A. Doyle I Epistrofi Tou Sherlock Holmes

Arthur Conan Doyle

- 2 -

Η Επιστροφή του Σέρλοκ Χολμς

- 3 -

ΗΗ ΕΕππιισσττρροοφφήή

ΤΤοουυ ΣΣέέρρλλοοκκ ΧΧοολλμμςς

DDiiggiittaall PPrreessss TTrraannssllaattiioonn ©© 22000055

Arthur Conan Doyle

- 4 -


- 5 -

Η Επιστροφή Του Σέρλοκ Χολμς Arthur Conan Doyle

DDiiggiittaall PPrreessss TTrraannssllaattiioonn ©© 22000055

Arthur Conan Doyle

- 6 -

Τίτλος Πρωτοτύπου : The Return Of Sherlock Holmes

(Blackmask Online © 1999) Μετάφραση : Mortal © 2005

(Digital Press Translations)

Εξώφυλλο : (Internet search)

Εικονογράφηση από: The Sherlock Holms Museum of Baker Street

Εργαλεία Αναφοράς & Μετάφρασης:

Magenta Golden Lexicon 2003

Encarta Dictionary 2000 Encarta Standard Encyclopedia 2003

Oxford Learner’s English-Greek Dictionary Oxford Advanced Learner’s Dictionary Concise Oxford Dictionary (11th Ed.)

The Reader’s Digest Great Encyclopaedic Dictionary Λεξικό Της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Μπαμπινιώτη)

ΝΕΟ Λεξικό Της Ελληνικής Γλώσσας (Σταφυλίδη) Μείζων Ελληνικό Λεξικό (Τεγόπουλου-Φυτράκη)

Αντιλεξικό (Βοσταντζόγλου) Online Etymology Dictionary

Το παρόν e-book όπως και το πρωτότυπο e-text το οποίο χρησιμοποιήθηκε για την

μετάφραση διαθέτονται στο Internet υπό το καθεστώς PUBLIC DOMAIN.

Κάθε σχόλιο σχετικά με την περαιτέρω βελτίωση του κειμένου, όσον αφορά το λεξιλόγιο, ή την απόδοση όρων δεκτή. (Έχω πολλά να μάθω ακόμη ή κοινώς πολλά τα κολλήματα της μνήμης! )

http://www.blackmask.com/�

mailto:[email protected]�

http://www.sherlock-holmes.co.uk/�

http://www.etymonline.com/�


- 7 -

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 7 1. Η Περιπέτεια της Κενής Οικίας 9 2. Η Περιπέτεια του Οικοδόμου από το Νόργουντ 41 3. Η Περιπέτεια των Χορευτών 77 4. Η Περιπέτεια του Μοναχικού Ποδηλάτη 115 5. Η Περιπέτεια του Αποκλειστικού σχολείου 145 6. Η Περιπέτεια Του Μαύρου Πήτερ 191 7. Η Περιπέτεια του Καρόλου Αυγούστου Μίλβερτον 223 8. Η Περιπέτεια των Έξι Ναπολέοντων 251 9. Η Περιπέτεια Των Τριών Σπουδαστών 285 10. Η Περιπέτεια των Χρυσών Πενς-Νε 313 11. Η Περιπέτεια του Αγνοούμενου Επιθετικού 347 12. Η Περιπέτεια της Επαύλης Αμπυ 381 13. Η Υπόθεση της Δεύτερης Κηλίδας 415

Arthur Conan Doyle

- 8 -


- 9 -

1. Η Περιπέτεια της Κενής Οικίας (30/07 έως 03/08/2004)

Επρόκειτο περί της άνοιξης του έτους 1894 όταν το

Λονδίνο ολόκληρο είχε ενδιαφερθεί, και οι κοσμικοί κύκλοι είχαν θορυβηθεί, εκ της δολοφονίας του Εντιμότατου Ρόναλντ Αντέρ υπό τις πλέον ιδιάζουσες κι ανεξήγητες περιστάσεις. Το κοινό έχει προ πολλού ενημερωθεί αναφορικά με τις λεπτομέρειες του εγκλήματος, οι οποίες προήλθαν εκ της διενεργηθείσας αστυνομικής έρευνας· εντούτοις σημαντικό μέρος της αποσιωπήθηκε κατά την περίοδο εκείνη, αφού η υπόθεση της εισαγγελικής αρχής υπήρξε τόσο συντριπτικά ισχυρή ώστε δεν κρίθηκε σκόπιμο να παρατεθούν τα γεγονότα. Μόνον σήμερα, στο πέρας περίπου δέκα ετών, μου επιτρέπεται να παράσχω εκείνους τους απόντες κρίκους που απαρτίζουν το σύνολο της εξαιρετικής αυτής αλυσίδας. Το έγκλημα έχρηζε ενδιαφέροντος αυτό καθαυτό, εντούτοις το ενδιαφέρον ουδεμία σημασία είχε για εμένα εν συγκρίσει με τα ασύλληπτα επακόλουθα, τα οποία μου προκάλεσαν τόσο το μεγαλύτερο σοκ όσο και έκπληξη έναντι κάθε άλλου συμβάντος της περιπετειώδους ζωής μου. Ακόμη και σήμερα, κατόπιν ενός τόσο σημαντικού διαστήματος, βρίσκω τον εαυτό μου συγκλονισμένο καθώς το συλλογιέμαι, και νοιώθω για μια ακόμη φορά το αναπάντεχο ξεχείλισμα ευχαρίστησης, έκπληξης, και δυσπιστίας οι οποίες κατέκλυσαν παντελώς το μυαλό μου. Να αναφέρω στο κοινό το οποίο εκδήλωσε κάποιο ενδιαφέρον προς εκείνες τις ματιές τις οποίες κατά καιρούς τους προσέφερα, όσον αφορά τις σκέψεις και τη δράση ενός αξιόλογου ανθρώπου, πως δε θα έπρεπε να με θεωρήσουν υπαίτιο διότι δε μοιράστηκα τα όσα γνώριζα μαζί τους, επειδή θα το είχα θεωρήσει πρωταρχικό μου καθήκον να το πράξω αν δεν είχα εμποδιστεί κατόπιν ρητής απαγόρευσης από τα ίδια του τα χείλη, η οποία ανεκλήθη μόλις την τρίτη ημέρα του προηγούμενου μηνός.

Ενδέχεται να θεωρηθεί πως η στενή μου σχέση με τον Σέρλοκ Χολμς με είχε ωθήσει να επιδείξω βαθύτατο

Arthur Conan Doyle

- 10 -

ενδιαφέρον ως προς το έγκλημα, και πως κατόπιν της εξαφάνισης του μήτε στιγμή δεν έπαψα να ασχολούμαι επισταμένως με τα διάφορα προβλήματα τα οποία εκτίθονταν ενώπιον του κοινού, και πέραν αυτού αρκετές υπήρξαν οι φορές κατά τις οποίες επιχείρησα προς προσωπική μου τέρψη να θέσω σε χρήση τις μεθόδους του ως προς την επίλυση τους, μολονότι με μέτρια επιτυχία. Δεν υπήρξε τίποτα, ωστόσο, το οποίο να με προσέλκυσε τόσο όσο η τραγωδία του Ρόναλντ Αντέρ. Καθώς μελετούσα τα στοιχεία της δικαστικής έρευνας, τα οποία οδήγησαν στην ετυμηγορία του φόνου εκ προμελέτης κατά αγνώστου ή αγνώστων, συνειδητοποίησα περισσότερο ξεκάθαρα παρά ποτέ την απώλεια την οποία είχε υποστεί η κοινωνία εξαιτίας του θανάτου του Σέρλοκ Χολμς. Υπήρχαν αρκετά σημεία σχετικά με την παράδοξη αυτή ιστορία τα οποία, ήμουν βέβαιος, θα του ήταν εξαιρετικά ελκυστικά, και οι προσπάθειες της αστυνομίας θα είχαν υποβοηθηθεί, είτε ενδεχομένως προβλεφθεί, εκ της εξασκημένης παρατηρητι-κότητας και του άγρυπνου μυαλού του υπέρτατου διώκτη του εγκλήματος της Ευρώπης. Όλη μέρα καθώς πραγματοποιούσα τις επισκέψεις μου στριφογυρνούσα στο μυαλό μου την υπόθεση, και δεν ανακάλυψα ουδεμία εξήγηση η οποία να μου φαινόταν επαρκής. Αναλαμβάνοντας τον κίνδυνο να αφηγηθώ μία πολλάκις ειπωμένη ιστορία θα ανακεφαλαιώσω τα γεγονότα όπως γνωστοποιήθηκαν στο κοινό κατά την περαίωση της δικαστικής έρευνας.

Ο Εντιμότατος Ρόναλντ Αντέρ ήταν ο δεύτερος γιος του Έρλ1

1 (Σ. τ. Μ.) Earl – Τίτλος ευγενείας, ανώτερος του υποκόμη και κατώτερος του μαρκησίου.

Προερχόμενο από την αρχαία Αγγλική Eorl, η οποία έρχεται από αρχαιότερη Γερμανικής καταγωγής. – (πηγή: Encarta Dictionary 2000)

των Μέϊνουθ, κατά την περίοδο εκείνη Κυβερνήτη μιας εκ των Αυστραλιανών Αποικιών. Η μητέρα του Αντέρ είχε επιστρέψει από την Αυστραλία για να υποβληθεί σε εγχείρηση καταρράκτη, και η ίδια, ο γιος της Ρόναλντ, κι η κόρη της Χίλντα διέμεναν μαζί στον αριθμό 427, επί της Παρκ Λέην. Ο νεαρός κυκλοφορούσε εντός της καλής κοινωνίας, δεν είχε, καθόσον έγινε γνωστό, εχθρούς, κι ούτε ιδιαίτερες επιβλαβείς συνήθειες. Υπήρξε αρραβωνιασμένος με την


- 11 -

δεσποινίδα Έντιθ Γούντλεϋ, των Κάρστερς, αλλά ο αρραβώνας είχε διαλυθεί κοινή συναινέσει ορισμένους μήνες νωρίτερα, και δεν υπήρχαν ενδείξεις πως είχε αφήσει κάποια ιδιαίτερα άσχημα συναισθήματα στο διάβα του. Κατά τα άλλα η ζωή του κυλούσε εντός ενός στενού και συμβατικού κύκλου, διότι οι συνήθειες του ήταν μετρημένες και η φύση του φλεγματική. Εντούτοις για τον καλόβολο νεαρό αριστοκράτη ήταν που ο θάνατος ήρθε υπό την πλέον παράδοξη και απρόσμενη μορφή μεταξύ των ωρών της δέκατης με ενδέκατης και είκοσι πρώτων λεπτών τη νύχτα της 30ης Μαρτίου, του 1894.

Στον Ρόναλντ Αντέρ άρεσαν τα χαρτοπαίγνια, έπαιζε διαρκώς, εντούτοις ποτέ για τέτοια στοιχήματα τα οποία να του προξενούσαν προβλήματα. Υπήρξε μέλος των χαρτοπαι-κτικών λεσχών, Μπάλντουϊν, Κάβεντις, και Μπάγκατελ. Αναφέρθηκε πως κατόπιν του δείπνου την ημέρα του θανάτου του είχε παίξει μια παρτίδα Ουίστ στην προαναφερθείσα λέσχη. Είχε επίσης παίξει εκεί και το απόγευμα. Οι καταθέσεις όσων είχαν παίξει μαζί του —του κ. Μιούρεϋ, του Σερ Τζων Χάρντυ, και του Ταγματάρχη Μοράν— απεκάλυψαν πως επρόκειτο περί ενός παιχνιδιού Ουίστ, και πως είχαν πέσει αρκετά χαρτιά στο τραπέζι από όλους τους εξίσου. Ο Άντερ είχε χάσει κάπου πέντε λίρες, τίποτα το ιδιαίτερο. Η περιουσία του ήταν αρκετά μεγάλη, και μια τέτοια απώλεια επ΄ ουδενί λόγο δε θα τον επηρέαζε. Έπαιζε σχεδόν καθημερινά είτε στη μια είτε στην άλλη λέσχη, ωστόσο επρόκειτο περί προσεκτικού παίκτη, και συνήθως σηκωνόταν νικητής. Κατά την κατάθεση κατέστη γνωστό πως παίζοντας σε συνεργασία με τον Ταγματάρχη Μοράν είχε στην πραγματικότητα κερδίσει περί τις τετρακόσιες είκοσι λίρες σε μια παρτίδα μερικές εβδομάδες νωρίτερα από τον Γκόντφρυ Μίλνερ και τον Λόρδο Μπάλμοραλ. Αυτά ήσαν όλα όσα γνωστοποιήθηκαν σχετικά με την πρόσφατη ζωή του κατά τη διεξαγωγή της προανα-κριτικής έρευνας.

Τη νύχτα του εγκλήματος επέστρεψε από τη λέσχη ακριβώς στις δέκα. Η μητέρα του κι η αδελφή του απουσίαζαν περνώντας τη βραδιά με κάποιον συγγενή. Η υπηρέτρια

Arthur Conan Doyle

- 12 -

κατέθεσε πως τον άκουσε να μπαίνει στο μπροστινό δωμάτιο του δευτέρου ορόφου, το οποίο γενικά χρησιμοποιούσε ως καθιστικό του. Η ίδια είχε ανάψει τη φωτιά εκεί, και καθώς κάπνιζε είχε ανοίξει το παράθυρο. Δεν ακούστηκε κανένας ήχος από το δωμάτιο μέχρι τις έντεκα και είκοσι, την ώρα της επιστροφής της Λαίδης Μέϊνουθ και της κόρης της. Επιθυμώντας να πει καληνύχτα, είχε επιχειρήσει να μπει στο δωμάτιο του γιου της. Η πόρτα ήταν κλειδωμένη εκ των έσω, και ουδεμία απόκριση δεν έλαβε στις φωνές και τα χτυπήματα της. Βοήθεια κλήθηκε και η πόρτα παραβιάσθηκε. Ο ατυχής νέος βρέθηκε να κείτεται πλησίον του τραπεζιού. Το κεφάλι είχε φριχτά θρυμματισθεί από σφαίρα περιστρόφου, ωστόσο κανένα όπλο οιουδήποτε είδους δεν ευρέθη στο δωμάτιο. Στο τραπέζι υπήρχαν δυο τραπεζογραμμάτια των δέκα λιρών έκαστο, δεκαεπτά λίρες, και δέκα σε ασημένια και χρυσά, τα χρήματα διευθετημένα σε μικρούς σωρούς διαφορετικών ποσών. Υπήρχαν επίσης ορισμένοι αριθμοί επί ενός φύλλου χαρτιού με τα ονόματα ορισμένων φίλων από τη λέσχη πλάι του, εκ του οποίου εικάστηκε πως προ του θανάτου του είχε επιδοθεί σε ανάλυση των απωλειών και των κερδών του στα χαρτιά.

Μια ενδελεχής εξέταση των συνθηκών εξυπηρέτησε μόνον στο να καταστήσει την υπόθεση περισσότερο πολύπλο-κη. Καταρχάς, ουδεμία εξήγηση δεν ήταν δυνατόν να δοθεί ως προς το λόγο για τον οποίο ο νεαρός είχε κλειδώσει την πόρτα εκ των έσω. Υπήρχε περίπτωση να το είχε πράξει ο δολοφόνος και κατόπιν να είχε διαφύγει από το παράθυρο. Η απόσταση ήταν τουλάχιστον έξι μέτρα, εντούτοις, κι ένα παρτέρι ολάνθιστων κρόκων βρίσκονταν από κάτω. Κανένα από τα λουλούδια, ούτε και το έδαφος έφεραν κάποιες ενδείξεις πως είχαν διαταραχθεί, ούτε υπήρχαν ίχνη επί της στενής λωρίδας χλόης που χώριζε το σπίτι από το δρόμο. Προφανώς, λοιπόν, ο ίδιος ο νεαρός ήταν εκείνος ο οποίος είχε κλειδώσει την πόρτα. Όμως πώς συνάντησε το θάνατο του; Κανείς δεν ήταν δυνατόν να έχει σκαρφαλώσει στο παράθυρο δίχως να αφήσει ίχνη. Υποθέτοντας πως κάποιος είχε πυροβολήσει διαμέσου του


- 13 -

παράθυρου, θα επρόκειτο όντως περί ενός εξαιρετικά ικανού ατόμου, όποιος ήταν ικανός να επιφέρει ένα τόσο θανάσιμο πλήγμα. Αλλά πάλι, η Παρκ Λέην αποτελεί πολυσύχναστη λεωφόρο, και υπάρχει και μια στάση αμαξιών σε απόσταση μικρότερη των εκατό μέτρων εκ της οικίας. Ουδείς είχε ακούσει πυροβολισμό. Και εντούτοις υπήρχε ο νεκρός άντρας, και η σφαίρα από το περίστροφο, η οποία είχε ανοίξει σα μανιτάρι, όπως ανοίγουν οι σφαίρες μαλακού βλήματος, και προκαλέσει καθαυτό τον τρόπο ένα τραύμα το οποίο θα επέφερε ακαριαίο θάνατο. Έτσι είχαν οι περιστάσεις του Μυστηρίου της Παρκ Λέην, οι οποίες περιπλέκονταν περισσότερο εκ της παντελούς έλλειψης κινήτρου, αφού, όπως έχω ήδη αναφέρει, ο νεαρός Αντέρ δεν ήταν γνωστό ότι είχε εχθρούς, και καμία απόπειρα δεν είχε επιχειρηθεί να αφαιρεθούν χρήματα ή τιμαλφή από το δωμάτιο.

Ολημερίς στριφογυρνούσα τα γεγονότα εκείνα ξανά και ξανά στο μυαλό μου, καταβάλλοντας έντονη προσπάθεια να ανακαλύψω μια θεωρία η οποία θα τα συνέδεε όλα, και να εντοπίσω την ακολουθία της ελάχιστης αντίστασης την οποία ο καημένος ο φίλος μου είχε δηλώσει πως αποτελούσε την έναρξη κάθε έρευνας. Ομολογώ πως ελάχιστη ήταν η πρόοδος μου. Το απόγευμα διέσχισα περπατώντας το Πάρκο, και περί τις έξι η ώρα βρέθηκα στο άκρο της Παρκ Λέιν από την μεριά της οδού Όξφορντ. Μια παρέα χασομέρηδων που βρισκόταν στον πεζόδρομο, κοιτώντας όλοι τους ένα συγκεκριμένο παράθυρο, με οδήγησε στο σπίτι το οποίο είχα έρθει να δω. Ένας ψηλός, λεπτός άντρας με χρωματιστά γυαλιά, τον οποίο εντόνως υποπτεύθηκα ως ντετέκτιβ με πολιτική περιβολή, ανέλυε κάποια θεωρία του, ενώ οι υπόλοιποι συνωστίζονταν τριγύρω για να ακούσουν τα όσα έλεγε. Πλησίασα όσο πλησιέ-στερα του μου επιτρεπόταν, ωστόσο οι παρατηρήσεις του μου φάνηκαν τόσο εξωφρενικές, ώστε απομακρύνθηκα και πάλι με κάποια αγανάκτηση. Καθώς έφευγα έπεσα πάνω σε έναν ηλικιωμένο σκεβρωμένο άντρα, ο οποίος βρισκόταν πίσω μου, και έριξα κάτω αρκετά από τα βιβλία τα οποία μετέφερε. Θυμάμαι πως καθώς τα σήκωνα παρατήρησα τον τίτλο ενός

Arthur Conan Doyle

- 14 -

εξ’ αυτών, «Η Προέλευση της Λατρείας των Δέντρων», και μου εδόθη η εντύπωση πως ο τύπος πρέπει να ήταν κάποιος φτωχός βιβλιόφιλος ο οποίος, είτε εξ επαγγέλματος είτε ως ερασιτεχνική ενασχόληση, ήταν συλλέκτης άσημων έργων. Επιχείρησα να απολογηθώ για το ατύχημα, εντούτοις ήταν εμφανές πως τα βιβλία τα οποία είχα, τόσο ατυχώς, κακοποιήσει ήταν εξαιρετικά πολύτιμα αντικείμενα στα μάτια του ιδιοκτήτη τους. Με ένα γρυλισμό περιφρόνησης στράφηκε από την άλλη, και είδα τη σκυφτή ράχη του και τις λευκές του φαβορίτες να εξαφανίζονται μέσα στο πλήθος.

Οι παρατηρήσεις μου όσον αφορά το Νο. 427, της Παρκ

Λέην, ελάχιστα προσέφεραν στη διαλεύκανση του προβλή-


- 15 -

ματος το οποίο είχε προσελκύσει το ενδιαφέρον μου. Το σπίτι χωριζόταν από το δρόμο εξ ενός χαμηλού τοίχου με κάγκελα, συνολικά όχι άνω του ενάμιση μέτρου σε ύψος. Ήταν εξαιρετικά εύκολο, επομένως, για τον οποιονδήποτε να μπει στον κήπο, όμως το παράθυρο ήταν εντελώς απρόσβατο, αφού δεν υπήρχε κάποια υδρορροή ή κάτι άλλο το οποίο να βοηθούσε και τον πλέον δραστήριο άντρα να σκαρφαλώσει μέχρι εκεί. Πιότερο προβληματισμένος παρά ποτέ επέστρεψα στο Κένσινγκτον. Δεν είχα μπει στο γραφείο για περισσότερο από πέντε λεπτά όταν η υπηρέτρια ήρθε να αναφέρει πως ένα άτομο επιθυμούσε να με δει. Προς έκπληξη μου δεν ήταν άλλος από τον παράξενο ηλικιωμένο συλλέκτη βιβλίων, το αυστηρό, ρυτιδωμένο πρόσωπο πλαισιωνόταν από λευκά μαλλιά, και οι πολύτιμοι τόμοι του, μια ντουζίνα τουλάχιστον, βρίσκονταν σφηνωμένοι κάτω από το δεξί του χέρι.

«Εκπλήσσεστε που με βλέπετε, κύριε», είπε, με μια παράξενη, βραχνή φωνή.

Παραδέχθηκα πως όντως ήμουν. «Να σας πω, έχω φιλότιμο, κύριε, κι όταν έτυχε να σας

δω να εισέρχεστε σε ετούτο το σπίτι, καθώς ερχόμουν κουτσαίνοντας πίσω σας, σκέφτηκα από μέσα μου, δε μπαίνω να δω αυτόν τον ευγενικό κύριο, και να του πω πως ακόμη κι αν ήμουν κομμάτι απότομος στους τρόπους μου δεν το ήθελα, και πως του είμαι υποχρεωμένος που μάζεψε τα βιβλία μου.»

«Μη το σκέφτεστε, δεν ήταν τίποτα», είπα. «Επιτρέπεται να ρωτήσω πως γνωρίζατε ποιος ήμουν;»

«Να σας πω, κύριε, αν δεν αποτελεί υπερβολική οικειότητα εκ μέρους μου, πως είμαι γείτονας σας, γιατί θα βρείτε το μικρό μου βιβλιοπωλείο στη γωνία της Οδού Τσέρτς, και θα χαρώ να σας δω, είμαι βέβαιος. Ίσως να συλλέγετε κι ο ίδιος, κύριε· ορίστε το ‘Βρετανικά πτηνά,’ και το ‘Catullus,’ και το ‘Ο Ιερός Πόλεμος’— ευκαιρία το καθένα τους. Με πέντε τόμους θα συμπληρώνατε το κενό στο δεύτερο ράφι. Δείχνει αφρόντιστο, έτσι δεν είναι, κύριε;»

Arthur Conan Doyle

- 16 -

Έστρεψα το κεφάλι μου για να κοιτάξω την προθήκη

πίσω μου. Όταν ξαναγύρισα ο Σέρλοκ Χολμς στεκόταν χαμογελώντας στην άλλη πλευρά του γραφείου μου. Σηκώθηκα όρθιος, κοιτώντας τον για μερικές στιγμές με απόλυτη έκπληξη, και έπειτα καθώς φαίνεται πρέπει να λιποθύμησα για πρώτη και τελευταία φορά στη ζωή μου. Το σίγουρο είναι πως μια γκρίζα ομίχλη στροβιλίστηκε μπροστά στα μάτια μου, κι όταν διαλύθηκε ανακάλυψα το κολάρο μου λυμένο και την αψιά γεύση του κονιάκ στα χείλη μου. Ο Χολμς έσκυβε πάνω από την καρέκλα μου, με το φλασκί του στο χέρι.

«Αγαπητέ μου Γουώτσον», είπε με την καλώς ενθυμούμενη φωνή του, «Σου οφείλω χίλια συγνώμη. Δεν είχα ιδέα πως θα επηρεαζόσουν τόσο έντονα.»

Τον άρπαξα από τον χέρι. «Χολμς!» φώναξα. «Στα αλήθεια είσαι εσύ; Είναι

δυνατόν να είσαι πράγματι ζωντανός; Κατάφερες να σκαρφαλώσεις έξω από εκείνη τη φριχτή άβυσσο;»


- 17 -

«Στάσου μια στιγμή», είπε. «Είσαι σίγουρος πως είσαι όντως σε θέση να συζητήσεις; Σου προκάλεσα ένα σοβαρό σοκ με την αδικαιολόγητα δραματική μου επανεμφάνιση.»

«Είμαι καλά, μα ειλικρινά, Χολμς, με δυσκολία πιστεύω τα μάτια μου. Μα τους ουρανούς, αν σκεφθείς —εσύ από όλους— πως στέκεσαι στο γραφείο μου!» Τον έπιασα και πάλι από το μανίκι και ένοιωσα το λεπτό, μυώδες χέρι από κάτω. «Μάλιστα, δεν είσαι φάντασμα, όπως και να είναι», είπα. «Αγαπητέ μου παλιόφιλε, χαίρομαι τόσο που σε βλέπω. Κάθισε και πες μου πως βγήκες ζωντανός από εκείνο το τρομερό βάραθρο.»

Κάθισε απέναντι μου και άναψε ένα τσιγάρο με τον παλιό, ατάραχο τρόπο του. Φορούσε τη φτωχική ρεντιγκότα του βιβλιοπώλη, ωστόσο το υπόλοιπο από εκείνο το άτομο κειτόταν σε ένα σωρό λευκών μαλλιών και παλιών βιβλίων πάνω στο γραφείο. Ο Χολμς έδειχνε ακόμη πιο λεπτός και νευρώδης από ότι παλιά, εντούτοις υπήρχε μια κάτωχρη χροιά στο αετίσιο του πρόσωπο η οποία μου φανέρωνε πως η πρόσφατη ζωή του δεν υπήρξε κι η καλύτερη δυνατή.

«Χαίρομαι που μου δίνεται η ευκαιρία να τεντωθώ, Γουώτσον», είπε. «Δεν είναι αστείο ένας ψηλός άνθρωπος να υποχρεώνεται να κρύψει ένα κεφάλι από το παράστημα του για αρκετές ώρες απανωτά. Τώρα, όσον αφορά τις συγκεκριμένες εξηγήσεις έχουμε, αν μου επιτρέπεται να ζητήσω τη συνεργασία σου, μια επίμοχθη και επικίνδυνη νυχτερινή δουλειά μπροστά μας. Ίσως να ήταν καλύτερα αν σου αφηγούμουν την πλήρη ιστορία όταν η συγκεκριμένη δουλειά λάβει τέλος.»

«Είμαι γεμάτος περιέργεια. Θα προτιμούσα αφάντα-στα να τα ακούσω τώρα.»

«Θα έρθεις μαζί μου απόψε;» «Όταν το θελήσεις και όπου θελήσεις.» «Είναι όντως σα τον παλιό καιρό. Θα έχουμε χρόνο για

μια μπουκιά δείπνο πριν χρειαστεί να φύγουμε. Λοιπόν, ας μιλήσουμε τότε, για εκείνο το βάραθρο. Δε συνάντησα μεγάλη

Arthur Conan Doyle

- 18 -

δυσκολία να βγω έξω, για τον απλούστατο λόγο πως ποτέ δεν έπεσα μέσα του.»

«Δεν έπεσες ποτέ μέσα του;» «Όχι, Γουώτσον, ποτέ δεν ήμουν μέσα. Το σημείωμα

μου προς εσένα ήταν απολύτως αυθεντικό. Ελάχιστα αμφέβαλα πως είχα φτάσει στο τέλος της καριέρας μου όταν αντιλήφθηκα την μάλλον απειλητική μορφή του μακαρίτη Καθηγητή Μοριάρτι να στέκεται απάνω στο στενό μονοπάτι το οποίο οδηγούσε στη σωτηρία. Διέκρινα έναν αδιάλλακτο σκοπό σε εκείνα τα γκρίζα μάτια. Αντάλλαξα μερικά σχόλια μαζί του, συνεπώς, και έλαβα την ευγενική άδεια να γράψω ένα σύντομο σημείωμα το οποίο κατόπιν έλαβες. Το άφησα μαζί με την ταμπακέρα και το ραβδί μου και προχώρησα διασχίζοντας το μονοπάτι, με τον Μοριάρτι να με ακολουθεί καταπόδας. Όταν έφτασα στο τέλος του στάθηκα σε κάποια απόσταση. Δεν τράβηξε όπλο, αλλά μου ρίχθηκε και τύλιξε τα μακριά του χέρια γύρω μου. Γνώριζε πως το παιχνίδι του είχε τελειώσει, και το μόνο το οποίο τον απασχολούσε ήταν να με εκδικηθεί. Φτάσαμε παραπατώντας ως το χείλος του κενού. Είχα κάποια ιδέα, ωστόσο, από μπαρίτσου, του γιαπωνέζικου

συστήματος πάλης, το οποίο αρκετές υπήρξαν οι φορές που μου απέβη ιδιαίτερα χρήσιμο. Ξεγλίστρησα από τη λαβή του, κι εκείνος με μια φρικιαστική κραυγή κλώτσησε ξέφρενα για μερικές στιγμές και αγωνίστηκε να αρπαχτεί από τον αέρα με τα δυο του χέρια. Όμως παρά τις προσπάθειες του δεν κατά-φερε να ανακτήσει την

ισορροπία του, και έπεσε. Με το πρόσωπο μου σκυμμένο πάνω από το χείλος τον είδα να πέφτει στο κενό. Κατόπιν


- 19 -

προσέκρουσε σε ένα βράχο, αναπήδησε, και βυθίστηκε στο νερό.»

Άκουσα με κατάπληξη την εξήγηση του, την οποία ο Χολμς αφηγήθηκε ανάμεσα σε ρουφηξιές από το τσιγάρο του.

«Μα τα ίχνη;» φώναξα. «Είδα με τα ίδια μου τα μάτια πως δυο ζευγάρια ποδιών κατηφόρισαν το μονοπάτι και κανέ-να δεν επέστρεψε.»

«Προέκυψε κάπως έτσι. Τη στιγμή που ο Καθηγητής είχε εξαφανισθεί μου ήρθε η ιδέα πως η Μοίρα μου είχε προσφέρει μια εξαιρετική ευκαιρία. Γνώριζα πως ο Μοριάρτι δεν ήταν ο μοναδικός που είχε ορκιστεί να με δει νεκρό. Υπήρχαν τουλάχιστον άλλοι τρεις των οποίων η επιθυμία να με εκδικηθούν θα ενισχυόταν από το θάνατο του αρχηγού τους. Ήταν όλοι τους οι πλέον επικίνδυνοι άνθρωποι. Ήταν βέβαιο πως κάποιος εξ αυτών θα με έβρισκε. Εξάλλου, αν όλος ο κόσμος πειθόταν πως ήμουν νεκρός τότε θα ένοιωθαν περισσότερο τολμηροί, και θα κινούνταν πιο απροκάλυπτα, οπότε αργά ή γρήγορα θα είχα την ευκαιρία να τους εξολοθρεύσω. Τότε θα ερχόταν η στιγμή να ανακοινώσω πως βρισκόμουν ακόμη στη γη των ζωντανών. Τόσο ταχύτατα λειτουργεί ο εγκέφαλος ώστε πιστεύω πως τα είχα συλλογισθεί όλα πριν καν ο Καθηγητής Μοριάρτι φτάσει στον πάτο του Καταρράκτη Ρεϊσενμπάκ.

«Σηκώθηκα και εξέτασα το βραχώδες τοίχωμα πίσω μου. Στην εμπεριστατωμένη αναφορά σου επί του ζητήματος, την οποία διάβασα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον μερικούς μήνες αργότερα, επιμένεις πως το τοίχωμα είναι απόκρημνο. Δεν είναι ωστόσο απολύτως αληθές. Ορισμένες μικρές εσοχές υπήρχαν, όπως και μια ιδέα γεισώματος. Ο βράχος ήταν τόσο ψηλός ώστε το να τον σκαρφαλώσεις ήταν εμφανώς αδύνατον, και καθίστατο εξίσου αδύνατο να διασχίσω το λασπώδες μονοπάτι δίχως να αφήσω κάποια ίχνη. Θα μπορούσα, είναι αλήθεια, να έχω αντιστρέψει τις μπότες μου, όπως έχω κάνει σε παρόμοιες περιπτώσεις, αλλά η παρουσία τριών ζευγαριών από ίχνη προς μια κατεύθυνση θα είχε μετά βεβαιότητας υπαινιχθεί μια παραπλάνηση. Γενικώς, τη στιγμή εκείνη, το

Arthur Conan Doyle

- 20 -

καλύτερο που μπορούσα να κάνω ήταν να διακινδυνέψω μια αναρρίχηση. Δεν επρόκειτο περί εύκολης δουλειάς, Γουώτσον. Ο καταρράκτης μούγκριζε από κάτω μου. Δεν είμαι ευφάνταστο άτομο, όμως σου δίνω το λόγο μου ότι μου φάνηκε πως άκουσα τη φωνή του Μοριάρτι να μου φωνάζει μέσα από την άβυσσο. Ένα λάθος θα είχε αποβεί μοιραίο. Αρκετές φορές, καθώς τούφες από χορτάρι ξεριζώνονταν στα χέρια μου ή όταν το πόδι μου γλιστρούσε πάνω στις υγρές εσοχές του βράχου, συλλογίστηκα πως θα χανόμουν. Όμως πάλεψα κι ανέβηκα, και εντέλει έφτασα σε ένα γείσωμα αρκετά πλατύ και καλυμμένο από αφράτα πράσινα βρύα, όπου κατόρθωσα να παραμείνω αθέατος υπό τις καλύτερες δυνατές ανέσεις. Εκεί βρισκόμουν ακουμπισμένος όταν εσύ, αγαπητέ μου Γουώτσον, κι όλοι όσοι σε ακολουθούσαν ερευνήσατε με τον πλέον συμπαθητικό κι ανεπαρκή τρόπο τις περιστάσεις του θανάτου μου.

«Εντέλει, όταν είχατε όλοι σας σχηματίσει τα αναπόφευκτα και εντελώς εσφαλμένα συμπεράσματα σας, αναχωρήσατε για το ξενοδοχείο και απέμεινα μονάχος. Θεωρούσα πως είχα φτάσει στο τέλος των περιπετειών μου, ωστόσο ένα εξαιρετικά απρόσμενο συμβάν μου έδειξε πως υπήρχαν αρκετές εκπλήξεις φυλαγμένες για μένα. Ένας τεράστιος βράχος, πέφτοντας από πάνω μου, με προσπέρασε θορυβωδώς, προσέκρουσε στο μονοπάτι, και αναπήδησε βουτώντας στο χάσμα. Προς στιγμής σκέφτηκα πως επρόκειτο για τυχαίο γεγονός· όμως μια στιγμή αργότερα, κοιτώντας πάνω, είδα το κεφάλι ενός άντρα ενάντια στον σκοτεινιασμένο ουρανό, κι άλλος ένας βράχος χτύπησε στο γείσωμα επί του οποίου ήμουν ξαπλωμένος, λίγα μόλις εκατοστά από το κεφάλι μου. Φυσικά, το μήνυμα ήταν πρόδηλο. Ο Μοριάρτι δεν ήταν μόνος του. Ένας συνεργός —και η μοναδική αυτή ματιά μου είχε δώσει να καταλάβω το πόσο επικίνδυνος ήταν ο συνεργός εκείνος— είχε παραμείνει φρουρός ενώ ο Καθηγητής μου είχε επιτεθεί. Εξ αποστάσεως, αθέατος από εμένα, είχε καταστεί μάρτυρας του θανάτου του φίλου του και της απόδρασης μου. Είχε μείνει περιμένοντας, κι


- 21 -

έπειτα, κάνοντας το γύρο της κορυφής του βράχου, είχε αποπειραθεί να επιτύχει εκεί που ο σύντροφος του είχε αποτύχει.

«Δεν κάθισα να το σκεφθώ για πολύ, Γουώτσον. Είδα ξανά το βλοσυρό πρόσωπο να κοιτάζει πάνω από τα βράχια, κι ήξερα ότι αποτελούσε τον προάγγελο άλλου ενός βράχου. Πάλεψα να κατεβώ στο μονοπάτι. Δεν πιστεύω πως θα το είχα κάνει έτσι αψήφιστα. Ήταν εκατό φορές πιο δύσκολο από ότι να ανέβω. Όμως δεν είχα χρόνο να συλλογισθώ τον κίνδυνο, γιατί άλλος ένας βράχος πέρασε πλάι μου καθώς κρεμόμουν από την άκρη του γεισώματος. Στα μισά της διαδρομής γλίστρησα, μα με τη βοήθεια του θεού κατέβηκα, κομματιασμένος και ματωμένος, στο μονοπάτι. Έβαλα φτερά στα πόδια μου, διανύοντας δέκα μίλια πάνω στα βουνά μέσα στο σκοτάδι, και μια εβδομάδα αργότερα βρέθηκα στη Φλωρεντία με τη βεβαιότητα πως κανείς στον κόσμο δε γνώριζε τι είχα απογίνει.

«Έναν μόνο είχα ενημερώσει —τον αδελφό μου τον Μάϊκροφτ. Σου οφείλω πολλά συγνώμη, αγαπητέ μου Γουώτσον, όμως κρινόταν απολύτως αναγκαίο να θεωρηθώ νεκρός, και είναι απολύτως βέβαιο πως δε θα είχες γράψει μια τόσο πειστική αφήγηση του ατυχούς μου τέλους αν δεν πίστευες ο ίδιος πως ήταν αλήθεια. Αρκετές φορές κατά τη διάρκεια των τελευταίων τριών ετών έπιασα την πένα μου για να σου γράψω, αλλά πάντοτε φοβόμουν μήπως κι η θερμή σου εκτίμηση για μένα σε έβαζε σε πειρασμό να κάνεις κάποια απερισκεψία η οποία θα πρόδιδε το μυστικό μου. Για το λόγο αυτό απομακρύνθηκα από κοντά σου το απόγευμα όταν μου έριξες τα βιβλία, γιατί βρισκόμουν σε κίνδυνο την ώρα εκείνη, και κάθε έκφραση έκπληξης η συναισθήματος εκ μέρους σου ίσως να είχε επισύρει προσοχή στην ταυτότητα μου και να οδηγούσε στα πλέον απαράδεκτα και ανεπανόρθωτα αποτελέσματα. Όσο για τον Μάϊκροφτ, επιβαλλόταν να του αποκαλυφθώ ώστε να βρω τα χρήματα τα οποία χρειαζόμουν. Η εξέλιξη των γεγονότων στο Λονδίνο δεν πήγε τόσο καλά όσο έλπιζα, διότι η δίκη της σπείρας του Μοριάρτι άφησε δυο

Arthur Conan Doyle

- 22 -

εκ των πλέον επικίνδυνων μελών της, τους επί το πλείστον ορκισμένους εχθρούς μου, ελεύθερους. Ταξίδεψα για δυο χρόνια στο Θιβέτ, συνεπώς, και ψυχαγωγήθηκα επισκεπτόμενος την Λάσα και περνώντας μερικές ημέρες με τον ηγέτη των Λάμα. Ίσως να έχεις διαβάσει τις εξαιρετικές εξερευνήσεις ενός Νορβηγού ονόματι Σίγκερσον, όμως είμαι βέβαιος πως δεν πέρασε ποτέ από το μυαλό σου πως λάμβανες νέα από το φίλο σου. Κατόπιν διέσχισα την Περσία, είδα τη Μέκκα και πραγματοποίησα μια σύντομη αλλά ενδιαφέρουσα επίσκεψη στην Καλίφα του Χαρτούμ, τα αποτελέσματα της οποίας απέστειλα στο Υπουργείο Εξωτερικών. Επιστρέφοντας στη Γαλλία αφιέρωσα ορισμένους μήνες σε μια μελέτη περί των παραγώγων άνθρακα-πίσσας, την οποία διεξήγαγα σε ένα εργαστήριο στο Μονπελιέ, στην Νότια Γαλλία. Έχοντας ικανοποιηθεί από την έκβαση της, και μάθει πως μοναχά ένας εκ των εχθρών μου απέμενε πλέον στο Λονδίνο, ετοιμαζόμουν να επιστρέψω όταν οι κινήσεις μου επισπεύσθηκαν από τούτο το αξιοσημείωτο Μυστήριο της Παρκ Λέην, το οποίο όχι μόνον με προσέλκυσε με τα χαρακτηριστικά του, αλλά το οποίο φάνηκε να προσφέρει ορισμένες από τις πλέον προσωπικές ευκαιρίες. Ήρθα αμέσως στο Λονδίνο, επισκέφθηκα υπό την αληθινή μου ταυτότητα την οδό Μπέϊκερ, κάνοντας την κ. Χάντζσον να βιώσει μια βίαιη υστερική κρίση, και ανακαλύπτοντας πως ο Μάϊκροφτ είχε διατηρήσει το διαμέρισμα μου και τα χαρτιά μου ακριβώς όπως ήταν ανέκαθεν. Έτσι έγινε, αγαπητέ μου Γουώτσον, ώστε στις δυο η ώρα σήμερα βρέθηκα στην παλιά μου πολυθρόνα στο παλιό μου δωμάτιο, κι ευχόμενος μονάχα να έβλεπα τον παλιό μου φίλο τον Γουώτσον στην αντικρινή καρέκλα την οποία τόσο συχνά κοσμούσε.»

Έτσι είχε η εξαιρετική αφήγηση την οποία άκουσα εκείνο το Απριλιάτικο απόγευμα —μια αφήγηση η οποία θα μου ήταν εντελώς απίστευτη αν δεν είχε επιβεβαιωθεί από την παρουσία της ψηλής, ισχνής μορφής και του οξυδερκούς, ενθουσιώδους προσώπου, το οποίο είχα φαντασθεί πως δε θα έβλεπα ποτέ ξανά. Άγνωστο πως, είχε μάθει περί της δικής


- 23 -

μου θλιβερής απώλειας, και η συμπαράσταση του φαινόταν περισσότερο από τη συμπεριφορά του παρά από τα λόγια του. «Η δουλειά αποτελεί το καλύτερο αντίδοτο ενάντια στη θλίψη, αγαπητέ μου Γουώτσον», είπε, «κι έχω μια δουλίτσα για τους δυο μας απόψε η οποία, αν κατορθώσουμε να τη φέρουμε σε ένα αίσιο τέλος, αυτή καθαυτή θα δικαιολογήσει τη ζωή ενός ανθρώπου επί του πλανήτη.» Μάταια τον ικέτεψα να μου πει περισσότερα. «Θα ακούσεις και θα δεις αρκετά πριν έρθει το πρωί», απάντησε. «Έχουμε τρία χρόνια παρελθόντος να συζητήσουμε. Ας αρκεστούμε σε αυτό ως τις εννέα και μισή, οπότε και θα ξεκινήσουμε για την αξιοσημείωτη υπόθεση της κενής οικίας.»

Ήταν όντως όπως τον παλιό καιρό, όταν, την προκαθορισμένη ώρα, βρέθηκα καθισμένος πλάι του σε μια δίτροχη άμαξα, με το περίστροφο μου στην τσέπη και την αγωνία της περιπέτειας στην καρδιά μου. Ο Χολμς ήταν παγερός, βλοσυρός και σιωπηλός. Καθώς η λάμψη από τις λάμπες του δρόμου άστραψε επί των ασκητικών χαρακτηρι-στικών του είδα πως τα φρύδια του ήταν χαμηλωμένα σε περισυλλογή και ότι τα χείλη του ήταν σφιγμένα. Δε γνώριζα τι ανήμερο θηρίο επρόκειτο να κυνηγήσουμε στη σκοτεινή ζούγκλα του εγκληματικού Λονδίνου, όμως ήμουν για τα καλά βέβαιος, από τη συμπεριφορά του μοναδικού αυτού κυνηγού, πως η υπόθεση ήταν εξαιρετικά σοβαρή, ενώ το σαρδόνιο χαμόγελο το οποίο κατά καιρούς έσπαζε την ασκητική του αυστηρότητα δεν προμήνυε κάτι καλό σχετικά με το αντικείμενο της αναζήτησης μας.

Είχα υποθέσει πως πηγαίναμε προς την Οδό Μπέϊκερ, όμως ο Χολμς σταμάτησε το αμάξι στην γωνία της Πλατείας Κάβεντις. Παρατήρησα πως καθώς βγήκε έξω έριξε μια επί-μονη εξεταστική ματιά δεξιά και αριστερά, και σε κάθε επόμενη γωνία έκανε τα αδύνατα δυνατά για να εξασφαλίσει πως δεν παρακολουθούμασταν. Το βέβαιον είναι πως η διαδρομή μας ήταν μοναδική. Η γνώση του Χολμς όσον αφορά τις παρόδους του Λονδίνου ήταν αξεπέραστη, και στην προκειμένη περίσταση πέρασε βιαστικά, και με σίγουρο βήμα,

Arthur Conan Doyle

- 24 -

μέσα από ένα δίκτυο ιπποστασίων και στάβλων την ύπαρξη των οποίων ποτέ δε γνώριζα. Βγήκαμε εντέλει σε ένα δρομάκι, πλαισιωμένο από παλιά, σκοτεινά σπίτια, το οποίο μας οδήγησε στην Οδό Μάντσεστερ, και κατόπιν στην Οδό Μπλάντφορντ. Εδώ έστριψε γοργά σε ένα στενό πέρασμα, πέρασε μέσα από μια ξύλινη πόρτα σε μια ερειπωμένη αυλή, και κατόπιν άνοιξε με ένα κλειδί την πίσω πόρτα ενός σπιτιού. Μπήκαμε παρέα και την έκλεισε πίσω μας.

Το μέρος ήταν θεοσκότεινο, όμως μου ήταν εμφανές πως επρόκειτο περί μιας κενής οικίας. Τα πόδια μας έτριζαν και κροτάλιζαν πάνω στο γυμνό σανίδι, και το απλωμένο χέρι μου άγγιξε έναν τοίχο από τον οποίο η ταπετσαρία κρεμόταν σε λωρίδες. Τα παγωμένα, λεπτά δάκτυλα του Χολμς έκλεισαν γύρω από τον καρπό μου και με οδήγησαν μπροστά μέσα από ένα μακρύ διάδρομο, μέχρι που διέκρινα αμυδρά το θολό φεγγίτη πάνω από την πόρτα. Εδώ ο Χολμς έστριψε απότομα στα δεξιά, και βρεθήκαμε σε ένα μεγάλο, τετράγωνο, αδειανό δωμάτιο, με βαθιές σκιές στις γωνίες του, αλλά αμυδρά φωτισμένο στο κέντρο από τα φώτα του δρόμου απέξω. Δεν υπήρχε λάμπα κοντά και το παράθυρο ήταν σκεπασμένο από

παχιά σκόνη, έτσι ώστε το μόνο που ήταν δυνατόν ήταν να ξεχωρίζουμε τα περιγράμματα μας. Ο σύντροφος μου ακούμπησε το χέρι του στον ώμο μου και έφερε τα χείλη του κοντά στο αυτί μου.

«Γνωρίζεις που βρισκόμαστε;» ψιθύρισε.

«Σίγουρα στην οδό Μπέϊκερ», απάντησα, κοιτώντας μέσα από το θολό παράθυρο.

«Ακριβώς. Βρισκόμαστε στην Οικία Κάμντεν, η οποία βρίσκεται απέναντι από το παλιό μας διαμέρισμα.»

«Όμως για ποιο λόγο


- 25 -

βρισκόμαστε εδώ;» «Επειδή προσφέρει μια εξαιρετική θέα αυτού του

γραφικού τετραγώνου. Θα σου ήταν πρόβλημα, αγαπητέ μου Γουώτσον, να πλησιάσεις πιο κοντά στο παράθυρο, λαμβάνοντας κάθε προφύλαξη να μη φανείς, και κατόπιν να κοιτάξεις το παλιό μας διαμέρισμα —το σημείο εκκίνησης για τόσες πολλές από τις περιπετειούλες μας; Θα ανακαλύψουμε αν τα τρία χρόνια της απουσίας μου πήραν μαζί τους την ικανότητα μου να σε εκπλήσσω.»

Προχώρησα κλεφτά μπροστά και κοίταξα απέναντι στο γνώριμο εκείνο παράθυρο. Καθώς τα μάτια μου έπεσαν πάνω του άφησα μια πνιχτή κραυγή έκπληξης. Το στόρι ήταν κατεβασμένο και ένα δυνατό φως έκαιγε στο δωμάτιο. Η σκιά ενός άντρα ο οποίος καθόταν σε μια καρεκλά έπεφτε σε ένα σαφές, μαύρο περίγραμμα πάνω στη φωτεινή επιφάνεια του παράθυρου. Δεν υπήρχε περίπτωση να γίνει λάθος, η πόζα του κεφαλιού, οι τετράγωνοι ώμοι, η σαφήνεια των χαρακτηρι-στικών. Το πρόσωπο ήταν μισό-στραμμένο, και το αποτέλεσμα έμοιαζε με εκείνες τις μαύρες σιλουέτες που άρεσε στους παππούδες μας να κορνιζάρουν. Επρόκειτο περί ενός τέλειου αντίγραφου του Χολμς. Τόσο ξαφνιασμένος ήμουν ώστε άπλωσα το χέρι μου για να βεβαιωθώ πως ο ίδιος άνθρωπος στεκόταν πλάι μου. Τρανταζόταν από ένα βουβό γέλιο.

«Λοιπόν;» είπε. «Μα τους ουρανούς!» φώναξα. «Είναι θαυμάσιο.» «Ευελπιστώ πως ο χρόνος το μαρασμό δεν έφερε μα

μήτε κι η συνήθεια ξεθύμανε την άπειρη ποικιλία μου2

«Θα ήμουν έτοιμος να ορκιστώ πως ήσουν εσύ.»

,» είπε, και αναγνώρισα στη φωνή του τη χαρά και την περηφάνια την οποία ο καλλιτέχνης αποκομίζει από το ίδιο του το δημιούργημα. «Πράγματι μου μοιάζει κάπως, έτσι;»

«Τα εύσημα για την εκτέλεση οφείλονται στον Μεσιέ Όσκαρ Μεννιέ, από τη Γκρενόμπλ, ο οποίος αφιέρωσε μερικές ημέρες πλάθοντας το εκμαγείο. Πρόκειται για μια κέρινη

2 (?) I trust that age doth not wither nor custom stale my infinite variety

Arthur Conan Doyle

- 26 -

προτομή. Τα υπόλοιπα τα κανόνισα ο ίδιος κατά τη διάρκεια της απογευματινής μου επίσκεψης στην Οδό Μπέϊκερ.

«Μα γιατί;» «Επειδή, αγαπητέ μου Γουώτσον, είχα τον πλέον

ισχυρό ενδεχομένως λόγο να επιθυμώ ορισμένοι άνθρωποι να θεωρήσουν πως βρίσκομαι εκεί όταν στην πραγματικότητα είμαι αλλού.»

«Και σκέφτηκες πως το διαμέρισμα παρακολουθείται;» «ΉΞΕΡΑ πως παρακολουθείται.» «Από ποιόν;» «Από τους παλιούς μου εχθρούς, Γουώτσον. Από την

γοητευτική οργάνωση της οποίας ο αρχηγός κείτεται στους καταρράχτες του Ρεϊσενμπάκ. Θα πρέπει να θυμάσαι πως γνώριζαν, και μόνο εκείνοι, πως ήμουν ακόμη ζωντανός. Αργά ή γρήγορα θεωρούσαν πως θα επέστρεφα στο διαμέρισμα μου. Το παρακολουθούσαν διαρκώς, και σήμερα το πρωί με είδαν να φθάνω.»

«Πως το ξέρεις;» «Επειδή αναγνώρισα το σκοπό τους όταν έριξα μια

ματιά έξω από το παράθυρο μου. Είναι ένας αρκετά άκακος τύπος, Πάρκερ το όνομα, στραγγαλιστής το επάγγελμα, κι ένας εξαιρετικός παίκτης της γκιμπάρντας3

Τα σχέδια του φίλου μου τελικά αποκαλύπτονταν. Από ετούτο το πρόσφορο καταφύγιο οι παρατηρητές παρατηρού-νταν και οι ιχνηλάτες ακολουθούνταν. Εκείνη η οστεώδης σκιά εκεί πάνω αποτελούσε το δόλωμα και εμείς τους κυνηγούς. Σιωπηλά καθόμασταν παρέα στο σκοτάδι και

. Δε θα νοιαζόμουν αν επρόκειτο μόνο για αυτόν. Όμως με ενδιέφερε υπερβολικά όσον αφορά το πολλάκις απειλητικότερο άτομο το οποίο βρισκόταν στο κατόπι μου, τον επιστήθιο φίλο του Μοριάρτι, τον άντρα που έριξε τα βράχια από το γκρεμό, τον πλέον πανούργο και επικίνδυνο εγκληματία του Λονδίνου. Αυτός είναι ο άνθρωπος ο οποίος με καταδιώκει απόψε, Γουώτσον, και αυτός είναι ο άνθρωπος που δεν έχει την παραμικρή ιδέα πως καταδιώκουμε εμείς ΑΥΤΟΝ.»

3 (Σ. τ. Μ) Jewish Harp – Εβραϊκή άρπα


- 27 -

παρακολουθούσαμε τις βιαστικές φιγούρες που περνούσαν και ξαναπερνούσαν από μπρος μας. Ο Χολμς ήταν σιωπηλός κι ασάλευτος· εντούτοις ήμουν σε θέση να διακρίνω ότι βρισκόταν σε οξυμένη επαγρύπνηση, και πως τα μάτια του ήταν καρφωμένα επίμονα στη ροή των περαστικών. Επρόκειτο περί μιας μουντής και θυελλώδους βραδιάς, κι ο άνεμος σφύριζε διαπεραστικά μέσα στο μακρύ δρόμο. Πολύς κόσμος πήγαινε πέρα δώθε, οι περισσότεροι τυλιγμένοι στα παλτά και τα φουλάρια τους. Μια δυο φορές μου φάνηκε πως είχα δει την ίδια φιγούρα νωρίτερα, και πρόσεξα ιδιαίτερα δυο άντρες που φάνηκαν να έχουν βρει καταφύγιο από τη βροχή στην είσοδο ενός σπιτιού σε μικρή απόσταση παραπάνω στο δρόμο. Προσπάθησα να τραβήξω την προσοχή του συντρόφου μου πάνω τους, όμως εκείνος άφησε ένα μικρό επιφώνημα ανυπομονησίας και συνέχισε να παρατηρεί το δρόμο. Αρκετές ήταν οι φορές που κούνησε νευρικά τα πόδια του και ράπισε τα δάκτυλα που πάνω στον τοίχο. Μου ήταν πρόδηλο πως γινόταν ολοένα και πιο ανήσυχος και πως τα σχέδια δεν έβαιναν όπως προσδοκούσε. Τελικά, καθώς τα μεσάνυχτα πλησίασαν κι ο δρόμος σταδιακά άδειασε, βημάτισε πάνω κάτω στο δωμάτιο με ανεξέλεγκτο εκνευρισμό. Επρόκειτο να κάνω κάποιο σχόλιο όταν σήκωσα τα μάτια μου προς το φωτισμένο παράθυρο και ένοιωσα και πάλι σχεδόν μια εξίσου έντονη έκπληξη όπως προηγουμένως. Άρπαξα το χέρι του Χολμς και έδειξα προς τα πάνω.

«Η σκιά κινήθηκε!» φώναξα. Όντως, δεν ήταν πλέον το προφίλ, αλλά η πλάτη

εκείνη η οποία ήταν στραμμένη προς το μέρος μας. Το βέβαιο ήταν πως τρία χρόνια δεν είχαν αμβλύνει

την τραχύτητα της διάθεσης ή της ανυπομονησίας του με μια λιγότερη δραστήρια νοημοσύνη από τη δική του.

«Φυσικά, κινήθηκε», είπε. «Είμαι ένας τόσο ανόητος σκιτζής, Γουώτσον, που θα έστηνα ένα κραυγαλέο ανδρείκελο και θα περίμενα πως κάποιοι από τους πλέον έξυπνους ανθρώπους της Ευρώπης θα εξαπατούνταν από αυτό; Βρισκόμαστε εδώ και δυο ώρες σε ετούτο το δωμάτιο, και η κ.

Arthur Conan Doyle

- 28 -

Χάντζσον έκανε κάποια αλλαγή στη φιγούρα οχτώ φορές, είτε μια κάθε τέταρτο της ώρας. Εργάζεται από μπροστά έτσι ώστε η σκιά της να μη γίνεται ποτέ φανερή. Αχά!» Τράβηξε την αναπνοή του με μια δριμεία, εξημμένη ανάσα. Στο αμυδρό φως είδα το κεφάλι του να στρέφεται εμπρός, η όλη συμπεριφορά του παγωμένη σε προσήλωση. Απέξω, ο δρόμος ήταν εντελώς ερημωμένος. Εκείνοι οι δυο άντρες θα μπορούσαν να βρίσκονται σκυμμένοι σε εκείνη την πόρτα, όμως δεν τους έβλεπα πλέον. Τα πάντα ήταν ακίνητα και σκοτεινά, εκτός μόνο από το φωτισμένο κίτρινο παράθυρο εμπρός μας με τη μαύρη φιγούρα να διαγράφεται στο κέντρο του. Ξανά μέσα στην απόλυτη σιωπή άκουσα εκείνη την λεπτή, συριστική νότα που πρόδιδε υπερβολικά καταπιεσμένη αναστάτωση. Μια στιγμή αργότερα με τράβηξε πίσω στην πιο σκοτεινή γωνία του δωματίου, κι ένοιωσα το προειδοποιητικό του χέρι στα χείλη μου. Τα δάχτυλα που με είχαν πιάσει έτρεμαν. Ποτέ δεν είχα δει τον φίλο μου τόσο αναστατωμένο, κι όμως ο σκοτεινός δρόμος απλωνόταν ακόμη μοναχικός και ακίνητος μπροστά μας.

Μα ξάφνου είχα επίγνωση εκείνου που οι οξυμένες

αισθήσεις του είχαν ήδη εντοπίσει. Ένας χαμηλός, κλεφτός


- 29 -

ήχος έφτασε στα αυτιά μου όχι από την κατεύθυνση της Οδού Μπέϊκερ, αλλά από το πίσω μέρος του ίδιου οικήματος στο οποίο κρυβόμασταν. Μια πόρτα άνοιξε και έκλεισε. Μια στιγμή αργότερα βήματα σύρθηκαν κατηφορίζοντας το διάδρομο —βήματα τα οποία προσπαθούσαν να είναι αθόρυβα, αλλά τα οποία αντηχούσαν τραχιά μέσα στο άδειο κτίριο. Ο Χολμς μαζεύτηκε πίσω πάνω στον τοίχο κι έκανα και εγώ το ίδιο, με το χέρι μου να σφίγγεται γύρω από τη λαβή του περιστρόφου μου. Καταβάλλοντας προσπάθεια για να δω μέσα στο σκοτάδι, διέκρινα το αμυδρό περίγραμμα ενός άντρα, μια ιδέα πιο μαύρο από το σκότος της ανοικτής πόρτας. Στάθηκε προς στιγμής, και έπειτα κινήθηκε εμπρός, σκυφτά, απειλητικά, μέσα στο δωμάτιο. Απείχε μόλις τρία μέτρα από εμάς, κι ετοιμάστηκα να ορμήσω πάνω του, προτού να αντιληφθώ πως δεν είχε ιδέα της παρουσίας μας. Πέρασε σχεδόν πλάι μας, έσκυψε πάνω από το παράθυρο, και πολύ απαλά κι αθόρυβα το σήκωσε κάπου δυο παλάμες. Καθώς χαμήλωσε στο επίπεδο του ανοίγματος το φως από το δρόμο, δίχως να θαμπώνεται απ’ το σκονισμένο τζάμι, έπεσε πάνω στο πρόσωπο του. Ο άντρας φαινόταν να έχει καταληφθεί από έξαψη.

Τα μάτια του έλαμπαν σαν αστέρια και τα χαρακτηρι-στικά του κινούνταν σπασμωδικά. Ήταν ηλικιωμένος, με λεπτή, προτεταμένη μύτη, ψηλό, φαλακρό μέτωπο, και πελώριο γκρίζο μουστάκι. Ένα καπέλο όπερας ήταν σπρωγμένο στο πίσω μέρος του κεφαλιού του, κι ένα βραδινό επίσημο πουκάμισο ξεχώριζε μέσα από το ανοικτό του παλτό. Το πρόσωπο του ήταν λιπόσαρκο και μελαψό, χαραγμένο από βαθιές, τραχιές ρυτίδες. Στο χέρι του κρατούσε ότι έμοιαζε να είναι ένα ραβδί, μα καθώς το άφησε στο πάτωμα έβγαλε ένα μεταλλικό ήχο. Τότε, από την τσέπη του παλτού του τράβηξε ένα ογκώδες αντικείμενο, και καταπιάστηκε με κάποια εργασία η οποία τελείωσε με ένα ηχηρό, κοφτό κλικ, όπως θα έκανε ένα ελατήριο ή ένα κλείστρο όταν τραβιόταν. Γονατιστός ακόμη στο πάτωμα έσκυψε εμπρός κι έριξε όλο του το βάρος και τη δύναμη πάνω σε κάποιο μοχλό, έχοντας ως

Arthur Conan Doyle

- 30 -

αποτέλεσμα, έναν παρατεταμένο, θόρυβο περιστροφής και συρσίματος, καταλήγοντας για ακόμη μια φορά με ένα ηχηρότατο κλικ. Κατόπιν ίσιωσε το σώμα του, και είδα πως αυτό που κρατούσε στο χέρι του ήταν κάποιου είδους όπλο, με ένα αλλόκοτα δύσμορφο κοντάκι. Άνοιξε τη θαλάμη, έβαλε κάτι μέσα, και τράβηξε το κλείστρο. Κατόπιν, σκύβοντας κάτω, ακούμπησε την άκρη της κάνης πάνω στο πρεβάζι του ανοικτού παράθυρου, και είδα το μακρύ του μουστάκι να πέφτει πάνω από την λαβή και το μάτι του να γυαλίζει καθώς κοιτούσε μέσα από το στόχαστρο. Άκουσα έναν αχνό αναστεναγμό ικανοποίησης καθώς αγκάλιασε το κοντάκι στον ώμο του, και αντίκρισε εκείνο τον εκπληκτικό στόχο, τον μαύρο άντρα στο κίτρινο φόντο, να στέκεται στην άλλη άκρη της ματιάς του. Προς στιγμή έμεινε παγωμένος και ασάλευτος. Κατόπιν το δάκτυλο του σφίχτηκε πάνω στην σκανδάλη. Ένα παράξενο, δυνατό σφύριγμα ακούστηκε, και ένα παρατεταμένο τρίξιμο σπασμένου γυαλιού. Τη στιγμή εκείνη ο Χολμς τινάχτηκε σα τίγρης πάνω στη ράχη του σκοπευτή και τον πέταξε κάτω. Ήταν όρθιος και πάλι στη στιγμή, και με εξαιρετική δύναμη άρπαξε τον Χολμς από το

λαιμό· όμως τον χτύπησα στο κεφάλι με τη λαβή του όπλου μου κι εκείνος έπεσε ξανά στο πάτωμα. Έπεσα από πάνω του, και καθώς τον κρατούσα, ο σύντροφος μου άφησε ένα διαπεραστικό σφύριγμα με την σφυρίχτρα του. Ακούστηκε θόρυβος ποδιών που πλησίαζαν τρέχοντας από το πεζοδρόμιο, και δυο ένστολοι αστυνομικοί, μαζί με ένα ντετέκτιβ με πολιτικά, όρμησαν μες από τη μπροστινή πόρτα και μπήκαν


- 31 -

στο δωμάτιο. «Εσύ είσαι, Λεστρέιντ;» είπε ο Χολμς. «Μάλιστα, κ. Χολμς. Ανέλαβα την υπόθεση

προσωπικά. Χαίρομαι που σε βλέπω ξανά στο Λονδίνο, κύριε.» «Πιστεύω πως χρειάζεσαι λίγη ανεπίσημη βοήθεια.

Τρεις ανεξιχνίαστοι φόνοι σε διάστημα ενός χρόνου είναι πολλοί, Λεστρέιντ. Εντούτοις χειρίσθηκες το Μυστήριο του Μολεσεϋ με λιγότερη εκ της συνήθους —ήθελα να πω, πως την χειρίσθηκες αρκετά καλά.»

Είχαμε όλοι σηκωθεί όρθιοι, ο κρατούμενος μας ασθμαίνοντας, έχοντας ένα γεροδεμένο αστυφύλακα σε κάθε πλευρό του. Ήδη μερικοί χασομέρηδες είχαν αρχίσει να συγκεντρώνονται στο δρόμο. Ο Χολμς πήγε μέχρι το παράθυρο, το έκλεισε, και κατέβασε τις κουρτίνες. Ο Λεστρέιντ είχε βγάλει δυο κεριά και οι αστυνομικοί είχαν ξεσκεπάσει τις λάμπες τους. Είχα επιτέλους τη δυνατότητα να ρίξω μια καλή ματιά στον κρατούμενο μας.

Επρόκειτο περί ενός εξαιρετικά αρρενωπού και εντούτοις κακόβουλου προσώπου εκείνο το οποίο ήταν στραμμένο πάνω μας. Έχοντας το μέτωπο ενός φιλοσόφου και το σαγόνι ενός ηδονιστή, ο άντρας θα έπρεπε να έχει ξεκινήσει με αφάνταστες ικανότητες για καλό ή για κακό. Όμως ήταν αδύνατον να κοιτάξεις εκείνα τα αποτρόπαια γαλάζια μάτια, με τα βαριά, κυνικά βλέφαρα, ή εκείνη την προτεταμένη, επιθετική μύτη, και το απειλητικό, χαρακωμένο βαθιά μέτωπο, δίχως να διακρίνεις τα πλέον έκδηλα προειδοποιητικά σινιάλα της Φύσης. Δεν έδειξε την παραμικρή σημασία προς εμάς, αλλά τα μάτια του παρέμεναν καρφωμένα στο πρόσωπο του Χολμς με μια έκφραση στην οποία το μίσος κι η έκπληξη ήταν εξίσου συνδυασμένα. «Κτήνος!» συνέχισε να μουρμουρίζει. «Πονηρό, πονηρό κτήνος!»

«Ω, Ταγματάρχη!» είπε ο Χολμς, διορθώνοντας το αναστατωμένο κολάρο του· «τελεύουν τα ταξίδια με των εραστών το αντάμωμα», καθώς λέει ένα παλιό έργο. Δε νομίζω πως είχα την ευχαρίστηση να σε συναντήσω από τότε

Arthur Conan Doyle

- 32 -

που επέσυρα την προσοχή σου καθώς κειτόμουν στο γείσωμα πάνω από τους καταρράκτες του Ρεϊσενμπάκ.»

Ο Ταγματάρχης παρατηρούσε ακόμη το φίλο μου λες κι ήταν υπνωτισμένος. «Πανούργο, πανούργο κτήνος!» ήταν το μόνο που έλεγε.

«Δε σας σύστησα ακόμη», είπε ο Χολμς. «Κύριοι, ο Ταγματάρχης Σεμπάστιαν Μοράν, απόστρατος του Ινδικού Στρατού της Αυτού Μεγαλειότητας, και ο καλύτερος κυνηγός μεγάλων θηραμάτων που παρήγαγε ποτέ η Ανατολική μας Αυτοκρατορία. Πιστεύω πως έχω δίκιο, Ταγματάρχη, λέγοντας πως το ρεκόρ σας όσον αφορά τις τίγρεις παραμένει ακλόνητο;»

Ο αγριεμένος ηλικιωμένος δεν είπε τίποτα, όμως κοιτούσε ακόμη τον σύντροφο μου· με τα άγρια μάτια του και το τραχύ μουστάκι του έμοιαζε και ο ίδιος με τίγρη.

«Αναρωτιέμαι πώς το απλούστατο στρατήγημα μου κατόρθωσε να εξαπατήσει έναν τόσο παλιό shikari4

Ο Ταγματάρχης Μοράν τινάχτηκε εμπρός,

», είπε ο Χολμς. «Θα πρέπει να σου ήταν εξαιρετικά γνώριμο. Δεν έδεσες ένα μικρό παιδί κάτω από ένα δέντρο, κρυμμένος από πάνω του με το τουφέκι σου, και περίμενες από το δόλωμα να σου φέρει την τίγρη σου; Το άδειο ετούτο σπίτι είναι το δικό μου δέντρο κι εσύ η τίγρη μου. Είχες πιθανότατα άλλα όπλα

σε εφεδρεία σε περίπτωση που εμφανίζονταν περισσότερες τίγρεις, ή στο απίθανο ενδεχόμενο να αποτύγχανες στο σημάδι σου. Αυτοί,» έδειξε ολόγυρα, «αποτελούν τα άλλα μου όπλα. Ο παραλληλισμός είναι ακριβής.»

4 (Σ.τ.Μ.) Shikari – κυνηγός ή οδηγός μεγάλων θηραμάτων της Νότιας Ασίας. – (Encarta

Dictionary)


- 33 -

με ένα γρύλισμα οργής, όμως οι αστυνομικοί τον τράβηξαν πίσω. Το μένος επί του πρόσωπου του αποτελούσε ένα τρομερό θέαμα.

«Ομολογώ πως μου επεφύλασσες μια μικρή έκπληξη», είπε ο Χολμς. «Δεν ανέμενα πως θα προέβαινες κι εσύ στη χρήση της παρούσης κενής οικίας και του τόσο πρόσφορου παράθυρου της. Είχα φαντασθεί πως θα δούλευες από το δρόμο, όπου ο φίλος μου ο Λεστρέιντ κι η κομπανία του σε περίμεναν. Εξαιρουμένου αυτού όλα πήγαν όπως το περίμενα.»

Ο Ταγματάρχης Μοράν στράφηκε στον υπηρεσιακό Ντετέκτιβ.

«Είτε υπάρχει είτε δεν υπάρχει ένας δίκαιος λόγος για την σύλληψη μου», είπε, «δε βλέπω το λόγο για τον οποίο θα πρέπει να ανεχτώ τα σαρκαστικά σχόλια του ατόμου αυτού. Αφού βρίσκομαι στα χέρια του νόμου τότε ας γίνουν τα πάντα με νόμιμο τρόπο.»

«Καλώς, είναι αρκετά λογικό αίτημα», είπε ο Λεστρέιντ. «Έχεις κάτι άλλο να προσθέσεις, κ. Χολμς, πριν αποχωρήσουμε;»

Ο Χολμς είχε πάρει στα χέρια του το ισχυρό αεροβόλο από το πάτωμα και εξέταζε το μηχανισμό του.

«Ένα θαυμαστό και μοναδικό όπλο», είπε, «αθόρυβο και τρομερής ισχύος. Γνώριζα τον Φον Χέρντερ, τον τυφλό Γερμανό μηχανικό, που το κατασκεύασε κατόπιν παραγγελίας του μακαρίτη Καθηγητή Μοριάρτι, Για χρόνια γνώριζα την ύπαρξη του, όμως ποτέ πριν δεν μου εδόθη η ευκαιρία να το αγγίξω. Το παραδίδω ειδικά στη φύλαξη σου, Λεστρέιντ, ως επίσης και τις σφαίρες που χρησιμοποιεί.»

«Να είσαι βέβαιος πως θα το φροντίσουμε, κ. Χολμς», είπε ο Λεστρέιντ, καθώς όλη η ομάδα κινήθηκε προς την πόρτα. «Έχεις να πεις κάτι άλλο;»

«Να ρωτήσω μόνο ποια κατηγορία προτίθεσαι να επιλέξεις;»

«Ποια κατηγορία, κύριε; Μα, φυσικά, την απόπειρα δολοφονίας του κ. Σέρλοκ Χολμς.»

Arthur Conan Doyle

- 34 -

«Δεν γίνεται, Λεστρέιντ. Θα πρότεινα να μην ανακατευτώ διόλου με το ζήτημα. Σε εσένα, και μόνο εσένα, ανήκουν τα εύσημα της εξαιρετικής σύλληψης την οποία πραγματοποίησες. Μάλιστα, Λεστρέιντ, Σε συγχαίρω! Με τη συνήθη συνταγή πανουργίας και τόλμης τον συνέλαβες.»

«Τον συνέλαβα! Συνέλαβα ποιόν, κ. Χολμς;» «Τον άνθρωπο που ολόκληρο το σώμα ματαίως

αναζητούσε —τον ταγματάρχη Σεμπάστιαν Μοράν, ο οποίος πυροβόλησε τον Εντιμότατο Ρόναλντ Αντέρ κάνοντας χρήση μιας διασταλτικής σφαίρας από αεροβόλο όπλο μέσω του ανοικτού παράθυρου της πρόσοψης του δευτέρου πατώματος του Νο 427, επί της Παρκ Λέην, την 30η του προηγουμένου μηνός. Αυτή είναι η κατηγορία, Λεστρέιντ. Και τώρα, Γουώτσον, αν είσαι σε θέση να αντέξεις το ρεύμα ενός σπασμένου παράθυρου, πιστεύω πως μισή ώρα στο γραφείο μου με ένα πούρο ίσως να σου προσφέρει μια εποικοδομητική ψυχαγωγία.

Τα παλιά μας δωμάτια είχαν μείνει όπως ήταν υπό την επίβλεψη του Μάϊκροφτ Χολμς και της άμεσης φροντίδας της κ. Χάντζσον. Καθώς μπήκα αντίκρισα, είναι αλήθεια, μια ασυνήθιστη τάξη, όμως τα παλιά γνώριμα ήταν όλα στην θέση τους. Υπήρχε η γωνία των χημικών κι ο λεκιασμένος από οξύ, πάγκος από ξύλο πεύκου. Εκεί πάνω σε ένα ράφι βρισκόταν η σειρά των θαυμαστών άλμπουμ αποκομμάτων και βιβλίων αναφοράς τα οποία πολλοί από τους συμπολίτες μας με ευχαρίστηση θα έκαιγαν. Οι χάρτες, η θήκη του βιολιού, κι η βάση για τις πίπες —ακόμη και το Περσικό πασούμι που περιείχε τον καπνό— όλα συνάντησαν τη ματιά μου καθώς κοίταξα τριγύρω. Υπήρχαν δυο ένοικοι στο δωμάτιο —ο ένας τους ήταν η κ. Χάντζσον, που χαμογέλασε πλατιά μόλις οι δυο μας εισήλθαμε στο δωμάτιο· ο άλλος το περίεργο ανδρείκελο που είχε διαδραματίσει έναν τόσο καταλυτικό ρόλο στις νυχτερινές μας περιπέτειες. Επρόκειτο περί μιας προτομής του φίλου μου σε χρώμα κεριού, τόσο θαυμάσια φτιαγμένης ώστε αποτελούσε ένα τέλειο ομοίωμα. Ακουμπούσε πάνω σε ένα μικρό τραπέζι με μια παλιά ρόμπα


- 35 -

του Χολμς, τόσο καλά τυλιγμένη γύρω του ώστε η ψευδαίσθηση από τον δρόμο ήταν απολύτως τέλεια.

«Ελπίζω πως λάβατε όλες τις προφυλάξεις, κ. Χάντζσον;» είπε ο Χολμς.

«Πήγα κοντά του γονατιστή, κύριε, όπως ακριβώς μου είπατε.»

«Υπέροχα. Φέρατε εις πέρας την κατάσταση περίφημα. Μήπως παρατηρήσατε που πήγε η σφαίρα;»

«Ναι, κύριε. Φοβάμαι πως χάλασε την όμορφη προτομή σας, γιατί πέρασε μέσα από το κεφάλι και χτύπησε στον τοίχο. Την μάζεψα από το χαλί. Ορίστε!»

Ο Χολμς μου την πρότεινε. «Μια μαλακή σφαίρα περιστρόφου, όπως αντιλαμβάνεσαι, Γουώτσον. Ιδιαίτερα ευφυές, διότι ποιος θα περίμενε να βρει ένα τέτοιο πράγμα να έχει ριχθεί από αεροβόλο. Πολύ καλά, κ. Χάντζσον, σας είμαι εξαιρετικά υποχρεωμένος για τη βοήθεια σας. Και τώρα, Γουώτσον, να σε δω και πάλι στην παλιά σου θέση, γιατί υπάρχουν αρκετά σημεία τα οποία θα ήθελα να συζητήσω μαζί σου.»

Είχε πετάξει την φτωχική ρεντιγκότα, και ήταν πλέον ο παλιός Χολμς με την ποντικόχρωμη ρόμπα του την οποία και πήρε από το ομοίωμα του.

«Τα νεύρα του γέρο shikari δεν είχαν χάσει την σταθερότητα τους ούτε τα μάτια του την οξύτητα τους», είπε, με ένα γέλιο, καθώς επιθεώρησε το κομματιασμένο μέτωπο της προτομής του.

«Ακριβώς στην μέση του κεφαλιού και καταμεσής του εγκεφάλου. Ήταν ο καλύτερος σκοπευτής στην Ινδία, και θεωρώ πως υπάρχουν ελάχιστοι καλύτεροι στο Λονδίνο. Έχεις ακούσει το όνομα;»

«Όχι, δεν το έχω.» «Μάλιστα, μάλιστα, έτσι είναι η δόξα! Αλλά, πάλι, αν

θυμάμαι σωστά, δεν είχες ακούσει το όνομα του Καθηγητή Μοριάρτι, ο οποίος είχε ένα από τα σπουδαιότερα μυαλά του αιώνα. Δώσε μου μονάχα τον κατάλογο των βιογραφιών από το ράφι.»

Arthur Conan Doyle

- 36 -

Γύρισε τις σελίδες νωχελικά, ακουμπώντας πίσω στην πολυθρόνα και στέλνοντας μεγάλα σύννεφα καπνού από το πούρο του.

«Η συλλογή από M είναι εξαιρετική», είπε. «Ο

Μοριάρτι ο ίδιος αρκεί για να κάνει κάθε γράμμα ένδοξο, κι εδώ έχουμε τον Μόργκαν το δολοφόνο με το δηλητήριο, και τον Μάθιους, ο οποίος μου ξερίζωσε τον αριστερό μου κυνόδοντα στην αίθουσα αναμονής στο Τσάρινγκ Κρος, και τέλος, εδώ είναι ο αποψινός μας φίλος.

Μου έδωσε το βιβλίο, και διάβασα:

ΜΟΡΑΝ ΣΕΜΠΑΣΤΙΑΝ, ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ. Άνεργος. Παλαιότερα μέλος της 1ης Bengalore των Pioneers. Γεννηθείς στο Λονδίνο, το 1840. Γιος του Αυγούστου Μοράν, C.B., άλλοτε Βρετανού Υπουργού στην Περσία. Μορφωμένος στο Ήτον και την Οξφόρδη. Υπηρέτησε στην Εκστρατεία Τζογουάκι, στην Εκστρατεία του Αφγανιστάν, στο Χαρασιάμπ 5

5 Charasiab

στις


- 37 -

διεκπεραιώσεις, στο Σερπούρ, και στην Καμπούλ. Συγγραφέας του ‘Μεγάλα θηράματα των Δυτικών Ιμαλαΐων,’ του 1881· ‘Τρεις Μήνες Στην Ζούγκλα,’ του 1884. Διεύθυνση: Οδός Κόντουϊτ. Λέσχες: Αγγλο-Ινδική, Τάνκερβιλ, Χαρτοπαικτική Λέσχη Μπαγκατέλ.»

Στο περιθώριο ήταν γραμμένο, με το ακριβές χέρι του

Χολμς: «Ο δεύτερος πλέον επικίνδυνος άνθρωπος στο Λονδίνο.»

«Είναι εκπληκτικό», είπα, καθώς του επέστρεψα το βιβλίο. «Η καριέρα του υπό συζήτηση προσώπου είναι εκείνη ενός αξιέπαινου στρατιώτη.»

«Όντως», απάντησε ο Χολμς. «Έως κάποιου σημείου τα πήγε καλά. Υπήρξε πάντοτε άνθρωπος με σιδερένια πυγμή, κι η ιστορία λέγεται ακόμη στην Ινδία σχετικά με το πώς σύρθηκε σε έναν υπόνομο στο κατόπι μιας ανθρωποφάγου τίγρη. Υπάρχουν μερικά δέντρα, Γουώτσον, τα οποία μεγαλώνουν σε ένα συγκεκριμένο μέγεθος κι έπειτα άξαφνα αναπτύσσουν κάποια δύσμορφη ιδιαιτερότητα. Θα το συναντήσεις συχνά στους ανθρώπους. Έχω μια θεωρία πως το άτομο αντιστοιχίζεται κατά την ανάπτυξη του με ολόκληρη τη διαδοχή των προγόνων του, και πως μια τόσο αιφνίδια τροπή προς το καλό ή το κακό επισημαίνει κάποια ισχυρή επιρροή η οποία προέκυψε στη διαδοχή της γενεαλογίας του. Το πρόσωπο γίνεται, όπως ήταν, η επιτομή της ιστορίας της ίδιας του της οικογένειας.»

«Είναι μάλλον εξαιρετικά ευφάνταστο.» «Καλά, δεν επιμένω έπ’ αυτού. Όποια κι αν υπήρξε η

αιτία, ο Ταγματάρχης Μοράν κάπου άρχισε να κινείται λανθασμένα. Δίχως κάποιο απροκάλυπτο σκάνδαλο κατάφερε να μετατρέψει την Ινδία σε ένα εξαιρετικά καυτό μέρος για το άτομο του. Αποστρατεύθηκε, ήρθε στο Λονδίνο, αποκτώντας και πάλι κακό όνομα. Εκείνο τον καιρό ήταν που τον αναζήτησε ο Καθηγητής Μοριάρτι, για τον οποίο ένα διάστημα διετέλεσε επικεφαλής προσωπικού. Ο Μοριάρτι τον

Arthur Conan Doyle

- 38 -

προμήθευε αφειδώς με χρήματα και τον χρησιμοποίησε μόνο σε μια ή δυο δουλειές στην υψηλή κοινωνία τις οποίες κανένας κοινός εγκληματίας δε θα αναλάμβανε. Ίσως να έχεις κάποιες αναμνήσεις του θανάτου της κ. Στιούαρτ, των Λάουντερ, το 1887. Όχι; Δεν πειράζει, είμαι βέβαιος πως ο Μοράν κρυβόταν πίσω από αυτόν· όμως τίποτα δεν μπορούσε να αποδειχθεί. Τόσο έξυπνα ήταν καλυμμένος ο Ταγματάρχης ώστε ακόμη κι όταν η συμμορία του Μοριάρτι διαλύθηκε δεν μπορούσαμε να τον ενοχοποιήσουμε. Θυμάσαι εκείνη την μέρα, όταν σε επισκέφθηκα στο διαμέρισμα σου, πως κατέβασα τις κουρτίνες από το φόβο των αεροβόλων όπλων; Δίχως αμφιβολία με θεώρησες ευφάνταστο. Ήξερα ακριβώς τι έκανα, διότι γνώριζα την ύπαρξη του εξαιρετικού αυτού όπλου, και γνώριζα επίσης πως ένας από τους καλύτερους σκοπευτές του κόσμου θα βρισκόταν πίσω του. Όταν βρισκόμασταν στην Ελβετία μας ακολούθησε με τον Μοριάρτι, και δίχως αμφιβολία πρόκειται για εκείνον ο οποίος μου χάρισε το φριχτό πεντάλεπτο στο γείσωμα του Ρέϊσενμπακ.

«Μπορείς να θεωρήσεις πως διάβαζα τις εφημερίδες με ιδιαίτερη προσοχή κατά την διάρκεια της διαμονής μου στην Γαλλία, ψάχνοντας για κάποια ευκαιρία να τον μπαγλαρώσω. Για όσο εκείνος παρέμενε ελεύθερος στο Λονδίνο η ζωή δε θα είχε καμία αξία. Μέρα και νύχτα η σκιά θα έπεφτε πάνω μου, κι αργά η γρήγορα η ευκαιρία θα του δινόταν. Τι να έκανα; Ήταν αδύνατον να τον πυροβολήσω κατά βούληση, ειδάλλως θα βρισκόμουν εγώ στα κάτεργα. Ήταν μάταιο να επικαλεστώ τη βοήθεια κάποιου δικαστικού. Δε θα μπορούσαν να επέμβουν υπό ένα έρεισμα το οποίο θα τους φαινόταν ως μια ανυπόστατη υποψία. Έτσι δεν μπορούσα να κάνω τίποτα. Ωστόσο παρακολουθούσα τα ποινικά νέα, γνωρίζοντας πως αργά ή γρήγορα θα τον τσάκωνα. Τότε ήρθε ο θάνατος του Ρόναλντ Αντέρ. Η ευκαιρία επιτέλους μου δινόταν! Γνωρίζοντας τα όσα γνώριζα, δεν ήταν βέβαιο πως το είχε διαπράξει ο Ταγματάρχης Μοράν; Είχε παίξει χαρτιά με το παλικάρι· τον είχε ακολουθήσει σπίτι από τη λέσχη· τον είχε πυροβολήσει μέσα από το ανοικτό παράθυρο. Δεν υπήρχε


- 39 -

αμφιβολία περί τούτου. Οι σφαίρες από μόνες αρκούσαν για να βάλουν το κεφάλι του στη θηλιά. Ήρθα αμέσως. Εντοπίσθηκα από το φύλακα, ο οποίος, γνώριζα, πως θα επέσειε την άμεση προσοχή του Ταγματάρχη στην παρουσία μου. Δε θα αποτύγχανε να συνδέσει την αιφνίδια επιστροφή μου με το έγκλημα του και θα ήταν φοβερά ανήσυχος. Ήμουν βέβαιος πως θα έκανε κάποια απόπειρα να με βγάλει από την μέση ΑΜΕΣΩΣ, και θα έφερνε μαζί του το δολοφονικό του όπλο για το συγκεκριμένο σκοπό. Του άφησα έναν εξαίρετο στόχο στο παράθυρο, και, έχοντας ειδοποιήσει την αστυνομία πως ίσως η παρουσία τους να κρινόταν αναγκαία —επί τη ευκαιρία, Γουώτσον, εντόπισες την παρουσία τους σε εκείνη την είσοδο με αλάνθαστη ακρίβεια— ανέλαβα ότι θεώρησα πως αποτελούσε μια συνετή θέση παρακολούθησης, δίχως να έχω καν διανοηθεί πως θα επέλεγε το ίδιο σημείο για την επίθεση του. Τώρα, αγαπητέ μου Γουώτσον, υπάρχει κάτι το οποίο απομένει να εξηγήσω;»

«Ναι», είπα. «Δεν ξεκαθάρισες ποιο ήταν το κίνητρο του Ταγματάρχη Μοράν για την δολοφονία του Εντιμότατου Ρόναλντ Αντέρ.»

«Αχά! Αγαπητέ μου Γουώτσον, να που ερχόμαστε σε εκείνες τις περιοχές της εικοτολογίας όπου και το πλέον λογικό μυαλό ενδέχεται να σφάλει. Καθένας θα σχηματίσει την προσωπική του υπόθεση βάση των υπαρχόντων στοιχείων, οπότε και η δική σου υπάρχει περίπτωση να είναι τόσο σωστή όσο κι η δικιά μου.»

«Έχεις καταλήξει σε κάποια υπόθεση, τότε;» «Πιστεύω πως δεν είναι δύσκολο να εξηγήσω τα

γεγονότα. Δημοσιεύθηκε πως ο Ταγματάρχης Μοράν και ο νεαρός Αντέρ είχαν κερδίσει από κοινού ένα σημαντικό χρηματικό ποσό. Λοιπόν, ο Μοράν αναμφίβολα έπαιζε δόλια —περί αυτού το γνωρίζω εδώ και καιρό. Θεωρώ πως την ημέρα του φόνου ο Αντέρ ανακάλυψε πως ο Μοράν έκλεβε. Πιθανότατα του είχε μιλήσει προσωπικά, και είχε απειλήσει να τον εκθέσει εκτός κι αν οικειοθελώς δήλωνε παραίτηση από την λέσχη και υποσχόταν πως δε θα έπαιζε χαρτιά ποτέ

Arthur Conan Doyle

- 40 -

ξανά. Είναι εντελώς απίθανο πως ένας νεαρός όπως ο Αντέρ θα προκαλούσε άμεσα ένα ειδεχθές σκάνδαλο εκθέτοντας έναν τόσο γνωστό άνθρωπο κατά πολύ μεγαλύτερο του. Πιθανόν να ενήργησε όπως υπέθεσα. Ο αποκλεισμός από τις λέσχες θα σήμαινε την καταστροφή του Μοράν, ο οποίος ζούσε από τα δόλια κέρδη του από τα χαρτιά. Επομένως δολοφόνησε τον Αντέρ, ο οποίος την προκειμένη στιγμή είχε επιδοθεί στο έργο της καταμέτρησης των χρημάτων που ο ίδιος θα έπρεπε να επιστρέψει, αφού δεν ηδυνόταν να κερδίσει από το ανέντιμο παιχνίδι του συνεταίρου του. Κλείδωσε την πόρτα μήπως και οι Κυρίες τον αιφνιδιάσουν κι επιμείνουν να μάθουν τι έκανε με εκείνα τα ονόματα και τα νομίσματα. Θα σταθεί;»

«Δεν έχω αμφιβολία πως έπεσες διάνα στην αλήθεια.» «Θα επαληθευθεί είτε θα διαψευσθεί κατά τη δίκη. Εν

τω μεταξύ, ότι και να συμβεί, ο Ταγματάρχης Μοράν δε θα μας απασχολήσει πλέον, το διάσημο όπλο του Φον Χέρντερ θα διακοσμήσει το μουσείο της Σκότλαντ Γιάρντ, και για μια ακόμη φορά, ο κ. Σέρλοκ Χολμς είναι ελεύθερος να αφιερώσει τη ζωή του στην εξέταση εκείνων των ενδιαφερόντων μικροπροβλημάτων τα οποία η σύνθετη ζωή του Λονδίνου με τόση απλοχεριά του προσφέρει.


- 41 -

2. Η Περιπέτεια του Οικοδόμου από το Νόργουντ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ STRAND, Τεύχος 26, ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ, 1903

(04 έως 21/ 08/2004)

«Εκ της οπτικής γωνίας ενός ειδήμονος επί της

εγκληματολογίας», είπε ο κ. Σέρλοκ Χολμς, «το Λονδίνο έχει μεταβληθεί σε μια εξαιρετικά βαρετή πόλη κατόπιν του θανάτου του μακαρίτη Καθηγητή Μοριάρτι.»

«Δυσκολεύομαι να πιστέψω πως θα έβρισκες αρκετούς νομοταγείς πολίτες οι οποίοι να συμφωνούν μαζί σου», απάντησα.

«Καλώς, λοιπόν, δε θα έπρεπε να είμαι τόσο εγωιστής», είπε, με ένα χαμόγελο, καθώς έσπρωξε πίσω την καρέκλα του από την τραπεζαρία όπου παίρναμε πρωινό. «Η κοινωνία είναι ασφαλώς ο νικητής, και ηττημένος δεν υφίσταται, εκτός του καημένου άνεργου ειδικού, του οποίου η απασχόληση τελείωσε. Με εκείνον τον άνθρωπο στον χώρο μια πρωινή εφημερίδα προσέφερε άπειρες προοπτικές. Συχνά υπήρχε μοναχά ένα απειροελάχιστο ίχνος, Γουώτσον, μια αμυδρή ένδειξη, κι όμως αρκούσε για να μου δηλώσει πως ο σπουδαίος κακόβουλος εγκέφαλος βρισκόταν εκεί, όπως οι απαλότερες των ταλαντώσεων στις άκρες του ιστού υπενθυμίζουν σε κάποιον τη βρωμερή αράχνη που καραδοκεί

Arthur Conan Doyle

- 42 -

στο κέντρο του. Μικροκλοπές, απρόκλητες επιθέσεις, ανούσια σκάνδαλα —για όποιον κρατά στο χέρι του τα στοιχεία τα πάντα δύνανται να εξηγηθούν ως ένα ενιαίο σύνολο. Προς τον επιστημονικό μελετητή της υψηλής κοινωνίας του εγκλήματος καμία πρωτεύουσα της Ευρώπης δεν πρόσφερε τα σπουδαία πλεονεκτήματα τα οποία το Λονδίνο κατείχε κάποτε. Όμως πλέον—» Ανασήκωσε τους ώμους του σε μια χιουμοριστική αποδοκιμασία της κατάστασης των πραγμάτων τα οποία είχε ο ίδιος πραγματοποιήσει για να δημιουργηθεί.

Την περίοδο στην οποία αναφέρομαι ο Χολμς είχε επιστρέψει προ μερικών μηνών, και εγώ, κατόπιν παράκλησης του, είχα πουλήσει το ιατρείο μου και είχα επιστρέψει στο μερίδιο μου του παλιού μας διαμερίσματος επί της οδού Μπέϊκερ. Ένας νεαρός ιατρός, ονόματι Βέρνερ, είχε αγοράσει το μικρό μου ιατρείο στο Κένσινγκτον, και είχε προσφέρει με εκπληκτικά ελάχιστους ενδοιασμούς, την υψηλότερη τιμή που αποπειράθηκα να απαιτήσω —ένα γεγονός το οποίο διευκρι-νίστηκε ορισμένα χρόνια αργότερα όταν ανακάλυψα πως ο Βέρνερ ήταν μακρινός συγγενής του Χολμς, και πως ο φίλος μου ήταν εκείνος ο οποίος είχε βρει τα χρήματα.

Οι μήνες της συνεργασίας μας δεν είχαν υπάρξει τόσο αδιατάραχτοι όσο είχε δηλώσει, διότι ανακαλύπτω, μελετώντας τις σημειώσεις μου, πως η προκειμένη περίοδος περιλαμβάνει την υπόθεση των εγγράφων του πρώην Προέδρου Μουρίλο, και ως επίσης την συγκλονιστική ιστορία του Ολλανδικού ατμόπλοιου FRIESLAND, η οποία λίγο έλειψε να κοστίσει τη ζωή και των δυο μας. Η απαθής και υπερήφανη φύση του ήταν πάντοτε ενάντια, εντούτοις, προς οτιδήποτε υπό τη μορφή της δημόσιας αποδοχής, και με είχε περιορίσει υπό τους πλέον αυστηρούς όρους να μην αναφέρω ούτε μια λέξη παραπάνω σχετικά με εκείνον, τις μεθόδους του, ή τις επιτυχίες του —μια απαγόρευση η οποία, καθώς εξήγησα, μόλις πρόσφατα ανακλήθηκε.

Ο κ. Σέρλοκ Χολμς είχε γείρει πίσω στην πολυθρόνα του κατόπιν της παιχνιδιάρικης διαμαρτυρίας του, και ξεδίπλωνε την πρωινή του εφημερίδα με νωχελικό τρόπο, όταν


- 43 -

η προσοχή μας συνελήφθη από ένα τρομερό κουδούνισμα, ακολουθούμενο αμέσως από έναν υπόκωφο ήχο χτυπήματος, σαν κάποιος να χτυπούσε την εξώπορτα με την γροθιά μου. Μόλις άνοιξε ακούστηκε ένας θυελλώδης βηματισμός μέσα στην είσοδο, βιαστικά πόδια ανέβηκαν τριζοβολώντας τις σκάλες, και μια στιγμή αργότερα ένας αγριεμένος και έξαλλος νεαρός, χλωμός, αναμαλλιασμένος, και λαχανιασμένος, όρμησε μέσα στο δωμάτιο. Τα μάτια του πέρασαν από τον έναν μας στον άλλο, και από το απορημένο βλέμμα μας συνειδητοποίησε πως μια συγνώμη κρινόταν αναγκαία για την απροειδοποίητη είσοδο του.

«Λυπούμαι, κ. Χολμς», φώναξε. «Μην με κακοπάρετε.

Κοντεύω να τρελαθώ. Κύριε Χολμς, είμαι ο ατυχής Τζων Χέκτορ ΜκΦάρλαν.»

Προέβη στην ανακοίνωση του λες και το όνομα από μόνο του να εξηγούσε τόσο την επίσκεψη του όσο και τη συμπεριφορά του· όμως διέκρινα από το ανέκφραστο πρόσωπο του συντρόφου μου πως δεν σήμαινε τίποτα περισσότερο για εκείνον από όσο για εμένα.

«Πάρτε ένα τσιγάρο, κ. ΜκΦάρλαν», είπε εκείνος, σπρώχνοντας την ταμπακέρα προς το μέρος του. «Είμαι βέβαιος πως με τα συμπτώματα σας ο φίλος μου ο Δρ

Arthur Conan Doyle

- 44 -

Γουώτσον θα σας συνιστούσε ένα ηρεμιστικό. Ο καιρός υπήρξε εξαιρετικά θερμός της τελευταίες ημέρες. Λοιπόν, αν νοιώθετε κάπως περισσότερο ήρεμος, θα χαιρόμουν αν καθόσασταν σε εκείνη την καρέκλα και μας αφηγούσασταν πολύ αργά και ήρεμα ποιος είστε και τι επιθυμείτε. Αναφέρατε το όνομα σας σα να έπρεπε να το αναγνωρίζω, όμως σας διαβεβαιώνω πως, πέρα από τα προφανή γεγονότα πως είστε εργένης, συμβολαιογράφος, Τέκτονας, και ασθματικός, δεν γνωρίζω τίποτα περισσότερο σχετικό με εσάς.»

Εξοικειωμένος καθώς ήμουν με τις μεθόδους του φίλου μου, δεν υπήρξε δύσκολο να ακολουθήσω τα συμπεράσματα του, και να παρατηρήσω την ακαταστασία της περιβολής του, τη δεσμίδα των νομικών εγγράφων, το ρολόι έμβλημα, και την αναπνοή που τα είχαν υπαγορεύσει. Ο πελάτης μας, ωστόσο, κοιτούσε κατάπληκτος.

«Ναι, είμαι όλα αυτά, κ. Χολμς, και επιπλέον είμαι ο πλέον ατυχής άνθρωπος επί της παρούσης στο Λονδίνο. Για όνομα του Θεού μη με εγκαταλείψετε, κ. Χολμς! Αν έρθουν να με συλλάβουν πριν προλάβω να ολοκληρώσω την ιστορία μου, κάντε τους να μου δώσουν λίγο χρόνο έτσι ώστε να σας πω ολόκληρη την αλήθεια. Θα πήγαινα στα κάτεργα ευτυχισμένος γνωρίζοντας πως θα εργαζόσασταν για μένα απέξω.

«Να σας συλλάβουν!» είπε ο Χολμς. «Είναι όντως εξαιρετικά ευχα—εξαιρετικά ενδιαφέρον. Υπό ποία κατηγορία αναμένετε ότι θα συλληφθείτε;»

«Υπό την κατηγορία της δολοφονίας του κ. Τζόνας Όλντεϊκρ, εκ του Κάτω Νόργουντ.»

Το εκφραστικό πρόσωπο του συντρόφου μου φανέρωνε συμπάθεια η οποία δεν ήταν, φοβούμαι, εντελώς αμιγής από ικανοποίηση.

«Τρομάρα μου», είπε· «δεν πέρασε ούτε λίγη ώρα από το πρωινό που έλεγα στον φίλο μου, τον Δρ Γουώτσον, ότι οι συνταρακτικές υποθέσεις έχουν εξαφανισθεί από τις εφημερίδες.»


- 45 -

Ο επισκέπτης άπλωσε μπροστά, ένα τρεμάμενο χέρι και ανασήκωσε την DAILY TELEGRAPH 6

«Αν την είχατε κοιτάξει, κύριε, θα είχατε δει με την πρώτη ματιά το ποιόν της εξυπηρέτησης περί της οποίας ήρθα σε εσάς ετούτο το πρωινό. Νοιώθω πως το όνομα κι η συμφορά μου θα έπρεπε να βρίσκεται στο στόμα κάθε ανθρώπου.» Γύρισε τις σελίδες για να ανοίξει την κεντρική. «Ορίστε εδώ είναι, και με την άδεια σας θα ήθελα να σας την διαβάσω. Ακούστε το, κ. Χολμς. Η επικεφαλίδα είναι: ‘Μυστηριώδης Υπόθεση στο Κάτω Νόργουντ. Η Εξαφάνιση ενός Πασίγνωστου Οικοδόμου. Υποψίες περί δολοφονίας και Εμπρησμού. Ενδείξεις περί του Εγκληματία.’ Αυτή αποτελεί την ένδειξη που ήδη ακολουθούν, κ. Χολμς, και γνωρίζω πως οδηγεί αλάνθαστα σε εμένα. Ακολουθήθηκα από τον σταθμό της Γέφυρας του Λονδίνου, και είμαι βέβαιος πως το μόνο που περιμένουν για να με συλλάβουν είναι το ένταλμα. Θα ραγίσει την καρδιά της μητέρας μου —θα ραγίσει την καρδιά της!» Έσφιξε τα χέρια στην αγωνία της ανησυχίας και κινήθηκε μπρος πίσω στην καρέκλα του.

, η οποία ήταν ακουμπισμένη στα γόνατα του Χολμς.

Κοίταξα με ενδιαφέρον τον άνθρωπο, ο οποίος κατηγορούταν ως ο υπαίτιος ενός βάναυσου εγκλήματος. Ήταν ανοιχτόξανθος και ωραίος με έναν ξεπλυμένο αρνητικό τρόπο, με τρομοκρατημένα γαλάζια μάτια και καλοξυρισμένο πρόσωπο, και ένα λεπτό, ευαίσθητο στόμα. Η ηλικία του θα πρέπει να ήταν περί τα είκοσι-επτά· το ντύσιμο και η συμπεριφορά του, ενός κύριου. Από την τσέπη του ανοιχτόχρωμου ελαφριού σακακιού του προεξείχε μια δεσμίδα επισήμων εγγράφων τα οποία μαρτυρούσαν το επάγγελμα του.

«Πρέπει να αξιοποιήσουμε όσο χρόνο μας απομένει», είπε ο Χολμς. «Γουώτσον, θα είχες την καλοσύνη να πάρεις την εφημερίδα και να μου διαβάσεις την υπό συζήτηση παράγραφο;»

6 (Σ. τ. Μ.) Daily Telegraph – Ημερήσιος Τηλέγραφος (?)

Arthur Conan Doyle

- 46 -

Κάτω από τους έντονους τίτλους τους οποίους ο πελάτης μας είχε παραθέσει διάβασα την ακόλουθη υποδηλωτική αφήγηση:—

Αργά την περασμένη νύχτα, είτε νωρίς σήμερα το πρωί, ένα περιστατικό συνέβη στο Κάτω Νόργουντ το οποίο υποδεικνύει, υπάρχει φόβος, ένα σοβαρό έγκλημα. Ο κ. Τζόνας Όλντεϊκρ είναι επιφανής κάτοικος του προκειμένου προαστίου, όπου εργαζόταν ως οικοδόμος επί σειρά ετών. Ο κ. Όλντεϊκρ είναι εργένης, ηλικίας πενήντα-δυο ετών, και διαμένει στην Οικία Ντήπ Ντεν, προς την πλευρά του Σάϊντενχαμ και επί της οδού φέρουσας το ίδιο όνομα. Είχε την φήμη πως επρόκειτο περί ατόμου με εκκεντρικές συνήθειες, μυστικοπαθή και ντροπαλού. Εδώ και μερικά χρόνια είχε πρακτικά αποσυρθεί από την εργασία, εκ της οποίας λέγεται πως είχε συγκεντρώσει εξαιρετικά πλούτη. Μια μικρή υπαίθρια αποθήκη ξυλείας υπάρχει, ωστόσο, στην πίσω πλευρά της οικίας, και την περασμένη νύχτα, περί την δωδέκατη ώρα, σήμανε συναγερμός πως μια από τις στοίβες ξυλείας καιγόταν. Οι αντλίες μετέβηκαν σύντομα επιτόπου, όπως η στεγνή ξυλεία καιγόταν με εξαιρετική μανία, και απέβη αδύνατο να αντιμετωπισθεί η πυρκαγιά μέχρις ότου η στοίβα είχε εντελώς αναλωθεί. Έως το σημείο εκείνο το συμβάν είχε την εμφάνιση ενός συνηθισμένου ατυχήματος, όμως νεώτερες ενδείξεις φαίνεται να υποδεικνύουν προς ένα σοβαρό έγκλημα. Έκπληξη εκφράστηκε σχετικά με την απουσία του διευθύνοντα της επιχείρησης από τον τόπο της πυρκαγιάς, και μια έρευνα επακολούθησε, η οποία έδειξε πως είχε εξαφανισθεί από την οικία. Εξέταση του δωματίου του απεκάλυψε πως το κρεβάτι του δεν είχε χρησιμοποιηθεί, πως ένα χρηματοκιβώτιο το οποίο βρισκόταν εκεί ήταν


- 47 -

ανοικτό, πως ένας μεγάλος αριθμός σημαντικών εγγράφων ήταν σκορπισμένα στο δωμάτιο, και, τέλος, πως υπήρχαν ίχνη εγκληματικής πάλης, με αχνά ίχνη αίματος εντός του δωματίου, και ένα δρύινο μπαστούνι περιπάτου, το οποίο έφερε κηλίδες αίματος στο χερούλι. Είναι γνωστό πως ο κ. Τζόνας Όλντεϊκρ είχε δεχθεί έναν επισκέπτη αργά στο υπνοδωμάτιο του το βράδυ εκείνο, και το μπαστούνι το οποίο ευρέθη αναγνωρίσθηκε ως ιδιοκτησία του συγκεκριμένου ατόμου, ο οποίος είναι ένας νεαρός συμβολαιογράφος ονόματι Τζων Χέκτορ ΜκΦάρλαν, χαμηλόβαθμος συνεταίρος των Γκράχαμ και ΜκΦάρλαν, εκ του 426, του Συγκροτήματος Γκρέσαμ, E.C. Η αστυνομία θεωρούν πως έχουν στην κατοχή τους στοιχεία, τα οποία ικανοποιούν ένα εξαιρετικά πειστικό κίνητρο περί του εγκλήματος, και από κάθε άποψη είναι αναμφισβήτητο το γεγονός πως συνταρακτικές εξελίξεις θα ακολουθήσουν. ΑΡΓΟΤΕΡΑ. — Φημολογείται, καθώς πηγαίνουμε για εκτύπωση, πως ο κ. Τζων Χέκτορ ΜκΦάρλαν έχει πράγματι συλληφθεί υπό την κατηγορία του φόνου του κ. Τζόνας Όλντέϊκρ. Είναι τουλάχιστον βέβαιο πως ένα ένταλμα έχει εκδοθεί. Υπήρξαν νεώτερες και δυσοίωνες εξελίξεις στο Νόργουντ. Εκτός από τα ίχνη πάλης στο δωμάτιο του ατυχούς οικοδόμου έγινε πλέον γνωστό πως η μπαλκονόπορτα του υπνοδωματίου (το οποίο βρίσκεται στο ισόγειο) βρέθηκε ανοικτή, και πως υπήρχαν σημάδια σαν κάποιο ογκώδες αντικείμενο να έχει συρθεί μέχρι την στοίβα της ξυλείας, και, τέλος, εικάζεται πως καμένα λείψανα βρέθηκαν ανάμεσα στα αποκαΐδια της φωτιάς. Η υπόθεση της αστυνομίας είναι πως το πλέον συνταρακτικό έγκλημα έχει διαπραχθεί, πως το θύμα ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου στο ίδιο του το υπνοδωμάτιο, τα χαρτιά σκορπίστηκαν, και το

Arthur Conan Doyle

- 48 -

νεκρό του σώμα σύρθηκε μέχρι την στοίβα της ξυλείας, η οποία πυρπολήθηκε ώστε να συγκαλύψει κάθε ίχνος του εγκλήματος. Η διεξαγωγή της εγκληματολογικής έρευνας ανατέθηκε στα έμπειρα χέρια του Επιθεωρητή Λεστρέιντ, της Σκότλαντ Γιάρντ, ο οποίος ακολουθεί τα στοιχεία με τον συνήθη δυναμισμό του και σύνεση.

Ο Σέρλοκ Χολμς άκουγε με μάτια κλειστά και με τα

ακροδάχτυλα του ενωμένα αυτή την αξιοσημείωτη αναφορά. «Η υπόθεση ασφαλώς περιέχει ορισμένα ενδιαφέροντα

σημεία», είπε, με τον νωχελικό τρόπο του. «Επιτρέπεται να ρωτήσω, καταρχάς, κ. ΜκΦάρλαν, πως γίνεται και είστε ακόμη ελεύθερος, αφού καθώς φαίνεται υπάρχουν αρκετά στοιχεία τα οποία να δικαιολογούν τη σύλληψη σας;»

«Μένω στη Στοά Τόρρινγκτον, στο Μπλάκχηθ, με τους γονείς μου, κ. Χολμς· όμως χθες το βράδυ, έχοντας να εργαστώ πολύ αργά με τον κ. Τζόνας Όλντεϊκρ, έμεινα σε ένα ξενοδοχείο στο Νόργουντ, και ήρθα στην εργασία μου από εκεί. Δεν γνώριζα τίποτα σχετικά με την προκειμένη υπόθεση μέχρι που βρέθηκα στο τραίνο, όταν διάβασα όσα μόλις ακούσατε. Αμέσως αντιλήφθηκα τον τρομερό κίνδυνο που διέτρεχα, κι ήρθα εσπευσμένα να αναθέσω στα χέρια σας την υπόθεση. Δεν αμφιβάλω πως θα έπρεπε να έχω συλληφθεί είτε στο γραφείο μου στην πόλη είτε στην κατοικία μου. Ένας άντρας με ακολούθησε από το Σταθμό της Γέφυρας του Λονδίνου, και δεν έχω αμφιβολία —μα τους ουρανούς, τι είναι αυτό;»

Επρόκειτο περί ενός χτυπήματος στο κουδούνι, ακολουθούμενου αμέσως από βαριά βήματα στις σκάλες. Μια στιγμή αργότερα ο παλιός μας φίλος ο Λεστρέιντ εμφανίστηκε στο κατώφλι. Πάνω από τον ώμο του έπιασα με την άκρη του ματιού μου έναν ή δυο ένστολους αστυφύλακες απέξω.

«Ο κ. Τζων Χέκτορ ΜκΦάρλαν;» είπε ο Λεστρέιντ. Ο ατυχής μας πελάτης σηκώθηκε με ωχρό πρόσωπο.


- 49 -

«Σας συλλαμβάνω για την εκ προμελέτης δολοφονία του κ. Τζόνας Όλντεϊκρ, εκ του Κάτω Νόργουντ.»

Ο ΜκΦάρλαν στράφηκε προς το μέρος μας με μια χειρονομία απελπισίας, και βυθίστηκε στην καρέκλα του ξανά όπως κάποιος που ήταν συντετριμμένος.

«Μια στιγμή, Λεστρέιντ», είπε ο Χολμς. «Μισή ώρα νωρίτερα ή αργότερα δεν έχει καμία σημασία για σένα, και ο κύριος επρόκειτο να μας δώσει μια κατάθεση της εξαιρετικά ενδιαφέρουσας υπόθεσης, η οποία ίσως να μας βοηθήσει να την ξεδιαλύνουμε.»

«Νομίζω πως δεν υπάρξει δυσκολία στην διαλεύκανση της», είπε ο Λεστρέιντ, βλοσυρά.

«Εν πάση περιπτώσει, με την άδεια σου, θα ενδιαφερόμουν να ακούσω την κατάθεση του.»

«Καλώς, κ. Χολμς, μου είναι δύσκολο να σου αρνηθώ οτιδήποτε, διότι συνέβαλες το σώμα μια δυο φορές κατά το παρελθόν, και σου οφείλουμε πολλά στη Σκότλαντ Γιάρντ», είπε ο Λεστρέιντ. «Συγχρόνως πρέπει να παραμείνω με τον κρατούμενο μου, και είμαι υποχρεωμένος να τον προειδοποιήσω πως οτιδήποτε πει θα παρατεθεί ως αποδεικτικό εναντίον του.»

«Δεν επιθυμώ τίποτα περισσότερο», είπε ο πελάτης μας. «Το μόνο που θέλω είναι να με παρακολουθήσετε και να αναγνωρίσετε την απόλυτη αλήθεια.»

Ο Λεστρέιντ κοίταξε το ρολόι του. «Θα σας δώσω μισή ώρα», είπε.

«Οφείλω πρώτα να εξηγήσω», είπε ο ΜκΦάρλαν, «πως δε γνώριζα τίποτα σχετικά με τον κ. Τζόνας Όλντεϊκρ. Το όνομα του μου ήταν γνωστό, διότι πριν από πολλά χρόνια οι γονείς μου τον γνώριζαν, ωστόσο απομακρύνθηκαν. Αιφνιδιάστηκα αφάνταστα, επομένως, όταν χθες, περί τις τρεις το απόγευμα, μπήκε στο γραφείο μου στην πόλη. Όμως εξεπλάγην ακόμη περισσότερο όταν μου ανέφερε το σκοπό της επίσκεψης του. Είχε στο χέρι του αρκετά φύλλα από σημειωματάριο, καλυμμένα με κείμενο γραμμένο βιαστικά—ορίστε εδώ είναι —και τα απέθεσε πάνω στο γραφείο μου.

Arthur Conan Doyle

- 50 -

«’Ορίστε η διαθήκη μου,’ είπε. ‘Θέλω, κ. ΜκΦάρλαν, να την αντιγράψετε στην αρμόζουσα νομική μορφή. Θα περιμένω καθ’ όσο θα την αντιγράφετε.’

«Άρχισα να την αντιγράφω, και φαντασθείτε την έκπληξη μου όταν ανακάλυψα πως, υπό ορισμένους όρους, είχε αφήσει όλη του την περιουσία σε εμένα. Επρόκειτο για έναν περίεργο μικροκαμωμένο τύπο, με πρόσωπο νυφίτσας, με λευκά φρύδια, και όταν ανασήκωσα τα μάτια μου πάνω του ανακάλυψα τα οξύτατα γκρίζα μάτια του καρφωμένα πάνω μου με μια έκφραση διασκέδασης. Με δυσκολία πίστευα τις ίδιες μου τις αισθήσεις καθώς διάβασα τους όρους της διαθήκης· όμως εξήγησε πως ήταν εργένης με σχεδόν κανένα συγγενή εν ζωή, πως είχε γνωρίσει τους γονείς μου στα νιάτα του, και πως πάντοτε μάθαινε για μένα πως ήμουν ένας εξαιρετικά άξιος νεαρός, και ήταν βέβαιος πως τα χρήματα του θα βρίσκονταν σε άξια χέρια. Φυσικά, ήμουν σε θέση μονάχα να ψελλίσω τις ευχαριστίες μου. Η διαθήκη ολοκληρώθηκε καθώς άρμοζε, υπογράφτηκε, και παρέστη ως μάρτυς ο υπάλληλος μου. Βρίσκεται στο γαλάζιο χαρτί, και αυτά τα ένθετα είναι, όπως εξήγησα, το προσχέδιο. Ο κ. Τζόνας Όλντεϊκρ κατόπιν με πληροφόρησε πως υπήρχαν ορισμένα έγγραφα —οικοδομικές άδειες, συμβόλαια, υποθήκες, χρεόγραφα, και τα λοιπά—τα οποία ήταν αναγκαίο να δω και να καταλάβω. Είπε πως δε θα ένοιωθε καλά μέχρι το όλο ζήτημα να είχε διευθετηθεί, και με ικέτευσε να πάω στο σπίτι του στο Νόργουντ το ίδιο βράδυ, φέρνοντας μαζί μου την διαθήκη, και να τακτοποιήσουμε το θέμα. «Να θυμάσαι, γιε μου, ούτε λέξη στους γονείς σου σχετικά με το ζήτημα πριν να διευθετηθούν όλα. Θα τους το κρατήσουμε ως μια μικρή έκπληξη.» Επέμεινε ιδιαίτερα επί του ζητήματος, και με έβαλε να του το υποσχεθώ στην τιμή μου.

«Φαντάζεστε, κ. Χολμς, πως δεν ήμουν σε θέση να του αρνηθώ τίποτα από ότι ενδεχομένως να ζητούσε. Ήταν ευεργέτης μου, και κάθε επιθυμία μου ήταν να πραγματοποιήσω τις επιθυμίες του με κάθε λεπτομέρεια. Έστειλα ένα τηλεγράφημα στο σπίτι, λοιπόν, για να πω πως


- 51 -

είχα αναλάβει μια σημαντική εργασία, και ήταν αδύνατον να πω πόσο θα αργούσα. Ο κ. Όλντεϊκρ μου είχε πει πως θα ήθελε να δειπνήσω μαζί του στις εννέα, καθώς μπορεί να μη βρισκόταν στο σπίτι νωρίτερα από εκείνη την ώρα. Συνάντησα κάποια δυσκολία να βρω το σπίτι του, ωστόσο, και είχε πάει σχεδόν και μισή πριν φτάσω. Τον βρήκα—»

«Μια στιγμή!» είπε ο Χολμς. «Ποιος άνοιξε την πόρτα;» «Μια γυναίκα μέσης ηλικίας, η οποία ήταν, υποθέτω, η

οικονόμος του.» «Και ήταν εκείνη, να εκλάβω, η οποία ανέφερε το

όνομα σας;» «Ακριβώς», είπε ο ΜκΦάρλαν. «Παρακαλώ συνεχίστε.» Ο ΜκΦάρλαν σφούγγισε το ιδρωμένο του μέτωπο και

κατόπιν εξακολούθησε την αφήγηση του:-- Συνοδεύτηκα από την γυναίκα εντός ενός καθιστικού,

όπου ένα λιτό δείπνο είχε σερβιριστεί. Μετέπειτα, ο κ. Τζόνας Όλντεϊκρ με οδήγησε στο υπνοδωμάτιο του, στο οποίο βρισκόταν ένα βαρύ χρηματοκιβώτιο. Το οποίο άνοιξε βγάζοντας έξω μια στοίβα εγγράφων, τα οποία είδαμε παρέα. Ήταν μεταξύ έντεκα με δώδεκα όταν τελειώσαμε. Παρατήρησε πως δεν έπρεπε να ενοχλήσουμε την οικονόμο. Με ξεπροβόδισε από την μπαλκονόπορτα, η οποία ήταν ανοικτή όλη εκείνη την ώρα.»

«Οι κουρτίνες ήταν κατεβασμένες;» ρώτησε ο Χολμς. «Δεν είμαι βέβαιος, όμως πιστεύω πως ήταν μισο-

κατεβασμένες. Ναι, θυμάμαι πως τις τράβηξε πάνω ώστε να ανοίξει το παράθυρο. Δεν έβρισκα το μπαστούνι μου, και εκείνος είπε, «Δεν πειράζει, γιε μου· θα σε βλέπω συχνά στο εξής, ελπίσω, και θα κρατήσω το μπαστούνι σου μέχρι να έρθεις να το πάρεις.» Τον άφησα εκεί, το χρηματοκιβώτιο ανοικτό, και τα χαρτιά τακτοποιημένα σε στοίβες πάνω στο γραφείο. Ήταν τόσο αργά ώστε δεν μπορούσα να επιστρέψω στο Μπλάχηθ, έτσι πέρασα την νύχτα στο Άνερλυ Άρμς, και δεν γνώριζα το παραμικρό έως ότου διάβασα τη φριχτή ιστορία το πρωί.»

Arthur Conan Doyle

- 52 -

«Κάτι άλλο το οποίο θα ήθελες να ρωτήσεις κ. Χολμς;» είπε ο Λεστρέιντ, του οποίου τα φρύδια είχαν ανασηκωθεί μια ή δυο φορές κατά τη διάρκεια της αξιοσημείωτης επεξήγησης.

«Όχι ωσότου να περάσω από το Μπλάκχηθ.» «Εννοείς το Νόργουντ», είπε ο Λεστρέιντ. «Οου, ναι· αναμφίβολα αυτό θα πρέπει να εννοούσα»,

είπε ο Χολμς με ένα αινιγματικό χαμόγελο. Ο Λεστρέιντ είχε μάθει από προηγούμενες εμπειρίες πως έπρεπε να φροντίζει να αναγνωρίζει ότι εκείνο το κοφτερό σα ξυράφι μυαλό μπορούσε να διαπεράσει εκείνο το οποίο ήταν αδιαπέραστο για εκείνον. Τον είδα να κοιτάζει παραξενεμένα το σύντροφο μου.

«Πιστεύω πως θα έπρεπε να το συζητήσω μαζί σου αμέσως, κ. Σέρλοκ Χολμς», είπε. «Τώρα, κ. ΜκΦάρλαν, δυο από τους αστυφύλακες μου βρίσκονται στην πόρτα και υπάρχει μια τετράτροχη που περιμένει.» Ο αξιολύπητος νεαρός σηκώθηκε, και με μια τελευταία ικετευτική ματιά προς το μέρος μας απεχώρησε από το δωμάτιο. Οι αστυνομικοί τον οδήγησαν στην άμαξα, όμως ο Λεστρέιντ παρέμεινε.

Ο Χολμς είχε πάρει τις σελίδες που αποτελούσαν το

προσχέδιο της διαθήκης, και τις παρατηρούσε με εντονότατο ενδιαφέρον να διαφαίνεται στο πρόσωπο του.


- 53 -

«Υπάρχουν ορισμένα στοιχεία σχετικά με το έγγραφο αυτό, Λεστρέιντ, έτσι δεν είναι;» είπε, σπρώχνοντας τις μπροστά του.

Ο αξιωματικός τις κοίταξε με μια προβληματισμένη έκφραση.

«Είμαι σε θέση να διαβάσω τις πρώτες λίγες γραμμές, και αυτές στην μέση της δεύτερης σελίδας, και μια δυο ακόμη προς το τέλος. Είναι καθαρές σα να είναι τυπωμένες», είπε· «ωστόσο η γραφή ανάμεσα τους είναι εξαιρετικά δυσανάγνωστη, και υπάρχουν τρία σημεία τα οποία αδυνατώ να διαβάσω εντελώς.»

«Τι συμπεραίνεις εκ τούτου;» είπε ο Χολμς. «Λοιπόν, τι συμπεραίνεις ΕΣΥ εξ αυτού;» «Γράφτηκε σε τραίνο· η ευανάγνωστη γραφή

αντιπροσωπεύει τους σταθμούς, η δυσανάγνωστη κίνηση, και η ακατάληπτη γραφή πέρασμα από διακλαδώσεις. Ένας ειδικός επιστήμονας θα ανακοίνωσε στη στιγμή πως γράφτηκε σε κάποια προαστιακή γραμμή, αφού πουθενά εκτός της περιφέρειας μιας μεγάλης πόλης δε θα μπορούσε να υπάρξει μια τόσο σύντομη διαδοχή διακλαδώσεων. Δεδομένου πως ολόκληρο το ταξίδι του ήταν απασχολημένος με την συγγραφή της διαθήκης, τότε το τραίνο ήταν ταχεία, σταματώντας μονάχα μια φορά μεταξύ του Νόργουντ και της Γέφυρας του Λονδίνου.»

Ο Λεστρέιντ άρχισε να γελά. «Είσαι πολύ για μένα όταν αρχίζεις με τις θεωρίες σου,

κ. Χολμς», είπε. «Πως σχετίζεται με την υπόθεση;» «Να σου πω, τεκμηριώνει την ιστορία του νεαρού όσον

αφορά το ότι η διαθήκη γράφθηκε από τον Τζόνας Όλντεϊκρ κατά το ταξίδι του χθες. Είναι περίεργο —έτσι;— πως κάποιος έγραψε ένα τόσο σημαντικό έγγραφο τόσο αμεθόδευτα. Το γεγονός προτείνει πως δε θεωρούσε ότι επρόκειτο να έχει ιδιαίτερη πρακτική αξία. Αν κάποιος γράψει μια διαθήκη την οποία δεν σκοπεύει ποτέ να θέσει εν ισχύει μπορεί να το πραγματοποιήσει καθ’ αυτό τον τρόπο.»

Arthur Conan Doyle

- 54 -

«Ωστόσο, προσυπέγραφε συγχρόνως και το θάνατο του», είπε ο Λεστρέιντ.

«Οου, το πιστεύεις;» «Εσύ, όχι;» «Βασικά, είναι ολωσδιόλου απίθανο· όμως η υπόθεση

δε μου φαίνεται ακόμη ξεκάθαρη.» «Όχι ξεκάθαρη; Μα, αν δεν είναι ξεκάθαρη, τι θα

ΜΠΟΡΟΥΣΕ να είναι ξεκάθαρο; Έχουμε εδώ ένα νεαρό που μαθαίνει ξαφνικά πως όταν ένας ηλικιωμένος πεθάνει θα καταστεί κληρονόμος μιας περιουσίας. Τι κάνει; Δεν αναφέρει τίποτα σε κανέναν, αλλά κανονίζει να πάει υπό κάποιο πρόσχημα να επισκεφτεί τον πελάτη του το ίδιο βράδυ· περιμένει μέχρι το μοναδικό άλλο πρόσωπο στο σπίτι να πέσει για ύπνο, και κατόπιν στην απομόνωση του δωματίου του άνθρώπου τον δολοφονεί, καίει το σώμα του σε έναν σωρό ξυλείας, και αναχωρεί για το γειτονικό ξενοδοχείο. Οι κηλίδες αίματος στο δωμάτιο ως επίσης και πάνω στο μπαστούνι είναι αχνές. Είναι πιθανόν πως φαντάστηκε ότι το έγκλημα του ήταν αναίμακτο, και προσδοκούσε πως όταν το σώμα καιγόταν θα έκρυβε κάθε ίχνος της μεθόδου του θανάτου του—ίχνη τα οποία για κάποιο λόγο θα έπρεπε να τον προδίδουν. Δεν είναι όλα τους ξεκάθαρα;»

«Μου δίνει την εντύπωση, καλέ μου Λεστρέιντ, πως είναι απλώς ολίγον τι υπερβολικά καθαρά», είπε ο Χολμς. «Δεν προσθέτεις φαντασία στα υπόλοιπα σπουδαία προσόντα σου· όμως αν μπορούσες για μια στιγμή να φέρεις τον εαυτό σου στη θέση του νεαρού, θα επέλεγες την ίδια βραδιά κατόπιν της διαθήκης που είχε γίνει για να διαπράξεις το έγκλημα σου; Δε θα σου φαινόταν επικίνδυνο να το κάνεις τόσο σύντομα μεταξύ των δυο περιστατικών; Πάλι, θα επέλεγες μια περίσταση όταν θα γινόταν γνωστό πως βρισκόσουν στο σπίτι, αφού η υπηρέτρια σου άνοιξε; Και, τέλος, θα έφτανες στα άκρα για να αποκρύψεις το σώμα και εντούτοις θα άφηνες το μπαστούνι σου ως δείγμα πως ήσουν ο εγκληματίας; Ομολόγησε, Λεστρέιντ, πως όλα αυτά είναι ιδιαίτερα απίθανα.»


- 55 -

«Όσο για το μπαστούνι, κ. Χολμς, γνωρίζεις τόσο καλά όσο και εγώ πως ένας κακοποιός συχνά πανικοβάλλεται και κάνει πράγματα τα οποία ένας ψύχραιμος άνθρωπος θα απέφευγε. Πολύ πιθανόν φοβόταν να επιστρέψει στο δωμάτιο. Δώσε μου άλλη μια θεωρία που θα εφάρμοζε στα γεγονότα.»

«Με μεγάλη ευκολία θα μπορούσα να σου δώσω μισή ντουζίνα», είπε ο Χολμς. «Έχουμε εδώ, παραδείγματος χάριν, μια εξαιρετική πιθανή και ακόμη και κατάλληλη. Σου την παρέχω δίχως ανταλλάγματα. Ο ηλικιωμένος δείχνει έγγραφα τα οποία έχουν σημαντική αξία. Ένας περαστικός αλήτης τα βλέπει μέσα από το παράθυρο, οι κουρτίνες του οποίου είναι μισο-κατεβασμένες. Εξέρχεται ο συμβολαιογράφος. Εισέρχε-ται ο αλήτης! Αρπάζει το μπαστούνι, το οποίο παρατήρησε πως βρισκόταν εκεί, σκοτώνει τον Όλντεϊκρ, και αποχωρεί έχοντας κάψει το σώμα.»

«Και γιατί ο αλήτης να κάψει το σώμα;» «Για να κρύψει κάποια απόδειξη.» «Ενδεχομένως ο αλήτης να ήθελε να συγκαλύψει το

γεγονός πως ένας φόνος είχε διαπραχθεί.» «Και γιατί ο αλήτης να μην πάρει τίποτα;» «Επειδή ήταν χαρτιά τα οποία δεν μπορούσε να

κατανοήσει.» Ο Λεστρέιντ κούνησε το κεφάλι του, μολονότι μου

φάνηκε πως η συμπεριφορά ήταν λιγότερο βέβαιη από όσο προηγουμένως.

«Λοιπόν, Κ. Σέρλοκ Χολμς, μπορείς να ψάξεις για τον αλήτη σου, και ενώ θα προσπαθείς να τον βρεις εμείς θα κρατήσουμε τον άνθρωπο μας. Το μέλλον θα δείξει ποιος έχει δίκιο. Απλά έχε το υπόψη σου, Κ. Χολμς: πως καθόσον γνωρίζουμε κανένα από τα έγγραφα δεν εκλάπη, και πως ο κρατούμενος είναι ο μοναδικός άνθρωπος στον κόσμο ο οποίος δεν είχε λόγο να τα πάρει, αφού ήταν ο νόμιμος κληρονόμος και θα του ανήκαν κάποια στιγμή όπως και να είχε.»

Ο φίλος μου έδειξε να αιφνιδιάζεται από το σχόλιο.

Arthur Conan Doyle

- 56 -

«Δεν έχω την πρόθεση να αρνηθώ πως οι αποδείξεις από ορισμένες απόψεις συνηγορούν υπερβολικά ευμενώς την θεωρία σου», είπε. «Επιθυμώ μόνον να επισημάνω πως υπάρχουν και άλλες πιθανές θεωρίες. Όπως λες, το μέλλον θα αποφασίσει. Καλή σου Μέρα! Τολμώ να πω ότι κατά την διάρκεια της ημέρας θα περάσω από το Νόργουντ για να δω πως τα πηγαίνεις.»

Όταν ο ντετέκτιβ αποχώρησε ο φίλος μου σηκώθηκε

και προετοιμάστηκε για τις εργασίες της ημέρας με τον αέρα ανθρώπου που έχει μια ευχάριστη αποστολή εμπρός του.

«Η πρώτη μου κίνηση, Γουώτσον», είπε, καθώς έβαλε βιαστικά τη ρεντιγκότα του, «πρέπει, όπως ανέφερα, να πραγματοποιηθεί προς την μεριά του Μπλάκχηθ.»

«Και γιατί όχι στο Νόργουντ;» «Επειδή στην προκειμένη περίπτωση έχουμε ένα

μοναδικό γεγονός να ακολουθεί κατά πόδας ένα άλλο


- 57 -

μοναδικό γεγονός. Η αστυνομία κάνει το λάθος να επικεντρώνει την προσοχή της στο δεύτερο, επειδή τυγχάνει να είναι το μόνο το οποίο είναι πράγματι εγκληματικό. Όμως μου είναι σαφές πως ο λογικός τρόπος προσέγγισης της υπόθεσης είναι να ξεκινήσουμε επιχειρώντας να ρίξουμε κάποιο φως επί του πρώτου περιστατικού —της περίεργης διαθήκης, τόσο αιφνίδια πραγματοποιηθείσης, και με έναν τόσο απροσδόκητο κληρονόμο. Ίσως να συμβάλει στην απλοποίηση εκείνου το οποίο επακολούθησε. Όχι, αγαπητέ μου φίλε, δεν νομίζω πως μπορείς να με βοηθήσεις. Δεν υπάρχει ενδεχόμενο κινδύνου, ειδάλλως ούτε που θα διανοούμουν να ξεκινήσω δίχως εσένα. Έχω την πεποίθηση πως όταν θα σε δω το βράδυ θα είμαι σε θέση να αναφέρω πως κατάφερα να κάνω κάτι για εκείνον τον ατυχή νεαρό που αφέθηκε υπό την προστασία μου.»

Ήταν αργά όταν ο φίλος μου επέστρεψε, και είδα με μια ματιά στο τσακισμένο κι ανήσυχο πρόσωπο του πως οι μεγάλες ελπίδες με τις οποίες είχε ξεκινήσει δεν είχαν ευοδωθεί. Επί μια ώρα έπαιζε μονότονα το βιολί του, επιχειρώντας να κατευνάσει την αναστάτωση του. Εντέλει άφησε απότομα κάτω το όργανο και βούτηξε σε μια λεπτομερή αναφορά των αναποδιών του.

«Τα πάντα πάνε χάλια, Γουώτσον—όσο πιο χάλια μπορούν. Διατήρησα την αποφασιστικότητα μου ενώπιον του Λεστρέιντ, όμως, στην ψυχή μου, πιστεύω πως για πρώτη φορά ο τύπος βρίσκεται στην σωστή διαδρομή και εμείς στη λανθασμένη. Όλα μου τα ένστικτα δείχνουν προς τη μια πλευρά και όλα τα γεγονότα προς την άλλη, και πολύ φοβούμαι πως οι Βρετανοί νομικοί δεν έχουν φτάσει ακόμη στο σημείο της ευφυΐας ώστε να δείξουν την προτίμηση τους προς τις θεωρίες μου έναντι των γεγονότων του Λεστρέιντ.»

«Πήγες στο Μπλάκχηθ;» «Ναι, Γουώτσον, πήγα εκεί, και ανακάλυψα πολύ

σύντομα πως ο αείμνηστος ο μακαρίτης Όλντεϊκρ ήταν ένα αρκετά μεγάλο κάθαρμα. Ο πατέρας έλειπε ψάχνοντας τον γιο του. Η μητέρα βρισκόταν στο σπίτι—μια μικροκαμωμένη,

Arthur Conan Doyle

- 58 -

παχουλή, γαλανομάτα γυναίκα, διακατεχόμενη από ένα ρίγος φόβου και αγανάκτησης. Φυσικά, δεν παραδεχόταν καν την πιθανότητα της ενοχής του. Εντούτοις δεν εξέφρασε είτε την έκπληξη της ή την θλίψη της σχετικά με την μοίρα του Όλντεϊκρ. Αντιθέτως, μίλησε για εκείνον με τέτοια εχθρότητα που δίχως να το συνειδητοποιεί ενίσχυσε σημαντικά την υπόθεση της αστυνομίας, γιατί, φυσικά, αν ο γιος της την είχε ακούσει να μιλά για τον άνθρωπο κατά τέτοιο τρόπο θα τον προδιέθετε προς το μίσος και την βία. ‘Ήταν περισσότερο ένας κακοήθης και πανούργος πίθηκος παρά άνθρωπος,’ είπε εκείνη, ‘και ήταν ανέκαθεν έτσι, από τότε ακόμη που ήταν νέος.’

«’Τον γνωρίζατε όλο αυτόν τον καιρό;’ Είπα εγώ.

«’Ναι, τον γνώριζα πολύ καλά· στην πραγματικότητα,

υπήρξε παλιός επίδοξος μνηστήρας μου. Ευτυχώς είχα την λογική να στραφώ μακριά του και να παντρευτώ έναν καλύτερο, μολονότι πιο φτωχό, άντρα. Ήμουν αρραβωνιασμένη μαζί του, κ. Χολμς, όταν άκουσα μια


- 59 -

σκανδαλώδη ιστορία του πως είχε αφήσει μια γάτα σε ένα κλουβί πουλιών, και ένοιωσα τόση φρίκη για την κτηνωδία του που δεν ήθελα να έχω καμία σχέση μαζί του.’ Σκάλισε μέσα σε κάποιο γραφείο, και έβγαλε τη φωτογραφία μιας γυναίκας, επονείδιστα μουτζουρωμένη και κομμένη με μαχαίρι. ‘Είναι η φωτογραφία μου», είπε εκείνη. ‘Μου την έστειλε σε αυτήν την κατάσταση, με την κατάρα του, την ημέρα του γάμου μου.’

«’Ευτυχώς,’ είπα εγώ, ‘τουλάχιστον σας συγχώρεσε πλέον, αφού άφησε όλη του την περιουσία στον γιο σας.’

«’Ούτε ο γιος μου ούτε εγώ θέλουμε κάτι από τον Τζόνας Όλντεϊκρ, νεκρό ή ζωντανό», φώναξε, με γνήσια οργή. ‘Υπάρχει Θεός στον ουρανό, κ. Χολμς, και ο Θεός εκείνος ο οποίος τιμώρησε τον αμαρτωλό αυτόν άνθρωπο θα φανερώσει στην ώρα Του πως τα χέρια του γιου μου είναι αθώα από το αίμα του.’

«Λοιπόν, δοκίμασα μια δυο άκρες, όμως δεν κατέληξα σε τίποτα το οποίο να βοηθά την υπόθεση μας, αλλά σε αρκετά τα οποία βαίνουν ενάντια της. Εγκατέλειψα τελικά και έφυγα για το Νόργουντ.

«Το μέρος εκείνο, η Οικία Ντήπ Ντην, είναι μια μεγάλη μοντέρνα βίλα από φανταχτερό τούβλο, χτισμένη στο πίσω μέρος μιας μεγάλης έκτασης, με μια αυλή πλαισιωμένη από δάφνες μπροστά της. Στα δεξιά και λίγη απόσταση μακρύτερα από τον δρόμο βρισκόταν η αποθήκη ξυλείας η οποία είχε αποτελέσει το σκηνικό της φωτιάς. Ορίστε ένα πρόχειρο σχέδιο σε ένα φύλλο από το σημειωματάριο μου. Το παράθυρο στα αριστερά είναι εκείνο το οποίο βγάζει στο δωμάτιο του Όλντεϊκρ. Μπορείς να δεις μέσα από τον δρόμο, βλέπεις. Αποτελεί το μοναδικό παρήγορο στοιχείο το οποίο είχα σήμερα. Ο Λεστρέιντ δε βρισκόταν εκεί, όμως ο επικεφαλής αστυνόμος του ανέλαβε να με περιποιηθεί. Είχαν μόλις ανακαλύψει ένα σπουδαίο θησαυρό. Είχαν περάσει ολόκληρο το πρωινό σκαλίζοντας μέσα στις στάχτες της καμένης ξυλείας, και μαζί με τα καμένα οργανικά λείψανα είχαν ανακαλύψει αρκετούς αποχρωματισμένους μεταλλικούς δίσκους. Τους εξέτασα με προσοχή, και δεν υπήρχε αμφιβολία

Arthur Conan Doyle

- 60 -

πως επρόκειτο για κουμπιά παντελονιού. Διέκρινα πως ένα εξ αυτών έφερε το όνομα ‘Χάιαμς,’ ο οποίος υπήρξε και ο ράφτης του Όλντεϊκρ. Κατόπιν εξέτασα την αυλή πολύ προσεκτικά για σημάδια και ίχνη, όμως αυτή η ξηρασία έχει κάνει τα πάντα τόσο σκληρά σαν πέτρα. Τίποτε δεν απέμενε να δω εκτός από κάποιο σώμα ή σωρό που είχε συρθεί μέσα από έναν κοντό φράχτη από αγριομυρτιά το οποίο βρίσκεται στην ευθεία με τα ξύλα. Όλα αυτά, φυσικά, ταιριάζουν με την επίσημη θεωρία. Σύρθηκα τριγύρω στην αυλή με τον Αυγουστιάτικο ήλιο στην πλάτη μου, όμως έπειτα από μια ώρα σηκώθηκα δίχως να έχω μάθει κάτι περισσότερο.

