Έρευνα των μαθητών της E2 τάξης του 3ου

ΔΣ Ρόδου

Υπεύθυνος εκπαιδευτικός: Τουλιόπουλος Φώτης

Οι μαθητές/τριες της Ε2 τάξης του 3ου ΔΣ Πόλεως Ρόδου πραγματοποίησαν μια

έρευνα στο σχολεία τους σχετικά με το σχολικό εκφοβισμό και τα περιστατικά που

μπορεί να έχουν συμβεί σ' αυτόν το χώρο. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε το μήνα

Ιανουάριο του 2014. Συντάχθηκε ένα ερωτηματολόγιο στο οποίο συμμετείχαν

μαθητές/τριες από τις τέσσερις μεγαλύτερες τάξεις του δημοτικού. Στο

ερωτηματολόγιο απάντησαν 140 μαθητές/τριες εκ των οποίων τα 63 είναι αγόρια και

τα 77 είναι κορίτσια (Πίνακας1 – Διάγραμμα 1). Πιο συγκεκριμένα οι 32 είναι

μαθητές/τριες της Γ τάξης, οι 32 είναι της Δ, οι 36 είναι της Ε και οι 40 είναι της ΣΤ

(Πίνακας 2 - Διάγραμμα 2).

Πίνακας 1

Φύλο Συχνότητα Ποσοστά

Αγόρι 63 45,0

Κορίτσι 77 55,0

Σύνολο 140 100,0

Διάγραμμα 1

Πίνακας 2

Διάγραμμα 2

Τάξη Συχνότητα Ποσοστά

Τρίτη 32 22,9

Τετάρτη 32 22,9

Πέμπτη 36 25,7

Έκτη 40 28,6

Σύνολο 140 100,0

Στον πίνακα 3 δίνεται η κατανομή συχνοτήτων των απαντήσεων των μαθητών/τριών

του δείγματος σχετικά με το ποια πιστεύουν ότι είναι περιστατικά βίας ή σχολικού

εκφοβισμού.

Πίνακας 3

Κύκλωσε όσα από τα παρακάτω θεωρείς

πως είναι περιστατικά βίας ή σχολικού

εκφοβισμού:

Απαντήσεις

Ποσοστό

περιπτώσεων Πλήθος Ποσοστό

Προσβλητικές εκφράσεις και

βρισιές

109 17,5% 77,9%

Απειλές 110 17,7% 78,6%

Σωματική βία 111 17,8% 79,3%

Απόρριψη από τους άλλους

(απομόνωση)

63 10,1% 45,0%

Καταστροφή προσωπικών

αντικειμένων

74 11,9% 52,9%

Κλοπή 81 13,0% 57,9%

Σεξουαλική παρενόχληση 74 11,9% 52,9%

Σύνολο 622 100,0% 444,3%

Η συγκεκριμένη ερώτηση επιδεχόταν πολλαπλές απαντήσεις και έτσι ο πίνακας 3

διαβάζεται ως εξής: η πρώτη στήλη φανερώνει τον αριθμό των μαθητών/τριών που

επέλεξαν κάθε απάντηση. Η δεύτερη στήλη φανερώνει ότι από το σύνολο των

απαντήσεων, το 17,5% δηλώνει πως οι προσβλητικές εκφράσεις αποτελούν μορφή

του σχολικού εκφοβισμού. Η τρίτη στήλη δηλώνει πως το 77,9% των ερωτηθέντων

θεωρεί πως οι προσβλητικές εκφράσεις αποτελούν μορφή σχολικού εκφοβισμού.

Οι μαθητές/τριες μας αναγνωρίζουν αρκετές μορφές του σχολικού εκφοβισμού. Όπως

βλέπουμε στον πίνακα 3 θεωρούν σε μεγάλα ποσοστά πως οι προσβλητικές

εκφράσεις, οι απειλές και η σωματική βία αποτελούν μορφές του σχολικού

εκφοβισμού. Μικρότερα ποσοστά αναγνωρίζουν ως μορφές του σχολικού

εκφοβισμού την κοινωνική απομόνωση, την καταστροφή προσωπικών αντικειμένων,

την κλοπή και την σεξουαλική παρενόχληση, ίσως επειδή αυτές οι μορφές δεν είναι

τόσο φανερές ή επειδή δεν καταφέρονται άμεσα κατά των ίδιων των μαθητών/τριών.

