Iατρική Aστική Eυθύνη-H ασφαλιστική προσέγγιση ενός...

Δρ. Γιώργος Κ. Κασάπης

Δρ. Γιώργος Κ. ΚασάπηςInsurance & Financial Advisory Services

Just Personalized For You

email: [email protected]

bio page: about.me/giorgoskassapis

blog: giorgoskassapis.wordpress.com

linkedin: www.linkedin.com/in/giorgoskassapis

slideshare: www.slideshare.net/DrGiorgosKKassapis

ΠEΡIEXOMENA

Εισαγωγή 4

1ο μέρος: Θεωρητικό πλαίσιο 5

Α. Το πρόβλημα

Β. Ορισμοί ιατρικού σφάλματος

2ο μέρος: Η ασφαλιστική θεώρηση (προσέγγιση) της ιατρικής αστικής ευθύνης 10

Α. Φιλοσοφία των συστημάτων ιατρικής αστικής ευθύνης

Β. Χαρακτηριστικά των συστημάτων ιατρικής αστικής ευθύνης

3ο μέρος: H αγορά της ιατρικής αστικής ευθύνης στις Η.Π.Α. 15

Α. Quick facts

Β. Ένα σύνθετο πρόβλημα

Γ. O ρόλος της «αμυντικής ιατρικής»

Δ. Μεγέθη της αγοράς ιατρικής αστικής ευθύνης

Ε. Οι διεργασίες για αναθεώρηση των αρχών του συστήματος

4ο μέρος: Η Ελληνική Πραγματικότητα 31

Α. Νομικό πλαίσιο

Β. Ευρήματα εμπειρικών ερευνών

Γ. Παραδείγματα από την δικαστική πρακτική

Δ. Η ‘’αρχιτεκτονική’’ των ασφαλιστηρίων συμβολαίων ιατρικής αστικής ευθύνης

Ε. Μεγέθη (ιδιωτικής ασφαλιστικής) αγοράς ιατρικής αστικής ευθύνης

ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΣΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ

Εισαγωγή

Στο πρώτο μέρος παρουσιάζεται το πρόβλημα, παρατίθενται οι ορισμοί του ιατρικού σφάλματος,

έννοιας κομβικής σημασίας στο όλο θέμα, και αναλύεται η έννοια της ιατρικής αμέλειας.

ενώ στο δεύτερο μέρος παρουσιάζονται από (ιδιωτικής) ασφαλιστικής σκοπιάς το θεωρητικό

υπόβαθρο της ιατρικής αστικής ευθύνης και τα χαρακτηριστικά ων συστημάτων ιατρικής αστικής

ευθύνης.

Το τρίτο μέρος αναλύει επιμέρους θέματα της αγοράς ιατρικής αστικής ευθύνης των Η.Π.Α., οι

οποίες είναι η πρώτη ασφαλιστική αγορά παγκοσμίως και στη συγκεκριμένη προϊοντική γραμμή,

και στο τέταρτο και τελευταίο μέρος, στο οποίο «πέφτει» το κύριο βάρος της όλης παρουσίασης,

αναλύονται θέματα που αφορούν στην ιατρική αστική ευθύνη στη χώρα μας.

© 2017 Δρ. Γιώργος Κ. Κασάπης 4

1ο Μέρος: Θεωρητικό πλαίσιο

Α. Το πρόβλημα




ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Α. Το πρόβλημα (1/3)

Αποτελεί κοινό τόπο ότι η σύγχρονη ιατρική, μολονότι με τη βοήθεια της τεχνολογίας έχει καταστεί

ιδιαίτερα ισχυρή, δεν είναι παντοδύναμη και ως εκ τούτου δεν μπορεί να αγνοήσει ή/και να

αποφύγει επιπλοκές και αποτυχίες.

Αυτό εξηγεί το γιατί η άσκησή της σε πολλές περιπτώσεις έχει γίνει επικίνδυνη όχι μόνο για τον

ασθενή αλλά και για τον ιατρό, και το τελευταίο συνιστά και την ειδοποιό διαφορά με αυτό που

ίσχυε στο παρελθόν: στο παρελθόν ο κίνδυνος αφορούσε στον ασθενή, οι ‘’gods in white coats’’

ήταν στο απυρόβλητο, αφού ο σεβασμός στην ιατρική αυθεντία καθιστούσε δυσχερή εάν όχι

αδύνατη την αναζήτηση ευθυνών. (1)

Η επιστημονική κι τεχνολογική πρόοδος λειτούργησαν σε βάρος της αυθεντίας, η παράμετρος

«τύχη» αποκλείστηκε, και αυτό έχει ως αποτέλεσμα πως το κάθε τι θα πρέπει να ερμηνεύεται ως

κάτι που προκύπτει από συγκεκριμένα αίτια. Λογική συνέπεια: η αξίωση για την επιβολή

κυρώσεων και την αποκατάσταση των ζημιών ήρθε στο προσκήνιο, και το πρόβλημα των ορίων

του ιατρικού (θεραπευτικού κινδύνου) και της αντίστοιχης ιατρικής ευθύνης τέθηκε επί τάπητος.

(1) Munich Re, When treatment becomes a risk, Topics Magazine 2/2011, pp. 39-44




Η συγκεκριμένη έννοια (=της ευθύνης) μορφοποιήθηκε και είναι σήμερα διεθνώς γνωστή ως μια

τρισδιάστατη έννοια, ποινική, αστική και διοικητική/πειθαρχική ευθύνη. (2)

Στα πλαίσια της συγκεκριμένης παρουσίασης θα απασχοληθούμε μόνο με την ιατρική αστική

ευθύνη. (3)

Ο όρος αστική ευθύνη σημαίνει την υποχρέωση ενός προσώπου να αποκαταστήσει τη ζημία που

προκάλεσε σε άλλον από υπαιτιότητά του. Η υπαιτιότητα εμφανίζεται με δύο μορφές, το δόλο και

την αμέλεια.

Η αστική ευθύνη των ιατρών συνδέεται με πράξεις που έγιναν από αμέλεια κατά την άσκηση του

ιατρικού έργου και όχι εκ δόλου.

(2) Για μια λεπτομερή ανάλυση των νομικών συστημάτων σε Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ελβετία,

Η. Βασίλειο, Ισπανία, Ιταλία, Ολλανδία, Ουγγαρία, Πολωνία, Σουηδία, Τσεχία και Σουηδία βλέπε B. Koch (2011),

Medical Liability in Europe. A Comparison of Selected Jurisdictions, Tort and Insurance Law, vol. 29(3) Για μια διαχρονική ανάλυση βλέπε Σ. Άρτεμη (2013), Ιατρική Αστική Ευθύνη




Η ιατρική αμέλεια (medical malpractice) ορίζεται - στο αγγλοσαξωνικό δίκαιο – ως η πράξη ή η

παράλειψη του ιατρού κατά την παροχή των υπηρεσιών του προς τον ασθενή, η οποία

παρεκκλίνει από τους κοινά αποδεκτούς κανόνες της ορθής κλινικής πρακτικής. (4)

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η European Academy of Legal Medicine δια της αρμόδιας ομάδας

εργασίας της καταβάλλει προσπάθεια σχεδιασμού και διαμόρφωσης ενιαίων κανόνων, η

λειτουργία των οποίων θα είναι προς όφελος της ιατρικής κοινότητας αλλά και των ασθενών, (5)

ενώ διεθνώς το θέμα έχει απασχολήσει και την επιστημονική κοινότητα. (6)

Επιγραμματικά, κλείνοντας την αναφορά μας στο συγκεκριμένο θέμα, μπορούμε να πούμε, ότι

η ευθύνη των ιατρών έχει ως γενεσιουργό λόγο αυτό που στη πράξη ονομάζεται ιατρικό σφάλμα.

(4) Γ. Παυλίδης, Το θέμα της αστικής ευθύνης των ιατρών στις Η..Π.Α., Ημερίδα: Αστική Ευθύνη Ιατρών, Ωνάσειο

Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, 25.06.2014(5) SD Ferrara and others, Malpractice and Medical Liability. European Guidelines on Methods of Ascertainment and Criteria of

Evaluation, Int J Legal Med, 2013 127 (3): 545-557(6) Για μια λεπτομερή ανάλυση του νομικού πλαισίου σε Αυστρία, Βραζιλία, Γαλλία, Γερμανία, Η. Βασίλειο, Η.Π.Α.,

Ιαπωνία, Ιταλία, Καναδά, Λ. Δ. Κίνας, Ν. Αφρική. Ν. Ζηλανδία και Σκανδιναβία βλέπε Κ. Οlipnant / R. Wright (2013),

Medical Malpractice and Compensation in Global Perspective, Tort and Insurance Law, vol. 32




Σύμφωνα με ένα πρώτο ορισμό, κάθε ιατρική πράξη με δυσμενή έκβαση, η οποία θα μπορούσε να

προληφθεί, ή/και η εφαρμογή μίας ακατάλληλης θεραπευτικής ή διαγνωστικής μεθόδου μπορεί

να θεωρηθεί ως ιατρικό σφάλμα. (7)

Σύμφωνα με ένα άλλο ορισμό, το ιατρικό σφάλμα ορίζεται ως μια ακούσια διαφοροποίηση από τις

καθιερωμένες πρακτικές. (7)

Σύμφωνα με ένα τρίτο ορισμό, σφάλμα είναι η αποτυχία ολοκλήρωσης μιας προγραμματισμένης

δράσης ή η χρήση λάθος σχεδίου για την επίτευξη συγκεκριμένου στόχου. (8)

(7) Iατρικό Σφάλμα στην Κλινική Πράξη: Errare Humanum Est, Eλληνική Καρδιολογική Εταιρεία, 2013, 54: 24-28 (8) Π. Λιάπη (2013), Η νομική προστασία των ασθενών στο πλαίσιο των ιατρικών σφαλμάτων. Η περίπτωση της Ελληνικής

Νομοθεσίας


2ο Μέρος: Η ασφαλιστική θεώρηση (προσέγγιση) της ιατρικής αστικής ευθύνης

Α. Φιλοσοφία των συστημάτων ιατρικής αστικής ευθύνης

Β. Χαρακτηριστικά των συστημάτων ιατρικής αστικής ευθύνης



Η ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ (ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ) ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ

Α. Φιλοσοφία των συστημάτων ιατρικής αστικής ευθύνης (1/2)

1. Η προσέγγιση του προβλήματος της ιατρικής αστικής ευθύνης, και οι σχετικές ρυθμίσεις σε

νομικό & ασφαλιστικό επίπεδο, είναι συνάρτηση των ηθικών και φιλοσοφικών αντιλήψεων και

αρχών της κάθε κοινωνίας που αντικατοπτρίζονται θεσμικά στη νομοθεσία της κάθε χώρας. (9)

2. Βασικά, οι κυρίαρχες (αντικρουόμενες) αντιλήψεις εν προκειμένω είναι δύο: το λεγόμενο tort system (10) που κυριαρχεί στον αγγλοσαξωνικό χώρο και

το λεγόμενο no-fault system (11) που δεσπόζει στις σκανδιναβικές χώρες.

