ΑΝΑΒΟΛΙΚΑΕργασία-πρότζεκτ μαθητών της Α’

λυκείου 6ο ΓΕΛ Λαμίας

Α. Ιστορική αναδρομήΒ. Ουσίες – Μέθοδοι Doping/ antidoping controlΓ. Μάρκετινγκ αναβολικών Δ. Επιδράσεις στην υγείαΕ. Ναι στην υγιεινή διατροφή – όχι στα αναβολικά

ΤΙ ΕΤΙ ΕIIΝΑΙ ΤΑ ΑΝΑΒΟΛΙΚΑ ΝΑΙ ΤΑ ΑΝΑΒΟΛΙΚΑ ΑΝΔΡΟΓΟΝΑ ΣΤΕΡΟΕΙΔΗΑΝΔΡΟΓΟΝΑ ΣΤΕΡΟΕΙΔΗ

Τα αναβολικά ανδρογόνα στεροειδή είναι φυσικές ή τεχνητές ενώσεις που δρουν με τρόπο παρόμοιο με την ορμόνη τεστοστερόνη. Η τεστοστερόνη προκαλεί την ανάπτυξη των

ανδρικών χαρακτηριστικών του φύλου (ανδρογόνος δράση) και τη σταδιακή αύξηση του μυϊκού ιστού (αναβολική δράση).

Με τον όρο ντοπάρισμα …

Εννοούμε μια πληθώρα χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται για την αύξηση των αθλητικών επιδόσεων. Όλα τα αναβολικά μιμούνται σε διαφορετικούς βαθμούς απόδοσης την ανδρογόνο δράση της φυσικής ορμόνης τεστοστερόνη. Aυτή κάνει τους άντρες να έχουν τρίχες στο πρόσωπο, βαθιά φωνή, αλωπεκία, εντονότερη ακμή . Επίσης προκαλεί μεγαλύτερη ικανότητα αναζωογόνησης του ΚΝΣ, μεγαλύτερη μυϊκή μάζα, λιγότερο λιπώδη ιστό, ακριβώς ότι χρειάζονται τα αθλήματα δύναμης.

Από πού προήλθε η λέξη doping

Υπάρχουνε τρεις εκδοχές..

1. Η έννοια doping προέρχεται από την Γερμανική λέξη ”doop” που προσδιορίζει ένα παχύρευστο υγρό ή σάλτσα.

2. Άλλες αναφορές περιγράφουν τους πολεμιστές Ζουλού να χρησιμοποιούν «ντοπ», ένα αλκοολούχο ποτό παρασκευασμένο από φλούδες σταφυλιών και αφέψημα κόλα.

3. Η ονομασία της ντόπας προέρχεται από ένα διεργετικό ποτό της Νοτίου Αφρικής, του οποίου βάση ήταν εκχύλισμα καρπών του φυτού κόλα μαζί με οινόπνευμα

Από την εποχή που ο αθλητισμός έγινε τρόπος ανταγωνισμού των ανθρώπων, υπήρχε η αναζήτηση της εξωγενούς βοήθειας στον οργανισμό. Κοινώς υπήρχε η αναζήτηση για το DOPING!

Στην αρχαία Ελλάδα, ο κόκορας που επιβίωνε από τις κοκορομαχίες, θεωρούταν ιδανική τροφή για έναν αθλητή πριν από τον αγώνα, επειδή του ανέβαζε την τεστοστερόνη. Ποικιλίες μανιταριών και ξηρά σύκα για αυξημένη ποσότητα σακχάρου, που δίνει ενέργεια, ήταν βασικά στοιχεία διατροφής. Οι παλαιστές και οι ρίπτες τρέφονταν με μίγμα από κρέας ταύρου και χοίρου για να πάρουν πρωτεϊνες . Η μυϊκή τους μάζα αυξανόταν και το πρόσωπό τους παραμορφωνόταν σε σημείο που ο Αριστοτέλης να γράφει ότι μοιάζουν με ζώα. Ο καθηγητής Μπάρι Χούλιχαν, στο βιβλίο του “Ντόπινγκ” περιγράφει ότι οι Αιγύπτιοι χρησιμοποιούσαν ουσίες που έπαιρναν από τις πίσω οπλές των γαϊδάρων, ενώ οι Ρωμαίοι μονομάχοι πριν μπουν στην αρένα έπιναν διεργετικές ουσίες. Επίσης μία ακόμη εκδοχή θέλει την χρήση των αναβολικών και της ντόπας να ξεκινάει από την αρχαιότητα με τα φύλλα κόκας και ένα είδος πιπεριού.