«Λοιπόν, κατόπιν αυτού του φιάσκου πήγα στο υπνοδωμάτιο και το εξέτασα και εκείνο. Οι ματωμένες κηλίδες ήταν αδρές, απλοί λεκέδες και αποχρωματισμοί, εντούτοις δίχως αμφιβολία πρόσφατες. Το μπαστούνι είχε απομακρυ-νθεί, μα και εκεί επίσης τα ίχνη ήταν αμυδρά. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως το μπαστούνι άνηκε στον πελάτη μας. Το παραδέχεται. Πατημασιές από τους δυο άντρες διακρίνονται στο χαλί, μα καμία από κάποιο τρίτο πρόσωπο, το οποίο αποτελεί άλλο ένα στοιχείο για την άλλη πλευρά. Ανέβαζαν το σκορ του όλη την ώρα και εμείς παραμέναμε στάσιμοι.

«Μόνον μια αμυδρή λάμψη ελπίδας ανακάλυψα —κι ωστόσο το αποτέλεσμα ήταν μηδενικό. Εξέτασα τα περιεχόμενα του χρηματοκιβωτίου, τα περισσότερα εκ των οποίων είχαν μεταφερθεί και αφεθεί επί του γραφείου. Τα έγγραφα είχαν κλειστεί σε σφραγισμένους φακέλους, ένας ή δυο εκ των οποίων είχαν ανοιχθεί από την αστυνομία. Δεν έχριζαν, από όσο έκρινα, κάποιας ιδιαίτερης σημασίας, ούτε το τραπεζικό βιβλιάριο του κ. Όλντεϊκρ βρισκόταν σε τόσο πλούσια οικονομική κατάσταση. Ωστόσο μου εδόθη η εντύπωση πως όλα τα έγγραφα δεν βρίσκονταν εκεί. Υπήρχαν μνείες σε άλλες πράξεις —ενδεχομένως οι πλέον πολύτιμες—τις οποίες δεν μπόρεσα να βρω. Αυτό, φυσικά, αν μπορούσαμε να το αποδείξουμε μετά βεβαιότητας, θα έστρεφε τα επιχειρήματα του Λεστρέιντ εναντίον του, διότι ποιος θα


- 61 -

έκλεβε κάτι το οποίο γνώριζε πως λίαν συντόμως επρόκειτο να κληρονομήσει;

«Τέλος, έχοντας ελέγξει τα πάντα και μη έχοντας ανακαλύψει κάποιο ίχνος, δοκίμασα την τύχη μου με την οικονόμο. Ονομάζεται κ. Λέξινγκτον, μια μικρόσωμη, μελαχρινή, σιωπηλή γυναίκα, με καχύποπτα και λοξά μάτια. Κάτι θα μπορούσε να μας αν ήθελε —είμαι πεπεισμένος περί αυτού. Όμως ήταν τόσο λιγομίλητη σαν τάφος 7

«Έτσι, αγαπητέ μου Γουώτσον, αυτή είναι η αναφορά της αποτυχίας μου. Και όμως —και όμως—» —έσφιξε τα λεπτά του χέρια σε έναν παροξυσμό σιγουριάς— «ΓΝΩΡΙΖΩ πως όλα είναι λάθος. Το νοιώθω στα κόκαλα μου. Υπάρχει κάτι το οποίο δεν έχει φανερωθεί, και η οικονόμος το γνωρίζει. Υπήρχε κάποιου είδους σιωπηλής θυμωμένης περιφρόνησης στα μάτια της, η οποία πηγαίνει με την ένοχη γνώση. Εντούτοις, δεν γίνεται τίποτα με το να μιλάμε άλλο σχετικά,

. Ναι, είχε δεχθεί τον κ. ΜκΦάρλαν στις εννέα και μισή. Ευχόταν να της είχε κοπεί το χέρι πριν το κάνει. Είχε πέσει για ύπνο στις δέκα και μισή. Το δωμάτιο της βρισκόταν στην άλλη άκρη του σπιτιού, και δε θα μπορούσε να ακούσει κάτι από όσα είχαν συμβεί. Ο κ. ΜκΦάρλαν είχε αφήσει το καπέλο του, και από όσο γνώριζε το μπαστούνι του, στην είσοδο. Είχε ξυπνήσει από το συναγερμό της φωτιάς. Το κακόμοιρο, αγαπητό της αφεντικό είχε μετά βεβαιότητας δολοφονηθεί. Είχε κάποιους εχθρούς; Βασικά, κάθε άνθρωπος είχε εχθρούς, όμως ο κ. Όλντεϊκρ έμενε πολύ μόνος του, και μόνον συναντούσε ανθρώπους σχετικά με την δουλειά του. Είχε δει τα κουμπιά, και ήταν βέβαιη πως ανήκαν στα ρούχα τα οποία φορούσε την προηγούμενη βραδιά. Ο σωρός των ξύλων ήταν εξαιρετικά ξηρός, γιατί είχε να βρέξει εδώ κι ένα μήνα. Κάηκε σαν προσάναμμα, και μέχρι την ώρα που έφτασε επιτόπου τίποτα δεν φαινόταν παρά φλόγες. Εκείνη και όλοι οι πυροσβέστες μύρισαν την καμένη σάρκα μέσα από την φωτιά. Δεν ήξερε τίποτα για τα έγγραφα, ούτε για τις προσωπικές υποθέσεις του κ. Όλντείκρ.

7 (?) as close as wax

Arthur Conan Doyle

- 62 -

Γουώτσον· όμως εκτός και αν κάποια απροσδόκητη ευκαιρία μας προκύψει φοβούμαι πως η Υπόθεση της Εξαφάνισης του Νόργουντ δε θα εμφανισθεί στα χρονικά των επιτυχιών μας πράγμα που προβλέπω πως κάποιο υπομονετικό κοινό αργά ή γρήγορα θα πρέπει να υπομείνει.»

«Είναι βέβαιο», είπα, «πως το παρουσιαστικό του ανθρώπου δε θα προχωρήσει πολύ με κάποιο δικαστήριο;»

«Πρόκειται για ένα επικίνδυνο επιχείρημα, αγαπητέ μου Γουώτσον. Θυμάσαι εκείνον τον στυγερό δολοφόνο, τον Μπεν Στηβενς, ο οποίος μας είχε ζητήσει να τον γλιτώσουμε το ’87; Υπήρξε ποτέ περισσότερο πράος, τύπος κατηχητικού, νεαρός;»

«Είναι αλήθεια.» «Εκτός κι αν επιτύχουμε να εδραιώσουμε μια

εναλλακτική θεωρία ο άνθρωπος αυτός είναι χαμένος. Μόλις και μετά βίας βρίσκεις ένα σφάλμα στην υπόθεση η οποία μπορεί πλέον να παρουσιαστεί εναντίον του, και κάθε περαιτέρω έρευνα έχει εξυπηρετήσει στην ενίσχυση της. Επί τη ευκαιρία, υπάρχει ένα περίεργο στοιχείο σχετικά με εκείνα τα έγγραφα τα οποία είναι δυνατόν να εξυπηρετήσουν ως το έναυσμα μιας έρευνας. Εξετάζοντας το τραπεζικό βιβλιάριο ανακάλυψα πως η χαμηλή κατάσταση του λογαριασμού του οφειλόταν κατ’ εξοχήν σε μεγάλες επιταγές οι οποίες είχαν δοθεί κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους στον κ. Κορνήλιους. Ομολογώ πως θα ενδιαφερόμουν να μάθω ποιος μπορεί να είναι αυτός ο κ. Κορνήλιους με τον οποίο ένας συνταξιούχος οικοδόμος έχει τόσο μεγάλες συναλλαγές. Υπάρχει περίπτωση να έχει βάλει το χέρι του στην υπόθεση; Ο Κορνήλιους θα μπορούσε να είναι χρηματιστής, εντούτοις δεν ανακαλύψαμε ούτε χρεόγραφο το οποίο να ανταποκρίνεται σε αυτές τις μεγάλες πληρωμές. Αποτυγχάνοντας προς κάθε άλλη πλευρά οι έρευνες μου πρέπει να κατευθυνθούν προς μια εξέταση στην τράπεζα για τον κύριο που εξαργύρωσε αυτές τις επιταγές. Όμως φοβάμαι, αγαπητέ μου φίλε, πως η υπόθεση μας θα λήξει άδοξα με τον Λεστρέιντ να κρεμά τον


- 63 -

πελάτη μας, το οποίο είναι βέβαιον πως θα αποτελέσει έναν θρίαμβο της Σκότλαντ Γιάρντ.»

Δεν γνωρίζω κατά πόσο ο Σέρλοκ Χολμς μπόρεσε να κοιμηθεί εκείνη την νύχτα, όμως όταν πήγα για το πρωινό τον βρήκα χλωμό και σκοτισμένο, τα λαμπερά του μάτια φλέγονταν ξεχωρίζοντας από τις σκιές τριγύρω τους. Το χαλί γύρω από την καρέκλα του ήταν γεμάτο από γόπες τσιγάρων και από τις πρωινές εκδόσεις των εφημερίδων. Ένα ανοιγμένο τηλεγράφημα βρισκόταν ακουμπισμένο πάνω στο τραπέζι.

«Τι συμπεραίνεις από αυτό, Γουώτσον;» ρώτησε, πετώντας το προς το μέρος μου.

Προερχόταν από το Νόργουντ, και είχε ως εξής:—

«ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΝΕΩΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΥΡΕΘΗΣΑΝ. ΕΝΟΧΗ ΜΚΦΑΡΛΑΝ ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΕΤΑΙ ΑΔΙΑΣΕΙΣΤΑ. ΣΕ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΩ ΟΠΩΣ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΟΘΕΣΗ. —ΛΕΣΤΡΕΪΝΤ.»

«Ακούγεται σοβαρό», είπα. «Πρόκειται για το κοκόρεμα νίκης του Λεστρέιντ»,

απάντησε ο Χολμς, με ένα πικρό χαμόγελο. «Και εντούτοις ίσως να είναι πρώιμο να εγκαταλείψω την υπόθεση. Σε τελική ανάλυση, τα σημαντικά νέα στοιχεία, αποτελούν ένα δίκοπο μαχαίρι, και ενδέχεται να χαράζουν μια εξαιρετικά διαφορε-τική γραμμή πλεύσης από αυτή την οποία ο Λεστρέιντ φαντάζεται. Πάρε το πρωινό σου, Γουώτσον, και θα πάμε παρέα να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε. Έχω την εντύπωση πως θα χρειαστώ την παρέα σου και την ηθική σου υποστήριξη σήμερα.»

Ο φίλος μου δεν πήρε πρωινό, γιατί αποτελούσε μια από τις ιδιοτροπίες του το γεγονός πως στις πλέον έντονες στιγμές δεν επέτρεπε στον εαυτό του φαγητό, και γνώριζα πως στηριζόταν στη σιδερένια κράση του μέχρις ότου να κατέρρεε από καθαρή εξάντληση. «Επί του παρόντος δεν μπορώ να αφιερώσω ενέργεια και νευρική ισχύ για την χώνευση», θα έλεγε σε απάντηση προς τις ιατρικές μου

Arthur Conan Doyle

- 64 -

διαμαρτυρίες. Δεν ξαφνιάστηκα, επομένως, όταν εκείνο το πρωινό άφησε ανέγγιχτο το γεύμα πίσω του και ξεκινήσαμε παρέα για το Νόργουντ. Ένα πλήθος από νοσηρούς περίεργους βρίσκονταν ακόμη συγκεντρωμένοι γύρω από την Οικία Ντήπ Ντην, η οποία ήταν ακριβώς όπως είχα φαντασθεί πως θα ήταν μια προαστιακή βίλα. Στο εσωτερικό της μας συνάντησε ο Λεστρέιντ, με το πρόσωπο του αναψοκοκκινι-σμένο από την νίκη, και μια συμπεριφορά χονδροειδώς θριαμβευτική.

«Λοιπόν, κ. Χολμς, δεν αποδείξατε ακόμη πως κάνουμε λάθος; Βρήκες τον αλήτη σου;» φώναξε.

«Δεν έχω σχηματίσει ακόμη το οποιοδήποτε συμπέρασμα», απάντησε ο σύντροφος μου.

«Ωστόσο εμείς σχηματίσαμε το δικό μας χθες, και τώρα όπως αποδεικνύεται είναι ορθό· οπότε και θα πρέπει να παραδεχθείς πως βρεθήκαμε λίγο πιο μπροστά από εσένα αυτήν την φορά, κ. Χολμς.»

Ο Λεστρέιντ γέλασε δυνατά. «Δεν σου αρέσει να χάνεις περισσότερο από ότι οι

υπόλοιποι από μας», είπε. «Κανείς δεν περιμένει πως πάντοτε θα περνά το δικό του, μπορεί, Δρ Γουώτσον; Ελάτε από εδώ, αν θέλετε, κύριοι, και πιστεύω πως θα μπορέσω να σας πείσω μια και καλή πως ο Τζων ΜκΦάρλαν ήταν εκείνος ο οποίος διέπραξε το έγκλημα.»

Μας οδήγησε μέσω του διάδρομο σε μια σκοτεινή αίθουσα.

«Από εδώ ο νεαρός ΜκΦάρλαν πρέπει να ήρθε για να βρει το καπέλο του όταν το έγκλημα είχε διαπραχθεί», είπε. «Τώρα, δείτε αυτό.» Με δραματικά αναπάντεχο τρόπο άναψε ένα σπίρτο και υπό το φως του εξέθεσε μια κηλίδα αίματος πάνω στον ασπρισμένο τοίχο. Καθώς έφερε το σπίρτο πιο κοντά είδα πως ήταν κάτι περισσότερο από μια κηλίδα. Επρόκειτο για ένα ιδιαίτερα ευδιάκριτο αποτύπωμα ενός αντίχειρα.


- 65 -

«Εξέτασε το με τον μεγεθυντικό σου φακό, κ. Χολμς.» «Ναι, αυτό κάνω.» «Έχεις επίγνωση πως δεν υπάρχουν δυο αποτυπώμα-

τα τα οποία να ταιριάζουν;» «Έχω ακούσει κάτι σχετικό.» «Λοιπόν, τότε, σε παρακαλώ συγκρίνεις αυτό το

αποτύπωμα με το κέρινο εκμαγείο του δεξιού αντίχειρα του νεαρού ΜκΦάρλαν, το οποίο λήφθηκε κατόπιν διαταγής μου σήμερα το πρωί;»

Καθώς κράτησε το κέρινο εκμαγείο κοντά στην κηλίδα του αίματος δε χρειαζόταν μεγεθυντικός φακός για να δεις πως τα δυο προέρχονταν αναμφίβολα εκ του ιδίου αντίχειρα. Μου ήταν ολοφάνερο πως ο ατυχής μας πελάτης ήταν χαμένος.

«Είναι οριστικό», είπε ο Λεστρέιντ. «Ναι, είναι οριστικό», αντήχησα ασυναίσθητα. «Είναι οριστικό», είπε ο Χολμς. Κάτι στον τόνο του έπιασε το αυτί μου, και στράφηκα

να τον κοιτάξω. Μια εξαιρετική αλλαγή είχε επέλθει στο

Arthur Conan Doyle

- 66 -

πρόσωπο του. Έτρεμε από μια εσωτερική ευθυμία. Τα μάτια του έλαμπαν σαν άστρα. Μου έδωσε την εντύπωση πως έκανε απεγνωσμένες προσπάθειες να καταστείλει ένα σπασμωδικό ξέσπασμα γέλιου.

«Τρομάρα μου! Τρομάρα μου!» είπε τελικά. «Λοιπόν, τώρα, ποιος θα το συλλογιόταν; Και πόσο απατηλά τα φαινόμενα μπορούν να είναι, ομολογουμένως! Ένας τόσο καλός νέος όταν τον κοιτάζεις! Θα μας γίνει καλό μάθημα να μην εμπιστευόμαστε την κρίση μας, έτσι, Λεστρέιντ;»

«Ναι, ορισμένοι από μας έχουν μια μεγαλύτερη προδιάθεση να έχουν υπερβολική αυτοπεποίθηση, κ. Χολμς», είπε ο Λεστρέιντ. Η θρασύτητα του ανθρώπου ήταν εξοργιστι-κή, όμως δεν μπορούσαμε να την αρνηθούμε.

«Τι θεόσταλτο πράμα το γεγονός πως ο νεαρός πίεσε τον αριστερό του αντίχειρα πάνω στον τοίχο παίρνοντας το καπέλο του από την κρεμάστρα! Μια τόσο φυσική κίνηση, ωστόσο, αν το καλοσκεφτείς.» Ο Χολμς ήταν εντελώς ήρεμος, όμως ολόκληρο το σώμα του άφηνε την εντύπωση μιας καταπνιγμένης έξαψης καθώς μιλούσε. «Επί τη ευκαιρία, Λεστρέιντ, ποιος έκανε αυτήν την αξιοσημείωτη ανακάλυψη;»

«Ήταν η οικονόμος, η κ. Λέξινγκτον, η οποία το υπέδειξε στον νυχτερινό αστυνομικό.»

«Που βρίσκεται ο νυχτερινός αστυνομικός;» «Παρέμεινε φύλακας στο υπνοδωμάτιο όπου

διεπράχθη το έγκλημα, ώστε τίποτα να μην πειραχθεί. «Όμως γιατί η αστυνομία δεν είδε το σημάδι χθες;» «Βασικά, δεν είχαμε κάποιον ιδιαίτερο λόγο να

προβούμε σε μια προσεκτική εξέταση της εισόδου. Επιπλέον, δεν είναι και σε ιδιαίτερα ευδιάκριτο σημείο, καθώς βλέπεις.»

«Όχι, όχι, φυσικά όχι. Υποθέτω πως δεν υπάρχει αμφιβολία αν το σημάδι βρισκόταν εδώ χθες;»

Ο Λεστρέιντ κοίταξε τον Χολμς σαν να σκεφτόταν πως έχανε το μυαλό του. Ομολογώ πως και ο ίδιος έμεινα έκπληκτος τόσο με τον εύθυμο τρόπο του όσο και με αυτήν την κάπως ακραία παρατήρηση.


- 67 -

«Δεν γνωρίζω αν σκέφτεσαι πως ο ΜκΦάρλαν βγήκε από την φυλακή μέσα στην νύχτα ώστε να ενισχύσει τις αποδείξεις εναντίον του», είπε ο Λεστρέιντ. «Το αφήνω στον κάθε ειδικό αν το αποτύπωμα αυτό δεν ανήκει στον αντίχειρα του.»

«Είναι αδιαμφισβήτητα το αποτύπωμα του αντίχειρα του.»

«Ορίστε, αυτό αρκεί», είπε ο Λεστρέιντ. «Είμαι πρακτικός άνθρωπος, κ. Χολμς, και όταν βρίσκω τις αποδείξεις μου καταλήγω στα συμπεράσματα μου. Αν έχεις οτιδήποτε άλλο να πεις θα με βρεις να γράφω την αναφορά μου στο καθιστικό.»

Ο Χολμς είχε ανακτήσει την αταραξία του, μολονότι μου φαινόταν ακόμη πως διέκρινα αναλαμπές ευθυμίας στην έκφραση του.

«Τρομάρα μου, αποτελεί μια ιδιαίτερη θλιβερή εξέλιξη, Γουώτσον, έτσι;» είπε. «Και όμως ορισμένα μοναδικά σημεία σχετικά τα οποία διατηρούν ορισμένες ελπίδες για τον πελάτη μας.»

«Χαίρομαι που το ακούω», είπα, ολόψυχα. «Φοβόμουν πως όλα είχαν τελειώσει για εκείνον.»

«Δε θα έφθανα ως το σημείο να το πω, αγαπητέ μου Γουώτσον. Το γεγονός είναι πως υπάρχει ένα σοβαρή μειονέκτημα στο στοιχείο στο οποίο ο φίλος προσάπτει τόσο πολύ σημασία.»

«Αλήθεια, Χολμς! Τι είναι;» «Μόνο αυτό: πως ΓΝΩΡΙΖΩ ότι το σημάδι δεν

βρισκόταν εκεί όταν εξέτασα την είσοδο χθες. Και τώρα, Γουώτσον, ας κάνουμε έναν μικρό περίπατο στην λιακάδα.»

Με παραζαλισμένο μυαλό, αλλά με καρδιά που μέσα της επέστρεφε κάποια ζεστασιά ελπίδας, συντρόφεψα το φίλο μου σε μια βόλτα γύρω από τον κήπο. Ο Χολμς έπιασε κάθε πλευρά του κτιρίου με τη σειρά και την εξέτασε με μεγάλο ενδιαφέρον. Κατόπιν κινήθηκε εντός του κτιρίου και εξέτασε ολόκληρο το κτίριο από το υπόγειο ως τις σοφίτες. Τα περισσότερα από τα δωμάτια δεν ήταν επιπλωμένα, όμως

Arthur Conan Doyle

- 68 -

ασχέτως ο Χολμς τα επιθεώρησε λεπτομερώς. Τέλος, στον πάνω διάδρομο, ο οποίο περνούσε έξω από τρία ακατοίκητα υπνοδωμάτια, καταλήφθηκε ξανά από ένα σπασμό ευθυμίας.

«Υπάρχουν ορισμένα πραγματικά μοναδικά χαρακτηριστικά όσον αφορά την συγκεκριμένη υπόθεση, Γουώτσον», είπε. «Πιστεύω πως είναι ώρα να εμπιστευθούμε τον φίλο μας τον Λεστρέιντ. Είχε το μικρό του γελάκι εις βάρος μας, και ίσως να κάνουμε και εμείς το ίδιο μαζί του αν η ανάλυση μου σχετικά με το πρόβλημα αποδειχθεί ορθή. Ναι, ναι· πιστεύω πως ξέρω πως πρέπει να το προσεγγίσουμε.»

Ο επιθεωρητής της Σκότλαντ Γιάρντ καθόταν ακόμη γράφοντας στο σαλόνι όταν ο Χολμς τον διέκοψε.

«Αντιλαμβάνομαι πως έγραφες μια αναφορά σχετικά με την υπόθεση», είπε.

«Αυτό κάνω.» «Δεν πιστεύεις πως ίσως να είναι κάπως πρώιμη; Δεν

παύω να σκέπτομαι να σκεφθώ πως τα στοιχεία δεν είναι πλήρη.»

Ο Λεστρέιντ γνώριζε τον φίλο μου πολύ καλά για να πάρει στα αψήφιστα τα λόγια του. Ακούμπησε κάνω την πέννα του και τον κοίταξε παραξενεμένα.

«Τι εννοείς, κ. Χολμς;» «Μονάχα ότι υπάρχει ένας σημαντικός μάρτυρας τον

οποίο δεν είδες ακόμη.» «Μπορείς να τον παρουσιάσεις;» «Νομίζω πως μπορώ.» «Τότε κάνε το.» «Θα κάνω ότι καλύτερο. Πόσους αστυνομικούς έχεις;» «Υπάρχουν τρεις εδώ γύρω.» «Περίφημα!» είπε ο Χολμς. «Επιτρέπεται να ρωτήσω

να όλοι τους είναι μεγαλόσωμοι, ικανοί άντρες με δυνατές φωνές;»

«Δεν έχω αμφιβολία πως είναι, μολονότι αδυνατώ να καταλάβω τι έχουν να κάνουν με το θέμα οι φωνές τους.»


- 69 -

«Ίσως να σε βοηθήσω να το καταλάβεις όπως επίσης κι ένα δυο άλλα πράγματα», είπε ο Χολμς. «Κάλεσε αν έχεις την καλοσύνη τους άντρες σου, και θα προσπαθήσω.»

Πέντε λεπτά αργότερα τρεις αστυνομικοί είχαν συγκεντρωθεί στην είσοδο.

«Στο παράσπιτο θα βρείτε μια μεγάλη ποσότητα άχυρο», είπε ο Χολμς. «Θα σας ζητήσω να μεταφέρετε δυο μπάλες. Πιστεύω πως θα αποτελέσει την μεγαλύτερη βοήθεια στην εμφάνιση του μάρτυρα τον οποίο χρειάζομαι. Σας ευχαριστώ πολύ. Πιστεύω να έχεις μερικά σπίρτα στην τσέπη σου, Γουώτσον. Τώρα, κ. Λεστρέιντ, θα σου ζητήσω να με συνοδέψεις στο πάνω πάτωμα.»

Όπως έχω αναφέρει, υπήρχε ένας φαρδύς διάδρομος εκεί, ο οποίος περνούσε έξω από τρία υπνοδωμάτια. Στην μια άκρη του διαδρόμου μας παρέταξε ο Σέρλοκ Χολμς, με τους τρεις αστυνομικούς να χαμογελούν και τον Λεστρέιντ να κοιτάζει τον φίλο μου με έκπληξη, προσμονή, και κοροϊδία που κυνηγούσαν το ένα το άλλο επί των χαρακτηριστικών του. Ο Χολμς στάθηκε μπροστά μας με τον αέρα ενός ταχυδακτυλουργού που πραγματοποιούσε κάποιο κόλπο του.

«Θα είχες την ευγένεια να στείλεις έναν από τους αστυνομικούς να φέρει δυο κουβάδες νερού; Ρίξτε το άχυρο στο πάτωμα εδώ, στην μέση μακριά από τους τοίχους. Τώρα πιστεύω πως είμαστε έτοιμοι.»

Το πρόσωπο του Λεστρέιντ είχε αρχίσει να κοκκινίζει και να θυμώνει.

«Δεν ξέρω αν παίζεις κάποιο παιχνίδι μαζί μας, κ. Σέρλοκ Χολμς», είπε. «Αν ξέρεις κάτι, σίγουρα θα μπορούσες να μας το πεις δίχως όλες αυτές τις κουταμάρες.»

«Σε διαβεβαιώνω, καλέ μου Λεστρέιντ, πως έχω έναν εξαιρετικό λόγο για οτιδήποτε κάνω. Ίσως ενδεχομένως να θυμάσαι πως με πείραζες πριν από μερικές ώρες, όταν ο ήλιος έδειχνε να πέφτει προς την δική σου πλευρά, έτσι μη μου κακιώνεις για αυτό το κάπως πομπώδες τελετουργικό τώρα. Θα μπορούσα να σου ζητήσω, Γουώτσον, να ανοίξεις εκείνο το

Arthur Conan Doyle

- 70 -

παράθυρο, και κατόπιν να ρίξεις ένα σπίρτο στην άκρη του άχυρου;»

«Λοιπόν ας δούμε τώρα αν μπορούμε να σου βρούμε εκείνον το μάρτυρα, Λεστρέιντ. Θα μπορούσα να σας ζητήσω να φωνάξετε όλοι μαζί ‘φωτιά!’; Ωραία, λοιπόν, ένα, δυο, τρία—»

«Φωτιά!» φωνάξαμε όλοι μας. «Σας ευχαριστώ. Θα σας βάλω σε κόπο άλλη μια

φορά.» «Φωτιά!» «Ακόμη μια φορά, κύριοι, και όλοι μαζί.» «Φωτιά!» Η φωνές πρέπει να ακούστηκαν μέχρι το

Νόργουντ. Μόλις που είχε σβήσει όταν το πλέον εκπληκτικό

πράγμα συνέβη. Μια πόρτα ξαφνικά άνοιξε μέσα από ότι φαινόταν να πρόκειται για έναν συμπαγή τοίχο στην άκρη του διαδρόμου, και ένα μικρόσωμος, ρυτιδιασμένος άντρας όρμησε από μέσα, σα λαγός έξω από το λαγούμι του.


- 71 -

«Έξοχα!» είπε ο Χολμς, ήρεμα. «Γουώτσον, έναν κουβά νερό στο άχυρο. Αυτό αρκεί! Λεστρέιντ, επέτρεψε μου να σου παρουσιάσω τον βασικό σου αγνοούμενο μάρτυρα, κ. Τζόνας Όλντεϊκρ.»

Ο Ντετέκτιβ κοιτούσε τον νεοφερμένο με απόλυτη έκπληξη. Ο τελευταίος ανοιγόκλεινε τα μάτια του στο δυνατό φως του διαδρόμου, και μια κοιτούσε εμάς μια την σβησμένη φωτιά. Επρόκειτο περί ενός αντιπαθούς προσώπου—πανούργου, κακόβουλου, με πονηρά, ανοιχτόχρωμα γκρίζα μάτια και λευκά φρύδια.

«Τι σημαίνει αυτό, λοιπόν;» είπε ο Λεστρέιντ τελικά. «Τι έκανες όλον αυτόν τον καιρό, ε;»

Ο Όλντεϊκρ έβγαλε ένα ταραγμένο γέλιο, και τραβήχτηκε μακριά από τον εξοργισμένο κατακόκκινο πρόσωπο του θυμωμένου αστυνομικού.

«Δεν έκανα τίποτα κακό.» «Τίποτα κακό; Έκανες ότι περνούσε από το χέρι σου

για να κάνεις έναν αθώο να κρεμαστεί. Αν δεν ήταν για τούτον εδώ τον κύριο από δω, δεν είμαι βέβαιος πως δε θα τα είχες καταφέρει.»

Το άθλιο πλάσμα άρχισε να κλαψουρίζει. «Είμαι βέβαιος κύριε, πως επρόκειτο μονάχα για μια

φάρσα.» «Όου! Μια φάρσα, έτσι; Δε θα γελάσεις όμως εσύ, σου

το υπόσχομαι. Κατεβάστε τον κάτω και κρατήστε τον στο καθιστικό μέχρι να έρθω. κ. Χολμς», συνέχισε όταν είχαν φύγει, «Δε μπορούσα να μιλήσω ενώπιον των αστυνομικών, όμως δεν με πειράζω να πω, παρουσία του Δρ Γουώτσον, πως είναι ότι πλέον ευφυές έχεις πραγματοποιήσει ως στιγμής, μολονότι αποτελεί μυστήριο για μένα το πώς το έκανες. Έσωσες τη ζωή ενός αθώου ανθρώπου, και απέτρεψες ένα ιδιαίτερα σοβαρό σκάνδαλο, το οποίο θα είχε καταστρέψει την υπόληψη μου στο σώμα.»

Ο Χολμς χαμογέλασε και χτύπησε απαλά τον Λεστρέιντ στον ώμο.

Arthur Conan Doyle

- 72 -

«Αντί όμως να καταστραφείς, καλέ μου κύριε, θα

ανακαλύψεις πως η υπόληψη έχει βελτιωθεί αφάνταστα. Άπλα κάνε μερικές αλλαγές σε εκείνη την αναφορά την οποία έγραφες, και θα καταλάβουν πόσο δύσκολο είναι να ρίξουν στάχτη στα μάτια του Επιθεωρητή Λεστρέιντ.»

«Και δε θέλεις το όνομα σου να εμφανισθεί;» «Διόλου. Το έργο είναι η ανταμοιβή σου. Ίσως να λάβω

τα εύσημα επίσης κάποια μακρινή ημέρα όταν επιτρέψω στον ένθερμο ιστορικό μου να απλώσει τα χαρτιά του για μια ακόμη φορά —ε, Γουώτσον; Λοιπόν, τώρα, ας δούμε που κρυβόταν αυτό το κάθαρμα.»

Ένα κομμάτι από ξύλο και γύψο απλωνόταν για δυο μέτρα από την άκρη, με μια πόρτα έξυπνα κρυμμένη μέσα του. Φωτιζόταν από χαραμάδες κάτω από τα γείσα. Μερικά έπιπλα και προμήθειες νερού και τροφής βρίσκονταν μέσα, μαζί με αρκετά βιβλία και χαρτιά.

«Ορίστε το πλεονέκτημα του να είσαι οικοδόμος», είπε ο Χολμς, καθώς βγήκαμε έξω. «Ήταν σε θέση να φτιάξει την μικρή του κρυψώνα δίχως κανέναν συνεργό —εκτός, φυσικά, από τη μονάκριβη οικονόμο του, την οποία δεν έχανα χρόνο να προσθέσω στο σακί σου, Λεστρέιντ.»


- 73 -

«Θα ακολουθήσω την συμβουλή σου. Όμως πως γνώριζες για ετούτο το μέρος, κ. Χολμς;»

«Κατέληξα στη γνώμη πως ο τύπος κρυβόταν μέσα στο σπίτι. Όταν περπάτησα τον ένα διάδρομο και τον βρήκα δυο μέτρα πιο κοντό από το αντίστοιχο από κάτω, μου ήταν αρκετά ξεκάθαρο που βρισκόταν. Σκέφτηκα πως δε θα είχε το κουράγιο να μείνεις ήσυχος σε έναν συναγερμό φωτιάς. Θα μπορούσαμε, φυσικά, να είχαμε μπει για να τον βγάλουμε έξω όπως το βρήκα διασκεδαστικό να τον κάνω να αποκαλυφθεί από μόνος του· επιπλέον, σου χρωστούσα λίγη ατμόσφαιρα μυστηρίου, Λεστρέιντ, για το πρωινό σου πείραγμα.»

«Λοιπόν, κύριε, το βέβαιον είναι πως με ισοφάρισες όσον αφορά το θέμα αυτό. Όμως πως στο καλό ήξερες πως βρισκόταν στο σπίτι;»

«Το αποτύπωμα, Λεστρέιντ. Είπες ότι ήταν οριστικό· και έτσι ήταν, κατά μια πολύ διαφορετική άποψη. Γνώριζα πως δε βρισκόταν εκεί την προηγούμενη ημέρα. Δίνω εξαιρετικά μεγάλη σημασία σε θέματα λεπτομέρειας, όπως θα έχεις παρατηρήσει, έτσι είχα εξετάσει τον τοίχο και ήμουν βέβαιος πως ο τοίχος ήταν καθαρός. Συνεπώς, είχε τοποθετηθεί κατά την διάρκεια της νύχτας.

«Μα πως;» «Πολύ απλά. Όταν εκείνα τα πακέτα σφραγίστηκαν, ο

Τζόνας Όλντεϊκρ έπεισε τον ΜκΦάρλαν να σφραγίσει μια από τις σφραγίδες βάζοντας τον αντίχειρα του πάνω σε μαλακό κερί. Θα γινόταν τόσο γρήγορα και τόσο φυσιολογικά που τολμώ να πω πως ο ίδιος ο νεαρός ούτε που θα θυμόταν. Πιθανότατα συνέβη ακριβώς έτσι, και ο Όλντεϊκρ ο ίδιος δεν είχε ιδέα πως θα το χρησιμοποιούσε. Σκεφτόμενος την υπόθεση σε εκείνο το λημέρι του, του ήρθε ξαφνικά η ιδέα ενός απολύτως καταδικαστικού πειστηρίου το οποίο θα μπορούσε να κατασκευάσει ενάντια στον ΜκΦάρλαν χρησιμοποιώντας το αποτύπωμα του αντίχειρα του. Το απλούστερο πράγμα στον κόσμο για εκείνον ήταν να πάρει το κέρινο αποτύπωμα από την σφραγίδα, να το υγράνει με όσο περισσότερο αίμα μπορούσε να βγάλει από το τρύπημα μιας

Arthur Conan Doyle

- 74 -

καρφίτσας, και να αφήσει το αποτύπωμα πάνω στον τοίχο κατά την διάρκεια της νύχτας, είτε με τα δικά του χέρια είτε με της οικονόμου του. Αν εξετάσεις εκείνα τα έγγραφα τα οποία πήρε μαζί του στο καταφύγιο του σου βάζω στοίχημα πως θα ανακαλύψεις την σφραγίδα με το αποτύπωμα πάνω της.

«Θαυμάσια!» είπε ο Λεστρέιντ. «Θαυμάσια! Όλα ξεκαθάρισαν απολύτως, όπως το έθεσες. Όμως ποιο είναι το αντικείμενο της βαθύτατης αυτής απάτης, κ. Χολμς;»

Μου ήταν διασκεδαστικό να βλέπω πως ο αυταρχικός τρόπος του ντετέκτιβ είχε αλλάξει ξαφνικά σε εκείνον ενός παιδιού το οποίο κάνει ερωτήσεις στον δάσκαλο του.

«Λοιπόν, δεν νομίζω πως είναι ιδιαίτερα δύσκολο να εξηγηθεί. Ένα εξαιρετικά βαθιά, κακόβουλο, εκδικητικό άτομο αποτελεί ο κύριος ο οποίος μας περιμένει τώρα κάτω. Γνωρίζεις πως κάποτε τον αρνήθηκε η μητέρα του ΜκΦάρλαν; Δεν το γνωρίζεις! Σου είπα πως έπρεπε να πας πρώτα στο Μπλάκχηθ και κατόπιν στο Νόργουντ.

Λοιπόν, το συγκεκριμένο τραύμα, όπως θα το θεωρήσουμε, δηλητηρίασε το μοχθηρό, δολοπλόκο μυαλό, και ολόκληρη την ζωή του λαχταρούσε την εκδίκηση, όμως ποτέ δεν του εδόθη η ευκαιρία. Κατά την διάρκεια του προηγουμένου έτους δυο δεινά τον βρήκαν—κρυφή κερδοσκοπία, νομίζω—και βρέθηκε σε πολύ άσχημη θέση. Αποφασίζει να εξαπατήσει τους πιστωτές του, και για το σκοπό αυτό πληρώνει μεγάλες επιταγές σε κάποιον κ. Κορνήλιους, ο οποίος είναι, φαντάζομαι, ο ίδιος υπό άλλο όνομα. Δεν έχω ερευνήσει ακόμη τις επιταγές αυτές, όμως δεν έχω αμφιβολία πως κατατέθηκαν υπό το όνομα εκείνο σε κάποια επαρχιακή τράπεζα όπου ο Όλντεϊκρ κατά καιρούς έχει παρουσιαστεί. Είχε την πρόθεση να αλλάξει το όνομα του εντελώς, να τραβήξει τα χρήματα, και να εξαφανισθεί, ξεκινώντας τη ζωή του αλλού.»

«Μάλιστα, είναι αρκετά πιθανό.» «Ενδέχεται να είχε την ιδέα πως στην εξαφάνιση να

έβγαζε τους πάντες από τα ίχνη του, και την ίδια στιγμή να έπαιρνε την επαρκή και συντριπτική εκδίκηση έναντι της


- 75 -

παλιάς του αγαπημένης, αν άφηνε την εντύπωση πως είχε δολοφονηθεί από τον ίδιο της τον γιο. Επρόκειτο για ένα αριστούργημα αχρειότητας, και το έφερε εις πέρας σαν δεξιοτέχνης. Η ιδέα της διαθήκης, η οποία θα προσέφερε ένα εμφανές κίνητρο για το έγκλημα, η κρυφή επίσκεψη άγνωστη στους γονείς, η παρακράτηση του μπαστουνιού, το αίμα, και τα ζωικά λείψανα με τα κουμπιά στον σωρό, ήταν όλα αξιοθαύμαστα. Επρόκειτο για έναν ιστό από τον οποίο όπως μου φαινόταν πριν από μερικές ώρες δεν υπήρχε πιθανότητα διαφυγής. Όμως δεν είχε το υπέρτατο δώρο του καλλιτέχνη, τη γνώση του που να σταματήσει. Επιθυμούσε να βελτιώσει εκείνο το οποίο ήταν ήδη τέλειο —να τραβήξει το σκοινί πιο σφιχτά γύρω από τον λαιμό του ατυχούς θύματος—και έτσι τα κατέστρεψε όλα. Ας κατέβουμε, Λεστρέιντ. Υπάρχουν μια δυο ερωτήσεις τις οποίες θα ήθελα να του κάνω.»

Το κακεντρεχές πλάσμα καθόταν στο σαλόνι του με έναν αστυνομικό σε κάθε πλευρά του.

«Επρόκειτο για ένα αστείο, καλέ μου κύριε, μια φάρσα, τίποτα περισσότερο», κλαψούριζε ασταμάτητα. «Σας διαβεβαιώνω, κύριε, πως απλά κρύφθηκα ώστε να μπορέσω να δω τα αποτελέσματα της εξαφάνισης μου, και είμαι βέβαιος πως δε θα ήσασταν δίκαιος αν φανταζόσασταν πως θα επέτρεπα κάθε κακό να συμβεί στον καημένο τον νεαρό κ. ΜκΦάρλαν.»

«Θα το αποφασίσει το δικαστήριο αυτό», είπε ο Λεστρέιντ. «Ούτως ή άλλως, θα σου απαγγελθεί κατηγορία συνομωσίας, αν όχι απόπειρας φόνου.»

«Και ενδεχομένως να βρείτε πως οι πιστωτές σας θα κατάσχουν τον τραπεζικό λογαριασμό του κ. Κορνήλιους», είπε ο Χολμς.

Ο μικρόσωμος άντρας ξαφνιάστηκε και έστρεψε τα κακόβουλα μάτια του πάνω στο φίλο μου.

«Θα πρέπει να σας ευχαριστήσω αρκετά», είπε. «Ίσως να ξεπληρώσω το χρέος μου κάποια ημέρα.»

Ο Χολμς χαμογέλασε καταδεκτικά.

Arthur Conan Doyle

- 76 -

«Φαντάζομαι πως για μερικά χρόνια θα βρείτε τον χρόνο σας πλήρως κατειλημμένο», είπε. «Επί τη ευκαιρία, τι άλλο είχατε βάλει στο σωρό των ξύλων παρεκτός του παλιού σας παντελονιού; Έναν ψόφιο σκύλο, κουνέλια, ή κάτι άλλο; Δεν μιλάτε; Θεέ μου, πόσο αγενές εκ μέρους σας! Λοιπόν, λοιπόν, τολμώ να πω πως κάνα δυο κουνέλια θα αρκούσαν τόσο για το αίμα όσο και τις στάχτες. Αν ποτέ γράψεις κάποια αφήγηση, Γουώτσον, να βάλεις τα κουνέλια να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες σου.


- 77 -

3. Η Περιπέτεια των Χορευτών ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ STRAND, Τεύχος 26, ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ, 1903

(21 έως 25/08/2004) Ο ΧΟΛΜΣ καθόταν εδώ και μερικές ώρες βυθισμένος

στη σιωπή με τη μακριά, λεπτή ράχη του σκυμμένη πάνω από κάποιο χημικό δοχείο στο οποίο παρασκεύαζε ένα εξαιρετικά δύσοσμο μίγμα. Το κεφάλι του ήταν βυθισμένο στο στήθος του, και έδειχνε από τη μεριά μου σα κάποιο παράξενο, κάτισχνο πουλί, με σκούρο γκρίζο φτέρωμα και μαύρο λοφίο.

«Λοιπόν, Γουώτσον», είπε ξαφνικά, «δε θα πρότεινες μια επένδυση στις Νοτιοαφρικανικές μετοχές;»

Τινάχτηκα με έκπληξη. Παρότι ήμουν συνηθισμένος στις παράδοξες διανοητικές διεργασίες του Χολμς, η αιφνίδια αυτή εισβολή στις πλέον εσώτερες μου σκέψεις ήταν εντελώς ανεξήγητη.

«Πως στο καλό το κατάλαβες;» ρώτησα. Γύρισε προς το μέρος μου πάνω στο σκαμνί του, με ένα

δοκιμαστικό σωλήνα που άχνιζε στο χέρι του και μια λάμψη διασκέδασης στα βαθουλωτά του μάτια.

«Βασικά, Γουώτσον, ομολόγησε πως είσαι εντελώς σαστισμένος», είπε.

«Είμαι.» «Θα έπρεπε να σε βάλω να μου υπογράψεις χαρτί όσον

αφορά την κατάληξη.» «Ποιος ο λόγος;» «Επειδή σε πέντε λεπτά θα πεις πως όλα ήταν

εξωφρενικά απλά.» «Είμαι βέβαιος πως δε θα πω τίποτα τέτοιο.» «Βλέπεις, αγαπητέ μου Γουώτσον» —στήριξε το δοκι-

μαστικό του σωλήνα στη βάση και άρχισε να δίνει διάλεξη με τον αέρα καθηγητή ο οποίος απευθύνεται στην τάξη του —«πρακτικά δεν είναι δύσκολο να προβείς στη διατύπωση μια σειράς συμπερασμών, καθένας εκ των οποίων εξάγεται υπό άμεση συνάρτηση εκ του προηγουμένου του και καθένας τους είναι απλός στη σύλληψη του από μόνος του. Αν, κατόπιν της

Arthur Conan Doyle

- 78 -

διαδικασίας, κάποιος απλά θέσει εκτός όλους τους βασικούς συμπερασμούς και παρουσιάσει ενώπιον του ακροατηρίου του το σημείο έναρξης και την έκβαση, είναι δυνατόν να παράγει ένα, ενδεχομένως, εκμαυλιστικό αποτέλεσμα. Στην προκειμέ-νη περίπτωση, δεν ήταν δύσκολο ουσιαστικά, εκ μιας εξέτασης της αυλακιάς μεταξύ του αριστερού αντίχειρα και του δείκτη σου, να αντιληφθώ πως ΔΕΝ ήσουν διατεθειμένος να επενδύσεις το μικρό σου κεφάλαιο στα χρυσωρυχεία.

«Δε βλέπω κανέναν συσχετισμό.» «Πιθανότατα όχι· εντούτοις συνοπτικά μπορώ να σου

παρουσιάσω έναν άμεσο συσχετισμό. Ορίστε οι ελλείποντες κρίκοι της εξαιρετικά απλής αλυσίδας:

1. Είχες κιμωλία μεταξύ του αριστερού σου δείκτη και του αντίχειρα σου όταν επέστρεψες από τη λέσχη χθες βράδυ.

2. Χρησιμοποιείς έτσι την κιμωλία όταν παίζεις μπιλιάρδο για να σταθεροποιήσεις την στέκα.

3. Δεν παίζεις ποτέ με άλλον μπιλιάρδο εκτός του Θέρστον.

4. Μου ανέφερες προ τεσσάρων εβδομάδων πως ο Θέρστον κατείχε ένα δικαίωμα προαίρεσης σε κάποια Νοτιο-αφρικανική ιδιοκτησία το οποίο θα εξέπνεε σε ένα μήνα, και το οποίο επιθυμούσες να μοιραστείς μαζί του.

5. Το βιβλιάριο των επιταγών σου είναι κλειδωμένο στο συρτάρι σου, και δεν έχεις ζητήσει το κλειδί.

6. Δεν είσαι διατεθειμένος να επενδύσεις τα χρήματα σου καθαυτό τον τρόπο.»

«Πόσο εξωφρενικά απλό!» αναφώνησα. «Ούτε λόγος!» είπε, κάπως διαολισμένος. «Κάθε

πρόβλημα φαντάζει εξαιρετικά παιδιάστικο μόλις σου το εξηγήσουν. Ορίστε ένα το οποίο παραμένει ανεξήγητο. Δες τι μπορείς να συμπεράνεις εξ αυτού, φίλε Γουώτσον.» Πέταξε ένα κομμάτι χαρτιού στο τραπέζι και στράφηκε για μια ακόμη φορά στη χημική του ανάλυση.

Κοίταξα σαστισμένος τα ασυνάρτητα ιερογλυφικά πάνω στο χαρτί.

«Μα, Χολμς, είναι η ζωγραφιά παιδιού», αναφώνησα.


- 79 -

«Αχά, αυτή είναι η ιδέα σου!» «Τι άλλο θα μπορούσε να είναι;» «Είναι ό,τι ο κ. Χίλτον Κιούμπιτ, εκ του Αρχοντικού

Ράϊντινγκ Θόρπ, στο Νόρφολκ, αδημονεί να μάθει. Ο μικρός ετούτος γρίφος ήρθε με το πρωινό ταχυδρομείο, και ο ίδιος θα ακολουθούσε με το επόμενο τραίνο. Ορίστε που χτύπησε το κουδούνι, Γουώτσον. Δε θα ξαφνιαζόμουν ιδιαίτερα αν επρόκειτο περί του ιδίου.»

Ένα βαρύ βήμα ακούστηκε από τις σκάλες, και μια στιγμή αργότερα εισήλθε ένας ψηλός, ροδοκόκκινος, καλοξυρισμένος κύριος, του οποίου τα καθάρια μάτια και τα κοκκινισμένα μάγουλα πρόδιδαν πως ζούσε μακριά από τις ομίχλες της Οδού Μπέϊκερ. Φάνηκε να φέρνει μια πνοή από τον αψύ, φρέσκο, αναζωογονητικό αέρα της ανατολικής ακτής μαζί του όπως μπήκε. Έχοντας ανταλλάξει χειραψίες μαζί μας, ετοιμαζόταν να καθίσει όταν τα μάτια του έπεσαν πάνω στο χαρτί με τα παράξενα σύμβολα, το οποίο είχα μόλις εξετάσει και αφήσει πάνω στο τραπέζι.

«Λοιπόν, κ. Χολμς, τι συμπεραίνετε εξ αυτών;» αναφώνησε. «Μου ανέφεραν πως τρέφετε αδυναμία στα αλλόκοτα μυστήρια, και δεν νομίζω πως θα βρήκε κάποιο περισσότερο αλλόκοτο από το συγκεκριμένο. Έστειλε το χαρτί

νωρίτερα έτσι ώστε να σας δοθεί ο χρόνο να το μελετήσετε πριν να έρθω.»

«Αποτελεί βεβαίως μία μάλλον παράδοξη παρουσίαση», είπε ο Χολμς. «Εκ πρώτης όψεως θα φαινόταν πως πρόκειται περί μίας παιδικής φάρσας. Αποτελείται από έναν αριθμό απλοϊκών μικρών μορφών χορεύοντας κατά μήκους του χαρτιού πάνω στο οποίο σχεδιάσθηκαν.

Arthur Conan Doyle

- 80 -

Ποιος ο λόγος για τον οποίο να προσδώσετε την οιαδήποτε σημασία σε ένα τόσο αλλόκοτο αντικείμενο;»

«Ποτέ δε θα έδινα, κ. Χολμς. Όμως η γυναίκα μου δίνει. Την έχει τρομοκρατήσει θανάσιμα. Δε λέει τίποτα, όμως, βλέπω τον τρόμο στα μάτια της. Αυτό αποτελεί και το λόγο για τον οποίο θέλω να εξετάσω το ζήτημα ως το βάθος.»

Ο Χολμς κράτησε το χαρτί έτσι ώστε το φως του ήλιου να πέφτει πάνω του. Επρόκειτο περί ενός φύλλου χαρτιού κομμένου από ένα σημειωματάριο. Τα σχέδια είχαν γίνει με μολύβι και ήταν τα εξής: —

Ο Χολμς το εξέτασε για λίγη ώρα, και κατόπιν,

διπλώνοντας το προσεκτικά, το τοποθέτησε το σημειωματάριο του.

«Υπόσχεται να αποτελέσει μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα κι ασυνήθιστη ιστορία», είπε. «Μου παραθέσατε ορισμένες λεπτομέρειες στην επιστολή σας κ. Χίλτον Κιούμπιτ, όμως θα σας ήμουν εξαιρετικά υποχρεωμένος αν είχατε την καλοσύνη να τα επαναλάβετε και πάλι προς όφελος του φίλου μου, Δρ Γουώτσον.»

«Δεν είμαι και καλός αφηγητής ιστοριών», είπε ο επισκέπτης μας, σφίγγοντας και ξεσφίγγοντας νευρικά τα μεγάλα, δυνατά του χέρια. «Απλά να με ρωτάτε για καθετί το οποίο δεν ξεκαθαρίζω. Θα ξεκινήσω από την περίοδο του γάμου μου πέρυσι· ωστόσο θέλω πρώτα από όλα να πω πως, μολονότι δεν είμαι πλούσιος, η οικογένεια μου έμεναν πάντοτε στο Ράϊντινγκ Θόρπ για περισσότερο από πέντε αιώνες, και δεν υπάρχει πιο γνωστή οικογένεια στην επαρχεία του Νορφολκ. Τον περασμένο χρόνο ήρθα στο Λονδίνο για το Ιωβηλαίο, και έμεινα σε ένα οικοτροφείο επί της Πλατείας Ράσσελ, επειδή ο Πάρκερ, ο εφημέριος της ενορίας μας, διέμενε εκεί. Εκεί βρισκόταν και μια νεαρή Αμερικανίδα κυρία —Πάτρικ ήταν το όνομα της —Έλσι Πάτρικ. Κατά κάποιο


- 81 -

τρόπο γίναμε φίλοι, σε σημείο που πριν τελειώσει ο μήνα μας ήμουν τόσο ερωτευμένος όσο κάποιος θα μπορούσε να είναι. Παντρευτήκαμε διακριτικά σε ένα ληξιαρχείο, και επιστρέψαμε στο Νόρφολκ παντρεμένοι. Θα το θεωρείτε εξαιρετικά παράλογο, κ. Χολμς, πως ένας άντρας από μια καλή παλιά οικογένεια θα παντρευόταν καθαυτό τον τρόπο, δίχως να γνωρίζει κάτι σχετικά με το παρελθόν της ή τους δικούς της· όμως αν τη βλέπατε και τη γνωρίζατε θα σας βοηθούσε να καταλάβετε.

«Ήταν εξαιρετικά ειλικρινής σχετικά, αυτή ήταν η Έλσι. Δε μπορώ να πω ότι δεν μου έδωσε αρκετές ευκαιρίες για να απομακρυνθώ αν ήθελα να το κάνω. ‘Είχα ορισμένες εξαιρετικά δυσάρεστες σχέσεις στην ζωή μου,’ μου είπε· ‘Επιθυμώ να ξεχάσω τα πάντα σχετικά με αυτές. Θα προτιμούσα να μην θίξουμε ποτέ το παρελθόν, γιατί μου είναι ιδιαίτερα οδυνηρό. Αν με πάρεις, Χίλτον, θα πάρεις μια γυναίκα η οποία δεν έχει τίποτα το οποίο χρειάζεται να ντρέπεται σχετικά· όμως θα πρέπει να αρκεσθείς στο λόγο όσον αφορά το θέμα, και να μου επιτρέψεις να παραμείνω σιωπηλή σε όλα όσα πέρασαν μέχρι την ώρα που έγινα δική σου. Αν οι συγκεκριμένοι όροι είναι πολύ δύσκολοι, τότε επέστρεψε στο Νόρφολκ και άφησε με στη μοναχική μου ζωή στην οποία με βρήκες.’ Μόλις μια μέρα πριν παντρευτούμε μου ανέφερε τα λόγια εκείνα. Της είπα πως μου αρκούσε να δεχθώ τους όρους της, και υπήρξα συνεπής στον λόγο μου.

«Λοιπόν, είμαστε παντρεμένοι πλέον έναν ολόκληρο χρόνο, και ευτυχισμένοι που το τολμήσαμε. Όμως πριν από έναν μήνα περίπου, κατά τα τέλη του Ιουνίου, είδα για πρώτη φορά τις ενδείξεις μπελάδων. Μια μέρα η σύζυγος έλαβε ένα γράμμα από Αμερική. Είδα το Αμερικάνικο γραμματόσημο. Πήρε μια νεκρική ωχρότητα, διάβασε το γράμμα, και το πέταξε στη φωτιά. Δεν προέβη στην παραμικρή νύξη σχετικά με αυτό κατόπιν, και εγώ το ίδιο, γιατί η υπόσχεση είναι υπόσχεση· μα από τότε ούτε στιγμή δεν ησύχασε. Υπάρχει πάντα ένα βλέμμα φόβου στο πρόσωπο της—ένα βλέμμα σαν να περιμένει και να λογαριάζει. Καλά θα ήταν να με

Arthur Conan Doyle

- 82 -

εμπιστευόταν. Θα έβρισκε πως είμαι ο καλύτερος της φίλος. Όμως μέχρι να μιλήσει δεν μπορώ να πω τίποτα. Έχετε υπόψη σας, πως είναι μια ειλικρινής γυναίκα, κ. Χολμς, και οποιοδήποτε πρόβλημα πιθανόν να υπήρχε κατά την προηγούμενη ζωή της δεν υπήρξε δικό της το φταίξιμο. Δεν είμαι παρά μόνο ένας επαρχιώτης από το Νόρφολκ, αλλά δεν υπάρχει άνθρωπος στην Αγγλία ο οποίος να βάζει την οικογενειακή του τιμή ψηλότερα από εμένα. Το γνωρίζει καλά, και το γνώριζε πριν ακόμη με παντρευτεί. Δε θα έφερνε ποτέ την παραμικρή κηλίδα πάνω της—περί αυτού είμαι βέβαιος.

«Έρχομαι, λοιπόν, στο αλλόκοτο κομμάτι της ιστορίας μου. Περίπου πριν από μια εβδομάδα—πρόκειται για την Τρίτη της προηγούμενης εβδομάδας—ανακάλυψα σε ένα από τα πρεβάζια των παραθύρων έναν αριθμό από μικρές μορφές χορευτών, όπως αυτές στο χαρτί. Ήταν σχεδιασμένες με κιμωλία. Σκέφτηκα πως τα είχε σχεδιάζει το παιδί του στάβλου, όμως το παλικάρι ορκίστηκε πως δεν γνώριζε τίποτα σχετικά. Όπως και να έχει, είχαν γίνει κατά την διάρκεια της νύχτας. Τα είχα καθαρίσει, και δεν ανάφερα το ζήτημα στην σύζυγο παρά μετέπειτα. Προς έκπληξη μου το πήρε αρκετά σοβαρά, και με ικέτεψε αν υπήρχαν και άλλα να την άφηνα να τα δει. Δεν υπήρξε τίποτα για μια εβδομάδα, και τότε χθες το πρωί βρήκα το χαρτί αυτό ακουμπισμένο πάνω στο ηλιακό ρολόι του κήπου. Το έδειξα στην Έλσι, και έπεσε λιπόθυμη. Έκτοτε μοιάζει σα γυναίκα βυθισμένη σε ονειροπόληση, σε παραζάλη, και με τον τρόμο να παραμονεύει διαρκώς στα μάτια της. Τότε ήταν που σας έγραψα και σας έστειλα το χαρτί, κ. Χολμς. Δεν αποτελούσε ζήτημα το οποίο να μπορούσα να αναφέρω στην αστυνομία, γιατί θα είχαν γελάσει μαζί μου, όμως εσείς μπορείτε να μου πείτε τι να κάνω. Δεν είμαι πλούσιος· όμως αν υπάρχει κίνδυνος που να απειλεί τη γυναικούλα μου θα ξόδευα και την τελευταία δεκάρα μου για να την προστατεύσω.

Επρόκειτο περί ενός εξαίρετου ανθρώπου, ο άντρας της παλιάς Αγγλικής γης, απλός, ευθύς, και ευγενής, με τα μεγάλα, ευγενικά γαλάζια του μάτια και το πλατύ, όμορφο


- 83 -

πρόσωπο. Η αγάπη του για τη σύζυγο του και η πίστη του σε εκείνη φαινόταν στα χαρακτηριστικά του. Ο Χολμς είχε ακούσει την ιστορία του με τη μέγιστη προσήλωση, και τώρα στάθηκε για λίγη ώρα σε σιωπηλή περισυλλογή.

«Δε θεωρείτε, κ. Κιούμπιτ», είπε, τελικά, «πως το καλύτερο σχέδιο θα ήταν να προβείτε σε μια άμεση έκκληση στη σύζυγο σας, και να της ζητήσετε να μοιραστεί το μυστικό της μαζί σας;»

Ο Χίλτον Κιούμπιτ κούνησε αρνητικά το μεγάλο κεφάλι του.

«Μια υπόσχεση είναι υπόσχεση, κ. Χολμς. Αν η Έλσι επιθυμούσε να μου το πει θα το έκανε. Αν όχι, δεν είμαι εγώ εκείνος που θα παραβεί την εμπιστοσύνη της. Ωστόσο δικαιολογούμαι να ακολουθώ τη δική μου προσέγγιση—και θα το κάνω.»

«Τότε θα σας βοηθήσω με όλη μου την καρδιά. Καταρχάς, έχετε ακούσει αν κάποιοι ξένοι έχουν παρατηρηθεί στα μέρη σας;»

«Όχι.» «Υποθέτω πως πρόκειται περί ενός ήσυχου μέρους.

Κάποιο καινούργιο πρόσωπο θα προκαλούσε σχόλια;» «Στην άμεση περιοχή, ναι. Όμως έχουμε αρκετές μικρά

αγροκτήματα όχι πολύ μακριά. Και οι αγρότες δέχονται ενοικιαστές.»

«Τα ιερογλυφικά αυτά έχουν προφανώς κάποια σημασία. Αν πρόκειται για κάποια καθαρά αυθαίρετη μας είναι αδύνατον να το προσδιορίσουμε. Αν, από την άλλη πλευρά, είναι συστηματικά, δεν έχω αμφιβολία πως θα φτάσουμε στο βάθος του προβλήματος. Όμως το συγκεκριμένο δείγμα είναι τόσο σύντομο που δεν μπορώ να κάνω το παραμικρό, και τα γεγονότα τα οποία παραθέσατε ενώπιον μου είναι τόσο ασαφή ώστε δεν έχουμε κάποια βάση για την διεξαγωγή έρευνας. Θα σας πρότεινα να επιστρέψετε στο Νόρφολκ, να έχετε τα μάτια σας ανοικτά, και να κάνετε ένα ακριβές αντίγραφο όποιων καινούργιων χορευτών που

Arthur Conan Doyle

- 84 -

πιθανόν να εμφανισθούν. Είναι μεγάλο κρίμα που δεν έχουμε μια απεικόνιση εκείνων που είχαν γίνει με κιμωλία πάνω στο πρεβάζι. Πραγματοποιήστε μια διακριτική έρευνα επίσης σχετικά με την ύπαρξη κάποιων ξένων στην ευρύτερη περιοχή. Όταν θα έχετε συλλέξει κάποια νέα στοιχεία ελάτε και πάλι σε μένα. Αποτελεί την καλύτερη συμβουλή που μπορώ να σας δώσω κ. Χίλτον Κιούμπιτ. Αν υπάρξουν κάποιες επείγουσες καινούργιες εξελίξεις θα είμαι πάντοτε έτοιμος να κατέβω και να σας συναντήσω επί της οικίας σας στο Νόρφολκ.»

Η συνάντηση άφησε τον Χολμς ιδιαίτερα σκεπτικό, και αρκετές φορές τις επόμενες ημέρες τον είδα να βγάζει το χαρτί από το σημειωματάριο του και να παρατηρεί επί μακρόν και με έντονη προσήλωση τις αλλόκοτες μορφές που ήταν σχεδιασμένες πάνω του. Δεν προέβη σε κάποια νύξη όσον αφορά την υπόθεση, μέχρι κάποιο απόγευμα περί το ένα δεκαπενθήμερο αργότερα. Έβγαινα έξω όταν με κάλεσε πίσω.

«Καλύτερα να μείνεις εδώ, Γουώτσον.» «Γιατί;» «Επειδή έλαβα ένα τηλεγράφημα από τον Χιλτον

Κιούμπιτ σήμερα το πρωί—θυμάσαι τον Χίλτον Κιούμπιτ, των χορευτών; Πρόκειται να φτάσει στην οδό Λίβερπουλ στις μια και είκοσι. Θα έρθει από στιγμή σε στιγμή. Συμπεραίνω από το τηλεγράφημα του πως υπήρξαν ορισμένες καινούργιες σημαντικές εξελίξεις.»

Δε χρειάστηκε να περιμένουμε για πολύ, διότι ο κύριος από το Νόρφολκ ήρθε αμέσως από το σταθμό όσο γρήγορα μια δίτροχη μπορούσε να τον φέρει. Έδειχνε ανήσυχος και δύσθυμος, με κουρασμένα μάτια και ένα χαραγμένο μέτωπο.

«Με εκνευρίζει, η υπόθεση αυτή, κ. Χολμς», είπε, καθώς βυθίστηκε, σα να ήταν κατάκοπος, σε μια πολυθρόνα. «Είναι αρκετό άσχημο να νοιώθεις πως είσαι περικυκλωμένος από αθέατους άγνωστους, οι οποίοι έχουν κάποιου είδους κακόβουλων σχεδίων ενάντια σου· όμως όταν, επιπροσθέτως, γνωρίζεις πως σκοτώνει τη γυναίκα σου στιγμή τη στιγμή,


- 85 -

τότε γίνεται πολύ για το υπομείνει η σάρκα και το αίμα. Έχει καταρρακωθεί υπό το βάρος αυτό —σβήνει μπρος στα μάτια μου.»

«Δεν έχει πει τίποτα ακόμη;» «Όχι, κ. Χολμς, δεν έχει. Και εντούτοις υπήρξαν

στιγμές όταν το καημένο το κορίτσι ήθελε να μιλήσει, και όμως δεν μπορούσε να πείσει τον εαυτό της να το κάνει. Προσπάθησα να την βοηθήσω· όμως τολμώ να πω πως το έκανα αδέξια, και την τρόμαξα τόσο που σταμάτησε. Μίλησε σχετικά με την ιστορία της οικογενείας μου, και της υπόληψης της στην επαρχεία, και για την υπερηφάνεια μας στην ακηλίδωτη τιμή μας, και πάντοτε είχα την εντύπωση πως κατευθυνόταν προς το θέμα· όμως κατά κάποιο τρόπο διακοπτόταν πριν φτάσουμε ως εκεί.»

«Ωστόσο ανακαλύψατε κάτι από μόνο σας;» «Αρκετά, κ. Χολμς. Έχω αρκετές καινούργιες φιγούρες

χορευτών για να εξετάσετε, και, το σημαντικότερο, είδα τον τύπο.»

«Πως, τον άνθρωπο που τους ζωγραφίζει;» «Ναι, τον είδα κατά την διάρκεια του έργου του. Όμως

θα σας τα πω όλα με την σειρά. Όταν επέστρεψα κατόπιν της επίσκεψης μου σε εσάς, το πρώτο πράγμα που είδα το επόμενο πρωί ήταν μια καινούργια φουρνιά χορευτών. Είχαν ζωγραφιστεί με κιμωλία επί της ξύλινης πόρτας του υπόστεγου των εργαλείων, το οποίο βρίσκεται πλάι στον κήπο σε πλήρη θέα από τα μπροστινά παράθυρα. Πήρα ένα ακριβές αντίγραφο, και ορίστε αυτό είναι.» Ξεδίπλωσε ένα χαρτί και το ακούμπησε πάνω στο τραπέζι. Ορίστε ένα αντίγραφο των ιερογλυφικών:—

«Υπέροχα!» είπε ο Χολμς. «Υπέροχα! Παρακαλώ

συνεχίστε.»

Arthur Conan Doyle

- 86 -

«Όταν είχα πάρει το αντίγραφο, έσβησα τα σημάδια, όμως, δυο πρωινά αργότερα, μια νέα επιγραφή είχε εμφανισθεί. Έχω ένα αντίγραφο της εδώ» :—

Ο Χολμς έτριψε τα χέρια του και έβγαλε ένα γελάκι

ικανοποίησης. «Το υλικό μας αυξάνεται αλματωδώς», είπε. «Τρεις ημέρες αργότερα ένα μήνυμα αφέθηκε

γραμμένο σε χαρτί, και τοποθετημένο πάνω στο ηλιακό ρολόι. Ορίστε. Οι χαρακτήρες είναι, καθώς βλέπετε, ακριβώς οι ίδιοι όπως και στο τελευταίο. Κατόπιν αυτού αποφάσισα να κρυφτώ και να περιμένω· έτσι πήρα το ρεβόλβερ μου και κάθισα στο γραφείο μου, το οποίο επιβλέπει τον κήπο. Περί τις δυο το πρωί καθόμουν πλάι στο παράθυρο, όλα σκοτεινά εκτός από το φεγγαρόφωτο απέξω, όταν άκουσα βήματα πίσω μου, και εκεί βρισκόταν η σύζυγος μου στην νυχτικιά της. Με

παρακάλεσε να πάω στο κρεβάτι. Την είπα ειλικρινά πως ήθελα να δω ποιος ήταν εκείνος ο οποίος μας έπαιζε τόσο ανόητα παιχνίδια. Απάντησε πως επρόκειτο για κάποια ασυνείδητη φάρσα, και ότι δεν έπρεπε να δίνω ιδιαίτερη σημασία.»

«’Αν όντως σε ενοχλεί, Χίλτον, μπορούμε να φύγουμε και να ταξιδέψουμε εσύ και εγώ, και έτσι να αποφύγουμε αυτήν την ανοησία.’»

«’Πως, να οδηγηθούμε μακριά από το ίδιο μας το σπίτι


- 87 -

από έναν φαρσέρ;’ Είπα εγώ. ‘Μα, έτσι θα γινόμασταν ο περίγελος όλης της επαρχίας.’»

«’Λοιπόν, έλα στο κρεβάτι,’ είπε εκείνη, ‘και το συζητάμε το πρωί.’»

«Ξαφνικά, καθώς μιλούσε, είδε το χλωμό της πρόσωπο να χλομιάζει ακόμη πιότερο μέσα στο φεγγαρόφωτο, και το χέρι της να σφίγγεται στον ώμο μου. Κάτι κινιόταν στην σκιά της παράγκας του κήπου. Είδα μια σκοτεινή, έρπουσα φιγούρα η οποία έστριψε στην γωνία και μισοκάθισε μπροστά από την πόρτα. Αρπάζοντας το περίστροφο μου ορμούσα έξω, όταν η σύζυγος μου με αγκάλιασε και με κράτησε με αγωνιώδη δύναμη. Προσπάθησα να την απομακρύνω, όμως εκείνη κρεμάστηκε από πάνω ακόμη πιο απεγνωσμένα. Τελικά κατάφερα να ξεφύγω, όμως μέχρι την στιγμή που είχα ανοίξει την πόρτα και είχε φτάσει το κτίσμα το πλάσμα είχε εξαφανισθεί. Είχε αφήσει ένα ίχνος της παρουσίας του, εντούτοις, διότι πάνω στην πόρτα υπήρχε η ίδια σειρά των χορευτών που είχαν ήδη δις εμφανισθεί, και τους οποίους είχα αντιγράψει σε αυτό το χαρτί. Δεν υπήρχε άλλο ίχνος του τύπου τριγύρω, όπου κι αν έψαξα σε ολόκληρη της έκταση των κτημάτων. Και όμως το πιο εκπληκτικό είναι το γεγονός πως έπρεπε να βρίσκεται εκεί όλη την ώρα, γιατί όταν εξέτασα την πόρτα το πρωί είχε ζωγραφίσει μερικές ακόμη μορφές από τις εικόνες του κάτω από την γραμμή την οποία είχα ήδη δει.

«Έχετε εκείνα τα καινούργια σχέδια;» «Ναι· είναι ελάχιστα, όμως έκανα ένα αντίγραφο τους,

ορίστε.» Έβγαλε και πάλι ένα χαρτί. Ο νέος χορός είχε την εξής

μορφή:—

«Πείτε μου», είπε ο Χολμς—και έβλεπα στα μάτια του

πως ήταν εξαιρετικά εξημμένος—«αποτελούσε μια απλή

Arthur Conan Doyle

- 88 -

προσθήκη στο προηγούμενο, ή φαινόταν να είναι κάτι εντελώς ξεχωριστό;»

«Βρισκόταν σε διαφορετικό τμήμα της πόρτας.» «Υπέροχα! Πρόκειται για το πλέον σημαντικό όλων

τους για τον σκοπό μας. Με γεμίζει με ανανεωμένες ελπίδες. Τώρα, κ. Χίλτον Κιούμπιτ, παρακαλώ συνεχίστε την ενδιαφέρουσα αφήγηση σας.»

«Δεν έχω τίποτα περισσότερο να πω, κ. Χολμς, εκτός του ότι ήμουν εξαιρετικά θυμωμένος με την σύζυγο μου εκείνη την νύχτα που με είχε κρατήσει πίσω όταν θα μπορούσε να είχα πιάσει εκείνο το κάθαρμα που παραμόνευε εκεί. Προς στιγμής είχε περάσει από το μυαλό μου πως ίσως αυτό που πραγματικά φοβόταν ήταν πως ΕΚΕΙΝΟΣ ίσως να πάθαινε κακό, γιατί δεν αμφέβαλα πως γνώριζε ποιος ήταν ο άντρας και τι σήμαιναν αυτά τα παράξενα σύμβολα. Όμως υπάρχει ένας τόνος στην φωνή της γυναίκας μου, κ. Χολμς, και ένας βλέμμα στα μάτια της τα οποία απαγορεύουν την αμφιβολία, και είμαι βέβαιος πως ήταν όντως η δική μου ασφάλεια που είχε στο μυαλό της. Ορίστε η πλήρη ιστορία, και τώρα θα ήθελα την συμβουλή σας όσον αφορά το τι θα πρέπει να πράξω. Η δική μου σκέψη είναι να βάλω μισή ντουζίνα από τα παλικάρια του αγροκτήματος στις λόχμες, και όταν ο τύπος έρθει ξανά να του δώσουν ένα τέτοιο ξύλο ώστε στο μέλλον. να μας αφήσει στην ησυχία μας.»

«Φοβάμαι πως πρόκειται περί μιας βαθύτερης υπόθεσης για τέτοιες απλές λύσεις», είπε ο Χολμς. «Πόσο μπορείτε να μείνετε στο Λονδίνο;»

«Πρέπει να επιστρέψω πίσω αυθημερόν. Δε θα άφηνα την σύζυγο μου μονάχης όλη την νύχτα για τίποτα. Είναι πολύ νευρική και με ικέτεψε να επιστρέψω.»

«Τολμώ να πω ότι έχετε δίκιο. Όμως αν θα μπορούσατε να μείνετε υπάρχει περίπτωση να επέστρεφα μαζί μας σε μια δυο μέρες. Εν τω μεταξύ θα μου αφήσετε αυτά τα χαρτιά, και πιστεύω πως είναι πολύ πιθανό να καταφέρω να σας επισκεφθώ σύντομα και να ρίξω λίγο φως επί της υπόθεσης σας.»


- 89 -

Ο Σέρλοκ Χολμς διατήρησε την ήρεμη επαγγελματική συμπεριφορά του μέχρι που ο επισκέπτης είχε αναχωρήσει, μολονότι μου ήταν πολύ εύκολο, που τον γνώριζα τόσο καλά, να δω πως ήταν βαθύτατα συνεπαρμένος. Την στιγμή που η πλατιά ράχη του Χίλτον Κιούμπιτ είχε εξαφανισθεί στην πόρτα ο σύντροφος μου όρμησε στο τραπέζι, άπλωσε όλα τα αποκόμματα του χαρτιού που περιείχαν τους χορευτές εμπρός του, και βυθίστηκε σε μια περίπλοκη και διεξοδική μελέτη. Για δυο ώρες τον παρακολούθησα καθώς γέμιζε το ένα φύλλο χαρτιού κατόπιν του άλλου με αριθμούς και γράμματα, τόσο πλήρως απορροφημένος στο έργο του ώστε είχε προφανώς ξεχάσει την παρουσία μου. Κάποιες στιγμές έκανε κάποια πρόοδο και σφύριζε και τραγουδούσε καθώς δούλευε· άλλες ήταν προβληματισμένος, και θα καθόταν επί μακρόν με συνοφρυωμένο μέτωπο και απλανές βλέμμα. Εν τέλει τινάχτηκε από την καρέκλα του με μια κραυγή ικανοποίησης, και διέσχισε το δωμάτιο πάνω κάτω τρίβοντας τα χέρια του μεταξύ τους. Κατόπιν έγραψε ένα εκτενές τηλεγράφημα σε μια φόρμα τηλεγραφημάτων. «Αν η απάντηση μου στο ζήτημα έχει όπως ελπίζω, θα έχεις άλλη μια ωραία υπόθεση να προσθέσεις στη συλλογή σου, Γουώτσον», είπε. «Προσδοκώ πως θα είμαστε σε θέση να κατεβούμε στο Νόρφολκ αύριο, και να πάμε στο φίλο μας μερικά εξαιρετικά καθοριστικά νέα όσον αφορά το μυστικό της ενόχλησης του.»

Ομολογώ πως ήμουν γεμάτος περιέργεια, όμως είχα επίγνωση πως στον Χολμς άρεσε να κάνει τις αποκαλύψεις του τη στιγμή που το επιθυμούσε και με τον τρόπο του· έτσι ανέμεινα έως ότου να του ταίριαζε να με εμπιστευθεί.

Όμως υπήρξε καθυστέρηση σε εκείνο το τηλεγράφημα το οποίο είχε ζητήσει να απαντηθεί, και δυο μέρες ανυπομονησίας ακολούθησαν, κατά τη διάρκεια των οποίων ο Χολμς τέντωνε τα αυτιά του σε κάθε κουδούνισμα στην πόρτα. Το απόγευμα της δεύτερης ήρθε ένα γράμμα από τον Χιλτον Κιούμπιτ. Όλα ήταν ήρεμα από τη μεριά του, εκτός του ότι μια μεγάλου μήκους επιγραφή είχε εμφανισθεί εκείνο το πρωί στο

Arthur Conan Doyle

- 90 -

βάθρο του ηλιακού ρολογιού. Εσώκλειε ένα αντίγραφο του, το οποίο αναπαράγεται εδώ:—

Ο Χολμς έσκυψε πάνω από την αλλόκοτη ζωοφόρο για

μερικά λεπτά, και κατόπιν τινάχτηκε απότομα όρθιος με ένα επιφώνημα έκπληξης και απογοήτευσης. Το πρόσωπο του ήταν κουρασμένο και ανήσυχο.

«Αφήσαμε την υπόθεση να παρατραβήξει», είπε. «Υπάρχει τραίνο για το Βόρειο Γουάλσαμ απόψε;»

Στράφηκα στον πίνακα των δρομολογίων. Το τελευταίο είχε μόλις φύγει.

«Τότε θα προγευματίσουμε νωρίς και θα πάρουμε το πρώτο πρωινό», είπε ο Χολμς. «Η παρουσία μας απαιτείται επειγόντως. Αχά! Ορίστε και το αναμενόμενο τηλεγράφημα μας. Μια στιγμή, κ. Χάντζσον, ίσως να υπάρξει απάντηση. Όχι, είναι ακριβώς όπως το ανέμενα. Το μήνυμα ετούτο καθιστά ακόμη πιο σημαντικό να μη χάσουμε ούτε μια ώρα από το να ενημερώσουμε τον Χίλτον Κιούμπιτ σχετικά με το ποιόν της κατάστασης, διότι πρόκειται περί ενός μοναδικού και επικίνδυνου ιστού εντός του οποίου ο απλός κύριος από το Νόρφολκ έχει μπλεχθεί.»

Έτσι, όντως, αποδείχθηκε, και καθώς φτάνω στη ζοφερή κατάληξη μιας ιστορίας η οποία μου είχε φανεί ως μόνον παιδαριώδης και αλλόκοτη, βιώνω για μια ακόμη φορά την απογοήτευση και τον τρόμο από τον οποίο είχα κατακλυσθεί. Θα προτιμούσα να είχα μια πιότερο φωτεινή κατάληξη να μεταφέρω στους αναγνώστες μου, όμως αυτά αποτελούν τα χρονικά της πραγματικότητας, και οφείλω να τα ακολουθήσω στη δυσοίωνη κρίση της παράδοξης αλληλου-χίας των γεγονότων τα οποία εδώ και αρκετές ημέρες είχαν


- 91 -

καταστήσει το Αρχοντικό του Ράϊντινγκ Θόρμ μια καθημερινή λέξη στα πλάτη και τα μήκη της Αγγλίας.

Είχαμε μόλις αποβιβασθεί στο Βόρειο Γουάλσαμ, και αναφέρει το όνομα του προορισμού μας, όταν ο σταθμάρχης ήρθε βιαστικά προς το μέρος μας. «Υποθέτω πως είστε οι ντετέκτιβ από το Λονδίνο;» είπε.

Ένα βλέμμα ενόχλησης πέρασε από το πρόσωπο του

Χολμς. «Τι σας κάνει να πιστεύετε κάτι τέτοιο;» «Επειδή ο Επιθεωρητής Μάρτιν από το Νόργουιτς

μόλις πέρασε από εδώ. Μα μπορεί να είστε και οι χειρούργοι. Δεν είναι νεκρή —ή δεν ήταν κατά τα τελευταία νέα. Ίσως να φτάσατε εγκαίρως για τη σώσετε—μολονότι θα είναι για την κρεμάλα.»

Το μέτωπο του Χολμς είχε σκοτεινιάσει από ανησυχία. «Πηγαίνουμε στο Αρχοντικό Ράϊντινγκ Θορπ», είπε,

«ωστόσο δεν έχουμε ακούσει το παραμικρό για ότι έγινε εδώ.» «Πρόκειται για τρομερή ιστορία», είπε ο σταθμάρχης.

«Πυροβολήθηκαν, και ο κ. Χίλτον Κιούμπιτ και η σύζυγος του. Τον πυροβόλησε και κατόπιν τον εαυτό της—έτσι λένε οι υπηρέτες. Εκείνος είναι νεκρός και η δική της κατάσταση είναι απελπιστική. Θεέ μου, θεέ μου, μια από τις παλαιότερες

Arthur Conan Doyle

- 92 -

οικογένειες της επαρχίας του Νόρφολκ, και μια από τις πλέον σεβαστές.»

Δίχως λέξη ο Χολμς έσπευσε σε μια άμαξα, και κατά τη διάρκεια της επτά μιλίων διαδρομής δεν άνοιξε ούτε στιγμή το στόμα του. Σπανίως τον είχα δει τόσο απόλυτα αποκαρδιωμένο. Ήταν ανήσυχος καθ’ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού μας από την πόλη, και είχα παρατηρήσει πως είχε ξεφυλλίσει τις πρωινές εφημερίδες με ανήσυχη προσοχή· όμως τώρα η αιφνίδια πραγματοποίηση των χειρότερων φόβων του τον άφησε σε μια βουβή μελαγχολία. Έγερνε πίσω στην θέση του, χαμένος σε μια ζοφερή περισυλλογή. Εντούτοις υπήρχαν πολλά τριγύρω για να προσελκύσουν το ενδιαφέρον μας, διότι περνούσαμε μέσα από μια μοναδική εξοχική διαδρομή όπως παντού στην Αγγλία, όπου μερικά διάσπαρτα εξοχικά παρουσίαζαν τον πληθυσμό του σήμερα, ενώ από την άλλη πλευρά πελώριες με ψηλούς πύργους εκκλησίες ορθώνονταν μέσα από την επίπεδη, καταπράσινη γη και πρόδιδαν την δόξα και την ευημερία της παλιάς Ανατολικής Αγγλίας. Επιτέλους η βιολετιά άκρη του Γερμανικού Ωκεανού εμφανίστηκε πέρα από την πράσινη άκρη της ακτής του Νόρφολκ, και ο οδηγός μας έδειξε με το μαστίγιο του τα δυο παλιά αετώματα από πλίνθους και ξύλο τα οποία ξεπρόβαλαν μέσα από ένα δασύλλιο. «Αυτό είναι το Αρχοντικό Ράϊντινγκ Θορπ», είπε.

Καθώς σταματήσαμε εμπρός στη σκεπαστή μπροστινή είσοδο παρατήρησα, πλάι στο χλοοτάπητα αντισφαίρισης, την μαύρη παράγκα και το βάθρο του ηλιακού ρολογιού με το οποίο είχαμε τόσο περίεργες επαφές. Ένας δραστήριος μικρό-σωμος άντρας, με έναν βιαστικό, άγρυπνο τρόπο και ένα στιλπνό μουστάκι, είχε μόλις κατέβει από ένα ψηλό κάρο. Συστήθηκε ως Επιθεωρητής Μάρτιν, του Αστυνομικού τμήματος του Νόρφολκ, και έμεινε εξαιρετικά έκπληκτος όταν άκουσε το όνομα του συντρόφου μου.

«Μα, κ. Χολμς, το έγκλημα διεπράχθη μόλις στις τρεις το πρωί. Πως είναι δυνατόν να το ακούσατε στο Λονδίνο και να φτάσατε επιτόπου τόσο σύντομα όσο εγώ;»


- 93 -

«Το προέβλεψα. Ήρθα με την ελπίδα να το αποτρέψω.» «Τότε θα πρέπει να έχετε σημαντικά στοιχεία τα οποία

αγνοούμε, γιατί λεγόταν πως επρόκειτο περί ενός πλέον δεμένου ζεύγους.»

«Έχω μόνο τα στοιχεία των χορευτών», είπε ο Χολμς. «Θα σας εξηγήσω το ζήτημα αργότερα. Εν τω μεταξύ, αφού είναι πολύ αργά για να αποτρέψουμε την τραγωδία, ανυπο-μονώ να αξιοποιήσω τη γνώση την οποία κατέχω ώστε να διασφαλιστεί πως η δικαιοσύνη θα αποδοθεί. Θα με δεχθείτε ως συνεργάτη στην έρευνα σας, η θα προτιμούσατε να ενεργήσω ανεξάρτητα;»

«Θα ήμουν περήφανος να νοιώθω πως δρούμε μαζί, κ. Χολμς», είπε ο επιθεωρητής, ενθουσιωδώς.

«Στην προκειμένη περίπτωση θα χαιρόμουν να ακούσω τα καθέκαστα και να εξετάσω τα ενδιαιτήματα δίχως μια στιγμή περιττής καθυστέρησης.»

Ο Επιθεωρητής Μάρτιν είχε τη σύνεση να επιτρέψει στο φίλο μου να δράσει με το δικό του τρόπο, και αρκέστηκε να καταγράφει με προσοχή τα αποτελέσματα. Ο τοπικός χειρούργος, ένας ηλικιωμένος, ασπρομάλλης, είχε μόλις κατέβει από το δωμάτιο της κ. Χίλτον Κιούμπιτ, και ανέφερε πως τα τραύματα της ήταν σοβαρά, άλλα όχι κατ’ ανάγκη μοιραία. Η σφαίρα είχε περάσει μέσα από το μπροστινό τμήμα του εγκεφάλου της, και θα χρειαζόταν πιθανόν να περάσει κάποιο διάστημα έως ότου να ανακτήσει τις αισθήσεις της. Στην ερώτηση σχετικά με το αν είχε πυροβοληθεί ή είχε πυροβολήσει τον εαυτό της δε θα επιχειρούσε να εκφράσει καμία κατηγορηματική γνώμη. Βέβαια η σφαίρα είχε πυροδοτηθεί από εξαιρετικά μικρή απόσταση.

Μόνο ένα πιστόλι είχε ανακαλυφθεί στο δωμάτιο, δυο θαλάμες του οποίου είχαν αδειάσει. Ο κ. Χιλτον Κιούμπιτ είχε πυροβοληθεί στην καρδιά. Ήταν εξίσου πιθανό να την είχε πυροβολήσει και κατόπιν τον εαυτό του, είτε εκείνη να ήταν η δολοφόνος, γιατί το περίστροφο κειτόταν στο πάτωμα καταμεσής τους.

«Εκείνος έχει μετακινηθεί;» ρώτησε ο Χολμς.

Arthur Conan Doyle

- 94 -

«Δε μετακινήσαμε τίποτα εκτός της κυρίας. Δε γινόταν να την αφήσουμε να κείτεται πληγωμένη στο πάτωμα.»

«Πόση ώρα βρισκόσαστε εδώ, γιατρέ;» «Από τις τέσσερις η ώρα.» «Κάποιος άλλος;» «Ναι, ο αστυνόμος από εδώ.» «Και δεν αγγίξατε τίποτα;» «Τίποτα.» «Ενεργήσατε με εξαιρετική διακριτικότητα. Ποιος σας

κάλεσε;» «Η καμαριέρα, η Σώντερς.» «Εκείνη ήταν που κάλεσε προς βοήθεια;» «Εκείνη και η κ. Κινγκ, η μαγείρισσα.» «Που βρίσκονται τώρα;» «Στην κουζίνα, πιστεύω.» «Τότε πιστεύω πως καλά θα κάνουμε να ακούσουμε

την ιστορία τους αμέσως.» Η παλιά αίθουσα, επενδυμένη από οξιά και με μεγάλα

παράθυρα, είχε μεταβληθεί σε έδρα διεξαγωγής της έρευνας. Ο Χολμς καθόταν σε μια μεγάλη, παλιομοδίτικη καρέκλα, με τα ανένδοτα μάτια του να λάμπουν στο κουρασμένο του πρόσωπο. Διάβαζα εντός του ένα ανένδοτο καθήκον να αφιερώσει τη ζωή του σε τούτη την αναζήτηση ώσπου ο πελάτης τον οποίο είχε αποτύχει να σώσει να λάβει τελικά τη

δικαίωση του. Ο περιποιη-μένος επιθεωρητής Μάρτιν, ο ηλικιωμένος, γκριζο-μάλλης επαρχιώτης γιατρός, εγώ, και ένας απαθής αστυνομικός από το χωριό αποτελούσαμε το υπόλοιπο της περίεργης ετούτης συντροφιάς.


- 95 -

Οι δυο γυναίκες αφηγήθηκαν την ιστορία τους αρκετά καθαρά. Είχαν ξυπνήσει από τον ύπνο τους από τον ήχο ενός πυροβολισμού, ο οποίος είχε ακολουθηθεί μια στιγμή αργότερα από έναν δεύτερο. Κοιμόντουσαν σε γειτονικά δωμάτια, και η κ. Κίνγκ είχε ορμήσει στης Σώντερς. Μαζί είχαν κατέβει τις σκάλες. Η πόρτα του γραφείου ήταν ανοικτή και ένα κερί έκαιγε πάνω στο γραφείο. Ο αφέντης τους κειτόταν μπρούμυτα στο κέντρο του δωματίου. Ήταν απολύτως νεκρός. Κοντά στο παράθυρο ήταν σκυμμένη η σύζυγος του, το κεφάλι της ήταν γερμένο πάνω στον τοίχο. Ήταν φριχτά πληγωμένη, και το πλάι του προσώπου της ήταν κόκκινο από αίμα. Ανέπνεε βαριά, όμως ήταν ανήμπορη να πει οτιδήποτε. Ο διάδρομος, όπως επίσης και το δωμάτιο, ήταν πλημμυρισμένα από καπνό και τη μυρωδιά του μπαρουτιού. Το παράθυρο ήταν κλειστό καλά και ασφαλισμένο από μέσα. Και οι δύο γυναίκες ήταν βέβαιες στο συγκεκριμένο θέμα. Είχαν στείλει αμέσως για το γιατρό και τον αστυνόμο. Ύστερα, με τη βοήθεια του ιπποκόμου και του σταβλίτη, είχαν μεταφέρει την πληγωμένη τους κυρά στο δωμάτιο της. Εκείνη και ο άντρας της είχαν χρησιμοποιήσει το κρεβάτι. Εκείνη ήταν ντυμένη με το φόρεμα της —εκείνος με τη ρόμπα πάνω από τα νυχτικά του. Τίποτα δεν είχε μετακινηθεί στο γραφείο. Από όσο γνώριζαν δεν είχε υπάρξει ποτέ κάποια διαφωνία μεταξύ του άντρα και της γυναίκα τους. Πάντοτε τους θεωρούσαν ως ένα εξαιρετικά δεμένο ζευγάρι.

Αυτά υπήρξαν τα βασικά σημεία της κατάθεσης των υπηρετριών. Σε απάντηση στον Επιθεωρητή Μάρτιν υπήρξαν σαφείς πως κάθε πόρτα ήταν ασφαλισμένη από μέσα, και πως κανείς δε θα μπορούσε να διαφύγει από το σπίτι. Σε απάντηση στον Χολμς και οι δυο θυμήθηκαν πως είχαν επίγνωση της οσμής του μπαρουτιού από τη στιγμή που βγήκαν τρέχοντας από τα δωμάτιο τους στο τελευταίο πάτωμα. «Σας εμπιστεύομαι το στοιχείο με ιδιαίτερη επιμέλεια επί της προσοχής σας», είπε ο Χολμς στον επαγγελματία συνάδελφο του. «Και τώρα θεωρώ πως είμαστε σε θέση να προβούμε σε μια εξονυχιστική έρευνα του δωματίου.»

Arthur Conan Doyle

- 96 -

Το γραφείο αποδείχθηκε πως ήταν ένας μικρός θάλαμος πλαισιωμένος από τρεις πλευρές με βιβλία, και με ένα γραφείο αντικριστά σε ένα συνηθισμένο παράθυρο, το οποίο έβλεπε στον κήπο. Το πρώτο που προσέξαμε ήταν το σώμα του ατυχούς κυρίου, του οποίου το εύσωμο κορμί κειτόταν καταμεσής του δωματίου. Το αναστατωμένο του ντύσιμο φανέρωνε πως είχε ξυπνήσει εσπευσμένα. Η σφαίρα του είχε ριχθεί από μπροστά, και είχε παραμείνει εντός του σώματος του έχοντας διεισδύσει στην καρδιά. Ο θάνατος του είχε μετά βεβαιότητας υπάρξει ακαριαίος και ανώδυνος. Δεν υπήρχαν ίχνη μπαρούτης επί της ρόμπας του είτε επί των χεριών του. Σύμφωνα με τον επαρχιώτη χειρούργο η κυρία έφερε κηλίδες στο πρόσωπο της, αλλά καμία στα χέρια της.

«Η απουσία των τελευταίων δε σημαίνει τίποτα, μολονότι η παρουσία τους ίσως να σήμαινε τα πάντα», είπε ο Χολμς. «Εκτός κι αν η μπαρούτη ενός κακώς τοποθετημένου κάλυκα τύχει να εκραγεί προς τα πίσω, κάποιος είναι δυνατόν να πυροβολήσει αρκετές φορές δίχως να αφήσει ίχνος. Θα πρότεινα πως πλέον το σώμα του κ. Κιούμπιτ επιτρέπεται να απομακρυνθεί. Υποθέτω, γιατρέ, πως δεν περισυλλέξατε τη σφαίρα η οποία τραυμάτισε την κυρία;»

«Μια σοβαρή εγχείρηση θα απαιτηθεί πριν αυτό καταστεί δυνατό. Ωστόσο υπάρχουν ακόμη τέσσερα φυσίγγια στο περίστροφο. Δυο πυροδοτήθηκαν και δυο τραύματα προκλήθηκαν, έτσι ώστε κάθε σφαίρα είναι δυνατόν να προσμετρηθεί.»

«Έτσι θα φαινόταν», είπε ο Χολμς. «Ίσως μπορείτε να υπολογίσετε επίσης και τη σφαίρα η οποία έχει τόσο εμφανώς χτυπήσει την κάσα του παραθύρου;»

«Είχε γυρίσει απότομα, και το μακρύ, λεπτό του δάκτυλο έδειχνε προς μια τρύπα η οποία είχε ανοιχθεί μέσα από το κάτω μέρος του παραθύρου περί τα δυο εκατοστά από την βάση.

«Μα τον Γεώργιο!» φώναξε ο επιθεωρητής. «Πως είναι δυνατόν να το είδατε;»

«Επειδή έψαξα για αυτό.»


- 97 -

«Υπέροχα!» είπε ο επαρχιακός γιατρός. «Έχετε απόλυτο δίκιο, κύριε. Τότε μια τρίτη σφαίρα ρίχθηκε, και επομένως ένα τρίτο πρόσωπο πρέπει να ήταν παρών. Όμως ποιος να ήταν και με ποιο τρόπο κατόρθωσε να ξεφύγει;»

«Αποτελεί το ζήτημα το οποίο πρόκειται τώρα να ξεδιαλύνουμε», είπε ο Σέρλοκ Χολμς. «Θυμόσαστε, επιθεω-ρητά Μάρτιν, πως όταν οι υπηρέτριες ανέφεραν ότι αφήνοντας τα δωμάτια τους είχαν άμεση επίγνωση της οσμής μπαρούτης σχολίασα πως το σημείο έχρηζε εξαιρετικής σημασίας;»

«Μάλιστα, κύριε, όμως ομολογώ πως δε σας παρακο-λουθώ ακριβώς.»

«Υπέβαλε στο γεγονός πως την ώρα του πυροβολισμού το παράθυρο όπως επίσης και η πόρτα του δωματίου ήταν ανοικτά. Ειδάλλως οι αναθυμιάσεις της μπαρούτης δε θα είχαν εξαπλωθεί τόσο ταχύτατα εντός της οικίας. Ένα ρεύμα αέρα στο δωμάτιο κρινόταν αναγκαίο για το σκοπό. Τόσο η πόρτα όσο και το παράθυρο άνοιξαν για ελάχιστο χρονικό διάστημα, ωστόσο.»

«Πως το αποδεικνύετε;» «Επειδή το κερί δεν έχει σταλάξει.» «Έξοχο!» φώναξε ο επιθεωρητής. «Έξοχο!» «Νοιώθοντας βέβαιος πως το παράθυρο ήταν ανοικτό

κατά την ώρα της τραγωδίας συνέλαβα τη σκέψη πως ίσως να υπήρξε ένα τρίτο πρόσωπο στην υπόθεση, το οποίο στεκόταν έξω από το άνοιγμα και πυροβόλησε μέσω αυτού. Κάθε βολή που απευθυνόταν προς το συγκεκριμένο πρόσωπο ενδέχεται να χτυπούσε την κάσα. Έψαξα, και εκεί, όντως, υπήρχε το σημάδι της σφαίρας!»

«Όμως πως γίνεται το παράθυρο να είναι κλειστό και ασφαλισμένο;»

«Το πρώτο ένστικτο της γυναίκας θα ήταν να κλείσει και να ασφαλίσει το παράθυρο. Ωστόσο, τι βλέπω εδώ! Τι είναι αυτό;»

Επρόκειτο περί μιας γυναικείας τσάντας η οποία ήταν ακουμπισμένη πάνω στο γραφείο —μια κομψή μικρή τσάντα

Arthur Conan Doyle

- 98 -

χειρός από δέρμα κροκοδείλου και ασήμι. Ο Χολμς την άνοιξε και άδειασε τα περιεχόμενα της. Υπήρχαν είκοσι τραπεζογραμμάτια των πενήντα λιρών της Τράπεζα της Αγγλίας, δεμένα με μια ινδικής προέλευσης ελαστική λωρίδα —τίποτα άλλο.

«Θα πρέπει να διατηρηθούν, διότι θα εμφανισθούν στη δίκη», είπε ο Χολμς, καθώς παρέδωσε την τσάντα με τα περιε-χόμενα της στον επιθεωρητή. «Τώρα κρίνεται αναγκαίο να επιχειρήσουμε να ρίξουμε κάποιο φως όσον αφορά την τρίτη σφαίρα, η οποία σαφώς, κρίνοντας από το σχίσιμο του ξύλου, πυροδοτήθηκε εκτός του δωματίου. Θα ήθελα να δω την κ. Κινγκ, τη μαγείρισσα, και πάλι. Είπατε, κ. Κινγκ πως ξυπνήσατε από έναν ΔΥΝΑΤΟ πυροβολισμό. Όταν το είπατε, εννοούσατε πως σας εδόθη η εντύπωση ότι ήταν δυνατότερος από τον δεύτερο;»

«Να σας πω, Κύριε, με ξύπνησε από τον ύπνο μου, έτσι είναι δύσκολο να κρίνω. Όμως όντως ακούστηκε πολύ δυνατός.»

«Δε θεωρείτε πως θα μπορούσαν να είναι δυο πυροβολισμοί που πυροδοτήθηκαν την ίδια στιγμή;»

«Είμαι σίγουρη πως δε θα μπορούσα να πω, κύριε.»

«Πιστεύω πως αναμφίβολα έτσι ήταν. Θα θεωρούσα, Επιθεωρητά Μάρτιν, πως εξαντλήσαμε όλα όσα ετούτο το δωμάτιο μπορεί να μας διδάξει. Αν έχετε την καλοσύνη να με ακολουθήσετε έξω, θα ανακαλύψουμε τι καινούργια στοιχεία έχει ο κήπος να μας προσφέρει.»

Ένα παρτέρι εκτεινόταν ως το παράθυρο του γραφείου, και όλοι μας ξεσπά-

σαμε σε ένα επιφώνημα μόλις το πλησιάσαμε. Τα λουλούδια


- 99 -

ήταν ποδοπατημένα, και το αφράτο χώμα ήταν γεμάτο πατημασιές. Επρόκειτο για μεγάλα, ανδρικά πόδια, με αλλόκοτα, μακριά, μυτερά δάκτυλα. Ο Χολμς έψαξε τριγύρω μες στο γρασίδι και τα φύλλα όπως ένα ρητρήβερ στο κατόπι ενός λαβωμένου πουλιού. Έπειτα, με μια κραυγή ικανοποίη-σης, έγειρε μπρος και περισυνέλεξε ένα μικρό μπρούτζινο κύλινδρο.

«Το φαντάσθηκα», είπε· «το περίστροφο είχε εξολκέα, και να κι ο τρίτος κάλυκας. Πιστεύω ειλικρινά, Επιθεωρητά Μάρτιν, πως η υπόθεση μας είναι σχεδόν πλήρης.»

Το πρόσωπο του επαρχιώτη επιθεωρητή είχε εμφανίσει μια έντονη κατάπληξη στην ταχύτατη και δεξιοτεχνική πρόοδο της έρευνας του Χολμς. Αρχικά είχε δείξει κάποια προδιάθεση να υποστηρίξει τη θέση του· όμως πλέον είχε κατακλυσθεί από θαυμασμό και ήταν έτοιμος να ακολουθήσει δίχως αντίρρηση όπου ο Χολμς τον οδηγούσε.

«Ποιόν υποπτεύεσθε;» ρώτησε. «Θα φτάσω αργότερα σ’ αυτό. Υπάρχουν αρκετά

σημεία του προβλήματος τα οποία δεν είχα την ευκαιρία να σας εξηγήσω ακόμη. Τώρα που έφτασα ως εδώ καλό θα ήταν να συνεχίσω με την τακτική μου, και κατόπιν να ξεκαθαρίσω το όλο ζήτημα μια και καλή.»

«Όπως επιθυμείτε, κ. Χολμς, εφόσον πιάσετε τον άνθρωπο μας.»

«Δεν έχω ουδεμία επιθυμία να δημιουργώ μυστήρια, όμως είναι αδύνατον τη στιγμή της δράσης να εισέλθω σε εκτενείς και πολύπλοκες επεξηγήσεις. Έχω όλες τις άκρες της υπόθεσης στο χέρι μου. Ακόμη και αν η κυρία δεν ανακτήσει ξανά τις αισθήσεις της είμαστε σε θέση να ανακατασκευά-σουμε τα γεγονότα της προηγούμενης νύχτας και να διασφα-λίσουμε πως η δικαιοσύνη θα αποδοθεί. Καταρχάς θα ήθελα να μάθω αν υπάρχει κάποιο πανδοχείο στην περιοχή υπό την ονομασία ‘Έλριτζ’;»

Οι υπηρέτριες αντεξετάσθηκαν, όμως καμία τους δεν είχε ακούσει σχετικά με κάποιο τέτοιο μέρος. Ο σταβλίτης έριξε κάποιο φως επί του ζητήματος ενθυμούμενος πως ένας

Arthur Conan Doyle

- 100 -

αγρότης με αυτό το όνομα ζούσε μερικά μίλια πιο έξω προς την κατεύθυνση του Ανατολικού Ράστον.

«Πρόκειται περί ενός απομονωμένου αγροκτήματος;» «Αρκετά απομονωμένου, κύριε.» «Υπάρχει περίπτωση να μην έχουν ακούσει ακόμη για

όσα συνέβησαν εδώ κατά τη διάρκεια της νύχτας;» «Είναι δυνατόν, κύριε.» Ο Χολμς έμεινε συλλογισμένος για λίγο και κατόπιν

ένα περίεργο χαμόγελο έπαιξε στο πρόσωπο του. «Σέλωσε ένα άλογο, παλικάρι μου», είπε. «Θα ήθελα

από εσένα να μεταφέρεις ένα μήνυμα στο αγρόκτημα του Έλριτζ.»

Έβγαλε από την τσέπη του τα διάφορα αποκόμματα των χορευτών. Έχοντας τα εμπρός του εργάστηκε για αρκετή ώρα στο γραφείο. Τέλος παρέδωσε ένα σημείωμα στο παιδί, με οδηγίες να το αφήσει στα χέρια του προσώπου στο οποίο απευθυνόταν, και ιδιαίτερα να μην απαντήσει καμία ερώτηση οιουδήποτε είδους η οποία ενδεχομένως να του γινόταν. Είδα το εξωτερικό του μηνύματος, να απευθύνεται με αραιούς, ακανόνιστους χαρακτήρες, εξαιρετικά αντίθετο εκ της συνή-θους ακριβούς γραφής του Χολμς. Αποστελλόταν στον κ. Έιμπ Σλέινυ, Αγρόκτημα Ελριτζ, Ανατολικό Ράστον, Νόρφολκ.

«Πιστεύω, επιθεωρητά», σχολίασε ο Χολμς, «πως καλά θα κάνατε να τηλεγραφούσατε για μια συνοδεία, διότι, αν οι υπολογισμοί αποδειχθούν ορθοί, ίσως να έχετε έναν ιδιαιτέρως επικίνδυνο κρατούμενο να μεταφέρετε στη φυλακή της επαρχίας. Το παιδί που θα μεταφέρει το παρών σημείωμα δίχως αμφιβολία θα μπορούσε να προωθήσει το τηλεγράφημα σας. Αν υπάρχει απογευματινό τραίνο για την πόλη, Γουώτσον, πιστεύω πως κάλλιστα θα έπρεπε να το πάρουμε, καθώς έχω μια χημική ανάλυση σχετικού ενδιαφέροντος να φέρω εις πέρας, και η παρούσα έρευνα φτάνει ταχύτατα στο τέλος της.»

Όταν ο νεαρός είχε αναχωρήσει με το σημείωμα, ο Σέρλοκ Χολμς έδωσε τις οδηγίες του στις υπηρέτριες. Αν οποιοσδήποτε επισκέπτης επισκεπτόταν την κ. Χίλτον


- 101 -

Κιούμπιτ να μη του δινόταν ουδεμία πληροφορία σχετικά με την κατάσταση της, αλλά θα έπρεπε να οδηγηθεί αμέσως στο σαλόνι. Τόνισε προς εκείνες τα συγκεκριμένα σημεία με τη μέγιστη σοβαρότητα. Τέλος μας οδήγησε στο σαλόνι με το σχόλιο πως η δουλειά πλέον είχε φύγει από τα χέρια μας, και πως θα έπρεπε να σκοτώσουμε την ώρα μας όσο καλύτερα γινόταν ώσπου να μάθουμε τι μας επιφυλασσόταν, Ο γιατρός είχε αναχωρήσει για να δει τους ασθενείς του, και μόνο ο επιθεωρητής και εγώ απομέναμε.

«Πιστεύω πως μπορώ να σας βοηθήσω να περάσετε μια ώρα κατά έναν ενδιαφέροντα και επωφελή τρόπο», είπε ο Χολμς, τραβώντας την καρέκλα του στο γραφείο και απλώνοντας μπροστά του τα διάφορα χαρτιά επί των οποίων ήταν καταγεγραμμένες οι καλλικατζούρες των χορευτών. «Όσο για εσένα, φίλε Γουώτσον, σου οφείλω κάθε επανόρθωση που επέτρεψα στη φυσική σου περιέργεια να παραμείνει επί μακρόν ανικανοποίητη. Για εσάς, επιθεωρητά, το όλο περιστατικό ίσως να έχει κάποια γοητεία ως μια αξιόλογη επαγγελματική μελέτη. Οφείλω να σας αναφέρω αρχικά όλες τις ενδιαφέρουσες περιστάσεις που συνδέονται με τις προηγούμενες συναντήσεις τις οποίες ο κ. Χιούμπιτ είχε μαζί μου στην οδό Μπέϊκερ.» Εν συνεχεία συνοπτικά ανακεφαλαίωσε τα γεγονότα τα οποία έχουν ήδη καταγραφεί. «Έχω εδώ ενώπιον μου τα μοναδικά αυτά θεάματα, στα οποία κάποιος ενδεχομένως να χαμογελούσε αν δεν είχαν αποδειχθεί να αποτελούν τους προπομπούς μιας τόσο τρομερής τραγωδίας. Είμαι αρκετά εξοικειωμένος με όλες τις μορφές της μυστικής γραφής, και είμαι κι ο ίδιος συγγραφέας μιας ασήμαντης μονογραφίας επί του θέματος, στην οποία αναλύω εκατόν-εξήντα ξεχωριστούς κρυπτογραφικούς κώδικες· εντούτοις ομολογώ πως ο συγκεκριμένος μου είναι εντελώς καινούργιος. Σκοπός εκείνων που επινόησαν το σύστημα υπήρξε προφανώς η απόκρυψη του γεγονότος πως οι χαρακτήρες μεταφέρουν ένα μήνυμα, και να δώσουν την ιδέα πως επρόκειτο απλά περί τυχαίων παιδικών σκίτσων.

Arthur Conan Doyle

- 102 -

«Έχοντας αμέσως αντιληφθεί, ωστόσο, πως τα σύμβολα αντιπροσώπευαν χαρακτήρες, κι έχοντας εφαρμόσει τους κανόνες τους οποίους μας καθοδηγούν σε όλες τις μορφές μυστικής γραφής, η λύση υπήρξε αρκετά εύκολη. Το πρώτο μήνυμα που μου επιδόθηκε ήταν τόσο σύντομο ώστε μου ήταν αδύνατον να κάνω κάτι παραπάνω από το να πω με κάποια βεβαιότητα πως το σύμβολο

αντιπροσώπευε το E. Όπως έχετε επίγνωση, το E, είναι

το πλέον κοινό γράμμα του Αγγλικού αλφαβήτου, και κυριαρχεί σε τόσο σημαντικό βαθμό πως ακόμη και εντός μιας σύντομης πρότασης κάποιος θα ανέμενε να το συναντήσει συχνότερα. Εκ των δεκαπέντε συμβόλων του πρώτου μηνύμα-τος τέσσερα ήταν ίδια, οπότε ήταν εύλογο να το προσδιορίσω ως E. Είναι αλήθεια πως σε ορισμένες περιπτώσεις η μορφή έφερε μια σημαία και σε άλλες όχι, όμως ήταν πιθανόν βάση του τρόπου υπό τον οποίο οι σημαίες ήταν κατανεμημένες πως χρησιμοποιούνταν για να διαχωρίσουν την πρόταση σε λέξεις. Το δέχτηκα ως υπόθεση, και σημείωσα πως το Ε απεικονιζόταν από το ΧΧΧ.

«Όμως τώρα ερχόταν η πραγματική δυσκολία της μελέτης. Η σειρά των Αγγλικών γραμμάτων κατόπιν του E επ’ ουδενί λόγο δεν οριοθετείται, και κάθε επικράτηση η οποία δύναται να εμφανισθεί κατά μέσο όρο σε ένα τυπωμένο χαρτί μπορεί να αντιστραφεί σε μια μοναδική σύντομη πρόταση. Γενικολογώντας, τα T, A, O, I, N, S, H, R, D, και L αποτελούν την αριθμητική σειρά με την οποία τα γράμματα προκύπτουν· όμως τα T, A, O, και I είναι εξαιρετικά πλησίον το ένα του άλλου, και θα καθίστατο ένα αχανές έργο να δοκιμάσω κάθε συνδυασμό έως ότου κάποια σημασία να προσεγγιζόταν. Συνεπώς, ανέμεινα για νεώτερο υλικό. Στη δεύτερη συνάντηση μου με τον κ. Χίλτον Κιούμπιτ κατόρθωσε να μου δώσει δυο ακόμη σύντομες προτάσεις και ένα μήνυμα, το


- 103 -

οποία εμφανιζόταν —αφού δεν υπήρχε καμία σημαία—να αποτελεί μια μοναδική λέξη. Ορίστε τα σύμβολα.

Λοιπόν, στη μοναδική λέξη είχα ήδη βρει τα δυο E να

έρχονται στη δεύτερη και τέταρτη θέση σε μια λέξη πέντε γραμμάτων. Θα μπορούσε να είναι ‘sever,’8 είτε ‘lever,’9 είτε ‘never.’10

Δε τίθεται θέμα πως το τελευταίο ως απάντηση σε μια έκκληση είναι το πλέον πιθανό, και οι περιστάσεις υποδείκνυαν πως επρόκειτο περί μιας απάντησης γραμμένης από την κυρία. Λαμβάνοντας το ως σωστό, είμαστε πλέον σε θέση να πούμε ότι τα σύμβολα

αντιπροσωπεύουν αντιστοίχως τα N, V, και R.» «Ακόμη όμως ήμουν σε εξαιρετική δυσκολία, ωστόσο

μια ευτυχής σκέψη έθεσε στην κατοχή μου αρκετά άλλα γράμματα. Μου πέρασε από το μυαλό πως αν οι προκείμενες εκκλήσεις προέρχονταν, όπως ανέμενα, από κάποιον ο οποίος είχε κάποτε στενές σχέσεις με την κυρία κατά την πρώιμη ζωή της, ένας συνδυασμός ο οποίος περιείχε δυο Ε με τρία γράμματα μεταξύ τους μπορούσε κάλλιστα να αντιπροσωπεύει το όνομα ‘ELSIE.’ Κατόπιν εξέτασης ανακάλυψα πως ένας τέτοιος συνδυασμός σχημάτισε τον τερματισμό του μηνύματος ο οποίος επαναλαμβανόταν τρεις φορές. Επρόκειτο ασφαλώς για κάποια έκκληση προς την ‘Elsie.’ Καθαυτό τον τρόπο είχα βρει τα L, S και Ι. Εντούτοις ποία έκκληση θα μπορούσε να αποτελεί; Υπήρχαν τέσσερα γράμματα στη λέξη η οποία προηγούταν του ‘Elsie,’ και

8 (Σ.τ.Μ.) sever - αποκόπτω 9 (Σ.τ.Μ.) lever – μοχλός 10 (Σ.τ.Μ.) never - ποτέ

Arthur Conan Doyle

- 104 -

τελείωνε σε Ε. Ασφαλώς η λέξη έπρεπε να είναι ‘COME.’ 11

Δοκίμασα όλα τα άλλα τέσσερα γράμματα που κατέληγαν σε E, όμως δεν βρήκα κανένα να ταιριάζει στην περίπτωση. Έτσι λοιπόν είχα στην κατοχή μου τα C, O, και M, και ήμουν σε θέση να επιτεθώ σε εκείνο το πρώτο μήνυμα για μια ακόμη φορά, διαιρώντας το σε λέξεις και βάζοντας τελείες κάθε σύμβολο το οποίο μου ήταν ακόμη άγνωστο. Εκτελεσμένο καθαυτό τον τρόπο απέβη ως εξής:—

.M .ERE ..E SL.NE. «Λοιπόν το πρώτο γράμμα δύναται μονάχα να είναι A,

το οποίο αποτελεί την πλέον χρήσιμη ανακάλυψη, αφού εμφανίζεται σε όχι λιγότερο από τρεις ακόμη φορές σε αυτή την σύντομη πρόταση, και το H το οποίο προφανώς υπάρχει στην δεύτερη λέξη. Έτσι γίνεται:—

AM HERE A.E SLANE. «Είτε συμπληρώνοντας τα εμφανή κενά στο όνομα:— AM HERE ABE SLANEY. «Είχα τόσα γράμματα πλέον ώστε μπορούσα να

συνεχίσω με εξαιρετική βεβαιότητα στο δεύτερο μήνυμα, το οποίο λειτουργεί ως εξής:—

1. ELRI.E.S. «Εδώ μπόρεσα μόνον να βγάλω νόημα τοποθετώντας

τα T και G στην θέση των απόντων γραμμάτων, και υποθέτοντας πως το όνομα ήταν κάποιο σπίτι ή πανδοχείο στο οποίο ο συγγραφέας διέμενε.»

Ο Επιθεωρητής Μάρτιν κι εγώ ακούγαμε με το μέγιστο ενδιαφέρον την πλήρη και σαφής αφήγηση του πως ο φίλος

11 (Σ.τ.Μ.) come - έλα


- 105 -

μου είχε παράγει αποτελέσματα τα οποία είχαν οδηγήσει σε μια τόσο ολοκληρωμένη επιβολή έναντι των δυσκολιών μας.

«Τι κάνατε κατόπιν, κύριε;» ρώτησε ο επιθεωρητής. «Είχα κάθε λόγο να υποθέσω πως αυτός ο Έιμπ Σλέινυ

ήταν Αμερικάνος, αφού το Έιμπ αποτελεί μια Αμερικάνικη σύντμηση, και αφού ένα γράμμα από την Αμερική αποτέλεσε το έναυσμα όλων των προβλημάτων. Είχα επίσης κάθε λόγο να σκεφτώ πως υπήρχε κάποιο εγκληματικής φύσης μυστικό επί του ζητήματος. Οι νύξεις της κυρίας στο παρελθόν της και η άρνηση της να εμπιστευθεί το σύζυγο της αμφότερα υποδείκνυαν προς αυτή την κατεύθυνση. Επομένως, τηλεγράφησα στο φίλο μου, Γουίλσον Χάργκρηβ, στην Αστυνομική Διοίκηση της Νέας Υόρκης, ο οποίος έχει αρκετές φορές κάνει χρήση της γνώσης μου σχετικά με το έγκλημα στο Λονδίνο. Τον ρώτησα αν το όνομα Έιμπ Σλέινυ του ήταν γνωστό. Ορίστε η απάντηση του: ‘Ο πλέον επικίνδυνος κακοποιός του Σικάγο.’ Το ίδιο απόγευμα κατά το οποίο κατείχα την απάντηση ο Χίλτον Κιούμπιτ μου έστειλε το τελευταίο μήνυμα από τον Σλέινυ. Δουλεύοντας το με τα γνωστά γράμματα έλαβε τη μορφή:—

ELSIE .RE.ARE TO MEET THY GO.12

Η προσθήκη ενός P και ενός D ολοκλήρωσε το μήνυμα το οποίο μου φανέρωσε πως το κάθαρμα περνούσε από την πειθώ στις απειλές, και η γνώση μου σχετικά με τους εγκληματίες του Σικάγου με προετοίμασε να ανακαλύψω πως υπήρχε περίπτωση εξαιρετικά σύντομα να πραγματοποιήσει τα λόγια του. Αμέσως ήρθα στο Νόρφολκ με το φίλο και συνεργάτη μου, Δρ Γουώτσον, αλλά, δυστυχώς, μονάχα για να ανακαλύψω πως το χειρότερο είχε ήδη συμβεί.»

«Αποτελεί προνόμιο η συνεργασία μου μαζί σας στον χειρισμό μιας υπόθεσης», είπε ο επιθεωρητής, θερμά. «Συγχωρείστε, ωστόσο, αν σας μιλήσω ειλικρινά. Εσείς λογοδοτείτε μονάχα στον εαυτό σας, όμως εγώ θα πρέπει να

12 (Σ.τ.Μ.) ΕΛΣΙ .ΤΟΙΜ.ΣΟΥ ΝΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΟΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟ ΣΟΥ

Arthur Conan Doyle

- 106 -

λογοδοτήσω στους ανωτέρους μου. Αν αυτός ο Έιμπ Σλέινυ, ο οποίος διαμένει στο Ελριτζ, είναι όντως ο δολοφόνος, και αν έχει διαφύγει ενώ εγώ κάθομαι εδώ, θα έμπαινα ασφαλώς σε σοβαρά προβλήματα.»

«Δεν υπάρχει ανάγκη να ανησυχείτε. Δε θα επιχειρήσει να διαφύγει.»

«Πως το γνωρίζετε;» «Το να τραπεί σε φυγή θα αποτελούσε ομολογία της

ενοχής του.» «Τότε ας πάμε να τον συλλάβουμε.» «Τον αναμένω από στιγμή σε στιγμή.» «Μα γιατί να έρθει;» «Επειδή έγραψα και τον ζήτησα.» «Μα είναι απίστευτο, κ. Χολμς! Γιατί να έρθει επειδή

τον ζητήσατε; Ένα τέτοιο αίτημα δε θα ξεσήκωνε τις υποψίες του και θα τον έκανα να το βάλει στα πόδια;»

«Πιστεύω πως γνώριζα πώς να προετοιμάσω το γράμμα», είπε ο Σέρλοκ Χολμς. «Στην πραγματικότητα, αν δεν κάνω εντελώς λάθος, ορίστε ο κύριος μας αυτοπροσώπως που ανηφορίζει το δρόμο.»


- 107 -

Ένας άντρας ανηφόριζε με μεγάλα βήματα το μονοπάτι που οδηγούσε στην πόρτα. Ήταν ένας ψηλός, όμορφος, μελαχρινός τύπος, ντυμένος με ένα γκρίζο φανελένιο κουστούμι κι ένα παναμαδάκι, έχοντας μια κομψή μαύρη γενειάδα, και μια μεγάλη, επιθετικά γαμψή μύτη, κραδαίνοντας ένα μπαστούνι καθώς περπατούσε. Ανεβαίνοντας το μονοπάτι κορδώθηκε λες και το μέρος του άνηκε, και ακούσαμε το δυνατό, γεμάτο σιγουριά κουδούνισμα της πόρτας.

«Νομίζω, κύριοι», είπε ο Χολμς, ήρεμα, «πως καλό θα ήταν να λάβουμε τις θέσεις μας πίσω από την πόρτα. Κάθε προφύλαξη κρίνεται αναγκαία όταν έχουμε να κάνουμε με ένα τέτοιο τύπο. Θα χρειαστείτε τις χειροπέδες σας, επιθεωρητά. Αφήστε την κουβέντα σε μένα.»

«Αναμείναμε σιωπηλά για μια στιγμή—μια από

εκείνες τις στιγμές τις οποίες κανείς δεν ξεχνά. Κατόπιν η πόρτα άνοιξε και ο άντρας προχώρησε μέσα. Στην στιγμή ο Χολμς κόλλησε το πιστόλι του στο κεφάλι του και ο Μάρτιν γλίστρησε τις χειροπέδες στους καρπούς του. Είχαν όλα γίνει τόσο γοργά και επιδέξια ώστε ο τύπος ήταν ανήμπορος πριν

Arthur Conan Doyle

- 108 -

καταλάβει πως είχε δεχθεί επίθεση. Πέρασε το αγριεμένο του βλέμμα πάνω μας με ένα ζευγάρι μαύρα μάτια που πετούσαν φωτιές. Κατόπιν ξέσπασε σε ένα πικρό γέλιο.

«Λοιπόν, κύριοι, με καταλάβατε εξ απήνης αυτή τη φορά. Φαίνεται πως χτύπησα πάνω σε κάτι πολύ κακό. Όμως ήρθα εδώ σε απάντηση μιας επιστολής από την κ. Χίλτον Κιούμπιτ. Μη μου πείτε πως είναι αναμεμιγμένη και εκείνη. Μη μου πείτε πως σας βοήθησε να μου στήσετε παγίδα;»

«Η κ. Χίλτον Κιουμπιτ τραυματίστηκε σοβαρά και

βρίσκεται στο κατώφλι του θανάτου.» Ο άντρας άφησε μια βραχνή κραυγή θλίψης η οποία

αντήχησε εντός της οικίας. «Είστε τρελός!» φώναξε, αγριεμένα. «Εκείνος ήταν που

τραυματίστηκε, όχι εκείνη. Ποιος θα έκανε κακό στη μικρή Έλσι; Μπορεί να της φέρθηκα άσχημα, ο Θεός να με συγχωρήσει, όμως ποτέ δε θα άγγιζα ούτε τρίχα από τα μαλλιά του όμορφου κεφαλιού της. Πάρτε το πίσω—εσείς! Πείτε μου πως δεν είναι πληγωμένη!»

«Ανακαλύφθηκε βαρύτατα τραυματισμένη στο πλευρό του νεκρού συζύγου της.»


- 109 -

Βούλιαξε με ένα βαθύ βογκητό σε έναν καναπέ και έθαψε το πρόσωπο του στα δεμένα του χέρια. Για πέντε λεπτά παρέμεινε σιωπηλός. Κατόπιν σήκωσε το πρόσωπο του και πάλι, και μίλησε με την ψυχρή αυτοκυριαρχία της απόγνωσης.

«Δεν έχω τίποτα να σας κρύψω, κύριοι», είπε. «Αν

πυροβόλησα τον άντρα εκείνος πυροβόλησε εμένα, και δεν υπάρχει φόνος σε αυτό. Όμως αν σκέφτεστε πως θα μπορούσα να έχω πληγώσει αυτή τη γυναίκα, τότε δεν γνωρίζετε ούτε εμένα ούτε εκείνη. Σας λέω πως δεν υπήρχε ποτέ άντρας στον κόσμο ετούτο ο οποίος να αγάπησε περισσότερο μια γυναίκα από όσο την αγάπησα. Είχα δικαίωμα πάνω της. Ήταν λογοδοσμένη μαζί μου πριν από χρόνια. Ποιος ήταν αυτός ο Άγγλος που θα έμπαινε ανάμεσα μας; Σας το λέω πως είχα το κατ’ εξοχήν δικαίωμα πάνω της, και πως διεκδικούσα μονάχα ότι μου άνηκε.»

«Ξέκοψε από την επιρροή σας όταν ανακάλυψε τι άνθρωπος ήσασταν», είπε ο Χολμς, αυστηρά. «Το έσκασε από την Αμερική για να σας αποφύγει, και παντρεύτηκε έναν έντιμο κύριο στην Αγγλία. Εσείς την ξετρυπώσατε και την ακολουθήσατε και κάνατε τη ζωή της δυστυχισμένη ώστε να την εξωθήσετε να εγκαταλείψει το σύζυγο της τον οποίο

Arthur Conan Doyle

- 110 -

αγαπούσε και σεβόταν ώστε να φύγει μαζί σας, τον οποίο φοβόταν και μισούσε. Εσείς καταλήξατε επιφέροντας το θάνατο ενός ευγενή και οδηγώντας τη σύζυγο του στην αυτοκτονία. Αυτό σας καταμαρτυρείται όσον αφορά την παρούσα υπόθεση, κ. Έιμπ Σλέινυ, και θα λογοδοτήσετε στο νόμο για αυτό.»

«Αν η Έλσι πεθάνει δε με νοιάζει τι θα μου συμβεί», είπε ο Αμερικάνος. Άνοιξε ένα από τα χέρια του και κοίταξε ένα σημείωμα τσαλακωμένο στην παλάμη του. «Δείτε εδώ, κύριε», φώναξε, με μια αναλαμπή υποψίας στα μάτια του, «δεν προσπαθείτε να με τρομάξετε σχετικά με το ζήτημα, έτσι; Αν η κυρία είναι πληγωμένη τόσο άσχημα όσο λέτε, ποιος έγραψε αυτό το σημείωμα;» Το πέταξε μπροστά πάνω στο τραπέζι.

«Εγώ το έγραψα για να σας φέρω εδώ.» «Εσείς το γράψατε; Δεν υπάρχει κανείς σε ετούτο τον

κόσμο έξω από το Στέκι13

«Ότι κάποιος εφευρίσκει κάποιος άλλος ανακαλύπτει», είπε ο Χολμς. Ένα αμάξι έρχεται για να σας μεταφέρει στο Νόργουιτς, κ. Σλέινυ. Όμως, εν τω μεταξύ, έχετε το χρόνο να προβείτε σε μια μικρή επανόρθωση για την αδικία που προξενήσατε. Έχετε επίγνωση πως η κ. Χίλτον Κιούμπιτ περιέπεσε

ο οποίος γνώριζε το μυστικό των χορευτών. Πως γίνεται να το γράψατε;»

14

«Δε ζητώ τίποτα καλύτερο», είπε ο Αμερικάνος. «Φαντάζομαι πως η καλύτερη δυνατή απολογία την οποία μπορώ να παραθέσω είναι η απόλυτη γυμνή αλήθεια.»

υπό σοβαρών υποψιών για το φόνο του συζύγου της, και πως μόνο η παρουσία μου εδώ και η γνώση η οποία έτυχε να κατέχω υπήρξε ότι την έσωσε εκ της κατηγορίας; Το ελάχιστο που της οφείλετε είναι να αποσαφηνίσετε σε όλο τον κόσμο πως έπ’ ουδενί λόγο, έμμεσο ή άμεσο, δεν είναι υπεύθυνη για την τραγική αυτή κατάληξη.»

13 (Joint) 14 (has herself lain)


- 111 -

«Αποτελεί καθήκον μου να σας προειδοποιήσω πως θα χρησιμοποιηθεί εναντίον σας», φώναξε ο επιθεωρητής, με την μεγαλοπρεπή έντιμη τήρηση του Βρετανικού ποινικού δικαίου.

Ο Σλέινυ ανασήκωσε τους ώμους του. «Θα το ρισκάρω», είπε. «Πρώτα από όλα, θα ήθελα

κύριοι να καταλάβετε πως γνωρίζω την κυρία από τότε που ήταν παιδί. Ήμασταν επτά σε μια σπείρα στο Σικάγο, και ο πατέρας της Έλσι ήταν το αφεντικό στο Στέκι. Ήταν ένας έξυπνος άνθρωπος, ο γερό Πάτρικ. Εκείνος ήταν που εφηύρε αυτή τη γραφή, η οποία θα περνούσε σαν παιδικές καλλικατζούρες εκτός και αν τύχαινε να έχεις το κλειδί. Λοιπόν, η Έλσι έμαθε μερικές από τις μεθόδους μας· όμως δεν μπορούσε να αντέξει τη δουλειά, και έβγαλε μερικά τίμια χρήματα από μόνη της, έτσι μας ξεγλίστρησε και διέφυγε στο Λονδίνο. Ήταν αρραβωνιασμένη μαζί μου, και θα με είχε παντρευτεί, πιστεύω, αν είχα διαλέξει άλλο επάγγελμα· όμως δε θα έκανε το παραμικρό στο σταυρό που κάνω. Μονάχα κατόπιν του γάμου της με αυτόν τον Άγγλο ήταν που ανακάλυψα το που βρισκόταν. Της έγραψα, μα δεν έλαβα απάντηση. Κατόπιν αυτού ήρθα εδώ, και, καθώς τα γράμματα δεν είχαν κανένα αποτέλεσμα, τοποθέτησα τα μηνύματα μου εκεί που θα τα διάβαζε.

«Λοιπόν, είμαι εδώ ένα μήνα τώρα. Ζούσα σε εκείνο το αγρόκτημα όπου είχα ένα δωμάτιο στο υπόγειο, και μπορούσα να βγαίνω και να μπαίνω κάθε νύχτα, και κανένας δε γνώριζε το παραμικρό. Δοκίμασα τα πάντα να τουμπάρω την Έλσι. Ήξερα πως διάβαζε τα μηνύματα μου, γιατί κάποτε έγραψε μια απάντηση κάτω από ένα τους. Τότε η διάθεση με πήρε από κάτω, κι άρχισα να την απειλώ. Τότε μου έστειλε ένα γράμμα, εκλιπαρώντας με να απομακρυνθώ και λέγοντας πως θα ράγισε η καρδιά της αν κάποιο σκάνδαλο έπεφτε επί του συζύγου της. Είπε πως θα κατέβαινε όταν ο άντρας θα κοιμόταν στις τρεις το πρωί, και θα μιλούσε μαζί μου μέσα από το ακριανό παράθυρο, αν θα έφευγα κατόπιν και την άφηνα στην ησυχία της. Κατέβηκε και έφερε λεφτά μαζί της, προσπαθώντας να με δωροδοκήσει για να φύγω. Αυτό με

Arthur Conan Doyle

- 112 -

έκανε έξω φρενών, και έπιασα το χέρι της και προσπάθησα να την τραβήξω έξω από το παράθυρο. Εκείνη την στιγμή όρμησε μέσα ο άντρας της με ένα περίστροφο στο χέρι του. Η Έλσι είχε βυθιστεί στο πάτωμα, και βρισκόμασταν πρόσωπο με πρόσωπο. Ήμουν και εγώ γερμένος, και σήκωσα το όπλο μου για να τον τρομάξω και να με αφήσει να ξεφύγω. Πυροβόλησε και αστόχησε. Τράβηξα και εγώ σχεδόν την ίδια στιγμή, και εκείνος έπεσε κάτω. Ξέφυγα μέσα από τον κήπο, και καθώς έφευγα άκουσα το παράθυρο να κλείνει πίσω μου. Αυτή είναι η μόνη αλήθεια, κύρια, κάθε λέξη, και δεν άκουσα τίποτα άλλο σχετικά μέχρι που εκείνο το παλικάρι ήρθε με ένα σημείωμα το οποίο με έκανε να έρθω εδώ, σαν όρνιο, και να παραδοθώ στα χέρια σας.»

Ένα αμάξι είχε καταφτάσει καθώς ο Αμερικάνος μιλούσε. Δυο ένστολοι αστυνομικοί κάθονταν μέσα. Ο Επιθεωρητής Μάρτιν σηκώθηκε και άγγιξε τον κρατούμενο στον ώμο.

«Είναι ώρα να πηγαίνουμε.» «Μπορώ να την δω πρώτα;» «Όχι, δεν έχει τις αισθήσεις της. κ. Σέρλοκ Χολμς,

ελπίζω μόνον πως αν ποτέ ξανά έχω μια σημαντική υπόθεση να έχω την καλή τύχη να σας έχω στο πλευρό μου.»

Σταθήκαμε στο παράθυρο και παρακολουθήσαμε το αμάξι να απομακρύνεται. Καθώς στράφηκα πίσω το μάτι μου έπιασε το κομμάτι του χαρτιού το οποίο ο κρατούμενος είχε πετάξει πάνω στο τραπέζι. Ήταν το σημείωμα με το οποίο ο Χολμς τον είχε παραπλανήσει.

«Δες αν μπορείς να το διαβάσεις, Γουώτσον», είπε εκείνος, με ένα χαμόγελο.

Δεν περιείχε καμία λέξη, παρά μόνον αυτή την μικρή σειρά χορευτών:—


- 113 -

«Αν χρησιμοποιήσεις τον κώδικα τον οποίο εξήγησα», είπε ο Χολμς, «θα ανακαλύψεις πως σημαίνει απλά ‘Έλα εδώ αμέσως.’ 15

Μονάχα μια κουβέντα ως επίλογο. Ο Αμερικάνος, Έιμπ Σλέινυ, καταδικάστηκε σε θάνατο στα χειμερινά δικαστήρια του Νόργουιτς· όμως η ποινή μετατράπηκε σε καταναγκαστικά έργα λαμβάνοντας υπόψη τις ελαφρυντικές περιστάσεις, και την βεβαιότητα πως ο Χίλτον Κιούμπιτ είχε πυροβολήσει πρώτος. Σχετικά με την κ. Χίλτον Κιούμπιτ γνωρίζω μόνον από ότι άκουσα πως ανάκτησε την υγεία της πλήρως, και πως ακόμη παραμένει χήρα, αφιερώνοντας όλη της την ζωή στη φροντίδα των φτωχών και στη διαχείριση της περιουσίας του συζύγου της.

Ήμουν πεπεισμένος πως επρόκειτο περί μιας πρόσκλησης την οποία δε θα αρνιόταν, αφού ποτέ δε θα φανταζόταν πως θα προερχόταν από κάποιον άλλο πέραν της κυρίας. Και έτσι, αγαπητέ μου Γουώτσον, καταλήξαμε μετατρέποντας τους χορευτές σε κάτι καλό όταν τόσο συχνά είχαν χρησιμοποιηθεί ως φορείς του κακού, και πιστεύω πως εκπλήρωσα την υπόσχεση μου να σου προσφέρω κάτι ασυνήθιστο για το σημειωματάριο σου. Τρεις και σαράντα φεύγει το τραίνο μας, και φαντάζομαι πως θα βρισκόμαστε πίσω στην οδό Μπέϊκερ για το δείπνο.»

15 Come here at once

Arthur Conan Doyle

- 114 -


- 115 -

4. Η Περιπέτεια του Μοναχικού Ποδηλάτη (28 έως 30 – 09/2003)

Μεταξύ των ετών 1894 έως 1901

συμπεριλαμβανομένων, ο κ. Σέρλοκ Χολμς υπήρξε ένας εξαιρετικά πολυάσχολος άνθρωπος. Είναι ασφαλές να αναφέρω ότι δεν υπήρξε δημοσιοποιημένη υπόθεση οιουδήποτε βαθμού δυσκολίας περί της οποίας να μην ζητήθηκε η συμβουλή του κατά τη διάρκεια αυτών των οχτώ ετών, και υπήρξαν εκατοντάδες ιδιωτικές υποθέσεις, ορισμένες εκ των οποίων υπερβολικά περίπλοκης και ιδιάζουσας φύσεως, στις οποίες διαδραμάτισε εξέχοντα ρόλο. Πολλές αναπάντεχες επιτυχίες και ορισμένες αναπόφευκτες αποτυχίες ήταν το αποτέλεσμα της μακράς εκείνης περιόδου συνεχούς εργασίας. Καθώς έχω διατηρήσει εκτενείς σημειώσεις από όλες εκείνες τις υποθέσεις, και προσωπικά ενεπλάκην σε πολλές εξ αυτών ίσως να γίνεται αντιληπτό πως δεν υπήρξε εύκολο το έργο της επιλογής από πλευράς μου εκείνων που θα παρατεθούν ενώπιον του κοινού. Θα τηρήσω, ωστόσο, τον αρχικό μου κανόνα, και θα δείξω

Arthur Conan Doyle

- 116 -

προτίμηση στις υποθέσεις των οποίων το ενδιαφέρον προέρχεται όχι τόσο εκ της ωμότητας του εγκλήματος αλλά εκ της εφευρετικής και δραματικής φύσης της διαλεύκανσης. Για το λόγο αυτόν θα παραθέσω ενώπιον του αναγνώστη τα γεγονότα που συνδέονται με τη δεσποινίδα Βάϊολετ Σμιθ, το μοναχικό ποδηλάτη του Κάρλινγκτον, και την παράδοξη έκβαση της έρευνας μας, η οποία κορυφώθηκε σε απροσδόκητη τραγωδία. Είναι αλήθεια πως η περίσταση δεν επέτρεψε καμία εντυπωσιακή επίδειξη των ικανοτήτων για τις οποίες ο φίλος μου ήταν διάσημος, ωστόσο υπήρξαν ορισμένα ουσιώδη σημεία σχετικά με την υπόθεση τα οποία την έκαναν να ξεχωρίσει μεταξύ των εκτενών αρχείων του εγκλήματος εκ των οποίων συγκεντρώνω υλικό για ετούτες τις σύντομες αφηγήσεις.

