματα- άρθρο40:Κατ’αποκοπήκαταβολήτουφόρου(μεβάσητοάρθροαυτόέχουνορισθείετήσιακατ’-

αποκοπή ποσά Φ.Π.Α. για τους εκμεταλλευτές ΤΑΞΙ και τους εκμεταλλευτές σκαφώνπαράκτιαςαλιείαςμέχρι12μέτρα-βλ.σχετ.ερωτ.26και27κατωτέρω)

άρθρο41-42:Αγρότες- άρθρο43:Πρακτορείαταξιδιών- άρθρο44:Βιομηχανοποιημένακαπνά- άρθρο45:Μεταπωλητέςμεταχειρισμένωναγαθώνκαιαντικειμένωνκαλλιτεχνικήςαξίας- άρθρο46:Πωλήσειςσεδημοπρασία- άρθρο47:Επενδυτικόςχρυσός-

Μεταίδιαάρθραορίζονταιοιόροικαιοιπροϋποθέσειςένταξηςσταειδικάαυτάκαθεστώτα,καθώςκαιοιειδικέςδιαδικασίεςπουπρέπειναεφαρμόζουνοιυποκείμενοιστοφόροπουεντάσσονταιστακαθεστώτααυτά.

28. Ποιά δικαιολογητικά απαιτούνται για την επιστροφή Φ.Π.Α. στους αγρότες του ειδικού καθεστώτος;

Τα δικαιολογητικά που απαιτούνται αναγράφονται αναλυτικά στον Πίνακα Δ (σελ. 2. της Αίτησης –ΔήλωσηςκαιΑναλυτικήςΚατάστασηςδικαιολογητικώνγιατηνεπιστροφήτουΦ.Π.Α.στουςαγρότεςτουειδικούκαθεστώτοςμετηνοποίακαισυνυποβάλλονται.Πρόκειταικυρίωςγιατανόμιμαφορολογικάστοιχείααπόταοποίαπιστοποιούνταιοιπαραδόσειςαγαθώνήπαροχέςπουπραγματοποίησανκατάτοπροηγούμενοέτοςκαιγιατιςοποίεςδικαιούνταιεπιστροφής.

29. Ποιές είναι οι υποχρεώσεις ως προς το Φ.Π.Α. των εκμεταλλευτών ΤΑΞΙ;

ΟιεκμεταλλευτέςΤΑΞΙεντάσσονταιστοειδικόκαθεστώςαπόδοσηςΦ.Π.Α.μεκατ’αποκοπήποσάπουορίζονταικάθεφοράμεσχετικήΑ.Υ.Ο.Τοκαθεστώςαυτόείναιπροαιρετικόγιατουςεκμεταλλευτές,οιοποίοιμπορούνναεκπληρώνουντιςυποχρεώσειςτουςσύμφωναμετοκανονικόκαθεστώς.ΤαποσάτουφόρουπουοφείλονταιγιακάθεΤΑΞΙετησίωςορίζονται,ανάλογαμετοπληθυσμότηςΚοινότηταςήτουΔήμουπουέχει τηνέδρατουτοΤΑΞΙ.Οφόροςκαταβάλλεταισεδύο ισόποσεςδόσεις (μέχρι15.6και15.12τουκάθεέτους)με τηνυποβολήέκτακτηςδήλωσης.ΣτηνπερίπτωσηπουοιεκμεταλλευτέςΤΑΞΙεκτόςτωνευκαιριακώνμισθώσεων,συμβάλλονταιμεεπιτηδευματίεςκαιτοΔημόσιοκαιαναλαμβάνουντηνμεταφοράπροσώπωνβάσειειδικήςσυμφωνίαςήαποκτούνέσοδααπότηνπαροχήυπηρεσιώνδιαφήμισηςεπίτωνΤΑΞΙ,εκδίδουνθεωρημένοτιμολόγιοπαροχήςυπηρεσιών,υπολογίζουντοναναλογούνταΦ.Π.Α.μεσυντελεστή9%για τη μεταφοράπροσώπων και 19%για τις υπηρεσίες διαφήμισης και αποδίδουν τονοφειλόμενοφόρομεέκτακτηδήλωση.

30. Ποιές είναι οι υποχρεώσεις ΦΠΑ των εκμεταλλευτών σκαφών παράκτιας αλιείας;

Οιεκμεταλλευτέςσκαφώνπαράκτιαςαλιείαςμέχρι12μέτρα,καθώςκαισκαφώνσπογγαλιείαςεντάσσονταιστοειδικόκαθεστώςαπόδοσηςΦ.Π.Α.μεκατ’αποκοπήποσάπουορίζονταιμετηνΑ.Υ.Ο.1145339/6602/140/Ε0014/ΠΟΛ.1320/30.12.1998.Τοκαθεστώςαυτόείναιπροαιρετικόγιατουςεκμεταλλευτές,οιοποίοιμπορούνναεκπληρώνουντιςυποχρεώσειςτουςσύμφωναμετοκανονικόκαθεστώς.Ταποσάτουφόρουπουοφείλονταιγιακάθεσκάφοςετησίωςπροσδιορίζονταιανάλογαμετομήκοςτωνσκαφώνκαιέχουνωςεξής:

Μήκοςσκαφών(μ) ΕτήσιοποσόΦ.Π.Α.σεευρώ

μέχρι=5 98

μεγαλύτερατων5μέχρι=6 126

μεγαλύτερατων6μέχρι=7 204

μεγαλύτερατων7μέχρι=8 281

μεγαλύτερατων8μέχρι=9 352

μεγαλύτερατων9μέχρι=10 394

μεγαλύτερατων10μέχρι=11 450

μεγαλύτερατων11μέχρι=12 471

Σπογγαλιεία 198

67

Οφόροςκαταβάλλεταισεδύο ισόποσεςδόσεις (μέχρι20.06και20.12κάθεέτους)με τηνυποβολήέκτακτηςδήλωσης.

Οι ανωτέρω εκμεταλλευτές έχουν δικαίωμα απαλλαγής των πλοίων που προβλέπεται από το άρθρο 27 τουΚώδικαΦΠΑ.Οιεπιχειρήσειςπουεκμεταλλεύονταιμόνοένασκάφοςκάτωτων6μέτρωναπαλλάσσονταιαπότοφόρο,ωςμικρέςεπιχειρήσεις.Οιεπιχειρήσειςαυτέςδενέχουνδικαίωμααπαλλαγήςτωνπλοίωνπουπροβλέπεταιαπότοάρθρο27τουΚώδικαΦΠΑ,εκτόςκαιεπιλέξουντηνένταξήτουςστοειδικόαυτόκαθεστώςήστοκανονικόκαθεστώςΦΠΑ.

31. Ζητούνται διευκρινίσεις για τη φορολογική μεταχείριση των εισαγομένων από την Ε.Ε. μεταχειρισμένων μεταφορικών μέσων.

Διευκρινίσεις έχουν δοθεί με την Ε.Δ.Υ.Ο. ΠΟΛ. 1050/11.02.2000, Ε.Δ.Υ.Ο. Δ. 367/229/24.03.1995,Ε.Δ.Υ.Ο.ΠΟΛ.1104/10.04.1995,τηνΕ.Δ.Υ.Ο.ΠΟΛ.1116/19.10.2007καιτηνΕ.Δ.Υ.Ο.ΠΟΛ1026/1-2-2008(βλ.καιερώτημα25).

32. «Πώληση λογισμικού προγράμματος»: παροχή υπηρεσίας ή παράδοση αγαθού;

Στιςπεριπτώσειςπώλησηςτυποποιημένουλογισμικούπρόκειταιγιαπαράδοσηαγαθού.Στις περιπτώσεις όμως που πωλείται λογισμικό που έχει προσαρμοστεί στις ανάγκες συγκεκριμένου πελάτηπρόκειταιγιαπαροχήυπηρεσίαςκαιμάλιστααπότιςεντασσόμενεςστιςπράξειςτουάρθρου14§3τουΚώδικαΦ.Π.Α.

33. Εφαρμογή του Φ.Π.Α. στα νέα ακίνητα:

α) Περιπτώσεις παράδοσης ακινήτων που επιβάλλεται Φ.Π.Α. (βλ. και πίνακα σελ. 69)

Φ.Π.Α.επιβάλλεταιστηνπαράδοσηαποπερατωμένωνήημιτελώνκτιρίωνήτμημάτωντουςκαιτουοικοπέδουπουμεταβιβάζεταιμεαυτάωςενιαία ιδιοκτησίαή ιδανικώνμεριδίωνοικοπέδουεπί τωνοποίωνεφαρμόζεταιτο αμάχητο τεκμήριο του αποπερατωμένου εφόσον πραγματοποιείται από επαχθή αιτία πριν από την πρώτηεγκατάστασησεαυτά.ΓιατηνεφαρμογήΦ.Π.Α.θεωρούνται:•Ωςκτίρια,τακτίσματαγενικάκαιοικάθεείδουςκατασκευέςπουσυνδέονταιμετακτίσματαήμετοέδαφοςκατάτρόποσταθερόκαιμόνιμο.•Ως πρώτη εγκατάσταση, η πρώτη χρησιμοποίηση με οποιονδήποτε τρόπο των κτιρίων ύστερα απότηνανέγερσήτους,όπωςείναιη ιδιοκατοίκηση,η ιδιόχρηση,ημίσθωσηήάλληχρήση.Θεωρείταιεπίσηςότιπραγματοποιείται η πρώτη εγκατάσταση κατά το χρόνο που συμπληρώνεται πενταετία από την ημερομηνίαέκδοσηςτηςοικοδομικήςαδείας.ΕπίσηςΦ.Π.Α.επιβάλλεταιστημεταβίβασητηςψιλήςκυριότητας,στησύστασηήστηνπαραίτησηαπότοδικαίωμαπροσωπικήςήπραγματικήςδουλείας,στηνπαραχώρησητουδικαιώματοςαποκλειστικής χρήσης επί κοινόκτητων κύριων, βοηθητικών ή ειδικών χώρων κτισμάτων ή επί κοινόκτητουτμήματοςοικοπέδου καθώς και στη μεταβίβαση τουδικαιώματοςάσκησης της επικαρπίας τωνακινήτων τηςπαραγράφου1τουάρθρου6τουΚώδικαΦ.Π.Α.

β) Χρόνος έναρξης εφαρμογής

Φ.Π.Α.επιβάλλεταιστηνπαράδοσηακινήτωντωνοποίων:•Ηάδειακατασκευήςεκδίδεταιαπό01/01/2006καιμετά•Ηάδειακατασκευήςαναθεωρείταιαπό01/01/2006καιμετάμετηνπροϋπόθεσηότιμέχριτηνημερομηνίααναθεώρησηςδενέχουναρχίσειοιεργασίεςκατασκευής.Εξαίρεση μπορεί να χορηγηθεί, εφόσον αυτό είναι επιθυμητό, στις περιπτώσεις που έχει υποβληθεί μέχρι25/11/2005πλήρηςφάκελοςστηνπολεοδομίακαιστιςπεριπτώσειςαντιπαροχήςεφόσονμέχριτηνημερομηνίααυτήέχειυπογραφείκαιτοπροσύμφωνομεταβίβασηςχιλιοστώνοικοπέδουκαιεργολαβικόκατασκευής.

γ) Πρώτη κατοικία

ΑπαλλάσσεταιαπότοΦ.Π.Α.ηπαράδοσηακινήτωνσεδικαιούχουςαπαλλαγήςαπότοΦ.Μ.Α.κατάτηναπόκτησηπρώτηςκατοικίαςκαθώςκαιηπαραχώρησητουδικαιώματοςαποκλειστικήςχρήσης.Επισημαίνεται ότι για τον οικοπεδούχο στην περίπτωση αντιπαροχής δεν υφίσταται ποτέ απαλλαγή από τονΦ.Π.Α.γιατηναπόκτησηπρώτηςκατοικίαςαφούδενπληρούταιηβασικήπροϋπόθεσητηςαγοράςπουθέτουν

68

οιδιατάξειςΦ.Μ.Α.

δ) Παράδοση γηπέδων

Απαλλάσσεταιαπό τοΦ.Π.Α.ηπαράδοσηοικοπέδων,αγροτεμαχίωνκ.λ.π.,καθώςκαιηπαράδοση ιδανικώνμεριδίωναυτών.

ε) Αντιπαροχή

Δεν επιβάλλεται Φ.Π.Α. στην μεταβίβαση των χιλιοστών του οικοπέδου από τον οικοπεδούχο προς τονκατασκευαστήαλλάΦ.Μ.Α.,ενώεπιβάλλεταιΦ.Π.Α.γιατιςπαραδόσειςκτισμάτωνπουδίδονταιωςαντιπαροχήαπότονκατασκευαστήστονοικοπεδούχο.Ωςαξία,επίτηςοποίαςυπολογίζεταιΦ.Π.Α.,λαμβάνεταιηαξίατωνκτισμάτωνπουπαραδίδονταιστονοικοπεδούχο,χωρίςναλαμβάνεταιυπόψηηαξίατουιδανικούμεριδίουτουοικοπέδου.

στ) Μεταβίβαση ιδιοκτησιών που παραμένουν στην κυριότητα του οικοπεδούχου πριν από την αποπεράτωση της οικοδομής

Οοικοπεδούχοςμπορείσεοποιοδήποτεστάδιοκατασκευήςτηςοικοδομής,ακόμηκαιπρινεκδοθείμετοστοιχείοπαράδοσηςκτισμάτων,ναμεταβιβάσειτιςιδιοκτησίεςπουπαραμένουνστηνκυριότητάτου.Ημεταβίβασηαυτήυπάγεται σε Φ.Μ.Α. εάν ο οικοπεδούχος είναι ιδιώτης και σε Φ.Π.Α. εάν είναι κατασκευαστική επιχείρηση.ΣημειώνεταιότισεαυτήντηνπερίπτωσητοστοιχείοπαράδοσηςκτισμάτωνθαεκδοθείστονοικοπεδούχοπουέχεισυμβληθείμετονκατασκευαστήκαισεαυτόνεπιρρίπτεταιοαναλογώνΦ.Π.Α.

ζ) Διαφορά ανάμεσα στην φορολογηθείσα αξία κάθε ιδιοκτησίας κατά τη μεταβίβαση και του απολογιστικού κόστους

ΚατάτηνμεταβίβασηιδιοκτησίαςπριναπότηναποπεράτωσητηςοικοδομήςεπιβάλλεταιΦ.Π.Α.Μετηνολοκλήρωσητηςοικοδομήςκαιτηνυποβολήτουειδικούεντύπουαπολογιστικούκόστουςείναιπιθανόγιακάποιεςήόλεςτιςιδιοκτησίεςαυτόναπροκύπτειμεγαλύτεροαπότηνφορολογηθείσακατάτηνυποβολήτηςειδικήςδήλωσηςαξία.ΗκατασκευαστικήεπιχείρησημπορείναυποβάλλειέκτακτηδήλωσηκαινααποδώσειτονΦ.Π.Α.πουοφείλεισημειώνονταςτηναιτίαυποβολήςτηςαλλάδενθαμεταφέρειτοποσόαυτόπροςέκπτωσηστηνπεριοδικήτηςοικείαςφορολογικήςπεριόδου.Άλλωςοφόροςκαταλογίζεταικατάτονέλεγχολόγωανακρίβειας.

η) Εκχώρηση εργολαβικού προσυμφώνου κατασκευαστικής επιχείρησης που έχει συμβληθεί με οικοπεδούχο σε άλλη κατασκευαστική επιχείρηση προς συνέχιση των εργασιών

Ηεκχώρησηεκμέρουςτουεργολάβουτωνδικαιωμάτωνκαιυποχρεώσεωνπουαπορρέουναπότοπροσύμφωνομεταβίβασηςχιλιοστώνοικοπέδουκαιεργολαβικόκατασκευήςσυνιστάπαροχήυπηρεσίας.Ωςφορολογητέααξίαλαμβάνεταιηαντιπαροχήπουέλαβεήπρόκειταιναλάβειγιατηνεκχώρησηαυτήοαρχικόςεργολάβος.Ηκατασκευαστική επιχείρησηπουυπεισέρχεταιστο εργολαβικόπροσύμφωνοθαέχει όλες τιςφορολογικέςυποχρεώσειςωςπροςτονΦ.Π.Α.γιατηνενλόγωοικοδομή.Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίδεται στις περιπτώσεις που πριν την εκχώρηση έχει συντελεστεί μεταβίβασηχιλιοστών οικοπέδου από τον οικοπεδούχο στον κατασκευαστή (με συμβόλαιο) ή έχουν μεταβιβαστεί σεοποιονδήποτετρίτοιδιοκτησίεςπουαφορούνστοεργολαβικόαντάλλαγμα,διότιενδέχεταιναπροκύπτουνκαιάλλεςπράξειςπουυπόκεινταισεφορολογία.

34. Επέκταση εφαρμογής χαμηλού συντελεστή Φ.Π.Α.

Από1.1.2007υπάγονταιστοχαμηλόσυντελεστήΦ.Π.Α.:οιυπηρεσίεςεπισκευήςποδηλάτων,υποδημάτωνκαιδερματίνωνειδών,- οιυπηρεσίεςανακαίνισηςκαιεπισκευήςπαλαιώνιδιωτικώνκατοικιών,εκτόςτωνυλικώνπουυπερβαίνουντο- 1/3τηςσυνολικήςαξίας,τεχνολογικάβοηθήματαγιααναπήρους(ισχύςαπό22/12/2006).-

35. Τόπος φορολόγησης

α.Υπηρεσίεςσυναφείςμεακίνηταφορολογούνταιστοντόποπουβρίσκεταιτοακίνητο β. Προμήθεια εμπορικού αντιπροσώπου που μεσολαβεί για πωλήσεις στην Ελλάδα αλλοδαπής εταιρίας

φορολογείταιστηχώρατουλήπτη,εφόσονπρόκειταιγιαλήπτηυποκείμενοεγκατεστημένοσεάλλοκράτοςμέλος.

69

γ. Εκπαιδευτικές, καλλιτεχνικές και παρόμοιες εκδηλώσεις, όπως πραγματοποίηση κινηματογραφικής ήτηλεοπτικήςταινίας,φορολογούνταιστοντόποπουεκτελούνταιυλικά,ανεξάρτηταεάνπραγματοποιούνταιαπόεγκατεστημένοήμηστονίδιοτόπουποκείμενοστοφόρο.

δ.ΥπηρεσίεςσεενσώματααγαθάπουπραγματοποιούνταιστοεσωτερικότηςχώραςφορολογούνταιστηνΕλλάδαεκτόςαπότηνπερίπτωσηπουπαρέχονταισευποκείμενοστοφόροεγκατεστημένοσεάλλοκράτοςμέλοςκαιτααγαθά,μετάτηνπαροχήτωνυπηρεσιών,εξέρχονταιτηςΕλλάδος.

36. Αντιμετώπιση χορηγιών

Καταβολή ποσώνως χορηγία υπάγεται στοΦ.Π.Α. στην περίπτωσηπουο λήπτης των ποσώναυτώνδιαφημίζειμεοποιονδήποτετρόποτονχορηγό.

