01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

53
Επιδηµιολογική επιτήρηση µικροβιακής αντοχής στην Ελλάδα 1990-2013 1990-2013 Κυριακή Τρυφινοπούλου, Βιοπαθολόγος Εργαστήριο µελέτης µικροβιακής αντοχής & νοσοκοµειακών λοιµώξεων Κεντρικό Εργαστήριο ∆ηµόσιας Υγείας-ΚΕΕΛΠΝΟ

Transcript of 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

Page 1: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

Επιδηµιολογική επιτήρηση µικροβιακής αντοχής στην Ελλάδα

1990-20131990-2013

Κυριακή Τρυφινοπούλου, ΒιοπαθολόγοςΕργαστήριο µελέτης µικροβιακής αντοχής

& νοσοκοµειακών λοιµώξεων

Κεντρικό Εργαστήριο ∆ηµόσιας Υγείας-ΚΕΕΛΠΝΟ

Page 2: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

Τι είναι επιτήρηση;

� Συστηµατική συλλογή και ανάλυση των δεδοµένων και χρήση της πληροφορίας αυτής για δράση

� Παρακολούθηση τάσεων µικροβιακής αντοχής � Για να εκτιµήσουµε το µέγεθος του προβλήµατος.

Για να εκτιµήσουµε τυχόν τοπικές και χρονικές διαφορές.Για να εκτιµήσουµε το µέγεθος του προβλήµατος.

� Για να εκτιµήσουµε τυχόν τοπικές και χρονικές διαφορές.

� Αναγνώριση αναδυόµενων προβληµάτων αντοχής: � Εµφάνιση και διασπορά µοριακών µηχανισµών αντοχής.

� Ανίχνευση παραγόντων κινδύνου ανάπτυξης αντοχής.

� Σχεδιασµός και εκτίµηση της επιτυχίας των εφαρµοζόµενων

στρατηγικών αντιµετώπισης.

Σε τοπικό-εθνικό-διεθνές επίπεδο

Page 3: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

Επιδηµιολογική Επιτήρηση ΜικροβιακήςΑντοχής

∆ύο Μεθοδολογίες:� Καταγραφή δεδοµένων αντοχής

& ανίχνευση επιδηµιολογικών προτύπων.

Επιτήρηση του φαινοτύπου

∆ύο Συστήµατα:

� Επιτήρηση του φαινοτύπου

� Συλλογή µικροβιακών στελεχών & µελέτη του τρόπου δηµιουργίας και διασποράς αντοχής.

� Επιτήρηση των µηχανισµών

Σύστηµα έγκαιρης ειδοποίησης

για καινοφανείς φαινοτύπους

Page 4: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

� Σε λειτουργία από το 1996� Συµµετέχουν ~ 40 νοσοκοµεία

� Ευρεία γεωγραφική εκπροσώπηση� Εθελοντική βάση

� Χρησιµοποιεί τα δεδοµένα ρουτίνας των µικροβιολογικών εργαστηρίων� Βασίζεται στη χρήση του λογισµικού

WHONET� Παρακολουθεί τα ποσοστά

(επιπολασµός) και τις τάσεις αντοχής

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ∆ΙΚΤΥΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ∆ΙΚΤΥΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙ∆ΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗΣ ΑΝΤΟΧΗΣΤΗΣ ΕΠΙ∆ΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗΣ ΑΝΤΟΧΗΣ

WHONET WHONET -- GREECEGREECE

� Παρακολουθεί τα ποσοστά (επιπολασµός) και τις τάσεις αντοχής

� Συντονίζεται από� Εργαστήριο Μικροβιολογίας ΕΣ∆Υ &� Κεντρικό Εργαστήριο ∆ηµόσιας Υγείας

� National data manager Μ. Πολέµης

� Χρηµατοδοτείται από� ΚΕΕΛΠΝΟ

� Συνεργάζεται µε EARS-net

� Κοινοποιεί αποτελέσµατα κάθε 6 µήνες� ∆ηµοσιεύει (on line)� feedback σε κάθε νοσοκοµείο χωριστά