3. Διαφορές στη φιλοσοφία των δύο συστημάτων:

τo tort system (αποκαλούμενο στη βιβλιογραφία ‘’social insurance of a market society’’)

δίνει έμφαση στην απόδειξη του ζημιογόνου γεγονότος και επομένως και της ευθύνης μέσω της

δικονομικής διαδικασίας,

ενώ

το no-fault system (αποκαλούμενο στη βιβλιογραφία ‘’social insurance of goodwill’’) εστιάζει

(9) World Bank (2003), Medical Malpractice Systems around the Globe: Examples from the US tort liability system

and the

Sweden no-fault system (10) US National Library (02.2009), An Introduction to Medical Malpractice in the United States (11) American Academy of Orthopaedic Surgeons (11.2012), No-Fault Compensation Systems


Α. Φιλοσοφία των συστημάτων ιατρικής αστικής ευθύνης (2/2)

στην επίλυση του προβλήματος μέσω αντικειμενικών (εξωδικαστικών) κριτηρίων που υπερβαίνουν

τα δικονομικά πλαίσια. (12)

(12) F. A. Sloan / K. Whetten-Goldstein / S. S. Entman / E. D. Kulas / E. M. Stout, The Road from Medical injury to Claims Resolution:

How No-Fault and Tort Differ, Law and Contemporary Problems, 1997, 35-70, Vol. 60, No 2



Β. Χαρακτηριστικά των συστημάτων ιατρικής αστικής ευθύνης (1/2)

Όσον αφορά στα βασικά χαρακτηριστικά της κάλυψης της ιατρικής αστικής ευθύνης, όπως υποχρεωτικότητα ή μη κάλυψης

και

ασφάλιση σε βάση claims made (13), (14), (15) ή με εφαρμογή της αρχής οccurrence (13), (14), (15)

προκύπτουν με βάση τα στοιχεία σχετικής έρευνας του ΟΟΣΑ (που συμπεριέλαβε 26 χώρες) τα εξής (16):

1. Υποχρεωτικότητα ή μη κάλυψης υποχρεωτική ασφάλιση σε 19 χώρες

(Αυστραλία, Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Δανία, Η. Βασίλειο, Η.Π.Α, Ιαπωνία, Ισλανδία,

Ισπανία, Καναδάς, Ολλανδία, Ουγγαρία, Πολωνία, Σλοβακία, Σουηδία, Τσεχία, Φινλανδία,

προαιρετική ασφάλιση σε 7 χώρες

(Ελβετία, Ελλάδα, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Ν. Ζηλανδία, Πορτογαλία, Τουρκία)

(13) EAEE, Επιτροπή Αστικής Ευθύνης, Λεξικό Όρων Αστικής Ευθύνης(14) EAEE, Ημερίδα Επιτροπής Αστικής Ευθύνης & Επαγγελματικών Ευθυνών (22.10.2015), Βάση Ασφάλισης Ασφαλιστηρίων

Συμβολαίων Αστικής Ευθύνης (Claims made/Occurrence)(15) E. Τζίβα (2014), Ασφάλιση Ιατρικής ευθύνης. Έκταση της ασφαλιστικής κάλυψης: Ρήτρες occurrence

(ζημιογόνο περιστατικό) και claims made (προβολή αξιώσεων)(16) OECD (2006), Medical Malpractice (Prevention, Insurance and Coverage Options), Policy Issues in Insurance,

No 11



B. Χαρακτηριστικά των συστημάτων ιατρικής αστικής ευθύνης (2/2)

2. Ασφάλιση σε βάση claims made ή με εφαρμογή της αρχής οccurrence ασφάλιση σε βάση claims made

(Γαλλία, Ελβετία, Ελλάδα, Ιαπωνία, Ισπανία, Ιταλία, Ολλανδία, Σλοβακία)

ασφάλιση με εφαρμογή της αρχής occurrence σε 15 χώρες

Αυστρία, Βέλγιο, Γερμανία, Δανία, Η. Βασίλειο, Η.Π.Α, Ισλανδία, Καναδάς, Λουξεμβούργο,

Ν. Ζηλανδία, Ουγγαρία, Σουηδία, Τουρκία, Τσεχία, Φινλανδία)

3. Ασαφές καθεστώς για 3 χώρες δεν υπάρχει σαφής εικόνα (Αυστραλία, Πολωνία, Πορτογαλία)



3ο Μέρος: Η αγορά της ιατρικής αστικής ευθύνης στις Η.Π.Α.

Α. Quick facts

Β. Ένα σύνθετο πρόβλημα

Γ. Ο ρόλος της «αμυντικής ιατρικής»

Δ. Μεγέθη της αγοράς ιατρικής αστικής ευθύνης

Ε. Οι διεργασίες για αναθεώρηση του συστήματος



Η ΑΓΟΡΑ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΣΤΙΣ Η.Π.Α.

Α. Quick facts (1/2)

Οι θάνατοι από ιατρικό σφάλμα αποτελούν την τρίτη, μετά τις καρδιοπάθειες και τον καρκίνο,

αιτία θανάτων στη χώρα. (17)

Σύμφωνα με στοιχεία της ΑΜΑ (American Medical Association), (18)

το 61% των ιατρών ηλικίας > των 55 έχει εναχθεί μία φορά, ενώ εναντίον του 40% εξ αυτών έχει

εγερθεί αγωγή δύο φορές,

το 90% των χειρουργών ηλικίας > των 55 έχει εναχθεί τουλάχιστον μία φορά

ενώ

το 51% των μαιευτήρων-γυναικολόγων ηλικίας < των 40 ετών έχει επίσης εναχθεί.

Σύμφωνα με στοιχεία της PIAA (Physician Insurers Association of America), (19)

το 2012 το 65% των αγωγών εναντίον ιατρών απορρίφτηκε

ενώ

από το 8% των σχετικών προσφυγών που συζητήθηκε ενώπιον δικαστηρίων με συμμετοχή

ενόρκων σε ποσοστό 89% οι αποφάσεις δικαίωσαν τους εναγόμενους ιατρούς.

(17) M. Macary / M. Daniel, Medical Error-the third leading cause of death in the US, BMJ 2016: 353 (03.05.2016)(18) ΑΜΑ (American Medical Association), Medical Reform Now, έκδοση 2016(19) ΑΜΑ (παρ. 18)



Α. Quick facts (2/2)

H παραγωγή ασφαλίστρων (ασφάλιστρα από πρωτασφαλίσεις) ιατρικής αστικής ευθύνης το

2015 (τελευταία διαθέσιμα στοιχεία) ανήλθε σε 9,39 δισ. $. (20)

Οι πληρωθείσες αποζημιώσεις το 2016 ανήλθαν σε 3,84 δισ. $. (21)

Οι καταβληθείσες αποζημιώσεις ακολούθησαν φθίνουσα πορεία από το 2003 έως το 2012,

ανοδική το 2013, 2014 και 2015, και εκ νέου φθίνουσα το 2016. (22)

Η αγορά ιατρικής αστικής ευθύνης των Η.Π.Α. είναι η μεγαλύτερη του κόσμου, εκτιμάται δε ότι

αποτελεί το 50% της παγκόσμιας αγοράς της συγκεκριμένης κατηγορίας. (23)

(20) NAIC (2016), Countrywide Summary of Medical Malpractice Insurance (21) Γ. Κ. Κασάπης, Στατιστικά στοιχεία και οικονομικές διαστάσεις των ιατρικών σφαλμάτων στις Η.Π.Α.

το 2016, INSURANCE NEWS & FACTS (giorgoskassapis.wordpress.com)(22) Γ. Κ. Κασάπης (παρ. 21)(23) Munich Re (παρ. 1)



Β. Ένα σύνθετο πρόβλημα (1/3)

Οι ρίζες του προβλήματος της ιατρικής αστικής ευθύνης - σε ομοσπονδιακό επίπεδο -

ανιχνεύονται στη δεκαετία του 60’. (24)

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι θέσεις του Ρεπουμπλικανικού και Δημοκρατικού Κόμματος

σχετικά με το συγκεκριμένο θέμα: ιστορικά, οι Ρεπουμπλικανοί έχουν ηγηθεί της προσπάθειας

αναθεώρησης του ισχύοντος tort system, εστιάζοντας την κριτική τους στο ότι οι νομικές διώξεις

κατά των ιατρών έχουν ως συνέπεια, ότι αυτοί εξαναγκάζονται 1) να πληρώνουν υπέρογκες

αμοιβές σε νομικές εταιρείες, 2) πολύ ακριβά ασφάλιστρα στις ασφαλιστικές εταιρείες για την

κάλυψη της αστικής τους ευθύνης και 3) να ασκούν την λεγόμενη «αμυντική ιατρική» (defensive

medicine), η οποία συμβάλλει στην αύξηση του συνολικού κόστους των υπηρεσιών υγείας. Οι

Δημοκρατικοί από την πλευρά τους έχουν περιοριστεί στο να εστιάσουν στη συμβολή του tort

system στην αύξηση του συνολικού κόστους των υπηρεσιών υγείας. (25)

(24) Medical Malpractice Insurance: An Economic Introduction and Review of Historical Experience (02.10.2009), Congressional

Research Service(25) Medical Malpractice Reform: An Alliance for Health Reform Toolkit (07.08.2013), Robert Wood Johnson Foundation




To πρόβλημα της ιατρικής αστικής ευθύνης απέκτησε πανεθνική σημασία από τη δεκαετία του

