{ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΚΑΡΕΑΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ:

ΚΡΙΠΑΡΟΠΟΥΛΟΥ ΑΝΤΙΓΟΝΗ

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 2012-2013

{

Ορισμός προσωπικότητας

Η προσωπικότητα είναι μια πολυσύνθετη έννοια στην οποία έχουν δοθεί διαφορετικοί

ορισμοί κατά περιόδους. Ο Allport έχει εντοπίσει 45 ορισμούς της

προσωπικότητας που ουσιαστικά εξαρτώνται ως ένα μεγάλο βαθμό από την

θεωρητική τοποθέτηση του κάθε επιστήμονα.

Ένας γενικός ορισμός της προσωπικότητας…

Είναι ο χαρακτηριστικ

ός τρόπος με τον οποίο το

άτομο σκέπτεται,

αισθάνεται και συμπεριφέρετα

ι.

Με άλλα λόγια αποτελεί ένα

σύνθετο σχήμα συμπεριφοράς που αναπτύσσει κάθε άτομο συνειδητά

και ασυνείδητα σαν στυλ ζωής ή τρόπο ύπαρξης κατά την

διαδικασία προσαρμογής του στο περιβάλλον.

Κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός και ξεχωριστός. Μοναδικός στην προσωπική του ιστορία, στις σκέψεις, τα συναισθήματα και τον τρόπο που αντιλαμβάνεται τον κόσμο μέσα και έξω απ’ αυτόν.

Έτσι, είναι μοναδικός και στον τρόπο που βιώνει και αντιμετωπίζει τις απλές και τις δύσκολες, τις ευχάριστες και τις δυσάρεστες

καταστάσεις.

Παράγοντες που καθορίζουν την προσωπικότητα

Γενετικός/βιολογικός: Περιλαμβάνει ό,τι μεταβιβάζεται σε μας από τους γεννήτορες (κληρονομικά στοιχεία). Τέτοια στοιχεία είναι: χαρακτηριστικά της εμφάνισής μας, καλή ή κακή υγεία, τάσεις, κλίσεις, ροπές κ.λ.π. Αυτά τα στοιχεία είναι έμφυτα και αποτελούν το γενετικό υλικό του καθενός μας. Οι γενετικοί συντελεστές θεωρούνται συνήθως σημαντικότεροι σε χαρακτηριστικά όπως είναι οι ιδιοσυγκρασία και λιγότερο σημαντικοί σε ό,τι αφορά αξίες, ιδανικά, στάσεις και αντιλήψεις. Π.χ. ορισμένα βρέφη είναι πιο δραστήρια και λιγότερο δειλά από άλλα. Τέτοιες διαφορές μπορεί να ακολουθούν το άτομο μέχρι την ενηλικίωση.

Γενετικοί παράγοντες και προσωπικότητα

Κοινωνικός: Ένα μεγάλο κομμάτι της προσωπικότητάς μας δημιουργείται μέσα από την διαδικασία της κοινωνικοποίησης (διαδικασία ένταξης μέσα σε κοινωνικά σύνολα). Αυτό το κομμάτι είναι επίκτητο και οφείλεται στους θεσμούς (π.χ. οικογένεια, εκπαίδευση, θρησκεία, Μ.Μ.Ε., στρατός κ.λ.π.), στις κοινωνικές ομάδες με τις οποίες σχετιζόμαστε (π.χ. παρέες), στην ευρύτερη δομή της κοινωνίας όπου ζούμε (κοινωνικές αξίες, πεποιθήσεις, κουλτούρα, ιδεολογία, στερεότυπα, προκαταλήψεις, ήθη, έθιμα, παραδόσεις κ.λ.π.).

Περιβαλλοντικοί παράγοντες και προσωπικότητα

{

Για να γίνει περισσότερο κατανοητή η σημασία του κοινωνικού παράγοντα στη διαμόρφωση της προσωπικότητας και της

συμπεριφοράς, ας δώσουμε κάποια παραδείγματα, που να δείχνουν πως αυτά που

θεωρούνται αυτονόητα για μας, δεν είναι καθόλου αυτονόητα για άλλους ανθρώπους που έχουν άλλες αντιλήψεις, βιώματα και

συνήθειες. Ένα συναίσθημα, π.χ. της ερωτικής ζήλιας, που υπάρχει στη δική μας κοινωνία,

στην κοινωνία του Μαλί υπάρχει περιορισμένα ή και καθόλου. Το χαμόγελο για μας σημαίνει ευχάριστη και φιλική διάθεση

αλλά δεν σημαίνει το ίδιο και για τους Ιάπωνες. Ένας Ιάπωνας χαμογελά συνήθως

όταν είναι σε δύσκολη θέση, όταν του κάνουν παρατήρηση ή όταν μαθαίνει κάτι δυσάρεστο.

Ο κάθε πολιτισμός έχει τα δικά του πρότυπα συμπεριφοράς και αυτό σημαίνει ότι τα περισσότερα

μέλη ενός πολιτισμού θα έχουν ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά προσωπικότητας.

Το να ανήκει κανείς σε μια κοινωνική τάξη είναι πολύ σημαντικό διότι αυτό επηρεάζει τον προσδιορισμό της θέσης ενός ατόμου, του ρόλου που διαδραματίζει, των καθηκόντων που έχει αναλάβει και των προνομίων που απολαμβάνει. Όλα αυτά συντελούν στην εικόνα που σχηματίζει για τον εαυτό του, στο πώς αντιμετωπίζει τα μέλη άλλων κοινωνικών τάξεων, τις φιλοδοξίες του ή τα συμπλέγματά του (π.χ. «ταξικό κόμπλεξ»).

Κοινωνική τάξη

"Η φτώχεια είναι σαν τιμωρία για ένα έγκλημα που δεν έχεις διαπράξει» Ιλάι Καμάροφ

(Ρωσογερμανός σοφιστής).

Οι γονείς μπορεί να είναι θερμοί και στοργικοί ή ψυχροί και εχθρικοί,

υπερπροστατευτικοί και δεσποτικοί ή γνώστες της ανάγκης των παιδιών τους

για ελευθερία και αυτονομία. Κάθε σχήμα γονεϊκής συμπεριφοράς επηρεάζει την ανάπτυξη της προσωπικότητας του

παιδιού.

Οικογένεια

Οι γονείς….

Μέσω της δικής τους συμπεριφοράς, δημιουργούν καταστάσεις που προκαλούν μια συγκεκριμένη συμπεριφορά από την πλευρά των παιδιών (π.χ. η ματαίωση οδηγεί σε επιθετική συμπεριφορά)

Χρησιμεύουν ως πρότυπα ρόλων για ταύτιση

Ανταμείβουν επιλεκτικά κάποιες συμπεριφορές.

Είναι το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης των δύο προηγούμενων παραγόντων. Αυτό σημαίνει, ότι ο καθένας από μας έχει το δικό του γενετικό υλικό και η επίδραση του κοινωνικού παράγοντα δεν είναι η ίδια για όλους αλλά διαφοροποιείται σε μορφή και σε ένταση και έτσι, καταλήγουμε να διαμορφώνουμε τη δική μας μοναδική αντίληψη για την πραγματικότητα και την ερμηνεύουμε αυτή την πραγματικότητα με τον δικό μας μοναδικό τρόπο.

Ψυχολογικός παράγοντας