ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ - Άξονας 4, Μέτρο 4.1, Ενέργεια 4.1.1, Κατηγορία Πράξης 4.1.1.α

“Ευαισθητοποίηση Εκπαιδευτικών και Παρεμβατικά Προγράμματα για την Προώθηση της Ισότητας των Φύλων”

Το έργο συγχρηματοδοτείται κατά 80% από το Ευρωπαϊκό Ταμείο (Ε.Κ.Τ.) και κατά 20% από εθνικούς πόρους

Η

γυναίκα – θύμα βίας

μέσα από τις εφημερίδες, την τηλεόραση,

τον κινηματογράφο

Ε παιδευτική δραστηριότητα των μαθητών του τμήματος Β3

κ

του 17ου Λυκείου Θεσσαλονίκης, 2006-2007

Υπεύθυνη καθηγήτρια: Ξ. Αντωνάκου

Στο πρόγραμμα συμμετείχαν οι μαθητές: Ουσαντζόπουλος Αλέξανδρος ,

Παπαγεωργίου Χρύσα ,

Παπαγεωργόπουλος Κων/νος ,

Παπαθανασίου Κων/νος ,

Παρασκευόπουλος Γιάννης ,

Παρασκευοπούλου Κατερίνα ,

Πασχαλίδης Παναγιώτης ,

Πέτρου Θωμάς ,

Πόντε Νόρα ,

Πόντε Σωτήρης ,

Προύσαλη Αθηνά ,

Ράπτη Έλενα ,

Σέρρη Νίκη ,

Σούλης Κλεάνθης ,

Συμενταρίδου Άννα ,

Τζεβελέκης Χρύσανθος ,

Τογκουζασβίλι Θεώνα ,

Τσικρικώνης Στέλιος ,

Τσιριντάνης ∆ημήτρης ,

Φούντα Αντιγόνη ,

Χατζηανδρέου Έρρικα ,

Χρυσομάλλου Τάσος

2

Ηλεκτρονικά αρχεία εφημερίδων Αφορά το 30% των γυναικών «Η βία κατά των γυναικών αποτελεί μια σύγχρονη κοινωνική παθογένεια με παγκόσμια διάσταση. Παραβιάζει τα θεμελιώδη δικαιώματά τους. Επιβεβαιώνει το γεγονός ότι στη χώρα μας περίπου 1 στις 3 γυναίκες καθίστανται σε κάποια στιγμή της ζωής τους αποδέκτες βίαιης συμπεριφοράς μέσα στην οικογένεια. Το φαινόμενο δεν γνωρίζει κοινωνικά και οικονομικά στεγανά. Η πρόληψη και η καταπολέμηση της βίας αποτελούν βασική μας προτεραιότητα».

Ευγενία Τσουμάνη, γενική γραμματέας Ισότητας ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 25/11/2006

Η βία του διπλανού διαμερίσματος Η συζυγική κακοποίηση καταλαμβάνει όλο και περισσότερα τετραγωνικά μέσα στο σπίτι. Και το χειρότερο από όλα είναι ότι τόσο οι θύτες (στην πλειονότητα άνδρες) όσο και τα θύματα (στην πλειονότητα γυναίκες) είναι άνθρωποι γύρω μας. Μπορεί και οι γείτονες του επάνω ορόφου

……….πάνω από το 50% των γυναικών που πέφτουν θύματα δολοφονίας δολοφονούνται από τους συντρόφους ή τους συζύγους τους.

……..Στις Ηνωμένες Πολιτείες 4.000.000 γυναίκες κακοποιούνται κάθε χρόνο .....

Η Ελλάδα, σύμφωνα με δημοσκόπηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 1999, βρίσκεται με ποσοστό 31% αρκετά πιο ψηλά από τον μέσο όρο των χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (19,1%) στη λίστα με τα κρούσματα ενδοοικογενειακής βίας.

3

«Μακριά από εμάς!»

«όλες αυτές τις δύστυχες που έχουν δεν έχουν "βγάλει" το δημοτικό και τις "τρώνε" από τον μπεκρούλιακα σύζυγο, αυτό το "ανθρώπινο κτήνος που όταν τελειώνει η βάρδια στο εργοστάσιο ξυλοκοπεί αλύπητα και τα ανήλικα παιδιά του».

∆εν είναι τυχαίο ότι αρνούμεθα πεισματικά την παρουσία ενδοοικογενειακών δραμάτων στη δική μας πολυκατοικία…….

Και ας ακούγονται συχνά πυκνά τα ουρλιαχτά από τον πέμπτο, όπου μένει ένα συμπαθέστατο ζευγάρι, δικηγόροι και οι δύο……..

Ουδείς βεβαίως γνωρίζει τι ακριβώς λαμβάνει χώρα μέσα στο διαμέρισμά τους αλλά ζευγάρι είναι, βρε αδελφέ, λίγες ώρες μετά θα τα «βρουν» και πάλι. ……

…………Ο κύριος και η κυρία Μπίλιγχαμ είναι ένα κοτσονάτο ηλικιωμένο ζευγάρι που ζει στα προάστια του Λονδίνου με δύο μολοσσούς. Κάθε Πέμπτη απόγευμα τα δύο σκυλιά με τη μέλαινα μουσούδα τρέχουν να υποδεχθούν την κυρία Μπίλιγχαμ ενώ γυρίζει από το σουπερμάρκετ Tesco. Και όπως όλα τα μεγαλόσωμα κατοικίδια ορμούν χαρούμενα καταπάνω της με εκείνη τη γνώριμη, παιχνιδιάρικη ατζαμοσύνη. Μια ημέρα μια κρίση γαστρεντερίτιδας φέρνει την κυρία Μπίλιγχαμ στο νοσοκομείο. Και εκεί που περιμένει στα εξωτερικά ιατρεία, η νοσοκόμα επιστρέφει συνοδευόμενη από έναν ψυχολόγο και μια κοινωνική λειτουργό. Την κοιτάζουν ίσια στα μάτια και της ανακοινώνουν ότι είναι υποχρέωσή της να «καταγγείλει». Στην αρχή αδυνατεί να καταλάβει. Της δείχνουν τους μώλωπες και τις εκδορές που φέρει σε

4

χέρια και πόδια. Εκείνη γελάει δυνατά. «Μην ανησυχείτε, είναι από τους σκύλους μου!». Θα χρειαστεί τουλάχιστον μισή ώρα για να τους πείσει ότι όχι μα πώς σας πέρασε κάτι τέτοιο από το μυαλό; , δεν τη δέρνει ο σύζυγός της.

Η ιστορία είναι αληθινή και ενδεικτική τής χωρίς περιστροφές ετοιμότητας που έχουν να επιδείξουν κάποιες χώρες στην αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας (domestic violence). Άλλωστε η πρόσφατη έκθεση που υιοθετήθηκε από την Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης, σύμφωνα με την οποία περισσότερες Ευρωπαίες χάνουν καθημερινώς τη ζωή τους από τη βία που ασκείται μέσα στο σπίτι τους παρά από τον καρκίνο και τα τροχαία, δεν άφηνε άλλα περιθώρια για περιστροφές.

ΛΕΝΑ ΠΑΠΑ∆ΗΜΗΤΡΙΟΥ Το ΒΗΜΑ, 28/05/2000

Καμιά ανοχή στη βία κατά γυναικών Η περίπτωση της Μαρί Τρεντινιάν που ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου από το σύντροφό της, τον Γάλλο μουσικό Μπερτράν Καντά, δεν θα απασχολούσε τα διεθνή μέσα ενημέρωσης αν η ίδια δεν ήταν κόρη του διάσημου ηθοποιού Ζαν - Λουί Τρεντινιάν και αν ο σύζυγός της δεν ασκούσε το ευγενές επάγγελμα του μουσικού. Η θλιβερή είδηση μέσα στο κατακαλόκαιρο υποχρέωσε τα μέσα να φέρουν στο προσκήνιο το πιο αποσιωπημένο έγκλημα στο κόσμο - την ενδοοικογενειακή βία. Το θέμα αφορά εκατομμύρια γυναίκες και παιδιά, όπου γης, που καθημερινά υφίστανται εξευτελιστική μεταχείριση ή και θανατηφόρα βία από άντρες τύπου Καντά. ………..

Η Μαρί Τρεντινιάν που κακοποιήθηκε μέχρι θανάτου από τον Μπερτράν Καντά.

Μπερτράν Καντά

5

Η βία κατά των γυναικών και των παιδιών, δυστυχώς, είναι ένα ευρύτατα διαδεδομένο φαινόμενο, σε όλες τις κοινωνίες και είναι ανεξάρτητο από περιβάλλον, ηλικία ή κοινωνική θέση. Πολλοί την υποτιμούν ή τη θεωρούν προσωπικό πρόβλημα που δεν μπορεί να ενταχθεί στη δικαιοδοσία του νομικού συστήματος, παρά τα συγκλονιστικ

Επιπλέον, κατά τα τελευταία χρόνια

ά στατιστικά στοιχεία.

