ΔΙΑΤΡΟΦΟΖΟΥΖΟΥΝΙΣΜΑΤΑ PREVIEW

20
Διατροφο- ζουζουνίσματα Φάε, Παίξε, Χαμογέλα ΣΟΦΊΑ ΜΠΑΜΠΟΥ Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Master Practitioner on Eating Disorders and Obesity

Transcript of ΔΙΑΤΡΟΦΟΖΟΥΖΟΥΝΙΣΜΑΤΑ PREVIEW

Διατροφο-ζουζουνίσματα

Φάε, Παίξε, Χαμογέλα

ΣΟΦΊΑ ΜΠΑΜΠΟΥΔ ι α ι τ ο λ ό γ ο ς - Δ ι α τ ρ ο φ ο λ ό γ ο ςMaste r P rac t i t ioner on Eat ing D i so rder s and Obes i ty

Tα Διατροφοζουζουνίσματα γράφτηκαν με στόχο την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης των παιδιών σε θέματα που αφορούν τη διατροφή. H ανάπτυξη της δια τροφής ως δεξιότητα βοηθά το παιδί ώστε να μπορεί από μόνο του να εφαρμόζει όσα διδάχτηκε, να ξέρει ποιες τροφές να επιλέγει και ποιες να απο-φεύγει, να τρέφεται δηλαδή υγιεινά. Χρησιμοποιώντας καινοτόμες μεθόδους διατροφικής διαπαιδαγώγησης, τα Διατροφοζουζουνίσματα αποτελούν ένα χρήσιμο ολοκληρωμένο εργαλείο πρώτα από όλα για τα ίδια τα παιδιά, αλλά και για τους γονείς, τους νηπιαγωγούς, τους παιδαγωγούς της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, τους διατροφολόγους και γενικά όλους όσοι ασχολούνται επαγ-γελματικά ή όχι, αλλά πάντοτε με αγάπη, με τη διατροφή των παιδιών.

Το βιβλίο χωρίζεται σε δύο μέρη. Το πρώτο μέρος περιλαμβάνει όλο το σκε-πτικό, τη γνώση και τη φιλοσοφία σχετικά με τις διατροφικές δεξιότητες, ενώ στο δεύτερο μέρος υπάρχουν φύλλα εργασίας που περιέχουν βασικές διαδρα-στικές τεχνικές εκμάθησης, όπως παραμύθια, ζωγραφική, κατασκευές, χειρο-τεχνίες, αινίγματα, συζήτηση, έξυπνες ασκήσεις για το σπίτι και την τάξη, που συνδυάζουν το παιχνίδι με τη μάθηση.

Μέσα στο σύγχρονο διατροφικό χάος, η συνάδελφος Σοφία Μπάμπου με το βιβλίο της Δια-τροφοζουζουνίσματα έρχεται να βάλει τη διατροφή σε τάξη, δίνοντας λύσεις για τη βελτίωση της διατροφικής καθημερινότητας όχι μόνο των παιδιών αλλά και όλης της οικογένειας.

Ευάγγελος Ζουμπανέας, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος και Διευθύνων σύμβουλος Κέντρου Εκπαίδευσης & Αντιμετώπισης Διατροφικών Διαταραχών

Αν περιμένετε να βρείτε μέσα σε αυτό το βιβλίο διαιτολόγια, μεθόδους απώλειας βάρους ή μενού διατροφής για το παιδί κάνετε λάθος! Το βιβλίο αυτό προσφέρει κάτι πολύ περισσό-τερο… σε βάζει σε σκέψη, σου εξάπτει τη φαντασία, σε κάνει να θες να γίνεις παιδί.

Ίωάννα Κοντελέ, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Επιστημονικήυπεύθυνη Κέντρου Εκπαίδευσης & Αντιμετώπισης Διατροφικών Διαταραχών

Η Σοφία κατάφερε να επαναπροσδιορίσει τον όρο «δεξιότητα» και να τον αναγάγει σε άξια ζωής.

Ελιζάνα Πολλάτου, αναπληρώτρια καθηγήτρια ΤΕΦΑΑ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Η αφειδώλευτη αγάπη της διατροφολόγου Σοφίας Μπάμπου για τα παιδιά και η έμφυτη παιδαγωγική της προσέγγιση μάγεψαν τους μικρούς φίλους, το ενδιαφέρον των οποίων παρέμεινε αμείωτο κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων με τα Διατροφοζουζουνίσματα στη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Γρεβενών.

Σίμος Ζαγκανίκας, Διευθυντής ΔΗΚΕΒΊ ΓΡΕΒΕΝΩΝ

ISBN: 978-618-03-0555-5

ΒΟΗΘ. ΚΩΔ. ΜΗΧ/ΣΗΣ 80555

ISBN: 978-618-82463-0-0

ΣΟ

ΦΊΑ

ΜΠ

ΑΜ

ΠΟ

Υ Δ

ιατ

ροφο

ζουζ

ουν

ίσμα

τα

Φά

ε, Π

αίξ

ε, Χ

αμο

γέλ

α

5449_cover_anapygma.indd 1 17/3/16 11:18 πμ

«Εκπαιδευτικές ανάγκες δημιουργούνται όταν στις ενδοψυχικές ή/και διαπροσωπικές αλλα-

γές που συμβαίνουν στη ζωή των ανθρώπων ή/και στις αλλαγές που γίνονται στο περιβάλλον

τους, η εκπαίδευση αποτελεί μία απάντηση που συμβάλλει στην προσαρμογή τους στη νέα

κατάσταση».

(Δ. Βεργίδης, Θ. Καραλής, Εκπαίδευση Ενηλίκων, τόμος Γ΄,

Σχεδιασμός, οργάνωση και αξιολόγηση προγραμμάτων,

Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Πάτρα 1999)

7

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΗΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 ΠΡΟΛΟΓΟΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

ΜΕΡΟΣ Ι: Η ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΩΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΑ

ΚΕΦΆΛΆΙΟ 1 Η ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΩΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΑ ΣΤΟ ΠΑΙΔΙ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211.1 Τι εννοούμε με τον όρο δεξιότητα; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211.2 Mάθηση και εκπαίδευση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211.3 Εκπαίδευση: Πώς επιδρά πάνω μας; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231.4 Διατροφή και εκπαίδευση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231.5 Η διατροφή ως δεξιότητα στο παιδί . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

ΚΕΦΆΛΆΙΟ 2ΔΥΟ ΠΥΡΑΜΙΔΕΣ ΠΟΥ ΖΕΥΓΑΡΩΣΑΝ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282.1 Η πυραμίδα της μάθησης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282.2 Η παιδική πυραμίδα διατροφής . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 312.3 Γιατί πρέπει η διατροφή να γίνει δεξιότητα μέσω της μάθησης και της εκπαίδευσης; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

ΚΕΦΆΛΆΙΟ 3ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ, ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 353.1 Γιατί ο εγκέφαλος αγαπά τη διατροφή; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 353.2 Η γογγυλοκράμβη και τα καρότα με τις ακτίνες Χ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363.3 Πλαστικότητα εγκεφάλου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

ΚΕΦΆΛΆΙΟ 4ΓΟΝΕΙΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΚΉ ΔΙΑΤΡΟΦΗ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 424.1 Το παιδί σας και το φαγητό . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 424.2 Οι δέκα χρυσές συμβουλές . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 444.3 Οι υγιεινές επιλογές ξεκινούν από τους γονείς . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 454.4 Βάση πιθανοτήτων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 4.5 Η τεχνική «ΑΝΟΙΚΤΟΝ-ΚΛΕΙΣΤΟΝ» . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 514.6 Το φαγητό ως επιβράβευση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53

ΚΕΦΆΛΆΙΟ 5ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 565.1 Παιδί και δίαιτα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 565.2 Το «κακόφαγο» παιδί . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

ΚΕΦΆΛΆΙΟ 6ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΥΓΕΙΑΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 6.1 Βασικές προϋποθέσεις . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 606.2 Θέματα επικοινωνίας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 606.3 Το Savoir Vivre όταν επικοινωνείτε με τα παιδιά . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 626.4 Dress code . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 636.5 Θέτοντας τις κατάλληλες ερωτήσεις . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 646.6 Διατροφικό εργαστήρι – Βιωματική προσέγγιση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68

ΜΕΡΟΣ IΙ: ΔΙΑΤΡΟΦΟΖΟΥΖΟΥΝΙΣΜΑΤΑ

1. ΤΟ ΜΑΓΙΚΟ ΜΑΣ ΞΟΡΚΙ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74

2. Ο ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΛΕΙΔΗΣ ΚΑΙ Η ΜΥΣΤΗΡΙΩΔΗΣ ΠΥΡΑΜΙΔΑ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 (δραστηριότητες για τη μεσογειακή διατροφή)

3. Ο ΜΑΓΟΣ ΤΩΝ ΤΡΟΦΩΝ ΚΑΙ Η ΜΑΓΙΚΗ ΣΕΡΟΤΟΝΙΝΗ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 (δραστηριότητες για το πώς συνδυάζονται τα τρόφιμα)

4. Η ΤΖΟ ΤΟ ΑΓΓΕΛΑΚΙ ΤΟΥ ΦΑΓΗΤΟΥ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91

5. ΜΠΟΥΚΙΤΣΕΣ ΚΑΙ ΤΕΡΑΤΟΜΠΟΥΚΙΕΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 (δραστηριότητες για την πέψη)

6. ΠΕΤΡΑ, ΨΑΛΙΔΙ, ΧΑΡΤΙ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 (δραστηριότητες για τις μερίδες φαγητού)

7. Ο ΗΛΙΟΣ BREAKFAST . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103 (δραστηριότητες για το πρωινό γεύμα)

8. ΚΥΛΙΚΕΙΟΝ Ο ΣΥΝΝΕΦΑΚΗΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109 (δραστηριότητες για τα γεύματα στο σχολείο)

9. Ο ΣΕΦ ΣΑΡΛΓΩ! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115 (δραστηριότητες για το μεσημεριανό γεύμα)

8

Δ Ι Α Τ Ρ Ο Φ Ο Ζ ΟΥ Ζ Ο Υ Ν Ι Σ Μ Α Τ Α

10. ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΓΛΥΚΟΖΕΣ (δραστηριότητες για τα σνακ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125

11. Ο ΦΕΓΓΑΡΩΣΤΟΥΛΗΣ ΚΑΙ Ο ΑΣΤΕΡΟΛΑΜΠΕΡΟΥΛΗΣ (δραστηριότητες για το βραδινό γεύμα) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132

12. Η ΔΙΚΗ ΜΑΣ ΦΡΟΥΤΟΛΑΧΑΧΑΝΟΥΠΟΛΗ (δραστηριότητες με φρούτα και λαχανικά και πολλά χαχανητά) . . . . . . . . . . . . . . . 138

13. Ο ΧΟΡΟΣ ΤΟΥ ΚΑΡΟΤΟΥ! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144

14. Η ΧΩΡΙΑΤΑ Η ΝΤΟΜΑΤΑ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148

15. ΟΣΠΡΙΑ, ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ ΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΧΑΡΑ! (δραστηριότητες με όσπρια, δημητριακά και ζυμαρικά) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150

16. ΜΑΡΓΚΙ Η ΝΕΡΑΪΔΟΥΛΑ ΚΑΡΔΟΥΛΑ (δραστηριότητες για αυτοφροντίδα) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154

17. ΜΙΣ ΚΑΜΑΡΙ ΜΑΝΙΤΑΡΙ (δραστηριότητες για την εικόνα σώματος) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158

18. Ο NTΟΚΤOΡ ΚΛΑΟΥΝ ΜΠΟΝΤΟΥΝΑ (δραστηριότητες για τις παγίδες της δίαιτας και του αδυνατίσματος) . . . . . . . . . . . 164

19. Ο ΑΘΛΟΧΤΑΠΟΔΗΣ KAI Ο ΝΤΟΛΦΙ ΔΕΛΦΙΝΗΣ (δραστηριότητες για τις ασκήσεις και τα σπορ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170

20. Ο ΨΑΡΔΕΛΑΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179

ΕΠΙΛΟΓΟΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182

9

ΠεριεχόμεναΔ Ι Α Τ Ρ Ο Φ Ο Ζ ΟΥ Ζ Ο Υ Ν Ι Σ Μ Α Τ Α

Εισαγωγικό σημείωμα

Η μεγαλύτερη ευχή για έναν γονιό είναι να μπορέσουν τα παιδιά του να βρουν τον δρόμο τους και να ζουν ανεξάρτητα βασιζόμενα στις δικές τους δυνάμεις και δεξιότητες. Αν και θεωρητικά ζούμε σε ένα περιβάλλον που προσφέρει όλες τις δυνατότητες για ένα μακρόβιο πέρασμα από τον πλανή-τη γη, εντούτοις σήμερα στις δυτικού τύπου κοινωνίες της αφθονίας παρα-τηρείται για πρώτη φορά στην ιστορία το παράδοξο φαινόμενο τα παιδιά να μην ξεπερνούν τις ηλικίες των γονέων τους, εξαιτίας των επιπλοκών στην υγεία τους από την κακή διατροφή και την παχυσαρκία.

Οι περισσότεροι νέοι γονείς φαίνεται να τα έχουν πια χαμένα και κάθε μέρα που περνά δείχνουν να χάνουν διαρκώς τη μάχη με την επιθυμία τους να υιοθετήσουν τα παιδιά τους έστω και τις στοιχειώδεις ορθές διατροφικές συνήθειες.

Ο χρόνος που απομένει στους γονείς ώστε να έχουν ουσιαστική επαφή με τα παιδιά τους είναι ελάχιστος λόγω των καθημερινών τους υποχρεώ-σεων. Έτσι το παιδί δεν έχει τη δυνατότητα να ταυτιστεί με ένα πρότυπο, να μιμηθεί την εικόνα ενός γονέα που φροντίζει την προσωπική του υγεία, ώστε να την εφαρμόσει κι αυτό με τη σειρά του για το υπόλοιπο της ζωής του.

Μέσα σε αυτό το σύγχρονο διατροφικό χάος, η συνάδελφος Σοφία Μπά-μπου με το βιβλίο της Διατροφοζουζουνίσματα έρχεται να μας προσφέρει μια ουσιαστική τάξη, δίνοντας λύσεις για τη βελτίωση της διατροφής σε καθημερινή βάση όχι μόνο των παιδιών αλλά και όλης της οικογένειας.

Πρόκειται για έναν πραγματικό θησαυρό που όχι μόνο δεν αφήνει κανέ-ναν ασυγκίνητο αλλά μέσα από τις σελίδες του κινητοποιεί κάθε γονέα και κάθε δάσκαλο, παρέχοντας όλα τα εκπαιδευτικά εφόδια που χρειάζεται για την πολυπόθητη αλλαγή και βελτίωση των διατροφικών συνηθειών των παιδιών.

Η Σοφία Μπάμπου, χαρισματική από τη φύση της ως γονέας κι επιστή-μονας, μας χαρίζει απλόχερα σημαντικές τεχνικές και δεξιότητες προκειμένου να προσφέρουμε ένα καλύτερο μέλλον στα παιδιά μας και στα παιδιά όλου του κόσμου που θα συναντήσουμε ή θα συναναστραφούμε.

10

Δ Ι Α Τ Ρ Ο Φ Ο Ζ ΟΥ Ζ Ο Υ Ν Ι Σ Μ Α Τ Α

Πρόκειται για ένα από τα πιο σημαντικά εκπαιδευτικά εγχειρίδια που έχουν γραφτεί και αφορά ευαισθητοποιημένους γονείς, εκπαιδευτές, επαγγελμα-τίες υγείας και οποιονδήποτε άλλο φέρει την ευθύνη για τη γη που δεν κληρονομήσαμε από τους γονείς μας αλλά δανειστήκαμε από τα παιδιά μας.

Ευάγγελος Ζουμπανέας

Διαιτολόγος-ΔιατροφολόγοςΙδρυτής Επιστημονικής Ομάδας Διατροφή (www.diatrofi.gr) 

Διευθύνων Σύμβουλος Κέντρου Εκπαίδευσης &Αντιμετώπισης Διατροφικών Διαταραχών (www.keadd.gr)

Πρόεδρος Ινστιτούτου Διατροφικών Μελετών & Ερευνών (www.insr.gr)

11

Εισαγωγικό σημείωμαΔ Ι Α Τ Ρ Ο Φ Ο Ζ ΟΥ Ζ Ο Υ Ν Ι Σ Μ Α Τ Α

Σημείωμα της συγγραφέα

Το σημαντικότερο πράγμα που διδάχτηκα με τα Διατροφοζουζουνίσματα είναι ότι και εγώ και τα παιδιά, όπως και όλοι μας, έχουμε έμφυτη την ικανότητα να ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΜΕ. Πιο παλιά όταν σκεφτόμουν τη λέξη ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ μου έρχονταν στο μυαλό πράγματα όπως η τέχνη, η μαγειρική, η διακόσμηση, τα καλλιτεχνικά. Δεν είχα ιδέα ότι η δημιουργικότητα είναι στην ουσία Η ΒΕΛΤΙΣΤΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΥ ΜΑΣ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ! Το να είσαι δημι-ουργικός έρχεται σε αντίθεση με το να είσαι αδρανής. Επίσης η δημιουργικό-τητα μας χαρίζει μια αίσθηση νίκης και τονώνει την αυτοπεποίθησή μας. Όταν δημιουργείς, αποκτάς την αίσθηση της πληρότητας ότι αυτό που κάνεις είναι παραπάνω από αρκετό. Με τα Διατροφοζουζουνίσματα τα είχα όλα αυτά. Μπορώ να πω ότι κουράστηκα αρκετά, όμως η κούραση δεν πήγαζε από τη δουλειά μου με τα παιδιά. Πήγαζε από τα κωλύματα, την ανασφάλεια, το άγχος και τα ΑΝ…Το μυαλό μου στην αρχή δεν ήταν σε θέση να προσαρμο-στεί και έτσι όλο αμφέβαλλα και ανησυχούσα. Παρ’ όλα αυτά, καθώς δούλευα και συνέχιζα, γινόμουν όλο και πιο ευρηματική. Λες και τα παιδιά μεγάλωναν την κινητήριο δύναμή μου! Έχω προσέξει ότι οι καλύτερες δουλειές γίνονται όταν απολαμβάνεις τη διαδικασία. Αυτές είναι οι δουλειές που αξίζουν τελι-κά! Με τα παιδιά όχι απλώς έμαθα αλλά ανέπτυξα τη δεξιότητα του να δη-μιουργώ κάνοντας αυτό που θέλω και αγαπώ: Να εκπαιδεύω παιδιά ώστε να τρέφονται υγιεινά με συνείδηση. Αρχικά δυσκολεύτηκα πολύ, μου πήρε χρόνο να γίνει γνωστή η δράση μου και ακόμη δουλεύω στο να κινήσω το ενδιαφέρον των περισσότερων γονιών. Ευτυχώς στην προσπάθεια αυτή βρή-κα σύμμαχο το προσωπικό της βιβλιοθήκης Γρεβενών και τους εθελοντές που με βοήθησαν στις δραστηριότητες. Μέσα σε λίγο καιρό, καταφέραμε να δημιουργήσουμε τα τμήματα αφήνοντας σε όσους συμμετείχαν τις καλύτερες εντυπώσεις. Στην πορεία ήρθαν κοντά μας φίλοι και γονείς που συμμετείχαν εθελοντικά στις δραστηριότητες χαρίζοντας στα παιδιά όμορφες στιγμές και κάνοντας τη διατροφή αυτό που θα έπρεπε να είναι: μια ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΜΑΘΗΣΗΣ! Μακριά από τα πρέπει και τα μη και φιλική στον ψυχισμό των παιδιών.

12

Δ Ι Α Τ Ρ Ο Φ Ο Ζ ΟΥ Ζ Ο Υ Ν Ι Σ Μ Α Τ Α

MEΡ

ΟΣ

ΙΙ

To μαγικό μας ξόρκι

Ξεκινήστε κάθε δραστηριότητα με αυτό!

Ο φίλος μου και γνωστός σε όλους σας, Χάρι Π., μου είπε:

«Για να φάνε τα παιδιά σωστά και απ’ όλα τα φαγητά, χρειάζεσαι τη μαγική λαχανικόσκονη* και το μαγικό ξόρκι που θα σου πω:

Το μαγικό ξόρκι για το φαγητό

Πυραμίδες και Μερίδες

Πρίγκιπες και Παγωτά

Νυχτερίδες και Αυγά!

Μακαρόνια και Τελώνια

Στης κουζίνας τα ραφιόνια

Παίρνω τη Λαχανικόσκονη και

Τη φυσάω τρεις φορές (φυσήξτε 3 φορές… φου, φου, φου)

Να γεμίσει η κατσαρόλα

Από γεύσεις ΦΟΒΕΡΕΣ!»

* Πρόκειται για τη μαγική λαχανικόσκονη (ακατέργαστο θαλασσινό αλάτι), που σας έστειλε ο Χάρι Π. μέσα σε ένα ωραίο μπουκαλάκι. Μοιράστε λίγη από τη μαγική λαχανικόσκονη στην παλάμη κάθε παιδιού και πείτε τους να επαναλαμβάνουν μετά από εσάς κάθε φράση από το μαγικό ξόρκι.

(Μετά από αυτό,

ό,τι και να σερβίρετε

στο παιδί θα το φάει!

Ακόμα και τις μπάμιες!)

ΔΡΑ

ΣΤΗ

ΡΙΟ

ΤΗΤΑ

1

74

Ο Άγγελος Κλειδής και η μυστηριώδης πυραμίδα

75

| στον Σίμο Ζαγκανίκα |

(δραστηριότητες για τη μεσογειακή διατροφή)

2ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗ

ΤΑ

76

Δ Ι Α Τ Ρ Ο Φ Ο Ζ ΟΥ Ζ Ο Υ Ν Ι Σ Μ Α Τ Α

Μια φορά κι έναν καιρόσ’ έναν κόσμο μακρινό σ’ ένα όμορφο χωριό ζούσε ο Άγγελος Κλειδής! Είχε κάτασπρα μαλλιά και φορούσε και γυαλιάήταν έξυπνος πολύζούσε στην Αμερική.Σαν τον Νεύτωνα λοιπόνμακριά απ’ το παρελθόντου ήρθε έτσι ξαφνικάμια ιδέα από το πουθενά.Άραγε τι τρων αυτοί που ζουν πάρα πολύ;Τι να τρώνε όλοι αυτοίπου είναι γεροί και δυνατοί;Πήγε και έκατσε λοιπόνστο παρκάκι στο γκαζόνείχε κλείσει ραντεβούμε δυο φίλους από αλλού.Ο ένας από την Αφρικήκι ο άλλος από την Κορσικήκι ήρθαν και άλλοι δυο τρεις φίλοιαπ’ την Κρήτη ως τη Σεβίλλη.Ξεκινήσανε μαζίμια μελέτη μαζικήγια να δούνε ακριβώς πώς έτρωγε ο κάθε λαός.Οι λαοί γύρω από τη Μεσόγειο πρώτοι ήρθαν στην υδρόγειο

κάναν διατροφή καλή και ασκούνταν πάρα πολύ.Ήταν πάντα χαλαροί και απ’ τον ήλιο γελαστοί.Οι υπόλοιποι λαοίτο ’χαν ρίξει στο φαΐ.Κι έτσι ο Άγγελος Κλειδήςεξαφνιάστηκε θαρρείςκαι επισκέφτηκε την Κρήτηστους πρόποδες του Ψηλορείτη.Για να δει ποια διατροφήδιάλεγαν οι γέροι οι σοφοίκαι τη μάθαν στα παιδιά τουςγια να σώσουν τη γενιά τους.Τρώγαν λάδι, τρώγαν μέλιπίναν και κρασί απ’ τ’ αμπέλιπαξιμάδι ολικήςκαι καρπούς κάθε λογής.Όλα ήταν εποχήςτα καλύτερα της γηςφρούτα και λαχανικάμα και χόρτα διαλεχτά.Κυνηγούσανε λαγούςκαι μαζεύανε κοχλιούςβότανα, μυρωδικάαλλά και πουλερικά.Κι αν θα τρώγαν κρεατάκιθα ήταν από κατσικάκιγάλα πρόβειο και γιδίσιοκαι τυράκι πάντα γνήσιο.Πού και πού ένα αυγουλάκι

Δ Ι Α Τ Ρ Ο Φ Ο Ζ ΟΥ Ζ Ο Υ Ν Ι Σ Μ Α Τ Α

ΙI ΜΕΡ

ΟΣ

Ο Άγγελος Κλειδής και η μυστηριώδης πυραμίδα

ΔΡΑ

ΣΤΗ

ΡΙΟ

ΤΗΤΑ

2

77

Δ Ι Α Τ Ρ Ο Φ Ο Ζ ΟΥ Ζ Ο Υ Ν Ι Σ Μ Α Τ Α

μα και φρέσκο γιαουρτάκικι από μια καλή ψαριάτου βυθού τη νοστιμιά.Όλα ήταν τόσο αγνάαπλά και μοναδικάκαι ο Άγγελος Κλειδής ΕΘΑΜΠΩΘΗΚΕ ΘΑΡΡΕΙΣ!«Θεέ μου, τόση νοστιμιάσαν τον Αιγύπτιο βασιλιά!Όπως τρώνε αυτοί στην Κρήτηκάτω από τον Ψηλορείτηαπό σήμερα εγώθα βγω έξω να το πω.Πυραμίδα ψηλή θα φτιάξωστην υφήλιο θα φωνάξω:Θεέ μου, πόση αρχοντιάσαν του Αιγύπτιου βασιλιάσαν τον πρώτο Φαραώτρώνε ούλοι αυτοί εδώ!»Κι έφτιαξε έναν ναόνα υμνεί το φαγητόκι έζησε και αυτός καλάτρώγοντας μεσογειακά!*

* Το παραμύθι βασίστηκε στην πασί-γνωστη «Έρευνα των Επτά Χωρών» του εργοφυσιολόγου Ancel Keys και των συνεργατών του.

Συζήτηση –Ερωτήσεις

1 Τι θέμα είχε η μελέτη του Κλειδή;2 Ποιοι έκαναν την καλύτερη δια-

τροφή στην υδρόγειο;3 Ποιες άλλες καλές συνήθειες εί-

χαν;4 Τι έτρωγαν στους πρόποδες του

Ψηλορείτη; (Παρεμπιπτόντως τι είναι ο Ψηλορείτης;)

5 Τι έφτιαξε ο Άγγελος Κλειδής;6 Τι γνωρίζετε για την πυραμίδα της

μεσογειακής διατροφής; Ποια είναι τα οφέλη της μεσογειακής διατροφής;

7 Πόσες είναι οι ομάδες των τροφί-μων; Αναφέρετε τα αγαπημένα σας τρόφιμα και πείτε σε ποια ομάδα ανήκουν.

8 Πόσο συχνά πρέπει να κατανα-λώνουμε τις τροφές από κάθε ομάδα;

9 Σε ποιες ποσότητες μπορούμε να καταναλώνουμε κάθε τροφή;

10 Γράψτε μια μικρή έκθεση για τη μεσογειακή διατροφή και τον Άγγελο Κλειδή.

Δ Ι Α Τ Ρ Ο Φ Ο Ζ ΟΥ Ζ Ο Υ Ν Ι Σ Μ Α Τ Α

ΙI ΜΕΡ

ΟΣ

78

Δ Ι Α Τ Ρ Ο Φ Ο Ζ ΟΥ Ζ Ο Υ Ν Ι Σ Μ Α Τ Α

Zωγραφική

Xρωματίστε τον Άγγελο Κλειδή. Προσοχή όμως: μην του πειράξετε τα κάτασπρα μαλλιά!

Ο Άγγελος Κλειδής και η μυστηριώδης πυραμίδα

ΔΡΑ

ΣΤΗ

ΡΙΟ

ΤΗΤΑ

2

79

Δ Ι Α Τ Ρ Ο Φ Ο Ζ ΟΥ Ζ Ο Υ Ν Ι Σ Μ Α Τ Α

Πυραμιδοσκελετός

Δώστε τον σκελετό της πυραμίδας στα παιδιά και, μόλις τους εξηγήσετε τις ομάδες των τροφών, ζητήστε τους να ζωγραφίσουν τρόφιμα από κάθε ομάδα στη σωστή θέση.

Προτεινόμενες δραστηριότητες με την πυραμίδα

80

Δ Ι Α Τ Ρ Ο Φ Ο Ζ ΟΥ Ζ Ο Υ Ν Ι Σ Μ Α Τ Α

ΙI ΜΕΡ

ΟΣ

Πυραμιδοκουτσό

Υλικά• 3 μεγάλα άσπρα χαρτόνια• μαρκαδόροι, μπογιές, σελοτέιπ

Οδηγίες1. Ενώστε τα χαρτόνια με το σελοτέιπ.2. Ζωγραφίστε την πυραμίδα άδεια.3. Ενημερώστε τα παιδιά για τις ομάδες των τροφών και ζωγραφίστε μαζί

τους τρόφιμα από κάθε ομάδα στη σωστή θέση.4. Αν είστε σε τάξη, χωρίστε τα παιδιά σε έξι ομάδες, όσα και τα τμήματα της

πυραμίδας.5. Ζητήστε από την κάθε ομάδα να ζωγραφίσει τρόφιμα στο κομμάτι της

πυραμίδας που της αντιστοιχεί.6. Στο τέλος, απλώστε την πυραμίδα στο πάτωμα βγάλτε τα παπούτσια και

οδηγήστε τα παιδιά ένα ένα ως την έξοδο κάνοντας κουτσό.7. Προσοχή!!! Κάθε παιδί πρέπει να περάσει από όλες τις ομάδες τροφών.8. Μετά το παιχνίδι κρεμάστε το ΠΥΡΑΜΙΔΟΚΟΥΤΣΟ σας στον τοίχο.

Ο Άγγελος Κλειδής και η μυστηριώδης πυραμίδα

ΔΡΑ

ΣΤΗ

ΡΙΟ

ΤΗΤΑ

2Δ Ι Α Τ Ρ Ο Φ Ο Ζ ΟΥ Ζ Ο Υ Ν Ι Σ Μ Α Τ Α

81

82

Δ Ι Α Τ Ρ Ο Φ Ο Ζ ΟΥ Ζ Ο Υ Ν Ι Σ Μ Α Τ ΑΔ Ι Α Τ Ρ Ο Φ Ο Ζ ΟΥ Ζ Ο Υ Ν Ι Σ Μ Α Τ Α

Λύστε το μυστήριο της πυραμίδας!

1. Ζητήστε από κάποιον διαιτολόγο που γνωρίζετε να σας φέρει την πυρα-μίδα διατροφής του (φτιαγμένη από πλεξιγκλάς) και τα προπλάσματα των τροφών.

2. Ζητήστε του να εξηγήσει στα παιδιά τις ομάδες τροφών.3. Ρίξτε τα προπλάσματα σε μια σακούλα και αφήστε την πυραμίδα άδεια. 4. Βάλτε τα παιδιά στη σειρά και ζητήστε τους να πάρουν ένα τρόφιμο μέσα

από τη σακούλα.5. Ζητήστε από κάθε παιδί να πει σε ποια ομάδα τροφίμων ανήκει το τρόφι-

μο που πήρε από τη σακούλα και να το τοποθετήσει στη σωστή θέση στην πυραμίδα.

ΙI ΜΕΡ

ΟΣ

Διατροφο-ζουζουνίσματα

Φάε, Παίξε, Χαμογέλα

ΣΟΦΊΑ ΜΠΑΜΠΟΥΔ ι α ι τ ο λ ό γ ο ς - Δ ι α τ ρ ο φ ο λ ό γ ο ςMaste r P rac t i t ioner on Eat ing D i so rder s and Obes i ty

Tα Διατροφοζουζουνίσματα γράφτηκαν με στόχο την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης των παιδιών σε θέματα που αφορούν τη διατροφή. H ανάπτυξη της δια τροφής ως δεξιότητα βοηθά το παιδί ώστε να μπορεί από μόνο του να εφαρμόζει όσα διδάχτηκε, να ξέρει ποιες τροφές να επιλέγει και ποιες να απο-φεύγει, να τρέφεται δηλαδή υγιεινά. Χρησιμοποιώντας καινοτόμες μεθόδους διατροφικής διαπαιδαγώγησης, τα Διατροφοζουζουνίσματα αποτελούν ένα χρήσιμο ολοκληρωμένο εργαλείο πρώτα από όλα για τα ίδια τα παιδιά, αλλά και για τους γονείς, τους νηπιαγωγούς, τους παιδαγωγούς της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, τους διατροφολόγους και γενικά όλους όσοι ασχολούνται επαγ-γελματικά ή όχι, αλλά πάντοτε με αγάπη, με τη διατροφή των παιδιών.

Το βιβλίο χωρίζεται σε δύο μέρη. Το πρώτο μέρος περιλαμβάνει όλο το σκε-πτικό, τη γνώση και τη φιλοσοφία σχετικά με τις διατροφικές δεξιότητες, ενώ στο δεύτερο μέρος υπάρχουν φύλλα εργασίας που περιέχουν βασικές διαδρα-στικές τεχνικές εκμάθησης, όπως παραμύθια, ζωγραφική, κατασκευές, χειρο-τεχνίες, αινίγματα, συζήτηση, έξυπνες ασκήσεις για το σπίτι και την τάξη, που συνδυάζουν το παιχνίδι με τη μάθηση.

Μέσα στο σύγχρονο διατροφικό χάος, η συνάδελφος Σοφία Μπάμπου με το βιβλίο της Δια-τροφοζουζουνίσματα έρχεται να βάλει τη διατροφή σε τάξη, δίνοντας λύσεις για τη βελτίωση της διατροφικής καθημερινότητας όχι μόνο των παιδιών αλλά και όλης της οικογένειας.

Ευάγγελος Ζουμπανέας, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος και Διευθύνων σύμβουλος Κέντρου Εκπαίδευσης & Αντιμετώπισης Διατροφικών Διαταραχών

Αν περιμένετε να βρείτε μέσα σε αυτό το βιβλίο διαιτολόγια, μεθόδους απώλειας βάρους ή μενού διατροφής για το παιδί κάνετε λάθος! Το βιβλίο αυτό προσφέρει κάτι πολύ περισσό-τερο… σε βάζει σε σκέψη, σου εξάπτει τη φαντασία, σε κάνει να θες να γίνεις παιδί.

Ίωάννα Κοντελέ, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Επιστημονικήυπεύθυνη Κέντρου Εκπαίδευσης & Αντιμετώπισης Διατροφικών Διαταραχών

Η Σοφία κατάφερε να επαναπροσδιορίσει τον όρο «δεξιότητα» και να τον αναγάγει σε άξια ζωής.

Ελιζάνα Πολλάτου, αναπληρώτρια καθηγήτρια ΤΕΦΑΑ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Η αφειδώλευτη αγάπη της διατροφολόγου Σοφίας Μπάμπου για τα παιδιά και η έμφυτη παιδαγωγική της προσέγγιση μάγεψαν τους μικρούς φίλους, το ενδιαφέρον των οποίων παρέμεινε αμείωτο κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων με τα Διατροφοζουζουνίσματα στη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Γρεβενών.

