ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... ·...

57
ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚ OY ΚΙΝΔΥΝ OY ΕΠΙΠΕΔΑ ΒΙΟΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΙΜΟΝΑ ΚΑΡΑΜΠΕΛΑ Βιοπαθολόγος Διευθύντρια ΕΣΥ Μικροβιολογικό Εργαστήριο και Εθνικό Κέντρο Αναφοράς Μυκοβακτηριδίων ΓΝΝΘΑ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ»

Transcript of ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... ·...

Page 1: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY

ΕΠΙΠΕΔΑ ΒΙΟΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

ΣΙΜΟΝΑ ΚΑΡΑΜΠΕΛΑ

Βιοπαθολόγος

Διευθύντρια ΕΣΥ

Μικροβιολογικό Εργαστήριο και Εθνικό Κέντρο Αναφοράς Μυκοβακτηριδίων ΓΝΝΘΑ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ»

Page 2: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ

Page 3: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

ΥΓΕΙΑ-ΑΣΦΑΛΕΙΑ

ΥΓΕΙΑ

Πλήρης σωματική, ψυχική και κοινωνική ευεξία

του ατόμου και όχι απλά η έλλειψη κάποιας

νόσου ή αναπηρίας

Page 4: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

ΑΣΦΑΛΕΙΑ

• Προστασία από οποιαδήποτε φυσική, κοινωνική,

πνευματική, οικονομική, πολιτική, συναισθηματική,

επαγγελματική, ψυχολογική, βλάβη, αποτυχία,

σφάλμα, ατύχημα ή άλλο συμβάν που θα μπορούσε

να θεωρηθεί ως μη επιθυμητό

• Έλεγχος αποδεκτών επίπεδων αναγνωρισμένων

κινδύνων.

Page 5: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

ΒΙΟΑΣΦΑΛΕΙΑ - ΟΡΙΣΜΟΙ

ΒΙΟΑΣΦΑΛΕΙΑ

Κλάδος που ασχολείται με τον ασφαλή χειρισμό και

περιορισμό

μικροοργανισμών και επικίνδυνων βιολογικών

υλικών.

BIORISK

(ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ)

Είναι η πιθανότητα ένα ανεπιθύμητο συμβάν να

οδηγήσει πιθανώς σε βλάβη.

Page 6: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

ΒΙΟΑΣΦΑΛΕΙΑ - ΟΡΙΣΜΟΙ

BIOSAFETY

Βιοασφάλεια από την μη

ηθελημένη έκθεση σε παθογόνο

BIOSECURITY

Βιοασφάλεια από σκόπιμη έκθεση:

διαδικασία προστασίας, ελέγχου

και λογοδοσίας απέναντι σε μη

εξουσιοδοτημένη πρόσβαση σε

αυτά και προστασία από

κλοπή, κατάχρηση ή σκόπιμη

χρήση τους για βλάβη η

κακόβουλη εξυσία μέσω αυτών

Page 7: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

ΒΙΟΑΣΦΑΛΕΙΑ - ΟΡΙΣΜΟΙ

BIOHAZARD =Δυνητικός κίνδυνος για ανθρώπους, ζώα, περιβάλλον που

μπορεί να προκληθεί από κάποιο βιολογικό παράγοντα ή από τα παράγωγα

του

Page 8: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

Γιατί πρέπει να υπάρχει

Βιοασφάλεια στα Εργαστήρια;

• Παρεμπόδιση ή ελαχιστοποίηση της απελευθέρωσης και

διασποράς μικροοργανισμών

• Πρόληψη λοιμώξεων του προσωπικού από μικροοργανισμούς

του Εργαστηρίου

• Πρόληψη έκθεσης σε επικίνδυνα παθογόνα

• Προστασία κλινικών δειγμάτων και “προϊόντων”

• Προστασία του περιβάλλοντος

• Εναρμόνιση στην εθνική και διεθνή ισχύουσα νομοθεσία

Page 10: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

Nομοθετικό πλαίσιο για το

χειρισμό βιολογικού κινδύνου

➢ CWA 15793 (Laboratory Biorisk Management Standard)

