διαδικτυακή δημοσιογραφία 7 κοινωνικά μέσα

22
Διαδικτυακή Δημοσιογραφία Κοινωνικά Μέσα και Δημοσιογραφία [email protected]

description

 

Transcript of διαδικτυακή δημοσιογραφία 7 κοινωνικά μέσα

Page 1: διαδικτυακή δημοσιογραφία 7   κοινωνικά μέσα

Διαδικτυακή Δημοσιογραφία

Κοινωνικά Μέσα και Δημοσιογραφία[email protected]

Page 2: διαδικτυακή δημοσιογραφία 7   κοινωνικά μέσα

Περίληψη

• Ορισμοί: τι διαφοροποιεί τα κοινωνικά από τα υπόλοιπα μέσα επικοινωνίας;

• Πώς αρθρώνονται με τη δημοσιογραφία;– Ως δημοσιογραφικό μέσο– Ως μέσο διάχυσης– Ως τρόπος κατανάλωσης

Page 3: διαδικτυακή δημοσιογραφία 7   κοινωνικά μέσα

Ορισμοί• Εν αρχή ην…– Web 1.0 => στατικό, δύσχρηστο, απλό– Web 2.0 (O’Reilly, 2005) => συμμετοχικό,

πολυμεσικό, διευρυμένο, εύχρηστο, άμεσο• Κοινωνικά μέσα: βασίζονται στο Web 2.0 και

χαρακτηρίζονται από:– Συμμετοχικότητα, ανοιχτή αρχιτεκτονική,

συζήτηση, κοινότητα και συνδεσιμότητα

Page 4: διαδικτυακή δημοσιογραφία 7   κοινωνικά μέσα

Διευκρινήσεις

• Πρακτικές κοινωνικών μέσων:– Ο συνδυασμός των τεχνολογικών δυνατοτήτων με τις πρακτικές

των χρηστών– Η έμφαση στους χρήστες: παραγωγή περιεχομένων,

επικοινωνία, διάχυση, κατανάλωση (Hogan and Quan-Haase, 2010)

• Ο ‘χώρος’ των κοινωνικών μέσων (social media space, c.f. Hermida, 2012)– Οι ‘χώροι’ όπου χρήστες βρίσκονται, μαζεύονται και

μοιράζονται ειδήσεις, σχόλια, αναλύσεις κλπ. • Δραστικές διαφορές από την κλασική μορφή του ενός

πομπού σε μαζικό ακροατήριο.

Page 5: διαδικτυακή δημοσιογραφία 7   κοινωνικά μέσα

Δηλαδή…

• Παραδοσιακά ο ρόλος των δημοσιογράφων ως επαγγελματίες παρατηρητές και επικοινωνητές ήταν να εργάζονται για να έχουν πρόσβαση, να επιλέγουν και να φιλτράρουν, να παράγουν και να επεξεργάζονται τις ειδήσεις, τις οποίες κατόπιν να μεταδίδουν μέσω των μέσων επικοινωνίας στους ακροατές/αναγνώστες/θεατές (Domingo et al., 2008).

• Το μοντέλο αυτό της ασύμμετρης επικοινωνίας δίνει τη θέση του σε ένα πιο συμμετοχικό και συλλογικό μιντιακό οικοσύστημα όπου η αρμοδιότητα μοιράζεται ανάμεσα στους δημοσιογράφους και το κοινό.

Page 6: διαδικτυακή δημοσιογραφία 7   κοινωνικά μέσα

Πιο συγκεκριμένα

• Αλλάζουν οι νόρμες αλλά και οι πρακτικές παραγωγής των ειδήσεων

• Αλλάζει ο τρόπος μετάδοσης και κυκλοφορίας των ειδήσεων

• Αλλάζει η μορφή κατανάλωσης

Page 7: διαδικτυακή δημοσιογραφία 7   κοινωνικά μέσα

Παραγωγή των ειδήσεων • Κοινωνικά μέσα ως δημοσιογραφικά εργαλεία:1. Συλλογή ειδήσεων: σε έκτακτα γεγονότα όπως σεισμοί και

καταστροφές ή τρομοκρατικές επιθέσεις τα νέα βγαίνουν πρώτα στα κοινωνικά μέσα και μετά φτάνουν οι δημοσιογράφοι.– Guardian journalist Matthew Weaver, “first the tweets come,

then the pictures, then the video and then the wires” (in Bruno, 2011 : 7).

– Τα έκτακτα γεγονότα συμβαίνουν μέσα σε ένα δημοσιογραφικό κενό, που έρχονται να το γεμίσουν τα κοινωνικά μέσα, π.χ. real time μηνύματα στο twitter, video μέσω κινητού τηλεφώνου στο YouTube, φωτος στο Flickr, περιγραφές στο FB κλπ.