70’, και σε ερευνητικό επίπεδο γίνεται διάκριση μεταξύ της 1ης φάσης: 1970-1980,

της 2ης φάσης: 1980-2000, και

της 3ης φάσης: 2000 έως σήμερα. (26)

Η κάθε φάση χαρακτηρίστηκε και (η τελευταία) χαρακτηρίζεται από την εκάστοτε διαμορφωμένη

πολιτική, κοινωνική και οικονομική δυναμική αλλά και από τις επιμέρους συνθήκες της

ασφαλιστικής αγοράς (hard/soft market, αντασφαλιστικές συμφωνίες, ένταση ανταγωνισμού,

είσοδος και έξοδος παικτών από τη συγκεκριμένη προϊοντική γραμμή, κανονιστικό πλαίσιο σε

επιμέρους πολιτείες κ.ο.κ.). (27)

Μια σημαντική - κοινωνικά, οικονομικά και σε τελευταία ανάλυση πολιτικά - διάσταση του

προβλήματος της ιατρικής αστικής ευθύνης είναι αυτή της τιμολογιακής πολιτικής (ύψους

ασφαλίστρων), σχετικά με την οποία αξίζει να σημειώσουμε τα εξής:

(26) ΑΜΑ (παρ. 18)(27) Medical Malpractice Insurance (παρ. 24)




επί τρεις δεκαετίες (1970-2000) ή ανάπτυξη του συγκεκριμένου κλάδου συνοδεύτηκε από

αιχμηρές αυξήσεις ασφαλίστρων. (28)

την περίοδο 2000-2004 ασφάλιστρα εκτοξεύτηκαν σε δυσθεώρητα ύψη. Χαρακτηριστικά αναφέρεται η

περίπτωση της πολιτείας της Florida (Miami-Dade), όπου το 2004 οι εκεί μαιευτήρες/γυναικολόγοι έπρεπε να

καταβάλλουν ασφάλιστρα ύψους 277.241 $ (συνολικό ποσό κάλυψης 3 εκ. $, αποζημίωση ανά περιστατικό

1 εκ. $), που αντιστοιχούσε στην μέση τιμή αγοράς κατοικίας στην περιοχή. (29)

από τα στοιχεία σχετικής μελέτης/ανάλυσης της πορείας των ασφαλίστρων την περίοδο 2000-2004 σε τρεις

ειδικότητες, μαιευτική/γυναικολογία, γενική χειρουργική και εσωτερική ιατρική, προκύπτει ότι στην πολιτεία

της Florida (Miami-Dade) κατεγράφησαν οι μεγαλύτερες αυξήσεις ασφαλίστρων και στις τρεις ειδικότητες,

ενώ οι μικρότερες (αυξήσεις) κατεγράφησαν στην πολιτεία της California (L. Angeles). (30)

από το 2007 παρατηρείται μια ομαλοποίηση στην αγορά του συγκεκριμένου κλάδου με σημαντική μείωση

ασφαλίστρων (31), η οποία συνοδεύεται από αντίστοιχη μείωση της παραγωγής και βελτίωση του μικτού δείκτη,

ενώ σύμφωνα με τα αποτελέσματα της τελευταίας δημοσκόπησης του Medical Liability Monitor - στην οποία

μετέχει το 75% των ασφαλιστικών εταιρειών που παρέχουν κάλυψη ιατρικής αστικής ευθύνης - την περίοδο

2015/2016 η αγορά εμφάνισε σημεία σταθερότητας και σε συγκεκριμένες περιοχές της χώρας κατεγράφησαν

περαιτέρω μειώσεις ασφαλίστρων. (32)

(28) GAO (General Accounting Office), Medical Malpractice Insurance, έκδοση 2003(29) ΑΜΑ (παρ. 18)(30) J. Guardado (2007), Professional Liability Insurance Rates and Distribution of Rate Changes, 2003-2007,

AΜΑ (Policy Research Perspectives)(31) ΑΜΑ, Medical Professional Liability Insurance Premiums: An Overview of Data from 2005 to 2014 (32) Medical Liability Monitor, 2016 Annual Rate Survey



Γ. Αμυντική Ιατρική (1/2)

Όπως ήδη προαναφέρθηκε (διαφ. 18), η ιατρική αστική ευθύνη συμβάλλει σημαντικά στην

αύξηση του συνολικού κόστους των υπηρεσιών υγείας στη χώρα.

Ένας πρόσθετος παράγοντας - που συντελεί με τη σειρά του στην εκτίναξη του κόστους των

υπηρεσιών υγείας - είναι η λεγόμενη «αμυντική ιατρική» (defensive medicine) (33), το κόστος της

οποίας εκτιμάται πως κυμαίνεται ετησίως μεταξύ 45 (34) και 50 δισ. $. (35)

Η αμυντική ιατρική ορίζεται ως η τακτική των ιατρών να υποβάλλουν τους ασθενείς

- σε υπερβολικές εξετάσεις (διαγνωστικές/απεικονιστικές)

ή

- σε συγκεκριμένες θεραπευτικές μεθόδους,

προκειμένου να προστατεύσουν εαυτούς έναντι πιθανής αγωγής. (36)

(33) Office of Technology Assessment / Congress of the United States (1994), Defensive Medicine and Medical Malpractice (34) JAMA (Journal of AMA) Internal Medicine, 11.2014, Vol. 174, No 11(35) J. Miler, Does Defensive Medicine “Work”?, HMS (Harvard Medical School), 04.11.2015(36) Γ. Παυλίδης (παρ. 4)



Γ. Αμυντική Ιατρική (2/2)

Περαιτέρω, γίνεται διάκριση μεταξύ θετικής αμυντικής (positive defensive medicine) και

αρνητικής αμυντικής ιατρικής (negative defensive medicine).

Θετική αμυντική ιατρική υπάρχει στη περίπτωση που ο ιατρός δίνει εντολή για διενέργεια

εξετάσεων, προκειμένου να ελαχιστοποιήσει το ενδεχόμενο έγερσης αγωγής σε βάρος του,

ενώ αρνητική αμυντική ιατρική υπάρχει στη περίπτωση που ο ιατρός αποφεύγει είτε

τη θεραπεία συγκεκριμένων ασθενών ή την εφαρμογή συγκεκριμένων διαδικασιών. (37)

(37) Office of Technology Assessment / Congress of the United States (παρ. 33)



Έτος

1990

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

Καθαρά εγγεγραμμένα ασφάλιστρα

(σε $)

4.014.624.000

4.067.803.000

4.133.567.000

4.370.812.000

4.780.537.000

4.800.552.000

4.875.486.000

4.892.496.000

5.145.066.000

5.104.147.000

Μικτός δείκτης

101,9%

99,0%

123,4%

104,5%

94,2%

96,4%

102,6%

103,5%

111,9%

125,8%

Δ. Μεγέθη της αγοράς ιατρικής αστικής ευθύνης (1/7)

1. Παραγωγή και Μικτός Δείκτης 1990-1999

Σύμφωνα με τα συγκεντρωτικά στοιχεία της Α.Μ. Best, την δεκαετία του 90’ η παραγωγή του

συγκεκριμένου κλάδου κατέγραψε αύξηση με παράλληλη ραγδαία επιδείνωση του μικτού δείκτη. (38)

(38) C. IKolodkin, Medical malpractice Insurance Trends? Chaos, IRMI (nternational Risk

Management Institute), 09.2001



΄Έτος

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

Aσφάλιστρα από πρωτασφαλίσεις

(σε $)

7.604.124.289

9.614.724.505

11.194.924.126

11.987.481.966

12.200.603.388

12.333.479.774

11.683.325.307

11.210.379.774

10.816.183.500

10.501.317.985


125,83%

118,93%

107,34%

84,28%

74,63%

65,26%

60,37%

54,62%

55,66%

51,00%



Σύμφωνα με την επίκαιρη έκθεση της ΝAIC (Νational Association of Insurance Commissioners),

η παραγωγή του συγκεκριμένου κλάδου κινήθηκε και στην 15ετία 2001-2015 ανοδικά ( από 7,6

δισ. $ το 2001 στα 9,3 δισ. το 2015), ενώ ως ιδιαίτερα θετική αποτιμάται η βελτίωση του μικτού

δείκτη (από 126,8% το 2001 σε 65,5% το 2015). (39)



΄Έτος

2011

2012

2013

2014

2015

Aσφάλιστρα από πρωτασφαλίσεις

(σε $)

10.286.426.723

10.022.727.494

9.792.280.017

9.673.245.229

9.393.109.307


64,58%

60,63%

59,42%

61,94%

65,49%



(39) NAIC (παρ. 20)



΄Έτος

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

Aσφάλιστρα

από πρωτασφαλίσεις

(σε $)

11.987.481.966

12.200.603.388

12.333.479.774

11.683.325.307

11.210.379.774

10.816.183.500

10.501.317.985

10.286.426.723

10.022.727.494

9.792.280.017

9.673.245.229

Μερίδιο αγοράς

top 10

46,35%

45,17%

45,59%

46,08%

46,10%

46,66%

48,01%

49,30%

49,05%

47,98%

48,12%

Μερίδιο αγοράς

top 20

65,37%

63,98%

63,74%

62,79%

62,73%

63,75%

64,42%

64,81%

64,63%

63,44%

64,37%


3. Μερίδια αγοράς 2004-2014: κυριαρχία (50%+) του top 20 της αγοράς (40)

(40) NAIC, Market Share Reports for Property & Casualty Groups and Companies by State and

Countrywide (έτη 2005 – 2015)




4. Στατιστικά 2016 (41)

1. Πληρωθείσες αποζημιώσεις

Η πληρωμή αποζημιώσεων κατέγραψε μείωση 2,54% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά

(3,84 δισ. $ έναντι 3,95 δισ. $ το 2015).

2. Τύποι ιατρικών σφαλμάτων

Τα σχετιζόμενα με την διάγνωση σφάλματα κατέλαβαν την πρώτη θέση με ποσοστό 34%

επί συνόλου, με τα σχετιζόμενα με τις χειρουργικές επεμβάσεις (σφάλματα) να ακολουθούν με

ποσοστό 24% (επί συνόλου).

3. Κατηγοριοποίηση συνεπειών ιατρικών σφαλμάτων

Ο θάνατος με ποσοστό 31% επί συνόλου κατέλαβε την πρώτη θέση, και ακολουθεί η μείζονος

βαρύτητας μόνιμη ανικανότητα με 18% (επί συνόλου).

