17/5/2012

1

ΑΣΠΑΣΙΑ ΣΕΡΝΤΑΡΗ

ΠΑΙ∆ΟΨΥΧΙΑΤΡΟΣ

ΛΕΚΤΟΡΑΣ ∆ΠΘ

ΝΟΗΤΙΚΗ ΥΣΤΕΡΗΣΗ

ΝΟΗΤΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ

ΝΟΗΤΙΚΗ ΜΕΙΟΝΕΞΙΑ

ΟΛΙΓΟΦΡΕΝΕΙΑ

ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΜΕΙΟΝΕΞΙΑ

ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ

WHO - 1980

DISEASE

IMPAIRMENT

DISABILITY

HANDICAP

Θεωρητική προσέγγιση

γνωστική ικανότητα (Guilford, 1979)

Πρακτική προσέγγιση

ικανότητα επίλυσης των πρακτικών προβληµάτων της ζωής

προσαρµοστική ικανότητα

στοχο-κατευθυνόµενη προσαρµοστική συµπεριφορά

(Kimble 1984, Sternberg & Salter, 1982)

17/5/2012

2

Η νοητική υστέρηση αναφέρεται στη

σηµαντικά κάτω από το µέσο όρο γνωστική λειτουργία

που συνυπάρχει

µε την ανεπάρκεια στην προσαρµοστική συµπεριφορά,

όπως εκδηλώνεται κατά την περίοδο της ανάπτυξης

AMERICAN ASSOCIATION OF MENTAL DEFICIENCY

∆ιακοπή ή ανεπαρκής ψυχοσυναισθηµατικήανάπτυξη που χαρακτηρίζεται από έλλειµµαστις κοινωνικές δεξιότητες κατά την περίοδοτης ανάπτυξης

και η οποία είναι σφαιρική και αφορά τηνανάπτυξη του λόγου, της κινητικότητας και τωνκοινωνικών δεξιοτήτων, της αυτονόµησης.

Η προσαρµοστική συµπεριφορά υπολείπεται

WHO ICD- 10

ΟΡΙΣΜΟΣΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ

Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΝΥ ΕΙΝΑΙ ΑΛΛΗΛΕΝΔΕΤΗ

ΜΕ ΤΟ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ – ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

ΣΤΟ ΟΠΟΙΟ ΖΕΙ ΤΟ ΑΤΟΜΟ

Ανεπάρκεια στις νοητικές

ικανότητες, η οποία εκδηλώνεται

κατά την περίοδο της ανάπτυξης

και σε βαθµό που να διαταράσσει

την κοινωνική προσαρµογή

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ

Η νοητική λειτουργία είναι κάτω από το µέσο όρο

Υπάρχουν σηµαντικές ανεπάρκειες στην προσαρµοστική λειτουργικότητα του ατόµου σύµφωνα µε το αναµενόµενο για την ηλικία του και το πολιτισµικό πλαίσιο στο οποίο ζει σε επίπεδο:

1. Επικοινωνίας2. Αυτοεξυπηρέτησης3. Κοινωνικών δεξιοτήτων4. Εργασίας

17/5/2012

3

Η γενική νοητική λειτουργία προσδιορίζεται από το νοητικό πηλίκο (IQ) >70

Η προσαρµοστική λειτουργικότητα είναι η ικανότητα να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του περιβάλλοντος

Η προσαρµοστική λειτουργικότητα επηρεάζεται από τα χαρακτηριστικά του ατόµου,

τα κίνητρα και τις εκπαιδευτικές ευκαιρίες που του δίνονται, ενώ το νοητικό πηλίκο

θεωρητικά παραµένει αµετάβλητο

Επιδηµιολογία

Προσβάλλει από 1 έως 3% (ήπια ΝΥ στη σχολική ηλικία) του γενικού πληθυσµού

Σχέση αρρένων – θηλέων 1.5:1 (τα αγόρια είναι πιο ευάλωτα σε βιολογικές προσβολές και ίσως παραπέµπονται συχνότερα εξαιτίας της πιο δυσπροσαρµοστικής συµπεριφοράς τους)

Συχνότερη η ελαφρά ΝΥ στις οικογένειες µε χαµηλό κοινωνικο-οικονοµικό επίπεδο

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑΠΡΟΔΙΑΘΕΣΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ

30-40% δεν µπορεί να βρεθεί αιτιολογικός παράγοντας ( ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΝΥ )

πρόκειται συνήθως για παιδιά από γονείς µε χαµηλή νοηµοσύνη, που ζουν σε συνθήκεςφτώχειας µε ακατάλληλη διατροφή και έλλειψη πνευµατικών ερεθισµάτων

ΡΡIAGETIAGETΗ εµπειρία παίζει σηµαντικό ρόλο στην ωρίµανση της γνωσιακής Η εµπειρία παίζει σηµαντικό ρόλο στην ωρίµανση της γνωσιακής λειτουργικότητας: λειτουργικότητας: όσο περισσότερο εµπλουτισµένο, σύνθετο και όσο περισσότερο εµπλουτισµένο, σύνθετο και ποικίλο είναι το περιβάλλον, τόσο µεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να ποικίλο είναι το περιβάλλον, τόσο µεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να επιτευχθεί υψηλότερο επίπεδο νοητικής λειτουργικότηταςεπιτευχθεί υψηλότερο επίπεδο νοητικής λειτουργικότητας

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑΜΕΤΡΙΑΣ- ΒΑΡΙΑΣ- ΒΑΘΙΑΣ ΝΥ

17/5/2012

4

Κληρονοµικοί παράγοντες ( 5%)Δ/χές του µεταβολισµού, χρωµοσωµικές ανωµαλίες

Πρώιµες ανωµαλίες στην ανάπτυξη του εµβρύου ( 30%)Σοβαρός αλκοολισµός της µητέρας, λοιµώξεις όπως είναι η ερυθρά ή η

τοξοπλάσµωση, AIDS

Εγκυµοσύνη – περιγεννητικοί παράγοντες ( 10%)Κακή διατροφή του εµβρύου, πρόωρος τοκετός, λοιµώξεις

Επίκτητες γενικές ιατρικές καταστάσεις στην βρεφονηπιακή ή παιδική ηλικία ( 5%)

Λοιµώξεις, τραυµατισµοί, δηλητηρίαση µε µόλυβδο, υποθυρεοειδισµός

Περιβαλλοντικοί παράγοντες και άλλες ψυχικές διαταραχές ( 15-20%)

Αποστέρηση τροφής και φροντίδας, αναπτυξιακές δ/χές

∆ΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΑΙΤΙΟΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑΣ

ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ

1. Έχουν το δικαίωµα να γνωρίζουν

2. Η ανεύρεση ενός οργανικού παράγοντα τους ανακουφίζειαπό τα αισθήµατα ενοχής & διευκολύνει τη διαδικασίατου πένθους

3. Έχουν ρεαλιστικές προσδοκίες και θέτουν στόχους για τοµέλλον

4. ∆ίνεται η δυνατότητα γενετικής καθοδήγησης

ΜΕΘΟ∆ΟΙ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ

Απαιτείται µια βιο- ψυχο –κοινωνική προσέγγιση

∆ΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΟΜΑ∆Α

Ψυχολόγοι

Παιδίατροι

Γενετιστές

παιδοψυχίατροι

ΤΟΜΕΙΣ ΠΡΟΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗ

1. ∆ΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΑΙΤΙΟΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑΣ

2. ∆ΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΩΝ ΠΙΘΑΝΩΝ ΣΥΝΟ∆ΩΝ

ΣΩΜΑΤΙΚΩΝ & ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΩΝ ∆ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ

3. ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ

4. ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ & ΤΗΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΤΙΚΗΣ

ΙKAΝΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ

5. ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟΧΩΝ ΣΤΟ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ

ΣΧΕ∆ΙΑΣΜΟ

17/5/2012

5

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ

ένα παιδί µε µέση φυσιολογική νοηµοσύνη

αναµένεται να απαντά σωστά σε δοκιµασίες στις

οποίες απαντά σωστά ο µέσος όρος των παιδιών

της ηλικίας του – η νοητική του ηλικία είναι ίση µε τη

χρονολογική ( ΝΠ= 100)

ΝΟΗΤΙΚΟ ΠΗΛΙΚΟ = ΝΟΗΤΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ x 100

