ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΩΝ 2005-2008

ΕΚΘΕΣΗ EΦΑΡΜΟΓΗΣ

2006

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Εισαγωγή

1.1 Διακυβέρνηση 2. Βιωσιμότητα των Δημοσίων Οικονομικών

2.1 Πρόσφατες Εξελίξεις και Προοπτικές 2.2 Εκτέλεση Προϋπολογισμού 2006 και Προϋπολογισμός 2007 2.3 Διαρθρωτικές Παρεμβάσεις 2.4 Μακροχρόνια Βιωσιμότητα των Δημόσιων Οικονομικών

3. Διαρθρωτικές Αλλαγές στις Αγορές Προϊόντων 3.1 Επιχειρηματικό Περιβάλλον

3.1.1 Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις 3.1.2 Βιομηχανία 3.1.3 Εμπορική Ναυτιλία 3.1.4 Τουρισμός

3.2 Άνοιγμα των Αγορών και Ενίσχυση του Ανταγωνισμού 3.2.1 Θεσμικές Παρεμβάσεις – Ανεξάρτητες και Ρυθμιστικές Αρχές 3.2.2 Κλάδοι Δικτύων 3.2.3 Αποκρατικοποιήσεις 3.2.4 Προστασία των Καταναλωτών

3.3 Δράσεις για την Εξωστρέφεια 3.4 Εμβάθυνση της Εσωτερικής Αγοράς

4. Κοινωνία της Γνώσης 4.1 Έρευνα και Ανάπτυξη (Ε&Α) – Καινοτομία 4.2 Επένδυση σε Ανθρώπινο Κεφάλαιο 4.3 Εκπαίδευση και Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ)

4.4 Ψηφιακή Στρατηγική 5. Αγορές Κεφαλαίου 6. Περιβάλλον και Βιώσιμη Ανάπτυξη 7. Περιφερειακή και Κοινωνική Συνοχή 8. Εκσυγχρονισμός της Δημόσιας Διοίκησης 9. Απασχόληση – Κατάρτιση – Εκπαίδευση

9.1 Στόχοι 9.2 Προτεραιότητες Πολιτικής

9.2.1 Προσέλκυση και διατήρηση περισσοτέρων ατόμων στην αγορά εργασίας, αύξηση της προσφοράς εργασίας και εκσυγχρονισμός των συστημάτων κοινωνικής προστασίας 9.2.2 Βελτίωση της προσαρμοστικότητας εργαζομένων και επιχειρήσεων 9.2.3 Αύξηση των επενδύσεων σε ανθρώπινο κεφάλαιο με τη βελτίωση της εκπαίδευσης και των δεξιοτήτων

10. Συντονισμός μεταξύ του ΕΠΜ και των Διαρθρωτικών Ταμείων 10.1 Εφαρμογή της στρατηγικής του ΕΠΜ για το ΚΠΣ 2000-2006 10.2 Συνέπεια της στρατηγικής του ΕΣΠΑ 2007-2013 με τις προτεραιότητες του ΕΠΜ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: Η Ενδυνάμωση των πολιτικών και των μηχανισμών Ισότητας στην

επανίδρυση της Δημόσιας Διοίκησης

1. Εισαγωγή Οι προτεραιότητες του Εθνικού Προγράμματος Μεταρρυθμίσεων 2005-2008 όπως τέθηκαν από την κυβέρνηση συνεχίζουν να ισχύουν. Η Έκθεση Εφαρμογής του 2006 παρουσιάζει με λεπτομέρεια την πρόοδο που έχει επιτευχθεί όσον αφορά στα ακόλουθα:

• Aποκατάσταση της δημοσιονομικής ισορροπίας και εξασφάλιση της μακροχρόνιας βιωσιμότητας των δημόσιων οικονομικών.

• Aύξηση της παραγωγικότητας, μέσα από την αντιμετώπιση των διαρθρωτικών προβλημάτων στη λειτουργία των αγορών, τις επενδύσεις σε ανθρώπινο κεφάλαιο και την προώθηση της Κοινωνίας της Γνώσης.

• Bελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, ενίσχυση του ανταγωνισμού, άνοιγμα των αγορών και αύξηση της εξωστρέφειας.

• Αύξηση της απασχόλησης, μείωση της ανεργίας, καθώς και αποτελεσματικότερη λειτουργία των συστημάτων εκπαίδευσης, κατάρτισης και επανακατάρτισης.

Στα κεφάλαια που ακολουθούν παρουσιάζεται αρχικά η πρόοδος της χώρας μας σε σχέση με τους πρωταρχικούς στόχους της Στρατηγικής της Λισσαβόνας. Στη συνέχεια παρουσιάζονται οι εξελίξεις σε σχέση με τις πολιτικές προτεραιότητες και τους στόχους που είχαν τεθεί στο ΕΠΜ 2005, καθώς και ορισμένες νέες πρωτοβουλίες που βρίσκονται σε εξέλιξη, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι νέες προκλήσεις, καθώς και οι αδυναμίες που εντοπίστηκαν στο πλαίσιο της αξιολόγησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. 1.1 Διακυβέρνηση Σκόπιμο είναι να τονιστεί το γεγονός ότι η διαμόρφωση της Έκθεσης Εφαρμογής αποτέλεσε αντικείμενο εκτενούς διαλόγου, ακολουθώντας παρόμοια διαδικασία, όπως και για τη διαμόρφωση του Εθνικού Προγράμματος Μεταρρυθμίσεων (ΕΠΜ) 2005-2008. Στην προσπάθεια αυτή, εκτός από τα αρμόδια Υπουργεία που στα πλαίσια του εθνικού συντονισμού, συνέβαλλαν με τις επιμέρους εκθέσεις προόδου τους, πολύ σημαντική υπήρξε και η συμβολή όλων των υπολοίπων μελών της διαρκούς Επιτροπής για την παρακολούθηση της Στρατηγικής της Λισσαβόνας στην Ελλάδα, δηλαδή των Κοινωνικών Εταίρων, των Περιφερειών, καθώς και των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (ΜΚΟ). Πολύτιμη ήταν επίσης η καθοδήγηση της Ε.Ε. μέσω των συναντήσεων της Επιτροπής Οικονομικής Πολιτικής (Economic Policy Committee), αλλά και της ειδικής αποστολής της, που επισκέφθηκε την Ελλάδα στις 15-16/06/2006. Η εποικοδομητική συνεργασία που επιτεύχθηκε κατά την προετοιμασία και υποβολή του ΕΠΜ συνέβαλε ουσιαστικά και στην παρακολούθηση της πορείας εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων με απώτερο σκοπό την επίτευξη των εθνικών στόχων, αλλά και την ευρύτερη επιτυχία της αναθεωρημένης ΣτΛ σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Απόρροια αυτής της συνεργασίας είναι η σύσταση Παρατηρητηρίου για τη Λισσαβόνα, στα πλαίσια της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, το οποίο αξιολογεί την εφαρμογή και την πρόοδο που έχει επιτευχθεί σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στο ΕΠΜ 2005-2008. Η πρώτη έκθεση αξιολόγησης της ΟΚΕ αναμένεται το Φθινόπωρο του 20061. Αξίζει να σημειωθεί σε αυτό το σημείο και μια δεύτερη αξιολόγηση της προόδου εφαρμογής του ΕΠΜ που ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο του 2006 από τον Σύνδεσμο Ελληνικών Βιομηχανιών (ΣΕΒ) σε συνεργασία με την ICAP2.

1 Οι παρατηρήσεις της ΟΚΕ υπάρχουν στην ιστοσελίδα: www.oke.gr/paratiritirio/paratiritirio.htm 2 Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις θέσεις του ΣΕΒ για τη Στρατηγική της Λισσαβόνας και το Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων υπάρχουν στην ιστοσελίδα: www.fgi.org.gr/LisbonStrategy

1

Η Έκθεσης Εφαρμογής 2006 δόθηκε στη δημοσιότητα και αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα ευρύτερης ενημέρωσης. Τέλος, η Έκθεση θα παρουσιαστεί και θα συζητηθεί στις Επιτροπές Οικονομικών και Ευρωπαϊκών Κοινοτικών Υποθέσεων του Ελληνικού Κοινοβουλίου. Η Έκθεση Εφαρμογής 2006, όπως ήταν και ο στόχος, υποβλήθηκε στην Ε.Ε. στις 16/10/2006 προκειμένου να παρουσιαστεί και να συζητηθεί στην Επιτροπή Οικονομικής Πολιτικής (Economic Policy Committee) το Νοέμβριο του 2006. 2. Βιωσιμότητα των Δημοσίων Οικονομικών 2.1 Πρόσφατες εξελίξεις και Προοπτικές

Από το Μάρτιο του 2004, η νέα Κυβέρνηση ακολούθησε ένα μείγμα πολιτικής που δίνει έμφαση, από τη μία πλευρά, στην αποκατάσταση της δημοσιονομικής ισορροπίας προκειμένου να εξασφαλιστεί ένα σταθερό μακροοικονομικό περιβάλλον και, από την άλλη, στην εφαρμογή ενός τολμηρού προγράμματος διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων προκειμένου να τονώσει περαιτέρω την αναπτυξιακή δυναμική της οικονομίας.

Όσον αφορά στην αποκατάσταση της δημοσιονομικής ισορροπίας, επιλέχθηκε μια διαδικασία ήπιας προσαρμογής με στόχο τη διασφάλιση του αναπτυξιακού δυναμισμού της οικονομίας αποφεύγοντας παράλληλα έναν φαύλο κύκλο χαμηλής ανάπτυξης – υστέρησης των εσόδων. Μέχρι στιγμής, αυτή η επιλογή πολιτικής αποδεικνύεται επιτυχής, καθώς το έλλειμμα γενικής κυβέρνησης μειώθηκε κατά την περίοδο 2004 – 2006 κατά περίπου 5 π.μ. του ΑΕΠ, ενώ ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ ήταν 3,7% το 2005 (4,1% το πρώτο εξάμηνο του 2006). Ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας παραμένει ένας από τους υψηλότερους στην Ευρωζώνη, παρά τις υψηλές διεθνώς τιμές του πετρελαίου, τους χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης της ευρωζώνης και τις προσδοκίες για σημαντική επιβράδυνση της Ελληνικής οικονομίας μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Αυτές οι αναπτυξιακές επιδόσεις σε συνδυασμό με την αύξηση της απασχόλησης και το σημαντικά χαμηλότερο ποσοστό ανεργίας είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτες εάν λάβουμε υπόψη και το μέγεθος της δημοσιονομικής προσαρμογής. Είναι επίσης άξιο αναφοράς το γεγονός ότι η βελτίωση στο έλλειμμα της γενικής κυβέρνηση επιτεύχθηκε κατά κύριο λόγο από την πλευρά των δαπανών με τη λήψη μέτρων μόνιμου χαρακτήρα.

2.2 Εκτέλεση Προϋπολογισμού 2006 και Προϋπολογισμός 2007 Ο στόχος της κυβέρνησης για μείωση του ελλείμματος κάτω από το 3% μέχρι το τέλος του 2006 επιτυγχάνεται και το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης για το 2006 διαμορφώνεται στο 2,6%, όπως προέβλεπε ο προϋπολογισμός του τρέχοντος έτους. Ταυτόχρονα, το χρέος της γενικής κυβέρνησης μειώνεται κατά σχεδόν τρεις π.μ. ως ποσοστό του ΑΕΠ. Σύμφωνα με το Προσχέδιο του Προϋπολογισμού του 2007 που έχει ήδη κατατεθεί στη Βουλή, οι εκτιμήσεις για την εκτέλεση του προϋπολογισμού δείχνουν ότι:

• Τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού αυξάνονται κατά 9,7%, όταν ο ρυθμός αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ είναι 7,6%.

• Οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού αυξάνονται κατά 3,3%, ενώ ο ετήσιος στόχος ήταν 4,4%.

2

• Το έλλειμμα του Κρατικού Προϋπολογισμού μειώνεται κατά 24,3%, σε σύγκριση με την αρχική πρόβλεψη για μείωση της τάξεως του 19,3%.

Με στόχο την εξασφάλιση της εκτέλεσης του προϋπολογισμού και τη διασφάλιση μιας υγιούς βάσης για τη διαμόρφωση του προϋπολογισμού του επόμενου έτους, η κυβέρνηση προχώρησε ήδη στην εφαρμογή κάποιων πρόσθετων μέτρων μόνιμου χαρακτήρα για την τόνωση των εσόδων, και συγκεκριμένα:

• Την αύξηση στον ειδικό φόρο στα καύσιμα, που θα αυξηθεί περαιτέρω τόσο το 2007 όσο και το 2008 και 2009.

• Την αύξηση του ελάχιστου ειδικού φόρου στα τσιγάρα από το 65% του φόρου της πλέον ζητούμενης κατηγορίας τιμής στο 75%.

• Αύξηση του τέλους στους λογαριασμούς της κινητής τηλεφωνίας.

Η κυβέρνηση, είναι αποφασισμένη να συνεχίσει την προσπάθεια δημοσιονομικής εξυγίανσης και τα επόμενα χρόνια με σκοπό την επίτευξη του μεσοπρόθεσμου στόχου της για ισοσκελισμένο προϋπολογισμό. Ο Προϋπολογισμός του 20073 προβλέπει έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης ως ποσοστό του ΑΕΠ 2,4%, αλλά η συνολική προσαρμογή σε σχέση με το 2006 είναι ίση με 0,6 π.μ., καθώς στην εκτίμηση εκτέλεσης του 2006 περιλαμβάνονταν και μη τακτικά έσοδα (περίπου 0,4 π.μ. του ΑΕΠ). Τα τακτικά έσοδα αυξάνονται κατά 7,6%, οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού κατά 6,1% και οι τόκοι κατά 2,3%. Σημαντική επιβράδυνση παρουσιάζουν οι λειτουργικές δαπάνες (+3,1% έναντι 8,2%) και οι επιχορηγήσεις φορέων (+3,2% έναντι 8%), ενώ οι καταναλωτικές δαπάνες μειώνονται σε απόλυτα μεγέθη (-1,7%). Η μείωση του δημοσίου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ το 2007 φθάνει σχεδόν τις 4 π.μ.

2.3 Διαρθρωτικές Παρεμβάσεις

Όσον αφορά στην εφαρμογή των διαρθρωτικών παρεμβάσεων που αναφέρονται στο ΕΠΜ 2005-2008 οι εξελίξεις ήταν οι ακόλουθες:

• Βασικό μέλημα της κυβέρνησης είναι επίσης και η βελτίωση της ποιότητας των δημοσίων οικονομικών. Προς αυτήν την κατεύθυνση, έχει κατατεθεί στη Βουλή νομοσχέδιο που αναφέρεται στους δημοσιονομικούς ελέγχους. Το νομοσχέδιο αυτό προβλέπει τη δημιουργία Γενικής Διεύθυνσης Δημοσιονομικών Ελέγχων, καθώς και μονάδων εσωτερικού ελέγχου σε όλους τους φορείς κάτω από τη δικαιοδοσία της.

• Ένας νέος νόμος (ν. 3429/2005) που αφορά στις Δημόσιες Επιχειρήσεις και Οργανισμούς (ΔΕΚΟ) έχει ψηφισθεί και αναμένεται να επιφέρει δραστική μείωση των δαπανών που επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό. Με το νόμο αυτό διαμορφώνεται ένα νέο πλαίσιο λειτουργίας των Δημοσίων Επιχειρήσεων και Οργανισμών, βασισμένο στην αυξημένη ευελιξία για την καθημερινή διοίκηση, τη διαμόρφωση Χάρτη Υποχρεώσεων προς τον καταναλωτή και την προετοιμασία επιχειρησιακών σχεδίων. Ο νόμος εισάγει επίσης τις σύγχρονες αρχές εταιρικής διακυβέρνησης, όπως η εφαρμογή των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων (ΔΛΠ) προκειμένου να υπάρχει μια ακριβής και διαφανής απεικόνιση των οικονομικών αποτελεσμάτων των ΔΕΚΟ και να βελτιωθεί η λειτουργία των διοικητικών

3 Το Προσχέδιο Προϋπολογισμού 2007 ετοιμάστηκε και υποβλήθηκε στη Βουλή βάσει των παλαιών στοιχείων του ΑΕΠ (προ αναθεώρησης).

3

συμβουλίων. Επίσης, επιδιώκει να διορθώσει κάποιες από τις στρεβλώσεις που έχουν δημιουργηθεί στα εργασιακά ζητήματα των Δημοσίων Επιχειρήσεων και Οργανισμών, κυρίως σε ό,τι αφορά στις συλλογικές διαπραγματεύσεις και τις διαδικασίες προσλήψεων.

• Η μεταρρύθμιση στη φορολογία των ακινήτων νομοθετήθηκε, με την επιβολή ΦΠΑ στις πωλήσεις νέων ακινήτων και την πρόβλεψη για σταδιακή κατάργηση του φόρου μεταβίβασης με στόχο τη βελτίωση της λειτουργίας της αγοράς ακινήτων. Η μεταρρύθμιση αυτή εκσυγχρονίζει και εξορθολογίζει τη φορολογία ακινήτων και συμβάλει στην μείωση της φοροδιαφυγής.

• Η συντονισμένη προσπάθεια πάταξης της φοροδιαφυγής μέσω της αναβάθμισης του μηχανισμού φορολογικών ελέγχων και μέσω της αναδιοργάνωσης της Υπηρεσίας Ειδικών Ελέγχων (Υ.Π.Ε.Ε.), φαίνεται να αποδίδει, όπως φαίνεται από τα πρόσφατα στοιχεία αύξησης των εσόδων.

• Η Ειδική Γραμματεία για τις Συμπράξεις Δημοσίου-Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) αξιολογεί ήδη προτάσεις συνολικού ύψους € 1,4 δις. σε διάφορους τομείς, όπως αθλητικές εγκαταστάσεις, τουριστικές και περιβαλλοντικές υποδομές, ή προτάσεις στον τομέα της υγείας, της παιδείας και της δικαιοσύνης. Συγκεκριμένες προτάσεις έχουν ήδη εγκριθεί, όπως η κατασκευή 58 νέων σχολικών μονάδων σε όλη τη χώρα, καθώς και κτιρίων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Επίσης, η τεχνική διαχείριση τεσσάρων κτιριακών συγκροτημάτων της Ελληνικής Αστυνομίας, η κατασκευή επτά πυροσβεστικών σταθμών και η δημιουργία διεθνούς συνεδριακού κέντρου στο Κλειστό Γυμναστήριο Tae Kwon Do του Φαλήρου έχουν ήδη εγκριθεί.

• Έπειτα από την επιτυχή ολοκλήρωση της αξιολόγησης του ευρύτερου χρηματοπιστωτικού τομέα στην Ελλάδα το 2005 (FSAP - Financial Sector Assessment Program) από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, συγκεκριμένα μέτρα έχουν ήδη υλοποιηθεί από την κυβέρνηση και τους αρμόδιους φορείς προκείμενου να βελτιωθεί η αποδοτικότητα και η αξιοπιστία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και να ενισχυθεί περαιτέρω η εμπιστοσύνη στο Χρηματοπιστωτικό σύστημα γενικότερα. Ένας σημαντικός αριθμός οδηγιών έχουν ήδη υιοθετηθεί και πολλές εγκύκλιοι έχουν εκδοθεί από τις υπάρχουσες αρμόδιες Εποπτικές Αρχές, δηλαδή από την Τράπεζα της Ελλάδος και από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Κυρίως όμως, έχουν ήδη ολοκληρωθεί οι διαδικασίες για τη δημιουργία δύο νέων Αρχών, της Επιτροπής Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης και της Εθνικής Αρχής Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες. Αναμένεται ότι και οι δύο αυτές ανεξάρτητες αρχές θα είναι σε πλήρη λειτουργία μέχρι το τέλος του 2006. Επίσης, σημαντικό είναι να αναφερθεί σε αυτό το σημείο ότι έχει ζητηθεί και έχει οριστεί για το Νοέμβριο του 2006 η αξιολόγηση του υπάρχοντος πλαισίου για την καταπολέμηση του Ξεπλύματος Χρήματος στη χώρα μας από τον παγκόσμιο φορέα για το ξέπλυμα χρήματος (Financial Action Task Force on Money Laundering - FATF). Η Ελλάδα, πρωτοπόρος σε αυτό τον τομέα, έχει ήδη ενσωματώσει στη νομοθεσία της τις δύο πρώτες Οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το ζήτημα αυτό και προετοιμάζει και την ενσωμάτωση της τρίτης Οδηγίας σε σύντομο χρονικό διάστημα.

• Οι δράσεις που αφορούν την αξιοποίηση της ακίνητης δημόσιας περιουσίας με την ενεργό συμμετοχή της ιδιωτικής πρωτοβουλίας προχωρούν ήδη. Μέχρι στιγμής έχουν προκηρυχθεί έξι διεθνείς διαγωνισμοί μακροχρόνιας παραχώρησης του δικαιώματος χρήσης (εκμίσθωσης) ολυμπιακών εγκαταστάσεων. Οι τρεις έχουν ήδη ολοκληρωθεί με εξαιρετικά οικονομικά αποτελέσματα (Διεθνές Ραδιοτηλεοπτικό Κέντρο (ΙΒC) στο Μαρούσι, η κλειστή αρένα του Badminton στο Γουδί και το Ολυμπιακό Κέντρο Γαλατσίου). Συνολικά, σε σταθερές τιμές 2006 και χωρίς προεξόφληση, το συνολικό προς είσπραξη ποσό για το σύνολο της 40ετίας

4

ανέρχεται σε €150,8 εκατ. Το Ελληνικό Δημόσιο προσδοκά έσοδα της τάξεως των € 11 εκατ. για το 2007, ενώ αποφεύγει έξοδα συντήρησης, φύλαξης και καθαριότητας των εν λόγω εγκαταστάσεων προϋπολογισμού ύψους περίπου € 6,5 εκατ. ετησίως. Από τις σχετικές παραχωρήσεις χρήσεως ακόμη σημαντικότερα θα είναι τα φορολογικά έσοδα, ενώ οι δήμοι των περιοχών θα εισπράττουν έσοδο 2% επί του κύκλου εμπορικών εργασιών εντός των εγκαταστάσεων, σύμφωνα με το άρθρο 7 του νόμου 3342/2005.

2.4 Μακροχρόνια Βιωσιμότητα των Δημόσιων Οικονομικών Όπως αναφέρεται και στο ΕΠΜ 2005-2008, η κυβέρνηση επιδιώκει τη διασφάλιση της μακροχρόνιας βιωσιμότητας του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, του συστήματος υγείας και των δημοσίων οικονομικών της χώρας με την άσκηση ενός μίγματος πολιτικής που αποσκοπεί στην αύξηση των ποσοστών συμμετοχής στην αγορά εργασίας και των ποσοστών απασχόλησης. Αναλυτική αναφορά στις σχετικές δράσεις γίνεται στην ενότητα για την απασχόληση.

Ειδικότερα, για το ασφαλιστικό ξεκίνησε την άνοιξη του 2006 η διενέργεια εθνικού διαλόγου και συστάθηκε Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων για τη Μελέτη του Ασφαλιστικού Συστήματος στην οποία προΐσταται ο Πρόεδρος της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (ΟΚΕ). Η επιτροπή αυτή έχει την ευθύνη και την εποπτεία για την αρτιότητα και την αντικειμενικότητα των μελετών για την αποτύπωση των διαστάσεων των προβλημάτων που αντιμετωπίζει το ασφαλιστικό σύστημα. Το χρονοδιάγραμμα της κυβέρνησης προβλέπει ότι οι εργασίες της Επιτροπής θα έχουν ολοκληρωθεί ως το 2008, πριν τις επόμενες εκλογές, έτσι ώστε όλες οι πληροφορίες, τα σενάρια και οι προτάσεις να δημοσιοποιηθούν έγκαιρα σε όλους. Με αυτό τον τρόπο, η επόμενη κυβέρνηση, μετά τις εκλογές, θα έχει την απαιτούμενη εξουσιοδότηση για να προχωρήσει στη μεταρρύθμιση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης.

4Όσον αφορά τις πολιτικές υγείας , προωθούνται σημαντικές παρεμβάσεις στο πεδίο της οργάνωσης και διαχείρισης των δημόσιων πολιτικών υγείας που εξυπηρετούν άμεσα τη διασφάλιση της οικονομικής βιωσιμότητας, καθώς προσανατολίζονται στον εκσυγχρονισμό του συστήματος υγείας, διασφαλίζοντας την καταλληλότητά του, την χρηματοοικονομική βιωσιμότητά του και την ικανότητα προσαρμογής του στις νέες υγειονομικές και κοινωνικές ανάγκες. Οι σχετικές παρεμβάσεις αφορούν τα επίπεδα της οργάνωσης του Εθνικού Συστήματος Υγείας, της επιχειρησιακής του λειτουργίας, της χρηματοδότησης των υπηρεσιών υγείας και της ανάπτυξης των τομεακών πολιτικών της αιμοδοσίας (Ν. 3402/2005) και της δημόσιας υγείας (Ν.3370/2005). Παράλληλα, βρίσκεται σε εξέλιξη ένα μακροπρόθεσμο πλάνο εξορθολογισμού του συστήματος κοινωνικής πρόνοιας (social welfare) με στόχο την ανάπτυξη βιώσιμων στρατηγικών που θα εξασφαλίσουν την κάλυψη της αυξημένης ζήτησης για ποιοτικές υπηρεσίες κοινωνικής φροντίδας και την κοινωνική ένταξη των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού. Αναλυτικότερα:

• Ο εκσυγχρονισμός του Εθνικού Συστήματος Υγείας στο επίπεδο της οργάνωσης και διάρθρωσης προωθείται μέσω σχεδιαζόμενης νομοθετικής ρύθμισης, που προβλέπει εκτός των άλλων:

o Τη μείωση του αριθμού των Διοικήσεων Υγειονομικής Περιφέρειας (ΔΥΠΕ) από δεκαεπτά σε επτά και την αναβάθμιση των διαδικασιών διαχείρισής τους, ώστε να εξασφαλισθούν σημαντικές οικονομίες κλίμακας και να απλουστευθούν οι διαδικασίες παρακολούθησης και συντονισμού σε επίπεδο κεντρικής διοίκησης.

4 Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την αναθεωρημένη Στρατηγική της Λισσαβόνας και το Εθνικό Σχέδιο Μεταρρυθμίσεων στην Υγεία υπάρχουν στην ιστοσελίδα: www.mohaw.gr

5

o Την αποτελεσματικότερη παροχή υπηρεσιών υγείας σε πρωτοβάθμιο επίπεδο, μέσω της εισαγωγής ενός νέου μοντέλου λειτουργικού συντονισμού των δομών του Εθνικού Συστήματος Υγείας με προοπτική άμεσης συνεργασίας με τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης (ΙΚΑ κ.α.).

• Η αναβάθμιση της επιχειρησιακής λειτουργίας του συστήματος υγείας προωθείται κατ’ αρχάς με την εισαγωγή σύγχρονων μεθόδων διαχείρισης, που σχεδιάζονται από την Ανώνυμη Εταιρεία Μονάδων Υγείας (Α.Ε.Μ.Υ.Α.Ε.), αξιοποιώντας τεχνογνωσία και καλές πρακτικές διαχείρισης του ιδιωτικού τομέα, με στόχο τη βελτίωση στη σχέση κόστους- αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών υγείας εξαιτίας καλύτερης διαχείριση των πόρων. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται επίσης στην ανάπτυξη και εφαρμογή προτύπων ποιότητας στις μονάδες υγείας μέσω επικείμενης νομοθετικής ρύθμισης (Σχέδιο Νόμου για την «Ποιότητα και την Ασφάλεια»), που θα αξιοποιεί τα συστήματα διοίκησης πληροφοριών και προτυποποίησης υπηρεσιών, συμβάλλοντας στην αποτελεσματική και ορθολογική διαχείριση του ιατροτεχνικού εξοπλισμού, αναλωσίμων και φαρμάκων, αλλά και στην αντιμετώπιση προβλημάτων που απορρέουν από την έλλειψη προδιαγραφών, κοινής ονοματολογίας ιατρικών εξαρτημάτων, πρακτικών, εξοπλισμού και ιατρικών πρωτοκόλλων.

• Στο πλαίσιο του λειτουργικού εκσυγχρονισμού του συστήματος υγείας εντάσσονται επίσης τα μέτρα αναδιοργάνωσης της Δημόσιας Επιχείρησης Ανέγερσης Νοσηλευτικών Μονάδων (ΔΕΠΑΝΟΜ), ώστε να εξασφαλιστεί ο εξορθολογισμός της διαχείρισης έργων κατασκευής νέων νοσηλευτικών μονάδων και οι προπαρασκευαστικές ενέργειες ανάπτυξης ενός ενιαίου πληροφοριακού συστήματος για το Ε.Σ.Υ. (IASYS). Το συγκεκριμένο αυτό έργο υπό την πιλοτική του μορφή αποτελεί αυτή τη στιγμή αντικείμενο διαπραγμάτευσης με τις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

• Η ενίσχυση των πόρων που διατίθενται για την κάλυψη της ζήτησης υπηρεσιών πρόληψης και περίθαλψης εξασφαλίζεται αφενός μέσω της αξιοποίησης νέων χρηματοδοτικών δυνατοτήτων και αφετέρου του εξορθολογισμού των δαπανών σε κρίσιμους τομείς, όπως οι προμήθειες, η αιμοδοσία, η δημόσια υγεία. Ο εξορθολογισμός των δαπανών θα επιτευχθεί σε πρώτο στάδιο με την αναθεώρηση του συστήματος προμηθειών από τους φορείς του ΕΣΥ. Έτσι, προωθείται νομοθετική ρύθμιση για τη θεσμοθέτηση ενός σύγχρονου συστήματος προμηθειών, που αναμένεται να απλοποιήσει τις διαδικασίες παραγγελιών από τους φορείς υγείας, επιτυγχάνοντας μείωση του κόστους προμηθειών κατά 15% τουλάχιστον.

• Τέλος, έχει προγραμματίσει ένα πλάνο συνεργασίας με ιδιώτες επενδυτές στο πλαίσιο σχημάτων Συμπράξεων Δημοσίου – Ιδιωτικού Τομέα. Στο πλάνο αυτό προβλέπονται δράσεις στα πεδία των υποστηρικτικών υπηρεσιών (τεχνικές συντηρήσεις, σίτιση, καθαριότητα, φύλαξη, χρηματοοικονομικές υπηρεσίες κ.λ.π.), της κατασκευής και λειτουργίας νέων δομών υγείας και αποκατάστασης.

3. Διαρθρωτικές Αλλαγές στις Αγορές Προϊόντων 3.1 Επιχειρηματικό Περιβάλλον O επενδυτικός νόμος (N.3299/2004) παρέχει μια δέσμη κινήτρων για την προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων σε τομείς προτεραιότητας, όπως τα προϊόντα και οι υπηρεσίες υψηλής τεχνολογίας και καινοτομίας, τη δημιουργία εργαστηρίων εφαρμοσμένης και βιομηχανικής έρευνας, την ανάπτυξη τεχνολογικών και βιομηχανικών σχεδίων, την ανάπτυξη λογισμικού και τις τουριστικές υποδομές.