,

ν, ες και

,

ς

ή,

των γυναικών είναι το

το

με την ενίσχυση και των μεταναστευτικών ρευμάτωτουλάχιστον 500.000 γυναίκπαιδιά στην Ευρώπη είναι θύματα μιας νέας μορφής δουλείας και βίαςτης εμπορίας για οικονομική και σεξουαλική εκμετάλλευση, γνωστήδιεθνώς ως trafficking. Πρόκειται για την πλήρη άρνηση θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών, όλων όσων, δηλαδκαθιστούν την ανθρώπινη ζωή αξιοπρεπή.

Η βία κατά αποτέλεσμα της ιστορικά άνισης κατανομής της εξουσίας μεταξύ των φύλων, της διαχρονικής υποτίμησης και του αποκλεισμού του θηλυκού γένους των ανθρώπων -μέχρι σχεδόν τις αρχές του εικοστού αιώνα- από την εκπαίδευση, τις επιστήμες, τις τέχνες, καθώς και από την οικονομική και πολιτική ζωή. Είναι επίσης το αποτέλεσματης ταύτισης της αρρενωπότητας με τη δύναμη, την επιβολή, τη σκληρότητα, την άρνηση των συναισθημάτων και την αγιοποίηση της χρήσης βίας («ξύλο βγήκε από τον παράδεισο»).…..

Της ΑΝΝΑΣ ΚΑΡΑΜΑΝΟΥ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 30/01/2003

Θύματα βίας οι μισές γυναίκες Ψυχολογικές ή λεκτικές επιθέσεις από συζύγους ή συντρόφους

Μία στις δύο γυναίκες υφίσταται λεκτική και ψυχολογική βία! Σωματική βία από τον σύζυγο ή τον σύντροφό τους υφίστανται σε ποσοστό 3,6%, ενώ το 3,5% εξαναγκάζεται σε σεξουαλική επαφή. Την ίδια στιγμή, σχεδόν 1 στις 4 γυναίκες (23,6%) γνωρίζει κάποια γυναίκα στο περιβάλλον της η οποία

6

κακοποιείται. Αλλά μόνο σε ποσοστό 8,8% χαρακτηρίζουν βίαιο τον σύζυγο ή σύντροφό τους.

.......Τα παραπάνω συμπεραίνει μεταξύ άλλων η πρώτη επιδημιολογική έρευνα για την ενδοοικογενειακή βία εναντίον των γυναικών στη χώρα μας, την οποία πραγματοποίησε το Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας (ΚΕΘΙ). H έρευνα πραγματοποιήθηκε με ερωτηματολόγια σε 1.200 γυναίκες από όλη τη χώρα....

∆ΕΣΠΟΙΝΑ ΚΟΥΚΛΑΚΗ ΤΑ ΝΕΑ , 02/07/2003

7

Όνειδος και «πολιτισμένων» η ενδοοικογενειακή βία Ήρθε μια μέρα να με δει με μαυρισμένο μάτι. Tα σημάδια του ξυλοδαρμού ήταν περισσότερο από εμφανή. H φίλη μου, παντρεμένη και μητέρα σε νεαρή ηλικία, είχε δεχθεί επανειλημμένως άγριες επιθέσεις από τον σύζυγό της. Όταν κατέφυγε στην αστυνομία, όχι μόνο δεν την άκουσαν, αλλά την έστειλανσπίτι της. Mε τη στήριξη των φίλων της κατάφερε τελικά να απαγκιστρωθεί και να ξαναφτιάξει τη ζωή της, πάντα όμως μ' έναν ενδόμυχο φόβο ότι ο πρώην σύζυγος θα επιχειρήσει να την εκδικηθεί»... Aλλη μία ιστορία ενδοοικογενειακής βίας, «ανώνυμη» βέβαια, γιατί τα θύματα εξακολουθούν να φοβούνται, όσα χρόνια κι αν περάσουν. Tην διηγήθηκε η ηθοποιός κ. Kάτια ∆ανδουλάκη, κατά τη διάρκεια Συνέντευξης Tύπου της ∆ιεθνούς Aμνηστίας με θέμα τη Bία κατά των Γυναικών.

- Σύμφωνα με το Συμβούλιο της Ευρώπης, η ενδοοικογενειακή βία αποτελεί μία από τις βασικές αιτίες θανάτου και αναπηρίας για τις γυναίκες ηλικίας 16 - 44 ετών. - Mία στις τρεις γυναίκες ανά τον κόσμο έχει ξυλοκοπηθεί, έχει εξαναγκαστεί σε σεξουαλική επαφή ή έχει κακοποιηθεί με άλλο τρόπο κατά τη διάρκεια της ζωής της. - Περίπου δύο γυναίκες την εβδομάδα δολοφονούνται από τους συντρόφους τους στη M. Βρετανία. - Στις HΠA, μία γυναίκα ξυλοκοπείται συνήθως από τον σύζυγο ή τον σύντροφό της κάθε 15 δευτερόλεπτα. - Στη Ρωσική Ομοσπονδία 36.000 γυναίκες ξυλοκοπούνται σε καθημερινή βάση από τον σύντροφό τους. .....H βία κατά των γυναικών συχνότατα δεν καταγγέλλεται, κυρίως λόγω του φόβου της εκδίκησης ή της συναισθηματικής εξάρτησης θύματος και θύτη.

Eλενα Kαρανατση Καθημερινή: 16-03-04

8

ΣΩΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΗΘΙΚΕΣ ΕΠΙΘΕΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ Σεξιστικές βιαιότητες στο οικογενειακό περιβάλλον Επιτέλους! Χρειάστηκε να περιμένουμε την 28η Απριλίου 2002 για να καταγγείλει το Συμβούλιο της Ευρώπης τις επιθέσεις κατά των γυναικών,……. Έκθεση για τη βία εις βάρος των γυναικών Η εθνική έρευνα για τη βία κατά των γυναικών στη Γαλλία (Enveff), η οποία έσκασε σαν μικρή βόμβα όταν δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2001, επιβεβαιώνει: .......μία στις δέκα γυναίκες είναι θύμα συζυγικής βίας και έξι γυναίκες πεθαίνουν κάθε μήνα απ' αυτή τη βία........... Στο χώρο εργασίας, η «ηθική και σεξουαλική παρενόχληση», η οποία στο εξής τιμωρείται από το νόμο, παραμένει διαδεδομένο φαινόμενο και πλήττει ιδιαίτερα τις γυναίκες. ... ..........«Αυτή η έκθεση επέτρεψε, ανάμεσα στ' άλλα, να αντικατασταθεί η υποτιμητική και περιφρονητική έννοια της κακοποιημένης γυναίκας με την έννοια της γυναίκας που είναι θύμα βιαιοτήτων, μια έννοια που παραπέμπει σε όλες τις γυναίκες». ......«Η βία αρχίζει εκεί όπου υπάρχει υποταγή του καθενός σ' ένα ρόλο»,…………………...

Της ELISABETH KULAKOWSKA

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 06/11/2004

9

Κακοποίηση γυναικών: το προφίλ του δράστη Μορφωμένοι, εργαζόμενοι και νηφάλιοι, αλλά αυταρχικοί, είναι οι κατ’ εξακολούθησιν βίαιοι σύζυγοι, σύμφωνα με έρευνα της Γ.Γ. Iσότητας

∆εν είναι ούτε χαμηλού μορφωτικού και οικονομικού επιπέδου ούτε άνεργοι ούτε χρήστες ουσιών οι δράστες της ενδοοικογενειακής βίας……

…..έξι στους δέκα είναι δευτεροβάθμιας, τεχνολογικής ή πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, οι οκτώ στους δέκα εργάζονται και το 62% δεν κάνουν χρήση ουσιών (αλκοόλ κ.ά.).

Tο 88% των Ελλήνων, ωστόσο, τους προσφέρει ως άλλοθι την ανεργία, τη χρήση ουσιών είτε την έλλειψη μόρφωσης (Ευρωβαρόμετρο 1999).

Συμπέρασμα: H βία στις σχέσεις δεν έχει άλλοθι. «H κακοποίηση πηγάζει από την αυταρχική προσωπικότητα και τις εξουσιαστικές τάσεις του δράστη…… Σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης, το 67% των κακοποιημένων γυναικών ήταν έγγαμες και επτά στις 10 με δευτεροβάθμια, τεχνολογική είτε πανεπιστημιακή εκπαίδευση και με μέτρια ή καλή οικονομική κατάσταση.

H μία στις τρεις γυναίκες είχε υποστεί κακοποίηση από τον δράστη και πριν από τον γάμο. Ωστόσο, «το γεγονός αυτό δεν την εμπόδισε να τον παντρευτεί»… ∆ράστες κατά το 82% είναι οι σύζυγοι, ενώ οι κακοποιημένες γυναίκες (πέντε στις 10) βρίσκονται σε αυτήν τη σχέση περισσότερα από 16 χρόνια.