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ

WECHSLER

ABS

WPPSI – R 3 – 7 ετών

WISC – III 6 -16 ετών

WAIS - III 16 - 89 ετών

WAIS - ΚΛΙΜΑΚΑ ΝΗΜΟΣΥΝΗΣ

ΤΟΥ WECHSLER

11 υποδοκιµασίες (6 προφορικές, 5 πρακτικές)

ΠΡΟΦΟΡΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ

Πληροφορίες Συµπλήρωση εικόνας

Κατανόηση Σχεδιασµός µε κύβους

Αριθµητική Τακτοποίηση εικόνων

Οµοιότητες Συναρµολόγηση αντικειµένων

Εύρος ψηφίων Σύµβολα ψηφίων

Λεξιλόγιο

Ταξινόµηση µε βάση την βαρύτητα

ΕΛΑΦΡΑ IQ 70-50Εκπαιδεύσιµα ή σχολικά εκπαιδεύσιµα

Αποτελούν το 85%

Συνήθως δεν ξεχωρίζουν παρά µόνο στο σχολείο, όπου αδυνατούν να ανταποκριθούν στα καθήκοντά τους και είναι σε θέση να ενταχθούν στο κοινωνικό σύνολο – σε ψυχοπιεστικές περιόδους µπορεί να χρειασθούν καθοδήγηση

ΜΕΤΡΙΑ IQ 50-35Ασκήσιµα η κοινωνικοεπαγγελµατικά εκπαιδεύσιµα

Αποτελούν το 10%

Συνήθως δε καταφέρνουν να τελειώσουν το σχολείο ( Β δηµοτικού ) – εκπαιδεύονται στη αυτοεξυπηρέτηση µε ειδική αγωγή και µπορούν να συντηρηθούν σε προστατευµένο περιβάλλον

ΒΑΡΙΑ IQ 35 – 20Αποτελούν το 3-4%

Αναπτύσσουν τη στοιχειώδη επικοινωνία - Στην ενήλικη ζωή τους είναι εντελώς εξαρτηµένα

ΒΑΘΙΑ IQ <20Αποτελούν το 1-2%

Για να επιζήσουν χρειάζονται συνεχή κοινωνική και ιατρική φροντίδα

ΑΠΡΟΣΙΟΡΙΣΤΗΣ ΒΑΡΥΤΗΤΑΣ

17/5/2012

6

Ένα παιδί µε Νοητική Υστέρηση

διέρχεται µε καθυστέρηση από τα αναπτυξιακά στάδια

υιοθετεί µια παιδιάστικη συµπεριφορά

δεν εξερευνά το περιβάλλον του

δεν µαθαίνει εύκολα (όπως τα άλλα παιδιά της ηλικίας του)

δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του σχολείου

(γνωστικές και κοινωνικές δεξιότητες)

ΒΑΡΙΑ ΝΥ ΕΛΑΦΡΑ ΝΥ

ΝΟΗΤΙΚΟ

∆ΥΝΑΜΙΚΟ

IQ < 50 ΙQ 50 -70

ΒΑΘΜΟΣ

ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ

Σοβαρός βαθµός

αναπηρίας

Μικρός βαθµός αναπηρίας

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ

ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Γονείς – αδέλφια µε

φυσιολογική νοηµοσύνη

Γονείς – αδέλφια µε παρόµοιο

νοητικό δυναµικό

ΚΟΙΝ- ΟΙΚ

ΕΠΙΠΕ∆Ο

Χαµηλό κοιν- οικ επίπεδο

ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ Σωµατική αναπηρία –

σοβαρά προβλήµατα

υγείας, χαµηλότερο

προσδόκιµο επιβίωσης

Παραµέληση

ΣΥΝΟ∆ΕΣ

∆/ΧΕΣ

Αυτοτραυµατική

συµπεριφορά,

υπερδραστηριότητα,

αυτισµός

Παρόµοιες δ/χέςµε αυτές του

γενικού πληθυσµού σε

µεγαλύτερη συχνότητα

ΕΜΦΑΝΙΣΗ ∆υσµορφικά χαρακτηριστικά

Αναπτυξιακά ορόσηµαΑναπτυξιακά ορόσηµα

ΚΙΝΗΤΙΚΗ-ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ

ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ

ΚΙΝΗΤΙΚΗ-ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ

ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΠΡΟΣΑΡΜΟΣΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΠΡΟΣΑΡΜΟΣΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΑΤΟΜΙΚΗ – ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ

ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ

ΑΤΟΜΙΚΗ – ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ

ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ

Kaplan, Sadock 1994

ΗΛΙΚΙΑΗΛΙΚΙΑ

0 – 4

εβδοµάδες

0 – 4

εβδοµάδες

17/5/2012

7

Kaplan, Sadock 1994

4 εβδοµάδες4 εβδοµάδες

16 εβδ.16 εβδ.

