ημουν κι εγω εκει - filmfestival.grΧριστιανόπουλος, κι η...

24
ημουν κι εγω εκει

Transcript of ημουν κι εγω εκει - filmfestival.grΧριστιανόπουλος, κι η...

ημουν κι εγω εκει

ην πρώτη φορά που ήρθα στη Θεσσαλονίκηήμουν φρέσκος φοιτητής. Ήμασταν μια παρέα

αγοριών, είχαμε ταξιδέψει όλη νύχτα με το τρένο.Ξημέρωνε. Ένας ήθελε να πάμε για πατσά σε ένααπό τα μαγαζιά του Βαρδάρη – η εικόνα τηςλαϊκής Θεσσαλονίκης είχε ακόμα ισχύ, το ίδιο καιτα σήματά της.

Η πόλη είχε αρχίσει να συνέρχεται από το σεισμό του 1978 –αλλά ήταν φτωχή. Δεν πήγαμε για πατσά γιατί είχαμε στόχοκαι θέλαμε να προλάβουμε. Ξενύχτηδες, φτάσαμε στοθέατρο της εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών και στηθήκαμεστην ουρά να πάρουμε εισιτήριο για τη βραδινή προβολήτου Φεστιβάλ κινηματογράφου – ήταν θυμάμαι η πρεμιέρατου Μεγαλέξανδρου, του Αγγελόπουλου. Περιμέναμε πολλήώρα. Όταν φτάσαμε στο γκισέ, είχαν απομείνει εισιτήρια γιατον τελευταίο εξώστη. Δεν μας πείραζε. Η ταλαιπωρία ήτανγια μας συνώνυμη της περιπέτειας. Το βράδυ είδαμε τηνπροβολή με προσήλωση – κι όλη τη νύχτα στο φοιτητικόδιαμέρισμα άλλου φίλου, που μας φιλοξενούσε,πλακωνόμασταν αν ο Ομέρο Αντονούτι ήταν «καλός» ή«κακός». Δικαιολογούμασταν. Μυούμαστε. Ήμασταν σχεδόνπαιδιά, όλα τα βλέπαμε μεγαλύτερα και σοβαρότερα.Η Θεσσαλονίκη, εκείνα τα χρόνια, ήταν μια πόλη μυθική. γιατους πολιτικοποιημένους εφήβους όπως εμείς, ήταν η πόλημε ένα πανεπιστήμιο, ιδίως τη Φιλοσοφική Σχολή, γεμάτοαφιερωμένους επιστήμονες αλλά, κυρίως, γενναίους πολίτες,που είχαν βρεθεί απέναντι στη χούντα. Ήταν η πόλη τηςκαλλιτεχνικής εταιρείας Τέχνη, των ποιητών (οΑναγνωστάκης ήταν μύθος, αλλά μύθος ήταν κι οΧριστιανόπουλος, κι η Διαγώνιός του), του Παύλου Ζάννα,του Λίνου Πολίτη, του Μαρωνίτη, του Τριανταφυλλίδη, τουΑνδρόνικου… Μερικά πρόσωπα, με τον καιρό, τα

συναντήσαμε κιόλας – τον Βαφόπουλο, τον Πεντζίκη, τονγιώργο κάτο του Τραμ. και τα πρόσωπα της κριτικής τουσινεμά, ανάμεσά τους τον Μπάμπη Ακτσόγλου που έβγαζετα Κινηματογραφικά Τετράδια και τον γιώργο Τζιώτζιο, ψυχήγια πολύ καιρό της Οθόνης – κι οι δυο τους πιααπωλεσθέντες. Ήταν ωραία τότε στη Θεσσαλονίκη. Ήταν επαρχία, αλλά είχεμια κοσμοπολίτικη αρχοντιά. Χαμουτζήδες εμείς, μάθαμε γιαπρώτη φορά (τρώγοντας στο Όλυμπος Νάουσα τηςπαραλιακής και πίνοντας για πρώτη φορά μακεδονίτικοξινόμαυρο) το μοντέλο της συμβίωσης κατοίκων μεδιαφορετικές θρησκείες, γλώσσες, παραδόσεις, κουλτούρες –κάτι που ώς τότε οι βεβαιότητές μας δεν μπορούσαν να τοσυμπεριλάβουν ούτε ως άσκηση εργασίας. Ακόμα μάθαμε(αρνητικό μάθημα αυτό, αλλά μάθημα) πώς είναι να σκεπάζειςτη μνήμη (το εβραϊκό παρελθόν της πόλης, για παράδειγμα)και, με τα χρόνια, κατανοήσαμε το νόημα της εσωστρέφειας –όταν η Θεσσαλονίκη άρχισε να «αναπτύσσεται» αλά ελληνικά,με δανεικά, εγκαταλείποντας τις τύχες της σε πραγματικούςεπαρχιώτες. ευτυχώς, η πραγματική Θεσσαλονίκη, ηεξωστρεφής, η δυναμική, η πόλη της προόδου δενυποτάχθηκε – και νησίδες όπως το Φεστιβάλκινηματογράφου συνέβαλαν σ’ αυτή την άρνηση υποταγής. Αναλογίζομαι πόσα χρόνια έχουν περάσει από εκείνο τοπρωινό της πρώτης μου επίσκεψης στην πόλη, πόσοκαλότυχος ήμουν ακριβώς εξαιτίας εκείνου του ταξιδιού.Σκέπτομαι επίσης πόσα χρωστάω στη Θεσσαλονίκη καιπόσα ακόμη στο Φεστιβάλ της, κυψέλη ανησυχίας καιεγρήγορσης, πλουραλισμού και εξωστρέφειας.

*Επωνυμία δημοτικής παράταξης που στο παρελθόν έχει διεκδικήσει τη δημαρχία της πόλης

EDITORIALΘεσσαλονίκη πάνω απ’ όλα*

τ

ΠPΩTH ΦOPA ΣTH ΘEΣΣAΛONIKHΟ Καλότυχος γιος, ο σκηνοθέτης τηςομώνυμης ταινίας δηλαδή, ΤόνιΑσημακόπουλος, ανάμεσα στημητέρα του, Βάσω, και τη μνηστή του,Νάταλι, που και οι δύο είναιπρωταγωνιστικά πρόσωπα στο έργοτου, μπροστά στο Ολύμπιον, στηνπρώτη επίσκεψή τους στηΘεσσαλονίκη.

3 14th TDF πρώτο πλάνο #264 [2012]

H εφημερίδα του Φεστιβάλ Kινηματογράφου Θεσσαλονίκης

Eιδική έκδοση για το 14ο Φεστιβάλ Nτοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης

Nο 264 [16/3/2012]

Διευθυντής Σύνταξης: Hλίας KανέλληςAρχισυντάκτρια: Γκέλυ ΜαδεμλήΣύνταξη: Τίνα Αντωνάκου, Αγγελική Βέργου, Δημήτρης ΚερκινόςΑλεξάνδρα Κόλλια, Γιώργος Κρασσακόπουλος, Μαρία ΝαλτσατζιάδουΔήμητρα Νικολοπούλου, Nίκος Σμπιλίρης, Σοφία ΣταυριανίδουΈλενα Χρηστοπούλου

Yπεύθυνη αγγλικών σελίδων: Λίλυ ΠαπαγιάννηΦωτογράφος: Βασίλης Βερβερίδης (MOTIONTEAM) Kόμιξ: Tάσος Zαφειριάδης

Eκτύπωση: ΦIΛIΠΠOΣ - Eκδοτική Bορείου EλλάδοςAνάδοχος: ΓPAΦIKH EΠE

Φεστιβάλ Kινηματογράφου ΘεσσαλονίκηςYπεύθυνος σύμφωνα με το νόμο: Δημήτρης Εϊπίδης

O διευθυντής σύνταξης και οι συντάκτες της εφημερίδαςτου Φεστιβάλ εργάζονται χωρίς αμοιβή.

YΠOMNHMA TMHMATΩN

l OΨEIΣ TOY KOΣMOYl MIKPEΣ AΦHΓHΣEIΣl H KATAΓPAΦH THΣ MNHMHΣl ΠOPTPETAl KOINΩNIA KAI ΠEPIBAΛΛONl ANΘPΩΠINA ΔIKAIΩMATAl MOYΣIKHl EΛΛHNIKO ΠANOPAMAl EΓIAΛ ΣIBANl AΓΓEΛOΣ AMΠAZOΓΛOYl ΣYNANTHΣEIΣ...l DOCVILLEl DANISH DOCSl BALKAN FOCUSl ΠAPAΛΛHΛEΣ EKΔHΛΩΣEIΣ

Από τον Hλία Kανέλλη

© Ά

ρηςP

άμμο

ς

4 14th TDF πρώτο πλάνο #264 [2012]

φιλί του Πούτιν της Λίσε Μπιρκ Πέντερσενχτίζει ένα διεισδυτικό προφίλ της Ρωσίαςτου σήμερα, μέσα από το πορτρέτο της19άχρονης Μάσα, που υποστηρίζει με πά-θος τον Βλαντιμίρ Πούτιν, μέχρι τη στιγμήπου ανακαλύπτει ότι τα πράγματα δεν είναιπάντα όσο δημοκρατικά και αθώα δείχνουν.

Στην ταινία Οι νταντάδες των Νικόλ Χο-ράνιι και Χέιντε κιμ Άντερσεν φανερώνεταιτο σκληρό πρόσωπο της πολιτισμικής αν-ταλλαγής. Τρεις νεαρές Φιλιππινέζες πουζουν στη Δανία πέφτουν θύματα απόλυτηςεκμετάλλευσης: έρχονται στη χώρα μέσωτου θεσμού au pair, για να μάθουν μια ξένηγλώσσα και να οικειοποιηθούν τη δανέζικηκουλτούρα, αλλά στην πράξη γίνονται οι-κονομικές μετανάστριες.

κατά τη διάρκεια ενός καβγά και υπό τηνεπήρεια αλκοόλ, ο Ρόνι κατά λάθος σκοτώ-νει τον φίλο του, Νταν, με ένα σπαθί σα-μουράι. Μια πρωτοφανής υπόθεση που σό-καρε τη δανέζικη κοινωνία πριν από μερικάχρόνια, ξεδιπλώνεται μέσα από το ντοκι-μαντέρ της εύα Μούλβαντ Η υπόθεση σα-μουράι.

Η ανθρώπινη ψυχή απελευθερώνεταιακόμη και μέσα στον βάρβαρο, απομονω-μένο μικρόκοσμο των φυλακών υψίστηςασφαλείας Νιου Φόλσομ, έτσι όπως αυτόςαποτυπώνεται στο ντοκιμαντέρ Τη νύχτα

ν στη σταθερά σαρωτική επέλασηεξαιρετικών ταλέντων, τη μερίδα

του λέοντος κλέβουν οι μυθο-πλάστες, οι ντοκιμαντερίστες όχι

απλώς δεν υστερούν, αλλά συνθέ-τουν μια εξίσου εντυπωσιακή

ομάδα, όπως αποδεικνύει το φε-τινό αφιέρωμα του 14ου Φεστι-

βάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης στα δανέ-ζικα ντοκιμαντέρ. Ο πατέρας του σινεμά τηςχώρας, άλλωστε, δεν ήταν άλλος από τον Πέ-τερ ‘ελφελτ, από τους πρώτους φωτογρά-φους και σκηνοθέτες που κατέγραψαν τηνπραγματικότητα μέσα από την κάμερά τους.Τα δισέγγονά του εξελίσσουν την κληρονο-μιά του, «οπλισμένα» με οικουμενική ματιάκαι προσανατολισμένα στην ανθρωποκεν-τρική διάσταση των θεμάτων τους, αγγίζον-τας ζητήματα ακανθώδη. Σύγχρονες πολιτι-κές αναταράξεις, ιστορική μνήμη, σκοτεινέςόψεις του κόσμου και ακραίες ανθρώπινεςαφηγήσεις διαμορφώνουν μια πολύχρωμηθεματική παλέτα που χαρακτηρίζεται απόσκηνοθετική πρωτοτυπία και υφολογικούςπειραματισμούς και καταφέρνει να αναδείξειτην αφανή όψη της πραγματικότητας.

ΟΙ ΤΑΙΝΙΕΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣΧαρακτηριστικό παράδειγμα των παρα-πάνω, ο αμφιλεγόμενος δημοσιογράφος,

συγγραφέας και σκηνοθέτης Μαντς Μπρύγ-κερ, ο οποίος μέσα από το γνώριμο –απότο βραβευμένο ντοκιμαντέρ Red Chapel,που προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Ντοκιμαν-τέρ Θεσσαλονίκης το 2010– αντάρτικούφος του, σκιαγραφεί μια ανατρεπτική ει-κόνα της Μαύρης Ηπείρου στην ταινία Οπρέσβης. Ο σκηνοθέτης διεισδύει με κρυ-φές κάμερες και ταυτότητα διπλωμάτη-επι-χειρηματία σε μια «Δημοκρατία» της κεν-τρικής Αφρικής, για να ασκήσει πολιτικήκριτική και να στήσει μια τολμηρή σάτιραπου αποκαλύπτει με χιούμορ και τρόμοτους απόκρυφους μηχανισμούς διαφθοράςοι οποίοι οδήγησαν έναν τόπο σε μετα-αποικιακή παρακμή.

επίσης με ρίσκο της ζωής τους, ο Δανο-παλαιστίνιος Ομάρ Σαργκαουΐ και οAιγυπτιοαμερικανός καρίμ ελ Χακίμ κατα-γράφουν την προσωπική τους εμπειρία απότο ξέσπασμα της αιγυπτιακής επανάστα-σης, στην ταινία Μισή επανάσταση. Φόβος,χάος, παράνοια και ελπίδα εναλλάσσονταισε ωμά ρεαλιστικά πλάνα, που μεταδίδουνεκ των έσω τον παλμό της εξέγερσης, λίγεςμέρες πριν από την πτώση του Χόσνι Μουμ-πάρακ.

Τιμημένη με το βραβείο Φωτογραφίας γιατο Ντοκιμαντέρ του τμήματος World Ci-nema στο Φεστιβάλ Σάντανς, η ταινία Το

το δεΛτιο ταυτοτηταΣΤΗΣ ΔΑΝιΑΣ

Aτου γιώργου Kρασσακόπουλου

Πριν αρχίσετε να διαβάζετετο κείμενο, πλάι, κάντε ένα

μικρό τεστ. Δοκιμάστε ναορίσετε την ταυτότητα της

Δανίας πρόχειρα, μέσα απότα πρώτα πράγματα που σας

έρχονται στο μυαλό. Τίποταδεν μοιάζει να έρχεται στο

νου στιγμιαία, δεν είναι έτσι;Τώρα, κάντε το ίδιο για την

ταυτότητα της εθνικήςκινηματογραφικής

παραγωγής της. Σας φαίνεταιπιο εύκολο; Αν ναι, ίσως γιατί

από τον καρλ Ντράγιερ ώςτον Λαρς Φον Τρίερ, οι Δανοίσκηνοθέτες κατόρθωσαν να

ορίσουν ένα δικό τους,απόλυτα διακριτό, ύφος καινα προωθήσουν την εικόνα

της χώρας τους ως μιαςαληθινά σημαντικής

κινηματογραφικής δυναμης,όχι μόνο στην ευρώπη, αλλά

σε ολόκληρο τον κόσμο.

