KYPIAKH 5 AYΓOYΣTOY 2001

ÂπταH M E P E ΣÂπταH M E P E Σ

AYΓOYΣTOΣAYΓOYΣTOΣ

2 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1

TËÓ ÚÒÙË K˘Úȷ΋ οı ̋ӷ, ÔÏfiÎÏËÚÔ ÙÔ ¤ÙÔ˜ 2001, ÔÈ «EÙ¿ H̤Ú˜» ı· Â›Ó·È ·ÊÈÂڈ̤Ó˜ ÛÙÔÓ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ô Ì‹Ó·.TÔ ·ÊȤڈ̷ ÛÙÔÓ A‡ÁÔ˘ÛÙÔ Â›Ó·È ÙÔ fiÁ‰ÔÔ ÛÙË ÛÂÈÚ¿ ÙˆÓ ·ÊÈÂÚˆÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ «EÙ¿ HÌÂÚÒÓ» ÛÙÔ˘˜ ¢Ò‰Âη M‹Ó˜ ÙÔ˘ XÚfiÓÔ˘.

Augustus-

Tων ™ΔƒÕΔ√À £∂√¢√™ÿ√ÀMÕ¡√À ¢∞¡Œ∑∏

Eπ�κ. καθηγητ�ν Aστροφυσικ�ςTμ�μα Φυσικ�ς- Πανεπιστ�μιο Aθην�ν

OAY°OY™TO™, Ô fiÁ‰ÔÔ˜ Ì‹Ó·˜ ÙÔ˘ ÈÛ¯‡ÔÓÙÔ˜ ÁÚËÁÔÚÈ·ÓÔ‡¤ÙÔ˘˜, Ì ‰È¿ÚÎÂÈ· 31 ËÌÂÚÒÓ, ηÙ›¯Â ÛÙÔ ·Ú¯·›Ô ‰Â-οÌËÓÔ ÚˆÌ·˚Îfi ËÌÂÚÔÏfiÁÈÔ ÙËÓ ¤ÎÙË ı¤ÛË Î·È Û’ ·˘-

Ùfi ÔÊ›ÏÂÈ ÙËÓ ·Ú¯È΋ ÔÓÔÌ·Û›· ÙÔ˘, Sextilis, ‰ËÏ·‰‹ EÎÙÔ˜,·fi ÙÔ Ï·ÙÈÓÈÎfi sextus (=¤ÎÙÔ˜). AÚÁfiÙÂÚ·, fiÙ·Ó Ô ¡Ô˘Ì¿˜ ¶Ô-Ì›ÏÈÔ˜ ÚfiÛıÂÛ ÙÔ˘˜ Ì‹Ó˜ I·ÓÔ˘¿ÚÈÔ Î·È ºÂ‚ÚÔ˘¿ÚÈÔ ÛÙËÓ·Ú¯‹ ÙÔ˘ ¤ÙÔ˘˜, ¤ÁÈÓÂ Ô fiÁ‰ÔÔ˜ Ì‹Ó·˜ ÙÔ˘ ڈ̷˚ÎÔ‡ ËÌÂÚÔÏÔ-Á›Ô˘, ¯ˆÚ›˜ ˆÛÙfiÛÔ Ó· ·ÏÏ¿ÍÂÈ Ë ÔÓÔÌ·Û›· Sextilis.

Ö˜ ÙÔ 8 .X. Ô Sextilis ÌÂÙÔÓÔÌ¿ÛÙËΠ۠Augustus (=™Â-‚·ÛÙfi˜), ·fi ÙËÓ ÙÈÌËÙÈ΋ ÚÔÛËÁÔÚ›· ÙÔ˘ ·˘-ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ· OÎÙ·‚È·ÓÔ‡ A˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘, ÛÙÔÓ ÔÔ›-ÔÓ ·ÊÈÂÚÒıËÎÂ Ô Ì‹Ó·˜ ·˘Ùfi˜. H ÌÂÙÔÓÔÌ·Û›·¤ÁÈÓ ÂÂȉ‹ Ì‹Ó· Sextilis Ô OÎÙ·‚È·Ófi˜ ·Ó‹Ï-ı ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ ˘·Ù›·, ηًÁ·ÁÂÙÚÂȘ ÂÚÈÊ·Ó›˜ ıÚÈ¿Ì‚Ô˘˜, ÙÂÚÌ¿ÙÈÛ ÙÔÓ ÂÌʇÏÈÔ fiÏÂÌÔÎ·È ˘¤Ù·Í ÙËÓ A›Á˘ÙÔ (ÙË 15Ë Sextilis ÙÔ˘ 30 .X.).

TÔ 4 .X. Ô OÎÙ·‚È·Ófi˜ ÚfiÛıÂÛ ·˘ı·›ÚÂÙ· ÛÙÔÓ A‡ÁÔ˘ÛÙÔ,Ô˘ ˆ˜ ÙfiÙ ›¯Â ‰È¿ÚÎÂÈ· 30 ËÌÂÚÒÓ, Ì›· ÂÈϤÔÓ Ë̤ڷ, ÙËÓÔÔ›· ·¤Û·Û ·fi ÙÔÓ ºÂ‚ÚÔ˘¿ÚÈÔ, ÒÛÙ ӷ ÌËÓ ˘ÛÙÂÚ› Û‰ȿÚÎÂÈ· ·fi ÙÔÓ IÔ‡ÏÈÔ, Ô˘ ‹Ù·Ó ·ÊÈÂڈ̤ÓÔ˜ ÛÙÔÓ IÔ‡ÏÈÔK·›Û·Ú·.

™ÙȘ 13 A˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ ÔÈ PˆÌ·›ÔÈ ÙÂÏÔ‡Û·Ó ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ Ù˘ϛÌÓ˘ N¤ÌÈ ÁÈÔÚÙ‹ ÚÔ˜ ÙÈÌ‹Ó Ù˘ ¢È¿Ó·˜, Ì ÔÌ‹ Á˘Ó·ÈÎÒÓÔ˘ ‹Ù·Ó ÛÙÂʷӈ̤Ó˜ Ì ÙÚÈ·ÓÙ¿Ê˘ÏÏ· Î·È ÎÚ·ÙÔ‡Û·Ó·Ó·Ì̤Ó˜ ‰¿‰Â˜. ™ÙË ÁÈÔÚÙ‹ ·˘Ù‹ ÔÈ PˆÌ·›ÔÈ ÙÈÌÔ‡Û·Ó Î·ÈÙÔÓ ıÂfi B›ÚÌÈÔ˘˜, Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Û Ì ÙË ¢È¿Ó· ÈÂÚfi ˙¢Á¿ÚÈ.

™ÙȘ 19 ÂÔÚÙ¿˙ÔÓÙ·Ó Ù· Vinalia, Ë ‰Â‡ÙÂÚË ÁÈÔÚÙ‹ ÙÔ˘ ÎÚ·-ÛÈÔ‡ ÌÂÙ¿ Ù· Vinalia priora, Ù· ÚÒÙ· OÈÓÔÊfiÚÈ·, Ô˘ ÙÂÏÔ‡-ÓÙ·Ó ÛÙȘ 22 ∞ÚÈÏ›Ô˘. ™ÙȘ 23 ÁÈfiÚÙ·˙·Ó Ù· Vulcanalia, ÚÔ˜ÙÈÌ‹Ó ÙÔ˘ ıÂÔ‡ Vulcanus (HÊ·›ÛÙÔ˘), Î·È ÚfiÛÊÂÚ·Ó ı˘Û›·ÛÙÔÓ ıÂfi „¿ÚÈ· ˆ˜ ÔÏÔη˘ÙÒÌ·Ù·, Ù· ¤ÚÈ¯Ó·Ó ‰ËÏ·‰‹ Ó· η-Ô‡Ó ÛÙË ı˘ÛÈ·ÛÙ‹ÚÈ· ˘Ú¿. H ı˘Û›· ·˘Ù‹ ˘ÔÎÚ‡ÙÂÈ ¤Ó·Û˘Ì‚ÔÏÈÛÌfi Ô˘ ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ ·ÓÙ›ıÂÛË ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ ˘ÁÚfiÛÙÔÈ¯Â›Ô („¿ÚÈ·) Î·È ÙË ÊˆÙÈ¿, Ë ÔÔ›· Ù·˘Ù›˙ÂÙ·È Ì ÙÔÓVulcanus.

™ÙÔ˘˜ ‚˘˙·ÓÙÈÓÔ‡˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜ (ÎÈ Ò˜ ÚfiÛÊ·Ù· Û ·ÚÎÂÙ¿ ̤-ÚË Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ˘·›ıÚÔ˘) Ë 31Ë A˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ ıˆÚÔ‡ÓÙ·ÓÎÏÂȉԯÚÔÓÈ¿, Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ¤ÙÔ˘˜, Û˘Óԉ¢fiÌÂÓË ·fi ‰È·‚·Ù‹ÚÈ·¤ıÈÌ· ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÂΛӷ Ù˘ ·Ú·ÌÔÓ‹˜ Ù˘ ¶ÚˆÙÔ¯ÚÔÓÈ¿˜.

* * *

O Ï·fi˜ ıˆÚ› ÙÔÓ A‡ÁÔ˘ÛÙÔ ·Ú¯‹ ÙÔ˘ ¯ÂÈÌÒÓ·, fiˆ˜ Ô M¿Ú-ÙÈÔ˜ ıˆÚÂ›Ù·È ·Ú¯‹ ÙÔ˘ ηÏÔηÈÚÈÔ‡: «Afi AÁÔ˘ÛÙÔ ¯ÂÈÌÒÓ·

EYXAPI™TOYME fiÛÔ˘˜ ‚Ô‹ıËÛ·Ó ÛÙÔ ·ÊȤڈ̷ ÛÙÔÓ A‡-

ÁÔ˘ÛÙÔ, ȉȷ›ÙÂÚ· ÙȘ ËÁ¤˜ ÙÔ˘ ÂÈÎÔÓÔÁÚ·ÊÈÎÔ‡ ̆ ÏÈÎÔ‡ ÁÈ· ÙËÓ

¢ÁÂÓÈ΋ ·Ú·¯ÒÚËÛË ÙÔ˘ ‰ÈηÈÒÌ·ÙÔ˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛ‹˜ ÙÔ˘.

Eπιμ�λεια αφιερ�ματος:

∫ø™Δ∏™ °π√Àƒ°√™

AΥΓΟΥΣΤΟςAugustus - A�γουστος - Aγουστος

Tων ™. £ÂÔ‰ÔÛ›Ô˘ - M. ¢·Ó¤˙Ë

Ψηφιδωτ�ς παραστ�σειςTης ¶. AÛËÌ·ÎÔÔ‡ÏÔ˘-AÙ˙·Î¿

«Kατ� Eκατομβαινα...»Tης ™Â̤Ï˘ ¶ÈÓÁÈ¿ÙÔÁÏÔ˘

«Eργα και Hμ ραι...»Tης M¿Úˆ˜ K. ¶··ı·Ó·Û›Ô˘

«Περ� της υγε�ας σουτον A�γουστον ερ�τα...»

Tης AÈÎ. ¶ÔÏ˘Ì¤ÚÔ˘-K·ÌËÏ¿ÎË

Tρι�ντα και μια ν�χτες...Tου HÏ›· AÓ·ÁÓˆÛÙ¿ÎË

H Mεταμ!ρφωση Tου ™Ù·Ì¿ÙË ™·ÎÂÏÏ›ˆÓ·

O να!ς της Παρθ�νου Aθην�ςTης M¿Úˆ˜ K. ¶··ı·Ó·Û›Ô˘

H Kο�μηση της Θεοτ!κουTου NÈÎÔÏ¿Ô˘ ¶ÔÏ›ÙÔ˘

Oι προσωνυμ�ες της Θεοτ!κουTου °. N. AÈηÙÂÚÈÓ›‰Ë

Tα πανηγ�ρια της Παναγι�ςTης EϤÓ˘ æ˘¯ÔÁÈÔ‡

H Eυαγγελ�στρια των Eλλ%νωνTης AÓÓ·˜ ¶··Ì·ÓÒÏË- Guest

O τορπιλλισμ!ς της «Eλλης»Tης M·Ú›Ó·˜ ¶ÂÙÚ¿ÎË

«Τας απαρχ�ςτων πρωτογεννημ�των...»

Tου °. N. AÈηÙÂÚÈÓ›‰Ë

H νυχτεριν% συμφων�ατων καρπουζι�ν

Tου XÚ‹ÛÙÔ˘ MÔ˘ÏÒÙË

Mν%μη σεισμο�Tου N. ¶ÔÏ›ÙÔ˘

Φανο�ριος, ο �γιοςπου φανερ�νει

Tου ºÔ›‚Ô˘ ¶ÈÔÌ›ÓÔ˘

Tο σπ%λαιο του Προδρ!μουTης AÓÓ·˜ ¶··Ì·ÓÒÏË- Guest

O A�γουστος σε πεζ! και στ�χοTης XÚÈÛÙfiÊÔÚÔ˘ MËÏÈÒÓË

P!δο αμ�ραντοTου °ÈÒÚÁÔ˘ Z‚ÂÏ¿ÎË

EÍÒÊ˘ÏÏÔ«AÁ˘Èfi·È˜ (Ì¿Áη˜) ÙˆÓ AıËÓÒÓ ÙÚÒ-

ÁˆÓ ˘‰ÚÔ¤ÔÓ·» (ÏÂÙÔ̤ÚÂÈ·), 1881.

EÏ·ÈÔÁÚ·Ê›· ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ‹ ¶·ÓÙ·˙‹.

M¤ÙÛÔ‚Ô, ¶ÈÓ·ÎÔı‹ÎË E. A‚¤ÚˆÊ.

H KA£HMEPINHEE¶¶TTAA HHMMEEPPEE™™

KYPIAKH 5 AY°OY™TOY 2001

2-39 A º I E P ø M A

Yπε�θυνη «Eπτ� Hμερ�ν»

E § E Y £ E P I A T P A ´ O Y

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1 3

A�γουστος-Aγουστος

H O Aυγο�στος-ξυλουργ�ς ετοι-μ�ζει τα βαρ λια για τον μο�-στο της ν ας σοδει�ς. Γλυπτικ�απεικ�νιση στην πρ�σοψη τουκαθεδρικο� ναο� της Φερρ�-ρας, περ. 1240 (πηγ�: T. P.Higuera, «MedievalCalendars». Eκδ. Weidenfeld& Nicolson, London).

H «A�γουστε, καλ μου μ�να, να’'σουν δυο φορ ς το χρ�νο!». Aπ� το«Kαλαντ�ρι του 1947 με παροιμ#εςτων μηνν», με ξυλογραφ#ες τουΣπ�ρου Bασιλε#ου και λαογραφικ�του Δημ. Σ. Λουκ�του.

Õ O A�γουστος και ηΠαρθ νος, το ζωδιακ�του σ�μβολο, απ� τοεικον�γραπτο ημερο-λ�γιο Bedford Hours,περ. 1425. Λονδ#νο,Bρετανικ� Mουσε#ο(πηγ�: T. P. Higuera,«MedievalCalendars». Eκδ.Weidenfeld &Nicolson, London).

H O A�γουστος. Mικρογραφ#α απ�το χειρ�γραφο Λειτουργικ�ν(Missal) του αρχιεπισκ�που Aλ�ν-σο Kαρ#γιο της Aκο�νια, 1446-1482. Kαθεδρικ�ς του Tολ δο,Iσπαν#α (πηγ�: T. P. Higuera,«Medieval Calendars». Eκδ.Weidenfeld & Nicolson, London).

Õ O A�γουστος τηςPrima Porta. O αν-δρι�ντας αυτ�ς τουPωμα#ου αυτοκρ�-τορα Oκταβιανο�Aυγο�στου συμβολ#-ζει τη θεμελ#ωσητου ρωμαϊκο� μεγα-λε#ου. Pμη, Mου-σε#ο Bατικανο�.

4 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1

Î·È ·fi M¿ÚÙË Î·ÏÔη›ÚÈ» ‹ «E¿-ÙËÛÂÓ Ô A‡ÁÔ˘ÛÙÔ˜ Ë ¿ÎÚË ÙÔ˘ ¯ÂÈ-ÌÒÓ·, ·‡ÂÈ Ô ÊÙˆ¯fi˜ ÙÔ ‰ÂÈÏÈÓfi ηÈÔ ¿Ú¯ÔÓÙ·˜ ÙÔÓ ‡ÓÔ».

OÈ Ï·˚Τ˜ ÔÓÔ̷ۛ˜ ÙÔ˘ A˘ÁÔ‡-ÛÙÔ˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È Û˘Ó‹ıˆ˜ ÛÙËÓ·ÊıÔÓ›· ÙˆÓ Î·ÚÒÓ ÙÔ˘: ™˘ÎÔÏfi-ÁÔ˜ –ÏfiÁˆ Ù˘ Û˘ÁÎÔÌȉ‹˜ ÙˆÓ Û‡-ΈӖ Î·È ¶ÂÓÙÂÊ¿˜ ‹ ¶ÂÓÙ·Ê¿˜,TÚ·Â˙ÔÊfiÚÔ˜ Î·È ¢ÈÏÔ¯¤ÛÙ˘– Ïfi-Áˆ Ù˘ ·ÊıÔÓ›·˜ ÙˆÓ Î·ÚÒÓ, ·’fiÔ˘ Î·È ÔÈ ·ÚÔÈ̛˜: «AÔ˘ÛÙ ηϤÌÔ˘ Ì‹Ó· Ó·’ ÛÔ˘Ó ‰˘Ô ÊÔÚ¤˜ ÙÔ¯ÚfiÓÔ» Î·È «A‡ÁÔ˘ÛÙ ÙÚ·Â˙ÔÊfiÚÂ,Ó· ’ÛÔ˘Ó ÙÚÂȘ ‚ÔϤ˜ ÙÔ ¯ÚfiÓÔ».

§¤ÁÂÙ·È Â›Û˘ ¢ÚÈÌ¿Ú˘, ·fi ÙˉÂÈÛȉ·ÈÌÔÓÈ΋ ·ÓÙ›ÏË„Ë fiÙÈ ÔÈ ‰Ò-‰Âη (‹ ÔÈ ¤ÍÈ) ÚÒÙ˜ ̤Ú˜ ÙÔ˘, ÔÈ«‰Ú›Ì˜», Â›Ó·È ÂÈΛӉ˘Ó˜, ÎÈ fiÔÈ-Ô˜ ÏÔ‡˙ÂÙ·È Û’ ·˘Ù¤˜ ‹ ϤÓÂÈ ÚÔ‡¯·ÎÈÓ‰˘Ó‡ÂÈ Ó· ¿ıÂÈ Î·Îfi Ô ›‰ÈÔ˜,ÛÙËÓ ÚÒÙË ÂÚ›ÙˆÛË, ‹ Ó· ηٷ-ÛÙÚ·ÊÔ‡Ó Ù· ÚÔ‡¯·, ÛÙË ‰Â‡ÙÂÚË.√È ‰Ú›Ì˜ ÙÔ˘ ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ ıˆÚÔ‡-ÓÙ·È ÙÔ ıÂÚÈÓfi ·Ó¿ÏÔÁÔ ÙÔ˘ ¯ÂÈÌÂÚÈ-

ÓÔ‡ ‰ˆ‰ÂηË̤ÚÔ˘, fiÙ·Ó ÔÈ Î·ÏÈο-ÓÙ˙·ÚÔÈ ÚÔηÏÔ‡Ó ·Ù·Í›· Î·È ¯¿Ô˜.KÈ fiˆ˜ ÔÈ Î·ÏÈοÓÙ˙·ÚÔÈ ÂΉÈÒÎÔ-ÓÙ·È Ì ·Á›·ÛÌ· ÙˆÓ £ÂÔÊ·Ó›ˆÓ,¤ÙÛÈ ÍÔÚΛ˙Ô˘Ó Î·È ÙȘ ‰Ú›Ì˜ ÙÔ˘A˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ Ì ·Á›·ÛÌ· ·fi ÙËÓ·ÎÔÏÔ˘ı›· Ù˘ ªÂÙ·ÌfiÚʈÛ˘ ÙÔ˘™ˆÙ‹ÚÔ˜.

√È ‰Ò‰Âη ÚÒÙ˜ Ë̤Ú˜ ÙÔ˘ A˘-ÁÔ‡ÛÙÔ˘ ÔÓÔÌ¿˙ÔÓÙ·È Î·È ÌÂÚÔÌ‹ÓÈ·(̤ڷ+Ì‹Ó·˜), ÂÂȉ‹ ÈÛÙ‡ÂÙ·ÈfiÙÈ ÚÔ·Ó·ÁÁ¤ÏÏÔ˘Ó ÙÔÓ Î·ÈÚfi ÁÈ·fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Ì‹Ó˜ ÙÔ˘ ¤ÙÔ˘˜ – Ô Î·È-Úfi˜ οı Ë̤ڷ˜ ÚÔϤÁÂÈ ÙÔÓ Î·ÈÚfiÂÓfi˜ ÔÏfiÎÏËÚÔ˘ Ì‹Ó·: «∏ ¤ÌÙËÙÔ˘ ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ ¿ÓÂÊÔ˜ Î·È Ô ª¿Ë˜¿‚Ú¯Ԙ».

K˘ÓÈο η‡Ì·Ù·™Â ÌÂÚÈΤ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ ÔÈ «‰Ú›Ì˜» ıˆ-ÚÔ‡ÓÙ·È fiÙÈ ·Ú¯›˙Ô˘Ó ÛÙȘ 24 IÔ˘Ï›Ô˘Î·È Ï‹ÁÔ˘Ó ÛÙȘ 6 A˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘. A˘ÙfiÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ Û˘Ì›ÙÔ˘Ó Ì ÙËÓ«ÂÒ· ÂÈÙÔÏ‹» ÙÔ˘ ™Â›ÚÈÔ˘, ÙËÓ ·Ó·-

ÙÔÏ‹, ‰ËÏ·‰‹, ÙÔ˘ Ï·ÌÚfiÙÂÚÔ˘¿ÛÙÚÔ˘ ÙÔ˘ Ó˘¯ÙÂÚÈÓÔ‡ Ô˘Ú·ÓÔ‡ Ï›-ÁÔ ÚÈÓ ÙËÓ ·Ó·ÙÔÏ‹ ÙÔ˘ HÏÈÔ˘. O™Â›ÚÈÔ˜ fï˜ Â›Ó·È ÙÔ Ï·ÌÚfiÙÂÚÔ¿ÛÙÚÔ ÙÔ˘ ·ÛÙÂÚÈÛÌÔ‡ ÙÔ˘ MÂÁ¿ÏÔ˘K˘Ófi˜ Î·È Ë «ÂÒ· ÂÈÙÔÏ‹» ÙÔ˘ Û’ ·˘-Ù‹Ó ÙË ¯ÚÔÓÈ΋ ÂÚ›Ô‰Ô Â›¯Â Û˘Ó‰Â-ı› ÛÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ· Ì ٷ «Î˘ÓÈοη‡Ì·Ù·» (Ù· «dies caniculariae»ÙˆÓ §·Ù›ÓˆÓ), ‰ËÏ·‰‹ Ì ÙȘ ıÂÚÌfi-ÙÂÚ˜ Ë̤Ú˜ ÙÔ˘ ¤ÙÔ˘˜, Ù· ÔÔ›·«Î·‡Ì·Ù·» ÔÈ ·Ú¯·›ÔÈ Ù· ·¤‰È‰·ÓÛÙËÓ ÂÈϤÔÓ ·‡ÍËÛË Ù˘ ıÂÚÌÔ-ÎÚ·Û›·˜ ·fi ÙËÓ ˘ÔÙÈı¤ÌÂÓË ÚÔ-Ûı‹ÎË Ù˘ ·ÎÙÈÓÔ‚ÔÏ›·˜ ÙÔ˘ ™Â›ÚÈÔ˘ÛÙËÓ ·ÎÙÈÓÔ‚ÔÏ›· ÙÔ˘ HÏÈÔ˘. H ¤Î-ÊÚ·ÛË «Î˘ÓÈο η‡Ì·Ù·» Û˘Ó‰¤ÂÙ·È·ÔÎÏÂÈÛÙÈο Î·È ÌfiÓÔ Ì ÙÔÓ ·ÛÙÂ-ÚÈÛÌfi ÙÔ˘ MÂÁ¿ÏÔ˘ K˘Ófi˜, ÌÔÏÔÓfiÙÈÒ˜ ÙȘ Ë̤Ú˜ Ì·˜ ¤¯ÂÈ ÊÙ¿ÛÂÈ ·fi‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ‰È·‰ÚÔÌ‹: ÂÍ·ÈÙ›·˜ Ù˘·ÏÔ˚΋˜ ›ÛÙ˘ fiÙÈ ÔÈ ‰·ÁΈ̷ÙȤ˜ÙˆÓ Û΢ÏÈÒÓ Â›Ó·È ÌÔÏ˘Ṳ̂Ó˜ ÙȘıÂṲ́˜ ·˘Ù¤˜ Ë̤Ú˜ ÙÔ˘ A˘ÁÔ‡-ÛÙÔ˘.

H O A�γουστος και, δε-ξι�τερα, η Παρθ νος, τοζωδιακ� του σ�μβολο.H μικρογραφ#α αυτ� σεχειρ�γραφο του 1346(Mον� Βατοπαιδ#ου,Aγιον Oρος) ακολουθε#τον τ�πο των βυζαντι-νν απεικον#σεων στιςοπο#ες ο A�γουστοςαποδ#δεται ως �νδραςπου νοσε#. Tο ριπ#διοαπ� φτερ� το� προσφ -ρεται για την αντιμετ-πιση της ζ στης που χα-ρακτηρ#ζει τον μ�νααυτ�, ο οπο#ος προκα-λε# πολλ ς ασθ νειες σεανθρπους και ζα.

Tης ¶∞¡∞°πflΔ∞˜A™∏ª∞∫√¶√⁄§√À–AΔ∑∞∫∞

Kαθηγ�τριας στο Tμ�μα Iστορ�αςκαι Aρχαιολογ�ας του Aριστοτελε�ου

Πανεπιστημ�ου Θεσσαλον�κηςK�ντρο Bυζαντιν�ν Eρευν�ν

™Δ√ ™⁄¡√§√ ÙˆÓ „ËÊȉˆÙÒÓ Ù˘fi„ÈÌ˘ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·˜, Ë ÚÔÛˆÔ-Ô›ËÛË ÙÔ˘ A˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ Û˘Óԉ‡-

ÂÙ·È ÛÙ·ıÂÚ¿ ·fi ۇ̂ÔÏ· Ô˘ Û¯ÂÙ›-˙ÔÓÙ·È Ì ÙȘ ̆ „ËϤ˜ ıÂÚÌÔÎڷۛ˜ Ô˘¯·Ú·ÎÙËÚ›˙Ô˘Ó ÙÔÓ Ì‹Ó· ·˘Ùfi. H ÌÔÚ-Ê‹ ÊÔÚ› ȉȷ›ÙÂÚ· ÂÏ·ÊÚ‡ ¤Ó‰˘Ì· ηÈÎÚ·Ù› ÔÙȉ‹ÔÙÂ Â›Ó·È ÈηÓfi Ó· ÚÔ-ÛʤÚÂÈ ‰ÚÔÛÈ¿ ‹ Ó· Û‚‹ÛÂÈ ÙË ‰›„·: η-ÏÔηÈÚÈÓÔ‡˜ ηÚÔ‡˜ ‹ ÊÚÔ‡Ù· –Âfi-ÓÈ ‹ ηÚÔ‡˙È, ·ÁÁÔ‡ÚÈ Î.Ï.– ·ÁÁÂ›Ô ÌÂÓÂÚfi, Î·È ÔÚıÔÁÒÓÈÔ ‹ ÛÙÚÔÁÁ˘Ïfi ÚÈ›-‰ÈÔ (flabellum). Afi Ù· ۇ̂ÔÏ· ·˘Ù¿,Ì ٷ ÔÔ›· ˘Ô‰ÂÈÎÓ‡ÔÓÙ·È ÔÈ Ú·ÎÙÈ-ÎÔ› ÙÚfiÔÈ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ˘ ÙÔ˘ η‡Ûˆ-Ó·, ÂÈϤÁÔÓÙ·È ‰‡Ô Û˘Ó‹ıˆ˜ οı ÊÔ-Ú¿ ÁÈ· Ó· Û˘Óԉ‡ÛÔ˘Ó ÙȘ ÚÔÛˆÔ-

ÔÈ‹ÛÂȘ ÙÔ˘ A˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘, fi¯È ÌfiÓÔ ÛÙ·„ËÊȉˆÙ¿ ·ÏÏ¿ Î·È Û ¿ÏÏ· ›‰Ë Ù¤-¯Ó˘. ªÂ ÙÔÓ ÙÚfiÔ ·˘Ùfi ·ÚÈÛÙ¿ÓÂ-Ù·È, .¯., Ô A‡ÁÔ˘ÛÙÔ˜ ÛÙË ‚·ÛÈÏÈ΋ Ù˘TÂÁ¤·˜, ÛÙËÓ ¤·˘ÏË ÙÔ˘ AÚÁÔ˘˜(«E¶TA HMEPE™» 1/7/01) Î·È Û ٷÊÈ-Îfi ·ÚÂÎÎÏ‹ÛÈÔ ÛÙËÓ ·Ú¯·›· ™Î˘ıfiÔ-ÏË (Beth Shean) ÛÙÔ IÛÚ·‹Ï.

OÏ· Ì·˙› Ù· ۇ̂ÔÏ· ÙÔ˘ ıÂÚÌfiÙÂ-ÚÔ˘ Ì‹Ó· ÙÔ˘ ¤ÙÔ˘˜ ·ÂÈÎÔÓ›˙ÔÓÙ·ÈÛÙËÓ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ë ÌÈÎÚÔÁÚ·Ê›· ÙÔ˘ ÏÂ-ÁfiÌÂÓÔ˘ «ËÌÂÚÔÏÔÁ›Ô˘ ÙÔ˘ 354»: Ë ÓÂ-·Ú‹ ÌÔÚÊ‹ Â›Ó·È ÂÓÙÂÏÒ˜ Á˘ÌÓ‹, ›ÓÂÈÓÂÚfi ·fi ·ÁÁÂ›Ô ÛÙÔ Û¯‹Ì· ·Ú¯·›·˜ÊÈ¿Ï˘ Î·È ÂÚÈ‚¿ÏÏÂÙ·È ·fi ÙÚ›· Â-fiÓÈ·, ¤Ó·Ó ·ÌÊÔÚ¤· Î·È Ì›· ‚ÂÓÙ¿ÏȷηٷÛ΢·Ṳ̂ÓË ·fi ÊÙÂÚ¿ ·ÁˆÓÈ-Ô‡. ™Â ÔÚÈṲ̂Ó˜ ‚˘˙·ÓÙÈÓ¤˜ ·ÂÈÎÔÓ›-ÛÂȘ ÙÔ˘ A˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘, ÛÙȘ Ôԛ˜ ·˘Ùfi˜·Ô‰›‰ÂÙ·È ˆ˜ ¿Ó‰Ú·˜ Ô˘ ÓÔÛ›, ÙÔÚÈ›‰ÈÔ ·fi ÊÙÂÚ¿ ·ÁˆÓÈÔ‡ ·ÔÙÂÏ›ÛÙ·ıÂÚ¿ ̤ÚÔ˜ Ù˘ ·Ú¿ÛÙ·Û˘, ˆ˜¤Ó· ·fi Ù· ·ÔÙÚÂÙÈο ̤۷ ÁÈ· ÙËÓ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙˆÓ ˘„ËÏÒÓ ıÂÚÌÔÎÚ·-ÛÈÒÓ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ Ì‹Ó·, Ô ÔÔ›Ô˜, Û‡Ì-

Ψηφιδωτ�ς

H Tεγ α, παλαιοχριστιανικ� βασιλι-κ� (τ λη 5ου αι. μ.X.). Προσωποπο#η-ση του Aυγο�στου (πηγ�: A. Oρλ�ν-δος, Aρχε#ον των Bυζαντινν Mνημε#-ων της Eλλ�δος 12, 1973).

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1 5

H Iσρα�λ, Σκυθ�πολη (Beth Shean), ταφικ�παρεκκλ�σιο (β´ μισ� 6ου αι. μ.X). O A�γου-στος, αριστερ�, κρατντας ορθογνιο ριπ#-διο και αγγε#ο, συνοδευ�μενος απ� το �νομ�του και τον αριθμ� των ημερν του:HME[PAI] ΛA (=31). Δεξι�, ο Σεπτ μβριος(πηγ�: M. Ben Dov, Y. Rappel, «Mosaics ofthe Holy Land», New York 1987).

H Iσρα�λ, Tιβερι�ς,«συναγωγ� του Σεβ�-ρου» (αρχ ς 4ου αι.μ. X.). O ζωδιακ�ςκ�κλος και ο A�γου-στος με το ζωδιακ�του σημε#ο, τον Λ ο-ντα (πηγ�: Dothan,βλ. βιβλιογραφ#α).

Õ N�τια Γαλλ#α,Vienne, «ψηφιδωτ�του ημερολογ#ουτων αγροτικν ερ-γασιν» (αρχ ς 3ουαι. μ.X.). Tο Θ ροςως στεφανωμ νοςερωτιδ ας που κρα-τ� δρεπ�νι και ιπ-πε�ει λιοντ�ρι (πη-γ�: J. et Th.Durand, «Scenes devie gallo-romaine,evoquees par le“calendrier desactivites rurales”»,Saint-Romain-en-Gal 1996).

ʈӷ Î·È Ì ÙȘ ÊÈÏÔÏÔÁÈΤ˜ Ì·ÚÙ˘-ڛ˜, ÚÔηÏ› ÔÏϤ˜ ·Ûı¤ÓÂȘÛÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ Î·È Ù· ˙Ò·.

E›Ó·È ·ÍÈÔÛËÌ›ˆÙÔ fiÙÈ –ÂÓÒ ÔÈ ÚÔ-ÛˆÔÔÈ‹ÛÂȘ ÙÔ˘ £¤ÚÔ˘˜ Û˘Óԉ‡Ô-ÓÙ·È Î·Ù¿ ηÓfiÓ· ·fi Ù· ·ÁÚÔÙÈοۇ̂ÔÏ· Ù˘ ÂÔ¯‹˜ (‰Ú¿ÓÈ Î·È ÛÙ¿-¯˘·)– Û ÌÈ· Û¿ÓÈ· ·Ú·ÏÏ·Á‹, ÁÓˆ-ÛÙ‹ ÌfiÓÔ ·fi ÙË BfiÚÂÈ· AÊÚÈ΋, ÙÔ£¤ÚÔ˜ ‰ÂÓ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ì ÙȘ ·ÁÚÔÙÈΤ˜‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜, ·ÏÏ¿ ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È Û˘-Óԉ¢fiÌÂÓÔ ·fi ÙË ‚ÂÓÙ¿ÏÈ· Î·È Ù·ÊÙÂÚ¿ ·ÁˆÓÈÔ‡, ‰ËÏ·‰‹ ·fi Ù· ÂÈÎÔ-ÓÔÁÚ·ÊÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙÔ˘ A˘-ÁÔ‡ÛÙÔ˘. E›Ó·È Ôχ Èı·Ófi fiÙÈ ÙÔ „Ë-ÊȉˆÙfi Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ·˘Ù‹ ÙËÓ ·-

Ú·ÏÏ·Á‹ –ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È ·fi ÙË ı¤ÛËJebel Oust Ù˘ T˘ÓËÛ›·˜ Î·È ¯ÚÔÓÔÏÔ-ÁÂ›Ù·È ÛÙ· Ù¤ÏË ÙÔ˘ 4Ô˘ ‹ ÛÙȘ ·Ú¯¤˜ÙÔ˘ 5Ô˘ ·È. Ì.X.– ¤¯ÂÈ ‰Â¯Ù› Âȉڿ-ÛÂȘ ·fi ÚÔÁÂÓ¤ÛÙÂÚ˜ ·ÂÈÎÔÓ›ÛÂȘ,fiˆ˜ ·˘Ù‹ ÙÔ˘ «ËÌÂÚÔÏÔÁ›Ô˘ ÙÔ˘ 354».

™Â ·ÎfiÌË ÚˆÈÌfiÙÂÚ˜ ·Ú·ÛÙ¿-ÛÂȘ ÙÔ˘ A˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘, ¯ÚÔÓÔÏÔÁÔ‡ÌÂ-Ó˜ ÛÙË ÚˆÌ·˚΋ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈ΋ Â-Ú›Ô‰Ô, ·˘Ùfi˜ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ì ÙËÓ ÂÔÚÙ‹Ù˘ ı¿˜ AÚÙ¤ÌȉԘ, fiˆ˜ ÛÙÔ „ËÊÈ-‰ˆÙfi ‰¿Â‰Ô Ù˘ «ÔÈΛ·˜ ÙˆÓ ÌË-ÓÒÓ» ·fi ÙÔÓ £‡Û‰ÚÔ (El Jem) Ù˘T˘ÓËÛ›·˜: Ë AÚÙÂÌȘ –fiÚıÈ· Û ‚¿-ıÚÔ– ÂÚÈ‚¿ÏÏÂÙ·È ·fi ¤Ó· ÂÏ¿ÊÈ Î·È¤Ó· ΢ÓËÁÂÙÈÎfi ÛÎ˘Ï›, Û˘Óԉ¢fiÌÂ-

ÓË ·fi ÙËÓ ÂÈÁÚ·Ê‹ AUGUSTAS. ™Â ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ „ËÊȉˆÙÒÓ ·Ú·ÛÙ¿-

ÛˆÓ, Ô ÂÓÈ·‡ÛÈÔ˜ ·ÎÏÔ˜ ·Ô‰›‰ÂÙ·ÈÌ ÙȘ ÂÔ¯¤˜ Î·È ÙÔÓ ˙ˆ‰È·Îfi ·ÎÏÔÛÙË ı¤ÛË ÙˆÓ ÌËÓÒÓ, ÌÔÚʤ˜ Ô˘·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È Á‡Úˆ ·fi ÙÔÓ ‹ÏÈÔ Û¿ÚÌ· ‹ Á‡Úˆ ·fi ÙÔ ˙‡ÁÔ˜ ‹ÏÈÔ˜ - ÛÂ-Ï‹ÓË. OÈ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ·˘Ù¤˜, Ô˘ ÚÔ-¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ÙËÓ ÂıÓÈ΋ ÂÈÎÔÓÔÁÚ·-Ê›· (Û˘Ó·ÓÙÒÓÙ·È Û ÂÓÙÔ›¯È˜ Î·È ÂÈ-‰·¤‰È˜ ‰È·ÎÔÛÌ‹ÛÂȘ Ù˘ ڈ̷˚΋˜ÂÔ¯‹˜), ÁÓÒÚÈÛ·Ó Â˘Ú›· ‰È¿‰ÔÛË·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔÓ 4Ô Î·È ÙÔÓ 6Ô ·È. Ì.X.,Î·È Î·Ù¿ ·ÚÈÔ ÏfiÁÔ ÛÙ· „ËÊȉˆÙ¿ ‰¿-‰· ÙˆÓ Â‚Ú·˚ÎÒÓ Û˘Ó·ÁˆÁÒÓ. OÈÂÔ¯¤˜ Î·È Ù· ˙҉ȷ Û˘Óԉ‡ÔÓÙ·ÈÂΛ ·fi ÂÈÁڷʤ˜ Ì ٷ ÔÓfiÌ·Ù¿ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ Â‚Ú·˚΋ ÁÏÒÛÛ·. ™Â ¤Ó··fi Ù· ¤ÚÁ· ·˘Ù¿ –Ô˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙Â-Ù·È ÁÈ· ÙËÓ ˘„ËÏ‹ ÙÔ˘ ÔÈfiÙËÙ·– ÙÔ„ËÊȉˆÙfi Ù˘ ÏÂÁfiÌÂÓ˘ ™˘Ó·ÁˆÁ‹˜ÙÔ˘ ™Â‚‹ÚÔ˘, ÛÙËÓ TÈ‚ÂÚÈ¿‰·, ÙÔ ˙ˆ-‰È·Îfi ۇ̂ÔÏÔ ÙÔ˘ A˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘, Ô §¤-ˆÓ, ¤¯ÂÈ ‰È·Ûˆı› Û ¿ÚÈÛÙË Î·Ù¿ÛÙ·-ÛË. ™·ÓÈfiÙÂÚ· Ë ·Ú¿ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ˙ˆ-‰È·ÎÔ‡ ·ÎÏÔ˘, Ì ٷ ›‰È· ÂÈÎÔÓÔÁÚ·-ÊÈο ÛÙÔȯ›· ‹ Û ·Ú·ÏÏ·Á¤˜, Û˘Ó·-ÓÙ¿Ù·È Û ÎÔÛÌÈο ΢ڛˆ˜ ÎÙ‹ÚÈ· Ù˘·Ï·ÈÔ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋˜ ÂÔ¯‹˜ Ô˘ ‰ÂÓ¤¯Ô˘Ó ‚ڷ˚΋ ÚԤϢÛË, fiˆ˜, .¯.,Û „ËÊȉˆÙfi ‰¿Â‰Ô ÙÚÈÎÏÈÓ›Ô˘ ÔÈΛ·˜ÙÔ˘ ·ã ÌÈÛÔ‡ ÙÔ˘ 5Ô˘ ·È. Ì.X., Ô˘ ·Ô-ηχÊıËΠÚfiÛÊ·Ù· ÛÙË £ÂÛÛ·ÏÔ-Ó›ÎË (Ô‰fi˜ AÈfiÏÔ˘)Ø ·ÂÈÎÔÓ›˙ÔÓÙ·ÈÂΛ fi¯È ÌfiÓÔ Ô ˙ˆ‰È·Îfi˜ ·ÎÏÔ˜ Á‡Úˆ·fi ÎÂÓÙÚÈ΋ ηٷÛÙÚ·Ì̤ÓË ·Ú¿-ÛÙ·ÛË, Èı·Ófiٷٷ ÙÔ˘ HÏ›Ô˘, ·ÏÏ¿Î·È ÔÈ ÂÔ¯¤˜, ÔÈ Ì‹Ó˜ Î·È ÔÈ ¿ÓÂÌÔÈ.

E›Ó·È ·ÍÈÔÛËÌ›ˆÙÔ fiÙÈ ÛÙÔ ÚˆÌ·˚Îfi«„ËÊȉˆÙfi ÙÔ˘ ËÌÂÚÔÏÔÁ›Ô˘ ÙˆÓ ·ÁÚÔ-ÙÈÎÒÓ ÂÚÁ·ÛÈÒÓ» ·fi ÙË Vienne Ù˘ÓfiÙÈ·˜ °·ÏÏ›·˜ ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È Û˘Ó‰˘·-ÛÌfi˜ ÙˆÓ ·ÁÚÔÙÈÎÒÓ Î·È ÙˆÓ ˙ˆ‰È·ÎÒÓÛ˘Ì‚fiÏˆÓ ÛÙËÓ ·fi‰ÔÛË ÙÔ˘ £¤ÚÔ˘˜:ÛÙÂʷӈ̤ÓÔ˜ ÂÚˆÙȉ¤·˜ ÎÚ·Ù¿ ‰ÚÂ-¿ÓÈ, ÙÔ ·ÁÚÔÙÈÎfi ۇ̂ÔÏÔ Ù˘ ÂÔ¯‹˜,Î·È È‡ÂÈ ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ, ÙÔ ˙ˆ‰È·Îfi Û‡Ì-‚ÔÏÔ ÙÔ˘ A˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘

BÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·

H. Stern, «Le calendrier de 354,Etude sur son texte et sesillustrations», Paris 1953.R. Hachlili, The Zodiac in AncientJewish Art: Representation andSignificance, Bulletin of the AmericanSchools of Oriental Research 228,1977, σ. 61-77.D. Parrish, Two Mosaics from RomanTunisia: An African Variation of theSeason Theme, AJA 83, 1979, σ. 279-285 (Jebel Oust).M. Dothan, «Hammath Tiberias»,Jerusalem 1983.D. Parrish, «Season Mosaics ofRoman North Africa», Roma 1984, σ.156-160 αρ. 29 (Θύσδρ�ς).E. Mαρκή, Ψη�ιδωτ� δάπεδ� μεπρ�σωπ�π�ιήσεις μηνών στη Θεσ-σαλ�νίκη, T� Aρ�αι�λ�γικ� Eργ�στη Mακεδ�νία και Θράκη 12, 1998,σσ 141-150.Bλ. και «EΠTA HMEPEΣ»:31/12/2000 (Aργ�ς)· 4/2/2001 (Tε-γέα)· 1/7/2001 (Σκυθ�π�λη καιVienne).

παραστ�σεις

6 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1

Kατ� μ�νας Eκατομβαι�ναTης ™∂ª∂§∏˜ ¶π¡°π∞Δ√°§√À

Αν. καθηγ�τριας Κλασικ�ςΑρχαιολογ�ας στο Πανεπιστ�μιο Θεσσαλον�κης

™TI™ ¢EKAE•I ∂ηÙÔÌ‚·ÈÒÓÔ˜, ·Ú¯¤˜ ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘, ÔÈ ∞ıË-Ó·›ÔÈ ÁÈÔÚÙ¿˙Ô˘Ó ÙËÓ ›‰Ú˘ÛË Ù˘ fiÏ˘ ÙÔ˘˜ Ô˘ ÚÔ-¤Î˘„ ·fi ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ Û˘Ó¤ÓˆÛË ÙˆÓ ÌÈÎÚÒÓ ·-

Ï·ÈfiÙÂÚˆÓ ÙÔÈÎÒÓ ‰‹ÌˆÓ Ù˘ ∞ÙÙÈ΋˜. ™‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ·Ú¿‰ÔÛË ÙÔÓ «Û˘ÓÔÈÎÈÛÌfi» ·˘Ùfi ÔÊ›ÏÂÈ Ë ∞ı‹Ó· ÛÙÔÓ‹Úˆ¿ Ù˘, ÙÔÓ £ËÛ¤·. ∞fi ÛÔÚ·‰ÈΤ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Ì·ı·›-ÓÔ˘Ì fiÙÈ ÙË Ì¤Ú· ·˘Ù‹ ‰ÈÂÍ¿ÁÔÓÙ·È Â¿Óˆ ÛÙËÓ ∞ÎÚfiÔÏË·Ú¯·ÈfiÙÚÔ˜ ı˘Û›Â˜ ˙ÒˆÓ ÚÔ˜ ÙÈÌ‹Ó Ù˘ ÔÏÈÔ‡¯Ô˘ ı¿˜∞ıËÓ¿˜, ı˘Û›Â˜ Ô˘ ·Ë¯Ô‡Ó Û˘Ó‹ıÂȘ ÙÔ˘ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜,ÙfiÙ Ԣ ÙÔ ÔÏ›ÙÂ˘Ì· ‹Ù·Ó ·ÚÈÛÙÔÎÚ·ÙÈÎfi.

ª¤Û· ÛÙÔÓ 4Ô ·È. Ë ÂίÂÈÚ›· Ô˘ Û˘ÌʈÓ› Ë ∞ı‹Ó· ÌÂÙË ™¿ÚÙË ÙÔ 374 .Ã. Á›ÓÂÙ·È ·ÊÔÚÌ‹ ÁÈ· ÙËÓ Î·ıȤڈÛËÌÈ·˜ Ó¤·˜ Ï·ÙÚ›·˜ ÙË Ì¤Ú· Ô˘ ÁÈÔÚÙ¿˙ÔÓÙ·È Ù· ™˘ÓÔ›ÎÈ·,Ù˘ Ï·ÙÚ›·˜ Ù˘ ∂ÈÚ‹Ó˘. ∏ ÂÔ¯‹ ¢ÓÔ› ÁÂÓÈÎÒ˜ ÙËÓ ÚÔ-ÛˆÔÔ›ËÛË Î·È ÙË ıÂÔÔ›ËÛË ·ÊËÚËÌ¤ÓˆÓ ÂÓÓÔÈÒÓ. ΔËÓ∂ÈÚ‹ÓË ÙË Ï·ÙÚÂ‡Ô˘Ó Û ¤Ó· ‚ˆÌfi ÛÙËÓ ∞ÁÔÚ¿ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜,ÂΛ fiÔ˘ ÌÂÁ·ÏfiÚÂÔ ˘„ÒÓÂÙ·È Î·È ÙÔ ¯¿ÏÎÈÓÔ ¿Á·ÏÌ¿Ù˘, ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ÁχÙË ∫ËÊÈÛfi‰ÔÙÔ˘, ·Ù¤Ú· ÙÔ˘ ¶Ú·ÍÈÙ¤ÏË.∏ ‚ÚÂÊÔÎÚ·ÙÔ‡Û· ı¿ ÛÙÚ¤ÊÂÈ ÛÙÔÚÁÈο ÙÔ ‚ϤÌÌ· Ù˘ÚÔ˜ ÙÔÓ ÌÈÎÚfi ¶ÏÔ‡ÙÔ Ì ÙÔ Î¤Ú·˜ Ù˘ ∞ÊıÔÓ›·˜, Û ÌÈ·Â˘·Ó¿ÁÓˆÛÙË ·ÏÏËÁÔÚÈ΋ Û‡ÓıÂÛË.

¶·Ó·ı‹Ó·È·ΔÔ Î·ÏÔη›ÚÈ ÚÔ¯ˆÚË̤ÓÔ Î·È ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈ ÂÙÔÈÌ¿˙ÔÓÙ·ÈÌ ÁÔÚÁÔ‡˜ Ú˘ıÌÔ‡˜ ÁÈ· Ù· ¶·Ó·ı‹Ó·È·, ÙË ÌÂÁ¿ÏË ÁÈÔÚÙ‹ÚÔ˜ ÙÈÌ‹Ó Ù˘ ÔÏÈÔ‡¯Ô˘ ı¿˜ ÙÔ˘˜. ªÈ· ÁÈÔÚÙ‹ ·ÏÈ¿, Ô˘Ë ·ÙÙÈ΋ ·Ú¿‰ÔÛË Û˘Ó‰¤ÂÈ ÙËÓ ·Ú¯‹ Ù˘ ÌÂ Ì˘ıÈÎÔ‡˜ ‚·-ÛÈÏÈ¿‰Â˜ Î·È ‹ÚˆÂ˜, fiˆ˜ Ô ∂ÚȯıfiÓÈÔ˜ Î·È Ô £ËÛ¤·˜. ΔËı¿ ÙÔ˘˜ ÙËÓ ÙÈÌÔ‡Ó ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈ Î¿ı ¯ÚfiÓÔ, ·ÏÏ¿ οıÂÙ¤ÛÛÂÚ· ¯ÚfiÓÈ· Ë ÁÈÔÚÙ‹ ¤¯ÂÈ È‰È·›ÙÂÚË Ï·ÌÚfiÙËÙ· Î·È Ùfi-Ù ٷ ¶·Ó·ı‹Ó·È· ÔÓÔÌ¿˙ÔÓÙ·È ªÂÁ¿Ï·.

Δ· ªÂÁ¿Ï· ¶·Ó·ı‹Ó·È· ·Ó·‰ÈÔÚÁ·ÓÒÓÔÓÙ·È, ÂÚÈÏ·Ì-‚¿ÓÔ˘Ó Ó¤· ·ÁˆÓ›ÛÌ·Ù· Î·È ·›ÚÓÔ˘Ó ÂÈÛËÌfiÙÂÚÔ ¯·Ú·-ÎÙ‹Ú· ÙÔ 566/5 .Ã., fiÙ·Ó ¿Ú¯ˆÓ ‹Ù·Ó Ô πÔÎÏ›‰Ë˜. ™ÙËÛ˘Ó¤¯ÂÈ·, ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÙˆÓ ÈÈÎÒÓ, Á˘ÌÓÈÎÒÓ Î·È ÌÔ˘-ÛÈÎÒÓ ·ÁÒÓˆÓ ÂÌÏÔ˘Ù›˙ÂÙ·È ÛÈÁ¿ ÛÈÁ¿ Î·È Ì ¿ÏÏÔ˘˜ ηÈ-ÓÔÊ·Ó›˜ ‰È·ÁˆÓÈÛÌÔ‡˜. πÂÚÔÔÈÔ› Î·È ·ıÏÔı¤Ù˜, ÔÈ ÂȉÈÎÔ›˘¿ÏÏËÏÔÈ, ¤¯Ô˘Ó ÙË ÊÚÔÓÙ›‰· Ù˘ ‰ÈÂÍ·ÁˆÁ‹˜ Ù˘ ÙÂ-ÙÚ·‹ÌÂÚ˘ ÁÈÔÚÙ‹˜.

ΔË Ó‡¯Ù· Ù˘ 28˘ ∂ηÙÔÌ‚·ÈÒÓÔ˜, ̤ڷ ÙˆÓ ÁÂÓÂıÏ›ˆÓÙ˘ ı¿˜, ÂΛ Á‡Úˆ ÛÙÔÓ ¢ÂηÂÓÙ·‡ÁÔ˘ÛÙÔ, ·ÁfiÚÈ· ηÈÎÔÚ›ÙÛÈ· ·Ó‚·›ÓÔ˘Ó ÛÙÔÓ «·ÓÂÌfiÂÓÙ·» ‚Ú¿¯Ô Ù˘ ∞ÎÚfiÔ-Ï˘ Î·È ÙÈÌÔ‡Ó ÙË ı¿ Ì ÔÏÔÓ‡¯ÙÈ· ÙÚ·ÁÔ‡‰È· Î·È ¯ÔÚÔ‡˜.∂ÎÙfi˜ ·fi ·˘Ù‹Ó ÙËÓ ·ÓÓ˘¯›‰·, ̤۷ ÛÙË Ó‡¯Ù· Á›ÓÂÙ·ÈÎ·È Ë Ï·Ì·‰ËÊÔÚ›·, ¤Ó·˜ ·ÁÒÓ ÌÂٷ͇ ‰·‰ÔÊfiÚˆÓ ‰ÚÔ̤-ˆÓ, Ô˘ Ô Î·ı¤Ó·˜ ÙÔ˘˜ ÌÂٷʤÚÂÈ ÙË ÊÏfiÁ· ·fi ÙÔÓ ‚ˆÌfiÙÔ˘ EÚˆÙ· ÛÙËÓ ∞η‰ËÌ›· ÛÙÔÓ ‚ˆÌfi Ù˘ ∞ıËÓ¿˜ ¶ÔÏÈ¿-‰Ô˜ ¿ӈ ÛÙËÓ ∞ÎÚfiÔÏË. √ ÓÈÎËÙ‹˜, ‰ËÏ·‰‹ Ô ‰ÚÔ̤·˜Ô˘ ı· ηٷʤÚÂÈ Ó· Êı¿ÛÂÈ ÚÒÙÔ˜ ÛÙÔ Ù¤ÚÌ· ¯ˆÚ›˜ Ó·Û‚‹ÛÂÈ Ô ‰·˘Ïfi˜ ÙÔ˘, ı· ¿ÚÂÈ ˆ˜ ¤·ıÏÔ ÙÚÈ¿ÓÙ· ‰Ú·¯Ì¤˜Î·È Ì›· ˘‰Ú›·.

™ÎÔÙ¿‰È ·ÎfiÌË Î·È Ô ÎfiÛÌÔ˜ Û˘ÚÚ¤ÂÈ ÛÙÔÓ ∫ÂÚ·ÌÂÈÎfi,ÁÈ·Ù› Ì ÙÔ ÍË̤ڈ̷ ı· ·Ú¯›ÛÂÈ Ó· ÍÂÙ˘Ï›ÁÂÙ·È Ë ÔÌ‹·fi ÙÔÓ ÁÓˆÛÙfi ¯ÒÚÔ ÂÎΛÓËÛ˘ ‰›Ï· ÛÙÔ ¢›˘ÏÔ, ·fi ÙÔÏÂÁfiÌÂÓÔ ¶ÔÌ›Ô. ∏ ÔÌ‹ ‰È·Û¯›˙ÔÓÙ·˜ ÙËÓ ∞ÁÔÚ¿ η-Ù¢ı‡ÓÂÙ·È ÚÔ˜ ÙËÓ ∞ÎÚfiÔÏË, Ì ÛÎÔfi ÙËÓ ·fi‰ÔÛËÙˆÓ ÚÔÛÊÔÚÒÓ ÛÙË ı¿. ¶ÚÔÔÚ‡ÔÓÙ·È Á˘Ó·›Î˜ ηÓË-

ÊfiÚÔÈ, ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ô‰ËÁÔ‡ÓÙ·È Ù· ˙Ò· Ù˘ ı˘Û›·˜ Î·È ›-Ûˆ ÙÔ˘˜ ¤Ú¯ÔÓÙ·È ÔÈ Ì¤ÙÔÈÎÔÈ ÓÙ˘Ì¤ÓÔÈ ÛÙ· ÎfiÎÎÈÓ· ˆ˜ Ûη-

ÊËÊfiÚÔÈ, ¿ÏÏÔÈ Ì ¯¿ÏÎÈÓ˜ Î·È ¿ÏÏÔÈ Ì ·ÛË̤ÓȘ ÛοʘÊÔÚو̤Ó˜ Ì ÎÂÚ‹ıÚ˜ Î·È ÁÏ˘Î›ÛÌ·Ù·, ÔÈ Á˘Ó·›Î˜ ÙÔ˘˜Î·È ÔÈ ÎfiÚ˜ ÙÔ˘˜ ÎÚ·ÙÒÓÙ·˜ ˘‰Ú›Â˜ Î·È ÛÎÈ¿‰È·. ™˘ÌÌÂÙ¤-¯Ô˘Ó ›Û˘ ÌÔ˘ÛÈÎÔ›, ·˘ÏËÙ¤˜ Î·È ÎÈı·Úˆ‰Ô›, Á¤ÚÔÓÙ˜ ÌÂÎÏ·‰È¿ ÂÏÈ¿˜ ÛÙ· ¯¤ÚÈ·, ÔÈ ı·ÏÏÔÊfiÚÔÈ, Î·È ·ÓÙÈÚfiÛˆÔÈÙˆÓ ·ÔÈÎÈÒÓ Î·È ÙˆÓ Û˘ÌÌ¿¯ˆÓ fiÏÂˆÓ Ì ÙȘ ÚÔÛÊÔÚ¤˜

H Αγ�ν λαμπαδηδρομ ας. Ο νικητ�ς που θατερματ σει πρ�τος στον βωμ� θα π�ρει ως�παθλο την υδρ α που βρ σκεται μπροστ� του.Αττικ�ς ερυθρ�μορφος κωδων�σχημος κρατ�-ρας, κοντ� στον Ζωγρ�φο του Πηλ�α,430–420 π.Χ. Harvard, University ArtMuseum (πηγ�: «Goddess and Polis»).

à Αγ�ν αποβα-σ ας. Ζωφ�ροςτου Παρθεν�να,β�ρεια πλευρ�,442–438 π.Χ.Αθ�να, Μουσε οΑκρ�πολης (πη-γ�: Ι. Τρι�ντη,«Το Μουσε οΑκροπ�λε-ως»,1998).

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1 7

και Mεταγειτνι�ναÙÔ˘˜, ˙Ò· Î·È ·ÓÔϛ˜. ¶Ôχ¯ÚˆÌË Î·È Ôχ‚Ô˘Ë Ë Ô-Ì‹ ÚÔÛʤÚÂÈ ¤Ó· Û·ÁËÓ¢ÙÈÎfi ı¤·Ì· Î·È Ô ÎfiÛÌÔ˜ ·Ó·-˙ËÙ› ÌÈ· ÂÚ›ÔÙË ı¤ÛË Î·Ù¿ Ì‹ÎÔ˜ Ù˘ ·Ó·ıËÓ·˚΋˜Ô‰Ô‡ ÁÈ· Ó· ÙÔ ·Ú·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÈ Î·Ï‡ÙÂÚ·. EÙÛÈ, ÛÙ· ̤۷ÙÔ˘ 3Ô˘ ·È. .Ã., ¤Ó·˜ ÔÏÈÙÈÎfi˜, ·fiÁÔÓÔ˜ ÙÔ˘ ΢‚ÂÚÓ‹ÙËÙ˘ ∞ı‹Ó·˜ ¢ËÌ‹ÙÚÈÔ˘ º·ÏËÚ¤·, ¢ËÌ‹ÙÚÈÔ˜ Î·È ·˘Ùfi˜, ÙÔÏ-Ì¿ Ó· ÛÙ‹ÛÂÈ ÛÙËÓ ∞ÁÔÚ¿ ¤Ó· ȉȈÙÈÎfi ÈÎÚ›ˆÌ·, „ËÏfiÙÂÚÔÎ·È ·fi ÙȘ ∂ÚÌ·˚Τ˜ ÛًϘ, ÁÈ· Ó· ÌË ¯¿ÛÂÈ ÙÔ ı¤·Ì· Ë∞ÚÈÛÙ·ÁfiÚ·, Ë KÔÚ›ÓıÈ· Âڈ̤ÓË ÙÔ˘.

O ¤ÏÔ˜ Ù˘ AıËÓ¿˜ΔÔ ÈÔ Ê·ÓÙ·ÛÌ·ÁÔÚÈÎfi ÛÙÔÈ¯Â›Ô Ù˘ ÔÌ‹˜ Â›Ó·È ·Ó·ÌÊÈ-Û‚‹ÙËÙ· Ô ¤ÏÔ˜ Ù˘ ı¿˜, ¤Ó· Ôχ ÌÂÁ¿ÏÔ Ì¿ÏÏÈÓÔ ˘Ê·-ÓÙfi, ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ Ë ‡Ê·ÓÛË ÊÚÔÓÙ›˙Ô˘Ó ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈ Ó· ·Ú¯›-ÛÂÈ ÂÓÓ¤· Ì‹Ó˜ ÓˆÚ›ÙÂÚ·, ηٿ ÙË ÁÈÔÚÙ‹ ÙˆÓ Ã·ÏΛˆÓ,ÙËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ̤ڷ ÙÔ˘ ¶˘·ÓÔ„ÈÒÓÔ˜. ΔË Ì¤Ú· ·˘Ù‹ Ù˘ÁÈÔÚÙ‹˜ ÙˆÓ ¯ÂÈÚˆÓ·ÎÙÒÓ, ÛÙËÓ ÔÔ›· Ì·˙› Ì ÙÔÓ HÊ·ÈÛÙÔÙÈÌ¿Ù·È Î·È Ë ∞ıËÓ¿ ˆ˜ ∂ÚÁ¿ÓË, Ë È¤ÚÂÈ· Ù˘ ∞ıËÓ¿˜ ¶Ô-ÏÈ¿‰Ô˜ Î·È ‰‡Ô ÎÔÚÈÙÛ¿ÎÈ·, ÔÈ ∞ÚÚËÊfiÚÔÈ, ÓÙ˘Ì¤Ó˜ ÛÙ·ÏÂ˘Î¿ Î·È ¯Ú˘ÛÔÛÙÔÏÈṲ̂Ó˜, ÛÙ‹ÓÔ˘Ó ÙÂÏÂÙÔ˘ÚÁÈο ÙÔÓ·ÚÁ·ÏÂÈfi. ΔËÓ ÔχÌËÓË, ÎÔÈ·ÛÙÈ΋ ÂÚÁ·Û›· ·Ó·Ï·Ì‚¿-ÓÔ˘Ó Ó·ڿ ÎÔÚ›ÙÛÈ· Î·È ·ÓÙÚÂ̤Ó˜ Á˘Ó·›Î˜ ·fi ·ÚÈ-ÛÙÔÎÚ·ÙÈΤ˜ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂȘ, ÔÈ ÂÚÁ·ÛÙ›Ó˜. ΔÔÓ ¤ÏÔ ·˘Ùfi,¤ÙÔÈÌÔ È·, ÙÔÓ ·ÏÒÓÔ˘Ó ˆ˜ ÈÛÙ›Ô ·fi ÙÔ ÎÂÓÙÚÈÎfi ηٿÚ-ÙÈ ÂÓfi˜ ÙÚÔ¯ÔÊfiÚÔ˘ ηڷ‚ÈÔ‡ Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ı› ÙËÓ ÔÌ‹.EÙÛÈ, ηıÒ˜ Ô ·¤Ú·˜ ÊÔ˘ÛÎÒÓÂÈ ÙÔ ·Ó›, ͉ÈÏÒÓÔÓÙ·ÈÌÚÔÛÙ¿ ÛÙ· ÁÂÌ¿Ù· ‰¤Ô˜ Ì¿ÙÈ· ÙˆÓ ÈÛÙÒÓ Ù· ηÙÔÚıÒ-Ì·Ù· Ù˘ ∞ıËÓ¿˜, Ô˘ ÈÛÙÔÚÔ‡ÓÙ·È ¿Óˆ ÛÙÔ ÎÚÔÎfi¯ÚˆÌԇʷÛÌ·, fiˆ˜ Ë Î·Ù·ÙÚfiˆÛË ÙÔ˘ Á›Á·ÓÙ· ∂ÁΤϷ‰Ô˘ ÛÙËÌ¿¯Ë ÙˆÓ ıÂÒÓ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ ÁÈÁ¿ÓÙˆÓ. ΔfiÛÔ ·ÍÈÔı¤·ÙÔ˜ ›-Ó·È Ô «·ÌÔ›ÎÈÏÔ˜» ¤ÏÔ˜, ·ÊÔ‡ ÔÈ ¯ˆÚÈÎÔ› ÌfiÓÔ Ì›· ÊÔ-Ú¿ ÛÙ· Ù¤ÛÛÂÚ· ¯ÚfiÓÈ· ÛÙ·Ì·ÙÔ‡Ó ÙȘ ‚·ÚȤ˜ ÂÚÁ·Û›Â˜ ÙÔ˘˜ÛÙÔ ‡·ÈıÚÔ Î·È ¤Ú¯ÔÓÙ·È ÛÙËÓ fiÏË ÙË Ì¤Ú· Ù˘ ÁÈÔÚÙ‹˜ÁÈ· Ó· ÙÔÓ ı·˘Ì¿ÛÔ˘Ó. ΔÔ ı¤Ì· Ô˘ ˘Ê·›ÓÂÙ·È ÛÙÔÓ ¤ÏÔÂ›Ó·È ¿ÓÙÔÙ ÙÔ ›‰ÈÔ Î·È ÁÈ· Ù· ÌÔÙ›‚· ÙÔ˘ ·ÔÊ·Û›˙ÂÈ ¿Ï-ÏÔÙÂ Ë ‚Ô˘Ï‹ Î·È ¿ÏÏÔÙ ¤Ó· ‰ÈηÛÙ‹ÚÈÔ ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ Ë Û‡Ó-ıÂÛË ÔÚ›˙ÂÙ·È Ì ÎÏ‹ÚÔ ÁÈ· Ó· ·ÔʇÁÔÓÙ·È ÔÈ ÌÂÚÔÏËÙÈ-Τ˜ ÂÈÏÔÁ¤˜. ª›· ÌÔÓ·‰È΋ÊÔÚ¿ ÙÔÏÌÔ‡Ó ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈÓ· ÙÚÔÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ Û¯¤-‰ÈÔ, fiÙ·Ó ÙÔ 302 .Ã. ˘Ê·›-ÓÔ˘Ó ÛÙÔÓ ¤ÏÔ Ì·˙› Ì ÙËı¿ ÔÚÙÚ·›Ù· ÙÔ˘ ∞ÓÙ›ÁÔ-ÓÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ÁÈÔ˘ ÙÔ˘ ¢ËÌ‹-ÙÚÈÔ˘ ¶ÔÏÈÔÚÎËÙ‹, ¤¯ÔÓÙ·˜¯ˆÚ›˜ ·ÌÊÈ‚ÔÏ›· ÔÏÈÙÈΤ˜ÛÎÔÈÌfiÙËÙ˜. ΔÔ ÁÂÁÔÓfi˜·˘Ùfi ÚÔηÏ› ÙËÓ ÔÚÁ‹ Ù˘ı¿˜ Î·È Í·ÊÓÈ΋ ı‡ÂÏÏ· ÎÙ˘¿ ÙËÓ ÔÌ‹, Û¿˙ÂÈ ÙÔ Î·-Ù¿ÚÙÈ ÙÔ˘ ÏÔ›Ô˘ Î·È Ô ¤ÏÔ˜ Û¯›˙ÂÙ·È ÛÙ· ‰˘Ô. ∫·Îfi˜ Ô ÔÈ-ˆÓfi˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ˘‚ÚÈÛÙ¤˜...

∂¿Óˆ ÛÙËÓ ∞ÎÚfiÔÏË Ô ¤ÏÔ˜ ·Ú·‰›‰ÂÙ·È ÛÙÔ˘˜ ÈÂ-Ú›˜ Ù˘ ı¿˜ Î·È ÔÈ ÙÂÏÂÙÔ˘ÚÁ›Â˜ ÔÏÔÎÏËÚÒÓÔÓÙ·È Ì ÙË ı˘-Û›· ÔÏ˘¿ÚÈıÌˆÓ ˙ÒˆÓ. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, ·ÊÔ‡ ‰È·ÓÂÌËıÔ‡ÓÔÈ Î·ıÔÚÈṲ̂Ó˜ ÌÂÚ›‰Â˜ ÛÙÔ˘˜ ÔÏÈÙÈÎÔ‡˜ Î·È ıÚËÛ΢ÙÈ-ÎÔ‡˜ ¿Ú¯ÔÓÙ˜, ÙÔ ˘fiÏÔÈÔ ÎÚ¤·˜ ÌÔÈÚ¿˙ÂÙ·È ÛÙÔÓ Ï·fiÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ ÙÔ˘ ∫ÂÚ·ÌÂÈÎÔ‡.

√È ÂfiÌÂÓ˜ Ë̤Ú˜ Â›Ó·È ·ÊÈÂڈ̤Ó˜ ÛÙÔ˘˜ ·ÁÒÓ˜. ™ÙÔø‰Â›Ô Ô˘ ¤ÎÙÈÛÂ Ô ¶ÂÚÈÎÏ‹˜ ÛÙË ÓfiÙÈ· Ï·ÁÈ¿ Ù˘ ∞ÎÚfi-ÔÏ˘ Á›ÓÔÓÙ·È ÔÈ ÌÔ˘ÛÈÎÔ›, ‰ËÏ·‰‹ ·ÁÒÓ˜ Ú·„ˆ‰›·˜, ÙÚ·-ÁÔ˘‰ÈÔ‡ ÌÂ Û˘Óԉ›· ÎÈı¿Ú·˜ Î·È ·˘ÏÔ‡. OÈ ÈÈÎÔ› ‰ÈÂÍ¿-ÁÔÓÙ·È ÛÙÔÓ Èfi‰ÚÔÌÔ ÎÔÓÙ¿ ÛÙÔ º¿ÏËÚÔ, ÂÓÒ ÔÈ Á˘ÌÓÈÎÔ›ÛÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ, ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ ÙÔ˘ πÏÈÛÛÔ‡. ªÈ· ÂÈÁÚ·Ê‹ ÙÔ˘4Ô˘ ·È. .Ã. ‰È·ÛÒ˙ÂÈ, ·Ú¿ ÙËÓ ·ÔÛ·ÛÌ·ÙÈ΋ Ù˘ ‰È·-Ù‹ÚËÛË, ÔχÙÈ̘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÔÚÈṲ̂ӷ ·ÁˆÓ›-ÛÌ·Ù· Î·È Ù· ¤·ıÏ¿ ÙÔ˘˜. ¶·›‰Â˜, ·Á¤ÓÂÈÔÈ Î·È ¿Ó‰Ú˜‰È·ÁˆÓ›˙ÔÓÙ·È ¯ˆÚÈÛÙ¿. √È ÓÈÎËÙ¤˜ ÙˆÓ ÌÔ˘ÛÈÎÒÓ·ÁÒÓˆÓ ÛÙÂÊ·ÓÒÓÔÓÙ·È Ì ¯Ú˘Û¿ Î·È ·ÛË̤ÓÈ·ÛÙÂÊ¿ÓÈ·, ÂÓÒ Ù· ÛÙÂÊ¿ÓÈ· ·fi ÎÏ·‰› ÂÏÈ¿˜ ÙˆÓ ÓÈ-ÎËÙÒÓ ÛÙÔ˘˜ ÈÈÎÔ‡˜ Î·È Á˘ÌÓÈÎÔ‡˜ ·ÁÒÓ˜ Û˘-

P Η Ειρ�νη με τονΠλο*το. Μαρμ�ρινορωμαϊκ� αντ γραφοτου χ�λκινου πρωτοτ*-που του Κηφισοδ�του.Γ*ρω στο 373/370 π.Χ.Γλυπτοθ�κη Μον�χου(πηγ�: Ν. Γιαλο*ρης,«Αρχα α Γλυπτ�»,Εκδοτικ� Αθην�ν1994, σ.160, εικ. 154).