(41) Γ. Κ. Κασάπης (παρ. 21)




4. Στατιστικά 2016

4. Μέση αποζημίωση ανά κατηγορία βλάβης

Η μεγαλύτερη μέση αποζημίωση, 1.030.592 $, επιδικάστηκε για τετραπληγία, εγκεφαλικές

βλάβες και βλάβες που απαιτούν την παροχή υπηρεσιών δια βίου φροντίδας, και η δεύτερη

μεγαλύτερη, 622.168 $, (επιδικάστηκε) για βλάβη που προξένησε βαρεία μόνιμη ανικανότητα.

5. Ποσοστά πληρωμών ανά τύπο περίθαλψης

Το 44% αφορούσε περιπτώσεις νοσηλείας και το 341% περιπτώσεις εξωνοσοκομειακής

περίθαλψης.

6. Πληρωμές με βάση το φύλο

Η πλειοψηφία (53%) των ασθενών που κινήθηκαν νομικά και στους οποίους επιδικάστηκε

αποζημίωση ήταν γυναίκες.

7. Πληρωμές με βάση την ηλικία

Την πρώτη θέση, με βάση τις επιδικασθείσες αποζημιώσεις, κατέλαβε η ηλικιακή

ομάδα 50-59 ετών.




4. Στατιστικά 2016

8. Ομαδοποίηση πολιτειών

Όσον αφορά στις επιδικασθείσες αποζημιώσεις ανά περιοχή, η κατάταξη έχει ως εξής: 1η θέση: Βορειοανατολικές Πολιτείες (σύνολο: 12 πολιτείες), 45,8% συνόλου επικράτειας

2η θέση: Νότιες Πολιτείες (σύνολο: 14 πολιτείες), 21,8% συνόλου επικράτειας

3η θέση: Μεσοδυτικές Πολιτείες (σύνολο: 12 πολιτείες), 17,4% συνόλου επικράτειας

4η θέση: Δυτικές Πολιτείες (σύνολο: 13 πολιτείες), 15,0% συνόλου επικράτειας

9. Διαχρονική εξέλιξη μεγεθών παλαιοτέρων ετών

Όσον αφορά στην εξέλιξη των αντίστοιχων μεγεθών την περίοδο 2004-2013, η απεικόνιση

των οποίων είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για πολλαπλούς λόγους, ιδιαίτερα χρήσιμη είναι η σχετική

ανάλυση της ΑΜΑ. (42)

(42) ΑΜΑ, Medical Professional Liability Insurance Indemnity Payout Expenses and Claim Disposition 2004-2013



E. Οι διεργασίες για την αναθεώρηση του συστήματος

Τα προβλήματα του συστήματος που συμβάλλουν, εκτός των άλλων, και στην συνολική επιβάρυνση

του κόστους των υπηρεσιών υγείας, έχουν οδηγήσει στην ανάληψη πρωτοβουλιών για την

αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων για την αντιμετώπιση τους μέσα από σχεδιασμό τόσο σε

επίπεδο πολιτειών όσο και σε ομοσπονδιακό. (43)

Η ΑΜΑ, η οποία ηγείται της σχετικής προσπάθειας, έχει «κωδικοποιήσει» τις σχετικές νομοθετικές

πρωτοβουλίες ανά πολιτεία (44) και πανεθνικά. (45)

(43) ΑΜΑ (παρ. 18)(44) ΑΜΑ (2017), State Medical Liability Reform(45) ΑΜΑ (2017), Federal Medical Liability Legislative Activities


4ο Μέρος: Η ελληνική πραγματικότητα

Α. Νομικό πλαίσιο

Β. Ευρήματα εμπειρικών ερευνών

Γ. Παραδείγματα από την δικαστική πρακτική

Δ. Η «αρχιτεκτονική» των ασφαλιστηρίων συμβολαίων ιατρικής αστικής ευθύνης

Ε. Μεγέθη της (ιδιωτικής ασφαλιστικής) αγοράς ιατρικής αστικής ευθύνης



Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Α. Νομικό πλαίσιο (1/16)

Άξονες ευθύνης ιατρού (46)

Α. Ιατρικό σφάλμα

Β. Παραβίαση κανόνων δεοντολογίας

(46) Ι. Κ. Καρακώστας / Χ. Α. Βρεττού (2013), Το ιατρικό σφάλμα και οι κανόνες δεοντολογίας ως βάση της αστικής ευθύνης του

ιατρού,

Αναλυτικά



Α. Nομικό πλαίσιο (2/16)

Α. Ιατρικό σφάλμα

1. Νομική έννοια

Εσφαλμένη διάγνωση ή μη διάγνωση μίας νόσου

Εσφαλμένη - πλημμελής θεραπευτική αγωγή

Μη παραπομπή του ασθενούς στην κατάλληλη μονάδα ή ανάληψη διεξαγωγής ενός

διαγνωστικού ή θεραπευτικού εγχειρήματος, δίχως να υπάρχουν οι απαραίτητες ειδικές

γνώσεις και ικανότητες ή τα κατάλληλα διαγνωστικά μέσα

Μη εκπλήρωση του καθήκοντος ιατρικής μέριμνας και επιμέλειας

2. Βάσεις ευθύνης προς αποζημίωση

ΕνδοσυμβατικήΣύμβαση ιατρικής αρωγής: το ιατρικό σφάλμα συνιστά παραβίαση των

υποχρεώσεων του ιατρού ευθύνη από την συγκεκριμένη σύμβαση, με αποτέλεσμα τη

θεμελίωση της αξίωσης αποζημίωσης του ασθενούς

υγεία του ασθενούς




Αδικοπρακτική ευθύνη

Άρθρα 914 ΑΚ, 922 ΑΚ, 105 ΕισΝΑΚ

Προϋποθέσεις:

ιατρικό σφάλμα

βλάβη στην υγεία του ασθενούς

αιτιώδης συνάφεια μεταξύ ιατρικού σφάλματος και ζημιογόνου αποτελέσματος

Ευθύνη του παρέχοντος υπηρεσίες

Άρθρο 8 Ν. 2251/1994

Αντιστροφή του βάρους απόδειξης: ο ιατρός πρέπει να αποδείξει είτε την έλλειψη ιατρικού σφάλματος

είτε την έλλειψη αιτιώδους συνάφειας μεταξύ της ιατρικής πράξης και του ζημιογόνου

αποτελέσματος υγεία του ασθενούς

Αναλυτικά:

Η ευθύνη του ιατρού είναι υποκειμενική, είναι ευθύνη εκ πταίσματος. Όσον αφορά στην απόδειξή της,

ο νόμος (άρθρο 8 του ν. 2251/1994) την κατέστησε νόθο αντικειμενική. Αυτό σημαίνει ότι




ο ασθενής δεν υποχρεούται να επικαλεσθεί και να αποδείξει πταίσμα του ιατρού=ιατρικό σφάλμα, αλλά ο

ιατρός οφείλει να αποδείξει την έλλειψη υπαιτιότητάς του. Η αντιστροφή αυτή του βάρους απόδειξης αποτελεί

εύνοια προς τον ασθενή, ο οποίος είναι σε δυσμενέστερη θέση έναντι του ιατρού, αφού κατά κανόνα δεν έχει

πρόσβαση σε όλα τα αρχεία που τον αφορούν, ούτε είναι σε θέση να γνωρίζει σε τι ακριβώς συνίσταται το

σφάλμα του ιατρού. Διαφορές όπως η ανωτέρω έχουν διαμορφωθεί στο νόμο ως ιδιωτικές διαφορές, οι οποίες

υπάγονται στη δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων. (47)

(47) Ε. Τσακόπουλος, Αστική Ευθύνη Ιατρών, Ημερίδα: Αστική Ευθύνη Ιατρών, Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, 25.06.2014




Β. Οι Κανόνες δεοντολογίας ως βάση της ιατρικής ευθύνης

1. Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας (Ν. 3418/2005)

2. Κώδικας Ασκήσεως Ιατρικού Επαγγέλματος (Α.Ν. 1565/1939)

Η παραβίαση των διατάξεων του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας επιφέρει: ενδοσυμβατική ευθύνη

αδικοπρακτική ευθύνη

πειθαρχικές κυρώσεις

Επιμέρους δεοντολογικές υποχρεώσεις

1. Υποχρέωση ενημέρωσης του ασθενούς

2. Υποχρέωση τήρησης ιατρικού απορρήτου

3. Υποχρέωση τήρησης ιατρικού αρχείου

Αναλυτικά




1. Υποχρέωση ενημέρωσης ασθενούς

Η ενημέρωση του ασθενούς συνιστά δεοντολογική υποχρέωση του ιατρού, η οποία προβλέπεται

ρητά: στο άρθρο 11 του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας

στο άρθρο 5 του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων

και της αξιοπρέπειας του ατόμου σε σχέση με τις εφαρμογές της βιολογίας και της ιατρικής (Ν. 2619/1998)

στο άρθρο 47 παρ. 4 του Ν. 2071/1992 (Εκσυγχρονισμός και Οργάνωση Συστήματος Υγείας)

Είδη και τύπος ενημέρωσης

Είδη ενημέρωσης: Βασική ενημέρωση (για το είδος της ασθένειας και τις εναλλακτικές μεθόδους θεραπείας)

Ενημέρωση για τους κινδύνους που συνεπάγεται η ασθένεια, η διαγνωστική και θεραπευτική αντιμετώπισή της.

Τύπος: προβάδισμα στην προφορική – προσωπική ενημέρωση.*** Για την απόδειξη της ενημέρωσης απαραίτητη η υπογραφή εντύπου.




Παρατηρήσεις:

δεν απαιτείται ενημέρωση και συναίνεση του ασθενούς στις επείγουσες περιπτώσεις (ο ιατρός θεωρείται ότι ενεργεί

με την εικαζόμενη βούληση του ασθενούς)

στις λοιπές περιπτώσεις, η έλλειψη ενημέρωσης ισοδυναμεί με ιατρικό σφάλμα, ακόμη και εάν η πράξη εκτελέσθηκε

σύμφωνα με τους ιατρικούς κανόνες

Παραδείγματα:

1. Ασθενής Χ με εκκόλπωμα zenker/Κοπή του αριστερού παλίνδρομου λαρρυγγικού νεύρου.

