Σπρμαόφυ 2α (Spermatophyta)- Γυμνόπρμα · Ελλάδας), A. alba και το...

19
Συστηματική Βοτανική 7 Σπερματόφυτα (Spermatophyta)- Γυμνόσπερμα

Transcript of Σπρμαόφυ 2α (Spermatophyta)- Γυμνόπρμα · Ελλάδας), A. alba και το...

Page 1: Σπρμαόφυ 2α (Spermatophyta)- Γυμνόπρμα · Ελλάδας), A. alba και το υβριδογενές A. borisii-regis. ο έλατο Abies sp. κυριαρχεί

Συστηματική Βοτανική 7

Σπερματόφυτα (Spermatophyta)- Γυμνόσπερμα

Page 2: Σπρμαόφυ 2α (Spermatophyta)- Γυμνόπρμα · Ελλάδας), A. alba και το υβριδογενές A. borisii-regis. ο έλατο Abies sp. κυριαρχεί

Συστηματική Βοτανική 7 Σπερματόφυτα (Spermatophyta)

Τα Σπερματόφυτα ή Φανερόγαμα αποτελούν την τελευταία και πιο εξελιγμένη ομάδα του

φυτικού βασιλείου (περί τα 350.000 είδη ποωδών και ξυλωδών φυτών). Χαρακτηρίζονται από το

σχηματισμό ανθέων και πολυκύτταρων σπερμάτων (φανερόγαμα), αντί των μονοκύτταρων

σπορίων των κρυπτόγαμων και την διαφοροποίηση τους σε ρίζα, βλαστό και φύλλα. Είναι

αγγειόφυτα (με εξειδικευμένο σύστημα για την κυκλοφορία του νερού και των θρεπτικών ουσιών). Η

προσαρμογή τους στο χερσαίο περιβάλλον συνδέεται με τα αναπαραγωγικά τους

στοιχεία των γυρεόκοκκων και των σπερμοβλαστών. Ο γυρεόκοκκος ο οποίος σχηματίζει

το αρσενικό γαμετόφυτο οδηγεί τους γαμέτες στο θηλυκό γαμετόφυτο (αντίθετα με τα

πτεριδόφυτα, οι γαμέτες δεν ελευθερώνονται στο εξωτερικό περιβάλλον του φυτού, ούτε είναι

αναγκαία η παρουσία νερού για τη γονιμοποίηση). Η σπερμοβλάστη περιέχει το θηλυκό

γαμετόφυτο που μετασχηματίζεται μετά την γονιμοποίηση σε σπέρμα. Η εναλλαγή

γενεών (σποριόφυτου-γαμετόφυτου) δεν είναι εμφανής με το υποτυπώδες γαμετόφυτο να

αναπτύσσεται επί του σποριόφυτου

https://sites.google.com/site/paleoplant/home-1/embryophytes/polysporangiophytes/rhyniophytes/eutracheophyte/euphyllophytes/lignophytes/spermatophytes

Page 3: Σπρμαόφυ 2α (Spermatophyta)- Γυμνόπρμα · Ελλάδας), A. alba και το υβριδογενές A. borisii-regis. ο έλατο Abies sp. κυριαρχεί

Συστηματική Βοτανική 7 Σπερματόφυτα (Spermatophyta)

•http://bio1151.nicerweb.com/Locked/media/ch30/gameto.html

Εναλλαγή γενεών (γαμετόφυτου-σποριόφυτου) - Εξέλιξη Σπερματόφυτων

Page 4: Σπρμαόφυ 2α (Spermatophyta)- Γυμνόπρμα · Ελλάδας), A. alba και το υβριδογενές A. borisii-regis. ο έλατο Abies sp. κυριαρχεί

Συστηματική Βοτανική 7 Σπερματόφυτα (Spermatophyta)

Εξέλιξη και Συστηματική των Σπερματοφύτων

Το Άθροισμα ΣΠΕΡΜΑΤΟΦΥΤΑ - SPERMATOPHYTA διακρίνεται σε δύο ομάδες:

α. Γυμνόσπερμα- Gymnospermae: (800 είδη), σπερματικές βλάστες γυμνές (δεν περιέχονται μέσα σε προστατευτικό όργανο)

β. Αγγειόσπερμα-Angiospermae: (340.000 είδη), σπερματικές βλάστες περικλείονται μέσα σε προστατευτικό όργανο (ωοθήκη)