EÔÚÙ¤˜ ÙÔ˘ ηÏÔηÈÚÈÔ‡ÛÙËÓ ·Ú¯·›· Aı‹Ó·. ¶·Ó·ı‹Ó·È·, ™˘ÓÔ›ÎÈ·, MÂÙ·Á›ÙÓÈ·, HÚ¿ÎÏÂÈ·

8 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1

Óԉ‡ÔÓÙ·È ·fi ÌÂÁ¿Ï˜ ÔÛfiÙËÙ˜ Ï·‰ÈÔ‡ ·fi ÙȘÌÔڛ˜, ÙȘ ÈÂÚ¤˜ ÂÏȤ˜ Ù˘ fiÏ˘, ̤۷ Û ÂȉÈο ·Á-Á›·, ÙÔ˘˜ ·Ó·ıËÓ·˚ÎÔ‡˜ ·ÌÊÔÚ›˜. Δ· ·ÁÁ›· ·˘Ù¿Â›Ó·È ‰È·ÎÔÛÌË̤ӷ ηٿ ÙÔÓ ·Ú·‰ÔÛÈ·Îfi ÌÂÏ·Ófi-ÌÔÚÊÔ Ú˘ıÌfi, Ì ÙËÓ ›‰È· Ù˘È΋ ·Ú¿ÛÙ·ÛË Ù˘ÚÔÌ¿¯Ô˘ ∞ıËÓ¿˜ ·Ó¿ÌÂÛ· Û ‰‡Ô ΛÔÓ˜ Î·È ÙËÓÂÈÁÚ·Ê‹ «Δø¡ ∞£∏¡∏£∂¡ ∞£§ø¡» ÛÙË ÌÈ· fi„Ë.™ÙËÓ ¿ÏÏË ÂÈÎÔÓ›˙ÂÙ·È ÛÎËÓ‹ ÙÔ˘ ·ÁˆÓ›ÛÌ·ÙÔ˜, ÁÈ·ÙÔ ÔÔ›Ô ÚÔÔÚ›˙ÂÙ·È ˆ˜ ¤·ıÏÔ ÙÔ Ï¿‰È ÙÔ˘ ·ÌÊÔ-Ú¤·. ∏ ·Ó·ÏÔÁ›· ¤ÓÙ ÚÔ˜ ¤Ó· ·Ó¿ÌÂÛ· Û ÚÒÙÔÎ·È ‰Â‡ÙÂÚÔ ÓÈÎËÙ‹ ‰È¤ÂÈ ÛÙËÓ ÂÈÁÚ·Ê‹ fiÏ· Ù··ÁˆÓ›ÛÌ·Ù·. √ ÚÒÙÔ˜ ÓÈÎËÙ‹˜ Ù˘ ·ÚÌ·ÙÔ‰ÚÔÌ›·˜·›ÚÓÂÈ ÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ ¤·ıÏÔ, 140 ·ÌÊÔÚ›˜. ¢Â‰Ô-̤ÓÔ˘ fiÙÈ Ô Î¿ı ·ÌÊÔÚ¤·˜ ¯ˆÚ¿ÂÈ ¤Ó· ÌÂÙÚËÙ‹, ‰Ë-Ï·‰‹ ÂÚ›Ô˘ 36 ÎÈÏ¿, ÌÔÚ› Ó· ˘ÔÏÔÁ›ÛÂÈ Î·Ó›˜fiÙÈ ÙÔ ¤·ıÏÔ ÍÂÂÚÓ¿ Ù· 5.000 ÎÈÏ¿ Ï¿‰È. ∏ ȉȷ›ÙÂ-Ú· ÌÂÁ¿ÏË ÔÛfiÙËÙ· ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙ÂÈ ÛÙÔ˘˜ ÓÈÎËÙ¤˜ Î·È˘ÏÈο ΤډË, ÂÊfiÛÔÓ ¤¯Ô˘Ó ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· Ó· ÂÌÔ-Ú‡ÔÓÙ·È ÙÔ Ï¿‰È. ª¿ÏÈÛÙ· ·˘ÙÔ› Â›Ó·È ÔÈ ÌfiÓÔÈ Ô˘ÂÍ·ÈÚÔ‡ÓÙ·È ·fi ÙÔÓ ··ÁÔÚ¢ÙÈÎfi ÓfiÌÔ ÂÍ·ÁˆÁ‹˜Ï·‰ÈÔ‡ ·fi ÙËÓ ∞ÙÙÈ΋.

OÌ·‰Èο ·ÁˆÓ›ÛÌ·Ù·∂ÎÙfi˜ ·fi Ù· ·ÙÔÌÈο ·ÁˆÓ›ÛÌ·Ù· ˘¿Ú¯Ô˘Ó Î·È Ù·ÔÌ·‰Èο, ÛÙ· ÔÔ›· ÔÈ ‰È·ÁˆÓÈ˙fiÌÂÓ˜ ÔÌ¿‰Â˜ ÂÎ-ÚÔÛˆÔ‡Ó ÙȘ Ê˘Ï¤˜. EÓ· ·fi ·˘Ù¿, Ô˘ ·ÔÙÂÏ›·ıËÓ·˚΋ ·ÔÎÏÂÈÛÙÈÎfiÙËÙ·, Â›Ó·È Ô ·ÁÒÓ Â˘·Ó‰Ú›·˜,ηÏÏÈÛÙ›· ·Ó‰ÚÒÓ ı· ϤÁ·ÌÂ, ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô ÌÂÁ¿ÏÔÚfiÏÔ ·›˙Ô˘Ó ÙÔ ‡„Ô˜ Î·È Ë ÛˆÌ·ÙÈ΋ ‰‡Ó·ÌË. ∏ ÓÈ-΋ÙÚÈ· Ê˘Ï‹ ÎÂÚ‰›˙ÂÈ ¤Ó· ‚fi‰È Î·È ÂηÙfi ‰Ú·¯Ì¤˜. ΔÔ›‰ÈÔ ¤·ıÏÔ ÚԂϤÂÙ·È Î·È ÁÈ· ÙË Ê˘Ï‹ Ô˘ ÓÈοÛÙÔÓ ˘ÚÚ›¯ÈÔ, ¤Ó· ‰È·ÁˆÓÈÛÌfi ¤ÓÔÏÔ˘ ¯ÔÚÔ‡. ∏ Ó›-ÎË ÔÎÙÒ ˘ÚÚȯÈÛÙÒÓ Û οÔÈÔ ·Ó·ıËÓ·˚Îfi ‰È·-ÁˆÓÈÛÌfi ··ı·Ó·Ù›ÛÙËΠÛÙËÓ ·Ó¿ÁÏ˘ÊË ‚¿ÛËÂÓfi˜ ·Ó·ıËÌ·ÙÈÎÔ‡ ÌÓËÌ›Ԣ ·fi ÙËÓ ∞ÎÚfiÔÏË. ΔÔÙÚ›ÙÔ ÔÌ·‰ÈÎfi ·ÁÒÓÈÛÌ· Â›Ó·È Ë ¿ÌÈÏÏ· ÓÂÒÓ, Ë ÏÂÌ-‚Ô‰ÚÔÌ›·, Ô˘ ‰ÈÂÍ¿ÁÂÙ·È ÛÙÔÓ ¶ÂÈÚ·È¿. ∏ ÓÈ΋ÙÚÈ·Ê˘Ï‹ ÎÂÚ‰›˙ÂÈ ÙÚÈ·ÎfiÛȘ ‰Ú·¯Ì¤˜ ÁÈ· ÙÔ Ï‹ÚˆÌ·Î·È ¿ÏϘ ‰È·ÎfiÛȘ ÁÈ· ÙÔ ÎÔÈÓfi Á‡̷ Ô˘ ı· ·-Ú·ı¤ÛÂÈ. ∞ÚÁfiÙÂÚ·, ̤۷ ÛÙÔÓ 3Ô ·È. .Ã., ÂÈÛ¿ÁÂٷȤӷ Ó¤Ô, ›Û˘ ÔÌ·‰ÈÎfi ·ÁÒÓÈÛÌ·, Ë ·ÓıÈ·Û›·,¤Ó· ›‰Ô˜ Ì›ÌËÛ˘ Ì¿¯Ë˜ Ì ÛÙfi¯Ô ÙË ÛÙÚ·ÙȈÙÈ΋Âη›‰Â˘ÛË ÙˆÓ È¤ˆÓ, ÁÓˆÛÙ‹ ·fi ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ·Î·È ¿ÏÏˆÓ ÂÔÚÙÒÓ. ™Ù· ·ÁˆÓ›ÛÌ·Ù· ηٿ Ê˘Ï¤˜ ‰È-‰¿ÛÎÔÓÙ·È ÔÈ ‰È·ÁˆÓÈ˙fiÌÂÓÔÈ ÙËÓ ·ÏÏËÏÂÁÁ‡Ë ÛÙÔÏ·›ÛÈÔ Ù˘ ÔÌ¿‰·˜ Î·È ÙËÓ ·ÊÔÛ›ˆÛË ÛÙË Ê˘Ï‹ ηÈÙËÓ ·ÙÚ›‰·.

Δ· ¶·Ó·ı‹Ó·È· ·ÂÈÎÔÓ›˙ÔÓÙ·È ÛÙÔ ÂÚÈÊËÌfiÙÂ-ÚÔ ÌÓËÌÂ›Ô Ù˘ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·˜, ÙË ˙ˆÊfiÚÔ ÙÔ˘ ¶·Ú-ıÂÓÒÓ·, Ô˘ ÂÚÈÙÚ¤¯ÂÈ ˆ˜ ›ÛÙÂ„Ë Â͈ÙÂÚÈο ÙÔ·ÓÒÙ·ÙÔ ÙÌ‹Ì· ÙˆÓ ÙÂÛÛ¿ÚˆÓ Ï¢ÚÒÓ ÙÔ˘ Ó·Ô‡,‰È·ÎÔÛÌË̤ÓË Ì ÛÎËÓ¤˜ Ù˘ ÁÈÔÚÙ‹˜. ∂›Ó·È ¤Ó· ÙÂ-Ú¿ÛÙÈÔ Û˘Ó¯¤˜ ·Ó¿ÁÏ˘ÊÔ ¤ÚÁÔ, Ì ‡„Ô˜ ¤Ó· ̤ÙÚÔ

ÂÚ›Ô˘ Î·È Û˘ÓÔÏÈÎfi Ì‹ÎÔ˜ ÂηÙfiÓ ÂÍ‹ÓÙ· ̤ÙÚ·,ÛÙÔ ÔÔ›Ô ·Ô‰›‰ÔÓÙ·È ÙÚÈ·ÎfiÛȘ ÂÍ‹ÓÙ· ·ÓıÚÒÈ-Ó˜ Î·È ıÂ˚Τ˜ ÌÔÚʤ˜. °È· ÙËÓ Ù¯ÓÔÙÚÔ›·, ÙËÓ ÂÚ-ÌËÓ›· Î·È ÙËÓ È‰ÂÔÏÔÁ›· Ô˘ ÎÚ‡‚ÂÙ·È ›Ûˆ ·fi·˘Ùfi ¤¯Ô˘Ó ÁÚ·Ê› ¯ÈÏÈ¿‰Â˜ ÛÂÏ›‰ˆÓ. ∞Í›˙ÂÈ Ó· ÌÓË-ÌÔÓ¢ıÔ‡Ó Â‰Ò ÔÈ È‰È·›ÙÂÚ· ‡ÛÙԯ˜ ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂÈ˜Ô˘ ¤Î·Ó ÚÈÓ ·fi ÌÂÚÈο ¯ÚfiÓÈ· Ô Î·ıËÁËÙ‹˜∞Ú¯·ÈÔÏÔÁ›·˜ Beschi, ÛÙËÓ ÈÔ Ô͢‰ÂÚ΋ ÌÂϤÙËÔ˘ ¤¯ÂÈ ÁÚ·Ê› Ò˜ ÙÒÚ· ÁÈ· ÙË ˙ˆÊfiÚÔ. ™‡ÌʈӷÏÔÈfiÓ Ì ·˘ÙfiÓ, ÛÙË ˙ˆÊfiÚÔ «¤¯Ô˘Ì ڢıÌÔ‡˜,¯ÚfiÓÔ˘˜ Î·È ¯ÒÚÔ˘˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜... ∏ ¤ÓÓÔÈ· Ô˘ÂÎÊÚ¿˙ÂÙ·È ‰ÂÓ Â›Ó·È Ë ÂÚÈÔÚÈÛÙÈ΋ ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ Ô-Ì‹˜, ·ÏÏ¿ Ë ÂÚÈÂÎÙÈ΋ ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ ÂÔÚÙ‹˜ Ô˘ ›-Ó·È ÔÌ‹ Î·È ·ÁÒÓ. ∏ ÂÓfiÙËÙ· Ù˘ ·Ú¿ÛÙ·Û˘‰ÂÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÂ›Ù·È ·fi ¤Ó· ¯ÒÚÔ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi, ·ÏÏ¿¤Ó· ȉÂÔÏÔÁÈÎfi, ·fi ÙÔÓ ıÚËÛ΢ÙÈÎfi ̄ ÒÚÔ Ù˘ ·Ó·-ıËÌ·ÙÈ΋˜ ÚÔÛÊÔÚ¿˜». ªÈ·˜ ¢¯·ÚÈÛÙ‹ÚÈ·˜ ÚÔ-ÛÊÔÚ¿˜ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ‹ ÚÔ˜ ÙË ı¿ ÁÈ· Ù·

‰Èο Ù˘ ‰ÒÚ·: ÌÂÁ·ÏÂÈÒ-‰ÂȘ ӛΘ, ÈÛ¯‡, ÁfiËÙÚÔÎ·È ÙËÓ ÂÚËÊ¿ÓÂÈ· ÌÈ·˜ËÁÂÌÔÓ›·˜. ªÂ Ù· ¶·Ó·ı‹Ó·È· ÙÂÏÂÈÒ-ÓÂÈ Î·È Ô ÚÒÙÔ˜ Ì‹Ó·˜ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘. √ ‰Â‡ÙÂÚÔ˜, ÔªÂÙ·ÁÂÈÙÓÈÒÓ, ÚÔÛʤÚÂÈÛÙÔ˘˜ ∞ıËÓ·›Ô˘˜ ÌÈ·Ó·Ó¿·˘Ï· ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÎÔÚ‡-ʈÛË ÙˆÓ ¶·Ó·ıËÓ·›ˆÓ.¶ÚÒÙÔ˜ ¤¯ÂÈ ÙËÓ ÙÈÌËÙÈ΋ÙÔ˘ Ô ∞fiÏψÓ, Û ÌÈ·ÁÈÔÚÙ‹ Ì ÙÔ ·ÈÓÈÁÌ·ÙÈÎfifiÓÔÌ· ªÂÙ·Á›ÙÓÈ·. ™‹ÌÂ-Ú·, ÂÎÙfi˜ ·fi ÙÔ fiÓÔÌ·Î·È ÌÈ· ı˘Û›· ÚÔ˜ ÙÔÓ∞fiÏψӷ ªÂÙ·Á›ÙÓÈÔ, ËÁÈÔÚÙ‹ Ì¿˜ Â›Ó·È ÂÓÙÂÏÒ˜¿ÁÓˆÛÙË ˆ˜ ÚÔ˜ ÙÔ Â-ÚȯfiÌÂÓÔ Î·È ÙȘ ˘fiÏÔÈ-˜ ÂΉËÏÒÛÂȘ Ù˘. EÙÛÈ,ÌfiÓÔ ÂÈηۛ˜ ÌÔÚ› ӷοÓÂÈ Î·Ó›˜, ÚÔÛ·ıÒ-ÓÙ·˜ ·fi ÙÔ fiÓÔÌ· Ó· Ì·-ÓÙ¤„ÂÈ ·Ó ›¯Â Û¯¤ÛË ÌÂÙËÓ ·ÏÏ·Á‹ ÁÂÈÙfiÓˆÓ, ·Ó

·ÊÔÚÔ‡Û ÙË ÁÂÈÙÔÓÈ¿, ‹ ·Ó ‹Ù·Ó ÁÈÔÚÙ‹ ÁÂÈÙÔÓÈÎÒÓÂÓÒÛˆÓ.

∏ ‰Â‡ÙÂÚË ÁÈÔÚÙ‹ ÙÔ˘ Ì‹Ó· Â›Ó·È Ù· ∏Ú¿ÎÏÂÈ·. √∏Ú·ÎÏ‹˜, ÙÔ Î·Ù’ ÂÍÔ¯‹Ó ۇ̂ÔÏÔ Ù˘ ·Ó‰Ú›·˜Î·È Ù˘ ۈ̷ÙÈ΋˜ ÚÒÌ˘, ·ÔÙÂÏ› ÚfiÙ˘Ô ÁÈ·ÙÔ˘˜ Ó¤Ô˘˜ Ô˘ ·ıÏÔ‡ÓÙ·È, ÁÈ' ·˘Ùfi Ï·ÙÚ‡ÂÙ·È ÛÂÈÂÚ¿ Ô˘ ȉڇÔÓÙ·È ÛÙ· Á˘ÌÓ¿ÛÈ·, ÙÔ˘˜ ¯ÒÚÔ˘˜ÚÔfiÓËÛ˘ ÙˆÓ Ó¤ˆÓ. ∏ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÁÈÔÚÙ‹ÙÂÏÂ›Ù·È ÛÙÔ ÈÂÚfi ÙÔ˘ ÛÙÔ °˘ÌÓ¿ÛÈÔ ÙÔ˘ ∫˘ÓÔÛ¿Ú-ÁÔ˘˜, ÌÈ· ÂÚÈÔ¯‹ ÛÙËÓ ·ÚÈÛÙÂÚ‹ fi¯ıË ÙÔ˘ πÏÈÛ-ÛÔ‡, ¤Íˆ ·fi Ù· Ù›¯Ë. ∏ ȉȷÈÙÂÚfiÙËÙ· Ù˘ ÁÈÔÚ-Ù‹˜ ¤ÁÎÂÈÙ·È ÛÙÔ fiÙÈ ÙÔÓ ‹Úˆ· ÙÈÌÔ‡Ó ÔÈ ÓfiıÔÈ, ‰Ë-Ï·‰‹ ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ Ô˘ Â›Ó·È ·È‰È¿ ÌÂÈ-ÎÙÒÓ Á¿ÌˆÓ ‹ ·fiÁÔÓÔ› ÙÔ˘˜ Î·È ˆ˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘ ‰ÂÓıˆÚÔ‡ÓÙ·È Ôϛ٘.

√ ∏Ú·ÎÏ‹˜ ‚¤‚·È· ‰ÂÓ ÊËÌ›˙ÂÙ·È ÌfiÓÔ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó-‰ÚÂÈÔÛ‡ÓË ÙÔ˘ ·ÏÏ¿ Î·È ÁÈ· ÙËÓ Â›‰ÔÛ‹ ÙÔ˘ Û Á·-ÛÙÚÈÌ·ÚÁÈΤ˜ ·ÔÏ·‡ÛÂȘ. EÙÛÈ, ÂÎÙfi˜ ·fi ÙË ı˘Û›·,ÙÔ Ù˘ÈÎfi ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ¤Ó· ÙÂÏÂÙÔ˘ÚÁÈÎfi Û˘ÌfiÛÈÔ,ÛÙÔ ÔÔ›Ô ‰Ò‰Âη ¿ÙÔÌ· ·fi ÙÔ˘˜ ÓfiıÔ˘˜, ÔÈ ÏÂÁfi-ÌÂÓÔÈ ·Ú¿ÛÈÙÔÈ, Ú¤ÂÈ Ó· οÓÔ˘Ó Û˘ÓÙÚÔÊÈ¿ ÛÙÔÓÙÈÌÒÌÂÓÔ. ∏ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ Â›Ó·È ˘Ô¯ÚˆÙÈ΋, ·Ó ο-ÔÈÔ˜ ·ÚÓËı› Ó· Û˘ÌÊ¿ÁÂÈ ˆ˜ ·Ú¿ÛÈÙÔ˜, ÚÔÛ¿-ÁÂÙ·È Û ‰›ÎË. ∏ ÁÈÔÚÙ‹, ¤Ú· ·fi ÙË ıÚËÛ΢ÙÈ΋Ù˘ ÛËÌ·Û›·, ¤¯ÂÈ ÌÈ· ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Î·È ÔÏÈÙÈ΋ ‰È¿-ÛÙ·ÛË, ηıÒ˜ ·ÓÙÈηÙÔÙÚ›˙ÂÈ ÙȘ Û¯¤ÛÂȘ ÌÂٷ͇Ù˘ Ï·ÙÚ›·˜ Î·È Ù˘ ‰ÔÌ‹˜ ÙÔ˘ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡ ÈÛÙÔ‡Ù˘ ∞ı‹Ó·˜.

μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·L. Deubner, «Attische Feste» (1932).

H.W. Parke, «Festivals of the Athenians» (1977).

E. Simon, «Festivals of Attica. An ArchaelogicalCommentary» (1983).

Για τα Παναθήναια επίσης:

Μ. Τι�έρι�ς, Παναθηναϊκά, Αρ�αι�λ�γικ�ν Δελ-τί�ν 29, 1974, 142-153.

L. Beschi, Η !ω#�ρ�ς τ�υ Παρθενώνα. Μια νέαπρ�ταση ερμηνείας, στ� Archaische und klassischegriechische Plastik II (1986) 199 κε.

Goddess and Polis. The Panathenaic Festival inAncient Athens (1992) (εκδ. J. Neils), �π�υ συγκε-ντρωμένη και η σ�ετική �ι�λι�γρα#ία.

H Ν�οι οδηγο*ν τα ζ�α της θυσ ας. Ζωφ�ροςτου Παρθεν�να, β�ρεια πλευρ�, 442–438 π.Χ.Αθ�να, Μουσε ο Ακρ�πολης (πηγ�: Ι. Τρι�ντη,«Το Μουσε ο Ακροπ�λεως», 1998).

P Δρομε ς των Παναθηνα ων. Β´ �ψη παναθηναϊκο* αμφορ�α του Ζωγρ�φου του Βερολ νου,480–470 π.Χ. (πηγ�: «Goddess and Polis»).

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1 9

«Eργα και Hμ�ραι» – «Φ�σεις απλαν�ν...»

O HÛ›Ô‰Ô˜, ÛÙÔ EÚÁ· Î·È ËÌ¤Ú·È (8Ô˜ ·È. .X.) Û˘Ì-‚Ô˘Ï‡ÂÈ (ÛÙ›¯. 663 Î.Â.) ÙÔÓ ·‰ÂÏÊfi ÙÔ˘ ¶¤ÚÛË fiÙÂÂ›Ó·È Î·Ù¿ÏÏËÏË ÂÔ¯‹ ÁÈ· ı·Ï·ÛÛÈÓ¿ Ù·Í›‰È·: ¶Â-Ó‹ÓÙ· Ë̤Ú˜ ÌÂÙ¿ ÙÔ ıÂÚÈÓfi ËÏÈÔÛÙ¿ÛÈÔ, ‰ËÏ·‰‹ÂÚ› ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ηÏÔηÈÚÈÔ‡, ÙÔ ÔÔ›Ô Â›Ó·È ÂÔ¯‹ÎÔ҉˘, Â›Ó·È Î·ÈÚfi˜ ÁÈ· ˆÚ·›· ı·Ï·ÛÛÈÓ¿ Ù·Í›‰È·,·ÊÔ‡ ÙfiÙ ÔÈ ¿ÓÂÌÔÈ Â›Ó·È ÛÙ·ıÂÚÔ› Î·È Ë ı¿Ï·ÛÛ··Î›Ó‰˘ÓË. TfiÙ ȷ ÌÔÚ›˜ Ó· ÂÌÈÛÙ¢ı›˜ ÙÔ˘˜·Ó¤ÌÔ˘˜ Î·È Ó· Ú›ÍÂȘ ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ· ÙÔ Î·Ú¿‚È, ·ÊÔ‡ÙÔ ÊÔÚÙÒÛÂȘ Ì οı ÏÔÁ‹˜ ÊÔÚÙ›ÔØ Î·È ÊÚfiÓÙÈÛ ӷÂÈÛÙÚ¤„ÂȘ ÙÔ Ù·¯‡ÙÂÚÔ ÛÙÔ Û›ÙÈ ÛÔ˘, ¯ˆÚ›˜ Ó· Â-ÚÈ̤ÓÂȘ Ó· ·ÓÔ›ÍÔ˘Ó Ù· Ó¤· ÎÚ·ÛÈ¿ Î·È Ó· ·Ú¯›ÛÔ˘ÓÙ· ÊıÈÓÔˆÚÈÓ¿ ÚˆÙÔ‚Úfi¯È· (HÌ·Ù· ÂÓÙ‹ÎÔÓÙ· ÌÂ-

Ù¿ ÙÚÔ¿˜ ËÂÏ›ÔÈÔ, ˜ Ù¤ÏÔ˜ ÂÏıfiÓÙÔ˜ ı¤ÚÂÔ˜, η̷ÙÒ-

‰ÂÔ˜ ÒÚ˘, ˆÚ·›Ô˜ ¤ÏÂÙ·È ıÓËÙÔ›˜ ÏfiÔ˜ .../ Ù‹ÌÔ˜ ‰’

¢ÎÚÈӤ˜ Ù’ ·‡Ú·È Î·È fiÓÙÔ˜ ·‹ÌˆÓ/ ‡ÎËÏÔ˜ ÙfiÙÂ

Ó‹· ıÔ‹Ó ·Ó¤ÌÔÈÛÈ Èı‹Û·˜/ ÂÏΤÌÂÓ Â˜ fiÓÙÔÓ ÊfiÚÙÔÓ

Ù’ ˜ ¿ÓÙ· Ù›ıÂÛı·È,/ Û‡‰ÂÈÓ ‰’ fiÙÙÈ Ù¿¯ÈÛÙ· ¿ÏÈÓ ÔÈ-

ÎfiӉ ӤÂÛı·È...). EÂȉ‹ ÙÔÓ 8Ô ·È. .X. ÙÔ ıÂÚÈÓfiËÏÈÔÛÙ¿ÛÈÔ Û˘Ó¤‚·ÈÓ ÂÚ› ÙËÓ 1-2 IÔ˘Ï›Ô˘, ÂÓ‹ÓÙ·Ë̤Ú˜ ÌÂÙ¿ ·fi ·˘Ùfi Ì¿˜ ʤÚÓÔ˘Ó ÛÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ ÌÈ-Ûfi ÙÔ˘ A˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘.

* * *

O KÏ·‡‰ÈÔ˜ ¶ÙÔÏÂÌ·›Ô˜, ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ º¿ÛÂȘ ·Ï·-

ÓÒÓ Î·È ÂÈÛËÌ·ÛÈÒÓ (2Ô˜ ·È. Ì. X.) ·Ó·Ê¤ÚÂÈ Ï·ÎˆÓÈ-ÎÒ˜ Ù· ·ÛÙÚÔÓÔÌÈο Î·È ÌÂÙˆÚÔÏÔÁÈο Ê·ÈÓfiÌÂÓ·Ô˘ ·Ú·ÙËÚÔ‡ÓÙ·È ÙÔÓ ·ÈÁ˘ÙÈÎfi Ì‹Ó· MÂÛÔÚ› (A‡-ÁÔ˘ÛÙÔ – 1Ë MÂÛÔÚ› = 26Ë IÔ˘Ï›Ô˘).

AÛÙÚÔÓÔÌÈο

«AÚ¯‹ ÔÒÚ·˜» ÛÙȘ 10 MÂÛÔÚ› (E‡‰ÔÍÔ˜)Ø «ºıÈÓÔ-ÒÚÔ˘ ·Ú¯‹» ÛÙȘ 19. (A˘Ù¿ ÛËÌ·›ÓÔ˘Ó ·ÏÒ˜ ÙËÓ

·Ú¯‹ ÙÔ˘ ηÈÚÔ‡ Ù˘ Û˘ÁÎÔÌȉ‹˜ Î·È fi¯È ÙËÓ ÊıÈÓÔ-ˆÚÈÓ‹ ÈÛËÌÂÚ›·, Ì ÙËÓ ÔÔ›· ·Ú¯›˙ÂÈ ·ÛÙÚÔÓÔÌÈ-ÎÒ˜ Ë ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ ÊıÈÓÔÒÚÔ˘).

EÈÙ¤ÏÏÔ˘Ó: Ô K‡ˆÓ ÛÙȘ 4-14 MÂÛÔÚ›Ø Ô ¤Û¯·ÙÔ˜ÙÔ˘ ¶ÔÙ·ÌÔ‡ ÛÙȘ 11Ø Ô Â› Ù˘ ηډ›·˜ ÙÔ˘ §¤ÔÓÙÔ˜ÛÙȘ 18-20Ø Ô Ï·ÌÚfi˜ ÙÔ˘ Y‰ÚÔ˘ ÛÙȘ 22-29 MÂÛÔÚ›Î·È ÙËÓ 1Ë Â·ÁÔ̤ӈÓÅØ Ô Ï·ÌÚfi˜ ÙÔ˘ Y‰ÚÔ¯fiÔ˘ÛÙȘ 27 MÂÛÔÚ›Ø Ô K¿Óˆ‚Ô˜ (= · TÚfiȉԘ) ÙË 2·Â·ÁÔ̤ӈÓØ Ô Â› Ù˘ ÎÂÊ·Ï‹˜ ÙÔ˘ §¤ÔÓÙÔ˜ ÙËÓ 3Ë·ÁÔÌ¤ÓˆÓ Î·È Ô Â› Ù˘ Ô˘Ú¿˜ ÙÔ˘ ÙËÓ 4Ë Â·ÁÔ-̤ӈÓ.

¢‡Ô˘Ó ÂÒÔÈ: Ô Ï·ÌÚfi˜ ÙÔ˘ AÂÙÔ‡ ÛÙȘ 2-10 MÂÛÔ-Ú›Ø Ô Ï·ÌÚfi˜ ÙÔ˘ NÔÙ›Ô˘ ȯı‡Ô˜ ÛÙȘ 6-12Ø Ô Ï·-ÌÚfi˜ Ù˘ §‡Ú·˜ ÛÙȘ 4 MÂÛÔÚ›-1Ë Â·ÁÔ̤ӈÓØ ÔÏ·ÌÚfi˜ ÙÔ˘ OÚÓÈıÔ˜ ÙËÓ 5Ë Â·ÁÔ̤ӈÓ.

AÓ·Ù¤ÏÏÔ˘Ó ÂÛ¤ÚÈÔÈ: Ô ÎÔÈÓfi˜ IÔ˘ ηÈAÓ‰ÚÔ̤‰·˜ ÛÙȘ 4-13 MÂÛÔÚ›Ø Ë A›Á· (= · HÓÈfi-¯Ô˘) ÛÙȘ 10Ø Ô Ï·ÌÚfi˜ ÙÔ˘ ¶ÂÚÛ¤ˆ˜ ÛÙȘ 11-29Ø ÔÏ·ÌÚfi˜ ÙÔ˘ NÔÙ›Ô˘ ȯı‡Ô˜ ÛÙȘ 26 MÂÛÔÚ›-2 ·-ÁÔ̤ӈÓØ Ô Â› Ùˆ ÂÔ̤ӈ Ò̈ ÙÔ˘ HÓÈfi¯Ô˘ ÛÙȘ30 MÂÛÔÚ›.

¢‡Ô˘Ó ÂÛ¤ÚÈÔÈ (ÎÚ‡ÙÔÓÙ·È): Ô Â› Ù˘ Ô˘Ú¿˜ ÙÔ˘§¤ÔÓÙÔ˜ ÛÙȘ 22-25 MÂÛÔÚ›Ø Ô Â› Ùˆ ‰ÂÍÈÒ ÂÌÚÔ-Ûı›ˆ ‚·ÙÚ·¯›ˆ ÙÔ˘ KÂÓÙ·‡ÚÔ˘ ÛÙȘ 23Ø Ô ™Ù¿¯˘˜ (=· ¶·Úı¤ÓÔ˘) ÙËÓ 3Ë Â·ÁÔ̤ӈÓ.

MÂÙˆÚÔÏÔÁÈο

AÚÁ¤ÛÙ˘ (B¢ ¿ÓÂÌÔ˜) ÛÙȘ 15 MÂÛÔÚ›.AÚÁ¤ÛÙ˘ ‹ ˙¤Ê˘ÚÔ˜ ÛÙȘ 6 (AÈÁ‡ÙÈÔÈ) MÂÛÔÚ›.AÚÁ¤ÛÙ˘ ‹ ÓfiÙÔ˜ Ì ÔÌ›¯ÏË ÛÙȘ 16 (AÈÁ‡ÙÈÔÈ)

MÂÛÔÚ›.Z¤Ê˘ÚÔ˜ ‹ ÓfiÙÔ˜ ÛÙȘ 1, 26 (AÈÁ‡ÙÈÔÈ) MÂÛÔÚ›.NfiÙÔ˜ ÛÙȘ 2 (MËÙÚfi‰ˆÚÔ˜, KfiÓˆÓ, I·Ú¯Ô˜)Ø 3

(E˘Îً̈Ó, E‡‰ÔÍÔ˜)Ø 7 (K·›Û·Ú)Ø 10 (E‡‰ÔÍÔ˜) MÂ-

ÛÔÚ› Î·È ÙËÓ 2· ·ÁÔÌ¤ÓˆÓ (I·Ú¯Ô˜).K·‡Ì· ÛÙȘ 8 (I·Ú¯Ô˜)Ø 5, 6, 12, 19, 27 MÂÛÔÚ›

Î·È 2· ·ÁÔÌ¤ÓˆÓ (AÈÁ‡ÙÈÔÈ)Ø Î·‡Ì· ̤Á· ÛÙȘ 11(E‡‰ÔÍÔ˜) MÂÛÔÚ›Ø ÓÈÁÂÙfi˜ ÛÙȘ 12 (¢ÔÛ›ıÂÔ˜), 21MÂÛÔÚ›Ø Î·‡Ì· ̤Á· Î·È ÓÈÁÂÙfi˜ (ÓÈÁËÚ‹ ·ÙÌfi-ÛÊ·ÈÚ·) ÛÙȘ 15, 17 (AÈÁ‡ÙÈÔÈ) MÂÛÔÚ›.

EÙËÛ›·È (ÂÙ‹ÛÈÔÈ ¿ÓÂÌÔÈ, ÌÂÏÙ¤ÌÈ·) ÛÙȘ 12 MÂÛÔÚ›Î·È ÂÍ‹˜Ø ÂÙËÛ›·È ·‡ÔÓÙ·È (I·Ú¯Ô˜) ÙËÓ 2· ·ÁÔ-̤ӈÓ.

BÚÔÓÙ¤˜ ÛÙȘ 18 (AÈÁ‡ÙÈÔÈ) MÂÛÔÚ›Ø ‚ÚÔÓÙ¤˜ Úˆ-ÈÓ¤˜ ÛÙȘ 29 (E‡‰ÔÍÔ˜) MÂÛÔÚ›.

AÓÂÌÔ˜ ̤ÁÈÛÙÔ˜ ÛÙȘ 18 (E‡‰ÔÍÔ˜) MÂÛÔÚ›Ø Ù·Ú·-¯‹ ·Ó¤ÌˆÓ ÛÙȘ 18 (I·Ú¯Ô˜)Ø ·Ó¤ÌˆÓ Û˘ÛÙÚÔÊ‹(I·Ú¯Ô˜) ÙËÓ 3Ë Â·ÁÔ̤ӈÓ.

¶ÂÚ›ÛÙ·ÛȘ (¿ÓÔÈ·) ÛÙȘ 23 (K·›Û·Ú) MÂÛÔÚ›.OÌ›¯ÏË ÛÙȘ 27 (AÈÁ‡ÙÈÔÈ) MÂÛÔÚ›.¢˘Û·ÂÚ›· (‰˘ÛÎÚ·Û›· ·Ó¤ÌˆÓ) ÛÙȘ 29 MÂÛÔÚ›.Z¤Ê˘ÚÔ˜, ·ÚÁ¤ÛÙ˘ ÛÙȘ 30 MÂÛÔÚ› Î·È 5Ë Â·ÁÔ-

Ì¤ÓˆÓ (AÈÁ‡ÙÈÔÈ).

EÈÛËÌ·›ÓÂÈ ÛÙȘ 10, 20, 21 (K·›Û·Ú)Ø 24 (E‡‰ÔÍÔ˜)Ø26 ÁÈ· ·Ó¤ÌÔ˘˜ Î·È ‚ÚÔ¯¤˜ (¢ËÌfiÎÚÈÙÔ˜)Ø 29 (AÈÁ‡-ÙÈÔÈ, K·›Û·Ú) MÂÛÔÚ› Î·È ÙËÓ 1Ë (E‡‰ÔÍÔ˜, MËÙÚfi-‰ˆÚÔ˜), 2· (E‡‰ÔÍÔ˜, K·›Û·Ú), 4Ë (K¿ÏÏÈÔ˜) ·ÁÔ-̤ӈÓ.

™HMEIø™H1. Στ� σταθερ αιγυπτιακ έτ�ς, μετά τις τριάντα ημέρες

τ�υ τελευταί�υ μηνς Mεσ�ρί, πρσθεταν πέντε ημέρες, τις

επαγμενες, ώστε να συμπληρωθ�ύν �ι 365 ημέρες τ�υ

ηλιακ�ύ έτ�υς: 12 (μήνες) X 30 (ημέρες) + 5 επαγμενες

ημέρες= 365 ημέρες. Eτσι η πρωτ��ρ�νιά των Aιγυπτίων, η

1η Θωθ, αντιστ�ι��ύσε στις 29 Aυγ�ύστ�υ.

M. K. ¶··ı·Ó·Û›Ô˘

à «E ναι καιρ�ςγια ωρα α θαλασ-σιν� ταξ δια, αφο*τ�τε οι �νεμοι ε ναισταθερο και η θ�-λασσα ακ νδυνη» –«Eργα και Hμ�ραι».Στην εικ�να, εμπο-ρικ� πλο ο, λεπτο-μ�ρεια απ� αττικ�μελαν�μορφη κ*λι-κα (περ. 510 π.X.).Λονδ νο, Bρετανικ�Mουσε ο (πηγ�:«Aρμεν ζοντας στοXρ�νο». Eκδ. «Kα-π�ν», Aθ�να1995).

10 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1

«Περ� της υγε�ας σουTης Aπ∫∞Δ∂ƒÿ¡∏˜ ¶√§ÀªŒƒ√À-

K∞ª∏§Õ∫∏

Διευθ. του K�ντρου Λαογραφ�αςτης Aκαδημ�ας Aθην�ν

√∞Y°OY™TO™ Â›Ó·È Ô Ì‹Ó·˜ Ù˘¶·Ó·ÁÈ¿˜, Ô˘ Ë ÂoÚÙ‹ Ù˘ ıÂ-ˆÚÂ›Ù·È ÙÔ ¶¿Û¯· ÙÔ˘ ηÏÔηÈ-

ÚÈÔ‡ Î·È Ë ÓËÛÙ›· Ù˘ ÙËÚÂ›Ù·È Â˘Ï·-‚Èο. ªÂ ÙËÓ ÚˆÙ·˘ÁÔ˘ÛÙÈ¿, ÔÈ ¯ˆÚÈ-ÎÔ› οÓÔ˘Ó ÙÔ ÛÙ·˘Úfi ÙÔ˘˜ Î·È Ï¤ÓÂ:«H ¶·Ó·ÁÈ¿ Ì·›ÓÂÈ, Ë ÓËÛÙ›· ·Ú¯›-˙ÂÈ» – ÓËÛÙ›· Ô˘ ÙËÚÔ‡Û·Ó ·˘ÛÙË-Ú¿, «ÁÈ· Ó· ÌË ‚ÚÂÈ Î·Îfi Ù· ÎÔÓ¿ÎÈ·Î·È Ù· ˙ˆÓÙ·Ó¿ ÙÔ˘˜...».

™ÙÔ ∑·ÁfiÚÈ (∏ÂÈÚÔ˜), «Úˆ›-Úˆ›,ÚÈÓ ‚¿ÏÔ˘Ó Ù›ÔÙ ÛÙÔ ÛÙfiÌ· ÙˆÓ,ÙÚÒÁÔ˘Ó ÎfiÎÎÈÓ· ÎÚ¿Ó·, ÁÈ· Ó· ›ӷÈÁÂÚÔ› fiÏÔ ÙÔ ¯ÚfiÓÔ». E›Ó·È ÁÓˆÛÙfi fiÙÈË ÎÚ·Ó¿‰· ‰Ú· ˆ˜ ·ÓÙÈ˘ÚÂÙÈÎfi ηÈÚÔÊ·ÓÒ˜ Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÙȘ «ıÂÚÌ·-ÛȤ˜ ÙÔ˘ ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘», ÁÈ· ÙȘ ÔÔ›Â˜Î·È Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË Î·Ù¿Ú· ÁÈ· ÙÔÓ·¯fiÚÙ·ÁÔ: «Ó· ÌË ¯ÔÚÙ¿ÛÂȘ Ô‡Ù ÙÔÓA‡ÁÔ˘ÛÙÔ ıÂÚÌ·ÛÈ¿». °È·Ù› ·˘Ùfi˜ ÔÏÔ‡ÛÈÔ˜ Ì‹Ó·˜ –Ì‹Ó·˜ Ù˘ Û˘ÁÎÔÌÈ-‰‹˜ TÚ·Â˙ÔÊfiÚÔ˜, ÁÈ· ÙÔÓ ÔÔ›Ô Â‡-¯ÔÓÙ·È «Ó¿ ’Ù·Ó ‰˘Ô ÊÔÚ¤˜ ÙÔ ¯ÚfiÓÔ»–

H Aρμεγμα σε «μιττο» στην Aσ ΓωνιXαν�ων. Mε το γλα του Δεκεπαντα�γου-στου, που δεν καταναλ�νεται λ�γω της δε-καπενθ μερης νηστε�ας, φτιχνονται τρα-χανδες, χυλοπ�τες κ.. για την υπ�λοιπηχρονι (φωτ.: Γ. N. Aικατεριν�δης, 1964).

ÎÚ‡‚ÂÈ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘˜ ÁÈ· ÙËÓ ˘Á›·, ÂÂÈ-‰‹ ÔÈ ̆ „ËϤ˜ ıÂÚÌÔÎڷۛ˜, Ë ·Ó¿Ù˘-ÍË ÙˆÓ ÂÓÙfiÌˆÓ Î·È Ë Î·Ù¿¯ÚËÛËÔˆÚÈÎÒÓ Î·È Ï·¯·ÓÈÎÒÓ Â˘ÓÔÔ‡Ó ÙȘÁ·ÛÙÚÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜ ηÈ, ·Ï·ÈfiÙÂ-Ú·, ÙÔ˘˜ ÂÈΛӉ˘ÓÔ˘˜ ÂÏÒ‰ÂȘ ˘ÚÂ-ÙÔ‡˜. °È· ÙÔ fiÛÔ ‰ÔÎÈÌ¿˙ÂÙ·È Ë ˘Á›·ÙÔÓ Ì‹Ó· ·˘Ùfi Â›Ó·È ÂÓ‰ÂÈÎÙÈ΋ Ë ·-ÚÔÈÌȷ΋ ¤ÎÊÚ·ÛË «¶ÂÚ› Ù˘ ˘Á›·˜ÛÔ˘ ÙÔÓ ∞‡ÁÔ˘ÛÙÔ ÂÚÒÙ·».

TȘ ̤Ú˜ Ù˘ ÓËÛÙ›·˜ ‰ÂÓ ÏËÛÌÔ-ÓÔ‡Û·Ó Î·È ÙÔ Î·ı‹ÎÔÓ ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ÓÂ-ÎÚÔ‡˜: ÙËÓ ÚÒÙË ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘, ·Ú¯‹Ù˘ ÓËÛÙ›·˜,«Î¿ı ηϋ ÓÔÈ-ÎÔÎ˘Ú¿ ¤‚·˙¤ӷ È¿ÙÔ ÂÏȤ˜,ÌÈÛ¤˜ Ì·‡Ú˜, ÌÈ-Û¤˜ ¿ÛÚ˜, ηÈÙȘ ¤ÛÙÂÏÓ ÛÙËÁÂÈÙÔÓÈ¿, Û’ fiÛ˜‰ÂÓ Â›¯·Ó, ÁÈ· Ó·Ê¿Ó ÂΛÓË ÙËÓË̤ڷ». H ̤ڷ·˘Ù‹ Û˘Óԉ‡ÂÙ·È Â›Û˘ ·fi ηı·Ú-Ù‹ÚÈ· Î·È ¿ÏÏ· ¤ıÈÌ·, fiˆ˜ ÙÔ Ï‡ÛÈ-ÌÔ ÙˆÓ ¯¿ÏÎÈÓˆÓ Û΢ÒÓ Î·È Ë ÚÔ-ÛÊÔÚ¿ ÛÙ·Ê˘ÏÈÒÓ, Û‡ÎˆÓ Î.Ï. ÛÙËÓÂÎÎÏËÛ›· Î·È ÙÔ ÌÔ›Ú·ÛÌ¿ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ˘˜ÓËÛÙ‡ÔÓÙ˜. M ÙÔ Á¿Ï·, Ô˘ ‰ÂÓηٷӷÏÒÓÂÙ·È ÏfiÁˆ Ù˘ ÓËÛÙ›·˜,ÊÙÈ¿¯ÓÔ˘Ó ÙÚ·¯·Ó¿‰Â˜, ¯˘ÏÔ›Ù˜

Î.Ï. ÁÈ· ÙËÓ ˘fiÏÔÈË ¯ÚÔÓÈ¿.√ ∞‡ÁÔ˘ÛÙÔ˜ ‰ÂÓ ·Ú¯›˙ÂÈ ÌfiÓÔ, ·ÏÏ¿

Î·È ÙÂÏÂÈÒÓÂÈ Ì ÓËÛÙ›·: ÛÙȘ 29, Ë̤-Ú· Ù˘ ÂÔÚÙ‹˜ ÙÔ˘ ·Á›Ô˘ πˆ¿ÓÓÔ˘ ÙÔ˘∞ÔÎÂÊ·ÏÈÛÙ‹ («∞ÔÎÂÊ·ÏÈÛı›˜») ‹ƒÈÁÔÏfiÁÔ˘, ÚÔÛÙ¿ÙË ·fi ÙËÓ ÂÏÔÓÔ-Û›·, ÓËÛÙ‡ԢÓ. H ı¤ÚÌË, ϤÂÈ Ë ·Ú¿-‰ÔÛË, ÂÌÊ·Ó›ÛÙËΠÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ fiÙ·Ó·ÔÎÂÊ·Ï›ÛÙËÎÂ Ô AË °È¿ÓÓ˘ – Ù·Ú¿-¯ÙËÎÂ Ë ÎÂÊ·Ï‹ ÙÔ˘ ÎÈ ¤·ı ·ÚÔ͢-ÛÌfi. °È’ ·˘Ùfi ϤÁÂÙ·È Î·È ¶·ÚÔ͢ÛÌfi˜‹ ∫Ú˘·‰›Ù˘ ‹ £ÂÚÌÔÏfiÁÔ˜, ηÈ, ÏfiÁˆÙ˘ ÓËÛÙ›·˜ ÙÔ˘, ¡ËÛÙÂ˘Ù‹˜ Î·È ¡Ë-

ÛÙÈÎfi˜. AÔʇ-ÁÔ˘Ó Ó· Ê¿ÓÂηÚÔ‡˙È, Ì·‡-ÚÔ ÛٷʇÏÈ,Ì·‡ÚÔ Û‡ÎÔ Î·Èfi,ÙÈ ı˘Ì›˙ÂÈ ·›-Ì·, Î·È ‰ÂÓ È¿-ÓÔ˘Ó Ì·¯·›ÚÈ,Ô‡Ù ۿ˙Ô˘Óηڇ‰È. H ·Ó·-ÏÔÁÈ΋ ÛΤ„Ë

ÙÔ˘ Ï·Ô‡ Ô‰ËÁ› Û˘¯Ó¿ Û ·ÚfiÌÔȘÂÓ¤ÚÁÂȘ.√ ∞‡ÁÔ˘ÛÙÔ˜, Ô Ì‹Ó·˜ Ì ÙÔ ÈÔ Ï·-ÌÚfi, ÔÏfiÁÈÔÌÔ ÊÂÁÁ¿ÚÈ, ·’ fiÔ˘ ηÈË ¤ÎÊÚ·ÛË «∫·Ïfi˜ Ô ‹ÏÈÔ˜ ÙÔ˘ ª·ÁÈ-Ô‡, Ù’ ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ ÙÔ ÊÂÁÁ¿ÚÈ», Ô ™˘ÎÔ-ÏfiÁÔ˜ Î·È KÏÂȉԯÚÔÓÈ¿˜ (ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˜Ì‹Ó·˜ ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ ÛÙÔ ‚˘˙·ÓÙÈÓfi ËÌÂ-

H Aλεγμα σιταριο� με χειρ�-μυλο στη Δαδι Eβρου για τηνπαρασκευ τραχαν με το γ-λα του Δεκαπεντα�γουστου(φωτ.: Γ. N. Aικατεριν�δης).

NËÛÙ›·. ¢Ú›Ì˜. MÂ-ÚÔÌ‹ÓÈ·. EıÈÌ· Î·È ‰Ôͷۛ˜ ÙÔ˘ ÈÔ ÏÔ˘-ÛÈÔ¿ÚÔ¯Ô˘ Ì‹Ó·

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1 11

τον A�γουστον ερ�τα...»

H H Kο�μησις της Θεοτ�κου, εικ�να του17ου αι. O A�γουστος ε�ναι ο μ νας τηςΠαναγις, που η εορτ της στις 15 αυτο�του μ να θεωρε�ται το Πσχα του καλοκαι-ριο� (πηγ : «Eικ�νες της Kρητικ ς T"-χνης». Eκδ. Bικελα�α Bιβλιοθ κη – Πανε-πιστημιακ"ς Eκδ�σεις Kρ της).

ÚÔÏfiÁÈÔ), ıˆÚÂ›Ù·È Ô ÈÔ ÏÔ˘ÛÈÔ¿-ÚÔ¯Ô˜ Ì‹Ó·˜: «∞‡ÁÔ˘ÛÙ ηϤ ÌÔ˘ Ì‹-Ó·, Ó· ’ÛÔ˘Ó ‰˘Ô ÊÔÚ¤˜ ÙÔ ¯ÚfiÓÔ».

øÛÙfiÛÔ ÔÈ ¤ÍÈ (·ÏÏÔ‡ ÔÈ 12) ÚÒÙ˜Ë̤Ú˜ ÙÔ˘ ‹Ù·Ó ÁÓˆÛÙ¤˜ ˆ˜ ‰Ú›Ì˜(ÂÍ Ô‡ Î·È ¢ÚÈÌ¿Ú˘) ‹ ‰Ú›Ì·Ù· – Ù·«Î˘ÓÈο η‡Ì·Ù·» ÙˆÓ ·Ú¯·›ˆÓ. ¶›-ÛÙ¢·Ó fiÙÈ ÙȘ ̤Ú˜ ·˘Ù¤˜ ÂÂÓÂÚ-ÁÔ‡Ó ·ÓÂÍȯӛ·ÛÙ˜ ‰˘Ó¿ÌÂȘ ÁÈ’ ·˘Ùfi·ÔʇÁÔÓÙ·È ÙÔ Ï‡ÛÈÌÔ ÙˆÓ ÚÔ‡-¯ˆÓ, Ë ÎÔ‹ ÔÈÎÔ‰ÔÌÈ΋˜ ͢Ï›·˜ ηÈÙÔ ÎÔχÌÈ ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ· (Û˘Ó‰¤ÂÙ·ÈÌ ٷ ÌÂÏÙ¤ÌÈ·/ÌÔ˘Ú›ÓÈ·). ∫˘Ú›ˆ˜fï˜ ·ÔʇÁÂÙ·È Ë ¤ÎıÂÛË ÙˆÓ ÚÔ‡-¯ˆÓ ¤Íˆ, ÁÈ·Ù› Ù· Îfi‚ÂÈ Ô ÛÎÒÚÔ˜. §¤-ÓÂ: «ΔÔ˘ ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ ÔÈ ‰Ú›Ì˜ ÛÙ· ·-ÓÈ¿ (ÛÎÒÚÔ˜) Î·È ÙÔ˘ ª·ÚÙÈÔ‡ ÛÙ· ͇-Ï· (Û·Ú¿ÎÈ)». ∞Ó, ·Ú’ fiÏ· ·˘Ù¿, ¤ÚÂ- οÔÈ· Ó· χÓÂÈ, ÊÚfiÓÙÈ˙ ӷ Ú›-ÍÂÈ ÛÙÔ ÓÂÚfi ¤Ó· ηÚÊ› ÁÈ· Ó· «Î·Ú-ÊÒÛÂÈ» ÙȘ ‰Ú›Ì˜, Ó· ÙȘ ηٷÛÙ‹ÛÂÈ·ÓÂÓÂÚÁ¤˜.

∞fi ÙȘ ÚÒÙ˜ ¤ÍÈ ‹ ‰Ò‰Âη Ë̤Ú˜ÙÔ˘ ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘, Ù· ÌÂÚÔÌ‹ÓÈ·, fiˆ˜Ù· ϤÂÈ Ô Ï·fi˜, Á›ÓÔÓÙ·È ÚÔÁÓÒÛÂȘÁÈ· ÙÔÓ Î·ÈÚfi Ù˘ ¯ÚÔÓÈ¿˜, ÂÊ’ fiÛÔÓοı ̤ڷ ·ÓÙÈÛÙÔȯ› Ì ¤Ó· ‹ ‰‡ÔÌ‹Ó˜ ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ ·ÓÙÈÛÙÔ›¯ˆ˜.

™ÙËÓ AÓ‰ÚÔ «¤¯ÔÌ ‰Ú›Ì˜ ÙÚÂȘ ̤-Ú˜ ÌÚÔÛÙ¿ (1-3 ∞˘Á. ) Î·È ÙÚÂȘ ÛÙÔÙ¤ÏÔ˜ (29-31 ∞˘Á.). ΔȘ ̤Ú˜ ·˘Ù¤˜ ‰ÂӤηÓ ӷ ·˜ ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ· ÁÈ· Ì¿-

ÓÈÔ, Ô‡Ù ӷ χÓ˘ ÚÔ‡¯·, ÁÈ·Ù› ÂÙÚ˘-Ô‡Û·ÓÂ, Ô‡Ù ӷ Ì˘ ÛÙ’ ·Ì¤ÏÈ Ó·Îfi„˘ ÛٷʇÏÈ·, Ô‡Ù ӷ Îfi„˘ ۇη.∂¿Ó ‹Á·ÈÓ˜ Ó· Îfi„˘, Ì·˜ ¤ÏÂÁ·ÓÔÈ ·Ï·ÈÔ›, fiÙÈ Â¯·ÓfiÙ·Ó ÙÔ ‰¤ÓÙÚÔ,¤È·Ó „ÒÚ·. ΔÔ ·Ì¤ÏÈ ÂÛÙÂÓÔ‡ÛÂ(=·ÛıÂÓÔ‡ÛÂ). ∫·È ÔÈ Á˘Ó·›Î˜ ÙȘ ̤-Ú˜ ·˘Ù¤˜ ‰ÂÓ ÂÈ¿Ó·Ó ÛÙËÌ¿, ‰ÂÓÂοӷÓ ÌÔ˘Á¿‰·. ¢ÂÓ ÂÌ·›Ó·ÓÂÛÙËÓ ÎÚ‚‚·Ù·ÚÈ¿ (=·ÚÁ·ÏÂÈfi) ÁÈ·Ù›ÂÎÔ‚fiÙ·Ó ÙÔ ·Ó›. √È ÁˆÚÁÔ› ÚÔ-Û¤¯Ô˘Ó ÙȘ ÚÒÙ˜ ¤Í ̤Ú˜ ÙÔ˘ ∞˘-ÁÔ‡ÛÙÔ˘, ÙÔ Úˆ›. ∞Ó Â›¯Â ÚÔ‚¿ÏÂÈÛ‡ÓÓÂÊÔ Ì ÙÔ ¤‚Á·ÚÌ·Ó ÙÔ˘ ‹ÏÈÔ˘ ‹¤¯Ë ·ÓËÛÎÈ¿ (‰ÚÔÛÈ¿), Ô Ì‹Ó·˜ Ô˘·ÓÙÈÛÙÔȯԇÛ ÙË Ì¤Ú· ·˘Ù‹ ı· ‹ÙÔ‚ÚÔ¯ÂÚfi˜. ∫¿ı ̤ڷ ·fi ÙËÓ 1-6 ∞˘-ÁÔ‡ÛÙÔ˘ ÙËÓ ÂÌÂÙÚÔ‡Û·Ì ÁÈ· ‰˘ÔÌ‹Ó˜. TËÓ 1Ë ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ ÁÈ· ™Â-٤̂ÚË Î·È √ÎÙÒ‚ÚË Î.Ô.Î. E͈ ·fiÙȘ ÁÔ‡ÚÓ˜ Ô˘ ϤÓÔ˘Ó ÔÈ Á˘Ó·›ÎÂ˜Î·È ¤ÊÙÂÈ ÓÂÚfi, ·Ó Ê˘ÙÚÒÛÔ˘Ó ¯fiÚ-Ù· ÙÔÓ AÔ˘ÛÙÔ Î·È ‰ÂÓ ÍÂÚ·›ÓÔÓÙ·È,ÙÔ ¤¯ÔÌ ÁÈ· ηÏÔ¯ÚÔÓÈ¿. ™ÙËÓ ÂÍÔ¯‹ÙËÚ¿˙ÔÌ (=ÎÔÈÙ¿ÌÂ) ÙÛÔÈ ·Î·Ú‰ÓÔ›(=·ÁÚÈÔÎÚÂÌ̇‰Â˜). ∞Ó ¤¯Ô˘Ó ȿ-ÛÂÈ Î·Úfi, ı· ¿Ë ηϿ Ë ÛÔÚ¿. ΔÔÓAÔ˘ÛÙÔ ÙÔÓ ıˆÚԇ̠ˆ˜ ·fi ·˘ÙfiÓ·Ú¯›˙ÂÈ È· Ô ¯ÂÈÌÒÓ·˜. §¤ÌÂ, «∞Ô‡AÔ˘ÛÙÔ ¯ÂÈÌÒÓ· ÎÈ ·Ô‡ ª¿ÚÙË Î·ÏÔ-η›ÚÈ», Î·È «O‡Ù AÔ˘ÛÙÔ˜ ¯ÂÈÌÒÓ·˜Ô‡Ù ª¿ÚÙ˘ ηÏÔη›ÚÈ»».

H A�γουστος, μ νας της συγκομιδ ς,πλουσιοπροχος Tραπεζοφ�ρος. Ξυλο-γραφ�α του Σπ�ρου Bασιλε�ου, απ� τιςπαροιμ�ες του ελληνικο� λαο�, 1943.

12 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1

Tρι�ντα και μια νχTου ∏§ÿ∞ A¡∞°¡ø™ΔÕ∫∏

™Ù· Ì·ÙfiÎÏ·‰¿ ÙÔ˘ ¿Óˆ

‰ÔÎÈÌ‹ ÙÔ˘ ·ÓıÔ‡ Ó· οӈ...

AÔÓÂ, ÛÔ˘ ¯‡Óˆ, ¤Ï·,

Ì·ÁÈÎÈ¿ ÛÙ· Ì¿ÙÈ· ÙڤϷØ

‡ÓÔ È· ÛÙÔ Í˘ÓËÙfi ÙÔ˘

‰Â ı· ‰ÂÈ ÙÔ ‚ϤʷÚfi ÛÔ˘,

ı· ÙÔÓ ‰ÈÒ¯ÓÂÈ Ô EÚˆÙ·˜....

(√ ¶Ô˘Î ÛÙ·Ï¿˙ÂÈ ÙÔ Ì·ÁÈÎfi ‚ÔÙ¿ÓÈ,

ÛÙÔ OÓÂÈÚÔ ıÂÚÈÓ‹˜ Ó‡¯Ù·˜

ÙÔ˘ ™·›ÍËÚ)

∫PHTIKH ·ÏÈÛ¿¯ÓË Ù· ¯Â›ÏË Ì·˜, ·Ïfi˜¿¯ÓË ÛÙ’ ·ÁÚ˘ÓÈṲ̂ӷ ‚Ϥʷڿ̷˜, ‰È„·Ṳ̂ÓË Ë „˘¯‹ Ì·˜ ÁÈ· fiÓÂÈ-

Ú· ÛÙÔ ·˘ÁÔ˘ÛÙÈ¿ÙÈÎÔ ÓËÛ› Ô˘ Ó·˘·Á‹Û·-ÌÂ, ÛÔÓ‰‹ ÛÙȘ ͤÚ˜ ·fi ÙÔ ‰¤·˜ ÙÔ˘‹ÏÈÔ˘ ÛÙÔ Ó˘ÎÙÂÚÈÓfi Ù·Í›‰È ÙÔ˘ ÚÔ˜ ÙÔEÚ‚Ԙ. ∞Ï˘Î¤˜ Ù· ÛÒÌ·Ù¿ Ì·˜, ÁÈ· Ó· ÛÙÂ-ÁÓÒÛÔ˘Ó ¿Ó˘ÁÚ· Ù· ·˘ÁÔ˘ÛÙÈ¿ÙÈη fiÓÂÈ-Ú¿ Ì·˜, ÛÙÔÈ‚·Á̤ÓÔÈ ¿ÏÏ¢ÎÔÈ ÛˆÚÔ› ÛÙ·ı·Ï·ÛÛÈÓ¿ ÙËÁ¿ÓÈ·. ¢È„·Ṳ̂ӷ fiÓÂÈÚ·ËÌÂÚÔÓ˘ÎÙ›ˆÓ, ı·Ï·ÛÛÔ‰·Ṳ́ӷ, ȉÚÔÎÔ-Ë̤ӷ, ÂÍ·ÙÌÈṲ̂ӷ, Ì ·Ó·¿ÓÙËÙË ÙËÓ·ÔÚ›·: ¶ÔÈÔ˜ ÎÔÈÌ¿Ù·È Ó·˘·Áfi˜ ̤۷ÛÙÔÓ ∞‡ÁÔ˘ÛÙÔ; ª¤ÁÈÛÙË ·ÁÚ‡ÓÈ· ̤۷ÛÙÔ ÈÔ ÌÂÁ¿ÏÔ, ÙÔ ‰È·ÚΤ˜ ÂÓ‡ÓÈÔ ÙˆÓ‰È·ÎÔÒÓ, ÛÙËÓ ·‰È¿ÏÂÈÙË ÂÁÚ‹ÁÔÚÛËÙˆÓ fiıˆÓ Ô˘ Ì¿¯ÔÓÙ·È Î¿ı Ù¯ÓËÙ‹·Ú·›ÛıËÛË, ÏËÓ Ù˘ ‰ÈÔÓ˘Ûȷ΋˜ ¢ˆ-¯›·˜. ∏ ̤ڷ ·¤Ú·ÓÙÔ˜ fiÓÙÔ˜ ηٷʇ-ÁÂÈ Ó· ˘ÁÚ¿ÓÂÈ ÙËÓ ·ÁηÏÈ¿ ÙˆÓ Ó˘ÎÙÂÚÈ-ÓÒÓ ÎfiψÓ. ∏ ̤ڷ ·Ù¤ÏÂȈÙÔ ·ÎÚˆÙ‹ÚÈÔÂÈÛ¯ˆÚ› ‚·ıÈ¿ ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ· Ù˘ Ó‡ÎÙ·˜,ÎÈ Ë ˘ÁÚ‹ Ó‡ÎÙ· ÂÍËÌÂÚÒÓÂÙ·È ÊÏÂÁfiÌÂÓËÛÙȘ ˘ÚηÁȤ˜ ÙÔ˘ ÌÂÛËÌÂÚÈÔ‡. OÓÂÈÚ·ËÌÂÚ‹ÛÈˆÓ ‡ÓˆÓ ·Ó·˙ËÙÔ‡Ó ÙȘ ÂÚÌËÓ›-˜ ÙÔ˘˜ ÛÙ· Ó˘ÎÙÂÚÈÓ¿ ÊÒÙ· ÎÈ ·ÔÎÚ˘-ÙÔÁÚ·ÊÔ‡ÓÙ·È ÛÙËÓ ·˘ÁÔ˘ÛÙÈ¿ÙÈÎË ·Ó-Û¤ÏËÓÔ.

μÔ‹ ·Á·Ë̤ÓË Û fiϘ ÙȘ Ê¿ÛÂȘ Ù˘ÛÂÏ‹Ó˘, Û‡ÓÙÚÔÊ ¶Ô˘Î, ‚Ô‹ıËÛ¤ Ì·˜...∞fi ÙȘ ÂÏ¿¯ÈÛÙ˜ ÒÚ˜ Ù˘ ·˘ÁÔ˘ÛÙÈ¿ÙÈ-΢ ÎÔÈÌ‹ÛÂÒ˜ Ì·˜, Ó˘ÎÙÂÚÈÓ‹˜ ‹ ËÌÂÚ‹-ÛÈ·˜, ·˜ ˙ˆÓÙ·Ó¤„Ô˘Ó ÙÚÈ¿ÓÙ· Î·È Ì›· Ó‡-ÎÙ˜ ·Ú·Ì˘ı›·˜ ıÂÚÈÓÒÓ ÔÓ›ڈÓ. £ÂÚÈÓ¿fiÓÂÈÚ·–ηÌÒÌ·Ù· Ù˘ ̤ڷ˜, Ô˘ Ó· Ù·‚ϤÂÈ Ë Ó‡ÎÙ· Î·È Ó· ÁÂÏ¿ ‹ Ó· ÎÏ·›ÂÈ... ∫È·˜ Ô˘Ó ÔÈ ·Ó¤Ú·ÛÙÔÈ Î·ÏÔıÂÏËÙ¤˜ ˆ˜ ›-Ó·È Ë ÁÏÒÛÛ· Ì·˜ ·ÏÈÔ‡ ηÈÚÔ‡ ÛÙÔÏ›‰ÈÎ·È Î·Ófi˜ ÙÔ˘ ÓÔ˘ ·fi ·Ú¯·›· ʈÙÈ¿... ∫È·˜ ·Ó·ÎÚ¿ÍÔ˘Ó, ∞‡ÁÔ˘ÛÙÂ, ‰ÂÓ Â›Û·È Ì‹-Ó·˜, Â›Û·È ‰˘Ó¿ÛÙ˘, ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·˜ Î·È ÙÔıÂÚÈÓfi ÎÚ¿ÙÔ˜ ÛÔ˘ ·‰È¿ÎÔÔ, ·Ó·ÙÚÂÙÈ-Îfi, ·Ó·¿ÓÙ¯Ô, ·ÓÙÈÊ·ÙÈÎfi, ·ÓÂÚÌ¿ÙÈÛÙÔ,¯ˆÚ›˜ ·‡ÚÈÔ, ·ÏÏ¿ Ûʇ˙ÔÓ Ó‡¯Ù· Î·È Ì¤Ú·,› ‰Èη›ˆÓ Î·È ·‰›ÎˆÓ, › ÂÓ˘Ó›ˆÓ ηÈÛ˘ÓÂȉfiÙˆÓ. ∫·È Ù· ÂÎÛ˘Á¯ÚÔÓÈṲ̂ӷ Ú¿-Û· Î·È ÛÈÓȤ ÎÔÛÙÔ‡ÌÈ· ·˜ Ì·˜ ‰È·‚¿ÛÔ˘ÓÙ· ·ÊÔÚÈÛÙÈο ÙÔ˘˜, ÌËÚ˘Î¿˙ÔÓÙ·˜ ÌÈ·›‰È· ·ÈˆÓÈfiÙËÙ· Ì ÙȘ ÌÔÓ٤Ϙ Ù˘ ÙËÏÔ-„›·˜, ηı·ÁÈ¿˙ÔÓÙ·˜ ÂÌÔÚÈÎfiٷٷ Ù· Ô-ÛÔÛÙ¿ ÂÍÔ˘Û›·˜ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘ ÙÔ‡ÙÔ˘. ∂Ì›˜Ù·Á̤ÓÔÈ Ï¤ÔÓ Û ÌË ÂÌÔÚ‡ÛÈÌ· ÔÚ¿Ì·-Ù· Î·È ı·‡Ì·Ù·... √È ·ÚÁ˘Ú·ÌÔÈ‚Ô› Ô‡ÏË-Û·Ó fi,ÙÈ Ô‡ÏËÛ·Ó ·’ Ù· fiÓÂÈÚ¿ Ì·˜, ·Ê‹-ÓÔÓÙ¿˜ Ì·˜ ÌfiÓÔ Û ÏËıˆÚÈÛÌfi ÙÔ˘˜ÂÊÈ¿ÏÙ˜. ª· ÂÌ›˜, ÎÂÊ¿ÏÈ· ·Á‡ÚÈÛÙÔ˘‡ÓÔ˘, ·˘ÁÔ˘ÛÙÈ¿ÙÈÎÔ˘, ·ÎfiÌË ÔÓÂÈÚ¢fi-Ì·ÛÙÂ, Î·È Ó˘Ó Î·È ·Â› ÁÂÓÓÔ‚ÔÏ¿Ì ·ÙfiÎÈ-ÛÙ·, ‰ˆÚ›˙ÔÓÙ¿˜ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ ÂÍ‹˜ ÌfiÓÔ ÙÔ˘˜‚Ú·¯Ó¿‰Â˜ Ì·˜ Ì ÚÔ‰Ô˙¿¯·ÚË ·Û·ÏÈ-Ṳ̂ÓÔ˘˜.1–4 ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘. ΔÈÙ¿ÓÈ·, √˘Ú¿ÓÈ· μ·Û›-ÏÈÛÛ· ÙˆÓ ÍˆÙÈÎÒÓ, ¿ÎÔ˘Û¤ Ì·˜. ∏ Á·˚‰Ô˘-ÚÔÎÂÊ·Ï‹–ÛÂÏ‹ÓË, ÛÙ¤ÌÌ· ÛÙËÓ ˆ¯Ú‹ˆÚ·ÈfiÙËÙ¿ ÛÔ˘. ™Ù· fi‰È· ÛÔ˘ Ë ∫˘ı‹ÚÂÈ·∂Ϥ۷, Ì ÔÈÎÈÏ̤ÓÔ ÊfiÚÂÌ· ·fi Ù· ¯·Ï›-ÎÈ· Î·È ÙÔ ¯ÒÌ· ÙÔ˘ ‚Ô˘ÓÔ‡ Ô˘ ¤ÛÎÈÛ ӷÂÚ¿ÛÂÈ ÁÈ· Ó· Û ˘ËÚÂÙ‹ÛÂÈ. ¢ÂÍÈ¿ ‰ÔÚ˘-ÊÔÚÂ›Û·È ·fi ÙÔ˘˜ ÂÙ¿ ª·Îη‚·›Ô˘˜ ÎÈ·ÚÈÛÙÂÚ¿ ÛÔ˘ ÔÈ ÎÔÈÌËı¤ÓÙ˜ ÂÓ ∂ʤۈÂÙ¿ ·›‰Â˜. ∫È ÂÁÒ Ì·˙› ÙÔ˘˜ ¿ÁÚ˘ÓԘ̘ ÛÙË ÛËÏÈ¿ ÛÙÔÓ Ì·ÎÚ‡ ÙÔÓ ‡ÓÔ, 200ÂÙÒÓ, ÛÙȘ Ó‡ÎÙ˜ ÙÔ˘ ¢ÂηÂÓÙ·‡ÁÔ˘ÛÙÔ˘ÛÔ˘ „¤ÏÓˆ... °Âı–ÛËÌ·Ó‹ ÙÔ ¯ˆÚ›ÔÓ. ∫·È ÙÔ„ËÏfi, ·ÈÁ·ÈÔÂÏ·Á›ÙÈÎÔ Î·Ì·Ó·ÚÈfi ÙÔ˘ÎÔÈÌËÙËÚ›Ô˘ ÙˆÓ ÚÔÁfiÓˆÓ Ó· ÌÂÙ·ÌÔÚ-ÊÒÓÂÙ·È Û ÁÈÁ¿ÓÙÈÔ ÎÔÚÌ› ÂÚˆÙÈÎÔ‡ ÎÔ‡-ÚÔ˘. ∏‰ÔÓÈÎÔ› ÌËÚÔ› ÁÏ˘Ì̤ÓÔÈ ·fi ʈ˜ÈÏ·ÚfiÓ, Î·È ÛÙÔ ¯Ú˘Ûfi ÂÊË‚·›Ô Ó· Ê˘ÙÚÒ-ÓÂÈ Ò˜ οو Ë ÔÚÌ‹ Ù˘ ˙ˆ‹˜, η̿ӷ–ÌÂÛÎÔÈÓ›, ÚÔÛηÏÒÓÙ·˜ Ó· ÛËÌ¿ÓÔÌ ·˘-ÁÔ˘ÛÙÈ¿ÙÈÎË ∞Ó¿ÛÙ·ÛË ÙˆÓ fiıˆÓ. ∏ ‚˘-˙·ÓÙÈÓ‹ ÌÔ˘ ÌÔ›Ú· ¿ÓÙ· Ó· ı¤ÏÂÈ Î¿ı·˘–ÁÔ˘ÛÙÈ·›Ô Û˘ÁÁÂÓ¤˜ ÙÔ˘ ÁÔ‡ÛÙÔ˘ ηÈÙˆÓ ·ÈÛı‹ÛˆÓ. Ö˜ ÂÛ‡, ¶ÂÚÛÂÊfiÓËÌÔ˘, ÎÔÈÌ‹ÛÔ˘ °Âı–ÛËÌ·Ó‹ ÙÔ ¯ˆÚ›ÔÓ... ÎÈÂÛ‡, ‚·Û›ÏÈÛÛ· ÙˆÓ ÍˆÙÈÎÒÓ, ηÏÒ˜ Ó· Ì·˜‰Â¯Ù›˜... ¡·, ÍÂÎÈÓ¿ÌÂ, ÙÚ¤¯ÔÌÂ, ÍÂʇÁÔ-ÌÂ, ÂÙ¿Ì ¿Óˆ ·’ ÙËÓ fiÏË, Ì ÙÔ Û‡Ó-ÓÂÊÔ ¿ÏÔÁÔ Î·È ÙÔ ¿ÛÙÚÔ ̄ ·ÏÈÓ¿ÚÈ ÛÙÔÓ Ô˘-Ú¿ÓÈÔ Î·Ï·ÛÌfi Ì·˜. ™‡ÓÙÚÔÊ ∂Ó‰ËÌ›ˆ-Ó·–¶Ô˘Î, Ì ÙÔ ‚ÔÙ¿ÓÈ ÛÔ˘ Û˘Ó¿ÁÂÈڤ̷˜...5. ¡·, ηٷÊı¿ÓÂÈ Ë ª·ÚÁ·Ú›Ù· ÂÙÒÓÙ·˜¿Óˆ Û ¯·Ï›, Î·È Ì·˜ ηÏ› ÊÔÚÒÓÙ·˜ Ù·ÈÔ Ì˘ÙÂÚ¿ Ù·ÎÔ‡ÓÈ· ÁÈ· ¤Ó· Ù·ÁÎfi ÛÙȘ·ÌÌÔ˘‰È¤˜ Ù˘ ™ÎÈ¿ıÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ∫¿Ï·ÌÔ˘.6. ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘. ªÂÙ·ÌÔÚʈ̤Ó˜ ÊÈϛ˜ ÎÈ

à «Και το ψη-λ αιγαιοπελα-γ�τικο καμπα-ναρι του κοι-μητηρ�ου τωνπρογνων ναμεταμορφ�νε-ται σε γιγ�ντιοκορμ� ερωτικο�κο�ρου».

