1

Ερευνητική Εργασία B’ Τετραμήνου (Project)

===================================

Εξοικονόμηση Ενέργειας - Το Πράσινο Σπίτι

2ο ΓΕΛ Καστοριάς

Οι µαθητές που συµµετείχαν:

1. Αντωνιάδου Γεωργία 2. Γραντσάρης Λευτέρης 3. Γαβριήλ Κλεάνθης 4. Ευαγγέλου Κωνσταντίνος 5. Καραισκος Θεόδωρος 6. Καραντώνης Γεώργιος 7. Κώττα Ευγενία 8. Μαρµατάκης Λευτέρης 9. Πανταζίδης Αντώνης 10. Παπατζήµος Κωνσταντίνος 11. Παπαχρήστος Θωµάς 12. Πετκανάς Βασίλειος 13. Σαµαράς Παναγιώτης 14. Τουλάτος Χαρίσιος 15. Τραιανός Γεώργιος 16. Τράντου Μαρία 17. Χάτσιος Χρήστος Υπεύθυνη καθηγήτρια : Παπαγεωργίου Αφροδίτη ΠΕ 04.01

2

Περιεχόμενα

• Πρόλογος (σελ.2 )

• Εισαγωγή (σελ.3 )

• Βιοκλιματικός σχεδιασμός - Βιοκλιματική αρχιτεκτονική

(σελ.4-6)

� Ιστορικά στοιχεία

� Σύγχρονα στοιχεία

• Τεχνογνωσία «πράσινου σπιτιού»

� Θερμοπρόσοψη (σελ.7-10 )

� Κουφώματα (σελ.10-16 )

� Οικολογικά υλικά (σελ.16-22 )

• Ενεργειακή αυτονομία στο «πράσινο σπίτι»

� Φωτοβολταϊκά συστήματα (σελ.23-26 )

� Ηλιοθερμικά πάνελ (σελ.27-28 )

� Ανεμογεννήτρια (σελ.29-30 )

� Γεωθερμικά συστήματα κλιματισμού (θέρμανση –

ψύξη) (σελ.31-34 )

� Ενεργειακό τζάκι (σελ.34-36 )

• Εξοικονόμηση ενέργειας – Αισθητική

� Φύτευση δωμάτων – Ταρατσόκηπος (σελ.37-42 )

� Φυτά εσωτερικού χώρου (σελ.42-49)

� Εξοικονόμηση νερού – Συσσώρευση ομβίων υδάτων

(σελ.49-53 )

� Οικιακές συσκευές ενεργειακής κλάσης Α (σελ.53-54)

� Συμβουλές εξοικονόμησης ενέργειας (σελ.54-55)

� Συστήματα αυτοματισμού – Ελέγχου (σελ.55-57)

• Κόστος – Απόσβεση (σελ.58 )

• Επίλογος (σελ.59 )

• Βιβλιογραφία (σελ.60 )

• Δράσεις - Κατασκευή «πράσινου σπιτιού» - Μακέτα (σελ.61 )

3

Πρόλογος

Ενώ η χώρα μας βρίσκεται στη δίνη της Οικονομικής κρίσης - η οποία άρχισε

εδώ και τέσσερα χρόνια και δυστυχώς ολοένα βαθαίνει -θέματα που σχετίζονται με την

ενέργεια όπως η πράσινη ανάπτυξη, οι επενδύσεις στις Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ,

η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ, η λειτουργία μη ρυπογόνων μονάδων καύσης λιγνίτη,

βρίσκονται πολύ υψηλά στην ατζέντα των πολιτικών, των Μ.Μ.Ε αλλά απασχολούν και

προβληματίζουν έντονα και τον απλό πολίτη.

Φέτος όμως, που οι καιρικές συνθήκες για όλη τη χώρα ήταν αρκετά δυσμενείς

και ιδιαίτερα στη Δυτ. Μακεδονία, έγινε από όλους αντιληπτή η ενεργειακή φτώχια

των κατοίκων των δικών μας περιοχών διότι ακόμη και εάν τα εισοδήματα ήταν

σταθερά, οι μεγάλες δαπάνες για ενεργειακή κάλυψη σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις

έβγαλαν τους πάντες από τους προϋπολογισμούς τους με ολέθρια οικονομικά και

κοινωνικά αποτελέσματα.

Μέσα σε αυτήν την πραγματικότητα σκεφτήκαμε να διερευνήσουμε την

τεχνογνωσία γύρω από την κατασκευή του <<πράσινου σπιτιού>> . Η μείωση της

κατανάλωσης ενέργειας που φτάνει στο 60% με τη χρήση υλικών που είναι οικεία στον

άνθρωπο και το περιβάλλον, μας κέντρισε το ενδιαφέρον διότι η σημασία της πράσινης

ανάπτυξης και του πράσινου σπιτιού μπορεί να αποδειχτεί σημαντική και ικανή να

οδηγήσει στη λύση σε μεγάλο βαθμό των προβλημάτων που αναφέραμε.

Η υιοθέτηση πράσινων καθημερινών στάσεων και συμπεριφορών οι οποίες

αφορούν τόσο την οικιακή οικονομία όσο και τη συνολική οικονομία εγγυώνται την

προστασία του βασικότερου άξονα και πυλώνα ανάπτυξης που είναι το περιβάλλον.

Αναμφισβήτητα το ενδιαφέρον για το περιβάλλον η δημιουργία καθώς και η

εμβάθυνση της περιβαλλοντικής συνείδησης των καταναλωτών ή των πολιτών

γενικότερα δεν αποκτιούνται από την μια στιγμή στην άλλη, καλλιεργούνται αργά,

σιγά-σιγά και όλοι αντιλαμβανόμαστε πόσο καθοριστικό ρόλο στην κατάκτηση των

ανωτέρω παίζει το σχολείο και η εκπαίδευση των ανθρώπων κυρίως μικρών ηλικιών.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως στατιστικές μελέτες απέδειξαν πως το υψηλό

μορφωτικό επίπεδο βρίσκεται σε σημαντική συσχέτιση με το περιβαλλοντικό

ενδιαφέρον όταν μάλιστα αυτό συνδυάζεται με την εξοικονόμηση ενέργειας (άρα και

χρημάτων) σε καθημερινή βάση.

Κλείνοντας και μετά την επίσκεψη μας στον ΑΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ, δεν μπορούμε να μην

εκφράσουμε έντονα τον προβληματισμό μας για τον εάν τελικά είναι ορθή η επιλογή

της ενεργειακή εξάρτησης της χώρας από τον λιγνίτη καθώς και η επεξεργασία του

ορυκτού στις συγκεκριμένες μονάδες και με τον τρόπο που μέχρι σήμερα γίνεται. Όλοι

μας μετά από αυτήν την επίσκεψη γίναμε αδιάψευστοι μάρτυρες μιας τεράστιας

περιβαλλοντικής ρύπανσης που συντελείται λίγα χιλιόμετρα μακρύτερα από το χώρο

διαμονής μας και φυσικά αντιληφθήκαμε τις επιπτώσεις που έχει αυτή η λειτουργία

στην υγεία των εργαζομένων και των κατοίκων. Ακόμα πολύ έντονα προβληματίζει, το

Οξύμωρο, πραγματικά να κατέχουμε ως περιφέρεια το εθνικό καύσιμο της χώρας, το

λιγνίτη ,να παράγουμε σχεδόν όλη την ενέργεια στην Ελλάδα και να ζούν οι πολίτες της

περιοχής μας σε συνθήκες ενεργειακής Φτώχια.

4

Εισαγωγή

Η εποχή στην οποία ο άνθρωπος απέβλεπε στην ανεξέλεγκτη ανάπτυξη και παραγωγή

ενέργειας χωρίς να υπολογίζει τις συνέπειες στο περιβάλλον επιβάλλεται να περάσει

ανεπιστρεπτί.

Η φύση μας εκδικείται καθημερινά στην προσπάθεια να ανακτήσει την χαμένη

ισορροπία.

Η κατασκευή και η προώθηση της τεχνολογίας του πράσινου σπιτιού απαντάει σε

πολλά ενεργειακά και περιβαλλοντικά ζητήματα ωστόσο οι προϋποθέσεις για την

κατασκευή του στην Ελλάδα (προσανατολισμός, άνεμοι διαθέσιμοι χώροι)είναι

εξαιρετικά δύσκολο να πληρούνται κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα.

Τα κριτήρια βέβαια της επιλογής κατοικίας στο άστυ είναι μέχρι σήμερα κυρίως

οικονομικά και στις περισσότερες περιπτώσεις καθοριστικό στοιχείο είναι η απόσταση

οικίας -εργασίας. Με αυτά τα δεδομένα το πράσινο σπίτι , η προστασία και η

αναβάθμιση του περιβάλλοντος βρίσκονται αρκετά μακριά και αποτελούν ίσως όνειρο

για τους περισσότερους ανθρώπους των πόλεων.

5

Βιοκλιματικός σχεδιασμός-Βιοκλιματική

αρχιτεκτονική.

Ο βιοκλιματικός σχεδιασμός ή βιοκλιματική αρχιτεκτονική , είναι ο σχεδιασμός των

χώρων έτσι ώστε ο άνθρωπος να έχει τη δυνατότητα να εκμεταλλεύεται άμεσα και

συγχρόνως να ελέγχει τους φυσικούς πόρους με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα

κλίμα ευεξίας, ελαχιστοποιώντας την κατανάλωση ενέργειας. Ο ήλιος, ο άνεμος, το νερό,

η γη μπορούν να εξασφαλίσουν σε σημαντικό βαθμό την προσέγγιση ιδανικού κλίματος

στο χώρο μας, αρκεί να μας δίνεται η δυνατότητα να εκμεταλλευτούμε τις ευεργετικές

ιδιότητές τους. Έτσι ξεκινώντας από τον κατάλληλο προσανατολισμό μπορούμε

εξασφαλίσουμε ένα χώρο φωτεινό, χωρίς να χρειαστεί να ανάψουμε τους ηλεκτρικούς

λαμπτήρες μέχρι αργά το απόγευμα.. Η ηλιακή ακτινοβολία θα διατηρήσει το χώρο

ζεστό περιορίζοντας τη χρήση των θερμαντικών σωμάτων κατά τη διάρκεια του

χειμώνα. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, συστήματα τεχνητής σκίασης, όπως οι

τέντες, τα ρολά, οι περσίδες, σε συνδυασμό με τη μελετημένη τοποθέτηση των

ανοιγμάτων, ώστε να δημιουργούν ρεύματα αέρα, και την φύτευση πρασίνου ή την

κατασκευή ενός σιντριβανιού έχουν τη δυνατότητα να επιτύχουν το φυσικό δροσισμό

του χώρου με αποτέλεσμα να ελαχιστοποιείται ή και να εξαλείφεται η χρήση των

κλιματιστικών μηχανημάτων. Φυσικά για την επιλογή του κατάλληλου

προσανατολισμού ώστε να επιτυγχάνεται η μεγαλύτερη δυνατή εκμετάλλευση των

φυσικών πόρων βασικό ρόλο παίζουν οι ανάγκες που παρουσιάζονται κατά την χρήση

των χώρων.

Η αναζήτηση ευχάριστου φυσικού κλίματος στο χώρο μας, οδηγεί λοιπόν σε μια

απλοϊκή λογική μελέτης και σχεδιασμού η οποία αποτελεί βασικό γνώμονα του

βιοκλιματικού σχεδιασμού. Όμως, ο βιοκλιματικός σχεδιασμός περιλαμβάνει τη

συγκρότηση και εκμετάλλευση πληθώρας παραγόντων που θα αποφέρουν τη βέλτιστη

6

προσέγγιση των ιδανικών κλιματικών συνθηκών στο χώρο ανταποκρινόμενος

συγχρόνως στα δεδομένα της σύγχρονης εποχής.

Άνθρωποι προηγούμενων γενεών που ξεκινούσαν να χτίσουν το σπίτι τους στην

επαρχία, συχνά είχαν τη δυνατότητα να επιλέξουν τον προσανατολισμό του και τη

χωροθέτηση των χρήσεων. Τα σπίτια κατασκευάζονταν διαμπερή και συνήθως υπήρχε

ευελιξία σε διαμορφώσεις διαφόρων πρόσθετων κατασκευών: προστεγάσματα,

προαύλια κτλ. Τα υλικά που χρησιμοποιούνταν στα δάπεδα, στις τοιχοδομές και τις

στέγες προσέφεραν φυσικές ιδιότητες μόνωσης. Επιπλέον επωφελούνταν των

πλεονεκτημάτων του πρασίνου και της βλάστησης, παράγοντες που συντελούν

καθοριστικά στο φυσικό κλιματισμού του χώρου.

Η διαμόρφωση του νέου οικιστικού μοντέλου ανάπτυξης στις πόλεις, όμως, όπου τα

οικόπεδα έχουν περιορισμένες δυνατότητες στις επιλογές σχεδιασμού και τα κτίρια

κατασκευάζονται πολυώροφα με ιδιαίτερες απαιτήσεις στη χρήση υλικών, οδήγησε

σταδιακά στην αναζήτηση καινοτόμων μεθόδων βιοκλιματικού σχεδιασμού. Για το

σκοπό αυτό πλούσια ήταν η συμβολή της τεχνολογικής ανάπτυξης.

Πραγματοποιώντας εφαρμογή και χρήση των κατά περίπτωση δυνατών παθητικών και ενεργειακών συστημάτων που υπαγορεύει ο βιοκλιματικός σχεδιασμός των κτιρίων επιτυγχάνεται η βέλτιστη προσέγγιση του φυσικού κλιματισμού των χώρων ελαχιστοποιώντας τις απαιτήσεις τεχνητού κλιματισμού. Συνεπώς ο βιοκλιματικός σχεδιασμός ενός κτιρίου συμβάλλει σημαντικά στην εξοικονόμηση κατανάλωσης ενέργειας του κτιρίου και κατ’ επέκταση στο οικονομικό όφελος των χρηστών. Πέρα από την ποιότητα ζωής που εξασφαλίζεται στον χώρο και το οικονομικό όφελος που αποφέρει, η εξοικονόμηση ενέργειας διαδραματίζει ρόλο καταλυτικό για το περιβάλλον. Η εκμετάλλευση των φυσικών πόρων διασφαλίζει παράλληλα και τη διαρκή μείωση εκπομπών καυσαερίων και ρύπων που μολύνουν ανεπανόρθωτα πλέον το περιβάλλον. Στην εποχή μας ο βιοκλιματικός σχεδιασμός των κτιρίων καθίσταται αναγκαίος.

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Σήμερα στην Ελλάδα υπάρχουν περίπου 180 βιοκλιματικά κτίρια. Από αυτά ο μεγαλύτερος αριθμός των κτιρίων βρίσκεται στην περιοχή της Αττικής (58 περιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένου του Ηλιακού Χωριού) και στην Μακεδονία (41 περιπτώσεις κτιρίων). Με ένα μέσο αριθμό εφαρμογών έχουν καταγραφεί βιοκλιματικά κτίρια στην υπόλοιπη Στερεά Ελλάδα και Εύβοια (17), στην Κρήτη (17), στην Πελοπόννησο (14) και μικρότερο στις υπόλοιπες περιοχές.

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΟΥ ΣΧΕΣΙΑΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

7

Στην Ελλάδα τα βιοκλιματικά κτίρια, όπως προκύπτει από μετρήσεις, ενεργειακές καταγραφές και προσομοιώσεις, παρουσιάζουν εξοικονόμηση ενέργειας της τάξης του 30% σε σχέση με συνήθη συμβατικά κτίρια, ενώ σε σχέση με παλαιότερα αμόνωτα κτίρια η αντίστοιχη εξοικονόμηση ενέργειας ανέρχεται σε ποσοστό της τάξης του 80%.

ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

Η Βιοκλιματική Αρχιτεκτονική δεν είναι κάτι νέο, η Ενεργειακή Απόδοση ήταν

ανέκαθεν ζήτημα αιχμής, με πιο χαρακτηριστική ίσως αναφορά εκείνη του Ηλιακού

Σπιτιού του Σωκράτη. Ο Σωκράτης το 470 π.Χ. με τις οδηγίες του για το ιδανικό ηλιακό

σπίτι, που αναφέρονται στα απομνημονεύματα του Ξενοφώντα, αλλά και ο Ιπποκράτης

με το έργο του «Περί αέρων, υδάτων και τόπων», έβαλαν τις βάσεις της σύγχρονης

βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής. Κύριος στόχος τους ήταν τα σπίτια να εξασφαλίζουν μια

αρμονική σχέση του ανθρώπου με το περιβάλλον.

Το αρχαίο σπίτι είχε για θεμέλια και βάσεις τοίχων την πέτρα, όπου πάνω

τοποθετούσαν πλίνθους με ξηροδεσιές για να υψώσουν τους τοίχους. Οι στέγες είχαν

κεραμίδια, αν και πολλές φορές αναφέρεται η ύπαρξη ταράτσας. Το σχέδιο που δίνουν

αρχαίοι συγγραφείς για τα σπίτια της εποχής καταγράφει μια στενόμακρη είσοδο που

οδηγεί σε μια τετράπλευρη αυλή, όπου στο κέντρο της βρισκόταν ένα πηγάδι. Στην

αυλή υπήρχε και ένας βωμός, όπου πραγματοποιούνταν όλες οι θρησκευτικές τελετές.

Ο βόρειος τοίχος γινόταν παχύτερος και με τα ελάχιστα δυνατά ανοίγματα. Η είσοδος

συνήθως βρισκόταν στην ανατολική και σπανιότερα στην νότια πλευρά. Στην βόρεια

πλευρά του σπιτιού συνήθως φυτευότανε κάποια αειθαλή δέντρα, όπως ελιές, ώστε με

το φύλλωμά τους να εμποδίζουν τον χειμωνιάτικο κρύο βόρειο άνεμο να πέσει απ'

ευθείας πάνω στο σπίτι. Στην νότια πλευρά συνήθως υπήρχαν φυλλοβόλα δένδρα, που

τον χειμώνα χωρίς φύλλα δεν εμπόδιζαν τον ήλιο από το να ζεστάνει το σπίτι, αλλά το

καλοκαίρι προσφέρανε όλη τους την σκιά.

Οι αρχαίοι Έλληνες δεν σταματήσανε μόνο στην χρήση φυτών για κλιματισμό.

Χρησιμοποιούσαν πάνω από τις νότιες πόρτες και παράθυρα μία προέκταση της σκεπής

με προσεκτικά σχεδιασμένο μέγεθος. Το μέγεθος αυτής της προέκτασης ήταν

υπολογισμένο με τέτοιο τρόπο που το καλοκαίρι ο ήλιος εμποδιζόταν από το να πέσει

μέσα στο σπίτι αλλά το χειμώνα που έχει χαμηλότερη τροχιά αυτή η προέκταση δεν τον

εμπόδιζε απ' το να ζεσταίνει και το εσωτερικό του σπιτιού. Μία άλλη έξυπνη

εναλλακτική κίνησή τους ήταν η χρήση κληματαριάς συγκεκριμένου ύψους και

πλάτους. Πετύχαιναν σχεδόν τα ίδια αποτελέσματα και τρώγανε και τα σταφύλια.

Φυσικά όπως μπορείτε να δείτε μέχρι και σήμερα στα περισσότερα παραδοσιακά

Ελληνικά σπίτια, το χρώμα παραμένει λευκό! Αυτό συναντάται κυρίως στα ηλιόλουστα

νησιά και χρησιμοποιείται για να ελαχιστοποιήσει την ζέστη απ' τον ήλιο. Μια

παρατήρηση όσον αφορά το «λευκό» χρώμα. Η ανακλαστικότητα δεν οφείλεται μόνο

στο ίδιο το λευκό χρώμα αλλά και σε επιμέρους χαρακτηριστικά εγγενή σε κάθε υλικό.

8

Τεχνογνωσία «πράσινου σπιτιού»

Θερμοπρόσοψη

Το σύστημα εξωτερικής θερμοπρόσοψης εφαρμόζεται στην εξωτερική πλευρά των κτιρίων σε νέες ή παλαιές κατοικίες και αποτελείται από θερμομονωτικό υλικό συνήθως διογκωμένη πολυστερίνη και σε ειδικές περιπτώσεις πετροβάμβακα ή εξηλασμένη πολυστερίνη, το οποίο «σοβατίζεται» με ένα πολυμερισμένο κονίαμα το οποίο προσφέρει ισχυρή μηχανική αντοχή και στεγανοποίηση. Με τον τρόπο αυτό ελαχιστοποιούνται οι θερμικές απώλειες του κτιρίου από τους εξωτερικούς τοίχους και έχει μεγάλη αποτελεσματικότητα κυρίως τους θερινούς μήνες στην εξοικονόμηση ενέργειας.

Τα σημαντικά πλεονεκτήματα του συστήματος αυτού είναι:

1. Ολοκληρωμένη θερμομόνωση χωρίς να δημιουργούνται θερμογέφυρες στα στοιχεία του κτιρίου από σκυρόδεμα π.χ δοκάρια, κολώνες, τοιχεία κ.λ.π

2. Προστατεύει τις επιφάνειες των τοίχων από υγρασίες, διότι δεν δημιουργούνται συνθήκες υγροποίησης υδρατμών στο εσωτερικό του κτιρίου ή μέσα στον τοίχο.

3. Δημιουργείται μεγάλη θερμοχωρητικότητα στις επιφάνειες των τοίχων, η οποία συσσωρεύεται και επανακτινοβολεί στο εσωτερικό του κτιρίου, εντείνοντας το φαινόμενο των θερμικών νησίδων στην πόλη. Αντιθέτως δεν συμβάλει στη αύξηση της θερμοκρασίας της πόλης κατά τους θερινούς μήνες, διότι εμποδίζει την θερμοσυσσώρευση κατά το θέρος, όπως κάνουν οι τοίχοι των συμβατικών κτιρίων.

4. Επιτρέπει την πλήρη εκμετάλλευση του χώρου και δε μειώνει το εμβαδόν του, δεδομένου ότι επιτρέπει την τοποθέτηση της θερμοπρόσοψης εκτός του εμβαδού της επιτρεπόμενης προς ανέγερση επιφάνειας

5. Μειώνει το κόστος συντήρησης του κτιρίου, προστατεύει τα στοιχεία του σκυροδέματος του κτιρίου από ρηγματώσεις.

6. Η εφαρμογή του συστήματος εξοικονομεί τη δημιουργία μπαζών, λόγω της χρήσης ειδικών πολυμερισμένων κονιαμάτων τα οποία τοποθετούνται σε μικρό πάχος.

7. Η ποιότητα κατασκευής του συστήματος χαρακτηρίζεται ως πολύ υψηλή, καθώς χρησιμοποιούνται ειδικά πρόσθετα τεμάχια για την προστασία των γωνιών, νεροσταλάκτες, υαλόπλεγμα για τον οπλισμό σ’ όλη την επιφάνεια εφαρμογής του επιχρίσματος.

Ένα τέτοιο σύστημα έχει ένα κόστος περίπου 40 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο και μέσο χρόνο απόσβεσης από την εξοικονόμηση ενέργειας και μόνο, τα 4- 6 έτη.

Για τη σύγκρισή του με το συμβατικό- στην Ελλάδα- τρόπο σοβατίσματος πρέπει να ληφθούν υπόψη τέσσερεις σημαντικοί οικονομικοί παράμετροι που το καθιστούν ιδιαίτερα ανταγωνιστικό:

α) Εξοικονομούνται επιπλέον τετραγωνικά μέτρα λειτουργικού χώρου λόγω της θερμοπρόσοψης εξωτερικά της τοιχοποιίας.

β) Διπλασιάζεται η θερμομονωτική αντίσταση της τοιχοποιίας

γ) Διπλασιάζεται ο χρόνος που χρειάζεται για τη συντήρηση των εξωτερικών τοίχων του κτιρίου.

9

δ) Βαθμονομείται υψηλά το κτίριο ως προς την ενεργειακή του σήμανση (βλ. ενεργειακή ταυτότητα των κτιρίων).

Κατά συνέπεια εύκολα διακρίνεται ότι το κόστος εξωτερικής θερμομόνωσης είναι πολύ πιο οικονομικό από ένα συμβατικό τρόπο δόμησης (δηλαδή με διπλή τουβλοδομή και ενδιάμεσα το θερμομονωτικό υλικό) και μάλιστα από την ημέρα κιόλας εφαρμογής του. Αυτό συμβαίνει κυρίως από τα α) και δ) της πιο πάνω οικονομικής σύγκρισης.

Για μια παλαιά κατοικία όπου είτε δεν έχει θερμομόνωση στην τοιχοποιία είτε αυτή είναι ελλιπής, η εξωτερική θερμομόνωση παρουσιάζεται ως η μόνη αξιόπιστη λύση θερμικής προστασίας του κτιρίου.