5

πετάω του (Σουηδού) Μισέλ Βένσερ. εκεί, έγ-κλειστοι βαρυποινίτες βρίσκουν διέξοδο κιελπίδα, χάρη στη συμμετοχή τους στο πρό-γραμμα «Οι τέχνες στο σωφρονισμό» τουΝιού Φόλσομ, ανακαλύπτοντας από την αρχήτο νόημα της λέξης «άνθρωπος».

Σε διαφορετικό κλίμα κινείται το ντοκιμαν-τέρ Ερωτομανής της Περνίλε Ρόζε γκρένκγιερ,όπου κλέβουν την παράσταση οι γενναιόδω-ρες προσωπικές εξομολογήσεις επτά ανθρώ-πων που είναι εθισμένοι στον έρωτα. ιστορίεςφαντασιώσεων, εμμονής, πόθου και αυτοκα-ταστροφής, που αφηγούνται όλες πως ηαγάπη είναι το χειρότερο «ναρκωτικό». Μιαδιαφορετική ερωτική ιστορία, με φόντο ταπαρασκήνια του επαγγελματικού χορού,εκτυλίσσεται στο ντοκιμαντέρ Επάγγελμα: χο-ρευτής των κρίστιαν Μπόνκε και Αντρέας κε-φέντ. κεντρικός ήρωας είναι ο 34άχρονοςΣλάβικ, πρώην παγκόσμιος πρωταθλητής χο-ρού, ο οποίος προσπαθεί να κάνει δυναμικήεπάνοδο με παρτενέρ τη σύντροφό του,Άννα. Αντιμέτωπος με τους εσωτερικούς δαί-μονες, τα πάθη και το εκρηκτικό ταμπερα-μέντο του, ο Σλάβικ βιώνει μια κρίσιμη φάσηστον προσωπικό και επαγγελματικό τομέα.

Τέλος, στο αφιέρωμα του 14ου ΦΝΘ εντάσ-σονται και ταινίες του τμήματος Docs for Kids,μια σειρά τεσσάρων δανέζικων ντοκιμαντέρ γιαπαιδιά ηλικίας 8-12 ετών με γενικό τίτλο Siblings-For better or worse (Αδέλφια ό,τι κι αν συμβεί) καιβασικό θεματικό άξονα τη σχέση μεταξύ αδελ-φών, αλλά και παιδιών-γονέων. Πρόκειται γιατις ταινίες: H μεγάλη αδελφή της Tζένι του Μαξκέστνερ, Eγώ κι δίδυμή μου της Μικέιλα κροχ,Eγώ χωρίς εσένα του Όουε Ράις-Νόρεντοφτ καιΣτη μέση της Λάιλα Χόντελ.

τα χαρα-κτηρι-Στικα ΤΟυ ΔΑΝε-ΖικΟυ ΝΤΟ-κιΜΑΝΤεΡ:οικουμε-νικη ΜΑΤιΑ, ΠΛουραΛι-ΣμοΣ κΑιΠοΛυμορ-Φια

«ΠΟΥΤΙΝΙΚΗ» ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑH Mάσα, 19 χρόνων, έχει μια αξιοπρεπή ζωή στη Pωσία

–κι ίσως γι’ αυτό λατρεύει τον Bλαντιμίρ Πούτιν– ώσπου... Σκηνή από το ντοκιμαντέρ Το φιλί του Πούτιν της

Λίσε Μπιρκ Πέντερσεν, μια σπάνια, εκ των έσω ματιά στον πυρήνα της ρωσικής δημοκρατίας όπου, σύμφωνα

με την ταινία, φαλκιδεύονται στοιχειώδη δικαιώματα.

H ΔANIA TAΞIΔEYEIΣτιγμιότυπα από τρεις ακόμα ταινίες που προβλήθηκαν στοπλαίσιο του αφιερώματος στο δανέζικο ντοκιμαντέρ. Πάνω, O πρέσβυς, του Mαντς Mπρύγκερ, μια ταινία για τη διαφθορά σε μια χώρα της Aφρικής. Στη μέση, Τη νύχτα πετάωτου Μισέλ Βένσερ, μια ταινία για το σωφρονιστικό σύστημα.Kάτω, Επάγγελμα: χορευτής των Κρίστιαν Μπόνκε και ΑντρέαςΚεφέντ. Στη μικρή φωτογραφία, στη βάση, ο πρωτοπόρος Δανός ντοκιμαντρίστας Πέτερ Ελφελτ (1866–1931).

6 14th TDF πρώτο πλάνο #264 [2012]

θερμοκρασία ανέβηκε και αντίνα απομακρύνει τον κόσμο μα-

κριά από τις αίθουσες, ζέ-στανε ακόμα περισσότερο

την επιθυμία για ταινίες καιδιάλογο. Με sold out ταινίεςακόμα και τις πιο «ακατάλλη-

λες» για σινεμά, απογευματινές ώρες, ηουρά έξω από το γυάλινο box στην Αρι-στοτέλους φτάνει μέχρι το δρόμο. Ταπαιδάκια που κατακλύζουν το λιμάνιμετά τις προβολές Docs for Kids μεταδί-δουν ερήμην τους μια πολύτιμη χαρά,και το ταξίλατο της Adbike κυκλοφορείστους δρόμους και προσκαλεί τους κα-λεσμένους του φεστιβάλ σε δωρεάνβόλτα γύρω από τις αίθουσες (πληρο-φορίες στο γυάλινο box της ΠλατείαςΑριστοτέλους).

Ο Μπράιαν κάρτερ αντιμετωπίζει κα-ταιγισμό ερωτήσεων για την Παγίδα τουΔουβλίνου, η οποία αγγίζει ευαίσθητεςελληνικές χορδές αποκαλύπτοντας δύ-

σκολες αλήθειες για το μεταναστευτικό,ενώ, σε άλλους τόνους, ένας υπάλληλοςτου Ζυγού προσφέρει δώρο ένα μπου-κάλι σε έναν θεατή που κάνει μια ωραίαερώτηση μετά την προβολή του Κων-σταντινουπόλεως 280, Θεσσαλονίκη! Μιακυρία αποφασίζει να μην ξαναφάεικρέας μετά το Κρέας: Ο πόλεμος των πη-ρουνιών, από τον Σέουνγκτζουν γι μα-θαίνουμε ότι εμπνεύστηκε τον τίτλο τηςταινίας του Ο πλανήτης των σαλιγκαριώναπό το Μικρό Πρίγκηπα και από τη Μα-ρία γιαννούλη ότι ο πρωταγωνιστής Από-στολος Μαυροθαλασσίτης (Επιζώντες)ερωτεύτηκε τελικά τη φυσικοθεραπεύ-τριά του!

Η παρουσία του Νίκου Νικολαΐδη είναισχεδόν απτή μετά το Directing Hell («σανα μην έφυγε ποτέ»), και όχι μόνο λόγωτης συμμετοχής της γυναίκας του Μαρί-Λουίζ και της κόρης τους. Kαι γίνεται επι-τακτικό να μην ξεχνάμε τις ρίζες μαςόπως υπενθυμίζει ο Χοσέ Άλβαρες με το

Canicula του. Ο Σάλβα Μουνιόθ και οΜανού Τζερόσα συγκινούν ολόκληρο τοΟλύμπιον με τις Λιονταρίσιες ψυχές τους,ενθαρρύνοντάς μας να μη χάσουμε τηνελπίδα, γιατί είναι το μόνο που μας έχειαπομείνει. Τη συναισθηματική σκυτάληπαίρνουν την επόμενη μέρα ο ΝίκοςΝταγιαντάς με τη Σαγιόμι, η οποία πα-ρακολουθεί ζωντανά μέσω live stream-ing την ταινία στο Ηράκλειο, και ο Σταύ-ρος Ψυλλάκης με το ευαίσθητο ΜΕΤΑΞΑ.Ακούγοντας το χρόνο για τους εργαζόμε-νους και καρκινοπαθείς στο ογκολογικόνοσοκομείο.

ελλείψει καλύτερης λέξης, ασυναγώ-νιστα highlights είναι τα δυο master-classes: Ακούραστοι κι ασταμάτητοι, οεγιάλ Σιβάν την Πέμπτη και ο Μίχαελγκλαβόγκερ την παρασκευή ανέπτυξαντις ξεχωριστές τους προσεγγίσεις. Οπρώτος καθηλώνει το κοινό με την πο-λιτική του διαύγεια («Η μνήμη μπορεί νααποτελέσει εργαλείο για εγκλήματα») και

ο δεύτερος υποστηρίζοντας με χειρο-πιαστά παραδείγματα τις εκ πρώτηςόψεως αμφιλεγόμενες δηλώσεις του («Τί-ποτα δεν είναι τυχαίο στο σινεμά», «Ηπραγματικότητα είναι βαρετή»).

εντωμεταξύ, ανάμεσα στους «φιλοξε-νόμενους» του Φεστιβάλ, τα MarketTalks που αποκαλύπτουν χρήσιμα μυ-στικά, αλλά και δυο ταινίες από το Φε-στιβάλ κινηματογράφου της Συρίας DoxBox, το οποίο δεν μπόρεσε να πραγμα-τοποιηθεί φέτος λόγω της πολιτικής κα-τάστασης της χώρας.

Σάββατο. Tο Φεστιβάλ κλείνει επί-σημα με την τελετή λήξης, οι ταινίεςόμως προβάλλονται κανονικά και τηνKυριακή! Από την άλλη εβδομάδα εμείςξεκινάμε τις προετοιμασίες για το Φε-στιβάλ κινηματογράφου. Σας αφήνουμεόμως προς το παρόν με μια ακόμαγεύση από τα αγαπημένα μας tweetsκαι posts - στην επόμενη σελίδα. Ταλέμε το Νοέμβριο!

η

LA (ΦεΣΤι)VALSE

ΣημειΩΣειΣ εΝΟΣ ΘεΑΤΗτης Έλενας Χρηστοπούλου

ΣTHN OYPAKοσμοσυρροή για ένα εισιτήριο, στην ηλιόλουστη πλατεία Aριστοτέλους. Bρείτε τον παπά...

ΣTHN OYPAKοσμοσυρροή για ένα εισιτήριο, στην ηλιόλουστη πλατεία Aριστοτέλους. Bρείτε τον παπά...

Tιτιβι-Σματα

EΠιΛΟγΗ ΑΠΟ TWEETS κΑιpoSTS γιΑ ΤΟ ΦεΣΤιΒΑΛ

Πικροί σπόροι: εξαιρετικό ντοκιμαντέρ για τους μικρούςαγρότες στην ινδία και την εισαγωγή στην αγορά τωνμεταλλαγμένων σπόρων τεχνολογίας Monsanto. Πολύενδιαφέρον επίσης και το Q&A όπου ο σκηνοθέτηςμάς είπε ότι η ιδέα για την ταινία γεννήθηκε στη Θεσ-σαλονίκη, όταν σε παλαιότερο φεστιβάλ μια ινδή απότο ακροατήριο τον προσκάλεσε να πάει να γυρίσει μιαταινία με θέμα τους αγρότες στην ινδία.

Βρίσκομαι στην αποθήκη 1 και από κάπου ακούγεταιτο soundtrack της Πολίτικης κουζίνας. Απλά, μαγεία.

Perah Istar: Τα περιστέρια, η πόλη κι εμείς. Άψογο. Μιακαινούρια ματιά.

Χαμηλώνουν τα φώτα και εγώ λιγώνομαι από έρωταγια τον κινηματογράφο.

Toxic crisis: εξασθενές χρώμιο, ρύπανση, κερδοσκοπία.ερευνητικό ρεπορτάζ και τεκμηρίωση. Μπράβο στοπαλικάρι.

εκμηδενίζοντας την απόσταση ανάμεσα στην ιαπωνίακαι την... κρήτη! (Σαγιόμι)

Η αυγή μιας νέας μέρας: Συγκλονιστικό ντοκιμαντέρ γιαέναν πλαστικό χειρούργο από τη Ν. Αφρική ο οποίοςαποφασίζει να αφιερώσει τη ζωή του στα λεγόμενα«Πλοία του ελέους» που αγκυροβολούν στις φτωχότε-ρες χώρες της Αφρικής και εξετάζουν ασθενείς δωρεάν.Πολύ ενδιαφέρον και το δίλημμα που προκύπτει μέσααπό την ταινία ανάμεσα στο ατομικό και στο συλλογικό:αξίζει να θυσιάσεις μια άνετη ζωή για έναν ανώτεροσκοπό; και αν ναι, πόσο εύκολο είναι να το κάνουμε;

Vivan las antipodas... εξαιρετικό και ταξιδιάρικο.

Το Q&A της προβολής της Παγίδας του Δουβλίνου ήτανη ίδια η απόδειξη της ξενοφοβίας που έχει προκαλέσειη μεταναστευτική πολιτική της ευρώπης (Δουβλίνο ιι)!επίσης, η ελληνική πραγματικότητα σε σχέση με τηναντιμετώπιση των παράνομων μεταναστών είναι τοακριβώς αντίθετο από αυτό που συμβαίνει στην ελβετία,στα κέντρα κράτησης αυτών των ανθρώπων, όπωςπαρουσιάζεται στην Ειδική πτήση (του ΦερνάνΜελγκάρ).

Η ταινία ΜΕΤΑΞΑ μια λεπτή, ανθρώπινη προσέγγισηενός δύσκολου θέματος. Σας την προτείνω!

γειά σας! είδα σήμερα το ντοκιμαντέρ της φίλης μουτης Φωφώς Τερζίδου για την μοίρα των εβραϊκών κοι-νοτήτων της Θεσσαλονίκης και της κατερίνης. εξαι-ρετικά ενδιαφέρουσα και επαγγελματική δουλειά, μετον πολύ εύστοχο τίτλο Εκτός Ιστορίας. Αλήθεια, πόσοιαπό μας μνημονεύουμε συχνά το εβραϊκό παρελθόντης πόλης μας; Πόσοι γνωρίζουμε για παράδειγμα ότι

το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο είναι χτισμένο πάνωστα συντρίμμια του εβραϊκού νεκροταφείου; Δυστυ-χώς οι προβολές του ντοκιμαντέρ ολοκληρώθηκαν,ελπίζω όμως ότι θα το δείξει η εΡΤ. Από τα πολύ ζων-τανά και το Q&A που ακολούθησε, με συγκλονιστικέςμαρτυρίες γόνων εβραίων που είχαν την τραγική τύχηνα ζήσουν οι ίδιοι τα γεγονότα.