*ΠΙΝ

ΑΚ

ΑΣ

ΦΟ

ΡΟ

ΛΟ

ΓΙΑ

Σ Μ

ΕΤΑ

ΒΙΒ

ΑΣ

ΗΣ

ΑΚ

ΙΝΗ

ΤΩ

Ν Ε

Ξ Ε

ΠΑ

ΧΘ

ΟΥ

Σ Α

ΙΤΙΑ

Σ(μ

ετά

τη

ν επ

ιβο

λή τ

ου Φ

ΠΑ

στι

ς νε

όδ

μη

τες

οικ

οδ

ομ

ές ά

ρθ

ρο

6 Ν

.342

7/20

05)

Α.Α

ΕΙΔ

ΟΣ

Α

ΚΙΝ

ΗΤ

ΟΥ

ΕΤ

ΟΣ

ΕΚ

ΔΟ

ΣΗ

Σ

ΑΔ

ΕΙΑ

Σ Α

ΝΕ

ΓΕ

ΡΣ

ΗΣ

Ο

ΙΚΟ

ΔΟ

ΜΗ

Σ

ΙΔΙΟ

ΤΗ

ΤΑ

ΠΩ

ΛΗ

ΤΗ

ΕΙΔ

ΟΣ

Π

ΡΑ

ΞΗ

ΣΕ

ΙΔΟ

Σ Φ

ΟΡ

ΟΥ

ΠΑ

ΡΑ

ΤΗ

ΡΗ

ΣΕ

ΙΣ

1Κατοικία

Μέχρι31-12-200

5Εργολάβο

ςΠώληση

ΦΜΑ

Υπό

χρεοςΑγοραστής

2Κατοικία

Από

1-1-200

6καιμετά

Εργολάβο

ςΠώληση

ΦΠΑ

Υπό

χρεοςΕργολάβο

ς

3Κατοικία

Από

1-1-200

6καιμετά

Εργολάβο

ς

Πώλησησε

δικαιούχο

απα

λλαγής

γιααγορά

Α΄κατοικίας

Απα

λλαγήαπό

την

πληρ

ωμή

φόρουμέχρι

τουεκάστοτεισχύοντος

αφορολογήτουορίουκαι

ΦΜΑγιατοεπιπλέονπο

σό

Υπό

χρεοςΑγοραστής

4Κατοικία

Από

1-1-200

6καιμετά

Οικοπεδούχος

(ιδιοκτησ

ίες

αντιπαροχής)

Πώληση

ΦΜΑ

Υπό

χρεοςΑγοραστής

5Κατοικία

Ηάδειαεκδίδεταιμετά

την1-1-20

06,έχειόμω

ςκατατεθείπλήρηςφάκελος

στηνπο

λεοδομίακαιέχει

υπογραφείπροσύμ

φωνο

καιεργολαβικόσυμ

βόλαιο

μέχρι25-11-200

5

Εργολάβο

ςΠώληση

ΦΜΑ

Ανζητηθείκαιχορηγηθ

είεξαίρεση

από

τηνυπα

γωγήσεκαθεστώς

ΦΠΑ,σ

ύμφωναμετηνπα

ρ.4

τουάρθρου6τουΝ.342

7/20

05

(σχετ.ΠΟΛ103

8/20

06καιΠ

ΟΛ

1066

/200

6),ά

λλωςκαταβά

λλεται

ΦΠΑ

6Κατοικία

Από

1-1-200

6καιμετά

Εργολάβο

ς(εργολαβικό

αντάλλαγμα)

Πώληση

ΦΠΑ

Υπό

χρεοςΕργολάβο

ς

7Κατοικία

Αναθεώ

ρησ

ημετάτην1-1-

2006

παλαιάςάδειαςχω

ρίς

έναρξηεργασιών,οπό

τε

θεω

ρείταινέαάδεια

Εργολάβο

ςΠώληση

ΦΠΑ

Υπό

χρεοςΕργολάβο

ς

8Κατοικία

Αναθεώ

ρησ

ημετάτην1-1-

2006

παλαιάςάδειαςβά

ση

τηςοπο

ίας

έχουνήδηγίνειεργασίες

Εργολάβο

ςΠώληση

ΦΜΑ

Υπό

χρεοςΑγοραστής

9Κατοικία

Από

1-1-200

6καιμετά

Ευκαιριακός

Κατασκευα

στής

Πώληση

ΦΠΑ

Υπό

χρεοςΕυκαιριακός

Κατασκευα

στής

10Κατοικία

Από

1-1-200

6καιμετά

Ιδιώτης

Πώληση

ΦΜΑ

Υπό

χρεοςΑγοραστής

11Οικόπεδο,

αγροτεμά

χιο

κ.λπ.

-----

Πώληση

ΦΜΑ

Υπό

χρεοςΑγοραστής

12

Απο

θήκη,

Γραφείο,

Επα

γγελμα

τική

Στέγη,κ.λπ.

Οεπιβα

λλόμενοςφόροςεξαρτάταιανάλογαμετηνπερίπτωση,όπω

ςαναλύεταιγιατηνκατοικία(α

ριθμο

ί1–10)

Επισημ

αίνεταιότιο

ΦΠ

Α ε

πιβ

άλλ

ετα

ι μό

νο μ

ια φ

ορ

ά κ

ατά

τη

ν μ

ετα

βίβ

ασ

η ν

εόδ

μη

των

οικ

οδ

ομ

ώνκαισύμ

φωναμεόσαορίζονταιστιςσχετικέςδιατάξειςτων

Ν.342

7/20

05(Φ

ΕΚ312Α΄)καιΝ

.352

2/20

06(Φ

ΕΚ276Α΄),μετουςοπο

ίουςτροπο

ποιήθηκεοΝ.285

9/20

00«ΚώδικαςΦΠΑ»(ΦΕΚ248

Α΄7-11-20

00).

Ο σ

υντ

ελεσ

τής

ΦΠ

Αείναι 1

9%σύμ

φωναμετοάρθρο17τουΚώδικαΦΠΑ.Σ

τα ν

ησ

ιά τ

ου Α

ιγα

ίου,πουορίζονταιστοάρθρο21τουΚώδικαΦΠΑ,εφαρμό

ζεταισυντελεστής

13%.

70

ΘΕΜΑΤΑ ΚΩΔΙΚΑ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ (Κ.Β.Σ.)

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΘΕΩΡΗΣΗΣ ΒΙΒΛΙΩΝ & ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ

ΈντυπαγιαθεώρησηΣΗΜΕΙΩΜΑΚ.Β.Σ.Β1/ΤΑΧΙS(χρώματοςΛΑΔΙ).Ποιά τα δικαιολογητικά θεώρησης; α.Ταυτότητα τουεπιτηδευματίαή τουνόμιμουεκπροσώπουήοποιοδήποτεάλλοέγγραφοδημόσιαςαρχήςτοοποίομπορείνααναπληρώσειτηνελληνικήαστυνομικήταυτότητασύμφωναμετηνισχύουσαελληνικήνομοθεσίαγιατιςσυναλλαγές,γιαεξακρίβωσηστοιχείων. β.Βεβαίωσητουαρμόδιουασφαλιστικούφορέαπερίκαταβολήςήδιακανονισμούτωνεισφορώνπουοφείλονταισ΄αυτόν(άρθρο63παρ.1τουν.2084/92-ΦΕΚ165Α’),ηοποίαδύναταινααναζητηθείαυτεπάγγελτασύμφωνα με την 1113683/1097/0006Γ΄/23-11-2007 εγκύκλιο της Δ/νσης Οργάνωσης. Στην περίπτωση μηυπαγωγήςσευποχρεωτικήασφάλισηυποβάλλεται βεβαίωσηαπαλλαγής τουαρμόδιουασφαλιστικούφορέα.Σημειώνεταιότιαπό1/1/2007καταργήθηκανταταμείαΤΕΒΕ,ΤΑΕκαιΤΣΑκαισυστάθηκεΝΠΔΔμετηνεπωνυμία«ΟργανισμόςΑσφάλισηςΕλευθέρωνΕπαγγελματιών(ΟΑΕΕ). γ.Βεβαίωσητουοικείουεπιμελητηρίουπερίκαταβολήςήδιακανονισμούτωνεισφορώνπουοφείλονταισ΄αυτό,όπουαπαιτείται(άρθρο4παρ.1τουν.2081/92-ΦΕΚ154Α’). δ.Βεβαίωσητουαρμόδιουφορέαασφάλισηςπροσωπικού(Ι.Κ.Α.κ.λπ.)όπουαπαιτείται(Ν.2084/1992),ηοποίαδύναταινααναζητηθείαυτεπάγγελτασύμφωναμετην1113683/1097/0006Γ΄/23-11-2007εγκύκλιοτηςΔ/νσηςΟργάνωσης, ή υπεύθυνη δήλωση τουΝ.1599/86, όπου δεν απαιτείται η προσκόμιση βεβαίωσης τουΙ.Κ.Α.(ΠΟΛ.1160/2001). ε.Βεβαίωσητουάρθρου41παρ.12β’τουν.2496/97σχετικάμεκαταχώρησηστομητρώοΥπ.Εμπορίουότανσυνάπτουνσυμβάσειςαπόαπόσταση(υποβάλλεταιμιαφοράκατάτηνπρώτηθεώρησημετάτηνέναρξη). στ.Βεβαίωση τουοικείουφορέα ιχθυοσκαλώνή τουΔ/ντή της ιχθυόσκαλας (ΕΤΑΝΑΛ) για καταβολήτωνοφειλώνπροςτηνιχθυόσκαλα,προκειμένουγιαεπιχειρήσειςπουασχολούνταιμετηνπαραγωγή,αλίευση,εμπορίακαιδιακίνησηαλιευτικούπροϊόντος(ΚΥΑ269051/ΦΕΚ961Β΄/9-9-1998). ζ. Εξουσιοδότηση σε περίπτωση προσκόμισης από τρίτο πρόσωπο του σημειώματος θεώρησης (είτεσυμπληρώνεταιοπίνακας«η»τουεντύπουΒ1ήπροσκομίζεται,ανπρόκειταιγιατηνπρώτηθεώρησηστοιχείων,πληρεξούσιοέγγραφοσυμβολαιογραφικό).

Κώλυμα θεώρησης

Ηύπαρξηφορολογικώνχρεών,καθώςκαιχρεώναπόοποιοδήποτετέλοςήεισφοράπουβεβαιώνεται(και1.εισπράττεταιαπότιςΔ.Ο.Υ.),ανεξάρτητααπότοποιοςείναιοτελικόςδικαιούχος,πάνωαπό6.000ΕΥΡΩχωρίςτιςνόμιμεςπροσαυξήσεις(μόνογιαταστοιχεία).Η μη υποβολή δηλώσεων απόδοσης οποιουδήποτε παρακρατούμενου ή επιρριπτόμενου φόρου, τέλους2.ή εισφοράς από οποιαδήποτε αιτία, ανεξάρτητα από τον τελικό δικαιούχο αυτών (π.χ. ΕΛΓΑ) καθώς καιδηλώσεωνφόρουεισοδήματος(μόνογιαταστοιχεία).Ηύπαρξημηφορολογικώνχρεώνβάσειάλλωνδιατάξεων(ασφαλιστικάκ.λπ.)πάνωαπό6.000ΕΥΡΩ(για3.τηθεώρησηβιβλίωνκαιστοιχείων).Ηύπαρξηχρεώνσεεπιμελητήριαανεξαρτήτωςύψουςποσού(γιατηθεώρησηβιβλίωνκαιστοιχείων).4.

Ειδικά για την πρώτη θεώρηση στοιχείων απαιτείται:-Γιαφυσικόπρόσωποπουπροηγούμεναασκούσεάλληατομικήδραστηριότητα ΒεβαίωσηαπότηναρμόδιαΔ.Ο.Υ.ότιδενυφίστανταιταυπ’αριθμ.1-2κωλύματαθεώρησηςαπότηνπροηγούμενηατομικήδραστηριότητα.- Για νομικό πρόσωπο (ομόρρυθμες, ετερόρρυθμες και περιορισμένης ευθύνης εταιρείες, κοινοπραξίες,κοινωνίεςκαιαστικέςεταιρείες) ΒεβαίωσηαπότηναρμόδιαΔ.Ο.Υ.ότιτασυμμετέχονταμέληφυσικάήνομικάπρόσωπαδενέχουνταυπ’αριθμ.1-2κωλύματαθεώρησηςαπόάσκησητηςατομικήςτουςδραστηριότηταςήαντίστοιχατανομικάπρόσωπααπότηνάσκησητηςδραστηριότηταςτουςωςμημέληνομικούπροσώπου.

71

Πωλήσεις αγαθών για λογαριασμό τρίτου - εκδιδόμενα στοιχεία Τι εκδίδει ο εντολέας;Δελτίοαποστολήςμεσκοπό«πώλησηγιαλογαριασμόμου» Τι εκδίδει ο αντιπρόσωπος;α.Δικάτουφορολογικάστοιχείαγιατιςπωλήσεις.β.Εκκαθάρισηκατάεντολέα,γιατονοποίο,αποτελείπαραστατικόεσόδουκαιεξόδου.Ηεκκαθάρισηγιατονεκδότητηςαποτελείπαραστατικόεσόδου.

Συγγραφείς, οι οποίοι είναι δημόσιοι ή ιδιωτικοί υπάλληλοι,θεωρούνται επιτηδευματίες;

Από1/1/2007δενθεωρούνταιεπιτηδευματίεςμερητέςδιατάξεις(περίπτωσηγ΄τουτελευταίουεδαφίουτηςπαραγράφου1τουάρθρου2τουΚ.Β.Σ.,όπωςτέθηκεμετηνπαράγραφο2τουάρθρου27τουν.3522/2006)καικατάσυνέπειαδεντηρούνβιβλίακαιδενεκδίδουνστοιχεία.Επίσηςμετιςίδιεςδιατάξειςαπό1/1/2007δενθεωρείταιεπιτηδευματίαςκαιοσυγγραφέαςσυνταξιούχοςανεξάρτητααπότοφορέασυνταξιοδότησήςτουγιατηνπρώτημετάαπότησυνταξιοδότησήτουέκδοσηβιβλίου. Ποιό στοιχείο εκδίδεται για την καταβολή των αμοιβών τους; Απόδειξηδαπάνης.Στηνπερίπτωσηπουοιίδιοιεκδίδουνταβιβλίατουςκαιταπωλούνεκδίδεταιτιμολόγιοαγοράςαπότοναγοραστήαυτώνεπιτηδευματία.

Βιβλίο αποθήκης

Απαλλαγή των Σούπερ-Μάρκετ από την υποχρέωση τήρησης βιβλίου αποθήκης κατά την εξαγωγή

Γιατιςδιαχειριστικέςπεριόδουςπουαρχίζουναπό1/1/2005καιμετάοεκμεταλλευτήςκαταστήματοςΣούπερ–Μάρκετπουασχολείταιμετηνκατάκύριολόγολιανικήπώληση,μετοσύστηματηςαυτοεξυπηρέτησης,ειδώνδιατροφής,κρέατος,απορρυπαντικών,ποτών,ειδώνοικιακήςχρήσεωςκαιάλλωνειδώναπαλλάσσεταιαπότηντήρησητουβιβλίουαποθήκηςκατάτηνεξαγωγή.

Απαλλαγή του κατασκευαστή δημόσιων ή ιδιωτικών τεχνικών έργων από την τήρηση του βιβλίου αποθήκης

Γιατιςδιαχειριστικέςπεριόδουςπουαρχίζουναπό1/1/2005καιμετάαπαλλάσσεταιπλήρωςαπότηντήρησητουβιβλίουαποθήκηςοκατασκευαστήςδημόσιωνήιδιωτικώντεχνικώνέργων.Σημειώνεταιότιτηνίδιααπαλλαγήέχεικαιοεπιτηδευματίαςπουασχολείταιμετηνανέγερσηκαιπώλησηοικοδομών(υποπερίπτωσηιγ΄τηςπερίπτωσηςΑ΄τηςπαραγράφου9τουάρθρου8τουΚ.Β.Σ.,όπωςτέθηκεμετηνπαράγραφο12τουάρθρου28τουν.3522/2006).

Πρόσθετες κατηγορίες επιτηδευματιών που απαλλάσσονται από την τήρηση βιβλίου αποθήκης.

Γιατιςδιαχειριστικέςπεριόδουςπουαρχίζουναπό22/12/2006καιμετάαπαλλάσσονταιπλήρωςαπότην τήρησηβιβλίουαποθήκηςκαιοιπαρακάτωκατηγορίεςεπιτηδευματιών: •οεκμεταλλευτήςεστιατορίουήζαχαροπλαστείου, •οπωλητήςνωπώνιχθύων,(αφοράκαιτιςιχθυοκαλλιέργειες) •οεκμεταλλευτήςμονάδαςανακύκλωσηςαγαθώνπουλειτουργείμετάαπόέγκρισητου Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων ως «Σύστημα ΕναλλακτικήςΔιαχείρισης πουπροβλέπεταιαπότηνπαράγραφο19τουάρθρου2τουΝ.2939/2001,(υποπεριπτώσειςστ΄,η΄,ιδ΄ και ιε΄ τηςπερίπτωσηςΑ΄ τηςπαραγράφου9 τουάρθρου8 του Κ.Β.Σ.,όπως τέθηκανμε τηνπαράγραφο 12τουάρθρου28τουν.3522/2006). •οπωλητήςηλεκτρικήςενέργειας,φυσικούαερίουκαιαερίωνγενικάπουδιατίθενταιμεσυνεχήροή.

Υποκατάστημα

Απαλλαγή από την τήρηση βιβλίων του υποκαταστήματος που βρίσκεται στον ίδιο νομό και νησί με την έδρα ή σε απόσταση μικρότερη των 50 χιλιομέτρων από αυτή

Από1/1/2005απαλλάσσεται τοπιοπάνωυποκατάστημα από την τήρησηβιβλίωνυποκαταστήματος(βιβλίο αγορών, εσόδων – εξόδων, ημερήσιοφύλλο συναλλαγών, ημερολόγιο ταμειακών και συμψηφιστικώνπράξεων)σύμφωναμετιςδιατάξειςτηςπερίπτωσηςγ΄τηςπαραγράφου4τουάρθρου9τουΚ.Β.Σ.,όπωςαυτές

72

προστέθηκανμετηνπαράγραφο5τουάρθρου20τουν.3296/2004καιταδεδομένατουκαταχωρούνταισταβιβλίατηςέδρας.ΕιδικάοιαγορέςκαιοιπωλήσειςτουυποκαταστήματοςαυτούπαρακολουθούνταιδιακεκριμένασταβιβλίατηςέδραςκαιόταντηρούνταιβιβλίαΓ΄κατηγορίας,παρακολουθείταιδιακεκριμένακαιτοταμείοτουυποκαταστήματος. Ηαπαλλαγήαυτήείναιπροαιρετικήκαιμπορείναεφαρμοστείαπότηναρχήοποιουδήποτεμήνακαιόχιαπαραίτητααπότηνέναρξητηςχρήσης.

Πρόσκαιρες εγκαταστάσεις που δεν χαρακτηρίζονται ως υποκαταστήματα

Από22/12/2006δενχαρακτηρίζονταιπλέονωςυποκαταστήματαεκτόςτωνπροσωρινώνεκθεσιακώνχώρων και οι λοιπές πρόσκαιρες εγκαταστάσεις που λειτουργούν για χρονικό διάστημα μέχρι τριάντα(30) ημερολογιακές ημέρες, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 9 του Κ.Β.Σ. όπωςαντικαταστάθηκεαπότηνπαράγραφο13τουάρθρου28τουν.3522/2006.

Απαλλαγή από την τήρηση πρόσθετων βιβλίων υποκαταστήματος που στεγάζεται σε συνεχόμενο ή στον ίδιο κτιριακό χώρο με την έδρα ή με άλλο υποκατάστημα

Από22/12/2006καιμετάτουποκατάστημαπουστεγάζεταισεσυνεχόμενοήστονίδιοκτιριακόχώρομετηνέδραήμεάλλουποκατάστημααπαλλάσσεταιμετάαπόγνωστοποίησηστοναρμόδιοπροϊστάμενοΔ.Ο.Υ.απότηντήρησηιδιαίτερουπρόσθετουβιβλίουτηςπαραγράφου5τουάρθρου10τουΚ.Β.Σ.,μετηνπροϋπόθεσηότιταδεδομένατουβιβλίουαυτούκαταχωρούνταιστοπρόσθετοβιβλίοπουτηρείταιγιατηνίδιαδραστηριότηταστηνέδραήσ΄άλλουποκατάστηματουίδιουήσυνεχόμενουκτιριακούχώρου(δεύτεροεδάφιοτηςπαραγράφου4τουάρθρου9τουΚ.Β.Σ.,όπωςισχύειμετάτηναντικατάστασητηςπαραγράφουαυτήςμετηνπαράγραφο16τουάρθρου28τουν.3522/2006).

Πώληση ποσοστού συνιδιοκτησίας σε αυτοκίνητο Δ.Χ.