Η εξωτερική θερμομόνωση όμως μπορεί να παίξει ένα σημαντικό ρόλο και στην ανάπλασή του αυξάνοντας την αξία του. Αυτή η αύξηση της αξίας δεν επιτυγχάνεται μόνο μέσα από την ανάπλαση αλλά και από δύο ακόμη παραμέτρους: από την καλύτερη βαθμονόμηση του κτιρίου στην ενεργειακή του ταυτότητα αλλά και από την αύξηση της ζωής του και τη μείωση του κόστους συντήρησής του.

Η εξωτερική θερμομόνωση είναι ο πλέον συνηθισμένος τρόπος δόμησης στην υπόλοιπη Ευρώπη. Είναι μάλιστα απορίας άξιο πως στην Ελλάδα, όπου οι θερμοκρασίες παρουσιάζουν μεγαλύτερο εύρος φάσματος από την υπόλοιπη Ευρώπη, το σύστημα αυτό καθυστέρησε τόσο πολύ να εφαρμοσθεί. Απορίας άξιο μάλιστα είναι, πως ακόμη και σήμερα μετά από τουλάχιστον μια δεκαετία έναρξης εφαρμογής του συστήματος οι περισσότερες νέες κατασκευές χρησιμοποιούν τα συμβατικά επιχρίσματα. Αυτό δείχνει και ένα σημαντικό πρόβλημα του τεχνικού κόσμου της χώρας ως προς την επιμόρφωσή του.

Αποτέλεσμα αυτού του ελλείμματος είναι οι κτιριακές κατασκευές στη χώρα μας να παρουσιάζουν σημαντικό αριθμό ευπαθών σημείων τουλάχιστον στο εξωτερικό κάθετο κέλυφός τους.

Τρόπος εφαρμογής του συστήματος εξωτερικής θερμομόνωσης (γενική αποτύπωσή του):

Σειρά εργασιών:

1. Αλφαδιάζεται – επιπεδώνεται ο εξωτερικός τοίχος με ράμματα. 2. Τοποθετούνται οι μαρμαροποδιές των παραθύρων καθώς θα πρέπει να

προεξέχουν της τελικής επιφάνειας του συστήματος. 3. Ορίζεται στη βάση του τοίχου, (συνήθως 50 εκατοστά ύψος από αυτή) είτε με

ράμμα είτε με ειδικό μεταλλικό τεμάχιο, οριζόντιος οδηγός ο οποίος πρέπει να είναι απολύτως κάθετος προς τις κάθετες ακμές-γωνίες του κτιρίου.

4. Επικολλώνται οι θερμομονωτικές πλάκες από πολυστερίνη ή άλλο θερμομονωτικό υλικό τοποθετημένες έτσι ώστε το μεγαλύτερο μήκος τους να αναπτύσσεται οριζόντια (δηλαδή παράλληλα με το έδαφος) παίρνοντας ως βάση έναρξης τον οριζόντιο οδηγό. Οι πλάκες αυτές είναι σημαντικό να διασταυρώνονται έτσι ώστε να συμπίπτουν οι κάθετες απολήξεις τους με τις κάθετες απολήξεις των θερμομονωτικών πλακών της από κάτω σειρά. Ό,τι ακριβώς δηλαδή προσέχουμε και όταν χτίζουμε τούβλα.

Ειδικά στη βάση, κάτω από τον οδηγό η πυκνότητα του θερμομονωτικού υλικού

10

αυξάνεται (ή ακόμη αλλάζει σε ορισμένες περιπτώσεις και το ίδιο το υλικό) ώστε να αποφευχθεί μελλοντικά εμφάνιση ανερχόμενης υγρασίας.

Σημαντικό για την αποφυγή προβλημάτων αλλά και αύξησης του κόστους εφαρμογής του συστήματος είναι η κατάλληλη μελέτη και προεργασία για την αποφυγή προβλημάτων και θερμογεφυρών. Αυτό σημαίνει τα παρακάτω:

α) Η εξωτερική θερμομόνωση δεν πρέπει να τραυματίζεται από μερεμέτια και ύστερες επεμβάσεις καθώς αυτό θα δημιουργήσει αισθητικά προβλήματα αφού θα είναι εμφανή τα «μπαλώματα» των επιδιορθωτικών επεμβάσεων.

β) Πρέπει να δίνεται έμφαση σε μια επίπεδη επιφάνεια τοιχοποιίας και σκυροδέματος.

γ) Πρέπει να αποφεύγεται η ανάπτυξη σωληνώσεων από την εξωτερική όψη της τοιχοποιίας και όταν αυτό είναι αδύνατον να επιτευχθεί, τουλάχιστον θα πρέπει οι σωλήνες αυτές να «τρέχουν» σε κάθετες ή οριζόντιες κατευθύνσεις, προκειμένου να μη δημιουργείται πρόβλημα στην εφαρμογή των θερμομονωτικών φύλλων.

δ) Ιδιαίτερο βάρος πρέπει να δοθεί στους λαμπάδες στα παράθυρα και στις πόρτες ώστε να μπορεί να τοποθετηθεί το θερμομονωτικό υλικό στα σημεία αυτά χωρίς να μειώνει τις διαστάσεις τους ή το πάχος του προκειμένου αυτές να διατηρηθούν.

ε) Σε παλαιά κτίρια και πριν την έναρξη εφαρμογής του συστήματος πρέπει να ελέγχεται επιμελώς η επιφάνεια, ώστε να αποκαλυφθεί αν το υπόστρωμα είναι σαθρό σε τμήματά του. Σε περίπτωση τέτοια είναι αναγκαία η εξυγίανση-αποκατάσταση της σταθερότητάς του.

Χρήσιμες συμβουλές:

1. Το σύστημα εξωτερικής θερμομόνωσης έχει ως κύριο προσανατολισμό τη θερμική θωράκιση του κτιρίου. Κατά συνέπεια η προσπάθεια εξοικονόμησης χρημάτων μέσα από τη μείωση του πάχους του θερμομονωτικού υλικού όχι μόνο δε δημιουργεί οικονομικό όφελος αλλά αντιθέτως υπονομεύει τον αρχικό μας σκοπό. Πράγματι σε σχέση με το συνολικό κόστος του συστήματος το κόστος του θερμομονωτικού υλικού είναι το μικρότερο και μία μείωση του πάχους του συνήθως «εξοικονομεί» από το κόστος κατασκευής μόλις από 1-3 το πολύ Ευρώ/τετραγωνικό μέτρο.

2. Το σύστημα που θα επιλέξουμε πρέπει να αναπνέει. 3. Η επιλογή του θερμομονωτικού υλικού πρέπει να γίνεται με βάση τις ιδιαίτερες

ανάγκες του έργου. Για παράδειγμα μία ιδιαίτερη ανάγκη για αυξημένη πυροπροστασία της τοιχοποιίας καθιστά αναγκαία την επιλογή του πετροβάμβακα.

4. Για την επιλογή του πάχους του θερμομονωτικού υλικού είναι σημαντικό να γνωρίζουμε την κλιματική ζώνη στην οποία βρίσκεται το κτίριο.

5. Οι εξοχές του κτιρίου (μαρκίζες, βεράντες, στηθαία κλπ) πρέπει επίσης να θερμομονώνονται για την αποφυγή θερμογεφυρών.

6. Σε κάθε περίπτωση επιλέξτε ένα πιστοποιημένο συνεργείο εφαρμογής (πτυχιούχο τεχνικό μονώσεων δηλαδή από έγκριτο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα) ή έστω ένα εξουσιοδοτημένο από την εταιρεία που παράγει ή αντιπροσωπεύει το σύστημα που θα επιλέξετε, για την αποφυγή δυσάρεστων εκπλήξεων και κακοτεχνιών.

11

Σήμερα η εξοικονόμηση ενέργειας δεν είναι μόνο μία οικονομική επένδυση. Είναι κυρίως μια προσπάθεια επιβίωσης. Τα κτίρια συμβάλλουν σημαντικά στις κλιματικές αλλαγές. Η συμμετοχή τους στα αέρια του θερμοκηπίου αγγίζει το 50% της συνολικής έκκλησής τους από ανθρώπινες δραστηριότητες, ενώ για την κάλυψη των ενεργειακών τους αναγκών, καταναλώνεται το 35% περίπου της συνολικής ενέργειας σε παγκόσμιο επίπεδο.

Είναι αλήθεια πως ένα κτίριο καταναλώνει ενέργεια και για το φωτισμό ή μέσα από τις ηλεκτρικές συσκευές για την προετοιμασία των τροφών, το πλύσιμο των ρούχων, την υγιεινή του σώματος κλπ αλλά αυτή η χρήση δεν ξεπερνά το 20 με 30% της συνολικής κατανάλωσης. Το υπόλοιπο 70 με 80% χρησιμοποιείται για την ψύξη και θέρμανση του κτιρίου.

Οποιοδήποτε πολιτική για τα κτίρια (στα πλαίσια της εξοικονόμησης ενέργειας και όχι μόνο) ή για την ανάπλαση των πόλεών μας δε μπορεί παρά να λαμβάνει υπόψη της την εξωτερική θερμομόνωση ως απολύτως αναγκαία πρακτική.

Κουφώματα

ΞΥΛΙΝΑ ΚΟΥΦΩΜΑΤΑ Ζεστό, αριστοκρατικό και πολυτελές, το ξύλο μετατρέπει τα κουφώματα σε στολίδι με διαχρονική αξία για την κατοικία και συνδυάζεται αρμονικά με όλα τα υλικά. Οι πλεονεκτικές ιδιότητές του ξύλου ως υλικό, οι ιδιαίτεροι φυσικοί χρωματισμοί του και οι πλούσιες μορφολογικά διατομές που επιτυγχάνονται χάρη στην ευελιξία της επεξεργασίας του με σύγχρονες προδιαγραφές και τεχνολογίες, ολοκληρώνουν ένα τεχνικά άρτιο αποτέλεσμα υψηλής αισθητικής. Η φυσική προέλευση και οι πλεονεκτικές ιδιαιτερότητες της πρώτης ύλης καθιστούν τα ξύλινα κουφώματα μια επιλογή με σπουδαία οικολογική αξία. Το ξύλο υπάρχει άφθονο στη φύση, αναπτύσσεται χάρη στην ηλιακή ενέργεια, είναι ανανεώσιμο και ανακυκλώσιμο. Ως δομικό υλικό, απαιτεί τη μικρότερη ποσότητα ενέργειας για τη διάθεση, μετατροπή, κατασκευή και καταστροφή του. Η εφαρμογή του στα κουφώματα συμβάλλει σημαντικά στην εξοικονόμηση ενέργειας των κτιρίων, καθώς το ξύλο διαθέτει εξαιρετικές θερμομονωτικές ιδιότητες. Η πορώδης δομή του δημιουργεί φυσικά θερμομονωτικά στοιχεία που δεσμεύουν τον αέρα αυξάνοντας τη θερμομονωτική ικανότητα των ξύλινων κουφωμάτων. Παράλληλα, τα κενά στη μάζα του, ανάλογα με την πυκνότητά της, παγιδεύουν τον ήχο και μειώνουν την αντήχηση, επιτυγχάνοντας φυσική ηχομόνωση. Τα ξύλινα κουφώματα σε συνδυασμό με τα προηγμένα τεχνολογικά υλικά που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή τους, όπως τα διπλά θερμομονωτικά τζάμια, τα μέσα στεγάνωσης των αρμών κλπ, διασφαλίζουν άριστες θερμομονωτικές και ηχομονωτικές αποδόσεις. Η επιλογή της κατάλληλης ξυλείας απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή, καθώς αποτελεί σημαντικό παράγοντα για τη σωστή και αποδοτική λειτουργία των ξύλινων κουφωμάτων. Ξυλεία με ρωγμές, αποχρωματισμούς, ρόζους και άλλα φυσικά μειονεκτήματα ενδείκνυται να αποφεύγεται. Οι μηχανικές αντοχές των κουφωμάτων αυξάνονται ανάλογα με το ειδικό βάρος του ξύλου. Τα βαριά και σκληρά ξύλα όπως η δρυς, η καστανιά, η καρυδιά, το μαόνι κλπ, έχουν καλύτερες μηχανικές ιδιότητες, απορροφούν λιγότερη υγρασία και εμφανίζονται πιο ανθεκτικά στη φθορά και στο σάπισμα. Ωστόσο, είναι δύσκολα επεξεργάσιμα, γεγονός που αυξάνει το κόστος τους. Τα

12

ελαφριά και μαλακά ξύλα, όπως το πεύκο, το έλατο, η σουηδική ξυλεία κλπ, είναι λιγότερο ανθεκτικά, αλλά η κατεργασία τους πραγματοποιείται πιο εύκολα και αποτελούν γενικά οικονομικότερη επιλογή. Τα περισσότερα τροπικά ξύλα, όπως teak, iroko, sapeli κλπ, θεωρούνται κατάλληλα για την κατασκευή κουφωμάτων, καθώς παρουσιάζουν υψηλές αντοχές στις μεταβαλλόμενες καιρικές συνθήκες. Σε κάθε περίπτωση απαιτείται η κατάλληλη επεξεργασία ξήρανσης και εμποτισμού της ξυλείας, κατά την οποία σταθεροποιούνται οι τεχνικές ιδιότητές της και αυξάνεται η αντοχή της στο σάπισμα και την προσβολή από μικροοργανισμούς. Η ευελιξία στην κατεργασία του ξύλου δίνει τη δυνατότητα παραγωγής κουφωμάτων σε οποιονδήποτε σχηματισμό και εξασφαλίζει μεγάλη ποικιλία λειτουργικών διατομών. Τα ξύλινα κουφώματα, κατασκευάζονται με κατακόρυφα στοιχεία (ορθοστάτες) και οριζόντια (τραβέρσες) και περιλαμβάνουν ρυθμιζόμενους μεντεσέδες και περιμετρικούς μηχανισμούς. Κατά την κατασκευή πρέπει να δοθεί προσοχή στις διατομές, στη διάταξη των χωρισμάτων, στη στεγανότητα των ενώσεων, στη στήριξη της ανάρτησης. Η κάσα και τα φύλλα είναι απαραίτητο να έχουν καλή επαφή. Η επαφή αυτή βελτιώνεται με την προσθήκη ελαστικών παρεμβυσμάτων που φράζουν τη διέλευση του αέρα και του ήχου, αυξάνοντας τη θερμομόνωση και την ηχομόνωση της κατασκευής. Σημαντικό ρόλο στην απόδοση των κουφωμάτων παίζουν επίσης τα τζάμια που θα χρησιμοποιηθούν, τα οποία ενδείκνυται να είναι διπλά θερμομονωτικά. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί σε ξύλινα κουφώματα που προορίζονται για μεγάλα ανοίγματα, καθώς το βάρος τους μπορεί να εμποδίζει τη σωστή λειτουργία τους και υπάρχει κίνδυνος στρέβλωσης ορισμένων τμημάτων. Η σωστή διάταξη των χωρισμάτων και οι κατάλληλες διατομές, σε συνδυασμό με τη χρήση ειδικών μηχανισμών, μπορούν να καλύψουν οποιαδήποτε ανάγκη. Οι σύγχρονοι μηχανισμοί είναι προηγμένης τεχνολογίας, διαθέτουν υψηλές προδιαγραφές ασφαλείας, μεγάλο δείκτη αντισκωριακής προστασίας και έχουν μεγάλη διάρκειας ζωής. Είναι κατάλληλοι για όλους τους τύπους κουφωμάτων, όπως ανοιγόμενα, ανακλινόμενα, συρόμενα, πτυσσόμενα κλπ, καθώς και για όλα τα σχήματα ορθογώνια, κυκλικά, τραπέζια, τριγωνικά κλπ. Το φινίρισμα των επιφανειών των ξύλινων κουφωμάτων συμβάλλει σημαντικά στην προστασία τους, ειδικά όταν εκτίθενται στις εξωτερικές συνθήκες. Το φινίρισμα μπορεί να πραγματοποιηθεί σε ματ ή γυαλιστερή υφή, με βαφή οποιουδήποτε χρωματισμού ή με διαφανή ή ημιδιαφανή βερνίκια, όπου αναδεικνύεται και η φυσική εμφάνιση του ξύλου. Παλαιότερα χρησιμοποιούνταν κυρίως βερνίκια και βαφές που είχαν σαν βάση τους οργανικούς διαλύτες (αλκοόλη, βενζίνη κλπ.). Τα σύγχρονα βερνίκια και βαφές είναι υδατοδιαλυτά, δηλαδή έχουν σαν βάση το νερό, είναι φιλικά προς το περιβάλλον και μη τοξικά για τον άνθρωπο. Εφαρμόζονται μέσω εξελιγμένων τεχνολογιών βαφής δημιουργώντας μια ομοιογενή, ελαστική επιφάνεια ακόμα και στα πιο δυσπρόσιτα σημεία των κουφωμάτων που τα προστατεύει από τις καιρικές συνθήκες, την υγρασία, την υπεριώδη ακτινοβολία, τις μεταβολές της θερμοκρασίας κλπ. Οι σύγχρονες μέθοδοι παραγωγής έχουν ελαττώσει σημαντικά τις απαιτήσεις συντήρησης των ξύλινων κουφωμάτων. Ακόμα και μαλακά ξύλα, τα οποία είναι λιγότερο ανθεκτικά σε σχέση με τα σκληρά, μπορούν με την κατάλληλη τεχνολογία παραγωγής να αποκτήσουν ιδιαίτερη αντοχή. Η συχνότητα συντήρησης, ειδικά των εξωτερικών κουφωμάτων, διαφοροποιείται κυρίως ανάλογα με τον προσανατολισμό και το βαθμό έκθεσής τους στις καιρικές μεταβολές, τις περιβαλλοντικές συνθήκες της περιοχής, αλλά και το είδος της ξυλείας των κουφωμάτων. Το φινίρισμά τους συνήθως χρειάζεται ανανέωση 5 με 10 χρόνια μετά την αρχική τοποθέτηση και επανάληψη ανά 3 με 5 χρόνια, ενώ ενδείκνυται να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην ποιότητα των βαφών ή βερνικιών που θα χρησιμοποιηθούν. Επίσης, είναι σημαντικό να λιπαίνονται συχνά τα

13

συνδετικά τους στοιχεία και να αντικαθίστανται τα μέσα στεγάνωσης των αρμών, όταν καταστρέφονται. Με τη σωστή και τακτική συντήρηση, τα ξύλινα κουφώματα προστατεύονται και διατηρούν αναλλοίωτη την όψη και τη φρεσκάδα τους. Οι απαιτήσεις τακτικής συντήρησης και το υψηλό κόστος των ξύλινων κουφωμάτων, σε σχέση με κουφώματα άλλων υλικών, είναι συχνά αποτρεπτικοί παράγοντες για την αγορά τους. Κατά την τελική επιλογή, όμως, θα ήταν σκόπιμο να αξιολογηθεί σωστά το οικονομικό όφελος που προκύπτει από την υψηλή ενεργειακή απόδοση των ξύλινων κουφωμάτων. Εξάλλου, το απαράμιλλο αισθητικό αποτέλεσμα που προσφέρουν τα ξύλινα κουφώματα στην κατοικία, εύλογα δικαιολογεί κάποια επιπλέον έξοδα συντήρησης, που άλλωστε εξασφαλίζουν τη μεγάλη διάρκεια ζωής και ανανεωμένη όψη τους, για μεγάλο βάθος χρόνου.

ΚΟΥΦΩΜΑΤΑ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ

Μια από τις πιο διαδεδομένες κατηγορίες κουφωμάτων είναι τα κουφώματα

αλουμινίου, τα οποία άρχισαν να χρησιμοποιούνται ευρέως στην Ελλάδα κατά την

δεκαετία του ΄70. Τα πλεονεκτικά τεχνικά χαρακτηριστικά τους και το υψηλής

αισθητικής αποτέλεσμα, σε συνδυασμό με τη βιομηχανοποιημένη μαζική παραγωγή

τους και την διαρκή εξέλιξη της τεχνολογίας τους, συνετέλεσαν στην ταχεία εξάπλωσή

τους παγκοσμίως.

Το αλουμίνιο είναι υλικό ανθεκτικό, ελαφρύ, ευκατέργαστο και δίνει τη δυνατότητα

κατασκευής σύνθετων διατομών σε ποικίλες χρωματικές επιλογές, εξασφαλίζοντας

ευέλικτες και λειτουργικές λύσεις, υψηλής αισθητικής για όλους τους τύπους

ανοιγμάτων. Παρουσιάζει μεγάλη αντοχή σε μηχανικές καταπονήσεις, στις

κλιματολογικές συνθήκες και στη διάβρωση, ελαχιστοποιώντας τα προβλήματα

λειτουργίας κατά τη διάρκεια ζωής των κουφωμάτων, ενώ έχει ελάχιστες απαιτήσεις

συντήρησης. Επιπλέον είναι υλικό ανακυκλώσιμο και φιλικό για το περιβάλλον.

Η κατασκευή των κουφωμάτων αλουμινίου συμπληρώνεται και με άλλα υλικά και

εξαρτήματα όπως τα τζάμια, οι μεντεσέδες, λάστιχα, βουρτσάκια, ράουλα, κλπ, και έτσι

προκύπτουν τα γνωστά σε όλους συστήματα αλουμινίου. Το τελικό επίπεδο της

ποιότητας των συστημάτων αλουμινίου και το αντίστοιχο κόστος, εξαρτάται από

πολλούς παράγοντες όπως το κράμα αλουμινίου που έχει χρησιμοποιηθεί, η μορφή των

διατομών, το προστατευτικό επίστρωμα του προφίλ, το επίπεδο αεροστεγανότητας,

υδατοστεγανότητας και ηχομόνωσης, η ποιότητα των εξαρτημάτων που γίνονται οι

συνδέσεις, ο τρόπος τοποθέτησης και ο τύπος των τζαμιών με τα ανάλογα

παρεμβύσματα, ο τρόπος σύνδεσης και ανάρτησης του κουφώματος κλπ.

14

Η επιφάνεια του αλουμινίου προστατεύεται από την ατμοσφαιρική διάβρωση με τη

μέθοδο της ανοδίωσης ή με την ηλεκτροστατική βαφή. Με την ηλεκτρολυτική

ανοδίωση παράγεται στην επιφάνεια του αλουμινίου ένα προστατευτικό στρώμα

οξειδίων, το οποίο του προσδίδει μεγάλη αντιδιαβρωτική συμπεριφορά. Με

την ηλεκτροστατική βαφή η επιφάνεια του αλουμινίου επικαλύπτεται, υπό

κατάλληλες συνθήκες, με ένα στρώμα ανεξίτηλης πολυεστερικής βαφής, η οποία

προσφέρει στο αλουμίνιο υψηλή αντιδιαβρωτική προστασία και μεγάλη ποικιλία

χρωματικών επιλογών. Μια σύγχρονη τεχνοτροπία βαφής είναι η απομίμηση ξύλου, η

οποία αποδίδει στα κουφώματα αλουμινίου μια πολύ καλή προσέγγιση ξύλινης όψης,

αλλά είναι γενικά αρκετά ακριβή επιλογή. Η τελική επιφάνεια βαφής δίνει τη

δυνατότητα επιλογής ματ ή γυαλιστερής υφής.

Η θερμομονωτική ικανότητα των κουφωμάτων αλουμινίου, βελτιώνεται με την

κατασκευή θαλάμων στη διατομή τους, καθώς και με την αύξηση του συνολικού

πλάτους του κουφώματος. Υψηλή θερμομονωτική απόδοση εξασφαλίζει το σύστημα

της θερμοδιακοπής, το οποίο περιορίζει και τον κίνδυνο συμπύκνωσης υδρατμών στο

κούφωμα. Η θερμοδιακοπή επιτυγχάνεται με την παρεμβολή συνθετικού ή σκληρού

αφρώδους υλικού (πχ πολυαμίδιο) στο προφίλ του αλουμινίου, η οποία πρέπει να είναι

συνεχής σε όλη την περίμετρο του κουφώματος. Τα θερμομονωτικά συστήματα

συντελούν σημαντικά στην εξοικονόμηση ενέργειας, μειώνοντας τις απώλειες

θερμότητας των κουφωμάτων και κατ’ επέκταση τα έξοδα θέρμανσης.