Το δικαστήριο δέχτηκε ότι δεν υπήρξε ιατρικό σφάλμα, όμως επιδίκασε στον ασθενή αποζημίωση λόγω

έλλειψης ενημέρωσης.

2. Ασθενής Ψ με αρτηριοφλεβώδη δυσπλασία στον αριστερό βρεγματικό λοβό του εγκεφάλου/Εμβολισμός/

Ενδοεγκεφαλική αιμορραγία/Ημιπάρεση και ημιανοψία/νεύρου/ έλλειψη ενημέρωσης για τις μεθόδους της

στερεοτακτικής ακτινοβόλησης και της χειρουργικής επέμβασης.

Το δικαστήριο θεώρησε ότι υπήρξε έλλειψη ενημέρωσης για τις μεθόδους της στερεοτακτικής ακτινοβόλησης

και της χειρουργικής επέμβασης




2. Υποχρέωση τήρησης ιατρικού απορρήτου

Ρητή πρόβλεψη για υποχρέωση τήρησης του ιατρικού απορρήτου ως δεοντολογική υποχρέωση

σε: Άρθρο 13 του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας

και

Άρθρο 23 του α.ν. 1565/1939 «Περί ασκήσεως του Ιατρικού Επαγγέλματος»

Το ιατρικό απόρρητο καλύπτει όχι μόνο όσα έχει αναφέρει ο ασθενής στον ιατρό, αλλά και όσα

διαπιστώνει ο ίδιος ο ιατρός στα πλαίσια άσκησης των καθηκόντων του

Συγκεκριμένα, το ιατρικό απόρρητο καλύπτει: τις ασθένειες που αποκαλύπτονται από τον ασθενή, τους συγγενείς του και γενικότερα τους δικούς του

ανθρώπους στον ιατρό




τις διαπιστώσεις/εκτιμήσεις του ιατρού από ακτινογραφίες, διενέργεια κάθε είδους εξετάσεων,

συνεργασία του με άλλους ιατρούς, καθώς και ότι σχετίζεται με το ιστορικό του συγκεκριμένου

ασθενούς, που μπορεί να μην έχει αιτιώδη συνάφεια με την ίδια την ασθένεια

και

την αγωγή που ακολουθεί/εφαρμόζει ο ιατρός για την θεραπεία του ασθενούς

Κυρώσεις σε περίπτωση παραβίασης του ιατρικού απορρήτου

α) Πειθαρχικές κυρώσεις

β) Αστική ευθύνη βάσει των διατάξεων περί προσβολής της προσωπικότητας

βάσει του Ν. 2472/1997 «Προστασία του ατόμου από την επεξεργασία δεδομένων

προσωπικού χαρακτήρα», λόγω παράνομης επεξεργασίας των προσωπικών δεδομένων του ασθενούς

βάσει των διατάξεων περί αδικοπρακτικής ευθύνης.

γ) Ποινιική ευθύνη παραβίαση επαγγελματικής εχεμύθειας (άρθρο 371 ΠΚ)




3. Υποχρέωση τήρησης ιατρικού αρχείου

Ρητή πρόβλεψη για υποχρέωση τήρησης του ιατρικού απορρήτου ως δεοντολογική υποχρέωση:

Συνάφεια υποχρέωσης τήρησης του ιατρικού απορρήτου και υποχρέωσης τήρησης ιατρικού αρχείου:

«Ο ιατρός υποχρεούται να τηρεί ιατρικό αρχείο, σε ηλεκτρονική ή μη μορφή, το οποίο περιέχει δεδομένα

που συνδέονται αρρήκτως ή αιτιωδώς με την ασθένεια ή την υγεία των ασθενών του. Για την τήρηση του

αρχείου αυτού και την επεξεργασία των δεδομένων του εφαρμόζονται οι διατάξεις του ν. 2472/1997»

Η υποχρέωση διατήρησης ιατρικών αρχείων ισχύει:

α) για τους ιδιώτες ιατρούς και τις μονάδες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας του ιδιωτικού τομέα για μία

δεκαετία από την τελευταία επίσκεψη του ασθενή

και

β) σε κάθε άλλη περίπτωση, για μία εικοσαετία από την τελευταία επίσκεψη του ασθενή.





Ο ασθενής έχει δικαίωμα πρόσβασης στον ιατρικό του φάκελο.

Μετά το θάνατο του ασθενούς, δικαίωμα πρόσβασης έχουν οι συγγενείς μέχρι τετάρτου βαθμού.

Τρίτα πρόσωπα έχουν δικαίωμα πρόσβασης μόνο μετά από άδεια της Αρχής Προστασίας Προσωπικών

Δεδομένων.


Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΤΙΚΟΤΗΤΑ


Η ευθύνη των ιατρών του ΕΣΥ (48)

Με το άρθρο 7 του Ν. 3329/2005, τα νοσοκομεία του ΕΣΥ έχουν μετατραπεί σε ν.π.δ.δ. Αυτό έχει

ως συνέπεια ότι οι ιατροί που υπηρετούν σε αυτά αποτελούν όργανα του νομικού προσώπου, με

αποτέλεσμα να εφαρμόζεται επ’ αυτών συμπληρωματικά ο υπαλληλικός κώδικας που κυρώθηκε

με το Ν. 35282007 (οι ιατροί της συγκεκριμένης κατηγορίας φέρουν την ιδιότητα του δημόσιου

λειτουργού). Σύμφωνα με το άρθρο 38 του εν λόγω κώδικα, οι ιατροί του ΕΣΥ δεν υπέχουν

προσωπική ευθύνη έναντι των ασθενών για τη βλάβη που τους προξένησαν κατά την άσκηση

της υπηρεσίας τους.

Έναντι αυτών (=των ασθενών) ευθύνεται μόνο το νομικό πρόσωπο του νοσοκομείου, το οποίο,

αφού πρώτα καταβάλλει την επιδικασθείσα αποζημίωση, στη συνέχεια έχει δικαίωμα αναγωγής

κατά του υπαίτιου ιατρού.

Τις διαφορές αυτές που απορρέουν από τα άρθρα 105 και 106 του ΕισΝΑΚ, ο Ν.

1406/1983 τις έχει χαρακτηρίσει ως διοικητικές διαφορές ουσίας και τις έχει υπαγάγει στη

δικαιοδοσία των Διοικητικών Δικαστηρίων (Διοικητικών πρωτοδικείων, Εφετείων και του ΣτΕ).

Από τα ανωτέρω προκύπτει με σαφήνεια, ότι για τις ίδιες διαφορές ο νομοθέτης αντιμετωπίζει

τελείως διαφορετικά τους ιατρούς που υπηρετούν σε νοσοκομεία δημόσια, δημοτικά ή ν.π.δ.δ.

από όλους τους άλλους.

(48) Ε. Τσακόπουλος (παρ. 47)


Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΤΙΚΟΤΗΤΑ


Η ευθύνη των πανεπιστημιακών ιατρών (49)

Σύμφωνα με το άρθρο 13 του Ν. 1397/1983, στα νοσοκομεία του ΕΣΥ λειτουργούν

πανεπιστημιακές κλινικές, εργαστήρια και ειδικές μονάδες που στελεχώνονται αποκλειστικά με

πανεπιστημιακό ιατρικό και λοιπό επιστημονικό προσωπικό. Οι πανεπιστημιακές κλινικές,

εργαστήρια και ειδικές μονάδες εντάσσονται στον αντίστοιχο τομέα του νοσοκομείου και

αποτελούν τμήματά του.

Το πανεπιστημιακό προσωπικό, σε ό,τι αφορά στην υπηρεσία του στο νοσοκομείο, θεωρείται ότι

βρίσκεται σε οργανική σχέση με αυτό και υπάγεται στη δικαιοδοσία και στον επιστημονικό και

ιεραρχικό έλεγχο των αρμοδίων οργάνων του νοσοκομείου, όπως και το λοιπό προσωπικό της

ιατρικής υπηρεσίας.

(49) Π. Λιάπη (παρ. 8)




Οδηγία 2011/24/ΕΕ και Ν. 4213/2012

Οδηγία 2011/24/ΕΕ του ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 9ης Μαρτίου

2011 περί εφαρμογής των δικαιωμάτων των ασθενών στο πλαίσιο της διασυνοριακής υγειονομικής

περίθαλψης

Σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 2 εδάφιο δ

‘’…το κράτος μέλος θεραπείας εξασφαλίζει ότι για την θεραπεία που παρέχεται στο έδαφος του,

υπάρχουν συστήματα ασφάλισης αστικής ευθύνης ή εγγύηση ή παρόμοια ρύθμιση που είναι

ισοδύναμη ή ουσιαστικά συγκρίσιμη ως προς το σκοπό της και κατάλληλη για τη φύση και το

βαθμό του κινδύνου’’ (υπογραμμίσεις του συντάκτη),

ενώ σύμφωνα με το άρθρο 21, τα κράτη μέλη οφείλουν να συμμορφωθούν με την παρούσα

οδηγία έως την 25.10.2013.

Για την ιστορία αναφέρεται, ότι η Ελλάδα έως την ανωτέρω ημερομηνία δεν είχε προσαρμόσει την

εθνική της νομοθεσία στις διατάξεις της ανωτέρω οδηγίας.

Σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 1 εδάφιο β




Ν. 4213/2012

Νόμος 4213 από 09.12.2013 (προσαρμογή της εθνικής νομοθεσίας στις διατάξεις της Οδηγίας

2011/24/ΕΕ του ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 9ης Μαρτίου 2011

περί εφαρμογής των δικαιωμάτων των ασθενών στο πλαίσιο της διασυνοριακής υγειονομικής

περίθαλψης

Σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 1 εδάφιο β

‘’…για την θεραπεία που παρέχεται στην Ελλάδα, οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης υπάγονται

υποχρεωτικά σε σύστημα ασφάλισης επαγγελματικής αστικής ευθύνης ή εγγύηση ή παρόμοια

ρύθμιση που είναι ισοδύναμη ή ουσιαστικά συγκρίσιμη ως προς το σκοπό της και κατάλληλη για

τη φύση και το βαθμό του κινδύνου, είτε μέσω των οικείων επαγγελματικών συλλόγων είτε ατομικά

είτε με ευθύνη του φορέα απασχόλησής τους’’ (υπογραμμίσεις του συντάκτη).