Πάντως στο #TDF14 έμαθα σε 1 βδομάδα περισσότερακαι σημαντικότερα απ’ ό,τι στα 12 σχολικά μου χρόνια!και δεν υπερβάλλω, παρ’ όλο που έτσι μοιάζει!

«Ποιος πιστεύεις ότι είναι ο ρόλος του ντοκιμαντέρσε μια περίοδο κρίσης;», ρωτήθηκε ο Νίκος Λυγγού-ρης, σκηνοθέτης της ταινίας Ξύπνησε ο Σουλτάν Αχμέτ.«Να κάνει απλά καλές ταινίες και να μην ασχολείταιμε την κρίση», απάντησε «Μια καλή ταινία με θέματις πέτρες και τα σύννεφα αντιστέκεται για μένα στηνπαρούσα κρίση πολύ πιο ριζοσπαστικά κι αποτελε-σματικά από κάθε λογής κοινότοπη και ξεφτιλισμένηιδεολογικούρα».

«Τι θέση πιστεύετε πως έχει το ντοκιμαντέρ ως κινη-ματογραφικό είδος μέσα σε μια εποχή κρίσης;», ρώ-τησαν και την εύα Στεφανή, που υπογράφει την ται-νία Η επιστροφή του Ε.Χ. Γονατά. «Αυτή που έχει οκινηματογράφος εν γένει σε όλες τις εποχές. Να κάνεικαλό, όπως λέει ο θείος Ρενουάρ», απάντησε η σκη-νοθέτρια.

Ήταν κομψή, όμορφη κι είχε ταλέντο. και ως τραγου-δίστρια των INSAINTS, θα μπορούσε να είναι ροκ σταρ.Η ιστορία της Μάριαν Άντερσον (στην ταινία Ο τελευ-ταίος γύρος του θανάτου: η ζωή, ο έρωτας και το τέλοςμιας πανκ θεότητας της Λίλυ Σκούρτις-Έιερς) είναι μιαιστορία για τις ακραίες επιλογές και το τίμημά τους.Αλλά, Οκ, υπάρχει μια ζωή πριν απ’ το θάνατο…

Ότι ο Τεντέν είναι ένα από τα σπουδαία κόμικς, υπό-δειγμα σκληρού ντεκουπάζ, το ξέρετε. Ότι ενέπνευσετον σκηνοθέτη Άγγελο Αμπάζογλου, να αναζητήσειτη διαδρομή ενός τύπου που έμοιαζε με έναν ήρωατου Τεντέν ποιος το φανταζόταν. «Στην ιστορία Τοσπασμένο αυτί υπάρχει ο Ζαχάρωφ ως Μπαζάρωφ,ένας έμπορος όπλων που δεν έχει Θεό», λέει ο σκη-νοθέτης για την ταινία του Βασίλης Ζαχάρωφ, ο μυστη-ριώδης Έλληνας της Ευρώπης. Θα έρθει η σειρά και τουΡασταπόπουλου (του έλληνα αρχιμαφιόζου στην ίδιασειρά κόμικς του ερζέ);

Πόρνη: η εργάτρια του σεξ. Ο ορισμός δεν έχει νακάνει με την πολιτική ορθότητα, αλλά έτσι αυτοαπο-καλείται η Ρέιτσελ Ουότον, από την Αυστραλία, πουεξειδικεύεται σε μια ανέκαθεν παραγνωρισμένη πε-λατεία: τους ανθρώπους με αναπηρίες. Η καθριν Σκοτ,σκηνοθέτρια της ταινίας Άλικος δρόμος, αποδεικνύειότι προορισμός του ντοκιμαντέρ είναι να παρατηρείμε εμβρίθεια ό,τι αποφεύγει η mainstream ενημέ-ρωση.

7 14th TDF πρώτο πλάνο #264 [2012]

HIGHLIGHTSTα παιδιά είναι υποψιασμένοι θεατές - και ο ενθουσιασμός πουεπιδεικνύουν δεν είναι μόνο επειδή τους δίνεται η δυνατότητα τηςκοινωνικοποίησης, παρακολουθώντας μια ταινία στο πρόγραμμα με ταπαιδικά ντοκιμαντέρ (πάνω). Aριστερά, η πανκ τραγουδίστρια MάριανΆντερσον, που θήτευσε στην ακρότητα - και το πλήρωσε ακριβά. H ανεξάρτητη σκηνή των ντοκιμαντέρ επιτρέπει τη διεισδυτικήπροσέγγιση θεμάτων για τα οποία αδιαφορεί (ή αδυνατεί) η mainstream δημοσιογραφία.

8 14th TDF πρώτο πλάνο #264 [2012]

Λίγο πριν τη συναυλία της στη Θεσσαλονίκη,η Λύντα Tάλι μίλησε στο Πρώτο Πλάνο για τιςμουσικές λατρείες της, τις πηγές της έμπνευ-σής της, τα ιδιώματα της μουσικής της καιτο σινεμά.

Η πολυπολιτισμικότητα είναι κυρίαρχο χα-ρακτηριστικό της μουσικής σας. Πιστεύετεπως γεννιέται κάτι άλλο μέσα από συνδυα-σμό ρυθμών από διαφορετικές κουλτούρες;Ναι, το πιστεύω. υπάρχουν τόσοι πιθανοί μου-σικοί συνδυασμοί, όσοι και άνθρωποι πουαναπνέουν. Η μουσική μου είναι η αντανά-κλαση του κόσμου μου, των ανθρώπων γύρωμου και του οράματός μου για τη ζωή, μέσααπό φακούς «χρωματισμένους» από τη δικήμου εμπειρία ζωής. είμαι από την Αφρική, απότην Μεσόγειο, από τον καναδά, είμαι πολίτηςτου κόσμου και η μουσική μου ήταν και θα εί-ναι κι αυτή κάτι τέτοιο.

Πόσο σημαντική έχει φανεί η καταγωγή σαςστην πορεία σας μέχρι σήμερα;

Οι ρίζες μου ήταν το κέντρο μου, αυτό το ιδιαί-τερο στοιχείο που με έκανε διαφορετική καιίσως, μερικές φορές, ενδιαφέρουσα. Οι άνθρω-ποι ταξιδεύουν μέσα από τη μουσική μου, καιεγώ είμαι πολύ χαρούμενη που μπορώ να τουςπροσφέρω αυτά τα διαφορετικά μουσικά χρώ-ματα, που τους βλέπω να χορεύουν σε κάθεσυναυλία μου, που τους βλέπω να απολαμβά-νουν τη γιορταστική πλευρά αυτής της τέχνηςμε το αραβικό άρωμα.

Αν έπρεπε να χαρακτηρίσετε τη μουσικήσας, ποιες λέξεις θα χρησιμοποιούσατε; είναι τόσο δύσκολο για μένα να βάλω σε κου-τάκια και να ταξινομήσω κάτι που αλλάζει καιεξελίσσεται τόσο γρήγορα. Αλλά θα έλεγα πωςη μουσική μου είναι ένα μείγμα ήχων από τηβόρειο Αφρική, την Ανατολή και τη Μεσόγειο,και δυτικής δημοφιλούς μουσικής.

Τι είναι αυτό που σας συγκινεί στη μουσική.H δυνατότητα του να βλέπω εικόνες ενώαπλώς ακούω μουσική. Tο να βρίσκομαι σεαρμονία με τους ανθρώπους που ακούνε τουςίδιους ήχους με μένα την ίδια χρονική στιγμή.Το να ακούω ένα παιδί να τραγουδά.

Το τελευταίο σου cd είναι αφιερωμένο στηναγάπη και το πεπρωμένο. Ποιο ρόλο παί-ζουν στη ζωή και στα τραγούδια σου; Ό,τι κάνω είναι από αγάπη και για την αγάπη.Αυτό είναι η κινητήρια δύναμη της ζωής μου,σήμερα περισσότερο από ποτέ. Η αγάπη μεκάνει να τραγουδώ και να γράφω. Όταν τρα-γουδώ κι όταν γράφω, αγαπώ τη ζωή ακόμαπερισσότερο... και πάει λέγοντας. Όσο για τοπεπρωμένο; είναι αυτός ο αόρατος μαέστροςπου οδηγεί τη συμφωνία σε πιο υψηλούς καιδυνατούς τόνους. Το πεπρωμένο πάντα φέρνεικοντά τους σωστούς μουσικούς, τα σωστάμέλη της ομάδας και τα σωστά τραγούδια στοδρόμο μου. και όλα τα παραπάνω κάνουν τοπεπρωμένο μου πιο φωτεινό. Ένας κύκλος πουσυνεχίζεται όσο αναπνέουμε.

Έχετε δουλέψει για σάουντρακ ταινιών.Ποια είναι η σχέση σας με το σινεμά. Tο σινεμά με κάνει να ονειρεύομαι. κυρίως, λα-τρεύω τα σάουντρακ, γιατί, όπως είπα και πριν,η μουσική γεννά εικόνες μέσα στο κεφάλι μου.Αυτό για μένα είναι γνήσια μαγεία. ειλικρινάελπίζω να γράψω όσο το δυνατόν περισσότερημουσική για ταινίες. Ονειρεύομαι να αποκτήσωτο δικό μου στούντιο, ποιος ξέρει, μπορεί καιστην ελλάδα, και να δουλεύω από απόσταση,γράφοντας μουσική για ταινίες.

ια καναδή μουσικόςαλγερινής καταγωγής, ηπρώτη τραγουδίστριααπό τη βόρειο Αφρικήπου διέπρεψε στηνκαλλιτεχνική σκηνή τουκαναδά, ταξιδεύει από το

κεμπέκ στην ελλάδα για δυοεμφανίσεις που διοργανώνει ηελληνική πρεσβεία του καναδά. Ησυναυλία της στη Θεσσαλονίκηεντάσσεται στο πλαίσιο τωνπαράλληλων εκδηλώσεων του 14ουΦεστιβάλ Ντοκιμαντέρ, θαπραγματοποιηθεί στονκινηματογράφο Ολύμπιον, τη Δευτέρα19 Μαρτίου, στις 21:00, και θα μαςταξιδέψει σε τοπία του πλανήτη, μέσααπό ίχνη διαφορετικών μουσικώνπαραδόσεων.

H E Θ N I K Φ ω N H ToY K A N A Δ A Σ To ο Λ υ μ Π ι ο ν

ΜεΣΟγειΟΣ, ΑΦΡικΗ, κΑΝΑΔΑΣενα μειΓμα ηχΩν

mυΠαρ-χουν ΤΟΣΟι Πι-ΘΑΝΟι μουΣικοι ΣυΝΔυΑ-ΣΜΟι, οΣοι και ΑΝΘΡωΠΟιΠΟυ αναΠνε-ουν

ΛYNTA TAΛIH ανερχόμενη τραγουδίστρια η μουσική

της οποίας δανείζεται δημιουργικά ήχουςαπό τη Mεσογειο, την Aνατολή και τη

Bόρειο Aφρική, θα τραγουδήσει τη Δευτέρα για το κοινό της Θεσσαλονίκης.

Λ υ Ν Τ Α T Α Λ ι

σ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

πορεί γεωγραφικά τα Βαλκάνια ναβρίσκονται στην άκρη της ευρώ-πης, όμως το σινεμά της χερσο-νήσου κάνει όλο και πιο συχνάεδώ και και χρόνια το κινηματο-γραφικό κέντρο της ηπείρου να

στρέφει το κεφάλι προς ανατολάς. Το ρεύμαξεκίνησε από το χώρο της μυθοπλασίας –καιπιο συγκεκριμένα από τη Ρουμανία. Όμως η νέαγλώσσα εξαπλώθηκε γρήγορα στις χώρες μιαςπεριοχής που είχε επείγουσα ανάγκη να «μιλή-σει» και διαθέτει έναν απύθμενο πλούτο ιστο-ριών που αξίζει να ειπωθούν. Στο φετινό φεστι-βάλ, με αφορμή το πρόγραμμα «Θεσσαλονίκη– Σταυροδρόμι πολιτισμών» του υπουργείουΠολιτισμού & Τουρισμού, κοιτάζουμε από κοντάτις εθνικές κινηματογραφίες των γειτονικών μαςχωρών, για να ανακαλύψουμε μερικά από τα πιοενδιαφέροντα ντοκιμαντέρ του προγράμματος.

Αναμενόμενα, ιδιαίτερα δυνατή είναι η εκ-προσώπηση της Ρουμανίας στο αφιέρωμα μετρεις ταινίες που ξεδιπλώνουν διαφορετικέςπτυχές της έννοιας «αγάπη». Οι Ράντου Μουν-τέαν και Αλεξάντρου Μπατσίου, στο Επισκε-πτήριο, την ανιχνεύουν πίσω απ’ τα δεσμά τηςφυλακής, καθώς απ’ το 2006 το ρουμανικόσωφρονιστικό σύστημα επιτρέπει το γάμο με-ταξύ κρατουμένων. Στο Νοόσφαιρα, των ιλεάναΣτανκουλέσκου και Αρτσίλ Χεταγκούρι, έναςκαθηγητής κοινωνιολογίας διδάσκει στους φοι-τητές του ότι η αληθινή αγάπη είναι πιθανή,ιδέα που έρχεται σε αντίφαση με όσα του έχειδιδάξει η ίδια η ζωή. Μια αγάπη κόντρα στις

προκαταλήψεις και τον συντηρητισμό της κοι-νωνίας χαρτογραφεί το Εμείς οι δύο του κλα-ούντιου Μίτκου. Ο δημιουργός, με οδηγό δυονεαρούς ερωτευμένους ομοφυλόφιλους, ταξι-δεύει το θεατή στον κόσμο της νέας γενιάς, ηοποία διεκδικεί την σεξουαλική έκφρασή της,σε ένα κράτος που απέσυρε την ομοφυλοφιλίααπ’ τον ποινικό κώδικα της χώρας μόλις το 2001.Το αθλητικό πνεύμα και την υπέρβαση του εαυ-τού εξυμνούν οι ταινίες O Gringo του ΝτάρκοΜπάζιτς από την Σερβία και The King του κρο-άτη Ντέγιαν Ασίμοβιτς. Το πρώτο ακολουθεί τηδιαδρομή του ποδοσφαιριστή Ντέγιαν Πέτκο-βιτς απ’ την επαρχία της Σερβίας στην κορυφήτου βραζιλιάνικου πρωταθλήματος καταγρά-φοντας την όχι και τόσο συνηθισμένη διαδρομήτου προς την κοιτίδα σπουδαίων παικτών, τηνίδια τη Βραζιλία! Το δεύτερο, από την άλλη,αφηγείται τη συγκλονιστική ιστορία του κροάτηπρωταθλητή των Παραολυμπιακών Αγώνων,Ντάρκο κράλι, του μοναδικού ανθρώπου στηνιστορία του αθλητισμού που έσπασε πέντε φο-ρές στη σειρά το παγκόσμιο ρεκόρ στην κατη-γορία του, στο ίδιο παγκόσμιο πρωτάθλημα.Τέλος, στο Μια χούφτα γενναίοι άνθρωποι τηςΡυγιά Αρζού κεκσάλ καταγράφεται ο άνισοςαγώνας των κατοίκων τριών κοιλάδων τηςΜαύρης Θάλασσας, που έχουν βάλει στόχο ναπροστατεύσουν τους ποταμούς που διασχίζουντην περιοχή τους. Δαβίδ εναντίον γολιάθ, μιαμάχη-αρχέτυπο, λειτουργεί μέσα απ’ τη ματιάτης κεκσάλ, ως μια φωνή αφύπνισης, αλλά καιαντίστασης.