Page 5: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

Συµµετέχοντα εργαστήρια στο WhoNET Greece

1996-2013 α΄εξάµηνο

30

35

40

45

50

0

5

10

15

20

25

96 97a98

b98a99

b99a00

b00a01

b01a02

b02a03

b03a04

b04a05

b05a06

b06a07

b07a08

b08a09

b09a10

b10a11

b11a12

b12a13

Page 6: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

� Το WHONET ως σύστηµα επιτήρησης ρουτίναςπολύ χρήσιµο εργαλείο, αλλά:� Όχι επαρκώς ευαίσθητο να ανιχνεύσει την εισαγωγή � Όχι επαρκώς ευαίσθητο να ανιχνεύσει την εισαγωγή

και διασπορά καινούριου µηχανισµού αντοχής εγκαίρως- 6 µήνες καθυστέρηση

� Οι καινούριοι µηχανισµοί αντοχής δεν περιµένουν…

Page 7: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

Σύστηµα έγκαιρης ειδοποίησης για καινοφανείς φαινοτύπους

� Αναγνώριση αναδυόµενων προβληµάτων µικροβιακής αντοχής από κλινικά εργαστήρια νοσοκοµείων� Άµεση κοινοποίηση σε ΕΝΛ και ΚΕΕΛΠΝΟ κάθε νέου ή

επικίνδυνου φαινοτύπου� Αποστολή στελεχών σε εξειδικευµένα εργαστήρια

� Μηχανισµός αντοχής� Ανίχνευση και ταυτοποίηση νέων γονιδίων� Ανίχνευση και ταυτοποίηση νέων γονιδίων� Γενετικό περιβάλλον των νέων γονιδίων

� Τρόπος διασποράς αντοχής- Μοριακή επιδηµιολογία� ∆ιασπορά στελεχών-τυποποίηση� ∆ιασπορά γονιδίων µέσω

� πλασµιδίων� µεταθετών στοιχείων� Ιντεγκρονίων

� Ενηµέρωση του νοσοκοµείου� Οδηγίες για ανίχνευση� Οδηγίες για περιορισµό της διασποράς

Page 8: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

∆εδοµένα από την επιτήρηση της αντοχής 1990-2013

� 1990-1999� ∆εδοµένα από ερευνητικές εργασίες

� Πολυκεντρικές µελέτες� Μεµονωµένα νοσοκοµεία� 1997-1999

� Whonet-Greece� Whonet-Greece� Σταδιακή αύξηση των συµµετεχόντων νοσοκοµείων

� 2000-2010:� δεδοµένα και ανάλυση τάσεων δεκαετίας από 21

νοσοκοµεία µε συνεχή σταθερή συµµετοχή στο Whonet

� 2011-2013a� Whonet/EARS-net� «Προκρούστης»

Page 9: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001

∆εκαετία ΄90Αντοχή Gram-αρνητικών αερόβιων βακτηριδίων

11/1987-1/198819 Νοσοκοµεία Αθήνας, 4.698 Gram(-) βακτηρίδια, % resistanceK.pneumoniae CAZ 20%, ATM 12%,IPM 2%, GN 32%,SXT 42%P.aeruginosa CAZ 20%, ATM 22%,IPM 17%,GN 52%A.baumannii CAZ 73%, ATM 51%, IPM 7%, GN 69%The Greek Society for Microbiology, 1989, J Hosp Infection

11/1991-5/199217 Νοσοκοµεία, 2.709 Gram- βακτηρίδια, % resistance17 Νοσοκοµεία, 2.709 Gram- βακτηρίδια, % resistanceK.pneumoniae CAZ 20%, ATM 18%,IPM 0%, GN 28%,SXT 35%P.aeruginosa CAZ 32%, ATM 25%,IPM 16%,GN 46%A.baumannii CAZ 61%, ATM 52%, IPM 9%, GN 72%Συγκρίσιµα ευρήµατα, παρά την αυστηρή εφαρµογή αλλαγών στην πολιτική χρήσης αντιβιοτικώνLegakis NJ et al, 1993, J Hosp Infection

199514 Νοσοκοµεία, K.pn clinical isolates41% R CAZ,ATMLegakis NJ, 1995, J Hosp Infect.

