Η ΑΓΝΩΣΤΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑΣΜέρος Πρώτο: Η Συνομωσία των Συνταγματαρχών   ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Το 1965 ο βασιλιάς Κωνσταντίνος οδήγησε τον πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου σε παραίτηση. Έτσι ξεκίνησε μια παρατεταμένη πολιτική κρίση-η μια κυβέρνηση διαδεχόταν την άλλη. Στις 3 Απριλίου του 1967 ορκίσθηκε κυβέρνηση υπό τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο, αρχηγό της ΕΡΕ, της συντηρητικής παράταξης. Σκοπός της κυβέρνησης ήταν η πραγματοποίηση εκλογών τον Μάιο του 1967.Σύμφωνα όμως με όλες τις ενδείξεις, ο Παπανδρέου θα κέρδιζε ξανά τις εκλογές. Τις ίδιες εκτιμήσεις έκανε και η ΚΥΠ.  ΣΚΑΡΜΑΛΙΩΡΑΚΗΣ: Χαρακτηριστικό είναι ότι ο αείμνηστος Ζαχαράκης Μανώλης, ο οποίος ήτανε ένας λαμπρός αξιωματικός, ήταν υποδιοικητής της ΚΥΠ, μου λέει, Αντώνη, δεν πας να βρεις αυτόν τον κύριο Κανελλόπουλο με τον οποίον ξέρω ότι έχεις φιλικές σχέσεις και λοιπά, να του πεις που πάει. Δεν πρέπει να γίνουν εκλογές. Εγώ μου λέει ως ΚΥΠ σε βεβαιώνω ότι τα πράγματα θα πάνε κατά διαβόλου.  ΠΑΤΤΑΚΟΣ: Και κυρίως ο Ανδρέας Παπανδρέου, ηπείλει ότι μετά τις εκλογές, εάν εκέρδιζε το κόμμα της Ενώσεως Κέντρου του πατέρα του, του Γεωργίου Παπανδρέου, θα ορκίσω κυβέρνηση στην πλατεία Συντάγματος άνευ του ανωτάτου άρχοντος, όπως προέβλεπε το Σύνταγμα. Δηλαδή, κάνει επανάσταση ο Ανδρέας. Και λέμε, λέμε, θα αφήσουμε τον Ανδρέα να κάνει επανάσταση; ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Τις ανησυχίες  για το εκλογικό αποτέλεσμα  συμμερίζονταν όλοι σχεδόν οι ανώτατοι αξιωματικοί,. ΟΙ στρατηγοί  βρίσκονταν σε επαφή με τον βασιλιά  εξετάζοντας  το ενδεχόμενο ενός πραξικοπήματος  πριν την ημέρα  των εκλογών. Τις κινήσεις των στρατηγών και του βασιλιά  ,παρακολουθούσε στενά η αμερικανική πρεσβεία στην Αθήνα.  ΚΗΛΥ (Πρώην Πρέσβης ΗΠΑ): Στην πρεσβεία, τώρα, γνωρίζαμε καλά για το πραξικόπημα. Είχαμε καλούς συνδέσμους με ανώτερους αξιωματικούς του Στρατού, με το Παλάτι, με τους πολιτικούς της εποχής.  Δεν ήθελαν να κερδίσουν οι Παπανδρέου και όλα έδειχναν ότι η ΕΚ θα επέστρεφε στην εξουσία. Περίμεναν την έγκριση του βασιλιά. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Στα τέλη Μαρτίου του 67 ο βασιλιάς συναντήθηκε με τον πρέσβη των ΗΠΑ Φίλιπ Τάμποτ. Ζήτησε την έγκριση των ΗΠΑ για να προχωρήσει σε πραξικόπημα.   ΚΗΛΥ: Αυτό, που συνέβη ήταν πως ο βασιλιάς ρώτησε τον Φίλιπ Τάλμποτ, τον πρέσβη, ποια θα ήταν η αντίδραση της κυβέρνησης των ΗΠΑ για μια εξωκοινοβουλευτική λύση. Ο Τάλμποτ έστειλε το μήνυμα στην Ουάσιγκτον. Η απάντηση ήρθε. Tην είχε συντάξει ο Τζον Όουενς, που είχε υπηρετήσει στην πρεσβεία μας στην Ελλάδα. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Είναι αλήθεια ότι ο βασιλιάς είχε ζητήσει στο τέλος Μαρτίου από την πρεσβεία να στηρίξει ένα πραξικόπημα σε συνεργασία με τους συνταγματάρχες; ΟΟΥΕΝΣ (State Department, Γραφείο Ελληνικών Υποθέσεων): Ναι, είναι αλήθεια. Και του είπε ο πρέσβης, ο Φίλιπ Τάλμποτ, ότι θα ήταν πολύ άσχημο αν συνέβαινε αυτό. Ότι αν ανέτρεπαν τη δημοκρατία στην Ελλάδα, θα έμεναν τρομερά σημάδια στη χώρα, στις σχέσεις Ελλάδας-ΗΠΑ και στη συμμαχία του ΝΑΤΟ. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Η απάντηση δεν ήταν τόσο ξεκάθαρη. Στο τηλεγράφημα που ετοίμασε για να στείλει  στην Αθήνα, ο Όουενς έγραψε  πράγματι ότι  έπρεπε να βρεθεί άλλη λύση από το  πραξικόπημα, Αλλά ο προϊστάμενος του στο Στέητ Ντηπάρτμεντ άλλαξε  την τελευταία φράση. ΚΗΛΥ: Η τελευταία γραμμή, που κατέληγε σε μια πολύ αρνητική φράση: «προσπαθήστε να κάνετε κάτι άλλο», διεγράφη. Και στη θέση της, στο αρχικό τηλεγράφημα, έγραφαν: «η στάση μας, η αντίδρασή μας θα εξαρτηθεί από τις συνθήκες». 

ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Ο αμερικάνος πρεσβευτής μετέφερε στον Κωνσταντίνο την απάντηση του Στέητ Ντιπάρτμεντ.. Ο βασιλιάς μίλησε  με τους στρατηγούς του και συνάντησε ξανά τον πρέσβη, Φίλιπ Τάλμποτ.  ΤΑΛΜΠΟΤ: Επανήλθε αφού είχε συνομιλήσει με την στρατιωτική ηγεσία και με διαβεβαίωσε προσωπικά πως  του υποσχέθηκαν να μη γίνει καμία κίνηση, τουλάχιστον μέχρι τις εκλογές της 28/5. Είπε ότι είχαν εκνευριστεί από τις δηλώσεις του Ανδρέα Παπανδρέου αλλά, με διαβεβαίωσε ότι οι εκλογές θα γίνουν στην ώρα τους. Την πολιτική μας θα την αποφασίζαμε βάσει τους αποτελέσματος των εκλογών. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Την επόμενη μέρα ένας έμπιστος άνθρωπος του Κωνσταντίνου, 0 Αθανάσιος Φρονιστής  ανακοίνωσε την συμφωνία στον αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων,  Γρηγόρη  Σπαντιδάκη. ΣΚΑΡΜΑΛΙΩΡΑΚΗΣ: Γρηγόρη, η κατάσταση δεν πάει καλά και όπως το ξέρεις και εσύ και πρέπει, θα γίνουν βέβαια οι εκλογές ,εάν διαπιστωθεί από τις κάλπες ότι βγαίνει ο Παπανδρέου να παρέμβουν οι Ένοπλες Δυνάμεις. Ο Σπαντιδάκης ο οποίος ήταν ένας νουνεχής άνθρωπος πολύ πραγματιστής του λέει, Θανάση μου, αυτά τα πράγματα δεν γίνονται. Η θα γίνει τώρα η δεν θα γίνει ποτέ. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Στην Ελλάδα τα μυστικά δεν κρατάνε για πολύ και η συμφωνία βασιλιά-αμερικανικής πρεσβείας έγινε γνωστή στις ηγεσίες των κομμάτων. Η αριστερά αλλά και η Ένωση Κέντρου αντιμετώπιζαν τότε ένα δίλημμα. Αν μιλούσαν για τον κίνδυνο πραξικοπήματος, θα έχαναν ψήφους προς τα δεξιά. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ Φ. (πρώην βουλευτής): Ο Ανδρέας ο Παπανδρέου μας είπε ότι είμαστε λίγο στριμωγμένοι στη γωνιά, διότι εάν επισημαίνουμε καθημερινά τον κίνδυνο της δικτατορίας, είναι σαν να στέλνουμε μια μερίδα ψηφοφόρων από φόβο να ψηφίσουν την ΕΡΕ. Εάν πάλι δεν μιλούμε καθόλου για κίνδυνο δικτατορίας και εφησυχάσουμε και εμείς, τότε διευκολύνουμε ένα τέτοιο ενδεχόμενο απευκταίο.  ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Με την συμφωνία τα χέρια τους λύθηκαν. Μπορούσαν  τώρα εν όψει των εκλογών να υποστηρίζουν ότι δεν υπήρχε περίπτωση να γίνει δικτατορία στην Ελλάδα. ΒΟΤΣΗΣ (δημοσιογράφος): τέσσερις μέρες πριν από την δικτατορία νομίζω ήτανε πρωτοσέλιδο στο Έθνος, ο Ανδρέας Παπανδρέου και την παραμονή του πραξικοπήματος ο Λεωνίδας ο Κίρκος. Με κοινό αυτό ότι θα πάμε καλά στις εκλογές, ομαλά στις εκλογές όπου ο λαός…το δημοκρατικό κίνημα κλπ. Και είναι προβοκάτορες όσοι λένε ότι υπάρχει κίνδυνος στρατιωτικού πραξικοπήματος ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Ο Ανδρέας Παπανδρέου που όπως και άλλοι πολιτικοί κοιμόταν σε ξένα σπίτια, αποφάσισε να γυρίσει και να κοιμάται σπίτι  του. ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Έτσι με τις πληροφορίες που είχαμε από την ομάδα των στρατηγών, ότι ανέβαλαν την ιδέα του πραξικοπήματος για λίγο, ο Ανδρέας άρχισε να νιώθει πιο ασφαλής και έλεγε «θα γυρίσω σπίτι απόψε». ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Ο Νίκος Οικονομάκος, με εντολή του Χαρίλαου Φλωράκη  είχε στήσει έναν μηχανισμό συλλογής  πληροφοριών που θα τους προειδοποιούσε για το πραξικόπημα.. Από τους πιο σημαντικούς πληροφοριοδότες του ήταν ένας ανώτατος αξιωματικός της αστυνομίας. Όμως και η ηγεσία της ΕΔΑ του κόμματος της αριστεράς είχε εφυσηχάσει. Εν όψει εκλογών,  επένδυσε τα χρήματα του ταμείου στην ανακαίνιση των γραφείων του προέδρου του κόμματος Γιάννη Πασαλίδη. ΟΙΚΟΝΟΜΑΚΟΣ: είχαν αγοράσει πολυθρόνες για το γραφείο του Πασχαλίδη και όταν πήγα εγώ στον Χαρίλαο και του λέω, θέλω 50.000δρχ για μια πολύ σοβαρή πληροφορία, μου λέει, δεν έχω λεφτά. Και αυτός που μου την έδωσε ύστερα από την δικτατορία τον είδα μια μέρα στην Πλάκα και μου λέει, τώρα θα σου πω ποια ήταν η πληροφορία. Του λέω, πες την. Είχε γίνει μια Σύσκεψη στο γραφείο του Κωνσταντόπουλου και είχαν αποφασίσει οι Συνταγματάρχες να κάνουν πραξικόπημα. Αυτή ήταν η πληροφορία.

 ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Η απόφαση του βασιλιά να αναβάλλει το πραξικόπημα, διευκόλυνε μια ομάδα  αξιωματικών, που από καιρό σχεδίαζε την κατάληψη της εξουσίας, με η και χωρίς την έγκριση του βασιλιά. Αρχηγός ήταν ο συνταγματάρχης  Γεώργιος Παπαδόπουλος. Είχε για χρόνια διατελέσει  σύνδεσμος μεταξύ της ελληνικής ΚΥΠ και του κλιμακίου της CIA στην Ελλάδα. Για λογαριασμό της CIA τον Παπαδόπουλο είχε χρεωθεί ο πράκτορας Τζων Φατσέας. Μια φωτογραφία τους δείχνει παρέα σε μια εκδρομή στην Βόρεια Ελλάδα.  ΦΑΤΣΕΑΣ (Πρώην Πράκτορας CIA): Ο Παπαδόπουλος ήταν πολύ εξυπηρετικός. Ήταν καλός τύπος, μου άρεσε ο Τζορτζ. Κάπου εδώ έχω μια φωτογραφία, είναι μία από τις τελευταίες που έβγαλε.  ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Τον στρατολογήσατε; ΦΑΤΣΕΑΣ: Τι εννοείτε; Όχι, δεν τον στρατολόγησα. Ποτέ. Μερικοί απ’ αυτούς το έκαναν με όλη τους την καρδιά. Δεν ήταν ανάγκη να τους στρατολογήσεις. Ήταν ο άνθρωπός σου και ήξερες ότι ένιωθε το ίδιο. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Ο Παπαδόπουλος κατέστρωνε τα δικά του σχέδια καιρό πριν. Ένας από τους ανθρώπους που τον γνώριζαν καλά ήταν ο βουλευτής Νίκος Φαρμάκης,, γόνος μιας οικογένειας από την Ναύπακτο με μεγάλη πολιτική παράδοση. Είχε διατελέσει γραμματέας της νεολαίας της ΕΡΕ επί Κωνσταντίνου Καραμανλή, αλλά αργότερα είχε μετακινηθεί σε ακροδεξιές θέσεις. Περίπου ένα χρόνο πριν το πραξικόπημα, ο Παπαδόπουλος  ανέθεσε στον Φαρμάκη να επιβλέψει το σχέδιο Προμηθεύς που προέβλεπε την κήρυξη του στρατιωτικού νόμου. ΟΙ σημειώσεις αυτές, που παρουσιάζονται για πρώτη φορά, περιείχαν ακόμη και τα ονόματα των στρατιωτικών που θα εκινούντο για την κατάληψη της Αθήνας και των άλλων μεγάλων πόλεων.  ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Πότε σας έδωσε ο Παπαδόπουλος αυτή την εντολή να φτιάξετε τα έγγραφα αυτά που μου δείξατε για το ενδεχόμενο επέμβασης.  ΦΑΡΜΑΚΗΣ (Πρώην Βουλευτής): Από τον Ιούλιο του 66. Από κει άρχισε η εντατική κίνηση και βέβαια έλειπαν τα άρματα. Και τότε συνεννοήθηκαν με τον κύριο Παττακό γύρω στο τέλος του 66 αν δεν κάνω λάθος. Διότι άνευ του κυρίου Παττακού δεν εγίνετο τίποτα, δεν υπήρχε θέμα να γίνει ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Από τα σχέδια έλειπε μια μονάδα εξαιρετικά κρίσιμη για την επιτυχία κάθε πραξικοπήματος. Τα τεθωρακισμένα. Επικεφαλής των τεθωρακισμένων στο Γουδί ήταν ο ταξίαρχος Στυλιανός Παττακός . Το φθινόπωρο του 66 ο Παπαδόπουλος και ο στενός συνεργάτης του Νικόλας Μακαρέζος μύησαν στο σχέδιο τους τον Παττακό.  ΠΑΤΤΑΚΟΣ: Πείτε μας, βάση του σχεδίου, ποιες δυνάμεις δύναται να διαθέσει το κέντρο εκπαιδεύσεως τεθωρακισμένων, σε περίπτωση εκτάκτου ανάγκης; Και από κει αρχίσαμε την συνεργασία. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Ο Παπαδόπουλος φρόντισε να κρύψει τις κινήσεις του από την CIA. Σε αυτό διευκολύνθηκε από το γεγονός ότι στα τέλη του 66 ο άνθρωπος που παρακολουθούσε τις κινήσεις του έφυγε από την Ελλάδα. . ΦΑΤΣΕΑΣ: Γνώρισα τον Παπαδόπουλο προς το τέλος της πρώτης μου αποστολής, το 56 ή το 58. Όταν ξαναπήγα το 60, ήταν ο μόνος με τον οποίον συναλλασσόμουν και τα έξι χρόνια. Έμεινα εκεί μέχρι το 66 και μετά πήγα εθελοντής στο Βιετνάμ. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Στην αμερικανική πρεσβεία ένας από τους διπλωμάτες που διάβαζαν τις αναφορές της CIA για την ομάδα Παπαδόπουλου, ήταν ο Τζων Ντεί. ΝΤΕΙ (Πολιτικός Σύμβουλος Πρεσβείας ΗΠΑ): Ναι, ξέραμε για την ύπαρξη της κίνησης Παπαδόπουλου. Εκείνη την εποχή, το φθινόπωρο του 1966, ο Μακαρέζος, ο Παπαδόπουλος και κάποιοι απ’ τους άλλους, βρίσκονταν όλοι σε μονάδες της Βόρειας Ελλάδας. Δε ήταν σε