6

Παράλληλα δίνονται αυξημένα κίνητρα για τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (ΜΜΕ) και την ανάπτυξη της περιφέρειας. Από την έναρξη εφαρμογής του νόμου τον Μάρτιο του 2005 μέχρι 15/9/2006 έχουν υποβληθεί στις Περιφέρειες και το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών 2.758 επενδυτικά σχέδια συνολικού προϋπολογισμού € 6,2 δις. καθώς και 99 επενδυτικά σχέδια στο Υπουργείο Ανάπτυξης συνολικού προϋπολογισμού € 643,4 εκατ. Από τα επενδυτικά σχέδια τα οποία έχουν υποβληθεί στις Περιφέρειες και στο Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών έχουν εγκριθεί 1.563 επενδύσεις με συνολικό προϋπολογισμό € 2,4 δις. τα οποία θα δημιουργήσουν 7.882 νέες άμεσες θέσεις εργασίας, χωρίς να συνυπολογίζονται οι έμμεσες επιπτώσεις στην απασχόληση. Η πρόοδος που έχει σημειωθεί μέχρι σήμερα είναι ιδιαίτερα θετική λαμβάνοντας υπόψη ότι στο διάστημα 1998-2003 στο πλαίσιο του νόμου Ν.2601/98 υπεβλήθησαν 3.817 αιτήσεις προϋπολογισμού € 9,9 δις. από τις οποίες εγκρίθηκαν 2.721 με συνολικό προϋπολογισμό € 2,9 δις. Με βάση τις προβλέψεις του νέου Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων, ανακοινώνεται εντός του Οκτωβρίου 2006, ο νέος επενδυτικός νόμο που θα ισχύσει από το 2007. Έχει ξεκινήσει η αξιοποίηση του νέου θεσμικού πλαισίου για τις Συμπράξεις Δημοσίου – Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) (Ν.3389/2005). Η Γενική Γραμματεία Εμπορίου σχεδίασε δράση δημιουργίας εμπορικών υποδομών, με αξιοποίηση ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου ή των ΟΤΑ (Κεντρικές Αγορές, Εμπορευματικά Κέντρα, Εμπορικά Κέντρα, Δημοπρατήρια, κλπ) στο πλαίσιο των ΣΔΙΤ. Στόχος της προτεινόμενης δράσης είναι η δημιουργία επιχειρηματικών υποδομών προς όφελος κυρίως των μικρομεσαίων επιχειρήσεων με μειωμένο κόστος για το ελληνικό Δημόσιο. Η δράση αυτή έχει ήδη προταθεί και συμπεριλαμβάνεται στο σχέδιο προτάσεων της ΓΓΕ για την επόμενη προγραμματική περίοδο (ΕΣΠΑ) 2007-2013. Εξέχοντα ρόλο στη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος κατέχει η προσπάθεια βελτίωσης και απλούστευσης των νομοθετικών ρυθμίσεων, περιορισμού της πολυνομίας και εφαρμογής συστήματος αξιολόγησης αντικτύπου, με την έκδοση σχετικής εγκυκλίου από τον Πρωθυπουργό (κεφάλαιο 8). Καθίσταται υποχρεωτική η σύνταξη Έκθεσης Αξιολόγησης Συνεπειών Ρυθμίσεων είτε από ειδικές μονάδες Ελέγχου Ποιότητας Ρυθμίσεων που συνιστώνται στα Υπουργεία και τις Περιφέρειες, είτε από τις ήδη υφιστάμενες υπηρεσίες. Το σύστημα αξιολόγησης συνεπειών εποπτεύεται από τη Γ.Γ. της Κυβέρνησης. Στο πλαίσιο μιας γενικότερης πολιτικής δημιουργίας ενός ευνοϊκού επιχειρηματικού περιβάλλοντος, το Υπουργείο Ανάπτυξης έχει ήδη εκδώσει μια δέσμη 31 μέτρων για τη στήριξη των επιχειρήσεων, και ιδιαίτερα των ΜΜΕ, τα οποία συνεχώς διευρύνονται. Μεταξύ των δράσεων που έχουν υλοποιηθεί είναι και η ψήφιση του νέου νόμου για την απλοποίηση της αδειοδότησης των μεταποιητικών επιχειρήσεων (Ν.3325/2005). Θα ακολουθήσει νέος αντίστοιχος νόμος για τις εμπορικές επιχειρήσεις και τις επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών. Δόθηκε ήδη σε δημόσια διαβούλευση σχέδιο νόμου για την αναμόρφωση, τροποποίηση, συμπλήρωση και προσαρμογή στην ισχύουσα κοινοτική νομοθεσία του δικαίου των Ανωνύμων Εταιρειών (Ν.2190/20). Στόχος του σχεδίου Νόμου είναι η καλλιέργεια ευνοϊκού επιχειρηματικού κλίματος μέσω της απλοποίησης των διαδικασιών ίδρυσης επιχειρήσεων, του περιορισμού της γραφειοκρατίας σε όλα τα στάδια λειτουργίας των επιχειρήσεων και της ενίσχυσης των δικαιωμάτων της μειοψηφίας. Παράλληλα, κατατέθηκε ήδη στη Βουλή σχέδιο νόμου με το οποίο εναρμονίζεται η εθνική νομοθεσία με την κοινοτική οδηγία 2001/51 περί Διεθνών Λογιστικών Προτύπων. Το σχέδιο νόμου για την κατάρτιση ενός σύγχρονου Πτωχευτικού Κώδικα, στον οποίο περιλαμβάνονται όλες οι περιπτώσεις αφερεγγυότητας, βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση μέχρι το τέλος του 2006. Ο νέος νόμος αναμένεται να κατατεθεί προς ψήφιση στο Κοινοβούλιο εντός του

7

πρώτου εξαμήνου του 2007. Η αναθεώρηση αποβλέπει στη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και την απενοχοποίηση της επιχειρηματικής αποτυχίας. Η Γενική Γραμματεία Εμπορίου (ΓΓΕ) προωθεί τη δράση αναβάθμισης του θεσμού των Επιμελητηρίων και τη σύσταση του Γενικού Εμπορικού Μητρώου (Γ.Ε.ΜΗ.). Με την τήρηση του Γ.Ε.ΜΗ. ενοποιείται και απλοποιείται το τυπικό πλαίσιο άσκησης κάθε εμπορικής δραστηριότητας, θεσμοθετείται σύστημα κανόνων και αρχών, το οποίο διέπει την άσκηση της εμπορικής δραστηριότητας υπό καθεστώς διαφάνειας και καταπολεμάται η γραφειοκρατία με την εισαγωγή και χρήση ηλεκτρονικών μηχανισμών. Έχει ήδη ψηφιστεί ο νόμος 3419/2005, με τον οποίο εκσυγχρονίζεται το πλαίσιο λειτουργίας των Επιμελητηρίων και θεσμοθετείται το Γενικό Εμπορικό Μητρώο. Στα πλαίσια του νέου νόμου προβλέπεται και η διαδικασία γρήγορης και ευέλικτης αδειοδότησης των εμπορικών επιχειρήσεων μέσω των επιμελητηρίων (one-stop-shop). Η αρμόδια διυπουργική επιτροπή έχει ήδη δώσει στη δημοσιότητα την πρόταση για τη διαδικασία ίδρυσης νέων επιχειρήσεων. Η διαδικασία διαβούλευσης ολοκληρώθηκε και η πρόταση προωθείται στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) για επεξεργασία. Επίσης, διενεργήθηκε ο διαγωνισμός για το έργο πληροφορικής ΓΕΜΗ, συνολικού ύψους € 800.000 Οι προσφορές βρίσκονται στο στάδιο της τεχνικής αξιολόγησης. Στα πλαίσια της επόμενης προγραμματικής περιόδου 2007-2013 η ΓΓΕ έχει εντάξει δράση υλοποίησης των υποστηρικτικών έργων του Γ.Ε.ΜΗ. που θα πρέπει να υλοποιηθούν σε όλες τις Περιφέρειες της χώρας. Επιπλέον, έχει ήδη προκηρυχθεί το έργο για τη σύσταση του Εθνικού Παρατηρητηρίου Εμπορίου, το οποίο αφορά τη δημιουργία μηχανισμού συστηματικής ανάλυσης δεδομένων του εμπορίου και των επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών. Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου είναι € 2 εκατ. Παράλληλα, με το νόμο 3377/2005 για τη λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων, συστάθηκε το Εθνικό Συμβούλιο Ηλεκτρονικώς Επιχειρείν και έχει οριστεί Εκτελεστική Επιτροπή. Αποστολή του συμβουλίου είναι η χάραξη εθνικής στρατηγικής για το ηλεκτρονικό εμπόριο. Αντιμετωπίζεται η έλλειψη εθνικού χωροταξικού σχεδιασμού για τις χρήσεις γης, η οποία έχει αποτελέσει στο παρελθόν σημαντικό εμπόδιο για την επενδυτική δραστηριότητα, ενώ παράλληλα έχει αυξήσει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη στο χώρο. Προωθείται η κατάρτιση του Εθνικού Χωροταξικού Σχεδιασμού της χώρας, στο πλαίσιο του οποίου υλοποιούνται τέσσερις μελέτες. Οι μελέτες αυτές αφορούν στην κατάρτιση του «Γενικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης», καθώς επίσης στην κατάρτιση τριών Ειδικών Πλαισίων για τον τουρισμό, τη βιομηχανία και τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Οι διαδικασίες ανάθεσης των μελετών για τα τρία Ειδικά Πλαίσια ολοκληρώθηκαν εντός του 2005, ενώ για το Γενικό Πλαίσιο η αντίστοιχη διαδικασία ολοκληρώθηκε εντός του 2006. Σήμερα, έχουν ολοκληρωθεί ήδη οι Α’ Φάσεις των τεσσάρων μελετών, ενώ στη συνέχεια θα ακολουθήσει η εκπόνηση των Β΄ Φάσεων τους, καθώς επίσης η προώθηση της διαδικασίας θεσμοθέτησης των τεσσάρων Πλαισίων. Επίσης, έχουν ολοκληρωθεί οι μελέτες των Ειδικών Πλαισίων για τον παράκτιο και τον ορεινό χώρο. Προωθείται η θεσμοθέτησή τους και έχουν ήδη καταρτιστεί τα αντίστοιχα σχέδια Κοινών Υπουργικών Αποφάσεων. Προωθείται η αναβάθμιση και επέκταση του δικτύου Βιομηχανικών και Επιχειρηματικών Περιοχών (ΒΕΠΕ), καθώς και ο εκσυγχρονισμός του σχετικού θεσμικού πλαισίου. Σήμερα δημιουργούνται ή εκσυγχρονίζονται σε όλη την ελληνική επικράτεια 52 ΒΕΠΕ, έργο προϋπολογισμού € 230 εκατ., το οποίο θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του Γ’ ΚΠΣ. Κατά τη νέα προγραμματική περίοδο θα ισχύει νέο Θεσμικό Πλαίσιο σε αντικατάσταση του Ν. 2545/1997 για τις ΒΕΠΕ, το οποίο θα απηχεί τις σύγχρονες τάσεις οργάνωσης και λειτουργίας Επιχειρηματικών Πάρκων.

8

Βρίσκεται σε εξέλιξη η προσπάθεια αναβάθμισης του Εθνικού Συστήματος Ποιότητας με έμφαση στη βελτίωση των εθνικών υποδομών ποιότητας-τυποποίησης-πιστοποίησης-μετρολογίας. Στόχος της δράσης αυτής είναι η ενίσχυση της ποιότητας των παραγόμενων προϊόντων και η αύξηση της ανταγωνιστικότητας των εγχώριων επιχειρήσεων. Επιπρόσθετες δράσεις σχεδιάζονται για την επόμενη προγραμματική περίοδο, κατά την οποία θα διατεθούν επιπλέον € 60 εκατ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο σχεδιασμός τριών διεθνώς διαπιστευμένων εργαστηρίων ποιοτικής ανάλυσης ελαιολάδου, συνολικού κόστους € 1,5 εκατ., η οποία εντάχθηκε στα πλαίσια αναθεώρησης του Γ’ ΚΠΣ και αναμένεται να υλοποιηθεί εντός του 2007. Επιπλέον, αναμένεται η προκήρυξη διαγωνισμού για την εγκατάσταση Συστήματος Εποπτείας της Αγοράς, καθώς και συναφείς δράσεις υποστήριξής του κατά την επόμενη προγραμματική περίοδο, συνολικού ύψους € 35 εκατ.. Στον χώρο της υγείας, αποσαφηνίστηκαν οι όροι λειτουργίας ιδιωτικών φορέων παροχής υπηρεσιών υγείας, διευκολύνοντας τη δραστηριοποίηση ιδιωτών επενδυτών στον τομέα της αποθεραπείας και αποκατάστασης κλειστής νοσηλείας. Έχουν ήδη ολοκληρωθεί ή βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη τέσσερις κύκλοι προγραμμάτων για την ενίσχυση της νεανικής και της γυναικείας επιχειρηματικότητας. Σε ό,τι αφορά την ενίσχυση της γυναικείας επιχειρηματικότητας, έχουν ενταχθεί, στους τέσσερις κύκλους του προγράμματος, συνολικά 2.883 επενδυτικά σχέδια γυναικών, συνολικού προϋπολογισμού € 226,8 εκατ., συμβάλλοντας μέχρι σήμερα στη δημιουργία 3.570 θέσεων αυτοαπασχόλησης και νέων θέσεων εργασίας. Επιπλέον, τρεις κύκλοι προγραμμάτων βρίσκονται σε εξέλιξη για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας των ΑΜΕΑ, οι οποίοι έτυχαν ιδιαίτερα μεγάλης απήχησης, δράσεις οι οποίες σχεδιάζεται να συνεχιστούν και στην επόμενη προγραμματική περίοδο 2007-2013. Πρόσθετες δράσεις προωθούνται από τη Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς με στόχο τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας των νέων. Μετά τα θετικά αποτελέσματα της πιλοτικής εφαρμογής των θυρίδων επιχειρηματικότητας, ολοκληρώθηκε ο σχεδιασμός και προωθείται η επέκταση του δικτύου σε όλη την επικράτεια. Οι θυρίδες επιχειρηματικότητας θα παρέχουν στους νέους επιχειρηματίες υποστηρικτικές υπηρεσίες, πληροφορίες και συνδρομή σχετικά με την ίδρυση μιας επιχείρησης (νομικό πλαίσιο, θέματα μάρκετινγκ, κλπ). Έχουν ήδη υπογραφεί μνημόνια συνεργασίας με τις περιφέρειες, ενώ η απόφαση για την υπαγωγή του σχεδίου στο Γ’ ΚΠΣ εκδίδεται τον Οκτώβριο του 2006. Το κόστος υπολογίζεται στα € 8 εκατ. Επιπρόσθετα, θεσμοθετείται το Παρατηρητήριο Επιχειρηματικότητας για την έγκυρη πληροφόρηση των φοιτητών της ανώτατης εκπαίδευσης σχετικά με τις επιχειρηματικές δυνατότητες και προοπτικές. Η σχετική νομοθετική ρύθμιση αναμένεται να ψηφιστεί από το Κοινοβούλιο μέχρι το τέλος του 2006. Τέλος, στο χώρο της παιδείας έχουν ήδη ενταχθεί μαθήματα επιχειρηματικότητας στα προπτυχιακά προγράμματα σπουδών των ΑΕΙ και ΤΕΙ, είτε ως κύρια μαθήματα, είτε ως μαθήματα επιλογής. Επιπλέον, σε κάθε ίδρυμα ανώτατης εκπαίδευσης έχει ιδρυθεί από ένα γραφείο διασύνδεσης με την αγορά εργασίας για την ενημέρωση των φοιτητών γύρω από πρακτικά θέματα της αγοράς εργασίας και την ίδρυση επιχειρήσεων. Τον Ιούλιο του 2006 αυτές οι δράσεις έλαβαν πρόσθετη χρηματοδότηση € 3 εκατ. μέσω του Ε.Π. «Εκπαίδευση και Αρχική Επαγγελματική Κατάρτιση». 3.1.1 Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (ΜΜΕ)

9

Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις συνιστούν τα θεμέλια της οικονομικής και κοινωνικής ζωής της Ελλάδος και είναι στο επίκεντρο των πολιτικών της Κυβέρνησης για την ανάπτυξη των επιχειρήσεων. Στρατηγικός στόχος της κυβερνητικής πολιτικής για τις ΜΜΕ είναι η απελευθέρωση του τεράστιου δυναμικού που διαθέτουν για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, την τόνωση της απασχόλησης, την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή. Η έμφαση που δίνει η Κυβέρνηση στη στήριξη των ΜΜΕ αντανακλάται στην προώθηση των ακόλουθων δράσεων. Στο πλαίσιο του επενδυτικού νόμου Ν.3299/04 παρέχονται αυξημένα κίνητρα στις ΜΜΕ έως και κατά 15% επιπλέον των ενισχύσεων που προβλέπονται για τις μεγάλες επιχειρήσεις. Το γεγονός αυτό είχε ως συνέπεια το αυξημένο επενδυτικό ενδιαφέρον από τις ΜΜΕ, όπως αποτυπώνεται στις υποβληθείσες αιτήσεις. Ειδικότερα το 94,8% των αιτήσεων αφορά ΜΜΕ (79,2% μικρές και πολύ μικρές και 15,6% μεσαίες επιχειρήσεις), ενώ το μερίδιο των ΜΜΕ σε προϋπολογισμό επενδυτικών σχεδίων φτάνει το 81,8% (€ 5,1 δις.) ενώ σε αιτούμενη επιχορήγηση το 85,9%. Με ζητούμενο την πρόσβαση των επιχειρήσεων και ειδικότερα των ΜΜΕ σε σύγχρονα και ευέλικτα χρηματοδοτικά εργαλεία, αναπτύχθηκαν οι δομές του Ταμείου Εγγυοδοσίας Μικρών και Πολύ Μικρών Επιχειρήσεων (ΤΕΜΠΜΕ) και του Ταμείου Νέας Οικονομίας (ΤΑΝΕΟ), οι οποίες στην επόμενη προγραμματική περίοδο, 2007-2013, θα εξειδικευτούν και θα εμβαθυνθούν. Το ΤΕΜΠΜΕ βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία, ενώ τον Ιούλιο του 2006 ανακοινώθηκε νέο πρόγραμμα επιδότησης επιτοκίου δανεισμού από 1/9/06 με προϋπολογισμό € 20 εκατ.. Το μετοχικό κεφάλαιο του ΤΕΜΠΜΕ ανέρχεται σε € 250 εκατ. με εθνική συμμετοχή σε ποσοστό 33%. Το ΤΑΝΕΟ εστιάζει στη στήριξη επιχειρηματικών δραστηριοτήτων εντάσεως τεχνολογίας, γνώσης και καινοτομίας. Η πλήρης αξιοποίηση των δυνατοτήτων του θα ξεκινήσει από την επόμενη χρηματοδοτική περίοδο και αναμένεται να λειτουργήσει ως συνδετικός κρίκος μεταξύ ελληνικών και ξένων επιχειρήσεων. Το κόστος υλοποίησης ανέρχεται σε € 150 εκατ., με δημόσια συμμετοχή € 45 εκατ., και επιδιώκεται η μεταφορά του στο Δ’ ΚΠΣ. Προωθείται δράση δημιουργίας Κεφαλαίων Επιχειρηματικών Συμμετοχών (Venture Capital Funds και Seed Capital Funds) και Εταιρειών «Επιχειρηματικών Αγγέλων» (Business Angels) με εγγύηση μέρους του επιχειρηματικού κινδύνου από το Δημόσιο. Στόχος της προτεινόμενης δράσης είναι η δημιουργία νέων και ευέλικτων εργαλείων χρηματοδότησης των ΜΜΕ. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί μέσω της δράσης αυτής στην παροχή έμμεσων ενισχύσεων σε καινοτόμες ΜΜΕ του εμπορίου και των υπηρεσιών, καθώς και σε νέες επιχειρήσεις που προκύπτουν από αξιοποίηση αποτελεσμάτων έρευνας. Η δράση αυτή εντάσσεται στα πλαίσια των προτάσεων για την επόμενη προγραμματική περίοδο 2007-2013. Προετοιμάζεται σχετική μελέτη προετοιμασίας της δράσης, η οποία έχει ήδη ανατεθεί. Η δράση αυτή προβλέπεται να συνδεθεί με το πρόγραμμα JEREMIE και αναμένεται η έναρξη λειτουργίας της μέσα στο 2007. Συγκροτήθηκε κι έχουν ήδη αρχίσει οι συνεδριάσεις του Εθνικού Συμβουλίου για τις ΜΜΕ και της αντίστοιχης ομάδας εμπειρογνωμόνων. Το συμβούλιο γνωμοδοτεί προς τα θεσμοθετημένα όργανα της πολιτείας πάνω σε μέτρα και προτάσεις πολιτικής για τη στήριξη των επιχειρήσεων και ιδιαίτερα των ΜΜΕ. Βελτιώνεται η υποδομή και το πλαίσιο στήριξης των ΜΜΕ. Μεταξύ άλλων, οι σημαντικότερες δράσεις περιλαμβάνουν το εθνικό πρόγραμμα αναβάθμισης των ΒΕΠΕ, την απλοποίηση της διαδικασίας αδειοδότησης μεταποιητικών επιχειρήσεων, τα Κέντρα Επιχειρηματικής και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (KETA) και τα Κέντρα Υποδοχής Επενδυτών (KYE). Πάγιος στόχος παραμένει η ενίσχυση της αλληλεπίδρασης αυτών των δράσεων, προκειμένου να υποστηριχθεί αποτελεσματικά η λειτουργία των ΜΜΕ και να προωθηθούν οι ξένες και εγχώριες επενδύσεις.

10

Τροποποιήθηκε η εθνική νομοθεσία και απλοποιήθηκαν οι διαδικασίες υπαγωγής των ΜΜΕ στα προγράμματα που χρηματοδοτούνται μέσω του Γ΄ ΚΠΣ για τη μείωση του διοικητικού βάρους και την αποτελεσματικότερη διαχείριση της αυξανόμενης συμμετοχής των ΜΜΕ. Ιδιαίτερη έμφαση επιπλέον έχει δοθεί στο σχεδιασμό της επόμενης περιόδου 2007-2013 για την αύξηση της συμμετοχής των ΜΜΕ. Έχει ολοκληρωθεί η μελέτη για την απλοποίηση των διαδικασιών μεταβίβασης των ΜΜΕ και έχει δοθεί σε δημόσια διαβούλευση. Η συγκέντρωση και αξιολόγηση όλων των προτάσεων αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2006. Έχει συσταθεί το Εθνικό Παρατηρητήριο για τις ΜΜΕ για την έγκαιρη διάγνωση των προβλημάτων και την εξέλιξη της ανταγωνιστικής θέσης των ΜΜΕ. Οι περισσότερες δράσεις του Παρατηρητηρίου είναι ήδη ενεργές και εκτιμάται πως αυτό θα λειτουργήσει πλήρως έως τη λήξη του Γ’ ΚΠΣ. Επιπλέον, προωθείται η δημιουργία δύο Ινστιτούτων Μελετών και Ερευνών για τις ΜΜΕ από φορείς των ΜΜΕ (ΓΣΕΒΒΕ, ΕΣΕΕ) με τη στήριξη του Υπουργείου Ανάπτυξης. Έχουν ήδη ανατεθεί οι σχετικές μελέτες και αναμένεται να ολοκληρωθούν εντός του 2006. Παράλληλα πραγματοποιούνται επισκέψεις από κλιμάκια και του Υπουργείου Ανάπτυξης για την επιτόπια εξέταση και αντιμετώπιση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι ΜΜΕ. Στο πλαίσιο του Γ’ ΚΠΣ προωθείται επίσης η στήριξη των ΜΜΕ που δραστηριοποιούνται στους κλάδους της κλωστοϋφαντουργίας, ένδυσης, υπόδησης και δερμάτινων ειδών. Επιπλέον εντείνεται η συνεργασία με διεθνείς φορείς για τις ΜΜΕ και την Ε.Ε. για την παρακολούθηση και ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών στήριξης των ΜΜΕ στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτικής. Ενισχύεται ο συντονισμός της εθνικής πολιτικής για τις ΜΜΕ μέσω διμερών επαφών και διαβουλεύσεων μεταξύ των Υπουργείων, των εργασιών του Εθνικού Συμβουλίου Ανταγωνιστικότητας και Ανάπτυξης και του Εθνικού Συμβουλίου για τις ΜΜΕ. Επιπλέον διαμορφώνεται ένα τριετές πρόγραμμα δράσης για τις ΜΜΕ, το οποίο θα χρηματοδοτηθεί από το ερχόμενο ΚΠΣ. Μέχρι στιγμής περιλαμβάνει 31 μέτρα στήριξης για τις ΜΜΕ τα οποία διαρκώς εμπλουτίζονται. Επιπρόσθετες δράσεις για τη στήριξη των ΜΜΕ αναφέρονται αναλυτικότερα σε άλλα κεφάλαια και περιλαμβάνουν την προώθηση της επιχειρηματικότητας των νέων και των γυναικών (κεφ. 3), την ενίσχυση της εξωστρέφειας των ΜΜΕ μέσω των επιχειρηματικών clusters (κεφ. 3.3), το νέο πλαίσιο για την ΕΤΑ (κεφ. 4), τους Περιφερειακούς Πόλους Καινοτομίας (κεφ.4) και τις δράσεις για τη διείσδυση και χρήση των ΤΠΕ (κεφ. 4). 3.1.2 Βιομηχανία Η Κυβερνητική πολιτική για τη Βιομηχανία, μέρος της οποίας εφαρμόζεται μέσω της πολιτικής για τις μικρομεσαίες μεταποιητικές επιχειρήσεις, στοχεύει στην αυξημένη συμμετοχή του τομέα στα προγράμματα ενίσχυσης, στην ενθάρρυνση των επενδύσεων, στη μείωση της φορολογίας, στην εξασφάλιση υγιών συνθηκών ανταγωνισμού, στη βελτίωση των υποδομών, ιδιαίτερα των Βιομηχανικών Περιοχών, στην εισαγωγή της ποιότητας, της καινοτομίας και της νέας τεχνολογίας, στην απλούστευση του διοικητικού περιβάλλοντος, στις συνεργασίες των Επιχειρήσεων, στην επιχειρηματική αριστεία. Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση:

• Στην αναμόρφωση του θεσμικού καθεστώτος για τις βιομηχανικές περιοχές.

11

• Στη βελτίωση της οργανωτικής δομής των περιφερειακών υπηρεσιών για την αδειοδότηση των βιομηχανικών επιχειρήσεων, την προσέλκυση των επενδύσεων, την πληροφόρηση για τα διάφορα προγράμματα και κίνητρα.

• Στον τεχνολογικό εκσυγχρονισμό, στην ποιότητα και στην εισαγωγή καινοτομιών στις βιομηχανίες, τόσο μέσω των κινήτρων του επενδυτικού νόμου, όσο και μέσω προγραμμάτων του Γ’ ΚΠΣ. Παράλληλα, μειώθηκε σημαντικά το κόστος κατοχύρωσης διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας στον Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας μεταξύ 30% και 100%, με στόχο την αύξηση του αριθμού των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και την ενίσχυση της καινοτομίας. Τους πρώτους τέσσερις μήνες του 2006, ο αριθμός αιτήσεων στον ΟΒΙ από την Ελλάδα έχει σημειώσει άνοδο κατά 20%, ενώ οι αιτήσεις από την υπόλοιπη Ε.Ε. έχουν αυξηθεί κατά 5%.

• Στον εκσυγχρονισμό και την αναδιάρθρωση των υπό κρίση κλάδων. • Στην παροχή επιχειρηματικών κεφαλαίων. • Στους συνεργατικούς σχηματισμούς (clusters) και τη συνεργασία μεταξύ επιχειρήσεων. • Στην ενίσχυση της επιχειρηματικής αριστείας, μέσω δράσης που χρηματοδοτείται από το Γ’

ΚΠΣ. • Στην αναβάθμιση του συστήματος Ελέγχου και Εποπτείας της Αγοράς.

3.1.3 Εμπορική Ναυτιλία Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, οι εισροές συναλλάγματος από τις ναυτιλιακές δραστηριότητες χρηματοδοτούν το 31% του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου και συμβάλουν κατά 4,8% στο ΑΕΠ. Σε αυτό το πλαίσιο, ο ελληνικός στόλος διατήρησε τον πρωταγωνιστικό του ρόλο σε παγκόσμιο επίπεδο, με συνολική χωρητικότητα που αγγίζει το 18% της παγκόσμιας χωρητικότητας (DWT). Επιπλέον, τα ελληνόκτητα πλοία που φέρουν σημαία Κρατών Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ξεπερνούν το 50% της χωρητικότητας του Ευρωπαϊκού στόλου. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι Έλληνες πλοιοκτήτες ελέγχουν περίπου 22% του παγκόσμιου στόλου πετρελαιοφόρων και περίπου το 25% του παγκόσμιου στόλου δεξαμενόπλοιων. Η δε συνολική αξία του ελληνικού ποντοπόρου στόλου υπολογίζεται στα 40 δις USD. Για τη διαχείριση του μεγέθους του ελληνικού στόλου περισσότερες από 1.000 ναυτιλιακές εταιρίες δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα απασχολώντας περισσότερα από 11.000 άτομα, η μεγάλη πλειοψηφία των οποίων είναι Έλληνες. Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο η εμπορική ναυτιλία δημιουργεί σχεδόν 200.000 θέσεις εργασίας. Στο πλαίσιο της εφαρμογής του νόμου 3429/2005 για τις ΔΕΚΟ, προωθείται η προσαρμογή των Καταστατικών Λειτουργίας των Οργανισμών Λιμένων που δεν έχουν εισαχθεί ακόμα στο χρηματιστήριο με στόχο τη βελτίωση της αποδοτικότητας και της ευελιξίας, η οποία θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι την 30/9/06. Καταρτίζεται η Χάρτα Υποχρεώσεων Καταναλωτή για την εξασφάλιση της υψηλής ποιότητας των υπηρεσιών, ενώ αξιολογούνται και εφαρμόζονται τα στρατηγικά και επιχειρησιακά σχέδια των Οργανισμών Λιμένων για την περίοδο 1/7/2006-31/12/2007. Παράλληλα προωθείται η εισαγωγή ολοκληρωμένων συστημάτων πληροφορικής για την αναβάθμιση των λιμενικών υπηρεσιών προς όφελος της επιβατικής και εμπορικής κίνησης. Επιπλέον, εντός του 2007 σχεδιάζεται η υλοποίηση μέτρων που αφορούν όχι μόνο τις παρεχόμενες υπηρεσίες, αλλά και το ανθρώπινο δυναμικό των Οργανισμών Λιμένων, όπως η εισαγωγή ποιοτικού ελέγχου ISO και η εκπαίδευση του προσωπικού στη χρήση νέων τεχνολογιών και πληροφοριακών συστημάτων προκειμένου να επιτευχθεί μία πιο πελατοκεντρική και επικεντρωμένη στην αγορά πολιτική παροχής υπηρεσιών στους λιμένες.

12

Επιπλέον, το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας προωθεί την εφαρμογή του πλαισίου ΣΔΙΤ (Ν.3389/2005) στους λιμένες ως την καταλληλότερη προσέγγιση για την επίτευξη των στόχων της Εθνικής Λιμενικής Πολιτικής. Μεταξύ άλλων περιλαμβάνονται επενδυτικά σχέδια στον τομέα της ασφάλειας για την εφαρμογή του ISPS-Code και του κανονισμού 724/2005 Ε.Ε. στους ελληνικούς λιμένες. 3.1.4 Τουρισμός Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, τα έσοδα από τον τουρισμό έφθασαν το 2005 στα € 11 δις από € 10,3 δις το 2004, σημειώνοντας αύξηση 6,7%, ενώ αντίστοιχη αύξηση σημείωσαν και οι αφίξεις. Η συνεχιζόμενη ανάκαμψη του τουρισμού οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην επιτυχημένη διαχείριση της προβολής που δέχτηκε η Ελλάδα μέσα από τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων το 2004, καθώς και στη συνεχιζόμενη υλοποίηση των διαρθρωτικών μέτρων για την αναβάθμιση των τουριστικών υπηρεσιών και υποδομών. Η πολιτική που εφαρμόζεται στοχεύει στην ενίσχυση του συγκριτικού πλεονεκτήματος της χώρας μας στον τουρισμό και στην παράλληλη τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας και των εισοδημάτων της περιφέρειας. Κατά τη διάρκεια του 2004 συστάθηκε το Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης, το οποίο και αποτελεί το αρμόδιο επιτελικό όργανο για το σχεδιασμό της πολιτικής στον τομέα του τουρισμού. Το νομικό πλαίσιο για την προώθηση ειδικών μορφών τουρισμού βρίσκεται σε εξέλιξη και ψηφίστηκε στο Κοινοβούλιο το νομοσχέδιο για τον ιαματικό τουρισμό, ενώ υπό κατάθεση βρίσκεται το νομοσχέδιο για τον τουρισμό της υπαίθρου. Επιπλέον, τα κίνητρα που παρέχονται από τον επενδυτικό νόμο για εκσυγχρονισμό ή και απόσυρση τουριστικών μονάδων έχουν προσελκύσει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, συμβάλλοντας ουσιαστικά στη συνεχή αναβάθμιση και επέκταση των τουριστικών υποδομών. Τα 454 από τα 1563 επενδυτικά σχέδια που έχουν εγκριθεί από τις Περιφέρειες και το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών αφορούν επενδύσεις στην τουριστική βιομηχανία. Παράλληλα, προωθείται μέσω της Εταιρείας Τουριστικής Ανάπτυξης (ΕΤΑ) η αξιοποίηση των τουριστικών ακινήτων και έχει ήδη εγκριθεί η προώθηση των διαγωνισμών για οκτώ ακίνητα μέσω μακροχρόνιων μισθώσεων. Ολοκληρώθηκε επίσης η ενσωμάτωση των Περιφερειακών Υπηρεσιών Τουρισμού στον ΕΟΤ με στόχο τη δημιουργία ενός αξιόπιστου συστήματος ελέγχου. Επιπλέον, στα πλαίσια αναβάθμισης της τουριστικής εκπαίδευσης ο ΟΤΕΚ (εποπτευόμενος φορέας από το Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης), σε συνεργασία με το ΥΠΕΠΘ, θέσπισε τη λειτουργία των ΕΠΑΣ αντικαθιστώντας τα παλιά ΤΕΕ, προχώρησε στην ίδρυση εννιά νέων σχολών ΙΕΚ και σε επίπεδο ανώτερης εκπαίδευσης αναμορφώθηκε η λειτουργία των Τουριστικών Σχολών της Ρόδου και της Κρήτης. Τέλος, ακολουθείται μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την προβολή και προώθηση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος με ορίζοντα υλοποίησης το 2008. Η σχετική μελέτη για το μάρκετινγκ του ελληνικού τουρισμού ανατέθηκε σε στρατηγικό σύμβουλο. Ιδιαίτερο ρόλο στην ποιοτική αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος διαδραματίζει το Υπουργείο Πολιτισμού μέσα από μια σειρά δράσεων για την αναβάθμιση των υποδομών και υπηρεσιών των αρχαιολογικών χώρων και των μουσείων. Υλοποιούνται συνολικά 332 έργα με προϋπολογισμό € 776 εκατ. και με απορρόφηση που υπερβαίνει το 60%. Στα έργα που έχουν ήδη παραδοθεί σε χρήση (Ολυμπία, ενοποιημένοι αρχαιολογικοί χώροι Αθήνας, Δελφοί) παρατηρείται αξιόλογη αύξηση της επισκεψιμότητας. Παράλληλα, έχουν καθιερωθεί νέοι πολιτιστικοί θεσμοί (π.χ. Διεθνής Έκθεση Βιβλίου) και προωθούνται νέοι (π.χ. Biennale Εικαστικών), οι οποίοι ενισχύουν την ειδική τουριστική κίνηση και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Το 2007 προτεραιότητα θα δοθεί, μεταξύ άλλων, στο νέο μουσείο της Ακρόπολης, καθώς και σε δράσεις του προγράμματος «Παιδεία-

13

Πολιτισμός», στην προώθηση νέων θεσμών διεθνούς εμβέλειας (Ευρωπαϊκά Βραβεία Θεάτρου, Βαλκανικό Φεστιβάλ Θεάτρου, Παγκόσμιος Διαγωνισμός Σκίτσου, Διεθνής Έκθεση Παιδικού Βιβλίου, Biennale Αρχιτεκτονικής, «Αρχαιολογία και Τουρισμός»), σε δραστηριότητες συντήρησης και ανάδειξης αρχαιολογικών χώρων και μνημείων, στην ίδρυση και εκσυγχρονισμό μουσείων, στην προώθηση υποδομών σύγχρονου πολιτισμού, και στην αγορά διατηρητέων κτιρίων για πολιτιστικές χρήσεις. 3.2 Άνοιγμα των Αγορών και Ενίσχυση του Ανταγωνισμού 3.2.1 Θεσμικές Παρεμβάσεις – Ανεξάρτητες και Ρυθμιστικές Αρχές Οι αρμοδιότητες της Επιτροπής Ανταγωνισμού (Ε.Α.) έχουν ενισχυθεί μετά από τη θέσπιση του Νόμου 3373/2005, που μεταξύ άλλων, παρέχει τη νομική βάση για ένα πρόγραμμα επιείκειας (leniency), ενισχύει τη συνεργασία με τα εθνικά δικαστήρια και απλοποιεί τη διαδικασία ελέγχου συγχωνεύσεων. Οι αιφνιδιαστικοί έλεγχοι και οι αυτεπάγγελτες έρευνες έχουν επίσης αυξηθεί σημαντικά. Συγκεκριμένα μέτρα λαμβάνονται επίσης στον κλάδο των επαγγελματικών υπηρεσιών, μέσω της ίδρυσης εντός της Επιτροπής Ανταγωνισμού ομάδας εργασίας για επτά ελεύθερα επαγγέλματα (δικηγόρους, συμβολαιογράφους, μηχανικούς, αρχιτέκτονες, φαρμακοποιούς, λογιστές και οδοντίατρους) τον Απρίλιο του 2006. Στόχος της ομάδας εργασίας είναι να προσδιορίσει τους υπάρχοντες περιορισμούς στον ανταγωνισμό, να αξιολογήσει το βαθμό στον οποίο αυτοί οι περιορισμοί δικαιολογούνται από το δημόσιο συμφέρον ή άλλες οικονομικές παραμέτρους και να συνεργαστεί με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς προκειμένου να εξασφαλιστεί η ευρύτερη δυνατή συναίνεση σε εθνικό επίπεδο. Η πρόσφατη επίσκεψη κλιμακίου της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα τον Ιούνιο του 2006 έδωσε σημαντική ώθηση στον συνεχιζόμενο διάλογο. Παράλληλα προς το έργο της Επιτροπής Ανταγωνισμού, η Γενική Γραμματεία Εμπορίου προωθεί δράσεις χαρτογράφησης των επιμέρους αγορών με στόχο την εξακρίβωση και την αντιμετώπιση τυχόν μονοπωλιακών–ολιγοπωλιακών καταστάσεων και εναρμονισμένων πρακτικών και την εξασφάλιση συνθηκών υγιούς ανταγωνισμού. Ήδη έχει παραληφθεί και αξιοποιείται η μελέτη για την αγορά κρέατος, ενώ έχει ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός ανάθεσης μελέτης για την αγορά οπωροκηπευτικών προϊόντων, η οποία αναμένεται να παραδοθεί το φθινόπωρο του 2006. Σύντομα θα αναγγελθεί η ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου συστήματος πληροφοριών (IIS) που θα διευκολύνει τον έλεγχο αγοράς. Ο προϋπολογισμός για το IIS και τις σχετικές δράσεις προβολής είναι € 3 εκατ., ενώ € 31 εκατ. επιπλέον θα διατεθούν για την επόμενη προγραμματική περίοδο. Έχει ήδη ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός για την προμήθεια του Εθνικού Συστήματος Ηλεκτρονικών Δημοσίων Προμηθειών (ΕΣΗΔΠ) και αξιολογούνται οι υποβληθείσες προσφορές. Το ΕΣΗΔΠ είναι συνολικού προϋπολογισμού € 14 εκατ. και συγχρηματοδοτείται από την Κοινωνία της Πληροφορίας. Το έργο αφορά τον εκσυγχρονισμό του πλαισίου που διέπει τις κρατικές προμήθειες, την καθιέρωση ηλεκτρονικών προμηθειών και την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και της διαφάνειας. Επιπλέον, έχει ήδη προκηρυχθεί ο διαγωνισμός για το συνοδευτικό έργο «Τεχνικός Σύμβουλος του ΕΣΗΔΠ», προϋπολογισμού € 1 εκατ..