Αργότερα στην Ρωμαϊκή εποχή, ένα είδος πρωτόγονου doping συνιστούσε η λήψη λίθου από το στομάχο αλέκτορος που νικούσε σε αγώνες κοκορομαχίας. Έτρωγαν επίσης ολόκληρο τον ‘’λεβέντη’’ αλέκτορα γιατί με αυτόν τον τρόπο αυξανόταν το ποσοστό πρόσληψης τεστοστερόνης του αθλητή. Στην ουσία ήταν μια προσπάθεια λήψης της άφθονης τεστοστερόνης του νικητή αλέκτορα.

Επίσης στην Σύγχρονη εποχή οι πρώτες αναφορές χρήσης των αναβολικών στεροειδών φημολογείται ότι ξεκινάνε περίπου τη δεκαετία του ‘50 στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Άρσης Βαρών στην Βιέννη. Η μάχη ενάντια στο ντόπινγκ ξεκίνησε με κάποια καθυστέρηση, τη δεκαετία του ’60, όταν η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή άρχισε τους πρώτους ελέγχους ντόπινγκ στους ολυμπιακούς του Μεξικού το 1968, αλλά τα αναβολικά στεροειδή μπήκαν στη λίστα των απαγορευμένων ουσιών το 1976. Μια δεκαετία αργότερα, η ΔΟΕ εισήγαγε και τους ελέγχους ντόπινγκ εκτός αγώνων, αφού ανακάλυψε ότι οι αθλητές προετοιμάζονται με αναβολικά στεροειδή και την κατάλληλη στιγμή πριν την αγωνιστική περίοδο τα σταματούν, ώστε να μην γίνονται αντιληπτά στον αγώνα.

Λαμπρινή Μητσιού

Εύη ΠανάκηΣπυριδούλα Ζαφείρη

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Παρακάτω θα αναφέρουμε κάποιες διάσημες αναβολικές ουσίες (φυσικές ή τεχνητές), καθώς επίσης θα θίξουμε και το θέμα του αντί-ντόπινγκ κοντρόλ και ποινές που απορρέουν από αυτό.

ΤΕΣΤΟΣΤΕΡΟΝΗ

• Η τεστοστερόνη είναι μια στεροειδής ορμόνη που ανήκει στην ομάδα των ανδρογόνων. Είναι φυσικό διεγερτικό γιατί στα θηλαστικά η τεστοστερόνη εκκρίνεται από τους όρχεις των αρσενικών και τις ωοθήκες των θηλυκών αν και μικρές ποσότητες εκκρίνονται και από άλλους αδένες, όπως τα επινεφρίδια. Είναι η κύρια αρσενική φυλετική ορμόνη και χρησιμοποιείται και σαν στεροειδές αναβολικό.

• Οι αναβολικές ιδιότητες της τεστοστερόνης περιλαμβάνουν την ανάπτυξη της μυϊκής μάζας και της δύναμης, την αυξημένη οστική πυκνότητα και αντοχή και την διέγερση της γραμμικής ανάπτυξης και ωρίμανσης των οστών. Επίσης είναι υπεύθυνη για την αύξηση της ενέργειας και την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων.

ΑΥΞΗΤΙΚΗ ΟΡΜΟΝΗ

Η φυσική αυξητική ορμόνη εκκρίνεται από την υπόφυση και διεγείρει την αύξηση των οστών, των μυών και των ιστών. Επιπλέον είναι προιόν του εγκεφάλου και βοηθά το σώμα να ελέγχει την χρήση των πρωτεινών και

υδατανθράκων στην ανάπτυξη.

Η τεχνητή αυξητική ορμόνη έχει τον καλό και τον κακό ρόλο της στον οργανισμό. Ο καλός ρόλος της είναι ότι χορηγείται σε μικρά παιδιά που έχουν πρόβλημα ανάπτυξης.

Ο κακός ρόλος της είναι ότι η κατάχρηση σταματά για πάντα την φυσική παραγωγή αυξητικής ορμόνης του οργανισμού. Επιπλέον προκαλεί διόγκωση εσωτερικών οργάνων όπως καρδιάς , συκωτιού και διασταλμένη κοιλιακή χώρα.

ΚΡΕΑΤΙΝΗ

Η κρεατίνη είναι ένα ενδογενές συστατικό του σώματος.

