Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

100
Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου Βλέποντας την φύση με άλλο μάτι

description

 

Transcript of Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Page 1: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Ερευνητική Εργασία Α΄ Λυκείου

Βλέποντας την φύση με άλλο μάτι

Page 2: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Εισαγωγικά στοιχεία

Page 3: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Τη σχολική χρονιά που πέρασε, εμείς, οι μαθητές της Α΄ λυκείου στα πλαίσια του μαθήματος της ερευνητικής εργασίας επιλέξαμε μεταξύ πολλών άλλων θεμάτων να ασχοληθούμε με ένα θέμα που σχετίζεται με το φυσικό περιβάλλον.

Πιο συγκεκριμένα, επιλέξαμε να ασχοληθούμε με τη χλωρίδα, γι’ αυτό και ο τίτλος που δώσαμε στην εργασία μας ήταν …

Page 4: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Βλέποντας την φύση με

άλλο μάτι

Page 5: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Σκοπός της παρούσας ερευνητικής εργασίας είναι εμείς οι μαθητές να ανακαλύψουμε τον ρόλο και την σημασία που έχουν τα φυτά στη ζωή του ανθρώπου.

Ο σκοπός αυτός, θα επιτευχθεί μέσω της ενασχόλησης μας σε μία διαδικασία έρευνας.

Page 6: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Στην πορεία προς την επίτευξη του σκοπού αυτού της εργασίας αναδείχθηκαν τα ακόλουθα ερευνητικά ερωτήματα τα οποία κληθήκαμε να απαντήσουμε:

Τι είδους οργανισμοί είναι τα φυτά;

Ποιες είναι οι λειτουργίες που επιτελούν τα φυτά ως οργανισμοί;

Ποιος είναι ο ρόλος των φυτών ως παράγοντας διατήρησης της ζωής;

Page 7: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Κατά την πραγματοποίηση της ερευνητικής εργασίας αυτής, χρησιμοποιήσαμε μια ποικιλία από μεθοδολογικά στοιχεία – εργαλεία, έτσι ώστε να έρθουμε σε επαφή και να γνωρίσουμε διάφορους τρόπους έρευνας και συλλογής στοιχείων.

Page 8: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Οι πρώτες πηγές που χρησιμοποιήσαμε στην έρευνα μας ήταν τα σχολικά βιβλία, διαφόρων τάξεων, των θετικών επιστημών (Φυσικής, Χημείας, Γεωλογίας και Βιολογίας).

Ακολούθησε βιβλιογραφική έρευνα σε μη σχολικά βιβλία και έντυπα (εγκυκλοπαίδειες, εφημερίδες, περιοδικά).

Τέλος, η έρευνα στο διαδίκτυο πραγματοποιήθηκε μετά από κατάλληλες υποδείξεις των διδασκόντων σε σχέση με την αξιολόγηση της αξιοπιστίας των διαφόρων ιστοσελίδων.

Page 9: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Βιβλιογραφική έρευνα

Page 10: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013
Page 11: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Ένα ακόμη πολύτιμο εργαλείο έρευνας ήταν η ενδιαφέρουσα δομημένη συνέντευξη που πραγματοποιήσαμε με τον υπεύθυνο του Βοτανικού Πάρκου Κρήτης, ο οποίος στην συνέχεια μας προσκάλεσε να επισκεφτούμε και να ξεναγηθούμε στο πάρκο του.

Page 12: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Δομημένη συνέντευξη

Page 13: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Συνολικά,

πραγματοποιήσαμε τρεις επισκέψεις οι οποίες όλες ήταν πολύ ευχάριστες, ενημερωτικές και άκρως κατατοπιστικές.

Page 14: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Η πρώτη μας επίσκεψη πραγματοποιήθηκε

στο Βοτανικό Πάρκο Κρήτης στα Σκορδαλού.

Εκεί, αρχικά μας έγινε μια ομιλία -παρουσίαση από ειδικό με θέμα την τοπική χλωρίδα και τις ιδιαιτερότητες που αυτή παρουσιάζει σε σχέση με το μικροκλίμα της περιοχής μας.

Page 15: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013
Page 16: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Ομιλία - παρουσίαση

Page 17: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Στη συνέχεια ακολουθώντας τα μονοπάτια που είναι χαραγμένα μέσα στα 150-200 στρέμματα του πάρκου, γνωρίσαμε περισσότερα από 150 είδη φρουτόδεντρων μαζί με δεκάδες βότανα, φαρμακευτικά και καλλωπιστικά φυτά που το πάρκο φιλοξενεί και απολαύσαμε τον περίπατό μας στο καταπράσινο φυσικό περιβάλλον.