Στον πίνακα 4 και στο διάγραμμα 3 δίνεται η κατανομή συχνοτήτων των απαντήσεων

των μαθητών/τριών του δείγματος σχετικά με το ερώτημα: «Έχεις πέσει ποτέ θύμα

εκφοβισμού από άλλα παιδιά του σχολείου;».

Πίνακας 4

Έχεις πέσει ποτέ θύμα εκφοβισμού από άλλα

παιδιά του σχολείου; Συχνότητα Ποσοστό %

Πολύ συχνά 11 7,9

Συχνά 10 7,1

Μερικές φορές 21 15,0

Σπάνια 29 20,7

Ποτέ 69 49,3

Σύνολο 140 100,0

Διάγραμμα 3

Οι μαθητές/τριες μας δηλώνουν πως το 49,3% δεν έχει πέσει ποτέ θύμα σχολικού

εκφοβισμού, το 20,7% σπάνια και το 15% μερικές φορές. Παρόλα αυτά το 15% των

μαθητών δηλώνει πως έχει πέσει θύμα συχνά ή πολύ συχνά.

Στον πίνακα 5 και στο διάγραμμα 4 δίνεται η κατανομή συχνοτήτων των απαντήσεων

των μαθητών/τριών του δείγματος σχετικά με το ερώτημα: «Έχεις αντιληφθεί ποτέ

πως κάποιος/α συμμαθητής/τρια σου έχει πέσει γίνει θύμα σχολικού εκφοβισμού

από άλλα παιδιά του σχολείου;».

Πίνακας 5

Έχεις αντιληφθεί ποτέ πως κάποιος/α

συμμαθητής/τρια σου έχει πέσει γίνει θύμα

σχολικού εκφοβισμού από άλλα παιδιά του

σχολείου; Συχνότητα Ποσοστό

Πολύ συχνά 26 18,6

Συχνά 17 12,1

Μερικές φορές 19 13,6

Σπάνια 34 24,3

Ποτέ 44 31,4

Σύνολο 140 100,0

Διάγραμμα 4

Οι μαθητές/τριες μας δηλώνουν ότι έχουν αντιληφθεί πως κάποιος συμμαθητής/τρια

τους έχει πέσει θύμα σχολικού εκφοβισμού πολύ συχνά και συχνά σε ποσοστό 30,7%

και μερικές φορές σε ποσοστό 13,6%. Το 55,7% δηλώνουν πως σπάνια ή ποτέ δεν

έχουν παρατηρήσει περιστατικά σχολικού εκφοβισμού στο σχολείο μας.

Στον πίνακα 6 και στο διάγραμμα 5 δίνεται η κατανομή συχνοτήτων των απαντήσεων

των μαθητών/τριών του δείγματος σχετικά με το ερώτημα: «Έχεις ποτέ ασκήσει βία

ο ίδιος σε κάποιο παιδί του σχολείου;».

Πίνακας 6

Έχεις ποτέ ασκήσει βία ο ίδιος σε κάποιο

παιδί του σχολείου; Συχνότητα Ποσοστό

Πολύ συχνά 1 ,7

Συχνά 4 2,9

Μερικές φορές 4 2,9

Σπάνια 14 10,0

Ποτέ 117 83,6

Σύνολο 140 100,0

Διάγραμμα 5

Στην ερώτηση αν οι ίδιοι οι ερωτηθέντες έχουν ποτέ ασκήσει βία, οι μαθητές

δηλώνουν πως ποτέ δεν το έχουν κάνει σε ποσοστό 83,6% και πως το έχουν κάνει

σπάνια σε ποσοστό 10%. Μόλις 5 μαθητές δηλώνουν πως έχουν γίνει θύτες συχνά ή

πολύ συχνά.

Στον πίνακα 7 και στο διάγραμμα 6 δίνεται η κατανομή συχνοτήτων των απαντήσεων

των μαθητών/τριών του δείγματος σχετικά με την ερώτηση: «Συνήθως στα

περιστατικά βίας που έχεις αντιληφθεί εμπλέκονται αγόρια ή κορίτσια;».

Πίνακας 7

Συνήθως στα περιστατικά βίας που έχεις

αντιληφθεί εμπλέκονται αγόρια ή κορίτσια; Συχνότητα Ποσοστό

Αγόρια 114 81,4

Κορίτσια 26 18,6

Σύνολο 140 100,0

Διάγραμμα 6

Σύμφωνα με τον πίνακα 6 και στο διάγραμμα 5, οι μαθητές/τριες μας δηλώνουν πως

τα αγόρια εμπλέκονται στα περιστατικά σχολικού εκφοβισμού σε ποσοστό 81,4 %,

ενώ τα κορίτσια μόλις στο 18,6% των περιπτώσεων. Μία εξήγηση είναι πως τα

κορίτσια συνήθως ασκούν τις άδηλες μορφές του σχολικού εκφοβισμού, αφού σπάνια

ασκούν σωματική βία.

Ο πίνακας 8 και στο γράφημα 7 αναφέρονται σε ποιο χώρο αντιλαμβάνονται οι

μαθητές/τριες του δείγματος τα περιστατικά σχολικού εκφοβισμού.

Πίνακας 8

Τα περισσότερα περιστατικά που έχεις

αντιληφθεί συμβαίνουν Συχνότητα Ποσοστό

Στην αυλή του σχολείου 129 92,1

Στην αίθουσα της τάξης 2 1,4

Εκτός σχολείου στο σχόλασμα 9 6,4

Σύνολο 140 100,0

Διάγραμμα 7

Κατά την αντίληψη των μαθητών που πήραν μέρος στην έρευνα τα περισσότερα

περιστατικά συμβαίνουν στην αυλή του σχολείου, ενώ ελάχιστα γίνονται στην

αίθουσα και εκτός σχολείου κατά το σχόλασμα. Φυσικά στην αίθουσα με την

παρουσία του δασκάλου δύσκολα θα μπορούσε να συμβεί τέτοιο περιστατικό, ενώ

στο σχόλασμα δεν γίνεται πάντα αντιληπτό από τους/τις μαθητές/τριες που δεν

εμπλέκονται.

Στον πίνακα 9 και στο διάγραμμα 8, απεικονίζεται η γνώμη των μαθητών/τριων του

δείγματος σχετικά με το πώς αντιδρούν οι μαθητές μπροστά σε ένα περιστατικό βίας.

Τα δεδομένα προκύπτουν από την επεξεργασία των απαντήσεων που δόθηκαν στην

ερώτηση: «Πώς αντέδρασαν οι υπόλοιποι μαθητές που έτυχε να

παρακολουθήσουν ένα περιστατικό βίας;».

Πϊνακας 9 Πώς αντέδρασαν οι υπόλοιποι μαθητές που έτυχε να

παρακολουθήσουν ένα περιστατικό βίας; Συχνότητα Ποσοστό

Με αδιαφορία 13 9,3

Κάλεσαν βοήθεια από τους δασκάλους 87 62,1

Φοβήθηκαν και απομακρύνθηκαν 12 8,6

Προσπάθησαν να σταματήσουν το περιστατικό 23 16,4

Επιδοκίμαζαν την πράξη του δράστη 5 3,6

Σύνολο 140 100,0

Διάγραμμα 8

Οι περισσότεροι μαθητές/τριες όταν αντιληφθούν ένα περιστατικό σχολικού

εκφοβισμού προσπαθούν να βοηθήσουν το θύμα είτε καλώντας τους δασκάλους για

βοήθεια σε ποσοστό 62,1% είτε προσπαθώντας να το σταματήσουν μόνοι τους σε

ποσοστό 16,4%. Ένα μικρό ποσοστό της τάξης του 9,3% παραμένουν αδιάφοροι, ενώ

μόλις το 3,6% επιδοκιμάζουν την πράξη του δράστη.

Γενικά συμπεράσματα

Από τα παραπάνω συνάγεται πως οι μαθητές/τριες μας γνωρίζουν αρκετά για τις

περισσότερες μορφές του σχολικού εκφοβισμού, αν και υστερούν στις γνώσεις

σχετικά με τις άδηλες μορφές του. Το 30% περίπου των μαθητών/τριών δηλώνει πως

έχει πέσει θύμα σχολικού εκφοβισμού μερικές φορές ή ακόμη και πολύ συχνά.

Επίσης το 13,6 %των μαθητών μας δηλώνει πως έχουν γίνει μάρτυρες περιστατικών

σχολικού εκφοβισμού στο σχολείο μερικές φορές, ενώ το 30,7% συχνά και πολύ

συχνά. Στην ερώτηση αν ποτέ οι ίδιοι έχουν ασκήσει βία, το 93,6% δηλώνει ποτέ ή

σπάνια. Οι μαθητές/τριες μας δηλώνουν πως στη συντριπτική πλειονότητα των

περιπτώσεων εμπλέκονται αγόρια και πως τα περιστατικά συμβαίνουν στην αυλή του

σχολείου. Επίσης η πλειονότητα των μαθητών/τριών δηλώνει πως προσπαθούν να

σταματήσουν τα περιστατικά είτε καλώντας σε βοήθεια είτε με την προσωπική

συμμετοχή τους.

Αν και το μεγαλύτερο ποσοστό των μαθητών δηλώνει πως ποτέ δεν έχει εμπλακεί σε

περιστατικό σχολικού εκφοβισμού ή έχει εμπλακεί σπάνια, τα παραπάνω ποσοστά

φανερώνουν πως και στο σχολείο μας υπάρχει η ενδοσχολική βία, αν και όχι σε

μεγάλους αριθμούς περιστατικών.

Προτάσεις

Τα σχολεία θα πρέπει να οργανώνουν ημερίδες και σεμινάρια για να ενημερώνονται

μαθητές αλλά και γονείς για θέματα του σχολικού εκφοβισμού. Θα πρέπει οι μαθητές

να καταλάβουν ότι ο σχολικός εκφοβισμός δεν αφορά μόνο τη σωματική βία.

Οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει και αυτοί να επιμορφωθούν ώστε να αποκτήσουν

δεξιότητες αντιμετώπισης περιστατικών σχολικού εκφοβισμού. Επίσης θα πρέπει να

εκπαιδεύονται ώστε να αποκτήσουν επικοινωνιακές δεξιότητες αφού έρχονται σε

επαφή με γονείς και μαθητές.

Αγαπητέ/ή μαθητή/τρια

Το ερωτηματολόγιο αυτό έχει σκοπό να βοηθήσει την τάξη μας να

διερευνήσει τα περιστατικά σχολικού εκφοβισμού στο σχολείο μας. Το

ερωτηματολόγιο είναι ανώνυμο, γι’ αυτό σημείωσε ελεύθερα και με

ειλικρίνεια τις απαντήσεις σου.

Σε ευχαριστούμε πολύ

Οι μαθητές του Ε2 του 3ου ΔΣ Ρόδου

1. Φύλο (σημείωσε ένα ): Αγόρι Κορίτσι

2. Τάξη (σημείωσε ένα ): Γ Δ Ε Στ

1. Κύκλωσε όσα από τα παρακάτω θεωρείς πως είναι περιστατικά βίας ή

σχολικού εκφοβισμού:

Προσβλητικές εκφράσεις και βρισιές

Απειλές

Σωματική βία

Απόρριψη από τους άλλους (απομόνωση)

Καταστροφή προσωπικών αντικειμένων

Κλοπή

Σεξουαλική παρενόχληση

2. Έχεις πέσει ποτέ θύμα εκφοβισμού από άλλα παιδιά του σχολείου;

(σημείωσε ένα ) Πολύ συχνά Συχνά Μερικές φορές Σπάνια Ποτέ

Προσωπικά στοιχεία

Ερωτήσεις

3. Έχεις αντιληφθεί ποτέ πως κάποιος συμμαθητής/τρια σου έχει πέσει

γίνει θύμα σχολικού εκφοβισμού από άλλα παιδιά του σχολείου; (σημείωσε ένα ) Πολύ συχνά Συχνά Μερικές φορές Σπάνια Ποτέ

4. Έχεις ποτέ ασκήσει βία ο ίδιος σε κάποιο παιδί του σχολείου; (σημείωσε ένα ) Πολύ συχνά Συχνά Μερικές φορές Σπάνια Ποτέ

5. Συνήθως στα περιστατικά βίας που έχεις αντιληφθεί εμπλέκονται

αγόρια ή κορίτσια; (σημείωσε ένα ) Αγόρια Κορίτσια

6. Τα περισσότερα περιστατικά που έχεις αντιληφθεί συμβαίνουν (κύκλωσε ένα από όλα):

Στην αυλή του σχολείου

Στην αίθουσα της τάξης

Εκτός σχολείου στο σχόλασμα

7. Πώς αντέδρασαν οι υπόλοιποι μαθητές που έτυχε να παρακολουθήσουν

ένα περιστατικό βίας; (Κύκλωσε ένα από όλα)

Με αδιαφορία

Κάλεσαν βοήθεια από τους δασκάλους

Φοβήθηκαν και απομακρύνθηκαν

Προσπάθησαν να σταματήσουν το περιστατικό

Επιδοκίμαζαν την πράξη του δράστη