Προμηθεύει με ενέργεια κυρίως :

-Το μυϊκό σύστημα

-Την καρδιά

-Τον εγκέφαλο και τα νευρικά κύτταρα

Η κρεατίνη ανακαλύφθηκε το 1932 ως καινούργια ουσία σε εκχύλισμα κρέατος.Το 1947 αποδείχθηκε ότι είναι κανονικό στοιχείο και ότι το περιεχόμενο της κρεατίνης στο κρέας των άγριων ζώων είναι υψηλότερο από τα οικεία ζώα.

ΕΦΕΔΡΙΝΗ

Είναι μία ουσία που προέρχεται απ το κινέζικο βότανο εφέδρα και η οποία βρίσκεται σε πολλά σιρόπια για το βήχα .Όμως η συστηματική χρήση της την κατατάσει σαν ένα μυστηριώδες και επικίνδυνο αναβολικό. Η αλήθεια είναι ότι η εφεδρίνη έχει διεργετική και όχι αναβολική δράση. Γι αυτό ακριβώς το λόγο θεωρείται απαγορευμένη ουσία για τους αθλητές και συγκαταλέγεται στις ουσίες ντόπινγκ, εκτός αν συνταγογραφηθεί από γιατρό και δηλωθεί πριν τον έλεγχο ντόπινγκ. Με την ίδια ακριβώς λογική απαγορεύεται και η καφεΐνη όταν ξεπερνά κάποια όρια, έτσι άμα ένας αθλητής πιεί πολλούς καφέδες πριν από τον έλεγχο ούρων (περισσότερους από 5) , να βρεθεί ντοπαρισμένος. Συνδυασμός εφεδρίνης και καφεΐνης προκαλεί απώλεια βάρους καθώς και αύξηση της αθλητικής απόδοσης κατά 20-30 %.

Παρενέργειες εφεδρίνης : νευρικότητα , τρόμος, αϋπνία, ταχυκαρδία, υπέρταση, έμφραγμα!

ΝΤΟΠΙΝΓΚ ΑΙΜΑΤΟΣ

• Ντόπινγκ αίματος πραγματοποιείται σε έναν αθλητή, προκειμένου να αυξηθεί τεχνητά ο αριθμός των ερυθροκυττάρων στο σώμα.

• Τρόπος πραγματοποίησης ντόπινγκ αίματος:• 2-3 μήνες πριν τον αγώνα ή τη διοργάνωση, λαμβάνεται από τον αθλητή μερική ποσότητα από

το αίμα του. Το αίμα αυτό αποθηκεύεται, ενώ το σώμα του αθλητή παράγει φυσιολογικά περισσότερο αίμα για να επιστρέψει σε μια φυσιολογική κατάσταση. Το αποθηκευμένο αίμα χορηγείται στον αθλητή περίπου 1 εβδομάδα πριν τον αγώνα ή τη διοργάνωση. Η χορήγηση επιπλέον αίματος αυξάνει τον αριθμό των ερυθροκυττάρων και έτσι βελτιώνει την ικανότητα του σώματος του αθλητή να μεταφέρει οξυγόνο. Εναλλακτικά ο αθλητής μπορεί να λάβει αίμα (μετάγγιση αίματος) ή ερυθρά αιμοσφαίρια από κάποιον άλλο αθλητή.

• Λόγοι για τους οποίους οι αθλητές χρησιμοποιούν το ντόπινγκ αίματος:• Αυξάνοντας τον αριθμό των ερυθροκυττάρων αυξάνεται παράλληλα η ικανότητα του σώματος να

μεταφέρει οξυγόνο στους ιστούς. Βρίσκει εφαρμογή σε αθλήματα αντοχής όπως οι αγώνες δρόμου (μεγάλων συνήθως αποστάσεων), η ποδηλασία, το cross country σκι και άλλα.

• Δυσμενείς επιδράσεις-Παρενέργειες:• Αλλεργικές αντιδράσεις (ποικίλουν από εξανθήματα, πυρετό μέχρι νεφρική βλάβη, εάν

χρησιμοποιηθεί λάθος τύπος αίματος).• Μετάδοση μολυσματικών ασθενειών (π.χ ηπατίτιδας, AIDS).• Υπερφόρτωση κυκλοφορικού συστήματος.• Σχηματισμός θρόμβων αίματος.

ΑΝΤΙ-ΝΤΟΠΙΝΓΚ

• Όταν μιλάμε για ντόπινγκ,θα πρέπει πάντα να έχουμε υπ όψη μας ότι :

• Με βάση τον νόμο ντοπαρισμένος θεωρείτε :

• 1) ο αθλητής στον οργανισμό του οποίου έχει επίσημα ανιχνευτεί παράνομη χημική ουσία.