Page 10: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

% αντοχή στελεχών K.pneumoniae απόαιµοκαλλιέργειες ΜΕΘ

0,0%

20,0%

40,0%

60,0%

80,0%

100,0%

120,0%

Ceftazidime

Imipenem

Τριετία 1997-1999Ανάλυση δεδοµένων Whonet

50,0%

60,0%

70,0%

80,0%

Ceftazidime

% αντοχή στελεχών P.aeruginosa απόαιµοκαλλιέργειες ΜΕΘ

1997 1998 1999

0,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

1997 1998 1999

Ceftazidime

Imipenem

0,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

70,0%

80,0%

90,0%

1997 1998 1999

Ceftazidime

Imipenem

% αντοχή στελεχών A.baumannii απόαιµοκαλλιέργειες ΜΕΘ

Page 11: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

� Enterobacteriaceae

∆εκαετία ΄90Αντοχή Gram-αρνητικών αερόβιων βακτηριδίων/ µηχανισµοί

1988-1989ESBL σε Enterobacteriaceae - K.pn: 24%, E.co: 4%, other spp: 0%SHV-5, σε πλασµίδιο πολυαντοχής 91kbVatopoulos A et al, 1990, J Antimicrob Chemother

1994, 5 Νοσοκοµεία της Αθήνας, διάστηµα 1 µήναFOX –Res & res CAZ, ATMLAT-2 & SHV-5Gazouli M, 1996, Antimicrob, Agent Chemother

� P.aeruginosa1994-1995, 11 νοσοκοµεία, οι 2 συχνότεροι ορότυποισυσχέτιση µε πολυαντοχήΟ:12 mdr P.ae κλώνος ήδη κυρίαρχος σε νοσοκοµείαστην Ελλάδα από το 1987, Ευρώπη από 1989Ο:11 προοδευτικά απέκτησε πολυαντοχήTassios P et al, 1998, J Clin Microb

1996-1998, 1 Πανεπιστηµιακό Νοσοκοµείο Θεσ/κηςΥψηλού επιπέδου αντοχή σε IPM & MEM λόγω παραγωγής µεταλλοενζύµου VIM-1.Tsakris A et al, 2000, J Clin, Microb

Page 12: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

Ανάλυση τάσεων σχετικής συχνότητας αποµόνωσης και αντοχής σεκεφταζιντίµη και ιµιπενέµη στελεχών K.pneumoniae από αιµοκαλλιέργειες

2000-2010

Page 13: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

Αντοχή K.pn στην Ιµιπενέµη- αιµοκαλλιέργειες

2011-α΄εξάµηνο 2013

40,0%

50,0%

60,0%

70,0%

80,0%

90,0%

100,0%

WARDs ICUs

0,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

a2011 b2011 a2012 b2012 a2013

Page 14: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

� 2002-2007:

Μεταλλοένζυµο VIM:� Πολυκλωνική επιδηµία

� ∆ιασπορά πλασµιδίων

� Αποτελεί µέρος Integron

Page 15: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

� 2002-2007:

Μεταλλοένζυµο VIM:� Πολυκλωνική επιδηµία

� ∆ιασπορά πλασµιδίων

� Αποτελεί µέρος Integron

Page 16: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

� 2002-2007:

Μεταλλοένζυµο VIM:� Πολυκλωνική επιδηµία

� ∆ιασπορά πλασµιδίων

� Αποτελεί µέρος Integron

Page 17: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

� 2002-2007:

Μεταλλοένζυµο VIM:� Πολυκλωνική επιδηµία

� ∆ιασπορά πλασµιδίων

� Αποτελεί µέρος Integron

Page 18: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

� 2007/08-σήµερα:

Καρβαπενεµάση KPC:� Μονοκλωνική κυρίως

επιδηµία

� ∆ιασπορά κλώνου

(ST 258)

� Aποτελεί µέρος

transposon

Page 19: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

� 2007/08-σήµερα:

Καρβαπενεµάση KPC:� Μονοκλωνική κυρίως

επιδηµία

� ∆ιασπορά κλώνου

(ST 258)

� Aποτελεί µέρος

transposon

Page 20: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

� 2007/08-σήµερα:

Καρβαπενεµάση KPC:� Μονοκλωνική κυρίως

επιδηµία

� ∆ιασπορά κλώνου

(ST 258)

� Aποτελεί µέρος

transposon

Page 21: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

� 2007/08-σήµερα:

Καρβαπενεµάση KPC:� Μονοκλωνική κυρίως

επιδηµία

� ∆ιασπορά κλώνου

(ST 258)

� Aποτελεί µέρος

transposon

2/2008-12/2008Επείγουσα

Πολυκεντρική µελέτη173 KPC(+) Kpn21 Νοσοκοµεία

Page 22: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

Papagiannitsis CC, Tryfinopoulou K, Giakkoupi P, Pappa O, Polemis M, Tzelepi E, Tzouvelekis LS; Carbapenemase Study Group, Vatopoulos AC.

