Ανησυχητική Ανησυχητική aaύξηση των ύξηση των εκθαλασσώσεων εκθαλασσώσεων

θαλάσσιων χελωνών στη θαλάσσιων χελωνών στη ΖάκυνθοΖάκυνθο

Τουλιάτου Σ., Τσάρος Π., Τουλιάτου Σ., Τσάρος Π., Μαργαριτούλης Δ. Μαργαριτούλης Δ.

ΑΡΧΕΛΩΝΑΡΧΕΛΩΝ

1.218 φωλιές

Χελώνες και των δύο φύλων συγκεντρώνονται στον Κόλπο του Λαγανά από τον Απρίλη και η φωλεοποίηση διαρκεί από τέλη Μαΐου μέχρι αρχές Αυγούστου, ανάλογα τη χρονιά.

Η μεγαλύτερη γνωστή περιοχή ωοτοκίας της Καρέττα (Caretta caretta) στη Μεσόγειο είναι ο Κόλπος του Λαγανά.

Η Καρέττα σε όλο τον κόσμο έχει κατηγοριοποιηθεί ως κινδυνεύον με εξαφάνιση είδος.

Εισαγωγή

Το πρόγραμμα διαρκεί από μέσα Μαϊου μέχρι μέσα Οκτώβρη και περιλαμβάνει καθημερινές πρωινές και νυχτερινές περιπολίες και μαρκάρισμα χελωνών.

Από το 1984, ο ΑΡΧΕΛΩΝ πραγματοποιεί πρόγραμμα παρακολούθησης της αναπαραγωγικής δραστηριότητας, και τα τελευταία χρόνια σε συνεργασία με το Φορέα Διαχείρισης του ΕΘΠΖ.

Ph

oto

: K

ost

as

Pa

pa

fitso

ros

Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου

ΕΘΠΖ

(1999)

1994

Εθνικό Δίκτυο Διάσωσης

Κέντρο Διάσωσης Θαλάσσιων Χελωνών στη Γλυφάδα Αττικής

Γιατί έγινε η έρευνα;

•Αύξηση αριθμού εκθαλασσώσεων στη Ζάκυνθο

• Κυρίως ενήλικα άτομα

•Ανάγκη για πιο εμπεριστατωμένη έρευνα και καταγραφή για να διαπιστωθούν οι αιτίες της θνησιμότητας

1.Νεκρές

2.Τραυματισμένες

3.Ζωντανές Μπλεγμένες σε αλιευτικά εργαλεία και απεγκλωβίστηκαν in situ

Η παρούσα έρευνα αφορά εκθαλασσώσεις θαλάσσιων χελωνών στο νησί της Ζακύνθου την περίοδο 2005-2011 που βρέθηκαν:

Μεθοδολογία

Διάγνωση της αιτίας θανάτου από εξωτερικά τραύματα ή άλλα διακριτά σημάδια. Oκτώβρη-Μάιο καταγραφές από ΕΘΠΖ-Λιμενικές Αρχές

Ph

oto

: S

oti

ria

Psa

rro

u

Συλλογή δεδομένων για:

•το μέγεθος των ζώων, •την περιγραφή των τραυμάτων,•την κατάσταση τους, •την αιτία θανάτου και •την τύχη του πτώματος.

Δερματοχελώνα καρέττα πράσινη

Dermochelys coriacea Caretta caretta Chelonia mydas

Από αυτές,

207 (99.0%) ήταν καρέττα, 1 ήταν πράσινη και για μια δεν διαγνώστηκε το είδος

Αποτελέσματα

Σύνολικά 209 χελώνες καταγράφηκαν νεκρές, τραυματισμένες ή ζωντανές μπλεγμένες σε αλιευτικά εργαλεία

Caretta caretta

Chelonia mydas

Ι. Νεκρές χελώνες:

Από τις 209,

175 (83.7%) βρέθηκαν νεκρές

115 (65.7%)

μέσα στα όρια του ΕΘΠΖ

x

0

5

10

15

20

25

30

35

JAN FEB MAR APR MAY JUNE JULY AUG SEP OCT NOV DEC

2011

2010

2009

2008

2007

2006

2005

Μηνιαία κατανομή των νεκρών χελωνών που καταγράφηκαν στη Ζάκυνθο κατά τα έτη 2005-2011

Το 75% των νεκρών χελωνών καταγράφηκε μεταξύ Μαΐου και Σεπτεμβρίου

710

21 23

3237

45

R2

= 0.9848

0

10

20

30

40

50

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Year

Αυξητική τάση του ετησίου αριθμού νεκρών χελωνών με θετική συσχέτιση στατιστικά σημαντική

(Δεδομένα μέχρι 21/10/11, τελικό σύνολο για το 2011: 49 χελώνες)

Κατηγοριοποίηση νεκρών χελωνών στη Ζάκυνθο, την περίοδο 2005-2011, ανά αιτία

(Δεδομένα μέχρι 21/10/11, τελικό σύνολο για το 2011: 49 χελώνες)

Αίτια θανάτου

24

83

145 06

43

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

H(d) H(i) H(f) P P? N U

Από τις 175, διαγνώστηκε αιτία θανάτου στις 92 (52.57%).