Η αεροστεγανότητα και η υδατοστεγανότητα των κουφωμάτων αλουμινίου

βασίζεται στην ποιοτική και επιμελημένη στεγανοποίηση τους. Βασικό σημείο

στεγάνωσης είναι η κατάλληλη σφράγιση των αρμών που δημιουργούνται μεταξύ του

κουφώματος αλουμινίου και της τοιχοποιίας, καθώς τα οικοδομικά υλικά δεν πρέπει να

έρχονται σε άμεση επαφή με αυτό διότι μπορεί να προκαλέσουν διάβρωση. Οι αρμοί θα

πρέπει να στοκαριστούν με ακρυλικό στόκο, ο οποίος βάφεται και είναι αρκετά

ελαστικός ώστε να ακολουθεί τις συστολές και διαστολές του κουφώματος χωρίς να

δημιουργούνται ρωγμές. Επίσης, οι αρμοί μεταξύ των διαφορετικών στοιχείων του

κουφώματος πρέπει να στεγανοποιηθούν με ανθεκτικά υλικά που θα περιβάλλουν το

κούφωμα χωρίς διακοπές και θα αντικαθίστανται εύκολα. Για το σκοπό αυτό

χρησιμοποιούνται τα λάστιχα στεγάνωσης στα ανοιγόμενα συστήματα και τα

βουρτσάκια (τσιμούχες) στα συρόμενα, τα οποία τελευταία αντικαθίστανται από ειδικά

ελαστικά παρεμβύσματα που εξασφαλίζουν καλύτερη αεροστεγανότητα στο σύστημα

χωρίς να εμποδίζουν την κίνηση των φύλλων. Σκευάσματα όπως η σιλικόνη δεν πρέπει

να χρησιμοποιούνται σε σημεία που βρίσκονται σε άμεση επαφή με τις καιρικές

καταπονήσεις, παρά μόνο σε εσωτερικά σημεία του κουφώματος. Οι οπές απορροής

ύδατος στα φύλλα αλλά και στις κάσες των κουφωμάτων είναι επίσης απαραίτητο

στοιχείο για την υδατοστεγανότητα του συστήματος. Για την αποτροπή της εισόδου

του νερού της βροχής από τις οπές απορροής προβλέπεται η χρήση ειδικά

σχεδιασμένων συνθετικών προφίλ που τις προστατεύουν (τάπες).

Ο τρόπος ανοίγματος παίζει σημαντικό ρόλο στη λειτουργικότητα των κουφωμάτων.

Στις κατοικίες προτιμούνται κυρίως τα ανοιγόμενα και τα συρόμενα συστήματα

αλουμινίου. Ανοιγόμενα συστήματα αλουμινίου διατίθενται σε πολλούς τύπους. Τα

φύλλα στερεώνονται στις πλαϊνές επιφάνειες της κάσας του κουφώματος και

15

περιστρέφονται γύρω από σταθερό άξονα. Υπάρχει δυνατότητα τοποθέτησης

μηχανισμού ανάκλισης (ανακλινόμενα συστήματα) για τον καλύτερο αερισμό του

χώρου. Τα ανοιγόμενα συστήματα είναι γενικά ακριβότερα από τα συρόμενα,

διαθέτουν όμως καλύτερες θερμομονωτικές ιδιότητες. Τα συρόμενα κουφώματα, τα

οποία αποτελούνται από ένα, δύο ή περισσότερα φύλλα τοποθετημένα σε διάφορες

διατάξεις, εξοικονομούν χώρο και ενδείκνυνται για την κάλυψη μεγάλων ανοιγμάτων. Η

θερμοδιακοπή στα συρόμενα συστήματα κατασκευάζεται στην κάσα και στα φύλλα,

βελτιώνει τη θερμομονωτική ικανότητά τους, αλλά δεν ξεπερνά τις θερμομονωτικές

επιδόσεις ενός ανοιγόμενου συστήματος.

Για την επιλογή του κατάλληλου τύπου κουφωμάτων αλουμινίου, είναι

σημαντικό να ληφθούν υπόψη τα τεχνικά, λειτουργικά και αισθητικά χαρακτηριστικά

της κατοικίας, καθώς και οι ιδιαιτερότητες και κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής.

Τα πιστοποιητικά κατασκευής, απόδοσης και λειτουργίας των κουφωμάτων

υποδεικνύουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους και βοηθούν στην προσέγγιση της

καταλληλότερης επιλογής. Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών τοποθέτησης τα

φύλλα πρέπει να εφαρμόζουν τέλεια στα πλαίσια και να ανοιγοκλείνουν εύκολα χωρίς

να τρίζουν. Οι επιφάνειες πρέπει να είναι λείες και καθαρές, χωρίς γρατσουνιές και

υπολείμματα κόλλας ή άλλων υλικών. Γενικά ενδείκνυται να ελέγχονται όλοι οι

μηχανισμοί των κουφωμάτων και των φύλλων καθώς και τα εξαρτήματά τους όπως

κλειδαριές, τα βουρτσάκια, τα ράουλα, τα χερούλια κλπ.

Ποιότητα κουφωμάτων και εξοικονόμηση ενέργειας

16

Τα εξωτερικά κουφώματα είναι εκείνα τα στοιχεία του κελύφους του κτιρίου που του επιτρέπουν την επικοινωνία με το εξωτερικό περιβάλλον, ενώ παράλληλα λειτουργούν ως ρυθμιστές των εσωτερικών συνθηκών, όπως η θερμοκρασία, η υγρασία, ο αερισμός και ο φωτισμός. Εννοείται, βέβαια, πως τα κουφώματα είναι σημαντικοί παράγοντες της μορφής του κτιρίου και καθορίζουν την αισθητική του τόσο ως προς το κέλυφος, όσο και ως προς το εσωτερικό του, καθως και την ενεργειακή απόδοση του κτιρίου, η οποία εξαρτάται εώς και κατά 25% από την ποιότητα των υλικών και της κατασκευής των κουφωμάτων. Σύμφωνα με τον Κ.Ε.Ν.Α.Κ. (Κανονισμό Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων), έχει ανακοινωθεί ένα νέο έργο για επιδότηση νοικοκυριών στην ενεργειακή αναβάθμιση των σπιτιών, όπου μεταξύ των άλλων περιλαμβάνεται η αντικατάσταση παλαιών κουφωμάτων με νέα θερμομονωτικά κουφώματα αλουμινίου. Σύμφωνα με μέλετες, τα θερμομονωτικά κουφώματα αλουμινίου μπορούν να οδηγήσουν σε εξοικονόμηση ενέργειας στα νοικοκυριά έως και 10%, ενώ με την εφαρμογή συνδυαστικών θερμομονωτικών παρεμβάσεων στα κτίρια, όπως η θερμομόνωση δώματος, στέγης και εξωτερικών τοίχων, καθώς και η ενεργειακή αναβάθμιση των συστημάτων (θέρμανσης, κλιματισμού, φωτισμού κτλ.) η εξοικονόμηση ενέργειας μπορεί να φτάσει στο 50%. Ποιοί είναι, όμως, οι παράγοντες που διαφοροποιούν τα απλά κουφώματα από τα ενεργειακά, καθιστώντας τα ικανά να συμβάλλουν δραστικά στην εξοικονόμηση της ενέργειας όλου του κτιρίου; Ο καθοριστικός παράγοντας του κουφώματος είναι ο υαλοπίνακας (τζάμι), δηλαδή το κύριο κατασκευαστικό στοιχείο του κουφώματος, ο οποίος εργάζεται ως πίνακας ενισχύοντας σημαντικά τη συνοχή του φύλλου. Οι διπλοί ή πολλαπλοί υαλοπίνακες, που αποτελούνται από δύο ή περισσότερα τζάμια με ενδιάμεσο στρώμα ακίνητου ξηρού αέρα μεταξύ τους από 6 έως 12 χιλιοστά, στερεώνονται σε προστατευτικό πλαίσιο αλουμινίου με κατάλληλες μονωτικές λωρίδες που εξασφαλίζουν πλήρη θερμομόνωση, ώστε να παραμένει ο αέρας μέσα στα κενά, καθώς και τα νέα σύγχρονα υαλοστάσια αλουμινίου με θερμοδιακοπή (ελαστικό θερμομονωτικό στοιχείο) αποκλείουν τη δημιουργία θερμογέρφυρας και μεταφοράς της εξωτερικής θερμοκρασίας στον εσωτερικό χώρο μέσω του πλαισίου. Ως προς τον σχεδιασμό των κουφωμάτων, αντενδείκνυται η τοποθέτησή συρόμενων κουφωμάτων στο εσωτερικό του εξωτερικού τοίχου, είτε το κούφωμα είναι από ξύλο, πλαστικό ή αλουμίνιο, γιατί οι θερμικές απώλειες αυξάνονται κατακόρυφα, ακόμα και εάν είναι θερμοδιακοπτώμενο. Λόγω του μηχανισμού που διαθέτουν για την κύλισή τους, κατά το κλείσιμό τους, δεν είναι δυνατόν να σφραγισθούν τα φύλλα στο βαθμό που σφραγίζονται τα ανοιγόμενα (εξαιρούνται τα τελευταίας γενιάς κουφώματα αλουμινίου που διαθέτουν σύστημα ανύψωσης του μηχανισμού μόνο κατά την κύλιση). Σωστό είναι να ληφθούν σοβαρά περιβαλλοντικές παράμετροι όπως ο ήλιος, ο φωτισμός και ο αερισμός, ο προσανατολισμός του κτιρίου για να προσδιορισθούν η μορφή, το είδος της σκίασης και η στρατηγική για μεγιστοποίηση του ενεργειακού κέρδους. Ως προς τα χαρακτηριστικά των κουφωμάτων που πρόκειται να εγκατασταθούν πρέπει να προσέξουμε αφενός να έχουν αντοχή στη συνεχή χρήση και να είναι εξίσου εύκολο να ανοίγουν με το πέρασμα του χρόνου, αφετέρου να μη διαβρώνονται από τα καιρικά φαινόμενα (π.χ. αλάτι στις παραθαλάσσιες περιοχές) ή να στρεβλώνονται από τη δύναμη που τους ασκείται από τον χρήστη. Επίσης, είναι πολύ σημαντικό να προσφέρουν στεγανότητα από τον αέρα και το νερό, αλλά και να είναι θερμοδιακοπτώμενα έτσι ώστε να μην επιτρέπουν την εξισορρόπηση της εξωτερικής με την εσωτερική θερμοκρασία. Τα θερμοδιακοπτώμενα είναι κουφώματα με ειδικά σχεδιασμένα προφίλτων οποίων το εσωτερικό μέρος χωρίζεται από το εξωτερικό με κάποιο υλικό διαφορετικής υφής χαμηλής θερμικής αγωγιμότητας, το οποίο εμποδίζει την άμεση μεταβίβαση της θερμότητας

17

από μέσα προς τα έξω και αντιστρόφως. Η υδατοστεγανότητα και η αεροστεγανότητα είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την θερμομόνωση, την ηχομόνωση και τις διόδους απορροής των υδάτων. Τέλος, καλό είναι να επιλέγονται τα κουφώματα των οποίων ο κατασκευαστής δίνει μεγάλη διάρκεια ζωής και συνεπώς εγγύηση για οποιαδήποτε βλάβη τους.

Οικολογικά υλικά

Η επιλογή των δομικών υλικών σχετίζεται πολλαπλώς με την αειφορική ή μη διάσταση

των κατασκευών, αφού η χρήση δομικών υλικών που δεν πληρούν ορισμένα

φιλοπεριβαλλοντικά κριτήρια μπορεί να επιφέρει:

• Κατασπατάληση φυσικών πόρων και ενέργειας. • Διαταραχή του περιβάλλοντος από την εξόρυξη-ξύλευση των πρώτων υλών, την

παραγωγή, μεταφορά και χρήση των δομικών υλικών. • Επιδείνωση του εσωτερικού περιβάλλοντος των κατασκευών και ενίσχυση του

«Συνδρόμου του άρρωστου κτιρίου», συνδρόμου που μπορεί να επηρεάσει δυσμενώς την υγεία των ανθρώπων που ζουν ή εργάζονται σε ένα κτίριο.

• Πτώση της παραγωγικότητας των ανθρώπων που ζουν ή εργάζονται σε ένα κτίριο.

• Επιδείνωση του μικροκλίματος γύρω από ένα κτίριο. Για ορισμένα δομικά υλικά παρέχεται σήμερα κάποιο είδος οικολογικής σήμανσης, η οποία δίνει στον καταναλωτή ορισμένα εχέγγυα για την περιβαλλοντική φερεγγυότητα του προϊόντος. Η σήμανση αυτή μπορεί να παρέχεται είτε από εθνικούς και διακρατικούς φορείς, είτε και από ανεξάρτητους μη κυβερνητικούς φορείς. Τι γίνεται λοιπόν στην περίπτωση των προϊόντων που δεν διαθέτουν κάποια οικολογική σήμανση; Πώς επιλέγει κανείς τα καταλληλότερα απ’ αυτά; Για την επιλογή των καταλληλότερων (από περιβαλλοντικής σκοπιάς) υλικών, μία δόκιμη μεθοδολογία που ακολουθείται τα τελευταία χρόνια είναι αυτή της «Περιβαλλοντικής Προτίμησης». Η μεθοδολογία αυτή εφαρμόζεται με επιτυχία σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες που επιλέγουν και προωθούν την οικολογική δόμηση.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΕΠΙΛΟΓΩΝ

ΣΕ ΔΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

Εφαρμογή

1η προτίμηση 2η προτίμηση 3η προτίμηση Δεν συνιστάται

Μόνωση

τοίχων

Φελλός

Κυτταρίνη

Ξυλόμαλλο

Biofiber(βιοπολυμερές

Πετροβάμβακας

Διογκωμένη

πολυστερίνη

(EPS)

Υαλοβάμβακας

Εξηλασμένη

πολυστερίνη

(ΕΚΤΟΣ DOW

XPS)

18

από καλαμπόκι)

Πολυουρεθάνη

Εσωτερικοί

αγωγοί

αποχέτευσης

Κεραμικοί σωλήνες

Πολυαιθυλένιο (PE)

Πολυπροπυλένιο(PP)

- PVC

Σωληνώσεις

νερού

Πολυπροπυλένιο (PP)

Πολυαιθυλένιο (PE)

Πολυβουτυλένιο

Ανοξείδωτο ατσάλι Χαλκός PVC

Εξωτερικές

πόρτες

Πιστοποιημένη

ανθεκτική ξυλεία

αειφορικής

διαχείρισης

Ξυλεία κωνοφόρων

χωρίς συντηρητικά

Ξυλεία κωνοφόρων

με εμφυτεύματα

βορικών αλάτων

Κόντρα πλακέ από

ξυλεία αειφορικής

διαχείρισης

Αλουμίνιο

Ξυλεία

κωνοφόρων με

συντηρητικά

Μη

πιστοποιημένη

τροπική ξυλεία

PVC

Εσωτερικές

πόρτες

Πιστοποιημένη ξυλεία

αειφορικής

διαχείρισης

Κυψελοειδής

μοριοσανίδα

Ευρωπαϊκή ξυλεία

κωνοφόρων

Κόντρα πλακέ

από ξυλεία

αειφορικής

διαχείρισης

Νοβοπάν

Μη

πιστοποιημένη

τροπική ξυλεία

Πλακάκια

&

κάλυψη

πατωμάτων

Λινόλαιο

Πιστοποιημένη

ανθεκτική ξυλεία

αειφορικής

διαχείρισης

Φελλός

Κεραμικά πλακάκια

(κατά προτίμηση με

οικολογική σήμανση)

Ξυλεία

επεξεργασμένη με

συντηρητικά

Καουτσούκ

PVC

Φελλός με

επίστρωση PVC ή

πολυουρεθάνης

Επιστέγαστρα

Διαφανή

συστήματα

επικαλύψεων

Γυάλινα Πολυανθρακικά Ακρυλικά

(Plexiglas) PVC

Αναφέρουμε , στη συνέχεια έναν κατάλογο από 10 προϊόντα που οι ειδικοί θεωρούν ότι είναι εγγυημένα «πράσινα». Έχουμε και λέμε, λοιπόν:

1. Ωστενικός χάλυβας: Ο κανονικός δομικός χάλυβας προκαλεί μια μεταβολή του γήινου

19

ηλεκτρομαγνητικού πεδίου, όπως μπορεί εύκολα να διαπιστωθεί μετακινώντας μια μαγνητική πυξίδα κατά μήκος μιας ράβδου του σιδηροπλισμού. Χωρίς να υπερβάλουμε τονίζοντας τις πιθανές επιδράσεις αυτής της μεταβολής στον ανθρώπινο οργανισμό, κάτι που είναι πραγματικά δύσκολο να εκτιμηθεί, παραμένει γεγονός ότι πολλές κατασκευές από οπλισμένο σκυρόδεμα γέρνουν πρόωρα λόγω της διαδικασίας της ενανθράκωσης και της επακόλουθης οξείδωσης των εκτεθειμένων ράβδων του σιδηροπλισμού. Ο ωστενικός χάλυβας, λόγω της χαρακτηριστικής του σύνθεσης, είναι μη μαγνητικός και ανοξείδωτος. Μοναδικό μειονέκτημά του, το υψηλό του κόστος.

2. Ωμη Άργιλος: Η ωμή άργιλος, κατάλληλα σχηματισμένη με τη μορφή ωμόπλινθων ή χυτή σε καλούπια που μοιάζουν με αυτά του σκυροδέματος, αποκαλύπτεται ότι είναι ένα άριστο δομικό υλικό όσον αφορά στη μηχανική ανοχή, στη θερμική μόνωση και στη δυνατότητα «αναπνοής» των εξωτερικών τοίχων. Εξάλλου, σε ολόκληρη την περιοχή της Μεσογείου υπάρχει μακρά παράδοση στη χρήση αυτού του υλικού.

3. Ασβέστης: Είναι ένα προϊόν που προτείνεται από τους υποστηρικτές της βιοοικοδομικής για κάθε τύπο επιφανειακών τελειωμάτων των τοίχων, επειδή «αναπνέει», επιτρέποντας έτσι μια σταθερή ανταλλαγή αέρα μεταξύ εσωτερικού χώρου και εξωτερικού περιβάλλοντος, ενώ εξάλλου, είναι εύκολη η συντήρηση και η ανακατασκευή του στις ζώνες που υφίσταται φθορές με τον χρόνο.

4. Κόλλα από καουτσούκ: Οι κόλλες από συνθετικές ρητίνες μπορούν να γίνουν πηγές επιβλαβών αναθυμιάσεων για τον άνθρωπο. Αντίθετα, η κόλλα από καουτσούκ είναι φυσικό προϊόν, ατοξικό, αρκετά σταθερή, που διατηρεί τις συγκολλητικές της ιδιότητες στον χρόνο.

5. Κετσές από καρύδα: Συνιστάται από το εξειδικευμένο Ινστιτούτο Οικοδομικής Βιολογίας (Institut fur Baubiologie) του Ρόχενχαϊμ (Γερμανία), ως ένα από τα "πράσινα" υλικά. Ο κετσές από καρύδα έχει πολλά πλεονεκτήματα σαν ηχομονωτικό υλικό σε επενδύσεις οροφών, όπου συμβάλλει σημαντικά στην απόσβεση των ταλαντώσεων και στην εξασθένιση της μετάδοσης των θορύβων.

6. Ξύλο: Το ξύλο είναι ένα από τα κύρια υλικά της βιοοικοδομικής. Εκτός από αυτό, και παρά την αντίθεη διάδοση, το ξύλο αντέχει από τη φύση του στη φωτιά, όταν έχει το κατάλληλο πάχος. Είναι σημαντικό, ωστόσο, να μην αλλοιώνονται τα χαρακτηριστικά του με επεξεργασίες και προϊόντα χημικής προέλευσης (εντομοκτόνα, μυκητοκτόνα, και ούτω καθεξής) που μπορούν να αποτελούν πηγή βλαβερών αναθυμιάσεων, αλλά να χρησιμοποιούνται και για αυτούς τους σκοπούς φυσικά προϊόντα.

7. Ξύλο εμποτισμένο με μαγνήσιο: Εκτιμάται ιδιαίτερα στη βιοοικοδομική, ιδιαίτερα από τον καθηγητή και μεγάλο γκουρού της βιοοικονομικής Άντον Σνάιντερ του Ινστιτούτου Βιολογίας της κατασκευής του Ρόζενχαϊμ, ήδη από το 1979.Μερικά από τα κυριότερα πλεονεκτήματά του, είναι η καλή θερμική και ακουστική του μόνωση, η ικανότητα αναπνοής, η μικρή υγροσκοπικότητα, το γεγονός ότι είναι ηλεκτρικά ουδέτερο και μη ραδιενεργό.

8. Κερί από μέλισσες: Βαθμολογημένο με το 3 (το μεγαλύτερο βαθμό που μπορεί να δώσει το Ινστιτούτο του Ρόζενχαϊμ), το κερί των μελισσών είναι το καλύτερο μέσο για το φινίρισμα και την προστασία των ξύλινων δαπέδων και άλλων ξυλοκατασκευών.

9. Πλέγμα γιούτας: Σην κατασκευή εσωτερικών μονωτικών επιχρισμάτων με βάση φόδρα από πλέγμα γιούτας, απορροφώνται οι τάσεις, λόγω της συστολής που προκαλεί η εξάτμιση του νερού του κονιάματος, ώστε να αποφεύγεται η δημιουργία μικρών ρηγματώσεων, και στην περίπτωση αυτή επίσης, πρόκειται για ένα φυσικό υλικό που προέρχεται από μια ανανεώσιμη πηγή και μπορεί εύκολα να χρησιμοποιηθεί στην οικοδομική.

20

10. Φελλός: Είναι ένα άριστο μονωτικό και ηχοαπορροφητικό υλικό. Ο φελλός συμπιεσμένος σε φύλλα χωρίς κόλλα ή τριμμένος σε κόκκους, είναι ένα καλό παράδειγμα ενός φυσικού υλικού ανανεώσιμου και απόλυτα ατοξικού.

Που θα τα βρείτε.

Πριν από λίγα, μόλις χρόνια, ήταν, κυριολεκτικά αδιανόητο να βρει κανείς μερικά έστω απλά οικολογικά οικοδομικά υλικά, αλλά και τεχνολογίες ή υπηρεσίες για την προστασία του περιβάλλοντος και ή έπρεπε να επιχειρήσει πειραματισμούς, παράγοντας και εφαρμόζοντας μόνος του κάποιες τεχνικές ή έπρεπε να καταφύγει στην εισαγωγή τους (και μάλιστα με μεγάλο κόστος) από το εξωτερικό.

Ευτυχώς, όμως, αυτή η εποχή πέρασε ανεπιστρεπτί και έτσι σήμερα κι η ελληνική αγορά κατακλύζεται από προϊόντα και υπηρεσίες, υψηλού επιπέδου, αλλά και υπάρχουν κλαδικές και εξειδικευμένες εκθέσεις, όπου μπορεί ο οποιοσδήποτε να βρει σχεδόν τα πάντα και μάλιστα σε τιμές ανταγωνιστικές των συμβατικών – και πολλές φορές ρυπογόνων – οικοδομικών υλικών.

Δεν υπάρχει λοιπόν καμία πλέον δικαιολογία για τη μη χρησιμοποίηση οικολογικών οικοδομικών υλικών και υπηρεσιών, καθώς ο μύθος του υψηλότερου κόστους καταρρέει και αυτός σιγά – σιγά, με το «επιχείρημα της σύγκρισης του κόστους». Υπάρχουν πια οικολογικά θερμομονωτικά υλικά που κοστίζουν 5% φτηνότερα από τα συμβατικά. Υπάρχουν εναλλακτικοί σοβάδες που αν κανείς συνυπολογίσει το γεγονός ότι γλυτώνει το βάψιμο, κοστίζουν φτηνότερα από τους συμβατικούς. Γιατί τα χρώματα της ήπιας (και γενικά αποδεκτής!) χημείας, κοστίζουν το ίδιο με τα τοξικά συμβατικά.

Και αν ακόμη κάποια νεόφερτα υλικά και υπηρεσίες κοστίζουν παραπάνω είναι στο χέρι της ελεύθερης αγοράς και της αύξησης της ζήτησης να τις διαμορφώσει κατά το δοκούν και να τις ενσωματώσει στην καθημερινή οικοδομική δραστηριότητα...

Ας δούμε όμως τώρα μερικά οικολογικά δομικά υλικά και υπηρεσίες που βρίσκουμε στην Ελληνική αγορά.

(Η αναφορά αυτή δεν αποσκοπεί σε κάποιο όφελος οικονομικό για το γραφείο μας, αλλά γίνεται γιατί πιστεύουμε ότι προϊόντα και εταιρείες που κάνουν τη ζωή μας πιο ποιοτική και υγιεινή αξίζει να τα προβάλουμε και να τα στηρίζουμε σαν επαγγελματίες μηχανικοί αλλά και σας ενεργοί πολίτες)

1. Οικολογικά Θερμομονωτικά υλικά

Κατ’ αρχήν οικολογικά θεωρούνται εκείνα τα θερμομονωτικά υλικά που καλύπτουν τα εξής κριτήρια:

• Δεν απαιτούν μεγάλη ενέργεια για την παραγωγή τους. • Είναι ανακυκλώσιμα. • Δεν μολύνουν το περιβάλλον κατά τη διάρκεια παραγωγής τους. • Δεν περιέχουν τοξικούς / καρκινογόνους ρύπους, επικίνδυνους για την υγεία

του ανθρώπου. (Αντίθετα τα συμβατικά μονωτικά υλικά όπως η εξηλασμένη πολυστερίνη ή πολυουρεθάνη, ο υαλοβάμβακας, ο πετροβάμβακας κατασκευάζονται από παράγωγα του πετρελαίου με χημικές προσμίξεις).