➢ OHSAS 18001 Υγιεινή και Ασφάλεια της Εργασίας

➢ Προεδρικό διάταγμα 186/1995, για προσαρμογή της Ελληνικής

νομοθεσίας περί υγιεινής και ασφάλειας των εργαζομένων

προς τις διατάξεις των οδηγιών 90/679/ΕΟΚ/ του Συμβουλίου

της 26.11.1990 και 93/88/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 12.10.1993

Page 11: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

Πρότυπο Συστήματος Διαχείρισης Βιολογικού κινδύνουΠαρέχει τις ελάχιστες απαιτήσεις για την αναγνώριση, τον έλεγχο και τoν αποτελεσματικό χειρισμό βιολογικών κινδύνων σε εργαστήρια και εγκαταστάσεις τόσο υπό ΚΣ όσο και σε επείγουσες καταστάσεις.International Biosafety and Biosecurity Laboratory Standard Development Initiative PDCA

Page 12: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

AMP MODEL

Διαχείριση κινδύνου

(Biorisk Management)

Εκτίμηση Βιολογικού Κινδύνου

Ελεγχος- Περιορισμός

Επίβλεψη- Απόδοση

Page 13: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

• Τι θα μπορούσε να συμβεί;

• Tι πιθανότητα έχουμε να συμβεί;

• Ποιες θα ήταν οι συνέπειες εφόσον συμβεί;

Εκτίμηση βιολογικού κινδύνου

Page 14: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

Πίνακας ιεράρχησης κινδύνων (risk prioritization matrix)

risk = probability x consequence

Page 15: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

Πιθ

ανότη

τα

Πολύ

υψηλός

Συνέπειες

Πολύ

χαμηλός

Χαμηλ

ός

Μέτριος

Υψηλός

Κίνδυνος = f (πιθανότητα,συνέπειες)

Page 16: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

Page 17: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

Η εκτίμηση κινδύνου θα πρέπει να εξετάζεται

✓ Πριν την έναρξη μιας νέας δραστηριότητας που θα περιλαμβάνει

βιολογικούς παράγοντες

✓ Όταν συμβούν σημαντικές αλλαγές (μετακίνηση, ανακαίνιση, νέος

εξοπλισμός, νέοι παράγοντες, νέες μεθοδολογίες)

✓ Σε μη προγραμματισμένη αλλαγή στη σύνθεση προσωπικού (τεχνίτες,

επισκέπτες)

✓ Σε σημαντικές αλλαγές στα προτυποποιημένα πρωτόκολλα εργασίας

(Standard Operating Procedures, SOPs) ή στις εργασιακές πρακτικές

(μέθοδοι απολύμανσης/διαχείρισης αποβλήτων και ΜΑΠ)

✓ Μετά από κάποιο συμβάν ή ατύχημα.

✓ Σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και απαιτήσεις σχεδιασμού έκτακτης

ανάγκης.

✓ Όταν αναγνωριστούν μη συμμορφωτικά από τους ελεγκτές.

Ανεξαρτήτως όμως θα πρέπει να εξετάζεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα και να αναθεωρηθεί εάν κριθεί απαραίτητο

Page 18: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

Εκτίμηση βιολογικού κινδύνου

• Αναγνώριση των πιθανών κινδύνων που σχετίζονται με:

Τον βιολογικό μολυσματικό παράγοντα

εφόσον είναι γνωστός

Τις εργαστηριακές δραστηριότητες που μπορεί να

προκαλέσουν έκθεση στον παράγοντα ή υλικό

Τις ικανότητες και την εμπειρία του προσωπικού

• Αξιολόγηση και ιεράρχηση των κινδύνων βάσει της πιθανότητας έκθεσης στον παράγοντα και της σοβαρότητας των συνεπειών

Page 20: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

Βιοασφάλεια Επιπέδου 1

• Δεν απαιτείται ιδιαίτερος

εξοπλισμός

• Εργασίες σε ανοικτό

πάγκο

• Ασφαλείς εργαστηριακές

πρακτικές

Page 21: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

Βιοασφάλεια Επιπέδου 2

• Αν υπάρχει κίνδυνος

αερολυμάτων-απαραίτητος

ΘΒΑ-ΙΙ

• Ασφαλής φυγόκεντρος με

καλύμματα στους υποδοχείς

• Ασφαλείς συσκευές

ομογενοποίησης κλινικών

δειγμάτων

• Άνοιγμα σωληναρίων και

δοχείων στο ΘΒΑ

• Κατάλληλο σύστημα

αερισμού

Page 22: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

Βιοασφάλεια Επίπεδου 3

• Κατάλληλο για διαχείριση

παθογόνων βιολογικών

παραγόντων που μπορεί να

προκαλέσουν σοβαρή ή

θανατηφόρο νόσο όπως

M.tuberculosis, B.anthracis,

Francisella tularensis

• Απαραίτητος ΘΒΑ

• Αυξημένα ΜΑΠ

• Αυτόκαστο με είσοδο μολυσμένων

υλικών εντός του θαλάμου και

αποκομιδή αποστειρωμένων εκτός

του θαλάμου (δυο πόρτες)

• Όλος ο απαραίτητος εξοπλισμός

(κλίβανοι, ψυγεία, φυγόκεντροι)

είναι μέρος του ιδιαίτερου αυτού

δωματίου επιπέδου βιοασφάλειας 3

και παραμένουν μέσα στο δωμάτιο

• Σήμανση εισόδου––Ελεγχόμενη

πρόσβαση

• Φίλτρα για τον εξερχόμενο αέρα

• Προθάλαμος προετοιμασίας του

χρήστη

• Ντουζ στην εξοδο

Page 23: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

Βιοασφάλεια Επίπεδου 4

• Ανεξάρτητο κτίριο ή

πλήρως απομονωμένο

• Διπλή είσοδος- Αυστηρός

έλεγχος εισόδου

• Ειδικό σύστημα αερισμού

• Διπλά φίλτρα εξόδου αέρα

Page 24: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

ΜΕΤΡΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥ

1. ΤΕΧΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ- ENGINEERING

2. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ- ADMINISTRATION

3. ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ , ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ

4. ΜΕΤΡΑ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ (ΜΑΠ)

Page 25: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

Κατασκευή εργαστηρίου

(σκοπός)

• Πρέπει να δυνατότητα απομόνωσης παθογόνων

μικροοργανισμών

• Απαραίτητοι χώροι και τεχνική υποδομή

• Πρέπει να ελαχιστοποιείται η πιθανότητα λάθους

(επιμολύνσεις, ψευδώς(+) ή (-) αποτελεσμάτα)

• Απαραίτητη η προστασία των κλινικών δειγμάτων και

εργαστηριακών δοκιμασιών από επιμολύνσεις

• Διαχειρίζεται παθογόνους μικροοργανισμούς-Απαραίτητη η

προστασία του προσωπικού

Page 26: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

ΤΕΧΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ- ENGINEERING

Υποδομή: απομονωμένοι θάλαμοι, περιορισμένη πρόσβαση, κατάλληλη ροή αέρα, αρνητική πίεση,

χώροι ένδυσης, χώροι απολύμανσης, θάλαμοι βιολογικής ασφάλειας

Page 27: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

Eξοπλισμός ασφάλειας (πρωτογενείς φραγμοί)

Θάλαμοι Μικροβιολογικής Ασφάλειας Τάξης- Class I, II & III

• Προστατεύουν το χειριστή και το περιβάλλον από πιθανώς

μολυσματικά αερολύματα (αεροζόλ)

• Προστατεύουν το υπό εξέταση δείγμα από πιθανή επιμόλυνση

Η λειτουργία τους βασίζεται στις εξής παραμέτρους:

➢ Στην ηματική ροή του αέρα

➢ Στην αρνητική πίεση του αέρα

➢ Στα HEPA φίλτρα

Page 28: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

Θάλαμοι προστασίας προσωπικού και

δειγμάτων

Τύπος θαλάμου

Προστασία

Προσωπικού

Προστασία

δείγματος

Προστασία

Περιβάλλοντος

Fume Hood X

Laminar Flow

Hood X

Class I θάλαμος

βιολογικής

ασφάλειας

X X

Class II θάλαμος

βιολογικής

ασφάλειας

X X X

Class III θάλαμος

βιολογικής

ασφάλειας

X X X

Page 29: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

Laboratory Fume Cupboards (Fume hood)

Προστασία

μόνο του

χειριστή

Page 30: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

Laminar Flow Benches- Κατακόρυφη ροή αέρα

• Δεν προστατεύουν τον

χειριστή και το περιβάλλον

• Ο αέρας περνά από φίλτρο

HEPA διοχετεύεται στο

θάλαμο (προστασία του

εξεταζόμενου δείγματος από

επιμολύνσεις) και εξέρχεται

προς τον χειριστή και το

περιβάλλον

Page 31: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

Class I θάλαμος βιολογικής ασφάλειας

BioSafety Cabinet (BSCs) Class I

• Ροή αέρα: 0,7-1

μέτρο/δευτερόλεπτο

• Ο αέρας δεν

επανακυκλοφορεί

• Μόνο ένα φίλτρο HEPA,

στην έξοδο του μολυσμένου

αέρα προς το περιβάλλον

• Προστασία του χειριστή και

του περιβάλλοντος αλλά όχι

του κλινικού δείγματος

Page 32: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

Class IΙ θάλαμος βιολογικής ασφάλειας

BioSafety Cabinet Class IΙ

Προστασία προσωπικού, περιβάλλοντος

και κλινικού δείγματος

• Αέρας από το δωμάτιο που ευρίσκεται ο

χειριστής μπαίνει στο θάλαμο

• Περνάει κάτω από το θάλαμο με τη βοήθεια του

συμπιεστή αέρα (blower)

• Ανεβαίνει πίσω από το θάλαμο

• Περίπου 30% του αέρα αφού περάσει από

φίλτρο HEPA εξέρχεται στο περιβάλλον (μη

μολυσμένος αέρας) –προστασία του

περιβάλλοντος

• Στο θάλαμο, αφού το 30% του αέρα έχει φύγει,

υπάρχει υπο πίεση ώστε να μη βγαίνει

μολυσμένος αέρας προς το χειριστή αλλά μόνο

να μπαίνει) –προστασία του χειριστή

• Το 70% του αέρα επανακυκλοφορεί στο θάλαμο

εργασίας αφού προηγουμένως περάσει από

φίλτρο HEPA-προστασία του εξεταζόμενου

δείγματος

Page 33: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

Class IΙΙ θάλαμος βιολογικής ασφάλειας

BioSafety Cabinet Class IΙΙ (Hard-ducted)

• Τελείως κλειστό σύστημα

• Πλήρως απομονωμένος χώρος

εργασίας

• Μέγιστη προστασία στον

χειριστή, στο δείγμα και στο

περιβάλλον

• Έξοδος του αέρα στο περιβάλλον

μετά από διέλευση από διπλό

φίλτρο HEPA

• > 99,997 % αποδοτικότητα

• Κατάλληλο για τη λειτουργία

οποιουδήποτε οργάνου στο

θάλαμο

• Κατάλληλο για εργασία με

παθογόνους βιολογικούς

παράγοντες που μπορεί να

προκαλέσουν σοβαρή ή

θανατηφόρο νόσο

Page 34: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

HEPA φίλτρα

(High Efficiency Particulate Air filtration)

• Αποτελούνται από fiber glass

• Παγιδεύουν το 99,7 % των

μολυσματικών σωματιδίων

μέχρι 0,3 μm και το 99,9 των

σωματιδίων >0,3 μm

• Δεν παγιδεύουν εύφλεκτα υλικά

Προσοχή!

Απαιτείται τέλεια εφαρμογή του

φίλτρου

Κίνδυνος διαφυγής μολυσματικών

Page 35: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

Σωστή χρήση των ΘΒΑ (MSCs)

• Προσεκτική επιλογή του κατάλληλου θαλάμου που να

συμφωνεί με τις ανάγκες του εργαστηρίου και των κλινικών

δειγμάτων που εξετάζονται

• Σωστή εγκατάσταση του θαλάμου μετά από κατάλληλη επιλογή

του χώρου

• Τοποθετούνται μακριά από πόρτες και παράθυρα (καλύτερα σε

χωριστό δωμάτιο)

• Προσεκτική και σωστή χρήση του θαλάμου

• Επιμελής έλεγχος λειτουργίας του και πιστή τήρηση των

οδηγιών του κατασκευαστή

Page 36: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

Κανόνες λειτουργίας των

θαλάμων βιολογικής ασφάλειας

Πριν την έναρξη εργασιών στο θάλαμο

• Γιατί χρησιμοποιείται ο ΘΒΑ?

• Σχεδιασμός και προετοιμασία

• Καθαριότητα

• Απολύμανση

• Μέσα Ατομικής Προστασίας

• Βεβαιωθείτε ότι ο θάλαμος είναι σε λειτουργία

• Βεβαιωθείτε ό τι υπάρχουν οι απαραίτητες ενδείξεις ασφαλούς

λειτουργίας του θαλάμου (όπως παρέχονται από τον

κατασκεαστή)

Page 37: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

Κανόνες λειτουργίας των

θαλάμων βιολογικής ασφάλειας

Κατά τη διάρκεια εργασιών στο θάλαμο

• Όχι συνωστισμός στο χώρο

• Όχι άσκοπες μετακινήσεις του προσωπικού στο δωμάτιο και

κυρίως πίσω από τον χειριστή

• Προσοχή στην πιστή τήρηση των οδηγιών χρήσεως αλλά και

των περιορισμών

• Έλεγχος της ροή του αέρα

• Οι εργασίες πραγματοποιούνται όσο το δυνατόν πιο πίσω στο

θάλαμο

• Προσοχή ώστε να μην παρακωλύονται οι σχάρες αερισμού και

η λειτουργία τους (Όλα τα αναγκαία όργανα και αντικείμενα

πίσω και στα πλάγια και τίποτε πάνω στις σχαρες)

• Αν υπάρχουν αμφιβολίες για την άριστη λειτουργία του

θαλάμου, δεν πρέπει να χρησιμοποιείται

Page 38: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

Κανόνες λειτουργίας των

θαλάμων βιολογικής ασφάλειας

Μετά το πέρας εργασιών στο θάλαμο

• Αποσύρονται από το θάλαμο όλα τα μολυσμένα αντικείμενα

ή/και τα μη μολυσμένα

• Γίνεται καθαρισμός και απολύμανση των επιφανειών με 10%

χλωρίνη ή άλλο απολυμαντικό

• Η λάμπα UV έχει επικουρική δράση και πρέπει να προηγείται

επιμελής καθαρισμός και απολύμανση

• Διακοπή λειτουργίας του θαλάμου ή αλλαγή του

προγραμματισμού του σύμφωνα με τα ισχύοντα στο

εργαστήριο για τις απογευματινές και νυκτερινές ώρες

Page 39: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

Συντήρηση των θαλάμων

βιολογικής ασφάλειας

Συνήθως μετά 4000-5000 ώρες λειτουργίας ή όπως ορίζει ο

κατασκευαστής

Ελέγχονται:

• Ταχύτητα ροής του αέρα μέσα στο θάλαμο

• Διαρροές αέρα από το θάλαμο ή τα φίλτρα

• Ποσόν του εισερχομένου και εξερχομένου αέρα (λειτουργία

ανεμιστήρα)

• Ακεραιότητα των φίλτρων

• Αλλαγή φίλτρων

• Καλή λειτουργία των σημάτων κινδύνου όταν δεν υπάρχουν

συνθήκες βιοασφάλειας στο θάλαμο

Page 40: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

ΘΑΛΑΜΟΙ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ- BSC

Page 43: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ , ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ

• Καλές πρακτικές

• Υγιεινή χεριών

• Μεταφορά δειγμάτων

• Διαχείριση

απορριμμάτων

Page 44: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

ΜΕΤΡΑ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ (ΜΑΠ)

(Personal Protective Equipment-PPE)

• Γάντια για το χειρισμό των πιθανώς μολυσμένων υλικών

• Προστασία προσώπου (ασπίδες προσώπου, γυαλιά, μάσκες, πρόσθετη προστασία του αναπνευστικού συστήματος,

• Εργαστηριακές μπλούζες, ποδιές, ολόσωμες ποδιές, ποδονάρια

Τα ΜΑΠ για την προστασία του προσώπου δεν αντικαθιστούν επαρκώς το θάλαμο βιολογικής ασφάλειας

