6. Η ίδρυση, η εξέλιξη και ο εκχριστιανισμός του Ρωσικού...

15
ΡΩΣΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ ΙΔΡΥΣΗ, ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΑΙ ΕΚΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ Φ Α Τ Σ Η Α Θ Α Ν Α Σ Ι Α Φ Ι Λ Ο Λ Ο Γ Ο Σ 1

Transcript of 6. Η ίδρυση, η εξέλιξη και ο εκχριστιανισμός του Ρωσικού...

Page 1: 6. Η ίδρυση, η εξέλιξη και ο εκχριστιανισμός του Ρωσικού Κράτους

ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

1

ΡΩΣΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣΙΔΡΥΣΗ, ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΑΙ ΕΚΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ

Page 2: 6. Η ίδρυση, η εξέλιξη και ο εκχριστιανισμός του Ρωσικού Κράτους

By Max Naylor - Έργο αυτού που το ανεβάζει, Κοινό Κτήμα, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=2299978

Page 3: 6. Η ίδρυση, η εξέλιξη και ο εκχριστιανισμός του Ρωσικού Κράτους

3

ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣΒΙΚΙΝΓΚΣ, ΝΟΡΜΑΝΔΟΙ, ΒΑΡΑΓΓΟΙ, ΡΩΣ Σκανδιναβικά φύλα που εμφανίστηκαν στο

ιστορικό προσκήνιο τον 9ο αι. Συνδύαζαν εμπορικές με πειρατικές

δραστηριότητες Έμειναν γνωστοί ως Βίκινγκς, Νορμανδοί και

Ρως

Άνθρωποι των δασών και των υδάτων. Ατρόμητοι πολεμιστές, σκληραγωγημένοι και φοβεροί στις θάλασσες, στην πειρατεία και στη λεηλασία.

Το κρυφό τους όπλο ήταν τα πλοία (ντράγκαρ). Ήταν ελαφριά και κατασκευασμένα με τέτοιο τρόπο, ώστε να μπορούν να κυκλοφορήσουν στα ρηχά νερά των ποταμών

Page 4: 6. Η ίδρυση, η εξέλιξη και ο εκχριστιανισμός του Ρωσικού Κράτους

4By Panagiotis Botsis - Έργο αυτού που το ανεβάζει, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=3280438

Ο Βόλγας και ο Δνείπερος ήταν οι δύο κύριοι εμπορικοί δρόμοι της ανατολικής Ευρώπης κατά το Μεσαίωνα.Στο χώρο της σημερινής Ρωσίας αξιοποίησαν για εμπορικές δραστηριότητες τους υδάτινους δρόμους και ιδίως το δρόμο από τους Βαράγγους στους Έλληνες, μέσω του οποίου έφταναν στον Εύξεινο και τη Βασιλεύουσα.

ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

Page 5: 6. Η ίδρυση, η εξέλιξη και ο εκχριστιανισμός του Ρωσικού Κράτους

5

ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣΓΕΝΝΗΣΗ ΡΩΣΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ

Βάραγγοι ή Ρως

ανατολικοί Σλάβοι

λαϊκή βάση

γλώσσα

κρατική οργάνωσ

η

όνομα

Page 6: 6. Η ίδρυση, η εξέλιξη και ο εκχριστιανισμός του Ρωσικού Κράτους

6

ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

ΙΔΡΥΣΗ ΡΩΣΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

Το ρωσικό κράτος έλεγχε το δρόμο του

ποταμού Ντον και έκανε εμπόριο με το

Βυζάντιο και το Χαλιφάτο.

By No machine-readable author provided. Panagiotis Botsis assumed (based on copyright claims). - No machine-readable source provided. Own work assumed (based on copyright claims)., Κοινό Κτήμα, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=1677280

Στα μέσα του 9ου αι.

σχηματίστηκε το πρώτο σημαντικό

ρωσικό κράτος

Η ηγεμονία του Κιέβου

Page 7: 6. Η ίδρυση, η εξέλιξη και ο εκχριστιανισμός του Ρωσικού Κράτους

7

ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ Δύο αποτυχημένες εκστρατείες κατά της

Κωνσταντινούπολης Στη διάρκεια του 10ου αι. οι Ρώσοι υπέγραψαν

δύο σημαντικές εμπορικές συνθήκες με το Βυζάντιο (911 και 944). Οι συνθήκες αυτές επέτρεπαν στους Ρώσους να

ταξιδεύουν και να εμπορεύονται στην Κωνσταντινούπολη.