Οικολογικά μονωτικά είναι:

21

• Το Heraklith (ο Ηρακλείτης) που παράγεται σε πλάκες από ίνες ξύλου με συνδετικό υλικό το τσιμέντο. Είναι αποδεκτό υλικό, ανανεώσιμο όσο αφορά το ξυλόμαλλο, εύκολα ανακυκλώσιμο, και όπως όλα τα υλικά (fibragglos) στα οποία ανήκει και το Heraklith, δεν παρουσιάζει προβλήματα για την υγεία των κατοίκων ενός κτιρίου, ενώ καίγεται δύσκολα σε περίπτωση πυρκαγιάς και δεν απελευθερώνει τοξικές ουσίες.

• Το διογκωμένο φελλό που είναι ανακυκλώσιμο υλικό, απόλυτα φιλικά και υγιεινό. Προσοχή όμως, γιατί κάποιοι κατασκευαστές χρησιμοποιούν κατά τη τοποθέτηση του συνθετικές κόλλες που περιέχουν φορμαλδεΰδη.

• Το Biofiber που είναι βιοπολυμερές από καλαμπόκι, απολύτως φιλικό προς το χρήστη.

Στην Ευρώπη βρίσκουμε και άλλα οικο-μονωτικά που κάλλιστα θα μπορούσε να τα είχε και η Ελληνική αγορά, όπως:

• Λιναρόμαλλο. • Το ρολό από ίνες κοκοφοίνικα. • Το μονωτικό ρολό από υπολείμματα βαμβακιού

(τύπου ISO COTTON). • Τη τζίβα (σε φύλλα και λωρίδες).

Και τα τέσσερα προαναφερθέντα υλικά κοστίζουν ελάχιστα, είναι 100% ανακυκλώσιμα και 100% φιλικά προς το περιβάλλον.

2. Εναλλακτικά Κονιάματα

Δεν είναι τίποτε άλλο από τέλειους συνδυασμούς κονίας και κεραμικών προϊόντων, διαφόρων κοκκομετρικών διαβαθμίσεων, που αποτελούνται, παραδείγματος χάριν, από θηραϊκή γη και κεραμάλευρα και που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ευρύτατα ως επιχρίσματα σε νέες οικοδομές, ως κονιάματα δόμησης πλινθοδομών, σε εμφανείς τοιχοποιίες, και ούτω καθεξής.

Τα βασικά τους πλεονεκτήματα είναι ότι, πρώτα και κύρια, είναι φυσικά προϊόντα χωρίς χημικές προσμίξεις, ότι αντέχουν στο χρόνο και δεν χρειάζονται συντήρηση, καταργούν το βάψιμο χρωματίζοντας τις όψεις του κτιρίου σε διάφορες φυσικές αποχρώσεις και φυσικά, ότι έχουν αποδεδειγμένα μεγαλύτερη αντοχή από τα κοινά επιχρίσματα.

22

3. ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΑ ΧΡΩΜΑΤΑ

Τα συνηθισμένα, χημικά χρώματα περιέχουν δεκάδες ουσίες επικίνδυνες για την ανθρώπινη υγεία: βαρέα μέταλλα ή πτητικές ενώσεις, που ευθύνονται, σε σημαντικό βαθμό, για σοβαρά προβλήματα υγείας στον εσωτερικό χώρο ενός κτιρίου. Η συνεισφορά τους στο λεγόμενο «σύνδρομο του άρρωστου κτιρίου» είναι σημαντική.

Το λουόλιο, βενζόλιο, τριμεθυλοβενζόλιο, ναφθαλένιο, αλειφατικοί διαλύτες, ακετόνη και η φορμαλδεΰδη ευθύνονται, σε μεγάλο βαθμό, για σοβαρότατα προβλήματα υγείας, ακόμα και για περιπτώσεις καρκίνου.

Αντίθετα τα οικολογικά χρώματα ήπιας χημείας ή 100% φυτικά είναι φιλικά προς το περιβάλλον και τους χρήστες.

Στη σημερινή εποχή γίνεται μαζική εισαγωγή ποιοτικών ευρωπαϊκών οικολογικών χρωμάτων, αλλά και αρκετές ελληνικές βιομηχανίες χρωμάτων παράγουν καλής ποιότητας χρώματα ήπιας χημείας.

• Τα χρώματα. Ένα σημαντικό μέρος της παραγωγής δεν πραγματοποιείται στο εργοστάσιο, αλλά στη φύση και η φυσική διαδικασία της σύνθεσης πραγματοποιείται μέσα στα ίδια τα φυτά.

• Τα γερμανικά οικολογικά χρώματα ήπιας χημείας Τα χρώματα Brillux καθώς και τη βαφή Yshield Abschirmtechnik που αποτελεί φραγή ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας.

• Τα χρώματα Petite και Aqualux που διαθέτουν ISO 9001 και το οικολογικό σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

4. ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΑ ΔΑΠΕΔΑ

• Τα ξύλινα δάπεδα που δεν τα έχουν επεξεργαστεί με χημικές ουσίες, τοξικά μυκητοκτόνα, λούστρα και ούτω καθεξής. Τα φελλοδάπεδα.

• Τα κεραμικά δάπεδα τύπου cotto. (πρόκειται για «ψημένη γη», για «κεραμίδι δαπέδου» - terra – cotta και απαντάται στην αγορά είτε σε φυσική μορφή είτε εκσμαλτωμένα. Τα δάπεδα από λινόλαιο που είναι τα πλέον διαδεδομένα – συνθετικά – οικολογικά δάπεδα. (Οικολογικά γιατί αποτελούνται από 100% φυσικές πρώτες ύλες και σύνθετα γιατί αποτελούνται από ξυλάλευρα και σκόνη φελλού, αναμεμειγμένα με λινέλαιο (λάδι από λινάρι) και ρετσίνι, αλλά και με ορυκτά χρώματα, (πάνω σε βάση από φυτικό νήμα).

23

Ενεργειακή αυτονομία στο «πράσινο σπίτι».

Φωτοβολταϊκά συστήματα.

24

Η ηλιακή ενέργεια η οποία προσπίπτει σε μια επιφάνεια, εξαρτάται άμεσα από τη γεωγραφική της θέση και τον προσανατολισμό της επιφάνειας. Η Ελλάδα διαθέτει ευνοϊκές προϋποθέσεις για ανάπτυξη και εφαρμογή των φωτοβολταϊκών συστημάτων λόγω του ιδιαίτερα υψηλού δυναμικού ηλιακής ενέργειας. Βασικό πλεονέκτημα των φωτοβολταϊκών είναι η δυνατότητα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στο σημείο εγκατάστασής τους, χωρίς επιπτώσεις στο περιβάλλον και με μηδαμινό κόστος λειτουργίας του συστήματος. Η ενέργεια που παράγεται ή μέρος αυτής μπορεί μέσω κατάλληλης διασύνδεσης να διοχετεύεται στο ηλεκτρικό δίκτυο, για να μεταφερθεί και να καταναλωθεί αλλού ή να καταναλώνεται εξολοκλήρου στο σημείο εγκατάστασης. Σήμερα υπάρχουν αρκετοί χρήστες, ιδιαίτερα σε απομακρυσμένες περιοχές που χαρακτηρίζονται από έλλειψη δικτύου, για τους οποίους τα φωτοβολταϊκά συστήματα θεωρούνται η πλέον ενδεδειγμένη και οικονομική λύση για την κάλυψη των αναγκών τους σε ηλεκτρική ενέργεια. Ένα επιπλέον πλεονέκτημα είναι ότι η μέγιστη ισχύς της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από τα φωτοβολταϊκά συστήματα αποδίδεται κατά τη διάρκεια της ημέρας, όταν δηλαδή παρουσιάζεται και η μέγιστη ζήτηση. Χρήζει ιδιαίτερης σημασίας ο σωστός προσανατολισμός και η κατάλληλη κλίση των φωτοβολταϊκών πλαισίων σε σχέση με την ηλιακή ακτινοβολία, ώστε να επιτυγχάνεται η βέλτιστη εκμετάλλευσή της και κατ’ επέκταση η μέγιστη δυνατή ενεργειακή απόδοση. Νέες τεχνολογίες έχουν προχωρήσει στην κατασκευή βάσεων με δυνατότητα κίνησης, οι οποίες τροποποιούν αυτόματα την κλίση και τον προσανατολισμό των πλαισίων ανάλογα με την ηλιακή ακτινοβολία, εξασφαλίζοντας τη μέγιστη δυνατή ενεργειακή απόδοση για όλες τις ώρες της ημέρας. Είναι πολύ σημαντικό γενικά, να μη δημιουργούνται σκιασμοί στην επιφάνεια των φωτοβολταϊκών από παρακείμενα κτίρια ή άλλες κατασκευές, κυρίως τις ώρες υψηλής ακτινοβολίας. Έστω και ελάχιστος σκιασμός των πλαισίων μπορεί να προκαλέσει σημαντική μείωση της παραγόμενης ισχύος. Σε μια συστοιχία συνδεδεμένων φωτοβολταϊκών πλαισίων, όπου η πρόσπτωση της ηλιακής ακτινοβολίας δεν είναι ομοιόμορφη ή σκιάζεται μέρος αυτής, το πλαίσιο με την μικρότερη απόδοση καθορίζει την τελική απόδοση ολόκληρης της συστοιχίας, για το λόγω αυτό συνίσταται η σύνδεσή των πλαισίων σε μικρές συστοιχίες όπου εξασφαλίζεται ομοιόμορφη πρόσπτωση ακτινοβολίας. Στην περίπτωση χρήσης των φωτοβολταϊκών πλαισίων ως δομικά στοιχεία του κτιρίου, η τοποθέτησή τους δεσμεύεται από τις δεδομένες επιφάνειες του κτιρίου και δεν επιτυγχάνεται πάντα η

25

βέλτιστη εκμετάλλευση της ηλιακής ακτινοβολίας. Ωστόσο το συνολικό όφελος από τη χρήση τους τα καθιστά μια συμφέρουσα επένδυση. Για τη σύνδεση της συστοιχίας φωτοβολταϊκών με το ηλεκτρικό δίκτυο χρησιμοποιούνται ειδικοί μετατροπείς, οι οποίοι μετατρέπουν το συνεχές ρεύμα που παράγουν τα φωτοβολταϊκά σε εναλλασσόμενο, που είναι πλέον κατάλληλο για χρήση. Η υψηλή τεχνολογία των μετατροπέων εξασφαλίζει την παροχή ηλεκτρικής ισχύος υψηλής ποιότητας, και σε περίπτωση διακοπής του δικτύου, για λόγους ασφαλείας, διακόπτουν τη λειτουργία τους. Η ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από τα φωτοβολταϊκά συστήματα καλύπτει μέρος των αναγκών του κτιρίου, μειώνοντας την κατανάλωση του ηλεκτρικού δικτύου, και κατά συνέπεια τα έξοδα των ιδιοκτητών. Σε περίπτωση που η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τα φωτοβολταϊκά είναι μεγαλύτερη από αυτή που καταναλώνεται για τις ανάγκες του κτιρίου, ο αρμόδιος φορέας του δικτύου ηλεκτροδότησης δύναται να αγοράσει από τον ιδιοκτήτη το πλεόνασμα της ενέργειας, έναντι της προβλεπόμενης τιμής. Βέβαια, ο ιδιοκτήτης έχει και την επιλογή να πουλάει στο φορέα εξολοκλήρου την παραγόμενη ενέργεια, κατόπιν συμφωνίας. Το κόστος των φωτοβολταϊκών πλαισίων είναι γενικά αρκετά υψηλό, γεγονός που περιορίζει σημαντικά την ευρεία εφαρμογή της φωτοβολταϊκής τεχνολογίας. Ωστόσο, σε αρκετές περιπτώσεις, όπως σε περιοχές με έλλειψη ηλεκτρικού δικτύου ή περιοχές όπου το κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας είναι πολύ υψηλό, τα φωτοβολταϊκά συστήματα αποτελούν την πλέον ενδεδειγμένη, τεχνικά αξιόπιστη και οικονομικά αποδεκτή λύση. Επίσης, στις περιπτώσεις που τα φωτοβολταϊκά πλαίσια αξιοποιούνται ως δομικά στοιχεία, αντικαθιστούν άλλα υλικά της εξωτερικής επιφάνειας των κτιρίων, τα οποία συχνά έχουν σημαντικό κόστος, όπως αυτά που χρησιμοποιούνται για τις προσόψεις των κτιρίων. Συνεπώς, ο ιδιοκτήτης επωφελείται την ενεργειακή απόδοση των φωτοβολταϊκών, αποφεύγοντας μεγάλο μέρος της δαπάνης για την απόκτηση των πλαισίων. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής στο πλαίσιο της προώθησης της χρήσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, της μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και της ενίσχυσης της πράσινης επιχειρηματικής δραστηριότητας, ανακοίνωσε την έναρξη εφαρμογής του Ειδικού Προγράμματος Ανάπτυξης φωτοβολταϊκών συστημάτων μέχρι 10 kWp, σε κτιριακές εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούνται για κατοικία. Με το Πρόγραμμα Εγκατάστασης Φωτοβολταϊκών στις στέγες δίνεται η δυνατότητα σε κάθε πολίτη να αξιοποιήσει την ενέργεια από τον ήλιο τοποθετώντας φωτοβολταϊκά στο σπίτι του για την παραγωγή ηλεκτρισμού. Για την ενεργοποίηση της σύνδεσης του φωτοβολταϊκού συστήματος υποβάλλεται αίτημα προς τη ΔΕΗ Α.Ε. με το οποίο συνυποβάλλονται εκτός των άλλων και υπεύθυνη δήλωση μηχανικού κατάλληλης ειδικότητας .

Αισθητική και φωτοβολταϊκά

26

Τα φωτοβολταϊκά συστήματα παρέχουν τη δυνατότητα άμεσης μετατροπής του ηλιακού φωτός σε ηλεκτρισμό, χωρίς χρήση καυσίμων. Η στέγη καθώς και η όψη του κτιρίου αναμφίβολα αποτελούν μία τεράστια ανεκμετάλλευτη πηγή ενέργειας και άρα οφείλουν -μέσω του ενεργειακού συστήματος των φωτοβολταϊκών- να παράγουν, πιο αποτελεσματικά από ποτέ, ηλεκτρικό ρεύμα και θερμότητα από τον ήλιο.

Τα παραδοσιακά φωτοβολταϊκά συστήματα είναι συλλέκτες που τοποθετούνται σε κεκλιμένες στέγες και επίπεδα δώματα, χωρίς όμως να έχουν σχεδιαστεί για κτιριακή ενσωμάτωση. Σίγουρα, μέχρι τη δεκαετία του '90, το πρωταρχικής σημασίας "μέλημα" τους ήταν η απόδοση των φ/β στοιχείων. Όταν όμως η τελική εικόνα στερείται αισθητικής και θίγει τη συνολική μορφή του κτιρίου και του άμεσου περιβάλλοντος του, ο κλάδος των αρχιτεκτόνων προβληματίζεται.

Τα φωτοβολταϊκά κεραμίδια (άμορφα, πολυκρυσταλλικά και μονοκρυσταλλικά) δίνουν λύση στο ζήτημα της αισθητικής, ενώ συνάμα τοποθετούνται, μεταφέρονται και εγκαθίστανται εύκολα όπως τα συνήθη κεραμίδια. Στην αγορά κυκλοφορούν εύκαμπτα φ/β πάνελ από άμορφο πυρίτιο, που μπορούν να ενσωματώνονται σε καμπύλες επιφάνειες. Η απόδοσή τους είναι ανώτερη των παραδοσιακών πάνελ σε επίπεδη τοποθέτηση, αρκεί να χρησιμοποιείται σχεδόν διπλάσια επιφάνεια φ/β. Τα φωτοβολταϊκά υαλοπετάσματα (BIVP) αποτελούνται από ένα λεπτό στρώμα άμορφου πυριτίου που είναι ενσωματωμένο μεταξύ δύο υαλοπετασμάτων. Πέρα από την αξιοποίηση της ηλιακής ακτινοβολίας για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, δίνεται η δυνατότητα φυσικού φωτισμού και εξοικονόμησης χρημάτων από δομικά υλικά. Επίσης, τα φωτοβολταϊκά υαλοπετάσματα προωθούν το μοντέρνο σχεδιασμό και τις καινοτόμες αρχιτεκτονικές προτάσεις (green houses). Οι φωτοβολταϊκές στεγανωτικές (υγρομονωτικές) μεμβράνες τοποθετούνται σε παράλληλη διάταξη στις οροφές των

27

κτιρίων επεκτείνοντας σημαντικά την προς κάλυψη επιφάνεια στέγης και συνεπακόλουθα την παραγόμενη ενέργεια. Επισκευάζονται γρήγορα - οικονομικά και έχουν εγγύηση για 30 χρόνια αποδοτικής λειτουργίας. Ο βραβευμένος σχεδιασμός των φωτοβολταϊκών φωτιστικών αποθηκεύει την ηλιακή ενέργεια σε στοιχεία συσσώρευσης - μπαταρίες και εν συνεχεία την αποδίδει κατά τη διάρκεια της νύχτας. Πρόκειται για ένα καλαίσθητο σύστημα φωτιστικών, απόλυτα ανθεκτικό σε ακραία καιρικά φαινόμενα καθώς και φιλικό προς το περιβάλλον.

Υπάρχουν όμως και λιγότερο εντυπωσιακές προτάσεις που εμπλέκουν τη συμβατική λύση των παραδοσιακών φ/β πάνελ, χωρίς να θυσιάζεται η αρχιτεκτονική για χάρη της απόδοσης. Για την αισθητική οργάνωση των δωμάτων και στεγών, ο Γενικός Οικοδομικός Κανονισμός (ΓΟΚ) αναφέρει συγκεκριμένα:

• Δεν επιτρέπεται η τοποθέτηση των φωτοβολταϊκών στοιχείων πάνω από την απόληξη του κλιμακοστασίου, του φρεατίου ανελκυστήρα και οποιασδήποτε άλλης κατασκευής.

• Σε περίπτωση τοποθέτησης των φωτοβολταϊκών στοιχείων σε στέγες, θα πρέπει αυτή να γίνεται εντός του όγκου της στέγης, ακολουθώντας την κλίση τους και να απέχει 0,50 μ. από το περίγραμμα αυτής, ώστε να εξασφαλίζεται η αισθητική εικόνα του κτιρίου.

• Τα φωτοβολταϊκά στοιχεία που τοποθετούνται στο δώμα του κτιρίου θα πρέπει να οριοθετούνται περιμετρικά με στηθαίο συμπαγές μέγιστου ύψους 1,20 μ., για αισθητικούς λόγους και για την προστασία της εγκατάστασης. Η απόσταση από το στηθαίο του δώματος πρέπει να είναι εσωτερικά αυτού 1,00 μ., για λόγους ασφάλειας.

Ωστόσο, τα ενσωματωμένα φωτοβολταϊκά συστήματα αποτελούν έναν σχεδιαστικό πειρασμό για τους αρχιτέκτονες, μια και η ανάγκη για ορθή χρήση της ηλιακής ενέργειας επιβάλει νέα κριτήρια για την κατασκευή. Οι αρχιτέκτονες μπορούν να καταστήσουν την καινοτόμο ηλιακή λύση εφικτή, ακολουθώντας μια ενεργειακή στρατηγική από τα αρχικά στάδια του σχεδιασμού (και όχι εκ των υστέρων). Τα φωτοβολταϊκά συστήματα οφείλουν να αναδεικνύουν τον άρτιο σχεδιασμό και να εφάπτονται με τη συνθετική ιδέα του εκάστοτε κτιριακού κελύφους. Οι διαστάσεις, η υφή, το χρώμα, οι κατασκευαστικές λεπτομέρειες πρέπει να συνυπάρχουν αρμονικά με το συνολικό ύφος του κτιρίου, για ένα αισθητικά αποδεκτό αποτέλεσμα και μια ολοκληρωμένη περιβαλλοντική λύση.

Ηλιοθερμικά πάνελ.

28

Τα θερμικά ηλιακά συστήματα υποβοήθησης θέρμανσης χώρων και παραγωγής ζεστού

νερού χρήσης (Ηλιοθερμικά Συστήματα ή Combi solar systems) είναι ιδιαίτερα

διαδεδομένα εδώ και 10 τουλάχιστον χρόνια σε αρκετές Ευρωπαϊκές χώρες όπως η

Αυστρία, η Γερμανία, η Ιταλία, η Γαλλία κ.α.

Στην χώρα μας, αν και είναι ιδιαίτερα ευνοημένη από τις καιρικές συνθήκες, τα

συστήματα αυτά δεν είναι ιδιαίτερα γνωστά και μόνο τα τελευταία χρόνια, και κυρίως

λόγω της ραγδαίας αύξησης της τιμής του πετρελαίου γίνονται κάποια βήματα για την

αξιοποίηση αυτής της τεχνολογίας.

Tα ηλιοθερμικά συστήματα συνδυασμένης λειτουργίας για παραγωγή ζεστών νερών

χρήσης και θέρμανση χώρων μπορούν να καλύψουν από 10% - 60% τις ανάγκες μιας

κατοικίας σε θέρμανση και σε ζεστό νερό χρήσης, ανάλογα με το μέγεθος της

συλλεκτικής επιφάνειας, τον όγκο του θερμοδοχείου, τα μετεωρολογικά δεδομένα της

περιοχής και τα χαρακτηριστικά της κατοικίας ( μέγεθος, ποιότητα μόνωσης, θερμικές

ανάγκες).

Γενικά τα συστήματα αυτά αποτελούνται από το κύκλωμα των ηλιακών συλλεκτών

(παραγωγή ενέργειας), το θερμοδοχείο αδρανείας (αποθήκευση ενέργειας), ένα

σύστημα βοηθητικής ενέργειας (ηλεκτρικός λέβητας, λέβητας πετρελαίου –αερίου-

βιομάζας, αντλία θερμότητας), ένα σύστημα θέρμανσης (θερμαντικά σώματα,

ενδοδαπέδια) και ένα σύστημα ελέγχου. Η ιδανική εφαρμογή του συστήματος είναι για

συστήματα θέρμανσης χαμηλών θερμοκρασιών (ενδοδαπέδια), ενώ για θέρμανση με

θερμαντικά σώματα αναμένεται μια μείωση της απόδοσης κατά 10%-15%.

Η αρχή λειτουργίας του συστήματος είναι ίδια με αυτή ενός κεντρικού συστήματος

ηλιακών για θέρμανση Ζ.Ν.Χ. (ζεστά νερά χρήσης). Η ενέργεια των ηλιακών συλλεκτών

μεταφέρεται σε ένα καλά μονωμένο θερμοδοχείο και θερμαίνει αρχικά το νερό της

κεντρικής θέρμανσης και στη συνέχεια το ζεστό νερό χρήσης. Εάν η ηλιακή ενέργεια

δεν επαρκεί, τότε τίθεται σε λειτουργία ο λέβητας και συμπληρώνει την απαιτούμενη

ενέργεια. Με τη μέθοδο αυτή επιτυγχάνεται μεγάλη εξοικονόμηση καυσίμων και η

θέρμανση των χώρων και του νερού χρήσης επιτυγχάνεται με τρόπο φιλικό προς το

περιβάλλον.

Ένα από τα βασικά στοιχεία ενός σωστού συστήματος ηλιοθερμίας είναι το

θερμοδοχείο, το οποίο αποτελεί την "καρδιά" του συστήματος και πρέπει να είναι

ειδικά μελετημένο και κατασκευασμένο για τον σκοπό αυτό. Το θερμοδοχείο θα πρέπει

να είναι καλά μονωμένο και κυρίως να βοηθά στην διαστρωμάτωση της θερμοκρασίας

του νερού στο εσωτερικό του.

Η διαστρωμάτωση του δοχείου έχει ως αποτέλεσμα την μέγιστη απόδοση του

συστήματος, τον περιορισμό των θερμικών απωλειών και την μέγιστη συλλογή

ενέργειας από τους ηλιακούς συλλέκτες.