Αποτελέσµατα� 158/256 (62%) ΝS σε κεφαλοσπορίνη 3ης γενιάς� 132/158 (51,6%) θετικά για καρβαπενεµάση

� 78% KPC� 16,7% VIM� 5.3% KPC+VIM

Πολυκεντρική µελέτη 8 νοσοκοµεία

5 Αττική2 Θεσσαλονίκη1 Κρήτη

256 ασθενείςΠρώτο isolate K.pn/ασθενή,ανεξαρτήτως φαινοτύπου αντοχής και δείγµατος στη διάρκεια 1 µήνα

Page 23: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα
Page 24: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

� Τα συστήµατα επιτήρησης θα πρέπει να� ερευνούν την πληθυσµιακή δοµή των καρβαπενεµάση

θετικών µικροοργανισµώνθετικών µικροοργανισµών� αναγνωρίζουν κλώνους υψηλού κινδύνου

� Ειδικά σε περιοχές µε µακρά παραµονή-εγκατάσταση τέτοιων µικροοργανισµών� Η PFGE δεν θα πρέπει να είναι η µόνη τυποποιητική µέθοδος � Η MLST θα πρέπει να χρησιµοποιείται για

� Μελέτη των κλώνων που κυκλοφορούν� Ανταλλαγή πληροφοριών µεταξύ διαφορετικών κρατών� Ανίχνευση κλώνων υψηλού κινδύνου

Page 25: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα
Page 26: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

∆εκ 2011-Μάρτιος 2012: πρωτοεµφανιζόµενη συρροή OXA-48 (+) K.pn λοιµώξεων σε νοσοκοµείο της Αττικής

Outbreak of OXA-48 carbapenemase-producing Klebsiella pneumoniae in Greece involving an ST11 clone.

Voulgari E, Zarkotou O, Ranellou K, Karageorgopoulos DE,Vrioni G, Mamali V, Themeli-Digalaki K, Tsakris A

J Antimicrob Chemother. 2013 Jan;68(1):84-8

Page 27: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

Iανουάριος 2013: πρώτη αποµόνωση NDM-1(+) K.pnσε νοσοκοµείο της Αθήνας

Μάρτιος 2013: δεύτερο NDM-1 (+) K.pn isolate σε επαρχιακό νοσοκοµείο

Emergence of NDM-producing Klebsiella pneumoniae in Greece.Giakkoupi P, Tryfinopoulou K, Kontopidou F, Tsonou P,

Golegou T, Souki H, Tzouvelekis L, Miriagou V, Vatopoulos ADiagn Microbiol Infect Dis. 2013 Dec;77(4):382-4.ST 11

Page 28: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

ΚΕΕΛΠΝΟεπείγουσες κατευθυντήριες οδηγίες

� 38 Kpn NDM(+) από κλινικά δείγµατα ασθενών

ΚΕ∆Υ∆εδοµένα 1ος -12ος 2013

NDM στην Ελλάδα-επιδηµιολογική επιτήρηση

κλινικά δείγµατα ασθενών

� 10 νοσοκοµεία� 5 Αθήνας

� 4 ∆υτικής Ελλάδας

� 1 Κεντρικής Ελλάδας

� Σποραδικά κρούσµατα

� Συρροή κρουσµάτων σε 2 µόνο νοσοκοµεία

� Point prevalence studies

Page 29: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

A.baumannii ανθεκτικό στις καρβαπενέµες

� Carbapenem-hydrolyzing OXA-type D β-lactamases(CHDLs) η κύρια απειλή� 4 κύριες οικογένειες (gene families)

� blaOXA-51-like (ενδογενής)� blaOXA-23-like� blaOXA-23-like� blaOXA-24/40-like� blaOXA-58-like

� 3 επιδηµικοί κλώνοι υπεύθυνοι για την πλειοψηφία των A.baumannii λοιµώξεων παγκοσµίως (“international clonal lineages-ICLs)� ICL-II (CC2): διασπορά σε όλη την Ευρώπη