H «Αλυκ�ς τα σ�ματ� μας, για να στε-γν�σουν π�νυγρα τα αυγουστι�τικανειρ� μας, π�λλευκοι σωρο� στα θα-λασσιν� τηγ�νια... Ποιος κοιμ�ταιναυαγς μ�σα στον Α�γουστο;».

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1 13

τες θεριν�ν ονε�ρων·Á¿Â˜. ΔÔ ’‰·Ó ‰ÂÓ ÙÔ ’‰·Ó Û fiÓÂÈÚÔ, ›-Ó·È Î·ÏÂṲ̂ÓÔÈ ÛÙËÓ ı·‚ÒÚÂÈ· Ì¿˙ˆÍ‹Ì·˜, Ë AÓÓ·, Ë ∞ıËÓ¿, Ô ª¿Î˘, Ë ª·Ú›·,Ë EÏÏË, Ë πˆ¿ÓÓ·, Ë º›ÏÈ·, Ô˘ ‰ÂÓ ÁÓˆÚ›-˙ˆ È· Ù· fiÓÂÈÚ¿ ÙÔ˘˜. √ ∞ÓÙÒÓ˘, Ô ∑¿-¯Ô˜, Ë ∂ÈÚ‹ÓË, Ë ª·ÚÔ˘ÏÈÒ, Ô £·Ó¿Û˘, ÎÈfiÛÔÈ ¤Ê˘Á·Ó ÎÈ fiÛÔÈ ¯¿ıËÎ·Ó ÎÈ fiÛÔÈ ·Á·-‹ıËÎ·Ó ÎÈ fiÛÔÈ È· Ó· ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó ‰ÂÓÌÔÚÔ‡Ó. ∫È ·ÎfiÌË, fiÛÔÈ ‰ÂÓ ÚˆÙ‹ıËηÓ,Ë πfiÏË, Ë ∞ÊÚÔ‰›ÙË, Ë ÃÚ‡Û·, Ë ∞Ì·Ï›· ÎÈÔ ¡›ÎÔ˜, Ë ¡›ÎË, Ë ∞Û·Û›· ÎÈ Ô °È¿ÓÓ˘, Ô£fi‰ˆÚÔ˜, Ô Δ¿ÛÔ˜, Ô ∫Ú›ÙˆÓ, Ë ∂˘Ù˘¯›·. ∫È·ÎfiÌË Ë μ·ÁÁÂÏ›· Ì ÙËÓ ∂‡Ë, Ô˘ ÔÙ¤ÙÔ˘˜ ‰Â ı˘ÌÔ‡ÓÙ·È ‹ ‰Â ı¤ÏÔ˘Ó Ó· ı˘ÌÔ‡-ÓÙ·È Ù· fiÓÂÈÚ¿ ÙÔ˘˜.7. ºÙ¿ÓÂÈ Ô ∫ˆÛÙ‹˜ ʈӿ˙ÔÓÙ·˜: Û¿Û·ÓÙ· ÓÂÚ¿..., ΢ÓËÁË̤ÓÔ˜ ·fi ÙÔ˘˜ χÎÔ˘˜ÙˆÓ ‚Ô˘ÓÒÓ, ÎÚ·ÙÒÓÙ·˜ ¤Ó· ηϿıÈ fi„ÈÌ·ËÏȈÚ›ÙÈη ÎÂÚ¿ÛÈ·. ∫È ·’ ÙÔ Ì·ÏÎfiÓÈÙÔ˘ ÙÔ ÈÔ Ï·ÌÚfi ÊÂÁÁ¿ÚÈ Ó· ÚÔ‚¿ÏÏÂÈ̤۷ ·fi ÙË ı¿Ï·ÛÛ· ηٿ ÙÔ˘ Aıˆ ÙËÓÌÂÚÈ¿. 8. EÚ¯ÂÙ·È Ë °›ÙÛ·, Ï˘Ùڈ̤ÓË ·fiÙËÓ Î·Ù·‰›ˆÍË ÌÂÏÈÛÛÔÊ¿ÁÔ˘ ·ÚÎÔ‡‰·˜,ÚÔÛʤÚÔÓÙ·˜ ÙËÓ ·fiÏ˘ÙË Á‡ÛË ÙÔ˘ ¤-ÛÙÔ. ™Ù· fi‰È· Ù˘ Ë ÚˆÌ·˚΋ ·ÁÔÚ¿, ÎÈ·’ ÙÔ ·Ú¿ı˘Úfi Ù˘ Ë ÎÔÚÊ‹ ÙÔ˘ √χ-ÌÔ˘. 9. ™Ù· Ì·ÙfiÎÏ·‰¿ Û·˜ ¿Óˆ ‰ÔÎÈÌ‹ÙÔ˘ ·ÓıÔ‡ ı· οӈ... 10. ¡· ÎÈ ËEÊË–∞ÛÙ¿ÚÙË, Ì’ ¤Ó·Ó ¯Ú˘Ûfi ÛÙ·˘Úfi ÎÚÂ-Ì·Ṳ̂ÓÔ ÛÙÔÓ Ï·ÈÌfi, Ì ÙËÓ ·¤Ó·Ë ¢ÊÔ-Ú›· ÙÔ˘ ¡·Ô‡ Î·È Ù˘ ¤Î‰ÔÛ‹˜ Ù˘, ÂÎ-ÛÊÂÓ‰ÔÓ›˙ÔÓÙ·˜ ÙÔ˘˜ √ÓÂÈÚÔÎÚ›Ù˜ ÛÙ·ÛÎÔ˘›‰È·, ¿ÓÙ· ÈÔ Ôχ ÈÔ ÔÏÏÔ›...11. ∫·Ù·ÊÙ¿ÓÂÈ ÈÙ¿ÌÂÓË Î·È Ë μ›Î˘, ‰ÚÔ-ÛÂÚ‹ ÎÈ ˆÚ·›· Ì’ ¤Ó· ˙Â˚̤ÎÈÎÔ ÛÙÔ ÈÔ·ÊÚ¿ÙÔ Û‡ÓÓÂÊÔ, ¿Óˆ ·fi ÙËÓ fiÏË. 12.¶ÂÙ¿ ÎÈ Ô °È¿ÓÓ˘, ·ÏÌ·ÙÚfi˜ ¿Óˆ ·fiÙÔÓ ÃÚÈÛÙfi ÙÔ˘ ¡ÙÂÙ˙·Ó¤ÈÚÔ, Ì ÊÙÂÚÔ‡Á˜·fi ʇÏÏ· Ì·Ú·ÎÔ‡ÁÈ·. ™‡Ó·ÍË Ú˘ıÌÒÓ,¯ÚˆÌ¿ÙˆÓ, Á‡ÛˆÓ, Ê›ÏˆÓ Ô˘ ÍÂʇ-ÁÔ˘Ó, ÂÙÔ‡Ó ÎÈ fiÏÔ ÂÙÔ‡Ó ÛÙ· fiÓÂÈÚ¿ÙÔ˘˜. 13. ∫È Ë ¡·Ó¿, Û ÌÈ· ‰¤ÛÌË ÊˆÙfi˜·ÛÙÚ·È·›· ÌÂٷʤÚÂÙ·È ÛÙÔ˘˜ ¢ÂÏÊÔ‡˜Ù˘ ¶˘ı›·˜. ∫˘Ú›Â˜ Î·È Î‡ÚÈÔÈ, ∫·ÏËÛ¤Ú·Û·˜, Ù· ÈÔ Á·Ï¿˙È· Ì¿ÙÈ· ̤۷ ÛÙÔ ‚ÂÏÔ‡-‰Ô. ª· ÔÈÔ Â›Ó·È ÙÔ ˘ıfi¯ÚËÛÙÔ ÙˆÓÙÚÈÒÓ Ô˘ ÛÔ˘Ï·ÙÛ¿ÚÔ˘Ó ÛÙËÓ ·Ú·Ï›·ÙÔ˘ °·Ï·ÍȉÈÔ‡ ‹ ÙÚˆÓ’ ·¤ÏÈ· ÛÙËÓ ∞ÈÒ-ÓÈ· ¶fiÏË; AÚ·Á ı· ÚÔÏ¿‚Ô˘Ó ӷ ÊÙ¿-ÛÔ˘Ó; 14. ¡· ÎÈ Ô ∫ˆÛÙ‹˜ ÙÔ˘ ªÂڷ̤-ÏÔ˘, ¿ÓıÚˆÔ˜ fiÏˆÓ ÙˆÓ ÌËÓÒÓ, οÓÂÈ Ù·¯¤ÚÈ· ÙÔ˘ ÊÙÂÚ¿, ÂÙ¿ Î·È ÚÔÛ·ı› Ó·ÊÙ¿ÛÂÈ, ÍÂʇÁÔÓÙ·˜ ·fi ÙÔ ÔÏ˘ÂıÓÈÎfiÛÙÚ¿ÙÂ˘Ì· ÙˆÓ ÌÈÛıÔÊfiÚˆÓ Î·È ·fi ÙÔ˘˜ÛÎÂÏÂÙÔ‡˜ Ô˘ ÙÔÓ Î˘Ó‹ÁËÛ·Ó ÛÙËÓ ·ÊÂ-ÙËÚ›· ÙˆÓ ÏˆÊÔÚ›ˆÓ Ù˘ ÃÒÚ·˜.15 ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘. º›ÏÔÈ, ·fiÛÙÔÏÔÈ ÂÎ ÂÚ¿-

ÙˆÓ Û˘Ó·ıÚÔÈÛı¤ÓÙ˜ ÂÓı¿‰Â, ·˜ „¿ÏÏÔÌÂ:ÃÚ˘ÛÔÏÔÎfiٷ٠‡ÚÁÂ, ËÏÈÔÛÙ¿Ï·ÎÙÂıÚfiÓÂ, ·fi ÙËÓ ∫Ú‹ÙË Ò˜ ÙËÓ ªÔω·‚›·ÙÔ˘ ∞ÁÁ¤ÏÔ˘. ªËÙ¤Ú·, ÙˆÓ ·ÁÁ¤ÏˆÓ ÁÏ˘Î·-Ṳ̂, ÛÂÏ‹ÓË Ô˘ ÛÙÔ ¯Ú˘Ûfi ÙÔ Êˆ˜ ÛÔ˘·ÔÎÔÈÌ¿Û·È. ™ÙËÓ ÎÔ›ÌËÛ‹ ÛÔ˘, Ó·, ÙÔÔÏÔÛÙÚfiÁÁ˘ÏÔ ÊÂÁÁ¿ÚÈ ¯·ÌËÏÒÓÂÈ, ÙÂÚ¿-ÛÙÈ· ̄ Ú˘Û‹ ÛÊ·›Ú· ̄ ·ÌËÏÒÓÂÈ, ̄ ·ÌËÏÒÓÂÈ,·ÏÒÓÂÙ·È ·ÓÙÔ‡ ÎÈ ·ÎfiÌË ¯·ÌËÏÒÓÂÈ,ÙÂÚ¿ÛÙÈÔ... ∫È Ô ıfiÏÔ˜ ÙÔ˘ Ô˘Ú·ÓÔ‡ ÌfiÓÔÊÂÁÁ¿ÚÈ.... ¢ÂÓ ¤¯ÂÈ Ë Ó‡ÎÙ· È· Ô˘Ú·Ófi, ÙËÁ¤ÌÈÛ ÙÔ ÔÏfiÏ·ÌÚÔ ¯Ú˘Ûfi ÊÂÁÁ¿ÚÈ, Ô˘¤ÊÙÂÈ, ¤ÊÙÂÈ ÎÈ ¤Ú¯ÂÙ·È ÛÙËÓ ·ÓÔÈÎÙ‹ ·-

Ï¿ÌË ÙÔ˘ ªÔω¿‚Ô˘ ∞ÁÁ¤ÏÔ˘. ™Â ¿Ê·Ù˜ÌÂÙ·ÛÙ‡ÛÂȘ, ÌÂÙ·ÛÙ¿ÛÂȘ Ù˘ Ô˘Ú¿ÓÈ·˜ÛÊ·›Ú·˜, Ô Ô˘Ú·Ófi˜–ÊÂÁÁ¿ÚÈ Á›ÓÂÙ·È ÂÈÎfi-ÓÈÛÌ· ÎÈ ‡ÛÙÂÚ· ¯Ú˘Ûfi‚Ô˘ÏÔ, Ô˘ ·ÓÔ›ÁÔ-ÓÙ¿˜ ÙÔ ¯ÈÏÈ¿‰Â˜ ÁÚ¿ÌÌ·Ù· ¯Ú˘Û¿, ·ÚÁ˘Ú¿,ÔÏÔfiÚÊ˘Ú·, ¤ÊÙÔ˘Ó ÙÚÈÁ‡Úˆ ÙÔ˘, ·fiÙÔ ∞ Ò˜ ÙÔ ø.16. ∫È ¤ÁÈÓÂ Ë Û‡Ó·ÍË ÙˆÓ ÔÓÂ›ÚˆÓ Ù˘∫ÔÈÌ‹Ûˆ˜, Û‡Ó·ÍË ÙˆÓ Ê›ÏˆÓ Ô˘ ÌÂÙ·-ÎÈÓÔ‡ÓÙ·È ÂÓ ÓÂʤϷȘ. ª· ÔÈ· Â›Ó·È Ë¯ÒÚ·, ÔÈ· Â›Ó·È Ë ¶fiÏË Ô˘ ‚ÚÂı‹Î·ÌÂ;ªËÓ ·ÔÚ›˜ Î·È ÌË ÚˆÙ¿˜, ÌÔ˘ ϤÂÈ Ë ªÈ-Ú¿ÓÙ·, ı¿ Ù˘ ÈÔ ·Ó·¿ÓÙ¯˘ ÙÚÈ΢-Ì›·˜ ÙˆÓ ¿ÛÙÚˆÓ. AÛ ٷ ÁÚ¿ÌÌ·Ù· Â-ÊÙ¿ÛÙÂÚ· Ó· ¤ÊÙÔ˘Ó Û·Ó ÊÏÔ˘ÚÈ¿ ·’ Ù·ÎÈÙ¿È· Ù˘ ÛÂÏ‹Ó˘, ¿Ú ÙÔ ¯¤ÚÈ ÌÔ˘Ô˘ ·ÚÓÂ›Ù·È Ó· ¯·Ú¿ÍÂÈ ÙË ÁÓÒÛË Î·È ÙËÌÓ‹ÌË, ·ı·Ó·Û›· Â›Ó·È Ë ·Ê‹ Î·È Ô ÏfiÁÔ˜,Î·È Ì·˜ ÊÙ¿ÓÂÈ. 17. ∂›Ó·È Ë ¶fiÏË Î˘Îψ-̤ÓË ·fi ‚ÂÏÔ‡‰ÈÓ˜ ηÈÙÔÓ¤ Á·Ï¤Ú˜™Ù·˘ÚÔÊfiÚˆÓ, Ì·˜ ϤÂÈ, ÂfiÙ˘–ı·ً˜,Ô Δ›ÙÔ˜. ΔÔ ÔÚÊ˘Úfi ‚ÂÏÔ‡‰Ô ηıÚÂÙ›˙Â-Ù·È Î·È ‚¿ÊÂÈ ÌÈ· ı¿Ï·ÛÛ· ºˆÛÊfiÚÔ˘,ÛÙÔ Û˘ÏÏÂÎÙÈÎfi ‰È·ÁÔ‡ÌÈÛÌ· ÌÈ·˜ fiÏË˜Ô˘ ÎÔÈÌ¿Ù·È. I·ÛȘ, Ì¿ÚÁ·ÚÔÓ, Ê›ÏÓÙÈÛÈ,fiÓ˘¯·˜, ÛÌ·Ú¿Á‰È, ·Ì¤ı˘ÛÙÔ˜, ÚÈÁ̤ӷÛÙÔ ·¤Ú·ÓÙÔ ‚ÂÏÔ‡‰Ô ÙÔ˘ ÈÔ ·˘ÁÔ˘-ÛÙÈ¿ÙÈÎÔ˘, ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈÎÔ‡ ÔÓ›ÚÔ˘ ¯ÏÈ-‰‹˜ Î·È ÏËı‡Ô˜. 18. ∫·È „ËÏ¿ ·fi ÙÔÓ∫ÔÚÈÙÛfi˘ÚÁÔ ÙÔ˘ §¤·Ó‰ÚÔ˘ ‹ ÙÔ˘ °·Ï·-

Ù¿ ı· ¤ÛÂÈ Ë ÎfiÚË ¢fiÌÓ·, ÁÈ· Ó· ÙË ‰Â-¯Ù› ÛÙËÓ ÂÙ¿ÌÂÓË ÙÒÛË Ù˘ Á˘¿ÏÈÓÔ˜‡ÚÁÔ˜ ̘ ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ·. ª¤Û· ÛÙË ı¿-Ï·ÛÛ· ÂÙ¿ÂÈ Î·È ¤ÊÙÂÈ Ò˜ ÙÔ ÂÊÙ·ÛÊÚ¿-ÁÈÛÙÔ ‰ˆÌ¿ÙÈÔ ÙˆÓ Ë‰ÔÓÒÓ Î·È Ì˘ÛÙË-Ú›ˆÓ, Ì ÙȘ ‚ÂÏÔ‡‰ÈÓ˜ ÎÔ˘ÚÙ›Ó˜ Î·È Ù·‚·ÚÈ¿ ¤ÈÏ·. μÂÓÂÙÛÈ¿ÓÈÎË ÙÚ¿Ô˘Ï··ÓÔÈÁ̤ÓË ÛÙÔ ÙÂÚ¿ÛÙÈÔ ÙÚ·¤˙È Î·È ÌÈ·ÓÙ¿Ì·–ÁÔÚÁfiÓ·, ÌÈÛ‹ ˙ˆÓÙ·Ó‹ ÌÈÛ‹ ¯¿Ú-ÙÈÓË, Ó· ÙË ÚˆÙ¿ÂÈ: –∑ÂÈ Ë ‚·Û›ÏÈÛÛ· ∞Á¿-Ë, ªÈÚ¿ÓÙ·–¡ÙfiÌÈÓ·, fiÙ·Ó ÔÓÙ›˙ÂÙ·È ËÛÂÏ‹ÓË ›Ûˆ ·fi ÙÔ˘˜ ÂÏ·ÈÒÓ˜ Ù˘ ∞ÈÔ-

Ï›·˜ ÛÙÔ ÈÔ ıÂÛ¤ÛÈÔ ¤Ï·ÁÔ˜; 19. ∫·ÈÛÙÔ ›‰ÈÔ ‰ˆÌ¿ÙÈÔ, ¿ÓÙ· ÔÚÊ˘Ú¿ ‚ÂÏÔ‡-‰ÈÓÔ, ¿ÓÙ· ¤Ó·˜ Δ›ÙÔ˜ Ì¿˜ ÂÙ¿ÂÈ ÙÔ Á¿-ÓÙÈ Î·È ÂÙ¿ÂÈ Û ًÛË ÂÛˆÙÂÚÈÎÔ‡ ¯Ò-ÚÔ˘, ¯ˆÚ›˜ Ó· ‰›ÓÂÈ ·¿ÓÙËÛË ÛÙÔÓ ÁÚ›ÊÔ3=1, 5=1 Ù˘ ∞ÓÙÈʈӋÙÚÈ·˜ ÛÂÏ‹Ó˘.20. EÓ· ηٷʇÁÈÔ, ¤Ó· Û›ÙÈ, ¤Ó· ‰ˆÌ¿-ÙÈÔ ÁÈ· Ó· ÊÙ¿ÛÂÈ, Ì’ fiϘ ÙȘ ÌÔ˘ÛÈΤ˜Á‡ÛÂȘ ÛÙ· ¯¤ÚÈ· Ù˘, Ë ÔÏ¿ÓıÈÛÙË ƒÔ‰È¿.¢ÚfiÌÔÈ, ÛηÏÈ¿, ˘fiÁÂÈ·, ·‰È¤ÍÔ‰·, Ù·Í›,ψÊÔÚ›·, Ì· Ò˜ Ó· ÙÔ˘˜ ÍÂʇÁÂÈ ÛÙÔ΢ÓËÁËÙfi... OÈ ‰›ÛÎÔÈ ¤ÊÙÔ˘Ó, ÎÔÌÌ·ÙÈ¿-

H « Δρμοι,σκαλι�, υπ-γεια... Πετ�εικαι π�φτει �ςτο εφτασφρ�γι-στο δωμ�τιοτων ηδον�νκαι μυστηρ�ων,με τις βελο�δι-νες κουρτ�νεςκαι τα βαρι��πιπλα...».

H «Μα ποιαε�ναι η χ�ρα,ποια ε�ναι ηΠλη πουβρεθ$καμε;».

14 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1

˙ÔÓÙ·È ÎÈ Ë ÌÔ˘ÛÈ΋ ·ÔÚ›· Û˘ÓÙËÚË̤ÓËÛ Ï¢η‰›ÙÈÎÔ ÚÔ‰fiÍȉԖÚÔ‰fiÓÂÚÔ, ÌË-ÙÚÈο ÊÚÔÓÙÈṲ̂ÓÔ Û ‚Ô˘Ù˙› Ì ‰˘ÔÛÌ·-Ú›ÓÈ. 21. ™ÙËÓ ∂ÁÎÏÔ˘‚‹ Î·È ÛÙËÓ μ·ÛÈÏÈ-΋, fi¯È, ÌË ¯¿ÓÂÛ·È, ÛÙË ÛÎÔÙÂÈÓ‹ ‰›ÓËÔ˘ Û ÚÔ˘Ê¿ Ò˜ ÙËÓ ¿‚˘ÛÛÔ, ª·Ú›· ‰ÂÏ-ÊÈÓÔÎfiÚÈÙÛÔ. ΔÔ ÓËÛ› Ì ÙȘ ÔÏfiϢΘ·ÎÙ¤˜ Û ÚÔÛηÏ› ÁÈ· ʈÙÂÈÓ¤˜ ‚Ô˘ÙȤ˜ÛÙÔ ·¤Ú·ÓÙÔ Á·Ï¿˙ÈÔ. 22. ∫·È Ù· ‰·Ì·-ÛÎËÓ¿ Ì·¯·›ÚÈ·, ¢ËÌ‹ÙÚË, ‰ÂÓ Ù· ·ÎfiÓÈ-Û˜ ·ÎfiÌË, ¯·Ì¤ÓÔ˜ ÛÙ· ÌÔ˘ÛÈο ÛÔ˘fiÓÂÈÚ·, ηıÒ˜ Ôı›˜ ¤Ó· Á‡ÚÈÛÌ· Ù·ÈÓ›·˜˘fi Ù·˜ ÊÈχڷ˜.... º·ÛÌ›ÓÙÂÚ, μ¤ÓÙÂÚ˜,ºÂÏ›ÓÈ; ªÂ ‚¿Úη ÙË Ê·ÓÙ·Û›· ‹ Á˘ÌÓÔ·È-‰È¿ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎÔ‡ ÌÂÛÔÔϤÌÔ˘; 23. EÓ·‰ˆÌ¿ÙÈÔ Û’ ¤Ó· ¤ÙÚÈÓÔ Û›ÙÈ, ¤Ó· Ô¯˘ÚfiÛ›ÙÈ Ó· ÚÔÛٷ٤„ÂÈ, Ó· ˙ÂÛÙ¿ÓÂÈ ÙÔÓ ¡›-ÎÔ Î·È ÙË ÁÈ·ÁÈ¿ ∂ϤÓË. ∫È ·fi ÙÔ ·Ú¿ı˘-Úfi ÙÔ˘˜ Ó· ‚Ï¤Ô˘Ó ¤Ó· Î·È ‰‡Ô Î·È ÙÚ›·Î·È Ù¤ÛÛÂÚ· ηڿ‚È· ÛÙÔÓ ¯ÈÔÓÈṲ̂ÓÔ μfi-ÛÔÚÔ. EÓ· ¤ÙÚÈÓÔ Û›ÙÈ, ....ÊÙ¿ÓÂÈ È·,¤ÏÂÔ˜, Ù· ͇ÏÈÓ· Á˘·Ï› Ô˘ οı ÙfiÛÔ ‚¿-˙ÂÈ ÙË ÊˆÙÈ¿ Ù˘ Ë ∫ÚËÙÈÎÈ¿ ÁÈ·ÁÈ¿, Ù· η›-ÂÈ Î·È Ê‡ÁÂÈ ÁÈ· Ù·Í›‰È... 24. ΔÔ ’ ‹ ‰ÂÓÙÔ ’ ÙÔ fiÓÂÈÚÔ, ÎÈ ·Ó ÙÔ ’Â Î·È ÙÔ Í¤¯·-Û·; ∞ÔÚ›· ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·ÎÔ‡ Ù‡Ô˘. §›ÁÔ ºÂ-Ï›ÓÈ, Ï›ÁÔ ¶fiÏË, Ï›Á· Û·ÏÈÁοÚÈ· Î·È ÏÂÏÔ-ÁÈṲ̂ÓË ·ÊÔÛ›ˆÛË... ‰ÂÓ ÙÔ ı˘Ì¿Ì·È È·...¤Ó· Û·Ê›ÚÈÓÔ Ì·‚› ÛÙÔ ÊÈÏÌ Ô˘ ¯ÚfiÓÈ·ÙÒÚ· ÈÛÙ¿ ͉ÈÏÒÓÂÙ·È Û ·ÚÈÛÈÓ¿ η-ʤ, ÎÚËÙÈÎÔ‡˜ ÂÏ·ÈÒÓ˜ Î·È ·Ó‹Û˘¯Â˜ ı¿-Ï·ÛÛ˜, Ì ‰È·ÚΤ˜ ÙÔ Û¯fiÏÈÔ Ù˘ μ·ÛÈÏ›-·˜: ‰·ÎÙ˘Ï›‰È ̤ÛË, ÃÚÈÛÙ›Ó· ÌÔ˘. 25. °‡-ÊÙÈÛÛ· Ì’, –∞Ï‚›Ó·, ¤Ú·, Ì· ¤Ú· ÁÈ· ¤-Ú·, ·fi ÙÔ Î·Ïfi Î·È ÙÔ Î·Îfi, ™·ÏfiÌ–÷-ÏÈÌ¿ ÛËÌÂÈÔÏÔÁ›·˜, ÛÙÔÓ Î·Ó·¤ ‹ ÛÙÔÓÎfiÌ‚Ô Ù˘ μÈÔηڤ٠-ÔÓÂÈÚ‡ÂÛ·È ÙÔ˘˜¡Ô‡‚ÈÔ˘˜ ÁÈ· ¯¿ÚË ¿ÏψÓ, ‚¿Ï ÛÙ· ¯¤ÚÈ·ÙÔ˘˜ ÙȘ ÈÔ ÍÂÊÙÈÏÈṲ̂Ó˜ ‚ÂÚÁԇϘ Ó·Ì·˜ ‰Â›ÚÔ˘Ó, ÎfiÚË Ì’, –·Ï‚·Ó¤˙Èη... 26.™Ù· Ì·ÙfiÎÏ·‰¿ Û·˜ ¿Óˆ ‰ÔÎÈÌ‹ ÙÔ˘ ·Ó-ıÔ‡ ı· οӈ... 27. ∫È ÂÛ‡ ∞Ì·Í¿ ÌÔ˘, Í·-Ó·ÊÙÈ¿Í ÙÔÓ ̄ ¿ÚÙË Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜ ·fi ÙËÓ·ÓÂÌfiÂÛÛ· §‹ÌÓÔ, Ì fiÏ· Ù· ÛÔ˘ÏÙ·ÓÈοÊÈÚÌ¿ÓÈ· Ó· ÙÂÏ·Ï›˙ÔÓÙ·È ÛÙ· ÌÂ˚ÓÙ¿ÓÈ·...ÏËÛÌÔÓÒÓÙ·˜ ÂÈÛÌ·ÙÈο ˆ˜ ı¤ÏÂÈ ··-ÓÂÌÈ¿ Î·È ÛȈ‹ ÁÈ· Ó’ ·Óı›ÛÂÈ Ô EÚˆÙ·˜.∫È fï˜ ·Óı›˙Ô˘Ó ٷ ·ÓÂÌÔ‰·Ṳ́ӷ ‚Ú¿-¯È· ÎÈ ÔÈ Î¿ÎÙÔÈ Ù˘ ÂÚ‹ÌÔ˘... 28. ∞Óı›˙Ô˘-ÓÂ Î·È Ù· ı·Ï·ÛÛÈÓ¿ ÎÚÈÓ¿ÎÈ· Û ÏÈÌÓÔı¿-Ï·ÛÛ˜ ·fi ÙË °È¿ÏÔ‚· Ò˜ ÙËÓ ∂Ï·ÊfiÓË-ÛÔ. °‡Úˆ ÙÚÈÁ‡Úˆ ·ÛÊ·ÏÈṲ̂ÓË Ì ¯Ú˘Û‹·ÌÌÔ˘‰È¿ ‹ Ì ‚fiÙÛ·Ï· Ô˘ Û·ÙÈÚ›˙Ô˘Ó¤ӷ ·ÎÏÔ ÙËÓ ¶ÚÔÛÙ·Û›· Î·È Ì¤Û· Ë §›Ó·ÏÔ‡˙ÂÙ·È ÛÙË ÛÎÈ¿ Ù˘ ¡›‰·˜ Î·È ÙÔ˘ IÛÌ·-ÚÔ˘. 29. £¿Ï·ÛÛ˜, Ï›ÌÓ˜, fi¯ı˜ ÛÙÔ ¯ÚÒ-Ì· ÙÔ˘ ÎÚfiÎÔ˘ Î·È Ù˘ Ò¯Ú·˜. √ °ÈÒÚÁÔ˜‚¿˙ÂÈ ÙÔ Î¤ÚÌ· ÛÙÔ Ì˯¿ÓËÌ· ÁÈ· ÌÈ· ÔÚ-ÙÔηϿ‰· Î·È ÛÙÔ ÔÙ‹ÚÈ ¤ÊÙÂÈ ¤Ó· η-Ó·Ú›ÓÈ. ∞ÚfiÛÎÏËÙË ÂÚÌËÓ›· ÙÔ ·Ú¯·›Ô›ÁÚ·ÌÌ· ÙÔ˘ ÂÚˆÙÈÎÔ‡ Ô˘ÏÈÔ‡ ̘ ÛÙÔÎÚ·Û›: ¶‹Ú· ÙÔ ÎÚ·Û› Î·È ÙÔ ’È·, ÙÒÚ· ÛÂ

fiÏÔ ÙÔ ÎÔÚÌ› ÌÔ˘ Ù· ÊÙÂÚ¿ ÌÂ Á·ÚÁ·ÏÔ‡ÓÂ.

30 ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘. OÏ· ˆÚ·›· Î·È ÌÂÁ¿Ï· ʈ-ÙÈṲ̂ӷ, ∫ˆÛÙ‹... °˘¿ÏÈÓÔ˜ ÎfiÛÌÔ˜, Ì·ڷȋ ‚ÚÔ¯‹ ¯Ú˘ÛfiÛÎÔÓ˘ Ô˘ ·Ó·Î·ÙÒ-ÓÂÙ·È Û ÌÈ· ‰›ÓË ·fi ¯ÚÒÌ·Ù· ÎÚ˘ÛÙ¿Ï-ÏÈÓ· Î·È ËÏÂÎÙÚÈṲ̂ӷ, ÛÙÔ ̄ Ú˘ÛÔÚ¿ÛÈÓÔÙˆÓ ‰¤ÓÙÚˆÓ, ÙˆÓ ˘ÁÚÒÓ ‚Ô˘ÓÒÓ, ÛÙÔ Á·-Ï¿˙ÈÔ ÙÔ˘ Ô˘Ú·ÓÔ‡, ÛÙÔ Ì·‚› ÙÔ˘ ÔÚ›˙ÔÓÙ·Î·È ÛÙÔ ·ÚÔÛ‰ÈfiÚÈÛÙ· ÌÂÓÂ͉¤ÓÈÔ Ù˘ı¿Ï·ÛÛ·˜. ∑ˆÁÚ¿ÊÔ˜–ÂÈÚ·Ù‹˜, ÎÔ˘ÚÛ¿-ÚÔ˜ ÙˆÓ ¯ÚˆÌ¿ÙˆÓ, ÓÂÎÚ·Ó·ÛÙ·›ÓÂÛ·È·fi ÙÔÓ ·ÈÒÓÈÔ ‡ÓÔ ÙÔ˘ ÓÂÎÚÔ‡ ÈÂÚ¤·, ηÈ΢ÓËÁ¿˜ ÁÈ· Ó· Û˘ÏÏ¿‚ÂȘ Ì ÙÔ ‚ϤÌÌ·Î·È Ì ÙÔ Ê·Îfi Ù˘ Ì˯·Ó‹˜ ÙÔ ·Ú¯¤Ù˘Ôˆ˜ ¤ÎÙ˘Ô. °˘¿ÏÈÓÔ˜ ÎfiÛÌÔ˜... ÎÏÈÎ, Î·È ËοÌÂÚ·-ÌÓ‹Ì· ÁÂÌ›˙ÂÈ ·fi ÓÂÚfi Î·È ÂÓÙ·-ÊÈ¿˙ÂÈ ·Û‡ÏÏËÙ· Ù· ÈÓ‰¿ÏÌ·Ù· Ù˘ ˉÔ-

Ó‹˜... Ô˘ ̤ÓÔ˘Ó ˆ˜ ˘‰·ÙÔÁÚ·Ê›· ÛÙËÌÓ‹ÌË. ª· ‰Ò, ·˜ ÛÙ·ıÒ...

31 ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘. £¿Ï·ÛÛ· ÙÔ˘ ÚˆÈÓÔ‡ ηÈ

·Ó¤ÊÂÏÔ˘ Ô˘Ú·ÓÔ‡... ∫·È Ó· Ô˘ ·ÓÔ›ÁÂÈ Ë̤ڷ ÙÔ˘ ÁÈ·ÏÔ‡ ÙȘ fiÚÙ˜. ∫È ÂÁÒ Ô˘ÍÂÓ˘¯ÙÔ‡Û· ÙÔ˘˜ ÓÂÎÚÔ‡˜ Ì ¤ÁÓÔÈ· ÙÔ˘˜Ê›ÏÔ˘˜ ÌÔ˘ Î·È ·Á·Ë̤ÓÔ˘˜, ÌÂÙÚÒÓÙ·˜ÙÔ ‡„Ô˜ Ù˘ ·Ï›ÚÚÔÈ·˜ ‰Â ‚ڋη ÂÏ¿ÊÈÌ ÛÙ·˘Úfi ÛÙ· Τڷٷ Ô‡Ù ¤Ó· ¤Ù·ÏÔψÙÔ‡. °˘ÚÓ¿ Î·È Ô Á·Ï·Í›·˜ ·fi ÙÔ ¿ÏÏÔÏ¿È Î·È ·ÔÎÔÈÌ‹ıËΠÁÏ˘Î¿, ÎÈ Ô‡ÙÂ

ÙÔ˘ ‹ÏÈÔ˘ ÙÔ ¿ÚÌ· ÙÔÓ Í˘Ó¿ Ô‡Ù ٷ·ÛÙ¤ÚÈ· Ô˘ ÙÔ˘ Ï˘Ô‡ÓÙ·È ·fi ÙÔ ˙ˆÓ¿ÚÈÙÔ˘. ª· ÔÈÔ ’Ó·È ÙÔ fiÓÂÈÚÔ, Ë ›‰È· Ë ˙ˆ‹ÏÂÙ‹ ¯ÔÚ‰‹ ÛÙÔ Û¿˙È, ·›˙ÂÈ Î·È Û¿˙ÂÈ;AÚ·ÁÂ, ̇ ‹Û·ÌÂ, ·›Í·Ì ‹ ÔÓÂÈÚÂ˘Ù‹Î·Ì¿ӈ Û ÛÎËÓ‹; ∞ÎfiÌË ÎÈ fiÙ·Ó Î·Ù·Ú-Ú‡ÛÂÈ Ô ΔÔ›¯Ô˜ ÛÙ· fiÓÂÈÚ· ÙˆÓ ıÂÚÈÓÒÓÓ˘¯ÙÒÓ Ì·˜, ÛÙË ÛÎËÓÔıÂÙË̤ÓË ·Ú¿-ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ¶Ô˘Î, Â›Ó·È Ó· ·Ó·ÚˆÙȤ۷ÈÎ·È Ó· „¿¯ÓÂÛ·È, ̤۷ ÛÙÔÓ ƒÂÌ‚·ÛÌfiÙÔ˘ ‰ÈÏÔ‡ ‰ÂηÂÓÙ·‡ÁÔ˘ÛÙÔ˘, ÂÓ Ù¤-ÏÂÈ, ΔÔ›¯Â, Ù›ÔÙ ‰Â ¯ÒÚÈ˙˜, ·Ï‹ıÂÈ· ‹fiÓÂÈÚÔ; ∫·È, fiˆ˜, ÛÙË ÛÂ͇ÚÂÈ· ΔÚÈ΢-Ì›· Ô ¶ÚfiÛÂÚÔ˜ Î·È ÌÂȘ, Û·Ó Á›ÓÔ˘Ó¿Ê·ÓÙ· ¯ÔÚÔ›, ÁϤÓÙÈ·, ÓÂڿȉ˜ Î·È ÏÈÔ-η̤ÓÔÈ ıÂÚÈÛÙ¤˜ ÙÔ˘ ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘, ı·Ô‡ÌÂ: ∂›Ì·ÛÙ ·fi ÙËÓ ‡ÏË Ô˘ Â›Ó·È Ù·

fiÓÂÈÚ· ÊÙÈ·Á̤ӷ, Î·È ÙË ˙ˆ‹ Ì·˜ ÙËÓ ÂÚÈ-

‚¿ÏÏÂÈ ÔÏfiÁ˘Ú· ‡ÓÔ˜...

∞Ó ÂÈÚ¿Í·Ì ηӤӷÓ, ÔÈ ›ÛÎÈÔÈ ÂÌ›˜,

ÁÈ· ÛÎÂÊÙ›ÙÂ Î·È ‰ÈÔÚıÒÓÂÙ·È ÙÔ Ú¿Ì·.–

∂‰Ò ¤Ú· ÂÎÔÈÌËı‹Î·Ù fiÏÔÈ ÂÛ›˜

ÎÈ fiÓÂÈÚÔ ‹Ù·Ó ÔÈ Ôٷۛ˜ Û’ ·˘Ùfi ÙÔ ‰Ú¿Ì·Ø

Î·È Û·Ó fiÓÂÈÚÔ, ·Û˘Ó¿ÚÙËÙÔ, ÎÔ˘Ùfi,

ÙÈÔÙ¤ÓÈÔØ ÌË Ì·˜ ‚Ú›ÛÂÙÂ ÁÈ’ ·˘Ùfi...

(√ ¶Ô˘Î ÛÙÔÓ ∂›ÏÔÁÔÛÙÔ OÓÂÈÚÔ ıÂÚÈÓ‹˜ Ó‡¯Ù·˜

ÙÔ˘ ™·›ÍËÚ, ÌÙÊ. μ. ƒÒÙ·)

™∏ª∂ÿø™∏�ι πίνακες είναι τ�υ Κωστή Μ�υδάτσ�υ,

π�υ εκθέτει 1–10 Αυγ�ύστ�υ στη Μύρινα της

Λήμν�υ.

H «...Μαρ�α, δελφινο-κριτσο. Το νησ� μετις ολλευκες ακτ�ςσε προσκαλε� για φω-τειν�ς βουτι�ς στοαπ�ραντο γαλ�ζιο».

H «... Φιλμπου χρνια τ�-ρα πιστ� ξεδι-πλ�νεται σεπαρισιν� κα-φ�, κρητικο�ςελαι�νες καιαν$συχες θ�-λασσες...».

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1 15

Tου ™Δ∞ª∞Δ∏ ™∞∫∂§§πø¡∞

Διδ�κτορος Θεολογ�ας

«...Î·È ÂÁ¤ÓÂÙÔ ÂÓ Ùˆ ÚÔÛ‡¯ÂÛı·È

·˘ÙfiÓ ÙÔ Â›‰Ô˜ ÙÔ˘ ÚÔÛÒÔ˘

·˘ÙÔ‡ ¤ÙÂÚÔÓ Î·È Ô ÈÌ·ÙÈÛÌfi˜

·˘ÙÔ‡ Ï¢Îfi˜ ÂÍ·ÛÙÚ¿ÙˆÓ.

∫·È ȉԇ ¿Ó‰Ú˜ ‰‡Ô

Û˘ÓÂÏ¿ÏÔ˘Ó ·˘ÙÒ Ô›ÙÈÓ˜

‹Û·Ó ªˆ¸Û‹˜ Î·È ∏Ï›·˜...

Î·È ÊˆÓ‹ ÂÁ¤ÓÂÙÔ

ÂÎ Ù˘ ÓÂʤÏ˘ ϤÁÔ˘Û·

Ô‡ÙÔ˜ ¤ÛÙÈÓ Ô ˘Èfi˜ ÌÔ˘ Ô ·Á·ËÙfi˜...»

(§Ô˘Î¿˜ 9,28-36)

™TI™ 6 ∞Y°OY™TOY Ë ∂ÎÎÏËÛ›· ÁÈÔÚÙ¿˙ÂÈ ÙË ªÂ-Ù·ÌfiÚʈÛË ÙÔ˘ ™ˆÙ‹Ú·. ¶ÔÏ˘Û‹Ì·ÓÙË ÁÈÔÚ-Ù‹, ΢ڛˆ˜ ÁÈ· ÂΛӷ Ô˘ ‰ÂÓ Ê·›ÓÔÓÙ·È ÌÂ

ÙËÓ ÚÒÙË Ì·ÙÈ¿. ¡·È, Ë ‰fiÍ· ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÔ‡ ‰Â‰Ô̤-ÓË, ÏËÓ fï˜ ÌÂÙ¤ˆÚË ·Ó ‰ÂÓ ·Ó·ÁÓˆÛı› Ì ÙËÓÔÙÈ΋ Ù˘ KÔÈÓˆÓ›·˜ ÚÔ˜ ÙÔÓ AÓıÚˆÔ. ¶Ú·ÁÌ·-ÙÈο Ô ÃÚÈÛÙfi˜ ‰ÂÓ Î·Ù·‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ È‰ÈÔÙÂÏÒ˜ ÙË ‰‡Ó·-Ì‹ ÙÔ˘. ∂ΛÓÔ Ô˘ ÂӉȷʤÚÂÈ Â›Ó·È ¿ÓÙ· Ë Û˘Ó¿-ÓÙËÛ‹ ÙÔ˘ Ì ÙÔÓ AÓıÚˆÔ. AÏψÛÙ ÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ªÂÙ·ÌfiÚʈÛ˘ Â›Ó·È Û·Ê¤˜. ¶·ÚfiÓÙ˜ ÙÚÂȘ Ì·ıË-Ù¤˜, ÎÔÈÓˆÓÔ› ÙÔ˘ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜. ™˘ÏÏ›ÙÔ˘ÚÁÔÈ Û ·˘ÙfiÙÔ ÂfiÚÙÈÔ ÁÂÁÔÓfi˜, Ô ªˆ¸Û‹˜ Î·È Ô ∏Ï›·˜. ªÂ Ï›Á·ÏfiÁÈ·, Ù· ÈÂÚ¿ ÚfiÛˆ· Ù˘ ¶·Ï·È¿˜ ¢È·ı‹Î˘ Û˘-Ó·ÓÙÔ‡Ó Ù· ̤ÏÏÔÓÙ· ÈÂÚ¿ ÚfiÛˆ· Ù˘ ∫·ÈÓ‹˜. ∏ÈÛÙÔÚ›· ÂÔ̤ӈ˜ Â›Ó·È Û˘Ó¯‹˜, Î·È ÂÓÔÔÈËÙÈÎfi˜ÎÚ›ÎÔ˜ Ô ÃÚÈÛÙfi˜. √È ÎÔÈÓˆÓÔ› ÙÔ˘ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜, ÔÈ Ì·-ıËÙ¤˜, ͤÚÔ˘Ó Ï¤ÔÓ fiÙÈ ·˘Ù‹ Ë ‰‡Ó·ÌËÙÔ˘ ʈÙfi˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È ¤Ó· ·ı¤·ÙÔ Ì˘ÛÙÈÎfi,·ÏÏ¿ ÁÂÁÔÓfi˜ ‰ËÌfiÛÈÔ Î·È Ì ¿ÌÂÛÔ ·Ô-‰¤ÎÙË ÂΛÓÔ˘˜ ηÈ, Û˘Ó·ÎÔÏÔ‡ıˆ˜, fiÏÔ˘˜ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜. √ ÃÚÈÛÙfi˜, ÂÓ Ì¤Ûˆ ·˘-ÙÔ‡ ÙÔ˘ ʈÙfi˜, Û˘˙ËÙ¿ Ì ÙÔÓ ∏Ï›· ηÈÙÔÓ ªˆ¸Û‹ ÙÔÓ ·Ó·ÌÂÓfiÌÂÓÔ ı¿Ó·Ùfi ÙÔ˘.∏ ÈÛÙÔÚ›· Ú¤ÂÈ Ó· ÏËÚˆı›, ÙÔ Û¯¤‰ÈÔÙ˘ ı›·˜ ÔÈÎÔÓÔÌ›·˜ ı· ÚÔ¯ˆÚ‹ÛÂÈ.

∞ÏÏ¿ ÂΛÓÔ Ô˘ Ú·ÁÌ·ÙÈο Û˘Ó·Ú¿-˙ÂÈ Â›Ó·È ÙÔ Êˆ˜. ΔÔ ı·‚ÒÚÂÈÔ Êˆ˜, Ô˘ η-ı·›ÚÂÈ Ù· Ú¿ÁÌ·Ù·. ¶ÚÔÙ˘ÒÓÂÙ·È Ì ·˘ÙfiÓ ÙÔÓÙÚfiÔ Ô Ó¤Ô˜ ÎfiÛÌÔ˜, ‰È¿Ê·ÓÔ˜ Î·È ÍÂοı·ÚÔ˜. ¶ÔÈ-Ô˜ Â›Ó·È Ô Ì¤ÙÔ¯Ô˜ ÙÔ˘ Ó¤Ô˘ ÎfiÛÌÔ˘; ª·, ¿ÏÈ Ô ¿Ó-ıÚˆÔ˜, Ë ÙÚ·˘Ì·ÙÈṲ̂ÓË ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ £ÂÔ‡, Ô˘‚ϤÂÈ Û’ ·˘Ù‹ ÙËÓ ˘·ÚÍȷ΋ ÙÔ˘ ÂÚȤÙÂÈ· Ó·˘¿Ú¯ÂÈ ÚÔÔÙÈ΋. ¶ÚÔÔÙÈ΋ ÂÍfi¯ˆ˜ ÌË Î·Ù·Ó·-ÁηÛÙÈ΋. ¢ÂÓ ˘Ô¯ÚÂÔ‡Ù·È Ó· ÙËÓ ·Ô‰Â¯ı›, ÌÔ-Ú› fï˜ Ó· ÌËÓ ÙËÓ ·ÁÓÔ‹ÛÂÈ, Î·È ÂÓ‰ÂϯҘ Ó·‰È·Ï¯ı› Ì·˙› Ù˘.

AÏ‹ıÂÈ·, ÙÈ ¤ÁÈÓ ÛÙÔ fiÚÔ˜ £·‚ÒÚ; ∏ ¢‡Ó·ÌË ‰È-ηÈÒÓÂÙ·È ‹ Ë ∂Ï›‰·; ΔÔ Êˆ˜ ·˘Ùfi Ù˘ÊÏÒÓÂÈ ‹·ÓÔ›ÁÂÈ ‰ÚfiÌÔ˘˜; ∞Ó ıˆڋÛÔ˘Ì fiÙÈ Ù· ÁÂÁÔÓfiÙ·Ô˘ Û˘Ó¤‚ËÛ·Ó Â›Ó·È ÛÙ·ÙÈο, ÙfiÙ ÚÔÊ·ÓÒ˜ ÔÈ··ÓÙ‹ÛÂȘ ÛÙÚ¤ÊÔÓÙ·È ÚÔ˜ ÙȘ ÏÔÁÈΤ˜ Ù˘ ¢‡Ó·-Ì˘ ‹ ÙÔ˘ ¿Î·ÈÚÔ˘ ÂÓÙ˘ˆÛÈ·ÛÌÔ‡. ∞ÏÏ¿ ·Ó ·Ó·-˙ËÙ‹ÛÔ˘Ì ÙËÓ ·¿ÓÙËÛË ÛÙÔ ‰ÈËÓÂΤ˜ Ù˘ ÈÛÙÔ-Ú›·˜ Î·È ÛÙË Û˘Ó¯‹ ¶Ú¿ÍË ÙÔ˘ ∞ÓıÚÒÔ˘, ÙfiÙ Ë∂Ï›‰· Â›Ó·È ·ÚÔ‡Û· Î·È ÔÈ ‰ÚfiÌÔÈ ÂÒ‰˘ÓÔÈ ÌÂÓ,·ÓÔȯÙÔ› ‰Â. «∏Ì›˜ ‰Â ¿ÓÙ˜ ·Ó·ÎÂÎ·Ï˘Ì̤ӈ ÚÔ-

ÛÒˆ ÙËÓ ‰fiÍ·Ó ∫˘Ú›Ô˘ ηÙÔÙÚÈ˙fiÌÂÓÔÈ ÙËÓ ·˘Ù‹Ó

ÂÈÎfiÓ· ÌÂÙ·ÌÔÚÊÔ‡ÌÂı· ·fi ‰fi͢ ÂȘ ‰fiÍ·Ó, ηı¿-

ÂÚ ·fi ∫˘Ú›Ô˘ ¶Ó‡̷ÙÔ˜», ÛËÌÂÈÒÓÂÈ Ô ¶·‡ÏÔ˜ÛÙË ‰Â‡ÙÂÚË ÚÔ˜ ∫ÔÚÈÓı›Ô˘˜ ÂÈÛÙÔÏ‹ ÙÔ˘. OÔ˘∫‡ÚÈÔ˜ ÙÔ ¶Ó‡̷, Ô˘ ÛËÌ·›ÓÂÈ ÙËÓ EÏ¢ıÂÚ›·. ΔÔÔÈÔÓ› ˙ËÙÔ‡ÌÂÓÔ ÙÔ˘ ∞ÓıÚÒÔ˘. AÏψÛÙ ÚÔ˜ ÙÈı· ¯ÚÂÈ·˙fiÙ·Ó Ë ÂȂ‚·ÈÒÛË ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ ÙÔ˘ £ÂÔ‡¶·Ù¤Ú·, fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÙËÓ Ù·˘ÙfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÔ‡;∞Ó ÂÚfiÎÂÈÙÔ ÁÈ· ÌÈ· ȉȈÙÈ΋ Û˘Ó¿ÓÙËÛË ·Ó¿ÌÂÛ·ÛÙÔÓ ÃÚÈÛÙfi, ÙÔÓ ªˆ¸Û‹ Î·È ÙÔÓ ∏Ï›·, Ë ·Ú¤Ì‚·-ÛË ÙÔ˘ ¶·Ù¤Ú· ı· ‹Ù·Ó ¿Î·ÈÚË. Ö˜ ¤¯ÂÈ ÛËÌ·-Û›·, ÁÈ·Ù› Ú¤ÂÈ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÔ‡ Ó· ÏË-ÚÔÊÔÚËıÔ‡Ó ÂÎ Ó¤Ô˘ ÙËÓ Ù·˘ÙfiÙËÙ· ÙÔ˘ ‰·ÛοÏÔ˘ÙÔ˘˜, ¤ÙÛÈ ÒÛÙ ӷ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ıÂÌÂÏÈÒÛÔ˘Ó ‰ËÌfi-ÛÈ· ÙÔÓ ÏfiÁÔ ÙÔ˘˜.

ΔÔ ı·‡Ì· Ù˘ ªÂÙ·ÌfiÚʈÛ˘ ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÔ‡ ‰Âӷ΢ÚÒÓÂÈ ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· Î·È ÙËÓ ÔÚ›· ÙÔ˘ ·ÓıÚÒ-Ô˘. ¢ÂÓ ÙËÓ ·Î˘ÚÒÓÂÈ ÁÈ·Ù› ‰ÂÓ Ô‰ËÁ› Û «Ì·ÁÈΤ˜·Ô‰Ô¯¤˜». AÏψÛÙÂ Ë ÛÂÈÚ¿ ı·˘Ì¿ÙˆÓ ÙÔ˘ πËÛÔ‡

‰ÂÓ ·¤ÙÚ„ ·ÎfiÌ· Î·È ÙÔÓ ¶¤ÙÚÔ ·fi ÙËÓ ÚÔÛÒ-Ú·˜ ¿ÚÓËÛ‹ ÙÔ˘, ¤ÛÙˆ Î·È ÁÈ· ÏfiÁÔ˘˜ ÚÔÛÙ·Û›·˜.∞ÏÏ¿ ÙÔ ı·‡Ì· Ù˘ ªÂÙ·ÌfiÚʈÛ˘ ÚÔÛı¤ÙÂÈ ¤Ó·Î·›ÚÈÔ ÛËÌÂ›Ô ÁÓÒÛ˘ ÛÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ Û’ ·˘Ùfi ÙÔ Ù·-Í›‰È Ù˘ ‡·Ú͢: Ù· ÎÚ˘Ì̤ӷ Ê·ÓÂÚÒÓÔÓÙ·È Î·È Ô¿ÓıÚˆÔ˜ ·ÔÎÙ¿ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· Á›ÓÂÈ ÎÔÈÓˆ-Ófi˜, fi¯È ·ÓÂÓÂÚÁfi˜ ·Ú·ÙËÚËÙ‹˜, ·ÏÏ¿ Û˘Ó·˘ÙÔ˘Ú-Áfi˜. Ö˜ Ë fiÔÈ· ΛÓËÛË ÙÔ˘ ∞ÓıÚÒÔ˘ Â›Ó·È ¿-ÓÙ· ÂÓÙfi˜ ÙÔ˘ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡ Ï·ÈÛ›Ô˘. ™Â ·˘Ùfi Û˘Ó·ÈÓÂ›Î·È Ô ÃÚÈÛÙfi˜, ÁÈ·Ù› ̤۷ ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ·ÔηχÙÂ-Ù·È, ˙ÂÈ, ‰Ú·, Âı·›ÓÂÈ Î·È ·Ó·ÛÙ·›ÓÂÙ·È.

K¿ÔÈ· ÛÙÈÁÌ‹ ›Ûˆ˜ Ù· ÈÂÚ¿ Î·È ı›· ÛËÌ›· ·ÓÙÈ-ÌÂÙˆÈÛıÔ‡Ó fiˆ˜ ÙÔ˘˜ ·Í›˙ÂÈ: ˆ˜ ÙÌ‹Ì·Ù· ÌÈ·˜ÙÚ·ÁÈ΋˜ ÁÓÒÛ˘, Ô˘ Ô‰ËÁÂ›Ù·È ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘ ÛÙËÓ Î¿-ı·ÚÛË. ΔÔ ı·‚ÒÚÂÈÔ Êˆ˜ ·˘Ùfi ˘Ô‰ËÏÒÓÂÈ. ∞˘Ù‹ ›-Ó·È, Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ·, Ë ‰‡ÛÙËÓÔ˜ Î·È Û˘Ó¿Ì· ÂÏȉÔÊfi-Ú· ÚÔÔÙÈ΋ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘.

H Mεταμ�ρφωσητου Xριστο�

MÈ· ʈٷ˘Á‹˜Î·Ù·‰‹ÏˆÛË Ì·ԉ¤ÎÙË Î¿ı·ÓıÚÒÈÓÔ ÔÓ

H H Mεταμ�ρφωσιςτου Xριστο�, 1546.Eικ�να στο τ�μπλοτου καθολικο� τηςMον�ς Σταυρονικ�-τα, Aγιον Oρος (πη-γ�: «Mον� Σταυρονι-κ�τα». Eκδ. Eθνικ�ςTρ�πεζας της Eλλ�-δος, 1974).

16 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1

à Παρθεν�νας.H δυτικ� �ψη τουναο� της Παρθ�-νου Aθην�ς κα-θ�ς ανατ�λλει ο �λιος (πηγ�:Malcolm Couch,«Greek andRomanMythology»).

Tης M∞ƒø˜ K. ¶∞¶∞£∞¡∞™π√À

Eπ�κ. KαθηγτριαςΠανεπιστημ�ου Aθην�ν

™XETIKA Ì ÙÔÓ ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌfiÙˆÓ ·Ú¯·›ˆÓ Ó·ÒÓ Ô ¶ÏÔ‡Ù·Ú-¯Ô˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ (NÔ˘Ì¿˜, 14, 4) fiÙÈ

Ô ÂÈÛÂÚ¯fiÌÂÓÔ˜ Û ¤Ó· Ó·fi ¤¯ÂÈÛÙÚ·Ì̤ӷ Ù· ÓÒÙ· ÙÔ˘ ÚÔ˜ ÙËÓ·Ó·ÙÔÏ‹, ·ÊÔ‡ Ô Ó·fi˜ (‰ËÏ·‰‹ Ë Â›-ÛÔ‰fi˜ ÙÔ˘) ‚ϤÂÈ ·Ó·ÙÔÏÈο. O §Ô˘-ÎÈ·Ófi˜ Ì¿ÏÈÛÙ· ÂÍËÁ› fiÙÈ ¤ÙÛÈ ÔÈ·ÎÙ›Ó˜ ÙÔ˘ ËÏ›Ô˘ ÛÙË ÓÂÔÁ¤ÓÓËÙˉfiÍ· ÙÔ˘ (‰ËÏ·‰‹ ÙË ÛÙÈÁÌ‹ Ù˘ ·Ó·-ÙÔÏ‹˜ ÙÔ˘) ‰È¤Ú¯ÔÓÙ·È ·ÓÂÌfi‰ÈÛٷ̤۷ ·fi ÙȘ ·ÓÔÈÎÙ¤˜ ı‡Ú˜. AÓÙÈı¤-

O να�ς της Παρθ�νουÙˆ˜, ηٿ ÙÔÓ KÏ‹ÌÂÓÙ· ÙÔÓ AÏÂÍ·Ó-‰Ú¤· (™Ùڈ̷Ù›˜, VII) Î·È ÙÔÓ BÈÙÚÔ‡-‚ÈÔ, ÔÈ (¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÎÔ›) Ó·Ô› Ú¤ÂÈ Ó·‚Ï¤Ô˘Ó ÚÔ˜ ‰˘ÛÌ¿˜. OÈ PˆÌ·›ÔÈagrimensores («Áˆ̤ÙÚ˜»), ÛÙȘ ‰È-ηÈÔ‰Ôۛ˜ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ÂÓ¤ÈÙ·Ó¯ˆÚÔÙ·ÍÈο Î·È ÔÏÂÔ‰ÔÌÈο ı¤Ì·Ù·,ηıfiÚÈ˙·Ó ÙÔÓ ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌfi ‚¿-ÛÂÈ ÙÔ˘ ÛËÌ›Ԣ Ù˘ ·Ó·ÙÔÏ‹˜ ÙÔ˘ËÏ›Ô˘ ÙËÓ Ë̤ڷ Ù˘ ηٷÌÂÙÚ‹Ûˆ˜.EÂȉ‹ fï˜ ÙÔ ÛËÌÂ›Ô Ù˘ ·Ó·ÙÔÏ‹˜(·ÓÙÈÛÙÔ›¯ˆ˜ Ù˘ ‰‡Ûˆ˜) ÙÔ˘ ËÏ›Ô˘Î˘Ì·›ÓÂÙ·È ÌÂٷ͇ ‰‡Ô ·ÎÚ·›ˆÓ ı¤ÛÂ-ˆÓ Û οı ÙÔÈÎfi ÔÚ›˙ÔÓÙ·, ‰ËÏ·‰‹·˘ÙÒÓ Ô˘ ÔÚ›˙ÔÓÙ·È Î·Ù¿ ÙÔ ıÂÚÈÓfiÎ·È ÙÔ ¯ÂÈÌÂÚÈÓfi ËÏÈÔÛÙ¿ÛÈÔ, Ô ¶Ï›-ÓÈÔ˜ (XVIII, 34) ÙÔÓ›˙ÂÈ, fiÙÈ Ë ÁÚ·ÌÌ‹·Ó·ÙÔÏ‹˜-‰‡Ûˆ˜ (decumanus axis)Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È ·ÎÚÈ‚‹˜, ‰ËÏ·‰‹ Ó·Û˘Ì›ÙÂÈ Ì ÙËÓ ÈÛËÌÂÚÈÓ‹ ÁÚ·ÌÌ‹,Ë ÔÔ›· ÂÓÒÓÂÈ Ù· ÛËÌ›· ·Ó·ÙÔÏ‹˜Î·È ‰‡Ûˆ˜ ÙÔ˘ ËÏ›Ô˘ ηٿ ÙȘ ‰‡ÔÈÛËÌÂڛ˜ (·ÚÈÓ‹, ÊıÈÓÔˆÚÈÓ‹), Ù·ÔÔ›· ηÏԇ̠AÓ·ÙÔÏ‹ Î·È ¢‡ÛË.

°È· ÙÔÓ ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌfi ÙÔ˘ ¶·Ú-ıÂÓÒÓÔ˜, ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ì ٷ ÂÍ‹˜: H ÂÔÚÙ‹ÙˆÓ ¶·Ó·ıËÓ·›ˆÓ ÚÔ˜ ÙÈÌ‹Ó Ù˘AıËÓ¿˜ ÙÂÏ›ÙÔ ÙÔ ÙÚ›ÙÔ ¤ÙÔ˜ ÙˆÓ OÏ˘-ÌÈ¿‰ˆÓ Î·È ‰È·ÚÎÔ‡Û ٤ÛÛÂÚȘ Ë̤-Ú˜, Ì ›ÎÂÓÙÚÔ ÙËÓ ÙÚ›ÙË Ë̤ڷÚÔ ÙÔ˘ Ù¤ÏÔ˘˜ ÙÔ˘ ÚÒÙÔ˘ ÛÂÏËÓÈ·-ÎÔ‡ ÌËÓfi˜ ÙÔ˘ ¤ÙÔ˘˜, Ë̤ڷ ÂÔÚÙ·-

ÛÌÔ‡ ÙˆÓ ÁÂÓÂıÏ›ˆÓ Ù˘ ı¿˜. H Ë̤-Ú· ·˘Ù‹ ‹Ù·Ó Ë 27Ë ‹ 28Ë ÙÔ˘ Eη-ÙÔÌ‚·ÈÒÓÔ˜, ·Ó·ÏfiÁˆ˜ ÙÔ˘ Â¿Ó Ô Ì‹-Ó·˜ ‹Ù·Ó ÂÏÏÈ‹˜ ‹ Ï‹Ú˘, ‰ËÏ·‰‹·Ó ›¯Â 29 ‹ 30 Ë̤Ú˜. H ÔÌ‹ ÙˆÓ¶·Ó·ıËÓ·›ˆÓ η٤ÏËÁ ÛÙÔÓ ¶·ÚıÂ-ÓÒÓ·, Ô ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘¤ÁÈÓ ‚¿ÛÂÈ ÙÔ˘ ÛËÌ›Ԣ ·Ó·ÙÔÏ‹˜ ÙÔ˘ËÏ›Ô˘ ÙËÓ ËÌ¤Ú·ÙˆÓ ÁÂÓÂıÏ›ˆÓ Ù˘AıËÓ¿˜.

¶ÔÈ· fï˜‹Ù·Ó Ë 27Ë Eη-ÙÔÌ‚·ÈÒÓÔ˜ ηÈÔÈfi ÙÔ ¤ÙÔ˜ Ù˘ıÂÌÂÏÈÒÛˆ˜ ÙÔ˘¶·ÚıÂÓÒÓÔ˜;

H ·¿ÓÙËÛË··ÈÙ› ÁÓÒÛË Ùfi-ÛÔ ÙˆÓ ÈÛÙÔÚÈÎÒÓÛÙÔȯ›ˆÓ fiÛÔ Î·È ÙÔ˘ ÙÚfiÔ˘ ÂÊ·Ú-ÌÔÁ‹˜ ÙÔ˘ ·Ú¯·›Ô˘ ·ÙÙÈÎÔ‡ ËÌÂÚÔÏÔ-Á›Ô˘ Ù˘ ÔÎÙ·ÂÙËÚ›‰Ô˜ ηٿ ÙÔ˘˜ ·Ú-¯·˚ÎÔ‡˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜. TȘ ‰˘ÛÎÔϛ˜ ˘Ô-ÏÔÁÈÛÌÔ‡ ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È Î·Ó›˜, ·Ó·Ó·ÏÔÁÈÛı› fiÙÈ Ë «ÚˆÙÔ¯ÚÔÓÈ¿»,‰ËÏ·‰‹ Ë 1Ë EηÙÔÌ‚·ÈÒÓÔ˜, ‰ÂÓ‹Ù·Ó ÛÙ·ıÂÚ‹ ˆ˜ ÚÔ˜ ÙÔ ÙÚÔÈÎfi¤ÙÔ˜. ¶.¯., ÙÔ 566 .X. (¤ÙÔ˜ ηıÈÂÚÒ-Ûˆ˜ ÙˆÓ ¶·Ó·ıËÓ·›ˆÓ) Ë 1Ë Eη-ÙÔÌ‚·ÈÒÓÔ˜ ·ÓÙÈÛÙÔȯԇÛ ÛÙȘ 30IÔ˘Ó›Ô˘Ø ÙÔ 502 .X., ÛÙȘ 13 IÔ˘Ï›Ô˘Ø

ÙÔ 490 .X. (¤ÙÔ˜ Ù˘ Ì¿¯Ë˜ ÙÔ˘ M·-Ú·ıÒÓÔ˜), ÛÙȘ 29 IÔ˘Ï›Ô˘Ø ÙÔ 488.X., ÛÙȘ 5 A˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘.

H ‚¿ÛÂÈ ÙˆÓ ÈÛÙÔÚÈÎÒÓ Î·È ËÌÂÚÔ-ÏÔÁÈ·ÎÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ ˘ÔÏÔÁÈ˙Ô̤ÓËËÌÂÚÔÌËÓ›· Ú¤ÂÈ Ó· Û˘Ó·ÏËı‡ÂÈÌ ٷ ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ÙˆÓ ÌÂÙÚ‹ÛˆÓÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌÔ‡ ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ¿ÍÔ-

ÓÔ˜ ÙÔ˘ Ó·Ô‡ ÚÔ˜¤Ó· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔÛËÌÂ›Ô ÙÔ˘ ÔÚ›˙Ô-ÓÙÔ˜, ·fi ÙÔÔÔ›Ô Ê·ÈÓfiÙ·Ó Ë·Ó·ÙÔÏ‹ ÙÔ˘ ËÏ›-Ô˘ ÙËÓ ËÌÂÚÔÌË-Ó›· ÙˆÓ ÁÂÓÂıÏ›ˆÓÙ˘ AıËÓ¿˜, ηÈÙ˘ Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂÒ˜ÙÔ˘˜ ÚÔ˜ Ù··ÛÙÚÔÓÔÌÈο ‰Â-

‰Ô̤ӷ ÙˆÓ ËÌÂÚÔÌËÓÈÒÓ ·Ó·ÙÔÏ‹˜ÙÔ˘ ËÏ›Ô˘ ·fi ·˘Ùfi ÙÔ ÛËÌÂ›Ô ÙÔ˘ ÔÚ›-˙ÔÓÙÔ˜ ÛÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ ¤ÙÔ˘˜.