29

Τα μποϊλερ , είναι ειδικά κατασκευασμένα θερμοδοχεία συνδυασμένης λειτουργίας, για

παραγωγή ζεστού νερού χρήσης και υποστήριξη θέρμανσης και μπορούν να συνδεθούν

ταυτόχρονα σε σύστημα ηλιακών συλλεκτών και λέβητα ή αντλία θερμότητας.

Το ηλιοθερμικό θερμοδοχείο αποτελείται από δυο ξεχωριστά δοχεία το ένα μέσα στο

άλλο. Στο εξωτερικό δοχείο (δοχείο αδρανείας) κυκλοφορεί το νερό του συστήματος

της κεντρικής θέρμανσης. Στο εσωτερικό του δοχείου αδρανείας υπάρχει ένα δεύτερο

δοχείο ( δοχείο ζεστού νερού χρήσης), ειδικά επεξεργασμένο, που το καθιστά

κατάλληλο για πόσιμο νερό. Στο εσωτερικό του δοχείου αδρανείας βρίσκεται

εμβαπτισμένος και ένας εναλλάκτης για σύνδεση του δοχείου με ηλιακούς συλλέκτες.

Η ενέργεια των ηλιακών συλλεκτών μεταφέρεται στο μπόιλερ μέσω του σταθερού

εναλλάκτη και θερμαίνει αρχικά το νερό της κεντρικής θέρμανσης και στη συνέχεια το

ζεστό νερό χρήσης. Εάν η ηλιακή ενέργεια δεν επαρκεί, τότε τίθεται σε λειτουργία ο

λέβητας και συμπληρώνει την απαιτούμενη ενέργεια. Με τη μέθοδο αυτή επιτυγχάνεται

μεγάλη εξοικονόμηση καυσίμων και η θέρμανση των χώρων και του νερού χρήσης

επιτυγχάνεται με τρόπο φιλικό προς το περιβάλλον.

Τα μποϊλερ είναι εξοπλισμένα µε ηλεκτρονικό σύστημα ανοδικής προστασίας με ανόδιο

τιτανίου. Το σύστηµα αυτό εξασφαλίζει προστασία έναντι της διάβρωσης για κάθε

είδος νερού, δεν χρειάζεται καμία συντήρηση, είναι απολύτως αδιάβρωτο, αποδοτικό

και χαρακτηρίζεται από μικρή κατανάλωση ρεύματος.

30

Ανεμογεννήτρια.

Άραγε έχουμε συνειδητοποιήσει πόσο δραστικά μπορούμε να συμβάλλουμε στον αγώνα

προστασίας του περιβάλλοντος; Κι όμως! Ακόμη κι αν η χρήση ανεμογεννητριών σε

οικιακό επίπεδο είναι ακόμη αρκετά περιορισμένη, κάποιες πρακτικές συμβουλές

σχετικά με τα πλεονεκτήματα που μπορεί αυτή να μας προσφέρει, ίσως μας αλλάξουν

γνώμη! Όλοι μας γνωρίζουμε ότι οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα προκαλούν το

φαινόμενο του θερμοκηπίου και αλλάζουν το κλίμα της Γης, ενώ η ατμοσφαιρική

ρύπανση έχει σοβαρές επιπτώσεις τόσο στην υγεία μας όσο και στο περιβάλλον. Χωρίς

υπερβολές, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από μικρές ανεμογεννήτριες, μπορεί να

συνεισφέρει σημαντικά στη μείωση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα,

συμβάλλοντας έτσι στον αγώνα κατά των κλιματικών αλλαγών.

Ενδεικτικά κάθε κιλοβατώρα (kWh) που παράγεται από αιολική

ενέργεια, και άρα όχι από συμβατικά καύσιμα, συνεπάγεται την αποφυγή έκλυσης

περίπου 1 kg διοξειδίου του άνθρακα (CO2) στην ατμόσφαιρα. Επιπλέον,

συνεπάγεται λιγότερες εκπομπές άλλων επικίνδυνων ρύπων(όπως τα αιωρούμενα

μικροσωματίδια, τα οξείδια του αζώτου, οι ενώσεις του θείου, κ.λπ). Πέρα από την

συμβολή τους λοιπόν στην μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και την φιλική προς το

περιβάλλον παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, οι μικρές ανεμογεννήτριες έχουν ιδιαίτερα

αξιόπιστη λειτουργία και μεγάλη διάρκεια ζωής που σημαίνει ότι στο τέλος της μελέτης

το κόστος αντικατάστασης τους είναι σχεδόν μηδενικό. Επίσης, μπορούν εύκολα να

τοποθετηθούν σε απομονωμένες περιοχές ως αποκεντρωμένες μονάδες

ηλεκτροπαραγωγής (π.χ εξοχικά σπίτια σε κάποιο νησί, μη διασυνδεδεμένο στο δίκτυο).

Ιδιαίτερα αν το αιολικό δυναμικό της περιοχής είναι σχετικά υψηλό (υψηλή μέση

ταχύτητα του ανέμου) μπορούν να καλύψουν σχεδόν πλήρως τις ενεργειακές ανάγκες

της κατοικίας, χωρίς να απαιτείται η χρήση κάποιας άλλης πηγής που να απαιτεί την

χρήση συμβατικού καυσίμου.

Πρέπει να σημειωθεί επίσης ότι για να είναι οικονομικά βιώσιμη μια μικρή

ανεμογεννήτρια πρέπει το διαθέσιμο αιολικό δυναμικό της περιοχής να είναι

σχετικά υψηλό. Είναι προτιμότερο η εγκατάσταση ανεμογεννητριών να γίνεται σε

περιοχές με μέση ταχύτητα ανέμου τουλάχιστον μεγαλύτερη από 5,5 m/s (σε ύψος 10

m). Περιοχή με μέση ταχύτητα ανέμου μεγαλύτερη από 6 m/s θεωρείται ευνοϊκότερη.

Φυσικά και εφόσον η ανεμογεννήτρια έχει μεγάλη απόδοση (είναι εγκατεστημένη σε

περιοχή με υψηλό αιολικό δυναμικό) υπάρχει και η δυνατότητα πώλησης της

παραγόμενης ενέργειας στο εθνικό δίκτυο της ΔΕΗ, σε αρκετά ικανοποιητικές τιμές!

Ωστόσο παρά το γεγονός ότι η αιολική ενέργεια αποτελεί φθηνότερη επιλογή σε

σύγκριση με άλλες Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (π.χ φωτοβολταϊκά) το αρχικό

κόστος εγκατάστασης σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί

αμελητέο από την πλευρά του καταναλωτή! Πρέπει επίσης, να λάβουμε υπόψιν μας ότι

με την πάροδο του χρόνου τα κινούμενα μέρη της απαιτούν τακτική συντήρηση.

Επιπλέον επικρατεί μια διάσταση απόψεων σχετικά με την αισθητική τους! Κάποιοι τις

θεωρούν αντιαισθητικές και διαμαρτύρονται για το θόρυβο που προκαλούν (περίπου

όσο παράγεται από ένα κοινό πλυντήριο).

Σήμερα το κόστος ανά εγκατεστημένο kW κυμαίνεται μεταξύ 2.000 € και

4.000 € και εξαρτάται από την τεχνολογία και το μέγεθος της ανεμογεννήτριας. Στο

παραπάνω περιλαμβάνεται το κόστος αγοράς του συστήματος, καθώς και το κόστος

31

μεταφοράς, τοποθέτησης και σύνδεσης με το δίκτυο. Το κόστος δεν είναι υπέρογκο, αν

λάβουμε υπόψιν μας πόσο δραστικά μπορούμε να συμβάλλουμε στην διατήρηση της

ευρυθμίας του πλανήτη μας και στη εξοικονόμηση ενέργειας! Οι ΑΠΕ (Ανανεώσιμες

Πηγές Ενέργειας) βρίσκονται πλέον στην πρώτη γραμμή! Αγοράστε λοιπόν τον

εξοπλισμό, αφήστε τους ειδικούς να κάνουν την εγκατάσταση και δεν θα το

μετανιώσετε!

32

Γεωθερμικά συστήματα κλιματισμού (θέρμανση- ψύξη)

Η γεωθερμία είναι εξαιρετικά απλή:

βασίζεται στο γεγονός ότι λίγα μέτρα κάτω από την επιφάνεια της γης η θερμοκρασία

του εδάφους είναι σταθερή στους 18-20 βαθμούς Κελσίου. Αν συνεπώς

εκμεταλλευτούμε τη διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ υπεδάφους και επιφάνειας,

μπορούμε να θερμάνουμε χώρους το χειμώνα και να τους ψύξουμε αντίστοιχα το

καλοκαίρι. Αυτό γίνεται με τη χρήση μιας γεωθερμικής αντλίας θερμότητας, η δε

θερμότητα μεταδίδεται μέσω ενός δικτύου σωληνώσεων που είτε βρίσκονται σε

οριζόντια διάταξη και χαμηλό βάθος, είτε σε κατακόρυφη διάταξη εκμεταλλευόμενοι

μια γεώτρηση που γίνεται γι’ αυτό το λόγο.

Μια γεωθερμική αντλία θερμότητας καταναλώνει συνήθως γύρω στο 25-30% της

ενέργειας που αποδίδει, συμβάλλοντας έτσι σημαντικά στην εξοικονόμηση ενέργειας.

Η αβαθής γεωθερμία και η τεχνολογία των γεωεναλλακτών έχει ως τελικούς αποδέκτες

όλους τους ιδιοκτήτες και χρήστες κτιρίων που επιθυμούν να μειώσουν δραστικά το

λειτουργικό κόστος στη θέρμανση και στην ψύξη. Επίσης καλύπτονται οι ανάγκες

για ζεστό νερό χρήσης ή ειδικές εφαρμογές όπως πισίνες, spa κλπ. Με την τεχνολογία

αυτή εξοικονομείται επίσης χώρος (χωρίς λέβητες, καμινάδες κλπ.), καταργείται η

ανάγκη προμήθειας κλιματιστικού και η εγκατάσταση θερμοσίφωνα που

καταναλώνουν αρκετό ρεύμα, έτσι το κόστος εγκατάστασης και λειτουργίας των

γεωεναλλακτών γίνεται ακόμα ελκυστικότερο.

Όσο αφορά τις εφαρμογές χρήσης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στον κτιριακό

τομέα, η γεωθερμία είναι με διαφορά η πιο αποτελεσματική τεχνολογία, με τα

σημαντικότερα απτά πλεονεκτήματα. Απαλλάσσει οριστικά από το ξεπερασμένο πλέον

σύστημα πετρελαίου-καυστήρα με συνέπεια, πέρα από τα οικονομικά, να προσφέρει

και μεγάλα περιβαλλοντικά οφέλη μηδενισμού έκλυσης ρύπων στο οικιστικό

περιβάλλον.

Βασικές αρχές της γεωθερμικής εγκατάστασης.

Το έδαφος της γης σε μικρό βάθος αποτελεί μια τεράστια και αστείρευτη πηγή

ενέργειας . Απορροφά περίπου το 50% της ηλιακής ακτινοβολίας και η θερμοκρασία

του παραμένει σταθερή χειμώνα-καλοκαίρι. Έτσι τοποθετώντας ένα δίκτυο

σωληνώσεων μέσα στο έδαφος, εντός του οποίου κυκλοφορεί νερό, δημιουργούμε ένα

33

εξαιρετικά χρήσιμο εναλλάκτη θερμότητας , τον γεωθερμικό εναλλάκτη όπως

αποκαλείται. Το νερό που κυκλοφορεί μέσα σε αυτό το δίκτυο σωληνώσεων το χειμώνα

απορροφά θερμότητα από την γη και την μεταφέρει μέσω μιας ειδικής συσκευής (της

γεωθερμικής αντλίας θερμότητας) στο κτίριο που επιθυμούμε να ζεστάνουμε. Το

καλοκαίρι η ίδια συσκευή με αντιστροφή του κύκλου λειτουργίας της (όπως γίνεται στα

κλιματιστικά μηχανήματα) απορροφά θερμότητα από τον κλιματιζόμενο χώρο (κάνει

δηλαδή κλιματισμό) και την μεταφέρει πίσω στην γη. Με τον τρόπο αυτό αντί να

παράγεται ενέργεια από μία συμβατική πηγή παραγωγής θέρμανσης η ψύξης

καταναλώνοντας συμβατικά καύσιμα (πετρέλαιο, φυσικό αέριο, υγραέριο) η ηλεκτρικό

ρεύμα, γίνεται μεταφορά θερμότητας από και προς την γη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα

την μείωση μέχρι και 75 % της κατανάλωσης ενέργειας ακόμα και σε σχέση και με τα

πιο σύγχρονα συμβατικά συστήματα θέρμανσης ή κλιματισμού.

Κατηγορίες συστημάτων

• Τα γεωθερμικά συστήματα κλιματισμού χωρίζονται σε δυο βασικές κατηγορίες,

τα ανοιχτά γεωθερμικά συστήματα και τα κλειστά γεωθερμικά συστήματα. Η

επιλογή του εκάστοτε συστήματος εξαρτάται από την ύπαρξη ή όχι υπόγειου

υδροφόρου ορίζοντα.

Ανοιχτό γεωθερμικό σύστημα

Το ανοιχτό γεωθερμικό σύστημα εφαρμόζεται όταν υπάρχει πλούσια και συνεχής

υδροφορία καθ όλη τη διάρκεια του έτους. Συνήθως το σύστημα αυτό χρειάζεται δύο

υδρογεωτρήσεις για τη λειτουργία του. Από τη μια υδρογεώτρηση αντλείται το νερό

από το οποίο θα προσφερθεί η ενέργεια στο σύστημα και θα επιστρέψει στη συνέχεια

στη δεύτερη υδρογεώτρηση η οποία ονομάζεται υδρογεώτρηση εμπλουτισμού.

Αν το έργο είναι μεγάλο πιθανότατα να χρειασθούν περισσότερες από δυο

υδρογεωτρήσεις για να καλυφθεί η απαιτούμενη παροχή. Σε περίπτωση τώρα

μικρότερου έργου και στο οποίο υπάρχει μειωμένη παροχή νερού τότε, υπάρχει η

δυνατότητα εφαρμογής μιας και μόνο υδρογεώτρησης (τηλεσκοπική), όπου το νερό

αντλείται και επιστρέφει στην ίδια υδρογεώτρηση μεγαλύτερης διαμέτρου.

Σε αυτή την περίπτωση μπορεί να εξοικονομούνται τα χρήματα που θα απαιτούσε

η ανόρυξη της δεύτερης υδρογεώτρησης, όμως με το πέρασμα του χρόνου η

θερμοκρασία του νερού αλλοιώνεται και το σύστημα φτάνει να καταναλώνει ελαφρώς

περισσότερο ρεύμα από ότι θα κατανάλωνε στη πρώτη περίπτωση.

Κλειστό γεωθερμικό σύστημα

Το κλειστό σύστημα επιλέγεται σε περιπτώσεις περιοχών χαμηλής υδροφορίας.

Στο κλειστό σύστημα δεν γίνονται υδρογεωτρήσεις αλλά ενταφιάζεται ένα σύστημα

σωληνώσεων (γεωσυλλέκτης) σε διάταξη οριζόντια, κάθετη ή κωνική ανάλογα με το

διαθέσιμο περιβάλλοντα χώρο. Η μεταφορά ενέργειας επιτυγχάνεται μέσω της

κυκλοφορίας υδάτινου διαλύματος το οποίο κυκλοφορεί τεχνητά και φτάνει τελικά

στην επιθυμητή θερμοκρασία.

Αν υπάρχει αρκετός διαθέσιμος χώρος η βέλτιστη επιλογή είναι το οριζόντιο

σύστημα. Ο απαιτούμενος χώρος για την διάστρωση του οριζόντιου γεωσυλλέκτη είναι

34

περίπου όσος και ο κλιματιζόμενος χώρος του κτιρίου, όταν ο σωλήνας διαμορφώνεται

σε σπειροειδή μορφή.

Αν ο διαθέσιμος χώρος είναι περιορισμένος τότε οδηγούμαστε στο κάθετο κλειστό

σύστημα. Στην περίπτωση αυτή ο γεωσυλλέκτης τοποθετείται σε κάθετη διάταξη και ο

αριθμός των οπών εξαρτάται από τις θερμικές και ψυκτικές απαιτήσεις του προς

κλιματισμό κτιρίου.

Ενδοδαπέδια θέρμανση

• Η ενδοδαπέδια θέρμανση λειτουργεί στην Ευρώπη τα τελευταία 50 έτη ενώ

στην Ελλάδα οι πρώτες εγκαταστάσεις έχουν κλείσει μία 25ετία. Στην

πραγματικότητα, η ενδοδαπέδια θέρμανση αποτελεί ένα διαφορετικό είδος

απόδοσης θερμότητας στον χώρο από αυτό που μπορεί να χρησιμοποιείτε ήδη.

• Η χρήση του δαπέδου σαν θερμαντικό σώμα είναι το χαρακτηριστικό που

προσδίδει στην θέρμανση δαπέδου την πλειοψηφία των πλεονεκτημάτων που

εμφανίζει.

• Άνετη και ομοιόμορφη κατανομή της θερμότητας στο χώρο (μοναδική επιλογή

για χώρους μεγάλου ύψους)

• Χαμηλό λειτουργικό κόστος

Ενδοδαπέδια ψύξη

• Το σύστημα του οριζοντίου δικτύου της θέρμανσης, είναι ιδανικό και για τον

δροσισμό του χώρου. Αυτό επιτυγχάνεται με την εγκατάσταση ενός ψύκτη

νερού ο οποίος διοχετεύει στο δίκτυο των σωληνώσεων ψυχρό νερό.

Παράλληλα, για τον έλεγχο της υγρασίας προστίθενται τοπικά και σώματα

εξαναγκασμένης κυκλοφορίας (fan-coils).

• Η λειτουργία του συστήματος βασίζεται στην ικανότητα που έχει ένα

ψυχρότερο σώμα -δάπεδο- να απορροφάει θερμότητα απ’ όλα τα δομικά

στοιχεία και τον αέρα του χώρου και να την αποβάλλει στο περιβάλλον. Η ψύξη

δαπέδου λειτουργεί με θερμοκρασία προσαγωγής νερού 14-16°C, με την

αντίστοιχη θερμοκρασία επιστροφής να είναι 5 βαθμούς υψηλότερη.

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ

• Με την εφαρμογή των γεωθερμικών συστημάτων έχουμε

μερικά βασικά πλεονεκτήματα όπως:

• 1. Κατάργηση του πετρελαίου και άρα μηδενικές εκπομπές CO2.

2. Το 70 ÷ 80% της ενέργειας παρέχεται από το περιβάλλον.

3. Μείωση του κόστους λειτουργίας πάνω από 60% σε σχέση με τους

συμβατικούς τρόπους θέρμανσης και ψύξης.

4. Δεν απαιτείται δεξαμενή καυσίμων.

5. Δεν απαιτείται καμινάδα.

6. Ένα μηχάνημα για θέρμανση και ψύξη με μικρότερο κόστος συντήρησης.

35

7. Δεν απαιτείται καμία συντήρηση στους γεωεναλλάκτες, ενώ η αντλία

θερμότητας χρειάζεται μόνο περιοδικό έλεγχο.

Συμφέρει οικονομικά η κατασκευή εγκατάστασης γεωθερμίας;

• Ανεπιφύλακτα ναι. Μπορεί το αρχικό κόστος εγκατάστασης να είναι

μεγαλύτερο από μία συμβατική εγκατάσταση αλλά η απόσβεσή του με τα

σημερινά δεδομένα θα γίνει σε 5-7 χρόνια περίπου. Και επειδή οι τιμές των

συμβατικών καυσίμων (πετρέλαιο, φυσικό αέριο, υγραέριο) θα συνεχίσουν

συνεχώς να αυξαίνονται η απόσβεση μπορεί να γίνει και πολύ πιο σύντομα. Από

εκεί και πέρα θα έχουμε συνεχώς μόνιμο κέρδος εξαιτίας της σημαντικότατης

εξοικονόμησης ενέργειας από την λειτουργία των εγκαταστάσεων θέρμανσης

και κλιματισμού. Πέραν αυτού με την εγκατάσταση γεωθερμίας σε ένα κτίριο

αφενός αυξάνεται κατακόρυφα η υπεραξία του και αφετέρου συμβάλουμε

σημαντικά στον περιορισμό της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της

αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Για όσους επιθυμούν να μπουν

δυναμικά σε μια νέα εποχή αφήνοντας.

Ενεργειακό τζάκι.

Τα παλαιότερα χρόνια το τζάκι αποτελούσε απαραίτητο στοιχείο για κάθε σπίτι.

Τοποθετημένο πάντα στην κουζίνα εξυπηρετούσε πολλαπλούς σκοπούς. Θέρμανση,

μαγείρεμα αλλά και τον τόπο συγκέντρωσης της οικογένειας κατά της ώρες

ξεκούρασης, όταν ακόμα δεν υπήρχαν οι τρόποι ψυχαγωγίάς που απομονώνουν

τους ανθρώπους.

Αυτή η αίσθηση ζεστασιάς και θαλπωρής έχει κάνει το τζάκι να βρίσκει τη θέση του

και στη σημερινή κοινωνία, όπου, θεωρητικά τουλάχιστον, δεν είναι τόσο

απαραίτητο. Τοποθετημένο στο σαλόνι, πολλές φορές απλά ως διακοσμητικό

στοιχείο, προσφέρει τη θερμότητα και αυτή τη γλυκιά αίσθηση παρελθόντος.

Πλέον όμως υπάρχει η δυνατότητα να απολαμβάνουμε την αίσθηση του τζακιού

εξοικονομώντας χρήματα και προσφέροντας στη θέρμανση του σπιτιού μας,

με τρόπο φτηνό και οικολογικό. Όλα αυτά μπορούν να συμβούν με την

τοποθέτηση ενός ενεργειακού τζακιού.

Η βασική διαφοροποίηση του ενεργειακού τζακιού από το παραδοσιακό είναι

36

η κλειστή εστία, με την οποία διαχωρίζεται ο χώρος καύσης από το υπόλοιπο

δωμάτιο. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνουμε πολλαπλά πλεονεκτήματα. Αρχικώς θα

πρέπει να αναφέρουμε ότι το παραδοσιακό τζάκι δε ζεσταίνει αλλά αντίθετα

κρυώνει το σπίτι. Μέσα από την καμινάδα απομακρύνονται τα καυσαέρια μαζί με

ένα πολύ μεγάλο μέρος από τον εσωτερικό αέρα του σπιτιού. Αέρα που εμείς έχουμε

δαπανήσει χρήματα για να τον θερμάνουμε. Χρησιμοποιώντας λοιπόν μια κλειστή

εστία εμποδίζουμε στον εσωτερικό ζεστό αέρα να διαφύγει μέσω της καμινάδας.

Από πού παίρνει όμως τότε τον απαραίτητο για την καύση αέρα; Η απάντηση

είναι από ειδικές θυρίδες που συνδέουν την εστία με τον εξωτερικό αέρα. Έτσι ο

αέρας που αποβάλλεται είναι αέρας που έτσι κι αλλιώς έχει προέλθει από έξω.

Έχοντας όμως τη δυνατότητα να ρυθμίσουμε την ποσότητα του αέρα που εισάγεται

στο χώρο καύσης, αποκτούμε και τη δυνατότητα να ρυθμίσουμε την ίδια την καύση.

Μπορούμε, λοιπόν, να βάλουμε τη φωτιά να σιγοκαίει για να κρατήσει όλη τη νύχτα

ή να φουντώσει για να μας ζεστάνει γρήγορα.

Επίσης με την κλειστή εστία εμποδίζουμε τον καπνό από το να εισέλθει στο

σπίτι μας, αποφεύγοντας τα γνωστά αποτελέσματα των μαυρισμένων τοίχων,

κουρτινών αλλά και όλες τις επιβαρυντικές συνέπειες για την υγεία μας.

Έχοντας την εστία κλειστή αναπτύσσονται στο χώρο καύσης πολύ υψηλές

θερμοκρασίες, με αποτέλεσμα την καλύτερη και πληρέστερη καύση του ξύλου. Έτσι

η απόδοση ενός ενεργειακού τζακιού μπορεί να αγγίξει το 75-80% ενώ σε ένα

παραδοσιακό το 10-15%. Καταλαβαίνουμε λοιπόν για πόσο μεγάλη εξοικονόμηση

ενέργειας μιλάμε. Και χρησιμοποιώντας και ένα σύστημα μετάκαυσης των

καυσαερίων αυτή η απόδοση μπορεί να ανέβει ακόμα περισσότερο.

Τέλος δεν μπορούμε να μην αναφέρουμε το αίσθημα ασφάλειας που προσφέρει η

κλειστή εστία. Μπορούμε να αφήνουμε το τζάκι αναμμένο όσο λείπουμε ή ενώ

μικρά παιδιά παίζουν τριγύρω χωρίς να ανησυχούμε για το τι μπορεί να πεταχτεί

από την εστία και να λαμπαδιάσει το σπίτι.