Σημαντικά βήματα έχουν γίνει επίσης για τη βελτίωση της λειτουργίας της αγοράς φαρμάκων μέσω των διατάξεων του νόμου 3547/2006. Μεταξύ άλλων, το νέο νομικό πλαίσιο προωθεί την ισότιμη πρόσβαση στη χορήγηση φαρμάκων και αυξάνει τη διαπραγματευτική ισχύ των φορέων κοινωνικής

14

ασφάλισης στην προμήθεια φαρμάκων, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη ανταγωνιστικών συνθηκών στην αγορά. 3.2.2 Κλάδοι Δικτύων Ενέργεια Τον τελευταίο χρόνο έχει σημειωθεί σημαντική επιτάχυνση στη διαδικασία απελευθέρωσης των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, καθώς επίσης και στην αποτελεσματική προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ). Εντάθηκε ο έλεγχος των αγορών και η εφαρμογή του κανονιστικού πλαισίου και ελήφθησαν σημαντικά μέτρα για το διαχωρισμό των δικτύων μεταφοράς και διανομής. Ο ανταγωνισμός στην εσωτερική αγορά ενέργειας ενισχύεται, ενώ αποσαφηνίστηκαν οι διασυνοριακοί εμπορικοί κανόνες με ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Επιπλέον, συστάθηκε το Συμβούλιο Εθνικής Ενεργειακής Στρατηγικής, ως όργανο αρμόδιο για την υποβολή προτάσεων στον Υπουργό Ανάπτυξης για θέματα που αφορούν στο μακροχρόνιο σχεδιασμό της ενεργειακής πολιτικής της χώρας. Ο σχετικός νόμος 3438/2006 έχει ψηφιστεί και τα μέλη του Συμβουλίου έχουν διοριστεί. Η πρόσφατη θέσπιση των νόμων Ν.3426/2005, Ν.3428/2005 και Ν.3468/2006 έχει ενισχύσει σημαντικά το ρόλο της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡAE) και έχει εναρμονίσει το νομικό πλαίσιο με τις κοινοτικές οδηγίες 2003/54, 2003/55 και 2001/77. Στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, οι διατάξεις νέου Κώδικα Διαχείρισης του Συστήματος και Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας που θεσπίστηκε τον Μάιο του 2005 ενεργοποιούνται σταδιακά και θα βρίσκονται σε πλήρη ισχύ μέχρι την 1/1/08. Ο νέος κώδικας παρέχει ένα πλήρες σύνολο κανόνων για την οργάνωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, με σκοπό τη βελτίωση της αποδοτικότητας, τη διασφάλιση της παροχής και τη διευκόλυνση της εισόδου ανεξάρτητων παραγωγών και νέων προμηθευτών. Από τη θέσπιση του νέου νόμου ηλεκτρικής ενέργειας (Ν.3426/2005) το Δεκέμβριο του 2005 έχει εκχωρηθεί το δικαίωμα επιλογής προμηθευτή στους μη-οικιακούς καταναλωτές, ενώ οι οικιακοί χρήστες καθίστανται επιλέγοντες πελάτες από 1/7/2007, με ειδική όμως πρόβλεψη για τα μη-διασυνδεμένα νησιά. Μεταξύ άλλων, ο νέος νόμος προβλέπει επίσης τη βαθμιαία αποδέσμευση της διαχείρισης του δικτύου διανομής, το οποίο μετά από την 1/7/2007 θα εκχωρηθεί στον ΔΕΣΜΗΕ Α.Ε. (Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας). Επιπλέον, έχει ξεκινήσει η διαμόρφωση νέου πλαισίου για τη έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων και η σχετική νομοθεσία αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2006. Παρά την υψηλότερη παραγωγικότητά τους οι δύο ανεξάρτητοι παραγωγοί με 550MW ή 5% της εγκατεστημένης ισχύος και οι ανεξάρτητοι εισαγωγείς (200MW), προσφέρουν περιορισμένο ανταγωνισμό στη ΔΕΗ. Προκειμένου να αυξηθεί η δυναμικότητα του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας και για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων στον τομέα, έχει ήδη ξεκινήσει διαγωνισμός για την κατασκευή τριών νέων μονάδων παραγωγής συνολικής ισχύος 1.200MW στη νότια Ελλάδα. Ο πρώτος ανάδοχος θα αναδειχθεί μέχρι το τέλος του 2006, ενώ ακόμα δύο θα επιλεγούν μέσα στο 2007. Επιπλέον, ο ΔΕΣΜΗΕ είναι αυτήν την περίοδο στο στάδιο διαγωνισμού για την σύναψη Συμβάσεων Διαθεσιμότητας Ισχύος Νέας Μονάδας Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας που θα αυξήσει μέχρι 1200MW τη δυνατότητα των ανεξάρτητων παραγωγών. Τέλος, ο ΔΕΣΜΗΕ δημοπρατεί ήδη περιορισμένα μακροχρόνια και βραχυπρόθεσμα δικαιώματα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας για την εισαγωγή και εξαγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας. Ένας επιτυχής μηχανισμός δημοπρασίας βασισμένος στην αγορά έχει οδηγήσει στην εκχώρηση δικαιωμάτων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας συνολικής ισχύος 400MW για το 2006 που αντιστοιχεί σε συνολικό τίμημα της τάξης των €16,8 εκατ. (€ 40.000 ανά MW το χρόνο), και υπόσχεται να

15

ενισχύσει το διασυνοριακό εμπόριο και να προωθήσει την ολοκλήρωση της εθνικής αγοράς ενέργειας με αυτόν της ΕΕ και της νοτιοανατολικής Ευρώπης. Επιπλέον βρίσκεται υπό επεξεργασία ένας διαγωνισμός για την εκμετάλλευση του ορυχείου λιγνίτη στη Φλώρινα. Η επαναλειτουργία του ορυχείου συνεπάγεται σημαντικές επενδύσεις ιδιωτικών κεφαλαίων (€ 15-20 εκατ.) και θα δημιουργηθούν περισσότερες από 150 θέσεις εργασίας. Στην αγορά φυσικού αερίου, ο νέος νόμος (Ν.3428/2005) επιταχύνει την επιλεξιμότητα των πελατών, και επίσης προβλέπει το νομικό διαχωρισμό του δικτύου υψηλής πίεσης με τη σύσταση θυγατρικής εταιρίας που θα έχει την ιδιοκτησία και την ευθύνη της συντήρησης και διαχείρισης του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς. Το άνοιγμα της αγοράς προχωρά σταδιακά και το Νοέμβριο του 2009 και οι οικιακοί καταναλωτές καθίστανται επιλέγοντες πελάτες (δικαίωμα επιλογής του προμηθευτή τους). Το Μάρτιο του 2006 εκδόθηκε σχετική ΚΥΑ για τον ορισμό του τιμολογίου μεταφοράς φυσικού αερίου και αεριοποίησης ΥΦΑ (υγροποιημένου φυσικού αερίου) και χορηγήθηκε άδεια σε ανεξάρτητο προμηθευτή. ο οποίος έχει προχωρήσει σε ενεργή αναζήτηση πελατών. Μέχρι τη θέσπιση του κώδικα δικτύων οι όροι πρόσβασης και χρήσης του συστήματος μετάδοσης και του τερματικού σταθμού ΥΦΑ θα καθορίζονται από τυποποιημένες συμβάσεις με έγκριση του Υπουργού Ανάπτυξης, με τη σύμφωνη γνώμη της ΡΑΕ. Και οι δύο συμβάσεις συντάσσονται αυτήν την περίοδο και αναμένονται να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος Οκτωβρίου 2006. Η επικείμενη σύνδεση με το τουρκικό δίκτυο την άνοιξη το 2007 θα παρέχει μια τρίτη πηγή εφοδιασμού που θα διευρύνει την υπάρχουσα πηγή αερίου σωληνώσεων στα ελληνικά βουλγαρικά σύνορα και του τερματικού σταθμού ΥΦΑ στη νότια Ελλάδα. Η κατασκευή των δικτύων χαμηλής πίεσης σε τρία αστικά κέντρα προχωρεί και προγραμματίζονται τρεις νέες άδειες για την τροφοδοσία με φυσικό αέριο 13 επιπλέον πόλεων στη χώρα. Βρίσκονται σε εξέλιξη προγράμματα μεγάλης κλίμακας για την επέκταση των διεθνών δικτύων. Στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, έχουν ολοκληρωθεί οι τεχνικές μελέτες για τη διασύνδεση με την Τουρκία μέσω γραμμής υψηλής τάσης 400 kV, ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία χορήγησης περιβαλλοντικών αδειών. Η ολοκλήρωση προγράμματος αναμένεται στο 2ο εξάμηνο του 2007. Στον τομέα του φυσικού αερίου, υπογράφηκε το Νοέμβριο του 2005 διακυβερνητική συμφωνία για τη διασύνδεση με την Ιταλία που θα επιτρέψει τη ροή φυσικού αερίου μέσω της Ελλάδας στην Ιταλία και την υπόλοιπη Ευρώπη. Η αρχική χωρητικότητα υπολογίζεται σε 8 Gm3/έτος, με δυνατότητα επέκτασης σε περίπου 10 Gm3/έτος. Η κατασκευή του αγωγού αναμένεται να ξεκινήσει στο τέλος του 2007 και η λειτουργία του στις αρχές του 2009. Παράλληλα, προχωρά η δημιουργία της κοινοπραξίας για την κατασκευή του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη που θα συνδέσει το λιμάνι του Μπουργκάς μ’ εκείνο της Αλεξανδρούπολης. Μέσω του αγωγού θα μεταφέρονται σε πρώτη φάση 35 εκατ. τόνοι και σε δεύτερη φάση 50 εκατ. τόνοι, αργού πετρελαίου από το λιμάνι του Νοβοροσίσκ (Μαύρη Θάλασσα) στο Μπουργκάς και από κει στην Αλεξανδρούπολη και τις αγορές της Δυτικής Ευρώπης, των ΗΠΑ και της Ασίας. Τον Απρίλιο του 2005, υπογράφηκε στη Σόφια σχετικό Μνημόνιο Συνεργασίας για την προώθηση της κατασκευής του αγωγού και την πολιτική στήριξη των τριών κυβερνήσεων της Ρωσίας, της Ελλάδας και της Βουλγαρίας. Στις 4 Σεπτεμβρίου του 2006, σε συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα μεταξύ του Έλληνα Πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν και τον Βούλγαρο Πρόεδρο κ. Γκεόργκι Παρβάνοφ, συμφωνήθηκε να υπογραφεί η Διακρατική Συμφωνία για την κατασκευή του αγωγού, μέσα στο 2006. Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες Η αγορά της κινητής τηλεφωνίας συνεχίζει να αναπτύσσεται με τη διείσδυση ενεργών συνδρομητών να αγγίζει το 92,2% στο τέλος του 2005 έναντι 84,4% στο τέλος του 2004. Στη

16

σταθερή τηλεφωνία ο ανταγωνισμός ενισχύεται, όπως προκύπτει από τη σταθερή αύξηση του μεριδίου των εναλλακτικών παρόχων στον όγκο κλήσεων, το οποίο ανήλθε σε 28,7% το πρώτο εξάμηνο 2005 έναντι 23,6% και 11,4% τα αντίστοιχα εξάμηνα του 2004 και 2003. Το υψηλότερο επίπεδο ανταγωνισμού παρατηρείται στις διεθνείς κλήσεις, όπου οι εναλλακτικοί πάροχοι συγκέντρωσαν το πρώτο εξάμηνο του 2005 ποσοστό 50,4% του όγκου κλήσεων. Η αγορά διαδικτύου σημειώνει ανοδική τάση με τον αριθμό συνδέσεων και τα έσοδα να παρουσιάζουν το 2005 αυξήσεις της τάξης του 25% και 20% αντίστοιχα σε σχέση με το 2004. Παράλληλα, συνεχίστηκε να αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς ο αριθμός Ονομάτων Δικτυακών Τόπων με κατάληξη [.gr], τα οποία στο τέλος του 2005 υπερέβησαν τις 120.000, παρουσιάζοντας αύξηση 42% σε σχέση με το τέλος του 2004. Σημαντική κινητικότητα παρουσιάζεται και στην ευρυζωνική αγορά, όπου η μείωση των τιμολογίων και η έντονη δραστηριοποίηση των παρόχων οδήγησε σε αύξηση της ευρυζωνικής διείσδυσης από 0,47% στο τέλος του 2004 σε 1,45% στο τέλος του 2005 και σε 2,67% στο τέλος του πρώτου εξαμήνου 2006. Η ανάπτυξη αυτή οφείλεται κατά κύριο λόγο στις γραμμές ADSL, οι οποίες αυξήθηκαν από 44.000 στο τέλος του 2004 σε 151.000 στο τέλος του 2005 και σε 345.000 τον Αύγουστο του 2006. Επιπλέον, σημαντικό θετικό παράγοντα αποτελεί το γεγονός ότι ήδη οι ταχύτητες πρόσβασης διπλασιάζονται σταδιακά, χωρίς επιπλέον κόστος για τον τελικό χρήστη, στοχεύοντας στην περαιτέρω διάδοση της ευρυζωνικότητας και την προσέκλυση νέων χρηστών. Επίσης, σημειώθηκε αύξηση των γραμμών Αδεσμοποίητης Πρόσβασης στον Τοπικό Βρόχο που έφτασαν τις 10.654 στο τέλος Ιουνίου του 2006 από 5.228 στο τέλος του δεύτερου τριμήνου του 2005. Με το νόμο για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες (Ν.3431/2006) εναρμονίστηκε η εθνική νομοθεσία με τις κοινοτικές οδηγίες 2002/19, 2002/20, 2002/21 και 2002/22. Ο νέος νόμος:

1. επιφέρει ομαλότητα στην αγορά των Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών 2. καθιστά τις ρυθμιστικές και εποπτικές ενέργειες περισσότερο αποτελεσματικές 3. επιτρέπει να λειτουργήσει καλύτερα ο ανταγωνισμός προς όφελος του πολίτη, των

επιχειρήσεων, της τεχνολογικής εξέλιξης και γενικότερα της ελληνικής οικονομίας 4. ανοίγει το δρόμο για την πλήρη και ουσιαστική απελευθέρωση της αγοράς του ευρυζωνικού

Ιντερνετ και των υπηρεσιών του, τα οποία προωθούμε πλέον ενεργά Το κρίσιμο ρυθμιστικό έργο ανατίθεται στην ΕΕΤΤ της οποίας διασφαλίζεται η διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια. Παράλληλα καθορίζονται με σαφήνεια οι αρμοδιότητές της, ιδιαίτερα αυτές σε θέματα ανταγωνισμού, και ενισχύεται το δυναμικό της, ώστε να αντεπεξέλθει στην αποστολή της. Επιπλέον, δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο του 2006 ο νέος Εθνικός Κανονισμός Κατανομής ζωνών Συχνοτήτων, με στόχο την εναρμονισμένη χρήση του φάσματος ραδιοσυχνοτήτων. Με Κοινή Υπουργική Απόφαση του Ιουλίου του 2006, ελήφθησαν συμπληρωματικά μέτρα εναρμόνισης των όρων για τη διάθεση και αποδοτική χρήση των ζωνών ραδιοσυχνοτήτων 5150-5350 MHz και 5470-5725 MHz για συστήματα ασύρματης πρόσβασης συμπεριλαμβανομένων των τοπικών δικτύων ραδιοεπικοινωνιών. (WAS/RLAN), διευκολύνοντας έτσι τις ευρυζωνικές επικοινωνίες και εφαρμόζοντας την απόφαση 2005/513 της Ε.Ε. Η ενσωμάτωση της οδηγίας για την Ηλεκτρομαγνητική Συμβατότητα 2004/108 που αποσκοπεί στην προώθηση μιας ελεύθερης αγοράς για τις ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, θα ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος το 2006. Το 2005 η EETT ανέπτυξε πλήρως το Εθνικό Σύστημα Διαχείρισης και Εποπτείας Φάσματος (ΕΣΔΕΦ) καλύπτοντας τις περιοχές της Αθήνας και Θεσσαλονίκης με σταθερούς και κινητούς

17

σταθμούς. Η επέκταση του ΕΣΔΕΦ στην υπόλοιπη χώρα σχεδιάζεται και θα ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2008. Ταχυδρομικές Υπηρεσίες Στην Ελλάδα, όπως στα περισσότερα Κράτη Μέλη, η αγορά για τις ταχυδρομικές υπηρεσίες ανοίγεται βαθμιαία, σύμφωνα με την οδηγία 1997/67/EC. Στην αγορά ταχυμεταφορών, που αντιπροσωπεύουν το απελευθερωμένο τμήμα της αγοράς, υπήρξε σημαντική αύξηση τόσο του όγκου διακινούμενων ταχυδρομικών πακέτων, όσο και των εσόδων, με το μερίδιο των ταχυμεταφορών να φτάνει το 35%. Στην Καθολική Υπηρεσία, η αύξηση των εσόδων και του διακινούμενου όγκου υπήρξε συγκρατημένη. Από την 1/1/2006 η διαδικασία ελευθέρωσης του τομέα έχει προχωρήσει στο τρίτο της στάδιο, στο οποίο τα Ελληνικά Ταχυδρομεία (ΕΛΤΑ) παραμένουν ο αποκλειστικός φορέας καθολικών υπηρεσιών. Παράλληλα, υλοποιούνται δράσεις συγχρηματοδοτούμενες από την Ε.Ε., που στοχεύουν: • Στην ανάδειξη των ταχυδρομείων σε πολυδύναμα κέντρα εξυπηρέτησης πολιτών

(προϋπολογισμός € 10,5 εκατ.). • Στη δημιουργία αυτοματοποιημένων κέντρων διαλογής σε Θεσσαλονίκη, Πάτρα και Αττική

(προϋπολογισμός € 53,9 εκατ.). • Στην ανάπτυξη συστημάτων πληροφορικής που θα υποστηρίζουν τις παρεχόμενες υπηρεσίες και

την επέκταση σε νέες υπηρεσίες (προϋπολογισμός € 10,7 εκατ.). Μεταφορές Στον τομέα των μεταφορών γίνονται σταθερά βήματα για την αναδιοργάνωση του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος (ΟΣΕ). Σύμφωνα με τις σχετικές Κοινοτικές Οδηγίες και το Προεδρικό Διάταγμα (ΦΕΚ 60Α'/7.3.2005) για το διαχωρισμό της εκμετάλλευσης από την υποδομή των ελληνικών σιδηροδρόμων, η διοίκηση του ΟΣΕ προχώρησε στην ίδρυση δύο νέων εταιριών αρμόδιων για την υποδομή και για τη λειτουργία του δικτύου αντίστοιχα. Η λειτουργία τους ξεκίνησε από την 1/1/2006, εκκρεμεί όμως η ρύθμιση ορισμένων τεχνικών θεμάτων, όπως η κατανομή του προσωπικού και των περιουσιακών στοιχείων, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί στους ερχόμενους μήνες. Παράλληλα, η ελληνική νομοθεσία προσαρμόζεται στο ρυθμιστικό πλαίσιο για την ανάπτυξη των Κοινοτικών σιδηροδρόμων. Αυτήν την περίοδο είναι υπό επεξεργασία τρία Προεδρικά Διατάγματα για την εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας με αυτήν της Ε.Ε., τα οποία αναμένεται να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του έτους. Θα ακολουθήσουν συμπληρωματικές ρυθμίσεις για τεχνικά θέματα. Ταυτόχρονα, η εθνική νομοθεσία προσαρμόζεται στο κανονιστικό πλαίσιο του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού (Single European Sky-SES). Με το νόμο 3446/2006 συστάθηκε η Εθνική Εποπτική Αρχή, ενώ η ρύθμιση θεμάτων οργάνωσης και λειτουργίας θα ολοκληρωθεί με μια σειρά Προεδρικών Διαταγμάτων που βρίσκονται υπό επεξεργασία. Οι υπόλοιπες πτυχές του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού, συμπεριλαμβανομένης και της αναδιοργάνωσης της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ), επεξεργάζονται από την ΥΠΑ σε συνεργασία με το EUROCONTROL. Επιπλέον, από το 2005 θεσπίστηκε το νέο νομικό πλαίσιο για την ίδρυση και λειτουργία Εμπορευματικών Κέντρων (N.3333/2005). Το συμπληρωματικό ρυθμιστικό πλαίσιο για τον φυσικό σχεδιασμό των Εμπορευματικών Κέντρων αναμένεται να οριστικοποιηθεί εντός του 2006. Το επόμενο σημαντικό βήμα για την υλοποίηση του σχεδίου είναι η προώθηση συμπράξεων με τον ιδιωτικό τομέα. Στον τομέα των οδικών μεταφορών βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία εναρμόνισης με την οδηγία 2003/59/EC για την αρχική εκπαίδευση και την περιοδική επανεκπαίδευση των οδηγών

18

συγκεκριμένων οχημάτων μεταφοράς εμπορευμάτων ή επιβατών. Το νέο νομικό πλαίσιο που αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2006 θα βελτιώσει το επίπεδο οδικής ασφάλειας, καθώς επίσης και την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών. Τα σημαντικότερα επόμενα βήματα περιλαμβάνουν δράσεις για την περιοδική επανεκπαίδευση των οδηγών, όπως η καθιέρωση των σχετικών διαδικασιών και η δημοσίευση του απαραίτητου υλικού. Αυτήν την περίοδο βρίσκεται υπό επεξεργασία η νέα νομοθεσία για τη λειτουργία των εταιριών παροχής υπηρεσιών οδικής βοήθειας. Ο νέος νόμος που αναμένεται να οριστικοποιηθεί μέχρι το τέλος του έτους θα επιλύσει υφιστάμενες νομικές ασάφειες και αναμένεται να έχει άμεση θετική επίπτωση στην ποιότητα των υπηρεσιών. Επιπλέον, θα ενισχύσει τη διαφάνεια και τον ανταγωνισμό στην αγορά. Από το 2002 ο τομέας των θαλασσίων ενδομεταφορών έχει απελευθερωθεί για τα πλοία που φέρουν σημαία Κράτους Μέλους της Ε.Ε., του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου και της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών, σύμφωνα με τον κανονισμό 3577/92 της Ε.Ε. Στο πλαίσιο αυτό, η ενίσχυση του ελεύθερου και υγιούς ανταγωνισμού είναι μεταξύ των κύριων προτεραιοτήτων του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας, ως κρίσιμος παράγοντας για τη συντήρηση ενός ευνοϊκού επενδυτικού περιβάλλοντος. Οι τροποποιήσεις του νόμου 2932/01 έχουν υιοθετηθεί όσον αφορά την κατάργηση των εγγυήσεων ως προϋπόθεση για την παροχή υπηρεσιών και το δικαίωμα των πλοιοκτητών να εκδηλώνουν το ενδιαφέρον τους οποιαδήποτε στιγμή του έτους. Επιπλέον η απελευθέρωση των εισιτηρίων της οικονομικής θέσης αναμένεται να ενισχύσει τον ανταγωνισμό και να δημιουργήσει κίνητρα για καινοτομίες που θα οδηγήσουν στη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών. Προγραμματίζονται ήδη και εφαρμόζονται δράσεις για την περαιτέρω προώθηση της Ναυτιλίας Μικρών Αποστάσεων και την ανάπτυξη των Θαλασσίων Διαδρόμων (Motorways of the Sea) στο πλαίσιο των διευρωπαϊκών δικτύων μεταφοράς με στόχο την ανάδειξη του σημαντικού ρόλου των λιμένων ως στρατηγικούς κόμβους στην αλυσίδα μεταφορών. Σε αυτό το πλαίσιο, το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας έχει αναλάβει πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη των Θαλασσίων Διαδρόμων της Ανατολικής Μεσογείου. Έχει ξεκινήσει στενή συνεργασία μεταξύ της Ελλάδας, της Ιταλίας, της Κύπρου και της Σλοβενίας με την υπογραφή σχετικών Μνημονίων Συνεργασίας (MOU), η οποία κατέληξε στην έγκριση ενός κοινού προγράμματος στο πλαίσιο των Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφοράς (TEN-Τ). Το πρόγραμμα αφορά την εκπόνηση μελέτης (Master Plan) για την ανάπτυξη των Θαλάσσιων Διαδρόμων στην ανατολική Μεσόγειο, με συγχρηματοδότηση 2 εκατ. €, που αντιστοιχεί στο 50% της εκτιμώμενης συνολικής δαπάνης. 3.2.3 Αποκρατικοποιήσεις Παρά τις αβεβαιότητες και την υψηλή αστάθεια στις διεθνείς χρηματαγορές κατά τους πρώτους οχτώ μήνες του 2006, το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων εφαρμόστηκε επιτυχώς, τόσο ως προς τις διαρθρωτικές αλλαγές που επιδίωκε η υλοποίησή του, όσο και ως προς τα έσοδα που επιτεύχθηκαν. Κατά τους πρώτους οχτώ μήνες του 2006 δόθηκε έμφαση στη μείωση της συμμετοχής του Δημοσίου στον χρηματοοικονομικό τομέα. Συγκεκριμένα, διατέθηκε μέρος της συμμετοχής του Δημοσίου στο μετοχικό κεφάλαιο της Αγροτικής Τράπεζας και του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, ενώ ολοκληρώθηκε με επιτυχία η πλήρης αποκρατικοποίηση της Εμπορικής Τράπεζας, η οποία αποτελεί και τη μεγαλύτερη ξένη επένδυση που έγινε ποτέ στη χώρα μας. Ειδικότερα, η αποκρατικοποίηση της Αγροτικής Τράπεζας συντελέστηκε μετά την ολοκλήρωση της αναδιάρθρωσής της και την αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου και πραγματοποιήθηκε με τη

19

διάθεση 7,18% των μετοχών της, κυριότητας Ελληνικού Δημοσίου μέσω διαδικασίας βιβλίου προσφορών. Ακολούθησε η εισαγωγή του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου στο Χρηματιστήριο Αθηνών, η οποία στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία, καθώς προσέλκυσε το ενδιαφέρον άνω των 124 χιλιάδων ιδιωτών επενδυτών, αριθμός που είναι ο υψηλότερος που έχει παρατηρηθεί κατά τα τελευταία έτη στη χώρα μας. Επιπλέον, πραγματοποιήθηκε η διάθεση του συνόλου της συμμετοχής του Δημοσίου στην Εμπορική Τράπεζα με την αποδοχή της δημόσιας πρότασης που είχε υποβληθεί από την Credit Agricole για την εξαγορά του 100% των μετοχών της τράπεζας. Η διαδικασία που ακολουθήθηκε, είναι μια θεσμοθετημένη δημόσια και ανταγωνιστική διαδικασία που εξασφαλίζει διαφάνεια, δημοσιότητα και ισότιμη μεταχείριση όλων των μετόχων. Το ευρύ πρόγραμμα αναδιοργάνωσης και των τριών εταιριών, σε συνδυασμό με την επίλυση του ασφαλιστικού των τραπεζών, αύξησε σημαντικά την αξία τους, με αποτέλεσμα τα έσοδα του Δημοσίου από αποκρατικοποιήσεις να ανέλθουν σε € 1,74 δις., έναντι ετήσιου στόχου € 1,65 δις. Με την ολοκλήρωση αυτού του κύκλου αποκρατικοποιήσεων μπαίνουν ισχυρά θεμέλια για την ενίσχυση του ανταγωνισμού στον τραπεζικό κλάδο, διασφαλίζεται η σταθερότητα και η ισχύς του χρηματοπιστωτικού συστήματος της χώρας και προωθείται το δημόσιο συμφέρον. Επιπλέον, έχουν ήδη αποφασιστεί από τη Διυπουργική Επιτροπή Αποκρατικοποιήσεων και υλοποιούνται:

• Η αξιοποίηση συγκεκριμένων περιουσιακών στοιχείων της Εταιρείας Τουριστικής Ανάπτυξης (ΕΤΑ), όπως η Μαρίνα Φαλήρου, το Καζίνο της Κέρκυρας, το Γκολφ Αφάντου Ρόδου, καθώς και διάφορα ξενοδοχεία (Ξενία) σε τοποθεσίες τουριστικού ενδιαφέροντος. Η διαδικασία για πολλά από τα προαναφερθέντα ακίνητα βρίσκεται ήδη σε προχωρημένο στάδιο.

• Η περαιτέρω αποκρατικοποίηση της εταιρίας Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος (ΟΤΕ) μέσω επίτευξης στρατηγικής συνεργασίας του ΟΤΕ με διεθνή τηλεπικοινωνιακό όμιλο.

• Η εισαγωγή της εταιρίας Δημόσια Επιχείρηση Αερίου (ΔΕΠΑ), η οποία θα ακολουθήσει την αναδιάρθρωση της εταιρίας, το νομικό διαχωρισμό των δραστηριοτήτων της και το σχηματισμό του κατάλληλου εταιρικού σχήματος σύμφωνα με το Ν.3428/2005 για την απελευθέρωση της αγοράς φυσικού αερίου στην Ελλάδα.

Στο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων για το 2007 περιλαμβάνονται επίσης η αξιοποίηση της συμμετοχής του Δημοσίου στην εταιρία Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών (ΔΑΑ), καθώς και η αξιοποίηση της συμμετοχής του Δημοσίου σε λοιπές εισηγμένες και μη επιχειρήσεις. Τέλος, το νέο ευέλικτο νομικό πλαίσιο για τις Συμπράξεις Δημοσίου-Ιδιωτικού Τομέα και ο ρόλος του στην αξιοποίηση των Ολυμπιακών ακινήτων, των ακινήτων της ΕΤΑ, της ακίνητης περιουσίας των λιμένων και γενικότερα της δημόσιας ακίνητης περιουσίας σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα, υπόσχεται να μετασχηματίσει δραστικά το πλαίσιο των αποκρατικοποιήσεων στη χώρα μας, κινητοποιώντας διεθνή και ελληνικά ιδιωτικά κεφάλαια. 3.2.4 Προστασία των Καταναλωτών Παράλληλα με τη διαμόρφωση συνθηκών ανταγωνισμού στην προσφορά αγαθών και υπηρεσιών, βασική προϋπόθεση για την εύρυθμη λειτουργία των αγορών αποτελεί η έγκυρη πληροφόρηση και

20

αποτελεσματική προστασία των καταναλωτών. Η Κυβέρνηση εφαρμόζει μια ενεργητική πολιτική καταναλωτή που συμβάλλει στην ανάπτυξη συνείδησης της ποιότητας των διαθέσιμων προϊόντων και υπηρεσιών, ενισχύοντας την αποτελεσματική λειτουργία του υγιούς ανταγωνισμού και συμβάλλοντας στην τόνωση της ζήτησης. Στα πλαίσια αυτής της πολιτικής έχουν προωθηθεί μια σειρά από δράσεις και πρωτοβουλίες, εκ των οποίων οι βασικότερες συνοψίζονται στα εξής: • Ολοκληρώθηκε το σχέδιο νόμου για την αναθεώρηση της νομοθεσίας περί προστασίας του

καταναλωτή, το οποίο αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή τον Οκτώβριο του 2006. • Έχει ολοκληρωθεί η εναρμόνιση του εθνικού δικαίου με την κοινοτική νομοθεσία. • Δημιουργήθηκε Ενιαίο Γραφείο Σύνδεσης στα πλαίσια της εφαρμογής του κανονισμού Ε.Ε.

2006/2004 για τη Διοικητική Συνεργασία των Κρατών Μελών της Ε.Ε. • Ιδρύθηκε και λειτουργεί η υπηρεσία «Συνήγορος του Καταναλωτή», με στόχο την υποστήριξη

των δικαιωμάτων του καταναλωτή και την αποτελεσματική εξωδικαστική επίλυση των καταναλωτικών διαφορών.

• Προωθείται η ίδρυση Ινστιτούτου Πολιτικής Καταναλωτή, με στόχο τη συμβουλευτική υποστήριξη της Πολιτείας και των οργανώσεων καταναλωτών. Μέσα στο δεύτερο εξάμηνο του 2006 θα πραγματοποιηθούν οι απαραίτητοι διαγωνισμοί για την υλικοτεχνική υποστήριξη του φορέα.

• Προκηρύχθηκε ο διαγωνισμός για τη δημιουργία της διαδικτυακής πύλης (portal) του Forum Καταναλωτή για τη διαδικτυακή διαβούλευση μεταξύ φορέων της Πολιτείας και καταναλωτών.

• Συνεχίζεται η λειτουργία και συγχρηματοδότηση κατά 50% του Ευρωπαϊκού Κέντρου Καταναλωτή (ΕΚΚ) από την Ε.Ε. με προϋπολογισμό που για το 2006 ανέρχεται σε € 381.000, ενώ κατατίθεται ήδη η πρόταση για τη διετία 2007-2008. Το 2005 το ΕΚΚ διαχειρίστηκε περισσότερες από 200 υποθέσεις καταγγελιών, ενώ το 2006 έως το τέλος Αυγούστου ο αριθμός αυτός έφτασε ήδη τις 205. Παράλληλα, πραγματοποιήθηκαν ενημερωτικές δράσεις και δημιουργήθηκε δικτυακός τόπος για την on line υποβολή καταγγελιών και ερωτημάτων.

• Υλοποιείται το Δίκτυο Προστασίας Καταναλωτή των Δυτικών Βαλκανίων για την ενίσχυση της ασφάλειας των αγαθών που εισέρχονται στην Ε.Ε. από τις χώρες των δυτικών Βαλκανίων που δεν έχουν ακόμα συνδεθεί με την Ε.Ε. (Αλβανία, Π.Γ.Δ.Μ., Σερβία – Μαυροβούνιο, Βοσνία Ερζεγοβίνη) και τη μετάδοση της Ευρωπαϊκής εμπειρίας προς τις χώρες αυτές.

• Συνεχίζεται με επιτυχία η λειτουργία της τηλεφωνικής υπηρεσίας της Γραμμής Καταναλωτή (1520), με αντικείμενο την επίλυση αποριών και την υποβολή καταγγελιών. Από τον Αύγουστο του 2004 μέχρι σήμερα περισσότεροι από 55.000 πολίτες έχουν απευθυνθεί στη Γραμμή Καταναλωτή.

• Επιπλέον, υλοποιήθηκε μια σειρά ενημερωτικών δράσεων γύρω από θέματα καταναλωτικής αγωγής και σχετικά με τα δικαιώματα των καταναλωτών, ενώ μεταξύ άλλων προωθείται η ένταξη του μαθήματος της καταναλωτικής αγωγής στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

• Τέλος, ο ΕΦΕΤ στο πλαίσιο του διευρυμένου ρόλου του ως συντονιστικός φορέας των υπηρεσιών ελέγχου τροφίμων και η ΓΓΚ πραγματοποίησαν περισσότερους από 17.000 ελέγχους από τις αρχές του 2004 και έχουν επιβληθεί πρόστιμα που ξεπέρασαν τα € 3 εκατ., έναντι € 61.934 το 2003.