MÂÙÚ‹ÛÂȘ ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌÔ‡ ·Ú-¯·›ˆÓ Ó·ÒÓ Â›¯·Ó οÓÂÈ ÚÔËÁÔ˘Ì¤-Óˆ˜ Ô H. Nissen Î·È Ô F. Penrose, ·Ï-Ï¿ ÙÔ fiÏÔ Úfi‚ÏËÌ· Ù˘ ¯ÚÔÓÔÏÔÁ‹-Ûˆ˜ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎÒÓ ÌÓËÌ›ˆÓ ̤ۈ·ÛÙÚÔÓÔÌÈÎÒÓ ÌÂıfi‰ˆÓ ÌÂϤÙËÛ·fi οı ÏÂ˘Ú¿ ÏÂÙÔÌÂÚÒ˜ ÔWilliam Bell Dinsmoor. K·Ù’ ·˘ÙfiÓ, ÔÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ ¿ÍÔÓÔ˜ ÙÔ˘ ·Ú-

¯·˚ÎÔ‡ ¶·ÚıÂÓÒÓÔ˜, › ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ıÂÌÂÏÈÒıËÎÂ Ô ÓÂÒÙÂÚÔ˜ ¶·ÚıÂÓÒÓ,Ú¤ÂÈ Ó· ¤ÁÈÓ ÙËÓ ·˘Á‹ Ù˘ 27˘EηÙÔÌ‚·ÈÒÓÔ˜ ÙÔ˘ 488 .X. H ¯ÚÔ-ÓÔÏÔÁ›· ·˘Ù‹ Â›Ó·È Û˘Ì‚È‚·ÛÙ‹ Ì ÙÔÁÂÁÔÓfi˜ Ù˘ ηٷÛÙÚÔÊ‹˜ ÙÔ˘ ÌÈÛÔ-ÙÂÏÂȈ̤ÓÔ˘ ·Ú¯·˚ÎÔ‡ ¶·ÚıÂÓÒÓÔ˜ÙÔ 480 .X., ‰ÈfiÙÈ ·Ê‹ÓÂÈ Î¿ÔÈÔ ¯ÚÔ-ÓÈÎfi ‰È¿ÛÙËÌ· ÌÂÙ¿ ÙË Ì¿¯Ë ÙÔ˘ M·-Ú·ıÒÓÔ˜ (490 .X.) ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù¿-ÛÙÚˆÛË ÙˆÓ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎÒÓ Û¯Â-‰›ˆÓ (ηٿ ÙË ıËÙ›· ÙÔ˘ AÚÈÛÙ›‰Ô˘ˆ˜ ¿Ú¯ÔÓÙÔ˜ ÙÔ 489/488 .X.) Î·È ·Ú-ÎÂÙfi ¯ÚfiÓÔ (ÔÎÙÒ ¤ÙË) ÁÈ· ÙȘ ÔÈÎÔ‰Ô-ÌÈΤ˜ ÂÚÁ·Û›Â˜ ·ÓÂÁ¤ÚÛÂÒ˜ ÙÔ˘ ¤ˆ˜ÙËÓ Î·Ù·ÛÙÚÔÊ‹ ÙÔ˘.

TÔ ¤ÙÔ˜ 488 .X. Ë 27Ë EηÙÔÌ‚·È-ÒÓÔ˜ ·ÓÙÈÛÙÔȯԇÛ ÛÙȘ 31 A˘ÁÔ‡-ÛÙÔ˘Ø ÛÙË ÛËÌÂÚÈÓ‹ ÂÔ¯‹ Ô ÚÔÛ·Ó·-ÙÔÏÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ ¶·ÚıÂÓÒÓÔ˜ ·ÓÙÈÛÙÔȯ›ÛÙËÓ ·Ó·ÙÔÏ‹ ÙÔ˘ ËÏ›Ô˘ ηٿ ÙËÓ 23ËA˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘, ÏfiÁˆ ÙÔ˘ ·ÛÙÚÔÓÔÌÈÎԇʷÈÓÔ̤ÓÔ˘ Ù˘ ‚Ú·‰˘Ù¿Ù˘ ÌÂÙ·‚Ô-Ï‹˜ Ù˘ ÏÔÍÒÛˆ˜ Ù˘ ÂÎÏÂÈÙÈ΋˜(Ê·ÈÓÔ̤ÓË ÙÚԯȿ ÙÔ˘ ËÏ›Ô˘ Û ¤Ó·¤ÙÔ˜) ÛÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙˆÓ ·ÈÒÓˆÓ.

BÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·

William Bell Dinsmoor, Archaeologyand astronomy, Proceedings of theAmerican Philosophical Society, vol.80, No 1, January 1939, pp. 95-173.

O ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌfi˜ÙÔ˘ ¶·ÚıÂÓÒÓ· ‚¿-ÛÂÈ Ù˘ ·Ó·ÙÔÏ‹˜ ÙÔ˘‹ÏÈÔ˘ ÙË Ì¤Ú· Ù˘ÂÔÚÙ‹˜ Ù˘ AıËÓ¿˜

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1 17

Tου Nπ∫√§∞√À °. ¶√§πΔ√À

Aναπλ. Kαθηγητο� της Φιλοσοφ�αςτης Φιλοσοφικς Σχολς

του Πανεπιστημ�ου Aθην�ν

H¢IæA TH™ AIøNIOTHTO™, ηْ ¤-ÎÙ·ÛË Ë ˘¤Ú‚·ÛË Ù˘ ¯ÚÔÓÈ-ÎfiÙËÙÔ˜, Û˘ÌÔÚ‡ÂÙ·È Ì ÙÔÓ

‰È·ÓÔÔ‡ÌÂÓÔ ¿ÓıÚˆÔ. K·Ù¿ ÙËÓ ¤ÛˆÊÈÏÔÛÔÊ›· Ë £ÂÔÙfiÎÔ˜ ˘ÂÚ¤‚Ë ÙËÊıÔÚ¿ ÂÂȉ‹ ÂÁ¤ÓÓËÛ ÙÔÓ ¿Êı·ÚÙÔ.EÍ ·˘ÙÔ‡ ›Ûˆ˜ ÙÔ˘ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜ ÔÌÔÏÔ-ÁÂ›Ù·È ·fi fiÏÔ˘˜ ÂΛÓÔ˘˜ ÔÈ ÔÔ›Ôȯ›ÚËÛ·Ó Î·Ù¿ ηÈÚÔ‡˜ Ó· ÁÚ¿-„Ô˘Ó ÏfiÁÔ, ‡ÌÓÔ, ÂÁÎÒÌÈÔ, ηÓfiÓ·,fiÛÔ ‰ÂÈÓ‹ Â›Ó·È Ë ı¤ÛË ÙˆÓ fiÙ·Ó·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ÙˆÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ ÙÔ˘ ÏfiÁÔ˘Â›Ó·È Ë £ÂÔÙfiÎÔ˜. H ηٷÁÚ·Ê‹ ·ÎfiÌËÎ·È ÙˆÓ Ù›ÙÏˆÓ ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ Ô˘ ·Ó·Ê¤-ÚÔÓÙ·È ÛÙË £ÂÔÙfiÎÔ ı· ÍÂÂÚÓÔ‡ÛÂÙËÓ ¤ÎÙ·ÛË ÙÔ˘ ·ÚfiÓÙÔ˜. A˜ ÛËÌÂȈ-ı› ÂÓ‰ÂÈÎÙÈÎÒ˜ fiÙÈ ·ÔÎÏÂÈÛÙÈÎÒ˜ ÁÈ·ÙËÓ KÔ›ÌËÛË ¤¯Ô˘Ó ÁÚ¿„ÂÈ ÂȉÈο ¤Ú-Á·, ÌÂٷ͇ ¿ÏψÓ, Ô AÓ‰Ú¤·˜ Ô KÚ‹-Ù˘, Ô Iˆ¿ÓÓ˘ ¢·Ì·ÛÎËÓfi˜, Ô °ÂÚÌ·-Ófi˜, Ô £Âfi‰ˆÚÔ˜ ™ÙÔ˘‰›Ù˘, Ô Iˆ¿ÓÓ˘E˘¯·˝ÙˆÓ, ·ÏÏ¿ Î·È Ô NÈÎËÊfiÚÔ˜ XÔ‡-ÌÓÔ˜. EÓÓÔÂ›Ù·È fiÙÈ Î·È Û ¿ÏÏ· ¤ÚÁ·ÙfiÛÔÓ ·˘ÙÒÓ fiÛˆÓ Î·È ¿ÏÏˆÓ Û˘ÁÁÚ·-ʤˆÓ Ù˘ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ÂÚÈfi‰Ô˘, Á›ÓÂ-Ù·È ÏfiÁÔ˜ ÂÚ› Ù˘ KÔÈÌ‹Ûˆ˜ Ù˘ £Â-ÔÙfiÎÔ˘.

EÊ’ fiÛÔÓ ÏÔÈfiÓ ˘¿Ú¯ÂÈ Ë ¯ÔÚ›··˘Ù‹ ÙˆÓ ‰ÂÈÓÒÓ ¯ÂÈÚÈÛÙÒÓ Ù˘ ¤Ó·˜,ÔÈ ÔÔ›ÔÈ, ·Ú¿ Ù·‡Ù·, ÎÚ›ÓÔ˘Ó ÙËÓ ÂÚ-Á·Û›·Ó ÙˆÓ ·‰fiÎÈÌË Ó· ˘ÌÓÔÏÔÁ‹ÛÂÈÙË £ÂÔÙfiÎÔ –«Ô˘ Ûı¤ÓÂÈ ÁÏÒÛÛ·, ¢¤-

ÛÔÈÓ·, ˘ÌÓÔÏÔÁ‹Û·È Û», ÁÚ¿ÊÂÈ Ô Iˆ-Û‹Ê Ô ˘ÌÓÔÁÚ¿ÊÔ˜–, ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙÔ˘·ÚfiÓÙÔ˜ Ô˘‰Â›˜ ‡ÌÓÔ˜ ı· Û˘ÓÙ·¯ı›,·ÏÏ’ ·ÏÒ˜ ı· ˘ÔÛÙËÚȯı› fiÙÈ Ë £Â-ÔÙfiÎÔ˜ ̄ ÚËÛÈ̇ÂÈ ̂ ˜ fiÚÔ˜ ÙˆÓ ÂÈÁ›-ˆÓ Î·È ÙˆÓ Ô˘Ú·Ó›ˆÓ.

* * *™ÙÔ ‰È¿ÛÙËÌ· ÙˆÓ ¯ÚfiÓˆÓ Ô˘ ¤¯Ô˘ÓÂÚ¿ÛÂÈ, Ë ÔÚıfi‰ÔÍË ·Ú¿‰ÔÛË ¤¯ÂÈıÂÛ›ÛÂÈ ‰È¿ÊÔÚ˜ ÂÔÚÙ¤˜-·Ó·ÌÓ‹ÛÂÈ˜Û˘Ì‚¿ÓÙˆÓ Ù˘ ˙ˆ‹˜ Ù˘ £ÂÔÙfiÎÔ˘,Ù· ÔÔ›·, Û‡Ìʈӷ Ì ÂΉԯ‹Ó Ô˘˘ÈÔıÂÙ› Ô NÈÎfi‰ËÌÔ˜ Ô AÁÈÔÚ›Ù˘,¤¯Ô˘Ó ˆ˜ ÂÍ‹˜:

TÚÈÒÓ ÂÙÒÓ ·ÊÈÂÚÒıË Î·È ¤ÌÂÈÓÂÛÙÔÓ Ó·fi Ù· ÂfiÌÂÓ· ‰Ò‰Âη ¯ÚfiÓÈ·.AÊÔ‡ ‚Á‹ÎÂ, ¤Ï·‚ ÙÔ Ì‹Ó˘Ì· ÙÔ˘E˘·ÁÁÂÏÈÛÌÔ‡, Î·È Û ËÏÈΛ· 16 ÂÙÒÓÂÁ¤ÓÓËÛ ÙÔÓ XÚÈÛÙfi. M·˙› TÔ˘ ¤ÌÂÈÓ¿ÏÏ· ÙÚÈ¿ÓÙ· ‰‡Ô ¯ÚfiÓÈ·, ¿Ú· ηٿ ÙËÛÙ·‡ÚˆÛË ‹Ù·Ó 48 ÂÙÒÓ. MÂÙ¿ ÙËÓAÓ¿ÏË„Ë ÙÔ˘ XÚÈÛÙÔ‡ ¤ÌÂÈÓÂÓ ÂÓ ˙ˆ‹¿ÏÏ· ¤Ó‰Âη ¯ÚfiÓÈ·. K·Ù¿ Û˘Ó¤ÂÈ·Ó,fiÙ·Ó ÂÎÔÈÌ‹ıË ‹Ù·Ó 59 ÂÙÒÓ. K·Ù¿ÙËÓ ÂÔÚÙÔÏÔÁÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË, ÛÙÔ ÂÎ-ÎÏËÛÈ·ÛÙÈÎfi ¤ÙÔ˜, Ô˘ ·Ú¯›˙ÂÈ ÙÔÓ ™Â-٤̂ÚÈÔ, ÚÒÙË ÂÔÚÙ‹ Â›Ó·È Ë Á¤ÓÓË-Û‹ T˘, Ô˘ ÂÔÚÙ¿˙ÂÙ·È ÙËÓ 8ËÓ ™Â-ÙÂÌ‚Ú›Ô˘. EÓ Û˘Ó¯›·, ÛÙȘ 2 ºÂ-‚ÚÔ˘·Ú›Ô˘ ¿ÁÂÙ·È Ë ·Ó¿ÌÓËÛË Ù˘Y··ÓÙ‹˜ ÙÔ˘ XÚÈÛÙÔ‡. ™ÙȘ 25 M·Ú-Ù›Ô˘, Á›ÓÂÙ·È ÌÓ›· ÙÔ˘ E˘·ÁÁÂÏÈÛÌÔ‡,

‹ÙÔÈ Ù˘ ·Ú¯‹˜ Ù˘ ÛˆÙËÚ›·˜ ÙÔ˘ ·Ó-ıÚˆ›ÓÔ˘ Á¤ÓÔ˘˜. T¤ÏÔ˜ ÙË 15Ë A˘-ÁÔ‡ÛÙÔ˘ ÂÔÚÙ¿˙ÂÙ·È Ë KÔ›ÌËÛË.

¶ÚÔÊ·ÓÒ˜ ÏÔÈfiÓ, ÙÔ ¤ÙÔ˜, ÂÂȉ‹·Ú¯›˙ÂÈ Î·È ÙÂÏÂÈÒÓÂÈ Ì ÙËÓ ·Ó¿ÌÓËÛËÛÙ·ıÌÒÓ Ù˘ ˙ˆ‹˜ Ù˘ £ÂÔÙfiÎÔ˘, ‰Ë-ÌÈÔ˘ÚÁ› ÙË ‚‚·ÈfiÙËÙ· fiÙÈ Ë £ÂÔÙfiÎÔ˜Â›Ó·È Ô fiÚÔ˜ ÙÔ˘ ̤ÙÚÔ˘ ÙˆÓ ÂÈÁ›ˆÓ.

* * *Afi ÙÔ˘˜ ·Ú¯·›Ô˘˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜, fi,ÙÈ ‚Ú›-ÛÎÂÙ·È Î¿Ùˆ ·fi ÙË ÛÂÏ‹ÓË ıˆÚ›ٷÈÊı·ÚÙfi Î·È fi,ÙÈ ¿Óˆ ·fi ·˘Ù‹Ó ·ÈÒ-ÓÈÔ Î·È ¿Êı·ÚÙÔ. °›ÓÂÙ·È ÂÍ ¿ÏÏÔ˘ ‰Â-ÎÙfi ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ ÙˆÓ ·ÓıÚˆ›ÓˆÓˆ˜ fi,ÙÈ ¤¯ÂÈ ·Ú¯‹ ¤¯ÂÈ Î·È Ù¤ÏÔ˜. EÊ’fiÛÔÓ ˆ˜ ·Ú¯‹ Ù˘ ˙ˆ‹˜ ıˆÚÂ›Ù·È ËÁ¤ÓÓËÛË ÙfiÙ ٤ÏÔ˜ Ù˘ ı· Â›Ó·È Ô ı¿-Ó·ÙÔ˜. EÚ¯fiÌÂÓÔ˜ Ô ¢·Ì·ÛÎËÓfi˜ ÛÙÔ˙‹ÙËÌ· ·˘Ùfi ÛÂ Û˘Û¯ÂÙÈÛÌfi ÚÔ˜ ÙË£ÂÔÙfiÎÔ, ‰ÂÓ ı· ÔÓÔÌ¿Ûˆ, ÁÚ¿ÊÂÈ,«ı¿Ó·ÙÔ ÙËÓ ÈÂÚ‹ ÛÔ˘ ÌÂÙ¿ÛÙ·ÛË, ·Ï-Ï¿ ÎÔ›ÌËÛË, ‹ ÂΉËÌ›·, ‹ Ì¿ÏÏÔÓ ÂÓ-‰ËÌ›·, ÙÔ‡ÙÔ ‰ÈfiÙÈ, ÂÓÒ ¤Ê˘Á˜ ·fi ÙÔÛÒÌ· (Â͉‹ÌËÛ˜), ÙÒÚ· ϤÔÓ ÂÓ‰Ë-Ì›˜ ÛÙ· ηÏÏ›ÙÂÚ·», fiÔ˘ ÚÔÊ·ÓÒ˜ÂÓÓÔÔ‡ÓÙ·È Ù· ¿Êı·ÚÙ· Ô˘Ú¿ÓÈ·.

M›· ¿ÏÏË ̆ ¤Ú‚·ÛË Ù˘ ÊıÔÚ¿˜: K·-Ù¿ ÙËÓ ·Ú¿‰ÔÛË, fiÙ·Ó ·ÓÔ›¯ıËΠÔ

Ù¿ÊÔ˜ ÁÈ· Ó· ÚÔÛ΢ӋÛÂÈ ¤Ó·˜ Ì·ıË-Ù‹˜ Ô˘ ‹Ù·Ó ·ÒÓ Î·Ù¿ ÙËÓ ÎÔ›ÌËÛË,Ô Ù¿ÊÔ˜ ‚Ú¤ıËΠ¿‰ÂÈÔ˜. H ·ÈÙÈÔÏÔÁ›·Ù˘ ÌÂÙ·ÛÙ¿Ûˆ˜ ·Ó¿ÁÂÙ·È ÛÙËÓ fiÏËÔÏÈÙ›· Ù˘ £ÂÔÙfiÎÔ˘ › Ù˘ Á˘.°Ú¿ÊÂÙ·È ÏÔÈfiÓ ˆ˜ «¤Ú ‰Â ÂΛ-Ó˘ Ù˘ ÔÔ›·˜ ‰ÈÂÊ˘Ï¿¯ıË Ë ·ÚıÂ-Ó›· ηٿ ÙÔÓ ÙÔÎÂ-ÙfiÓ, ·‰È¿ÊıÔÚÔ Ó·Û˘ÓÙËÚËı› ÙÔ ÛÒ-Ì· ÌÂÙ¿ ı¿Ó·ÙÔÓ».¶·Ú¿ Ù·‡Ù· ˘Ô-ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ˆ˜ Ë£ÂÔÙfiÎÔ˜ ‰ÂÓ ¿ÊË-Û ÙÔÓ Ù¿ÊÔÓ ¯ˆÚ›˜‰ÒÚ· (·Á¤Ú·ÛÙÔÓ),·ÏÏ¿ ÌÂÙ¤‰ˆÛ ے·˘ÙfiÓ ÙËÓ Â˘ˆ‰›·Ù˘ ¯¿ÚÈÙÔ˜ «ËÁ‹Ó

È·Ì¿ÙˆÓ Î·È ¿ÓÙˆÓ ÙˆÓ ·Á·ıÒÓ ÙÔȘ ›-

ÛÙÂÈ ÚÔÛÈÔ‡ÛÈ ÙÔ ÌÓ‹Ì·».E›Ó·È ÁÓˆÛÙfi˜ Ô Û˘Û¯ÂÙÈÛÌfi˜ Ù˘

ÌÔ˘ÛÈ΋˜ Ì ÙËÓ Î›ÓËÛË ÙˆÓ Ô˘Ú·-Ó›ˆÓ ÛÊ·ÈÚÒÓ. ¢ÂÓ Â›Ó·È ÏÔÈfiÓ ·Ú¿-‰ÔÍÔ, ·ÓÙÈı¤Ùˆ˜ Ì¿ÏÈÛÙ·, ÁÈ· ÙËÓ Â͇-ÌÓËÛË EΛӢ Ô˘ Â›Ó·È MËÙ¤Ú· ÙÔ˘‰ÔÌ‹ÙÔÚÔ˜ Ù˘ ÎÙ›Ûˆ˜, Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ¿-˙ÔÓÙ·È fiÏÔÈ ÔÈ Ô˘Ú·ÓÔ› –ÂÓÓÔÔ‡ÓÙ·È ÔÈÔ˘Ú¿ÓȘ ÛÊ·›Ú˜– Ó· ÙËÓ ˘ÌÓÔ‡Ó,

ÚÔÊ·ÓÒ˜ οı ̛· Ì ÙÔÓ ‹¯Ô Ù˘.A˘Ù‹ ÙËÓ ÂΉԯ‹ ·ÎÔÏÔ˘ıÒÓ ÚÔÊ·-ÓÒ˜ Ô ÌÔ˘ÛÔ˘ÚÁfi˜, ÂÙfiÓÈÛÂ Â˘Ê˘Ò˜ ÙÔ‰ÔÍ·ÛÙÈÎfi ÙÔ˘ EÛÂÚÈÓÔ‡ Ù˘ 15˘A˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘, ¤ÙÛÈ ÒÛÙ ے ·˘Ùfi Ó··ÎÔ‡ÁÔÓÙ·È Î·È ÔÈ ÔÎÙÒ ‹¯ÔÈ. M ÙÔÓÙÚfiÔ ·˘Ùfi ÛËÌ·›ÓÂÙ·È ˆ˜ ÔÏfiÎÏËÚË

Ë ÎÙ›ÛË, ÌÂÙ¤¯Ô˘-Û· ÛÙËÓ Â͇ÌÓËÛËÙ˘ MËÙÚfi˜ ÙÔ˘£ÂÔ‡, «Ë¯Ô› ‰È¿ ·-ÛÒÓ», ‹ÙÔÈ ‰È¿ ÙˆÓÔÎÙÒ Ë¯ËÙÈÎÒÓ ‰˘-Ó·ÙÔÙ‹ÙˆÓ Ù˘.

EÓ Û˘Ófi„ÂÈ. H˙ˆ‹ Ù˘ £ÂÔÙfiÎÔ˘ÂÁηÈÓ›˙ÂÈ ÙËÓ ·Ú-¯‹ Î·È Î·Ù·ÎÏ›ÂÈÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘

¤ÙÔ˘˜Ø ·Ó Ì¿ÏÈÛÙ· ÙÔ ¤ÙÔ˜ ıˆÚËı›ˆ˜ ¤Ó·˜ Ù¤ÏÂÈÔ˜ ·ÎÏÔ˜, ÙfiÙ ÂÈÛÙ¤-ÊÂÙ·È, ηٿ ÙËÓ KÔ›ÌËÛË Ù˘ £ÂÔÙfi-ÎÔ˘, Ì ÙÔ ÔÎÙÒË¯Ô ÙÚÔ¿ÚÈÔ, ÙÔÔÔ›Ô, ·fi ÏÂ˘Ú¿˜ ‹¯ˆÓ, ·Ë¯Â›ÙËÓ ·¤Ó·Ë ΛÓËÛË ÙÔ˘ ™‡Ì·ÓÙÔ˜.¢ÂÓ ıˆÚ›ٷÈ, ¿ÏψÛÙÂ, ÁÂÓÈÎÒ˜ ËMËÙ¤Ú· ÙÔ˘ XÚÈÛÙÔ‡ ˘„ËÏÔÙ¤Ú· ÙˆÓÔ˘Ú·ÓÒÓ Î·È Î·ı·ÚˆÙ¤Ú· ·fi ÙȘËÏȷΤ˜ ·ÎÙ›Ó˜;

H Kο�μηση της Θεοτ�κου

H ÎÔÚ˘Ê·›· ÂÔÚÙ‹Ù˘ ÈÔ ÔÈΛ·˜ ηȷÁ·ËÙ‹˜ ÌÔÚÊ‹˜ÛÙÔÓ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÎfi Ï·ÙÚ¢ÙÈÎfi ·ÎÏÔ

Õ H Kο�μησητης Θεοτ�κου,εικ�να του πρ�-του μισο� του15ου αι�να.Π�τμος, Mον�Aγ�ου Iω�ννουτου Θεολ�γου(πηγ�: «Oι Θη-σαυρο� της Mο-ν�ς Π�τμου»,Eκδοτικ� Aθην�ν).

18 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1

H Παναγ�α η Γλυ-κοφιλο�σα, εικ�νατου 1480-1500.Π�τμος, Mον� Zω-οδ�χου Πηγ�ς (πη-γ�: «Eικ�νες τηςΠ�τμου», Eκδ.Eθνικ�ς Tρ�πεζαςτης Eλλ�δος).

Tου °∂øƒ°π√À N. Aπ∫∞Δ∂ƒπ¡π¢∏

Δρος Φιλολογ�ας, Διευθυντ� Eρευν�ν K�ντρου Λαογραφ�ας Aκαδημ�ας Aθην�ν

¶EPI™™OTEPO ·fi οı ¿ÏÏÔ ÈÂÚfi ÚfiÛˆÔ ÔÏ·fi˜ ÙÈÌ¿ Î·È Û¤‚ÂÙ·È ÙËÓ ¶·Ó·Á›·, ÙËÓ ÔÔ›·Î·È ÂÈηÏÂ›Ù·È Û οı ‰‡ÛÎÔÏË ÛÙÈÁÌ‹ Ù˘

˙ˆ‹˜. ™‡Ìʈӷ Ì¿ÏÈÛÙ· Ì ÙȘ ‰ËÌÒ‰ÂȘ ‰Ôͷۛ˜·ÏÏ¿ Î·È ÙËÓ ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈ΋ ˘ÌÓÔÁÚ·Ê›·, Ë ¶·Ó·Á›·Û˘Ó¯Ҙ ·Ú·Î·Ï› ÙÔÓ ÃÚÈÛÙfi ÁÈ· ÙÔ Î·Ïfi ÙˆÓ ·Ó-ıÚÒˆÓ. °È’ ·˘Ùfi ÔÈ ıÂÔÌËÙÔÚÈΤ˜ ÂÔÚÙ¤˜ ¤¯Ô˘Ó ÍÂ-¯ˆÚÈÛÙ‹ ı¤ÛË ÛÙÔ Ï·˚Îfi ηϷÓÙ¿ÚÈ, ȉȷ›ÙÂÚ· Ù˘∫ÔÈÌ‹Ûˆ˜ Ù˘ ¶·Ó·Á›·˜, ÛÙȘ 15 ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘, Ì ÙËÓËÛÙ›· Î·È ÙȘ ·Ú·ÎÏ‹ÛÂȘ Ô˘ ÚÔËÁÔ‡ÓÙ·È fiÏÔÙÔÓ ¢ÂηÂÓÙ·‡ÁÔ˘ÛÙÔ.

∂ÎÙfi˜ ·fi ÙȘ ÔÏϤ˜ ·Ú·‰fiÛÂȘ ÁÈ· ı·‡Ì·Ù· Ù˘¶·Ó·Á›·˜ Î·È Ù· Û¯ÂÙÈο ıÚËÛ΢ÙÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È·,˘¿Ú¯ÂÈ Î·Ù¿ ÙfiÔ˘˜ ȉȷ›ÙÂÚ· ÌÂÁ¿ÏÔ˜ ·ÚÈıÌfi˜ ·fiÚÔÛˆÓ˘Ì›Â˜ Ô˘ Û˘ÓÔ‰Â‡Ô˘Ó ÙÔ fiÓÔÌ· Ù˘ ¶·Ó·-Á›·˜ Î·È Â›Ó·È ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈΤ˜ Ù˘ Ï·˚΋˜ ‰ÔÍ·ÛÈÔ-ÏÔÁ›·˜ Á‡Úˆ ·fi ÙÔ ÈÂÚfi ÚfiÛˆfi Ù˘. ∞˘Ùfi ¿Ïψ-ÛÙ ÙÔ ›‰ÈÔ ÙÔ fiÓÔÌ· ¶·Ó·Á›· ·ÔÙÂÏ› Ï·ÙÚ¢ÙÈÎfi-ÎÔÛÌËÙÈÎfi ›ıÂÙÔ Ù˘ £ÂÔÙfiÎÔ˘.

√È ÚÔÛˆÓ˘Ì›Â˜ ·˘Ù¤˜, Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÌÂÁ¿ÏË ÛÔ˘-

‰·ÈfiÙËÙ· ÁÈ· ÙË ÁÓÒÛË Ù˘ ıÚËÛ΢ÙÈ΋˜ ˙ˆ‹˜, Ù˘ÈÛÙÔÚ›·˜, Ù˘ ÙÔÔÁÚ·Ê›·˜ Î·È Ù˘ Ï·ÔÁÚ·Ê›·˜ ÂÓfi˜ÙfiÔ˘, ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È Û˘Ó‹ıˆ˜ ·fi ȉÈfiÙËÙ˜ Ù˘ ¶·-Ó·Á›·˜, ÙÔÓ ÂÈÁÚ·ÊÈÎfi Ù˘ ·ÎÏÔ, ÙÔ ¯ÚfiÓÔ Ô˘ÁÈÔÚÙ¿˙ÂÈ, ÙË ı¤ÛË Ô˘ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Ë ÂÎÎÏËÛ›· ‹ Ë ÂÈ-ÎfiÓ· Ù˘.

™Â ·ÚÎÂÙ¿ ̤ÚË Ë ¶·Ó·Á›· ·ÔηÏÂ›Ù·È ∂ÏÂÔ‡Û·Î·È Â›Ó·È ÂÓ ÚÔÎÂÈ̤ӈ ÂӉȷʤÚÔÓ fiÙÈ Ì ·ÚÂÚ-ÌËÓ›· Ù˘ ÚÔÛˆÓ˘Ì›·˜ ·˘Ù‹˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÂ›Ù·È Ë·Á›· ∂ÏÂÔ‡Û· ‹ §ÂÔ‡Û·, ·fi ÙËÓ ÔÔ›· ¿ÏÈ, ÂÍÂÏÈ-ÎÙÈο Ì ·ÚÂÙ˘ÌÔÏÔÁ›·, Û¯ËÌ·Ù›ÛÙËÎÂ Ë ·Á›· §Â-¯Ô‡Û· (™¤ÚÚ˜), ÚÔÛÙ¿ÙÚÈ· ÙˆÓ Ï¯ÒÓˆÓ.

™¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ∂ÏÂÔ‡Û· ›ıÂÙ· Â›Ó·È Î·È Ù·: ∂ÏÂ-ËÌÔÓ‹ÙÚÈ· (ÛԘ), §ÂÌÔÓ‹ÙÚ· (ª‡ÎÔÓÔ˜, Δ‹ÓÔ˜), §Â-ÌÔÓ‹ÙÈÛÛ· (™‡ÌË), ∞ÎÔ‹-∂‹ÎÔÔ˜ (AÓ‰ÚÔ˜). ∏ ¶·-Ó·Á›· ϤÁÂÙ·È Î·È ¶·ÚËÁÔÚ›ÙÈÛÛ· (ÁÓˆÛÙfi˜ Ó·fi˜ÛÙËÓ AÚÙ·) Î·È ¶ÂÚÁÈÔÚ›ÙÛ·. ∂›Û˘ ¶·Ú·Ì˘ı›·(¶fiÓÙÔ˜), μÏÂÔ‡Û· (‚. ÙËÓ Â˘¯‹: «∏ ¶·Ó·ÁÈ¿ Ó· Û‚ϤÂÈ, Ó· Û ÚÔÛٷهÂÈ»), ∞ÓÔȯÙÔÔÚÙÔ‡Û·(∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË, ·ÓÔ›ÁÂÈ ÙËÓ ‡ÏË Ù˘ ¢ÛÏ·-¯Ó›·˜), ∫·ÏfiÙ˘¯Ë (HÂÈÚÔ˜).

™¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· Ô˘ ·Ú¤¯ÂÈ Ë ¶·Ó·Á›·ÛÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ Â›Ó·È Î·È Ù· ›ıÂÙ· ∞Ì·ÙÈÛÙ‹ (È·-Ì·ÙÈ΋, ∫‡ÚÔ˜), °È¿ÙÚÈÛÛ· (ª¿ÓË Î.·.) Î·È °·ÈÌ·-ÙÔ‡Û· (∫‡ÚÔ˜, ÛÙ·Ì·Ù¿ Î·È ·ÈÌÔÚÚ·Á›·), ∫Ô˘Ê‹

(™·ÌÔıÚ¿ÎË, ıÂڷ‡ÂÈ ÙÔ˘˜ fiÓÔ˘˜ ÙˆÓ ·˘ÙÈÒÓ).∂ӉȷʤÚÔ˘Û· Â›Ó·È Î·È Ë ÚÔÛˆˆÓ˘Ì›· Ù˘ ¶·Ó·-ÁÈ¿˜ ˆ˜ ∞ÚÌÂÓÔÎÚ·ÙÔ‡Û·˜ (™¤ÚÚ˜), Ô˘ ‰ËÏÒÓÂÈÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· Ù˘ ÚÔ˜ ÙȘ ϯÒÓ˜ ·fi ÙÔ ·Ṳ́ÓÈ-

ÛÌ·, ÙËÓ ÂÎÏ·Ì„›·.∞fi ÙÔÓ ÙfiÔ ‹ ÙÚfiÔ Ô˘ ‚Ú¤ıËΠÂÈÎfiÓ· Ù˘

¶·Ó·Á›·˜ ‹ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Ó·fi˜ Ù˘, Ô ÔÔ›Ô˜ Ì¿ÏÈÛÙ··ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ Î¿ÔÈ· ȉȷÈÙÂÚfiÙËÙ·, ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È Ù·ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ›ıÂÙ·, fiˆ˜: ¶·Ó·ÁÈ¿ Ë ªÂÏÈηÚÔ‡(™Î‡ÚÔ˜, ÌÂÏÈοÚÈ·= Ó¿ÚÎÈÛÛÔ˜), ∫·Ï·ÌÔ‡ (•¿ÓıË),∞ÌÂÏÈÒÙÈÛÛ· (∫Ú‹ÙË), ∫·ı·ÚÈÒÙÈÛÛ· (πı¿ÎË, οı·-Ú·=Ù· ¿ÁÚÈ· ¯fiÚÙ·), ª˘ÚÙȉÈÒÙÈÛÛ· (∫‡ıËÚ·), £·-Ï·ÛÛÈÓ‹ (AÓ‰ÚÔ˜, Û ‚Ú¿¯Ô˜ ̤۷ ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ·), £Â-ÔÛΤ·ÛÙË (Û ·ÚÎÂÙ¿ ̤ÚË, ·Ú¯Èο ÙÔ Â›ıÂÙÔ ÁÈ·ÂÎÎÏËۛ˜ ̤۷ Û ÛËÏȤ˜), ∫ÚËÌÓÈÒÙÈÛÛ· (™·ÌÔ-ıÚ¿ÎË), ¶Ï·Ù·ÓÈÒÙÈÛÛ· (∫·Ï¿‚Ú˘Ù·, Ô Ó·fi˜ ¤Ó· ÎÔ›-ψ̷ ÎÔÚÌÔ‡ ÂÏÒÚÈÔ˘ Ï·Ù¿ÓÔ˘), §ÈıÈÓÈÒÙÈÛÛ· (§È-ı›Ó˜ ™ËÙ›·˜), ºÔ‰ÂÏÈÒÙÈÛÛ· (ºfi‰ÂÏ ∏Ú·ÎÏ›Ԣ),ª˘ÚÈÔÎÂÊ·Ï›ÙÈÛÛ· (ª˘ÚÈÔΤʷÏÔ ƒÂı‡ÌÓÔ˘), ¶ÂÚ‰È-ÎÔÏfiÁÈÛÛ· (∫Ú‹ÙË, ·ÚÔ˘ÛÈ·˙fiÙ·Ó ÌÈ· ¤Ú‰Èη Û‚¿ÙÔ ÁÈ· Ó· ˘Ô‰Â›ÍÂÈ ÙË ı¤ÛË ÙÔ˘ ÎÚ˘Ì̤ÓÔ˘ ÂÈÎÔ-Ó›ÛÌ·ÙÔ˜) Î.Ï. ™ÙË ™·ÌÔıÚ¿ÎË, ̆ ¿Ú¯ÂÈ Ë ¶·Ó·Á›·Ë ∞Ó¤ÌË, ͈ÎÏ‹ÛÈ Û ̤ÚÔ˜ fiÔ˘ Ê˘Û¿ ‰˘Ó·Ùfi˜ ¿ÓÂ-ÌÔ˜ Î·È ·fi ÙËÓ ÚÔÛˆÓ˘Ì›· ·˘Ù‹ Ï¿ıÂÙ·È Ë ·Ó‡-·ÚÎÙË ·Á›· ∞Ó¤ÌË, ÚÔ˜ ÙËÓ ÔÔ›·, fiˆ˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ

Προσωνυμες

à Παναγ�α η Aμ�-λυντος, σκαπτ� ει-κ�να κρητικ�ς τ�-χνης του 15ου αι.Mον� Tοπλο�, Kρ�-τη (πηγ�: «Eικ�νεςτης Kρητικ�ς T�-χνης». Eκδ. Bικε-λα�α Bιβλιοθ�κη-Πανεπιστημιακ�ςEκδ�σεις Kρ�της).

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1 19

Ô ¡. ∞Ó‰ÚÈÒÙ˘, «Î·Ù¿ Ù·˜ ı˘¤ÏÏ·˜ ÔÈ ÂӉȷÊÂÚfiÌÂÓÔÈ

ÚÔÛ¿ÁÔ˘ÛÈ ÚÔÛÊÔÚ¿˜ ·ÔÙÚÔ·›Ô˘˜».π‰È·›ÙÂÚ· ÁÓˆÛÙfi Â›Ó·È ÙÔ Â›ıÂÙÔ ªÂÁ·Ïfi¯·ÚË

(Δ‹ÓÔ˜) Î·È Û˘ÓËı¤ÛÙÂÚË Ë ÚÔÛˆÓ˘Ì›· º·ÓÂڈ̤-ÓË, Ô˘ ·Ô‰›‰ÂÙ·È Û ÂÈÎfiÓ˜ ÔÈ Ôԛ˜ Ê·Ó¤ÚˆÛ·ÓÌ ı·‡Ì· ÙËÓ ‡·ÚÍ‹ ÙÔ˘˜, Û οÔÈÔÓ ÙfiÔ fiÔ˘ÛÙËÓ Û˘Ó¤¯ÂÈ· ̄ Ù›ÛÙËΠӷfi˜. ∏Ê·Ó¤ÚˆÛË ÌÈ·˜ ÂÈÎfiÓ·˜ Á›ÓÂÙ·ÈÌ ‰È·ÊfiÚÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜: ÂÈϤÂÈÛÙË ı¿Ï·ÛÛ· Ì ·Ó·Ì̤ӷ ¿ÓˆÙ˘ ÎÂÚÈ¿, ·Ó¿‚ÂÈ Î¿ı ‚Ú¿‰˘¤Ó· Ï·ÌÚfi ʈ˜ ÛÙÔ ›‰ÈÔ ¿ÓÙÔ-Ù ÛËÌ›Ô, ‚Á·›ÓÂÈ Â˘ˆ‰›· ·fiοÔÈÔ Ì¤ÚÔ˜ Î.Ï. ¶ÔÏϤ˜ ÊÔ-Ú¤˜ Ë Â‡ÚÂÛË Ù˘ ÂÈÎfiÓ·˜ Ú·Á-Ì·ÙÔÔÈÂ›Ù·È ‡ÛÙÂÚ· ·fi fiÚ·Ì·Â˘Û‚ԇ˜ ·ÙfiÌÔ˘, fiˆ˜ ¤ÁÈÓ ÌÂÙËÓ ÂÈÎfiÓ· Ù˘ ∂˘·ÁÁÂÏ›ÛÙÚÈ·˜ ÛÙËÓ Δ‹ÓÔ, ÙÔ 1823.

∞fi ÙÔÓ ÂÈÎÔÓÔÁÚ·ÊÈÎfi Ù‡Ô ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È Ù· ›-ıÂÙ· ¢ÂÔ̤ÓË, °Ï˘ÎÔÊÈÏÔ‡Û·, μÚÂÊÔÎÚ·ÙÔ‡Û·, °·-Ï·ÎÙÔÙÚ·ÊÔ‡Û·, ∞„ËÏÔ¯ÂÚÔ‡Û· (‰ÂÔ̤ÓË Ì ˘„ˆ-̤ӷ Ù· ¯¤ÚÈ·), ª·ÓÙËÏÔ‡Û· (Ì ̷ÓÙ‹ÏÈ ÛÙÔ ÎÂÊ¿-ÏÈ), ¢ÂÍÈÔ¯ÂÚÔ‡Û· (ÎÚ·Ù¿ ÙÔ ‚Ú¤ÊÔ˜ Ì ÙÔ ‰ÂÍ› Ù˘¯¤ÚÈ), ªÂÁ·ÏÔÌ¿Ù·, Î·È ‰È¿ÊÔÚ· ¿ÏÏ· ηٿ ÙfiÔ˘˜.Oψ˜ ȉÈfiÙ˘Ë Â›Ó·È Ë ÚÔÛˆÓ˘Ì›· «¶·Ó·Á›· ÙÔ˘

ÿÚÔ˘», Â͈ÌÔÓ¿ÛÙËÚÔ ÛÙÔ˘˜ ¶·ÍÔ‡˜, ÂÂȉ‹ Ë ¶·-Ó·Á›· ÈÛÙÔÚÂ›Ù·È Ó· ÎÚ·Ù¿ ÙÔÓ ÃÚÈÛÙfi fi¯È ̂ ˜ ‚Ú¤ÊÔ˜,·ÏÏ¿ ÂÛÙ·˘ÚˆÌ¤ÓÔ.

∏ ¶·Ó·Á›· ıˆÚÂ›Ù·È fiÙÈ ¤¯ÂÈ ÂÍ·ÈÚÂÙÈÎfi οÏÏÔ˜(‚. ÙËÓ ¤ÎÊÚ·ÛË: «fiÌÔÚÊË Û·Ó ¶·Ó·ÁÈ¿») Î·È Ï¿-ÌÂÈ fiˆ˜ Ô ‹ÏÈÔ˜, ÁÈ’ ·˘Ùfi Î·È Ï¤ÁÂÙ·È ∏ÏÈfiηÏÏË.

AÏÏ· ¿ÏÈ Â›ıÂÙ¿ Ù˘ ¤¯Ô˘Ó ˆ˜ÚÔıÂÙÈÎfi ÙË Ï¤ÍË ¯Ú˘Ûfi˜, Ô˘Î·È ·˘Ù‹ ·Ô‰›‰ÂÈ ÙÔ Î¿ÏÏÔ˜ Ù˘£ÂÔÙfiÎÔ˘ ‹ ÙËÓ ÈÂÚfiÙËÙ· ÌÈ·˜ÂÎÎÏËÛ›·˜ ÚÔ˜ ÙÈÌ‹Ó Ù˘ ¶·Ó·-Á›·˜: ¶·Ó·ÁÈ¿ Ë ÃÚ˘ÛÔËÁ‹,ÃÚ˘ÛÔÛËÏ·ÈÒÙÈÛÛ·, ÃÚ˘ÛÔ-‰·ÊÓÈÒÙÈÛÛ·, ÃÚ˘ÛÔη̷ÚÈÒ-ÙÈÛÛ·, ÃÚ˘ÛÔÁ·ÏÔ‡Û·, ÃÚ˘ÛÔ-Ì·ÏÏÔ‡ÛÛ·, ÃÚ˘ÛÔÏÂÔ‡Û·, ÃÚ˘-ÛÔ·ÓÙ¿Ó·ÛÛ·, ÃÚ˘ÛÔÛηϛÙÈÛ-

Û· (∫Ú‹ÙË, Û ÎÔÚ˘Ê‹ ‚Ú¿¯Ô˘ Ì 99 ÛηÏÈ¿ Î·È ¤Ó·¯Ú˘Ûfi, Ô˘ ÙÔ ‚Ï¤Ô˘Ó ÌfiÓÔ ÔÈ Â˘Û‚›˜). ¶ÔÏÏ¿ ›-Ó·È Î·È Ù· ›ıÂÙ· ·fi ÙÔÓ ¯ÚfiÓÔ Ô˘ ÁÈÔÚÙ¿˙ÂÈ Ë ÂÎ-ÎÏËÛ›·, fiˆ˜ ¶·Ó·ÁÈ¿ Ë ¢ÂηÂÓÙÔ‡Û· (™›ÊÓÔ˜),ΔÚÈÙÈ·Ó‹ (£‹Ú·, ÙÚ›ÙË Ì¤Ú· ÌÂÙ¿ ÙÔ ¶¿Û¯·), μÚÔ-ÓÙÔ‡ (™·Ï·Ì›Ó·, 8 ™ÂÙÂÌ‚Ú›Ô˘ Ô˘ ·Ú¯›˙Ô˘Ó ÔÈ ÚÒ-Ù˜ ‚ÚÔ¯¤˜ Î·È ÈÛ¯˘Ú¤˜ ‚ÚÔÓÙ¤˜), ™ÔÙÔÌÚÈ·Ó‹ (¶¿-ÚÔ˜, 8 ™ÂÙÂÌ‚Ú›Ô˘), μÚ¯ԇ۷ (∑¿Î˘ÓıÔ˜), ¶ÔÏ˘-

ÛÔÚ›ÙÈÛÛ· (∂ÈÛÔ‰›ˆÓ, 21 ¡ÔÂÌ‚Ú›Ô˘, ÙfiÙ ÔÈ ÁˆÚ-ÁÔ› ÚÔÛʤÚÔ˘Ó ÔÏ˘ÛfiÚÈ· ÛÙËÓ ÂÎÎÏËÛ›· ÁÈ· ¢fi-‰ˆÛË Ù˘ ÛÔÚ¿˜), ∂ÈÎÔÛÂÓÙ·ÚÔ‡ÛÛ· (™·ÌÔıÚ¿ÎË,ÁÈÔÚÙ¿˙ÂÈ ÙË ªÂÛÔÂÓÙËÎÔÛÙ‹), ∞ηı‹, ÛÙËÓ ∫Ú‹ÙËÎ·È ÙË ™¯ÔÈÓÔ‡ÛÛ·, ÂÂȉ‹ ÁÈÔÚÙ¿˙ÂÈ ÙÔ˘ ∞ηı›ÛÙÔ˘YÌÓÔ˘ (ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¶·Ú·Û΢‹ ª. ™·Ú·ÎÔÛÙ‹˜).

Δ· ·Ú·¿Óˆ ›ıÂÙ· Ù˘ £ÂÔÙfiÎÔ˘ Â›Ó·È ‚¤‚·È··ÏÒ˜ Î·È ÌfiÓÔ ÂÓ‰ÂÈÎÙÈο ÙÔ˘ ÏÔ‡ÙÔ˘ ÙˆÓ ÚÔÛˆ-Ó˘ÌÈÒÓ Ù˘, ·ÊÔ‡ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ¯ÒÚÔ˜ ÛÙ· ÓËÛÈ¿, ÛÙ·‚Ô˘Ó¿ Î·È ÛÙÔ˘˜ οÌÔ˘˜, ¯ˆÚ›˜ ÌÈ· ‰ÈÎÈ¿ ÙÔ˘ ¶·-Ó·ÁÈ¿, ̠ͯˆÚÈÛÙfi fiÓÔÌ· ηıÂÌÈ¿, ·Ú¿ ÙË ¯ÚÈ-ÛÙÈ·ÓÈ΋ ÂÓÈ·›· Ï·ÙÚ›· Ù˘.

μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·

Κε�αλληνιάδης Ν.Α., «Η λατρεία της Παναγίαςστα ελληνικά νησιά», τ�μ. 1-2, Αθήνα 1990-1991.

Κ�υκ�υλές Φ., Επίθετα τινα της Θε�τ�κ�υ. Ημε-ρ�λ�γι�ν Μεγάλης Ελλάδ�ς 1932, σ. 431-444.

Πρ�#ατάκης Θε�$., Tα Θε�τ�κωνύμια..., στην έκ-δ�ση: «O Γλυκασμ�ς των Aγγέλων», σσ 69-73(Eκδ. Eκκλησιαστικ�ύ Πνευματικ�ύ Kέντρ�υ Aγ.Nικ�λά�υ Kρήτης, 2000).

Ψιλάκης N., «Tα μ�ναστήρια και ερημητήρια τηςKρήτης», τ. 1-2, Hράκλει� 1992-93.

X·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈΤ˜ Ù˘Ϸ˚΋˜ ‰ÔÍ·ÛÈÔÏÔÁ›·˜Á‡Úˆ ·fi ÙÔ ÚfiÛˆ-Ô Ù˘ ¶·Ó·Á›·˜

H Παναγ�α η Kε-χαριτωμ�νη. Kε-ντρικ� τμ�μα εικ�-νας του τ�λους του13ου - αρχ!ν του 14ου αι. Mον� Ξενοφ!ντος, Aγιον Oρος.Õ Παναγ�α η Oδη-

γ�τρια, εικ�νακρητικ�ς τ�χνηςτου 15ου αι. (πη-γ�: «Eικ�νες τηςKρητικ�ς T�χνης».Eκδ. Bικελα�α Bι-βλιοθ�κη-Πανεπι-στημιακ�ς Eκδ�-σεις Kρ�της).

της Θεοτ�κου

20 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1

Tα πανηγ�ρια της Παναγι ς Tης E§∂¡∏˜ æÀÃ√°π√À

Λαογρφου, Ερευν�τριας στο Κ�ντροΕρε�νης Ελληνικ�ς Λαογραφ�ας

της Ακαδημ�ας Αθην�ν

∫YPIAPXH £E™H η٤¯Ô˘Ó ÛÙÔÂÙ‹ÛÈÔ ÂÔÚÙÔÏfiÁÈÔ ÔÈ ÁÈÔÚÙ¤˜ÚÔ˜ ÙÈÌ‹Ó Ù˘ ¶·Ó·Á›·˜. OÏÔÈ

ÔÈ ÛÙ·ıÌÔ› ÙÔ˘ ·ÁÈ·Ṳ̂ÓÔ˘ ‚›Ô˘ Ù˘ˆ˜ £ÂÔÌ‹ÙÔÚÔ˜ ÙÈÌÔ‡ÓÙ·È Ì ÙËÓ Ù¤-ÏÂÛË ¿Ó‰ËÌˆÓ ·ÓËÁ˘ÚÈÒÓ, Û‡Ì-ʈӷ Ì ÙË ‚È‚ÏÈ΋ ·Ú¿‰ÔÛË Î·È Ù˯ÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋ ‰È‰·¯‹, ·ÏÏ¿ Î·È ÙË Ï·˚-΋ ›ÛÙË ÛÙȘ ı·˘Ì·ÙÔ˘ÚÁ¤˜ ÌËÙÚÈ-Τ˜, ÚÔÛٷ٢ÙÈΤ˜ Î·È ıÂڷ¢ÙÈ-Τ˜ Ù˘ ȉÈfiÙËÙ˜, Î·È ÙË ÛËÌ·Û›·Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ·˘Ù¤˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒ-Ô˘˜, ˘ÔÎÂÈÌÂÓÈο Î·È Û˘ÏÏÔÁÈο,ηٿ ÙfiÔ˘˜.

øÛÙfiÛÔ, ¤Ú· ·fi ÙË ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋ÛËÌ·Û›· Ù˘ ¶·Ó·Á›·˜ -Ô˘ Ô˘‰fiψ˜˘ÔÙÈÌ¿Ù·È Â‰Ò- ıÚËÛÎÂÈÔÏÔÁÈο ÔÈÂÈÎÔÓÈΤ˜ ·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ Ù˘ (ˆ˜‚ÚÂÊÔÎÚ·ÙÔ‡Û·˜, ÎÔÈ̤̈Ó˘, Ô‰Ë-Á‹ÙÚÈ·˜ Î.Ï.), Ë ›ÛÙË Î·È Ë Ï·ÙÚ›·Ù˘ ˆ˜ Î·È Û˘Ì‚ÔÏÈÎÔ‡ ÌËÙÚÈÎÔ‡ ıÂ˚-ÎÔ‡ ÚÔÛÒÔ˘ ¤¯Ô˘Ó ȉȷ›ÙÂÚ· ‚·-ıȤ˜ Ú›˙˜ Û ·Ó¿ÏÔÁ˜ ÚÔ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈ-Τ˜ ‰Ôͷۛ˜ Î·È ÛÙËÓ ›ÛÙË Û ÛÂ-ÏËÓȷΤ˜, ̄ ıfiÓȘ, ÌËÙÚÈΤ˜ ıÂfiÙËÙ˜Ù˘ ʇÛ˘, Ù˘ ‚Ï¿ÛÙËÛ˘, Ù˘ ˙ˆ‹˜Î·È ÙÔ˘ ı·Ó¿ÙÔ˘. ¶›ÛÙË ·Ú¯ÂÙ˘ÈÎ‹Î·È Ï·ÙÚ›· Ì ¤ÓÙÔÓË ÂͿψÛË ÛÙËÏÂοÓË Ù˘ AÓ·ÙÔÏÈ΋˜ ªÂÛÔÁ›ԢÌ ÙȘ ÂÓ‰Ô¯ÒÚ˜ Ù˘, ›ÛÙË Ô˘ ‰ÈÔ-¯ÂÙ‡ıËÎÂ Î·È Ù·˘Ù›ÛÙËΠ–Î·È ÌÂÙËÓ ·ÓÔ¯‹ ·ÏÏ¿ Î·È ÙË ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋ÂÈÏÔÁ‹ Ù˘ ›ÛËÌ˘ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋˜ÂÎÎÏËÛ›·˜– ÛÙÔ ÈÂÚfi ÚfiÛˆÔ Ù˘ÌËÙ¤Ú·˜ ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÔ‡.

E¯ÂÈ ÂӉȷʤÚÔÓ Û ۯ¤ÛË Ì ٷ·Ú·¿Óˆ ÙÔ fiÙÈ ÔÈ ıÂÔÌËÙÔÚÈΤ˜ÁÈÔÚÙ¤˜-ÛÙ·ıÌÔ› ÙÔ˘ ÈÂÚÔ‡ ‚›Ô˘ Ù˘¶·Ó·Á›·˜ ¤¯Ô˘Ó ηٷÓÂÌËı› ÛÙÔÓËÌÂÚÔÏÔÁÈ·Îfi Î·È Û˘Ì·ÓÙÈÎfi ·-ÎÏÔ ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ Ì ÙÚfiÔ Ô˘ Ó··Ó·ÏÔÁÔ‡Ó Û˘Ì‚ÔÏÈο Î·È Ó· ÛËÌ·-ÙÔ‰ÔÙÔ‡Ó ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ô˘˜ ÛÙ·ıÌÔ‡˜ÛÙÔÓ ÂÙ‹ÛÈÔ Î‡ÎÏÔ Ù˘ ·Ú·ÁˆÁÈ΋˜‰È·‰Èηۛ·˜, ÛÙÔÓ Î‡ÎÏÔ Ù˘ ‚Ï¿-ÛÙËÛ˘, Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· ·˘ÙfiÓ ÙÔ˘ ÛÈÙ·-ÚÈÔ‡ – ·Ó·Ê¤ÚÔÌ·ÛÙ ÛÙËÓ ÚÔ‚ÈÔ-Ì˯·ÓÈ΋ ÂÔ¯‹ Ù˘ «·Ú¿‰ÔÛ˘»,ÔfiÙÂ Ô ·Ú·ÁˆÁÈÎfi˜ Î·È ËÌÂÚÔÏÔ-ÁÈ·Îfi˜ ·ÎÏÔ˜ ¿Ú¯È˙ ÂıÈÌÈο ÙÔÓ ™Â-٤̂ÚÈÔ.

™ÙÔ Ï·˚Îfi Ê·ÓÙ·ÛÈ·Îfi Ô ıÂÚÈÛÌfi˜ÈÛÔ‰˘Ó·Ì› Ì ÂÒ‰˘ÓË «Á¤ÓÓ·» Ù˘̿ӷ˜-Á˘ ̤۷ ·’ ÙËÓ ÔÔ›· ÚÔ-·ÙÂÈ Ô ÔχÙÈÌÔ˜ ¯Ú˘Ûfi˜ ηÚfi˜,ÙÔ «Á¤ÓÓËÌ·», fiˆ˜ ‡ÁψÙÙ· ϤÂÈÎ·È Ô Ì‡ıÔ˜ ̤۷ ·fi Ù· ÙÚ·ÁÔ‡‰È·Ô˘ ·ÎÔ‡ÁÔÓÙ·È ÛÙÔÓ ı¤ÚÔ: «ªÈ· Îfi-ÚË ·fi ÙÔ ƒÂ‚ÂÓÈfi ÛÙÔ ı¤ÚÔ Î·Ù‚·›-ÓÂÈ / ‚·ÛÙ¿ÂÈ ‰Ú¿ÓÈ ÔÏfi¯Ú˘ÛÔ Î·È‚¤ÚÁ· ·ÛË̤̈ÓË / ‰ÔÌÔ‡˜-‰ÔÌÔ‡˜Âı¤ÚÈ˙Â, ‰ÔÌÔ‡˜ ÂÎÔÈÏÔfiÓ· / Î·È ÛÙÔ‰ÂÌ¿ÙÈ Î¿ıËÛ Β ¤Î·Ì ÙÔ ·È‰›Ù˘...». ∞Ôη̤̈ÓË, ¿‰ÂÈ· ·fi ˙ˆ‹Ë ÙÚÔÊÔ‰fiÙÚ· ÁË ÌÂÙ¿ ÙÔ Ì˘ÛÙËÚÈ·-Îfi ÙÔÎÂÙfi, ÛÙÂÁӈ̤ÓË ·fi ÙÔ Î·ÏÔ-

ηÈÚÈÓfi η‡Ì· ÙÔ˘ ‹ÏÈÔ˘ Ô˘ ÍÂÚ·›-ÓÂÈ ÙË ‚Ï¿ÛÙËÛË Î·È ÙÔ ÎÔÚÌ› Ù˘ÛÙÂÚ‡ÔÓÙ·˜ Ù· ÓÂÚ¿, «ÎÔÈÌ¿Ù·È» ˆ˜ÁÚÈ¿ Á˘Ó·›Î· –Âı·›ÓÔÓÙ·˜ ηٿ ο-ÔÈÔ ÙÚfiÔ– ̤¯ÚÈ Ó· Í·Ó·ÁÔÓÈÌÔÔÈ-Ëı› Ì ÙÔÓ Ó¤Ô ÛfiÚÔ ˆ˜ Ó·ڋ ηȿÏÈ Ó‡ÊË ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙˆÓ ‚ÚÔ¯ÒÓ,ÁÈ· Ó· Í·Ó·Ú¯›ÛÂÈ ·Ó·ÁÂÓÓÒÌÂÓË ÙÔÓÓ¤Ô Î‡ÎÏÔ Ù˘, Û ÌÈ·Ó ·¤Ó·Ë ÂÓ·Ï-Ï·Á‹ ˙ˆ‹˜ Î·È ı·Ó¿ÙÔ˘.

* * *

∏ ÎÔÚ˘Ê·›·, ‚·ÚÈ¿ ÁÈÔÚÙ‹ ÙÔ˘ ¢Âη-ÂÓÙ·‡ÁÔ˘ÛÙÔ˘ ÛÙË ÌÓ‹ÌË Ù˘ ∫Ô›-ÌËÛ˘ Ù˘ £ÂÔÙfiÎÔ˘ Û˘Ì›ÙÂÈ Ì·˘Ùfi ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ÂÚÈÔ‰ÈÎÔ‡ ·Ú·-ÁˆÁÈÎÔ‡ ·ÎÏÔ˘ Ù˘ Á˘Ó·›Î·˜-Á˘ÛÙÔ ÛËÌÂ›Ô Â·Ê‹˜ Ì ÙÔÓ ÂfiÌÂÓÔ,ηÈÓÔ‡ÚÈÔ Î‡ÎÏÔ. °ÈÔÚÙ‹ ‰È·‚·Ù‹ÚÈ·,ÏÔÈfiÓ, «ªÈÎÚfi ¶¿Û¯·» ÛÙÔ ÌÂÙ·›¯-ÌÈÔ ÙˆÓ ‰‡Ô ÂÔ¯ÒÓ, ¤¯ÂÈ fiÏ· Ù· ¯·-Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÌÈ·˜ ÓÂÎÚÈ΋˜ Î·È Ù·˘-Ùfi¯ÚÔÓ· ·Ó·ÛÙ¿ÛÈÌ˘ Ï·ÙÚ¢ÙÈ΋˜ÂΉ‹ÏˆÛ˘, Ì ÙÂÏÂÙÔ˘ÚÁ›Â˜ fiÔ˘Û˘Ó·ÓÙÈ¤Ù·È Î·È Û˘Ó˘¿Ú¯ÂÈ ·ÚÌÔÓÈ-ο Ë Ï·˚΋, ÚÔ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋ ·Ú¿‰Ô-ÛË Ì ÙËÓ ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈ΋. ¶¤Ú· ·fiÙ· ·ÓËÁ‡ÚÈ· Î·È Ù· ¿Ó‰ËÌ· ÚÔ-ÛÎ˘Ó‹Ì·Ù· ÛÙÔ˘˜ ÈÂÚÔ‡˜ ÙfiÔ˘˜ ÌÂÙȘ ı·˘Ì·ÙÔ˘ÚÁ¤˜ ¶·Ó·ÁȤ˜, Ë Ï·˚΋›ÛÙË ÂÎÊÚ¿˙ÂÙ·È Î·È Ì¤Û· ·fi ·-Ó¿Ú¯·È· ÓÂÎÚ·Ó·ÛÙ¿ÛÈÌ· ¤ıÈÌ·, Ô˘ÙÂÏÔ‡ÓÙ·È Ì¤Û· Î·È ¤Íˆ ·fi ÙÔ˘˜ Ó·-Ô‡˜, ·fi Á˘Ó·›Î˜ ȉȷ›ÙÂÚ·, ÏfiÁˆÙÔ˘ ÌËÙÚÈÎÔ‡ Î·È ÙÔ˘ ÓÂÎÚÈÎÔ‡ Û˘Ì-‚ÔÏÈÛÌÔ‡, ›Ù ·fi ¿Ó‰Ú˜ ‹ Î·È ·fiÎÔÈÓÔ‡, Û‡Ìʈӷ Ì ÙȘ ηٿ ʇϷ,

H Κ�λλυβα, �ρτοι, λ�δι και κρασ� για τηνΠαναγι�. Εσπεριν�ς Κο�μησης. Ανδρ�τσαιναΟλυμπ�ας, νεκροταφε�ο Παναγ�ας (φωτ.: Ελ.Ψυχογιο�, 14 Aυγ. 2000).

H Προσκ�νημα στον επιτ�φιο της Παναγ�ας, στα«Εννια!μερα». Μον! Παναγ�ας Νοτεν$ν, στο Σκιαδο-βο�νι Αχα&ας (φωτ.: Ελ. Ψυχογιο�, 23 Aυγ. 1997).

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1 21

ËÏÈΛ· Î·È ÎÔÈÓˆÓÈÎfi status ÌÔÈÚ·-Ṳ̂Ó˜ ÙÂÏÂÙÔ˘ÚÁÈΤ˜ ·ÚÌÔ‰ÈfiÙËÙ˜:ÛÙÔÏÈÛÌfi˜ ÂÈÙ¿ÊÈÔ˘, ÂÁÎÔÈÌ‹ÛÂȘ ‹„·ÏÙÈΤ˜ ·ÁÚ˘Ó›Â˜, ÔÏÔÓ˘¯Ù›Â˜ ηÈıÚ‹ÓÔ˜, ÎfiÏÏ˘‚·, ··Ú¯¤˜ (ÈÂÚ¤˜ÚÔÛÊÔÚ¤˜ Ì „ˆÌÈ¿ ·fi ÙÔ ÚÒÙÔÛÙ¿ÚÈ ‹ Ù· ÚÒÙ· ÊÚÔ‡Ù· Ù˘ ÂÔ¯‹˜ÛÙÔ˘˜ Ó·Ô‡˜ ‹/Î·È Ù· ÌÓ‹Ì·Ù·), ı˘-ۛ˜, ÓÂÎÚfi‰ÂÈÓ·, Û˘ÌfiÛÈ· Î.Ï.

OϘ ·˘Ù¤˜ ÔÈ ÙÂÏÂÙ¤˜ ·ÊÔÚÔ‡Ó Î·ÈÙË ÏÈÁfiÙÂÚÔ ÁÓˆÛÙ‹ÁÈÔÚÙ‹ Ù˘ «∞fi‰Ô-Û˘ Ù˘ £ÂÔÙfiÎÔ˘»ÛÙȘ 23 ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘(«Ù· ∂ÓÓÈ¿ËÌÂÚ· Ù˘¶·Ó·Á›·˜» ÁÈ· ÙȘ Á˘-Ó·›Î˜, ‰ËÏ·‰‹ ÙÔÌÓËÌfiÛ˘ÓÔ ÁÈ· ÙȘ ÂÓ-Ó¤· Ë̤Ú˜ ·fi ÙËÓ∫Ô›ÌËÛË, fiˆ˜ Û˘Ì-‚·›ÓÂÈ Î·È ÁÈ· ÙÔ ı¿-Ó·ÙÔ ÙˆÓ ÎÔÈÓÒÓ ıÓËÙÒÓ) Î·È ÙÂÏÔ‡-ÓÙ·È Î·Ù¿ ÙfiÔ˘˜ ·ÓÙ› ÙÔ˘ ¢ÂηÂ-ÓÙ·‡ÁÔ˘ÛÙÔ˘, fiÔ˘ ˘¿Ú¯ÂÈ ÌÔÓ‹ ‹Ó·fi˜ ·ÊÈÂڈ̤ÓÔ˜ ÛÙË ÌÓ‹ÌË ·˘Ù‹˜Ù˘ ÂÂÙ›Ԣ.

Δ· ·ÓËÁ‡ÚÈ· Ù˘ ¶·Ó·Á›·˜ ÙÂÏÔ‡-ÓÙ·È ·Ú·‰ÔÛȷο ÛÙÔ ·fiÁÂÈÔ ÙԢηÏÔηÈÚÈÔ‡, fiÙ·Ó ¤¯ÂÈ ÔÏÔÎÏËÚˆıÂ›Ô ·Ú·ÁˆÁÈÎfi˜ ·ÎÏÔ˜ – ·Ê‹ÓÔÓÙ·˜ÛÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ ¯ÚfiÓÔ Û¯fiÏ˘ ηÈÚÔÛfi‰Ô˘˜ ÁÈ· Ó· ηٷӷÏÒÛÔ˘Ó ÛÂÌÈ· «ÙÂÏÂÙÔ˘ÚÁÈ΋ Û·Ù¿ÏË». Oˆ˜Î·È Ù· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ·ÓËÁ‡ÚÈ· ‚¤-‚·È·, ·ÊÔ‡ Ë ÏÂÈÔÓfiÙËÙ· ÙˆÓ ·ÓË-Á˘ÚÈÒÓ Û˘Ì›ÙÂÈ Ì ÙÔ˘˜ Ì‹Ó˜ª¿ÈÔ-™Â٤̂ÚÈÔ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ›‰ÈÔ˘˜ Ïfi-ÁÔ˘˜, ·ÏÏ¿ Î·È ÁÈ·Ù› ÔÈ Î·ÈÚÈΤ˜ Û˘Ó-ı‹Î˜ ¢ÓÔÔ‡Ó ÙȘ ˘·›ıÚȘ ‰Ú·ÛÙË-ÚÈfiÙËÙ˜ (Û‹ÌÂÚ·, ‚¤‚·È·, ÂÂȉ‹ ÁÈ·ÙÔ˘˜ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ˘˜ Û˘Ì›ÙÔ˘Ó ÌÂÙËÓ ÂÙ‹ÛÈ· ¿‰ÂÈ· ·fi ÙË ÌÈÛıˆÙ‹

‰Ô˘ÏÂÈ¿). ¶¤Ú· ·fi ÂΉËÏÒÛÂȘ ›-ÛÙ˘, Ù· ·ÓËÁ‡ÚÈ· ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Û˘Ï-ÏÔÁÈο, ÔÏ˘Û‡ÓıÂÙ· Î·È ‡„ÈÛÙ˘ÛËÌ·Û›·˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓȷο ÁÂÁÔÓfiÙ·,Ô˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Ó ˆ˜ ıÂ̤ÏÈ· ÔÏÈÙÈ-ÛÌÔ‡ ÁÈ· ÙȘ ·ÓıÚÒÈÓ˜ ÎÔÈÓfiÙËÙ˜·ÎfiÌ· Î·È ÛÙȘ ̤Ú˜ Ì·˜, Ì fiÔÈ·ÌÔÚÊ‹ ÂÈÙÂÏÔ‡ÓÙ·È Î·Ù¿ ÙfiÔ˘˜.

∏ «ÙÂÏÂÙÔ˘ÚÁÈ΋ Û·Ù¿ÏË», Ë·ÓÙ·ÏÏ·Á‹ ‰ÒÚˆÓ, ÔÈ ·ÁÔÚ·ˆÏËۛ˜

ÚÔ˚fiÓÙˆÓ Ô˘ Û˘ÓÔ-‰Â‡Ô˘Ó ··Ú·›ÙËÙ· Ù··ÓËÁ‡ÚÈ·, Û˘Ì‚¿Ï-ÏÔ˘Ó Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ÛÙËӷӷηٷÓÔÌ‹ ÙÔ˘ÏÔ‡ÙÔ˘, ÙȘ ˘ÏÈΤ˜ ηÈÔÈÎÔÓÔÌÈΤ˜ ·ÓÙ·ÏÏ·-Á¤˜ Û ÙÔÈÎfi, ·Ú-¯È·Îfi ‹ Î·È Â˘Ú‡ÙÂÚÔ›‰Ô. ∞Ó¿ÏÔÁ· ÌÂÙËÓ ›ÛÙË ÛÙË ı·˘Ì·-

ÙÔ˘ÚÁ‹ ‰‡Ó·ÌË Ù˘ οı ¶·Ó·ÁÈ¿˜ ÙÔ-Èο, ÂËÚ¿˙ÂÙ·È Î·È Ë ÁˆÁÚ·ÊÈ΋,ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Î·È ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ·‹¯ËÛËÎ·È ÛËÌ·Û›· οı ۯÂÙÈÎÔ‡ ·ÓËÁ˘ÚÈ-Ô‡, Ú¿ÁÌ· Ô˘ ¤¯ÂÈ ÂÈÙÒÛÂȘ ηÈÛÙËÓ ÚÔۤϢÛË ÈÛÙÒÓ, Û ÌÈ· ‰È·-ÏÂÎÙÈ΋ ·ÏÏËÏ›‰Ú·ÛË.