Για να δούμε τώρα πώς το ενεργειακό τζάκι θερμαίνει το σπίτι. Ο αέρας του

σπιτιού περνάει γύρω από την μαντεμένια εστία και τη μονωμένη καμινάδα και

μέσω ειδικών θυρίδων επιστρέφει ζεσταμένος στο εσωτερικό του σπιτιού. Αυτό

μπορεί να γίνει είτε με φυσική κυκλοφορία είτε και με τη χρήση κάποιου

ανεμιστήρα, ανεβάζοντας ακόμα περισσότερο την απόδοση του συστήματος. Με

τον τρόπο αυτό ζεσταίνουμε τους χώρους μας ελαττώνοντας ή ακόμα και

σταματώντας τελείως σε κάποιες περιπτώσεις, τη λειτουργία του καυστήρα μας και

την κατανάλωση του, πολυδάπανου πλέον, πετρελαίου. Και μέσω αεραγωγών

υπάρχει η δυνατότητα να μεταφέρουμε το θερμό αέρα σε όλα το δωμάτια του

σπιτιού μας, προσφέροντας συνολική θέρμανσή του.

Θα πρέπει βεβαίως να πούμε ότι η εγκατάσταση ενός ενεργειακού τζακιού είναι

σημαντικά ακριβότερη από την εγκατάσταση ενός απλού παραδοσιακού. Όσο πιο

πολύ όμως το δουλεύουμε τόσο πιο γρήγορα αποσβένουμε το πρόσθετο κόστος.

37

Απευθύνεται λοιπόν σε ανθρώπους που θα το θεωρήσουν μία καθημερινή πηγή

θέρμανσης και όχι σε αυτούς που θα θελήσουν να το ανάψουνε μία δύο φορές το

χρόνο. Τέλος, πρέπει να αναφέρουμε ότι είναι δυνατή και η λειτουργία τους με

ανοιχτή την εστία, για όσους θέλουν ενδεχομένως να μαγειρεύουν η να ψήνουν σε

αυτό, μετατρέποντας το όμως αυτόματα σε παραδοσιακό, με όλα τα μειονεκτήματα

που αυτό συνεπάγεται.

38

Εξοικονόμηση ενέργειας – Αισθητική

Φύτευση δωμάτων – ταρατσόκηπος

Ο ταρατσόκηπος είναι με απλές λέξεις ένας κήπος που διαμορφώνεται σε ταράτσες με

απώτερο σκοπό την καλλιέργεια διαφόρων φυτών βρώσιμων και μη. Χρησιμοποιείται

τόσο για την χρήση αυτών των βρώσιμων φυτών στο καθημερινό τραπέζι μας όσο και

για την δυνατότητα να απολαμβάνουμε έναν πράσινο, όμορφο χώρο κυρίως σε

μεγαλουπόλεις που υπάρχει έλλειψη χώρου για τέτοιες ενέργειες.

Ο ταρατσόκηπος αποτελείται από φυτά που ευδοκιμούν στο ελληνικό οικοσύστημα.

Μπορούν να φυτευτούν ντομάτες, λάχανα, κρεμμύδια, μαρούλια έως σπανάκι, ρίγανη,

θάμνοι, αλλά και δένδρα όπως ροδιές, πορτοκαλιές, λεμονιές κ.ά. Δεν απαιτούν πολύ

νερό και συγκρατούν την υγρασία. Ο ταρατσόκηπος, λειτουργεί και ως θερμοστάτης..

Θα μπορούσαμε να τον χαρακτηρίσουμε σαν μία μεγάλη "κουβέρτα" που τον χειμώνα

ζεσταίνει τον χώρο και το καλοκαίρι επιτρέπει τον αερισμό».

Το κόστος για έναν κήπο στην ταράτσα είναι λίγο μεγαλύτερο από το κόστος για μόνωση και τοποθέτηση ανθεκτικού πλακιδίου. Κυμαίνεται από 75 έως 100 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο. Η εκτίμηση είναι ότι για μια ταράτσα 100 τ.μ. το κόστος κυμαίνεται γύρω στα 10.000 ευρώ.

39

ΠΡΑΣΙΝΟΣ ΤΟΙΧΟΣ, Ο ΤΟΙΧΟΣ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ.

Ο πράσινος τοίχος είναι ένα σύστημα ανάπτυξης φυτών εκτός εδάφους. Ουσιαστικά αποτελείται από ένα ειδικό υπόστρωμα που αντικαθιστά το έδαφος και πάνω στο οποίο παρέχονται όλα τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία στα φυτά. Πρόκειται για ένα υδροπονικό σύστημα όπου στην επιφάνεια του αναπτύσσεται μεγάλη ποικιλία φυτών. Από την πρώτη ημέρα εγκατάστασης τα φυτά αναπτύσσονται έτσι ώστε να καλύψουν όλη την επιφάνεια του τοίχου και να δημιουργήσουν μια εντυπωσιακή πράσινη σύνθεση. Αντίθετα με του συνηθισμένους κήπους, στους πράσινους τοίχους δεν υπάρχει το έδαφος. Υπάρχει ένα πλαίσιο στο οποίο τοποθετείται ειδικό πορώδες υλικό, ικανό να συγκρατεί μεγάλη ποσότητα νερού και θρεπτικών στοιχείων και μέσω του οποίου γίνεται και το πότισμα των φυτών. Το πλαίσιο παίζει τον ρόλο του εδάφους, δηλαδή στηρίζει τα φυτά και τους εξασφαλίζει τον απαραίτητο αερισμό και φωτισμό. Στο πορώδες υλικό ανοίγονται μικρές τρύπες μέσα στις οποίες τοποθετούνται τα φυτά και κατόπιν οι ρίζες που αναπτύσσονται συγκρατούν ολόκληρο το πλαίσιο επάνω στην επιφάνεια του τοίχου.

Υπάρχουν εκατοντάδες είδη φυτών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στους πράσινους τοίχους , κυρίως όμως διάφορα είδη φτέρης, θάμνοι, μικρά βολβώδη εδαφοκαλυπτικά, και γρασίδι. Το κόστος του πράσινου τοίχου εξαρτάται από τον αριθμό των κυψελών καθώς επίσης και από το μέγεθος, το είδος και τον αριθμό των φυτών. Σε γενικές γραμμές ένας τοίχος 2m x 2m (4m2) κοστίζει περίπου 1000 Euro συμπεριλαμβανομένης της εγκατάστασης και της κατασκευής του ειδικού πλαισίου πάνω στο οποίο στηρίζονται και αναπτύσσονται τα φυτά.

40

ΤΡΟΠΟΙ ΓΙΑ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΜΕ ΦΥΤΑ

Τα δέντρα θα μας δώσουν φυσική σκιά και θα προσφέρουν τη δροσιά τους. Σχεδιάζοντας τον κήπο μας, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε να προβλέπουμε θέσεις για δέντρα που προσφέρουν πλούσια σκιά. Ανάλογα με το χώρο που διαθέτουμε, αλλά και τις συνθήκες που επικρατούν στον κήπο, μπορούμε να επιλέξουμε το κατάλληλο δέντρο. Τα δέντρα ποικίλουν στο μέγεθος, την πυκνότητα του φυλλώματος και το σχήμα της κόμης. Με τα φυλλοβόλα δέντρα μπλοκάρουμε την ηλιακή θερμότητα το καλοκαίρι και συγχρόνως δεν εμποδίζουμε πολλή από αυτήν τον χειμώνα. Για να έχουμε συνεχή σκιά ή και να μπλοκάρουμε τους ισχυρούς ανέμους, υπάρχουν τα αειθαλή δέντρα και θάμνοι.

Τα φυλλοβόλα δέντρα με ψηλή και πλατειά κόμη (φύλλα και κλαδιά) μπορούν να

φυτευτούν στα νότια του σπιτιού σας για να δώσουν τη μέγιστη σκίαση της οροφής το

καλοκαίρι. Τα δέντρα με κόμη που φτάνει χαμηλά στο έδαφος είναι καλύτερα για την

δυτική πλευρά, όπου η σκιά είναι χρήσιμη μέχρι τις χαμηλές γωνίες πρόσπτωσης το

απόγευμα. Τα δέντρα δεν πρέπει να φυτεύονται στις νότιες πλευρές σπιτιών που έχουν

ενεργά ή παθητικά συστήματα θέρμανσης από τον ήλιο και βρίσκονται σε ψυχρά

κλίματα, επειδή έτσι θα μπλοκάρεται ο χειμερινός ήλιος.

Ένα φυλλοβόλο δέντρο δίπλα στο σπίτι σας θα αρχίσει να σκιάζει τα παράθυρα από

τότε που θα αποκτήσει ύψος 2-2,5 μέτρων. Ανάλογα με το είδος και το σπίτι, θα σκιάσει

την οροφή σε 5-10 χρόνια. Αν έχετε κλιματιστικό, λάβετε υπόψη ότι η σκίαση της

συσκευής μπορεί να αυξήσει την αποτελεσματικότητά της κατά 10%.

Τα δέντρα, οι θάμνοι και τα φυτά εδαφοκάλυψης σκιάζουν το έδαφος και την γη γύρω

από το σπίτι. Αυτό μειώνει την εκπομπή θερμότητας και δροσίζει τον αέρα πριν αυτός

φτάσει τους τοίχους και τα παράθυρα. Βάλτε έναν μεγάλο θάμνο ή σειρά θάμνων για να

σκιάσετε έναν διάδρομο. Βάλτε έναν φράχτη που θα σκιάζει ένα μονοπάτι.

41

Βάλτε μια κληματαριά πάνω από ένα πλακόστρωτο. Τα κλήματα μπορούν να σκιάσουν

έναν τοίχο από τον δεύτερο χρόνο τους. Ένα πλέγμα με αναρριχώμενα κλήματα

μπορούν να σκιάσουν την περίμετρο του σπιτιού και από την άλλη να αφήνουν το

αεράκι κάτω από την σκιαζόμενη περιοχή.

Θάμνοι που θα φυτευτούν κοντά στο σπίτι γρήγορα θα μεγαλώσουν και μπορούν να

σκιάσουν τους τοίχους και τα παράθυρα σε λίγα χρόνια. Όταν ωστόσο η υγρασία είναι

ένα πρόβλημα, μην βάζετε κοντά στο σπίτι φυτά με πυκνό φύλλωμα. Τα σωστά σπίτια

στα υγρά κλίματα αφήνουν τον άνεμο να κυκλοφορεί γύρω, ώστε το σπίτι και το γύρω

έδαφος να είναι σχετικά ξηρό. Μερικά από τα φυτά που μπορούμε να

χρησιμοποιήσουμε είναι:

●Αγιόκλημα

● Βιγκόνια μεγανθής

● Βουκαμβίλια

● Γλυτσίνια

● Κισσός

● Κληματαριά

● Ρυγχόσπερμο

Ακόμα μια κατάλληλη διαμόρφωση του τοπίου μπορεί να σημαίνει εξαίρετη προστασία

από τον άνεμο και σημαντική μείωση ενέργειας για θέρμανση. Τα οφέλη θα γίνονται

μεγαλύτερα όσο τα δέντρα και οι θάμνοι μεγαλώνουν. Οι καλύτεροι ανεμοφράχτες

σταματούν τον άνεμο κοντά στο έδαφος με τη χαμηλή τους κόμη.

Τα αειθαλή δέντρα και οι μικροί και μεγάλοι θάμνοι στα βόρεια και βορειοδυτικά είναι

οι συνηθέστεροι ανεμοφράχτες. Συχνά φυτεύονται σε μίξη, ώστε να κόβουν τον άνεμο

από το έδαφος μέχρι ένα μεγάλο ύψος. Επίσης αειθαλή δέντρα σε συνδυασμό με έναν

τοίχο, φράχτη ή ανάχωμα (φυσικό ή τεχνητό) μπορούν να αλλάζουν την κατεύθυνση

του ανέμου ή να τον σηκώνουν πάνω από το σπίτι. Μη φυτεύετε τα αειθαλή πολύ κοντά

στη νότια πλευρά του σπιτιού στην περίπτωση που έχει σημασία η θέρμανση από τον

χειμερινό ήλιο.

Ένας ανεμοφράχτης μειώνει την ταχύτητα του αέρα για μια απόσταση περίπου 30

φορές το ύψος του ανεμοφράχτη. Αλλά για μέγιστη προστασία, φυτέψτε τον

ανεμοφράχτη σας σε μια απόσταση από το σπίτι 2-5 φορές το ύψος των ώριμων

δέντρων.

42

Αν το χιόνι συσσωρεύεται στην περιοχή σας, φυτέψτε χαμηλούς θάμνους στην

προσήνεμη πλευρά του ανεμοφράχτη. Θα παγιδεύουν το χιόνι πριν φτάσει στο σπίτι

σας.

Επιπλέον, οι μικροί και μεγάλοι θάμνοι και οι κληματαριές δίπλα στο σπίτι δημιουργούν

χώρους ακίνητου αέρα που μονώνουν το σπίτι χειμώνα και καλοκαίρι. Φυτέψτε ώστε

να υπάρχει ένα κενό το λιγότερο 30 εκατοστών μεταξύ των αναπτυγμένων φυτών και

των τοίχων.

Οι καλοκαιρινοί άνεμοι κυρίως τη νύχτα μπορούν να δροσίσουν το σπίτι αν το αερίζουν.

Ωστόσο, εάν είναι θερμοί και το σπίτι έχει κλιματιστικά όλο το καλοκαίρι, τότε ίσως

πρέπει να μην κυκλοφορούν αυτοί οι άνεμοι κοντά στο σπίτι.

ΠΩΣ ΤΟΠΟΘΕΤΟΥΜΕ ΣΩΣΤΑ ΤΑ ΦΥΤΑ

Με βέλη σχεδιάζουμε τις γωνίες του ήλιου και των επικρατούντων ανέμων για χειμώνα

και για καλοκαίρι. Γραμμοσκιάζουμε τις επιφάνειες που θέλουν σκίαση ή προστασία

από τον άνεμο.

Με βέλη δείχνουμε πού θέλουμε η θέα να διατηρηθεί ή να εμποδιστεί. Βάζουμε τα

σημεία που θέλουμε να προστατέψουμε από θορύβους. Δείχνουμε τις περιοχές όπου το

ύψος ή το πλάτος πρέπει να είναι περιορισμένο, όπως κάτω από γραμμές ηλεκτρικού ή

στα πλαϊνά διαδρόμων.

Δείχνουμε τα σημεία της αυλής που έχουν πρόβλημα κατακράτησης νερών. Μερικά

φυτά δεν αγαπούν εδάφη που δεν στραγγίζονται καλά, για άλλα ισχύει το αντίθετο.

Βάζουμε την υπάρχουσα βλάστηση. Συνεκτιμούμε την αντικατάστασή τους αν είναι

γέρικα ή άρρωστα και το αν δίνουν καλή σκιά ή προστασία από ανέμους.

Μπορούμε να περιορίσουμε τον θόρυβο από έναν δρόμο. Επίσης μπορεί να γίνει ένας

ζωντανός φράχτης από πυκνή βλάστηση. Ανάλογα με τη θέση και τη χρήση, μπορεί να

είναι ψηλός ή κοντός, πλατύς ή στενός, ανοιχτός ή πυκνός. Υπάρχουν είδη φυτών πολύ

κατάλληλα για φράχτες.

Περιοχές με χλόη που δεν θα χρησιμοποιηθούν για καθιστικά ή για παιχνίδι μπορούν να

μετατραπούν σε ξηροτοπικές περιοχές. Η ξηροτοπία είναι μια τεχνική τοπίου που κάνει

χρήση βλάστησης που αντέχει στην ξηρασία και επιβιώνει με τη βροχή και την εδαφική

υγρασία. Με την μετατροπή συμβατικής πρασιάς σε τέτοια εναλλακτική, θα έχουμε

εξοικονόμηση ενέργειας και νερού.

Αν μένoυμε σε αστική περιοχή με μικρές αυλές και κλειστές γειτονιές, ίσως η αυλή του

γείτονά σας να είναι το καλύτερο μέρος για ένα δέντρο που θα σκιάσει τα νότια

παράθυρά μας. Και η δική μας αυλή ίσως είναι το καλύτερο μέρος για τον δικό του

ανεμοφράχτη. Ίσως η συμμετοχή του γείτονα στο δικό μας σχέδιο να ωφελήσει όλους.

43

Όσο περισσότερο καθορίζουμε τους στόχους μας και εξοικειωνόμαστε με τα

χαρακτηριστικά του χώρου μας - τα παρόντα και τα επιθυμητά - τόσο μεγαλύτερη θα

είναι και η επιτυχία.

Φυτά εσωτερικού χώρου.

Πολλοί έχουν σαν χόμπι να καθαρίζουν το κήπο τους ή να περιποιούνται τα φυτά του καθιστικού ή του σαλονιού τους. Είναι όμως ένα χόμπι - εάν θέλουμε να το ονομάσουμε έτσι- που σχεδόν κανείς δεν το συνειδητοποιεί. Εάν ρωτήσουμε κάποιον πόσα φυτά έχει στο σπίτι του, πόσο τα φροντίζει και πως δεν θα πάρουμε εύκολα μια απάντηση. Η παρόρμηση να φέρουμε τη φύση στο σπίτι μας είναι σχεδόν παγκόσμιο φαινόμενο και βέβαια τι άλλο είναι και το χριστουγεννιάτικο δέντρο; Πόσοι από όλους εμάς που μας αρέσει να έχουμε φυτά στο σπίτι μας γνωρίζουμε πως στην πραγματικότητα βελτιώνουμε την υγεία μας ή και σώζουμε τη ζωή μας ακόμη;

Γενικά, το φυσικό δευτερεύον αποτέλεσμα της φωτοσύνθεσης, το επίπεδο του οξυγόνου στο μικροκλίμα γύρω από τα φυτά μπορεί να είναι μεγαλύτερο από την περιβάλλουσα περιοχή δίνοντάς μας μία φυσική βοήθεια. Κατά την εκπνοή βγαίνει διοξείδιο του άνθρακα το οποίο τα φυτά χρησιμοποιούν στη φωτοσύνθεση και έτσι όταν τους μιλάμε είναι ένα πρόσθετο όφελος γι' αυτά.

Το σπίτι στην κυριολεξία μας σκοτώνει. Ενώ όλα τα παραπάνω μοιάζουν εξτρεμιστικοί συλλογισμοί, υπάρχει μια ισχυρότατη πραγματική απόδειξη πως τα φυτά εσωτερικού χώρου μπορούν να προσφέρουν οφέλη στον άνθρωπο με έναν πολύ πιο σημαντικό τρόπο: με το να καθαρίζουν την ατμόσφαιρα από τα επιβλαβή χημικά. Με την αυξανόμενη χρήση συνθετικών υλικών στην μαζική κατασκευή οικιακών συσκευών και επίπλων, η μόλυνση της ατμόσφαιρας του εσωτερικού χώρου των κατοικιών ίσως μας… 'προσφέρει' σοβαρούς κινδύνους για την υγεία μας σύμφωνα με τα λεγόμενα ειδικών. Παράγωγος φορμαλδεΰδης για παράδειγμα χρησιμοποιείται σαν συγκολλητικό σε κατασκευές με κόντρα πλακέ. Η φορμαλδεΰδη έχει ενοχοποιηθεί για καρκινογενέσεις. Τα στοιχεία για την πιθανή σχέση της με τον καρκίνο φαίνονται πιο έντονα στη ρινική κοιλότητα και τον λάρυγγα αφού η μύτη και το στόμα έχουν απευθείας σχέση με την εισπνοή. Επίσης μπορεί να προκαλέσει αλλεργικά φαινόμενα στο δέρμα και τον πνεύμονα. Το βενζένιο, ένα άλλο γνωστό ως καρκινογενές, χρησιμοποιείται για να παραχθούν μερικά είδη πλαστικών, υγρών καθαριστικών, συνθετικών ελαστικών και ινών και συγκολλητικών. Η έκθεση στο βενζένιο μπορεί να προκαλέσει λευχαιμία, όγκους, αναιμία και βλάβες στα χρωματοσώματα.

'Πράσινη' ατμόσφαιρα = καθαρή ατμόσφαιρα. Ευτυχώς, κάποιος- κάπου διερεύνησε το εν δυνάμει θανατηφόρο πρόβλημα από την έκθεσή μας σ' αυτές τις χημικές ενώσεις και έκανε την έκπληξη. Μελετήθηκε με τη συμβολής της NASA κατά πόσο τα διακοσμητικά φυτά μπορούν να αποτελέσουν το κλειδί για την απομάκρυνση της μόλυνσης- όπως αυτής από την φορμαλδεΰδη και το βενζένιο- και στη γη αλλά και στο περιβάλλον του διαστήματος. Η έρευνά τους απέδειξε πως μερικά φυτά μπορούν να εκτοξευθούν στο διάστημα σε διαστημικούς σταθμούς. Περιληπτικά θα αναφέρουμε τα συμπεράσματα της NASA με την υπενθύμιση πως αυτά τα φυτά έχουν την ικανότητα να καθαρίζουν σε κάποιο βαθμό την ατμόσφαιρα.

To αγλαόνημα (Aglaonema) έχει μεγάλα φύλλα που κάνουν πολύ ίσκιο και μπορεί να φυτευτεί οπουδήποτε στο σπίτι. Η αλόη-Aloe barbadensis (Aloe Vera) αποδείχθηκε πολύ αποτελεσματική στην αφαίρεση της φορμαλδεΰδης καθώς και σε κάποιες θεραπείες. Το χλωρόφυτο (Chlorophytum comosum) είναι ένα από τα καλύτερα φυτά για τον καθαρισμό της φορμαλδεΰδης από τον αέρα. Ευδοκιμεί και στο φως αλλά και

44

στον έμμεσο φωτισμό του εσωτερικού χώρου. Το Χρυσάνθεμο, αυτό το πολύχρωμο φυτό, έχει αποδειχθεί από τη NASA σαν το πιο αποτελεσματικό στην απομάκρυνση του βενζενίου. Η ζέρμπερα μαργαρίτα (Gerbera Daisy) όπως και το χρυσάνθεμο είναι αποτελεσματική στην απομάκρυνση του βενζενίου από τον αέρα του εσωτερικού χώρου και, όπως τα περισσότερα ανθοφόρα φυτά, προτιμά τον καθαρό και άμεσο φωτισμό. Το φιλόδεντρο (Philοdendron) είναι μεταξύ των καλυτέρων φυτών που καθαρίζουν την ατμόσφαιρα του εσωτερικού χώρου από την φορμαλδεΰδη, ειδικά σε υψηλή συγκέντρωση. Πάντως εφιστάται η προσοχή γιατί είναι δηλητηριώδες.

Βέβαια οι ανθοπώλες δεν είναι ενήμεροι σχετικά με το ποια φυτά είναι κατάλληλα για την απομάκρυνση της μόλυνσης από την ατμόσφαιρα του εσωτερικού χώρου του σπιτιού σας, μπορούν όμως να σας προμηθεύσουν καλής ποιότητας φυτά. Εσείς αυτό που έχετε να κάνετε είναι να προσφέρεται στα φυτά σας τον απαραίτητο για αυτά φωτισμό και τα ιχνοστοιχεία που χρειάζονται για να είναι θαλερά και ζωντανά για να μπορούν και αυτά -με τη σειρά τους- να προσφέρουν και σε σας… ζωή!

1.Αγλαόνημα

Ο βλαστός του είναι κοντός και όρθιος, από τον οποίο αναπτύσσονται μεγάλα λογχοειδή φύλλα και σχηματίζουν ένα συμπαγές φυτό.

Απαιτεί σκιερές εκθέσεις σχεδόν όλο το χρόνο. Εάν εκτεθεί σε μεγαλύτερη ένταση φωτισμού, παρουσιάζεται κατακόρυφη ανάπτυξη των φύλλων.

Αναπτύσσεται καλύτερα σε θερμοκρασίες μεταξύ 15-29°C. Απαιτεί συχνά ποτίσματα και το χώμα του πρέπει να διατηρείται υγρό. Συνίσταται, κατά τη διάρκεια την ανάπτυξής του, Μάρτιο – Σεπτέμβριο, λίπανση με άζωτο (Ν) και φώσφορο (Ρ) περίπου μία φορά το μήνα.

Κατάλληλο για εντυπωσιακές φυτεύσεις με έμφαση στο μέγεθος, το χρώμα και το σχήμα των φύλλων.

