ΠΟΝΤΙΚΙ Global 31

infoΑκριβή μου κορόναΌχι, δεν ταξιδεύει κανείς στο Όσλο για να κάνει ψώνια. Καταστήματα υπάρχουν και μάλιστα πολλά και μεγάλα. Αλλά, ακρίβεια, ακρίβεια, ακρί-βεια. Τα τελευταία 20 χρόνια η νορβηγική πρωτεύουσα βρίσκεται στις πρώτες θέσεις του καταλόγου με τις πιο ακρι-βές πόλεις του κόσμου. Είναι καλύτερα να αρκεστεί κανείς στα απαραίτητα και ίσως μερικά αναμνηστικά.

Σολομό ή τάρανδο;Δεν μπορεί όμως να βρεθεί κανείς στο Όσλο και να μην δοκιμάσει σολομό. Το «εθνικό ψάρι» της Νορβηγίας και από οικονομική πλευρά, αφού εξάγεται σε ολό-κληρο τον κόσμο. Τον φτιάχνουν με εκατοντάδες τρόπους και σερ-βίρεται με θαυμάσιες σάλτσες. Και αν δεν φάτε εκεί, μπορείτε να αγοράσετε από το αεροδρόμιο σολομό ειδικά συσκευασμένο για ταξιδιώτες. Μη φύγετε όμως χωρίς να δοκιμάσετε κάτι που δύσκολα θα βρείτε αλλού: ψητό κρέας ταράνδου.

ΆβκαβιτΗ κατανάλωση αλκοόλ είναι ελεγχόμενη. Υπάρχουν ειδικά καταστήματα του κρατικού μονοπωλίου, απ’ όπου μπορεί κανείς να αγοράσει περιορι-σμένη ποσότητα αλκοολούχων ποτών. Το εθνικό ποτό των νορβηγών λέγεται Άβκαβιτ (προέρχεται από το λατινικό «Aqua vitae», νερό της ζωής). Προέρχεται, όπως και η βότκα, από πατάτα ή στάρι. Μιας και είναι δυνατό, καλό είναι οι πρω-τάρηδες να το πίνουν μεμιάς, σαν σφηνάκι. Συχνά το Άβκαβιτ

ακολουθεί γενναία και άφθονη κατανάλωση μπύρας, κατά προτίμηση τοπικής. Καλύτερη η Πίλσνερ. Πιο δημοφιλείς μάρ-κες είναι οι Μπόγιερ και Μπόκελ (δυνατές) και οι πιο ελαφρές Μπριγκ και Μικ. Οι... «γνώστες» φυσικά αποκηρύσσουν τον συνδυασμό Άβκαβιτ και μπύρας – το απολαμβάνουν σιγά σιγά.

Στα φιορδ με τρένο Τα νορβηγικά φιορδ βρίσκονται κοντά στο Όσλο και ενδείκνυ-νται ακόμα και για μονοήμερες εκδρομές. Άλλωστε και το ίδιο το Όσλο βρίσκεται σε φιορδ. Η χώρα διαθέτει άριστο σιδηρο-δρομικό δίκτυο και τα εισιτήρια δεν είναι τόσο ακριβά, σε σχέση με τα ξενοδοχεία και τα εστια-τόρια. Μπορεί επίσης κανείς να κάνει έναν γύρο με ελικόπτερο στη Λαπωνία και να δει πώς σκο-τώνουν τους ταράνδους (τους οποίους, όπως είπαμε, στη συνέχεια τρώνε ψητούς...).

Σκι στο μουσείο Το να κάνεις σκι στη Νορβηγία είναι το προφανές. Σε μουσείο όμως; Στο μουσείο σκι του Όσλο μπορεί κανείς όχι μόνο να δει μουσειακά είδη αλλά και να κάνει σκι με διαφόρων ειδών σπανιότατα πέδιλα στη μεγάλη πίστα, χειμώνα - καλοκαίρι. Αν ο καιρός το επιτρέπει, επισκεφθεί-τε το πάρκο Βίγκελαντ, με τα 200 αγάλματα των Βίκινγκς, δια-σκορπισμένα σε ένα απέραντο δάσος, στην καρδιά της πόλης!