Tης Xριστινας ∆αμουλιανου Καθημερινή: 25-11-04

10

ΣTEΓH KAKOΠOIHMENHΣ ΓYNAIKAΣ

Σύζυγοι βουλευτών αναζήτησαν προστασία

Mία βουλευτής και δύο σύζυγοι βουλευτών έχουν προ διετίας αποταθεί σε κέντρα προστασίας κακοποιημένων γυναικών.

Την αποκάλυψη αυτή έκανε στη Βουλή η υπεύθυνη της Στέγης Κακοποιημένης Γυναίκας, κ. Ειρήνη ∆ορκοφίκη, κατά τη συνεδρίαση της Μόνιμης Επιτροπής Ισότητας και ∆ικαιωμάτων του Ανθρώπου. «Σκοπός μας είναι να καταδείξουμε ότι η ενδοοικογενειακή βία δεν έχει κοινωνική τάξη», ανέφερε η ίδια, μιλώντας στην «K», και πρόσθεσε ότι «πρόσφατες έρευνες ανέδειξαν ότι η βία είναι συχνότερη σε οικογένειες γιατρών ή δικηγόρων, απ’ ό,τι σε οικογένειες εργατών ή ναρκομανών».

Καθημερινή: 29-01-05

Χειραφετημένες, αλλά και... κακοποιημένες H εικόνα της «απελευθερωμένης» Σουηδέζας καταρρέει

…….Τα τελευταία 15 χρόνια τα κρούσματα βίας εναντίον γυναικών στη Σουηδία αυξήθηκαν σημαντικά…….. ….. Περίπου 16 Σουηδέζες σκοτώνονται κάθε χρόνο από τον σύντροφό τους και, σύμφωνα πάντα με τη ∆ιεθνή Αμνηστία, οι περισσότερες κακοποιήσεις εξακολουθούν να καλύπτονται από τον νόμο της σιωπής.....

Το παραδέχτηκε μπροστά σε χιλιάδες τηλεθεατές

"Θέλετε να δείτε με τι μοιάζει μια κακοποιημένη γυναίκα; Ορίστε λοιπόν".

…..η Μαρία Καρλσάμρε, μια πρώην δημοσιογράφος της σουηδικής τηλεόρασης ομολόγησε το περασμένο καλοκαίρι ενώπιον των τηλεθεατών - και ενάντια στην επιθυμία του σταθμού της - πως ο σύζυγός της την κακοποιούσε επί μία δεκαετία.

LIZETTE ALVAREZ Επιμέλεια: Κίττυ Ξενάκη ΤΑ ΝΕΑ , 31/03/2005

11

H «ταυτότητα» των γυναικών - θυμάτων οικογενειακής βίας

ΘEΣΣAΛONIKH. H βία κατά των γυναικών λαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις και στη Θεσσαλονίκη. Tο αποδεικνύει ο αριθμός των θυμάτων που κατέφυγαν στο Kέντρο Kοινωνικής Yποστήριξης Γυναικών (KKYΓ) για να ζητήσουν ψυχολογική, νομική και εργασιακή υποστήριξη αναδεικνύοντας ένα κοινωνικό πρόβλημα που πλήττει άτομα και οικογένειες. …..

Tο προφίλ

………Oι γυναίκες που έπεσαν θύματα βίας ήταν κυρίως ηλικίας 35 περίπου χρόνων, παντρεμένες, με παιδιά, απόφοιτες λυκείου και άνεργες. «H οικονομική εξάρτηση από τις συζύγους, ο φόβος για την κλιμάκωση της βίας, αλλά και το νομικό πρόβλημα για την άμεση αντιμετώπιση των κακοποιημένων γυναικών αναστέλλει συνήθως την απόφασή τους να ζητήσουν παρέμβαση», εξήγησε η κ. Ζαφειράτου. «Πιο εύκολα ζητούν τη βοήθεια της αστυνομίας παρά τη δική μας», επισημαίνει.

Γιωτα Mυρτσιωτη Καθημερινή: 16-07-06

Καταγγελία διαφήμισης στο Ένθετο Επιλογές της Κυριακάτικης

εφημερίδας ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑ

Οκτώβρης 2005. Σ’ ένα από τα τεύχη του μήνα, στο σαλόνι του περιοδικού Επιλογές ποζάρει ένα μοντέλο το οποίο στολίζεται με διαμάντια, χρυσό και ασήμι για τις ανάγκες τις διαφήμισης γνωστών κοσμηματοπωλείων της πόλης.

12

Το προϊόν ωστόσο προς διαφήμιση δεν φαίνεται να εκτιμάται ως επαρκές να στολίσει την «κούκλα» και θεωρείται εύλογο εκείνη να στολιστεί επιπλέον με μελανιές και αίματα, εμφανή σημάδια ξυλοδαρμού και κακοποίησης. ………Για άλλη μια φορά συναντάμε τον σεξισμό και την υποτίμηση απέναντι στη γυναίκα, προσδίδοντάς της ακόμα μια φορά το ρόλο του θύματος. Ένα ρόλο στον οποίο υποβάλλεται και κατά τον οποίο, η σιωπή της και η ανoχή της στο μαρτύριο της κακοποίησης και της ενδοοικογενειακής βίας εξαγοράζεται με ένα κόσμημα………

……Είναι πραγματικά απορίας άξιον το πώς κοστολογεί η υπεύθυνη του δημιουργικού τμήματος του περιοδικού την κακοποίηση για την κάθε «Bloody Mary»(η αναγραφόμενη στη διαφήμιση). Πόσα χαστούκια πρέπει να δεχθεί μια γυναίκα για να κερδίσει ένα κόσμημα;

....... ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ τη δημόσια συγγνώμη εκ μέρους των υπευθύνων

του περιοδικού, που ανέλαβαν τόσο το στήσιμο όσο και την καταχώρηση της καθ’ όλα προσβλητικής διαφημιστικής καμπάνιας, καθώς και εκ μέρους των κοσμηματοπωλείων, τα οποία προ(σ)έβαλλε η συγκεκριμένη καταχώρηση. Επιπλέον, ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ να μην επαναληφθεί ανάλογης αντίληψης διαφήμιση, η οποία ουσιαστικά ενθαρρύνει και διαφημίζει την κακοποίηση εις βάρος των γυναικών. .........

Θεσσαλονίκη Απρίλιος 2006 Ομάδα Γυναικών Θεσσαλονίκης

Πρωτοβουλία Γυναικών Ενάντια στην Κακοποίηση Στη μνήμη της Ολυμπίας Μαρίνη, 30 ετών, που τη σκότωσε μετά από ανελέητο ξυλοδαρμό ο σύζυγός της, μπροστά στα δύο μικρά παιδιά της, στις 8 Απρίλη του 2006, στον Ασπρόπυργο Αττικής.

13

ΑΝΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΥΓΕΙΑΣ(W.H.O.) ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΟΤΙ Η ΕΝ∆ΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΒΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΥΡΕΩΣ ∆ΙΑ∆Ε∆ΟΜΕΝΗ ΚΑΙ ΕΧΕΙ ΣΟΒΑΡΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ

Γενεύη/Λονδίνο – Η πρώτη μελέτη που έγινε ποτέ από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για την ενδοοικογενειακή βία αποκαλύπτει ότι η βία από τον σύντροφο είναι η πιο κοινή μορφή βίας στη ζωή των γυναικών- πολύ περισσότερο από την κακοποίηση ή βιασμό από ξένους ή γνωστούς.

………. Πρέπει να αντιμετωπισθεί ως ένα μείζονος σημασίας θέμα δημόσιας υγείας» σύμφωνα με τον Dr LEE Jong-wook, Γενικό Γραμματέα του WHO....

Η μελέτη βρήκε ότι οι κακοποιημένες γυναίκες έχουν διπλάσια πιθανότητα να έχουν κακήυγεία καθώς και σωματκαι πνευματικά προβλήματα ακόμη και αν η βία έχει ασκηθεί χρόνια πριν

ικά

…………………

News Release WHO/62

24 November 2005

14

Κακούργημα ο συζυγικός βιασμός

για πράξεις ενδοοικογενειακής βίας

ΜΙΝΑ ΜΟΥΣΤΑΚΑ

ΤΑ ΝΕΑ , 28/07/2006

Πρώτο βήμα προστασίας των γυναικών οικογενειακή βία

ι η

τος Οικογενειακών ηνικής

Νομοσχέδιο προβλέπει την αυτεπάγγελτη τιμωρία

Θετικά αντιμετωπίζουν οργανώσεις το ν/σ για την ενδο

…… «αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση του σοβαρού αυτού κοινωνικού προβλήματος», όπως παρατηρούν η ∆ιεθνής Αμνηστία, ο Σύνδεσμος για τα ∆ικαιώματα της Γυναίκας (Σ∆Γ) και η Εθνική Επιτροπήγια τα ∆ικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕ∆Α), πρόεδρος της οποίας είνακαθηγήτρια κ. Αλίκη Γιωτοπούλου-Μαραγκοπούλου.

