29/5/2013: Η αποφράς ημέρα και η δραστηριότητά της

Υψηλή πύλη και απεσταλμένοι

A. Σύντομη περιγραφή του σεναρίου

• Το σενάριο εστιάζει στη διδασκαλία των κειμενικών ειδών και των τρόπων πειθούς έχοντας ως κοινό άξονα αναφοράς τη συζήτηση για την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα.

• Οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες, ζητείται να δουλέψουν σε υπολογιστές και οι προτεινόμενες δραστηριότητες χρησιμοποιούν υλικό από την Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα.

• Αρχικά ζητείται από τους μαθητές να αναζητήσουν ένα συγκεκριμένο κείμενο από τα σώματα κειμένου της Πύλης (δίνονται αναλυτικά οι οδηγίες), να το διαβάσουν και να απαντήσουν σε 2 (βασικές για την κατανόηση )ερωτήσεις και να συντάξουν την περίληψη του κειμένου σε αρχείο word.

• Η επόμενη δραστηριότητα ζητά από τους μαθητές να χρησιμοποιήσουν το ηλεκτρονικό λεξικό της Πύλης και να αναζητήσουν εκεί τις σημασίες και τα συνώνυμα λέξεων του αρχικού κειμένου και να επιλέξουν για κάθε λέξη εκείνη τη σημασία που ανταποκρίνεται καλύτερα στα συμφραζόμενα του αρχικού κειμένου.

Β. Κριτική ως προς τον τρόπο και τον βαθμό αξιοποίησης των ΤΠΕ

Τα κριτήρια είναι: • το γράψιμο ως διαδικασία,• πολυγραμματισμοί και νέος γραμματισμός, • υπερκείμενο, • κειμενοκεντρικές και επικοινωνιακές

θεωρήσεις της διδασκαλίας της γλώσσας

ΓΡΑΨΙΜΟ ΩΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ• Ζητείται η απάντηση σε ερωτήσεις κατανόησης κ’ η σύνθεση

περίληψης, άρα το γράψιμο αντιμετωπίζεται ως αποτέλεσμα.ΠΟΛΥΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΙ Κ’ ΝΕΟΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΙ• Καλλιεργούνται δεξιότητες πρακτικής γραμματισμού (γράφουν σε

κειμενογράφο, περιηγούνται στην Πύλη, καθοδηγούνται να χρησιμοποιούν τα σώματα κειμένου και τα λεξικά )

• Στη δραστηριότητα της 1ης ώρας ο η/υ χρησιμοποιείται ως ηλεκτρονικό βιβλίο (ως μέσο)

• Στη δραστηριότητα της 4ης ώρας: Απλή διερευνητική διαδικασία, • Ο η/υ ως περιβάλλον διερεύνησης με πολύ περιορισμένο πεδίο

έρευνας (αποκλειστικά οι προτεινόμενες διευθύνσεις• Κυρίως κλασσικός γραμματισμός, σε μικρό βαθμό κριτικός κ’

ψηφιακός γραμματισμός

ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΟ• Δίνονται οι ηλεκτρονικές διευθύνσεις στις οποίες θα πρέπει να περιηγηθούν •Δεν υπάρχουν υπερσύνδεσμοι •Δεν ζητείται από τους μαθητές να παραγάγουν υπερκειμενικά στοιχείαΚΕΙΜΕΝΟΚΕΝΤΡΙΚΕΣ Κ’ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΕΣ ΘΕΩΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣΔεν υπάρχει ούτε η κοινωνιογλωσσική ούτε η επικοινωνιακή διάσταση της διδασκαλίας της γλώσσας αφού •αναζητείται άρθρο μεν, αλλά δεν υπάρχουν δραστηριότητες που να εστιάζουν στα κειμενικά γνωρίσματα αυτού.•Η περίληψη δεν έχει επικοινωνιακό πλαίσιο.•Οι λεξιλογικές ασκήσεις ζητούν από τους μαθητές να εντάξουν τη λέξη στα συμφραζόμενά της αλλά παρουσιάζονται αποκομμένες από το κείμενο (η γλώσσα ως αποπλαισιωμένος κώδικας)