* * *

ª¤Û· ÛÙÔ˘˜ ÂÈÏÂÁ̤ӷ ·Ó¤ÌÔÚ-ÊÔ˘˜ Ï·ÙÚ¢ÙÈÎÔ‡˜ ÙfiÔ˘˜, Ë ÂÈÎÔÈ-ÓˆÓ›· Ì ÙË Ã¿ÚË Ù˘ ¯·Ï·ÚÒÓÂÈ Î·È·ÚËÁÔÚ› ÙÔ˘˜ ÈÛÙÔ‡˜, Ú¿ÁÌ· Ô˘Û ·ÙÔÌÈÎfi Â›Â‰Ô Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È ÙfiÛÔÌ ÙËÓ „˘¯È΋ fiÛÔ Î·È ÙË ÛˆÌ·ÙÈ΋˘Á›·, ̤۷ ·fi ÙȘ Ì·ÁÈÎÔıÚËÛ΢ÙÈ-Τ˜ ıÂڷ¢ÙÈΤ˜ Ú·ÎÙÈΤ˜. ∞’ ÙËÓ¿ÏÏË, Ë ÒÛ̈ÛË ÙˆÓ ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ˘Ô-ÎÂÈÌÂÓÈÎÒÓ Î·È Û˘ÏÏÔÁÈÎÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓÙˆÓ Ï·ÙÚ¢ÙÈÎÒÓ Î·È ÎÔÛÌÈÎÒÓ ÙÂÏÂ-ÙÒÓ ÚÔ‚¿ÏÏÂÈ ÙÔ Û˘Ì‚ÔÏÈÎfi Î·È ÎÔÈ-ÓˆÓÈÎfi Û‡ÛÙËÌ· Ù˘ ÔÌ¿‰·˜, ÙÔÓÒÓÂÈÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Û˘ÓÔ¯‹. ∏ ÂÚˆÙÈ΋·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ· Ô˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÂÈ ÙÔ˘˜ ·-ÓËÁ˘ÚfiÙÔÔ˘˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›, ÛÂ Û˘Ó-‰˘·ÛÌfi Ì ÙȘ Û¯ÂÙÈΤ˜ ÂıÈÌÈΤ˜ Ú·-ÎÙÈΤ˜, ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ ÁÈ· ·Ó·Ó¤ˆÛËÙÔ˘ Û˘ÁÁÂÓÈÎÔ‡ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡ ÈÛÙÔ‡,ÂÓÒ Ì¤Û· ÛÙË Û˘ÏÏÔÁÈÎfiÙËÙ· ‰ÔÎÈÌ¿-˙ÔÓÙ·È ÔÈ ÓˆÙÂÚÈÛÌÔ›, Á›ÓÂÙ·È ‰ËÌfi-ÛÈ· ‰È·Ú·ÁÌ¿Ù¢ÛË ÚÔÛˆÈÎÒÓ Î·ÈÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛˆÓ, ÂÓÈÛ¯‡Ô-ÓÙ·È Î·È ÚÔ‚¿ÏÏÔÓÙ·È ÔÈ ÔÌ·‰ÈΤ˜Ù·˘ÙfiÙËÙ˜. ∫ÔÈÓ¤˜ ÁÈÔÚÙ·ÛÙÈΤ˜ Ú·-ÎÙÈΤ˜, fiˆ˜ ÔÈ ¯ÔÚÔ› Î·È Ù· ÙÚ·ÁÔ‡-‰È·, fiÔ˘ ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÔÓÙ·È ÔÈ Û˘Ì‚ÔÏÈ-Τ˜ ·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ Î·È Á›ÓÂÙ·È ÎÔÈ-ÓˆÓÈ΋ ‰È·Ú·ÁÌ¿Ù¢ÛË Ì¤Û· ·fiÙÔÓ ÌÔ˘ÛÈÎfi ÏfiÁÔ Î·È ÙËÓ Î›ÓËÛË,·ӷ‚‚·ÈÒÓÔ˘Ó ÛÙË Ï·˚΋ Û˘Ó›‰Ë-ÛË ÙËÓ ‡·ÚÍË Î·È ÙË Û˘ÓÔ¯‹ Ù˘ ÎÔÈ-ÓfiÙËÙ·˜.

ªÂ ¿ÏÏ· ÏfiÁÈ·, ÛÙ· ·ÓËÁ‡ÚÈ· ÔÈ¿ÓıÚˆÔÈ ·ÓÙ·ÌÒÓÔ˘Ó, ÂÈÎÔÈÓˆ-ÓÔ‡Ó, Ù·ÂÈÓÒÓÔÓÙ·È Î·È Â͢„ÒÓÔ-ÓÙ·È, ÂÎÊÚ¿˙ÔÓÙ·È, ÂȉÂÈÎÓ‡ÔÓÙ·È,·Ú·ÙËÚÔ‡Ó Î·È ·Ú·ÙËÚÔ‡ÓÙ·È, ÂÚˆ-Ù‡ÔÓÙ·È, Û·Ù·ÏÔ‡Ó „˘¯Èο, ۈ̷ÙÈ-ο Î·È ˘ÏÈο ·Ôı¤Ì·Ù·, ·ӷÚÔÛ-‰ÈÔÚ›˙Ô˘Ó ÙË Û¯¤ÛË ÙÔ˘˜ Ì ÙËÓ ÎÔÈ-ÓfiÙËÙ·, ÙÔ Ê˘ÛÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ, ÙÔ ÌÂ-Ù·Ê˘ÛÈÎfi, ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ, ̤۷ ÛÙÔ ÙÂÏÂ-ÙÔ˘ÚÁÈÎfi Ï·›ÛÈÔ. ™‹ÌÂÚ· ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈÙˆÓ fiÏÂˆÓ ÚÔÛ·ıÔ‡Ó Ó· ‚ÈÒÛÔ˘ÓfiÏ’ ·˘Ù¿ ·ÓÂÚ¯fiÌÂÓÔÈ Î¿ı ¯ÚfiÓÔÛÙÔ˘˜ ÚÔÁÔÓÈÎÔ‡˜ ÙfiÔ˘˜ ÛÙ· ·ÓË-Á‡ÚÈ· Ù˘ ¶·Ó·ÁÈ¿˜, ˆ˜ Û ·ˆÏÂÛı¤-ÓÙ˜ ·Ú·‰Â›ÛÔ˘˜ Ô˘ ··ÚÓ‹ıËηÓÁÈ· Ù· ·ÛÙÈο ΤÓÙÚ· fiÔ˘ ÙÔ˘˜ ηÏÂ›Ô ·ÁÒÓ·˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÈ‚›ˆÛË.

H Το ιερ� ζευγ�ρι μ�νας-παιδιο� στη θεϊκ!και στην ανθρ$πινη 5κφρασ! του, κατ� τηνεγκο�μηση στον να� τη ν�χτα της παραμον!ς.Μον! Παναγ�ας Πορετσο� Ηλε�ας, στον Ερ�-μανθο (φωτ.: Ελ. Ψυχογιο�, 14 Aυγ. 1997).

Õ Προσκ�νημαγερ�ντισσαςπου 5ταξε ναφτ�σει στη χ�-ρη της ξυπ�λυ-τη. Μον! Πανα-γ�ας Πορετσο�Ηλε�ας, στονΕρ�μανθο(φωτ.: Ελ. Ψυ-χογιο�, 15 Aυγ.1997).

¶›ÛÙË ·Ú¯ÂÙ˘-È΋ Î·È Ï·-ÙÚ›· Ì ¤ÓÙÔ-ÓË ÂͿψÛË

22 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1

H Eυαγγελ�στρια των Eλλ�νωνTης A¡¡∞™ ¶∞¶∞ª∞¡ø§∏-GUEST

Aρχαιολγου-Eθνολγου Πανεπιστημ�ου Paris I

O¢EKA¶ENTAY°OY™TO™ ‰ÂÓ ÂÈ-‰¤¯ÂÙ·È ÂÍ‹ÁËÛË Ô‡ÙÂ Û˘˙‹-ÙËÛË. Y¿Ú¯ÂÈ ÂΛ „ËÏ¿,

ÛÙËÓ ·ÈˆÚÔ‡ÌÂÓË ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË ÙԢηÏÔηÈÚÈÔ‡, ÌÂٷ͇ Ô˘Ú·ÓÔ‡ Î·È ı¿-Ï·ÛÛ·˜, ÔÚ·ÙÒÓ Î·È ·ÔÚ¿ÙˆÓ, ˘·Ú-ÍÈ·ÎÒÓ ·ÏÌÒÓ Î·È Û˘Ó·ÈÛıËÌ·ÙÈ-ÎÔ‡ ÊfiÚÙÔ˘. AÎfiÌË ÎÈ ÂΛÓÔÈ Ô˘‚Ú›ÛÎÔ˘Ó ÛÙË ÁÈÔÚÙ‹ ÌÔÓ·‰È΋ ¢-ηÈÚ›· ÁÈ· ·ÏÒ˜ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚË Î·ÏÔ-ηÈÚÈÓ‹ ‰È·ÛΤ‰·ÛË ‰Â ̤ÓÔ˘Ó ·Ó¤Á-ÁȯÙÔÈ ·fi ÙË Û˘ÁÎÈÓËÛȷ΋ ‰fiÓËÛËÔ˘ Ï·ÓÈ¤Ù·È ÛÙËÓ ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ·. HÛ¯¤ÛË Ì ÙËÓ ¶·Ó·Á›· Â›Ó·È ̆ fiıÂÛËÚÔÛˆÈ΋ ÙÔ˘ οı ·ÙfiÌÔ˘ – ·ÏÏ¿Î·È Ù·˘ÙfiÙËÙ· ıÚËÛ΢ÙÈ΋ ÙÔ˘ ο-ı ÙfiÔ˘. TÔ Ì·ÚÙ˘ÚÔ‡Ó Ù· ›ıÂÙ·Ô˘ ÔÓÔÌ·Ù›˙Ô˘Ó ÙȘ ÙÔÈΤ˜ ¶·Ó·-ÁȤ˜, ΢ڛˆ˜ ÛÙ· ÓËÛÈ¿ ÙÔ˘ AÈÁ·›Ô˘:£·Ï·ÛÛÈÓ‹, BÔ˘ÓÈÒÙÈÛÛ·, °ÎÚÂÌÈÒ-ÙÈÛÛ·, TÔ˘ÚÏÈ·Ó‹, K·ÛÙÚÈÓ‹, AÚ¯Ô-ÓÙÔ·Ó·ÁÈ¿, ™ËÏÈ·Ó‹, EηÙÔÓÙ·˘-ÏÈ·Ó‹... OÓfiÌ·Ù· Ô˘ ÙÔ Î·ı¤Ó· ÙÔ˘˜‰ËÏÒÓÂÈ ÙË ‚‚·ÈfiÙËÙ· Ù˘ ·Ó·ÌÊÈ-Û‚‹ÙËÙ˘ Î·È ÚÔÛˆÈ΋˜ ·ÚÔ˘-Û›·˜ Ù˘ £ÂÔÌ‹ÙÔÚÔ˜ ÛÙË ™›ÊÓÔ, ÙËÓIÔ, ÙË M‡ÎÔÓÔ, ÙË ™Î‡ÚÔ, ÙË N›Û˘ÚÔ,ÙËÓ ¶¿ÚÔ...

KÔÓÙ¿ ÛÙËÓ Î¿ı ¶·Ó·ÁÈ¿, οÔÈ·Á˘Ó·›Î· ¤¯ÂÈ ÔÚ›ÛÂÈ ÛÙË ˙ˆ‹ Ù˘ Ó·ÙË Ê˘Ï¿ÂÈ: Ë EÈÚ‹ÓË, Ë M·Ú›·, Ë AÓ·-ÛÙ·Û›·, Ë Z·Ì¤ÙË, ¯ÈÏÈ¿‰Â˜ ·Ê·Ó›˜È¤ÚÂȘ Û˘ÓÙËÚÔ‡Ó Î·È ÛÒ˙Ô˘Ó ÙȘ ÂÎ-ÎÏËۛ˜ Ù˘. ™Â Û¯¤ÛË ÔÈΛ·, ·Ô-ÎÏÂÈÛÙÈ΋ ÊÚÔÓÙ›˙Ô˘Ó Î·È ÛÙÔÏ›˙Ô˘ÓÙËÓ ÂÈÎfiÓ·, Ô˘ ¤Êı·Û ÂΛ ÂÂȉ‹ÙÔ ‹ıÂÏÂ Ë £ÂÔÙfiÎÔ˜, ı·˘Ì·ÙÔ˘ÚÁ¿,›Ù ÙËÓ ¤ÊÂÚ·Ó Ù· ·̷ٷ, fiˆ˜ÛÙËÓ IÔ, ›Ù ÙËÓ ¤‚Á·ÏÂ Ë ÁË ·fi Ù·ÛÏ¿¯Ó· Ù˘, fiˆ˜ ÛÙËÓ T‹ÓÔ.

H ¶·Ó·Á›· Ù˘ T‹ÓÔ˘H ÈÛÙÔÚ›· Ù˘ ÂÈÎfiÓ·˜ Ù˘ MÂÁ·Ïfi¯·-Ú˘ Ù˘ T‹ÓÔ˘ ·Ú¯›˙ÂÈ ¿Óˆ Û ¿ÁÚÈ·‚Ú¿¯È· Ù˘ÏÈÁ̤ӷ ·fi ·ÁÂÚ¿, ÈÎÚ¿Û‡ÓÓÂÊ·, Ô˘ Ù· ıÂÚ›˙Ô˘Ó ‰ÚÈÌ›˜ ‚Ô-ÚÈ¿‰Â˜. ™ÙÔ ÌÔÓ·ÛÙ‹ÚÈ Ù˘ K˘Ú›·˜ÙˆÓ AÁÁ¤ÏˆÓ. ™ÙÔ K¯ÚÔ‚Ô‡ÓÈ.

EΛ, ÙÔ 1822, Ë ÌÔÓ·¯‹ ¶ÂÏ·Á›·ÔÚ·Ì·Ù›ÛÙËΠÙË £ÂÔÙfiÎÔ Ó· Ù˘˘Ô‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ ÙÔ ÛËÌÂ›Ô fiÔ˘ ‹Ù·Óı·Ì̤ÓË Ë ÂÈÎfiÓ· Ù˘. MÂÙ¿ ·fi ·Ì-ÊÈ‚Ôϛ˜ Î·È ÂÌfi‰È·, ‹Á·Ó, ¤Ûη-„·Ó Î·È ÙË ‚ڋηÓ. ™ÙÔÓ ·ÁÚfi ÙÔ˘¢ÔÍ·Ú¿.

HÙ·Ó 30 I·ÓÔ˘·Ú›Ô˘ ÙÔ˘ 1823. OÂÏÏËÓÈÎfi˜ Ï·fi˜ ¿Ï¢ ÌÂٷ͇ ·Ó·-Á¤ÓÓËÛ˘ Î·È ¯·ÌÔ‡. H ‡ÚÂÛË Ù˘ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ E˘·ÁÁÂÏÈÛÌÔ‡ Ù˘ £ÂÔÙfi-ÎÔ˘ ̤۷ ÛÙË ÁË Ù˘ T‹ÓÔ˘, ÚÔ·ÈÒ-ÓÈ· ηÙÔÈΛ· ÙÔ˘ A›ÔÏÔ˘, ¤Ó¢ÛÂÛ·Ó Ô‡ÚÈÔ˜ ¿ÓÂÌÔ˜ ¿Óˆ ÛÙËÓ Ù·Ú·-¯‹ Ù˘ E·Ó¿ÛÙ·Û˘. ™Â ηÈÚÔ‡˜ ‰‡-ÛÎÔÏÔ˘˜. OÙ·Ó, ÛÙÔÓ ÍÂÛËΈÌfi ÙÔ˘’21, ÔÈ TËÓÈ·ÎÔ›, Ì ÂÈÎÂÊ·Ï‹˜ ÂÏÏË-ÓÔÚıfi‰ÔÍÔ ÎÏËÚÈÎfi ·¿ÓÙËÛ·Ó ¯ˆ-

Ú›˜ ‰ÈÛÙ·ÁÌÔ‡˜ ÛÙÔ Î¿ÏÂÛÌ· ÙÔ˘ TÔ-Ì¿˙Ë. OÙ·Ó ÔÈ Î·ıÔÏÈÎÔ›, ۯ‰fiÓ ÙÔ¤Ó· ÙÚ›ÙÔ ÙÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ÙfiÙÂ, ·ÔÙÚ·‚‹¯ÙËÎ·Ó ÛÙ· ÂÓ‰fiÙÂ-Ú·, ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ Ù˘ •˘Ó¿Ú·˜, fiÔ˘‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó Ô TÔ‡ÚÎÔ˜ ·Á¿˜.

H T‹ÓÔ˜ ÙˆÓ §·Ù›ÓˆÓH ÈÛÙÔÚ›· Ù˘ T‹ÓÔ˘ Î·È Ù˘ ¶·Ó·-ÁÈ¿˜ Ù˘ Û˘ÓÔ„›˙ÂÈ ÙËÓ ÂÚȤÙÂÈ·ÙÔ˘ EÏÏËÓÈÛÌÔ‡ Ù· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯›ÏÈ·¯ÚfiÓÈ·.

TËÓ T‹ÓÔ ‰È¿ÏÂÍ·Ó Î·È ‹Ú·Ó, ÌÂ-Ù¿ ÙÔ 1204, ·ÔÎÏÂÈÛÙÈ΋ ‰È΋ ÙÔ˘˜ÎÙ‹ÛË ÔÈ ˘ÔÎÈÓËÙ¤˜ Ù˘ 4˘ ÛÙ·˘-ÚÔÊÔÚ›·˜ EÓÂÙÔ›, ÂÓÒ Ì ÙË Û˘Ó·›ÓÂ-Û‹ ÙÔ˘˜ Ù’ ¿ÏÏ· ÓËÛÈ¿ ·Ê¤ıËÎ·Ó Ó·Ù· ‰È·ÊÂÓÙ¤„ÂÈ fiÔÈÔ˜ §·Ù›ÓÔ˜ ›¯Â·ÚÎÂÙ¿ ¯Ú‹Ì·Ù· Î·È ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ·Ó· Ó·˘ÏÒÛÂÈ Î·È Ó· ÂÍÔÏ›ÛÂÈ Î·Ú¿-‚È·. EÙÛÈ , ·’ ÙÔ 1207 Î·È ÌÂÙ¿, ›٤ÛÛÂÚȘ ·ÈÒÓ˜, ÔÈ ÏÂÁfiÌÂÓÔÈ ¢Ô‡-Θ ÙÔ˘ AÚ¯ÈÂÏ¿ÁÔ˘˜ ‚·Û›Ï¢·Ó ·Ï-ÏËÏÔÂÍÔÓÙˆÓfiÌÂÓÔÈ, ¤ˆ˜ fiÙÔ˘, ÛÙ·1537, ηٷÎÙ‹ÛÂÈ Ù· ÓËÛÈ¿ ÁÈ· ÏÔÁ·-ÚÈ·ÛÌfi ÙˆÓ TÔ‡ÚÎˆÓ ¤Ó·˜ ÂÏÏËÓÈ΋˜Î·Ù·ÁˆÁ‹˜ ÂÈÚ·Ù‹˜, Ô˘ ·ÓÙ·Ì›-ÊıËΠÁÈ’ ·˘Ùfi Ì ÙÔÓ Ù›ÙÏÔ ÙÔ˘ K·-Ô˘‰¿Ó ¶·Û¿, Ô X·˚ÚÂÓÙ›Ó B·Ú‚·-ÚfiÛÛ·.

™ÙËÓ T‹ÓÔ ÔÈ EÓÂÙÔ› ·Ì‡ÓıËηÓ,Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÏËı˘-ÛÌÔ‡ Î·È ÙˆÓ Û˘Ì·ÙÚȈÙÒÓ ÙÔ˘˜·fi ÙËÓ KÚ‹ÙË, Ì ÂÈÙ˘¯›·. TË Ó›ÎËÙÔ˘˜ ·˘Ù‹ ÂfiÚÙ·˙·Ó οı ¯ÚfiÓÔ ÌÂ

H Στιγμι�τυπο απ� τη λιτ νευσητης εικ�νας του Eυαγγελισμο� στομοναστ�ρι του Kεχροβουν�ου(φωτ.: A. Παπαμαν�λη-Guest).

H T�νος, Kεχροβο�νι. Tο μονα-στ�ρι της Kυρ�ας των Aγγ�λωνστην αγκαλι της αντ ρας τωναιγαιοπελαγ�τικων βορι δων(φωτ.: A. Παπαμαν�λη-Guest).

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1 23

·ÚÂÏ¿ÛÂȘ Î·È Î·ÓÔÓÈÔ‚ÔÏÈÛÌÔ‡˜ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ ÙÔ˘ K¯ÚÔ‚Ô˘Ó›Ô˘. E‡-ÏÔÁ·. ™ÙÔ Î¤ÓÙÚÔ ÙÔ˘ AÈÁ·›Ô˘ Ë T‹-ÓÔ˜, ‰È¢ÎfiÏ˘Ó ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô ÙÔ˘ ÎÚË-ÛʇÁÂÙÔ˘ ÙˆÓ ÂÈÚ·ÙÒÓ ÛÙË ¢‹ÏÔÎ·È ÙË P‹ÓÂÈ·, Î·È ÚfiÛÊÂÚ ‡ÎÔÏËÚfiÛ‚·ÛË ÛÙËÓ E‡‚ÔÈ·, ÙËÓ AÓ‰ÚÔ,ÙË M‡ÎÔÓÔ ÁÈ· ÙÔ˘˜ EÓÂÙÔ‡˜, ÔÈ ÔÔ›-ÔÈ Â›¯·Ó ·Ú¿ÏÏËÏ· ÛÙ· ¯¤ÚÈ· ÙÔ˘˜Î·È ÙÔ ÂÌfiÚÈÔ Ù˘ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÌÂÙ·-ÍÈÔ‡ Ù˘ T‹ÓÔ˘.

H ÂÓÂÙÈ΋ ηÙÔ¯‹, ÔÚÁ·ÓˆÌ¤ÓË ÌÂηı·Ú¿ ÊÂÔ˘‰·Ú¯ÈÎfi Û‡ÛÙËÌ·, ‹Ù·Ó«ÌÈ· οÔÈ· χ-ÛË» ÁÈ· ÙÔÓ ÂÏÏË-ÓÈÎfi ÔÚıfi‰ÔÍÔÏËı˘ÛÌfi, fiÛÔÌ¿ÏÏÔÓ Ô˘ Ôȧ·Ù›ÓÔÈ ·˘ÙÔ›‰ÂÓ ÚÔÛ·ıÔ‡-Û·Ó Ó· ÂÈ‚¿-ÏÔ˘Ó ÙÔÓ Î·ıÔÏÈ-ÎÈÛÌfi. Oˆ˜ ÙÔ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ Û‡Á-¯ÚÔÓfi˜ Ì·˜ ÈÛÙÔÚÈÎfi˜ ·fi ÙËÓ AÓˆ™‡ÚÔ, «ÔÈ ÈÛÙÔ› Ù˘ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ·-Ú¿‰ÔÛ˘ ˙Ô‡Û·Ó ÙËÓ ÂÓfiÙËÙ· Ì ÙËÓEÎÎÏËÛ›· Ù˘ PÒÌ˘»... ™ÙÔ˘˜ Ó·Ô‡˜Ë ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÁÈÓfiÙ·Ó ÚÒÙ· ÛÙ· Ï·ÙÈ-ÓÈο Î·È ‡ÛÙÂÚ· ÛÙ· ÂÏÏËÓÈο. H Úˆ-ÙÔηı‰ڛ· ·Ó‹Î ÛÙÔ˘˜ ηıÔÏÈÎÔ‡˜,ÔÈ ÔÚıfi‰ÔÍÔÈ Â›¯·Ó ·ÏÒ˜ ‰Èη›ˆÌ·‡·Ú͢. OÙ·Ó fï˜ ‹Ú·Ó Ù· ËÓ›· ÔÈÓÂ˘Ì·ÙÈÎÔ› ηıÔ‰ËÁËÙ¤˜ IËÛÔ˘›Ù˜,Ë ÚÔÛ¯ÒÚËÛË ÛÙÔÓ Î·ıÔÏÈÎÈÛÌfiÂÛ‹Ì·ÈÓ ‚Ô‹ıÂÈ· ÁÈ· ÛÔ˘‰¤˜ ηÈÌÈ· ηχÙÂÚË ˙ˆ‹. K·ıÔÚÈÛÙÈÎfi˜˘‹ÚÍÂ Ô ÚfiÏÔ˜ ÙˆÓ ÈËÛÔ˘ÈÙÈÎÒÓ Û¯Ô-ÏÒÓ ÛÙËÓ ·È‰Â›·. K·ıËÁËÙ‹˜ ÛÙËMÔÓ‹ Ù˘ T‹ÓÔ˘ ‹Ù·Ó Ô ¿ÓıÚˆÔ˜Ô˘ ÂÎfiÓËÛ ٷ ÊÚ·ÁÎÔ¯ÈÒÙÈη,Ô˘ Ù˘ÒıËÎ·Ó ÙÔ 1763 ÛÙË BÂÓÂÙ›·Ì ÚfiÁÚ·ÌÌ· Ó· ÁÚ¿ÊÂÙ·È Ë EÏÏËÓÈ-΋ Ì ϷÙÈÓÈÎfi ·ÏÊ¿‚ËÙÔ.

H ÛÙ·ıÂÚ‹ ·ÚÔ˘Û›· ÙˆÓ EÓÂÙÒÓÛÙËÓ T‹ÓÔ Ò˜ ÙÔ 1715, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹-ıËÎÂ Û·Ó ‚¿ÛË ÁÈ· ÙË ‰È›ۉ˘ÛË ÙˆÓIËÛÔ˘ÈÙÒÓ ÛÙ· ÓËÛÈ¿ ÙÔ˘ AÈÁ·›Ô˘.AÎÔÏÔ˘ıÒÓÙ·˜ Ӥ˜ ÔÏÈÙÈΤ˜ ÛÎÔÈ-ÌfiÙËÙ˜, Ë BÂÓÂÙ›· ˘Ô‚Ô‹ıËÛ ÙËÓÂÁηٿÛÙ·ÛË ÙÔ˘ Ù¿ÁÌ·ÙÔ˜ ÛÙËÓ T‹-ÓÔ, ‰ÔÎÈÌ·ÛÙÈο ·fi ÙÔ 1661, ÌfiÓÈÌ·

·fi ÙÔ 1679, ‚·ÛÈ˙fiÌÂÓË ÛÙÔ fiÙÈ‹Ù·Ó ÙÔ ÌfiÓÔ ·fi Ù· ÓËÛÈ¿ fiÔ˘ ÔÈÈÂÚ›˜ ›¯·Ó ‰Èη›ˆÌ· Ó· η٤¯Ô˘Ó·Î›ÓËÙË ÂÚÈÔ˘Û›·. M ‰ˆÚ¤˜ ηıÔ-ÏÈÎÒÓ ¤¯ÙÈÛ·Ó ÌÔÓ·ÛÙ‹ÚÈ· Ô˘ ÏÂÈ-ÙÔ˘ÚÁÔ‡Ó ·ÎfiÌ·.

¶·Ú’ fiÏË, ˆÛÙfiÛÔ, ÙËÓ ˘„ËÏ‹ ÚÔ-ÛÙ·Û›· ÙˆÓ ‚·ÛÈϤˆÓ Ù˘ °·ÏÏ›·˜, Ë˙ˆ‹ ÛÙÔÓ ÙfiÔ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ¿ÓÙ· ‡ÎÔ-ÏË ÁÈ· ÙÔ˘˜ «·Ù¤Ú˜». ™Â ¤ÎıÂÛ‹ ÙÔ˘ÙÔ 1686, Ô ·Ù‹Ú Placide de Reims ›-Ó·È ·ÔÎ·Ï˘ÙÈÎfi˜: «...·˘ÙÔ› ÔÈ ¿Ó-ıÚˆÔÈ [ÔÈ ÎÔ˘ÚÛ¿ÚÔÈ] Â›Ó·È ÌÂÁ¿ÏË‚Ô‹ıÂÈ· ÁÈ· Ì·˜ (...) Ì ÙȘ ‰ˆÚ¤˜ÙÔ˘˜ Î·È ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙÔ˘˜ (...) Û·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ÙfiÔ, fiÔ˘ ¤¯Ô˘Ì¯ıÚÔ‡˜ TÔ‡ÚÎÔ˘˜ Î·È Û¯ÈÛÌ·ÙÈÎÔ‡˜EÏÏËÓ˜ ÈÂÚ›˜ (...) ·Ó οÔÈÔ˜ ÙÔÏÌ‹-ÛÂÈ Ó· Ì·˜ ÂÈÚ¿ÍÂÈ ÙÔ ·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ì ےfiÔÈÔÓ °¿ÏÏÔ ‹ IÙ·Ïfi ÎÔ˘ÚÛ¿ÚÔÛÙ·ı̇ÂÈ ÛÙÔ ÓËÛ› Î·È Ë ÙÈ̈ڛ· ›-Ó·È Ù¤ÙÔÈ· Ô˘ ÙÔ ı˘Ì¿Ù·È Û’ fiÏË ÙÔ˘ÙË ˙ˆ‹»...

™Ù· ·Ú·¿Óˆ Ë ·¿ÓÙËÛË ‹Úı·fi „ËÏ¿ – ¿Óˆ ÛÙÔ K¯ÚÔ‚Ô‡ÓÈ, ÌÂÙÔ fiÚ·Ì· Ù˘ ·Á›·˜ ¶ÂÏ·Á›·˜ ̤۷ Û’¤Ó· ÎÂÏ¿ÎÈ ÙÔ˘ ÌÔÓ·ÛÙËÚÈÔ‡ Ù˘ K˘-Ú›·˜ ÙˆÓ AÁÁ¤ÏˆÓ.

H MÂÁ·Ïfi¯·ÚË Y¤ÚÌ·¯Ô˜ H ·Ó¿Ù·ÛË ·fi ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· Ù˘¶·Ó·Á›·˜ ¿ÏÏ·Í ÙÔÓ ÚÔ˘ ÙˆÓ Ú·Á-Ì¿ÙˆÓ – ¤ÙÛÈ fiˆ˜ ÛÙ· 626, fiÙ·Ó ÙÔfiÚ·Ì· Ù˘ £ÂÔÙfiÎÔ˘ ¤Î·Ó ӷ ÙÚ·-Ô‡Ó ÛÂ Ê˘Á‹ Ù· ÙÔ˘ÚÎÈο ʇϷ ÙˆÓA‚¿ÚˆÓ Ô˘ ÔÏÈÔÚÎÔ‡Û·Ó ÙËÓ KˆÓ-ÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË. «TË YÂÌ¿¯ˆ ™ÙÚ·-ÙËÁÒ» Â›Ó·È ·fi ÙfiÙ ¿ÓÙ· «Ù· ÓÈÎË-Ù‹ÚÈ·».

OÙ·Ó ÙÔ 1940 ÔÈ ·fiÁÔÓÔÈ ÙˆÓ EÓÂ-ÙÒÓ ÂÌfiÚˆÓ IÙ·ÏÔ› Ê·Û›ÛÙ˜ ÙÔÚ›ÏÈ-

Û·Ó Î·È ‚Ô‡ÏÈ·-Í·Ó ÙÔ «EÏÏ˻̤۷ ÛÙÔ ÏÈÌ¿ÓÈÙ˘ T‹ÓÔ˘, Ԣ¤ÌÂÓ·Ó Ó· ıÂ-ˆÚÔ‡Ó ‰ÈÎfi ÙÔ˘˜¤‰·ÊÔ˜, ÂηÙÔ-ÓÙ¿‰Â˜ EÏÏËÓ˜ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ›¯·Ó ¯¿ÛÂÈ ÙË˙ˆ‹ ÙÔ˘˜. HÙ·Ó

Ë ÒÚ· Ù˘ ÎÔÛÌÔÏËÌ̇ڷ˜ ÙÔ˘ ÂÔÚ-Ù·ÛÌÔ‡ ÙÔ˘ ¢ÂηÂÓÙ·‡ÁÔ˘ÛÙÔ˘. øÚ·‰ÔÎÈÌ·Û›·˜.

™Â οı ÓÂÔÂÏÏËÓÈ΋ ‰ÔÎÈÌ·Û›·,fiˆ˜ ·˘Ù‹ ÙÔ˘ 1922, ·̷ٷ ÚÔÛ΢-ÓËÙÒÓ– ÚÔÛʇÁˆÓ ηٷÎχ˙Ô˘Ó ÙËMÂÁ·Ïfi¯·ÚË, ¿ÏÏÔÈ Ì ÚÔÛÊÔÚ¤˜,¿ÏÏÔÈ ÁÔÓ·ÙÈÛÙÔ›, fiÏÔÈ Ì ÙËÓ ÂÏ›‰·.

£·‡Ì· Ù˘ YÂÚÌ¿¯Ô˘ fiÙÈ ÔÈ ÓËÛÈÒ-Ù˜ ÙÔ˘ AÈÁ·›Ô˘, ·Ú’ fiϘ ÙȘ ÂÚȤ-ÙÂȘ, ‰ÂÓ ¤¯·Û·Ó ÙËÓ „˘¯‹ Î·È ÙËÓÙ·˘ÙfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜. AÓ Ù· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯Úfi-ÓÈ· ÙÔ ÂÌfiÚÈÔ ¤¯ÂÈ ¿ÚÂÈ ‰È·ÛÙ¿ÛÂȘӤ·˜ ηٷÎÙËÙÈ΋˜ ‰È·‚ÚÒÛˆ˜, ›ӷÈÛ‡Ìو̷ ¢ËÌÂÚ›·˜. AÓ Ù· ÙÂÏ¢-Ù·›· ¯ÚfiÓÈ· ¿Ú· ÔÏÏÔ› ÚÔÛ΢ÓË-Ù¤˜ Â›Ó·È EÏÏËÓ˜ TÛÈÁÁ¿ÓÔÈ Â›Ó·È ÁÈ·-Ù› ÙÔ ıÚËÛ΢ÙÈÎfi ÙÔ˘˜ ·›ÛıËÌ· ›ӷÈȉȷ›ÙÂÚ· ‚·ı‡.

£· ÌÔÚÔ‡Û ηÓ›˜ Ó· ÂÏ›˙ÂÈ fiÙÈÔÈ AÓÂÌÔÈ Ô˘ ʈÏÈ¿˙Ô˘Ó Ì¤Û· Û ÌÈ·ÛËÏÈ¿ ÛÙËÓ ÎÔÚ˘Ê‹ Ù˘ T‹ÓÔ˘, ¿ÓÂ-ÌÔÈ Ô˘ Ô‡ÙÂ Ô HÚ·ÎÏ‹˜ ‰ÂÓ Î·Ù¿ÊÂ-Ú ӷ ÓÈ΋ÛÂÈ, ·Ú’ fiÏ· fiÛ· ϤÁÔÓÙ·Èı· Û˘Ó¯›ÛÔ˘Ó Ó· ‰È·¯¤Ô˘Ó ÙËÓ ÚÔ-ÛÙ·Û›· Ù˘ Y¤ÚÌ·¯Ô˘ K˘Ú›·˜ ÙˆÓAÁÁ¤ÏˆÓ ¿Óˆ ÛÙȘ ÛÙÂÚȤ˜ Î·È Ù· ·-Ì·Ù· ÙÔ˘ AÈÁ·›Ô˘.

Õ H εικ�νατης Mεγαλ�-χαρης στομαρμ ρινοπροσκυνητ ριστο εσωτερικ�του ναο� στηνT�νο (φωτ.:A. Παπαμα-ν�λη-Guest).

H T�νος, 15 Aυγο�στου. Προσκυνητ�ςπου �χουν τ ξει να π νε γονατιστο� στηMεγαλ�χαρη, πλησι ζουν στην επιβλητι-κ� μαρμ ρινη ε�σοδο του περιβ�λου τηςΠαναγι ς και στην εκπλ�ρωση του τ μα-τος (φωτ.: Aναστ. Aλεξανδρ�ς).

™Î¤Ë, ·ÚËÁÔÚ›· ηȷӿٷÛË. MÈ· ¯ÈÏÈfi-¯ÚÔÓË Û¯¤ÛË ÂÌÈÛÙÔ-Û‡Ó˘ Î·È ·ÊÔÛ›ˆÛ˘

24 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1

O τορπιλλισμς της «Eλλης»Tης M∞ƒπ¡∞˜ ¶∂Δƒ∞∫∏

Iστορικο του Πανεπιστημ�ου του Kεντ

¢EKA¶ENTAY°OY™TO™ ÙÔ˘ 1940.™ÙËÓ Δ‹ÓÔ, ÙÔ ÈÂÚfi ÓËÛ› Ù˘ ¶·-Ó·ÁÈ¿˜, ÂηÙÔÓÙ¿‰Â˜ ÈÛÙÔ› Â-

ÚÈ̤ÓÔ˘Ó ÙËÓ Â˘ÏÔÁ›· Ù˘ ªÂÁ·Ïfi¯·-Ú˘. ΔÔ ·Ï·Èfi ÈÛÙÔÚÈÎfi ηٷ‰ÚÔÌÈÎfiÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÛÙfiÏÔ˘ «∂ÏÏË», ÛËÌ·È-ÔÛÙÔÏÈṲ̂ÓÔ, ¤¯ÂÈ Î·Ù·Ï‡ÛÂÈ ÛÙÔÓËÛ› ÁÈ· Ó· Û˘ÌÌÂÙ¿Û¯ÂÈ ÛÙË ÌÂÁ¿ÏËıÚËÛ΢ÙÈ΋ ÁÈÔÚÙ‹. •·ÊÓÈο, ÛÙȘ8.30 ÙÔ Úˆ›, ÂÓÒ ÙÔ «∂ÏÏË» ‚Ú›ÛÎÂÙ·È·Á΢ÚÔ‚ÔÏË̤ÓÔ 800 ÂÚ›Ô˘ ̤ÙÚ··fi ÙÔÓ ÏÈÌÂÓÔ‚Ú·¯›ÔÓ·, ÂÚÈ̤ÓÔ-ÓÙ·˜ Ó· ·Ô‰ÒÛÂÈ ÙÈ̤˜ ηٿ ÙËÓ Â-ÚÈÊÔÚ¿ Ù˘ ÈÂÚ‹˜ ÂÈÎfiÓ·˜, Ï‹ÙÙÂÙ·È·ÚfiÎÏËÙ· ·fi ˘Ô‚Ú‡¯ÈÔ ·ÁÓÒÛÙÔ˘ÂıÓÈÎfiÙËÙÔ˜.

∞fi ÙȘ ÙÚÂȘ ÙÔÚ›ÏϘ Ô˘ ÂÎ-ÛÊÂÓ‰ÔÓ›ÛıËÎ·Ó Î·Ù¿ ÙÔ˘ ÛοÊÔ˘˜ÔÈ ‰‡Ô ÂÍÂÚÚ¿ÁËÛ·Ó ÛÙÔ ÏÈÌÂÓÔ‚Ú·-¯›ÔÓ· ÂÓÒ Ë ÙÚ›ÙË ¤ÏËÍ ÙÔ «∂ÏÏË»ÛÙÔ Ì¤ÛÔ Ù˘ ‰ÂÍÈ¿˜ ÏÂ˘Ú¿˜, οو·fi ÙÔ ÂÓ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Ï‚ËÙÔÛÙ¿ÛÈÔ,‰ËÌÈÔ˘ÚÁÒÓÙ·˜ ÌÂÁ¿ÏÔ Ú‹ÁÌ· ηÈÚÔηÏÒÓÙ·˜ ¤ÎÚËÍË. M¿Ù·È· ÙÔ Ï‹-ڈ̷, Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ·Á΢ÚÔ‚ÔÏË̤-ÓˆÓ ÂÌÔÚÈÎÒÓ ÏÔ›ˆÓ, ÚÔÛ¿ıËÛÂÓ· Ú˘ÌÔ˘Ï΋ÛÂÈ ÙÔ ÏÔ›Ô. ∏ ˘ÚηÁȿ›¯Â Âͷψı› ÛÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi ÙÔ˘ ηÈÙÔ «EÏÏË» ‚˘ı›ÛÙËΠÛÙȘ 9.45’. AfiÙÔ Ï‹ÚˆÌ·, Ù· ı‡Ì·Ù·, Û‡Ìʈӷ ÌÂÙÔ Î˘‚ÂÚÓËÙÈÎfi ·Ó·ÎÔÈÓˆı¤Ó Ù˘ ÂÔ-̤Ó˘, ‹Ù·Ó ¤Ó·˜ ÓÂÎÚfi˜, Ô ÎÂÏ¢ÛÙ‹˜Ì˯·ÓÈÎfi˜ ¶··ÓÈÎÔÏ¿Ô˘, Î·È 29ÙÚ·˘Ì·Ù›Â˜. ªÂٷ͇ ÙÔ˘ ·ÛÙÈÎÔ‡ ÏË-

Õ T�νος, 15 Aυγο�-στου 1940, �ρα 8.30το πρω�. H στιγμ�που η πρ�τη απ� τιςτρεις ιταλικ�ς τορ-π�λλες πλ�ττει τηνπροβλ�τα του λιμανι-ο�, την �ρα της περι-φορ�ς της εικ�νας.Δεξι�τερα διακρ�νε-ται το «Eλλη», πουλ�γες στιγμ�ς αργ�τε-ρα θα δεχθε� το μοι-ρα�ο �νανδρο πλ�γ-μα (φωτ.: Συλλογ�N. E. T�λη).

P Tο «Eλλη» παραδο-μ�νο στις φλ�γες, λ�-γο πριν βυθιστε� στανερ� της T�νου, π�ν-θιμο προαν�κρουσματου δρ�ματος τηςαπρ�κλητης φασιστι-κ�ς εισβολ�ς της28ης Oκτωβρ�ου1940 (φωτ.: «Hνωμ�-νοι Φωτορεπ�ρτερ»).

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1 25

Õ Mετ� τον τορπιλλι-σμ�, προσκυνητ�ς καιδιασωθ�ντα μ�λη τουπληρ�ματος του κα-ταδρομικο� φωτογρα-φ�ζονται στον περ�βο-λο της εκκλησ�ας τηςMεγαλ�χαρης. H φω-τογραφ�α παραχωρ�-θηκε απ� την κ. Mα-ρι�ννα Kομματ�, κ�-ρη του διασωθ�ντοςνα�τη του «Eλλη» Xρ.Kομματ�.

P Δεκαπεντα�γουστοςστην T�νο. Tιμητικ��γημα στην περιφορ�της εικ�νας της Πανα-γι�ς: φ�ρος τιμ�ς στηχ�ρη της, φ�ρος μν�-μης στα θ�ματα του�νανδρου τορπιλλι-σμο� της «Eλλης» απ�το φασιστικ� μουσολι-νικ� καθεστ�ς στις 15Aυγο�στου 1940(φωτ.: A. Παπαμαν�-λη-Guest).

ı˘ÛÌÔ‡ Ô˘ ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó ÂΛÓË ÙËÓÛÙÈÁÌ‹ ÛÙËÓ ÚÔÎ˘Ì·›· ÌÂÚÈÎÔ› ÙÚ·˘-Ì·Ù›ÛıËÎ·Ó ÂÏ·ÊÚ¿ Î·È ÌÈ· Á˘Ó·›Î··ÚÌÂÓÈ΋˜ ηٷÁˆÁ‹˜ ¤ı·Ó ·fi Û˘-ÁÎÔ‹.

∏ ÈÂÚfiÛ˘ÏË Ú¿ÍË ¿ÊËÛ ¿ÊˆÓÔ ÙÔ·ÓÂÏÏ‹ÓÈÔ. ∂Ó Î·ÈÚÒ ÂÈÚ‹Ó˘ ¤Ó· ͤ-ÓÔ ˘Ô‚Ú‡¯ÈÔ ¤ÏËÍ ·Ó·›ÙÈ· Î·È ·ÈÊ-ÓȉȷÛÙÈο ¤Ó· ÂÏÏËÓÈÎfi ÔÏÂÌÈÎfiÛοÊÔ˜ Û ıÚËÛ΢ÙÈ΋ ·ÔÛÙÔÏ‹ ηȤıÂÛ Û ΛӉ˘ÓÔ ÙȘ ˙ˆ¤˜ ÂηÙÔÓÙ¿-‰ˆÓ ÚÔÛ΢ÓËÙÒÓ. ∏ Ù·˘ÙfiÙËÙ· ÙÔ˘˘Ô‚Ú˘¯›Ô˘ ·Ú¤ÌÂÈÓ «¿ÁÓˆÛÙÔ˜»,Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔ Â›ÛËÌÔ ·Ó·ÎÔÈÓˆı¤ÓÎ·È ÙȘ ÂÊËÌÂÚ›‰Â˜ Ù˘ ÂfiÌÂÓ˘ Ë̤-Ú·˜. ∏ ΢‚¤ÚÓËÛ˪ÂÙ·Í¿, Û ÌÈ·ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ó·‰È·ÙËÚ‹ÛÂÈ ÙËÓÔ˘‰ÂÙÂÚfiÙËÙ· ηÈÓ· ÂÌÔ‰›ÛÂÈ ÙËÓÂÌÏÔ΋ Ù˘ ∂ÏÏ¿-‰Ô˜ ÛÙÔÓ fiÏÂÌÔ,··ÁfiÚ¢Û οı‰ËÌÔÛ›Â˘ÛË «ÂÚ›Ù˘ ÂıÓÈÎfiÙËÙÔ˜ÙÔ˘ ˘Ô‚Ú˘¯›Ô˘ (...) ˆ˜ Î·È ÁÂÓÈÎÒ˜ Â-Ú› ÙÔ˘ ÙÔÚÈÏÏÈÛÌÔ‡ ÙÔ˘ ¢‰ÚfiÌÔ˘».§›ÁÔÈ ˆÛÙfiÛÔ ·Ìʤ‚·Ï·Ó ÁÈ· ÙËÓ Ù·˘-ÙfiÙËÙ· ÙÔ˘ ‰Ú¿ÛÙË. ∞fi Ù· ıÚ·‡ÛÌ·-Ù· ÙˆÓ Ó·ÚÎÒÓ ÂÍ·ÎÚÈ‚ÒıËΠ·Ì¤Ûˆ˜fiÙÈ ÙÔ ˘Ô‚Ú‡¯ÈÔ ‹Ù·Ó ÈÙ·ÏÈÎfi (ÌÂÙ¿ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘ ·ÔηχÊıËÎÂfiÙÈ ÂÚfiÎÂÈÙÔ ÁÈ· ÙÔ ˘Ô‚Ú˘¯›Ô˘«¡ÙÂÏÊ›ÓÔ»), ÁÂÁÔÓfi˜ Ô˘ ‰ÂÓ ÁÓˆÛÙÔ-ÔÈ‹ıËΠ·Ú¿ ‰‡Ô ̤Ú˜ ÌÂÙ¿ ÙËÓÈÙ·ÏÈ΋ ›ıÂÛË Ù˘ 28˘ OÎÙˆ‚Ú›Ô˘.

ΔÔ ›‰ÈÔ ·fiÁÂ˘Ì· Ù˘ 15˘ ∞˘ÁÔ‡-ÛÙÔ˘, ÙÔ ÂÏÏËÓÈÎfi ·ÙÌfiÏÔÈÔ «ºÚ›-ÓÙˆÓ», ¢ÚÈÛÎfiÌÂÓÔ ÛÙÔÓ fiÚÌÔ ª·-Ï‹ Ù˘ ∫Ú‹Ù˘ ÎÙ˘‹ıËΠ·fi ‰‡Ô Ô-ÏÂÌÈο ·ÂÚÔÏ¿Ó·. ™‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ·Ó·ÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ÏÔÈ¿Ú¯Ô˘ ÙÔ˘ «ºÚ›-ÓÙˆÓ», Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÛÙËÓ Ô˘Ú¿ÙˆÓ ·ÂÚÔÛηÊÒÓ ‹Ù·Ó ÈÙ·ÏÈο.

™ÙȘ 16 ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ Ô ÂÏÏËÓÈÎfi˜ Ù‡-Ô˜ ÛÙÔ Û‡ÓÔÏfi ÙÔ˘ ¯·Ú·ÎÙ‹ÚÈÛ «‰fi-ÏÈÔ Î·È ¿Ó·Ó‰ÚÔ Ï‹ÁÌ·» ÙËÓ ·Úfi-ÎÏËÙË Â›ıÂÛË Î·Ù¿ ÙÔ˘ «EÏÏË», Ô˘«¯Ù˘‹ıËΠÈÛÒÏ·Ù· ·fi ¯ıÚÈÎfiÛÙÈϤÙÔ», ÂÓÒ Ô ÈÙ·ÏÈÎfi˜ T‡Ô˜ ·¤‰ˆ-Û ÙÔÓ ÙÔÚÈÏÈÛÌfi Û ٤¯Ó·ÛÌ· ÙˆÓAÁÁÏˆÓ «›Ó· ‰ËÏËÙËÚÈ·ÛıÔ‡Ó ¤ÙÈ Ì¿Ï-ÏÔÓ ·È ÂÏÏËÓÔ˚Ù·ÏÈη› Û¯¤ÛÂȘ», √ΔÛÈ¿ÓÔ, ÁÚ¿ÊÔÓÙ·˜ ÛÙÔ ËÌÂÚÔÏfiÁÈfiÙÔ˘ ÙËÓ ›‰È· ̤ڷ, ηÙËÁfiÚËÛ ÙÔÓ«·ÓÈÛfiÚÚÔÔ» IÙ·Ïfi ‰ÈÔÈÎËÙ‹ ¢ˆ‰Âη-

Ó‹ÛÔ˘ De Vecchi ˆ˜ ÂÌÓ¢ÛÙ‹ Ù˘Âȯ›ÚËÛ˘, ÂÓÒ Î·Ù¿ ÙÔÓ °ÎÚ¿ÙÛÈ˘Â‡ı˘ÓÔ˜ ÁÈ· ÙÔ ÙÔÚÈÏÏÈÛÌfi ‹Ù·Ó ÔªÔ˘ÛÛÔÏ›ÓÈ, Ô ÔÔ›Ô˜ ‹ıÂÏ ¤ÙÛÈ Ó··Ô‰Â›ÍÂÈ ÛÙÔ˘˜ AÁÁÏÔ˘˜ fiÙÈ Î˘Ú›·Ú-¯Ô˜ Ù˘ ªÂÛÔÁ›Ԣ ‹Ù·Ó Ë πÙ·Ï›· ηÈfi¯È Ë ∞ÁÁÏ›·.

O ÙÔÚÈÏÏÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ «EÏÏË» ‰ÂÓ·ÔÙÂÏÔ‡Û ÌÂÌÔӈ̤ÓÔ Ù˘¯·›Ô ÁÂÁÔ-Ófi˜ ·ÏÏ¿ ÙËÓ ÎÔÚˆÓ›‰· ÌÈ·˜ ÛÂÈÚ¿˜ÈÙ·ÏÈÎÒÓ ÚÔÎÏ‹ÛÂˆÓ Û¯ÂÙÈ˙fiÌÂÓˆÓÌ ÙËÓ Â›ÛÔ‰Ô Ù˘ πÙ·Ï›·˜ ÛÙÔÓ Â˘Úˆ-·˚Îfi fiÏÂÌÔ ÛÙȘ 10 πÔ˘Ó›Ô˘ 1940.™ÙȘ 12 πÔ˘Ï›Ô˘ ÙÚ›· ÈÙ·ÏÈο ‚ÔÌ‚·Ú‰È-ÛÙÈο ·ÂÚÔÏ¿Ó· ¤‚·Ï·Ó ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙÔ˘

ÏÔ›Ô˘ «øÚ›ˆÓ»Î·È ÙÔ˘ ·ÓÙÈÙÔÚ-ÈÏÏÈÎÔ‡ «À‰Ú·»,ÛÙËÓ ∫Ú‹ÙË. ™ÙȘ31 πÔ˘Ï›Ô˘ ¤ÁÈÓÂÓ¤· ·fi ·¤ÚÔ˜ ÈÙ·-ÏÈ΋ ›ıÂÛË ÂÓ·-ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ ·ÓÙÈÙÔÚ-ÈÏÏÈÎÒÓ «μ·ÛÈ-χ˜ °ÂÒÚÁÈÔ˜» ηȫμ·Û›ÏÈÛÛ· OÏÁ·»

ÛÙÔÓ ÎfiÏÔ Ù˘ ∫ÔÚ›ÓıÔ˘, Î·È Î·Ù¿‰‡Ô ÂÏÏËÓÈÎÒÓ ˘Ô‚Ú˘¯›ˆÓ ̤۷ ÛÙÔÏÈÌ¿ÓÈ Ù˘ ¡·˘¿ÎÙÔ˘.

√È ÈÔ ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ˆÛÙfiÛÔ ÚÔÎÏ‹-ÛÂȘ Î·È Ë ÔÏÂÌÈ΋ ÙÔ˘ ÈÙ·ÏÈÎÔ‡ Ù‡-Ô˘ ηٿ Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜ ·ÊÔÚÔ‡Û·Ó Ùˉȷ‚fiËÙË ˘fiıÂÛË «¡Ù·Ô‡Ù ÃfiÙ˙·»,Ô˘ ¿Ú¯ÈÛ ÛÙȘ 11 ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ, ı¤ÙÔ-ÓÙ·˜ ·ÂÚ›ÊÚ·ÛÙ· ·Ï˘ÙÚˆÙÈÎfi ˙‹ÙËÌ·Û ‚¿ÚÔ˜ Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜ Î·È ÚÔ˜ fiÊÂÏÔ˜Ù˘ ÈÙ·ÏÔÎÚ·ÙÔ‡ÌÂÓ˘ ∞Ï‚·Ó›·˜. ΔÔÚ·ÎÙÔÚÂ›Ô ™Ù¤Ê·ÓÈ Âͤ‰ˆÛ ·Ó·ÎÔ›-ÓˆÛË Ì ÙËÓ ÔÔ›·Ó ηًÁÁÂÏ ‰ÈÂ-ıÓÒ˜ fiÙÈ Ô ∞Ï‚·Ófi˜ ·ÙÚÈÒÙ˘ ¡Ù·Ô‡ÙÃfiÙ˙· (ÛÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ÏËÛÙ‹˜Î·È ÂÁÎÏËÌ·Ù›·˜ ηٷ‰ÈηṲ̂ÓÔ˜ ÛÂı¿Ó·ÙÔ ·fi Ù· ÂÏÏËÓÈο ‰ÈηÛÙ‹ÚÈ·)«ÂÊÔÓ‡ıË ·ÁÚ›ˆ˜ ·fi ∂ÏÏËÓ˜ › ·Ï-‚·ÓÈÎÔ‡ ‰¿ÊÔ˘˜». ™˘Á¯ÚfiÓˆ˜, ÌÈ· Û˘-ÓÙÔÓÈṲ̂ÓË ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÙÔ˘ ÈÙ·ÏÈÎÔ‡T‡Ô˘ Î·È Ú·‰ÈÔÊÒÓÔ˘ ÂÓÔ¯ÔÔÈÔ‡ÛÂÙȘ ÂÏÏËÓÈΤ˜ ·Ú¯¤˜ ÁÈ· ÙË ‰ÔÏÔÊÔÓ›·ÙÔ˘ ÃfiÙ˙·, Î·È ¤ıÂÙ ˙‹ÙËÌ· «·ÂÏ¢-ı¤ÚˆÛ˘ Ù˘ ΔÛ·ÌÔ˘ÚÈ¿˜ ·fi ÙÔÓ ÂÏ-ÏËÓÈÎfi ˙˘Áfi». √È ·Ó·ÎÔÈÓÒÛÂȘ ÙÔ˘∞ıËÓ·˚ÎÔ‡ ¶Ú·ÎÙÔÚ›Ԣ ÛÙ›˜ 12, 13Î·È 14 ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘, ÔÈ Ôԛ˜ η٤ÚÚÈ-Ù·Ó ÙÔ˘˜ ÈÙ·ÏÈÎÔ‡˜ ÈÛ¯˘ÚÈÛÌÔ‡˜ ·-Ú·ı¤ÙÔÓÙ·˜ ·Ê’ ÂÓfi˜ ·‰È¿„Â˘Ù· ÛÙÔÈ-¯Â›· ÁÈ· ÙËÓ ÂÁÎÏËÌ·ÙÈ΋ ÚÔÛˆÈÎfi-ÙËÙ· ÙÔ˘ ÃfiÙ˙· Î·È ·Ê’ ÂÙ¤ÚÔ˘ Ù· ÔÓfi-

Ì·Ù· ÙˆÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎÒÓ ‰ÔÏÔÊfiÓˆÓÙÔ˘, Ô˘ ‹Ù·Ó ∞Ï‚·ÓÔ› Î·È Û˘ÓÂÏ‹-ÊıËÛ·Ó ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, fiÔ˘ ›¯·Ó η-ٷʇÁÂÈ, ·ÔÛȈ‹ıËÎ·Ó ·fi ÙÔÓ ÈÙ·-ÏÈÎfi T‡Ô. ∞ÓÙÈı¤Ùˆ˜, ÙÔ Û‡ÓÔÏÔ ÙˆÓÈÙ·ÏÈÎÒÓ ÂÊËÌÂÚ›‰ˆÓ ηÙËÁÔÚÔ‡ÛÂÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ÁÈ· ÂÂÎÙ·ÙÈÛÌfi Î·È ·Í›ˆ-Ó ·fi‰ÔÛË Â‰·ÊÒÓ (ΔÛ·ÌÔ˘ÚÈ¿) ÛÙËÓ∞Ï‚·Ó›·. √ ÚÂÛ‚Â˘Ù‹˜ Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜ÛÙË ƒÒÌË πˆ¿ÓÓ˘ ¶ÔÏ›Ù˘ ÙËÏÂÁÚ¿-ÊËÛ ÛÙȘ 14 ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈ-΋ ΢‚¤ÚÓËÛË: «√‡Ùˆ Ë πÙ·Ï›· ˙ËÙ›·Ó·Ê·‰fiÓ ÙÔÓ ·ÎÚˆÙËÚÈ·ÛÌfiÓ Ù˘∂ÏÏ¿‰Ô˜ Î·È ‰Ë ÂÂÈÁfiÓÙˆ˜. OÏ· Ù· ̤-¯ÚÈ ÙÔ‡‰Â ÁÓˆÛÙ¿ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÚÔÔ›-ÌÈÔÓ ÙÔ˘ ÎÂÊ·Ï·›Ô˘ ÙÔ‡ÙÔ˘».

∫·Ó›˜ ‰ÂÓ Ê·ÓÙ·˙fiÙ·Ó ÙË Û˘Ó¤-¯ÂÈ· ÙÔ˘ «ÎÂÊ·Ï·›Ô˘ ÙÔ‡ÙÔ˘», Ô˘ ÍÂ-ΛÓËÛ ÙËÓ ÂÔ̤ÓË, 15 ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘,ÛÙÔ ÏÈÌ¿ÓÈ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ Ù˘ ªÂÁ·Ïfi¯·-Ú˘, ÁÈ· Ó· ÔÏÔÎÏËÚˆı› ÛÙȘ 28 √ÎÙˆ-‚Ú›Ô˘, Ì ÙËÓ Â›ıÂÛË Ù˘ πÙ·Ï›·˜ η-Ù¿ Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜. øÛÙfiÛÔ Ô ÙÔÚÈÏÏÈ-ÛÌfi˜ ÙÔ˘ «EÏÏË» ·Ê‡ÓÈÛÂ Î·È ÍÂÛ‹-ΈÛ ÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi Ï·fi, ÚÔÂÙÔÈÌ¿˙Ô-ÓÙ¿˜ ÙÔÓ „˘¯ÔÏÔÁÈο Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›-ÛÂÈ ÙÔÓ ÂÈÛ‚ÔϤ·, Ô˘ ‰Â Û‚¿ÛÙËΫÈÂÚ¿ Î·È fiÛÈ·». √È πÙ·ÏÔ› ‰È¤Ú·Í·ÓÙÔÓ ¢ÂηÂÓÙ·‡ÁÔ˘ÛÙÔ ÙÔ˘ 1940 ¤Ó·ÌÂÁ¿ÏÔ Ï¿ıÔ˜, ¤Ó· ¤ÁÎÏËÌ· Ô˘ ÂÚfi-ÎÂÈÙÔ Ó· ÏËÚÒÛÔ˘Ó Ï›ÁÔ ·ÚÁfiÙÂÚ·Ôχ ·ÎÚÈ‚¿.

H ÎÔڇʈÛË ÙˆÓÚÔÎÏ‹ÛÂˆÓ ÚÈÓ·fi ÙËÓ ¿Ó·Ó‰ÚËÊ·ÛÈÛÙÈ΋ ÂÈÛ‚ÔÏ‹

26 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1

Tου °∂øƒ°π√À N. Aπ∫∞Δ∂ƒπ¡π¢∏

Δρος Φιλολογ�ας, Διευθυντ� Eρευν�ν K�ντρου Λαογραφ�ας Aκαδημ�ας Aθην�ν

E£IMO ·fi Ù· ÈÔ ‰È·‰Â‰Ô̤ӷ, Ì ÌÔÚÊ‹ ıÚË-Û΢ÙÈÎÔ‡ ÓÔÌ›ÌÔ˘, Â›Ó·È Ë ÚÔÛÎÔÌȉ‹ ÛÙȘÂÎÎÏËۛ˜ Î·È Â˘ÏfiÁËÛË Ì ÂȉÈ΋ ¢¯‹ ÙˆÓ

ÚÒÙˆÓ ÛÙ·Ê˘ÏÈÒÓ Ù˘ ¯ÚÔÓÈ¿˜, ÛÙȘ 6 ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘,ÂÔÚÙ‹ Ù˘ ªÂÙ·ÌÔÚÊÒÛˆ˜ ÙÔ˘ ™ˆÙ‹ÚÔ˜, Î·È Ë ‰È·-ÓÔÌ‹ ÙÔ˘˜ ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÛÙÔ ÂÎÎÏËÛ›·ÛÌ·. ∞fi ÙËÓË̤ڷ ·˘Ù‹ Â›Ó·È Ï¤ÔÓ ÂχıÂÚË Ë ‚ÚÒÛË ÙˆÓ ÛÙ·-Ê˘ÏÈÒÓ, Ô˘ ̤¯ÚÈ ÙfiÙÂ, ηٿ οÔÈÔÓ ÙÚfiÔ, ··-ÁÔÚ¢fiÙ·Ó, Û‡Ìʈӷ Ì ÙȘ ‰ËÌÒ‰ÂȘ ‰Ôͷۛ˜ ηÈÛ˘Ó‹ıÂȘ.

EÙÛÈ, ÛÙËÓ ∫Ú‹ÙË .¯., «ÙËÓ Ë̤ڷ ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÔ‡¿Ì ·fi Ù' ·Ì¤ÏÈ· Î·È Îfi‚ÔÌ ÛٷʇÏÈ· Î·È Ù·Ê¤ÚÓÔÌ ÛÙËÓ ÂÎÎÏËÛ›· Ì·˙› Ì ‚·ÛÈÏÈÎÔ‡˜ Î·È Ù·Â˘ÏÔÁ¿ Ô ·¿˜ Î·È ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ·›ÚÓÔÌ ·ÓÙ›‰ˆÚÔ ÎȤӷ ÙÛ·Ì› ÛٷʇÏÈ ÎÈ ¤Ó· ÎÔÌÌ¿ÙÈ ‚·ÛÈÏÈÎfi –ÙÚˆ˜ÌÂÚÈΤ˜ ÚfiÁ˜ Î·È Ù' ¿ÏÏÔ ÙÔ Ú›¯ÓÂȘ ÛÙÔ ‚·Ú¤ÏÈ ÁÈ·ÙÔ Î·Ïfi».

Afi ÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·Oˆ˜ Â›Ó·È Ê·ÓÂÚfi, ÛÙÔ ·˘ÁÔ˘ÛÙÈ¿ÙÈÎÔ ·˘Ùfi ¤ıÈÌÔÂÈ˙› Ë ·Ú¯·›· Û˘Ó‹ıÂÈ· ÙˆÓ ··Ú¯ÒÓ, Ù˘ ÚÔ-ÛÊÔÚ¿˜ ‰ËÏ·‰‹ ÙˆÓ ÚÒÙˆÓ Î·ÚÒÓ ÛÙÔ˘˜ ıÂÔ‡˜,fiˆ˜ ÂÎÊÚ·˙fiÙ·Ó ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ· ˆ˜ Û˘-ÁÎÚÔÙË̤ÓË Ï·ÙÚ¢ÙÈ΋ ÂΉ‹ÏˆÛË Ì ÙȘ ÂÔÚÙ¤˜ÙˆÓ £·ÚÁËÏ›ˆÓ, ÙˆÓ £·Ï˘Û›ˆÓ Î·È ÙˆÓ ¶˘·ÓÔ„›ˆÓ.

∞·Ú¯·› ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È Î·È ÛÙËÓ ¶·Ï·È¿ ¢È·ı‹ÎË(«Ù·˜ ··Ú¯¿˜ ÙˆÓ ÚˆÙÔÁÂÓÓËÌ¿ÙˆÓ Ù˘ Á˘ ÛÔ˘ ÂÈ-

ÛÔ›ÛÂȘ ÂȘ ÙÔÓ Ô›ÎÔÓ ∫˘Ú›Ô˘ ÙÔ˘ ıÂÔ‡ ÛÔ˘»), ηıÒ˜Î·È ÛÙËÓ ∫·ÈÓ‹ ¢È·ı‹ÎË, fiÔ˘ Ô fiÚÔ˜ ·›ÚÓÂÈ ¤Ó-ÓÔÈ· ΢ڛˆ˜ ÌÂÙ·ÊÔÚÈ΋, Û˘Ó‰ÂfiÌÂÓÔ˜ Ì ÙË ˙ˆ‹Î·È ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÔ‡. ∏ ̄ ÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋ ∂ÎÎÏËÛ›· ̆ È-Ôı¤ÙËÛ ÙÔ ¤ıÈÌÔ ÙˆÓ ··Ú¯ÒÓ Î·È ̂ ˜ ¢¯·ÚÈÛÙ‹ÚÈ·Ú¿ÍË, ·ÊÔ‡ Î·È ÛÙËÓ ˘ÌÓÔÁÚ·Ê›· Ù˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ-› ·Ó¿ÏÔÁ˜ ·ÚÔÌÔÈÒÛÂȘ.

™ÙÔ˘˜ ÓÂfiÙÂÚÔ˘˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜, ··Ú¯¤˜ ÛÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi¯ÒÚÔ Û˘ÓËı›˙ÔÓÙ·È, ÂÎÙfi˜ ·fi ÙËÓ ÚÔÛÊÔÚ¿ ÙˆÓ

ÚÒÙˆÓ ÛÙ·Ê˘ÏÈÒÓ, Î·È Û ¿ÏϘ ÂÚÈ-ÙÒÛÂȘ, ›Ù ˆ˜ ·˘ÙÔÙÂÏ›˜ ÂıÈÌÈΤ˜Ú¿ÍÂȘ, ›Ù ϷÈÛÈÒÓÔÓÙ·˜ ¢ڇÙÂÚ˜ÂΉËÏÒÛÂȘ Ù˘ Ï·˚΋˜ Ï·ÙÚ›·˜.

π‰È·›ÙÂÚ· ÂӉȷʤÚÔ˘Û˜ ÁÈ· ÙÔÓ ¤Î‰Ë-Ï· ·Ú¯¤ÁÔÓÔ Î·È ÚˆÙÔÁÂÓ‹ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·ÙÔ˘˜ Â›Ó·È ÔÈ ··Ú¯¤˜ Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·ÈÌ ÙÔ ÚÒÙÔ ÛÈÙ¿ÚÈ Ù˘ ¯ÚÔÓÈ¿˜, ·fi Ù·ÔÔ›Ô ·Ú·Û΢¿˙ÂÙ·È ÂȉÈÎfi „ˆÌ›, ÛÂÛ¯‹Ì· ÎÔ˘ÏÔ‡Ú·˜ ‹ ›Ù·˜, Ô˘ ÙÔ ·Ê‹-ÓÔ˘Ó ÛÙË ‚Ú‡ÛË ÙÔ˘ ¯ˆÚÈÔ‡, Ì ÙËÓ Â˘-¯‹ «fiˆ˜ ÙÚ¤¯ÂÈ ÙÔ ÓÂÚfi, Ó· ÙÚ¤¯Ô˘Ó ٷηϿ ÛÙÔ Û›ÙÈ».

∂›Ó·È ÚÔÊ·Ó¤˜ fiÙÈ ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË·˘Ù‹ ÙÔ „ˆÌ› ·ÊÈÂÚÒÓÂÙ·È ÛÙÔ ·Á·ıfiÛÙÔȯÂÈfi ÙÔ ÔÔ›Ô ÂÓÔÈΛ ÛÙË ‚Ú‡ÛË,Û‡Ìʈӷ Ì ÁÓˆÛÙ¤˜ ÓÂÔÂÏÏËÓÈΤ˜ ·-Ú·‰fiÛÂȘ. ∂Ó›ÔÙ ̿ÏÈÛÙ· ÙÔ ÛÙÔȯÂÈfi·˘Ùfi Û˘ÁÎÂÎÚÈÌÂÓÔÔÈÂ›Ù·È Ì ÙË ÌÔÚÊ‹ÙÔ˘ Ù˙›Ù˙Èη, ÁÈ' ·˘Ùfi ÙÔ „ˆÌ› ·›ÚÓÂÈÙËÓ ÔÓÔÌ·Û›· «Ù˙ÈÙ˙ÈÚfiÎÏÈÎÔ» (ÎÔ˘ÏÔ‡ÚÈÙÔ˘ Ù˙›Ù˙Èη). OÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÙËÓ Â˘¯‹ Ó·ÙÚ¤¯Ô˘Ó Ù· ·Á·ı¿ fiˆ˜ ÙÔ ÓÂÚfi, ·ÔÙÂ-Ï› Û˘Ó‹ıË Â˘ÂÙËÚÈ΋ ¤ÎÊÚ·ÛË, ‚·ÛÈ-Ṳ̂ÓË Û ÔÌÔÈÔ·ıËÙÈÎfi ÙÚfiÔ ÛΤ„Ë˜Î·È ‰Ú¿Û˘.

™Â ÔÚÈṲ̂ӷ ̤ÚË ÙÔ „ˆÌ› ·Ú·Ì¤ÓÂÈÛÙÔ Û›ÙÈ, ÁÈ· ÂÍ·ÛÊ¿ÏÈÛË ÙˆÓ ·Á·ıÒÓ(«ÁÈ· Ó· ÌË Ï›„ÂÈ Î·ıfiÏÔ˘ ·fi ÙÔ Û›-

Õ Aγριαν�Σερρν, A�-γουστος1967. H το-ποθ�τηση του«τζιτζιρ�κλι-κου» στονκρουν� τηςβρ�σης τουχωριο� (φωτ.:Γ. N. Aικατε-ριν�δης).

à Tο πρτοψωμ� απ� τον�ο σιτ"ρι τηςχρονι"ς παρα-μ�νει στο σπ�τι«για να μη λε�-ψει το ψωμ��λο το χρ�νο».Στη φωτογρα-φ�α, στιγμι�τυ-πο απ� φο�ρνι-σμα σε χωρι"τι-κο φο�ρνο, μ�-σα 1970 (πηγ�:Γιργου M�η,«Γη της Kρ�-της», 2000).

«Τας απαρχ�ς των πρωτο

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1 27

ÙÈ ÙÔ „ˆÌ›»), ÙÔÔıÂÙÂ›Ù·È Ì¿ÏÈÛÙ· Ì ÙÚfiÔ ÙÂÏÂ-ÙÔ˘ÚÁÈÎfi ÛÙÔ ÔÈÎÈ·Îfi ÂÈÎÔÓÔÛÙ¿ÛÈ, ̤¯ÚÈ ÙËÓ Âfi-ÌÂÓË ¯ÚÔÓÈ¿ Ô˘ ı· ÙÔ ·ÓÙÈηٷÛÙ‹ÛÂÈ ÙÔ Î·È-ÓÔ‡ÚÁÈÔ.¶ÚÔÛÊÔÚ¿ „ˆÌÈÔ‡ Ì ‰ËÌÔÙÂÏ‹ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ·fi ÙÔ

ÚÒÙÔ ÛÈÙ¿ÚÈ Ù˘ ¯ÚÔÓÈ¿˜ Û˘ÓËı›˙ÂÙ·È Î˘Ú›ˆ˜ ÛÙËÓÂÔÚÙ‹ Ù˘ ∫ÔÈÌ‹Ûˆ˜ Ù˘ £ÂÔÙfiÎÔ˘, ÛÙȘ 15 ∞˘ÁÔ‡-ÛÙÔ˘: «∞fi ÙÔ Î·ÈÓÔ‡ÚÁÈÔ ÛÈÙ¿ÚÈ, Ù˘ ¶·Ó·ÁÈ¿˜ ο-ÓÔÌ ¤ÓÙ ¿ÚÙÔ˘˜ Î·È ÙÔ˘˜ ¿Ì ÛÙËÓ ÂÎÎÏËÛ›·,ÙÔ˘˜ ‰È·‚¿˙ÂÈ Ô ·¿˜ Î·È ÙÔ˘˜ ÌÔÈÚ¿˙Ô˘Ó ÛÙÔÓ Îfi-ÛÌÔ...» (ÂÚÈÔ¯‹ ¶¤ÏÏ·˜ Î.·.).

