Προστασία Περιβάλλοντος και Βιώσιμη Ανάπτυξη

Περιβάλλον Περιβάλλον VsVs Αυτοκίνητο: Χτες, σήμερα, αύριο.. Αυτοκίνητο: Χτες, σήμερα, αύριο..

Το αυτοκίνητο άρχισε από όνειρο του ανθρώπου να μετατρέπεται στον εφιάλτη του

περιβάλλοντος από τις αρχές της δεκαετίας του 1970. Το πρόβλημα αρχικά

εντοπίστηκε στις ΗΠΑ και προοδευτικά οι χώρες του πλανήτη αντέγραψαν, άλλες

λίγο άλλες πολύ, το αμερικανικό μοντέλο στον τοµέα των μεταφορών. Τα μεταφορικά

μέσα και ειδικά το αυτοκίνητο, που αριθμητικά υπερέχει των υπολοίπων, αποτελούν

την κυριότερη πηγή περιβαλλοντικών, κοινωνικών και αισθητικών προβλημάτων.

Νοοτροπία Ελλήνων...

Η κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα, και ειδικότερα στις μεγαλουπόλεις είναι

ανησυχητική. Οι περισσότεροι Έλληνες χρησιμοποιούνε το αυτοκίνητο για να πάνε

δίπλα, στο περίπτερο! Ποσοστά της τελευταίας δεκαετίας έδειξαν μια μέση ετήσια

αύξηση του αριθμού των αυτοκινήτων σε 7,3% με την αντίστοιχη ευρωπαϊκή να είναι

2,3%. Ο ρυθμός απόσυρσης των υπερήλικων αυτοκινήτων σε σχέση με τα νέα είναι

περίπου πέντε φορές μικρότερος από τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό. Η εξέλιξη του

αριθμού των επιβατικών αυτοκινήτων στην Ελλάδα είναι έντονη και φαίνεται από το

γεγονός ότι το 1990 ήταν 1.600.000, το 2002 έφθασαν τα 3.650.000, ενώ η

πρόβλεψη είναι για το 2010, με μειούμενο αυξητικό ρυθμό ο οποίος καταλήγει στο

4%, 5.478.000 αυτοκίνητα.

1

Προστασία Περιβάλλοντος και Βιώσιμη Ανάπτυξη

Περί προβλημάτων...

Η ατμοσφαιρική ρύπανση, η υγεία, ο θόρυβος, η καταστροφή τοπίου, η

κυκλοφοριακή συμφόρηση, τα τροχαία ατυχήματα και ο χώρος διάθεσης των

αυτοκινήτων που τελείωσαν τον κύκλο ζωής τους, αποτελούν τα κυριότερα

προβλήματα χρήσης του αυτοκινήτου.

Το γεγονός που κάνει τους ρύπους που προέρχονται από τα αυτοκίνητα πιοΤο γεγονός που κάνει τους ρύπους που προέρχονται από τα αυτοκίνητα πιο

επικίνδυνους, είναι ότι εκπέμπονται στο ύψος της αναπνοής του ανθρώπου.επικίνδυνους, είναι ότι εκπέμπονται στο ύψος της αναπνοής του ανθρώπου.

Ας αρχίσουμε με το μονοξείδιο τουνοξείδιο του

άνθρακαάνθρακα. Ενώνεται με τη χρωστική

του αίματός μας αιμογλοβίνη

διώχνοντας το οξυγόνο, που σε

κανονικές συνθήκες μεταφέρεται από

αυτήν τη χρωστική. Όταν η προσφορά

οξυγόνου στα κύτταρα μειώνεται, η

καρδιά, όπως και ο μηχανισμός της

αναπνοής, πρέπει να δουλεύει

γρηγορότερα. Αυτό σημαίνει

περισσότερα προβλήματα στα άτομα

με καρδιακά και αναπνευστικά

νοσήματα. Παραμονή οκτώ ωρών σε

ατμόσφαιρα που περιέχει 80 μέρη στο εκατομμύριο (ppm) μονοξειδίου του άνθρακα

έχει το ίδιο αποτέλεσμα με την απώλεια μισού λίτρου αίματος. Συμπτώματα που

έχουν σχέση με πονοκέφαλο, απώλεια όρασης, μειωμένο μυϊκό συντονισμό και

ναυτία, που τα αντιλαμβανόμαστε όταν τα αυτοκίνητα κινούνται στο κέντρο με μεγάλη