Ποιό το παραστατικό πώλησης; Μπορείνασυνταχθείσυμβολαιογραφικήπράξημεταβίβασηςήναεκδοθείτιμολόγιοπώλησης–δελτίοαποστολής.

Ποιά τα εκδιδόμενα στοιχεία για πωλήσεις αγαθών που παραμένουν για φύλαξη;

Κατάτηνπώλησητωναγαθώναυτώνεκδίδεταιτιμολόγιο–δελτίοαποστολήςήδελτίοαποστολής(καιστησυνέχειατιμολόγιο),στοοποίοαναγράφεταιωςσκοπόςηπώλησηκαιπαραμονήτωναγαθώνστιςεγκαταστάσειςτουπωλητήγιαφύλαξη. ΕάνοπωλητήςτηρείβιβλίαΓ’Κατηγορίας,κάνειεγγραφήγιατηνπαρακολούθησητωναγαθώναυτών,ως«εμπορεύματατρίτων». Κατάτηναποστολήτωναγαθώναυτώνεκδίδεταιδελτίοαποστολήςμετησημείωσηότιαφοράδιακίνησηεμπορευμάτωναπόφύλαξη,καθώςκαιοαριθμόςτουαρχικούπαραστατικούπουεκδόθηκεκατάτηνπώληση.

Ποιά τα εκδιδόμενα στοιχεία για διακίνηση εμπορευμάτων για δειγματισμό - επίδειξη και πιθανή πώληση;

Κατά την αποστολή των αγαθών εκδίδεται δελτίο αποστολής, στο οποίο αναγράφεται ως σκοπός΄΄δειγματισμός-επίδειξηκαιπιθανήπώληση΄΄. Στησυνέχεια,εάνακολουθήσειπώλησητωναγαθών,εκδίδεταιτιμολόγιοπώλησης–δελτίοαποστολήςκαιγίνεταισυσχέτισημετοπρώτοδελτίοαποστολής.Ποιά στοιχεία εκδίδουν τα φαρμακεία;

Οιπωλήσειςφαρμάκωνπροςασφαλισμένουςασφαλιστικώνταμείων,κατάτομέροςπουστηδαπάνησυμμετέχουνταΤαμείααποτελούνεπαναλαμβανόμενεςχονδρικέςπωλήσειςτωνφαρμακείωνπροςαυτά. Γιατιςπωλήσειςαυτέςσυντάσσεταικατάστασηανάασφαλιστικόταμείοκαιεκδίδεταιαθεώρητοτιμολόγιογιατιςπωλήσειςτουμήνα,μέχριτην15ηημέρατουεπόμενουμήνα,μεημερομηνίαέκδοσηςτηντελευταίαημέρατουμήναπουαφορά. Για το ποσό συμμετοχής του ασφαλισμένου στη δαπάνη αγοράς των φαρμάκων εκδίδεται από τοφαρμακείοαπόδειξηλιανικήςπώλησης(Α.Λ.Π.)προςτονασφαλισμένο.

73

Παραγωγοί ασφαλειών-ασφαλειομεσίτεςΠοιάς κατηγορίας βιβλία τηρούν; Από1.1.2003παύουνναέχουνειδικήένταξηστηΒ’κατηγορίαβιβλίωνκαιεντάσσονταισεκατηγορίαβιβλίωνμεβάσηταακαθάρισταέσοδάτουςκαιόχικατώτερητηςδεύτερης.ΑΕκαιΕΠΕτηρούνυποχρεωτικάβιβλίαΓ’κατηγορίας. Έχουν υποχρέωση να εκδίδουν φορολογικά στοιχεία; ΓιατιςπρομήθειεςκαιταλοιπάδικαιώματάτουςαντίναεκδίδουνΤ.Π.Υ.,λαμβάνουναπότιςασφαλιστικέςεπιχειρήσειςθεωρημένεςεκκαθαρίσειςσεετήσιαβάση. Έχουν υποχρέωση να υποβάλλουν συγκεντρωτικές καταστάσεις (σ.κ.); Οι παραπάνω, για τις λαμβανόμενες προμήθειες, υποχρεούνται να υποβάλλουν συγκεντρωτικέςκαταστάσεις«πελατών».

Συγκεντρωτικές καταστάσεις

Σε ποιές κατηγορίες διακρίνονται οι Σ.Κ. και ποιός ο χρόνος υποβολής αυτών; Οισ.κ.διακρίνονταισεδύοκατηγορίες:κατάσταση«πελατών»και«προμηθευτών». Υποβάλλονται δε, από την 30η Σεπτεμβρίου κάθε έτους για τις συναλλαγές του προηγούμενουημερολογιακούέτους,μέχριτην21Οκτωβρίου,ανάλογαμετοκαταληκτικόψηφίοτουΑΦΜτωνυποχρέωνσευποβολήτους. Ποιοί είναι υπόχρεοι σε υποβολή Σ.Κ.; Όλοι οι επιτηδευματίες ανεξάρτητα από την κατηγορία των βιβλίων του Κ.Β.Σ. που τηρούν ή αναπαλλάσσονταιαπότηντήρησήτους(καιοιελεύθεροιεπαγγελματίες),καθώςκαιτοΔημόσιο,ταΝ.Π.Δ.Δ.καιταλοιπάπρόσωπαμηκερδοσκοπικούχαρακτήρα. Ποιές συναλλαγές περιλαμβάνονται στις Σ.Κ.; Περιλαμβάνονται,σεδύοξεχωριστέςκαταστάσεις,όλεςοιεκροέςκαιοιεισροές,εφόσονέχουνσχέσημετηνάσκησητουεπαγγέλματοςήτηνεκτέλεσητουσκοπού. Αν στο ίδιο πρόσωπο έχουν πωληθεί αγαθά και έχουν παρασχεθεί υπηρεσίες, πόσες καταχωρήσεις θα γίνουν στη Σ.Κ.; Σεκάθεπερίπτωσηστησ.κ.,γίνεταιμίακαταχώρησηανάαντισυμβαλλόμενομετοσυνολικόπλήθοςτωνεκδοθέντωνΤιμολογίων,Α.Π.Υ.κ.λπ.καιτησυνολικήαξίααυτών. Σε ποιά περίπτωση υποβάλλεται η Σ.Κ. «πιστωτικών υπολοίπων»; Γιατιςαρνητικέςδιαφορές,πουοφείλονταιστηνέκδοσηπιστωτικώντιμολογίων,ταοποίαδενκαλύπτονταιστηνίδιαχρήσηαπόαντίστοιχαχρεωστικά,υποβάλλεταιιδιαίτερηκατάσταση,ησ.κ.«πιστωτικώνυπολοίπων». Πώς υποβάλλονται οι Σ.Κ. πελατών και προμηθευτών; Οιεμπρόθεσμεςκαταστάσειςυποβάλλονταιαποκλειστικάκαιμόνομέσωδιαδικτύουστοδιαδικτυακότόποwww.gsis.gr.ΓιατουςυπόχρεουςπουδενδιαθέτουνΗ/ΥήπρόσβασηστοδιαδίκτυοηυποβολήμπορείναγίνεταικαιμέσωτωνΚέντρωνΕξυπηρέτησηςΠολιτών(ΚΕΠ).ΕκπρόθεσμεςκαταστάσειςυποβάλλονταιμόνοστηΔ.Ο.Υ.τουυπόχρεουμεδισκέτα. Ποιά είναι η αρμόδια αρχή για την υποβολή Σ.Κ.; Είτε η Δ.Ο.Υ. της έδρας για το σύνολο των εγκαταστάσεων της επιχείρησης, είτε η Δ.Ο.Υ. κάθευποκαταστήματοςγιατιςσυναλλαγέςαυτού.

Λοιπές καταστάσεις για διασταύρωση συναλλαγών

Από1.1.2003,εκτόςαπότιςσυγκεντρωτικέςκαταστάσειςπελατών–προμηθευτών,υποβάλλονταιστηναρμόδιαΔ.Ο.Υ.απότην30ηΣεπτεμβρίουκάθεχρόνουμέχρι την21Οκτωβρίου,ανάλογαμετοκαταληκτικόψηφίοτουΑΦΜτωνυποχρέων,καταστάσειςγιαδιασταύρωσησυναλλαγώναπόορισμένουςεπιτηδευματίεςωςεξής:

α.Από τουςυπόχρεουςσε τήρησηβιβλίουμεριδολογίουγιατρώνγια τουςγιατρούςπουπεριέχει τοβιβλίοαυτό. β.Απότουςυπόχρεουςσετήρησηβιβλίουαποθήκευσηςγιατουςεπιτηδευματίεςαποθέτεςπουπεριέχειτοβιβλίοαυτό. γ.Απότουςυπόχρεουςσεέκδοσηδελτίωνκίνησηςτουριστικώνλεωφορείωνγιατουςαντισυμβαλλόμενουςεπιτηδευματίες. Επίσης με βάση την Α.Υ.Ο. ΠΟΛ 1100/1995 από τους υπόχρεους σε τήρηση βιβλίου προσωρινήςεναπόθεσης υποβάλλεται ένα αντίτυπο του βιβλίου αυτού ή διπλότυπη κατάσταση των παραληπτών(εισαγωγέων).

74

Ποιοί θεωρούνται ελεύθεροι επαγγελματίες; Ωςελεύθεροιεπαγγελματίεςθεωρούνταιοιασκούντεςελευθέριοεπάγγελματοοποίοκατονομάζεταιστοάρθρο48παρ.1τουΚώδικαΦορολογίαςΕισοδήματος(Ν.2238/1994),οιοποίοιαποκτούνεισόδηματηςΖ΄πηγής. (Άρθρο 48 παρ. 1: Εισόδημα από υπηρεσίες ελευθερίων επαγγελμάτων είναι οι αμοιβές από τηνάσκηση του ελευθέριου επαγγέλματος του ιατρού, οδοντιάτρου, κτηνιάτρου, φυσιοθεραπευτή, βιολόγου,ψυχολόγου,μαίας,δικηγόρου,δικολάβου,συμβολαιογράφου,άμισθουυποθηκοφύλακα,δικαστικούεπιμελητή,αρχιτέκτονα,μηχανικού,τοπογράφου,χημικού,γεωπόνου,γεωλόγου,δασολόγου,ωκεανογράφου,σχεδιαστή,δημοσιογράφου, συγγραφέα, διερμηνέα, ξεναγού, μεταφραστή, καθηγητή ή δασκάλου, καλλιτέχνη γλύπτηή ζωγράφουήσκιτσογράφουήχαράκτη,ηθοποιού, εκτελεστήμουσικώνέργωνήμουσουργού, καλλιτεχνώντων κέντρων διασκέδασης, χορευτή, χορογράφου, σκηνοθέτη, σκηνογράφου, ενδυματολόγου, διακοσμητή,οικονομολόγου, αναλυτή, προγραμματιστή, ερευνητή ή συμβούλου επιχειρήσεων, λογιστή ή φοροτέχνη,αναλογιστή,κοινωνιολόγουκαιεμπειρογνώμονα).Ποιά στοιχεία πρέπει να εκδίδουν;

Όσον αφορά τα στοιχεία τα οποία πρέπει να εκδίδουν οι ως άνω επιτηδευματίες, αυτοί εκδίδουνΑπόδειξηΠαροχήςΥπηρεσιών(ΑΠΥ)σεκάθεπερίπτωση,δηλαδήκαιστηπερίπτωσηπαροχήςυπηρεσιώνπροςεπιτηδευματίες. Οιαποδείξειςαυτές(ΑΠΥ)εκδίδονταικατάτοχρόνοείσπραξηςκάθεεπαγγελματικήςτουςαμοιβής. Περαιτέρωσημειώνεταιότιοιπαραπάνωεπιτηδευματίεςαπό1.1.2003παύουνναέχουνειδικήένταξηστηΒ’κατηγορίαβιβλίωνκαιεντάσσονταισεκατηγορίαβιβλίωνμεβάσηταέσοδάτουςκαιόχικατώτερητηςδεύτερης. Οαρχιτέκτονας και ο μηχανικός για τις αμοιβέςπουορίζονται από την παράγραφο5 τουάρθρ. 49Ν.2238/1994παραμένουνστηνΒ’κατηγορίαβιβλίωνμεειδικήένταξη.

Ποιά στοιχεία πρέπει να εκδίδουν οι επιτηδευματίες σε περίπτωση αγοράς από ιδιώτες;

Αγορά αγαθών από ιδιώτες είναι η περίπτωση κατά την οποία πωλούνται αγαθά από πρόσωπα πουδενέχουνυποχρέωσηναεκδίδουν τιμολόγια (μηεπιτηδευματίες), ταοποίααποτελούν ιδιωτική–προσωπικήπεριουσία του πωλητή και αποτελούν συμπτωματικές και εκ περιστάσεως πράξεις, χωρίς πρόθεση άσκησηςεμπορικήςδραστηριότητας. Στιςπεριπτώσειςαυτές,σύμφωναμετιςδιατάξειςτηςπαραγρ.5τουάρθρου12τουπ.δ/τος186/1992(Κ.Β.Σ.),εκδίδεταιτιμολόγιο(αγοράς)απότοναγοραστήεφόσοναυτόςείναιεπιτηδευματίας.

Μπορεί η επωνυμία μιας εταιρείας να αναγράφεται στα φορολογικά στοιχεία με ξενόγλωσσους χαρακτήρες;

Η επωνυμία μιας εταιρείας επιτρέπεται να αναγράφεται στα φορολογικά στοιχεία με ξενόγλωσσουςχαρακτήρες,ότανέτσιείναιδιατυπωμένηστοσυστατικότηςέγγραφο(καταστατικόκ.λπ.).

Απαιτούμενα δικαιολογητικά που αφορούν τις φορολογικές ταμειακές μηχανές (φ.Τ.Μ.) και προσκομίζονται (υποβάλλονται) στη Δ.Ο.Υ., κατά περίπτωση:

Απαιτούμενα δικαιολογητικά που αφορούν τις φορολογικές ταμειακές μηχανές (φ.Τ.Μ.) και προσκομίζονται (υποβάλλονται) στη Δ.Ο.Υ., κατά περίπτωση:

Α. Αγορά νέας (καινούργιας Φ.Τ.Μ.)

ΥπεύθυνηΔήλωση (τουάρθρου8 τουΝ.1599/86).Εφόσονταδεδομέναπουπρέπεινααναγραφούνστηνυπεύθυνηδήλωση,αναγραφούνστοστ’πεδίοτουεντύπουΒ1TAXISΚΒΣπαρέλκειηυποβολήαυτήςτηςδήλωσης.ΣτηνπερίπτωσηαυτήτοέντυποΒ1πρωτοκολλείταιαπότηναρμόδιαΔ.Ο.Υ.

ΈντυποΒ2(ΤΑΧΙS)1.AντίτυποδελτίουΑποστολήςήΤιμολογίου–ΔελτίουΑποστολής(εντός15ημέρου).2.Ένα(1)ημερήσιοδελτίο(«Ζ»)μεμηδενικήήελάχιστησυμβολικήαξία(ποσό)συναλλαγών.(Γιαδιαπίστωση3.ταύτισης του αριθμού μητρώου που εκτυπώνει η φ.τ.μ., με αυτόν που αναγράφεται στο ταμπελάκι(μεταλλικήετικέτα)τηςφ.τ.μ.,στοβιβλιάριοσυντήρησηςκαιστοδελτίοαποστολήςήτιμολόγιο–δελτίοαποστολής).Βιβλιάριο Συντήρησης, για θεώρηση (διάτρηση). Στην περίπτωσηαυτή4. δεν ελέγχονται χρέη προς το

75

Δημόσιο,ταΑσφαλιστικάΤαμείακαιταΕπιμελητήρια.Β.Πώληση μεταχειρισμένης Φ.Τ.Μ. & Παύση Φ.Τ.Μ. λόγω διακοπής επαγγέλματος.

ΥπεύθυνηΔήλωση(ισχύουναναλόγωςτααναφερόμεναστοθέμαΑ1).1.ΈντυποΒ2(TAXIS)2.ΑντίτυποΔελτίουAποστολήςήΤιμολογίου–ΔελτίουΑποστολήςήΤιμολογίουΑγοράς.3.Φωτοαντίγραφο του τελευταίου εκδοθέντος ημερήσιου δελτίου «Ζ» (ΝΟΜΙΜΗ ΑΠΟΔΕΙΞΗ) και4.προσκόμιση–επίδειξητουπρωτοτύπου.ΒιβλιάριοΣυντήρησηςμεκαταχωρημένατααθροιστικά–προοδευτικάσύνολα(ποσά)εσόδων(τζίρου)5.καισυντελεστώνΦ.Π.Α.Στοιχείο αυτοπαράδοσης (για την περίπτωση παύσης φ.τ.μ. λόγω διακοπής λειτουργίας της6.επιχείρησης).

Γ. Παύση Φ.Τ.Μ. λόγω πλήρωσης μνήμης, λόγω βλάβης (που δεν αποκαθίσταται) & λόγω αγοράς νέας Φ.Τ.Μ. (αντικατάσταση).

ΥπεύθυνηΔήλωση(ισχύουναναλόγωςτααναφερόμεναστοθέμαΑ1).1.ΈντυποΒ2(TAXIS)2.Φωτοαντίγραφο του τελευταίου εκδοθέντος ημερήσιου δελτίου «Ζ» (ΝΟΜΙΜΗ ΑΠΟΔΕΙΞΗ) και3.προσκόμιση–επίδειξητουπρωτοτύπου.ΒιβλιάριοΣυντήρησηςμεκαταχωρημένατααθροιστικά–προοδευτικάσύνολα(ποσά)εσόδων(τζίρου)4.καισυντελεστώνΦ.Π.Α.Τεχνική Αναφορά (γνωμάτευση) του Εισαγωγέα/Κατασκευαστή, (μόνο για την περίπτωση της «μη5.αποκαταστάσιμης» βλάβης, που δεν δύναται να εκδοθεί ημερήσιο δελτίο Ζ). Όλες οι ανωτέρωμεταβολές,καθώςκαικάθεμεταβολήΦΗΜ (αλλαγήεγκατάστασης-απώλειακ.λπ.),πουπροβλέπεταιαπότιςδιατάξειςτηςπαρ.2τουάρθρου4τουν.1809/88(ΦΕΚ222Α/5.10.88),πρέπειναδηλώνεταιστηΔ.Ο.Υ.μέσασεδεκαπέντε(15)ημερολογιακέςημέρες.

Δ. Είναι υποχρεωτική η αντικατάσταση της παλαιάς φορολογικής μνήμης ΦΗΜ με νέα, σε περίπτωση μετασχηματισμού εταιρειών ;

Όχι. Στην περίπτωση που η νέα εταιρία προέρχεται από μετασχηματισμό (συγχώνευση- διάσπαση-απορρόφηση)καιεφόσονέχειόλαταδικαιώματακαιτιςυποχρεώσεις(εκτουκαταστατικούτης)γιατηνεφαρμογήτωνδιατάξεωντουΚώδικα,πουείχεοποιαδήποτεαπότιςεπιχειρήσειςπουμετασχηματίστηκαν,ωςκαθολικόςδιάδοχοςαυτών,δενθεωρείταιότισυντελείταιμεταβίβασηηαλλαγήτουχρήστηήκατόχουκαισυνεπώςδεναπαιτείταιαντικατάστασηφορολογικήςμνήμης. Ναι.Στηνπερίπτωσηπουστομετασχηματισμόσυμμετέχειήιδρύεταιατομικήεπιχείρηση.(ΠΟΛ1146/2005,ΓνωμοδότησηΝΣΚ434/2005).

Ε. Λανθασμένη έκδοση απόδειξης από ΦΤΜ

1.Αντολάθοςδιαπιστωθείαμέσως,πρέπεινακρατηθείκαιναεκδοθείνέασωστή.ΣτηλανθασμένηνασημειωθείότιεκδόθηκεαπόλάθοςχειρισμόκαιπαραδόθηκεηνέαΝο…Στοημερήσιοδελτίο«Ζ»ναμειωθείτοσυνολικόποσόλόγωλανθασμένηςέκδοσηςαπόδειξηςΝο…2.Αντολάθοςδιαπιστωθείμετάτηνέκδοσητουημερήσιουδελτίου«Ζ»,ναεκδοθείαπόδειξηεπιστροφήςκατάτοαντίστοιχοποσό,όπουθααναγράφεται«ΕκδίδεταιγιαλόγουςλογιστικήςτακτοποίησηςλόγωλανθασμένηςέκδοσηςτηςαπόδειξηςΝο…».