3.3 Δράσεις για την Εξωστρέφεια Η νέα εξαγωγική πολιτική που εφαρμόζεται από τον Ιούνιο του 2004 συνεχίζει να αποδίδει μετρήσιμα θετικά αποτελέσματα, παρά τις αυξανόμενες προκλήσεις της παγκοσμιοποιημένης διεθνούς αγοράς. Η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας βελτιώθηκε αισθητά το 2006, όπως πιστοποιείται από την έκθεση του International Institute for Management Development, αλλά

21

και από την έκθεση “Doing Business Report” της Παγκόσμιας Τράπεζας. Οι εξαγωγές συνεχίζουν να αυξάνονται με ρυθμούς που υπερβαίνουν την ονομαστική αύξηση του ΑΕΠ, συνεισφέροντας συνεπώς στην ανάπτυξη. Το 2005, για πρώτη φορά μετά από σειρά ετών, παρουσιάσθηκε μια πολύ σημαντική αύξηση των εξαγωγών κατά 13,1% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Η άνοδος αυτή συνεχίσθηκε και φέτος, καθώς η ετήσια αύξηση των εξαγωγών κατά το πρώτο εξάμηνο του 2006 ανήλθε στο 22,2%. Η αισθητή βελτίωση της εξαγωγικής δραστηριότητας στη χώρα μας οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη συνεπή υλοποίηση του Εθνικού Προγράμματος Μεταρρυθμίσεων και τη θεσμική αναβάθμιση της στρατηγικής για την εξωστρέφεια. Ανασυγκροτήθηκε η Γενική Διεύθυνση Διεθνούς Οικονομικής Πολιτικής, η οποία είναι πλέον σε πλήρη σύνθεση και έχει την ευθύνη υλοποίησης και συντονισμού της διεθνούς οικονομικής πολιτικής. Με το Νόμο 3470/2006 θεσμοθετήθηκε το Εθνικό Συμβούλιο Εξαγωγών ως επίσημο συμβουλευτικό όργανο της Κυβέρνησης για θέματα εξαγωγικής πολιτικής και καθίσταται συντονιστικό όργανο όλων των εμπλεκόμενων φορέων, ικανοποιώντας ένα πάγιο αίτημα των εξαγωγικών φορέων. Οι αρμοδιότητες του Συμβουλίου συνοψίζονται στην υποβολή προτάσεων για λήψη μέτρων, αφενός διευκόλυνσης του εξαγωγικού εμπορίου και αφετέρου χάραξης της εθνικής στρατηγικής εξαγωγών. Επιπλέον συστάθηκε Διαρκής Εκτελεστική Επιτροπή, ούτως ώστε τα θέματα διοικητικής φύσεως να αντιμετωπίζονται σε επίπεδο Γενικών Διευθυντών Υπουργείων. Συγκροτήθηκε επίσης Μόνιμη Επιτροπή για τη διευκόλυνση και την απλούστευση των διαδικασιών του διεθνούς εμπορίου, με τη συμμετοχή φορέων του δημοσίου, αλλά και του ιδιωτικού τομέα. Ήδη εκδόθηκε απόφαση για την τροποποίηση της Εθνικής Γενικής Άδειας Εξαγωγών Ειδών και Τεχνολογίας Διττής Χρήσης, με σκοπό την απλούστευση των διαδικασιών και τη διευκόλυνση των εξαγωγέων, ενώ προωθούνται δράσεις ενημέρωσης σχετικά με τον Κανονισμό 3286/94 της Ε.Ε. για τους Εμπορικούς Φραγμούς, με στόχο την κατάργηση των εμποδίων στο εμπόριο και το άνοιγμα των αγορών τρίτων χωρών για τους Ευρωπαίους εξαγωγείς. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η συμβολή του Ελληνικού Οργανισμού Εξωτερικού Εμπορίου (ΟΠΕ). Ο ΟΠΕ δραστηριοποιείται ενεργά για την προβολή και προώθηση των ελληνικών εξαγωγικών προϊόντων, την προώθηση και το συντονισμό της εξαγωγικής δραστηριότητας στην περιφέρεια και την ενίσχυση της εξωστρέφειας των ΜΜΕ. Από το 2004 μέχρι το τέλος του 2006 ο ΟΠΕ υλοποιεί 210 συνολικά δράσεις προβολής και προώθησης στο εξωτερικό. Επιπλέον έχει ξεκινήσει το σχεδιασμό clusters επιχειρήσεων, ανά κλάδο, για τον αποτελεσματικότερο συντονισμό των δράσεων προώθησης, με αυτό του κλάδου τροφίμων, οίνων και ποτών να βρίσκεται ήδη στο τελικό στάδιο. Παράλληλα με την ενίσχυση της εξαγωγικής δραστηριότητας προωθούνται δράσεις για την προσέλκυση Άμεσων Ξένων Επενδύσεων μέσα από τη δραστηριοποίηση του Ελληνικού Κέντρου Επενδύσεων (ΕΛΚΕ). Το ΕΛΚΕ έχει αναλάβει ενεργό ρόλο προς αυτήν την κατεύθυνση με στόχο την ανάδειξη της χώρας μας σε κόμβο επενδυτικής και επιχειρηματικής δραστηριότητας στην ευρύτερη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Εκτός από τις δράσεις προβολής με στόχο την προσέλκυση επενδυτικού ενδιαφέροντος, το ΕΛΚΕ παρέχει ενεργό υποστήριξη και αναλαμβάνει συμβουλευτικό ρόλο για την επιτυχημένη υλοποίηση των επενδυτικών σχεδίων. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στους κλάδους της βιομηχανίας, ενέργειας, ΤΠΕ, τουρισμού, τροφίμων και ποτών, καθώς και στην προσέλκυση επενδύσεων στην περιφέρεια. Σημειωτέον, η καθαρή εισροή κεφαλαίων για άμεσες ξένες επενδύσεις, το πρώτο εξάμηνο του 2006, ξεπέρασε το € 1 δις., ενώ το αντίστοιχο διάστημα του 2005 ήταν € 145 εκατ.. Μεταξύ των σχεδιαζόμενων δράσεων για την περαιτέρω ενίσχυση της εξωστρέφειας αξίζει να σημειωθούν η αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου για το εξωτερικό εμπόριο, η μηχανογράφηση

22

του Γενικού Μητρώου Εξαγωγέων και η απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών για τις εξαγωγές προϊόντων Ειδικού Καθεστώτος Ελέγχου, π.χ. λογισμικό και αμυντικά προϊόντα. 3.4 Εμβάθυνση της Εσωτερικής Αγοράς Όσον αφορά στην έγκαιρη ενσωμάτωση των κοινοτικών οδηγιών στο εθνικό δίκαιο, παρόλο που η χώρα μας βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις της κατάταξης των 25 κρατών-μελών της Ε.Ε. (μαζί με την Πορτογαλία, την Ιταλία και το Λουξεμβούργο), παρουσιάζει σημαντική μείωση του ελλείμματος στο 3,7% το Σεπτέμβριο του 2006 από 4,6% τον αντίστοιχο μήνα του 2005 (σύμφωνα με τα Σημείωματα προς τα μέλη της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για την Εσωτερική Αγορά στις 29/9/2006 και 26/9/2006, αντίστοιχα). Προκειμένου να βελτιωθεί η επίδοση της Ελλάδας στο συγκεκριμένο τομέα, σημαντικό συντονιστικό ρόλο έχει αναλάβει η Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης σε συνεργασία με την Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Βασικοί στόχοι είναι, αφενός, να επιταχυνθεί η ενσωμάτωση των κοινοτικών οδηγιών στο εθνικό δίκαιο, και αφετέρου, να δημιουργηθούν οι απαραίτητες συνθήκες ώστε να συμμετέχει ισότιμα η Ελλάδα στη διαδικασία ολοκλήρωσης της ενιαίας αγοράς. Ειδικότερα, η Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Πληροφορικών Συστημάτων έχει ολοκληρώσει και θέτει άμεσα σε εφαρμογή ένα πληροφορικό σύστημα μέσα από το οποίο θα είναι σε θέση να παρακολουθεί όλα τα στάδια της ενσωμάτωσης και να επεμβαίνει σε περίπτωση αδικαιολόγητων καθυστερήσεων. Το έργο αυτό περιλαμβάνει μια πρώτη φάση δημιουργίας βάσης δεδομένων για τις κοινοτικές οδηγίες ενώ, σε μια δεύτερη φάση, η συγκεκριμένη βάση δεδομένων θα διασυνδεθεί με όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες των Υπουργείων όπου θα ενημερώνονται για τις απαιτούμενες ενέργειες ενσωμάτωσης της κάθε οδηγίας. Η πλήρης ανάπτυξη του προγράμματος και η ολοκληρωμένη εφαρμογή του αναμένεται έως τα τέλη του 2006. Η σχετική εκπαίδευση των υπαλλήλων έχει ήδη ολοκληρωθεί, ενώ τα αποτελέσματα θα γίνουν περισσότερο αισθητά όταν η διαδικασία θα έχει πλέον αυτοματοποιηθεί. Περαιτέρω, η Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης άρχισε να συγκεντρώνει τα απαραίτητα στοιχεία προκειμένου να ασκήσει συντονιστικό ρόλο και για τις υποθέσεις που εκκρεμούν ως καταγγελίες εναντίον της Ελλάδος από την Επιτροπή ΕΚ και των οποίων η εξέλιξη βρίσκεται σε διάφορα στάδια, όπως της προειδοποιητικής επιστολής, της αιτιολογημένης γνώμης, της καταδίκης από το δικαστήριο ή της επιβολής χρηματικής κύρωσης λόγω μη συμμόρφωσης. Τέλος, η Γενική Γραμματεία συγκεντρώνει επίσης όλες τις υποθέσεις κακής ενσωμάτωσης ώστε να αποφευχθεί, όσο είναι δυνατό, η παραπομπή των υποθέσεων αυτών στο Δικαστήριο. 4. Κοινωνία της Γνώσης 4.1 Έρευνα και Ανάπτυξη - Καινοτομία Η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της Ελληνικής Οικονομίας μέσω της προώθησης της καινοτομίας και της αύξησης των επενδύσεων στη γνώση παραμένει προτεραιότητα. Αυτό θα γίνει πιο εμφανές στο Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (ΕΣΠΑ) και στα Τομεακά και Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα του ΕΣΠΑ, τα οποία ακόμα βρίσκονται στο στάδιο της διαμόρφωσης. Σύμφωνα με τα προσωρινά αναθεωρημένα στοιχεία του έτους 2004, οι Ακαθάριστες Εγχώριες Δαπάνες για Έρευνα και Τεχνολογική Ανάπτυξη (ΑΕΔΕΤΑ) ανέρχονται σε 0,61% του

23

5ΑΕΠ . Oι δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη από τον επιχειρηματικό τομέα παραμένουν στο 0,2% (ΔΕΠΕΤΑ) του ΑΕΠ (31% της ΑΕΔΕΤΑ). Παρόλο που υστερούμε σε σχέση με τον εθνικό μας στόχο για δαπάνες για Έρευνα και Τεχνολογική Ανάπτυξη (ΕΤΑ) το έτος 2010 (βλ. πίνακα 1 παρακάτω), εκτιμούμε ότι η κατάσταση αυτή θα βελτιωθεί τα επόμενα χρόνια, μεταξύ άλλων, εξαιτίας των θετικών επιπτώσεων από μια σειρά μέτρων, τα οποία έχουν ξεκινήσει πρόσφατα και των οποίων η επίδραση θα καταγραφεί σε μακροχρόνια βάση. Επιπρόσθετα, η προώθηση μέτρων για την αύξηση και τη βελτίωση των επενδύσεων στην Έρευνα, Τεχνολογία και Καινοτομία τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημόσιου τομέα θα αποτελέσει προτεραιότητα στη νέα προγραμματική περίοδο (2007-2013). Γι’ αυτό το σκοπό βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση ένα αναπτυξιακό στρατηγικό σχέδιο για την ανάπτυξη της Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας. Το Σχέδιο αυτό, το οποίο έχει σχεδιασθεί από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας, στοχεύοντας στην επίτευξη των αναθεωρημένων στόχων της Λισσαβόνας θα συνεισφέρει, μεταξύ άλλων, στο συντονισμό των ΕΤΑ δραστηριοτήτων στο πλαίσιο των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ γύρω από κοινούς στόχους σε περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.

Πίνακας 1: Ετήσια Δαπάνη σε Έρευνα και Ανάπτυξη 2003-2010 Έτος 2003* 2004** 2005** 2006 2007 2008 2009 2010

156 168 181 194 207 222 237 254 ΑΕΠ (σε δις €) 0,63 0,61 0,62 0,74 0,88 1,05 1,26 1,50 ΑΕΔΕΤΑ/ΑΕΠ (%) 978 1022 1125 1436 1833 2339 2986 3811 ΑΕΔΕΤΑ (σε εκατ. €) 314 317 326 444 604 822 1119 1523 Ιδιωτική δαπάνη (σε εκατ. €) 664 705 799 992 1229 1517 1867 2288 Δημόσια δαπάνη (σε εκατ. €)

* τελικά στοιχεία ** εκτιμήσεις

Όλα τα μέτρα, που έχουν ληφθεί, άμεσα ή έμμεσα στοχεύουν στην αύξηση της καινοτομίας και τη συνεισφορά στην επίτευξη του εθνικού στόχου για ΕΤΑ δαπάνες το έτος 2010 (1,5% του ΑΕΠ, 40% δαπάνες επιχειρήσεων). Αυτά τα μέτρα, και η πρόοδος που έχει επιτευχθεί ανά μέτρο, παρουσιάζονται παρακάτω. Με σκοπό την ενίσχυση της περιφερειακής διάστασης της ανταγωνιστικότητας, δίνεται επιπλέον χρηματοδότηση των Έργων Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης από τα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα (ΠΕΠ). Επίσης, συνεχίζεται η υλοποίηση μιας σειράς προγραμμάτων, στο πλαίσιο του Ε.Π. «Ανταγωνιστικότητα» (ΕΠΑΝ), που στοχεύουν: • στην προώθηση της βιομηχανικής έρευνας και στην ενίσχυση των δεσμών μεταξύ της γνώσης

και του παραγωγικού τομέα σε εθνικούς τομείς προτεραιότητας (ΠΑΒΕ, Κοινοπραξίες). • στην ενίσχυση του ερευνητικού και τεχνολογικού δυναμικού, μεταξύ άλλων και παροχής

κινήτρων για την πρόσληψη ερευνητών στη βιομηχανία, καθώς και για την προσέλκυση στην Ελλάδα ερευνητών υψηλού επιπέδου από το εξωτερικό (ΠΕΝΕΔ, ΕΝΤΕΡ, ΗΡΩΝ).

• στην ευαισθητοποίηση του ευρύτερου κοινού σε θέματα έρευνας και νέων τεχνολογιών, περιλαμβανομένης της παρακίνησης των νέων προς την επιστήμη και την τεχνολογία. (Τεχνικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, ΕΡΜΗΣ, Τεχνομάθεια).

• στη μεταφορά τεχνολογίας.

5 Δεν είναι 0,58% όπως είχε αρχικά υπολογιστεί από την ΓΓΕΤ και είχε δημοσιευθεί από τη EUROSTAT.

24

Αν και αυτά τα μέτρα εφαρμόζονται σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό πολλά χρόνια, η επίπτωσή τους τόσο στους συμμετέχοντες φορείς, όσο και στην ελληνική οικονομία γενικότερα δεν είναι σαφής δεδομένου ότι δεν έχει πραγματοποιηθεί αξιολόγηση των προγραμμάτων. Γι’ αυτό το σκοπό, μεταξύ άλλων, σχεδιάζεται να πραγματοποιηθεί αξιολόγηση από τον ΟΟΣΑ. Επιπρόσθετα των μέτρων που προαναφέρθηκαν, έχει ξεκινήσει η υλοποίηση μιας σειράς νέων πρωτοβουλιών που στοχεύουν στην αύξηση των επενδύσεων στην Έρευνα και Καινοτομία. Οι πρωτοβουλίες, που αναφέρονται στη συνέχεια, βρίσκονται σε αρχική φάση υλοποίησης και οι επιπτώσεις τους στην ελληνική οικονομία θα φανούν μεσο-μακροπρόθεσμα. Το συνολικό ποσό γι’ αυτά τα μέτρα ανέρχεται σε € 640 εκατ. Δημιουργία Περιφερειακών Πόλων Καινοτομίας (ΠΠΚ): στη συνέχεια της αξιολόγησης των προτάσεων από εμπειρογνώμονες του εξωτερικού έχουν επιλεγεί για χρηματοδότηση πέντε προτάσεις, που αφορούν στη δημιουργία ΠΠΚ στις Περιφέρειες Θεσσαλίας, Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας, Δυτικής Ελλάδας και Κρήτης. Η υπογραφή των συμβολαίων θα ολοκληρωθεί μέσα στους επόμενους μήνες. Υποστηρίζεται η δημιουργία επιχειρήσεων υψηλής έντασης γνώσης (spin off), μέσω των εξής επιλογών:

• ΠΡΑΞΕ Α, που χρηματοδοτεί φυσικά πρόσωπα να αξιοποιήσουν νέες ιδέες και να αναπτύξουν επιχειρηματικά σχέδια.

• ΠΡΑΞΕ Β, που χρηματοδοτεί ώριμα επιχειρηματικά σχέδια. Σε συνέχεια της τελευταίας πρόσκλησης (αρχές Ιουλίου 2006) εγκρίθηκαν 16 ακόμη έργα. Ο συνολικός αριθμός των εγκεκριμένων έργων ανέρχεται πλέον σε 30. Σημειώνεται επίσης, ότι αυτό το χρηματοδοτικό σχήμα έχει συμβάλει άμεσα ή έμμεσα στην παρακίνηση του ιδιωτικού κεφαλαίου να εισέλθει στην αγορά. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, τα επιχειρηματικά κεφάλαια να είναι πλέον πιο εξοικειωμένα με την ιδέα χρηματοδότησης εταιριών υψηλής τεχνολογίας και τους ερευνητικούς φορείς να έχουν αποκτήσει εμπειρία σε συνεργασία με ιδιώτες επενδυτές.

Δημιουργία θερμοκοιτίδων επιχειρήσεων: σε συνέχεια της δεύτερης πρόσκλησης, η δημιουργία πέντε νέων θερμοκοιτίδων έχει εγκριθεί το τρέχον έτος. Έχουν ήδη υπογραφεί τα τρία συμβόλαια. Δημιουργία Ζώνης Καινοτομίας στη Θεσσαλονίκη: Το σχέδιο Νόμου για τη Δημιουργία της Ζώνης έχει υποβληθεί στη Βουλή. Δημιουργία συνεργατικών σχηματισμών (cluster) στην μικροηλεκτρονική: ο σχετικός νόμος έχει ήδη ψηφισθεί και το σχέδιο βρίσκεται στη φάση υλοποίησης. Η εφαρμογή όλων των πρωτοβουλιών που αναφέρθηκαν θα συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια στο πλαίσιο των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ. Νόμος 3296/2004: Ο νόμος 3296/2004 αφορά την έκπτωση των δαπανών επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας από τα κέρδη των επιχειρήσεων. Το μέτρο βρίσκεται στη φάση υλοποίησης. Από την αρχή του χρόνου έχουν εγκριθεί από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας 18 αιτήματα συνολικού ποσού € 10,6 εκατ., αλλά είναι πολύ νωρίς για να γίνει αποτίμηση του μέτρου. Στα πλαίσια ενίσχυσης των δαπανών σε ΕΤΑ σε επίπεδο χώρας, δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στην ενίσχυση μέσω του επενδυτικού νόμου της επενδυτικής δραστηριότητας στους τομείς έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας Στα πλαίσια του Ν.3299/04 για παράδειγμα υπεβλήθησαν 14 επενδυτικά

25

σχέδια που αφορούσαν σε εργαστήρια εφαρμοσμένης έρευνας, ανάπτυξη λογισμικού, ευρυζωνικές υποδομές και υπηρεσίες, συνολικού προϋπολογισμού € 47,4 εκατ. Συμμετοχή της Ελλάδας στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος ως μέλος: Εφαρμόζεται η σχετική συμφωνία. Αναμένεται ετήσια επιστροφή περίπου € 4 εκατ. σε ελληνικούς φορείς ΕΤΑ και επιχειρήσεις που πραγματοποιούν ισόποσες δαπάνες (γεωγραφική επιστροφή). Επιπρόσθετα, αναμένεται σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, η δημιουργία υποδομών και ικανοτήτων έρευνας και ανάπτυξης στον τομέα του Διαστήματος, ένα πεδίο που περιλαμβάνει υψηλή τεχνολογική καινοτομία. Νέο θεσμικό πλαίσιο για ΕΤΑ: Το νέο θεσμικό πλαίσιο προωθεί τη δημιουργία Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας, Διακυβερνητικής Επιτροπής και Εθνικού Οργανισμού Διαχείρισης. Πρόκειται για κοινή πρωτοβουλία των Υπουργείων Ανάπτυξης και Παιδείας και αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση έτσι ώστε να οριστικοποιηθεί το περιεχόμενό του και να προωθηθεί προς κατάθεση στη Βουλή για ψήφιση. Το νέο πλαίσιο αναμένεται να βελτιώσει το ερευνητικό περιβάλλον και να αυξήσει τις επενδύσεις σε ΕΤΑ, τόσο από τον ιδιωτικό, όσο και από το δημόσιο τομέα. Επίσης θα συμβάλλει στην αύξηση των επενδύσεων και στη βασική έρευνα. Το προσχέδιο αυτό περιλαμβάνει την καθιέρωση νέων δομών για το σχεδιασμό, την υιοθέτηση και την υλοποίηση της πολιτικής για την έρευνα στην Ελλάδα, εμπλέκοντας πολλούς τομείς της κυβερνητικής δράσης, υπό την άμεση εποπτεία του Πρωθυπουργού. Το τελικό σχέδιο νόμου εκτιμάται ότι θα κατατεθεί στη Βουλή κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2006. Μια σειρά δράσεων υλοποιούνται μέσω του Ε.Π. «Εκπαίδευση και Αρχική Επαγγελματική Κατάρτιση», με στόχο τη βελτίωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας των Ιδρυμάτων Ανώτατης Εκπαίδευσης, αυξάνοντας το επίπεδο των μεταπτυχιακών σπουδών και της έρευνας. Τα ερευνητικά προγράμματα «Αρχιμήδης», «Πυθαγόρας» και «Ηράκλειτος» που υποστηρίζουν τη διδακτορική και μετα-διδακτορική έρευνα υλοποιούνται πλήρως και η επιτυχής πρόοδός τους οδήγησε τη Διαχειριστική Αρχή του Ε.Π. να παρατείνει το χρόνο υλοποίησής τους μέχρι το τέλος του 2007. Στα πλαίσια των δράσεων του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας, ένα ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα για τους λιμένες έχει σχεδιασθεί μέσω του επονομαζόμενου έργου «ΝΑΥΤΙΛΟΣ», το οποίο στοχεύει στη διευκόλυνση όλων των εμπλεκόμενων φορέων στη λειτουργία των επιβατικών τερματικών σταθμών στους λιμένες. Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Κοινωνία της Πληροφορίας». Τέλος, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με γνώμονα τη βελτίωση της καινοτομίας, τη διάχυση της γνώσης, αλλά και την προώθηση της έρευνας και καινοτομίας εφαρμόζει δύο δράσεις συνολικού προϋπολογισμού € 6,8 εκατ. στα πλαίσια του προγράμματος ‘Κοινωνία της Πληροφορίας’. Για τον ίδιο σκοπό έχει προταθεί και η δημιουργία Ινστιτούτου Βιοαγροτικής Έρευνας στη Θεσσαλονίκη, προϋπολογισμού € 3,2 εκατ. Ταυτόχρονα στα πλαίσια της εφαρμογής της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, δρομολογείται (από 1/1/2007) η εφαρμογή του συστήματος παροχής γεωργικών συμβουλών, συνολικής Δημόσιας Δαπάνης € 1,5 εκατ. με γνώμονα τη βελτίωση των υπηρεσιών του αγροτικού τομέα, τη βελτίωση της παραγωγικότητας της αγροτικής γης, αλλά επίσης και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. 4.2 Επένδυση σε Ανθρώπινο Κεφάλαιο Με στόχο να αυξηθούν οι αρμοδιότητες των περιφερειακών διοικητικών δομών στο χώρο της εκπαίδευσης και υπό την επίβλεψη του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, μια αναλυτική μελέτη θα εκπονηθεί (με χρηματοδότηση από το Ε.Π. «Εκπαίδευση και Αρχική

26

Επαγγελματική Κατάρτιση») για να διερευνηθούν οι πτυχές του σχετικού εγχειρήματος. Στόχος είναι να διαπιστωθεί η δυνατότητα των περιφερειακών διοικητικών δομών να διαχειρίζονται πόρους σε περιφερειακό επίπεδο, αυξάνοντας έτσι τη συμμετοχή τους στη διαχείριση των πόρων που παρέχουν τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά Ταμεία. Η μελέτη αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2006 και τα αποτελέσματά της θα αποτελούν πολύτιμούς οδηγούς για τις περιφερειακές δομές διαχείρισης αναφορικά με το τομεακό Ε.Π. για την Εκπαίδευση της περιόδου 2007-2013. Το σύστημα Διασφάλισης της Ποιότητας για την Ανώτατη Εκπαίδευση, που καθιερώθηκε με το Ν. 3374/2006, έχει πλέον ενεργοποιηθεί. Τα μέλη της Αρχής Διασφάλισης της Ποιότητας, που είναι αρμόδια για τη διαχείριση και τη λειτουργία αυτού του συστήματος, έχουν ήδη οριστεί. Επιπλέον, η Αρχή αυτή θα υποστηριχθεί οικονομικά για τη λειτουργία της (π.χ. προετοιμασία επιπέδων ελέγχου ποιότητας, μεθοδολογία εκθέσεων για αξιολόγηση διδακτικής, ερευνητικής και διοικητικής λειτουργίας των Ιδρυμάτων Ανώτατης Εκπαίδευσης, κλπ) από το Ε.Π. «Εκπαίδευση και Αρχική Επαγγελματική Κατάρτιση» με το ποσό των € 3 εκατ. Οι σχετικές διαδικασίες έναρξης χρηματοδότησης θα ολοκληρωθούν τον Οκτώβριο του 2006. Ειδικότερα για τον τομέα της επαγγελματικής ναυτικής εκπαίδευσης, το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας, έχει αναλάβει μία σειρά δράσεων για τη συνέχεια και βελτίωση του πλαισίου της Αρχικής και Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης, ως ακολούθως:

• την αναβάθμιση και εκσυγχρονισμό του εκπαιδευτικού συστήματος των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού (ΑΕΝ),

• την εκτέλεση της πρακτικής άσκησης των σπουδαστών ΑΕΝ επί πλοίου, • την προβολή και δημοσιότητα των ΑΕΝ ως σχολών αρχικής επαγγελματικής εκπαίδευσης

και κατάρτισης, • την επιμόρφωση των εκπαιδευτών ΑΕΝ , • την ανάπτυξη και λειτουργία των βιβλιοθηκών των ΑΕΝ • την κατάρτιση των ανέργων ναυτικών, βάσει ενός συστήματος άτυπης συνεχιζόμενης

κατάρτισης που εφαρμόζεται στα Κέντρα Επιμόρφωσης Στελεχών Εμπορικού Ναυτικού. • τη σχεδιαζόμενη ίδρυση Ινστιτούτου Ναυτικής Κατάρτισης και Επιμόρφωσης.

4.3 Εκπαίδευση και Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών Προγράμματα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, με τη χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών, εφαρμόζονται ή αναπτύσσονται πιλοτικά μέχρι στιγμής με στόχο τη διευκόλυνση των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων σε όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης. Συνολικά έχουν διαμορφωθεί πέντε πλατφόρμες εκπαίδευσης οι οποίες υποστηρίζουν ενιαία προγράμματα εξ αποστάσεως εκμάθησης, κοινωνίες της γνώσης, εικονικές τάξεις, κλπ. Αυτές οι πλατφόρμες αξιολογήθηκαν προκειμένου να επιλεγεί η καλύτερη δυνατή λύση για τη διαμόρφωση ενός μοναδικού ενιαίου συστήματος εξ αποστάσεως εκπαίδευσης στην Ελλάδα, επιτυγχάνοντας παράλληλα και σημαντικές οικονομίες κλίμακας. Τα αποτελέσματα αυτής της αξιολόγησης χρησιμοποιούνται για την εκπόνηση μελέτης σκοπιμότητας για τη διαμόρφωση αυτού του ενιαίου συστήματος. Το σύστημα θα αναπτυχθεί κατά τη διάρκεια της προγραμματικής περιόδου 2007-2013. Το εκπαιδευτικό προσωπικό της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς και το προσωπικό της τεχνικής επαγγελματικής εκπαίδευσης, κατά τη συμμετοχή τους σε όλα τα σχήματα της επιμόρφωσης εκπαιδευτικών (ταχύρυθμη, εισαγωγική, ενδοσχολική, εξ αποστάσεως, μέσης και μακράς διάρκειας) επιμορφώνονται μεταξύ άλλων και σε θέματα χρήσης νέων τεχνολογιών. Μέχρι το Δεκέμβριο 2008 εκτιμάται ότι περίπου 100.000 εκπαιδευτικοί θα έχουν επιμορφωθεί σε βασικές

27

δεξιότητες χρήσης των νέων τεχνολογιών και πληροφορικής και επιπλέον, 15.000 εξ αυτών, θα έχουν επιμορφωθεί και σε θέματα αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών και της πληροφορικής στην παιδαγωγική και γενικότερα στην εκπαιδευτική διαδικασία. Συγκεκριμένες δράσεις του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας έχουν αναληφθεί για την αναβάθμιση των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού και ειδικότερα ως προς την αναβάθμιση του τεχνολογικού και εκπαιδευτικού εξοπλισμού (π.χ. εξομοιωτές γέφυρας και μηχανοστασίου ενός πλοίου), την κατάρτιση των εκπαιδευτών, καθώς επίσης και την εισαγωγή τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών στις μεθόδους διδασκαλίας και στην ηλεκτρονική χρήση των βιβλιοθηκών των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού. 4.4 Ψηφιακή Στρατηγική Πρόοδος που επετεύχθη τους τελευταίους 12 μήνες Η ψηφιακή πορεία της Ελλάδας συνεχίστηκε με βελτιωμένους ρυθμούς, κυρίως ως αποτέλεσμα των παρεμβάσεων της νέας Ψηφιακής Στρατηγικής 2006-2013, αλλά και της αποτελεσματικότερης λειτουργίας της αγοράς, στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Τον Ιανουάριο του 2006 ετέθη σε εφαρμογή η νέα Ψηφιακή Στρατηγική της χώρας, μετά από μια εκτενή εξάμηνη περίοδο διαβούλευσης με κοινωνικούς και οικονομικούς εταίρους, φορείς, Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις κλπ. Η Ψηφιακή Στρατηγική της Ελλάδας είναι πλήρως συμβατή με την αναθεωρημένη Στρατηγική της Λισσαβόνας, καθώς και με την ευρωπαϊκή στρατηγική για τις τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών με τίτλο “i2010”. Η νέα Ψηφιακή Στρατηγική αποσκοπεί σε ένα «Ψηφιακό Άλμα» και αναλύεται σε δύο κατευθύνσεις:

α. Βελτίωση της παραγωγικότητας και β. Βελτίωση της ποιότητας ζωής μέσω της αξιοποίησης νέων τεχνολογιών

Προκειμένου να επιτευχθεί το «Ψηφιακό Άλμα», τίθενται έξι στόχοι: α. Βελτίωση της Παραγωγικότητας:

1. Προώθηση χρήσης νέων τεχνολογιών σε επιχειρήσεις 2. Παροχή ψηφιακών υπηρεσιών προς επιχειρήσεις - αναδιοργάνωση δημόσιου τομέα 3. Υποστήριξη του κλάδου τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών 4. Προώθηση της επιχειρηματικότητας σε τομείς που αξιοποιούν νέες τεχνολογίες

β. Βελτίωση της Ποιότητας Ζωής:

1. Βελτίωση της καθημερινής ζωής μέσω αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών 2. Ανάπτυξη ψηφιακών υπηρεσιών εξυπηρέτησης του πολίτη

Σύμφωνα με στοιχεία του Παρατηρητηρίου για την Κοινωνία της Πληροφορίας, η διείσδυση της ευρυζωνικότητας άγγιξε τον Ιούλιο του 2006 το 2,7%, από 0,1% το 2004 και σχεδόν 1,5% στις αρχές του 2006. Ο ρυθμός νέων συνδρομητών ευρυζωνικού Internet αυξάνεται ραγδαία, με το μέσο πλήθος των αιτήσεων για ευρυζωνικές συνδέσεις να κυμαίνεται στα επίπεδα των 27.000 πολιτών ανά μήνα (αύξηση +80% σε σχέση με το β’ εξάμηνο του 2005). Οι τιμές πρόσβασης ADSL μειώθηκαν επίσης σημαντικά, έως και -70% κατά μέσο όρο σε σύγκριση με το 2005. Οι τιμές πρόσβασης αγγίζουν τα €14/μήνα για βασικές συνδέσεις 384/128 kbps και σε τιμές μικρότερες των €10/μήνα χάρη στο κυβερνητικό πρόγραμμα «Δίοδος» που εγκαινιάσθηκε το 2006. Επιπλέον, το Παρατηρητήριο για την Κοινωνία της Πληροφορίας για πρώτη φορά επεσήμανε

28

τη δημιουργία μιας κρίσιμης μάζας πολιτών, που αγγίζουν το 5% του πληθυσμού, οι οποίοι πραγματοποιούν αγορές ή παραγγελίες ηλεκτρονικά. Στο επίπεδο εξυπηρέτησης των πολιτών, κατά το α’ εξάμηνο του 2006 δεν προστέθηκαν νέες πλήρως διαδραστικές ηλεκτρονικές υπηρεσίες. Εντούτοις χρηματοδοτήθηκε η υλοποίηση περισσοτέρων των 40 νέων ψηφιακών υπηρεσιών, οι οποίες καθίστανται σταδιακά λειτουργικές από το β’ εξάμηνο του 2006. Παρ’ όλα αυτά, ο αριθμός των πολιτών που αξιοποιεί τις υφιστάμενες ψηφιακές υπηρεσίες αυξήθηκε σημαντικά. Οι εγγεγραμμένοι χρήστες των ηλεκτρονικών υπηρεσιών φορολογίας εισοδήματος και ΦΠΑ του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών, αγγίζουν τους 1.450.000, αυξημένοι κατά 8% συγκριτικά με το 2005 και 18% συγκριτικά με το 2004. Κατά το τελευταίο έτος, περισσότερες από 34.000 μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις χρηματοδοτήθηκαν προκειμένου να εντάξουν στις επιχειρηματικές τους λειτουργίες και δραστηριότητες συστήματα πληροφορικής και το Internet. Αυτές οι παρεμβάσεις, αύξησαν τον αριθμό των επιχειρήσεων που επωφελούνται από προγράμματα τεχνολογικής αναβάθμισης σε 60.000, έναντι 26.000 το 2005 (+130%). Νέες πρωτοβουλίες το 2006 Κατά το 2006 τέθηκαν σε εφαρμογή πέντε νέες μεγάλες πρωτοβουλίες στο πλαίσιο της νέας Ψηφιακής Στρατηγικής, χρηματοδοτούμενες από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Κοινωνία της Πληροφορίας» του Γ’ ΚΠΣ:

• το Σχέδιο για την Ανάπτυξη της Ευρυζωνικότητας έως το 2008, συνολικού προϋπολογισμού €450 εκατ. το οποίο βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Το σχέδιο προβλέπει ενίσχυση επενδύσεων σε ευρυζωνικές υποδομές στην περιφέρεια της χώρας, ενίσχυση της δημιουργίας υπηρεσιών, αλλά και της ζήτησης από την πλευρά των πολιτών. Στο πλαίσιο του Σχεδίου χρηματοδοτείται η δημιουργία μητροπολιτικών δικτύων οπτικών ινών σε 75 πόλεις, ασύρματα δίκτυα σε 120 πόλεις και 20 ΤΕΔΚ, αναπτύσσονται 770 σημεία ασύρματης ευρυζωνικής πρόσβασης σε 400 επιχειρήσεις, δράσεις για ευρυζωνική πρόσβαση, δράσεις εξοικείωσης κλπ. Το Σχέδιο για την Ανάπτυξη της Ευρυζωνικότητας προβλέπει αύξηση του ποσοστού διείσδυσης τουλάχιστον στο 7% του πληθυσμού έως το 2008, έναντι 0,1% το 2004. Προβλέπει επίσης αύξηση της πληθυσμιακής κάλυψης στο 90% (έναντι λιγότερο του 40% το 2004) και αύξηση της γεωγραφικής κάλυψης στο 60% (έναντι λιγότερο του 10% το 2004).