H ‰‡Ó·ÌË Ù˘ ‚Ï¿ÛÙËÛ˘ΔÔ ·Ú¯ÈÎfi ÓfiËÌ· ÙˆÓ ··Ú¯ÒÓ ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ ÙËÓ ÚÔ-Û¿ıÂÈ· ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ Ó· Á›ÓÂÈ Î‡ÚÈÔ˜ ÙˆÓ ·Á·ıÒÓÙ˘ Á˘ ̤۷ ·fi ÙË ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ ÚÔÛÊÔÚ¿˜ ÙˆÓÚÒÙˆÓ Î·ÚÒÓ ÛÙÔ˘˜ ıÂÔ‡˜, ÚÔ-ÛÊÔÚ¿˜ ¢¯·ÚÈÛÙ‹ÚÈ·˜ ÁÈ· fi,ÙÈ ·˘ÙÔ›¤‰ˆÛ·Ó, ·ÏÏ¿ Î·È ÚÔÛÊÔÚ¿˜ ÈÎÂÙË-Ú›·˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÍ·ÛÊ¿ÏÈÛË Î·È ¿ÏÈ ÙË˜Â˘ÂÙËÚ›·˜, Ë ÔÔ›· ÌÔÚ› Ó· ÂÈÙ¢-¯ı› Ì ÙÔ ¤Ú·ÛÌ· Ù˘ ‰‡Ó·Ì˘ Ù˘‚Ï¿ÛÙËÛ˘ Î·È Ù˘ ηÚÔÊÔÚ›·˜ÛÙËÓ Î·ÈÓÔ‡ÚÁÈ· ÂÛԉ›·.

EÙÛÈ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÍËÁËıÔ‡Ó ÔÈÔÏϤ˜ Û˘Ó‹ıÂȘ Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·ÈÌ ÙË ÛÔÚ¿ Î·È ÙÔÓ ıÂÚÈÛÌfi, ÛÙȘÔԛ˜ ˘fiÎÂÈÙ·È Ë ‰ÔÍ·Û›· fiÙÈ Ô ‰·›ÌˆÓ ÙÔ˘ ÛÈ-Ù·ÚÈÔ‡ Ú¤ÂÈ Ó· ·Ú·Ì›ÓÂÈ ÛÙÔ ¯ˆÚ¿ÊÈ, ÒÛÙ Ë˙ˆÙÈ΋ ‰‡Ó·Ì‹ ÙÔ˘ Ó· ÂȉڿÛÂÈ ÛÙ· ÛÙ¿¯˘· Ù˘Ӥ·˜ ÂÛԉ›·˜. ∞Ê‹ÓÔ˘Ó, .¯., ÌÂÚÈο ÛÙ¿¯˘· ·ı¤-ÚÈÛÙ· («‰Ú¿ÎÔ˜», «ÙÔ˘ ˙¢ÁÔÏ¿ÙË Ù· Á¤ÓÂÈ·», «ÙÔÙ˘¯ÂÚfi ÙÔ˘ ¯ˆÚ·ÊÈÔ‡» Î.¿.) «ÁÈ· Ó· ÌË Ê‡ÁÂÈ Ë ‰‡-Ó·ÌË ÙÔ˘ ¯ˆÚ·ÊÈÔ‡», ‹ ÚÔÛÔÈÔ‡ÓÙ·È fiÙÈ Î˘ÓË-ÁÔ‡Ó ¤Ó· Ï·Áfi ‹ οÔÈÔ ¿ÏÏÔ ˘ÔıÂÙÈÎfi ˙ÒÔ, Ô˘·ÔÙÂÏ› ÚÔÛˆÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ Ó‡̷ÙÔ˜ Ù˘ ‚Ï¿-ÛÙËÛ˘.

∏ Ï·ÙÚ¢ÙÈ΋ „˘¯ÔÏÔÁ›· ‰È¤ÂÈ Î·È ¿ÏϘ ÚÔÛÊÔ-Ú¤˜ ηÚÒÓ ÛÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô Ù˘ ˆÚÈÌfiÙËÙ¿˜ ÙÔ˘˜, ÔÈÔÔ›ÔÈ ‰¤¯ÔÓÙ·È Â›Û˘ ÙËÓ ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈ΋ ¢ÏÔÁ›·(«E˘¯‹ › ÙˆÓ ÚÔÛÊÂÚfiÓÙˆÓ ··Ú¯¿˜ ÔˆÚÒÓ») ™Ù˃fi‰Ô .¯., «Î¿ı ∫˘Úȷ΋ Î·È ÛÎfiÏË, ÙÔÓ ∞‡ÁÔ˘ÛÙÔ,·›ÚÓÔ˘Ó ÛÙËÓ ÂÎÎÏËÛ›· ۇη, Î·È ÌÂÙ¿ ÙË Û¯ÂÙÈ΋¢¯‹ Ù· ÌÔÈÚ¿˙ÔÓÙ·È ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÔÈÂÎÎÏËÛÈ·˙fiÌÂÓÔÈ».∏ ›‰È· Ï·ÙÚ¢ÙÈ΋ „˘¯ÔÏÔÁ›· ‰È¤ÂÈ Î·È ÙË ‰ˆÚ¿Ó

‰È·ÓÔÌ‹ Á¿Ï·ÎÙÔ˜ ÙËÓ Ë̤ڷ Ù˘ ÂÔÚÙ‹˜ ÙÔ˘ ·Á›Ô˘°ÂˆÚÁ›Ô˘, ‰Â‰Ô̤ÓÔ˘ fiÙÈ Û ·ÚÎÂÙ¿ ̤ÚË ÙfiÙ ·Ṳ́-ÁÔÓÙ·È ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ Ù· ·ÈÁÔÚfi‚·Ù· ÌÂÙ¿ ÙÔÓ·ÔÁ·Ï·ÎÙÈÛÌfi ·ÌÓÒÓ Î·È ÂÚÈÊ›ˆÓ.

ΔÔ Â˘ÂÙËÚÈÎfi ÓfiËÌ· ÙˆÓ ··Ú¯ÒÓ, Ì ¤Î‰ËÏË Ì¿-ÏÈÛÙ· Ì·ÁÈ΋ ÛΤ„Ë, ÂÓ˘¿Ú¯ÂÈ Î·È Û ÔÈΛϘ ¿Ï-Ϙ ÂıÈÌÈΤ˜ ÂÓ¤ÚÁÂȘ. ÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈ΋, .¯., Â›Ó·È ËÛ˘Ó‹ıÂÈ· Ô˘ ·Ú·‰›‰ÂÙ·È ·fi ÙË ™Î‡ÚÔ, fiÙÈ «Û·ÓÚˆÙÔηڛÛÂÈ ¤Ó· ‰¤ÓÙÚÔ, ‰›ÓÔ˘Ó ÙÔÓ ÚÒÙÔ Î·Ú-fi Ó· ÙÔÓ Ê¿ÂÈ Á˘Ó·›Î· ÚÔÎÔÌ̤ÓË Î·È Ô˘ Ó· ¤¯ÂÈοÓÂÈ ÔÏÏ¿ ·È‰È¿, ÁÈ· Ó· Á›ÓÂÈ Î·È ÙÔ ‰¤ÓÙÚÔ Î·Ú-ÂÚfi, ÚÔÎÔÌ̤ÓÔ».

μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·Αικατερινίδης Γ.Ν., Απαρ�ές (λατρευτικές και ευε-τηρίας) στη νε�ελληνική εθιμ�λ�γία. Λα�γρα�ία37 (1993-94), σ. 61-80.

Λέτσας Αλ., «Μυθ�λ�γία της γεωργίας». Τ�μ. ΙΙ,Θεσσαλ�νίκη 1952, σ. 444-450.

Παπα�ατ$ής Ν., «Η θρησκεία στην αρ�αία Ελλά-δα». Εκδ�τική Αθηνών 1985.

Π�λίτης Ν.Γ., Τα έθιμα τ�υ θέρ�υς και της σπ�ράς.Λα�γρα�ικά Σύμμεικτα Γ΄ (1931), σ. 191-197.

à O λα�ς προ-σφ�ρει τα«πρωτογενν�-ματα των ζ-ων». Bιβλικ�θ�μα. Mικρο-γραφ�α χειρο-γρ"φου του14ου αινα.Aγιον Oρος,Mον� Bατο-παιδ�ου.

H A�γουστος 1995. Eυλ�γηση απαρ-χν στην εκκλησ�α του Aγ�ου N�κωνοςτου Mετανοε�τε στον Kαρτερ�. Hρ"-κλειο Kρ�της (φωτ.: N. Ψιλ"κης).

TÔ ·Ó¿Ú¯·ÈÔ ¤ıÈÌÔÚÔÛÊÔÚ¿˜ ÙˆÓ ÚÒÙˆÓηÚÒÓ ÛÙȘ ‚Ï·ÛÙÈΤ˜‰˘Ó¿ÌÂȘ Ù˘ ʇÛ˘

γεννημ�των της γης σου...»

28 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1

H νυχτεριν συμφων α των

Tου Xƒ◊™Δ√À M¶√À§flΔ∏

Aρχαιολγου – συγγραφ α

BA™I§IA™ TOY KA§OKAIPIOY Ô ı›Ԙ Ì‹Ó·˜ A‡ÁÔ˘ÛÙÔ˜, Î·È ÙˆÓ ÊÚÔ‡ÙˆÓ ÙÔ˘‚·ÛÈÏÈ¿˜ Û›Î˘˜ Ô ÎÔÈÓfi˜ ‹ ˘‰ÚÔ¤ˆÓ, Citrullus vulgaris, ÙÔ˘Ù¤ÛÙÈÓ ÙÔ Ï·-¯Ù·ÚÈÛÙfi ηÚÔ‡˙È. K·È ‚·ÛÈÏÈ¿˜ ÙˆÓ Î·ÚÔ˘˙ÈÒÓ, ÙÔ 1957, ›ÛÙ¢· ˆ˜

‹ÌÔ˘Ó· ÂÁÒ, ÂÓÙ·ÌÈÛ¿Ú˘ ÙfiÙÂ. O ÏfiÁÔ˜; TˆÓ ηÚÔ˘˙ÈÒÓ Ë ·ÚÔṲ̂ÙÚËÙË·ÊıÔÓ›·, Ë ÚˆÙfiÊ·ÓÙË, Ë ÂÎÚËÎÙÈ΋! T· ηÚÔ‡˙È· Ô˘ η٤ÎÏ˘Û·Ó ÙÔ Û›ÙÈÌ·˜, Ô˘ ‚¿Ú˘Ó·Ó ÙȘ Ùۤ˜ ÙÔ˘ ·‰ÂÏÊÔ‡ ÌÔ˘ Î·È ÙȘ ‰ÈΤ˜ ÌÔ˘ Ùۤ˜ Ì Â-ÓÙ·ÚÔ‰ÂοÚ˜, ‰›ÊÚ·Áη Î·È Ù¿ÏËÚ·. T¤ÙÔÈÔ Î·ÚÔ˘˙ÔÌ¿ÓÈ ‰ÂÓ Â›¯·Ó Í·Ó·‰Â› Ù·Ì¿ÙÈ· ÌÔ˘. KÈ ‹Ù·Ó ÔÏfi‰Èο Ì·˜, ·’ ÙÔ ‰ÈÎfi Ì·˜ ÙÔ ÌÔÛÙ¿ÓÈ, ÎÔÓÙ¿ ÛÙÔ ÍˆÎ-ÎÏ‹ÛÈ Ù˘ ·ÁÈ·–ºˆÙ›‰·˜, ÛÙ· fi‰È· Ù˘ ıÂfiÚ·Ù˘ Û˘ÎÈ¿˜ Ô˘ ›¯Â Ê˘Ù¤„ÂÈ Ô·Ô‡˜ Ô XÚ‹ÛÙÔ˜, ÙÔ ’28, fiÙ·Ó ÁÂÓÓ‹ıËÎÂ Ë Ì¿Ó· ÌÔ˘. ™·Ó Ó· ÍÂʇÙÚˆÛ ·fi¿ÏÏÔ ÎfiÛÌÔ ÙÔ ÚÒÙÔ ÂΛÓÔ Î·È ÌÔÓ·‰ÈÎfi ÌÔÛÙ¿ÓÈ Ì·˜, Â͈ڷÁÌ·ÙÈÎfi, ·’ÙˆÓ ·Ú·Ì˘ıÈÒÓ ÙË ¯ÒÚ·, Ì ʇϷΘ ‰˘Ô ÛÎÈ¿¯ÙÚ· ·Ú·ÁÂÌÈṲ̂ӷ ¿¯˘ÚÔ, ÎȤӷ ÌÈÎÚÔ‡ÏÈ ÛÎÈ¿¯ÙÚÔ Ô˘ ÙÔ ’¯· ÊÙÈ¿ÍÂÈ ÂÁÒ Î·È ÙÔ ‚¿ÊÙÈÛ· ™ˆÙ‹ÚË, ÁÈ· Ó·

«ÛˆÙËÚ›˙ÂÈ» –¤ÏÂÁ·– Ù· ̈ڿ ηÚÔ‡˙È·, Ó· Ù· ÛÒ˙ÂÈ ·fi ÙȘ ·ıÂfiÊԂ˜ ÎÔ˘-ÚÔ‡Ó˜, ÙȘ «¤Ú̘». °ÂÓÓÔ‚ÔÏÔ‡Û ÙÔ ÌÔÛÙ¿ÓÈ Ì·˜ ·ÛÙ·Ì¿ÙËÙ·, Ϙ ÎÈ ¤Ó·˜·Á·ıÔÔÈfi˜ Ì¿ÁÔ˜ ηٿϷ‚ ˆ˜ ‹Ì·ÛÙ·Ó Ôχ ıÏÈÌ̤ÓÔÈ ÂΛÓÔ ÙÔ Î·ÏÔη›ÚÈ,ÁÈ·Ù› ‹Ù·Ó ¿ÚÚˆÛÙË Ë Ì¿Ó· Ì·˜, Î·È ‚¿ÏıËΠ̷̠ÁÈο Ù¯ӿÛÌ·Ù· Ó· ʷȉڇ-ÓÂÈ ÙËÓ „˘¯‹ Ì·˜. ¢ÂÓ ÚÔÏ·‚·›Ó·ÌÂ, Ô ·‰ÂÏÊfi˜ ÌÔ˘ ÎÈ ÂÁÒ, Ó· Îfi‚Ô˘Ì ηÚ-Ô‡˙È·, Ó· Ù· ÎÔ˘‚·Ï¿Ì Ì ÙÛÔ˘‚¿ÏÈ· οو ÛÙËÓ M‡ÚÈÓ·. EΛ, ÛÙÔ ı·Ï·ÛÛfi-‚Ú¯ÙÔ Û›ÙÈ Ì·˜, ÛÙ‹Û·Ì ÔÈ ‰˘Ô Ì·˜ ÙËÓ ÚÒÙË Î·È ÌÔÓ·‰È΋ Âȯ›ÚËÛË ÛÙËÓÈÛÙÔÚ›· Ù˘ «Ùˆ¯‹˜, ÏËÓ fï˜ Ù›ÌÈ·˜ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ¿˜ Ì·˜», fiˆ˜ Û˘Ó‹ıÈ˙ ӷ ϤÂÈÌ ÈÎÚ‹ ÂÈÚˆÓ›· Ë ı›· ™Ù¤ÏÏ·. K·ıÒ˜ ¤ÏÂÈ·Ó ÔÈ ÁÔÓ›˜ Ì·˜ ÛÙËÓ Aı‹Ó· ÁÈ·ÙËÓ ·ÚÚÒÛÙÈ· Ù˘ Ì¿Ó·˜, Ô˘ Â˘Ù˘¯Ò˜ ¤ÁÈ·Ó ÁÚ‹ÁÔÚ·, Ë Â˘ı‡ÓË ÁÈ· ÙÔ ÌÔ-ÛÙ¿ÓÈ Â›¯Â ¤ÛÂÈ ÔÏfiÎÏËÚË ÛÙÔÓ ·‰ÂÏÊfi ÌÔ˘. ¶·ÙË̤ӷ ‰¤Î· ÂΛÓÔ˜. K·È ‰˘Ó·-Ùfi˜ ‹Ù·Ó Î·È ‰Ú·ÛÙ‹ÚÈÔ˜ Ô ÌÂÁ¿ÏÔ˜ ÌÔ˘ ·‰ÂÏÊfi˜, ÔÌÔÚÊfi·È‰Ô, ϤÁ·Ó, ηıfiÙÈÚ·ÛÈÓÔÌ¿Ù˘, ÎÈ ¿ÎÔ˘Á· Ó· ϤÓ ˆ˜ ‹Ù·Ó Î·È ÍÂÊÙ¤ÚÈ ÛÙÔ Û¯ÔÏÂÈfi, ÌfiÓÔ Ô˘·Ú·‹Ù·Ó ÓÙÚÔ·Ïfi˜, ·ÊÔ‡ Ô‡Ù ÁÈ· Ù· οϷÓÙ· ‰ÂÓ ¤‚Á·ÈÓ ÙȘ ÁÈÔÚÙ¤˜. EÙÛÈ,¤‚Á·ÈÓ· ÂÁÒ ÓÙÂÏ¿Ï˘ Ù’ ·ÔÁ‡̷ٷ ÛÙË ÁÂÈÙÔÓÈ¿, Ô ÂÓÙ·ÌÈÛ¿Ú˘ ÂÁÒ, Î·È ‰È·-Ï·ÏÔ‡Û· ÛÙÂÓÙÔÚ›ˆ˜ Ù· ηÚÔ‡˙È· Ì·˜, ÎÈ fiÙ·Ó ÛÈÁ¿ ÛÈÁ¿ ¿Ú¯ÈÛÂ Ô ÎfiÛÌÔ˜ Ó·Ì ·›ÚÓÂÈ ÛÙ· ÛÔ‚·Ú¿ Î·È Ó· ÁÂÌ›˙ÂÈ ·ÁÔÚ·ÛÙ¤˜ ÙÔ Û›ÙÈ Ì·˜, ÂÁÒ ‹ÌÔ˘Ó ¿ÏÈ

H «Tο μποστ�νι στα πδια της συκι�ς. Λ�μνος». Tου Aνδρ�α Kοντ�λλη. Λ�δι σε μουσαμ�, 50x35 εκ.

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1 29

καρπουζι�νÔ˘ ·Ó·ÎÔ›ÓˆÓ· fiÛÔ ¿ÂÈ Ë Ôο. O ·‰ÂÏÊfi˜ ÌÔ˘ ˙‡ÁÈ˙ ÛÙËÓ Ì·Ï¿ÓÙ˙·, ¤Î·Ó·̛ÏËÙÔ˜ ÏÔÁ·ÚÈ·ÛÌfi, ÌÔ˘ „Èı‡ÚÈ˙ ÛÙ’ ·ÊÙ› ÙÔ ÔÛfiÓ, Û·Ó Ó· ‹Ù·Ó ηӤӷ Ì˘-ÛÙÈÎfi ‚·Ú‡Á‰Ô˘Ô, ÎÈ ÂÁÒ, Ë¯Ò ÙÔ˘, ÙÔ Â·Ó·Ï¿Ì‚·Ó· ‰˘Ó·Ù¿, ¤·ÈÚÓ· Ù· ÏÂÊÙ¿ÂÁÒ, ÂΛÓÔ˜ ¤‰ÈÓ ٷ Ú¤ÛÙ·.

HÍÂÚ· ·’ Ù· ·Ú·Ì‡ıÈ· ˆ˜ ‚·ÛÈÏÈ¿˜ ÁÈÓfiÙ·ÓÂ Û˘Ó‹ıˆ˜ fiÔÈÔ˜ ›¯Â Ù· Â-ÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÏÂÊÙ¿, Ô ÈÔ ÏÔ‡ÛÈÔ˜ ‰ËÏ·‰‹. E, ÏÔÈfiÓ, Ó·È, ÂΛÓÔ ÙÔ Î·ÏÔη›ÚÈÙÔ˘ ’57 ›ÛÙ¢· ˆ˜ ¿ÓıÚˆÔÈ ÏÔ˘ÛÈfiÙÂÚÔÈ ·’ ÙÔÓ ·‰ÂÏÊfi ÌÔ˘ ÎÈ Â̤ӷ Û›-ÁÔ˘Ú· ‰ÂÓ ˘‹Ú¯·Ó Û’ ÔÏfiÎÏËÚË ÙË ÁË. KÈ ÂÂȉ‹ Ô ·‰ÂÏÊfi˜ ÌÔ˘ Ô‡Ù Ԣ ‰È·-ÓÔ‹ıËΠӷ Á›ÓÂÈ ‚·ÛÈÏÈ¿˜ ÙˆÓ Î·ÚÔ˘˙ÈÒÓ, Ô‡Ù ÙÔÓ ¤ÓÔÈ·˙·Ó Î·È Ôχ Ù· ·-ڷ̇ıÈ·, Ë ‰È·‰Ô¯‹ ¤Ú·Û ·˘ÙÔ‰›Î·È· Û ̤ӷ. MÔ˘ ¿ÚÂÛ Ôχ Ô Ù›ÙÏÔ˜ Ô˘ÂÈÓfiËÛ·, Ë ·˘ÙԷӷ΋ڢ͋ ÌÔ˘, ÌfiÓÔ Ô˘ Û’ fiÏ· ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Û ӷ ‰È·Ù¿˙ÂÈÂΛÓÔ˜. ™·Ó ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ˜ ›¯Â ÙÔ ¿Óˆ ¯¤ÚÈ, Ô˘ ÙÔ ’ÓȈı· ‚·Ú‡, ÔÛ¿ÎȘ ·Ô-Ê¿ÛÈ˙ ӷ «Û˘Ó·ÈÙ›ÛÂÈ» Â̤ӷ ÙÔÓ ·Ù›ı·ÛÔ, ÙÔÓ ÌÈÎÚfi, ÙÔÓ «Á‡ÊÙÔ». K·È ÌÂÛ˘Ì‚Ô‡Ï¢ Ì ηڷ˙Ȥ˜ –ÙfiÛÔ ÛÙÔÓ ‹¯Ô ÙÔ˘˜ Û˘ÁÁÂÓÈΤ˜ Ì ηÚÔ˘˙Ȥ˜– Ó·¿„ˆ ÙÔ ‚Ú¿‰˘ Ó· ηٷ‚ÚÔ¯ı›˙ˆ ηÚÔ‡˙È· Û·Ó ÙÔÓ ™›ı· ÛÙÔÓ MÈÎÚfi HÚˆ·,ÁÈ·Ù› ı· ¤‚Ú¯· ¿ÏÈ ÙÔ ÛÙÚÒÌ·, Î·È Ùfi-Ù ·Ï›ÌÔÓfi ÌÔ˘. M· ÂÁÒ, Ô‡ Ì˘·Ïfi...,·Û˘ÁÎÚ¿ÙËÙÔ˜. MfiÓÈÌ· ÚËṲ̂ÓË ËÎÔÈÏÈ¿ ÌÔ˘, ‰Â‡ÙÂÚÔ˜ ¶ÔÎÔ›ÎÔ, ÙÔ ›‰ÈÔÎÈ Ë ‰ÈÎÈ¿ ÙÔ˘ ‚¤‚·È·, ÌfiÓÔ Ô˘ ÂΛÓÔ˜,fiÓÙ·˜ «ÂÁÎÚ·Ù‹˜» Û·Ó ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ˜,‰ÂÓ ¿ı·ÈÓ ÙÔ ¿ıËÌ¿ ÌÔ˘.

EÍ¿ÏÏÔ˘, ·Ó ‰ÂÓ Î·Ù·Ó·ÏÒÓ·Ì ÂÌ›˜Î·ÚÔ‡˙È·, ÎÔ˘ÊÒÓÔÓÙ¿˜ Ù· ÚÔÛ¯ÙÈοÌ ÙÔ ÎÔ˘Ù¿ÏÈ, Ò˜ ı· ’¯·Ì ӷ ÊÙÈ¿-¯ÓÔ˘Ì ÙÔ ‚Ú¿‰˘ Ê·Ó·Ú¿ÎÈ·, Ó· Ù· ÎÚÂ-Ì¿Ì ÛÙ· ÎÏ·‰È¿ Ù˘ Ì˘Á‰·ÏÈ¿˜ ¤Íˆ ·’ ÙËÓ fiÚÙ· Ì·˜; K·ÚÔ˘˙ÔΤʷϷ, ÌÂÙڇ˜ ÁÈ· Ì¿ÙÈ·, ̇ÙË, ÛÙfiÌ·, ÎÈ ¤Ó· ÎÂÚ› ÌËÁ̤ÓÔ ÛÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi ÙÔ˘˜, ӷʤÁÁÔ˘Ó ÛÙ· ÛÎÔÙ¿‰È· Û·Ó ·ÔÙÚfi·È· ÔÓËÚÒÓ ÓÂ˘Ì¿ÙˆÓ, Û˘Ó¿Ì· fï˜ ʈ-ÙÂÈÓ¤˜ ÂÈÁڷʤ˜ Ù˘ ·ÓıËÚ‹˜ Âȯ›ÚËÛ‹˜ Ì·˜, ÂÈÎÔÓfiÛËÌ·, ‡ÁψÙÙÔÈ ÎÚ¿¯Ù˜.º·Ó¿ÚÈ ÙÔ Ê·Ó¿ÚÈ ‹ÚıÂ Î·È ÊÔÚÙÒıËÎÂ Ë Ì˘Á‰·ÏÈ¿ Ì·˜ Ì ηÚÔ‡˙È·, ÊÂÁÁÔ‚Ô-ÏÔ‡Û ·˘ÁÔ˘ÛÙÈ¿ÙÈη, ÁÈÁ¿ÓÙÈÔ, Ϙ, ¯ÚÈÛÙÔ˘ÁÂÓÓÈ¿ÙÈÎÔ ‰¤ÓÙÚÔ! º·Ó¿ÚÈ· ÌÔÈÚ¿-˙·Ì fï˜ ÁÂÓÓ·Èfi‰ˆÚ· Î·È ÛÙ· ÊÈÏ·Ú¿ÎÈ· Ì·˜, ÙÔ˘˜ ÎÔÏÏËÙÔ‡˜, Î·È ‚Á·›Ó·ÌÂfiÏÔÈ Ì·˙› ÙË Ó‡¯Ù· ÛÙÔ ÁÈ·Ïfi Û·Ó ÌÂı˘Ṳ̂ÓÔÈ, ·Ú·Ì˘ı¤ÓÈÔ ˘ÚÔÊ¿ÓÈ, „¿¯ÓÔ-ÓÙ·˜ ‰‹ıÂÓ ÁÈ· ·Ú·ÛÙÚ·ÙË̤ӷ ¯Ù·fi‰È·. KÈ ÂÁÒ, Ô˘ ›¯· ÚˆÙÔÌ¿ıÂÈ ÙfiÙ·fi ÙÔÓ ıÂ›Ô ¶·Ó·ÁÈÒÙË ‰˘Ô ·ÈÓ›ÁÌ·Ù· ÁÈ· Ù· ηÚÔ‡˙È·, ÚÒÙ·Á· Û˘Ó¤¯ÂÈ·, Û·Ó‚·ÛÈÏÈ¿˜ ÙˆÓ Î·ÚÔ˘˙ÈÒÓ Ô˘ ‹ÌÔ˘Ó: «¶Ú¿ÛÈÓÔ ÙÔ ÌÔÓ·ÛÙ‹ÚÈ, ÎfiÎÎÈÓ˜ η̿-Ú˜, Ì·‡ÚÔÈ Î·ÏÔÁ¤ÚÔÈ. TÈ Â›Ó·È;» PÒÙ·Á· fiÔÈÔÓ Â‡ÚÈÛη ÌÚÔÛÙ¿ ÌÔ˘. «MÈ·ÔÏÔÚ¿ÛÈÓË ÎÂÊ¿Ï· Ô˘ ’¯ÂÈ Ì¤Û·, ·ÓÙ› Ì˘·Ïfi, Û¿Úη ÎfiÎÎÈÓË Î·È ÛfiÚÔ˘˜ ηÈÁÏ˘Îfi ÓÂÚfi. TÈ Â›Ó·È;». K·È Ì ÛÙÂÓ·¯ˆÚÔ‡Û Ԣ fiÏÔÈ Â›¯·Ó ÙËÓ ·¿ÓÙËÛË ¤ÙÔÈ-ÌË ÛÙ· ¯Â›ÏË ÙÔ˘˜, Ô˘ Ù· ηÚÔ‡˙È· ÌÔ˘ ‰ÂÓ ÎÚ‡‚ÔÓÙ·Ó Î·Ï¿ ̘ ÛÙ· ·ÈÓ›ÁÌ·-Ù· ÙÔ˘ ı›Ԣ ¶·Ó·ÁÈÒÙË.

A’ ÙȘ ÂÈÛÚ¿ÍÂȘ Ù˘ Ë̤ڷ˜ ¤Ì·ÈÓ·Ó ··Ú·›ÙËÙ· ÔÈ ÌÈÛ¤˜ ÛÙËÓ ¿ÎÚË, ÛÂÌÈ· ·ÏÈ¿ ÙÛ›ÁÎÈÓË Î·ÊÂÙȤڷ, ÏÈıfiÁÚ·ÊË ı˘Ì¿Ì·È, ¯ÈÏÈÔ¯Ù˘Ë̤ÓË. £· ‰›Ó·ÌÂfiÏÔ Î·Ì¿ÚÈ ÛÙÔ˘˜ ÁÔÓ›˜ Ì·˜ Ù· ÏÂÊÙ¿, ¿Ì· ¤ÛÙÚÂÊ·Ó Ì ÙÔ Î·Ïfi ·fi Aı‹-Ó·: «TÔ ÌÔÛÙ¿ÓÈ..., ·’ Ù· ηÚÔ‡˙È· Ì·˜..., Ó·, ÔÚ›ÛÙÂ!». T· ˘fiÏÔÈ· ÏÂÊÙ¿‹Á·ÈÓ·Ó ÛÙËÓ ·fiÏ·˘ÛË, ·ÊÂȉÒÏÂ˘Ù·, ‰›¯ˆ˜ ÙÛÈÁÎÔ˘ÓȤ˜. K¿ı ‚Ú¿‰˘ –ԇ̷˜ ¤¯·Ó˜, Ô‡ Ì·˜ ‡ÚÈÛΘ;– ÛÙÔ ˙·¯·ÚÔÏ·ÛÙÂ›Ô ÛÙÔ˘ ¶Ï·Ê·‰¤ÏÏË ÛÙÔ ÏÈ-Ì¿ÓÈ, Û ‰ÈÎfi Ì·˜, ·Ú·Î·ÏÒ, ÙÚ·Â˙¿ÎÈ, ÛˆÛÙÔ› ·ÚÈÔÈ, ÛÈÓÈ·ÚÈṲ̂ÓÔÈ, ηı·-ÚÔ›, ÁÈ·Ù› ¤ÏÂÁÂ Ô ·‰ÂÏÊfi˜ ÌÔ˘ ˆ˜ ÙÒÚ· Ô˘ ¤ÏÂÈÂ Ë Ì¿Ó· Ì·˜ ‰ÂÓ ¤Ú ӷ̷˜ Ï˘Ô‡ÓÙ·È, ηӤӷ˜ Î·È Î·ıfiÏÔ˘, Ì· ηıfiÏÔ˘ ‰ÂÓ ¤ÚÂÂ, Ô‡Ù ÌÈ· ÛÙ·Ï›-ÙÛ·. XÔÚÙ¿Û·Ì ÏÈÁˆÙÈÎfi ηÓÙ·˝ÊÈ ÂΛÓÔ ÙÔ Î·ÏÔη›ÚÈ, «˘Ô‚Ú‡¯ÈÔ», Ì·Ì¿-‰Â˜, ·ÁˆÙfi Ì·ÛÙ›¯·. K·È Áη˙fi˙˜ ¯ÔÚÙ¿Û·ÌÂ Î·È ÛÔÎÔÏ¿Ù˜ ION, Ô˘ ÙȘ¤·ÈÚÓÂ Ô ·‰ÂÏÊfi˜ ÌÔ˘ ‰¤Î· ‰¤Î· ÁÈ· ÙÔ˘˜ ‹ÚˆÂ˜ ÙÔ˘ ’21, Ù· ÂÚÈ‚fiËÙ· ¯·Ú-Ù¿ÎÈ·, Ì·ÓÈ҉˘ ÙÔ˘˜ Û˘ÏϤÎÙ˘.

¶‹Á·Ì ‰˘Ô ÊÔÚ¤˜ Î·È ÛÙÔ ™ÈÓ¤ K‡Ì·, ÛÙÔ PˆÌ¤ÈÎÔ °È·Ïfi, Ì ٷ ÏÂÊÙ¿ ·’ ٷηÚÔ‡˙È· Ì·˜. ¢ËÏ·‰‹ ÌfiÓÔ Ô ·‰ÂÏÊfi˜ ÌÔ˘ Ï‹ÚˆÛ ÂÈÛÈÙ‹ÚÈÔ, «Ô ÌÈÎÚfi˜ Ù˙¿-Ì·», Â›Â Ô Ù·Ì›·˜. K·È ‰ÈfiÏÔ˘ ‰ÂÓ Ì ›ڷÍ Ԣ Ì ·ÔοÏÂÛ «ÌÈÎÚfi», ÁÈ·-Ù› ÂÁÒ Î·Ù¿ ‚¿ıÔ˜ ‹ÍÂÚ· ˆ˜ ›¯· ÌÂÁ·ÏÒÛÂÈ ÛÙÔ ÌÂٷ͇ Ì ÙȘ ‰Ô˘ÏÂȤ˜ ÙÔ˘ÌÔÛÙ·ÓÈÔ‡ Ì·˜. TË ÌÈ· ‚Ú·‰È¿ ›‰·ÌÂ, ı˘Ì¿Ì·È, TÔ ·È‰› Î·È ÙÔ ‰ÂÏÊ›ÓÈ, ÙËÓ ¿Ï-ÏË ¤Ó· ¤ÚÁÔ ÚÒÛÈÎÔ, TÔ ¤ÙÚÈÓÔ ÏÔ˘ÏÔ‡‰È, Ô˘ ‹Ù·Ó Û·Ó ·Ú·Ì‡ıÈ Î·È ÁÈ’ ·˘Ùfi,Ê·›ÓÂÙ·È, ÌÔ˘ ¿ÚÂÛ ÈÔ Ôχ. MÂÙ·ÊÚ·ÛÙ‹˜ ÎÈ ÂÍËÁËÙ‹˜ Ô ·‰ÂÏÊfi˜ ÌÔ˘, fiÛÔÚÔÏ¿‚·ÈÓÂ, ·ÛıÌ·›ÓˆÓ ›Ûˆ ·’ ÙÔ˘˜ ˘fiÙÈÙÏÔ˘˜, ‹ fiÙ·Ó ÙÔ ¤ÎÚÈÓ ·Ó·Áη›Ô.OÈ Á‡Úˆ Ì·˜ ÂÓÔ¯ÏË̤ÓÔÈ Û˜˜˜ Î·È Û˜˜˜, ÎfiÓÙ„ ӷ Ì·˜ ÂÙ¿ÍÔ˘Ó ¤Íˆ. KÈ ÂÁÒı˘Ì¿Ì·È fiÛÔ ¯¿ÚËη, fiÙ·Ó Ë fiÌÔÚÊË ÎԤϷ Ô˘ ÙË Ï¤Á·Ó ™ÔÊ›· §ÒÚÂÓÙÚ·ÁÔ‡‰ËÛ ÂÏÏËÓÈο «TÈ ’Ó·È ·˘Ùfi Ô˘ ÙÔ Ï¤Ó ·Á¿Ë» ÎÈ fiÏÔÈ Ì˜ ÛÙÔ ÛÈÓÂÌ¿·Ú¯›Û·Ì ٷ ·Ï·Ì¿ÎÈ·.

MÔÚ› Ù· ηÚÔ‡˙È· ÛÙ· ·ÈÓ›ÁÌ·Ù· ÙÔ˘ ı›Ԣ ¶·Ó·ÁÈÒÙË Ó· ÌËÓ ‹Ù·Ó ·Ú-ÎÔ‡ÓÙˆ˜ ·ÈÓÈÁÌ·ÙÈο, ÙÔ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓÔ fï˜ ηÏÔη›ÚÈ ÌÔ‡ ›¯Â ·ÓÔ›ÍÂÈ Ô ı›Ԙ¶·Ó·ÁÈÒÙ˘ ‰È¿Ï·Ù· ÙËÓ fiÚÙ· ÛÙˆÓ Î·ÚÔ˘˙ÈÒÓ Ù· ·Ú·Ì‡ıÈ·. K·È ÂÈÛ‹Ïı·¤Îı·Ì‚Ô˜! °È ·˘Ùfi ÎÈ ÂÁÒ Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÁÎÚ›ÓÈ·˙· ÛÙÔÓ ·‰ÂÏÊfi ÌÔ˘ Ó· ¿Ì ÛÔ‡ÚÔ˘-

Ô ÛÙÔ ÌÔÛÙ¿ÓÈ Ì·˜ –¤ÛÙˆ ÌÈ· ÊÔÚ¿– Ó· ÍÂÓ˘¯Ù‹ÛÔ˘Ì ÂΛ, Ó’ ·ÎÔ‡Ûˆ, fiˆ˜¤Ú˘ÛÈ, ÙȘ ʈӛÙÛ˜ ÙˆÓ Î·ÚÔ˘˙ÈÒÓ, ÁÈ·Ù› ¤ÌÂÓ· ˆ˜ ¤¯Ô˘Ó ʈӋ Ù· ηÚ-Ô‡˙È·. EΛÓÔ˜ fi¯È ÎÈ fi¯È, ·ÌÂÙ¿ÂÈÛÙÔ˜. E̤ӷ ¤ÏÂÁ ÊÔ‚ÈÙÛÈ¿ÚË, fï˜ ·˘Ùfi˜ÊÔ‚fiÙ·Ó ›Ûˆ˜ ÈÔ Ôχ.

°È· fi,ÙÈ ·ÍÈÒıËη Ó· ˙‹Ûˆ ÛÙÔ ÌÔÛÙ¿ÓÈ ÙÔ˘ ı›Ԣ ¶·Ó·ÁÈÒÙË ‰ÂÓ ‚Ú›ÛΈ·ÓÙ›‚·ÚÔ Û ϤÍÂȘ Ô‡Ù ÙÒÚ·. Aı¿ÌˆÙË Ë ·›ÛıËÛË ÂΛÓË, ÎÈ ·˜ ¤Ú·Û·Ó Û·-Ú¿ÓÙ· Î·È Ï¤ÔÓ ÂÓÈ·˘ÙÔ›. £·ÚÚÒ ˆ˜ ÌÔ˘ ·ÔηχÊıËΠÂΛ, ÚÒÙË ÊÔÚ¿, Ô̇¯ÈÔ˜ ·ÏÌfi˜ Ù˘ ʇÛ˘, ÙÔ ı·‡Ì· Ù˘. K·È ÙÔ ·ÎÔ‡ÌËÛ· ÙÔ ÌÂÁ·ÏÂÈ҉˜ ı·‡-Ì·, ÌÈÎÚfi ·È‰›, Ì ٷ ›‰È· ÌÔ˘ Ù· ¯¤ÚÈ·, ‚ÈÒÓÔÓÙ¿˜ ÙÔ ÙfiÙÂ, fiˆ˜ Î·È ÙÒÚ· ¿Ï-ψÛÙÂ, ̤۷ ·fi ÛΤ„Ë Î·È ‰È¿ıÂÛË Ì˘ıÈ΋, ·Ú·Ì˘ıÈ΋. °È· Ó· Ê˘Ï¿ÍÔ˘Ì Ӈ-¯Ù· ÙÔ ÌÔÛÙ¿ÓÈ Ì ›¯Â ¿ÚÂÈ Ì·˙› ÙÔ˘ Ô ı›Ԙ ¶·Ó·ÁÈÒÙ˘. MÂÁ¿ÏË ¯¿ÚË. MÔ-Û¯Ô‚ÔÏÔ‡ÛÂ Ô ÙfiÔ˜ Ì˘ÚÈÛÙÈο ‚ÔÙ¿ÓÈ·, ıÂÚÈṲ̂ÓÔ ÛÙ¿¯˘, ηÏÔηÈÚÈÔ‡ ·ÁÏ·˚-Ṳ̂ÓÔ ÛÒÌ·. °Ú‡ÏÔÈ, ˘ÁÔÏ·Ì›‰Â˜. KÈ ÂΛ Ô˘ Ì ¿ÏˆÓ ÁÏ˘Î¿ Ô ‡ÓÔ˜, ̤۷ÛÙËÓ ÎÔÛÌÈ΋ ËÛ˘¯›·, ÙË ÊÂÁÁ·ÚfiÏÔ˘ÛÙË, ¿Ú¯ÈÛÂ Ë Û˘Ìʈӛ· ÙˆÓ Î·ÚÔ˘˙ÈÒÓ.KÚ·Î, ÎÚ¿·Î, ÎÚ·Î ÎÚ·Î, ÎÚ¿·Î, ÎÚ·Î... ·’ fiϘ ÙȘ ÁˆÓȤ˜ ÙÔ˘ ÌÔÛÙ·ÓÈÔ‡. «E›Ó·ÈÙ· ηÚÔ‡˙È· Ô˘ ÌÂÁ·ÏÒÓÔ˘Ó, ÌË ÊÔ‚¿Û·È», ¤Û¢Û ӷ Ì ηıËÛ˘¯¿ÛÂÈ Ô ı›-Ô˜, Ô˘ ηٿϷ‚ ÙË Û·ÛÙÈÌ¿Ú· ÌÔ˘. M’ ¤ÎÏÂÈÛ ÛÙËÓ ·ÁηÏÈ¿ ÙÔ˘, ‹Ú ÙÔ ¯¤ÚÈÌÔ˘ Î·È Û·‚ÔÓÙ·˜ ÙÔ ·ÎÔ‡ÌËÛ ¿Óˆ Û’ ¤Ó· ηÚÔ‡˙È, Û‚·ÛÙÈο, Ì ÙÔ ‰¤Ô˜ÙÔ˘ ÈÛÙÔ‡ Ô˘ ÙÚ¤ÌÂÈ ÙËÓ ÈÂÚÔÛ˘Ï›·, ÁÈ·Ù› ‰ÂÓ Î¿ÓÂÈ, ÌÔ˘ › ÛÈÁ·Ó¿, Ó’ ·ÁÁ›-˙ÔÓÙ·È ÛÙÔ ÊÔ‡ÛΈ̿ ÙÔ˘˜, Ì·Ú·˙È¿˙Ô˘Ó. ¢Â‡ÙÂÚÔ Í¿ÊÓÈ·ÛÌ·. TÔ Î·ÚÔ‡˙È ·Ó¿-Û·ÈÓÂ, ›¯Â „˘¯‹, ·ÏÏfiÙ·Ó ÙÔ Î·ÚÔ‡˙È. KÚ·Î, ÎÚ¿·Î, ÎÚ·Î ÎÚ·Î. A›ÛÙ¢ÙÔ! K·-

H Kαρπο�ζι-φαναρ�κι σε δ�νδρο. Eργο της E�ηςTσακνι� απ την εικονογρ�φηση του παραμυθιο�της Φωτειν�ς Φραγκο�λη «Tο μισ πιθ�ρι».

«¶Ú¿ÛÈÓÔ ÙÔ ÌÔÓ·ÛÙ‹ÚÈ,ÎfiÎÎÈÓ˜ η̿Ú˜,Ì·‡ÚÔÈ Î·ÏÔÁ¤ÚÔÈ.TÈ Â›Ó·È;»

30 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1

ÌÈ¿ ÏÔÁÈ΋ ÂÍ‹ÁËÛË ‰ÂÓ ‹Ù·Ó, ‚¤‚·È·, ÙfiÙ ÈηӋ Ó· ÌÂÙÚËı› Ì ÙÔ ÙÂÙÚ¿¯ÚÔÓÔÌfiÈ ÌÔ˘. MÔ˘ ’¯Â ÎÔÏÏ‹ÛÂÈ ÛÙÔ Ì˘·Ïfi ˆ˜ Ù· ηÚÔ‡˙È· ÌÈÏÔ‡Ó Î·È ÙÚ·ÁÔ˘‰¿-ÓÂ Û·Ó ÂÌ¿˜, Û·Ó Ù· Ô˘ÏÈ¿ Î·È Ù· Ù˙ÈÙ˙›ÎÈ·. Ö˜ ÌÔÚ› –ÁÈ·Ù› fi¯È;– Î·È Ó· ÎÚ˘-‚fiÙ·Ó Î¿ÔÈÔ˜ ̤۷ ÛÙÔ Î·ÚÔ‡˙È, Ó· ‚ڋΠηٷʇÁÈÔ ÂΛ, Ó· ‹Ù·Ó Ê˘Ï·ÎÈ-Ṳ̂ÓÔ˜ ›Ûˆ˜, Ì·ÁÂ̤ÓÔ˜ ·fi ηÎÈ¿ Ì¿ÁÈÛÛ·. °È’ ·˘Ùfi, ÂΛÓÔ ÙÔÓ Î·ÈÚfi, οı Ԣ¤‚Ï· Ó· Ì‹ÁÔ˘Ó ÙÔ Ì·¯·›ÚÈ Û ηÚÔ‡˙È, ÎÚ·ÙÔ‡Û· ÙËÓ ·Ó¿Û· ÌÔ˘, ÊÔ‚Ô‡-ÌÂÓÔ˜ ÌË ÎÈ ·ÎÔ˘ÛÙ› ηӤӷ «ˆ¯!»

TË Ó˘¯ÙÂÚÈÓ‹ Û˘Ìʈӛ· ÙˆÓ Î·ÚÔ˘˙ÈÒÓ Ô˘ ¤˙ËÛ·, ¿·Í, ÌÈÎÚfi˜ ÛÙË §‹ÌÓÔ,ÙË ‚ڋη ‡ÛÙÂÚ· ·fi ¯ÚfiÓÈ· ÂÓ˘Ê·Ṳ̂ÓË ÛÙȘ ·È‰ÈΤ˜ ·Ó·ÌÓ‹ÛÂȘ Î·È ÙÔ˘ K·-˙·ÓÙ˙¿ÎË, AÓ·ÊÔÚ¿ ÛÙÔÓ °ÎÚ¤ÎÔ, ÂÓfiÙËÙ· I’, ÙÈÙÏÔÊÔÚÔ‡ÌÂÓË «™Ê·Á‹». KÈ ÂΛÓԘ̒ ¤Ó·Ó Ì¿ÚÌ· ÙÔ˘ Ó‡¯Ù· Û ÌÔÛÙ¿ÓÈ, ÎÚËÙÈÎfi. §ÈÁfiÏÔÁË ÌÓ›·, ¯ˆÚ›˜ ı·˘-Ì·ÛÙÈο ÎÈ ÂÍ¿ÚÛÂȘ. M ͿÊÓÈ·Û ÁÏ˘Î¿, ˆÛÙfiÛÔ, Ô˘ ʈӋÂÛÛ˜ ÂÈÎfiÓ˜ ÙÔ˘ÌÔÛÙ·ÓÈÔ‡ ·’ ÙȘ ‰˘Ô ¿ÎÚ˜ ÙÔ˘ AÈÁ·›Ô˘ ‰¤Ó·Ó ¤ÙÛÈ ÛÙ·˘ÚÔ‚ÂÏÔÓÈ¿. KÈ ‹Úı·ÓÌ ÙÔÓ Î·ÈÚfi Ó· ÚÔÛÙÂıÔ‡Ó ÓÔÛÙ·ÏÁÈο Û’ ·˘Ù¤˜ ÔÈ Î·Ù·ı¤ÛÂȘ Ê›ÏˆÓ Î·È ÁÓˆ-ÛÙÒÓ Ô˘ ÎÔ˘‚·ÏÔ‡Ó ÛÙȘ ·ÔÛ΢¤˜ ÙÔ˘˜ ‚Ȉ̤ÓË ‡·ÈıÚÔ.

M ‚·ı˘Ú¿ÛÈÓË ÊÏÔ‡‰·, ۯ‰fiÓ Î˘·ÚÈÛÛ›, ı˘Ì¿Ì·È Ù· ηÚÔ‡˙È· ÙÔ˘ ÌÔ-ÛÙ·ÓÈÔ‡ Ì·˜ – Ë ÓÙfiÈ· ÔÈÎÈÏ›·, Ë ÏËÌÓÈ¿. KÈ ‹Ù·Ó ÌÈÎÚ¿ Ù· ÈÔ ÔÏÏ¿, Û¯‹Ì·-ÙÔ˜ ÛÊ·ÈÚÈÎÔ‡, ÌÂÁ¿ÏÔÈ ÛfiÚÔÈ, Ì·‡ÚÔÈ Î·ÙÚ¿ÌÈ, Û¿Úη ÎfiÎÎÈÓÔ Ù˘ ʈÙÈ¿˜, ηÈ̤ÏÈ, ÂÙÈ̤˙È. A˘Ù¿ ‹Ù·Ó Ù· ·Ú·Ì˘ı¤ÓÈ· ÌÔ˘ ηÚÔ‡˙È·, Ô˘, fiÙ·Ó Ù· Ú›¯Ó·ÌÂÛÙÔ ËÁ¿‰È Ì·˜ Ì ÙÔÓ ÎÔ˘‚¿ ÁÈ· Ó· ÎÚ˘ÒÛÔ˘Ó, ¤Û΢‚· ¿Óˆ ·’ ÙË Ï›ıÈÓË «Ô-‰È¿» ÙÔ˘ Î·È ÊÒÓ·˙· ·ÂÈÏËÙÈο ÛÙ· Ó‡̷ٷ Ô˘ ηÙÔÈÎÔ‡Û·Ó Ì¤Û· ÛÙÔ ÛÎÔ-ÙÂÈÓfi ÓÂÚfi: «M’ ·ÎÔ‡ÙÂ; EÈÈÈ... K·Ó›˜ ÌË Ù’ ·ÎÔ˘Ì‹ÛÂÈ!» MfiÓÔ Ô˘ ·fiÚËÛ· ÎȤ¯·Û· ÏÈÁ¿ÎÈ ÙÔ Ì¤ÙÚÔ Û·Ó ·ÓÙ›ÎÚÈÛ· ÂΛÓÔ ÙÔ Î·ÏÔη›ÚÈ, ÚÒÙË ÌÔ˘ ÊÔÚ¿,ηÚÔ˘˙¿Ú˜ Ù˘ KÂڷً̈˜, Ô˘ ÙȘ ÍÂÊfiÚÙˆÓ ÛÙÔ ÏÈÌ¿ÓÈ Î¿ı ÙfiÛÔ ¤Ó·Î·˝ÎÈ ·’ ÙËÓ K·‚¿Ï·. ™›ÁÔ˘Ú· ÌÔ˘ ’‰ˆÛÂ Ë Û‡ÁÎÚÈÛË ‰˘Ó·Ù¤˜ ÙÛÈÌȤ˜, Ì’ ¤Î·-Ó ӷ ˙ËϤ„ˆ, fï˜ ‰ÂÓ Î·Ù·‰¤¯ÙËη Ó’ ·ÁÁ›Íˆ Ù· ÍÂÓÈο, Ô‡Ù ‰ÔΛ̷۷ ÙËÁ‡ÛË ÙÔ˘˜. Eηӷ ÎÈfiÏ·˜ ˆ˜ ‰ÂÓ Ù· ’¯· ‰ÂÈ, Ù· ÂÚÈÊÚÔÓÔ‡Û·, ·ÊÔ‡ ÛÙË ÁÂÈ-ÙÔÓÈ¿ ·ÁfiÚ·˙·Ó fiÏÔÈ Ù· ‰Èο Ì·˜ ηÚÔ‡˙È·, Ô˘, fiˆ˜ ϤÁ·Ó, Î·È ÈÔ ÊÙËÓ¿‹Ù·Ó Î·È ÈÔ ÓfiÛÙÈÌ·.

M·ÓÈ҉˘ ÙˆÓ Î·ÚÔ˘˙ÈÒÓ, ÙÒÚ· Ô˘ ÙÔ ÛΤÊÙÔÌ·È, Á›ÓÂÙ·È, Ϥˆ, ηÓ›˜ ÁÈ·ÙÚÂȘ ΢ڛˆ˜ ÏfiÁÔ˘˜: ¶ÚÒÙÔÓ, ÁÈ· ÙË ¯˘ÌÒ‰Ë Á‡ÛË ÙÔ˘˜, Ù· ıÂ˚ο ˙Ô˘ÌÈ¿, Ô˘Â›Ó·È Èηӿ Ó· Ó›ÍÔ˘Ó Ì˜ ÛÙË Áχη ԢΠÔÏ›ÁÔ˘˜ ıÂÚÈÓÔ‡˜ ηËÌÔ‡˜ Î·È ÓÙ¤Ú-ÙÈ·, Î·È Ó· ·Ú‰Â‡ÛÔ˘Ó, ηٿ ÂÚ›ÛÙ·ÛË, ÙÔÓ ›ÌÂÚÔ ÙÔÓ ·Ó‹ÌÂÚÔ. °È· ÙȘ ÂÈηÛÙÈ-Τ˜ ÙÔ˘˜ ·ÚÂÙ¤˜, ‡ÛÙÂÚ·, Î·È ÙËÓ ·Ï¤ÁÚ· fi„Ë ÙÔ˘˜, Ô˘ ı˘Ì›˙ÂÈ ¯ÔÚ‡ÙÚÈ· ÊÏ·-̤ÓÎÔ, ·ÓËÁ‡ÚÈ Ì ‚ÂÁÁ·ÏÈο ÎfiÎÎÈÓÔ˘, Ì·‡ÚÔ˘, Ú¿ÛÈÓÔ˘. K·È, ÙÚ›ÙÔÓ, ÁÈ· ÙȘÌӋ̘, ‚¤‚·È·, Î·È ÙÔ˘˜ Û˘Ì‚ÔÏÈÛÌÔ‡˜ Ô˘ ÎÔ˘‚·Ï¿Ó – Û¯ÔÏÈΤ˜ ·‡ÛÂȘ, η-ÏÔηÈÚÈ¿ÙÈÎË ·ÓÂÌÂÏÈ¿, ·È¯Ó›‰È·, ÏËÛÌÔÓ‹, ¤ÚˆÙ·˜ ·Á¯›·ÏÔ˜ ÎÈ ¿ÏÏ· ÙÂÚÓ¿,ˆÊ¤ÏÈÌ· Î·È ÌË. OÈ ›‰ÈÔÈ ÙÔ‡ÙÔÈ ÏfiÁÔÈ ¤Î·Ó·Ó ÎÈ Â̤ӷ Ì·ÓÈÒ‰Ë ÙˆÓ Î·ÚÔ˘˙ÈÒÓ.Ö˜, ÎÈ ¤Ó·˜ ٤ٷÚÙÔ˜ ÏfiÁÔ˜, ·ÎfiÌË ÈÔ Ôχ: H ¿ÓÂÛ‹ ÙÔ˘˜ Ó· ΢ÏÔ‡Ó Ì¤Û·ÛÙ· ·Ú·Ì‡ıÈ·, Ó· ÌÔ˘ ÁÂÓÓ¿Ó ·Ú·Ì‡ıÈ·, ·È‰ÈfiıÂÓ, ·’ Ù· ÌÔÛÙ¿ÓÈ· Ù˘ ÓË-ÛÈÒÙÈ΢ ·ÙÚ›‰·˜ ÌÔ˘ ̤¯ÚÈ ÙËÓ Û‹ÌÂÚÔÓ Ë̤ڷÓ. K·ÚÔ‡˙È· Î·È ÌÔÛÙ¿ÓÈ·Ê˘ÙÚÒÓÔ˘Ó Û˘¯Ó¿ ÛÙȘ ÛÂÏ›‰Â˜ ÌÔ˘. AÂÈı·Ï‹ ϤÔÓ, Î·È ÂÓ›ÔÙ ·˘ÙÔÊ˘‹. ¶Úfi-ÛÊ·Ù· Ì¿ÏÈÛÙ·, Û ÌÈ· ·Ú·Ì˘ı¤ÓÈ· ÈÛÙÔÚ›·, Ì ٛÙÏÔ O ÎϤÊÙ˘ ÙˆÓ Î·ÚÔ˘˙ÈÒÓ,ÊÚfiÓÙÈÛ· Ó· ·Ó·ÏËÊı› ÌÈ· Ì·ÁÈ΋ ηÚÔ˘˙È¿ ¿Óˆ ·’ ÙËÓ ÎÔÛÌÔÏ¿ÏËÙË ¶fi-ÏË, Ô˘ Â›Ó·È ¯ÙÈṲ̂ÓË ÛÙÔ ÛÌ›ÍÈÌÔ AÓ·ÙÔÏ‹˜ Î·È ¢‡Û˘. N· ʇÂÙ·È Ë Î·ÚÔ˘˙È¿Û ۇÓÓÂÊÔ, Ó· οÓÂÈ ÂΛ „ËÏ¿ ¤Ó· Î·È ÌÔÓ·‰ÈÎfi ηÚÔ‡˙È, ıÂfiÚ·ÙÔ, ÎÚÂÌ¿ÌÂ-ÓÔ, ÈÛÎȈÙÈÎfi, ÙfiÛÔ ÌÂÁ¿ÏÔ Ô˘ ¤ÊÙ·ÓÂ, ϤÂÈ, ÁÈ· Ó· ¯ÔÚÙ¿ÛÔ˘Ó, ¤Ó·Ó ÔÏfiÎÏËÚÔA‡ÁÔ˘ÛÙÔ, ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ Ù˘ ¶fiÏ˘ ÎÈ fiÏÔÈ ÔÈ ÂÚ·ÛÙÈÎÔ› Ù·ÍÈ‰Â˘Ù¤˜, ¤ÌÔÚÔÈ, Ó·˘-ÙÈÎÔ›, Ú·Ì·ÙÂ˘Ù¿‰Â˜.

™ÙˆÓ ηÚÔ˘˙ÈÒÓ ÙË ı¤·, in corpore ‹ ÂÓ Ù¤¯ÓË, ‰ÂÓ ·ÓÙÈÛÙ¤ÎÔÌ·È. K·ı˘ÛÙÂÚÒÛ˘Ó‹ıˆ˜, ÁÈ· ¤Ó· Û¯fiÏÈÔ Û ÎÚ˘ÊÔ‡˜ Î·È Ê·ÓÂÚÔ‡˜ Û˘Ì‚ÔÏÈÛÌÔ‡˜, ÁÈ· ·ÔÙ›ÌË-ÛË Ù˘ ÂÈηÛÙÈ΋˜ ÙÔ˘˜ ·˘Ù¿ÚÎÂÈ·˜ Î·È ·˘Ù·Ú¤ÛÎÂÈ·˜. T· ηÚÔ‡˙È· ÙÔ˘ MfiÚ·-ÏË Î·È ÙÔ˘ T¤ÙÛË, ÚÈÓ ‹ ÌÂÙ¿ ÙË ı˘ÛÈ·ÛÙ‹ÚÈ· ÛÊ·Á‹. TÔ˘ TÛfiÎÏË Ù· ÚÔÎÏËÙÈ-ο ηÚÔ‡˙È· Ô˘ ¤ÊÙÔ˘Ó ÛÙÔ ¿ÙˆÌ· ÎÈ ÂÎÚ‹ÁÓ˘ÓÙ·È, ¯ÚÒÌ·Ù· Î·È ˙Ô˘ÌÈ¿.K·ÚÔ‡˙È· ÙÔ˘ º·ÛÈ·ÓÔ‡ Î·È ÙÔ˘ ºÂȉ¿ÎË. H ʤٷ ÙÔ Ï·¯Ù·ÚÈÛÙfi ηÚÔ‡˙È Ô˘Â¤ÏÂÍÂ Ô TÛ·ÚÔ‡¯Ë˜ Û·Ó ÚfiÛıÂÙÔ ¤Ì‚ÏËÌ· ÙÔ˘ ÚÔÛˆÔÔÈË̤ÓÔ˘ £¤ÚÔ˘˜,ÌÚÔÛÙ¿ ÛÙÔÓ ËÏÈÔη̤ÓÔ Ó¤Ô, ÙÔÓ ‰Ú·ÓÔÊfiÚÔ, Ì ÙÔ Ï¢Îfi Ûˆ‚ڷοÎÈ. KÈ ¿Ï-Ï· ·Ì¤ÙÚËÙ· ηÚÔ‡˙È·, ̤¯ÚÈ ÂΛӷ Ô˘ ›‰·Ì Û ʈÙÔÁÚ·Ê›· Ù˘KA£HMEPINH™, 28 IÔ‡ÓË ÂÓÂÛÙÒÙÔ˜ ¤ÙÔ˘˜, Ì ÙÔÓ ÌÈÎÚfi ¶·Ï·ÈÛÙ›ÓÈÔ Ó· ÎÔÈÌ¿-Ù·È ·Ó¿ÛÎÂÏ· ¿Óˆ ÙÔ˘˜, ÔÓÂÈÚ¢fiÌÂÓÔ˜ –ÁÈ·Ù› fi¯È;– ¤Ó· ÂÈÚËÓÈÎfi ÌÔÛÙ¿ÓÈ.Ö˜ ·’ fiÏ· Ù˘ Ù¤¯Ó˘ ÚÔ·ÈÚÔ‡Ì·È ÙÔ˘ ·ÏÈÔ‡ Û˘ÌÊÔÈÙËÙ‹ ÌÔ˘ ηÚÔ‡˙È·Î·È ÌÔÛÙ¿ÓÈ·, ÙÔ˘ XÈÒÙË ¢‹ÌÔ˘ A‚‰ÂÏÈÒ‰Ë, ÁÈ· ÙËÓ ·Ú·Ì˘ı¤ÓÈ· ÛÙfiÊ· ÙÔ˘˜,ÙËÓ ·˘ıÂÓÙÈÎfiÙËÙ· Ì·ÙÈ¿˜ Î·È Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·ÙÔ˜, ÁÈ· ÙËÓ ÔÈËÙÈ΋ ÁÚ·Ê‹ ÛÙȘ Ù·È-ӛ˜ ÙÔ˘ Aı¤ÌÈÙÔ˜ Û˘Ó·ÁˆÓÈÛÌfi˜, Ô˘ ›‰· ÙÔ ’86, ηÈ, ÚfiÛÊ·Ù·, H ·ÚÈÓ‹ Û‡Ó·-

ÍË ÙˆÓ ·ÁÚÔÊ˘Ï¿ÎˆÓ.TÂÏÂ˘Ù·›· ÊÔÚ¿ Ô˘ ·ÍÈÒıËη Ó· ·Ù‹Ûˆ Û ÌÔÛÙ¿ÓÈ ‹Ù·Ó ÚÈÓ ‰¤Î· ¯Úfi-

ÓÈ·, ‰ÒÚÔ, ı·ÚÚ›˜, ÙÔ˘ ÂÎÓ¤ÔÓÙÔ˜ A˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘. AÓ·Ûηʤ˜ ÛÙËÓ ·Ú¯·›· HÏȉ·ÙfiÙÂ. AÓ‚·›ÓÔÓÙ·˜ οÔÈÔ ·fiÁÂ˘Ì·, ·Ú¤· Ì ÙËÓ Aı· Î·È ÙÔÓ N›ÎÔ °È·ÏÔ‡ÚË,ÙËÓ ÚÔ¤ÎÙ·ÛË ÙÔ˘ Eڇ̷ÓıÔ˘ ÚÔ˜ ‰˘ÛÌ¿˜, ÙËÓ ·Ú’ OÌ‹Úˆ øÏÂÓ›·Ó ¤ÙÚ·Ó,Ì·˜ ·ÔηχÊıËΠÔÏfiÙÂÏ· ·ÚfiÛÌÂÓ·, ÂΛ „ËÏ¿ ÛÙÔ ‚Ô˘Ófi, ¤Ó· ı·˘Ì·ÛÙfiÌÔÛÙ¿ÓÈ! OÚÌËÛ· Û·Ó ÌÈÎÚfi ·È‰› ÎÈ ¿Ú¯ÈÛ· Ó· ·›ÚÓˆ ÛÙËÓ ·ÁηÏÈ¿ ÌÔ˘, ÁÔ-Ó·Ù›˙ÔÓÙ·˜, ¤Ó· ¤Ó· Ù· ÚÈÁ¤ ηÚÔ‡˙È·. T· ıÒ¢·, Ù·Í›‰Â˘· Ì ÙȘ ¯Ô‡ÊÙ˜ ÌÔ˘Û ÔÈΛ˜ η̇Ϙ, ÎÈ ‹ÌÔ˘Ó Â˘‰·›ÌˆÓ, ηıÒ˜ Ì·ÚÙ˘Ú› ·„¢‰Ò˜ Î·È Ë Ì·˘Úfi-·ÛÚË ÊˆÙÔÁÚ·Ê›· Ô˘ ÙÚ¿‚ËÍÂ Ë Aı·.

K·È Ϥˆ ÙÒÚ·: OÏÔ Î·È ÈÔ Ôχ ÌÔ˘ Á›ÓÂÙ·È, Ì ÙÔÓ Î·ÈÚfi, ÂÔ›ıËÛË ˆ˜, ·Ó¤Î·ÓÂ Ô £Âfi˜ Ù· ηÚÔ‡˙È· ÛÙÚÔÁÁ˘Ï¿, Â›Ó·È ÁÈ· Ó· ΢ÏÔ‡Ó ÛÙ· ·Ú·Ì‡ıÈ·, ·’ÙÔ ‰ÈÎfi ÌÔ˘ ÙÔ Ì˘·Ïfi ¤ˆ˜ Ù· ¤Ú·Ù· Ù˘ ÔÈÎÔ˘Ì¤Ó˘. °È’ ·˘Ùfi, ·˜ Û˘Á¯ˆÚ¤ÛÂÈ Ô£Âfi˜ ÙÔ˘˜ ·ÓÂÚˆÙÈÎÔ‡˜ I¿ˆÓ˜, ÙÔ˘˜ ÈÂÚfiÛ˘ÏÔ˘˜. °È· ÙËÓ ÚfiÛÊ·ÙË Î˘‚ÔÔ›Ë-ÛË ÙˆÓ Î·ÚÔ˘˙ÈÒÓ ·˜ ÙÔ˘˜ Û˘Á¯ˆÚ¤ÛÂÈ...

H «Σου ’ρχεται να τα φας». Tου Aλ�κου Φασιανο�.Συλλογ� Πιερ!δη.

H «Eκρηγνυμενα καρπο�ζια». Tου K"στα Tσκλη. Συλλογ� Πιερ!δη.

H Kαρπο�ζια. Tου Γι�ννη Mραλη. Λ�δι σε μουσαμ� 40x40 εκ. Aν�κει στον καλλιτ�χνη.

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1 31

Mν�μη σεισμο.Φαιν�μενα και ερμηνε�ες

Tου Nπ∫√§∞√À °. ¶√§πΔ√À

Aναπλ. Kαθηγητο� της Φιλοσοφ�ας της Φιλοσοφικ�ς Σχολ�ς

του Πανεπιστημ�ου Aθην�ν

¶APA TO OTI ‰È·Ê·›ÓÂÙ·È ·‰˘Ó·-Ì›· ηٷÓÔ‹Ûˆ˜ ÙˆÓ ‰˘Ó¿ÌÂ-ˆÓ ‹ Ì¿ÏÏÔÓ Ù˘ ‰˘Ó¿Ìˆ˜ Ô˘

ÎÈÓ› ÙÔ Û‡Ì·Ó, ·‰˘Ó·Ì›· ¤Î‰ËÏË ÛÂÏ›ÛÙ˜ fiÛ˜ ÂȯÂÈÚ‹ÛÂȘ ÂÚÌËÓ›·˜ÙˆÓ ÎÔÛÌÈÎÒÓ Ê·ÈÓÔ̤ӈÓ, Ë ÁË ıˆ-Ú‹ıËΠˆ˜ ÙÔ ÛÙ·ıÂÚfi ÛËÌÂ›Ô ·Ó·ÊÔ-Ú¿˜ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘: «¤‰Ô˜ ·ÛʷϤ˜ ·Â›»

ÙËÓ ÔÓÔÌ¿˙ÂÈ Ô HÛ›Ô‰Ô˜. H ·ÓÙ›ÏË„Ë·˘Ù‹ ‰ÂÓ ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È ÛÙ· ÔÌÔÏÔÁÔ˘-̤ӈ˜ ÂÎÙÂٷ̤ӷ fiÚÈ· ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡Ó‡̷ÙÔ˜, ·ÏÏ¿ ··ÓÙ¿Ù·È Î·È Û ¿Ï-ÏÔ˘˜ Ï·Ô‡˜. H ·Ô‰Ô¯‹ Ì¿ÏÈÛÙ· Ù˘¯Ú‹Ûˆ˜ ÙˆÓ æ·ÏÌÒÓ Î·Ù¿ ÙËÓ ÂÚ›Ô-‰Ô Ù˘ ¤Ûˆ ÊÈÏÔÛÔÊ›·˜ Û˘Ó¤ÙÂÈÓÂÒÛÙÂ Ë ·ÓÙ›ÏË„Ë ·˘Ù‹ Ó· ·ÓÂÈÛ·-¯ı›, Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· ·ÎÔ‡ÁÂÙ·È Î·-ıËÌÂÚÈÓÒ˜, Û οı EÛÂÚÈÓfi, ˆ˜ Ô£Âfi˜ Â›Ó·È «Ô ıÂÌÂÏÈÒÓ ÙËÓ ÁËÓ Â› ÙËÓ

·ÛÊ¿ÏÂÈ·Ó ·˘Ù‹˜». ¶ÚÔÊ·ÓÒ˜ ¤¯ÂÈ ÌÂ-Ù·ÙÔÈÛı› Ë ·ÓÙ›ÏË„Ë Ù˘ ¤Ûˆ ·fiÙËÓ ·ÓÙ›ÏË„Ë Ù˘ ¤Íˆ ÊÈÏÔÛÔÊ›·˜,·ÊÔ‡ ϤÔÓ Ë ÁË ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ·˘ÙÔ‰˘Ó¿-̈˜ ÙËÓ ·ÛÊ¿ÏÂÈ·, ·ÏÏ¿ ·˘Ù‹ Ù˘ ·-Ú¤¯ÂÙ·È ·fi ÙÔÓ £Âfi.

øÛÙfiÛÔ, ·˘Ùfi ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÙÔ ÁÓÒÚÈ-ÛÌ·, Ù˘ ·ÛÊ·Ï›·˜ Î·È Ù˘ ÛÙ·ıÂÚfi-ÙËÙÔ˜ ‰ËÏ·‰‹, ÌÔÈ¿˙ÂÈ Î·Ù¿ ηÈÚÔ‡˜Ó· ÌËÓ ÈÛ¯‡ÂÈ, ·ÊÔ‡, fi¯È Û ٷÎÙÔ‡˜‚¤‚·È· ¯ÚfiÓÔ˘˜, Ú¿ÁÌ· Ô˘ ÂÈÙ›ÓÂÈÙËÓ ·Ó·ÛÊ¿ÏÂÈ·, ̤ÚË Ù˘ Á˘ ÎÏÔÓ›-˙ÔÓÙ·È ·fi ÛÂÈÛÌÔ‡˜, ÂÍ·ÈÙ›·˜ ÙˆÓÔÔ›ˆÓ Ì¿ÏÈÛÙ· ÎfiÔÈ Î·È ı˘Û›Â˜ Λ-ÙÔÓÙ·È ˆ˜ ÂÚ›ȷ Î·È ¯¿ÓÔÓÙ·È ˙ˆ¤˜.