Ανατρέχοντας στο σημειωματάριο μου για το έτος 1895, βρίσκω πως ήταν το Σάββατο, της 23ης του Απριλίου, όταν αρχικά γνωρίσαμε τη δεσποινίδα Βάϊολετ Σμιθ. Η επίσκεψη της ήταν, ενθυμούμαι, εξαιρετικά ανεπιθύμητη για τον Χολμς, γιατί ήταν ενπεπλεγμένος τη συγκεκριμένη στιγμή σε ένα ιδιαίτερα δυσχερές και περίπλοκο ζήτημα αναφορικά με την ιδιάζουσα δίωξη στην οποία ο Τζων Βίνσεντ Χάρντεν, ο πασίγνωστος εκατομμυριούχος καπνοβιομήχανος, είχε υποβληθεί. Ο φίλος μου, ο οποίος αγαπούσε υπεράνω όλων τη σαφήνεια και την εστίαση της σκέψης, δυσφορούσε με οτιδή-ποτε αποσπούσε την προσοχή του από το προκείμενο θέμα. Πάρα ταύτα δίχως τραχύτητα πράγμα ξένο προς τη φύση του, ήταν αδύνατον να αρνηθεί να ακούσει την ιστορία της νεαρής και όμορφης γυναίκας, ψηλής, χαριτωμένης, και βασιλικής, η οποία παρουσιάστηκε στην οδό Μπέϊκερ αργά το βράδυ, και εκλιπάρησε τη βοήθεια και τη συμβουλή μας. Απέβη μάταιο να συστήσω πως ο χρόνος του ήταν πλήρως κατειλημμένος, διότι η νεαρή κυρία είχε έρθει αποφασισμένη να πει την ιστορία της, και ήταν εμφανές πως καμία δύναμη δε θα την έβγαζε από το δωμάτιο μέχρις ότου να το πραγματοποιούσε. Με ένα ύφος παραίτησης και ένα κάπως κουρασμένο χαμό-γελο ο Χολμς παρακάλεσε την όμορφη εισβολέα να καθίσει,


- 117 -

και να μας πληροφορήσει τι ήταν εκείνο το οποίο την προβλημάτιζε.

«Τουλάχιστον είναι αδύνατον να πρόκειται για την υγεία σας», είπε εκείνος, καθώς τα οξύτατα μάτια του πέταξαν πάνω της: «μια τόσο ένθερμη ποδηλάτισσα οφείλει να ξεχειλίζει από ενεργητικότητα.»

Εκείνη έριξε μια ματιά έκπληξης στα πόδια της, και παρατήρησα το ελαφρύ γδάρσιμο στο πλάι της σόλας που προκαλείται από την τριβή της άκρης του πεταλιού.

«Ναι, ποδηλατώ αρκετά, κ. Χολμς, και αυτό σχετίζεται με την επίσκεψη μου σε εσάς σήμερα.»

Ο φίλος μου πήρε το μη γαντοφορεμένο χέρι της δεσποινίδας, και το εξέτασε με τέτοια σχολαστική προσήλωση και τόσο λιγοστό συναίσθημα όπως ένας επιστήμονας θα επιδείκνυε προς ένα δείγμα.

«Να με συγχωρείτε. Είμαι βέβαιος. Είναι η δουλειά

μου», είπε εκείνος, καθώς το άφησε να πέσει. «Λίγο έλειψε να υποπέσω στο σφάλμα της υπόθεσης πως δακτυλογραφείτε. Φυσικά, είναι πασιφανές πως ασχολείστε με τη μουσική. Παρατηρείς τα πλατιά ακροδάχτυλα, Γουώτσον, τα οποία

Arthur Conan Doyle

- 118 -

αποτελούν κοινό χαρακτηριστικό των δυο επαγγελμάτων; Μια πνευματικότητα διαφαίνεται στο πρόσωπο, ωστόσο»—εκείνη απαλά το έστρεψε προς το φως—«την οποία η δακτυλογράφος δεν εκπέμπει. Η δεσποινίδα είναι μουσικός.»

«Μάλιστα, κ. Χολμς, διδάσκω μουσική.» «Στην επαρχία, υποθέτω, από την απόχρωση της

επιδερμίδας σας.» «Μάλιστα, κύριε, κοντά στο Φάρνχαμ, στα όρια του

Σάρρεϋ.» «Μια όμορφη περιοχή, και γεμάτη από τις πλέον

ενδιαφέρουσες συναναστροφές. Θυμάσαι, Γουώτσον, πως ήταν εκεί κοντά που πιάσαμε τον Άρτσι Στάμφορντ, τον παραχαράκτη. Λοιπόν, Δεσποινίς Βάϊολετ, τι σας συνέβη, κοντά στο Φάρνχαμ, στα όρια του Σάρρεϋ;»

Η νεαρή κυρία, με μεγάλη σαφήνεια και αυτοκυριαρχία, προέβη στην ακόλουθη παράξενη κατάθεση.

«Ο πατέρας μου είναι νεκρός, κ.. Χολμς. Ήταν ο Τζέημς Σμιθ, ο οποίος διεύθυνε την ορχήστρα στο παλαιό Αυτοκρατορικό Θέατρο. Η μητέρα μου και εγώ απομείναμε δίχως κανέναν στον κόσμο εκτός από κάποιον θείο Ράλφ Σμιθ, ο οποίος πήγε στην Αφρική, προ εικοσιπενταετίας, και δεν είχαμε νέα του έκτοτε. Όταν ο πατέρας πέθανε, απομείναμε πολύ φτωχοί, όμως μια μέρα μας είπαν πως υπήρχε μια αγγελία στους Τάϊμς, ζητώντας στοιχεία σχετικά με το που βρισκόμασταν. Φαντάζεστε πόσο εξημμένες ήμασταν, γιατί νομίζαμε πως κάποιος μας είχε αφήσει μια περιουσία. Πήγαμε αμέσως στο δικηγόρο του οποίου το όνομα δινόταν από την εφημερίδα. Εκεί συναντήσαμε δυο κυρίους, τον κ. Καράδερς και τον κ Γούντλυ, οι οποίοι βρίσκονταν στην πατρίδα σε μια επίσκεψη από την Νότιο Αφρική. Είπαν πως ο θείος μου ο οποίος ήταν φίλος τους είχε πεθάνει μερικούς μήνες νωρίτερα σε βαθιά φτώχεια στο Γιοχάνεσμπεργκ, και πως τους είχε ζητήσει με τη στερνή του ανάσα να αναζητή-σουν τους συγγενείς του, και να φροντίσουν να τους βοηθήσουν. Μας φάνηκε παράξενο που ο Θείος Ράλφ, ο οποίος ούτε νοιάστηκε για μας όταν ήταν ζωντανός θέλησε να


- 119 -

μας φροντίσει πεθαίνοντας, όμως ο κ. Καράδερς εξήγησε πως ο λόγος ήταν πως ο θείος μου είχε μόλις ακούσει για το θάνατο του αδελφού του, και έτσι ένοιωσε υπεύθυνος για την τύχη μας.»

«Με συγχωρείτε.» είπε ο Χολμς. «Πότε πραγματοποιήθηκε αυτή η συνάντηση;»

«Τον περασμένο Δεκέμβριο —προ τεσσάρων μηνών.» «Παρακαλώ συνεχίστε.» «Ο κ. Γούντλυ μου έδωσε την εντύπωση ενός

αντιπαθέστατου άτομου. Συνεχώς μου έκανε τα γλυκά μάτια —ένας τραχύς, με παχύ πρόσωπο, και κόκκινο μουστάκι, νεαρός, με τα μαλλιά του κολλημένα στο πλάι του μετώπου του. Συλλογίστηκα πως ήταν απόλυτα απεχθής—και ήμουν βέβαιη πως ο Σύριλ δε θα επιθυμούσε να γνωρίζω ένα τέτοιο άτομο.»

«Αχά, Σύριλ είναι το όνομα του!» είπε ο Χολμς, χαμογελώντας.

Η νεαρή δεσποινίδα κοκκίνισε και γέλασε. «Ναι, κ. Χολμς, Σύριλ Μόρτον, είναι ηλεκτρολόγος και

ελπίζουμε να έχουμε παντρευτεί μέχρι το τέλος του καλοκαιριού. Τρομάρα μου, πως άρχισα να μιλάω για εκείνον; Αυτό που ήθελα να πω ήταν ότι ο κ. Γούντλυ ήταν απολύτως αντιπαθέστατος, αλλά πως ο κ. Καράδερς, ο οποίος ήταν κατά πολύ μεγαλύτερος, ήταν περισσότερο ευχάριστος. Ένα μελαχρινό, ωχρό, καλοξυρισμένο, σιωπηλό άτομο, όμως είχε ευγενικούς τρόπους και ένα ευχάριστο χαμόγελο. Ζήτησε να μάθει πως ζούσαμε, και μαθαίνοντας πως ήμασταν πολύ φτωχοί, πρότεινε να αναλάβω να διδάξω μουσική στη μοναχοκόρη του, ηλικίας δέκα ετών. Είπα πως δε θα ήθελα να αφήσω τη μητέρα μου, στο οποίο πρότεινε να επιστρέφω κοντά της κάθε σαββατοκύριακο, και μου προσέφερε εκατό το χρόνο, που ήταν βεβαίως μια θαυμάσια αμοιβή. Έτσι έληξε με την αποδοχή μου, και έτσι κατέβηκα στο αγρόκτημα Τσίλτερν, περίπου έξι μίλια από το Φάρνχαμ. Ο κ. Καράδερς ήταν χήρος, όμως είχε προσλάβει μια οικονόμο, μια ιδιαίτερα αξιοσέβαστη, γηραιά κυρία, που ονομαζόταν κ. Ντίξον, να φροντίζει την

Arthur Conan Doyle

- 120 -

οικία του. Το παιδί ήταν αξιολάτρευτο, και όλα έβαιναν καλώς. Ο κ. Καράδερς ήταν πολύ ευγενικός και εξαιρετικά φιλόμουσος, και περάσαμε πολύ ευχάριστα απογεύματα παρέα. Κάθε σαββατοκύριακο επέστρεφα σπίτι στη μητέρα που βρισκόταν στην πόλη.

«Το πρώτο ψεγάδι στην ευτυχία μου αποτέλεσε η άφιξη του κοκκινο-μούστακου κ. Γούντλυ. Ήρθε για επίσκεψη μιας εβδομάδας, και ωχ! μου φάνηκε σαν τρεις μήνες να πέρασαν. Ήταν ένα φριχτό άτομο —ενοχλητικός για οποιονδήποτε άλλο, όμως για μένα κάτι απείρως χειρότερο. Μου έκανε απεχθείς προτάσεις, καυχήθηκε για τον πλούτο του, είπε πως αν τον παντρευόμουν θα είχα τα ομορφότερα διαμάντια του Λονδίνου, και τελικά, όταν δεν ήθελα να έχω καμία σχέση μαζί του, με άρπαξε στα χέρια του μια μέρα μετά το δείπνο—ήταν τρομαχτικά δυνατός—και ορκίστηκε πως δε θα με άφηνε μέχρι να τον φιλούσα. Ο κ. Καράδερς ήρθε μέσα και τον απομάκρυνε από πάνω μου, οπότε εκείνος στράφηκε ενάντια στον ίδιο του τον οικοδεσπότη, πετώντας τον κάτω, και σκίζοντας του το πρόσωπο. Αυτό υπήρξε το τέλος της επίσκεψης του, όπως θα φαντάζεστε. Ο κ. Καράδερς μου ζήτησε συγνώμη της επόμενη ημέρα, και με διαβεβαίωσε πως ποτέ δε θα εκτιθόμουν σε μια τέτοια προσβολή ξανά. Δεν έχω ξαναδεί τον κ. Γούντλυ έκτοτε.

«Και τώρα, κ. Χολμς, έρχομαι επιτέλους στο ιδιαίτερο ζήτημα το οποίο αποτέλεσε την αφορμή για να ζητήσω τη συμβουλή σας σήμερα. Θα πρέπει να γνωρίζετε πως κάθε Σάββατο πριν το μεσημέρι πηγαίνω με το ποδήλατο μου στο Σιδηροδρομικό Σταθμό του Φάρνχαμ, ώστε να προλάβω των 12:22 για την πόλη. Ο δρόμος από το αγρόκτημα Τσίλτερν είναι μοναχικός, και σε ένα σημείο του ακόμη περισσότερο, επειδή εκτείνεται για πάνω από ένα χιλιόμετρο μεταξύ των λιβαδιών του Κάρλινγκτον από τη μια πλευρά και του δάσους που απλώνεται γύρω από την Έπαυλη Κάρλινγκτον από την άλλη. Δε θα βρίσκατε πιο μοναχικό κομμάτι δρόμου πουθενά αλλού, και είναι σπανιότατο να συναντήσεις ακόμη και ένα κάρο, ή κάποιο χωρικό, μέχρι να φτάσεις το μεγάλο δρόμο


- 121 -

κοντά στο Κρούκσμπερυ Χιλ. Δυο εβδομάδες πριν περνούσα από το μέρος εκείνο, όταν κατά τύχη κοίταξα πάνω από τον ώμο μου, και περίπου εκατό μέτρα πίσω μου είδα έναν άντρα, επίσης σε ποδήλατο. Φαινόταν μεσήλικας, με κοντή, μαύρη γενειάδα. Κοίταξα πίσω πριν φτάσω στο Φάρνχαμ, όμως ο άντρας είχε χαθεί, έτσι δεν το ξανασκέφτηκα πλέον. Ωστόσο φαντάζεστε την έκπληξη μου, κ. Χολμς, όταν, κατά την επιστροφή μου την Δευτέρα, είδα τον ίδιο άνθρωπο στο ίδιο σημείο του δρόμου. Η έκπληξη μου πολλαπλασιάστηκε όταν το περιστατικό συνέβη ξανά, ακριβώς όπως πριν, το επόμενο Σάββατο και την Δευτέρα. Πάντοτε διατηρούσε την απόσταση του και ουδέποτε με παρενόχλησε, εντούτοις ακόμη και έτσι το γεγονός ήταν υπερβολικά περίεργο. Το ανέφερα στον κ. Καράδερς, ο οποίος φάνηκε να ενδιαφέρεται περί των όσων ανέφερα, και μου είπε πως είχε παραγγείλει ένα άλογο και μια άμαξα, ώστε στο μέλλον να μην διάβαινα τους μοναχικούς εκείνους δρόμους ασυνόδευτη.

«Το άλογο και η άμαξα επρόκειτο να έχουν φτάσει ετούτη την εβδομάδα, όμως για κάποιο λόγο δεν παραδόθηκαν, και για άλλη μια φορά έπρεπε να πάω με το ποδήλατο στον σταθμό. Αυτό συνέβη σήμερα το πρωί. Σκεφθείτε πως κοίταξα ξανά όταν έφτασα στα λιβάδια του Κάρλινγκτον, και εκεί, όντως ήταν ο άντρας, ακριβώς όπως και τις δυο προηγούμενες βδομάδες. Διατηρούσε πάντοτε αρκετή απόσταση ώστε να μη διακρίνω το πρόσωπο του καθαρά, όμως ήταν σίγουρο πως δεν επρόκειτο για κάποιον που γνώριζα. Ήταν ντυμένος με σκουρόχρωμο κοστούμι και τραγιάσκα. Το μόνο που διέκρινα καθαρά από το πρόσωπο του ήταν η σκούρα γενειάδα του. Σήμερα δεν ένοιωθα κάποια ανησυχία, αλλά ξεχείλιζα από περιέργεια, και αποφάσισα να ανακαλύψω ποιος ήταν και τι ζητούσε. Έκοψα ταχύτητα, και έκοψε και εκείνος. Έπειτα σταμάτησα εντελώς, μα σταμάτησε και εκείνος. Κατόπιν του έστησα παγίδα. Υπάρχει μια απότομη στροφή του δρόμου, και έκανα πολύ γρήγορα πετάλι περνώντας την, και τότε σταμάτησα και περίμενα. Τον περίμενα να στρίψει και να περάσει από μπροστά μου πριν

Arthur Conan Doyle

- 122 -

προλάβει να σταματήσει. Όμως δε φάνηκε ποτέ. Ύστερα επέστρεψα και κοίταξα πίσω από τη στροφή. Έβλεπα το δρόμο για ενάμιση χιλιόμετρο, όμως δε φαινόταν πουθενά πάνω του. Για να γίνει η κατάσταση ακόμη πιο ιδιάζουσα, δεν υπήρχε κανένας πλαϊνός δρόμος σε εκείνο το σημείο τον οποίο θα ήταν δυνατόν να είχε πάρει.

Ο Χόλμς έβγαλε ένα γελάκι και έτριψε τα χέρια του.

«Η συγκεκριμένη περίπτωση είναι βέβαιο ότι παρουσιάζει ορισμένες ιδιαιτερότητες», είπε εκείνος. «Πόσος χρόνος πέρασε μεταξύ της στιγμής που περάσατε την στροφή και που ανακαλύψατε πως ο δρόμος ήταν αδειανός;»

«Δυο ή τρία λεπτά.» Τότε δε θα προλάβαινε να έχει επιστρέψει πίσω σε

εκείνον τον δρόμο, και λέτε πως δεν υπάρχουν πλαϊνοί δρόμοι;»

«Κανένας.» «Τότε είναι βέβαιο πως πήρε κάποιο μονοπάτι πεζός

προς την μια ή την άλλη πλευρά.» «Δε μπορεί να πήγε από την πλευρά του λιβαδιού,

ειδάλλως θα τον είχα δει.»


- 123 -

«Έτσι, μέσω της μεθόδου του αποκλεισμού, καταλή-γουμε στο γεγονός πως έκανε προς την Έπαυλη Κάρλινγκτον, η οποία, όπως καταλαβαίνω ευρίσκεται σε ιδιωτική έκταση προς κάποια πλευρά του δρόμου. Κάτι άλλο;»

«Τίποτα, κ. Χολμς, εκτός του ότι ήμουν τόσο μπερδεμένη που ένοιωσα πως δε θα ικανοποιούμουν αν δεν σας έβλεπα και δεν σας συμβουλευόμουν.»

Ο Χολμς κάθισε σιωπηλά για λίγη ώρα. «Που βρίσκεται ο κύριος με τον οποίο ήσαστε

αρραβωνιασμένη;» ρώτησε εντέλει. «Βρίσκεται στην Ηλεκτρική Εταιρεία Μίντλαντ, στο

Κόβεντρυ.» «Δε θα σας έκανε κάποια αιφνίδια επίσκεψη;» «Οού, Κύριε Χολμς! Σαν να υπήρχε πιθανότητα να μην

τον αναγνωρίσω!» «Είχατε κάποιους άλλους θαυμαστές;» «Αρκετούς πριν γνωρίσω τον Σύριλ.» «Και έκτοτε;» «Υπήρξε εκείνος ο φριχτός άνθρωπος, ο Γούντλυ, αν

είναι δυνατόν να τον αποκαλέσετε θαυμαστή.» «Κανέναν άλλον;» Η όμορφη πελάτισσα μας έδειξε κάπως σαστισμένη. «Ποιος ήταν;» ρώτησε ο Χολμς. «Οου, ίσως να αποτελεί μια απλοϊκή φαντασίωση μου’

όμως μου φάνηκε κάποιες στιγμές πως ο εργοδότης μου, ο κ. Καράδερς, ενδιαφέρεται υπερβολικά για εμένα. Βρισκόμαστε αρκετές ώρες μαζί. Παίζω τα ακομπανιαμέντα του κάθε βράδυ. Δεν ανέφερε ποτέ το παραμικρό. Είναι ένας άψογος κύριος. Όμως ένα κορίτσι πάντοτε το αντιλαμβάνεται.»

«Χα!» Ο Χολμς έδειξε κατηφής. «Τι επαγγέλλεται;» «Είναι πλούσιος.» «Δίχως άμαξες και άλογα;» «Καλά, τουλάχιστον είναι αρκετά ευκατάστατος.

Όμως πηγαίνει στην πόλη δυο με τρεις φορές την εβδομάδα. Ενδιαφέρεται βαθύτατα για τις μετοχές χρυσού της Νοτίου Αφρικής.»

Arthur Conan Doyle

- 124 -

«Θα με ενημερώσετε για οποιαδήποτε νεώτερη εξέλιξη, Δεσποινίς Σμιθ. Είμαι πολύ απασχολημένος αυτή την περίοδο, όμως θα βρω το χρόνο να προβώ σε μερικές έρευνες σχετικά με την υπόθεση σας. Εν τω μεταξύ, μην προβείτε σε καμία κίνηση δίχως να με ενημερώσετε. Αντίο, και ευελπιστώ πως δε θα λάβουμε παρά καλά νέα εκ μέρους σας.»

«Αποτελεί μέρος της παγιωμένης Φυσικής τάξης το γεγονός πως ένα τέτοιο κορίτσι θα έχει άτομα στο κατόπιν της», είπε ο Χολμς, καθώς έφερε το χέρι πάνω από την πίπα που κάπνιζε κατά τον στοχασμό του, «ωστόσο όχι κατά προτίμηση με ποδήλατα σε μοναχικούς επαρχιακούς δρόμους. Κάποιος που την αγαπά κρυφά, πέραν κάθε αμφιβολίας. Όμως υπάρχουν περίεργα και αταίριαστα επί μέρους στοιχεία σχετικά με την υπόθεση, Γουώτσον.

«Το γεγονός πως εμφανίζεται μόνο σε εκείνο το σημείο;»

«Ακριβώς. Πρώτη μας ενέργεια θα είναι να ανακαλύψουμε ποιοι είναι οι ένοικοι της Έπαυλης Κάρλινγκτον. Αλλά, πάλι, τι θα έλεγες για την σχέση μεταξύ Καράδερς και Γούντλυ, αφού εμφανίζονται ως άντρες τόσο διαφορετικού χαρακτήρα; Πως προέκυψε και οι δυο να είναι τόσο ενθουσιώδεις στην αναζήτηση των συγγενών του Ραλφ Σμιθ; Ένα ακόμη ζήτημα. Τι είδους νοικοκυριό είναι εκείνο που πληρώνει τα διπλάσια της μέσης τιμής αγοράς για μια κουβερνάντα αλλά δε συντηρεί άλογο, παρότι βρίσκεται έξι μίλια από το σταθμό; Περίεργο, Γουώτσον—πολύ περίεργο;»

«Θα κατέβεις;» «Όχι, αγαπητέ μου φίλε, εσύ θα κατέβεις. Ίσως να

αποδειχθεί κάποια ασήμαντη μηχανορραφία, και δε μου επιτρέπεται να διακόψω την άλλη σημαντική μου μελέτη για χάρη της. Τη Δευτέρα θα κατέβεις νωρίς στο Φάρνχαμ· θα κρυφθείς κοντά στο λιβάδι του Κάρλινγκτον· θα παρακολου-θήσεις τα γεγονότα για λογαριασμό σου, και θα ενεργήσεις κατά τα προστάγματα της προσωπική σου κρίσης. Κατόπιν, έχοντας ερευνήσει λεπτομέρειες σχετικά με τους ενοίκους της Έπαυλης, θα επιστρέψεις σε εμένα και θα αναφέρεις. Και


- 125 -

τώρα, Γουώτσον, ούτε κουβέντα για το ζήτημα ωσότου να έχουμε μερικά ακλόνητα πατήματα πάνω στα οποία θα πατήσουμε για να μεταβούμε στην λύση μας.»

Είχαμε εξακριβώσει από την δεσποινίδα πως κατέβαινε την Δευτέρα με το τραίνο που αναχωρεί από το Γουάτερλου στις 9:50, έτσι ξεκίνησα νωρίς και πρόλαβα των 9:13. Στον σταθμό του Φάρνχαμ δεν συνάντησα καμία δυσκολία να μάθω πως θα πήγαινα στο λιβάδι του Κάρλινγκτον. Ήταν αδύνατον να κάνεις λάθος στο σκηνικό της περιπέτειας της νεαρής δεσποινίδας, γιατί ο δρόμος περνάει ανάμεσα στο μεγάλο λιβάδι από την μία πλευρά και έναν φράχτη από γερασμένα έλατα από την άλλη, ο οποίος περιέβαλε ένα πάρκο διάσπαρτο από θεσπέσια δέντρα. Υπήρχε μια κυρίως είσοδο από διάστικτη από βρύα πέτρα, με κάθε πλαϊνό κίονα να φέρει επάνω του ένα αποσαθρωμένο οικόσημο, όμως εκτός από την κυρία ιδιωτική οδό της έπαυλης παρατήρησα αρκετά σημεία όπου υπήρχαν ανοίγματα στον φράκτη και μονοπάτια που οδηγούσαν εντός. Το σπίτι ήταν αθέατο από τον δρόμο, όμως ο περιβάλλων χώρος μιλούσε περί μελαγχολίας και μαρασμού.

Το λιβάδι ήταν καλυμμένο από χρυσαφιές πιτσιλιές ανθισμένων σκίνων, που έλαμπαν εξαίσια λουσμένα στο φως της καθάριας ανοιξιάτικης λιακάδας. Πίσω από μια συστάδα σκίνων πήρα θέση, έτσι ώστε να επιβλέπω συγχρόνως την είσοδο της Έπαυλης και μια μεγάλη έκταση του δρόμου προς κάθε πλευρά. Ήταν αδειανός όταν τον άφησα , όμως τώρα είδα έναν ποδηλάτη να κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση από την οποία είχα έρθει. Ήταν ντυμένος με σκούρο κοστούμι, και είδα πως είχε μαύρη γενειάδα. Φτάνοντας στην άκρη των εδαφών του Κάρλινγκτον, κατέβηκε από το ποδήλατο του και το πέρασε μέσα από ένα άνοιγμα στο φράχτη, όπου και χάθηκε από το οπτικό μου πεδίο.

Ένα τέταρτο της ώρας πέρασε, και τότε ένας δεύτερος ποδηλάτης εμφανίστηκε. Αυτή την φορά ήταν η νεαρή δεσποινίδα ερχόμενη από τον σταθμό. Την είδα να κοιτάζει

Arthur Conan Doyle

- 126 -

γύρω της καθώς έφτασε τον φράχτη των Κάρλινγκτον. Μια στιγμή αργότερα ο άντρας ξεπρόβαλε από τον κρυψώνα του, καβάλησε το ποδήλατο του, και την ακολούθησε. Σε ολόκληρη την ευρύτερη έκταση ήταν οι μοναδικές κινούμενες φιγούρες, η χαριτωμένη κοπέλα καθόταν ίσια πάνω στο ποδήλατο της, και ο άντρας πίσω της σκύβοντας χαμηλά πάνω από το τιμόνι με έναν περίεργα συνωμοτικό υπαινιγμό σε κάθε του κίνηση. Εκείνη κοίταξε πίσω προς το μέρος του και ανέκοψε τον ρυθμό της. Έκοψε και εκείνος. Εκείνη σταμάτησε. Σταμάτησε, αμέσως, και κείνος, διατηρώντας διακόσιες γυάρδες απόσταση πίσω της. Η επόμενη της κίνηση ήταν τόσο απρόσμενη όσο και εμπνευσμένη. Άξαφνα έστριψε επιτόπου και όρμησε προς το μέρος του. Υπήρξε το ίδιο γρήγορος όσο και εκείνη, όμως, και τινάχτηκε σαν σφαίρα σε απεγνωσμένη φυγή. Αμέσως εκείνη γύρισε και συνέχισε το δρόμο της ξανά, το κεφάλι της ανασηκωμένο στον αέρα, δίχως να καταδεχτεί να ρίξει δεύτερη ματιά στο σιωπηλό ακόλουθο της. Είχε γυρίσει και εκείνος, και διατηρούσε ακόμη την απόσταση ώσπου η καμπή του δρόμου τους έκρυψε από την θέα μου.

Παρέμεινα στον κρυψώνα μου, και έκανα πολύ καλά, γιατί την στιγμή αυτή ο άντρας επανεμφανίστηκε, επιστρέφοντας αργά. Έστριψε στην είσοδο της Έπαυλης, και κατέβηκε από το ποδήλατο του. Για μερικά λεπτά τον διέκρινα να στέκεται ανάμεσα στα δέντρα. Τα χέρια του ήταν σηκωμένα, και έδειχνε σαν να έφτιαχνε την γραβάτα του. Κατόπιν καβάλησε το ποδήλατο του και απομακρύνθηκε στον δρόμο προς την Έπαυλη. Διέσχισα τρέχοντας το λιβάδι και κοίταξα μέσα από τα δέντρα. Σε μεγάλη απόσταση διέκρινα μονάχα μερικές φευγαλέες εικόνες του παλαιού γκρίζου κτιρίου με καμινάδες ρυθμού Τυδώρ16

16 (Σ.τ.Μ.) Tudor – Ο αρχιτεκτονικός ρυθμός πήρε το όνομα του από την δυναστεία που

κατείχε τον θρόνο της Αγγλίας μεταξύ του 1485 έως του 1603 και μορφοποιήθηκε κατά την συγκεκριμένη περίοδο, κατά την οποία, οι Μεσαιωνικές φόρμες άρχισαν σταδιακά να δίνουν την θέση τους σε Αναγεννησιακά μοτίβα.

να ορθώνονται, όμως ο δρόμος περνούσε μέσα από μια πυκνή λόχμη, έτσι δεν κατάφερα να δω ξανά τον άνθρωπο μου.


- 127 -

Εντούτοις, μου φάνηκε πως είχα πραγματοποιήσει ικανοποιητικό πρωινό έργο, οπότε επέστρεψα περπατώντας κεφάτα προς το Φάρνχαμ. Ο ντόπιος κτηματομεσίτης δεν γνώριζε να μου πει κάτι σχετικά με την Έπαυλη Κάρλινγκτον, και με παρέπεμψε σε μια πασίγνωστη εταιρεία στο Πώλλ Μώλλ. Εκεί έκανα μια στάση κατά την επιστροφή μου, και είχα μια συνάντηση όλο ευγένεια από τον εκπρόσωπο. Όχι, δε θα μπορούσα να κλείσω την Έπαυλη Κάρλινγκτον για το καλοκαίρι. Είχα φτάσει πολύ αργά. Είχε ενοικιασθεί ένα μήνα νωρίτερα. κ. Γουίλιαμσον ήταν το όνομα του ενοικιαστή. Ήταν ένας σεβαστός, γηραιός κύριος. Ο ευγενικός μεσίτης φοβόταν πως δεν είχε την δυνατότητα να πει περισσότερα, καθώς οι υποθέσεις των πελατών τους αποτελούσαν θέμα το οποία δεν του επιτρεπόταν να συζητήσει.

Ο κ. Σέρλοκ Χολμς άκουσε με προσοχή την μακριά αναφορά την οποία ήμουν σε θέση να του παρουσιάσω το ίδιο βράδυ, ωστόσο δεν απέσπασε το κοφτό επαινετικό σχόλιο το οποίο προσδοκούσα και θα είχα εκτιμήσει. Αντιθέτως, το σοβαρό του πρόσωπο ήταν πιότερο αυστηρό από όσο συνήθως καθώς σχολίασε τις ενέργειες που είχα πραγματοποιήσει και εκείνες που δεν είχα.

«Ο κρυψώνας σου, αγαπητέ μου Γουώτσον, ήταν ιδιαίτερα λανθασμένη επιλογή. Θα έπρεπε να βρισκόσουν πίσω από τον φράχτη, οπότε θα είχες μια καλύτερη άποψη του ενδιαφερομένου. Ως έχει, βρισκόσουν μερικές εκατοντάδες μέτρα μακριά και μπορείς να μου πεις ακόμη λιγότερα από όσα η Δεσποινίδα Σμιθ. Θεωρεί πως δεν γνωρίζει τον άντρα’ είμαι πεπεισμένος πως τον γνωρίζει. Γιατί, άλλωστε, θα ήταν τόσο απελπισμένα ανήσυχος στο να μην τον πλησιάσει εκείνη τόσο ώστε να δει τα χαρακτηριστικά του; Τον περιγράφεις να σκύβει πάνω από το τιμόνι. Κάλυψη ξανά, βλέπεις. Πράγματι τα πήγες εξαιρετικά χάλια. Επιστρέφει στο σπίτι, και εσύ θέλεις να μάθεις ποιος είναι. Έρχεσαι σε έναν κτηματομεσίτη του Λονδίνου!»

«Τι θα έπρεπε να έχω κάνει;» αναφώνησα, με κάποιον εκνευρισμό.

Arthur Conan Doyle

- 128 -

«Να πας στο πλησιέστερο πανδοχείο. Αποτελεί το κέντρο του επαρχιώτικου κουτσομπολιού. Θα σου είχαν αναφέρει κάθε όνομα, από τον κύριο μέχρι και την λαντζέρισσα. Γουίλιαμσον; Δεν μου λέει τίποτα. Αν είναι κάποιος ηλικιωμένος τότε δεν είναι ο δραστήριος ποδηλάτης μας που φεύγει βολίδα μακριά από την αθλητική καταδίωξη της νεαρής δεσποινίδος. Τι αποκομίσαμε από την αποστολή σου; Την γνώση πως η ιστορία του κοριτσιού είναι αληθινή. Ποτέ δεν αμφέβαλα περί αυτού. Πως υπάρχει κάποια σχέση μεταξύ του ποδηλάτη και της Έπαυλης. Ούτε και για αυτό αμφέβαλα ποτέ. Πως η Έπαυλη έχει ενοικιαστεί από τον Γουίλιαμσον. Ποιος ωφελείται από αυτό; Έλα, Έλα, αγαπητέ μου, μην είσαι τόσο θλιμμένος. Ελάχιστα μπορούμε να επιτύχουμε πριν από το επόμενο Σάββατο, και στο μεταξύ ίσως να προβώ σε μια ή δυο προσωπικές μου έρευνες.»

Το επόμενο πρωινό, λάβαμε ένα σημείωμα από την Δεσποινίδα Σμιθ, εξιστορώντας μας σύντομα και με ακρίβεια τα ίδια περιστατικά τα οποία είχα δει, όμως η ουσία του γράμματος βρισκόταν στο υστερόγραφο:

Είμαι βέβαιη πως θα σεβαστείτε την εμπιστοσύνη μου, κ.

Χολμς, όταν σας αναφέρω πως η θέση εδώ έχει δυσχερανθεί, εξαιτίας του γεγονότος πως μου έγινε πρόταση γάμου από τον εργοδότη μου. Είμαι πεπεισμένη πως τα αισθήματα του είναι βαθύτατα και ειλικρινέστατα. Ωστόσο, η υπόσχεση μου έχει φυσικά δοθεί. Πήρε την άρνηση μου πολύ σοβαρά, αλλά επίσης πολύ ευγενικά. Αντιλαμβάνεστε, ωστόσο, πως η κατάσταση είναι κάπως τεταμένη.

«Η νεαρή φίλη μας φαίνεται πως έπεσε στα βαθιά»,

είπε ο Χoλμς, σκεπτικά, καθώς έφθασε στο τέλος του γράμματος. «Η υπόθεση είναι βέβαιον πως παρουσιάζει περισσότερα στοιχεία ενδιαφέροντος και μεγαλύτερες προοπτικές εξέλιξης από όσο αρχικά είχα φαντασθεί. Δε θα ήταν άσχημο να περάσω μια ήρεμη, γαλήνια ημέρα στην εξοχή, και είμαι διατεθειμένος να κατέβω σήμερα το


- 129 -

απόγευμα και να ελέγξω μερικές θεωρίες τις οποίες έχω σχηματίσει.»

Η ήρεμη ημέρα του Χολμς στην εξοχή είχε μια μοναδική κατάληξη, διότι έφθασε στην οδό Μπέϊκερ αργά το βράδυ, με ένα σχισμένο χείλος και ένα αποχρωματισμένο εξόγκωμα στο μέτωπο του, πέραν ενός γενικότερου αέρα έκλυτων ηθών που θα καθιστούσε τον ίδιο κατάλληλο υποκείμενο έρευνας της Σκότλαντ Γιάρντ. Ήταν αφάνταστα ευχαριστημένος από τις περιπέτειες του και γέλασε με την ψυχή του καθώς τις αφηγήθηκε.

«Μου δίδονται ελάχιστες ευκαιρίες άθλησης ώστε αποτελούν πάντοτε απόλαυση», είπε εκείνος. «Γνωρίζεις πως έχω κάποια επαρκή εμπειρία στο παλιό καλό Βρετανικό άθλημα της πυγμαχίας. Κατά καιρούς, έχει αποβεί χρήσιμο’ σήμερα, για παράδειγμα, θα είχα καταλήξει σε μια ιδιαίτερα ατιμωτική αποτυχία δίχως την γνώση του.»

Τον παρακάλεσα να μου αναφέρει τι είχε συμβεί. «Ανακάλυψα το επαρχιώτικο πανδοχείο το οποίο ήδη

σου είχα υποδείξει, και εκεί πραγματοποίησα τις διακριτικές μου έρευνες. Βρισκόμουν στο μπαρ, και ένα φλύαρος κάπελας μου παρείχε όλα όσα ζητούσα. Ο Γουίλιαμσον έχει λευκή γενειάδα, και ζει μόνος με ένα στοιχειώδες υπηρετικό προσωπικό στην Έπαυλη. Κυκλοφορεί κάποια φήμη πως είναι ή υπήρξε ιερωμένος άλλα κάνα δυο περιστατικά κατά την διάρκεια της σύντομης παραμονής του στην Έπαυλη μου ακούστηκαν ως ιδιαίτερα αντί-εκκλησιαστικά. Ήδη διεξήγαγα μερικές έρευνες σε έναν ιερατικό φορέα, και μου ανέφεραν πως υπήρχε κάποιος με αυτό το όνομα στις τάξεις τους, του οποίου η καριέρα ήταν ασυνήθιστα σκοτεινή. Ο ιδιοκτήτης με ενημέρωσε ακόμη πως έρχονται επισκέπτες το σαββατοκύριακο —«κοπάδι ολάκερο, κύριε»—στην Έπαυλη, και ιδιαίτερα ένας κύριος με κόκκινο μουστάκι, κ. Γούντλυ το όνομα του, που βρισκόταν μόνιμα εκεί. Πάνω που είχαμε φτάσει σε αυτό, όταν κατά φωνή και ο κύριος αυτοπροσώπως, που έπινε την μπύρα του στους πάγκους του πανδοχείου και είχε ακούσει όλη την συνομιλία. Ποιος ήμουν; Τι ήθελα; Ποιος

Arthur Conan Doyle

- 130 -

ο απώτερος σκοπός των ερωτήσεων μου; Είχε αρκετά συναρπαστικό λεξιλόγιο, και τα επίθετα του ήταν εξαιρετικά έντονα. Έδωσε τέλος στο βρισίδι με ένα σφοδρό χαστούκι, το οποίο δεν κατάφερα να αποφύγω εντελώς. Τα επόμενα λεπτά ήταν θεσπέσια. Ήταν ένα αριστερό κροσέ ενάντια σε ένα αργοκίνητο κάθαρμα. Βγήκα από εκεί μέσα όπως με βλέπεις. Ο κ. Γούντλυ επέστρεψε σπίτι με ένα κάρο. Έτσι τελείωσε το ταξιδάκι μου στην εξοχή, και οφείλω να εξομολογηθώ πως, όσο κι αν ήταν διασκεδαστικό, η ημέρα μου στα όρια του Σάρεϋ δεν ήταν περισσότερο αποδοτική από την δική σου.»

Η Τρίτη μας έφερε μια ακόμη επιστολή από την

πελάτισσα μας. «Δε θα εκπλαγείτε, κ. Χολμς», έλεγε στο γράμμα της,

«μαθαίνοντας πως εγκαταλείπω την απασχόληση μου στον κ. Καράδερς. Ακόμη και η υψηλή αμοιβή δεν με αποζημιώνει ενάντια στις δυσχέρειες της θέσης μου. Το Σάββατο ανεβαίνω στην πόλη, και δεν σκοπεύω να επιστρέψω. Ο κ. Καράδερς πήρε άμαξα, οπότε και οι κίνδυνοι του μοναχικού δρόμου, αν ποτέ υπήρξαν κάποιοι κίνδυνοι, λαμβάνουν τέλος.


- 131 -

«Όσο για τον ιδιαίτερο λόγο της αναχώρησης μου, δεν είναι απλώς η τεταμένη κατάσταση με τον κ. Καράδερς, αλλά και η επανεμφάνιση αυτού του αντιπαθέστατου ατόμου, του κ. Γούντλυ. Ήταν πάντοτε αποκρουστικός, αλλά τώρα δείχνει περισσότερο απαίσιος παρά ποτέ, γιατί καθώς φαίνεται είχε ένα ατύχημα, και είναι αρκετά παραμορφωμένος. Τον είδα έξω από το παράθυρο, όμως, χαίρομαι που το λέω, δεν τον συνάντησα. Έκανε έναν μακρύ περίπατο με τον Κο Καράδερς, ο οποίος φάνηκε εξαιρετικά ταραγμένος κατόπιν. Ο Γούντλυ πρέπει να μένει στην γειτονιά, γιατί δεν κοιμήθηκε εδώ, και επίσης τον πήρε το μάτι μου ξανά σήμερα το πρωί, να γλιστρά μέσα στην λόχμη. Καλύτερα να είχα ένα άγριο ζώο να τριγυρίζει. Τον απεχθάνομαι και τον φοβάμαι περισσότερο από όσο μπορώ να πω. Πως μπορεί ο κ. Καράδερς να αντέχει ένα τέτοιο πλάσμα έστω και για μια στιγμή; Όμως, όλα τα προβλήματα μου θα λυθούν το Σάββατο.

«Το εύχομαι, Γουώτσον, το εύχομαι», είπε ο Χολμς, βαρύθυμα. «Κάποια βαθιά ραδιουργία έχει στηθεί γύρω από την κοπελίτσα, και αποτελεί καθήκον μας να φροντίσουμε κανείς να μην της κάνει κακό σε αυτό το τελευταίο της ταξίδι. Θεωρώ, Γουώτσον, πως πρέπει να αφιερώσουμε χρόνο για να κατέβουμε εκεί το πρωί το Σαββάτου, και να διασφαλίσουμε πως ετούτη η αλλόκοτη και σύντομη έρευνα δε θα έχει κάποιο ανεπιθύμητο τέλος.»

Ομολογώ πως μέχρι στιγμής δεν είχα πάρει την υπόθεση τόσο σοβαρά, η οποία μου είχε φανεί μάλλον τραγελαφική και αλλόκοτη παρά επικίνδυνη. Ένας άντρας ο οποίος στήνει καρτέρι και ακολουθεί μια πανέμορφη γυναίκα δεν αποτελεί κάτι το ανήκουστο, και εάν είχε τόσο λιγοστή τόλμη ώστε όχι μόνο δεν τολμούσε να της μιλήσει, αλλά που ακόμη τρεπόταν και σε φυγή στο πλησίασμα της, δεν αντιπροσώπευε κάποιον ιδιαίτερα φοβερό αντίπαλο. Το κάθαρμα ο Γούντλυ ήταν ένα εντελώς διαφορετικό πρόσωπο, ωστόσο, εκτός από μια περίσταση, δεν είχε ενοχλήσει την πελάτισσα μας, και τώρα επισκεπτόταν το σπίτι του Καράδερς δίχως να την ενοχλεί κατά την παρουσία της. Ο άντρας με το

Arthur Conan Doyle

- 132 -

ποδήλατο αποτελούσε αναμφίβολα μέλος εκείνων των πάρτι του σαββατοκύριακου στην Έπαυλη για τα οποία ο πανδοχέας είχε μιλήσει, όμως ποιος ήταν, ή τι ζητούσε, ήταν ένα αξεδιάλυτο μυστήριο. Ήταν η αυστηρότητα της συμπεριφοράς του Χολμς και το γεγονός πως είχε ρίξει ένα ρεβόλβερ στην τσέπη του πριν αναχωρήσουμε εκείνα τα οποία με επηρέασαν περισσότερο με το συναίσθημα πως ίσως η τραγωδία να καραδοκούσε πίσω από την αλλόκοτη αλληλουχία των γεγονότων.

Μια βροχερή νύχτα είχε ακολουθηθεί από ένα λαμπρό πρωινό και η σκεπασμένη από ρείκια εξοχή, με τις φουντωτές συστάδες των ανθισμένων σκίνων, φάνταζε όλο και ομορφότερη στα μάτια που είχαν κουραστεί από τις μουντές, μονότονες και σχιστολιθικές γκρίζες αποχρώσεις του Λονδίνου. Ο Χολμς και εγώ βαδίζαμε στο πλάι του φαρδιού, χωματόδρομου αναπνέοντας τον καθάριο πρωινό αέρα και αγαλλιάζοντας με το τραγούδι των πουλιών και την ευωδιαστή πνοή της άνοιξης. Από ένα ύψωμα του δρόμου στον βραχίονα του Κρούκσμπερυ Χιλ, βλέπαμε τη σκυθρωπή Έπαυλη να προεξέχει καταμεσής των αρχαίων βαλανιδιών, οι οποίες, ηλικίας μεγάλης ως ήταν, ακόμη και έτσι νεότερες ήταν από το οίκημα το οποίο περιέβαλαν. Ο Χολμς έδειξε χαμηλότερα τον μακρύ δρόμο που ξετυλιγόταν, μια κοκκινωπή προς κίτρινη λωρίδα, ανάμεσα στο καφετί του λιβαδιού και τις πράσινες ζώνες των δασών. Αρκετά μακρύτερα, μια μαύρη κουκίδα, βλέπαμε ένα όχημα να κινείται προς την κατεύθυνση μας. Ο Χολμς έβγαλε ένα επιφώνημα ανυπομονησίας.

«Άφησα ένα περιθώριο σφάλματος μισής ώρας», είπε εκείνος. «Αν αυτή είναι η άμαξα της, θα πρέπει να σκοπεύει να προλάβει το προηγούμενο τραίνο. Φοβούμαι, Γουώτσον, πως θα έχει προσπεράσει το Κάρλινγκτον πριν κατορθώσουμε να την συναντήσουμε.»

Από την στιγμή που περάσαμε το ύψωμα, δεν βλέπαμε πλέον το όχημα, όμως ταχύναμε το βήμα μας σε τέτοιο ρυθμό που η καθιστική ζωή μου άρχισε να φαίνεται πάνω μου, και


- 133 -

υποχρεώθηκα να μείνω πίσω. Ο Χολμς, ωστόσο, εξασκούταν διαρκώς, γιατί είχε ανεξάντλητα αποθέματα νευρικής ενεργητικότητας από τα οποία να τραβά δυνάμεις. Το πηδηχτό βήμα του ούτε στιγμή δεν επιβραδύνθηκε ώσπου άξαφνα, εβρισκόμενος εκατό γυάρδες μπροστά από μένα, σταμάτησε, και τον είδα να τινάζει τα χέρια του πάνω σε μια χειρονομία απογοήτευσης και απελπισίας . Την ίδια στιγμή μια άδεια δίτροχη άμαξα, με το άλογο να τριποδίζει χαλαρά, τα γκέμια να σέρνονται πίσω, εμφανίστηκε περνώντας την στροφή και τριζοβολώντας ήρθε γοργά προς το μέρος μας.

«Πολύ αργά, Γουώτσον, πολύ αργά!» φώναξε ο Χολμς,

καθώς έτρεξα ασθμαίνοντας στο πλάι του. «Ανοησία μου που δεν προέβλεψα να πάρουμε το προηγούμενο τρένο! Είναι απαγωγή, Γουώτσον—απαγωγή! Φόνος! Ένας θεός ξέρει τι! Κλείσε τον δρόμο! Σταμάτα το άλογο! Ωραία! Τώρα, πήδα πάνω, και να δούμε αν μπορώ να αναιρέσω τις συνέπειες της γκάφας μου.”

Είχαμε πηδήξει πάνω στην άμαξα, και ο Χολμς, αφού έστριψε το άλογο, του έριξε ένα δυνατό χτύπημα με το καμτσίκι, και ξεχυθήκαμε στον δρόμο. Καθώς περάσαμε την

Arthur Conan Doyle

- 134 -

στροφή, ολόκληρη η έκταση του δρόμου μεταξύ της Έπαυλης και του ρεικότοπου ανοίχτηκε εμπρός μας. Άδραξα το χέρι του Χολμς.

«Εκείνος είναι!» φώναξα πνιγμένα. Ένας μοναχικός ποδηλάτης ερχόταν προς το μέρος

μας. Το κεφάλι ήταν σκυμμένο και οι ώμοι του μαζεμένοι, καθώς κατέβαλε κάθε ίχνος δύναμης που κατείχε στα πετάλια. Έτρεψε σαν δρομέας. Ξάφνου ανασήκωσε το γενειοφόρο πρόσωπο του, βλέποντας μας να τον πλησιάζουμε, και με ένα σάλτο κατέβηκε από το ποδήλατο του. Εκείνη η κατάμαυρη γενειάδα ήταν σε απόλυτη αντίθεση προς την χλομάδα του προσώπου του, και τα μάτια του γυάλιζαν λες κι είχε πυρετό. Κοίταξε εμάς και την άμαξα. Τότε ένα βλέμμα έκπληξης σκέπασε το πρόσωπο του.

«Εσείς εκεί! Σταθείτε εκεί που είστε!» φώναξε θυμωμένα, κρατώντας το ποδήλατο έτσι που να μας κλείνει τον δρόμο. «Που βρήκατε αυτήν την άμαξα; Σταμάτησε άνθρωπε!» φώναξε, τραβώντας ένα όπλο από την τσέπη του. «Σταμάτα, σου λέω ειδάλλως, μα τον Γεώργιο, θα φυτέψω μια σφαίρα στο άλογο σου.»

Ο Χολμς πέταξε τα γκέμια στην ποδιά μου και πήδηξε από την άμαξα.

«Είσαι εκείνος που ψάχναμε. Που βρίσκεται η Δεσποινίδα Βάϊολετ Σμιθ;» είπε με τον κοφτό, ευθύ του τρόπο.

«Το ίδιο σας ρωτώ και εγώ. Βρίσκεστε στην άμαξα της. Θα έπρεπε να γνωρίζετε που είναι.»

«Συναντήσαμε την άμαξα της στον δρόμο. Δεν υπήρχε κανείς πάνω της. Επιστρέφαμε για να βοηθήσουμε την δεσποινίδα.»

«Θεέ μου! Θεέ μου! Τι να κάνω;» αναφώνησε ο ξένος με μια έκρηξη απόγνωσης. «Την έχουν στα χέρια τους, αυτός ο κολασμένος ο Γούντλυ και ο παλιάνθρωπος ο κληρικός. Έλα, άνθρωπε, έλα, αν είσαι πραγματικά φίλος της. Βοήθησε με και θα την σώσουμε, ακόμη και αν αφήσω το κουφάρι μου στο Δάσος των Κάρλινγκτον.»


- 135 -

Έτρεψε αλαφιασμένος, με το πιστόλι στο χέρι του, προς ένα άνοιγμα στον φράχτη. Ο Χολμς τον ακολούθησε, και εγώ, αφήνοντας το άλογο να βόσκει στο πλάι του δρόμου, ακολούθησα τον Χολμς.

«Από εδώ μπήκαν μέσα», είπε εκείνος, υποδεικνύοντας τα ίχνη από αρκετά πόδια πάνω στο λασπερό μονοπάτι. «Εσύ εκεί! Στάσου μια στιγμή! Ποιος είναι μέσα στους θάμνους!»

Ήταν ένας νεαρός κάπου στα δεκαεπτά, ντυμένος σαν σταβλίτης με δερμάτινα λουριά και γκέτες. Ήταν πεσμένος ανάσκελα, τα πόδια του τραβηγμένα πάνω, και είχε ένα τρομερό σχίσιμο στο κεφάλι του. Ήταν αναίσθητος, μα ζωντανός. Μια ματιά στο τραύμα του μου απεκάλυψε πως δεν είχε διαπεράσει το κόκαλο.

«Είναι ο Πήτερ, ο ιπποκόμος», φώναξε ο ξένος. Την οδηγούσε. Τα κτήνη τον πέταξαν κάτω και τον χτύπησαν. Αφήστε τον έτσι: δεν μπορούμε να του κάνουμε τίποτα, μα ίσως να την σώσουμε από την χειρότερη μοίρα που μπορεί να λάχει σε μια γυναίκα.»

Τρέξαμε σε αλλοφροσύνη στο μονοπάτι, το οποίο περνούσε μέσα από τα δέντρα. Είχαμε φτάσει την λόχμη που περικύκλωνε το οίκημα όταν ο Χολμς στάθηκε.

«Δεν πήγαν στο σπίτι. Εδώ βρίσκονται τα ίχνη τους στα αριστερά—να, πλάι στις δάφνες. Αχά! Το είπα.»

Καθώς μίλησε, το τσίριγμα μιας γυναίκας—μια κραυγή που διαχεόταν από την φρενίτιδα του τρόμου—ξεχύθηκε από την πυκνή, πρασινάδα των θάμνων μπροστά μας. Διακόπηκε ξαφνικά φτάνοντας στην κορύφωση της μεταβαλλόμενη σε ένα πνιγμένο γουργουρητό.

«Από εδώ! Από εδώ! Βρίσκονται στην αλέα», φώναξε ο ξένος, χιμώντας σαν σαΐτα μέσα στους θάμνους. «Ωω, τα θρασύδειλα σκυλιά! Ακολουθείστε με, κύριοι! Πολύ αργά! Πολύ αργά! Κατάρα!»

Είχαμε ξάφνου βρεθεί σε ένα πανέμορφο χορταριασμένο ξέφωτο που περιστοιχιζόταν από αρχαία δέντρα. Στην απέναντι άκρη του, κάτω από την σκιά μιας πελώριας βαλανιδιάς, στέκονταν μια ασυνήθιστη ομάδα τριών

Arthur Conan Doyle

- 136 -

ανθρώπων. Ένας τους ήταν γυναίκα, η πελάτισσα μας, μισό-λιπόθυμη, ένα μαντήλι τυλιγμένο γύρω από το στόμα της. Απέναντι της στεκόταν ένας κτηνώδης, χοντροπρόσωπος, νεαρός με κόκκινο μουστάκι, φορώντας γκέτες στα μισάνοιχτα πόδια του, το ένα του χέρι στην μέση, το άλλο κρατώντας ένα καμτσίκι, η όλη του στάση υπαινισσόταν θριαμβευτικό νταηλίκι. Ανάμεσα τους ένας ηλικιωμένος, με γκριζωπή γενειάδα, φορώντας ένα κοντό ράσο πάνω από ένα ελαφρύ τουΐντ κοστούμι, είχε εμφανώς ολοκληρώσει την γαμήλια ακολουθία, γιατί έβαζε στην τσέπη το προσευχητάριο του καθώς εμφανιστήκαμε, και χτυπούσε τον μοχθηρό γαμπρό στην πλάτη συγχαίροντας τον.

«Παντρεύτηκαν;» ψέλλισα. «Ελάτε!» φώναξε ο οδηγός μας· «ελάτε!» όρμησε

διασχίζοντας το ξέφωτο, με τον Χολμς και εμένα να ακολουθούμε κατά πόδας. Ο Γουίλιαμσον, ο πρώην ιερωμένος, υποκλίθηκε προς εμάς με περιπαικτική αβρότητα, και ο νταής, ο Γούντλυ, προχώρησε με μια κραυγή από κτηνώδες και θριαμβευτικό γέλιο.

«Μπορείς να βγάλεις την γενειάδα σου, Μπομπ», είπε εκείνος. «Σε αναγνώρισα, σωστότατα. Λοιπόν, εσύ και τα φιλαράκια σου φτάσαμε στην κατάλληλη στιγμή για να σας συστήσω στην κ. Γούντλυ.»

Η απάντηση του οδηγού μας ήταν ασυνήθιστα μοναδική. Τράβηξε την μαύρη γενειάδα η οποία τον μεταμφίεζε και την πέταξε στο έδαφος, αποκαλύπτοντας ένα χλωμό, καλοξυρισμένο πρόσωπο από κάτω της. Έπειτα σήκωσε το ρεβόλβερ του και κάλυψε τον νεαρό κακούργο, ο οποίος προχωρούσε κατά πάνω του με το επικίνδυνο καμτσίκι του να κρέμεται από το χέρι του.


- 137 -

«Ναι», είπε ο σύμμαχος μας, είμαι ο Μπομπ Καράδερς,

και θα φροντίσω για την δικαίωση της γυναίκας αυτής, ακόμη και να με κρεμάσουν για αυτό. Σου είπα τι θα σου έκανα αν της έκανες κακό, και, μα τον Θεό, θα κρατήσω τον λόγο μου.»

«Έφτασες πολύ αργά. Είναι πλέον γυναίκα μου.» «Όχι, είναι η χήρα σου.»

Το ρεβόλβερ το ήχησε, και είδα αίμα να ξεχύνεται από

την μέση του σακακιού του Γούντλυ. Μισο-γύρισε με μια κραυγή και έπεσε ανάσκελα, το αποτρόπαιο κόκκινο πρόσωπο του να παίρνει άξαφνα μια νεκρική αποχρωματισμένη χλομάδα. Ο γέρος, φορώντας ακόμη το ράσο του, ξέσπασε σε μια σειρά από βρωμερές βλασφημίες που ποτέ μου δεν είχα

Arthur Conan Doyle

- 138 -

ακούσει, και τράβηξε και εκείνος ένα ρεβόλβερ, όμως, πριν προλάβει να το σηκώσει, αντίκριζε την κάνη του όπλου του Χολμς.

«Αρκετά», είπε ο φίλος μου, παγερά. «Ρίξε το πιστόλι! Γουώτσον, σήκωσε το! Κράτησε το στο κεφάλι του! Σε ευχαριστώ. Εσύ Καράδερς δώστε αυτό το ρεβόλβερ. Δε θέλουμε άλλη βία. Έλα, δώσε μου το!»

«Μα ποιος είσαι;» «Το όνομα μου είναι Σέρλοκ Χολμς.» «Θεέ και Κύριε!» «Βλέπω, πως με άκουσε. Θα εκπροσωπήσω την

επίσημη αστυνομική αρχή μέχρι την άφιξη τους. Εδώ, εσύ!» φώναξε στον φοβισμένο ιπποκόμο, που είχε εμφανισθεί στην άκρη του ξέφωτου. «Έλα εδώ. Πήγαινε αυτό το σημείωμα, όσο πιο σύντομα μπορείς να ιππεύσεις, στο Φάρνχαμ.» Σημείωσε βιαστικά μερικές λέξεις πάνω σε ένα φύλο από το σημειωματάριο του. «Παράδωσε το στον αστυνομικό διευθυντή του τμήματος. Μέχρι να φτάσει, θα πρέπει να σας θέσω όλους υπό κράτηση κάτω από την επίβλεψη μου.»

Η ισχυρή, δεσποτική προσωπικότητα του Χολμς επικράτησε στο τραγικό σκηνικό, και όλοι ήταν ίδιες κούκλες στα χέρια του. Ο Γουίλιαμσον και ο Καράδερς βρέθηκαν να μεταφέρουν τον πληγωμένο Γούντλυ μέσα στο σπίτι, και εγώ προσέφερα το χέρι μου στο τρομοκρατημένο κορίτσι. Ο πληγωμένος αποτέθηκε στο κρεβάτι του, και κατ’ απαίτηση του Χολμς τον εξέτασα. Μετέφερα την αναφορά μου εκεί που καθόταν κάτω από τα βαριά υφαντά της παλιάς τραπεζαρίας με τους δυο κρατούμενους ενώπιον του.

«Θα ζήσει», είπα. «Τι!» ξεφώνησε ο Καράδερς, καθώς πετάχτηκε όρθιος

από την θέση του. «Θα ανέβω και θα τον αποτελειώσω. Θέλεις να μου πεις πως αυτό το κορίτσι, αυτός ο άγγελος, θα αλυσοδεθεί με τον Καταραμένο Τζακ Γούντλυ εφ’ όρου ζωής;”

«Δεν υπάρχει ανάγκη να ασχολείσαι με αυτό», είπε ο Χολμς. «Υπάρχουν δυο πολύ σημαντικοί λόγοι για τους οποίους, σε καμία περίπτωση, δεν είναι σύζυγος του.


- 139 -

Καταρχάς, έχουμε σοβαρό λόγο να αμφισβητούμε το δικαίωμα του κ. Γουίλιαμσον να τελέσει έναν γάμο.»

«Έχω χειροτονηθεί», φώναξε ο γερο αχρείος. «Και επίσης αποσχηματιστεί.» «Όποιος γίνει κληρικός, είναι πάντα κληρικός.» «Πιστεύω πως όχι. Τι γίνεται με το ζήτημα της

επίσημης αδείας;» «Είχαμε άδεια για τον γάμο. Την έχω στην τσέπη μου.» «Τότε την πήρες με απάτη. Όμως, όπως και να έχει,

ένας καταναγκαστικός γάμος δεν νοείται ως γάμος, αλλά αποτελεί ένα ιδιαίτερα σοβαρό κακούργημα, όπως θα ανακαλύψεις. Θα έχεις τον χρόνο να σκεφθείς το ζήτημα διεξοδικά κατά την διάρκεια των επόμενων δέκα περίπου ετών, αν δεν απατώμαι. Όσο για εσένα, Καράδερς, καλά θα είχες κάνει να κρατήσεις αυτό το πιστόλι στην τσέπη σου.»

«Αρχίζω να το πιστεύω, κ. Χολμς, όμως όταν σκέφτηκα όλες τις προφυλάξεις που πήρα για να προστατεύσω αυτό το κορίτσι—γιατί την αγαπώ, κ. Χολμς, και είναι η μοναδική φορά που ένοιωσα τι σημαίνει αγάπη—με έκανε έξω φρενών η σκέψη πως βρισκόταν στο έλεος του μεγαλύτερου κτήνους και νταή της Νοτίου Αφρικής—ενός άντρα του οποίου το όνομα αποτελεί φόβο και τρόμο από το Κίμπερλυ ως το Γιοχάνεσμπεργκ. Τον λόγο, δύσκολα θα το πιστέψετε κ. Χολμς, αλλά από την στιγμή που το κορίτσι αυτό άρχισε να εργάζεται για εμένα ούτε μια φορά δεν την άφησα να περάσει εμπρός από αυτό το σπίτι όπου γνώριζα πως αυτοί οι αχρείοι καραδοκούσαν, δίχως να την ακολουθήσω με το ποδήλατο μου για να φροντίζω να μην της συμβεί κακό. Διατηρούσα την απόσταση μου από εκείνη, και φορούσα μια γενειάδα, ώστε να με αναγνωρίσει, γιατί είναι ένα καλό και πανέξυπνο κορίτσι, και δε θα είχε μείνει στην εργασία μου για πολύ αν είχε σκεφθεί πως την ακολουθούσα τριγύρω μέσα στους επαρχιακούς δρόμους.»

«Γιατί δεν της ανάφερες τον κίνδυνο;» «Γιατί έτσι, πάλι, θα με είχε αφήσει, και δεν μπορούσα

να το υπομείνω. Ακόμη και αν δεν μπορούσε να με αγαπήσει,

Arthur Conan Doyle

- 140 -

σήμαινε πολλά για μένα απλά να βλέπω την αέρινη μορφή της μέσα στο σπίτι, και να ακούω τον ήχο της φωνής της.»

«Λοιπόν», είπα εγώ, «εσείς το αποκαλείτε αγάπη, όμως εγώ θα το αποκαλούσα ιδιοτέλεια.»

«Ίσως και τα δυο να πάνε παρέα. Εν πάση περιπτώσει, δεν μπορούσα να την αφήσω να φύγει. Επιπλέον, με όλους αυτούς τριγύρω, ήταν καλό το ότι είχε κάποιον κοντά να την φροντίζει. Ύστερα, όταν το τηλεγράφημα ήρθε, ήξερε πως ήταν υποχρεωμένοι να κάνουν την κίνηση τους.»

«Ποιο τηλεγράφημα;» Ο Καράδερς έβγαλε ένα τηλεγράφημα από την τσέπη

του. «Αυτό είναι», είπε. Ήταν σύντομο και ακριβές: Ο ΓΕΡΟΣ ΕΙΝΑΙ ΝΕΚΡΟΣ. «Χμ!» είπε ο Χολμς. Θεωρώ πως βλέπω εξελίχθηκε η

κατάσταση, και καταλαβαίνω πως το μήνυμα αυτό, όπως λέτε, ήταν δυνατόν να τους οδηγήσουν σε μια κορύφωση. Όμως καθώς περιμένετε, θα μπορούσατε να μου αναφέρεται όσα γνωρίζετε.»

Ο τρισκατάρατος γερός με το ράσο ξέσπασε σε μια ομοβροντία από βωμολοχίες.

«Μα τον Θεό!» είπε εκείνος, «αν μας καρφώσεις, Μπομπ Καράδερς θα σου κάνω ότι έκανες στον Τζακ Γούντλυ. Κλαψούρισε για την κοπέλα μέχρι να χορτάσει η καρδιά σου, είναι δικό σου θέμα, όμως αν την φέρεις στα φιλαράκια σου σε τούτον τον χαφιέ, θα είναι το χειρότερο που έκανες ποτέ.»

«Η αγιότητα σας δεν είναι ανάγκη να συγχύζεται», είπε ο Χολμς, ανάβοντας ένα τσιγάρο. «Η υπόθεση είναι σαφέστατα εναντίον σας, και το μόνο που ζητώ είναι μερικές λεπτομέρειες προς ικανοποίηση της δικής μου περιέργειας. Ωστόσο, αν υπάρχει κάποια δυσκολία να μου τα πείτε, θα μιλήσω εγώ, και κατόπιν θα δείτε τι πιθανότητες έχετε να κρατήσετε τα μυστικά σας. Αρχικά, τρεις από εσάς ήρθατε από την Νότιο Αφρική σε αυτό το τέχνασμα—εσύ Γουίλιαμσον, εσύ Καράδερς, και ο Γούντλυ.»


- 141 -

«Ψεύδος υπ’ αριθμόν ένα», είπε ο γέρος· δεν είχα συναντήσει κανέναν τους μέχρι πριν δυο μήνες, και ποτέ στην ζωή μου δεν βρέθηκα στην Αφρική, οπότε βάλε το αυτό στην πίπα σου, και κάπνισε το, κ.. Ανακατωσούρη Χολμς!»

«Λέει την αλήθεια», είπε ο Καράδερς. «Καλά, καλά, δυο από εσάς ήρθαν. Η αγιότητα του

αποτελεί την εγχώρια προσθήκη. Γνωρίζατε τον Ραλφ Σμιθ στην Αφρική. Είχατε λόγο να πιστεύετε πως δε θα ζούσε για πολύ. Ανακαλύψατε πως η ανιψιά του θα κληρονομούσε την περιουσία του. Πως σας φαίνεται—ε;»

Ο Καράδερς ένευσε και ο Γουίλιαμσον έβρισε. «Ήταν συγγενής εξ’ αίματος, αναμφίβολα, και εσείς

γνωρίζατε πως ο γέρος δε θα έκανε κάποια διαθήκη.» «Δεν ήξερε να γράφει ή να διαβάζει», είπε ο Καράδερς. «Έτσι ήρθατε εσείς, οι δυο σας, και ψάξατε για την

κοπέλα. Η επιδίωξη σας ήταν ένας από τους δυο σας να την παντρευτεί, και ο άλλος να έχει μερίδιο από την λεία. Για κάποιο λόγο, ο Γούντλυ επιλέχθηκε ως ο σύζυγος. Γιατί;»

«Την παίξαμε στα χαρτιά στο ταξίδι. Κέρδισε.» «Μάλιστα. Εσύ προσέλαβες τη νεαρή στην υπηρεσία

σου, και ο Γούντλυ θα αναλάμβανε το φλερτάρισμα. Εκείνη αναγνώρισε το μέθυσο κτήνος που ήταν και ουδεμία σχέση ήθελε μαζί του. Εν τω μεταξύ, ο διακανονισμός είχε μάλλον διαταραχθεί από το γεγονός πως εσείς είχατε ερωτευθεί την δεσποινίδα. Δεν υπομένατε πλέον την ιδέα να ανήκει σε εκείνον τον κακούργο;»

«Όχι, μα τον Γεώργιο. Δεν άντεχα!»

«Υπήρξε μια διαφωνία μεταξύ σας. Εκείνος έφυγε εξοργισμένος, και άρχισε να κάνει τα δικά του σχέδια ανεξάρτητα από εσάς.»

«Έχω την εντύπωση, Γουίλιαμσον, πως δεν

Arthur Conan Doyle

- 142 -

υπάρχουν πολλά να πούμε στον κύριο», έκραξε ο Καράδερς, με ένα πικρό γέλιο. «Ναι, λογομαχήσαμε, και εκείνος με πέταξε κάτω. Πάτσισα μαζί του για αυτό, ούτως ή άλλως. Ύστερα έχασα τα ίχνη του. Αυτό έγινε όταν άρχισε να συναναστρέφεται με τούτον εδώ τον απόβλητο ιερέα. Ανακάλυψα πως είχαν στήσει να νοικιάσουν μαζί αυτό το μέρος με την σκέψη πως θα έπρεπε να περάσει για τον σταθμό. Φρόντισα να την προσέχω κατόπιν αυτού, γιατί γνώριζα πως κάποιο διαβολικό έργο είχε στηθεί. Τους έβλεπα κατά διαστήματα, γιατί αποζητούσα να μάθω τι επιδίωκαν. Πριν από δυο ημέρες ο Γούντλυ ήρθε στο σπίτι μου με αυτό το τηλεγράφημα, το οποίο αποδείκνυε πως ο Ραλφ Σμιθ ήταν νεκρός. Με ρώτησε αν θα κρατούσα τον λόγο για την συμφωνία. Του είπα πως δε θα το έκανα. Με ρώτησε αν θα παντρευόμουν την κοπέλα ο ίδιος και θα του έδινα το μερίδιο του. Του είπα πως θα το έκανε πρόθυμα, όμως εκείνη δεν με ήθελε. Εκείνος είπε, «Ας την παντρέψουμε πρώτα, και μετά από μια δυο βδομάδες ίσως να δει τα πράγματα διαφορετικά.» Είπα πως δεν ήθελα να συμβεί κάτι δια της βίας. Έτσι εκείνος βρίζοντας, σα βρομόστομος παλιάνθρωπος που ήταν, και υποσχόμενος πως θα την έπαιρνε ότι και να γινόταν. Θα με άφηνε αυτό το σαββατοκύριακο, και είχα πάρει μια άμαξα για να την πάει στον σταθμό, όμως ένοιωθα τέτοια ανησυχία ώστε την ακολούθησα με το ποδήλατο. Είχε πάρει προβάδισμα, όμως, και πριν την προλάβω, το κακό είχε γίνει. Το πρώτο πράγμα που αντιλήφθηκα ήταν όταν είδα εσάς τους δυο να επιστρέφετε με την άμαξα της.»

Ο Χολμς σηκώθηκε και τίναξε την καύτρα του τσιγάρου του στη σχάρα του τζακιού. «Υπήρξα εξαιρετικά αμβλύνους, Γουώτσον», είπε εκείνος. «Όταν στην αναφορά σου έλεγες πως είχε δει τον ποδηλάτη όπως υπέθεσες να φτιάχνει τη γραβάτα του μέσα στη λόχμη, αυτό και μόνο έπρεπε να μου τα έχει διευκρινίσει όλα. Ωστόσο, μπορούμε να μας συγχαρούμε για την κατάληξη μιας παράδοξης, και από κάποια άποψη, μιας μοναδικής υπόθεσης. Παρατηρώ τρεις εκ της αστυνομικής διεύθυνσης στο δρόμο, και με χαρά μου


- 143 -

βλέπω πως ο νεαρός σταβλίτης τους προφταίνει, οπότε είναι πιθανόν πως ούτε εκείνος ούτε ο ενδιαφέροντας γαμπρός θα έχουν κάποια μόνιμη βλάβη από τις πρωινές τους περιπέτειες. Πιστεύω, Γουώτσον, πως υπό την ιατρική σου ιδιότητα, θα μπορέσεις να παραμείνεις με τη δεσποινίδα Σμιθ και να της πεις πως αν έχει ανακτήσει τις δυνάμεις της επαρκώς, με χαρά μας θα τη συνοδεύσουμε στην οικία της μητέρας της. Αν δεν έχει αναρρώσει αρκετά, θα ανακαλύψεις πως μια νύξη πως πρόκειται να τηλεγραφήσουμε σε ένα νεαρό ηλεκτρολόγο στη Μίντλαντ ενδεχομένως να ολοκλήρωνε τη θεραπεία της. Όσο για εσάς, κ. Καράδερς, θεωρώ πως κάνατε ότι μπορούσατε για να επανορθώσετε για το μερίδιο της ευθύνης σας σε αυτή τη διαβολική πλεκτάνη. Ορίστε η κάρτα μου, κύριε, και εάν η μαρτυρία μου δύναται να σας βοηθήσει, θα είναι στη διάθεση σας.

Στη δίνη της ακατάπαυστης δραστηριότητας μας, συνάντησα συχνά δυσκολίες, όπως ενδεχομένως ο αναγνώστης θα έχει παρατηρήσει, να ολοκληρώσω τις αφηγήσεις μου, και να παραθέσω εκείνες τις τελευταίες λεπτομέρειες τις οποίες οι περίεργοι ίσως να αναμένουν. Κάθε περίπτωση αποτέλεσε το προοίμιο κάποιας άλλης, και μόλις η κρίση παρέλθει, οι συντελεστές έχουν τεθεί παντοτινά εκτός των πολυάσχολων βίων μας. Βρίσκω, ωστόσο, μια σύντομη σημείωση στο τέλος του χειρόγραφου μου το οποίο πραγματεύεται την παρούσα υπόθεση, στην οποία κατέγραψα πως η Δεσποινίδα Βάϊολετ Σμιθ πράγματι κληρονόμησε μια τεράστια περιουσία, και πως είναι πλέον σύζυγος του Σύριλ Μόρτον, του αρχαιότερου συνεταίρου της Μορτον & Κέννεντυ, των ξακουστών ηλεκτρολόγων του Ουέστμινστερ. Οι Γουίλιαμσον και Γούντλυ δικάστηκαν αμφότεροι για απαγωγή και βιαιοπραγία, ο πρώτος καταδικαζόμενος σε κάθειρξη επτά ετών ο δε δεύτερος σε δέκα. Για την τύχη του Καράδερς δεν έχω κάποια εγγραφή, όμως είμαι βέβαιος πως η άσκηση βίας από πλευράς του δεν κρίθηκε τόσο σοβαρή από το δικαστήριο, αφού ο Γούντλυ εθεωρείτο ως ο πλέον σεσημασμένος

Arthur Conan Doyle

- 144 -

κακοποιός, και θεωρώ πως μερικοί μήνες αρκούσαν για να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις της δικαιοσύνης.


- 145 -

5. Η Περιπέτεια του Αποκλειστικού17

(26/08 - 5/09/ 2004) σχολείου

(21/04/2005 - 23/06/ 2005)

Είχαμε ορισμένες δραματικές προσελεύσεις και

αποχωρήσεις επί της μικρής σκηνής της οδού Μπέϊκερ, εντούτοις αδυνατώ να θυμηθώ κάτι περισσότερο αιφνίδιο και αναπάντεχο από όσο η πρώτη επίσκεψη του Θόρνεϋκροφτ Χάξταμπλ, M.A. Διδάκτορα, κλπ. Η κάρτα του, η οποία φάνταζε υπερβολικά μικρή για να υπομείνει το βάρος των ακαδημαϊκών του διακρίσεων, προηγήθηκε μερικών στιγμών από εκείνον, και κατόπιν εισήλθε —τόσο εύσωμος, τόσο πομπώδης, και τόσο καθωσπρέπει ώστε αποτελούσε την προσωποποίηση της αυτοκυριαρχίας και της εντιμότητας. Και μολαταύτα η πρώτη του ενέργεια μόλις η πόρτα έκλεισε πίσω του ήταν να τρεκλίσει ως το τραπέζι, όπου και γλίστρησε πέφτοντας στο πάτωμα, και εκεί απέμεινε, η επιβλητική εκείνη μορφή, σωριασμένος και αναίσθητος πάνω στο χαλί από δέρμα αρκούδας μπροστά από το τζάκι μας.

17 (Σ.τ.Μ.) Priori - ?

Arthur Conan Doyle

- 146 -

Είχαμε τιναχτεί όρθιοι, και για μερικές στιγμές παρατηρούσαμε σε βουβή έκπληξη εκείνο το ασάλευτο ναυάγιο, το οποίο προμήνυε κάποια αιφνίδια και μοιραία θύελλα στα βαθιά του ωκεανού της ζωής. Τότε ο Χολμς έσπευσε με ένα μαξιλάρι για το κεφάλι του και εγώ με ένα κονιάκ για τα χείλη του. Το βαρύ ωχρό πρόσωπο χαρασσόταν από ρυτίδες ταραχής, οι κρεμασμένες σακούλες κάτω από τα κλειστά μάτια ήταν μολυβένιες σε απόχρωση, το χαλαρωμένο στόμα έχασκε θλιβερά στις άκρες, τα κυματιστά προγούλια αξύριστα. Κολάρο και πουκάμισο έφεραν την καπνιά 18

ενός μακριού ταξιδιού, και τα μαλλιά ξεπετάγονταν αφρόντιστα από το καλοσχηματισμένο κεφάλι. Ένας βαθύτατα καταβεβλημένος άντρας ήταν εκείνος ο οποίος κειτόταν ενώπιον μας.

«Τι έχει, Γουώτσον;» ρώτησε ο Χολμς. «Απόλυτη εξάντληση —ενδεχομένως απλά πείνα και

κόπωση», είπα εγώ, με ένα δάκτυλο μου πάνω στον μόλις αντιληπτό παλμό, όπου ο ποταμός της ζωής κυλούσε αδύναμα και αργά.

«Εισιτήριο μετ’ επιστροφής από το Μάκλετον, στα βόρια της Αγγλίας», είπε ο Χολμς, τραβώντας το από την

18 grime


- 147 -

τσέπη του ρολογιού του. «Δεν έχει πάει δώδεκα ακόμη. Είναι βέβαιον πως ξεκίνησε νωρίτερα.»

Τα ζαρωμένα βλέφαρα είχαν αρχίσει να πεταρίζουν, και τώρα ένα ζευγάρι απλανών, γκρίζων ματιών ατένιζαν προς το μέρος μας. Μια στιγμή αργότερα ο άντρας είχε μετά δυσκολίας σταθεί στα πόδια του, το πρόσωπο του κατακόκκινο από ντροπή.

«Συγχωρείστε την αδυναμία μου αυτή, κ. Χολμς· ήμουν ολίγο αποκαμωμένος. Θα σας ευγνωμονούσα, αν θα μπορούσα να έχω ένα ποτήρι γάλα και ένα μπισκότο δεν αμφιβάλω πως θα ήμουν καλύτερα. Ήρθα προσωπικά, κ. Χολμς, ώστε να διασφαλίσω πως θα επιστρέψετε μαζί μου. Φοβόμουν πως κανένα τηλεγράφημα δε θα σας έπειθε για την απόλυτη κρισιμότητα της υπόθεσης.»

«Όταν θα είσαστε κάπως καλύτερα—» «Είμαι αρκετά καλά ξανά. Αδυνατώ να διανοηθώ πώς

επέδειξα τέτοια αδυναμία. Θα ήθελα, κ. Χολμς, να έρθετε στο Μάκλετον μαζί μου με το επόμενο τραίνο.»

Ο φίλος μου κούνησε αρνητικά το κεφάλι του. «Ο συνάδελφος μου, ο Δρ Γουώτσον, θα μπορούσε να

σας εξηγήσει πως είμαστε αρκετά απασχολημένοι επί του παρόντος. Έχω προσληφθεί στην υπόθεση των Εγγράφων Φέρρερς, και η δίκη του φόνου του Είμπεργκέιβνυ πλησιάζει. Μόνον ένα εξαιρετικά σημαντικό ζήτημα θα με απομάκρυνε από το Λονδίνο την παρούσα χρονική στιγμή.»

«Σημαντικό!» Ο επισκέπτης τίναξε τα χέρια του πάνω. «Δεν έχετε μάθει τίποτα σχετικά με την απαγωγή του μοναδικού γιου του Δούκα του Χόλντερνις;»

«Πώς! Του πρώην υπουργού;» «Ακριβώς. Προσπαθήσαμε να το κρατήσουμε μακριά

από τις εφημερίδες, όμως υπήρξε κάποια φήμη στη Γκλόουμπ την προηγούμενη νύχτα. Φαντάσθηκα πως ίσως να είχε φτάσει στα αυτιά σας.»

Ο Χολμς τίναξε το μακρύ, λεπτό χέρι του και σήκωσε τον Τόμο «Χ» της εγκυκλοπαίδειας των αναφορών του.

Arthur Conan Doyle

- 148 -

«’Χόλντερνις, 6ος Δούκας, K.G. 19 , P.C. 20

0. Παντρεύτηκε την Ήντιθ, θυγατέρα του Σερ Τσαρλς Έϊπλντορ, το 1888. Κληρονόμος και μοναχοπαίδι, του Λόρδου Σαλταϊρ. Ιδιοκτήτης περίπου διακοσίων πενήντα εκταρίων. Ορυχεία στο Λανκσάϊρ και την Ουαλία. Διεύθυνση: Ύψωμα Κάρλτον· Έπαυλη Χόλντερνις, Χάλαμσαϊρ· Πύργος Κάρστον, Μπάνγκορ, Ουαλία. Λόρδος του Υπουργείου Ναυτικών, 1872· Υπουργός προεδρίας για—» Κοίτα να δεις, ο άνθρωπος είναι ασφαλώς ένας από τους πλέον σημαίνοντες υπηκόους του Στέμματος!»

’ —το μισό αλφάβητο! ‘Βαρώνος του Μπέβερλυ, Ερλ του Κάρστον’ —θεέ μου, τι λίστα! ‘Αναπληρωτής Λόρδος του Χάλλαμσαϊρ από το 190

«Ο σπουδαιότερος και ίσως ο πλουσιότερος. Έχω επίγνωση, κ. Χολμς, πως διατηρείτε μια υψηλή ποιότητα σε επαγγελματικά ζητήματα, και είμαι προετοιμασμένος να δουλέψω προς χάρη του έργου σας. Θα μου επιτραπεί να σας πω, ωστόσο, πως η Μεγαλειότητα του έχει γνωστοποιήσει πως μια επιταγή πέντε χιλιάδων λιρών θα παραδοθεί στο άτομο το οποίο θα του πει που βρίσκεται ο γιος του, και άλλες χίλιες σε εκείνον που θα κατονομάσει τον άνθρωπο, ή τους ανθρώπους, οι οποίοι τον απήγαγαν.»

«Πρόκειται περί πριγκιπικής προσφοράς», είπε ο Χολμς. «Γουώτσον, έχω την εντύπωση πως πρέπει να συνο-δεύσουμε τον Δρ Χάξταμπλ, πίσω στα Βόρια της Αγγλίας. Και τώρα, Δρ Χάξταμπλ, όταν θα έχετε πιει το γάλα σας θα είχατε την καλοσύνη να μου αναφέρετε τι συνέβη, πότε συνέβη, πως συνέβη, και, τέλος, ποία η σχέση του Δρ Θόρνεϋκροφτ Χάξταμπλ, εκ του Αποκλειστικού σχολείου, πλησίον του Μάκλετον, με το ζήτημα, και για ποιόν λόγο έρχεται τρεις ημέρες κατόπιν ενός γεγονότος —η κατάσταση του πηγουνιού σας προδίδει την ημέρα— να αιτηθεί τις ταπεινές μου υπηρεσίες.»

19 ((Σ.τ.Μ.) K.G. – Πιθανόν να προέρχεται από το Knight Of The Order of the Garter. Ιππότης

του τάγματος των Γκάρτερ. Τάγμα ιδρυθέν από τον Βασιλιά Εδουάρδο τον 3ο το 1348. 20 ((Σ.τ.Μ.) P.C. – Privy Counsil, μέλος του ανακτοβουλίου. Σύμβουλος της Βασίλισσας.


- 149 -

Ο επισκέπτης μας είχε τελειώσει το γάλα και τα μπισκότα του. Η ζωή είχε επανέρθει στα μάτια του όπως και το χρώμα στα μάγουλα του καθώς επιδόθηκε με μεγάλη ζωντάνια και νηφαλιότητα να εξηγεί την κατάσταση.

«Οφείλω να σας πληροφορήσω, κύριοι, πως το Αποκλειστικό21 είναι προπαρασκευαστικό σχολείο, του οποίου τελώ ιδρυτής και διευθυντής. Το ‘Οι παράπλευρες 22

«Την 1η Μαΐου το αγόρι έφθασε, λόγω της έναρξης της εαρινής περιόδου. Επρόκειτο περί ενός γλυκύτατου νεαρού, και ο οποίος σύντομα συμμορφώθηκε στις μεθόδους μας. Μπορώ να σας πω—θεωρώ πως δε γίνομαι αδιάκριτος, ωστόσο οι ελλείπεις εκμυστηρεύσεις δεν έχουν νόημα σε μια τέτοια περίπτωση— πως δεν ήταν εντελώς ευχαριστημένος με το σπίτι του. Αποτελεί κοινό μυστικό πως ο έγγαμος βίος του Δούκα δεν ήταν ιδιαίτερα γαλήνιος, και το ζήτημα έληξε με την κοινή συναινέσει διάσταση τους, με τη Δούκισσα να εγκαθίσταται στο Γαλλικό Νότο. Το οποίο είχε συμβεί ελάχιστα νωρίτερα, και η αγάπη του αγοριού είναι γνωστό ότι έτεινε προς τη μητέρα του. Έπεσε σε κατάθλιψη κατόπιν της αναχώρησης της εκ της Έπαυλης Χόλντερνις, και για το συγκεκριμένο λόγο ήταν που ο Δούκας θέλησε να τον στείλει

σκέψεις του Χάξταμπλ επί του Οράτιου’ ενδεχομένως να ανακαλεί το όνομα μου στην μνήμη σας. Το Αποκλειστικό είναι, δίχως εξαίρεση, το καλύτερο και πλέον διακεκριμένο προπαρα-σκευαστικό σχολείο στην Αγγλία. Ο Λόρδος Λέβερστοκ, ο Έρλ του Μπλάκγουώτερ, ο Σερ Κάθκαρτ Σόαμς—όλοι μου έχουν εμπιστευθεί τους γιους τους. Όμως αισθάνθηκα πως το σχολείο μου είχε φθάσει στο απόγειο του όταν, προ τριών εβδομάδων, ο Δούκας του Χόλντερνις έστειλε τον κ. Τζέιμς Γουάιλντερ, το γραμματέα του, με την ανακοίνωση πως ο νεαρός Λόρδος Σάλταϊρ, ηλικίας δέκα ετών, ο μοναδικός του υιός και κληρονόμος, επρόκειτο να ανατεθεί υπό την εποπτεία μου. Ελάχιστα συλλογίσθηκα πως θα αποτελούσε το προοίμιο της πλέον συντριπτικής κακοτυχίας της ζωής μου.

21 Priori 22 Sidelights

Arthur Conan Doyle

- 150 -

στο ίδρυμα μου. Εντός ενός δεκαπενθημέρου το αγόρι ένοιωθε μαζί μας σα στο σπίτι του, και ήταν πρόδηλα απολύτως ευτυχισμένο.

«Εθεάθη για τελευταία φορά τη νύχτα της 13ης Μαΐου —η οποία ήταν, η νύχτα της προηγούμενης Δευτέρας. Το δωμάτιο του βρισκόταν στο δεύτερο πάτωμα, και το οποίο προσεγγιζόταν μέσω ενός άλλου μεγαλύτερου θαλάμου στον οποίο δυο αγόρια κοιμόντουσαν. Τα αγόρια εκείνα ούτε είδαν ούτε άκουσαν κάτι, οπότε είναι βέβαιο πως ο νεαρός Σάλταϊρ δεν πέρασε από αυτήν την μεριά. Το παράθυρο του ήταν ανοικτό, και υπάρχει ένας ανθεκτικός κισσός που φτάνει στο έδαφος. Δεν καταφέραμε να εντοπίσουμε ίχνη από κάτω, όμως είναι βέβαιο πως πρόκειται περί της μοναδικής πιθανής εξόδου.

«Η απουσία του ανακαλύφθηκε στις επτά η ώρα την Τρίτη το πρωί. Το κρεβάτι του είχε χρησιμοποιηθεί. Είχε ντυθεί πλήρως πριν βγει έξω με την συνήθη περιβολή ενός μαύρου ιματίδιου και σκούρου γκρίζου παντελονιού. Δεν υπήρχαν ενδείξεις πως κάποιος είχε εισέλθει στο δωμάτιο, και είναι απολύτως βέβαιο πως οτιδήποτε υπό τη μορφή κραυγών, είτε πάλης, θα είχε γίνει αντιληπτό, αφού ο Κάντερ, το μεγαλύ-τερο αγόρι, στο εσωτερικό δωμάτιο, κοιμάται εξαιρετικά ελαφρά.

«Μόλις η εξαφάνιση του Λόρδου Σάλταϊρ ανακαλύφθηκε συγκάλεσα αμέσως σε παρουσιολόγιο ολόκληρο το ίδρυμα, μαθητές, καθηγητές, και υπηρέτες. Τότε ήταν που διαπιστώσαμε πως ο Λόρδος Σάλταϊρ δεν ήταν μόνος στη φυγή του. Ο Χάιντεγκερ, ο καθηγητής Γερμανικών, έλλειπε. Το δωμάτιο του βρισκόταν στο δεύτερο πάτωμα, στην άκρη του κτιρίου, αντικρίζοντας στην ίδια πλευρά με του Λόρδου Σάλταϊρ. Το κρεβάτι του είχε επίσης χρησιμοποιηθεί· άλλα είχε προφανώς φύγει μερικώς ντυμένος, αφού το πουκάμισο και οι κάλτσες του βρίσκονταν πεσμένα στο πάτωμα. Είχε δίχως αμφιβολία κατέβει από τον κισσό, διότι είδαμε τα ίχνη των ποδιών του εκεί που είχε προσγειωθεί


- 151 -

πάνω στο χορτάρι. Το ποδήλατο φυλασσόταν σε ένα μικρό υπόστεγο πλάι στην αλέα, και το οποίο επίσης έλειπε.

«Συνεργαζόταν μαζί μου επί δυο έτη, και ήρθε με τις καλύτερες των συστάσεων· εντούτοις επρόκειτο περί ενός σιωπηλού, σκυθρωπού άνθρωπου, όχι ιδιαίτερα δημοφιλούς είτε προς τους καθηγητές είτε προς τα αγόρια. Ουδέν ίχνος των φυγάδων δεν ευρέθη, και πλέον την Τετάρτη το πρωί ήμασταν εξίσου στο σκοτάδι όπως και την Τρίτη. Έρευνα, φυσικά, διεξήχθη αμέσως στην Έπαυλη Χόλντερνις. Απέχει μόλις λίγα μίλια μακριά, και φαντασθήκαμε πως σε κάποια αιφνίδια κρίση νοσταλγίας είχε επιστρέψει στον πατέρα του· ωστόσο τίποτα δε γνώριζαν σχετικά. Ο Δούκας είναι εξαιρετικά ταραγμένος —και όσο για εμένα, είδατε οι ίδιοι την κατάσταση της νευρικής κατάρρευσης στην οποία η ένταση και η ευθύνη με οδήγησαν. κ. Χολμς, αν πότε πρόκειται να κάνετε χρήση του πλήρους δυναμικού σας, σας εκλιπαρώ να το πράξετε τώρα, διότι ποτέ στη ζωή σας δε θα έχετε κάποια υπόθεση αντάξια των δυνατοτήτων σας.»

Ο Σέρλοκ Χολμς είχε ακούσει με τη μέγιστη προσήλωση την κατάθεση του δυστυχούς διευθυντού. Τα τραβηγμένα φρύδια και η βαθιά αυλακιά μεταξύ τους φανέρωνε πως δε χρειαζόταν καμία προτροπή για να επικε-ντρώσει όλη του την προσοχή επί του προβλήματος το οποίο, παρεκτός των σπουδαίων συμφερόντων που εμπλέκονταν, έπρεπε να προκαλεί σε τέτοιο βαθμό αμεσότητας την αγάπη του προς το σύνθετο και το ιδιάζον. Τράβηξε το σημειωματάριο του και κατέγραψε ορισμένα σχόλια.

«Υπήρξατε εξαιρετικά αμελής με το να μην έρθετε σε εμένα νωρίτερα», είπε, αυστηρά. «Με φέρνετε στην έναρξη της έρευνας μου με ένα σοβαρό μειονέκτημα. Είναι ασύλληπτο, παραδείγματος χάριν, το ότι εκείνος ο κισσός και εκείνο το χορτάρι να μην προσέφεραν τίποτα σε έναν ειδικευμένο παρατηρητή.»

«Δεν είμαι υπόλογος, κ. Χολμς. Η Εξοχότητα του επιθυμούσε βαθύτατα την αποφυγή πρόκλησης κάθε δημο-σίου σκανδάλου. Φοβόταν πως η οικογενειακή του ατυχία θα

Arthur Conan Doyle

- 152 -

διασυρόταν ενώπιον του κόσμου. Τρέφει έναν βαθύτατο τρόμο προς οτιδήποτε σχετικό.»

«Εντούτοις διεξήχθη κάποια υπηρεσιακή έρευνα;» «Μάλιστα, κύριε, και αποδείχθηκε πλέον απογοητευ-

τική. Ένα εμφανές στοιχείο άμεσα αποκομίσθηκε, αφού ένα αγόρι και ένας νεαρός άντρας αναφέρθηκε πως αναχώρησαν από έναν γειτονικό σταθμό με κάποιο πρωινό τραίνο. Μόνο την προηγούμενη νύχτα είχαμε νέα πως οι δυο τους εντοπίσ-θηκαν στο Λίβερπουλ, και αποδείχθηκε πως δεν είχαν ουδεμία σχέση με το υπό συζήτηση ζήτημα. Τότε ήταν που στην απελπισία μου και την απογοήτευση μου, κατόπιν μιας άγρυπνης νύχτας, ήρθα ευθύς αμέσως σε εσάς με το πρωινό τραίνο.»

«Να υποθέσω πως η τοπική έρευνα μετριάστηκε σε ένταση καθόσον το λανθασμένο ίχνος ακολουθούταν;»

«Εγκαταλείφθηκε εντελώς.» «Έτσι ώστε αυτές οι τρεις ημέρες χάθηκαν. Η υπόθεση

έτυχε της πλέον απαράδεκτης μεταχείρισης.» «Το αντιλαμβάνομαι, και το παραδέχομαι.» «Εντούτοις το πρόβλημα θα επιδεχόταν την έσχατη

λύση. Θα χαρώ πολύ να την αναλάβω. Καταφέρατε να εντοπίσετε κάποια σχέση μεταξύ του αγνοούμενου αγοριού

και του Γερμανού καθηγητή;»

«Ουδεμία.» «Παρακολουθούσε

την τάξη του καθηγητή;»

«Όχι· δεν αντάλλαξε ποτέ ούτε μια λέξη μαζί του καθόσον γνωρίζω.»

«Είναι βεβαίως ιδιαίτερα ασύνηθες. Είχε το


- 153 -

αγόρι ποδήλατο;» «Όχι.» «Έλειπε κάποιο άλλο ποδήλατο;» «Όχι.» «Είναι βέβαιον;» «Απολύτως.» «Λοιπόν, τότε, δεν εννοείτε πως παίρνετε στα σοβαρά

ότι ο Γερμανός έφυγε ποδηλατώντας μέσα στην νύχτα κουβαλώντας το αγόρι στα χέρια του;»

«Βεβαίως όχι.» «Τότε ποια είναι η θεωρία σας;» «Το ποδήλατο ίσως να υπήρξε μια παραπλάνηση. Θα

ήταν δυνατόν να κρύφτηκε κάπου και οι δυο τους να συνέχισαν πεζοί.»

«Απολύτως· ωστόσο εμφαίνεται ως μια μάλλον απλοϊκή παραπλάνηση, έτσι; Υπήρχαν άλλα ποδήλατα σε εκείνο το υπόστεγο;»

«Αρκετά.» «Δε θα είχε κρύψει ΔΥΟ αν ήθελε να αφήσει την

εντύπωση πως είχαν φύγει με αυτά;» «Υποθέτω πως θα το έκανε.» «Φυσικά θα το έκανε. Η θεωρία της εξαπάτησης δεν

ισχύει. Ωστόσο το περιστατικό αποτελεί ένα θαυμάσιο σημείο εκκίνησης για την διεξαγωγή έρευνας. Σε τελική ανάλυση, ένα ποδήλατο δεν είναι ότι ευκολότερο να κρυφτεί ή να κατα-στραφεί. Μια ακόμη ερώτηση. Επισκέφθηκε κάποιος το αγόρι την ημέρα πριν εξαφανισθεί;»

«Όχι.» «Έλαβε κάποια γράμματα;» «Μάλιστα· ένα γράμμα.» «Από ποιόν;» «Από τον πατέρα του.» «Ανοίγετε τα γράμματα των αγοριών;» «Όχι.» «Πως γνωρίζετε πως προερχόταν από τον πατέρα

του;»

Arthur Conan Doyle

- 154 -

«Ο θυρεός βρισκόταν επί του φακέλου, και η διεύθυνση είχε γραφθεί από τον ιδιόρρυθμο γραφικό χαρακτήρα του Δούκα. Επιπλέον, ο Δούκας θυμάται πως το έγραψε.»

«Πότε έλαβε γράμμα πριν αυτού;» «Δεν είχε λάβει για αρκετές ημέρες.» «Έλαβε ποτέ κάποιο από την Γαλλία;» «Όχι· ποτέ.» «Αντιλαμβάνεστε το λόγο των ερωτήσεων μου,

φυσικά. Είτε το αγόρι αρπάχθηκε δια της βίας είτε έφυγε οικειοθελώς. Στην τελευταία περίπτωση θα αναμένατε πως κάποια προτροπή απέξω θα χρειαζόταν για να ωθήσει ένα τόσο νεαρό παλικάρι να προβεί σε κάτι τέτοιο. Αν δεν είχε επισκέπτες, η προκειμένη προτροπή όφειλε να έχει έρθει μέσω γραμμάτων. Συνεπώς προσπαθώ να ανακαλύψω ποιοι υπήρξαν επιστολογράφοι του.»

«Φοβούμαι πως δε δύναμαι να σας βοηθήσω περισσότερο. Ο μοναδικός επιστολογράφος του, εξ όσων γνωρίζω, ήταν ο πατέρας του.»

«Ποιος του έγραψε την ίδια εκείνη ημέρα της εξαφάνισης του. Υπήρξαν οι σχέσεις μεταξύ πατέρα και γιου ιδιαίτερα φιλικές;»

«Η Εξοχότητα του δεν είναι ποτέ φιλικός με κανέναν. Είναι εντελώς βυθισμένος σε σημαίνοντα δημόσια ζητήματα, και είναι μάλλον ασυγκίνητος σε κάθε συνηθισμένο συναίσθημα. Ωστόσο υπήρξε πάντοτε ευγενικός προς το αγόρι κατά το δικό του τρόπο.»

«Εντούτοις η αγάπη του τελευταίου έτεινε προς τη μητέρα του;»

«Μάλιστα.» «Το είπε;» «Όχι.» «Ο Δούκας, τότε;» «Μα τους ουρανούς, όχι!» «Τότε πως είναι δυνατόν να το γνωρίζετε;» «Είχα ορισμένες εμπιστευτικές συζητήσεις με τον κ.

Τζέιμς Γουάϊλντερ, το γραμματέα της Εξοχότητας του. Εκείνος


- 155 -

με πληροφόρησε σχετικά με τα συναισθήματα του Λόρδου Σάλταϊρ.»

«Καταλαβαίνω. Επί τη ευκαιρία, το τελευταίο γράμμα του Δούκα —ευρέθη στο δωμάτιο του κατόπιν της εξαφάνισης του;»

«Όχι· το είχε πάρει μαζί του. Νομίζω, κ. Χολμς, πως είναι ώρα να φεύγουμε για το Γιούστον.»

«Θα καλέσω μια τετράτροχη. Σε ένα τέταρτο της ώρας θα είμαστε υπό την διάθεση σας. Αν τηλεγραφήσετε πίσω, κ. Χάξταμπλ, θα ήταν καλό να αφήσετε τον κόσμο στην περιοχή σας να φαντάζεται πως η έρευνα εξακολουθεί ακόμη στο Λίβερπουλ, ή οπουδήποτε αλλού η εξαπάτηση οδήγησε το κοπάδι. Εν τω μεταξύ θα διενεργήσω μια σύντομη αθόρυβη έρευνα στην περιοχή σας, και ίσως η οσμή να μην έχει παγώσει τόσο ώστε δυο γέρικα λαγωνικά όπως ο Γουώτσον και εγώ ίσως να την εντοπίσουμε.»

Το βράδυ εκείνο μας βρήκε στην ψυχρή, αναζωογο-νητική ατμόσφαιρα της επαρχίας Πήκ, στην οποία το ξακουστό σχολείο του Δρ Χάξταμπλ βρισκόταν. Είχε ήδη σκοτεινιάσει όταν φτάσαμε. Ένα επισκεπτήριο βρισκόταν στο τραπέζι της εισόδου, και ο μπάτλερ ψιθύρισε κάτι στο αφεντικό του, ο οποίος στράφηκε προς το μέρος μας με την αναστάτωση σε κάθε πτυχή του προσώπου του.

«Ο Δούκας βρίσκεται εδώ», είπε. «Ο Δούκας και ο κ. Γουάϊλντερ είναι στο γραφείο. Ελάτε, κύριοι, και θα σας συστήσω.»

Γνώριζα, φυσικά, εκ των φωτογραφιών τον επιφανή πολιτικό, ωστόσο ο ίδιος ο άνθρωπος διέφερε εκ της απεικόνισης του. Επρόκειτο περί ενός ψηλού και αρχοντικού ατόμου, επιμελώς ντυμένου, με μακρύ, λεπτό πρόσωπο, και μύτη ασυνήθιστα σχηματισμένη και μακριά. Η απόχρωση της επιδερμίδας του έφερε μια νεκρική χλομάδα, η οποία γινόταν περισσότερο έντονη σε αντίθεση με μια μακριά, αραιή κατακόκκινη γενειάδα, η οποία κυλούσε πάνω στο λευκό του σακάκι, με την αλυσίδα του ρολογιού του να λαμπυρίζει από την άκρη του. Αυτή ήταν η μεγαλοπρεπής παρουσία που μας

Arthur Conan Doyle

- 156 -

κοίταζε παγερά, όπως στεκόταν στη μέση του χαλιού εμπρός από το τζάκι του Δρ Χάξταμπλ. Πλάι του στεκόταν ένας αρκετά νεαρός άντρας, ο οποίος θεώρησα πως ήταν ο Γουάϊλντερ, ο προσωπικός γραμματέας. Ήταν μικρόσωμος, νευρικός, σε επαγρύπνηση, με έξυπνα, ανοιχτά γαλάζια μάτια και ευμετάβλητα23

χαρακτηριστικά. Εκείνος ήταν που αμέσως, με έναν δηκτικό και βέβαιο τόνο, άνοιξε τη συζήτηση.

«Πέρασα σήμερα το πρωί, Δρ Χάξταμπλ, πολύ αργά

για να σας αποτρέψω να ξεκινήσετε για το Λονδίνο. Έμαθα πως σκοπός σας ήταν να προσκαλέσετε τον κ. Σέρλοκ Χολμς να αναλάβει τη διεξαγωγή της έρευνας. Η Εξοχότητα του έχει εκπλαγεί, Δρ Χάξταμπλ, εκ του γεγονότος πως προβήκατε σε ένα τέτοιο βήμα δίχως να τον συμβουλευτείτε.»

«Όταν έμαθα πως η αστυνομία είχε αποτύχει—»

23 mobile


- 157 -

«Η Εξοχότητα του επουδενεί λόγο δεν έχει πεισθεί πως η αστυνομία απέτυχε.»

«Μα σίγουρα, κ. Γουάϊλντερ—» «Έχετε πλήρη επίγνωση, Δρ Χάξταμπλ, πως η

Εξοχότητα του επιθυμεί αφάνταστα να αποφύγει κάθε δημόσιο σκάνδαλο. Προτιμά να εμπιστευθεί όσο το δυνατόν λιγότερους ανθρώπους επί του ζητήματος.»

«Το θέμα αποκαθίσταται πολύ εύκολα», είπε υποταγμένα ο Δόκτωρ· «Ο κ. Σέρλοκ Χολμς μπορεί να επιστρέψει στο Λονδίνο με το πρωινό τραίνο.»

«Ούτε κατ’ ιδέαν, Δόκτωρ, ούτε κατ’ ιδέαν», είπε ο Χολμς, με την πλέον ήπια φωνή. «Ο βόρειος αέρας είναι αναζωογονητικός και ευχάριστος, οπότε προτίθεμαι να περάσω λίγες μέρες επί των ρεικότοπων σας, και να απασχολήσω το μυαλό μου όσο το δυνατόν καλύτερα. Το αν θα έχω το καταφύγιο της στέγης σας ή του πανδοχείου του χωριού, φυσικά, θα το αποφασίσετε εσείς.»

Έβλεπα πως ο δυστυχής δόκτωρ βρισκόταν στο ύστατο στάδιο της αναποφασιστικότητας, εκ του οποίου διεσώθη από τη βαθιά, ηχηρή φωνή του κόκκινογένη Δούκα, η οποία αντήχησε σαν την καμπάνα του δείπνου.

«Συμφωνώ με τον κ. Γουάϊλντερ, Δρ Χάξταμπλ, πως συνετό θα ήταν να με είχατε συμβουλευθεί. Ωστόσο αφού ο κ. Χολμς έχει ήδη ενημερωθεί, θα ήταν όντως αδιανόητο να μην κάνουμε χρήση των υπηρεσιών του. Ακόμη καλύτερα αντί να πάτε στο πανδοχείο, κ. Χολμς, θα χαιρόμουν να έρθετε και να μείνετε μαζί μου στην Έπαυλη Χόλντερνις.»

«Ευχαριστώ την Εξοχότητα σας. Για τους σκοπούς της έρευνας μου θεωρώ πως θα ήταν συνετό εκ μέρους μου να παραμείνω στο σκηνικό του μυστηρίου.»

«Όπως επιθυμείτε, κ. Χολμς. Κάθε πληροφορία την οποία ο κ. Γουάϊλτερ είτε εγώ δυνάμεθα να σας προσφέρουμε, φυσικά, είναι στη διάθεση σας.»

«Πιθανόν να κριθεί αναγκαίο να σας επισκεφθώ στην Έπαυλη», είπε ο Χολμς. «Το μόνο που θα ήθελα να σας ρωτήσω επί του παρόντος, κύριε, θα ήταν αν έχετε σχηματίσει

Arthur Conan Doyle

- 158 -

κάποια εξήγηση στο μυαλό σας όσον αφορά τη μυστηριώδη εξαφάνιση του γιου σας;»

«Όχι, κύριε, δεν έχω.» «Συγχωρείστε με που θίγω ότι σας είναι ιδιαίτερα

επώδυνο, όμως δεν έχω άλλη επιλογή. Πιστεύετε πως η Δούκισσα έχει κάποια σχέση με το ζήτημα;»

Ο μεγάλος Υπουργός έδειξε αισθητά δισταγμό. «Δε το νομίζω», είπε, εντέλει. «Η επόμενη πλέον προφανής εξήγηση είναι πως το

παιδί απήχθηκε αποσκοπώντας στην επιβολή λύτρων. Δεν δεχθήκατε κάποια τέτοια απαίτηση;»

«Όχι, κύριε.» «Μια ερώτηση ακόμη, Εξοχότατε. Όπως αντιλαμβάνο-

μαι γράψατε στο γιο σας την ημέρα κατά την οποία συνέβη το περιστατικό.»

«Όχι· έγραψα την προηγούμενη.» «Ακριβώς. Εντούτοις το έλαβε την ημέρα εκείνη;» «Μάλιστα.» «Υπήρχε κάτι στο γράμμα σας το οποίο θα τον είχε

αναστατώσει ή θα τον ωθούσε να προβεί σε ένα τέτοιο βήμα;» «Όχι, κύριε, βεβαίως όχι.» «Ταχυδρομήσατε το γράμμα αυτοπροσώπως;» Η απάντηση του ευγενούς διεκόπη από το γραμματέα

του, ο οποίος παρενέβη σχετικά εντόνως.

«Η Εξοχότητα του δε συνηθίζει να ταχυδρομεί γράμματα ο ίδιος», είπε. «Το συγκεκριμένο γράμμα αφέθηκε μαζί με τα υπόλοιπα επί του γραφείου του, και εγώ ο ίδιος τα τοποθέτησα στον ταχυδρομικό σάκο.»


- 159 -

«Είστε βέβαιος πως το συγκεκριμένο βρισκόταν μεταξύ αυτών;»

«Μάλιστα· το παρατήρησα.» «Πόσα γράμματα έγραψε η Εξοχότητα του κατά την

ημέρα εκείνη;» «Είκοσι ή τριάντα. Διατηρώ μεγάλη αλληλογραφία.

Ωστόσο ασφαλώς δεν είναι κάπως άσχετο;» «Όχι εντελώς», είπε ο Χολμς. «Από πλευράς μου», συνέχισε ο Δούκας, «έχω

συμβουλεύσει την αστυνομία να στρέψει την προσοχή της στα Νότια της Γαλλίας. Έχω ήδη αναφέρει πως δεν πιστεύω ότι η Δούκισσα θα ενθάρρυνε μια τόσο τερατώδη ενέργεια, όμως το παιδί είχε τις πλέον αγύριστες ιδέες, και είναι πιθανόν να έφυγε για να πάει να τη συναντήσει, βοηθούμενος και υπο-κινούμενος εκ του Γερμανού. Νομίζω, Δρ Χάξταμπλ, πως θα επιστρέψουμε στην Έπαυλη.»

Αντιλαμβανόμουν πως υπήρχαν κι άλλες ερωτήσεις τις οποίες ο Χολμς θα ήθελε να θέσει· εντούτοις η απότομη συμπεριφορά του ευγενούς έδειχνε πως η συζήτηση είχε φθάσει στο τέλος της. Ήταν προφανές πως για την εξαιρετικά αριστοκρατική φύση του η συγκεκριμένη συζήτηση των στενών οικογενειακών θεμάτων με έναν ξένο ήταν πλέον αποτροπιαστική, και πως φοβόταν ότι κάθε νεώτερη ερώτηση θα έριχνε εντονότερο φως στις διακριτικά σκιασμένες γωνιές της Δουκικής ιστορίας.

Όταν ο ευγενής και ο γραμματέας του είχαν αποχω-ρίσει, ο φίλος μου ρίχθηκε αμέσως με χαρακτηριστική προθυμία στην έρευνα.

Ο θάλαμος του αγοριού εξετάστηκε εκτενώς, και δεν απέδωσε τίποτα εκτός της απόλυτης πεποίθησης πως μόνο από το παράθυρο θα μπορούσε να έχει διαφύγει. Το δωμάτιο του Γερμανού καθηγητή και τα προσωπικά του αντικείμενα δεν απέδωσαν κάποιο περαιτέρω στοιχείο. Στην περίπτωση του ένα μέρος του κισσού είχε ενδώσει υπό κάτω από το βάρος του, και είδαμε υπό το φως μιας λάμπας το σημάδι πάνω στην αλέα, εκεί που τα τακούνια του είχαν συναντήσει το έδαφος.

Arthur Conan Doyle

- 160 -

Εκείνο το μοναδικό βαθούλωμα στο κοντό γρασίδι απέμενε ως μοναδική μαρτυρία της ανεξήγητης νυχτερινής φυγής.

Ο Σέρλοκ Χολμς άφησε το σπίτι μονάχος, και δεν επέστρεψε παρά μετά τις έντεκα. Είχε προμηθευθεί έναν επίσημο χάρτη της περιοχής, τον οποίο και έφερε στο δωμάτιο μου, όπου και τον άπλωσε πάνω στο κρεβάτι, και, έχοντας ισορροπήσει τη λάμπα στο μέσο του, άρχισε να καπνίζει σκυμμένος από πάνω, και υποδεικνύοντας κατά διαστήματα αντικείμενα ενδιαφέροντος με την κεχριμπαρένια πίπα του.

«Η περίπτωση ετούτη έχει αρχίσει να με συναρπάζει, Γουώτσον», είπε. «Υπάρχουν σαφώς ορισμένα σημεία ενδιαφέροντος τα οποία συνδέονται μαζί της. Στο πρώιμο αυτό στάδιο θέλω να κατανοήσεις εκείνα τα γεωγραφικά χαρακτηριστικά τα οποία ενδέχεται να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην έρευνα μας.


- 161 -

«Κοίτα τούτον τον χάρτη. Το σκιασμένο τετράγωνο είναι το Αποκλειστικό σχολείο. Θα τοποθετήσω επάνω του μια πινέζα. Λοιπόν, η γραμμή αυτή είναι ο κεντρικός δρόμος. Παρατηρείς πως συνεχίζει ανατολικά και δυτικά του σχολείου, και βλέπεις επίσης πως δεν υπάρχει κάποιος πλευρικός δρόμος για ένα μίλι προς κάθε κατεύθυνση. Αν οι δυο τους απομακρύνθηκαν από τον δρόμο τότε πρόκειται περί ΑΥΤΟΥ του δρόμου.»

«Ακριβώς.» «Εκ μιας μοναδικής και ευτυχούς περίστασης είμαστε

σε θέση έως κάποιου σημείου να ελέγξουμε αν διέσχισε το δρόμο την εν λόγω νύχτα. Στο σημείο αυτό, όπου αναπαύεται η πίπα μου, ένας αγροφύλακας είχε βάρδια από τις δώδεκα ως τις έξι. Πρόκειται, όπως αντιλαμβάνεσαι, περί της πρώτης διασταύρωσης επί της ανατολικής πλευράς. Ο άντρας δηλώνει πως δεν έλειψε από το πόστο του ούτε στιγμή, και είναι βέβαιος πως ούτε το αγόρι ούτε ο άντρας θα είχαν κινηθεί από το δρόμο εκείνο απαρατήρητοι. Μίλησα με το συγκεκριμένο αστυνόμο απόψε, και μου φαίνεται πως πρόκειται περί ενός απολύτως αξιόπιστου προσώπου. Οπότε θέτουμε εκτός την προκειμένη πλευρά. Πλέον μας μένει να ασχοληθούμε με την άλλη. Υπάρχει ένα πανδοχείο εδώ, ο Κόκκινος Ταύρος, η ιδιοκτήτρια του οποίου ήταν άρρωστη. Είχε μηνύσει στο Μάκλετον για γιατρό, όμως εκείνος δεν ήρθε πριν το πρωί, λόγω του ότι έλειπε σε μια άλλη περίπτωση. Ο κόσμος στο πανδοχείο ήταν ξύπνιοι όλη τη νύχτα, προσμένοντας τον ερχομό του, και πότε ο ένας πότε ο άλλος φαίνεται πως είχαν διαρκώς ένα μάτι στραμμένο στο δρόμο. Δηλώνουν πως κανείς δεν πέρασε. Αν η μαρτυρία τους είναι βάσιμη, τότε είμαστε αρκετά τυχεροί ώστε να θέσουμε εκτός τη δυτική πλευρά, και επίσης είμαστε σε θέση να πούμε πως οι φυγάδες ΔΕΝ χρησιμοποίησαν καθόλου τον δρόμο.»

«Μα το ποδήλατο;» αντέτεινα. «Ακριβώς έτσι. Θα φτάσουμε και στο ποδήλατο

αμέσως. Συνεχίζοντας με το συλλογισμό μας: αν εκείνοι οι άνθρωποι δε μετακινήθηκαν από το δρόμο, θα πρέπει να

Arthur Conan Doyle

- 162 -

διέσχισαν την περιοχή βορείως του οικήματος είτε νοτίως του. Είναι βέβαιον. Ας σταθμίσουμε λοιπόν τη μια έναντι της άλλης. Νοτίως του σπιτιού βρίσκεται, όπως αντιλαμβάνεσαι, μια μεγάλη έκταση αρδευόμενης γης, χωρισμένης σε μικρά χωράφια, με πέτρινα τοιχία ανάμεσα τους. Εκεί, παραδέχομαι πως ένα ποδήλατο είναι αδύνατον να χρησιμοποιηθεί. Μπορούμε να απορρίψουμε την ιδέα. Στρεφόμαστε στην περιοχή βορείως. Εδώ απλώνεται ένα δασύλλιο, το οποίο σημειώνεται ως ‘Ράγγεντ Σώου,’ και στην άλλη άκρη του ξετυλίγεται ένας μεγάλος λοφώδης ρεικότοπος, ο βάλτος του Κάτω Γκιλ, ο οποίος συνεχίζει για δέκα μίλια και σταδιακά ανηφορίζει ψηλότερα. Εδώ, στη μια πλευρά της ερημιάς, βρίσκεται η Έπαυλη Χόλντερνις, δέκα μίλια από το δρόμο αλλά έξι μονάχα μέσα από το ρεικότοπο. Πρόκειται περί ενός ιδιαίτερα απομονωμένου κάμπου. Μερικοί αγρότες έχουν μικρά κομμάτια γης, όπου εκτρέφουν πρόβατα και γελάδια. Εκτός αυτών, χαραδριοί και νουμήνιοι αποτελούν τους μοναδικούς κατοίκους ώσπου να φτάσεις στην Κεντρική οδό του Τσέστερφιλντ. Υπάρχει μια εκκλησία εκεί, βλέπεις, μερικά εξοχικά, και ένα πανδοχείο. Πέρα από αυτό οι λόφοι γίνονται απόκρημνοι. Ασφαλώς πρόκειται για το νότο που το ζητούμενο μας πρέπει να βρίσκεται.»

«Μα το ποδήλατο;» επέμεινα. «Καλά, καλά!» είπε ο Χολμς, εκνευρισμένα. «Ένας

καλός ποδηλάτης δε χρειάζεται μια Κεντρική οδό. Ο ρεικότοπος είναι γεμάτος από μονοπάτια και το φεγγάρι ήταν ολόγιομο. Για κάτσε! Τι είναι αυτό;»

Ένα δυνατό χτύπημα ακούστηκε από την πόρτα, και μια στιγμή αργότερα ο Δρ Χαξταμπλ είχε εισέλθει στο δωμάτιο. Στο χέρι του κρατούσε ένα γαλάζιο καπέλο του κρίκετ, με ένα λευκό σιρίτι πάνω του.

«Επιτέλους έχουμε ένα ίχνος!» φώναξε. «Δόξα το Θεό! επιτέλους βρισκόμαστε επί τα ίχνη του αγοριού! Είναι το καπέλο του.»

«Που βρέθηκε;»


- 163 -

«Στην άμαξα των τσιγγάνων που κατασκήνωσαν στο ρεικότοπο. Έφυγαν την Τρίτη. Σήμερα η αστυνομία τους εντόπισε και εξέτασε το καραβάνι τους. Βρέθηκε αυτό.»

«Ποιες εξηγήσεις έδωσαν για την παρουσία του;» «Μίλησαν με υπεκφυγές και είπαν ψέματα —είπαν

πως το βρήκαν στο ρεικότοπο την Τρίτη το πρωί. Γνωρίζουν που βρίσκεται, τα καθάρματα! Ευχαριστώ το Θεό, που είναι κλειδαμπαρωμένοι για τα καλά. Είτε ο φόβος του νόμου ή το πορτοφόλι του Δούκα μετά βεβαιότητας θα βγάλει από μέσα τους όλα όσα γνωρίζουν.»

«Μέχρι στιγμής καλά», είπε ο Χολμς, όταν ο δόκτορας είχε τελικά αποχωρήσει από το δωμάτιο. «Τουλάχιστον υποστηρίζει τη θεωρία πως προς την πλευρά του ρεικότοπου του Κάτω Γκίλ θα πρέπει να προσδοκούμε αποτελέσματα. Η αστυνομία στην πραγματικότητα δεν έκαναν τίποτα τοπικά, εκτός του να συλλάβουν εκείνους τους τσιγγάνους. Δες εδώ, Γουώτσον! Υπάρχει ένα ρυάκι το οποίο διασχίζει το ρεικότοπο. Το βλέπεις σημειωμένο εδώ στο χάρτη. Σε μερικά σημεία φαρδαίνει σε ένα τέλμα. Ιδιαίτερα στην περιοχή μεταξύ της Έπαυλης Χόλντερνις και του σχολείου. Είναι μάταιο να ψάξουμε αλλού για ίχνη έπειτα από μια τόσο ξηρή περίοδο· όμως στο σημείο ΑΥΤΟ υπάρχει περίπτωση να έχει παραμεί-νει κάποιο στοιχείο. Θα σου μιλήσω νωρίς το πρωί, και παρέα θα επιχειρήσουμε να ρίξουμε λίγο φως επί του μυστηρίου.»

Η μέρα μόλις που χάραζε όταν ξύπνησα βρίσκοντας τη μακριά, λεπτή μορφή του Χολμς πλάι στο κρεβάτι μου. Ήταν πανέτοιμος, και προφανώς είχε ήδη βγει έξω.

«Τελείωσα ήδη με τον κήπο και το υπόστεγο των ποδηλάτων», είπε. «Πέρασα επίσης μια βόλτα από το Ράγγεντ Σώου. Λοιπόν, Γουώτσον, υπάρχει έτοιμο κακάο στο άλλο δωμάτιο. Θα πρέπει να σε παρακαλέσω να βιαστείς, γιατί έχουμε μια μεγάλη μέρα μπροστά μας.»

Τα μάτια του έλαμπαν, και τα μάγουλα του ήταν αναψοκοκκινισμένα από την έξαψη ενός δεξιοτέχνη ο οποίος βλέπει το έργο του εμπρός του. Ένας εξαιρετικά διαφορετικός Χολμς, ετούτος ο δραστήριος, άγρυπνος άνθρωπος, σε σχέση

Arthur Conan Doyle

- 164 -

με τον εσωστρεφή και κάτωχρο ονειροπόλο της Οδού Μπέϊκερ. Ένοιωσα, καθώς κοίταξα τη λυγερή μορφή, ξεχειλίζοντας από νευρικότητα, πως όντως μια κοπιώδης ημέρα μας περίμενε.

Εντούτοις ξεκίνησε με τη ζοφερότερη απογοήτευση. Με μεγάλες ελπίδες διασχίσαμε τον τυρφώδη, κοκκινωπό ρεικότοπο, ο οποίος τεμνόταν από αναρίθμητα μονοπάτια κοπαδιών προβάτων, ώσπου φτάσαμε στην πλατιά, ανοιχτοπράσινη ζώνη που επισήμαινε το τέλμα το οποίο μας χώριζε από την Έπαυλη Χόλντερνις. Ήταν βέβαιο, πως αν το παλικάρι είχε πάει προς το σπίτι του, θα πρέπει να το είχε περάσει, και δε θα ήταν δυνατόν να περάσει δίχως να αφήσει ίχνη. Όμως ούτε ίχνος του είτε του Γερμανού δε φαινόταν πουθενά. Με πρόσωπο που γινόταν όλο και πιο σκυθρωπό ο φίλος μου περπάτησε κατά μήκος της άκρης, παρατηρώντας μανιωδώς κάθε κηλίδα λάσπης επί της τυρφώδους επιφάνειας. Ίχνη προβάτων υπήρχαν εν αφθονία, και σε ένα σημείο, μερικά μίλια παρακάτω, αγελάδες είχαν αφήσει τα ίχνη τους. Τίποτα περισσότερο.

«Διέγραψε το πρώτο», είπε ο Χολμς, κοιτώντας μελαγχολικά την λοφώδη έκταση του ρεικότοπου. «Υπάρχει ένα ακόμη τέλμα εκεί κάτω και ένα στενό διάσελο ανάμεσα τους. Εδώ! Εδώ! Εδώ! Τι έχουμε εδώ;»

Είχαμε φθάσει σε μια μικρή σκουρόχρωμη λωρίδα ενός μονοπατιού. Στη μέση του, καθαρά σχηματισμένο πάνω στο μουλιασμένο χώμα, βρισκόταν το ίχνος ενός ποδηλάτου.

«Ζήτω!» φώναξα. «Το βρήκαμε.» Όμως ο Χολμς, κουνούσε το κεφάλι του, και το

πρόσωπο του ήταν περισσότερο προβληματισμένο και γεμάτο προσμονή παρά χαρούμενο.

«Ένα ποδήλατο, ασφαλώς, αλλά όχι ΤΟ ποδήλατο», είπε. «Είμαι εξοικειωμένος με σαράντα δυο διαφορετικά αποτυπώματα ελαστικών. Αυτό, όπως βλέπεις, είναι ένα Ντάνλοπ, με ένα μπάλωμα επί του εξωτερικού ελαστικού. Τα λάστιχα του Χάϊντεγκερ ήταν Πάλμερ, αφήνοντας οριζόντιες ραβδώσεις. Ο Είβελινγκ, ο καθηγητής μαθηματικών, ήταν


- 165 -

βέβαιος σχετικά με το θέμα. Συνεπώς, δε πρόκειται για ίχνος του Χάϊντεγκερ.»

«Του αγοριού, τότε;» «Πιθανόν, αν ήμασταν σε θέση να αποδείξουμε πως

είχε κάποιο ποδήλατο στην κατοχή του. Όμως αποτύχαμε εντελώς σε αυτό. Το συγκεκριμένο ίχνος, όπως αντιλαμβάνε-σαι, έγινε από έναν ποδηλάτη ο οποίος απομακρυνόταν από την κατεύθυνση του σχολείου.»

«Είτε πήγαινε προς αυτό;» «Όχι, όχι, αγαπητέ μου Γουώτσον. Το βαθύτερο

αποτύπωμα είναι, φυσικά, του πίσω τροχού, επί του οποίου το βάρος πέφτει. Διακρίνεις σε αρκετά σημεία όπου πέρασε και έσβησε εντελώς τα περισσότερο ρηχά ίχνη του εμπρόσθιου. Δίχως αμφιβολία απομακρυνόταν από το σχολείο. Ενδέχεται να σχετίζεται αλλά ίσως και όχι με την έρευνα μας, ωστόσο θα το ακολουθήσουμε προς τα πίσω πριν συνεχίσουμε.»

Έτσι και κάναμε, και έπειτα από μερικές γυάρδες χάσαμε τα ίχνη καθώς βγήκαμε από τη βαλτώδη περιοχή του ρεικότοπου. Ακολουθώντας το μονοπάτι προς τα πίσω, εντοπίσαμε άλλο ένα σημείο, όπου ένα ρυάκι κυλούσε διασχί-ζοντας το. Εδώ, για ακόμη μια φορά, βρισκόταν το ίχνος του ποδηλάτου, μολονότι σβησμένο από τις οπλές των αγελάδων. Κατόπιν αυτού δεν υπήρξε κανένα ίχνος, αλλά το μονοπάτι χανόταν μέσα στο Ράγγεντ Σώου, το δάσος το οποίο εκτεινό-ταν μέχρι την πίσω πλευρά του σχολείου. Από το δάσος αυτό θα έπρεπε να έχει βγει το ποδήλατο. Ο Χολμς κάθισε κάτω σε ένα βράχο και ακούμπησε το πηγούνι στα χέρια του. Είχα καπνίσει δυο τσιγάρα πριν κινηθεί.

«Λοιπόν, λοιπόν», είπε, εντέλει. «Είναι, φυσικά, πιθανόν πως ένας πανούργος άνθρωπος θα ήταν δυνατόν να αλλάξει τους τροχούς του ποδηλάτου του ώστε να αφήσουν δυσανάγνωστα ίχνη. Κάποιος εγκληματίας ο οποίος θα ήταν ικανός για μια τέτοια σκέψη θα ήταν ο άνθρωπος με τον οποίο θα ήμουν περήφανος να δουλέψω. Θα αφήσουμε το συγκεκριμένο ερώτημα σε εκκρεμότητα και θα επανέρθουμε

Arthur Conan Doyle

- 166 -

στο τέλμα μας και πάλι, διότι αφήσαμε μεγάλο μέρος του ανεξερεύνητο.»

Συνεχίσαμε τη συστηματική επιθεώρηση της άκρης του υγρού μέρους του ρεικότοπου, και σύντομα η καρτερι-κότητα μας ανταμείφθηκε. Στην αντικρινή πλευρά του χαμηλότερου μέρους του έλους ανοιγόταν ένα λασπώδες μονοπάτι. Ο Χολμς άφησε μια κραυγή ικανοποίησης καθώς το πλησίασε. Ένα αποτύπωμα σαν πλέγμα λεπτών τηλεγρα-φικών καλωδίων διέτρεχε το κέντρο του. Επρόκειτο για έναν τροχό Πάλμερ.

«Ορίστε ο Χερ Χάϊντεγκερ, μετά βεβαιότητας!» φώναξε

ο Χολμς, θριαμβευτικά. «Ο συλλογισμός μου αποδεικνύεται πως ήταν αρκετά ορθός, Γουώτσον.»

«Σε συγχαίρω.» «Εντούτοις έχουμε πολύ δρόμο ακόμη εμπρός μας. Αν

έχεις την καλοσύνη απομακρύνσου από το μονοπάτι. Ας ακο-λουθήσουμε τώρα τα ίχνη. Φοβούμαι πως δε θα μας οδηγήσει πολύ μακριά.»

Ανακαλύψαμε, εντούτοις, καθώς προχωρούσαμε πως εκείνο το τμήμα του βάλτου διασταυρωνόταν με πολλά


- 167 -

αφράτα μπαλώματα γης, και, μολονότι συχνά χάναμε τα ίχνη, κατορθώναμε πάντα να τα εντοπίσουμε ξανά.

«Παρατηρείς», είπε ο Χολμς, «πως ο αναβάτης αναμφί-βολα πλέον επιταχύνει το ρυθμό του; Ουδεμία αμφιβολία περί τούτου. Κοίτα εκείνο το αποτύπωμα, όπου διακρίνεις ευκρινέ-στατα και τους δυο τροχούς. Και οι δυο έχουν το ίδιο βάθος. Το γεγονός δύναται μόνον να σημαίνει πως ο αναβάτης ρίχνει το βάρος του στο τιμόνι, όπως κάποιος όταν επιταχύνει. Μα τον Ιώβ! Είχε μια πτώση.»

Υπήρχε ένα φαρδύ, ακανόνιστο μπάλωμα το οποίο κάλυπτε μερικά μέτρα του μονοπατιού. Κατόπιν υπήρχαν μερικές πατημασιές, και η ρόδα εμφανίστηκε και πάλι.

«Μια πλαγιολίσθηση», πρότεινα. Ο Χολμς ανασήκωσε ένα πατημένο κλαδί ανθισμένου

σκίνου. Με τρόμο αντιλήφθηκα πως τα λευκά άνθη ήταν μουσκεμένα με άλικο. Επί του μονοπατιού, επίσης, και κατά μήκους των ρεικιών υπήρχαν σκούρες κηλίδες πηγμένου αίματος.

«Άσχημο!» είπε ο Χολμς. «Άσχημο! Μείνε μακριά, Γουώτσον! Ούτε ένα παραπανίσιο βήμα! Τι διακρίνω εδώ; Έπεσε πληγωμένος, ξανακαβάλησε, και συνέχισε. Όμως δεν υπάρχει άλλο ίχνος. Κοπάδι από τούτο το πλευρικό μονοπάτι. Υπάρχει περίπτωση να μην πληγώθηκε από κάποιο ταύρο; Αδύνατον! Ωστόσο δε βλέπω τα ίχνη κανενός άλλου. Πρέπει να συνεχίσουμε, Γουώτσον. Είναι βέβαιο πως με τις κηλίδες όπως επίσης και με τα ίχνη να μας οδηγούν δεν μπορεί να μας ξεφύγει πλέον.»

Η έρευνα μας δεν είχε μεγάλη διάρκεια. Τα ίχνη του τροχού άρχισαν να χαράζουν υπέροχα το μουλιασμένο και κατηφορικό μονοπάτι. Ξάφνου, καθώς κοίταξα μπροστά, η αναλαμπή ενός μετάλλου τράβηξε το μάτι μου καταμεσής μιας πυκνής συστάδας σκίνων. Από μέσα τους ανασύραμε ένα ποδήλατο με λάστιχα Πάλμερ, ένα λυγισμένο πετάλι, και με ολόκληρο το μπροστινό του μέρος φριχτά κηλιδωμένο και βουτηγμένο στο αίμα. Από την άλλη μεριά των θάμνων προεξείχε ένα παπούτσι. Κάναμε το γύρο τρέχοντας, και εκεί

Arthur Conan Doyle

- 168 -

βρισκόταν πεσμένος ο ατυχής αναβάτης. Επρόκειτο περί ενός ψηλού άντρα, γενειοφόρου, με γυαλιά, ένας φακός εκ των οποίων είχε φύγει από τη θέση του. Αιτία θανάτου απότε-λούσε ένα τρομερό χτύπημα στο κεφάλι, το οποίο είχε συντρίψει μέρος του κρανίου του. Το ότι είχε συνεχίσει έχοντας δεχθεί ένα τέτοιο τραύμα έλεγε πολλά σχετικά με τη θέληση και το κουράγιο του άντρα. Φορούσε παπούτσια, αλλά όχι κάλτσες, και το ανοικτό του πανωφόρι φανέρωνε ένα νυχτικό από κάτω του. Επρόκειτο δίχως αμφιβολία για το Γερμανό καθηγητή.

Ο Χολμς γύρισε το σώμα με σεβασμό, και το εξέτασε

με μεγάλη προσοχή. Κατόπιν απέμεινε βαθιά συλλογισμένος για κάποια ώρα, και διέκρινα από το αναστατωμένο του μέτωπο πως αυτή η θλιβερή ανακάλυψη δεν είχε, κατά τη γνώμη του, συμβάλει στην προώθηση της έρευνας μας.

«Είναι κάπως δύσκολο να αποφασίσω τι να κάνουμε, Γουώτσον», είπε, τελικά. «Προσωπικά η προδιάθεση μου είναι να συνεχίσουμε την έρευνα, επειδή ήδη έχουμε χάσει υπερβολικό χρόνο ώστε δεν έχουμε την πολυτέλεια να χάσουμε άλλη μια ώρα. Από την άλλη πλευρά, είμαστε υποχρεωμένοι να ενημερώσουμε την αστυνομία για την ανακάλυψη μας, και να βεβαιωθούμε πως το σώμα αυτού του δυστυχή θα φροντιστεί καταλλήλως.»


- 169 -

«Θα μπορούσα να πάω ένα μήνυμα πίσω.» «Όμως χρειάζομαι τη συντροφιά και τη βοήθεια σου.

Στάσου μια στιγμή! Ένας τύπος μαζεύει τύρφη λίγο πιο κάτω, Φέρ’ τον εδώ, και θα αναλάβει να οδηγήσει την αστυνομία.»

Έφερα το χωρικό πίσω, και ο Χολμς έστειλε τον τρομαγμένο άντρα με ένα σημείωμα στο Δρ. Χάξταμπλ.

«Λοιπόν, Γουώτσον», είπε, «εντοπίσαμε δύο στοιχεία σήμερα το πρωί. Το ένα είναι το ποδήλατο με τα ελαστικά Πάλμερ, και είδαμε που μας οδήγησε. Το άλλο είναι το ποδήλατο με το μπαλωμένο Ντάνλοπ. Πριν αρχίσουμε να το ερευνούμε, ας προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε πλήρως τι ΑΚΡΙΒΩΣ γνωρίζουμε ώστε να έχουμε το μέγιστο όφελος, και να διαχωρίσουμε το σημαντικό εκ του τυχαίου.»

«Πρώτα από όλα θα ήθελα να σου ξεκαθαρίσω πως είναι βέβαιο ότι το αγόρι έφυγε με τη θέληση του. Κατέβηκε από το παράθυρο του και το έσκασε, είτε μόνος του είτε με κάποιον άλλο. Είναι βέβαιο.»

Συμφώνησα σιωπηρά. «Λοιπόν, τώρα, ας στραφούμε στον ατυχή Γερμανό

καθηγητή. Το αγόρι ήταν πλήρως ντυμένο όταν το έσκασε. Οπότε, γνώριζε τι θα έκανε. Όπως ο Γερμανός έφυγε δίχως τις κάλτσες του. Είναι βέβαιον πως ενήργησε πολύ βιαστικά.»

«Αναμφίβολα.» «Γιατί έφυγε; Επειδή, από το υπνοδωμάτιο του, είδε την

απόδραση του αγοριού. Επειδή ήθελε να το προλάβει και να το φέρει πίσω. Άρπαξε το ποδήλατο του, κυνήγησε το παιδί, και στην καταδίωξη του συνάντησε τον θάνατο του.»

«Έτσι θα φαινόταν.» «Φθάνω λοιπόν στο σημαντικό μέρος του

επιχειρήματος μου. Η φυσιολογική ενέργεια ενός άντρα που καταδιώκει ένα μικρό αγόρι θα ήταν να τρέξει πίσω του. Θα γνώριζε πως θα το προλάβαινε. Όμως ο Γερμανός δεν κάνει κάτι τέτοιο. Στρέφεται στο ποδήλατο του. Έμαθα πως ήταν εξαιρετικός ποδηλάτης. Δε θα το έκανε αν δεν είχε δει πως το αγόρι είχε κάποιο γρήγορο μέσο διαφυγής.»

«Το άλλο ποδήλατο.»

Arthur Conan Doyle

- 170 -

«Ας συνεχίσουμε την αναπαράσταση μας. Συναντά το θάνατο πέντε μίλια από το σχολείο —όχι από σφαίρα, στο επισημαίνω, την οποία ακόμη κι ένα παιδί θα μπορούσε κατά κοινή αποδοχή να ρίξει, άλλα από βίαιο χτύπημα το οποίο και καταφέρθηκε από ένα στιβαρό χέρι. Το αγόρι, λοιπόν, ΕΙΧΕ κάποιο σύντροφο στη φυγή του. Και η φυγή του ήταν ιδιαίτερα γοργή, αφού χρειάστηκαν πέντε μίλια πριν ένας έμπειρος ποδηλάτης κατορθώσει να τους προλάβει. Και όμως παρατηρούμε το έδαφος γύρω από τη σκηνή της τραγωδίας, τι ανακαλύπτουμε; Μερικά ίχνη γελαδιών, τίποτα άλλο. Πραγματοποίησα μια ευρύτερη εξέταση της περιοχής, και δεν υπάρχει άλλο μονοπάτι σε απόσταση πενήντα μέτρων. Κανείς άλλος ποδηλάτης δε θα μπορούσε να έχει να κάνει με τον ίδιο το φόνο. Ούτε και υπάρχουν κάποιες ανθρώπινες πατημασιές.»

«Χολμς», αναφώνησα, «είναι αδύνατον.» «Αξιοθαύμαστο!» είπε. «Ένα ιδιαίτερα διαφωτιστικό

σχόλιο. ΕΙΝΑΙ αδύνατον όπως το θέτω εγώ, και συνεπώς θα πρέπει κατά κάποιο τρόπο να το έθεσα λανθασμένα. Εντούτοις είδες και μόνος σου. Μπορείς να προτείνεις κάποια ανακολουθία;»

«Δε θα μπορούσε να έχει σπάσει το κρανίο του σε μια πτώση;»

«Σε ένα βάλτο, Γουώτσον;» «Βρίσκομαι σε απόλυτο αδιέξοδο.» «Τσκ, τσκ· έχουμε ξεδιαλύνει μερικά χειρότερα

προβλήματα. Τουλάχιστον έχουμε άφθονο υλικό, αν μόνο καταφέρουμε να το αξιοποιήσουμε. Έλα, λοιπόν, και, έχοντας εξαντλήσει τα Πάλμερ, ας δούμε τι έχουν να μας προσφέρουν τα Ντάνλοπ με το μπάλωμα.»