Page 8: διαδικτυακή δημοσιογραφία 7   κοινωνικά μέσα

Κοινωνικά μέσα ως δημοσιογραφικά εργαλεία

2. Τα κοινωνικά μέσα επιτρέπουν επίσης την άμεση μετάδοση, επηρεάζοντας έτσι το χρόνο και τον κύκλο των ειδήσεων.

3. Το Twitter effect: η συμβολή του Twitter στη ζωντανή κάλυψη ενός γεγονότος χωρίς ουσιαστική παρουσία δημοσιογράφων.

4. Αλλά συμβολή των κοινωνικών μέσων στη συλλογή ειδήσεων ευρύτερη: παρακολουθώντας το Twitter μπορούν να δουν τι απασχολεί τον κόσμο, να βρουν θέματα που κυκλοφορούν ‘κάτω απ’ το ραντάρ’.

5. Επίσης, τα κοινωνικά μέσα ως εργαλείο crowdsourcing: π.χ. ‘γνωρίζει κανείς κάτι για την τάδε υπόθεση’

Page 9: διαδικτυακή δημοσιογραφία 7   κοινωνικά μέσα

Αρθρογραφώντας στα κοινωνικά μέσα

1. Συνεχείς real time ειδήσεις όπως συμβαίνουν:– Συνεχής κάλυψη μέσω twitter ή/και blogs

2. Δημοσιογράφοι ‘τουιτάρουν’ από όλα τα είδη εκδηλώσεων, αλλά και γενικότερα τουιτάρουν απόψεις, γνώμες κλπ.

3. Αντί να μετατρέπουν γεγονότα και πληροφορίες σε άρθρα που θα δημοσιευθούν αργότερα, οι πληροφορίες μεταδίδονται τμηματικά σε πραγματικό χρόνο, συνδυάζοντας παρατηρήσεις, εντυπώσεις και σχόλια.

4. Η αρθρογραφία στα κοινωνικά μέσα συμπληρωματική: συμπληρώνει δεν αντικαθιστά την κανονική αρθρογραφία

Page 10: διαδικτυακή δημοσιογραφία 7   κοινωνικά μέσα

Αρθρογραφώντας στα κοινωνικά μέσα

5. Η νέα μορφή των ειδήσεων στα κοινωνικά μέσα έχει τη μορφή streaming δηλ συνεχούς ροής, με τα πιο πρόσφατα νέα πάνω-πάνω.

6. Επίσης, ‘γραφή’ σε διάφορα μέσα, κείμενο, φωτος και βίντεο, αλλά και ενσωμάτωση πληροφοριών από διάφορες πηγές.

7. Συνεπάγεται ότι:– Τα κείμενα δεν έχουν τη μορφή ‘αντικειμενικής’

πληροφόρησης, αλλά δίνουν την αίσθηση του ‘συμβαίνει τώρα’ μαζί με μια εντύπωση του τι συμβαίνει πίσω από τα παρασκήνια

– ο όγκος των πληροφοριών-ειδήσεων είναι τεράστιος

Page 11: διαδικτυακή δημοσιογραφία 7   κοινωνικά μέσα

Αρθρογραφώντας στα κοινωνικά μέσα

8. Ο ρόλος του δημοσιογράφου διευρύνεται: ο δημοσιογράφος ως επιμελητής• Ρόλος: συλλογή, φιλτράρισμα, ταξινόμηση και

σχολιασμός πληροφοριών από twitter, facebook κλπ• Συχνά αυτοματοποίηση βοηθά στο έργο π.χ. Storify ή

paper.li • Συνεχής ροή δείχνει τον προσωρινό και δυναμικό

χαρακτήρα των ειδήσεων, τον κύκλο συλλογής, δημοσίευσης και επιβεβαίωσης των πληροφοριών.

9. Από την άλλη, δημοσιογράφοι διστακτικοί ως προς τα κοινωνικά μέσα

Page 12: διαδικτυακή δημοσιογραφία 7   κοινωνικά μέσα

Στρατηγικές για το Twitter – Poynter

1. Get stakeholders to see your story.2. Start a conversation.3. Give your audience a behind-the-scenes look at the reporting

process.4. Keep up with sources, find ideas.5. Find & capture reaction.6. Find local sources.7. Dig up the past.8. Help your audience keep track of an ongoing story.9. Turn investigations into collaborative storytelling efforts.10. Build your credibility.