Σίμος Ζαγκανίκας, Διευθυντής ΔΗΚΕΒΊ ΓΡΕΒΕΝΩΝ

ISBN: 978-618-03-0555-5

ΒΟΗΘ. ΚΩΔ. ΜΗΧ/ΣΗΣ 80555

ISBN: 978-618-82463-0-0

ΣΟ

ΦΊΑ

ΜΠ

ΑΜ

ΠΟ

Υ Δ

ιατ

ροφο

ζουζ

ουν

ίσμα

τα

Φά

ε, Π

αίξ

ε, Χ

αμο

γέλ

α

5449_cover_anapygma.indd 1 17/3/16 11:18 πμ

Δ Ι Α Τ Ρ Ο Φ Ο Ζ ΟΥ Ζ Ο Υ Ν Ι Σ Μ Α Τ ΑΔ Ι Α Τ Ρ Ο Φ Ο Ζ ΟΥ Ζ Ο Υ Ν Ι Σ Μ Α Τ Α

Διατροφο-ζουζουνίσματα

Φάε, Παίξε, Χαμογέλα

ΣΟΦΊΑ ΜΠΑΜΠΟΥΔ ι α ι τ ο λ ό γ ο ς - Δ ι α τ ρ ο φ ο λ ό γ ο ςMaste r P rac t i t ioner on Eat ing D i so rder s and Obes i ty

Tα Διατροφοζουζουνίσματα γράφτηκαν με στόχο την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης των παιδιών σε θέματα που αφορούν τη διατροφή. H ανάπτυξη της δια τροφής ως δεξιότητα βοηθά το παιδί ώστε να μπορεί από μόνο του να εφαρμόζει όσα διδάχτηκε, να ξέρει ποιες τροφές να επιλέγει και ποιες να απο-φεύγει, να τρέφεται δηλαδή υγιεινά. Χρησιμοποιώντας καινοτόμες μεθόδους διατροφικής διαπαιδαγώγησης, τα Διατροφοζουζουνίσματα αποτελούν ένα χρήσιμο ολοκληρωμένο εργαλείο πρώτα από όλα για τα ίδια τα παιδιά, αλλά και για τους γονείς, τους νηπιαγωγούς, τους παιδαγωγούς της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, τους διατροφολόγους και γενικά όλους όσοι ασχολούνται επαγ-γελματικά ή όχι, αλλά πάντοτε με αγάπη, με τη διατροφή των παιδιών.

Το βιβλίο χωρίζεται σε δύο μέρη. Το πρώτο μέρος περιλαμβάνει όλο το σκε-πτικό, τη γνώση και τη φιλοσοφία σχετικά με τις διατροφικές δεξιότητες, ενώ στο δεύτερο μέρος υπάρχουν φύλλα εργασίας που περιέχουν βασικές διαδρα-στικές τεχνικές εκμάθησης, όπως παραμύθια, ζωγραφική, κατασκευές, χειρο-τεχνίες, αινίγματα, συζήτηση, έξυπνες ασκήσεις για το σπίτι και την τάξη, που συνδυάζουν το παιχνίδι με τη μάθηση.

Μέσα στο σύγχρονο διατροφικό χάος, η συνάδελφος Σοφία Μπάμπου με το βιβλίο της Δια-τροφοζουζουνίσματα έρχεται να βάλει τη διατροφή σε τάξη, δίνοντας λύσεις για τη βελτίωση της διατροφικής καθημερινότητας όχι μόνο των παιδιών αλλά και όλης της οικογένειας.

Ευάγγελος Ζουμπανέας, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος και Διευθύνων σύμβουλος Κέντρου Εκπαίδευσης & Αντιμετώπισης Διατροφικών Διαταραχών

Αν περιμένετε να βρείτε μέσα σε αυτό το βιβλίο διαιτολόγια, μεθόδους απώλειας βάρους ή μενού διατροφής για το παιδί κάνετε λάθος! Το βιβλίο αυτό προσφέρει κάτι πολύ περισσό-τερο… σε βάζει σε σκέψη, σου εξάπτει τη φαντασία, σε κάνει να θες να γίνεις παιδί.

Ίωάννα Κοντελέ, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Επιστημονικήυπεύθυνη Κέντρου Εκπαίδευσης & Αντιμετώπισης Διατροφικών Διαταραχών

Η Σοφία κατάφερε να επαναπροσδιορίσει τον όρο «δεξιότητα» και να τον αναγάγει σε άξια ζωής.

Ελιζάνα Πολλάτου, αναπληρώτρια καθηγήτρια ΤΕΦΑΑ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Η αφειδώλευτη αγάπη της διατροφολόγου Σοφίας Μπάμπου για τα παιδιά και η έμφυτη παιδαγωγική της προσέγγιση μάγεψαν τους μικρούς φίλους, το ενδιαφέρον των οποίων παρέμεινε αμείωτο κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων με τα Διατροφοζουζουνίσματα στη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Γρεβενών.

Σίμος Ζαγκανίκας, Διευθυντής ΔΗΚΕΒΊ ΓΡΕΒΕΝΩΝ

ISBN: 978-618-03-0555-5

ΒΟΗΘ. ΚΩΔ. ΜΗΧ/ΣΗΣ 80555

ISBN: 978-618-82463-0-0

ΣΟ

ΦΊΑ

ΜΠ

ΑΜ

ΠΟ

Υ Δ

ιατ

ροφο

ζουζ

ουν

ίσμα

τα

Φά

ε, Π

αίξ

ε, Χ

αμο

γέλ

α

5449_cover_anapygma.indd 1 17/3/16 11:18 πμ