Μεσαιωνική και Νεότερη Ιστορία – Β΄ Γυμνασίου

1 Μαρία Μιχάλη

Ο Ηράκλειος και η δυναστεία του: Εσωτερική μεταρρύθμιση και αγώνας επιβίωσης

Το Βυζάντιο σε κρίση

Η κρίση εκδηλώθηκε: το 2ο μισό του 6ου αι. και αρχές 7ου αι.

Με ποιο τρόπο;

1. Λοιμοί

2. Κακές σοδειές

3. Σεισμοί

4. Εισβολές εχθρών (Σλάβοι, Πέρσες)

Συνέπειες κρίσεις:

1. Εγκατάλειψη ή παρακμή πόλεων

2. Μείωση πληθυσμού

3 Υποχώρηση εμπορίου και της νομισματικής κυκλοφορίας

4. Παραμέληση στρατού

Άρα: δημογραφικές, οικονομικές, νομισματικές, στρατιωτικές

β. Η αντεπίθεση του Ηρακλείου

Ενέργειες Ηρακλείου:

1. Ηγείται του βυζαντινού στρατού.

2. Ενισχύεται οικονομικά από την Εκκλησία.

3. Επιχειρεί εκστρατείες κατά των Περσών νικάειΝινευίξαναπαίρνει όλες τις

βυζαντινές επαρχίες στην Εγγύς Ανατολή.

4. Νικάει τους Αβάρους και τους Σλάβους

5. Δίνει θρησκευτικό χαρακτήρα στις εκστρατείες τουοι Πέρσες είχαν πάρει τον Τίμιο

Σταυρό.

γ. Θέματα και εξελληνισμός του Κράτους

Θέματα

♦ αιώνας: 7ος

♦ τι ήταν τα θέματα; Διοικητικές περιφέρειες με δικό τους στρατό και επικεφαλής είχαν το

στρατηγό, ο οποίος ήταν πολιτικός και στρατιωτικός διοικητής.

♦ ποιοι τα εφάρμοσαν; Οι διάδοχοι του Ηρακλείου

♦ ποιοι αποτελούσαν το στρατό των θεμάτων; Ελεύθεροι αγρότες που ήταν ιδιοκτήτες

κτημάτων που παραχωρούταν από το κράτος (στρατιωτικά κτήματα ή στρατιωτόπια) και

αυτοσυντηρούνταν από αυτά ως οικογενειάρχες και στρατιώτες.

σημασία: ο θεματικός στρατός αντικατέστησε τους παλαιούς μισθοφορικούς. Ήταν πιο

αποτελεσματικός για την άμυνα της αυτοκρατορίας.

♦ Στα τέλη του 7 ου αι. τα θέματα εξαπλώθηκαν και στις ευρωπαϊκές επαρχίες.

Εξελληνισμός της κρατικής διοίκησης

Αυτό σημαίνει:

♦ επίσημη γλώσσα της αυτοκρατορίας = η ελληνική γλώσσα

♦ οι ρωμαϊκοί τίτλοι αντικαθίστανται από ελληνικούς

Παράδειγμα αποτελεί: ο Ηράκλειο; Που ονομάζεται «βασιλεύς, πιστός εν Χριστω».