ΣΤ. Μπορεί να γίνει επανέκδοση παραστατικού που έχει σημανθεί με τη χρήση ΕΑΦΔΣΣ (λόγω απώλειας ή για άλλη αιτία);

Ο εκδότης μπορεί να εκτυπώσει τα αντίστοιχα αρχεία «…a.txt» και «… b.txt» και να βεβαιώσει τηγνησιότητατηςυπογραφήςμετηνσφραγίδατηςεπιχείρησής.Οεκδότηςμπορείναεπισυνάψεικαιτοχάρτινοαντίγραφοεάντοέχειφυλάξει.

Ζ. Είναι απαραίτητη η παρουσία Εφοριακού υπαλλήλου για την αντικατάσταση της φορολογικής μνήμης ΦΗΜ;

Όχι.Συγκεκριμέναηαντικατάστασηήαφαίρεσητηςφορολογικήςμνήμηςτουμηχανισμούσεπερίπτωση

76

βλάβης ή πλήρωσης δεν απαιτεί την παρουσία εφοριακού υπαλλήλου, αλλά ούτε και σχετική προηγούμενηγνωστοποίησηστηναρμόδιαΔ.Ο.Υ. Κατάτηναντικατάστασητηςπαλαιάςφορολογικήςμνήμηςμενέα,αποκλειστικάλόγωμεταβίβασηςήαλλαγήςτουχρήστηήκατόχου,είναιυποχρεωτικήπροηγούμενησχετικήγνωστοποίησηστηναρμόδιαΔ.Ο.Υ,εναπόκειταιδεστηνκρίσητουΕφόρουανθααποστείλειυπάλληλοήόχι.

Πρόστιμα Κ.Β.Σ. - Συμβιβασμός - δόσεις

Ποιά η προθεσμία συμβιβασμού για πρόστιμα Κ.Β.Σ.; Ηπροθεσμίαυποβολήςαίτησηςγιαεξώδικηλύσητηςδιαφοράς(συμβιβασμός)είναιεξήντα(60)ημέρεςκαιαρχίζειαπότηνημερομηνίατηςκατάνόμοεπίδοσηςτηςαπόφασηςεπιβολήςτουπροστίμουσεεκείνονπουαφορά. Σε πόσες δόσεις καταβάλλονται τα πρόστιμα Κ.Β.Σ.; Μετάτηνυπογραφήτηςπράξηςσυμβιβασμούκαιτοαργότεροεντόςτωνδύο(2)επόμενωνεργάσιμωνγιατιςΔ.Ο.Υ.ημερώνκαταβάλλεταιτο1/5τουπροστίμουπουπροκύπτειαπότοσυμβιβασμόκαιταυπόλοιπα4/5αυτούκαταβάλλονταισεέξι(6)ίσεςμηνιαίεςδόσεις,ηκάθεμίααπότιςοποίεςδενμπορείναείναιμικρότερηαπό300ΕΥΡΩ,εκτόςαπότηντελευταία.

Εκδίδονται τιμολόγια, για τα αποθέματα Ο.Ε., όταν μετατρέπεται σε ατομική επιχείρηση;

ΜετατροπήΟ.Ε.σεατομικήεπιχείρησηδεννοείται,καθόσονστηνΟ.Ε.συμμετέχουντουλάχιστονδύο(2)πρόσωπα.ΕπομένωςγιαναμεταβιβαστούντααποθέματατηςΟ.Ε.σεατομικήεπιχείρησηπουιδρύειπ.χ.έναςεκτωνεταίρων,είτελύεταιηΟ.Ε.καιαναλαμβάνεταιηεταιρικήμερίδασεείδος(αποθέματα),οπότεεκδίδεταιστοιχείοαυτοπαράδοσης,είτεμεταβιβάζονται,διαρκούσηςτηςλειτουργίαςτηςΟ.Ε.,στηννεοϊδρυθείσαατομικήεπιχείρηση,μετηνέκδοσητιμολογίου(ΔελτίοΑποστολήςκαιΤιμολόγιοήΤιμολόγιο–ΔελτίοΑποστολής).

Χρόνος διαφύλαξης βιβλίων και στοιχείων του Κ.Β.Σ. - Χρόνος διαφύλαξης

Σύμφωναμετιςδιατάξεις τουπρώτουεδαφίουτηςπαραγράφου2τουάρθρου21τουΚ.Β.Σ.,όπωςαντικαταστάθηκανμετιςδιατάξειςτηςπαραγράφου10τουάρθρου20τουν.3296/04,ταβιβλία,οιοπτικοίδίσκοικαιγενικάόλαταηλεκτρομαγνητικάμέσασταοποίααποθηκεύονταιδεδομέναβιβλίων,γιαταοποίαδενυπάρχειυποχρέωσηεκτύπωσήςτουςκαιταστοιχείαπουορίζονταιαπότονΚ.Β.Σ.,καθώςκαιταλοιπάδικαιολογητικάτωνεγγραφώνσταβιβλίαδιατηρούνταιστονεκάστοτεοριζόμενοαπότιςσχετικέςδιατάξειςχρόνοπαραγραφήςτου δικαιώματος του Δημοσίου για επιβολή φόρου, και πλέον πρέπει να διαφυλάσσονται στο μεγαλύτεροχρόνο παραγραφής που ορίζεται από τις αντίστοιχες διατάξεις τηςφορολογίας εισοδήματος και τουφόρουπροστιθέμενηςαξίας. Ταανωτέρωισχύουνσύμφωναμετιςδιατάξειςτηςπαραγράφου19τουάρθρου20τουν.3296/04γιατιςχρήσειςγιατιςοποίεςμέχρι14/12/2004(χρόνοςδημοσίευσηςτουν.3296/04)δενέχειπαρέλθειοχρόνοςδιαφύλαξηςτωνβιβλίων,τωνηλεκτρομαγνητικώνμέσων,τωνστοιχείωνκαιτωνλοιπώνδικαιολογητικώνεγγραφώνσταβιβλίαμεβάσητιςπροϊσχύουσεςδιατάξεις.Μπορούν να καταστραφούν τα στοιχεία μετά τον έλεγχο; Μετιςδιατάξειςτηςπαραγράφου11τουάρθρου20τουν.3296/2004καταργήθηκετοτελευταίοεδάφιοτηςπαραγράφου2τουάρθρου21τουΚ.Β.Σ.πουαφορούσετηνκαταστροφήτωνστοιχείωντωνχρήσεωνπουείχανπεραιωθείοριστικά. Μετάτηνκατάργησητουεδαφίουαυτούταστοιχείακαιταλοιπάδικαιολογητικάτωνεγγραφώνπρέπειναδιαφυλάσσονταικαιμετάτονέλεγχοκαιμέχριτονεκάστοτεοριζόμενοαπότιςδιατάξειςχρόνογιατηδιαφύλαξήτους. Δεν παρέχεται δηλαδή πλέον δυνατότητα καταστροφής των στοιχείων, για τις χρήσεις των οποίων οισχετικέςεγγραφέςόλωντωνφορολογικώναντικειμένωνκατέστησαναμετάκλητες. Εξαιρούνταισύμφωναμετηνμεταβατικήδιάταξητηςπαραγράφου20τουάρθρου20τουν.3296/2004ταστοιχείατωνχρήσεωνεκείνωνγιατιςοποίεςοισχετικέςεγγραφέςκατέστησαναμετάκλητες(μετάαπότακτικόέλεγχο,απόπεραίωσηυποθέσεωνκαιεφόσονέχουνεκπληρωθείοιπροϋποθέσειςπουορίζονταιαπότιςκατ΄ιδίανδιατάξειςπερίπεραίωσηςυποθέσεων)μέχριτηνημερομηνίαδημοσίευσηςτουνόμουαυτού(14/12/2004),ταοποίαμπορείνακαταστραφούνανεξάρτητααπότοπότελήγειοχρόνοςδιαφύλαξήςτουςσύμφωναμετιςνέεςδιατάξειςτουπρώτουεδαφίουτηςπαραγράφου2τουάρθρου21τουΚ.Β.Σ.

Υποχρέωση προσκόμισης ασφαλιστικής και επιμελητηριακής ενημερότητας κατά τη θεώρηση βιβλίων και στοιχείων από τις κοινοπραξίες και τους συνεταιρισμούς (κερδοσκοπικούς)

α. Κοινοπραξίες:

77

Γιαταμέληαυτώναπαιτείταιβεβαίωσηαπότοεπιμελητήριοκαιβεβαίωσηασφαλιστικήςενημερότηταςαπότονοικείοασφαλιστικόφορέα. Ότανταμέλητωνκοινοπραξιώνείναινομικάπρόσωπα,απαιτείταιβεβαίωσηασφαλιστικήςενημερότηταςγιαταμέληαυτώνωςφυσικάπρόσωπα.

β. Συνεταιρισμοί: ΑπαιτείταιβεβαίωσηαπότοΕπιμελητήριοκαιβεβαίωσηαπότοΙΚΑγιατοπροσωπικόπουαπασχολούν. ΓιατουςγεωργικούςσυνεταιρισμούςαπαιτείταιβεβαίωσηαπότοΙΚΑγιατοπροσωπικόπουαπασχολούνκαι βεβαίωση από το Ταμείο Σύνταξης και Επικουρικής ΑσφάλισηςΠροσωπικού Γεωργικών ΣυνεταιριστικώνΟργανώσεων. ΟιπρωτοβάθμιεςΑ.Σ.Ο.δενυποχρεούνταιναεγγράφονταισταΕμπορικάΕπιμελητήριατηςΠεριφέρειάςτους(Ν.2810/9-3-2000–ΦΕΚ61Α/2000).

Βιβλία και στοιχεία που προσκομίζονται για ακύρωση κατά την διακοπή

Ταβιβλίαδενακυρώνονταικατάτηδιακοπήτωνεργασιώναλλάκαισεκαμίαάλληπερίπτωση. Ταθεωρημένααχρησιμοποίηταστοιχείαακυρώνονταιυποχρεωτικάκατάτηδιακοπή,συμπεριλαμβανομένωντωνστοιχείωνπουείχανθεωρηθείμέχρι31.12.96καιδενέχουνχρησιμοποιηθεί,έστωκαιανηέκδοσήτουςμετάτην1-1-1998λογίζεταιωςέκδοσηαθεώρητων.

Προαιρετική τήρηση βιβλίων γ΄αντί β΄ κατηγορίας

Σύμφωναμετιςδιατάξειςτηςπαραγράφου8τουάρθρου4τουΚ.Β.Σ.οεπιτηδευματίαςουπόχρεοςσε τήρηση βιβλίων Β΄ κατηγορίας μπορεί προαιρετικά να τηρήσει βιβλία Γ’ κατηγορίας από την έναρξη τηςδιαχειριστικής του περιόδου, χωρίς να υποχρεώνεται να τα τηρήσει για 5 έτη, όπως ισχύει επί προαιρετικήςτήρησηςβιβλίωνΒ’κατηγορίας.Έτσιέχειτηδυνατότητα,όποτετοθελήσεικαιαπότηνέναρξητηςδιαχειριστικήςτουπεριόδου(μέχριτέλοςΙανουαρίου),ναεπανέλθειστηΒ’κατηγορία,εφόσονβέβαιαταακαθάρισταέσοδάτουτηνπροηγούμενηχρήσηδενξεπέρασαντοόριοτήρησηςβιβλίωνΓ’κατηγορίας (1.500.000ΕΥΡΩγιατιςδιαχειριστικέςπεριόδουςπουαρχίζουναπό1/1/2007).

Περιουσιακά στοιχεία που απογράφονται από τους επιτηδευματίες της δεύτερης κατηγορίας

Σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 6 του άρθρου 6 τουΚ.Β.Σ. στο βιβλίο απογραφών πουτηρείταιαπότουςεπιτηδευματίεςτηςδεύτερηςκατηγορίαςκαταχωρούνταιμόνοταεμπορεύσιμαπεριουσιακάστοιχείατηςεπιχείρησης,οπουδήποτεκαιεάνβρίσκονταιαυτά. Εμπορεύσιμααγαθάπουκαταχωρούνταιστοβιβλίοαπογραφώνείναι:α)ταεμπορεύματα,β)οιπρώτεςκαιβοηθητικέςύλες,γ)ταυλικάσυσκευασίας,δ)ταέτοιμαπροϊόντα,ε)ταημιτελήπροϊόντα,στ)ταυποπροϊόντακαιυπολείμματα(Εγκ.ΠΟΛ.1321/96). Έτσιδενκαταχωρούνταιταλοιπάεμπορεύσιμααγαθάτηςομάδας2τουΕ.Γ.Λ.Σ.(είδησυσκευασίας,υλικάσυσκευασίας,κ.λπ.),ταπάγιαπεριουσιακάστοιχεία,καθώςκαιταεμπορεύσιμακαιπάγιατρίτωνπουβρίσκονταιστηνεπιχείρησηκατάτην31/12.

Αλλαγή του χρόνου λήξης της διαχειριστικής περιόδου

ΟεπιτηδευματίαςτηςτρίτηςκατηγορίαςδύναταιμετάαπόέγκρισητουπροϊσταμένουτηςΔ.Ο.Υ.καιγιαειδικούςλόγουςναζητήσειτηναλλαγήτουχρόνουλήξηςτηςδιαχειριστικήςτουπεριόδου(από31/12σε30/6καιαντίστροφα)μεσμίκρυνσηήεπιμήκυνσηαυτής(άρθρο26παράγραφος3τουΚ.Β.Σ.,όπωςισχύει). Ειδικοί λόγοι που δικαιολογούν την αλλαγή του χρόνου λήξης διαχειριστικής περιόδου μπορεί ναθεωρηθούν: η αλλαγή του αντικειμένου εργασιών, η έναρξη νέου κλάδου εργασιών, η αναδιοργάνωση τηςλειτουργίαςτηςεπιχείρησης,ημηχανοργάνωσήτηςκαιάλλοιλόγοι,οιοποίοιβέβαιακρίνονταιπάντοτεαπότονπροϊστάμενοτηςΔ.Ο.Υ. Από1.1.2003οιεπιτηδευματίεςγιατηναλλαγήγιαπρώτηφορά(απότηνέναρξηλειτουργίαςτους)τουχρόνουλήξηςτηςδιαχειριστικήςτουςπεριόδουυποβάλλουνσχετικήγνωστοποίησηστοπροϊστάμενοτηςΔ.Ο.Υ.καιδεναπαιτείταιπλέονέγκριση,(άρθρ.6παράγραφος1τουΝ.3052/2002). Ηαίτησηήηγνωστοποίησηυποβάλλεται τοαργότεροέναμήναπριναπό τηλήξη τηςδιαχειριστικήςπεριόδουτηςοποίαςζητείταιήγνωστοποιείταιηεπιμήκυνσηήέναμήναπριντηναιτούμενηήγνωστοποιούμενηλήξητηςυπόσύντμησηδιαχειριστικήςπεριόδου.

78

Πώς θα εξοφλήσει την οφειλή του ο επιτηδευματίας - λήπτης τιμολογίου ποσού άνω των 15.000 Ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ;

Μόνομεδίγραμμηεπιταγήήμεκατάθεσησετραπεζικόλογαριασμό.Σημειώνεταιδεότιοοφειλέτηςδενδύναταιναπροβείσεσυμψηφισμόσεπερίπτωσηπουέχειανταπαίτησηπροςτονεκδότητουτιμολογίου.

Η μηχανογραφική έκδοση στοιχείων σημαινομένων με μηχανισμό ΕΑΦΔΣΣ αποκλείει την παράλληλη έκδοση χειρογράφων στοιχείων;

Όχι, η παράλληλη έκδοση χειρόγραφωνστοιχείων (θεωρημένωνήαθεώρητων κατά περίπτωση) δεναπαγορεύεται.

Μέχρι πότε εκδίδονται τα στοιχεία του άρθρου 12 με ημερομηνία την τελευταία ημέρα της διαχειριστικής περιόδου;

Το αργότερο μέχρι 20/1 της επόμενης χρήσης, ανεξάρτητα από τον τρόπο έκδοσης των στοιχείων,χειρόγραφαήμηχανογραφικά.

ΘΕΜΑΤΑ ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ

1. Τα ληξιπρόθεσμα χρέη επιβαρύνονται ή όχι με προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής, α) κατά την υπαγωγή τους σε ρύθμιση νόμου β) κατά την υπαγωγή τους σε διευκόλυνση τμηματικής καταβολής;

α. Εξαρτάται από το περιεχόμενο της διάταξης του νόμου (το ορίζει η ίδια η διάταξη) Κατάκανόναοιοφειλέςπουυπάγονταισερύθμισηνόμουαπαλλάσσονταιτωνπροσαυξήσεωνεκπρόθεσμηςκαταβολής. β.Οιληξιπρόθεσμεςοφειλέςπουυπάγονταισεδιευκόλυνσητμηματικήςκαταβολής,εξακολουθούνναεπιβαρύνονταιμεπροσαυξήσειςεκπρόθεσμηςκαταβολήςμεμειωμένοωστόσοποσοστό,έναντιτηςισχύουσαςκατά30%καιμετηνπροϋπόθεσητηςσυνέπειαςτουοφειλέτηωςπροςτηνκαταβολήτωνμηνιαίωνδόσεων.Επίσης,παρέχεταιέκπτωσητωνπροσαυξήσεωνεκπρόθεσμηςκαταβολής,πουαναλογούνστηντελευταίαδόσητηςδιευκόλυνσηςμέχριποσοστού40%τωνσυνολικώνπροσαυξήσεωντηςοφειλής,πουυπάγεταισεαυτή.Ακόμη,οφειλέςπουπροέρχονταιαπόκαταλογισμόσυντάξεων,αποδοχώνκαιλοιπώνβοηθημάτων,πουέχουνληφθείχωρίςδόλοαχρεωστήτως,δενεπιβαρύνονταιμεπροσαυξήσειςεκπρόθεσμηςκαταβολήςαπότοχρόνοέκδοσηςτηςαπόφασηςδιευκόλυνσηςκαιεντεύθεν. γ. Η απαλλαγή από την πληρωμή του 30% των προσαυξήσεων εκπρόθεσμης καταβολής πουεπιβαρύνουντηνοφειλήαπότηνημερομηνίαχορήγησηςτηςδιευκόλυνσηςκαιμετά,καθώςκαιηαπαλλαγήαπότηνπληρωμήτουσυνόλουτωνπροσαυξήσεωνεκπρόθεσμηςκαταβολήςτηςτελευταίαςδόσηςτηςδιευκόλυνσηςεφόσονουπόχρεοςσυμμορφώνεταιπλήρως,παρέχονταιμόνοστηνπρώτηδιευκόλυνσητμηματικήςκαταβολής,στηνοποίαπεριλαμβάνεταικαιηεπανεξέτασηαυτήςγιααύξησητουαριθμούτωνδόσεων».

2. Σε περίπτωση απώλειας νομοθετικής ρύθμισης, μπορεί να ενταχθεί κάποιος εκ νέου;

Η επανένταξη σε απολεσθείσα ρύθμιση είναι δυνατή μόνον εάν το προβλέπει η διάταξη τουνόμου.Σεπερίπτωσηαπώλειαςτηςπρώτηςδιευκόλυνσηςτμηματικήςκαταβολήςπροβλέπεταιδυνατότηταχορήγησηςδύοακόμηδιευκολύνσεων.

3. Σε ποιά περίπτωση δεν αποδίδονται τυχόν επιστροφές φόρων κ.λπ. στους δικαιούχους;

α.ΌτανοιδικαιούχοιοφείλουνληξιπρόθεσμεςοφειλέςστοΔημόσιο,οιτυχόναπαιτήσειςκατάτουΔημοσίουπρέπεινασυμψηφιστούν,αυτεπάγγελτα.

