Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής και η ερμηνεία...

60
Ίρις Σπηλιοπούλου Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Εργαστήριο Μικροβιολογίας Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Πατρών

description

Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι. Ίρις Σπηλιοπούλου Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Εργαστήριο Μικροβιολογίας Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Πατρών. Micrococcaceae. Planococcus (citreus, halobius) - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής και η ερμηνεία...

Page 1: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

Ίρις Σπηλιοπούλου

Αναπληρώτρια Καθηγήτρια

Εργαστήριο Μικροβιολογίας

Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Πατρών

Page 2: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

Micrococcaceae

• Planococcus (citreus, halobius)

• Micrococcus (luteus, lylae, varians, roseus, agilis, kristinae, nichinomyaensis, sedentarius, halobius)

• Rothia (Stomatococcus mucilaginosus)

• Staphylococcus : 38 είδη

Page 3: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

Gram-θετικοί κόκκοι

Micrococcus Staphylococcus

Bacitracin (0.04U)

Page 4: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

Gram (+) κόκκος

Καταλάση (+)

Page 5: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

Staphylococcal Species

S. aureusS. intermediusS. hyicusS. schleiferi subsp. coagulans

S. saprophyticusS. cohnii subsp. cohnii S. cohnii subsp. urealyticumS. sciuri

(-) PYR broth hydrolysis (+)

S. captitusS. captitus subsp. urealyticus S. warneriS. homminis

S. caprae

S. epidermidisS. hyicus

(-) Alkaline phsophatase (+)

(-) Alkaline phsophatase (+)

S. schleiferi subsp. schleiferiS. simulans S. caprae

S. lugdunensis

S. haemolyticusS. simulansS. capitus subsp. urealyticusS. auricularis

S. xylosus

(-) Tube Coagulase (+)

(R) Polymyxin B (S)

(-) Voges-Proskauer (+)

(R) Novobiocin (S) (R) Novobiocin (S)

(-) b-glucosidase (+)

S. cohnii subsp. urealyticum

(-) Ornithine (+)

Page 6: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

Ταυτοποίηση CNS με βάση την αντοχή τους σε αντιβιοτικά

Είδος Αντοχή σε

S. saprophyticus Novobiocin/ fosfomycin

S. cohnii/ S. xylosus Novobiocin/ lincomycin

S. sciuri Novobiocin/ lincomycin/ streptogramin A

Page 7: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

Alexander Fleming1928

Βραβείο Nobel 1945

Page 8: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι
Page 9: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

Πώς αποκτούν αντοχή στα αντιβιοτικά οι Σταφυλόκοκκοι;

Page 10: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

Vancomycin, Teicoplanin

Quinolones

Penicillins

Cephalosporins

Monobactams

Carbapenems

Erythromycin (Macrolides)

Chloramphenicol

Clindamycin

Aminoglycosides:Gentamicin, TobramycinKanamycinAmikacin, Netilmicin

Page 11: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

ΑντιβιόγραμμαΧημειοθεραπευτικά

Α: έλεγχος και αναφορά

Cefoxitin (30μg) (Oxacillin 1μg)Penicillin (10 units)

Erythromycin (15 μg)Clindamycin (2 μg)Fusidic acid (10 μg)Sulfamethoxazole- Trimethoprim (SXT: 1.25/23.75 μg)

B: έλεγχος και επιλεκτική αναφορά

Gentamicin (10 μg)Kanamycin (30 μg)Netilmicin (30 μg)Tobramycin (10 μg)Vancomycin (30 μg)Teicoplanin (30μg)Ciprofloxacin (5 μg)Rifampin (5 μg)Tetracycline (30 μg)Linezolid (30 μg)Quinupristin/dalfopristin (15 μg)

Ο: επί πλέον για καλλιέργειες ούρων

Norfloxacin (10 μg)Nitrofurantoin (300 μg)

Page 12: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

Minimum inhibitory

concentration (MIC)

Page 13: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

Minimum inhibitory concentration (MIC)