Εντοπίσαμε τα ίχνη και συνεχίσαμε να τα ακολουθούμε για κάποια απόσταση· όμως σύντομα ο βάλτος ανηφόρησε σε ένα μακρύ λόφο καλυμμένο με ρείκια, και αφήσαμε πίσω μας την κοίτη του νερού. Δε θα μπορούσαμε να ελπίζουμε σε καμία περαιτέρω βοήθεια όσον αφορά τα ίχνη. Στο σημείο όπου είδαμε τα τελευταία ίχνη του Ντάνλοπ


- 171 -

θα μπορούσαν κάλλιστα να οδηγούν στην Έπαυλη Χόλντερνις, οι επιβλητικοί πύργοι της οποίας υψώνονταν λίγα μίλια στα αριστερά μας, είτε προς ένα ταπεινό, γκρίζο χωριό το οποίο απλωνόταν εμπρός μας, και επισήμαινε τη θέση της κεντρικής οδού του Τσέστερφηλντ.

Καθώς πλησιάσαμε το βλοσυρό και φτωχικό πανδοχείο, με μια πινακίδα ενός πετεινού κοκορομαχιών 24

επάνω από την πόρτα του, ο Χολμς άφησε ένα ξαφνικό βογκητό και με έπιασε από τον ώμο για να γλιτώσει το πέσιμο. Είχε υποστεί ένα από εκείνα τα άσχημα διαστρέμματα του αστράγαλου τα οποία αφήνουν κάποιον αβοήθητο. Με δυσκολία έφτασε κουτσαίνοντας ως την πόρτα, όπου ένας μελαψός, οκλαδόν καθισμένος, ηλικιωμένος κάπνιζε μια μαύρη πήλινη πίπα.

«Πως είστε, κ. Ρούμπεν Χέις;» είπε ο Χόλμς. «Ποιος είστε, και πως αναφέρετε το όνομα μου με τόση

αμεσότητα;» απάντησε ο επαρχιώτης, με μια αναλαμπή υποψίας στα έξυπνα μάτια του.

«Μα, αναγράφεται στην πινακίδα πάνω από το κεφάλι σας. Είναι εύκολο να βρεις τον άνθρωπο που είναι αφέντης

24 (Σ.τ.Μ.) game-cock -> Fighting cock

Arthur Conan Doyle

- 172 -

της οικίας του. Να υποθέσω πως δεν έχετε κάποιο αμάξι στους στάβλους σας;»

«Όχι· δεν έχω.» «Με δυσκολία πατάω το πόδι μου κάτω.» «Μη το πατάτε κάτω.» «Μα δεν μπορώ να περπατήσω.» «Καλά τότε, πηδήξτε.» Ο τρόπος του κ. Ρούμπεν Χέις απείχε πολύ από την

ευγένεια, όμως ο Χολμς το πήρε με αξιοθαύμαστα καλή διάθεση.

«Κοίτα να δεις, άνθρωπε μου», είπε. «Πρόκειται περί μιας δυσάρεστης θέσης για εμένα. Δε νοιάζομαι για το πώς θα συνεχίσω.»

«Ούτε και εγώ», είπε ο δύσθυμος πανδοχέας. «Το ζήτημα είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Θα σας

προσφέρω μια χρυσή λίρα για τη χρήση ενός ποδηλάτου.» Ο πανδοχέας τέντωσε τα αυτιά του. «Που θέλετε να πάτε;» «Στην Έπαυλη Χόλντερνις.» «Φιλαράκια του Δούκα, να υποθέσω;» είπε ο

πανδοχέας, επιθεωρώντας τα λεκιασμένα από λάσπες ενδύματα μας με μάτια γεμάτα ειρωνεία.

Ο Χολμς γέλασε καλοδιάθετα. «Θα χαρεί να μας δει, όπως και να έχει.» «Γιατί;» «Επειδή του φέρνουμε νέα για το χαμένο του γιο.» Ο πανδοχέας άφησε να διαφανεί ένα έντονο

ξάφνιασμα. «Πως, είσαστε στα ίχνη του;» «Μαθεύτηκε πως τον είδαν στο Λίβερπουλ. Τον

αναμένουν όπου να είναι.» Και πάλι μια γοργή αλλαγή πέρασε πάνω από το

βαρύ, αξύριστο πρόσωπο του. Οι τρόποι του έγιναν άξάφνα αβροί.

«Έχω ελάχιστους λόγους να εύχομαι οτιδήποτε καλό για το Δούκα από τον καθένα», είπε, «γιατί ήμουν ο αρχί-


- 173 -

αμαξάς του κάποτε, και άσχημα πολύ μου συμπεριφέρθηκε. Ο ίδιος ήταν που με έστειλε σπίτι μου δίχως ούτε μια λέξη να ακούσει λες κι ήμουν ένα τίποτα25

«Σας ευχαριστώ», είπε ο Χολμς. «Θα γευματίσουμε πρώτα. Κατόπιν φέρνεις το ποδήλατο σου.»

. Όμως χαίρομαι που ακούω πως ο νεαρός κύριος φάνηκε στο Λίβερπουλ, και θα σας βοηθήσω να μεταφέρετε τα νέα στην Έπαυλη.»

«Δεν έχω ποδήλατο.» Ο Χολμς έβγαλε μια λίρα. «Μα άνθρωπε σου λέω, δεν έχω ποδήλατο. Θα σας

δώσω δυο άλογα για να πάτε μέχρι την Έπαυλη.» «Μάλιστα, μάλιστα», είπε ο Χολμς, «θα μιλήσουμε

σχετικά όταν θα έχουμε φάει κάτι.» Όταν μείναμε μόνοι στην πλακόστρωτη κουζίνα ήταν

εκπληκτικό το πόσο γοργά θεραπεύτηκε ο στραμπουλιγμένος αστράγαλος. Είχε σχεδόν βραδιάσει, και είχαμε να φάμε από νωρίς το πρωί, οπότε και περάσαμε αρκετή ώρα τρώγοντας. Ο Χολμς βυθισμένος σε σκέψεις, και μια ή δυο φορές πήγε ως το παράθυρο και κοίταξε έξω ανυπόμονα. Το παράθυρο έβλεπε προς μια φτωχική αυλή. Στην άλλη άκρη βρισκόταν ένα σιδεράδικο όπου ένα μουτζουρωμένο παλικάρι δούλευε. Στην απέναντι πλευρά βρίσκονταν οι στάβλοι. Ο Χολμς είχε κάτσει κάτω κατόπιν μιας από τις βόλτες του, όταν ξάφνου πετάχτηκε από την καρέκλα του με ένα δυνατό επιφώνημα.

«Μα τους ουρανούς, Γουώτσον, νομίζω πως το βρήκα!» φώναξε. «Ναι, ναι, έτσι πρέπει να είναι. Γουώτσον, θυμάσαι να είδες ίχνη από κοπάδι αγελάδων σήμερα;»

«Ναι, αρκετά.» «Που;» «Μα, παντού. Υπήρχαν στο βάλτο, και ξανά στο

μονοπάτι, και ξανά στο σημείο που ο άμοιρος ο Χάιντεγκερ βρήκε το θάνατο του.»

«Ακριβώς. Πες μου λοιπόν, τώρα, Γουώτσον, πόσες αγελάδες είδες στα ρεικοτόπια;»

«Δε θυμάμαι να είδα καμία.»

25 a character on the word of a lying corn-chandler

Arthur Conan Doyle

- 174 -

«Παράξενο, Γουώτσον, να δούμε όλα αυτά τα ίχνη κατά μήκους της διαδρομής μας, αλλά να μη δούμε ούτε μια αγελάδα σε ολόκληρο το ρεικοτόπι· πολύ παράξενο, έτσι Γουώτσον;»

«Ναι, είναι παράξενο.» «Τώρα, Γουώτσον, κατέβαλε μια προσπάθεια· πήγαινε

πίσω με το μυαλό σου! Μπορείς να διακρίνεις εκείνα τα ίχνη επί του μονοπατιού;»

«Ναι, μπορώ.» «Μπορείς να θυμηθείς αν τα ίχνη ήταν κάποιες φορές

έτσι, Γουώτσον»--διέταξε μερικά ψίχουλα ψωμιού με αυτόν τον τρόπο -- ::::: «και μερικές φορές έτσι» -- :.:.:.:.:.:. – «και περιστασιακά έτσι» -- .`.`.`.`.`. «Μπορείς να θυμηθείς;»

«Όχι δεν μπορώ.» «Όμως εγώ μπορώ. Θα ορκιζόμουν έπ’ αυτού. Ωστόσο,

θα επιστρέψουμε με την ησυχία μας και θα το επαληθεύουμε. Πόσο τυφλός ήμουν να μην καταλήξω στο συμπέρασμα μου!»

«Και ποιο είναι το συμπέρασμα σου;» «Μονάχα πως πρόκειται περί μιας αξιοθαύμαστης

αγελάδας η οποία να μπορεί να περπατά, να τριποδίζει, και να καλπάζει. Μα τον Γεώργιο, Γουώτσον, δε θα σκεφτόταν ποτέ ένας επαρχιώτης καπελάς να στήσει μια τέτοια παραπλάνηση όπως αυτή! Το πεδίο δείχνει να είναι καθαρό, εκτός από το παλικάρι στο σιδεράδικο. Ας ξεγλιστρήσουμε έξω και να δούμε τι θα ανακαλύψουμε.»

Υπήρχαν δυο αφρόντιστα άλογα με τραχύ τρίχωμα μέσα στον ετοιμόρροπο στάβλο. Ο Χολμς σήκωσε το πίσω πόδι ενός από αυτά και γέλασε δυνατά.

«Παλιά πέταλα, μα μόλις βαλμένα – παλιά πέταλα, μα τα καρφιά καινούργια. Η προκειμένη περίπτωση αξίζει να θεωρηθεί ως κλασσική. Πάμε απέναντι στο σιδεράδικο.»

Το παλικάρι εξακολούθησε να εργάζεται δίχως να μας κοιτάξει. Είδα τα μάτια του Χολμς να ψάχνουν αριστερά και δεξιά μέσα σε σκόρπια σίδερα και ξύλα τα οποία βρίσκονταν παντού στο πάτωμα. Ξάφνου, όμως, ακούσαμε ένα βήμα πίσω μας, και εκεί βρισκόταν ο πανδοχέας, τα βαριά του φρύδια


- 175 -

τραβηγμένα πάνω από τα αγριωπά μάτια του, τα μελαψά του χαρακτηριστικά παραμορφωμένα από οργή. Κρατούσε ένα κοντό μπαστούνι με σιδερένια κεφαλή στο χέρι του, και προχώρησε με έναν τόσο απειλητικό τρόπο που ένοιωσα κατευχαριστημένος αγγίζοντας το περίστροφο στην τσέπη μου.

«Σατανικοί κατάσκοποι!» φώναξε ο άντρας. «Τι κάνετε εδώ;»

«Μα, κ. Ρούμπεν Χέις», είπε ο Χολμς, ψύχραιμα, «κάποιος θα σκεπτόταν πως φοβάστε ότι θα ανακαλύψουμε κάτι.»

Ο άντρας ανέκτησε τον αυτοέλεγχο του κατόπιν έντονης προσπάθειας, και το βλοσυρό του στόμα χαλάρωσε σε ένα προσποιητό χαμόγελο, το οποίο ήταν περισσότερο απειλητικό από όσο το συνοφρύωμα του.

«Είσαι ευπρόσδεκτος να ψάξεις όσο θέλεις στο σιδεράδικο μου», είπε. «Όμως πρόσεξε, κύριε, δε θέλω κανείς να χώνει τη μύτη του στο χώρο μου δίχως την άδεια μου, έτσι όσο το συντομότερο πληρώσετε το λογαριασμό σας και φύγετε από εδώ τόσο το καλύτερο για εμένα.»

«Μάλιστα, κ. Χέις –δεν έγινε και τίποτα», είπε ο Χολμς. «Ρίξαμε μια ματιά στα άλογα σας, μα πιστεύω πως τελικά θα περπατήσω. Δεν είναι μακριά, πιστεύω.»

«Δεν είναι πάνω από δυο μίλια απόσταση μέχρι τις πύλες της Έπαυλης. Είναι ο δρόμος προς τα αριστερά.» Μας παρακολούθησε με μάτια βλοσυρά ώσπου είχαμε αφήσει πίσω μας την ιδιοκτησία του.

Δεν απομακρυνθήκαμε αρκετά μακριά στο δρόμο, γιατί ο Χολμς στάθηκε τη στιγμή που η στροφή μας έκρυψε από τα μάτια του πανδοχέα.

«Ήμασταν στο ζεστό, όπως λένε τα παιδιά, στο πανδοχείο», είπε. «Νοιώθω να κρυώνω όλο και περισσότερο με κάθε βήμα που κάνω μακρύτερα του. Όχι, όχι· μου είναι αδύνατον να το αφήσω.»

Arthur Conan Doyle

- 176 -

«Είμαι πεπεισμένος», είπα, «πως αυτός ο Ρούμπεν Χέις; γνωρίζει τα πάντα σχετικά. Ποτέ μου δεν αντίκρισα πιο ολοφάνερο κάθαρμα.»

«Αχά! Ώστε αυτή την εντύπωση σου προξένησε, ε; Υπάρχουν τα άλογα, υπάρχει το σιδεράδικο. Ναι, πρόκειται για ένα ενδιαφέρον μέρος αυτός ο Μαχητής Πετεινός26

Μια μακριά πλαγιά, διάστικτη από γκρίζους ασβεστο-λιθικούς βράχους, απλωνόταν πίσω μας. Είχαμε αφήσει το δρόμο, και ανηφορίζαμε το λόφο, όταν, κοιτώντας προς την κατεύθυνση της Έπαυλης Χολντερνίς, είδαμε έναν ποδηλάτη να πλησιάζει γοργά.

. Νομί-ζω πως θα ρίξουμε άλλη μια ματιά με πιο διακριτικό τρόπο.»

«Πέσε κάτω, Γουώτσον!» φώναξε ο Χολμς, με ένα βαρύ χέρι πάνω στον ώμο μου. Μόλις που είχαμε προλάβει να κρυφτούμε όταν ο άντρας πέρασε μπροστά μας στον δρόμο. Καταμεσής ενός κουρνιαχτού σκόνης είδα φευγαλέα ένα χλωμό, ταραγμένο πρόσωπο —ένα πρόσωπο με τον τρόμο σε κάθε του χαρακτηριστικό, το στόμα του ανοικτό, τα μάτια του να κοιτάζουν αγριεμένα μπροστά. Έμοιαζε ως μια αλλόκοτη καρικατούρα του κομψού Τζέιμς Γουάϊλντερ τον οποίο είχαμε δει την προηγούμενη νύχτα.

26 Fighting Cock


- 177 -

«Ο γραμματέας του Δούκα!» αναφώνησε ο Χόλμς. «Έλα, Γουώτσον, ας δούμε τι θα κάνει.»

Σκαρφαλώσαμε από βράχο, σε βράχο μέχρι που λίγες στιγμές αργότερα είχαμε φτάσει σε ένα σημείο από όπου είχαμε την δυνατότητα να βλέπουμε την πόρτα του πανδοχείου. Το ποδήλατο του Γουάιλντερ ακουμπούσε στο τοίχο πλάι της. Κανείς δε φαινόταν γύρω από το σπίτι, ούτε διακρίναμε κάποια πρόσωπα στα παράθυρα. Αργά το λυκόφως έπεσε καθώς ο ήλιος βυθίστηκε πίσω από τους ψηλούς πύργους της Έπαυλης Χόλντερνις. Εκεί, μες το μισοσκόταδο είδαμε της πλευρικές λάμπες μιας δίτροχης άμαξας 27

«Τι συμπεραίνεις εξ’ αυτού, Γουώτσον;» Ψιθύρισε ο Χολμς.

να φωτίζονται μέσα στην αυλή του στάβλου, και αμέσως μετά ακούσαμε το κροτάλισμα οπλών, καθώς κύλησε στο δρόμο και απομακρύνθηκε με ξέφρενο ρυθμό προς το Τσέστερφιλντ.

«Δείχνει σαν φυγή.» «Ένας άντρας σε ένα κάρο, από ότι μπόρεσα να δω.

Λοιπόν, το βέβαιο ήταν πως δεν επρόκειτο για τον κ. Τζέιμς Γουάιλντερ, γιατί βρίσκεται στην πόρτα.»

Ένα κόκκινο φωτεινό τετράγωνο είχε ξεπεταχτεί μέσα στο σκοτάδι. Στη μέση του βρισκόταν η σκιώδη φιγούρα του γραμματέα, το κεφάλι του προτεταμένο, προσπαθώντας να διακρίνει μέσα στη νύχτα. Ήταν εμφανές πως ανέμενε κάποιον. Τότε τελικά ακούστηκαν βήματα στον δρόμο, μια δεύτερη φιγούρα έγινε ορατή για μια στιγμή ενάντια στο φως, η πόρτα έκλεισε, και όλα σκοτείνιασαν και πάλι. Πέντε λεπτά αργότερα μια λάμπα άναψε σε ένα δωμάτιο στον πρώτο όροφο.

«Δείχνει σαν να πρόκειται για ένα περίεργο συνήθειο αυτό που συμβαίνει στο Μαχητή Πετεινό», είπε ο Χολμς.

«Το μπαρ βρίσκεται στην άλλη μεριά.» «Ακριβώς. Αποτελούν ότι κάποιος θα αποκαλούσε

ιδιαίτερους προσκεκλημένους. Λοιπόν, τι στο καλό κάνει ο κ.

27 trap

Arthur Conan Doyle

- 178 -

Τζέιμς Γουάιλντερ σε αυτό το καταγώγιο μες τη νύχτα, και ποιος είναι ο σύντροφος ο οποίος έρχεται να τον συναντήσει εδώ; Έλα, Γουώτσον, πρέπει όντως να πάρουμε το ρίσκο και να επιχειρήσουμε να το διερευνήσουμε κάπως βαθύτερα.»

Παρέα κατεβήκαμε στα κλεφτά μέχρι το δρόμο και γλιστρήσαμε ως την πόρτα του πανδοχείου. Το ποδήλατο βρισκόταν ακόμη ακουμπισμένο πάνω στον τοίχο. Ο Χολμς άναψε ένα σπίρτο και το κράτησε κοντά στον πίσω τροχό, και τον άκουσα να χασκογελά καθώς το φως έπεσε πάνω στο μπαλωμένο Ντάνλοπ. Από πάνω μας βρισκόταν το φωτισμένο παράθυρο.

«Πρέπει να ρίξω μια ματιά εκεί μέσα, Γουώτσον. Αν

σκύψεις και με στηρίξεις να ανέβω στον τοίχο, πιστεύω πως θα τα καταφέρω.»

Μια στιγμή αργότερα τα πόδια του βρίσκονταν στους ώμους μου. Ωστόσο μόλις που είχε ανέβει όταν βρέθηκε κάτω και πάλι.

«Έλα, φίλε μου», είπε, «η δουλειά μας για σήμερα υπήρξε αρκετή. Θεωρώ πως συγκεντρώσαμε όλα όσα


- 179 -

μπορούσαμε. Είναι μακρύς ο δρόμος για το σχολείο, και όσο το συντομότερο ξεκινήσουμε τόσο το καλύτερο.»

Ελάχιστα μίλησε κατά τη διάρκεια της κουραστικής μας επιστροφής μέσα από το ρεικότοπο, ούτε και μπήκε στο σχολείο όταν φτάσαμε, μα συνέχισε για το Σταθμό του Μάκλετον, από όπου και θα απέστελλε μερικά τηλεγραφή-ματα. Αργά την νύχτα τον άκουσα να παρηγορεί το Δρ. Χάξταμπλ, ο οποίος ήταν συντετριμμένος από την τραγωδία του θανάτου του καθηγητή του, και ακόμη αργότερα μπήκε στο δωμάτιο τόσο δραστήριος και ζωντανός όπως ήταν όταν είχαμε ξεκινήσει το πρωινό μας. «Όλα βαίνουν καλώς, φίλε μου», είπε. «Υπόσχομαι πως πριν το απόγευμα αύριο θα έχουμε φτάσει στην λύση του μυστηρίου.»

Στις έντεκα η ώρα το επόμενο πρωί ο φίλος μου και εγώ ανεβαίναμε την ξακουστή λεωφόρο των ελάτων της Έπαυλης Χόλντερνις. Συνοδευθήκαμε μέσα από την εξαίσια Ελισαβετιανή είσοδο στο γραφείο της εξοχότητας του. Εκεί βρήκαμε τον κ. Τζέιμς Γουάιλντερ, όλο αβρότητα και φινέτσα, αλλά με κάποιο ίχνος του αγριεμένου τρόμου της περασμένης νύχτας να ενεδρεύει ακόμη στη νευρική του ματιά και στα ανήσυχα χαρακτηριστικά του.

«Ήρθατε να δείτε την εξοχότητα του; Λυπάμαι· αλλά τυγχάνει ο Δούκας να μην είναι καθόλου καλά. Αναστατώθη-κε εξαιρετικά από τα τραγικά νέα. Λάβαμε ένα τηλεγράφημα από τον Δρ. Χάξταμπλ χθες το απόγευμα, το οποίο μας ανέφερε την ανακάλυψη σας.»

«Πρέπει να συναντήσω το Δούκα, κ. Γουάϊλντερ.» «Μα βρίσκεται στο δωμάτιο του.» «Τότε θα πρέπει να πάω στο δωμάτιο του.» «Νομίζω πως είναι ξαπλωμένός.» «Θα τον δω εκεί.» Η παγερή και ανένδοτη συμπεριφορά του Χολμς έδωσε

στο γραμματέα να αντιληφθεί πως ήταν μάταιο να διαφωνή-σει μαζί του.

«Πολύ καλά, κ. Χολμς· θα του αναφέρω ότι βρίσκεστε εδώ.»

Arthur Conan Doyle

- 180 -

Κατόπιν μισής ώρας καθυστέρησης ο σημαίνοντας ευγενής εμφανίστηκε. Το πρόσωπο του ήταν περισσότερο νεκρικό από ποτέ, οι ώμοι του ήταν πεσμένοι, και μου άφηνε την εντύπωση ενός κατά πολύ πιο ηλικιωμένου άνθρωπου από όσο έδειχνε την προηγούμενη ημέρα. Μας χαιρέτησε με τυπική αβρότητα και κάθισε στο γραφείο του, με την κόκκινη γενειάδα του να κυλάει πάνω στο τραπέζι.

«Λοιπόν, κ. Χολμς;» είπε. Ωστόσο τα μάτια του φίλου μου ήταν καρφωμένα στον

γραμματέα ο οποίος στεκόταν πλάι στην καρέκλα του κυρίου του.

«Πιστεύω εξοχότατε, πως θα μιλούσα περισσότερο ελεύθερα υπό την απουσία του κ. Γουάϊλντερ.»

Ο άντρας χλόμιασε και έριξε ένα κακεντρεχές βλέμμα στον Χολμς.

«Αν η εξοχότητα σας επιθυμεί—» «Ναι, ναι· καλύτερα να αποχωρήσεις. Λοιπόν, κ. Χολμς

τι έχετε να αναφέρετε;» Ο φίλος μου περίμενε έως ότου κλείσει η πόρτα πίσω

από τον αποχωρήσαντα γραμματέα. «Είναι γεγονός, εξοχότατε», είπε, «πως ο συνάδελφος,

Δρ. Γουώτσον, και εγώ είχαμε μια διαβεβαίωση πως μια αμοιβή προσφερόταν σχετικά με την υπόθεση. Θα ήθελα να έχω την επιβεβαίωση από τα δικά σας χείλη.»

«Βεβαίως, κ. Χολμς.» «Οριζόταν, αν είμαι καλά πληροφορημένος, στις πέντε

χιλιάδες λίρες προς όποιον σας πει που βρίσκεται ο γιος σας;» «Ακριβώς.» «Και άλλες χίλιες στον άνθρωπο που θα κατονομάσει

το πρόσωπο ή τα πρόσωπα που τον κρατούν φυλακισμένο;» «Ακριβώς.» «Στην τελευταία κατηγορία συμπεριλαμβάνονται,

αναμφίβολα, όχι μόνο εκείνοι που τον απομάκρυναν, αλλά και εκείνοι οι οποίοι συνωμότησαν για να τον κρατήσουν στην παρούσα θέση του;»


- 181 -

«Ναι, ναι», αναφώνησε ο Δούκας, ανυπόμονα. «Αν κάνετε σωστά τη δουλειά σας, κ. Σέρλοκ Χολμς, δε θα έχετε κανέναν λόγο να παραπονεθείτε περί ευτελούς μεταχείρισης.»

Ο φίλος μου έτριψε τα λεπτά του χέρια κατά τρόπο που εξέφραζε πλεονεξία το οποίο και με εξέπληξε, αφού γνώριζα τα λιτά γούστα του.

«Φαντάζομαι πως βλέπω το καρνέ επιταγών σας επί του γραφείου», είπε. «Θα ήμουν ευτυχής αν συμπληρώνατε μια επιταγή για έξι χιλιάδες λίρες. Θα ήταν εξίσου καλό, ίσως, αν τη διαγραμμίζατε. Τραπεζιτικοί αντιπρόσωποι μου είναι η Τράπεζα Πρωτευούσης και Επαρχιών, του υποκαταστήματος της Οδού Όξφορντ.»

Η εξοχότητα του καθόταν εξαιρετικά σοβαρός και στητός στην καρέκλα του, κοιτώντας παγερά το φίλο μου.

«Πρόκειται περί αστείου, κ. Χολμς; Δεν αποτελεί ζήτημα για αστεϊσμούς.»

«Καθόλου, εξοχότατε. Ποτέ δεν ήμουν περισσότερο ειλικρινής στη ζωή μου.»

«Τι εννοείτε, τότε;» «Εννοώ, πως έχω κερδίσει την αμοιβή μου. Γνωρίζω

που βρίσκεται ο γιος σας, και γνωρίζω ορισμένους, τουλάχιστον, από εκείνους που τον κρατούν.»

Η γενειάδα του Δούκα είχε γίνει εντονότατα κόκκινη ενάντια στο κάτωχρο πρόσωπο του.

«Που βρίσκεται;» είπε με κοφτή ανάσα. «Βρίσκεται, ή βρισκόταν την περασμένη νύχτα, στο

πανδοχείο του Μαχητή Πετεινού, περί τα δυο μίλια από την πόρτα του κήπου σας.»

Ο Δούκας έπεσε πίσω στην καρέκλα του. «Και ποιόν κατηγορείτε;» Η απάντηση του Σέρλοκ Χολμς ήταν εκπληκτική.

Προχώρησε βιαστικά μπροστά και άγγιξε τον Δούκα στον ώμο.

«Κατηγορώ ΕΣΑΣ», είπε. «Και τώρα, εξοχότατε, θα σας προβληματίσω και πάλι για εκείνη την επιταγή.»

Arthur Conan Doyle

- 182 -

Ποτέ δε θα ξεχάσω την εμφάνιση του Δούκα καθώς τινάχτηκε πάνω και έσφιξε τα χέρια σαν κάποιος που βυθιζόταν σε μια άβυσσο. Τότε, με εξαιρετική προσπάθεια αριστοκρατικού αυτοέλεγχου, κάθισε κάτω και βύθισε το κεφάλι μες τα χέρια του. Πέρασαν αρκετές στιγμές πριν μιλήσει.

«Πόσα γνωρίζετε;» ρώτησε τελικά, δίχως να σηκώσει το κεφάλι του.

«Σας είδα μαζί την προηγούμενη νύχτα.» «Γνωρίζει κάποιος άλλος εκτός του φίλου σας;» «Δε μίλησα σε κανέναν.» Ο Δούκας πήρε μια πένα στα τρεμάμενα χέρια του και

άνοιξε το καρνέ των επιταγών του. «Ο λόγος μου αξίζει, κ. Χολμς. Πρόκειται να

συμπληρώσω την επιταγή σας, όσο ανεπιθύμητες κι αν οι πληροφορίες που αποκομίσατε είναι για εμένα. Όταν αρχικά έγινε η προσφορά ελάχιστα σκέφτηκα την τροπή την οποία υπήρχε περίπτωση να πάρουν τα γεγονότα. Όμως εσείς και ο φίλος σας είσαστε διακριτικά πρόσωπα, κ. Χολμς;»

«Δυσκολεύομαι να σας κατανοήσω Εξοχότατε.» «Θα πρέπει να το θέσω απλά, κ. Χολμς. Αν μόνο οι

δυο σας γνωρίζετε το παρόν περιστατικό, τότε δεν υπάρχει λόγος να προχωρήσει περισσότερο. Πιστεύω πως δώδεκα χιλιάδες λίρες είναι το ποσό που σας οφείλω, έτσι;»

Όμως ο Χολμς χαμογέλασε και κούνησε το κεφάλι του. «Φοβούμαι, Εξοχότατε, πως το θέμα δύσκολα μπορεί

να διακανονισθεί έτσι απλά. Υπάρχει ο θάνατος του καθηγητή για τον οποίο θα πρέπει να δοθεί λόγος.

«Μα ο Τζέιμς δε γνώριζε τίποτα. Δε μπορείτε να τον καταστήσετε υπεύθυνο σχετικά. Αποτελεί έργο εκείνου του κτηνώδους καθάρματος τον οποίο είχε την ατυχία να χρησιμοποιήσει.»

«Είμαι υποχρεωμένος να δεχθώ τη θεώρηση, Εξοχότατε, πως όταν κάποιος εμπλέκεται σε ένα έγκλημα είναι ηθικός αυτουργός κάθε άλλου εγκλήματος το οποίο ενδεχομένως να προέρθει από αυτό.»


- 183 -

«Ηθικά, κ. Χολμς. Ουδεμία αμφιβολία πως έχετε δίκιο. Μα βέβαια όχι ενώπιον του νόμου. Ένας άντρας δεν μπορεί να καταδικασθεί για έναν φόνο εις τον οποίον δεν ήταν παρών, και τον οποίο απεχθάνεται και αποστρέφεται όσο και εσείς. Την στιγμή που το έμαθε προέβη σε μια πλήρη ομολογία προς εμένα, τόσο πλημμυρισμένος από τρόμο και τύψεις όπως ήταν. Ούτε στιγμή δεν έχασε στο να διακόψει εντελώς σχέσεις με τον δολοφόνο. Αχ, κ. Χολμς πρέπει να τον σώσετε!» Ο Δούκας είχε εγκαταλείψει κάθε προσπάθεια αυτοελέγχου, και βημάτιζε στο δωμάτιο με ένα παραμορφωμένο πρόσωπο και τα σφιγμένα του χέρια να κινούνται ανεξέλεγκτα στον αέρα. Εντέλει κατάφερε να θέσει τον εαυτό του υπό έλεγχο και κάθισε ξανά στο γραφείο του. «Εκτιμώ το γεγονός πως ήρθατε να με δείτε πριν μιλήσετε με οποιονδήποτε άλλο», είπε. «Τουλάχιστον, μπορούμε να διαβουλευτούμε κατά πόσο είναι δυνατόν να περιορίσουμε το ειδεχθές αυτό σκάνδαλο.»

«Ακριβώς», είπε ο Χολμς. «Πιστεύω, Εξοχότατε, πως αυτό είναι δυνατόν να επιτευχθεί μόνο με απόλυτη ειλικρίνεια μεταξύ μας. Είμαι προδιατεθειμένος να βοηθήσω την εξοχότητα σας στο μέγιστο των ικανοτήτων μου· άλλα για να έχω την δυνατότητα να το κάνω θα πρέπει να κατανοήσω μέχρι και την τελευταία λεπτομέρεια της κατάστασης του ζητήματος. Αντιλαμβάνομαι πως τα λόγια σας αφορούν τον κ.

Τζέιμς Γουάϊλντερ, και πως δεν είναι εκείνος ο δολοφόνος.»

«Όχι· ο δολοφόνος διέφυγε.»

Ο Σέρλοκ Χολμς χαμογέλασε σεμνά.

«Η Εξοχότητα σας δε θα έχει ακούσει πολλά σχετικά με τη φήμη την οποία κατέχω, ειδάλλως ούτε καν θα ήταν δυνατόν να διανοηθείτε πως είναι εύκολο να μου ξεφύγει κάποιος. Ο κ. Ρούμπεν Χέις συνελήφθη στο

Arthur Conan Doyle

- 184 -

Τσέστερφιλντ βάση των πληροφοριών μου στις έντεκα η ώρα χθες το βράδυ. Έλαβα ένα τηλεγράφημα από τον αρχηγό της τοπικής αστυνομίας πριν αναχωρήσω από το σχολείο σήμερα το πρωί.»

Ο Δούκας έγειρε πίσω στην καρέκλα και κοίταξε με κατάπληξη τον φίλο μου.

«Φαίνεται πως έχετε ικανότητες οι οποίες μετά δυσκολίας θα μπορούσαν να θεωρηθούν ανθρώπινες», είπε. «Ώστε ο Ρούμπεν Χέις συνελήφθη. Χαίρομαι αφάνταστα που το ακούω, αν δε θα έχει αντίκτυπο στη μοίρα του Τζέιμς.»

«Του γραμματέα σας;» «Όχι κύριε· του γιου μου.» Ήταν η σειρά του Χολμς να δείξει έκπληκτος. Ομολογώ πως αυτό είναι εντελώς καινούργιο για

εμένα, Εξοχότατε. Είμαι υποχρεωμένος να σας παρακαλέσω να γίνετε περισσότερο σαφής.»

«Δε θα σας αποκρύψω τίποτα. Συμφωνώ μαζί σας πως η απόλυτη ειλικρίνεια, όσο επώδυνη κι αν μου είναι, αποτελεί την καλύτερη προσέγγιση σε αυτήν την απεγνωσμένη κατάσταση στην οποία η τρέλα του Τζέιμς και η ζήλια μας έριξε. Όταν ήμουν πολύ νέος, κ. Χολμς, αγάπησα με αγάπη τέτοια που έρχεται μια και μοναδική φορά στη ζωή. Προσέφε-ρα στην κυρία γάμο, όμως εκείνη αρνήθηκε θεωρώντας πως μια τέτοια σχέση ίσως να αμαύρωνε την καριέρα μου. Αν ζούσε δε θα είχα παντρευτεί ποτέ κάποια άλλη. Πέθανε, και μου άφησε αυτό το παιδί, τον οποίο για χάρη της περιέβαλα με στοργή και φρόντισα. Δε μπορούσα να αποδεχθώ την πατρότητα στον κόσμο· όμως του πρόσφερα την καλύτερη δυνατή μόρφωση, και αφότου ενηλικιώθηκε τον κράτησα κοντά μου.

Έμαθε αιφνιδιαστικά το μυστικό μου, και έχει βασισθεί έκτοτε στην αξίωση την οποία έχει πάνω μου και επί της δύναμης μου να προκαλέσω ένα σκάνδαλο, το οποίο θα μου ήταν απεχθές. Η παρουσία του έχει να κάνει και με το ατυχές ζήτημα του γάμου μου. Υπεράνω όλων, μισούσε το νεαρό νόμιμο κληρονόμο από την αρχή με ένα επίμονο μίσος.


- 185 -

Θα μπορούσατε κάλλιστα να με ρωτήσετε για ποιον λόγο, υπό αυτές τις συνθήκες, κράτησα τον Τζέιμς κάτω από τη στέγη μου. Απαντώ πως το έκανα χάριν στο γεγονός πως βλέπω το πρόσωπο της μητέρας του στο δικό του, και πως χάριν αυτής δεν υπήρξε τέλος στο μαρτύριο μου. Όλοι οι χαριτωμένοι της τρόποι, επίσης, δεν υπήρχε ούτε ένας τους που να μη μου τη θύμιζε. ΔΕΝ μπορούσα να τον διώξω. Όμως φοβόμουν τόσο πολύ για το τι κακό θα μπορούσε να κάνει στον Άρθουρ – δηλαδή, στο Λόρδο Σαλτάιρ – ώστε τον έστειλα για ασφάλεια στο σχολείο του Δρ Χάξταμπλ.

«Ο Τζέιμς ήρθε σε επαφή με εκείνον τον τύπο, τον Χέις, επειδή ο άντρας ήταν ενοικιαστής μου, και ο Τζέιμς ενήργησε ως αντιπρόσωπος. Ο τύπος ήταν κάθαρμα από την αρχή· αλλά κατά κάποιο παράδοξο λόγο ο Τζέιμς δέθηκε στενά μαζί του. Ανέκαθεν έκανε παρέα με άτομα χαμηλό-τερης τάξης. Όταν ο Τζέιμς αποφάσισε να απαγάγει το Λόρδο Σαλτάιρ τις υπηρεσίες εκείνου του άντρα αναζήτησε. Θυμάστε πως έγραψα στον Τζέιμς την τελευταία εκείνη ημέρα. Λοιπόν, ο Τζέιμς άνοιξε το γράμμα και έβαλε ένα μήνυμα ζητώντας του Άρθουρ να τον συναντήσει σε ένα μικρό δάσος που αποκαλείται το Ράγκεντ Σώ28, και το οποίο βρίσκεται κοντά στο σχολείο. Χρησιμοποίησε το όνομα της Δούκισσας, και έτσι έπεισε το αγόρι να πάει. Εκείνο το απόγευμα ο Τζέιμς πήγε με το ποδήλατο – σας λέω ότι ο ίδιος μου εξομολογήθηκε – και είπε στον Άρθουρ, τον οποίο και συνάντησε στο δάσος, πως η μητέρα του λαχταρούσε να τον δει, και πως τον περίμενε στο βάλτο, και πως αν επέστρεφε στο δάσος τα μεσάνυχτα θα έβρισκε έναν άντρα με ένα άλογο, ο οποίος θα τον πήγαινε σε εκείνη. Ο καημένος ο Άρθουρ έπεσε στην παγίδα. Πήγε στο ραντεβού και βρήκε εκείνον τον τύπο, τον Χέϊς, με ένα πόνυ 29

28 (Ragged Shaw)

. Ο Άρθουρ το ίππευσε, και μαζί ξεκίνησαν. Φαίνεται –μολονότι ο Τζέιμς το άκουσε χθες – πως τους κατεδίωξαν, πως ο Χέις χτύπησε το διώκτη με ένα μπαστούνι, και πως ο άνθρωπος πέθανε από τα τραύματα του. Ο Χέις πήγε τον Άρθουρ στο

29 a led pony

Arthur Conan Doyle

- 186 -

πανδοχείο του, το Μαχητής Πετεινός30

«Λοιπόν, κ. Χολμς, έτσι είχε η κατάσταση όταν σας συνάντησα πριν από δυο ημέρες. Δεν είχα ιδέα της αλήθειας όπως και εσείς. Θα με ρωτήσετε πιο υπήρξε το κίνητρο του Τζέιμς για μια τέτοια πράξη. Απαντώ πως υπήρξαν πολλά όσον αναφορά το παράλογο και φανατικό μίσος το οποίο είχε για τον κληρονόμο μου. Από την πλευρά του θεωρούσε πως εκείνος έπρεπε να είναι κληρονόμος της περιουσίας μου, και δυσφορούσε βαθύτατα με τους κοινωνικούς κανόνες οι οποίοι το καθιστούσαν αδύνατο. Συγχρόνως είχε επίσης και ένα πιο συγκεκριμένο κίνητρο. Ήταν πεπεισμένος πως έπρεπε να διακόψω την μεταβίβαση, και θεωρούσε πως ήταν εντός των δυνατοτήτων μου να το κάνω. Σκόπευε να κάνει συμφωνία μαζί μου –να επιστρέψει τον Άρθουρ αν διέκοπτα την μεταβίβαση, καθιστώντας δυνατή την δυνατότητα να λάβει την περιουσία βάση διαθήκης. Γνώρισε καλά πως ποτέ δεν καλούσα την αστυνομία ενάντια του με την θέληση μου. Λέω πως θα είχε μου προτείνει μια τέτοια συμφωνία, όμως στην πραγματικότητα δεν το έκανε, γιατί τα γεγονότα εξελίχθηκαν ταχύτερα για εκείνον, και δεν είχε τον χρόνο να θέσει τα σχέδια του σε λειτουργία.

, όπου και περιορίστηκε σε ένα από τα δωμάτια, υπό την φροντίδα της κ. Χέις, η οποία είναι μια καλή γυναίκα, που ωστόσο βρίσκεται απολύτως υπό τον έλεγχο του κτηνώδους συζύγου της.

«Το γεγονός που υπέσκαψε το κακόβουλο σχέδιο του ήταν η ανακάλυψη του νεκρού σώματος του Χάιντεγκερ από εσάς. Ο Τζέιμς κατακλύσθηκε από τρόμο στα νέα αυτά. Έφτασαν χθες καθώς καθόμασταν εδώ στο γραφείο. Ο Δρ. Χάξταμπλ είχε στείλει ένα τηλεγράφημα. Ο Τζέιμς πλημμύρισε τόσο από θλίψη και εκνευρισμό ώστε οι υποψίες μου, οι οποίες ποτέ δεν απουσίαζαν εντελώς, μεταβλήθηκαν στιγμιαία σε βεβαιότητα, και τον εγκάλεσα για την πράξη του. Προέβη σε μια πλήρη εθελούσια ομολογία. Κατόπιν με εκλιπάρησε να κρατήσω το μυστικό του για τρεις ακόμη ημέρες, δίνοντας έτσι στον αχρείο συνεργό του μια ευκαιρία

30 (Fighting Cock)


- 187 -

να σώσει την ένοχη ζωή του. Ενέδωσα – όπως πάντοτε ενέδιδα – στις ικεσίες του, και στην στιγμή ο Τζέιμς έφυγε με βιασύνη μεγάλη για το Μαχητής Πετεινός ώστε να προειδοποιήσει τον Χέις και να του δώσει τα μέσα για να διαφύγει. Δε μπορούσα να πάω εκεί κατά την διάρκεια της ημέρας δίχως να προκαλέσω σχόλια, όμως μόλις βράδιασε πήγα γρήγορα για να δω τον καλό μου τον Άρθουρ. Τον βρήκα ασφαλή και πολύ καλά, ωστόσο τρομοκρατημένο πέρα από κάθε όριο ύστερα από το φρικτό δράμα που είχε γίνει μάρτυρας. Σεβόμενος την υπόσχεση μου, και ενάντια στην θέληση μου, συναίνεσα να τον αφήσω εκεί για τρεις μέρες υπό την επίβλεψη της κ. Χέις, αφού ήταν προφανές πως ήταν αδύνατον να ενημερώσω την αστυνομία σχετικά με του που βρισκόταν δίχως να τους αναφέρω ποιος ήταν ο δολοφόνος, και δεν έβλεπα πως θα ήταν δυνατόν ο δολοφόνος να τιμωρηθεί δίχως να καταστρέψει τον ατυχή Τζέιμς μου. Ζητήσατε ευθύτητα, κ. Χολμς, και εγώ την προσέφερα, διότι πλέον σας είπα τα πάντα δίχως την παραμικρή προσπάθεια περίφρασης και απόκρυψης. Με την σειρά σας να είστε το ίδιο ειλικρινής.»

«Θα είμαι», είπε ο Χολμς. «Καταρχάς, Εξοχότατε, είμαι υποχρεωμένος να σας πω ότι θέσατε τον εαυτό σας σε μια εξαιρετικά σοβαρή θέση ενώπιον του νόμου. Υποθάλψατε 31

Ο Δούκας έσκυψε το κεφάλι συγκατανεύοντας.

ένα κακούργημα και συμβάλατε στην διαφυγή ενός εγκλημα-τία· διότι δυσκολεύομαι να αμφιβάλλω πως όποια χρήματα τα οποία εδόθησαν από τον Τζέιμς Γουάιντερ προς συνδρομή του συνεργού του στη φυγή του προήλθαν από το πορτοφόλι της Εξοχότητας σας.»

«Πρόκειται όντως περί ενός ιδιαιτέρως σοβαρού ζητή-ματος. Ακόμη πιο αξιόποινη κατά τη γνώμη μου, αποτελεί Εξοχότατε η συμπεριφορά σας προς το νεώτερο γιο σας. Τον αφήσατε σε εκείνο το καταγώγιο για τρεις ημέρες.»

«Υπό βαρύτατες υποσχέσεις—» «Τι είναι οι υποσχέσεις για ανθρώπους όπως εκείνοι;

Δεν έχετε ουδεμία εγγύηση πως δε θα εξαφανισθεί μυστη-

31 (you have condoned)

Arthur Conan Doyle

- 188 -

ριωδώς και πάλι. Επιδεικνύοντας ανοχή προς τον ένοχο μεγαλύτερο γιο σας εκθέσατε τον αθώο νεαρότερο γιο σε άμεσο και περιττό κίνδυνο. Πρόκειται περί μιας εξαιρετικά αδικαιολόγητης ενέργειας.»

Ο περήφανος λόρδος του Χόλντερνις δεν ήταν συνηθισμένος να κρίνεται τόσο έντονα εντός της Δουκικής του Έπαυλης. Το αίμα κύλησε ορμητικά στο φαρδύ του μέτωπο, ωστόσο η συνείδηση του τον κράτησε βουβό.

«Θα σας βοηθήσω, όμως υπό έναν όρο μόνο. Και αυτός είναι να καλέσετε τον υπηρέτη σας και να με αφήσετε να του δώσω όποιες εντολές επιθυμώ.»

Δίχως λέξη ο Δούκας πίεσε το ηλεκτρικό κουδούνι. Ένας υπηρέτης μπήκε.

«Θα χαρείτε μαθαίνοντας», είπε ο Χολμς, «πως ο νεαρός αφέντης σας βρέθηκε. Αποτελεί επιθυμία του Δούκα να μεταβεί μια άμαξα στο πανδοχείο του Μαχητή Πετεινού για να μεταφέρει τον Λόρδο Σαλτάιρ σπίτι του.

«Λοιπόν», είπε ο Χολμς, όταν ο περιχαρής λακές είχε χαθεί, «έχοντας εξασφαλίσει το μέλλον, μας επιτρέπεται να φανούμε περισσότερο ελαστικοί με το παρελθόν. Δεν κατέχω κάποια επίσημη θέση, και δεν υπάρχει λόγος, εφόσον ικανοποιείται η δικαιοσύνη, να μην αποκαλύψω όλα όσα γνωρίζω. Όσο για τον Χέις δεν λέω τίποτα. Η αγχόνη τον περιμένει, και δε θα έκανα το παραμικρό για να τον σώσω. Δε μπορώ να γνωρίζω τι θα αποκαλύψει, ωστόσο δεν αμφιβάλλω πως η Εξοχότητα σας θα μπορούσε να του δώσει να καταλάβει πως συμφέρον του είναι να σιωπήσει. Υπό την θεώρηση της αστυνομίας θα έχει απαγάγει το αγόρι με σκοπό τα λύτρα. Αν από μόνοι τους δεν το ανακαλύψουν δε βλέπω το λόγο που θα έπρεπε να τους υποδείξω να προβούν σε μια ευρύτερη θεώρηση. Θα προειδοποιήσω την εξοχότητα σας, εντούτοις, πως η συνεχιζόμενη παρουσία του κ. Τζέιμς Γουάιλντερ στην οικία σας μπορεί μόνον να οδηγήσει στην δυστυχία.»

«Το καταλαβαίνω, κ. Χολμς, και έχει ήδη κανονισθεί πως θα με αφήσει για πάντα και θα πάει να αναζητήσει την τύχη του στην Αυστραλία.»


- 189 -

«Στην προκειμένη περίπτωση», είπε ο Χολμς, ενώ σηκωνόταν, «πιστεύω πως ο φίλος μου και εγώ μπορούμε να συγχαρούμε τους εαυτούς μας επί αρκετών ιδιαίτερα ευτυχών εκβάσεων εκ της σύντομης επίσκεψης μας στα Βόρεια. Παραμένει ακόμη μια λεπτομέρεια επί της οποίας θα επιθυμούσα λίγο φως. Εκείνος ο τύπος, ο Χέις είχε πεταλώσει τα άλογα του με πέταλα τα οποία αποτύπωναν ίχνη αγελάδων. Από τον κ. Γουάιλντερ ήταν που έμαθε μια τόσο αξιόλογη μέθοδο;»

Ο Δούκας στάθηκε συλλογισμένος για μια στιγμή, με ένα βλέμμα έντονης έκπληξης στο πρόσωπο του. Κατόπιν άνοιξε μια πόρτα και μας οδήγησε σε μια μεγάλη αίθουσα επιπλωμένη σα μουσείο. Μας οδήγησε προς μια γυάλινη προθήκη σε μια γωνία, και υπέδειξε την επιγραφή.

«Τα πέταλα αυτά», έλεγε, «ανασκάφτηκαν από την

τάφρο της Έπαυλης των Χόλντερνις. Είναι φτιαγμένα για χρήση από άλογα· ωστόσο το σχήμα από κάτω διαφοροποιείται σε ένα δίχηλο πόδι από σίδερο, έτσι ώστε να παραπλανεί τους διώκτες. Υποτίθεται πως άνηκαν σε

Arthur Conan Doyle

- 190 -

ορισμένους από τους διαγουμιστές Βαρόνους του Χόλντερνις κατά το Μεσαίωνα.»

Ο Χολμς άνοιξε την προθήκη, και υγραίνοντας το δάκτυλο του το πέρασε πάνω από το πέταλο. Μια λεπτή κρούστα πρόσφατης λάσπης έμεινε πάνω στο δέρμα του.

«Σας ευχαριστώ», είπε καθώς έκλεισε το τζάμι. «Πρόκειται για το δεύτερο πιο σημαντικό αντικείμενο το οποίο είδα εδώ στα Βόρεια.»

«Και το πρώτο;» Ο Χολμς δίπλωσε την επιταγή του και την τοποθέτησε

προσεκτικά στο σημειωματάριο του. «Φτωχός άνθρωπος είμαι», είπε, καθώς το χάιδεψε στοργικά και το έχωσε στα βάθη της εσωτερικής του τσέπης.


- 191 -

6. Η Περιπέτεια Του Μαύρου Πήτερ (25/06 - 29/06/ 2005)

Ποτέ δε θεώρησα πως ο φίλος μου ευρισκόταν στην

καλύτερη φόρμα του, τόσο πνευματικά όσο και σωματικά, από όσο κατά τη χρονιά του ’95. Η εντεινόμενη φήμη του είχε φέρει μαζί της μια εξαιρετική εμπειρία, και θα ήμουν ένοχος αδιακρισίας έστω κι αν άφηνα να διαφανεί μια απειροελάχι-στη ιδέα ορισμένων εκ των επιφανών πελατών που διάβηκαν το ταπεινό κατώφλι της οδού Μπέϊκερ. Ο Χολμς, εντούτοις, όπως όλοι οι μεγάλοι καλλιτέχνες, ζούσε προς χάριν της τέχνης του, και, εκτός της υπόθεσης του Δούκα του Χόλντερνις, σπανίως τον είδα να απαιτεί κάποια μεγάλη αμοιβή για τις πολύτιμες υπηρεσίες του. Τόσο απόκοσμος υπήρξε —ή και τόσο ιδιότροπος – ώστε συχνά αρνήθηκε τη βοήθεια του στους πλέον ισχυρούς και ευκατάστατους των οποίων τα προβλήματα δεν άγγιζαν τα ενδιαφέροντα του, ενώ θα αφιερωνόταν για εβδομάδες έντονης ενασχόλησης με τις υποθέσεις ορισμένων ταπεινών πελατών των οποίων το πρόβλημα παρουσίαζε εκείνα τα παράδοξα και δραματικά γνωρίσματα τα οποία γοήτευαν τη φαντασία του και προκαλούσαν την επινοητικότητα του.

Το αλησμόνητο έτος ’95 μια περίεργη και ετερόκλητη διαδοχή υποθέσεων απασχόλησε την προσοχή του, κυμαινόμενες από την ξακουστή έρευνα του αιφνίδιου θανάτου του Καρδινάλιου Τόσκα – μια έρευνα η οποία διεξήχθη από εκείνον κατόπιν της ρητής επιθυμίας της Αγιότητας του, του Πάπα – έως τη σύλληψη του Γουίλσον, του περιβόητου εκπαιδευτή καναρινιών, η οποία απομάκρυνε μια εστία μόλυνσης εκ της Ανατολικής πλευράς του Λονδίνου. Κατά πόδας των δυο αυτών διάσημων υποθέσεων ήρθε η τραγωδία του Γούντμανς Λη, και οι εξαιρετικά μυστηριώδεις περιστάσεις οι οποίες περιέβαλαν το θάνατο του Καπετάνιου Πήτερ Κάρεϋ. Καμία καταγραφή των δραστηριοτήτων του κ. Σέρλοκ Χολμς δε θα ήταν πλήρης αν δεν περιελάμβανε κάποιο απολογισμό της ιδιάζουσας αυτής υπόθεσης.

Arthur Conan Doyle

- 192 -

Κατά τη διάρκεια της πρώτης εβδομάδος του Ιουλίου ο φίλος μου απουσίαζε τόσο συχνά από το διαμέρισμα μας ώστε γνώριζα πως κάτι κρατούσε στο χέρι του. Το γεγονός πως αρκετοί σκληροτράχηλοι άνθρωποι πέρασαν να τον δουν κατά την περίοδο εκείνη και ρωτούσαν σχετικά με τον Καπετάνιο Μπέιζιλ μου έδωσε να καταλάβω πως ο Χολμς εργαζόταν υπό κάποια εκ των αναρίθμητων μεταμφιέσεων του και ονομάτων υπό τα οποία κάλυπτε τη δική του θαυμαστή και τρομερή ταυτότητα. Είχε τουλάχιστον πέντε μικρά καταφύγια σε διαφορετικά σημεία του Λονδίνου στα οποία είχε τη δυνατότητα να αλλάξει την ταυτότητα του. Δεν μου ανέφερε τίποτα σχετικά με τη δουλειά του, και δε συνήθιζα να τον πιέζω να μου τα εμπιστευθεί. Το πρώτο θετικό σημάδι το οποίο μου έδωσε όσον αφορά το γεγονός πως η κατεύθυνση η οποία στρεφόταν η έρευνα του ήταν αξιοσημείωτη. Είχε βγει πριν από το πρόγευμα, και είχα καθίσει να πάρω το δικό μου, όταν μπήκε βιαστικά μέσα στο δωμάτιο, με το καπέλο του στο κεφάλι και ένα πελώριο αγκιστρωτό καμάκι κρυμμένο σαν ομπρέλα κάτω από το χέρι του.

«Άλλο και τούτο, Χολμς!» φώναξα. «Δε σκοπεύεις να

μου πεις πως περπατούσες μες στο Λονδίνο με αυτό το πράγμα;»

«Πήγα μέχρι το χασάπη και γύρισα.»


- 193 -

«Το χασάπη;» «Και επιστρέφω με εξαιρετική όρεξη. Δεν τίθεται θέμα,

αγαπητέ μου Γουώτσον, για την αξία της άσκησης πριν το πρόγευμα. Όμως είμαι έτοιμος να στοιχηματίσω πως δε θα μαντέψεις τη μορφή που έλαβε η άσκηση μου.»

«Ούτε που θα το επιχειρήσω.» Γέλασε καθώς έβαλε καφέ.

«Αν θα ‘χες κοιτάξει στο μαγαζάκι του Άλαρντάις θα

είχες δει ένα νεκρό γουρούνι να κρέμεται από το τσιγκέλι της οροφής, και έναν κύριο με τα μανίκια του ανασκουμπωμένα να το καρφώνει με μανία με αυτό το όπλο. Εγώ ήμουν εκείνο το δραστήριο άτομο, και έτσι ικανοποιήθηκα πως δίχως να ασκήσω τόση προσπάθεια μπορώ να τρυπήσω το γουρούνι με ένα μοναδικό χτύπημα. Ίσως θα ήθελες να το δοκιμάσεις;»

«Όχι για τίποτα στον κόσμο. Μα γιατί το έκανες;» «Επειδή μου έδωσε την εντύπωση πως είχε μια έμμεση

σχέση με το μυστήριο του Γούντμαν Λη. Αχά, Χοπκινς, έλαβα το τηλεγράφημα σου χθες το βράδυ και σε περίμενα. Έλα στην παρέα μας.»

Arthur Conan Doyle

- 194 -

Ο επισκέπτης μας ήταν ένας υπερβολικά νευρικός άντρας, ηλικίας περί τα τριάντα, ντυμένος με καλόγουστο τουίντ κουστούμι, ωστόσο διατηρώντας το ορθωμένο παράστημα κάποιου συνηθισμένου στην υπηρεσιακή στολή. Τον αναγνώρισα αμέσως ως τον Στάνλεϋ Χόπκινς, ένα νεαρό αστυνομικό επιθεωρητή για του οποίου το μέλλον ο Χολμς έτρεφε μεγάλες ελπίδες, ενώ εκείνος με τη σειρά του επιδεί-κνυε το θαυμασμό και σεβασμό ενός μαθητή προς τις επιστημονικές μεθόδους του πασίγνωστου ερασιτέχνη. Το μέτωπο του Χόπκινς ήταν συννεφιασμένο, και κάθισε με τον αέρα βαθιάς κατήφειας.

«Όχι, ευχαριστώ, κύριε. Προγευμάτισα πριν να έρθω. Πέρασα τη νύχτα στην πόλη, γιατί ήρθα χθες για να αναφέρω.»

«Και τι είχες να αναφέρεις;» «Αποτυχία, κύριε· απόλυτη αποτυχία.» «Δεν έκανες καμία πρόοδο;» «Καμία.» «Θεέ μου! Θα πρέπει να ρίξω μια ματιά στο ζήτημα.» «Ευχόμουν να το κάνετε, κ. Χολμς. Πρόκειται για την

πρώτη σπουδαία μου ευκαιρία, και βρίσκομαι σε πλήρες αδιέξοδο. Για όνομα του θεού κατεβείτε μαζί μου και δώστε μου ένα χεράκι.»

«Λοιπόν, λοιπόν, τυγχάνει να έχω ήδη διαβάσει όλα τα διαθέσιμα πειστήρια, συμπεριλαμβανόμενης και της αναφοράς της προανακριτικής έρευνας, με κάποια προσοχή. Επί τη ευκαιρία, τι συμπεραίνεις από εκείνο το σακούλι με τον καπνό το οποίο βρέθηκε στην σκηνή του εγκλήματος; Δεν υπάρχει κάποιο ίχνος εκεί;»

Ο Χόπκινς έδειξε έκπληκτος. «Ήταν του άντρα, κύριε. Τα αρχικά του βρίσκονταν

μέσα του. Και ήταν από δέρμα φώκιας—και ήταν παλιός κυνηγός φωκιών.»

«Όμως δεν είχε πίπα.»


- 195 -

«Όχι, κύριε, δεν μπορέσαμε να βρούμε καμία πίπα· όντως, κάπνιζε ελάχιστα. Και ακόμη ίσως να είχε κρατήσει λίγο καπνό για τους φίλους του.»

«Δίχως αμφιβολία. Το αναφέρω μόνο επειδή αν χειριζόμουν την υπόθεση θα ήμουν προδιατεθειμένος να το χρησιμοποιήσω ως το σημείο εκκίνησης της έρευνας μου. Εντούτοις, ο φίλος μου Δρ. Γουώτσον δεν γνωρίζει τίποτα σχετικά με το θέμα, και δε θα το έβρισκα άσχημο να ακούσω την ακολουθία των γεγονότων μια ακόμη φορά. Δώσε μας απλά μια σύντομη περιγραφή των απαραίτητων.»

Ο Στάνλεϋ Χόπκινς ανέσυρε ένα φύλλο χαρτιού από την τσέπη του.

«Έχω εδώ ορισμένες ημερομηνίες οι οποίες θα σας δώσουν την καριέρα του νεκρού, Καπετάνιου Πήτερ Κάρεϋ. Γεννήθηκε το ’45—ηλικίας πενήντα ετών. Ήταν ο πλέον τολμηρός και επιτυχημένος καμακιστής φωκιών και φαλαινών. Το 1883 κυβερνούσε το ατμοκίνητο σκάφος ΘΑΛΑΣΣΙΟΣ ΜΟΝΟΚΕΡΩΣ, από το Νταντή. Είχε μέχρι τότε αρκετά επιτυχημένα ταξίδια στην σειρά, και το επόμενο έτος, το 1884, αποσύρθηκε. Κατόπιν αυτού, ταξίδεψε για μερικά χρόνια, και τελικά αγόρασε ένα μικρό μέρος καλούμενο Γούντμανς Λη, κοντά στο Φόρεστ Ρόου, στο Σάσεξ. Εκεί και έζησε για έξι χρόνια, και εκεί πέθανε μόλις μια εβδομάδα από σήμερα.

«Υπήρξαν ορισμένα μοναδικά στοιχεία σχετικά με εκείνον. Στην συνηθισμένη του ζωή υπήρξε αυστηρά πουριτανός—ένας σιωπηλός, κατηφής τύπος. Το νοικοκυριό του αποτελούταν από την γυναίκα του, την κόρη του, ηλικίας είκοσι ετών, και δυο υπηρετριών. Οι τελευταίες άλλαζαν διαρκώς, γιατί δεν ήταν ποτέ μια ευχάριστη κατάσταση, και ορισμένες φορές έφτανε σε σημείο που ήταν πέρα από κάθε αντοχή. Ο άντρας κατά καιρούς έπινε υπερβολικά, και όταν τον έπιανε η κρίση γινόταν εντελώς μανιακός. Είναι γνωστό πως έβγαζε βγάλει την γυναίκα του και την κόρη του έξω από την πόρτα μες την νύχτα, και τις κυνηγούσε μαστιγώνοντας

Arthur Conan Doyle

- 196 -

τις μέσα στο πάρκο μέχρι που ολόκληρο το χωριό έξω από τις πόρτες ξυπνούσε από τις κραυγές τους.

«Κλήθηκε στο δικαστήριο κάποτε για βίαιη επίθεση σε έναν ηλικιωμένο εφημέριο, ο οποίος τον είχε επισκεφθεί για να διαμαρτυρηθεί για την σκληρότητα των τρόπων του. Εν συντομία, κ. Χολμς, θα έφτανες μακριά πριν να συναντήσεις κάποιον περισσότερο επικίνδυνο άνθρωπο από τον Πήτερ Κάρεϋ, και έμαθα πως είχε τον ίδιο χαρακτήρα όταν κυβερνούσε το πλοίο του. Ήταν γνωστός στην πιάτσα ως ο Μαύρος Πήτερ, και το όνομα του είχε δοθεί, όχι μόνο εξαιτίας των μελαψών χαρακτηριστικών του και του χρώματος της πελώριας γενειάδας του, αλλά για την κακή του διάθεση που αποτελούσε τον τρόμο όλων όσων βρίσκονταν γύρω του. Δεν υπάρχει λόγος να πω ότι ήταν μισητός και τον απέφευγαν όλοι του οι γείτονες, και ότι δεν άκουσα μια λέξη θλίψης σχετικά με το τραγικό του τέλος.

«Θα πρέπει να διαβάσατε στην κατάθεση της προανάκρισης σχετικά με το ξυλόσπιτο του, κ. Χολμς· όμως ίσως ο φίλος σας να μην έχει ακούσει σχετικά. Είχε χτίσει ένα ξύλινο παράσπιτο – το αποκαλούσε πάντοτε ‘η καμπίνα’ –μερικές εκατοντάδες γυάρδες από το σπίτι του, και εκεί ήταν που κοιμόταν κάθε βράδυ. Ήταν μια μικρή, ενός δωματίου, καλύβα, πέντε επί τέσσερα μέτρα. Κρατούσε το κλειδί στην τσέπη του, έστρωνε το κρεβάτι του, την καθάριζε μόνος του, και δεν επέτρεπε σε πόδι άλλου να περάσει το κατώφλι. Υπάρχουν μικρά παράθυρα σε κάθε πλευρά, τα οποία καλύπτονται από κουρτίνες που δεν άνοιξαν ποτέ. Ένα από αυτά τα παράθυρα ήταν στραμμένο προς τον κύριο δρόμο, και όταν το φως άναβε την νύχτα ο κόσμος συνήθιζε να το δείχνει ο ένας στον άλλο και να αναρωτιούνται τι έκανε ο Μαύρος Πήτερ εκεί μέσα. Αυτό το παράθυρο, κ. Χολμς, είναι που μας έδωσε ένα από τα ελάχιστα θετικά στοιχεία τα οποία εμφανίστηκαν στην δικαστική έρευνα.

«Θυμάστε πως ένας κτίστης, ονόματι Σλέητερ, ερχόμενος περπατώντας από το Φόρεστ Ρόου περί της μια η ώρα το πρωί – δυο ημέρες πριν τον φόνο – σταμάτησε καθώς


- 197 -

περνούσε από το μέρος και κοίταξε το μικρό τετράγωνο από φως που έλαμπε ακόμη μέσα στα δέντρα. Ορκίζεται πως η σκιά του κεφαλιού του άντρας στραμμένο στο πλάι ήταν ξεκάθαρα ορατή μέσα από το κάλυμμα, και πως αυτή η σκιά ήταν βέβαιο πως δεν ήταν του Πήτερ Κάρεϋ, τον οποίο και γνώριζε καλά. Ήταν η σκιά ενός γενειοφόρου άντρα, όμως η γενειάδα ήταν κοντή και φουσκωμένη μπροστά κατά τρόπο πολύ διαφορετικό από αυτή του καπετάνιου. Έτσι λέει, όμως ήταν δυο ώρες στην ταβέρνα, και υπάρχει κάποια απόσταση από τον δρόμο μέχρι το παράθυρο. Επιπλέον, αυτό αναφέρεται στην Δευτέρα, και το έγκλημα έγινε την Τετάρτη.

«Την Τρίτη ο Πήτερ Κάρεϋ βρισκόταν σε μια από τις χειρότερες μαύρες του, αναψοκοκκινισμένος από το ποτό και τόσο άγριος όσο ένα επικίνδυνο αγριεμένο θηρίο. Περιφερόταν γύρω από το σπίτι, και οι γυναίκες έτρεξαν προς τα κει όταν τον άκουσαν να έρχεται. Αργά το απόγευμα κατηφόρισε για την καλύβα του. Περί τις δυο η ώρα το επόμενο πρωί η κόρη του, η οποία κοιμόταν με το παράθυρο της ανοικτό, άκουσα μια εξαιρετικά τρομακτική φωνή από εκείνη την μεριά, όμως δεν ήταν ασυνήθιστο για εκείνον να κραυγάζει και να ωρύεται όταν έπινε, έτσι δεν δόθηκε σημασία. Το ξημέρωμα στις επτά μια από τις υπηρέτριες αντιλήφθηκε πως η πόρτα της καλύβας ήταν ανοικτή, όμως ήταν τόσο μεγάλος ο τρόμος που ο άντρας προκαλούσε ώστε είχε μεσημεριάσει πριν κάποιος επιχειρήσει να πάει κάτω και να δει τι είχε απογίνει. Ρίχνοντας ματιές μέσα από την ανοικτή πόρτα είδαν ένα θέαμα το οποίο τις έκανε να τραπούν σε φυγή με κάτωχρα πρόσωπα προς το χωριό. Εντός μιας ώρας βρισκόμουν στο σημείο και είχα αναλάβει την υπόθεση.

«Λοιπόν, έχω αρκετά γερά νεύρα, όπως γνωρίζετε, κ. Χολμς, όμως σας δίνω τον λόγο μου πως ανατρίχιασα όταν έβαλα το κεφάλι μου μέσα σε εκείνο το μικρό σπίτι. Βούιζε σαν αρμόνιο από τις μύγες και τις κρεατόμυγες, και το πάτωμα και οι τοίχοι έμοιαζαν με σφαγείο. Το είχε αποκαλέσει καμπίνα, και ήταν μετά βεβαιότητας καμπίνα, γιατί θα φανταζόσασταν πως βρισκόσασταν σε πλοίο. Υπήρχε μια κουκέτα στην μια

Arthur Conan Doyle

- 198 -

πλευρά, ένα μπαούλο θαλάσσης, χάρτες και διαγράμματα, μια φωτογραφία του ΘΑΛΑΣΣΙΟΣ ΜΟΝΟΚΕΡΩΣ, μια σειρά από ημερολόγια σε ένα ράφι, όλα ακριβώς όπως κάποιος θα περίμενε να τα βρει στο δωμάτιο ενός καπετάνιου. Και εκεί στην μέση του ήταν ο άντρας ο ίδιος, το πρόσωπο του παραμορφωμένο σαν μια χαμένη ψυχή που τυραννιέται, και η μεγάλη καστανή γενειάδα στραμμένη πάνω μέσα στην αγωνία του. Καταμεσής στο φαρδύ του στέρνο ένα ατσαλένιο καμάκι είχε καρφωθεί, και είχε χωθεί βαθιά μέσα στο ξύλο πίσω του. Ήταν καρφωμένος σαν ζωύφιο πάνω σε χαρτόνι. Φυσικά, ήταν εντελώς νεκρός, και ήταν έτσι από την ώρα που είχε βγάλει εκείνη την στερνή κραυγή αγωνίας.

«Γνωρίζω τις μεθόδους σας, κύριε, και τις εφήρμοσα. Πριν επιτρέψω σε οτιδήποτε να μετακινηθεί εξέτασα ιδιαίτερα προσεκτικά το έδαφος απέξω, ως επίσης το πάτωμα του δωματίου. Δεν υπήρχαν πατημασιές.»

«Εννοώντας πως δεν είδες καμία;» «Σας διαβεβαιώνω, κύριε, δεν υπήρχε καμία.» «Καλέ μου Χόπκινς, έχω ερευνήσει πάμπολλα

εγκλήματα, όμως ακόμη δεν έχω δει κάποιο το οποίο να διεπράχθη από κάποιο ιπτάμενο πλάσμα. Εφ’ όσον ο εγκληματίας παραμένει επί δυο ποδιών τόσο θα πρέπει να υπάρχει κάποια ένδειξη, κάποια αποξύρηση, κάποια μηδαμινή μετατόπιση η οποία να μπορεί να εντοπισθεί από τον επιστημονικό ερευνητή. Είναι απίστευτο πως αυτό το βουτηγμένο στο αίμα δωμάτιο δεν περιείχε κάποιο ίχνος το οποίο να μας βοηθούσε. Καταλαβαίνω, ωστόσο, από την αναφορά πως δεν υπήρχαν κάποια αντικείμενα τα οποία απέτυχες να παραβλέψεις;»

Ο νεαρός επιθεωρητής μόρφασε στα ειρωνικά σχόλια του συντρόφου μου.

«Ήμουν ανόητος που δεν σας κάλεσα την ώρα εκείνη, κ. Χολμς. Ωστόσο αυτό πλέον είναι παρελθόν. Μάλιστα, υπήρχαν αρκετά αντικείμενα στο δωμάτιο τα οποία απαίτησαν ιδιαίτερη προσοχή. Ένα εξ αυτών ήταν το καμάκι με το οποίο το έγκλημα διεπράχθη. Είχε τραβηχτεί από μια


- 199 -

βάση στον τοίχο. Άλλα δυο απέμεναν εκεί, και υπήρχε η κενή θέση για το τρίτο. Στην λαβή ήταν χαραγμένο ένα «ΣΣ. ΘΑΛΑΣΣΙΟΣ ΜΟΝΟΚΕΡΩΣ, Νταντί.» Το οποίο έδειχνε να εδραιώνει το γεγονός πως το έγκλημα είχε διαπραχθεί σε μια στιγμή οργής, και πως ο δολοφόνος είχε αρπάξει το πρώτο όπλο που βρήκε μπροστά του. Το γεγονός πως το έγκλημα διεπράχθη στις δυο το πρωί, και ακόμη ο Πήτερ Κάρεϋ ήταν πλήρως ντυμένος, υπαινίσσεται πως είχε ραντεβού με τον δολοφόνο, το οποίο εξάγεται από το γεγονός πως ένα μπουκάλι ρούμι και δυο βρώμικα ποτήρια βρίσκονταν πάνω στο τραπέζι.»

«Μάλιστα», είπε ο Χολμς· «Θεωρώ πως και οι δυο συμπερασμοί είναι αποδεκτοί. Υπήρχε κάποιο άλλο οινοπνευματώδες εκτός από το ρούμι στο δωμάτιο;»

«Ναι· υπήρχε ένα μπαρ, το οποίο περιείχε μπράντυ και ουίσκι πάνω στο σεντούκι. Δεν φέρει κάποια ιδιαίτερη σημασία για μας, ωστόσο, μιας και οι καράφες ήταν γεμάτες, και συνεπώς δεν είχαν χρησιμοποιηθεί.»

«Παρά ταύτα η παρουσία του έχει κάποια σημασία», είπε ο Χολμς. «Εντούτοις, ας ακούσουμε περισσότερα σχετικά με τα αντικείμενα τα οποία σου φαίνονται να σχετίζονται με την υπόθεση.»

«Υπήρχε η καπνοσακούλα πάνω στο τραπέζι.» «Σε ποιο μέρος του τραπεζιού;» «Ακουμπούσε στο μέσο του. Ήταν φτιαγμένη από

δέρμα φώκιας— δέρμα από ίσιο τρίχωμα, με ένα δερμάτινο λουρί για να δένεται. Εντός του βρισκόταν το ‘Π.Κ. πάνω στο καπάκι. Υπήρχε μισή ουγκιά δυνατού καραβίσιου καπνού μέσα της.»

«Υπέροχα! Τι άλλο;» Ο Στάνλεϋ Χόπκινς τράβηξε από την τσέπη του ένα

γκριζωπό σημειωματάριο. Το εξωτερικό του ήταν τραχύ και φθαρμένο, τα φύλλα ξεθωριασμένα. Στην πρώτη του σελίδα βρίσκονταν αναγραμμένα τα αρχικά “Τ.Χ.Ν.” και η ημερομηνία 1883. Ο Χολμς το ακούμπησε στο γραφείο και το εξέτασε με τον λεπτομερειακό του τρόπο, ενώ ο Χόπκινς και

Arthur Conan Doyle

- 200 -

εγώ κοιτούσαμε πάνω από τους ώμους του. Στην δεύτερη σελίδα βρίσκονταν τυπωμένα τα γράμματα “Κ.Σ.Ε.,” και κατόπιν ακολουθούσαν αρκετά πίνακες αριθμών. Άλλη επικεφαλίδα έγραφε Αργεντινή, άλλη Κόστα Ρίκα, και άλλη μια Σαν Πάολο, καθεμία με σελίδες συμβόλων και αριθμών να την ακολουθούν.

«Τι συμπεραίνεις εξ αυτών;» ρώτησε ο Χολμς. «Φαίνονται να αποτελούν λίστες του Χρηματιστηρίου

αξιών. Σκέφτηκα πως τα «Τ.Χ.Ν.» αποτελούσαν τα αρχικά ενός χρηματιστή, και τα «Κ.Σ.Ε.» ίσως να ήταν του πελάτη.»

«Δοκίμασε Καναδικός Σιδηρόδρομος Ειρηνικού», είπε ο Χολμς.

Ο Στάνλεϋ έβρισε μέσα από τα δόντια του και χτύπησε το πόδι του με την σφιγμένη γροθιά του.

«Τι ηλίθιος που ήμουν!» Φώναξε. «Φυσικά, είναι όπως τα λέτε. Τότε τα «Τ.Χ.Ν.» είναι τα μόνα αρχικά που μας μένουν να ξεδιαλύνουμε. Έχω ήδη εξετάσει την παλαιά λίστα


- 201 -

του Χρηματιστηρίου, και δεν ανακάλυψα κανέναν το 1883 είτε εντός είτε μεταξύ των εξωτερικών χρηματιστών του οποίου τα αρχικά να ανταποκρίνονται με αυτά. Ωστόσο έχω την αίσθηση πως το στοιχείο είναι το σημαντικότερο που έχω στα χέρια μου. Θα παραδεχτείτε, κ. Χολμς, πως υπάρχει μια πιθανότητα τα συγκεκριμένα αρχικά να είναι αυτά του δευτέρου προσώπου που ήταν παρών—με άλλα λόγια, του δολοφόνου. Θα πρότεινα επίσης πως η εισαγωγή στην υπόθεση ενός εγγράφου σχετιζόμενου με μεγάλες ποσότητες πολύτιμων αξιόγραφων μας προσφέρει για πρώτη φορά κάποια ένδειξη ενός κίνητρου για το έγκλημα.»

Το πρόσωπο του Σέρλοκ Χολμς φανέρωσε πως ήταν υπερβολικά αιφνιδιασμένος από την καινούργια αυτή εξέλιξη.

«Οφείλω να παραδεχθώ και τις δυο ιδέες», είπε. «Ομολογώ πως αυτό το σημειωματάριο, το οποίο δεν εμφανίστηκε κατά την προανακριτική έρευνα, μεταβάλει κάθε άποψη την οποία ίσως να είχα σχηματίσει. Είχα φτάσει σε μια θεωρία για το έγκλημα στην οποίο αδυνατώ να βρω μια θέση για αυτό. Κατέβαλες κάθε προσπάθεια να εντοπίσεις κάποιο από τα αναφερόμενα εδώ αξιόγραφα;»

«Έρευνες διενεργούνται επί του παρόντος στα κεντρικά, όμως φοβάμαι πως η πλήρη καταγραφή των μετόχων που αφορούν την Νότιο Αμερική βρίσκονται στην Νότιο Αμερική, και πως μερικές βδομάδες θα πρέπει να περάσουν πριν να εντοπίσουμε τις μετοχές.»

Ο Χολμς εξέταζε το εξώφυλλο του σημειωματάριου με τον μεγεθυντικό φακό του.

«Ασφαλώς υπάρχει κάποιος αποχρωματισμός εδώ», είπε.

«Μάλιστα, κύριε, είναι κηλίδα αίματος. Σας ανέφερα πως μάζεψα το βιβλίο από το πάτωμα.»

«Η κηλίδα ήταν από πάνω ή από κάτω;» Στο πλάι κοντά στο πάτωμα.» «Το οποίο αποδεικνύει, φυσικά, πως το βιβλίο έπεσε

κατόπιν της διάπραξης του εγκλήματος.»

Arthur Conan Doyle

- 202 -

«Ακριβώς, κ. Χολμς. Αντιλήφθηκα το ζήτημα, και κατέληξα πως είχε ριχτεί από τον δολοφόνο στην βιαστική φυγή του. Ήταν πεσμένο κοντά στην πόρτα.»

«Υποθέτω πως κανένα από τα αξιόγραφα δεν ευρέθη ανάμεσα στα υπάρχοντα του νεκρού;»

«Όχι, κύριε». «Είχες κάποιον λόγο να υποπτευθείς ληστεία;» «Όχι, κύριε. Τίποτα δεν φαινόταν να έχει αγγιχτεί.» «Τρομάρα μου, πρόκειται μετά βεβαιότητας για μια

εξαιρετικά ενδιαφέρουσα υπόθεση. Λοιπόν υπήρχε και ένα μαχαίρι, έτσι δεν είναι;»

«Ένα ξίφος 32

Ο Χολμς χάθηκε στις σκέψεις για λίγη ώρα.

, ακόμη στην θήκη του. Πεσμένο στα πόδια του νεκρού. Η κ. Κάρεϋ το αναγνώρισε ως ανήκων στην ιδιοκτησία του συζύγου της.»

«Λοιπόν», είπε, τελικά, «υποθέτω πως θα πρέπει να έρθω και να ρίξω μια ματιά.»

Ο Στάνλεϋ Χόπκινς έβγαλε μια κραυγή χαράς. «Σας ευχαριστώ, κύριε. Όντως αυτό θα μου έβγαζε ένα

πολύ μεγάλο φορτίο από το μυαλό μου. Ο Χολμς κούνησε το δάκτυλο του προς τον

επιθεωρητή. «Θα ήταν ευκολότερο το έργο πριν από μια εβδομάδα»,

είπε εκείνος. «Ωστόσο ακόμη και τώρα η επίσκεψη μου ίσως να μην είναι εντελώς άκαρπη. Γουώτσον, αν μπορείς να διαθέσεις τον χρόνο σου θα χαιρόμουν πολύ την παρέα σου. Αν καλέσεις μια τετράτροχη, Χόπκινς, θα είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε για το Φόρεστ Ρόου σε ένα τέταρτο της ώρας.»

Αποβιβαστήκαμε στον μικρό σταθμό, περάσαμε για μερικά μίλια μέσα από τα απομεινάρια ενός μεγάλου δάσους, το οποίο ήταν κάποτε μέρος ενός μεγαλύτερου δάσους το οποίο κράτησε για μεγάλο διάστημα τους Σάξονες εισβολείς – τον αδιαπέραστο «δρυμό 33

32 sheath-knife

», προπύργιο της Βρετανίας για εξήντα χρόνια. Τεράστιες εκτάσεις του είχαν καθαριστεί, γιατί

33 (Σ.τ.Μ.) weald(εν) επίθετο που σχετίζεται με το Weald μια παλαιά δασωμένη περιοχή που περιελάμβανε μέρος του Kent, του Surrey, και του Ανατολικού Sussex.


- 203 -

πλέον αποτελεί την βάση της μεγαλύτερης βιομηχανίας σιδήρου της χώρας , και τα δέντρα κόπηκαν για να λιώσουν το μέταλλο. Τώρα τα πλουσιότερα λιβάδια του Βορά έχουν απορροφήσει το εμπόριο, και τίποτα εκτός από αυτά τα ρημαγμένα δασύλλια και τις μεγάλες ουλές στην γη δεν φανερώνουν τα έργα του παρελθόντος. Εδώ σε ένα ξέφωτο πάνω σε μια πράσινη πλαγιά ενός λόφου, στεκόταν ένα μακρύ, χαμηλό πέτρινο σπίτι, προσεγγιζόμενο από έναν καμπυλωτό δρόμο που περνούσε μέσα από τα λιβάδια. Πλησιέστερα στο δρόμο, και περικυκλωμένο από τις τρεις πλευρές από θάμνους, βρισκόταν το μικρό παράσπιτο, με ένα παράθυρο και την πόρτα να αντικρίζουν προς το μέρος μας. Ήταν το σκηνικό του εγκλήματος!

Ο Στάνλεϋ Χόπκινς μας οδήγησε αρχικά στο σπίτι, όπου μας σύστησε σε μια καταβεβλημένη γκριζομάλλα γυναίκα, την χήρα του δολοφονημένου, της οποία το λιπόσαρκο και βαθιά χαρακωμένο πρόσωπο, με το νευρικό βλέμμα κάποιου τρόμου στα βάθη των κοκκινισμένων ματιών της, μας είπαν για τα χρόνια της δοκιμασίας και της κακομεταχείρισης τα οποία είχε υπομείνει. Μαζί της βρισκόταν η κόρη της, ένα χλομό, ξανθόμαλλο κορίτσι, του οποίου τα μάτια άστραψαν περιφρονητικά πάνω μας καθώς μας είπε πως χαιρόταν που ο πατέρας της ήταν νεκρός, και πως ευλογούσε το χέρι που τον είχε ρίξει νεκρό. Ήταν ένα τρομερό σπιτικό αυτό που ο Πήτερ Κάρεϋ είχε φτιάξει για τον εαυτό του, και νοιώσαμε μια αίσθηση ανακούφισης όταν βρεθήκαμε στην λιακάδα και πάλι διασχίζοντας το μονοπάτι το οποίο είχε ανοιχτεί μέσα από τα λιβάδι από τα πόδια του νεκρού άντρα.

Το παράσπιτο ήταν η απλούστερη των κατοικιών, με ξύλινους τοίχους, σανιδένια οροφή, ένα παράθυρο πλάι στην πόρτα και άλλο ένα απέναντι της. Ο Στάνλεϋ Χόπκινς τράβηξε το κλειδί από την τσέπη του, και είχε σκύψει στην κλειδαριά, όταν στάθηκε με ένα βλέμμα προσοχής και έκπληξης στο βλέμμα του.

«Κάποιος την έχει παραβιάσει», είπε.

Arthur Conan Doyle

- 204 -

Ήταν αδύνατον να υπάρξει αμφιβολία για το γεγονός.

Το ξύλο είχε κοπεί και οι χαρακιές ξεχώριζαν μέσα από την μπογιά, σαν να είχαν γίνει εκείνη την στιγμή. Ο Χολμς εξέταζε το παράθυρο.

«Κάποιος επιχείρησε να το παραβιάσει και αυτό επίσης. Όποιος κι αν ήταν απέτυχε να μπει μέσα. Θα πρέπει να ήταν ιδιαίτερα ανίκανος διαρρήκτης.»

«Πρόκειται περί μιας εξαιρετικά ιδιαζούσης κατάστασης», είπε ο επιθεωρητής· «θα έπαιρνα όρκο πως αυτά τα σημάδια δεν υπήρχαν χθες το βράδυ.»

«Κάποιο περίεργο πρόσωπο από το χωριό, ίσως», πρότεινα.

«Πολύ απίθανο. Ελάχιστοι από αυτούς θα τολμούσαν να πατήσουν πόδι στην περιοχή, πολύ λιγότερο να επιχειρήσουν να παραβιάσουν την καλύβα. Τι σκέφτεστε, κ. Χολμς;»

«Πιστεύω πως η τύχη είναι πολύ ευγενική μαζί μας.» «Εννοείτε πως το άτομο θα έρθει ξανά;»


- 205 -

«Είναι πολύ πιθανό. Ήρθε προσδοκώντας να βρει την πόρτα ανοικτή. Προσπάθησε να μπει με την λεπίδα ενός πολύ μικρού σουγιά. Δεν τα κατάφερε. Τι θα έκανε;»

«Θα ερχόταν ξανά την επόμενη νύχτα με ένα περισσότερο χρήσιμο εργαλείο.»

«Έτσι θα έλεγα. Θα είναι λάθος μας αν δεν βρισκόμαστε εκεί για να τον δεχθούμε. Εντωμεταξύ, επέτρεψε μου να δω το εσωτερικό της καλύβας.»

Τα ίχνη της τραγωδίας είχαν αφαιρεθεί, όμως η επίπλωση εντός του μικρού δωματίου παρέμενε ακόμη όπως ήταν την νύχτα του εγκλήματος. Για δυο ώρες, με την πλέον αμέριστη συγκέντρωση, ο Χολμς εξέτασε κάθε αντικείμενο με την σειρά, όμως το πρόσωπο του φανέρωσε πως η αναζήτηση του δεν ήταν επιτυχής. Μια μονάχα φορά στάθηκε στην προσεκτική του εξέταση.

«Πήρες κάτι από το ράφι αυτό, Χόπκινς;» «Όχι· δεν μετακίνησα τίποτα.» «Κάτι έχει αφαιρεθεί. Υπάρχει λιγότερη σκόνη στην

γωνία του ραφιού από οπουδήποτε αλλού. Ίσως να υπήρχε ένα βιβλίο ακουμπισμένο στο πλάι. Ίσως να ήταν ένα κουτί. Λοιπόν, λοιπόν, δεν μπορώ να κάνω τίποτα περισσότερο. Ας κάνουμε έναν περίπατο σε ετούτο το όμορφο δάσος,

Arthur Conan Doyle

- 206 -

Γουώτσον, και να αφιερώσουμε μερικές ώρες στα πουλιά και τα λουλούδια. Θα σε συναντήσουμε εδώ αργότερα, Χόπκινς, και θα δούμε αν θα έχουμε μια στενότερη επαφή με τον κύριο που επισκέφθηκε την νύχτα.»

Ήταν περασμένες έντεκα όταν στήσαμε την μικρή μας ενέδρα. Ο Χόπκινς ήταν της άποψης να αφήσουμε την πόρτα της καλύβας ανοικτή, όμως ο Χολμς ήταν την γνώμης πως κάτι τέτοιο θα ξεσήκωνε υποψίες στον ξένο. Η κλειδαριά ήταν απολύτως απλή, και μόνο μια δυνατή λεπίδα χρειαζόταν για να την σπρώξει πίσω. Ο Χολμς επίσης πρότεινε πως θα έπρεπε να περιμένουμε, όχι εντός της καλύβας, αλλά έξω από αυτήν μέσα στους θάμνους που βρίσκονταν γύρω από το άλλο παράθυρο. Καθαυτό τον τρόπο θα μπορούσαμε να παρακολουθήσουμε τον άντρα αν άναβε κάποιο φως, και να δούμε ποιο ήταν το αντικείμενο της κρυφής νυχτερινής του επίσκεψης.

Ήταν μια μακριά και μελαγχολική αγρυπνία, και όμως είχε μέσα της κάτι από την έξαψη που νοιώθει ο κυνηγός όταν είναι ξαπλωμένος πλάι στην νερολακούβα και περιμένει τον ερχομό του διψασμένου θηράματος του. Ποιο άγριο πλάσμα ήταν αυτό που θα πεταγόταν εμπρός μας μες το σκοτάδι; Να ήταν ένας λυσσαλέος τίγρης του εγκλήματος, ο οποίος θα πιανόταν πολεμώντας σκληρά με νύχια και με δόντια, ή θα αποδεικνυόταν πως επρόκειτο για κάποιο μπαμπέσικο 34

Σε απόλυτη ησυχία σκύψαμε μέσα στους θάμνους, περιμένοντας για οτιδήποτε θα προέκυπτε. Στην αρχή τα βήματα μερικών αργοπορημένων χωριατών, ή ο ήχος φωνών από το χωριό, ελάφρυνε την αγρυπνία μας· όμως η μια μετά την άλλη οι διακοπές έσβησαν και μια απόλυτη ακινησία έπεσε πάνω μας, εκτός από τις καμπάνες κάποιας μακρινής εκκλησίας, τα οποία μας έλεγαν την πρόοδο της νύχτας, και από το θρόισμα και τον ψίθυρο μια λεπτής βροχής που έπεφτε στο φύλλωμα το οποίο μας σκέπαζε.

τσακάλι, επικίνδυνο μόνο για τους αδύναμους και τους αφύλακτους;

34 (skulking)


- 207 -

Είχε σημάνει δυο και μισή, και ήταν η πιο σκοτεινή ώρα που προηγείται της αυγής, όταν όλοι μας ξαφνιαστήκαμε από έναν χαμηλό αλλά έντονο τριγμό ο οποίος ήρθε από την κατεύθυνση της πύλης. Κάποιος είχε μπει στον ιδιωτικό δρόμο. Ξανά υπήρξε μια μακριά σιωπή, και είχε αρχίσει να φοβάμαι πως επρόκειτο για κάποιο λανθασμένο συναγερμό, όταν έναν κλεφτό πάτημα ακούστηκε από την άλλη πλευρά της καλύβας, και μια στιγμή αργότερα ένα μεταλλικό τρίξιμο και ένα κουδούνισμα. Ο άντρας προσπαθούσε να παραβιάσει την κλειδαριά! Αυτή την φορά το ταλέντο ήταν περισσότερο ή το εργαλείο ήταν καλύτερο, γιατί ακούστηκε ένα απότομο κροτάλισμα και το τρίξιμο των μεντεσέδων. Κατόπιν ένα σπίρτο άναψε, και την επόμενη στιγμή το σταθερό φως ενός κεριού πλημμύρισε το εσωτερικό της καλύβας. Μέσα από την τούλινη κουρτίνα τα μάτια μας ήταν όλα καρφωμένα πάνω στην σκηνή στο εσωτερικό.

Ο νυχτερινός επισκέπτης ήταν ένας νεαρός, ασθενικός

και λεπτός, με ένα μαύρο μουστάκι το οποίο ενέτεινε(?) την νεκρική χλομάδα του προσώπου του. Δε θα ήταν πάνω από είκοσι χρονών. Ποτέ μου δεν είδα κάποια ανθρώπινη ύπαρξη

Arthur Conan Doyle

- 208 -

να δείχνει πως βρίσκεται σε έναν αξιοθρήνητο τρόμο, γιατί τα δόντια του ήταν ορατό πως χτυπούσαν μεταξύ τους και έτρεπε από άκρο σε άκρο. Ήταν ντυμένος σαν ευγενής, με σακάκι του Νόρφολκ και φουφούλα 35

(?), και έχοντας ένα κασκέτο στο κεφάλι του. Τον παρακολουθήσαμε να κοιτάζει ολόγυρα με τρομαγμένα μάτια. Έπειτα απόθεσε το κερί πάνω στο τραπέζι και χάθηκε από την θέα μας σε μια από τις γωνίες. Επέστρεψε με ένα μεγάλο βιβλίο, ένα από τα ημερολόγια τα οποία σχημάτιζαν μια σειρά πάνω στα ράφια. Γέρνοντας πάνω από το τραπέζι βιαστικά γύρισε τα φύλλα του τόμου ώσπου έφτασε στην εγγραφή την οποία αναζητούσε. Τότε, με μια θυμωμένη χειρονομία του σφιγμένου χεριού του, έκλεισε το βιβλίο, βάζοντας πίσω στην γωνία, και έσβησε το φως. Είχε μόλις προλάβει να στραφεί για να αφήσει την καλύβα όταν το χέρι του Χόπκινς βρισκόταν στον γιακά του, και τον άκουσα να βογκά δυνατά με τρόμο καθώς κατάλαβε πως είχε πιαστεί. Το κελί είχε ανάψει ξανά, και εκεί βρισκόταν ο αξιολύπητος αιχμάλωτος μας τρέμοντας και ζαρώνοντας στο πιάσιμο του ντετέκτιβ. Βυθίστηκε πάνω στο μπαούλο, και κοίταξε ανήμπορα από τον έναν στον άλλον.

35 knickerbockers


- 209 -

«Τώρα, καλέ μου άνθρωπε», είπε ο Στάνλεϋ Χόπκινς, «ποιός είσαι, και τι ζητάς εδώ;»

Ο άντρας συγκεντρώθηκε και μας αντίκρισε με μια προσπάθεια αυτοκυριαρχίας.

«Είστε ντετέκτιβ, να υποθέσω;» είπε. «Φαντάζεστε πως σχετίζομαι με τον θάνατο του Καπετάνιου Πήτερ Κέισϋ. Σας διαβεβαιώνω πως είμαι αθώος.»

«Θα το δούμε αυτό», είπε ο Χόπκινς. «Πρώτα από όλα, ποιο είναι το όνομα σας;»

«Ονομάζομαι Τζών Χόπλεϋ Νήλιγκαν.» Είδα τον Χολμς και τον Χόπκινς να ανταλλάσσουν μια

βιαστική ματιά. «Τι κάνεις εδώ;» «Μπορώ να μιλήσω εμπιστευτικά;» «Όχι, βεβαίως όχι.» «Γιατί να σας πω;» «Αν δεν έχεις κάποια απάντηση ενδεχομένως να σου

βγει σε κακό στην δίκη.» Ο νεαρός μόρφασε. «Καλά, θα σας πω», είπε. «Και γιατί όχι; Παρά ταύτα

μισώ το να σκεφθώ αυτό το παλιό σκάνδαλο να κερδίζει μια νέα πνοή ζωής. Ακούσατε ποτέ για τους Ντόουσον και Νήλιγκαν;»

Έβλεπα στο πρόσωπο του Χόπκινς πως δεν είχε ακούσει· όμως το πρόσωπο του Χολμς παρουσίαζε ζωηρό ενδιαφέρον.

«Εννοείτε τους Δυτικούς τραπεζίτες», είπε. «Χρεοκόπησαν για ένα εκατομμύριο, καταστρέφοντας τις μισές από τις οικογένειες της Κορνουάλης, και ο Νήλιγκαν έγινε άφαντος.»

«Ακριβώς. Ο Νήλιγκαν ήταν ο πατέρας μου.» Επιτέλους φτάναμε σε κάτι θετικό, και όμως φαινόταν

πως υπήρχε ένα μεγάλο κενό μεταξύ ενός εξαφανισμένου τραπεζίτη και του Καπετάνιου Πήτερ Κάρεϋ καρφωμένου πάνω στον τοίχο με ένα από τα ίδια του τα καμάκια. Ακούσαμε όλοι με προσοχή στα λόγια του νεαρού άντρα.

Arthur Conan Doyle

- 210 -

«Ο πατέρας μου ήταν εκείνος τον οποίο πραγματικά αφορούσε. Ο Ντόουσον είχε αποσυρθεί. Ήμουν μόλις δέκα χρονών εκείνη την περίοδο, όμως ήμουν αρκετά μεγάλος για να νοιώσω την ντροπή και την φρίκη της κατάστασης. Λεγόταν πάντα πως ο πατέρας μου έκλεψε όλα τα αξιόγραφα και το έσκασε. Δεν αληθεύει. Αποτελούσε πεποίθηση του πως αν του δινόταν αρκετός χρόνος για να τα ρευστοποιήσει όλα θα είχαν καλώς και κάθε πιστωτής θα πληρωνόταν στο ακέραιο. Έβαλε πλώρη με το μικρό ιστιοπλοϊκό του για την Νορβηγία λίγο πριν εκδοθεί το ένταλμα για την σύλληψη του. Θυμάμαι την τελευταία νύχτα όταν αποχαιρέτησε την μητέρα μου. Μας άφησε μια κατάσταση με τα αξιόγραφα που έπαιρνε, και ορκίστηκε πως θα επέστρεφε πίσω με την τιμή του καθαρή, και πως κανείς από όσους τον είχαν εμπιστευθεί δε θα υπέφερε. Ωστόσο, ούτε λέξη δεν ξανακούσαμε ποτέ από αυτόν. Τόσο το ιστιοπλοϊκό όσο και εκείνος εξαφανίσθηκαν εντελώς. Πιστεύαμε, η μητέρα μου και εγώ, πως εκείνος και αυτό, με τα αξιόγραφα που είχε πάρει μαζί του, βρίσκονταν στον πάτο της θάλασσας. Είχαμε έναν πιστό φίλο, ωστόσο, ο οποίος ήταν επιχειρηματίας, και εκείνος ήταν που ανακάλυψε πριν από καιρό πως ορισμένα από τα αξιόγραφα τα οποία ο πατέρας μου είχε μαζί του είχαν επανεμφανισθεί στην αγορά του Λονδίνου. Μπορείτε να φαντασθείτε την έκπληξη μας. Διέθεσα μήνες προσπαθώντας να τα εντοπίσω, και εντέλει, έπειτα από πολλούς μπελάδες 36

«Φυσικά, προέβηκα σε μερικές έρευνες σχετικά με τον άνθρωπο. Ανακάλυψα πως κυβερνούσε ένα φαλαινοθηρικό το οποίο επρόκειτο να επιστρέψει από τις Αρκτικές θάλασσες την ίδια περίοδο που ο πατέρας μου περνούσε στην Νορβηγία. Το φθινόπωρο του χρόνου εκείνου ήταν θυελλώδες, και υπήρξε μια μακριά διαδοχή από νότιες θύελλες. Το ιστιοπλοϊκό του πατέρα μου θα μπορούσε κάλλιστα να έχει κατευθυνθεί προς το βορά, και εκεί να συναντήθηκε από το πλοίο του

και δυσκολίες, ανακάλυψα πως ο αρχικός πωλητής ήταν ο Καπετάνιος Πήτερ Κάρεϋ, ο ιδιοκτήτης της καλύβας αυτής.

36 doublings


- 211 -

Καπετάνιου Πήτερ Κάρεϋ. Αν είχε έτσι, τι είχε απογίνει ο πατέρας μου; Εν πάση περιπτώσει, αν αποδείκνυα από πειστήρια του Πήτερ Κάρεϋ πως αυτά τα αξιόγραφα βρέθηκαν στην αγορά θα αποτελούσε απόδειξη πως ο πατέρας μου δεν τα είχε πουλήσει, και πως δεν είχε κάποια προοπτική προσωπικού οφέλους όταν τα πήρε.

«Κατέβηκα στο Σάσεξ με την πρόθεση να συναντήσω τον καπετάνιο, όμως ήταν η στιγμή που ο τρομερός αυτός θάνατος συνέβη. Διάβασα από την έρευνα μια περιγραφή της καλύβας, στην οποία δηλωνόταν πως τα παλιά ημερολόγια του σκάφους του διατηρούνταν μέσα της. Μου ήρθε η ιδέα πως αν μπορούσα να δω τι συνέβη τον Αύγουστο του 1883, στο ΘΑΛΑΣΣΙΟΣ ΜΟΝΟΚΕΡΩΣ, ίσως να έλυνα το μυστήριο της μοίρας του πατέρα μου. Προσπάθησα χθες την νύχτα να φτάσω στα ημερολόγια, όμως αδυνατούσα να ανοίξω την πόρτα. Απόψε προσπάθησα ξανά, και επέτυχα· όμως ανακαλύπτω πως οι σελίδες που διαπραγματεύονται τον μήνα εκείνο έχουν σκιστεί από το βιβλίο. Εκείνη την στιγμή ήταν που βρέθηκα να είμαι κρατούμενος στα χέρια σας.»

«Αυτά είναι όλα;» ρώτησε ο Χόπκινς. «Μάλιστα, αυτά είναι όλα.» Τα μάτια του

μετακινήθηκαν καθώς το είπε. «Δεν έχεις τίποτα άλλο να μας αναφέρεις;» Δίστασε. «Όχι· δεν υπάρχει τίποτα.» «Δεν ήσουν εδώ πριν από την περασμένη νύχτα;» «Όχι.» «Τότε πως αιτιολογείς ΑΥΤΟ;! Φώναξε ο Χόπκινς,

καθώς σήκωσε το ενοχοποιητικό σημειωματάριο, με τα αρχικά του φυλακισμένου μας στο πρώτο του φύλλο και την κηλίδα αίματος στο εξώφυλλο του.

Ο αξιοθρήνητος άντρας κατέρρευσε. Βύθισε το πρόσωπο του στα χέρια του και άρχισε να τρέμει.

«Που το βρήκατε;» βόγκησε. «Δεν γνωρίζω. Πίστευα πως το είχα χάσει στο ξενοδοχείο.»

Arthur Conan Doyle

- 212 -

«Αρκεί», είπε ο Χόπκινς, αυστηρά. «Οτιδήποτε άλλο έχεις να πεις θα πρέπει να το πεις στο δικαστήριο. Θα με ακολουθήσεις τώρα στο αστυνομικό τμήμα. Λοιπόν, κ. Χολμς, είμαι βαθύτατα υποχρεωμένος σε εσάς και το φίλο σας που ήρθατε ως εδώ για να με βοηθήσετε. Όπως αποδεικνύεται η παρουσία σας δεν ήταν αναγκαία, και θα έπρεπε να έχω φέρει την υπόθεση στην επιτυχημένη αυτή έκβαση δίχως εσάς· ωστόσο ασχέτως αυτού σας είμαι ευγνώμων. Δωμάτια έχουν κρατηθεί για εσάς στο Ξενοδοχείο Μπράμπλεταϊ, έτσι μπορούμε να περπατήσουμε μέχρι το χωρίο μαζί.»

«Λοιπόν, Γουώτσον, πως σου φαίνεται;» ρώτησε ο Χολμς, καθώς επιστρέφαμε πίσω το επόμενο πρωί.

«Αντιλαμβάνομαι πως δεν είσαι ικανοποιημένος.» «Ω, ναι, αγαπητέ μου Γουώτσον, είμαι απολύτως

ικανοποιημένος. Συγχρόνως οι μέθοδοι του Στάνλεϋ Χόπκινς δεν επιδοκιμάζονται κατ’ εμένα. Είμαι απογοητευμένος με τον Στάνλεϋ Χόπκινς. Καθένας θα έπρεπε πάντοτε να ψάχνει για μια πιθανή εναλλακτική και να την παρέχει εναντίον της. Αποτελεί τον πρώτο κανόνα της ποινικής έρευνας.»

«Ποια, τότε, είναι η εναλλακτική;» «Η έρευνα την οποία επιδίωκα. Ίσως να μην μας δώσει

τίποτα. Δε μπορώ να πω. Όμως τουλάχιστον θα την ακολουθήσω ως το τέλος.»

Αρκετά γράμματα περίμεναν τον Χολμς στην Οδό Μπέϊκερ. Άρπαξε ένα από αυτά, το άνοιξε, και ξέσπασε σε ένα μοχθηρό γέλιο.

«Υπέροχα, Γουώτσον. Η εναλλακτική εξελίσσεται. Έχεις τηλεγραφικές φόρμες; Γράψε μου μονάχα κάνα δυο μηνύματα: ‘Σάμνερ, Ναυτιλιακός Πράκτορας, Λεωφόρος Ράτκλιφ. Στείλε τρεις άντρες, να αφιχθούν στις δέκα αύριο πρωί. – Μπέιζιλ.’ Αυτό είναι το όνομα μου σε εκείνα τα μέρη. Το άλλο είναι: ‘Επιθεωρητή Στάνλεϋ Χόπκινς, 46 Οδός Λόρντ, Μπρίξτον. Έλα για πρόγευμα αύριο στις εννέα και μισή. Σημαντικό. Τηλεγράφησε αν δεν μπορείς να έρθεις. – Σέρλοκ Χολμς.’ Ορίστε, Γουώτσον, αυτή η αναθεματισμένη υπόθεση με έχει στοιχειώσει για δέκα μέρες. Δια του παρόντος την


- 213 -

εκδιώξω από μπροστά μου. Αύριο πιστεύω πως θα ακούσουμε και το τέλος της μια και καλή.»

Ακριβής στην ώρα του ο Επιθεωρητής Στάνλεϋ Χόπκινς εμφανίστηκε, και καθίσαμε παρέα να πάρουμε το υπέροχο πρωινό το οποίο η κ. Χάντζσον μας είχε ετοιμάσει. Ο νεαρός ντετέκτιβ είχε κέφια για την επιτυχία του.

«Πιστεύεις αλήθεια πως η λύση σου πρέπει να είναι η σωστή;» ρώτησε ο Χολμς.

«Δε θα μπορούσα να διανοηθώ μια περισσότερο ολοκληρωμένη υπόθεση.»

«Δεν μου φάνηκε οριστική.» «Με καταπλήσσετε, κ. Χολμς. Τι περισσότερο θα

μπορούσε να ζητήσει κάποιος;» «Καλύπτει η εξήγηση σου κάθε σημείο;» «Αναμφίβολα. Ανακαλύπτω πως ο νεαρός Νήλιγκαν

αφίχθηκε στο Ξενοδοχείο Μπράμπλεταϊ την μέρα του φόνου. Ήρθε με την πρόφαση πως έπαιζε γκολφ. Το δωμάτιο του βρισκόταν στο ισόγειο, και μπορούσε να βγει όποτε ήθελε. Εκείνη την νύχτα κατέβηκε στο Γούντμανς Λή, είδε τον Πήτερ Κάρεϋ στην καλύβα, λογομάχησε μαζί του, και τον σκότωσε με το καμάκι. Κατόπιν, τρομοκρατημένος από αυτό που είχε κάνει, τράπηκε σε φυγή από την καλύβα, ρίχνοντας το σημειωματάριο το οποίο είχε φέρει μαζί του σκοπεύοντας να ανακρίνει τον Πήτερ Κάρεϋ σχετικά με αυτά τα αξιόγραφα. Ίσως να παρατηρήσατε πως κάποια από αυτά ήταν σημειωμένα, ενώ τα άλλα – η μεγάλη πλειοψηφία του – δεν ήταν. Αυτά που είχαν σημαδευθεί έχουν εντοπισθεί στην αγορά του Λονδίνου· όμως τα άλλα προφανώς βρίσκονταν ακόμη στην κατοχή του Κάρεϋ, και ο νεαρός Νήλιγκαν, σύμφωνα με την κατάθεση του, ανυπομονούσε να ανακτήσει ώστε να πράξει το δίκαιο για τους πιστωτές του πατέρα του. Ύστερα από την φυγή του δεν τόλμησε να πλησιάσει την καλύβα ξανά για κάποιο διάστημα· όμως τελικά ανάγκασε τον εαυτό του να το κάνει ώστε να αποκτήσει τις πληροφορίες που χρειαζόταν. Δεν είναι σίγουρα όλα αυτά απλά και εμφανή;»

Arthur Conan Doyle

- 214 -

Ο Χολμς χαμογέλασε και κούνησε το κεφάλι του. «Μου φαίνεται πως έχεις μόνο ένα μειονέκτημα,

Χόπκινς, και αυτό είναι εγγενές ανέφικτο. Επιχείρησες να σπρώξεις το καμάκι μέσα από ένα σώμα; Όχι; Τσκ, τσκ, τσκ, αγαπητέ μου κύριε, θα πρέπει πραγματικά να δίνεις προσοχή σε αυτές τις λεπτομέρειες. Ο φίλος μου ο Γουώτσον θα μπορούσε να σου αναφέρει πως αφιέρωσα ένα ολόκληρο πρωινό σε αυτήν την εξάσκηση. Δεν είναι εύκολο ζήτημα, και απαιτεί ένα δυνατό και εξασκημένο χέρι. Όμως αυτό το χτύπημα εξαπολύθηκε με τέτοια βιαιότητα ώστε το κεφάλι του όπλου βυθίστηκε βαθιά μέσα στον τοίχο. Φαντάζεσαι πως αυτός ο αναιμικός νεαρός ήταν ικανός για μια τόσο τρομερή επίθεση; Ήταν αυτός ο άντρας που συγχρωτιζόταν με ρούμι και νερό με τον Μαύρο Πήτερ καταμεσής της νύχτας; Ήταν το προφίλ του αυτό που εμφανίσθηκε στο κάλυμμα πριν δυο νύχτες; Όχι, όχι, Χόπκινς· άλλο και πιότερο επικίνδυνο είναι το πρόσωπο που πρέπει να αναζητήσεις.»

Το πρόσωπο του ντετέκτιβ έπεφτε όλο και περισσότερο καθ’ όλη την διάρκεια της κουβέντας του Χολμς. Οι ελπίδες του και οι φιλοδοξίες του όλες κατέρρεαν γύρω του. Όμως δε θα εγκατέλειπε την θέση του δίχως να το παλέψει.

«Δε μπορείτε να αρνηθείτε πως ο Νήλιγκαν ήταν παρών εκείνη την νύχτα, κ. Χολμς. Το βιβλίο θα το αποδείξει αυτό. Φαντάζομαι πως έχω αρκετά πειστήρια για να ικανοποιήσω το δικαστήριο, ακόμη κι αν εσείς μπορείτε να βρείτε ένα τρωτό σημείο. Επιπλέον, κ. Χολμς, εγώ έπιασα τον άνθρωπο ΜΟΥ. Όσο για το τρομερό αυτό πρόσωπο που λέτε, που βρίσκεται;»

«Φαντάζομαι πως μάλλον βρίσκεται στην σκάλα», είπε ο Χολμς γαλήνια. «Πιστεύω, Γουώτσον, πως καλά θα κάνεις να βάλεις το περίστροφο σε μέρος που να μπορείς να το φτάσεις.» Σηκώθηκε, και ακούμπησε ένα γραμμένο χαρτί πάνω στο τραπέζι. «Τώρα, είμαστε έτοιμοι», είπε.

Υπήρξαν μερικές κουβέντες σε τραχιές φωνές απέξω, και τώρα η κ. Χάντζσον άνοιξε την πόρτα και είπε πως υπήρχαν τρεις άντρες που ζητούσαν τον Καπετάνιο Μπέιζιλ.


- 215 -

«Συνοδέψτε τους μέσα έναν έναν», είπε ο Χολμς. Ο πρώτος που μπήκε ήταν ένας μικρόσωμος εξόχως

καμαρωτός37

«Όνομα;» ρώτησε.

άνθρωπος με κόκκινα μάγουλα και φουσκωτές λευκές φαβορίτες. Ο Χολμς είχε τραβήξει ένα γράμμα από την τσέπη του.

«Τζέιμς Λάνκαστερ.» «Λυπάμαι, Λάνκαστερ, όμως το μπάρκο είναι πλήρες.

Ορίστε μισή χρυσή λίρα για τον κόπο σου. Πέρασε απλά σε αυτό το δωμάτιο και περίμενε εκεί για μερικά λεπτά.»

Ο δεύτερος άντρας ήταν ένα ψηλό, ξερακιανό πλάσμα, με ίσια μαλλιά και ωχρά μάγουλα. Το όνομα του ήταν Χιού Πάτινς. Έλαβε επίσης την απόρριψη του, την μισή χρυσή λίρα του, και την εντολή να περιμένει.

Ο τρίτος υποψήφιος ήταν ένας άντρας αξιοπρόσεκτου παρουσιαστικού. Ένα αγριωπό πρόσωπο που θύμιζε μπουλντόγκ πλαισιωμένο από έναν συνονθύλευμα μαλλιών και γενιών, και δυο τολμηρά σκούρα μάτια έλαμπαν πίσω από την κάλυψη χοντρών, θυσανωτών, κρεμαστών φρυδιών. Χαιρέτησε και στάθηκε ναυτικά, γυρνώντας το καπέλο στα χέρια του.

«Το όνομα σου;» ρώτησε ο Χολμς. «Πάτρικ Κάιρνς.» «Καμακιστής;» «Μάλιστα, κύριε. Είκοσι-έξι ταξίδια.» «Από το Νταντί, να υποθέσω;» «Μάλιστα, κύριε.» «Και έτοιμος να ξεκινήσεις με ένα εξερευνητικό

σκάφος;» «Μάλιστα, κύριε.» «Τι μισθό;» «Οχτώ λίρες το μήνα.» «Μπορείς να ξεκινήσεις αμέσως;» «Αμέσως μόλις πάρω τα μπαγκάζια μου.» «Έχεις τα χαρτιά σου;»

37 (ribston-pippin of a man)

Arthur Conan Doyle

- 216 -

«Μάλιστα, κύριε.» Έβγαλε μια δεσμίδα από φθαρμένα και λερωμένα έγγραφα από την τσέπη του. Ο Χολμς τους έριξε μια ματιά και τα επέστρεψε.

«Είσαι ο άνθρωπος που ήθελα», είπε. «Ορίστε η συμφωνία στο πλαϊνό γραφείο. Αν την υπογράψεις το όλο ζήτημα θα έχει κανονισθεί.»

Ο ναυτικός τρέκλισε μέχρι την άλλη πλευρά του δωματίου και σήκωσε την πένα.

«Να υπογράψω εδώ;» είπε, σκύβοντας πάνω από το γραφείο.

Ο Χολμς έγειρε πάνω από τον ώμο του και πέρασε τα χέρια του πάνω από τον λαιμό του.

«Αυτό μας κάνει», είπε. Άκουσα τον ήχο από ατσάλι και ένα μουγκρητό σαν

από εξοργισμένο ταύρο. Την επόμενη στιγμή ο Χολμς και ο ναυτικός κυλιόντουσαν μαζί στο πάτωμα. Επρόκειτο για έναν άντρα τέτοιας γιγαντιαίας δύναμης που, ακόμη και με τις χειροπέδες τις οποίες ο Χολμς είχε τόσο επιδέξια κλειδώσει γύρω από τους καρπούς του, θα είχε πολύ σύντομα


- 217 -

κατανικήσει τον φίλο μου αν ο Χόπκινς και εγώ δεν είχα ορμήσει προς συμβολή του. Μόνον όταν πίεσα το παγερό στόμιο του περίστροφου πάνω στον κρόταφο του κατάλαβε τελικά πως η αντίσταση του ήταν μάταιη. Δέσαμε τους αστραγάλους με σχοινί και σηκωθήκαμε ξέπνοοι από την πάλη.

«Πρέπει ειλικρινά να ζητήσω συγνώμη, Χόπκινς», είπε

ο Σέρλοκ Χολμς· «Φοβούμαι πως η ομελέτα έχει κρυώσει. Ωστόσο, θα απολαύσεις το υπόλοιπο πρόγευμα σου καλύτερα, έτσι δεν είναι, με την σκέψη πως έφερες την υπόθεση σε μια θριαμβευτική κατάληξη.»

Ο Στάνλεϋ Χόπκινς ήταν άφωνος από την κατάπληξη του.

«Δεν ξέρω τι να πω, κ. Χολμς», ξεφούρνισε τελικά, με κατακόκκινο πρόσωπο. «Μου φαίνεται πως γελοιοποιήθηκα από την αρχή. Αντιλαμβάνομαι πλέον, αυτό που δε θα έπρεπε ποτέ να έχω ξεχάσει, πως είμαι ο σπουδαστής και εσείς ο καθηγητής. Ακόμη και τώρα βλέπω αυτό που κάνατε, όμως δεν καταλαβαίνω πως το κάνατε, είτε την σπουδαιότητα του.»

Arthur Conan Doyle

- 218 -

«Καλά, καλά», είπε ο Χολμς, καλοδιάθετα. «Όλοι μαθαίνουμε από την εμπειρία, και το μάθημα σου αυτήν την φορά είναι πως ποτέ δεν πρέπει να χάσεις από τα μάτια την εναλλακτική. Ήσουν τόσο απορροφημένος στον νεαρό Νήλιγκαν που δεν μπορούσες να αφιερώσεις μια σκέψη στον Πάτρικ Κάιρνς, τον πραγματικό δολοφόνο του Πήτερ Κάρεϋ.»

Η τραχιά φωνή του ναυτικού διέκοψε την συζήτηση μας.

«Κοίτα δω, κύριε», είπε, «Δεν παραπονέθηκαν που με δέσατε χειροπόδαρα, όμως θα ήθελε να λέτε τα πράγματα όπως έχουν. Λέτε πως δολοφόνησα τον Πήτερ Κάρεϋ· εγώ λέω ΣΚΟΤΩΣΑ τον Πήτερ Κάρεϋ, και εκεί είναι όλη η διαφορά. Ίσως να μην πιστέψετε τα όσα λέω. Ίσως να πιστεύετε πως απλά σας παραμυθιάζω38

«Καθόλου», είπε ο Χολμς. «Ας ακούσουμε τι έχετε να μας πείτε.»

.»

«Ευθύς αμέσως, και, μα τον Κύριο, κάθε λέξη είναι αληθινή. Ήξερα τον Μαύρο Πήτερ, και όταν τράβηξε το μαχαίρι του πέρασα ένα καμάκι από μέσα στην στιγμή, γιατί ήξερα πως ήταν ή εκείνος ή εγώ. Έτσι πέθανε. Πείτε το φόνο. Όπως και να είναι, θα πεθάνω τόσο σύντομα με ένα σχοινί γύρω από τον λαιμό του όσο με το μαχαίρι του Μαύρου Πήτερ στην καρδιά μου.»

«Πως βρέθηκες εκεί;» ρώτησε ο Χολμς. «Θα σας τα πω από την αρχή. Μόνο ανασηκώστε με

λιγάκι για να μιλώ ευκολότερα. Ήταν το ’83 όταν συνέβη— τον Αύγουστο του χρόνου εκείνου. Ο Πήτερ Κάρευ ήταν αφέντης του ΘΑΛΑΣΣΙΟΣ ΜΟΝΟΚΕΡΩΣ, και εγώ ήμουν αναπληρωματικός καμακιστής. Βγαίναμε από τους πάγους πηγαίνοντας στην πατρίδα, με μετωπικούς ανέμους και μιας βδομάδας νότια θύελλα, όταν διακρίναμε ένα μικρό σκάφος που είχε παρασυρθεί βόρια. Υπήρχε ένας άντρα πάνω του—ένας στεριανός. Το πλήρωμα είχε φαντασθεί πως θα βουλιάξει, και είχε φύγει για τις Νορβηγικές ακτές με το βαρκάκι. Φαντάζομαι πως θα πνίγηκαν όλοι. Λοιπόν, τον

38 slinging you a yarn


- 219 -

ανεβάσαμε πάνω, τον άνθρωπο, και εκείνο με τον καπετάνιο είχαν μερικές μεγάλες κουβέντες στην καμπίνα του. Όλα τα μπαγκάζια που είχε μαζί του ήταν ένα μικρό μεταλλικό κουτί. Καθόσον γνωρίζω, το όνομα του άντρα δεν αναφέρθηκε ποτέ, και την δεύτερη νύχτα εξαφανίστηκε σαν να μην είχε υπάρξει ποτέ. Ανακοινώθηκε πως είτε είχε ριχτεί στην θάλασσα ή ότι είχε πέσει μέσα στον κακό καιρό που είχαμε. Μόνο ένας άντρας γνώριζε τι του είχε συμβεί, και αυτός ήμουν εγώ, γιατί με τα ίδια μου τα μάτια είχα δει τον καπετάνιο να τον τραβά από τα πόδια και να τον πετά από την κουπαστή στην μέση βάρδια μιας σκοτεινής νύχτας, δυο μέρες πριν αντικρίσουμε τα φώτα του Σέτλανντ.

«Λοιπόν, κράτησα την γνώση για τον εαυτό μου και περίμενα να δω τι θα έβγαινε από αυτό. Όταν γυρίσαμε πίσω στην Σκοτία αποσιωπήθηκε εύκολα, και κανείς δεν έκανε ερωτήσεις. Ένας ξένος πέθανε από ένα ατύχημα και δεν ήταν δουλειά κανενός να κάνει ερωτήσεις. Λίγο αργότερα ο Πήτερ Κάρεϋ παράτησε την θάλασσα, και πολλά χρόνια πέρασαν πριν ανακαλύψω που βρισκόταν. Μάντεψα πως είχε κάνει την πράξη για αυτό που υπήρχε μέσα στο μεταλλικό κουτί, και πως μπορούσε να με πληρώσει καλά για να κρατήσω το στόμα μου κλειστό.

Arthur Conan Doyle

- 220 -

«Ανακάλυψα που βρισκόταν μέσω ενός ναυτικού που τον είχε συναντήσει στο Λονδίνο, και κατέβηκα για να τον στύψω. Την πρώτη νύχτα ήταν αρκετά λογικός, και ήταν έτοιμος να μου δώσει ότι θα με απελευθέρωνε από την θάλασσα για όλη μου την ζωή. Θα τα κανονίζαμε όλα δυο νύχτες αργότερα. Όταν ήρθα τον βρήκα μισομεθυσμένο και με άσχημη διάθεση. Καθίσαμε κάτω και ήπιαμε και αφηγηθήκαμε ιστορίες από τον παλιό καιρό, όμως όσο περισσότερο έπινε τόσο λιγότερο μου άρεσε το βλέμμα στο πρόσωπο του. Πρόσεξα το καμάκι πάνω στον τοίχο, και σκέφτηκα πως ίσως να το χρειαζόμουν πριν τελειώσω. Τότε τελικά ξέσπασε πάνω μου, φτύνοντας και βρίζοντας, με τον φόνο στα μάτια του και ένα μεγάλο μαχαίρι39

«Τώρα θα σας πω το πιο αλλόκοτο κομμάτι της όλης ιστορίας. Μόλις που είχα βγει από την καλύβα όταν άκουσα κάποιον να έρχεται, και κρύφτηκα μέσα στους θάμνους. Ένας άντρας ήρθε μουλωχτά, πήγε μέσα στην καλύβα, άφησε μια κραυγή σαν να είχε δει φάντασμα, και το ‘βαλε στα πόδια όσο πιο γρήγορα μπορούσε ώσπου χάθηκε από τα μάτια μου. Ποιος ήταν ή τι ήθελε είναι υπεράνω των όσων μπορώ να σας πω. Από μεριάς μου περπάτησα δέκα μίλια, πήρα ένα τραίνο στο Τάνμπριτζ Γουέλλς, και έτσι έφτασα στο Λονδίνο, και κανείς δεν πήρε είδηση.

στο χέρι του. Δεν είχε χρόνο να το ξεθηκαρώσει πριν του περάσω το καμάκι μέσα του. Μα τους ουρανούς! Τι κραυγή που άφησε· και το πρόσωπο του μπλέκεται μεταξύ μου και του ύπνου! Στάθηκα εκεί, με το αίμα να ξεχύνεται γύρω μου, και περίμενα για μια στιγμή· όμως όλα ήταν ήσυχα, έτσι αναθάρρησα και πάλι. Κοίταξα ολόγυρα, και εκεί βρισκόταν το μεταλλικό κουτί πάνω στο ράφι. Είχα τόσα δικαιώματα πάνω του όσο και ο Πήτερ Κάρεϋ, όπως και να έχει, έτσι το πήρα μαζί μου και άφησα την καλύβα. Σαν ηλίθιος άφησα την καπνοσακούλα μου πάνω στο τραπέζι.

«Το λοιπόν, όταν πήγα να εξετάσω το κουτί ανακάλυψα πως δεν υπήρχαν χρήματα μέσα του, και τίποτα

39 (clasp-knife)


- 221 -

άλλο παρά χαρτιά που δεν τολμούσα να πουλήσω. Είχα χάσει το πάτημα μου στον Μαύρο Πήτερ, και ήμουν παγιδευμένος στο Λονδίνο δίχως ούτε ένα σελίνι. Το μόνο που μου απέμενε ήταν η τέχνη μου. Είδα εκείνες τις διαφημίσεις σχετικά με τους καμακιστές και τα ψηλά μεροκάματα, έτσι πήγα στους ναυτιλιακούς πράκτορες, και εκείνοι με έστειλαν εδώ. Αυτά είναι όλα όσα γνωρίζω, και λέω ξανά πως αν σκότωσα τον Μαύρο Πήτερ ο νόμος θα έπρεπε να με ευχαριστεί, γιατί τους έσωσα από την τιμή ενός κανναβένιου σκοινιού.»

«Μια ιδιαίτερα καθαρή κατάθεση», είπε ο Χολμς, καθώς σηκώθηκε και άναψε την πίπα του. «Πιστεύω, Χόπκινς, πως δε θα έπρεπε να χάσεις χρόνο από το να μεταφέρεις τον κρατούμενο σου σε ένα ασφαλές μέρος. Αυτό το δωμάτιο δεν καλά προσαρμοσμένο για κελί, και ο κ. Πάτρικ Κάιρνς καταλαμβάνει ένα πολύ μεγάλο μέρος του χαλιού μας.»

«Κ. Χολμς», είπε ο Χόπκινς, «Δεν ξέρω πώς να σας εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου. Ακόμη και τώρα δεν καταλαβαίνω πως επιτύχατε αυτό το αποτέλεσμα.»

«Απλά έχοντας την καλή τύχη να βρω το σωστό στοιχείο από την αρχή. Είναι πολύ πιθανόν αν γνώριζα σχετικά με αυτό το σημειωματάριο να είχε απομακρύνει τις σκέψεις μου, όπως συνέβη με εσένα. Όμως όλα όσα άκουσα οδηγούσαν στην μοναδική διαδρομή. Την εκπληκτική δύναμη, την δεξιότητα στην χρήση του καμακιού, το ρούμι και το νερό, την καπνοσακούλα από δέρμα φώκιας, με τον βαρύ καπνό—όλα αυτά υποδείκνυαν κάποιο ναυτικό και κάποιον που είχε υπάρξει φαλαινοθήρας. Είχα πειστεί πως τα αρχικά ‘Π.Κ.’ πάνω στην καπνοσακούλα ήταν σύμπτωση, και όχι τα αρχικά του Πήτερ Κάρεϋ, αφού σπανίως κάπνιζε και δεν βρέθηκε καμία πίπα στην καμπίνα του. Είπες πως ήταν. Πόσοι στεριανοί υπάρχουν που να πίνουν ρούμι όταν υπάρχουν άλλα οινοπνεύματα; Ναι, ήμουν βέβαιος πως ήταν ναυτικός.»

«Και πως τον βρήκατε;» «Αγαπητέ μου κύριε, το πρόβλημα είχε γίνει αρκετά

απλό. Αν ήταν ναυτικός, θα μπορούσε μόνο να είναι ένας ναυτικός που να ήταν μαζί του στο ΘΑΛΑΣΣΙΟΣ

Arthur Conan Doyle

- 222 -

ΜΟΝΟΚΕΡΩΣ. Από όσα μπόρεσα να μάθω δεν είχε ταξιδέψει με κανένα άλλο πλοίο. Πέρασα τρεις μέρες τηλεγραφώντας στο Νταντί, και στο τέλος είχα εξακριβώσει τα ονόματα του πληρώματος του ΘΑΛΑΣΣΙΟΣ ΜΟΝΟΚΕΡΩΣ το 1883. Όταν ανακάλυψα τον Πάτρικ Κάιρνς μεταξύ των καμακιστών η έρευνα μου πλησίαζε στο τέλος της. Υποστήριξα πως ο άντρας ήταν πιθανών στο Λονδίνο, και πως επιθυμούσε να αφήσει την χώρα για κάποιο διάστημα. Επομένως πέρασα μερικές μέρες στο Ηστ-εντ, μηχανεύθηκα μια αποστολή στην Αρκτική, έβαλα προκλητικούς όρους για καμακιστές που θα υπηρετούσαν υπό το πρόσταγμα του Καπετάνιου Μπέιζιλ— και ιδού το αποτέλεσμα!»

«Θεσπέσια!» φώναξε ο Χόπκινς. «Θεσπέσια!» «Οφείλεις να επιδιώξεις την απελευθέρωση του

νεαρού Νήλιγκαν το ταχύτερο δυνατό», είπε ο Χολμς. «Ομολογώ πως πιστεύω ότι του οφείλεις κάποια απολογία. Το μεταλλικό κουτί θα πρέπει να του επιστραφεί, όμως, φυσικά, τα αξιόγραφα που πούλησε ο Πήτερ Κάρεϋ χάθηκαν για πάντα. Ορίστε η άμαξα, Χόπκινς, οπότε και μπορείς να πάρεις τον κρατούμενο σου. Αν με θέλεις για την δίκη, η διεύθυνση μου όπως και του Γουώτσον θα είναι κάπου στην Νορβηγία, θα στείλω λεπτομέρειες αργότερα.»


- 223 -

7. Η Περιπέτεια του Καρόλου Αυγούστου Μίλβερτον

(01/07 - 17/07/ 2005) Πάνε χρόνια από τον καιρό που τα περιστατικά στα

οποία αναφέρομαι έλαβαν χώρα, κι εντούτοις μετά δυσκολίας δύναμαι να τα θίξω. Για μακρά περίοδο, έστω και με τη μέγιστη διακριτικότητα κι επιφυλακτικότητα, θα καθίστατο αδύνατον να κοινοποιήσω τα γεγονότα· ωστόσο πλέον το πρωτεύων ενδιαφερόμενο πρόσωπο βρίσκεται πέραν της τσι-μπίδας του ανθρώπινου νόμου, και με την οφειλόμενη αποσιώπηση δύναται να ειπωθεί κατά τρόπο τέτοιο ώστε να μην αδικήσει κανέναν. Καταγράφει μια απολύτως μοναδική εμπειρία στην καριέρα τόσο του κ. Σέρλοκ Χολμς όσο και της δικής μου. Ο αναγνώστης ας με συγχωρήσει αν αποκρύψω την ημερομηνία κάθε άλλου γεγονότος εκ του οποίου να του προσφερόταν η δυνατότητα να εντοπίσει το πραγματικό συμβάν.

Είχαμε βγει έξω για έναν από τους απογευματινούς περιπάτους μας, ο Χολμς κι εγώ, και είχαμε επιστρέψει περί τις έξι η ώρα ενός παγερού χειμωνιάτικου απογεύματος. Καθώς ο Χολμς άναψε τη λάμπα το φως έπεσε πάνω σε μια κάρτα στο τραπέζι. Της έριξε μια ματιά, και κατόπιν, με ένα επιφώνημα αηδίας, την πέταξε στο πάτωμα. Τη σήκωσα και διάβασα:—

ΚΑΡΟΛΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΜΙΛΒΕΡΤΟΝ

ΠΥΡΓΟΙ ΕΙΠΛΝΤΟΡ, ΜΕΣΙΤΗΣ. ΧΑΜΠΣΤΕΝΤ.

«Ποιος είναι;» ρώτησα. «Ο χειρότερος άνθρωπος στο Λονδίνο», απάντησε ο

Χολμς, καθώς κάθισε κάτω και άπλωσε τα πόδια μπροστά στην φωτιά. «Γράφει τίποτα στο πίσω μέρος της κάρτας;»

Τη γύρισα ανάποδα. «Θα επισκεφθώ στις 6:30 – Κ.Α.Μ.» διάβασα.

Arthur Conan Doyle

- 224 -

«Χμ! Όπου να ‘ναι θα φανεί. Νοιώθεις μια ανατριχιαστική αίσθηση αποστροφής, Γουώτσον, όταν στέκεσαι μπροστά στα ερπετά του Ζωολογικού Κήπου και βλέπεις τα γλοιώδη, έρποντα, δηλητηριώδη πλάσματα, με τα θανάσιμα μάτια και τα κακόβουλα, πλακουτσωτά πρόσωπα; Λοιπόν, αυτή την εντύπωση μου δίνει ο Μίλβερτον. Χρειάστηκε να ασχοληθώ με πενήντα δολοφόνους στην καριέρα μου, εντούτοις κι ο χειρότερος τους στιγμή δε μου προκάλεσε την απέχθεια την οποία νοιώθω για αυτό τον τύπο. Και όμως είναι αδύνατον να μη συνεργαστώ μαζί του —στην πραγματικότητα, έρχεται εδώ εξαιτίας της πρόσκλησης μου.»

«Μα ποιος είναι;» «Θα σου πω, Γουώτσον. Πρόκειται για το βασιλιά των

εκβιαστών. Οι Ουρανοί να βοηθήσουν τον άντρα, κι ακόμη περισσότερο τη γυναίκα, των οποίων τα μυστικά κι η υπόληψη θα βρεθούν υπό την εξουσία του Μίλβερτον. Με ένα χαμογελαστό πρόσωπο και καρδιά από μάρμαρο θα σφίξει και θα σφίξει ώσπου να τους στύψει εντελώς. Ο τύπος είναι ιδιοφυΐα με τον τρόπο του, και θα άφηνε το σημάδι του σε κάποιο περισσότερο ενάρετο επάγγελμα. Οι μέθοδοι του είναι οι ακόλουθοι: Αφήνει να γίνει γνωστό πως είναι προετοιμα-σμένος να πληρώσει εξαιρετικά υψηλά ποσά για επιστολές οι οποίες να εκθέτουν σε κίνδυνο σκανδάλου άτομα με πλούτο ή σημαίνουσα θέση. Λαμβάνει την πραμάτεια του όχι μόνο από επίβουλους βαλέδες ή υπηρέτριες, αλλά συχνότατα από εκλεπτυσμένα καθάρματα που κέρδισαν την εμπιστοσύνη και τη στοργή εύπιστων γυναικών. Διαπραγματεύεται με χέρι ανοικτό. Τυγχάνει να γνωρίζω πως πλήρωσε επτακόσιες λίρες σε έναν υπηρέτη για ένα σημείωμα δυο γραμμές σε έκταση, και πως η καταστροφή μιας ευγενούς οικογένειας αποτέλεσε την κατάληξη. Καθετί το οποίο βγαίνει στην πιάτσα πάει στο Μίλβερτον, κι υπάρχουν εκατοντάδες σε ετούτη την σπουδαία πόλη που πανιάζουν στο άκουσμα του ονόματος του. Κανείς δε γνωρίζει που θα μπηχτούν τα νύχια του, διότι είναι υπερβολικά πλούσιος κι ιδιαιτέρως εύστροφος ώστε να δουλέψει μεροδούλι μεροφάι. Θα κρατήσει ένα χαρτί για


- 225 -

χρόνια ώστε να το παίξει την στιγμή που τα διακυβευόμενα θα αποφέρουν το μέγιστο δυνατό όφελος. Ανέφερα πως είναι ο χειρότερος άνθρωπος στο Λονδίνο, και θα σε ρωτούσα πώς κάποιος να συγκρίνει τον κανάγια ο οποίος εν θερμώ χτυπά τη γυναίκα του με τον άνθρωπο αυτόν, ο οποίος μεθοδικά και με την άνεση του βασανίζει την ψυχή και σφίγγει τα νεύρα ώστε να προσθέσει περισσότερα στα ήδη φουσκωμένα πουγκιά του;»

Σπανίως είχα ακούσει τον φίλο μου να μιλά με τέτοια συναισθηματική φόρτιση.

«Μα, το βέβαιο δεν είναι πως», είπα, «ο τύπος θα πρέπει να υπόκειται εντός της δικαιοδοσίας του νόμου;»

«Τεχνικά, δίχως αμφιβολία, αλλά πρακτικά όχι. Τι θα ωφελούσε μια γυναίκα, παραδείγματος χάριν, να τον βάλει φυλακή για μερικούς μήνες αν η δική της καταστροφή ακολουθούσε αμέσως μετά; Τα θύματα του δεν τολμούν να αντιγυρίσουν το χτύπημα, Αν ποτέ εκβίαζε έναν αθώο, τότε, όντως, θα τον είχαμε στο χέρι μας· όμως είναι τόσο πανούργος όσο ο Σατανάς. Όχι, όχι· θα πρέπει να βρούμε άλλους τρόπους για να τον πολεμήσουμε.»

«Και γιατί έρχεται εδώ;» «Επειδή μια επιφανής πελάτισσα έχει αποθέσει τη

θλιβερή της υπόθεση στα χέρια μου. Μιλάμε περί της Λαίδης Εύας Μπράκγουελ, της ομορφότερης ΝΤΕΜΠΙΤΑΝΤ της τελευταίας σαιζόν. Πρόκειται να παντρευτεί εντός δεκαπενθη-μέρου τον Ερλ του Ντόβερκωρτ. Αυτός ο σατανάς έχει αρκετά απερίσκεπτα γράμματα –απερίσκεπτα, Γουώτσον, τίποτα χειρότερο– τα οποία γράφτηκαν προς ένα φτωχό νεαρό γαιοκτήμονα στην επαρχία. Θα αρκούσαν για να τερματίσουν το γάμο. Ο Μίλβερτον θα στείλει τα γράμματα στον Ερλ εκτός κι αν ένα ευμέγεθες χρηματικό ποσό του δοθεί. Μου ανατέθηκε να τον συναντήσω, και –να κανονίσω τους καλύτερους όρους που δύναμαι.»

Τη στιγμή εκείνη ήρθε να ακουστεί ένα κροτάλισμα μαζί με κουδουνίσματα από κάτω. Κοιτώντας είδα μια αρχοντική άμαξα με ένα ζευγάρι άλογα, με τις λαμπερές

Arthur Conan Doyle

- 226 -

λάμπες να φέγγουν πάνω στα γυαλιστερά καπούλια των ευγενών ντορήδων. Ένας υπηρέτης άνοιξε την πόρτα, κι ένας μικρόσωμος, γεροδεμένος άντρας που φορούσε ένα μάλλινο αστρακάν πανωφόρι κατέβηκε. Ένα λεπτό αργότερα βρισκόταν στο δωμάτιο.

Ο Κάρολος Αύγουστος Μίλβερτον ήταν ένας άντρας

πενήντα ετών, με μεγάλο κεφάλι, διανοούμενου, στρογγυλό, παχουλό, άτριχο πρόσωπο, αιωνίως παγωμένο χαμόγελο, και δυο έντονα γκρίζα μάτια, τα οποία έλαμπαν πίσω από φαρδιά γυαλιά με χρυσό σκελετό. Υπήρχε κάτι από τη μεγαλοθυμία του κ. Πικγουίκ στο παρουσιαστικό του, το οποίο αμαυρωνόταν μόνο εκ της ανειλικρίνειας του παγωμένου του χαμόγελου κι από τη σκληρή λάμψη εκείνων των αεικίνητων και διαπεραστικών ματιών. Η φωνή του ήταν απαλή και μειλίχια όπως κι η μορφή του, καθώς προχώρησε με ένα αφράτο μικροκαμωμένο χέρι προτεταμένο, μουρμουρίζοντας τη συγγνώμη του που δε μας είχε συναντήσει κατά την πρώτη του επίσκεψη. Ο Χολμς περιφρόνησε το απλωμένο χέρι και τον


- 227 -

κοίταξε με ένα πρόσωπο από γρανίτη. Το χαμόγελο του Μίλβερτον μεγάλωσε· ανασήκωσε τους ώμους του, έβγαλε το πανωφόρι του, διπλώνοντας το με ιδιαίτερη προσοχή πάνω από τη ράχη μιας καρέκλας, και κατόπιν κάθισε.

