ΔΙΑΦΟΡΑ1. Κρητική διατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνια αντικείμενο μελέτης. Διαπιστώθηκε ότι οι κάτοικοι της Κρήτης έχουν τους χαμηλότερους δείκτες θνησιμότητας και τα πιο μικρά αναλογικά και σε παγκόσμια κλίμακα ποσοστά θνητότητας από καρδιαγγειακά νοσήματα και καρκίνους.

Ποιο είναι όμως το μυστικό της κρητικής διατροφής; Η απάντηση είναι ότι οι Κρητικοί τρέφονται με τα προϊόντα που παράγει η γη τους, δηλαδή τρώνε άφθονα κηπευτικά, χόρτα και λαχανικά, όσπρια και φρούτα, αρωματίζουν το φαγητό τους με βότανα και φυτά από τα βουνά του νησιού, όπως θυμάρι και βασιλικό, ενώ σχεδόν πάντα συνοδεύουν το φαγητό με κρασί από τα τοπικά αμπέλια και εξαιρετικά νόστιμο ψωμί, που παραδοσιακά είναι ζυμωτό.

Άλλο χαρακτηριστικό του κρητικού τραπεζιού είναι η ποικιλία των πιάτων, όπου κανένα δεν μονοπωλεί τη γεύση αλλά όλα μαζί συνθέτουν ένα εύγευστο σύνολο.

Το σημαντικότερο όμως διατροφικό στοιχείο είναι το λάδι, το οποίο για τους Κρητικούς όπως και για όλους τους λαούς της Μεσογείου, αποτελεί τη βασική πηγή λίπους.

Ομάδα μαθητών

Κρητικός Ντάκος

Υλικά: 1παξιμάδι 2 μικρές ντομάτες

Μια κουταλιά μυζήθραΛίγο λάδιΑλάτι ,ρίγανη

Εκτέλεση: Βρέχουμε λίγο το παξιμάδι και το βάζουμε σ’ ένα πιάτο. Έπειτα βάζουμε λίγο λάδι. Ξύνουμε από πάνω την ντομάτα και βάζουμε την μυζήθρα, Βάζομε ακόμα λίγη ρίγανη και αλάτι και έτοιμο!!

Καλή όρεξη!!

Αργυρώ Μαυρουλάκη

Σφακιανές Πίτες

Για τη ζύμη θα χρειαστούμε: 1 κιλό αλεύρι 2 κουταλιές λάδι

2 κουταλιές τσικουδιά Λίγο αλάτιΓια την γέμιση θα χρειαστούμε: 1 κιλό μυζήθραΕΚΤΕΛΕΣΗ: Κόβουμε σε μικρά μπαλάκια τη ζύμη, την ανοίγουμε και βάζουμε την μυζήθρα, αφού την έχουμε κι αυτή κάνει μπάλες. Μετά κλείνουμε σιγά σιγά τη ζύμη και την ανοίγουμε απαλά για να μη βγει έξω η μυζήθρα. Τέλος, αφού έχει πάρει σχήμα κύκλου, τις ψήνουμε σε τηγάνι χωρίς να μας κολλήσουν. Τις σερβίρουμε βάζοντας μέλι πάνω της!

Μαρία Χατζηδάκη

2. Μαντινάδες

Κρήτη με τσι μαδάρες σου και το Ψηλορείτητσι ομορφιές σου εις τη Γηάλλο Νησί δε τσίχει

Τσι Κρήτης τη παράδοση Πάντα θα τη τιμούμεΜε μαντινάδες και σκοπουςΘα τηνε τραγουδούμε

Κυριάκος Φυτουράκης

Κρήτη που σου ζηλεύουνε Τσι Σούδας το λιμάνιΚαι των Χανιών την ΑγοράΠου δεν υπάρχει άλλη

Ούλος ο κόσμος τσι ομορφιέςΤα κάλη του πλανήτηΤα μπεψε να ‘ ναι στα ΣφακιάΣτολίδι για την Κρήτη.

Ούλος ο κόσμος να καείΝα βγάλει αστιβίδες Που να μείνουν τα ΣφακιάΠου ‘ χουν τους μερακλήδες

Μαρία Χατζηδάκη

Κρήτη νησί τσι λεβεντιάςΤσι λευτεριάς δασκάλαςΤην ιστορία έγραψεςΜε αίμα και με μπάλα.

Γιώργος Σουβαρής

3. Ο κρητικός γάμος

Στον κρητικό γάμο δίνουν μεγάλη έμφαση στη συμμετοχή της οικογένειας.Ο πατέρας κι αρχηγός της οικογένειας, είναι υπεύθυνος για την έγκριση του γάμου και το ζευγάρι οφείλει να ακολουθήσει τη συμβουλή του και να δεχθεί την πιθανή αντίρρησή του. Μετά την έγκριση του πατέρα, με την παρουσία του παπά πραγματοποιείται η τελετή της μνηστείας και αφού συνταχθεί το προικοσύμφωνο που ορίζει τις οικονομικές λεπτομέρειες του γάμου, ορίζεται η ημερομηνία του μυστηρίου. Ακολουθεί το «κάλεσμα» όπου προσκαλούνται όλοι.