� OXA-58 producers� OXA-23 producers, πρόσφατα

Page 30: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

Ανάλυση τάσεων σχετικής συχνότητας αποµόνωσης και αντοχής σεκεφταζιντίµη και ιµιπενέµη στελεχών A.baumannii από αιµοκαλλιέργειες

2000-2010

2000-2004: CC1

2005-2009:CC2- Υψηλότερη αντοχή

Page 31: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

•94 mdr A.bau isolates•blaOXA-58 in 94,4% of CRAb•∆εν βρέθηκε άλλο γονίδιοκαρβαπενεµάσηςκαρβαπενεµάσης

2000-2004: CC1 (ST1)2005-2009:CC2 (ST2, ST45)

Page 32: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

A.baumanni blood isolates

Αντοχή στην ιµιπενέµη

2011-α΄εξάµηνο 2013

20,0%

40,0%

60,0%

80,0%

100,0%

120,0%Τίτ

λο

ς ά

ξονα

WARDs

ICUs

0,0%

a2011 b2011 a2012 b2012 a2013

� Αντοχή στις καρβαπενέµες σχετιζόταν µε παραγωγή blaOXA-23(72,4% των CRAb isolates)-πρώτη περιγραφή στην Ελλάδα� 2011: πληθυσµός bla OXA-23 αντικατέστησε τον πρώηνεπικρατή πληθυσµό µε blaOXA-58� Υψηλότερες MIC στα blaOXA-23- πλεονέκτηµα λόγω πίεσης επιλογής στονοσοκοµειακό περιβάλλον;

Page 33: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα
Page 34: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

Ανάλυση τάσεων σχετικής συχνότητας αποµόνωσης και αντοχής σεκεφταζιντίµη και ιµιπενέµη στελεχών P.aeruginosa από αιµοκαλλιέργειες

2000-2010

Page 35: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

blaVIM-2intI sulIqacE∆1

blaVIM-2aacA29aintI sulIqacE∆1

blaVIM-4 aac(6’) orfD aadAintI sulIqacE∆1

blaVIM-4intI sulIqacE∆1

P. aeruginosa

P. aeruginosa

P. aeruginosa

P. aeruginosa

Integrons harboring blaVIM genes

blaVIM-1 aacA7 dhfrI aadAintI sulIqacE∆1

blaVIM-1aacA4intI sulIqacE∆1repeat

blaVIM-1 aac(6’)-IIcintI sulIqacE∆1

blaVIM-12 aacA7intI sulIqacE∆1aacA7

E. cloacae

E. coli

K. pneumoniaeE. coliA. baumanniiP. mirabilis

K. pneumoniae

Tsakris et al., 2000; Mavroidi et al., 2000; Pournaras et al., 2002; Pournaras et al., 2003; Miriagou et al., 2003; Giakkoupi et al., 2003a & 2003b; Scoulica et al., 2004; Galani et al., 2005; Ikonomidis et al., 2005; GenBank.

Page 36: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα
Page 37: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα
Page 38: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

� Επιτακτική ανάγκη για λήψη µέτρων περιορισµού της � Επιτακτική ανάγκη για λήψη µέτρων περιορισµού της διασποράς των ανθεκτικών στις καρβαπενέµεςπαθογόνων� συγκρότηση επιχειρησιακής οµάδας για την αντιµετώπιση της

ενδηµίας λοιµώξεων από πολυανθεκτικά παθογόνα στα νοσοκοµεία από το ΚΕΕΛΠΝΟ

� εκπόνηση του εθνικού σχεδίου δράσης για την αντιµετώπιση λοιµώξεων από πολυανθεκτικά Gram – αρνητικά παθογόνα σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας «Προκρούστης».

� σε εφαρµογή από το Νοέµβριο του 2010 µε σταδιακή επέκταση στα νοσοκοµεία όλων των ΥΠΕ της χώρας.