«Ο Κύριος», είπε, με ένα νεύμα προς την κατεύθυνση

μου. «Απαιτείται εχεμύθεια; Είναι σωστό;» «Ο Δρ Γουώτσον είναι φίλος και συνεργάτης μου.» «Πολύ καλά, κ. Χολμς. Εκδήλωσα ενδιαφέρον μόνο και

μόνο προς χάριν του συμφέροντος της πελάτισσας σας. Το θέμα είναι τόσο λεπτό—»

«Ο Δρ Γουώτσον το γνωρίζει ήδη.» «Τότε μπορούμε να ξεκινήσουμε την δουλειά μας. Δη-

λώνετε πως ενεργείτε εκ μέρους της Λαίδης Εύα. Σας εξουσιοδότησε να δεχθείτε τους όρους μου;»

«Ποιοι είναι οι όροι σας;» «Επτά χιλιάδες λίρες.» «Και η εναλλακτική;» «Αγαπητέ μου κύριε, είναι οδυνηρό να το συζητώ·

όμως αν τα χρήματα δεν πληρωθούν την 14η το βέβαιον είναι πως δε θα υπάρξει γάμος την 18η.» Το ανυπόφορο χαμόγελο του ήταν περισσότερο αυτάρεσκο παρά ποτέ.

Arthur Conan Doyle

- 228 -

Ο Χολμς το συλλογίστηκε για λίγο. «Έχω την εντύπωση,» είπε, τελικά, «πως λαμβάνετε τα

πράγματα υπερβολικά ως δεδομένα. Γνωρίζω, φυσικά, τα περιεχόμενα εκείνων των επιστολών. Η πελάτισσα μου θα πράξει όπως την συμβουλεύσω. Θα της συστήσω να πει στον μελλοντικό της σύζυγο την πλήρη ιστορία και να εμπιστευθεί την γενναιοψυχία του.»

Ο Μίλβερτον γέλασε. «Προφανώς δε γνωρίζετε τον Έρλ», είπε. Από το αμήχανο βλέμμα επί του προσώπου του Χολμς

έβλεπα ξεκάθαρα πως δεν τον γνώριζε. «Ποιο το κακό στις συγκεκριμένες επιστολές;» ρώτησε. «Είναι παιχνιδιάρικες —εξαιρετικά παιχνιδιάρικες»,

απάντησε ο Μίλβερτον. «Η λαίδη ήταν ιδιαίτερα θελκτική επιστολογράφος. Όμως είμαι σε θέση να σας διαβεβαιώσω πως ο Έρλ του Ντόβερκωρτ θα αποτύγχανε να τις εκτιμήσει. Εντούτοις, αφού έχετε αντίθετη άποψη, θα το αφήσουμε να παραμείνει ως έχει. Είναι απλά επαγγελματικό θέμα. Αν πιστεύετε πως είναι το καλύτερο προς το συμφέρον της πελάτισσας σας πως οι συγκεκριμένες επιστολές θα έπρεπε να εναποτεθούν στα χέρια του Έρλ, τότε θα ήταν, όντως, ανόητο να πληρώσετε ένα τόσο μεγάλο χρηματικό ποσό για να τις επανακτήσετε.» Σηκώθηκε και έπιασε το πανωφόρι του.

Ο Χολμς ήταν ωχρός από θυμό και ταπείνωση. «Σταθείτε μια στιγμή», είπε. «Κινείστε υπερβολικά

γρήγορα. Το βέβαιο είναι πως θα έπρεπε να καταβάλουμε κάθε προσπάθεια ώστε να αποφύγουμε το σκάνδαλο επί ενός τόσο λεπτού ζητήματος.»

Ο Μίλβερτον επέστρεψε στην καρέκλα του. «Ήμουν βέβαιος πως θα το βλέπατε υπό την σωστή

προοπτική», γουργούρισε. «Συγχρόνως», συνέχισε ο Χολμς, «η Λαίδη Εύα δεν

είναι μια πλούσια γυναίκα. Σας διαβεβαιώνω και δυο χιλιάδες λίρες θα αποτελούσαν μια αποστράγγιση των πόρων της, και το ποσό το οποίο κατονομάζετε είναι εντελώς υπεράνω των δυνάμεων της. Παρακαλώ, επομένως, όπως μετριάσετε τις


- 229 -

απαιτήσεις σας, κι επιστρέψετε τις επιστολές στην τιμή την οποία υποδεικνύω, η οποία είναι, σας διαβεβαιώνω, η υψηλότερη που είναι δυνατόν να λάβετε.»

Το χαμόγελο του Μίλβερτον φάρδυνε και τα μάτια του λαμπύρισαν εύθυμα.

«Έχω επίγνωση πως ότι λέτε είναι αλήθεια όσον αφορά τους πόρους της Λαίδης», είπε. «Συγχρόνως, οφείλετε να παραδεχθείτε πως η περίσταση του γάμου της κυρίας είναι ο κατάλληλος καιρός για να καταβάλουν φίλοι και συγγενείς κάποια προσπάθεια εκ μέρους της. Ενδεχομένως να διστάσουν όσον αφορά ένα αποδεκτό γαμήλιο δώρο. Επιτρέψτε μου να τους διαβεβαιώσω πως η μικρή αυτή δέσμη επιστολών θα τους προσφέρει μεγαλύτερη χαρά από όλους τους πολυελαίους και τις βουτυριέρες του Λονδίνου.»

«Είναι αδύνατον», είπε ο Χολμς. «Τρομάρα μου, τρομάρα μου, πόσο ατυχές!»

αναφώνησε ο Μίλβερτον, βγάζοντας έξω ένα ογκώδες σημειωματάριο. «Δε μπορώ να διανοηθώ πως οι κυρίες είναι τόσο απερίσκεπτες στο να μην καταβάλλουν μια προσπάθεια. Κοιτάξτε εδώ!» Κράτησε ένα μικρό σημείωμα με ένα θυρεό πάνω στον φάκελο. «Αυτό ανήκει στον—μα, ίσως δεν δίκαιο να αναφέρω το όνομα μέχρι αύριο το πρωί. Όμως εκείνη την στιγμή θα βρίσκεται στα χέρια του συζύγου της κυρίας. Κι όλα αυτά επειδή δε θα μπορέσει να βρει ένας ευτελές ποσό το οποίο θα έβρισκε αν πουλούσε τα κοσμήματα της. ΤΟΣΟ μεγάλο κρίμα. Λοιπόν, θυμάστε το αιφνίδιο τέλος των αρραβώνων μεταξύ της Εντιμότατης Δεσποινίδος Μάιλς και του Ταγματάρχη Ντόρκινγκ; Μόλις δυο μέρες προ του γάμου υπήρξε μια παράγραφος στη MORNING POST που ανέφερε την ακύρωση τους. Και ποιος ο λόγος; Είναι σχεδόν αδιανόητο, όμως το βλακώδες ποσό των δώδεκα χιλιάδων λιρών θα είχε διευθετήσει το όλο ζήτημα. Δεν είναι τόσο λυπηρό; Και να που βρίσκω εσάς, ένα λογικό άνθρωπο, να πελαγώνετε σχετικά με όρους όταν το μέλλον της πελάτισσας σας κι η τιμή της διακυβεύονται. Με εκπλήσσετε, κ. Χολμς.»

Arthur Conan Doyle

- 230 -

«Ότι δηλώνω είναι αλήθεια», απάντησε ο Χολμς. «Τα χρήματα είναι αδύνατο να βρεθούν. Δεν είναι πολύ καλύτερα να δεχθείτε το σημαντικό ποσό το οποίο σας προσφέρω από το να καταστρέψετε την καριέρα της γυναίκας, πράγμα που δε θα σας ωφελήσει διόλου;»

«Εκεί κάνετε λάθος, κ. Χολμς. Μια αποκάλυψη θα με ωφελούσε εμμέσως σε σημαντικό βαθμό. Έχω οχτώ ή δέκα παρόμοιες υποθέσεις οι οποίες ωριμάζουν. Αν κυκλοφορούσε μεταξύ τους πως είχα παραδειγματίσει αυστηρά την Λαίδη Εύα θα τους έβρισκα όλους τους περισσότερο ανοικτούς στην λογική. Βλέπετε πως έχω δίκιο;»

Ο Χολμς πετάχτηκε από την καρέκλα του. «Πίσω του, Γουώτσον! Μην τον αφήσεις να φύγει!

Λοιπόν, κύριε, ας δούμε τα περιεχόμενα του σημειωματάριου.» Ο Μίλβερτον είχε γλιστρήσει τόσο γοργά όσο ένας

ποντικός στο πλάι του δωματίου και στεκόταν με την πλάτη του στον τοίχο.

«Κύριε. Χολμς, κύριε Χολμς», είπε ανοίγοντας το

εμπρόσθιο μέρος του σακακιού του κι αφήνοντας να φανεί η λαβή ενός μεγάλου περίστροφου, το οποίο προεξείχε από την εσωτερική του τσέπη. «Ανέμενα πως εσείς θα κάνατε κάτι πρωτότυπο. Αυτό έχει συμβεί τόσο συχνά, και τι όφελος


- 231 -

προήλθε ποτέ από κάτι τέτοιο; Σας διαβεβαιώνω πως είμαι οπλισμένος σαν αστακός, κι είμαι απολύτως προετοιμασμένος να χρησιμοποιήσω τα όπλα μου, γνωρίζοντας πως ο νόμος θα με υποστηρίξει. Επιπλέον, η υπόθεση σας, πως θα έφερνα τις επιστολές εδώ μέσα σε ένα σημειωματάριο είναι εντελώς εσφαλμένες. Δε θα έκανα ποτέ κάτι τόσο ανόητο. Και τώρα, Κύριοι, έχω μερικές σύντομες συναντήσεις σήμερα το απόγευμα, κι είναι μακρύς ο δρόμος για το Χάμπστεντ.» Προχώρησε μπροστά, σήκωσε το πανωφόρι του, ακουμπώντας το χέρι του πάνω στο περίστροφο, και στράφηκε προς την πόρτα. Ανασήκωσα μια καρέκλα, όμως ο Χολμς κούνησε αρνητικά το κεφάλι του και την άφησα κάτω. Με μια υπόκλιση, ένα χαμόγελο, και μια αστραπιαία κίνηση ο Μίλβερτον είχε αποχωρήσει από το δωμάτιο, και μερικές στιγμές αργότερα ακούσαμε το χτύπημα της πόρτας της άμαξας και το τρίξιμο των τροχών καθώς απομακρυνόταν.

Ο Χολμς, κάθισε ακίνητος πλάι στη φωτιά, τα χέρια του θαμμένα βαθιά στις τσέπες του παντελονιού του, με το σαγόνι του βυθισμένο πάνω στο στέρνο του, τα μάτια του καρφωμένα πάνω στα αναμμένα κάρβουνα. Για μισή ώρα παρέμεινε σιωπηλός κι ασάλευτος. Έπειτα, με μια χειρονομία ανθρώπου που έχει πάρει την απόφαση του, τινάχτηκε στα πόδια του και πήγε στο υπνοδωμάτιο του. Λίγο αργότερα ένας μόρτικος νεαρός εργάτης με γενάκι κι όλο κόρδωμα άναψε την πήλινη πίπα του στο φως της λάμπας πριν κατηφορίσει τον δρόμο. «Θα επιστρέψω κάποια στιγμή, Γουώτσον», είπε, και χάθηκε μέσα στη νύχτα. Κατάλαβα πως είχε ξεκινήσει την εκστρατεία του ενάντια στον Κάρολο Αύγουστο Μίλβερτον· ωστόσο ούτε που διανοήθηκα την παράδοξη μορφή την οποία η εκστρατεία του προοριζόταν να πάρει.

Για ορισμένες ημέρες ο Χολμς πήγαινε κι ερχόταν όλες τις ώρες με την μεταμφίεση του, ωστόσο πέρα από το ότι αφιέρωνε το χρόνο του στο Χάμπστεντ, και δεν πήγαινε χαμένος, δεν είχα ιδέα σχετικά με το τι έκανε. Εν τέλει, ωστόσο, μια άγρια, θυελλώδη βραδιά, ενώ ο άνεμος ούρλιαζε και χτυπούσε πάνω στα παράθυρα, επέστρεψε από την

Arthur Conan Doyle

- 232 -

τελευταία του εξόρμηση, κι έχοντας αφαιρέσει την μεταμφίεση του καθόταν μπροστά από την φωτιά και γελούσε δυνατά κατά τον σιωπηλό εσωστρεφή τρόπο του.

«Δε θα με αποκαλούσες άνθρωπο για γάμο, έτσι Γουώτσον;»

«Όχι, όντως!» «Θα ήταν ενδιαφέρον να μάθεις πως είμαι

μνηστευμένος.» «Αγαπητέ μου φίλε! Σε συγχαί—» «Με την υπηρέτρια του Μίλβερτον.» «Μα τους ουρανούς, Χολμς!» «Χρειαζόμουν πληροφορίες, Γουώτσον.» «Μήπως το παρατράβηξες;» «Ήταν ένα πλέον αναγκαίο βήμα. Είμαι ένας

υδραυλικός με δουλειές που αυγαταίνουν, Έσκοτ το όνομα. Έκανα περιπάτους μαζί της κάθε απόγευμα και μιλούσαμε. Μα τους ουρανούς, αυτές οι κουβέντες! Εντούτοις, έλαβα όλα όσα ήθελα. Γνωρίζω το σπίτι του Μίλβερτον όπως την παλάμη του χεριού μου.»

«Μα το κορίτσι, Χολμς;» Ανασήκωσε τους ώμους του. «Δεν γίνεται τίποτα, αγαπητέ μου Γουώτσον. Πρέπει

να παίξεις τα χαρτιά σου όσο το δυνατόν καλύτερα όταν κάτι τόσο σημαντικό διακυβεύεται. Εντούτοις, το χαίρομαι γνωρίζοντας πως έχω έναν μισητό αντίπαλο ο οποίος μετά βεβαιότητας θα με σβήσει την στιγμή που η πλάτη μου θα είναι γυρισμένη. Τι εξαίσια νύχτα!»

«Σου αρέσει αυτός ο καιρός;» «Ταιριάζει με το σκοπό μου. Γουώτσον, σκοπεύω να

διαρρήξω το σπίτι του Μίλβερτον απόψε.» Ένοιωσα ένα σφίξιμο στην ανάσα μου, και το δέρμα

μου πάγωσε στα λόγια του, τα οποία πρόφερε αργά με ένα τόνο έντονης αποφασιστικότητας. Όπως μια αστραπή μέσα στη νύχτα φανερώνει στη στιγμή κάθε λεπτομέρεια ενός ανοικτού τοπίου, έτσι με μια ματιά ένοιωσα πως είδα κάθε πιθανή έκβαση μιας τέτοιας ενέργειας—τον εντοπισμό, την


- 233 -

σύλληψη, την έντιμη καριέρα να καταλήγει σε μια ανεπανόρθωτη αποτυχία και στην ατίμωση, τον φίλο μου να βρίσκεται υπό το έλεος του απεχθούς Μίλβερτον.

«Για όνομα του Θεού, Χολμς, σκέψου τι κάνεις», φώναξε.

«Φίλε μου αγαπητέ, έχω αφιερώσει κάθε δυνατή σκέψη έπ’ αυτού. Δεν είμαι ποτέ παρορμητικός στις ενέργειες μου, ούτε θα υιοθετούσα μια τόσο δραστική κι όντως τόσο επικίνδυνη προσέγγιση αν κάποια άλλη ήταν εφικτή. Ας δούμε το θέμα καθαρά κι αμερόληπτα. Να υποθέσω πως παραδέχεσαι το ότι η ενέργεια είναι ηθικά θεμιτή, μολονότι τεχνικά εγκληματική. Η διάρρηξη του σπιτιού του δεν είναι τίποτα περισσότερα από του να του αποσπάσω δια της βίας το σημειωματάριο του—μια ενέργεια στην οποία ήσουν έτοιμος να με συνδράμεις.»

Το στριφογύρισα μέσα στο μυαλό μου. «Ναι», είπα· «είναι ηθικά θεμιτό εφόσον στόχος μας

είναι να μην πάρουμε αντικείμενα πέραν εκείνων των οποίων χρησιμοποιούνται για παράνομη χρήση.»

«Ακριβώς. Αφού είναι ηθικά θεμιτό το μόνο που μένει είναι να συλλογιστώ το ζήτημα του προσωπικού ρίσκου. Το βέβαιον δεν είναι πως ένας κύριος δε θα έπρεπε να αποθέσει μεγαλύτερο βάρος επ’ αυτού, όταν μια κυρία έχει απεγνωσμένα ανάγκη την βοήθεια του;»

«Θα βρεθείς σε μια τόσο ανυπόστατη θέση.» «Λοιπόν, αποτελεί μέρος του κινδύνου. Δεν υπάρχει

άλλος πιθανός τρόπος να ανακτηθούν οι επιστολές. Η ατυχής κυρία δεν έχει τα χρήματα, και δεν υπάρχουν δικοί της άνθρωποι τους οποίους να εμπιστευθεί. Αύριο είναι τελευταία ημέρα της περίοδος χάριτος του, και εκτός κι αν πάρουμε τις επιστολές απόψε, ο κακούργος αυτός θα πραγματοποιήσει τα λόγια και θα φέρει την καταστροφή της. Οφείλω, συνεπώς, είτε να εγκαταλείψω την πελάτισσα μου στην μοίρα της είτε να παίξω το τελευταίο μου χαρτί. Μεταξύ μας, Γουώτσον, πρόκειται για μια επί ίσους όρους μονομαχία ανάμεσα στον Μίλβερτον και εμένα. Επέτυχε, όπως γνωρίζεις, τα μέγιστα

Arthur Conan Doyle

- 234 -

της πρώτης ανταλλαγής· όμως ο αυτοσεβασμός μου και η υπόληψη μου επιβάλλουν να πολεμήσω μέχρι τέλους.»

«Λοιπόν, δεν μου αρέσει· μα υποθέτω πως πρέπει να γίνει», είπα. «Πότε ξεκινάμε;»

«Δε θα έρθεις εσύ.» «Τότε δε θα πας κι εσύ», είπα. «Σου δίνω τον λόγο της

τιμής μου —και ποτέ δεν τον έχω πατήσει στην ζωή μου—πώς θα πάρω άμαξα και θα πάω ίσια στην αστυνομία αν δε με αφήσεις να μοιραστώ την περιπέτεια μαζί σου.»

«Δε μπορείς να με βοηθήσεις.» «Πως το ξέρεις; Δε μπορεί να ξέρεις τι ενδέχεται να

συμβεί. Όπως και να έχει, η απόφαση μου έχει ληφθεί. Κι άλλοι εκτός από εσένα έχουν αυτοσεβασμό κι ακόμη και υπόληψη.»

Ο Χολμς έμοιαζε ενοχλημένος εδώ και ώρα, όμως το μέτωπο του μαλάκωσε, και με χτύπησε φιλικά στον ώμο.

«Καλά, καλά, αγαπητέ μου φίλε, ας είναι. Μοιραστήκαμε το ίδιο δωμάτιο για τόσα χρόνια, και θα ήταν διασκεδαστικό αν καταλήγαμε να μοιραστούμε και το ίδιο κελί. Ξέρεις, Γουώτσον, δεν με πειράζει να σου ομολογήσω πως ανέκαθεν είχα την ιδέα πως θα είχα γίνει ένας εξαιρετικά ικανός εγκληματίας. Είναι η ευκαιρία της ζωής μου προς την συγκεκριμένη κατεύθυνση. Δες εδώ!» Έβγαλε μια τακτικά τυλιγμένη δερμάτινη θήκη από ένα συρτάρι, κι ανοίγοντας την, παρουσίασε έναν αριθμό γυαλιστερών εργαλείων. «Πρόκειται για ένα πρώτης τάξης, υπερσύγχρονο σετ διαρρήξεων, με επινικελωμένο λοστό, υαλοκόπτη με μύτη από διαμάντι, προσαρμόσιμα κλειδιά, και κάθε σύγχρονη βελτίωση που η εξέλιξη του πολιτισμού επιβάλει. Να, επίσης, και το φανάρι μου 40

«Έχω παπούτσια του τένις με σόλες από καουτσούκ.»

. Τα πάντα είναι εντάξει. Έχεις ένα ζευγάρι αθόρυβων παπουτσιών;»

«Υπέροχα. Και μια μάσκα;» «Μπορώ να φτιάξω κάνα δυο από μαύρο μετάξι.»

40 (Dark Lantern)


- 235 -

«Βλέπω πως έχεις μια ισχυρή φυσική κλίση προς αυτά τα ζητήματα. Πολύ καλά· φτιάξε τις μάσκες. Θα φάμε ένα κρύο δείπνο πριν ξεκινήσουμε. Τώρα είναι εννέα και τριάντα. Στις έντεκα θα πάμε με άμαξα μέχρι το Τσέρτς Ρόου. Είναι ένα τέταρτο της ώρας περπάτημα από εκεί ως τους Πύργους Έϊπλντορ. Θα έχουμε αρχίσει δουλειά πριν τα μεσάνυχτα. Ο Μίλβερτον κοιμάται βαριά κι αποσύρεται ακριβώς στις δέκα και μισή. Με λίγη τύχη θα είμαστε πίσω εδώ μέχρι τις δύο, με τις επιστολές της Λαίδης Εύας στην τσέπη μου.»

Ο Χολμς κι εγώ βάλαμε τις επίσημες ενδυμασίες μας, έτσι που δείχναμε σαν κάποιοι που είχαν πάει θέατρο κι επέστρεφαν σπίτι. Στην οδό Οξφορντ πήραμε μια τετράτρο-χη 41

και πήγαμε σε μια διεύθυνση στο Χάμπστεντ. Εδώ πληρώσαμε και διώξαμε την άμαξα, και με τα πανωφόρια μας κουμπωμένα ως πάνω, γιατί έκανε ένα παγερό κρύο κι ο άνεμος έμοιαζε σαν να μας διαπερνούσε, περπατήσαμε κατά-μήκους του Χήθ.

«Πρόκειται περί μιας υπόθεσης που απαιτεί λεπτή

μεταχείριση», είπε ο Χολμς. «Τα υπό συζήτηση έγγραφα περιέχονται εντός χρηματοκιβώτιο στο γραφείο του τύπου, και το γραφείο είναι ο πλαϊνός προθάλαμος42

41 (hansom)

του υπνοδωματίου

42 (ante-room)

Arthur Conan Doyle

- 236 -

του. Από την άλλη, όπως όλοι οι εύσωμοι, κοντοί άνθρωποι που τα περνάνε καλά, είναι βαρύς υπναράς. Η Άγκάθα—η ΑΡΡΑΒΩΝΙΑΣΤΙΚΙΑ μου—λέει πως ένα από τα ανέκδοτα των υπηρετών είναι πως είναι αδύνατον να ξυπνήσεις τον αφέντη. Έχει ένα γραμματέα ο οποίος είναι αφοσιωμένος στα συμφέροντα του και ποτέ δεν ξεμυτίζει από το γραφείο όλη μέρα. Αυτός είναι ο λόγος που πηγαίνουμε και νύχτα. Επίσης έχει ένα κτηνώδη σκύλο ο οποίος τριγυρνά στον κήπο. Συνάντησα την Αγκάθα αργά τα δυο προηγούμενα βράδια, και κλειδώνει το κτήνος για να μπορώ να φεύγω. Αυτό είναι το σπίτι, το μεγάλο με την γη ολόγυρα του. Πέρνα την πόρτα—τώρα στα αριστερά μέσα στις δάφνες. Καλό θα ήταν να βάζαμε τις μάσκες μας εδώ, πιστεύω. Βλέπεις, δεν υπάρχει ούτε μια ιδέα φως σε κάποιο από τα παράθυρα, κι όλα πάνε θεσπέσια.»

«Με τις από μαύρο μετάξι μάσκες μας, οι οποίες μας μετέβαλαν σε δυο από τις πλέον σκιώδεις μορφές στο Λονδίνο, μπήκαμε κλεφτά μέσα στο σιωπηλό, σκοτεινό σπίτι. Ένα είδος πλακόστρωτης βεράντας εκτεινόταν κατά μήκους της μιας πλευράς του, πλαισιωμένη από αρκετά παράθυρα και δυο πόρτες.

«Αυτό είναι το υπνοδωμάτιο του», ψιθύρισε ο Χολμς. «Η πόρτα αυτή βγάζει ίσια μέσα στο γραφείο. Θα ήταν ότι πρέπει για μας, όμως είναι αμπαρωμένη, όπως και κλειδωμένη, και θα αναγκαζόμασταν να κάνουμε πολύ θόρυβο για να μπούμε μέσα. Έλα από εδώ. Υπάρχει ένα θερμοκήπιο που βγάζει μέσα στο καθιστικό.»

Ήταν κλειδωμένο, όμως ο Χολμς αφαίρεσε έναν κύκλο από γυαλί και γύρισε το κλειδί από μέσα. Μια στιγμή αργότερα είχε κλείσει την πόρτα πίσω μας, κι είχαμε γίνει κακοποιοί ενώπιον του νόμου. Ο πνιγηρός, θερμός αέρας του θερμοκηπίου κι η πλούσια, αποπνικτική ευωδιά των εξωτικών φυτών μας είχαν πνίξει. Έσφιξε το χέρια μου μέσα στο σκοτάδι και με οδήγησε γοργά πέρα από σειρές θάμνων που ξύνονταν πάνω στα πρόσωπα μας. Ο Χολμς είχε αξιοσημείωτες ικανότητες, προσεκτικά καλλιεργημένες, στο


- 237 -

να βλέπει μέσα στο σκοτάδι. Κρατώντας ακόμη το χέρι μου στο δικό του άνοιξε την πόρτα, κι αμυδρά αντιλήφθηκα πως είχαμε μπει σε ένα μεγάλο δωμάτιο στο οποίο ένα πούρο είχε αναφτεί ελάχιστα νωρίτερα. Ψηλαφώντας προχώρησε ανάμεσα στα έπιπλα, άνοιξε άλλη μια πόρτα, και την έκλεισε πίσω μας. Απλώνοντας το χέρι μου ακούμπησα αρκετά σακάκια που κρέμονταν από τον τοίχο, και κατάλαβα πως βρισκόμουν σε ένα διάδρομο. Κινηθήκαμε κατά μήκους του, κι ο Χολμς, πολύ απαλά άνοιξε μια πόρτα στην αριστερή πλευρά. Κάτι πετάχτηκε προς το μέρος μας και η καρδιά μου έφτασε στο στόμα, όμως θα μπορούσα και να γέλαγα όταν συνειδητοποίησα πως ήταν η γάτα. Μια φωτιά έκαιγε σε ετούτο το νέο δωμάτιο, και πάλι ο αέρας ήταν βαρύς από καπνό. Ο Χολμς μπήκε πατώντας στα ακροδάχτυλα του, περίμενε να ακολουθήσω, και στην συνέχεια εξαιρετικά απαλά έκλεισε την πόρτα. Βρισκόμασταν στο γραφείο του Μίλβερτον, και ένα ΠΑΡΑΠΕΤΑΣΜΑ43

Ήταν γερή φωτιά, και το δωμάτιο φωτιζόταν από αυτή. Κοντά στην πόρτα είδα την γυαλάδα από έναν ηλεκτρικό διακόπτη, όμως δεν ήταν αναγκαίος, ακόμη κι αν ήταν ασφαλές, να τον ανάψουμε. Στη μια πλευρά του τζακιού βρισκόταν μια βαριά κουρτίνα, η οποία κάλυπτε το παράθυρο που είχαμε δει απέξω. Στην άλλη πλευρά βρισκόταν η πόρτα που συγκοινωνούσε με τη βεράντα. Ένα γραφείο βρισκόταν στο κέντρο, με μια περιστρεφόμενη καρέκλα από γυαλιστερό κόκκινο δέρμα. Απέναντι του βρισκόταν πια μεγάλη βιβλιοθήκη, με ένα μαρμάρινο μπούστο της Αθηνάς στην κορυφή της. Στη γωνία μεταξύ της βιβλιοθήκης και του τοίχου εκεί βρισκόταν ένα ψηλό πράσινο χρηματοκιβώτιο, με το φως της φωτιά να καθρεπτίζεται από το γυαλιστερό μπρούτζινο χερούλι στην πρόσοψη του. Ο Χολμς διέσχισε το χώρο σκυφτά και το κοίταξε. Κατόπιν πήγε με προσοχή ως την πόρτα του υπνοδωματίου, και στάθηκε με το κεφάλι του γερμένο αφογκραζόμενος με προσοχή. Κανένας ήχος δεν ερχόταν από

στην αντικρινή πλευρά έδειχνε την είσοδο στο υπνοδωμάτιο του.

43 (PORTIERE)

Arthur Conan Doyle

- 238 -

μέσα. Εντωμεταξύ μου είχε έρθει η ιδέα πως σοφό θα ήταν να εξασφαλίσουμε την υποχώρηση μας μέσω της εξωτερικής πόρτας, έτσι την εξέτασα. Προς έκπληξη μου δεν ήταν ούτε αμπαρωμένη, ούτε κλειδωμένη! Άγγιξα τον Χολμς στον ώμο, κι εκείνος έστρεψε το μασκοφορεμένο πρόσωπο του προς την μεριά αυτή. Τον είδα να ξαφνιάζεται, κι ήταν εμφανέστατα το ίδιο έκπληκτος όσο κι εγώ.

«Δεν μου αρέσει», ψιθύρισε, φέρνοντας τα χείλη του

κοντά στο αυτί μου. «Δε μπορώ να το εξηγήσω. Όπως και να ‘χει, δεν έχουμε καιρό για χάσιμο.»

«Μπορώ να κάνω κάτι;» «Ναι· στάσου πλάι στην πόρτα. Αν ακούσεις κάποιον

να έρχεται, αμπάρωσε την από μέσα, οπότε και να διαφύγουμε όπως ήρθαμε. Αν έρθουν από την άλλη μεριά, μπορούμε να διαφύγουμε μέσα από την πόρτα αν η δουλειά μας τελειώσει, ειδάλλως να κρυφτούμε πίσω από αυτές τις κουρτίνες. Καταλαβαίνεις;»


- 239 -

Ένευσα και στάθηκα πλάι στην πόρτα. Η πρώτη αίσθηση φόβου είχε περάσει, κι είχα καταληφθεί από έναν εντονότατο ενθουσιασμό όσο ποτέ όταν ήμασταν οι υπερασπιστές του νόμου αντί περιφρονητές του. Ο υψηλός στόχος της αποστολής μας, η επίγνωση πως ήταν ανιδιοτελούς και ιπποτικής φύσης, ο κακοποιός χαρακτήρας του αντιπάλου μας, όλα προστιθέμενα στο φίλαθλο πνεύμα της περιπέτειας. Απέχοντας πολύ από την αίσθηση της ενοχής, ευφράνθηκα κι αγαλλίασα μπροστά στους κινδύνους μας. Με τη λάμψη του θαυμασμού παρακολούθησα τον Χολμς να ξετυλίγει τη θήκη με τα εργαλεία του και να διαλέγει το κατάλληλο με τη γαλήνια, επιστημονική ακρίβεια ενός χειρούργου ο οποίος εκτελεί μια λεπτότατη εγχείρηση. Γνώριζα πως το άνοιγμα χρηματοκιβωτίων αποτελούσε ένα ιδιαίτερο πάρεργο για εκείνον, και κατάλαβα την χαρά την οποία του δινόταν να βρίσκεται αντιμέτωπος με αυτό το πράσινο και χρυσό τέρας, τον δράκο που κρατούσε στο ρύγχος του την υπόληψη τόσων τίμιων κυριών. Ανασκουμπώνοντας τα μανίκια του ενδύματος του—είχε αποθέσει το πανωφόρι του σε μια καρέκλα— ο Χολμς έβγαλε δυο τρυπάνια, έναν λοστό, και αρκετά αντικλείδια. Στάθηκε στην κεντρική πόρτα με τα μάτια μου να κοιτάζουν πότε τη μία πότε την άλλη, έτοιμος για ότι παρουσιαζόταν· μολονότι, πράγματι, τα σχέδια μου ήταν κάπως απροσδιόριστα σχετικά με το τι θα έκανα αν μας διέκοπταν. Επί μισή ώρα ο Χολμς εργαζόταν με έντονη συγκέντρωση, αποθέτοντας κάτω ένα εργαλείο, παίρνοντας ένα άλλο, χειριζόμενος καθένα εξ’ αυτών με τη δύναμη και την λεπτότητα ενός εκπαιδευμένου μηχανικού. Τελικά άκουσα ένα κλικ, η φαρδιά πράσινη πόρτα άνοιξε διάπλατα, και μέσα είδα φευγαλέα πολλά κουτιά με χαρτιά, καθένα δεμένο, σφραγισμένο, και φέροντας κάποια επιγραφή. Ο Χολμς τράβηξε ένα, όμως ήταν δύσκολο να διαβαστεί στο φως της φωτιάς που τρεμόπαιζε, κι έβγαλε το μικρό του φανάρι44

44 dark lantern

γιατί ήταν εξαιρετικά επικίνδυνο με τον Μίλβερτον στο διπλανό δωμάτιο, να ανάψουμε το ηλεκτρικό φως. Ξάφνου τον είδα να

Arthur Conan Doyle

- 240 -

παγώνει, να αφουγκράζεται με προσήλωση, και κατόπιν στη στιγμή είχε κλείσει την πόρτα του χρηματοκιβωτίου, είχε μαζέψει το πανωφόρι του, είχε χώσει τα εργαλεία στις τσέπες του, κι είχε ορμήσει πίσω από την κουρτίνα του παράθυρου, κάνοντας μου νόημα να κάνω το ίδιο.

Μονάχα όταν είχα βρεθεί κοντά του άκουσα τι είχε

θέσει σε επαγρύπνηση τις οξυμένες αισθήσεις του. Από κάπου εντός του σπιτιού ακούστηκε ένας θόρυβος. Μια πόρτα χτύπησε κάπου μακρύτερα. Κατόπιν ένα συγκεχυμένο, μουντό μουρμούρισμα μεταβλήθηκε στο μετρημένο βρόντο βαριών βημάτων που πλησίαζαν γοργά. Βρίσκονταν στον διάδρομο έξω από το δωμάτιο. Έκαναν μια στάση στην πόρτα. Η πόρτα άνοιξε. Ακούστηκε ένας κοφτός ήχος καθώς το ηλεκτρικό φως άναψε. Η πόρτα έκλεισε και πάλι, κι η βαριά δυσωδία ενός δυνατού πούρου κατέκλυσε τα ρουθούνια μας. Κατόπιν τα


- 241 -

βήματα συνέχισαν πέρα δώθε, πέρα δώθε, μερικά μέτρα από μας. Τελικά, ακούστηκε ένα τρίξιμο από την καρέκλα, και τα βήματα έπαψαν. Κατόπιν ένα κλειδί γύρισε σε μια κλειδαριά κι άκουσα το θρόισμα χαρτιών.

Ως στιγμής δεν είχα τολμήσει να κοιτάξω έξω, όμως τώρα απαλά άνοιξα το χώρισμα των κουρτινών εμπρός μου και κρυφοκοίταξα έξω. Από την πίεση του Χολμς πάνω στον ώμο μου ήξερα πως κι εκείνος μοιραζόταν τις παρατηρήσεις μου. Ακριβώς μπροστά μας, και σε απόσταση που σχεδόν τον αγγίζαμε, βρισκόταν, η φαρδιά, στρογγυλή πλάτη του Μίλβερτον. Ήταν εμφανές πως είχαμε πέσει εντελώς έξω στους υπολογισμούς μας σχετικά με τις κινήσεις του, πως ούτε στιγμή δεν βρισκόταν στο υπνοδωμάτιο του, αλλά καθόταν σε κάποιο καθιστικό ή σε κάποιο δωμάτιο μπιλιάρδου στην άλλη πτέρυγα του σπιτιού, τα παράθυρου του οποίου δεν είχαμε δει. Το πλατύ, ψαρή κεφάλι του, με το γυαλιστερό μπάλωμα της φαλάκρας, βρισκόταν εντός του άμεσου οπτικού μας πεδίου. Ακουμπούσε πίσω στην κόκκινη δερμάτινη πολυθρόνα, με τα πόδια του απλωμένα, ένα μακρύ μαύρο πούρο να προεξέχει σε μια γωνία από το στόμα του. Φορούσε ένα σακάκι που θύμιζε κάτι από στρατιωτικό, στο χρώμα του κλάρετ, με μαύρο γιακά από βελούδο. Στο χέρι του κρατούσε ένα εκτενές νομικό έγγραφο, το οποίο διάβαζε νωχελικά, φυσώντας συγχρόνως δακτυλίδια καπνού από τα χείλη του. Δεν υπήρχε κάτι που να υπόσχεται μια σύντομη αναχώρηση του κρίνοντας από την ατάραχη συμπεριφορά του και την άνεση την οποία επιδείκνυε.

Αισθάνθηκα το χέρι του Χολμς να πιάνει το δικό μου και να το σφίγγει καθησυχαστικά, σα να έλεγε πως η κατάσταση βρισκόταν εντός των δυνάμεων του και πως δεν υπήρχε κάτι που να τον ενοχλεί. Δεν ήμουν βέβαιος αν είχε δει ό,τι ήταν ιδιαιτέρως εμφανές από τη θέση μου, πως η πόρτα του χρηματοκιβωτίου δεν είχε κλείσει εντελώς, και πως ίσως ο Μίλβερτον κάποια στιγμή να την παρατηρούσε. Μέσα στο μυαλό μου είχα αποφασίσει πως αν ένοιωθα βέβαιος, από την ακαμψία του βλέμματος του, πως είχε πέσει στην αντίληψη

Arthur Conan Doyle

- 242 -

του, θα πεταγόμουν στην στιγμή, θα έριχνα το πανωφόρι μου πάνω στο κεφάλι του, θα τον ακινητοποιούσα, και θα άφηνα τα υπόλοιπα στο Χολμς. Όμως ο Μίλβερτον δεν ανασήκωσε στιγμή τα μάτια του. Παρατηρούσε με άτονο ενδιαφέρον τα χαρτιά στο χέρι του, και γύρισε σελίδα τη σελίδα καθώς ακολουθούσε την επιχειρηματολογία του δικηγόρου. Τουλάχιστον, σκέφτηκα, όταν θα τελείωνε με το έγγραφο και το τσιγάρο θα πήγαινε στο δωμάτιο του· όμως πριν προλάβει να φτάσει στο τέλος κάποιου εκ των δυο κατέφτασε μια αξιοσημείωτη εξέλιξη η οποία έστρεψε τις σκέψεις μας σε ένα εντελώς διαφορετικό κανάλι.

Αρκετές φορές είχα παρατηρήσει τον Μίλβερτον να κοιτάζει το ρολόι του, και σε μια περίπτωση είχε σηκωθεί και ξανακαθίσει, με μια χειρονομία ανυπομονησίας. Η ιδέα, εντούτοις, πως ίσως να είχε κάποιο ραντεβού μια τόσο περίεργη ώρα δεν πέρασε στιγμή από το μυαλό μου μέχρι που ένας απαλός ήχος έφτασε στα αυτιά μου απέξω. Ο Μίλβερτον έριξε τα χαρτιά του και κάθισε άκαμπτα στην καρέκλα. Ο ήχος επαναλήφθηκε, κι ύστερα ήρθε ένα απαλό χτύπημα στην πόρτα. Ο Μίλβερτον σηκώθηκε και την άνοιξε.

«Μάλιστα», είπε, κοφτά, «άργησες σχεδόν μισή ώρα.» Ώστε αυτή ήταν η εξήγηση της ξεκλείδωτης πόρτας

και της νυχτερινής αγρυπνίας του Μίλβερτον. Ακούστηκε το απαλά θρόισμα ενός γυναικείου φορέματος. Είχα κλείσει τη σχισμάδα ανάμεσα στις κουρτίνες καθώς το πρόσωπο του Μίλβερτον είχε στραφεί στην κατεύθυνση μας, όμως τώρα επιχείρησα με ιδιαίτερη προσοχή να την ανοίξω και πάλι. Είχε ξανακαθίσει στη θέση του, το πούρο προεξείχε ακόμη σε μια απειθάρχητη γωνία από την άκρη του στόματος του. Μπροστά του, στο άπλετο φως, στεκόταν μια ψηλή, μελαχρινή γυναίκα, με ένα πέπλο μπροστά από το πρόσωπο της κι ένα μαντήλι τυλιγμένο γύρω από το λαιμό της. Η ανάσα της έβγαινε λαχανιαστή, και κάθε σπιθαμή της λυγερής μορφής της, έτρεμε από ένταση συναισθήματος.


- 243 -

«Λοιπόν», είπε ο Μίλβερτον, «με έκανες να χάσω ένα

καλό νυχτερινό ύπνο. Ελπίζω να αποδείξεις ότι άξιζε. Δε μπορούσες να έρθεις κάποια άλλη ώρα —έ;»

Η γυναίκα κούνησε αρνητικά το κεφάλι της. «Λοιπόν, αφού δεν μπορούσες, δεν μπορούσες. Αφού η

Κοντέσα είναι μια σκληρή αφέντρα σου δίνεται η ευκαιρία να πατσίσεις μαζί της. Ευλογημένη να ‘σαι, γιατί τρέμεις έτσι; Έτσι μπράβο! Συμμαζέψου! Τώρα, ας συνεχίσουμε τη δουλειά μας.» Πήρε ένα σημείωμα από το συρτάρι του γραφείου του. «Λες πως έχει πέντε γράμματα τα οποία εκθέτουν την Κοντέσα ντ’ Άλμπερτ. Θέλεις να μου τα πουλήσεις. Θέλω να τα αγοράσω. Μέχρι τώρα καλά πάμε. Το μόνο που απομένει είναι να καθορίσουμε την τιμή. Θα ήθελα να επιθεωρήσω τις επιστολές, φυσικά. Αν πρόκειται περί καλών δειγμάτων –μα τους ουρανούς, εσύ είσαι;»

Η γυναίκα δίχως μια λέξη είχε σηκώσει το πέπλο της και ρίξει το μαντήλι από το λαιμό της. Ήταν ένα μελαχρινό, όμορφο, καθάριο πρόσωπο εκείνο που αντίκριζε τον Μίλβερτον, ένα πρόσωπο με καλλίγραμμη μύτη, δυνατά μαύρα φρύδια που σκέπαζαν, μάτια που πέταγαν φωτιά, κι

Arthur Conan Doyle

- 244 -

ένα ίσιο, στόμα με λεπτά χείλη που σχημάτιζαν ένα επικίνδυνο χαμόγελο.

«Εγώ είμαι», είπε εκείνη· «η γυναίκα της οποίας τη ζωή κατέστρεψες.»

Ο Μίλβερτον γέλασε, όμως ο φόβος αντηχούσε στη φωνή του. «Ήσουν εξαιρετικά πεισματάρα», είπε. «Γιατί με εξώθησες σε τέτοιες ακρότητες; Σε διαβεβαιώνω πως δε θα είχα κάνει κακό σε μια μύγα με τη θέληση μου, όμως καθένας έχει τη δουλειά του, και τι να έκανα και εγώ; Έθεσα την τιμή εντός των ορίων σου. Εσύ δεν ήθελες να πληρώσεις.»

«Έτσι έστειλες τις επιστολές στον σύζυγο μου, κι εκείνος –ο ευγενέστερος άνθρωπος που έζησε ποτέ, ένας άντρας του οποίου τις μπότες δεν ήμουν άξια να γυαλίσω— πληγώθηκε βαθύτατα, ράγισε η ευγενική καρδιά του και πέθανε. Θυμάσαι πως την τελευταία νύχτα όταν πέρασα την πόρτα αυτή σε ικέτεψα και σε παρακάλεσα για έλεος, κι εσύ μου γέλασες κατάμουτρα όπως προσπαθείς να κάνεις και τώρα, μόνο που η δειλή καρδιά σου δεν μπορεί να κρατήσει τα χείλη σου από το φόβο σου. Ναι, ποτέ δε φαντάστηκες πως θα με ξανάβλεπες εδώ, όμως ήταν εκείνη η νύχτα που με δίδαξε πως έπρεπε να σε συναντήσω πρόσωπο με πρόσωπο, και μόνο. Λοιπόν, Κάρολε Μίλβερτον, τι έχεις να πεις;»

«Μη φαντάζεσαι πως μπορείς να με τρομάξεις», είπε εκείνος, καθώς σηκώθηκε όρθιος. «Το μόνο που έχω να κάνω είναι να υψώσω τη φωνή μου, και να καλέσω τους υπηρέτες μου για να σε συλλάβουν. Όμως θα δείξω ανοχή χάριν του φυσιολογικού θυμού σου. Φύγε από το δωμάτιο αμέσως όπως ήρθες, και δε θα πω τίποτα.»

Η γυναίκα στάθηκε με το ένα της χέρι θαμμένο στο στήθος της, και το ίδιο θανάσιμο χαμόγελο στα λεπτά της χείλη.

«Δε θα καταστρέψεις άλλες ζωές όπως κατέστρεψες τη δική μου. Δε θα στραγγίξεις άλλες καρδιές όπως στράγγιξες τη δική μου. Θα ελευθερώσω τον κόσμο από ένα δηλητηριώδες πράγμα. Πάρε αυτή, κάθαρμα, κι αυτή! –κι αυτή!— κι αυτή!»


- 245 -

Είχε τραβήξει ένα μικρό, γυαλιστερό περίστροφο, κι

άδειασε τη μια θαλάμη κατόπιν της άλλης πάνω στο σώμα του Μίλβερτον, με την κάνη μόλις μισό μέτρο από το κοντό του σώμα. Εκείνος τραβήχτηκε και κατόπιν σωριάσθηκε πέφτοντας μπροστά πάνω στο γραφείο, βήχοντας ξέφρενα και σφίγγοντας τα χέρια μέσα στα χαρτιά. Έπειτα παραπαίοντας προσπάθησε να σταθεί, δέχθηκε άλλον έναν πυροβολισμό, και κύλησε στο πάτωμα. «Με σκότωσες», φώναξε, κι έμεινες ασάλευτος. Η γυναίκα τον κοίταξε επίμονα και βύθισε το τακούνι της πάνω στο ανεστραμμένο του πρόσωπο. Γύρισε από την άλλη, όμως δεν υπήρξε ήχος κίνησης. Άκουσα ένα απότομο θρόισμα, ο νυχτερινός άνεμος φύσηξε μέσα στο ζεστό δωμάτιο, κι η εκδικήτρια είχε φύγει.

Καμία παρεμβολή εκ μέρους μας δε θα είχε σώσει τον άντρα από τη μοίρα του· όμως καθώς η γυναίκα άφησε τη μία σφαίρα μετά την άλλη να ξεχυθεί πάνω στο μαζεμένο σώμα του Μίλβερτον ήμουν έτοιμος να τιναχθώ έξω, όταν ένοιωσα το παγερό, δυνατό πιάσιμο του Χολμς πάνω στον καρπό μου. Κατάλαβα την όλη διαφωνία της σταθερής, περιοριστικής λαβής –πως δεν ήταν δουλειά μας· πως η δικαιοσύνη είχε αιφνιδιάσει ένα κακούργο· πως είχαμε τα δικά μας καθήκοντα

Arthur Conan Doyle

- 246 -

και τους δικούς μας στόχους οι οποίοι δεν έπρεπε να χαθούν από μπροστά μας. Όμως μόλις που είχε προλάβει η γυναίκα να φύγει από το δωμάτιο όταν ο Χολμς, με γοργά, σιωπηλά βήματα, βρισκόταν στην άλλη πόρτα. Γύρισε το κλειδί στην κλειδαριά. Την ίδια στιγμή ακούσαμε φωνές στο σπίτι και τον ήχο βιαστικών βημάτων. Οι πυροβολισμοί του περίστροφου είχαν ξυπνήσει το προσωπικό. Με απόλυτη ψυχραιμία ο Χολμς γλίστρησε στο χρηματοκιβώτιο, γεμίζοντας τα χέρια του με δεσμίδες επιστολών, και ρίχνοντας τις όλες στην φωτιά. Ξανά και ξανά, το έκανε, μέχρι που το χρηματοκιβώτιο ήταν άδειο. Κάποιος γύρισε το χερούλι και χτύπησε στο εξωτερικό τη πόρτας. Ο Χολμς κοίταξε βιαστικά τριγύρω. Η επιστολή που υπήρξε ο αγγελιοφόρος του θανάτου για τον Μίλβερτον ήταν ακουμπισμένη, μουλιασμένη με το αίμα του, πάνω στο γραφείο. Ο Χολμς την πέταξε ανάμεσα στα φλεγόμενα χαρτιά. Κατόπιν τράβηξε το κλειδί από την εξωτερική πόρτα, πέρασε από μέσα της πίσω μου, και την κλείδωσε απέξω. «Από εδώ, Γουώτσον», είπε· «θα σκαρφαλώσουμε τον τοίχο από αυτή την μεριά.»

Δε θα πίστευα πως ένας συναγερμός θα μπορούσε να εξαπλωθεί τόσο γοργά. Κοιτώντας, πίσω, το τεράστιο σπίτι ήταν κατάφωτο. Η μπροστινή πόρτα ήταν ανοικτή, και σιλουέτες έτρεχαν προς τον δρόμο. Ολόκληρος ο κήπος είχε γεμίσει κόσμο, και ένας τύπος ύψωσε το χέρι του και έβαλε τις φωνές μόλις ξεπροβάλαμε από την βεράντα και μας πήρε στο κατόπι. Ο Χολμς φαινόταν να γνωρίζει το μέρος τέλεια, και κινήθηκε βιαστικά μέσα από μια φυτεία κοντών δέντρων, ακολούθησα πίσω του, κι ο πλησιέστερος διώκτης μας λαχανιασμένος ξωπίσω. Ένας τοίχος δυο μέτρων ήταν που μας έκλεινε τον δρόμο, όμως εκείνος πήδηξε στην κορυφή του κι από την άλλη μεριά. Καθώς έκανα το ίδιο ένοιωσα το χέρι του άντρα από πίσω μου να αρπάζει τον αστράγαλο μου· όμως τον κλώτσησα κι απελευθερώθηκα και σκαρφάλωσα πάνω από το γλιστερό σα γυαλί γείσο του τοίχου. Έπεσα με τα μούτρα μέσα σε μερικούς θάμνους· όμως ο Χολμς με είχε τραβήξει πάνω στη στιγμή, και μαζί ξεχυθήκαμε διασχίζοντας


- 247 -

την τεράστια έκταση του Χάμπστεντ Χηθ. Είχαμε απομακρυνθεί δυο μίλια, υποθέτω, πριν ο Χολμς τελικά σταματήσει κι αφουγκραστεί με προσοχή. Τα πάντα ήταν απολύτως σιωπηλά πίσω μας. Είχαμε ξεφορτωθεί τους διώκτες μας και ήμασταν ασφαλείς.

Είχαμε προγευματίσει και καπνίζαμε την πρωινή μας πίπα την επόμενη μέρα κατόπιν της ιδιάζουσας εμπειρίας μας την οποία έχω καταγράψει όταν ο κ. Λεστρέιντ, της Σκότλαντ Γιάρντ, εξαιρετικά σοβαρός κι εντυπωσιακός, συνοδεύθηκε εντός του ταπεινού μας καθιστικού.

«Καλημέρα κ. Χολμς», είπε· «καλημέρα. Επιτρέπεται να ρωτήσω αν είσαι ιδιαίτερα απασχολημένος επί του παρόντος;»

«Όχι τόσο πολύ ώστε να μη σε ακούσω.» «Το φαντάστηκα, ίσως, αν δεν είχες κάτι συγκεκριμένο

να φροντίσεις, θα μπορούσες να με βοηθήσεις σε μια εξαιρετικά ιδιάζουσα υπόθεση η οποία προέκυψε μόλις την προηγούμενη νύχτα στο Χάμπστεντ.»

«Θεέ μου!» είπε ο Χολμς. «Τι συνέβη;» «Ένας φόνος —ένας υπερβολικά δραματικός και

ιδιάζοντας φόνος. Γνωρίζω πόσο ενθουσιώδης είσαι σχετικά με αυτά τα ζητήματα, και θα το εκλάμβανα ως μια ανυπολόγιστη χάρη αν κατέβαινες στους Πύργους Έιπλντορ να μας τιμήσεις με το προνόμιο της συμβουλής σου. Δεν πρόκειται για κάποιο συνηθισμένο έγκλημα. Είχαμε τα μάτια επί αυτού του κ. Μίλβερτον για κάποιο διάστημα, και μεταξύ μας, ήταν κομμάτι κάθαρμα. Είναι γνωστό πως είχε στην κατοχή του χαρτιά τα οποία χρησιμοποιούσε για εκβιασμούς. Τα χαρτιά αυτά κάηκαν όλα από τους δολοφόνους. Κανένα αντικείμενο αξίας δεν εκλάπη, καθώς υπάρχει πιθανότητα πως οι εγκληματίες ήταν άνθρωποι μεγάλης θέσης, των οποίων το αποκλειστικό αντικείμενο ήταν να αποτρέψουν την κοινωνική διαπόμπευση.»

«Εγκληματίες!» είπε ο Χολμς. «Πληθυντικός!» «Μάλιστα, ήταν δυο. Λίγο έλειψε, να πιαστούν κατά τη

διάπραξη του εγκλήματος. Έχουμε τα ίχνη των ποδιών τους,

Arthur Conan Doyle

- 248 -

έχουμε την περιγραφή τους· δέκα προς ένα πως θα τους εντοπίσουμε. Ο πρώτος τύπος ήταν κομμάτι πολύ γρήγορος, όμως ο δεύτερος πιάστηκε από τον κηπουρό και ξέφυγε μονάχα κατόπιν πάλης. Ήταν μεσαίου μεγέθους, γεροδεμένος –τετράγωνο σαγόνι, παχύ λαιμό, μουστάκι, και μάσκα πάνω από τα μάτια του.»

«Είναι κάπως αόριστο», είπε ο Σέρλοκ Χολμς. «Μα, θα μπορούσε να αποτελεί την περιγραφή σου Γουώτσον!»

«Πράγματι», είπε ο επιθεωρητής, διασκεδάζοντας το αφάνταστα. «Θα μπορούσε να είναι η περιγραφή σου Γουώτσον.»

«Λοιπόν, φοβάμαι πως δεν μπορώ να σε βοηθήσω, Λεστρέιντ», είπε ο Χολμς. «Το γεγονός είναι πως γνώριζα εκείνον τον τύπο, τον Μίλβερτον, και πως τον θεωρούσα έναν από τους πλέον επικίνδυνους ανθρώπους στο Λονδίνο, κι ότι πιστεύω πως υπάρχουν ορισμένα εγκλήματα τα οποία ο νόμος δεν μπορεί να αγγίξει, και τα οποία επομένως, μέχρι κάποιο σημείο, δικαιολογούν την προσωπική εκδίκηση. Όχι, είναι μάταιο να διαφωνήσεις. Αποφάσισα. Τάσσομαι με τους εγκληματίες παρά με το θύμα, και δε θα αναλάβω τη συγκεκριμένη υπόθεση.»

Ο Χολμς δεν μου είχε πει ούτε μια λέξη σχετικά με την τραγωδία της οποίας είχαμε γίνει μάρτυρες, όμως παρατήρησα όλο το πρωί πως βρισκόταν σε μια ιδιαίτερη διάθεση περισυλλογής, και μου έδωσε την εντύπωση, από τα απλανή μάτια του και την αφηρημένη συμπεριφορά του, ενός ανθρώπου που αγωνιζόταν να ανακαλέσει κάτι στην μνήμη του. Βρισκόμασταν εν τω μέσω του γεύματος μας όταν ξάφνου πετάχτηκε όρθιος. «Μα τον Ιωβ, Γουώτσον· το βρήκα!» φώναξε. «Πάρε το καπέλο σου! Έλα μαζί μου!» Κατηφόριζε με το ταχύτερο δυνατό βήμα την οδό Μπέϊκερ και διέσχισε την οδό Όξφορντ, μέχρι που φτάσαμε στο Ρήτζεντ Σέρκους. Εδώ από την αριστερή μεριά βρισκόταν μια βιτρίνα γεμάτη από φωτογραφίες διασημοτήτων και καλλονών της περιόδου. Τα μάτια του Χολμς καρφώθηκαν πάνω σε μια εξ’ αυτών, και ακολουθώντας το βλέμμα του είδα τη φωτογραφία μιας


- 249 -

αρχοντικής κυρίας με ένδυση της Αυλής με μια διαμαντένια τιάρα πάνω στο αριστοκρατικό κεφάλι της. Κοίταξα εκείνη τη λεπτεπίλεπτη καλλίγραμμη μύτη, τα χαρακτηριστικά φρύδια, το ίσιο στόμα, και το δυνατό μικρό πιγούνι από κάτω του. Τότε η ανάσα μου πάγωσε καθώς διάβασα τον τιμητικό45

τίτλο του σπουδαίου ευγενή και δημοσίου προσώπου του οποίου γυναίκα υπήρξε. Τα μάτια μου συναντήθηκαν με του Χολμς, κι εκείνος έφερε το χέρι στα χείλη του καθώς απομακρυνθήκαμε από τη βιτρίνα.

45 (time-honoured)

Arthur Conan Doyle

- 250 -


- 251 -

8. Η Περιπέτεια των Έξι Ναπολέοντων (18/7 - 08/08/ 2005)

Δεν ήταν ιδιαίτερα ασύνηθες για τον κ. Λεστρέιντ, της

Σκότλαντ Γιάρντ, να μας επισκέπτεται κατά τα απογεύματα, και οι επισκέψεις του ήταν ευπρόσδεκτες εκ μέρους του Σέρλοκ Χολμς, διότι του προσέφεραν τη δυνατότητα να μένει σε επαφή με όλα όσα συνέβαιναν στο αρχηγείο της αστυνομίας. Ως αντάλλαγμα για τα νέα τα οποία θα έφερνε ο Λεστρέιντ, ο Χολμς ήταν πάντοτε έτοιμος να ακούσει με προσοχή τις λεπτομέρειες κάθε υπόθεσης με την οποία ήταν απασχολημένος ο ντετέκτιβ, και κατόρθωνε κατά καιρούς, δίχως κάποια ενεργή παρέμβαση, να δώσει κάποια ιδέα ή κάποια πρόταση βγαλμένη από την προσωπική του τεράστια γνώση και εμπειρία.

Το συγκεκριμένο απόγευμα ο Λεστρέιντ είχε αναφερθεί στον καιρό και τις εφημερίδες. Κατόπιν είχε σιωπήσει, καπνίζοντας σκεφτικά το πούρο του. Ο Χολμς τον κοίταξε όλο προσμονή.

«Τίποτα αξιόλογο εν εξελίξει;» ρώτησε. «Ω, μα όχι, κ. Χολμς, τίποτα το ιδιαίτερο.» «Τότε μίλησε μου σχετικά.» Ο Λεστρέιντ γέλασε. «Λοιπόν, κ. Χολμς, είναι μάταιο να αρνηθώ πως ΚΑΤΙ

υπάρχει στο μυαλό μου. Και όμως πρόκειται για μια τόσο επουσιώδης ιστορία που δίσταζα να σε ενοχλήσω σχετικά. Από την άλλη πλευρά, μολονότι είναι ασήμαντη, είναι αναμφίβολα αλλόκοτη, και γνωρίζω πως τρέφεις μια ιδιαίτερη προτίμηση για ότι βρίσκεται εκτός του συνηθισμένου. Ωστόσο κατά την γνώμη μου υπάγεται περισσότερο στο πεδίο του Δρ Γουώτσον από ότι στο δικό μας.»

«Ασθένεια;» είπα. «Τρέλα, τουλάχιστον. Και μια αλλόκοτη τρέλα επίσης.

Δε θα πιστεύατε πως θα υπήρχε κάποιος επί των ημερών μας ο οποίος να τρέφει τέτοιο μίσος για τον Ναπολέων τον Πρώτο ώστε να έσπαζε κάθε απεικόνιση του την οποία θα έβλεπε.»

Arthur Conan Doyle

- 252 -

Ο Χολμς βυθίστηκε πίσω στην καρέκλα του. «Δεν είναι δουλειά μου», είπε. «Ακριβώς. Αυτό είπα και εγώ. Αλλά πάλι, όταν ένας

άντρας διαπράττει ληστεία με σκοπό να καταστρέψει προτομές που δεν του ανήκουν, η ενέργεια του απομακρύνει το ζήτημα από τον γιατρό και το μεταθέτει στον αστυνομικό.»

Ο Χολμς ανακάθισε και πάλι. «Ληστεία! Εξαιρετικά ενδιαφέρον. Ανέφερε μου τις

λεπτομέρειες.» Ο Λεστρέιντ έβγαλε το υπηρεσιακό του σημειωματάριο

και φρεσκάρισε την μνήμη από τις σελίδες του.

«Η πρώτη περίπτωση που αναφέρθηκε συνέβη πριν

από τέσσερις ημέρες», είπε. «Συνέβη στο κατάστημα του Μόρς Χάτζον, ο οποίος πουλάει πίνακες και αγάλματα επί της Οδού Κέννινγκτον. Ο υπάλληλος είχε αφήσει το μπροστινό μέρος για μια στιγμή όταν άκουσε έναν θόρυβο, και επιστρέφοντας εσπευσμένα βρήκε μια γύψινη προτομή του Ναπολέοντα, η οποία βρισκόταν μαζί με άλλα έργα τέχνης πάνω σε έναν πάγκο, να κείτεται κομματιασμένη. Έτρεξε στον δρόμο, όμως, μολονότι, αρκετοί περαστικοί ανέφεραν πως είχαν προσέξει


- 253 -

έναν άντρα να βγαίνει τρέχοντας από το κατάστημα, εκείνος ούτε πρόλαβε να τον δει, αλλά ούτε και να μάθει κάτι το οποίο θα συνέβαλε στην αναγνώριση του κακούργου. Έδειχνε να πρόκειται για μια από εκείνες τις παράλογες ενέργειες βανδαλισμού που συμβαίνουν από καιρό σε καιρό, και αναφέρθηκε στον αστυφύλακα της βάρδιας ως τέτοια. Η γύψινη προτομή δεν άξιζε περισσότερο από μερικά σελίνια, και η όλη υπόθεση εμφανιζόταν υπερβολικά παιδαριώδης για κάθε ιδιαίτερη έρευνα.

«Η δεύτερη περίπτωση, ωστόσο, ήταν περισσότερο σοβαρή και ως επίσης πιότερο ξεχωριστή από κάθε άποψη. Συνέβηκε μόλις την προηγούμενη νύχτα.

«Επί της Οδού Κεννινγκτον, και λίγες εκατοντάδες μέτρα από το κατάστημα του Μορς Χάτζον, ζει ένας πολύ γνωστός ιατρός, ονόματι Δρ Μπάρνικοτ, ο οποίος έχει ένα από τα μεγαλύτερα ιατρεία της νότιας πλευράς του Τάμεση. Η κατοικία του και ο θάλαμος εξέτασης των ασθενών του βρίσκονται στην Οδό Κέννινγκτον, αλλά έχει μια χειρουργική κλινική στον δρόμο του Κάτω Μπρίξτον, κάπου δυο χιλιόμετρα μακρύτερα. Ο Δρ Μπάρνικοτ είναι ένθερμος θαυμαστής του Ναπολέοντα, και το σπίτι του είναι γεμάτο από βιβλία, πίνακες και κειμήλια σχετικά με τον Γάλλο Αυτοκράτορα. Πριν από λίγο καιρό αγόρασε από τον Μορς Χάτζον δυο πανομοιότυπες γύψινες προτομές της διάσημης κεφαλής του Ναπολέοντα του Γάλλου γλύπτη, Ντεβίν. Μια από αυτές την τοποθέτησε στην είσοδο της οικίας του στην οδό Κέννινγκτον, και την άλλη στο γείσο του τζακιού του στην κλινική στο Κάτω Μπρίξτον. Λοιπόν, όταν ο Δρ Μπάρνικοτ κατέβηκε σήμερα το πρωί έμεινε έκπληκτος ανακαλύπτοντας πως είχε γίνει διάρρηξη της οικίας του κατά την διάρκεια της νύχτας, πως τίποτα δεν είχε κλαπεί εκτός της γύψινης προτομής από την είσοδο. Είχε μεταφερθεί έξω και είχε χτυπηθεί βάναυσα πάνω στο τοιχίο του κήπου, όπου στο έδαφος ανακαλύφθηκαν τα κομμάτια.»

Ο Χολμς έτριψε τα χέρια του. «Είναι βέβαιον πως είναι εξαιρετικά πρωτότυπο», είπε.

Arthur Conan Doyle

- 254 -

«Το φαντάσθηκα πως σε ικανοποιούσε. Όμως δεν έφθασα ακόμη στο τέλος. Ο Δρ Μπάρνικοτ πήγαινε στην κλινική του όπου αναμενόταν στις 12 η ώρα, και φαντάσου την κατάπληξη του όταν, φτάνοντας εκεί, ανακάλυψε το παράθυρο να έχει παραβιασθεί την νύχτα, και τα κομμάτια της δεύτερης προτομής σκορπισμένα μέσα στο δωμάτιο. Είχε γίνει θρύψαλα στο σημείο που βρισκόταν. Σε καμία περίπτωση δεν υπήρχαν ίχνη τα οποία να έδιναν κάποιο στοιχείο σχετικά με τον κακοποιό ή τρελό που είχε προκαλέσει την ζημιά. Λοιπόν, κ. Χολμς, γνωρίζεις όλα τα γεγονότα.»

«Είναι μοναδικά, αν όχι παράδοξα», είπε ο Χολμς. «Θα μπορούσα να μάθω αν οι δυο προτομές που θρυμματίσθηκαν στα δωμάτια του Δρ Μπάρνικοτ αποτελούσαν ακριβή αντίγραφα εκείνου που είχε καταστραφεί στο κατάστημα του Μορς Χάτζον;»

«Προέρχονταν από το ίδιο καλούπι.» «Ένα τέτοιο γεγονός πρέπει να δηλώνει αντίθεση στην

θεωρία πως ο άνθρωπος που τα σπάζει είναι επηρεασμένος από κάποιο γενικευμένο μίσος προς τον Ναπολέοντα. Λαμβάνοντας υπ’ όψιν πόσες εκατοντάδες αγαλμάτων του μεγάλου Αυτοκράτορα πρέπει να υπάρχουν στο Λονδίνο, είναι υπερβολή να υποθέσουμε πως μια τέτοια σύμπτωση όπως αυτή ενός περιστασιακού εικονοκλάστη θα τύχαινε να ξεκινήσει με τρία δείγματα της ίδιας προτομής.

«Μάλιστα, έκανα την ίδια σκέψη με εσένα», είπε ο Λεστρέιντ. «Από την άλλη, ο Μορς Χάτζον είναι ο προμηθευτής των προτομών σε αυτήν την πλευρά του Λονδίνου, και οι συγκεκριμένες τρεις είναι οι μόνες που βρίσκονταν στο κατάστημα του για χρόνια. Έτσι, παρά το γεγονός, όπως αναφέρεις, πως υπάρχουν πολλές εκατοντάδες αγαλμάτων στο Λονδίνο, είναι πολύ πιθανό πως αυτές οι τρεις να ήταν οι μοναδικές στην προκειμένη περιφέρεια. Επομένως, ένας ντόπιος φανατικός θα ξεκινούσε με αυτές. Τι γνώμη έχεις, Δρ Γουώτσον;»

«Δεν υπάρχουν όρια στις πιθανότητες της μονομανίας», απάντησα. «Υπάρχει η κατάσταση την οποία οι


- 255 -

σύγχρονη Γάλλοι ψυχολόγοι έχουν αποκαλέσει «idée fixe»46

«Δε μας κάνει όμως, αγαπητέ μου Γουώτσον», είπε ο Χολμς, κουνώντας το κεφάλι του· «διότι κανένα μέγεθος μιας «idee fixe» δε θα έδινε τη δυνατότητα στον ενδιαφέροντα μονομανή σου, να ανακαλύψει που βρίσκονταν οι συγκεκριμένες προτομές.»

, η οποία μπορεί να είναι ασήμαντη εκ φύσεως, και συνοδευόμενη από απόλυτη πνευματική υγεία από κάθε άλλη άποψη. Ένας άνθρωπος ο οποίος έχει εντρυφήσει ενδελεχώς σχετικά με τον Ναπολέοντα, είτε κάποιος ο οποίος έχει ενδεχομένως δεχθεί κάποια κληρονομική οικογενειακή προσβολή κατά την διάρκεια του μεγάλου πολέμου, ίσως στο μέτρο του αποδεκτού να σχημάτιζε μια τέτοια «idée fixe» και υπό την επιρροή της να είναι ικανός για κάθε απίστευτα απαράδεκτη πράξη.»

«Λοιπόν, πως θα το εξηγούσες ΕΣΥ;» «Ούτε και επιχειρώ να το κάνω. Θα παρατηρούσα μόνο

πως υπάρχει μια συγκεκριμένη μέθοδο στις εκκεντρικές ενέργειες του κυρίου. Παραδείγματος χάριν, στην είσοδο του Δρ Μπάρνικοτ, όπου ένας ήχος ήταν δυνατόν να ξυπνήσει την οικογένεια, η προτομή μεταφέρθηκε έξω πριν κομματιαστεί, ενώ αντίθετα στην κλινική, όπου υπήρχε μικρότερος κίνδυνος εντοπισμού, θρυμματίστηκε εκεί που βρισκόταν. Η υπόθεση φαντάζει διασκεδαστικά επουσιώδης, και όμως δεν τολμώ να αποκαλέσω τίποτα ασήμαντο όταν επαναφέρω στο μυαλό μου το γεγονός πως ορισμένες από τις πλέον κλασσικές υποθέσεις μας είχαν την λιγότερα υποσχόμενη έναρξη. Θα θυμάσαι, Γουώτσον, πώς εκείνη η τρομερή ιστορία της οικογένειας Άμπερνετι υπέπεσε αρχικά στην προσοχή μου από το βάθος στο οποίο ο μαϊντανός είχε βυθιστεί στο βούτυρο σε μια θερμή ημέρα. Δεν έχω την πολυτέλεια, επομένως, να χαμογελάσω στις τρεις σπασμένες προτομές σου, Λεστρέιντ, και θα σου είμαι αφάνταστα υποχρεωμένος αν με ενημερώσεις για όποιες νεώτερες εξελίξεις μια τόσο μοναδικής αλυσίδας γεγονότων.»

Η εξέλιξη την οποία ο φίλος μου είχε ζητήσει ήρθε ταχύτερα και σε απείρως τραγικότερη μορφή από θα είχε ποτέ

46 (Σ.τ.Μ.) «Idee Fixe» – Fixation – Εμμονή (? Περισσότερο ακριβής απόδοση).

Arthur Conan Doyle

- 256 -

φαντασθεί. Ντυνόμουν ακόμη στο υπνοδωμάτιο μου το επόμενο πρωί όταν ακούστηκε ένα χτύπημα στην πόρτα και ο Χολμς ήρθε μέσα, ένα τηλεγράφημα βρισκόταν στα χέρια του. Το διάβασε δυνατά:-

«Έλα αμέσως, 131, Οδό Πίτ, Κένσινγκτον. –

Λεστρέιντ.» «Τι τρέχει, λοιπόν;» ρώτησα. «Δεν ξέρω – ίσως να μην είναι και τίποτα. Ωστόσο

υποπτεύομαι πως αποτελεί την συνέχεια της ιστορίας των αγαλμάτων. Σε μια τέτοια περίπτωση ο φίλος μας, ο βάνδαλος των προτομών47

Σε μισή ώρα είχαμε φτάσει στην οδό Πιτ, μια σιωπηλή μικρή εξορία μόλις πλάι σε ένα από τα πλέον ζωηρά ρεύματα της Λονδρέζικης ζωής. Το Νο 131 αποτελούσε ένα από μια σειρά, όλο επίπεδα, αξιοπρεπή, και πλέον πεζά οικήματα. Καθώς προχωρήσαμε βρήκαμε τα κιγκλιδώματα μπροστά από το σπίτι γεμάτα από ένα περίεργο πλήθος. Ο Χολμς σφύριξε.

, άρχισε να δρα σε άλλη περιοχή του Λονδίνου. Υπάρχει καφές στο τραπέζι, Γουώτσον, και έχω καλέσει άμαξα στην πόρτα μας.»

«Μα τον Γεώργιο! Πρόκειται τουλάχιστον για απόπειρα ανθρωποκτονίας. Τίποτα λιγότερο δε θα γράπωνε τον Λονδρέζο μαντατοφόρο 48

Ο αστυνομικός μας δέχτηκε με ένα εξαιρετικά σοβαρό πρόσωπο και μας οδήγησε στο καθιστικό, όπου ένας υπερβολικά ατημέλητος και εκνευρισμένος ηλικιωμένος άντρας, ενδεδυμένος με ένα μάλλινο νυχτικό, βημάτιζε πάνω

. Εδώ υπάρχει μια βιαιότητα η οποία υποδεικνύεται από τους μαζεμένους ώμους και τον τεντωμένο λαιμό εκείνου του τύπου. Τι είναι αυτό, Γουώτσον; Τα ψηλότερα σκαλοπάτια είναι ξεπλυμένα και τα υπόλοιπα είναι στεγνά. Αρκετές πατημασιές, όπως και να είναι! Λοιπόν, λοιπόν, να ο Λεστρέιντ στο μπροστινό παράθυρο, και σύντομα θα γνωρίζουμε τα πάντα σχετικά.»

47 Image-breaker 48 message-boy


- 257 -

κάτω. Μας συστήθηκε ως ο ιδιοκτήτης της οικίας —ο κ. Οράτιος Χάρκερ, του Κεντρικού Συνδικάτου Τύπου.

«Πρόκειται για το ζήτημα των προτομών του

Ναπολέοντα και πάλι», είπε ο Λεστρέιντ. «Έδειξες να ενδιαφέρεσαι χθες το βράδυ, κ. Χολμς, οπότε σκέφθηκα πως ίσως να χαιρόσουν να είσαι παρών τώρα που η υπόθεση έχει λάβει μια περισσότερο σοβαρή τροπή.»

«Που στράφηκε, λοιπόν;» «Σε φόνο. κ. Χάρκερ, θα πείτε στους κυρίους ακριβώς τι

συνέβη;» Ο άντρας με το νυχτικό στράφηκε προς το μέρος μας

με ένα εξαιρετικά μελαγχολικό πρόσωπο. «Το αξιοπερίεργο», είπε εκείνος, «είναι πως όλη μου τη

ζωή συγκέντρωνα τα νέα του κόσμου, και τώρα που ένα πραγματικό νέο με βρήκε είμαι τόσο συγχυσμένος και ενοχλημένος που δε βρίσκω λόγια να το εκφράσω. Αν είχα έρθει εδώ ως δημοσιογράφος θα έπρεπε να πάρω συνέντευξη από τον εαυτό μου και να έβαζα ένα δίστηλο σε κάθε απογευματινή εφημερίδα. Ως έχει πετάω πολύτιμα φύλλα αφηγούμενος ξανά και ξανά την ιστορία μου σε διάφορους

Arthur Conan Doyle

- 258 -

ανθρώπους, και δε δύναμαι να τη χρησιμοποιήσω για τον εαυτό μου. Εντούτοις, γνωρίζω το όνομα σας κ. Σέρλοκ Χολμς, και αν μονάχα δώσετε μια εξήγηση σε αυτή την αλλόκοτη υπόθεση θα ανταμειφθώ για τον κόπο μου να σας αφηγηθώ την ιστορία.»

Ο Χολμς κάθισε ακούγοντας. «Όλα δείχνουν να επικεντρώνονται γύρω από την

προτομή του Ναπολέοντα την οποία έφερα σε ετούτο εδώ το δωμάτιο προ τεσσάρων μηνών περίπου. Την αγόρασα φθηνά από τους Αδελφούς Χάρντινγκ, δυο πόρτες από τον σταθμό της οδού Χάϊ. Μεγάλο μέρος της δημοσιογραφικής μου εργασίας γίνεται κατά την διάρκεια της νύχτας, και συχνά γράφω μέχρι νωρίς το πρωί. Έτσι συνέβη και σήμερα. Καθόμουν στο γραφείο μου, το οποίο βρίσκεται στο πίσω μέρος του πάνω ορόφου, κατά τις τρεις η ώρα, όταν ήμουν βέβαιος πως άκουσα κάποιους ήχους από κάτω. Αφουγκράστηκα, όμως δεν επαναλήφθηκαν, και κατέληξα στο ότι είχαν προέλθει από έξω. Τότε ξαφνικά, περίπου πέντε λεπτά αργότερα, ακούστηκε μια αφάνταστα φριχτή κραυγή – ο τρομαχτικότερος ήχος, κ. Χολμς, που άκουσα ποτέ μου. Θα αντηχεί στα αυτιά μου για όσο θα ζω. Πάγωσα από τρόμο για κάνα δυο λεπτά. Έπειτα άρπαξα το σκαλιστήρι της φωτιάς και κατέβηκα κάτω. Μπαίνοντας στο δωμάτιο βρήκα το παράθυρο ορθάνοικτο, και αμέσως παρατήρησα πως η προτομή έλειπε από το γείσο του τζακιού. Γιατί κάποιος διαρρήκτης θα έπαιρνε ένα τέτοιο πράγμα, υπερβαίνει της αντίληψης μου, γιατί δεν ήταν τίποτα άλλο παρά μόνο ένα γύψινο καλούπι και μάλιστα καμίας ιδιαίτερης αξίας.

«Βλέπετε και ο ίδιος πως όποιος θα έβγαινε από το ανοικτό παράθυρο είναι δυνατόν να φτάσει στο μπροστινό σκαλοπάτι με μια μακριά δρασκελιά. Ήταν προφανές πως ο διαρρήκτης αυτό είχε κάνει, έτσι έκανα το γύρο και άνοιξα την πόρτα. Βγαίνοντας στο σκοτάδι σχεδόν έπεσα πάνω από έναν νεκρό άντρα που κειτόταν εκεί. Έτρεξα πίσω για ένα φως, και εκεί βρισκόταν ο άμοιρος, ένα μεγάλο σκίσιμο στο λαιμό του και ο τόπος ολόκληρος πλημμυρισμένος στο αίμα. Ήταν


- 259 -

πεσμένος ανάσκελα, τα γόνατα του τραβηγμένα, και το στόμα του φριχτά ανοιγμένο. Θα τον βλέπω στα όνειρα μου. Μόλις που πρόλαβα να σφυρίξω με την σφυρίχτρα ανάγκης, κατόπιν θα πρέπει να λιποθύμησα, γιατί δε θυμάμαι τίποτα μέχρι που είδα τον αστυνομικό να στέκεται από πάνω μου στην είσοδο.»

«Λοιπόν, ποιος είναι ο δολοφονημένος άντρας;» είπε ο

Χολμς. «Δεν υπάρχει κάτι που να μας λέει το ποιος ήταν», είπε

ο Λεστρέιντ. «Θα δεις το σώμα του στο νεκροτομείο, αλλά δεν μπορέσαμε να κάνουμε το παραμικρό σχετικά ως στιγμής. Πρόκειται για έναν ψηλό άνθρωπο, ηλιοκαμένο, πολύ δυνατό, όχι μεγαλύτερο από τριάντα. Είναι φτωχικά ντυμένος, και ωστόσο δεν δείχνει για εργάτης. Ένα μαχαίρι με κοκάλινη λαβή ήταν πεσμένο στην λίμνη του αίματος πλάι του. Σχετικά με το αν πρόκειται για το όπλο του εγκλήματος, ή αν άνηκε στον νεκρό, δεν το γνωρίζω. Δεν υπήρχε όνομα στα ρούχα του, και τίποτα στις τσέπες του εκτός από ένα μήλο, λίγο σπάγκο, ένα χάρτη του Λονδίνου, της δεκάρας, και μια φωτογραφία. Ορίστε εδώ είναι.»

Arthur Conan Doyle

- 260 -

Ήταν εμφανώς τραβηγμένη από μια μικρή φωτογραφική μηχανή. Παρουσίαζε έναν ανοικτομάτη, με έντονα χαρακτηριστικά που έμοιαζε σαν πίθηκος με τα παχιά του φρύδια, και μια ιδιόρρυθμη προεξοχή στο κάτω μέρος του προσώπου του σαν το πηγούνι ενός μπαμπουϊνου.

«Και τι απέγινε η προτομή;» ρώτησε ο Χολμς, κατόπιν προσεκτικής παρατήρησης της φωτογραφίας.

«Μάθαμε νέα λίγο πριν έρθεις. Βρέθηκε στον μπροστινό κήπο μιας άδειας οικίας επί της οδού Κάμπντεν Χάουζ. Ήταν θρυμματισμένη. Θα πάω από εκεί για να την δω. Θα έρθεις;»

«Βεβαίως. Πρέπει όμως απλά να ρίξω μια ματιά τριγύρω.» Εξέτασε το χαλί και το παράθυρο. «Ο τύπος είτε είχε πολύ μακριά πόδια είτε ήταν ένας εξαιρετικά δραστήριος άνθρωπος», είπε. «Με κάποια απόσταση από το έδαφος, δεν ήταν εύκολο πράγμα να φτάσει το πρεβάζι του παραθύρου και να το ανοίξει. Να επιστρέψει πίσω ήταν εν συγκρίσει απλό. Θα έρθετε μαζί μας να δείτε τα απομεινάρια της προτομής σας, κ. Χάρκερ;»

«Ο απαρηγόρητος δημοσιογράφος είχε καθίσει σε ένα γραφείο.

«Θα πρέπει να προσπαθήσω να κάνω κάτι», είπε, «μολονότι δεν αμφιβάλλω πως οι πρώτες εκδόσεις των απογευματινών εφημερίδων έχουν ήδη βγει με όλες τις λεπτομέρειες. Όπως και η τύχη μου! Θυμάστε όταν έπεσε εκείνη η εξέδρα στο Ντόνκαστερ; Λοιπόν, ήμουν ο μοναδικός δημοσιογράφος στην εξέδρα, και η εφημερίδα μου ήταν η μόνη που δεν είχε μια καταγραφή του γεγονότος, γιατί ήμουν υπερβολικά αναστατωμένος για να γράψω. Και τώρα, θα καθυστερήσω πολύ για ένα φόνο που διαπράχθηκε στο ίδιο μου το σκαλοπάτι.»

Καθώς αφήναμε το δωμάτιο ακούσαμε την πένα του να ταξιδεύει τρίζοντας πάνω στο χαρτί.

Το σημείο που τα θραύσματα της προτομής είχαν ανακαλυφθεί βρισκόταν μόλις μερικές εκατοντάδες μέτρα μακριά. Για πρώτη φορά τα μάτια μας αντίκρισαν την


- 261 -

αναπαράσταση του μεγάλου Αυτοκράτορα, η οποία έμοιαζε να ξυπνά ένα μανιασμένο και καταστροφικό μίσος στο μυαλό του άγνωστου. Κειτόταν σκορπισμένη σε θραύσματα πάνω στο γρασίδι. Ο Χολμς σήκωσε αρκετά και τα εξέτασε προσεκτικά. Ήμουν πεπεισμένος από το προσηλωμένο του πρόσωπο και τον αποφασιστικό τρόπο του πως επιτέλους είχε εντοπίσει κάποιο στοιχείο.

«Λοιπόν;» ρώτησε ο Λεστρέιντ. Ο Χολμς ανασήκωσε τους ώμους του. «Έχουμε πολύ δρόμο ακόμη μπροστά μας», είπε, «Και

όμως – και όμως – λοιπόν, έχουμε ορισμένα υπαινικτικά δεδομένα πάνω στα οποία θα ενεργήσουμε. Η κατοχή της ασήμαντης αυτής προτομής άξιζε πιότερο στα μάτια του παράξενου εγκληματία από όσο μια ανθρώπινη ζωή. Αυτό είναι το ένα στοιχείο. Κατόπιν υπάρχει το μοναδικό γεγονός πως δεν την έσπασε εντός του σπιτιού, ή αμέσως απέξω, αν το να την σπάσει ήταν ο αποκλειστικός του στόχος.»

«Πανικοβλήθηκε και έδρασε βιαστικά συναντώντας τον άλλον. Ούτε που συνειδητοποίησε τι έκανε.»

«Μάλιστα, κάτι τέτοιο είναι αρκετά πιθανό. Ωστόσο θα ήθελα να σου επιστήσω την προσοχή ιδιαίτερα στην θέση του σπιτιού στην οποία η προτομή καταστράφηκε.»

Ο Λεστρέιντ κοίταξε ολόγυρα του. «Επρόκειτο για ένα άδειο σπίτι, οπότε και γνώριζε πως

δε θα τον ενοχλούσε κανείς στον κήπο.» «Ναι, αλλά υπάρχει και άλλο ένα άδειο σπίτι

παραπάνω στον δρόμο όπου θα πρέπει να πέρασε πριν να έρθει σε τούτο. Γιατί δεν την έσπασε εκεί, αφού είναι προφανές πως κάθε μέτρο που την μετέφερε αύξανε το ρίσκο να τον συναντήσει κάποιος;»

«Τα παρατάω», είπε ο Λεστρέιντ. Ο Χολμς υπέδειξε την λάμπα του δρόμου πάνω από τα

κεφάλια μας.» «Εδώ έβλεπε τι έκανε ενώ εκεί δεν μπορούσε. Αυτός

ήταν ο λόγος.»

Arthur Conan Doyle

- 262 -

«Μα τον Ιώβ! Είναι αλήθεια», είπε ο ντετέκτιβ. «Τώρα

που το συλλογιέμαι, η προτομή του Δρ Μπάρνικοτ δεν βρισκόταν σπασμένη μακριά από την κόκκινη λάμπα του. Λοιπόν, κ. Χολμς, τι θα κάνουμε σχετικά με το συγκεκριμένο στοιχείο;»

«Θα το θυμόμαστε – θα το καταγράψουμε. Ίσως να συναντήσουμε κάτι αργότερα το οποίο θα μπορεί να βασιστεί σε αυτό. Ποια τα βήματα στα οποία προτείνεις να προβούμε τώρα, Λεστρέιντ;»

«Ο πλέον πρακτικός τρόπος προσέγγισης, κατά τη γνώμη μου, είναι να αναγνωρίσουμε τον νεκρό. Δε θα πρέπει να υπάρξει κάποια δυσκολία σχετικά. Όταν θα έχουμε ανακαλύψει ποιος είναι και ποιοι οι συνεργάτες του, θα έχουμε ένα καλό σημείο εκκίνησης στο να μάθουμε τι έκανε στην οδό Πιτ τη χθεσινή νύχτα, και ποιος ήταν εκείνος που τον


- 263 -

συνάντησε και τον σκότωσε στο κεφαλόσκαλο του κ. Οράτιου Χάρκερ. Εσύ τι λες;»

«Δίχως αμφιβολία· και όμως δεν είναι ακριβώς ο τρόπος κατά τον οποίο θα προσέγγιζα την υπόθεση,¨

«Τι θα έκανες εσύ, λοιπόν;» «Ω, μη με αφήσεις να σε επηρεάσω με κανέναν τρόπο!

Προτείνω να συνεχίσεις με την ιδέα σου και εγώ με τη δική μου. Θα συγκρίνουμε τα αποτελέσματα μας μετέπειτα, και καθένας μας θα συμπληρώσει τον άλλο.»

«Πολύ καλά», είπε ο Λεστρέιντ. «Αν επιστρέψεις πίσω στην οδό Πιτ ίσως να δεις τον κ.

Οράτιο Χάρκερ. Πες του εκ μέρους μου πως εν μέρει σχημάτισα άποψη, και ότι είναι βέβαιο πως ένας επικίνδυνος τρελός δολοφόνος με Ναπολεόντιες ψευδαισθήσεις βρισκόταν στο σπίτι του την προηγούμενη νύχτα. Θα είναι χρήσιμο για το άρθρο του.»

Ο Λεστρέιντ απέμεινε να τον κοιτάζει. «Σοβαρά, δεν το πιστεύεις αυτό;» Ο Χολμς χαμογέλασε. «Δεν το πιστεύω; Μάλιστα, ίσως και να μη το πιστεύω.

Όμως είμαι βέβαιος πως θα ενδιαφέρει τον κ. Οράτιο Χάρκερ και τους συνδρομητές του Κεντρικού Συνδικάτου Τύπου. Τώρα, Γουώτσον, πιστεύω πως θα βρούμε ότι έχουμε μια μακριά και περίπλοκη εργασία εμπρός μας. Θα χαιρόμουν, Λεστρέιντ, αν κανόνιζες να μας συναντήσεις στην οδό Μπέικερ στις έξι η ώρα το απόγευμα. Μέχρι τότε θα ήθελα να κρατήσω την φωτογραφία που βρέθηκε στην τσέπη του νεκρού. Είναι αδύνατον να ζητήσω την συνδρομή και την παρέα σου σχετικά με μια μικρή επιχείρηση η οποία θα πρέπει να εγχειρηθεί απόψε, αν οι συλλογισμοί της λογικής μου αποδειχθούν σωστοί. Μέχρι τότε, αντίο και καλή τύχη!»

Ο Σέρλοκ Χολμς και εγώ περπατήσαμε παρέα προς την οδό Χάι όπου σταματήσαμε στο κατάστημα των Αδελφών Χάρντινγκ, από όπου η προτομή είχε αγορασθεί. Ένας νεαρός υπάλληλος μας πληροφόρησε πως ο κ. Χάρντινγκ θα έλειπε μέχρι μετά το μεσημέρι, και πως ήταν και ο ίδιος νεοφερμένος

Arthur Conan Doyle

- 264 -

ώστε δεν ήταν σε θέση να δώσει κάποιες πληροφορίες. Το πρόσωπο του Χολμς έδειξε την απογοήτευση και την ενόχληση του.

«Καλά, καλά, δεν μπορούμε να περιμένουμε πως όλα θα έρθουν όπως τα θέλουμε, Γουώτσον», είπε, εν τέλει. «Θα πρέπει να επιστρέψουμε το απομεσήμερο αφού ο κ. Χάρντινγκ δε θα βρίσκεται εδώ νωρίτερα. Επιχειρώ, όπως δίχως αμφιβολία θα μάντεψες, να ακολουθήσω τις συγκεκριμένες προτομές στην πηγή τους, ώστε να ανακαλύψω αν κάτι το περίεργο το οποίο ενδεχομένως να αιτιολογεί την αξιοσημείωτη μοίρα τους. Ας πάμε απ’ του κ. Μορς Χάτζον, επί της οδού Κέννινγκτον, ώστε να δούμε αν θα ρίξουμε κάποιο φως επί του προβλήματος.»

Διαδρομή μιας ώρας μας έφερε στις εγκαταστάσεις του πωλητή πορτραίτων. Επρόκειτο περί ενός μικροκαμωμένου, γεροδεμένου άντρα με ροδαλό πρόσωπο και ευέξαπτη συμπεριφορά.

«Μάλιστα, κύριε. Πάνω στον ίδιο μου τον πάγκο, κύριε», είπε. «Γιατί πληρώνουμε φόρους δεν το καταλαβαίνω, όταν το κάθε κάθαρμα έρχεται και σπάζει το εμπόρευμα σου. Μάλιστα, κύριε, εγώ πούλησα στον Δρ Μπάρνικοτ τα δυο αγάλματα του. Απαράδεκτο, κύριε! Έργο μηδενιστών, αυτό πιστεύω εγώ. Κανείς άλλος από έναν Αναρχικό δε θα τριγύρισε σπάζοντας αγάλματα. Κόκκινοι ρεπουμπλικάνοι, έτσι τους αποκαλώ εγώ. Από ποιόν πήρα τα αγάλματα; Δεν βλέπω πως αυτό έχει να κάνει κάτι με όλα αυτά. Καλά, αν όντως θέλετε να μάθετε, τα πήρα από την εταιρία Γκέλντερ και Συνεργάτες, στην οδό Τσέρτς, στο Στέπνυ. Πρόκειται περί ενός διάσημου οίκου στο εμπόριο, και υπήρξαν για πάνω από είκοσι χρόνια. Πόσες είχα εγώ; Τρεις – δυο και άλλη μια μας κάνουν τρεις – δυο του Δρ Μπάρνικοτ και μια κομματιασμένη μέρα μεσημέρι στον ίδιο μου τον πάγκο. Αν γνωρίζω αυτή την φωτογραφία; Όχι. Ναι, και όμως. Μα, είναι ο Μπέπο. Ήταν κάποιο τρόπο ο άνθρωπος για τα Ιταλικά κομμάτι, ο οποίος χρησιμοποιήθηκε στο μαγαζί. Μπορούσε να χαράξει, να επιχρυσώσει, να κορνιζάρει, και να κάνει κάθε δουλειά. Ο


- 265 -

τύπος με άφησε την περασμένη εβδομάδα, και δεν έχω μάθει νέα του από τότε. Όχι, δεν έχω ιδέα ούτε από πού ήρθε ούτε και που πήγε. Δεν έχω τίποτα εναντίον του για όσο βρισκόταν εδώ. Έφυγε δυο μέρες πριν το σπάσιμο της προτομής.

«Μάλιστα, αυτά είναι όλα όσα λογικά θα αναμέναμε

να μάθουμε από τον Μορς Χάτζον», είπε ο Χολμς, καθώς βγήκαμε από το μαγαζί. «Έχουμε αυτόν τον Μπέπο ως κοινό παρονομαστή, τόσο στο Κέννινγκτον όσο και στο Κένσινγκτον, οπότε και αξίζει μια διαδρομή 10 χιλιομέτρων. Τώρα, Γουώτσον, ας κατευθυνθούμε προς τη Γκέλντερ και Συνεργάτες, στο Στέπνυ, την πηγή και προέλευση των προτομών. Θα εκπλαγώ αν δε βρούμε κάποια βοήθεια εκεί.»

Σε γοργή διαδοχή, περάσαμε μέσα από τα όρια του μοδάτου Λονδίνου, του ξενοδοχειακού Λονδίνου, του θεατρικού Λονδίνου, του λογοτεχνικού Λονδίνου, και, τέλος, του ναυτιλιακού Λονδίνου, ώσπου φτάσαμε σε μια παραποτάμια πόλη μερικών εκατοντάδων χιλιάδων ψυχών,

Arthur Conan Doyle

- 266 -

όπου τα ενοικιαζόμενα σπίτια συνωστίζονταν και έζεχναν από τους απόβλητους της Ευρώπης. Εδώ, σε μια φαρδιά πολυσύχναστη λεωφόρο, κάποτε κατοικία των εύπορων εμπόρων της Πόλης, βρήκαμε το εργαστήριο γλυπτικής το οποίο ψάχναμε. Απέξω απλωνόταν ένα τεράστιο προαύλιο γεμάτο από μεγαλειώδη λιθοδομή49

Ωστόσο η εμφάνιση της φωτογραφίας είχε ένα αξιοπρόσεκτο αποτέλεσμα επί του διευθυντή. Το πρόσωπο κοκκίνισε από θυμό, και τα φρύδια του πλέχτηκαν πάνω από τα γαλάζια Τευτονικά μάτια του.

. Εντός υπήρχε μια μεγάλη αίθουσα στην οποία 50 εργάτες καλούπωναν και σκάλιζαν. Ο διευθυντής, ένας μεγαλόσωμος ξανθός Γερμανός, μας δέχτηκε ευγενικά, και μας έδωσε και από μια σαφή απάντηση προς κάθε ερώτηση του Χολμς. Μια αναφορά στα βιβλία του φανέρωσε τις εκατοντάδες των εκμαγείων που είχαν ληφθεί από το μαρμάρινο αντίγραφο της κεφαλής του Ναπολέοντα, του Ντεβίν, αλλά πως τα τρία τα οποία είχαν αποσταλεί στον Μορς Χάτζον πριν από κάνα χρόνο ή κάπου εκεί αποτελούσαν μόνο το ήμισυ μιας παραγγελίας έξι τεμαχίων, με τις άλλες τρεις να έχουν σταλεί στους αδελφούς Χάρντινγκ, στο Κένσινγκτον. Δεν υπήρχε κάποιος λόγος για τον οποίο να διέφεραν από τις υπόλοιπες προτομές. Δεν ήταν σε θέση να προτείνει κανέναν πιθανό λόγο για τον οποίο κάποιος θα επιθυμούσε να τις καταστρέψει – στην πραγματικότητα, γέλασε και στην ιδέα. Η χονδρική τιμή ήταν έξι σελίνια, όμως ο μεταπωλητής θα έβγαζε δώδεκα και περισσότερα. Τα εκμαγεία κατασκευαζόταν σε δυο καλούπια από κάθε πλευρά του προσώπου, και κατόπιν τα δυο προφίλ Παριζιάνικου γύψου κολλιόντουσαν μαζί για να ολοκληρώσουν την προτομή. Η δουλειά συνήθως γινόταν από Ιταλούς στο δωμάτιο που βρισκόμασταν. Τελειωμένες οι προτομές τοποθετούνταν στον πάγκο του διαδρόμου για να στεγνώσουν και κατόπιν αποθηκεύονταν. Αυτά ήταν όλα όσα μπορούσε να μας πει.

49 (monumental masonry ???????? )


- 267 -

«Αχά, το κάθαρμα!» φώναξε. «Μάλιστα, όντως, τον γνωρίζω πολύ καλά. Υπήρξαμε πάντοτε μια αξιοπρεπής εταιρία, και η μοναδική φορά που ήρθε ποτέ η αστυνομία εδώ ήταν σχετικά με αυτόν τον τύπο. Συνέβη περισσότερο από έναν χρόνο πριν. Μαχαίρωσε άλλον ένα Ιταλό στο δρόμο, και έπειτα ήρθε στην δουλειά με την αστυνομία στο κατόπι του, και συνελήφθη εδώ. Μπέπο ήταν το όνομα του – το δεύτερο όνομα που έμαθα ποτέ. Καλά να πάθω που προσέλαβα έναν άνθρωπο με τέτοιο πρόσωπο. Παραταύτα ήταν καλός τεχνίτης, ένας από τους καλύτερους.»

«Τι ποινή πήρε;» «Ο άντρας έζησε και εκείνος τη γλίτωσε με ένα χρόνο.

Δεν αμφιβάλω πως βρίσκεται πλέον έξω· όμως δεν τόλμησε να πατήσει εδώ το πόδι του. Έχουμε έναν ξάδελφο του εδώ, και θα τολμούσα να πω πως θα μπορούσε να σας πει που βρίσκεται.»

«Όχι, όχι», φώναξε ο Χολμς, «ούτε λέξη στον ξάδελφο – ούτε λέξη, σας παρακαλώ. Το ζήτημα είναι εξαιρετικά σημαντικό, και όσο περισσότερο προχωρώ τόσο περισσότερο σημαντικό δείχνει να γίνεται. Όταν ανατρέξατε στον φάκελο σας στην πώληση των προτομών παρατήρησα πως η ημερομηνία ήταν η 3η του Ιουνίου του περασμένου έτους. Θα μπορούσατε να μου δώσετε την ημερομηνία όταν ο Μπέπο συνελήφθη;»

«Θα μπορούσα να σας πω χονδρικά από την μισθοδοσία», απάντησε ο διευθυντής. «Ναι», συνέχισε, μόλις είχε γυρίσει μερικές σελίδες, «πληρώθηκε τελευταία φορά στις 20 Μαΐου.»

«Σας ευχαριστώ», είπε ο Χολμς. «Δεν πιστεύω πως υπάρχει λόγος να καταχραστώ τόσο τον χρόνο σας όσο και την υπομονή σας περισσότερο.» Με μια τελευταία κουβέντα προσοχής πως δεν έπρεπε να πει τίποτα σχετικά με τις έρευνες μας στραφήκαμε δυτικά για μια ακόμη φορά.

Το απόγευμα είχε προχωρήσει αρκετά προτού καταφέρουμε να τσιμπήσουμε ένα βιαστικό γεύμα σε ένα

Arthur Conan Doyle

- 268 -

εστιατόριο. Ένας πίνακας ανακοινώσεων 50

«Είναι πολύ καλό, Γουώτσον», είπε. «Άκουσε εδώ: Είναι ικανοποιητικό να γνωρίζουμε πως δεν υφίσταται διάσταση απόψεων επί της υπόθεσης, αφού ο κ. Λεστρέιντ, ένα εκ των πλέον έμπειρων μελών της αστυνομικής δύναμης, και ο κ. Σέρλοκ Χολμς, ο ξακουστός ειδικός σύμβουλος, έχουν, έκαστος, καταλήξει στο συμπέρασμα πως η παράδοξη αλληλουχία γεγονότων, τα οποία κατέληξαν κατά τόσο τραγικό τρόπο, εγείρονται εκ της παραφροσύνης παρά εκ του εσκεμμένου εγκλήματος. Ουδεμία εξήγηση παρεκτός της πνευματικής διαταραχής δεν καλύπτει τα γεγονότα.’ Ο Τύπος, Γουώτσον, είναι ένας πλέον ανεκτίμητος θεσμός αν μόνον γνωρίζεις πώς να τον χρησιμοποιήσεις. Και τώρα, αν έχεις τελειώσει, θα επιστρέψουμε στο Κένσινγκτον και θα δούμε τι έχει να μας πει ο διευθυντής των Αδελφών Χάρντινγκ επί του θέματος.»

στην είσοδο ανακοίνωνε «Σκάνδαλο στο Κενσινγκτον. Δολοφονία από Παράφρονα», και τα περιεχόμενα της εφημερίδας φανέρωναν πως ο κ. Οράτιος Χάρκερ είχε προλάβει να στείλει την καταγραφή του για εκτύπωση εντέλει. Δυο στήλες κατα-λαμβάνονταν από μια εξαιρετικά συνταρακτική και γλαφυρή απόδοση του όλου περιστατικού. Ο Χολμς το στήριξε πάνω στη βάση για τα λυκήθια και το διάβασε καθώς έτρωγε. Μια ή δυο φορές μάλιστα γέλασε.

Ο ιδρυτής του μεγάλου αυτού εμπορικού αποδείχτηκε ένας ζωντανός, σταράτος, μικροκαμωμένος άνθρωπος, πολύ κομψός και έξυπνος, με ξεκάθαρη σκέψη και ετοιμόλογη γλώσσα.

«Μάλιστα, κύριε, έχω ήδη διαβάσει τον απολογισμό των γεγονότων στις απογευματινές εφημερίδες. Ο κ. Οράτιος Χάρκερ είναι πελάτης μας. Του προμηθεύσαμε την προτομή προ μερικών μηνών. Παραγγείλαμε τρεις παρόμοιες προτομές από την Γκέλντερ & Συνεργάτες, από το Στέπνυ. Όλες έχουν πλέον πουληθεί. Σε ποιόν; Ω, τολμώ να πω συμβουλευόμενος τα βιβλία πωλήσεων μας πως μπορούμε πολύ εύκολα να σας

50 (A news-bill)


- 269 -

πούμε. Μάλιστα, έχουμε εδώ τις εγγραφές. Μία στον κ. Χάρκερ, βλέπετε, μια στον κ. Τζοζάϊα Μπράουν, στην Οικία Λάμπαρνουμ, στο Λάμπαρνουμ Βέιλ του Τσισγουίκ, και μία στον κ. Σάντεφορντ, στην οδό Κάτω Γκρόουβ, στο Ρήντινγκ. Όχι, δεν έχω δει ποτέ το πρόσωπο που μου δείχνετε στην φωτογραφία. Δύσκολο θα το ξεχνούσες, έτσι, κύριε, σπανίως είδα κάποιο πιο άσχημο. Αν έχουμε κάποιους Ιταλούς στο προσωπικό μας; Μάλιστα, κύριε, έχουμε μεταξύ των εργατοϋπαλλήλων και των καθαριστών μας. Τολμώ να πω ότι ίσως να μπορούσαν να ρίξουν μια ματιά σε αυτό το βιβλίο πωλήσεων αν το θελήσουν. Δεν υπάρχει κάποιος ιδιαίτερος λόγος να παρακολουθούμε το βιβλίο. Βασικά, πρόκειται για μια πολύ περίεργη δουλειά, και ελπίζω πως θα με ενημερώσετε σχετικά αν κάτι προκύψει από τις έρευνες σας.»

Ο Χολμς είχε καταγράψει αρκετές σημειώσεις κατά την διάρκεια της προσωπικής κατάθεσης του Κου Χάρντινγκ, και καταλάβαινα πως ήταν απόλυτα ικανοποιημένος από την τροπή την οποία έπαιρνε η υπόθεση. Δεν προέβη σε κανένα σχόλιο, εντούτοις, παρεκτός του ότι αν δεν βιαζόμασταν, θα αργούσαμε για το ραντεβού μας με τον Λεστρέιντ. Και όπως ήταν αναμενόμενο, όταν φτάσαμε στην οδό Μπέϊκερ ο ντετέκτιβ βρισκόταν ήδη εκεί, όπου και τον βρήκαμε να βηματίζει πάνω κάτω σε έναν πυρετό ανυπομονησίας. Το βλέμμα της βαρύτητας που είχε μας φανέρωσε πως η δουλειά του δεν είχε υπάρχει άκαρπη.

«Λοιπόν;» ρώτησε. «Τι επέτυχες, κ. Χολμς;» «Είχαμε μια εξαιρετικά πολυάσχολη ημέρα, και όχι

εντελώς χαμένη», εξήγησε ο φίλος μου. «Συναντήσαμε τους δυο μεταπωλητές ως επίσης τον κατασκευαστή. Είμαι σε θέση να ακολουθήσω καθεμία από τις προτομές από την αρχή.»

«Οι προτομές!» φώναξε ο Λεστρέιντ. «Μάλιστα, μάλιστα, έχεις τις δικές σου μεθόδους, κ. Σέρλοκ Χολμς, και δεν μου πέφτει λόγος να μιλήσω ενάντια τους, όμως πιστεύω πως σήμερα έκανα σπουδαιότερη δουλειά από εσένα. Αναγνώρισα τον νεκρό.»

«Μην που πεις;»

Arthur Conan Doyle

- 270 -

«Και ανακάλυψα και μια αφορμή για το έγκλημα.» «Υπέροχα!» «Έχουμε έναν επιθεωρητή ο οποίος ειδικεύεται στην

περιοχή του Σάφφρον Χιλ και του Ιταλικού τομέα. Λοιπόν, ο νεκρός είχε κάποιο Καθολικό σύμβολο γύρω από τον λαιμό του, και αυτό, μαζί με το χρώμα του, με έκανε να σκεφθώ πως προερχόταν από τα νότια. Ο Επιθεωρητής Χιλ τον αναγνώρισε την στιγμή που τον αντίκρισε. Το όνομα του είναι Πιέτρο Βενούτσι, από την Νάπολη, και είναι ένας από τους μεγαλύτερους φονιάδες του Λονδίνου. Συνδέεται με τη Μαφία, η οποία, όπως γνωρίζεις, είναι μια μυστική πολιτική οργάνωση, η οποία επιβάλει τις αποφάσεις της μέσω του φόνου. Τώρα βλέπεις πως η υπόθεση αρχίζει να ξεδιαλύνεται. Ο άλλος τύπος είναι πιθανόν Ιταλός και εκείνος, και μέλος της Μαφίας. Πάτησε τους κανόνες κατά κάποιο τρόπο. Ο Πιέτρο στάλθηκε στο κατόπι του. Πιθανόν η φωτογραφία που βρήκαμε στην τσέπη του να είναι ο ίδιος αυτοπροσώπως. Ακολουθεί παντού τον τύπο, τον βλέπει να μπαίνει σε ένα σπίτι, τον περιμένει απέξω, και κατά την διάρκεια της συμπλοκής δέχεται το θανάσιμο πλήγμα του. Πως σου φαίνεται, κ. Σέρλοκ Χολμς;»

Ο Χολμς χειροκρότησε επιδοκιμαστικά. «Έξοχα, Λεστρέιντ, έξοχα!» φώναξε. «Ωστόσο δεν

κατάλαβα ακριβώς την εξήγηση σου σχετικά με την καταστροφή των προτομών.»

«Οι προτομές! Ούτε στιγμή δεν τις βγάζεις από το κεφάλι σου. Στο κάτω-κάτω, δεν είναι τίποτα· μικροκλοπή, έξι μήνες το πολύ. Ο φόνος είναι το ζητούμενο που ερευνούμε, και σου λέω πως συγκεντρώνω όλες τις άκρες στα χέρια μου.»

«Και ποιο είναι το επόμενο βήμα;» «Είναι εξαιρετικά απλό. Θα κατέβω μαζί με τον Χιλ

στον Ιταλικό τομέα, θα εντοπίσω τον άνθρωπο του οποίου την φωτογραφία έχουμε, και θα τον συλλάβω υπό την κατηγορία του φόνου. Θα έρθεις μαζί μας;»

«Δε νομίζω. Έχω την εντύπωση πως θα επιτύχουμε το σκοπό μας με έναν απλούστερο τρόπο. Δε μπορώ να πω μετά


- 271 -

βεβαιότητας, επειδή όλα εξαρτώνται – μάλιστα, όλα εξαρτώνται από έναν παράγοντα που είναι αποκλειστικά εκτός ελέγχου από πλευράς μας. Όμως έχω μεγάλες προσδοκίες –ουσιαστικά, το στοίχημα είναι ακριβώς δυο προς ένα– πως αν έρθεις μαζί μας απόψε θα μπορέσω να σε βοηθήσω να τον τσακώσεις.»

«Στον Ιταλικό τομέα;» «Όχι· είμαι της άποψης πως το Τσίζγουικ αποτελεί μια

διεύθυνση στην οποία είναι περισσότερο πιθανό να τον βρούμε. Αν έρθεις μαζί μου στο Τσίζγουικ απόψε, Λεστρέιντ, σου υπόσχομαι να πάω στον Ιταλικό τομέα μαζί σου αύριο, και τίποτα το κακό δε θα έχει συμβεί από την καθυστέρηση. Και τώρα πιστεύω πως μερικές ώρες ύπνου θα έκαναν σε όλους μας καλό, γιατί δεν προτίθεμαι να αναχωρήσω πριν από τις έντεκα η ώρα, και είναι απίθανο πως θα επιστρέψουμε πίσω πριν το πρωί. Θα δειπνήσεις μαζί μας, Λεστρέιντ, και έπειτα είσαι ευπρόσδεκτος να ξαπλώσεις στον καναπέ μέχρι να φτάσει η ώρα για να ξεκινήσουμε. Εν τω μεταξύ, Γουώτσον, θα ήμουν ευτυχής αν καλούσες για έναν αγγελιοφόρο, γιατί έχω ένα γράμμα να στείλω, και είναι σημαντικό να φύγει αμέσως.»

Ο Χολμς πέρασε το απόγευμα ψάχνοντας σχολαστικά μέσα στα αρχεία των καθημερινών εφημερίδων με τα οποία μια από τις αποθήκες μας ήταν γεμάτη. Όταν εν τέλει κατέβηκε είχε μια θριαμβευτική ματιά, ωστόσο δεν είπε τίποτα σε κανέναν μας όσον αφορά το αποτέλεσμα των ερευνών του. Από μεριάς μου, είχα ακολουθήσει βήμα-βήμα τις μεθόδους υπό τις οποίες είχε ακολουθήσει τις διάφορες άκρες τις περίπλοκης υπόθεσης, και, μολονότι, αδυνατούσα να αντιληφθώ ακόμη των σκοπό τον οποίο θα προσεγγίζαμε, κατάλαβα καλά πως ο Χολμς ανέμενε πως ο τερατώδης εγκληματίας θα επιχειρούσε να καταστρέψει τις τελευταίες δυο προτομές, μία εκ των οποίων, θυμήθηκα, βρισκόταν στο Τσίζγουικ. Δίχως αμφιβολία σκοπός του ταξιδιού μας ήταν να τον πιάσουμε έπ’ αυτοφώρω, και δεν μπορούσα παρά να θαυμάσω την δεξιοτεχνία με την οποία ο φίλος μου είχε εισαγάγει ένα λανθασμένο στοιχείο στην απογευματινή

Arthur Conan Doyle

- 272 -

εφημερίδα, έτσι ώστε να δώσει στον τύπο την ιδέα πως θα μπορούσε να συνεχίζει την ραδιουργία του σε ατιμωρησία. Δεν ένοιωσα έκπληξη όταν ο Χολμς πρότεινε να πάρω το περίστροφο μαζί μου. Είχε και ο ίδιος πάρει το καμτσίκι51

Μια τετράτροχη βρισκόταν στην πόρτα στις έντεκα, και μ’ αυτήν κατηφορίσαμε μέχρι ένα σημείο της άλλης πλευράς της Γέφυρας Χάμμερσμιθ. Εδώ ο αμαξάς διατάχθηκε να περιμένει. Ένα σύντομο περπάτημα μας έφερε σε έναν απομονωμένο δρόμο πλαισιωμένο από ευχάριστα σπίτι, καθένα στημένο μέσα στο δικό του κομμάτι γης. Στο φως της λάμπας του δρόμου διαβάσαμε «Βίλλα Λάμπαρνουμ

το οποίο και αποτελούσε το αγαπημένο του όπλο.

52

«Φοβάμαι πως θα ‘χετε μια μακρά περίοδο αναμονής», ψιθύρισε ο Χολμς. «Ας ευχαριστήσουμε τα άστρα που δεν βρέχει. Θα έλεγα να μην επιχειρήσουμε καν να καπνίσουμε για να περάσει η ώρα. Εντούτοις, έχουμε μια πιθανότητα δυο προς ένα να βρούμε κάτι που θα ξεπληρώσει τα βάσανα μας.»

» πάνω από την πύλη ενός από αυτά. Οι ένοικοι είχαν προφανώς πάει να αναπαυθούν, γιατί ήταν σκοτάδι εκτός από έναν φεγγίτη πάνω από την πόρτα της εισόδου, το οποίο έριχνε έναν αμυδρό κύκλο πάνω στο μονοπάτι του κήπου. Ο ξύλινος φράχτης που χώριζε την έκταση από τον δρόμο έριχνε μια πυκνή μαύρη σκιά επί της εσωτερικής πλευράς, και εδώ ήταν που είχαμε κρυφτεί.

Αποδείχθηκε, ωστόσο, πως η αγρυπνία μας δε θα ήταν τόσο παρατεταμένη όσο ο Χολμς μας οδηγήσει να φοβόμαστε, και κατέληξε με έναν εξαιρετικά αιφνίδιο και μοναδικό τρόπο. Κάποια στιγμή, δίχως τον παραμικρό ήχο να μας προειδοποιήσει για τον ερχομό του, η πόρτα του κήπου άνοιξε, και μια λυγερή, σκοτεινή φιγούρα, τόσο γοργή και δραστήρια όσο ένας πίθηκος, όρμησε μέσα στο μονοπάτι. Την είδαμε να περνά ανεμίζοντας πίσω από το φως που έπεφτε από τον φεγγίτη της πόρτας και να εξαφανίζεται στην σκιά του σπιτιού. Υπήρξε μια μακριά παύση, κατά την διάρκεια της

51 (loaded hunting-crop) 52 (Laburnum)


- 273 -

οποίας κρατήσαμε την ανάσα μας, και έπειτα ένα πολύ απαλό τρίξιμο έφτασε στα αυτιά μας. Το παράθυρο άνοιγε. Ο θόρυβος έσβησε, και πάλι υπήρξε μια ακόμη παρατεταμένη σιωπή. Ο τύπος έμπαινε μέσα στο σπίτι. Είδαμε την αναλαμπή μιας καλυμμένης λάμπας μέσα στο δωμάτιο. Αυτό που αναζητούσε ήταν προφανές πως δεν βρισκόταν εκεί, γιατί και πάλι είδαμε ξανά την αναλαμπή πίσω από ένα άλλο κάλυμμα, και στην συνέχεια πίσω από ένα ακόμη.

«Ας πάμε στο ανοικτό παράθυρο. Θα τον τσακώσουμε μόλις πηδήξει έξω», είπε ο Λεστρέιντ.

Όμως πριν προλάβουμε να κινηθούμε ο άντρας είχε

ξεπροβάλλει και πάλι. Καθώς βγήκε στο φωτισμένο μπάλωμα

Arthur Conan Doyle

- 274 -

είδαμε πως κουβαλούσε κάτι λευκό κάτω από την μασχάλη του. Κοίταξε κλεφτά ολόγυρα του. Η σιωπή του ερημωμένου δρόμου τον καθησύχασε. Στρέφοντας την πλάτη προς το μέρος μας άφησε κάτω το φορτίο του, και την επόμενη στιγμή ήρθε να ακουστεί ο ήχος ενός απότομου χτυπήματος, ακολουθούμενος από έναν ήχο κροταλίσματος. Ο άντρας ήταν τόσο προσηλωμένος σε αυτό που έκανε ώστε ούτε καν άκουσε τα βήματα μας καθώς κινηθήκαμε κλεφτά μέσα στο χορτάρι. Με ένα άλμα τίγρη ο Χολμς βρέθηκε πάνω του, και μια στιγμή αργότερα ο Λεστρέιντ και εγώ τον κρατούσαμε από τους καρπούς και οι χειροπέδες είχαν ασφαλιστεί.

Όμως δεν ήταν ο κρατούμενος μας αυτός στον οποίο ο

Χολμς είχε στραμμένη την προσοχή του. Σκυμμένος στο σκαλοπάτι, είχε αφοσιωθεί στην προσεκτική εξέταση αυτού που ο άντρας είχε βγάλει από το σπίτι. Επρόκειτο για μια προτομή του Ναπολέοντα όπως εκείνη που είχαμε δει το πρωί, και ήταν σπασμένη σε παρόμοια κομμάτια. Προσεκτικά ο


- 275 -

Χολμς έφερε καθένα από τα θραύσματα μπροστά στο φως, όμως διόλου δεν διέφερε από κάθε άλλο κομμάτι γύψου. Είχε μόλις ολοκληρώσει την εξέταση του όταν τα φώτα της εισόδου άναψαν, η πόρτα άνοιξε, και ο ιδιοκτήτης του σπιτιού, ένας καλοσυνάτος, παχουλός άντρας φορώντας πουκάμισο και παντελόνι, εμφανίστηκε.

«Ο κ. Τζοζάϊα Μπράουν, να υποθέσω;» είπε ο Χολμς. «Μάλιστα, κύριε· και εσείς, δίχως αμφιβολία, είστε ο κ.

Σέρλοκ Χολμς; Έλαβα το σημείωμα το οποίο στείλατε με τον αγγελιοφόρο, και έκανα όπως ακριβώς μου είπατε. Κλειδώσαμε κάθε πόρτα από μέσα και αναμέναμε τις εξελίξεις. Λοιπόν, χαίρομαι που βλέπω πως πιάσατε το κάθαρμα. Ελπίζω, κύριοι, πως θα έρθετε μέσα για ένα αναψυκτικό.»

Arthur Conan Doyle

- 276 -

Ωστόσο, ο Λεστρέιντ βιαζόταν να μεταφέρει τον άνθρωπο του σε ασφαλή χώρο, έτσι εντός μερικών λεπτών η άμαξα μας είχε κληθεί και οι τέσσερις οδεύαμε προς το Λονδίνο. Ούτε μια λέξη δεν έλεγε ο κρατούμενος μας· αλλά μας κοιτούσε μέσα από την σκιά των ανακατεμένων μαλλιών του, και σε μια περίσταση, όταν το χέρι μου φάνηκε να είναι εντός του πεδίου του, έκανε να το αρπάξει σαν πεινασμένος λύκος. Μείναμε αρκετά στο αστυνομικό τμήμα για να μάθουμε πως μια εξέταση του ρουχισμού του δεν απέφερε τίποτα εκτός από μερικά σελίνια και ένα μακρύ μαχαίρι με το θηκάρι του, η λαβή του οποίου έφερε αρκετά ίχνη πρόσφατου αίματος.

«Δεν τίθεται θέμα», είπε ο Λεστρέιντ καθώς χωρίσαμε. «Ο Χιλ τους γνωρίζει όλους αυτούς, οπότε και θα του δώσει ένα όνομα. Θα δείτε πως η θεωρία μου σχετικά με την Μαφία θα αποδειχθεί απολύτως. Όμως είμαι βεβαίως υπέρμετρα υποχρεωμένος σε σένα, κ. Χολμς, για τον δεξιοτεχνικό τρόπο με τον οποίο τον τσάκωσες. Δεν είμαι ακόμη σε θέση να πω πως τα καταλαβαίνω όλα ακόμη.»

«Φοβάμαι πως είναι μάλλον περασμένη η ώρα για εξηγήσεις», είπε ο Χολμς. «Επιπλέον, υπάρχουν μια δυο λεπτομέρειες τις οποίες δεν έχω επεξεργαστεί πλήρως, και πρόκειται για υπόθεση από αυτές που αξίζει να τις δουλέψεις ως το τέλος. Αν ξαναπεράσεις από το διαμέρισμα μου στις έξι η ώρα αύριο πιστεύω πως θα είμαι σε θέση να σου δείξω πως ακόμη και τώρα δεν έχεις συλλάβει το πλήρες νόημα της υπόθεσης, η οποία παρουσιάζει ορισμένα χαρακτηριστικά τα οποία την καθιστούν εντελώς πρωτότυπη στην ιστορία του εγκλήματος. Αν ποτέ σου επιτρέψω να καταγράψεις περισσότερα από τα προβληματάκια μου, Γουώτσον, προβλέπω πως θα δώσεις πνοή στις σελίδες σου με έναν απολογισμό της μοναδικής υπόθεση των Ναπολεόντιων προτομών.»

Όταν συναντηθήκαμε ξανά το επόμενο απόγευμα ο Λεστρέιντ ήταν εφοδιασμένος με περισσότερες πληροφορίες αναφορικά με τον κρατούμενο μας. Το όνομα, όπως είχε, ήταν


- 277 -

Μπέπο, το επώνυμο άγνωστο. Ήταν πολύ γνωστός για τη γενική αποτυχία του στην Ιταλική αποικία. Κάποτε υπήρξε ταλαντούχος γλύπτης και έβγαζε τίμια τα προς το ζην του, όμως είχε πάρει άσχημους δρόμους και είχε δυο φορές βρεθεί στα κάτεργα—μια φορά για μικροκλοπή και άλλη μια, όπως είχαμε ήδη ακούσει, για το μαχαίρωμα ενός συντοπίτη του. Μιλούσε Αγγλικά άψογα. Οι λόγοι για τους οποίους κατέστρεφε τις προτομές ήταν ακόμη άγνωστοι, και αρνιόταν να απαντήσει σε κάθε ερώτηση επί του ζητήματος· όμως η αστυνομία είχε ανακαλύψει πως οι συγκεκριμένες προτομές θα μπορούσαν κάλλιστα να είχαν φτιαχτεί από τα ίδια του τα χέρια, αφού ασχολιόταν με αυτό το είδος εργασίας στην επιχείρηση Γκέλντερ και Συνεργάτες. Όλες αυτές τις πληροφορίες, πολλές από τις οποίες μας ήταν ήδη γνωστές, ο Χολμς τις άκουσε με την προσοχή της ευγένειας· εντούτοις εγώ, που τον γνώριζα υπερβολικά καλά, έβλεπα ξεκάθαρα πως οι σκέψεις του βρίσκονταν αλλού, και εντόπισα ένα μίγμα συνδυασμένου εκνευρισμού και ανυπομονησίας κάτω από το προσωπείο το οποίο έτεινε να λαμβάνει. Εν τέλει τινάχτηκε απότομα στην καρέκλα του και τα μάτια του έλαμψαν. Ένα κουδούνισμα είχε ακουστεί από την πόρτα. Μια στιγμή αργότερα ακούσαμε βήματα στις σκάλες, και ένας ηλικιωμένος, ροδαλός άντρας με γκριζαρισμένες φαβορίτες οδηγήθηκε εντός. Στο δεξί του χέρι μετέφερε έναν παλιομοδίτικο ταξιδιωτικό σάκο, τον οποίο και απόθεσε πάνω στο τραπέζι.

«Είναι εδώ ο κ. Σέρλοκ Χολμς;» Ο φίλος μου υποκλίθηκε και χαμογέλασε. «Ο κ.

Σάντερφορντ, από το Ρήντινγκ, να υποθέσω;» είπε. «Μάλιστα, κύριε, φοβάμαι πως έφθασα κάπως αργά·

μα τα τραίνα ήταν δυσκίνητα53

«Ακριβώς.»

. Μου γράψατε σχετικά με την προτομή που βρίσκεται στην κατοχή μου.»

«Έχω την επιστολή σας εδώ. Είπατε, ‘’Eπιθυμώ να αποχτήσω ένα αντίγραφο της προτομής του Ναπολέοντα από

53 (akward)

Arthur Conan Doyle

- 278 -

τον Ντεβίν, είμαι προετοιμασμένος να σας πληρώσω δέκα λίρες για αυτήν που έχετε στην κατοχή σας.’ Σωστά;»

«Απολύτως.» «Έμεινα έκπληκτος με την επιστολή σας, γιατί δεν

μπορούσα να φανταστώ πως γνωρίζατε ότι μου άνηκε κάτι τέτοιο.»

«Φυσικά και θα έπρεπε να εκπλαγείτε, όμως η εξήγηση είναι εξαιρετικά απλή. Ο κ. Χάρντινγκ, των Αδελφών Χάρντινγκ, είπε πως σας είχαν πουλήσει το τελευταίο αντίγραφο, και μου έδωσε την διεύθυνση σας.»

«Αχα, ώστε αυτό ήταν; Μήπως σας ανέφερε πόσο την πλήρωσα;»

«Όχι, δεν το ανέφερε.» «Λοιπόν, είμαι τίμιος άνθρωπος, μολονότι όχι

ιδιαίτερα πλούσιος. Έδωσα μονάχα δεκαπέντε σελίνια για την προτομή, και πιστεύω πως θα έπρεπε να το γνωρίζετε πριν πάρω δέκα λίρες από εσάς.»

«Μετά βεβαιότητας δηλώνω πως σας τιμά η ηθική σας, κ. Σάντεφόρντ. Εντούτοις κατονόμασα τη συγκεκριμένη τιμή, οπότε και επιμένω να παραμείνω σε αυτή.»

«Λοιπόν, είναι εξαιρετικά γενναιόδωρο εκ μέρους σας, κ. Χολμς. Έφερα την προτομή μαζί μου, όπως μου ζητήσατε να κάνω. Ορίστε!» Άνοιξε το σάκο του, και επιτέλους είδαμε τοποθετημένο επί του γραφείου μας ένα ολόκληρο δείγμα της προτομής την οποία είχαμε ήδη δει περισσότερες φορές από μία σε κομμάτια.

Ο Χολμς πήρε ένα χαρτί από την τσέπη του και απόθεσε ένα χαρτονόμισμα των δέκα λιρών πάνω στο γραφείο.

«Έχετε την καλοσύνη να υπογράψετε το χαρτί αυτό, κ. Σάντεφορντ, υπό την παρουσία των παρόντων μαρτύρων. Απλά δηλώνει πως μεταβιβάζετε κάθε πιθανό δικαίωμα το οποίο είχατε επί της προτομής σε εμένα. Είμαι μεθοδικός άνθρωπος, βλέπετε, και ποτέ δεν ξέρεις την πιθανή τροπή των γεγονότων μετέπειτα. Σας ευχαριστώ, κ. Σάντεφορντ· ορίστε τα χρήματα σας, και σας εύχομαι ένα πολύ καλό απόγευμα.»


- 279 -

Όταν ο επισκέπτης μας είχε εξαφανισθεί οι κινήσεις

του Σέρλοκ Χολμς ήσαν τέτοιες ώστε να καθηλώσουν την προσοχή μας. Άρχισε παίρνοντας ένα καθαρό λευκό πανί από ένα συρτάρι και απλώνοντας το πάνω στο γραφείο. Κατόπιν τοποθέτησε την νεοαποκτηθείσα προτομή στο κέντρο του ρούχου. Τέλος, σήκωσε το καμτσίκι του 54

54 hunting-crop

και έριξε στον Ναπολέοντα ένα απότομο χτύπημα στην κορυφή του κεφαλιού. Η μορφή κομματιάστηκε, και ο Χολμς έσκυψε ανυπόμονα πάνω από το θρυμματισμένα απομεινάρια. Την επόμενη στιγμή, με μια δυνατή κραυγή θριάμβου, ανασήκωσε ένα θραύσμα, στο οποίο ένα στρογγυλό, σκούρο αντικείμενο ήταν στερεωμένο σα δαμάσκηνο στην πουτίγκα.

Arthur Conan Doyle

- 280 -

«Κύριοι», αναφώνησε, «σας παρουσιάζω την ξακουστή

μαύρη πέρλα των Βοργίων.» Ο Λεστρέιντ και εγώ παραμείναμε σιωπηλοί για μια

στιγμή, και έπειτα, σε μια αυθόρμητη παρόρμηση, ξεσπάσαμε σε χειροκροτήματα όπως σε μια δεξιοτεχνικά δουλεμένη κορύφωση μιας παράστασης. Χρώμα ξεχύθηκε στα χλωμά μάγουλα του Χολμς, και υποκλίθηκε προς εμάς όπως ένας σπουδαίος δραματουργός ο οποίος λαμβάνει την επιδοκιμασία του κοινού του. Η ίδια μοναδικά περήφανη και συγκρατημένη φύση η οποία αισθανόταν αποτροπιασμό εμπρός στη δημοσιό-τητα 55

«Μάλιστα, κύριοι», είπε, «πρόκειται περί της πλέον διάσημης πέρλας που υπάρχει σήμερα στον κόσμο, και υπήρξα εξαιρετικά τυχερός, χάριν μιας συνδυασμένης ακολουθίας επαγωγικής λογικής, ώστε να την ακολουθήσω από την κρεβατοκάμαρη του Πρίγκιπα της Κολόνα στο ξενοδοχείο Ντάκρ, όπου και χάθηκε, ως το εσωτερικό ετούτης,

ήταν ικανή να συγκινηθεί εκ βαθέων εκ του αυθόρμητου θαυμασμού και της επιδοκιμασίας ενός φίλου.

55 public notoriety


- 281 -

της τελευταίας εκ των έξι προτομών του Ναπολέοντα οι οποίες κατασκευάστηκαν από τη Γκέλντερ και Συνεργάτες, στο Στέπνυ. Θα θυμάσαι, Λεστρέιντ, την αίσθηση που προκλήθηκε εκ της εξαφάνισης του πολύτιμου αυτού κοσμήματος, και τις μάταιες προσπάθειες της αστυνομίας του Λονδίνου να την ανακτήσουν. Κλήθηκα και ο ίδιος να συμβουλεύσω επί της υπόθεσης· ωστόσο δεν ήμουν σε θέση να ρίξω κάποιο φως έπ’ αυτής. Η υποψία έπεσε στην υπηρέτρια της Πριγκίπισσας, η οποία ήταν Ιταλίδα, και αποδείχθηκε πως είχε έναν αδελφό στο Λονδίνο, ωστόσο αποτύχαμε να εντοπίσουμε κάποια σχέση μεταξύ τους. Το όνομα της υπηρέτριας ήταν Λουκρέτια Βενούτσι, και δεν υπάρχει αμφιβολία στο μυαλό μου πως ο Πιέτρο που δολοφονήθηκε πριν δυο νύχτες ήταν ο αδελφός. Ανέτρεξα στα παλαιά αρχεία των εφημερίδων, και ανακάλυψα πως η εξαφάνιση της πέρλας συνέβη δυο ακριβώς ημέρες πριν την σύλληψη του Μπέπο για κάποια βιαιοπραγία, ένα γεγονός το οποίο έλαβε χώρα στο εργοστάσιο της Γκέλντερ και Συνεργάτες, στην ίδια στιγμή ακριβώς που οι συγκεκριμένες προτομές κατασκευάζονταν. Πλέον βλέπετε ξεκάθαρα την ακολουθία των γεγονότων, μολονότι την βλέπετε, φυσικά, από την αντίστροφη οδό από την οποία μου παρουσιάστηκαν. Ο Μπέπο είχε την πέρλα στην κατοχή του. Ίσως να την είχε κλέψει από τον Πιέτρο, ίσως να υπήρξε συνεργός του Πιέτρο, ίσως να υπήρξε μεσάζοντας μεταξύ του Πιέτρο και της αδελφής του. Δεν έχει την παραμικρή σημασία για εμάς ποια είναι η ορθή λύση.

«Το βασικό γεγονός είναι πως ΕΙΧΕ την πέρλα, και εκείνη την στιγμή, όταν βρισκόταν πάνω του, καταδιώχθηκε από την αστυνομία. Έκανε για το εργοστάσιο που δούλευε, και γνώριζε πως είχε μόνο λίγα λεπτά για να καλύψει το αφάνταστα πολύτιμο έπαθλο του, το οποίο ειδάλλως θα βρισκόταν πάνω του όταν θα τον έψαχναν. Έξι γύψινες προτομές του Ναπολέοντα στέγνωναν στον διάδρομο. Μια από αυτές ήταν ακόμη νωπή. Στην στιγμή ο Μπέπο, ένας ταλαντούχος τεχνίτης, έκανε μια μικρή τρύπα στον υγρό γύψο, έριξε μέσα την πέρλα, και με μερικές ακόμα κινήσεις

Arthur Conan Doyle

- 282 -

κάλυψε το στενό άνοιγμα και πάλι. Επρόκειτο για έναν αξιοθαύμαστο κρυψώνα. Κανείς δε θα μπορούσε να τη βρει. Όμως ο Μπέπο καταδικάστηκε σε ένα χρόνο κάθειρξη, και στο μεταξύ οι έξι προτομές του διασκορπίστηκαν στο Λονδίνο. Ήταν αδύνατον να ξεχωρίσει ποια περιείχε το θησαυρό. Μόνο σπάζοντας τες θα έβλεπε. Ακόμη και το να τις τράνταζε δε θα του έλεγε τίποτα, γιατί καθώς ο γύψος ήταν νωπός ήταν πολύ πιθανό η πέρλα να είχε κολλήσει πάνω του. Ο Μπέπο δεν απελπίστηκε, και διεξήγαγε την έρευνα του με εξαιρετική εφευρετικότητα και καρτερικότητα. Μέσω ενός ξάδελφου του ο οποίος εργαζόταν στη Γκέλντερ ανακάλυψε τις δύο εταιρείες οι οποίες είχαν αγοράσει τις προτομές. Κατόρθωσε να βρει δουλειά στον Μορς Χάντζον, και καθαυτό τον τρόπο εντόπισε τις τρεις από αυτές. Η πέρλα δε βρισκόταν εκεί. Κατόπιν, με τη βοήθεια κάποιου Ιταλού ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ, πέτυχε να ανακαλύψει που είχαν πάει οι άλλες τρεις προτομές. Η πρώτη βρισκόταν στην οικία του Χάρκερ. Εκεί ακολουθήθηκε από τον συνεργό του, ο οποίος θεωρούσε τον Μπέπο υπεύθυνο για την απώλεια της πέρλας, και τον μαχαίρωσε στον καυγά που επακολούθησε.»

«Αν ήταν συνεργός του για θα ‘πρεπε να κουβαλάει τη φωτογραφία του;» ρώτησα.

«Ως μέσο εντοπισμού του αν ήθελε να ρωτήσει σχετικά με αυτόν κάποιον τρίτο. Αυτό ήταν ο εμφανής λόγος. Λοιπόν, κατόπιν του φόνου υπολόγισα πως ο Μπέπο πιθανότατα να επέσπευδε τις κινήσεις του αντί να τις επιβραδύνει. Θα φοβόταν πως η αστυνομία ίσως να ανακάλυπτε το μυστικό του, και έτσι συνέχισε εσπευσμένα πριν να βρεθούν μπροστά του. Φυσικά, δεν μπορούσα να γνωρίζω πως δεν είχε βρει την πέρλα στην προτομή του Χάρκερ. Δεν είχα καταλήξει μετά βεβαιότητας πως επρόκειτο για την πέρλα· ωστόσο μου ήταν προφανές πως έψαχνε για κάτι, αφού μετέφερε την προτομή μπροστά από τα άλλα σπίτια ώστε να την σπάσει στον κήπο που είχε την λάμπα από πάνω. Αφού η προτομή του Χάρκερ ήταν μια εκ των τριών οι πιθανότητες ήταν ακριβώς όπως σας είπα, δυο προς ένα η πέρλα να βρισκόταν εντός της. Απέμεναν


- 283 -

δυο προτομές, και ήταν φανερό πως δε θα πήγαινε πρώτα για αυτή στο Λονδίνο. Προειδοποίησα τους κατοίκους του σπιτιού, ώστε να αποφευχθεί μια δεύτερη τραγωδία, και κατεβήκαμε έχοντας τα ευτυχή αποτελέσματα. Την στιγμή εκείνη, φυσικά, γνώρισα με βεβαιότητα πως βρισκόταν στα ίχνη της πέρλας των Βοργίων. Το όνομα του δολοφονημένου συνέδεε το ένα γεγονός με το άλλο. Παρέμενε μια και μοναδική προτομή – εκείνη στο Ρήντινγ – και η πέρλα έπρεπε να βρίσκεται εκεί. Την αγόρασα υπό την παρουσία σας από τον ιδιοκτήτη – και εκεί αναπαύεται.»

Μείναμε σιωπηλοί για μια στιγμή. «Λοιπόν», είπε ο Λεστρέιντ, «σε είδα να χειρίζεσαι ουκ

ολίγες υποθέσεις, κ. Χολμς, όμως δε θυμάμαι ποτέ να είδα μια τόσο δεξιοτεχνική όπως αυτή. Δε σας ζηλεύουμε στη Σκότλαντ Γιάρντ. Όχι, κύριε, είμαστε περήφανοι για εσένα, και αν κατέβεις από εκεί το πρωί δε θα υπάρξει άνθρωπος, από τον ηλικιωμένο ντετέκτιβ ως τον νεαρό αστυφύλακα, ο οποίος δε θα χαιρόταν να σου σφίξει το χέρι.»

«Σε ευχαριστώ!» είπε ο Χολμς. «Ευχαριστώ!» και καθώς στράφηκε μου φάνηκε πως ήταν πολύ περισσότερο συγκινημένος από τα ευγενικότερα των ανθρώπινων συναισθημάτων 56 από όσο τον είχα δει ποτέ. Μια στιγμή αργότερα ήταν και πάλι ο ψύχραιμος και πρακτικός στοχαστής. «Φύλαξε την πέρλα στο χρηματοκιβώτιο, Γουώτσον», είπε, «και βγάλε τα χαρτιά της υπόθεσης παραχάραξης των Κονκ-Σίνγκλετον. Αντίο, Λεστρέιντ. Αν συναντήσεις κάποιο πρόβλημα θα χαρώ, αν μπορέσω, να σου προσφέρω κάποιες ιδέες προς την διαλεύκανση του.»