• στο πλαίσιο της Ψηφιακής Στρατηγικής, η κυβέρνηση υπέβαλε το 2006 στην Ε.Ε. μεγάλη παρέμβαση συνολικού προϋπολογισμού €210 εκατ., για την ταχύτερη εξάπλωση του γρήγορου Internet ειδικά στην Περιφέρεια. Η συγκεκριμένη παρέμβαση έχει σαν στόχο να ενισχύσει τις ιδιωτικές επενδύσεις κατά 50% σε όλη την Ελλάδα (εξαιρείται Αθήνα, Θεσσαλονίκη) στον τομέα του ευρυζωνικού Internet, δίνοντας παράλληλα κίνητρα για την ενίσχυση της χρήσης του από τους πολίτες. Οι υπηρεσίες της Ε.Ε. ενέκριναν το σχέδιο της ελληνικής κυβέρνησης με ιδιαίτερα θετικά σχόλια, επισημαίνοντας ότι αποτελεί «το σημαντικότερο ευρυζωνικό σχέδιο που έχει αναλάβει ποτέ κράτος μέλος». Το σχετικό έργο προκηρύχθηκε τον Ιούλιο του 2007.

• το 2006, ολοκληρώθηκε ο σχεδιασμός, ελήφθη θετική έγκριση από την Ε.Ε. και προκηρύσσεται η σύσταση «Ταμείου για το Ψηφιακό Άλμα» ύψους € 100 εκατ. Στόχος του «Ταμείου για το Ψηφιακό Άλμα» είναι η χρηματοδότηση της έναρξης νέων επιχειρήσεων ή επιχειρήσεων σε πρώιμο στάδιο, οι οποίες δραστηριοποιούνται σε τομείς τεχνολογιών πληροφορικής, ή σε κλάδους που αξιοποιούν δυναμικά τις νέες τεχνολογίες.

• το γ’ τρίμηνο του 2006 ξεκινά ευρύτατη επικοινωνιακή καμπάνια για την «Ψηφιακή Ελλάδα», με στόχο να εξοικειώσει τους έλληνες πολίτες με τα οφέλη και τις δυνατότητες

29

που προσφέρουν οι τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών. Η καμπάνια συνοδεύεται ήδη από συμπληρωματικές δράσεις εξοικείωσης των πολιτών με το Internet σε περισσότερα από 85 σημεία σε όλη την Ελλάδα.

• χρηματοδοτήθηκε με €60 εκατ. η δράση «Ψηφιακή Αυτοδιοίκηση» στην οποία έχουν δυνατότητα συμμετοχής οι ΟΤΑ όλης της χώρας, με σκοπό την ανάπτυξη ψηφιακών υπηρεσιών εξυπηρέτησης των πολιτών, ιδιαίτερα στην Περιφέρεια. Έως το γ’ τρίμηνο του 2006, περισσότεροι από 100 δήμοι με πληθυσμό άνω των 20.000 κατοίκων υπέβαλλαν σχέδια ανάπτυξης ψηφιακών υπηρεσιών. Περισσότερα από 60 εξ αυτών έχουν ήδη αξιολογηθεί και εγκρίθηκε η χρηματοδότησή τους. Οι ψηφιακές υπηρεσίες θα είναι διαθέσιμες στους πολίτες της Περιφέρειας έως το τέλος του 2008.

5. Αγορές Κεφαλαίου

Οι δραστηριότητες της Ελληνικής Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (Ε.Κ.) επικεντρώθηκαν στα ακόλουθα:

Νέες Νομοθετικές Ρυθμίσεις Η Ε.Κ. έχει συμβάλει στη σύνταξη του Νόμου για την Κατάχρηση Αγοράς (Ν.3340/2005), ο οποίος ενισχύει τις εποπτικές αρμοδιότητες της Ε.Κ. Με το Νόμο αυτό ολοκληρώθηκε η ενσωμάτωση της Οδηγίας 2003/6/Ε.Κ. και τέθηκε σε ισχύ στην Ελλάδα τον Ιούλιο του 2005. Τα υπόλοιπα μέτρα υλοποίησης για την κατάχρηση αγοράς (Επίπεδο 2) (2003/124/ΕΚ, 2003/125/ΕΚ, 2004/72/ΕΚ) έχουν ενσωματωθεί με τις ακόλουθες Κανονιστικές Αποφάσεις της Ε.Κ., οι οποίες επίσης τέθηκαν σε ισχύ τον Ιούλιο του 2005:

• Απ.1/347/12.7.2005 του Δ.Σ. της Ε.Κ. σχετικά με τις Ενδείξεις Χειραγώγησης της Αγοράς,

• Απ.2/347/12.7.2005 του Δ.Σ. της Ε.Κ. σχετικά με τις Υποχρεώσεις των Προσώπων που Διαµεσολαβούν κατ' Επάγγελµα στην Κατάρτιση Συναλλαγών σχετικά µε την Πρόληψη Περιπτώσεων Κατάχρησης της Αγοράς

• Απ.3/347/12.7.2005 του Δ.Σ. της Ε.Κ. σχετικά με τις Υποχρεώσεις των Εκδοτών για τη Δηµοσιοποίηση Προνοµιακών Πληροφοριών

• Απ.4/347/12.7.2005 του Δ.Σ. της Ε.Κ. σχετικά με τις Υποχρεώσεις των Προσώπων που Εκπονούν ή Διαδίδουν Αναλύσεις

• Απ.5/347/12.7.2005 του Δ.Σ. της Ε.Κ. σχετικά με τη Διαδικασία και τα Κριτήρια για τον Χαρακτηρισμό Πρακτικών της Αγοράς ως Αποδεκτών

• Η ενσωμάτωση της Οδηγίας για το Ενημερωτικό Δελτίο 2003/71/ΕΚ ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 2005 μέσω του Νόμου 3401/2005, ο οποίος τέθηκε σε ισχύ στις 17/10/2005.

• Η ενσωμάτωση της Οδηγίας για τις Δημόσιες Προτάσεις Εξαγοράς 2004/25/ΕΚ ολοκληρώθηκε με τη ψήφιση ενός νέου Νόμου στις 16/5/2006.

Τέλος, ο Ν.3371/2005 σχετικά με τις εισηγμένες εταιρείες έχει εκσυγχρονίσει το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο για τη λειτουργία της Ε.Κ., τις εισηγμένες εταιρείες και τις Ανώνυμες Εταιρείες Επενδύσεως Χαρτοφυλακίου (Α.Ε.Ε.Χ.) και έχει ρυθμίσει τη λειτουργία των Ανωνύμων Εταιρειών Επενδυτικής Διαμεσολάβησης. Είναι επίσης σε εξέλιξη οι εργασίες των προπαρασκευαστικών επιτροπών για την ενσωμάτωση των Ευρωπαϊκών Οδηγιών για τις Αγορές Χρηματοπιστωτικών Μέσων (MiFiD) και για τη Διαφάνεια αντίστοιχα.

30

Η E.K. συμμετέχει επίσης ενεργά στην τρέχουσα αναθεώρηση του Νόμου για τις Ανώνυμες Εταιρείες 2190/1920 και παρακολουθεί τις εξελίξεις που αφορούν στην 8η, 10η και 14η οδηγία για το εταιρικό δίκαιο και την εταιρική διακυβέρνηση. Ενώ, από το 2005 όλες οι εταιρείες των οποίων οι μετοχές τους είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αθηνών υποχρεούνται να ετοιμάζουν τις οικονομικές τους καταστάσεις σύμφωνα με τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα (ΔΛΠ - IFRS). Η Ε.Κ. θεωρεί ότι η εφαρμογή των ΔΛΠ από τις εισηγμένες εταιρείες προάγει την αξιοπιστία των οικονομικών τους καταστάσεων.

Άλλες εξελίξεις Η Ε.Κ. συμμετείχε ενεργά στις διαβουλεύσεις με την ομάδα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ - IMF) για την αξιολόγηση της Ελλάδας βάσει προγράμματος (FSAP – Financial Sector Assessment Program). Η άσκηση ολοκληρώθηκε επιτυχώς το Σεπτέμβριο του 2005 και η τελική έκθεση δημοσιεύτηκε στα τέλη του 2005. Επίσης, συμμετείχε στο Πρόγραμμα της IOSCO για την Αξιολόγηση της Εποπτικής Επιτροπής της Ρουμανίας (CNVM)

Επιπλέον, η Ε.Κ. συντονίζει την ειδική ομάδα του Review Panel της CESR, η οποία διενεργεί mapping exercise των εποπτικών αρμοδιοτήτων των μελών της CESR κατόπιν της ενσωμάτωσης της Οδηγίας για την Κατάχρηση Αγοράς και την Οδηγία για το Ενημερωτικό Δελτίο στο εθνικό δίκαιο των Κρατών Μελών. Επιπρόσθετα, μία κοινή πλατφόρμα συναλλαγών πρόκειται σύντομα να τεθεί σε λειτουργία μεταξύ του Χρηματιστηρίου Αθηνών και του Χρηματιστηρίου Αξιών της Κύπρου.

Η μηχανογραφική υποδομή της Ε.Κ. αναβαθμίζεται μέσω του λειτουργικού προγράμματος «Κοινωνία της Πληροφορίας». Μέχρι το φθινόπωρο του τρέχοντος έτους, η διάρθρωση της ιστοσελίδας της Ε.Κ. αναμένεται να είναι πλήρως λειτουργική και περισσότερο φιλική στο χρήστη.

Τέλος, η Ε.Κ. παρακολουθεί τις Ευρωπαϊκές εξελίξεις σχετικά με τα συστήματα εκκαθάρισης και διακανονισμού των συναλλαγών σε κινητές αξίες και την αναθεώρηση του πλαισίου λειτουργίας των εταιρειών παροχής επενδυτικών υπηρεσιών που αφορούν στην κεφαλαιακή επάρκεια.

66. Περιβάλλον και Βιώσιμη Ανάπτυξη Όσον αφορά τον τομέα του Περιβάλλοντος και της Βιώσιμης Ανάπτυξης, ολοκληρώνονται οι απαιτούμενες θεσμικές ρυθμίσεις, ώστε να απλοποιηθούν οι διαδικασίες για την αδειοδότηση επενδύσεων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ). Ψηφίστηκε ήδη ο Νόμος 3468/2006 για το νέο σύστημα αδειοδότησης των ΑΠΕ που αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση των σχετικών επενδύσεων, ενώ παράλληλα διασφαλίζει την τήρηση των περιβαλλοντικών δεσμεύσεων της χώρας. Ο νέος νόμος, σε συνδυασμό με το Εθνικό Χωροταξικό Πλαίσιο που επεξεργάζεται το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (ΥΠΕΧΩΔΕ), θα αποτελέσουν τους δύο πυλώνες για την ενίσχυση της συμμετοχής των ΑΠΕ στο ενεργειακό ισοζύγιο της Χώρας. Επιπρόσθετα, έχουν ήδη εκδοθεί δύο Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις (ΚΥΑ) για (α) τη διαδικασία της προκαταρκτικής περιβαλλοντικής εκτίμησης και αξιολόγησης, έγκρισης περιβαλλοντικών όρων 6 Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις θέσεις της Greenpeace όσον αφορά στο κεφάλαιο 6 της Έκθεσης Εφαρμογής 2006 είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα: http://www.greenpeace.org/greece/greenpeace-commentsNPR2006

31

καθώς και έγκρισης επέμβασης ή παραχώρησης δάσους ή δασικής έκτασης στα πλαίσια έκδοσης αδειών εγκατάστασης σταθμών ηλεκτροπαραγωγής, από ΑΠΕ και (β) το περιεχόμενο των προμελετών και μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων έργων ΑΠΕ. Στόχος των ΚΥΑ είναι η απλούστευση των διαδικασιών αδειοδότησης και η ουσιαστικότερη και οριζόντια περιβαλλοντική προστασία. Λαμβάνονται μέτρα για την εξοικονόμηση ενέργειας, ιδιαίτερα στον τριτογενή, αλλά και στον οικιακό τομέα. Ο στόχος για μείωση της κατανάλωσης της ενέργειας της τάξης του 11- 12% έως το 2008 θα επιτευχθεί τόσο με εναλλακτικές μορφές παρεμβάσεων (μείωση του συντελεστή θερμοπερατότητας, αξιοποίηση ηλιακής ενέργειας, ανακύκλωση καυσίμων αερίων σε υφιστάμενες μονάδες καύσης, συμπαραγωγή) όσο και με σύνδεση όλων των Νοσοκομείων με φυσικό αέριο. Στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, έχει εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 1ο Εθνικό Σχέδιο Κατανομής Δικαιωμάτων Εκπομπών Αερίων 2005-2007. Με τη θέσπισή του η Ελλάδα εναρμονίζεται προσβλέποντας στην ικανοποίηση των δεσμεύσεων του πρωτοκόλλου του Κιότο. Η εφαρμογή του έχει ήδη ξεκινήσει. Επίσης, το νέο Εθνικό Σχέδιο Κατανομής Δικαιωμάτων Εκπομπών Αερίων του για την περίοδο 2008-2012 έχει υποβληθεί προς έγκριση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Παράλληλα, το ΥΠΕΧΩΔΕ έχει αναθέσει μελέτη για την αναθεώρηση του Εθνικού Προγράμματος για τις κλιματικές αλλαγές, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του έτους. Επίσης, η σύσταση του Γραφείου Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών Αερίων Θερμοκηπίου, η στελέχωσή του, καθώς επίσης και η παράλληλη ενεργοποίηση του Ελληνικού Κέντρου Περιβάλλοντος για την Αειφόρο Ανάπτυξη (ΕΚΠΑΑ) στην τήρηση των ηλεκτρονικών μητρώων παρακολούθησης των συναλλαγών των Αερίων Θερμοκηπίου, ολοκληρώνουν το θεσμικό πλαίσιο στην Ελλάδα για την τήρηση των σχετικών μητρώων και την εμπορία δικαιωμάτων ρύπων, παράλληλα με τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της Ε.Ε.. Όσον αφορά στην αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης ενισχύεται ο έλεγχος των πηγών αέριας ρύπανσης και ειδικότερα της ρύπανσης από συστήματα καύσης, μέσω της προμήθειας και διάθεσης στις Περιφέρειες της χώρας 58 φορητών αναλυτών καυσαερίων συνοδευμένων από 52 Η/Υ και εκτυπωτές, για έλεγχο καυσαερίων από συστήματα καύσης. Το εν λόγω έργο ξεκίνησε το 2005 (υπογραφή Σύμβασης 25/7/2005) ενώ η ολοκλήρωση της παραλαβής του αναμένεται ως το τέλος του 2006. Επίσης, προωθείται η αύξηση της χρήσης φυσικού αερίου και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η ενδυνάμωση ενεργειών για μείωση των εκπομπών διοξειδίου του θείου, οξειδίων του αζώτου και οργανικών πτητικών υδρογονανθράκων, η προώθηση της χρήσης καθαρότερων καυσίμων, η ανάπτυξη Εθνικού Μητρώου απογραφής εκπομπών, η ανάπτυξη χρήσης οικονομικών εργαλείων για την ενσωμάτωση των στόχων της πολιτικής διαχείρισης της ποιότητας του αέρα στις πολιτικές των τομέων της ενέργειας και των μεταφορών και η προμήθεια λεωφορείων φυσικού αερίου που εξυπηρετούν τις αστικές συγκοινωνίες της Αθήνας. Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι το ΥΠΕΧΩΔΕ έχει εκπονήσει Επιχειρησιακά Σχέδια για την αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας. Έχουν ήδη ολοκληρωθεί τα σχέδια για Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Χανιά, Ηράκλειο, Βόλο, Ιωάννινα, Μυτιλήνη, Λάρισα και Καβάλα, ενώ ολοκληρώνονται οι νέες προτάσεις δράσεων για Πτολεμαΐδα, Μεγαλόπολη και Ρόδο. Τέλος, η πρόβλεψη επέκτασης του δικτύου του τραμ, που θεωρείται μέσο φιλικό προς το περιβάλλον, καθώς και η χρήση 10 υβριδικών οχημάτων, από το 2004, για τις ανάγκες του ΥΠΕΧΩΔΕ και η προώθηση της χρήσης τους σε όλη τη Δημόσια Διοίκηση, θα συντελέσουν επιπρόσθετα στη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Με σκοπό τη διείσδυση των βιοκαυσίμων στην ελληνική αγορά πετρελαιοειδών, ψηφίστηκε ο Νόμος 3423/2005 για την «Εισαγωγή στην ελληνική αγορά των βιοκαυσίμων και των άλλων ανανεώσιμων καυσίμων» που προβλέπει υποκατάσταση του 5,75% του συνόλου της βενζίνης και

32

του πετρελαίου ντίζελ για τις μεταφορές, μέχρι 31/12/2010. Επίσης ο νόμος έχει ως στόχο τη μείωση των ρύπων, αλλά και την προώθηση της καλλιέργειας ενεργειακών φυτών. Παράλληλα, έχει κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή νομοσχέδιο για την απαλλαγή από τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης, κατάλληλων ποσοτήτων βιοντίζελ, για τα έτη 2005 -2007. Σχετικά με την κάλυψη των απαιτήσεων και την εφαρμογή της Οδηγίας πλαισίου της Ε.Ε. για τους Υδατικούς Πόρους (2000/60/ΕΕ, ενσωμάτωση σε εθνική νομοθεσία με Ν. 3199/2003) ήδη συντάχθηκαν και υποβλήθηκαν προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Εθνικές Εκθέσεις για τα θέματα των Άρθρων 3 και 5, ενώ δρομολογείται η άμεση διαβίβαση των αποτελεσμάτων των έργων που υλοποιούνται, σύμφωνα με το σύστημα reporting της Οδηγίας. Αναμένεται ότι έως το 2008 θα έχουν ολοκληρωθεί όλα τα σχετικά έργα για την κάλυψη των άμεσων απαιτήσεων της Ελλάδας. Ως προς την εφαρμογή του Νόμου 3199/2003 στην Ελλάδα, έχει ήδη συσταθεί, οργανωθεί και ξεκινήσει να λειτουργεί η Κεντρική Υπηρεσία Υδάτων (ΚΥΥ) καθώς επίσης προωθείται η λειτουργία των Διευθύνσεων Υδάτων των 13 Περιφερειών της χώρας. Η δράση αυτή αναμένεται να συνεισφέρει στο συντονισμό όλων των δραστηριοτήτων σε εθνικό επίπεδο σχετικά με την ολοκληρωμένη διαχείριση των υδατικών πόρων καθώς επίσης στην αποκέντρωση σχετικών αρμοδιοτήτων στις Περιφέρειες της χώρας. Η Ελλάδα αποτελεί από το 2003 την ηγέτιδα χώρα του Μεσογειακού Σκέλους της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας για το Νερό (MED EUWI). Πρόκειται μάλιστα να διοργανώσει και να φιλοξενήσει, για τα έτη 2006 και 2007, τη Συνάντηση των Διευθυντών Νερού της Ευρω-Μεσογειακής Συνεργασίας, με τη συμμετοχή και των Βαλκανικών χωρών και της Λιβύης, συνολικά δηλαδή 35 μεσογειακών χωρών-εταίρων. Επίσης, σε αυτό το σημείο αξίζει να αναφερθεί η ανάληψη της οργάνωσης και του συντονισμού του εθνικού προγράμματος συστηματικής παρακολούθησης της θαλάσσιας ρύπανσης (MED POL Monitoring) στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του Μεσογειακού Σχεδίου Δράσης (Mediterranean Action Plan / UNEP) για την “Προστασία της Μεσογείου από τη ρύπανση”. Η ποιοτική ανάλυση του θαλασσινού νερού με δειγματοληπτικούς ελέγχους σε 1522 ακτές της Ελληνικής επικράτειας πραγματοποιείται συστηματικά. Περαιτέρω μέτρα για την προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος έχουν αναληφθεί και από το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας ούτως ώστε να μειωθούν οι περιβαλλοντικές επιβαρύνσεις από τη λειτουργία των λιμένων. Οι κυριότεροι ελληνικοί λιμένες έχουν αναπτύξει και εφαρμόζουν ειδικές εφαρμογές ενός Συστήματος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης, ως εργαλείο υποβοήθησης του έργου εκπλήρωσης των περιβαλλοντικών υποχρεώσεων σύμφωνα με το πλαίσιο της διεθνούς και ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Επίσης, η περιβαλλοντική προστασία των θαλασσών ενισχύεται και μέσα από πολιτικές που προωθούν τη μηδενική ανοχή έναντι υποσυντήρητων πλοίων, το μηδενικό ποσοστό κράτησης ελληνικών πλοίων για θέματα ασφαλείας και προστασίας του περιβάλλοντος, την προσέλκυση ποιοτικών πλοίων στα ελληνικά νηολόγια, καθώς και μέσω της εφαρμογής συστημάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης σε λιμένες. Όσον αφορά στην αποτελεσματικότερη και βιώσιμη διαχείριση των αποβλήτων οι δράσεις εστιάζονται σε εναλλακτικά συστήματα ανακύκλωσης, μέσω της έγκρισης εννέα Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης Απορριμμάτων-Αποβλήτων που καλύπτουν το σύνολο της χώρας. Επιπρόσθετα, βρίσκεται υπό ανάθεση το έργο με τίτλο «Εθνικός Σχεδιασμός Διαχείρισης των αποβλήτων που προέρχονται από μονάδες υγείας». Μέχρι σήμερα επί συνόλου 3057 ενεργών και μη ενεργών ΧΑΔΑ, έχουν εκδοθεί 2055 Αποφάσεις Παύσης Λειτουργίας και 1871 Αποφάσεις Έγκρισης Περιβαλλοντικής Αποκατάστασης. Το πρόγραμμα είναι σε εξέλιξη και εκτιμάται ότι θα περατωθεί μέχρι το τέλος του 2008.

33

Σχετικά με τα Περιφερειακά Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ), σε 11 από τις 13 Περιφέρειες της χώρας υπάρχουν οι αντίστοιχες μελέτες ΠΕΣΔΑ, ενώ σε 8 από τις 11 έχει εκδοθεί και η σχετική Απόφαση για την εφαρμογή του ΠΕΣΔΑ. Αναφορικά με τα επικίνδυνα απόβλητα, έχουν ήδη εκδοθεί δύο Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις για τα «Μέτρα και τους όρους για τη διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων» και την «Έγκριση Γενικών Τεχνικών Προδιαγραφών για τη διαχείριση Επικίνδυνων Αποβλήτων», ενώ εντός του 2006 θα ολοκληρωθεί πλήρως το φάσμα των απαιτούμενων νομοθετικών ρυθμίσεων για τη διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων, με την έκδοση μιας ακόμα ΚΥΑ για τον Εθνικό Σχεδιασμό διαχείρισής τους.

Στο πλαίσιο της υλοποίησης του στόχου για την επίτευξη ικανοποιητικής κατάστασης διατήρησης των οικοτόπων και των πληθυσμών των απειλούμενων ειδών, παράλληλα με την ανάδειξη φυσικών τοπίων υψηλής αισθητικής αξίας:

• Ενισχύονται οικονομικά οι 27 Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών, που σε πλήρη ανάπτυξη αναμένεται να έχουν έως και 810 θέσεις πλήρους απασχόλησης. Συγκεκριμένα, εξασφαλίστηκαν € 52 εκατ., ως το τέλος του 2008, για την ομαλή λειτουργία των φορέων αυτών.

• Θεσμοθετούνται νέες περιοχές του Δικτύου Natura 2000, όπως η λίμνη Καστοριάς, το Ψαλίδι της Κω, τα Τζουμέρκα κλπ.

• Προωθείται η διαμόρφωση Εθνικής Στρατηγικής για την προστασία των τοπίων. • Προωθείται η διαμόρφωση Εθνικής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα και Σχέδιο Δράσης

με έμφαση σε πεδία όπως υγρότοποι, δάση ή ορεινά οικοσυστήματα, παράκτια και θαλάσσια οικοσυστήματα, ολοκληρωμένο περιφερειακό σχεδιασμό σε προστατευόμενες και μη περιοχές.

Σημαντικές είναι και οι δράσεις που αναλαμβάνει το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για την προώθηση μεθόδων παραγωγής αγροτικών προϊόντων σχεδιασμένες για την προστασία του περιβάλλοντος και τη διατήρηση της υπαίθρου, όπως η προώθηση τρόπων χρήσης γεωργικής γης που είναι συμβατές με την προστασία και τη βελτίωση του περιβάλλοντος, του τοπίου, και των στοιχείων αυτών, των φυσικών πόρων, του εδάφους και της βιοποικιλότητας. Επιπρόσθετα, στο πλαίσιο της εφαρμογής της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (Κ.Α.Π.), προβλέπεται η εφαρμογή του μέτρου της Πολλαπλής Συμμόρφωσης (cross compliance) σύμφωνα με την οποία οι παραγωγοί υποχρεούνται να τηρούν ορθές περιβαλλοντικές συνθήκες και γεωργικές πρακτικές, ως προϋπόθεση για τη χορήγηση των ενισχύσεων. Το μέτρο αυτό εφαρμόζεται στη χώρα μας μερικώς από 1/1/2005, ενώ η πλήρης εφαρμογή του αρχίζει από 1/1/2007. Επίσης, προωθείται η ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης στις τομεακές πολιτικές και στην αξιολόγηση έργων και δραστηριοτήτων (Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων) με την υιοθέτηση της οδηγίας 2001/42/ΕΚ (οδηγία SEA) σχετικά με την εκ των προτέρων εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων. Προωθούνται τα βιώσιμα πρότυπα παραγωγής και κατανάλωσης και η περιβαλλοντική διαχείριση στους Οργανισμούς με την εφαρμογή του EMAS, του ISO 14001, καθώς και του Οικολογικού σήματος ECO-label στα προϊόντα. Αναλυτικότερα, ο αρμόδιος φορέας για το EMAS στην Ελλάδα είναι η ‘Επιτροπή ΕΜΑS’, που επανασυγκροτήθηκε το Μάιο του 2005. Ήδη τα αποτελέσματα των δράσεων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του EMAS, καθώς επίσης και των οικονομικών κινήτρων είναι ορατά: ο αριθμός των πιστοποιημένων εταιριών από 10 την 1/1/2005, αυξήθηκε σε 27 την 1/1/2006 και σε 36 σήμερα, με διαρκώς ανοδικές τάσεις. Οι δράσεις προώθησης και δημοσιοποίησης του EMAS στη χώρα μας αναμένεται να εντατικοποιηθούν κατά τα επόμενα έτη.

34

Σχετικά με την προώθηση στην Ελλάδα του Ευρωπαϊκού Οικολογικού Σήματος (Eco-label), μέχρι τις 17/7/2006, το Eco-label απονεμήθηκε σε 14 νέα προϊόντα, πέντε εταιρειών οι οποίες είχαν ήδη προϊόντα με οικολογικό σήμα. Το σήμα απονεμήθηκε επίσης σε προϊόντα τριών νέων εταιρειών. Προτεραιότητα αποτελεί η περαιτέρω προώθηση του Σήματος σε συγκεκριμένες εταιρείες οι οποίες παράγουν προϊόντα στα οποία μπορεί να απονεμηθεί το οικολογικό σήμα. Όσον αφορά το θέμα των περιβαλλοντικών τεχνολογιών, το γενικό πλαίσιο προκηρύξεων τεχνικών έργων, μελετών, στην Ελλάδα δίνει έμφαση σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος, εξοικονόμησης ενέργειας και προώθησης των ΑΠΕ, υπάρχει συνεπώς πρόσφορο έδαφος για την εφαρμογή καινοτομικών λύσεων σε τεχνολογίες που βοηθούν στην εξοικονόμηση ενέργειας και πρώτων υλών (ETAP). To ΕΤΑP περιλαμβάνει 23 τομείς δράσης. Στη χώρα μας, εκτιμάται ότι υπάρχει δραστηριοποίηση συναφών δράσεων περίπου στους επτά από τους τομείς αυτούς. Αναλυτικότερα, οι αυτοί τομείς αφορούν:

(1) Κλιμάκωση και εστίαση της έρευνας, της επίδειξης και διάδοσης. Βελτίωση του συντονισμού συναφών προγραμμάτων – PA1, (2) Καθιέρωση τεχνολογικών πλατφόρμων – PA2, (3) Διαμόρφωση και έγκριση στόχων σχετικά με τις επιδόσεις ζωτικών προϊόντων, διαδικασιών και υπηρεσιών – PA4, (4) Συμπράξεις δημόσιου/ιδιωτικού τομέα, (5) Αναθεώρηση των κατευθυντήριων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις – PA6, (6) Ευαισθητοποίηση επιχειρήσεων και καταναλωτών, και (7) Παροχή στοχοθετημένης κατάρτισης.

Επισημαίνεται ότι ο τομέας που αφορά τις κρατικές ενισχύσεις αποτελεί τη βάση προώθησης τεχνολογικών εφαρμογών για τις περιβαλλοντικές τεχνολογίες, αφού ο επενδυτικός νόμος 3299/2004 είναι ο κινητήριος μοχλός υλοποίησης επενδυτικών σχεδίων με παροχή οικονομικών ενισχύσεων. Σκόπιμο είναι να επισημανθεί πως ο επενδυτικός νόμος δίνει ιδιαίτερη έμφαση στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος και της βιώσιμης ανάπτυξης, ενισχύοντας είτε με άμεσα είτε με φορολογικά κίνητρα το σύνολο των επενδυτικών δραστηριοτήτων στους τομείς αυτούς. Ειδικότερα παρέχονται ενισχύσεις σε επενδύσεις προστασίας και αποκατάστασης του περιβάλλοντος, ανακύκλωσης ύδατος και αφαλάτωσης ύδατος, αξιοποίησης ΑΠΕ, εισαγωγής περιβαλλοντικά φιλικής τεχνολογίας στην παραγωγική διαδικασία, εναλλακτική διαχείριση απορριμμάτων και συσκευασιών. Από την έναρξη εφαρμογής του Ν.3299/2004 έως σήμερα υπεβλήθησαν 35 επενδυτικά σχέδια ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ συνολικού προϋπολογισμού € 281,9 εκατ. από τα οποία τα 22 έχουν ήδη υπαχθεί στις διατάξεις του Ν.3299/04 με εγκεκριμένο προϋπολογισμό € 211,6 εκατ. Επίσης στον τομέα της εναλλακτικής διαχείρισης συσκευασιών και λοιπών προϊόντων υπεβλήθησαν 17 επενδυτικά σχέδια συνολικού προϋπολογισμού € 28,8 εκατ. Το ΥΠΕΧΩΔΕ συντόνισε πρόσφατα τη σύνταξη «Εθνικού Οδικού Χάρτη» (‘National Roadmap’), με την συνεργασία άλλων συναρμοδίων Υπουργείων, ο οποίος υπεβλήθη στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και αποτυπώνει τις δράσεις της χώρας μας στους παραπάνω τομείς. Σχετικά με το θέμα των πράσινων δημόσιων προμηθειών, η χώρα μας βρίσκεται στη διαδικασία σχεδιασμού του απαραίτητου μηχανισμού για την υλοποίηση της υποχρέωσής της αυτής, μέσω της καταγραφής όλων των συναρμοδίων και εμπλεκομένων, τον καθορισμό αρμόδιου συντονιστή, της καταγραφής του σχετικού θεσμικού πλαισίου, καθώς επίσης της επισήμανσης των σχετικών περιορισμών που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν λαμβάνοντας υπόψη ότι το θέμα αποτελεί κατ΄ εξοχήν νομικό ζήτημα.