θέση να δράσουν. Οι υπηρεσίες πληροφοριών μας απέτυχαν, χάσαμε τα ίχνη αυτής της ομάδας, απ’ το Δεκέμβριο του 1966 ως τον Απρίλιο του 1967.  ΚΗΛΥ: Υποθέτω ότι μπήκαν σε επιχειρησιακή δράση και διέκοψαν κάθε επαφή, επειδή δεν ήξεραν ποια θα ήταν η στάση των ΗΠΑ, εάν η CIA θα τους έβλαπτε, θα τους βοηθούσε, θα τους πρόδιδε. ΝΤΕΙ: Αυτό ήταν τεράστιο σφάλμα. Χάσαμε τα ίχνη αυτής της ομάδας.  ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Μια εβδομάδα πριν το πραξικόπημα, ο Πατακός επισκέφτηκε τον αρχηγό του γενικού επιτελείου Σπαντιδάκη. Του τόνισε ότι το Σαββατοκύριακο 22- 23 Απριλίου, ο Γεώργιος Παπανδρέου θα ξεκινούσε την προεκλογική του εκστρατεία από την Θεσσαλονίκη.  ΠΑΤΤΑΚΟΣ: και γράφουν οι εφημερίδες ότι θα γίνει υποδοχή από λαοθάλασσα η οποία θα τον χειροκροτήσει, θα τον παραλάβει από το αεροδρόμιο, με τέθριππον λευκών ίππων, να τον πάει στην πλατεία Αριστοτέλους και εκεί θα βγάλει μνημειώδη λόγο. Κατόπιν αυτού, κύριε αρχηγέ, θα αφήσουμε να γίνουν εκλογές; Και να παραλάβει ο Αντρέας; Και είπε ο αρχηγός, μετά τις εκλογές βλέπομε. Του είπα εγώ, μετά τις εκλογές επαναστάσεις δεν γίνονται.Δόγμα Κονδυλικόν. ΦΑΡΜΑΚΗΣ: ο Κονδύλης ο νονός μου έλεγε ότι πραξικοπήματα γίνονται οποιαδήποτε μέρα του έτους πλην της επομένης των εκλογών, ΠΑΤΤΑΚΟΣ: Διότι μετά τις εκλογές δεν μπορεί κανείς να πάει αντιμέτωπος της θελήσεως του λαού ΣΚΑΡΜΑΛΙΩΡΑΚΗΣ: Θα έρθω εγώ, του λέει, ο Στρατός να ανατρέψει την θέληση του ελληνικού λαού, η οποία θα έχει εκφραστεί δια των καλπών και λοιπά.  ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Η συνάντηση  ήταν άκαρπη. Ο Σπαντιδάκης προειδοποίησε τον Παττακό . ΠΑΤΤΑΚΟΣ: Να κάτσετε ήσυχοι, θα σας στήσω στον τοίχο. Ελέγχω μέχρι διμοιρίας. Σκέφτηκα μέσα μου, για να δούμε ποιος θα στήσει στον τοίχο τον άλλον.  ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Τρεις μέρες μετά τη συνάντηση Σπαντιδάκη Παττακού, οι συνωμότες είχαν μια πολύ κρίσιμη μυστική συνάντηση.  ΠΑΤΤΑΚΟΣ: Την Τετάρτη το βράδυ συνεσκέφθημεν, η λεγομένη ομάς διοικήσεως- εκτελέσεως του σχεδίου ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ. Κάπου καμιά 25αριά, και απεφασίσθη εάν μέχρι την Πέμπτη, Παρασκευή, δεν αποφασίσουν οι στρατηγοί να επέμβουν, θα επέμβουμε ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Την ίδια μέρα είχε συνεδριάσει υπό τον Σπαντιδάκη η ανώτατη στρατιωτική ηγεσία. Ο Σπαντιδάκης ήθελε να μηνύσει στον Παπαδόπουλο ότι οι στρατηγοί θα εκινούντο και έπρεπε να περιμένει. Μετά τη σύσκεψη κάλεσε τους στρατηγους έναν έναν στο γραφείο. Εκρυψε τον Φαρμάκη σε ένα μικρό δωμάτιο, για να κρυφακούει τις απαντήσεις τους.  ΦΑΡΜΑΚΗΣ: Θα καθίσεις εσύ μέσα εκεί, θα προσφωνώ τον καθένα με το όνομά του, και εσύ θα σημειώσεις την απάντηση που θα μας δώσει.  ΣΚΑΡΜΑΛΙΩΡΑΚΗΣ: Και ο Σπαντιδάκης τους εξέθεσε την τρέχουσα κατάσταση.  ΦΑΡΜΑΚΗΣ: έρχονται λοιπόν πέντε αντιστράτηγοι ΣΚΑΡΜΑΛΙΩΡΑΚΗΣ: Συνεφώνησαν άπαντες ότι έχεις δίκιο, Στρατηγέ, δεν μπορεί το πράγμα να συνεχιστεί. Κάτι πρέπει να γίνει ΦΑΡΜΑΚΗΣ: Και τότε ο Σπαντιδάκης είπε, ότι εγώ θα πάω στην Κρήτη, θα επιστρέψω και την Δευτέρα θα δω τον Βασιλέα. 

