Διδακτικό σενάριο αρχαίας ελληνικής γλώσσας β΄ γυμνασίου

ενότητα 6, η ευθύνη για την παιδεία των νέων

Τζίνα Ζαζά

ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Τίτλος

Mε κέντρο τη 6η ενότητα «Η ευθύνη για την παιδεία των νέων» μπορούμε να αναπτύξουμε διδακτικό σενάριο με τίτλο:«παιδεία : δράσεις- αντιδράσεις- στάσεις και συμπεριφορές στην αρχαιότητα και σήμερα στην Ελλάδα»

Δημιουργός Ζαζά Τζίνα

Γνωστικό αντικείμενο ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

Συμβατότητα με το ΠΣ

Το διδακτικό σενάριο είναι απόλυτα συμβατό με το νέο ΠΣ ως προς τους στόχους, τη μέθοδο ανάλυσης, τη μέθοδο διδασκαλίας και τη μέθοδο αξιολόγησης, είναι μαθητοκεντρικό, η γνώση παράγεται από τους μαθητές και δεν παρέχεται έτοιμη από τον εκπαιδευτικό, το σενάριο αναπτύσσεται με την ομαδοσυνεργατική μέθοδο

Μέθοδος ανάλυσης ερμηνευτική – κειμενοκεντρική

Μέθοδος διδασκαλίας καταιγισμός ιδεών, ερωταποκρίσεις, φθίνουσα καθοδήγηση, ελεύθερος διάλογος,

Προτεινόμενη διάρκεια 7 – 8 διδακτικές ώρες

Διδακτικό σενάριο αρχαίας ελληνικής γλώσσας β΄ γυμνασίου

ενότητα 6, η ευθύνη για την παιδεία των νέων

Τζίνα Ζαζά

προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα

ως προς το περιεχόμενο Να γνωρίσουν την προσωπικότητα του Σωκράτη και ειδικότερα τη στάση του στο δικαστήριο Να αντιληφθούν τη σημασία της παιδείας στη ζωή του ανθρώπου Να συγκρίνουν την «απολογία του Σωκράτη» του Ξενοφώντα και του Πλάτωνα Να αποδεχτούν ή να αμφισβητήσουν ένα κείμενο ανάλογα με τον πομπό και την προθετικότητά του Να αντιληφθούν τη σημασία της προσωπικότητας ενός δασκάλου στη ζωή των ανθρώπων

ως προς το λεξιλόγιο

Να γνωρίσουν σχετικές έννοιες με τις λέξεις παῖς, δίκη τα παράγωγα, τα σύνθετά της και την ερμηνεία τους

ως προς τη γραμματική και το συντακτικό Να ανακαλέσουν στη μνήμη τους και να αναγνωρίσουν σε ποιο μέρος του λόγου ανήκουν οι λέξεις

του κειμένου Να αναγνωρίσουν τις αντωνυμίες του κειμένου και τα επίθετα γ΄ κλίσης (σε –ης, -ης, -ες) Να ανακαλέσουν στη μνήμη τους την έννοια του αντικειμένου

γενικά να εντοπίσουν στοιχεία που αφορούν το διδακτικό πρόβλημα σε διάφορα κείμενα,

να επιλέγουν τη χρήσιμη πληροφορία και να την κοινοποιούν στο πλαίσιο της ομάδας και της τάξης

να συνθέσουν δικό τους κείμενο να αντιληφθούν τον τρόπο ηθογράφησης ενός ήρωα να διατυπώνουν τα επιχειρήματά τους σχετικά με το θέμα να μάθουν να συνεργάζονται στο πλαίσιο της ομάδας καλλιέργεια κλασικού, ψηφιακού και κριτικού γραμματισμού