• 2) Παραγόμενη από τον οργανισμό ουσία σε επίπεδο πάνω από τα φυσιολογικά και πάνω από τα επιτρεπόμενα όρια.

• 3) Όσον αφορά τους άλλους αθλητές είτε περνούν από αντιντόπινγκ είτε όχι θεωρούνται καθαροί και κατά τεκμήριο αθώοι.

• Τα πράγματα αρχίζουν να αλλάζουν και οι έλεγχοι γίνονται αυστηρότεροι . Οι μεγάλες εταιρίες πιέζουν προς αυτή την κατεύθυνση , γιατί χρηματοδοτούν και διαφημίζονται σε μεγάλους αγώνες και θέλουν τα προϊόντα τους να συνδέονται με καθαρούς αθλητές και επιδόσεις και όχι με την υποψήφια λήψη φαρμάκων.

ΠΟΙΝΕΣ:

• Ποινές για όσους εμπλέκονται σε κυκλώματα παραγωγής , διακίνησης και χρήσης αναβολικών ουσιών στον αθλητισμό:

• 1) Καταργείται σειρά προνομίων όπως η πρόσληψη στις ένοπλες δυνάμεις και σώματα ασφαλείας.

• 2) Φυλάκιση 3 ετών και πρόστιμο από 10.000-20.000 ευρώ για όποιον χορηγεί σε αθλητές απαγορευμένες ουσίες

• 3) Φυλάκιση μέχρι 2 ετών ή χρηματική ποινή τουλάχιστον 5.000 ευρώ για αθλητή που κατέχει απαγορευμένες ουσίες ή υλικό που δεν έχει καταχωρισθεί στο δελτίο υγείας του.

ΟΙ ΝΤΟΠΑΡΙΣΜΕΝΟΙ

• Για το θέμα αυτό εργάστηκαν

• οι Μάνος Τεμπέλης ,

• Βαγγέλης Φέκας

• Θοδωρής Σούγκος

• Γιώργος Χάψας

• Νίκος Τσάκαλος.

MARKETING ΑΝΑΒΟΛΙΚΩΝ Η διακίνηση αναβολικών ουσιών στην Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια έχει πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις.

Πρόκειται για ένα κοινό μυστικό ανάμεσα σε ντίλερ,γυμνάστες,προπονητές,ιατρούς αλλά και ανθρώπους της οικονομικής και επιχειρηματικής elit καθώς και της showbiz. Παρόλο που στην χώρα μας η εμπορία αλλά και η προώθηση τέτοιων ουσιών απαγορεύονται, όμως ο μεγαλύτερος σύμμαχος των διακινητών αποδεικνύεται το Διαδίκτυο. Η παραγγελία αναβολικών από το διαδίκτυο είναι ιδιαιτέρως εύκολη. Με ένα κλικ έχει κανείς στην πόρτα του οτιδήποτε ζητήσει. Από διουρητικά ,αμφεταμίνες μέχρι τα πιο δυνατά στεροειδή, όπως το Μ3 methytrielone. Οι τιμές τους ποικίλλουν ανάλογα με το είδος και κυμαίνονται από 20 μέχρι και 7000 ευρώ. Ακόμα και ένας ανήλικος μπορεί να έχει πρόσβαση σε εκατοντάδες διαφορετικά προιόντα,ώστε να <<ντοπαριστεί>> με τον τρόπο που προτιμά. Όποιος πληκτρολογήσει στο Google τη λέξη <<anabolic>> ή <<steroids>> θα βρει μπροστά του εκατομμύρια σχετικές ιστοσελίδες, οι περισσότερες από τις οποίες ασχολούνται με το ηλεκτρονικό εμπόριο αναβολικών. Η τεστοστερόνη και άλλα στεροειδή αναβολικά πωλούνται σε διάφορες μορφές, από τζελ και κρέμες για εξωτερική χρήση μέχρι ενέσεις.