Page 13: διαδικτυακή δημοσιογραφία 7   κοινωνικά μέσα

Διάχυση/μετάδοση των ειδήσεων

• Παρόλα αυτά, η κύρια χρήση των κοινωνικών μέσων από ειδησεογραφικούς οργανισμούς ήταν η προβολή του περιεχομένου τους και η αύξηση της επισκεψιμότητάς τους. – Κύρια μηνύματα: ένας τίτλος με ένα λινκ στο

ειδησεογραφικό σάιτ – Garcia de Torres et al.(2011): 50% μηνυμάτων στο

Τwitter και 68% των αναρτήσεων στο Facebook – Ρόλος των κ. μέσων: να φτάσουν στο κοινό πιο

γρήγορα.

Page 14: διαδικτυακή δημοσιογραφία 7   κοινωνικά μέσα

Διάχυση/μετάδοση των ειδήσεων

• Αλλά ταυτόχρονα τα κ. μέσα προσφέρουν νέες δυνατότητες για προβολή περιεχομένου, αύξηση του κοινού, και δημιουργίας brand loyalty.

• Pew Center (Purcell et al., 2010): 75% των ειδήσεων που καταναλώνονται προέρχονται από αναρτήσεις ‘φίλων’ σε κοινωνικά μέσα.

• Σε άλλη έρευνα (Hermida et al., 2011): 43% των χρηστών κοινωνικών μέσων λαμβάνουν ειδήσεις μέσω συστάσεων ‘φίλων’.

• Στην ουσία τα κοινωνικά μέσα αναδύονται ως εξίσου σημαντικά με το google για την οδήγηση-ανακατεύθυνση των χρηστών προς περιεχόμενα.

Page 15: διαδικτυακή δημοσιογραφία 7   κοινωνικά μέσα

Διάχυση/μετάδοση των ειδήσεων• Τα κοινωνικά μέσα εξελίσσονται σε σημαντικό μέσο διάχυσης για

τους ειδησεογραφικούς οργανισμούς – c.f. το λεγόμενο likeconomy:– An et al . ( 2011 ): στο Twitter, μηνύματα από δημοσιογράφους

επαναπροωθούνται (retweet) 15.5 φορές (μέσος όρος). – H ίδια έρευνα θεωρεί ότι το Twitter μπορεί να αυξήσει το κοινό μιας

είδησης μέχρι και 28 φορές. • Για τους λόγους αυτούς, οι περισσότεροι ειδησεογραφικοί

οργανισμοί έχουν ενσωματώσει τα κοινωνικά μέσα διευκολύνοντας τους χρήστες στο να αναρτούν άρθρα και ειδήσεις.

• Από την πλευρά τους, οι χρήστες θεωρούν την ύπαρξη των share buttons πολύ σημαντική για ένα σάιτ.

Page 16: διαδικτυακή δημοσιογραφία 7   κοινωνικά μέσα

Όμως…• Τουλάχιστον δύο μορφές προβλημάτων:1. Οικονομικά, καθώς το οικονομικό μοντέλο των ειδήσεων

βασίζεται στη δυνατότητα να δημιουργεί μαζικό κοινό ενώ τα κοινωνικά μέσα οδηγούν στον επιμερισμό του. Επίσης λόγω του ρόλου της διαμεσολάβησης που αναλαμβάνουν κόβουν κομμάτια από την ‘πίτα’ των ειδησεογραφικών οργανισμών.

2. Επαγγελματικά, καθώς οι αρχισυντάκτες/δημοσιογράφοι χάνουν ουσιαστικά τον έλεγχο των ειδήσεων που βλέπουν οι αναγνώστες . Επίσης, η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι αναγνώστες κοινοποιούν λινκς σε ειδήσεις αποτελεί κλειδί στη σύνταξη αλλά και στη θεματολογία των ειδήσεων στο μέλλον.

Page 17: διαδικτυακή δημοσιογραφία 7   κοινωνικά μέσα

Προβλήματα και προκλήσεις των κοινωνικών μέσων

• Πώς διαμορφώνονται οι παραδοσιακές δημοσιογραφικές πρακτικές στην εποχή του FB &Twitter;

• Εντάσεις γύρω από αξίες όπως διασταύρωση και αμεροληψία• Κύρια ένταση μεταξύ της πρωτιάς αλλά και της εγκυρότητας

της είδησης• Το διακύβευμα είναι να ακολουθήσει τη λογική του μέσου,

δηλ συνεχής ροή και αναμετάδοση εξελίξεων, αλλά και με τη δημοσιογραφική στην αξιοπιστία των πληροφοριών.

• Κάποιες αρχικές ενδείξεις ότι αλλάζει η έμφαση στην πρωτιά με στροφή προς την αξιοπιστία και επιμέλεια των ειδήσεων (Newman, 2009).