ΤΠΕ χρήση internet explorer ή άλλου περιηγητή για το λεξιλόγιο

Διδακτικό σενάριο αρχαίας ελληνικής γλώσσας β΄ γυμνασίου

ενότητα 6, η ευθύνη για την παιδεία των νέων

Τζίνα Ζαζά

χρήση του κειμενογράφου (word) για τη σύνθεση των εργασιών των ομάδων

Διδακτικό υλικό

κείμενο 6, Ξενοφώντος, Απολογία Σωκράτους 19-21 (σελ.44) Το κείμενο συνεξετάζεται με την εν. 8 του κεφ. II «Τεκνοποιία και εκπαίδευση στη

Σπάρτη» από το βιβλίο Αρχαία Ελλάδα, Ο τόπος και οι άνθρωποι. (σελ. 48 – 54) (Μπορείτε να το βρείτε και ψηφιακά στο: http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-B120/203/1364,4760/ (εμπλουτισμένο βιβλίο, εισαγωγή – κείμενο)

αρχαία φιλοσοφικά κείμενα γ΄ γυμνασίου ή στον ακόλουθο σύνδεσμο http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/document/document.php?course=DSGYM-C119&openDir=/4df761acwz6r/4bed39240xfh

Ιστορία αρχαίας ελληνικής γραμματείας γραμματική γυμνασίου συντακτικό γυμνασίου λεξικά από την πύλη της ελληνικής γλώσσας : http://www.greek-language. gr http :// www . ellinikoslogos . gr

ή http :// www . arxaia . gr Νεολληνική γλώσσα β΄ γυμνασίου, ενότητα 4 : εισαγωγικά κείμενα

στην πορεία διαπραγμάτευσης του νέου1 η ώρα

Αφόρμηση : εικόνα σελ. 44, σχολικού εγχειριδίου, τίτλος ενότητας διερεύνηση βασικών εννοιών : ευθύνη, παιδεία, εκπαίδευση

διαπραγμάτευση του νέου1 η ώρα, 2 η ώρα

Ανάγνωση του κειμένου από τον καθηγητή Γλωσσική εξομάλυνση - Αναγνώριση κοινών λέξεων με την ΝΕ Επεξεργασία του νοήματος σε αρχικό στάδιο (νύξεις και δημιουργία κλίματος απορίας και

Διδακτικό σενάριο αρχαίας ελληνικής γλώσσας β΄ γυμνασίου

ενότητα 6, η ευθύνη για την παιδεία των νέων

Τζίνα Ζαζά

προσδοκιών) Χωρίζουμε το κείμενο σε δύο ενότητες : α) κατηγορία του Μέλητου, β) απάντηση του Σωκράτη Μεταφράζουμε το κείμενο (στο διαδραστικό πίνακα προβάλλουμε το video με το κείμενο και τη

μετάφρασή του από την ιστοσελίδα http :// www . ellinikoslogos . gr ή http :// www . arxaia . gr ) φύλλο εργασίας 1 (μετάφραση) Ανάγνωση ολόκληρου ή μέρους του κειμένου (κατά την κρίση του καθηγητή) των σελ. 50 - 53 από

το βιβλίο Αρχαία Ελλάδα , Ο τόπος και οι άνθρωποι, κεφ. II, ενότητα 8. Η εξομάλυνση του νοήματος είναι πλέον δυνατή. Προκαλούμε καταιγισμό ιδεών με αναφορές:

στο κείμενο του βιβλίου στις γνώσεις των μαθητών από άλλες πηγές (οικογένεια, περίγυρος, βιβλία σχολικά και

εξωσχολικά, ΜΜΕ κλπ) ερωτήσεις: «Τα ίδια άραγε συνέβαιναν στην Αθήνα και στη Σπάρτη;» (δείτε και την εν. 8 με

τίτλο «Τεκνοποιία και εκπαίδευση στη Σπάρτη» από το βιβλίο Αρχαία Ελλάδα , Ο τόπος και οι άνθρωποι (σελ.48-50