Page 39: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

Συµµετέχοντα νοσοκοµεία στην επιδηµιολογική επιτήρηση του Προκρούστη ανά ΥΠΕ

108/130 δηµόσια νοσοκοµεία 3 στρατιωτικά - 22 ιδιωτικά

70%

80%

90%

100%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

1η 2η 3η 4η 5η 6η 7η

Συµµετοχή στην Επιδηµιολογική Επιτήρηση Μη συµµετέχοντες

Page 40: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

Αρχές & Στόχοι

Yποχρεωτική δήλωση στο ΚΕΕΛΠΝΟτων λοιµώξεων από

Klebsiella spp, Acinetobacter spp,Pseudomonas spp

µε αντοχή στις καρβαπενέµες

Εφαρµογήµέτρων ελέγχου λοιµώξεων

Εκπαίδευση∆ιοικητικές αλλαγές

Συστηµατικήεπιτήρηση Παρέµβαση

Υπολογισµός καιδιαχρονική παρακολούθηση

της επίπτωσης των λοιµώξεων αυτών στα ελληνικά νοσοκοµεία

•Έλεγχος διασποράς•Μείωση της επίπτωσης των νοσοκοµειακών λοιµώξεωναπό MRD G(-)Ps

•Ασφάλεια ασθενών

Άµεση γνωστοποίηση στο ΚΕΕΛΠΝΟ

κάθε συρροής λοιµώξεων από τα 3 MDR παθογόνα

Page 41: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

� Ιαν 2011-Ιούν 2012: � 7.477 περιστατικά λοιµώξεων από CRPs σε 119 νοσοκοµεία

� 308-489 περιπτώσεις ανά µήνα

� Mean ± SD µηνιαία επίπτωση λοιµώξεων:

� 0,48±0,52 per 1000 patient-days (0-2,69/1000 patient-days)

συνολική επίπτωση λοίµωξης από τα 3 επιτηρούµενα µικρόβια

� 0.19±0.26 per 1000 patient-days for Acinetobacter spp

0.19±0.22 per 1000 patient-days for Klebsiella spp

∆εδοµένα από τους πρώτους

18 µήνες εφαρµογής

� 0.19±0.22 per 1000 patient-days for Klebsiella spp

� 0.11±0.14 per 1000 patient-days for Pseudomonas spp

Μικροβιολογικά δεδοµένα

Αποµόνωση 7940carbapenem-resistant isolates 41%

39%

20%

Klebsiella spp Acinetobacter spp Pseudomonas spp

Page 42: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

Κλινική έκβαση νοσοκοµειακών λοιµώξεων από τα 3 πολυανθεκτικά Gram-αρνητικά παθογόνα

� Έκβαση στις 28 ηµέρες

� Θάνατος 2572 ασθενείς (αδρή θνητότητα 34,4%)

� Συνέχιση νοσηλείας 2203 (29,5%)

� Εξιτήριο 2702 (36,1%)� Εξιτήριο 2702 (36,1%)

� Αδρή θνητότητα ανά τµήµα� ΜΕΘ-42,2%

� Παθολογικός τοµέας-30,4%

� Χειρουργικός τοµέας-17,8%

Page 43: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

Επιτήρηση αντοχής Gram-θετικών κόκκων

1990-σήµερα

Page 44: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001

1986, 12 νοσοκοµεία της Αθήνας32% MRSA (17-60%)Kosmidis J et al, 1988, J. Hosp. Infect

1986 - 1994, ανάλυση τάσεων 9ετίας, 1 νοσοκοµείο Αθήνας11% σε 51%

Maniatis AN et al, Chemotherapy 19971993-199442,8% MRSAΠανεπιστηµιακό νοσ. Θεσ/κη,Tsakris A et al, J. Chemother 1996

1994-20011 νοσοκοµείο Αθήνας33% σε 50,1%, Pantazatou A, et al, 2003,Int J Antimicrob Agents

MRSA∆εκαετία ΄90

Int J Antimicrob Agents

199741% MRSAΠολυκεντρική µελέτη, 7 νοσοκοµείαKantzanou M et al, 1999

1999-2000,5 νοσοκοµεία Θεσσαλίας15% (37/250) MRSAPetinaki E et al, 2001 Int J Antimicrob Agent

1996, 28 νοσοκοµεία σε Αθήνα, Πειραιά,Θεσσαλονίκη και άλλες πόλειςΠιλοτική συµµετοχή στο δίκτυο WhoNETMRSA, range 12%-50%Vatopoulos A et al, Bulletin of WHO, 1999

Τίτλος γραφήματος

0,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

70,0%

80,0%

1997 1998 1999

Wards

ICU

% MRSA αιµοκαλλιέργειεςWHONET

Page 45: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

20,0%

25,0%

30,0%

30,0%

40,0%

50,0%

%MRSA [Wards]