2.Ανανάς

45

Ananas comosus

Προτιμά ηλιαζόμενες θέσεις. Οι ποικιλόχρωμες ποικιλίες του έχουν φύλλα αγκαθωτά με κάθετες λωρίδες και το γνωστό σε όλους φρούτο του, τον ανανά που στην προκειμένη περίπτωση δεν είναι εδώδιμος. Το ύψος του ποικίλλει ανάλογα με την ποικιλία από 25-100 εκατοστά.

3.Ανθούριο

Anthurium scherzerianum ή Anthurium andreanum

Παρουσιάζει εντυπωσιακά άνθη μεγέθους 8-15cm σε σχήμα σπάθη και χρώμα από λευκό μέχρι έντονο κόκκινο. Ανθίζει συνεχώς και κάθε άνθος διατηρείται περίπου ένα μήνα. Το φυτό δεν έχει βλαστό και τα άνθη του βγαίνουν από το επίπεδο του εδάφους.

Αναπτύσσεται καλύτερα σε σκιερές θέσεις και θερμοκρασίες πάνω από 20°C. Απαιτεί προσεκτικά ποτίσματα και το χώμα του δεν πρέπει να διατηρείται ούτε ξερό αλλά ούτε και υπερβολικά υγρό.

Συνδυάζεται και με άλλα φυτά σε συνθέσεις. Φυτεύεται ακόμη και σε πλατιές γλάστρες,

46

διότι το ριζικό του σύστημα δεν είναι καθόλου βαθύ.

4.Αράλια

Aralia japonica

Είναι φυτά όρθιας ανάπτυξης που σε κανονικές συνθήκες φωτισμού, δημιουργεί στελέχη που ξεπερνούν τα 120 εκατοστά.

Θέλει απαραίτητα σκίαση όλο το χρόνο. Το χώμα πρέπει να είναι στεγνό μεταξύ των δύο ποτισμάτων. Ιδανικές θερμοκρασίες ανάπτυξης είναι από 18-29°C.

Απαιτεί λίπανση 4-6 φορές το χρόνο κατά τις περιόδους ανάπτυξης. Τα άνθη της είναι άνευ αξία και κόβονται για να δημιουργηθεί μια συμπαγής βλάστηση. Το καλοκαίρι μπορεί να μεταφερθεί σε εξωτερικό χώρο, αρκεί να είναι προστατευμένο από τις μεσημβρινές ακτίνες του ηλίου. Προσβάλλεται εύκολα από τετράνυχο.

5.Αρέκα

47

Φτάνει σε ύψος τα 2 μέτρα. Κατάγεται από την Μαδαγασκάρη. Έχει θαμνώδη ανάπτυξη και όμορφο παλαμοειδές φύλλωμα που πέφτει σχηματίζοντας πίδακα. Μετά από μερικά χρόνια ανθίζει και σχηματίζει στελέχη με καρπούς. Όσο μεγαλώνει παίρνει ένα χρυσοκίτρινο, «ώριμο» χρώμα. Τα θυγατρικά φυτά σχηματίζονται υπεργείως από τους κολεούς των φύλλων. Η αρέκα ευδοκιμεί σε μέρος με μέτριο φωτισμό, θερμοκρασία 16 °C και πολύ υγρή ατμόσφαιρα, γι' αυτό πρέπει να ραντίζετε τακτικά τα φύλλα της με νερό. Διατηρείτε το χώμα της σταθερά νοτισμένο. Αν τα φύλλα της αρέκας κιτρινίσουν ή εμφανίσουν καφέ λεκέδες πάνω τους, είναι σημάδι πως ο αέρας είναι πολύ ξηρός. Προσέξτε κυρίως την ξηρότητα που προκαλεί η θέρμανση κατά τους χειμερινούς μήνες και ραντίστε τακτικά τα φύλλα με νερό. Κάντε αλλαγή γλάστρας κάθε 2-3 χρόνια. Πολλαπλασιάζεται με σπόρους ή παραφυάδες.

6.Ασπιντίστρα

Aspidistra elatior

Τα φύλλα της ξεπετάγονται από το υπόγειο ρίζωμα. Είναι πλατιά και μακριά σε χρώμα βαθύ πράσινο. Το ύψος τους είναι συνήθως 50 εκατοστά, αλλά μπορεί να φτάσει και το ένα μέτρο.

Είναι ιδανική για τοποθέτηση σε δύσκολά σημεία μόνη της, αλλά και πολλές μαζί. Αποφεύγουμε την υπερβολική λίπανση η οποία σκίζει τα φύλλα της. Η πολύχρωμη ασπιντίστρα, προτιμά περισσότερο φως.

7.Αλόη

48

Η Αλόη η γνησία (Aloe vera), επίσης γνωστή ως φαρμακευτική αλόη, είναι ένα είδος εύχυμου φυτού που κατά πάσα πιθανότητα κατάγεται από τη Βόρεια Αφρική, τις Κανάριους Νήσους και το Πράσινο Ακρωτήρι. Η Αλόη η γνησία μεγαλώνει σε άνυδρα κλίματα και συναντάται ευρέως στην Αφρική και άλλες άνυδρες περιοχές. Το είδος είναι γνωστό για τη χρήση του σε εναλλακτικές θεραπείες με χρήση φυτών. Υπάρχουν στοιχεία ότι εκχυλίσματα της αλόης της γνησίας μπορεί να είναι χρήσιμα στην περιποίηση για επούλωση πληγών και εγκαυμάτων, αλλά και για την αντιμετώπιση του διαβήτη και αυξημένων λιπιδίων στο αίμα. Αυτές οι θετικές επιπτώσεις θεωρούνται ότι οφείλονται στην παρουσία στοιχείων όπως πολυσακχαρίτες, ανθρακινόνη και λεκτίνες.

Η Αλόη η γνησία είναι ένα φυτό που φτάνει γύρω στα 60 έως 100 εκ. σε ύψος. Τα φύλλα είναι παχιά και σαρκώδη, πράσινα προς το πράσινο-γκρι, με ορισμένες ποικιλίες να εμφανίζουν λευκά στίγματα στις επιφάνειες των φύλλων. [6] Το περίγραμμα των φύλλων έχει μικρά λευκά αγκάθια. Βγάζει άνθη το καλοκαίρι, τα οποία κρέμονται από ένα και μόνο βλαστό που φτάνει τα 90 εκ. σε ύψος. Τα άνθη έχουν σωληνοειδή μορφή, με κίτρινη στεφάνη που φτάνει γύρω στα 2 έως 3 εκ.

Ταξινόμηση και Ετυμολογία

Το είδος διαθέτει μια σειρά από συνώνυμα: Αλόη του Μπαρμπάντος Miller, αλόη η ινδική Royle, αλόη Perfoliata L. ποικ. γνησία και αλόη η κοινή Lam. καθώς και κοινές ονομασίες, συμπεριλαμβανομένων των: κινέζικη αλόη, ινδική αλόη, αληθινή αλόη, αλόη των Μπαρμπάντος, το φυτό των πρώτων βοηθειών. Το όνομα vera του γένους σημαίνει αληθές ή γνήσιο. Ορισμένα συγγράμματα αναγνωρίζουν τη μορφή της αλόης της γνησίας με τα λευκά στίγματα ως Aloe Vera ποικ. Chinensis , ωστόσο, τα είδη ποικίλλουν όσον αφορά στις κηλίδες στα φύλλα και έχει προταθεί ότι η διάστικτη μορφή της αλόης της γνησίας μπορεί να ανήκει στο ίδιο γένος με την Aloe Massawana. Το είδος περιγράφηκε αρχικά από τον Κάρολο Λινναίο το 1753 ως Aloe Perfoliata ποικιλία Vera και έχει περιγραφεί και πάλι από το Nicolaas Laurens Burman ως Aloe Vera στο βιβλίο Flora Indica την 6η Απριλίου 1768 και ως Aloe Barbadensis από το Philip Miller περίπου δέκα ημέρες μετά τον Burman στο βιβλίο Gardener's Dictionary.

Τεχνικές με βάση τη σύγκριση του DNA υποδηλώνουν ότι η αλόη η γνησία συνδέεται στενά με την Aloe Perryi, ένα είδος που είναι ενδημικό στην Υεμένη. Παρομοίως, η σύγκριση του DNA χλωροπλαστών παραπέμπει στο ότι η αλόη η γνησία συνδέεται στενά με τις Aloe Forbesii, Aloe Inermis, Aloe Scobinifolia, Aloe Sinkatana και το Aloe Striata. Εκτός από το νοτιοαφρικανικό είδος, την Aloe Striata, τα είδη αυτά της αλόης, απαντώνται στη Socotra (Υεμένη), στη Σομαλία και στο Σουδάν. Η προφανής έλλειψη φυσικών πληθυσμών των ειδών αυτών, έχει οδηγήσει ορισμένους ερευνητές να προτείνουν ότι η αλόη η γνησία ίσως είναι υβριδικής καταγωγής.

49

Ιστορικά στοιχεία

Οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν την αλόη τη γνησία για τη θεραπεία πληγών. Κατά το Μεσαίωνα, το κίτρινο υγρό που βρίσκεται μέσα στα φύλλα χρησιμοποιούνταν ως καθαρτικό. Αξίζει να σημειωθεί ότι η επεξεργασμένη αλόη που περιέχει αλοΐνη χρησιμοποιείται γενικά ως καθαρτικό, ενώ ο επεξεργασμένος χυμός από αλόη τη γνησία δεν περιέχει συνήθως σημαντικές ποσότητες αλοΐνης.

Χρήσεις

Διάκριση μεταξύ της αλοΐνης και του ζελέ του φυτού

Η αλόη η γνησία όταν τεμαχιστεί εκκρίνει δύο υγρά, τα οποία έχουν διαφορετικές επιδράσεις και ιδιότητες. Ο κιτρινο-πράσινος χυμός ο οποίος ως επί το πλείστον εκκρίνεται όταν κοπεί η πράσινη επιφάνεια του φύλλου είναι ερεθιστικός. Αυτός περιέχει την αλοΐνη η οποία έχει όμοια σύνθεση με το κόμμι. Από την άλλη, το διαφανές υγρό που εκκρίνεται από το εσωτερικό του φύλλου, είτε αυτό τεμαχιστεί ή συνθλιβεί, είναι καταπραϋντικό και λέγεται ότι βοηθά στην επούλωση.

Ιατρικές Χρήσεις

Η αλόη η γνησία χρησιμοποιείται στον τομέα της εναλλακτικής ιατρικής και στης οικιακής χρήσης πρώτες βοήθειες. Τόσο ο ημιδιαφανής εσωτερικός πολτός (ζελέ) όσο και η κίτρινη ρητινοειδής αλοΐνη χρησιμοποιούνται εξωτερικά για να ανακουφίσουν το δέρμα από τραυματισμούς και δερματικές δυσφορίες. Ως φυτοθεραπεία, ο χυμός της αλόης βέρα συνήθως πίνεται για την ανακούφιση από δυσφορία του πεπτικού συστήματος (καούρες). Κάποια σύγχρονη έρευνα προτείνει ότι η αλόη η γνησία ενδέχεται να επιβραδύνει σημαντικά την επούλωση μιας πληγής σε σύγκριση με τους συνηθισμένους τρόπους θεραπείας.[εκκρεμεί παραπομπή] Άλλες αξιολογήσεις σε τυχαίες και ελεγχόμενες κλινικές δοκιμές δεν έχουν παράσχει κανένα αποδεικτικό στοιχείο ότι η αλόη βέρα έχει κάποιο ισχυρό φαρμακευτικό αποτέλεσμα.

Σήμερα, η αλόη η γνησία χρησιμοποιείται εσωτερικά και εξωτερικά από τον άνθρωπο. Το ζελέ που βρίσκεται στα φύλλα χρησιμοποιείται για την ανακούφιση σε μικρής σπουδαιότητας εγκαύματα, πληγές, και διάφορες δερματικές παθήσεις, όπως το έκζεμα και η δερματοφύτωση. Ο χυμός χρησιμοποιείται για να αντιμετωπιστεί ποικιλία των παθήσεων του πεπτικού συστήματος. Η εναλλακτική ιατρική με τη χρήση φυτών για θεραπεία ήταν δημοφιλής στη δεκαετία του 1950, σε πολλές δυτικές χώρες. Οι ευεργετικές ιδιότητες από τη χρήση του ζελέ είναι σχεδόν άμεσες και, επίσης, προσθέτουν ένα επιπλέον στρώμα πάνω στις πληγές που λέγεται ότι μειώνει την πιθανότητα μόλυνσης.

Έχουν γίνει πολύ λίγες μελέτες σχετικά με πιθανά οφέλη του ζελέ της αλόης της γνησίας με εσωτερική χρήση. Συστατικά της αλόης της γνησίας ενδέχεται να εμποδίζουν την ανάπτυξη όγκων. Υπήρξαν ορισμένες μελέτες σε ζώα που δείχνουν ότι το εκχύλισμα της αλόης της γνησίας έχει σημαντικές αντι-υπεργλυκαιμικές ιδιότητες και μπορεί να είναι χρήσιμο για τη θεραπεία του διαβήτη τύπου Β. Οι μελέτες αυτές δεν έχουν εφαρμοστεί σε ανθρώπους.

8.Χλωρόφυτο το εύκομον

50

Το φυτό ανήκει στην οικογένεια των λειριιδών. Στην άγρια του μορφή του, όπως απαντά δηλαδή στους τροπικούς της Νότιας Αφρικής, είναι πράσινο, κάτι που δικαιολογεί και το επιστημονικό του όνομα. Τα πιο γνωστά καλλιεργούμενα είδη σήμερα είναι κρεμ με πράσινο περίγραμμα. Έχει στενόμακρα φύλλα σαν χόρτα, που σχηματίζουν πυκνούς ρόδακες και αναπτύσσονται γρήγορα και πολύ. Είναι ιδανικό για κρεμαστή γλάστρα, μπορεί όμως κάλλιστα να διακοσμήσει κι ένα περβάζι ή μια ανθοστήλη. Τα μεγαλύτερα σε ηλικία φυτά βγάζουν μακριές περικοκλάδες με μικρά ταπεινά στην εμφάνιση άσπρα άνθη. Εκεί σχηματίζονται τα φυτάρια, δηλ. μια τούφα από νεαρά φυτά που ριζοβολούν. Το χλωρόφυτο καθαρίζει την ατμόσφαιρα του χώρου στον οποίο βρίσκεται. Είναι πανεύκολο στην καλλιέργεια, δεν χρειάζεται περίοδο ανάπαυσης και είναι πάντα ευχαριστημένο. Εγκλιματίζεται εξίσου καλά σε θερμαινόμενους και δροσερούς χώρους, το καλοκαίρι μπορεί να βγει και έξω. Σε πολύ σκοτεινούς χώρους το χρώμα των φύλλων χάνει τη ζωντάνια του. Ποτίζετε το χλωρόφυλλο κανονικά έως πολύ, ανάλογα με τη θερμοκρασία του χώρου. Αν η ατμόσφαιρα είναι ξηρή, να θυμάστε ότι το περιστασιακό ψέκασμα των φύλλων θα του κάνει καλό. Από το Μάρτιο ως το Σεπτέμβριο ρίξτε του μια φορά την εβδομάδα λίπασμα. Οι ογκώδεις ρίζες του αποθηκεύουν νερό. Όταν δεν χωράνε πια στη γλάστρα, μεταφυτέψτε το σε μεγαλύτερη. Ο πολλαπλασιασμός γίνεται πολύ εύκολα με τα φυτάρια.

Ποικιλίες

Η ποικιλία Variegatum είναι η γνωστότερη.

51

Εξοικονόμηση ενέργειας

Tα αποθέματα νερού ολοένα και λιγοστεύουν. Όπως σε όλα τα πράγματα, έτσι και εδώ, η λύση είναι λιγότερη κατανάλωση. Αυτό δεν είναι αναγκαστικά δύσκολο. Υπάρχουν ορισμένα απλά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε ώστε να μη σπαταλάμε το νερό, με κυριότερο όλων αυτό: δεν αφήνουμε τις βρύσες να τρέχουν άσκοπα. Πιάτα Το πλύσιμο των πιάτων στο χέρι είναι καλύτερο από ένα πλυντήριο πιάτων, αλλά μόνο υπό την εξής προϋπόθεση: Δεν πλένουμε και ξεπλένουμε τα πιάτα κάτω από τρεχούμενο νερό. Ο καλύτερος τρόπος είναι να γεμίσουμε τον ένα νεροχύτη μας με ζεστό νερό και σαπούνι, όπου θα ξεπλύνουμε και πλύνουμε τα πιάτα μας και μετά θα τα ξεβγάλουμε κάτω από τρεχούμενο νερό μεν, αλλά όχι με μεγάλη πίεση και προσέχοντας να κλείνουμε τη βρύση κάθε φορά που δεν χρησιμοποιούμε το νερό. Αυτό σημαίνει πως ξεπλένουμε το πιάτο και μέχρι να το βάλουμε να στεγνώσει δεν αφήνουμε τη βρύση να τρέχει άσκοπα. Την κλείνουμε και την ξανανοίγουμε όταν πάμε να ξεπλύνουμε το επόμενο πιάτο. Ακόμα καλύτερα δε, είναι να ξεπλένετε ελαφρώς τα πιάτα την ώρα που τα βάζετε στο νεροχύτη, ώστε να μη χρειαστεί καν να γεμίσετε το νεροχύτη σας με ζεστο νερό. Γεμίζοντας απλώς ένα μπολ με ζεστό νεράκι και σαπούνι, πλένονται μια χαρά. Εάν δεν πλένουμε έτσι τα πιάτα, τότε το πλυντήριο είναι μάλλον καλύτερο. Αλλά πάλι θα πρέπει να τηρούμε ορισμένες προϋποθέσεις;

• Το πλυντήριο που θα αγοράσουμε πρέπει να είναι Ενεργειακής Κλάσης Α. Δηλαδή να καταναλώνει όσο λιγότερη ενέργεια γίνεται (υπάρχει σήμανση σε όλες τις ηλεκτρικές συσκευές).

• Να σιγουρευτούμε πως κάνει οικονομία στο νερό και χρησιμοποιεί λίγο. • Να το βάζουμε μπρος μόνο όταν το γεμίσουμε. Τα περισσότερα πλυντηρια

χρησιμοποιούν την ίδια ποσότητα νερού άσχετα με το πόσα πιάτα έχεις μέσα. Οπότε θα κάνετε οικονομία και στο νερό και στο ρεύμα, εάν το γεμίζετε πάντα.

• Να μην ξεπλένουμε τα πιάτα κάτω από τρεχούμενο νερό πριν τα βάλουμε μέσα. Καλό θα είναι απλώς να αδειάζουμε τα φαγητά που έχουν τα πιάτα και να τα βάζουμε κατευθείαν στο πλυντήριο. Τα καινούρια πλυντήρια πλένουν πολύ καλά τα πιάτα.

Βρύσες Όταν κάνουμε ντουζ και όταν πλένουμε τα δόντια μας ή ξυριζόμαστε, το νερό δεν πρέπει να το έχουμε να τρέχει. Εάν μια βρύση μας στάζει, πρέπει να την φτιάχνουμε αμέσως Τουαλέτα / Μπάνιο Υπάρχουν καζανάκια ειδικά με διπλή ροή, μικρή ή μεγάλη ανάλογα με την ανάγκη. Επίσης υπάρχουν άλλα που σταματάς τη ροή όποτε θελήσεις. Με αυτά τα καζανάκια μπορεί κανείς να εξοικονομήσει πολύ νερό. Εάν έχουμε ένα συμβατικό καζανάκι, μπορούμε να ρωτήσουμε τον υδραυλικό μας για το πως να μειώσουμε τον όγκο του νερού που πέφτει. Ελέγξτε για διαρροή το καζανάκι της τουαλέτας με την προσθήκη χρώματος ζαχαροπλαστικής. Εάν υπάρχει διαρροή, το χρώμα θα εμφανιστεί μέσα σε 30 λεπτά (Ξεπλύνετε τη δεξαμενή μόλις γίνει η δοκιμή, για την αποφυγή χρωματισμού των τοιχωμάτων της δεξαμενής).

52

Ελέγξτε την εγκατάσταση για φθαρμένα ή διαβρωμένα μέρη. Τα περισσότερα εξαρτήματα εγκαθίστανται εύκολα και είναι άμεσα διαθέσιμα με μικρό οικονομικό κόστος. Μην πετάτε διαφόρων ειδών απορρίμματα στη λεκάνη της τουαλέτας, εκτός από το πρόβλημα που δημιουργείτε στις σωληνώσεις της αποχέτευσής σας, χρησιμοποιείτε και το καζανάκι άσκοπα. Αναζητήστε στην αγορά συστήματα, που δίνουν τη δυνατότητα να συγκεντρώνετε το νερό από το νεροχύτη, το νιπτήρα ή το μπάνιο σε ειδική δεξαμενή και από εκεί να τροφοδοτείται το καζανάκι. Έτσι, δεν χρησιμοποιείτε καθαρό, πόσιμο νερό στην τουαλέτα. Να αποφεύγουμε να γεμίζουμε την μπανιέρα μας για να κάνουμε μπάνιο. Με το ντουζ καταναλώνουμε πολύ λιγότερο νερό. Ελαττώστε τη διάρκεια χρήσης του ντους. Αντικαταστήστε το τηλέφωνο της ντουζιέρας με κάποιο άλλο χαμηλότερης ροής. Στο εμπόριο κυκλοφορούν βρύσες όπου μπορεί να ρυθμιστεί η ροή, χωρίς να επηρεαστεί η αναλογία ζεστού και κρύου νερού. Εάν αφήνουμε τη βρύση να τρέχει μέχρι να κατέβει το ζεστό νερό, μπορούμε να μαζέψουμε το νερό αυτό σε ένα κουβά και να το χρησιμοποιήσουμε για το καζανάκι, για να ποτίσουμε λουλούδια ή άλλη χρήση. Το ίδιο μπορούμε να κάνουμε βάζοντας μια λεκάνη στη μπανιέρα και συλλέγοντας γενικώς το νερό που τρέχει ενώ κάνουμε ντουζ. Μην αφήνετε τη βρύση ανοιχτή, όταν βουρτσίζετε τα δόντια σας, πλένετε τα χέρια σας ή το πρόσωπό σας ή όταν ξυρίζεστε. Κλείνοντας τη βρύση όση ώρα σαπουνίζουμε τα χέρια μας ή βουρτσίζουμε τα δόντια μας, εξοικονομούμε 15 λίτρα νερού το λεπτό! Κουζίνα Μπορείτε να πλένετε τα λαχανικά σας σε ένα μπολ και όχι κάτω από τρεχούμενο νερό. Κάθε φορά που αλλάζετε το νερό, κρατήστε το σε ένα κουβά και ποτίστε με αυτό τα λουλούδια σας. Τοποθετήστε ένα ταχυθερμοσίφωνα στο νεροχύτη της κουζίνας σας, ώστε να τρέχει άμεσα το ζεστό νερό. Αυτό θα μειώσει τις δαπάνες ενέργειας. Το καλοκαίρι να έχετε κρύο νερό σε μπουκάλια στο ψυγείο, αντί να αφήνετε τη βρύση να τρέχει κάθε φορά που θέλετε ένα δροσερό ποτήρι νερό. Προσπαθήστε να χρησιμοποιείτε λίγα ποτήρια για να πίνετε νερό κατά τη διάρκεια της ημέρας. Με τον τρόπο αυτό ελαττώνεται ο αριθμός των ποτηριών, που πρέπει να πλυθούν. Επιλέξτε το κατάλληλο σκεύος, όταν μαγειρεύετε. Όσο μεγαλύτερα είναι τα σκεύη, τόσο μεγαλύτερη είναι και η κατανάλωση σε νερό. Μην χρησιμοποιείτε το τρεχούμενο νερό, για να ξεπαγώσετε το κρέας ή άλλα παγωμένα τρόφιμα. Ξεπαγώστε τα τρόφιμα, σταδιακά, τοποθετώντας τα στη συντήρηση του ψυγείου από το προηγούμενο βράδυ και αφήνοντάς τα στη συνέχεια εκτός ψυγείου για λίγο ή χρησιμοποιώντας γι'αυτό το σκοπό το φούρνο μικροκυμάτων σας. Πλυντήριο Ρούχων Και εδώ προτιμήστε ένα πλυντήριο Ενεργειακής Κλάσης Α. Διαλέξτε ένα που καταναλώνει νερό ανάλογα με το βάρος των ρούχων που θα βάλετε, αλλά ακόμα κι έτσι προτιμήστε να βάζετε πλυντήριο μόνο όταν θα είναι γεμάτο. Κήπος Το νερό από το πλύσιμο φρούτων, λαχανικών κ.ά., όπως και το νερό που περισσεύει σε ένα ποτήρι, μην το αδειάζετε στο νεροχύτη. Ποτίστε τα λουλούδια σας!