Page 18: διαδικτυακή δημοσιογραφία 7   κοινωνικά μέσα

Αξιοπιστία

• Μερικές συμβουλές για τη διασταύρωση των ειδήσεων στα κοινωνικά μέσα – από το Journalism.co.uk – δείτε εδώ:– Προσοχή στις πηγές: ποιος λέει τι; Είναι ο λογαριασμός του

αληθινός; Η χρησιμότητα των παραδοσιακών τρόπων διασταύρωσης: τηλέφωνο

– Στρατηγική της δικτύωσης με τους κατάλληλους ανθρώπους και πηγές

– Παρακολούθηση της ιστορίας της πηγής: τι έχει γράψει, που βρίσκεται, σε ποια δίκτυα κινείται κλπ.

– Απόσταση από την πληροφορία, πχ. ‘ανεξακρίβωτες πηγές αναφέρουν…’

Page 19: διαδικτυακή δημοσιογραφία 7   κοινωνικά μέσα

Αξιοπιστία• Μερικά εργαλεία:– Για εικόνες: το Tineye μπορεί να βρει από πού προέρχεται

μια εικόνα, αν έχει ξαναχρησιμοποιηθεί και από ποιους, και αν υπάρχει σε μεγαλύτερη ευκρίνεια.

– Για επίσημα twitter accounts: WhoTweet– Για διάφορα: κείμενο, βίντεο κλπ: το Wolfram Alpha– Για websites: who is tools, όπως το Whois Lookup, που

βρίσκει το ΙΡ, ποιος το έχει καταχωρήσει κλπ. • Αν χρειαστεί διόρθωση:– Διόρθωση πρέπει να λάβει υπόψη την πιθανή διάχυση της

λανθασμένης πληροφορίας

Page 20: διαδικτυακή δημοσιογραφία 7   κοινωνικά μέσα

Αξιοπιστία

• Ενδείξεις ότι οι προσδοκίες των χρηστών για την αξιοπιστία των ειδήσεων μέσω των κοινωνικών μέσων είναι χαμηλότερες απ’ ότι για την έντυπη ή τηλεοπτική δημοσιογραφία (Posetti, 2011).

• Από την άλλη, δεν χρειάζεται να ανησυχούμε και τόσο πολύ για την αξιοπιστία στο Twitter…

Page 21: διαδικτυακή δημοσιογραφία 7   κοινωνικά μέσα

Αμεροληψία-αντικειμενικότητα• Η ένταση εδώ προκαλείται από τη λογική των κ. μέσων που βασίζεται στην

άμεση και προσωπική διατύπωση ιδεών, ειδήσεων, γνώμης κλπ. με τη δημοσιογραφική πρακτική της αντικειμενικότητας (που εκφράζεται κυρίως μέσω της ‘απόστασης’ από την είδηση).

• Από την πλευρά των ειδησεογραφικών οργανισμών, το ζήτημα είναι να προστατευθεί το κύρος τους.

• Πολλοί οργανισμοί έχουν θεσπίσει τους δικούς τους κανόνες σχετικά με το τι επιτρέπεται στους δημοσιογράφους τους που χρησιμοποιούν επώνυμα τα κοινωνικά μέσα.– BBC: όταν επαναπροωθούνται μηνύματα θα πρέπει να υπάρχει μια επεξήγηση και η

παρατήρηση ότι δεν σημαίνει και υιοθέτηση των απόψεων του μηνύματος– Washington Post: αποφυγή μεροληπτικών δηλώσεων– L.A Times: αποφυγή υποστήριξης πολιτικών θέσεων – Reuters: διαφορετικά profiles, προσωπικά και επαγγελματικά

• Εντέλει ο κάθε δημοσιογράφος διαπραγματεύεται διαφορετικά τα διλήμματα μεταξύ προσωπικού-δημόσιου/επαγγελματικού, γνώμης και αντικειμενικότητας και γεγονότων και αξιολόγησης των γεγονότων…

Page 22: διαδικτυακή δημοσιογραφία 7   κοινωνικά μέσα

Συμπεράσματα• Η σημασία των κοινωνικών μέσων έγκειται στο ότι αυτά τα

δικτυωμένα, ασύγχρονα, διασκορπισμένα (distributed) και συνεχώς ονλάιν μέσα αναδεικνύουν τη συμμετοχή πάνω από τη δημοσίευση, τη συνεργασία στη συγγραφή, και τη ρευστότητα πάνω από τη σταθερότητα (Hermida, 2012)

• Στο πλαίσιο της δημοσιογραφίας, δημιουργούνται νέα είδη τα οποία ενσωματώνουν κοινωνικές υπηρεσίες μέσα στην καθημερινή ρουτίνα,από το ζωντανό blogging στις crowdsourced έρευνες.

• Ακριβώς όπως τα social media αλλάζουν τη μορφή της δημοσιογραφίας, οι ίδιοι οι δημοσιογράφοι και οι πρακτικές τους συνδιαμορφώνουν τις αποδεκτές επαγγελματικές πρακτικές στα κοινωνικά μέσα.