20 εβδ.20 εβδ.

40 εβδ.40 εβδ.

Kaplan, Sadock 1994

ΚΙΝΗΤΙΚΗ-

ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ

ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ

ΚΙΝΗΤΙΚΗ-

ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ

ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ

ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΤΙΚΗ

ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ

ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΤΙΚΗ

ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ

ΑΤΟΜΙΚΗ – ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ

ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ

ΑΤΟΜΙΚΗ – ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ

ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΗΛΙΚΙΑΗΛΙΚΙΑ

52 εβδ.52 εβδ.

15 µην.15 µην.

18 µην.18 µην.

Kaplan, Sadock 1994

2

χρονών

2

χρονών

3

χρονών

3

χρονών

4

χρονών

4

χρονών

5

χρονών

5

χρονών

6

χρονών

6

χρονών

Kaplan, Sadock 1994

11- 18 µηνών

Περίοδος του µηνύµατος

1 λέξης

11- 18 µηνών

Περίοδος του µηνύµατος

1 λέξης

7-11 µηνών

Στάδιο

προσανατολισµού προς

τη γλώσσα

7-11 µηνών

Στάδιο

προσανατολισµού προς

τη γλώσσα

0-6 µηνών0-6 µηνών

Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

17/5/2012

8

Kaplan, Sadock 1994

12- 24 µηνών

Περίοδος του µηνύµατος

2 λέξεων

12- 24 µηνών

Περίοδος του µηνύµατος

2 λέξεων

24-36 µηνών

Περίοδος του

σχηµατισµού της

γραµµατικής

24-36 µηνών

Περίοδος του

σχηµατισµού της

γραµµατικής

Kaplan, Sadock 1994

36-54 µηνών

Στάδιο ανάπτυξης

γραµµατικής

36-54 µηνών

Στάδιο ανάπτυξης

γραµµατικής

55 µηνών και µετά

Στάδιο της αληθινής

επικοινωνίας

55 µηνών και µετά

Στάδιο της αληθινής

επικοινωνίας

Αισθητικοκινητική περίοδος Αισθητικοκινητική περίοδος -- PIAGETPIAGET

Γέννηση – 2 µηνών

Χρησιµοποιεί τα αντανακλαστικάαντανακλαστικά για την αλληλεπίδραση µε τον έξω κόσµο

2-5 µηνών

Συντονίζει τις δραστηριότητες του σώµατός του µε τις 5 αισθήσεις5 αισθήσεις και δεν αναζητάερεθίσµατα έξω από το οπτικό του πεδίο . ∆είχνει περιέργεια

5-9 µηνών

Αρχή της εκούσιας συµπεριφοράς- δρα µε πρόθεσηδρα µε πρόθεση

9-12 µηνών

Τα αντικείµενα δεν είναι προέκταση του εαυτού του

ΜιµείταιΜιµείται συµπεριφορές

Κου-κου-τζα

12-18 µηνών

Αναζητά νέες εµπειρίες και παράγει νέες συµπεριφορέςπαράγει νέες συµπεριφορές

18µ-2 χρόνων

Συµβολική σκέψηΣυµβολική σκέψη

Σχέσεις αιτιότηταςΣχέσεις αιτιότητας

Η προνηπιακή περίοδοςΗ προνηπιακή περίοδος

Η γλωσσική και γνωστική ανάτυξηΗ γλωσσική και γνωστική ανάτυξη

Ονοµάζει αντικείµενα

Κάνει βραχείες προτάσεις

Γνωστοποιεί τις ανάγκες του

∆ηµιουργεί νέες συµπεριφορές

Κάνει συµβολικό παιχνίδι

17/5/2012

9

Η προσχολική περίοδοςΗ προσχολική περίοδος

Η γλωσσική και η γνωστική ανάτυξηΗ γλωσσική και η γνωστική ανάτυξηΠρΠρooενεργητική φάση (ενεργητική φάση (Piaget)Piaget)