Page 18: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Επίσκεψη στο Βοτανικό Πάρκο Κρήτης

Page 19: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013
Page 20: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013
Page 21: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Η επόμενη επίσκεψη μας ήταν στο Πάρκο

Διάσωσης Χλωρίδας και Πανίδας του

Πολυτεχνείου Κρήτης.

Εκεί, περιηγηθήκαμε στον χώρο, παρατηρήσαμε και φωτογραφήσαμε τα ενδημικά είδη των φυτών που υπήρχαν και συζητήσαμε με τους καθηγητές μας το θέμα του τοπικού οικοσυστήματος και της βιοποικιλότητα του.

Page 22: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013
Page 23: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013
Page 24: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Τελευταία μας επίσκεψη ήταν στο

Μεσογειακό Αγρονομικό Ινστιτούτο Χανίων.

Εκεί, ξεναγηθήκαμε στους χώρους του από την κ. Ηλέκτρα Ρεμούνδου, Γεωπόνο, η οποία μας παρουσίασε τα ενδημικά φυτά που περιείχε το πάρκο που βρίσκεται στο χώρο αυτό.

Επίσης, η ίδια, μας έκανε μια ενημέρωση - παρουσίαση με θέμα τις αμμοθίνες με κέδρους που υπάρχουν στο νομό μας και την προσπάθεια που καταβάλλεται για να προστατευτούν.

Page 25: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Ξενάγηση στο Μ.Α.Ι.Χ.

Page 26: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013
Page 27: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013
Page 28: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013
Page 29: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Παρουσίαση στο Μ.Α.Ι.Χ.

Page 30: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Τέλος, όσον αφορά τις δραστηριότητες δημιουργήσαμε στον χώρο των καλλιτεχνικών του σχολείου μας, τρία τεχνήματα με θέμα έμπνευσης σύμφωνο με το θέμα της εργασίας (φυτά – λουλούδια).

Page 31: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Δημιουργία τεχνήματος

Page 32: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013
Page 33: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013
Page 34: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Από την έρευνά μας όμως,

μάθαμε τελικά τι είναι τα φυτά;

Page 35: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Τα φυτά είναι:

μια από τις δύο ομάδες στις οποίες παραδοσιακά χωρίζονται οι οργανισμοί, η άλλη είναι τα ζώα. Η διαίρεση χρονολογείται τουλάχιστον από τον Αριστοτέλη, ο οποίος διέκρινε τους οργανισμούς σε φυτά που γενικά δεν κινούνται και σε ζώα τα οποία συχνά κινούνται για να πιάσουν την τροφή τους.

Ειδικότερα, ο όρος «φυτό» υποδεικνύει έναν οργανισμό με ορισμένα χαρακτηριστικά, όπως ότι είναι πολυκύτταρος, περιέχει κυτταρίνη και έχει τη δυνατότητα να πραγματοποιήσει φωτοσύνθεση.

Page 36: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013
Page 37: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τρόποι

για να κατηγοριοποιήσουμε τα φυτά.

Στη συνέχεια θα δούμε μερικούς από αυτούς.

Page 38: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Διάφορα

είδη

και

κατηγορίες

φυτών

Page 39: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Τα φυτά μπορούν να κατηγοριοποιηθούν ως

προς το μέγεθος και τον βλαστό τους σε:

Πόες που είναι τα φυτά που έχουν μαλακό και πράσινο βλαστό όπως το χαμομήλι.

Θάμνοι που είναι τα φυτά που δεν έχουν κεντρικό κορμό αλλά πολλούς σκληρούς βλαστούς που διακλαδίζονται από το επίπεδο του εδάφους όπως το θυμάρι.

Δέντρα που είναι τα φυτά που έχουν ένα πολύ σκληρό βλαστό, τον κορμό, όπως ο πλάτανος.

Page 40: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Ως προς τη διάρκεια ζωής τους τα φυτά

διακρίνονται σε:

Μονοετή. Είναι τα φυτά που ολοκληρώνουν σε φυσιολογικές συνθήκες την ζωή τους σε 1 χρόνο. Δηλαδή, σε 1 μόλις χρόνο έχουμε την σπορά του φυτού, την ανάπτυξη του, την άνθιση του, την παραγωγή σπόρων και φυσικά την τελευταία φάση της ζωής του π.χ. η παπαρούνα.