Ξέφραγο αμπέλι η Ελλάδα για τους εμπόρους αναβολικών ουσιών. Ανεξέλεγκτος ο ρόλος του internet σε διακίνηση και αγοραπωλησία. Υπάρχουν περιπτώσεις αναβολικών ουσιών που δεν έχουν άδεια κυκλοφορίας στην Ελλάδα αλλά έχουν άδεια παραγωγής και εξαγωγής. Ο ΕΟΦ μπορεί να πραγματοποιεί εφόδους και ελέγχους μόνο όπου υπάρχουν φάρμακα , προϊόντα που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του. Το Εθνικό Συμβούλιο Καταπολέμησης Ντόπινγκ(ΕΣΚΑΝ) με τη σειρά του έχει αρμοδιότητα να πραγματοποιεί ελέγχους μόνο σε αθλητές που έχουν δελτίο αθλητικής ταυτότητας. Για να πραγματοποιηθεί έλεγχος σε κάποιο γυμναστήριο πρέπει πρώτα να έχει προηγηθεί κάποια καταγγελία. Ακόμα όμως και τότε δεν είναι εύκολο να εντοπιστούν τα αναβολικά που διακινούνται εκεί, καθώς οι όποιες αγοραπωλησίες γίνονται πάντα κάτω από το τραπέζι. Αυτή τη στιγμή, η χρήση των αναβολικών δεν περιορίζεται πλέον μόνο στους επαγγελματίες αθλητές ,αλλά και σε πολλούς ερασιτέχνες. Οι ερασιτέχνες συνήθως, δεν κάνουν χρήση αναβολικών για να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους, αλλά για αισθητικούς λόγους.

Το θέμα των αναβολικών δεν είναι τόσο απλό γιατί εμπλέκονται πολλοί φορείς οι οποίοι αποσκοπούν στο κέρδος. Τέτοιοι φορείς είναι γιατροί, επιχειρηματίες και γυμναστές. Έτσι πρέπει να καταπολεμήσουμε αυτό το γεγονός από τη σωστή ενημέρωση των αθλητών και όλων αυτών που ασχολούνται με τον αθλητισμό ερασιτεχνικά ώστε να μην συμμετέχουν στο κύκλωμα των αναβολικών .

PREDATORSΜάκης Κατερινάκης

Θανάσης Κονδυλάκης

Παναγιώτης Γεράνης

Άρης Γεωργιάδης

Μιχάλης Γκανίδης

Επιδράσεις αναβολικών στην υγεία

Α. Τα κυριότερα σωματικά προβλήματα που προκαλούν τα αναβολικά στους άνδρες είναι:

• Μείωση των σπερματοζωαρίων • Σεξουαλική ανικανότητα • Πρόωρη φαλάκρα • Μεγέθυνση του προστάτη• Μείωση του όγκου των όρχεων (μπορεί να είναι μόνιμη εάν υπάρχει παρατεταμένη χρήση των στεροειδών

αναβολικών)• Γυναικομαστία • Δυσκολίες ή πόνος κατά την ούρηση • Αλωπεκία • Νευρική βλάβη • Αυξημένη επιθετικότητα • Μειωμένη παραγωγή ενδογενούς τεστοστερόνης •

Β. Τα κυριότερα σωματικά προβλήματα που προκαλούν τα αναβολικά στις γυναίκες είναι:• Τριχοφυΐα στο πρόσωπο • Αλλαγές ή διακοπή των κύκλων της έμμηνου ρύσης • Η φωνή γίνεται πιο βαθιά, όπως στους άντρες (μπορεί να είναι μόνιμη εάν υπάρχει παρατεταμένη χρήση των

στεροειδών αναβολικών)• Μεγέθυνση της κλειτορίδας (μπορεί να είναι μόνιμη εάν υπάρχει παρατεταμένη χρήση των στεροειδών

αναβολικών)• Μείωση των μαστών • Αλωπεκία • Ακμή

Γ. Τα κυριότερα σωματικά προβλήματα που προκαλούν τα αναβολικά στους άνδρες και στις γυναίκες είναι:• Ακμή στο πρόσωπο και στο σώμα, σοβαρής μορφής. • Αδυνάτισμα των τενόντων των μυών με κίνδυνο ρήξη τους. • Κιτρίνισμα (ίκτερος). Τρεμούλιασμα. Πρήξιμο των αστραγάλων και των ποδιών. • Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι, στα παιδιά και στους νέους ενήλικες, τα αναβολικά μπορούν να βλάψουν τις

περιοχές στα άκρα των οστών που είναι υπεύθυνες για την ανάπτυξη τους, με αποτέλεσμα να καταστέλλουν την ανάπτυξη σε ύψος.