Πάροχος υγειονομικής περίθαλψης θεωρείται σύμφωνα με το νόμο κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο

ή άλλος φορέας που παρέχει νόμιμα υγειονομική περίθαλψη (άρθρο 3 παρ. ζ)




η υποχρεωτική υπαγωγή σε σύστημα ασφάλισης επαγγελματικής αστικής ευθύνης γίνεται

α) είτε μέσω των οικείων επαγγελματικών συλλόγων π.χ. μέσω ενός ομαδικού ασφαλιστηρίου που θα συνάψει

συγκεκριμένος ιατρικός σύλλογος,

β) είτε ατομικά π.χ. μέσω επιλογής ατομικού ασφαλιστηρίου από τον μεμονωμένο υπόχρεο (ιατρό, νοσηλευτή

κ.λ.π.),

γ) είτε μέσω ενός ομαδικού ασφαλιστηρίου (συμβαλλόμενος η διοίκηση ενός νοσοκομείου, ασφαλιζόμενοι οι

ιατροί και ό νοσοκομεία στη Σουηδία και στη Δανία.



Β. Ευρήματα εμπειρικών ερευνών (1/16)

Έρευνα Πανεπιστημίου Πειραιώς 2007 (1/6)

Η ερευνητική διαδικασία περιελάμβανε βιβλιογραφική έρευνα, καθώς και έρευνα σε πρωτογενές

υλικό κατά τους μήνες Απρίλιο έως και Ιούλιο του 2007. (50)

Η οικονομική διάσταση των ιατρικών σφαλμάτων προσεγγίστηκε μέσα από τους φακέλλους 31

υποθέσεων

(2003-2007) για τις οποίες το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών εξέδωσε σχετική απόφαση

ενώ

έχουν εκδοθεί και τελεσίδικες αποφάσεις με τις οποίες επιδικάσθηκαν αποζημιώσεις στου προσφυγόντες

ασθενείς/παθόντες.

Η έρευνα επιβεβαίωσε, ότι (και) στην Ελλάδα το οικονομικό κόστος λόγω ιατρικών σφαλμάτων είναι υψηλό,

η μέση και η συνολική αποζημίωση εμφανίζουν έντονα αυξητικές τάσεις,

(50) Α. Βοζίκης / Μ. Ρήγα, Τα ιατρικά σφάλματα στην Ελλάδα: προσεγγίσεις της οικονομικής διάστασης μέσα από

αποφάσεις των διοικητικών δικαστηρίων, Κοινωνία, Οικονομία και Υγεία, 2008, 2:22-44





ενώ ανέδειξε, ότι σε αντίθεση με άλλες χώρες στην Ελλάδα δεν είναι δυνατή η προσέγγιση της συνολικής

επιβάρυνσης από τα ιατρικά σφάλματα λόγω έλλειψης οργανωμένου συστήματος πληροφόρησης.





Στη συνέχεια παρατίθενται στοιχεία της συγκεκριμένης έρευνας που αφορούν στα δεδομένα αποζημιώσεων (διαφάνεια 51)

στη κατανομή αποζημιώσεων ανά ειδικότητα (διαφάνεια 52)

στη κατανομή αποζημιώσεων κατά κατηγορία συνέπειας (διαφάνεια 53)

και

στη κατανομή αποζημιώσεων ανά έτος διαφάνεια 54)





Αποζημίωση

Περιπτώσεις

31

Ελάχιστο

8.125

Μέγιστο

1.866.470

Σύνολο

14.357.022

Αριθμητικός

μέσος

463.129,74

Δεδομένα αποζημιώσεων σε €





Ειδικότητα

Χειρουργός

Αναισθησιολόγος

Γαστρεντερολόγος

Οφθαλμίατρος

Καρδιολόγος

Ορθοπεδικός

Άλλη ειδικότητα

Ειδικευόμενος

ΣΥΝΟΛΟ


10

4

2

1

2

3

5

4

31

Μέση

αποζημίωση

σε €

457.428

1.012.570

17.500

586.940

426.838

196.450

436.464

370.919

463.130

Συνολική 6

σε €

4.574.283

4.050.279

35.000

586.940

853.675

590.850

2.182.320

1.483.675

14.357.022

Κατανομή αποζημιώσεων κατά ειδικότητα





Συνέπεια

Άγνωστη

Προσωρινή βλάβη/κρίνεται απαραίτητη

η ιατρική παρέμβαση

Προσωρινή βλάβη/κρίνεται απαραίτητη

μια αρχική ή παρατεταμένη νοσηλεία

Μόνιμη αναπηρία ασθενούς

Απαιτείται ιατρική παρέμβαση για να

διατηρηθεί στη ζωή ο ασθενής

Θάνατος

ΣΥΝΟΛΟ


1 (3% συνόλου)






31

Μέση


σε €

1.267.790

31.024

733.675

755.736

1.154.135

407.052

463.130

Συνολική


σε €

1.267.790

279.212

733.675

5.290.501

2.308.269

4.477.575

14.357.022

Κατανομή αποζημιώσεων κατά κατηγορία συνέπειας





Έτος

2003

2004

2005

2006

2007


5

6

7

8

5

Μέση


σε €

367.426

413.373

386.896

480.215

697.933

Συνολική


σε €

1.837.131

2.480.236

2.708.270

3.841.719

3.480.666

Κατανομή αποζημιώσεων κατά έτος





Στα πλαίσια της συγκεκριμένης έρευνας πραγματοποιήθηκε ανάλυση 259 περιπτώσεων ιατρικής

αμέλειας κατά την τελευταία δεκαετία. (51)

Η ανάλυση περιελάμβανε λεπτομερή επισκόπηση του περιεχομένου της υπόθεσης και του

σκεπτικού της απόφασης.

Αναλυτικότερα συλλέχθηκαν από τα πολιτικά δικαστήρια 78 υποθέσεις (τελεσίδικες αποφάσεις),

από το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών 64 υποθέσεις (αγωγές/αποφάσεις),

από τον Συνήγορο του Πολίτη 23 υποθέσεις (αγωγές),

ενώ

από τα ιδιωτικά νοσηλευτικά κέντρα της Αθήνας καταμετρήθηκαν/συνυπολογίστηκαν 27 υποθέσεις

(αγωγές)

και

από τον τύπο ανευρέθησαν 67 υποθέσεις (αγωγές/αποφάσεις).

(51) Γ Πολλάλης /Α. Βοζίκης/Μ. Ρήγα, Ποιοτικά χαρακτηριστικά των ιατρικών σφαλμάτων: ερευνητικά ευρήματα από

την Ελλάδα, Το Βήμα του Ασκληπιού, 11ος τόμος, 4ο τεύχος, Οκτώβριος - Δεκέμβριος 2012





Στη συνέχεια παρατίθενται στοιχεία της συγκεκριμένης έρευνας που αφορούν στη ποσοστιαία κατανομή ιατρικών σφαλμάτων κατά τύπο μονάδας υγείας (διαφάνεια 57)

στη ποσοστιαία κατανομή βαρύτητας ιατρικών σφαλμάτων (διαφάνεια 58)

και

στη βαρύτητα ιατρικών σφαλμάτων ανά ειδικότητα διαφάνειες 59-63)



Μονάδα Υγείας

Δημόσια Νοσοκομεία

Ιδιωτικές Κλινικές/Ιατρικά Κέντρα

Ιδιωτικά Ιατρεία

Άγνωστο

Δομές ΙΚΑ

Οδοντιατρεία

Δομές Προστασίας Παιδιού, Νέων και Οικογένειας

Ινστιτούτα Αισθητικής/Αδυνατίσματος

Κέντρα Υγείας

Ποσοστό (%)

64,86%

20,08%

6,18%

4,63%

2,32%

0,77%

0,39%

0,39%

0,39%



Ποσοστιαία κατανομή ιατρικών σφαλμάτων κατά τύπο μονάδας υγείας


H ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Βαρύτητα ιατρικού σφάλματος

Θάνατος

Μόνιμη αναπηρία

Προσωρινή βλάβη

(απαραίτητη η ιατρική παρέμβαση)

Άγνωστη


(κρίνεται απαραίτητη η νοσηλεία)

Απαιτείται ιατρική παρέμβαση

για την παραμονή του ασθενούς στη ζωή

Ποσοστό (%)

37,84%

35,91%

14,29%

6,18%

3,09%

2,70%



Ποσοστιαία κατανομή βαρύτητας ιατρικών σφαλμάτων


H Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ


Αιματολογία

Ακτινολογία

Ακτινοθεραπευτική/

Ογκολογία

Αναισθησιολογία

Γαστρεντερολογία

Γενική Ιατρική


(απαραίτητη

η ιατρική

παρέμβαση)

5,1%

2,6%

Προσωρινή

βλάβη

(κρίνεται

απαραίτητη

η ιατρική

νοσηλεία)

11,1%

Μόνιμη

Αναπηρία

2,0%

7,1%

Απαιτείται

ιατρική

παρέμβαση

για τη διατήρηση

στη ζωή

Θάνατος

0,9%

2,6%

0,9%

10,5%

0,9%

2.6%



Βαρύτητα ιατρικών σφαλμάτων κατά ειδικότητα




Γενική Οδοντιατρική/

Ορθοδοντική

Γενική Χειρουργική

Δερματολογία/

Αφροδισιολογία


Εσωτερική Παθολογία

Προσωρινή

βλάβη


η ιατρική

παρέμβαση)

10,3%

17,9%

Προσωρινή

βλάβη

(κρίνεται


η ιατρική

νοσηλεία)

22,2%

Μόνιμη

Αναπηρία

25,3%

1,0%

1,0%


ιατρική

παρέμβαση


στη ζωή

14,3%

Θάνατος

19,3%

16,7%







Θωρακοχειρουργική

Καρδιολογία/

Καρδιοχειρουργική

Μαιευτική/

Γυναικολογία

Μικροβιολογία

Νευροχειρουργική

Προσωρινή

βλάβη


η ιατρική

παρέμβαση)

7,7%

15,4%

Προσωρινή

βλάβη

(κρίνεται


η ιατρική

νοσηλεία)