79

Οσυμψηφισμόςσυντελείταιμε τιςπροσαυξήσειςπουυφίστανταικατά τηνημερομηνίασυνάντησηςτωνανταπαιτήσεων. β. Όταν το επιστρεπτέο ποσό είναι κάτω των πέντε (5) Ευρώ, εκτός και αν από ειδική διάταξηορίζεταιδιαφορετικά.

4. Σε ποιές περιπτώσεις απαιτείται αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας;

Τοαποδεικτόφορολογικήςενημερότηταςαπαιτείταιστιςεξήςπεριπτώσεις: α.Γιατηνείσπραξηχρημάτωνήτηνεξόφλησητίτλωνπληρωμής,γιαποσάύψουςάνωτων1.500ΕΥΡΩ. β.Γιατησύναψηκαιανανέωσησυμβάσεωνδανείων,πιστώσεωνκαιχρηματοδοτήσεωνγενικάμετις αναγνωρισμένες στην Ελλάδα Τράπεζες και λοιπά πιστωτικά ιδρύματα, εφόσον χορηγούνται με τηνεγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου, εκτός από εκείνες που χορηγούνται για αποκατάσταση ζημιών πουπροέρχονταιαπόέκτακταγεγονότα. γ.Γιατημεταβίβασηακινήτωναπότονμεταβιβάζοντα,γιατηνμεταβίβασηλόγωγονικήςπαροχήςήδωρεάςαπότονπαρέχοντατηγονικήπαροχήήτηδωρεά. δ. Για τη σύσταση εμπραγμάτων δικαιωμάτων επί ακινήτων από τον παρέχοντα το εμπράγματοδικαίωμα.ΔεναπαιτείταιγιατησύστασηυποθήκηςυπέρτουΔημοσίου. ε. Για την καταβολή των συμβατικώς εκχωρημένων χρηματικών απαιτήσεων, τόσο από τονεκχωρητήήτονενεχυράσαντα,όσοκαιαπότονεκδοχέαήενεχυρούχοδανειστή. στ.ΓιατησυμμετοχήσεδιαγωνισμούςγιατηνανάληψηεκτέλεσηςδημοσίωνέργωνήπρομηθειώντουΔημοσίου,Ν.Π.Δ.Δ.,ΟργανισμώνΤοπικήςΑυτοδιοίκησηςήεπιχειρήσεωναυτώνκαιΕπιχειρήσεωνήΟργανισμώντουΕυρύτερουΔημοσίουΤομέα,καθώςκαιστιςπεριπτώσειςπουπροβλέπεταιαπόδιατάξειςνόμωνήΠροεδρικώνΔιαταγμάτωνάλλωνΥπηρεσιών.

5. Ποιοί απαλλάσσονται ή εξαιρούνται από την υποχρέωση προσκόμισης αποδεικτικού φορολογικής ενημερότητας για τις παραπάνω αναφερόμενες περιπτώσεις;

α. Οι δικαιούχοι αμοιβών από παροχή εξαρτημένης εργασίας συντάξεων, διατροφής, εξόδωνπαράστασηςδημοσίωνλειτουργών,εξόδωννοσηλείαςκαικηδείας,εφόσονηπληρωμήγίνεταιαπευθείαςστοδικαιούχομισθωτόήσυνταξιούχοήστηνοικογένειάτουήσeπρόσωπονόμιμαεξουσιοδοτημένο. β.ToΕλληνικόΔημόσιο,τοΔημόσιοάλλωνΚρατών,οιΔιεθνείςΟργανισμοί,οιΟργανισμοίΤοπικήςΑυτοδοίκησης,ταΝ.Π.Δ.Δ.,ταιδρύματαπουσυνιστώνταιμετον.2039/39,οιαναγνωρισμένεςστηνΕλλάδαΤράπεζες,ηΔημόσιαΕπιχείρησηΗλεκτρισμού,οΟργανισμόςΤηλεπικοινωνιώνΕλλάδαςκαιοΟργανισμόςΣιδηροδρόμωνΕλλάδος γ. Οι αγρότες για την είσπραξη αποζημιώσεων, λόγω καταστροφής της εσοδείας τους και οιπαραγωγοίφυτικώνήζωικώνπροϊόντωνγιατηνείσπραξηεπιδοτήσεωνήεπιχορηγήσεωνεπίτηςπαραγωγήςπουκαταβάλλονταιαπότονΟργανισμόΠληρωμώνκαιΕλέγχουΚοινοτικώνΕνισχύσεωνΠροσανατολισμούκαι Εγγυήσεων (Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε.), δυνάμει καθεστώτων στήριξης και οι οποίες βαρύνουν τον ΕιδικόΛογαριασμόΕγγυήσεωνΓεωργικώνΠροϊόντων(Ε.Λ.Ε.ΓΕ.Π). δ. Ο σύνδικος της πτώχευσης φυσικού ή νομικού προσώπου για πράξεις ή συναλλαγές, πουαφορούνστην πτωχευτική περιουσία, ο εκκαθαριστής επιχείρησης για τις πράξεις της εκκαθάρισης,ο κηδεμόνας σχολάζουσας κληρονομιάς όταν ενεργεί αποδεδειγμένα για πράξεις εκκαθάρισης τηςσχολάζουσας κληρονομιάς, καθώς και ο εκκαθαριστής κληρονομιάς για πράξεις ή συναλλαγές πουαφορούνστηνκληρονομιά. ε.ΟιομογενείςπουμετοικούνστηνΕλλάδαγιατηνείσπραξηκάθεείδουςεπιδομάτωνπερίθαλψηςκαιστέγασηςαυτών. στ.Οιαλλοδαπέςεπιχειρήσεις,φυσικάήνομικάπρόσωπα,πουδενέχουνμόνιμηεγκατάστασηστηνΕλλάδα,κατάτιςδιατάξειςπερίφορολογίαςεισοδήματος. ζ.Οιμόνιμοικάτοικοιεξωτερικού,είτεαλλοδαποί,είτεομογενείς,πουέχουνγεννηθείστοεξωτερικόκαιδιατηρούντηνελληνικήυπηκοότητα,εφόσονδεναποκτούνεισόδημαστηνΕλλάδα. η.Οιδικαιούχοιτωνκατάτιςκείμενεςδιατάξειςακατάσχετωνχρηματικώναπαιτήσεων,όπωςαυτέςπροσδιορίζονταιαπότηνυπηρεσίαπουδιενεργείτηνεκκαθάριση. θ.Οιδικαιούχοιασφαλιστικώναποζημιώσεωνκαιαποζημιώσεωναπόαδικοπραξία,πουεπιδικάζονταιμεδικαστικήαπόφαση. ι.Οιδικαιούχοιαμοιβώνμεπάγιααντιμισθία ια.Οιδικαιούχοιστεγαστικώνδανείωνγιατηνπαροχήυποθήκηςπροςεξασφάλισητωνδανείωναυτών. ιβ.Οισυμβαλλόμενοικατά τηνκατάρτιση τωνπράξεωνπληρώσεως,ήματαιώσεωςαιρέσεωνή

80

προθεσμιών. ιγ.Οι δικαιούχοι έκτακτων επιχορηγήσεων και δανείων από τον ΕΟΜΜΕΧ, που πλήττονται απόέκτακτακαταστροφικάφαινόμενα. ιδ.Οι δικαιούχοι τυχόναχρεωστήτως καταβληθέντωνποσών, κατά την εξόφληση λογαριασμώνπαροχήςηλεκτρικούρεύματος(εγκ.18898/19-12-03).

6. Από πού, πώς και πότε μπορεί να χορηγηθεί το Αποδεικτικό Φορολογικής Ενημερότητας;

ΤοΑποδεικτικόΦορολογικήςΕνημερότηταςμπορείναχορηγηθείαπόοποιαδήποτεΔ.Ο.Υ.,καθώςκαιαπό τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων, με τη διαδικασία παροχής τηλεομοιοτυπίας, με τηνοποίαβεβαιώνεταιηφορολογικήενημερότητασυναλλασσομένουμεπιστοποιημένουςφορείς,ΥπηρεσίεςκαιπρόσωπακαιαπόταΚέντραΕξυπηρέτησηςΠολιτών(Κ.Ε.Π.).Γιατηχορήγησήτουλαμβάνονταιυπόψη:

oιληξιπρόθεσμεςοφειλέςπουπροέρχονταιαπόατομικάχρέηαλλάκαιαυτέςγιατιςοποίεςοενδιαφερόμενος•έχειυποχρέωσηκαταβολής.ΗυποβολήτηςτελευταίαςδήλωσηςΦόρουΕισοδήματος•ΗυποβολήτηςτελευταίαςεκκαθαριστικήςδήλωσηςΑπόδοσηςΦ.Π.Α.•ηδιαπίστωσηυποβολήςόλωντωνπεριοδικώνδηλώσεων(Φ.Π.Α.)πουέπονταιτηςτελευταίαςεκκαθαριστικής•και που η προθεσμία υποβολής τους έχει λήξει ένα μήνα πριν την ημερομηνία αίτησης έκδοσης τουαποδεικτικούενημερότητας

Το αποδεικτικό ενημερότητας υπογράφεται μόνο από τον υπάλληλο που το εξέδωσε, στον οποίο έχειεκχωρηθεί η υπογραφή του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. για το θέμα αυτό. Εξαιρούνται τα αποδεικτικάενημερότηταςμηνιαίαςισχύος.

7. Μέχρι πότε ισχύει το αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας;

1.Hισχύςτουαποδεικτικούενημερότηταςορίζεταισετέσσερις(4)μήνες,ανεξαρτήτωςτηςαιτίαςγιατηνοποίαζητείταιαυτό. 2.Ο χρόνος ισχύος του αποδεικτικού ορίζεται σε ένα (1) μήνα, όταν υφίστανται βεβαιωμένες οφειλές,ανεξάρτητααπότοανείναιληξιπρόθεσμες,τελούνυπόαναστολή,έχουνυπαχθείσενομοθετικήρύθμισηήσεδιευκόλυνσητμηματικήςκαταβολήςκατάτιςκείμενεςδιατάξεις.

8. Εάν η έκθεση κατάσχεσης σημαίνει και πλειστηριασμό.

Όχι.Μετάτηνεπιβολήτηςκατάσχεσηςκινητούήακινήτου,οΠροϊστάμενοςτηςΔ.Ο.Υ.μπορείναεκδώσειπρόγραμμαπλειστηριασμού,στοοποίοορίζεταιηημερομηνίαδιενέργειάςτου.ΕντωμεταξύοοφειλέτηςτουΔημοσίουμπορεί,μετάαπόαίτησήτουναυπαχθείσεδιευκόλυνσητμηματικήςκαταβολήςτωνχρεώνεπιτυγχάνονταςκαιτηναναστολήεκτέλεσηςτουσχετικούπρογράμματος.Η κυριότητα πλειστηριασθέντος ακινήτου μεταβιβάζεται στον υπερθεματιστή μετά τη μεταγραφή τηςπερίληψης της έκθεσης κατακύρωσης στο οικείο υποθηκοφυλακείο ή κτηματολογικό γραφείο όπουυφίσταται.Μέχριτότεηκυριότητατουακινήτουπαραμένειστονέωςτότεκύριοτουακινήτου.

9. Ποιά μέτρα εκτέλεσης λαμβάνονται για το μη ρυθμισμένο ληξιπρόθεσμο χρέος;

Για τηνείσπραξηληξιπροθέσμωνχρεώνπρος τοΔημόσιοπουδενέχουνυπαχθείσερύθμισητμηματικήςκαταβολήςμπορείναληφθούν,κατά τηνκρίση τουΠροϊσταμένουτηςΔ.Ο.Υ., ταμέτραπουπροβλέπονταιστοάρθρο9τουΝ.Δ.356/74(ΚΕΔΕ)καιείναι: α.Κατάσχεσηκινητών,είτεσταχέριατουοφειλέτη,είτεκινητώνκαιαπαιτήσεωνγενικώςκυριότηταςτουοφειλέτηπουβρίσκονταισταχέριατρίτου. β.Κατάσχεσηακινήτων.Εκτόςτωνανωτέρωείναιδυνατή,σύμφωναμετην ισχύουσανομοθεσίαηλήψησεβάροςτουοφειλέτητουΔημοσίουδιοικητικώνασφαλιστικώνκαιδικαστικώνμέτρων,όπωςηποινικήδίωξηκαιηπροσωπικήκράτησησεεκτέλεσησχετικήςδικαστικήςαπόφασης.

10. Μετά την επιβολή από το Δημόσιο ή από οποιονδήποτε τρίτο κατάσχεσης σε ακίνητο, μπορεί να επιβληθεί άλλη κατάσχεση για οφειλές προς το Δημόσιο στο ίδιο ακίνητο ;

Nαι.

81

11. Είναι δυνατή η άρση κατάσχεσης και η εξάλειψη υποθήκης επί ακινήτου για χρέη προς το Δημόσιο;

Ναι,μετάτηνεξόφλησηήτηδιαγραφήτουχρέουςγιατοοποίοεπιβλήθηκετομέτροήμετάτηνέκδοσηαπόφασηςαπότοαρμόδιοόργανομεσυγκεκριμένους,κατάπερίπτωση,όρουςαποδέσμευσης.

12.α. Ποιά δικαιολογητικά απαιτούνται για επιστροφή χρημάτων;

ΕπειδήτοπιστωτικόΕκκαθαριστικόΣημείωμακαιτοΑτομικόΦύλλοΈκπτωσης(Α.Φ.Ε.Κ.)αποτελούντίτλοπληρωμήςκατάτηνέννοιατουΝ.2362/95«περίΔημοσίουΛογιστικού,ΕλέγχουτωνδαπανώντουΚράτουςκαιάλλεςδιατάξεις» (ΦΕΚ247Α/27.11.95), ταδικαιολογητικάνομιμοποίησης τωνδικαιούχωνγιατηνεξόφλησητίτλωνπληρωμήςείναιαυτάπουορίζονταιστηναριθ.1109228/8434/Δ0016/08.12.2006ΠΟΛ1140(ΦΕΚ1862/Β/22.12.2006),απόφασηΥπουργούΟικονομίαςκαιΟικονομικών.

β. Ποιά δικαιολογητικά απαιτούνται για την εξόφληση τίτλων πληρωμής; Ταίδιαδικαιολογητικάισχύουνκαιγιατηνεξόφλησητίτλωνπληρωμής.

13. Πότε παραγράφεται το δικαίωμα επιστροφής;

ΟποιαδήποτεαπαίτησηκατάτουΔημοσίουπαραγράφεταιμετάπενταετίααπότηνημερομηνίατουτίτλουεπιστροφής.Εάνηεπιστροφήθεωρείταιωςαχρεώστητητοδικαίωματηςεπιστροφήςείναιτρίαέτηαπότηνκαταβολή.

14. Οι Δ.Ο.Υ. μπορούν να εισπράξουν οφειλές Νομικών Προσώπων και τρίτων;

Ναι,μετηνπροϋπόθεσηότιυπάρχειυπουργικήαπόφαση,ηοποίαπροβλέπειτηνείσπραξητωνοφειλώντρίτων.

15. Λαμβάνονται υπόψη για χορήγηση ΑΦΕ οφειλές προς τρίτους;

Nαι,λαμβάνονταιυπόψηοιοφειλέςπροςΔήμους,ΚοινότητεςκαιΝομαρχιακέςΑυτοδιοικήσεις.ΔενλαμβάνονταιόμωςοιοφειλέςπροςτουςλοιπούςτρίτουςκαιταΝομικάΠρόσωπα.

16. Ρυθμίζονται οφειλές υπέρ τρίτων βεβαιωμένες στις Δ.Ο.Υ. ;

Eίναιδυνατήηρύθμισηαπότααρμόδιαόργαναοφειλώνπροςτρίτους,βεβαιωμένωνστιςΔ.Ο.Υ.καιισχύειό,τικαιγιαταχρέηπροςτοΔημόσιο.

17. Μπορούν οι Δ.Ο.Υ. να εισπράξουν οφειλές προς άλλα κράτη;

Ναικαισυγκεκριμένατιςοφειλέςαπό:α.ΦΠΑ,Εισόδημα,ΦόρουςΠεριουσίας,προςτακράτημέλητηςΕ.Ε.,σύμφωναμετην76/308οδηγίατηςΕΟΚ,όπωςτροποποιήθηκεμετην2001/2001οδηγίακαιβ.όσεςπροβλέπονταιαπόδιακρατικέςσυμβάσεις,κυρίωςφόροεισοδήματοςκαιφόροκεφαλαίου.

18. Μπορούν να ληφθούν τα προβλεπόμενα από τον ΚΕΔΕ μέτρα για την είσπραξη οφειλών υπέρ τρίτων και Νομικών προσώπων βεβαιωμένων στις Δ.Ο.Υ.; Ναι,μπορούνναληφθούνταπροβλεπόμενααπότονΚΕΔΕμέτραγιαείσπραξητωνοφειλώνυπέρτρίτωνκαιΝομικώνΠροσώπων,εκτόςαπόκατάσχεσησεμισθούςκαισυντάξεις.

19. Μπορούν να ρυθμιστούν χρέη πτωχών οφειλετών προς το Δημόσιο;

Ναι,μετουςπαρακάτωτρόπους: α.μέσωτηςεπιτροπήςτουάρθρου9ν.2386/96,σύμφωναμετιςδιατάξεις τουάρθρου62ΑτουΚ.Ε.Δ.Ε.πουπροστέθηκεμετοάρθρο19ν.3522/06εφόσοντοσυνολικόβασικόχρέοςδενυπερβαίνειτοποσότων600.000ευρώ(σχετ.εγκύκλιος1114305/8860/0016/ΠΟΛ1148/28.12.2006). β.μετηδιαδικασίατουεξωπτωχευτικούσυμβιβασμού,όταντοσύνολοτηςβασικήςοφειλήςείναι

82

μεγαλύτεροτων600.000ευρώ(σχετ.εγκύκλιος1065481/5617/0016/13.11.03–ΠΟΛ1118-)και γ.μέσωτηςγνωμοδοτικήςεπιτροπήςπαροχήςδιευκολύνσεωντουάρθρου15ν.2648/98κατάτιςδιατάξειςτουεδαφ.β’τηςπαρ.2τουάρθρου14ν.2648/98. ΗαίτησηκαιτααπαραίτηταδικαιολογητικάυποβάλλονταιστιςαρμόδιεςΔ.Ο.Υ.ήΤελωνεία.

20. Ποιό είναι το ελάχιστο ποσό οφειλής προς το Δημόσιο, για το οποίο μπορεί να ζητηθεί προσωπική κράτηση οφειλέτη;

Προσωπικήκράτησημπορείναδιαταχθείμόνο,όταντοσυνολικόληξιπρόθεσμοχρέοςπροςτοΔημόσιοαπόκάθεαιτίασυμπεριλαμβανομένωνκαιτωνκάθεείδουςτόκωνκαιπροσαυξήσεωνυπερβαίνειτοποσότων30.000Ευρώ.

21. Ποιό είναι το ελάχιστο ποσό οφειλής προς το Δημόσιο, για το οποίο μπορεί να ασκηθεί ποινική δίωξη οφειλέτη;

ΠοινικήδίωξημπορείναασκηθείεφόσοντοσυνολικόληξιπρόθεσμοχρέοςπροςτοΔημόσιοαπόκάθεαιτία συμπεριλαμβανομένων των κάθε είδους τόκων η προσαυξήσεων υπερβαίνει το ποσό των 10.000Ευρώ.