Χρησιµοποιούν προτάσεις

Σκέφτονται συµβολικά – ανιµιστικά

Η σκέψη τους είναι εγωκεντρική και µαγική

∆εν µπορούν να κατανοήσουν σχέσεις αιτίας και αποτελέσµατος

Η δικαιοσύνη είναι έµφυτη

Είναι ανίκανα να αντιµετωπίσουν ηθικά διλήµµατα και δεν µπορούν να µπουν στη θέση του άλλου

Τα µεσαία χρόνιαΤα µεσαία χρόνιαΗ γλωσσική και η γνωστική ανάτυξηΗ γλωσσική και η γνωστική ανάτυξη

( το στάδιο των συγκεκριµένων ενεργειών κατά ( το στάδιο των συγκεκριµένων ενεργειών κατά Piaget)Piaget)

Εκφράζουν σύνθετες ιδέες

Η λογική διερεύνηση υπερισχύει της φαντασίας

∆είχνουν ενδιαφέρον για τους κανόνες

Η ικανότητα για συγκέντρωση είναι καλά εδραιωµένη ( > 9-10 χρόνια )

Η σκέψη γίνεται λογική και οργανωµένη, αφαιρετική, συλλογιστική

Η εγωκεντρική σκέψη αντικαθίσταται από την ενεργητική (βλέπει τα πράγµατα από τη θέση κάποιου άλλου)

Αντιλαµβάνονται έννοιες όπως είναι η διατήρηση, η αναστρεψιµότητα και η ποσότητα

Γράφει µε άνεση

Το καθήκον του παιδιού είναι να οργανώσει και να τακτοποιήσει ό,τι συµβαίνει Το καθήκον του παιδιού είναι να οργανώσει και να τακτοποιήσει ό,τι συµβαίνει στον έξω κόσµοστον έξω κόσµο

Ο έλεγχος των σφιγκτήρωνΟ έλεγχος των σφιγκτήρων& ο ύπνος& ο ύπνος

Ο έλεγχος της ούρησης κατά τη διάρκεια της ηµέρας Ο έλεγχος της ούρησης κατά τη διάρκεια της ηµέρας ολοκληρώνεται συνήθως γύρω στην ηλικία των 2 ½ ολοκληρώνεται συνήθως γύρω στην ηλικία των 2 ½ χρόνων και κατά τη διάρκεια της νύχτας κατά τον 4χρόνων και κατά τη διάρκεια της νύχτας κατά τον 4οο

χρόνοχρόνο

Ο έλεγχος των κενώσεων ολοκληρώνεται συνήθως µέχρι Ο έλεγχος των κενώσεων ολοκληρώνεται συνήθως µέχρι τον 4τον 4οο χρόνοχρόνο

ΣΥΝΟΔΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

Οι διαταραχές είναι παρόµοιες µε αυτές του γενικού πληθυσµού

Στα παιδιά µε ελαφρά ΝΥ η συχνότητα των ψυχιατρικών διαταραχών είναι 3 φορές µεγαλύτερη από το στο γενικό πληθυσµό

Το 50% των παιδιών µε βαριά ΝΥ έχουν σοβαρές Ψ-διαταραχές

Είναι µύθος ότι µεγαλώνοντας τα προβλήµατα που υπήρχαν στο σχολικό περιβάλλον θα εξαλειφθούν

17/5/2012

10

ΣΥΝΟΔΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

ΔΙΑΧΥΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

1% των παιδιών µε ΝΥ, άτυπες εικόνες

ΨΥΧΩΣΕΙΣ (17%)

Κυρίως µε αποδιοργανωµένη συµπεριφορά και έκπτωση της λειτουργικότητας στον κοινωνικό τοµέα –απαραίτητος ο έλεγχος της οργανικότητας

ΣΥΝΟΔΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ & ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣΑγχώδεις & ψυχοσωµατικές δ/χές κυρίως στα παιδιά µε ελαφρά ΝΥΠαραµένουν συνήθως αδιάγνωστες

ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΙΕΣ & ΑΥΤΟ-ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣτερεοτυπίες:40% στα παιδιά , 20% στους ενήλικες και η δδ από καταναγκαστική