• E testOX

Page 14: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

Μέθοδος των δίσκων και διάχυσης σε άγαρ

1. Müller-Hinton agar: 4 mm, pH 7.2 7.4 ∼ σε RT

2. Εναιώρημα: 0.5 McFarland (1.5 X108 CFU/mL)

Page 15: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

Στέλεχος αναφοράς: S. aureus ATCC 25923

Συχνότητα ελέγχου: μια φορά την εβδομάδα

Όταν αλλάζουμε κάποιο αντιδραστήριο

Επώαση 24 ώρες στους 350C

Page 16: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

※ β-λακταμικά αντιβιοτικά

Page 17: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

Ανθεκτικές στις -λακταμάσες

• Methicillin

• Oxacillin

• Cloxacillin

• Dicloxacillin

Page 18: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι
Page 19: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

Σύνθεση κυτταρικού τοιχώματοςπολυμερισμός

NAMA

L-ala

D-glu

L-lys

D-ala

D-ala

NAG

5 gly

NAMA

L-ala

D-glu

L-lys

D-ala

D-ala

NAG

5 gly

NAMA

L-ala

D-glu

L-lys

D-ala

D-ala

NAG

5 gly

NAMA

L-ala

D-glu

L-lys

D-ala

D-ala

NAG

5 gly

NAMA

L-ala

D-glu

L-lys

D-ala

D-ala

NAG

5 gly

Page 20: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

τρανσπεπτιδάσες

NAMA

L-ala

D-glu

L-lys

D-ala

D-ala

NAG

5 gly

NAMA

L-ala

D-glu

L-lys

D-ala

D-ala

NAG

5 gly

NAMA

L-ala

D-glu

L-lys

D-ala

D-ala

NAG

5 gly

NAMA

L-ala

D-glu

L-lys

D-ala

D-ala

NAGNAMA

L-ala

D-glu

L-lys

D-ala

D-ala

NAGNAMA

L-ala

D-glu

L-lys

D-ala

D-ala

NAG

Οι β-λακτάμες μοιάζουν με το διμερές: D-ala-D-ala, συνδέονται με το ένζυμο, και αναστέλλουν τη γεφύρωση

Page 21: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

Β-λακτάμη

PBP PBP

PBP

λυσίνες

Page 22: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι
Page 23: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι
Page 24: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι
Page 25: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι
Page 26: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

Δομή της

κασέτας

SCCmec

Page 27: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

διάμετρος (mm) Cefoxitin (30 g)

S. aureus/lugdunensis 19* 20**

CoNS 24* 25**

* Αναφέρεται ως oxacillin/methicillin-ανθεκτικό** Αναφέρεται ως oxacillin-ευαίσθητοCoNS, coagulase-negative staphylococciM100-S14 (M2, M7); Table M100-S14 (M2, M7); Table

2C2C

Έλεγχος αντοχής στην oxacillin με τη μέθοδο των δίσκων και διάχυσης σε άγαρ

20-25mm: Latex test για την PBP2a

Page 28: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

Staphylococcus - OxacillinMIC (µg/ml): Ε

ΜΕ ΑS. aureus 2 - 4CoNS 0.25 - 0.5

DD (mm): Ε ΜΕ ΑS. aureus 10 11-12 13CoNS 17 - 18

M100-S14 (M2, M7); Table 2CM100-S14 (M2, M7); Table 2C

Page 29: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι
Page 30: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι
Page 31: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι
Page 32: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι
Page 33: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

38

25

17,2 17,814,7

2328 28

44 4549

36

4550,4

73

6468

64

73 73 74 75

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

MRSAMR-CNS

Συχνότητα απομόνωσης στελεχών MRS στο ΠΓΝΠ

Page 34: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

S. aureus

Penicillin

[1950s]

Penicillin-resistant

S. aureus

Αντοχή στα αντιβιοτικά του S. aureus

Methicillin

[1970s]

Methicillin-resistant

S. aureus (MRSA)

Vancomycin-resistant

enterococci (VRE)

Vancomycin

[1990s]

[1997]

Vancomycin

intermediate-resistantS. aureus (VISA)