Εντός των Σπερματοφύτων διακρίνονται τρία Υποαθροίσματα:

1. Coniferophytina (Γυμνόσπερμα, περί τα 600 είδη)

Κλάσεις: Ginkgophyta, Pinophyta (Coniferae)

2. Cycadophytina (Γυμνόσπερμα, περί τα 200 είδη)

Κλάσεις: Gnetophyta, Cycadophyta, απολιθώματα: Pteridospermae, Bennettitatae

3. Magnoliophytina (ομάδα των Αγγειοσπέρμων : Δικοτυλήδονα, Μονοκοτυλήδονα)

Τα Σπερματόφυτα προήρθαν από τα Psilophyta (Πτεριδόφυτα) δια μέσου των Προγυμνοσπέρμων την εποχή του άνω Δεβονίου (πρίν 400 εκατ. έτη) και σταδιακά επικράτησαν με την πάροδο των γεωλογικών αιώνων. Μετά τον αιώνα των πτεριδόφυτων (Λιθανθρακοφόρος), κατά την Πέρμιο περίοδο αρχίζουν να επικρατούν τα Γυμνόσπερμα (Μεσοζωικός-Μεσοφυτικός αιών). Ο αιώνας των Αγγειοσπέρμων αρχίζει από τον Κρητιδικό (130 εκατ. έτη) μέχρι σήμερα (Καινοζωικός-Νεοφυτικός αιών) που σταδιακά πολλά Γυμνόσπερμα εξαφανιστήκαν, άλλα παρέμειναν ως υπολείμματα: Ginkgophyta, Cycadophyta, Gnetophyta (συνδετικός κρίκος των Αγγειοσπέρμων), ενώ μόνο είδη από τα Pinophyta διατηρήθηκαν με τα επικρατούντα Αγγειόσπερμα

Page 5: Σπρμαόφυ 2α (Spermatophyta)- Γυμνόπρμα · Ελλάδας), A. alba και το υβριδογενές A. borisii-regis. ο έλατο Abies sp. κυριαρχεί

Συστηματική Βοτανική 7 Σπερματόφυτα (Spermatophyta)

Διαφορές Γυμνοσπέρμων-Αγγειοσπέρμων

Γυμνόσπερμα Αγγειόσπερμα

Δέντρα και θάμνοι Δέντρα, θάμνοι και πόες

Μόνο τραχεϊδες (εκτός από τα Gnetophyta) Λίγες τραχεϊδες και πολλές τραχείες (αγγεία)

Άνθη μονογενή εκτός από Bennettitadae

(απολιθωμένα)

Άνθη μονογενή ή διγενή

Άνθη χωρίς κάλυκα και στεφάνη Άνθη με κάλυκα και στεφάνη

Ανεμόγαμα (εκτός της Welwitschia) Διάφοροι τρόποι επικονίασης

Σπερματικές βλάστες γυμνές στα

καρπόφυλλα

Σπερματικές βλάστες μέσα στα καρπόφυλλα

(ωοθήκη)

Η γύρη πηγαίνει κατευθείαν στις

σπερμοβλάστες

Η γύρη περνάει μέσω του στύλου στις

σπερμοβλάστες

Γονιμοποίηση απλή Γονιμοποίηση διπλή

Ενδοσπέρμιο απλοειδές, υπάρχει πριν από

την γονιμοποίηση

Ενδοσπέρμιο τριπλοειδές, σχηματίζεται μετά

την γονιμοποίηση

Γυρεόκκοκος αποτελούμενος από μερικά

κύτταρα (στο γένος Pinus είναι 4)

Γυρεόκκοκος αποτελούμενος από δύο

κύτταρα

Κοτυληδόνες πολλές (2-24) Κοτυληδόνες μία ή δύο

Page 6: Σπρμαόφυ 2α (Spermatophyta)- Γυμνόπρμα · Ελλάδας), A. alba και το υβριδογενές A. borisii-regis. ο έλατο Abies sp. κυριαρχεί

Συστηματική Βοτανική 7 Σπερματόφυτα (Spermatophyta)

https://arthropodsbio11cabe.wikispaces.com/Angiosperm+%26+Gymnosperm

Γυμνόσπερμα-Αγγειόσπερα

Page 7: Σπρμαόφυ 2α (Spermatophyta)- Γυμνόπρμα · Ελλάδας), A. alba και το υβριδογενές A. borisii-regis. ο έλατο Abies sp. κυριαρχεί

Συστηματική Βοτανική 7 Σπερματόφυτα (Spermatophyta)- Γυμνόσπερμα

Ομάδα: Γυμνόσπερμα, Υποάθροισμα Coniferophytina, Κλάση Ginkgophyta

Το Ginkgo biloba είναι ένα μονοτυπικό taxon της οικ. Ginkgoaceae, κλάση Ginkgophyta

Ginkgo σημαίνει ¨αργυρό βερύκοκο¨. Δένδρο έως 50 μ. ύψος. Είναι ένα αρτίγονο (ζωντανό

απολίθωμα), αμετάβλητο εδώ και 250 εκατ. χρόνια. Ευρέθη (αυτοφυές) στη Σαγκάη (Ν. Κίνα),

εισήχθη στην Δύση τον 18ο αι. σαν καλλωπιστικό. Τα έμισχα φύλλα με έλασμα διαιρούμενα σε

δύο λοβούς (biloba). Φυλλοβόλο, που τα φύλλα του πριν πέσουν παίρνουν ένα χρυσίζον

χρώμα. Δίοικο φυτό, τα αρσενικά παράγουν μικρούς κώνους γύρης (άξονες με πολυάριθμους

στήμονες) σε μικρά κλαδιά (βραχυκλάδια). Τα θηλυκά παράγουν 2 σπερματικές βλάστες στις

άκρες δισχιδούς ποδίσκου στην μασχάλη των φύλλων. Τα σπέρματα είναι εδώδιμα και

περιβάλλονται από σαρκώδες περίβλημα με άσχημη μυρωδιά. Αποτελεί το εθνικό ιερό δένδρο

της Κίνας και το σύμβολο του Τόκιο. Χρησιμοποιείται στην παραδοσιακή ιατρική (Κίνα, Ινδία),

και σαν τροφή (το σπέρμα). Το εκχύλισμα των φύλλων χρησιμοποιείται για την ενίσχυση της

μνήμης (Alzheimers), για το κυκλοφοριακό, αρτηριακή πίεση κ.α. (αποτελεί από τα πλέον

γνωστά - εμπορικά φυτικά φάρμακα και στην Ε.Ε.)

https://www.herbco.com/c-345-ginkgo.aspx

Ginkgo biloba

Page 8: Σπρμαόφυ 2α (Spermatophyta)- Γυμνόπρμα · Ελλάδας), A. alba και το υβριδογενές A. borisii-regis. ο έλατο Abies sp. κυριαρχεί

Συστηματική Βοτανική 7 Σπερματόφυτα (Spermatophyta) - Γυμνόσπερμα

Υποάθροισμα Coniferophytina, Κλάση Pinophyta (Coniferae)

Η Κλάση Pinophyta διακρίνεται σε 3 Υποκλάσεις:

Υποκλάση: 1. Cordaitidae, 2. Taxidae, 3. Pinidae

Η Κλάση Pinophyta (Coniferae) περιλαμβάνει τα γνωστά ¨Κωνοφόρα¨, αειθαλή δένδρα με

κλαδιά συχνά διαφοροποιημένα σε μακροκλάδια (με επιμήκη μεσογονάτια) και

βραχυκλάδια (κλαδίσκοι). Τα φύλλα βελονοειδή ή λεπιοειδή κατά ζεύγη ή σπονδύλους.

Σ΄όλα τα μέρη του φυτού υπάρχουν ρητινοφόροι αγωγοί. Η ονομασία κωνοφόρα

οφείλεται στην διάταξη των ανθέων σε στροβίλους ή κώνους. Οι αρσενικοί κώνοι

σχηματίζονται από πολλά λέπια (στήμονες) προσκολλημένους στον άξονα του κώνου

ενώ οι θηλυκοί από βράκτια που στη μασχάλη τους φέρουν ένα καρπικό λέπι

(καρπόφυλλο). Οι θηλυκές ταξιανθίες με τη γονιμοποίηση τους αποξυλώνονται και

σχηματίζουν ξυλώδεις ταξισπερμίες (ώριμος κώνος)