56 by the softer human emotions

Arthur Conan Doyle

- 284 -


- 285 -

9. Η Περιπέτεια Των Τριών Σπουδαστών (6/8 - 9/8/ 2005)

Ήταν κατά το έτος του ’95 όταν ένας συνδυασμός

γεγονότων, στα οποία δεν υπάρχει λόγος να εισέλθω, ανάγκασε τον Σέρλοκ Χολμς και εμένα να περάσουμε μερικές εβδομάδες σε μια εκ των σπουδαιότερων Πανεπιστημιου-πόλεων μας, και κατά την περίοδο εκείνη ήταν που η μικρή αλλά διδακτική περιπέτεια, την οποία πρόκειται να σας αφηγηθώ, μας έλαχε. Θα καταστεί εμφανές πως κάθε στοιχείο το οποίο θα συνέβαλε τον αναγνώστη στο να αναγνωρίσει το κολέγιο ή τον εγκληματία θα ήταν αστόχαστο και προσβλητικό. Ένα τόσο οδυνηρό σκάνδαλο το καλύτερο είναι να αφεθεί να καταλαγιάσει. Με την οφειλόμενη διακρι-τικότητα το περιστατικό το ίδιο, εντούτοις, είναι δυνατόν να περιγραφεί, αφού εξυπηρετεί στην παρουσίαση ορισμένων από εκείνες τις αρετές για τις οποίες ο φίλος μου ήταν αξιοθαύμαστος. Θα επιχειρήσω στην αφήγηση μου όπως αποφύγω όρους τέτοιους οι οποίοι να περιόριζαν τα γεγονότα σε ένα συγκεκριμένο μέρος, είτε να δώσω κάποια στοιχεία σχετικά με τα πρόσωπα που ενέχονται.

Διαμέναμε κατά την περίοδο εκείνη σε επιπλωμένο ενοικιοστάσιο πλησίον της βιβλιοθήκης όπου ο Σέρλοκ Χολμς είχε αφοσιωθεί σε ορισμένες επίπονες μελέτες επί των πρώιμων Αγγλικών καταστατικών χαρτών –έρευνες οι οποίες οδήγησαν σε αποτελέσματα τόσο εντυπωσιακά που ίσως να αποτελέσουν θέμα κάποιας εκ των μελλοντικών αφηγήσεων μου. Εδώ ήταν που κάποιο απόγευμα δεχθήκαμε την επίσκεψη ενός γνωστού, του κ. Χίλτον Σόαμς, καθηγητή και λέκτορα στο Κολέγιο του Σαίντ Λούκ. Ο κ. Σόαμς ήταν ένας ψηλός, ισχνός άντρας, με ανήσυχη και αψίθυμη ιδιοσυγκρασία. Ανέκαθεν για όσο τον γνώριζα ήταν νευρικός με τον τρόπο του, αλλά στην συγκεκριμένη περίσταση βρισκόταν σε μια τέτοια κατάσταση ανεξέλεγκτου εκνευρισμού που ήταν σαφές πως κάτι ιδιαίτερα ασυνήθιστο είχε συμβεί.

Arthur Conan Doyle

- 286 -

«Ευελπιστώ, κ. Χολμς, πως μπορείτε να μου αφιερώσετε λίγες ώρες από τον πολύτιμο χρόνο σας. Είχαμε ένα εξαιρετικά οδυνηρό περιστατικό στο κολέγιο, και αλήθεια, έτσι και από ευτυχή συγκυρία δεν βρισκόσασταν στην πόλη, θα ήμουν χαμένος όσον αφορά το τι να κάνω.»

«Είμαι εξαιρετικά απασχολημένος επί της παρούσης, και δεν επιθυμώ περισπάσεις», απάντησε ο φίλος μου. «Θα προτιμούσα αφάνταστα να προστρέχατε προς βοήθεια στην αστυνομία.»

«Όχι, όχι, αγαπητέ μου κύριε· μια τέτοια προσέγγιση είναι απολύτως αδύνατη. Αμέσως μόλις ο νόμος προσκληθεί δεν μπορεί να παρεμποδισθεί ξανά, και πρόκειται ακριβώς για μια από αυτές τις περιπτώσεις όπου, για την υπόληψη του κολεγίου, το πλέον ουσιώδες είναι να αποφευχθεί το σκάνδαλο. Η διακριτικότητα σας είναι ευρέως γνωστή όπως και οι ικανότητες σας, και είστε ο μοναδικός στον κόσμο ο οποίος μπορεί να με βοηθήσει. Σας ικετεύω, κ. Χολμς, να κάνετε ότι περνά από το χέρι σας.»

Η διάθεση του φίλου μου δεν είχε βελτιωθεί αφότου είχε αποστερηθεί το γνώριμο περιβάλλον της οδού Μπέϊκερ. Δίχως τα λευκώματα αποκομμάτων του, τα χημικά του, και την οικεία αταξία του, ήταν υπερβολικά ενοχλημένος. Ανασήκωσε τους ώμους του σε κακότροπη συγκατάβαση, ενώ ο επισκέπτης μας με φουριόζικες κουβέντες και με ιδιαίτερα νευρικές χειρονομίες παρέθεσε την ιστορία του.

«Οφείλω να σας εξηγήσω, κ. Χολμς, πως αύριο είναι η πρώτη μέρα της εξέτασης για την υποτροφία Φόρτεσκιου. Διατελώ ως ένας εκ των εξεταστών. Το αντικείμενο μου είναι τα Ελληνικά, και το πρώτο από τα θέματα αποτελείται από ένα μεγάλο απόσπασμα Ελληνικής μετάφρασης το οποίο ο υποψήφιος δεν γνωρίζει. Το απόσπασμα είναι τυπωμένο στα θέματα των εξετάσεων, και θα αποτελούσε φυσικά ασύγκριτο πλεονέκτημα αν ο υποψήφιος είχε την δυνατότητα να το προετοιμάσει εκ των προτέρων. Για τον προκείμενο λόγο μεγάλη φροντίδα έχει ληφθεί να παραμείνει το θέμα μυστικό.


- 287 -

Σήμερα περί τις τρεις η ώρα τα τυπωμένα δοκίμια του υπό συζήτηση θέματος έφθασαν από τους τυπογράφους. Η άσκηση αποτελείται από μισό κεφάλαιο του Θουκυδίδη. Έπρεπε να το διαβάσω ξανά προσεκτικά, καθώς το κείμενο οφείλεται να είναι απολύτως σωστό. Στις τέσσερις και μισή η εργασία δεν είχε ακόμη ολοκληρωθεί. Είχα, εντούτοις, υποσχεθεί να πιω τσάι στο δωμάτιο ενός φίλου, οπότε άφησα το δοκίμιο επί του γραφείου μου. Έλειψα για κάτι περισσότερο από μια ώρα.

«Έχετε επίγνωση, κ. Χολμς, πως οι πόρτες του κολεγίου μας είναι διπλές –με πράσινη μόνωση εσωτερικά και βαριά οξιά εξωτερικά. Καθώς πλησίασα την εξωτερική πόρτα έμεινα κατάπληκτος βλέποντας το κλειδί πάνω της. Προς στιγμής φαντάστηκα πως είχα αφήσει το δικό μου κλειδί πάνω της, όμως αγγίζοντας το στην τσέπη μου είδα πως ήταν εκεί που έπρεπε. Το μοναδικό αντίγραφο το οποίο υπήρχε, από όσο γνώριζα, ήταν εκείνο το οποίο άνηκε στο υπηρέτη μου, τον Μπάνιστερ, έναν άντρα ο οποίος φροντίζει το δωμάτιο μου για πάνω από δέκα χρόνια, και του οποίου η εντιμότητα είναι απολύτως υπεράνω κάθε υποψίας. Ανακάλυψα πως το κλειδί ήταν όντως το δικό του, πως είχε μπει στο δωμάτιο για να ρωτήσει αν ήθελα τσάι, και πως είχε υπερβολικά απερίσκεπτα αφήσει το κλειδί στην πόρτα βγαίνοντας έξω. Η επίσκεψη του στο δωμάτιο μου πρέπει να πραγματοποιήθηκε εντός μερικών λεπτών εκ της αναχώρησης μου. Η αφηρημάδα του σχετικά με το κλειδί δεν θα είχε ουδεμία σημασία σε κάποια άλλη περίσταση, όμως τη συγκεκριμένη μέρα δημιούργησε τις πλέον απαράδεκτες συνέπειες.

«Την στιγμή που κοίταξα το γραφείο είχα επίγνωση πως κάποιος είχε ψάξει ανάμεσα στα χαρτιά μου. Το δοκίμιο αποτελείτο από τρία μεγάλα φύλλα. Τα είχα αφήσει όλα μαζί. Τώρα, βρήκα μόνο ένα εξ’ αυτών να κείτεται στο πάτωμα, ένα στο πλαϊνό γραφείο κοντά στο παράθυρο, και το τρίτο εκεί ακριβώς που το είχα αφήσει.»

Ο Χολμς σάλεψε για πρώτη φορά.

Arthur Conan Doyle

- 288 -

«Η πρώτη σελίδα στο πάτωμα, η δεύτερη στο παράθυρο, η τρίτη εκεί που την αφήσατε», είπε.

«Ακριβώς, κ. Χολμς. Με εκπλήσσετε. Πως είναι

δυνατόν να το γνωρίζετε;» «Παρακαλώ συνεχίστε την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα

αφήγηση σας.» «Για μια στιγμή φαντάστηκα πως ο Μπάνιστερ είχε

πάρει την ασυγχώρητη ελευθερία να εξετάσει τα χαρτιά μου. Το αρνήθηκε, εντούτοις, με απόλυτη σοβαρότητα, και είμαι πεπεισμένος πως έλεγε την αλήθεια. Η εναλλακτική ήταν πως κάποιος είχε παρατηρήσει το κλειδί πάνω στην πόρτα, γνώριζε πως βρισκόμουν έξω, και είχε μπει για να κοιτάξει τα χαρτιά μου. Ένα μεγάλο ποσό χρημάτων διακυβευόταν, διότι η υποτροφία είναι ιδιαίτερα πολύτιμη, και κάποιος αδίστακτος θα μπορούσε κάλλιστα να πάρει το ρίσκο ώστε να αποκομίσει ένα πλεονέκτημα έναντι των συναδέλφων του.

«Ο Μπάνιστερ αναστατώθηκε εξαιρετικά από το περιστατικό. Είχε σχεδόν λιποθυμήσει όταν ανακαλύψαμε πως τα χαρτιά είχαν δίχως αμφιβολία πειραχτεί. Του έδωσα λίγο μπράντι και τον άφησα πεσμένο σε μια καρέκλα ενώ


- 289 -

προέβην σε μια πλέον προσεκτική εξέταση του δωματίου. Σύντομα είδα πως ο εισβολέας είχε αφήσει και άλλα ίχνη της παρουσίας του πέραν των τσαλακωμένων χαρτιών. Επί του γραφείου πλάι στο παράθυρο βρίσκονταν αρκετά ξύσματα από μολύβι το οποίο είχε ξυστεί. Μια σπασμένη μύτη μολυβιού βρισκόταν επίσης εκεί. Προφανώς ο παλιάνθρωπος είχε αντιγράψει το θέμα με μεγάλη βιασύνη, είχε σπάσει το μολύβι του, και αναγκάστηκε να το ξύσει για καινούργια μύτη.»

«Υπέροχα!» είπε ο Χολμς, ο οποίος ξανάβρισκε την καλή του διάθεση καθώς η προσοχή του προσελκυόταν όλο και περισσότερο από την υπόθεση. «Η τύχη υπήρξε φιλική μαζί σας.»

«Δεν τελείωσα ωστόσο. Έχω ένα καινούργιο γραφείο για την εργασία της συγγραφής με προσεγμένη επιφάνεια κόκκινου δέρματος. Δε θα ορκιζόμουνα, και το ίδιο και ο Μπάνιστερ, πως ήταν λείο και ακηλίδωτο. Τώρα βρήκα ένα ευδιάκριτο σκίσιμο μήκους άνω των έξι εκατοστών –όχι απλώς ένα γδάρσιμο, μα ένα ξεκάθαρο σκίσιμο. Όχι μόνο αυτό, μα πάνω στο γραφείο βρήκα ένα μικρό σβόλο μαύρης ζύμης, ή πηλού, με στίγματα από κάτι που έμοιαζε με πριονίδι μέσα του. Είμαι πεπεισμένος πως αυτά τα ίχνη αφέθηκαν από τον άνθρωπο ο οποίος έκλεψε τα θέματα. Δεν υπήρχαν πατη-μασιές ούτε κανένα άλλο αποδεικτικό ως προς την ταυτότητα του. Ήμουν σαν χαμένος, όταν άξαφνα η ευτυχή σκέψη πέρασε από το μυαλό μου πως βρισκόσασταν στην πόλη, και ήρθα ευθύς αμέσως από εδώ για να εναποθέσω το ζήτημα στα χέρια σας. Βοηθήστε με, κ. Χολμς! Αντιλαμβάνεστε το δίλημμα μου. Θα πρέπει να εντοπίσω τον άνθρωπο αυτόν ειδάλλως ο διαγωνισμός θα πρέπει να αναβληθεί ώσπου νεότερα θέματα να προετοιμασθούν, και αφού αυτό είναι αδύνατον να πραγματοποιηθεί δίχως εξήγηση θα επακολουθήσει ένα ειδεχθές σκάνδαλο, το οποίο θα επισκιάσει αρνητικά όχι μόνο το κολέγιο, αλλά και το πανεπιστήμιο. Υπεράνω όλων θα επιθυμούσα να διευθετήσετε το ζήτημα αθόρυβα και διακριτικά.»

Arthur Conan Doyle

- 290 -

«Θα χαρώ να επιληφθώ του θέματος και να σας προσφέρω κάθε δυνατή συμβουλή», είπε ο Χολμς, ενώ σηκωνόταν και έβαζε το πανωφόρι του. «Η υπόθεση δεν στερείται εντελώς ενδιαφέροντος. Επισκέφθηκε κάποιος το γραφείο σας κατόπιν της στιγμής που ήρθαν τα θέματα;»

«Μάλιστα· ο νεαρός Νταλάτ Ρας, ένας ινδός μαθητής ο οποίος μένει στην ίδια πτέρυγα, ήρθε να με ρωτήσει μερικές λεπτομέρειες σχετικά με τον διαγωνισμό.»

«Στον οποίο λαμβάνει μέρος;» «Μάλιστα.» «Και τα θέματα βρίσκονταν στο γραφείο σας;» «Αν δεν με απατά η μνήμη μου ήταν τυλιγμένα.» «Ωστόσο ήταν δυνατόν να αναγνωρισθούν ως

θέματα;» «Πιθανόν.» «Κανείς άλλος στο γραφείο σας;» «Όχι.» «Μήπως κάποιος γνώριζε πως τα δοκίμια αυτά θα

βρίσκονταν εκεί;» «Κανείς εκτός από τον τυπογράφο.» «Μήπως εκείνος ο Μπάνιστερ γνώριζε;» «Όχι, βεβαίως όχι. Κανείς δεν το γνώριζε.» «Που βρίσκεται ο Μπάνιστερ τώρα;» «Ήταν πολύ άρρωστος, ο κακόμοιρος. Τον άφησα

πεσμένο στο κάθισμα. Ήμουν σε μεγάλη βιασύνη να έρθω σε εσάς.»

«Αφήσατε την πόρτα ανοικτή;» «Κλείδωσα πρώτα τα θέματα.» «Τότε καταλήγουμε, κ. Σόαμς, πως εκτός κι αν ο ινδός

μαθητής αναγνώρισε το ρολό ως δοκίμια θεμάτων, ο άνθρωπος ο οποίος τα αντέγραψε τα ανακάλυψε τυχαίως δίχως να γνωρίζει πως βρίσκονταν εκεί.»

«Αυτήν την εντύπωση έχω.» Ο Χολμς χαμογέλασε αινιγματικά. «Λοιπόν», είπε, «ας πάμε από εκεί. Δεν είναι ο τύπος

των υποθέσεων σου, Γουώτσον – από πνευματικής, ή από


- 291 -

φυσικής άποψης. Καλώς· έλα αν το θέλεις. «Τώρα, κ. Σόαμς – στη διάθεση σας!»

Το καθιστικό του πελάτη μας έβλεπε μέσω ενός μακριού, χαμηλού, καφασωτού παράθυρου στην αρχαία, χρώματος λειχήνων, αυλή του παλιού κολεγίου. Μια Γοτθική τοξωτή πόρτα οδηγούσε σε μια φθαρμένη πέτρινη σκάλα. Στο πρώτο πάτωμα βρισκόταν το γραφείο του καθηγητή. Από πάνω βρίσκονταν τρεις μαθητές, ένας σε κάθε πάτωμα. Είχε ήδη βραδιάσει όταν φτάσαμε στην σκηνή του προβλήματος μας. Ο Χολμς στάθηκε και κοίταξε με ενδιαφέρον προς το παράθυρο. Κατόπιν, το πλησίασε, και, στεκάμενος στα ακροδάχτυλα του με τον λαιμό του τεντωμένο, κοίταξε εντός του δωματίου.

«Θα πρέπει να μπήκε μέσω της πόρτας. Δεν υπάρχει

κανένα άνοιγμα εκτός από το μοναδικό τζάμι», είπε ο σοβαρός οδηγός μας.

«Τρομάρα μου!» είπε ο Χολμς, και χαμογέλασε κατά έναν μοναδικό τρόπο ενώ κοίταξε το σύντροφο μας. «Λοιπόν,

Arthur Conan Doyle

- 292 -

αφού δεν υπάρχει κάτι να μάθουμε εδώ καλύτερα να πάμε μέσα.»

Ο Λέκτορας ξεκλείδωσε την εξώπορτα και μας οδήγησε μέσα στο δωμάτιο. Σταθήκαμε πλάι στην είσοδο ενώ ο Χολμς προέβη στην εξέταση του χαλιού.

«Φοβούμαι πως δεν υπάρχουν κάποια ίχνη εδώ», είπε. «Κανείς δε θα μπορούσε να ελπίζει για κάποιο μια τόσο ξηρή μέρα. Ο υπηρέτης σας δείχνει να έχει αναλάβει αρκετά. Τον αφήσατε σε μια καρέκλα, είπατε· σε ποια καρέκλα;»

«Πλάι στο παράθυρο εδώ.» «Κατάλαβα. Κοντά στο μικρό γραφείο. Μπορείτε να

έρθετε μέσα τώρα. Τελείωσα με το χαλί. Ας αρχίσουμε πρώτα με το μικρό γραφείο. Φυσικά, αυτό που συνέβη είναι ξεκάθαρο. Ο άντρας μπήκε και πήρε τα θέματα, το ένα φύλλο κατόπιν του άλλου, από το κεντρικό γραφείο. Τα μετέφερε μέχρι το παράθυρο, επειδή από εκεί θα ήταν σε θέση να δει αν ερχόσασταν από την αυλή, και έτσι να μπορεί να αποδράσει.»

«Ουσιαστικά δε θα μπορούσε», είπε ο Σόαμς, «γιατί μπήκα από την πλαϊνή πόρτα.»

«Αχά, πολύ καλό! Λοιπόν, όπως και να έχει, αυτό είχε στο μυαλό του. Ας δούμε τα τρία φύλλα. Κάποια δαχτυλικά αποτυπώματα – όχι! Λοιπόν, μετέφερε αυτό αρχικά και το αντέγραψε. Πόσο θα του έπαιρνε να το κάνει, χρησιμοποιώντας κάθε δυνατή σύντμηση; Ένα τέταρτο της ώρας, όχι λιγότερο. Κατόπιν το πέταξε κάτω και έπιασε το επόμενο. Ήταν στα μισά όταν η επιστροφή σας τον ανάγκασε σε μια βιαστική υποχώρηση – ΠΟΛΥ βιαστική, αφού δεν είχε τον χρόνο να επιστρέψει τα χαρτιά τα οποία θα σας φανέρωναν πως βρισκόταν εκεί. Δεν είχατε επίγνωση κάποιων βιαστικών βημάτων στην σκάλα ενώ μπήκατε από την εξωτερική πόρτα;»

«Όχι, δεν μπορώ να πω ότι είχα.» «Λοιπόν, έγραφε τόσο φουριόζικα που έσπασε το

μολύβι του, και χρειάστηκε, όπως παρατηρήσατε, να το ξύσει ξανά. Αυτό είναι ενδιαφέρον, Γουώτσον. Το μολύβι δεν ήταν συνηθισμένο. Ήταν μεγαλύτερο του συνήθους μεγέθους, με


- 293 -

μαλακή μύτη· το εξωτερικό χρώμα ήταν σκούρο μπλε, το όνομα του κατασκευαστή αναγραφόταν με ασημί γράμματα, και το κομμάτι που απομένει είναι περίπου τρία εκατοστά σε μήκος. Ψάξτε για ένα τέτοιο μολύβι, κ. Σόαμς, και θα βρείτε τον άνθρωπο σας. Όταν προσθέσω πως κατέχει ένα μεγάλο και ιδιαίτερα στομωμένο μαχαίρι, θα έχετε ένα επιπλέον βοήθημα.»

Ο κ. Σόαμς είχε κάπως σαστίσει57

Ο Χολμς ανασήκωσε ένα μικρό κομμάτι με τα γράμματα ΝΝ και ένα διάστημα καθαρού ξύλου κατόπιν αυτών.

από αυτή την ροή πληροφοριών. «Ακολουθώ τις υπόλοιπες υποδείξεις σας», είπε, «αλλά στα αλήθεια, στο ζήτημα του μήκους—»

«Βλέπετε;» «Όχι, φοβούμαι πως ακόμη και τώρα—» «Γουώτσον, ανέκαθεν σε αδικούσα. Υπάρχουν και

άλλοι. Τι θα μπορούσε αυτό το ΝΝ να είναι; Πρόκειται για το τέλος μιας λέξης. Έχετε επίγνωση πως το Γιόχανν Φάμπερ είναι το πλέον γνωστό όνομα κατασκευαστή. Δεν είναι σαφές πως παραμένει ελάχιστο μολύβι το οποίο να ακολουθεί το Γιόχανν;» Σήκωσε το μικρό γραφείο πλάγια στο ηλεκτρικό φως. «Έλπιζα πως αν το χαρτί πάνω στο οποίο έγραψε ήταν λεπτό κάποιο ίχνος του θα ήταν δυνατόν να είχε περάσει επί της λουστραρισμένης επιφάνειας. Όχι, δεν βλέπω τίποτα. Δεν πιστεύω πως υπάρχει κάτι άλλο να μάθουμε εδώ. Τώρα επί του κεντρικού γραφείου. Αυτός ο μικρός σβώλος είναι, υποθέτω, η μαύρη, ζυμώδης μάζα περί της οποίας μιλήσατε. Κατά προσέγγιση πυραμιδοειδής σε σχήμα και κουφωμένη, αντιλαμβάνομαι. Όπως λέτε, φαίνονται να υπάρχουν πριονίδια μέσα της. Τρομάρα μου, είναι εξαιρετικά ενδιαφέ-ρον. Και το σκίσιμο —ένα ευδιάκριτο σκίσιμο, βλέπω. Ξεκίνησε με ένα μικρό ξύσιμο και κατέληξε σε μια πριονωτή τρύπα. Σας είμαι βαθύτατα υποχρεωμένος που στρέψατε την προσοχή στην συγκεκριμένη υπόθεση, κ. Σόαμς. Που οδηγεί αυτή η πόρτα;»

57 overwhelmed

Arthur Conan Doyle

- 294 -

«Στο υπνοδωμάτιο μου.» «Βρεθήκατε εντός του κατόπιν της περιπέτειας σας;» «Όχι· Ήρθα ευθύς αμέσως σε εσάς.» «Θα ήθελα να ρίξω μια ματιά τριγύρω. Τι χαριτωμένο,

παλιομοδίτικο δωμάτιο! Θα είχατε την καλοσύνη να περιμέ-νετε μια στιγμή μέχρι να εξετάσω το πάτωμα. Όχι, δεν βλέπω τίποτα. Αυτή η κουρτίνα; Κρεμάτε τα ρούχα σας πίσω της. Αν κάποιος ήταν αναγκασμένος να κρυφθεί μέσα σε ετούτο το δωμάτιο θα πρέπει να κρυβόταν εκεί, αφού το κρεβάτι είναι υπερβολικά χαμηλό και η ντουλάπα πολύ ρηχή. Κανείς εκεί, να υποθέσω;»

Καθώς ο Χολμς τράβηξε την κουρτίνα είχα επίγνωση, μιας αμυδρής ακαμψίας και επιφυλακής στην συμπεριφορά του, πως ήταν προετοιμασμένος για κάποιο κίνδυνο. Στην πραγματικότητα η τραβηγμένη κουρτίνα δεν φανέρωσε τίποτα παρεκτός τριών κουστουμιών κρεμασμένων από μια σειρά κρεμάστρες. Ο Χολμς στράφηκε από την άλλη και γονάτισε ξαφνικά στο πάτωμα.


- 295 -

«Εδώ είμαστε! Τι είναι αυτό;» είπε. Ήταν μια μικρή πυραμίδα από μια μαύρη ουσία, σαν

λαδόστοκο, ακριβώς όπως εκείνη πάνω στο τραπέζι του γραφείου. Ο Χολμς την κράτησε στην ανοικτή παλάμη του κάτω από την λάμψη του ηλεκτρικού φωτός.

«Ο επισκέπτης σας φαίνεται πως άφησε ίχνη τόσο στο υπνοδωμάτιο σας όσο επίσης και στο καθιστικό σας, κ. Σόαμς.»

«Τι μπορεί να ήθελε εδώ;» «Πιστεύω πως είναι αρκετά σαφές. Επιστρέψατε κατά

απρόσμενο τρόπο, και έτσι δεν είχε καμία προειδοποίηση μέχρι που ήσασταν μπροστά στην πόρτα. Τι να έκανε; Άρπαξε όλα όσα θα μπορούσαν να τον προδώσουν και όρμησε μέσα στο υπνοδωμάτιο σας για να κρυφτεί.»

«Μη χειρότερα, κ. Χολμς, θέλετε να μου πείτε πως όλη την ώρα που μιλούσα με τον Μπάνιστερ σε ετούτο το δωμάτιο είχαμε τον άντρα αιχμάλωτο μόνο και μόνο αν το γνωρίζαμε;»

«Έτσι το εξηγώ.» «Σίγουρα θα υπάρχει κάποια άλλη εναλλακτική, κ.

Χολμς. Δεν ξέρω αν παρατηρήσατε το παράθυρο του υπνοδωματίου μου;»

«Υαλοπίνακας, με σκελετό από μολύβι, τρία ξεχωριστά παράθυρα, ένα που περιστρέφεται πάνω σε μεντεσέ και μεγάλο αρκετά για να χωρέσει έναν άντρα.»

«Ακριβώς. Και βλέπει σε ένα σημείο του προαυλίου ώστε να είναι εν μέρει αθέατο. Ο άντρας θα μπορούσε να είχε διενεργήσει την είσοδο του από εκεί, να άφησε ίχνη καθώς διέσχισε το υπνοδωμάτιο, και, τέλος, βρίσκοντας την πόρτα ανοικτή να απέδρασε μέσω αυτής.»

Ο Χολμς κούνησε το κεφάλι του ανυπόμονα. «Ας είμαστε πρακτικοί», είπε. «Αντιλαμβάνομαι ότι

αναφέρατε πως υπάρχουν τρεις σπουδαστές οι οποίοι χρησιμοποιούν αυτή την σκάλα και συνηθίζουν να περνάνε από την πόρτα σας;»

«Μάλιστα, υπάρχουν.» «Και όλοι τους θα εξεταστούν για τον διαγωνισμό;»

Arthur Conan Doyle

- 296 -

«Μάλιστα.» «Έχετε κάποιο λόγο να υποπτεύεστε κάποιον

περισσότερο από τους υπόλοιπους;» Ο Σόαμς δίστασε. «Πρόκειται για μια ιδιαίτερα λεπτή ερώτηση», είπε.

«Σε κανέναν δεν αρέσει να αναφέρεται σε υποψίες όταν δεν υπάρχουν αποδείξεις.»

«Ας ακούσουμε τις υποψίες σας. Θα κοιτάξω αργότερα για αποδείξεις.»

«Θα σας πω, τότε, με λίγα λόγια τον χαρακτήρα των τριών ανδρών οι οποίοι διαμένουν σε ετούτα τα δωμάτια. Στο χαμηλότερο από τα τρία μένει ο Γκιλκράιστ, ένας εξαίρετος υπότροφος και αθλητής· παίζει στην ομάδα Ράγκμπι και την ομάδα Κρίκετ του κολεγίου, και έλαβε την τιμητική του διάκριση για το μετ’ εμποδίων και το άλμα εις μήκος. Πρόκειται περί ενός εξαίρετου, ανδροπρεπή τύπου. Πατέρας του είναι ο ξακουστός Σερ Τζαμπέζ Γκιλκράιστ, ο οποίος καταστράφηκε στις ιπποδρομίες. Ο υπότροφος μου απέμεινε πολύ φτωχός, όμως είναι σκληρά εργαζόμενος και φιλόπονος. Θα τα πάει καλά.

«Το δεύτερο πάτωμα κατοικείται από τον Νταλάτ Ρας, τον Ινδό. Είναι ένας σιωπηλός, μυστηριώδης τύπος, όπως οι περισσότεροι από τους ινδούς. Είναι ξεσκολισμένος στην δουλειά του, μολονότι τα Ελληνικά είναι το αδύνατο σημείο του. Είναι σταθερός και μεθοδικός.

«Ο τελευταίος όροφος ανήκεις στον Μάιλς ΜακΛάρεν. Είναι ένας ευφυέστατος τύπος όταν επιλέγει να δουλέψει—ένας από τους εξυπνότερους διανοούμενους του Πανεπιστημίου, όμως είναι αφάνταστα, έκλυτος, και απείθα-ρχος. Παραλίγο να αποβληθεί εξαιτίας ενός χαρτοπαικτικό σκάνδαλο στο πρώτο έτος του. Τεμπέλιαζε αυτό το εξάμηνο, και θα πρέπει να περιμένει με φόβο τον διαγωνισμό.»

«Τότε είναι εκείνος τον οποίο υποπτεύεσθε;» «Δεν τολμώ να φτάσω σε αυτό. Ωστόσο εκ των τριών

τους τελεί ως ο λιγότερο απίθανος.»


- 297 -

«Ακριβώς. Τώρα, κ. Σόαμς, ας ρίξουμε μια ματιά στον υπηρέτη σας, τον Μπάνιστερ.»

Επρόκειτο περί ενός μικρόσωμου, χλωμού, καλοξυρισμένου, γκριζαρισμένου τύπου γύρω στα πενήντα. Υπέφερε ακόμη από την αιφνίδια διατάραξη της ήρεμης καθημερινότητας της ζωής του. Το γεμάτο πρόσωπο του σφιγγόταν 58

«Ερευνούμε την ατυχή υπόθεση, Μπάνιστερ», είπε το αφεντικό του.

από την νευρικότητα του, και τα δάκτυλα του αδυνατούσαν να παραμείνουν ακίνητα.

«Μάλιστα, κύριε.»

«Αντιλαμβάνομαι», είπε ο Χολμς, «πως αφήσατε το

κλειδί σας στην πόρτα;» «Μάλιστα, κύριε.» «Δεν ήταν αυτό ιδιαίτερα ασυνήθιστο να το πράξετε

την ίδια μέρα που τα υπό συζήτηση θέματα βρίσκονταν μέσα;» «Ήταν πλέον ατυχές, κύριε. Όμως το έχω ξανακάνει

κατά καιρούς σε άλλες περιόδους.» «Πότε μπήκατε στο δωμάτιο;» «Ήταν περίπου τεσσερσήμισι. Είναι η ώρα για το τσάι

του κ. Σόαμς.»

58 (twitching)

Arthur Conan Doyle

- 298 -

«Πόσο παραμείνατε;» «Όταν είδα πως απουσίαζε έφυγα αμέσως.» «Κοιτάξατε τα χαρτιά πάνω στο γραφείο;» «Όχι κύριε· βεβαίως όχι.» «Πώς έτυχε να αφήσετε το κλειδί στην πόρτα;» «Κρατούσα τον δίσκο με το τσάι στα χέρια μου.

Σκέφτηκα πως θα επέστρεφα για το κλειδί. Κατόπιν το ξέχασα.»

«Η εξώπορτα έχει κλειδαριά με ελατήριο;» «Όχι, κύριε.» «Τότε ήταν ανοικτή όλη αυτή την ώρα;» «Μάλιστα, κύριε.» «Όταν ο κ. Σόαμς επέστρεψε και σας κάλεσε, είσαστε

ιδιαίτερα ταραγμένος;» «Μάλιστα, κύριε. Τέτοιο πράμα δεν έχει συμβεί ποτέ

καθ’ όλη την διάρκεια των ετών που βρίσκομαι εδώ. Σχεδόν λιποθύμησα, κύριε.»

«Όπως το αντιλήφθηκα. Που βρισκόσασταν όταν αρχίσατε να μην νοιώθετε καλά;»

«Που βρισκόμουν, κύριε; Μα, εδώ, κοντά στην πόρτα.» «Είναι περίεργο, επειδή καθίσατε σε εκείνη την

καρέκλα αντίκρυ κοντά στην γωνία. Γιατί προσπεράσατε τις άλλες καρέκλες;»

«Πιστεύω ειλικρινά πως δεν είχε ιδέα σχετικά, κ. Χολμς. Έδειχνε χάλια – κάτωχρος.»

«Μείνατε εδώ όταν το αφεντικό σας έφυγε;» «Μόνο για ένα λεπτό ή κάπου εκεί. Έπειτα κλείδωσα

την πόρτα και πήγα στο δωμάτιο μου.» «Ποιόν υποπτεύεσθε;» «Χμ, δεν τολμώ να πω, κύριε. Δεν πιστεύω πως

υπάρχει κάποιος κύριος σε ετούτο το Πανεπιστήμιο ο οποίος να είναι ικανός να ωφεληθεί από μια τέτοια ενέργεια. Όχι, κύριε, δεν το πιστεύω.»

«Σας ευχαριστώ· αρκεί», είπε ο Χολμς. «Χμ, κάτι ακόμη. Δεν αναφέρατε σε κάποιον από τους τρεις κυρίους τους οποίους φροντίζετε πως κάτι τρέχει;»


- 299 -

«Όχι, κύριε· ούτε κουβέντα.» «Δεν είδατε κανέναν τους;» «Όχι, κύριε.» «Πολύ καλά. Τώρα, κ. Σόαμς, θα κάνουμε ένα

περίπατο στο περίβολο, αν δεν σας πειράζει.» Τρία κίτρινα τετράγωνα από φως έφεγγαν από πάνω

μέσα στο σκοτάδι που έπεφτε.» «Τα τρία πουλάκια σας είναι όλα στις φωλιές τους»,

είπε ο Χολμς, κοιτάζοντας πάνω. «Όπα! Τι ήταν αυτό; Ένας τους φαίνεται αρκετά ανήσυχος.»

Επρόκειτο για τον Ινδό, του οποίου η σιλουέτα εμφανίστηκε ξαφνικά πάνω στην κουρτίνα του. Βημάτιζε βιαστικά πέρα δώθε στο δωμάτιο του.

«Θα ήθελα να ρίξω μια ματιά σε καθέναν τους», είπε ο Χολμς. «Είναι δυνατόν;»

«Δεν υπάρχει καμία δυσκολία», απάντησε ο Σόαμς. «Τα συγκεκριμένα δωμάτια είναι ίσως τα παλαιότερα στο κολέγιο, και δεν είναι ασύνηθες να τα επισκέπτονται. Ακολουθήστε με, και θα οδηγήσω προσωπικά.»

«Όχι ονόματα, παρακαλώ!» είπε ο Χολμς, καθώς χτυπήσαμε στην πόρτα του Γκίλκράιστ. Ένας ψηλός, ανοιχτόξανθος, λεπτός νεαρός την άνοιξε, και μας υποδέχθηκε με φιλοφροσύνη όταν αντιλήφθηκε την αποστολή μας. Υπήρχαν όντως ορισμένα ιδιόρρυθμα μεσαιωνικά αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά εντός. Ο Χολμς γοητεύθηκε πολύ με κάποιο από αυτά ώστε επέμεινε να το σχεδιάσει στο σημειωματάριο του, έσπασε το μολύβι του, χρειάστηκε να δανειστεί ένα από τον οικοδεσπότη μας, και τέλος δανείστηκε ένα μαχαίρι για να ξύσει το δικό του. Το ίδιο περίεργο ατύχημα του συνέβη στα δωμάτια του Ινδού – ενός σιωπηλού, μικρόσωμου, γαμψομύτη τύπου, ο οποίος μας λοξοκοίταζε και ήταν εμφανώς χαρούμενος όταν οι αρχιτεκτονικές μελέτες του Χολμς έφθασαν στο τέλος τους. Μου ήταν αδύνατον να καταλάβω αν σε κάποια από τις δυο περιπτώσεις ο Χολμς είχε εντοπίσει κάποιο στοιχείο το οποίο αναζητούσε. Μόνο στον τρίτο η επίσκεψη μας απέβη άκαρπη. Η εξώπορτα δεν άνοιξε

Arthur Conan Doyle

- 300 -

στο χτύπημα μας, και τίποτα πιο ουσιώδες από έναν χείμαρρο βωμολοχίας δεν ήρθε από πίσω της. «Δεν με νοιάζει ποιοι είστε. Δεν πάτε στα κομμάτια!» ακούστηκε η θυμωμένη φωνή. «Αύριο είναι ο διαγωνισμός, και δε θα ενοχληθώ από κανέναν.»

«Αγενής τύπος», είπε ο οδηγός μας, κοκκινίζοντας από

θυμό καθώς αποσυρθήκαμε προς τις σκάλες. «Φυσικά, δεν αντιλήφθηκε πως εγώ χτυπούσα την πόρτα του, αλλά ασχέτως η συμπεριφορά του ήταν ιδιαίτερα ανάγωγη, και, όντως, υπό τις περιστάσεις μάλλον ύποπτη.»

Η απόκριση του Χολμς ήταν περίεργη. «Μπορείτε να μου πείτε το ακριβές του ύψος;» ρώτησε. «Ειλικρινά, κ. Χολμς, δεν μπορώ να πω με βεβαιότητα.

Είναι ψηλότερος από τον Ινδό, και όχι τόσο ψηλός όσο ο Γκίλκραϊστ. Υποθέτω πώς πρέπει να είναι περί το ένα και εβδομήντα πέντε.»

«Είναι εξαιρετικά σημαντικό», είπε ο Χολμς. «Και τώρα, κ. Σόαμς, σας εύχομαι καλή σας νύχτα.»

Ο οδηγός μας αναφώνησε στην έκπληξη και τον αποτροπιασμό του. «Μη χειρότερα, κ. Χολμς, δε θα με εγκαταλείψετε με τόσο απότομο τρόπο! Φαίνεται πως δεν


- 301 -

κατανοείτε την κατάσταση. Αύριο είναι ο διαγωνισμός. Είμαι υποχρεωμένος να λάβω κάποια οριστική απόφασης απόψε. Δε μπορώ να επιτρέψω να διεξαχθεί ο διαγωνισμός εάν ένα εκ των θεμάτων έχει κλαπεί. Η κατάσταση οφείλεται να αντιμετωπισθεί.»

«Πρέπει να το αφήσετε ως έχει. Θα περάσω νωρίς αύριο το πρωί και θα συζητήσουμε επί του ζητήματος. Υπάρχει περίπτωση να είμαι σε θέση τότε να υποδείξω κάποια πορεία δράσης. Εν τω μεταξύ μην αλλάξετε τίποτα – απολύτως τίποτα.»

«Πολύ καλά, κ. Χολμς.» «Μπορείτε να μείνετε απολύτως ήσυχος όσον αφορά

τις σκέψεις σας. Μετά βεβαιότητας θα βρούμε κάποιον τρόπο να σας βγάλουμε από την δύσκολη θέση. Θα πάρω τον μαύρο πηλό μαζί μου, όπως επίσης και τα ξύσματα του μολυβιού. Αντίο.»

Όταν βρεθήκαμε στο σκοτάδι του περιβόλου κοιτάξαμε και πάλι τα παράθυρα. Ο Ινδός βημάτιζε ακόμη στο δωμάτιο του. Οι άλλοι ήταν άφαντοι.

«Λοιπόν, Γουώτσον, τι συμπεραίνεις από όλα αυτά;» ρώτησε ο Χολμς, καθώς βγήκαμε στην κεντρική οδό. «Ένα παιχνιδάκι του σαλονιού – κάπως σαν το κόλπο με τα τρία χαρτιά, έτσι; Ορίστε οι τρεις άνθρωποι σου. Θα πρέπει να είναι ένας από αυτούς. Κάνε την επιλογή σου. Ποιόν επιλέγεις;»

«Ο βρομόστομος στο τελευταίο πάτωμα. Είναι εκείνος που έχει το χειρότερο ιστορικό. Και εντούτοις αυτός ο Ινδός ήταν ένας πολύ ύπουλος τύπος επίσης. Γιατί να βηματίζει στο δωμάτιο του όλη την ώρα;»

«Τίποτα ιδιαίτερο στο συγκεκριμένο θέμα. Πολλοί άνθρωποι το κάνουν προσπαθώντας να αποστηθίσουν κάτι.»

«Μας κοίταζε με έναν αλλόκοτο τρόπο.» «Το ίδιο κι εσύ αν ένα τσούρμο ξένοι σε επισκέπτονταν

ενώ εσύ προετοιμαζόσουν για διαγωνισμό την επόμενη ημέρα, και κάθε στιγμή είχε σημασία. Όχι, δε βλέπω τίποτα σε αυτό. Μολύβια, επίσης, και μαχαίρια —όλα ήταν ικανοποιητικά. Ωστόσο εκείνος ο τύπος ΟΝΤΩΣ με προβληματίζει.»

Arthur Conan Doyle

- 302 -

«Ποιος;» «Μα, ο Μπάνιστερ, ο υπηρέτης. Ποιος είναι ο ρόλος του

στο ζήτημα;» «Μου έδωσε την εντύπωση πως επρόκειτο περί ενός

τίμιου ανθρώπου.» «Το ίδιο και σε μένα. Αυτό είναι το θέμα που

προβληματίζει. Γιατί θα έπρεπε έναν απολύτως τίμιος άνθρωπος —μάλιστα, μάλιστα, ορίστε ένας μεγάλος χαρτοπώλης. Θα αρχίσουμε τις έρευνες μας εδώ.»

Υπήρχαν μόνον τέσσερις χαρτοπώλες κάποιου μεγέθους στην πόλη, και σε καθέναν τους ο Χολμς παρουσίασε τα ξύσματα του μολυβιού και προσέφερε ένα υψηλό τίμημα για ένα αντίστοιχο. Όλοι ήταν σύμφωνοι πως κάποιο θα ήταν δυνατόν να παραγγελθεί, αλλά πως δεν ήταν το σύνηθες μέγεθος μολυβιού και πως σπανίως το διατηρούσαν σε στοκ. Ο φίλος μου δεν φάνηκε να πτοείται από την αποτυχία του, αλλά ανασήκωσε τους ώμους του σε καλοδιάθετη παραίτηση.

«Δεν γίνεται τίποτα, αγαπητέ μου Γουώτσον. Το συγκεκριμένο, το καλύτερο και τελεσίδικο στοιχείο μας, δεν οδήγησε πουθενά. Όμως, πράγματι, ελάχιστα αμφιβάλω πως είμαστε σε θέση να στηρίξουμε μια επαρκής υπόθεση δίχως αυτό. Μα τον Ιώβ! Αγαπητέ μου φίλε, είναι σχεδόν εννέα, και η σπιτονοικοκυρά μουρμούριζε περί μπιζελιών στις εφτά και μισή. Και με τον ατέλειωτο καπνό σου, και την έλλειψη τάξης στα γεύματα σου, αναμένω πως θα αναγκαστείς να τον κόψεις και πως θα μοιραστώ και εγώ την παρακμή σου –όχι, ωστόσο, πριν να έχουμε λύσει το πρόβλημα του νευρικού καθηγητή, του απερίσκεπτου υπηρέτη, και των τριών διασκεδαστικών σπουδαστών.»

Ο Χολμς δεν προέβη σε περαιτέρω νύξεις επί του ζητήματος την ημέρα εκείνη, μολονότι κάθισε χαμένος στις σκέψεις για αρκετή ώρα κατόπιν του αργοπορημένου δείπνου μας. Στις οχτώ το πρωί ήρθε στο δωμάτιο μου καθώς είχα τελειώσει τον πρωινό καλλωπισμό μου.


- 303 -

«Λοιπόν, Γουώτσον», είπε, «είναι ώρα να κατηφορίσουμε κατά το Σαίντ Λούκ. Θα τα καταφέρεις δίχως πρόγευμα;»

«Βεβαίως.» «Ο Σόαμς θα βρίσκεται σε φρικτή νευρική κρίση μέχρι

να κατορθώσουμε να του αναφέρουμε κάτι θετικό.» «Έχεις κάτι θετικό να του πεις;» «Πιστεύω πως έχω.» «Σχημάτισες κάποιο συμπέρασμα;» «Ναι, αγαπητέ μου Γουώτσον· έλυσα το μυστήριο.» «Μα ποια νεώτερα στοιχεία θα ήταν δυνατόν να έχεις

βρει;» «Αχά! Δεν ξεσηκώθηκα για το τίποτα από το κρεβάτι

μου τόσο πρόωρα όπως στις έξι η ώρα. Δούλεψα για δυο γεμάτες ωρούλες και κάλυψα τουλάχιστον πέντε μίλια, ώστε να μπορώ να παρουσιάσω κάτι. Κοίτα εδώ!»

Είχε απλώσει το χέρι του. Στην παλάμη του χεριού του υπήρχαν τρεις πυραμίδες μαύρου, ζυμώδη πηλού.

«Μα, Χολμς, είχες μόνο δυο χθες!» «Και άλλον ένα σήμερα το πρωί. Αποτελεί ένα καίριο

επιχείρημα πως από όπου προήλθε το υπ’ αριθμόν 3 προήλθαν επίσης τα υπ’ αριθμόν 1 και 2. Έτσι, Γουώτσον; Λοιπόν, ακολούθα με και πάμε να απαλλάξουμε τον φίλο Σόαμς από το μαρτύριο του.»

Ο ατυχής εκπαιδευτικός ήταν μετά βεβαιότητας σε μια κατάσταση αξιολύπητου εκνευρισμού όταν τον συναντήσαμε στο δωμάτιο του. Σε λίγες ώρες ο διαγωνισμός θα ξεκινούσε, και εκείνος βρισκόταν ακόμη στο δίλημμα μεταξύ του να κοινοποιήσει τα γεγονότα ή να αφήσει τον υπαίτιο να διαγω-νισθεί για την πολύτιμη υποτροφία. Στεκόταν μόλις και μετά βίας ακίνητος, τόσο μεγάλος ήταν ο διανοητικός εκνευρισμός του, και έτρεξε προς τον Χολμς με τα δυο του χέρια ανυπόμονα απλωμένα.

«Δόξα τω θεό ήρθατε! Φοβόμουν πως θα είχατε απελπιστεί και τα παρατήσατε. Τι να κάνω; Να ξεκινήσει ο διαγωνισμός;»

Arthur Conan Doyle

- 304 -

«Ναι· αφήστε τον να συνεχίσει φυσικότατα.» «Όμως ο αχρείος----;» «Δε θα διαγωνισθεί.» «Ξέρετε ποιος είναι;» «Έτσι πιστεύω. Αφού το ζήτημα δε θα κοινοποιηθεί

είμαστε υποχρεωμένοι να αναλάβουμε ορισμένες αρμοδιό-τητες, και να προβούμε στην λήψη κάποιων αποφάσεων μέσω ενός μικρού ιδιωτικού στρατοδικείου. Εσείς εκεί, αν έχετε την καλοσύνη, Σόαμς! Γουώτσον, εσύ εδώ! Θα πάρω την πολυθρόνα στο κέντρο. Πιστεύω πως είμαστε επαρκώς επιβλητικοί για να προκαλέσουμε φόβο στην ένοχη καρδιά. Αν έχετε την καλοσύνη χτυπήστε το κουδούνι!»

Ο Μπάνιστερ μπήκε, και έκανε πίσω σε εμφανή

κατάπληξη και φόβο στην ένδικη εικόνα59

«Έχετε την καλοσύνη να κλείσετε την πόρτα», είπε ο Χόλμς. «Τώρα, Μπάνιστερ, θα μας αφηγηθείτε την αλήθεια σχετικά με το χθεσινό περιστατικό;»

.

Ο άντρας χλόμιασε ως τις ρίζες των μαλλιών του. «Σας είπα τα πάντα, κύριε.» «Τίποτα να προσθέσετε;» «Τίποτα απολύτως, κύριε.» 59 (judicial appearance.)


- 305 -

«Λοιπόν, τότε, θα πρέπει να προβώ σε ορισμένες επισημάνσεις προς εσάς. Όταν καθίσατε σε εκείνη την καρέκλα χθες, το πράξατε ώστε να συγκαλύψετε κάποιο αντικείμενο το οποίο θα γινόταν ορατό από όποιον βρισκόταν στο δωμάτιο;»

Το πρόσωπο του Μπάνιστερ ήταν κάτωχρο. «Όχι, κύριε· βεβαίως όχι.» «Αποτελεί μόνον μια επισήμανση», είπε ο Χολμς

μειλίχια. «Ειλικρινά παραδέχομαι πως δεν είμαι σε θέση να το αποδείξω. Ωστόσο μου ενδείκνυται ως αρκετά πιθανό, αφού την στιγμή που ο κ. Σόαμς γύρισε την πλάτη του απελευθε-ρώσατε τον άντρα ο οποίος κρυβόταν στο υπνοδωμάτιο.»

Ο Μπάνιστερ ύγρανε τα ξερά χείλη του. «Δεν υπήρχε κανένας, κύριε.» «Α, τι κρίμα, Μπάνιστερ. Έως στιγμής ίσως να λέγατε

την αλήθεια, όμως πλέον γνωρίζω πως ψευδόσασταν.» Το πρόσωπο του άντρα βάρυνε από μια βλοσυρή

περιφρόνηση. «Δεν υπήρχε κανένας, κύριε.» «Ελάτε, ελάτε, Μπάνιστερ!» «Όχι, κύριε· δεν υπήρχε κανείς.» «Στην προκειμένη περίπτωση δεν μπορείτε να μας

προσφέρετε περαιτέρω πληροφορίες. Θα μπορούσατε να παραμείνετε στο δωμάτιο; Σταθείτε εκεί κοντά στην πόρτα του υπνοδωματίου. Τώρα, Σόαμς, θα σας ζητήσω αν έχετε την καλοσύνη να ανέβετε στο δωμάτιο του νεαρού Γκίλκραϊστ, και να του ζητήσετε να κατέβει στο δικό σας.»

Μια στιγμή αργότερα ο καθηγητής επέστρεψε, φέρνοντας μαζί του τον σπουδαστή. Επρόκειτο περί ενός ατόμου εξαίρετου παρουσιαστικού, ψηλού, λυγερού, και ευκίνητου, με δυναμικό βηματισμό και ευχάριστο, δραστήριο πρόσωπο. Τα προβληματισμένα γαλάζια μάτια του μας κοίταξαν με την σειρά, και τελικά παρέμειναν με μια έκφραση ανέκφραστου αποτροπιασμού στον Μπάνιστερ που βρισκόταν στην αντικρινή γωνία.

Arthur Conan Doyle

- 306 -

«Κλείστε μόνο την πόρτα», είπε ο Χολμς. «Λοιπόν, κ. Γκίλκραϊστ, είμαστε εντελώς μόνοι εδώ, και κανείς δεν υπάρχει λόγος να μάθει έστω και μια λέξη από όσα θα ειπωθούν μεταξύ μας. Μπορούμε να είμαστε απολύτως ειλικρινείς μεταξύ μας. Θέλουμε να μάθουμε, κ. Γκίλκραϊστ, πως εσείς, ένας έντιμος άνθρωπος, διαπράξατε μια τέτοια πράξη όπως η χθεσινή;»

Ο ατυχής νεαρός έκανε πίσω παραπατώντας και ρίχνοντας μια ματιά γεμάτη τρόμο και απογοήτευση στον Μπάνιστερ.

«Όχι, όχι, κ. Γκίλκραϊστ, κύριε· δεν ανέφερα λέξη – ούτε μια λέξη!» αναφώνησε ο υπηρέτης.

«Όχι, αλλά μόλις το κάνατε», είπε ο Χολμς. «Τώρα, κύριε, θα πρέπει να κατανοείτε πως κατόπιν των λόγων του Μπάνιστερ η θέση σας είναι μάταιη, και πως η μόνη σας τύχη έγκειται σε μια ειλικρινή ομολογία.»

Προς στιγμής ο Γκίλκραϊστ, με ανασηκωμένο το χέρι

του, προσπάθησε να ελέγξει τον εκνευρισμό του προσώπου του. Την επόμενη στιγμή είχε πέσει στα γόνατα πλάι στο


- 307 -

γραφείο και, βυθίζοντας το πρόσωπο του στα χέρια του, είχε ξεσπάσει σε μια θύελλα εντονότατων λυγμών.

«Ελάτε, ελάτε», είπε ο Χολμς, καλοσυνάτα· «το να

σφάλλεις είναι ανθρώπινο, και τουλάχιστον κανείς δεν σας κατηγορεί πως είσαστε ένας ανάλγητος εγκληματίας. Ίσως να ήταν ευκολότερο για εσάς αν έλεγα στον κ. Σόαμς τι συνέβη, και εσείς να με διορθώσετε όπου κάνω λάθος. Να συνεχίσω; Καλώς, καλώς, μην προσπαθείτε να απαντήσετε. Ακούστε, και βεβαιωθείτε πως δε θα σας αδικήσω.

«Από τη στιγμή, κ. Σόαμς, που μου αναφέρατε πως κανείς, ούτε καν ο Μπάνιστερ, δε θα μπορούσε να γνωρίζει πως τα θέματα βρίσκονταν στο δωμάτιο σας, η υπόθεση άρχισε να αποκτά μορφή στο μυαλό μου. Τον τυπογράφο κάποιος θα μπορούσε, φυσικά, να τον απορρίψει. Θα εξέταζε τα θέματα στο γραφείο του. Επίσης δεν σκέφτηκα τίποτα σχετικά με τον Ινδό. Αν τα δοκίμια ήταν τυλιγμένα σε ρολό δε θα ήταν δυνατόν να γνωρίζει τι ήταν. Από την άλλη, κατά τα φαινόμενα επρόκειτο περί μιας ανήκουστης σύμπτωσης το γεγονός πως κάποιος θα τολμούσε να μπει στο δωμάτιο, και πως κατά τύχη την ίδια μέρα τα θέματα βρίσκονταν στο

Arthur Conan Doyle

- 308 -

γραφείο. Το απέρριψα. Ο άνθρωπος ο οποίος μπήκε γνώριζε πως τα θέματα βρίσκονταν εκεί. Πως το γνώριζε;

«Όταν πλησίασα το δωμάτιο σας εξέτασα το παράθυρο. Με διασκεδάσατε υποθέτοντας πως εξέταζα την πιθανότητα κάποιος να έχει μπει μέρα μεσημέρι, κάτω από τα μάτια όλων εκείνων των αντικρινών δωματίων, παραβιά-ζοντας το. Μια τέτοια ιδέα ήταν εξωφρενική. Μετρούσα το πόσο ψηλός θα έπρεπε να είναι κάποιος ώστε να δει περνώ-ντας τι χαρτιά βρίσκονταν στο κεντρικό γραφείο. Κανείς πιο κοντός δε θα είχε κάποια πιθανότητα. Βλέπετε είχα ήδη λόγο να σκεφθώ πως αν κάποιος εκ των σπουδαστών ήταν άνθρωπος ασυνήθιστου ύψους ήταν εκείνος ο οποίος άξιζε να παρατηρηθεί.

«Μπήκα και έλαβα υπόψη μου τις προτάσεις σας όσον αφορά το πλαϊνό γραφείο. Σχετικά με το κεντρικό γραφείο δεν μπορούσα να σκεφθώ τίποτα, ωσότου κατά την περιγραφή σας για τον Γκίλκραϊστ αναφέρατε πως ήταν άλτης άλματος εις μήκος. Τότε όλη η κατάσταση ήρθε στην στιγμή στο μυαλό μου, και χρειαζόμουν μόνο κάποια επιβεβαιωτικά αποδεικτικά στοιχεία, τα οποία συντόμως κατόρθωσα να αποκτήσω.

«Συνέβησαν τα εξής. Ετούτος ο νεαρός είχε αφιερώσει το απόγευμα στις αθλοπαιδιές, όπου και είχε ασκηθεί στο άλμα. Επέστρεφε κουβαλώντας τα αθλητικά του παπούτσια, τα οποία είναι εφοδιασμένα, όπως γνωρίζετε, με αρκετά αιχμηρά καρφιά. Καθώς πέρασε από το παράθυρο σας είδε, χάρη στο μεγάλο ύψος του, τα δοκίμια εκείνα επί του γραφείου σας, και υπέθεσε περί του αντικειμένου τους. Δε θα είχε συμβεί το παραμικρό αν περνώντας την πόρτα σας δεν είχε αντιληφθεί το κλειδί το οποίο είχε αφεθεί εκ της απροσεξίας του υπηρέτη σας. Μια ξαφνική παρόρμηση τον κατέλαβε να μπει και να δει αν όντως επρόκειτο περί των θεμάτων. Δεν ήταν ένα επικίνδυνο εγχείρημα, μιας και πάντοτε μπορούσε να υποκριθεί πως είχε απλά μπει θέλοντας να κάνει μια ερώτηση.

«Λοιπόν, όταν είδε πως ήταν όντως τα θέματα, τότε ήταν που ενέδωσε στον πειρασμό. Άφησε τα παπούτσια του


- 309 -

στο γραφείο. Τι ακουμπήσατε στην καρέκλα κοντά στο παράθυρο;»

«Γάντια», είπε ο νεαρός. Ο Χολμς κοίταξε θριαμβευτικά προς τον Μπάνιστερ.

«Άφησε τα γάντια του στην καρέκλα, και πήρε τα θέματα, φύλλο το φύλλο, για να τα αντιγράψει. Σκέφτηκε πως ο καθηγητής θα έπρεπε να επιστρέψει από την κυρίως πύλη, και πως θα τον έβλεπε. Όπως γνωρίζουμε, επέστρεψε δια της πλαϊνής εισόδου. Ξαφνικά τον άκουσε έξω από την πόρτα. Δεν υπήρχε κάποια πιθανή διέξοδο διαφυγής. Ξέχασε τα γάντια του, όμως άρπαξε τα παπούτσια του και όρμησε προς το υπνοδωμάτιο. Παρατηρείτε πως το σκίσιμο στο τραπέζι είναι ελαφρό προς την άκρη, αλλά βαθαίνει προς την κατεύθυνση της πόρτας του υπνοδωματίου. Το γεγονός αυτό καθαυτό αρκεί για να μας δείξει πως το παπούτσι είχε τραβηχτεί προς αυτή την κατεύθυνση και πως το κακοποιό στοιχείο είχε βρει καταφύγιο εκεί. Το χώμα γύρω από το καρφί είχε παραμείνει επί του γραφείου, και ένα δεύτερο δείγμα ξεκόλλησε και έπεσε στο υπνοδωμάτιο. Μου επιτρέπεται να προσθέσω πως περπάτησα ως το χώρο αθλοπαιδιών σήμερα το πρωί, είδα πως ο σκληρός πηλός χρησιμοποιείται στο σκάμμα του άλματος, και έλαβα ένα δείγμα του, μαζί με λίγη από τη λεπτή πούδρα ή πριονίδι το οποίο διασπείρεται από πάνω για να αποτρέψει τον αθλητή από το να γλιστρήσει. Είπα την αλήθεια, κ. Γκίλκραϊστ;»

Ο σπουδαστής είχε σηκωθεί όρθιος. «Μάλιστα, κύριε, είναι αλήθεια», είπε. «Κύριε ελέησον! Έχεις τίποτα να προσθέσεις;»

αναφώνησε ο Σόαμς. «Μάλιστα, κύριε, έχω, όμως το σοκ της ταπεινωτικής

αυτής αποκάλυψης με έχει συγχύσει. Έχω μια επιστολή εδώ, κ. Σόαμς, την οποία έγραψα νωρίς το πρωί στο μέσο μιας ανήσυχης νύχτας. Έγινε πριν μάθω πως η πράξη μου ανακαλύφθηκε. Ορίστε, κύριε. Θα δείτε πως ανέφερα, ‘Έχω αποφασίσει να μην συμμετάσχω στον διαγωνισμό. Μου

Arthur Conan Doyle

- 310 -

προσφέρθηκε μια θέση στην Ροδεσιανή αστυνομία, και φεύγω για τη Νότιο Αφρική αμέσως.’»

«Ειλικρινά χαίρομαι που μαθαίνω πως δε σκόπευες να

επωφεληθείς από το αθέμιτο πλεονέκτημα σου», είπε ο Σόαμς. «Όμως γιατί άλλαξες το στόχο σου;»

Ο Γκίλκραϊστ έδειξε προς τον Μπάνιστερ. «Ορίστε ο άνθρωπος που με κατεύθυνε στο σωστό

μονοπάτι», είπε. «Έλατε λοιπόν, Μπάνιστερ», είπε ο Χολμς. «Θα σου

είναι πλέον σαφές από όσα ανέφερα πως ήσασταν ο μόνος που θα μπορούσε να έχει αφήσει το νεαρό να φύγει, αφού παραμείνατε στο δωμάτιο, και θα πρέπει να κλειδώσατε την πόρτα όταν βγήκατε έξω. Όσο για την απόδραση του από το παράθυρο, ήταν ασύλληπτο. Μπορείτε να αποσαφηνίσετε το τελευταίο ζήτημα του συγκεκριμένου μυστηρίου, και να μας πείτε τους λόγους όσον αφορά την ενέργεια σας;»

«Ήταν αρκετά απλό, κύριε, αν μόνο ξέρατε· όμως παρά την εξυπνάδα σας ήταν αδύνατον να το γνωρίζετε. Υπήρξε ένας καιρός, κύριε, όταν ήμουν οικονόμος του Σερ Τζαμπέζ Γκίλκραϊστ, πατέρα του νεαρού κυρίου. Όταν καταστράφηκε ήρθα στο κολέγιο ως υπηρέτης, όμως ποτέ δεν ξέχασα τον παλιό μου εργοδότη επειδή βρισκόταν σε τόσο


- 311 -

δεινή θέση. Παρακολούθησα το γιο του όσο μπορούσα για χάρη του παλιού καιρού. Λοιπόν, κύριε, όταν μπήκα σε τούτο το δωμάτιο χθες όταν σήμανε συναγερμός, το πρώτο πράγμα που είδα ήταν τα γάντια του κ. Γκίλκραϊστ αφημένα πάνω στην καρέκλα εκείνη. Γνώριζα τα γάντια πολύ καλά, και κατάλαβα το τι σήμαιναν. Αν ο κ. Σόαμς τα έβλεπε τότε το παιχνίδι είχε τελειώσει. Βούλιαξα σε εκείνη την καρέκλα, και τίποτα δε θα με κούναγε μέχρι ο κ. Σόαμς να έφευγε για να έρθει σας βρει. Τότε ήρθε έξω ο κακόμοιρος ο νεαρός αφέντης, τον οποίο είχα κανακέψει στα γόνατα μου, και μου τα ομολόγησε όλα. Δεν ήταν φυσικό, κύριε, πως θα έπρεπε να τον σώσω, και δεν ήταν εξίσου φυσικό να προσπαθήσω να του μιλήσω όπως ο νεκρός πατέρας του θα είχε κάνει, και να του δώσω να καταλάβει πως δε θα ωφελείτο από μια τέτοια πράξη; Θα με κατηγορούσατε, κύριε;»

«Όχι, ειλικρινά», είπε ο Χολμς, εγκάρδια, καθώς στάθηκε όρθιος. «Λοιπόν, Σόαμς, πιστεύω πως ξεδιαλύναμε το προβληματάκι σας, και το πρωινό μας προσμένει στο σπίτι. Έλα, Γουώτσον! Όσο για εσάς, κύριε, είμαι πεπεισμένος πως ένα λαμπρό μέλλον σας προσμένει στη Ροδεσία. Για μια φορά πέσατε πολύ χαμηλά. Ας δούμε στο μέλλον πόσο ψηλά μπορείτε να φτάσετε.»

Arthur Conan Doyle

- 312 -


- 313 -

10. Η Περιπέτεια των Χρυσών Πενς-Νε60

(9/8 - 14/8/ 2005)

Όταν εξετάζω τους χειρόγραφους τόμους οι οποίοι

περιέχουν το έργο μου για το έτος 1894 ομολογώ πως μου είναι ιδιαίτερα δύσκολο, από έναν τέτοιο πλούτο υλικού, να επιλέξω τις υποθέσεις οι οποίες είναι οι πλέον ενδιαφέρουσες και συγχρόνως εξίσου πρόσφορες για μια παρουσίαση των ιδιαζόντων ικανοτήτων για τις οποίες είναι ξακουστός. Καθώς γυρίζω τις σελίδες παρατηρώ τις σημειώσεις μου επί της απεχθούς ιστορίας της κόκκινης βδέλλας61

60 (Σ. τ. Μ.) – Pince-Nez – Γυαλιά τα οποία στηρίζονται στην μύτη.

και του τρομερού θανάτου του Κρόσμπυ του Τραπεζίτη. Εδώ επίσης βρίσκω την καταγραφή της τραγωδίας των Άντλετον και των μοναδικών περιεχόμενων ενός αρχαίου Βρετανικού τύμβου. Η υπόθεση της διάσημης κληρονομιάς Σμίθ-Μόρτιμερ εμπεριέχεται επίσης εντός της συγκεκριμένης περιόδου, όπως κι ο εντοπισμός και η σύλληψη του Χάρετ, του δολοφόνου της

61 Χμ…? Πιθανή αναθεώρηση.

Arthur Conan Doyle

- 314 -

Λεωφόρου –ένα κατόρθωμα το οποίο απόσπασε για τον Χολμς μια χειρόγραφη ευχαριστήρια επιστολή από τον Γάλλο Πρόεδρο και το μετάλλιο της Λεγεώνας της Τιμής. Καθεμία εξ’ αυτών θα προμήθευε μια αφήγηση, ωστόσο είμαι εξολοκλήρου της γνώμης πως καμία τους δεν συνενώνει τόσα μοναδικά στοιχεία ενδιαφέροντος όσο το επεισόδιο επί της Παλαιάς Τοποθεσίας Γιόξλεϋ, το οποίο περιλαμβάνει όχι μόνον τον θλιβερό θάνατο του νεαρού Γουΐλομπι Σμιθ, άλλα επίσης και τις επακόλουθες εξελίξεις οι οποίες έριξαν ένα τόσο αλλόκοτο φως επί των περιστάσεων του εγκλήματος.

Επρόκειτο περί μιας άγριας, θυελλώδους νύχτας προς τα τέλη του Νοεμβρίου. Ο Χολμς και εγώ καθόμασταν σιωπηλοί ολόκληρο το απόγευμα, εκείνος απασχολημένος με έναν ισχυρό μεγεθυντικό φακό αποκωδικοποιώντας τα απομεινάρια της αρχικής επιγραφής επί ενός παλίμψηστου, εγώ βυθισμένος σε μια πρόσφατη διατριβή επί της χειρουργικής. Απέξω ο άνεμος ούρλιαζε στην οδό Μπέϊκερ, ενώ η βροχή χτυπούσε μανιασμένα πάνω στα παράθυρα. Ήταν παράξενο εκεί στα βάθη της πόλης, με δέκα μίλια ανθρώπινων κατασκευών προς κάθε πλευρά μας, να νοιώθουμε την σιδερένια αρπάγη της Φύσης, και να έχουμε επίγνωση πως προς τις τεράστιες αυτές στοιχειακές δυνάμεις ολόκληρο το Λονδίνο δεν ήταν τίποτα περισσότερο από λαγούμια τυφλοπόντικων που διαστίζουν τους αγρούς. Πήγα μέχρι το παράθυρο και κοίταξα έξω τον ερημωμένο δρόμο. Οι λάμπες που υπήρχαν σε τακτές αποστάσεις φώτιζαν την έκταση του λασπωμένου δρόμου και του γυαλιστερού πεζοδρομίου. Μια μοναχική άμαξα ερχόταν πετώντας ολόγυρα νερά από την άκρη της οδού Όξφορντ.

«Λοιπόν, Γουώτσον, είναι εξίσου καλό το ότι δεν έχουμε να βγούμε έξω απόψε», είπε ο Χολμς, αφήνοντας στην άκρη τον μεγεθυντικό του φακό και τυλίγοντας το παλίμψηστο. «Έκανα αρκετή δουλειά για μια καθισιά. Θέτει υπό δοκιμασία τα μάτια μια τέτοια εργασία. Από όσο μπορώ να καταλάβω δεν είναι τίποτα περισσότερο συναρπαστικό από τους απολογισμούς ενός Αβαείου που χρονολογούνται κάπου


- 315 -

στο δεύτερο μισό του δεκάτου πέμπτου αιώνα. «Οπ! Οπ! Οπ! Τι είναι αυτό;»

Καταμεσής του βουητού του ανέμου είχε ακουστεί το χτύπημα από τις οπλές ενός αλόγου και το σύρσιμο του τροχού καθώς έξυνε το κράσπεδο. Η άμαξα την οποία είχα δει είχε σταθεί στην πόρτα μας.

«Τι να θέλει;» Αναφώνησα, καθώς ένας άντρας βγήκε από μέσα της.

«Θέλει! Θέλει εμάς. Και εμείς, φτωχέ μου Γουώτσον, θέλουμε παλτά, κασκόλ και γαλότσες, και κάθε βοήθημα που εφηύρε ποτέ ο άνθρωπος για να πολεμήσει τον καιρό. Στάσου μια στιγμή, ωστόσο! Να η άμαξα που φεύγει ξανά! Υπάρχει ελπίδα ακόμη. Θα την είχε κρατήσει αν ήθελε να ακολουθήσουμε. Τρέξε κάτω, αγαπητέ φίλε μου, και άνοιξε την πόρτα, γιατί όλο το ενάρετο πλήθος έχει πάει προ πολλού για ύπνο.»

Arthur Conan Doyle

- 316 -

Όταν το φως της εισόδου έπεσε πάνω στον μεταμεσονύχτιο επισκέπτη μας δεν δυσκολεύθηκα να τον αναγνωρίσω. Επρόκειτο για τον νεαρό Στάνλεϊ Χόπκινς, έναν υποσχόμενο ντετέκτιβ, στην καριέρα του οποίου ο Χολμς είχε αρκετές φορές επιδείξει ένα εξαιρετικά πρακτικό ενδιαφέρον.

«Είναι μέσα;» ρώτησε, ανυπόμονα. «Έλα πάνω, αγαπητέ μου», είπε η φωνή του Χολμς

από πάνω. «Ελπίζω πως δεν είχες σχέδια για μας μια τέτοια νύχτα όπως ετούτη.»

Ο ντετέκτιβ ανηφόρισε τα σκαλιά, και η λάμπα μας έπεσε πάνω στο γυαλιστερό αδιάβροχο του. Τον βοήθησα να το βγάλει καθώς ο Χολμς αναζωπύρωσε την φωτιά στους κορμούς μέσα στο τζάκι.

«Τώρα, αγαπητέ μου Χόπκινς, πλησίασε να ζεστάνεις τα δάκτυλα σου», είπε. «Πάρε ένα πούρο, και ο γιατρός έχει μια καλή συνταγή που περιέχει ζεστό νερό και ένα λεμόνι το οποίο είναι καλό γιατρικό για μια νύχτα όπως αυτή. Θα πρέπει να είναι κάτι σημαντικό αυτό που σε έβγαλε έξω με μια τέτοια καταιγίδα.»

«Είναι όντως, κ. Χολμς. Πέρασα ένα φορτωμένο απόγευμα, σε διαβεβαιώνω. Διάβασες κάτι σχετικά με την υπόθεση Γιόξλεϋ στις τελευταίες εκδόσεις;»

«Δεν ασχολήθηκα με τίποτα άλλο πέραν του δεκάτου πέμπτου αιώνα σήμερα.»

«Λοιπόν, ήταν μοναχά μια παράγραφος, και όλα ήταν και λάθος, οπότε δεν έχασες και τίποτα. Δεν σταμάτησα ούτε στιγμή. Βρίσκεται κάτω στο Κεντ, έντεκα περίπου χιλιόμετρα από το Τσάτχαμ και τέσσερα από τις σιδηροδρομικές γραμμές. Έλαβα ένα τηλεγράφημα στις τρεις και τέταρτο, έφτασα στην Παλαιά Οικία Γιόξλεϋ στις πέντε, διεξήγαγα την έρευνα μου, γύρισα πίσω στο Τσάρινγκ Κρος με το τελευταίο τραίνο, και ευθύς αμέσως σε εσένα με άμαξα.»

«Το οποίο σημαίνει, να υποθέσω, πως δεν έχεις ξεκαθαρίσει σχετικά με την υπόθεση;»

«Σημαίνει πως δεν βγάζω την παραμικρή άκρη σχετικά. Από όσο μπόρεσα να δω είναι απλά μια περισσότερο


- 317 -

μπλεγμένη ιστορία από όσες ανέλαβα ποτέ μου, κι εντούτοις αρχικά φάνηκε τόσο απλή που κανείς δε θα μπορούσε να σφάλει. Δεν υπάρχει κίνητρο, κ. Χολμς. Αυτό με απασχολεί – αδυνατώ να βρω ένα κίνητρο. Έχουμε έναν νεκρό άντρα –κανείς δεν το αρνείται αυτό— όμως· μέχρι στιγμής δεν μπορώ να βρω, καμία λογική ποιος ο λόγος που κάποιος θα ήθελε να τον βλάψει.»

Ο Χολμς άναψε το πούρο του και έγειρε πίσω στην καρέκλα του.

«Μίλησε μας σχετικά», είπε. «Έχω ξεκαθαρίσει όλα τα στοιχεία μου», είπε ο

Στάνλεϋ Χόπκινς. «Το μόνο που θέλω τώρα είναι να μάθω τι σημαίνουν. Η ιστορία, από όσα έχω καταλάβει μέχρι στιγμής, έχει ως εξής. Πριν μερικά χρόνια αυτό το εξοχικό, την Παλαιά Οικία Γιόξλεϋ, αγοράστηκε από έναν ηλικιωμένο άντρα, ο οποίος έδωσε το όνομα, Καθηγητής Κόραμ. Ήταν ανάπηρος, παραμένοντας στο κρεβάτι του τον περισσότερο καιρό, και τον υπόλοιπο κουτσαίνοντας γύρω από το σπίτι με ένα ραβδί η πάνω σε μια αναπηρική καρέκλα βοηθούμενος από τον κηπουρό και γυρίζοντας τα κτήματα. Ήταν αρκετά αγαπητός στους λιγοστούς γείτονες που τον επισκέπτονταν, και είχε τριγύρω την φήμη ενός πολυμαθούς ανθρώπου. Το νοικοκυριό του αποτελούταν από μια ηλικιωμένη οικονόμο, την κ. Μάρκερ, και από μια υπηρέτρια, την Σούζαν Τάρλτον. Βρίσκονταν μαζί του από την άφιξη του, και δείχνουν να αποτελούν γυναίκες εξαιρετικού χαρακτήρα. Ο Καθηγητής γράφει ένα επιστημονικό βιβλίο, και κρίνει αναγκαίο περίπου έναν χρόνο αργότερα να προσλάβει έναν γραμματέα. Οι πρώτοι δυο που δοκίμασε απέτυχαν· ωστόσο ο τρίτος, ο κ. Γουίλομπι Σμιθ, ένας υπερβολικά νεαρός που μόλις είχε βγει από το Πανεπιστήμιο, δείχνει να έχει όλα όσα ήθελε ο εργοδότης του. Δουλειά του ήταν να γράφει όλο το πρωινό τα όσα του υπαγόρευε ο Καθηγητής, και συνήθως περνούσε τα βράδια του αναζητώντας αναφορές και αποσπάσματα τα οποία σχετίζονταν με την εργασία της επόμενης ημέρας. Ο Γουίλομπι Σμιθ δεν είχε τίποτα εναντίον του είτε ως παιδί στο

Arthur Conan Doyle

- 318 -

Άπινγχαμ είτε ως νεαρός στο Κέιμπριτζ. Είδα τις συστατικές επιστολές του, και εξ αρχής υπήρξε ένας τίμιος, σιωπηλός, σκληρά εργαζόμενος άνθρωπος, με καμία αδυναμία απολύτως. Κι όμως εκείνο το παλικάρι βρήκε το θάνατο σήμερα το απόγευμα στο γραφείο του Καθηγητή υπό περιστάσεις οι οποίες υποδεικνύουν μονάχα φόνο.»

Ο άνεμος στρίγκλιζε και ωρυόταν στα παράθυρα. Ο Χολμς κι εγώ πλησιάσαμε στην φωτιά καθώς ο νεαρός επιθεωρητής αργά και στοιχείο το στοιχείο μας παρέθετε την μοναδική του αφήγηση.

«Αν θα ψάχνατε ολόκληρη την Αγγλία», είπε εκείνος, «δεν πιστεύω πώς θα βρίσκατε νοικοκυριό πιο αυτόνομο ή απαλλαγμένο από εξωτερικές επιρροές. Ολόκληρες βδομάδες περνούσαν και κανείς τους δεν έβγαινε έξω από την πύλη του κήπου. Ο Καθηγητής ήταν θαμμένος στην εργασία του και δεν υπήρχε για τίποτα άλλο. Ο νεαρός Σμιθ δεν γνώριζε κανέναν στην γειτονιά, και ζούσε παρόμοια όπως ο εργοδότης του. Οι δυο γυναίκες δεν είχαν τίποτα να τις απομακρύνει από το σπίτι. Ο Μόρτιμερ ο κηπουρός, ο οποίος βοηθάει με την αναπηρική καρέκλα, είναι συνταξιούχος του στρατού –ένας γέρος άντρας εξαιρετικού ήθους που ‘χε λάβει μέρος στον πόλεμο της Κριμαίας. Δεν ζει στην οικία, αλλά σε ένα μικρό ξενώνα στην άλλη άκρη του κήπου. Είναι οι μόνοι άνθρωποι που θα έβρισκες εντός των κτημάτων της Παλαιάς Τοποθεσίας Γιόξλεϋ. Επιπλέον, η πύλη του κήπου βρίσκεται καμιά εκατοστή μέρα από τον κεντρικό δρόμου που συνδέει το Λονδίνο με το Τσάτχαμ. Ανοίγει με μάνδαλο, και δεν υπάρχει τίποτα να αποτρέψει κάποιον από το να εισέλθει.

«Τώρα θα σας παραθέσω τη μαρτυρία της Σούζαν Τάρλτον, η οποία είναι το μοναδικό πρόσωπο που μπορεί να δηλώσει κάτι θετικό επί του ζητήματος. Ήταν λίγο πριν το μεσημέρι, μεταξύ έντεκα με δώδεκα. Ήταν απασχολημένη κατά τη στιγμή εκείνη κρεμώντας κάποιες κουρτίνες στο πάνω μπροστινό υπνοδωμάτιο. Ο Καθηγητής Κόραμ βρισκόταν ακόμη στο κρεβάτι, επειδή όταν ο καιρός είναι άσχημος σπανίως σηκώνεται πριν μεσημεριάσει. Η οικονόμος ήταν


- 319 -

απασχολημένη με κάποια άλλη δουλειά στο πίσω μέρος του σπιτιού. Ο Γουίλομπι Σμιθ βρισκόταν στο υπνοδωμάτιο του, το οποίο χρησιμοποιεί ως καθιστικό· όμως η υπηρέτρια τον άκουσε εκείνη την στιγμή να περνά στο διάδρομο και να κατεβαίνει στο γραφείο ακριβώς από κάτω της. Δεν τον είδε, όμως λέει πως δεν ήταν δυνατόν να σφάλει όσον αφορά το ταχύ, σταθερό βάδισμα του. Δεν άκουσε την πόρτα του γραφείου να κλείνει, όμως ένα λεπτό ή κάπου τόσο αργότερα ακούστηκε μια φρικτή κραυγή από το κάτω δωμάτιο. Επρόκειτο περί μιας μανιασμένης, τραχιάς κραυγής, τόσο παράδοξης και αφύσικης που θα ήταν δυνατόν να είχε προέλθει είτε από άντρα είτε από γυναίκα. Την ίδια στιγμή ακούστηκε ένας βαρύς γδούπος, ο οποίος ταρακούνησε το παλιό σπίτι, και κατόπιν όλα απέμειναν σιωπηλά. Η υπηρέτρια στάθηκε παγωμένη για μια στιγμή, και έπειτα, ανακτώντας το κουράγιο της, έτρεξε κάτω. Η πόρτα του γραφείου ήταν κλειστή, και την άνοιξε. Μέσα ο νεαρός κ. Γουίλομπι Σμιθ βρισκόταν ξαπλωμένος στο πάτωμα. Στην αρχή δεν διέκρινε κάποια πληγή, όμως καθώς επιχείρησε να τον σηκώσει είδε πως αίμα κυλούσε από την κάτω πλευρά του λαιμού του. Είχε διαπεραστεί από ένα πολύ μικρό αλλά εξαιρετικά βαθύ τραύμα, το οποίο είχε αποκόψει την καρωτίδα. Το όργανο δια του οποίου είχε καταφερθεί το χτύπημα ήταν πεσμένο πάνω στο χαλί πλάι του. Επρόκειτο για ένα από εκείνα τα μικρά μαχαίρια που χρησιμοποιούνται για το κερί σφραγίσματος τα οποία βρίσκονται πάνω σε παλιομοδίτικα γραφεία, με λαβή από ελεφαντοστό και μια άκαμπτη λεπίδα. Αποτελούσε μέρος από όσα απάρτιζαν το ίδιο το γραφείο του Καθηγητή.

«Στην αρχή η υπηρέτρια σκέφτηκε πως ο νεαρός Σμιθ ήταν ήδη νεκρός, όμως αδειάζοντας λίγο νερό από την κανάτα πάνω στο μέτωπο του άνοιξε τα μάτια του προς στιγμής. ‘Ο Καθηγητής’, μουρμούρισε – ‘ήταν εκείνη.’ Η υπηρέτρια είναι έτοιμη να ορκιστεί πως εκείνα ήταν τα ακριβή του λόγια. Προσπάθησε απεγνωσμένα να πει κάτι ακόμη, και σήκωσε το δεξί του χέρι του πάνω. Κατόπιν έπεσε πίσω νεκρός.

Arthur Conan Doyle

- 320 -

«Εν τω μεταξύ η οικονόμος είχε επίσης φθάσει επί της σκηνής, όμως είχε έρθει πολύ αργά για να προλάβει τις στερνές λέξεις του νεαρού. Αφήνοντας την Σούζαν με το σώμα, έσπευσε στο δωμάτιο του καθηγητή. Εκείνος είχε ανακαθίσει στο κρεβάτι του φοβερά ανήσυχος, γιατί είχε ακούσει αρκετά για να πειστεί πως κάτι τρομερό είχε συμβεί. Η κ. Μάρκερ θα ορκιστεί πως ο Καθηγητής ήταν ακόμα με τα νυχτικά του, και, όντως, του ήταν αδύνατο να ντυθεί δίχως την βοήθεια του Μόρτιμερ, του οποίου οι διαταγές ήταν να έρθει στις δώδεκα η ώρα. Ο Καθηγητής δηλώνει πως άκουσε την μακρινή κραυγή, μα πως δεν γνωρίζει τίποτα περισσότερο. Δε μπορεί να δώσει κάποια εξήγηση στα τελευταία λόγια του νεαρού. ‘Ο Καθηγητής – ήταν εκείνη,’ όμως φαντάζεται πως επρόκειτο για το αποτέλεσμα ενός παραληρήματος. Πιστεύει πως ο Γουίλομπι Σμιθ δεν είχε ούτε έναν εχθρό στον κόσμο, και δεν μπορεί να δώσει κάποιο λόγο για το έγκλημα. Πρώτη του ενέργεια ήταν να στείλει τον Μόρτιμερ τον κηπουρό να καλέσει την τοπική αστυνομία. Λίγο αργότερα ο αστυνόμος με κάλεσε. Τίποτα δεν μετακινήθηκε πριν να φθάσω εκεί, και αυστηρές εντολές δόθηκαν ώστε κανείς να μην πατήσει κανείς πάνω στα μονοπάτια που οδηγούσαν προς το σπίτι.

Αποτέλεσε μια υπέροχη ευκαιρία να θέσω τις θεωρίες σου σε εφαρμογή, κ. Σέρλοκ Χολμς. Δεν υπήρξε η παραμι-κρή παράλειψη.»

«Εκτός του κ. Σέρλοκ Χολμς»,

είπε ο σύντροφος μου, με ένα χαμόγελο κάποιας πικρίας. «Λοιπόν, μίλησε μας σχετικά. Πως το δούλεψες και ποια τα συμπεράσματα σου;»

«Οφείλω πρώτα να σου ζητήσω, κ. Χολμς, να ρίξεις μια ματιά σε αυτό το πρόχειρο σχέδιο, το οποίο θα σου προσφέρει μια γενική ιδέα περί της θέσης του γραφείου του Καθηγητή


- 321 -

και των διαφόρων σημείων ενδιαφέροντος της υπόθεσης. Θα σε βοηθήσει να παρακολουθήσεις την έρευνα μου.»

Ξεδίπλωσε το πρόχειρο διάγραμμα, το οποίο αναπαράγω εδώ, και το άπλωσε στα πόδια του Χολμς. Σηκώθηκα, και στεκάμενος πίσω από τον Χολμς, το μελέτησα πάνω από τον ώμο του.

Είναι υπερβολικά πρόχειρο, φυσικά, και διαπραγμα-

τεύεται μόνον με τα σημεία τα οποία μου φάνηκαν να είναι ουσιώδη. Τα υπόλοιπα θα τα δείτε αργότερα μόνοι σας. Τώρα, αρχικά, προϋποθέτοντας πως ο δολοφόνος εισέβαλε στο σπίτι, πως εκείνος είτε εκείνη μπήκε μέσα; Αναμφίβολα από το μονοπάτι του κήπου και την πίσω πόρτα, εκ της οποίας υπάρχει άμεση πρόσβαση στο γραφείο. Κάθε άλλη διαδρομή θα ήταν υπερβολικά περίπλοκη. Η διαφυγή πρέπει επίσης να έγινε από τον ίδιο δρόμο, γιατί από τις δυο εξόδους του δωματίου η μια ήταν αποκλεισμένη από την Σούζαν καθώς κατέβηκε τρέχοντας και η άλλη οδηγεί απευθείας στο υπνοδωμάτιο του Καθηγητή. Επομένως έστρεψα την προσοχή μου αμέσως στο μονοπάτι του κήπου το οποίο ήταν μουλιασμένο από πρόσφατη βροχή και ήταν βέβαιο πως θα φανέρωνε τις όποιες πατημασιές.

Arthur Conan Doyle

- 322 -

«Η εξέταση μου υπέδειξε πως είχα να κάνω με έναν προσεκτικό και έμπειρο εγκληματία. Δεν βρέθηκαν ίχνη επί του μονοπατιού. Δεν τίθεται ερώτημα, ωστόσο, πως κάποιος είχε διασχίσει τα χορτάρια που συνορεύει με το μονοπάτι, και πως το είχε πράξει ώστε να αποφύγει να αφήσει κάποιο ίχνος. Δεν ανακάλυψα τίποτα υπό την μορφή ενός ευδιάκριτου αποτυπώματος, ωστόσο το γρασίδι ήταν πατημένο και κάποιος είχε αναμφίβολα περάσει. Θα μπορούσε να είναι μόνο ο δολοφόνος, αφού ούτε ο κηπουρός ούτε και κάποιος άλλος είχε περάσει από εκεί το πρωί και η βροχή είχε μόλις αρχίσει κατά τη διάρκεια της νύχτας.»

«Μια στιγμή», είπε ο Χολμς. «Που οδηγεί το συγκεκριμένο μονοπάτι;»

«Στον δρόμο.» «Πόσο μακρύ είναι;» «Περίπου εκατό μέτρα ή κάπου τόσο.» «Στο σημείο που το μονοπάτι περνάει μέσα από την

πύλη θα ήταν βεβαίως δυνατόν να εντοπίσεις κάποια ίχνη;» «Δυστυχώς, το μονοπάτι ήταν πλακόστρωτο στο

σημείο εκείνο.» «Καλά, και στον δρόμο;» «Όχι· είχε πατηθεί και είχε γίνει βούρκος.» «Τσκ-τσκ! Καλά, λοιπόν, τα ίχνη πάνω στο χορτάρι,

πλησίαζαν ή απομακρύνονταν;» «Ήταν αδύνατον να ξεχωρίσεις. Δεν υπήρχε πουθενά

κάποιο περίγραμμα.» «Μεγάλο πόδι ή μικρό;» «Δε μπορούσες να ξεχωρίσεις.» Ο Χολμς έβγαλε ένα επιφώνημα ανυπομονησίας. «Βρέχει καταρρακτωδώς και φυσά σαν τυφώνας από

τότε», είπε ο Χολμς. «Θα είναι δυσκολότερο να εξετασθεί τώρα από όσο το παλίμψηστο. Καλά, καλά, δεν μπορεί να γίνει τίποτα. Τι έκανες, Χόπκινς, όταν είχες πλέον βεβαιωθεί πως δεν βεβαιώθηκες για τίποτα;»

«Πιστεύω πως βεβαιώθηκα για πολλά, κ. Χολμς. Γνώριζα πως κάποιος είχε εισέλθει στο σπίτι επιφυλακτικά


- 323 -

από έξω. Κατόπιν εξέτασα τον διάδρομο. Είναι στρωμένος με μια καφετιά ψάθα και δεν έφερε το παραμικρό αποτύπωμα οιουδήποτε είδους. Το οποίο και με έφερε στο ίδιο το γραφείο. Πρόκειται περί ενός αραιά επιπλωμένου δωματίου. Το βασικό έπιπλο αποτελεί ένα μεγάλο γραφείο με ενσωματωμένα συρτάρια. Το γραφείο αποτελείται από μια διπλή σειρά συρταριών με ένα κεντρικό ντουλάπι ανάμεσα τους. Τα συρτάρια ήταν ανοικτά, το ντουλάπι κλειδωμένο. Τα συρτάρια, καθώς φαίνεται, ήταν πάντοτε ανοικτά, και τίποτα αξίας δεν φυλασσόταν εντός τους. Υπήρχαν ορισμένα χαρτιά σημασίας στο ντουλάπι, αλλά δεν υπήρχαν κάποια ίχνη πως είχε επιχειρηθεί η παραβίαση του, και ο Καθηγητής με διαβεβαίωσε πως τίποτα δεν έλειπε. Είναι βέβαιον πως δεν διαπράχθηκε κάποια ληστεία.

«Έρχομαι τώρα στο σώμα του νεαρού. Βρέθηκε πλησίον του γραφείου, και μόλις στα αριστερά του, όπως επισημαίνεται επί του σχεδιαγράμματος. Η μαχαιριά βρισκόταν στην αριστερή πλευρά του λαιμού του και είχε καταφερθεί από πίσω, έτσι ώστε καθίσταται σχεδόν αδύνατον να την προξένησε ο ίδιος.»

«Εκτός κι αν έπεσε πάνω στο μαχαίρι», είπε ο Χολμς. «Ακριβώς. Η ιδέα πέρασε από το μυαλό μου. Όμως

βρήκαμε το μαχαίρι λίγο μακρύτερα από το σώμα, όπότε και φαίνεται αδύνατον. Έπειτα, φυσικά, υπάρχουν και τα ίδια τα στερνά λόγια του άντρα. Και, τέλος, υπήρξε και αυτό το εξαιρετικά σημαντικό πειστήριο το οποίο ανεβρέθηκε σφιγμένο στο δεξί χέρι του νεκρού.»

Από την τσέπη του ο Στάνλεϋ Χόπκινς τράβηξε ένα μικρό χάρτινο πακέτο. Το ξεδίπλωσε και αποκάλυψε ένα ζευγάρι χρυσών πενς-νε, με δυο κομμένες άκρες από μαύρο μεταξωτό κορδόνι να κρέμονται από τις άκρες τους. «Ο Γουίλομπι Σμιθ είχε εξαίρετη όραση», προσέθεσε. «Δεν τίθεται θέμα πως αυτά τραβήχτηκαν από το πρόσωπο ή πάνω από τον δολοφόνο.»

Arthur Conan Doyle

- 324 -

Ο Σέρλοκ Χολμς πήρε τα γυαλιά στο χέρι του και τα

εξέτασε με αμέριστη προσοχή και ενδιαφέρον. Τα κράτησε στην μύτη του, επιχειρώντας να διαβάσει με αυτά, πήγε στο παράθυρο και κοίταζε τον δρόμο χρησιμοποιώντας τα, τα κοίταξε ενδελεχώς στο φως της λάμπας, και τέλος, με ένα γελάκι, κάθισε στο τραπέζι και έγραψε μερικές αράδες επί ενός φύλλου χαρτιού, το οποίο και πέταξε στον Στάνλεϋ Χόπκινς.

«Είναι ότι καλύτερο μπορώ να κάνω για σένα», είπε. «Ίσως να σου αποδειχθεί χρήσιμο.»

Ο έκπληκτος ντετέκτιβ διάβασε δυνατά το σημείωμα. Είχε ως εξής:—

«Καταζητείται, γυναίκα ευπρεπούς παρουσιαστικού, ενδεδυμένη ως κυρία. Έχει μια αξιοπρόσεκτα πλατιά μύτη, με μάτια τα οποία είναι τοποθετημένα πλησίον σε κάθε πλευρά της. Έχει ρυτιδωμένο μέτωπο, έντονα διεισδυτικό βλέμμα, και πιθανόν στρογγυλεμένους ώμους. Υπάρχουν ενδείξεις πως έχει προσφύγει σε οπτικό τουλάχιστον δυο φορές κατά τους τελευταίους μήνες. Καθώς τα γυαλιά της είναι σημαντικής αντοχής και οι οπτικοί δεν είναι τόσο πολυάριθμοι, δε θα υπάρξει κάποια δυσκολία στον εντοπισμό της.»


- 325 -

Ο Χολμς χαμογέλασε στην έκπληξη του Χόπκινς, η οποία θα έπρεπε να αντανακλάται επί των χαρακτηριστικών του.

«Είναι βέβαιον πως τα συμπεράσματα μου είναι απλούστατα από μόνα τους» είπε. «Θα ήταν δύσκολο να κατονομάσω άλλα είδη τα οποία να προσφέρουν ένα καλύτερο πεδίο παραγωγής συμπερασμάτων από ένα ζευγάρι γυαλιών, ιδιαιτέρως ενός τόσο σημαντικού ζευγαριού όπως αυτά. Πως ανήκουν σε γυναίκα το συμπεραίνω εκ της λεπτότητας τους, και επίσης, φυσικά, από τα στερνά λόγια του αποθνήσκοντος. Όσο για το ότι αποτελεί άτομο κάποιου επιπέδου και είναι επισήμως ντυμένη, είναι, όπως αντιλαμβάνεστε υπέροχα δεμένα σε ατόφιο χρυσό, και είναι αδιανόητο πως κάποια η οποία θα φορούσε τέτοια γυαλιά να ήταν ατημέλητη από κάθε άλλη άποψη. Θα βρείτε πως τα στηρίγματα για τη μύτη της είναι πολύ πλατιά, φανερώνοντας πως η μύτη της κυρίας είναι πολύ πλατιά στην βάση της. Αυτού το είδος μύτης είναι συνήθως κοντή και αδρή, ωστόσο υπάρχει επαρκής αριθμός εξαιρέσεων για να με αποτρέψουν από δογματισμούς ή εκ της επιμονής επί του συγκεκριμένου σημείου της περιγραφής μου. Το πρόσωπο μου είναι στενό, και όμως βρίσκω πως αδυνατώ να φέρω τα μάτια μου στο κέντρο, ή κοντά στο κέντρο, των γυαλιών ετούτων. Επομένως τα μάτια της κυρίας είναι τοποθετημένα πλησίον των πλευρών της μύτης της. Θα παρατηρείς, Γουώτσον, πως τα γυαλιά είναι κοίλα και ασυνήθιστου μεγέθους. Μια κυρία της οποίας η όραση ήταν τόσο εξαιρετικά περιορισμένη όλη της την ζωή είναι βέβαιον πως θα έχει τα φυσικά χαρακτηριστικά μιας τέτοιας όρασης, τα οποία κάποιος συναντά στο μέτωπο, τα βλέφαρα, και τους ώμους.»

«Ναι», είπα, «είμαι σε θέση να παρακολουθήσω τους συλλογισμούς σου. Ομολογώ, ωστόσο, πως αδυνατώ να καταλάβω πως κατέληξες στην διπλή επίσκεψη στον οπτικό.»

Ο Χολμς πήρε τα γυαλιά στα χέρια του.

Arthur Conan Doyle

- 326 -

«Θα παρατηρείς», είπε, «πως τα στηρίγματα είναι επιστρωμένα με μικροσκοπικές λωρίδες φελλού 62

«Μα τον Γεώργιο, είναι θαυμάσιο!» αναφώνησε ο Χόπκινς, σε μια έκσταση θαυμασμού. «Και να σκεφτείς πως είχα όλα αυτά τα στοιχεία στα χέρια μου και ούτε καν το αντιλαμβανόμουν! Σκόπευα, ωστόσο, να περάσω από τους οπτικούς του Λονδίνου.»

για να απαλύνουν την πίεση επί της μύτης. Ένα εξ’ αυτών είναι αποχρωματισμένο και φθαρμένο σε κάποιο μικρό σχετικά βαθμό, όμως το άλλο είναι καινούργιο. Εμφανώς το ένα φθάρηκε υπερβολικά και αντικαταστάθηκε. Θα έκρινα από το παλαιότερο τους πως δεν έχει τοποθετήθηκε αργότερα από μερικούς μήνες. Συμπίπτουν ακριβώς, έτσι υποθέτω πως η κυρία επέστρεψε στο ίδιο κατάστημα για το δεύτερο.»

«Φυσικά και θα περνούσες. Εν τω μεταξύ, έχεις κάτι περαιτέρω να μας αναφέρεις σχετικά με την υπόθεση;»

«Τίποτα, κ. Χολμς. Πιστεύω πως γνωρίζετε όλα όσα γνωρίζω ως στιγμής κι εγώ —ενδεχομένως περισσότερα. Διεξήγαμε έρευνες όσον αφορά κάποιον ξένο ο οποίος να εθεάθη στους επαρχιακούς δρόμους ή στον σιδηροδρομικό σταθμό. Δεν μάθαμε τίποτα. Εκείνο που με εκνευρίζει είναι η παντελής έλλειψη κάθε σκοπού στο έγκλημα. Ούτε μια ιδέα από κίνητρο δεν μπορεί κάποιος να προτείνει.»

«Αχ! Έπ’ αυτού δεν είμαι σε θέση να σε βοηθήσω. Όμως να υποθέσω πως θέλεις να κατέβουμε αύριο παρέα;»

«Αν δεν σου κάνει κόπο, κ. Χολμς. Ένα τρένο αναχωρεί από το Τσάρινγκ Κρος για το Τσάτχαμ στις έξι το πρωί, και θα είμαστε στην Παλαιά Οικία Γιόξλεϋ μεταξύ οχτώ με εννέα.»

«Τότε θα το πάρουμε. Το βέβαιον είναι πως η υπόθεση σου έχει ορισμένα χαρακτηριστικά εξαιρετικού ενδιαφέροντος, και θα χαρώ να την εξετάσω. Λοιπόν, είναι σχεδόν μια, και καλά θα κάνουμε να κοιμηθούμε μερικές ώρες. Θα τολμούσα να πω ότι θα καλοπεράσεις στον καναπέ μπροστά στην φωτιά. Θα ανάψω το καμινέτο μου και θα σου προσφέρω έναν καφέ πριν ξεκινήσουμε.»

62 (cork)


- 327 -

Η καταιγίδα είχε ξεθυμάνει την επόμενη ημέρα, όμως ήταν ένα παγερό πρωινό όταν ξεκινήσαμε το ταξίδι μας. Είδαμε τον κρύο χειμωνιάτικο ήλιο να υψώνεται πάνω από τα θλιβερά βαλτοτόπια του Τάμεση, και τις ατέλειωτες, φουσκω-μένες όχθες του ποταμού, τις οποίες πάντα θα συσχετίζω με την καταδίωξη του Νησιώτη από τα Andaman63

«Καλημέρα, Γουίλσον, τίποτα νεώτερο;»

στις πρώτες μέρες της καριέρας μας. Κατόπιν ενός μακριού και κουραστι-κού ταξιδιού αποβιβασθήκαμε σε ένα μικρό σταθμό μερικά χιλιόμετρα από το Τσάτχαμ. Καθώς έζευαν ένα άλογο σε ένα αμάξι στο τοπικό πανδοχείο τσιμπήσαμε ένα βιαστικό πρωινό, και κατόπιν ήμασταν πανέτοιμοι για δουλειά όταν φθάσαμε στην Παλαιά Οικία Γιόξλεϋ. Ένας αστυφύλακας μας προϋπάντησε στον κήπο.

«Όχι, κύριε, τίποτα.» «Καμία αναφορά θέασης κάποιου άγνωστου;» «Όχι, κύριε Κάτω στον σταθμό είναι βέβαιοι πως

κανείς ξένος δεν ήρθε ή έφυγε χθες.» «Έβαλες να ρωτήσουν στα πανδοχεία και τα

ενοικιαζόμενα;» «Μάλιστα, κύριε· δεν υπάρχει κάποιος για τον οποίο

να μην γνωρίζουμε.» «Καλώς, το Τσάτχαμ δεν απέχει και πολύ για να πάς

περπατώντας. Κάποιος ίσως να έμεινε εκεί, ή να πήρε το τραίνο δίχως να παρατηρηθεί. Αυτό είναι το μονοπάτι του κήπου στο οποίο αναφέρθηκα, κ. Χολμς. Θα επικαλεσθώ τα λόγια μου πως δεν υπήρχε κάποιο ίχνος πάνω του χθες.»

«Σε ποια πλευρά βρίσκονταν τα ίχνη στο χορτάρι;» «Από αυτήν την πλευρά, κύριε. Το στενό όριο του

χορταριού μεταξύ του μονοπατιού και των παρτεριών. Μου είναι αδύνατον να διακρίνω ίχνη πλέον, όμως ήταν ξεκάθαρα χθες.»

«Μάλιστα, μάλιστα· κάποιος το διέσχισε», είπε ο Χολμς, σκύβοντας κοντά στην άκρη του χορταριού. «Η κυρία μας θα πρέπει να πρόσεξε τα βήματα της, έτσι πρέπει, αφού

63 (Σ.τ.Μ.) Andaman (?)

Arthur Conan Doyle

- 328 -

από την μία πλευρά θα άφηνε κάποιο ίχνος στο μονοπάτι, και από την άλλη κάποιο ακόμη πιο ξεκάθαρο επί του αφράτου παρτεριού;»

«Μάλιστα, κύριε, θα πρέπει να ήταν πολύ ψύχραιμη64

Είδα ένα έντονο βλέμμα να περνά από το πρόσωπο του Χολμς.

.»

«Λες πως πρέπει να επέστρεψε από αυτήν την διαδρομή;»

«Μάλιστα, κύριε· δεν υπάρχει άλλη.» «Από αυτή τη λωρίδα χορταριού;» «Βεβαίως, κ. Χολμς.» «Χμμ! Εξαιρετική επίδοση —ιδιαίτερα αξιοσημείωτη.

Λοιπόν, πιστεύω πως εξαντλήσαμε το μονοπάτι. Ας συνεχίσουμε. Η συγκεκριμένη πόρτα παραμένει συνήθως ανοικτή, να υποθέσω; Τότε ο επισκέπτης δεν είχε τίποτα άλλο να κάνει παρά να μπει μέσα. Η ιδέα του φόνου δεν βρισκόταν στο μυαλό της, ειδάλλως θα είχε εφοδιασθεί με κάποιου είδους όπλο, αντί να χρειαστεί να πάρει το μαχαίρι από το γραφείο. Προχώρησε διασχίζοντας τον διάδρομο, δίχως να αφήσει ίχνη επί του ψάθινου χαλιού. Ύστερα βρέθηκε σε ετούτο το γραφείο. Πόσο να παρέμεινε εδώ; Δεν έχουμε τα μέσα να κρίνουμε.»

«Όχι περισσότερο από μερικά λεπτά, κύριε. Ξέχασα να σας πω ότι η κ. Μάρκερ, η οικονόμος, βρισκόταν εκεί καθαρίζοντας λίγο νωρίτερα – περί το ένα τέταρτο της ώρας, κατά τα λεγόμενα της.»

«Καλώς, αυτό μας δίνει ένα όριο. Η κυρία μας μπαίνει στο δωμάτιο και τι κάνει μετά; Πηγαίνει μέχρι με το γραφείο. Για ποιο λόγο; Όχι για κάτι από τα συρτάρια. Αν υπήρχε κάτι το οποίο να άξιζε να πάρει θα ήταν βεβαίως κλειδωμένο. Όχι· ήταν κάτι το οποίο να βρισκόταν πάνω σε εκείνο το ξύλινο έπιπλο. Όπ! Τι είναι αυτό το γδάρσιμο πάνω στην πρόσοψη του; Κράτησε μου ένα σπίρτο, Γουώτσον. Γιατί δεν μου το ανέφερες αυτό, Χόπκινς;»

64 (cool hand)


- 329 -

Το σημάδι το οποίο εξέταζε άρχιζε πάνω στο μπρούτζινο σκάλισμα στην δεξιά πλευρά της κλειδαριάς, και εκτεινόταν για περίπου οκτώ εκατοστά, όπου είχε χαράξει το λούστρο από την επιφάνεια.

«Το πρόσεξα, κ. Χολμς. Όμως πάντοτε βρίσκεις γδαρσίματα γύρω από μια κλειδαρότρυπα.»

«Είναι πρόσφατο, αρκετά πρόσφατο. Δες πως ο μπρούτζος γυαλίζει εκεί που έχει χαραχτεί. Ένας παλιό γδάρσιμο θα είχε το ίδιο χρώμα όπως η επιφάνεια. Κοίταξε το με τον μεγεθυντικό φακό μου. Και το βερνίκι, επίσης, σαν χώμα που έχει οργωθεί. Είναι εδώ η κ. Μάρκερ;»

Μια ηλικιωμένη γυναίκα με θλιμμένο πρόσωπο μπήκε

στο δωμάτιο. «Ξεσκονίσατε αυτό το έπιπλο χθες το πρωί;» «Μάλιστα, κύριε.» «Προσέξατε μήπως αυτό το γδάρσιμο;» «Όχι, κύριε, δεν το πρόσεξα.» «Είμαι βέβαιος πως δεν το προσέξατε, γιατί ένα

ξεσκονόπανο θα είχε παρασύρει αυτά τα ξέφτια στο λούστρο. Ποιος έχει το κλειδί ετούτου του γραφείου;»

Arthur Conan Doyle

- 330 -

«Ο Καθηγητής το φυλάει πάντοτε στην αλυσίδα του ρολογιού του.»

«Πρόκειται περί απλού κλειδιού;» «Όχι, κύριε· είναι ένα κλειδί Τσάμπς.» «Πολύ καλά. κ. Μάρκερ μπορείτε να αποχωρήσετε.

Επιτέλους κάνουμε κάποια πρόοδο. Η κυρία μας εισέρχεται στο δωμάτιο, προχωρά προς το γραφείο, και είτε το ανοίγει, είτε το επιχειρεί. Καθώς είναι απασχολημένη ο νεαρός Γουίλομπι Σμιθ μπαίνει στο δωμάτιο. Στην βιασύνη της να τραβήξει το κλειδί κάνει αυτό το γδάρσιμο πάνω στην πόρτα. Εκείνος την πιάνει, και εκείνη, αρπάζοντας το πλησιέστερο αντικείμενο το οποίο τυγχάνει να είναι το μαχαίρι, τον χτυπά ώστε να την απελευθερώσει. Το χτύπημα είναι μοιραίο. Εκείνος πέφτει και εκείνη διαφεύγει, είτε με είτε χωρίς το αντικείμενο για το οποίο είχε έρθει. Είναι η Σούζαν η υπηρέτρια εδώ; Θα μπορούσε κάποιος να έχει φύγει από την πόρτα κατόπιν της στιγμής που ακούσατε την κραυγή, Σούζαν;»

«Όχι κύριε· είναι αδύνατον. Πριν κατεβώ την σκάλα θα είχα δει οποιονδήποτε βρισκόταν στο πέρασμα. Επιπλέον, η πόρτα δεν άνοιξε ποτέ, ειδάλλως θα την είχα ακούσει.»

«Αυτό διευθετεί την συγκεκριμένη έξοδο. Τότε δεν τίθεται θέμα πως η κυρία έφυγε όπως ακριβώς ήρθε. Όπως καταλαβαίνω ο άλλος διάδρομος οδηγεί μόνο στο δωμάτιο του Καθηγητή. Δεν υπάρχει άλλη έξοδος από εκεί;»

«Όχι, κύριε.» «Θα τον διασχίσουμε και θα γνωρίσουμε τον

Καθηγητή. Όπ, Χόπκινς! Είναι εξαιρετικά σημαντικό, εξαιρετικά σημαντικό, όντως. Ο διάδρομος του Καθηγητή είναι επίσης στρωμένος με το ίδιο ψάθινο χαλί.»

«Μάλιστα, κύριε, και τι σημαίνει αυτό;» «Δεν βλέπεις κάποιον συσχετισμό επί της υπόθεσης;

Καλώς, καλώς, δε θα εμμείνω επ’ αυτού. Δεν αμφιβάλω πως κάνω λάθος. Και όμως μου φαίνεται ως υποδηλωτικό. Έλα μαζί μου να με συστήσεις.»


- 331 -

Διασχίσαμε τον διάδρομο, ο οποίος είχε το ίδιος μήκος με εκείνον τον οποίο έβγαζε στον κήπο. Στην άκρη του υπήρχε μια μικρή σκάλα η οποία κατέληγε σε μια πόρτα. Ο οδηγός μας χτύπησε, και κατόπιν μας οδήγησε στο υπνοδωμάτιο του Καθηγητή.

Επρόκειτο περί ενός μεγάλου δωματίου, περιστοι-χισμένου από αναρίθμητους τόμους, οι οποίοι ξεχείλιζαν από τα ράφια και κείτονταν σε σωρούς στις γωνίες, είτε ήταν σωριασμένοι γύρω από τις βάσεις των βιβλιοθηκών. Το κρεβάτι βρισκόταν στο κέντρο του δωματίου, και πάνω του, ανασηκωμένος με μαξιλάρια βρισκόταν ο ιδιοκτήτης του σπιτιού. Σπανίως αντίκρισα ένα πλέον αξιοθαύμαστο πρόσωπο. Ένα λιπόσαρκο, ασκητικό πρόσωπο το οποίο ήταν στραμμένο προς το μέρος μας, με διεισδυτικά καστανά μάτια, τα οποίο ενέδρευαν μέσα σε βαθιές κοιλότητες κάτω από φουντωτά και θυσανωτά φρύδια. Τα μαλλιά του και η γενειάδα του ήταν λευκά, εκτός της τελευταίας που ήταν παραδόξως κηλιδωμένη από κίτρινο γύρω από το στόμα. Ένας τσιγάρο έκαιγε μες στο σωρό των λευκών μαλλιών, και η ατμόσφαιρα του δωματίου ήταν βαριά από κλεισούρα και καπνό. Καθώς άπλωσε το χέρι του στον Χολμς, παρατήρησα πως ήταν επίσης κιτρινισμένο από την νικοτίνη.

«Καπνιστής, κ. Χολμς;» είπε, μιλώντας με προσεκτικά επιλεγμένα Αγγλικά τα οποία είχαν μια περίεργη υπερβολικά εξεζητημένη προσφορά. «Παρακαλώ πάρτε ένα τσιγάρο. Εσείς, κύριε; Σας τα συνιστώ, καθώς τα παρήγγειλα ειδικά από τον Ιωνίδη εκ της Αλεξάνδρειας. Μου στέλνει μια χιλιάδα κάθε φορά, και με θλίβει κάπως το γεγονός πως πρέπει να κανονίζω για φρέσκιες προμήθειες μία φορά το δεκαπενθήμερο. Άσχημο, κύριε, πολύ άσχημο, όμως ένας γέρος ελάχιστες απολαύσεις έχει. Ο καπνός και η δουλειά μου –αυτά είναι όλα όσα μου απέμειναν.»

Ο Χολμς είχε ανάψει ένα τσιγάρο και έριχνες κοφτές ματιές τριγύρω στο δωμάτιο.

«Ο καπνός και η δουλειά μου, αλλά όχι μόνο ο καπνός», αναφώνησε ο ηλικιωμένος. «Αλίμονο! Τι μοιραία

Arthur Conan Doyle

- 332 -

παρεμβολή! Ποιος θα μπορούσε να ‘χει προβλέψει μια τόσο τρομερή καταστροφή; Ένας τόσο αξιοσέβαστος νεαρός! Σας διαβεβαιώνω πως κατόπιν μερικών μηνών εκπαίδευσης ήταν ένας αξιοθαύμαστος βοηθός. Τι γνώμη έχετε επί του ζητήματος, κ. Χολμς;»

«Δεν έχω αποφασίσει ακόμη.» «Ειλικρινά, θα σας είμαι υποχρεωμένος αν

κατορθώσετε να επιρρίψετε φως εκεί που τα πάντα είναι σκοτεινά για μας. Για έναν άμοιρο βιβλιοσκώληκα κι ανάπηρο όπως εγώ ένα τέτοιο χτύπημα είναι παραλυτικό. Νοιώθω σαν να έχασα την ικανότητα της σκέψης. Όμως εσείς είστε άνθρω-πος της δράσης –είστε άνθρωπος του κόσμου. Αποτελεί μέρος της καθημερινής σας ρουτίνας. Μπορείτε να διασφαλίσετε την ισορροπία σε κάθε έκτατη κατάσταση. Είμαστε όντως τυχεροί να σας έχουμε στο πλευρό μας.»

Ο Χολμς βημάτιζε πάνω κάτω στην μια πλευρά του δωματίου καθώς ο ηλικιωμένος Καθηγητής μιλούσε. Παρατήρησα πως κάπνιζε με εξαιρετική βιασύνη. Ήταν εμφανές πως μοιραζόταν το γούστο του οικοδεσπότη μας για τα φρέσκα Αλεξανδρινά τσιγάρα.

«Μάλιστα, κύριε, πρόκειται για ένα συντριπτικό πλήγμα», είπε ο ηλικιωμένος. «Αυτό αποτελεί το MAGNUM OPUS 65

Ο Χολμς χαμογέλασε.

μου –ο σωρός των χαρτιών στο αντικρινό γραφείο. Πρόκειται για την ανάλυση μου σε έγγραφα τα οποίο ευρέθησαν σε Κοπτικά μοναστήρια στην Συρία και την Αίγυπτο, μια εργασία η οποία θα χαράξει βαθιά στα ίδια τα θεμέλια της εξ αποκαλύψεως θρησκεία. Με την αποδυναμωμένη υγεία μου δεν γνωρίζω αν θα μπορέσω ποτέ να την ολοκληρώσω τώρα που έχασα τον βοηθό μου. Θεέ μου, κ. Χολμς, μα, εσείς είστε ακόμη πιο μανιώδης καπνιστής από όσο εγώ.»

«Είμαι γνώστης», είπε, παίρνοντας άλλο ένα τσιγάρο από το κουτί –το τέταρτο του– και ανάβοντας το από την γόπα εκείνου που είχε μόλις καπνίσει. «Δε θα σας κουράσω με

65 (Σ. τ. Μ.) - Magum Opus – σπουδαιότερο έργο, μτφκ. Κύκνειο Άσμα.


- 333 -

κάποιο μακροσκελής αντεξέταση, Καθηγητά Κόραμ, αφού υποθέτω πως βρισκόσασταν στο κρεβάτι κατά την στιγμή του εγκλήματος και δε θα μπορούσατε να γνωρίζετε κάτι σχετικά. Θα ρωτήσω μόνον το εξής. Τι φαντάζεστε πως εκείνος ο φτωχός νεαρός εννοούσε με τα στερνά του λόγια: «Ο Καθηγητής –ήταν εκείνη;»

Ο Καθηγητής κούνησε το κεφάλι του. «Η Σούζαν είναι επαρχιοτοπούλα», είπε, «και

γνωρίζετε την αφάνταστη κουταμάρα αυτής της τάξης. Φαντάζομαι πως ο καημένος μουρμούρισε κάποιες ασυνά-ρτητες παραληρηματικές κουβέντες, και πως εκείνη τις διαστρέβλωσε σε αυτό το ακατανόητο μήνυμα.»

«Καταλαβαίνω. Δεν έχετε ο ίδιος κάποια εξήγηση σχετικά με την τραγωδία;»

«Ενδεχομένως ατύχημα· ενδεχομένως –το λέω μονάχα μεταξύ μας– αυτοκτονία. Οι νεαροί έχουν τα κρυφά τους προβλήματα –κάποια αισθηματική ιστορία, ίσως, την οποία δεν γνωρίζαμε. Πρόκειται περί της πιθανότερης υπόθεσης έναντι του φόνου.»

«Μα τα ματογυάλια;» «Αχ! Είμαι μοναχά ένας μαθητής –ένας άνθρωπος των

ονείρων. Αδυνατώ να εξηγήσω τα πρακτικά ζητήματα της ζωής. Αλλά και έτσι, έχουμε επίγνωση, φίλτατε, πως τα τιμήματα της αγάπης ενδέχεται να λάβουν περίεργη μορφή. Ελεύθερα πάρτε κι άλλο τσιγάρο. Μου είναι ευχάριστο να βλέπω πως κάποιος τα εκτιμά τόσο. Μια βεντάλια, ένα γάντι, γυαλιά –ποιος γνωρίζει τι αντικείμενο ίσως να υπάρξει ως σύμβολο ή να φυλαχτεί ως θησαυρός όταν ένας άντρας θέτει ένα τέλος στη ζωή του; Ο κύριος από εδώ μιλά για πατημασιές στο χορτάρι· μα, στο κάτω-κάτω, είναι εύκολο να λαθέψεις σε έναν τέτοιο στοιχείο. Όσο για το μαχαίρι, μπορεί κάλλιστα να πετάχτηκε από τον ατυχή νέο καθώς έπεσε. Είναι πιθανόν να μιλάω σαν παιδί, αλλά μου φαίνεται πως ο Γουίλομπι Σμιθ συνάντησε την μοίρα του από το ίδιο του το χέρι.»

Ο Χολμς φάνηκε έκπληκτος στην θεωρία η οποία είχε διατυπωθεί, και εξακολούθησε να βαδίζει πέρα δώθε για λίγη

Arthur Conan Doyle

- 334 -

ώρα, χαμένος στις σκέψεις, και καπνίζοντας το έναν τσιγάρο κατόπιν του άλλου.

«Πείτε μου, Καθηγητά Κόραμ», είπε, εντέλει, «τι βρίσκεται στο ντουλάπι του γραφείου;»

«Τίποτα το οποίο να ήταν προσοδοφόρο για έναν κλέφτη. Οικογενειακά έγγραφα, γράμματα από την καλή μου την γυναίκα, Πανεπιστημιακά διπλώματα τα οποία μου απονεμήθηκαν. Ορίστε το κλειδί. Δείτε και μόνος σας.»

Ο Χολμς πήρε το κλειδί και το κοίταξε για μια στιγμή·

κατόπιν το έδωσε πίσω. «Όχι· δεν πιστεύω πως θα με βοηθούσε», είπε. «Θα

προτιμούσα να πάω με την ησυχία μου στον κήπο σας και να αφιερώσω κάποια σκέψη επί του ζητήματος. Υπάρχει κάτι να ειπωθεί περί της θεωρίας της αυτοκτονίας την οποία μας παραθέσατε. Οφείλουμε να απολογηθούμε για την εισβολή μας, Καθηγητά Κόραμ, και υπόσχομαι πως δε θα σας ενοχλήσουμε ξανά έως και κατόπιν του γεύματος. Στις δυο η ώρα θα επιστρέψουμε και πάλι να σας αναφέρουμε ότι


- 335 -

ενδέχεται να έχει προκύψει στο διάστημα που θα μεσολαβήσει.»

Ο Χολμς ήταν περίεργα αφηρημένος, και ανεβοκατε-βήκαμε το μονοπάτι μερικές φορές σιωπηλοί.

«Ανακάλυψες κάποιο στοιχείο;» τον ρώτησα, τελικά. «Εξαρτάται από όλα εκείνα τα τσιγάρα που κάπνισα»,

είπε. «Είναι πιθανόν πως κάνω εντελώς λάθος. Τα τσιγάρα θα μου δείξουν.»

«Αγαπητέ μου Χολμς», αναφώνησα. «πως στο καλό –--»

«Καλά, καλά, ίσως να το καταλάβεις και εσύ, Αν όχι, δεν έγινε και μεγάλο κακό. Φυσικά, έχουμε πάντοτε το στοιχείο του οπτικού στο οποίο να επιστρέψουμε, αλλά πάντοτε κόβω δρόμο όποτε μπορώ. Αχά, ορίστε η καλή κ. Μάρκερ! Ας απολαύσουμε μερικές στιγμές εποικοδομητικής κουβέντας μαζί της.»

Ίσως να έχω σχολιάσει προηγουμένως πως ο Χολμς είχε, όταν το ήθελε, έναν περίεργα γαλίφικο τρόπο με τις γυναίκες, και πως με ευκολία εδραίωνε όρους εμπιστοσύνης μαζί τους. Στον μισό χρόνο, από εκείνον που είχε κατονομάσει είχε αιχμαλωτίσει την καλοθυμία της οικονόμου, και κουβέντιαζε μαζί της σαν να την γνώριζε για χρόνια.

«Μάλιστα, κ. Χολμς, είναι όπως τα λέτε, κύριε. Καπνίζει πράγματι κάτι τρομερό(???). Όλη μέρα και μερικές φορές όλη νύχτα, κύριε. Είδα το δωμάτιο του ένα πρωί – λοιπόν, κύριε, θα νόμιζες πως επρόκειτο για Λονδρέζικη ομίχλη. Ο καημένος νεαρός κ. Σμιθ, ήταν επίσης καπνιστής, όμως όχι τόσο πολύ όσο ο Καθηγητής. Η υγεία του –μάλιστα, δεν έχω ιδέα αν είναι καλύτερη ούτε και χειρότερη εξαιτίας του καπνίσματος.»

«Αχά!» είπε ο Χολμς, «μα κόβει την όρεξη.» «Να σας πω, δεν γνωρίζω σχετικά με αυτό, κύριε.» «Να υποθέσω πως ο Καθηγητής σπανίως τρώει κάτι;» «Να σας πω, είναι απρόβλεπτος. Αυτό μπορώ να το πω

για εκείνον.»

Arthur Conan Doyle

- 336 -

«Θα στοιχημάτιζα πως δεν πήρε καθόλου πρωινό σήμερα το πρωί, και δεν θα κοιτάξει καν το γεύμα του ύστερα από όλα τα τσιγάρα που τον είδα να καπνίζει.»

«Να σας πω, χάσατε σε αυτό, κύριε, όπως συνέβη, γιατί έφαγε ένα εξαιρετικά μεγάλο πρόγευμα σήμερα το πρωί. Δεν έχω ιδέα πότε τον είδα να παίρνει καλύτερο, και παρήγγειλε ένα μεγάλο πιάτο κοτολέτες για το μεσημεριανό του. Έχω μείνει κατάπληκτη, κι εγώ, γιατί από την στιγμή που μπήκα σε εκείνο το δωμάτιο χθες και είδα τον νεαρό κ. Σμιθ να κείτεται εκεί στο πάτωμα δεν μπορούσα ούτε να κοιτάξω το φαγητό. Τι να γίνει, σε τούτον τον κόσμο υπάρχουν όλα, και ο Καθηγητής δεν το άφησε να πτοήσει την όρεξη του.»

Περάσαμε το πρωινό κάνοντας βόλτες στον κήπο. Ο Στάνλεϋ Χόπκινς είχε κατέβει στο χωριό για να ερευνήσει μερικές φήμες σχετικά με μια ξένη την οποία είχαν δει κάποια παιδιά στο δρόμο του Τσάτχαμ το πρωί της προηγούμενης ημέρας. Όσο για τον φίλο μου, όλη η συνήθη ζωντάνια του έμοιαζε να τον έχει εγκαταλείψει. Ποτέ μου δεν τον είχα δει να χειρίζεται μια υπόθεση κατά τόσο απρόθυμο τρόπο. Ακόμη και τα νέα που έφερε ο Χοπκινς πως είχε βρει τα παιδιά και πως δίχως αμφιβολία είχαν δει μια γυναίκα η οποία ανταποκρινόταν ακριβώς στην περιγραφή του Χόλμς, και φορώντας είτε γυαλιά με σκελετό είτε ματογυάλια, απέτυχαν να εγείρουν κάποιο ίχνος του ενθουσιώδους του ενδιαφέροντος. Έδειξε να προσέχει περισσότερο όταν η Σούζαν, η οποία μας σερβίρισε κατά το γεύμα, έδωσε άθελα της την πληροφορία πως πίστευε πως ο κ. Σμιθ είχε βγει για έναν περίπατο χθες το πρωί, και πως είχε επιστρέψει μόλις μια ώρα πριν η τραγωδία συμβεί. Δε μπορούσα να δω την σχέση του συμβάντος, όμως αντιλήφθηκα σαφώς πως ο Χολμς το ύφαινε εντός του γενικού σχεδίου το οποίο είχε σχηματίσει στο μυαλό του. Ξαφνικά πετάχτηκε από την καρέκλα του και κοίταξε το ρολόι του. «Δυο ή ώρα, κύριοι», είπε. «Πρέπει να ανέβουμε και να ξεκαθαρίσουμε το ζήτημα με τον Καθηγητή.»

Ο ηλικιωμένος είχε μόλις τελειώσει το γεύμα του, και το βέβαιον ήταν πως το άδειο πιάτο του αποδεικνύει την καλή


- 337 -

του όρεξη την οποία η οικονόμος του είχε αναγνωρίσει. Επρόκειτο, όντως, περί μιας παράδοξης μορφής καθώς έστρεψε την πλούσια λευκή του κόμη και τα λαμπερά του μάτια προς το μέρος μας. Το αιώνιο τσιγάρο σιγόκαιγε στο στόμα του. Είχε ντυθεί και καθόταν σε μια πολυθρόνα πλάι στην φωτιά.

«Λοιπόν, κ. Χολμς, δεν λύσατε ακόμη το μυστήριο;» Έσπρωξε το μεγάλο κουτί των τσιγάρων, το οποίο ακουμπούσε σε ένα τραπέζι πλάι του, προς τον σύντροφο μου. Ο Χολμς άπλωσε το χέρι του συγχρόνως, και μεταξύ τους έσπρωξαν το κουτί από την άκρη. Για ένα λεπτό, μπορεί και δυο, είχαμε πέσει όλοι στα γόνατα μαζεύοντας σκόρπια τσιγάρα από όλα τα απίθανα σημεία. Όταν σηκωθήκαμε ξανά παρατήρησα πως τα μάτια του Χολμς έλαμπαν και τα μάγουλα του είχαν πλημμυρίσει χρώμα. Μόνο σε μια περίπτωση κρίσης είχα αντικρίσει όλες αυτές τις ενδείξεις μαχητικής διάθεσης.

«Μάλιστα», είπε, «το έλυσα.» Ο Στάνλεϋ Χόπκινς και εγώ κοιτάξαμε σαστισμένοι.

Κάτι που έμοιαζε με σαρκασμό τρεμόπαιξε στα λιπόσαρκα χαρακτηριστικά του ηλικιωμένου Καθηγητή.

«Πράγματι! Στον κήπο;» «Όχι, εδώ.» «Εδώ! Πότε;» «Την στιγμή ετούτη.» «Σίγουρα θα αστειεύεστε, κ. Σέρλοκ Χολμς. Με

υποχρεώνετε να σας πω πως είναι ιδιαίτερα σοβαρό το ζήτημα ώστε να αντιμετωπισθεί καθαυτό τον τρόπο.»

«Χάλκευσα και δοκίμασα κάθε κρίκο της αλυσίδας μου, Καθηγητά Κόραμ, και είμαι βέβαιος πως είναι ακλόνητη. Ποια είναι τα κίνητρα σας ή ποιόν ακριβώς ρόλο παίζετε σε ετούτη την περίεργη ιστορία δεν δύναμαι ακόμη να το πω. Σε μερικά λεπτά ενδεχομένως θα το ακούσω από τα ίδια σας τα χείλη. Εν τω μεταξύ θα ανασκευάσω όσα πέρασαν προς όφελος σας, ώστε να αντιληφθείτε την πληροφορία την οποία ακόμη απαιτώ.

Arthur Conan Doyle

- 338 -

«Μια κυρία εισήλθε χθες στο γραφείο σας. Ήρθε με την πρόθεση να αποκομίσει κάποια έγγραφα τα οποία βρίσκονταν στο γραφείο σας. Είχε δικό της κλειδί. Είχα την ευκαιρία να εξετάσω το δικό σας, και δεν εντοπίζω το ελαφρύ αποχρωματισμό τον οποίο το γδάρσιμο που έγινε στο λούστρο θα είχε προκαλέσει. Δεν υπήρξατε συνεργός, επομένως, και εκείνη ήρθε, από όσο μπορώ να αναλύσω τα στοιχεία, άνευ της γνώσης σας για να σας ληστέψει.»

Ο Καθηγητής φύσηξε ένα σύννεφο από τα χείλη του. «Πλέον ενδιαφέρον και διδακτικό», είπε. «Δεν έχετε περισσότερα να προσθέσετε; Σίγουρα, έχοντας ακολουθήσει την κυρία ως στιγμής, μπορείτε επίσης να πείτε τι απόγινε.»

«Θα επιχειρήσω να το κάνω. Αρχικά πιάστηκε από τον γραμματέα σας, και τον μαχαίρωσε ώστε να διαφύγει. Την συγκεκριμένη συμφορά είμαι προδιατεθειμένος να την θεωρήσω ως ένα ατυχές περιστατικό, διότι είμαι πεπεισμένος πως η κυρία δεν είχε την πρόθεση να επιφέρει ένα τόσο θανάσιμο πλήγμα. Ένας δολοφόνος δεν έρχεται άοπλος. Τρομοκρατημένη από αυτό που είχε κάνει έτρεξε αγριεμένα μακριά από την σκηνή της τραγωδίας. Δυστυχώς για αυτήν είχε χάσει τα γυαλιά της στην συμπλοκή, και καθώς είχε υπερβολική μυωπία ήταν εντελώς αβοήθητη δίχως αυτά. Έτρεξε στον διάδρομο, τον οποίο φαντάστηκε ως αυτόν από τον οποίο είχε έρθει –και οι δυο ήταν στρωμένοι με το ίδιο ψάθινο χαλί – και μόνον πολύ αργά κατάλαβε πως είχε πάρει τον λάθος διάδρομο και πως η υποχώρηση της είχε ανακοπεί πίσω της. Τι να έκανε; Δε μπορούσε να επιστρέψει. Δε μπορούσε να παραμείνει εκεί που βρισκόταν. Έπρεπε να συνεχίσει. Συνέχισε. Ανέβηκε μια σκάλα, έσπρωξε την πόρτα να ανοίξει, και βρέθηκε στο δωμάτιο σας.»

Ο ηλικιωμένος καθόταν με το στόμα του ανοικτό κοιτώντας αγρίως τον Χολμς. Έκπληξη και φόβος αποτυπώ-νονταν επί των εκφραστικών χαρακτηριστικών του. Τώρα, καταβάλλοντας κάποια προσπάθεια, ανασήκωσε τους ώμους του και ξέσπασε σε ένα υποκριτικό γέλιο.


- 339 -

«Όλα αυτά πολύ καλά, κ. Χολμς», είπε. «Όμως υπάρχει ένα μικρό ψεγάδι στην έξοχη θεωρία σας. Βρισκόμουν στο δωμάτιο μου, και δεν το άφησα στιγμή κατά τη διάρκεια της ημέρας.»

«Έχω επίγνωση αυτού, Καθηγητά Κόραμ.» «Και θέλετε να μου πείτε πως θα ήμουν ξαπλωμένος

σε ετούτο το κρεβάτι και δε θα αντιλαμβανόμουν πως μια γυναίκα είχε εισέλθει στο δωμάτιο μου;»

«Ποτέ δεν το είπα. ΕΙΧΑΤΕ επίγνωση της. Μιλήσατε μαζί της. Την αναγνωρίσατε. Συμβάλατε στο να αποδράσει.»

Και πάλι ο Καθηγητής ξέσπασε σε ένα στριγκό γέλιο. Είχε σηκωθεί στα πόδια του και τα μάτια του έλαμπαν σαν κάρβουνα.

«Είστε τρελός!» φώναξε. «Λέτε παλαβομάρες. Την βοήθησα να αποδράσει; Που βρίσκεται τώρα;»

«Είναι εκεί», είπε ο Χολμς, και έδειξε την μεγάλη βιβλιοθήκη στην γωνία του δωματίου.

Είδα τον ηλικιωμένο άντρα να υψώνει τα χέρια του, ένας τρομερός σπασμός πέρασε από το βλοσυρό πρόσωπο του, κι έπεσε πίσω στην καρέκλα του. Την ίδια στιγμή η βιβλιοθήκη την οποία ο Χολμς είχε υποδείξει άνοιξε πάνω σε έναν μεντεσέ, και μια γυναίκα όρμησε στο δωμάτιο, «Έχετε δίκιο!» φώναξε, με μια περίεργη ξενική προφο-ρά. «Έχετε δίκιο! Εδώ είμαι.»

Ήταν γκρίζα από την σκόνη και τυλιγμένη από ιστούς αράχνης που προέρχονταν από τους τοίχους του κρυψώνα της. Το πρόσωπο της, επίσης, ήταν

Arthur Conan Doyle

- 340 -

γεμάτο από την σκόνη66

«Μάλιστα, κύριε, είμαι κρατούμενη σας», είπε εκείνη. «Από το σημείο που στεκόμουν άκουγα τα πάντα, και γνωρίζω πως μάθατε την αλήθεια. Τα ομολογώ όλα. Εγώ σκότωσα τον νεαρό. Όμως έχετε δίκιο, εσείς που λέτε πως επρόκειτο για ατύχημα. Δεν ήξερα καν πως ήταν μαχαίρι αυτό που κρατούσα στο χέρι μου, γιατί στην απελπισία μου άρπαξα ότι βρήκα από το γραφείο και τον χτύπησα για να με αφήσει να φύγω. Λέω την αλήθεια.»

, και στην καλύτερη των περιπτώσεων δε θα μπορούσε ποτέ να ήταν όμορφη, γιατί είχε τα ακριβή χαρακτηριστικά τα οποία ο Χολμς είχε μαντέψει, με, επιπλέον, ένα μακρύ και πεισματάρικο σαγόνι. Λίγο η φυσική της τυφλότητα, λίγο η αλλαγή από το σκοτάδι στο φως, στάθηκε απότομα σαστισμένη, κοίταξε τριγύρω ανοιγοκλείνοντας τα μάτια της για να δει που και ποιοι ήμασταν. Και παρόλα αυτά τα μειονεκτήματα, το βέβαιον ήταν πως υπήρχε ευγένεια στους τρόπους της γυναίκας, μια αβρότητα στο επιθετικό σαγόνι και το ανασηκωμένο κεφάλι, τα οποία προκαλούσαν κάτι από σεβασμό και θαυμασμό. Ο Στάνλεϋ Χόπκινς είχε βάλει το χέρι του στον ώμο της και την είχε θέσει υπό κράτηση, όμως εκείνη τον έκανε απαλά στο πλάι, και όμως με μια ακατανίκητη αξιοπρέπεια η οποία καθυπέβαλε υπακοή. Ο ηλικιωμένος άντρας ήταν ακουμπισμένος στην καρέκλα του, με πρόσωπο που μόρφαζε, και την κοιτούσε με μελαγχολικά μάτια.

«Κυρία μου», είπε ο Χολμς. «Είμαι βέβαιος πως είναι αλήθεια. Φοβούμαι πως δεν είσαστε και τόσο καλά.»

Είχε πάρει ένα απαίσιο χρώμα, που έδειχνε περισσότερο φρικτό κάτω από τους σκούρους λεκέδες στο πρόσωπο της. Κάθισε στην άκρη του κρεβατιού· κατόπιν συνέχισε.

«Μου απομένει ελάχιστον χρόνος εδώ», είπε, «όμως θα ήθελα να γνωρίζετε την πλήρη αλήθεια. Είμαι σύζυγος αυτού του άντρα. Δεν είναι Άγγλος. Είναι Ρώσος. Το όνομα του δε θα σας το πω.»

66 (grime)


- 341 -

Για πρώτη φορά ο ηλικιωμένος αναδεύτηκε. «Ευλογημένη να ‘σαι, Άννα!» φώναξε. «Ευλογημένη να ‘σαι!»

Εκείνη έριξε ένα βλέμμα της πλέον βαθιάς περιφρόνησης. «Γιατί να κρατιέσαι τόσο δυνατά σε αυτήν την οικτρή ζωή σου, Σέργκιους;» είπε. «Έκανε κακό σε πολλούς και καλό σε κανέναν –ούτε καν στον εαυτό σου. Εντούτοις, δε θα προκαλέσω εγώ το κόψιμο της εύθραυστης κλωστής πριν από την ώρα που θέλει ο Θεός. Έχω ήδη αρκετά στην ψυχή μου από την ώρα που πέρασα το κατώφλι ετούτου του καταραμένου σπιτιού. Όμως πρέπει να μιλήσω ειδάλλως θα είναι αργά.

«Είπα, κύριοι, πως είμαι η σύζυγος του άντρα ετούτου. Ήταν πενήντα και εγώ ένα ανόητο κορίτσι στα είκοσι όταν παντρευτήκαμε. Συνέβη σε μια πόλη της Ρωσίας, σε ένα Πανεπιστήμιο –δε θα κατονομάσω το μέρος.»

«Ο Θεός να σε ευλογεί, Άννα!» μουρμούρισε ο ηλικιωμένος άντρας ξανά.

«Ήμασταν μεταρρυθμιστές –επαναστάτες– μηδενι-στές, καταλαβαίνετε. Εκείνος, εγώ και πολλοί άλλοι. Έπειτα ήρθε ένας καιρός μπελάδων, ένας αστυνομικός σκοτώθηκε, πολλοί συνελήφθησαν, πειστήρια ζητούνταν, και για να σώσει την ζωή του και να κερδίσει την μεγάλη αμοιβή ο σύζυγος μου πρόδωσε την ίδια του την γυναίκα και τους συντρόφους του. Ναι, συλληφθήκαμε όλοι βάση της ομολογίας του. Ορισμένοι από εμάς οδηγηθήκανε στην αγχόνη και ορισμένοι στην Σιβηρία. Εγώ ήμουν μεταξύ των τελευταίων, όμως η ποινή μου δεν ήταν ισόβια. Ο σύζυγος μου ήρθε στην Αγγλία με τα κακορίζικα 67

Ο ηλικιωμένος άντρας άπλωσε ένα τρεμάμενο χέρι και πήρε μόνος του ένα τσιγάρο. «Είμαι στα χέρια σου, Άννα», είπε. «Πάντα μου φερόσουν καλά.»

κέρδη του, και ζούσε διακριτικά έκτοτε, γνωρίζοντας καλά πως αν η Αδελφότητα μάθαινε που βρισκόταν ούτε μια εβδομάδα δε θα περνούσε πριν η δικαιοσύνη αποδοθεί.»

