Αρχαία Ελληνικά Α΄ Γυμνασίου: Ενότητες 6, 7, 8

Χρήσιμο υλικό

Περιεχόμενα

Εργασία για επεξεργασία της μετάφρασης α.ε. κειμένου ............................................ 1

Η επεξεργασία της μετάφρασης των κειμένων μπορεί να ανατεθεί εκ των προτέρων στους/στις

μαθητές/τριες με τέτοιου τύπου παιγνιώδεις δραστηριότητες, έτσι ώστε η ώρα του μαθήματος

να αξιοποιείται για διδασκαλία φαινομένων και επίλυση αποριών.

Ενδεικτικές ασκήσεις για εξάσκηση και εμπέδωση ...................................................... 3

Α΄ Κλίση Ουσιαστικών ....................................................................................................... 3

Οριστική Παρατατικού και Αορίστου βαρύτονων ρημάτων ενεργητικής φωνής 5

Οριστική Παρακειμένου και Υπερσυντελίκου βαρύτονων φωνηεντόληκτων

ρημάτων ενεργητικής φωνής ............................................................................................ 6

Οριστική Παρατατικού του ρ. εἰμί .................................................................................... 7

Χρήσιμες εφαρμογές ................................................................................................................. 8

Πολυτονικό πληκτρολόγιο ..................................................................................................... 8

Δημιουργία διαγωνισμάτων (κουίζ) .................................................................................... 8

Δημιουργία ψηφιακών παρουσιάσεων ............................................................................. 10

1

Εργασία για επεξεργασία της μετάφρασης α.ε. κειμένου

ΕΝΟΤΗΤΑ 7

Α΄ Γυμνασίου

Α. Κείμενο: Ἀγωγὴ τῶν νέων ἐν Σπάρτῃ

Συνθέστε τη μετάφραση του κειμένου, βάζοντας στη σωστή σειρά τις ακόλουθες

προτάσεις, έτσι ώστε να αντιστοιχούν στη σειρά των νοηματικών ενοτήτων,

όπως παρατίθενται στην επόμενη σελίδα.

α. Από το έβδομο έτος της ηλικίας τους,

β. Γράμματα λίγα δίδασκαν τους νέους,

γ. Διόριζε σ’ αυτά αρχηγό

δ. εκείνον που ξεχώριζε στη σύνεση

ε. επέβλεπαν τα παιδιά, όταν έπαιζαν.

στ. η άλλη παιδεία γινόταν, για να υποτάσσονται με προθυμία.

ζ. η πόλη παραλάμβανε τα παιδιά των Σπαρτιατών

η. και δεν ανέτρεφαν τα παιδιά τους,

θ. και ήταν τολμηρός στη μάχη.

ι. και πρόθυμα έκαναν

ια. και τα χώριζε σε ομάδες.

ιβ. Οι γεροντότεροι

ιγ. Οι Λακεδαιμόνιοι δεν μόρφωναν

ιδ. όπως ήθελαν.

ιε. όσα παραγγέλλονταν από αυτόν.

ιστ. όσα τους επέβαλλε η ανάγκη·

ιζ. Προς αυτόν απέβλεπαν πάντοτε οι νέοι

ιη. σύμφωνα με τους νόμους του Λυκούργου,

1 2 3 4 5 6 7 8 9

10 11 12 13 14 15 16 17 18

2

1. Οἱ Λακεδαιμόνιοι οὐκ ἐπαίδευον α-πρότ

..........................................................................................................................................

2. οὐδ’ ἔτρεφον τοὺς παῖδας, α-πρότ

..........................................................................................................................................

3. ὡς ἐβούλοντο. ὡς(αναφ)-πρότ

..........................................................................................................................................

4. Ἀπὸ τοῦ ἑβδόμου ἔτους

..........................................................................................................................................

5. κατὰ τοὺς Λυκούργου νόμους

..........................................................................................................................................

6. ἡ πόλις παρελάμβανε τὰ τέκνα τῶν Σπαρτιατῶν α-πρότ

..........................................................................................................................................

7. καὶ κατελόχιζεν αὐτὰ εἰς ἀγέλας α-πρότ

..........................................................................................................................................

8. ῎Εταττε δ’ αὐτοῖς ἄρχοντα α-πρότ

..........................................................................................................................................

9. τὸν διαφέροντα τῇ φρονήσει μτχ φρ(επιθ)

..........................................................................................................................................

10. καὶ τὸν θυμοειδῆ ἐν τῇ μάχῃ.

..........................................................................................................................................

11. Πρὸς τοῦτον οἱ νέοι ἀπέβλεπον ἀεὶ α-πρότ

..........................................................................................................................................

12. καὶ προθύμως ἔπραττον α-πρότ

..........................................................................................................................................

13. τὰ ὑπ’ αὐτοῦ παραγγελλόμενα. μτχ φρ(επιθ)

..........................................................................................................................................

14. Οἱ δὲ πρεσβύτεροι

..........................................................................................................................................

15. τοῖς παιδίοις παίζουσιν ἐπέβλεπον. μτχ φρ(επιθ), α-πρότ

..........................................................................................................................................

16. Γράμματα δ’ ὀλίγα ἐδίδασκον τοὺς νέους, α-πρότ

..........................................................................................................................................

17. ὅσα ἡ χρεία ἐπέβαλλεν αὐτοῖς· ὅσα(αναφ)-πρότ

..........................................................................................................................................

18. ἡ δ’ ἄλλη παιδεία ἐγίγνετο πρὸς τὸ ἄρχεσθαι καλῶς. α-πρότ

..........................................................................................................................................

3

Ενδεικτικές ασκήσεις για εξάσκηση και εμπέδωση

Α΄ Κλίση Ουσιαστικών

1. Να συμπληρώσετε τον πίνακα με τις υπόλοιπες πτώσεις.

Ενικός Αριθμός

Πτ

ώσ

εις

Ονομαστική ὁ πλανήτης ἡ ἐνέργεια ὁ ἀκοντιστής

Γενική

Δοτική

Αιτιατική

Κλητική

Πληθυντικός Αριθμός

Πτ

ώσ

εις

Ονομαστική

Γενική

Δοτική

Αιτιατική

Κλητική

Ενικός Αριθμός

Πτ

ώσ

εις

Ονομαστική ἡ δίψα ὁ κοχλίας ἡ ψυχή

Γενική

Δοτική

Αιτιατική

Κλητική

Πληθυντικός Αριθμός

Πτ

ώσ

εις

Ονομαστική

Γενική

Δοτική

Αιτιατική

Κλητική

4

2. Να συμπληρώσετε την πτώση που ζητείται στην παρένθεση.

τῆς σημαίας (γεν. πληθ.)

τὸν λοχίαν (κλ. πληθ.)

τὴν δωρεάν (ονομ. πληθ.)

ταῖς ψυχαῖς (δοτ. ενικ.)

τῶν πυλῶν (αιτ. ενικ.)

τῶν τραυματιῶν (δοτ. ενικ.)

τῶν τιμῶν (αιτ. πληθ.)

τῇ βοηθείᾳ (γεν. πληθ.)

τῆς βασιλίσσῃς (δοτ. πληθ.)

ὁ ἀγρότης (γεν. πληθ.)

τὰς ὠφελείας (ονομ. ενικ.)

ὦ τοξότα (αιτ. ενικ.)

τοῖς κριταῖς (δοτ. ενικ.)

τὴν μέλισσαν (δοτ. ενικ.)

τῆς κλίνης (δοτ. ενικ.)

τῶν μαζῶν (γεν. ενικ.)

τὰς ἀμίλλας (γεν. ενικ.)

τοὺς δεσμώτας (ονομ. πληθ.)

τῆς γαίας (αιτ. πληθ.)

Ψηφιακό υλικό για την Α΄ Κλίση Ουσιαστικών από την ιστοσελίδα «Ελληνικός

Πολιτισμός» με παροχή άμεσης ανατροφοδότησης:

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/a.klisi.oys.htm

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/a.klisi.oys.htm

5

Οριστική Παρατατικού και Αορίστου

βαρύτονων ρημάτων ενεργητικής φωνής

1. Να κλίνετε τα ρήματα παιδεύω και καλύπτω στους χρόνους που ζητούνται.

Πρόσωπα Παρατατικός Αόριστος

ἐγὼ

σὺ

οὗτος

ἡμεῖς

ὑμεῖς

οὗτοι

2. Να μεταφέρετε τα ρήματα στον κατάλληλο τύπο του Παρατατικού και του

Αορίστου.

1. Νικίας ὁ στρατηγὸς ______________ /_______________ (πέμπω) τὴν ἐπιστολὴν

τοῖς συμμάχοις.

2. Δημοσθένης ______________ /_______________ (κελεύω) τοὺς στρατιώτας.

3. Οἱ πολῖται ______________ /_______________ (φυλάττω) τὰ τῆς πόλεως τείχη.

4. Ἀλέξανδρος ______________ /_______________ (λύω) τὸν δεσμὸν τοῦ ζυγοῦ τῆς

ἁμάξης.

5. Οἱ Λακεδαιμόνιοι ______________ /_______________ (στρατεύω) ἔξω χώρας.

6. Ὑμεῖς ______________ /_______________ (θεραπεύω) τοὺς θεούς.

7. Ἡ πόλις κατὰ τοὺς νόμους ______________ /_______________ (πράττω).

3. Να μεταφέρετε στον αντίθετο αριθμό τους τύπους που δίνονται, διατηρώντας

το ίδιο πρόσωπο.

Ρήματα Αντίθετος Αριθμός

ἔπεισα

ἔφερες

ἐθαύμαζε

ἐβαδίσατε

ἔπληττον

6

Οριστική Παρακειμένου και Υπερσυντελίκου

βαρύτονων φωνηεντόληκτων ρημάτων ενεργητικής φωνής

1. Να κλίνετε τα ρήματα κελεύω και θεραπεύω στους χρόνους που ζητούνται.

Πρόσωπα Παρακείμενος Υπερσυντέλικος

ἐγὼ

σὺ

οὗτος

ἡμεῖς

ὑμεῖς

οὗτοι

2. Να συμπληρώσετε τους τύπους που λείπουν.

Παρακείμενος Υπερσυντέλικος

πεφύτευκα

ἐπεφυτεύκεις

πεπαύκαμεν

ἐπεπαύκετε

3. Να γράψετε τους τύπους οριστικής Παρακειμένου και Υπερσυντελίκου που

ζητούνται στην παρένθεση.

Ρήματα Παρακείμενος Υπερσυντέλικος

θηρεύω (β’ ενικ.)

στρατεύω (γ’ πληθ.)

χορεύω (γ΄ ενικ.)

θεραπεύω (β΄ πληθ.)

βουλεύω (α΄ ενικ.)

ἱδρύω (α΄ πληθ.)

7

Οριστική Παρατατικού του ρ. εἰμί

1. Να συμπληρώσετε τα κενά με τον αντίστοιχο τύπο του εἰμί στον Παρατατικό.

1. Κλέαρχος Λακεδαιμόνιος φυγὰς _______________ .

2. Τὰ ψηφίσματα αὐτάρκη _______________ .

3. Σὺ _______________ μάντις κακῶν.

4. Οὗτοι οἱ νόμοι δικαιώτατοι _______________ .

5. Ἀλκιβιάδης στρατηγὸς ἄριστος _______________ .

6. Ἡμεῖς _______________ ἐν τῇ οἰκίᾳ.

7. Ὑμεῖς _______________ αἴτιοι πολλῶν κακῶν.

8. Ἐγὼ _______________ ὁ ποιμὴν ὁ καλός.

2. Να συμπληρώσετε τα κενά, επιλέγοντας τον σωστό ρηματικό τύπο του

Παρατατικού του ρήματος εἰμί.

α. Ὦ Ἀλέξανδρε, ἔργων δικαστὴς τραχὺς ____________ .

i. ἦμεν ii. ἦσαν iii. ἦσθα

β. Οἱ γυμνασταὶ ἀκμαῖοι φύσιν ____________ .

i. ἦν ii. ἦσαν iii. ἦτε

γ. Ἡμεῖς ____________ ὄλβιοι.

i. ἦσθα ii. ἦσαν iii. ἦμεν

δ. Μῆδος γὰρ ____________ ὁ πρῶτος ἡγεμὼν στρατοῦ.

i. ἦσθα ii. ἦτε iii. ἦν

Ψηφιακό υλικό για τα βαρύτονα ρήματα και το ρήμα εἰμί

από την ιστοσελίδα «Ελληνικός Πολιτισμός» με παροχή άμεσης ανατροφοδότησης:

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/Askiseis%20Grammatikis

%20arxaias%20ellinikis.htm

Πρόσθετα παραδείγματα προτάσεων για όλα τα φαινόμενα

στην Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα:

http://www.greek-language.gr/greekLang/ancient_greek/tools/composition/contents.html

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/Askiseis%20Grammatikis%20arxaias%20ellinikis.htmhttp://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/Askiseis%20Grammatikis%20arxaias%20ellinikis.htmhttp://www.greek-language.gr/greekLang/ancient_greek/tools/composition/contents.html

8

Χρήσιμες εφαρμογές

Πολυτονικό πληκτρολόγιο

Μπορούμε να προτείνουμε –ως προαιρετική

ενισχυτική δραστηριότητα– στους/στις

μαθητές/τριες να εγκαταστήσουν το πολυτονικό

πληκτρολόγιο στον ηλεκτρονικό υπολογιστή/

στη φορητή τους συσκευή και να γράψουν τις

απαντήσεις τους, χρησιμοποιώντας τόνους και

πνεύματα.

Για να ενεργοποιήσουμε το πολυτονικό

πληκτρολόγιο στον ηλεκτρονικό υπολογιστή,

ακολουθούμε τις οδηγίες:

για Windows 7: http://users.sch.gr/ipap/

Ellinikos%20Politismos/diafora/Polytoniko.htm

για Windows 10:

https://www.arxaiagumnasiou.net/2018/01/ polutoniko-arxaia-ellinika-windows-word.html

Αφού το ενεργοποιήσουμε, μπορούμε να βάζουμε τόνους και πνεύματα, πατώντας

τα σχετικά πλήκτρα που βλέπουμε στην πιο πάνω εικόνα πριν από το κάθε

γράμμα.

Εφαρμογές διατίθενται δωρεάν και για φορητές ηλεκτρονικές συσκευές.

Για Android: Hoplite Polytonic Greek Keyboard

Για iOS: iPolytonic

Δημιουργία διαγωνισμάτων (κουίζ)

Υπάρχουν αρκετές εφαρμογές που επιτρέπουν τη δημιουργία κουίζ. Το πλεονέκτημα

αυτών των εφαρμογών είναι ότι μπορούν να διορθωθούν αυτόματα (αν θέσουμε

κλειστού τύπου ερωτήσεις και καταχωρίσουμε τις απαντήσεις τους), να εμφανίσουν

στους/στις μαθητές/τριες τη σωστή απάντηση και να καταγράψουν την

προσπάθεια/βαθμολογία τους, δίνοντας άμεση ανατροφοδότηση. Με αυτό τον τρόπο

εξοικονομείται ο χρόνος που υπό άλλες συνθήκες θα χρειαζόταν για την αξιολόγηση

των εργασιών όλων των μαθητών/τριών και την παροχή ανατροφοδότησης.

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/diafora/Polytoniko.htmhttp://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/diafora/Polytoniko.htmhttps://www.arxaiagumnasiou.net/2018/01/polutoniko-arxaia-ellinika-windows-word.htmlhttps://www.arxaiagumnasiou.net/2018/01/polutoniko-arxaia-ellinika-windows-word.html

9

1. Κουίζ μπορεί κανείς να

δημιουργήσει μέσα στην Ανάθεση

Εργασιών (Assignments) στο

Microsoft Teams με ερωτήσεις

(μεταξύ άλλων) πολλαπλής επιλογής,

σύντομης απάντησης, βαθμολόγησης,

όπως φαίνεται στην εικόνα στα δεξιά.

2.

Ιδιαίτερα δημοφιλής για δημιουργία κουίζ είναι η εφαρμογή Kahoot

(https://kahoot.com/). Στην εφαρμογή μπορούμε να δημιουργήσουμε ερωτήσεις

πολλαπλής επιλογής, σωστό-λάθος, σύντομης απάντησης, ιεράρχησης (μέχρι 4

στοιχεία) και δημοσκόπησης.

3. Παρόμοιες δυνατότητες σε διαφορετικό περιβάλλον έχει η εφαρμογή Quizizz

(https://quizizz.com/). Η συγκεκριμένη εφαρμογή έχει περισσότερες δυνατότητες ως

προς τη μορφοποίηση του κειμένου που εισάγεται (είτε ως ερώτηση, είτε ως

απάντηση), ενώ σε κάθε ερώτηση μπορεί να διατεθεί χρόνος μέχρι και 15 λεπτά (ενώ

στο Kahoot το μέγιστο του χρόνου που μπορεί να διατεθεί είναι 4 λεπτά).

https://kahoot.com/https://quizizz.com/

10

4. Διαφορετικές επιλογές προσφέρει η εφαρμογή Goformative

(https://goformative.com/). Εκεί, ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να δημιουργήσει ένα κουίζ και

να παρακολουθεί την πρόοδο των μαθητών/τριών κατά τη διάρκεια συμπλήρωσης

του κουίζ. Με αυτό τον τρόπο, ο/η μαθητής/τρια μπορεί να δεχθεί άμεσα

ανατροφοδότηση (όπως φαίνεται στο γαλάζιο πλαίσιο της εικόνας κάτω δεξιά) και

να τροποποιήσει τις απαντήσεις του/της, έτσι ώστε να πετύχει τον στόχο κάθε

δραστηριότητας.

Δημιουργία κουίζ Προβολή απαντήσεων μαθητών Παροχή ανατροφοδότησης

Υπενθυμίζεται ότι στην ιστοσελίδα των Αρχαίων Ελληνικών βρίσκονται αναρτημένα

κουίζ που καλύπτουν τους βασικούς Δείκτες σε Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Αρχαία

Ελληνική Γραμματεία από Μετάφραση και για τις τρεις τάξεις του Γυμνασίου: http://archm.schools.ac.cy/index.php/el/yliko/endeiktiko-yliko

Δημιουργία ψηφιακών παρουσιάσεων

Λόγω της ανάγκης για κάλυψη συγκεκριμένων φαινομένων στον περιορισμένο

διδακτικό χρόνο που έχουμε στη διάθεσή μας, βοηθητική θα ήταν η δημιουργία

ψηφιακών παρουσιάσεων (με τη μορφή video ή PowerPoint), στις οποίες θα

επεξηγούμε ό,τι κρίνουμε σκόπιμο, για να βοηθήσουμε τους/τις μαθητές/τριες να

κατανοήσουν τα φαινόμενα. Το πρόγραμμα Microsoft PowerPoint παρέχει τη

δυνατότητα δημιουργίας ζωντανών παρουσιάσεων με κίνηση (π.χ. αποκάλυψη

σωστών απαντήσεων) καθώς και τη δυνατότητα καταγραφής της φωνής μας σε κάθε

διαφάνεια. Τη δουλειά μας μπορούμε να την αποθηκεύσουμε είτε ως ψηφιακή

παρουσίαση είτε ως βίντεο, να την αξιοποιήσουμε στις τηλεδιασκέψεις ή/και να την

αποστείλουμε ως υλικό ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης.

Καταγραφή φωνής Δημιουργία βίντεο από PowerPoint

https://goformative.com/http://archm.schools.ac.cy/index.php/el/yliko/endeiktiko-yliko

11

Την προσπάθειά μας να εξηγήσουμε ένα φαινόμενο μέσω μιας ψηφιακής

παρουσίασης μπορεί να στηρίξει και η εφαρμογή EdPuzzle (https://edpuzzle.com). Στη

σελίδα αυτή μπορούμε να δημιουργήσουμε κουίζ με βάση ένα βίντεο (δικό μας ή

αναρτημένο στο YouTube ή το Vimeo). Συγκεκριμένα, δίνεται η δυνατότητα

περικοπής του βίντεο, προσθήκης ηχητικής αφήγησης και διακοπής του βίντεο σε

συγκεκριμένα σημεία, όπου μπορούν να εμφανίζονται ερωτήσεις. Το βίντεο σταματά

στα σημεία που ορίζουμε, τίθενται οι ερωτήσεις, και δίνεται άμεσα ανατροφοδότηση

για τη σωστή απάντηση (με την παροχή πρόσθετων σχολίων, αν το επιθυμούμε). Με

αυτό τον τρόπο, το «βιντεοκουίζ» μπορεί να αποτελέσει ένα ολοκληρωμένο εξ

αποστάσεως μάθημα: ο/η μαθητής/τρια παρακολουθεί τα βασικά σημεία που

παρουσιάζονται και απαντά ερωτήσεις που σχετίζονται με τους Δείκτες που θέλουμε

να καλύψουμε. Το πρόγραμμα παρέχει τη δυνατότητα δημιουργίας τάξεων και

ανάθεσης των βιντεοκουίζ στους μαθητές/τριες. Με αυτό τον τρόπο μπορούμε να

παρακολουθούμε την πορεία της προσπάθειάς τους και να παρέχουμε στήριξη, όπου

χρειάζεται.

Ενδεικτικά παραδείγματα:

1. Βιντεοκουίζ για την Αρχαία Ελληνική Γλώσσα: Πώς αναγνωρίζουμε τα ουσιαστικά

α΄ κλίσης: https://edpuzzle.com/media/5eae8ff634cd3e3efa588ca6.

2. Βιντεοκουίζ για την Αρχαία Ελληνική Γραμματεία από Μετάφραση: Ομήρου

Οδύσσεια, ραψωδία χ, στίχοι 1-446: https://edpuzzle.com/media/5eaf01e8b883ad3f10257068

Τα δύο αυτά παραδείγματα όπως και όλες οι δημόσια αναρτημένες εργασίες άλλων

εκπαιδευτικών μπορούν να αξιοποιηθούν και να τύχουν προσαρμογής από κάθε

εγγεγραμμένο χρήστη του προγράμματος και να ανατεθούν ως εργασία στους/στις

μαθητές/τριες.

https://edpuzzle.com/https://edpuzzle.com/media/5eae8ff634cd3e3efa588ca6https://edpuzzle.com/media/5eaf01e8b883ad3f10257068