* * * H ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË Î¿ı ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜

Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È ·ÊÂÓfi˜ Ì ÙËÓ ÂÚÌËÓ›· Â-Ú› Ù˘ ·Ú¯‹˜ ÙÔ˘ ηÈ, ·Ê’ ÂÙ¤ÚÔ˘, ÌÂÙËÓ ÂÚÌËÓ›· ÂÚ› Ù˘ ÂχÛÂÒ˜ ÙÔ˘.M ·ÊÔÚÌ‹ ÏÔÈfiÓ ÌÈ· ˘fiÌÓËÛË ÛÂÈ-ÛÌÔ‡ Ë ÔÔ›· Á›ÓÂÙ·È ·fi ÙËÓ EÎÎÏË-Û›· ÙË 16Ë A˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘, ı· ÂȯÂÈÚËı›ÌÈ· ÎÚÈÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Ù˘ ·ÓÙÈÌÂÙˆ-›Ûˆ˜ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ Ê·ÈÓÔ̤ÓÔ˘ ·fiÙËÓ ¤Ûˆ ÊÈÏÔÛÔÊ›·, ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ËÔÔ›· ÛÙÔȯÂÈÔıÂÙÂ›Ù·È ·Ê’ ÂÓfi˜ ÌÂÙËÓ ˘fiÌÓËÛË Î·È ·Ê’ ÂÙ¤ÚÔ˘ Ì ÙËÓÂÚÌËÓ›· ÙˆÓ ÛÂÈÛÌÒÓ.

™ÙÔ˘˜ ‰Ò‰Âη Ì‹Ó˜ ÙÔ˘ ¤ÙÔ˘˜,Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔ EÔÚÙÔÏfiÁÈÔ Ù˘EÎÎÏËÛ›·˜ ÙÔ˘ ™ˆÊÚÔÓ›Ô˘ E˘ÛÙÚ·-ÙÈ¿‰Ô˘, Á›ÓÔÓÙ·È ÂÓ Û˘Ófiψ ÔÎÙÒ˘ÔÌÓ‹ÛÂȘ ÛÂÈÛÌÒÓ, ÁÂÁÔÓfi˜ Ô˘Û˘ÓÙ›ÓÂÈ ÛÙËÓ Â̤‰ˆÛË Ù˘ ˘¿Ú-ÍÂÒ˜ ÙˆÓ, ·ÏÏ¿ Î·È ÙÔ˘ ·ÚÔfiÙÔ˘Ù˘ ÂΉËÏÒÛÂÒ˜ ÙˆÓ. AÚ¯‹˜ ÁÂÓÔ̤-Ó˘ ·fi ÙÔÓ ÚÒÙÔ Ì‹Ó· ÙÔ˘ ÂÎÎÏË-ÛÈ·ÛÙÈÎÔ‡ ¤ÙÔ˘˜, Á›ÓÂÙ·È ·Ó·ÊÔÚ¿

ÛÂÈÛÌÔ‡ ÙËÓ 25ËÓ ™ÂÙÂÌ‚Ú›Ô˘, Û˘-ÁÎÂÎÚÈ̤ӈ˜ ÂÓfi˜ ÛÂÈÛÌfi ÙÔ ¤ÙÔ˜438. AÎÔÏÔ˘ı› Ë ˘ÂÓı‡ÌËÛË Ù˘26˘ OÎÙˆ‚Ú›Ô˘, Ë̤ڷ ηٿ ÙËÓÔÔ›· ÙÔ 740 Û˘Ó¤‚Ë ¤Ó·˜ ›Û˘ϛ·Ó ηٷÛÙÚÂÙÈÎfi˜ ÛÂÈÛÌfi˜, ÙÔ˘ÔÔ›Ô˘ ÂËÎÔÏÔ‡ıËÛ·Ó ¿ÏÏÔÈ ÌÈÎÚfi-ÙÂÚÔÈ ÁÈ· ‰È¿ÛÙËÌ· ÔÏÏÒÓ ÌËÓÒÓ.MÈ· ÙÚ›ÙË ˘fiÌÓËÛË Á›ÓÂÙ·È ÙËÓ14ËÓ ¢ÂÎÂÌ‚Ú›Ô˘ Î·È ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÂÛÂÈÛÌfi Ô˘ ¤ÁÈÓ ÙÔ 557. TËÓ 9Ë I·-ÓÔ˘·Ú›Ô˘ Á›ÓÂÙ·È ÌÓ›· ÂÓfi˜ ÛÂÈÛÌÔ‡ÙÔ˘ 867. TÔÓ ›‰ÈÔ Ì‹Ó·, ÛÙȘ 26, Á›ÓÂ-Ù·È Î·È ¿ÏÏË ˘fiÌÓËÛË, ÂΛÓË ÙÔ˘ÛÂÈÛÌÔ‡ Ô˘ ¤ÁÈÓ ÛÙ· ÙÂÏÂ˘Ù·›·¯ÚfiÓÈ· ÙÔ˘ £ÂÔ‰ÔÛ›Ô˘. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·,ÙË 17Ë M·ÚÙ›Ô˘ ÌÓËÌÔÓ‡ÂÙ·È Ô ÛÂÈ-ÛÌfi˜ Ô˘ ¤ÁÈÓ ÙÔ ‰¤Î·ÙÔ ¤ÙÔ˜ (790;)Ù˘ ‚·ÛÈÏ›·˜ ÙÔ˘ KˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘¶ÔÚÊ˘ÚÔÁÂÓÓ‹ÙÔ˘. M›· ¿ÏÏË ˘fi-ÌÓËÛË Á›ÓÂÙ·È ÙËÓ 1ËÓ M·˝Ô˘, ·Ó·-ÊÂÚfiÌÂÓË Û ÛÂÈÛÌfi Ô˘ ¤ÁÈÓ ÙËÓË̤ڷ ·˘Ù‹ ÙÔ 1201. T¤ÏÔ˜, Ë Î·Ù·-ÛÙÚÂÙÈ΋ ‰‡Ó·ÌË ÙÔ˘ ÛÂÈÛÌÔ‡ ÂÍ·ÊÔÚÌ‹˜ Ù˘ ÌÓËÌÔÓ‡Ûˆ˜ ÙÔ˘ÔÔ›Ô˘ ÁÚ¿ÊÂÙ·È ÙÔ ·ÚfiÓ, Á›ÓÂÙ·ÈÙËÓ 16ËÓ A˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ Î·È ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·ÈÛ ÛÂÈÛÌfi ÙÔ˘ ¤ÙÔ˘˜ 542.

K·Ù¿ ÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·, ·ÏÏ¿ Î·È ÙË‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ ÂÚ›Ô‰Ô, ÂÈÎÚ·ÙÔ‡Û ˷ÓÙ›ÏË„Ë ÂÚ› ÙÔ˘ ΢ÎÏÈÎÒ˜ ÊÂÚÔ̤-ÓÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘, Ì¿ÏÈÛÙ· ÔÈ ÁÈÔÚÙ¤˜ Ô˘ÛËÌÂÈÒÓÔ˘Ó ÙËÓ Â·Ó¿ÏË„Ë ·ÏÏ¿ ηÈÙËÓ ˘fiÌÓËÛË ÛËÌ·ÓÙÈÎÒÓ ÁÈ· ÙËÓEÎÎÏËÛ›· ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ, Û˘ÓÙÂÏÔ‡Ó ÛÙˉȷÌfiÚʈÛË Ù˘ ·ÓÙÈÏ‹„ˆ˜ ·˘Ù‹˜.¶ÚÔÊ·ÓÒ˜ ÂÂȉ‹ Ë Â·Ó¿ÏË„Ë ÏÂÈ-ÙÔ˘ÚÁ› ˆ˜ ˘fiÌÓËÛË Î·È ·ÔÌÓËÌfi-Ó¢ÛË, ÂÓ Ù¤ÏÂÈ ‰Â ˆ˜ Ì¿ıËÛË, Ë ˘fi-ÌÓËÛË ÙˆÓ ÛÂÈÛÌÒÓ, ÂÓÙÂÙ·Á̤ÓË ÛÙÔÂÔÚÙÔÏfiÁÈÔ Ù˘ EÎÎÏËÛ›·˜, Û˘ÓÂÚÁ›ηıÔÚÈÛÙÈÎÒ˜ ÒÛÙ ӷ Â›Ó·È fiÏÔÈ ¤ÙÔÈ-ÌÔÈ ÁÈ· ÙËÓ ·ÚfiÛÌÂÓË ÂÌÊ¿ÓÈÛË ÙÔ˘Ê·ÈÓÔ̤ÓÔ˘.

H ·Ó·ÎÔ›ÓˆÛË Ù˘ ÂÔÚÙ‹˜ Á›ÓÂÙ·ÈηıËÌÂÚÈÓÒ˜ ÙÔ Úˆ› ÛÙËÓ ‰È¿ÚÎÂÈ·Ù˘ ·ÎÔÏÔ˘ı›·˜ ÙÔ˘ fiÚıÚÔ˘. K·Ù¿ ÙË16Ë A˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘, Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔ ™˘Ó·-Í¿ÚÈÔ Ù˘ Ë̤ڷ˜, «ÙË ·˘Ù‹ Ë̤ڷ»

ÌÓ‹ÌË «Á›ÓÂÙ·È Ù˘ Î·È ÌÂÙ¿ ÔÈÎÙÈÚÌÒÓ

ÂÂÓ¯ı›Û˘ ËÌ›Ó ÂÓ ÙÔȘ ηÈÚÔ›˜ ÂΛ-

ÓÔȘ ÊÔ‚ÂÚ¿˜ ·ÂÈÏ‹˜ ÙÔ˘ ÛÂÈÛÌÔ‡». TÔ‚¿ÚÔ˜ ÛÙËÓ ÚÔÎÂÈ̤ÓË ÂÚ›ÙˆÛË–·ÏÏ¿ Î·È ÛÙȘ ¿ÏϘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ–ÂÛÙÈ¿˙ÂÙ·È ÛÙÔÓ fiÚÔ ÔÈÎÙÈÚÌfi˜, Ô˘ÛËÌ·›ÓÂÈ ÂÏÂËÌÔÛ‡ÓË, ¢ÛÏ·Á¯Ó›·Î·È ¤ÏÂÔ˜. K·Ù¿ Û˘Ó¤ÂÈ· Ë ·ÂÈÏ‹ ÙÔ˘ÛÂÈÛÌÔ‡ ̆ ¿Ú¯ÂÈ Î·È ÂÓÂÚÁ›ٷÈ, fiÔÙÂÎ·È Û fiÔÈ· ¤ÎÙ·ÛË, ÏfiÁˆ Ù˘ ÊÈÏ·Ó-ıÚˆ›·˜, fiˆ˜ ϤÁÂÙ·È Û ¿ÏÏË ÂÚ›-ÙˆÛË, ‹ Ù˘ Â˘Û·Á¯Ó›·˜ ÙÔ˘ £ÂÔ‡.

IÛˆ˜ ‰ÈÂÚˆÙËı› οÔÈÔ˜ ·Ó ¤ÙÛÈ ÂÎ-‰ËÏÒÓÂÙ·È Ë Â˘ÛÏ·Á¯Ó›· ÙÔ˘ £ÂÔ‡.

™Â ηÈÚÔ‡˜ ÌÂȈ̤Ó˘ ›ÛÙˆ˜ Ë ̂ ˜¿Óˆ ·ÈÙÈÔÏÔÁ›· ‰Â Á›ÓÂÙ·È Â˘Îfiψ˜ ·-

Ú·‰ÂÎÙ‹. øÛÙfiÛÔ, ÂÂȉ‹ Ë ÔÌÔÏÔÁ›·Ù˘ ›ÛÙˆ˜ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ Î·È ÙË ÊÚ¿-ÛË ÂÚ› Ù˘ ˘¿Ú͈˜ ÙˆÓ ¿ÓÙˆÓ ÂÍ·ÈÙ›·˜ Ù˘ ‚Ô˘Ï‹Ûˆ˜ ÙÔ˘ £ÂÔ‡, ÙfiÙÂË ÂÚÌËÓ›· Â›Ó·È ÔÚı‹. OÙ·Ó Ù· ¿ÓÙ·Á›ÓÔÓÙ·È ˘fi ÙÔ˘ £ÂÔ‡, ÙfiÙÂ Î·È ÔÈÛÂÈÛÌÔ› ı· ÔÊ›ÏÔ˘Ó Û A˘ÙfiÓ ÙËÓ‡·ÚÍ‹ ÙˆÓ. TÔ fiÙÈ ÔÈ ÛÂÈÛÌÔ› Û˘ÓÙÂ-ÏÔ‡Ó ÛÙ· ηٷÛÙÚÂÙÈο ·ÔÙÂϤÛÌ·-Ù· Ô˘ ·ÓÂʤÚıËÛ·Ó ‰ÂÓ ÌÂÈÒÓÂÈ, η-Ù¿ ÙËÓ ¤Ûˆ ÊÈÏÔÛÔÊ›·, ÙËÓ ÚÔËÁÔ‡-ÌÂÓË ·Ô‰Ô¯‹, ÂÊ’ fiÛÔÓ ÔÈ ‚Ô˘Ï¤˜ ÙÔ˘˘„›ÛÙÔ˘ Â›Ó·È ·ÓÂÍȯӛ·ÛÙ˜. AÏÏ’ Ô‡-Ù Ì ÙÔÓ ÔÚıfi ÏfiÁÔ ¤Ú¯ÂÙ·È Û ۇ-

ÁÎÚÔ˘ÛË Ë ·Ô‰Ô¯‹ Ù˘ ¢ÛÏ·Á-¯Ó›·˜ ÙÔ˘ £ÂÔ‡ ˆ˜ ·ÊÂÙËÚ›·˜ ÙˆÓ ÛÂÈ-ÛÌÒÓ, ÂÊ’ fiÛÔÓ Ì¿ÏÈÛÙ· ‹‰Ë Ô ¶Ï¿-ÙˆÓ ˘ÂÛÙ‹ÚÈ˙ ˆ˜ Ô ÎfiÛÌÔ˜ ·˘Ùfi˜–fiˆ˜ Î·È Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È, ÚÔÛı¤-ÙÔÌ ÂÌ›˜– Â›Ó·È Ô Î¿ÏÏÈÛÙÔ˜ ÙˆÓ ÁÂ-

ÁÔÓfiÙˆÓ, Ô ‰Â (ÂÓÓ. £Âfi˜) Ô ¿ÚÈÛÙÔ˜ÙˆÓ ·ÈÙ›ˆÓ.

K·Ù¿ Û˘Ó¤ÂÈ·, Û‡Ìʈӷ ¿ÓÙÔÙÂÌ ÙË Û˘ÏÏÔÁÈÛÙÈ΋ Ù˘ ¤Ûˆ ÊÈÏÔÛÔ-Ê›·˜, fi,ÙÈ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› ÁÈ· ÙËÛˆÙËÚ›· ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘, ÂÊ’ fiÛÔÓ ·˘-Ùfi Ô˘ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ Î¿ı ÊÔÚ¿, ¤¯ÂÈ ·ÊÂ-ÙËÚ›· ÙËÓ ·Á·ıfiÙËÙ· ÙÔ˘ £ÂÔ‡.

H «Kαι σεισμ�ς μ�γας εγ�νετο...».Σκην� απ� την Aποκ�λυψη. Tοιχο-γραφ�α του 1637 στον εξων�ρθηκατης Mον�ς Ξενοφ�ντος, Aγιον Oρος.

32 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1

P O �γιος Φανοριος, εικ�να του ζωγρ�φου Aγγ�λου, περ. 1600. Π�τμος, να�ς Mεγ�ληςΠαναγ�ας (πηγ�: «Eικ�νες της Π�-τμου». Eκδ. Eθνικ�ς Tρ�πεζας της Eλλ�δος 1977).

Φανο�ριος,Tου º√πμ√À ¶π√ª¶π¡√À

Συγγραφα

§I°E™ KAI A™AºEI™ Â›Ó·È ÔÈ Âȉ‹ÛÂȘ·fi ÙË ÁÚ·Ù‹ ·Ú¿‰ÔÛË ÁÈ· ÙÔÓ‚›Ô ÙÔ˘ ·Á›Ô˘ º·ÓÔ˘Ú›Ô˘, fiˆ˜

¿ÏψÛÙ ‰ËÏÒÓÂÈ Î·È ÙÔ Û˘Ó·Í¿ÚÈ ÙÔ˘.™Â Ï‹ÚË Û˘Ìʈӛ· Ì ÙÔ fiÓÔÌ¿ ÙÔ˘, Ô¿ÁÈÔ˜ º·ÓÔ‡ÚÈÔ˜ Ê·ÓÂÚÒıËΠͷÊÓÈοÌÂÙ¿ ÙÔ 1350 ÛÙË Pfi‰Ô, ÌÈ·Ó 27Ë A˘-ÁÔ‡ÛÙÔ˘, ÔfiÙÂ Î·È ÁÈÔÚÙ¿˙ÂÙ·È ¤ÎÙÔÙÂ.¶ÈÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, ÙËÓ Ë̤ڷ ÂΛÓË‚Ú¤ıËÎÂ Ù˘¯·›· Ë ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ ÙfiÙ ·-ÓÙÂÏÒ˜ ¿ÁÓˆÛÙÔ˘ ·Á›Ô˘ ÛÙ· ÂÚ›ȷÌÈ·˜ ÂÎÎÏËÛ›·˜. K·ıÒ˜ ÂÈÛ··˙·Ó ÔÈTÔ‡ÚÎÔÈ Ù›¯Ë Ù˘ ÔÏÈÙ›·˜, ÔÈ ÂÚÁ¿Ù˜‚Ú‹Î·Ó ÛÙ· ¯·Ï¿ÛÌ·Ù· ÌÈ· ·Ï·È¿ ÂÎ-ÎÏËÛ›· Ì Êı·Ṳ́Ó˜ ÂÈÎfiÓ˜. MÂٷ͇·˘ÙÒÓ ‚Ú¤ıËÎÂ Î·È ÌÈ· ÛÙËÓ ÔÔ›· Ô ÌË-ÙÚÔÔÏ›Ù˘ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ N›ÏÔ˜ (1355-1369) ‰È¿‚·Û ÙËÓ ÂÈÁÚ·Ê‹ «AÁÈÔ˜ º·-ÓÔ‡ÚÈÔ˜». AÓ Î·È Ô ¿ÁÈÔ˜ ·˘Ùfi˜ ‹Ù·Ó¿ÁÓˆÛÙÔ˜, Ô ‰ÂÛfiÙ˘ ·Ó·Î·›ÓÈÛ ÙËÓÂÚÂȈ̤ÓË ÂÎÎÏËÛ›· Î·È Î·ıȤڈÛÂÁÈÔÚÙ‹ ÙËÓ Ë̤ڷ ‡ÚÂÛ˘ Ù˘ ÂÈÎfiÓ·˜.EÙÛÈ ·¤‚Ë Ë Pfi‰Ô˜ ΤÓÙÚÔ Ù˘ Ï·ÙÚ›-·˜ ÙÔ˘ ·Á›Ô˘ º·ÓÔ˘Ú›Ô˘, fiÔ˘ ·Ó·Ê¤ÚÔ-ÓÙ·È ÔÏÏ¿ ı·‡Ì·Ù¿ ÙÔ˘.

°Ú‹ÁÔÚ· Ë Ï·ÙÚ›· ÙÔ˘ ·ÏÒıËΠÛÙ·¢ˆ‰ÂοÓËÛ·, ÙËÓ KÚ‹ÙË, ÙËÓ K‡ÚÔ, ÙËX›Ô, ÙË §¤Û‚Ô ÎÈ ¤ÂÈÙ· Î·È ÛÙËÓ ˘fiÏÔÈ-Ë EÏÏ¿‰·, Û ‚·ıÌfi Ô˘ Ô ¿ÁÈÔ˜ º·ÓÔ‡-ÚÈÔ˜ Ó· Â›Ó·È Û‹ÌÂÚ· ¤Ó·˜ ·fi ÙÔ˘˜ Ï·Ô-ÊÈϤÛÙÂÚÔ˘˜ ·Á›Ô˘˜ Ù˘ EÎÎÏËÛ›·˜ Ì·˜.

OÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÂȉÈÎfiÙÂÚ· ÙË Ï·ÙÚ›· ÙÔ˘·Á›Ô˘ ÛÙËÓ KÚ‹ÙË, fiÔ˘ ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È È‰È-·›ÙÂÚ· ¤ÓÙÔÓË, Ë ÚÒÙË Ì·ÚÙ˘Ú›· Ù˘ÛÙÔ ÓËÛ› ÂÓÙÔ›˙ÂÙ·È Ì ÙËÓ ÚÔÛı‹ÎËÙÔ 1426 ÂÁοÚÛÈÔ˘ ÎÏ›ÙÔ˘˜ ÛÙË MÔÓ‹B·ÏÛ·ÌÔÓ¤ÚÔ˘ (Ó˘Ó BÚÔÓÙËÛ›Ô˘), ÛÙÔÓÓÔÌfi HÚ·ÎÏ›Ԣ, ÙÔ ÔÔ›Ô Â›Ó·È ·ÊÈÂÚˆ-̤ÓÔ ÛÙÔÓ ¿ÁÈÔ º·ÓÔ‡ÚÈÔ Î·È ÛÙÔ ÔÔ›ÔÛÒ˙ÔÓÙ·È Ì¿ÏÈÛÙ· ‰‡Ô ÂÈÎfiÓ˜ ÙÔ˘ ·Á›Ô˘ÊÈÏÔÙ¯ÓË̤Ó˜ ·fi ÙÔÓ ÛÔ˘‰·›Ô ÂÈÎÔ-ÓÔÁÚ¿ÊÔ AÁÁÂÏÔ (·ã ÌÈÛfi ÙÔ˘ 15Ô˘ ·È.).

¶ÚÔÛÙ¿Ù˘ ÙˆÓ ÔÈÌÓ›ˆÓTÔÓ ¿ÁÈÔ º·ÓÔ‡ÚÈÔ ¤Î·Ó ‰ËÌÔÊÈϤÛÙ·ÙÔË ·Ú‹¯ËÛË ÙÔ˘ ÔÓfiÌ·Ùfi˜ ÙÔ˘ ÚÔ˜ ÙÔÚ‹Ì· Ê·›Óˆ, Ê·ÓÂÚÒÓˆ, ‰ËÏ·‰‹ ·Ôη-χو, ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ˆ οÙÈ. EÙÛÈ, Û ·ÓÙ›ıÂ-ÛË ·ÓÙÈÊ·ÙÈο ÚÔ˜ ÙËÓ ·Ê¿ÓÂÈ· Î·È ÙËÓ·ÓˆÓ˘Ì›· ÙÔ˘, ¤¯ÂÈ ÙË ‰‡Ó·ÌË fiÏ· Ó· Ù·Ê·ÓÂÚÒÓÂÈ Î·È, ¿Óˆ ·’ fiÏ·, Ù· ¯·Ì¤Ó··ÓÙÈΛÌÂÓ·, Ì ÙËÓ Â›ÎÏËÛË, «AÁÈ º·-ÓÔ‡ÚÈÂ, Ê·Ó¤ÚˆÛ¤ ÌÔ˘». A˘Ù‹ Ë È‰ÈfiÙËÙ·ÙÔ˘ ·Á›Ô˘ ·ÂÎÙ¿ıËÎÂ, ÚÔ ·ÓÙfi˜ ÛÙËÓKÚ‹ÙË, ÛÙËÓ ·Ó‡ÚÂÛË ÎÏÂÌÌ¤ÓˆÓ ˙ÒˆÓ,΢ڛˆ˜ ·ÈÁÔÚÔ‚¿ÙˆÓ, Î·È ÛÙËÓ Î·Ù’ ·ÎÔ-ÏÔ˘ı›·Ó ·ÔÎ¿Ï˘„Ë ÙÔ˘ ˙ˆÔÎϤÊÙË. °È’·˘Ùfi ¤ÊÂÚÓ·Ó ·Ï·ÈfiÙÂÚ·, ÌÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜·ÎfiÌË Î·È Û‹ÌÂÚ·, ÙÔ˘˜ ‡ÔÙÔ˘˜ ˙ˆÔ-ÎÏÔ‹˜ Ó· ÔÚÎÈÛÙÔ‡Ó ÁÈ· ÙËÓ ·ıˆfiÙËÙ¿ÙÔ˘˜ ÌÚÔÛÙ¿ Û ¤Ó· ÂÈÎfiÓÈÛÌ· ÙÔ˘ ·Á›-Ô˘. M ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ÙÚfiÔ «ÍÂÌ·ÚÙ˘ÚÔ‡-ÓÙ·È» ÔÈ ‡ÔÙÔÈ, ¿ÂÈ Ó· ÂÈ, Ê·ÓÂÚÒ-ÓÔ˘Ó ÙËÓ ·Ï‹ıÂÈ·. EÍ¿ÏÏÔ˘ Ô ¿ÁÈÔ˜ Ê·ÓÂ-ÚÒÓÂÈ Î·È ÙËÓ Ù‡¯Ë. A˘Ùfi˜ Â›Ó·È Ô ÏfiÁÔ˜

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1 33

ο γιος που φανερ�νει Ô˘ ÛÙËÓ ›ÛÙË ÙÔ˘ Ï·Ô‡ ¤¯ÂÈ ı¤ÛË ·Á›-Ô˘ Ì¿ÓÙË. E›Û˘, Û ÌÂÚÈο ̤ÚË, fiˆ˜ÛÙËÓ KÚ‹ÙË, ıˆÚÂ›Ù·È ˆ˜ È·Ù‹Ú ¿ÁÈÔ˜‰È·ÊfiÚˆÓ ÓÔÛËÌ¿ÙˆÓ, ΢ڛˆ˜ ÙÔ˘ ÔÓÔ-ÎÂÊ¿ÏÔ˘.

EÂȉ‹ Ô ¿ÁÈÔ˜ º·ÓÔ‡ÚÈÔ˜ Û˘Ó‰¤ıËÎÂÌ ÙË Ê·Ó¤ÚˆÛË ÙˆÓ ˙ˆÔÎÏÂÊÙÒÓ, ÔÈ ‚Ô-ÛÎÔ› ÛÙËÓ KÚ‹ÙË ÙÔÓ ıˆÚÔ‡Ó ÚÔÛÙ¿ÙËÙÔ˘˜ ηÈ, ˆ˜ ÔÈ̤ӷ, ʇϷη ÙˆÓ ÔÈ-ÌÓ›ˆÓ. IÛˆ˜, ÏÔÈfiÓ, ‰ÂÓ Â›Ó·È ‰ÈfiÏÔ˘ Û˘-Ìو̷ÙÈÎfi Ô˘ ÙËÓ ›‰È· ̤ڷ Ù˘ ÁÈÔÚ-Ù‹˜ ÙÔ˘ ·Á›Ô˘ º·ÓÔ˘Ú›Ô˘ ÙÔ ÂÔÚÙÔÏfiÁÈÔÙ˘ EÎÎÏËÛ›·˜ Ì·˜ ÌÓËÌÔÓ‡ÂÈ Î·È ÙÔÓ AÈ-Á‡ÙÈÔ fiÛÈÔ ¶ÔÈ̤ӷ, Û·Ó Ó· ‹ıÂÏ ӷ ‰Ë-ψı› Ì ·˘Ùfi fiÙÈ Ì ÙÔÓ º·ÓÔ‡ÚÈÔ Ê·ÓÂ-ÚÒıËΠοÔÈÔ˜ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎfi˜ ÔÈ̤ӷ˜;

EÓÓÔÂ›Ù·È fiÙÈ ÙÔ ·›ÙËÌ· ÚÔ˜ ÙÔÓ ¿ÁÈÔº·ÓÔ‡ÚÈÔ ÁÈ· ÙËÓ Â‡ÚÂÛË ¯·Ì¤ÓˆÓ ‹ÎÏÂÌÌ¤ÓˆÓ Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ Û˘Óԉ‡ÂÙ·È ·fi‰È¿ÊÔÚ· Ù¿Ì·Ù·, ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙËÓ ÔÈÎÔÓÔ-ÌÈ΋ ηٿÛÙ·ÛË Î·È ÙËÓ „˘¯ÔÛ‡ÓıÂÛËÙÔ˘ ·ÈÙÔ‡ÓÙÔ˜. M ٷ ¯ÚfiÓÈ· fï˜, ˆ˜ Ù¿-Ì· ¤¯ÂÈ ÂÈÎÚ·Ù‹ÛÂÈ Û¯Â‰fiÓ ·ÔÎÏÂÈÛÙÈοÙÔ „‹ÛÈÌÔ Ù˘ ›Ù·˜, Ù˘ ·Û›ÁÓˆÛÙ˘«Ê·ÓÔ˘ÚfiÈÙ·˜», ¿·Í ‹ ÙÚ›· ™¿‚‚·Ù·.AÓÂÍ¿ÚÙËÙ· ¿ÓÙˆ˜ ·fi ÙÔ ÔÔÈÔ‰‹ÔÙÂÙ¿Ì·, ›ıÈÛÙ·È ÔÈ ÓÔÈÎÔ΢ڤ˜ Ó· ˙˘ÌÒ-ÛÔ˘Ó ÙË Ì¤Ú· Ù˘ ÁÈÔÚÙ‹˜ ÙÔ˘ ·Á›Ô˘ ÙËÊ·ÓÔ˘ÚfiÈÙ· Î·È Ó· ÙË ÌÔÈÚ¿˙Ô˘Ó ÛÙÔ˘˜Ê›ÏÔ˘˜, ÙÔ˘˜ Á›ÙÔÓ˜ Î·È ÙÔ˘˜ ÂÚ·ÛÙÈ-ÎÔ‡˜ Ì ÙËÓ Â˘¯‹: «O £Âfi˜ Û’¯ˆÚ¤Û’ ÙËÌ¿Ó· ÙÔ˘ ·Á›Ô˘ º·ÓÔ˘Ú›Ô˘». K·È ÙÔ‡ÙÔÂÂȉ‹ Ë Ï·˚΋ Ê·ÓÙ·Û›· ÂÈÓfiËÛ ÁÈ·ÙËÓ ¿ÁÓˆÛÙË ‚ÈÔÁÚ·Ê›· ÙÔ˘ ·Á›Ô˘ ÙÔÛÙÔÈ¯Â›Ô fiÙÈ Ë ÌËÙ¤Ú· ÙÔ˘ ‹Ù·Ó ·Ì·ÚوϋÎÈ ·˘Ùfi˜ Èı·Ófiٷٷ ÓfiıÔ˜. H ·Ú¿‰ÔÛËÌ¿ÏÈÛÙ· ÙË ı¤ÏÂÈ ÙfiÛÔ ÛÎÏËÚ‹ Î·È ¿ÔÓËÛÙÔ˘˜ ÊÙˆ¯Ô‡˜, ÒÛÙ ‰ÂÓ ÌÂÙ¿ÓȈÛ ÁÈ’·˘Ùfi Ô‡ÙÂ Î·È ÛÙËÓ KfiÏ·ÛË, ·Ú’ fiÏÔ Ô˘Ô ÁÈÔ˜ Ù˘ ÚÔÛ¿ıËÛ ӷ ÙË ÛÒÛÂÈ, ÁÈ·-Ù› ‰ÂÓ ÙËÓ ¿ÊËÛÂ Ë Î·Î›· Ù˘. ™‡ÌʈӷÌ ¿ÏϘ ·Ú·‰fiÛÂȘ, Ë Ê·ÓÔ˘ÚfiÈÙ· Á›-ÓÂÙ·È Î·È ÁÈ· ÙË Û˘Á¯ÒÚÂÛË Ù˘ ·‰ÂÏÊ‹˜Î·È ÙÔ˘ ·Ó·‰fi¯Ô˘ ÙÔ˘ ·Á›Ô˘. ™ÙËÓ KÚ‹ÙËÙË Ê·ÓÔ˘ÚfiÈÙ· ÙËÓ „‹ÓÔ˘Ó Î·È ÔÈ ·Ó‡-·ÓÙÚ˜, ÁÈ· Ó· ÙÔ˘˜ Ê·ÓÂÚÒÛÂÈ ‹ Ó· ÙÔ˘˜Ê¤ÚÂÈ Ô ¿ÁÈÔ˜ ¤Ó·Ó ηÏfi Á·ÌÚfi. H Ê·-ÓÔ˘ÚfiÈÙ· ·Ú·Û΢¿˙ÂÙ·È Ì ÂÓÓÈ¿ ÏÔ-ÁÈÒÓ ˘ÏÈο: ·Ï‡ÚÈ, ÓÂÚfi, ˙¿¯·ÚË, ηڇ-‰È·, ηÓÂÏÔÁ·Ú‡Ê·ÏÏ·, Ï¿‰È, ͇ÛÌ·Ù·ÔÚÙÔηÏfiÊÏÔ˘‰·˜, ¯˘Ìfi ÔÚÙÔηÏÈÔ‡ ‹ÏÂÌÔÓÈÔ‡, ÛÙ·Ê›‰Â˜ Î·È ·Ï¿ÙÈ.

EÂȉ‹ Ô ¿ÁÈÔ˜ º·ÓÔ‡ÚÈÔ˜ Ê·ÓÂÚÒÓÂÈÙ· ¯·Ì¤Ó· ·ÓÙÈΛÌÂÓ·, ·ÚÈÛÙ¿ÓÂÙ·È¿ÓÙÔÙ ÎÚ·ÙÒÓÙ·˜ ¤Ó· ÎÂÚ› ·Ó·Ì̤ÓÔ.™‡Ìʈӷ Ì ÙÔ Û˘Ó·Í¿ÚÈ ÙÔ˘, ÛÙËÓ ·Ú-¯ÂÙ˘È΋ ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ Ë ÌÔÚÊ‹ ÙÔ˘ Ï·È-ÛȈÓfiÙ·Ó ·fi ‰Ò‰Âη ÛÎËÓ¤˜ ÙÔ˘ Ì·Ú-Ù˘Ú›Ô˘ ÙÔ˘.

O ÂÈÎÔÓÔÁÚ·ÊÈÎfi˜ Ù‡Ô˜OÈ ÂÈÎfiÓ˜ ÙÔ˘ ·Á›Ô˘ º·ÓÔ˘Ú›Ô˘ η٤¯Ô˘ÓÂͤ¯Ô˘Û· ı¤ÛË Ì¤Û· ÛÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘AÁÁ¤ÏÔ˘, ·ÊÔ‡ ·fi ÙÔ ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ÔÏÈÁ¿-ÚÈıÌÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ÂÈÎÔÓÔÁÚ¿ÊÔ˘Ì¿˜ Â›Ó·È ÁÓˆÛÙ¤˜, ̤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ·, ÂÙ¿ ÂÈ-ÎfiÓ˜ ÙÔ˘ ·Á›Ô˘. EÙÛÈ ÌÔÚ› Ó· ϯı›ˆ˜ Ô ¿ÁÈÔ˜ º·ÓÔ‡ÚÈÔ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛ ÙÔ ÚÔ-ÛÊÈϤÛÙÂÚÔ ÂÈÎÔÓÔÁÚ·ÊÈÎfi ı¤Ì· ÙÔ˘

AÁÁ¤ÏÔ˘, Ô ÔÔ›Ô˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· Û˘Ó¤‚·ÏÂηıÔÚÈÛÙÈο ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË Ù˘ ÂÈÎÔÓÔ-ÁÚ·Ê›·˜ ÙÔ˘ ·Á›Ô˘. ™ÙȘ ÂÈÎfiÓ˜ ÙÔ˘ AÁÁ¤-ÏÔ˘ Ô ¿ÁÈÔ˜ º·ÓÔ‡ÚÈÔ˜ ÂÈÎÔÓ›˙ÂÙ·È Ì fiÏ·Ù· ·Ó·ÁÓˆÚÈÛÙÈο ¤ÎÙÔÙ ÛÙÔȯ›· ÙÔ˘,Ô˘ ›ӷÈ: ÙÔ Ó·ÓÈÎfi ÚfiÛˆÔ, Ë ÛÙÚ·-ÙȈÙÈ΋ ¤Ó‰˘ÛË (ıÒڷη˜ Ì ‰È·ÎÔÛÌËÙÈ-Τ˜ ̄ Ú˘ÛÔÁڷʛ˜, ·Ï˘ÛȉˆÙfi˜ ̄ ÈÙÒÓ·˜ ÌÂÌ·ÎÚÈ¿ Ì·Ó›ÎÈ·, „ËϤ˜ οÏÙÛ˜-«‰ÚÔÌ›-‰Â˜» Î·È ÂÚÈÎÓËÌ›‰Â˜, ÏfiÁ¯Ë ÎÈ ·Û›‰·), ËÎfiÌ̈ÛË Ì ÙÔ˘˜ ÌÈÎÚÔ‡˜ ‚ÔÛÙÚ‡¯Ô˘˜ Ó·¤ÊÙÔ˘Ó ›Ûˆ ·fi Ù’ ·ÊÙÈ¿ ÙÔ˘, Î·È Î˘-Ú›ˆ˜ Ô ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi˜ ÛÙ·˘Úfi˜, Ì ÙÔ·Ó·Ì̤ÓÔ ÎÂÚ› ÛÙÂÚˆ̤ÓÔ ¿Óˆ ÙÔ˘.EÓÙ‡ˆÛË ÚÔηÏ› ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ˘¿Ú-¯Ô˘Ó ÔÏÏ¿ ÎÔÈÓ¿ ÛËÌ›· ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙËÓ·ÂÈÎfiÓÈÛË ÙÔ˘ ·Á›Ô˘ º·ÓÔ˘·Ú›Ô˘ ηÈÂΛÓË ÙÔ˘ ·Á›Ô˘ °ÂˆÚÁ›Ô˘, Û·Ó Ó· Úfi-ÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÂÈÎÔÓÔÁÚ·ÊÈΤ˜ ·Ú·ÏÏ·Á¤˜ ÙÔ˘›‰ÈÔ˘ ı¤Ì·ÙÔ˜ ·Ô‰È‰fiÌÂÓ˜ οı ÊÔÚ¿ÛÙÔÓ ¤Ó· ‹ ÙÔÓ ¿ÏÏÔÓ ¿ÁÈÔ. M¿ÏÈÛÙ· ÛÂÌÈ· ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ ·Á›Ô˘ º·ÓÔ˘·Ú›Ô˘ Ô˘ Ê˘-Ï¿ÛÛÂÙ·È ÛÙÔÓ Ó·fi Ù˘ MÂÁ¿Ï˘ ¶·Ó·Á›·˜ÛÙË XÒÚ· Ù˘ ¶¿ÙÌÔ˘, Ô AÁÁÂÏÔ˜ ÂÈÎÔÓ›-˙ÂÈ ÙÔÓ ¿ÁÈÔ fiÚıÈÔ, ÔÏfiÛˆÌÔ fiˆ˜ ¿ÓÙÔ-ÙÂ, Û ÛÙÚÔÊ‹ ÙÚÈÒÓ ÙÂÙ¿ÚÙˆÓ, Ó· ·Ù¿ÂÈfï˜ ÙÔÓ ‰Ú¿ÎÔÓÙ·, fiˆ˜ Ô ¿ÁÈÔ˜ °ÂÒÚ-ÁÈÔ˜ Ô ‰Ú·ÎÔÓÙÔÎÙfiÓÔ˜.

K·ıÒ˜ Ô ¿ÁÈÔ˜ º·ÓÔ‡ÚÈÔ˜ ¿Ú¯ÈÛ ӷ Ï·-ÙÚ‡ÂÙ·È ÛÙËÓ KÚ‹ÙË ÌfiÏȘ ÛÙȘ ÚÒÙ˜‰ÂηÂٛ˜ ÙÔ˘ 15Ô˘ ·ÈÒÓ·, ÔfiÙ ‰ËÌÈÔ‡Ú-ÁËÛÂ Î·È ¤‰Ú·Û ηÏÏÈÙ¯ÓÈο Î·È Ô AÁÁÂ-ÏÔ˜ ÛÙË Ó‹ÛÔ, ÌÔÚԇ̠›Ûˆ˜ Ó· ˘Ôı¤-ÛÔ˘Ì ÌÈ· ·ÏÏËÏÔÛ˘Ó¿ÚÙËÛË Ù˘ Ï·ÙÚ›-·˜ ÙÔ˘ ·Á›Ô˘ Î·È Ù˘ ‰Ú¿Û˘ ÙÔ˘ ÂÈÎÔÓÔ-ÁÚ¿ÊÔ˘. EΛÓÔ ¿ÓÙˆ˜ Ô˘ ÌÔÚԇ̠ӷ˘ÔÛÙËÚ›ÍÔ˘Ì ۯ‰fiÓ ÌÂÙ¿ ‚‚·ÈfiÙËÙÔ˜Â›Ó·È fiÙÈ Ô AÁÁÂÏÔ˜ Ú¤ÂÈ Ó· ηıȤڈÛÂÙÔÓ ÂÈÎÔÓÔÁÚ·ÊÈÎfi Ù‡Ô˘ ÙÔ˘ ·Á›Ô˘ Û˘-ÓÂÚÁ·˙fiÌÂÓÔ˜ Ì ÙÔÓ IˆÓ¿ ¶·Ï·Ì¿, ËÁÔ‡-ÌÂÓÔ Ù˘ MÔÓ‹˜ B·ÏÛ·ÌÔÓ¤ÚÔ˘ Î·È ÎÙ‹-ÙÔÚ· ÙÔ˘ ÎÏ›ÙÔ˘˜ ÙÔ˘ AÁ›Ô˘ º·ÓÔ˘Ú›Ô˘ÛÙËÓ ÂÓ ÏfiÁˆ ÌÔÓ‹.

à Eσωτερικ� �πο-ψη του ναο τουAγ�ου Φανουρ�ου,καθολικο της Mο-ν�ς Bαλσαμον�ρου.Nομ�ς Hρακλε�ου.Διακρ�νονται στοτ�μπλο δο εικ�νεςτου αγ�ου Φανουρ�-ου (πηγ�: N�κουΨιλ�κη, «Mονα-στ�ρια και ερημη-τ�ρια της Kρ�της»,τ�μος A´ ).

H Iερ�ας ευλογε� «φανουρ�πιτες» τημ�ρα της εορτ�ς του αγ�ου Φανουρ�-ου. Tυρ�ς Aρκαδ�ας, Aγουστος1995 (φωτ.: Γ. N. Aικατεριν�δης).

34 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1

H K�ρπαθος, Bρουκο�ντα (η αρχα�α Bρυ-κο�ς). Aποψη απ� το εσωτερικ� του σπηλαι-�δους ναο� του Aγ�ου Iω�ννη λ�γο πριν αρ-χ�σει η πρωιν� λειτουργ�α στις 29 Aυγο�-στου, ημ�ρα μν�μης της αποτομ�ς της κεφα-λ�ς του Προδρ�μου.

H Aποψη του εσωτερικο� του σπηλαι�δους να-ο� της Θεοτ�κου στο M�ρτσαλο, ν�τια Kρ�τη(πηγ�: N�κου Ψιλ�κη, «Mοναστ�ρια και ερη-μητ�ρια της Kρ�της», Hρ�κλειο 1994).

Tης A¡¡∞˜ ¶∞¶∞ª∞¡ø§∏-GUEST

Aρχαιολγου-Eθνολγου Πανεπιστημ�ου Paris I

™TA§AZEI ÙÔ Úfi‰ÈÓÔ Ì¤Û· ÛÙ’ ·¯ÓÔΛÙÚÈÓÔ Î·È Û‚‹ÓÂÈÛÙÔ Á·Ï¿˙ÈÔ, Ô˘ Á›ÓÂÙ·È Ì·‚› Ò˜ ÙÔ ÎfiÎÎÈÓÔ ‚·ı‡ ÂΛԢ ÛÌ›ÁÂÈ Ë ¿ÎÚË Ù’ Ô˘Ú·ÓÔ‡ Ì ÙËÓ ·Ú¯‹ Ù˘ ı¿-

Ï·ÛÛ·˜. AÏÒÓÔÓÙ·È ¤Ó· ¤Ó· Ù· ¤Ï· Ù˘ ™·ÏÒÌ˘. K·ÈÂÚÈ̤ÓÔ˘Ó fiÏÔÈ Ó’ ·Ó¤‚ÂÈ Ì¤Û’ ·’ ÙÔ˘˜ ·ÙÌÔ‡˜ ÙÔ˘ ÊıÈÓÔ-ÒÚÔ˘, ÛÙÔÓ ÔÚ›˙ÔÓÙ·, ÙÔ Ì·ÙˆÌ¤ÓÔ ÎÂÊ¿ÏÈ ÙÔ˘ AË °È¿ÓÓËÙÔ˘ ¶ÚÔ‰ÚfiÌÔ˘, Ô˘ ˙Ô‡ÛÂ, ϤÂÈ, Î¿Ô˘ Û’ ·˘Ù‹Ó ÙËÓ ÂÚË-ÌÈ¿ Ù˘ K·Ú¿ıÔ˘. N·, ‰Ò, ÛÙËÓ ¿ÎÚË ÙÔ˘ ÁÎÚÂÌÔ‡ ÎÚ‡-‚ÂÙ·È Ë ÛËÏÈ¿ ÙÔ˘... ¶ÂÚÈ̤ÓÔ˘Ó fiÏÔÈ Ó· Û‚‹ÛÂÈ Ë ‰‡ÛË Î·ÈÓ’ ·Ó¿„ÂÈ Ë ÁÈÔÚÙ‹. M ÙÔÓ ÂÛÂÚÈÓfi, Ì ÙÔ ¿ÁÈÔ ÓÂÚfi Ô˘ÎÚ·Ù¿ Ë ·Ú¯·›· ÁÔ‡ÚÓ·, Ì ٷ ÎÂÓÙ›‰È·, Ù· ¯Ú˘Û¿ÊÈ· Î·È Ù’·ÙÏ¿˙È·, OÏ˘Ì›ÙÈÛÛ˜ Î·È OÏ˘Ì›Ù˜, Ô˘ ¤Î·Ó·Ó ‰‡Ô ÒÚ˜‰ÚfiÌÔ Ì ٷ ˙Ò· ÊÔÚو̤ӷ ÁÈ· Ó· ÊÙ¿ÛÔ˘Ó Ò˜ ‰Ò, ÂÙÔÈ-Ì¿˙ÔÓÙ·È, Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÓÔÓÙ·È ÁÈ· ÙË ÁÈÔÚÙ‹ ÙÔ˘ ¶ÚÔ‰ÚfiÌÔ˘ÙËÓ Â·‡ÚÈÔ, ÛÙȘ 29 A˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘, ÙËÓ AÔÎÂÊ·ÏÈÛÙ‹ (·Ú·-ÊıÔÚ¿ ÙÔ˘ «·ÔÎÂÊ·ÏÈÛı›˜») ‹ ÙÔ˘ AË °È¿ÓÓË ÙÔ˘ PÈÁÔÏfi-ÁÔ˘ (·fi Ù· Ú›ÁË Î·È ÙÔ˘˜ ÂÏÒ‰ÂȘ ˘ÚÂÙÔ‡˜ Ô˘ ÊÔ‡ÓÙˆ-Ó·Ó ÙËÓ ÂÔ¯‹ Ô˘ ÙÔ Êˆ˜ Ù˘ ̤ڷ˜ Êı›ÓÂÈ).

MfiÏȘ ̤۷ ÛÙËÓ ÈÂÚ‹ ÛËÏÈ¿ ÙÂÏÂÈÒÛÂÈ Ô ÂÛÂÚÈÓfi˜, ¤Íˆ·Ú¯›˙ÂÈ Ô ¯ÔÚfi˜. Yfi ÙÔ˘˜ ‹¯Ô˘˜ Ù˘ ηڿıÈ·˜ χڷ˜, ÎÚ·-ÙË̤ÓÔÈ ÛÙ·˘ÚˆÙ¿, Ô Î·ı¤Ó·˜ ÛÙË ı¤ÛË Ô˘ ÙÔ˘ ¤¯ÂÈ ÔÚ›ÛÂÈË ÌÈÎÚ‹ ÎÔÈÓˆÓ›· Î·È Ë ÌÂÁ¿ÏË ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·, ¯ÔÚ‡ԢÓ, ÛÙ˯¿ÚË ÙÔ˘ AË °È¿ÓÓË, ÙË Û˘ÓÔ¯‹ Î·È ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÙÔ˘ ÌÈÎÚfi-ÎÔÛÌÔ˘.

A˜ ¤¯Ô˘Ó ÌÂÙ·Ó·ÛÙ‡ÛÂÈ ÔÈ ÌÈÛÔ› OÏ˘Ì›Ù˜ ÛÙË B·ÏÙÈ-ÌfiÚË. K¿ı ٤ÏÔ˜ A˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ ʤÚÓÔ˘Ó ·fi ÙËÓ AÌÂÚÈ΋ Ù·ÓÂÔÁ¤ÓÓËÙ¿ ÙÔ˘˜ Ó· Ù· ‚·ÊÙ›ÛÔ˘Ó ÛÙË ÛËÏÈ¿ ÙÔ˘ ¶ÚÔ-‰ÚfiÌÔ˘. M¤Û· ÛÙÔ ¯¿ÛÌ· ›¯Â, ϤÂÈ, ¤ÛÂÈ Î¿ÔÙ ¤Ó· ‚Ú¤-ÊÔ˜ ÎÈ Ô AË °È¿ÓÓ˘ ÙÔ Á‡ÚÈÛ ÛÒÔ ÛÙË Ì¿Ó· ÙÔ˘...

EΛ ÎÔÓÙ¿ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Ë ·Ú¯·›· BÚ˘ÎÔ‡˜, Ô˘ ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔ›Ù˘ ÙËÓ ÂÁη٤ÏÂÈ„·Ó ÙÔÓ 7Ô ·È. ·fi ÙÔÓ Êfi‚Ô ÙˆÓ ÂÈÚ·-ÙÒÓ Î·È ·ÔÙÚ·‚‹¯ÙËÎ·Ó ÛÙË ÛËÌÂÚÈÓ‹ OÏ˘ÌÔ. O ÙfiÔ˜Â›Ó·È Î·Ù¿Û·ÚÙÔ˜ ·fi Ï›„·Ó· ÎÙÈÛÌ¿ÙˆÓ. M¤Û· ÛÙË ÛË-ÏÈ¿, ÙÔ Ù¤ÌÏÔ ÛÙËÚ›˙Ô˘Ó ‰ˆÚÈΤ˜ ÎÔÏÒÓ˜. H ÂÓۈ̿وÛË·Ú¯·›ˆÓ Ì·ÚÌ¿ÚˆÓ Û ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈΤ˜ ÂÎÎÏËۛ˜ Â›Ó·È Î¿ÙÈÙfiÛÔ ÎÔÈÓfi fiÛÔ Î·È ÔÈ ÂÎÎÏËۛ˜ ̤۷ Û ۋϷÈÔ –·Ú¯›˙Ô-ÓÙ·˜ ·fi ÙË ÛËÏÈ¿ Ù˘ AÔÎ¿Ï˘„˘– Ô Û˘Ó‰˘·ÛÌfi˜ fï˜ÙˆÓ ‰‡Ô Â›Ó·È Û·ÓÈfiÙ·ÙÔ˜.

TfiÔÈ ‰È·¯ÚÔÓÈ΋˜ Ï·ÙÚ›·˜T· ·Ì¤ÙÚËÙ· Û‹Ï·È· ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ¯ÒÚÔ˘ –ÛÙËÓ KÚ‹ÙËÌfiÓÔ Â›Ó·È ÁÓˆÛÙ¿ ÂÚ› Ù· 3.000– Â›Ó·È «·Ú¯Â›·» ıڇψÓ,·Ú·‰fiÛÂˆÓ Î·È ÈÛÙÔÚ›·˜. º˘ÛÈÎfi˜ ÚÔÛٷ٢ÙÈÎfi˜, ·ÏÏ¿Î·È ÂÈΛӉ˘ÓÔ˜ ¯ÒÚÔ˜, Ù· Û‹Ï·È· ¯ÚË̢ۛ·Ó ·fi ÙËÓÚÔ˚ÛÙÔÚ›· Û·Ó ÙfiÔ˜ ÌfiÓÈÌ˘ ‰È·‚›ˆÛ˘ ·ÓıÚÒˆÓ Î·È¿ÁÚÈˆÓ ˙ÒˆÓ, ·ÏÏ¿ Î·È Î·Ù·Ê‡ÁÈÔ ‚ÔÛÎÒÓ Î·È ÎÔ·‰ÈÒÓ,¿Û˘ÏÔ ‰ÈˆÎÔ̤ӈÓ, Î·Ù¿Ï˘Ì· ·ÛÎËÙÒÓ, ÏË̤ÚÈ ÏËÛÙÒÓ Î·ÈÙfiÔ˜ Ï·ÙÚ›·˜. AÓ ·Ó·ÛηÊÈΤ˜ ¤Ú¢Ó˜ ۯ‰fiÓ ÌÈÛÔ‡ ·È-ÒÓ· ʤÚÓÔ˘Ó ÛÙÔ Êˆ˜ ·Ï·Èfiٷ٘ ÂÁηٷÛÙ¿ÛÂȘ ÛËÏ·›-ˆÓ –fiˆ˜ ÛÙËÓ AÏÂfiÙÚ˘· Î·È ÙË ºÚ¿¯ıË ¶ÂÏÔÔÓÓ‹ÛÔ˘‹ ÛÙÔÓ K›ÙÛÔ AÙÙÈ΋˜– Û ¿Ú· Ôχ ÌÂÁ¿ÏÔ ·ÚÈıÌfi ÛË-Ï·›ˆÓ ·Ó¿ ÙËÓ EÏÏ¿‰· ¤¯Ô˘Ó ‚ÚÂı› ÙÂÎÌ‹ÚÈ· Ï·ÙÚ›·˜fiÏˆÓ ÙˆÓ ÂÔ¯ÒÓ.

OÈ ıÂÔ› ÁÂÓÓÈÔ‡ÓÙ·È ÛÙ· ÛÏ¿¯Ó· Ù˘ Á˘. OÈ ÌÔÓ·‰ÈΤ˜·Ó·Ûηʤ˜ ÛÙÔ I‰·›ÔÓ AÓÙÚÔÓ Î·È ÛÙÔ ¢ÈÎÙ·›ÔÓ AÓÙÚÔÓ,ÛÙËÓ KÚ‹ÙË, ·ÔηχÙÔ˘Ó ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ÌÈÓˆÈ΋ Ï·ÙÚ›·,ÂΛ fiÔ˘ Ë ·Ú¿‰ÔÛË ÙÔÔıÂÙÔ‡Û ÙË Á¤ÓÓËÛË ÙÔ˘ ¢›·.B¤‚·È·, ¿ÏÏÔÈ ÙÔÔıÂÙÔ‡Ó ÙË Á¤ÓÓËÛË ÛÙÔ Û‹Ï·ÈÔ ÙÔ˘ Z·,ÛÙË N¿ÍÔ, fiÔ˘ ˘¿Ú¯ÂÈ ÂÈÁÚ·Ê‹ «¢Èfi˜ MËÏˆÛ›Ô˘». ™ÙËÛËÏÈ¿ ·˘Ù‹ η٤Ê¢Á·Ó › ÙÔ˘ÚÎÔÎÚ·Ù›·˜ ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ,Î·È ‚ϤÂÈ ÂΛ ηÓ›˜ ÙÔÓ «·¿» Î·È ÙËÓ «··‰È¿», Ô˘ÙÔ˘˜ Ì·ÚÌ¿ÚˆÛÂ, ϤÂÈ, Ô £Âfi˜ ÁÈ· Ó· ÌËÓ ¤ÛÔ˘Ó ÛÙ· ¯¤ÚÈ·ÙˆÓ TÔ‡ÚΈÓ. ™Ù·Ï·ÁÌÈÙÈΤ˜ ÌÔÚʤ˜ Ô˘ ÎÔÓÙ¿ ÙÔ˘˜ ›ӷȯÙÈṲ̂ÓÔ ÙÔ ÂÎÎÏËÛ¿ÎÈ Ù˘ ZˆÔ‰fi¯Ô˘ ¶ËÁ‹˜.

™˘¯Ó¿ Á‡Úˆ ·fi ÙË ÌÔÚÊ‹ ÂÓfi˜ ÛÙ·Ï·ÁÌ›ÙË Ï¤ÎÔÓÙ·ÈıÚ‡ÏÔÈ Î·È ‰Ôͷۛ˜. ™ÙÔÓ KÔ˘Ù·Ï¿, ÛÙË ™¤ÚÈÊÔ, ÛÙ·Ï·ÁÌ›-Ù˘ Ô˘ ı˘Ì›˙ÂÈ ¿Á·ÏÌ· ·Ú¯·›·˜ ıÂfiÙËÙ·˜ ÂÚÈÛÙÔȯ›˙ÂÙ·È

K�ρπαθος.

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1 35

·fi ·Ó·ı‹Ì·Ù· ÂÙڈ̤ӷ › ÙfiÔ˘ ·fi ÙË ÛÙ·Ï·ÁÌÈÙÈ-΋ ‰Ú¿ÛË. ™ÙÔÓ fiÚÌÔ ÙÔ˘ K·ÚÙÂÚÔ‡ –ÙÔ˘˜ «¯·ÏÂÔ‡˜ ÏÈ̤-Ó˜» Ù˘ O‰‡ÛÛÂÈ·˜–, ·Ó·ÙÔÏÈο ÙÔ˘ HÚ·ÎÏ›Ԣ, ÛÙË ÛË-ÏÈ¿ Ù˘ EÈÏÂÈı˘›·˜, ÎÚËÙÈ΋˜ ı¿˜ Ù˘ ÌËÙÚfiÙËÙ·˜, ÌÈ· ÛÙ·-Ï·ÁÌÈÙÈ΋ ÌÔÚÊ‹ ÂÁ·Ԣ Á˘Ó·ÈÎfi˜ ˘‹ÚÍ ·fi ÙË ÓÂÔÏÈıÈ-΋ ÂÔ¯‹ ̤¯ÚÈ ÚfiÛÊ·ÙÔ˘˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ Â˘ÁÔÓÈ-΋˜ Ï·ÙÚ›·˜. §›ÁÔ ‰˘ÙÈÎfiÙÂÚ·, ÛÙÔÓ Ì˘¯fi ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ fiÚÌÔ˘,Û ÌÈÎÚ‹ ·fiÛÙ·ÛË ·fi ÙÔ Û‹Ï·ÈÔ–ÂÎÎÏËÛ¿ÎÈ ÙÔ˘ AÁ›Ô˘Iˆ¿ÓÓÔ˘ ÙÔ˘ EÚËÌ›ÙË, ˘¿Ú¯ÂÈ Ë ¶·Ó·Á›· Ë AÚÎÔ˘‰È¿, Ô˘ÙÔ fiÓÔÌ¿ Ù˘ Î·È ÌfiÓÔ ÌÈÏ¿ÂÈ ÁÈ· ÙȘ ‰Ôͷۛ˜ Ô˘ ÙËÓ Â-ÚÈ‚¿ÏÏÔ˘Ó. ™ÙÔ ‚¿ıÔ˜ Ù˘ ÛËÏÈ¿˜ ‚Ú¤ıËÎ·Ó ıÚ·‡ÛÌ·Ù··ÁÁ›ˆÓ ÔÏÏÒÓ ÂÔ¯ÒÓ, ·Ú¯›˙ÔÓÙ·˜ ·fi ÙË ÌÂÛÔÌÈÓˆÈ΋.M¤¯ÚÈ ÙÔ 1845, Ì·˜ ÏËÚÔÊÔÚ› Ô Raulin, ˙Ô‡Û ÂΛ ¤Ó·˜Î·ÏfiÁÂÚÔ˜, Î·È Ô Pokocke ·Ó·Ê¤ÚÂÈ ÂÎÎÏËÛ¿ÎÈ ·ÊÈÂڈ̤ÓÔÛÙËÓ ¶·Ó·Á›·. ¶¿Óˆ ÛÙË ÌÔÚÊ‹ ÌÈ·˜ ηıÈÛÙ‹˜ ¿ÚÎÙÔ˘ÛÙ·Ï¿˙ÂÈ ·fi ÙËÓ ÔÚÔÊ‹ ÙÔ˘ ÛËÏ·›Ô˘ ÙÔ ·Á›·ÛÌ·. A˘ÙfiÙÔ ÏÈÁÔÛÙfi ÓÂÚfi, Ô˘ ıÂ˚΋ ÌfiÓÔ ‰‡Ó·ÌË ÌÔÚ› Ó· ÛÙ¤Ï-ÓÂÈ ÛÙ· ÛÏ¿Á¯Ó· Ù˘ Á˘, ‹Ù·Ó Î·È ·Ú·Ì¤ÓÂÈ ÛÙÔ Â›ÎÂ-ÓÙÚÔ Ù˘ Ï·ÙÚ›·˜...

™ÙÔÓ ¶¿Ó· Î·È ÙȘ N‡Ìʘ™ÙË ÛËÏÈ¿ ÙÔ˘ §ÂÚ¿, ÎÔÓÙ¿ ÛÙ· X·ÓÈ¿, Ô˘ ÎÚ·Ù¿ÂÈ Ù’fiÓÔÌ¿ Ù˘ ·fi ÙÔÓ ÔÌÒÓ˘ÌÔ ÏËÛÙ‹, Ë ·ÓıÚÒÈÓË ·ÚÔ˘Û›·Î·È Ù· ÙÂÎÌ‹ÚÈ· Ï·ÙÚ›·˜ ÁÂÊ˘ÚÒÓÔ˘Ó ÙÔÓ ¯ÚfiÓÔ ·fi ÙËÓ·Ú¯·ÈfiÙÂÚË ÓÂÔÏÈıÈ΋ Ò˜ ÙË ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ ÂÔ¯‹. ™ÙËÓ ·Ú¯·È-fiÙËÙ· Ë ÛËÏÈ¿ ‹Ù·Ó ·ÊÈÂڈ̤ÓËÛÙÔÓ ¶¿Ó· Î·È ÙȘ N‡Ìʘ. AÓ·ı‹Ì·-Ù· fiÏˆÓ ÙˆÓ ÂÔ¯ÒÓ ‚Ú¤ıËÎ·Ó Á‡ÚˆÎ·È ̤۷ ÛÙË ÌÈÎÚ‹ Ï›ÌÓË, Ô˘ ›ӷÈÎ·È Û‹ÌÂÚ· ¿ÁÈ·ÛÌ·.

™ÙËÓ ÂÏÏËÓÈÛÙÈ΋ ÂÔ¯‹, ·ÏÏ¿ ηȷÚÁfiÙÂÚ·, ·ÊÈÂÚÒÌ·Ù· ÛÙÔÓ ÙÚ·ÁÔfi-‰·ÚÔ ¶¿Ó· Î·È ÙȘ N‡Ìʘ Â›Ó·È Û˘ÓË-ı¤Ûٷٷ ̤۷ ÛÙ· ÚÔÛÈÙ¿ Û‹Ï·È·,Ú¿ÁÌ· Ê˘ÛÈÎfi, ηıÒ˜ ÂΛ ·Ó¤Î·ıÂÓÛÙÂÁ¿˙ÔÓÙ·Ó ‚ÔÛÎÔ› Î·È ÎÔ¿‰È· Ì«ÌÚÔÛÙ¿ÚË» ÙÔÓ ÙÚ¿ÁÔ. H Ï·ÙÚ›· ÙÔ˘ ¶¿Ó· Î·È ÙˆÓ N˘Ì-ÊÒÓ ¤ÊÙ·Û ÙÔÓ 4Ô Î·È 3Ô ·ÈÒÓ· .X. Û ٤ÙÔÈ· ·ÎÌ‹, Ô˘ÙÔ˘˜ ‹Ù·Ó ·ÊÈÂڈ̤ӷ ·ÎfiÌ· Î·È ‚·Ú·ıÚÒ‰Ë Û‹Ï·È·fiÔ˘ ‰ÂÓ ÂÈÛ¯ˆÚÔ‡Ó ÎÔ¿‰È·, fiˆ˜ ·˘Ùfi ÙÔ˘ AÚ¯¤‰ËÌÔ˘ ‹N˘ÌÊÔÏ‹ÙÔ˘ ÛÙË B¿ÚË.

£Ú‡ÏÔÈ Î·È ‰Ôͷۛ˜ ÁÈ· Á›Á·ÓÙ˜, ÓÂڿȉ˜ Î·È ·Á›Ô˘˜ ̄ Ù›-˙ÔÓÙ·È Ì¤Û· Û ÛËÏȤ˜, ¿Óˆ Û ۈÚÔ‡˜ ·fi ÔÛÙ¿ Ô˘ ο-ÔÈÔ Ê˘ÛÈÎfi ÁÂÁÔÓfi˜ ¤ÚÈÍ ÂΛ. Ö˜ Ô ıÚ‡ÏÔ˜ ¯ÏˆÌÈ¿˙ÂÈfiÙ·Ó Ù· ÔÛÙ¿ Ì·ÚÙ˘ÚÔ‡Ó ÓÂÒÙÂÚË ÙÚ·ÁÈ΋ ÈÛÙÔÚ›·, fiˆ˜ÛÙÔ MÂÏȉfiÓÈ Ù˘ KÚ‹Ù˘, fiÔ˘ 370 οÙÔÈÎÔÈ, ·ÚÓÔ‡ÌÂÓÔÈÓ· ·Ú·‰ÔıÔ‡Ó, Ó›ÁËÎ·Ó ·’ ÙÔ˘˜ ηÓÔ‡˜ ÙˆÓ ÙÔ˘ÚÎÈ-ÎÒÓ ˘ÚÒÓ. T· ÛËÌ·ÓÙÈο ÙÂÎÌ‹ÚÈ· ˘ÛÙÂÚÔÌÈÓˆÈ΋˜ Ï·-ÙÚ›·˜ ÛÙÔ Û‹Ï·ÈÔ ·˘Ùfi –Ô Á›Á·ÓÙ·˜ T¿Ïˆ˜ «Î·ÙÔÈÎÔ‡Û»ÂΛ ÙÔÓ 3Ô ·ÈÒÓ· .X.– Ê·ÓÙ¿˙Ô˘Ó ‰Â˘ÙÂÚ‡ÔÓÙ·: Ô ÚÔ-Û΢ÓËÙ‹˜ ÛÙË ÌÓ‹ÌË ÙˆÓ Ì·ÚÙ‡ÚˆÓ ı· ÛÙ·ı› ÛÙÔ ÂÎÎÏË-Û¿ÎÈ Ù˘ E˘·ÁÁÂÏ›ÛÙÚÈ·˜, ÛÙËÓ Â›ÛÔ‰Ô.

EÎÎÏËÛ¿ÎÈ· Á·ÓÙ˙ˆÌ¤Ó· Û ÎÔÈÏÒÌ·Ù· ‚Ú¿¯ˆÓ, Â›Ó·È ÁÂ-Ì¿ÙË Ë EÏÏ¿‰·. ¶ÔÏÏ¿, fiˆ˜ ·˘Ù¿ ÛÙȘ ¶Ú¤Û˜, ηχÙÔ-ÓÙ·È ·fi ‚˘˙·ÓÙÈÓ¤˜ ÓˆÔÁڷʛ˜ ˘„ËÏ‹˜ Ù¤¯Ó˘ – ÎÈ ·Îfi-Ì· ˘„ËÏfiÙÂÚ˘ ›ÛÙ˘: Ò˜ ·ÏÏÈÒ˜ ¤Ó·˜ ·ÛÎËÙ‹˜ Ó· ·„Ë-Ê‹ÛÂÈ ÁÎÚÂÌÔ‡˜ ÁÈ· Ó· ¯Ù›ÛÂÈ ÈÂÚ¿ Î·È Ó· ··ı·Ó·Ù›ÛÂÈ ¿ÁÈ-Ô˘˜-ÚÔÛٿ٘;

AÛ¯ÂÙ· ·fi Ê·ÓÙ·ÛÌ·ÁÔÚÈÎÔ‡˜ ÛÙ·Ï·ÎÙ›Ù˜, Ë ÛËÏ·ÈÔ-Ï·ÙÚ›· Ϥ¯ÙËΠÁ‡Úˆ ·fi οÔÈÔ Ì˘ıÈÎfi Û¯‹Ì·, ·fi ο-ÔÈÔ ÈÛÙÔÚÈÎfi ÁÂÁÔÓfi˜, ·fi ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· Ô˘ ÚÔÛʤÚÂÈÔ ÙfiÔ˜, ·fi ÙÔÓ Ê·ÓÙ·ÛÈ·Îfi Î·È Û˘Ó·ÈÛıËÌ·ÙÈÎfi ÏÔ‡ÙÔÙˆÓ ÁËÁÂÓÒÓ – Î·È Î˘Ú›ˆ˜ Á‡Úˆ ·fi ÙÔ ¿ÁÈÔ ÓÂÚfi, ·Á›·ÛÌ··fi ËÁ‹ ÂÓ›ÔÙ ȷ̷ÙÈ΋. K¿ÔÈÔ˜ ‚·ÛÈÏÈ¿˜ ÂÍfiÚÈÛÂ, ϤÂÈ,οÔÙ ÙË ÏÂÚ‹ ÎfiÚË ÙÔ˘ ÛÙË X›Ô. EΛÓË Î·Ù¤Ê˘Á Û ÌÈ·ÛËÏÈ¿ Î·È Ì ÙÔ ÓÂÚfi Ù˘ ¤ÁÈÓ ηϿ. TÔÓ 12Ô ·ÈÒÓ· ¤¯ÙÈ-Û·Ó ÂΛ ÂÎÎÏËÛ¿ÎÈ ·ÊÈÂڈ̤ÓÔ ÛÙÔ AÁÈÔ °¿Ï·.

AϤ˜ ÂÎÎÏËÛԇϘ ̤۷ Û ۋϷȷ, ÌÂÁ·ÏÔÚ›˜ Ó·-Ô› ¯ÙÈṲ̂ÓÔÈ Ì¤Û· Û ‚Ú¿¯È·, fiˆ˜ ÛÙÔÓ ¶ÚÔ˘Ûfi, ÔÈ ÂÚÈÛ-ÛfiÙÂÚÔÈ ÈÂÚÔ› ·˘ÙÔ› ¯ÒÚÔÈ Ù˘ OÚıÔ‰ÔÍ›·˜ Â›Ó·È ·ÊÈÂڈ̤-ÓÔÈ ÛÙËÓ ¶·Ó·Á›·. O AË °È¿ÓÓ˘, ¶Úfi‰ÚÔÌÔ˜ ‹ E˘·ÁÁÂÏÈ-

ÛÙ‹˜ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÛËÌ·Û›·, ¤¯ÂÈ ÙÔ˘˜ ‰ÈÎÔ‡˜ ÙÔ˘ ÙfiÔ˘˜ ÛÙ·ÓËÛÈ¿, ·fi ÙË ÛËÏÈ¿ Ù˘ ¶¿ÙÌÔ˘ Ò˜ ÙÔ Û‹Ï·ÈÔ Ì ÙÔ ÂÎ-ÎÏËÛ¿ÎÈ fiÔ˘ Ê·ÓÂÚÒıËÎÂ Ë ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ ÛÙËÓ HÚ·ÎÏÂÈ¿,ÛÙÔÓ ÌÔÓ·‰ÈÎfi ˘fiÁÂÈÔ Ó·fi Ù˘ K·Ú¿ıÔ˘.