Vancomycin-

resistantS. aureus

Page 35: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

Πώς δρουν τα γλυκοπεπτίδια;Κυτταρικό τοίχωμα σταφυλοκόκκων

Page 36: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

R__D-ala

** * * *

N C C O

H O

CH3

Vancomycin

Page 37: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

Αντοχή στα γλυκοπεπτίδια

M

L-ala

D-gln

X-NH2

D-ala

D-ala

GM

G

G

M

M

G

MG

GM

MG

M

L-ala

D-gln

X-NH2

D-ala

D-lactate or D-serine

G

γλυκοπεπτίδιο

Page 38: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

Μειωμένη ευαισθησία στα γλυκοπεπτίδια

Page 39: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι
Page 40: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

Vancomycin Intermediate S. aureus

• Μέθοδος των δίσκων:– Vancomycin: ≥ 15 mm ευαίσθητο

– Teicoplanin: ≥ 14 mm ευαίσθητο

• Etest: BHIA 200μL από 2 McF, 48 h επώαση– Vancomycin/teicoplanin: ≥ 8 μg/ml ανθεκτικό

– Teicoplanin: ≥ 12 μg/ml ανθεκτικό

• Πληθυσμιακή ανάλυση (100 μl από 2 McF)– Vancomycin: ≤ 2 (4) μg/ml ευαίσθητο ≥ 16 (32) μg/ml

ανθεκτικό

– Teicoplanin: ≤8 μg/ml ευαίσθητο ≥ 32 μg/ml ανθεκτικό

Page 42: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

VISA

MIC=8μg/ml

Μάιος 1996: Ιαπωνία

Page 43: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

Χρόνος εμφάνισης αντοχής σε Vancomycin και Linezolid

Vancomycin Linezolid

Πρώτη κλινική εφαρμογή 1956 1997

USFDA έγκριση 1958 2000

Πρώτοι ανθεκτικοί enterococci

1988 1998

Πρώτα VISA/GISA 1996 NA

Πρώτος ανθεκτικός S. aureus

2002 2001

Moellering – January 2003

Page 44: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

3,76,5

13,3

02,8

6,4

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

2001 2002 2003

Μέση ευαισθησία (52)Αντοχή (38)

Μελέτη της αντοχής στα γλυκοπεπτίδια σε 1337 στελέχη σταφυλοκόκκων (Λάρισα, Πάτρα, Αθήνα).

Van-αρνητικά

Page 45: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

Αντιβιοτικό Δράση Θέση σύνδεσηςAminoglycosides -κτόνο 30S, 50S

Tetracyclines -στατικό 30S

Chloramphenicol - στατικό 50S

Erythromycin - στατικό 50S

Clindamycin - στατικό 50S

Quinupristin/dalfopristin - κτόνο 50S

Linezolid - στατικό 50S

Αντιβιοτικό Δράση Θέση σύνδεσηςAminoglycosides -κτόνο 30S, 50S

Tetracyclines -στατικό 30S

Chloramphenicol - στατικό 50S

Erythromycin - στατικό 50S

Clindamycin - στατικό 50S

Quinupristin/dalfopristin - κτόνο 50S

Linezolid - στατικό 50S

Αναστολείς πρωτεϊνοσύνθεσης

Page 46: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

50S

30S

αμινογλυκοσίδες

χλωραμφενικόλη

τετρακυκλίνες

χλωραμφενικόλη

μακρολίδες

μακρολίδες κλινταμυκίνη

αμινοξύ κωδικόνιο tRNA mRNA

streptogramins

Page 47: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

Η Clarithromycin έχειMethoxy group

Macrolides: Erythromycin, Azithromycin, Clarithromycin

Page 48: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

39

Page 49: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

Μηχανισμός Γονίδιο Φαινότυπος Erythro Clinda

Αντλία εκροής msrA ΜS R S

Τροποποίηση ριβοσώματος

erm MLSB R S*

Τροποποίηση ριβοσώματος

erm MLSB R Rconstitutive

msrAmsrA = macrolide streptogramin resistance= macrolide streptogramin resistanceermerm = erythromycin ribosome methylase= erythromycin ribosome methylase