Η ΕΕ∆Α συνιστά ως απολύτως αναγκαία την ίδρυση και ενίσχυση υποστηρικτικών δομών και τη σύσταση Ειδικού ΣώμαΛειτουργών. Εξαίρει την έκδοση του σχετικού Εγχειριδίου της ΕλλΑστυνομίας «που δίνει την πραγματική διάσταση του προβλήματος» – σ.σ.

15

ίσως καλύτερα και από ό,τι το ίδιο το νομοσχέδιο– ωστόσο τα όργανά της δεέχουν την κατάλληλη εκπαίδευση. Υποστηρικτικά μέτρα

ν

6 ο υπουργός ΕΣ∆∆Α καθηγητής κ. Προκόπης αυλόπουλος εισηγήθηκε στην Κυβερνητική Επιτροπή σημαντικά

ν υλευτικής

ία,

δοοικογενειακής βίας, στόχος της οινωνικής πολιτικής της εταιρείας Philip Morris Hellas

ια το τεράστιο -και

ην ηκε

άτων - ις

ία και στο

για

ν ο Εθνικό

ν και για παροχή βοηθείας στα θύματα από τις ούθησαν άλλα έντεκα συνέδρια, πέντε ημερίδες

Στις 8 Αυγούστου 200Πυποστηρικτικά νομοθετικά μέτρα, όπως την αύξηση των συμβουλευτικώκέντρων του ΚΕΘΙ και την ίδρυση και λειτουργία υπηρεσιών συμβογια τα θύματα, τη δημιουργία ξενώνων/καταφυγίων για προσωρινή φιλοξενόπως και τη δυνατότητα επιχορήγησης σχετικών δράσεων από Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις. Η καταπολέμηση της ενκ ...... η Εταιρεία Philip Morris γπαγκόσμιο- κοινωνικό πρόβλημα της βίας στοικογένεια, κινητοποιήθήδη από το 1996 «συγκλονισμένη από τις εμπειρίες των θυμακόμη και από περιπτώσεδικών της εργαζόμενων». Ευαισθητοποιημένη για το κόστος της ενδοοικογενειακής βίας στην κοινωνεργασιακό περιβάλλον αναλαμβάνει να ηγηθεί την καταπολέμηση του φαινομένου και το 1996 κινητοποιεί τον επιχειρηματικό κόσμο τωΗΠΑ με το πρώτΕταιρικό Συνέδριο για την ενημέρωση των εργαζομένωίδιες τις επιχειρήσεις. Ακολ

16

και τέσσερα εργαστήρια σε διαφορετικές Πολιτείες με τη συμμετοχή κρατικώφορέων και οι λύσεις αναζητήθηκαν σε διεθνές επίπεδο.

ν

ο 1998 η εταιρεία ξεκινά το πρόγραμμα «Doors of Hope» σε συνεργασία με

ι με

ση των

τη χώρα μας η PHILIP MORRIS HELLAS AEBE …aναλαμβάνει να ματα

αράλληλα διοργανώνει και α τη

αι άλλες εταιρείες στη χώρα μας

όμη

ν επικείμενη ψήφιση νόμου κατά της

ινας ∆αμουλιανου Hμερομ

Ττο Εθνικό ∆ίκτυο «National Network to End Domestic Violence Fund» και -μεταξύ των άλλων- χρηματοδοτεί εκπαίδευση αστυνομικών, κληρικών, δικαστικών σε θέματα ενδοοικογενειακής βίας. Το πρόγραμμα το υιοθέτησαν όλες οι Πολιτείες με περισσότερους από 180 φορείς κακέντρα υποδοχής κακοποιημένων γυναικών. Παράλληλα, η εταιρεία χρηματοδοτεί ραδιοφωνική και τηλεοπτική καμπάνια για την ενημέρωενδιαφερομένων. Με εθελοντική προσφορά συμμετέχουν και οι εργαζόμενοί της ενώ η εταιρεία διαθέτει εσωτερικό κανονισμό για την ενδοοικογενειακή βία και για την περίπτωση αντιμετώπισής της από τους εργαζόμενούς της. Συποστηρίξει την εκστρατεία ενημέρωσης του Κέντρου Ερευνών για ΘέΙσότητας και των πρωτοβουλιών της Γενικής Γραμματείας Ισότητας και γίνεται χορηγός σχετικού Συνεδρίου τον Ιούνιο 2000. Πέκθεση φωτογραφιών με θέμβία στην οικογένεια. Εκδίδει σε συνεργασία με το ΚΕΘΙ φυλλάδιογια τη Γραμμή SOS…… Κέχουν ουσιαστική συμβολή στην ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης για ένα έγκλημα που «σπάνια αναγνωρίζεται και ακπιο σπάνια καταγγέλλεται». Με τηνεπιφύλαξη πιθανών παραλείψεών μας - αναφέρουμε εδώ την «ΑττικόΜέτρο Εταιρεία Λειτουργίας», την ΕΘΕΛ και τον ΗΛΠΑΠ που το Νοέμβριο 2005 πραγματοποίησααυτές μερίδιο ικανοποίησης για τηνενδοοικογενειακής βίας.

Της Χριστ

εκστρατεία ενημέρωσης και έχουν και

ηνία δημοσίευσης: 17-09-06

17

18

19

κστρατεία από την Ε.Ε. εναντίον του trafficking

αταπολέμηση του trafficking -της πλέον

ική

ικών- στιγα

Καθημερινή: 06-12-06

Ε

Χριστινα ∆αμουλιανου

Η προστασία των θυμάτων, η δίωξη των δραστών και η εξεύρεση λύσεων για την κειδεχθούς μορφής παραβίασης των ανθρώπινων δικαιωμάτων και του οργανωμένου εγκλήματος- είναι αντικείμενοτου διήμερου συνεδρίου που ....... πραγματοποιείται στο πλαίσιο εκστρατείας ενημέρωσης και δράσης του Συμβουλίου της Ευρώπης σε συνεργασία με τη ΓενΓραμματεία Ισότητας του υπουργείου Εσωτερικών. Η διακίνηση και εμπορία -κυρίως γυναγια σεξουαλική εκμετάλλευση είναι η μάτης εποχής μας .......

20

Νόμος της Ρώμης του ∆ιεθνούς ∆ικασ

αλική δουλεία, η επιβαλλόμενη στείρωση, ή άλλες ρφές σεξουαλικής βίας συγκρίσιμης βαρύτητας» θεωρούνται εγκλήματα

κής επίθεσης εναντίον ενός πληθυσμού, συνιστούν εγκλήματα ών μεταξύ

(Γενική Συνέλευση, Σε βάθος μελέτη όλων των Μορφών Βίας εναντίωντων Γυναικών: Αναφορά του Γενικού Γραμματέα, 2006)

τηρίου Εγκλημάτων: «ο βιασμός, η σεξουμοπολέμου Εάν αυτές οι πράξεις διαπράττονται ως τμήμα μιας διευρυμένης ή συστηματιεναντίον της ανθρωπότητας. Η πλειονότητα του 70% των απωλειαμάχων στις πρόσφατες συρράξεις ήταν γυναίκες και παιδιά

21

Τουρκία: αυτοκτονίες γυναικών κατ’ εντολήν

ι οικογένειές τους τις υποχρεώνουν για «λόγους τιμής» να βάλουν

ην εντολή να αυτοκτονήσει έδωσε

ε στο ες

έπει να

ική

η του

αγγάλισαν, ή

έχει ως

τώσουν τους γιους τους από τις αυστηρές ποινές οι

ν όλο και αυξάνεται ο

ι κάθε χρόνο, 5.000 γυναίκες χάνουν τη ζωή τους από

Tribune

Οτέλος στη ζωή τους προκειμένου να μην τις εκτελέσουν συγγενείς Τστη 17χρονη Ντέρια, μια μικροκαμωμένη Τουρκάλα από το Μπάτμαν, ένας θείος της με γραπτό μήνυμα που της έστειλκινητό της τηλέφωνο. «Αμαύρωστο όνομά μας», έλεγε. «Πραυτοκτονήσεις για να ξεπλύνεις τη ντροπή αλλιώς θα σε σκοτώσουμε εμείς».............. Κάθε τόσο, σε αυτή την κουρδπεριοχή της νοτιοανατολικής Τουρκίας, που είναι φτωχή, αγροτική και υπό την επίδρασσυντηρητικού Ισλάμ, μια κοπέλα προΚάποιες άλλες κοπέλες τις λιθοβόλησαν μέχρι θανάτου, τις στρ

σπαθεί να αυτοκτονήσει.