TËÓ ÒÚ· Ô˘ Ë Ê‡ÛË Û·‚ÂÈ ¿Óˆ ·’ ÙÔ Êˆ˜ Ô˘ Êı›ÓÂÈ,Ë Û˘ÁÎÈÓËÙÈ΋ ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ·ÔÎÂÊ·ÏÈÛÌÔ‡ ÙÔ˘ B·ÙÈÛÙ‹-¶ÚÔ‰ÚfiÌÔ˘, ·ÓÔ›ÁÂÈ ÙÔÓ ‰ÚfiÌÔ ÛÙ’ fiÓÂÈÚÔ. TÈ ÎÈ ·Ó ÛÙÔ Î·-Ù¿ M¿ÚÎÔÓ E˘·ÁÁ¤ÏÈÔ Ë ™·ÏÒÌË ‰ÂÓ Â›Ó·È ·Ú¿ ÙÔ ·ÓÒÓ˘-ÌÔ ·È‰› Ù˘ ÊıÔÓÂÚ‹˜ HÚˆ‰È¿‰·˜, Ù· ¤Ï· Ù˘ ¤ÊÙÔ˘Ó¤Ó· ¤Ó·... KÈ ·fi ÙÔ ÎfiÎÎÈÓÔ ÊÂÁÁ¿ÚÈ ÙÔ˘ ÊıÈÓÔÒÚÔ˘ ÛÙ·-Ï¿˙ÂÈ ÙÔ ·›Ì· ÙÔ˘ ¶ÚÔ‰ÚfiÌÔ˘ Î·È ıÚ¤ÊÂÈ ÙËÓ ·¤Ó·Ë ‰ËÌÈ-Ô˘ÚÁ›· ÙÔ˘ ̇ıÔ˘, Ô˘ ÙË Á·ÏÔ˘¯Â› Ë ˘ÁÚ‹ ı·ÏˆÚ‹ Ù˘ηڷıÈÒÙÈ΢ ÛËÏÈ¿˜.

BÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·Paul Faure, «Fonctions des cavernes crétoises», Paris 1964.

Anna Papamanoli-Guest, Anna Lambraki, «Les grottes deLera et de l’ Arcoudia en Créte Occidentale», Aρ�αι�λ�γι-κν Δελτί�ν 31, Aθήνα 1980.

Aννα Πετρ��είλ�υ, «Tα σπήλαια της Eλλάδας», Eκδ�τικήAθηνών 1985.

Eλευθέρι�ς Πλατάκης, «Σπήλαια και άλλαι καρστικαίμ�ρ�αί της Kρήτης», Hράκλει� Kρήτης 1973.

Στο σπ�λαιο του Προδρ�μου

XÚÈÛÙÈ·ÓÈο ÚÔÛ΢-Ó‹Ì·Ù· Û ·Ó¿Ú¯·È-Ô˘˜ ÙfiÔ˘˜ Ï·ÙÚ›·˜Î·È Î·Ù·Ê˘Á‹˜

H Aγιος Iω�ν-νης ο Πρ�δρο-μος. Eικ�να του1642 (;). AγιονOρος, Mον� Ξε-νοφ�ντος.

36 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1

O A�γουστος σε πεζ�à «Kαι την ημ�ραν αυ-τν, την παραμονν τηςKοιμσεως π�λιν, τονευρ�σκομεν να κ�θηταιεις το προα�λιον τουνα�σκου...» – Aλ. Παπα-διαμ�ντη, «Pεμβασμ�ςτου Δεκαπεντα�γου-στου». Σκι�θος, η Πανα-γ�α της Δ�μαν, φωτ. τουΔημτρη Παπαδμου,μ�σα δεκαετ�ας του ’50.

Tου Xƒπ™ΔŸº√ƒ√À ª∏§πø¡∏

KAI MONAXA Ô Ù›ÙÏÔ˜ ÙÔ˘ ‰ÈËÁ‹Ì·ÙÔ˜ ÙÔ˘ ∞Ϥ-Í·Ó‰ÚÔ˘ ¶··‰È·Ì¿ÓÙË (1851-1911) ƒÂÌ‚·-

ÛÌfi˜ ÙÔ˘ ¢ÂηÂÓÙ·˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ (1906) ÙÔ˘ ‰›ÓÂÈ,‰ÈηȈ̷ÙÈο, ΢ڛ·Ú¯Ë ı¤ÛË Û’ ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ Ì‹Ó·,fiÔ˘ ‰ÂÛfi˙ÂÈ Ë ÌÂÁ¿ÏË ÁÈÔÚÙ‹ Ù˘ ∫ÔÈÌ‹Ûˆ˜ Ù˘£ÂÔÙfiÎÔ˘, ·ÓËÁ˘Ú›˙Ô˘Ó Ù· ÈÔ ÔÏÏ¿ ¯ˆÚÈ¿ Ù˘∂ÏÏ¿‰·˜ ηÈ, ηıÒ˜ ÙÂÏÂÈÒÓÂÈ ÙÔ Î·ÏÔη›ÚÈ Î·È ÙÔÊÂÁÁ¿ÚÈ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÛÙȘ ‰fi͘ ÙÔ˘ («¶Ò˜ Ï¿ÌÂÈ Ô‹ÏÈÔ˜ ÙÔ˘ ª·ÁÈÔ‡, Ù’ ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ ÙÔ ÊÂÁÁ¿ÚÈ»), Ô Ì‹-Ó·˜ ·˘Ùfi˜ Â›Ó·È ÚfiÛÊÔÚÔ˜ Û ÚÂÌ‚·ÛÌÔ‡˜.

∞˘Ùfi˜ Ô˘ ÚÂÌ‚¿˙ÂÈ ÛÙÔ ‰È‹ÁËÌ· Â›Ó·È Ô ºÚ·-ÁÎÔ‡Ï˘ ∫. ºÚ·ÁÎԇϷ˜, ÎÙËÌ·Ù›·˜ Ù˘ ™ÎÈ¿ıÔ˘,Ô˘ ÔÈ ÙÔÎÔÁχÊÔÈ ÙÔ˘ ÙÚÒÓ ¤Ó· ¤Ó· Ù· ÎÙ‹Ì·Ù· ÌÂÙÔ˘˜ ·Ó·ÙÔÎÈÛÌÔ‡˜: «ÙÔ ‰È¿ÊÔÚÔ ÎÂÊ¿ÏÈ». øÚ·›Ô˜¿ÓÙÚ·˜ οÔÙ «ËÁ¿· Ôχ Ù· ÌÔ˘ÛÈο, Ù¿ Ù ÂÎÎÏË-

ÛÈ·ÛÙÈο Î·È Ù· Â͈ÙÂÚÈο, ˘‹ÚÍ ‰Â Ì ÙËÓ ¯ÔÓ‰Ú‹Ó

·ÏÏ¿ ·ıËÙÈÎ‹Ó ÊˆÓ‹Ó ÙÔ˘ „¿ÏÙ˘ Î·È ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÛÙ‹˜

ÂȘ ÙÔÓ Î·ÈÚfiÓ ÙÔ˘ ̤¯ÚÈ Á‹Ú·ÙÔ˜» (·Ó Î·È «‰ÂÓ ‹ÙÔ Î·È

Ôχ Á¤ÚˆÓ, ˆ˜ ÂÓËÓÙ·¤ÓÙ ¯ÚfiÓˆÓ ·ÓıÚˆÔ˜»). ∂›-¯Â ·ÓÙÚ¢Ù› ·fi ¤ÚˆÙ· ÙË ™ÈÓÈÒÚ·, ˆÚ·›· Ó¤·, ηÈ›¯Â ·Ô¯Ù‹ÛÂÈ Ì·˙› Ù˘, ÛÙ· ÂÈÎÔÛȤÓÙ ̄ ÚfiÓÈ· ÙÔ˘¤ÁÁ·ÌÔ˘ ‚›Ô˘ ÙÔ˘˜, Ù¤ÛÛÂÚȘ ÁÈÔ˘˜ Î·È ÙÚÂȘ ı˘Á·Ù¤-Ú˜. π‰ÈfiÙÚÔÔ˜ Î·È ÂÈÛÌ·Ù¿Ú˘ ηıÒ˜ ‹Ù·Ó, οıÂÙfiÛÔ ¯ÒÚÈ˙ ·fi ÙË Á˘Ó·›Î· ÙÔ˘ ηÈ, ηٿ ‰È·Ï›Ì-Ì·Ù·, Í·Ó¿ÛÌÈÁÂ, ÔfiÙ ÁÂÓÓÈfiÓÙÔ˘Û·Ó Î·È Ù· Ù¤ÎÓ·

ÙÔ˘˜. ΔÒÚ· ‰È·Ì¤ÓÂÈ Î·È ¿ÏÈ ÌfiÓÔ˜, ÛÙË ‚ÔÚÂÈÔ‰˘ÙÈ-΋ ·ÎÙ‹ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ Û ¤Ó· ÌÈÎÚfi ˘fiÛÙÂÁÔ, «Î·Ï‡-

‚ËÓ Ì¿ÏÏÔÓ ‹ ÔÈΛ·Ó, Ï·‚ÒÓ ÙËÓ Í˘Ï›·Ó... ·fi Ù· ÙfiÛ·

ÙÚÈÁ‡Úˆ ÂÚ›ȷ, ‰È¿ Ó· ÛÙÂÁ¿˙ÂÙ·È Úԯ›ڈ˜ ÂΛ ηÈ

ηӛ˙Ë ·Î·Ù·ÎÚ›Ùˆ˜ ÙÔ ÙÛÈÌÔ‡ÎÈ ÙÔ˘, Ì ÙÔÓ ËϤÎÙÚÈ-

ÓÔÓ Ì·ÌfiÓ, ¤Íˆ ÙÔ˘ Ó·Ô‡, Ô ÊÈϤÚËÌÔ˜ Á¤ÚˆÓ». HÙ·Ó ‰ÂÔ Ó·fi˜ ·˘Ùfi˜ «Ó·˝ÛÎÔ˜ Ù˘ ¶·Ó·Á›·˜ Ù˘ ¶Ú¤ÎÏ·˜»,

·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· ÂÚ›ȷ, ·ÙÚÔÁÔÓÈ΋ ȉÈÔÎÙËÛ›· ÙÔ˘ºÚ·ÁÎԇϷ.

«ΔËÓ ÂÛ¤Ú·Ó –ÏÔÈfiÓ– Ù˘ 13 ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ ÙÔ˘ ¤ÙÔ˘˜

186... ÂοıËÙÔ ÌfiÓÔ˜, ÔÏÔÌfiÓ·¯Ô˜... Î·È ÂÚڤ̂·˙ÂÓ... ΔÈ

ÂÛΤÙÂÙÔ; μ‚·›ˆ˜ ÙËÓ Û‡˙˘ÁfiÓ ÙÔ˘, Ì ÙËÓ ÔÔ›·Ó ¢-

Ú›ÛÎÂÙÔ ÂȘ ‰È¿ÛÙ·ÛÈÓ, Î·È Ù· Ù¤ÎÓ· ÙˆÓ, Ù· ÔÔ›· Û·-

Ó›ˆ˜ ¤‚ÏÂÂÓ...». ∫·È ·fi ÙÔÓ ¤Ó· ÚÂÌ‚·ÛÌfi ÛÙÔÓ ¿Ï-ÏÔÓ, ¤ÊÙ·Û ÛÙ· ÂÚÈÛÙ·ÙÈο ÂΛӷ, fiÙ·Ó Â›¯Â ÊÈ-ÏÈÒÛÂÈ ¿ÏÈ Ì ÙË ™ÈÓÈÒÚ·, ÛÙË ÁÈÔÚÙ‹ Ù˘ ¶·Ó·Á›·˜,Î·È ÁÂÓÓ‹ıËÎÂ Ë ∫ԇ̈, «ÙÔ Â˘¿ÁˆÁÔÓ ÎÔÚ¿ÛÈÔÓ»,

Ô˘ ÙÔ ¤¯·Û·Ó Û ÌÈÎÚ‹ ËÏÈΛ·.π‰Ô‡ ÏÔÈfiÓ Ò˜ ¤ÁÈÓ·Ó Ù· Ú¿ÁÌ·Ù·:«∂ΛÓËÓ ÙËÓ ÊÔÚ¿, Ô ··–¡ÈÎfiÏ·˜, ¿Ì· ¤Êı·Û ÙËÓ

·Ú·ÌÔÓ‹Ó, ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡ÌÂÓÔ˜ ·fi Ï‹ıÔ˜ ÚÔÛ΢ÓË-

ÙÒÓ ‰È¿ ÙËÓ ·Ó‹Á˘ÚÈÓ, ÂÛÙ¿ıË ÏËÛ›ÔÓ Ù˘ ı‡Ú·˜ ÙÔ˘

Ó·Ô‡, ·Ú¿ ÙËÓ ÁˆÓ›·Ó, Î·È ÙÔ˘ Â›Â Ì˘ÛÙËÚȈ‰Ò˜:

– £· ’¯Ë˜ ÌÔ˘Û·ÊÈÚÏ›ÎÈ·, ı·ÚÚÒ.

– ΔÈ ÙÚ¤¯ÂÈ, ·¿; ËÚÒÙËÛ ÌÂȉÈÒÓ Ô ºÚ·ÁÎԇϷ˜,

fiÛÙȘ ÂÌ¿ÓÙ¢Û ¿Ú·˘Ù·.

– £· ÛÔ˘ ¤ÏıË Ù’ ·ÛΤÚÈ... ∫Ô›Ù·ÍÂ, ºÚ·ÁÎÔ‡ÏË, ÊÚfi-

ÓÈÌ·, ¯ˆÚ›˜ ›ÛÌ·Ù·...

P «Eκ�κλωσαν αι του β�ουμου ζ�λαι, "σπερ μ�λισ-σαι κηρ�ον, Παρθ�νε...».O Παπαδιαμ�ντης �ξωαπ� τον Aγιο Eλισσα�ο,σχ�διο N. Nομικο�.

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1 37

και στ�χο√ ·¿˜, ·ÛΤÚÈ Ï¤ÁˆÓ, ÂÓÓÔÔ‡Û ÚÔÊ·ÓÒ˜ ÙËÓ ÔÈÎÔÁ¤-

ÓÂÈ·Ó ÙÔ˘ ºÚ·ÁÎÔ‡Ï·Ø ·ÏÏ¿ Ù¿¯· ÌfiÓÔÓ Ù· ·È‰›· Ù· ‰‡Ô

ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ· ÂÎ ÙˆÓ ÙÂÛÛ¿ÚˆÓ; – ηıfiÛÔÓ Ù· ¿ÏÏ· ‰‡Ô Ù·

ÌÈÎÚ¿, ‰ÂÓ ı· ˉ‡Ó·ÓÙÔ Ó· ÎÔ˘‚·ÏËıÔ‡Ó ÂȘ ‰È¿ÛÙËÌ·

ÙÚÈÒÓ ˆÚÒÓ Ô‰ÔÈÔÚ›·˜ ¯ˆÚ›˜ ÙËÓ ÌËÙ¤Ú· ÙˆÓ. √ ºÚ·-

ÁÎÔ‡Ï˘ Ëı¤ÏËÛ ӷ ‚‚·Èˆı‹.

– £· ’ÚıË Ì·˙› ÎÈ Ë Ì¿Ó· ÙÔ˘˜;

– 줂·È·... ÈÛÙ‡ˆ, ›ÂÓ Ô ·¿˜.

* * *

Δˆ fiÓÙÈ, fiÙ·Ó Â‚Ú¿‰È·Û ηϿ Î·È ‹Ú¯ÈÛ ӷ ÛÎÔÙÂÈÓÈ¿˙Ë,

Ë Î˘Ú¿ ™ÈÓÈÒÚ· ‹ÏıÂ, Ì·˙› Ì ÙËÓ ÁÚ·›·Ó ÌËÙ¤Ú· Ù˘, Î·È ÌÂ

Ù· Ù¤ÛÛÂÚ· ·È‰È¿ Ù˘, ÂÓ Û˘ÓÔ‰›· Î·È ¿ÏÏˆÓ ÚÔÛ΢ÓË-

ÙÚÈÒÓ, ÁÂÈÙÔÓÈÛÛÒÓ ‹ Û˘ÁÁÂÓÒÓ Ù˘. ∞fi ÔÏÏÒÓ ÌËÓÒÓ

‰ÂÓ Â›¯ÂÓ È‰Â› ÙÔÓ Û‡˙˘ÁfiÓ Ù˘, fiÛÙȘ ›¯Â ηÙÔÈ΋ÛÂÈ ¯ˆÚÈ-

ÛÙ¿, – ÂȘ ¢ÙÂϤ˜ ‰ˆÌ¿ÙÈÔÓ, ¯¿ÚÈÓ Ù·ÂÈÓÒÛˆ˜, ÙÔ ÔÔ›ÔÓ

ˆÓfiÌ·˙ “ÙÔ ÎÂÏÏ› ÙÔ˘”, Î·È ¤˙Ë ·fi ÌËÓÒÓ ̂ ˜ ηÏfiÁËÚÔ˜...

∂ÏËÛ›·Û ‰ÂÈÏ‹, οو ÓÂ‡Ô˘Û·Ø Ô ºÚ·ÁÎÔ‡Ï˘ ›ÛÙ·ÙÔ

ÂΛ, ·Ú·¤Ú· ·fi ÙËÓ ı‡Ú·Ó Ù˘ ÂÎÎÏËÛ›·˜, ÎÈ ¤Î·ÌÓÂ

ˆ˜ ¤‚ÏÂÂÓ ·ÏÏÔ‡, Î·È ˆ˜ ÂÚfiÛ¯ÂÓ Â›˜ ÙÈÓ· ÔÌÈÏ›·Ó Â-

Ú› ·ÁÚÔÙÈÎÒÓ ˘Ôı¤ÛˆÓ, ÌÂٷ͇ ‰‡Ô ‹ ÙÚÈÒÓ ¯ˆÚÈÎÒÓ.

∏ ™ÈÓÈÒÚ· ÂÈÛ‹ÏıÂÓ ÂȘ ÙÔÓ Ó·˝ÛÎÔÓ, ÂÚÔÛ·ÓËÛÂÓ,

ÂÎfiÏÏËÛ ÎËÚ›· Î·È ËÛ¿ÛıË Ù·˜ ÂÈÎfiÓ·˜. ∂›Ù·, ÌÂÙ¿ ÙÈÓ·

ÒÚ·Ó, ÂÍ‹ÏıÂÓ. ∂ÏËÛ›·ÛÂ Û˘ÓÂÛÙ·Ï̤ÓË, ÎÈ Â¯·ÈÚ¤ÙÈÛÂ

ÙÔÓ Û‡˙˘ÁfiÓ Ù˘. √‡ÙÔ˜ ¤ÙÂÈÓ ÚÔ˜ ·˘Ù‹Ó ÙËÓ ¯Â›Ú·, ηÈ

ËÛ¿ÛıË ÊÈÏÔÛÙfiÚÁˆ˜ Ù· Ù¤ÎÓ· ÙÔ˘.

H‰Ë ÂÓ‡ÎÙˆÓÂ, Î·È Â„¿ÏË Ô ªÈÎÚfi˜ ∂ÛÂÚÈÓfi˜. ∞ÎÔÏÔ‡-

ıˆ˜, ÌÂÙ¿ ÙÔ ÏÈÙfiÓ Û·Ú·ÎÔÛÙÈ·ÓfiÓ ÙÔ ÔÔ›ÔÓ ¤Ê·ÁÔÓ Î·Ù¿

ÔÌ¿‰·˜ ηı›Û·ÓÙ˜ ÔÈ ‰È¿ÊÔÚÔÈ ÚÔÛ΢ÓËÙ·›, Â‰Ò ÎÈ ÂΛ,

› ÙˆÓ ̄ fiÚÙˆÓ Î·È ÙˆÓ ÂÚÂÈ›ˆÓ, Ô ºÚ·ÁÎÔ‡Ï˘ ËÙԛ̷ÛÂÓ

ȉÈԯ›ڈ˜ ͇ÏÈÓÔÓ Û‹Ì·ÓÙÚÔÓ, Úfi¯ÂÈÚÔÓ, ηٿ Ì›ÌËÛÈÓ

ÂÎÂ›ÓˆÓ Ù· ÔÔ›· Û˘ÓËı›˙ÔÓÙ·È ÂȘ Ù· ÌÔÓ·ÛÙ‹ÚÈ·, Î·È Ê¤-

ÚˆÓ ÙÚÂȘ Á‡ÚÔ˘˜ ÂÚ› ÙÔÓ Ó·fiÓ, ÙÔ

¤ÎÚÔ˘Û ÌfiÓÔ˜ ÙÔ˘, ÚÒÙÔÓ ÂȘ ÙÚÔ¯·˚-

ÎfiÓ Ú˘ıÌfiÓ, “ÙÔÓ ∞‰¿Ì, ∞‰¿Ì, ∞‰¿Ì!”,

›ٷ ÂȘ È·Ì‚ÈÎfiÓ, “ÙÔ Ù¿Ï·ÓÙÔÓ! ÙÔ Ù¿-

Ï·ÓÙÔÓ!”

∂˘ı‡˜ ÙfiÙ ٷ ‰‡Ô ·È‰›· ÙÔ˘ ºÚ·-

ÁÎԇϷ, Î·È ¤ÓÙ ‹ ¤Í ¿ÏÏÔÈ ÌÈÎÚÔ› ÌÔ-

Û¯ÔÌ¿ÁηÈ, ·ÓÂÚÚȯ‹ıËÛ·Ó Â¿Óˆ ÂȘ

ÙËÓ ÛÙ¤ÁËÓ ÙÔ˘ Ó·Ô‡, ¿ÓˆıÂÓ Ù˘ ı‡-

Ú·˜, Î·È ‹Ú¯ÈÛ·Ó Ó· ‚·ÚÔ‡Ó ÙÚÂÏÏ¿,

·Ï‡ËÙ·, ·¯fiÚÙ·ÛÙ·, ÙÔÓ ÌÈÎÚfiÓ ÌÈ-

ÛÔÚÚ·ÁÈṲ̂ÓÔÓ ÎÒ‰ˆÓ·, ÙÔÓ ÎÚÂÌ¿ÌÂ-

ÓÔÓ ·fi ‰‡Ô ‰È¯·ÏˆÙÒÓ Í‡ÏˆÓ ÂΛ

¿ӈ [...] √ ··– ¡ÈÎfiÏ·˜ ¤‚·ÏÂÓ Â˘ÏÔÁËÙfiÓ, Î·È ‹Ú¯ÈÛÂÓ

Ë ·ÎÔÏÔ˘ı›· Ù˘ ∞ÁÚ˘Ó›·˜.

√ ºÚ·ÁÎԇϷ˜ ‹ÙÔ ÙfiÛÔÓ Â˘‰È¿ıÂÙÔ˜ ÂΛÓËÓ ÙËÓ ÂÛ¤-

Ú·Ó, ÒÛÙ ·fi ÙÔ˘ “∂ϤËÛfiÓ ÌÂ Ô £Âfi˜”, Ù˘ ·Ú¯‹˜ ÙÔ˘

∞ԉ›ÓÔ˘, ̤¯ÚÈ ÙÔ˘ «∂›Ë ÙÔ fiÓÔÌ·», ÂȘ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ §ÂÈ-

ÙÔ˘ÚÁ›·˜ – fiÔ˘ Ë ·ÓÓ˘¯›˜ ‰È‹ÚÎÂÛÂÓ ÔÎÙÒ ÒÚ·˜ ¿Ó¢

‰È·Ï›ÌÌ·ÙÔ˜ fiÏ· Ù· ¤„·ÏÂÓ Î·È Ù· ·‹ÁÁÂÈÏ ÌfiÓÔ˜ ÙÔ˘

·fi ÙÔ˘ ‰ÂÍÈÔ‡ ¯ÔÚÔ‡ [...]

OÏ· ·˘Ù¿ Ù· ÂÓı˘Ì›ÙÔ ·ÎfiÌË, ˆ˜ Ó· ‹ÙÔÓ ¯ı˜, Ô ÁÂÚÔ–

ºÚ·ÁÎԇϷ˜, Î·È Â›¯ÔÓ ·Ú¤ÏıÂÈ ‰Âη¤ÓÙ ¤ÙË ¤ÎÙÔÙÂ.

∞ÎfiÌË Î·È ÌÈÎÚ¿ ÙÈÓ·, ʷȉڿ ÂÂÈÛfi‰È·, Ù· ÔÔ›· Û˘Ó¤‚Ë-

Û·Ó ÂȘ ÙËÓ §ÈÙ‹Ó, ÌÈÎÚfiÓ ÚÔ ÙÔ˘ ÌÂÛÔÓ˘ÎÙ›Ô˘, ηٿ ÙËÓ

¤ÍÔ‰ÔÓ Ù˘ ÈÂÚ¿˜ ÂÈÎfiÓÔ˜ ÂȘ ÙÔ ‡·ÈıÚÔÓ. ∂Âȉ‹ ·È Á˘Ó·›-

Θ ›¯·Ó ÎÔÏÏ‹ÛÂÈ ÔÏÏ¿ Î·È ¯ÔÓ‰Ú¿ ÎËÚ›·, Ù· Ï›ÛÙ· ¤Ú-

Á· ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ È‰›ˆÓ ¯ÂÈÚÔÌ¿Ï·ÎÙ·, Ù· ‰Â ÎËÚ›· Û˘ÌÏÂÎfi-

ÌÂÓ· ÂȘ ‰¤ÛÌ·˜ Î·È ÂÚÈÏÔο‰·˜ ·fi ÙÔÓ ¶·Ó·ÁÈÒÙËÓ

Ù˘ ∞ÓÙˆÓ›ÙÛ·˜, ÙÔÓ Úfiı˘ÌÔÓ ÂȘ ÙËÓ ̆ ËÚÂÛ›·Ó Ù˘ ÈÂÚ¿˜

·ÓËÁ‡Úˆ˜, ›¯·Ó Ï·Ì·‰È¿ÛÂÈ, ÂȘ Ì›·Ó ÛÙÈÁÌ‹Ó ÔÏ›ÁÔÓ

¤ÏÂÈ„Â Ó· ¿ÚÂÈ ÊˆÙÈ¿Ó ÙÔ ÊÂÏfiÓÈ ÙÔ˘ ·¿, ›ٷ Î·È ÙÔ Á¤-

ÓÂÈfiÓ ÙÔ˘. ΔfiÙÂ Ô ¶·Ó·ÁÈÒÙ˘ Ù˘ ∞ÓÙˆÓ›ÙÛ·˜, ÌË Â˘Ú›-

ÛÎˆÓ ¿ÏÏÔ ÚÔ¯ÂÈÚfiÙÂÚÔÓ Ì¤ÛÔÓ, ‹Ú·˙ ٷ˜ ÔÁÎÒ‰ÂȘ ‰¤-

ÛÌ·˜ ÙˆÓ ÊÏÂÁfiÓÙˆÓ ÎËÚ›ˆÓ, Ù·˜ ¤ÊÂÚ οو ÂȘ ÙÔ ¤‰·-

ÊÔ˜, ÎÈ Â¿ÙÂÈ ‰˘Ó·Ù¿ Ì ٷ ÙÛ·ÚÔ‡¯È· ÙÔ˘ ‰È¿ Ó· Ù· Û‚‹-

ÛÂÈ. ∞È Á˘Ó·›Î˜ ‰˘ÛÊÔÚÔ‡Û·È ÂÁfiÁÁ˘˙ÔÓ, Ó· ÌËÓ ·Ù› Ù·

ÎËÚÈ¿, ÁÈ·Ù› Â›Ó·È Îڛ̷.

ΔfiÙ ›˜ ÙˆÓ ·ÚÂÛÙÒÙˆÓ, ˘Èfi˜ ÏÔ˘Û›Ô˘ ÙÔ˘ ÙfiÔ˘, ·fi

H Tο σπ�τι του Aλ�ξανδρουΠαπαδιαμ�ντη στη Σκι�θο(φωτ.: K. Λι�ντης).

à O Kωνστα-ντ�νος Kαβ�-φης, φωτο-γραφ�α τωναρχ"ν τουπερασμ�νουαι"να.

PÂÌ‚·ÛÌfi˜ Î·È ÓÔÛÙ·ÏÁ›· ÛÙȘ ÛÂÏ›-‰Â˜ ÙÔ˘ ¶··‰È·Ì¿-ÓÙË Î·È ÙÔ˘˜ ÛÙ›¯Ô˘˜ ÙÔ˘ K·‚¿ÊË.

38 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1

ÂΛÓÔ˘˜ Ô›ÙÈÓ˜ ÂȘ ÙÔ ‡ÛÙÂÚÔÓ Î·Ù¤ÛÙËÛ·Ó ‰·ÓÂÈÛÙ·›

ÙÔ˘ ºÚ·ÁÎԇϷ –Î·È fiÛÙȘ ÂϤÁÂÙÔ fiÙÈ ÂÌÂϤٷ ÂȘ Ù·˜

ÂÎÏÔÁ¿˜ Ó· ‚¿ÏË Î¿ÏËÓ ˆ˜ ˘Ô„‹ÊÈÔ˜ ‰‹Ì·Ú¯Ô˜–

ËÎÔ‡ÛıË Ó· ϤÁË fiÙÈ Ú¤ÂÈ Ó· Ì¿ıÔ˘Ó Ó· οÌÔ˘Ó «ÔÈ-

ÎÔÓÔÌ›·, ÔÈÎÔÓÔÌ›· ÛÙ· ÎËÚÈ¿ !... Ë Ó‡¯Ù· ÌÂÁ·ÏÒÓÂÈ...

ÈÛËÌÂÚ›· ÙÒÚ·, ÎÔÓÙ‡ÂÈ... ¤¯ÂÈ Ó‡¯Ù·...»

∞ÏÏ’ ·È Á˘Ó·›Î˜, ÂÓÒ ‹Í¢ڷÓ, ηχÙÂÚ· ·fi ÂΛ-

ÓÔÓ, fiÏ·˜ Ù·˜ ÔÈÎÔÓÔÌ›·˜ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘, ‰ÂÓ ÂÓÓÔÔ‡Û·Ó ÙÈ

ı· Ë «ÔÈÎÔÓÔÌ›· ÛÙ· ÎËÚÈ¿», ٷ̤ӷ ÂÍ ¿·ÓÙÔ˜ Ó· η-

Ô‡Ó, ‰È¿ ÙËÓ ¯¿ÚÈÓ Ù˘ ¶·Ó·Á›·˜. ª›· ·’ ·˘Ù¿˜, ÁÂÚfi-

ÓÙÈÛÛ·, ·ÓÂfiÏËÛ οÙÈ ÙÈ ‰È’ ¤Ó· ı·‡Ì·, ÙÔ ÔÔ›ÔÓ Â›-

¯ÂÓ ·ÎÔ‡ÛÂÈ ·fi ÙÔ Û˘Ó·Í¿ÚÈ ÙÔ˘ ∞Á›Ô˘ ¢ËÌËÙÚ›Ô˘,

fiÔ˘ Ô AÁÈÔ˜, ÂȘ ÙËÓ ™·ÏÔÓ›ÎËÓ, ¤ÏËÍ ·˘ÛÙËÚÒ˜

ÙÔÓ ÓˆÎfiÚÔÓ, ¤¯ÔÓÙ· ÙËÓ Ì·Ó›·Ó Ó· Û‚‹ÓË ÌÈÛÔη̤-

Ó· Ù· ÎËÚÈ¿ – Î·È Ë ÁÂÚfiÓÙÈÛÛ· ‹Ú¯ÈÛ ӷ ÙÔ ‰ÈËÁ‹Ù·È

¯ı·Ì·Ï‹ ÙË ÊˆÓ‹ ÂȘ ÙËÓ ÏËÛ›ÔÓ Ù˘: “∞‰ÂÏʤ √Ó‹-

ÛÈÌÂ, ¿Ê˜ Ó· Î·Ô‡Ó Ù· ÎËÚ›·, fiÛ· ÚÔÛʤÚÔ˘Ó ÔÈ ¯ÚÈ-

ÛÙÈ·ÓÔ›, Î·È ÌË ·Ì·ÚÙ¿Ó˘...”

ΔËÓ È‰›·Ó ÒÚ·Ó Û˘Ó¤‚Ë Î·È ÙÔ‡ÙÔ. ∂ÓÒ Ô ·¿˜ ·‹Á-

ÁÂÏÏ ٷ˜ Ì·ÎÚ¿˜ ·ÈÙ‹ÛÂȘ Ù˘ §ÈÙ‹˜, ÂÈÛ˘Ó¿ÙˆÓ Î·È

Ù· ÔÓfiÌ·Ù· fiÏ·, ˙ˆÓÙ·Ó¿ Î·È Âı·Ì¤Ó·, fiÛ· ÙÔ˘ ›¯ÔÓ

˘·ÁÔÚ‡ÛÂÈ ·Ê’ ÂÛ¤Ú·˜ ·È Â˘Ï·‚›˜ ÚÔÛ΢ӋÙÚÈ·È, Ô

ºÚ·ÁÎÔ‡Ï˘ ¤„·ÏÏ ÌÂÁ·ÏÔÊÒÓˆ˜ ÙÔ ÙÚÈÏÔ‡Ó «∫‡ÚÈÂ,

ÂϤËÛÔÓ» Ì ÙËÓ ̄ ÔÓ‰Ú‹Ó ÊˆÓ‹Ó ÙÔ˘, Î·È Ì fiÏÔÓ ÙÔ ¿-

ıÔ˜ Ù˘ „·ÏÙÈ΋˜ ÙÔ˘. ΔfiÙÂ Ô Ì·ÚÌ·–¢ËÌËÙÚfi˜,

fiÛÙȘ ÂÊ·›ÓÂÙÔ Ó· ›¯ÂÓ ÂÈÚ·¯ı‹ ÔÏ›ÁÔÓ, ›Ûˆ˜ ‰ÈfiÙÈ Ô

ºÚ·ÁÎԇϷ˜ ÂÓ ÙË „·ÏÙÔÌ·Ó›· ÙÔ˘ ‰ÂÓ ÙÔ˘ ¤ÙÚ ӷ

Ë ÎÈ ÂΛÓÔ˜ ¤Ó· ÙÚÔ¿ÚÈÔ ÛˆÛÙfi (‰ÈfiÙÈ ¿Ì· ‹Ú¯È˙ÂÓ Ô

¢ËÌËÙÚfi˜ ÙÔ ‰ÈÎfi ÙÔ˘, Ô ºÚ·ÁÎԇϷ˜, Ì ÙËÓ ÁÂÚ‹Ó, ÎÂ-

Ê·ÏÈÎ‹Ó ÊˆÓ‹Ó ÙÔ˘, ÂÎı‡Ìˆ˜ Û˘Ó¤„·ÏÏÂ, ÙÔ˘ ‹Ú·˙Â

ÙËÓ ÚˆÙÔʈӛ·Ó, Î·È ˘¤Ù·ÛÛÂ Î·È ÂÎ¿Ï˘Ù ÙËÓ

·ÛıÂÓ‹ Î·È ÙÂÚÂÙ›˙Ô˘Û·Ó ÊˆÓ‹Ó ÂΛÓÔ˘), ¤Ï·‚ ÙÔ ı¿Ú-

ÚÔ˜ Ó· ÙÔ˘ οÌË ·Ú·Ù‹ÚËÛÈÓ.

– ¶ÈÔ ÛÈÁ¿, ÈÔ Ù·ÂÈÓ¿, Î˘Ú ºÚ·ÁÎÔ‡ÏËØ ÛÈÁ·ÓÒÙÂÚ·

Ó· ÙÔ Ï˜ ÙÔ ∫‡ÚÈ ÂϤËÛÔÓ, ÁÈ·Ù› ‰ÂÓ ·ÎÔ‡ÔÓÙ·È Ù· ÔÓfi-

Ì·Ù·, Î·È ı¤ÏÔ˘Ó ÔÈ Á˘Ó·›Î˜ Ó· Ù’ ·ÎÔ‡ÓÂ.

∂›¯Â οˆ˜ ‰›Î·ÈÔÓ, ‰ÈfiÙÈ Ú¿ÁÌ·ÙÈ ·È Á˘Ó·›Î˜ ·‹-

ÙÔ˘Ó Ó· ϤÁˆÓÙ·È ÂÎÊÒÓˆ˜ Ù· ÔÓfiÌ·Ù·, fiÛ· ›¯·Ó ÂÈ›

ÂȘ ÙÔÓ ·¿Ó Ó· ÁÚ¿„Ë. ∂ÓÓÔÔ‡Û·Ó Ó· Ù· ·ÎÔ‡Ë ÎÈ Ô

£Âfi˜ ÎÈ Ë ¶·Ó·Á›· ÎÈ fiÏÔ˜ Ô ÎfiÛÌÔ˜. ∏ ηıÂÌ›· ‹ıÂÏÂ

Ó’ ·ÎÔ‡ÛË “Ù· ‰Èο Ù˘ Ù· ÔÓfiÌ·Ù·”, Î·È Ó· Ù· ·Ó·-

ÁÓˆÚ›ÛË, ηıÒ˜ ·ËÁÁ¤ÏÏÔÓÙÔ ·Ú·‰È·ÛÙ¿. AÏψ˜ ı·

›¯·Ó ·Ú¿ÔÓ· ηٿ ÙÔ˘ ·¿, ÎÈ Ô ·¿˜ ·Ó ‹ıÂÏ ӷ

Ê¿ÁË ÎÈ ¿ÏÏÔÙÂ, ÂȘ ÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ, ÚÔÛÊÔÚ¿˜, ÒÊÂÈÏ ӷ

Ù· ¤¯Ë ηϿ Ì ÙȘ ÂÓÔÚ›ÙÈÛÛ˜.

ΔfiÙÂ Ë ∞ÚÁ˘Ú‹, Ë ÚˆÙfiÙÔÎÔ˜ ÙÔ˘ ºÚ·ÁÎԇϷ, Ô‡Û·

ÙfiÙ ‰ˆ‰Âη¤ÙȘ, ÔÓËÚ¿, ı˘ÌfiÛÔÊÔ˜ ÎÔÚ·Û›˜, ηıÒ˜

¤ÛÙÂΠÏËÛ›ÔÓ ÂȘ ÙÔÓ ·Ù¤Ú· Ù˘, „‹ÏˆÛÂÓ ÔÏ›ÁÔÓ

‰È¿ Ó· Êı¿ÛË ÂȘ ÙÔ Ô˘˜ ÙÔ˘, Î·È ÙÔ˘ ϤÁÂÈ ÎÚ˘Ê¿:

– ¶·Ù¤Ú·, ¿ÊËÛÂ Î·È ÙÔÓ Ì·ÚÌ· – ¢ËÌËÙÚfi Ó· „¿-

ÏË “∫‡ÚÈ ÂϤËÛÔÓ”.

ΔÔ‡ÙÔ ‹ÙÔ ˆ˜ ¤ÌÓ¢ÛȘ Î·È ‚Ô‹ıËÌ· ‰È¿ ÙÔÓ ºÚ·-

ÁÎÔ‡ÏËÓ. ∂Âȉ‹ Ô‡ÙÔ˜ ‰ÂÓ ‹ıÂÏ ʷÓÂÚ¿ Ó· ˘·ÎÔ‡ÛË

ÂȘ ÙËÓ Û¯Â‰fiÓ ·˘ı¿‰Ë ·Ú·›ÓÂÛÈÓ ÙÔ˘ ¢ËÌËÙÚÔ‡, ηÈ

¿ÏÈÓ ‰ÂÓ ‹ıÂÏ ӷ ‰Â›ÍË fiÙÈ Âı‡ÌˆÛÂÓ, ÂÛÙÚ¿ÊË ÚÔ˜

ÙÔÓ Î·ÏfiÓ Á¤ÚÔÓÙ· Î·È ÙÔ˘ ϤÁÂÈ:

– ¶Â, ¢ËÌËÙÚfi, Û·Ú¿ÓÙ· ÊÔÚ¤˜ ÙÔ “∫‡ÚÈ ÂϤËÛÔÓ”.

ΔfiÙÂ Ô Ì·ÚÌ·–¢ËÌËÙÚfi˜, fiÛÙȘ ·Ó Î·È Â›¯Â ÁËÚ¿-

ÛÂÈ, ‰ÂÓ Â›¯Â Ì¿ıÂÈ ·ÎfiÌË Î·Ï¿ Ù· Δ˘Èο, Î·È ‰ÂÓ ‹ÍÂ-

ÚÂÓ ·ÎÚÈ‚Ò˜ fiÙ ηٿ ÙËÓ §ÈÙ‹Ó ÙÔ ∫‡ÚÈ ÂϤËÛÔÓ Ï¤-

ÁÂÙ·È ÙÚȘ Î·È fiÙ ÙÂÛÛ·Ú·ÎÔÓÙ¿ÎȘ, ‹Ú¯ÈÛ ڿÁÌ·ÙÈ

Ó· ÙÔ „¿ÏÏË Û·Ú¿ÓÙ· ÊÔÚ¤˜, ÒÛÙÂ Ô ·¿˜ ‚ȿÛıË Ó’

··ÁÁ›ÏË Ú·Á‰·›ˆ˜ Î·È ·ıÚfi· Ù· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÔÓfiÌ·Ù·,

ηÈ, ‰È¿ Ó· Â›Ó·È Û‡ÌʈÓÔ˜ Ì ÙÔÓ „¿ÏÙËÓ, ‹Ú¯ÈÛ ÚÔ

Ù˘ ÒÚ·˜ Ó· ϤÁË: “...˘¤Ú ÙÔ˘ ‰È·Ê˘Ï·¯ı‹Ó·È... ·fi ÏÈ-

ÌÔ‡, ÏÔÈÌÔ‡, ÛÂÈÛÌÔ‡, ηٷÔÓÙÈÛÌÔ‡, ˘Úfi˜, Ì·¯·›-

Ú·˜” Î·È Ù· ÂÍ‹˜.

Δ¤ÏÔ˜, ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·Ó, Ô ·¿˜, Ô ºÚ·ÁÎԇϷ˜

Î·È Ë ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ¿ ÙÔ˘, Î·È ÔÏ›ÁÔÈ Ê›ÏÔÈ, ÂοıÈÛ·Ó ÎÈ ¤Ê·-

Á·Ó ÔÌÔ‡ Î·È Ë˘ÊÚ¿ÓıËÛ·Ó, Î·È ÙËÓ ÂÛ¤Ú·Ó Ô ºÚ·-

ÁÎÔ‡Ï˘ ·ӋگÂÙÔ ÂÈÚËÓÈÎÒ˜ Î·È Ì ·Á¿ËÓ, ÌÂÙ¿ Ù˘

Û˘˙‡ÁÔ˘ Î·È ÙˆÓ Ù¤ÎÓˆÓ ÙÔ˘, ˘fi ÙËÓ ÔÈÎÈ·Î‹Ó ÛÙ¤ÁËÓ.

¶ÚÈÓ ·Ú¤ÏıË ¤ÙÔ˜ ÂÁÂÓÓ‹ıË Ë ∫ԇ̈. ∏ ÎfiÚË ·‡-

ÙË, Ï¿ÛÌ· ¯·ÚÈو̤ÓÔÓ Î·È Û˘Ì·ı¤˜, ·ÓÂÙÚ¤ÊÂÙÔ Î·È

ËÏÈÎÈÔ‡ÙÔ, ÂÁ›ÓÂÙÔ ÙÔ ¯¿ÚÌ· Î·È Ë ·ÚËÁÔÚ›· ÙÔ˘ ·-

ÙÚfi˜ Ù˘. ¢ÂÓ Â›¯Â ÌfiÓÔÓ ÓÔËÌÔÛ‡ÓËÓ ÚÒÈÌÔÓ, ·ÏÏ¿

οÙÈ ¿ÏÏÔ ·Ú¿‰ÔÍÔÓ ÁÓÒÚÈÛÌ·, ÔÈÔÓ› ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÊÚÔ-

Ó›ÌÔ˘ Á˘Ó·ÈÎfi˜ Î·È ÂȘ ËÏÈΛ·Ó ·È‰›Û΢. YÛÙÂÚÔÓ ÌÂ-

Ù¿ ¯ÚfiÓÔ˘˜, fiÙ·Ó Â‹ÏıÂÓ Ô ‰Â‡ÙÂÚÔ˜ ¯ˆÚÈÛÌfi˜, Ë ∫Ô‡-

̈ ÔÎÙ·¤ÙȘ ÙfiÙ ¤ÙÚ¯ ÏËÛ›ÔÓ ÙÔ˘ ·ÙÚfi˜ Ù˘, ÂȘ

ÙÔ “ÎÂÏÏ› ÙÔ˘”, fiÔ˘ ηÙÒÎÂÈ ÂȘ ÙËÓ ·ÓˆÊÂÚ‹ ÂÛ¯·ÙÈ¿Ó

Ù˘ ÔÏ›¯Ó˘, Î·È ÙÔÓ ÂÁ¤ÌÈ˙ ÂÚÈÔÈ‹ÛÂȘ Î·È ÙÚ˘ÊÂ-

ÚfiÙËÙ·˜....»

OÙ·Ó ı· Â›Ó·È ‰ÂηÙÚÈÒÓ ÂÙÒÓ ı· Á›ÓÂÈ, Ì ÙÔÓ ı¿-Ó·Ùfi Ù˘, ·ÊÔÚÌ‹ ÁÈ· ÌÈ· ·ÎfiÌ· Û˘ÌÊÈÏ›ˆÛË ÙÔ˘ºÚ·ÁÎԇϷ Ì ÙË Á˘Ó·›Î· ÙÔ˘.

– “¶·Ù¤Ú·! ¶·Ù¤Ú·! ™ÙËÓ ¶·Ó·Á›· · οÌÂÙ ÌÈ· ÏÂÈ-

ÙÔ˘ÚÁ›·... Ì ÙËÓ ÌËÙ¤Ú· Ì·˙›...” ∂›Â Î·È ·¤ı·ÓÂÓ. √

ºÚ·ÁÎÔ‡Ï˘ ¤ÎÏ·˘ÛÂÓ ··ÚËÁfiÚËÙ·Ø ¤ÎÏ·˘ÛÂÓ ·¯fiÚ-

Ù·ÛÙ·, ÔÌÔ‡ Ì ÙËÓ Û‡˙˘ÁfiÓ ÙÔ˘... ∫·ÙfiÈÓ ·ÂÛ‡ÚıË,

ÎÈ ÂÍËÎÔÏÔ‡ıËÛ ӷ ÎÏ·›Ë ÌfiÓÔ˜ ÙÔ˘ ÂȘ ÙËÓ ÂÚËÌ›·Ó...

...∫·È ÙËÓ ËÌ¤Ú·Ó ·˘Ù‹Ó, ÙËÓ ·Ú·ÌÔÓ‹Ó Ù˘ ∫ÔÈÌ‹-

Ûˆ˜ ¿ÏÈÓ, ÙÔÓ Â˘Ú›ÛÎÔÌÂÓ Ó· οıËÙ·È ÂȘ ÙÔ ÚÔ·‡-

ÏÈÔÓ ÙÔ˘ Ó·˝ÛÎÔ˘, Î·È Ó· ηӛ˙Ë ÌÂÏ·Á¯ÔÏÈÎÒ˜ ÙÔ ÙÛÈ-

ÌÔ‡ÎÈ ÙÔ˘, Ì ÙÔÓ ËϤÎÙÚÈÓÔÓ Ì·ÌfiÓ... ·Ó·ÏÔÁÈ˙fiÌÂÓÔ˜

ÙfiÛ· ¿ÏÏ· Î·È ÙÔ˘˜ Ô¯ÏËÚÔ‡˜ ‰·ÓÂÈÛÙ¿˜ ÙÔ˘, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ

ÙÔ˘ ›¯·Ó ¿ÚÂÈ ÂÓ Ùˆ ÌÂٷ͇ ÙÔ Î·Ï‡ÙÂÚÔÓ ÎÙ‹Ì·Ø ¤Ó·

ÔÏfiÎÏËÚÔÓ ‚Ô˘ÓfiÓ, ÂÏ·ÈÒÓ·, ¿ÌÂÏÔÓ, ·ÁÚfiÓ ÌÂ ÔˆÚÔ-

ÊfiÚ· ‰¤Ó‰Ú·, Ì ڤ̷ Î·È ÓÂÚfiÌ˘ÏÔÓ... Î·È Ó· Âί‡ÓË Ù·

·Ú¿ÔÓ¿ ÙÔ˘ ÂȘ ıÚËÓÒ‰ÂȘ ÌÂψ‰›·˜ ÚÔ˜ ÙËÓ ¶·Ó·-

Á›·Ó,

“∂·ÎÏˆÛ·Ó ·È ÙÔ˘ ‚›Ô˘ ÌÔ˘ ˙¿Ï·È, ÒÛÂÚ Ì¤ÏÈÛÛ·È

ÎËÚ›ÔÓ, ¶·Úı¤ÓÂ...”».

( ∞Ï. ¶··‰È·Ì¿ÓÙË, A·ÓÙ·, Ù. ¢ã. EΉ. «¢fiÌÔ˜»)

***μ‚·ÈˆÌ¤ÓÔ, ÏÔÈfiÓ: √ ∞‡ÁÔ˘ÛÙÔ˜ Â›Ó·È Ô Ì‹Ó·˜

ÙˆÓ ÚÂÌ‚·ÛÌÒÓ. ª·˙› ÙÔ˘ ÙÂÏÂÈÒÓÔ˘Ó –ÁÈ· Ó· ‘ÚıÔ˘-Ì ÛÙ· ηı’ ËÌ¿˜– ÔÈ ÔÈΛϘ ıÂÚÈÓ¤˜ ¿‰ÂȘ, ÔÈ Ô˘-Ùԛ˜ ÙÔ˘ ‹ÏÈÔ˘ Î·È Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜, ÙÔ˘ ¤ÚˆÙ· ηÈÙ˘ Á˘ÌÓ‹˜ ÔÌÔÚÊÈ¿˜, Î·È Ù˘ ÛÙÚÔÁÁ˘ÏÔʤÁÁ·Ú˘ʈÙÔ¯˘Û›·˜ ÛÙ· ‚Ú¿¯È· Ù˘ ∞ÎÚfiÔÏ˘.

O,ÙÈ ı’ ·ÔÌ›ÓÂÈ ·’ ·˘Ù‹ ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈ΋ ‹ Ê·-ÓÙ·ÛÙÈ΋ ·Ó‰·ÈÛ›· Â›Ó·È ÔÈ Ì·ÎÚÈÓ¤˜ Î·È ·‚¤‚·È˜·Ó·ÌÓ‹ÛÂȘ, Û·Ó ÙÔ˘ ∫·‚¿ÊË –ηı¤Ó·˜ Ì ÙȘ ‰ÈΤ˜ÙÔ˘ ˙¿Ï˜–, Ô˘ ı· ÛÂ Û˘ÓÔ‰Â‡Ô˘Ó ÁÈ· ÔÏÏ¿ ¯ÚfiÓÈ·Î·È ı’ ·Ó·˙ËÙÔ‡Ó ÙËÓ ¤ÎÊÚ·Û‹ ÙÔ˘˜:

ª·ÎÚ˘¿

£¿ıÂÏ· ·˘Ù‹Ó ÙËÓ ÌÓ‹ÌË Ó· ÙËÓ ˆ...

ª· ¤ÙÛÈ ÂÛ‚‡ÛıË È·... Û·Ó Ù›ÔÙ ‰ÂÓ ·Ô̤ÓÂÈ–

°È·Ù› Ì·ÎÚ˘¿, ÛÙ· ÚÒÙ· ÂÊË‚Èο ÌÔ˘ ¯ÚfiÓÈ· ΛٷÈ.

¢¤ÚÌ· Û·Ó Î·ÌˆÌ¤ÓÔ ·fi È·ÛÂÌ›...

∂ΛÓË ÙÔ˘ ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ –∞‡ÁÔ˘ÛÙÔ˜ ‹Ù·Ó;– Ë ‚Ú·‰È¿...

ªfiÏȘ ı˘ÌÔ‡Ì·È È· Ù· Ì¿ÙÈ·Ø ‹Û·Ó ı·ÚÚÒ Ì·‚È¿...

∞ Ó·È, Ì·‚È¿Ø ¤Ó· Û·Ê›ÚÈÓÔ Ì·‚›.

Õ «Γιατ� μακρυ�, στα πρ"τα εφηβι-κ� μου χρ�νια κε�ται... Eκε�νη τουAυγο�στου –A�γουστος ταν;– η βρα-δι�...» – K. Kαβ�φη, «Mακρυ�». «Oιδ�ο φ�λοι», ελαιογραφ�α του Aνδρ�αΓεωργι�δη του Kρητ�ς, 1952.

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 5 A Y ° O Y ™ T O Y 2 0 0 1 39

P�δο Aμ�ραντοTου °πflƒ°√À Z∂μ∂§∞∫∏

Γεωπ�νου

∞Á¿Â˜ Ô˘ ÌÂÛÙÒÓÂÙ ÙËÓ ¿ÎÏËÚË ˙ˆ‹ ÌÔ˘

∞Á¿Â˜ Û·Ó ÙÚÈ·ÓÙ¿Ê˘ÏÏ· ÎÈ ·Á¿Â˜ Û·Ó ÎÔÚ¿ÏÏÈ·

(ƒÒÌÔ˜ ºÈχڷ˜, «ƒfi‰· ÛÙÔÓ ∞ÊÚfi»)

√∞Y°OY™TO™ ÙˆÓ ÊÚÔ‡ÙˆÓ Ì ÙȘ ÂÏ΢ÛÙÈΤ˜Ê˘ÛÈΤ˜ Á‡ÛÂȘ Î·È Ì˘Úˆ‰È¤˜. √ ¢ÂηÂ-ÓÙ·‡ÁÔ˘ÛÙÔ˜ Ì ÙÔ ƒfi‰Ô ÙÔ ∞Ì¿Ú·ÓÙÔ Ù˘

¶·Ó·ÁÈ¿˜. H ¶·Úı¤ÓÔ˜ M·Ú›·, ϤÂÈ ÌÈ· ·Ú¿‰ÔÛË,ÛÙÔ Ù·Í›‰È Ù˘ ÂÈÛÙÚÔÊ‹˜ ·fi ÙËÓ ∞›Á˘ÙÔ, ¿Ïˆ-Û ٷ Û¿ÚÁ·Ó· ÙÔ˘ ÌÈÎÚÔ‡ πËÛÔ‡ Û ÌÈ· ·ÁÚÈÔÙÚÈ·-ÓÙ·Ê˘ÏÏÈ¿ ÎÈ ·fi ÂΛÓË ÙË Ì¤Ú· ÙÔ Ê˘Ùfi ‹Ú ÙԿڈ̿ ÙÔ˘˜. EÎÙÔÙÂ, Ë M·ÎÚÈÓ‹ MËÙ¤Ú· ˘ÌÓ‹ıËÎÂÌ ϋıÔ˜ ÂÁΈÌÈ·ÛÙÈο Ï·ÙÚ¢ÙÈο ›ıÂÙ· ÙÔ˘ Úfi-‰Ô˘: Ì˘ÛÙÈÎfi, ‰ÚÔÛÂÚfi, ·ÁÓfi, ·Ó¿Î·ÓıÔ, Ï·ÌÚfi,ηÚÔÊfiÚÔ, ¤Î·ÁÏÔ, Ï¢ÎfiÙÂÚÔ ·fi ÙÔÓ ÎÚ›ÓÔ, Úfi-‰Ô ÙÔ˘ ¶·Ú¿‰ÂÈÛÔ˘.

™‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ ·Ú¯·ÈÔÂÏÏËÓÈÎfi ̇ıÔ, Ë ÂÌÊ¿ÓÈ-ÛË ÙÔ˘ Úfi‰Ô˘, fiˆ˜ ÔÓfiÌ·˙·Ó ÔÈ ·Ú¯·›ÔÈ ÙÔ ÙÚÈ·-ÓÙ¿Ê˘ÏÏÔ, Û˘Ì›ÙÂÈ Ì ÙË Á¤ÓÓËÛË Ù˘ ∞ÊÚÔ‰›Ù˘,Ô˘, fiÙ·Ó ·Ó·‰˘fiÙ·Ó ·fi ÙË ı¿Ï·ÛÛ·, ÙÔ Î‡Ì· Ô˘ÙËÓ ¿ÊËÛ ÛÙËÓ ·Ú·Ï›· ¤ÚÈÍ ̷˙› Î·È ÙÔÓ ÛfiÚÔ·fi ÙÔÓ ÔÔ›Ô ‚Ï¿ÛÙËÛ Ì ÌÈ·˜ ÙÔ Â˘Ò‰Â˜ Ê˘Ùfi, ÁÈ·Ó· Ì˘ÚÒÛÂÈ ÙÔÓ ·¤Ú· Ô˘ ÂÈÛ¤Ó¢Û ÚÒÙË ÊÔÚ¿ Ëı¿. K·È ÙÔ ̄ ÚÒÌ· ÙÔ˘ ¿ÓıÔ˘˜ ÙÔ˘, Ï¢Îfi ·Ú¯Èο, ‚¿-ÊÙËΠÂÚ˘ıÚfi fiÙ·Ó Ë ı¿ ÙÔ˘ EÚˆÙ·, Û‡‰ÔÓÙ·˜«·Û¿Ó‰·ÏÔ˜» Ó· ÛÒÛÂÈ ÙÔÓ A‰ˆÓË «ÂÎ ÙˆÓ ¯ÂÈÚÒÓÙÔ˘ AÚˆ˜, ¿ÙËÛÂÓ ·Î·ÓıÔÊfiÚÔÓ ÚÔ‰‹Ó, ËÓ ¤‚·-„ Ì ÙÔ ·›Ì· Ù˘».

∂›Ó·È ÁÓˆÛÙ‹, Ï›ÁÔ Ôχ, Ë ÌÂÙ·ÊÔÚÈ΋ ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘Úfi‰Ô˘ ·Ó·ÊÔÚÈο Ì ·ÓıÚÒÈÓ˜ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¤˜,ȉÈfiÙËÙ˜, ¯¿Ú˜ (·È‰Ò˜, ‰ÚÔÛÂÚfiÙËÙ·, ÏÂÙfiÙ˘,οÏÏÔ˜, ·ÁÓfiÙËÙ·). AÎfiÌË Î·È ÔÓÔ̷ۛ˜ fiÏÂˆÓ ·Ï-Ï¿˙Ô˘Ó – Î·È Ë √ÊÈÔ‡Û· Á›ÓÂÙ·È Pfi‰Ô˜.

§ÈÁfiÙÂÚÔ ÁÓˆÛÙ‹ Â›Ó·È Ë Û˘Ì‚ÔÏÈ΋ ÊfiÚÙÈÛË Î·ÈÙÔ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ÓfiËÌ· Ô˘ ¤·ÈÚÓÂ, ·fi Ù· ‡ÛÙÂڷڈ̷˚ο ¯ÚfiÓÈ· ·ÎfiÌË, Ë ı¤ÛË Ô˘ ¤ÏÂÁ·Ó ÔÈ ¿Ó-ıÚˆÔÈ Ó· ÙÔÔıÂÙÔ‡Ó ÛÙÔÓ ¯ÒÚÔ Ù· Úfi‰·. ΔÔÔıÂ-ÙË̤ӷ ÛÙËÓ ÔÚÔÊ‹ ÌÈ·˜ ·›ıÔ˘Û·˜ ̆ ¤‚·ÏÏ·Ó ÛÙÔ˘˜·Ú¢ÚÈÛÎfiÌÂÓÔ˘˜ Ì˘ÛÙÈÎfiÙËÙ· Î·È ÛȈ‹, ÂÓÒ ÚÈÁ-̤ӷ ÛÙÔ ‰¿Â‰Ô ‹ ÛÎÔÚÈṲ̂ӷ ¿Óˆ Û ÎϛӘ ηȷӿÎÏÈÓÙÚ· –οÙÈ Ô˘ Û˘Ó‹ıÈ˙ ӷ οÓÂÈ Ë ÚÔ‰ÔÌ·-Ó‹˜ ∫ÏÂÔ¿ÙÚ·– ¤‰ÂÈ¯Ó·Ó ‰È¿ıÂÛË ·ÛˆÙ›·˜ Î·È ·Îfi-Ï·ÛÙ˘ ˙ˆ‹˜.

∏ ÙÚÈ·ÓÙ·Ê˘ÏÏÈ¿, ‹ ÚÔ‰·ÚÈ¿, ÚÔ‰·ÓÈ¿, ÚÔ‰·Ú¿,·ÚÔ‰·Ú¿, ÓÙÚ·ÓÙ·Ê˘ÏÏÈ¿ (∫Ú‹ÙË), ·Ó‹ÎÂÈ ÛÙ· ƒÔ‰Ò-‰Ë, Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó 200 ›‰Ë Î·È ¿Óˆ ·fi10.000 ÔÈÎÈϛ˜, ÔÈ Ôԛ˜ ηÏÏÈÂÚÁÔ‡ÓÙ·È ÁÈ· ÙËÓ·Ú·ÁˆÁ‹ ηÏψÈÛÙÈÎÒÓ Ê˘ÙÒÓ, ÎÔÌÌ¤ÓˆÓ ÏÔ˘-ÏÔ˘‰ÈÒÓ Î·È ÚÔ‰¤Ï·ÈÔ˘. EηÙfiÊ˘ÏÏ·, ‚·ÁÍÈ·Ó¿, ÎÚÔ-ÎÈÓ¿, ·ÁÚÈÔÙÚÈ·ÓÙ¿Ê˘ÏÏ· Â›Ó·È ÔÈ ÔÈÎÈϛ˜ ÙÔ˘ ÙÚÈ·-ÓÙ¿Ê˘ÏÏÔ˘ Ô˘ ηÏÏÈÂÚÁ› –ÁÈ· Ó· ÛÙËÚ›ÍÂÈ ÙËÓ Úfi-ÛηÈÚË Â˘Ù˘¯›· ÙÔ˘– Ô ºˆÙÔÁÚ¿ÊÔ˜ ÛÙÔ ÌÔÓfiÚ·-ÎÙÔ Ù˘ §Ô‡Ï·˜ ∞Ó·ÁÓˆÛÙ¿ÎË ∏ ¶fiÏË (∂Ή. «∫¤-‰ÚÔ˜»), Ô˘, ·Ó‚¿ÛÙËΠ·fi ÙÔÓ K¿ÚÔÏÔ KÔ˘Ó ÙÔ1965.

TÔ ·fiÛÙ·ÁÌ· ÙˆÓ Úfi‰ˆÓ, ÙÔ ÚÔ‰¤Ï·ÈÔ, ··ÓÙȤ-Ù·È ‹‰Ë ÛÙ· ÔÌËÚÈο ¤Ë. ™ÙËÓ IÏÈ¿‰· (æ 186) Ë∞ÊÚÔ‰›ÙË ·Ï›ÊÂÈ «ÚÔ‰fiÂÓÙÈ ÂÏ·›ˆ» ÙÔ ÛÒÌ· ÙÔ˘ ÓÂ-ÎÚÔ‡ EÎÙÔÚ·, ÁÈ· Ó· ÌË Á‰·Úı› ¤ÙÛÈ fiˆ˜ ÙÔÓ Û¤Ú-ÓÂÈ Î·Ù·Á‹˜ ‰Â̤ÓÔÓ ÛÙÔ ¿ÚÌ· ÙÔ˘ Ô ∞¯ÈÏϤ·˜. K·ÈÛÙËÓ √‰‡ÛÛÂÈ· ÌÓËÌÔÓ‡ÂÙ·È Ë ÚÔ‰Ô‰¿ÎÙ˘ÏÔ˜ ∏Ò˜–«Ë ÚÔ‰›ÓÔ˘˜ ‰·ÎÙ‡ÏÔ˘˜ ¤¯Ô˘Û·», ÂÍËÁ› Ô ÏÂÍÈÎÔ-ÁÚ¿ÊÔ˜–, ·Ú¯ÂÙ˘È΋ ÔÈËÙÈ΋ ÂÈÎfiÓ·, Ô˘ Ë Ì·Ú-Ì·Ú˘Á‹ Ù˘ ‰È·ÂÚÓ¿ ÙÔ˘˜ ÛÙ›¯Ô˘˜ ÙÔ˘ ∫·›Û·Ú·∂ÌÌ·ÓÔ˘‹Ï, ÂÎÚfiÛˆÔ˘, ηٿ ÙÔÓ KÒÛÙ· ™ÙÂÚÁÈfi-Ô˘ÏÔ, Ù˘ ·Ó·Óˆ̤Ó˘ ÔÈËÙÈ΋˜ ·Ú¿‰ÔÛ˘:

«∫¿Ùˆ ·’ ÙË Ó‡¯ÙÈ· Ù·Ú·¯‹

ÙˆÓ ··ÏÒÓ ‰·ÎهψÓ

Ì ÙÔ ·ÎÚ·›Ô ·ÓÙÈʤÁÁÈÛÌ·

ÙˆÓ ·‚¤‚·ÈÒÓ ÙÔ˘˜ Úfi‰ˆÓ»

(Stillae Sanguinis, 1951)

* * *∏ ÙÚÈ·ÓÙ·Ê˘ÏÏÈ¿, ¤Ó· ·fi Ù· ·ÓıÔÊfiÚ· Ê˘Ù¿ Ù· ÈÔ·ÓıÂÎÙÈο ÛÙȘ ·ÓÙ›ÍÔ˜ Û˘Óı‹Î˜ ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔ-ÓÙÔ˜ Î·È ÛÙȘ ÚÔÛ‚ÔϤ˜ ·fi ¯ıÚÔ‡˜ Î·È ·Ûı¤ÓÂȘ,‰ÂÓ Ê·›ÓÂÙ·È Ó· Â˘Ù‡¯ËÛ ÛÙ· «¯¤ÚÈ·» ÙˆÓ ·Ï·Èfi-ÙÂÚˆÓ Ï˘ÚÈÎÒÓ, fiˆ˜ ‰Â›¯ÓÔ˘Ó Ù· ·Ú·Î¿Ùˆ ÔÈËÙÈ-ο ·ÔÛ¿ÛÌ·Ù·:

«ƒfi‰ÔÓ Â‡ÌÔÚÊÔÓ ÎÈ Â˘Ò‰Â˜, ·˜ ÂÁÓÒÚÈ˙˜ ÔÔ›·Ó

AÊ·ÙÔÓ ÌÔÈ ‰ÈÂÁ›ÚÂȘ ˉÔÓ‹Ó ÂȘ ÙËÓ Î·Ú‰›·Ó»

(∞ϤͷӉÚÔ˜ ∫·Ù·ÎÔ˘˙ËÓfi˜,∂ÚˆÙÈÎfiÓ Ã·ÚÙÔÊ˘Ï¿ÎÈÔÓ, 1877)

«ºÂ‡ÁÂȘ, ʇÁÂȘ, ÓÂfiÙ˘ ηË̤ÓË

øÛ¿Ó Úfi‰Ô˘ ÂÚÓ¿˜ Ì˘Úˆ‰È¿

Û·Ó ÊÈÏ› Ô˘ ÂÙ¿ Î·È ‰È·‚·›ÓÂÈ

Û·Ó ÂÏ›‰’ ·’ ·ÓıÚÒÔ˘ ηډȿ»

(∞¯ÈÏχ˜ ¶·Ú¿Û¯Ô˜, ∂Ș ÙËÓ ¡ÂfiÙËÙ·)™ÙÔ˘˜ ÓˆÙÂÚÈÎÔ‡˜ ÔÈËÙ¤˜, ÙÔ «¯·Ú›ÂÓ Ê˘ÙfiÓ ÙˆÓÌÔ˘ÛÒÓ» ·‡ÂÈ Ó· ‰È·ÎÔÛÌ› ÂÚˆÙÈΤ˜ ηٷÛÙ¿-ÛÂȘ Î·È Û˘Ì‚ÔÏ›˙ÂÈ ¤ÓÓÔȘ ÓÂ˘Ì·ÙÈΤ˜. √ √‰˘Û-

Û¤·˜ ∂χÙ˘, ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ ÙÔ˘ «∞Ó·ÊÔÚ¿ ÛÙÔÓ∞Ó‰Ú¤· ∂ÌÂÈÚ›ÎÔ» (£ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË 1978), Ù· ÙÚÈ·-ÓÙ¿Ê˘ÏÏ· Ù· ‰È·¯ˆÚ›˙ÂÈ ·fi Ù· ÏÔ˘ÏÔ‡‰È·: «E¯Ô˘-

Ì ÙËÓ ¿Û· ¢ÎÔÏ›· Ó· ÏËÛÈ¿˙Ô˘Ì ٷ ÊÔÓÈο, ‰ÂÓ

¤¯Ô˘Ì fï˜ ηÌÈ¿ ÁÈ· Ù· ÙÚÈ·ÓÙ¿Ê˘ÏÏ·. TÚÈ·ÓÙ¿-

Ê˘ÏÏ· Ô˘ ϤÂÈ Ô ÏfiÁÔ˜Ø ÂÂȉ‹ Â‰Ò ‰ÂÓ ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ·

Ù· ÏÔ˘ÏÔ‡‰È·Ø ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÙÔ ·ÓÙ›ÛÙÔȯfi ÙÔ˘˜ ̤۷

ÛÙËÓ ¤ÎÊÚ·ÛË, ·fi ÙËÓ ¿Ô„Ë fiÙÈ Ô ›‰ÈÔ˜ Ì˘ÛÙËÚÈ·-

Îfi˜ Ì˯·ÓÈÛÌfi˜ Ô˘ ÍÂÂÙ¿ÂÈ ÌÔ˘ÌÔ‡ÎÈ·, ÍÂÂÙ¿ÂÈ

ÊÚ¿ÛÂȘ Û ηٿÛÙ·ÛË ‹‚˘, ÈηӤ˜ Ó· ·Áȉ‡ÛÔ˘Ó

Ù· Û˘Ì‚·›ÓÔÓÙ· ÙÔ˘ ˘¤ÚÙ·ÙÔ˘, ¯ˆÚ›˜ ¿ÏÏË ÌÂÛÔÏ¿-

‚ËÛË...»

™Â ÌÈ· ÌÈÎÚ‹ ·ÓıÔÏÔÁ›· ÁÈ· ÙÔ Ê˘Ùfi ÙÔ˘ ÙÂÏ¢-Ù·›Ô˘ Ì‹Ó· ÙÔ˘ ηÏÔηÈÚÈÔ‡ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· Ì›ÓÂȤ͈ ÙÔ «™·Ó ‰¤ÛÌË ·fi ÙÚÈ·ÓÙ¿Ê˘ÏÏ·...» ÙÔ˘ ∫ÒÛÙ·∫·Ú˘ˆÙ¿ÎË, fi¯È ÌfiÓÔ ÁÈ·Ù› Ô °. ¶. ™·‚‚›‰Ë˜ ÙÔ ıÂ-ˆÚ› Ô›ËÌ· Ì ·ÍÈÔÛËÌ›ˆÙ· Ú˘ıÌÈο ÛÙÔȯ›·,ÌÔÓ·‰ÈÎfi ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· «ÂÏ¢ıÂڈ̤ÓÔ˘» ÛÙ›¯Ô˘(∫.°. ∫·Ú˘ˆÙ¿Î˘, ÂÈÌ. °. ¶. ™·‚‚›‰Ë˜, ∂Ή. «¡Â-ʤÏË», ∞ı‹Ó· 1992), ·ÏÏ¿ Î·È ÁÈ· ÙÔÓ Û·Ú·ÎÙÈÎfiÙÔ˘ ÛÙ›¯Ô, Ô˘

«¢ÂÓ Í¤Úˆ Î·Ó ÁÈ·Ù› Ì·˜ ‹ÚıÂ

ÙÔ Î·ÏÔη›ÚÈ ·˘Ùfi»

Î·È Â›Ó·È Ë ÚÒÙË Î·È Ë ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÊÔÚ¿ Ô˘ Ô ÔÈ-ËÙ‹˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ ÙË Ï¤ÍË Î·ÏÔη›ÚÈ ÛÙ· ÔÈ‹Ì·Ù¿ÙÔ˘.

à Tο εξ�φυλλοτου τεχους 7(1924) του κο-ρυφα�ου λαϊκοπεριοδικο τουμεσοπολ�μου«Mπουκ�το» μεθ�μα «Tριαντ�-φυλλα!». Oνει-ρα, προσμον�,υποσχ�σεις.