22. Ποιό είναι το ελάχιστο ποσό οφειλής προς το Δημόσιο, νομικά πρόσωπα και τρίτους για το οποίο δεν λαμβάνονται αναγκαστικά μέτρα κατά των οφειλετών;

ΔενλαμβάνονταιαναγκαστικάμέτραείσπραξηςκατάοφειλετώνπουέχουνληξιπρόθεσμεςοφειλέςβεβαιωμένεςστιςδημόσιεςοικονομικέςυπηρεσίεςυπέρτουΔημοσίου,νομικώνπροσώπωνκαι τρίτωνύψουςτριακοσίων (300)ευρώ,πληντουμέτρουτηςκατάσχεσηςαπαιτήσεωντωνοφειλετώνσταχέριατρίτων. ΗπιοπάνωρύθμισηδενισχύειγιαπρόστιματουΚώδικαΟδικήςΚυκλοφορίαςκαθώςκαιγιαοφειλέςυπέρΟ.Τ.Α. Αναγκαστικάμέτραείσπραξηςπουέχουνεπιβληθείμέχρικαι31.12.2006γιαληξιπρόθεσμεςοφειλέςκατάτοχρόνοτηςεπιβολήςτουςμικρότερεςτουποσούτωντριακοσίων(300)ευρώ,αίρονταιμετάαπόαίτησητουοφειλέτηκαιεφόσονεξοφληθούνταέξοδαδιοικητικήςεκτέλεσης.

23. Ποιό είναι το ελάχιστο ποσό για το οποίο δεν επιτρέπεται η επιβολή κατάσχεσης επί μισθών, συντάξεων ή ασφαλιστικών βοηθημάτων οφειλετών του Δημοσίου;

Δεν επιτρέπεται η επιβολή κατάσχεσης επί μισθών, συντάξεων ή ασφαλιστικών βοηθημάτων πουκαταβάλλονταιπεριοδικώςσεβάροςοφειλετών τουΔημοσίου,εφόσον τοποσόαυτώναφαιρουμένωντωνυποχρεωτικώνεισφορών,είναιμέχριχιλίων(1000)ευρώ,μηνιαίως. Ανομισθός,ησύνταξηήτοβοήθημαυπερβαίνειταχίλια (1000)ευρώ,λαμβανομένηςυπόψηκαιτηςπερίπτωσηςπουοοφειλέτηςτουΔημοσίουλαμβάνειταανωτέρωαπόδύοήπερισσότερουςφορείς,λαμβάνεται υπόψη το συνολικό ποσό αυτών και επιτρέπεται η κατάσχεση του 25% αυτών, όμως τοεναπομένονποσόαπότοσύνολότουςναμηνείναικατώτεροτωνχιλίων(1000)ευρώ. Οικατασχέσειςπουέχουνεπιβληθείμέχρι7.11.2008σεβάροςοφειλετώνπουυπάγονταιστιςανωτέρωπεριπτώσεις,ύστερααπόαίτησητουοφειλέτημπορούνναπεριοριστούν,μετάαπόαιτιολογημένηαπόφασητου προϊσταμένου τηςΔ.Ο.Υ. που επέβαλε την κατάσχεση, λαμβανομένου υπόψη του ανωτέρωορίουακατάσχετουποσούμισθώνκαισυντάξεωνγιαχρέηπροςτοΔημόσιο.

83

ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΛΩΝ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΙΩΝ

Α. ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ

1.Έκδοσηάδειαςκυκλοφορίας(άρθρο26ν.2873/2000,Υπ.Οικ.1113309/1303/Τ.&Ε.Φ./ΠΟΛ.1300/13-12-2000).

Γιατηνέκδοσητηςάδειαςκυκλοφορίαςαυτοκινήτουοχήματοςκαιμοτοσικλέτας,επιβάλλεταιτέλοςάδειαςοχήματος,ωςεξής:

Α. Ιδιωτικής χρήσης.α)Μοτοσικλέτες 9ΕΥΡΩβ)Λοιπάοχήματα 75»

Β. Δημόσιας χρήσης.α)Μοτοσικλέτες 30ΕΥΡΩβ)Λοιπάοχήματα 100»

Επίσηςτοανωτέρωτέλοςεπιβάλλεταικαιγιατηνπερίπτωσηαντικατάστασηςήανανέωσηςτηςάδειαςκυκλοφορίαςοχήματος.

2.Μεταβίβασηαυτοκινήτων,μοτοσικλετώνκαι μοτοποδηλάτων (άρθρο27ν. 2873/2000,Υπ.Οικ.1113309/1303/Τ.&Ε.Φ./ΠΟΛ.1300/13-12-2000καιάρθρο57(παρ.2)ν.3283/2004).2.1.Απόεπαχθήαιτία.Γιαμεταβίβασηαυτοκινήτωνκαιμοτοσικλετώναπόεπαχθήαιτία(πώληση)επιβάλλεταιτέλοςμεταβίβασης

οχήματος,σύμφωναμετιςπιοκάτωδιακρίσεις:

α. Επιβατικά Ι.Χ. αυτοκίνητα και μοτοσικλέτες:

Κατηγορία Κινητήρας σε κυβ. εκατ. Τέλος μεταβίβασης

Α έως-400 30ΕΥΡΩ

Β 401-800 45»

Γ 801-1300 60»

Δ 1301-1600 90»

Ε 1601-1900 120»

ΣΤ 1901-2500 145»

Ζ 2501&άνω 205»

β. Φορτηγά Ι.Χ. αυτοκίνητα:

Κατηγορία Μικτό βάρος σε χιλιόγ. Τέλος μεταβίβασης

Α έως3.500 30ΕΥΡΩ

Β 3.501-10.000 45»

Γ 10.001-20.000 75»

Δ 20.001-30.000 120»

Ε 30.001-40.000 145»

ΣΤ 40.001καιάνω 175»

γ. Λεωφορεία Ι.Χ. αυτοκίνητα:

84

Κατηγορία Θέσεις καθήμενων Τέλος μεταβίβασης

Α έως33 75ΕΥΡΩ

Β 34-50 105»

Γ 51καιάνω 135»

δ. Επιβατικά Δ.Χ. αυτοκίνητα (με ή χωρίς μετρητή) μαζί με την άδεια κυκλοφορίας 190 ΕΥΡΩ.

ε. Φορτηγά Δ.Χ. αυτοκίνητα μαζί με την άδεια κυκλοφορίας:

Κατηγορία Μικτό βάρος σε χιλιόγραμμα Τέλος μεταβίβασης

Α έως-3.500 75ΕΥΡΩ

Β 3.501-10.000 160»

Γ 10.001-20.000 235»

Δ 20.001-30.000 350»

Ε 30.001-40.000 455»

ΣΤ 40.001&άνω 560»

στ. Λεωφορεία Δ.Χ. αυτοκίνητα μαζί με την άδεια κυκλοφορίας:

Κατηγορία Θέσεις καθήμενων και ορθίων Τέλος μεταβίβασης

Α έως50 350ΕΥΡΩ

Β 51&άνω 530»

ΤοπιοπάνωτέλοςδενπροσαυξάνεταιμεεισφοράΟΓΑ,γιατίδενείναιτέλοςχαρτοσήμου.

Ότανμεταβιβάζεταιποσοστόαυτοκινήτουτοτέλοςεπιμερίζεταιαναλόγως.

Στο ανωτέρω τέλος δεν υπόκεινται οι μεταβιβάσεις που εμπίπτουν στο καθεστώς του φόρουπροστιθέμενηςαξίας.ΣτιςμεταβιβάσειςαυτέςδενεπιβάλλεταιούτεοπόροςυπέρτουΤαμείουΝομικών.Το τέλος αυτό καταβάλλεται πριν τη μεταβίβαση.ζ.Γιατημεταβίβασηαπόεπαχθήαιτίαμοτοποδηλάτουμεκυλινδρισμόκινητήραμέχρι50κ.ε.επιβάλλεταιτέλος15ΕΥΡΩ,χωρίςπροσαύξησημεεισφοράΟΓΑ,ανεξάρτητααπότηναξίατουμοτοποδηλάτου.Επίσηςδενεπιβάλλεταιτέλοςχαρτοσήμου.

ΣτοπιοπάνωτέλοςδενυπόκεινταιοιμεταβιβάσειςπουεμπίπτουνστοκαθεστώςτουΦ.Π.Α. Τοπιοπάνωτέλοςεπιμερίζεταιαναλόγωςότανμεταβιβάζεταιποσοστό.

Το τέλος καταβάλλεται πριν τη μεταβίβαση

2.2. Από χαριστική αιτία.

Για τη μεταβίβαση από χαριστική αιτία (δωρεά - γονική παροχή) δημόσιας χρήσης αυτοκινήτουεπιβάλλεταιεισφοράυπέρΤΣΑ3%στησυνολικήαξία.

Ηεισφοράαυτήδενεπιβάλλεταιστημεταβίβασηαπόχαριστικήαιτίαάλλωναυτοκινήτωνοχημάτων,μοτοσικλετώνήμοτοποδηλάτων.

2.3. Αρμόδια Υπηρεσία για την ολοκλήρωση της μεταβίβασης

Από1.4.2004,τοτέλοςαδείαςοχήματοςκαιτοτέλοςμεταβίβασηςαυτοκινήτουοχήματοςεισπράττονταιυπέρτηςΝομαρχιακήςΑυτοδιοίκησης(άρθρο27,Ν.3220/2004).

3. Τέλη κυκλοφορίας με την προμήθεια του ειδικού σήματος(άρθρο36ν.2093/92όπωςτροποποιήθηκεμετοάρθρο28ν.2873/00,τοάρθρο20ν.2948/01,τοάρθρο19ν.2992/02,τοάρθρο12ν.3052/02καιτο

85

αρ.57ν.3283/2004.)

Κλιμάκια τελών κυκλοφορίας

Α. ΑυτοκίνηταΟχήματαΙδιωτικήςΧρήσης.

α.Τατέληκυκλοφορίαςτων Ι.Χ.επιβατικώναυτοκινήτων,μοτοσικλετώνκαι τροχόσπιτωνδιαμορφώνονταιωςεξής:Κατηγορία Κινητήρας σε κυβ. εκατ. Τέλη κυκλοφορίας

Α έως-300 18ΕΥΡΩ

Β 301-785 46»

Γ 786-1.357 112»

Δ 1.358-1.928 202»

Ε 1.929-2.357 446»

ΣΤ 2.358&άνω 580»

ΓιαταΕ.Ι.Χ.ρυμουλκούμενα,ημιρυμουλκούμενα(τροχόσπιτα):112ευρώ.Σταανωτέρωαυτοκίνητα περιλαμβάνονται και τα επιβατικά ιδιωτικής χρήσηςαυτοκίνητα που εισάγονται

από το αλλοδαπό προσωπικό των εμποροβιομηχανικών επιχειρήσεων των εγκαταστημένων στην Ελλάδα μεβάσητονα.ν.89/1967(ΦΕΚ132Α΄).ΕπίσηςπεριλαμβάνονταικαιτατύπουJeepαυτοκίνητα,ανεξάρτητααπότοχαρακτηρισμότουςωςεπιβατικώνήφορτηγών. Ταανωτέρωτέληκυκλοφορίαςείναιαδιαίρετακαιοφείλονταιγιαολόκληροτοέτοςανεξάρτητααπότοχρονικό διάστημα που κυκλοφόρησαν εντός του έτους. Τα οχήματα αυτά θεωρείται ότι κυκλοφόρησαν γιαολόκληροτοέτοςεφόσονδεντεθούνσεακινησίακατάτιςδιατάξειςτωνπαραγράφων1έωςκαι6τουάρθρου22τουΝ.2367/1953(ΦΕΚ82Α΄)γιαολόκληροτοέτος.β.ΤατέληκυκλοφορίαςτωνΙ.Χ.φορτηγώναυτοκινήτωνκαιμοτοσικλετώνδιαμορφώνονταιωςεξής:

Κατηγορία Μικτό βάρος σε χιλιόγ. Τέλη κυκλοφορίας

Α έως-1.500 61ΕΥΡΩ

Β 1.501-3.500 88»

Γ 3.501-10.000 246»

Δ 10.001-20.000 492»

Ε 20.001-30.000 774»

ΣΤ 30.001-40.000 1091»

Ζ 40.001&άνω 1232»

Γιαταρυμουλκά(τράκτορ):246ευρώ.

γ.Λεωφορεία Κατηγορία Θέσεις καθημένων Τέλη κυκλοφορίας

Α έως-33 175ΕΥΡΩ

Β 34-50 334»

Γ 51&άνω 422»

δ.Αυτοκίνηταπουδενανήκουνστιςπιοπάνωκατηγορίες:439ευρώ

Β. Αυτοκίνητα Οχήματα Δημόσιας Χρήσης

α.Επιβατικά(μεήχωρίςμετρητή):236ευρώ

β.Φορτηγάαυτοκίνητακαιμοτοσικλέτες

86

Κατηγορία Μικτό βάρος σε χιλιόγ. Τέλη κυκλοφορίας

Α έως-3.500 106ΕΥΡΩ

Β 3.501-10.000 158»

Γ 10.001-19.000 281»

Δ 19.001-26.000 408»

Ε 26.001-33.000 540»

ΣΤ 33.001-40.000 768»

Ζ 40.001&άνω 1.200»

γ.Λεωφορεία

Κατηγορία Θέσεις καθημένων και ορθίων Τέλη κυκλοφορίαςΙ.Αστικά

Α έως-50 175ΕΥΡΩ

Β 51&άνω 317»

ΙΙ.Υπεραστικά

Α έως-50 175ΕΥΡΩ

Β 51&άνω 246» Θέσεις καθημένων

ΙΙΙ.Τουριστικά

Α έως-40 352ΕΥΡΩ

Β 41&άνω 492»

δ.Αυτοκίνηταπουδενανήκουνστιςπιοπάνωκατηγορίες:246ευρώ

Γ.Γιαταοχήματαγιαταοποίαδενκαταβάλλονταιτέληκυκλοφορίαςγιατίέχειχορηγηθείαπαλλαγή:3ευρώ.

Δ.Γιατααλλοδαπάφορτηγάαυτοκίνηταγιακάθεταξίδι,εκτόςανορίζεταιδιαφορετικάαπότιςειδικές

συμβάσειςτηςχώραςμαςμεάλλακράτη:22ευρώ.

Ε.Γιατηχορήγησηπροσωρινήςάδειαςκυκλοφορίαςαυτοκινήτωνοχημάτων:2,30ευρώτηνημέρα. Ταετήσια τέληκυκλοφορίας τωναυτοκινήτωνοχημάτων (Φ.Ι.Χ.,Ελκυστήρες,Λ.Ι.Χ.,Ε.Δ.Χ.μεήχωρίςμετρητή,Φ.Δ.Χ.,Ελκυστήρες,Λ.Δ.Χ.,αυτοκίνηταπουδενανήκουνστιςπιοπάνωκατηγορίες)περιορίζονταικατά50% εφόσον αυτά δεν κυκλοφόρησαν για ολόκληρο ημερολογιακό εξάμηνο λόγω διαγραφής τους κατά τοπρώτοημερολογιακόεξάμηνο,θέσηςσεκυκλοφορίατουςκατάτοδεύτεροημερολογιακόεξάμηνοήθέσηςσεακινησίαγιαολόκληροημερολογιακόεξάμηνο.

ΣΤ. Γιατηδοκιμαστικήκυκλοφορίατωναυτοκινήτωνοχημάτων:

α)γιαμοτοσικλέτες 23ευρώβ)γιαλοιπάοχήματα 114ευρώ

Ζ.Τατέληκυκλοφορίαςτωνδίτροχων,τρίτροχωνμοτοποδηλάτωντωνοποίωνηάδειακυκλοφορίαςεκδίδεταιαπότηνΑστυνομικήΑρχή,ορίζονταισε8,80ευρώ3.1.Σεπερίπτωσησυνιδιοκτησίας, για τα τέλη κυκλοφορίας και το τυχόν πρόστιμο ευθύνονταιειςολόκληροόλοιοισυνιδιοκτήτες.

3.2. Αναπηρικά αυτοκίνηταΓια αυτοκίνητο που ανήκε σε θανόντα ανάπηρο, στον οποίο είχε χορηγηθεί απαλλαγή από τα τέλη

κυκλοφορίας λόγω της αναπηρίας του, οι κληρονόμοι στους οποίους περιέρχεται αυτό, οφείλουν τέληκυκλοφορίαςαπότοεπόμενοτουθανάτουτουκληρονομουμένουημερολογιακόέτος.

87

4. Εμπρόθεσμη προθεσμία προμήθειας του ειδικού σήματος τελών κυκλοφορίας

Σύμφωναμετιςδιατάξειςτηςπαρ.8τουΝ.3052/2002(ΦΕΚ221/Α/24-9-2002)ηπροθεσμίαπρομήθειαςτωνειδικώνσημάτων τελώνκυκλοφορίαςόλων τωνκατηγοριώναυτοκινήτωνοχημάτωνκαιμοτοσικλετώνείναιεμπρόθεσμηεφόσονγίνειαπό1ηςΝοεμβρίουμέχρι31Δεκεμβρίου,τουπροηγούμενουέτουςγιατοοποίοεκδίδεταιτοειδικόσήμα.

5. Πρόσωπα που διαθέτουν τα ειδικά σήματα τελών κυκλοφορίας

α.ΓιαταΙ.Χ.αυτοκίνητα:

-ΟιΤράπεζες,τοΤαχυδρομικόΤαμιευτήριοΕλλάδος,ταΕλληνικάΤαχυδρομεία(ΕΛ.ΤΑ.)καιτοΤαμείοΠαρακαταθηκώνκαιΔανείωνόπουανατίθεταικατ’έτοςηδιάθεση,μεσχετικήυπουργικήαπόφαση,μεβάσητουςόρουςτηςαπόφασηςαυτής.

-ΟιΔ.Ο.Υ.γιαορισμένεςπεριπτώσειςπουπαρουσιάζουνπροβλήματακαιγιαόλεςτιςπεριπτώσειςτηςεκπρόθεσμηςπρομήθειαςκαθώςκαιγιατααυτοκίνηταπουτίθενταιγιαπρώτηφοράσεκυκλοφορία.β.ΓιαταΔ.Χ.αυτοκίνητα:ΣεκάθεπερίπτωσηοιΔ.Ο.Υ.

6. ΄Εκδοση Προσωρινής ΄Αδειας

Αρμόδιαυπηρεσίαγιατηνχορήγησητηςπροσωρινήςάδειαςκαιτηνέκδοσηπινακίδας«Μ»είναιηΔ.Ο.Υ.(από1-3-2004,σύμφωναμετηνυπ’αριθ.1109354/1188/Τ&Ε.Φ./ΠΟΛ1132/3-12-2003).

Ηπροσωρινήάδειαχορηγείταισεεξαιρετικέςπεριπτώσεις,πουαναφέρονταικατωτέρωκαιμόνογιαδύο(2)ημέρεςτομήνα,μετηνκαταβολή1,90ευρώτηνημέρα:

α.Γιαταανάριθμααυτοκίνηταμόνογιατημεταφοράτουςαπότοντόποαγοράςήτελωνισμούστοντόποταξινόμησης,ήγιαέλεγχοαπότοΚ.Τ.Ε.Ο.ήσεειδικάσυνεργείαγιαμετατροπή,προσθήκηαμαξωμάτωνήάλλωντεχνικώνστοιχείων.

β.Γιαταενάριθμααυτοκίνηταπουβρίσκονταισεακινησίαμόνογιαδοκιμή,επισκευήήπώλησηαυτών.

7. Δικαιολογητικά που απαιτούνται για τη θέση σε ακινησία αυτοκινήτων οχημάτων

7.1.Αναφορικάμε ταΕ.Ι.Χ.αυτοκίνητακαι μοτοσικλέτες ιδιωτικήςχρήσης, κατατίθενταιστηναρμόδιαΔ.Ο.Υ.φορολογίας:

Δήλωσηακινησίας.-

Ταστοιχείακυκλοφορίας(άδειακαιπινακίδεςκυκλοφορίας).-

-ΔήλωσητουΝ.1599/1986ότιηακινητοποίησητουοχήματοςγίνεταισεκλειστόιδιωτικόχώροκαθώςκαιταστοιχείατουιδιοκτήτηαυτού.

7.2. Αναφορικά με τα Επαγγελματικά αυτοκίνητα Ιδιωτικής και Δημόσιας Χρήσης οι ακινησίες αυτώνγίνονταιστιςαρμόδιεςΝομαρχιακέςΥπηρεσίεςτουΥπουργείουΜεταφορώνκαιΕπικοινωνιών.ΣεπερίπτωσηπουθαυποβληθούνταστοιχείαστηναρμόδιαΔ.Ο.Υ.,θαπρέπειναδιαβιβασθούνστιςανωτέρωΥπηρεσίες.