Μέχρι την ημέρα του μυστηρίου, συγγενείς και φίλοι στέλνουν δώρα τα λεγόμενα « κανίσκια»που είναι ένα καλάθι με λάδι, τυρί, κρασί και πατάτες. Την παραμονή όλοι βοηθούν τους «προικαδόρους» στην μεταφορά των προικιών της νύφης στο σπίτι του γαμπρού. Τα φορτώνουν σε στολισμένα άλογα που ακολουθούνται από πομπή συγγενών και φίλων, ενώ ακούγονται πυροβολισμοί κα ι κρητικές μαντινάδες. Σ’ αυτούς που θα συμμετέχουν στην προετοιμασία του γάμου προσφέρεται η περίφημη «κρητική κουλούρα».

Η τελετή ξεκινάει από το σπίτι του γαμπρού και καταλήγει στο σπίτι της νύφης. Αφού ανταλλάσονται φιλιά και ευχές με το χτύπημα της καμπάνας οι μελλόνυμφοι κατευθύνονται στην εκκλησία.

Μετά την τελετή κατευθύνονται στο σπίτι του γαμπρού, όπου η μητέρα ταΐζει τη νύφη μελοκάρυδο και χαράζει το σταυρό στην πόρτα, ενώ η νύφη χύνει μέλι στην είσοδο και σπάει ένα ρόδι, για να γίνει ο γάμος γλυκός σαν το μέλι και καρπερός σαν το ρόδι. Το γλέντι ξεκινάει με τραγούδια από το ζευγάρι και συνεχίζεται με χαρά και φαγοπότι μέχρι το πρωί.

Δανάη Μαράκη

4. Κρητικά ανέκδοτα

Ένας Κρητικός πρόκειται να επισκεφτεί για πρώτη φορά την Αθήνα. Οι χωριανοί του τον έχουν προειδοποιήσει ότι στην Αθήνα τα ταξί "πετάνε", κάτι που τον έχει τρομοκρατήσει.Όταν λοιπόν παίρνει το ταξί από τον Πειραιά ο οδηγός τον ρωτάει.-Πού πηγαίνετε;-Αχαρνών, του απαντά.-Σε ποιο ύψος;-Αν το σηκώσεις πάνω από τέσσερα μέτρα, σε έχω σφάξει.

Ένας Κρητικός στο αεροδρόμιο περνά από το μηχάνημα που ελέγχει για μεταλλικά αντικείμενα. Το μηχάνημα σφυρίζει. Αφήνει ο Κρητικός κλειδιά, κέρματα και άλλα αντικείμενα. Ξαναπερνά αλλά εκείνο συνεχίζει να σφυρίζει.Σκέφτεται λίγο και λέει:- Αααα, το κομπιουτεράτσι. Βγάζει όμως ένα όπλο! Ο αστυνομικός απορημένος λέει:- Εσύ για κομπιουτεράκι το βλέπεις αυτό;Και ο Κρητικός:- Πάντως εμείς στη Κρήτη, με αυτό κάνουμε τους λογαριασμούς μας!

Ακούγονται πυροβολισμοί στην είσοδο των Χανίων από Ηράκλειο και κάποιος με το όνομα Σήφης λέει στο γιο του:- Άμε, μωρέ Μανωλιό, εκειά που ακούγονται οι πυροβολισμοί να δεις ίντα συμβαίνει και έλα να μου πεις, μα γερά-γερά, για να έχω τ’ αμέντε μου (το νου μου).Πάει ο Μανωλιός εκεί που του είπε ο πατέρας του και γυρνώντας του λέει:- Πατέρα, οι πυροβολισμοί είναι μαθές γιατί ήρθε ο Μητσοτάκης.Αφού παύουν για λίγο οι πυροβολισμοί σε μια στιγμή ακούγονται και πάλι από την κεντρική πλατεία του χωριού και ο Σήφης λέει πάλι στο γιο του:- Άμε, μωρέ Μανωλιό, στην πλατεία να δεις ίντα συμβαίνει εκεί και έλα να μου πεις.Πάει ο Μανωλιός στην πλατεία και γυρνώντας λέει του πατέρα του:- Πατέρα, οι πυροβολισμοί είναι γιατί, όπως σου είπα και πιο πριν, ήρθε ο Μητσοτάκης.Και ο Σήφης νευριασμένα:- Ε και ίντα κάνουν αυτοί οι άχρηστοι; Ακόμη να τον πετύχουν;

Κώστας Φουντεδάκης