35

Τέλος, όσον αφορά στα θέματα πρόσβασης του κοινού στην περιβαλλοντική πληροφόρηση, τη συμμετοχή του κοινού στην λήψη αποφάσεων και στην πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα, η Ελλάδα κύρωσε (Νόμος 3422/12.12.2005) την Σύμβαση Aarhus της Οικονομικής Επιτροπής για την Ευρώπη (UNECE). Όσον αφορά τον 1ο πυλώνα, της πρόσβασης του κοινού στην περιβαλλοντική πληροφόρηση, η Ελλάδα ενσωμάτωσε εντός του 2006, με ΚΥΑ, την Οδηγία 2003/4 της ΕΕ, που αναφέρει ότι οι περιβαλλοντικές πληροφορίες γίνονται ευρύτερα διαθέσιμες στο κοινό, σε ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων, μέσω δημοσίων δικτύων τηλεπικοινωνιών. Προς την κατεύθυνση αυτή, το ΥΠΕΧΩΔΕ εμπλουτίζει το δικτυακό του τόπο και μελετά τη δημιουργία εθνικού κόμβου (national node) για την ηλεκτρονική σύνδεση με τον κεντρικό Κόμβο και τον σχετικό μηχανισμό clearing house που λειτουργεί ήδη για την ανταλλαγή πληροφοριών, στο πλαίσιο της Σύμβαση Aarhus. 7. Περιφερειακή και Κοινωνική Συνοχή Το παράδοξο της διατήρησης υψηλών αναπτυξιακών ρυθμών τα προηγούμενα χρόνια, με παράλληλη αύξηση τόσο των ποσοστών της φτώχειας, όσο και της ενίσχυσης των κοινωνικών ανισοτήτων, καταδεικνύει πως η ανάπτυξη των τελευταίων ετών υπήρξε στρεβλή, δηλαδή, οι καρποί της δεν διαχέονταν ούτε σε ολόκληρη τη χώρα, ούτε σε όλα τα κοινωνικά στρώματα. Το νέο αναπτυξιακό μοντέλο, που προωθείται, στοχεύει στην αντιμετώπιση των στρεβλώσεων των προηγούμενων ετών, έχοντας ως γνώμονα την ισόρροπη ανάπτυξη μέσα από την οικονομική αναβάθμιση των λιγότερο ευνοημένων περιοχών και την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού. Περιφερειακή Συνοχή Ο επενδυτικός νόμος (3299/04), ως γενικότερο οικονομικό εργαλείο, συμβάλλει σημαντικά στην προώθηση της περιφερειακής συνοχής παρέχοντας, μεταξύ άλλων, αυξημένα κίνητρα για επενδύσεις στην περιφέρεια και σε περιοχές με κατά κεφαλήν ΑΕΠ κάτω του 65% του Ευρωπαϊκού μέσου όρου. Μέχρι τον Αύγουστο του 2006 οι απομακρυσμένες ή μειονεκτούσες περιοχές έχουν προσελκύσει 1.883 επενδυτικά σχέδια με προϋπολογισμό € 2,3 δις που αντιστοιχούν στο 77,5% των συνολικών αιτήσεων και στο 45% του συνολικού προϋπολογισμού. Η νησιωτική γεωγραφική διαμόρφωση της Ελλάδας δημιουργεί την ανάγκη διατήρησης του εποπτικού ρόλου του κράτους στον τομέα των θαλασσίων ενδομεταφορών, στο πλαίσιο της θεσμικής υποχρέωσής του για τη διαφύλαξη της κοινωνικής και περιφερειακής συνοχής της χώρας και των αρχών της μη διάκρισης και εξασφάλισης ίσων ευκαιριών για τους κατοίκους των νησιών. Για τις γραμμές που οι πλοιοκτήτες δεν επιλέγουν να παρέχουν υπηρεσίες βάσει του επιχειρηματικού τους σχεδιασμού ανατίθενται συμβάσεις δημόσιας υπηρεσίας. Ο ακόλουθος πίνακας συνοψίζει τις συνολικές μισθώσεις που χορηγούνται για τις συμβάσεις δημόσιας υπηρεσίας από το 2003:

Πίνακας 2: Συνολικές μίσθωση για συμβάσεις Δημόσιας Υπηρεσίας Συνολικές Μισθώσεις

Έτος Μίσθωση 2003 € 33.267.961 2004 € 31.778.877 2005 € 37.095.707

36

Συγχρόνως, η υποχρεωτική δέσμευση των πλοίων καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου είναι ζωτικής σημασίας για την απρόσκοπτη διασύνδεση των νησιών με την ηπειρωτική χώρα. Για αυτόν τον λόγο τροποποιήθηκε ο νόμος 2932/01 ούτως ώστε να καταστεί εφικτή η ανάθεση συμβάσεων δημόσιας υπηρεσίας με διάρκεια έως και έξι ετών. Οι μακροπρόθεσμες συμβάσεις παροχής υπηρεσιών σε νησιωτικούς προορισμούς με χαμηλή επιβατική κίνηση θα επιτρέψουν τον αποτελεσματικότερο σχεδιασμό των υπηρεσιών αυτών και εκτιμάται πως θα προσφέρουν σημαντικά κίνητρα για νέες επενδύσεις. Επιπλέον, η ελληνική λιμενική πολιτική στοχεύει στη διευκόλυνση του συνδυασμένου συστήματος μεταφορών ούτως ώστε: (α) να ενισχυθεί η οικονομική δραστηριότητα, (β) να επιτευχθεί μία καλά ισορροπημένη εθνική και περιφερειακή ανάπτυξη και (γ) να ενισχυθεί η οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή. Ο γενικότερος στόχος είναι η αύξηση της ανταγωνιστικότητας των λιμένων και η παροχή προηγμένων λιμενικών υπηρεσιών. Στον τομέα των μεταφορών, γενικότερα, συνεχίστηκε με αμείωτο ρυθμό η κατασκευή σημαντικών έργων υποδομής, που καλύπτουν γεωγραφικά το σύνολο της χώρας. Η προσπάθεια επικεντρώνεται στην ολοκλήρωση του βασικού οδικού και σιδηροδρομικού δικτύου της χώρας (ΠΑΘΕ), ενώ παράλληλα σημαντικές επενδύσεις γίνονται για την αναβάθμιση στρατηγικών λιμένων και αερολιμένων. Τα έργα αυτά, που σε μεγάλο βαθμό συγχρηματοδοτούνται από πόρους της Ε.Ε., συμβάλλουν στην ανάπτυξη της οικονομίας, στην αύξηση της απασχόλησης αλλά και στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας, μέσα από ένα αναβαθμισμένο σύστημα μεταφορών ανθρώπων και εμπορευμάτων. Παράλληλα θέτουν τις βάσεις για την αύξηση της κοινωνικής συνοχής, καθώς τα περισσότερα από τα έργα αφορούν σε περιοχές της περιφέρειας και προσφέρουν πολύτιμη βοήθεια στην αναβάθμιση της προσβασιμότητας και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών στις περιοχές αυτές. Όσον αφορά την ανάπτυξη της υπαίθρου το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων υλοποιεί μια σειρά δράσεων για τη βελτίωση των οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών μέσω της ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας, της προώθησης των παραγωγικών δραστηριοτήτων, της μείωσης της υποαπασχόλησης στο γεωργικό τομέα και της ανανέωσης του αγροτικού πληθυσμού. Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο του Ε.Π. «Αγροτική Ανάπτυξη και Ανασυγκρότηση της Υπαίθρου 2000-2006» προωθείται ο εκσυγχρονισμός των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και ενθαρρύνεται η καινοτομία, ενισχύονται οι επενδύσεις στη μεταποίηση και εμπορία γεωργικών προϊόντων, παρέχονται οικονομικά κίνητρα εγκατάστασης σε νέους αγρότες για την ανανέωση της ηλικιακής σύνθεσης του αγροτικού πληθυσμού και ενισχύονται οι αγροτουριστικές – τουριστικές και βιοτεχνικές δραστηριότητες. Παράλληλα, στο πλαίσιο του Ε.Π. της Κοινοτικής Πρωτοβουλίας «LEADER+ 2000-2006», ενισχύονται οι παρεμβάσεις αγροτικού τουρισμού ολοκληρωμένης προσέγγισης, οι ΜΜΕ που αφορούν άμεσα ή έμμεσα τον αγροτικό τομέα αλλά και άλλους τομείς της οικονομίας καθώς και οι επενδύσεις στην καινοτομία και στη χρήση νέων τεχνολογιών. Οι δράσεις αυτές βρίσκονται σε φάση υλοποίησης και αναμένεται να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του 2008. Ο συνολικός προϋπολογισμός των μέτρων που εντάσσονται στο Ε.Π. «Αγροτική Ανάπτυξη και Ανασυγκρότηση της Υπαίθρου», είναι € 2,7 δις, εκ των οποίων τα € 1,4 δις είναι δημόσια δαπάνη, ενώ ο συνολικός προϋπολογισμός των μέτρων που εντάσσονται στο Ε.Π. «LEADER+» είναι € 240 εκατ., εκ των οποίων τα € 137 εκατ. είναι δημόσια δαπάνη. Παράλληλα, με το νόμο 3399/2005 ιδρύθηκαν στην έδρα κάθε νομού Τοπικά Κέντρα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΤΚΑΑ) με στόχο την επιστημονική, επαγγελματική και τεχνολογική στήριξη των αγροτών, την παροχή πληροφόρησης για την επιλογή των καλλιεργειών και την τεχνολογία παραγωγής, τις προοπτικές της αγοράς και την εφαρμοσμένη χρήση της αγροτικής έρευνας. Τα ΤΚΑΑ βρίσκονται στο στάδιο της στελέχωσης.

37

Η ανάπτυξη της υπαίθρου ενισχύεται επίσης μέσω της προώθησης ειδικών μορφών τουρισμού. Έχει ήδη ψηφιστεί στο Κοινοβούλιο το νομοσχέδιο για τον ιαματικό τουρισμό, ενώ υπό κατάθεση βρίσκεται το νομοσχέδιο για τον τουρισμό της υπαίθρου. Η τουριστική ανάπτυξη της περιφέρειας ενισχύεται σημαντικά και μέσα από τις δράσεις του Υπουργείου Πολιτισμού για την προβολή και αξιοποίηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς μέσω των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων, του Ε.Π. «Πολιτισμός» και τη συνεχιζόμενη ψηφιοποίηση του πολιτιστικού αποθέματος για την ανάπτυξη ενός Εθνικού Ιστού Πολιτισμικής Γνώσης. Αξίζει να τονιστεί πως η υλοποίηση του Εθνικού και των Ειδικών Χωροταξικών Σχεδίων θα συμβάλει καθοριστικά, ούτως ώστε η οικονομική ανάπτυξη της περιφέρειας να συντελεστεί κατά τρόπο ορθολογικό και περιβαλλοντολογικά βιώσιμο. Το δίκτυο ηλεκτρονικών επικοινωνιών αναβαθμίζεται μέσω της επέκτασης των ευρυζωνικών υποδομών στις απομακρυσμένες περιοχές με στόχο τη μείωση του «ψηφιακού χάσματος» και τη δημιουργία μιας Κοινωνίας της Πληροφορίας χωρίς αποκλεισμούς. Ως προς αυτό συμβάλλει και η δράση ενίσχυσης μικρομεσαίων επιχειρήσεων για την υλοποίηση έργων προηγμένων ευρυζωνικών υπηρεσιών με προϋπολογισμό € 36,4 εκατ. και καταληκτική ημερομηνία υποβολής προτάσεων την 13/11/2006. Επιπλέον, προκηρύχθηκε το έργο «ΔΟΡΥ» το οποίο αξιοποιεί τους δύο δορυφορικούς αναμεταδότες του δορυφορικού συστήματος Hellas Sat2 για την κάλυψη των αναγκών του Δημοσίου, με την προμήθεια 1673 τερματικών. Το έργο αφορά στην παροχή δορυφορικών ευρυζωνικών συνδέσεων σε σχολεία και δημόσιες υπηρεσίες απομακρυσμένων περιοχών. Χρηματοδοτείται μέσω του 3ου ΚΠΣ με € 9,3 εκατ. Η προθεσμία υποβολής προσφορών είναι η 16/10/2006 και το δίκτυο θα είναι σε επιχειρησιακή λειτουργία το 2008. Επιπλέον στο πλαίσιο των Περιφερειακών Πόλων Καινοτομίας (ΠΠΚ) ενισχύεται η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην περιφέρεια, μέσα από την προώθηση της έρευνας, της τεχνολογίας και των καινοτομικών πρακτικών. Κοινωνική Συνοχή Η κοινωνική ένταξη και η κοινωνική συνοχή αποτελούν τόσο συνέπειες όσο και προϋποθέσεις για την επιτυχία των στόχων της οικονομικής ανάπτυξης της απασχόλησης και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Η διασφάλιση ενός αξιοπρεπούς κοινωνικο-οικονομικού επιπέδου διαβίωσης για όλους, ο εκσυγχρονισμός του συστήματος κοινωνικής προστασίας και η διασφάλιση της παροχής σε όλους τους πολίτες υπηρεσιών υψηλού επιπέδου αποτελούν τους στόχους που περιγράφονται στην Εθνική Έκθεση Στρατηγικής για την Κοινωνική Προστασία και την Κοινωνική Ένταξη. Η Έκθεση περιγράφει αναλυτικά τις δράσεις που έχουν αναληφθεί προς αυτή την κατεύθυνση. Αναφορικά με τα μέτρα που περιλαμβάνονται στο ΕΠΜ 2005-2008 σημειώθηκε η ακόλουθη πρόοδος: Εφαρμόζονται στοχευμένες πολιτικές καταπολέμησης του κοινωνικού αποκλεισμού από εξειδικευμένες δομές που λειτουργούν σε εθνικό επίπεδο, όπως το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης και το Ινστιτούτο Κοινωνικής Προστασίας και Αλληλεγγύης, όσο και σε τοπικό επίπεδο, όπως τα Γραφεία Κοινωνικών Υποστηρικτικών Υπηρεσιών στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Τα Γραφεία αυτά συγχρηματοδοτούνται από το Ε.Π. «Υγεία – Πρόνοια» και παρέχουν εξειδικευμένες υπηρεσίες προς ομάδες πληθυσμού με αυξημένες ανάγκες λόγω του αποκλεισμού τους από την αγορά εργασίας. Η λειτουργία των Γραφείων αποτελεί θεμελιώδες εργαλείο καταπολέμησης της εξάρτησης από προνοιακές παροχές και αναμένεται να εξελιχθεί σε βασικό άξονα των στρατηγικών παρεμβάσεων του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης με στόχο την προώθηση της κοινωνικής ένταξης των ευπαθών ομάδων και την ενίσχυση του εργασιακού τους ήθους μέσω στοχευμένων πολιτικών (workfare policies).

38

Βρίσκεται σε εξέλιξη διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους για τη δομή και το εύρος της λειτουργίας του Εθνικού Συμβουλίου για την Κοινωνική Προστασία (ΕΣΥΚΠ) και σύντομα θα κατατεθεί στη Βουλή σχετικό νομοσχέδιο. Ενισχύεται ο θεσμός της οικογένειας με μια σειρά δράσεων που στοχεύουν στη διευκόλυνση της εισόδου των γυναικών στην αγορά εργασίας και την ενίσχυση του εισοδήματος. Με το νόμο 3454/2006 ιδρύεται Εθνικό Συμβούλιο Οικογένειας και Πληθυσμού και το Ινστιτούτο Κοινωνικής Δημογραφίας και Έρευνας. Ενισχύονται οι οικογένειες και ιδιαίτερα όσες έχουν πάνω από τρία τέκνα μέσω εισοδηματικών παροχών, ειδικής μοριοδότησης για την προώθηση των γονέων στην απασχόληση και άλλων οικονομικών ελαφρύνσεων. Επιπλέον επεκτείνονται οι δομές κοινωνικής φροντίδας για παιδιά, ηλικιωμένους, ΑμεΑ, υλοποιούνται ειδικά προγράμματα και στοχευμένες δράσεις για άνεργες γυναίκες, καθώς και μέτρα για βελτίωση του θεσμικού πλαισίου των γονικών αδειών. Έως το τέλος του 2006 θα είναι σε λειτουργία 4.500 ολοήμερα σχολεία και 2.000 ολοήμερα νηπιαγωγεία. Το νομικό πλαίσιο για τη στήριξη της οικογένειας ολοκληρώνεται με το προσεχές σχέδιο νόμου για την ενδοοικογενειακή βία. Επιπλέον στον νέο Δημοτικό και Κοινοτικό Κώδικα ( Ν.3463/2006) περιλαμβάνεται ως νέα αρμοδιότητα των ΟΤΑ πρώτου βαθμού, η συμβουλευτική στήριξη των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας και βίας μεταξύ συνοικούντων προσώπων. Αναφορικά με το ζήτημα της παιδικής φτώχειας, έχει ήδη δρομολογηθεί μελέτη από το Υπουργείο Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας στα πλαίσια του μέτρου 6.2 του Ε.Π. «Απασχόληση και Επαγγελματική Κατάρτιση». Στόχος μας είναι η ενίσχυση των φτωχών οικογενειών και η καταπολέμηση της παιδικής φτώχειας. Με το νόμο 3454/2006 ιδρύθηκε το Εθνικό Παρατηρητήριο Ατόμων με Αναπηρίες το οποίο εδρεύει στην Αθήνα και εποπτεύεται από τον Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Παράλληλα θεσπίζεται νέο Σύστημα Ταξινόμησης και Αξιολόγησης των ατόμων με αναπηρία, που περιλαμβάνει εκτός των άλλων την έκδοση και ενημέρωση της Κάρτας Λειτουργικότητας για κάθε ανάπηρο άτομο και την υποστήριξή του μέσω Κέντρων αξιολόγησης της αναπηρίας και διερεύνησης της λειτουργικότητας. Για την αντιμετώπιση του κοινωνικού αποκλεισμού των ΑμεΑ λαμβάνονται μέτρα για τη διευκόλυνση της πρόσβασής τους σε εκπαιδευτικά προγράμματα, με την παροχή των απαραίτητων εγκαταστάσεων με ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό. Μέχρι το τέλος του 2008 θα έχουν ενεργοποιηθεί τρία σημαντικά προγράμματα, με έμφαση στην κατάρτιση δασκάλων και γονέων και στην προετοιμασία των κατάλληλων διδακτικών μέσων σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή. Ο συνολικός προϋπολογισμός ανέρχεται περίπου στα € 3 εκατ. και περιλαμβάνεται στο Ε.Π. «Εκπαίδευση και Αρχική Επαγγελματική Κατάρτιση». Επίσης, ο εκσυγχρονισμός του συστήματος κοινωνικής πρόνοιας αποτελεί θεμελιώδη στόχο που συνδέεται άμεσα με ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής. Την περίοδο αυτή, το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης επεξεργάζεται τις βασικές αρχές μεταρρύθμισης του συστήματος πρόνοιας, με κύριο άξονα το Στρατηγικό Σχέδιο Ανάπτυξης του τομέα της κοινωνικής αλληλεγγύης. Στο πλαίσιο αυτό, συστήθηκε ήδη η Ειδική Γραμματεία Ψυχικής Υγείας και Κοινωνικής Ένταξης που λειτουργεί ως ενιαίος διοικητικός τομέας για την υποστήριξη των διαδικασιών εκσυγχρονισμού στα πεδία της ψυχικής υγείας και της κοινωνικής ένταξης, ενώ αξιοποιείται η χρήση νέων μεθόδων χρηματοδότησης των δημόσιων προγραμμάτων κοινωνικής φροντίδας (παροχή κοινωνικών υπηρεσιών σε ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού) μέσω του θεσμού των προγραμματικών συμβάσεων, κατοχυρώθηκε στο Νόμο 3329/2005. Δρομολογείται η ανάπτυξη

39

εξειδικευμένων δομών κλειστής φροντίδας μέσω της ίδρυσης και λειτουργίας των Στεγών Υποστηριζόμενης Διαβίωσης (ΣΥΔ) και η ανάπτυξη εξειδικευμένων υπηρεσιών αποϊδρυματοποίησης, αποκατάστασης και επανένταξης μέσω της ίδρυσης προστατευόμενων διαμερισμάτων, οικοτροφείων και ξενώνων. Ιδιαίτερα στο χώρο της εκπαίδευσης, προωθείται η λειτουργία ενός συστήματος για την έγκαιρη και συστηματική ανίχνευση των μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες και προβλήματα λόγου και ομιλίας. Το σχετικό πρόγραμμα έχει προϋπολογισμό € 4 εκατ. και περιλαμβάνεται στο Ε.Π. «Εκπαίδευση και Αρχική Επαγγελματική Κατάρτιση». Όσον αφορά την κοινωνική ένταξη των μεταναστών, συστάθηκε στο πλαίσιο του Ν. 3386/2005 διυπουργική Ομάδα Διοίκησης Έργου, η οποία επεξεργάζεται ολοκληρωμένο πρόγραμμα δράσης για την ομαλή προσαρμογή και ένταξη των υπηκόων τρίτων χωρών στην ελληνική κοινωνία. Το πρόγραμμα βρίσκεται στο στάδιο πολιτικής διαβούλευσης και σύντομα αναμένεται να αρχίσει η εφαρμογή του. Για τη διευκόλυνση της ένταξης των μαθητών με πολιτισμικές και γλωσσικές διαφορές στο εκπαιδευτικό σύστημα υλοποιούνται τέσσερα κύρια προγράμματα με συνολικό προϋπολογισμό περίπου € 25 εκατ. που καλύπτεται από το Ε.Π. «Εκπαίδευση και Αρχική Επαγγελματική Κατάρτιση». Οι σχετικές δράσεις περιλαμβάνουν την ευαισθητοποίηση και επιμόρφωση όλων των εμπλεκόμενων εκπαιδευτικών, τη λειτουργία διαπολιτισμικών σχολείων, τάξεων υποδοχής και φροντιστηριακών τμημάτων σε σχολεία με υψηλό ποσοστό μαθητών αυτών των κατηγοριών, την εκπόνηση συμπληρωματικού εκπαιδευτικού υλικού, την υποστήριξη γονέων και μαθητών, κλπ. Ακόμη με τον Ν.3386/2005 προβλέπεται μεταξύ άλλων η χορήγηση άδειας διαμονής και εργασίας σε θύματα εμπορίας ανθρώπων. Στον συντονισμό των ενεργειών αντιμετώπισης του φαινομένου και της παροχής αρωγής στα θύματα εμπορίας συμβάλλει και η σύσταση (Μάιος 2004) της Ειδικής Διυπουργικής Επιτροπής του Υπουργείου Δικαιοσύνης. Παράλληλα πραγματοποιούνται δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης. Ενισχύονται οι ευπαθείς κοινωνικές ομάδες με την οικονομική στήριξη των ηλικιωμένων και τις φορολογικές ελαφρύνσεις των χαμηλών εισοδημάτων. Συνεχίζεται η εισοδηματική ενίσχυση των ηλικιωμένων μέσα από τις πρόσφατες αυξήσεις του ΕΚΑΣ και των κατώτατων συντάξεων του ΟΓΑ. Όσον αφορά τους Έλληνες Τσιγγάνους, εφαρμόζεται πρόγραμμα προάσπισης, προαγωγής υγείας και ψυχοκοινωνικής στήριξης. Η Κυβέρνηση στα πλαίσια των προσπαθειών για τη διασφάλιση ενός αξιοπρεπούς κοινωνικο-οικονομικού επιπέδου διαβίωσης για όλους προχωρά στην αύξηση του επιδόματος ανεργίας από € 311,25 που είναι σήμερα σε € 365,7 το 2007 και το 2008 σε € 404. Από το 2008 και εντεύθεν το επίδομα θα ακολουθεί τις αυξήσεις που προβλέπονται κάθε φορά από την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας. Τα ποσά θα αυξάνονται κατά 10% για κάθε ανήλικο τέκνο για όλους. Επιπλέον, για την ενίσχυση των ανέργων λήφθηκαν τα παρακάτω μέτρα:

• Αυξήθηκε κατά 50% το ποσό της επιδότησης ενοικίου που καταβάλλεται μηνιαίως για όσους έμειναν άνεργοι λόγω καταγγελίας της σύμβασης εργασίας εντός του 2006.

• Υλοποιούνται προγράμματα ολοκληρωμένης παρέμβασης, στοχευμένου τοπικού χαρακτήρα για την ενίσχυση της απασχόλησης (ήδη έχουν υλοποιηθεί τη διετία 2004-2005 στους νομούς Καστοριάς, Ημαθίας, Θεσσαλονίκης).

• Βρίσκεται σε εξέλιξη το ειδικό αναπτυξιακό πρόγραμμα στη Νάουσα για την ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης σε συνδυασμό με την προώθηση της απασχόλησης. Η πρωτοβουλία

40

αυτή πρόκειται να επαναληφθεί και για άλλες περιοχές που πλήττονται από τις παραγωγικές αναδιαρθρώσεις.

• Βρίσκεται στο στάδιο διαβούλευσης με τους κοινωνικούς εταίρους η δημιουργία Ταμείου Κοινωνικής Αλληλεγγύης με στόχο την εισοδηματική ενίσχυση των ανέργων και την προώθησή τους στην απασχόληση.

Επίσης για τη μείωση των περιφερειακών ανισοτήτων υλοποιούνται 13 Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα (ένα για κάθε περιφέρεια) τα οποία στοχεύουν στην αντιμετώπιση των ειδικών προβλημάτων κάθε περιοχής. 8. Εκσυγχρονισμός της Δημόσιας Διοίκησης Το 2006 αποτελεί έτος προκλήσεων και ευκαιριών για την Ελληνική Δημόσια Διοίκηση: αφενός η εξαγγελθείσα πολιτική βούληση για την «Επανίδρυση του Κράτους» και οι εν εξελίξει μεταρρυθμίσεις της Κυβέρνησης σε όλους τους κρίσιμους τομείς της οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας και αφετέρου η σημασία που προσδίδεται στη Δημόσια Διοίκηση τόσο για την εφαρμογή της Στρατηγικής της Λισσαβόνας, όσο και για την επιδιωκόμενη ανάπτυξη, μέσω της Δ΄ προγραμματικής περιόδου. Αυτά συνθέτουν τη σύγχρονη πραγματικότητα που απαιτεί εύστοχη στρατηγική προσέγγιση, αλλά και ανανεωμένη επιχειρησιακή δράση για την Ελληνική Δημόσια Διοίκηση. Στο πλαίσιο αυτό το επιτελικό σχέδιο του ΥΠΕΣΔΔΑ για την ανασυγκρότηση της Δημόσιας Διοίκησης διαρθρώνεται σε τέσσερις άξονες προτεραιότητας. Ακολουθεί μια παρουσίαση της προόδου που έχει συντελεσθεί μέσα στο τρέχον έτος, με αναφορά στις δράσεις που πραγματοποιήθηκαν ή που είναι σε εξέλιξη και που αντιστοιχούν σε κάθε μια από τις ως άνω προτεραιότητες. ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ Ι: Ανάπτυξη του Ανθρώπινου Δυναμικού της Δημόσιας Διοίκησης Δράση1. Ενδυνάμωση των δεξιοτήτων και της τεχνογνωσίας του ανθρώπινου δυναμικού. Εντός του 2006 ολοκληρώνεται η ίδρυση 13 Περιφερειακών Ινστιτούτων Επιμόρφωσης για τους υπαλλήλους του Δημόσιου τομέα, που ήδη η λειτουργία εννέα από αυτά έχει διευκολύνει από πλευράς υποδομών τη συστηματική κατάρτιση των υπαλλήλων στην περιφέρεια. Επίσης, βρίσκεται σε εξέλιξη, με προοπτική ολοκλήρωσης εντός του Δεκεμβρίου 2006, η ανάπτυξη μεθοδολογίας ανίχνευσης των εκπαιδευτικών αναγκών των Δημοσίων υπαλλήλων και πιλοτική εφαρμογή της σε οκτώ Δημόσιες υπηρεσίες. Σε εξέλιξη επίσης βρίσκεται, με προοπτική ολοκλήρωσης εντός του 2006, το Σύστημα Πιστοποίησης της εκπαίδευσης με πρώτη προτεραιότητα στην εκπαίδευση στις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ). Κατά το 2006 συνεχίσθηκε (έναρξη 2005) η διενέργεια σειράς σεμιναρίων σε πολλές Περιφέρειες, για πρώτη φορά, εκπαίδευσης των υπαλλήλων στη φιλοσοφία και την εφαρμογή της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης. Ενώ, εντός του τρέχοντος έτους έχουν προβλεφθεί και σχετικές εκπαιδευτικές ημερίδες για τα Διευθυντικά στελέχη. Τέλος, ξεκίνησε το έργο της ανάπτυξης εργαλείων e-learning για την εκπαίδευση εκπαιδευτών σε δεξιότητες ΤΠΕ. Δράση 2. Εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου διοίκησης του ανθρώπινου δυναμικού και των οργανωτικών δομών.

41

Τον Μάιο του τρέχοντος έτους ολοκληρώθηκε η αναθεώρηση του Κώδικα των Δημοσίων Υπαλλήλων που εστιάζει σε τομές όπως, η διευκόλυνση της κινητικότητας των δημοσίων υπαλλήλων, το νέο σύστημα επιλογής προϊσταμένων οργανικών μονάδων και σύνολο διευκολύνσεων για τις μητέρες υπαλλήλους και τη διευκόλυνση της εξισορρόπησης επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής. Μέσα στον Οκτώβριο αναμένεται να ψηφισθεί από τη Βουλή ο σχετικός νόμος. Επίσης, προωθείται η διαμόρφωση συνολικής στρατηγικής για το ανθρώπινο δυναμικό με βασικούς άξονες τη συστηματική, στοχευμένη και αξιολογούμενη εκπαίδευση του προσωπικού και την καλύτερη αξιοποίηση και υποκίνησή του για την επόμενη προγραμματική περίοδο 2007-2013. ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΙΙ: Εκσυγχρονισμός του Θεσμικού Πλαισίου Ρύθμισης της Δημόσιας Δράσης Δράση 1. Κανονιστική μεταρρύθμιση και βελτίωση των υπηρεσιών προς πολίτες και επιχειρήσεις. Η εισαγωγή της αποτίμησης των ρυθμίσεων στο μελλοντικό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα για τη Βελτίωση της Διοικητικής ικανότητας της Δημόσιας Διοίκησης, αποτελεί βασικό στρατηγικό στόχο για την περίοδο 2007-2013. Επίσης, προωθείται η επεξεργασία νέου θεσμικού πλαισίου με απλοποιημένες διαδικασίες για την ίδρυση Επιχειρήσεων Υγειονομικού ενδιαφέροντος. Σημαντική προτεραιότητα είναι συνολικά ο σχεδιασμός κανονιστικών αλλαγών για τη μείωση του διοικητικού φόρτου στις διαδικασίες ίδρυσης επιχειρήσεων. Επίσης, εξασφαλίστηκε η τεχνική υποστήριξη της Κεντρικής Επιτροπής Απλούστευσης Διαδικασιών για την προώθηση των κανονιστικών μεταρρυθμίσεων με προτεραιότητα στους τομείς της Κοινωνικής Ασφάλισης και της αναγνώρισης πτυχίων της αλλοδαπής. Δράση 2. Βελτίωση της εφαρμογής των νόμων και των κανονισμών. Ενισχύονται περαιτέρω τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών (ΚΕΠ) με τη δημιουργία νέου πληροφοριακού συστήματος (e–kep) για την κεντρική διοικητική παρακολούθησή τους και τη δυνατότητα ηλεκτρονικής διαχείρισης των υποθέσεων των πολιτών από τα ΚΕΠ. Επίσης, διευρύνονται οι παρεχόμενων υπηρεσίες των ΚΕΠ:

• Εντάχθηκαν στα ΚΕΠ 18 διαδικασίες παροχής υπηρεσιών από τη ΔΕΗ. • Εκδίδονται από τα ΚΕΠ 20 πιστοποιητικά on line.

Στο πλαίσιο της αυτεπάγγελτης αναζήτησης δικαιολογητικών, δηλαδή της υποχρέωσης των υπηρεσιών να αναζητούν οι ίδιες τα δικαιολογητικά που ζητούν από τον πολίτη για την έκδοση των διοικητικών πράξεων (Ν.3242/2004) έχουν καθορισθεί με σχετικές υπουργικές αποφάσεις 197 δικαιολογητικά που αναζητούνται αυτεπαγγέλτως από τις υπηρεσίες. Τέλος, καταργήθηκαν τέσσερα δικαιολογητικά αρμοδιότητας του Υπουργείου Δικαιοσύνης και τέσσερα δικαιολογητικά του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και αντικαταστάθηκαν με υπεύθυνη δήλωση. Επίσης, με εγκύκλιο του Πρωθυπουργού, γίνεται για πρώτη φορά πλήρης και σαφής προσέγγιση της βελτίωσης του ρυθμιστικού περιβάλλοντος (Better Regulation) στην Ελλάδα. Προσδιορίζονται οι αρχές και οι διαδικασίες της καλής νομοθέτησης, προβλέπεται η σύνταξη Έκθεσης Αξιολόγησης Νομοθετικών και Κανονιστικών Ρυθμίσεων, η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της εφαρμογής διατάξεων και η κωδικοποίηση των διατάξεων που ισχύουν. Προβλέπεται, ακόμα, η ίδρυση ειδικών μονάδων στα Υπουργεία και τις Περιφέρειες της χώρας για την υποχρεωτική σύνταξη Έκθεσης Αξιολόγησης Νομοθετικών και Κανονιστικών Ρυθμίσεων, η οποία θα αποστέλλεται στη Γενική

42

Γραμματεία της Κυβέρνησης. Η τελευταία είναι υπεύθυνη και για την τήρηση των αρχών και διαδικασιών καλής νομοθέτησης. ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΙΙΙ: Εκσυγχρονισμός των Δομών και των Διαδικασιών Λειτουργίας των Δημοσίων Υπηρεσιών Δράση 1. Οργανωτικός και λειτουργικός ανασχεδιασμός των Δημοσίων Υπηρεσιών. Στα πλαίσια αυτής της δράσης προωθούνται:

• Η εισαγωγή του οργανωτικού και λειτουργικού ανασχεδιασμού στο μελλοντικό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα για τη Βελτίωση της Διοικητικής ικανότητας της Δημόσιας Διοίκησης, ως βασικού στρατηγικού στόχου για την περίοδο 2007-2013.

• Η έκδοση νέου Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα, και • Η προώθηση πιλοτικών εφαρμογών αναδιοργάνωσης σε πέντε φορείς της Δημόσιας

Διοίκησης. Δράση 2. Ενίσχυση των μηχανισμών ελέγχου της διοικητικής δράσης. Η εισαγωγή της ενίσχυσης των ελεγκτικών διαδικασιών και μηχανισμών στο μελλοντικό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα για τη Βελτίωση της Διοικητικής ικανότητας της Δημόσιας Διοίκησης, αποτελεί επίσης στρατηγικό στόχο για την περίοδο 2007-2013. ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΙV: Ανάπτυξη της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Για την ανάπτυξη της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης το Υπουργείο Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης εκτελεί, στο πλαίσιο του Ε.Π. ΚτΠ, έργα συνολικού προϋπολογισμού € 280 εκατ. Τρία από αυτά έχουν οριζόντιο χαρακτήρα, αποτελούν προϋποθέσεις για την παροχή on line υπηρεσιών, βρίσκονται στο στάδιο της συμβολαιοποίησης και είναι:

α) «Μελέτη και ανάπτυξη συστήματος αυτοματοποίησης της διαδικασίας διαχείρισης, αρχειοθέτησης και διάχυσης της νομοθεσίας στο ευρύ κοινό με τη μορφή συνδρομητικής υπηρεσίας και της διαδικασίας αποτίμησης των κανονιστικών ρυθμίσεων» β) «Ελληνικό πλαίσιο παροχής υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και πρότυπα διαλειτουργικότητας». γ) «Mελέτη και ανάπτυξη κεντρικής κυβερνητικής διαδικτυακής πύλης για την πληροφόρηση και την ασφαλή διεκπεραίωση ηλεκτρονικών συναλλαγών των πολιτών και των επιχειρήσεων»

9. Απασχόληση – Κατάρτιση - Εκπαίδευση Στα πλαίσια του γενικότερου στόχου του Εθνικού Προγράμματος Μεταρρυθμίσεων για ανάπτυξη, απασχόληση και κοινωνική συνοχή, το Υπουργείο Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας και το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, σε συνάφεια με τις Κατευθυντήριες Γραμμές της αναθεωρημένης Στρατηγικής της Λισσαβόνας, εφαρμόζουν πολιτικές απασχόλησης και εκπαίδευσης που στοχεύουν στην πλήρη απασχόληση, στη βελτίωση της ποιότητας και παραγωγικότητας στην εργασία και στην αύξηση των επενδύσεων σε ανθρώπινο κεφάλαιο. Για την επίτευξη των πρωταρχικών στόχων της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής Απασχόλησης (ΕΣΑ), τα μέτρα πολιτικής επικεντρώνονται στις ακόλουθες πολιτικές προτεραιότητες:

(α) προσέλκυση και διατήρηση περισσοτέρων ατόμων στην αγορά εργασίας, αύξηση της προσφοράς εργασίας και εκσυγχρονισμός των συστημάτων κοινωνικής προστασίας, (β) βελτίωση της προσαρμοστικότητας εργαζομένων και επιχειρήσεων και

43

(γ) αύξηση των επενδύσεων σε ανθρώπινο κεφάλαιο με τη βελτίωση της εκπαίδευσης και των δεξιοτήτων.

9.1 Στόχοι Πλήρης Απασχόληση Η ελληνική οικονομία παρήγαγε την περίοδο 2000-2004, 48,7 χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας κατά μέσο όρο ετησίως. Το 2005 δημιουργήθηκαν 55.000 νέες θέσεις απασχόλησης. Οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης των τελευταίων χρόνων, δεν συνοδεύτηκαν από αντίστοιχη μείωση των ποσοστών ανεργίας. Εκτιμάται όμως ότι η διατήρηση υψηλών ρυθμών ανάπτυξης στο μέλλον, σε συνδυασμό με τις δρομολογημένες διαρθρωτικές αλλαγές, θα συμβάλλει θετικά στη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης. Σε αυτό συνηγορεί το γεγονός ότι διαχρονικά παρατηρείται μια σταθερή αύξηση του ποσοστού απασχόλησης, το οποίο το 2005 διαμορφώθηκε στο 60,1% έναντι 59,4% το 2004 (πίνακας 3), παραμένοντας ωστόσο χαμηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (63,8%). Η διαφορά από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο οφείλεται κυρίως στα χαμηλά ποσοστά απασχόλησης των γυναικών και των νέων. Το ποσοστό απασχόλησης των μεγαλύτερων σε ηλικία εργαζομένων (55-64 ετών) παρουσίασε βελτίωση και ανήλθε το 2005 στο 41,6% έναντι 39,4% το 2004.

Πίνακας 3: Ποσοστά απασχόλησης συνολικά και κατά φύλο στην Ελλάδα(15-64 ετών) Έτος Σύνολο Άνδρες Γυναίκες 2001 56,3% 71,4% 41,5% 2002 57,5% 72,2% 42,9% 2003 58,7% 73,4% 44,3% 2004 59,4% 73,7% 45,2% 2005 60,1% 74,2% 46,1%

Πηγή: Eurostat

Συνεπώς, τα στοιχεία είναι ενθαρρυντικά αναφορικά με την αποτελεσματικότητα των πολιτικών μας, όμως χρειάζεται εντατικοποίηση και ταχεία υλοποίηση των πολιτικών για να εκπληρώσουμε τον στόχο μας που είναι η δημιουργία 400.000 νέων θέσεων απασχόλησης την περίοδο 2006-2010, για να επιτευχθεί ο στόχος του 64,1% ποσοστού απασχόλησης το 2010. Αναφορικά με την ανεργία, τα στοιχεία της ΕΣΥΕ και του ΟΑΕΔ συγκλίνουν στην πτωτική πορεία της, με αποτέλεσμα να επιτυγχάνονται οι στόχοι που έχουν τεθεί στο ΕΠΜ. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία της Eurostat, το ποσοστό ανεργίας το 2005 ανήλθε σε 9,8%, έναντι 10,5% το 2004. Το ποσοστό ανεργίας των αντρών στην Ελλάδα το 2005 διαμορφώθηκε στο 6,1% μειωμένο από το αντίστοιχο του 2004 (6,6%), ενώ των γυναικών εξακολουθεί να είναι υπερδιπλάσιο από αυτό των αντρών και διαμορφώθηκε το 2005 στο 15,3%, χαμηλότερο από το αντίστοιχο του 2004 (16,2%) (πίνακας 4). Από τη διάρθρωση της ανεργίας κατά ομάδες ηλικιών, προκύπτει ότι τα υψηλότερα ποσοστά παρατηρούνται στους νέους ηλικίας 15-24. Το ποσοστό ανεργίας των νέων το 2005 ήταν 26% αν και μειώθηκε από 26,9% που ήταν το 2004. Το συνολικό ποσοστό της μακροχρόνιας ανεργίας το 2005 ήταν 5,1%, παρουσιάζοντας μείωση από το αντίστοιχο του 2004 (5,6%), εξακολουθώντας όμως να είναι υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (3,9% το 2005).