τις έθαψαν ζωντανές. Και όλα αυτά, γιατί διέπραξαν το έγκλημα είτε να κοιτάξουν κάποιον νεαρό, είτε να φορέσουν μια κοντή φούστα, είτε γιατί ήθελαν να πάνε σινεμά, είτε γιατί κάποιος τις βίασε, είτε γιατί είχαν σεξουαλικές σχέσεις με τη θέλησή τους Προσβλέποντας στην ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ενωση, η Τουρκία θεσπίσει αυστηρότερες ποινές για τα «εγκλήματα τιμής». Αυτά τα μέτρα όμδεν σταμάτησαν τους θανάτους, αντιθέτως και άλλες κοπέλες έχουν πεθάνει με διαφορετικό τρόπο. Προσπαθώντας να γλιοποίες θα τους επιβληθούν αν σκοτώσουν τις αδελφές τους, οι γονείς πιέζουν τις κόρες τους να αυτοκτονήσουν........ Σύμφωνα με στοιχεία ανθρωπιστικών οργανώσεωαριθμός των «ατιμασμένων γυναικών», τις οποίες οι συγγενείς τους κλειδώνουν σε ένα δωμάτιο, συντροφιά με ποντικοφάρμακο, σκοινί ή περίστροφο....... Ο ΟΗΕ εκτιμά ότσυγγενείς οι οποίοι τις κατηγορούν ότι ατιμάζουν τις οικογένειές τους. Οιπερισσότερες από αυτές τις δολοφονίες γίνονται στη Μέση Ανατολή.

The International Herald

22

ΣΤΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ∆ΟΥΛΕΙΑ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ

Μ' αφορμή την Παγκόσμια της Βίας εναντίον των

, παρουσιάζουμε ένα μουσείο που άνοιξε στο Τόκιο .... Μ πιχειρεί να σπάσει τη σιωπή που εδώ και

τά

ε, δες

πό

οι

ίδων από τα

όμοια

τάν.

ΛΙΚΑ ΨΑΡΡΑ, ΑΝΤΑ ΨΑΡΡΑ, ∆ΗΜΗΤΡΗΣ ΨΑΡΡΑΣ

«Γυναίκες αναψυχής»

Ημέρα για την ΕξάλειψηΓυναικών

οναδικό στο είδος του, το μουσείο αυτό εεξήντα χρόνια καλύπτει διεθνώς ένα από τασοβαρότερα εγκλήματα που σημειώθηκαν κατον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο: το σύστημα της σεξουαλικής δουλείας που ο ιαπωνικός στρατός επέβαλε στις χώρες που κατακτούσοδηγώντας στο μαρτύριο διακόσιες χιλιάγυναίκες από την Κορέα, την Ταϊβάν, τις Φιλιππίνες, την Κίνα, την Ινδονησία, το Ανατολικό Τιμόρ, τη Μαλαισία, αλλά και ατην ίδια την Ιαπωνία......... .......περιστασιακό και βραχύβιο υπήρξε το ενδιαφέρον της διεθνούς κοινότητας για τη σεξουαλικήγυναίκες κατά τη διάρκεια των πολέμων. Στις δίκες της Νυρεμβέργης, για παράδειγμα, η έμφυλη σεξουαλική βία στα στρατόπεδα συγκέντρωσης δεν αποτέλεσε

βία που υφίστανται

αντικείμενο δικαστικής διερεύνησης. Εξίσου «αόρατοι» παρέμειναν οι βιασμοί Γερμανσυμμαχικά στρατεύματα προς το τέλος του πολέμου, ενώ παρτύχη επιφυλάχθηκε στις 200.000Βεγγαλέζες που υπήρξαν θύμα βιασμού το 1971 κατά τον πόλεμο της ανεξαρτησίας από το ΠακισΟι εμφύλιοι πόλεμοι στο Περού, τηΛιβερία, τη Μιανμάρ και, κυρίως, τη Ρουάντα σημαδεύτηκαν επίσης από συστηματικούς βιασμούς των «γυναικών του αντιπάλου», οι οποίοι ελάχιστααπασχόλησαν τα διεθνή μέσα ενημέρωσης. Εξαίρεση αποτέλεσαν, ως γνωστόν, οι βιασμοί που υπέστησαν γυναίκες της βοσνιακής μουσουλμανικής κοινότητας από Σέρβους κατά τους πολέμους τηςπρώην Γιουγκοσλαβίας..........

ΤΑΣΟΣ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ, ∆ΗΜΗΤΡΗΣ ΤΡΙΜΗΣ, ΑΓΓΕ

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ - 12/02/2006

23

H EN∆ΟΟΙΚΟΓΕΝEΙ

διαστάσεις που έχει λάβει παγ

ς ρυθμίσεις η βία που ασκείται στο οικογενειακό περιβάλλον

φής ς Αμνηστία.

ή

κακοποιούνται καθημερινά και των οποίων οι υποθέσεις εάν καταλήξουν ενώπιον του δικαστηρίου προσκρούουν συνήθως σε διακρίσεις και

η ίτι», να

ικών από την Ασία και κυρίως από τα κράτη του ς ένας δρόμος

χωρίς επιστροφή.

ΑΚΗ ΒΙΑ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ Του Αρχιμ.Πλάτωνος Κρικρή, ∆ρ. Θεολ

Τα τελευταία χρόνια αρχίζουμε να συνειδητοποιούμε τις τρομακτικές ογίας

κοσμίως το φαινόμενο της βίας κατά των γυναικών. Παρά τις διακηρύξεις ,τις εκθέσεις, τις διαπιστώσεις, τα μέτρα και τις νομοθετικέπαραμένει άλυτο πρόβλημα σε πολλά κράτη του κόσμου. Μία στις πέντε γυναίκες σ’ ολόκληρο τον κόσμο πέφτει θύμα κάποιας μορκακοποίησης, όπως καταγγέλλει σε έκθεση της, η ∆ιεθνήΒασανιστήρια, σεξουαλική κακοποίηση, ξυλοδαρμοί και διακρίσεις εις βάρος γυναικών αποτελούν ρουτίνα κάθε λεπτό, σε κάθε γωνιά του πλανήτη και οδηγούν σε σοβαρές επιπτώσεις ,όσον αφορά στην φυσική και συναισθηματικυγεία γυναικών και παιδιών. Οι αστυνομικές αρχές ερευνούν και καταγράφουν καταγγελίες γυναικών που

προκαταλήψεις των δικαστών. Οι οργανώσεις για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων επισημαίνουν ότι η πιο συνήθης μορφή βίας κατά των γυναικών είναιενδοοικογενειακή, που κάνει για εκατομμύρια γυναίκες την λέξη «σπισοδυναμεί με τον τρόμο. Η έλλειψη προστασίας του γυναικείου πληθυσμού είναι μεγάλη. Η εξώθηση χιλιάδων γυναπρώην Ανατολικού μπλοκ σε κυκλώματα πορνείας είναι συνήθω

24

Η γυναίκα «εμπόρευμα», οδηγείται στα μονοπάτια της σεξουαλικής εκμετάλλευσης με την υπόσχεση μιας καλύτερης ζωής. Ο καταναγκαστικός γάμος στον οποίο εξωθούνται εκατομμύρια ανήλικα

χώρες , της

.

γχου, ια,

την

ής μας ία,

ρρυνθούν και να

υποστήριξη των κακοποιημένων

τάστασης

όχι ια την προστασία και την ψυχολογική

τυο Γυναικών της Εκκλησίας της πιση τέτοιων περιπτώσεων κατά

ιώματα των γυναικών πού

των γυναικών και θα μπορούμε να ελπίζουμε σε ένα καλύτερο αύριο

κορίτσια, η πρώιμη είσοδος των κοριτσιών στην σεξουαλική ζωή στιςτης Αφρικής είναι συχνότατα απόρροια της έλλειψης εκπαίδευσηςφτώχειας, των πολιτισμικών συνηθειών και της ελλιπούς πληροφόρησηςΗ βία, βέβαια, κατά των γυναικών δεν είναι μόνο σωματική, διότι κάθε προσβολή και ύβρις καταρρακώνει και την ψυχική υγεία. Η επιβολή ελέκοινωνικής απομόνωσης, στέρησης της ελευθερίας, η οικονομική ανασφάλεη υπονόμευση της αξιοπρέπειας ,η κάθε είδους απειλή για την ίδια τουςζωή είναι φαινόμενα που αποτελούν καθημερινό εφιάλτη για τις γυναίκες. Πολλές από αυτές καταβάλουν υπεράνθρωπες προσπάθειες, να ξεφύγουν από τον κλοιό της βίας και να ξανακερδίσουν τον εαυτό τους. Άλλες κυριευμένες από συναισθήματα ντροπής, φόβου και ανασφάλειας κλείνονται στον εαυτό τους σωπαίνουν και απομονώνονται. Αυτές χρειάζονται την δική μας βοήθεια, έχουν ανάγκη της δικπαρέμβασης για να ξεφύγουν από το αδιέξοδο, τον τρόμο και την απελπισνα προσαρμοστούν ομαλά στο κοινωνικό περιβάλλον, να ενθααποκτήσουν και πάλι την αξιοπρέπεια τους. Είναι χρέος όλων μας να σπάσουμε το πέπλο της σιωπής και να πάψουμε να ανεχώμεθα την άσκηση βίας στις γυναίκες, όπου κι αν συμβαίνει. Στόχος όλων μας θα πρέπει να είναι η αλληλεγγύη, η συμπαράσταση και η ψυχολογικήγυναικών, όπως επίσης η βελτίωση της κοινωνικής και οικονομικής τους κακαθώς και η προώθηση της εκπαίδευσης τους. Προς την κατεύθυνση αυτή η Εκκλησία της Ελλάδος έχει κάνει πολλά θετικά βήματα, μόνο γυποστήριξη των γυναικών αυτών, αλλά και για την ομαλή επανένταξή τους στην κοινωνία. Το ιδρυθέν ∆ιαμητροπολιτικό ∆ίκΕλλάδος ,μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπεριφέρεια και να υποστηρίξει τα δικακαταπατούνται. Έτσι θα εξαλειφθούν οι προκαταλήψεις, θα καταργηθούν οι διακρίσεις κατά

25

Τηλεόραση

Πώς παρουσιάζετ ανού στο ψυχρό

Πόσο παραμορφωμένη είναι η εικόνα της γυναίκας στη μικρή

............. η βία στη μικρή οθόνη είναι αποπροσωποποιημένη. Η γυναίκα εμφανίζεται θύμα μιας πάντα ξένης βίας. Η κακοποίηση, η σεξουαλική εκμετάλλευση, ο βιασμός, έχει σχεδόν πάντα σαν δράστη ένα ξένο πρόσωπο.