Οι έμποροι και οι διπλωμάτες που ταξίδευαν μεταξύ Κιέβου και Βυζαντίου ήταν φορείς ιδεών και πεποιθήσεων.

Οι εμπορικές σχέσεις των δύο κρατών προετοίμασαν τον εκχριστιανισμό των Ρώσων που άρχισε στα μέσα και ολοκληρώθηκε στα τέλη του 10ου αι.

Page 8: 6. Η ίδρυση, η εξέλιξη και ο εκχριστιανισμός του Ρωσικού Κράτους

ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

8

Φύση του ρωσοβυζαντινού εμπορίου   Σχετικά με τη φύση του ρωσοβυζαντινού εμπορίου της εποχής, το Ρωσικό Χρονικό περιορίζεται στη δήλωση ότι ο Ολέγκ έφερε στην πατρίδα από την Κωνσταντινούπολη «χρυσό, μεταξωτά, φρούτα, κρασί και όλων των ειδών τα στολίδια». Εκτός από το χρυσό, τα άλλα προϊόντα ήταν πράγματι τα βασικά εμπορεύματα που εξήγε το Βυζάντιο στην Ανατολική Ευρώπη. Όλα τους είδη πολυτελείας προορίζονταν για τις ανώτερες τάξεις αυτών των χωρών που είχαν μάθει να εκτιμούν τις ραπτικές και μαγειρικές απολαύσεις του βυζαντινού πολιτισμού. Τα αγαθά που μεταφέρονταν από τη Ρωσία στην Κωνσταντινούπολη είναι γνωστά από άλλες πηγές. Σ' αυτά περιλαμβάνονταν, δούλοι, γούνες (κάστορα, ζιμπελίν, ερμίνας, μαύρης αλεπούς και σκίουρου), κερί και μέλι.

D. Obolensky, Η Βυζαντινή Κοινοπολιτεία, Θεσσαλονίκη 1991, 307-308.

Page 9: 6. Η ίδρυση, η εξέλιξη και ο εκχριστιανισμός του Ρωσικού Κράτους

ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

9

ΕΚΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΡΩΣΩΝ

Page 10: 6. Η ίδρυση, η εξέλιξη και ο εκχριστιανισμός του Ρωσικού Κράτους

10

ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ Ο αυτοκράτορας Βασίλειος

Β΄ ζήτησε τη βοήθεια του ρώσου ηγεμόνα Βλαδιμήρου για να συντρίψει την εξέγερση

της μικρασιατικής αριστοκρατίας, υποσχόμενος να του δώσει ως σύζυγο την αδελφή του Άννα.

Το επικουρικό στρατιωτικό σώμα που έστειλαν οι Ρώσοι συνέτριψε την ανταρσία των βυζαντινών γαιοκτημόνων (δυνατών), αλλά ο Βασίλειος λησμόνησε την υπόσχεσή του.

Ο Βλαδίμηρος ο Α΄ του Κιέβου

Page 11: 6. Η ίδρυση, η εξέλιξη και ο εκχριστιανισμός του Ρωσικού Κράτους

ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

11

Η κατάληψη της Χερσώνας και ο εκχριστιανισμός των ΡώσωνΜετά παρέλευση ενός έτους, κατά το έτος 6496 (988) ο Βλαδίμηρος εκστράτευσε με τους στρατιώτες του κατά της Χερσώνας, μιας ελληνικής πόλης. Οι κάτοικοι της Χερσώνας οχυρώθηκαν μέσα στην πόλη, ενώ ο Βλαδίμηρος παρατάχθηκε στο λιμάνι, σε απόσταση βολής τόξου από αυτή [...]. Οι Ρώσοι απέκοψαν τη ροή του νερού και οι Χερσωνίτες δεν άντεξαν τη δίψα και παραδόθηκαν. Ο Βλαδίμηρος και η συνοδεία (druzina) του εισήλθαν στην πόλη.Ο Βλαδίμηρος έστειλε τότε απεσταλμένους στους υτοκράτορες Βασίλειο και Κωνσταντίνο με το ακόλουθο μήνυμα: «Κοιτάξτε, πήρα την περίφημη πόλη σας. Πληροφορούμαι όμως ότι έχετε μια ανύπαντρη αδελφή. Αν δεν μου τη δώσετε για γυναίκα, θα κάνω στην Κωνσταντινούπολη ό,τι έκανα και σ' αυτή εδώ την πόλη».Όταν οι δύο αυτοκράτορες άκουσαν το μήνυμα, κυριεύτηκαν από θλίψη και έστειλαν πρεσβεία με το ακόλουθο μήνυμα: «Δεν ταιριάζει στους Χριστιανούς να παντρεύουν τις κόρες τους με εθνικούς. Αν βαπτιστείς, θα εξασφαλίσεις αυτό το πλεονέκτημα. Θα δεχτείς τη Βασιλεία των Ουρανών και θα έχεις κοινή με εμάς πίστη.» [...]Ο Βλαδίμηρος συγκατατέθηκε και αποφάσισε να βαπτιστεί. Ο επίσκοπος Χερσώνας μαζί με τους ιερείς της αδελφής του αυτοκράτορα βάπτισε τον Βλαδίμηρο, αφού τον κατήχησε στο Χριστιανισμό