δ/χή είναι δύσκοληΑυτοκαταστροφική συµπεριφορά: 10% σε παιδιά και ενήλικες µε ελαφρά ΝΥθεωρούνται εναλλακτικός τρόπος επικοινωνίας & γι’αυτό είναι συχνότερες στα

παιδιά µε κοινωνικά προβλήµατα, αισθητηριακά & κινητικά ελλείµµατα & δυσκολίες στην επικοινωνία

ΥΠΕΡΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣυνηθέστερα όταν υπάρχει οργανικός παράγοντας, συνδυάζεται µε αυτο-

καταστροφική συµπεριφορά & στερεοτυπικές κινήσεις

ΣΥΝΟΔΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΥΠΝΟΥ

2/3 ξυπνούν νωρίς, 1/2 προβλήµατα στην έλευση

ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑ

Η πιο συχνή αιτία για φα, κακοποίηση & εισαγωγή σε ιδρυµατικούς φορείς

Τα άτοµα µε ΝΥ είναι δυνητικά «θύτες» & «θύµατα»

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΟΤΗΤΑΣ

Ανάρµοστη σεξουαλική συµπεριφορά, χωρίς κοινωνικές

δεξιότητες

ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ

Παράγοντες κινδύνου: προβλήµατα ύπνου, γκρινιάρικα

βρέφη, προβλήµατα συµπεριφοράς, αδυναµία να

υποστηρίξουν τον εαυτό τους & να αναφέρουν το πρόβληµα

17/5/2012

11

ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΕΠΙΡΡΕΠΕΙΣ ΣΕ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΕΣ ∆ΙΑΤΑΡΑΧΕΣ;

Συσχέτιση του οργανικού αιτιολογικού παράγοντα για την ΝΥ και την συνοδό ψυχιατρική διαταραχή

Συχνές αισθητηριακές διαταραχές και διαταραχές οργάνωσης του ΚΝΣ που εµποδίζουν τη σωστή επίλυση προβληµάτων

Περιβάλλον µε ανεπαρκή φροντίδα: µη σταθερό και δοµηµένο περιβάλλον, παραµέληση –κακοποίηση

Μειωµένη ικανότητα να διαχειρισθούν τα αρνητικά συναισθήµατα που τους δηµιουργεί η ανεπάρκειά τους απέναντι στις κοινωνικές απαιτήσεις και να λύσουν συναισθηµατικές συγκρούσεις – χαµηλή αυτοεκτίµηση

Απροθυµία των ειδικών να αντιµετωπίσουν την ψυχική διαταραχή στα άτοµα µε ΝΥ;;;

ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Δ/χές της µάθησης ή της επικοινωνίαςΗ προσαρµοστική λειτουργικότητα είναι ικανοποιητική

Εκτεταµένες δ/χές της ανάπτυξηςΥπάρχει ποιοτική έκπτωση στην ανάπτυξη αµοιβαίας

κοινωνικής διαντίδρασης και στην ανάπτυξη των λεκτικών και µη λεκτικών δεξιοτήτων

Μεταιχµιακή νοητική λειτουργία µε IQ 71-84

ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ

Ποικίλλει ανάλογα µε την βαρύτητα

Τα άτοµα µε ήπιας και µέτριας βαρύτητας ΝΥ µε κατάλληλη εκπαίδευση µπορούν να παρουσιάσουν σηµαντική βελτίωση

ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑ

1.7 φορές > από το ποσοστό του γενικού πληθυσµού

Άτοµα 1-19 ετών

- µε ελαφρά- µέτρια ΝΥ 2-πλάσιο ποσοστό

- µε σοβαρή – βαριά ΝΥ 7-31 φορές µεγαλύτερο

ποσοστό

17/5/2012

12

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ

“Breaking the news”

1. Η ανακοίνωση πρέπει να γίνεται όσο το δυνατόν γρηγορότερα

2. Το πλαίσιο της ανακοίνωσης οφείλει να είναι υποστηρικτικό και να παρέχει τη δυνατότητα στους γονείς να εκφράσουν τα συναισθήµατά τους

3. Είναι σωστό να ακολουθήσει και 2η συνάντηση, ώστε να δοθεί η ευκαιρία στους γονείς να ζητήσουν περισσότερες πληροφορίες, να λύσουν απορίες και να επεξεργασθούν τα ποικίλα συναισθήµατά τους