11,1%

22,2%

Μόνιμη

Αναπηρία

1,0%

3,0%

18,2%

1,0%

2,0%


ιατρική

παρέμβαση


στη ζωή

14,3%

28,6%

Θάνατος

8,8%

12,3%

5,3%

1,8%







Νοσηλευτική

Ορθοπεδική

Ουρολογία

Οφθαλμολογία

Παιδιατριική

Παιδοχειρουργική

Προσωρινή

βλάβη


η ιατρική

παρέμβαση)

5,1%

7,7%

7,7%

Προσωρινή

βλάβη

(κρίνεται


η ιατρική

νοσηλεία)

11,1%

11,1%

11,1%

Μόνιμη

Αναπηρία

2,0%

13,1%

5,1%

8,1%

1,0%

1,0%


ιατρική

παρέμβαση


στη ζωή

28,6%

14,3%

Θάνατος

0,9%

0,9%

0,9%

2,6%

3,5%

2,6%







Ψυχιατρική/Ψυχολογία

Ωτορινολαρυγγολογία

Προσωρινή

βλάβη


η ιατρική

παρέμβαση)

2,6%

Προσωρινή

βλάβη

(κρίνεται


η ιατρική

νοσηλεία)

Μόνιμη

Αναπηρία

2,0%


ιατρική

παρέμβαση


στη ζωή

Θάνατος

0,9%






Γ. Παραδείγματα από την δικαστική πρακτική (1/7)

Στη συνέχεια παρατίθενται στοιχεία (52) που αφορούν στη μέση επιδικασθείσα αποζημίωση ανά ειδικότητα (διαφάνειες 65-66)

στις αποζημιώσεις ανά είδος ζημίας (διαφάνεια 67)

και

σε παραδείγματα ζημιών / ρπιδικασθέντων ή διακανιονισθέντων ποσών (διαφάνειες 68-70)

(52) EAEE, Ημερίδα Επιτροπής Αστικής Ευθύνης (29.05.20140), Eπαγγελματική Αστική Ευθύνη Ιατρών




Μέση επιδικασθείσα αποζημίωση ανά ειδικότητα


Μαιευτική-Γυναικολογία

Νευροχειρουργική

Μικροβιολογία

Γενική Χειρουργική

Αναισθησιολογία

Γενική Ιατρική

Παθολογική-Ανατομική

Ορθοπεδική

Αιματολογία

Εσωτερική Παθολογία

Νευρολογία

Άγνωστη

Μέση αποζημίωση (σε €)

623.146

459.733

391.293

324.901

319.771

279.870

265.000

264.148

253.041

210.854

205.428

204.137




Μέση επιδικασθείσα αποζημίωση ανά ειδικότητα



Πλαστική Χειρουργική

Καρδιολογία-Καρδιοχειρουργική

Ωτορινολαρυγγολογία

Μέση αποζημίωση (σε €)

200.000

172.495

171.391

117.590




Αποζημιώσεις ανά είδος ζημίας

Αιτία

αποζημίωσης

Θάνατος

Μόνιμη ολική ανικανότητα

Άγνωστη αιτία


(κρίνεται απαραίτητη η νοσηλεία)

Απαιτείται ιατρική παρέμβαση για την

παραμονή του ασθενούς στη ζωή


(απαραίτητη η ιατρική παρέμβαση)

%

ανά αιτία

αποζημίωσης

36,93

35,89

5,57

4,53

2,44

14,63

Μέση επιδικασθείσα


(σε €)

434.086

356.839

193.800

83.027

36.810

36.449




Παραδείγματα ζημιών/επιδικασθέντων ή διακανονισθέντων ποσών


Μαιευτήρας-Γυναικολόγος

Αγγειοχειρουργός

Καρδιοχειρουργός

Ορθοπεδικός (Χειρουργός)

Είδος

βλάβης

Θάνατος 35χρονης από αιμορραγία

μετά από τοκετό

Ακρωτηριασμός

και των δυο κάτω άκρων

στο ύψος

του μηρού 60χρονης

λόγω θρόμβωσης

Θάνατος 38χρονης

λόγω ενδοκαρδίτιδας

μετά από

αντικατάσταση

μητροειδούς βαλβίδας

Μόνιμη βλάβη

βραχιονίου κεφαλής 40χρονου

μετά από εγχείρηση

ανάταξης κατάγματος ώμου

Αιτούμενο

ποσό

(σε €)

833.000

620.000

500.000

350.000

Επιδικασθέν

ποσό

(σε €)

350.000

(ψυχική οδύνη)

350.000

(ηθική βλάβη)

Εξωδίκως

καταβληθέν

ποσό

(σε €)

150.000


95.000







Γαστρεντερολόγος

Νευροχειρουργός

Νευροχειρουργός

Είδος

Βλάβης

Διάτρηση

παχέος εντέρου 45χρονου

από κολονοσκόπηση

Μόνιμη οσφυαλγία και χωλότητα

βάδισης

λόγω βλάβης σπονδύλων

μετά από επέμβαση

σπονδυλοδεσίας και

αντικατάστασης

μεσοσπονδυλίου δίσκου

Θάνατος 60χρονου ασθενούς

λόγω μετεγχειρητικής λοίμωξης

μετά από επέμβαση αφαίρεσης

νευρινώματος σπονδύλου

Αιτούμενο

ποσό

(σε €)

2.000.000

3.130.000

2.400.000


ποσό

(σε €)

45.000


166.000

(ηθική βλάβη

και δαπάνες

αποκατάστασης)

605.000

(ψυχική οδύνη

πρωτοδίκως)

Εξωδίκως


ποσό

(σε €)






Ακτινοδιαγνώστης

Γενικός Χειρουργός

Είδος

Βλάβης

Αποτυχία

διάγνωσης καρκίνου του πνεύμονος

55χρονου

με μεταστάσεις και τελικά θάνατο

Θάνατος 35χρονης μητέρας

από αιμορραγία

μετά από επέμβαση

λόγω παχυσαρκίας

Αιτούμενο

ποσό

(σε €)

3.740.000

2.500.000


ποσό

(σε €)

Εξωδίκως


ποσό

(σε €)

450.000


350.000




Δ. Η «αρχιτεκτονική» των ασφαλιστηρίων συμβολαίων ιατρικής αστικής ευθύνης (1/4)

1. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται στη χώρα μας αύξηση του αριθμού των ιατρών που συνάπτουν

ασφαλιστικές συμβάσεις κάλυψης της αστικής τους ευθύνης, μολονότι η συγκεκριμένη κάλυψη δεν

είναι υποχρεωτική.

2. Σημαντικό κίνητρο για τη σύναψη των εν λόγω συμβάσεων αποτελεί ο διαρκώς αυξανόμενος

αριθμός των δικαστικών αποφάσεων που αποφαίνονται για ζητήματα ιατρικής ευθύνης λόγω

σφαλμάτων και επιδικάζουν υψηλές αποζημιώσεις.

3. Η ασφαλιστική σύμβαση ιατρικής αστικής ευθύνης (53)

Τα συμβαλλόμενα μέρη

Τα συμβαλλόμενα μέρη είναι η ασφαλιστική επιχείρηση και ο λήπτης της ασφάλισης

Ουσιώδη στοιχεία ασφαλιστικής σύμβασης

τα στοιχεία των συμβαλλομένων.

το αντικείμενο της ασφάλισης.

το είδος των ασφαλιστικών κινδύνων.

το ασφαλιστικό ποσό.

οι τυχόν εξαιρέσεις της κάλυψης.

(53) Σ. Κυράνου-Τσιπτσίου (2014), Ασφάλιση Ιατρικής Αστικής Ευθύνης




το ασφάλιστρο.

το εφαρμοστέο δίκαιο.


1. Γενικοί όροι

Οι γενικοί όροι είναι προδιατυπωμένοι, αποτελούν κανόνες συμβατικού δικαίου και δίνουν στην ασφαλιστική

σύμβαση το χαρακτήρα της σύμβασης προσχώρησης.

2. Ειδικοί όροι

ΟI ειδικοί όροι είναι αυτοί που διαμορφώνονται κατόπιν διαπραγμάτευσης και ρυθμίζουν εξατομικευμένα μια

ασφαλιστική σχέση.

Στους συγκεκριμένους όρους κατά τη συνήθη ασφαλιστική πρακτική καταγράφονται οι περιπτώσεις που θα

εκτείνεται η κάλυψη του ασφαλιστηρίου συμβολαίου, όπως

σε ζημίες που προκαλούνται από οφειλόμενες σε αμέλεια του ιατρού πράξεις ή παραλείψεις κατά την άσκηση

της επαγγελματικής του δραστηριότητας,

σε βλάβες που ενδέχεται να προκληθούν εξαιτίας χρησιμοποίησης ελαττωματικού ιατρικού υλικού,

σε λάθη ή παραλείψεις που προκαλούνται λόγω εσφαλμένης εκτέλεσης των οδηγιών που έδωσε

ο ασφαλισμένος ιατρός στο βοηθητικό προσωπικό του,

σε βλάβες που ενδέχεται να προκληθούν σε ασθενείς-πελάτες κατά τη διάρκεια της παραμονής

τους στο ιατρείο.




3. Eξαιρέσεις

Οι εξαιρέσεις καθορίζουν , εκτός από την περιγραφή του αντικειμένου της ασφάλισης, το εύρος της ασφαλιστικής

κάλυψης.

Ως εξαιρέσεις νοούνται οι περιπτώαεις κινδύνων στις οποίες περιορίζεται η έκταση της ασφαλιστικής κάλυψης.

Στη συνέχεια παρατίθενται - ενδεικτικά - περιπτώσεις που στους ειδικούς όρους ορίζεται ότι δεν καλύπτονται:

δόλια πρόκληση θανάτου/σωματικών βλαβών ή και υλικών ζημιών,

πράξεις ή παραλείψεις ιατρού που βρισκόταν κατά τη διενέργειά τους υπό την επίδραση τοξικών/ναρκωτικών

ουσιών,

παράνομες επεμβάσεις που προσφέρονται για πειραματισμό ή δεν έχουν εγκριθεί από τις αρμόδιες αρχές,

ευθύνη που σχετίζεται με διάγνωση, θεραπεία, μετάδοση που συναρτάται άμεσα ή έμμεσα με το σύνδρομο

επίκτητης ανοσοποιητικής ανεπάρκειας (AIDS),

ευθύνη σχετικά με τη λειτουργία τράπεζας αίματος,

ευθύνη από συμμετοχή του λήπτη της ασφάλισης σε κλινικές μελέτες και δοκιμές φαρμάκων,

ζημίες που προκλήθηκαν από ιατρικές πράξεις ή παραλείψεις που έλαβαν χώρα πριν την έναρξη ισχύος της

κάλυψης.