Το «χωριό» που απονέμει το Νόμπελ Ειρήνης

ANTITAΞΙΔΙ / ΟΣΛΟ

Ο Οκτώβριος είναι ο μήνας των Νόμπελ. Των σουηδικών βραβείων, εκ των οποίων το πιο διάσημο, το Βραβείο

Ειρήνης, απονέμεται στην πρωτεύουσα της… Νορβηγίας. Τώρα, πώς μπορεί ένα σουηδι-κό βραβείο να απονέμεται από άλλη χώρα… Υπάρχει εξήγηση. Όταν ο Άλφρεντ Νόμπελ, ο σουηδός εφευρέτης – μεταξύ άλλων της δυναμίτιδας, από την οποία και έγινε πάμπλουτος – έγραψε τη διαθήκη του το 1895, η Νορβηγία και η Σουηδία είχαν συστήσει μια ένωση. Η ένωση διαλύθηκε ειρηνικά το 1905, αλλά εν τω μεταξύ ο Νόμπελ είχε πεθάνει. Έτσι εφαρμόστηκε η διαθήκη του και η νορ-βηγική Βουλή κράτησε το προνόμιο να απο-νέμει κάθε χρόνο το Βραβείο Ειρήνης, το ένα από τα πέντε βραβεία. Τα υπόλοιπα τέσσερα – Ιατρικής, Χημείας, Φυσικής και Λογοτεχνίας – απονέμονται στην έδρα του Ιδρύματος Νόμπελ, στη Στοκχόλμη. Κάθε χρόνο στις 10 Οκτωβρίου, εκτός ελάχιστων εξαιρέσεων, ο πρόεδρος της ειδικής επιτροπής της Βουλής ανακοινώνει σε μια στρατιά δημοσιογράφων, υποψηφίων και εκπροσώπων εκατοντάδων λόμπι το άτομο ή την οργάνωση που βραβεύ-εται με το Νόμπελ Ειρήνης. Μια τελετή που άρχισε το 1901 και συνεχίζεται αδιάλειπτα μέχρι σήμερα, με αναγκαστικό διάλειμμα τα πέντε χρόνια του Β́ Παγκοσμίου Πολέμου (1939-1943). Η ημέρα της ανακοίνωσης μπορεί και να καθυστερήσει, όχι όμως περισσότερο από 10 μέρες, και αυτό όταν υπάρχει ασυμφω-νία μεταξύ των μελών της επιτροπής. Η τελετή απονομής όμως γίνεται σε σταθερή ημερομη-νία. Πάντα στις 10 Δεκεμβρίου, επέτειο του θανάτου του Άλφρεντ Νόμπελ, ταυτόχρονα στο Όσλο και τη Στοκχόλμη. Και οι δύο ημερομηνίες είναι μια καλή ευκαι-

ρία για επίσκεψη στο Όσλο. Τη μικρή - μεγάλη πόλη του Βορρά: ο πληθυσμός δεν ξεπερνάει το μισό εκατομμύριο κατοίκους, άντε μαζί με τα προάστια τις 800.000 ψυχές, η έκτασή της όμως είναι μεγαλύτερη από αυτή της Αθήνας. Πρωτεύουσα της Νορβηγίας από το 1048 με το όνομα Κριστιάνια, όταν η ονομασία Όσλο αντιστοιχούσε απλώς σε ένα προάστιο της πόλης. Το 1624 μια μεγάλη φωτιά έκαψε την πόλη και η ανοικοδόμησή της έγινε γύρω από το Όσλο. Για πολλά χρόνια η πρωτεύουσα κρατούσε το παλιό της όνομα, μέχρι το 1925, όταν η Βουλή αποφάσισε την τωρινή ονομα-σία της. Κυριότερος λόγος ήταν ότι το όνομα Κριστιάνια ήταν συνδεδεμένο με τις δύο ενώσεις: Νορβηγίας - Δανίας ώς το 1814 και Σουηδίας - Νορβηγίας ώς το 1905.Μέχρι και τη δεκαετία του ’70, το Όσλο ήταν μια μικρή, κλειστή πόλη. Έμοιαζε περισσότε-ρο με επαρχιακή πόλη της δυτικής Ευρώπης παρά με πρωτεύουσα κράτους. Εκεί, στα τέλη της δεκαετίας, άρχισε η μεγάλη αλλαγή. Το