4. Επαφή µε την κοινωνική υπηρεσία

5. Η ψυχοθεραπευτική υποστήριξη είναι είτε “non-directive” (παρέχεται το περιβάλλον να εκφράσουν συναισθήµατα ή να «σιωπήσουν») είτε“directive” (δίνονται πρακτικές λύσεις και εκπαιδεύονται σε τεχνικές επίλυσης προβληµάτων)

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ

Ειδικά θέµατα που αφορούν τις πρώτες συναντήσεις µε τους γονείς

Ζητούν µια αιτία: το να µη γνωρίζουµε την αιτία είναι εντελώς διαφορετικόαπό το να µην υπάρχει αιτία

Συνήθως γνωρίζουν από πριν ότι µάλλον υπάρχει ένα πρόβληµα

Συνήθως είναι αναστατωµένοι στην πρώτη ανακοίνωση: δίνουµε τηνευκαιρία να ρωτήσουν «ξανά & ξανά» για να βεβαιωθούµε ότι έχουνκαταλάβει σωστά όλα τα θέµατα

Χρειάζονται ένα πρόσωπο αναφοράς – συντονιστή

Μπορεί να θέλουν να µοιρασθούν µε συγγενείς το «πρόβληµα»

Όλοι οι γονείς θέλουν να γνωρίζουν την εξέλιξη – το µέλλον: «θα τακαταφέρει στη ζωή του σαν ένα κανονικό παιδί;»

Εάν το ίδιο το παιδί είναι παρόν πρέπει να συµµετέχει στην κουβέντακαθώς αντιλαµβάνεται την «ατµόσφαιρα»

Ανακοίνωση- πένθος συναισθηµατικό µούδιασµα δυσπιστία

Συναισθηµατική αποδιοργάνωση

κατάρρευση µε κλάµα, απογοήτευση

και µικτά συναισθήµατα ενοχής και θυµού

Προσαρµογή και αποδοχή

Για ένα παιδί 6-12 χρόνων µε σοβαρή ΝΥ αφιερώνονται 7 ώρες την ηµέρα 7

µέρες την εβδοµάδα. Μπορούν να παραµείνουν 15 λεπτά την ηµέρα χωρίς

επιτήρηση

80% των µητέρων παρουσιάζει διαταραχή ύπνου

77% χωρίς παρέες κοινωνική αποµόνωση

59% χωρίς διακοπές

Αδέλφια: Επηρεάζονται λιγότερο από τους γονείς

Εµφανίζουν δυνατό αίσθηµα ευθύνης

17/5/2012

13

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Κοινωνικές δεξιότητες Ανάπτυξη του λόγου Δεξιότητες self-management

ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ( ατοµική – οικογενειακή – οµαδική )

Θεραπεία συµπεριφοράς Υποστηρικτική – συµβουλευτική Τεχνικές problem solving

ΦΑΡΜΑΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Μείζονα νευροληπτικά Σταθεροποιητικά του θυµικού

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Παροχή σε κοινοτικό επίπεδο υπηρεσιών για τη διάγνωση, τη φροντίδα και την αποκατάσταση των ατόµων µε ΝΥ

Αναβάθµιση της προσφερόµενης ιατρικής φροντίδας για τη µητέρα – βρέφος (πριν, κατά την διάρκεια και µετά την κύηση)

Αναβάθµιση της προσφερόµενης ιατρικής φροντίδας για τα άτοµα που νοσηλεύονται σε ιδρυµατικές δοµές

Ενίσχυση της έρευνας για την αιτιολογία της ΝΥ αλλά και την αντιµετώπιση - διαχείριση των προβληµάτων που συνεπάγεται

Ψυχο – εκπαίδευση του γενικού πληθυσµού – αντιµετώπιση του στιγµατισµού

Στιγµατισµός εγκλεισµός µέσα στο βλέµµα του άλλου

Απλουστευτικός

Περιοριστικός

∆ιαρκεί και µετά τις ενδεχόµενες εξελίξεις τουατόµου

Ακινητοποιητικός στο µέτρο που εµφανίζεται ότιανήκει την τάξη του πεπρωµένου

Σταδιακά γίνεται πλαίσιο αναφοράς του ίδιου τουατόµου που µειονεκτεί