Συνοπτικά, Οι δραστηριότητες δεν ανταποκρίνονται στους τιθέντες στόχους γιατί •η χρήση του υπολογιστή είναι απλώς ως μέσου •δεν καλλιεργούνται νέοι γραμματισμοί, •οι μαθητές δεν επαναλαμβάνουν τα κειμενικά γνωρίσματα του άρθρου, •δεν σχηματίζουν άποψη για το συγκεκριμένο θέμα

Γ. Προτεινόμενη δραστηριότηταΓ’ Γυμνασίου: Λεξιλόγιο για ισότητα- διαφορά•Οι μαθητές χωρίζονται σε τρεις ομάδες και η κάθε μία αναλαμβάνει να εργαστεί σε μία εννοιολογική ομάδα λέξεων (στερεότυπο- προκατάληψη-μεροληψία / σεξισμός- κοινωνικός ρατσισμός- αποδιοπομπαίος τράγος/ μειονότητα- ξενοφοβία-φυλετισμός)

1η δραστηριότητα = Αναζήτηση στο google (2 πρώτες σελίδες) και στα σώματα κειμένων της Πύλης και του ΕΘΕΓ των λέξεων της κάθε ομάδας: • ταξινόμηση των αποτελεσμάτων ανά κειμενικό είδος στο οποίο συναντώνται οι λέξεις•Δημιουργία ενός πίνακα συμφραζομένων για κάθε μία λέξη σε κειμενογράφο

(στόχος: κινητοποίηση μαθητών, πρόκληση ενδιαφέροντος, η γλώσσα ως πλαισιωμένος κώδικας κ’ ως κοινωνιογλωσσική πραγματικότητα, εξοικείωση με περιήγηση στο διαδίκτυο, με ανάγνωση αποτελεσμάτων, με χρήση σωμάτων κειμένων= ψηφιακός γραμματισμός, ο η/υ ως περιβάλλον διερεύνησης κ’ εργασίας )

2η δραστηριότητα= •Αναζήτηση στο Διαδίκτυο μεμονωμένων εικόνων ή βίντεο (με βάση τις λέξεις-κλειδιά κάθε ομάδας)- επιλογή ως 6 εικόνων οι οποίες δυνητικά θα μπορούν να σχηματίσουν μια αφήγηση.•Κάθε ομάδα θα γράψει λεζάντες στις εικόνες της και θα παρουσιάσει την εργασία της σε ppt στις υπόλοιπες ομάδες καθώς και προφορικά θα αφηγηθεί την ιστορία της.

Κάθε ομάδα αναρτά στο wiki τις 2 προηγούμενες εργασίες της.

Επέκταση: Ατομικά, πλέον, ο κάθε μαθητής συνθέτει το δικό του κείμενο, το οποίο μπορεί να πάρει τη μορφή α) άρθρου σε εφημερίδα ή περιοδικό β) γνώμης σε ιστολόγιο όπου καταγράφει τις προσωπικές του διαπιστώσεις σε σχέση ή με στερεότυπα που επιβιώνουν σήμερα ή με φαινόμενα κοινωνικού ρατσισμού ή ξενοφοβίας.Ομαδικά: Δραματοποίηση επεισοδίων (παιχνίδι ρόλων) κοινωνικού ρατσισμού ή ξενοφοβίας

Κάθε ομάδα αναρτά στο wiki τις 2 προηγούμενες εργασίες της.

Επέκταση: Ατομικά, πλέον, ο κάθε μαθητής συνθέτει το δικό του κείμενο, το οποίο μπορεί να πάρει τη μορφή α) άρθρου σε εφημερίδα ή περιοδικό β) γνώμης σε ιστολόγιο όπου καταγράφει τις προσωπικές του διαπιστώσεις σε σχέση ή με στερεότυπα που επιβιώνουν σήμερα ή με φαινόμενα κοινωνικού ρατσισμού ή ξενοφοβίας.Ομαδικά: Δραματοποίηση επεισοδίων (παιχνίδι ρόλων) κοινωνικού ρατσισμού ή ξενοφοβίας