ται μια

ιαφορετική. (Κρούσματα βίας σημειώνονται τουλάχιστον στις μισές

ης το ξένο, απρόσωπο. Η βία απομακρύνεται από το

πίτι της γυναίκας. Έτσι, μέσα στον καθρέφτη της προβαλλόμενης βίας, ο

99 ΦΩΤΕΙΝΗ ΤΣΑΛΙΚΟΓΛΟΥ

αι το άλλο μισό του ουργυαλί;

οθόνη;

Γυναικείες εικόνες στην τηλεόραση

Η ενδοοικογενειακή βία είναι περίπου αόρατη. Στην αμερικανική τηλεόραση, για παράδειγμα, εμφανίζεται μόνο σε ένα 7% των περιπτώσεων. Υφίστα«συμβολική εκμηδένιση», τη στιγμή που η πραγματικότητα είναι τελείως δαμερικανικές οικογένειες). Ενώ η βία που δέχεται η γυναίκα στην πραγματικότητα έχει ένα πολύ συγκεκριμένο οικείο πρόσωπο, στον φανταστικό κόσμο της τηλεόρασπρόσωπο αυτό γίνεται αχνό,στηλεθεατής δεν θα δει ποτέ τον εαυτό του. .....

ΤΑ ΝΕΑ , 18/11/19

26

Βία για «επαγγελματίες» Mια συζήτηση για την ενδοοικογενειακή βία προσέφερε επανόραμα των νοοτροπιών που αποδεικνύουν τη σύγχολιτισμού μας απέναντι στο θέμα ( «Ανατροπή» του Γιάννη Πρετεντέρη)

.........φορτώνουν στη γυναίκα την απόλυτη ενοχή:

ι η

γήκε η γυναίκα στην αγορά

νο

παρουσίαζαν περιπτώσεις που κάθε άλλο παρά γυναίκες καριέρας ήταν,........

η ς ∆ουρή, που δεν γλίτωσε

υτά

κ. Κουντουρά τις έρευνες που

ως στην

της

ΤΑ ΝΕΑ , 29/03/2006

ντυπωσιακό υση του μιντιακού

π

Κούγιας: «οι γυναίκες εργάζονται και φεύγουν από το σπίτι και αυτό είνααιτία που οι άνδρες ασκούν βία στις ίδιες ή τα παιδιά».............

Θάνος Ασκητής: «από τότε που βεργασίας και κάνει καριέρα έγινε επιθετική..... υπάρχει πρόβλημα ρόλων στα ζευγάρια και η γυναίκαπου εργάζεται γίνεται επιθετική και τα παιδιά δεν μπορούν νααναγνωρίσουν τους ρόλους στους γονείς τους»........

Βάνα Μπάρμπα : «είναι εγκληματικό οι μητέρες να αφήνουν τα παιδιά τους για να κά

...........καμιά σημασία στα βίντεο που

υν καριέρα».

κακοποιημένων γυναικών

H σιωπή φέρνει τη σύγχυσΑκραίες περιπτώσεις όπως εκείνη της οικογένειατην άγρια τηλεοπτική εκμετάλλευση, έδωσαν την αίσθηση ότι «ασυμβαίνουν» σε οικογένειες χαμηλού οικονομικού και μορφωτικού επιπέδου. Έσπευσε να επισημάνει η βουλευτήςαποδεικνύουν ότι υψηλότερο ποσοστό ενδοοικογενειακής βίας παρατηρείται σε οικογένειες και από άνδρες υψηλού μορφωτικού και κοινωνικού επιπέδου. Ωστόσο τέτοιου είδους περιπτώσεις ουδέποτε φτάνουν στα μέσα, ιδίτηλεόραση. Αυτές που «έχουν εικόνα» είναι εκείνες που αναδεικνύει το κυνήγι τηλεθέασης, το οποίο βρίσκει πρόσφορο έδαφος σε περιβάλλοντα που δεν ξέρουν να προφυλαχθούν από τη δημοσιότητα και οι άνθρωποι μιλούν περισσότερο γιατί δεν έχουν να φοβηθούν ένα πλήγμα στη δημόσια εικόνα τους...............

27

εκπομπές για τη βία κατά των γυναικών ύμφωνα με παρατηρήσεις των μαθητών, τα θέματα ενδοοικογενειακής βίας ίγονται στην ελληνική τηλεόραση σε μεσημεριανές και απογευματινές κπομπές αμφιβόλου ποιότητας, όπου γυναίκες-θύματα βίας καταφεύγουν να πουν τον πόνο τους» και να ακούσουν συμβουλές «έμπειρων ψυχολόγων»

ή αλ ρα

ου

ου: »

σεις

ΤηλεοπτικέςΣθε«(εξαίρεση αποτέλεσε η εκπομπ της Μ. Τσουκ ά «Έχει γούστο» την Ημέτης Γυναίκας 8 Μαρτίου 2007)

Οι μαθητές κατονόμασαν ως μ θοπ αστικές σειρές υ λ με θέμα την βία κατά των γυναικών, τιςσειρές του ΠάνΚοκκινόπουλ«Κόκκινος Κύκλος«∆έκατη Εντολή» Οι εκπομπές αυτές δίνουν σε όλα τα περιστατικά διαστάθρίλερ

28

Κινηματογράφος

ιωπηλή Υποταγή Tαινία μιλάει ανοιχτ το τσαντόρ

Στίχοι από το Κοράνιημαδεύουν την πλάτη της νεαρής γυναίκας,

από τον από

ήσεις

ται νέες , και οι

νδικής κρατικής ασφάλειας που τη φρουρούν

RLISE SIMONS Επιμέλεια: Αμαλία Νεγρεπόντη ΤΑ ΝΕΑ , 28/09/2004

......Τον μαχαίρωσε χτες το πρωποδήλατο σε πάρκο του Άμστερνταμ ένας άνδρας

ριστική μαροκινή φορεσιά.....

του τά την πρόσφατη προβολή της ταινίας «Υποταγή»,

ιρσί

Σ

ά για τη βία που κρύβεται κάτω από

και βουρδουλιές. Ση οποία σκύβει υποταγμένη εξευτελισμό και τη βία που υφίσταταιέναν άνδρα. H σκηνή αυτή προβάλλεται στη δεκάλεπτη ταινία της Αγιάν Χίρσι Άλι, πρόσφυγα σομαλικής καταγωγής, η οποία τώρα είναι μέλος του Ολλανδικού Κοινοβουλίου.

H Άλι στράφηκε στην ισχύ των εικόνων, όπως λέει, για να φωτιστούν οι κακοποιεντός γάμου, οι αιμομιξίες, οι καταναγκαστικοί γάμοι που υφίστανμουσουλμάνες μετανάστριεςαυτοκτονίες στις οποίες οδηγούνται.

Εξαιτίας της ταινίας, απειλούν τη ζωή της Ήδη έχει δύο άνδρες της ολλα24 ώρες το εικοσιτετράωρο.

MA

TEΟ BAN ΓKΟΓK Σάλος για δολοφονία Ολλανδού σκηνοθέτη

ΤΑ ΝΕΑ , 03/11/2004

ί την ώρα που έκανε

ντυμένος με χαρακτη

Ο σκηνοθέτης είχε δεχθεί απειλές για τη ζωή μεμε θέμα τη βία κατά των γυναικών στις ισλαμικές κοινωνίες, την οποία συνυπέγραφε με την Αγιάν ΧΑλί., έπειτα από την προβολή της ταινίας στην ολλανδική κρατική τηλεόραση.