67 (ill gotten)

Arthur Conan Doyle

- 342 -

«Δεν σας είπα ακόμη το ύψος της αχρειότητας του»,

είπε εκείνη. «Μεταξύ των συντρόφων μας στην Οργάνωση υπήρχε κάποιος που ήταν φίλος καρδιακός. Ήταν ευγενής, ανιδιοτελής, στοργικός –όλα όσα δεν ήταν ο σύζυγος μου. Μισούσε την βία. Ήμασταν όλοι ένοχοι –αν αυτό είναι ενοχή– όμως εκείνος δεν ήταν. Έγραφε ασταμάτητα αποτρέποντας μας από μια τέτοια πορεία. Τα γράμματα του θα τον είχαν σώσει. Το ίδιο και το ημερολόγιο μου, στο οποίο κάθε μέρα κατέγραφα τα αισθήματα μου για εκείνον και την τοποθέτηση την οποία καθένας από εμάς είχε λάβει. Ο σύζυγος μου βρήκε και κράτησε τόσο το ημερολόγιο όσο και τα γράμματα. Τα έκρυψε, και προσπάθησε επίμονα να κλέψει με τους όρκους του τη ζωή του νεαρού. Σε αυτό απέτυχε, όμως ο Αλέξης στάλθηκε κατάδικος στην Σιβηρία, όπου τώρα, ετούτη την στιγμή, δουλεύει σε ένα αλατωρυχείο. Σκέψου το αυτό, κακούργε, κακούργε· τώρα, τώρα, ετούτη ‘δώ την στιγμή, ο Αλέξης, ο άντρας του οποίου το όνομα δεν είσαι άξιος να προφέρεις, δουλεύει και ζει σαν σκλάβος, και όμως κρατάω τη ζωή σου στα χέρια μου και σε αφήνω να ξεφύγεις.»

«Ήσουν πάντοτε μια ευγενική γυναίκα, Άννα», είπε ο ηλικιωμένος άντρας καπνίζοντας το τσιγάρο του.

Εκείνη είχε σηκωθεί, όμως έπεσε ξανά πίσω με μια μικρή κραυγή πόνου.


- 343 -

«Πρέπει να τελειώσω», είπε. «Όταν η ποινή μου τελείωσε ξεκίνησα να βρω το ημερολόγιο και τα γράμματα τα οποία, αν σταλούν στην Ρωσική Κυβέρνηση, θα επιφέρουν την απελευθέρωση του φίλου μου. Γνώριζα πως ο σύζυγος μου είχε έρθει στην Αγγλία. Κατόπιν μηνών έρευνας ανακάλυψα που βρισκόταν. Ήξερα πως είχε ακόμη το ημερολόγιο, γιατί όταν βρισκόμουν στην Σιβηρία έλαβα ένα γράμμα του κάποτε στο οποίο με επέπληττε και παρέθετε ορισμένα αποσπάσματα από τις σελίδες του. Ωστόσο ήμουν βέβαιη πως εξαιτίας της εκδικητικής του φύσης δε θα μου το έδινε ποτέ αυτόβουλα. Έπρεπε να το πάρω μόνη μου. Με αυτό τον σκοπό προσέλαβα ένα πράκτορα από μια ιδιωτική εταιρεία ντετέκτιβ, ο οποίος μπήκε στο σπίτι του συζύγου μου ως γραμματέας –ήταν ο δεύτερος γραμματέας σου, Σέργκιους, εκείνος που σε εγκατέλειψε τόσο βιαστικά. Βρήκε πως έγγραφα φυλάσσονταν στο ντουλάπι, και πήρε ένα εκμαγείο του κλειδιού. Δε μπορούσε να προχωρήσει περισσότερο. Με εφοδίασε με ένα σχέδιο του σπιτιού, και μου είπε πως τις προμεσημβρινές ώρες το γραφείο ήταν πάντοτε άδειο, καθώς ο γραμματέας ήταν απασχολημένος εδώ. Έτσι τελικά πήρα το κουράγιο στα δυο μου χέρια και κατέβηκα για να πάρω μόνη μου τα χαρτιά. Επέτυχα, μα με τι τίμημα!

«Είχα μόλις πάρει τα χαρτιά και κλείδωνα το ντουλάπι όταν ο νεαρός με άρπαξε. Τον είχα ήδη δει το πρωί. Με είχε συναντήσει στο δρόμο και τον είχα ρωτήσει να μου πει που ζούσε ο Καθηγητής Κόραμ, δίχως να γνωρίζω πως ήταν στην δούλεψη του.»

«Ακριβώς! Ακριβώς!» είπε ο Χολμς. «Ο γραμματέας επέστρεψε και είπε στον εργοδότη του σχετικά με τη γυναίκα που είχε συναντήσει. Τότε με την στερνή του ανάσα προσπά-θησε να στείλει ένα μήνυμα πως επρόκειτο για εκείνη –εκείνη για την οποία είχε συζητήσει μαζί του.»

Arthur Conan Doyle

- 344 -

«Πρέπει να με αφήσετε να μιλήσω», είπε η γυναίκα, με μια επιτακτική φωνή, και το πρόσωπο της συσπάστηκε σαν από πόνο. «Όταν έπεσε έφυγα τρέχοντας από το δωμάτιο, διάλεξα την λάθος πόρτα, και βρέθηκα στο δωμάτιο του συζύγου μου. Είπε πως θα με κατέδιδε. Του έδειξα πως αν το έκανε η ζωή του βρισκόταν στα χέρια μου. Αν με παρέδιδε στον νόμο θα τον έδινα στην Αδελφότητα. Δεν ήταν το γεγονός πως ήθελα να ζήσω για τον εαυτό μου, αλλά για το ότι επιθυμούσα να επιτύχω τον σκοπό μου. Γνώριζε πως θα έκανα αυτό που έλεγα — πως η μοίρα του ήταν συνδεδεμένη με την δική μου. Για τον λόγο αυτόν και άλλον κανέναν με προστάτεψε. Με πέταξε σε εκείνον τον σκοτεινό κρυψώνα, ένα απομεινάρι παλαιών καιρών, γνωστό μονάχα σε εκείνον. Έπαιρνε τα γεύματα στο δωμάτιο του, και έτσι ήταν σε θέση να μου δώσει μέρος του φαγητού του. Συμφωνήθηκε πως μόλις η αστυνομία άφηνε το σπίτι θα ξεγλιστρούσα την νύχτα εκείνη από το σπίτι και δε θα ξαναγύριζα ποτέ. Αλλά κατά κάποιο τρόπο ανακαλύψατε τα σχέδια μας.» Έβγαλε απότομα από το μπούστο του φορέματος της ένα μικρό πακέτο. «Αυτές είναι οι στερνές μου λέξεις», είπε· «εδώ βρίσκεται το πακέτο το οποίο μπορεί να σώσει τον Αλέξη. Σας το εμπιστεύομαι στην

τιμή σας και στην αγάπη σας για την δικαιοσύνη. Πάρτε το! Θα το παραδώσετε στην Ρωσική Πρεσβεία. Τώρα εκτέλεσα το καθήκον μου, και –--»

«Σταματήστε την!» φώναξε ο Χολμς. Είχε δρασκελήσει από την άλλη μεριά του δωματίου και είχε αποσπάσει ένα μικρό φιαλίδιο από το χέρι της.

«Πολύ αργά!» είπε εκείνη, καθώς βυθίστηκε πίσω στο κρεβάτι. «Πολύ


- 345 -

αργά! Πήρα το δηλητήριο πριν αφήσω τον κρυψώνα μου. Το κεφάλι μου γυρίζει. Σβήνω! Σας επιφορτίζω, κύριε, να θυμηθείτε το πακέτο.»

«Μια απλή υπόθεση, κι εντούτοις από κάποιες απόψεις μια ιδιαίτερα διδακτική», σχολίασε ο Χολμς, καθώς ταξιδεύαμε επιστρέφοντας στην πόλη. «Περιστρεφόταν από την έναρξη της γύρω από τα πενς-νε. Ωστόσο πέραν της ευτυχούς συγκυ-ρίας εκ μέρους του αποθνήσκοντος να τα αρπάξει δεν είμαι βέβαιος πως θα είχαμε καταλήξει ποτέ στην λύση μας. Μου ήταν σαφές από το μέγεθος των γυαλιών πως αυτός που τα φορούσε έπρεπε να ήταν εξαιρετικά τυφλός και αβοήθητος όταν τα στερούταν. Όταν μου ζήτησες να πιστέψω πως είχε περπατήσει κατά μήκους της λωρίδας του χορταριού δίχως μια φορά να κάνει ένα λάθος βήμα σχολίασα, όπως ίσως να θυμάσαι, πως επρόκειτο για μια αξιοσημείωτη επίδοση. Στο μυαλό μου το κατέγραψα ως μια αδύνατη επίδοση, εκτός από την απίθανη περίπτωση πως είχε δεύτερο ζευγάρι γυαλιών. Υποχρεώθηκα, συνεπώς, να σκεφτώ σοβαρά την υπόθεση πως είχε μείνει εντός του σπιτιού. Αντιλαμβανόμενος την ομοιό-τητα των δυο διαδρόμων μου κατέστη σαφές πως πολύ εύκολα θα μπορούσε να είχε κάνει ένα τέτοιο λάθος, και πως την προκειμένη περίπτωση όφειλε να έχει μπει στο δωμάτιο του Καθηγητή. Ήμουν σε έντονη επαγρύπνηση, συνεπώς, για οτιδήποτε θα υποστήριζε την συγκεκριμένη υπόθεση, και εξέτασα το δωμάτιο στενά για οτιδήποτε υπό την μορφή ενός κρυψώνα. Το χαλί έδειχνε συνεχές και σταθερά καρφωμένο, έτσι απέρριψα την ιδέα μιας καταπακτής. Θα μπορούσε κάλλιστα να υπάρχει μια κόχη πίσω από τα βιβλία. Όπως έχετε επίγνωση, τέτοιοι μηχανισμοί ήταν συνηθισμένοι στις παλαιές βιβλιοθήκες. Παρατήρησα πως τα βιβλία ήταν στοιβαγμένα στο πάτωμα σε όλα τα άλλα σημεία, εκτός από εκείνης της μοναδικής βιβλιοθήκης που είχε παραμείνει καθαρή. Αυτή, λοιπόν, θα μπορούσε να είναι μια πόρτα. Δεν διέκρινα σημάδια τα οποία να με κατευθύνουν, όμως το χαλί είχε ένα υπόφαιο χρώμα, το οποίο προσφέρεται εξαιρετικά για εξέταση. Επομένως κάπνισα έναν μεγάλο αριθμό από εκείνα

Arthur Conan Doyle

- 346 -

τα έξοχα τσιγάρα, και έριξα την στάχτη παντού στον χώρο μπροστά από την ύποπτη βιβλιοθήκη. Επρόκειτο περί ενός απλοϊκού κόλπου, αλλά εξαιρετικά αποτελεσματικό. Κατόπιν κατέβηκα κάτω και διαπίστωσα, υπό την παρουσία σου, Γουώτσον, δίχως να αντιληφθείς την σημασία των σχολίων μου, πως η κατανάλωση φαγητού από τον Καθηγητή Κόραμ είχε αυξηθεί –όπως κάποιος θα ανέμενε όταν μεριμνούσε για ένα δεύτερο άτομο. Κατόπιν ανεβήκαμε στο δωμάτιο ξανά, όταν, αναποδογυρίζοντας το κουτί των τσιγάρων, επέτυχα μια υπέροχη άποψη του πατώματος, και ήμουν σε θέση να δω καθαρά, από τα ίχνη επί της στάχτης των τσιγάρων, πως η αιχμάλωτη είχε, κατά την απουσία μας, βγει από το καταφύγιο της. Λοιπόν, Χόπκινς, να που φτάσαμε στο Τσάρινγκ Κρος, και σε συγχαίρω που έφερες την υπόθεση σου σε μια τόσο επιτυχή κατάληξη. Θα πηγαίνεις στο αρχηγείο, δίχως αμφιβολία. Πιστεύω, Γουώτσον, πως εσύ και εγώ θα πάμε παρέα στην Ρωσική Πρεσβεία.


- 347 -

11. Η Περιπέτεια του Αγνοούμενου Επιθετικού68

(5/10 - 6/10/ 2003)

Ήμασταν αρκετά συνηθισμένοι να λαμβάνουμε

αλλοπρόσαλλα τηλεγραφήματα στην οδό Μπέϊκερ, όμως έχω μια ιδιαίτερη ανάμνηση κάποιου το οποίο μας ήρθε ένα καταθλιπτικό πρωινό του Φλεβάρη, κάπου επτά με οχτώ χρόνια πριν, και υπέβαλε τον κ. Σέρλοκ Χολμς σε ένα προβλη-ματισμένο τέταρτο της ώρας. Απευθυνόταν προς αυτόν, και ήταν το εξής:

Παρακαλώ αναμείνατε με. Τρομερή συμφορά.

Δεξής πλάγιος επιθετικός αγνοείται, απαραίτητος αύριο.

ΟΒΕΡΤΟΝ

«Ταχυδρομική σφραγίδα του Στράντ, και απεσταλμένο

στις δέκα και τριάντα-έξι», είπε ο Χολμς διαβάζοντας το ξανά

68 (Σ. τ. Μ.) Three-quarter –Στην ιστορία αναφέρεται ως Three quarter δηλαδή ο

παίκτης της γραμμής τριών τετάρτων, τουτέστιν ένας από τους οχτώ εμπρόσθιους.

Arthur Conan Doyle

- 348 -

και ξανά. «Ο κ. Όβερτον ήταν εμφανώς εξαιρετικά ταραγμένος όταν το έστειλε, και κάπως ασαφής κατά συνέπεια. Καλά, λοιπόν, θα βρίσκεται εδώ, τολμώ να πω, την ώρα που θα έχω ρίξει μια ματιά στους Τάϊμς, οπότε και θα τα μάθουμε όλα σχετικά. Ακόμη και το πλέον ασήμαντο ζήτημα θα είναι ευπρόσδεκτο ετούτες τις στάσιμες ημέρες.»

Τα πράγματα πήγαιναν πράγματι εξαιρετικά αργά για μας, και είχα διδαχθεί πως έπρεπε να φοβάμαι τέτοιες περιόδους απραξίας, διότι γνώριζα εκ πείρας πως το μυαλό του συντρόφου μου ήταν τόσο υπέρμετρα δραστήριο ώστε ήταν επικίνδυνο να το αφήνει δίχως υλικό πάνω στο οποίο να εργάζεται. Για χρόνια τον είχα σταδιακά απομακρύνει από την μανία των ναρκωτικών που είχε απειλήσει κάποτε να τερματίσει την αξιόλογη καριέρα του. Τώρα γνώριζα πως υπό κανονικές συνθήκες δεν λαχταρούσε πια εκείνο το τεχνητό ερέθισμα, όμως είχα πλήρη επίγνωση πως ο δαίμονας δεν ήταν νεκρός αλλά κοιμόταν, και γνώριζα πως ο ύπνος του ήταν ελαφρύς και το ξύπνημα του εγγύτερα όταν σε περιόδους αδράνειας είχα αντικρίσει το τραβηγμένο βλέμμα πάνω στο ασκητικό πρόσωπο του Χόλμς, και την δυσθυμία των βαθουλωμένων και αινιγματικών ματιών του. Για τον λόγο αυτόν μακάρισα τον Κο Όβερτον, όποιος και να ήταν, αφού είχε έρθει με τον αινιγματικό του μήνυμα να διακόψει την επικίνδυνη νηνεμία η οποία επισώρευε περισσότερο κίνδυνο στον φίλο μου από όλες τις θύελλες της πολυτάραχης ζωής του.

Όπως το προσμέναμε, το τηλεγράφημα σύντομα ακολουθήθηκε από τον αποστολέα του, και το επισκεπτήριο του Κου Σύριλ Όβερτον, του Κολεγίου Τρίνιτι, από το Κέιμπριτζ, ανήγγειλε την άφιξη ενός θεόρατου νεαρού, κάπου εκατό κιλά οστών και μυώνων, ο οποίος κάλυψε την πόρτα με τους φαρδιούς του ώμους, και κοίταξε περνώντας από τον έναν μας στον άλλο με ένα όμορφο πρόσωπο το οποίο ήταν καταβεβλημένο από ανησυχία.

«Ο κ. Σέρλοκ Χολμς;» Ο σύντροφος μου έκλινε το κεφάλι του.


- 349 -

«Ήμουν κάτω στην Σκότλαντ Γιάρντ, κ. Χολμς. Συνάντησα τον Επιθεωρητή Στάνλεϋ Χόπκινς. Με συμβούλεψε να έρθω σε εσάς. Είπε πως η υπόθεση, από όσο ήταν σε θέση να κρίνει, υπαγόταν περισσότερο στην δική σας δικαιοδοσίας παρά στης ταχτικής αστυνομίας.»

«Παρακαλώ καθίστε και εξηγήστε μου το ζήτημα.» «Είναι φοβερό, κ. Χολμς—απλά φοβερό! Αναρωτιέμαι

πως δεν άσπρισαν ακόμη τα μαλλιά μου. Ο Γκόντφρυ Στάουντον—τον έχετε ακουστά, φυσικά; Είναι απλώς ο άξονας γύρω από τον οποίο ολόκληρη η ομάδα περιστρέφεται. Θα προτιμούσα να σχολάσω δυο από την ομάδα, και να έχω τον Γκόντφρυ στην επίθεση μου. Δεν έχει σημασία αν κάνει πάσα, μαρκάρει, ή ντριμπλάρει, δεν υπάρχει κανείς να τον αγγίξει, και επίσης, είναι και κεφάλι, και μπορεί να μας κρατήσει ενωμένους. Τι να κάνω; Αυτό σας ρωτώ, κ. Χολμς. Υπάρχει ο Μουρχάουζ, πρώτος αναπληρωματικός, όμως έχει εξασκηθεί ως μέσος, και πάντοτε χώνεται μέσα στο σκραμ69

Ο φίλος μου είχε ακούσει με ευχάριστη έκπληξη το μακρύ λογύδριο, που ξεχυνόταν με εκπληκτική ζωντάνια και ευσυνειδησία, κάθε σημαντικό σημείο τονιζόταν από το χτύπημα ενός ψωμωμένου χεριού πάνω στο γόνατο του ομιλητή. Όταν ο επισκέπτης μας σιώπησε ο Χολμς άπλωσε το χέρι του και πήρε το γράμμα «Σ» από τον προσωπικό του οδηγό αναφοράς. Για μια φορά έψαξε μάταια μέσα σε αυτό το ορυχείο των ετερόκλητων πληροφοριών.

αντί να παραμένει εκτός στον αγωνιστικό χώρο. Είναι καλός στα επιτόπια λακτίσματα, αλήθεια, όμως, πάλι, δεν έχει καθόλου κρίση, και δεν μπορεί να πάρει τα πόδια του. Ακόμη και ο Μόρτον ή ο Τζόνσον, των Όξφορντ Φλάιερς, τον ντριμπλάρουν με άνεση. Ο Στήβενσον είναι αρκετά γρήγορος, μα δεν μπορεί να κάνει κατεβασιά από την γραμμή των είκοσι-πέντε, και ένας επιθετικός που ούτε να σουτάρει αλλά ούτε και να κατέβει δεν μπορεί δεν αξίζει μια θέση στην ομάδα. Όχι, κ. Χολμς, είμαστε τελειωμένοι εκτός και αν με βοηθήσετε να βρω τον Γκόντφρυ Στάουντον.

69 (Σ.τ.Μ.) Scrum – σχηματισμός που αποφασίζει την κατοχή της μπάλας στο ράγκμπι

Arthur Conan Doyle

- 350 -

«Υπάρχει ο Άρθουρ Χ. Στάουντον, ο αναδεικνυόμενος νεαρός παραχαράκτης», είπε εκείνος, «και υπάρχει και ο Χένρυ Στάουντον, τον οποίο βοήθησα να κρεμάσουν, όμως το όνομα Γκόντφρυ Στάουντον μου είναι εντελώς άγνωστο.»

Ήταν η σειρά του επισκέπτη μας να δείξει έκπληκτος.

«Μα, κ. Χολμς, νόμιζα πως γνωρίζατε πράγματα», είπε

εκείνος. «Υποθέτω, τότε, πως αν δεν έχετε ακούσει ποτέ για τον Γκόντφρυ Στάουντον, δεν γνωρίζετε ούτε και τον Σύριλ Όβερτον;»

Ο Χολμς κούνησε το κεφάλι του συγκαταβατικά. «Μα τον Μέγα Σκόττ!» αναφώνησε ο αθλητής. «Μα,

διετέλεσα πρώτος αναπληρωματικός για την Αγγλία ενάντια της Ουαλίας, και ηγήθηκα του ‘Επιστημίου 70

70 (Σ.τ.Μ.) Varsity – άλλος ένας τρόπος συγγραφής του University. Μην γνωρίζοντας

κάποια αντίστοιχη σύντμηση στην γλώσσα μας, το απέδωσα (ενδεχομένως λανθασμένα) ως Επιστήμιο.

ολόκληρη την φετινή περίοδο. Όμως δεν είναι τίποτα αυτό! Δεν


- 351 -

φανταζόμουν πως υπήρχε ψυχή στην Αγγλία που να μην γνωρίζει τον Γκόντφρυ Στάουντον, το αστέρι, του Κέιμπριτζ, του Μπλάκχηθ, και πέντε Διεθνών. Θεέ και Κύριε! κ. Χολμς μα που ζούσατε;»

Ο Χολμς γέλασε με την απλοϊκή κατάπληξη του νεαρού γίγαντα.

«Ζείτε σε έναν διαφορετικό κόσμο από τον δικό μου, κ. Όβερτον—έναν ομορφότερο και υγιεινότερο. Οι προεκτάσεις μου απλώνονται σε πολλούς τομείς της κοινωνίας, όμως ποτέ, χαίρομαι που το λέω, στο ερασιτεχνικά πρωτάθλημα, τα οποίο είναι το καλύτερο και πιο σωστό πράγμα στην Αγγλία. Εντούτοις, η απρόσμενη επίσκεψη σας το πρωινό ετούτο μου δείχνει πως ακόμη και σε έναν κόσμο φρεσκάδας και τίμιου παιχνιδιού, ίσως να υπάρχει κάποια δουλειά και για εμένα. Έτσι λοιπόν, καλέ μου κύριε, σας εκλιπαρώ να καθίσετε και να μου πείτε, αργά και ήρεμα, ακριβώς τι έχει συμβεί, και πως επιθυμείτε να σας βοηθήσω.

Το πρόσωπο του νεαρού Όβερτον πήρε το ενοχλημένο βλέμμα του ανθρώπου που είναι περισσότερο συνηθισμένος να χρησιμοποιεί τους μύες του αντί της εξυπνάδας του, μα βαθμιαία, με πολλές επαναλήψεις και ασάφειες τις οποίες επιτρέπεται να παραλείψω από την αφήγηση μου, παρέθεσε την παράδοξη ιστορία του ενώπιον μας.

«Έτσι έγινε, κ.. Χολμς. Όπως είπα, είμαι ο αρχηγός της ομάδας Ρούγγερ του ‘Επιστημίου, και ο Γκόντφρυ Στάουντον είναι ο καλύτερος παίκτης μου. Αύριο παίζουμε την Οξφόρδη. Χθες όλοι μας συγκεντρωθήκαμε, και τακτοποιηθήκαμε στο ιδιωτικό ξενοδοχείο του Μπέντλυ. Στις δέκα έκανα μια βόλτα και είδα πως όλοι οι λεβέντες είχαν πάει να κουρνιάσουν, γιατί πιστεύω στην αυστηρή εξάσκηση και άφθονο ύπνο για να κρατηθεί η ομάδα σε καλή κατάσταση. Είχα μια ή και δυο κουβέντες με τον Γκόντφρυ πάμε για ύπνο. Μου φάνηκε κάπως χλωμός και ανήσυχος. Τον ρώτησε ποιο ήταν το πρόβλημα. Είπε πως ήταν καλά—απλώς μια ιδέα πονοκέφαλο. Του ευχήθηκα καληνύχτα και τον άφησα. Μισή ώρα αργότερα, ο πορτιέρης μου λέει πως ένας τραχύς στην

Arthur Conan Doyle

- 352 -

εμφάνιση άντρας με γενειάδα ήρθε με ένα σημείωμα για τον Γκόντφρυ. Δεν είχε ξαπλώσει, και το σημείωμα απεστάλη στο δωμάτιο του. Ο Γκόντφρυ το διάβασε, και σωριάστηκε σε μια καρέκλα σαν να τον είχαν τσεκουρώσει. Ο πορτιέρης τρόμαξε τόσο που ετοιμαζόταν να με φέρει, μα ο Γκόντφρυ τον σταμάτησε, ήπιε ένα ποτήρι νερό, και ανάκτησε την αυτοκυριαρχία του. Έπειτα κατέβηκε κάτω, είπε μερικές κουβέντες στον άντρα που περίμενε στην είσοδο, και οι δυο τους την κοπάνησαν παρέα. Την τελευταία φορά που τους είδε ο πορτιέρης, σχεδόν έτρεχαν στον δρόμο με κατεύθυνση προς το Στράντ. Σήμερα το πρωί το δωμάτιο του Γκόντφρυ ήταν αδειανό, το κρεβάτι του δεν είχε καν ξεστρωθεί, και τα πράγματα του ήταν όλα όπως τα είχα δει το περασμένο βράδυ. Την είχε κοπανήσει απροειδοποίητα με τον ξένο, και ούτε φωνή ούτε ακρόαση έκτοτε. Δεν νομίζω πως θα ξαναγυρίσει ποτέ. Ήταν αθλητής, ήταν ο Γκόντφρυ, ως το μεδούλι, και δε θα σταματούσε την εξάσκηση του ούτε θα κρέμαγε τον αρχηγό του αν δεν υπήρχε λόγος που να ήταν πολύ σοβαρός για αυτόν. Όχι: νοιώθω σαν να έφυγε για τα καλά, και πως δε θα τον ξαναδούμε ποτέ ξανά.

Ο Σέρλοκ Χολμς άκουσε με την βαθύτερη προσήλωση την μοναδική αυτή αφήγηση.

«Τι κάνατε;» ρώτησε. «Τηλεγράφησα στο Κέιμπριτζ για να μάθω να είχαν

νέα του εκεί. Έλαβα απάντηση. Κανείς δεν τον είδε.» «Ήταν δυνατόν να επιστρέψει στο Κέιμπριτζ;» «Ναι, έχει ένα τραίνο αργά—στις έντεκα παρά

τέταρτο.» «Όμως, από όσο γνωρίζετε, δεν επιβιβάσθηκε;» «Όχι, δεν φάνηκε.» «Τι κάνατε κατόπιν;» «Τηλεγράφησα στον Λόρδο Μάουντ-Τζέιμς.» «Γιατί στον Λόρδο Μάουντ-Τζέιμς;» «Ο Γκόντφρυ είναι ορφανός, και ο Λόρδος Μάουντ-

Τζέιμς είναι ο πλησιέστερος συγγενής του—θείος του, νομίζω.»


- 353 -

«Πράγματι. Το συγκεκριμένο ρίχνει περισσότερο φως στο ζήτημα. Ο Λόρδος Μάουντ-Τζέιμς είναι ένας εκ των πλουσιότερων ανθρώπων στην Αγγλία.»

«Έτσι άκουσα τον Γκόντφρυ να λέει.» «Και ο φίλος σας ήταν στενός συγγενής;» «Ναι, ήταν ο κληρονόμος του, και ο παλιόφιλος

κοντεύει τα ογδόντα—και στουπωμένος από ποδάγρα. Λένε πως τεμπεσιριάζει την στέκα με τις αρθρώσεις του. Δεν έδωσε ποτέ του στον Γκόντφρυ ούτε ένα σελίνι, γιατί είναι ένας τσιφούταρος, μα θα τα βρει μπροστά του και πολύ σύντομα.»

«Είχατε νέα από τον Λόρδο Μάουντ-Τζέιμς;» «Όχι.» «Ποιο κίνητρο θα μπορούσε ο φίλος σας να έχει για να

πάει στον Λόρδο Μάουντ-Τζέιμς;» «Μάλλον, κάτι τον απασχολούσε την προηγούμενη

νύχτα, και αν είχε να κάνει με λεφτά είναι πιθανόν να πήγαινε στον πλησιέστερο συγγενή του, που έχει άφθονα, μολονότι από όλα όσα έχω ακούσει δεν υπήρχε πιθανότητα να τα πάρει. Ο Γκόντφρυ δεν είχε τον γέρο σε μεγάλη εκτίμηση. Δε θα πήγαινε αν μπορούσε να το αποφύγει.»

«Μάλιστα, θα το διαπιστώσουμε σύντομα. Αν ο φίλος σας πήγαινε στο συγγενή του, τον Λόρδο Μάουντ-Τζέιμς τότε θα πρέπει να εξηγήσετε την επίσκεψη εκείνου του τραχύ τύπου σε μια τόσο περασμένη ώρα, και τον εκνευρισμό που προκλήθηκε από την άφιξη του.»

Ο Σύριλ Όβερτον πίεσε τα χέρια του στο κεφάλι του. «Δεν βγάζω άκρη», είπε.

«Ωραία, λοιπόν, έχω μια ελεύθερη μέρα, και θα χαρώ να ερευνήσω το ζήτημα», είπε ο Χολμς. «Θα σας συνιστούσα να προβείτε στις προετοιμασίες για τον αγώνα δίχως να βασισθείτε στον νεαρό κύριο. Θα πρέπει, όπως είπατε, να είχε μια ακατανίκητη ανάγκη η οποία τον απομάκρυνε κατά τέτοιο τρόπο, και η ίδια ανάγκη ενδέχεται να τον κρατήσει μακριά. Ας επιστρέψουμε μαζί στο ξενοδοχείο, για να δούμε αν ο πορτιέρης μπορεί να ρίξει κάποιο νεώτερο φως στο ζήτημα.»

Arthur Conan Doyle

- 354 -

Ο Σέρλοκ Χολμς ήταν αξεπέραστος κυρίαρχος της τέχνης του να κάνεις έναν ταπεινό μάρτυρα να αισθανθεί άνετα, και πολύ σύντομα, στην ησυχία του εγκαταλελειμμένου δωματίου του Γκόντφρυ Στάουντον, είχε αποσπάσει όλα όσα ο πορτιέρης είχε να πει. Ο επισκέπτης της προηγούμενης νύχτας δεν ήταν ούτε κύριος, ούτε όμως και εργάτης. Ήταν απλά ότι ο πορτιέρης περιέγραψε ως ένας «μέσης εμφάνισης τύπος», ένας άντρας στα πενήντα, με γκριζαρισμένη γενειάδα, χλωμό πρόσωπο, απλά ντυμένος. Φαινόταν ο ίδιος να είναι ταραγμένος. Ο πορτιέρης είχε παρατηρήσει το χέρι του να τρέμει όταν είχε απλώσει να δώσει το σημείωμα. Ο Γκόντφρυ Στάουντον είχε παραχώσει το σημείωμα στην τσέπη του. Ο Στάουντον δεν είχε ανταλλάξει χειραψία με τον άντρα στην είσοδο. Είχαν ανταλλάξει μερικές κουβέντες, εκ των οποίων ο πορτιέρης είχε μονάχα ξεχωρίσει την λέξη «χρόνος.» Κατόπιν είχαν φύγει βιαστικά με τον περιγραφέντα τρόπο. Μόλις είχε περάσει δέκα και μίση στο ρολόι της εισόδου.


- 355 -

«Για να δω», είπε ο Χολμς, καθώς κάθισε στο κρεβάτι του Στάουντον. «Είσαι ο ημερήσιος πορτιέρης, έτσι;»

«Ναι, κύριε, τελειώνω την βάρδια μου στις έντεκα.» «Ο νυχτερινός πορτιέρης δεν είδε τίποτα, υποθέτω;» «Όχι, κύριε, ένας θίασος ήρθε αργά. Κανείς άλλος.» «Είχες βάρδια ολόκληρη την χθεσινή ημέρα;» «Μάλιστα, κύριε.» «Πήγες κάποια μηνύματα στον Κο Στάουντον;» «Μάλιστα, κύριε, ένα τηλεγράφημα.» «Αχά! Ενδιαφέρων. Τι ώρα έγινε αυτό;» «Γύρω στις έξι.» «Που βρισκόταν ο κ. Στάουντον όταν το έλαβε;» «Εδώ στο δωμάτιο του.» «Ήσουν παρόν όταν το άνοιξε;» «Μάλιστα, κύριε, περίμενα να δω αν υπήρχε κάποια

απάντηση.» «Λοιπόν, υπήρξε;» «Μάλιστα, κύριε, έγραψε ένα σημείωμα.» «Το πήρες;» «Όχι, το πήγε μόνος του.» «Όμως το έγραψε κατά την παρουσία σου;» «Μάλιστα, κύριε. Στεκόμουν πλάι στην πόρτα, και

εκείνος με την πλάτη στραμμένη σε εκείνο το τραπέζι. Όταν το έγραψε μου είπε: «Εντάξει, πορτιέρη. Θα το πάω μόνος μου.»»

«Με τι το έγραψε;» «Με μια πένα, κύριε.» «Ήταν το τηλεγραφική έντυπο κάποιο από αυτά στο

τραπέζι;» «Μάλιστα, κύριε, αυτό που βρίσκεται από πάνω.» Ο Χολμς σηκώθηκε. Παίρνοντας τα έντυπα, τα πήγε

ως το παράθυρο και με προσοχή εξέτασε εκείνο που βρισκόταν πάνω πάνω.

«Κρίμα που δεν έγραψε με μολύβι», είπε, ρίχνοντας τα κάτω και πάλι με ένα ανασήκωμα των ώμων που φανέρωνε απογοήτευση. «Όπως αναμφίβολα έχεις συχνά παρατηρήσει,

Arthur Conan Doyle

- 356 -

Γουώτσον, η γραφή συνήθως αποτυπώνεται μέσω της πίεσης—ένα γεγονός το οποίο έχει διαλύσει πολλούς ευτυχισμένους γάμους. Ωστόσο, στην συγκεκριμένη περίπτωση δεν υπάρχει το παραμικρό ίχνος. Χαίρομαι, εντούτοις παρατηρώντας πως έγραψε με μια φαρδιάς μύτης πένα, και δεν αμφιβάλω στο ελάχιστο πως θα ανακαλύψουμε κάποιο αποτύπωμα πάνω στο στυπόχαρτο. Αχά, μάλιστα, σίγουρα είναι αυτό εδώ!»

Έσκιζε μια λωρίδα από το στυπόχαρτο και έστρεψε προς το μέρος μας τα ακόλουθα ιερογλυφικά:

Ο Σύριλ Όβερτον ήταν πολύ αναστατωμένος.

«Κρατήστε στο γυαλί!» φώναξε. «Δεν είναι αναγκαίο», είπε ο Χολμς. Το χαρτί είναι

λεπτό, και η αντιστροφή του θα μας πει το μήνυμα. Ορίστε.» Το γύρισε από την ανάποδη, και διαβάσαμε:

«Αυτό είναι λοιπόν το κλείσιμο του τηλεγραφήματος

το οποίο ο Γκόντφρυ Στάουντον έστειλε λίγες ώρες πριν από την εξαφάνιση του. Υπάρχουν τρεις τουλάχιστον λέξεις οι οποίες μας διαφεύγουν’ όμως ότι απομένει—«Στάσου μας για όνομα του Θεού!»—αποδεικνύει πως ο νεαρός μας είδε έναν τρομερό κίνδυνο ο οποίος τον σίμωνε, και από τον οποίο κάποιος άλλος μπορούσε να τον προστατέψει. «Μας», σημειώστε το! Ένα ακόμη άτομο εμπλέκεται. Ποιος άλλος να ήταν εκτός από τον χλωμό γενειοφόρο, ο οποίος φαινόταν ο ίδιος να βρίσκεται σε μια τέτοια αναστάτωση; Ποια, τότε, είναι η σχέση μεταξύ του Γκόντφρυ Στάουντον και του γενειοφόρου


- 357 -

άντρα; Και ποιος αποτελεί την τρίτη πηγή από την οποία καθένας από αυτούς ζητούσε βοήθεια ενάντια στον πιεστικό κίνδυνο; Η έρευνα μας ήδη περιορίστηκε ακριβώς σε αυτό το θέμα.»

«Πρέπει μόνον να ανακαλύψουμε σε ποιον απευθύνεται το συγκεκριμένο τηλεγράφημα», πρότεινα.

«Ακριβώς, αγαπητέ μου Γουώτσον. Ο συλλογισμός σου, μολονότι βαθυστόχαστος, ήδη πέρασε από το μυαλό μου. Όμως τολμώ να πω πως ίσως να αντιλήφθηκες ότι, αν μπεις στο ταχυδρομείο και απαιτήσεις να δεις το διπλότυπο του μηνύματος κάποιου άλλου, ίσως να υπάρξει κάποια απροθυμία εκ μέρους των υπευθύνων να σε εξυπηρετήσουν. Υπάρχουν τόσοι κανονισμοί σε αυτά τα ζητήματα. Ωστόσο, δεν αμφιβάλλω πως με λίγη λεπτότητα και επιδεξιότητα ο σκοπός μας μπορεί να επιτευχθεί. Εν τω μεταξύ, θα ήθελα υπό την παρουσία σας, κ. Όβερτον, να ερευνήσουμε τα χαρτιά τα οποία αφέθηκαν πάνω στο τραπέζι.»

Υπήρχε ένα πλήθος επιστολών, λογαριασμών, και σημειωματάριων, τα οποία ο Χολμς στράφηκε και εξέτασε και γοργά, νευρικά δάκτυλα, και ταχύτατα, διαπεραστικά μάτια. «Τίποτα εδώ», είπε, τελικά. «Επί τη ευκαιρία, υποθέτω πως ο φίλος σας ήταν ένας υγιής νεαρός—είχε κάποιο πρόβλημα;»

«Έσκαζε από υγεία.» «Γνωρίζετε αν

ασθένησε ποτέ;» «Ούτε μια μέρα. Είχε

μείνει στο κρεβάτι έπειτα από ένα κλάδεμα, και κάποτε είχε βγάλει την επιγονατίδα του, αλλά δεν ήταν τίποτα ιδιαίτερο.»

«Ίσως να μην ήταν τόσο ανθεκτικός όσο υποθέτετε. Θα συλλογιζόμουν πως ίσως να είχε κάποιο κρυφό πρόβλημα.

Arthur Conan Doyle

- 358 -

Με την συγκατάθεση σας, θα πάρω μερικά από τα χαρτιά αυτά, σε περίπτωση που εμφανισθεί η ανάγκη τους κατά την μελλοντική μας έρευνα.»

«Μια στιγμή—μια στιγμή!» φώναξε μια γκρινιάρικη φωνή, και ανασηκώσαμε τα μάτια για να δούμε ένα περίεργο μικροκαμωμένο γέρο, σέρνοντας και τρέμοντας, στο κατώφλι. Τα ρούχα είχαν μια ξεθωριασμένη μαύρη απόχρωση, και φορούσε ένα ημίψηλο με φαρδύ γείσο και μια χαλαρά δεμένη λευκή γραβάτα—το όλο αποτέλεσμα θύμιζε κάποιον πολύ επαρχιώτη εφημέριο ή τον παραγιό κάποιου νεκροθάφτη. Ωστόσο, εν αντιθέσει με την φτωχική ή ακόμη και παράλογη εμφάνιση, η φωνή του είχε μια σκληρότητα, και η συμπεριφορά του μια οξύτατη ένταση η οποία πρόσταζε προσοχή.

«Ποιος είσαστε, κύριε, και με ποιο δικαίωμα αγγίζετε

τα χαρτιά του κυρίου;» ρώτησε.


- 359 -

«Είμαι ιδιωτικός αστυνομικός, και έχω αναλάβει να εξιχνιάσω την εξαφάνιση του.»

«Χμ, μάλιστα, έτσι λοιπόν; Και ποιος σας προσέλαβε, ε;»

«Ο κύριος ετούτος, φίλος του κ. Στάουντον, παραπέμφθηκε σε εμένα από την Σκότλαντ Γιάρντ.»

«Ποιος είστε, κύριε;» «Ο Σύριλ Όβερτον.» «Τότε εσείς είστε εκείνος ο οποίος μου έστειλε ένα

τηλεγράφημα. Το όνομα μου είναι Λόρδος Μάουντ-Τζέιμς. Ήρθα όσο σύντομα μπορούσε να με φέρει το λεωφορείο του Μπεισγουότερ. Ώστε λοιπόν προσλάβατε έναν ντετέκτιβ;»

«Μάλιστα, κύριε.» «Είσαστε προετοιμασμένος να καλύψετε το κόστος;» «Δεν αμφιβάλλω καθόλου, κύριε, πως ο φίλος μου ο

Γκόντφρυ, όταν τον ανακαλύψουμε, θα είναι έτοιμος να το κάνει.»

«Όμως αν δεν βρεθεί ποτέ, τότε; Απάντησε μου αυτό!» «Σε την περίπτωση αυτή, δίχως αμφιβολία η

οικογένεια του—» «Τίποτα τέτοιο, κύριε!» ξεφώνησε ο μικροκαμωμένος

άντρας. «Μην προσβλέπετε σε εμένα ούτε για μια πένα—ούτε για μια πένα! Το καταλαβαίνετε αυτό, κ. Ντετέκτιβ! Είμαι ολόκληρη η οικογένεια που έχει αυτός ο νεαρός, και σας λέω πως δεν είμαι υπεύθυνος. Αν έχει κάποιες προσδοκίες οφείλεται στο γεγονός πως ποτέ δεν ξόδεψα χρήματα, και δεν προτίθεμαι να αρχίσω τώρα. Όσο για αυτά τα χαρτιά με τα οποία φεύγετε, σας δηλώνω πως σε περίπτωση που υπάρχει οτιδήποτε αξίας μεταξύ τους, θα κληθείτε αυστηρά να λογοδοτήσετε για ότι κάνετε με αυτά.»

«Πολύ καλά, κύριε», είπε ο Σέρλοκ Χολμς. Επιτρέπεται να ρωτήσω, εν τω μεταξύ, αν εσείς ο ίδιος έχετε κάποια θεωρία να καταθέσετε για την εξαφάνιση του νεαρού;»

«Όχι, κύριε, δεν έχω. Είναι αρκετά μεγάλος από κάθε άποψη για να φροντίσει τον εαυτό του, και αν είναι τόσο

Arthur Conan Doyle

- 360 -

ανόητος ώστε να χαθεί από μόνος του, τότε αρνούμαι εντελώς να αποδεχθώ κάθε ευθύνη για την αναζήτηση του.»

«Κατανοώ πλήρως την θέση σας», είπε ο Χολμς, με ένα πονηρό λαμπύρισμα στα μάτια του. «Ίσως να μην κατανοείτε την δική μου. Ο Γκόντφρυ Στάουντον εμφανίζεται να υπήρξε ένας φτωχός άνθρωπος. Αν έχει απαχθεί, δε θα συνέβη για κάτι το οποίο να βρίσκεται στην κατοχή του. Η φήμη του πλούτου σας έχει υπερβεί τα σύνορα μας, Λόρδε Μάουντ-Τζέιμς, και είναι απολύτως πιθανό πως μια συμμορία από κλέφτες να έπιασε τον ανιψιό σας ώστε να αποκομίσουν πληροφορίες σχετικές με την οικία σας, τις συνήθειες σας, και της περιουσίας σας.»

Το πρόσωπο του δυσάρεστου μικροκαμωμένου επισκέπτη μας πάνιασε σαν την γραβάτα του.

«Μα τους ουρανούς, κύριε, άλλο και τούτο! Ποτέ δε θα φανταζόμουν τέτοια αχρειότητα! Τι απάνθρωποι κακούργοι υπάρχουν στον κόσμο! Όμως ο Γκόντφρυ είναι καλό παλικάρι—αφοσιωμένο παλικάρι. Τίποτα δε θα τον παρέσυρε να προδώσει τον γέρο θείο του. Θα κανονίσω να μεταφερθούν τα ασημικά στην τράπεζα απόψε κιόλας. Εν τω μεταξύ, μην σταματήσετε για τίποτα, κ. Ντετέκτιβ! Σας εκλιπαρώ μην αφήσετε πέτρα ασήκωτη για να τον φέρετε πίσω ασφαλή. Όσο για τα χρήματα, καλά, μέχρι ένα πεντάρι ή ακόμη και ένα δεκάρι μπορείτε πάντοτε να προσβλέπετε σε εμένα.»

Ακόμη και στην σωφρονισμένη κατάσταση του, ο ευγενής τσιφούτης δε θα μας παρείχε πληροφορίες οι οποίες θα ήταν δυνατόν να μας βοηθήσουν, γιατί γνώριζε ελάχιστα για την προσωπική ζωή του ανιψιού του. Το μοναδικό μας στοιχείο βρισκόταν στο κουτσουρεμένο τηλεγράφημα, και με ένα αντίγραφο του στα χέρια του ο Χολμς ξεκίνησε να ανακαλύψει τον δεύτερο κρίκο για την αλυσίδα του. Είχε ξεφορτωθεί τον Λόρδο Μάουντ-Τζέιμς, και ο Όβερτον είχε πάει να συσκεφθεί με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας σχετικά με την συμφορά την οποία είχε πέσει πάνω τους.

Υπήρχε ένα τηλεγραφείο σε κοντινή απόσταση από το ξενοδοχείο. Σταματήσαμε απέξω.


- 361 -

«Αξίζει να προσπαθήσουμε Γουώτσον», είπε ο Χολμς. «Φυσικά, με ένα ένταλμα θα απαιτούσαμε να δούμε τα διπλότυπα, όμως δεν φτάσαμε σε αυτό το στάδιο ακόμη. Υποθέτω πως δε θυμούνται πρόσωπο σε ένα τόσο πολυάσχολο μέρος. Ας το επιχειρήσουμε.»

«Με συγχωρείτε που σας ενοχλώ», είπε, με τον ηπιότερο δυνατόν τόνο, στην νεαρή γυναίκα πίσω από την θυρίδα, «έγινε κάποιο λάθος σχετικά με ένα τηλεγράφημα που έστειλα χθες. Δεν έλαβα απάντηση, και πολύ φοβούμαι πως πρέπει να παρέλειψα να βάλω το όνομα μου το τέλος. Θα ήταν δυνατόν να μου πείτε αν έχει έτσι;»

Η νεαρή γυναίκα στράφηκε προς έναν σωρό από διπλότυπα.

«Τι ώρα το στείλατε;» ρώτησε. «Λίγο μετά τις έξι.» «Σε ποιόν απευθυνόταν;» Ο Χολμς έφερε το δάκτυλο στο χείλος του και με

κοίταξε. «Οι τελευταίες λέξεις του ήταν «για όνομα του Θεού»«, ψιθύρισε εμπιστευτικά’ «ανησυχώ πολύ που δεν έλαβα κάποια απάντηση.»

Η νεαρή γυναίκα ξεχώρισε ένα από τα έντυπα. «Αυτό είναι. Δεν υπάρχει όνομα», είπε, ισιώνοντας το

πάνω στον πάγκο. «Τότε σε αυτό, φυσικά, καταλογίζεται για την έλλειψη

απάντησης», είπε ο Χολμς. «Τρομάρα μου, πόσο ανόητο εκ μέρους μου, ασφαλώς! Καλή σας ημέρα, δεσποινίς, και πολλές ευχαριστίες που ξελαφρώσατε το μυαλό μου.» Γέλασε και έτριψε τα χέρια μόλις βρεθήκαμε ξανά στον δρόμο.

«Λοιπόν;» τον ρώτησα. «Προοδεύουμε, αγαπητέ μου Γουώτσον, προοδεύουμε.

Είχα επτά διαφορετικά σχέδια για να μου δοθεί η δυνατότητα να δω το τηλεγράφημα, όμως ούτε που φανταζόμουν πως θα επιτύγχανα με την πρώτη.

«Και τι αποκόμισες;» «Ένα σημείο εκκίνησης για την έρευνα μας.» Έκανε

νόημα σε ένα αμάξι. «Στον σταθμό Κινγκ Κρος», είπε.

Arthur Conan Doyle

- 362 -

«Θα ταξιδέψουμε, τότε;» «Ναι, πιστεύω πως πρέπει να βιαστούμε να πάμε στο

Κέιμπριτζ παρέα. Όλες οι ενδείξεις φαίνονται να μου δείχνουν προς αυτήν την κατεύθυνση.»

«Πες μου», ρώτησα, καθώς ανεβήκαμε με καλπασμό τον Δρόμο του Gray Inn, «έχεις σχηματίσει κάποια άποψη σχετικά με τα αίτια της εξαφάνισης; Δεν νομίζω πως ανάμεσα σε όλες τις υποθέσεις μας συνάντησα κάποια όπου τα κίνητρα να ήταν τόσο ασαφή. Σίγουρα δε θεωρείς πως υπάρχει περίπτωση να τον απήγαγαν ώστε να προσφέρει πληροφορίες σχετικά με τον πλούσιο θείο του;»

«Ομολογώ, αγαπητέ μου Γουώτσον, πως δεν μου φαίνεται πρόσφορη σαν μια πιθανή εξήγηση. Μου ήρθε στο μυαλό, ωστόσο, σαν την πιο πιθανή να προσελκύσει το ενδιαφέρον εκείνου του υπερβολικά δυσάρεστου γέρου.»

«Είναι βέβαιο πως το πέτυχε’ όμως ποιες είναι οι εναλλακτικές σου υποθέσεις;»

«Θα μπορούσα να αναφέρω αρκετές. Οφείλεις να παραδεχθείς πως είναι περίεργο και υπαινικτικό το γεγονός πως αυτό το περιστατικό συνέβη την παραμονή αυτού του σημαντικού αγώνα, και εμπλέκει τον μοναδικό άνθρωπο του οποίου η παρουσία φαίνεται ουσιώδης για την επιτυχία της ομάδας. Ενδεχομένως, φυσικά, να είναι σύμπτωση, όμως είναι ενδιαφέρουσα. Το ερασιτεχνικό πρωτάθλημα είναι ελεύθερο στοιχημάτων, όμως πολλά στοιχήματα παίζονται μεταξύ του κοινού, και είναι πιθανόν πως μπορεί να αξίζει τον κόπο για κάποιον να επηρεάσει κάποιον παίκτη όπως τα καθάρματα του ιπποδρόμου επηρεάζουν μια κούρσα. Υπάρχει μια εξήγηση. Μια δεύτερη προφανέστερη είναι πως αυτός ο νεαρός είναι πράγματι ο κληρονόμος μιας μεγάλης περιουσίας, όσο και λιτά να είναι τα μέσα διαβίωσης του την παρούσα στιγμή, και δεν είναι απίθανο πως ένα σχέδιο να τον παγιδεύσουν για λύτρα είναι δυνατόν να επινοήθηκε.

«Οι θεωρίες αυτές δεν λαμβάνουν υπόψη το τηλεγράφημα.»


- 363 -

«Απολύτως αληθές, Γουώτσον. Το τηλεγράφημα παραμένει ακόμη το μόνο πραγματικό στοιχείο με το οποίο έχουμε να διαπραγματευθούμε, και δεν πρέπει να επιτρέψουμε στην προσοχή μας να παρασυρθεί μακριά από αυτό. Για να ρίξουμε φως στον σκοπό του τηλεγραφήματος αυτού βρισκόμαστε καθοδόν προς το Κέιμπριτζ. Το μονοπάτι της έρευνας μας είναι προς το παρόν ασαφές, όμως θα εκπλαγώ πάρα πολύ, αν πριν το βράδυ δεν το έχουμε ξεδιαλύνει, ή αν δεν έχουμε κάνει κάποια αξιοσημείωτη πρόοδο πάνω του.»

Είχε ήδη σκοτεινιάσει όταν φτάσαμε στην παλιά πανεπιστημιούπολη. Ο Χολμς πήρε ένα αμάξι από τον σταθμό και πρόσταξε τον άντρα να κατευθυνθεί στην κατοικία του Δρ. Λέσλυ Άρμστρονγκ. Μερικά λεπτά αργότερα, είχαμε σταματήσει σε ένα σπουδαίο αρχοντικό στην πολυσύχναστη λεωφόρο. Μας οδήγησαν εντός, και έπειτα από μια μακρά αναμονή γίναμε δεκτοί στην αίθουσα εξέτασης, όπου βρήκαμε τον γιατρό καθισμένο πλάι στο γραφείο του.

Αιτιολογημένα από τον βαθμό της έλλειψης επαφή με το επάγγελμα μου το όνομα Λέσλυ Άρμστρονγκ μου ήταν άγνωστο. Τώρα γνωρίζω πως όχι μόνο είναι ένας από τους επικεφαλείς της Ιατρικής σχολής του πανεπιστημίου, αλλά και διανοούμενος Ευρωπαϊκής αναγνώρισης σε περισσότερους του ενός επιστημονικούς κλάδους. Όμως ακόμη και δίχως να γνωρίζει το λαμπρό του ιστορικό κάποιος θα ήταν αδύνατον να μην εντυπωσιαστεί από μια απλή ματιά στον άνθρωπο αυτόν, το τετράγωνο, σαρκώδες πρόσωπο, τα μελαγχολικά μάτια κάτω από πυκνά φρύδια, και την γρανιτένια διάπλαση του αδιάλλακτου σαγονιού του. Ένας άντρας με βάθος χαρακτήρα, ένας άντρας με ένα μυαλό σε διαρκή εγρήγορση, αγέλαστος, ασκητικός, αυτάρκης, ανυπέρβλητος—αυτή ήταν η εντύπωση μου για τον Δρ. Λέσλυ Άρμστρονγκ. Κράτησε το επισκεπτήριο του φίλου μου στο χέρι του, και ανασήκωσε κατόπιν τα μάτια του όχι με ιδιαίτερα ευχαριστημένη έκφραση στα σκυθρωπά χαρακτηριστικά του.

Arthur Conan Doyle

- 364 -

«Έχω ακούσει το όνομα σας, κ. Σέρλοκ Χολμς, και έχω επίγνωση του επαγγέλματος σας—ένα εκ των οποίων κατά κανέναν τρόπο δεν εγκρίνω.»

«Σε αυτό, Γιατρέ, θα έρθετε σε συμφωνία με κάθε εγκληματία της χώρας», είπε ο φίλος μου, ήρεμα.

«Εφόσον οι προσπάθειες σας προσανατολίζονται προς

την καταστολή του εγκλήματος, κύριε, οφείλουν να έχουν την υποστήριξη κάθε λογικού μέλους της κοινωνίας, όμως δεν μπορώ να μην αμφιβάλω πως ο επίσημος μηχανισμός είναι αρκούντως επαρκής για αυτόν τον σκοπό. Εκεί όπου η απασχόληση σας επιδέχεται κριτική είναι όταν ψαχουλεύετε στα μυστικά των ιδιωτών, όταν αναμοχλεύετε οικογενειακά ζητήματα τα οποία είναι καλύτερα να παραμείνουν κρυμμένα, και όταν συμπτωματικά σπαταλάτε τον χρόνο ανθρώπων


- 365 -

πολύ πιο πολυάσχολων από εσάς. Την παρούσα στιγμή επί παραδείγματι, θα έπρεπε να γράφω μια πραγματεία αντί να συνδιαλέγομαι μαζί σας.»

«Δίχως αμφιβολία, Γιατρέ’ και όμως η συζήτηση μας είναι δυνατόν να αποδειχθεί σημαντικότερη από την πραγματεία. Συμπτωματικά, θα σας έλεγα πως κάνουμε το αντίθετο από ότι πολύ δικαίως μας κατηγορείτε, και πως καταβάλουμε κάθε προσπάθεια να αποτρέψουμε καθετί όπως την δημόσια προβολή των προσωπικών θεμάτων η οποία οφείλει υποχρεωτικά να ακολουθήσει μόλις η υπόθεση βρεθεί για τα καλά στα χέρια της επίσημης αστυνομικής αρχής. Δείτε με απλώς ως έναν άτακτο πρωτοπόρο, ο οποίος κινείται εμπρός από τις τακτικές δυνάμεις της χώρας. Ήρθα να σας ρωτήσω σχετικά με τον κ. Γκόντφρυ Στάουντον.»

«Τι τρέχει με αυτόν;» «Τον γνωρίζετε, έτσι;» «Είναι ένας πολύ στενός φίλος μου.» «Γνωρίζετε πως έχει εξαφανισθεί;» «Α, πράγματι!» Δεν υπήρχε καμία αλλαγή στην

έκφραση των τραχιών χαρακτηριστικών του γιατρού. «Άφησε το ξενοδοχείο την περασμένη νύχτα—δεν

ξανακούστηκε από τότε.» «Δίχως αμφιβολία θα επιστρέψει.» «Αύριο είναι ο ‘Επιστημιακός ποδοσφαιρικός αγώνας.» «Δεν τρέφω καμία συμπάθια για αυτά τα παιδιάστικα

παιχνίδια. Η τύχη του νεαρού με ενδιαφέρει βαθύτατα, μιας και τον γνωρίζω και τον συμπαθώ. Ο ποδοσφαιρικός αγώνας δεν εισέρχεται καθόλου εντός του ορίζοντα των ενδιαφερόντων μου.»

«Αιτούμαι την συμπαράσταση σας τότε, στην έρευνα μου για την τύχη του Κου Στάουντον. Γνωρίζετε που βρίσκεται;»

«Φυσικά όχι.» «Δεν τον έχετε δει από χθες;» «Όχι, δεν τον έχω δει.» «Ήταν ο κ. Στάουντον ένας υγιής άντρας;»

Arthur Conan Doyle

- 366 -

«Απολύτως.» «Γνωρίζατε αν ασθένησε ποτέ;» «Ποτέ.» Ο Χολμς εμφάνισε ένα φύλο χαρτιού μπροστά στα

μάτια του γιατρού. «Τότε ίσως να μου εξηγήσετε αυτόν τον ληφθέντα λογαριασμό για δεκατρείς γκινέες, πληρωτέες από τον Κο Γκόντφρυ Στάουντον τον προηγούμενο μήνα στον Δρ. Λέσλυ Άρμστρονγκ, του Κέιμπριτζ. Το ξεχώρισα ανάμεσα στα χαρτιά του γραφείου του.»

Ο γιατρός κοκκίνισε από θυμό. «Δεν βρίσκω πως υπάρχει κάποιος λόγος που θα

έπρεπε να αποδώσω κάποια εξήγηση σε εσάς, κ. Χολμς.» Ο Χολμς τοποθέτησε ξανά τον λογαριασμό μέσα στο

σημειωματάριο του. «Αν προτιμάτε μια δημόσια εξήγηση, θα συμβεί αργά ή γρήγορα», είπε. «Σας ανέφερα ήδη πως μπορώ να αποσιωπήσω ότι οι άλλοι θα είναι υποχρεωμένοι να δημοσιεύσουν, και εσείς θα ήσασταν πραγματικά πιο συνετός αν με θεωρήσετε ως άτομο της απολύτου εμπιστοσύνης σας.»

«Δεν γνωρίζω τίποτα σχετικά με αυτό.» «Μάθατε κάτι από τον Κο Στάουντον στο Λονδίνο;» «Φυσικά όχι.» «Τρομάρα μου, τρομάρα μου— το ταχυδρομείο ξανά!»

ο Χολμς αναστέναξε κουρασμένα. «Ένα κατεπείγον τηλεγράφημα απεστάλη σε εσάς από Λονδίνο από τον Γκόντφρυ Στάουντον στις έξι και τέταρτο χθες το απόγευμα—ένα τηλεγράφημα το οποίο είναι αναμφίβολα συνδεδεμένο με την εξαφάνιση του—και όμως εσείς δεν τον έχετε λάβει. Είναι απολύτως κολάσιμο. Θα κατέβω στα σίγουρα στο τοπικό γραφείο και θα καταθέσω μια καταγγελία.»

Ο Δρ. Λέσλυ Άρμστρονγκ πετάχτηκε από το γραφείο του, και το μελαχρινό του πρόσωπο ήταν κατακόκκινο από οργή.


- 367 -

«Θα απαιτήσω να φύγετε από το σπίτι μου, κύριε»,

είπε. «Πείτε στον εργοδότη σας, τον Λόρδο Μάουντ-Τζέιμς, πως δεν επιθυμώ καμία σχέση με εκείνον είτε με τους πράκτορες του. Όχι, κύριε—ούτε μια λέξη!» Χτύπησε το κουδούνι μανιωδώς. «Τζων, οδήγησε τους κυρίους έξω! Ένας πομπώδης μπάτλερ μας συνόδευσε με αυστηρότητα στην πόρτα, και βρεθήκαμε στο δρόμο. Ο Χολμς ξέσπασε σε γέλια.

«Ο Δρ. Λέσλυ Άρμστρονγκ είναι στα σίγουρα ένας άνθρωπος με σθένος και χαρακτήρα», είπε. «Δεν ξαναείδα άνθρωπο ο οποίος, αν στρέψει τα ταλέντα του προς αυτήν την κατεύθυνση, να είναι ο καταλληλότερος για να συμπληρώσει το κενό που άφησε ο διαπρεπής Μοριάρτυ. Και τώρα, φτωχέ μου Γουώτσον, να ‘μαστε, μόνοι και αβοήθητοι δίχως φίλους σε αυτήν την αφιλόξενη πόλη, την οποία δεν μπορούμε να αφήσουμε δίχως να εγκαταλείψουμε την υπόθεση μας. Αυτό το μικρό πανδοχείο απέναντι από το σπίτι του Άρμστρονγκ είναι κατάλληλα προσαρμοσμένο στις ανάγκες μας. Αν μπορούσες να κλείσεις ένα εμπρόσθιο δωμάτιο και να αγοράσεις τα αναγκαία για τη νύχτα, θα έβρισκα το χρόνο να διεξάγω μερικές έρευνες.»

Οι μερικές έρευνες αποδείχθηκαν, ωστόσο, περισσότερο χρονοβόρα διαδικασία από όσο ο Χολμς είχε φαντασθεί, διότι δεν επέστρεψε στο πανδοχείο παρά λίγο πριν

Arthur Conan Doyle

- 368 -

τις εννέα. Ήταν χλωμός και αποκαρδιωμένος, σκονισμένος, και εξαντλημένος από πείνα και κόπωση. Ένα κρύο γεύμα βρισκόταν ήδη στο τραπέζι, και όταν οι ανάγκες του ικανοποιήθηκαν και η πίπα του άναψε ήταν έτοιμος να πάρει αυτήν την εν μέρει κωμική και πλήρως φιλοσοφική στάση που ήταν το φυσικό του όταν οι υποθέσεις του δεν έβαιναν όπως έπρεπε. Ο ήχος από ρόδες άμαξας τον έκαναν να σηκωθεί και να κοιτάξει έξω από το παράθυρο. Μια τετράτροχη άμαξα και ένα ζευγάρι γκρίζα, κάτω από το φως της λάμπας φωταερίου, σταμάτησε μπροστά στην πόρτα του γιατρού.

«Είχε βγει για τρεις ώρες», είπε ο Χολμς, «ξεκίνησε στις έξη και μισή, και να που επέστρεψε ξανά. Το οποίο μας δίνει μια ακτίνα δέκα-πέντε με δέκα-επτά χιλιόμετρα, και το κάνει μια, ή μερικές φορές και δυο φορές, την μέρα.»

«Δεν είναι ασύνηθες για έναν εν ενεργεία γιατρό.» «Όμως ο Άρμστρονγκ δεν είναι πραγματικά εν

ενεργεία γιατρός. Είναι λέκτορας και σύμβουλος, όμως δεν ενδιαφέρεται για γενική ιατρική, η οποία τον αποσπά από το φιλολογικό του έργο. Ποιος ο λόγος, τότε, που πραγματοποιεί όλα αυτά τα μακριά ταξίδια, τα οποία πρέπει να του είναι υπερβολικά εκνευριστικά, και ποιον επισκέπτεται;»

«Ο αμαξάς του—» «Αγαπητέ μου Γουώτσον, αμφιβάλεις πως εκείνος

ήταν ο πρώτος στον οποίο απευθύνθηκα; Δε γνωρίζω αν προήρθε από τη δική του εγγενή αχρειότητα ή από τις προτροπές του αφέντη του, όμως ήταν αρκετά αναιδής ώστε να αμολήσει ένα σκύλο στο κατόπι μου. Ούτε στο σκύλο, ούτε στον άντρα άρεσε το μπαστούνι μου, ωστόσο, και το θέμα έληξε. Οι σχέσεις εντάθηκαν κατόπιν αυτού, και για περαιτέρω έρευνα ούτε συζήτηση. Όλα όσα έμαθα προήρθαν από ένα φιλικό ντόπιο στην αυλή του πανδοχείου μας. Εκείνος μου είπε για τις συνήθειες του γιατρού και για την καθημερινή του διαδρομή. Τη στιγμή εκείνη, για να τονίσει τα λόγια του, η άμαξα ήρθε στην πόρτα.»

«Δε θα μπορούσες να την ακολουθήσεις;»


- 369 -

«Υπέροχα, Γουώτσον! Αλαφραίνεις τη βραδιά. Η ιδέα όντως πέρασε από το μυαλό μου. Υπάρχει, όπως θα παρατήρησες, ένα κατάστημα ποδηλάτων πλάι στο πανδοχείο μας. Όρμησα μέσα, ενοικίασα ένα ποδήλατο, και κατάφερα να ξεκινήσω πριν η άμαξα χαθεί. Γρήγορα την πρόφτασα, και στη συνέχεια, κρατώντας μια απόσταση εκατό μέτρων περίπου, ακολούθησα τα φώτα της ώσπου αφήσαμε πίσω μας την πόλη. Είχαμε προχωρήσει αρκετά στον επαρχιακό δρόμο όταν ένα κάπως ταπεινωτικό περιστατικό συνέβη. Η άμαξα σταμάτησε, ο γιατρός ξαναμμένος, περπάτησε γοργά μέχρι το σημείο που είχα σταματήσει, και μου είπε με ένα εξαιρετικά σαρδόνιο τρόπο ότι φοβόταν πως ο δρόμος ήταν στενός, και ότι έλπιζε πως η άμαξα του δεν εμπόδιζε την δίοδο του ποδηλάτου μου. Τίποτα δε θα ήταν περισσότερο αξιοθαύμαστο από τον τρόπο με τον οποίο το έθετε. Αμέσως πέρασα μπροστά από την άμαξα, και, παραμένοντας στον κυρίως δρόμο, προχώρησα για μερικά μίλια, και κατόπιν σταμάτησα σε ένα βολικό σημείο για να δω αν η άμαξα θα περνούσε. Δεν υπήρχε ίχνος της, όμως, οπότε και κατέστη προφανές πως είχε στρίψει σε κάποιον από τους πολλούς πλευρικούς δρόμους τους οποίους είχα παρατηρήσει. Επέστρεψα, μα και πάλι δεν είδα πουθενά την άμαξα, και τώρα, όπως αντιλαμβάνεσαι, επέστρεψε μετά από εμένα. Φυσικά, στο ξεκίνημα δεν είχα κανένα ιδιαίτερο λόγο για να συνδέσω τα ταξίδια αυτά με την εξαφάνιση του Γκόντφρυ Στάουντον, και ήμουν μόνον προδιατεθειμένος να τα ερευνήσω γενικότερα υπό την βάση πως καθετί που αφορά τον Δρ. Άρμστρονγκ επί του παρόντος μας ενδιαφέρει, όμως, τώρα που ανακαλύπτω πως λαμβάνει τέτοιες προφυλάξεις σχετικά με οποιονδήποτε τον ακολουθήσει σε αυτές τις εξόδους του, η σχέση εμφαίνεται περισσότερο σημαντική, και δε θα ικανοποιηθώ έως ότου να έχω ξεκαθαρίσει το ζήτημα.»

«Να τον ακολουθήσουμε αύριο.» «Μπορούμε; Δεν είναι τόσο εύκολο όσο φαίνεται ότι

θεωρείς. Δεν έχεις προηγούμενη εμπειρία της φυσιολογίας του εδάφους της κομητείας του Κέιμπριτζ, έτσι; Δεν προσφέρεται για κάλυψη. Όλη η ύπαιθρος που διέσχισα απόψε είναι τόσο

Arthur Conan Doyle

- 370 -

επίπεδη και ανεμπόδιστη όσο η παλάμη του χεριού σου, και ο άνθρωπος που ακολουθούμε δεν είναι ανόητος, όπως πολύ ξεκάθαρα έδειξε απόψε. Τηλεγράφησα στον Όβερτον να μας ενημερώσει για κάθε νέα εξέλιξη στο Λονδίνο στην παρούσα διεύθυνση, και εν τω μεταξύ μπορούμε μονάχα να επικεντρώσουμε την προσοχή μας στον Δρ. Άρμστρονγκ, του οποίου το όνομα η εξυπηρετική νεαρή στο γραφείο μου επέτρεψε να διαβάσω πάνω στο διπλότυπο του επείγοντος μηνύματος του Στάουντον. Γνωρίζει που βρίσκεται ο νεαρός—για αυτό παίρνω όρκο, και αν γνωρίζει, τότε θα αποτελέσει δικό μας το σφάλμα αν δεν καταφέρουμε να το μάθουμε και εμείς. Προς το παρόν πρέπει να γίνει παραδεκτό πως το αλλόκοτο κόλπο είναι στην κατοχή του, και, όπως γνωρίζεις, Γουώτσον, δεν αποτελεί συνήθεια μου να αφήνω το παιγνίδι σε αυτήν την κατάσταση.»

Εντούτοις και η επόμενη ημέρας δεν μας έφερε πλησιέστερα στην εξιχνίαση του μυστηρίου. Ένα σημείωμα μας παρεδόθη μετά το πρόγευμα, το οποίο ο Χολμς μου πέρασε με ένα χαμόγελο.

«ΚΥΡΙΕ» άρχιζε, «σας διαβεβαιώνω πως σπαταλάτε τον

χρόνο σας ακολουθώντας τις κινήσεις μου. Έχω, όπως ανακαλύψατε την προηγούμενη βραδιά, ένα παράθυρο στο πίσω μέρος της άμαξας μου, και εάν επιθυμείτε μια βόλτα σαράντα χιλιομέτρων η οποία θα σας οδηγήσει στο σημείο από το οποίο ξεκινήσατε, το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να με ακολουθήσετε. Στο μεταξύ, σας πληροφορώ πως η παρακολούθηση μου ουδεμία βοήθεια προσφέρει στον Κο Γκόντφρυ Στάουντον, και είμαι πεπεισμένος πως η καλύτερη εξυπηρέτηση που θα κάνατε στον κύριο αυτόν είναι να επιστρέψετε στο Λονδίνο και να αναφέρετε στον εργοδότη σας πως αδυνατείτε να τον εντοπίσετε. Ο χρόνος σας στο Κέιμπριτζ είναι βέβαιο πως χαραμίζεται.

Μετά τιμής, ΛΕΣΛΥ ΑΡΜΣΤΡΟΝΓΚ»


- 371 -

«Ένας ευθαρσής, τίμιος αντίπαλος είναι ο γιατρός», είπε ο Χολμς. «Πολύ καλά, λοιπόν, μου κινεί την περιέργεια, και πρέπει να μάθω πριν τον αφήσω.»

«Η άμαξα του βρίσκεται στην πόρτα του», είπα. «Μόλις μπαίνει μέσα. Τον είδα να ρίχνει μια ματιά στο παράθυρο μας καθώς μπήκε. Υποθέτω πως θα πρέπει να δοκιμάσω την τύχη μου με το ποδήλατο;»

«Όχι, όχι, αγαπητέ μου Γουώτσον! Με κάθε σεβασμό προς την φυσική σου ικανότητα, δεν νομίζω πως είσαι εφάμιλλος του αξιόλογου γιατρού. Πιστεύω πως υπάρχει περίπτωση να επιτύχω τον στόχο μας βάση ορισμένων ανεξάρτητων προσωπικών μου εξερευνήσεων. Φοβούμαι πως πρέπει να σε αφήσω να αντεπεξέλθεις μόνος σου, καθώς η παρουσία δυο ξένων που κάνουν ερωτήσεις στην αργόσχολη ύπαιθρο ίσως να προξενήσει περισσότερο κουτσομπολιό από όσο θα με ενδιέφερε. Δίχως αμφιβολία θα βρεις μερικά αξιοθέατα για να σε διασκεδάσουν σε ετούτη την αρχαία πόλη, και ευελπιστώ να σου φέρω πίσω μια περισσότερο πλεονεκτική αναφορά πριν βραδιάσει.

Για άλλη μια φορά, όμως, ο φίλος ήταν μοιραίο να απογοητευθεί. Επέστρεψε πίσω την νύχτα αποκαμωμένος και ανεπιτυχής.

«Πέρασα μια ανούσια ημέρα, Γουώτσον. Έχοντας βρει την γενική κατεύθυνση του γιατρού, ξόδεψα όλη την μέρα επισκεπτόμενος όλα τα χωρία εκείνης της πλευράς, και αντάλλαξα κουβέντες με πανδοχείς και άλλες τοπικές πηγές νέων. Κάλυψα αρκετό έδαφος. Το Τσέστερτον, το Ήστον, το Γουώτερμπητς, και το Οακινγκτον, καθένα τους ερευνήθηκε, και καθένα τους αποδείχθηκε απογοητευτικό. Η καθημερινή παρουσία μιας άμαξας με ένα ζευγάρι αλόγων δύσκολα θα παραβλεπόταν σε ένα τέτοιο Σλίπυ Χόλλοου 71

«Ναι, το άνοιξα. Άκουσε:

. Ο γιατρός σκόραρε άλλη μια φορά. Είχα κάποιο τηλεγράφημα;»

71 (Σ.τ.Μ.) Sleepy Hollows – Από την ιστορία του Washington Irving, «The Legend of

Sleepy Hollow,” σχετικά με έναν δάσκαλο που συναντά έναν μυθικό ακέφαλο καβαλάρη. Θεωρείται ως ένα από τα αριστουργήματα της κλασσικής λογοτεχνίας.

Arthur Conan Doyle

- 372 -

«Ζήτησε τον Πομπέϋ από Τζέρεμυ Ντίξον, του Κολεγίου Τρίνιτυ.»

«Δεν το καταλαβαίνω.» «Όου, μα είναι αρκετά ξεκάθαρο. Είναι από τον φίλο

μας τον Όβερτον, και αποτελεί την απάντηση σε μια ερώτηση μου. Θα στείλω ένα μήνυμα στον Κο Τζέρεμυ Ντίξον, και κατόπιν δεν αμφιβάλω πως η τύχη μας θα αλλάξει. Επί τη ευκαιρία, υπάρχουν κάποια νέα από τον αγώνα;»

«Ναι, η τοπική απογευματινή εφημερίδα έχει μια εξαίσια περιγραφή στην τελευταία της έκδοση. Η Οξφόρδη νίκησε με ένα γκολ και δυο προσπάθειες. Οι τελευταίες φράσεις της περιγραφής δηλώνουν:

«Η ήττα των κυανόλευκων ίσως να αποδίδεται πλήρως στην ατυχή απουσία του Διεθνή κανονιέρη, Γκόντφρυ Στάουντον, του οποίου η ανάγκη έγινε αντιληπτή σε κάθε στιγμή του παιχνιδιού. Η έλλειψη συντονισμού στην γραμμή των επιθετικών και η αδυναμία όχι μόνον της επίθεσης αλλά και της άμυνας συνετέλεσε κάτι παραπάνω στην εξουδετέρωση των προσπαθειών μιας δυνατής και σκληρά εργαζόμενης ομάδας.»

«Τότε οι δυσοίωνες προβλέψεις του φίλου μας του Όβερτον ήταν δικαιολογημένες», είπε ο Χολμς. «Προσωπικά συμφωνώ απολύτως με τον Δρ. Άρμστρονγκ, και το ποδόσφαιρο δεν εισέρχεται καθόλου εντός του ορίζοντα των ενδιαφερόντων μου. Νωρίς στο κρεβάτι απόψε, Γουώτσον, γιατί προβλέπω πως αύριο θα είναι μια επεισοδιακή ημέρα.»

Ένοιωσα τρόμο ρίχνοντας μια ματιά στον Χολμς το επόμενο πρωί, γιατί καθόταν πλάι στην φωτιά κρατώντας την μικροσκοπική υποδερμική του σύριγγα. Συσχέτισα το όργανο με την μοναδική αδυναμία της φύσης του, και φοβήθηκα το χειρότερο όταν την είδα να γυαλίζει στο χέρι του. Γέλασε στην έκφραση της ανησυχίας μου και την απέθεσε πάνω στο τραπέζι.

«Όχι, όχι, αγαπητέ μου φίλε, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Στην συγκεκριμένη περίσταση δεν αποτελεί το όργανο του κακού, αλλά μάλλον θα αποδειχθεί το κλειδί το


- 373 -

οποίο θα ξεκλειδώσει το μυστήριο μας. Σε αυτή την σύριγγα στηρίζω όλες μας τις ελπίδες. Μόλις επέστρεψα από μια μικρή ανιχνευτική αποστολή, και όλα είναι ευνοϊκά. Φάε ένα καλό πρωινό, Γουώτσον, γιατί έχω κατά νου να πάρω το μονοπάτι του Δρ. Άρμστρονγκ σήμερα, και μόλις βρεθώ εκεί δε θα σταθώ για ξεκούραση ή φαγητό μέχρι να τον ξετρυπώσω από το λαγούμι του.»

«Σε αυτή την περίπτωση», είπα εγώ, «καλύτερα να πάρουμε το πρωινό μαζί μας, γιατί ξεκινά νωρίτερα. Η άμαξα του είναι στην πόρτα.»

«Μην σε νοιάζει. Άφησε τον να φύγει. Θα είναι έξυπνος αν καταφέρει να πάει κάπου που να μην μπορώ να τον ακολουθήσω. Όταν τελειώσεις, κατέβα κάτω μαζί μου, και θα σε συστήσω σε έναν ντετέκτιβ ο οποίος είναι ένας εξαιρετικά διαπρεπής ειδικός στο έργο που ανοίγεται εμπρός μας.»

Όταν κατεβήκαμε ακολούθησα τον Χολμς στο προαύλιο ενός στάβλου, όπου άνοιξε την πόρτα ενός κουτιού 72

«Να σου συστήσω τον Πομπέϋ», είπε. «Ο Πομπέϋ είναι το καμάρι των ντόπιων κυνηγετικών—όχι ιδιαίτερα γρήγορος, όπως δείχνει η διάπλαση του, μα ένα αφοσιωμένο λαγωνικό όσον αφορά μια οσμή. Καλά, Πομπέϋ, μπορεί να είσαι γρήγορος, όμως αναμένω πως θα είσαι πολύ γρηγορότερος από ένα ζευγάρι μεσήλικων Λονδρέζους κύριους, έτσι θα πάρω την πρωτοβουλία να δέσω αυτό το δερμάτινο λουρί στο κολάρο σου. Τώρα, αγόρι μου, έλα, και δείξε μου τι μπορείς να κάνεις.» Οδήγησε τον σκύλο μέχρι την πόρτα του γιατρού. Το σκυλί οσμίστηκε τον χώρο για μια στιγμή, και ύστερα με ένα στριγκό κλαψούρισμα αναστάτωσης ξεχύθηκε στο δρόμο, τραβώντας το λουρί του στην προσπάθεια του να κινηθεί γρηγορότερα. Σε μισή ώρα, είχαμε αφήσει πίσω μας την πόλη και σπεύδαμε στον επαρχιακό δρόμο.

και έβγαλε έξω ένα κοντό, με κρεμαστά αυτιά, μαύρο και άσπρο σκυλί, κάτι μεταξύ ενός μπιγκλ και ενός φοξχάουντ.

72 (loose-box)

Arthur Conan Doyle

- 374 -

«Τι σκάρωσες, Χολμς;» ρώτησα. «Ένα τετριμμένο και παμπάλαιο τέχνασμα, ωστόσο

χρήσιμο σε ορισμένες περιστάσεις. Πήγα στην αυλή του γιατρού σήμερα το πρωί και άδειασα την σύριγγα μου που ήταν γεμάτη με γλυκάνισο πάνω στον οπίσθιο τροχό. Ένα κυνηγετικό θα ακολουθήσει τον γλυκάνισο από εδώ μέχρι το Τζων ο Γκρόατς, και ο φίλος μας, ο Άρμστρονγκ, θα πρέπει να περάσει μέσα από τον Κεμ73

Το σκυλί είχε ξαφνικά στρίψει έξω από τον κυρίως δρόμο σε ένα εξοχικό δρόμο πνιγμένο στο χορτάρι. Μισό μίλι μακρύτερα άνοιξε σε έναν άλλο φαρδύ δρόμο, και το μονοπάτι έκοβε απότομα δεξιά προς την μεριά της πόλης, την οποία είχαμε μόλις εγκαταλείψει. Ο δρόμος πέρασε κοντά από τα νότια της πόλης, και συνέχισε στην αντίθετη κατεύθυνση από την οποία είχαμε έρθει.

για να χάσει ο Πομπέϋ τα ίχνη του. Αχά, το πανούργο κάθαρμα! Έτσι λοιπόν με ξεφορτώθηκε τις προάλλες.

«Η παράκαμψη αυτή έγινε προς όφελος μας, τότε;» είπε ο Χολμς. «Δεν απορώ με το γεγονός πως οι έρευνες μου

73 (Σ.τ.Μ.) Cam – Ποταμός πλησίον της πόλης του Cambridge.


- 375 -

μεταξύ των χωρικών δεν οδήγησαν πουθενά. Ο γιατρός έχει στα σίγουρα παίξει το παιχνίδι ότι και να σημαίνει αυτό, και κάποιος θα ήθελε να μάθει τον λόγο για αυτό την τόσο εξεζητημένη παραπλάνηση. Αυτό πρέπει να είναι το χωριό του Τράμπινγκτον στα αριστερά μας. Και, μα τον Ιώβ! Ορίστε η άμαξα παίρνει την στροφή. Βιάσου, Γουώτσον—βιάσου, αλλιώς την πατήσαμε!»

Τινάχτηκε μέσα από μια δίοδο προς ένα χωράφι, τραβώντας τον απρόθυμο Πομπέϋ πίσω του. Μόλις που είχαμε χωθεί κάτω από το καταφύγιο ενός φράχτη όταν η άμαξα πέρασε καλπάζοντας μπροστά μας. Πρόλαβα να δω τον Δρ. Άρμστρονγκ μέσα της, με τους ώμους σκυφτούς, το κεφάλι βυθισμένο στα χέρια του, η προσωποποίηση της θλίψης. Διέκρινα από το σοβαρό πρόσωπο του συντρόφου μου πως το είχε δει και εκείνος.

«Φοβούμαι πως υπάρχει μια σκοτεινή κατάληξη στην αναζήτηση μας», είπε. «Δε θα αργήσουμε να το μάθουμε. Έλα, Πομπέϋ! Αχά, το αγροτόσπιτο στο χωράφι!»

Δεν υπήρχε αμφιβολία πως είχαμε φτάσει στο τέλος

του ταξιδιού μας. Ο Πομπέϋ έτρεχε τριγύρω και κλαψούριζε

Arthur Conan Doyle

- 376 -

ανυπόμονα έξω από την πύλη, όπου τα ίχνη των τροχών της άμαξας φαίνονταν ακόμη. Ένα μονοπάτι οδηγούσε ως το μοναχικό αγροτόσπιτο. Ο Χολμς έδεσε τον σκύλο στον φράχτη, και σπεύσαμε προς τα εκεί. Ο φίλος μου χτύπησε την ελαφρά φθαρμένη πόρτα, και χτύπησε ξανά δίχως να πάρει απόκριση. Και όμως η αγροικία δεν ήταν εγκαταλελειμμένη, γιατί ένας χαμηλός ήχος ήρθε στα αυτιά μας—ένα μουρμούρισμα δυστυχίας και οδύνης το οποίο ήταν απερίγραπτα μελαγχολικό. Ο Χολμς στάθηκε αναποφάσιστα, και έπειτα έριξε μια ματιά πίσω στον δρόμο τον οποίο είχε μόλις διασχίσει. Μια άμαξα τον κατέβαινε, και επρόκειτο ξεκάθαρα για τα γκρίζα άλογα.

«Μα τον Ιώβ! ο γιατρός επιστρέφει!» φώναξε ο Χολμς. «Αυτό τα κανονίζει όλα. Ήμαστε υποχρεωμένοι να δούμε τι σημαίνει πριν φτάσει.»

Άνοιξε την πόρτα, και προχωρήσαμε στην είσοδο. Το μουρμούρισμα δυνάμωσε στα αυτιά μας μέχρι που μετατράπηκε σε ένα μακρόσυρτο σπαραχτικό ουρλιαχτό. Ερχόταν από τον πάνω όροφο. Ο Χολμς όρμησε προς τα πάνω, και εγώ τον ακολούθησα. Άνοιξε με ένα σπρώξιμο μια μισόκλειστη πόρτα, και οι δυο μας παγώσαμε από τρόμο στο θέαμα ενώπιον μας.

Μια γυναίκα, νέα και όμορφη, κειτόταν νεκρή πάνω στο κρεβάτι. Το γαλήνιο, ωχρό πρόσωπο της, με θαμπά,

διάπλατα ανοικτά γαλάζια μάτια, κοιτούσε πάνω μέσα από έναν κυκεώνα χρυσών μαλλιών. Στο πόδι του κρεβατιού, μισο-καθιστός, μισο-γονατιστός, με το πρόσωπο του θαμμένο στα σεντόνια, βρισκόταν ένας νεαρός άντρας, του οποίου το κορμί τρανταζόταν από τους λυγμούς του. Τόσο απορροφημένος ήταν στην


- 377 -

πικρή του θλίψη, ώστε ούτε που κοίταξε πάνω μέχρι που το χέρι του Χολμς άγγιξε τον ώμο του.

«Είστε ο κ. Γκόντφρυ Στάουντον;» «Ναι, ναι, είμαι—όμως φτάσατε πολύ αργά. Είναι

νεκρή.» Ο άντρας ήταν τόσο σαστισμένος που αδυνατούσε να

καταλάβει πως δεν είχαμε καμία σχέση με γιατρούς οι οποίοι είχαν σταλεί προς βοήθεια. Ο Χολμς κατέβαλε προσπάθεια να προφέρει μερικά λόγια παρηγοριάς και να εξηγήσει την ανησυχία που είχε προκληθεί στους φίλους του από την ξαφνική εξαφάνιση του όταν ένα βήμα ακούστηκε από τις σκάλες, και εκεί βρισκόταν το βαρύ, αυστηρό, απορημένο πρόσωπο του Δρ. Άρμστρονγκ στην πόρτα.

«Λοιπόν, κύριοι», είπε εκείνος, «επιτύχατε τον στόχο σας και είναι βέβαιο πως επιλέξατε μια ιδιαίτερα λεπτή στιγμή για την εισβολή σας. Δε θα καυγαδίσω ενώπιον της παρουσίας του θανάτου, όμως σας διαβεβαιώνω πως αν ήμουν νεότερος η κακοήθης διαγωγή σας δε θα πέρναγε ατιμώρητη.»

«Μας συγχωρείτε, Δρ. Άρμστρονγκ, πιστεύω πως υπάρχει ένα μικρό πρόβλημα ασυνεννοησίας», είπε ο φίλος μου, με αξιοπρέπεια. «Αν μπορείτε να έρθετε μαζί μας κάτω, ίσως επιτύχουμε να διαφωτίσουμε ο ένας τον άλλο σχετικά με αυτήν την θλιβερή υπόθεση.»

Μια στιγμή αργότερα, ο αγέλαστος γιατρός και εμείς βρισκόμασταν στο καθιστικό του κάτω ορόφου.

«Λοιπόν, κύριε;» είπε. «Επιθυμώ να καταλάβετε, καταρχάς, πως δεν έχω

προσληφθεί από τον Λόρδο Μάουντ-Τζέιμς, και πως ουδεμία συμπάθεια τρέφω πως τον ευγενή αυτόν. Όταν ένας άντρας χαθεί είναι καθήκον μου να εξακριβώσω την τύχη του, ωστόσο όταν το επιτύχω το ζήτημα λαμβάνει τέλος όσον με αφορά, και εφόσον δεν υπάρχει κάτι εγκληματικό αδημονώ περισσότερο να αποσιωπήσω τα ιδιωτικά σκάνδαλα από ότι να τους δώσω δημοσιότητα. Αν, καθώς φαντάζομαι, δεν υπάρχει παράβαση του νόμου στο συγκεκριμένο ζήτημα,

Arthur Conan Doyle

- 378 -

μπορείτε απολύτως να βασισθείτε στην εχεμύθεια και την συνεργασία μου στο να παραμείνουν τα γεγονότα μακριά από τις εφημερίδες.

Ο Δρ. Άρμστρονγκ έκανε ένα γρήγορο εμπρόσθιο βήμα και έσφιξε το χέρι του Χολμς.

«Είστε καλός άνθρωπος», είπε, «Σας παρεξήγησα. Ευχαριστώ τον Θεό που οι τύψεις μου να αφήσω τον καημένο τον Στάουντον ολομόναχο σε αυτήν την δοκιμασία με ανάγκασαν να γυρίσω την άμαξα μου πίσω και έτσι να σας γνωρίζω. Γνωρίζοντας όσα εσείς γνωρίζετε, η κατάσταση εξηγείται πολύ εύκολα. Έναν χρόνο πριν ο Γκόντφρυ Στάουντον φιλοξενήθηκε στο Λονδίνο για κάποιο διάστημα και ερωτεύθηκε την κόρη της σπιτονοικοκυράς του, την οποία παντρεύτηκε. Ήταν τόσο καλή όσο ήταν και όμορφη και τόσο έξυπνη όσο ήταν καλή. Κανένας άντρας δεν πρέπει να ντρέπεται για μια τέτοια σύζυγο. Όμως ο Γκόντφρυ ήταν ο κληρονόμος αυτού του μεμψίμοιρου γέρου ευγενή, και ήταν απολύτως βέβαιο πως τα νέα του γάμου του θα αποτελούσαν και το τέλος της κληρονομιάς του. Γνώριζα αρκετά καλά το παλικάρι, και τον αγαπούσα για τις πολλές αρετές του. Έκανα ότι μπορούσα να τον βοηθήσω να ελέγξει τις καταστάσεις. Κάναμε ότι καλύτερο να αποκρύψουμε το γεγονός από τους πάντες, γιατί, μόλις ένας ψίθυρος κυκλοφορήσει, δε θέλει και πολύ για να το μάθουν όλοι. Χάρη σε τούτη την μικρή αγροικία και την δική του διακριτικότητα, ο Γκόντφρυ επέτυχε ως στιγμής. Το μυστικό τους δεν το ήξερε κανείς εκτός από εμένα και έναν εξαίσιο υπηρέτη, που την στιγμή αυτή πηγαίνει στο Τράμπινγκτον για να φέρει βοήθεια. Όμως, πρόσφατα ήρθε ένα τρομερό χτύπημα υπό την μορφή μιας επικίνδυνης αρρώστιας της γυναίκας του. Ήταν φυματίωση του πλέον θανατηφόρου είδους. Το καημένο το παιδί κόντεψε να τρελαθεί από την θλίψη, και όμως έπρεπε να πάει στο Λονδίνο να παίξει αυτόν τον αγώνα, γιατί δε θα ξέφευγε δίχως εξηγήσεις οι οποίες θα εξέθεταν το μυστικό του. Προσπάθησα να τον ευθυμήσω με ένα τηλεγράφημα, και εκείνος μου έστειλε ένα προς απάντηση, ικετεύοντας με να


- 379 -

κάτω ότι μπορούσα. Αυτό ήταν το τηλεγράφημα το οποίο καθώς φαίνεται κατά κάποιον ανεξιχνίαστο λόγο είδατε. Δεν του ανέφερα πόσο κρίσιμος ήταν ο κίνδυνος, γιατί γνώριζα πως τίποτα δε θα μπορούσε να κάνει εδώ, όμως έστειλα την αλήθεια στον πατέρα του κοριτσιού, και εκείνος εντελώς αστόχαστα το μετέφερε στον Γκόντφρυ. Το αποτέλεσμα ήταν πως εκείνος ήρθε αμέσως σε μια κατάσταση που πλησίαζε την τρέλα, και έχει παραμείνει στην ίδια κατάσταση, γονατιστός στην άκρη του κρεβατιού της, μέχρι που σήμερα το πρωί ο θάνατος έθεσε ένα τέλος στα βάσανα της. Αυτά είναι όλα, κ. Χολμς, και είμαι βέβαιος πως μπορώ να βασισθώ στην διακριτικότητα σας όπως και του φίλου σας.»

Ο Χολμς έσφιξε το χέρι του γιατρού. «Έλα, Γουώτσον», είπε, και αφήσαμε το σπίτι της

θλίψης βγαίνοντας στην χλωμή λιακάδα της χειμωνιάτικης μέρας.

Arthur Conan Doyle

- 380 -


- 381 -

12. Η Περιπέτεια της Επαύλης Αμπυ (14/08 - 22/08/ 2005)

Ήταν κάποιο δριμύτατα κρύο και όλο παγωνιά πρωινό

κατά τη διάρκεια του χειμώνα του ’97 όταν ξύπνησα από ένα επίμονο τράβηγμα στον ώμο μου. Ήταν ο Χολμς. Το κερί στο χέρι του έφεγγε πάνω στον ανυπόμονο, σκυφτό του πρόσωπο και μου φανέρωσε με μια ματιά πως κάτι έτρεχε.

«Έλα, Γουώτσον, έλα!» φώναξε. «Το παιχνίδι είναι σε εξέλιξη. Ούτε κουβέντα! Τα ρούχα σου και φύγαμε!»

Δέκα λεπτά αργότερα ήμασταν και οι δυο σε ένα αμάξι και διασχίζαμε βιαστικά τους σιωπηλούς δρόμους καθοδόν προς το Σταθμό του Τσάρινγκ Κρος. Το

πρώτο φως της χλωμής χειμωνιάτικης αυγής είχε αρχίσει να χαράζει, και διακρίναμε αμυδρά την περιστασιακή φιγούρα

Arthur Conan Doyle

- 382 -

κάποιου πρωινού εργάτη καθώς μας προσπερνούσε, θαμπή και δυσδιάκριτη μέσα στην ιριδίζουσα Λονδρέζικη καπνιά. Ο Χολμς είχε βολευτεί σιωπηλός μέσα στο βαρύ πανωφόρι του, και χαιρόμουν που είχα κάνει το ίδιο, γιατί ο αέρας ήταν εξαιρετικά παγερός και κανείς μας δεν είχε βάλει κάτι στο στόμα του. Μονάχα όταν είχαμε καταναλώσει λίγο ζεστό τσάι στο σταθμό, και είχαμε πάρει τις θέσεις μας στο τραίνο για το Κέντις, ήταν που ξεπαγώσαμε επαρκώς, ώστε εκείνος να μιλήσει κι εγώ να ακούσω. Ο Χολμς τράβηξε ένα σημείωμα από την τσέπη του και το διάβασε μεγαλοφώνως:—

«Έπαυλη Άμπυ, Μάρσαμ, Κεντ,

3.30 π.μ. «Αγαπητέ μου κ. Χολμς, --- Θα ήμουν εξαιρετικά ευτυχής για την άμεση συνδρομή σου σε ότι υπόσχεται να αποτελέσει μια πλέον αξιοσημείωτη υπόθεση. Πρόκειται για κάτι το οποίο έγκειται στο δικό σου πεδίο. Εκτός της απελευθέρωσης της κυρίας θα φροντίσω τα πάντα να παραμείνουν όπως τα βρήκα, όμως σε εκλιπαρώ μη χάνεις στιγμή, καθώς είναι δύσκολο να αφήσω τον Σερ Γιούστας εκεί.

Ειλικρινώς, ΣΤΑΝΛΕΥ ΧΟΠΚΙΝΣ.»

«Ο Χόπκινς προσέφυγε σε μένα επτά φορές, και σε

κάθε περίσταση οι προσκλήσεις του υπήρξαν απολύτως δικαιολογημένες», είπε ο Χολμς. «Έχω την εντύπωση πως κάθε μία εκ των υποθέσεων του έχει βρεθεί στην συλλογή σου, και οφείλω να παραδεχθώ, Γουώτσον, πως έχεις μια τέτοια ικανότητα επιλογής η οποία επανορθώνει για πολλά από όσα αποδοκιμάζω στις αφηγήσεις σου. Η ολέθρια συνήθεια σου να βλέπεις καθετί εκ της οπτικής γωνίας μιας ιστορίας αντί ως μιας επιστημονικής διατριβής έχει καταστρέψει ότι θα ήταν δυνατόν να είχε αποτελέσει μια εκπαιδευτική και ακόμη κλασική σειρά παρουσιάσεων.


- 383 -

Κουτσουρεύεις έργο αφάνταστης επιδεξιότητας και λεπτότητας ώστε να παραμείνεις επί των πολύκροτων λεπτομερειών οι οποίες ίσως να εξάπτουν, αλλά ούτε κατ’ ιδέα δε διδάσκουν, τον αναγνώστη.»

«Γιατί δε τις γράφεις μόνος;» είπα, με κάποια πικράδα. «Θα το κάνω, αγαπητέ μου Γουώτσον, θα το κάνω. Επί

του παρόντος είμαι, όπως γνωρίζεις, σχετικά απασχολημένος, όμως προτίθεμαι να αφιερώσω τα γηρατειά μου στη συγγρα-φή ενός εγχειριδίου το οποίο θα εστιάζει στην πλήρη τέχνη της εξιχνίασης σε έναν τόμο. Η παρούσα έρευνα μας εμφαίνεται να πρόκειται περί μίας υπόθεσης φόνου.»

«Πιστεύεις πως εκείνος ο Σερ Γιούστας είναι νεκρός, τότε;»

«Έτσι πιστεύω. Η γραφή του Χόπκινς φανερώνει εξαιρετική ταραχή, και δεν είναι ευσυγκίνητος άνθρωπος. Ναι, υποθέτω πως υπήρξε βία, και πως το σώμα παρέμεινε για την εξέταση μας. Μια απλή αυτοκτονία δε θα τον είχε υποχρεώσει να μας καλέσει. Όσο για την απελευθέρωση της κυρίας, θα φανέρωνε πως ήταν κλειδωμένη στο δωμάτιο της κατά τη διάρκεια της τραγωδίας. Κινούμαστε στην υψηλή κοινωνία, Γουώτσον· τριζάτο επιστολόχαρτο74

«Πως είναι δυνατόν να το γνωρίζεις;»

, το μονόγραμμα «Γ.Μ.», το οικόσημο, η χαρακτηριστική διεύθυνση. Έχω την εντύπωση πως ο φίλος μας ο Χόπκινς θα δικαιώσει τη φήμη του και ότι θα περάσουμε ένα ενδιαφέρον πρωινό. Το έγκλημα διεπράχθη πριν τις δώδεκα το προηγούμενο βράδυ.»

«Από μια επιθεώρηση των τραίνων και λογαριάζοντας το χρόνο. Η ντόπια αστυνομία έπρεπε να κληθεί, έπρεπε να επικοινωνήσουν με τη Σκότλαντ Γιάρντ, ο Χόπκινς έπρεπε να μεταβεί εκεί, και με τη σειρά του έπρεπε να με καλέσει. Όλα αυτά απαρτίζουν μια σχετικά πολυάσχολη νυχτερινή δουλειά. Λοιπόν, ορίστε που φτάσαμε στο Σταθμό Τσίσλχάρστ, και σύντομα θα διαλυθούν οι αμφιβολίες μας.»

Μια διαδρομή τριών περίπου χιλιομέτρων μέσα από στενούς επαρχιώτικους δρόμους μας έφερε στην πύλη ενός

74 crackling paper

Arthur Conan Doyle

- 384 -

άλσους, η οποία άνοιξε για να περάσουμε από ένα ηλικιωμένο θυρωρό, του οποίου το καταβεβλημένο πρόσωπο έφερε το βάρος κάποιας μεγάλης καταστροφής. Η λεωφόρος διέσχιζε έναν αρχοντικό κήπο, ανάμεσα σε συστοιχίες από αρχαίες λεύκες, και κατέληγε σε ένα χαμηλό, πλατύ σπίτι, με κίονες στην είσοδο του κατά τη αρχιτεκτονική του Παλλάντιο75

«Χαίρομαι αφάνταστα που ήρθες, κ. Χολμς. Και εσύ επίσης, Δρ Γουώτσον! Μα, ειλικρινά, αν μου δινόταν η ευκαιρία να το επανεξετάσω δε θα έπρεπε να σας έχω βάλει σε κόπο, γιατί μόλις η κυρία βρήκε τα λογικά της έδωσε μια τόσο σαφή κατάθεση της υπόθεσης ώστε δεν απέμειναν πολλά για μας να διενεργήσουμε. Θυμάσαι εκείνη τη σπείρα διαρρηκτών του Λιούισαμ;»

. Το κεντρικό τμήμα ήταν εμφανώς μεγάλης ηλικίας και καλυμμένο από κισσό, εντούτοις τα μεγάλα παράθυρα φανέρωναν πως σύγχρονες ανακαινίσεις είχαν πραγματο-ποιηθεί, και μια πτέρυγα του σπιτιού φαινόταν εντελώς καινούργια. Η νεαρή φιγούρα, και το ξύπνιο, δραστήριο πρόσωπο του Επιθεωρητή Στάνλεϋ Χόπκινς μας αντίκρισε απ την ανοικτή είσοδο.

«Ποιους, τους τρεις Ράνταλ;» «Ακριβώς· τον πατέρα και τους δυο γιους. Είναι έργο

τους. Δεν έχω την παραμικρή αμφιβολία έπ’ αυτού. Έκαναν μια βρομοδουλειά στο Σάϊντενχαμ προ δεκαπενθημέρου, όπου και εθεάθησαν και αναγνωρίστηκαν. Μάλλον τολμηρό να διαπράξουν άλλη μια τόσο σύντομα και τόσο κοντά, ωστόσο πρόκειται για αυτούς, πέραν κάθε αμφιβολίας. Είναι ζήτημα κρεμάσματος αυτή τη φορά.»

«Ο Σερ Γιούστας είναι νεκρός, τότε;» «Ναι· το κεφάλι του χτυπήθηκε από το ίδιο του

σκαλιστήρι της φωτιάς.» «Ο Σερ Γιούστας Μπρέικενσταλ, από ότι μου είπε ο

οδηγός.»

75 (Σ.τ.Μ.) Palladio, Andrea (1508-1580), Ιταλός αρχιτέκτονας. Εργάστηκε βασισμένος στην

κλασσική παράδοση της αρχαίας Ρώμης, παρήγατε σχέδια επαύλεων και έγραψε τα Τέσσερα βιβλία επί της Αρχιτεκτονικής (1570), τα οποία επηρέασαν πολλές γενιές αρχιτεκτόνων.


- 385 -

«Ακριβώς – ένας εκ των πλουσιοτέρων ανθρώπων του Κεντ. Η λαίδη Μπρέικενσταλ βρίσκεται στο καθιστικό 76

Η Λαίδη Μπρέικενσταλ δεν αποτελούσε ένα συνηθισμένο άτομο. Σπανίως αντίκρισα μια τόσο αέρινη μορφή, μια τόσο γυναικεία παρουσία, και ένα τόσο όμορφο πρόσωπο. Ήταν ξανθιά, με ολόχρυσα μαλλιά, γαλανομάτα, και θα είχε, δίχως αμφιβολία, την τέλεια επιδερμίδα η οποία πηγαίνει με έναν τέτοιο συνδυασμό χρωμάτων, αν η πρόσφατη εμπειρία της δεν την είχε αφήσει καταβεβλημένη και τσακισμένη. Τα όσα είχε υποφέρει ήταν τόσο σωματικά όσο και πνευματικά, γιατί πάνω από το ένα μάτι της ξεχώριζε ένας φρικτός, μελανός αποχρωματισμός, τον οποίο η υπηρέτρια της, μια ψηλή, αυστηρή γυναίκα, έπλενε επιμελώς με ξύδι και νερό. Η κυρία είχε ακουμπήσει εξουθενωμένη σε έναν καναπέ, όμως το έξυπνο, παρατηρητικό της βλέμμα καθώς μπήκαμε στο δωμάτιο, και η δραστήρια έκφραση στα όμορφα χαρακτηριστικά της, μας φανέρωσαν πως ούτε η ευστροφία της ούτε το κουράγιο της είχαν διαταραχθεί από την τρομερή εμπειρία της. Ήταν τυλιγμένη με ένα ριχτό νυχτικό σε μπλε και ασημί, ωστόσο ένα μαύρο, καλυμμένο με πούλιες, επίσημο ένδυμα ήταν κρεμασμένο στον καναπέ πλάι της.

. H καημένη η κυρία, βίωσε μια πλέον φριχτή εμπειρία. Έδειχνε μισοπεθαμένη όταν την πρωτόειδα. Πιστεύω πως καλύτερα να τη δείτε και να ακούσετε την κατάθεση της σχετικά με τα γεγονότα. Κατόπιν θα εξετάσουμε την τραπεζαρία παρέα.»

«Σας είπα όλα όσα συνέβησαν, κ. Χόπκινς», είπε, κουρασμένα· «δε θα μπορούσατε να τα επαναλάβετε για μένα; Τι να γίνει, αφού το κρίνετε αναγκαίο, θα αναφέρω στους κυρίους τι συνέβη. Δε μπήκαν ακόμη στην τραπεζαρία;»

«Σκέφτηκα πως ήταν καλύτερα να ακούσουν την ιστορίας της δεσποσύνης σας πρώτα.»

«Θα είμαι ευτυχής όταν θα διευθετήσετε το ζήτημα. Μου είναι φρικτό να τον συλλογιέμαι πεσμένο ακόμη εκεί μέσα.» Ανατρίχιασε και έθαψε το πρόσωπο της στα χέρια της.

76 (morning room)

Arthur Conan Doyle

- 386 -

Καθώς το έκανε το ριχτό νυχτικό έπεσε από τα χέρια της. Ο Χολμς άφησε ένα επιφώνημα.

«Έχετε κι άλλα τραύματα, κυρία μου! Τι είναι αυτά;» Δυο έντονα κόκκινα σημάδια ξεχώριζαν σε ένα εκ των λευκών, απαλών χεριών. Εκείνη το σκέπασε βιαστικά.

«Δεν είναι τίποτα. Δεν σχετίζεται με την ειδεχθή υπόθεση της προηγούμενης νύχτας. Αν εσείς και ο φίλος σας καθίσετε θα σας πω όλα όσα γνωρίζω.

«Είμαι η σύζυγος του Σερ Γιουστας Μπρεικσταλ.

Ήμουν παντρεμένη περίπου έναν χρόνο. Να υποθέσω πως δεν τίθεται λόγος να επιχειρήσω να συγκαλύψω το γεγονός πως ο γάμος δεν ήταν ιδιαίτερα ευτυχισμένος. Φοβούμαι πως όλοι οι γείτονες μας θα σας το έλεγαν, ακόμη και αν προσπαθούσα να το αρνηθώ. Ίσως το σφάλμα να ήταν εν μέρει δικό μου. Μεγάλωσα στην ξένοιαστη, λιγότερο συμβατική ατμόσφαιρα της Νότιας Αυστραλίας, και αυτή η Αγγλική ζωή, με όλους τους τίτλους της και τις σεμνοτυφίες της, δε μου ταιριάζουν. Όμως ο βασικός λόγος έγκειται στο μοναδικό γεγονός το οποίο είναι διαβόητο στον καθένα, και αυτό είναι το γεγονός πως ο Σερ Γιούστας ήταν ένας αδιόρθωτος μέθυσος. Να βρίσκεσαι με έναν τέτοιο άντρα για μια ώρα είναι δυσάρεστο.


- 387 -

Μπορείτε να φανταστείτε τι σημαίνει αυτό για μια ευαίσθητη και εύθυμη γυναίκα να είναι δεμένη μαζί μέρα και νύχτα; Είναι ιεροσυλία, έγκλημα, αχρειότητα να θεωρείς πως ένας τέτοιος γάμος είναι δεσμευτικός. Εγώ λέω πως αυτοί οι τερατώδεις νόμοι σας θα φέρουν κάποια κατάρα επί της γης – οι Ουρανοί δε θα αφήσουν μια τέτοια κακοήθεια να διαρκέσει.» Προς στιγμής, ανακάθισε, τα μάγουλα της κοκκινισμένα, και τα μάτια φλέγονταν κάτω από το φρικτό σημάδι στο μέτωπο της. Έπειτα, το δυνατό, καθησυχαστικό χέρι της αυστηρής υπηρέτριας τράβηξε το κεφάλι της στο μαξιλάρι, και ο αχαλίνωτος θυμός έσβησε σε παράφορα αναφιλητά. Τελικά συνέχισε:—

«Θα σας μιλήσω σχετικά με τη χθεσινή νύχτα.

Γνωρίζετε, ίσως, πως στο σπίτι αυτό όλοι οι υπηρέτες κοιμούνται στη σύγχρονη πτέρυγα. Το κεντρικό αυτό μέρος αποτελείται από τα δωμάτια που χρησιμοποιούνται, με την κουζίνα πίσω και τα υπνοδωμάτια μπροστά. Η υπηρέτρια μου, η Τερέζα κοιμάται πάνω από το δωμάτιο μου. Δεν υπάρχει κανείς άλλος, και κανένας ήχος δε θα ανησυχούσε εκείνους που βρίσκονται στην άλλη πτέρυγα. Αυτό θα πρέπει να ήταν γνωστό στους διαρρήκτες, ειδάλλως δε θα είχαν ενεργήσει καθαυτό τον τρόπο.

Arthur Conan Doyle

- 388 -

«Ο Σερ Γιούστας αποσύρθηκε κατά τις δέκα και μισή. Οι υπηρέτες είχαν πάει ήδη στα δωμάτια τους. Μόνο η υπηρέτρια μου ήταν ξύπνια, και είχε παραμείνει στο δωμάτιο της στον πάνω όροφο του σπιτιού μέχρι να χρειαστώ τις υπηρεσίες της. Κάθισα μέχρι μετά τις έντεκα σε ετούτο το δωμάτιο, απορροφημένη από ένα βιβλίο. Κατόπιν έκανα μια βόλτα να δω πως όλα ήταν εντάξει πριν ανέβω επάνω. Ήταν συνήθειο μου να το κάνω μόνη μου, γιατί, όπως σας εξήγησα, ο Σερ Γιούστας δεν ήταν να τον εμπιστεύεσαι. Πήγα στην κουζίνα, στο κελάρι, στο δωμάτιο των όπλων, στο δωμάτιο του μπιλιάρδου, στο σαλόνι, και τέλος στην τραπεζαρία. Καθώς πλησίασα το παράθυρο, το οποίο καλύπτεται από βαριές κουρτίνες, ξαφνικά ένοιωσα τον άνεμο να φυσά στο πρόσωπο μου και συνειδητοποίησα πως ήταν ανοικτά. Τράβηξα την κουρτίνα στο πλάι και βρέθηκα πρόσωπο με πρόσωπο με έναν γεροδεμένο, ηλικιωμένο άντρα ο οποίος είχε μόλις μπει στο δωμάτιο. Το παράθυρο είναι μακρύ, Γαλλικού στυλ, το οποίο στην πραγματικότητα σχηματίζει μια πόρτα που οδηγεί στον κήπο. Κρατούσα το αναμμένο κερί μου στο χέρι, και, στο φως του, πίσω από τον άντρα είδα άλλους δυο, οι οποίοι ετοιμάζονταν να μπουν. Έκανα πίσω, όμως ο τύπος βρέθηκε πάνω μου στην στιγμή. Με έπιασε πρώτα από τον καρπό και ύστερα από το λαιμό. Άνοιξα το στόμα μου για να στριγκλίσω, μα με χτύπησε βάναυσα με τη γροθιά του πάνω από το μάτι, και με απόθεσε στο πάτωμα. Θα πρέπει να ήμουν αναίσθητη για μερικά λεπτά, γιατί όταν συνήρθα αντιλήφθηκα πως είχαν κόψει το σκοινί από το κουδούνι και με είχαν δέσει σφιχτά σε μια δρύινη καρέκλα η οποία βρίσκεται στην κορυφή του τραπεζιού της τραπεζαρίας. Ήμουν τόσο σφιχτά δεμένη που δεν μπορούσα ούτε να κουνηθώ, και ένα μαντήλι γύρω από το στόμα μου με εμπόδιζε να βγάλω κάθε ήχο. Εκείνη τη στιγμή ήταν που ο ατυχής σύζυγος μου μπήκε στο δωμάτιο. Είχε προφανώς ακούσει κάποιους ύποπτους ήχους, και ήρθε προετοιμασμένος για τη σκηνή την οποία αντίκρισε. Ήταν ντυμένος με πουκάμισο και παντελόνι, κρατώντας το αγαπημένο του ρόπαλο από τσαπουρνιά στο χέρι του. Όρμησε


- 389 -

σε ένα από τους διαρρήκτες, όμως ένας άλλος – ήταν ο ηλικιωμένος – έσκυψε, σήκωσε το σκαλιστήρι από το τζάκι, και του έριξε ένα φοβερό χτύπημα καθώς περνούσε. Έπεσε με ένα βογκητό, και ούτε που σάλεψε ξανά. Λιποθύμησα για ακόμη μια φορά, όμως και πάλι θα είχαν περάσει μόνο μερικά λεπτά κατά τα οποία δεν είχα τις αισθήσεις μου. Όταν άνοιξα τα μάτια μου ανακάλυψα πως είχαν μαζέψει τα ασημικά από το πλαϊνό ντουλάπι, και είχαν ανοίξει ένα μπουκάλι κρασί το οποίο βρισκόταν εκεί. Καθένας τους κρατούσε από ένα ποτήρι στο χέρι του. Σας έχω ήδη πει, έτσι, πως ο ένας ήταν ηλικιωμένος, με γενειάδα, και οι άλλοι δυο, αμούστακα παιδιά. Θα μπορούσαν να είναι πατέρας με τους δυο του γιους. Μιλούσαν μεταξύ τους ψιθυριστά. Κατόπιν πλησίασαν και βεβαιώθηκαν πως είμαι δεμένη καλά. Τελικά έφυγαν, κλείνοντας το παράθυρο πίσω τους. Είχε περάσει σχεδόν ένα τέταρτο της ώρας πριν κατορθώσω να ελευθερώσω το στόμα μου. Όταν τα κατάφερα οι κραυγές μου έφεραν την υπηρέτρια προς βοήθεια μου. Οι άλλοι υπηρέτες σύντομα ειδοποιήθηκαν, και στείλαμε να έρθει η τοπική αστυνομία, οι οποίοι αμέσως επικοινώνησαν με το Λονδίνο. Αυτά είναι στην πραγματικό-τητα όσα μπορώ να σας πω, κύριοι, και πιστεύω πως δεν είναι αναγκαίο να επαναλάβω μια τόσο οδυνηρή ιστορία ξανά.»

«Κάποιες ερωτήσεις, κ. Χολμς;» ρώτησε ο Χόπκινς. «Δε θα υποβάλω σε περαιτέρω δοκιμασία τα όρια της

υπομονής της Λαίδης Μπρέικενσταλ και του χρόνου της», είπε ο Χολμς. «Πριν πάω στην τραπεζαρία θα ήθελα να ακούσω τα όσα γνωρίζετε.» Κοίταξε την υπηρέτρια.

«Είδα τους άντρες πριν ακόμα μπουν μέσα στο σπίτι», είπε εκείνη. «Καθώς καθόμουν στο παράθυρο της κρεβατοκάμαρης μου είδα τρεις άντρες στο φεγγαρόφωτο κοντά στο οίκημα της εισόδου εκεί κάτω, όμως δεν έδωσα διόλου σημασία τη στιγμή εκείνη. Είχε περάσει περισσότερο από μια ώρα όταν άκουσα την κυρία μου να φωνάζει, και κατέβηκα τρέχοντας, για να τη βρω, τη φτωχή αγαπούλα μου, όπως ακριβώς λέει, και εκείνον στο πάτωμα με το αίμα και τα μυαλά του σκορπισμένα παντού στο δωμάτιο. Ήταν αρκετό

Arthur Conan Doyle

- 390 -

για να βγάλει μια γυναίκα από τα λογικά της, δεμένη εκεί, και με το ίδιο της το φόρεμα λερωμένο από εκείνον· όμως ποτέ δε της έλειπε το κουράγιο, η Δεσποινίδα Μαίρυ Φρέιζερ εκ της Αδελαίδας, και Λαίδη Μπρέικενσταλ της Έπαυλης Άμπυ δεν έμαθε νέους τρόπους. Την ανακρίνατε αρκετά, κύριοι, και είναι ώρα να πάει στο δωμάτιο της, μονάχα με τη γριά Τερέζα, για να βρει την ανάπαυση που τόσο πολύ έχει ανάγκη.»

Με μια μητρική τρυφερότητα η λιπόσαρκη γυναίκα έβαλε το χέρι της γύρω από την κυρία της και την οδήγησε έξω από το δωμάτιο.

«Είναι μαζί της όλη της τη ζωή», είπε ο Χόπκινς. «Τη φρόντιζε ως μωρό, και ήρθε μαζί της στην Αγγλία όταν για πρώτη φορά άφησαν την Αυστραλία πριν από δέκα-οχτώ μήνες. Ονομάζεται Τερέζα Ράιτ, και είναι το είδος της υπηρέτριας που δε βρίσκεις στις μέρες μας. Από εδώ, κ. Χολμς, αν θα θέλατε!»

Το οξύτατο ενδιαφέρον είχε σβήσει από το εκφραστικό πρόσωπο του Χολμς, και ήξερα πως μαζί με το μυστήριο όλη η γοητεία της υπόθεσης είχε αποχωρήσει. Απέμενε ακόμη μια σύλληψη να διενεργηθεί, μα ποια ήταν αυτά τα κοινότοπα παλιόμουτρα που θα έπρεπε να λερώσει τα χέρια του για αυτούς; Ένας (??δυσνόητος) και πολυμαθής ειδικός ο οποίος ανακαλύπτει πως κλήθηκε σε μια υπόθεση ιλαρά θα βίωνε κάτι από την ενόχληση την οποία διάβασα στα μάτια του φίλου μου. Ωστόσο το σκηνικό στην τραπεζαρία της Έπαυλης Άμπυ ήταν επαρκώς περίεργο για να αιχμαλωτίσει την προσοχή του και να ανακαλέσει το σβησμένο του ενδιαφέρον.

Επρόκειτο περί μιας μεγάλης και ψηλής αίθουσας, με σκαλιστή δρύινη οροφή, δρύινη επένδυση, και μια έξοχη παράθεση κεφαλιών ελαφιών και αρχαίων όπλων ολόγυρα στους τοίχους. Στην απέναντι πλευρά από την πόρτα βρισκόταν το Γαλλικό παράθυρο για το οποίο είχαμε ακούσει. Τρία μικρότερα παράθυρα στη δεξιά μεριά πλημμύριζαν το χώρο με ψυχρή χειμωνιάτικη λιακάδα. Στα αριστερά βρισκόταν ένα μεγάλο, βαθύ τζάκι, με ένα τεράστιο, προεξέχων γείσο από ξύλο δρυός. Πλάι στο τζάκι υπήρχε μια


- 391 -

βαριά δρύινη καρέκλα με οικόσημο στο κάτω μέρος της. Μέσα και έξω από το σκαλιστό ξύλο ήταν πλεγμένο ένα πορφυρό κορδόνι, το οποίο ήταν ασφαλισμένο σε κάθε πλευρά της συνδετικής δοκού από κάτω.

Απελευθερώνοντας την κυρία το κορδόνι είχε γλιστρήσει από πάνω της, όμως οι κόμποι οι οποίοι το κρατούσαν παρέμεναν ακόμη. Οι συγκεκριμένες λεπτομέρειες υπέπεσαν στην προσοχή μου αργότερα, γιατί οι σκέψεις μου είχαν εντελώς απορροφηθεί από το τρομερό αντικείμενο το οποίο κειτόταν επί του χαλιού από δέρμα τίγρης μπροστά από το τζάκι.

Επρόκειτο για το σώμα ενός ψηλού, καλοφτιαγμένου

άντρα, περίπου σαράντα ετών. Ήταν πεσμένος ανάσκελα, το πρόσωπο του ανασηκωμένο, με τα λευκά του δόντια να χαμογελούν μέσα από την κοντή μαύρη γενειάδα του. Τα δυο του σφιγμένα χέρια ήταν σηκωμένα πάνω από το κεφάλι του, και ένα βαρύ ραβδί από τσαπουρνιά ήταν πεσμένο ανάμεσα τους. Τα μελαχρινά, όμορφα, αετίσια χαρακτηριστικά του είχαν συσπαστεί σε ένα σπασμό εκδικητικού μίσους, το οποίο

Arthur Conan Doyle

- 392 -

είχε αφήσει το νεκρό του πρόσωπο σε μια τρομερά δαιμονική έκφραση. Εμφανώς βρισκόταν στο κρεβάτι του όταν η αναστάτωση είχε ξεσπάσει, γιατί φορούσε ένα κομψό νυχτικό διακοσμημένο με κεντήματα, και τα γυμνά πόδια του ξεπρόβαλαν από το παντελόνι του. Το κεφάλι του ήταν φρικιαστικά πληγωμένο, και το δωμάτιο ολόκληρο έφερε ίχνη της βάρβαρης σφοδρότητας του χτυπήματος το οποίο τον είχε ρίξει. Πλάι του βρισκόταν πεσμένο το βαρύ σκαλιστήρι, λυγισμένο από το τράνταγμα. Ο Χολμς εξέτασε τόσο αυτό όσο και το απερίγραπτο πλήγμα το οποίο είχε προκαλέσει.

«Θα πρέπει να είναι ένας δυνατός άνθρωπος, εκείνος ο γέρο-Ράνταλ», σχολίασε.

«Ναι», είπε ο Χόπκινς, «Έχω κάποια καταγραφή σχετικά με αυτόν, και πρόκειται για έναν πολύ σκληρό τύπο.»

«Δε θα δυσκολευθείς να τον συλλάβεις.» «Διόλου. Ήμασταν σε διαρκή επαγρύπνηση σχετικά,

και υπήρχε η εντύπωση πως είχε διαφύγει στην Αμερική. Τώρα που γνωρίζουμε πως η συμμορία είναι εδώ δε βλέπω πως θα μπορούσαν να ξεφύγουν. Ενημερώσαμε κάθε λιμάνι ήδη, και μια αμοιβή θα προσφερθεί πριν το απόγευμα. Αυτό που δεν καταλαβαίνω είναι πως μπόρεσαν να κάνουν κάτι τόσο παλαβό, γνωρίζοντας πως η κυρία θα τους περιέγραφε, και πως δε θα αποτυγχάναμε να αναγνωρίσουμε την περιγραφή.»

«Ακριβώς. Καθένας θα περίμενε πως θα είχαν δολοφονήσει και την Λαίδη Μπρέικενσταλ επίσης.»

«Ίσως να συνειδητοποίησαν», υπέθεσα, «πως ανένηψε από τη λιποθυμία της.»

«Είναι αρκετά πιθανό. Αν έδειχνε αναίσθητη δε θα της αφαιρούσαν τη ζωή. Και σχετικά με αυτόν τον κακόμοιρο, Χόπκινς; Μου φαίνεται πως έχω ακούσει κάποιες περίεργες ιστορίες σχετικά.»

«Ήταν καλόκαρδος άνθρωπος όταν ήταν νηφάλιος, αλλά απολύτως κτήνος όταν ήταν μεθυσμένος, ή μάλλον όταν ήταν μισομεθυσμένος, γιατί σπανίως έφτανε μέχρι τέλους. Λες και τότε ήταν ο διάβολος μέσα του, και ήταν ικανός για τα


- 393 -

πάντα. Από ότι μαθαίνω, παρόλα του τα πλούτη και τον τίτλο, έφθασε πολύ κοντά να διασταυρωθούν οι δρόμοι μας σε μια δυο περιπτώσεις. Υπήρξε ένα σκάνδαλο σχετιζόμενο με εκείνον πως έλουσε το σκύλο του με πετρέλαιο και πως του έβαλε φωτιά – το σκύλο της δεσποσύνης, για να τα κάνει ακόμη χειρότερα– και πως αποσοβήθηκε με δυσκολία. Κατόπιν πέταξε μια καράφα σε εκείνη την υπηρέτρια, την Τερέζα Ράιτ· υπήρξαν φασαρίες σχετικά με το γεγονός. Γενικώς, και μεταξύ μας, το σπίτι θα είναι ένα καλύτερο μέρος δίχως την παρουσία του. Τι κοιτάζεις τώρα;»

Ο Χολμς είχε πέσει στα γόνατα εξετάζοντας με μεγάλη προσοχή τους κόμπους πάνω στο κόκκινο κορδόνι με το οποίο είχε ασφαλισθεί η κυρία. Κατόπιν εξέτασε εξονυχιστικά την κομμένη και ξεφτισμένη άκρη εκεί που είχε κοπεί όταν ο διαρρήκτης το είχε τραβήξει.

«Όταν κόπηκε το κουδούνι της κουζίνας θα πρέπει να ήχησε δυνατά», σχολίασε.

«Κανείς δεν μπορούσε να το ακούσει. Η κουζίνα βρίσκεται ακριβώς πίσω από το σπίτι.»

«Πώς ο διαρρήκτης γνώριζε ότι κανείς δε θα το ακούσει; Πως τόλμησε να τραβήξει ένα κορδόνι ειδοποίησης με τόσο απερίσκεπτο τρόπο;»

«Ακριβώς, κ. Χολμς, ακριβώς. Θέτετε το ίδιο ακριβώς ερώτημα το οποίο αναρωτήθηκα επανειλημμένως. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως ο τύπος έπρεπε να γνωρίζει το σπίτι και τις συνήθειες του. Θα πρέπει να είχε κατανοήσει απολύτως πως οι υπηρέτες θα βρίσκονταν όλοι στα κρεβάτια τους σχετικά νωρίς, και πως κανείς δε θα ήταν δυνατόν να ακούσει ένα κουδούνισμα στην κουζίνα. Συνεπώς θα πρέπει να βρισκόταν σε συμφωνία με κάποιον από τους υπηρέτες. Σίγουρα είναι πασιφανές. Ωστόσο υπάρχουν οχτώ υπηρέτες, και όλοι τους εξαιρετικού ήθους.»

«Για να πούμε τα πράγματα ως έχουν77

77 Other things being equal -

«, είπε ο Χολμς, «κάποιος θα υποπτευόταν εκείνη στης οποίας το κεφάλι ο αφέντης πέταξε μια καράφα. Και επιπλέον αυτό θα

Arthur Conan Doyle

- 394 -

περιελάμβανε προδοσία προς την αφέντρα στην οποία η γυναίκα αυτή δείχνει αφοσιωμένη. Όπως και να είναι, όμως, το στοιχείο αυτό είναι ασήμαντο, και όταν θα έχεις στα χέρια σου τον Ράνταλ δε θα συναντήσεις δυσκολία να εντοπίσεις και να συλλάβεις το συνεργό του. Η ιστορία της κυρίας είναι βέβαιον πως φαίνεται να τεκμηριώνεται, ακόμη κι αν ετίθετο ζήτημα τεκμηρίωσης, από κάθε λεπτομέρεια που παρατίθεται ενώπιον μας.» Προχώρησε στην μπαλκονόπορτα και την άνοιξε. «Δεν υπάρχουν ίχνη εδώ, αλλά το έδαφος είναι σκληρό σαν ατσάλι, και κανείς δε θα ανέμενε να βρει. Βλέπω πως αυτά τα κεριά στο γείσωμα έχουν αναφτεί.»

«Μάλιστα· με το φως τους και εκείνο της κυρίας ήταν που οι διαρρήκτες έβλεπαν τι έκαναν.»

«Και τι πήραν;» «Βασικά, δεν πήραν πολλά – μονάχα μισή ντουζίνα

κομμάτια ασημικών από το μπουφέ. Η Λαίδη Μπρέικνσταλ πιστεύει πως και οι ίδιοι αναστατώθηκαν από το θάνατο του Σερ Γιούστας και δε λεηλάτησαν το σπίτι όπως αλλιώς θα είχαν κάνει.»

«Δίχως αμφιβολία αυτό έχει βάση. Και ωστόσο ήπιαν λίγο κρασί, όπως αντιλαμβάνομαι.»

«Για να ηρεμήσουν τα νεύρα τους.»

«Ακριβώς. Αυτά τα τρία ποτήρια επί του μπουφέ έμειναν ανέγγιχτα, να υποθέσω;»

«Μάλιστα· και το μπουκάλι βρίσκεται όπως το άφησαν.»

«Ας το εξετάσουμε. Όπα! Όπα! Τι είναι αυτό;»

Τα τρία ποτήρια ήταν όλα μαζί, όλα τους ανέδιδαν την οσμή κρασιού, και ένα εξ αυτών περιείχε κάποια ιζήματα από κρυστάλλους κρασιού. Το


- 395 -

μπουκάλι στεκόταν κοντά τους, γεμάτο κατά τα δύο τρίτα, και πλάι του βρισκόταν ένας μακρύς, βαθύχρωμος φελλός. Η εμφάνιση του και η σκόνη πάνω στο μπουκάλι μας φανέρωσε πως δεν επρόκειτο για κάποιο κοινό κρασί αυτό το οποίο είχαν απολαύσει οι δολοφόνοι.

Μια αλλαγή είχε επέλθει στην συμπεριφορά του

Χολμς. Είχε χάσει την αδιάφορη έκφραση του, και είδα ξανά ένα άγρυπνο φως ενδιαφέροντος στα ενθουσιώδη, βαθουλωτά μάτια του. Ανασήκωσε το φελλό και τον εξέτασε ενδελεχώς.

«Πως τον έβγαλαν;» ρώτησε. Ο Χόπκινς υπέδειξε προς ένα μισάνοιχτο συρτάρι.

Εντός του υπήρχαν μερικά λινά τραπεζομάντιλα και ένα μεγάλο τιρμπουσόν.

«Ανέφερε η Λαίδη Μπρέικενσταλ ότι το συγκεκριμένο τιρμπουσόν χρησιμοποιήθηκε;»

«Όχι· θα θυμάσαι πως ήταν αναίσθητη κατά τη στιγμή που το μπουκάλι ανοίχτηκε.»

«Έτσι ακριβώς. Στην πραγματικότητα το τιρμπουσόν αυτό ΔΕΝ χρησιμοποιήθηκε. Το μπουκάλι ανοίχτηκε από τιρμπουσόν τσέπης, πιθανόν μαζί με ένα μαχαίρι, και όχι μεγαλύτερο των πέντε εκατοστών. Αν εξετάσεις το πάνω μέρος του φελλού θα παρατηρήσεις πως το τιρμπουσόν έχει χρησιμοποιηθεί τρεις φορές πριν το μπουκάλι ανοιχθεί. Ούτε

Arthur Conan Doyle

- 396 -

μια φορά δε σταθεροποιήθηκε. Το μακρύ τιρμπουσόν θα τον είχε σταθεροποιήσει και θα τον τραβούσε με μια κίνηση. Όταν πιάσεις τον τύπο θα ανακαλύψεις πως έχει ένα από εκείνα να σύνθετα μαχαίρια στην κατοχή του.»

«Έξοχα!» είπε ο Χόπκινς. «Όμως τα ποτήρια με προβληματίζουν, ομολογώ. Η

Λαίδη Μπέικενσταλ πραγματικά ΕΙΔΕ τους τρεις άντρες να πίνουν, έτσι;»

«Μάλιστα· ήταν σαφής σχετικά με αυτό.» «Τότε εδώ είναι το τέλος. Τι περισσότερο να ειπωθεί;

Και όμως οφείλεις να παραδεχτείς πως τα τρία ποτήρια είναι εξαιρετικά αξιοσημείωτα, Χοπκινς. Πώς, δε βλέπεις κάτι το αξιοσημείωτο! Καλώς, καλώς, μη δίνεις σημασία. Ίσως όταν ένας άνθρωπος έχει κάποιες εξειδικευμένες γνώσεις και ιδιαίτερες ικανότητες όπως οι δικές μου ενδεχομένως να τον ενθαρρύνουν να αναζητά πολύπλοκες εξηγήσεις τη στιγμή που υπάρχει κάποια απλούστερη. Φυσικά, θα πρέπει να πρόκειται περί απλής τύχης σχετικά με τα ποτήρια. Λοιπόν, καλή σου μέρα, Χόπκινς. Δε βλέπω πως μπορώ να σε βοηθήσω, και δείχνεις πως έχεις τον έλεγχο της υπόθεσης. Ενημέρωσε με όταν ο Ράνταλ συλληφθεί, και για όποιες

περαιτέρω εξελίξεις προκύψουν. Ελπίζω πως σύντομα θα συγχαρώ επί μιας επιτυχούς κατάληξης. Έλα, Γουώτσον, έχω την εντύπωση πως θα απασχοληθούμε περισσότερο αποδοτικά σπίτι.»

Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού της επιστροφής διέκρινα στο πρόσωπο του Χολμς πως ήταν αρκετά προβληματισμένος από κάτι το οποίο είχε παρατηρήσει. Πότε-πότε, κατά-βάλλοντας προσπάθεια, θα απεδίωκε την εντύπωση και θα


- 397 -

μιλούσε λες και το ζήτημα ήταν σαφές, ωστόσο κατόπιν οι αμφιβολίες του θα θρονιάζονταν και πάλι πάνω του, και τα σμιγμένα του φρύδια και τα αφηρημένα του μάτια θα έδειχναν πως οι σκέψεις είχαν επιστρέψει για ακόμη μια φορά στη μεγάλη τραπεζαρία της Έπαυλης Άμπυ στην οποία η μεσονύχτια τραγωδία είχε διαδραματιστεί. Εν τέλει, κατόπιν μιας αιφνίδιας παρόρμησης, τη στιγμή που το τραίνο μας σερνόταν έξω από ένα προαστιακό σταθμό, πήδηξε στην πλατφόρμα και με τράβηξε στο κατόπι του.

«Να με συγχωρείς, αγαπητέ μου φίλε», είπε, καθώς παρακολουθήσαμε τα πίσω βαγόνια τους τραίνου μας να χάνονται πίσω από μια στροφή· «λυπάμαι που σε καθιστώ θύμα σε ότι ενδεχομένως να δείχνει ένα απλό καπρίτσιο, μα στη ζωή μου, Γουώτσον, απλώς ΔΕΝ μπορώ να αφήσω την υπόθεση σε αυτή την κατάσταση. Κάθε ένστικτο μου έχει εξεγερθεί εναντίον της. Είναι λάθος – όλα είναι λάθος – ορκίζομαι πως είναι λάθος. Και όμως η ιστορία της Λαίδης ήταν πλήρης, η επιβεβαίωση της υπηρέτριας ήταν επαρκής, οι λεπτομέρειες ήταν σχετικά ακριβείς. Τι μπορώ να χρησιμοποιήσω εναντίον τους; Τρία ποτήρια κρασιού, αυτό είναι όλο. Όμως αν δεν είχαν πάρει την κατάσταση ως δεδομένη, αν είχαν εξετάσει καθετί με προσοχή το οποίο θα είχε φανερώσει πως προσεγγίζαμε την υπόθεση DE NOVO78

78 (Σ.τ.Μ.) De Novo – Εκ νέου, εξαρχής.

και δεν είχαμε μια κομμένη και ραμμένη ιστορία να προκαταλαμβάνει το μυαλό μου δε θα είχε εντοπίσει κάτι περισσότερο καθοριστικό για να βασισθώ; Φυσικά και θα είχα. Κάθισε σε τούτο το παγκάκι, Γουώτσον, μέχρι κάποιο τραίνο για το Τσίσλχαρστ να αφιχθεί, και επέτρεψε μου να παραθέσω τα στοιχείων ενώπιον σου, εκλιπαρώντας σε καταρχήν να απορρίψεις από το μυαλό σου την ιδέα πως οτιδήποτε το οποίο η υπηρέτρια ή η αφέντρα ίσως να ανέφεραν δεν πρέπει αναγκαία να θεωρηθεί αληθές. Η χαριτωμένη προσωπικότητα της λαίδης δεν πρέπει να επιτραπεί να διαστρεβλώσει την κρίση μας.

Arthur Conan Doyle

- 398 -

«Σίγουρα υπάρχουν λεπτομέρειες στην ιστορία της οι οποίες, αν τις παρατηρήσουμε ψύχραιμα, θα εγείρουν τις υποψίες μας. Οι διαρρήκτες αυτοί πραγματοποίησαν μια αξιόλογη ληστεία στο Σάιντενχαμ προ δεκαπενθημέρου. Κάποια κατάθεση σχετικά με αυτούς και την περιγραφή τους υπήρξε στις εφημερίδες, και θα ερχόταν φυσικά σε όποιον επιθυμούσε να εφεύρει μια ιστορία στην οποία φανταστικοί διαρρήκτες θα διαδραμάτιζαν κάποιο ρόλο. Στην πραγματικό-τητα, διαρρήκτες που έκαναν μια επιτυχημένη δουλειά επιλέγουν, κατά κανόνα, να απολαύσουν τα κέρδη τους ήσυχα και ωραία δίχως να αποδυθούν σε άλλο επικίνδυνο εγχείρημα. Πάλι, είναι ασύνηθες για διαρρήκτες να δουλεύουν τόσο νωρίς· είναι ασύνηθες για διαρρήκτες να χτυπούν μια κυρία για να την εμποδίσουν από το να φωνάξει, αφού κάποιος θα σκεφτόταν πως αυτός είναι ο σίγουρος τρόπος για να την κάνεις να φωνάξει· είναι ασύνηθες για αυτούς να διαπράττουν φόνο όταν ο αριθμός τους αρκεί για να θέσουν εκτός μάχης έναν άντρα· είναι ασύνηθες για αυτούς να ικανοποιούνται από ένα περιορισμένο πλιάτσικο όταν υπάρχουν πολύ περισσότερα εντός της εμβέλειας τους· και τέλος θα έλεγα πως ήταν ιδιαίτερα ασύνηθες για τέτοιους ανθρώπους να αφήσουν ένα μπουκάλι μισοάδειο. Πως σου φαίνονται όλα αυτά τα ασυνήθιστα, Γουώτσον;»

«Το συσσωρευτικό τους αποτέλεσμα είναι βέβαια αξιοσημείωτο, και όμως καθένα εξ αυτών είναι αρκετά πιθανό από μόνο του. Το πλέον ασύνηθες όλως, όπως μου φαίνεται, είναι πως η κυρία έπρεπε να δεθεί στην καρέκλα.»

«Βασικά, δεν έχω ξεκαθαρίσει σχετικά με αυτό, Γουώτσον· γιατί είναι εμφανές πως θα έπρεπε είτε να τη σκοτώσουν είτε να την ασφαλίσουν κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μην προδώσει αμέσως την διαφυγή τους. Όμως όπως και να έχει απέδειξα, έτσι, πως υπάρχει ένα βέβαιο στοιχείο απιθανότητας αναφορικά με την ιστορία της λαίδης; Και τώρα επιπλέον αυτού έρχεται το περιστατικό με τα ποτήρια του κρασιού.»