• Οι επιδράσεις των αναβολικών στον ψυχικό κόσμο αυτών που τα παίρνουν είναι οι ακόλουθες:

1) Ευερεθιστικότητα2) Ανεξέλεγκτα ξεσπάσματα οργής που μπορούν να οδηγήσουν σε βίαιες πράξεις3) Σοβαρές αλλαγές στη διάθεση με αποτέλεσμα να προκαλείται κατάθλιψη όταν διακοπεί η λήψη των αναβολικών4) Ψευδαισθήσεις 5) Εξασθένηση της ικανότητας κρίσης που προέρχεται από το γεγονός ότι υπάρχει υπερβολική αυτοπεποίθηση και το αίσθημα ότι κάποιος είναι αήττητος6) Παρανοϊκή ζήλια 

• Οι μακροχρόνιες επιπλοκές που παρουσιάζονται στους χρήστες αναβολικών ουσιών είναι οι ακόλουθες:1) Αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης2) Ψηλή πίεση3) Ανωμαλίες στη λειτουργία της καρδίας, των νεφρών και του ήπατος με κίνδυνο πρόκλησης ασθενειών των οργάνων αυτών4) Κίνδυνος μετάδοσης μολυσματικών ασθενειών (AIDS, ηπατίτιδα) λόγω της χρήσης κοινών βελονών για τη χορήγηση αναβολικών που δεν μπορούν να δοθούν από το στόμα αλλά μόνο δια μέσου ένεσης5) Κίνδυνος δηλητηρίασης διότι προϊόντα που πωλούνται ανεξέλεγκτα, στη μαύρη αγορά, μπορούν να περιέχουν άλλες ουσίες που δυνατόν να είναι τοξικές.

Θετικές επιδράσεις των αναβολικών-ανδρογόνων στεροειδών

• Φαρμακευτικές χρήσεις των στεροειδών χρησιμοποιούνται για την θεραπεία σοβαρών εγκαυμάτων, καθώς και για τους τύπους του καρκίνου του μαστού. Τα στεροειδή μπορούν επίσης να είναι πολύ χρήσιμα για την διαδικασία επούλωσης, για παράδειγμα, ένα τραυματισμό στο γόνατο ή στον ώμο. Στεροειδή χρησιμοποιούνται επίσης σε μικρές ποσότητες από τους γιατρούς για τη θεραπεία ορισμένων παθήσεων όπως αναιμία, θρόμβωση, οστεοπόρωση, ενδομητρίωση και κληρονομικό άσθμα.

• Για την βελτίωση της ισορροπίας αζώτου με την βοήθεια των στεροειδών, αθλητές μπορούν να μετατοπίσουν την ισορροπία αζώτου με την θετική πλευρά για την καλύτερη αξιοποίηση της προσλαμβανόμενης πρωτεΐνης και την αυξημένη κατακράτηση του αζώτου.

Συμπερασματικά:

Ο μοναδικός φυσικός τρόπος είναι η σωστή διατροφή και σωστή προετοιμασία και εκγύμναση. Τίποτε δεν αναζωογονεί όπως η σωστή διατροφή και η άθληση χωρίς φάρμακα και μία θετική προσέγγιση της ζωής. Για να απολαύσει κανείς μία μακρά και υγιή ζωή χωρίς προβλήματα χρειάζεται να μείνει μακριά από την φαρμακοδιέργερση και να ζήσει όσο το δυνατόν πιο φυσικά. Ο αθλητισμός είναι υγεία, μια και μας κάνει να ζήσουμε με φυσικό τρόπο. Τα φάρμακα που αντιβαίνουν σε όσα είναι μέρος της φύσης, αργά ή γρήγορα, θα καλέσουν το χρήστη να πληρώνει το τίμημα. Με την υγεία του, μπορεί και με τη ζωή του..

Στρακαστρούκες

• Χρυσάνθη Αναγνώστου

• Χριστίνα Αποστόλου

• Όλγα Γκλεζάκη

• Γεωργία – Λυδία Γιαννοπούλου

• Σταυρούλα Δήμου

ΝΑΙ ΣΤΗΝ ΥΓΙΕΙΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΟΧΙ ΣΤΑ ΑΝΑΒΟΛΙΚΑ Γιατροί στις ΗΠΑ κρούουν το κώδωνα του κινδύνου για τα αγόρια που παίρνουν ανθυγιεινά μέτρα με σκοπό την αύξηση των μυών τους. Αμέτρητες ώρες στο γυμναστήριο, χρήση ακριβών συμπληρωμάτων και επικίνδυνων στεροειδών είναι μερικά από τα μέσα που ευχαρίστως θα πλήρωναν τα νεαρά αγόρια για να χτίσουν το <<τέλειο σώμα>>. Σε μελέτη που διενεργήθηκε στην Αμερική σε 2793 εφήβους γυμνασίου και λυκείου και δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Pediatrics, πάνω από το 40% των αγοριών στο γυμνάσιο και το λύκειο ανέφεραν ότι ασκούνται συστηματικά με στόχο την αύξηση της μυϊκής τους μάζας και όχι για καλύτερη υγεία. Το 34,7 % δήλωσε ότι χρησιμοποίησε συμπληρώματα πρωτεΐνης, και σχεδόν το 6% δήλωσαν ότι κάνουν ή είχαν κάνει λήψη

στεροειδών φαρμάκων.