**επαγωγή για τη διάγνωση της αντοχήςεπαγωγή για τη διάγνωση της αντοχής

Staphylococcus spp. Erythromycin / Clindamycin

Page 50: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

Επαγώγιμη αντοχή στην clindamycin (erm-mediated)

Δίσκος 2 g clindamycin15 mm - 26 mm από δίσκο 15 g erythromycin

“D Test” – θετική δοκιμασία

15 - 26 mm15 - 26 mm

Page 51: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

“D Test” – αρνητικό

ΌΧΙ επαγωγή

(msrA-erythromycin resistance)

Page 52: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

Aminoglycosides• Gentamicin

• Tobramycin• Kanamycin• Amikacin• Netilmicin• (Streptomycin)• (Neomycin)

Page 53: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι
Page 54: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

AminoglycosidesΈτος ανακάλυψης

Προέλευση

Streptomycin

Neomycin

Kanamycin

Gentamicin

Tobramycin

Amikacin

Sisomicin

Dibekacin

Netilmicin

Micromonicin

Astromicin

Isepamicin

Arbekacin

1944

1949

1957

1963

1968

1972

1970

1971

1975

1975

1977

1978

1990

Streptomyces griseus

Streptomyces fradiae

Streptomyces kanamyceticus

Micromonospora purpurea

Streptomyces tenebrarius

Ημισυνθετικό παράγωγο Kanamycin A

Micromonospora inyoensis

Dideoxy παράγωγο Kanamycin B

N-ethyl παράγωγο Sisomicin

Micromonospora samamiensis

Micromonospora olivasterospora

παράγωγο Gentamicin B

παράγωγο Kanamycin B

Page 55: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι
Page 56: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι
Page 57: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

Κύριοι φαινότυποι αντοχής σε αμινογλυκοσίδες και υπεύθυνα ένζυμα

Φαινότυπος Γονίδια ενζύμων

Gentamicin/kanamycin/ tobramycin/amikacin

aac-(6’)-Ie+aph (2’’)

Kanamycin aph(3’)-IIIa

Tobramycin/kanamycin/gentamicin/amikacin

ant (4’)-Ia

Page 58: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

UNIVERSITY HOSPITAL OF PATRASDEPT. OF MICROBIOLOGYPROF. G. DIMITRACOPOULOSTEL. 0610-999665/663

PATIENT NAME : ------------- HOSP. WARD : INTENSIVE CARE UNIT NEWSPECIMEN TYPE : BLOODCULTURE BLOOD ORIGIN:COLLECT. DATE: 14/1/2007STRAIN NUMBER: ADM. DATE:MICROORGANISM IDENTIFIED: Staphylococcus epidermidis

Antibiotics Results MIC ug/ml

PENICILLIN Resistant >0.25

CEFOXITIN Resistant >128

NOVOBIOCINE SUSCEPTIBLE

ERYTHROMYCIN Resistant >32

CLINDAMYCIN SUSCEPTIBLE <0.06

GENTAMICIN SUSCEPTIBLE <0.06

NETILMICIN SUSCEPTIBLE <0.03

KANAMYCIN SUSCEPTIBLE <16

CIPROFLOXACIN SUSCEPTIBLE <0.06

FUSIDIC ACID Resistant >8

TRIMETHOPRIM/SULFAMETHOXAZOLE SUSCEPTIBLE <0.50

VANCOMYCIN SUSCEPTIBLE <4

The responsible of the Department

Strain resistant to all beta-lactams.

Page 59: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

Γ. Δημητρακόπουλος

Ε. Πετεινάκη

Β. Χίνη

Α. Φωκά

Μ. Κατσικογιάννη

Page 60: Κύριοι φαινότυποι μικροβιακής αντοχής  και η ερμηνεία τους: Σταφυλόκοκκοι

R.S.MattaR.S.MattaΝα δίνεις Ανώδυνο φως 1955Να δίνεις Ανώδυνο φως 1955