Γεωγραφική εξάπλωση: Ορισμένα είδη κωνοφόρων είναι ευρύτατα εξαπλωμένα, σε

καθορισμένες γεωγραφικές περιοχές όπως η βόρεια εύκρατη ζώνη σχηματίζοντας

εκτεταμένα δάση. Όλα είναι εύκρατα ή υποτροπικά φυτά ενώ τα τροπικά είδη ζουν σε

υψόμετρο (με εύκρατες –υποτροπικές συνθήκες). Τα απολιθώματα μας δείχνουν ότι τα

ζώντα γένη των κωνοφόρων ήταν περισσότερο διαδεδομένα σε πρόσφατες

γεωλογικές εποχές. Τα γενη Pinus, Abies και Picea τα οποία έχουν μια ευρεία

εξάπλωση στο βόρειο ημισφαίριο δεν επέτυχαν να ανακαταλάβουν όλες τις περιοχές

που έχασαν κατά την εποχή των παγετώνων του Πλειόκαινου (5,3-2,6 εκατ. έτη πριν)

Page 9: Σπρμαόφυ 2α (Spermatophyta)- Γυμνόπρμα · Ελλάδας), A. alba και το υβριδογενές A. borisii-regis. ο έλατο Abies sp. κυριαρχεί

Συστηματική Βοτανική 7 Σπερματόφυτα (Spermatophyta) - Γυμνόσπερμα

Υποάθροισμα Coniferophytina, Κλάση Pinophyta /Coniferae (Κωνοφόρα)

http://forestry-learning.blogspot.gr/2012/09/definition-of-conifer-coniferous-forest.html

Κωνοφόρα

Page 10: Σπρμαόφυ 2α (Spermatophyta)- Γυμνόπρμα · Ελλάδας), A. alba και το υβριδογενές A. borisii-regis. ο έλατο Abies sp. κυριαρχεί

Συστηματική Βοτανική 7 Σπερματόφυτα (Spermatophyta) - Γυμνόσπερμα

Υποάθροισμα Coniferophytina, Κλάση Pinophyta (Coniferae)

Υποκλάση Cortaitidae: περιλαμβάνει μόνο απολιθώματα

Υποκλάση Taxidae: περιέχει τη Τάξη Taxales με τη μοναδική Οικογένεια Taxaceae, η οποία

περιλαμβάνει δενδρώδη δίοικα φυτά που χαρακτηρίζονται από την έλλειψη

ρητινοφόρων αγωγών, και ραγοειδείς καρπούς. Γνωστό είδος και στην Ελλάδα είναι το

Taxus baccata (Τάξος ο ραγώδης, Ίταμος, ήμερο έλατο) δένδρο βραδυαυξές με μεγάλη

διάρκεια ζωής. Τα αρσενικά άνθη κιτρινωπά σφαιρικά, τα θηλυκά πράσινα που

μετατρέπονται σε ραγώδεις καρπούς με ένα κόκκινο περίβλημα το περιχιτώνιο. Όλα τα

μέρη του φυτού εκτός από το περιχιτώνιο είναι τοξικά (τάξος), λόγω των αλκαλοειδών

ταξίνη, ισοταξίνη που περιέχει. Εκτός της δηλητηριώδους δράσης (γνωστής από την

αρχαιότητα) έχουν αναφερθεί αντισηπτικές, καρδιοτονωτικές, ηρεμιστικές ιδιότητες και έχει

συντεθεί το φάρμακο Taxol ® (που επιβραδύνει την κυτταρική διαίρεση) και εφαρμόζεται κατά

την χημειοθεραπεία διαφόρων μορφών καρκίνου (μαστού, προστάτη κ.α.)

http://tristram.squarespace.com/home/2014/3/13/yew-flowers.html

Taxus baccata

άρρενα άνθη↑

ραγώδης καρπός→

Page 11: Σπρμαόφυ 2α (Spermatophyta)- Γυμνόπρμα · Ελλάδας), A. alba και το υβριδογενές A. borisii-regis. ο έλατο Abies sp. κυριαρχεί

Συστηματική Βοτανική 7 Σπερματόφυτα (Spermatophyta) - Γυμνόσπερμα

Υποάθροισμα Coniferophytina, Κλάση Pinophyta (Coniferae)

H Υποκλάση Pinidae περιέχει τη Τάξη Pinales η οποία διακρίνεται σε 4 Οικογένειες:

Οικογένεια: Araucariaceae, Taxodiaceae, Pinaceae, Cupressaceae

Araucariaceae: οικογένεια με περισσότερα είδη κατά τον Μεσοζωικό (Ιουρασικό-Κρητιδικό)

αιώνα, ενώ σήμερα είναι γνωστή μόνο με τα γένη Wollemia (ένα αρτίγονο είδος ενδημικό

της Αυστραλίας ), Agathiis (22 αρτίγονα είδη του Νοτίου ημισφαιρίου) και Araucaria (19

είδη του Νοτίου ημισφαιρίου), εισήχθησαν τον 190 αιώνα κυρίως ως καλλωπιστικά στην

Νότια Ευρώπη λόγω του συμμετρικού κωνικού φυλλώματος και παραστήματος όπως η Α.

araucana, A. heterophylla/excelsa: επιβλητικό δένδρο που μπορεί να φτάσει τα 65 μέτρα

ύψος (σαν καλλωπιστικό δένδρο συχνά στην Κρήτη)

http://www2.palomar.edu/users/warmstrong/ecoph27.htm

Araucaria heterophyllaA. araucana

Page 12: Σπρμαόφυ 2α (Spermatophyta)- Γυμνόπρμα · Ελλάδας), A. alba και το υβριδογενές A. borisii-regis. ο έλατο Abies sp. κυριαρχεί

Συστηματική Βοτανική 7 Σπερματόφυτα (Spermatophyta) - Γυμνόσπερμα

Υποάθροισμα Coniferophytina, Κλάση Pinophyta (Coniferae)

Υποκλάση Pinidae, Τάξη Pinales, Οικογένεια:Taxodiaceae

Taxodiaceae : οικογένεια με φυλλοβόλα ή αειθαλή δένδρα της Β. Αμερικής και Α. Ασίας που

είχε ευρεία εξάπλωση κατά το Ιουρασικό όπως δείχνουν τα απολιθώματα

Γένη: Sequoia, Sequoiadendron, Metasequoia, Sciadopitys, Cryptomeria, Cunninghamia,

Taxodium, Glyptostrobus, Anthrotaxis, Taiwania. Tα γένη αυτά εκτός το Sciadopitys (που

αποτελεί ξεχωριστή οικoγένεια Sciadopityaceae) έχουν ενταχτεί στην οικ. Cupressaceae

Sequoia (S. sempervirens (b) μοναδικό αρτίγονο του γένους, μονόοικο, αειθαλές, μακρόβιο, το

ψηλότερο δένδρο μέχρι 120 μ., μόνο στην Καλιφόρνια, απολίθωμα στο απολιθωμένο

δάσος της Λέσβου)(c)

Sequoiadendron (S. giganteum (a) μοναδικό αρτίγονο του γένους παρόμοιο με την Sequoia)

Metasequoia (M. glyptostroboides, ζωντανό απολίθωμα, φυλλοβόλο, ευρέθη το 1948 στη Κίνα)

Sciadopitys (S. verticillata μοναδικό αρτίγονο του γένους, ζωντανό απολίθωμα)(d)

a

bc d

www.carevealed.com/redwood-sequoia.php

Page 13: Σπρμαόφυ 2α (Spermatophyta)- Γυμνόπρμα · Ελλάδας), A. alba και το υβριδογενές A. borisii-regis. ο έλατο Abies sp. κυριαρχεί

Συστηματική Βοτανική 7 Σπερματόφυτα (Spermatophyta) - Γυμνόσπερμα

Υποάθροισμα Coniferophytina, Κλάση Pinophyta (Coniferae)

Υποκλάση Pinidae, Τάξη Pinales, Οικογένεια: Pinaceae

Pinaceae: είναι η σημαντικότερη οικογένεια κωνοφόρων, που σχηματίζουν εκτεταμένα δάση

στο Βόρειο ημισφαίριο. Γένη: Abies, Pinus, Picea, Larix, Tsuga, Cedrus

Το γένος Pinus (Πεύκο) περιλαμβάνει 180 είδη σ΄όλο τον κόσμο. Ρητινοφόρα, τα βραχυκλάδια

με 2-5 βελονοειδή φύλλα ( πευκοβελόνες). Μόνοικα δένδρα, οι αρσενικοί κώνοι σε ομάδες

στη βάση βλαστών, θηλυκοί κώνοι (αργής ανάπτυξης -3 έτη) στην κορυφή βλαστών

Στην Ελλάδα αυτοφύονται 7 είδη πεύκων που χωρίζονται σε ψυχρόβια: P. nigra (μαυροπεύκη),

P. silvestris (δασική πεύκη), P. peuce (Βαλκανική πεύκη, βραχυκλάδια με 5 βελόνες), P.

heldreichii (λευκόδερμη πεύκη, ρόμπολο) και θερμόβια (μέχρι 1.000 μ. υψόμετρο): P.

brutia (τραχεία πεύκη, Θάσου, όρθιος κορμός, 2 βελόνες τραχιές- δύσκαμπτες, κώνοι

ωοειδείς οξύληκτοι χωρίς ποδίσκο, αντέχει σε ξηρασία, χωρίς χώμα, κοινό στην Κρήτη), P.

halepensis (Χαλέπιος πεύκη, παρόμοιο με P. brutia αλλά με στρεβλό κορμό, πιο

ακατάστατη κόμη, βελόνες εύκαμπτες και μικρότερες, κώνοι λίγο κυρτοί με ποδίσκο που

κρέμονται από τα κλαδιά, εκτεταμένα δάση κοντά σε παραλίες, παραγωγή ρητίνης), P.

pinea (κουκουναριά, ομπρελλοειδή κόμη με οριζόντια κλαδιά, φλοιός χοντρός κοκκινωπός,

μεγάλοι σφαιρικοί κώνοι με εδώδιμα σπέρματα, δεν επιβιώνει χωρίς νερό)

Pinus canariensis: θερμόβιο, εισαγόμενο με καλλωπιστική αξία πεύκο που ευδοκιμεί σε

γόνιμα εδάφη. Έχει κωνική κόμη, βραχυκλάδια με 3 μακριές βελόνες που λυγίζουν σαν

λοφίο. Είναι το μοναδικό πεύκο που πρεμνοβλαστάνει (αν κοπεί ένα κλαδί από την τομή

βγαίνουν νέοι βλαστοί)

Page 14: Σπρμαόφυ 2α (Spermatophyta)- Γυμνόπρμα · Ελλάδας), A. alba και το υβριδογενές A. borisii-regis. ο έλατο Abies sp. κυριαρχεί

Συστηματική Βοτανική 7 Σπερματόφυτα (Spermatophyta) - Γυμνόσπερμα

Κλάση Pinophyta, Υποκλάση Pinidae, Τάξη Pinales, Οικογένεια: Pinaceae

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Pinus_brutia.JPG

Pinus nigra

Pinus sylvestris

Pinus brutia

Pinus halepensis Pinus pinea

Γένος: Pinus

Pinus canariensis

Page 15: Σπρμαόφυ 2α (Spermatophyta)- Γυμνόπρμα · Ελλάδας), A. alba και το υβριδογενές A. borisii-regis. ο έλατο Abies sp. κυριαρχεί

Συστηματική Βοτανική 7 Σπερματόφυτα (Spermatophyta) - Γυμνόσπερμα

Υποάθροισμα Coniferophytina, Κλάση Pinophyta (Coniferae)

Υποκλάση Pinidae, Τάξη Pinales, Οικογένεια: Pinaceae

Το γένος Abies (Έλατο) αντιπροσωπεύεται στην Ελλάδα από το A. cephallonica (ενδημικό της

Ελλάδας), A. alba και το υβριδογενές A. borisii-regis. Το έλατο Abies sp. κυριαρχεί στα

βουνά της ηπειρωτικής Ελλάδας και μοιάζει στην εμφάνιση με το ερυθροέλατο Picea sp. το

οποίο απαντάται στη χώρα μας μόνο στην οροσειρά της Ροδόπης. Διαφέρουν στο ότι στο

έλατο οι κώνοι έχουν κατεύθυνση προς τα πάνω (ουρανό), ενώ στο ερυθροέλατο

κρέμονται προς τα κάτω (γη). Το φυλλάριο (βελόνη) στο έλατο είναι επίπεδο (πλακέ) με

ακρόκοιλη κορυφή και δύο λευκές γραμμές στην κάτω επιφάνεια ενώ στο ερυθροέλατο

είναι τετραγωνικής διατομής με αιχμηρή κορυφή. Στο έλατο ο κώνος διαλύεται (χάνει