Πολυετή. Είναι τα φυτά που ολοκληρώνουν την ζωή τους, σε 2 ή και περισσότερα χρόνια. Εδώ, η ζωή των φυτών περνά μέσα από συγκεκριμένες περιόδους π.χ. το πεύκο.

Αιωνόβια. Ονομάζονται τα φυτά που μπορούν να ζήσουν εκατοντάδες χρόνια π.χ. η ελιά.

Page 41: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Τα φυτά διακρίνονται επίσης και σε:

Φυλλοβόλα: είναι τα φυτά που ρίχνουν τα φύλλα τους το χειμώνα π.χ. ο πλάτανος.

Αειθαλή: είναι τα φυτά που διατηρούν το φύλλωμα τους το χειμώνα π.χ. το κυπαρίσσι.

Page 42: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Τέλος, μια ακόμη διάκρισή των φυτών είναι

σε:

Αυτοφυή τα οποία φυτρώνουν και μεγαλώνουν από μόνα τους π.χ. το έλατο

Καλλιεργήσιμα τα οποία τα σπέρνει ή τα φυτεύει ο άνθρωπος για τις διάφορες ανάγκες του π.χ. το σιτάρι

Page 43: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Η ελιά, η μαργαρίτα, ο κισσός, η

βελανιδιά, η γαριφαλιά

είναι όλα … φυτά.

Όμως …

Page 44: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

… χαρακτηρίζονται από πολλές διαφορές

στη μορφή και το μέγεθος τους.

Παρά τις διαφορές όμως, όλα τα φυτά αποτελούνται από τρία κύρια μέρη:

Τη ρίζα

το βλαστό και

τα φύλλα.

Page 45: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Η ρίζα

Η ρίζα είναι το μέρος του φυτού που συνήθως βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια του εδάφους. Με τη ρίζα τα φυτά απορροφούν από το έδαφος νερό και ωφέλιμα συστατικά που είναι διαλυμένα σε αυτό. Επίσης, η ρίζα συμβάλει στη στήριξη του φυτού.

Κάποια φυτά έχουν εναέριες ρίζες, όπως ο κισσός που χρησιμεύουν για την αναρρίχηση και τη στήριξη του φυτού.

Page 46: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013
Page 47: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013
Page 48: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Ο βλαστός

Ο βλαστός είναι το κύριο μέρος του φυτού που βρίσκεται πάνω από το έδαφος και αποτελεί τη ραχοκοκαλιά του φυτού. Συμβάλει στη στήριξη του φυτού και από αυτόν αναπτύσσονται τα φύλλα και τα άνθη. Μέσα από το βλαστό μεταφέρονται νερό και διαφορές ουσίες σε όλα τα μέρη του φυτού.

Οι βλαστοί των φυτών διαφέρουν. Οι θάμνοι έχουν μαλακούς και πρασίνους βλαστούς. Η καλαμιά έχει σκληρό και κούφιο βλαστό, ενώ η κολοκυθιά έχει βλαστούς έρποντες που αναπτύσσονται οριζόντια.

Page 49: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013
Page 50: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Τα φύλλα

Στα φύλλα των φυτών γίνεται η φωτοσύνθεση με την οποία παράγεται η γλυκόζη, από την οποία τελικά σχηματίζεται το άμυλο, που είναι η «τροφή» του φυτού. Τα φύλλα έχουν διαφορά σχήματα. Κάποια μοιάζουν με λόγχη, άλλα με καρδιά, άλλα με βελόνα κτλ.

Στα φύλλα πραγματοποιείται επίσης και η λειτουργία της διαπνοής κατά την οποία αποδίδεται στην ατμόσφαιρα με την μορφή υδρατμών, το πλεόνασμα νερού που υπάρχει στο φυτό.

Page 51: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Φύλλα φυτών

Page 52: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Στην επιφάνεια των φύλλων υπάρχουν

μικροσκοπικά ανοίγματα (πόροι), τα οποία

ονομάζονται στόματα.

Τα στόματα επιτρέπουν στο φυτό να ανταλλάσσει αέρια με το περιβάλλον του (οξυγόνο και διοξείδιο του άνθρακα).

Στόματα μπορούν να υπάρχουν και στο πάνω και στο κάτω μέρος του φύλλου. Στα περισσότερα όμως φύλλα τα στόματα βρίσκονται στο κάτω μέρος.