καθυστέρηση, μπορούν να οφείλονται στο μονοξείδιο του άνθρακα. Τα οξείδια τουοξείδια του

αζώτουαζώτου, που παράγονται όταν ένα καύσιμο καίγεται σε μεγάλη θερμοκρασία στην

ατμόσφαιρα, έχουν παραπλήσια δράση με εκείνη του μονοξειδίου του άνθρακα. Το

διοξείδιο του θείουδιοξείδιο του θείου, σχετίζεται με τη δημιουργία χρόνιου άσθματος, βρογχίτιδας και

εμφυσήματος. Οι περισσότερες ενώσεις του θείου βλάπτουν σοβαρά τα

αναπνευστικά περάσματα. Έχει διαπιστωθεί ότι οι αυξημένοι θάνατοι που

παρατηρήθηκαν σε ακραία επεισόδια νέφους, όπως αυτό του Λονδίνου το 1952,

οφείλονται κυρίως στην ένωση αυτή. Τέλος, το διοξείδιο του άνθρακαδιοξείδιο του άνθρακα, είναι γενικά

αβλαβές για τον άνθρωπο με μεγάλη συμβολή ,όμως, στο φαινόμενο του

θερμοκηπίου. Φανταστείτε ότι μόνο τα επιβατικά αυτοκίνητα ευθύνονται για το 12%

όλων των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

2

Προστασία Περιβάλλοντος και Βιώσιμη Ανάπτυξη

Η κατασκευή αυτοκινητοδρόμων καταστρέφει το φυσικό τοπίοφυσικό τοπίο αφού απαιτείται να

κοπούν χιλιάδες δένδρα

ενώ παράλληλα ανοίγει

ο δρόμος για την

οικοπεδοποίηση του

δάσους. Ξαφνικά

χάνονται πεζοδρόμια,

ποδηλατοδρόμοι και

πάρκα. Για την ίδια

μεταφορική ικανότητα, η

κατασκευή

αυτοκινητοδρόμου

απαιτεί μια έκταση 15-30

φορές μεγαλύτερη από

ότι ο σιδηρόδρομος.

Καθημερινό

πρόβλημα αποτελούν η

ηχορύπανσηηχορύπανση και η

κυκλοφοριακήκυκλοφοριακή

συμφόρησησυμφόρηση, που

αυξάνουν την πίεση-το άγχος, εντείνουν τις καρδιακές παθήσεις και τις βλάβες της

ακοής. Από έρευνες σε σχολεία που βρίσκονται σε κεντρικούς δρόμους, έχει

αποδειχθεί ότι οι μαθητές έχουν πιο χαμηλά επίπεδα απόδοσης γιατί ο θόρυβος

επηρεάζει την μνήμη, μειώνει τις δυνατότητες εκμάθησης και αυξάνει τις ημέρες

απουσίας από το σχολείο και συμβάλλει στην αύξηση χρήσης ναρκωτικών ουσιών.

Όσο παράξενο και αν φαίνεται η παχυσαρκίαπαχυσαρκία συνδέεται άμεσα με την εξάρτηση

από το αυτοκίνητο. Καθώς περιορίζονται οι ελεύθεροι χώροι, τα παιδιά δεν είναι

εύκολο να περπατήσουν ελεύθερα ή να κάνουν ποδήλατο, οπότε μετακινούνται

σχεδόν αποκλειστικά με το αυτοκίνητο. Το φαινόμενο της παιδικής παχυσαρκίας και

της αυξημένης χοληστερίνης σε νεαρές ηλικίες παίρνει ανησυχητικές διαστάσεις.