βαθμιαία τα λέπια του), και μετά την ωρίμανση μένει μόνο ο άξονας του κώνου, ενώ στο

ερυθροέλατο δεν διαλύεται (πέφτουν ολόκληροι οι κώνοι μετά την ωρίμανση).

https://www.omcseeds.com/abies-cephalonica-greek-fir-25.html

↑Picea sp. (ερυθροέλατο)

←Abies sp. (έλατο)↑→

Page 16: Σπρμαόφυ 2α (Spermatophyta)- Γυμνόπρμα · Ελλάδας), A. alba και το υβριδογενές A. borisii-regis. ο έλατο Abies sp. κυριαρχεί

Συστηματική Βοτανική 7 Σπερματόφυτα (Spermatophyta) - Γυμνόσπερμα

Υποάθροισμα Coniferophytina, Κλάση Pinophyta (Coniferae)

Υποκλάση Pinidae, Τάξη Pinales, Οικογένεια:Cypressaceae

Η οικ. Cypressaceae περιέχει τα Γένη: Cypressus, Juniperus, Thuja (Platycladus)

Το κυπαρίσσι (Cypressus sempervirens) αυτοφύεται στη χώρα μας μόνο στην Κρήτη και

στα νησιά του Α. Αιγαίου (το οριζοντιόκλαδο ή ¨θηλυκό¨ κυπαρίσσι –C. s. f. horizontalis)

αλλά καλλιεργείται σ΄όλες τις παραμεσόγειες χώρες (κυρίως το ορθόκλαδο ή ¨αρσενικό¨-

C. s. f. pyramidalis). Τα φύλλα του είναι λεπιοειδή και τα άνθη μονογενή (αρσενικά κατά

επιμήκεις ιούλους, θηλυκά κατά σφαιρικούς κώνους). Μοιάζει με την τούγια (Thuja sp.)

αλλά διακρίνεται απ΄αυτή γιατί είναι δένδρο μέχρι 30 μ. στο ύψος, έχει κώνους ξυλώδεις,

σφαιρικούς, διαμέτρου 2,5-4 εκ., και (8-14) καρπικά λέπια ασπιδιωτά. Τα φύλλα του είναι

διαμορφωμένα ανάκατα. Η τούγια είναι εισαγόμενο φυτό, θαμνώδες (2-3 μ.), με μικρούς

κώνους 1-2 εκ. με λέπια επιμήκη και εύκαμπτα, Τα φύλλα είναι διαμορφωμένα σ΄ ένα

επίπεδο (σε φέτες), σα να είναι πιεσμένα.

Σύγχυση ακόμη επικρατεί μεταξύ κέδρου (Cedrus sp. οικ. Pinaceae) και αρκεύθου

(Juniperus sp. οικ. Cypressaceae) επειδή σε μερικές περιοχές (Κρήτη- Αιγαίο), τον

άρκευθο τον λένε κέδρο. Τα είδη αυτά (διαφορετικών οικογενειών), διακρίνονται στο ότι

στον κέδρο οι βελόνες φυτρώνουν πολλές μαζί (τούφες) σε σπειροειδή διάταξη. Οι κώνοι

είναι ξυλώδεις επιμήκεις-κωνικοί, μεγάλοι (5-12 εκ. μήκος), και σπέρματα με πτερύγιο. Ο

κέδρος δεν αυτοφύεται στην Ελλάδα. Ο άρκευθος έχει αντίθετα φύλλα ή σε σπονδύλους

(βελονοειδή, λεπιοειδή), οι κώνοι είναι σφαιρικοί μικροί (1-2,5 εκ.) ραγοειδείς, μαλακοί

όταν ωριμάσουν και σε μερικά είδη εδώδιμοι. Τα σπέρματα χωρίς πτερύγια. Στην Ελλάδα

αυτοφύονται 6 είδη αρκεύθων που είναι δένδρα ή θάμνοι.

Page 17: Σπρμαόφυ 2α (Spermatophyta)- Γυμνόπρμα · Ελλάδας), A. alba και το υβριδογενές A. borisii-regis. ο έλατο Abies sp. κυριαρχεί

Συστηματική Βοτανική 7 Σπερματόφυτα (Spermatophyta) - Γυμνόσπερμα

Υποάθροισμα Coniferophytina, Κλάση Pinophyta (Coniferae)

Υποκλάση Pinidae, Τάξη Pinales, Οικογένεια:Cypressaceae

http://www.euforgen.org/species/cupressus-sempervirens/ https://gr.pinterest.com/geahchan/tree/

Cedrus sp.→

Thuja sp.