Έχει υπολογιστεί ότι στο κάτω μέρος ενός φύλλου υπάρχουν 19.000 στόματα σε κάθε τετραγωνικό εκατοστό, ενώ στο πάνω μέρος υπάρχουν 5.000 στόματα σε κάθε τετραγωνικό εκατοστό.

Page 53: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Στόματα φύλλου

Page 54: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Τα φυτά όπως και όλοι οι οργανισμοί

εκτελούν κάποιες βασικές λειτουργίες για την

επιβίωσή τους.

Αυτές είναι:

Η Φωτοσύνθεση

Η Αναπνοή

Η Διαπνοή

Η Αναπαραγωγή

Page 55: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Φωτοσύνθεση

Όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί χρειάζονται ενέργεια για να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν, την οποία εξασφαλίζουν με την τροφή τους.

Τα φυτά συνθέτουν μόνα τους την τροφή τους (αυτότροφοι οργανισμοί). Η αντίδραση με την οποία τα φυτά συνθέτουν την τροφή τους είναι η φωτοσύνθεση.

Page 56: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Η φωτοσύνθεση είναι βασική λειτουργία των

φυτών.

Γίνεται μόνο στα πράσινα μέρη του φυτού, δηλαδή στα φύλλα. Στα κύτταρα των φύλλων και συγκεκριμένα στους χλωροπλάστες υπάρχει μια ειδική χρωστική ουσία, που ονομάζεται χλωροφύλλη. Η χλωροφύλλη είναι απαραίτητη για τη φωτοσύνθεση διότι δεσμεύει την ηλιακή ενέργεια.

Page 57: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Το φυτό

απορροφά διοξείδιο του άνθρακα και νερό, ενώ ταυτόχρονα δεσμεύει ηλιακή ενέργεια και παράγει πλούσιες σε ενέργεια ενώσεις όπως η γλυκόζη. Παράλληλα απελευθερώνει οξυγόνο.

Για τη διεξαγωγή αυτής της τόση ουσιώδους λειτουργίας το φύλλο είναι λεπτό, επίπεδο και με μεγάλη αναλογία επιφάνειας/όγκου, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η μέγιστη δυνατή απορρόφηση του φωτός.

Page 58: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Αναλυτικότερα:

Τα φύλλα απορροφούν διοξείδιο του άνθρακα από τον αέρα, το οποίο είναι απαραίτητο για την φωτοσύνθεση.

Τα φυτά απορροφούν επίσης νερό από τις ρίζες τους, που μέσα από το βλαστό φτάνει σε όλα τα μέρη του φυτού.

Στα φύλλα παράγεται η γλυκόζη, η οποία χρησιμοποιείται για να παρασκευαστεί το άμυλο που είναι η τροφή των φυτών. Το άμυλο μεταφέρεται από τα φύλλα σε όλα τα μέρη του φυτού. Κατά τη φωτοσύνθεση, από τα φύλλα απελευθερώνεται οξυγόνο στο περιβάλλον.

Page 59: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Η σημασία της ηλιακής ενέργειας

Η ενέργεια την οποία χρειάζεται το φυτό για να συνθέσει γλυκόζη και στη συνέχεια άμυλο, προέρχεται από το φως του ήλιου. Η ηλιακή ενέργεια δεσμεύεται από τη χλωροφύλλη και χρησιμοποιείται για τη σύνθεση της γλυκόζης. Η γλυκόζη περιέχει χημική ενέργεια. Τα φυτά μετατρέπουν την ηλιακή ενέργεια σε χημική.

Άρα τα φυτά αποτελούν μετατροπείς ενέργειας!

Page 60: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Αναπνοή

Γιατί τα φυτά αναπνέουν;

Τα φυτά χρειάζονται ενέργεια για να επιβιώσουν, που εξασφαλίζεται με την τροφή τους. Τα φυτά συνθέτουν τα ίδια την τροφή τους, που είναι το άμυλο. Δεν μπορούν όμως να χρησιμοποιήσουν αμέσως το άμυλο που παράγουν. Πρέπει πρώτα να το διασπάσουν για να εκμεταλλευτούν την ενέργεια που ελευθερώνεται κατά τη διάσπαση του.

Η διάσπαση του αμύλου γίνεται με την αναπνοή του φυτού.

Page 61: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Τα φυτά αναπνέουν απ’ όλα τα μέρη τους,

τις ρίζες, το βλαστό και κυρίως τα φύλλα.