διαπραγμάτευση του νέου3 η ώρα

κατανόηση κειμένου - εργασίες

Την επόμενη διδακτική ώρα οι μαθητές δουλεύουν σε ομάδες και τους αναθέτουμε εργασίες (Υποθέτουμε ότι το τμήμα απαρτίζεται από 18 μαθητές και δημιουργούμε ομάδες των 3 – 4 μαθητών. Διαφορετικά, αναπροσαρμόζουμε ανάλογα) :

Αποστολή 1ης ομάδαςΕίστε μαθητές του Σωκράτη. Σας καλούν μάρτυρες στο δικαστήριο. Γνωρίζοντας τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια δίκης, θα θέλατε να μείνετε πιστοί στο δάσκαλό σας; Γιατί; Να το αιτιολογήσετε. Γράψτε ένα μονόλογο έχοντας συμπεριλάβει όλα αυτά τα στοιχεία στο λόγο σας. (Να λάβετε υπόψη σας όσα γνωρίζετε για τους δικανικούς λόγους. Μπορείτε να συμβουλευτείτε το σχολικό εγχειρίδιο ιστορία αρχαίας ελληνικής γραμματείας

Αποστολές 2ης και 3ης ομάδαςΠεριηγηθείτε στον ιστότοπο http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/document/document.php?course=DSGYM-C119&openDir=/4df761acwz6r/4bed39240xfh, όπου βρίσκεται το εγχειρίδιο Αρχαία φιλοσοφικά κείμενα, και μεταβείτε στο κεφ. 3. Να μελετήσετε τις σελ. 2 – 4 (3.2 – 3.4) και τα παράλληλα

Διδακτικό σενάριο αρχαίας ελληνικής γλώσσας β΄ γυμνασίου

ενότητα 6, η ευθύνη για την παιδεία των νέων

Τζίνα Ζαζά

κείμενα 1, 2, 3 της σελ. 16.Να απαντήσετε γραπτά στις ερωτήσεις 2 και 3 του σχολικού βιβλίου.

Αποστολή 4ης ομάδαςΝα υποθέσετε ότι είστε ο Σωκράτης. Να συντάξετε έναν μονόλογο με επιχειρήματα, για να απαντήσετε στις κατηγορίες που σας προσάπτει ο Μέλητος. (120 λέξεις)

Αποστολή 5ης ομάδαςΝα υποθέσετε ότι είστε ο Μέλητος. Να γράψετε έναν μονόλογο, στον οποίο θα διατυπώνετε τις κατηγορίες κατά του Σωκράτη.

Αποστολή 6ης ομάδαςΝα υποθέσετε ότι είστε ένας ακροατής της δίκης του Σωκράτη. Να μεταφέρετε σε πλάγιο λόγο το διάλογο του Σωκράτη και του Μέλητου σε κάποιον φίλο σας που δεν γνωρίζει τι συνέβη στη δίκη (στα νέα ελληνικά).

Ανακοινώσεις των ομαδικών εργασιών στην ολομέλεια.

διαπραγμάτευση του νέου4 η ώρα

λεξιλόγιο

(στο εργαστήριο πληροφορικής) Να μπείτε στο διαδίκτυο στην ιστοσελίδα : http://www.greek-language. gr

στο σύνδεσμο Νέα ελληνική, εργαλεία, ηλεκτρονικά λεξικά, λεξικό Τριανταφυλλίδη να κάνετε σύνθετη αναζήτηση και στο ερμήνευμα θα βάλετε τη λέξη παιδεία και εκπαίδευση. Θα σας δοθεί θεματικό λεξιλόγιο. Στο καλάθι σας θα βάλετε 10 λέξεις και θα σχηματίσετε προτάσεις με αυτές. (ομάδες 1, 3)

Να μπείτε στο διαδίκτυο στην ιστοσελίδα : http://www.greek-language. gr στο σύνδεσμο Νέα ελληνική, εργαλεία, ηλεκτρονικά λεξικά, λεξικό Τριανταφυλλίδη να κάνετε αναζήτηση εισάγοντας παιδ*. Θα βάλετε στο καλάθι σας 10 λέξεις και θα σχηματίσετε προτάσεις με αυτές. (ομάδες 2, 4)

