ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΤΥΞΗ ΤΩΝ ΑΘΛΟΥΜΕΝΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΠΡΟΕΦΗΒΕΙΑΣ ΚΑΙ

ΕΦΗΒΕΙΑΣ

ΕΛΕΝΗ ΜΠΑΜΠΟΥΡΔΑ ΠΑΣΧΑΛΗΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ

ΥΠ. ΔΙΔΑΚΤΩΡ Δ.Π.Θ

Η εφηβεία είναι μια μακρόχρονη εξελικτική πορεία στη διάρκεια της οποίας συντελούνται σημαντικές αλλαγές σε όλους τους τομείς ανάπτυξης του ατόμου (βιοσωματικό, γνωστικό, συναισθηματικό, κοινωνικό).

Στάδια εφηβείας Η εφηβεική ηλικία χωρίζεται σε τρία

στάδια:1. Στο πρώιμο 11/12-12/13 για τα κορίτσια

και 12-14 για τα αγόρια2. Στο μεσαίο 12/13-15/16 για τα κορίτσια

και 15-17 για τα αγόρια3. Όψιμο 15/16-19 για τα κορίτσια και 17-

20 για τα αγόρια.

Η έναρξη της εφηβείας εξαρτάται από:

Α). Τις εκκρίσεις των ενδοκρινών αδένων.

Β). Τις κλιματολογικές συνθήκες. Γ). Το κοινωνικοπολιτιστικό

περιβάλλον

Το αυξητικό τίναγμα αρχίζει 2 χρόνια νωρίτερα στα κορίτσια από ό,τι στα αγόρια

Tanner, Whithouse & Takaishi, 1966

Στα κορίτσια η εναπόθεση λίπους αρχίζει στα 10-11 έτη, στα αγόρια η ισχνότητα από το 15 έτος της ηλικίας

Ross, Dotson, Gilbert & Katz, 1985

Ακόμα και τα κορίτσια με κανονικό βάρος τείνουν να θεωρούν τους εαυτούς του υπέρβαρους

Spaeth & Schlicht, 2000

Άσκηση και ανάπτυξη Για την ανάπτυξη ενός σκελετού χωρίς

προβλήματα είναι απαραίτητη η άθληση κατά την παιδική ηλικία υπό την επίβλεψη πάντα ειδικού. Το μυοσκελετικό σύστημα αποτελείται από μύες και οστά τα οποία είναι αλληλοσυνδεόμενα.

Η άθληση εξάλλου δυναμώνει το μυϊκό σύστημα και βοηθάει το παιδί να αποκτήσει σωστή στάση σώματος.

Οστική μάζα Παρ’ότι η οστική μάζα καθορίζεται σε

μεγάλο βαθμό από γενετικούς παράγοντες η άσκηση αποτελεί έναν τροποποιημένο παράγοντα που βοηθά στη σωστή ανάπτυξη των οστών και συμβάλλει στην ανάπτυξη υψηλής κορυφαίας πυκνότητας.

Η ανάπτυξη των οστών γίνεται με ασκήσεις φόρτισης ,ελαστικότητας και ασκήσεις ενδυνάμωσης.

Άσκηση και ανάπτυξη Μέσω της άσκησης «δυναμώνουν» τα

οστά, οι μύες και οι αρθρώσεις και παράλληλα «γυμνάζονται» η καρδιά και οι πνεύμονες.

Αναπτύσσεται η ικανότητα νευρομυϊκής συναρμογής. Τα παιδιά αποκτούν καλύτερο έλεγχο του σώματος και των κινήσεών τους, βελτιώνοντας τα αντανακλαστικά τους και αναπτύσσοντας τον συγχρονισμό μεταξύ ματιών και άκρων.

Ενόργανη και ανάπτυξη Ανθρωπιστικές μελέτες Αθλητές-τριες ενόργανης χαρακτηρίζονται από

ιδιαίτερο σωματικό τύπο σε σχέση με αθλούμενους συνομήλικους τους αθλητές-τριες άλλων αθλημάτων.

Κοντύτεροι στο ανάστημα, λεπτότεροι και ελαφρύτεροι.

Σωματικες αναλογίες: Αρμονικέs, φαρδείς ώμοι, στενή λεκάνη.

De garay 1974, Tan X. 1984

Δείκτης σωματικής διάπλασης-σύστασης

Ποσοστιαίο σωματικό λίπος -Αγόρια- 3-9% -Κορίτσια-9-15%Σωματοτυπική τους κατάταξη-Μεσομορφία

τοίχος

Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ)ΔΜΣ = Βάρος (kg) / Ύψος (m) 2

Επίδραση στην ανάπτυξη του ύψους

Μελέτη : χαρακτηριστικά ανάπτυξης των αθλητών-τριών ενόργανης γυμναστικής

Σύγκριση με μη αθλούμενους μαθητές και αθλήτριες

Α.Ντάνης, ΤΕΦΑΑ Παν. Αθηνών

Στόχος μελέτης Διαφορές στο ύψος και βάρος των

αθλητών-τριών ενόργανης γυμναστικής σε σχέση με μη συστηματικά αθλούμενους μαθητές και μαθήτριες.

Διαφορές στο ρυθμό ανάπτυξης Αν και κατά πόσο το σωματικό ύψος των

αθλητών-τριών προδιατίθεται κληρονομικά ή επηρεάζεται από την προπόνηση.

ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ ΕΛΛΑΔΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ

267 ΑΘΛΗΤΕΣ-ΤΡΙΕΣ 158 ΜΑΘΗΤΕΣ-ΤΡΙΕΣ ΗΛΙΚΙΑ:7-17 ΕΤΩΝ ΑΣΚΗΣΗ ΣΕ ΕΘΝΙΚΟ

ΕΠΙΠΕΔΟ

519 ΑΘΛΗΤΕΣ-ΤΡΙΕΣ 1408 ΜΑΘΗΤΕΣ-

ΤΡΙΕΣ ΗΛΙΚΙΑ: 7-18 ΕΤΩΝ ΑΣΚΗΣΗ ΣΕ ΕΘΝΙΚΟ

ΕΠΙΠΕΔΟ

Υλικό-Δεδομένα ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΓΕΝΝΗΣΗΣ ΥΨΟΣ ΒΑΡΟΣ ΥΨΟΣ ΓΟΝΕΩΝ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΜΗΝΑΡΧΗΣ ΣΤΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΗΛΙΚΙΑ ΕΝΑΡΞΗΣ ΤΗΣ ΕΝΟΡΓΑΝΗΣ

ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗΣ ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

ΜΕΘΟΔΟΣ ΣΤΑΘΜΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ

HIRATA(ΥΨΟΣ/ΒΑΡΟΣ) ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ-ΕΝΤΟΛΕΣ ΌΠΩΣ:• Τ-ΤΕΣΤ• PEARSON CORR• SCATERGRAM

Ανάλυση δεδομένων Η ανάλυση των δεδομένων έδειξε ότι οι

αθλητές-τριες της ενόργανης γυμναστικής ήταν κοντύτεροι και ελαφρύτεροι σε όλες τις ηλικίες.

Οι διαφορές ήταν μικρότερες στις νεότερες ηλικίες και μεγαλύτερες στη φάση της εφηβείας.

Στην αναλογία βάρος/ύψος δεν εξακριβώθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές

Ανάλυση δεδομένων Καθυστέρηση 1-2 χρόνια στην αλματική

αύξηση της ηλικίας Εμμηνάρχη 2,2 χρόνια(εβδομαδιαία

ποσότητα προπόνησης)

Μύθος Ο μύθος βασίζεται στο ότι το σύνολο των

αθλητριών της ενόργανης γυμναστικής που κάνουν πρωταθλητισμό είναι κατά κανόνα χαμηλού ύψους, κάνοντας λοιπόν  ένα εντυπωσιακό λογικό άλμα κρίνουμε ότι έμειναν κοντές επειδή έκαναν από μικρές ενόργανη γυμναστική. Εντυπωσιακό ε; Σαν  να λέμε ότι ένας παίκτης του μπάσκετ- ψήλωσε επειδή έπαιζε από μικρός  το συγκεκριμένο άθλημα.

Οι ψηλοί στο μπάσκετ οι κοντύτεροι στην ενόργανη.

Αλήθεια Η αλήθεια είναι τελείως διαφορετική,

όπως ακριβώς σε συγκεκριμένα αθλήματα αποκτάς πλεονέκτημα αν είσαι ψηλός σε άλλα αποκτάς αν έχεις χαμηλότερο κέντρο βάρους.

Για αυτό  και στο επίπεδο του πρωταθλητισμού ξεχωρίζουν αυτοί που βοηθιούνται από το σώμα τους.

Παράγοντες ύψους Το ύψος έχει να κάνει με παράγοντες

όπως: η κληρονομικότητα η διατροφή Το κλίμα Οι κοινωνικές συνθήκες Η οικογενειακή κατάσταση

Κληρονομικός παράγοντας Γονότυπος Σημαντική συσχέτιση ανάμεσα στο ύψος

των γονέων και το ύψος των παιδιών. Μεγάλη ομοιότητα κατά την ενηλικίωση Μελέτες φανερώνουν μια σχετικά όμοια

έκφραση του κληρονομικού παράγοντα σε αθλήτριες και μαθήτριες (συσχέτιση με το ύψος των γονέων)

Μάλιστα ξέρουμε από έρευνες πως η ενόργανη, το τραμπολίνο και γενικά οι δραστηριότητες φόρτισης του σκελετού προκαλούν μία σημαντική αύξηση της οστικής πυκνότητας στη σπονδυλική στήλη και το ισχίο σε παιδιά προ της εφηβείας, ενώ συγχρόνως δυναμώνει και το μυϊκό σύστημα.

Όχι απλώς λοιπόν δεν εμποδίζεται η ανάπτυξη αλλά το σώμα παίρνει και τα εφόδια να ανταπεξέλθει στο ύψος που θα πάρει.

ΟφέληΠολύπλευρη κινητική ανάπτυξη.

Καλύτερη σωματική διάπλαση.

Βελτίωση της υγείας.

Αίσθημα ευεξίας.

Πρόληψη και εξάλειψη δυσλειτουργιών της σπονδυλικής στήλης.

ΟφέληΜείωση του κινδύνου για εμφάνιση διαβήτη τύπου Β.

Μείωση του κινδύνου για παχυσαρκία.

Μείωση του κινδύνου για εμφάνιση καρδιαγγειακών παθήσεων.

Ομαλή ορμονική λειτουργία.

Βελτίωση του επιπέδου προπόνησης και απόδοσης στην άσκηση - άθλημα.

Το χαμηλό ανάστημα των αθλητών και αθλητριών της ενόργανης έχει την εξήγηση του στην κληρονομική ρύθμιση.

Peltenburg et all ,Int. J. Sports Med

Συμπέρασμα Η κληρονομικότητα είναι ο κύριος

προσδιοριστικός παράγοντας για το σωματικό ύψος των αθλητών και αθλητριών της ενόργανης γυμναστικής.

Ευχαριστώ!