Η αναπνοή είναι η αντίθετη διαδικασία της φωτοσύνθεσης. Κατά την αναπνοή τα φυτά απορροφούν από το περιβάλλον οξυγόνο και αποβάλλουν διοξείδιο του άνθρακα.

Φωτοσύνθεση

Διοξείδιο του άνθρακα + νερό γλυκόζη +

οξυγόνο

Αναπνοή

Άμυλο + οξυγόνο διοξείδιο του άνθρακα

+ νερό

Page 62: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Φωτοσύνθεση – Αναπνοή

Δύο αντίθετες λειτουργίες

Page 63: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Τα φυτά παράγουν περισσότερο οξυγόνο

απ’ όσο απορροφούν

Η φωτοσύνθεση γίνεται κατά τη διάρκεια της ημέρας, οπότε τα φυτά απορροφούν διοξείδιο του άνθρακα και απελευθερώνουν οξυγόνο.

Η αναπνοή γίνεται ημέρα και νύχτα. Με την αναπνοή τα φυτά απορροφούν οξυγόνο και απελευθερώνουν διοξείδιο του άνθρακα.

Το οξυγόνο που παράγουν τα φυτά με τη φωτοσύνθεση είναι πολύ περισσότερο από αυτό που απορροφούν με την αναπνοή.

Page 64: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Είναι επικίνδυνο να κοιμάστε σε δωμάτιο με

πολλά φυτά, καθώς τα φυτά το βράδυ

αναπνέουν άρα απορροφούν οξυγόνο;

Ο φόβος αυτός, ενώ είναι αρκετά διαδεδομένος, είναι αδικαιολόγητος καθώς η ποσότητα του οξυγόνου που απορροφά ένα φυτό είναι πολύ μικρή, μικρότερη απ’ όση απορροφά ένα κατοικίδιο ζώο που κοιμάται μαζί μας.

Page 65: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Διαπνοή

Τα φυτά ανταλλάσσουν αέρια με το περιβάλλον μέσα από τα στόματα, που είναι μικροσκοπικοί πόροι. Όταν τα στόματα ανοίγουν για να περάσει διοξείδιο του άνθρακα ή οξυγόνο, εξατμίζεται μια ποσότητα νερού από το εξωτερικό του φυτού προς τον αέρα.

Η αποβολή του νερού από τα φυτά στο περιβάλλον λέγεται διαπνοή.

Page 66: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Ένας ακόμη ρόλος της διαπνοής

Με τη διαπνοή γίνεται συνεχής κυκλοφορία νερού από τις ρίζες προς τα φύλλα. Μέσω του νερού μεταφέρονται σε όλα τα μέρη του φυτού θρεπτικά συστατικά που απορροφώνται από το χώμα.

Page 67: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Τα φυτά ελέγχουν τη διαπνοή

Τα φυτά ελέγχουν τη διαπνοή και την ποσότητα του νερού που αποβάλλεται στον αέρα ανοίγοντας και κλείνοντας τα στόματα. Για να αναπληρώσουν το νερό που χάνεται με τη διαπνοή, τα φυτά απορροφούν νερό από το έδαφος με τις ρίζες τους.

Γι’ αυτό λοιπόν, αν έχουμε φυτά στο σπίτι δεν πρέπει να ξεχνάμε να τα ποτίζουμε.

Page 68: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Φυτά και νερό

Όλα τα φυτά χρειάζονται νερό για να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν. Οι ανάγκες όμως κάθε φυτού σε νερό είναι διαφορετικές.

Μερικά φυτά μπορούν να επιβιώσουν ακόμη και σε ακραίες συνθήκες ξηρασίας, όπως ο κάκτος και η φραγκοσυκιά.

Άλλα αναπτύσσονται μόνο όπου υπάρχει άφθονο νερό, όπως είναι το ρύζι και η καλαμιά.

Page 69: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Κάκτος

Page 70: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Καλαμιά

Page 71: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Αναπαραγωγή

Όπως όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί έτσι και τα φυτά αναπαράγονται. Η αναπαραγωγή κάθε είδους κρίνεται σημαντική για τη διαιώνισή του.

Στα φυτά η αναπαραγωγή γίνεται με μονογονία και με αμφιγονία.

Μερικά φυτά, όπως η πατάτα, μπορούν να αναπαραχθούν και με τους δύο τρόπους.

Page 72: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Τα ανθόφυτα, δηλαδή τα φυτά που έχουν

άνθη, αναπαράγονται με αμφιγονία.