7.3. Αναγκαστικές ακινησίες

ΑπαιτούμεναΔικαιολογητικάκατάπερίπτωση:α. Ανωτέρα βία: (Καταστροφή,πυρκαγιάκ.λπ.).Αποδεικτικόκαταστροφής.

β. Κλοπή: ΒεβαίωσηΑστυνομίαςότιέχεικαταγγελθείηκλοπήκαιότισχηματίστηκεηαριθ.:………….δικογραφία

88

καιαπεστάληστονΕισαγγελέα.

γ. Υπεξαίρεση, Κατάσχεση κ.λπ. Καταδικαστικήαπόφασηδικαστηρίου.

δ. Κυκλοφορία στο εξωτερικό. Βεβαίωση των αρχών του κράτους κυκλοφορίας του αυτοκινήτου, με επίσημη μετάφρασηαπό τις

ΕλληνικέςΠροξενικέςΑρχές.

8. ΄Αρση ακινησίας (ΕΙΧ, μοτοσικλετών)

ΟκάτοχοςτουοχήματοςυποβάλλειαίτησηστηναρμόδιαΔ.Ο.Υ.- -Καταβάλλειτατέληκυκλοφορίας,μετηνπρομήθειατουειδικούσήματος,καθόσονδεναίρεταιηακινησίαεάνοκάτοχοςτουοχήματοςδενπρομηθευτείπροηγουμένωςτοειδικόσήματελώνκυκλοφορίαςτουέτουςκατάτοοποίογίνεταιηάρση.Στηνπερίπτωσηπουηακινησίαέχειλάβειχώραπριναπότηνέναρξητουέτους,κατάτοοποίοπραγματοποιείταιηάρση,καιτοόχημαπαρέμεινεσεακινησίαγιαόλοτοέτος,τοειδικόσήμαχορηγείταιχωρίςπρόστιμο.

9. Οριστική διαγραφή

Ηοριστικήδιαγραφήτωνοχημάτων,στιςπεριοχέςτηςχώραςόπουέχειαρχίσειηεφαρμογήτουΠ.Δ.116/2004,γίνεται με την παράδοσηαυτώνστις αδειοδοτημένεςαπό τηνΕ.Δ.Ο.Ε.(ΤΗΛ2106899039ήwww.edoe.gr)εγκαταστάσεις ανακύκλωσης οχημάτων, προκειμένου να εκδοθούν τα πιστοποιητικά καταστροφής και ναολοκληρωθείηδιαγραφήτους.Στιςλοιπέςπεριοχέςτηςχώρας,αρμόδιεςγιατηνοριστικήδιαγραφήτωνοχημάτωνείναιοιΝομαρχιακέςΥπηρεσίεςτουΥπουργείουΜεταφορώνκαιΕπικοινωνιών.

ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΛΩΝ ΧΑΡΤΟΣΗΜΟΥ

1. Βεβαιώσεις, πιστοποιητικά, αντίγραφα κ.τ.λ.

Οιβεβαιώσεις,ταπιστοποιητικάκαθώςκαιτααντίγραφακαιαποσπάσματαεγγράφων,τόσοαυτάπουεκδίδονταιαπότηνυπηρεσίαόσοκαιαυτάπουπροσκομίζονταισ’αυτήδενυπόκεινταισετέλοςχαρτοσήμου.Επίσηςδενυπόκειταισετέλοςχαρτοσήμουηκύρωσητουγνησίουτηςυπογραφής.2. Μισθώματα ακινήτων

Τα μισθώματα των ακινήτων υπόκεινται σε τέλος χαρτοσήμου, που μαζί με την εισφορά υπέρΟΓΑανέρχεται σε ποσοστό3,6%.Το τέλοςαυτόοφείλεται σε κάθεπερίπτωσηακόμακι ανο ιδιοκτήτηςείναικάτοικοςεξωτερικού.Τοθέμα τουβάρους τουανωτέρου τέλουςείναιθέμασυμφωνίαςμεταξύ τωνσυμβαλλομένων (ιδιοκτήτηκαιενοικιαστή).Εάνδενυπάρχεισυμφωνίατοτέλοςβαρύνει τον ιδιοκτήτηκαιενοικιαστήεξημισείας.Ότανοέναςαπαλλάσσεταιαπότατέληχαρτοσήμου,αυτάβαρύνουνεξολοκλήρουτοναντισυμβαλλόμενο.

Τα τέλη χαρτοσήμου συμβεβαιώνονται και συνεισπράττονται μαζί με το φόρο εισοδήματος, πουαναλογείστοεισόδημααπόοικοδομές,σύμφωναμετηνακολουθούμενηγιατοφόροαυτόδιαδικασία.

Εξαιρετικά,από1-1-2007έως31-12-2007,σταμισθώματατωνκατοικιώνγενικάκαισύμφωναμετιςδιατάξειςτηςπαρ.4τουάρθρου3τουν.3522/2006τοτέλοςχαρτοσήμουαπό3,6%(μετηνεισφοράυπέρΟΓΑ)μειώνεταιστο1,8%(μετηνεισφοράυπέρΟΓΑ)καιαπό1/1/2008αυτόκαταργείται.Σταμισθώματατωνεπαγγελματικώνχώρων,γραφείων,γηπέδων,αποθηκώνκ.λπ.τοτέλοςχαρτοσήμουδεναλλάζει,παραμένειδηλστο3,6%(μετηνεισφοράυπέρΟΓΑ)

89

3. Εργολαβικές συμβάσεις

Μετιςδιατάξειςτουάρθρου1τουν.3427/2005πουισχύειαπό1/1/2006(ΦΕΚΑ312/27-12-2005),ταεργολαβικάπροσύμφωναανέγερσηςοικοδομήςμετοσύστηματηςαντιπαροχήςποσοστώνοικοπέδουπουηάδειαοικοδομήςεκδίδεταιμετάτην1/1/2006,ανήκουνστοπεδίοτουΦ.Π.Α. Μετιςδιατάξειςτουάρθρου26τουν.3522/2006(ΦΕΚΑ276/22-12-2006)διευκρινίζεταιότιγιαταπαραπάνωεργολαβικά,όταναυτάκαταρτίζονταιμετάτην1/1/2006αλλάηάδειαοικοδομήςέχειεκδοθεί πριν τηνημερομηνίααυτή,δηλαδήμέχρι31-12-2005, εξακολουθούνναυπάγονταιστα τέληχαρτοσήμου.Όσααπόταπαραπάνωεργολαβικάέγινανμέχρι31/12/2005καιπλήρωσανχαρτόσημο,ηδεάδειαοικοδομήςεκδίδεταιμετάτην1/1/2006άραθαυπαχθούνστοΦ.Π.Α.,τότεσ’αυτήντηνπερίπτωση,τοτέλοςχαρτοσήμου,θαεπιστραφείμετάαπόαίτησητουενδιαφερομένου,εντόςτριώνμηνώναπότηδημοσίευσητουνόμου,δηλ.μέχρι22/3/2007.

4. Κατάργηση τελών χαρτοσήμου

Α.Καταργήθηκαναπό1-1-2002τατέληχαρτοσήμουπουεπιβάλλοντανστιςκατωτέρωπεριπτώσεις:

α.στιςεξοφλήσειςκάθεείδουςαποδοχώναπόμίσθωσηεργασίαςγιααπασχόλησημεοποιαδήποτεμορφήκαιοπωσδήποτεαμειβόμενη,περιλαμβανομένωνκαιτωνεκτόςέδραςαποζημιώσεωνήεξόδωνκίνησης,

β.στιςεξοφλήσειςκάθεείδουςαμοιβώνγιααπασχόλησημεοποιαδήποτενομικήσχέσηπουδημιουργείδεσμούςεξάρτησηςωςπροςτουςόρουςαπασχόλησηςήτηναμοιβήκαισυνεπάγεταιτηνευθύνητουεργοδότη,περιλαμβανομένωνκαιτωνεκτόςέδραςαποζημιώσεωνήεξόδωνκίνησης,

γ.στιςεξοφλήσειςκάθεείδουςσυντάξεωνκαιασφαλιστικώνπαροχώνήβοηθημάτωνπουκαταβάλλονταιστουςδικαιούχουςαπότονοικείοφορέαήασφαλιστικόοργανισμό,

δ.στιςεξοφλήσειςαποζημιώσεωναπόεργατικόατύχημαήλόγωλύσηςτηςσχέσηςεργασίας,

ε.στιςσυναλλαγματικέςκαισταγραμμάτιασεδιαταγήκαιστουςτόκουςπουαπορρέουναπόαυτές,

στ.στιςβεβαιώσειςπουχορηγούνταιαπότιςΔημόσιεςΟικονομικέςΥπηρεσίες(Δ.Ο.Υ.)γιατηνυποβολήδήλωσηςέναρξηςεργασιώνήμεταβολήςεργασιών.

Β. Καταργήθηκε η αξία της υπεύθυνης δήλωσης που προβλέπεται από τις διατάξεις της παραγράφου 1του άρθρου 8 του ν. 1599/1986 (ΦΕΚ75Α΄). Η δήλωσηαυτή συντάσσεται πλέον σε απλό χαρτί στο οποίοαναγράφονταιταστοιχείαπουπροβλέπονταιαπότηναπόφασητουΥπουργούΕσωτερικών,ΔημόσιαςΔιοίκησηςκαιΑποκέντρωσηςΔΙΑΔΠ/Α1/18368/25-9-2002 (ΦΕΚ1276Β/1-10-2002).Ταέντυπα τηςυπεύθυνηςδήλωσηςκαιτηςαίτησης-υπεύθυνηςδήλωσηςδιατίθενταιστουςενδιαφερόμενουςαπότιςδημόσιεςαρχές,γιαθέματααρμοδιότητάςτους(παρ.1και2).Επίσηςταανωτέρωέντυπαμπορείναδιατίθενταιστουςενδιαφερόμενουςκαιμέσωδιαδικτύου(παρ.9).

Γ. Κατάργηση τέλους χαρτοσήμου ασφαλιστικών αποζημιώσεων Μετιςδιατάξειςτουάρθρου20τουν.3091/2002(ΦΕΚ330Α΄)καταργήθηκεαπό1-1-2003τοτέλοςχαρτοσήμουπουεπιβαλλότανστιςαποδείξειςπληρωμήςαποζημιώσεωνπουκαταβάλλονταιαπόασφαλιστικέςεταιρείες για ασφαλίσεις κάθε φύσης, καθώς και στους συμβιβασμούς που αφορούν στις αποζημιώσειςαυτές.

Δ. Κατάργηση τέλους χαρτοσήμου επί των συμβάσεων δανείου

α.Μετιςδιατάξειςτηςπαρ.14τουάρθρου20τουΝ.3227/2004(ΦΕΚΑ31/9-2-2004)καταργήθηκεαπό6Φεβρουαρίου2004τοτέλοςχαρτοσήμουπουεπιβαλλότανγιατιςσυμβάσειςδανείωνπουχορηγείοΟ.Ε.Κ.στουςδικαιούχουςτουκαιστουςτόκουςπουαπορρέουναπόαυτά.

β.Mετιςδιατάξειςτηςπαρ.1τουάρθρου18τουν.3470/2006(ΦΕΚΑ132/28-6-2006)καταργείταιτοτέλοςχαρτοσήμουσταδάνειαπουχορηγούνταιαπότοΤαμείοΠαρακαταθηκώνκαιΔανείωνστουςτόκουςκαισταπαρεπόμενασύμφωνααυτών.Ηκατάργησηισχύειαπό28-6-2006,ημερομηνίαδημοσίευσηςτουνόμου.

90

Ε. Κατάργηση τέλους χαρτοσήμου επί των καθαρών κερδών των Ο.Ε., Ε.Ε. και Ε.Π.Ε.

Μετιςδιατάξειςτουάρθρου22τουΝ.3296/2004(ΦΕΚΑ253/14-12-2004)καταργείταιαπό1/1/2005τοτέλοςχαρτοσήμου1%πουεπιβαλλότανστακαθαράκέρδητωνομόρρυθμων,ετερόρρυθμωνκαιπεριορισμένηςευθύνηςεταιρειών,τωνκερδοσκοπικώνσυνεταιρισμών,τωνκοινοπραξιών,τωναστικώνεταιριώνκαικοινωνιώναστικούδικαίουπουασκούνεπιχείρησηκαιαφορούνδιαχειριστικήπερίοδοπουαρχίζειαπό1-1-2005καιμετά.

ΘΕΜΑΤΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ

1. Ποιά είναι η αρμόδια Δ.Ο.Υ. για την κατάθεση διαφόρων εγγράφων, όπως ιδιωτικών συμφωνητικών μίσθωσης ακινήτων ή για την υποβολή δικαιολογητικών ηλεκτροδότησης από τον ιδιοκτήτη;

Για τις συγκεκριμένες ως άνω περιπτώσεις, αρμόδια είναι οποιαδήποτε Δ.Ο.Υ. στην πρώτηπερίπτωσηκαιηαρμόδιαΔ.Ο.Υ.τουυπόχρεουιδιοκτήτηστηδεύτερηπερίπτωση.

2. Ποιά είναι η διαδικασία έγκρισης ηλεκτροδότησης οικοδομών από τις Δ.Ο.Υ.; Είναι νόμιμη η διαδικασία καταλογισμού ΦΠΑ σε ιδιώτη που κτίζει οικοδομή και δεν καλύπτεται το κόστος οικοδομής με παραστατικά;

Οιφορολογικέςδιατάξειςπερίηλεκτροδότησηςθεσπίστηκανγιατηναντιμετώπισητηςφοροδιαφυγήςστονκατασκευαστικότομέα.

Για τις οικοδομές που ζητείται ηλεκτροδότηση, με εξαίρεση εκείνες που κατασκευάζονται απόεπιχειρήσειςανέγερσηςκαιπώλησηςοικοδομώνκαιοιοποίεςυπόκεινταισεΦΠΑ,υποβάλλεταισχετικήδήλωση(αίτηση)τουυπόχρεουστηναρμόδιαγιατηφορολογίαεισοδήματόςτουΔ.Ο.Υ.μεόλατακατάπερίπτωσηπροβλεπόμεναστοιχεία,έντυπακαιπίνακεςκαιθεωρείταιάμεσαηυπεύθυνηδήλωσητουηλεκτρολόγουεγκαταστάτη ή χορηγείται η προβλεπόμενη από το άρθρο 35 του ν.2238/1994 βεβαίωση, κατά περίπτωση,εφόσον βεβαίως διαπιστώνεται η πληρότητα του φακέλου και πληρούνται όλες οι σχετικές προϋποθέσεις(σχετ. παρ. 3 του άρθρου 12 του ν.3052/2002).Οσχετικός έλεγχοςως προς την κάλυψη του κόστουςανέγερσηςκαι ταοικείαπαραστατικάκαι λοιπάδικαιολογητικά διενεργείται σε μεταγενέστερο χρόνοσύμφωναμεσυγκεκριμένακριτήριαεπιλογήςυποθέσεωνπροςέλεγχο,ταοποίαέχουνκαθορισθείμετηνΥπουργικήΑπόφαση1112981/2097/Α0012/25-11-05(επιφάνειατουακινήτου,έτοςχορήγησηςτηςβεβαίωσης ηλεκτροδότησης ή θεώρησης της υπεύθυνης δήλωσης του ηλεκτρολόγου εγκαταστάτη,ΑΦΜτουυποχρέουκλπ).

Σε περιπτώσεις ηλεκτροδότησης αυθαίρετων οικοδομών απαιτείται υποχρεωτικά η προσκόμιση τωνδικαιολογητικώννομιμοποίησηςτηςοικοδομήςήέγκρισηςτηςηλεκτροδότησήςτης,ταοποίαεκδίδονταιαπότιςαρμόδιεςπροςτούτουπηρεσίεςήαρχές.

Ειδικότεραανάκατηγορίαοικοδομώνισχύουνταεξής:α. Για οικοδομές για τις οποίες οι οικείες άδειες πολεοδομίας εκδόθηκαν μέχρι 31/12/94, καθώς και για οικοδομές για τις οποίες δεν έχουν εκδοθεί για οποιοδήποτε λόγο άδειες πολεοδομίας, ανεξάρτητα από το χρόνο ανέγερσης τους. Γιατιςπαραπάνωοικοδομέςπρέπεινααποδοθείαπότονυπόχρεομεέκτακτηδήλωσηητυχόνδιαφορά

ΦΠΑλόγωμηκάλυψηςτουκόστουςανέγερσηςμεαντίστοιχαδικαιολογητικάδαπανών,εντόςδυομηνώναπότηνέγκριση τηςηλεκτροδότησης.Υποχρέωσηκάλυψηςμεαντίστοιχαδικαιολογητικάυπάρχει γιαοικοδομικέςεργασίεςπουέγιναναπό23/3/90καιμετά.

ΣεπερίπτωσηπουαπότονέλεγχοδιαπιστωθείότιτοκόστοςανέγερσηςτηςοικοδομήςδενκαλύπτεταιμεαντίστοιχαδικαιολογητικάκαιεφόσονγιατηνακάλυπτηδιαφοράδενέχειαποδοθείτοποσόΦΠΑπουαναλογείσύμφωνα με τα παραπάνω, τότε το ποσό αυτό καταλογίζεται με σχετική πράξη σε βάρος του υποχρέου καιεπιβάλλονταιοινόμιμεςπροσαυξήσεις(οιοποίεςυπολογίζονταιαπότηλήξητωνδύομηνώναπότηνημερομηνίαέγκρισηςτηςηλεκτροδότησης),καθώςκαιοιλοιπέςπροβλεπόμενεςκυρώσεις.

Οτρόποςπροσδιορισμούτουκόστουςανέγερσηςτηςοικοδομήςπουπρέπεινακαλύπτεταιαπόαντίστοιχαδικαιολογητικάδαπανώνκαθώςκαιόλεςοισχετικέςλεπτομέρειεςπροβλέπονταιαπότιςοικείεςδιατάξεις(άρθρο8παρ.2ν.1882/90και53ν.2065/92)καιτιςσχετικέςεγκυκλίους.

Γιαεργασίεςπουαποδεδειγμέναέγινανπριναπό23/3/90δεναναζητούνταιδικαιολογητικάδαπανών.β. Για οικοδομές για τις οποίες οι άδειες πολεοδομίας εκδόθηκαν από 1/1/95 και μετά.

91

Για τις παραπάνωοικοδομέςυποβάλλεται στηναρμόδιαΔ.Ο.Υ.από τονυπόχρεο, μαζί με τηδήλωση(αίτηση)ηλεκτροδότησης,οτελικόςπίνακαςανάλυσηςτουκόστουςκατασκευήςστιςεπίμέρουςεργασίεςτηςοικοδομής,μεσυνημμένητηδήλωσηεργασιώνπουέγινανστηνοικοδομήκαιεπιπλέονθεωρημένααντίγραφατουεντύπουυπολογισμούτουελάχιστουκόστουςκατασκευήςτηςοικοδομήςκαιτουαρχικούπίνακαανάλυσηςκόστουςκατασκευήςπουέχουνκατατεθείστηνΠολεοδομία,καθώςκαιηοικοδομικήάδειαμετηνέγκρισητηςαρμόδιαςπολεοδομίαςγιαηλεκτροδότηση.

ΗαρμόδιαΔ.Ο.Υ.,εφόσονκατάτονέλεγχοδιαπιστώσειέλλειψηστοιχείωνανέγερσης,καταλογίζειστονυπόχρεοπρόστιμοισόποσομετοΦΠΑπουαναλογείστηδιαφοράτουμηισοσκελισμένουπίνακακαιεπ’αυτού50%επιπλέονπρόστιμο.

Ο τρόπος προσδιορισμού του ελάχιστου κόστους κατασκευής της οικοδομής και οι σχετικές διαδικασίεςπροβλέπονται από τις διατάξεις της 1137140/2439/ΠΟΛ 1277/5.12.1994 κοινής απόφασης των ΥπουργώνΟικονομικώνκαιΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε,όπωςισχύει.