Λαυρεντιανό Χρονικό, γερμ. μετ. Jo. Bujnoch (Slavische Geschichtsschreiber 1), Γκρατς-Βιέννη-Κολονία 1958, 143-145.Με ποιο τρόπο εκχριστιανίστηκαν οι

Ρώσοι;

Page 12: 6. Η ίδρυση, η εξέλιξη και ο εκχριστιανισμός του Ρωσικού Κράτους

12

ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ Ο Βλαδίμηρος κατέλαβε

τη Χερσώνα Ο αυτοκράτορας

συναίνεσε στο γάμο, με την προϋπόθεση ότι ο Βλαδίμηρος θα ασπαζόταν το Χριστιανισμό.

Η νύφη ταξίδεψε στη Χερσώνα, όπου έγιναν η βάπτιση του Βλαδιμήρου και ο βασιλικός γάμος.

Επακολούθησε η ομαδική βάπτιση των Ρώσων στα νερά του Δνειπέρου (989).Η βάπτιση του Βλαδίμηρου,

πίνακας του Βίκτορ Βασνέτσοβ (1890).

Page 13: 6. Η ίδρυση, η εξέλιξη και ο εκχριστιανισμός του Ρωσικού Κράτους

13

ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟΥ ΕΚΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΡΩΣΩΝ Μια τεράστια έκταση εντάχθηκε στη σφαίρα

επιρροής της Ορθοδοξίας και του βυζαντινού πολιτισμού.

Επηρεάστηκαν καθοριστικά η νοοτροπία και ο πνευματικός και υλικός πολιτισμός των Ρώσων.

Οι εμπορικές ανταλλαγές με το Βυζάντιο εντατικοποιήθηκαν

Αυξήθηκε κατά πολύ ο αριθμός των Βαράγγων και Ρώσων μισθοφόρων που υπηρετούσαν στην αυτοκρατορική φρουρά και το βυζαντινό στρατό.

Page 14: 6. Η ίδρυση, η εξέλιξη και ο εκχριστιανισμός του Ρωσικού Κράτους

ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

14

H Βαράγγεια Φρουρά στο Χρονικό του Ι. Σκυλίτζη.

Οι Βαράγγοι ήταν εξαιρετικοί πολεμιστές και αποτελούσαν την προσωπική φρουρά του βυζαντινού αυτοκράτορα.

Page 15: 6. Η ίδρυση, η εξέλιξη και ο εκχριστιανισμός του Ρωσικού Κράτους

ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

15

Ερωτήσεις

1. Εθνογένεση ονομάζεται η διαμόρφωση ενός έθνους. Σε τι μοιάζει η εθνογένεση των Ρώσων με αυτή των Βουλγάρων

2. Διαβάστε με προσοχή τους όρους της συνθήκης του 944. Σε ποιους περιορισμούς υπέκειτο η παραμονή των ρώσων εμπόρων στην Κωνσταντινούπολη;

3. Διαβάστε με προσοχή τα σχετικά παραθέματα. Ποια προϊόντα διακινούσαν οι ρώσοι έμποροι;

4. Πώς συνδέεται στο Λαυρεντιανό Χρονικό ο εκχριστιανισμός των Ρώσων με τους γάμους Βλαδιμήρου-Άννας;