Το άνθος παράγει τους γαμέτες και συνεπώς αποτελεί το αναπαραγωγικό όργανο του φυτού. Ανάλογα με το είδος των γαμετών που παράγει, ένα άνθος μπορεί να είναι αρσενικό, θηλυκό ή τέλειο:

Το αρσενικό άνθος έχει μόνο στήμονες.

Το θηλυκό άνθος έχει μόνο ύπερο.

Το τέλειο άνθος έχει και στήμονες και ύπερο. Παράγει δηλαδή και αρσενικούς και θηλυκούς γαμέτες.

Page 73: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Για να γίνει η γονιμοποίηση, θα πρέπει να μεταφερθούν οι γυρεόκοκκοι από τους ανθήρες στο στίγμα του υπέρου. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται επικονίαση.

Για να μεταφερθεί όμως η γύρη από το ένα φυτό στο άλλο χρειάζεται κάποιο μέσο μια και τα φυτά δεν μπορούν τα ίδια να μετακινηθούν. Ο άνεμος και τα έντομα είναι αυτά τα οποία βοηθούν στη μεταφορά της γύρης από το ένα φυτό στο άλλο.

Επικονίαση

Page 74: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Η μεταφορά της γύρης

Ο άνεμος θεωρείται ο κύριος μεταφορέας γύρης αλλά δεν δρα με επιλεκτικό τρόπο όπως δρουν τα έντομα. Τα λαμπερά χρώματα και τα δυνατά αρώματα των φυτών έλκουν τα έντομα τα οποία, καθώς προσγειώνονται πάνω στα λουλούδια, συγκεντρώνουν τη γύρη και το νέκταρ για να τραφούν με αποτέλεσμα κατά τη μετακίνησή τους να μεταφέρουν τη γύρη από το ένα φυτό στο άλλο. Με αυτόν τον τρόπο γίνεται η γονιμοποίηση και δημιουργούνται οι καρποί.

Τα φυτά σταδιακά αναπτύσσουν ιδιότητες όπως χρώματα, αρώματα και σχήματα έτσι ώστε να προκαλούν την πιο αποτελεσματική προσέλκυση των εντόμων.

Page 75: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Πολύχρωμα λουλούδια

Page 76: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013
Page 77: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013
Page 78: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Ερεθιστικότητα

Η ερεθιστικότητα είναι ένα από τα χαρακτηριστικά των ζωντανών οργανισμών. Είναι η ικανότητα των οργανισμών να αντιδρούν στις μεταβολές του περιβάλλοντος προσπαθώντας να εξασφαλίσουν τις καλύτερες συνθήκες για την επιβίωση και την αναπαραγωγή τους.

Τα φυτά έχουν ανάγκη το ηλιακό φως για να φτιάξουν την τροφή τους. Γι’ αυτό ο βλαστός κατευθύνεται πάντα προς το φως (φωτοτροπισμός). Έτσι, το φυτό παίρνει την ενέργεια που χρειάζονται για να μεγαλώσει.

Αντίθετα, η ρίζα κατευθύνεται πάντα προς τα κάτω (γεωτροπισμός) για να μπορεί να δίνει στο φυτό στήριξη, νερό κι άλλες ουσίες.

Page 79: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Εντάξει με τα φυτά και τις

λειτουργίες τους !!!

Όμως, τι είναι η χλωρίδα ενός τόπου;

Page 80: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Χλωρίδα

Όταν περπατάς στην εξοχή ή κάνεις μια βόλτα σε ένα πάρκο ή ακόμη και στην πόλη βλέπεις γύρω σου δεκάδες είδη φυτών.

Το σύνολο των φυτών μιας χώρας ή ενός τόπου αποτελεί τη χλωρίδα της.

Η χλωρίδα της πατρίδας μας είναι από τις πλουσιότερες στην Ευρώπη. Μπορεί στη χώρα μας να μην υπάρχουν μεγάλα δάση, υπάρχει όμως εντυπωσιακή ποικιλία φυτών.

Page 81: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Είναι σημαντική η προστασία της

χλωρίδας ενός τόπου;

Γενικότερα, ποια είναι η χρησιμότητα των φυτών;

Page 82: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Τα φυτά, οι ευεργέτες της ζωής !!!

Η ζωή εμφανίστηκε στη γη πριν από δισεκατομμύρια χρόνια. Η εξέλιξη της ζωής και η ανάπτυξη της εκπληκτικής ποικιλομορφίας των ζωντανών οργανισμών, που σήμερα παρατηρούμε γύρω μας, οφείλεται στην ύπαρξη του οξυγόνου στην ατμόσφαιρα της Γης.