53

Ποτίζετε τον κήπο σας πολύ νωρίς το πρωί ή αργά το βράδυ, όταν η θερμοκρασία και η ταχύτητα του αέρα είναι οι χαμηλότερες. Αυτό μειώνει τις απώλειες νερού από την εξάτμιση. Στην εξοικονόμηση νερού είναι προτιμότερη η εγκατάσταση αυτόματου ποτίσματος. Βεβαιωθείτε ότι λειτουργεί σωστά και δεν υπάρχουν διαρροές κατά μήκος του δικτύου. Τοποθετήστε τους ψεκαστήρες σας από τα αυτόματα ποτιστικά, έτσι ώστε το νερό να προσγειώνεται στα λουλούδια και τους θάμνους και όχι στις πλακοστρωμένες περιοχές. Αποφύγετε την υπερβολική χρήση λιπασμάτων, η οποία αυξάνει τις ανάγκες για νερό στα φυτά. Ποτίστε με το νερό του ενυδρείου σας τα φυτά. Το νερό αυτό είναι πλούσιο σε άζωτο και φώσφορο και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν λίπασμα. Επιλέξετε φυτά τα οποία είναι ανθεκτικά στις ιδιαίτερες κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής σας και δεν χρειάζονται πολύ νερό. Το γκαζόν μπορεί να είναι όμορφο,αλλά χρειάζεται πολύ μεγάλες ποσότητες νερού. Τοποθετήστε στην άκρη της μάνικάς σας βρύση, ώστε να προσαρμόζεται η ροή στις απαιτήσεις σας και να αποφεύγονται οι σπατάλες. Ελέγχετε τακτικά τις μάνικες, τους συνδετήρες και τα βύσματα για τυχόν διαρροές. Για τον καθαρισμό της αυλής σας χρησιμοποιήστε σκούπα, αντί για τρεχούμενο νερό. Αποφύγετε την εγκατάσταση διακοσμητικών κατασκευών, όπου χρησιμοποιείται νερό, π.χ. σιντριβάνια. Εντοπίστε πιθανές απώλειες λόγω της εξάτμισης και της διεύθυνσης του αέρα.

ΔΕΞΑΜΕΝΕΣ ΟΜΒΡΙΩΝ ΥΔΑΤΩΝ

Μπορούν να κατασκευαστούν εύκολα στο υπόγειο οποιουδήποτε κτιρίου. Το μόνο που

χρειάζεται είναι να κατευθυνθούν οι υδρορρόες σε μια υπόγεια δεξαμενή, η οποία είτε

θα κατασκευασθεί από τσιμέντο είτε θα αγοραστεί έτοιμη.

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ: Ακόμη κι αν χρησιμοποιούνται μόνο για το πότισμα κήπων ή το

καθάρισμα εξωτερικών χώρων, εξοικονομούν σημαντικές ποσότητες νερού. Με μια

απλή φίλτρανση, το βρόχινο νερό, που είναι καλύτερης ποιότητας, μπορεί να

χρησιμοποιηθεί και στα πλυντήρια ρούχων και πιάτων, κάτι που σημαίνει μικρότερη

χρήση χημικών ουσιών, λιγότερη κατανάλωση ενέργειας και εξοικονόμηση πόσιμου

νερού που φθάνει στο 90%.

ΠΟΣΟ: Το κόστος κατασκευής ξεκινά από τα 1.500 ευρώ, όμως για την απόσβεσή τους

θα χρειαστούν 7-10 χρόνια, αφού η τιμή πώλησης του νερού από την ΕΥΔΑΠ είναι από

τις μικρότερες στην Ευρώπη. «Με τα ολοένα εντονότερα προβλήματα ανομβρίας, η τιμή

αυτή αναμένεται να αυξηθεί, φθάνοντας ίσως στα επίπεδα της Γερμανίας• εκεί, πάντως,

ο χρόνος απόσβεσης δεν ξεπερνά την τριετία»,

ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ

Επεξεργάζεται τα λύματα και το φιλτραρισμένο νερό χρησιμοποιείται για το υπόγειο

πότισμα του κήπου. Τέτοια συστήματα είναι άοσμα και εύκολα στη συντήρηση, με την

προϋπόθεση ότι στο σπίτι θα χρησιμοποιούνται βιοαποικοδομήσιμες ουσίες, όπως

βιοδιασπώμενα απορρυπαντικά.

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ: Η εγκατάσταση είναι οικονομικά συμφέρουσα όταν η κατοικία

βρίσκεται μακριά από το αποχετευτικό δίκτυο και η μόνη εναλλακτική λύση είναι η

κατασκευή ενός στεγανού βόθρου. Ακόμη όμως και στην περίπτωση σύνδεσης με την

κεντρική αποχέτευση, τα «γκρίζα νερά» από το νεροχύτη και το νιπτήρα μπορούν να

καταλήγουν σε μια μικρή μονάδα βιολογικής επεξεργασίας έτσι ώστε, μέσω

διαφορετικών σωληνώσεων, να καταλήγουν στο καζανάκι. Με αυτό τον τρόπο,

54

πετυχαίνουμε εξοικονόμηση νερού που φτάνει μέχρι και το 30%».

ΠΟΣΟ: Ενα σύστημα που θα επεξεργάζεται όλα τα λύματα της κατοικίας ξεκινά από

3.000 ευρώ. Η τιμή για μία μικρή μονάδα επεξεργασίας των «γκρίζων νερών» είναι 800

ευρώ, χωρίς να συνυπολογιστεί το κόστος εγκατάστασης των διπλών σωληνώσεων.

Οικιακές συσκευές ενεργειακής κλάσης Α

Γνωρίζουμε πως κατά την αγορά φιλικών προς το περιβάλλον συσκευών, σας έρχονται

πολλές ερωτήσεις στο μυαλό όπως «πώς μπορώ να γνωρίζω ότι το προϊόν έχει χαμηλές

καταναλώσεις;» ή «ποιά προϊόντα μπορούν να χαρακτηριστούν ως ‘πράσινα’;»

Όλες οι οικιακές συσκευές συνοδεύονται από την καρτέλα ενεργειακής σήμανσης, της

οποίας σκοπός είναι να ενημερώνονται οι καταναλωτές για την κατανάλωση ενέργειας

και νερού της συσκευής.

Επιλέγοντας τις συσκευές ενεργειακής κλάσης τουλάχιστον Α, το περιβάλλον

επιβαρύνεται λιγότερο λόγω των χαμηλών καταναλώσεων που επιτυγχάνονται, ενώ

την ίδια στιγμή μειώνεται και το κόστος του λογαριασμού ρεύματος ή νερού.

Επιλέγοντας οικιακές συσκευές με χαμηλή κατανάλωση νερού και ενέργειας,

επιβαρύνουμε λιγότερο το περιβάλλον και καταναλώνουμε λιγότερους φυσικούς

πόρους. Αγοράζοντας φιλικές προς το περιβάλλον οικιακές συσκευές, υποστηρίζουμε

την προσπάθεια για την δημιουργία κοινωνιών με καθαρότερο αέρα, περισσότερο

πράσινο και καλύτερη ποιότητα ζωής.

Κάθε προϊοντική κατηγορία έχει και διαφορετικές ενεργειακές κλάσεις. Συγκεκριμένα

για τα ψυγεία, τα οποία λειτουργούν όλες τις ημέρες του έτους και καταναλώνουν

συνεχώς ρεύμα, οι ενεργειακές κλάσεις A+ (A-20%) και A++ (A-40%) αποτελούν τους

αποδοτικότερους δείκτες ενέργειας.

• Κάποιες βασικές πληροφορίες που πρέπει να γνωρίζετε σχετικά με τις συσκευές

σας και τις οποίες οι κατασκευαστές υποχρεούνται να αναγράφουν σύμφωνα

με νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η παρακάτω:

55

• Κάθε ηλεκτρική συσκευή πρέπει να διαθέτει σε εμφανές σημείο την επωνυμία

του προμηθευτή καθώς και το μοντέλο. Από την ετικέτα αυτή πιστοποιείται και

ο ποιοτικός έλεγχος της συσκευής.

• Η ενεργειακή κατανάλωση κάθε συσκευής αναγράφεται με μια ειδική κλίμακα

από το A ως το G και διαχωρίζεται με τα χρώματα πράσινο, κίτρινο, πορτοκαλί

και κόκκινο και έχει την εξής αντιστοιχία: Η κατηγορία Α που είναι το πράσινο

είναι πιο μικρή κατανάλωση που απαιτείται για τη λειτουργία της συσκευής και

φτάνει μέχρι την κατηγορία G που είναι το κόκκινο και είναι η μέγιστη

κατανάλωση που απαιτείται για τη λειτουργία της συσκευής. Δύο ενεργειακές

κλάσεις που έχουν καθιερωθεί ειδικά για τα ψυγεία είναι οι κλάσεις Α+ και Α++.

• Σε κάθε συσκευή αναγράφεται η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας σε

κιλοβατώρες (kWk).

• Συσκευές που φέρουν το σήμα Energy Star (οικολογικό μπλε αστέρι) δείχνουν

ότι η συγκεκριμένη συσκευή έχει πολύ χαμηλή ενεργειακή κατανάλωση και της

έχει απονεμηθεί αυτό το σύμβολο ποιότητας.

Σε κάποιες περιπτώσεις αναγράφεται σε κάποια ηλεκτρική συσκευή και το επίπεδο

θορύβου.

Συμβουλές εξοικονόμησης ενέργειας.

Τα συστήματα πυρανίχνευσης είναι ένα μέσο επισήμανσης πιθανής

πυρκαγιάς.Με ένα τέτοιο σύστημα επιτυγχάνουμε προειδοποίηση για την

έναρξη της πυρκαγιάς στον ελάχιστο δυνατό χρόνο, εξασφαλίζοντας συνεχή

επιτήρηση και υψηλή αξιοπιστία.

Ένα σύγχρονο σύστημα πυρανίχνευσης περιλαμβάνει: Eνα πίνακα

πυρανίχνευσης, αυτόματους ανιχνευτές, μπουτόν συναγερμού και

φαροσειρήνες.

Πίνακες Πυρανίχνευσης

Ο πίνακας έλεγχου είναι το βασικότερο μέρος ενός συστήματος πυρανίχνευσης.

Αναγνωρίζει και επεξεργάζεται τα διάφορα σήματα που φθάνουν σε αυτόν

ώστε να παράγει τα κατάλληλα σήματα εξόδου.

Ψηφιακός Πίνακας πυρανίχνευσης 2, 4, 6 και 12 Ζωνών

Πυρανιχνευτές

Ανιχνεύουν τις διάφορες οσμές (καπνό, γκάζι) με τους αισθητήρες που

διαθέτουν και ενεργοποιούν το σύστημα πυρανίχνευσης.

56

Είναι ίσως το κυριότερο μέρος ενός τέτοιου συστήματος και γι'αυτό το λόγο η

επιλογή του κατάλληλου τύπου ανιχνευτή, πρέπει να γίνεται με πολύ προσοχή.

Καπνού - Ιονισμού, Οπτικού Καπνού, Εκρηκτικών Αερίων, Αλκοόλης - Μεθανίου,

Θερμοδιαφορικούς, Φωτοηλεκτρικούς

Φαροσειρήνες

Είναι ένα προϊόν που συνδυάζει σειρήνα και φάρο.

Αποτελεί ένα μέσο ένδειξης και σήμανσης της πιθανής πυρκαγιάς και είναι

ιδανικό για θορυβώδες βιομηχανικό περιβάλλον.

Κομβία Αναγγελίας Πυρκαγιάς (Μπουτόν)

Τα μπουτόν μας δίνουν την δυνατότητα να ενεργοποιούμε το σύστημα

χειροκίνητα και είναι απαραίτητα σε ένα ολοκληρωμένο σύστημα

πυρανίχνευσης.

Αυτονομους Ανιχνευτές Καπνού, Εκρηκτικών Αερίων και Φαροσειρήνες.

Είναι πολύ εύκολοι στην τοποθέτηση αλλά και στη χρήση τους.

Φωτιστικά Ασφαλείας

Τα φωτιστικά ασφαλείας τοποθετούνται πάνω από τις οδούς διαφυγής και

ενεργοποιούνται με την διακοπή του ηλεκτρικού ρεύματος.

Είναι επαναφορτιζόμενα και έχουν αυτονομία από 1,5 έως 6 ώρες ( ανάλογα το

μοντέλο).

Συστήματα αυτοματισμού – Ελέγχου.

Οι ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΣΠΙΤΙΟΥ απαρτίζουν όλες εκείνες οι τεχνολογίες που δίνουν

την δυνατότητα στο σπίτι να έχει νοημοσύνη, να σκέφτεται και να εκτελεί

αυτοματοποιημένες και έξυπνες λειτουργίες.

Τα βασικά συστατικά στοιχεία της έννοιας των αυτοματισμών είναι πολυάριθμα και

αυξάνουν κάθε μέρα.

Σήμερα, οι βασικές δυνατότητες των αυτοματισμών αφορούν τα εξής:

Ασφάλεια από πυρκαγιά, διάρρηξη, παραβίαση, κ.λ.π.

Φανταστείτε ότι κοιμάστε ήσυχοι τη νύχτα γνωρίζοντας ότι το σπίτι σας ελέγχεται

ηλεκτρονικά.

57

Ενεργοποιήστε και απενεργοποιήστε το σύστημα ασφάλειας από οπουδήποτε,

ειδοποιηθείτε μέσω του κινητού τηλεφώνου σας για οποιαδήποτε έκτακτη ανάγκη

ακόμα και όταν ο εισβολέας κόψει την τηλεφωνική γραμμή, πληροφορηθείτε πότε

κάποιος μπαίνει ή φεύγει από το σπίτι.

Ακόμα και αν ξεχάσετε να οπλίσετε το σύστημα, αυτό θα γίνει αυτόματα μετά την

παρέλευση κάποιου χρονικού διαστήματος, εφόσον βέβαια δεν βρίσκεται κανείς στο

σπίτι.

Έλεγχος των οικιακών συσκευών Κουζίνα, Θερμοσίφωνας, TV, Στερεοφωνικό, video,

κλπ.

Δυνατότητα να ελέγχετε ομάδες συσκευών από ένα σημείο (διακόπτη).

Όταν ξυπνάτε το πρωί βρείτε ζεστό νερό για να απολαύσετε το μπάνιο σας και την

αγαπημένη σας μουσική να διαχέεται στους χώρους που εσείς έχετε επιλέξει.

Όταν λείπετε από το σπίτι οι κουρτίνες και οι τέντες ανοίγουν και κλείνουν σε τυχαίες

χρονικές στιγμές για να δηλώσουν εικονική παρουσία.

Μπορείτε να ελέγξετε τις συσκευές και όταν βρίσκεστε μακριά από το σπίτι με τη

χρήση του PC ή μέσω του σταθερού/κινητού τηλεφώνου.

Φωτισμός υπαίθριος και εσωτερικός

Άνοιγμα και κλείσιμο οποιασδήποτε πηγής φωτισμού σε προγραμματισμένα

διαστήματα, σύμφωνα με την ύπαρξη συγκεκριμένων συνθηκών ή τυχαία.

Όταν για παράδειγμα βρίσκεστε σε ένα δωμάτιο, όταν έχετε προσκεκλημένους, κατά τη

διάρκεια του γεύματος, ή στην παρακολούθηση μιας ταινίας τα φώτα αλλάζουν

σύμφωνα με τη διάθεσή σας.

Επίσης, έχετε την δυνατότητα προσομοίωσης της ανθρώπινης παρουσίας όταν λείπετε

από το σπίτι, για την πρόληψη παραβίασης.

Μπορείτε επίσης να ελέγχετε πολλές διαφορετικές ζώνες φωτισμού από έναν

προγραμματιζόμενο διακόπτη, να ελέγχετε τα φώτα ακόμα και αν βρίσκεστε μακριά

από το σπίτι με τη χρήση του PC ή μέσω του σταθερού/κινητού τηλεφώνου.

Σύστημα εξαερισμού, θέρμανσης και κλιματισμού

Ελέγξτε οποιοδήποτε ηλεκτρολογικό ή μηχανολογικό εξοπλισμό και ενεργοποιήστε τα

σενάρια για την επιλογή συγκεκριμένων λειτουργιών και προγραμμάτων θέρμανσης,

ψύξης, εξαερισμού που εξασφαλίζουν τη διαβίωση σε ευχάριστες και άνετες

περιβαλλοντικές συνθήκες.

Όταν πλησιάζετε στο σπίτι, από το αυτοκίνητο μπορείτε να καλέσετε με το κινητό σας

τηλέφωνο και να ενεργοποιήσετε το σενάριο "επιστροφή στο σπίτι", το οποίο

58

ενεργοποιεί τη θέρμανση ή την ψύξη σύμφωνα με τις δικές σας ανάγκες, τα περιμετρικά

φώτα, το άνοιγμα της γκαραζόπορτας, κλπ.

Ποτιστικό Σύστημα

Ποτίστε τον κήπο σας, το γκαζόν, μόνο όταν είναι απαραίτητο, σύμφωνα με την

υγρασία του εδάφους και τις περιβαλλοντικές συνθήκες, ή εάν ξεχάσατε να ποτίσετε,

έχετε τη δυνατότητα να το κάνετε από το γραφείο σας μέσω της τηλεφωνικής γραμμής.

Διαχείριση και Έλεγχος της κατανάλωσης ενέργειας

Ελέγξτε την κατανάλωση κάθε οικιακής συσκευής, της κατανάλωσης του νερού και

δείτε τα δεδομένα για οποιαδήποτε χρονική περίοδο.

Ο έξυπνος ελεγκτής βρίσκεται σε επιφυλακή και σας ενημερώνει για κάθε περίπτωση

υπερβολικής κατανάλωσης οποιασδήποτε συσκευής, οι έξυπνοι θερμοστάτες ελέγχουν

συνεχώς το επίπεδο θερμοκρασίας και την ομαλή λειτουργία της θέρμανσης και του

κλιματισμού.

Ενεργοποιήστε τα σενάρια εξοικονόμησης ενέργειας, π.χ. όταν μια πόρτα/ένα

παράθυρο είναι ανοικτά, διακόπτεται αυτόματα η λειτουργία του κλιματιστικού.

Μπορείτε επίσης να ελέγχετε ακόμα και την θερμοκρασία της πισίνας ή της σάουνας,

προγραμματίζοντας τις λειτουργίες συντήρησης τις ώρες που ισχύει το μειωμένο

τιμολόγιο.

Διασκέδαση

Διανομή ήχου και εικόνας σε κάθε χώρο που επιθυμείτε από μια κεντρική πηγή :

Στερεοφωνικό, TV, DVD, Video.

Απολαύστε την αγαπημένη σας μουσική και εικόνα από οποιαδήποτε πηγή έχοντας τον

απόλυτο έλεγχο.

Ξεχάσατε να προγραμματίσετε το Video για να μαγνητοσκοπήσετε την αγαπημένη σας

ταινία; ενεργοποιήστε το video όπου και αν βρίσκεστε μέσω του προσωπικού

Υπολογιστή ή της τηλεφωνικής συσκευής και η εγγραφή θα αρχίσει.

Πρόσβαση χωρίς κλειδιά

Ο ασφαλής και εύκολος τρόπος για να μπαίνετε στο σπίτι χωρίς την χρήση κλειδιών.

Δώστε στα οικεία πρόσωπα μια προσωπική κάρτα πρόσβασης και ελέγξτε σε κάθε

στιγμή την είσοδο/έξοδο από το σπίτι.

59

Κόστος – Απόσβεση

Σύμφωνα με έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί γύρω από το κόστος

κατασκευής του πράσινου σπιτιού , έδειξαν πως είναι μεγαλύτερο κατά 30%

από ένα απλό συμβατικό .Το πράσινο σπίτι καταναλώνει 8% λιγότερη ενέργεια

ετησίως . Συνεπώς η απόσβεση του επιπλέον κόστους γίνεται μέσα σε 4-5

χρόνια.

60

Επίλογος.

Μετά από όλα όσα αναφέρθηκαν μπορούμε να πούμε πως η ανάγκη

εξοικονόμησης ενέργειας είναι επιτακτική σήμερα. Παρόλα αυτά όμως, στη χώρα μας

υπάρχει στο παρόν μεγάλη δυσπραγία, για την κατασκευή ενός εξολοκλήρου

<<πράσινου>> σπιτιού, η οποία βρίσκεται σε θεωρητικό επίπεδο και στην καλύτερη

περίπτωση σε πειραματικό στάδιο ενώ σε χώρες στις οποίες οι κατασκευές και οι

προϋπόθεσης αυτές είναι δυνατόν να ευοδωθούν είναι ενεργειακά ανεξάρτητες,

οικονομικά ισχυρές που απολαμβάνουν υψηλό βιοτικό επίπεδο των αστών

Ο σημαντικότερος λόγος αυτής της δυσπραγίας που εκφράζεται ως μεγάλη

καθυστέρηση της υιοθέτησης του καινοτόμου σπιτιού είναι ότι τι κόστος του, σήμερα ,

διαμορφώνεται σε πολύ υψηλό επίπεδο.

Επίσης, εκτός από τα εμπόδια που εντοπίζουμε σε οικονομικό επίπεδο μιας

τέτοιας κατασκευής, σημαντικό πρόβλημα αποτελούν οι δυσκολίες στην πλήρωση των

προϋποθέσεων οι οποίες είναι απαραίτητες για το κατασκευαστικό και ορθό

λειτουργικό μέρος μιας τέτοιας επένδυσης. Η ακριβής μελέτη, η πρόβλεψη χώρων για

τις ειδικές εγκαταστάσεις όπως φωτοβολταικά, ηλιακοί θερμοσίφωνες, ολοκληρωμένα

υδραυλικά συστήματα συλλογής όμβριων υδάτων, ο σωστός προσανατολισμός είναι

κάποιες από αυτές. Επιπλέον η πολιτεία μέχρι σήμερα δεν έχει αναλάβει πρωτοβουλίες

με τη μορφή της δημιουργίας ενός ευνοϊκού νομοθετικού πλαισίου που θα προβλέπει

φοροαπαλλαγές, επιδοτήσεις, κίνητρα τόσο σε ιδιοκτήτες όσο και σε κατασκευαστές.

Η χώρα μας όπως όλοι γνωρίζουμε εδώ και τέσσερα χρόνια μαστίζεται από την

οικονομική κρίση. Παρά όμως τα πολύ αρνητικά αποτελέσματα που η κρίση μας έχει

φέρει , πρέπει να υπάρχει βαθιά μέσα μας η πεποίθηση πως, παράλληλα, μας έχει δώσει

και τη δυνατότητα να δούμε τους λόγους της αποτυχίας μας και μέσω αυτής της

διαδικασίας να προχωρήσουμε σε νέες θεωρήσεις, που ένα κομμάτι τους φυσικά και

ίσως και το πιο βασικό θα αφορά την ενεργειακή πολιτική της Ελλάδας.. Αναμφίβολα,

εμείς – η νέα γενιά της χώρας πρέπει να αναλάβουμε ευθύνες για ένα αύριο με

καλύτερες συνθήκες διαβίωσης.

Η άποψη πως : Στην Ελληνική ύπαιθρο με σύμμαχο τον ήλιο, τον άνεμο, τη

βλάστηση, το έδαφος ,τον ουρανό, η βιοκλιματική αρχιτεκτονική, σχεδιάζει το μέλλον

στηριζόμενη στο παρελθόν γιατί υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες για να αναπτυχθεί

η πράσινη κατοικία και θα πρέπει να υπάρξουν και τα κίνητρα για αποκέντρωση και

μετακίνηση του πληθυσμού από το κέντρο στην περιφέρεια, πρέπει να αρχίζει να

υλοποιείται και οι στήριξή της να αποτελεί το κέντρο σε όλες τις νέες αναθεωρημένες

πολιτικές.

Για τις μεγάλες πόλεις κρίνουμε απαραίτητη την αύξηση των πράσινων

επιφανειών, η οποία συμβάλει σημαντικά στην αισθητική μορφολογική και ποιοτική

αναβάθμιση αλλά και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής μας βελτίωση του

μικροκλίματος αστικών περιοχών, μείωση σκόνης και νέφους δημιουργία φυσικού

περιβάλλοντος για την αστική χλωρίδα και πανίδα, πρόληψη πλημμύρων φαινομένων

ειδικά στις υποβαθμισμένες περιοχές του άστυ όπου υπάρχει υπερδόμηση .

61

Βιβλιογραφία.

Wikipedia

4 my house

Wwf

ΚΑΠΕ

62

Δράσεις.

Κατασκευή μακέτας πράσινου σπιτιού.

Επίσκεψη- ενημέρωση από τον κύριο Αργύρη Κεφαλά για το έξυπνο σπίτι και την

ανεμογεννήτρια.

63

64

65