Να μπείτε στο διαδίκτυο στην ιστοσελίδα : http://www.greek-language. gr στο σύνδεσμο Αρχαία Ελληνική, εργαλεία, βασικό λεξικό και να κάνετε αναζήτηση εισάγοντας δικ*. Να πατήσετε το λήμμα δίκη. Να αντιγράψετε τον πίνακα και να κάνετε επικόλληση σε φύλλο του word. (ομάδες 5, 6)

Όλες οι εργασίες να μπουν σε φάκελο με το όνομα του τμήματος και κάθε φύλλο εργασίας θα έχει τα ονόματα των μελών της ομάδας.

Διδακτικό σενάριο αρχαίας ελληνικής γλώσσας β΄ γυμνασίου

ενότητα 6, η ευθύνη για την παιδεία των νέων

Τζίνα Ζαζά

Ανακοίνωση των εργασιών στην ολομέλεια της τάξης.

διαπραγμάτευση του νέου5 η , 6η ώρα

γραμματική, συντακτικό

Ζητούμε από τις ομάδες να εντοπίσουν στο κείμενο : ρήματα, ουσιαστικά, επίθετα, μετοχές – απαρέμφατα, αντωνυμίες

Να χρησιμοποιήσουν το word και να δημιουργήσουν πίνακα με τις λέξεις που ζητούνται στην 1

Όλες οι ομάδες να αναγνωρίσουν τις αντωνυμίες και τα επίθετα σε –ης, ης, -ες (σχολικό εγχειρίδιο σελ. 49 – 50, πίνακες γραμματικής)

Όλες οι ομάδες να εντοπίσουν τα υποκείμενα και τα αντικείμενα των ρημάτων (να γίνει αναφορά στα μονόπτωτα και δίπτωτα μεταβατικά ρήματα καθώς και στις έννοιες του άμεσου και έμμεσου αντικειμένου.

διαπραγμάτευση του νέου7 η , 8 η ώρα

παράλληλα κείμενα

Παράλληλο σχολικού εγχειριδίου, σελ. 149

Νεολληνική γλώσσα β΄ γυμνασίου, ενότητα 4 : εισαγωγικά κείμενα

Με αφορμή τα παραπάνω κείμενα με τη μέθοδο της ιδεοθύελλας να καταγραφούν στον πίνακα έννοιες σχετικές με την παιδεία.

Διαφορετικές αποστολές των ομάδων

Αποστολή 1ης ομάδαςΝα συντάξετε μία παράγραφο με σύγκριση και αντίθεση με θέμα την παιδεία στην αρχαιότητα και στη σημερινή εποχή.

Αποστολή 2ης και 3ης ομάδαςΝα υποθέσετε ότι είστε νέος Υπουργός Παιδείας. Να συντάξετε ένα κείμενο, το οποίο πρόκειται να

Διδακτικό σενάριο αρχαίας ελληνικής γλώσσας β΄ γυμνασίου

ενότητα 6, η ευθύνη για την παιδεία των νέων

Τζίνα Ζαζά

εκφωνήσετε στην τηλεόραση, σχετικά με μία αλλαγή που θεωρείτε ότι πρέπει να γίνει στο εκπαιδευτικό σύστημα.

Αποστολή 4ης ομάδαςΝα γράψετε μία παράγραφο για το ρόλο των ΤΠΕ (τεχνολογία της πληροφορίας και επικοινωνίας) στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Αποστολή 6ης ομάδαςΝα υποθέσετε ότι με μια μηχανή του χρόνου βρίσκεστε στην αρχαία Αθήνα για λίγο διάστημα και παρακολουθείτε τη δίκη του Σωκράτη. Όταν επιστρέφετε στην εποχή μας, γράφετε στο ημερολόγιό σας ένα αφηγηματικό κείμενο για την εμπειρία σας.