«Τι υπάρχει σχετικά με τα ποτήρια του κρασιού;»


- 399 -

«Μπορείς να τα δεις με το νου σου;» «Τα βλέπω ξεκάθαρα.» «Μας δηλώθηκε πως τρεις άντρες ήπιαν από αυτά. Σου

φαίνεται αυτό πιθανό;» «Γιατί όχι; Υπήρχε κρασί σε κάθε ποτήρι.» «Ακριβώς· όμως υπήρχαν κρύσταλλοι μόνο σε ένα

ποτήρι. Θα πρέπει να παρατήρησες το γεγονός. Τι υποδεικνύει αυτό στο μυαλό σου ;»

«Το τελευταίο ποτήρι που γέμισε θα ήταν πλέον πιθανό να περιέχει κρυστάλλους.»

«Καθόλου. Το μπουκάλι ήταν γεμάτο, και είναι αδιανόητο πως στα δυο πρώτα ποτήρια ήταν καθαρό και το τρίτο βαριά φορτωμένο από αυτούς. Υπάρχουν δυο πιθανές εξηγήσεις, και μόνον δυο. Η μια είναι πως μετά το γέμισμα του δεύτερου ποτηριού το μπουκάλι τραντάχτηκε βιαίως, και έτσι το τρίτο ποτήρι δέχτηκε τους κρυστάλλους. Δε φαίνεται πιθανό. Όχι, όχι· είμαι βέβαιος πως έχω δίκιο.»

«Τότε, τι, υποθέτεις;» «Πως μόνον δυο ποτήρια χρησιμοποιήθηκαν, και πως

οι κρύσταλλοι των δυο χύθηκαν στο τρίτο ποτήρι, έτσι ώστε να δοθεί η ψευδή εντύπωση πως τρία άτομα είχαν βρεθεί εκεί. Καθαυτό τον τρόπο όλοι οι κρύσταλλοι θα βρίσκονταν στο τελευταίο ποτήρι, έτσι δεν είναι; Ναι, είμαι πεπεισμένος πως έτσι έχει. Όμως αν έπεσα πάνω στην αληθινή εξήγηση του μικρού αυτού φαινομένου, τότε στη στιγμή η υπόθεση υψώνεται από κοινότοπη σε εξαιρετικά αξιόλογη, γιατί μπορεί μόνο να σημαίνει πως η Λαίδη Μπρέικενσταλ και η υπηρέτρια της εσκεμμένα ψεύδονταν σε εμάς, και πως ούτε λέξη από την ιστορία τους δεν πρέπει να θεωρηθεί ειλικρινής, πως είχαν κάποιον σοβαρό λόγο να καλύψουν τον αληθινό εγκληματία, και πως οφείλουμε να κατασκευάσουμε την υπόθεση μόνοι μας δίχως κάποια βοήθεια από αυτές. Αυτή είναι η αποστολή η οποία ανοίγεται εμπρός, και να, Γουώτσον, το τραίνο του Τσίσελχαρστ.»

Το προσωπικό της Έπαυλης Άμπυ έμειναν έκπληκτοι στην επιστροφή μας, όμως ο Σέρλοκ Χολμς, βρίσκοντας πως ο

Arthur Conan Doyle

- 400 -

Στάνλεϋ Χόπκινς είχε φύγει για να αναφέρει στο αρχηγείο, πήρε την κατοχή της τραπεζαρίας, κλείδωσε την πόρτα από μέσα, και αφοσιώθηκε επί δυο ώρες σε μια από τις λεπτομερείς και επίπονες έρευνες οι οποίες διαμόρφωναν την στιβαρή βάση επί της οποίας τα λαμπρά οικοδομήματα της επαγωγής στηρίζονταν. Καθισμένος σε μια γωνία σαν μαθητής γεμάτος ενδιαφέρον ο οποίος παρατηρεί την επίδειξη του καθηγητή του, ακολούθησα κάθε βήμα της αξιοσημείωτης αυτής έρευνας. Το παράθυρο, οι κουρτίνες, το χαλί, η καρέκλα, το σχοινί – καθένα τους με την σειρά εξετάστηκε ενδελεχώς και σταθμίστηκε δεόντως. Το σώμα του ατυχούς βαρονέτου είχε απομακρυνθεί, όμως όλα τα άλλα παρέμεναν όπως τα είχαμε δει κατά το πρωινό. Τότε, προς έκπληξη μου, ο Χολμς σκαρφάλωσε πάνω στο πελώριο γείσωμα. Ψηλότερα από το κεφάλι του κρέμονταν τα ελάχιστα εκατοστά του κόκκινου κορδονιού τα οποία ήταν ακόμα προσκολλημένα στο καλώδιο. Για ώρα πολλή το παρατηρούσε, και κατόπιν σε μια προσπάθεια να πλησιάσει ακούμπησε το πόδι του σε ένα ξύλινο υποστήριγμα επί του τοίχου. Αυτό έφερε το χέρι του εντός μερικών εκατοστών από την κομμένη άκρη του σκοινιού, όμως δεν ήταν εκείνο έδειχνε να τον ενδιαφέρει τόσο, όσο το ίδιο το υποστήριγμα. Τελικά πήδηξε κάτω με ένα επιφώνημα ικανοποίησης.

«Όλα βαίνουν καλώς, Γουώτσον», είπε. «Έχουμε την υπόθεση μας – μιας εκ των πλέον αξιοσημείωτων της συλλογής μας. Όμως, τρομάρα μου, πόσο αργόστροφος υπήρξα, και πόσο λίγο έλειψε να διαπράξω τη γκάφα της ζωής μου! Τώρα, έχω την εντύπωση πως εξαιρουμένων μερικών απόντων κρίκων η αλυσίδα μου είναι σχεδόν πλήρης.»

«Βρήκες τους άντρες σου;» «Άντρας, Γουώτσον, άντρας. Μόνον ένας, αλλά ένα

ιδιαίτερα τρομερό άτομο. Δυνατός σα λιοντάρι – δες το χτύπημα που λύγισε αυτό το σκαλιστήρι. Δυο μέτρα ύψος, ενεργητικός σα σκίουρος, επιδέξιος με τα δάκτυλα του· τέλος, αξιοπρόσεκτα έξυπνος, γιατί όλη αυτή η μεγαλοφυής ιστορία αποτελεί δική του σύλληψη. Ναι, Γουώτσον, συναντήσαμε το


- 401 -

έργο ενός εξαιρετικά αξιόλογου ατόμου. Και όμως με εκείνο το σκοινί του κουδουνιού μας έδωσε ένα στοιχείο το οποίο δε θα έπρεπε να μας έχει επιτρέψει και την παραμικρή αμφιβολία.»

«Που βρισκόταν το στοιχείο;» «Να σου πω, αν τραβούσες ένα σκοινί κουδουνιού,

Γουώτσον, που θα περίμενες πως θα κοπεί; Σίγουρα στο σημείο που είναι συνδεδεμένο με το καλώδιο. Γιατί να κοπεί επτά εκατοστά από την κορυφή όπως αυτό εδώ;»

«Επειδή είναι ξεφτισμένο εκεί;» «Ακριβώς. Η άκρη αυτή, την οποία μπορούμε να

εξετάσουμε, είναι ξεφτισμένη. Ήταν αρκετά πανούργος να το κάνει με το μαχαίρι του. Όμως η άλλη άκρη δεν είναι ξεφτισμένη. Δε θα μπορούσες να το παρατηρήσεις από εδώ, όμως αν βρισκόσουν πάνω στο γείσωμα θα έβλεπες πως είναι καθαρά κομμένο δίχως κάποιο ίχνος ξεφτίσματος πουθενά. Μπορείς να ανασκευάσεις το τι συνέβη. Ο άντρας χρειαζόταν το σκοινί. Δε μπορούσε να το κόψει τραβώντας το από φόβο της αναστάτωσης που θα προκαλούσε το χτύπημα του κουδουνιού. Τι έκανε λοιπόν; Πήδηξε πάνω στο γείσωμα, δεν μπορούσε ακριβώς να το φτάσει, έβαλε το γόνατο του πάνω στο υποστήριγμα – θα δεις το αποτύπωμα του στην σκόνη – και έτσι κατάφερε με το μαχαίρι του να κόψει το σκοινί. Δε

μπορούσα να το φτάσω για τουλάχιστον επτά εκατοστά, από το οποίο συνάγω πως είναι τουλάχιστον επτά εκατοστά ψηλότερος από εμένα. Κοίτα αυτό το σημάδι πάνω στην θέση της δρύινης καρέκλας! Τι είναι αυτό;»

«Αίμα.» «Αναμφίβολα πρόκειται

για αίμα. Το γεγονός από μόνο του θέτει την ιστορία της Λαίδης εκτός συζήτησης. Αν καθόταν στην καρέκλα όταν το

Arthur Conan Doyle

- 402 -

έγκλημα διεπράχθη, πως δικαιολογείται το σημάδι; Όχι, όχι· τοποθετήθηκε στην καρέκλα ΚΑΤΟΠΙΝ του θανάτου του συζύγου της. Θα στοιχημάτιζα πως το μαύρο φόρεμα έχει ένα αντίστοιχο σημάδι με αυτό. Δε συναντήσαμε ακόμη το Βατερλό μας, Γουώτσον, αλλά αυτό είναι το Marengo(???) 79

Ήταν ένα ενδιαφέρον άτομο, εκείνη η αυστηρή Αυστραλή γκουβερνάντα. Λιγομίλητη, καχύποπτη, κακότροπη, χρειάστηκε αρκετή ώρα πριν ο ευχάριστος τρόπος του Χολμς και η ειλικρινής αποδοχή όλων όσων είπε την μαλακώσει σε μια αποκριτική προσήνεια. Δεν έκανε καμία προσπάθεια να καλύψει το μίσος της για τον αποθανόντα εργοδότη της.

μας, γιατί ξεκινά από την ήττα και καταλήγει στη νίκη. Θα ήθελα τώρα να τα πω λίγο με τη γκουβερνάντα Τερέζα. Οφείλουμε να είμαστε προσεκτικοί για λίγο, αν σκοπεύουμε να πάρουμε τις πληροφορίες που θέλουμε.»

«Μάλιστα, κύριε, είναι αλήθεια πως μου πέταξε την καράφα. Τον άκουσα να βρίζει την κυρία μου, και του είπα πως δε θα τολμούσε να μιλά έτσι αν ο αδελφός της βρισκόταν εδώ. Τότε ήταν που μου την πέταξε. Θα μπορούσε να μου είχε πετάξει μια ντουζίνα αν είχε αλλά να άφηνε το όμορφο πουλάκι μου ήσυχο. Πάντοτε την κακομεταχειριζόταν, και εκείνη ήταν υπερβολικά περήφανη για να παραπονεθεί. Ούτε που μου έλεγε όλα όσα της είχε κάνει. Δεν μου είπε ποτέ για εκείνα τα σημάδια στο χέρι της που είδατε το πρωί, όμως γνωρίζω πολύ καλά πως προέρχονται από το κάρφωμα μια καρφίτσας καπέλου. Το ύπουλο τέρας –ο Θεός να με συγχωρέσει που μιλάω για εκείνον έτσι, τώρα που είναι νεκρός, όμως ήταν ένα τέρας, αν κάποιο περπάτησε επί της γης. Ήταν όλο γλύκες όταν τον πρωτογνωρίσαμε, μόλις πριν από δέκα-οχτώ μήνες, και είχαμε και οι δυο την αίσθηση λες και ήταν δέκα-οχτώ χρόνια. Εκείνη είχε μόλις φτάσει στο Λονδίνο. Ναι, ήταν το πρώτο της ταξίδι –δεν είχε φύγει ποτέ πριν από την πατρίδα. Αν έκανε κάποιο λάθος πλήρωσε για

79 Σμ.Μτφ. Marengo - cooked in tomato and wine sauce: browned in oil and cooked in a

sauce of tomatoes, mushrooms, garlic, onion, and white wine • chicken Marengo79


- 403 -

αυτό, αν ποτέ μια γυναίκα έκανε κάποιο. Ποιόν μήνα τον συναντήσαμε; Λοιπόν, σας λέω πως ήταν λίγο μετά από την άφιξη μας. Φτάσαμε Ιούνιο, και ήταν Ιούλιος. Παντρεύτηκαν τον Ιανουάριο του προηγούμενου έτους. Ναι, είναι κάτω στο καθιστικό και πάλι, και δεν αμφιβάλω πως θα σας δεχθεί, όμως δε θα έπρεπε να της ρωτήσετε πάρα πολλά, γιατί έχει περάσει όλα όσα αίμα και σάρκα μπορούν να υπομείνουν.»

Η Λαίδη Μπρέικενσταλ αναπαυόταν στον ίδιο καναπέ, όμως έδειχνε πιο ζωηρή από προηγουμένως. Η υπηρέτρια είχε έρθει μέσα μαζί μας, και άρχισε για μια ακόμη φορά να επιθέτει καταπλάσματα στην μελανιά στο μέτωπο της κυρίας της.

«Ελπίζω», είπε η κυρία, «πως δεν ήρθατε να με αντεξετάσετε και πάλι;»

«Όχι», απάντησε ο Χολμς, με την πιο ήπια φωνή, «δε θα σας προκαλέσω κάποιο περιττό βάσανο, Λαίδυ Μπρέικενσταλ, και αποκλειστική μου επιθυμία είναι να διευκολύνω την κατάσταση για σας, γιατί είμαι πεπεισμένος πως είστε μια πολλάκις δοκιμασμένη γυναίκα. Αν με αντιμετωπίσετε ως φίλο και με εμπιστευτείτε ίσως ανακαλύψετε πως θα δικαιώσω την εμπιστοσύνη σας.»

«Τι θέλετε από εμένα;» «Να μου πείτε την αλήθεια.» «Κύριε Χολμς!» «Όχι, όχι, Λαίδη Μπρέικενσταλ, είναι ανούσιο. Ίσως να

έχετε ακούσει περί κάποιας μικρής φήμης την οποία κατέχω. Θα την διακυβεύσω όλη στο γεγονός πως η ιστορία σας είναι εντελώς πλαστή.»

Κυρία και υπηρέτρια κοίταζαν και οι δυο τον Χολμς με χλωμά πρόσωπα και τρομαγμένα μάτια.

«Είστε ένας αναιδής τύπος!» φώναξε η Τερέζα. «Θέλετε να πείτε πως η κυρία μου είπε ψέμα;»

Ο Χολμς σηκώθηκε από την καρέκλα του. «Έχετε κάτι να μου πείτε;» «Σας ανέφερα τα πάντα.»

Arthur Conan Doyle

- 404 -

«Συλλογιστείτε το μια ακόμη φορά, Λαίδη Μπρέικενσταλ. Δε θα ήταν καλύτερα να φανείτε ειλικρινής;»

Προς στιγμής υπήρξε ένας δισταγμός στο όμορφο πρόσωπο της. Κατόπιν κάποια καινούργια έντονη σκέψη το έκανε να παγώσει σα μάσκα.

«Σας είπα όλα όσα γνωρίζω.» Ο Χολμς πήρε το καπέλο του και ανασήκωσε τους

ώμους του. «Λυπάμαι», είπε, και δίχως άλλη λέξη αφήσαμε το δωμάτιο και το σπίτι. Υπήρχε μια λιμνούλα στο πάρκο, και προς αυτήν κινήθηκε ο φίλος μου. Ήταν παγωμένη, όμως μια μοναδική τρύπα είχε απομείνει προς διευκόλυνση ενός μοναχικού κύκνου. Ο Χολμς τον κοίταξε και κατόπιν προσπέρασε προς το οίκημα της πύλης. Εκεί έγραψε ένα σύντομο μήνυμα για τον Στάνλεϋ Χόπκινς και το άφησε στο θυρωρό.


- 405 -

«Ενδέχεται είτε να έπεσα διάνα είτε να είμαι εντελώς εκτός, όμως είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε κάτι για τον φίλο μας τον Χόπκινς, έστω για να δικαιολογήσουμε την δεύτερη επίσκεψη μας», είπε. «Δε θα τον εμπιστευθώ απολύτως ακόμη. Πιστεύω πως επόμενο σκηνικό των κινήσεων μας οφείλει να αποτελέσει το ναυτιλιακό γραφείο της γραμμής Αδελαίδας-Σάουθαμπτον, το οποίο βρίσκεται στο τέλος του Παλ Μαλ, αν θυμάμαι σωστά. Υπάρχει μια δεύτερη γραμμή ατμοπλοϊκών η οποία συνδέει την Νότια Αυστραλία με την Αγγλία, όμως θα επιλέξουμε την μεγαλύτερη κάλυψη για αρχή.»

Το επισκεπτήριο του Χολμς που εστάλη στον διευθυντή εξασφάλισε άμεση αντιμετώπιση, και δεν του πήρε πολύ να αποκομίσει όλες τις πληροφορίες που χρειαζόταν. Τον Ιούνιο του ’95 μονάχα ένα πλοίο της γραμμής του είχε φτάσει σε λιμάνι της χώρας. Επρόκειτο για το ΒΡΑΧΟΣ ΤΟΥ ΓΙΒΡΑΛΤΑΡ, του μεγαλύτερου και καλύτερου πλοίου τους. Μια αναδρομή στην λίστα επιβατών μας φανέρωσε πως η Δεσποινίδα Φρέισερ εκ της Αδελαίδας, με την υπηρέτρια της, είχαν ταξιδέψει με αυτό. Το πλοίο ήταν τώρα καθοδόν για την Αυστραλία, κάπου στα νότια της Διώρυγας του Σουέζ. Οι αξιωματικοί του πλοίου ήταν οι ίδιοι όπως και το ’95, με μια εξαίρεση. Ο πρώτος αξιωματικός, ο κ. Τζακ Κρόκερ, είχε προβιβασθεί σε καπετάνιο και επρόκειτο να κυβερνήσει το καινούργιο πλοίο, τον ΒΡΑΧΟ του ΜΠΑΣΣ, το οποίο απέπλεες σε διάστημα δυο ημερών από το Σάουθαμπτον. Έμενε στο Σάιντενχαμ, όμως ήταν πιθανόν να περάσει την ίδια ημέρα για εντολές, αν θα ήθελαν να τον περιμένουν.

Όχι· ο κ. Σέρλοκ Χολμς δεν επιθυμούσε να τον συναντήσει, αλλά ευχαρίστως θα ήθελα να μάθει περισσότερα σχετικά με το ιστορικό και τον χαρακτήρα του.

Το ιστορικό του ήταν εξαιρετικό. Δεν υπήρχε άλλος αξιωματικός στον στόλο που να τον πλησιάζει. Όσο για τον χαρακτήρα του, ήταν αξιόπιστος στο καθήκον του, αλλά τραχύς, αδίστακτος εκτός καταστρώματος, θερμοκέφαλος, αψίθυμος, εντούτοις πιστός, τίμιος, και καλόκαρδος. Αυτή

Arthur Conan Doyle

- 406 -

ήταν η ουσία των πληροφοριών με τις οποίος ο Χολμς άφησε το γραφείο της εταιρείας Αδελαίδας-Σάουθαμπτον. Από εκεί πήγε στην Σκότλαντ Γιάρντ αλλά αντί να μπει παρέμεινε στην άμαξα του συνοφρυωμένος, χαμένος σε βαθιές σκέψεις. Τελικά πέρασε από τον τηλεγραφικό γραφείο του Τσάρινγκ Κρος, έστειλε ένα μήνυμα, και κατόπιν, επιτέλους, αρχίσαμε την επιστροφή μας για μια ακόμη φορά στην Οδό Μπέικερ.

«Όχι, δε θα το έκανα, Γουώτσον», είπε, καθώς μπήκαμε και πάλι στο δωμάτιο μας. «Μόλις εκείνο το ένταλμα εκδοθεί τίποτα στην γη δε θα τον έσωζε. Μερικές φορές στην καριέρα μου έχω την αίσθηση πως έχω κάνει μεγαλύτερο κακό ανακαλύπτοντας τον εγκληματία από όσο έκανε εκείνος διαπράττοντας το έγκλημα του. Έχω πλέον διδαχθεί την σύνεση, και θα προτιμούσα να παίξω με τον νόμο της Αγγλίας παρά με την συνείδηση μου την ίδια. Ας μάθουμε κάτι παραπάνω πριν δράσουμε.»

Πριν το βράδυ δεχθήκαμε μια επίσκεψη από τον Επιθεωρητή Στάνλεϋ Χόπκινς. Τα πράγματα δεν πήγαιναν και πολύ καλά για εκείνον.

«Πιστεύω πως είσαι μάγος, κ. Χολμς. Ειλικρινά πιστεύω ώρες-ώρες πως έχεις ικανότητες που δεν είναι ανθρώπινες. Λοιπόν, πως στο καλό ήξερες πως τα κλεμμένα ασημικά βρίσκονταν στο πάτο εκείνης της λιμνούλας;»

«Δεν το ήξερα.» «Μα μου είπες να το εξετάσω.» «Τα βρήκες, τότε;» «Μάλιστα, τα βρήκα.» «Χαίρομαι πολύ που σε βοήθησα.»

«Μα δε με βοήθησες. Έκανες την υπόθεση κατά πολύ δυσκολότερη. Ποιοι διαρρήκτες θα έκλεβαν ασημικά και κατόπιν θα τα πετούσαν στην πλησιέστερη λίμνη;»

«Πρόκειται ασφαλώς για μάλλον ιδιόρρυθμη συμπεριφορά. Απλά βασιζόμουν στην ιδέα πως αν


- 407 -

τα ασημικά είχαν κλαπεί από πρόσωπα τα οποία δεν τα ήθελαν, που απλά τα πήραν για να μας οδηγήσουν σε αδιέξοδο όπως είχε, τότε το φυσικό ήταν πως θα ανυπομονούσαν να τα ξεφορτωθούν.»

«Μα ποιος ο λόγος να περάσει μια τέτοια ιδέα από το μυαλό σου;»

«Βασικά, θεώρησα πως ήταν πιθανό. Όταν βγήκαν από την μπαλκονόπορτα εκεί ήταν η λίμνη, με μια προκλητική τρύπα στον πάγο, ακριβώς μπροστά στην μύτη τους. Θα υπήρχε καλύτερος κρυψώνας;»

«Αχά, ένας κρυψώνας – καλύτερα έτσι!» φώναξε ο Στάνλεϋ Χόπκινς. «Μάλιστα, μάλιστα, τα καταλαβαίνω όλα τώρα! Ήταν νωρίς, υπήρχε κόσμους στους δρόμους, φοβόντουσαν πως θα τους δουν με τα ασημικά, έτσι τα έριξαν στην λίμνη, σκοπεύοντας να επιστρέψουν για αυτά όταν το πεδίο θα ήταν καθαρό. Έξοχα, κ. Χολμς – είναι πολύ καλύτερο από την ιδέα σου περί αδιεξόδου.»

«Ακριβώς έτσι· έχεις μια αξιοθαύμαστη θεωρία. Δεν αμφιβάλω πως οι ιδέες μου ήταν εντελώς παράλογες, όμως οφείλεις να παραδεχθείς πως κατέληξαν στην ανακάλυψη των ασημικών.»

«Μάλιστα, κύριε, μάλιστα. Τα πάντα ήταν δικό σου έργο. Όμως εγώ έπεσα πάνω σε ένα άσχημο εμπόδιο.»

«Ένα εμπόδιο;» «Μάλιστα, κ. Χολμς. Η συμμορία των Ράνταλ

συνελήφθησαν στην Νέα Υόρκη σήμερα το πρωί.» «Θεέ μου, Χόπκινς! Το γεγονός μάλλον εναντιώνεται

στην θεωρία σου περί της διάπραξης ενός εγκλήματος στο Κεντ την προηγούμενη νύχτα.»

«Είναι μοιραίο, κ. Χολμς, εντελώς μοιραίο. Ακόμη όμως, υπάρχουν άλλες συμμορίες τριών ατόμων πέραν των Ράνταλ, είτε πιθανόν να πρόκειται για κάποια καινούργια συμμορία σχετικά με την οποία η αστυνομία δεν γνωρίζει τίποτα.»

«Έτσι έχει· είναι απολύτως πιθανό. Πως, φεύγεις;»

Arthur Conan Doyle

- 408 -

«Μάλιστα, κ. Χολμς· δεν υπάρχει ανάπαυση για μένα μέχρι να φτάσω στον πάτο την υπόθεσης. Να υποθέσω πως δεν έχει κάποια ιδέα να μου προτείνεις;»

«Σου έδωσα μια.» «Ποια;» «Βασικά, υπέθεσα ένα αδιέξοδο.» «Όμως, γιατί, κ. Χολμς, γιατί;» «Αχά, αυτό είναι το ερώτημα, φυσικά. Ωστόσο

αναθέτω την ιδέα στο μυαλό σου. Ενδεχομένως να βρεις πως κάτι κρύβεται μέσα της. Δε θα μείνεις για δείπνο; Καλώς, αντίο, και ενημέρωσε μας σχετικά με την πρόοδο σου.»

Το δείπνο είχε τελειώσει και το τραπέζι είχε καθαρισθεί πριν ο Χολμς κάνει και πάλι κάποια νύξη επί του ζητήματος. Είχε ανάψει την πίπα του και κρατούσε τα πόδια του μπροστά στην θαλπωρή της φωτιάς. Ξαφνικά κοίταξε το ρολόι του.

«Αναμένω εξελίξεις, Γουώτσον.» «Πότε;» «Τώρα – μέσα σε μερικά λεπτά. Να τολμήσω να

αναφέρω πως συλλογίστηκες ότι φέρθηκα μάλλον άσχημα στον Στάνλεϋ Χόπκινς πριν από λίγο;»

«Εμπιστεύομαι την κρίση σου.» «Μια εξαιρετικά συνετή απάντηση, Γουώτσον. Θα

έπρεπε να το δεις καθαυτό τον τρόπο: ότι γνωρίζω είναι ανεπίσημο· ότι γνωρίζει είναι επίσημο. Έχω το δικαίωμα της προσωπικής κρίσης, εκείνος δεν έχει κανένα. Οφείλει να τα γνωστοποιήσει όλα, ειδάλλως είναι προδότης προς την υπηρεσία του. Σε μια αμφίβολη υπόθεση δε θα τον έφερνα σε μια τόσο δυσχερή θέση, και έτσι επιφυλάχθηκα να αναφέρω τις πληροφορίες μου μέχρι το μυαλό μου να είναι σαφές επί του ζητήματος.»

«Μα πότε θα γίνει αυτό;» «Η ώρα ήρθε. Θα είσαι παρών στην τελευταία πράξη

ενός αξιοσημείωτου μικρού δράματος.» Υπήρξε θόρυβος στις σκάλες, και η πόρτα μας άνοιξε

για να δεχθεί ένα πλέον έξοχο είδος ανδρισμού από όσα


- 409 -

πέρασαν ποτέ. Επρόκειτο περί ενός εξαιρετικά ψηλού νεαρού, ξανθομούστακου, γαλανομάτη, με δέρμα το οποίο είχε πάρει χρώμα από τροπικούς ήλιους, και βήμα ζωηρό το οποίο φανέρωνε πως η πελώρια κορμοστασιά του ήταν εξίσου δραστήρια όσο και δυνατή. Έκλεισε την πόρτα πίσω του, και κατόπιν στάθηκε με σφιγμένα χέρια και στήθος που ανεβοκατέβαινε, καταπνίγοντας κάποιο ακατανίκητο συναίσθημα.

«Κάθισε, Καπετάνιε Κρόκερ. Έλαβες το τηλεγράφημα

μου;» Ο επισκέπτης μας βυθίστηκε σε μια πολυθρόνα και

μας κοίταξε μια τον ένα μια τον άλλο με απορημένα μάτια. «Έλαβα το τηλεγράφημα σου, και ήρθα την ώρα που

μου είπες. Έμαθα πως πέρασες από το γραφείο. Δε μπορούσα να σε αποφύγω. Πες μου τα χειρότερα. Τι θα κάνεις μαζί μου; Θα με συλλάβεις; Μίλησε, άνθρωπε! Δε μπορείς να κάθεσαι και να παίζεις μαζί μου σα την γάτα με το ποντίκι.»

«Δώσε του ένα τσιγάρο», είπε ο Χολμς. «Δάγκωσε το Καπετάνιε και μην αφήσεις τα νεύρα σου να σε κάνουν έρμαιο τους. Δε θα καθόμουν εδώ καπνίζοντας μαζί σου αν θεωρούσα πως είσαι κοινός εγκληματίας, μπορείς να είσαι σίγουρος για αυτό. Φέρσου με ειλικρίνεια, και ίσως να τα πάμε καλά. Παίξε μαζί μου, και θα σε συντρίψω.»

Arthur Conan Doyle

- 410 -

«Τι θέλεις να κάνω;» «Να μου δώσεις μια ειλικρινή κατάθεση όλων όσων

συνέβησαν στην Έπαυλη Άμπυ την προηγούμενη νύχτα –μια ΕΙΛΙΚΡΙΝΗ κατάθεση, έχε το υπόψη σου, με τίποτα επιπλέον και τίποτα λιγότερο. Γνωρίζω ήδη τόσα πολλά ώστε αν προχωρήσεις ένα εκατοστό μακριά από την πεπατημένη θα σφυρίζω τη σφυρίχτρα της αστυνομίας από το παράθυρο μου και η υπόθεση πέταξε από τα χέρια μου μια και καλή.»

Ο ναυτικός το σκέφτηκε για λίγο. Κατόπιν χτύπησε το πόδι του με το μεγάλο, ηλιοκαμένο χέρι του.

«Θα το ρισκάρω», φώναξε. «Πιστεύω πως είσαι άντρας που κρατά το λόγο του, και ντόμπρος, έτσι θα σου πω όλη την ιστορία. Όμως ένα πράγμα θα πω πριν αρχίσω. Όσο με αφορά δε μετανιώνω τίποτα και δε φοβάμαι τίποτα, και θα το έκανα ξανά και θα ήμουν και περήφανος. Κατάρα στο τέρας, αν είχε τόσες ζωές όσες μια γάτα θα μου τις χρωστούσε όλες! Όμως πρόκειται για τη Λαίδη, τη Μαίρη – τη Μαίρη Φρέισερ – γιατί πότε δε θα την αποκαλούσα με εκείνο το καταραμένο όνομα. Όταν συλλογιέμαι πως την έμπλεξα σε φασαρίες, η ψυχή μου τρέμει. Και όμως –και όμως– τι λιγότερο να έκανα; Θα σας πω την ιστορία, κύριοι, και κατόπιν θα σας ρωτήσω ως άντρας προς άντρα τι άλλο να έκανα.

«Θα πρέπει να πάω κομμάτι πίσω. Φαίνεται πως γνωρίζετε τα πάντα, έτσι προσμένω πως θα γνωρίζετε ότι τη συνάντησα όταν ήταν επιβάτης και εγώ πρώτος αξιωματικός στο ΒΡΑΧΟΣ ΤΟΥ ΓΙΒΡΑΛΤΑΡ. Από την πρώτη μέρα που τη συνάντησα ήταν η μοναδική γυναίκα για μένα. Κάθε ημέρα εκείνου του ταξιδιού την αγαπούσα όλο και περισσότερο, και πολλές είναι από τότε οι φορές που γονάτισα μες στη νύχτα και φίλησα το κατάστρωμα εκείνου του πλοίου επειδή ήξερα πως τα αγαπημένα πόδια είχαν περπατήσει πάνω του. Δεν υπήρξε ποτέ αρραβωνιασμένη μαζί μου. Μου συμπεριφερόταν τόσο τίμια όσο ποτέ μια γυναίκα δε συμπεριφέρθηκε σε έναν άντρα. Δεν έχω ούτε ένα παράπονο. Εκ μέρους μου υπήρχε μόνο αγάπη, και από πλευράς μόνο καλή συντροφιά και φιλία.


- 411 -

Όταν χωρίσαμε ήταν ελεύθερη γυναίκα, όμως εγώ ποτέ δε θα μπορούσα να είμαι ελεύθερος.

«Την επόμενη φορά που επέστρεψα από τη θάλασσα έμαθα για το γάμο της. Τι να γίνει, γιατί δε θα έπρεπε να παντρευτεί όποιον της έκανε κέφι; Τίτλος και χρήματα – ποια θα μπορούσε να τα καταφέρει καλύτερα από εκείνη; Είχε γεννηθεί για όλα όσα είναι όμορφα και ντελικάτα. Δεν ένοιωσα στεναχώρια σχετικά με το γάμο της. Δεν ήμουν τόσο εγωιστικό κάθαρμα που να φτάσω εκεί. Ένοιωσα απλά χαρά για την καλοτυχία που είχε βρεθεί στο δρόμο της, και πως δεν είχε ριχτεί σε έναν απένταρο ναυτικό. Τόσο αγαπούσα τη Μαίρη Φρέισερ.

«Λοιπόν, ποτέ δε σκέφτηκα πως θα την ξανάβλεπα· όμως στο τελευταίο ταξίδι προάχθηκα, και το καινούργιο καράβι δεν είχε ακόμη καθελκυστεί, έτσι έπρεπε να περιμένω κάνα δυο μήνες με τους συγγενείς μου στο Σάιντενχαμ. Μια μέρα στην εξοχή συνάντησα την Τερέζα Ράιτ, τη γριά υπηρέτρια της. Μου μίλησε σχετικά με εκείνη, εκείνον, για τα πάντα. Σας λέω, κύριε, κόντεψα να τρελαθώ. Το μέθυσο κάθαρμα, που τόλμησε να σηκώσει χέρι πάνω της, εκείνης που ούτε τις μπότες της δεν ήταν άξιος να γλύψει! Συνάντησα την Τερέζα και πάλι. Κατόπιν συνάντησα την ίδια τη Μαίρη – και τη συνάντησα ξανά. Ύστερα δε δεχόταν να με συναντήσει πλέον. Όμως τις προάλλες έλαβα ειδοποίηση πως επρόκειτο να φύγω για ταξίδι εντός της βδομάδας, και ήμουν αποφασι-σμένος να τη δω μια ακόμη φορά πριν φύγω. Η Τερέζα ήταν πάντοτε φίλη μου, γιατί αγαπούσε τη Μαίρη και μισούσε αυτό τον κακούργο σχεδόν όσο κι εγώ. Από εκείνη έμαθα πως γίνονταν τα πάντα στο σπίτι. Η Μαίρη συνήθιζε να κάθεται διαβάζοντας στο δωματιάκι της στο ισόγειο. Πέρασα κλεφτά χθες τη νύχτα και χτύπησα το παράθυρο. Στην αρχή δεν ήθελε να μου ανοίξει, όμως μες στην καρδιά της ήξερα πως πλέον με αγαπά, και δε θα με άφηνε στην παγωμένη νύχτα. Μου είπε ψιθυριστά να έρθω από το μεγάλο μπροστινό παράθυρο, και το βρήκα ανοικτό εμπρός μου έτσι ώστε να μπω στην τραπεζαρία. Για μια ακόμη φορά άκουσα από τα χείλη

Arthur Conan Doyle

- 412 -

της πράγματα που έκαναν το αίμα μου να κοχλάσει, και πάλι καταράστηκα το κτήνος που κακομεταχειριζόταν τη γυναίκα που αγαπούσα. Λοιπόν, κύριοι, στεκόμουν μαζί της μέσα από το παράθυρο, εντελώς αθώα, κριτής μου ο θεός, όταν όρμησε σαν τρελός μέσα στο δωμάτιο, αποκαλώντας την με το πιο αποτρόπαιο όνομα που ένας άντρας θα χρησιμοποιούσε για μια γυναίκα, και τη μαστίγωσε στο πρόσωπο με το ραβδί που είχε στο χέρι του. Είχα τιναχτεί και αρπάξει το σκαλιστήρι, οπότε επρόκειτο για δίκαιη μάχη μεταξύ μας. Δείτε εδώ στο χέρι μου όπου έπεσε το πρώτο χτύπημα. Έπειτα ήταν σειρά μου, και τον χτύπησα σα να ‘ταν σάπια κολοκύθα. Νομίζετε πως λυπήθηκα; Όχι εγώ! Ήταν η ζωή του ή η δική μου, αλλά ακόμη πιότερο ήταν η ζωή του ή η δική της, γιατί πώς να την άφηνα στην εξουσία εκείνου του ανισόρροπου; Έτσι τον σκότωσα. Έσφαλα; Εντάξει, λοιπόν, τι θα είχε κάνει καθένας σας κύριοι αν βρισκόσασταν στη θέση μου;»

«Είχε στριγκλίσει όταν την χτύπησε, και αυτό κατέβασε τη γριά Τερέζα από το πάνω δωμάτιο. Υπήρχε ένα μπουκάλι κρασί στο μπουφέ, και το άνοιξα και έριξα λίγο στα χείλη της Μαίρης, γιατί ήταν σα μισοπεθαμένη από το σοκ. Έπειτα ήπια και εγώ μια στάλα. Η Τερέζα ήταν πιο ψύχραιμη και από τον πάγο, και ήταν τόσο σχέδιο της όσο και δικό μου. Έπρεπε να το κάνουμε να φανεί σα να το είχαν κάνει διαρρήκτες. Η Τερέζα συνέχισε να επαναλαμβάνει την ιστορία στην κυρία της, ενώ εγώ όρμησα και έκοψα το σκοινί του κουδουνιού. Κατόπιν την έδεσα στην καρέκλα, και ξέφτισα την άκρη του σκοινιού για το κάνω να φαίνεται πιο φυσικό, ειδάλλως θα αναρωτιόντουσαν πως στο καλό ένας διαρρήκτης θα ΄χε ανέβει εκεί πάνω να το κόψει. Κατόπιν μάζεψα μερικά πιάτα και κύπελλα, για να περάσω την ιδέα μιας ληστείας, και εκεί τις άφησα με εντολές να σημάνουν συναγερμό όταν θα είχα απομακρυνθεί για ένα τέταρτο της ώρας. Έριξα τα ασημικά στη λίμνη και δραπέτευσα στο Σάιντενχαμ, νοιώθοντας πως για μια φορά στη ζωή είχα κάνει κάτι καλό. Και αυτή είναι η αλήθεια και η μόνη αλήθεια, κ. Χολμς, ακόμη και αν μου κοστίσει τη ζωή μου.»


- 413 -

Ο Χολμς κάπνισε για λίγη ώρα σιωπηλός. Κατόπιν διέσχισε το δωμάτιο και έσφιξε το χέρι του επισκέπτη μας.

«Αυτό πιστεύω και εγώ», είπε. «Γνωρίζω πως κάθε λέξη είναι ειλικρινής, γιατί ελάχιστα είπες τα οποία να μη τα γνώριζα. Κανείς άλλος από έναν ακροβάτη ή έναν ναυτικό δε θα μπορούσε να φτάσει εκείνο το σκοινί από το υποστύλωμα, και κανείς άλλος από ένα ναυτικό δε θα είχε κάνει τους κόμπους με τους οποίους το σκοινί είχε δεθεί στην καρέκλα. Μια και μοναδική φορά ήρθε η κυρία επαφή με ναυτικούς, και ήταν κατά το ταξίδι της, και επρόκειτο για κάποιον από τη δική της τάξη, αφού προσπαθούσε τόσο να τον προστατέψει και δείχνοντας έτσι πως τον αγαπούσε. Βλέπεις πόσο εύκολο μου ήταν να σας πιάσω όταν ανακάλυψα το σωστό ίχνος.»

«Πίστεψα πως η αστυνομία δε θα είχε ανακαλύψει ποτέ κάτι μέσα από το τέχνασμα μας.»

«Και η αστυνομία δεν έχει ανακαλύψει τίποτα· ούτε και θα ανακαλύψουν, καθόσον δύναμαι να πιστεύω. Τώρα, κοίτα να δεις, Καπετάνιε Κρόκερ, πρόκειται για ένα ιδιαίτερα σοβαρό πρόβλημα, μολονότι είμαι πρόθυμος να παραδεχθώ πως έδρασες υπό την πλέον ακραία πρόκληση στην οποία ένας άντρας θα υποβαλλόταν. Δεν είμαι σίγουρος πως σε υπεράσπιση της ζωής τους η πράξη σου δε θα κηρυχτεί νόμιμη. Εντούτοις, αυτό θα το αποφασίσει το Βρετανικό δικαστήριο. Εν τω μεταξύ σε συμμερίζομαι τόσο ώστε αν επιλέξεις να εξαφανισθείς στις επόμενες είκοσι-τέσσερις ώρες σου υπόσχομαι πως κανείς δε θα σε εμποδίσει.»

«Και μετά όλα θα γίνουν γνωστά;» «Βεβαίως και θα γνωστοποιηθούν.» Ο ναυτικός αναψοκοκκίνισε με θυμό. «Τι είδος πρότασης είναι αυτό προς έναν άντρα;

Γνωρίζω αρκετά για το νόμο για να καταλαβαίνω πως η Μαίρη θα θεωρηθεί συνεργός. Πιστεύεις πως θα την άφηνα μόνη της να αντιμετωπίσει τις συνέπειες ενώ εγώ θα ξεγλιστρούσα μουλωχτά; Όχι, κύριε· βρείτε κάποιο τρόπο να κρατήσετε την καημενούλα τη Μαίρη μου μακριά από τα δικαστήρια.»

Arthur Conan Doyle

- 414 -

Ο Χολμς για δεύτερη φορά άπλωσε το χέρι του στο ναυτικό.

«Σε δοκίμαζα μονάχα, και βγήκες αληθινός κάθε φορά. Λοιπόν, αναλαμβάνω μια μεγάλη ευθύνη, όμως έδωσα στον Χόπκινς μια εξαίσια ιδέα, και αν εκείνος δεν μπορέσει να την αξιοποιήσει δεν μπορώ να κάνω περισσότερα. Κοίτα εδώ, Καπετάνιε Κρόκερ, θα το κάνουμε αυτό με όλους τους τύπους που προστάζει ο νόμος. Είσαι ο κρατούμενος. Γουώτσον, είσαι ένας Βρετανός ένορκος, και δε συνάντησα ποτέ μου κάποιον περισσότερο κατ’ εξοχήν ταιριαστό για αυτό. Εγώ είμαι ο δικαστής. Λοιπόν, κύριοι ένορκοι, ακούσατε τις καταθέσεις. Βρίσκετε τον κατηγορούμενο ένοχο ή αθώο;»

«Αθώο, εντιμότατε», είπα. «Vox populi, vox Dei. 80 Απαλλάσσεστε Καπετάνιε

Κρόκερ. Εφ’ όσον ο νόμος δεν ανακαλύψει κάποιο άλλο θύμα είσαι ασφαλής από εμένα. Επέστρεψε στην κυρία σε ένα χρόνο, και ίσως το μέλλον της και το δικό σου να δικαιώσουν την κρίση την οποία ανακηρύξαμε απόψε.»

80 (Σ. τ. Μ.) Vox populi, vox Dei – Φωνή λαού, φωνή Θεού


- 415 -

13. Η Υπόθεση της Δεύτερης Κηλίδας (22/08 έως 31/08/2005)

Προόριζα την ιστορία «Η Περιπέτεια της Έπαυλης

Άμπυ» να αποτελέσει το στερνό εκ των κατορθωμάτων του φίλου μου, κ. Σέρλοκ Χολμς, το οποίο θα μετέφερα ποτέ στο κοινό. Η απόφαση μου αυτή δεν οφειλόταν σε έλλειψη υλικού, αφού έχω σημειώσεις πολλών εκατοντάδων υποθέσεων τις οποίες ποτέ δεν έθιξα, ούτε προκλήθηκε από κάποια έλλειψη ενδιαφέροντος εκ μέρους των αναγνωστών μου σχετικά με την ιδιάζουσα προσωπικότητα και τις μοναδικές μεθόδους του εξαιρετικού αυτού άντρα. Ο πραγματικός λόγος έγκειται στην απροθυμία την οποία ο κ. Χολμς έχει επιδείξει προς τη συνεχιζόμενη έκδοση των εμπειριών του. Καθόσον βρισκόταν στην ενεργή επαγγελματική άσκηση τα αρχεία των επιτυχιών του είχαν κάποια πρακτική σημασία για εκείνον· όμως από τη στιγμή που οριστικά αποσύρθηκε από το Λονδίνο και

Arthur Conan Doyle

- 416 -

επιδόθηκε στη μελέτη και τη μελισσοκομία στα περίχωρα 81

Ήταν, τότε, σε κάποιο χρόνο, και ακόμη σε κάποια δεκαετία, που θα παραμείνει απροσδιόριστη, που κάποια Τρίτη πρωί του φθινοπώρου συναντήσαμε δυο επισκέπτες Ευρωπαϊκής φήμης εντός των τοίχων του ταπεινού μας δωματίου επί της οδού Μπέϊκερ. Ο ένας, αυστηρός, με ανασηκωμένη μύτη, αετίσια μάτια, και αγέρωχος, δεν ήταν άλλος εκ του διαπρεπή Λόρδου Μπέλλινγκερ, δυο φορές πρωθυπουργού της Βρετανίας. Ο άλλος, μελαχρινός, κοντοκουρεμένος, και κομψός, μου μόλις πλησίαζε τη μέση ηλικία, και προικισμένος με κάθε χάρη τόσο σε σώμα όσο και σε πνεύμα, ήταν ο (Right) Εντιμότατος Τρελάνεϋ Χόουπ, Υπουργός επί των Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, και ο πλέον ανερχόμενος πολιτικός της χώρας. Κάθονταν ο ένας πλάι στον άλλον πάνω στον γεμάτο χαρτιά καναπέ μας, και ήταν εύκολο να δεις από τα καταβεβλημένα και ανήσυχα πρόσωπα τους πως επρόκειτο για ζήτημα της πλέον επείγουσας σημασίας εκείνο το οποίο τους είχε φέρει. Τα λεπτά, γεμάτα μπλε φλέβες χέρια του Πρωθυπουργού ήταν σφιγμένα γύρω από το φιλντισένιο χερούλι της ομπρέλας του, και το ισχνό, ασκητικό του πρόσωπο κοίταζε μελαγχολικά πότε τον Χολμς

του Σάσεξ, η δημοσιότητα του είναι απεχθής, και απαίτησε επιτακτικά οι επιθυμίες του επί του ζητήματος να τηρηθούν αυστηρά. Μονάχα όταν του εξέθεσα το ότι είχα λάβει την υπόσχεση πως «Η Υπόθεση της Δεύτερης Κηλίδας» θα εκδιδόταν όταν ο καιρός θα ήταν κατάλληλος, και υποδεικνύοντας του πως αρμόζει απολύτως η προκειμένη σειρά περιστατικών να κορυφωθεί στην πλέον σημαίνουσα διεθνή υπόθεση την οποία εκλήθη ποτέ να χειρισθεί, τελικά επέτυχα να αποκομίσω τη συναίνεση του ώστε η προσεκτικά διατυπωμένη αφήγηση του περιστατικού να παρατεθεί εντέλει ενώπιον του κοινού. Αν αφηγούμενος την ιστορία φανώ κάπως ασαφής σε ορισμένες λεπτομέρειες το κοινό αμέσως θα αντιληφθεί πως υπάρχει κάποιος εξαιρετικός λόγος για την απροθυμία μου.

81 (Downs)


- 417 -

και πότε εμένα. Ο Ευρωπαίος Υπουργός τραβούσε νευρικά το μουστάκι του και έπαιζε νευρικά με τους κρίκους της αλυσίδας του ρολογιού του.

«Όταν ανακάλυψα την απώλεια μου, κ. Χολμς, το

οποίο συνέβη στις οχτώ η ώρα σήμερα το πρωί, ενημέρωσα αμέσως τον Πρωθυπουργό. Κατόπιν της πρότασης του ήρθαμε και οι δυο μας σε εσάς.»

«Ενημερώσατε την αστυνομία;» «Όχι, κύριε,» είπε ο Πρωθυπουργός, με τον κοφτό,

αποφασιστικό τρόπο για τον οποίο ήταν διάσημος. «Δεν κάναμε τίποτα τέτοιο, ούτε είναι δυνατόν να το πράξουμε. Αν ενημερώσουμε την αστυνομία οφείλουμε, εν συνεχεία, να ενημερώσουμε το κοινό. Αυτό είναι που συγκεκριμένα επιθυμούμε να αποφύγουμε.»

«Και για ποιόν λόγο, κύριε;» «Επειδή το υπό συζήτηση έγγραφο είναι τέτοιας

μοναδικής σημασίας ώστε η έκδοση του θα ήταν δυνατόν με εξαιρετική ευκολία – θα μπορούσα να πω ενδεχομένως – θα οδηγούσε σε Ευρωπαϊκές επιπλοκές υψίστης βαρύτητας. Δε θα αποτελούσε υπερβολή αν έλεγα πως η ειρήνη ή ο πόλεμος ίσως να επικρέμονται επί του ζητήματος. Αν η ανάκτηση του δεν πραγματοποιηθεί με την μέγιστη μυστικότητα, τότε

Arthur Conan Doyle

- 418 -

κάλλιστα ας μην ανακτηθεί καθόλου, γιατί ο σκοπός για τον οποίο προορίζεται από εκείνους που το πήραν είναι γενικώς να γνωστοποιηθούν τα περιεχόμενα του.»

«Καταλαβαίνω. Τώρα, κ. Τρελάνεϋ Χόουπ, θα σας ήμουν υπόχρεος αν μου εξηγούσατε ακριβώς τις περιστάσεις υπό τις οποίες το έγγραφο εξαφανίστηκε.»

«Αυτό μπορεί να πραγματοποιηθεί με ελάχιστα λόγια, κ. Χολμς. Η επιστολή – διότι επρόκειτο περί μίας επιστολής από ένα ξένο ηγεμόνα – ελήφθη προ έξι ημερών. Ήταν τέτοιας σημασίας που ούτε στιγμή δεν την άφησα εκτός του χρηματοκιβωτίου μου, αλλά την έπαιρνα κάθε βράδυ στο σπίτι μου στο Ουάιτχωλ Τέρεϊς, και τη φύλαγα στο υπνοδωμάτιο μου σε ένα κλειδωμένο κιβώτιο διπλωματικών εγγράφων. Συνέβη χθες τη νύχτα. Έπ’ αυτού είμαι βέβαιος. Στην πραγματικότητα άνοιξα το κουτί την ώρα που ντυνόμουν για το δείπνο και το έγγραφο βρισκόταν εκεί. Σήμερα το πρωί είχε χαθεί. Το κιβώτιο διπλωματικών εγγράφων βρισκόταν καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας στο κομοδίνο μου πλάι στο ποτήρι μου. Κοιμάμαι ελαφριά, και το ίδιο και η σύζυγος μου. Και οι δυο παίρνουμε όρκο πως κανείς δε μπήκε στο δωμάτιο κατά τη διάρκεια της νύχτας. Και εντούτοις επαναλαμβάνω πως το χαρτί χάθηκε.»

«Ποια ώρα δειπνείτε;» «Στις επτά και μισή.» «Πόση ώρα πέρασε μέχρι να πάτε για ύπνο;» «Η γυναίκα μου είχε πάει στο θέατρο. Την περίμενα.

Ήταν έντεκα και μισή όταν πήγαμε στο δωμάτιο μας.» «Τότε για τέσσερις ώρες το διπλωματικό κουτί είχε

μείνει αφύλακτο;» «Δεν επιτρέπεται σε κανέναν να μπει στο δωμάτιο

εκτός της καθαρίστρια το πρωί, και του βαλέ μου, ή της υπηρέτριας της συζύγου μου, κατά τη διάρκεια της υπόλοιπης ημέρας. Είναι και οι δυο τους έμπιστοι υπηρέτες οι οποίοι βρίσκονται μαζί μας για αρκετό καιρό. Επιπλέον, κανείς τους δε θα ήταν δυνατόν να γνωρίζει πως υπήρχε εκεί κάτι


- 419 -

περισσότερο πολύτιμο από τα συνήθη υπηρεσιακά έγγραφα στο διπλωματικό κουτί μου.»

«Ποιος γνώριζε περί της ύπαρξης της επιστολής;» «Κανείς επί της οικίας.» «Σίγουρα η σύζυγος σας θα το γνώριζε;» «Όχι, κύριε· δεν είχα αναφέρει τίποτα στη σύζυγο μου

μέχρι που μου έλειψε το έγγραφο σήμερα το πρωί.» Ο Πρωθυπουργός ένευσε επιδοκιμαστικά. «Γνωρίζω προ πολλού, κύριε, πόσο υψηλή είναι η

ευαισθησία σας επί του δημοσίου οφέλους,» είπε. «Είμαι πεπεισμένος πως στην περίπτωση ενός μυστικού ταύτης σημασίας θα αναδεικνυόταν ανώτερο των πλέον στενών εσωτερικών υποχρεώσεων.»

Ο Ευρωπαίος Υπουργός υποκλίθηκε. «Τα λόγια σας με τιμούν, κύριε. Μέχρι σήμερα δεν είχα

αναφέρει ούτε λέξη στη σύζυγο μου επί του θέματος.» «Δε θα μπορούσε να το έχει μαντέψει;» «Όχι, κ. Χολμς, δε θα μπορούσε να το μαντέψει – ούτε

και κανείς άλλος θα ήταν δυνατόν να το μαντέψει.» «Χάσατε κάποια άλλα έγγραφα κατά το παρελθόν;» «Όχι, κύριε.» «Ποιος στην Αγγλία γνωρίζει την ύπαρξη της

συγκεκριμένης επιστολής;» «Κάθε μέλος του Υπουργικού Συμβουλίου ενημερώθη-

κε σχετικά χθες· ωστόσο η δέσμευση μυστικότητας υπό την οποία διενεργείται κάθε συνεδρίαση του Συμβουλίου ενισχύ-θηκε από την αυστηρή προειδοποίηση η οποία εδόθη από τον Πρωθυπουργό. Μα τους ουρανούς, και να φαντασθεί κάποιος πως εντός μερικών ωρών εγώ ο ίδιος θα το έχανα!» Το όμορφο πρόσωπο του είχε παραμορφωθεί από ένα μορφασμό απελπισίας, και τα χέρια του τραβούσαν τα μαλλιά του. Προς στιγμής αντικρίσαμε μια ιδέα του απλού ανθρώπου, παρορμητικού, ένθερμου, εξαιρετικά ευαίσθητου. Την επόμενη στιγμή το αριστοκρατικό προσωπείο είχε αποκατασταθεί, και η ήπια φωνή είχε επιστρέψει. «Πέραν των μελών του Υπουργικού Συμβουλίου υπάρχουν δυο, ενδεχομένως τρεις,

Arthur Conan Doyle

- 420 -

υπηρεσιακοί οι οποίοι γνωρίζουν την ύπαρξη της επιστολής. Κανείς άλλος στην Αγγλία, κ. Χολμς, σας διαβεβαιώνω.»

«Και στο εξωτερικό;» «Θεωρώ ότι κανείς στο εξωτερικό δεν την έχει

αντικρίσει παρεκτός του ανθρώπου ο οποίος την έγραψε. Είμαι πεπεισμένος απολύτως πως οι Υπουργοί του –πως τα συνήθη υπηρεσιακά κανάλια δε χρησιμοποιήθηκαν.»

Ο Χολμς συλλογίστηκε για μερικές στιγμές. «Λοιπόν, κύριε, οφείλω να σας ρωτήσω πιο

συγκεκριμένα τη φύση του εγγράφου, και για ποιον λόγο η εξαφάνιση του θα είχε τέτοιες κοσμοϊστορικές συνέπειες;»

Οι δυο πολιτικοί αντάλλαξαν ένα σύντομο βλέμμα και τα δασύτριχα φρύδια του Πρωθυπουργού τραβήχτηκαν σε ένα συνοφρύωμα.

«Κύριε Χολμς, ο φάκελος είναι μακρύς, λεπτός ανοικτού γαλάζιου χρώματος. Υπάρχει μια σφραγίδα κόκκινου κεριού πάνω του με ένα λιοντάρι έτοιμο να επιτεθεί. Απευθύνεται με ευμεγέθη, έντονη γραφή στον –»

«Φοβούμαι, κύριε,» είπε ο Χολμς, «πως, όσο ενδιαφέρουσες και όντως σημαντικές κι αν είναι οι λεπτομέρειες αυτές, οι έρευνες μου θα πρέπει να προχωρήσουν μέχρι τις ρίζες του θέματος. Σε ΤΙ αναφερόταν η επιστολή;»

«Αποτελεί Κρατικό μυστικό υψίστης σημασίας, και φοβούμαι πως δεν μπορώ να σας πω, ούτε και θεωρώ πως κρίνεται αναγκαίο. Αν με τη συνδρομή των ικανοτήτων τις οποίες λέγεται πως κατέχετε μπορέσετε να βρείτε έναν τέτοιο φάκελο όπως σας περιγράφω με τα όσα εσωκλείονται, θα έχετε υπηρετήσει επάξια την πατρίδα σας, και κερδίσει κάθε ανταμοιβή η οποία έγκειται στη δικαιοδοσία μας να σας απονείμουμε.»

Ο Σέρλοκ Χολμς σηκώθηκε με ένα χαμόγελο. «Είστε δύο εκ των πλέον πολυάσχολων ανθρώπων στη

χώρα,» είπε, «και με το δικό μου στοιχειώδη τρόπο έχω πάμπολλες κλήσεις βοηθείας προς το άτομο μου. Λυπούμαι αφάνταστα που δεν μπορώ να σας βοηθήσω στο τρέχον


- 421 -

ζήτημα, και κάθε συνέχιση της παρούσης συζήτησης θα αποτελούσε απώλεια χρόνου.»

Ο Πρωθυπουργός πετάχτηκε όρθιος με μια έντονη,

αγριεμένη λάμψη των βαθουλωτών82

«Είμαστε υποχρεωμένοι να δεχτούμε τους όρους σας, κ. Χολμς. Ουδεμία αμφιβολία πως έχετε δίκιο, και είναι παράλογο εκ μέρους να αναμείνουμε πως θα ενεργήσετε αν δεν προσφέρουμε την πλήρη εμπιστοσύνη μας.»

ματιών του ενώπιον των οποίων ένα Υπουργικό Συμβούλιο είχε δειλιάσει. «Δεν είμαι συνηθισμένος, κύριε –» άρχισε, αλλά κυριάρχησε του θυμού του και ξανακάθισε στη θέση του. Για ένα λεπτό ή και περισσότερο παραμείναμε όλοι σιωπηλοί. Κατόπιν ο ηλικιωμένος πολιτικός ανασήκωσε τους ώμους του.

82 (deep-set)

Arthur Conan Doyle

- 422 -

«Συμφωνώ μαζί σας, κύριε,» είπε ο νεώτερος πολιτικός.

«Τότε θα σας πω, στηριζόμενος αποκλειστικά στην τιμή σας και στην τιμή του συναδέλφου σας του Δρ Γουώτσον. Θα επικαλεσθώ επίσης τον πατριωτισμό σας, γιατί δε θα μπορούσα να διανοηθώ μεγαλύτερη δυστυχία για τη χώρα από την αποκάλυψη της προκείμενης ιστορίας.»

«Μπορείτε να μας εμπιστευθείτε.» «Η επιστολή, λοιπόν, έρχεται από έναν ξένο ηγέτη ο

οποίος αναστατώθηκε από ορισμένες πρόσφατες Αποικιακές εξελίξεις της χώρας μας. Έχει γραφθεί προχείρως και αποκλειστικά με προσωπική του ευθύνη. Έρευνες έχουν δείξει πως οι Υπουργοί του δε γνωρίζουν τίποτα επί του ζητήματος. Συγχρόνως έχει συνταχθεί κατά τόσο ατυχή τρόπο, και ορισμένες φράσεις εντός της είναι τόσο προκλητικής φύσεως, ώστε η κοινοποίηση της θα οδηγούσε αναμφίβολα σε μια πλέον επικίνδυνη κατάσταση εθνικού συναισθήματος στη συγκεκριμένη χώρα. Θα ήταν τέτοιος ο αναβρασμός, κύριε, ώστε δε διστάζω να πω ότι εντός μιας εβδομάδος εκ της κοινο-ποίησης της επιστολής η χώρα αυτή θα εμπλεκόταν σε έναν μεγάλο πόλεμο.»

Ο Χολμς έγραψε ένας όνομα σε ένα φύλλο χαρτιού και το έδωσε στον Πρωθυπουργό.

«Ακριβώς. Εκείνος ήταν. Και αυτή η επιστολή –η επιστολή η οποία κάλλιστα μπορεί να σημάνει τη δαπάνη εκατομμυρίων και τις ζωές εκατοντάδων χιλιάδων αντρών – χάθηκε κατά τόσο ανεξήγητο τρόπο.»

«Ενημερώσατε τον αποστολέα;» «Μάλιστα, κύριε, ένα κρυπτογραφημένο τηλεγράφημα

έχει αποσταλεί.» «Ίσως να επιθυμεί την κοινοποίηση της επιστολής.» «Όχι, κύριε, έχουμε σοβαρό λόγο να πιστεύουμε πως

ήδη αντιλαμβάνεται πως ενήργησε κατά αδιάκριτο και απερίσκεπτο τρόπο. Θα αποτελούσε ένα σημαντικότερο πλήγμα για εκείνον και τη χώρα του από όσο για εμάς αν η επιστολή αποκαλυπτόταν.»


- 423 -

«Αν έχει έτσι, ποιος έχει συμφέρον να αποκαλυφθεί η επιστολή αυτή; Ποιος ο λόγος για τον οποίο κάποιος θα επιθυμούσε να την κλέψει είτε να τη γνωστοποιήσει;»

«Εκεί, κ. Χολμς, με φέρνετε στην περιοχή της υψηλής διεθνούς πολιτικής. Όμως αν λάβετε υπόψη σας την Ευρωπαϊκή κατάσταση δε θα έχετε κάποια δυσκολία να αντιληφθείτε το κίνητρο. Ολόκληρη η Ευρώπη αποτελεί ένα οπλισμένο στρατόπεδο. Υπάρχει μια διπλή συμμαχία η οποία καθιστά μια δίκαιη κατανομή της στρατιωτικής ισχύος. Η Μεγάλη Βρετανία ισορροπεί τις κλίμακες. Αν η Βρετανία εξωθούταν σε πόλεμο με τον ένα συνασπισμό, θα επιβε-βαίωνε την ανωτερότητα του άλλου συνασπισμού, ασχέτως αν θα εμπλέκονταν στον πόλεμο ή όχι. Με παρακολουθείτε;»

«Σαφέστατα. Τότε είναι προς το συμφέρον των εχθρών του συγκεκριμένου ηγέτη να εξασφαλίσουν και να κοινοποιή-σουν την επιστολή. έτσι ώστε να δημιουργήσουν ρήξη μεταξύ της χώρας του και της δικής μας;»

«Μάλιστα, κύριε.» «Και σε ποιόν θα αποστελλόταν το έγγραφο αυτό αν

έπεφτε στα χέρια του εχθρού;» «Σε οποιαδήποτε εκ των μεγάλων Καγκελαριών της

Ευρώπης. Ενδεχομένως να κινείται βιαστικά προς αυτήν την μεριά την παρούσα στιγμή τόσο γρήγορα όσο ο ατμός μπορεί να τη μεταφέρει.»

Ο κ. Τρελάνεϋ Χόουπ βύθισε το κεφάλι του στο στήθος του και άφησε ένα δυνατό αναστεναγμό. Ο Πρωθυπουργός ακούμπησε το χέρι του απαλά πάνω στον ώμο του.»

«Είναι κακοτυχία σου, αγαπητέ μου φίλε. Κανείς δεν μπορεί να σε κατηγορήσει. Δεν υπάρχει ουδεμία πρόληψη την οποία να παρέλειψες. Πλέον, κ. Χολμς, έχετε την πλήρη κατοχή των γεγονότων. Ποια πορεία θα συνιστούσατε;»

Ο Χολμς κούνησε το κεφάλι του θλιμμένα. «Πιστεύετε, κύριε, πως, εκτός κι αν το έγγραφο δεν

ανακτηθεί θα υπάρξει πόλεμος;» «Θεωρώ πως είναι εξαιρετικά πιθανό.» «Τότε, κύριε, προετοιμαστείτε για πόλεμο.»

Arthur Conan Doyle

- 424 -

«Είναι πολύ βαριά κουβέντα, κ. Χολμς.» «Συλλογιστείτε τα γεγονότα, κύριε. Είναι αδιανόητο να

εκλάπη κατόπιν των έντεκα και τριάντα την νύχτα, αφού όπως αντιλαμβάνομαι τόσο ο κ. Χόουπ όσο και η σύζυγος του βρίσκονταν στο δωμάτιο από εκείνη την ώρα μέχρι και την ανακάλυψη της απώλειας. Εκλάπη, τότε, χθες το απόγευμα μεταξύ των επτά-μισή και έντεκα-μισή, πιθανόν πλησιέστερα της πρώτης ώρας, αφού όποιος την πήρε είναι εμφανές πως γνώριζε ότι βρισκόταν εκεί και φυσικά θα την εξασφάλιζε το συντομότερο δυνατόν. Τώρα, κύριε, αν ένα έγγραφο τέτοιας σημασίας κλεβόταν εκείνη την ώρα, που θα βρισκόταν την παρούσα στιγμή; Κανείς δεν έχει κάποιο λόγο να την κρατήσει. Θα έχει αποσταλεί εσπευσμένα σε εκείνους οι οποίοι τη χρειάζονται. Ποια η πιθανότητα μας να την προλάβουμε ή έστω και να την εντοπίσουμε. Βρίσκεται πέραν των δυνατοτήτων μας.»

Ο Πρωθυπουργός σηκώθηκε από τον καναπέ. «Τα λεγόμενα σας είναι απολύτως λογικά, κ. Χολμς.

Έχω την αίσθηση πως το ζήτημα είναι όντως εκτός των χεριών μας.»

«Ας υποθέσουμε, προς χάριν κουβέντας, ότι το έγγραφο εκλάπη από την υπηρέτρια ή από τον βαλέ—»

«Είναι και οι δυο τόσο παλιοί και δοκιμασμένοι υπηρέτες.»

«Όπως κατάλαβα είπατε πως το δωμάτιο σας βρίσκεται στο δεύτερο όροφο, πως δεν υπάρχει άλλη είσοδο απέξω και πως εσωτερικά δεν ήταν δυνατόν να ανέβει κάποιος απαρατήρητος. Θα πρέπει, τότε, να είναι κάποιος από το προσωπικό εκείνος που την πήρε. Σε ποιόν θα την πήγαινε ο κλέφτης; Σε έναν από τους αναρίθμητους διεθνείς κατασκόπους και μυστικούς πράκτορες, των οποίων τα ονόματα μου είναι αρκετά γνώριμα. Υπάρχουν τρεις οι οποίοι είναι δυνατόν να ειπωθεί πως είναι οι κορυφαίοι του επαγγέλματος τους. Θα ξεκινήσω την έρευνα μου κάνοντας μια βόλτα και βρίσκοντας αν καθένας τους βρίσκεται στη θέση του. Αν κάποιος λείπει – ιδιαίτερα αν εξαφανίστηκε κατά


- 425 -

τη διάρκεια της προηγούμενης νύχτας – θα έχουμε κάποια ένδειξη σχετικά με το που έχει πάει το έγγραφο.»

«Γιατί θα έπρεπε να λείπει;» ρώτησε ο Ευρωπαίος Υπουργός. «Θα πήγαινε την επιστολή σε μια Πρεσβεία στο Λονδίνο, είναι εξίσου πιθανό.»

«Έχω την εντύπωση πως δε θα το έκανε. Οι συγκεκριμένοι πράκτορες εργάζονται ανεξάρτητα, και οι σχέσεις τους με τις Πρεσβείες είναι συχνά τεταμένες.»

Ο Πρωθυπουργός ένευσε πως συμφωνούσε. «Πιστεύω πως έχετε δίκιο, κ. Χολμς. Θα πήγαινε ένα

τόσο πολύτιμο έπαθλο στο αρχηγείο με τα ίδια του τα χέρια. Θεωρώ πως η πορεία δράσης είναι έξοχη. Εν τω μεταξύ, Χόουπ, δε μας επιτρέπεται να αμελήσουμε τα άλλα μας καθήκοντα εξαιτίας αυτής της κακοτυχίας. Αν υπάρξουν κάποιες νεώτερες εξελίξεις κατά τη διάρκεια της ημέρας θα επικοινωνήσουμε μαζί σας, και δίχως αμφιβολία θα μας πληροφορήσετε σχετικά με την έκβαση των ερευνών σας.»

Οι δυο πολιτικοί υποκλίθηκαν και αποχώρησαν βαρύθυμα από το δωμάτιο.

Όταν οι επιφανείς επισκέπτες μας είχαν αναχωρήσει ο Χολμς άναψε την πίπα του σιωπηλός, και κάθισε για λίγη ώρα χαμένος σε βαθιά περισυλλογή. Είχα ανοίξει την πρωινή εφημερίδα και είχα βυθιστεί σε ένα συνταρακτικό έγκλημα το οποίο είχε συμβεί στο Λονδίνο την προηγούμενη νύχτα, όταν ο φίλος άφησε ένα επιφώνημα, τινάχτηκε στα πόδια του, και άφησε την πίπα του πάνω στο γείσο του τζακιού.

«Ναι,» είπε, «δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να το προσεγγίσουμε. Η κατάσταση είναι απελπιστική, αλλά όχι χαμένη. Ακόμη και τώρα, αν μπορούσαμε να είμαστε βέβαιοι σχετικά με το ποιος την πήρε, είναι απλά πιθανόν να μην έχει φύγει από τα χέρια του. Σε τελική ανάλυση, πρόκειται για ζήτημα χρημάτων όταν αφορά τους τύπους αυτούς, και έχω το Υπουργείο Οικονομικών πίσω μου. Αν βρίσκεται στην αγορά θα την αγοράσω –ακόμη και αν σημαίνει άλλη μια πένα στους φόρους. Είναι λογικό ο τύπος να την κρατήσει εωσότου δει τι προσφορές θα έρθουν από αυτήν την πλευρά πριν δοκιμάσει

Arthur Conan Doyle

- 426 -

την τύχη του με την άλλη. Υπάρχουν μονάχα τρεις ικανοί να πληρώσουν ένα τόσο γενναίο παιχνίδι· είναι οι Ομπερστάιν, Λα Ροθιέρ, και ο Εντουάρντο Λούκας. Θα συναντηθώ με καθέναν από αυτούς.»

Έριξα μια ματιά στην πρωινή μου εφημερίδα. «Πρόκειται για τον Εντουάρντο Λούκας της Οδού

Γκόντολφιν;» «Ναι.» «Δε θα τον συναντήσεις.» «Γιατί όχι;» «Δολοφονήθηκε στην κατοικία του την περασμένη

νύχτα.» Ο φίλος με είχε εκπλήξει συχνά κατά την πορεία των

περιπετειών μας ώστε ένοιωσα μια αίσθηση αγαλλίασης όταν συνειδητοποίησα πόσο απόλυτα τον είχα ξαφνιάσει. Με κοίταξε με έκπληξη και κατόπιν μου άρπαξε την εφημερίδα από τα χέρια. Αυτή ήταν η παράγραφος την οποία διάβαζα όταν σηκώθηκε από την καρέκλα του:—

«ΦΟΝΟΣ ΣΤΟ ΟΥΕΣΤΜΙΝΣΤΕΡ. «Ένα έγκλημα μυστηριώδους φύσης διεπράχθη την προηγούμενη νύχτα στο Νο 16, της Οδού Γκόντολφιν, μιας από τις παλαιότερες και απομονωμένες σειρές κατοικιών του δεκάτου-ογδόου αιώνα οι οποίες βρίσκονται μεταξύ του ποταμού και του Άμπυ, σχεδόν στη σκιά του σπουδαίου Πύργου της Βουλής των Λόρδων. Το μικρό αλλά εκλεκτό αρχοντικό κατοικείτο για αρκετά χρόνια από τον κ. Εντουάρντο Λούκας, ιδιαίτερα γνωστό στους κοινωνικούς κύκλους τόσο χάριν της γοητευτικής προσωπικότητας του όσο και χάριν του ότι είχε την επάξια φήμη να είναι ένας εκ των καλυτέρων ερασιτεχνών τενόρων στη χώρα. Ο κ. Λούκας είναι ανύπαντρος, ηλικίας τριάντα τεσσάρων ετών, και το προσωπικό του περιλαμβάνει την δεσποινίδα Πρίνγκλ, μια ηλικιωμένη οικονόμο, και τον


- 427 -

Μάιττον, το βαλέ του. Η προαναφερθείσα αποσύρεται νωρίς και κοιμάται στον επάνω όροφο της οικίας. Ο βαλές είχε βγει για το βράδυ, επισκεπτόμενος έναν φίλο στο Χάμμερσμιθ. Από τις δέκα η ώρα και μετά ο κ. Λούκας ευρισκόταν μόνος στην οικία. Τι συνέβη κατά το χρονικό αυτό διάστημα δεν έχει αποκαλυφθεί, όμως ένα τέταρτο πριν τις δώδεκα ο αστυνόμος Μπάρετ, διασχίζοντας την οδό Γκόντολφιν, παρατήρησε πως η πόρτα του αριθμού 16 ήταν μισάνοιχτη. Χτύπησε, αλλά δεν έλαβε καμία απόκριση. Αντιλαμβανόμενος ένα φως στο εμπρόσθιο δωμάτιο προχώρησε στο διάδρομο και χτύπησε ξανά, όμως δίχως απάντηση. Τότε έσπρωξε την πόρτα και εισήλθε. Το δωμάτιο βρισκόταν σε κατάσταση πλήρους αταξίας, τα έπιπλα είχαν τραβηχτεί στη μια πλευρά, και μια καρέκλα ήταν πεσμένη κάτω στο κέντρο. Πλάι στην καρέκλα, και σφίγγοντας ακόμη ένα από τα πόδια της, κειτόταν ο ατυχής ένοικος της κατοικίας. Είχε μαχαιρωθεί στην καρδιά και πρέπει να πέθανε ακαριαία. Το μαχαίρι με το οποίο διεπράχθη το έγκλημα ήταν σκαλιστό ινδικό ξιφίδιο, τραβηγμένο από μια προθήκη Ανατολίτικων όπλων το οποίο κοσμούσε έναν εκ των τοίχων. Η ληστεία δεν εμφαίνεται να αποτελεί το κίνητρο του εγκλήματος, γιατί δεν υπήρξε καμία προσπάθεια να αφαιρεθούν τα πολύτιμα περιεχόμενα του δωματίου. Ο κ. Εντουάρντο Λούκας ήταν τόσο διάσημος και δημοφιλής ώστε αυτή η βίαιη και μυστηριώδη μοίρα του θα εγείρει ενδιαφέρον και έντονη λύπη μεταξύ ενός ευρύτατου κύκλου φίλων.»

«Λοιπόν, Γουώτσον, τι συμπεραίνεις από αυτό;»

ρώτησε ο Χολμς, κατόπιν μιας μακράς παύσης. «Πρόκειται για εκπληκτική σύμπτωση.»

Arthur Conan Doyle

- 428 -

«Σύμπτωση! Έχουμε έναν από τους τρεις ανθρώπους

που είχαμε κατονομάσει ως πιθανούς ηθοποιούς σε αυτό το δράμα, και εκείνος βρίσκει έναν βίαιο θάνατο κατά τη διάρκεια των ίδιων ωρών που γνωρίζουμε πως το υπό συζήτηση δράμα παιζόταν. Οι πιθανότητες είναι τεράστιες ενάντια του να αποτελεί σύμπτωση. Κανένα στοιχείο δε θα μπορούσε να τις εκφράσει. Όχι, αγαπητέ μου Γουώτσον, τα δυο περιστατικά συνδέονται – ΟΦΕΙΛΟΥΝ να συνδέονται. Και εμείς θα βρούμε τη σχέση τους.»

«Όμως τώρα η αστυνομία θα πρέπει να τα γνωρίζει όλα.»

«Καθόλου. Γνωρίζουν μόνο όσα είδαν στην οδό Γκόντολφιν. Δε γνωρίζουν –και έτσι θα παραμείνει– τίποτα σχετικά με το Ουάιτχωλ Τερέις. Μόνο ΕΜΕΙΣ γνωρίζουμε και τα δυο γεγονότα, και μπορούμε να εντοπίσουμε τη σχέση μεταξύ τους. Υπάρχει ένα προφανές στοιχείο το οποίο, όπως και να είχε, θα έστρεφε τις υποψίες μου ενάντια στον Λούκας. Η οδός Γκόντολφιν, στο Ουέστμινστερ, απέχει μόλις λίγα λεπτά περπάτημα από το Ουάιτχωλ Τερέις. Οι άλλοι μυστικοί


- 429 -

πράκτορες τους οποίους κατονόμασα ζούνε στην άλλη άκρη της Δυτικής Πλευράς. Ήταν ευκολότερο, συνεπώς, για τον Λούκας έναντι των άλλων να εγκαθιδρύσει μια επαφή ή να λάβει ένα μήνυμα από το προσωπικού του Υπουργού Ευρωπαϊκών θεμάτων– μικρό πράγμα, και εντούτοις όταν τα γεγονότα συμπιεσθούν εντός ελάχιστων ωρών ενδεχομένως να αποδεικνυόταν ουσιώδες. Όπα! Τι έχουμε εδώ;»

Η κ. Χάντζσον είχε κάνει την εμφάνιση της με το επισκεπτήριο μιας κυρίας επί του δίσκου της. Ο Χολμς του έριξε μια ματιά, ανασήκωσε τα φρύδια του, και μου το παρέδωσε.

«Ζητήστε από τη Λαίδη Χίλντα Τρελάνεϋ αν θα είχε την ευγενή καλοσύνη να ανέβει,» είπε.

Μια στιγμή αργότερα το ταπεινό μας διαμέρισμα, το

οποίο είχε τόσο διακριθεί το ίδιο πρωί, τιμήθηκε περαιτέρω εκ

Arthur Conan Doyle

- 430 -

της εισόδου της πλέον όμορφης γυναίκας του Λονδίνου. Συχνά άκουγα περί της ομορφιάς της νεότερης κόρης του Δούκα του Μπέλμινστερ, αλλά καμία περιγραφή της, και ούτε μια από τις άχρωμες φωτογραφίες, δε με είχε προετοιμάσει για την αέρινη, λεπτεπίλεπτη χάρη και τον όμορφο χρωματισμό της εξαίσιας αυτής κεφαλής. Και όμως καθώς το είδαμε εκείνο το φθινοπωρινό πρωινό, δεν ήταν η ομορφιά του εκείνη το πρώτο πράγμα το οποίο θα εντυπωσίασε τον παρατηρητή. Τα μήλα ήταν όμορφα, αλλά ήταν χλομά από την ταραχή· τα μάτια ήταν λαμπερά, άλλα επρόκειτο για την λάμψη του πυρετού· το ευαίσθητο στόμα ήταν σφιγμένο και τραβηγμένο σε μια προσπάθεια αυτό-ελέγχου. Τρόμος – όχι κάλλος – ήταν εκείνο που ξεπρόβαλε αρχικά στο μάτι καθώς η όμορφη επισκέπτης μας πλαισιώθηκε προς στιγμή από την ανοικτή πόρτα.

«Πέρασε ο σύζυγος μου από εδώ, κ. Χολμς;» «Μάλιστα, μαντάμ, βρισκόταν εδώ.» «κ. Χολμς, σας εκλιπαρώ να μην του αναφέρετε πως

ήρθα εδώ.» Ο Χολμς υποκλίθηκε παγερά, και πρότεινε στην κυρία

μια καρέκλα. «Η Δεσποσύνη σας με φέρνει σε μια εξαιρετικά

δύσκολη θέση. Παρακαλώ όπως καθίσετε και μου αναφέρετε τι επιθυμείτε· ωστόσο φοβούμαι πως δεν μπορώ να προβώ σε μια τόσο ανεπιφύλακτη υπόσχεση.»

Εκείνη διέσχισε βιαστικά το δωμάτιο και κάθισε με την πλάτη της στο παράθυρο. Επρόκειτο περί μιας βασιλικής παρουσίας – ψηλής, γεμάτης χάρη, και απόλυτα γυναικείας.

«Κύριε Χολμς,» είπε, και τα χέρια μέσα στα λευκά της γάντια σφίχτηκαν και ξεσφίχτηκαν καθώς μίλησε – «Θα σας μιλήσω ειλικρινά με την ελπίδα πως ίσως σας πείσω να μου μιλήσετε το ίδιο ειλικρινά κι εσείς. Υπάρχει πλήρης εμπιστοσύνη μεταξύ του συζύγου μου και εμένα σε όλα τα θέματα εκτός ενός. Αυτό το ένα είναι η πολιτική. Αναφορικά με αυτό τα χείλη του είναι σφραγισμένα. Δε μου αναφέρει τίποτα. Λοιπόν, γνωρίζω πως έλαβε χώρα ένα απαράδεκτο συμβάν στην οικία μας τη χθεσινή νύχτα. Γνωρίζω πως ένα


- 431 -

χαρτί εξαφανίσθηκε. Όμως επειδή το ζήτημα είναι πολιτικής φύσης ο σύζυγος μου αρνείται με εμπιστευθεί. Λοιπόν είναι σημαντικό – σημαντικό, λέω – να το κατανοήσω πλήρως. Είστε το μοναδικό πρόσωπο, εκτός από εκείνους τους πολιτικούς, το οποίο γνωρίζει τα πραγματικά γεγονότα. Σας ικετεύω, τότε, κ. Χολμς, να μου πείτε ακριβώς τι συνέβη και το που θα οδηγήσει. Πείτε τα μου όλα, κ. Χολμς. Μην επιτρέψετε σε καμία σκέψη αναφορικά με τα συμφέροντα του πελάτη σας να σας κρατήσει σιωπηλό, γιατί σας διαβεβαιώνω πως τα συμφέ-ροντα του, αν και μόνο τα αντιλαμβανόταν, θα υπηρετούνταν καλύτερα αν με εμπιστευόταν πλήρως. Τι ήταν αυτό το χαρτί το οποίο εκλάπη;»

«Μαντάμ, αυτό που ζητάτε είναι απολύτως αδύνατον.» Εκείνη βόγκησε, και βύθισε το πρόσωπο της στα χέρια

της. «Πρέπει να καταλάβετε πως έτσι είναι, μαντάμ. Αν ο

σύζυγος θεωρεί σωστό να σας κρατά στο σκοτάδι επί του παρόντος ζητήματος, θα ήταν σωστό εκ μέρους μου, που έμαθα τα αληθινά γεγονότα μόνο υπό την δέσμευση της επαγγελματικής εχεμύθειας, να σας πω ότι εκείνος απέκρυψε; Δεν είναι δίκαιο να το ζητάτε. Εκείνον θα έπρεπε να ρωτήσετε.»

«Τον ρώτησα. Ήρθα σε εσάς ως ύστατη λύση. Ωστόσο δίχως να μου πείτε κάτι συγκεκριμένο, κ. Χολμς, θα μπορούσατε να μου προσφέρετε μια μεγάλη εξυπηρέτηση αν με διαφωτίζατε επί ενός σημείου.»

«Ποιο είναι αυτό, μαντάμ;» «Πρόκειται η πολιτική σταδιοδρομία του συζύγου μου

να ζημιωθεί μέσω αυτού του περιστατικού;» «Να σας πω, μαντάμ, εκτός κι αν διορθωθεί το βέβαιον

είναι πως δύναται να έχει εξαιρετικά ατυχές αποτέλεσμα.» «Αχ!» Τράβηξε την αναπνοή της κοφτά σαν κάποιας

της οποίας οι αμφιβολίες είχαν διαλυθεί. «Μια ακόμη ερώτηση, κ. Χολμς. Από μια έκφραση η

οποία διέφυγε του συζύγου μου κατά την αρχική έκπληξη της καταστροφής κατάλαβα πως τρομερές δημόσιες συνέπειες

Arthur Conan Doyle

- 432 -

ενδέχεται να εγερθούν από την απώλεια του εγγράφου αυτού.»

«Αν το ανέφερε έτσι, τότε βέβαια δε δύναμαι να το αρνηθώ.»

«Ποια είναι η φύση τους;» «Όχι, μαντάμ, να και πάλι που μου ζητάτε κάτι

περισσότερο από ότι δύναμαι να απαντήσω.» «Τότε δε θα καταχραστώ περισσότερο το χρόνο σας. Δε

σας κατηγορώ, κ. Χολμς, που αρνηθήκατε να μου μιλήσετε περισσότερο ελεύθερα, και εσείς από πλευράς σας, είμαι βέβαιη, δε θα σκεφθείτε ότι χειρότερο για εμένα επειδή επιθυμώ, ακόμη και ενάντια στη θέληση του, να μοιραστώ τις έγνοιες του συζύγου μου. Για ακόμη μια φορά σας εκλιπαρώ να μην αναφέρετε τίποτα σχετικά με την επίσκεψη μου.»

Κοίταξε πίσω προς το μέρος μας από την πόρτα, και

είχα μια τελευταία εντύπωση εκείνου του όμορφου στοιχειωμένου πρόσωπου, τα τρομαγμένα μάτια, και το τραβηγμένο στόμα. Ύστερα είχε φύγει.


- 433 -

«Τώρα, Γουώτσον, το ωραίο φύλο είναι ο τομέας σου,» είπε ο Χολμς, με ένα χαμόγελο, όταν ο ήχος από το φόρεμα είχε σβήσει με το κλείσιμο της εξώπορτας. «Ποιο ήταν το παιχνίδι της ωραίας κυρίας; Τι ήθελε πραγματικά;»

«Είναι βέβαιο πως η δήλωση της είναι σαφής και η ανησυχία της εξαιρετικά φυσιολογική.»

«Χμ! Σκέψου την εμφάνιση της, Γουώτσον – την συμπεριφορά της, τη συγκαλυμμένη αναστάτωση της, τη νευρικότητα της, την επιμονή της να κάνει ερωτήσεις. Θυμήσου πως προέρχεται από μια οικογένεια που δε δείχνουν συναίσθημα ελαφρά τη καρδία.»

«Ήταν βέβαια υπερβολικά αναστατωμένη.» «Θυμήσου επίσης τον περίεργο ζήλο με τον οποίο μας

διαβεβαίωσε πως ήταν καλύτερο για το σύζυγο της να τα γνωρίζει όλα. Τι εννοούσε με αυτό; Και θα πρέπει να παρατή-ρησες, Γουώτσον, πως ελίχθηκε για να έχει το φως πίσω της. Δεν ήθελε να βλέπουμε την έκφραση της.»

«Ναι· επέλεξε τη μοναδική καρέκλα στο δωμάτιο.» «Και ωστόσο τα κίνητρα των γυναικών είναι τόσο

ανεξιχνίαστα. Θυμάσαι τη γυναίκα στο Μαργκέιτ την οποία υποπτεύθηκα για τον ίδιο λόγο. Δεν είχε πούδρα στη μύτη της –αποδείχθηκε να αποτελεί τη σωστή λύση. Πώς είναι δυνατόν να χτίσεις σε μια τέτοια ρέουσα άμμο; Και η πλέον επουσιώδης ενέργεια τους είναι δυνατόν να εξαρτηθεί από μια καρφίτσα των μαλλιών ή από μια τσιμπίδα κατσαρώματος. Καλή σου μέρα, Γουώτσον.»

«Βγαίνεις;» «Ναι· θα αφιερώσω το πρωινό στην οδό Γκοντολφίν με

τους φίλους μας του τακτικού κατεστημένου. Με τον Εντουάρντο Λούκας εναπόκειται η λύση του προβλήματος μας, μολονότι οφείλω να παραδεχθώ πως δεν έχω ούτε την παραμικρή ιδέα σχετικά με τη μορφή που ενδεχομένως να λάβει. Αποτελεί καίριο σφάλμα να διατυπώνεις θεωρίες εκ των προτέρων πριν δεις τα στοιχεία. Μείνε σε επιφυλακή, καλέ μου Γουώτσον, και δέξου τους όποιους νεώτερους επισκέπτες. Θα σου κάνω παρέα στο γεύμα αν τα καταφέρω.»

Arthur Conan Doyle

- 434 -

Όλη εκείνη την ημέρα και την επομένη ο Χολμς ήταν σε μια διάθεση την οποία οι φίλοι του θα αποκαλούσαν ολιγόλογη, και άλλοι κατήφιασμένη. Έτρεχε μέσα και έξω, κάπνιζε αδιάκοπα, έπαιζε αποσπάσματα στο βιολί του, βυθιζόταν σε ρεμβασμούς, καταβρόχθιζε σάντουιτς σε ακανόνιστες ώρες, και μετά δυσκολίας απαντούσε στις περι-στασιακές ερωτήσεις τις οποίες του έθεσα. Μου ήταν εμφανές πως τα πράγματα δεν πήγαιναν καλά για εκείνον ή την αναζήτηση του. Δε θα ανέφερε τίποτα σχετικά με την υπόθεση, και από τις εφημερίδες έμαθα τις λεπτομέρειες της προανακριτικής έρευνας, και της σύλληψης όπως και της επακόλουθης απελευθέρωσης του Τζων Μάιττον, του βαλέ του αποθανόντος. Η ιατροδικαστική αναφορά αποφάνθηκε το προφανές «Φόνος εκ Προμελέτης,» όμως οι ενεχόμενοι παρέμεναν πάντοτε άγνωστοι. Κανένα κίνητρο δεν είχε προταθεί. Το δωμάτιο ήταν γεμάτο αντικείμενα αξίας, ωστόσο κανένα δεν είχε κλαπεί. Τα έγγραφα του νεκρού άντρα δεν είχαν πειραχθεί. Εξετάστηκαν προσεκτικά, και έδειξαν πως ήταν ένθερμος σπουδαστής της διεθνούς πολιτικής, ακάματος κουτσομπόλης, αξιόλογος γλωσσολόγος, και ένας ακούραστος επιστολογράφος. Βρισκόταν σε στενές επαφές με τους σημαντικότερους πολιτικούς αρκετών χωρών. Όμως τίποτα συνταρακτικό δεν ανακαλύφθηκε μεταξύ των εγγράφων τα οποία γέμιζαν τα συρτάρια του. Όσον αφορά τις σχέσεις του με γυναίκες, εμφανίζονταν να είναι ετερόκλητες αλλά επιφα-νειακές. Είχε πολλές γνωριμίες μεταξύ τους, αλλά ελάχιστες φίλες, και καμία την οποία να αγαπούσε. Οι συνήθειες του ήταν τακτικές, η συμπεριφορά του διακριτική. Ο θάνατος του αποτελούσε απόλυτο μυστήριο, και πιθανόν να παρέμενε έτσι.

Όσο για τη σύλληψη του Τζων Μάιττον, του βαλέ, επρόκειτο για πράξη απελπισίας ως εναλλακτική προς την απόλυτη απραξία. Ωστόσο καμία υπόθεση δε θα ήταν δυνατόν να σταθεί εναντίον του. Είχε επισκεφθεί φίλους στο Χάμμερσμιθ εκείνη τη νύχτα. Το ΑΛΛΟΘΙ του ήταν ακλόνητο. Αληθεύει πως ξεκίνησε να επιστρέψει πριν την ώρα της ανακάλυψης του εγκλήματος, όμως η δική του εξήγηση πως


- 435 -

περπάτησε μέρος της διαδρομής φαινόταν πιθανή αρκετά λαμβάνοντας υπόψη την εξαιρετική καθαρότητα της βραδιάς. Είχε στην πραγματικότητα φτάσει στις δώδεκα η ώρα, και φάνηκε να είναι συντετριμμένος εκ της απρόσμενης τραγωδίας. Διατηρούσε πάντοτε καλές σχέσεις με το αφεντικό του. Αρκετά από τα υπάρχοντα του νεκρού –ιδιαίτερα ένα μικρό κουτί με ξυράφια – είχαν βρεθεί στα κουτιά του βαλέ, όμως έδωσε την εξήγηση πως ήταν δώρα από τον αποθανόντα, και η οικονόμος ήταν σε θέση να επιβεβαιώσει την ιστορία του. Ο Μάιττον ήταν στην εργοδοσία του Λούκας για τρία χρόνια. Ήταν αξιοσημείωτο πως ο Λούκας δεν έπαιρνε τον Μάιττον στην Ήπειρο μαζί του. Μερικές φορές επισκέφτηκε το Παρίσι για τρεις μήνες απανωτά, όμως ο Μάιττον παρέμεινε υπεύθυνος της οικίας της Οδού Γκόντολφιν. Όσον για την οικονόμο, δεν είχε ακούσει τίποτα τη νύχτα του εγκλήματος. Αν το αφεντικό της είχε κάποιον επισκέπτη τον είχε υποδεχθεί ο ίδιος.

Έτσι για τρία πρωινά το μυστήριο παρέμενε, από όσο ήμουν σε θέση να το ακολουθήσω στις εφημερίδες. Αν ο Χολμς γνώριζε περισσότερο είχε κρύψει τις προθέσεις του, όμως, καθώς μου ανέφερε πως ο Επιθεωρητής Λεστρέιντ τον είχε ενημερώσει σχετικά με την υπόθεση, ήξερα πως βρισκόταν σε στενή επαφή με κάθε εξέλιξη. Την τέταρτη ημέρα έκανε την εμφάνιση του ένα μακροσκελές τηλεγράφημα από το Παρίσι το οποίο έδειχνε να επιλύει το όλο ζήτημα.

«Μια ανακάλυψη έγινε μόλις από την Παρισινή αστυνομία,» ανέφερε η ΝΤΕΙΛΙ ΤΕΛΕΓΚΡΑΦ, «η οποία τραβά το πέπλο το οποίο επικρεμόταν γύρω από την τραγική μοίρα του κ. Εντουάρντο Λούκας, ο οποίος βρήκε το θάνατο βιαίως το βράδυ της προηγούμενης Δευτέρας στην οδό Γκόντολφιν, στο Ουέστμινστερ. Οι αναγνώστες μας θα θυμούνται πως ο αποθανών κύριος ευρέθη μαχαιρωμένος στο δωμάτιο του, και πως κάποιες υποψίες προσάπτονταν στο βαλέ του, ωστόσο η υπόθεση αυτή γκρεμίσθηκε ενάντια σε ένα ΑΛΛΟΘΙ. Χθες μια κυρία, η οποία είναι γνωστή ως Μαντάμ Ενρί Φορναγιέ, η οποία κατοικεί σε μια μικρή βίλα στην οδό Ώστερλιτζ,

Arthur Conan Doyle

- 436 -

αναφέρθηκε στις αρχές από τους υπηρέτες της ως φρενοβλαβής. Μια εξέταση απέδειξε πως όντως είχε αναπτύξει μια μανία επικίνδυνης και μόνιμης μορφής. Σε έρευνα της αστυνομίας είχε ανακαλυφθεί πως η Μαντάμ Ενρι Φορναγιέ είχε μόλις επιστρέψει από ταξίδι στο Λονδίνο την προηγούμενη Τρίτη, και υπάρχουν στοιχεία τα οποία τη συνδέουν με το έγκλημα στο Ουέστμινστερ. Μια σύγκριση των φωτογραφιών απέδειξαν οριστικά πως ο Μονσιέρ Ενρι Φορναγιέ και ο Εντουάρντο Λούκας αποτελούσαν στην πραγματικότητα ένα και το αυτό πρόσωπο, και πως ο αποθανών είχε για κάποιο λόγο ζήσει μια διπλή ζωή στο Λονδίνο και το Παρίσι. Η Μαντάμ Φορναγιέ, η οποία είναι Κρεολικής καταγωγής, έχει εξαιρετικά ευέξαπτη φύση, και έπασχε κατά το παρελθόν από κρίσεις ζηλοτυπίας οι οποίες κατέληξαν αθροιστικά σε φρενίτιδα. Εικάζεται πως κατά τη διάρκεια κάποιας εξ αυτών διέπραξε το τρομερό έγκλημα το οποίο προκάλεσε τέτοια αίσθηση στο Λονδίνο. Οι κινήσεις της κατά το βράδυ της Δευτέρας δεν έχουν ακόμη εξακριβωθεί, όμως δίχως αμφιβολία μια γυναίκα η οποία ανταποκρίνεται στην περιγραφή προσέλκυσε υπερβολική προσοχή στο Σταθμό του Τσάρινγκ Κρος την Τρίτη το πρωί από το αναστατωμένο παρουσιαστικό της και τη βιαιότητα των χειρονομιών της. Είναι πιθανόν, συνεπώς, πως το έγκλημα διεπράχθη είτε όταν είχε παραφρονήσει, είτε το άμεσο αποτέλεσμα του ήταν να εξωθήσει τη δυστυχή γυναίκα από τα λογικά της. Επί του παρόντος είναι ανίκανη να δώσει κάποια λογική κατάθεση του παρελθόντος, και οι γιατροί δε διατηρούν ελπίδες για την αποκατάσταση της λογικής της. Υπάρχουν αποδείξεις πως μια γυναίκα, η οποία θα μπορούσε να είναι η Μαντάμ Φορναγιέ, εθεάθη για μερικές ώρες το βράδυ της Δευτέρας να παρακολουθεί την οικία στην οδό Γκόντολφιν.»

«Τι λες σχετικά με αυτό, Χολμς;» Του είχα διαβάσει την

αφήγηση, καθώς τελείωνε το πρωινό του.


- 437 -

«Αγαπητέ μου Γουώτσον,» είπε, καθώς σηκώθηκε από το τραπέζι, και βημάτισε πέρα δώθε στο δωμάτιο, «έχεις υποστεί τα περισσότερα, μα δε σου ανέφερα τίποτα τις περασμένες τρεις ημέρες επειδή δεν υπήρχε κάτι να αναφέρω. Ακόμη και τώρα αυτή η αναφορά από το Παρίσι δε μας βοηθά ιδιαίτερα.»

«Μα σίγουρα είναι τελεσίδικη όσον αφορά το θάνατο του άντρα.»

«Ο θάνατος του άντρα είναι ένα απλό περιστατικό – ένα επουσιώδες επεισόδιο –εν συγκρίσει με τον πραγματικό μας στόχο, ο οποίος είναι να εντοπίσουμε το έγγραφο και να αποφύγουμε μια Ευρωπαϊκή καταστροφή. Μόνον ένα σημαντικό πράγμα συνέβη τις τελευταίες τρεις ημέρες και αυτό είναι πως τίποτα δε συνέβη. Λαμβάνω αναφορές σχεδόν κάθε ώρα από την Κυβέρνηση, και είναι βέβαιο πως πουθενά στην Ευρώπη δεν υπήρξε κάποιο ίχνος φασαρίας. Λοιπόν, αν αυτή η επιστολή είχε κυκλοφορήσει –όχι, ΔΕΝ μπορεί να κυκλοφορήσει– αλλά αν δεν έχει κυκλοφορήσει, τότε που να βρίσκεται; Ποιος την έχει; Γιατί παραμένει χαμένη; Αυτό είναι το ζήτημα το οποίο ταλανίζει το μυαλό μου σα σφυρί. Να ήταν, όντως, μια σύμπτωση που ο Λούκας βρήκε το θάνατο του τη βραδιά που η επιστολή εξαφανίσθηκε; Έφθασε ποτέ η επιστολή στα χέρια του; Αν ναι, γιατί δε βρίσκεται μεταξύ των έγγραφων του; Μήπως αυτή η τρελή σύζυγος την πήρε μαζί της στο Παρίσι; Αν ναι, βρίσκεται στο σπίτι της στο Παρίσι; Πως θα μπορούσα να ψάξω για αυτή δίχως να εγείρω τις υποψίες της Παρισινής αστυνομίας; Πρόκειται περί υπόθεσης, αγαπητέ μου Γουώτσον, όπου ο νόμος είναι τόσο επικίνδυνος για εμάς όσο είναι και οι εγκληματίες. Κάθε ανθρώπινο χέρι είναι στραμμένο ενάντια μας, και όμως τα συμφέροντα που διακυβεύονται είναι κολοσσιαία. Αν κατόρθωνα να τη φέρω σε αίσια κατάληξη θα ήταν βέβαιο πως θα αποτελούσε το αποκορύφωμα της καριέρας μου. Αχά, ορίστε τα νεώτερα από το μέτωπο!» Έριξε μια βιαστική ματιά στο σημείωμα που μόλις είχε παραδοθεί. «Όπα! Ο Λεστρέιντ φαίνεται πως παρατήρησε

Arthur Conan Doyle

- 438 -

κάτι ενδιαφέρον. Βάλε το καπέλο σου, Γουώτσον, και θα κατηφορίσουμε παρέα στο Ουέστμινστερ.»

Ήταν η πρώτη μου επίσκεψη στον τόπο του εγκλήματος —ένα ψηλό, μουντό, στενό σπίτι, καθωσπρέπει, τυπικό, και συμπαγές, όπως ο αιώνας που το γέννησε. Τα χαρακτηριστικά του Λεστρέιντ που έφερναν στο μυαλό κάτι από μπουλντόγκ μας παρακολουθούσαν από τον μπροστινό παράθυρο, και μας χαιρέτησε ενθέρμως όταν ένας μεγαλόσωμος αστυνομικός άνοιξε την πόρτα για να μπούμε. Το δωμάτιο στο οποίο οδηγηθήκαμε ήταν αυτό στο οποίο είχε διαπραχθεί το έγκλημα, όμως κανένα ίχνος του δεν απέμενε, εκτός μιας άσχημης, ακανόνιστης κηλίδας πάνω στο χαλί. Το χαλί ήταν ένα μικρό τετράγωνο κιλίμι στο κέντρο του δωματίου, κυκλωμένο από μια φαρδιά έκταση όμορφου, παλιομοδίτικου, ξύλινου πατώματος από τετράγωνα τμήματα εξαιρετικά λουστραρισμένα. Πάνω από το τζάκι βρισκόταν μια υπέροχη προθήκη όπλων, ένα εκ των οποίων είχε χρησιμοποιηθεί την τραγική εκείνη νύχτα. Στο παράθυρο βρισκόταν ένα πολυτελές γραφείο, και κάθε λεπτομέρεια του διαμερίσματος, οι πίνακες, τα χαλιά, και οι κουρτίνες, όλα επιδείκνυαν προς ένα γούστο το οποίο ήταν πολυτελές στο όριο της θηλυπρέπειας.

«Είδες τα Παρισινά νέα;» ρώτησε ο Λεστρέιντ. Ο Χολμς ένευσε. «Οι Γάλλοι φίλοι μας φαίνεται πως έπεσαν διάνα

αυτήν τη φορά. Δεν τίθεται ζήτημα πως είναι όπως τα λένε. Χτύπησε την πόρτα –επίσκεψη έκπληξη, φαντάζομαι, γιατί ζούσε τη ζωή του σε αδιαπέραστα διαμερίσματα. Την άφησε να περάσει μέσα –δεν μπορούσε να την αφήσει στον δρόμο. Του είπε με ποιον τρόπο τον εντόπισε, τον επέπληξε, το ένα πράγμα έφερε το άλλο, και έπειτα με αυτό το ξιφίδιο που βρέθηκε εύκαιρο το τέλος ήρθε γοργά. Δεν έγιναν όλα στη στιγμή, όμως, γιατί αυτές οι καρέκλες σπρώχτηκαν στην άλλη μεριά, και εκείνος κρατούσε μια στο χέρια του σα να προσπαθούσε να την αποτρέψει με αυτή. Τα έχουμε όλα ξεκάθαρα σα να τα είδαμε.»


- 439 -

Ο Χολμς ανασήκωσε τα φρύδια του. «Και εντούτοις έστειλες να με καλέσουν;» «Α, ναι, αυτό είναι άλλο θέμα – μια απλή λεπτομέρεια,

αλλά το είδος του πράγματος για το οποίο ενδιαφέρεσαι – αλλόκοτο, ξέρεις, και ίσως να το αποκαλούσες τερατώδες. Δεν έχει καμία σχέση με το βασικό γεγονός – δεν μπορεί να έχει, εκ πρώτης όψεως.»

«Τι είναι, τότε;» «Να σου πω, ξέρεις, έπειτα από ένα έγκλημα τέτοιου

είδους προσέχουμε ιδιαίτερα να διατηρήσουμε τα πράγματα στις θέσεις τους. Σήμερα το πρωί, καθώς ο άντρας κηδεύτηκε και η έρευνα τελείωσε – όσον αφορά το δωμάτιο ετούτο – σκεφτήκαμε να καθαρίσουμε λιγάκι. Αυτό το χαλί. Βλέπεις, δεν είναι κολλημένο στο πάτωμα· είναι απλά ριγμένο πάνω του. Μας δόθηκε η ευκαιρία να το σηκώσουμε. Βρήκαμε --»

Το πρόσωπο του Χολμς εντάθηκε σε ανυπομονησία. «Βασικά, είμαι σίγουρος πως δε θα μάντευες ούτε σε

εκατό χρόνια τι βρήκαμε. Βλέπεις αυτήν την κηλίδα στο χαλί; Λοιπόν, μεγάλη ποσότητα θα πρέπει να το διαπότισε, έτσι δεν είναι;»

«Αναμφίβολα θα πρέπει.» «Λοιπόν, θα εκπλαγείς μαθαίνοντας πως δεν υπάρχει

καμία κηλίδα πάνω στο ξύλο η οποία να ανταποκρίνεται.» «Καμία κηλίδα! Μα θα έπρεπε --» «Ναι· έτσι θα έλεγες. Όμως παραμένει το γεγονός πως

δεν υπάρχει.» Ανασήκωσε την γωνία του χαλιού στο χέρι του και,

γυρίζοντας το, έδειξε πως ήταν όντως όπως τα έλεγε. «Μα η κάτω πλευρά είναι το ίδιο κηλιδωμένη όπως και

η πάνω. Θα πρέπει να άφησε κάποιο σημάδι.» Ο Λεστρέιντ γέλασε με ικανοποίηση που κατόρθωσε

να προβληματίσει τον διάσημο ειδικό. «Τώρα θα σου εκθέσω την εξήγηση μου. ΥΠΑΡΧΕΙ μια

δεύτερη κηλίδα, όμως δεν ανταποκρίνεται με την άλλη. Δες και μόνος σου.» Καθώς μίλησε γύρισε ένα άλλο μέρος του χαλιού, και εκεί, μετά βεβαιότητας, υπήρχε μια μεγάλη

Arthur Conan Doyle

- 440 -

βαθυκόκκινη κηλίδα επί της τετράγωνης λευκής επιφάνειας του παλιομοδίτικου πατώματος. «Τι συμπεραίνεις από αυτό, κ. Χολμς;»

«Μα, είναι αρκετά απλό. Οι δυο κηλίδες όντως

αντιστοιχούσαν, όμως το χαλί περιστράφηκε. Καθώς ήταν τετράγωνο και αστερέωτο έγινε εύκολα.»

Η αστυνομία δεν έχει ανάγκη, κ. Χολμς, να τους πεις πως το χαλί πρέπει να περιστράφηκε. Αυτό είναι αρκετά σαφές, γιατί οι κηλίδες βρίσκονται η μία πάνω από την άλλη –αν το στρώσεις έτσι. Όμως αυτό που θέλω να μάθω είναι, ποιος μετακίνησε το χαλί, και για ποιόν λόγο;»

Έβλεπα από το αυστηρό πρόσωπο του Χολμς πως παλλόταν από μια εσωτερική αναστάτωση.

«Κοίτα να δεις, Λεστρέιντ,» είπε, «ήταν ο αστυνομικός στο διάδρομο υπεύθυνος του χώρου καθ’ όλη τη διάρκεια;»

«Ναι, ήταν.» «Λοιπόν, άκουσε τη συμβουλή μου. Εξέτασε τον

προσεκτικά. Μην το κάνεις μπροστά μας. Θα σε περιμένουμε εδώ. Πάρε τον στο πίσω δωμάτιο. Ρώτησε τον πως τόλμησε να δεχθεί κόσμο και να τους αφήσει μόνους στο δωμάτιο. Μην τον ρωτήσεις αν το έκανε. Πάρε το ως δεδομένο. Πες του πως


- 441 -

ΓΝΩΡΙΖΕΙΣ ότι κάποιος βρισκόταν εδώ. Πίεσε τον. Πες του πως μια πλήρη ομολογία είναι η μόνη του ευκαιρία για επιείκεια. Κάνε όπως ακριβώς σου λέω!»

«Μα τον Γεώργιο, αν γνωρίζει θα το ξεκαθαρίσω μαζί του!» φώναξε ο Λεστρέιντ. Όρμησε στο διάδρομο, και λίγες στιγμές αργότερα η εκφοβιστική φωνή του αντήχησε από το πίσω δωμάτιο.

«Τώρα, Γουώτσον, τώρα!» φώναξε ο Χολμς, με φρενήρη

ανυπομονησία. Όλη η δαιμονική δύναμη του ανθρώπου που κρυβόταν πίσω από την αδιαφορία ξέσπασε σε έναν παροξυσμό ενέργειας. Τράβηξε το κιλίμι από το πάτωμα, και στην στιγμή είχε πέσει σε χέρια και σε πόδια τραβώντας καθένα από τα τετράγωνα κομμάτια ξύλου από κάτω. Ένα γύρισε στο πλάι καθώς έχωσε τα νύχια στην άκρη του. Άνοιξε σαν το καπάκι ενός κουτιού. Μια μικρή μαύρη κοιλότητα ανοίχτηκε από κάτω του. Ο Χολμς έχωσε τα ανυπόμονα χέρια του μέσα, και τα τράβηξε έξω με ένα πικρό γρύλισμα θυμού και απογοήτευσης. Ήταν άδειο.

«Γρήγορα, Γουώτσον, γρήγορα! Κλείσε το ξανά!» Το ξύλινο καπάκι είχε αποκατασταθεί, και το χαλί είχε μόλις

Arthur Conan Doyle

- 442 -

στρωθεί και ισιωθεί όταν η φωνή του Λεστρέιντ ακούστηκε από τον διάδρομο. Βρήκε τον Χολμς να ακουμπά νωχελικά πάνω στο γείσο του τζακιού, παραιτημένα και στωικά, επιχειρώντας να καλύψει τα ακατανίκητα χασμουρητά του.

«Με συγχωρείς που σε άφησα να περιμένεις, κ. Χολμς. Βλέπω πως πλήττεις θανάσιμα με την όλη υπόθεση. Λοιπόν, ομολόγησε, τα πάντα. Έλα μέσα, ΜακΦέρσον. Ας ακούσουν οι κύριοι την πλέον ασυγχώρητη συμπεριφορά σου.»

Ο μεγαλόσωμος αστυνομικός, κατασυγχισμένος και μεταμελημένος, μπήκε δειλά στο δωμάτιο.

«Δεν είχα κακή πρόθεση, κύριε, είμαι σίγουρος. Η νεαρή γυναίκα ήρθε στην πόρτα χθες το απόγευμα – έκανε λάθος σπίτι, έτσι έγινε. Και έπειτα αρχίσαμε να μιλάμε. Είναι μοναχικά, όταν έχεις βάρδια εδώ όλη την μέρα.»

«Λοιπόν, τι συνέβη τότε;» «Ήθελε να δει που είχε γίνει το έγκλημα –τα είχε

διαβάσει όλα στις εφημερίδες, είπε. Επρόκειτο για μια εξαιρετικά καθωσπρέπει, γλυκομίλητη νεαρή, κύριε, και δε θεώρησα κακό να την αφήσω να ρίξει μια ματιά. Όταν είδε το σημάδι στο χαλί, σωριάστηκε καταγής και έμεινε εκεί λες κι ήταν πεθαμένη. Έτρεξα πίσω και πήρα λίγο νερό, όμως δεν μπορούσα να τη συνεφέρω. Τότε έκανα τον γύρο πηγαίνοντας στο Άιβυ Πλαντ για λίγο μπράντυ, και μέχρι την ώρα που επέστρεψα η νεαρή γυναίκα είχε συνέρθει και φύγει –νοιώθοντας ντροπή, θα τολμούσα να πω, και μη τολμώντας να με αντικρίσει.»

«Και πως μετακινήθηκε αυτό το κιλίμι;» «Να σας πω, κύριε, ήταν κομμάτι τραβηγμένα,

σίγουρα, όταν γύρισα πίσω. Βλέπετε, έπεσε πάνω του, και ακουμπά πάνω σε γυαλισμένο πάτωμα μην έχοντας κάτι να το κρατά στην θέση του. Το ίσιωμα μετέπειτα.»

«Να σου γίνει μάθημα πως δεν μπορείς να με εξαπατήσεις, αστυφύλακα ΜακΦέρσον,» είπε ο Λεστρέιντ, με σοβαρότητα. «Δεν αμφιβάλω πως θεώρησες ότι αυτή η παράβαση του καθήκοντος σου δε θα ανακαλυπτόταν ποτέ, και εντούτοις μια απλή ματιά στο κιλίμι αυτό ήταν αρκετή για


- 443 -

να με πείσει πως κάποιος είχε επισκεφθεί το δωμάτιο. Είσαι τυχερός, άνθρωπε μου, που τίποτα δεν λείπει, ειδάλλως θα βρισκόσουν στην οδό Κουήρ83

«Φυσικά, ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρον. Η γυναίκα αυτή αστυνόμε βρέθηκε εδώ μόνο μια φορά;»

. Λυπούμαι που σε κάλεσα να κατέβεις εδώ κάτω για μια τόσο ασήμαντη υπόθεση, κ. Χολμς, όμως σκέφτηκα πως το στοιχείο ότι η δεύτερη κηλίδα δεν ανταποκρινόταν στην πρώτη θα σε ενδιέφερε.»

«Μάλιστα, κύριε, μόνο μία.» «Ποια ήταν;» «Δε γνωρίζω το όνομα, κύριε. Απαντούσε σε μια

αγγελία σχετικά με δακτυλογράφηση, και ήρθε στον λάθος αριθμό – πολύ ευχάριστη, αριστοκρατική νεαρή, κύριε.»

«Ψηλή; Όμορφη;» «Μάλιστα, κύριε· επρόκειτο για μια καλοαναθρεμμένη

νεαρή. Υποθέτω πως ίσως να την αποκαλούσατε όμορφη. Ίσως κάποιοι να έλεγαν πως ήταν εξαιρετικά όμορφη. ‘Αστυνόμε, αφήστε με να ρίξω μια ματιά!’ μου λέει. Είχε χαριτωμένους, γλυκομίλητους τρόπους, όπως θα έλεγε κάποιος, και σκέφτηκα πως δεν ήταν κακό να την αφήσω να περάσει λιγάκι την πόρτα.»

«Πως ήταν ντυμένη;» «Σοβαρά, κύριε – με ένα μακρύ μαντώ μέχρι τα πόδια

της.» «Τι ώρα ήταν;» «Είχε μόλις αρχίσει να σουρουπώνει. Άναβαν τις

λάμπες όταν επέστρεψα με το μπράντυ.» «Πολύ καλά,» είπε ο Χολμς. «Έλα, Γουώτσον, πιστεύω

πως έχουμε σημαντικότερη δουλειά αλλού.» Καθώς αφήσαμε το σπίτι ο Λεστρέιντ παρέμεινε στο

μπροστινό δωμάτιο, ενώ ο μεταμελημένος αστυνομικός μας άνοιξε την πόρτα για να βγούμε. Ο Χολμς στράφηκε στο σκαλοπάτι και έδειξε κάτι στο χέρι του. Ο αστυνομικός κοίταξε επίμονα.

83 (???Queer Street) Κάτι για απολυμένους ή δυσμενής μετάθεση?

Arthur Conan Doyle

- 444 -

«Θεούλη μου, κύριε!» φώναξε, με έκπληξη στο πρόσωπο του. Ο Χολμς έφερε το δάκτυλο του στα χείλη, έβαλε και πάλι το χέρι στην τσέπη του πέτου του και ξέσπασε στα γέλια καθώς στραφήκαμε και πάλι στον δρόμο. «Έξοχα!» είπε. «Έλα, φίλε Γουώτσον, ηχεί το κάλεσμα της αυλαίας για την τελευταία πράξη. Θα ανακουφιστείς μαθαίνοντας πως δε θα υπάρχει κανένας πόλεμος, πως ο (Right) Εντιμότατος Τρελάνεϋ Χόουπ δε θα υποστεί καμία αναποδιά στη λαμπρή του σταδιοδρομία, πως ο αδιάκριτος Ηγεμόνας δε θα λάβει καμία τιμωρία για την αδιακρισία του, πως ο Πρωθυπουργός δε θα έχει κάποια επιπλοκή επί Ευρωπαϊκών θεμάτων να επιλύσει, και πως με λίγο τακτ και κατάλληλη διαχείριση εκ μέρους μας κανείς δε θα χάσει δεκάρα84

Το μυαλό μου πλημμύρισε με θαυμασμό για τον εξαιρετικό αυτόν άνθρωπο.

για ότι ενδεχομένως να απέβαινε ένα ιδιαιτέρως άσχημο περιστατικό.»

«Την έλυσες!» φώναξα. «Ούτε κατ’ ιδέα, Γουώτσον. Υπάρχουν ορισμένα

σημεία τα οποία είναι τόσο ανεξιχνίαστα όσο ποτέ. Όμως έχουμε τόσο πολλά που θα είναι λάθος μας αν δεν κατορθώσουμε να βρούμε τα υπόλοιπα. Θα πάμε ευθύς στο Ουάιτχωλ Τερέις και θα φέρουμε το θέμα στην κορύφωση του.»

Όταν φτάσαμε στην κατοικία του Γραμματέα επί των Ευρωπαϊκών θεμάτων ο Σέρλοκ Χολμς ζήτησε τη Λαίδη Χίλντα Τρελάνεϋ. Οδηγηθήκαμε στο καθιστικό.

«Κύριε Χολμς!» είπε η κυρία, και το πρόσωπο της ήταν κόκκινο από την αγανάκτηση της, «είναι εντελώς άδικο και αχάριστο εκ μέρους σας. Επιθυμούσα, όμως εξήγησα, να κρατήσετε την επίσκεψη μου σε εσάς μυστική, αλλιώς ο σύζυγος μου θα σκεφτόταν πως παρεμβαίνω στις υποθέσεις του. Και εντούτοις εσείς με εκθέτετε σε κίνδυνο ερχόμενος εδώ και δείχνοντας έτσι πως υπάρχουν επαγγελματικές σχέσεις μεταξύ μας.»

84 nobody will be a penny the worse


- 445 -

«Δυστυχώς, μαντάμ, δεν είχα κάποια άλλη δυνατή εναλλακτική. Μου ανετέθη να ανακτήσω αυτό το απείρως σημαντικό έγγραφο. Οφείλω συνεπώς να σας ζητήσω, μαντάμ, να δείξετε την καλοσύνη και μου το δώσετε.»

Η κυρία τινάχτηκε όρθια, με το χρώμα να έχει χαθεί

στη στιγμή από το όμορφο πρόσωπο της. Τα μάτια της πάγωσαν –κλονίσθηκε– σκέφτηκα πως θα λιποθυμούσε. Τότε καταβάλλοντας σημαντική προσπάθεια συνήρθε από την έκπληξη, και μια αφάνταστη έκπληξη και αγανάκτηση έδιωξαν κάθε άλλη έκφραση από το πρόσωπο της.

«Με –με προσβάλετε, κ. Χολμς.» «Ελάτε, ελάτε, μαντάμ, είναι μάταιο. Δώστε την

επιστολή.» «Όρμησε να χτυπήσει το κουδούνι. «Ο μπάτλερ θα σας οδηγήσει έξω.» «Μη χτυπήσετε, Λαίδη Χίλντα. Αν το κάνετε, τότε κάθε

ειλικρινή προσπάθεια μου προς αποφυγή ενός σκανδάλου θα αποτύγχαναν. Αν εργαστείτε μαζί μου είμαι σε θέση να τα κανονίσω όλα. Αν εργαστείτε εναντίον μου θα είμαι υποχρεωμένος να σας εκθέσω.»

Arthur Conan Doyle

- 446 -

Εκείνη στάθηκε με μια μεγαλοπρεπή περιφρόνηση, μια βασιλική μορφή, τα μάτια της καρφωμένα στα δικά του σα να ήθελε να διαβάσει την ίδια του την ψυχή. Το χέρι της βρισκόταν στο κουδούνι, όμως είχε αποφύγει να το χτυπήσει.

«Προσπαθείτε να με τρομοκρατήσετε. Δεν είναι ανδροπρεπές πράγμα, κ. Χολμς, να έρχεστε εδώ και να εκβιάζετε μια γυναίκα. Λέτε πως γνωρίζετε κάτι. Τι είναι αυτό το οποίο γνωρίζετε;»

«Παρακαλώ καθίστε, μαντάμ. Θα τραυματιστείτε αν πέσετε. Δε θα μιλήσω αν δεν καθίσετε. Σας ευχαριστώ.»

«Σας δίνω πέντε λεπτά, κ. Χολμς.» «Ένα αρκεί, Λαίδη Χίλντα. Γνωρίζω σχετικά με την

επίσκεψη σας στον Εντουάρντο Λούκας, της παράδοσης του εγγράφου από εσάς, και της μεθόδου υπό την οποία πήρατε την επιστολή από τον κρυψώνα της κάτω από το χαλί.»

Τον κοίταξε με κάτωχρο πρόσωπο και ξεροκατάπιε δυο φορές πριν κατορθώσει να μιλήσει.

«Είστε τρελός, κ. Χολμς –είστε τρελός!» φώναξε, τελικά.

Τράβηξε ένα μικρό κομμάτι χαρτόνι από την τσέπη του. Επρόκειτο για το πρόσωπο μιας γυναίκας κομμένο από ένα πορτραίτο.

«Το είχα μαζί μου επειδή θεώρησα πως ίσως να ήταν χρήσιμο,» είπε. «Ο αστυνομικός την αναγνώρισε.»

Εκείνη άφησε μια πνιχτή κραυγή και το κεφάλι της έπεσε πίσω στην καρέκλα.

«Ελάτε, Λαίδη Χίλντα. Έχετε την επιστολή. Το ζήτημα μπορεί ακόμη να διευθετηθεί. Δεν έχω καμία πρόθεση να σας προκαλέσω πρόβλημα. Το καθήκον μου ολοκληρώνεται


- 447 -

μόλις επιστρέψω τη χαμένη επιστολή στον σύζυγο σας. Ακούστε τη συμβουλή μου και φανείτε ειλικρινής απέναντι μου· είναι η μοναδική σας ευκαιρία.»

Το κουράγιο της ήταν αξιοθαύμαστο. Ακόμη και τώρα δε δεχόταν την ήττα.

«Σας το λέω και πάλι, κ. Χολμς, πως βρισκόσαστε υπό την επήρεια κάποιας αλλόκοτης φαντασίωσης.»

Ο Χολμς σηκώθηκε από την καρέκλα του. «Λυπούμαι για εσάς, Λαίδη Χίλντα. Έκανα ότι

καλύτερο μπορούσα για σας· βλέπω πως ήταν όλα μάταια.» Χτύπησε το κουδούνι. Ο μπάτλερ εισήλθε. «Βρίσκεται ο κ. Τρελάνεϋ Χόουπ σπίτι;» «Θα επιστρέψει, κύριε, στις μία πάρα τέταρτο.» Ο Χολμς κοίταξε το ρολόι του. «Ακόμη ένα τέταρτο της ώρας,» είπε. «Πολύ καλά, θα

περιμένω.» Ο μπάτλερ μόλις που είχε κλείσει την πόρτα πίσω του

όταν η Λαίδη Χίλντα είχε βρεθεί στα γόνατα του Χολμς, τα χέρια της απλωμένα, το όμορφο πρόσωπο της ανασηκωμένο και γεμάτο δάκρια.

«Ω, λυπηθείτε με, κ. Χολμς! Λυπηθείτε με!» εκλιπάρησε, σε μια φρενίτιδα ικεσίας. «Για όνομα του Θεού, μην του το πείτε! Τον αγαπώ τόσο! Δε θα έφερνα ούτε μια σκιά στην ζωή του, και αυτό ξέρω πως θα έσπαζε την ευγενική καρδιά.»

Ο Χολμς σήκωσε την λαίδη. «Είμαι ευτυχής, μαντάμ, που ήρθατε στα λογικά ακόμη και ετούτη την τελευταία στιγμή! Δεν έχουμε ούτε στιγμή για χάσιμο. Που είναι η επιστολή;»

Εκείνη όρμησε σε ένα γραφείο, το ξεκλείδωσε, και ανέσυρε από μέσα ένα μακρύ γαλάζιο φάκελο.

«Ορίστε, κ. Χολμς. «Εύχομαι85

«Πώς να την επιστρέψουμε;» μουρμούρισε ο Χολμς. «Γρήγορα, γρήγορα, πρέπει να σκεφτούμε κάποιο τρόπο! Που βρίσκεται το διπλωματικό κουτί;»

να μην το είχα δει ποτέ!»

85 Would to Heaven

Arthur Conan Doyle

- 448 -

«Ακόμη στο υπνοδωμάτιο του.» «Τι αναπάντεχη τύχη! Σύντομα, μαντάμ, φέρτε την

εδώ!» Μια στιγμή αργότερα είχε εμφανιστεί με ένα επίπεδο

κόκκινο κουτί στο χέρι της. «Πως το ανοίξατε προηγουμένως; Έχετε αντίγραφο

του κλειδιού; Ναι, μα φυσικά έχετε. Ανοίξτε το!» Από το μπούστο της η Λαίδη Χίλντα τράβηξε ένα μικρό

κλειδί. Το κουτί άνοιξε. Ήταν γεμάτο με έγγραφα. Ο Χολμς έριξε τον μπλε φάκελο βαθιά μέσα τους, μεταξύ των φύλων κάποιου άλλου εγγράφου. Το κουτί κλειδώθηκε, και επέστρεψε στο υπνοδωμάτιο.

«Τώρα είμαστε έτοιμοι για εκείνον,» είπε ο Χολμς· «έχουμε ακόμη δέκα λεπτά. Φθάνω στα άκρα για να σας καλύψω, Λαίδη Χίλντα. Σε αντάλλαγμα θα αφιερώσετε τον χρόνο να μου αναφέρετε ειλικρινά το πραγματικό νόημα της ιδιαζούσης αυτής ιστορίας.»

«Κύριε Χολμς, θα σας πω τα πάντα,» φώναξε η λαίδη. «Ω, κ. Χολμς, θα έκοβα το δεξί μου χέρι αντί να του προκαλέσω μια στιγμή θλίψης! Δεν υπάρχει άλλη γυναίκα στο Λονδίνο η οποία να αγαπά τον άντρα της όπως εγώ, και εντούτοις αν ήξερε το πώς είχα ενεργήσει – πως είχα υποχρεωθεί να ενεργήσω – δε θα με συγχωρούσε ποτέ. Γιατί η τιμή του είναι τόσο σημαντική που δε θα ξεχνούσε είτε θα συγχωρούσε ένα στραβοπάτημα σε κάποιον άλλο. Βοηθήστε με, κ. Χολμς! Η ευτυχία μου, η ευτυχία του, οι ζωές μας οι ίδιες διακυβεύονται!»

«Σύντομα, μαντάμ, ο χρόνος στενεύει!» «Επρόκειτο για ένα δικό μου γράμμα, κ. Χολμς, μια

αδιάκριτη επιστολή γραμμένη πριν τον γάμο μας – ενός ανόητου γράμματος, του γράμματος ενός παρορμητικού(?), ερωτευμένου κοριτσιού. Δεν είχα κακή πρόθεση, και όμως θα το είχαμε θεωρήσει εγκληματικό. Αν είχε διαβάσει το γράμμα εκείνο η εμπιστοσύνη του θα είχε εξανεμιστεί για πάντα. Πάνε χρόνια από τότε που το έγραψα. Είχα φαντασθεί πως το όλο ζήτημα είχε ξεχασθεί. Τότε εντέλει έμαθα από εκείνον τον


- 449 -

άντρα, τον Λούκας, πως είχε φτάσει στα χέρια του, και πως εκείνος θα τον εξέθετε ενώπιον του συζύγου μου. Επικαλέσθηκα το έλεος του. Είπε πως θα επέστρεφε το γράμμα μου αν του πήγαινα ένα συγκεκριμένο έγγραφο το οποίο περιέγραψε στο διπλωματικό κουτί του συζύγου μου. Είχε κάποιον κατάσκοπο στο γραφείο ο οποίος του είχε αναφέρει την ύπαρξη του. Με διαβεβαίωσε πως τίποτα κακό δε θα συνέβαινε στον άντρα μου. Βάλτε τον εαυτό σας στην θέση μου, κ. Χολμς! Τι να έκανα;»

«Να εμπιστευόσασταν τον σύζυγο σας.» «Δε μπορούσα, κ. Χολμς, δεν μπορούσα! Αφενός

έδειχνε ως βέβαιη καταστροφή· αφετέρου, όσο τρομερό κι αν φαινόταν το να πάρω το έγγραφο του συζύγου μου, σε ένα θέμα πολιτικής δεν κατανοούσα τις συνέπειες, ενώ στο ζήτημα της καρδιάς και της εμπιστοσύνης όλα μου ήταν ξεκάθαρα. Το έκανα, κ. Χολμς! Έβγαλα ένα εκμαγείο του κλειδιού του· εκείνος ο άντρας, ο Λούκας, με εφοδίασε με ένα αντίγραφο. Άνοιξε το διπλωματικό κουτί, πήρα το χαρτί, και το μετέφερα στην οδό Γκόντολφιν.»

«Τι συνέβη εκεί, μαντάμ;» «Χτύπησα την πόρτα όπως είχε συμφωνηθεί. Ο Λούκας

την άνοιξε. Τον ακολούθησα στο δωμάτιο του, αφήνοντας την πόρτα της εισόδου μισάνοιχτη πίσω μου, γιατί φοβόμουν να μείνω μόνη με τον άνθρωπο εκείνο. Θυμάμαι πως υπήρχε μια γυναίκα απέξω καθώς μπήκα. Η συναλλαγή τελείωσε σύντομα. Είχε το γράμμα μου στο γραφείο του· του παρέδωσα το έγγραφο. Μου έδωσε το γράμμα. Εκείνη τη στιγμή ακού-στηκε ένας θόρυβος από την πόρτα. Βήματα ήχησαν στο διάδρομο. Ο Λούκας βιαστικά τράβηξε το χαλί, έριξε το έγγραφο μέσω σε κάποιο κρυψώνα εκεί, και το κάλυψε.

«Τα όσα συνέβησαν κατόπιν μοιάζουν σα κάποιο εφιαλτικό όνειρο. Θυμάμαι την εικόνα ενός μελαχρινού, μανιασμένου προσώπου, τη φωνή μιας γυναίκας, η οποία στρίγκλιζε στα Γαλλικά, ‘Η αναμονή μου δεν ήταν μάταιη. Επιτέλους, επιτέλους σε έπιασα μαζί της!’ Υπήρξε μια άγρια πάλη. Τον είδα με μια καρέκλα στο χέρι του, και ένα μαχαίρι

Arthur Conan Doyle

- 450 -

λαμπύρισε στο δικό της. Έφυγα τρέχοντας από την τρομερή σκηνή, από το σπίτι, και μόνον το επόμενο πρωί στην εφημερίδα έμαθα την φρικτή έκβαση. Εκείνη τη νύχτα ήμουν χαρούμενη, γιατί είχα το γράμμα μου, και δεν είχα δει ακόμη τι θα έφερνε το μέλλον.

«Το επόμενο πρωί ήταν που συνειδητοποίησα πως το μόνο που είχα κάνει ήταν να ανταλλάξω το ένα πρόβλημα με ένα άλλο. Η αγωνία του συζύγου μου στην απώλεια του εγγράφου μου ράγισε την καρδιά. Μετά δυσκολίας απέτρεψα από τον εαυτό μου εκεί επιτόπου να μη γονατίσω στα πόδια του και να του πω τι είχα κάνει. Αλλά πάλι αυτό θα σήμαινε μια ομολογία του παρελθόντος. Ήρθα σε εσάς εκείνο το πρωί ώστε να κατανοήσω το μέγεθος του αδικήματος μου. Από τη στιγμή που το κατάλαβα το μυαλό μου όλο στράφηκε στη μοναδική σκέψη να πάρω πίσω το έγγραφο του συζύγου μου. Θα έπρεπε να είναι ακόμη εκεί που ο Λούκας το είχε τοποθετήσει, γιατί είχε κρυφτεί πριν εκείνη η φριχτή γυναίκα μπει στο δωμάτιο. Αν δεν υπήρχε ο ερχομός της, δε θα γνώριζα που ήταν ο κρυψώνας του. Πώς όμως θα έμπαινα στο δωμάτιο; Επί δυο ημέρες παρακολουθούσα το μέρος, όμως η πόρτα δεν έμεινε ούτε στιγμή ανοικτή. Την περασμένη βραδιά έκανα την τελευταία απόπειρα μου. Το τι έκανα και πως το επέτυχα, ήδη το γνωρίζετε. Έφερα το έγγραφο πίσω μαζί μου, και σκεφτόμουν να το καταστρέψω αφού δεν έβρισκα κάποιο τρόπο να το επιστρέψω, δίχως να ομολογήσω την ενοχή μου στον σύζυγο μου. Μα τους ουρανούς, ακούω το βήμα του στην σκάλα!»

Ο Υπουργός επί των Ευρωπαϊκών μπήκε εξημμένος στο δωμάτιο.

«Κάποια νέα, κ. Χολμς, κάποια νέα;» φώναξε. «Έχω μερικές ελπίδες.» «Ω, δόξα το Θεό!» Το πρόσωπο του φωτίστηκε. «Ο

Πρωθυπουργός θα γευματίσει παρέα μου. Μπορεί να μοιραστεί τις ελπίδες σας; Έχει νεύρα από ατσάλι, και ωστόσο γνωρίζω πως ελάχιστα έχει κοιμηθεί από το τρομερό εκείνο γεγονός. Τζέικομπς, θα ζητήσεις από τον Πρωθυπουργό να


- 451 -

ανέβει; Όσο για εσένα, καλή μου, φοβούμαι πως είναι ζήτημα πολιτικής φύσης. Θα σε συναντήσουμε σε λίγα λεπτά στην τραπεζαρία.»

Η συμπεριφορά του Πρωθυπουργού ήταν συγκρατη-μένη, όμως διέκρινα από τη λάμψη στα μάτια του και τις νευρικές κινήσεις των ισχνών χεριών του πως μοιραζόταν τη συγκίνηση του νεώτερου συναδέλφου του.

«Αντιλαμβάνομαι πως έχετε κάτι να αναφέρετε, κ. Χολμς;»

«Απολύτως αρνητικό ως στιγμής», απάντησε ο φίλος μου. «Έχω εξετάσει κάθε σημείο στο οποίο θα υπήρχε πιθανό-τητα να βρίσκεται, και είμαι βέβαιος πως δεν υπάρχει αναμενόμενος κίνδυνος.»

«Εντούτοις αυτό δεν αρκεί, κ. Χολμς. Δε μπορούμε να ζούμε για πάντα σε ένα τέτοιο ηφαίστειο. Οφείλουμε να ανακαλύψουμε κάτι καθοριστικό.»

«Έχω κάποιες ελπίδες να το εντοπίσουμε. Εξ ‘ου και ο λόγος για τον οποίο βρίσκομαι εδώ. Όσο περισσότερο σκέφτο-μαι το ζήτημα τόσο περισσότερο πείθομαι πως το γράμμα δεν έφυγε ποτέ από την οικία.»

«Κύριε Χολμς!» «Αν είχε φύγει θα είχε μετά βεβαιότητας κοινοποιηθεί

μέχρι τώρα.» «Μα για ποιόν λόγο κάποιος θα το έπαιρνε με σκοπό

να το κρατήσει σπίτι του;» «Δεν είμαι πεπεισμένος πως κάποιος το πήρε όντως.» «Τότε πως θα άφηνε το διπλωματικό κιβώτιο;» «Δεν έχω πεισθεί πως έφυγε ποτέ από το διπλωματικό

κιβώτιο.» «Κύριε Χολμς, το αστείο αυτό είναι άκαιρο. Έχετε τη

διαβεβαίωση μου πως λείπει από το κιβώτιο.» «Εξετάσατε το κιβώτιο από την Τρίτη το πρωί;» «Όχι· δεν κρίθηκε αναγκαίο.» «Θα μπορούσε κατά διάνοια να το παραβλέψατε.» «Αδύνατον, θα έλεγα.»

Arthur Conan Doyle

- 452 -

«Όμως δεν έχω πεισθεί περί αυτού· γνωρίζω εκ πείρας πως τέτοια πράγματα συμβαίνουν. Να υποθέσω πως υπάρχουν και άλλα έγγραφα εντός. Λοιπόν, θα υπήρχε περίπτωση να ανακατεύθηκε μαζί τους.»

«Ήταν στην κορυφή.» «Κάποιος μπορεί να μετακίνησε το κιβώτιο και να του

άλλαξε θέση.» «Όχι, όχι· έβγαλα τα πάντα έξω.» «Εύκολη η απόφαση, Χόουπ,» είπε ο Πρωθυπουργός.

«Ας μας φέρουν το διπλωματικό κιβώτιο εδώ.» Ο Υπουργός χτύπησε το κουδούνι. «Τζέικομπς, κατέβασε το διπλωματικό κιβώτιο μου.

Πρόκειται περί φαιδρής σπατάλης χρόνου, παρά ταύτα, αν τίποτα άλλο δε σας ικανοποιεί, θα γίνει. Σε ευχαριστώ, Τζέικομπς· άφησε το εκεί. Έχω πάντοτε το κλειδί στην αλυσί-δα του ρολογιού μου. Ορίστε τα έγγραφα, βλέπετε. Επιστολή από τον Λόρδο Μέρροου, αναφορά από τον Σερ Τσάρλς Χάρντι, μνημόνιο από το Βελιγράδι, μνημόνιο σχετικά με τους Ρώσο-Γερμανικούς φόρους σιτηρών, επιστολή από τη Μαδρίτη, σημείωμα από το Λόρδο Φλάουερς – μα το Θεό! Τι είναι αυτό!

Λόρδε Μπέλινγκερ! Λόρδε Μπέλινγκερ!»

Ο Πρωθυπουργός άρπαξε το γαλάζιο φάκελο από το χέρι του.

«Ναι, αυτός είναι – και η επιστολή είναι ανέπαφη. Χόουπ, σε συγχαίρω.»

«Σας ευχαριστώ! Σας ευχαριστώ! Τι βάρος που έφυγε από την καρδιά μου. Όμως είναι αδιανόητο –αδύνατον. Κύριε Χολμς, είστε μάγος, γητευτής86

86 sorceror

! Πως γνωρίζατε ότι βρισκόταν εκεί;»


- 453 -

«Επειδή γνώριζα πως δε βρισκόταν πουθενά αλλού.» «Δεν πιστεύω στα μάτια μου!» Έτρεξε ξέφρενα προς

την πόρτα. «Που είναι η γυναίκα μου; Πρέπει να της πω ότι όλα είναι εντάξει. Χίλντα! Χίλντα!» ακούσαμε τη φωνή του στις σκάλες.

Ο Πρωθυπουργός κοίταξε τον Χολμς με μάτια που έλαμπαν.

«Ελάτε, κύριε,» είπε. «Κρύβονται περισσότερα πίσω από όσα γίνονται αντιληπτά. Πως βρέθηκε η επιστολή πίσω στο κιβώτιο;»

Ο Χολμς στράφηκε από την άλλη χαμογελώντας προς την οξύτατη εξέταση εκείνων των υπέροχων ματιών.

«Έχουμε και εμείς επίσης τα διπλωματικά μας μυστικά,» είπε, και σηκώνοντας το καπέλο του στράφηκε προς την πόρτα.

A. Doyle I Epistrofi Tou Sherlock Holmes

Documents

Transcript of A. Doyle I Epistrofi Tou Sherlock Holmes