ΔΟΜΗΜΕΝΗΣ ΜΟΡΦΗΣ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΣΤΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

ΤΑΞΗ Α΄

«ΤΖΙΤΖΙΚΙΑ ΣΤΗΣΑΝ ΤΟ ΧΟΡΟ»------«ΚΑΤΩ ΣΤΗΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΣ ΤΟ ΑΛΩΝΑΚΙ» Γ .ΡΙΤΣΟΣ-ΟΔ.ΕΛΥΤΗ Σ

ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Α.ΥΠΟΜΝΗΣΕΙΣ :

1)ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ: Ο Γιάννης Ρίτσος γεννήθηκε στη Μονεμβασία της Λακωνίας το 1909. Νωρίς, το 1916, ήρθε στην Αθήνα. Σε ηλικία 25 χρονών κυκλοφορεί την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο «Τρακτέρ» (1934). Υπήρξε πολυγραφότατος και ιδιαίτερα παραγωγικός ποιητής. Μερικές από τις σπουδαιότερες ποιητικές συλλογές του είναι οι: «Επιτάφιος» (1936), «Δοκιμασία» (1943),  «Αγρύπνια» (1954), «Η σονάτα του σεληνόφωτος»(1956), «Το παράθυρο» (1960), «Μαρτυρίες Α» (1963), «Μαρτυρίες Β» (1966), «Ορέστης» (1966), «Ισμήνη», (1972) . Ο Ρίτσος πέθανε το 1990, στην Αθήνα.Πίστη στον άνθρωπο,αγάπη στη φύση και την τίμια εργασία εκφράζει στα έργα του.

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ: Ο Οδυσσέας Ελύτης γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης το 1911 και το πραγματικό του όνομα ήταν Οδυσσέας Αλεπουδέλης. Από μικρός εγκαταστάθηκε με τους δικούς του στην Αθήνα. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας .Εμφανίστηκε για πρώτη φορά ως ποιητής το 1935 δημοσιεύοντας ποιήματα στο περιοδικό “Νέα Γράμματα” .Το 1940 εξέδωσε την ποιητική συλλογή “Προσανατολισμοί”, το 1943 τον “`Ηλιο τον πρώτο”, το 1946 το “`Ασμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας” , το 1959 το “`Αξιον Εστί”. Το 1960 εξέδωσε τις “`Εξι και μια τύψεις για τον

ουρανό”, το 1971 “Το φωτόδεντρο και η δέκατη τέταρτη ομορφιά”, το 1978 “Μαρία Νεφέλη”), το 1984 την ποιητική συλλογή “Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου”, το 1985 το “Μικρό Ναυτίλο” (ποιήματα) και το 1990 τη συλλογή ποιημάτων “Ιδιωτική Οδός”.Ο Ελύτης, είναι ένας από τους καλύτερους σύγχρονους ποιητές, βραβεύθηκε με βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1979. Πέθανε το 1996. (πηγή:http://www.odyssey.com.cy/). Αντλεί τα θέματά του από την ελληνική φύση,τη θάλασσα,τον ήλιο,τα ελληνικά νησιά.

2)Διαβάστε το εισαγωγικό σημείωμα του σχολικού βιβλίου.

3)Πώς φαίνεται στα δύο ποιήματα η σχέση των παιδιών με τη φύση;

4)Εσείς,ποια σχέση έχετε με τη φύση;Ποια στοιχεία της φύσης σας εντυπωσιάζουν;

.

Β.ΔΡΑΣΕΙΣ:(χωριστείτε σε 4 ομάδες και αναλάβετε από 2 ερωτήσεις η καθεμιά ομάδα).

1)α)Να βρείτε τις εικόνες που υπάρχουν στα δύο ποιήματα .

β)Να γράψετε σε συνεργασία με τα μέλη της ομάδας σας τα στοιχεία που αποτελούν αυτές τις εικόνες.

2) Χωρίστε σε θεματικές ενότητες τα ποιήματα-δώστε τίτλο στην καθεμιά.

3)Βρίσκετε κοινά στοιχεία ανάμεσα στα δύο ποιήματα(περιεχόμε-νο,μορφή);

4)Να γράψετε στο τετράδιό σας τις λέξεις των ποιημάτων ,οι οποίες φανερώνουν την αισιόδοξη διάθεση των ποιητών.

5) Βρείτε δύο μεταφορές και δύο προσωποποιήσεις που υπάρχουν στα ποιήματα.(συμβουλευτείτε και το Λεξικό Λογοτεχνικών Όρων σελίδες 109-110 και 153-154,μεταφορά-προσωποποίηση).

6)Ποια εποχή του χρόνου προβάλλεται μέσα από τις ποιητικές εικόνες;

7)Αναζητήστε ποιήματα ή τραγούδια με θέμα τη φύση και τις εποχές του χρόνου.

8)Τι σας εντυπωσιάζει περισσότερο:η ανάγνωση του ποιήματος ή η παρακολούθηση του βίντεο με το ποίημα μελοποιημένο ;Γιατί;

(Ακούστε τα ποιήματα μελοποιημένα στο:http://filologikaek.blogspot.gr -ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ, «Τζιτζίκια στήσαν το χορό..»- «Κάτω στης μαργαρίτας τ’ αλωνάκι».)

Γ.ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ:

1)Μιλήστε σ’ έναν συμμαθητή σας που έλειπε από το μάθημα για το περιεχόμενο των δύο ποιημάτων.

2)Να υπογραμμίσετε στα ποιήματα πέντε λέξεις που σας αρέσουν και να βρείτε μία ομόρριζη λέξη(απλή ή σύνθετη) για την καθεμία.

Πίνακας - Elizabeth Adela Forbes

3)Βρίσκετε κάποια κοινά στοιχεία ανάμεσα στους παραπάνω πίνακες και τα ποιήματα που εξετάζουμε;

4)Δώστε από έναν δικό σας τίτλο σε κάθε ποίημα.

5)Ζωγραφίστε μια εικόνα από τα ποιήματα ή γράψτε σε 5-6 σειρές τις σκέψεις και τα συναισθήματα που σας δημιουργούν αυτά ή γράψτε την ακροστιχίδα με τα επώνυμα των δύο ποιητών με σκέψεις και εντυπώσεις σας:Ε λλάδα Ρ

Λ Ι

Υ Τ

Τ Σ

Η Ο

Σ Σ

6)΄Ηλιος-λουλούδια-χρώματα-μυρωδιές-νεαρά αγόρια και κορίτσια:με τα μέλη της ομάδας σας να γράψετε σε χαρτί όσες μπορείτε περισσότερες λέξεις που σας φέρνουν στο μυαλό οι παραπάνω υπογραμμισμένες λέξεις.

Εύη Καρούνια