πετρέλαιο έρεε πια άφθονο στις ακτές και η μικρή χώρα των φτωχών ψαράδων και των ξυλοκόπων του σκανδιναβικού Βορρά άρχισε να μεταμορφώνεται σε μια από τις πλουσιό-τερες του κόσμου. Και το Όσλο από μια «επαρ-χιακή» πόλη έγινε μια από τις ακριβότερες του κόσμου. Η «πιο μίζερη πρωτεύουσα της Σκανδιναβίας» κατά τους πικρόχολους σουη-δούς και δανούς γείτονες, όπου δεν μπορούσε κανείς να πιει ούτε καφέ – οι τρεις (!) καφετε-ρίες που διέθετε τότε έκλειναν στις 5 το από-γευμα –, μετατράπηκε σε μια πολύβουη πόλη με εντυπωσιακά κτίρια και νυχτερινή ζωή, που θα τη ζήλευε η Στοκχόλμη και η Κοπεγχάγη.

Δεν είναι τυχαίο ότι στον περίφημο κατάλογο Guide Rouge (τον γαστρονομικό Οδηγό της Michelin), με τα καλύτερα εστιατόρια του κόσμου, έξι εστιατόρια του Όσλο έχουν αστέρι Michelin – στη σχεδόν πενταπλάσια σε πληθυ-σμό Αθήνα είναι μόλις... δύο.Υπάρχει μια ακόμα διαφορά με την Αθήνα: το Όσλο έγινε μεγαλούπολη χωρίς να χρειαστεί να κοπεί ούτε ένα δέντρο και να περιοριστούν ούτε κατά έναν πήχυ τα απέραντα δάση που πνίγουν ακόμα και το κέντρο. Η φυσική ομορ-φιά έμεινε ανέπαφη. Η πόλη βρίσκεται στον όρμο του Σκάγερακ, περιμετρικά χτισμένη πάνω στο μικρό αλλά εντυπωσιακό φιορδ. Γύρω από την πόλη υπάρχει ένα αρχιπέλαγος με 40 νησάκια, εκ των οποίων το πιο μεγάλο είναι το Μαλμόγια (0,56 τετρ. χλμ.). Τόσο στην ευρύτερη περιοχή όσο και μέσα στην πόλη, υπάρχουν 343 λίμνες, εκ των οποίων η πιο μεγάλη ονομάζεται Μάρινταλσνανετ, με έκτα-ση 3,91 τετραγωνικών χιλιομέτρων.Όσο για τους έλληνες του Όσλο; Μικρή η ελληνική παροικία (περίπου 250 άτομα), αλλά δυναμική. Μη ξαφνιαστείτε αν δείτε ελληνικά εστιατόρια, μερικά μάλιστα διάσημα, όπως το «Ζορμπάς» και η «Αφροδίτη» στο κέντρο της πόλης.

Μα γιατί το σουηδικό βραβείο απονέμεται στη νορβηγική πόλη; Και πώς η άλλοτε «πιο μίζερη πρωτεύουσα της Σκανδιναβίας» έγινε μία από τις πλουσιότερες του κόσμου;

Του ΑΝΤΩΝΗ ΧΑΤΖΗ