Πίνακας 4: Ποσοστά ανεργίας συνολικά και κατά φύλο στην Ελλάδα (15+ ετών) Έτος Σύνολο Άνδρες Γυναίκες 2001 10,8% 7,3% 16,2%

44

2002 10,3% 6,8% 15,6% 2003 9,7% 6,2% 15,0% 2004 10,5% 6,6% 16,2% 2005 9,8% 6,1% 15,3%

Πηγή: Eurostat Ποιότητα και παραγωγικότητα της εργασίας Η επίτευξη του στόχου της ποιότητας της εργασίας αποτελεί βασικό άξονα της πολιτικής μας αφού έτσι διασφαλίζεται η υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων, αυξάνει η ελκυστικότητα της εργασίας και βελτιώνεται η παραγωγικότητα. Η χώρα μας εναρμονίζει έγκαιρα το νομοθετικό της πλαίσιο με τις κοινοτικές οδηγίες και κυρώνει τις διεθνείς συμβάσεις εργασίας που περιλαμβάνουν οργανωτικά και τεχνικά μέτρα με αντικείμενο την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων. Σε ό,τι αφορά το περιεχόμενο των νομοθετημάτων, περιλαμβάνεται ένας μεγάλος αριθμός γενικών ρυθμίσεων οριζόντιας εφαρμογής, ενώ παράλληλα υπάρχουν πολλά ειδικά νομοθετήματα, που ρυθμίζουν θέματα υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας σε ειδικότερες περιπτώσεις. Πέραν του νομοθετικού έργου, έχει δοθεί παράλληλα ιδιαίτερη βαρύτητα στον έλεγχο εφαρμογής της νομοθεσίας μέσω του ΣΕΠΕ, με τα πρώτα θετικά αποτελέσματα να αποτυπώνονται στην ουσιαστική μείωση των θανατηφόρων ατυχημάτων (από 145 το 2003 σε 110 το 2005). Τέλος ενισχύεται και ο τομέας της ενημέρωσης, μέσω του εμπλουτισμού της δικτυακής θέσης του Υπουργείου, της έκδοσης εντύπου ενημερωτικού υλικού, της διοργάνωσης ημερίδων και της συμμετοχής σε εκστρατείες διάδοσης της πληροφόρησης. Αναφορικά με την παραγωγικότητα της εργασίας, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, εκτιμάται ότι στην Ελλάδα το επίπεδο παραγωγικότητας της εργασίας (ΑΕΠ σε μονάδες αγοραστικής δύναμης ανά απασχολούμενο–ΕΕ25=100) από 98,4% του μέσου ευρωπαϊκού όρου (ΕΕ-25) το 2005 προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στο 99,2% το 2006 (πηγή: Eurostat, Οκτώβριος 2006). 9.2 Προτεραιότητες Πολιτικής 9.2.1 Προσέλκυση και διατήρηση περισσότερων ατόμων στην αγορά εργασίας, αύξηση της προσφοράς εργασίας και εκσυγχρονισμός των συστημάτων κοινωνικής προστασίας. Η αύξηση της απασχόλησης και η μείωση της ανεργίας για όλες τις ομάδες εργαζομένων αποτελεί κεντρική προτεραιότητα για το Υπουργείο Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας. Στο πλαίσιο αυτό εφαρμόζει μέσω του ΟΑΕΔ, ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης με στόχο την υψηλότερη ενεργοποίηση του πληθυσμού στην αγορά εργασίας και την επίτευξη υψηλότερων ποσοστών απασχόλησης και χαμηλότερων ποσοστών ανεργίας. Πιο συγκεκριμένα, υλοποιεί μια σειρά προγραμμάτων, όπως Νέες Θέσεις Εργασίας (ΝΘΕ), Επιχορήγηση Νέων Ελεύθερων Επαγγελματιών (ΝΕΕ) και απόκτηση εργασιακής εμπειρίας (STAGE), τα οποία σε πολλές περιπτώσεις έχουν εξειδικευμένο και στοχευμένο χαρακτήρα σε γεωγραφικό (έμφαση στην περιφέρεια), θεματικό και πληθυσμιακό επίπεδο. Κεντρική θέση στις ενεργητικές πολιτικές έχει η εφαρμογή της εξατομικευμένης προσέγγισης όλων των ανέργων με τη βοήθεια της ηλεκτρονικής καταγραφής του «προφίλ» του καθενός. Σημειώνεται ότι ο αριθμός των εξατομικευμένων παρεμβάσεων ανήλθε στις 427.747 κατά το διάστημα από 1/1/2005 – 30/4/2006. Επίσης ο αριθμός των δικαιούχων των ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης στη διάρκεια του 2005 ανήλθε για πρώτη φορά στις 83.000.

45

Θεσμικά όσον αφορά τις ενεργητικές πολιτικές και αναφορικά με το άρθρο 2 του νόμου 3227/2004 για την αντιμετώπιση της ανεργίας έχει ξεκινήσει με πρωτοβουλία του Υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας κοινωνικός διάλογος σχετικά με την μορφή ενεργοποίησής του. Συνεχίζεται η ποιοτική αναβάθμιση και ο εκσυγχρονισμός των Δημόσιων Υπηρεσιών Απασχόλησης (ΔΥΑ): ο ΟΑΕΔ εξελίσσεται σ’ έναν σύγχρονο Οργανισμό που βασίζεται πλέον στην λειτουργία 119 δομών απασχόλησης υπηρεσιών μιας στάσης (one-stop-shop) που καλύπτουν σχεδόν το σύνολο της χώρας. Οι παρεχόμενες υπηρεσίες περιλαμβάνουν κυρίως πληροφόρηση, συμβουλευτική, επαγγελματικό προσανατολισμό, τοποθέτηση σε κενή θέση εργασίας ή ένταξη σε κάποιο πρόγραμμα ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης. Η στατιστική παρακολούθηση της αγοράς εργασίας πραγματοποιείται μέσω πληροφοριακού συστήματος που συνδέει τα Κέντρα Προώθησης Απασχόλησης του ΟΑΕΔ με την εταιρεία Παρατηρητήριο Απασχόλησης – Ερευνητική Πληροφορική ΑΕ. Αναπόσπαστο κομμάτι της όλης διαδικασίας αποτελεί και η ποιοτική και ποσοτική αναβάθμιση του προσωπικού. Σήμερα το δίκτυο των ΔΥΑ, εκτός του διοικητικού προσωπικού απασχολεί επιπλέον 800 άτομα που παρέχουν εξειδικευμένες υπηρεσίες προς τους ανέργους και τις επιχειρήσεις. Το σύνολο του προσωπικού των ΔΥΑ εντάσσεται σε μία διαρκή εκπαιδευτική διαδικασία που συνδυάζει τη γνώση στα νέα αντικείμενα και την πληροφορική.

Παράλληλα βρίσκεται σε εξέλιξη μελέτη του ΥΠΑΚΠ η οποία θα προσδιορίσει τη διαδικασία συνεργασίας των ΔΥΑ με τα ιδιωτικά γραφεία εργασίας και τις Εταιρείες Προσωρινής Απασχόλησης.

Αξιολογείται η πορεία λειτουργίας των Ιδιωτικών Γραφείων Εργασίας (ΙΓΣΕ). Τα Ιδιωτικά Γραφεία Εργασίας (ΙΓΣΕ) θεσμοθετήθηκαν με σκοπό να υπηρετήσουν το θεσμό της μεσολάβησης για τοποθέτηση εργατικού δυναμικού σε θέσεις εργασίας και να συμβάλουν στην προώθηση στην απασχόληση και στη διευκόλυνση πρόσβασης στην αγορά εργασίας. Κατά το α΄ εξάμηνο του 2005 δραστηριοποιήθηκαν 60 ΙΓΣΕ τα οποία μεσολάβησαν για την κάλυψη 2.665 θέσεων εργασίας, ενώ το β΄ εξάμηνο του 2005 δραστηριοποιήθηκαν 65 ΙΓΣΕ τα οποία μεσολάβησαν για την κάλυψη 2.722 θέσεων εργασίας. Ειδικότερα προωθούνται πολιτικές που βασίζονται στην προσέγγιση κύκλου ζωής στην εργασία με τη λήψη των ακόλουθων μέτρων:

• Υλοποιούνται ειδικά προγράμματα για τους άνεργους νέους που προσφέρουν την απαραίτητη απόκτηση εργασιακής εμπειρίας. Από τον Ιανουάριο 2005 έως τον Μάρτιο του 2006 επωφελήθηκαν 15.000 νέοι. Όσον αφορά τους στόχους και τις προτεραιότητες που τέθηκαν από το Συμβούλιο για τους νέους, σχεδιάζεται στο πλαίσιο του νέου επιχειρησιακού προγράμματος 2007–2013 ολοκληρωμένο πρόγραμμα δράσης, σύμφωνα με το οποίο για κάθε νέο ηλικίας μέχρι 25 ετών, ο οποίος έχει εγκαταλείψει το σχολείο και αναζητά την ένταξή του σε ενεργητικά μέτρα πολιτικής, θα προσφερθεί μία θέση απασχόλησης ή επαγγελματικής κατάρτισης ή απόκτησης εργασιακής εμπειρίας ανάλογα με τις ατομικές και εξειδικευμένες ανάγκες του εντός έξι μηνών. Το πρόγραμμα δράσης θα υποστηρίζεται από στατιστικό πρόγραμμα παρακολούθησης των δικαιούχων και των ωφελουμένων. Στο μεταβατικό διάστημα, για το σύνολο των προγραμμάτων που υλοποιούνται από τον ΟΑΕΔ (ΝΘΕ, ΝΕΕ, Stage, Ολοκληρωμένες Παρεμβάσεις, κατάρτιση κλπ) θα δοθεί η δυνατότητα ένταξης του παραπάνω πληθυσμού –στόχου (νέοι) κατά προτεραιότητα.

• Υλοποιούνται ειδικά προγράμματα για τις άνεργες γυναίκες η συμμετοχή των οποίων προωθείται επιπλέον με αυξημένα κίνητρα. Οι γυναίκες συμμετέχουν στην πλειοψηφία των προγραμμάτων σε ποσοστό 60%, ενώ σε ορισμένου τύπου προγράμματα, όπως αυτά που

46

αφορούν την δημιουργία ανεξάρτητης δραστηριότητας η συμμετοχή των γυναικών υπερβαίνει το ποσοστό αυτό. Για το 2005 και το πρώτο τρίμηνο του 2006 επωφελήθηκαν σε εθνικά προγράμματα 35.000 γυναίκες και 2.443 συμμετείχαν σε προγράμματα ολοκληρωμένης παρέμβασης.

• Λαμβάνονται μέτρα για την εναρμόνιση του επαγγελματικού με τον ιδιωτικό βίο, μέσω της ενίσχυσης των δομών κοινωνικής φροντίδας και της βελτίωσης του θεσμικού πλαισίου των γονικών αδειών. Ειδικότερα, στο σχέδιο του νέου Υπαλληλικού Κώδικα, του οποίου η επεξεργασία έχει σχεδόν ολοκληρωθεί από την αρμόδια Επιτροπή, στην οποία συμμετέχει και η ΑΔΕΔΥ, λαμβάνεται σειρά μέτρων για τη στήριξη της γυναίκας στην προσπάθειά της να συνδυάσει την οικογένεια με την επαγγελματική δραστηριότητα. Ειδική μέριμνα λαμβάνεται για τις άγαμες, καθώς και για τις πολύτεκνες μητέρες. Αναφέρονται, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα, νέα σε σχέση με το ήδη ισχύον δίκαιο, μέτρα:

o Χορήγηση γονικής άδειας και στον πατέρα. Ειδικότερα, αναγνωρίζεται δικαίωμα χορήγησης της διευκόλυνσης του μειωμένου ωραρίου ή της άδειας ανατροφής τέκνου των εννέα μηνών και στον πατέρα υπάλληλο, εφόσον δεν κάνει χρήση η μητέρα υπάλληλος. Το ίδιο δικαίωμα αναγνωρίζεται και στο μοναδικό γονέα των μονογονεϊκών οικογενειών.

o Στην περίπτωση γέννησης τρίτου τέκνου και άνω προβλέπεται να χορηγείται στους υπαλλήλους άδεια ανατροφής τριών μηνών με πλήρεις αποδοχές. Η άδεια αυτή αποτελεί μέρος της συνολικής άδειας άνευ αποδοχών που μπορεί να χορηγείται για την ανατροφή τέκνου ηλικίας έως και έξι ετών.

o Αμείβονται οι τρεις πρώτοι μήνες της γονικής άδειας ανατροφής παιδιών στους πολύτεκνους γονείς (μετά το τρίτο παιδί). Για κάθε παιδί πέραν του τρίτου, η μετά τον τοκετό άδεια προσαυξάνεται κατά δύο ακόμη μήνες.

o Προβλέπεται η περαιτέρω παράταση της διευκόλυνσης του μειωμένου ωραρίου εργασίας για δύο ακόμη έτη στην περίπτωση γέννησης τέταρτου τέκνου.

o Παρέχονται διευκολύνσεις στη μητέρα που υιοθετεί τέκνο, προκειμένου να καταστεί ομαλή η μετάβαση στη νέα οικογενειακή της ζωή.

Προωθείται η πρόσβαση και η συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας μέσω της λειτουργίας Δομών Κοινωνικής Φροντίδας (Βρεφονηπιακοί Σταθμοί, Παιδικοί Σταθμοί, Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών, Μονάδες Κοινωνικής Μέριμνας, κ.λπ.). Σήμερα λειτουργούν 396 δομές στο πλαίσιο του Ε.Π.«Απασχόληση και Επαγγελματική Κατάρτιση» οι οποίες απασχολούν 1.972 άτομα και εξυπηρετούν περίπου 50.000 άτομα. (Ηλικιωμένους, παιδιά και άτομα που χρήζουν βοήθεια). Παράλληλα στο πλαίσιο των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (ΠΕΠ) λειτουργούν 1.120 δομές οι οποίες απασχολούν 4.400 άτομα και εξυπηρετούν επιπλέον 50.000 άτομα .

Προωθείται Νέο Θεσμικό Πλαίσιο για την Γυναικεία Απασχολησιμότητα υπό το πρίσμα της εξατομικευμένης προσέγγισης γυναικών, με στόχο την εναρμόνιση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής των Γυναικών. Το Νέο Θεσμικό Πλαίσιο πρόκειται να τεθεί σε εφαρμογή μετά της 30 Απριλίου 2007.

Όπως αναφέρθηκε και στο κεφάλαιο για την κοινωνική συνοχή, έως το τέλος του 2006 θα είναι σε λειτουργία 4.500 ολοήμερα σχολεία και 2.000 ολοήμερα νηπιαγωγεία. Όσον αφορά τη διδακτέα ύλη των εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε αυτά τα «ολοήμερα σχολεία», έχει ήδη ξεκινήσει η δραστική της αναδιάρθρωση, τόσο στην προσχολική αγωγή όσο και στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Στόχος

47

είναι να διαμορφωθεί ένα νέο εκπαιδευτικό υλικό, μέχρι το τέλος του 2007, το οποίο θα εφαρμοστεί σε όλα τα ολοήμερα σχολεία. Το κόστος αυτής της δράσης εκτιμάται γύρω στα € 4,5 εκατ. και χρηματοδοτείται από το Ε.Π.«Εκπαίδευση και Αρχική Επαγγελματική Κατάρτιση». Πρόσθετα, σχεδιάζεται η συνολική αναπροσαρμογή της διδακτέας ύλης στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, προκειμένου να υπάρξει συντονισμός μεταξύ των διάφορων εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων και μαθημάτων που διδάσκονται στα ολοήμερα σχολεία.

Στο πλαίσιο της καταπολέμησης των διακρίσεων και της προώθησης της ισότητας των δύο φύλων στην αγορά εργασίας έγιναν οι εξής ενέργειες:

1) Ενσωματώθηκαν με το νόμο 3304/2005 οι Οδηγίες 2000/43 και 2000/78. 2) Ψηφίστηκε (29/8/2006) από την Ολομέλεια της Βουλής το νομοσχέδιο για την «Εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών όσον αφορά στην πρόσβαση στην απασχόληση, την επαγγελματική εκπαίδευση και ανέλιξη στους όρους και τις συνθήκες εργασίας», ενσωματώνοντας την οδηγία 2002/73/Ε.Κ.

Επίσης, η Γενική Γραμματεία Ισότητας υλοποιεί το μέτρο «Θετικές Δράσεις υπέρ των γυναικών στις Μικρομεσαίες & Μεγάλες Επιχειρήσεις» στο πλαίσιο του Ε.Π.«Απασχόληση και Επαγγελματική Κατάρτιση», με συνολικό προϋπολογισμό της τάξεως των € 17 εκατ. Το μέτρο αυτό εφαρμόζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα και έχει στόχο να βοηθήσει τις εργαζόμενες γυναίκες σε μικρομεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις ν’ αποκτήσουν επιπλέον εφόδια, ώστε να μπορούν να διεκδικήσουν με καλύτερους όρους την εξέλιξή τους στην επιχείρηση. Παρέχονται οικονομικά κίνητρα στις επιχειρήσεις για συνεχή επιμόρφωση και κατάρτιση των γυναικών, κάλυψη εξόδων λειτουργίας βρεφονηπιακών σταθμών, ενίσχυση της τηλεργασίας, την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση όλων των εργαζομένων για αυτά, την επέκταση των συστημάτων πιστοποίησης ποιότητας (ISO). Εφαρμόζεται ήδη σε 20 επιχειρήσεις, ενώ έχει ξεκινήσει ο β’ κύκλος προκήρυξης οικονομικών κινήτρων προς τις επιχειρήσεις όλης της Χώρας. Επιπρόσθετα, ολοκληρώθηκε κοινωνική διαβούλευση, για πρώτη φορά, με τις πιο αντιπροσωπευτικές Εργοδοτικές Οργανώσεις (ΣΕΒ, ΕΣΕΕ, ΓΣΕΒΕΕ, ΕΒΕΑ) και το Ελληνικό Δίκτυο για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, για τη διευκόλυνση της συμμετοχή της γυναίκας στην απασχόληση και τη μείωση της γυναικείας ανεργίας. Αποτέλεσμα αυτής ήταν:

1. η υπογραφή Πρωτοκόλλου Συνεργασίας μεταξύ της ΓΓΙ και των ΣΕΒ, ΓΣΕΒΕΕ, ΕΣΕΕ, ΕΒΕΑ, ως προς την προώθηση ίσων ευκαιριών για γυναίκες και άνδρες στις επιχειρήσεις (Ζάππειο, 2/6/2006). Το πρωτόκολλο έχει αόριστη διάρκεια ισχύος και υπόκειται σε αξιολόγηση μετά την πρώτη διετία εφαρμογής του.

2. η υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας μεταξύ της Γενικής Γραμματείας Ισότητας και του Ελληνικού Δικτύου για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, με αντικείμενο την περαιτέρω προώθηση της ισότητας ευκαιριών μεταξύ γυναικών και ανδρών στις επιχειρήσεις. (22/2/2006).

Όσον αφορά στην ανώτατη εκπαίδευση και την προώθηση της ισότητας των δύο φύλων, ενδεικτικά αναφέρεται ότι σε προπτυχιακό επίπεδο υλοποιούνται 12 προγράμματα (σε οκτώ ΑΕΙ και σε τέσσερα ΤΕΙ) για την αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών τους και την ενσωμάτωση μαθημάτων για την Ισότητα. Η προσπάθεια αυτή ενισχύθηκε με πρόσθετη χρηματοδότηση € 1,3 εκατ. Σε μεταπτυχιακό επίπεδο, αυτή τη στιγμή, υλοποιούνται τρεις δράσεις (σε τρία ΑΕΙ) για την οργάνωση και την υλοποίηση μεταπτυχιακών σπουδών που θα οδηγούν σε εξειδίκευση στα θέματα ισότητας, με συνολικό προϋπολογισμό πάνω από € 1 εκατ. Οι δράσεις αυτές αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τον Αύγουστο του 2008 και χρηματοδοτούνται από το Ε.Π.«Εκπαίδευση και Αρχική Επαγγελματική Κατάρτιση». Τέλος, υπάρχουν τρία Ερευνητικά Προγράμματα (Πυθαγόρας,

48

Ηράκλειτος και Αρχιμήδης) μέσω των οποίων υλοποιούνται αρκετά ερευνητικά προγράμματα που αναφέρονται σε θέματα Ισότητας. Περνώντας στην ενεργό συμμετοχή του γηράσκοντος εργατικού δυναμικού, μπορούμε να πούμε ότι μέχρι το 2004 οι ενεργητικές πολιτικές της χώρας για την πληθυσμιακή ομάδα ηλικίας 55-64 ήταν σχεδόν ανύπαρκτες. Η στατιστική ανάλυση στον τομέα αυτό δεν έδειχνε υστέρηση της χώρας και κατά συνέπεια οι ενεργητικές πολιτικές στόχευαν στην ενδυνάμωση άλλων ομάδων, όπως οι γυναίκες και οι νέοι. Κατά συνέπεια η κυβέρνηση αρχίζει να θέτει μεγαλύτερη έμφαση στις πολιτικές ενεργού γήρανσης, όπως ευέλικτα συνταξιοδοτικά σχήματα, δια βίου μάθηση με σκοπό τη βελτίωση των δεξιοτήτων ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας και ενίσχυσης της αυτοαπασχόλησης των ατόμων αυτών. Το Υπουργείο Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας εφαρμόζει μέσω του ΟΑΕΔ ειδικά προγράμματα απασχόλησης για τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, με στόχο την απασχόλησή τους, αλλά και τη διασφάλιση των αναγκαίων ενσήμων που θα τους οδηγήσει τα επόμενα χρόνια στη συνταξιοδότηση (από τα ειδικά προγράμματα απασχόλησης για τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας που εφαρμόζονται από τον Ο.Α.Ε.Δ. επωφελήθηκαν το 2005 και το 2006 (α΄ τρίμηνο) 2.480 άτομα). Τα προγράμματα κρίθηκαν ιδιαίτερα αποτελεσματικά και αναμένεται να συνεχιστούν και την επόμενη χρονική περίοδο. Αξίζει να επισημανθεί ότι τα προγράμματα αυτά εντάσσονται στη λογική των στοχευόμενων παρεμβάσεων, σε σχέση με περιοχές και ομάδες ανέργων που αντιμετωπίζουν οξυμένα προβλήματα ανεργίας (ομαδικές απολύσεις). Περαιτέρω, στη διάρκεια της νέας προγραμματικής περιόδου 2007–2013 θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην κατάρτιση ανέργων, αλλά και εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας με στόχο την αναβάθμιση των δεξιοτήτων και των επαγγελματικών τους προσόντων. Τέλος, στα πλαίσια της επισήμανσης της Επιτροπής για περαιτέρω βελτίωση των διαδικασιών σύζευξης μεταξύ προσφοράς και ζήτησης εργασίας έχει δοθεί έμφαση σε τρεις τομείς:

α) στη βελτίωση των διαδικασιών σύζευξης προσφοράς και ζήτησης εργασίας στις Δημόσιες Υπηρεσίες Απασχόλησης, β) στη συνεχή αποτύπωση των αναγκών ειδικοτήτων και δεξιοτήτων από το Παρατηρητήριο Απασχόλησης του Ο.Α.Ε.Δ., το οποίο σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους εκπόνησε τον Απρίλιο του 2004 μεθοδολογία, που εφαρμόζεται πλέον στις νέες έρευνες που υλοποιούνται την τρέχουσα περίοδο, και γ) στον εκσυγχρονισμό των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης, ώστε οι ανάγκες της αγοράς να αποτυπώνονται στα προγράμματά τους. Την παραπάνω διαδικασία συστηματοποιεί ο νέος Νόμος για τη Δια Βίου Μάθηση (Νόμος 3369/2005).

Περαιτέρω στο πλαίσιο των τριών Ε.Π. για τους Ανθρώπινους Πόρους 2007-2013, σχεδιάζεται η δημιουργία δικτύου που θα υποστηρίζει τη σύζευξη προσφοράς και ζήτησης στην αγορά εργασίας με τη συμμετοχή του κράτους, των κοινωνικών εταίρων, φορέων του ιδιωτικού τομέα και της τοπικής αυτοδιοίκησης. 9.2.2 Βελτίωση της προσαρμοστικότητας εργαζομένων και επιχειρήσεων Η παγκοσμιοποίηση, η επιταχυνόμενη τεχνολογική πρόοδος και η δημογραφική γήρανση θέτουν σημαντικές προκλήσεις για τις Ευρωπαϊκές οικονομίες και καλούν για ριζικές αλλαγές στη αγορά εργασίας και τις εργασιακές σχέσεις. Οι επιχειρήσεις καλούνται να προσαρμόσουν την οργανωτική δομή και την τεχνολογία τους στα νέα δεδομένα, ενώ η δια βίου μάθηση και η επαγγελματική και γεωγραφική κινητικότητα καθίστανται απαραίτητες προϋποθέσεις για την επαγγελματική επιτυχία των εργαζομένων. Από την άλλη πλευρά η κοινωνική προστασία και η ασφάλεια των εργαζομένων αποτελούν αναπόσπαστα συστατικά του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Μοντέλου και αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση στη διαδικασία των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων.

49

Στη χώρα μας έχει δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια ένα επαρκές θεσμικό πλαίσιο ευελιξίας, το οποίο ωστόσο δεν έχει αξιοποιηθεί επαρκώς. Στα πλαίσια της ενίσχυσης του θεσμού της μερικής απασχόλησης, ο οποίος στη χώρα μας δεν θεωρείται ιδιαίτερα ελκυστικός από εργαζόμενους και εργοδότες, θεσμοθετήθηκε η μερική απασχόληση στον ευρύτερο δημόσιο τομέα και την τοπική αυτοδιοίκηση (Ν3250/04). Σημειώνεται ότι μέσα στο 2005 είχαμε 238.637 συμβάσεις μερικής απασχόλησης. Σε ό,τι αφορά την πορεία υλοποίησης του άρθρου 2 του νόμου 3385/2005 που αφορά στη διευθέτηση του χρόνου εργασίας θα πρέπει να αναφερθεί ότι το χρονικό διάστημα το οποίο παρήλθε από την έκδοσή του δεν είναι αρκετά μεγάλο προκειμένου να εκτιμηθούν τα αποτελέσματα από την εφαρμογή του. Όσον αφορά δε την αξιολόγηση της λειτουργίας των Εταιρειών Προσωρινής Απασχόλησης (ΕΠΑ), για το α΄ εξάμηνο του 2005 ο αριθμός των προσωρινά απασχολούμενων ανήλθε στα 5.048 άτομα, ενώ το β΄ εξάμηνο του 2005 ο αριθμός τους ανήλθε στα 6.035 άτομα. Μελετάται με προσοχή η πορεία υλοποίησης του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου για την ευελιξία, καθώς στόχος μας είναι οποιαδήποτε περαιτέρω πρωτοβουλία προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης της ευελιξίας να μην επιφέρει καμία επίπτωση για την ασφάλεια των εργαζομένων. Βασική θέση μας είναι επίσης ότι οποιαδήποτε πρωτοβουλία για την ανάπτυξη πολιτικών ευελιξίας με ασφάλεια πρέπει να αναληφθεί με την ευρύτερη δυνατή κοινωνική συναίνεση. Στο πλαίσιο αυτό, η ενεργός συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων μερών θεωρείται απαραίτητη. Όσον αφορά την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας, προτεραιότητα δίνεται στην αναβάθμιση των μηχανισμών επιτήρησης της αγοράς εργασίας με τις ακόλουθες παρεμβάσεις:

• Καταπολέμηση εισφορο-διαφυγής • Ανάπτυξη πληροφοριακού συστήματος καταγραφής νέας επιδότησης τακτικής ανεργίας και

εξυπηρέτησης εργαζομένων στο οποίο επιμορφώθηκαν 140 υπάλληλοι του ΙΚΑ του ΟΑΕΔ και του ΣΕΠΕ. Απώτερος στόχος είναι η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου μηχανογραφικού συστήματος δι-επαφής μεταξύ Γεν. Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης, ΟΑΕΔ (αναγγελίες πρόσληψης), ΣΕΠΕ και ΥΠΕΣΔΔΑ (μετανάστες)

• Κατάρτιση και ενίσχυση προσωπικού ΣΕΠΕ. • Ενέργειες δημοσιότητας / ευαισθητοποίησης

Περαιτέρω, με στόχο την ενίσχυση της γεωγραφικής κινητικότητας η ΚΥΑ 50233/3.5.2004, προβλέπει την ενίσχυση των ανέργων, που μετακινήθηκαν για να εργαστούν, σε άλλο μέρος, από αυτό του τόπου διαμονής τους, με αυξημένη επιδότηση ενοικίου. Ενδεικτικά αναφέρεται η πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος «επιχειρηματική αποκέντρωση» που ενθαρρύνει ανέργους της πρωτεύουσας και της συμπρωτεύουσας να μετακινηθούν και να ξεκινήσουν ατομική επιχείρηση. Το πρόγραμμα έχει αφετηρία το 2006 και παρέχει σε 1000 νέους ελεύθερους επαγγελματίες αυξημένα κίνητρα, μεταξύ των οποίων μεγαλύτερη επιχορήγηση. Όσον αφορά την επαγγελματική κινητικότητα, με ειδική διάταξη, από 1/1/2005, ευνοούνται οι απασχολούμενοι στις νέες μορφές απασχόλησης. Σημαντική παράμετρος για την προαγωγή της κινητικότητας στην εργασία αναδεικνύεται και η εξομοίωση των ημερών εργασίας που διανύθηκαν σε μερική απασχόληση με εκείνες που διανύθηκαν σε πλήρη με στόχο τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Επιπρόσθετα με το Νόμο 3448/2006 που τροποποιεί το νόμο 3250/2004 δίνεται η δυνατότητα στους ΟΤΑ να προσλαμβάνουν με καθεστώς μερικής απασχόλησης ως αυτοτελής κατηγορία, άτομα που καθίστανται άνεργα κατόπιν είτε ομαδικών απολύσεων είτε παύσης λειτουργίας των επιχειρήσεων όπου εργάζονταν. Για την κατηγορία αυτή καταρτίζονται ειδικά επιχειρησιακά σχέδια από τους φορείς, υπό την προϋπόθεση ότι πρόκειται για

50

άτομα που διαβιούν στην περιοχή της αντίστοιχης χωρικής τους αρμοδιότητας. Ήδη στα πλαίσια του ν.3448/2006 τον Ιούλιο του 2006 εγκρίθηκαν από την Τριμελή εξ Υφυπουργών Επιτροπή 2165 θέσεις Μερικής Απασχόλησης, κατά συνέπεια, τα παραπάνω καθιστούν το νόμο εν ενεργεία και τα αποτελέσματα είναι ήδη ενθαρρυντικά. Επιπλέον, στο πλαίσιο της χορήγησης σύνταξης θεσμοθετήθηκε η διαδοχική ασφάλιση ώστε να εξυπηρετούνται οι απαιτήσεις κινητικότητας των εργαζομένων από κλάδο σε κλάδο και από πλήρη σε μερική απασχόληση και αμφίδρομα, αποφεύγοντας τη δημιουργία αντικινήτρων. 9.2.3 Αύξηση των επενδύσεων σε ανθρώπινο κεφάλαιο με τη βελτίωση της εκπαίδευσης και των δεξιοτήτων. Η αύξηση των επενδύσεων σε ανθρώπινο κεφάλαιο είναι απαραίτητη προκειμένου να διευκολυνθεί η είσοδος στην απασχόληση για όλες τις ηλικίες να αυξηθούν τα επίπεδα παραγωγικότητας και η ποιότητα της απασχόλησης.

Μετά από εκτεταμένο και διεξοδικό διάλογο με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς, προς την κατεύθυνση βελτίωσης της υφιστάμενης κατάστασης, ψηφίστηκε νόμος για τη δια βίου μάθηση («Συστηματοποίηση της δια βίου μάθησης και άλλες διατάξεις» Ν. 3369/2005) στο πλαίσιο της συνολικότερης εθνικής στρατηγικής για την ανάπτυξη των ανθρωπίνων πόρων και την επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο. Οι διατάξεις του νόμου αυτού λειτουργούν συμπληρωματικά και συνεργούν με τις διατάξεις του νόμου για το Εθνικό Σύστημα Σύνδεσης Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης με την Απασχόληση (ΕΣΣΕΕΚΑ). Σκοπός της νομοθετικής αυτής ρύθμισης είναι η συστηματοποίηση των υφιστάμενων πλαισίων εκπαίδευσης και κατάρτισης, κατά τρόπο ώστε να παρέχουν γνώση καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής.

Τα κυριότερα νέα στοιχεία τα οποία θεσμοθετούνται από τον παρόντα νόμο αφορούν: • στη σύσταση επιτελικού οργάνου με την ονομασία Επιτροπή Δια Βίου Μάθησης για το

συντονισμό της παροχής υπηρεσιών Δια Βίου Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, καθώς και στη δημιουργία Μονάδας για την επιστημονική και διοικητική υποστήριξη της Επιτροπής

• στον καθορισμό των φορέων υλοποίησης, του είδους, της διάρκειας και των πιστοποιητικών των προγραμμάτων δια βίου εκπαίδευσης και κατάρτισης

• στην ίδρυση των Ινστιτούτων Δια Βίου Εκπαίδευσης στα Πανεπιστήμια και στα Τ.Ε.Ι., σε αντικατάσταση του θεσμού των Προγραμμάτων Σπουδών Επιλογής (Π.Σ.Ε.).

Ήδη η υλοποίηση των ανωτέρω έχει ξεκινήσει με την ενεργοποίηση των νέων οργάνων.

Στα πλαίσια εφαρμογής του Μνημονίου συνεργασίας μεταξύ των Υπουργείων Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας και Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων έχουν υλοποιηθεί οι ακόλουθες δράσεις:

1. Υλοποιούνται σχετικές μελέτες για την καταγραφή των τάσεων της Αγοράς Εργασίας. 2. Εκδόθηκε Κοινή Υπουργική Απόφαση για τη δημιουργία Επαγγελματικών Περιγραμμάτων. 3. Έχει δρομολογηθεί η μετατροπή των επαγγελματικών περιγραμμάτων σε προγράμματα

κατάρτισης. 4. Αναφορικά με την πιστοποίηση υποδομών το ΕΚΕΠΙΣ έχει ολοκληρώσει την πιστοποίηση

των δομών Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης με το κείμενο θεσμικό πλαίσιο. 5. Πιστοποίηση Εκπαιδευτών. Έχουν ξεκινήσει τα προγράμματα εκπαίδευσης για 12.000

εκπαιδευτές από το μητρώο του ΕΚΕΠΙΣ, οι οποίοι με την ολοκλήρωση της εκπαίδευσης θα αποκτήσουν και την πιστοποίηση. Συγχρόνως έχει εκδοθεί και η Κοινή Υπουργική Απόφαση του Συστήματος Πιστοποίησης Στελεχών συνοδευτικών Υποστηρικτικών Υπηρεσιών (ΣΥΥ)

51

6. Εκδόθηκε Κοινή Υπουργική Απόφαση για την πιστοποίηση γνώσεων, δεξιοτήτων των καταρτιζομένων και πιστοποίηση των επαγγελματικών προσόντων.