Όμως, το οξυγόνο δεν υπήρχε πάντα στην ατμόσφαιρα της Γης. Το οξυγόνο της ατμόσφαιρας δημιουργήθηκε αρχικά από τη φωτοσύνθεση των πρώτων αρχέγονων φυτών και σταδιακά αυξήθηκε με τη φωτοσύνθεση των μεταγενέστερων φυτών.

Page 83: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Η σημασία της φωτοσύνθεσης για τη

ζωή στον πλανήτη μας είναι μεγάλη.

Οι οργανισμοί που φωτοσυνθέτουν είναι οι μοναδικοί τροφοδότες της βιόσφαιρας σε οξυγόνο και οργανικές ουσίες.

Παράγουν περίπου 100 δισεκατομμύρια τόνους οξυγόνου κατά τη διάρκεια ενός έτους!

Page 84: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Η ζωή στη Γη εξαρτάται από τα φυτά κυρίως

λόγω του οξυγόνου που παράγουν.

Η ύπαρξη του οξυγόνου στην ατμόσφαιρα έδωσε τη δυνατότητα στους ζωικούς οργανισμούς να αναπτυχθούν, καθώς μπορούσαν να το χρησιμοποιήσουν για την αναπνοή τους και να αναπτυχθούν σε ποικίλες μορφές.

Τα φυτά επιπλέον αποτελούν την βάση της τροφικής αλυσίδας. Δηλαδή, αποτελούν τροφή για άλλους οργανισμούς, μεταξύ των οποίων και ο άνθρωπος.

Ο άνθρωπος εκμεταλλεύεται τα φυτά περισσότερο από κάθε άλλο πλάσμα, καθώς εξασφαλίζει πλήθος προϊόντων από αυτά.

Page 85: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Πιο αναλυτικά:

Page 86: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Δημιουργία πρότασης

Page 87: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Η ιδέα

Από τις επισκέψεις μας και την ενασχόληση μας με τα φυτά, αναδείχθηκε μια ιδέα, που μετατράπηκε σε πρόταση για τη δημιουργία ενός βοτανικού κήπου σε κάποιο χώρο του σχολείου μας που θα μπορούσε να τον φιλοξενήσει.

Page 88: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Στην προσπάθεια μας να διαμορφώσουμε την πρόταση αυτή για τη δημιουργία του βοτανικού κήπου απευθυνθήκαμε στα μέλη του σχολείου (μαθητές όλων των τάξεων, καθηγητές, δασκάλους και λοιπό προσωπικό).

Έτσι, με τη βοήθεια των καθηγητών μας, δημιουργήσαμε και διαμορφώσαμε ένα ερωτηματολόγιο για να διερευνήσουμε τις απόψεις - προτιμήσεις όλων των μελών του σχολικού συγκροτήματος στο θέμα της δημιουργίας ενός βοτανικού κήπου στο σχολείο μας.

Page 89: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Οι ερωτήσεις

Οι ερωτήσεις του ερωτηματολογίου είχαν ως σκοπό να αποκαλύψουν:

τις προτιμήσεις των μελών όσον αφορά το είδος του κήπου και τα περιεχόμενα του (ερωτήσεις 1-8) και

την διάθεση που υπάρχει στα μέλη του σχολείου για ενεργητική συμμετοχή στο εγχείρημα αυτό (ερωτήσεις 9-12).

Page 90: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Ερωτηματολόγιο Ερευνητικής Εργασίας

1. Τι είδους φυτά θα θέλατε να δείτε στο χώρο του πάρκου; (Σημειώστε όσες επιλογές θέλετε) Α. Βότανα Ε. Θάμνοι Β. Λουλούδια Ζ. Αναρριχητικά Γ. Καλλωπιστικά δέντρα Η. Άλλο (συμπληρώστε το) … Δ. Οπωροφόρα δέντρα 2. Θέλετε να είναι ο χώρος του πάρκου επισκέψιμος για το κοινό; Ναι Όχι Ναι, σε συγκεκριμένες προκαθορισμένες χρονικές στιγμές 3. Θα θέλατε στο χώρο του πάρκου να υπάρχουν καθίσματα ανάπαυσης

(παγκάκια); Ναι Όχι 4. Θα θέλατε να υπάρχουν μπροστά από κάθε είδος φυτού ταμπέλες με την