3. Ποιά είναι η προθεσμία άσκησης προσφυγής;

Ηπροσφυγήμπορείναασκηθείεντόςπροθεσμίαςεξήντα(60)ημερώναπότηνεπίδοσητωνκαταλογιστικώνπράξεων,εκτόςανονομιμοποιούμενοςγιατηνάσκησήτηςδιαμένειστηναλλοδαπή,οπότεηπροθεσμίαάσκησηςτηςπροσφυγήςείναιενενήντα(90)ημέρες.Ειδικάστιςπεριπτώσειςπουυποβάλλεταιιδιαίτερηαίτησηδιοικητικήςεπίλυσηςτηςδιαφοράςκαιματαιώνεταιηεπίλυσηήεπιτυγχάνεταιμερικήμόνοεπίλυσηαυτής,ηπροθεσμίαγιατηνάσκησητηςπροσφυγήςαναστέλλεταιμετηνυποβολήτηςαίτησηςγιαδιοικητικήεπίλυσητηςδιαφοράς,μηυπολογιζόμενηςτηςημέραςυποβολήςαυτήςκαισυνεχίζειαπότηνεπόμενηεργάσιμηγιατιςδημόσιεςΥπηρεσίεςημέρατηςημέραςυπογραφήςτηςπράξηςματαίωσηςήμερικήςεπίλυσηςτηςδιαφοράς(άρθρο70ν.2238/94).

4. Είναι δυνατή η άσκηση περισσοτέρων προσφυγών κατά της ίδιας πράξης για διαφορετικούς λόγους;

Όχι,γιακάθεκαταλογιστικήπράξημπορείναασκηθείμίαμόνοπροσφυγήαπότονίδιοπροσφεύγοντα,στηνοποίααναφέρονταιόλοιοιλόγοι.Ηπροσφυγήόμωςμπορείνααφοράορισμένασημείατηςκαταλογιστικήςπράξηςκαιόχιτοσύνολοτης.Αυτόγιαπαράδειγμαμπορείνασυμβείστηνπερίπτωσημερικούσυμβιβασμού,οπότεαντικείμενοτηςπροσφυγήςείναιτομέροςγιατοοποίοδενεπήλθεσυμβιβασμός.

5. Είναι απαιτητό άμεσα το βεβαιωθέν ποσό λόγω προσφυγής;

Επίμηεπίτευξηςδιοικητικούσυμβιβασμούκαιάσκησηςεμπρόθεσμηςπροσφυγής,τόσοστηφορολογίαεισοδήματοςκαιστιςλοιπέςφορολογίεςήαντικείμεναπουπαραπέμπουνστιςδιατάξειςτηςφορολογίαςαυτής(π.χ.πρόστιμαΚΒΣ),όσοκαιστοΦΠΑ,βεβαιώνεταιάμεσαποσοστό10%τουποσούτηςκαταλογιστικήςπράξης,τοοποίοκαιείναιεφάπαξκαταβλητέομέχριτοτέλοςτουεπόμενουαπότηβεβαίωσημήνα.

ΕιδικάεπίπροσωρινούελέγχουπαρακρατουμένωνφόρωνκαιΦΠΑ,είναιεφάπαξκαταβλητέοολόκληροτοποσότηςκαταλογιστικήςπράξηςμέχριτοτέλοςτουεπόμενουαπότηβεβαίωσημήνα,ανεξάρτητααπότηνάσκησηήμηπροσφυγής.

Σεπερίπτωσημηεμπρόθεσμηςκαταβολήςσύμφωναμε ταανωτέρω,επιβάλλονταιοιπροβλεπόμενεςαπότονΚΕΔΕταμειακέςπροσαυξήσειςεκπρόθεσμηςκαταβολήςανάμήνακαθυστέρησης.

6. Είναι δυνατόν με το ίδιο δικόγραφο της προσφυγής ο προσφεύγων να στραφεί και κατά άλλων πράξεων και κατά ποίων ;

Γιακάθεκαταλογιστικήπράξημησυναφήμεάλλη(μηάμεσασυναρτώμενη)πρέπειναασκείταιιδιαίτερηπροσφυγή.

7. Ποιά η προθεσμία συμβιβασμού για τα πρόστιμα του Κ.Β.Σ. και σε πόσες δόσεις καταβάλλονται; Α. Η συζήτηση για τη διοικητική επίλυση της διαφοράς γίνεται σε ημερομηνία που ορίζεται από τον

προϊστάμενο της υπηρεσίας που εξέδωσε την πράξη. Το σχετικό όμως αίτημα για την επίλυση της διαφοράςυποβάλλεταιαπότοφορολογούμενοεντόςσυγκεκριμένηςπροθεσμίαςκαιειδικότεραεντόςτηςπροθεσμίαςπουορίζεταιγιατηνάσκησηπροσφυγής.

Δικαστικόςσυμβιβασμόςεπίσηςμπορείναενεργείταιενώπιονοποιουδήποτεδικαστηρίουκαισεκάθεστάσητηςδίκης,μέχριπέντε(5)ημέρεςπριναπότησυζήτησητηςυπόθεσης.

Β.Γιανασυντελεστείδιοικητικόςήδικαστικόςσυμβιβασμός,πρέπεισεκάθεπερίπτωσηνακαταβληθείάμεσατο1/5τουβάσεισυμβιβασμούποσούήτοαργότεροεντόςτωνδύο(2)επόμενωνεργάσιμωνημερώναπότηνημερομηνίασυμβιβασμού.Τουπόλοιποποσόκαταβάλλεταισεέξιίσεςμηνιαίεςδόσεις,μετονπεριορισμόότι

92

κάθεδόσηδεμπορείναείναιμικρότερητων300ευρώ,εκτόςτηςτελευταίας.Σεπερίπτωσηεφάπαξκαταβολήςτουυπόλοιπουαυτούποσούπαρέχεταιέκπτωση5%.

Γ.Επίσυμβιβασμούστοπλαίσιοειδικούτρόπουπεραίωσηςυποθέσεωνισχύειτοεκάστοτεισχύονειδικόκαθεστώς.ΕιδικάεπίυποθέσεωνπουελέγχονταιμετηνΥπουργικήΑπόφαση1021681/1120/ΔΕ-Α’/ΠΟΛ.1037/05προβλέπεται, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, η καταβολή σε 18 ή 24 ίσες μηνιαίες δόσεις του βάσεισυμβιβασμούποσούπουαπομένειμετάτηνκαταβολήτου1/5αυτού,μετονπεριορισμόότικάθεδόσηδεμπορείναείναιμικρότερητων300ευρώ,εκτόςτηςτελευταίας.(Γιατοθέμααυτό,βλέπεκαιενότητα«ΘΕΜΑΤΑΚΩΔΙΚΑΒΙΒΛΙΩΝΚΑΙΣΤΟΙΧΕΙΩΝ»τουΕγχειριδίου).

ΘΕΜΑΤΑ ΜΗΤΡΩΟΥ

1. Ποιά δικαιολογητικά απαιτούνται για τη χορήγηση ΑΦΜ σε διάφορες κατηγορίες επαγγελμάτων;

Η χορήγηση ΑΦΜ είναι ενιαία για όλα τα φυσικά πρόσωπα, δε γίνεται διάκριση αυτών ανάλογα με το- επάγγελμά τους. Απαραίτητο στοιχείο αποτελεί το δελτίο ταυτότητας (αστυνομική, πολεμικού ναυτικού,πολεμικήςαεροπορίαςκ.λπ.) Η χορήγηση ΑΦΜ στα μη φυσικά πρόσωπα διενεργείται με τις διαδικασίες της έναρξης εργασιών. Τα- δικαιολογητικάπουαπαιτούνταιαναφέρονταιπαρακάτω.

2. Ποιά δικαιολογητικά απαιτούνται για τη χορήγηση ΑΦΜ σε αλλοδαπούς;

Τοδιαβατήριότουςκαιστηνπερίπτωσηπουταστοιχείατουςδενέχουνγραφείμελατινικούςχαρακτήρες- κατατίθεταιφωτοτυπίατουδιαβατηρίουεπίσημαμεταφρασμένη.ΕφόσονοιαλλοδαποίείναικάτοικοιΕλλάδοςπροσκομίζεταικαιηάδειαπαραμονήςτους.-

3. Ποιά δικαιολογητικά απαιτούνται για τη λήψη ΑΦΜ από φυσικά πρόσωπα μη επιτηδευματίες;

Το δελτίο ταυτότητάς τους. Αν η δήλωση για την απόδοση ΑΦΜ κατατίθεται από νόμιμα εξουσιοδοτημένοπρόσωπο,υποβάλλεταιησχετικήεξουσιοδότησηκαιεπικυρωμένοφωτοαντίγραφοτουδελτίουταυτότητας.

4. Εάν όλοι πρέπει να έχουν ΑΦΜ;

ΥποχρεούνταιναέχουνΑΦΜ,όλοιόσοισυναλλάσσονταιμετιςΔ.Ο.Υ.

5. Ποιές οι συνέπειες της ύπαρξης διπλού ΑΦΜ;

Επιβάλλονταιταπρόστιματωνδιατάξεωντουάρθρου4τουν.2523/97όπωςέχειτροποποιηθείμετιςδιατάξειςτηςπαρ.3βτουάρθρου21τουν.2948/2001σύμφωναμετιςοποίες,όποιοςκατέχεικαιχρησιμοποιείπερισσότερους από έναΑΦΜυπόκειται σε πρόστιμο που ορίζεται σε τέσσερις χιλιάδες τετρακόσια (4.400)ευρώ.

6. Εάν ο ΑΦΜ μετά τη διακοπή εργασιών μιας επιχείρησης συνεχίζει να υφίσταται ή όχι;

Μετά τη διακοπή εργασιών ατομικής επιχείρησης ο ΑΦΜ του φυσικού προσώπου εξακολουθεί ναυφίσταταιγια τιςπροσωπικέςτουσυναλλαγέςενώστηνπερίπτωσηδιακοπήςεργασιώννομικούπροσώπουοΑΦΜπαύειναυφίσταται.

7. Ποιά δικαιολογητικά απαιτούνται για έναρξη επαγγέλματος;

Α. Ατομική Επιχείρηση

Αστυνομικήταυτότητα.- Τίτλοςκυριότηταςήμισθωτήριοσυμβόλαιοήυπεύθυνηδήλωσην.1599/86περίδωρεάνπαραχώρησης-

χώρουγιακάθεεπαγγελματικήεγκατάσταση.ΒεβαίωσηεγγραφήςήαπαλλαγήςαπόαρμόδιοΑσφαλιστικόΦορέα-

93

- Βεβαίωση ελέγχου της επωνυμίας και του διακριτικού τίτλου των φυσικών προσώπων από το οικείοΕπιμελητήριο, όπουαπαιτείταιαπόσχετικέςδιατάξεις.Εξουσιοδότηση του υπόχρεου με θεωρημένο το γνήσιο της υπογραφής του σε περίπτωση που οι-

δηλώσεις υποβάλλονταιαπότρίτοπρόσωπο.ΆδειαεγκατάστασηςήλειτουργίαςαπότιςαρμόδιεςΥπηρεσίεςτουΥπ.Ανάπτυξης,όπουαπαιτείται(αρθρ.-

3, 4,5,27ν.3325/2005).-ΠροέγκρισηίδρυσηςγιακαταστήματαυγειονομικούενδιαφέροντοςαπόΔήμουςκαιΚοινότητεςόπουαπαιτείται(αρθρ.80,81ν.3463/2006).ΤααλλοδαπάφυσικάπρόσωπαυπήκοοιχωρώνεκτόςΕ.Ε.εκτόςτωνπαραπάνωδικαιολογητικών,υποβάλλουνστηΔ.Ο.Υ.καιάδειαδιαμονήςγιαεργασίαστηνΕλλάδαδιάρκειαςτουλάχιστονενόςέτους.

Β. Προσωπικές Εταιρείες (Ο.Ε. – Ε.Ε.)

-ΚαταστατικόδημοσιευμένοστοοικείοΠρωτοδικείο.Τίτλοςκυριότηταςήμισθωτήριοσυμβόλαιοήυπεύθυνηδήλωσην.1599/86περί δωρεάν παραχώρησης- χώρουγιακάθεεπαγγελματικήεγκατάσταση.ΒεβαίωσηεγγραφήςήαπαλλαγήςτωνμελώναπόαρμόδιοΑσφαλιστικόΦορέα.- Εξουσιοδότησητουυπόχρεουμεθεωρημένοτογνήσιοτηςυπογραφήςτουσεπερίπτωσηπουοιδηλώσεις- καιταδικαιολογητικάυποβάλλονταιαπότρίτοπρόσωπο.ΑΦΜτωνμελώντηςΟ.Ε.καιΕ.Ε.(φυσικώνκαινομικώνπροσώπων).-

- ΆδειαεγκατάστασηςήλειτουργίαςαπότιςαρμόδιεςΥπηρεσίεςτουΥπ.Ανάπτυξης,όπουαπαιτείται(αρθρ.3,4,5,27ν.3325/2005).

- Προέγκριση ίδρυσης για καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος από Δήμους και Κοινότητες όπουαπαιτείται(αρθρ.80,81ν.3463/2006).

ΤααλλοδαπάφυσικάπρόσωπαυπήκοοιχωρώνεκτόςΕ.Ε.γιατηνσυμμετοχήτουςστιςπροσωπικέςεταιρείες,εκτός τωνπαραπάνωδικαιολογητικών,υποβάλλουνστηΔ.Ο.Υ. καιάδειαδιαμονής για εργασίαστηνΕλλάδαδιάρκειαςτουλάχιστονενόςέτους.

Γ. Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης (ΕΠΕ)ΚαταστατικόδημοσιευμένοστοοικείοΠρωτοδικείο.- ΤοΦύλλο Εφημερίδας της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ) ή το ΤΑΠΕΤ εάν δεν έχει τυπωθεί τοΦΕΚ και υπεύθυνη- δήλωσητουν.1599/86υπογεγραμμένηαπότονεκπρόσωποτηςεταιρείαςότιθαπροσκομισθείτοΦΕΚμετάτηνκυκλοφορίατου.Τίτλοςκυριότηταςήμισθωτήριοσυμβόλαιοήυπεύθυνηδήλωσην.1599/86περίδωρεάνπαραχώρησηςχώρου- γιακάθεεπαγγελματικήεγκατάσταση.ΒεβαίωσηεγγραφήςήαπαλλαγήςτωνμελώναπόαρμόδιοΑσφαλιστικόΦορέα- Εξουσιοδότησητουδιαχειριστή,μεθεωρημένοτογνήσιοτηςυπογραφήςτουσεπερίπτωσηπουοιδηλώσεις- υποβάλλονταιαπότρίτοπρόσωπο.ΆδειαεγκατάστασηςήλειτουργίαςαπότιςαρμόδιεςΥπηρεσίεςτουΥπ.Ανάπτυξης,όπουαπαιτείται(αρθρ.3,- 4,5,27ν.3325/2005).ΠροέγκρισηίδρυσηςγιακαταστήματαυγειονομικούενδιαφέροντοςαπόΔήμουςκαιΚοινότητεςόπουαπαιτείται- (αρθρ.80,81ν.3463/2006).ΤααλλοδαπάφυσικάπρόσωπαπουείναιυπήκοοιχωρώνεκτόςΕ.Ε.καιορίζονταιωςδιαχειριστέςστηνΕΠΕ- υποβάλλουνστηΔ.Ο.Υ.άδειαδιαμονήςγιαεργασίαστηνΕλλάδαδιάρκειαςτουλάχιστονενόςέτους.

Δ. Ανώνυμη Εταιρεία

-Καταστατικό.ΤοΦύλλο Εφημερίδας της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ) ή το ΤΑΠΕΤ εάν δεν έχει τυπωθεί τοΦΕΚ και υπεύθυνη- δήλωσητουν.1599/86υπογεγραμμένηαπότονεκπρόσωποτηςεταιρείαςότιθαπροσκομισθείτοΦΕΚμετάτηνκυκλοφορίατου.ΑνακοίνωσηεγκριτικήςαπόφασηςοικείαςΝομαρχίας.-

-Τίτλοςκυριότηταςήμισθωτήριοσυμβόλαιοήυπεύθυνηδήλωσην.1599/86περίδωρεάνπαραχώρησηςχώρουγιακάθεεπαγγελματικήεγκατάσταση.ΒεβαίωσηεγγραφήςήαπαλλαγήςτωνμελώντουΔΣαπόαρμόδιοΑσφαλιστικόΦορέα.-

-Εξουσιοδότησητουεκπροσώπου,μεθεωρημένοτογνήσιοτηςυπογραφήςτουσεπερίπτωσηπουοιδηλώσειςυποβάλλονταιαπότρίτοπρόσωπο.

-ΆδειαεγκατάστασηςήλειτουργίαςαπότιςαρμόδιεςΥπηρεσίεςτουΥπουργείουΑνάπτυξης,όπουαπαιτείται(αρθρ.3,4,5,27ν.3325/2005).

94

-ΠροέγκρισηίδρυσηςγιακαταστήματαυγειονομικούενδιαφέροντοςαπόΔήμουςκαιΚοινότητεςόπουαπαιτείται(αρθρ.80,81ν.3463/2006).

8. Πότε είναι εκπρόθεσμη η έναρξη ή η διακοπή δραστηριότητας και ποιές οι συνέπειες;

ΚάθεΦυσικόήΝομικόΠρόσωποήΈνωσηΠροσώπων,όπωςαυτάαναφέρονταιστοάρθρο3τουΚώδικαΦ.Π.Α.(ν.2859/2000)όπωςισχύει,υποχρεούταιναυποβάλλειστονπροϊστάμενοτηςαρμόδιαςΔ.Ο.Υ.δήλωσηέναρξηςεργασιώνσύμφωναμετοάρθρο36τουΚώδικαΦ.Π.Α.πριναπότηνπραγματοποίησηοποιασδήποτεσυναλλαγήςσταπλαίσιατηςεπαγγελματικήςτουδραστηριότητας. Ειδικά τα Νομικά Πρόσωπα και οι Ενώσεις Προσώπων υποβάλλουν τη δήλωση έναρξης εργασιώνεντόςτριάντα(30)ημερώναπότηνημερομηνίαδημοσίευσηςτουκαταστατικούήτηνημερομηνίασύστασηςστιςπεριπτώσειςπουδεναπαιτείταιδημοσίευση. ΗδήλωσηδιακοπήςεργασιώνυποβάλλεταιστηΔ.Ο.Υ.γιαμενταΦυσικάΠρόσωπαεντός10ημερώναπότηνοριστικήπαύσητωνεργασιώντουςγιαδεταΝομικάΠρόσωπακαιτιςΕνώσειςΠροσώπωνεντός30ημερώναπότηνόμιμηλύσητους. Η πέραν των ανωτέρω προθεσμιών υποβολή δήλωσης έναρξης ή διακοπής εργασιών, θεωρείταιεκπρόθεσμηκαιεπιβάλλονταιπρόστιμααπόεκατόνδέκαεπτά(117)έωςχίλιαεκατόνεβδομήντα(1.170)Ευρώόπωςορίζονταιμετιςδιατάξειςτηςπαρ.1τουάρθρου4τουν.2523/97όπωςισχύει.

Ποιά δικαιολογητικά απαιτούνται για τη διακοπή εργασιών λόγω θανάτου φυσικού προσώπου;

-Ληξιαρχικήπράξηθανάτου.-Πιστοποιητικόεγγυτέρωνσυγγενών.-Βεβαίωσηπερίμηδημοσίευσηςδιαθήκηςήπιστοποιητικόδημοσίευσηςδιαθήκηςκαιαντίγραφοαυτής.

10. Πότε αποκτά νομική προσωπικότητα η Ε.Π.Ε. (μετά την υποβολή του καταστατικού στο Πρωτοδικείο ή μετά τη δημοσίευση στο ΦΕΚ) ; ΜετηδημοσίευσηστοΦΕΚ.

95

96