Juniperus sp. ↑

Cypressus sempervirens

Page 18: Σπρμαόφυ 2α (Spermatophyta)- Γυμνόπρμα · Ελλάδας), A. alba και το υβριδογενές A. borisii-regis. ο έλατο Abies sp. κυριαρχεί

Συστηματική Βοτανική 7 Σπερματόφυτα (Spermatophyta) - Γυμνόσπερμα

Υποάθροισμα: Cycadophytina

Τo υποάθροισμα Cycadophytina ανήκει στα γυμνόσπερμα και διαιρείται σε 4 Κλάσεις:

Gnetophyta, Cycadophyta, και τα απολιθώματα: Pteridospermae, Bennettitatae

Τα Cycadophyta (Cycadatae), άφθονα κατά τον Μεσοζωικό αιώνα, αντιπροσωπεύονται από 10 γένη των (υπο)τροπικών περιοχών: Cycas (Cycadaceae), Zamia (Zamiaceae). Τα φυτά αυτά μοιάζουν πολύ με φοίνικες (πτεριδοφοίνικες), με συμπαγή κοντό κορμό και επάκριο θύσανο από πτεροειδή φύλλα. Δίοικα φυτά με πολλά άνθη σε ¨φυλλοειδείς¨ κώνους

Τα Gnetophyta (Gnetatae), θεωρούνται ως ο συνδετικός κρίκος με τα ΑγγειόσπερμαΚατατάσσονται σε 3 οικογένειες: Gnetaceae (Gnetum είδη τροπικών δασών), Ephedraceae(Ephedra με είδη κοινά στην Ελλάδα E. foeminea, E. distachya) και Welwitschiaceae

Η Welwitschia mirabilis είναι ένα μονοτυπικό taxon της οικ. Welwitschiaceae. Τα όνομα εδόθη από τον Αυστριακό βοτανικό F. Welwitsch το 1859. Αναφέρεται και σαν Welwitschiaη θαυμαστή ή ¨ζωντανό απολίθωμα¨. Ενδημικό φυτό της ερήμου Ναμίμπια της Ν. Δ. Αφρικής. Το μοναδικό αυτό φυτό έχει εκτεταμένο αλλά αβαθές ριζικό σύστημα και ένα βραχύ ξυλώδες και ινώδες βλαστό. Μετά την φύτρωση οι δυο κοτυληδόνες, δίδουν την θέση τους στα δυο πραγματικά φύλλα που φύονται από την βάση του φυτού τα οποία φέρει σε όλη τη διάρκεια της ζωής του .Το φυτό εκτιμάται ότι ζει πάνω από 1000 χρόνια (μερικά πάνω από 2000) και τα φύλλα του μπορεί να φτάσουν σε μήκος τα 2-4 μέτρα. Η Welwitschia είναι να CAM φυτό. Δίοικο φυτό παράγει αρσενικούς και θηλυκούς στροβίλους ¨κώνους¨, και είναι το μοναδικό εντομόγαμο γυμνόσπερμο. Επικονιαστές είναι μύγες , σκαθάρια και ενίοτε μέλισσες, σφίγγες που έλκονται από το νέκταρ των στροβίλων. Πολλαπλασιάζεται με σπέρματα και αποτελεί ιδιαίτερο έκθεμα σε βοτανικούς κήπους

Page 19: Σπρμαόφυ 2α (Spermatophyta)- Γυμνόπρμα · Ελλάδας), A. alba και το υβριδογενές A. borisii-regis. ο έλατο Abies sp. κυριαρχεί

Συστηματική Βοτανική 7 Σπερματόφυτα (Spermatophyta) –Γυμνόσπερμα

Υποάθροισμα: Cycadophytina, Κλάσεις: Gnetophyta, Cycadophyta

↑Cycas Zamia↓

https://plantstomata.wordpress.com/2017/12/09/stomata-in-welwitschia-mirabilis/https://www.west-crete.com/dailypics/crete-2013/1-18-13.php

Ephedra ↑

Welwitschia mirabilis