BALKANFOCuS

EΞωΣTpEΦEIAKAI KAΛH KApΔIAτου γιώργου κρασσακόπουλου

m

MΠAΛΛOΣO άνισος αγώνας των κατοίκων

τριών κοιλάδων της Μαύρης Θάλασσας κατά της οικολογικής

υποβάθμισης. Στιγμιότυπο από τηνταινία Μια χούφτα γενναίοι άνθρωποι

της Ρυγιά Αρζού Κοκσάλ.

10 14th TDF πρώτο πλάνο #264 [2012]

Η έρημος της Ατακάμα συμβολίζει τηναναζήτηση για εύρεση νοήματος – οιαστρονόμοι ψάχνουν απαντήσεις γιατην ύπαρξή μας, οι γυναίκες προσπα-θούν να κατανοήσουν την απώλειάτους και να βρουν τους αγαπημένουςτους. Και τα δυο μοιάζουν αδιόρατακαι άπιαστα. Τι αναζητούσατε εσείς οίδιος με το Νοσταλγώντας το φως;Όταν έκανα την έρευνα για το Νοσταλ-γώντας το φως έκανα μια λίστα, την οποίαονόμασα «Πολιτική, Αστρονομία και Αν-θρώπινα Δικαιώματα». Έβαλα την ημερο-μηνία στην οποία ξεκίνησε κάθε τηλεσκό-πιο να λειτουργεί, τα πολιτικά γεγονότακι επίσης μερικές αστρονομικές ανακα-λύψεις. Ήταν μια άλογη, ασυνήθιστη«χρονολογία»: να προσπαθήσεις να βά-λεις σε μια μοναδική λίστα τα γεγονόταγια τρία εντελώς διαφορετικά πράγματα.Παρ’ όλ’ αυτά, μετά μεγάλης μου έκπλη-ξης, βρήκα πολλά κοινά. για παράδειγμα,

το 1988 συνέλαβαν τον Πινοσέτ στο Λον-δίνο, τέθηκε σε λειτουργία το μεγαλύτεροτηλεσκόπιο της ερήμου (VTL) και ανακά-λυψαν έναν μαζικό τάφο που περιείχε 15πτώματα. Αυτές οι συμπτώσεις με έπεισανπως η ένωση αυτών των τριών στοιχείωνδεν ήταν κάτι αυθαίρετο, αλλά εντελώςπραγματικό.

Το παρελθόν και το παρόν (και το μέλ-λον) έρχονται κοντά στην έρημο τηςΑτακάμα, όπως και η αστρονομία, ημνήμη, η πολιτική και τα ανθρώπιναδικαιώματα. Είναι εύκολο να χαθεί κα-νείς σε μια τόσο πλούσια έρημο. Εί-χατε κάποια πυξία που σας καθοδη-γούσε;Η κυριότερη «πυξίδα» στη δουλειά μουείναι το χιλιανό πραξικόπημα. Από αυτότο γεγονός ανακύπτουν όλα τα υπό-λοιπα. Το πραξικόπημα του Πινοσέτ, τοοποίο είχε πραγματοποιηθεί με την υπο-

στήριξη της oυάσινγκτον, άλλαξε τη ζωήμας. εκατομμύρια Χιλιανοί άλλαξαν δου-λειά, σπίτι, πόλη, οικογένεια, ακόμα καιχώρα μετά το πραξικόπημα. Η κατα-στροφή της χώρας που ξέραμε και τοτέλος της πιο γνήσιας αντιπροσωπευτι-κής δημοκρατίας της Λατινικής Αμερικήςπροκάλεσε σε όλους μας και στα παιδιάμας ένα σοκ το οποίο δεν έχουμε ακόμαξεπεράσει.

Πιστεύετε πως η Βικτόρια και η Βιο-λέτα, οι δυο γυναίκες που ψάχνουν τααπομεινάρια των συγγενών τους, θακαταφέρουν να βρουν την γαλήνηπου αποζητούν; Τι κοινά έχουν με τηΧιλή γενικότερα;Η Βικτόρια και η Βιολέτα είναι δυο γυ-ναίκες με ενέργεια, προσωπικότητα καιζωντάνια. είναι δυνατές, δε φοβούνταικαι σε κοιτούν κατάματα. Παρόλο πουδεν έχουν βρει τα σώματα των συγγενών

τους, έχουν βρει ένα σκοπό για να ζουν,να παλεύουν και να γελοιοποιούν τουςεκπρόσωπους της δικαστικής, κυβερνη-τικής και εκκλησιαστικής εξουσίας.

Το ντοκιμαντέρ έχει μια φίνα ποιητι-κότητα. Είναι συνειδητή ή προκύπτειφυσικά;Η ποίηση είναι ένα μεγάλο μυστήριο.Δεν υπάρχουν συνταγές που καθορίζουνπότε κάνεις καλή ή κακή ποίηση. Όπωςδεν μπορείς να ξέρεις με σιγουριά πούκρύβεται το αληθινό χιούμορ με τον ίδιοτρόπο που δεν μπορείς να κάνεις προ-γνώσεις για τη γαστρονομία. Όταν κάνειςμια ταινία, γράφεις ένα μυθιστόρημα ήένα θεατρικό έργο, δεν ξέρει κανείςπραγματικά τίποτα για την ποίηση κα-θαυτή. Η ποίηση είτε τρυπώνει κατά τηνκινηματογράφηση είτε εισέρχεται στοδωμάτιο του μοντάζ χωρίς να καταλα-βαίνουμε τι έχει συμβεί.

ΠΑΤΡIΣΙΟ ΓΚΟΥΣΜΑΝO χιλιανός σκηνοθέτης καταφέρνει, με μια πρωτότυπη προσέγγιση, να συνδυάσει τα εγκλήματα της χούντας του Πινοσέτ με την αστρονομία - διεκδικώντας την ελευθερία.

l OLY 18/3 18:00

Νοσταλγώντας το φως

Ο Πατρίσιο γκουσμάν, ο ακούραστος χιλιανόςσκηνοθέτης που έχει αφιερώσει το έργο του στηνταραγμένη ιστορία της χώρας του και τις καταλυτικέςεπιπτώσεις στους πολίτες της, δημιουργεί την καλύτερηίσως ταινία του – μια ποιητική μελέτη πάνω στη μνήμη,την απώλεια, την αστρονομία (!) και τα ανθρώπιναδικαιώματα. Με φόντο την έρημο της Ατακάμα, το

Νοσταλγώντας το φως αναδεικνύει τιςσυγγένειες δυο φαινομενικάασύνδετων στοιχείων: τωναστρονόμων που συρρέουν στην

ιδανική για παρατήρηση του ουρανούΑτακάμα και των γυναικών που αναζητούν

ίχνη από συγγενείς τους, οι οποίοιβασανίστηκαν στις απάνθρωπες φυλακές τουΠινοσέτ – και θεωρούνται ακόμα«αγνοούμενοι». Οι μεν κοιτούν ψηλά, οι δεχαμηλά, αλλά τα βλέμματά τους τέμνονταισε απρόσμενα σημεία. Με σεβασμό απέναντι

στο νωπό ακόμα τραύμα της χιλιανήςψυχοσύνθεσης, ο Πατρίσιο γκουσμάν εξηγείπως ένωσε τις τελείες αυτού του μυστήριου,ιδιαίτερου γρίφου.

η ερη-μοΣ ΜεΣΑΜΟυ

Π ΑΤ Ρ I Σ ι Ο γ κ Ο υ Σ Μ Α Νσυνέντευξη στην Έλενα Χρηστοπούλου

ετά από 6 γεμάτες ημέρες,η Αγορά Ντοκιμαντέρ

ολοκληρώνεται με τιςκαλύτερες εντυπώσεις.Ο πιο δημοφιλής χώροςτου φεστιβάλ, μετά τις

κινηματογραφικές αίθουσες, έδωσετην ευκαιρία σε έλληνες και ξένουςντοκιμαντερίστες, δημοσιογράφουςκαι αγοραστές να γνωριστούν και νασυζητήσουν. Ταινίες ανταλλάξανεχέρια, ειδικοί μοιραστήκανε ταμυστικά τους στα Market Talks και τα ραντεβού κανονίζονταν το ένα μετά το άλλο.

Το ευρωπαϊκό Δίκτυο Ντοκιμαντέρ,που βραβεύει κάθε χρόνο την εξέχουσασυνεισφορά στον κόσμο του ντοκιμαν-τέρ ενός ατόμου ή οργανισμού, φέτοςαπένειμε το βραβείο του στο Dox Box,το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ της Συρίας.Οι Nτιάνα Eλ Tζεϊρούντι και ΌργουαNιρά μπια, ιδρυτές του φεστιβάλ το2008, αποφάσισαν φέτος να ακυρώ-σουν τη διοργάνωση λόγω της πολιτι-

κής αναταραχής στην χώρα τους καιτων εγκλημάτων καταστολής του κα-θεστώτος Άσαντ. Tην ημέρα που κανο-νικά θα έληγε το φεστιβάλ τους, 15Mαρτίου, που κατά σύμπτωση είναι καιη επέτειος της Συριακής Eπανάστασης,στο Dox Box Global Day προβλήθηκανντοκιμαντέρ της Συρίας από το 1970μέχρι σήμερα με την συνεργασία καιυποστήριξη πολλών ομόλογων θε-σμών, συμπεριλαμβανομένου και του

Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Kατά τα άλλα, η πιλοτική χρονιά τουDocs in progress στέφθηκε με επιτυχία,καθώς 20 επαγγελματίες παρακολού-θησαν τα ντοκιμαντέρ σε εξέλιξη απότα Βαλκάνια, την Μεσόγειο και την κεν-τρική ευρώπη και συναντήθηκαν μετους συντελεστές τους. Αναμένει ναδούμε πόσε· ταινίες βρήκαν τον δρόμοτους προς τα τηλεοπτικά δίκτυα και τιςαίθουσες στο προσεχές μέλλον.

τιμηΘηκε Η εΞεγεΡΣΗ Στη Συρια

DOC MARKET BLuES

mτης Aγγελικής Bέργου

SCREEN BOOTHSEπαγγελματίες του οπτικοακουστικού

παρακολουθούν ταινίες. EΛΛHNIKo TOP 5 Τα 5 δημοφιλέστερα ελληνικά ντοκιμαντέρμέχρι το βράδυ της Παρασκευής

l Ολιγαρχία του Στέλιου Κούλογλου

l Krisis των Νίκου Κατσαούνη και Νίνας-Μαρίας Πασχαλίδου

l 155 Sold του Γιώργου Παντελεάκη

l Toxic Crisis του Όμηρου Ευαγγελινού

l Ο Τυφλός Ψαράς των Θέκλας Μαλάμου και Στρατή Βογιατζή

TOP 5 Οι 5 δημοφιλέστερες ταινίες στην ψηφιακήταινιοθήκη μέχρι το βράδυ της Παρασκευής

l Ολιγαρχία του Στέλιου Κούλογλου, Ελλάδα

l Μισή Επανάσταση των Ομάρ Σαργκαουΐ και Καρίμ Ελ Χακίμ, Δανία

l Krisis των Νίκου Κατσαούνη και Νίνας-Μαρίας Πασχαλίδου, Ελλάδα

l Αγανακτισμένοιτου Τόνι Γκατλίφ, Γαλλία

l 155 Soldτου Γιώργου Παντελεάκη, Ελλάδα

Διεθνής Ένωσηκριτικώνκινηματογράφου(FIpRESCI) δεναπεμπολεί τονπαρεμβατικό ρόλο

της, γι’ αυτό και τα μέλη τηςεπιμένουν να συζητούν και ναβραβεύουν ταινίες πρώτηςπροβολής – δίνουν δύοβραβεία, ένα για την καλύτερηξένη και ένα για την καλύτερηελληνική παραγωγή.Συναντήσαμε τουςεκπροσώπους της FIpRESCI καιζητήσαμε τη γνώμη τους για τοΦεστιβάλ και τις ταινίες.Aπάντησαν σύντομα. Σαν ναέγραφαν σε λεύκωμα...

τα μεΛη τηΣ εΠιΤΡΟΠΗΣ FIPRESCI Για το ΦεΣτιβαΛ

κριτικοι & ΛΑκωΝικΟιτ

γ

Ae

π

n οη ΦΩNEΣBoyd van Hoeij (Λουξεμβούργο)

Τα Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρείναι υπέροχα, γιατί εκείανακαλύπτεις ταινίες πουχάνονται στο πρόγραμματων υπόλοιπων φεστιβάλ,εκτός κι αν τιςυπογράφουν μεγάλαονόματα. Το Φεστιβάλ ΝτοκιμαντέρΘεσσαλονίκηςανακαλύπτει άγνωστουςκόσμους, προβλήματα,φωνές και ζητήματα.

αΠειΛειταιGuilhem Caillard (καναδάς)

Εκτός από το πρόγραμμακαι τις δυνατές ταινίες πουβλέπουμε ναπραγματεύονται το θέματης ελληνικής κρίσης, δενένιωσα το δυσάρεστοοικονομικό κλίμα.Ωστόσο, όπως όλοιξέρουμε, το μέλλον τουΦεστιβάλ ΝτοκιμαντέρΘεσσαλονίκης απειλείται.