29

Συνέντευξη των μαθητών με τον κο Αλέξη ∆ερμετζόγλου

Πώς αντιμετωπίζει ο κινηματογράφος τη γυναίκα-θύμα βίας; .......Το σινεμά αξιοποιεί το γυναικείο σώμα για να οργα

ονο ου

-ς ξεπερνούν το θρίλερ και παραμένουν στην

σινεμά πρέπει πρώτα να κάνουμε ένα Προσέξτε πώς η τελευταία παράγει μια υπόγεια

υ

ο η

νώσει και να ψυχαγωγήσει βασικά αλλά και να πει μερικά πραγματάκια. Τυπικό σύγχρπαράδειγμα παραμένει μια ταινία που προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Βερολίνκαι θα τη δούμε το καλοκαίρι στην Ελλάδα. Είναι το Bordertown με τη Τζένιφερ Λόπεζ, φιλμ βασισμένο σε πραγματικά περιστατικά. Στα σύνορα ΗΠΑ- Μεξικού και σεπόλη ελεύθερου εμπορίου τα τελευταία χρόνια χιλιάδες(!) εργαζόμενες εξαφανίσθηκαν. Βρέθηκαν πολλές νεκρές και βιασμένες. Εδώ έχουμε συνδυασμό εργασιακής βίας (3άλλης. Οι υποθέσεις της ταινίακοινωνική καταγγελία. Βέβαια για να πάμε στο σύγχρονοπέρασμα από την τηλεόραση. βία. Πώς βλέπουμε τη γυναίκα στη διαφήμιση, καλλίγραμη, ημίγυμνη και τα ανάλογα. Πώς είναι οι παρουσιάστριες των πρωινάδικων ή των μεσημεριανών

5 δολάρια μεροκάματο), σεξουαλικής και

εκπομπών «κουτσομπολιού». Όμορφες παρουσιάστριες και αργότερα «πονηρά» κους- κους ή απαντήσεις σε «πικάντικες» ιστορίες τηλεθεατών. Η σεξουαλικότητα λειτουργεί υπόγεια και δημιουργεί μια σειρά ερεθισμάτων ποαναδεικνύουν τη γυναίκα ως σώμα και σεξιστικό σύμβολο. Όταν διαμορφώνεται λοιπόν αυτό το μοντέλο, η γυναίκα κοιτάζει – προσέχει να ενταχθεί στην ιδιομορφία: «βάψιμο», ρούχα, που αναδεικνύουν το κορμί της άμεσα στους χώρους δουλειάς. Άρα εδώ παράγεται το ιδεολόγημα (δηλαδή η λάθος εκτίμηση): «αυτή τα ήθελε». Όντως τότε η γυναίκα είναι θύμα της σεξουαλικής παρενόχλησης ή βιασμού, αλλά ιδίως θύμα των στερεότυπων που είναι αναγκασμένη να υπακούσει. Έχουμε μια εξαιρετική ταινία, με βραβείο Όσκαρ μάλιστα, τους «Κατηγορούμενους». Μια νέα γυναίκα (Τζούντι Φόστερ) χορεύει τολμηρά σε ένα μπαρ ελκύει δυο άνδρες, φθάνει σεκάποιες αισθησιακές περιπτύξεις μαζί τους , αλλά, τέρμα, δεν επιθυμεί παραπάνω. Αυτοί προχωρούν και ακολουθεί βιασμός και δίκη. Εκεί η δικηγόρος (Κόλλυ Μακ Γκίλις ) της νέας γυναίκας αποδεικνύει πως άλλπρόκληση και άλλο ο βιασμός μιας και η γυναίκα έχει το δικαίωμα να βάζει όριο.

30

Τα πράγματα λοιπόν είναι σύνθετα. Στις «Νύχτες με τον εχθρό μου» Τζούλια Ρόμπερτς μετά από έναν ευτυχισμένο γάμο βλέπει το σύζυγό της επιθετικό, χυδαίο, βίαιο. Το σκάζει για να σωθεί. Περισσότερο θρίλερ η ταινία

η

, βγάζει το θέμα της ψυχοπαθολογίας. Κατά τα άλλα κάποια θρίλερ τα

,

ίσεις. Η πορνεία υψηλής

υργεί

α

ου ύς κανόνες συμπεριφοράς,

υ δεν

λεμο δεν πιστεύουν στα μάτια

ι

δρα.

ίναι

οι»

ντας

δίνει η πραγματικότητα. Μου κάνει εντύπωση η περίπτωση της 37χρονης Βουλγάρας που την είχαν φυλακίσει κάποια κτήνη, τη βίαζαν, τη βασάνιζαντην τάϊζαν με κοπριές πέραν κάθε φαντασίας. Κατά τα άλλα έχουμε μια αναντιστοιχία. Η γυναίκα ως θεωρούμενη ασθενές πλάσμα εκτίθεται τώρα – που έχει αποκτήσει εμπειρίες και δυναμισμό – σε χειρότερες συνθήκες αμοιβής διότι διαμορφώθηκαν άλλα στερεότυπα συμπεριφοράς από την τηλεόραση και τις διαφημ«ποιότητας» (συνοδοί κλπ) βρίσκεται στη πιο υψηλή φάση και εδώ κάνουν κακό και τα media. Οι ειδήσεις για πορνεία, σωματεμπορίες για αλλοδαπές στο χώρο μας για τις οποίες ακούγονται τόσα (και γίνονται) τόσα, δημιοέναν πειρασμό σε τμήματα του ευένδοτου ανδρικού πληθυσμού. Μίμηση λοιπόν συμπεριφορών ανάλογων των ειδήσεων. Βέβαια η βία σε βάρος της γυναίκας είναι σύνθετα πράγματα. Εδώ και χρόνιτα αμερικάνικα δικαστήρια δίνουν διαζύγια σε γυναίκες που αιτιώνται «πνευματική βία». Τι είναι άραγε η «πνευματική βία»; Σύνθετος όρος πμπορεί να θεωρηθεί πως εκκινεί από απαξιωτικοθα λέγαμε πως είναι μια μορφή από-γοήτευσης, μια διαδικασία περι-φρόνησης που εκκινεί από χημείες που δεν λειτουργούν πια ή από στερεότυπα ποσβήνουν. Επ’ αυτού κορυφαίο φιλμ με την υπογραφή του Γκοντάρ: «Η περιφρόνηση». Άκρως αντιπροσωπευτικό. Τώρα θα πρέπει να θίξουμε και το θέμα του μισογυνισμού που στο σινεμά διμορφώνεται ιδίως μεταπολεμικά. Στις ΗΠΑ η γυναίκα κατά τη διάρκεια του πολέμου έχει βγεί στην παραγωγή, έχει «ξυπνήσει», χειραφετηθεί. ΟιΑμερικανοί φαντάροι γυρίζοντας από τον πότους. Σ’ ένα ανδρικό κόσμο η χειραφετημένη γυναίκα αποτελεί απειλή. Έτσδημιουργείται το νουάρ που παρουσιάζει τη γυναίκα ως διπλοπρόσωπη, μοιραία, επικίνδυνη, φιλοχρήματη, να εξαπατά τον αφελή ερωτευμένο άνΠαρότι αριστουργήματα, τα περισσότερα νουάρ, καθιέρωσαν μια άποψη ή μάλλον μετασχημάτισαν την κοινωνική συνθήκη και συγκυρία σε σινεμά που από τη φύση του δεν έχει σχέση με τη ρεαλιστική πραγματικότητα, εφανταστική απεικόνισή της. Κορυφαία νουάρ είναι: «Πίκολα» («Scarlet street», «Αμαρτωλός και δολοφόνος», («Out of the past»), «οι δολοφόν(«The killers») και πολλά άλλα, ενώ στα 1959 η εκκίνηση του νέου κύματος στη Γαλλία με την «Κομμένη ανάσα» υιοθετεί ένα νέο μισογυνισμό. Στο τέλος η γυναίκα ( Τζην Σήμπεργκ) προδίδει τον άνδρα (Μπελμοντώ) που πέφτοτρυπημένος από τις σφαίρες της λέει (αυτή Αμερικάνα, αυτός Γάλλος): «κάθαρμα», κι αυτή με τον άνδρα νεκρό να λέει: «τι θα πει κάθαρμα». Το

31

νεονουάρ συνεχίζει το ίδιο: «Τσαινατάουν», «Έξαψη» και φυσικά και ο Τρυφώ κάνει περίπου τα ίδια με τη «Σειρήνα του Μισσισιπή». Όσοι μεγαλώσαμε με τέτοιες ταινίες λογικό είναι να «πάρουμε « την οπτική τοΟ μισογυνισμός είναι μορφή πνευματικής βίας όταν δεν εκδηλώνεται καιμε άλλα συμπτώματα. Ωστόσο τα πράγματα δεν είναι μαύρο – άσπρο. Θα πρέπει να τολμήσοδούμε και την άλλη πλευρά. Πόση «βία» και «απόσταση» παράγει η σύγχρονηγυναίκα στο σύζυγο ή μόνιμο φίλο της όταν του επιδεικνύει υπεροχή, ιδίως σεξουαλική αλλά και άλλη

υς.

υμε να

;.