MRSAΑνάλυση τάσεων 2000-2009, WHONET-Greece, 21 νοσοκοµεία, στελέχη

από αιµοκαλλιέργειεςΣχετικής συχνότητας αποµόνωσης- σταθερή αντοχή στη Μεθικιλλίνη

15,0%

20,0%

25,0%

50,0%

60,0%

70,0%

80,0%

90,0%

%MRSA [ICU]

0,0%

5,0%

10,0%

15,0%

0,0%

10,0%

20,0%

30,0%

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

%Isol (<) OXA%

0,0%

5,0%

10,0%

15,0%

0,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

%Isol (<) OXA%

Page 46: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

Proportion of Methicillin Resistant S.aureus(MRSA)

Isolates in Participating Countries

2010

2011

2012

2010-2012: Ελλάδα, % MRSA: σταθερά 25 - <50%

Page 47: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001

1992-19960% VRE (111 E.faecalis, 60 E.faecium)1 νοσοκοµείο Αθήνας-ΜΕΘ, Routsi C et al, Scand J Infect Dis 2000

1993-1994Πανεπιστηµιακό νοσοκοµείο ΘεσσαλονίκηςEnterococcus spp7,6% VRE, 20% high level GN resDouboyas J & Tsakris A, 1995,J Antimicrob Chemother

% αντοχής στελεχών Enterococcus spp

Enterococcus spp∆εκαετία ΄90

1996-1997Πανεπιστηµιακό νοσοκοµείο Θεσσαλονίκης(151 E.faecalis, 38 E.faecium)0% VRE,High level GN res: 44%, 26%Tsakris A et al, 1997, J Antimicrob Chemother

1999, 1 νοσοκοµείο Αθήνας9 isolates E.faecium VRE,

VanAPlatsouka E et al, 2000,

J Antimicrob Chemother0,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

70,0%

1997 1998 1999

Gentamicin-High

Teicoplanin

Vancomycin

% αντοχής στελεχών Enterococcus sppαπό αιµοκαλλιέργειες-ΜΕΘ

Page 48: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

5,0%

6,0%

7,0%

50,0%

60,0%

70,0%

Resistance & isolation frequency of

E.faecium in wards

E.faeciumΑνάλυση τάσεων 2000-2009, WHONET-Greece, 21 νοσοκοµεία, στελέχη

από αιµοκαλλιέργειες

0,0%

1,0%

2,0%

3,0%

4,0%

5,0%

0,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

(>) Isolation frequency (secondary axis)

(>) %Resistance to vancomicyn (primary axis)

(>) %Resistance to high-level gentamicyn (primary axis)

Page 49: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

5,0%

6,0%

7,0%

8,0%

9,0%

40,0%

50,0%

60,0%

70,0%

Resistance & isolation frequency of

E.faecium in I.C.U.

E.faeciumΑνάλυση τάσεων 2000-2009, WHONET-Greece, 21 νοσοκοµεία, στελέχη

από αιµοκαλλιέργειες

0,0%

1,0%

2,0%

3,0%

4,0%

5,0%

0,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Isolation frequency (secondary axis)

(>) %Resistance to vancomicyn (primary axis)

%Resistance to high-level gentamicyn (primary axis) (Figure 13)

Αυξητική τάση στη σχετική συχνότητα αποµόνωσης & στην αντοχή στη βανκοµυκίνη

Page 50: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα
Page 51: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

Proportion of Vancomycin Resistant (R) Enterococcus faecium Isolates in Participating Countries in 2012

Proportion of Vancomycin Resistant (R+I) E.faecium Isolates in Participating Countries in 2011

Page 52: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

Συµπεράσµατα� Η χώρα µας µεταξύ των

ευρωπαϊκών χωρών µε� Υψηλότερο %

νοσοκοµειακών λοιµώξεων� Μεγαλύτερη συχνότητα

πολυανθεκτικώνπαθογόνωνπαθογόνων

� Αντοχή όχι µόνο στις ΜΕΘ

� Προσπάθειες και µέσω του «Προκρούστη» για επαρκή εφαρµογή µέτρων ελέγχου� Όχι το ιδεατό αποτέλεσµα� Κύρια ευθύνη και ενεργός

δέσµευση των ∆ιοικήσεων των Νοσοκοµείων

Page 53: 01 επιτήρηση αντοχής στην ελλάδα

“It always seems impossible until its done.”Nelson Mandela, 1918-2013

Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας!Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας!