ΕΝΟΤΗΤΑ 27Το κίνημα στο Γουδί (1909)

Οι μαθήτριες και οι μαθητές επιδιώκεται:•Να κατανοήσουν ποια στοιχεία της ελληνικής οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής πραγματικότητας στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αι. οδήγησαν στο κίνημα του 1909.•Να μάθουν τι ήταν ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος και ποιες ήταν οι επιδιώξεις του.•Να πληροφορηθούν τι ήταν το κίνημα του 1909 στο Γουδί, ποια ήταν τα αιτήματα των οργανωτών του, ποια η αντιμετώπισή του από την ελληνική κοινωνία.

Διδακτικοί στόχοι:

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑΣτα τέλη του 19ου αι.πτώχευση του 1893 επιβολή του Διεθνούς οικονομικού ελέγχου (1898)πολεμικές αποζημιώσεις στην Τουρκία μετά την ήττα του 1897

Αρχές του 20ου αι. Διεθνής οικονομική ύφεση

μείωση εμβασμάτων από Αμερική και Αίγυπτο

ΕΘΝΙΚΑ-αίσθημα ντροπής για την ήττα του 1897

-δυσαρέσκεια για: τη μη προώθηση των εθνικών διεκδικήσεων και την έλλειψη βοήθειας προς τους αλύτρωτους Έλληνες,  

ΠΟΛΙΤΙΚΑπολιτική αστάθεια:Σχηματισμός αλλεπάλληλων κυβερνήσεων

μεγάλες αδυναμίες κομμάτων

οι επεμβάσεις του βασιλιά στην πολιτική ζωή της χώρας και στις ένοπλες δυνάμεις

Σύγκρουση Γεωργίου με τον Βενιζέλο

ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΕΣΑΝ ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΣΤΟ ΓΟΥΔΙ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ:Η χώρα, στα τέλη του 19ου αι. αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα, λόγω:•της πτώχευσης του 1893•των πολεμικών αποζημιώσεων στην Τουρκία μετά την ήττα του 1897•της επιβολής του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου (1898)

Η κρίση εντάθηκε στις αρχές του 20ου αι. εξαιτίας:

• της διεθνούς οικονομικής ύφεσης που δυσκόλευε τη διάθεση των ελληνικών προϊόντων

• μείωση εμβασμάτων από Αμερική και Αίγυπτο

έκδηλη ήταν η αδυναμία της πολιτικής

ηγεσίας

• να διαχειριστεί τις εθνικές διεκδικήσεις,

με αποτέλεσμα: • άλλοτε να οδηγεί τη χώρα σε ήττες

(πόλεμος του 1897)• και άλλοτε να κατηγορείται ότι παρέμεινε αδρανής μπροστά στις

εξελίξεις.

Έτσι, επικρατούσε πολιτική αστάθεια:

• κυβερνήσεις σύντομης θητείας διαδέχονταν η μία την άλλη χωρίς καμιά να φαίνεται ικανή να αντιμετωπίσει τα κρίσιμα προβλήματα της χώρας.

• Η δυσαρέσκεια ήταν διάχυτη στην ελληνική κοινωνία.

Μείωση του κύρους των πολιτικών και της μοναρχίας

Κατηγορούνταν για: συνεχείς παρεμβάσεις στις ένοπλες δυνάμεις

Γεώργιος Α΄ Κωνσταντίνος Α΄

• τη στάση του ύπατου αρμοστή της Κρήτης πρίγκιπα Γεώργιου,

θεωρήθηκε υπεύθυνος για τη ρήξη με τον Βενιζέλο και την επανάσταση του

Θέρισου

Οργάνωση κατώτερων αξιωματικών

Δυσφορούσαν:•για την προώθηση ευνοουμένωναπό τη βασιλική οικογένεια

•για την κακή κατάσταση των ενόπλων δυνάμεων

Μάιος 1909:Ίδρυση Στρατιωτικού Συνδέσμου

Όταν η πολιτική ηγεσία απέτυχε να διαπραγματευτεί με τον Σύνδεσμο,

προσπάθησε να συλλάβει την ηγεσία του(12 Αυγούστου 1909).

Η εκδήλωση του κινήματος στο Γουδί

Τότε, ο Σύνδεσμος

ανέθεσε την αρχηγία του στον συνταγματάρχη Νικόλαο Ζορμπά

και προχώρησε σε κίνημα (15 Αυγούστου 1909)με κέντρο το στρατόπεδο στο Γουδή

Η εκδήλωση του κινήματος στο Γουδί

Η μορφή που δεσπόζει στο κέντρο της συγκεκριμένης εικόνας είναι μια νεαρή γυναίκα που συμβολίζει την Ελλάδα.Κρατά στο αριστερό της χέρι το λάβαρο της αναγέννησης, στο οποίο αναγράφονται συνθήματα υπέρ του λαού και του στρατού και η ημερομηνία εκδήλωσης του κινήματος στο Γουδί.Πατά ένα μεγάλο φίδι το οποίο έχει πάνω του γραμμένη τη λέξη "συναλλαγή".

• η κυβέρνηση δεν διέθετε δυνάμεις για να αντιμετωπίσει τους κινηματίες

• δέχτηκε τους όρους τους.

• Τότε αυτοί επέστρεψαν στις θέσεις τους, διατηρώντας στο ακέραιο την οργάνωσή τους.

Η εκδήλωση του κινήματος στο Γουδί

Αναδιοργάνωση των ενόπλων δυνάμεων.

Τα αιτήματα των οργανωτών του κινήματος

Απομάκρυνση από το στράτευμα των πριγκίπων(Κωνσταντίνου και των άλλων γιων του βασιλιά)

Κατάργηση της ευνοιοκρατίας

Ανεμπόδιστη βαθμολογική εξέλιξη όλων των αξιωματικών.

Γενικά αιτήματα για μεταρρυθμίσεις • στη διοίκηση του κράτους,

• στην οικονομία,• στην δικαιοσύνη• στην εκπαίδευση

Τα αιτήματα των οργανωτών του κινήματος

Παρά το γεγονός ότι οι μη στρατιωτικοί στόχοι του κινήματος ήταν γενικοί και αόριστοι

η ελληνική κοινωνία τους υιοθέτησε

Το κίνημα λειτούργησε ως καταλύτης που προκάλεσεμια έκρηξη γενικότερων αιτημάτων• κατά της "συναλλαγής"• απαίτηση για "ανόρθωση" του κράτους

Η αντιμετώπιση του κινήματος από την ελληνική κοινωνία

Συλλαλητήριο: 14 Σεπτεμβρίου 1909:

Ο λαός της Αθήναςεξέφρασε την

υποστήριξή του στο κίνημα

μ' ένα εντυπωσιακό συλλαλητήριο

στις 14 Σεπτεμβρίου 1909

Ο Γεώργιος διόρισε την κυβέρνηση

Μαυρομιχάλη

Η αμοιβαία καχυποψία δεν άφησε να προκύψει κανένα

αποτέλεσμα.

Η ηγεσία του Συνδέσμου κάλεσε στην Αθήνα

τον Ελευθέριο Βενιζέλο.