Αιτία θανάτου:

Σύγκρουση με σκάφος

Google earth map

7

7

Αιτία θανάτου:

Θήρευση από μεσογειακή φώκια (Monachus monachus) (συμπεριλαμβανομένων και των πιθανών θηρεύσεων)

Google earth map

49

Αιτία θανάτου:

Αλληλεπίδραση με Αλιεία (συμπεριλαμβανομένων και των σκόπιμων θανατώσεων)

Google earth map

9

2020

Αιτία θανάτου ΣΥΝΟΛΟ Juvenile Subadult Adult

Θήρευση από μεσογειακή φώκια

45 0 1 44 Θ: 38Α: 6

Αλληλεπίδραση με αλιεία

25 3 12 10Θ: 3Α: 7

Σύγκρουση με σκάφος 11 0 4 7Θ: 4Α: 3

Σύνολο 81 3 17 61Αίτια θανάτου ανά τάξη μεγέθους των 81 νεκρών χελωνών με επιπλέον αναφορά στο γένος των ενήλικων χελωνών (Θ: θηλυκή, Α: Αρσενική)

SCL<40 SCL≥40<65 SCL≥65

Από τις 152 χελώνες που μετρήθηκαν:49 (32.2%) ήταν ανώριμα άτομα (<65εκ. ευθύ μήκος καβουκιού) και 103 (67.8%) ώριμα άτομα

20 τραυματισμένες

76.9%

ΙΙ.Τραυματισμένες χελώνες:

Την ιδια περίοδο 2005-2011,

εκτός από τις 175 νεκρές

26 χελώνες τραυματισμένες ή αδύναμες μεταφέρθηκαν στο Κέντρο Διάσωσης του ΑΡΧΕΛΩΝ.

Η διάγνωση που έγινε σε 23 χελώνες έδειξε ως αιτία τραυματισμού:

-σύγκρουση με σκάφος σε 2 άτομα (8.7%) (ώριμες μαρκαρισμένες θηλυκές)

-φυσικά αίτια σε 3 άτομα (13.0%)

-αλληλεπίδραση με αλιεία σε 18 άτομα (78.3%)

Το 65.4% (17) απελευθερώθηκαν μετά την περίθαλψη.

ΙΙΙ.Ζωντανές παγιδευμένες σε αλιευτικά εργαλεία που απελευθερώθηκαν in situ

6

Συνολικά 8 άτομα

7 από παραγάδι

1 από δίχτυ

Συζήτηση

Γιατί ανησυχητικό;Καταγεγραμμένος αριθμός εκθαλασσώσεων θεωρείται συντηρητικός

Αύξουσα τάση των νεκρών χελωνών, και κυρίως των ώριμων ατόμωνπ.χ. ετήσια απώλεια λόγω θήρευσης από φώκιες το 2010 και 2011 ήταν 4-5% του αναπαραγωγικού πληθυσμού

Θήρευση από φώκιες:Πιλοτικό πρόγραμμα με ΦΔ, WWF, ΑΡΧΕΛΩΝ και Mom

Σύγκρουση με σκάφη:Ανάγκη για αυστηρότερη εφαρμογή της νομοθεσίας στη θαλάσσια περιοχή του ΕΘΠΖ

Pho

to:

EU

RO

DIV

ER

S

Αλληλεπίδραση με αλιεία:

Αυτοψίες μόνο από εξωτερική παρατήρηση (μικρό ποσοστό)

Εμφανίζεται ποσοστό 31.5% ενώ από τις τραυματισμένες που μεταφέρθηκαν στο ΚΔ το ποσοστό από την αλιεία ανέρχεται στο 78% περίπου, που είναι παρόμοιο με το γενικό ποσοστό των τραυματισμένων χελωνών από όλη την επικράτεια.

Ανάγκη για ειδικότερη έρευνα για τη συγκεκριμενοποίηση των αλιευτικών πεδίων και των εργαλείων που επηρεάζουν τον πληθυσμό χελωνών της Ζακύνθου, ειδικά στην ανατολική ακτή

Έμφαση στον έλεγχο της αλιείας στην περίοδο Μαίου-Σεπτέμβρίου που παρουσιάζονται τα περισσότερα περιστατικά

Εκπαίδευση/κατάρτιση αλιέων για ασφαλή απεγκλωβισμό χελωνών και για το ρόλο τους στο οικοσύσημα

Ευχαριστούμε όλους τους εθελοντές, υπευθύνους πεδίου και στελέχη του ΑΡΧΕΛΩΝ, τους φύλακες και τα στελέχη του ΕΘΠΖ, το Λιμενικό Ζακύνθου και όλους όσους βοήθησαν στην παρατήρηση, αναφορά και καταγραφή εκθαλασσώσεων.

Ph

oto

: K

ost

as

Pa

pa

fitso

ros