4. Έναρξη ασφαλιστικής κάλυψης

Η ασφαλιστική κάλυψη δεν αρχίζει πριν την καταβολή του εφάπαξ ασφαλίστρου ή της πρώτης δόσης

της τμηματικής καταβολής.




5. Επέλευση ασφαλιστικής περίπτωσης

Μετά την επέλευση της ασφαλιστικής περίπτωσης το δικαίωμα προσδοκίας του ασφαλισμένου για ασφαλιστική

προστασία εισέρχεται σε ένα δυναμικό στάδιο και συγκεκριμενοποιείται στην απαίτηση ασφαλιστικής κάλυψης της

ζημίας.

Όπως έχει ήδη αναφερθεί, στη σύμβαση ασφάλισης ιατρικής ευθύνης είναι η ασφαλιστική επιχείρηση και ο λήπτης

της ασφάλισης. Στη σχέση αυτή δεν μετέχει ο ζημιωθείς από το ιατρικό σφάλμα ασθενής.

Κατά συνέπεια μόνο ο ασφαλισμένος ιατρός νομιμοποιείται ενεργητικά να στραφεί κατά της ασφαλιστικής και να

αξιώσει την καταβολή της ασφαλιστικής αποζημίωσης.

6. Παραγραφή

Οι αξιώσεις που πηγάζουν από την ασφαλιστική σύμβαση παραγράφονται στις ασφαλίσεις ζημιών, στις οποίες

εντάσσεται και η ασφάλιση ιατρικής αστικής ευθύνης, μετά την πάροδο 4 ετών από το τέλος του έτους μέσα στο

οποίο γεννήθηκαν.

Από τη στιγμή που ο ζημιωθείς θα επιδώσει στον ασφαλισμένο ιατρό την περί αποκατάστασης της ζημίας του

αγωγή ή σχετική εξώδικη όχληση, γεννιέται και καθίσταται δικαστικά επιδιώξιμη η αξίωση του

ασφαλισμένου έναντι της ασφαλιστικής επιχείρησης.

Κατά συνέπεια το κρίσιμο σημείο που σηματοδοτεί την έναρξη της παραγραφής της αξίωσης

του ασφαλισμένου έναντι της ασφαλιστικής επιχείρησης είναι ο χρόνος κατά τον οποίο ο

τρίτος ζημιωθείς στρέφεται κατά του ιατρού με αίτημα αποζημίωσης.



Ε. Μεγέθη της (ιδιωτικής ασφαλιστικής) αγοράς ιατρικής αστικής ευθύνης (1/7)

Τα στοιχεία (54) που παρατίθενται στις επόμενες διαφάνειες αφορούν στην ιατρική αστική ευθύνη των

φυσικών προσώπων: ιατρών (διαφάνειες 76-78)

και

νομικών προσώπων: ιδιωτικών κλινικών και διαγνωστικών κέντρων (διαφάνειες 79-81).


1. Τα στατιστικά μεγέθη και για τις δυο κατηγορίες (φυσικά και νομικά πρόσωπα) αναφέρονται

στους χρηματοοικονομικούς δείκτες,

στους ασφαλιστικούς δείκτες

και

στην ποσοστιαία κατανομή (συμμετοχή ιατρικής αστικής ευθύνης στο σύνολο των επαγγελματικών

αστικών ευθυνών).

2. Η συγκεκριμένη έρευνα της ΕΑΕΕ διεξάγεται από το 2011 για τα φυσικά πρόσωπα και από το 2014 για τα νομικά

πρόσωπα.

3. Από το 2014 η έρευνα διεξάγεται με χρήση νέου / τροποποιημένου ερωτηματολογίου, το οποίο δίνει έμφαση στις

λεγόμενες «τεχνικές βάσεις»* της ασφάλισης.

(54) EAEE, Εκθέσεις Αστικής Ευθύνης 2011, 2012, 2013, 2014, 2015

* Τεχνικές βάσεις ασφάλισης: μέση συχνότητα ζημίας, μέση ζημία, μέσο κόστος κάλυψης κινδύνου (επεξηγήσεις

στις διαφάνειες 77 & 78




Στατιστικά στοιχεία ΕΑΕΕ (αφορούν σε φυσικά πρόσωπα: ιατρούς)

Χρηματοοικονομικοί δείκτες

Πλήθος συμβολαίων

Παραγωγή ασφαλίστρων (σε €)

Πλήθος πληρωθεισών ζημιών

Ποσό πληρωθεισών ζημιών (σε €)

Πλήθος εκκρεμών ζημιών

(τέλους έτους)

Μέσο ασφάλιστρο (σε €)

Μέση πληρωθείσα ζημία (σε €)

Μέση εκκρεμής ζημία (σε €)

Δείκτης ζημιών

2011

12.847

9.221.247,30

227

1.333.222,77

674

717,77

5.873,23

4635,291,85

63,8%

2012

12.551

7.354.490,90

325

1.331.497,62

851

585,97

4.096,82

36.600,45

80,6%

2013

15.668

7.767.323,07

459

572.336,51

911

496,73

1.246,38

35.383,08

78,1%

2014

18.721

μ.δ.σ. *

244

221.352,00

μ.δ.σ. *

μ.δ.σ. *

μ.δ.σ. *

μ.δ.σ. *

μ.δ.σ. *

2015

20.726

μ.δ.σ. *

194

83.065,00

μ.δ.σ. *

μ.δ.σ. *

μ.δ.σ. *

μ.δ.σ. *

μ.δ.σ. *





Ασφαλιστικοί δείκτες

Μέση συχνότητα ζημιών (α)

Μέση ζημία (σε €) (β)

Μέσο κόστος κάλυψης (σε €) (γ)

2011

μ.δ.σ. *

μ.δ.σ. *

μ.δ.σ. *

2012

μ.δ.σ. *

μ.δ.σ. *

μ.δ.σ. *

2013

μ.δ.σ. *

μ.δ.σ. *

μ.δ.σ. *

2014

1,3%

30.889

403

2015

0,9%

29.524

276

(α) Μέση συχνότητα ζημιών = πλήθος δηλωθεισών ζημιών / πλήθος συμβολαίων

(β) Μέση ζημία = πληρωθείσες αποζημιώσεις + απόθεμα εκκρεμών αποζημιώσεων / πλήθος δηλωθεισών ζημιών

(γ) Μέσο κόστος κάλυψης κινδύνου = μέση συχνότητα χ μέση ζημία ή

πληρωθείσες αποζημιώσεις + απόθεμα εκκρεμών αποζημιώσεων / πλήθος συμβολαίων

* μ.δ.σ. = μη διαθέσιμα στοιχεία





Ποσοστιαία κατανομή

(συμμετοχή ιατρικής αστικής

ευθύνης στο σύνολο των

επαγγελματικών αστικών

ευθυνών)

Κατανομή

πλήθους συμβολαίων

σε ισχύ

Κατανομή

παραγωγής ασφαλίστρων

Κατανομή

πλήθους

πληρωθεισών ζημιών

Κατανομή

ποσών


2011

56,6%

43,8%

65,2%

68,6%

2012

51,5%

36,1%

51,0%

86,3%

2013

54,4%

39,3%

54,2%

55,9%

2014

58,1%

μ.δ.σ. *

36,4%

41,8%

2015

56,3%

μ.δ.σ. *

28,0%

37,0%




Στατιστικά στοιχεία ΕΑΕΕ (αφορούν σε νομικά πρόσωπα: ιδιωτικές κλινικές & διαγνωστικά κέντρα)

Χρηματοοικονομικοί δείκτες

Πλήθος συμβολαίων

Παραγωγή ασφαλίστρων (σε €)

Πλήθος πληρωθεισών ζημιών

Ποσό πληρωθεισών ζημιών (σε €)

Πλήθος εκκρεμών ζημιών

(τέλους έτους)

Μέσο ασφάλιστρο (σε €)

Μέση πληρωθείσα ζημία (σε €)

Μέση εκκρεμής ζημία (σε €)

Δείκτης ζημιών

2014 α

68

μ.δ.σ. *

16

0,00

μ.δ.σ. *

μ.δ.σ. *

μ.δ.σ. *

μ.δ.σ. *

μ.δ.σ. *

2015

100

μ.δ.σ. *

13

772,00

μ.δ.σ. *

μ.δ.σ. *

μ.δ.σ. *

μ.δ.σ. *

μ.δ.σ. *





Ασφαλιστικοί δείκτες

Μέση συχνότητα ζημιών (α)

Μέση ζημία (σε €) (β)

Μέσο κόστος κάλυψης (σε €) (γ)

2014

23,5%

19.500

4.588

2015

13,0%

22.270

3.545

(α) Μέση συχνότητα ζημιών = πλήθος δηλωθεισών ζημιών / πλήθος συμβολαίων

(β) Μέση ζημία = πληρωθείσες αποζημιώσεις + απόθεμα εκκρεμών αποζημιώσεων / πλήθος δηλωθεισών ζημιών

(γ) Μέσο κόστος κάλυψης κινδύνου = μέση συχνότητα χ μέση ζημία ή

πληρωθείσες αποζημιώσεις + απόθεμα εκκρεμών αποζημιώσεων / πλήθος συμβολαίων

* μ.δ.σ. = μη διαθέσιμα στοιχεία





Ποσοστιαία κατανομή

(συμμετοχή ιατρικής αστικής

ευθύνης στο σύνολο των

επαγγελματικών αστικών

ευθυνών)

Κατανομή

πλήθους συμβολαίων

σε ισχύ

Κατανομή

πλήθους


Κατανομή

ποσών


2014

0,2%

2,4%

0,0%

2015

0,3%

1,9%

0,3%


Iατρική Aστική Eυθύνη-H ασφαλιστική προσέγγιση ενός...

Sales

Transcript of Iατρική Aστική Eυθύνη-H ασφαλιστική προσέγγιση ενός...