Μακροπρόθεσμα τα παιδιά που μετακινούνται κυρίως με το αυτοκίνητο χωρίς καμία

εμπειρία σε άλλους τρόπους μετακίνησης θα εξελιχθούν σε ενήλικες πλήρως

εξαρτημένους από το αυτοκίνητο που αποφεύγουν το περπάτημα ή τη χρήση μέσων

μαζικής μεταφοράς.

Σε έκθεση για την οδική ασφάλεια στις 29 χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ η χώρα μας έχει

ρεκόρ στα θανατηφόρα δυστυχήματαθανατηφόρα δυστυχήματα. Όσοι κυκλοφορούν στη χώρα μας έχουν

επτά φορές περισσότερες πιθανότητες να εμπλακούν σε τροχαίο από ότι στη

3

ΠΆΝΩ ΑΠΌ ΠΆΝΩ ΑΠΌ 50% ΤΗΣ 50% ΤΗΣ ΈΚΛΥΣΗΣ ΈΚΛΥΣΗΣ ΡΥΠΟΓΌΝΩΡΥΠΟΓΌΝΩΝ ΟΥΣΙΏΝΝ ΟΥΣΙΏΝ ΌΠΩΣ ΟΞΕΊΔΙΑ ΤΟΥ ΑΖΏΤΟΥ ΚΑΙ ΜΟΝΟΞΕΊΔΙΟ ΤΟΥ ΆΝΘΡΑΚΑ ΠΡΟΈΡΧΟΝΤΑΙ ΑΠΌ ΤΑ ΟΧΉΜΑΤΑ ΟΔΙΚΏΝ ΜΕΤΑΦΟΡΏΝ.

20 ΈΩΣ 20 ΈΩΣ ΚΑΙ 25% ΚΑΙ 25% ΤΩΝ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΕΥΡΩΠΑΊΩΝ ΊΩΝ ΔΗΛΏΝΟΥΝ ΌΤΙ ΕΝΟΧΛΟΎΝΤΑΙ ΑΠΌ ΤΗΝ ΗΧΟΡΎΠΑΝΣΗ.

ΠΕΡΊΠΟΥ 4%ΠΕΡΊΠΟΥ 4% ΕΊΝΑΙ Ο ΕΤΉΣΙΟΣ ΡΥΘΜΌΣ ΑΎΞΗΣΗΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΆΛΩΣΗΣ ΕΝΈΡΓΕΙΑΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΈΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΏΝ, ΠΡΆΓΜΑ ΠΟΥ ΣΗΜΑΊΝΕΙ ΌΤΙ Η ΈΝΔΕΙΞΗ ΑΥΤΉ ΔΙΠΛΑΣΙΆΖΕΤΑΙ ΚΆΘΕ 20 ΧΡΌΝΙΑ.

ΤΟ 70% ΤΩΝ ΤΟ 70% ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΊΩΝΕΥΡΩΠΑΊΩΝ ΑΝΗΣΥΧΟΎΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΌΤΗΤΑ ΑΈΡΑ ΠΟΥ ΑΝΑΠΝΈΟΥΝ. ΘΕΩΡΟΎΝ ΌΤΙ Η ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΉ ΡΎΠΑΝΣΗ ΕΊΝΑΙ ΤΟ ΠΡΏΤΟ ΘΈΜΑ ΣΤΟΝ ΚΑΤΆΛΟΓΟ ΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΏΝ ΠΡΟΒΛΗΜΆΤΩΝΕΠΊΣΗΣ ΔΗΛΏΝΟΥΝ ΌΤΙ ΤΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΆ ΠΡΟΒΛΉΜΑΤΑ ΕΊΝΑΙ Η ΚΎΡΙΑ ΑΙΤΊΑ ΔΥΣΑΡΈΣΚΕΙΑΣ ΤΟΥΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΝΘΉΚΕΣ ΔΙΑΒΊΩΣΗΣ ΤΟΥΣ ΣΤΙΣ ΠΌΛΕΙΣ.

ΣΤΗΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΏΠΗ ΕΥΡΏΠΗ ΤΟ ΉΜΙΣΥΤΟ ΉΜΙΣΥ ΤΩΝ ΜΕΤΑΚΙΝΉΣΕΩΝ ΜΕ ΜΗΧΑΝΟΚΊΝΗΤΑ ΜΈΣΑ ΑΦΟΡΆ ΔΙΑΔΡΟΜΈΣ ΜΙΚΡΌΤΕΡΕΣ ΤΩΝ 3ΧΛΜ.

Πηγή: Ευρωβαρόμετρο-Ευρωπαϊκή ΕπιτροπήΠηγή: Ευρωβαρόμετρο-Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Προστασία Περιβάλλοντος και Βιώσιμη Ανάπτυξη

Σουηδία, που είναι η καλύτερη σε οδική ασφάλεια (στην Ελλάδα αντιστοιχούν 20,3

θάνατοι από τροχαία δυστυχήματα και στη Σουηδία 6,3)! Επίσης, στη χώρα μας οι

πεζοί αποτελούν το 1/4 του συνόλου των νεκρών από οδικά ατυχήματα (22%-24%

του συνόλου των θανούντων από ατυχήματα), την ίδια στιγμή που το αντίστοιχο

ποσοστό στις ΗΠΑ είναι 13%, στη Γερμανία 13,05%, στη Σουηδία 13,7%, ενώ στη

Ρωσική Ομοσπονδία 40% και σε χώρες της Ασίας πάνω από 50%.

Που καταλήγουν τα αυτοκίνητα με το τέλος της ζωής τους;Που καταλήγουν τα αυτοκίνητα με το τέλος της ζωής τους; Με την εκτίμηση ότι

τα εγκαταλελειμμένα οχήματα στην Ελλάδα υπερβαίνουν τα 100.000 (κατ’ άλλους τα

500.000), αντιλαμβάνεται κανείς το μέγεθος του προβλήματος. Σχετική οδηγία της

Ευρωπαϊκής ένωσης 2000/53, προβλέπει τον τρόπο ανακύκλωσης τους αλλά όχι το

χρόνο απόσυρσης τους (αρμόδιος φορέας το ΚΤΕΟ). Ο Έλληνας για να μην

ακολουθήσει την γραφειοκρατική διαδικασία που απαιτείται για την απόσυρση, είτε

εγκαταλείπει το αυτοκίνητο κάπου μέσα στην πόλη καταλαμβάνοντας πολύτιμο χώρο

στάθμευσης, είτε στην ύπαιθρο όπου σαπίζει προκαλώντας μόλυνση του

περιβάλλοντος.

Ένα ¨αβέβαιο¨ μέλλον...

Το αν μια νέα ιδέα θα καταλήξει σε επιτυχία, θα καθιερωθεί και θα αποτελέσει

σημείο καμπής της ιστορίας - του αυτοκινήτου στην προκειμένη περίπτωση - ή θα

καταλήξει σε παταγώδη αποτυχία, δεν εξαρτάται μόνο από την ποιότητά της, αλλά

κυρίως από τις ανάγκες και την τεχνολογική υποδομή της εκάστοτε εποχής. Πρέπει

να γίνει κατανοητό ότι η λύση για ένα υγιές μέλλον απαιτεί την λήψη δραστικών

μέτρων για την αλλαγή της υπάρχουσας ιδεολογίας και παιδείας μέσω των ΜΜΕ, των

κυβερνήσεων και περιβαλλοντικών οργανώσεων.

ΈΤΟΣ Αυτοκίνητα

4