ΣΠANecati Sönmez(Τουρκία)

Eίμαι τακτικός επισκέπτηςτου ΦεστιβάλΝτοκιμαντέρΘεσσαλονίκης. Kαι θα τοπεριέγραφα σαν «σπα -θεραπείας με κρύο νερό».

EXAΣEMinou Moshiri (ιράν)

Δεν μπορώ νασυγχωρήσω τον εαυτόμου που απείχε ταπροηγούμενα 13 χρόνια.Εγώ έχασα!

Kι οι αΛΛοιΣτράτος Κερσανίδης(ελλάδα)

Το ντοκιμαντέρ διερευνά,αποκαλύπτει, ενημερώνειγια όσα επιμελώςαποκρύπτονται. Είναι έναεργαλείο προσέγγισης της«άλλης πλευράς», γι’ αυτόείναι χρήσιμο και γι’ αυτόεκτιμήθηκε από τονκόσμο.

14 14th TDF πρώτο πλάνο #264 [2012]

TAINIεΣΤΟυ ΔιΗΜεΡΟυ

#4lTOR 17/3 13:30 #5lLIA 17/3 17:30 #6lLIA 17/3 17:30

#1 lΕγώ είμαι ένας άλλος, από τηθεραπεία (18 Άνω) στηνκοινωνική ένταξη 68’ Γιώργος Χρ. Ζέρβαςελλάδα 2012

Περιπτώσεις ανθρώπων πουολοκλήρωσαν το πρόγραμματου 18 Άνω και είναι κάποιαχρόνια καθαροί. Στιγμιότυπα της ζωής τουςκαι εξομολογήσεις για τις προσπάθειές τους ναβρουν δουλειά, νααντιμετωπίσουν ταπροβλήματα που τουςκληροδότησε το παρελθόνστις ουσίες, να φτιάξουνδιαφορετικές σχέσεις με τους γύρω τους.

#2 lDocville:Κωνσταντινουπόλεως 280,Θεσσαλονίκη 46’ Γιάννης Μισουρίδηςελλάδα 2011

Η ζωή των ανθρώπων πουδουλεύουν στο Ζυγό, έναιστορικό «σκυλάδικο» τηςΘεσσαλονίκης, το μωσαϊκόμιας μικροκοινωνίας στοπεριθώριο της «καθώςπρέπει» κοινωνίας που

αντιμετωπίζει την οικονομικήκρίση με το δικό της τρόπο,δουλεύοντας σκληρά τηνύχτα. Ένα επεισόδιο τηςσειράς ντοκιμαντέρ Docville,που καταγράφει, χωρίςσχόλιο, τη ζωή στις ελληνικέςπόλεις σήμερα, σε καιρούςδύσκολους:

#3 lDocville: ΠλατείαΣυντάγματος, Αθήνα 47’Κατερίνα Πατρώνηελλάδα 2011

Σύνταγμα. 2011. καλοκαίρι.κάθε μέρα η πλατεία είναιγεμάτη με κόσμο. κάθε μία,κάθε ένας, έχει φτάσει εκεί γιατους δικούς του λόγους. Στο περιθώριο αυτών τωνσυναθροίσεων, η κάμερα ακολουθεί ένανμοναχό, έναν ξένο χορτοφάγοειρηνιστή, καθώς και άλλουςμοναχικούς ανθρώπους πουσυνιστούν αυτό τοετερόκλητο πλήθος. Έναεπεισόδιο της σειράςντοκιμαντέρ Docville, πουκαταγράφει, χωρίς σχόλιο, τηζωή στις ελληνικές πόλειςσήμερα, σε καιρούςδύσκολους:

#4 lΟ πρώτος υπολογιστής τουκόσμου: Η συναρπαστικήιστορία του μηχανισμού τωνΑντικυθήρων 75’The World’s First Computer Mike Beckhamελλάδα-Μεγ. Βρετανία 2012

Μια ιστορική καιεπιστημονική έρευνα πουπεριγράφει την εκπληκτικήιστορία του πώς οι αρχαίοιΈλληνες έφτιαξαν ένανυπολογιστή πριν από 2.000χρόνια. Η ταινία ακολουθείμια διεθνή ερευνητική ομάδα,που τελικά κατάφερε νασυνθέσει το παζλ τουΜηχανισμού τωνΑντικυθήρων – μιαπραγματική ιστορία, έναςκώδικας Da Vinci πουστήθηκε στην αρχαία ελλάδα.

#5 lTo Βe or Not to Βe Bagyeli 55’Νίκος Θωμόπουλοςελλάδα-γαλλία 2011

Ένα παράθυρο στον κόσμοτων Μπαγκελί, μιας φυλήςΠυγμαίων που ζει στατροπικά δάση του καμερούν.Παρακολουθούμε τηνκαθημερινότητα αυτής της

κοινότητας κυνηγών-τροφοσυλλεκτών πουμοιάζει να αλλάζει σταδιακάμε την έλευση τηςνεωτερικότητας:

#6 lThe Outcasts 59’Γιώργος Γεωργόπουλοςελλάδα-γκάνα 2011

Χίλιες γυναίκες στη γκάναζουν εξόριστες σεκαταυλισμούςκατηγορούμενες για μαγεία.Θύματα κακοποίησης καικοινωνικού στιγματισμού,παλεύουν να επιβιώσουνμέσα στην απόλυτη φτώχεια.Μαζί τους, εκατοντάδεςπαιδιά που τα καταδιώκει ηίδια μοίρα. Τι τις οδήγησεεκεί και τι τις κρατά δέσμιες;

#7 lΜικροπόλεις – Εκάλη: Το τείχος 27’Γιάννης Γαϊτανίδηςελλάδα 2011

Ένα επεισόδιο από τη σειράντοκιμαντέρ με θέμα τηνΑθήνα Μικροπόλεις, πουαντιστοιχίζει κάθε περιοχή μεμια λέξη-αρχιτεκτονική

έννοια που τη χαρακτηρίζειφυσιογνωμικά αλλά καικοινωνικά. Η λέξη για τοεπεισόδιο της εκάλης είναι«τα τείχη». Τα εξωτερικάτείχη που περιφράσσουν τιςμεγάλες επαύλεις της εκάλης,προστατεύουν καιαπομονώνουν.

#8 lΜικροπόλεις – ΠαλαιόΦάληρο: Το παράθυρο 28’ Θωμάς Κιάοςελλάδα 2011

Ένα επεισόδιο από τη σειράντοκιμαντέρ με θέμα τηνΑθήνα Μικροπόλεις, πουαντιστοιχίζει κάθε περιοχή μεμια λέξη-αρχιτεκτονικήέννοια που τη χαρακτηρίζειφυσιογνωμικά αλλά καικοινωνικά. Η λέξη για τοεπεισόδιο του ΠαλαιούΦαλήρου είναι «το παράθυρο». Λόγια, δράσεις, ιστορίες των ανθρώπων τηςπαραλίας, με επίκεντρο τορόλο που παίζει η συνοικίαγια τους ίδιους και τηνυπόλοιπη Αθήνα: ένα ανοιχτόπαράθυρο στη θάλασσα καιστον ορίζοντα.

#9 lΜικροπόλεις – ΟλυμπιακόΧωριό: Ο φράχτης 29’ Περσεφόνη Μήλιουελλάδα 2011

Ένα επεισόδιο από τη σειράντοκιμαντέρ με θέμα τηνΑθήνα Μικροπόλεις, πουαντιστοιχίζει κάθε περιοχή μεμια λέξη-αρχιτεκτονική έννοια που τη χαρακτηρίζειφυσιογνωμικά αλλά καικοινωνικά. Η λέξη για τοεπεισόδιο του ΟλυμπιακούΧωριού είναι «ο φράχτης».Πιτσιρικάδες πουπαρελαύνουν, χορεύουνbreakdance, σπάνε λάμπεςκαι κόβουν εξατμίσεις. Σ’ έναπροκάτ περιβάλλον μεαισθητική μακέτας, οι νεαροίπρωταγωνιστές δείχνουν ναμη βολεύονται.

#10 lΜΕΤΑΞΑ ακούγοντας το χρόνο 87΄Σταύρος Ψυλλάκηςελλάδα 2012

Με αφετηρία γιατρούς καιπροσωπικό τουαντικαρκινικού νοσοκομείουΜεταξά που πάσχουν οι ίδιοιαπό καρκίνο,

1 7 & 1 8 M α ρ τ ι ο υ

#1lLIA 17/3 12:30

#7lLIA 17/3 20:00 #9lLIA 17/3 20:00#8lLIA 17/3 20:00

#2lLIA 17/3 15:00

#3lLIA 17/3 15:00

#10lLIA 18/3 12:30

παρακολουθούμε αυτήν τηξεχωριστή ομάδα ασθενώνκαθώς συνεχίζουν ναεργάζονται στο νοσοκομείο.

#11l

Το αρχαίον όστρακον 22’Νίκος Αλευράς, ελλάδα 2010

Πώς και γιατί οι αρχαίεςελληνικές λέξεις, τα αρχαίαελληνικά νοήματα και ηαρχαία ελληνική φιλοσοφία καθορίζουν ακόμα και σήμερα, μετά από 2.500 χρόνια τη ζωήμας; είναι αλήθεια το «Ταπάντα ρει» του Ηράκλειτου;ερωτήματα που θέτει καιαπαντά η ταινία.

#12 lΕπιζώντες 33’ Μαρία Γιαννούλη, ελλάδα 2011

Η ιστορία του ΑπόστολουΜαυροθαλασσίτη,πρωταθλητή ελλάδας στοαλεξίπτωτο πλαγιάς γιατέσσερις φορές, που το 2009 είχε ένα ατύχημα στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημαπαραπέντε στο Μεξικό. Τοαλεξίπτωτό του σκίζεται και οίδιος πέφτει από ύψος 3.000

μέτρων στη γη, και επιζείενάντια σε όλες τιςπιθανότητες.

#13 lΚατινούλα 47΄Μύρνα Τσάπα, ελλάδα 2012

κάιρο 2010: η καθημερινή ζωή τηςκατινούλας, που γέρασε αλλά ακόμα υπηρετεί μιασυνομήλική της ελληνίδα της Αιγύπτου. κάνειτις δουλειές του σπιτιού,παζαρεύει με τους Αιγύπτιους στο παζάρι, τιμά την κάθε μέρα, κι αςέγιναν όλοι οιαγαπημένοι της γελαστέςφωτογραφίες.

#14 lΣαγιόμι 56’ Νίκος Νταγιαντάςελλάδα 2011

Η ιστορία της Σαγιόμι,που μεγάλωσε σ’ ένααπομακρυσμένο χωριό της ιαπωνίας, χωρίς να γνωρίζει τουςγονείς της, έφυγε στα 22 της για την κρήτη,ακολουθώντας έναν άντρα, και επιστρέφει

στη χώρα των παιδικών τηςχρόνων με αφορμή το θάνατο της μητέρας της. Η ταινία καταγράφει αυτό της το ταξίδι.

#15 lΑμπελόκηποι 33’ Ομάδα Ντοκιμαντέρ ΔήμουΑθηναίων 2011 ελλάδα 2011

Η ιστορία, το παρόν και το μέλλον της γειτονιάςτων Αμπελοκήπων, από τη γέννηση, στη ζωή και την επιβίωση,μέχρι το γήρας: από τομαιευτήριο «Έλενα» μέχρι το γηροκομείο, οιάνθρωποι, τα προσφυγικά, το γήπεδο τουΠαναθηναϊκού, τακουντουριώτικα, οι φυλακές Αβέρωφ, οι κινηματογράφοι.

#16 lEncardia, η πέτρα που χορεύει 80΄Άγγελος Κοβότσοςελλάδα 2012

Η ταινία παρακολουθεί τοελληνικό μουσικό

συγκρότημα Encardia πουεμπνέεται, δημιουργεί και παρουσιάζει μουσικές και τραγούδιαμέσα από την πλούσιαπαράδοση τωνελληνόφωνων της κάτω ιταλίας. Ταξιδεύουν στη Νότια ιταλία,ερευνώντας καιαναδεικνύοντας βασικάστοιχεία του λαϊκούπολιτισμού που αναπτύχθηκε εκεί.

#17 lΜεσόγειος: Σικελία 47’ Πάνος Καρκανεβάτοςελλάδα 2012

Το κέντρο του κόσμου, όπως λένε ορισμένοι Σικελοί.Το κέντρο της Μεσογείου, σύμφωνα με τους χάρτες και την ιστορία. Οι ήχοι, οι φωνές, οι μουσικές. Τα πρόσωπα. Τα ίχνη μιαςπραγματικότητας, με δικούς της κανόνες, στους δρόμους, στα λιμάνια του Παλέρμο,της κατάνια, τωνΣυρακουσών.

#18 lΣκαλωσιά 6’ Ευριπίδης Λασκαρίδηςελλάδα 2012

H διαδικασία ολοκλήρωσηςτης τελευταίας τοιχογραφίαςτου Αλέξανδρου Βασμουλάκηστην πλατεία Ηρώων στουΨυρρή. Mια μη συμβατικήπαρακολούθηση τουκαλλιτέχνη, μια καταγραφή, σ’ αυτό το ιδιαίτερο ατελιέ –ανοιχτό στη θέα και την κρίσητων περαστικών– της αγωνίαςτου καλλιτέχνη για τοξεστήσιμο της σκαλωσιάς.

#19 lDirecting Hell 79’ Χρήστος Χουλιάραςελλάδα 2012

Μια προσπάθειααποκρυπτογράφησης της μοναδικής και σπάνιαςπροσωπικότητας τουπολυβραβευμένου Έλληνα σκηνοθέτη καισυγγραφέα Νίκου Νικολαΐδη,του σύμπαντος και τωνσυμβόλων του, μέσα απόσυνεντεύξεις με φίλους καισυνεργάτες και αρχειακόυλικό από τα γυρίσματα τωνταινιών του.

#20 lΜέγαρο Εξαρχόπουλου 3’Χρήστος Καλλίτσηςελλάδα 2012

Μια σύντομη περιήγηση στο Μέγαρο εξαρχόπουλου,μνημείο αρχιτεκτονικής του πρώιμου 20ού αιώνα στη Θεσσαλονίκη, πουτονίζει την ανάγκηπροστασίας της σύγχρονης ιστορικής μας μνήμης, ως «υποχρέωση του κράτους και δικαίωμα του καθενός» (Σύνταγμα τηςελλάδας, άρθρο 24 ).

#21 lΑπαλλοτρίωση 115’Μάνος Παπαδάκηςελλάδα 2012

Ένα ντοκιμαντέρ με τονσυμβολικό τίτλοΑπαλλοτρίωση, που ερευνά τις συνθήκεςκατά τις οποίεςδημιουργήθηκε,εγκαταστάθηκε καιλειτουργεί η πιο «βρώμικη» βιομηχανία της ευρώπης.