Page 45: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

ΕΠΙΒΛΕΨΗ-ΑΠΟΔΟΣΗ

• Διατήρηση αρχείων μέτρων ελέγχου

• Αξιολόγηση αποτελεσματικότητας

των μέτρων

• Διασφάλιση καλής λειτουργίας των μέτρων μέσω εσωτερικού (audits) και εξωτερικού ελέγχου ποιότητας και μέσω επιθεωρήσεων

• Εγχειρίδιο Βιοασφάλειας

Page 46: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ , ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΒΙΟΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

• Γενική ασφάλεια

• Διαχωρισμός και αποθήκευση των βιολογικών παραγόντων ανάλογα με την επικινδυνότητα αυτών

• Πρόγραμμα εργασίας

• Διαχείριση μεταβολών στο σχεδιασμό, τη λειτουργία και τη συντήρηση των εγκαταστάσεων

• Εργασιακές πρακτικές, απολύμανση και διαχείριση αποβλήτων)

• Παρακολούθηση και καταγραφής της υγείας των εργαζομένων (εμβολιασμοί, ιατρικός φάκελος, ιατρείο εργασίας)

• Σύστημα ελέγχου καλής λειτουργίας μέτρα ατομικής προστασίας (ΜΑΠ)

• Σύστημα μεταφοράς βιολογικών παραγόντων, τοξινών και κλινικών δειγμάτων

• Πίνακα με τα βασικά μέτρα προφύλαξης

Σχέδιο για την αντιμετώπιση ατυχημάτων

Page 48: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

Σχέδιο για την αντιμετώπιση ατυχημάτων

Δράσεις λόγω κατάποσης, κοπής, τσιμπημάτων, απελευθέρωσης επικίνδυνων αεροσόλ ή σπάσιμο σωληναρίων με καλλιέργειες επικίνδυνων παθογόνων

✓ οδοί διαφυγής

✓ άμεση θεραπευτική αντιμετώπιση

✓ ανοσοποίηση,

✓ διαχείριση ειδικών στολών ΜΑΠ

✓ ειδική απολύμανση,

✓ σύνδεσμοι και οι υπηρεσίες για επείγοντα περιστατικά

(αστυνομία, κέντρο δηλητηριάσεων, πυροσβεστική, ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ κτλ)

Page 49: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

Σχέδιο εκκένωσης του

Τμήματος

Δεν φεύγουν όλοι προς την ίδια

κατεύθυνση εκτός αν αυτό είναι

αναπόφευκτο

Page 50: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

Σχέδιο για την αντιμετώπιση

ατυχημάτων

Η διαδικασία διερεύνησης ατυχημάτων

✓ Tοποθέτηση υπευθύνων για τη

διερεύνηση

✓ Συμπλήρωση έντυπων αναφοράς

του συμβάντος και διατήρηση

αρχείου μη-συμμορφώσεων

✓ Αναγνώριση των αιτιών που

οδήγησαν στο ατύχημα

✓ Ανάληψη διορθωτικών ενεργειών

✓ Ανάληψη προληπτικών ενεργειών

σύμφωνα με τις απαιτήσεις του

προτύπου

Page 51: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

ΛΟΓΙΣΜΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ

Page 52: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

ΒioRAM οπτικοποίηση/σύγκριση

Προ εφαρμογής

μέτρων περιορισμού

Μετά την εφαρμογή

μέτρων περιορισμού

Page 53: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

ΛΟΓΙΣΜΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ

Page 54: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ

Συμμόρφωση σημαίνει η βελτίωση της

συμπεριφοράς και προσαρμογής σε κάποιο

κανονισμό ή σε κάποιο υπόδειγμα

Page 55: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ

Αφορά ΟΛΟΥΣ:

• Διευθυντής

• Επιστημονικό προσωπικό

• Τεχνικοί και διοικητικοί

υπαλλήλοί

• Προσωπικό καθαριότητας

• Συντηρητές των

μηχανημάτων

• Ασθενείς

Συλογική προσπάθεια

Page 57: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΒΙΟΛΟΓΙΚOY ΚΙΝΔΥΝOY › livemedia › documents › al... · basic-biorisk-management-for-bai-31-638. Default. N. ομοθετικό πλαίσιο

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