Οι γιατροί το χαρακτηρίζουν <<εθνικό φαινόμενο>> ότι ένα τόσο πολύ μεγάλο ποσοστό αγοριών ασκείται με σκοπό την αύξηση των μυών τους. Επίσης από τα αποτελέσματα της έρευνας φάνηκε ότι τα παχύσαρκα και υπέρβαρα παιδιά είχαν μεγαλύτερες πιθανότητες να κάνουν χρήση συμπληρωμάτων πρωτεΐνης και στεροειδών. Το θέμα ευαισθητοποίησε επιστήμονες του χώρου στην Αμερική όπως ο καθηγητής ψυχιατρικής στο Harvard, Dr Harrison Pope ο οποίος δήλωσε ότι υπάρχει μια εντυπωσιακή αλλαγή απέναντι στην ανδρική εικόνα σώματος τα τελευταία χρόνια. Αντίστοιχα, ο Dr Shalender Bhasin, καθηγητής ιατρικής στο πανεπιστήμιο της Βοστώνης ανέφερε πως <<Το πρόβλημα με τα συμπληρώματα έγκειται στο ότι είναι πολύ δύσκολο να γνωρίζουμε τι περιέχουν>>. Παρόλα αυτά, η συνεχής συνεργασία αθλητών παγκόσμιας κλάσης και των βιομηχανιών που προμηθεύουν στην αγορά στεροειδή είναι μια πετυχημένη <<συνταγή>> για να προσελκύσουν περισσότερα άτομα. Στη σύγχρονη κοινωνία, έχει δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην υγιεινή διατροφή, που όχι μόνο εξασφαλίζει την υγεία αλλά και βελτιώνει την σωματική απόδοση.

Για να γίνει κατανοητός ο συσχετισμός της διατροφής με την σωματική απόδοση, σε κυτταρικό επίπεδο, αρκεί να γνωρίζουμε ότι εδώ και δεκάδες χρόνια ο καθορισμός της χρήσης των υδατανθράκων και λιπών βασίζεται στο κλάσμα του οξυγόνου που εισπνέεται προς το διοξείδιο του άνθρακα που εκπνέεται. Έτσι λοιπόν έχει γίνει πολύ μεγάλη έρευνα, ιδιαίτερα την τελευταία 20ετία, για τον τρόπο μεγιστοποίησης της αθλητικής απόδοσης μέσω της διατροφής ώστε να καλυφθούν οι επιπλέον ανάγκες σε ενέργεια . Γενικότερα, το 80% της ενέργειας που απελευθερώνεται κατά την άσκηση είναι με τη μορφή θερμότητας που οδηγεί στην εφίδρωση αλλά και στη μείωση του όγκου του αίματος. Αν δεν απελευθερωθεί η θερμότητα υπάρχει κίνδυνος ακόμα και για καρδιακό επεισόδιο. Η πηγή ενέργειας του οργανισμού είναι το γλυκογόνο των μυών ενώ κατά την εφίδρωση έχουμε απώλεια νερού και αλάτων. Σαν αποτέλεσμα ελλιπούς επαναπρόσληψης των ανωτέρω εμφανίζονται προβλήματα όπως κόπωση, μυϊκοί πόνοι , κράμπες, αναιμία, ορμονικά, υπέρταση, διαβήτης, υπογλυκαιμία, υπονατριαιμία και άλλα. Εδώ πρέπει να αναφερθούμε και στην ανορεξία που παρουσιάζουν κάποιοι αθλητές με σκοπό την επίτευξη του επιθυμητού βάρους.

