ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ ΚΑΙ Γ.Σ.Θ.ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ ΚΑΙ Γ.Σ.Θ. ::ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΌ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ;ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΌ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ;

∆έσποινα ∆έσποινα ΤζόβαΤζόβα

ΕπόπτηςΕπόπτης: : ΚωνΚων//νος νος ΕυθυµίουΕυθυµίου

ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Να µας προβληµατίσει για την αναγκαιότητα ή µη της αυτογνωσίας και της αυτοδιερεύνησης του θεραπευτή ως ένα αναπτυξιακό στοιχείο της εκπαίδευσης στη ΓΣΘ.

Να δούµε πώς συνδέονται παλαιότερες έρευνες, µελέτες, άρθρα και απόψεις µε το σηµερινό ψυχοθεραπευτικό καθεστώς της ΓΣΘ.

Να φανεί ποια είναι η πρα2κτική εφαρµογή τηςαυτοαντανάκλασης και της αυτοεµπειρίας στην εκπαίδευση των νέων ψυχοθεραπευτών.

Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΓΙΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΕΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΓΙΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΕΣ

ΑΠΟΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΚΑΙ ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΚΑΙ ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣΕΡΕΥΝΕΣ

Ο Ο ΦρόυντΦρόυντ έγραφε: έγραφε: ««ΚάθεΚάθε αναλυτήςαναλυτής οφείλειοφείλει κατάκατά περιόδουςπεριόδους…… νανα

µπαίνειµπαίνει σεσε ανάλυσηανάλυση, , ανάανά διαστήµαταδιαστήµατα πέντεπέντε ετώνετών καικαι χωρίςχωρίς ίχνοςίχνος

ντροπήςντροπής»»(1937/1963 (1937/1963 ««Analysis terminable and interminableAnalysis terminable and interminable»»))τονίζοντας έτσι τη σπουδαιότητα της προσωπικ3ής θεραπείαςτονίζοντας έτσι τη σπουδαιότητα της προσωπικ3ής θεραπείας. .

ΟΟ FrommFromm--ReichmanReichman τοτο 1950 1950 έλεγεέλεγε ότιότι τοτο νανα προσπαθήσειπροσπαθήσει κάποιοςκάποιος

νανα γίνειγίνει θεραπευτήςθεραπευτής, , χωρίςχωρίς πρώταπρώτα νανα’’ χειχει γίνειγίνει ασθενήςασθενής ««είναιείναι µιαµια

επικίνδυνηεπικίνδυνη καικαι απαράδεκτηαπαράδεκτη αποστολήαποστολή»» ((““Principles of intensivePrinciples of intensivePsychotherepyPsychotherepy””, 1950)., 1950).

Ο Derner το 1960 πίστευε ότι δεν αρκεί η προσωπική θεραπεία για να γίνει κάποιος καλός θεραπευτής.

Ο Bone πίστευε ότι η προσωπική ανάλυση για επαγγελµατικούς λόγους δεν άξιζε διότι δε βασιζόταν σε έντονη ανάγκη για αλλαγή.

Οι έρευνες είχαν δείξει ότι:

Η προσωπική θεραπεία είχε θετικό αποτέλεσµα στη συµπεριφορά του θεραπευτή.

Η σχέση ανάµεσα στο θεραπευτικό έργο και την προσωπική θεραπεία ήταν θετική.

Και αντίθετα: Είχε βρεθει αρνητική σχέση ανάµεσα στην προσωπική θεραπεία

και τη βελτίωση των ασθενών.

ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ(ως το 1985)(ως το 1985)

1. Η προσωπική θεραπεία βελτιώνει τη συναισθηµατική και ψυχική

λειτουργικότητα του ψυχοθεραπευτή. 2. Εξασφαλίζει στον θεραπευτή-ασθενή µια πιο πλήρη κατανόηση

των ατοµικών δυναµικών και των διαπροσωπικών συγκρούσεων. 3. Ανακουφίζει από το συναισθηµατικό στρες. 4. Η προσωπική θεραπεία χρησιµεύει ως µια βαθιά εµπειρία

κοινωνικοποίησης: πείθει για την αξία της ψυχοθεραπείας και δείχνειτη δύναµη αλλαγής που έχει στη ζωή µας.

5. Τοποθετεί το θεραπευτή στο ρόλο του πελάτη. 6. ∆ίνει µια ευκαιρία στο θεραπευτή να παρατηρήσει κλινικές

µεθόδους.

ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΣΗΜΕΡΑΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΣΗΜΕΡΑ

Πολλοί συγγραφείς ως και το 1991 είχαν επικριτική στάση απέναντι στην απαιτούµενη θεραπεία στη διάρκεια της εκπαίδευσης, καθώς και οι πρώτοι συµπεριφοριστες δεν απαιτούσαν προσωπική θεραπεία.

Τα τελευταία 15-20 χρόνια οι γνωσιακοί θεραπευτές πρότειναν την αυτοεφαρµογή των Γνωσιακών και των συµπεριφοριστικών τεχνικών, οι οποίες βοηθούν την αποτελεσµατικότητα των θεραπευτών και την ανάπτυξη σηµαντικών ατοµικών χαρακτηριστικών.

Λίγες ευρωπαϊκές χώρες απαιτούν προσωπική θεραπεία για να γίνει κάποιος ψυχοθεραπευτής ( Γερµανόφωνες χώρες, Ελβετία, Μ. Βρετανία).

ΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ

Οι συµπεριφοριστες ήταν οι λιγότερο απαιτητικοί στην επιλογή θεραπευτικού µοντέλου και 1 στους 10 επέλεξε συµπεριφοριστική θεραπεία για τον ίδιο.

Ο Lazarus το 1971 έγραφε ότι µια πληθώρα συµπεριφοριστώνπαρακολουθούσαν ψυχανάλυση, gestalt, υπαρξιστική θεραπεία καικάποιες άλλες µη-συµπεριφοριστικές θεραπείες για την προσωπικήτους θεραπεία.

ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ ΚΑΙ ΓΣΘΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ ΚΑΙ ΓΣΘ

Α. ΣΤΟΧΟΙ:Α. ΣΤΟΧΟΙ: Αναγνώριση της προσωπικής εµπλοκής του θεραπευτή στη

διαδικασία της θεραπείας και η συµβολή του σ’ αυτή. Βελτίωση της ενδοσκόπησης, της αυτογνωσίας και της

ευαισθητοποίησης απέναντι στις προβληµατικές συµπεριφορές, συνήθειες, σχήµατα και πρότυπα.

Μείωση των αρνητικών ενεργειών του θεραπευτή στη διάρκεια της θεραπευτικής διαδικασίας.

Ενθάρρυνση της ανάπτυξης επιθυµητών χαρακτηριστικών όπως αυτοενεργοποίηση, αυτοεκτίµηση, διεκδικητικότητα.

Απόκτηση ειδικών θεραπευτικών δεξιοτήτων. Παρατήρηση του εκπαιδευτή-θεραπευτή και του πώς

εξελίσσεται η θεραπεία

Ανακάλυψη των λεπτών θεραπευτικών χειρισµών. Αποφυγή των αρνητικών θεραπευτικών συνεπειών κι

ενδυνάµωση των θεραπευτικών µεθόδων και τεχνικών µέσω τηςαυτοεφαρµογής τους.

Εξασφάλιση ότι ο µελλοντικός θεραπευτής θα µπορέσει να ταυτιστεί µε τη ΓΣΘ µαθαίνοντας πως δουλεύει στην πραγµατική ζωή.

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ:Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ:Η σηµασία µπορεί να συνοψιστεί στα εξής: Στην επίτευξη συγκεκριµένων εκπαιδευτικών στόχων και στην

ανάπτυξη ειδικών επαγγελµατικών ικανοτήτων. Η αυτοαντανάκλαση και η αυτοεµπειρία πραγµατοποιούνται σε

ειδικά εκπαιδευτικά τµήµατα. Προτιµούνται οι οµάδες. Η αξία τους βασίζεται στην εµπειρική απόδειξη και σε εµπειρικές

µελέτες

ΤΑ ΤΕΣΣΕΡΑ ΜΟΝΤΕΛΑ:ΤΑ ΤΕΣΣΕΡΑ ΜΟΝΤΕΛΑ:

Το προσωποκεντρικό µοντέλο επικεντρώνεται στο πρόσωπο του εκπαιδευόµενου χώρις να ενδιαφέρεται για τον επαγγελµατικό του ρόλο.Εστιάζει σε θέµατα του ατόµου και της ζωής του.

Τα µοντέλα που βασίζονται στην πράξη εστιάζουν στις εµπειρίες, τις συµπεριφορές και τα κατορθώµατα του θεραπευτή κατά το θεραπευτικό του έργο.

Τα µοντέλα που σχετίζονται µε τις τεχνικές ή την αυτοεµπειρίααφορούν την αυτοεφαρµογή θεραπευτικών µεθόδων και τεχνικών

Τέλος υπάρχούν τα µοντέλα εκπαιδευτικής θεραπειας τα οποία χωρίζονται σε δύο τύπους.

1. Ο πρώτος αποτελεί ένα συνδυασµό αυτό-αντανάκλασηςκαι αυτό-εµπειρίας, όπου οι εµπειρίες τουεκπαιδευόµενου αντικατοπτρίζονται κι ενσωµατώνονται

στην αυτό-αντίληψη του. 2. Ο δεύτερος τύπος συνίσταται σ’ αυτό που ονοµάζεται

«θεραπεία αυτό-αντανάκλασης» (self-reflection therapies). Σ’ αυτά τα προγράµµατα συνδυάζονταιστοιχεία λειτουργικής ανάλυσης, οι οποίεςεντατικοποιούν την αυτό-διερεύνηση και τηνπροσωπική εµπλοκή

ΣΥΝΟΨΙΖΟΝΤΑΣ:ΣΥΝΟΨΙΖΟΝΤΑΣ:

Τα προγράµµατα αυτοδιερεύνησης είναι γενικά καλά αποδεκτά από τους εκπαιδευόµενους.

Οι ίδιοι βλέπουν τη δική τους θεραπευτική πρακτική κι εποπτεία ως πιο σηµαντική για την απόκτηση επαγγελµατικών προσόντων.

Η προσωποκεντρική αυτοαντανάκλαση είναι αποτελεσµατική στη βελτίωση της αυτογνωσίας και της αυτοεικόνας και στην ανάπτυξη θεραπευτικών χαρακτηριστικών.

ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗΑΠΟ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ

ΟΜΑ∆ΙΚΗ ∆ΟΥΛΕΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ.ΟΜΑ∆ΙΚΗ ∆ΟΥΛΕΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ. ΚΟΙΝΟΙ ΓΕΝΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ:ΚΟΙΝΟΙ ΓΕΝΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ: Να κατανοήσουν τη χρησιµότητα που έχει η συµµετοχή τους στην

οµάδα. Να αρθούν οι αντιστάσεις. Να µιλήσουν όλα τα µέλη για προσωπικές εµπειρίες τους ούτως

ώστε να κατανοήσουν περισσότερες διαστάσεις τους. Να καθρεφτίσουν τον εαυτό τους στα µάτια των άλλων. Να αξιοποιηθεί η δυναµική της οµάδας.Η παρατήρηση της

συµπεριφοράς στην οµάδα µπορεί να δώσει πληροφορίες για πιθανές δυσκολίες του ατόµου στην επαγγελµατική του πρακτική.

Να υποκινηθούν τα µέλη να συνεχίσουν τη δουλειά µε τον εαυτό.

ΕΙ∆ΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΟΜΑ∆ΩΝ ΙΕΘΣΕΙ∆ΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΟΜΑ∆ΩΝ ΙΕΘΣ

ΣΤΟΧΟΙ ΑΥΤΟΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ

• Συνειδητοποίηση και αναγνώριση των προσωπικών χαρακτηριστικών, σκέψεων και συναισθηµάτων που βιώνονται σεδιάφορες περιστάσεις, καθώς και των συµπεριφορών που συνήθως υιοθετούνται στις περιστάσεις αυτές. Σύνδεση µε

αντίστοιχες καταστάσεις της ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας.• Κατανόηση του τρόπου µε τον οποίο τα προσωπικά χαρακτηριστικά και οι προσωπικές συµπεριφορές επηρεάζουν τους

άλλους.

ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

• Κατανόηση των ψυχοθεραπευτικών τεχνικών της Γνωσιακής-Συµπεριφοριστικής ψυχοθεραπείας• Κατανόηση της δοµής και της διάρθρωσης µιας οµάδας αυτογνωσίας Γνωσιακής-Συµπεριφοριστικής προσέγγισης• Εντοπισµός και έλεγχος των παραγόντων που ενδέχεται να δηµιουργήσουν προβλήµατα κατά την άσκηση του

επαγγέλµατος του ψυχοθεραπευτή και οι οποίοι µπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την θεραπευτική σχέση

• Εξάσκηση στην εφαρµογή κανόνων σωστής και αποτελεσµατικής επικοινωνίας

• Κατανόηση και συνειδητοποίηση των υπευθυνοτήτων και των δυσκολιών που συνεπάγεται η άσκηση του επαγγέλµατος

του ψυχοθεραπευτή.