ονομασία και πληροφορίες γι’ αυτό; Ναι Όχι 5. Θα θέλατε να υπάρχει νυχτερινός φωτισμός στο χώρο του πάρκου; Ναι Όχι 6. Θα θέλατε να καταναλώνονται τα προϊόντα του πάρκου στο χώρο του σχολείου

(π.χ. βότανα); Ναι Όχι 7. Θα θέλατε να υπάρχουν στο χώρο του πάρκου επιπλέον καλλωπιστικά στοιχεία

(βράχοι, σιντριβάνια κ.α.); Ναι Όχι 8. Θα θέλατε στο χώρο του πάρκου να παρασκευάζεται βιολογικό λίπασμα

(κομπόστ); Ναι Όχι 9. Θα θέλατε να συμμετέχετε σε μία ομάδα για την προβολή του πάρκου; Ναι Όχι Αν ναι, σημειώστε το ονοματεπώνυμο σας 10. Θα θέλατε να συμμετέχετε σε κάποιο στάδιο της κατασκευής του πάρκου (π.χ.

φύτευση); Ναι Όχι Αν ναι, σημειώστε το ονοματεπώνυμο σας 11. Θα θέλατε να συμμετέχετε στην δημιουργία μιας ομάδας υπεύθυνης για τη

λειτουργία του πάρκου (π.χ. ξεναγήσεις); Ναι Όχι Αν ναι, σημειώστε το ονοματεπώνυμο σας 12. Έχετε να προτείνετε κάτι διαφορετικό που θα σας άρεσε σε σχέση με το πάρκο;

Page 91: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Το ερωτηματολόγιο …

το απάντησαν 93 άτομα και σας παρουσιάζουμε, ενδεικτικά, μερικές από τις απαντήσεις του σε μορφή που μπορεί να αποτυπωθούν περισσότερο παραστατικά.

Page 92: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

0

10

20

30

40

50

60

70

80 Βότανα

Λουλούδια

ΚαλλωπιστικάδέντραΟπωροφόραδέντραΘάμνοι

Αναρριχητικά

Ερώτηση 1: Τι είδους φυτά θα θέλατε να δείτε στο

χώρο του πάρκου;

Page 93: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Ερώτηση 10: Θα θέλατε να συμμετέχετε σε κάποιο

στάδιο της κατασκευής του πάρκου (π.χ.

φύτευση);

57%43%Ναι Όχι

Page 94: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Την πρόταση αυτή την καταθέσαμε στην διεύθυνση του σχολείου μας και αναμένουμε - φιλοδοξούμε να την δούμε κάποια στιγμή να υλοποιείται.

Κατάθεση πρότασης

Page 95: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Συμπέρασμα

Εμείς, οι μαθητές, ως μελλοντικοί διαχειριστές των φυσικών πόρων όχι μόνο της πατρίδας μας, αλλά και γενικότερα του πλανήτη μας, κληθήκαμε, στην εργασία αυτή δρώντας ως μικροί ερευνητές να ανακαλύψουμε τον ρόλο και τη σημασία που έχουν τα φυτά στην ζωή του ανθρώπου.

Στην πορεία της αναζήτησης αυτής, έπρεπε να οδηγηθούμε δρώντας μεθοδικά και ερευνητικά, αξιοποιώντας όσο το δυνατόν περισσότερους πόρους και πηγές.

Page 96: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Με τη βοήθεια των καθηγητών μας, διαβάσαμε, ερευνήσαμε, γράψαμε και τελικά μάθαμε πολλά πράγματα για τα φυτά γενικά αλλά και ειδικότερα για τη χλωρίδα του τόπου μας.

Στην συνέχεια, το αποτέλεσμα της έρευνας μας το αποτυπώσαμε σε γραπτή μορφή στην ερευνητική εργασία που εκπονήσαμε και μόλις σας παρουσιάσαμε.

Page 97: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Ευχαριστούμε πολύ …

Τέλος !!!

Page 98: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013
Page 99: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Οι συντελεστές της εργασίας

κατά αλφαβητική σειρά:

Δ. K.

Κ. N.

Μ. E.

Π. Σ.

Π. Γ.

Π. Σ.

Φ. Α.

Χ. Κ.

Χ. Σ.

Page 100: Ερευνητική εργασία A' λυκείου 2013

Οι επιβλέποντες καθηγητές:

Φλουρής Μηνάς - Μακριδάκης Μανώλης