Παράλληλα τον Μάιο του 2006, σε συνάντηση με τους Κοινωνικούς Εταίρους συμφωνήθηκε η σύνθεση της Επιτελικής Επιτροπής του Εθνικού Συμβουλίου Σύνδεσης της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης με την Απασχόληση (ΕΣΣΕΕΚΑ), μετά την πρόταση για τον ορισμό του Προέδρου αυτής. Η «Επιτελική Επιτροπή Σύνδεσης της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης με την Απασχόληση» αποτελεί όργανο για την προετοιμασία και την εισήγηση λήψης αποφάσεων από το Εθνικό Συμβούλιο και για την παρακολούθηση της εφαρμογής των αποφάσεών του. Προς αυτήν την κατεύθυνση ολοκληρώθηκε η σύσταση και των προβλεπόμενων από το Νόμο επιτροπών και εκπονείται σχετικό πρόγραμμα δράσης. Όσον αφορά στη σύνδεση των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης με την αγορά εργασίας, αναπτύσσονται οι υφιστάμενες δομές και οι διαδικασίες συμβουλευτικής και προσανατολισμού. Τα Κέντρα Συμβουλευτικής και Προσανατολισμού (ΚΕ.ΣΥ.Π.), τα Γραφεία Συμβουλευτικής και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΓΡΑ.Σ.Ε.Π.) και το Εθνικό Κέντρο Επαγγελματικού Προσανατολισμού υποστηρίζονται μέσω του Ε.Π. «Εκπαίδευση και Αρχική Επαγγελματική Κατάρτιση» και κατά το τρέχον έτος θα ξεκινήσουν σε αυτό τον τομέα δύο προγράμματα συνολικού προϋπολογισμού € 3 εκατ. Επίσης, η αναβάθμιση των σπουδών στα Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (Ι.Ε.Κ.) ξεκίνησε μέσω της ενίσχυσης του Οργανισμού Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Ο.Ε.Ε.Κ.). Οι σχετικές δράσεις ξεκίνησαν τον Ιούλιο του 2006 στοχεύοντας στη βελτίωση του συστήματος πληροφορικής του ΟΕΕΚ, στις διαδικασίες e-learning που εφαρμόζει, και στην κατάρτιση των εκπαιδευτών του με προϋπολογισμό ύψους € 20 εκατ. Επιπρόσθετα, προωθείται η δημιουργία Γραφείων Σταδιοδρομίας στα Ι.Ε.Κ., με προϋπολογιζόμενο κόστος € 3 εκατ., για να παρέχουν επαγγελματική καθοδήγηση και ευκαιρίες απασχόλησης στους φοιτητές. Και οι δύο αυτές ενέργειες χρηματοδοτούνται από το Ε.Π. «Εκπαίδευση και Αρχική Επαγγελματική Κατάρτιση». Στα πλαίσια της επισήμανσης της Επιτροπής για την ανάγκη καλύτερης διασύνδεσης της κατάρτισης με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας υλοποιούνται προγράμματα συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης στη βάση της εφαρμογής ενός συστήματος διάγνωσης των αναγκών εκπαίδευσης και κατάρτισης. Το σύστημα αυτό εκπονήθηκε από τη ΠΑΕΠ-ΑΕ και στηρίζεται στην πλήρη ανάλυση των στοιχείων για την προσφορά, αλλά και για τη ζήτηση της εργασίας και πρόσφατα την αποτίμηση των ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης. Η «Επαγγελματική Κατάρτιση Α.Ε.» εφαρμόζει πιλοτικά προγράμματα συνδυασμένης κατάρτισης, με στόχο την ενσωμάτωση των καλών πρακτικών που θα προκύψουν από την εφαρμογή τους, στο σύνολο των δράσεών της. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται επίσης και στην καταπολέμηση της σχολικής διαρροής. Η πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου και η μη αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρει το εκπαιδευτικό σύστημα οδηγούν σε περιορισμό των επαγγελματικών επιλογών. Γι’ αυτό το λόγο συνεχίσθηκε η εφαρμογή προγραμμάτων για Ενισχυτική Διδασκαλία, Πρόσθετη Διδακτική Υποστήριξη και για Ολοήμερα Σχολεία κατά το ακαδημαϊκό έτος 2005-2006. Το κόστος αυτών των προγραμμάτων ανήλθε σε € 70 εκατ. και καλύφθηκε κατά ένα μεγάλο μέρος από το Ε.Π. «Εκπαίδευση και Αρχική Επαγγελματική Κατάρτιση». Σημαντική είναι και η προσπάθεια που καταβάλλεται για την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού των ενηλίκων, για άτομα που έχουν εγκαταλείψει το σχολείο πρόωρα, κυρίως μέσω των Σχολείων

52

Δεύτερης Ευκαιρίας και των Κέντρων Εκπαίδευσης Ενηλίκων. Θα υπάρξει επέκταση των δομών αυτών, τόσο όσον αφορά στη γεωγραφική κάλυψη (θα υπάρχει ένα Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας και ένα Κέντρο Εκπαίδευσης Ενηλίκων σε κάθε νομό της χώρας), όσο και στη διάρκεια (καθώς η ημερομηνία λήξης των προγραμμάτων είναι τον Ιούνιο του 2008). Για το λόγο αυτό θα υπάρξει πρόσθετη χρηματοδότηση από το Ε.Π. «Εκπαίδευση και Αρχική Επαγγελματική Κατάρτιση» ύψους € 19 εκατ. Οι σχετικές αποφάσεις θα ληφθούν εντός του Οκτωβρίου του 2006. Τέλος, στο χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης δρομολογείται η λειτουργία του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδας (ΔΙΠΑΕ), η οποία έχει προγραμματιστεί για τον Σεπτέμβριο του 2007 (η διοικητική λειτουργία έχει ήδη ξεκινήσει). Το ΔΙΠΑΕ αποτελεί το πρώτο συστηματικό άνοιγμα της ελληνικής ανώτατης εκπαίδευσης εκτός συνόρων με την ευθύνη της Πολιτείας και έχει ως βασικό στόχο την προσέγγιση και ομαλή ένταξη των αλλοδαπών φοιτητών στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα. Το πρώτο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που θα προσφέρει το ΔΙΠΑΕ θα είναι μεταπτυχιακός τίτλος στη διοίκηση επιχειρήσεων και θα απευθύνεται κυρίως σε στελέχη επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων.

10. Συντονισμός μεταξύ του ΕΠΜ και των Διαρθρωτικών Ταμείων

Το ΕΠΜ αναφέρεται στην περίοδο 2005-2008. Καλύπτει, δηλαδή, τα τελευταία έτη εφαρμογής του τρίτου Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης (Γ΄ ΚΠΣ 2000-2006) καθώς και τα αρχικά έτη του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (ΕΣΠΑ 2007-2013).

Αρκετά από τα μέτρα που ήδη χρηματοδοτούνται από το Γ΄ ΚΠΣ, αλλά και η στρατηγική του ΕΣΠΑ, θα έχουν άμεση συμβολή στην προώθηση της 2ης ης, 3 και 4ης προτεραιότητας του ΕΠΜ (αύξηση παραγωγικότητας, βελτίωση επιχειρηματικού περιβάλλοντος, αύξηση απασχόλησης). Η προώθηση της 1ης προτεραιότητας του ΕΠΜ ουσιαστικά αποτελεί προϋπόθεση για την εξασφάλιση ενός ουσιαστικού αναπτυξιακού αποτελέσματος μέσω του ΕΣΠΑ, δεδομένου ότι συμβάλλει στην άρση παραγόντων που αποτελούν εμπόδια στην ανάπτυξη, όπως ενδεικτικά αναφέρονται το δημοσιονομικό έλλειμμα, η συρρίκνωση της παραγωγικής βάσης, η τεχνολογική υστέρηση και οι χαμηλές επιδόσεις στην καινοτομία.

10.1 Εφαρμογή της στρατηγικής του ΕΠΜ για το Γ΄ ΚΠΣ

Στο επιχειρησιακό επίπεδο, κατά τη διάρκεια της περιόδου αναφοράς της παρούσας Έκθεσης (2005-2006), έμφαση δόθηκε στην επιτάχυνση της υλοποίησης του προγράμματος και την προώθηση συνεχών διαρθρωτικών προσαρμογών στο σύστημα διαχείρισης και ελέγχου με σκοπό την ταχύτερη πρόοδο απορρόφησης των πόρων. Αναλυτική παρουσίαση της προόδου εφαρμογής του Γ΄ ΚΠΣ για την περίοδο αυτή περιλαμβάνεται στις εκθέσεις της 8ης (Νοέμβριος 2005) και 9ης (Μάιος 2006) Επιτροπής Παρακολούθησης του Γ΄ ΚΠΣ. Σύμφωνα με τους ειδικότερους στόχους του ΕΠΜ, οι προσπάθειες επικεντρώθηκαν στη συστηματική υποστήριξη των Τελικών Δικαιούχων του Γ΄ ΚΠΣ μέσω δράσεων τεχνικής βοήθειας και στην έγκαιρη προετοιμασία και ωρίμανση των παρεμβάσεων για την προγραμματική περίοδο 2007-2013.

53

Σε επίπεδο χρηματοδότησης, το ποσοστό των κατανεμόμενων πόρων του Γ΄ ΚΠΣ που αφορά παρεμβάσεις άμεσα σχετιζόμενες με την εφαρμογή της Στρατηγικής της Λισσαβόνας στην Ελλάδα εκτιμήθηκε σε ποσοστό 55% (Ε.Ε. - Οκτώβριος 2005)7. Εκτιμάται, επίσης, ότι τουλάχιστον 224 από τα 815 μέτρα του Γ΄ ΚΠΣ συνδέονται με παρεμβάσεις και δαπάνες που έχουν άμεση συμβολή στις Μικροοικονομικές Κατευθυντήριες Γραμμές και τις Κατευθυντήριες Γραμμές για την Απασχόληση8. Με βάση, λοιπόν, την αναθεωρημένη Ατζέντα της Λισσαβόνας, μία από τις βασικές αρχές της αναθεώρησης του Γ΄ ΚΠΣ το 2005 είχε ως στόχο τη διασφάλιση και ενίσχυση των προτεραιοτήτων που συνδέονται με την αύξηση της επιχειρηματικότητας και της απασχόλησης. Αντιπροσωπευτικότερο παράδειγμα της αρχής αυτής αποτελεί η χρηματοδότηση των ΜΜΕ.

Η χρηματοδότηση των ΜΜΕ μέσω των 13 Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του Γ΄ ΚΠΣ (τουρισμός και μεταποίηση) αυξήθηκε κατά € 200 εκατ. και συνοδεύθηκε από την απλοποίηση των διαδικασιών και του θεσμικού πλαισίου υλοποίησης. Επιπλέον, και στη βάση της ειδικής προτεραιότητας που διατυπώθηκε στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου το Μάρτιο του 2006 για την «απελευθέρωση του επιχειρηματικού δυναμικού, ιδίως των ΜΜΕ», η περαιτέρω αναθεώρηση του Γ΄ ΚΠΣ (αναμένεται η οριστικοποίησή της εντός του 2006) προβλέπει πρόσθετα μέτρα χρηματοδοτικής ενίσχυσης για τις ΜΜΕ στους τομείς του εμπορίου και των υπηρεσιών.

910.2 Συνέπεια της στρατηγικής του ΕΣΠΑ 2007-2013 με τις προτεραιότητες του ΕΠΜ

Στην Ελλάδα, κατεβλήθη σημαντική προσπάθεια για την επίτευξη στενότερης σύνδεσης μεταξύ από τη μια μεριά των παρεμβάσεων των Διαρθρωτικών Ταμείων και της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Συνοχής στη χώρα και από την άλλη της Στρατηγικής της Λισσαβόνας. Η πιο πάνω προσπάθεια είναι εμφανής μέσα από τις προτεραιότητες που καθορίζει το ΕΠΜ, το οποίο καταρτίστηκε ως διαδραστική διαδικασία με το ΕΣΠΑ. Αρμοδιότητα για το συντονισμό των διαδικασιών κατάρτισης του ΕΣΠΑ έχει το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών, το οποίο προώθησε ευρεία διαβούλευση με τους αρμόδιους φορείς και τα καθ΄ ύλην αρμόδια Υπουργεία, τις Περιφερειακές και Τοπικές Αρχές, και τους κοινωνικούς και οικονομικούς εταίρους.

Σε στρατηγικό επίπεδο, ο συντονισμός διασφαλίζεται στο πλαίσιο των δύο αρμοδίων οργάνων σχεδιασμού, των οποίων προΐσταται ο Υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών και περιλαμβάνουν εκπροσώπους και των δύο Προγραμμάτων:

• για το ΕΣΠΑ, η «Διυπουργική Επιτροπή για το συντονισμό και τη χάραξη πολιτικής αναπτυξιακού προγραμματισμού για την περίοδο 2007-2013», και

• για το ΕΠΜ, η Επιτροπή παρακολούθησής του (λειτουργώντας ως Standing Committee).

7 Με βάση προκαταρκτική ανάλυση για την υποστήριξη της διαδικασίας του ’earmarking’, δηλ. της κατεύθυνσης πόρων του ΕΣΠΑ σε παρεμβάσεις που συμβάλλουν στη Στρατηγική της Λισσαβόνας. Λαμβάνοντας υπόψη στοιχεία από τις πρόσφατες αναθεωρήσεις του Γ΄ ΚΠΣ το ποσοστό εκτιμάται σε 52,34%. (Διαχειριστική Αρχή του Γ΄ ΚΠΣ) 8 ΥΠΟΙΟ, εκτιμήσεις της Ειδικής υπηρεσίας Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος ΚΠΣ, Ιούλιος 2006. Αφορά στα ΕΠ του Γ΄ ΚΠΣ, Κοιν. Πρωτοβουλίες, μη περιλαμβανομένου του Ταμείου Συνοχής, και βασίζεται στη σχετική μεθοδολογία που προτάθηκε από την ΕΕ (EARMARKING Information note n. 59, Brussels, 23 January 2006). 9 Τα στοιχεία του κεφαλαίου είναι ενδεικτικά (Διαχειριστική Αρχή του ΚΠΣ, Σεπτέμβριος 2006). Επιμέρους ζητήματα που αφορούν στις θεματικές και χωρικές προτεραιότητες του ΕΣΠΑ, στην κατανομή της χρηματοδότησης, στην ’αρχιτεκτονική’ και στις διατάξεις εφαρμογής αποτελούν αντικείμενο συνεχιζόμενης διαβούλευσης με τα υπουργεία, τις περιφέρειες, τους κοινωνικοοικονομικούς εταίρους καθώς και με τις υπηρεσίες της ΕΕ.

54

Σε επίπεδο επιχειρησιακού σχεδιασμού, ο συντονισμός προωθείται στο πλαίσιο των 31 Ομάδων Σχεδιασμού Προγράμματος που συστάθηκαν στις Περιφέρειες και τα Υπουργεία με ευθύνη κατάρτισης των νέων Επιχειρησιακών Προγραμμάτων. Για την περίοδο 2007-2013, προτείνεται νέα αρχιτεκτονική Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (Ε.Π.) που μεταφράζεται σε μικρότερο αριθμό Ε.Π. και Διαχειριστικών Αρχών με τελικό στόχο την αποτελεσματικότερη και πιο ευέλικτη υλοποίηση και διαχείρισή τους, αντίστοιχα. Το νέο σχήμα θα συνδυαστεί με μικρότερο αριθμό ικανών, ισχυρών και πιστοποιημένων φορέων που θα παρέχουν τα εχέγγυα αποτελεσματικής υλοποίησης των έργων που αναλαμβάνουν. Ιδιαίτερο βάρος δίνεται στην αντιμετώπιση ζητημάτων συμμόρφωσης με την κοινοτική νομοθεσία, καθώς και την προώθηση μεγαλύτερης συνέργειας των συγχρηματοδοτούμενων παρεμβάσεων με τα μέτρα που χρηματοδοτούνται από αμιγώς εθνικούς πόρους. Η αναπτυξιακή στρατηγική του ΕΣΠΑ θα υλοποιηθεί στο πλαίσιο ενός «νέου χάρτη», όσον αφορά στην εδαφική επιλεξιμότητα όπου για πρώτη φορά την περίοδο 2007-2013 οι ελληνικές περιφέρειες δεν θα είναι όλες επιλέξιμες στο πλαίσιο του Στόχου 1 - Σύγκλιση10.

Το Δεκέμβριο του 2005, με βάση τις διαπραγματεύσεις στο πλαίσιο των Δημοσιονομικών Προοπτικών της Ε.Ε. για την περίοδο 2007-2013, η χώρα εξασφάλισε ένα «φάκελο» Συνοχής ανερχόμενο σε € 20,1 δις αμιγούς Κοινοτικής Συνδρομής σε τιμές 2004. Η ειδικότερη κατανομή και προέλευση της Κοινοτικής Συνδρομής έχει ως εξής:

Α. Από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) και το Ταμείο Συνοχής το ποσό ανέρχεται σε € 18,2 δις. Από αυτά:

€ 8,4 δις αφορούν τις περιφέρειες του αμιγούς Στόχου 1 – Σύγκλιση (Ανατολική Μακεδονία-Θράκη, Ήπειρος, Θεσσαλία, Ιόνια Νησιά, Δυτική Ελλάδα, Πελοπόννησος, Βόρειο Αιγαίο, Κρήτη),

€ 5,8 δις αφορούν το Στόχο 1 - Στατιστική Σύγκλιση ή ‘Phasing out’ (Κεντρική Μακεδονία, Δυτική Μακεδονία, Αττική),

€ 582 εκατ. αφορούν τις περιφέρειες που εντάσσονται στο Στόχο 2 ή ‘Phasing in’ (Νότιο Αιγαίο, Στερεά Ελλάδα),

€ 181 εκατ. αφορούν το Στόχο 3 (Διασυνοριακή, Διακρατική και Διαπεριφερειακή συνεργασία), και τέλος

€ 3,3 δις αφορούν πόρους του Ταμείου Συνοχής.

Β. Η ανάπτυξη των Περιφερειών της χώρας που εξαρτώνται από τη γεωργία και την αλιεία θα ενισχυθεί από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας (ΕΤΑ) με ποσό που ανέρχεται σε €1,9 δις.

Με βάση τα πλέον πρόσφατα στοιχεία και τους σχετικούς υπολογισμούς της Επιτροπής που λαμβάνουν υπόψη και τον πληθωριστή, το παραπάνω αναφερόμενο ποσό (ΕΤΠΑ, ΕΚΤ, ΤΣ) διαμορφώνεται σε € 20,4 δις, ενώ η Κοινοτική Συνδρομή της περιόδου 2007-2013 για το ΕΓΤΑΑ και το ΕΤΑ ανέρχεται σε € 3,7 δις και € 207 εκατ. αντίστοιχα. Ο «φάκελος» συνεπώς της συνολικής Κοινοτικής Συνδρομής σε τρέχουσες τιμές ανέρχεται σε € 24,3 δις.

Η στρατηγική του νέου ΕΣΠΑ 2007-2013 στοχεύει στην ενίσχυση της αειφόρου ανάπτυξης, της απασχόλησης, της κοινωνικής και χωρικής συνοχής και την προώθηση της πραγματικής σύγκλισης

10 Τρεις Περιφέρειες εξέρχονται σταδιακά από τη χρηματοδότηση του Στόχου 1, ενώ δύο εντάσσονται σε καθεστώς σταδιακής εισόδου στο Στόχο 2/’Περιφερειακής ανταγωνιστικότητας και απασχόλησης’ της ΕΕ (που αφορά περιφέρειες με ΑΕΠ μεγαλύτερο του 75% της EΕ15 που υπάγονταν στο Στόχο 1 την περίοδο 2000-2006).

55

με τις πιο ανεπτυγμένες οικονομίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εξειδικεύεται δε σε πέντε θεματικές προτεραιότητες:

1 - Επιχειρηματικό περιβάλλον 2 - Κοινωνία της γνώσης και καινοτομία 3 - Απασχόλησης και Κοινωνική Συνοχή 4 - Θεσμικό Περιβάλλον 5 - Ελκυστικότητα της Ελλάδας, και των Περιφερειών, ως τόπο επενδύσεων, εργασίας και διαβίωσης.

Επιπρόσθετα, αναλύεται σε χωρικές προτεραιότητες με στόχο τη βιώσιμη αστική ανάπτυξη, την ανάπτυξη των ορεινών, νησιωτικών και αγροτικών περιοχών, καθώς και περιοχών που συνδέονται με την αλιεία και τη διασυνοριακή, διακρατική και διαπεριφερειακή συνεργασία.

Οι ανωτέρω προτεραιότητες εξειδικεύονται σε επιμέρους τομεακά Επιχειρησιακά Προγράμματα:

Δύο ΕΠ, το «ΕΠ Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» και το «ΕΠ Ενίσχυση της Προσπελασιμότητας», που χρηματοδοτούνται από κοινού από το ΕΤΠΑ και το Ταμείο Συνοχής και καλύπτουν όλες τις περιφέρειες

Δύο ΕΠ, το «ΕΠ Επιχειρηματικότητα και Ανταγωνιστικότητα» και το «ΕΠ Ψηφιακή Σύγκλιση», που συγχρηματοδοτούνται από το ΕΤΠΑ στο πλαίσιο των οκτώ περιφερειών του στόχου Σύγκλισης, και

Τρία ΕΠ, το «ΕΠ Απασχόλησης», το «ΕΠ Εκπαίδευσης και δια βίου Μάθησης» και το «ΕΠ Βελτίωσης της Διοικητικής Ικανότητας της Δημόσιας Διοίκησης), που χρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και καλύπτουν όλες τις περιφέρειες.

Συμπληρωματικά, προβλέπεται ένα επιπλέον ΕΠ, το «ΕΠ Τεχνικής Υποστήριξης Εφαρμογής του ΕΣΠΑ» και επιπλέον διακριτά ΕΠ που θα αφορούν τη διασυνοριακή, διακρατική και διαπεριφερειακή συνεργασία.

Η ενδυνάμωση της περιφερειακής διάστασης του ΕΣΠΑ αποτελεί κεντρική επιλογή στρατηγικού σχεδιασμού και διασφαλίζεται με την κατανομή ποσοστού 80% των πόρων που προέρχονται από το ΕΤΠΑ και το ΕΚΤ στην ελληνική περιφέρεια. Στο πλαίσιο αυτό, προτείνεται η αυξημένη χρηματοδότηση πέντε νέων Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (ΠΕΠ), τα οποία χρηματοδοτούνται από το ΕΤΠΑ με περίπου 40% των συνολικών πόρων των Διαρθρωτικών Ταμείων καλύπτοντας τρεις διοικητικές περιφέρειες ανά ΠΕΠ (διακριτό ΠΕΠ για την Αττική).

Οι πιο πάνω θεματικές και χωρικές προτεραιότητες του ΕΣΠΑ και τα αντίστοιχα ΕΠ παρουσιάζουν ισχυρή συνάφεια με την Ατζέντα της Λισσαβόνας. Η ανάλυση του Σχεδίου Στρατηγικού Μέρους του ΕΣΠΑ καταδεικνύει ότι συνολικά τόσο το σκέλος των Μικροοικονομικών Κατευθυντήριων Γραμμών όσο και το σκέλος των Κατευθυντήριων Γραμμών για την Απασχόληση εξυπηρετούνται μέσα από τις πολιτικές του ΕΣΠΑ και τα προτεινόμενα Επιχειρησιακά Προγράμματα. Οι κυριότερες συνέργειες είναι:

Η περιβαλλοντική διάσταση (προτεραιότητες του Γκέτεμποργκ) που ενσωματώνεται επαρκώς σε όλες τις θεματικές προτεραιότητες του ΕΣΠΑ και ως στρατηγική προβλέπεται στο ΕΠ «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη».

Οι προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής Απασχόλησης, όπως ενσωματώνονται στο ΕΠΜ (κεφ. 9), προωθούνται μέσα από τα τομεακά ΕΠ του ΕΣΠΑ με συγχρηματοδότηση από το ΕΚΤ. Βασική επιλογή της χώρας είναι η εντατικοποίηση της χρηματοδοτικής προσπάθειας

56

προς το ανθρώπινο κεφάλαιο μέσω της αντίστοιχης κατανομής σημαντικού ποσοστού των πόρων του ΕΣΠΑ (περίπου € 4 δις Κοινοτικής Συνδρομής).

Η στρατηγική του ΕΠΜ για το Επιχειρηματικό Περιβάλλον (κεφ. 3 του ΕΠΜ) εξυπηρετείται κυρίως από το ΕΠ «Επιχειρηματικότητα», με πρόσθετους πόρους από τα πέντε ΠΕΠ.

Η στοχοθεσία του ΕΠΜ για την Κοινωνία της Γνώσης (κεφ. 4) προωθείται με αντίστοιχη θεματική προτεραιότητα του ΕΣΠΑ (Κοινωνία της Γνώσης και Καινοτομία).

Επιπλέον, η στοχοθεσία του ΕΠΜ για την Περιφερειακή και Κοινωνική Συνοχή (κεφ. 7) εξυπηρετείται οριζόντια από το ΕΣΠΑ και κυρίως μέσα από τα ΠΕΠ και τα ΕΠ με συγχρηματοδότηση από το ΕΚΤ.

Επίσης, η διάσταση της ισότητας των φύλων και οι προτεραιότητες που τίθενται στο ΕΣΠΑ προωθούνται σε συνάφεια με τις σχετικές πολιτικές ισότητας του Εθνικού Προγράμματος Μεταρρυθμίσεων για την Ανάπτυξη και την Απασχόληση, με την εφαρμογή ενός πλέγματος πολιτικών για την υλοποίηση των υιοθετημένων προτεραιοτήτων.

Η προτεραιότητα του ΕΠΜ για τη Δημόσια Διοίκηση (κεφ. 8) αναδεικνύεται και στο ΕΣΠΑ ως διακριτός θεματικός άξονας και τυγχάνει αυξημένης χρηματοδοτικής προσπάθειας και διευρυμένης στοχοθεσίας σε σχέση με την περίοδο 2000-2006, μέσω του ΕΠ «Βελτίωση της Διοικητικής Ικανότητας της Δημόσιας Διοίκησης».

Οι παρεμβάσεις του ΕΣΠΑ για την αύξηση και βελτίωση των επενδύσεων στην Έρευνα & Ανάπτυξη, στο πλαίσιο της γνώσης και της καινοτομίας, συνιστούν την δεύτερη θεματική προτεραιότητά του και θα αποτελέσουν σημαντικό εργαλείο για την επίτευξη των αντίστοιχων εθνικών στόχων του ΕΠΜ.

Ιδιαίτερα σημαντικό είναι επίσης το γεγονός ότι, το ΕΣΠΑ και τα Εθνικά Σχέδια Αγροτικής Ανάπτυξης και Αλιείας οφείλουν να εξασφαλίζουν τη συμπληρωματικότητα και τη συνοχή μεταξύ των δράσεων που θα χρηματοδοτηθούν στο πλαίσιο της νέας Προγραμματικής Περιόδου.

Τέλος, η συνέπεια της αναπτυξιακής στρατηγικής του ΕΣΠΑ με το ΕΠΜ επιτυγχάνεται σε συνδυασμό με τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Μαρτίου 2006 και την Έκθεση της Επιτροπής του 2006 για την Ανάπτυξη και την Απασχόληση (‘Time to move up a gear’). Ως εκ τούτου, έχουμε την πεποίθηση, ότι οι προτεραιότητες του ΕΣΠΑ λαμβάνοντας υπόψη τις προκλήσεις στο πλαίσιο της γενικότερης αποτίμησης του Ελληνικού ΕΠΜ, καλύπτουν συστηματικά και σε ουσιαστικό επίπεδο τις συστάσεις της Ε.Ε.

57

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: Η ενδυνάμωση των πολιτικών και των μηχανισμών Ισότητας στην επανίδρυση της Δημόσιας Διοίκησης.

Στο Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων τα θέματα της Ισότητας των φύλων συνδέονται άμεσα με τις κυρίαρχες πολιτικές της χώρας την ανάπτυξη, την απασχόληση , την κοινωνική συνοχή καθώς και την επανίδρυση της Δημόσιας Διοίκησης .

Στο πλαίσιο αυτό, και σε εφαρμογή των στόχων της Στρατηγικής της Λισσαβόνας , εντάσσεται η ενδυνάμωση των πολιτικών Ισότητας και η δημιουργία κατάλληλων μηχανισμών παρακολούθησης και αξιολόγησης των στόχων ισότητας σε όλο το πλέγμα των Δημόσιων Πολιτικών. Η αναβάθμιση των Δομών προώθησης της ισότητας στη Δημόσια Διοίκηση , η δημιουργία νέων , η βελτίωση της διοικητικής ικανότητας σε όλα τα επίπεδα και η αναβάθμιση της εξυπηρέτησης των γυναικών και της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών προς αυτές απαιτούν την αναβάθμιση και του ανθρώπινου δυναμικού που καλείται να λειτουργήσει στο πλαίσιο αυτών των αλλαγών. Βασικοί στόχοι είναι :

• Η αποτελεσματική ένταξη της εθνικής πολιτικής της Ισότητας σε όλο το πεδίο της δημόσιας δράσης, στο επίπεδο της κεντρικής διοίκησης και της αυτοδιοίκησης.

• Η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας εφαρμογής της εθνικής πολιτικής και των μέτρων Ισότητας με ειδικές στοχευμένες θεματικές για τη αντιμετώπιση των ανισοτήτων στη δημόσια ζωή και τον αποκλεισμό ευαίσθητων ομάδων γυναικών.

• Η ενδυνάμωση των δομών και των μηχανισμών παραγωγής και εφαρμογής της πολιτικής και των μέτρων Ισότητας.

Η υλοποίηση των στόχων αυτών επιτυγχάνεται με :

Δράσεις ενίσχυσης της πολιτικής και ενδυνάμωση των δομών παραγωγής

πολιτικής και εφαρμογής μέτρων Ισότητας • Αξιολόγηση της τρέχουσας πολιτικής και των μέτρων Ισότητας και της αποτελεσματικότητας της

εφαρμογής τους.

• Αξιολόγηση της διοικητικής ικανότητας του συστήματος παραγωγής πολιτικής και μέτρων Ισότητας και εφαρμογής τους στην πράξη. Η αξιολόγηση θα καλύψει τις δημόσιες κεντρικές και περιφερειακές δομές καθώς επίσης και τις δημόσιες δομές του τρίτου τομέα (μη κυβερνητικές οργανώσεις, κοινωνικού φορείς, συνδικαλιστικές οργανώσεις) που συμμετέχουν στην εφαρμογή της πολιτικής και των μέτρων για την Ισότητα.

• Επεξεργασία, με βάση τα πορίσματα των προηγούμενων αξιολογήσεων, πολιτικής και μέτρων Ισότητας για την περίοδο 2007-2013, εφαρμογή σχεδίου και μέτρων ενίσχυσης της διοικητικής ικανότητας των δομών παραγωγής πολιτικής και εφαρμογής μέτρων Ισότητας για τον προγραμματισμό και την υλοποίηση των δράσεων Ισότητας την περίοδο 2007-2013 περιλαμβανομένων και αυτών που θα χρηματοδοτηθούν από το παρόν Επιχειρησιακό Πρόγραμμα.

• Ενδυνάμωση της διοικητικής ικανότητας του πυρήνα παραγωγής πολιτικής της πολιτικής Ισότητας και των δομών εφαρμογής της πολιτικής και των μέτρων ισότητας .

• Ενίσχυση της επιτελικής υποστήριξης της πολιτικής Ισότητας με την ανάπτυξη της κατάλληλης δομής και δράσεις συστηματικής έρευνας μελέτης και τεκμηρίωσης των θεμάτων ισότητας,

58

παρακολούθησης και αξιολόγησης της εφαρμογής της πολιτικής Ισότητας και των αποτελεσμάτων σε όλο το εύρος της δημόσιας δράσης με την χρήση ποιοτικών και ποσοτικών δεικτών, συγκριτικής παρακολούθησης της κατάστασης της χώρας σε ότι αφορά την Ι ότητα σε σχέση με το Ευρωπαϊκό και το διεθνές περιβάλλον, κωδικοποίησης της σχετικής με την ισότητα νομοθεσίας, διευκόλυνσης της μεταφοράς και προσαρμογής ξένης εμπειρίας και καλών πρακτικών στο Ελληνικό περιβάλλον, κλπ..

Υποστήριξη της οργάνωσης και λειτουργίας της θνικής Επιτροπής για την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών

σ

• Ε

μέτρων Ισότητας

Ενίσχυση των ικανοτήτων εξέλιξης σε θέσεις ευθύνης στην Δημόσια Διοίκηση με δράσεις

προσωπικής ενδυνάμωσης (ευαισθητοποίηση,

• αυτοδιοίκησης, των επαγγελματικών οργανώσεων κλπ. με

• υξη υπηρεσιών πληροφόρησης και

Δρ•

του τομέα Ισότητας, με δράσεις

•

και με δράσεις ενίσχυσης της

•

• Υποστήριξη και οργάνωση Κύκλου Ισότητας στον Συνήγορο του Πολίτη .

Δράσεις ενίσχυσης της αποτελεσματικότητας εφαρμογής της πολιτικής και των•

ευαισθητοποίησης, ενημέρωσης, επιμόρφωσης.

• Ενίσχυση των ικανοτήτων εξέλιξης των γυναικών στην επαγγελματική ιεραρχία στον ιδιωτικό τομέα με ολοκληρωμένα σχέδια δράσεων ενημέρωση, επιμόρφωση, mentoring, κλπ.) σε συνδυασμό με την ένταξη της πολιτικής της ισότητας στα συστήματα διοίκησης ανθρώπινου δυναμικού και την κατάρτιση σχεδίων εφαρμογής της πολιτικής ισότητας.

Ενδυνάμωση των γυναικών και ενίσχυση των ικανοτήτων ανάδειξης των γυναικών σε αιρετές θέσεις ευθύνης στους τομείς της δράσεις ευαισθητοποίησης, ενημέρωσης, επιμόρφωσης.

Διεύρυνση του πεδίου δράσης των ΚΕΠ και ενεργοποίηση τους για την υποστήριξη της πολιτικής και των μέτρων Ισότητας, με την ανάπτεξυπηρέτησης σε θέματα Ισότητας, καθώς και παραπομπής-δικτύωσης με εξειδικευμένες δομές συμβουλευτικής υποστήριξης.

άσεις ενίσχυσης των οργανώσεων εφαρμογής μέτρων Ισότητας Ενίσχυση της αντιπροσωπευτικότητας των γυναικείων οργανώσεων και της ικανότητάς τους να συμμετέχουν στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων στα θέματα επιμόρφωσης, επιμόρφωσης και τεχνικής υποστήριξης.

Ενίσχυση της δυναμικότητας των γυναικείων οργανώσεων, των φορέων της αυτοδιοίκησης και των μη κερδοσκοπικών οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στην εφαρμογή μέτρων Ισότητας, με δράσεις ενημέρωσης, επιμόρφωσης και τεχνικής υποστήριξηςδιοικητικής και τεχνολογικής ικανότητάς τους σε συνδυασμό με την εισαγωγή διαδικασιών αυτο-αξιολόγησης της δράσης τους.

Προώθηση καινοτομιών με ολοκληρωμένες πρότυπες δράσεις εφαρμογής μέτρων Ισότητας σε τομείς προτεραιότητας.

59