15 14th TDF πρώτο πλάνο #264 [2012]

#12lTOR 18/3 13:30#11lTOR 18/3 13:30 #13lZAN 18/3 15:00 #14lZAN 18/3 15:00

#15lLIA 18/3 15:00 #16lLIA 18/3 15:00 #17lZAN 18/3 17:30 #18lLIA 18/3 17:30

#21lLIA 18/3 20:00#19lLIA 18/3 17:30 #20lLIA 18/3 20:00

16 14th TDF πρώτο πλάνο #264 [2012]

#1lCAS 17/3 13:30 #4lZAN 17/3 16:00

#6lZAN 17/3 18:00

#9lCAS 17/3 20:00

#1 lΤι συνέβη στο νησί ΠαμWhat Happened οn Pam Island 63’ Eliza Kubarska Πολωνία 2010

Μια απίστευτη ιστορίααγάπης με πρωταγωνιστέςτους πολωνούς αλπινιστές ελίζακουμπάρσκα και Ντάβιντ καζλικόφσκι, πουδιαπλέουν τα φιορδ τηςνότιας γροιλανδίας για ναανέβουν τον ψηλότεροπαραθαλάσσιο γκρεμό του κόσμου.

#2 lΗ ιστορία των ΛάβινγκThe Loving Story 77’Nancy Buirski, ΗΠΑ 2011

Μια φυλετικά φορτισμένηποινική δίκη και μιασπαραξικάρδια ιστορίααγάπης σμίγουν σ’ αυτό το ντοκιμαντέρ για τηΜίλτρεντ και τον Ρίτσαρντ Λάβινγκ, μια μαύρηκι έναν λευκό πουπαντρεύτηκαν παρά την απαγόρευση τωνμικτών γάμων στη Βιρτζίνια του ’50.

#3 lΓυναίκες με αγελάδεςWomen with Cows 93’Peter Gerdehag Σουηδία 2011

Σε ένα μικρό χωριό της Σουηδίας, δύο ηλικιωμένες αδερφές με διαμετρικά αντίθετεςαπόψεις για τις αγελάδες, έρχονται πιο κοντά όταν οι αρχέςαπειλούν τη,μισοερειπωμένη πια,οικογενειακή φάρμα.

#4 lΙταλία, αγάπα την ή παράτα τηνItaly: Love It or Leave It 75’Gustav Hofer, Luca Ragazzi ιταλία-γερμανία 2011

Δυο φίλοι μπαίνουν στοπαλιό τους ΦίατΤσινκουετσέντο και ξεκινούν ένασυναισθηματικό ταξίδι στηχώρα τους για νααπαντήσουν στο ερώτημαπου τους βασανίζει: θαπαραμείνουν στην ιταλία, ήθα φύγουν, όπως έκαναν ήδητόσοι φίλοι τους;

#5 lΟ νεαρός μπάτλερThe Young Butler 70’Marcela Said, Jean de Certeau Χιλή 2011

Το ψυχολογικό πορτρέτο του «ελ μοσίτο», πράκτορατου κατασταλτικούμηχανισμού του καθεστώτοςΠινοσέτ, του νεαρού μπάτλερπου έφερνε τους καφέδεςστα διαλείμματα τωνβασανιστηρίων, τάιζε τους κρατουμένους και ξεφορτωνόταν τα πτώματά τους.

#6 lΓια την αγάπη του λαούI Love You All 89’Eyal Sivan, Audrey Maurionγαλλία-γερμανία 2004

Η μαρτυρία ενός διοικητή τουυπουργείου κρατικήςΑσφαλείας στην Ανατολικήγερμανία,σε εναλλαγή μεμοναδικό οπτικό υλικό από ταυπόγεια του κτιρίου γκάουκ –που στέγαζε την υπηρεσίαπου ασχολήθηκε με τοκλείσιμο της Στάζι–, αλλά καιμε εικόνες από δημόσια καιιδιωτικά αρχεία.

#7 ll

Ο βασιλιάςThe King 75’ Dejan Aćimović, κροατία 2011

Ένα ντοκιμαντέρ για έναν από τουςμεγαλύτερους αθλητές τουκόσμου, τονπαραολυμπιονίκη τηςσφαίρας, Ντάρκο κράλι, πουσημαίνει βασιλιάς, ομοναδικός άνθρωπος στηνιστορία του αθλητισμού πουέσπασε πέντε φορές στησειρά το παγκόσμιο ρεκόρστην κατηγορία του, στο ίδιοπαγκόσμιο πρωτάθλημα.

#8 lΤώρα είμαι γυναίκαI Am a Woman Now 86’Michiel van Erp Ολλανδία 2011

Τα πορτρέτα πέντεηλικιωμένων τρανσέξουαλπου χειρουργήθηκαν από τονίδιο «θαυματουργό» γιατρό,μια ταινία για το κυνήγι ενός σχεδόν άπιαστουονείρου, για το κενό ανάμεσα στην υλοποίησήτου και τη σκληρήπραγματικότητα που πολλέςφορές ακολουθεί.

#9 lO Μπενγκάλι ντετέκτιβThe Bengali Detective 91’Philip Cox, Μεγ. ΒρετανίαΗΠΑ-ινδία 2011

Η ταινία ακολουθεί τον ατρόμητοντετέκτιβ Ρατζές Τζι και τηνετερόκλητη ομάδα του στιςέρευνες και τις επιδρομές τουςστα μήκη και τα πλάτη της ινδίας,που στον ελεύθερο χρόνο τους,όταν δεν καταπολεμούν τηνεγκληματικότητα στηνκαλκούτα, προετοιμάζονται γιατη συμμετοχή τους σε ένανεθνικό διαγωνισμό ταλέντων καιξεκινούν μαθήματα χορού!

#10 lΑυτό δεν είναι μια ταινίαThis Is Not a Film 75’Jafar Panahi, MojtabaMirtahmasb, ιράν 2011

Ο ιρανός σκηνοθέτης ΤζαφάρΠαναχί εξομολογείται στηνκάμερα του φίλου και συνεργάτητου, Μοτζτάμπα Μιρταχμάς, τιςσκέψεις και τους στόχους του,έπειτα από την ποινή που τουεπέβαλε το ιρανικό καθεστώς γιααποχή από τη σκηνοθεσίαταινιών, την έξοδο από τη χώρακαι την επαφή με τον Τύπο για 20 χρόνια.

#11 lΔεν είμαι ροκ σταρI Am Not a Rock Star 85’Bobbi Jo Hart, καναδάς 2012

Η ιστορία ενηλικίωσης της20άχρονης ΜαρίκαςΜπουρνάκη, ενός κοριτσιούτης διπλανής πόρτας πουείναι αποφασισμένη να γίνειπιανίστρια διεθνούς φήμης,που αποκαλύπτει τη σκληρήπραγματικότητα του τισημαίνει να επιβιώνει κανείςστον αδυσώπητο κόσμο τηςκλασικής μουσικής.

#12 lΛευκός ελέφαντας White Elephant 34’Kristof Bilsen Μεγ.Βρετανία-Βέλγιο 2011

Ένα ντοκιμαντέρ για τοκεντρικό ταχυδρομείο καιτους υπαλλήλους του στηνκινσάσα της Δημοκρατίας τουκονγκό, ένα μεγαλειώδεςαπομεινάρι του αποικιακού παρελθόντος πουέχει παγιδέψει τουςυπαλλήλους του σε μιαμηχανή του χρόνου,κολλημένη στο παρελθόν,από την οποία σχεδιάζουν νααποδράσουν.

#2lCAS 17/3 15:00 #3lTOR 17/3 15:30

#5lCAS 17/3 17:30 #7llTOR 17/3 18:00 #8lZAN 17/3 20:00

#10lTOR 17/3 20:30 #11lZAN 17/3 22:30 #12lLIA 17/3 22:30

17 14th TDF πρώτο πλάνο #264 [2012]

#18lOLY 18/3 15:45

#21lMAR 18/3 18:00 #22lMAR 18/3 18:00

#17lTOR 18/3 15:30 #19lMAR 18/3 15:45

#16lCAS 18/3 15:00

#13 lΟνειρεύομαι τη Νικαράγουα Dreaming Nicaragua 60’ Marcelo Bukin, ΝικαράγουαΗΠΑ-ισπανία 2010

Tο ευαίσθητο πορτρέτοτεσσάρων παιδιών που ζουν σεσυνθήκες απόλυτης φτώχειαςστη Νικαράγουα, αλλάβρίσκουν προσωρινά ένακαταφύγιο για να εκφράσουν τιςπιο μύχιες σκέψεις τους, χάρηστη δουλειά ενός πλανόδιουδάσκαλου καλλιτεχνικών.

#14 ll

Το φιλί του ΠούτινPutin’s Kiss 84’ Lise Birk Pedersen, Δανία 2011

Mια σπάνια, εκ των έσω ματιάστον πυρήνα της ρωσικήςδημοκρατίας του νέου,«πουτινικού» τύπου.Παρακολουθούμε σκηνές απότη ζωή μιας 19άχρονηςεκπροσώπου της πολιτικήςνεολαίας Νάσι, που υποστηρίζειτο υπάρχον πολιτικό σύστημα,αλλά αρχίζει να αμφισβητεί γιαπρώτη φορά το ρόλο της ότανπλησιάζουν οι εκλογές.

#15 lΣε τέτοιους καιρούςTimes Like Deese 86’

Maarten Schmidt, ThomasDoebele, Ολλανδία 2011

Στο Δέλτα του Μισισιπή, στοναμερικανικό Νότου, εκεί όπουγεννήθηκε το μπλουζ, μουσικοίμιλούν για τη δουλεία, το Θεό,τον πόλεμο, την αγάπη,γεφυρώνοντας την ιστορία τουείδους και της χώρας, με τουςδιαδόχους τους, τους ράπερ καιτους μουσικούς της χιπ χοπ.

#16 lΟ σπεσιαλίστας, το πορτρέτοενός σύγχρονου εγκληματίαThe Specialist, Portrait of a Modern Criminal 128'Eyal Sivan, γαλλία 1999

Αντλώντας υλικό από σπάνιεςλήψεις διάρκειας 350 ωρών απότη δίκη του Ναζί αξιωματούχουΆντολφ Άιχμαν, το 1961 στηνιερουσαλήμ, και βασισμένοςστο βιβλίο της Χάνα Άρεντ Ο Άιχμαν στην Ιερουσαλήμ– Μιαέκθεση για την κοινοτοπία τουκακού, ο ισραηλινόςσκηνοθέτης εγιάλ Σιβάν κάνειμια ταινία με θέμα την υπακοήκαι την υπευθυνότητα.

#17l

Μας έκαναν τράμπ-αYou’ve Been Trumped 95’

Anthony BaxterΜεγ. Βρετανία 2011

Mια ομάδα Σκωτσέζωνιδιοκτητών σπιτιών έρχεται σεσύγκρουση με τονεκατομμυριούχο ΝτόναλντΤραμπ, που απειλεί νακαταστρέψει τη φυσικήκληρονομιά της περιοχήςχτίζοντας ένα πολυτελέςγήπεδο γκολφ. Ακολουθούμετους ντόπιους καθώςπροσπαθούν να διαφυλάξουντο τελευταίο τους προπύργιο,παρά την παρενόχληση τωνομάδων ασφαλείας, και τιςδιαρκείς νομικές απειλές.

#18 lΑγανακτισμένοιIndignados 88’Tony Gatlif, γαλλία 2011

Μια μυθοπλαστική αφήγηση,σε πραγματικό χρόνο, για τηνέντονη πραγματικότητα τηςευρώπης που εξεγείρεται,βασισμένη στο βιβλίο τουΣτεφάν εσέλ Αγανακτήστε!,τοποθετημένη στην καρδιάτου κινήματος τωνΑγανακτισμένων, μέσα από ταμάτια και την εμπειρία μιαςνέας, παράνομηςμετανάστριας από την Αφρική.

#19 lΚοινό κράτος, δυνητικήσυζήτηση (1)Common State – PotentialConversation (1) 123’Eyal Sivan, γαλλία 2012

Το αδιέξοδο για την ανακωχήανάμεσα στο ισραήλ και τηνΠαλαιστίνη έχει γεννήσει τατελευταία χρόνια μιααναζήτηση άλλου τύπου σταδύο στρατόπεδα. Αντί τηςδιαμάχης για τη λύση τηςδιάσπασης σε δύο κράτη,διερευνάται η πιθανότητα τηςσυγκρότησης ενός κοινούκράτους.

#20 lΟ πρόεδρος του νησιού The Island President 101’John Shenk, ΗΠΑ 2011

Η ιστορία του προέδρου τωνΜαλδίβων, Μοχάμεντ Νασίντ,κατά την πρώτη χρονιά τηςθητείας του και της επίσκεψήςτου στην κοπεγχάγη για τηδιάσκεψη για την κλιματικήαλλαγή, όπου παλεύει για τηνεπιβίωση της χώρας του, πουέχει χαμηλότατο υψόμετρο –μια άνοδος της στάθμης τηςθάλασσας κατά τρία πόδιαείναι ικανή να βυθίσει τα 1.200νησιά των Μαλδίβων.

#21 lΕλαιόλαδο, λίγο νερό, μιαξεφλουδισμένη ντομάταOlive Oil, a Little Water, aPeeled Tomato... 27’Άγγελος Αμπάζογλουελλάδα-γαλλία 1997

Μία μέρα σ’ ένα ελληνικόνησί, όπου η Αιγύπτια Αλέια,η ισπανίδα Μπεγκόνια, οιελληνίδες Μαρία, Βάλλυ καιΤούλα, και οι ΤυνήσιεςΣουάντ και Σάμια έχουνπροσκληθεί να μαγειρέψουνη κάθε μια τις σπεσιαλιτέ τηςπατρίδας της.

#22 lΈγκλημα στην Aρχαία AγοράMurder at the Agora 57’Άγγελος ΑμπάζογλουΕλλάδα-Γαλλία 2006

Η ταινία μάς εισάγει, με τοιδιαίτερο ύφος τουαστυνομικούμυθιστορήματος, στησύγχρονη ελληνικήπραγματικότητα, και μαςαποκαλύπτει, μέσα από τηνλογοτεχνία του ΠέτρουΜάρκαρη, μια κοινωνία σεπλήρη μεταβολή, όπουσυνυπάρχουν η σκληρότητακι η ανθρωπιά.