Έτσι γίνεται κατανοητό πως η σωστή διατροφή στον αθλητισμό είναι απαραίτητη για την σωστή ενυδάτωση, ενεργειακή πρόσληψη και κατά συνέπεια την καλή επίδοση αλλά και την διατήρηση της υγείας γενικότερα. Η ενυδάτωση είναι απαραίτητη καθώς δεν υπάρχουν αποθήκες νερού στον οργανισμό το οποίο χρησιμοποιείται για την μεταφορά του οξυγόνου, της ενέργειας και των θρεπτικών συστατικών. Έτσι φτιάχνονται οι νέοι μύες, μεγαλώνουν τα οστά και επιδιορθώνονται οι τραυματισμένοι ιστοί. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι μέχρι πριν λίγα χρόνια οι προπονητές συμβούλευαν να μην γίνεται πρόσληψη νερού κατά τη διάρκεια της προπόνησης. Η αλήθεια είναι ότι πρέπει να καταναλώνεται νερό πριν, κατά την διάρκεια αλλά και μετά τον αγώνα όλα με διαλλείματα του ενός τετάρτου. Στο τέλος πρέπει να έχει καταναλωθεί τουλάχιστον όση ποσότητα υγρών χάθηκε και αυτό μετριέται με βάση το βάρος μας. Εκτός όμως από το νερό, είναι απαραίτητη η συμπλήρωση των ηλεκτρολυτών του αίματος, (νάτριο, κάλιο, χλώριο, μαγνήσιο) που πιθανόν να μην έχουν καλυφθεί με την κατανάλωση νερού. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί κάποιο αφέψημα που να μην είναι όξινο και δημιουργήσει καούρες, να μην περιέχει γλυκαντικό που αυξάνει την πείνα και να μην περιέχει καφεΐνη που αυξάνει την απώλεια υγρών.

Επιπλέον, εφόσον εξασφαλιστεί η ενυδάτωση του οργανισμού, απαιτείται ενέργεια μέσω της τροφής. Οι ανάγκες του αθλούμενου ποικίλουν ανάλογα με την ηλικία, το φύλο, το ύψος, το βάρος, τη μυϊκή μάζα, την λιπώδη μάζα αλλά και το είδος του αθλήματος. Σίγουρα το τελευταίο γεύμα πρέπει να είναι τουλάχιστον 3 ώρες πριν και ένα μικρό μια ώρα μετά που να αποτελείται κυρίως από υδατάνθρακες (πχ. μια φέτα ψωμί ολικής αλέσεως) με λίγη πρωτεΐνη (πχ. μια φέτα γαλοπούλα). Πιο αναλυτικά η ημερήσια πρόσληψη πρέπει να είναι Υδατάνθρακες – 50-60% των ολικών θερμίδων όπου 10-20% απλοί υδατάνθρακες- φρούτα, λαχανικά 40-50% σύνθετοι υδατάνθρακες-δημητριακά ολικής αλέσεως, όσπρια Πρωτεΐνες- 15-25% των ολικών θερμίδων όπου – ψάρι, κοτόπουλο, αυγό, γαλακτοκομικά, ξηροί καρποί, όσπρια Λίπη- 25-30% των ολικών θερμίδων όπου -τα κορεσμένα (15γρ. το πολύ) να προέρχονται από πουλερικά, γαλακτοκομικά, αυγά

-τα πολυακόρεστα (Ω3-Ω6) από ψάρια, φυτικά έλαια και ξηρούς καρπούς

Ο ρόλος των υδατανθράκων είναι η απόκτηση γλυκογόνου στους μύες, δηλαδή ενέργεια, που στην περίπτωση των αθλητών πρέπει να είναι αυξημένη αφού δεν κάνουν απλές κινήσεις αλλά γυμνάζονται, γεγονός που αυξάνει το μεταβολισμό (καύσεις). Οι πρωτεΐνες είναι τα δομικά συστατικά του οργανισμού και κατά συνέπεια βοηθούν στην ανάπλαση των μυών αλλά και στην επαναφορά αυτών που έχουν τραυματιστεί. Τα λίπη τέλος παρέχουν ενέργεια, προστατεύουν τα όργανα του σώματος ενώ βοηθούν στην απορρόφηση των λιποδιαλυτών βιταμινών (Α,D,E,K). Το πιο σημαντικό όμως που πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι έχει σημασία η ποιότητα των τροφών που επιλέγουμε για τη διατήρηση της υγείας. Στην περίπτωση του αθλητή υπάρχει και μια επιπλέον ανάγκη σε βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία αφού υπάρχουν ιδιαίτερες ανάγκες βάση του αυξημένου μεταβολισμού αλλά και τις απαιτήσεις του κάθε αθλήματος. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι οι ανάγκες αυτές δεν καλύπτονται μόνο από τα συμπληρώματα διατροφής αφού μόνο το 30% αυτών απορροφάται. Έτσι η κύρια πηγή πρέπει να είναι η υγιεινή διατροφή

και μόνο αυτή !!!