κοντάρ διετύπωσε πως η γυναίκα είναι το μόνο

ι ναίκα ή μάχη των

Ν

ΕΥΤΕΡΗ Ή

,

.... Φυσικά σε μέρος των ανδρών υπάρχει και η βία του χρήματος. «Αγοράζω το κορμί σου έστω και με έναν γάμο» αλλά με τη δύναμη της εξουσίας και του χρήματος. Σε κάθε τέτοια αρσενική βία αντιστοιχεί ανάλογη θηλυκή. Ήδη από τη δεκαετία του 60, ο Γ«προϊόν» που πλασάρεται χωρίς μεσαζόντες, μόνη της. Εννοούσε πως πολλέςγυναίκες «ψαρεύουν» άνδρες για σχέση ή γάμο χάρις στα προσόντα τους. Έτσι ασκούν μια μορφή βίας-ερεθίσματος στους άνδρες. Τώρα δεν αναφέρομαι σε ακραίες καθημερινές μορφές βίας σε βάρος των γυναικών στο σπίτι (βρισιές, μπουνιές, απειλές) αυτά είναι γνωστά. Γενικά το θέμα θέλει προσοχή και όχι δημαγωγική διαχείριση. Υπάρχει καμια ταξικότητα που διατηρείται πάντα. ∆ηλαδή άνδρας-γυφύλων, άλλες αντιλήψεις άλλοι ρόλοι. Και κάτι άλλο πολύ επώδυνο για τις μέλλουσες συζύγους και το γράφω με κεφαλαία. ΚΑΘΕ ΜΟΡΦΗ ΣΥΝΥΠΑΡΞΗΣ (ΕΞ ΟΡΙΣΜΟΥ), Ι∆ΙΩΣ Η ΚΑΤΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗ (ΕΚ ΤΩΠΡΑΓΜΑΤΩΝ), ΠΑΡΑΓΕΙ ΠΙΕΣΗ ΩΣ ΠΡΟΪΟΝ ΑΠΕΚΚΡΙΣΗΣ. ΟΤΑΝ∆ΕΝ ΕΧΕΙΣ ΠΑΙ∆ΕΙΑ ΝΑ ∆ΙΑΧΕΙΡΙΣΤΕΙΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΠΙΕΣΗ, ΕΥΚΟΛΑ ΜΕΤΑΤΡΕΠΕΤΑΙ ΣΕ ΒΙΑ Ή ΕΚΤΟΝΩΝΕΤΑΙ ΜΕ ∆ΜΥΣΤΙΚΗ ΖΩΗ, ΑΛΛΗ ΜΟΡΦΗ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΒΙΑΣ Ή ΑΠΑΞΙΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΠΑΤΗΘΕΝΤΑ. ΑΥΤΑ ΣΕ ΟΤΙ ΑΦΟΡΑ ΤΙΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ. Κατά τα άλλα η βία, στοιχείο και της σεξουαλικότητας και της κοινωνίαςπάντα θα υπάρχει και θα αντανακλάται και στη γυναίκα ίσως λίγο περισσότερο, ίσως αναγκάζοντάς την να παίξει τον ρόλο της και να αποκτήσει περισσότερη ανδρική προσωπικότητα, πράγμα που καταργεί άλλους ρόλους της. Μια άμυνα που οδηγεί σε ........φαύλο κύκλο.

32

Ταινίες στις οποίες κυριαρχεί ή αναφέρεται η βία κατά των γυναικών

«Πορφυρό χρώμα» (Color Purple) (1985), Steven Spielberg

«Τίνα» ("What's Love Got to Do With It") (1993), Brian Gibson: η ζωή της Τίνα Τάρνερ

«Ήταν κάποτε πολεμιστές» ("Once Were Warriors") (1994), Lee Tamahori

«Άνιση μάχη» («North country»), (1995), Νίκι Κάρο

«The Burning Bed» (1984), Robert

Greenwald “Ακρότητες»,(1986),

Robert M. Young

33

Πράσινες τηγανητές ντομάτες (1991), Εγκλήματα καρδιάς (1986), Bruce ,

Jon Avnet Beresford

«Οι νύχτες με τον εχθρό μου» (1991),

Joseph Rubin. American Beauty (1999), Sam

Mendes

Η χαμένη τιμή της Καταρίνα Μπλουμ, (1975), Margarethe von Trotta, Volker Ντόγκβιλ,(2003), Lars von Trier

Schlφndorff.

«Λεωφορείο ο πόθος», (1951), Elia

Kazan La Strada (1954), Fellin

34

«Το ημέρωμα της στρίγγλας» (The

Taming of the Shrew), 1976, Franco Z «Water», (1995), Deepa Mehta effirelli, Elizabeth Taylor, Richard

Burton

του MΑΝΙΣ ΤΖΑ (Ινδικής παραγωγής)

Στην Ινδία, χιλιάδες θηλυκά βρέφη δολοφονούνται κάθε χρόνο. Πέραν του ότι τα εγκλήματα αυτά δεν καταγγέλλονται καν, έχουν επιφέρει δραματική πτώση στην αναλογία μεταξύ ανδρών και γυναικών.

“Λίλια για πάντα” (Lilya for ever), 2002, Lukas Moodysson

Θέμα: trafficking

κε με ταινίες

ι των μοσελίδες με

viole

NATION WITHOUT WOMEN - ΕΘΝΟΣ ΧΩΡΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ

, 2005

Ο πίνακας των ταινιών συμπληρώθη

Που είχαν δει οι μαθητές Που είχαν δει οι γονείς ή φίλο Που βρήκαν οι μαθητές σε ιστ

nce movies”

αθητών που ρωτήθηκαν λέξη-κλειδί : “domestic

35

Μήνυμα ΓΓ του ΟΗΕ

κοριτσιών δεν υποχωρεί, για όποια τούρα και αν πρόκειται», τονίζει ο ΓΓ του ΟΗΕ Μπαν

Γκι Μουν.στο μήνυμά του με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας.

γυναικών στα κέντρα ικών συνεχίζει να είναι

υπο μ », κατ ή κόσμο κατομ γνωρίζουν ανάγνωση, στην πλειονότητά τους ναίκες.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό

λιγότερο απ΄

ν Αρμπουρ.

UNICEF υποστηρίζει πως η εκπαίδευση είναι το ιση των διακρίσεων και της βίας κατά των

σχέση που υπάρχει μεταξύ των υναικών και της βίας όπως η βία που ασκείται

παράνομη διακίνηση (trafficking) και πρακτικές ιμοι γάμοι και ο ακρωτηριασμός των γεννητικών

news.in.gr, με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ

«Η βία εναντίον των γυναικών και τωνήπειρο, χώρα ή κουλ

…. « ε όλες σχεδόν τις χώρες, η εκπροσώπηση των αποφάσεων παραμένει χαμηλή και η εργασία των γυνα

Σ

τι ημένη, υποαμειβόμενη και μερικές φορές να μην αμείβεται καθόλουαλ γει ο ΓΓ του ΟΗΕ, υπενθυμίζοντας ότι 100 εκατομμύρια παιδιά στο

δεν πηγαίνουν σχολείο, στην πλειοψηφία τους κορίτσια, ενώ 800 μύρια ενήλικες δενε

γυ

Υγείας μια γυναίκα στις πέντε πέφτει θύμα σεξουαλικής βίας πριν φτάσει τα 15 χρόνια της και αυτό «έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία της για τα επόμενα χρόνια». «Η βία κατά των γυναικών είναι το πλέον συχνό έγκλημα και αυτό που τιμωρείταιόλα σε ολόκληρο τονκόσμο», δήλωσε από τηανθρώπινα δικαιώματα, Λουίζ

Με αφορμή την ημέρα, ηκλειδί για την αντιμετώπγυναικών και τονίζει την ιδιαίτερηδιακρίσεων εις βάρος των γστις ένοπλες συρράξεις, ηόπως εγκλήματα τιμής, πρώοργάνων.

πλευρά της η Ύπατη Αρμοστής του ΟΗΕ για τα

36

Φωτογραφικό υλικό

37

Αναζήτηση ηλεκτρονικών αρχείων εφημερίδων στο εργαστήριο Πληροφορικής του σχολείου

Συνέντευξη με τον κριτικό κινηματογράφου κ.Αλέξη ∆ερμετζόγλου στο γραφείο του

38

Εκδρομή στη ∆ράμ Καβάκα, υπεύθυνη του Φεστιβάλ

α - επίσκεψη στο Φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους- συνέντευξη με την κ. Ελευθερία

Παρμπλε θάλασσας» με την φροντίδα της κ. Ελευθερίας Καβάκα, υπεύθυνης του Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους ∆ράμ

ακολούθηση της ταινίας «∆ίπλα στην άκρη της μπλε- «Νησάκι» ∆ράμας

ας

Γεύμα στο «Νησάκι» ∆ράμας. Συνοδεύουν οι καθηγήτριες: Ξ. Αντωνάκου, Α. Παπανικολάου, Γ. Ρίζου, Φ.Πετρά

39

40