#23 lORA 15’ Philippe Baylaucqκαναδάς 2011

Μια εκθαμβωτική συνάντησητων καλλιτεχνικών κόσμων τουχορογράφου Χοσέ Νάβας καιτου σκηνοθέτη Φιλίπ Μπεϊλόκ,μια χορευτική αλληγορίαεμπνευσμένη από την εξε -λικτική θεωρία του Δαρβίνουκαι τους μύθους του Νάρκισσουκαι του Προμηθέα, η πρώτηταινία που χρησιμοποιεί τηντεχνολογία της τρισδιάστατηςθερμικής απεικόνισης.

#24 lΟ χώρος πίσω σου 65’ The Space in Back of You Richard Rutkowski, ΗΠΑ 2011

Μια ταινία που καλύπτει μιαπερίοδο 20 ετών της ζωής και τηςτέχνης της 70χρονης ΣουζούσιΧαναγιάγκι, χορεύτριας καιχορογράφου, που γεφύρωσε τηνπαράδοση του παραδοσιακούιαπωνικού με το σύγχρονο χορό.Συν εργάστηκε για περισσότερααπό 20 χρόνια με το θρυλικόιμπρεσάριο Ρόμπερτ Ουίλσον,που στη συνέχεια τη βρήκε σ’ έναγηροκομείο, να πάσχει απόΑλτσχάιμερ.

#13lLIA 17/3 22:30 #14llCAS 17/3 22:30 #15lTOR 17/3 23:00

#20lCAS 18/3 17:30

#23lTOR 18/3 18:00 #24lTOR 18/3 18:00

18 14th TDF πρώτο πλάνο #264 [2012]

#30lCAS 18/3 22:00

#25lZAN 18/3 20:00

#25 lΞηρασίαDrought 84’ Everardo Gonzalez Μεξικό 2011

Οι κάτοικοι της κοινοτικής γηςΛος κουάτες ντε Αουστράλιαστο βορειοανατολικό Μεξικόκάνουν κάθε χρόνο, τηνπερίοδο της ξηρασίας, μαζικήέξοδο προς αναζήτηση νερού.Οι «αυτοεξόριστοι»περιμένουν τις πρώτεςσταγόνες νερού για ναεπιστρέψουν στο Λος κουάτες– μια γη που, μολονότι ξερήκαι άγονη, τους ανήκει.

#26 lΠατρίδα ή θάνατοςMotherland or Death 99’Vitaly Mansky Ρωσία 2011

Ένα υπαρξιακό ντοκιμαντέρ,όπου σμίγουν ιστορίες καισχέσεις από διάφορεςκοινωνικές ομάδες καιεπαγγελματικούς κλάδους τηςσύγχρονης κούβας, θρύλοικαι παραδόσεις, χρώματα καιηχοτοπία σε μια αβίαστηφιλοσοφική αφήγηση μεφόντο πλάνα από τηνκαθημερινότητα της Αβάνας.

#27 lΖήτω οι αντίποδες!!Vivan las antipodas! 104’ Victor Kossakovsky γερμανία-Ολλανδία-Αργεντινή-Χιλή 2011

Ένα ταξίδι σε τέσσεριςδιαφορετικές πόλεις πουβρίσκονται σε διαμετρικάαντίθετες θέσεις στην επιφάνεια της γης, που μας χαρίζει εικόνεςπου ανατρέπουν τηναντίληψη που έχουμε για τη γη. Άνθρωποι πουζουν στην ερημιάσυνδέονται με ανθρώπουςπου σκάβουν δίπλα σ’ ένα ηφαίστειο,μεγαλειώδη τοπία πουκόβουν την ανάσααντιπαρατίθενται με το χάος μιαςμεγαλούπολης.

#28 lΜε παντοτινή αγάπη,Κάρολιν – Μια ιστορία για τον Κέρουακ, τον Κάσαντι κι εμένα Love Always, Carolyn 70’ Maria Ramström, MalinKorkeasalo, Σουηδία 2011

Tο τρυφερό, προσωπικόπορτρέτο της κάρολιν

κάσιντι, συζύγου τουειδώλου της μπητ γενιάς, Νιλκάσαντι, και μούσα-ερωμένητου Τζακ κέρουακ, που είδετην ιστορία της ζωής της καιτη μνήμη των ανδρών πουαγάπησε να λεηλατείται απόσύγχρονους μυθοπλάστες.

#29 l

Canicula 65’ Jose Alvarez, Μεξικό 2011

Σε μια μικρή πόλη τηςεπαρχίας Βέρα κρους, οπηλός γίνεται ζωή και ησοφία δίνει φτερά...

30 lΆλικος δρόμοςScarlet Road 70’ Catherine Scott Αυστραλία 2011

Η απίστευτη ιστορία τηςΡέιτσελ Ουότον, μιαςεργάτριας του σεξ από τηνΑυστραλία. υπέρμαχος τηςελεύθερης έκφρασης τηςσεξουαλικότητας και τωνδικαιωμάτων των εργατριώντου σεξ, η Ρέιτσελεξειδικεύεται σε μιαανέκαθεν παραγνωρισμένηπελατεία: τους ανθρώπουςμε αναπηρίες.

#31 lΠάρε δρόμο, γιαγιάκαHit the Road, Granny 64’Duccio Chiarini, ιταλία 2011

Μια ταινία για τηνπεριπετειώδη ζωή της88άχρονης Ντέλια, γιαγιάς του σκηνοθέτη, πουείναι παντρεμένη μ’ ένανάντρα είκοσι χρόνια νεότερό της και, από τότε που μετακόμισε από την ιταλίαστη γαλλία σε ηλικία έξιμηνών, πέρασε τη ζωή τηςταξιδεύοντας σ’ όλο τον κόσμο.

#32 lΤο δέντρο με τις φράουλεςThe Strawberry Tree 71’Simone Rapisarda Casanovaκαναδάς-κούβα-ιταλία 2011

Οι τελευταίες ημέρες στοαπομακρυσμένο χωριόΧουάν Αντόνιο της κούβας, λίγο πριν αυτόαφανιστεί από μια θεομηνία –ένας στοχασμός πάνω στοκινηματογραφικό είδος του ντοκιμαντέρ και στην ανθρωπότητα στοχείλος του χρόνου.

#33 l

Ο Πολ Ουίλιαμς ζει ακόμαPaul Williams Still Alive 84’Stephen Kessler, ΗΠΑ 2011

Μια εξομολόγηση τουσκηνοθέτη για την ισόβιαεμμονή του με τον ΠολΟυίλιαμς, τραγουδιστή,ηθοποιό και τραγουδοποιό –πρώην σούπερ σταρ τηςδεκαετίας του ‘70–, και ηεξιστόρηση του τι συνέβηόταν επιτέλους τονσυνάντησε.

#34 l

H Σέλι Ράιτ «βγαίνει απ’ τη ντουλάπα»Wish Me Away 96’Bobbie Birleffi, Beverly Kopf ΗΠΑ 2011

Η διάσημη τραγουδίστριατης κάντρι, Σέλι Ράιτ,αποκάλυψε πως είναι λεσβία το 2010, στοαμερικανικό εθνικότηλεοπτικό δίκτυο. Η κάμερα την ακολουθείλίγες ημέρες πριν κάνει αυτότο μεγάλο βήμα και καλύπτειτην εκτεταμένη καμπάνιαδημοσίων σχέσεων πουσυνόδευσε αυτή την πράξηαυτοέκθεσης.

#35 lΗ τιμή του σεξThe Price of Sex 73’Mimi Chakarova, ΗΠΑ 2011

Ένα ντοκιμαντέρ για τις νέεςγυναίκες από την Ανατολικήευρώπη που έχουν βυθιστείστον υπόκοσμο τουτράφικινγκ και τηςκακοποίησης. Με αφηγήτριεςαπό τις ίδιες οι γυναίκες-θύματα και κρυφά γυρίσματασε μέρη όπου σπάνια αποκτάκανείς πρόσβαση, η ταινίαξεσκεπάζει τον σκιώδη κόσμοτης παράνομης διακίνησηςκαι εμπορίας γυναικών.

#36 lΧαμένος παράδεισος 3:Καθαρτήριο 122’Paradise Lost 3: Purgatory Joe Berlinger, Bruce SinofskyΗΠΑ 2011

Η συνέχεια της σειράςντοκιμαντέρ των ΤζοΜπέρλιντζερ και ΜπρουςΣινόφσκι για την υπόθεση των«Τριών του Ουέστ Μέμφις» –τις δολοφονίες τριών παιδιώναπό τρεις εφήβους στοΆρκανσο το 1993, και τοχρονικό του 18άχρονουαγώνα για την απόδειξη τηςαθωότητας τους.

#26lCAS 18/3 20:00 #27lOLY 18/3 20:30 #28lMAR 18/3 20:30

#29lTOR 18/3 20:30 #32lLIA 18/3 22:30

#33lOR 18/3 22:30 #34lOLY 18/3 23:00 #36lCAS 18/3 23:30#35lMAR 18/3 23:00

#31lZAN 18/3 22:30

19 14th TDF πρώτο πλάνο #264 [2012]

στην οποία ένα παιδί έκλαιγε την ώρα που οιγονείς του έκαναν έρωτα, ισοδυναμούσε μεπαιδική κακοποίηση), καθώς και πολλά τηλε-οπτικά ντοκιμαντέρ. Έχει επίσης γράψει ποι-ήματα, διηγήματα και ένα μυθιστόρημα. Πέ-θανε νέα, στις 28 Νοεμβρίου 1994, σε ηλικία46 ετών, από καρκίνο.

Η Φρίντα Λιάππα, σημείωνε ο Μπάμπης κο-λώνιας, «ήρθε στον κινηματογράφο από τουςδρόμους της ποίησης κι από τους δρόμουςτης πολιτικής. Αν σ’ αυτά προσθέσουμε καιτην κινηματογραφοφιλία της, η οποία καλ-λιεργήθηκε και οργανώθηκε με τη θητεία τηςστην κινηματογραφική κριτική, έχουμε τουςτρεις παράγοντες που καθόρισαν τη σκηνο-θετική της πορεία […]». και ο ποιητής γιώργοςΜαρκόπουλος συμπλήρωνε:

«Η ευκολία με την οποία η Λιάππα περνάαπό την πραγματικότητα στην υπέρβαση, τοντρόμο ή την επιθυμία, η επιδεξιότητα με τηνοποία ανατρέπει τα όρια ανάμεσα στο υπαρ-κτό ή το μαγικώς αιωρούμενο, και η βεβαι-ότητα που αποπνέει ότι τα πάντα στο έργοτης είναι απολύτως βιωμένα, απόδειξη ότιαυτή δηλαδή έκανε (όσο λίγοι) τη ζωή σε τέ-τοιο βαθμό τέχνη ή την τέχνη ζωή, και έδωσεδιαστάσεις ονείρου (έστω και εφιαλτικού) σταπεπραγμένα της, είναι σπουδαία».

τις πληρωμένες εκπομπές των δι-σκογραφικών εταιρειών που μετα-

δίδονταν από το Δεύτερο Πρόγραμματου ραδιοφώνου, τη δεκαετία του1970, ένα τραγούδι του Τάκη Μου-

σαφίρη με τον Μητροπάνο έκλεβεκαρδιές – το «Μια ζωή σε θυμάμαι να φεύγεις»,που ήταν για μήνες το σουξέ της εταιρείας Πό-λυγκραμ. Σπαρακτικό λαϊκό, σε μια εποχή πουτο σκυλάδικο ήταν ακόμα περιθωριακό και ονεοπλουτισμός αντικείμενο της λαϊκής σάτι-ρας, θα πίστευε κανείς ότι θα άγγιζε τις λαϊκέςτάξεις αλλά επ’ ουδενί τη διανόηση, που απέ-φευγε να «λερωθεί» από το ανακάτεμα μελαϊκά ιδιώματα.

Αλλά ένα κορίτσι με καταγωγή από τη Μεσ-σήνη, που στη διάρκεια της χούντας είχε συλ-ληφθεί και καταδικαστεί σε φυλάκιση, μαζί μεάλλα μέλη της οργάνωσης Ρήγας Φεραίος,ήξερε να αφουγκράζεται και τα περιφρονη-μένα ιδιώματα – ιδίως όταν το αίσθημα πουανέδυαν ήταν υψηλό. Δανείστηκε λοιπόν τοντίτλο από το τραγούδι που έλεγε ο Μητροπά-νος και είπε έτσι μια δική της, μικρού μήκουςασπρόμαυρη ταινία. Το Μια ζωή σε θυμάμαινα φεύγεις, μια κατά βάσιν ερωτική ιστορίααπό μια γυναίκα που σε μεγάλο βαθμό τη ζωήτης την είχε καθορίσει η πολιτική, ήταν, το1977, η πρώτη κινηματογραφική επιτυχία τηςΦρίντας Λιάππα.

γεννημένη το 1948, είχε σπουδάσει στη Φι-λοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών– αλλά μετ’ εμποδίων. Όταν, το 1968, συνελή-φθη και φυλακίστηκε, το δικτατορικό καθε-στώς της επέβαλε και την ποινή της διαγρα-φής της από το Πανεπιστήμιο, το οποίο τηδέχτηκε ξανά και της επέτρεψε να συνεχίσειγια το πτυχίο μετά το 1974. Στο μεταξύ, είχεαποφυλακισθεί και παρακολούθησε το τμήμακινηματογράφου στο London Film School.

Στα πλατό του σινεμά βρέθηκε ίσως γιαπρώτη φορά εργαζόμενη ως σκριπτ στο Προ-ξενιό της Άννας του Παντελή Βούλγαρη, το1972. Λίγο μετά γύρισε και την πρώτη δικήτης ταινία. Το σινεμά κατελάμβανε όλο και πε-ρισσότερο χώρο στη ζωή της και στα ενδια-φέροντά της, όπως συνέβαινε κατά κόρονεκείνη την εποχή, ιδιαίτερα στους κύκλουςτων πολιτικοποιημένων νέων. Μετά τη δικτα-τορία, συμμετείχε στη συντακτική επιτροπήτου περιοδικού Σύγχρονος Κινηματογράφος,στο οποίο συνέχισε να γράφει κριτικές ώς το1980.

Ήταν η χρυσή περίοδός της στον κινηματο-γράφο. Έχοντας γνωρίσει την αποδοχή απότον κινηματογραφικό χώρο, σκηνοθέτησεακόμα μια μικρού μήκους ταινία, το Απεταξά-μην, κι αμέσως μετά, χωρίς καθυστέρηση,

έβαλε μπροστά την προσπάθεια να κάνει τηνπρώτη μεγάλου μήκους ταινία της. Οι δρόμοιτης αγάπης είναι νυχτερινοί είναι μια ταινία πουολοκληρώθηκε το 1981. Αυτή τη φορά, η έμ-πνευση του τίτλου (για μια ταινία με γυναικείοθέμα) δεν προέρχεται από έναν λαϊκό στίχοαλλά, αντίθετα, από ένα λόγιο χωρίον – απόένα ποίημα του Νίκου εγγονόπουλου: «o δρό-μος πρoς / την αγάπη / είναι νυχτερινός, //πηγαίνει ψηλά / και φτάνει / εκεί όπου / ταμπλε / του κοβαλτίου / κι ακόμη και το κίτρινο/ – του καδμίου – / δεν είναι πια τα χρώματα /με τα οποία / βάφω / τις ζωγραφιές μου / αλλάλεπτές / μουσικές / άρπας, / κινύρας / και /σείστρων/ φυγύς! […]»

Η ταινία φορτώθηκε βραβεία στη Θεσσαλο-νίκη (ανάμεσά τους το βραβείο πρωτοεμφα-νιζόμενης σκηνοθέτριας καθώς και εκείνο τηςΈνωσης των κριτικών). Η Φρίντα Λιάππα είχεπλέον εισέλθει στο χώρο του κινηματογράφου.Σκηνοθέτησε ακόμα τις ταινίες Το νερό της βρο-χής (1983, τηλεταινία, βασισμένη στο ομότιτλοδιήγημα του Μ. καραγάτση), Ήταν ένας ήσυχοςθάνατος (1986), Τα χρόνια της μεγάλης ζέστης(1991 – μια ταινία που την έφερε σε σύγκρουσημε τον ειδικό σύμβουλο κινηματογραφίας τουυπουργού Πολιτισμού, τότε, Απόστολο Δο-ξιάδη, ο οποίος είχε θεωρήσει ότι μια σκηνή,

τα ΠΡoΣωΠΑ ΠIΣΩ ΑΠo ΤιΣ αIΘουΣεΣ

Η ιστορία τωνπροσωπικοτήτωνμε τα ονόματα τωνοποίων«βαφτίστηκαν» οικινηματογραφικέςαίθουσες όπουγίνονται οιπροβολές τουΦεστιβάλ.

ΜιΑ ΖωΗ Σε ΘυΜΑΜΑι να ΦευΓειΣ του Tηλέμαχου Aναγνώστου

Φριντα ΛιΑΠΠΑC I N é F R I D A L I A p p AC I N é P A V L O S Z A N N A S C I N é S TAV R O S T o R N E SC I N é J O H N C A S S AV E T E SC I N é TO N I A M A R K E TA K I

τ

Σ

Ae

π

n οη

Η ΦPINTA ΛIAΠΠA(1948-1994)

20 14th TDF πρώτο πλάνο #264 [2012]

Ένωση κριτικών κινηματογράφου. Στη συνέχεια, γυρίζει δυο ακόμα ντοκιμαν-

τέρ: το ημίωρο Με τον Νίκο Καββαδία, παρα-γωγή της τηλεοπτικής εκπομπής Παρασκήνιο,πρωτοτυπία της οποίας είναι ότι δεν υπάρχειvoice over κι ότι, εκτός από τα ποιήματα τουκαββαδία, η μορφή του εμφανίζεται μόνο γιαμερικά δευτερόλεπτα, ενταγμένη μέσα στοαφηγηματικό πλαίσιο. Το ντοκιμαντέρ ΠλατείαΙπποδαμείας για το πολυεθνικό παζάρι του Πει-ραιά είναι η τελευταία εισφορά του στο ιδιαί-τερο αυτό είδος.

Ο Τορνές γύρισε ακόμα τρεις ταινίες, όλεςμε σχεδόν μηδενικό προϋπολογισμό. Το 1984την Καρκαλού, το 1985 το Ντανίλο Τρέλες (οτελευταίος ανδαλουσιάνος μουσικός) και το1987 το Ένας ερωδιός για τη Γερμανία. Πέθανεένα χρόνο μετά, έπειτα από σύντομη ασθένεια– για την αδυναμία διάγνωσης και θεραπείαςτης οποίας ευθύνεται πρωτίστως η βαθύτατηφτώχεια του.

Αλλά ο Τορνές δεν γκρίνιαζε για τη φτώχεια.Τον ενοχλούσε περισσότερο ότι, σε πολλέςπεριπτώσεις, η έλλειψη πόρων και μέσων γεν-νούσε, αντί για «παθιασμένους με την τέχνητους» εργάτες του σινεμά, πρόσωπα που ήτανέτοιμα να διεκδικήσουν τα πάντα σε βάροςτης κινηματογραφικής πράξης. για εκείνον ταελάχιστα μέσα και οι φίλοι του, ερασιτέχνεςκαι επαγγελματίες, ήταν η μοναδική δημιουρ-γική πρότασή του. Αυτό δεν άρεσε ούτε στονκινηματογραφικό συνδικαλισμό της εποχήςούτε στην κινηματογραφική γραφειοκρατία.Αλλά ο Τορνές είχε μάθει να παλεύει μόνοςτου.

Στα γυρίσματα του Ντανίλο Τρέλες, δούλευεένας νεαρός απ’ το Σουδάν, ένας μαυρούληςπρόσφυγας στην ελλάδα της δεκαετίας του1980, ο Ντίντι Μ’Φάντουλ. Μετά τη δουλειά,τα βράδια, προσπαθούσε να μάθει ελληνικέςλέξεις από ένα λεξικό. «Τι έμαθες σήμερα;»,τον ρωτάει ένα απόγευμα ο Τορνές. «Έμ-πνευ-σις», απαντάει συλλαβίζοντας ο μαυρούλης.«Τι έμπνευσις. Να μάθεις άλλα, βασικότερα.Φαΐ, κρασί».

Ο Σταύρος Τορνές στερήθηκε και το φαΐ καιτο κρασί, και πέθανε έχοντας κρατήσει ανα-ξιοποίητα πολλά αποθέματα έμπνευσης. Δενεξάρτησε ούτε μια στιγμή την τέχνη του απότις επιδοτήσεις, ούτε από τις συνδικαλιστικέςπιέσεις. Πολεμούσε συστηματικά τη συνδικα-λιστική εκδοχή της τέχνης.

* Ο Σταύρος Καπλανίδης είναι σκηνοθέτης. Το1994, η ταινία του Σταύρος Τορνές: Ο φτωχόςκυνηγός του Νότου απέσπασε τιμητική διά-κριση στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και ΚρατικόΒραβείο Καλύτερου Ντοκιμαντέρ.

Σταύρος Τορνές ήταν κινηματο-γραφιστής. Πρωτοδούλεψε στονεμπορικό ελληνικό κινηματο-γράφο πριν από τη δικτατορία καιέπαιξε, ως ηθοποιός, σε ορισμένεςταινίες αναφοράς – μεταξύ άλλων,

στον Ουρανό του Τάκη κανελλόπουλου καιστο Μπλόκο του Άδωνι κύρου. Δούλεψε μετον Ηλία καζάν και τον Μιχάλη κακογιάννη,συνεργάστηκε με τον Δήμο Θέο στο σενάριοτης ταινίας του Κιέριον και, το 1967, μαζί μετον κώστα Σφήκα, σκηνοθέτησε το 20άλεπτοντοκιμαντέρ Θηραϊκός όρθρος – μια ταινίαπου, όπως σημείωνε τότε ο κριτικός ΒασίληςΡαφαηλίδης, «περιγράφει, επιλέγει, υπογραμ-μίζει και καταγγέλλει».

Ύστερα, λίγο πριν επιβληθεί το καθεστώςτων συνταγματαρχών, ο Τορνές έφυγε από τηνελλάδα, εγκαταστάθηκε στην ιταλία. Τονπρώτο καιρό έπρεπε πρωτίστως να ζήσει –έκανε ό,τι χειρωνακτική δουλειά του προ-σφέρθηκε. Όταν έβρισκε χρόνο, σκάλιζε γλυ-πτά σε πέτρα – στο πρότυπο της arte povera,της φτωχής τέχνης που κυριαρχούσε, ως αι-σθητικό ρεύμα του μοντερνισμού, τότε στηνιταλία. καταφερτζής και πεισματάρης, βρήκεδιέξοδο και στο σινεμά. Έπαιξε ως ηθοποιόςσε ταινίες του Ροσελίνι, του Φρανσέσκο Ρόζι,της Βαρντά, των Ταβιάνι, πέρασε ακόμα κι απόένα πλάνο της Πόλης των γυναικών του Φελίνι.

Την ίδια περίοδο είχε αρχίσει να κάνει τιςδικές του ταινίες. Ταινίες κάτι παραπάνω απόφτωχές. Θεόφτωχες. Ήταν όμως τόσο σύν-θετες, τόσο πλούσιες, τόσο γεμάτες απόνόημα και από αίσθημα που αποσπάται ηπροσοχή του θεατή της από τη γεμάτη«ανορθογραφίες» φόρμα. Το Αντίο Ανατολήεπινοεί μια πρωτότυπη ντοκιμαντερίστικηφόρμα για να αφηγηθεί τη διαφορά στιςκουλτούρες. Το Κοάτι (για τους χωρίς χαρτιάμετανάστες) είχε στοιχεία ντοκιμαντέρ ανά-μεικτα με επινοημένες ιστορίες. Το Εξωπραγ-ματικό, αντίθετα, απογειώνεται από την πραγ-ματικότητα…

Φτωχός έφυγε, φτωχότερος γύρισε στηνελλάδα ο Τορνές το 1982. Προσπαθώντας ναεπανενταχθεί στο ελληνικό κινηματογραφικόεπάγγελμα, καταφέρνει να του ανατεθεί απότην εΡΤ η παραγωγή ενός ημίωρου ντοκι-μαντέρ για τα θεσσαλικά άλογα. Στο κρατικόκανάλι παρέδωσε τελικά την παραγγελία του,ένα (σχεδόν) ημίωρο ντοκιμαντέρ με τίτλοΦανταστικό ρεπορτάζ για ένα θεσσαλικόάλογο. ωστόσο, με τα χρήματα για την τηλε-οπτική παραγωγή, κατάφερε να κινηματο-γραφήσει το υλικό της πρώτης ταινίας τουστην ελλάδα, του Μπαλαμού. Παρά τη δυ-σκολία του κοινού να αποδεχθεί τη γραφήτου, επιδοκιμάζεται από την εξαιρετικά πα-ρεμβατική εκείνα τα χρόνια Πανελλήνια

τα ΠΡoΣωΠΑ ΠIΣΩ ΑΠo ΤιΣ αIΘουΣεΣ

Η ιστορία τωνπροσωπικοτήτωνμε τα ονόματα τωνοποίων«βαφτίστηκαν» οικινηματογραφικέςαίθουσες όπουγίνονται οιπροβολές τουΦεστιβάλ.

ο ΦτΩχOΣ κυνηΓOΣ ΤΟυ ΝoΤΟυ

ΣταυροΣ ΤΟΡΝεΣC I N é S TAV R O S T o R N E SC I N é P A V L O S Z A N N A S C I N é TO N I A M A R K E TA K IC I N é J O H N C A S S AV E T E SC I N é F R I D A L I A p p A

τAe

π

n οηΟ ΣTAYPOΣ TOPNEΣ

(1932-1988)

του Σταύρου Kαπλανίδη*

22 14th TDF πρώτο πλάνο #264 [2012]

CLOSING TIME on Saturday March 17th at the olym-pion, the 14th Thessaloniki Documen-tary Festival bids its friends goodbye,only to rendezvous for the 15th TDF,promising more films, guests and expe-riences. This year’s event presented ap-proximately 185 films and welcomedmore than a hundred filmmakers, localand foreign. packed screening rooms,fascinating Q&As, exciting workshops,masterclasses and market talks spreadknowledge and the love for documen-tary films even further, to the profession-als as well as the faithful audiences.

The film that won this year’s audienceaward will be screened after the AwardsCeremony and the closing party willtake place at the punto Es bar. Keep inmind that there’s a full day of screen-ings tomorrow, Sunday the 18th, sokeep on watching. Thank you for be-ing part of the Festival -see you nextyear!

WoRDS FRoM THIS YEAR’S FIpRESCI JuRY Boyd Van Hoeij, President: Docu festi-vals are great because documentaries,unless made by a handful of famousnames, tend to get lost in regular festivalline-ups. The TDF is really about discov-ering unknown quantities, worlds, prob-lems, voices and issues, so it’s a totaltreat for curious cinephiles like myself.

Guilhem Caillard: As soon as I arrivedin Thessaloniki last Thursday, and beganto attend the festival as a jury member,I was positively surprised by the atmos-phere; it is quite serene despite thegreat difficulties to maintain the eventin these times. Apart from the programand its strong films concerning theGreek crisis, I didn’t feel the economicclimate in the air, as if the festival wasn’tconcerned by it. Nevertheless, the Thes-saloniki Documentary Festival’s futureis threatened, as we all know. I wouldlike to thank the whole team for theirtremendous effort in this context, andtheir warm welcome.

Stratos Kersanidis: I have been attend-ing the TDF since its beginnings; its evo-lution, as well as the public’s apprecia-tion of it, is obvious. Documentariesexplore, expose and inform us aboutthings diligently kept from us. It’s a toolfor approaching “the other side” andthat’s why it’s useful, and why peopleappreciate it.

Minou Moshiri: I am very impressed bythe very high standard and quality ofthe Thessaloniki Documentary Festival.I cannot forgive myself for having missedit in the last 13 years. My loss!

Necati Sönmez: As a regular visitor ofthe TDF, I would describe it as “a spa forcold-water therapy”, where we are ex-posed to the most communicative sto-ries; stories we need to refresh our me -mories, not necessarily about urgentmatters, but also about simple truthsthat we forget in everyday life.

EDN AWARD 2012The European Documentary Networkhonours yearly an institution, group orindividual for outstanding contributionto the documentary culture by present-ing the EDN Award within the frame-work of the Docs in Thessaloniki pitchingForum.

This year’s EDN Award was presentedto Diana El Jeiroudi and Orwa Nyrabia,representing the DOX BOX team. TheSyrian festival DoX BoX was foundedwith the purpose of introducing creative

documentary in Syria and became ahuge success. This year, due to the situ-ation in Syria, a country fighting for free-dom, the DoX BoX team decided not tohold the festival, but to organize DoXBoG GLoBAL DAY, an initiative to keepthe festival alive by hosting screeningand discussion nights around the world.For their perseverance and creativity, thisaward is theirs. Congratulations!

THANK You FoR pARTICIpATING IN THE14TH THESSALoNIKI DoCuMENTARYFESTIVAL!

FEST ON WHEELSIn front of the Olympion Theater

FESTIVAL VÉRITÉ by Lilly papagianni