ΣΚΑΡΜΑΛΙΩΡΑΚΗΣ: εξουσιοδότησαν τον Σπαντιδάκη εν λευκώ να ανέβει την επομένη το πρωί στα ανάκτορα να ενημερώσει τον Βασιλέα και εν πάση περιπτώσει να τον εκλιπαρήσει να δώσει το πράσινο φως να γίνει κάτι.  ΠΑΤΤΑΚΟΣ: Και κατόπιν αυτού, είπε ο Σπαντιδάκης στον Ζωιτάκη, πές σε εκείνους που κάνουν το σχέδιο ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ, μην πάει και κάνουν καμία ενέργεια, διότι θα μας πει ο βασιλεύς την ερχόμενη Τετάρτη, μετά μια βδομάδα, τι να κάνουμε.             ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Ο αντιστράτηγος Γιώργος Ζωιτάκης  είχε στενές επαφές με τους συνωμότες  και τους μετάφερε το μήνυμα του Σπαντιδάκη. Ο Παπαδόπουλος έδειξε να διστάζει και ζήτησε την γνώμη του Παττακού.  ΠΑΤΤΑΚΟΣ: Είπε ο Παπαδόπουλος, και τώρα, κύριε ταξίαρχε, τι κάνουμε; Λέω, τώρα ο ταξίαρχος εκτελεί την απόφαση που πήραμε προηγουμένως. ΣΚΑΡΜΑΛΙΩΡΑΚΗΣ: Ο Παττακός όμως λέει, ακούστε εδώ, κύριοι, εγώ έχω ξεκινήσει, πίσω δεν μπορώ να κάνω. Όποιος θέλει ας έρθει, όποιος δεν θέλει ας μην έρθει.  ΠΑΤΤΑΚΟΣ: Όσοι δεν θέλετε, αν μπορείτε σταθείτε απέναντι. Εγώ μαζί. Και είπαν όλοι μαζί, και εγώ, κι εγώ, κι έγινε.  ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Αμέσως μετά. Οι συλλήψεις των πολιτικών αρχηγών..  ΜΙΣΣΙΟΣ (Συγγραφέας): σκέφθηκα ότι εάν με ανακάλυπταν δεν ήθελα να με κρεμάσουν ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Οι πρώτες απόπειρες αντίδρασης.  ΒΟΤΣΗΣ : λέω εργάτες είναι, ευκαιρία να φωνάξουμε κάτω η χούντα, αντίσταση. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Η ορκομωσια.  ΦΑΡΜΑΚΗΣ: την Πέμπτη το πρωί πήρα εγώ από τον Παπαδόπουλο, γιατί είχε εξαφανιστεί τρεις - τέσσερις μέρες, πέντε, και ήταν στο επιτελείο. Του λέω τι γίνεται με εκείνο το θέμα της μαμάς σου ... Μου λέει δεν μπορώ να σου μιλήσω τώρα …αλλά έλα στις 12:00 το βράδυ στο Πεντάγωνο να τα πούμε με ησυχία.  ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Στο Γουδί , ο Παττακός συγκέντρωσε τους αξιωματικούς των τεθωρακισμένων. ΠΑΤΤΑΚΟΣ: Μαζευτήκαμε καμιά 150ριά- 200 άτομα. Δυστυχώς, όπως ξέρετε, τα πράγματα δεν πηγαίνουν καθόλου καλά για την πατρίδα μας. Μεθαύριο, και εξέθεσα την κατάσταση την πολιτική. Κατόπιν αυτού, απεφασίσθη επανάστασις.  ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Την ίδια ώρα, ο Φαρμάκης ήταν σε ένα επίσημο γεύμα. ΦΑΡΜΑΚΗΣ: σε αυτό το γεύμα ήταν ο κύριος Αβέρωφ Υπουργός Γεωργίας, ο οποίος μας είπε ότι κατόπιν των μέτρων που έλαβα σήμερα για την ελληνική γεωργία, Θα αντιληφθείτε γιατί η ΕΡΕ θα κερδίσει τις εκλογές. Αυτά ελέχθησαν περίπου 11:00 το βράδυ. Δηλαδή όταν άρχιζε η προθέρμανση των αρμάτων μάχης, ΠΑΤΤΑΚΟΣ: Με χειροκρότησαν οι πάντες, τόσο δυνατά που φοβήθηκα ότι το περιβάλλον έξω, οι κάτοικοι, θα ακούσουν και θα αναφέρουν στην αστυνομία. ΦΑΡΜΑΚΗΣ: Δίπλα μου καθότανε ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο εγγονός του Ελευθερίου Βενιζέλου. Και μου λέει επειδή έχω ένα ραντεβού με το Χρήστο τον Λαμπράκη. Και του λέω να του πεις ότι δεν θα γίνουν εκλογές. Έκπληκτος μου λέει τι είναι αυτά που λες τώρα. Του λέω με ρωτάς, αυτή είναι η εντύπωσή μου. 

ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Ένας από τους πρώτους που συνελήφθησαν ήταν ο πρωθυπουργός Παναγιώτης Κανελόπουλος. Ο ανιψιός του, Διονύσης ΛΙβανός, έτρεξε στο σπίτι του Αμερικανού πρέσβη. ΤΑΛΜΠΟΤ: Μου είπε ότι στρατιωτικοί εισέβαλαν στο σπίτι του θείου του με το πρόσχημα ότι ήθελε να τον δει ο βασιλιάς. Του είπα ότι αν με οδηγήσει στο σπίτι του θείου του, θα τον ακολουθήσω με το υπηρεσιακό αμάξι μου. Αλλά δε θα έμπαινα σε μπελάδες, αν έβλεπα κάτι περίεργο, θα έκανα στροφή να φύγω. Φτάνοντας στην οικία μίλησα με την κ. Κανελλόπουλου, η οποία περιέγραψε τα όσα είχε δει. Ήταν τρομοκρατημένη, δεν ήξερε πού είναι ο σύζυγός της. Φοβήθηκε ότι αυτοί που εισέβαλαν με τις στολές ήταν Κομμουνιστές. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Ο αείμνηστος Γεώργιος Ράλλης ήταν τότε Υπουργός Δημοσίας Τάξης. Προσπάθησε να κινητοποιήσει τα στρατεύματα στην Βόρεια Ελλάδα. ΡΑΛΛΗΣ: μου τηλεφώνησε ο Αρχηγός της Αστυνομίας ο Γουτουλάκης να μου πει ότι τανκ κινούνται στην πόλη. Προσπάθησα να εξακολουθήσω τη συζήτηση για να μάθω τι γίνεται και μου λέει, σας διακόπτω γιατί μου σπάνε την πόρτα. Και πήγα στο Μαρούσι όπου προσπάθησα να κινητοποιήσω το Γ Σώμα Στρατού εναντίων των κινηματιών. Αλλά δυστυχώς οι εντολές μου τις οποίες είχα τηλεφωνικά αναφέρει και στο Βασιλέα και ήταν σύμφωνος δε μεταβιβάστηκαν. Και το κίνημα επέτυχε. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Αξιωματικοί που πήραν τις εντολές Ράλλη δεν αντέδρασαν, πιστεύοντας ότι  επρόκειτο για το πραξικόπημα του βασιλιά.  ΡΑΛΛΗΣ: Κι έφυγα στις τέσσερις το πρωί πια από το Μαρούσι ή πέντε δε θυμάμαι. Πήγα σπίτι μου να ξαπλώσω, ήξερα τι θα επακολουθήσει. Και πράγματι στις επτά ήρθανε να με συλλάβουν. Και αυτός που ήρθε να με συλλάβει νόμιζε ότι το κίνημα έγινε κατ’ εντολή του Βασιλέα, ενώ δεν είχε γίνει κατά εντολή του Βασιλέα. ΓΛΕΖΟΣ: Κοιμόμουνα, οπότε κτυπάει η πόρτα. Κατάλαβα ότι κάτι συμβαίνει. Δεν του άνοιξα. Τότε με τους υποκοπάνους σπάσανε την πόρτα, μπήκανε μέσα, με συλλάβανε με τις πιτζάμες και σηκωτό, γιατί αντιπάλευα με κατεβάσανε με τα πόδια από τα σκαλιά και ήταν τρία φορτηγά αυτοκίνητα του στρατού, με βάλανε στο μεσαίο από αυτά και προχωρήσαμε. ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Ήταν περίπου 2:30 το πρωί και ακούσαμε έναν πυροβολισμό και κάτι να χτυπάει την πόρτα, θορύβους. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Θορύβους, να σπάζουν πόρτες. Άκουσα έναν αστυνομικό, ο οποίος ήταν στην ασφάλειά μου να φωνάζει από ξυλοδαρμό. Και είδα τουλάχιστον 30 μαυροσκούφηδες με τα αυτόματα να σπάζουν πόρτες παράθυρα και δεν φαντάστηκα ούτε καν ότι πρόκειται για δικτατορία. Εκείνη τη στιγμή φαντάστηκα ότι επρόκειτο για εκτελεστικό απόσπασμα. ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Τότε ο Ανδρέας είπε «πάρε τον πατέρα μου» και πήρα το νούμερο και μίλησα με το σωματοφύλακά του, τον Χαράλαμπο. Του είπα «μπορώ να μιλήσω με τον πρόεδρο;» και μου είπε, «τον πήρανε». Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Αποφάσισα να μην παραδοθώ, πήγα στην ταράτσα, πάνω από μια σοφίτα, είχα ένα πιστόλι στο χέρι, με βοήθησε ο γιος μου ο Γιώργος να ανέβω. ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Ο Γιώργος είχε στριμωχτεί στη γωνία, γιατί είχε βοηθήσει τον πατέρα του να ανέβει σε ένα πατάρι. Του έβαλαν το όπλο στον κρόταφο και τον ρώτησαν «που είναι ο πατέρας σου;» και τους απάντησε «δεν ξέρω». Και του είπαν «πες μας που είναι ο πατέρας σου ή θα σε σκοτώσουμε». Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Τότε σηκώθηκε είπα είμαι εδώ, κρατούσα πιστόλι, γύρισαν τα αυτόματα και είπαν: «ή πηδάς ή σε πυροβολούμε». Ποτέ δεν είδα αξιωματικούς και άνδρες τόσο φοβισμένους. Έτρεμαν, αλλά βέβαια εξετέλεσα την εντολή και επήδηξα.  ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Όταν τα τανκς ξεκίνησαν, οι τρεις επικεφαλής του πραξικοπήματος πήγαν στο Πεντάγωνο.

 ΠΑΤΤΑΚΟΣ: Όταν επήγαμε στο ΓΕΣ, βρήκαμε τον Σπαντιδάκη με πολιτική περιβολή. Τον είχαν συλλάβει σε δεξίωση. Πήγα και του είπα, κύριε αρχηγέ, θα με στήνατε στον τοίχο. Βλέπετε. Λέει, αυτή είναι η ευγνωμοσύνη σου; Διότι με είχε μεταθέσει από την Θεσσαλονίκη προ 6- 7 μηνών. Η επανάσταση δεν έχει συναισθηματισμούς. Η επανάσταση έχει σκοπό. Δέχεστε να καλύψετε την επανάσταση; Δέχομαι. Πάτε να φέρετε την στολή του, να ντυθεί. Πήγανε και φέρανε την στολή του, ντύθηκε με αυτήν και αρχίσαμε.  ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Η ηγεσία του στρατού είχε υιοθετήσει το πραξικόπημα των συνταγματαρχών. Ο αρχηγός του Γενικου Επιτελείου έγραψε επιστολή προς τον Βασιλιά. Παπαδόπουλος ,Μακαρέζος και Παττακός πήγαν στο Τατόι για να την επιδώσουν στο Βασιλιά.  ΠΑΤΤΑΚΟΣ: Ζητάμε ακρόαση ,τώρα. Ήταν 3:30, 4, 5 το πρωί. Του έκανα την επιστολή, την διάβασε και λεει, δεν την πιστεύω, να φύγετε και να ρθείτε με τον αρχηγό. Του είπα, μεγαλειότατε, η επανάστασις έχει γίνει, επεκράτησε εν όλη τη πατρίδει και κατόπιν αυτού εγώ δεν επανέρχομαι. Δεν είναι κανείς δούλος εδώ. Η  επανάσταση είναι τα τανκς. ΒΟΤΣΗΣ: κατά τΙς δυόμισι η ώρα χτυπάει το κουδούνι και είναι ο Κώστας ο Παπαϊωάννου που βγάζει το Ποντίκι, τότε δούλευε στην Ακρόπολη. Νόμιζα ότι από χαρτοπαιξία έρχεται, του λέω άντε μαλάκα πάρε στο ψυγείο κάτι να φας, κρεβάτι άδειο. Δίπλα του ήτανε η Μαρία η Τσαπάλου η αρχιτεκτόνισσα η οποία έκλεγε. Και αυτός ήτανε περιέργως τρυφερός. Σήκω αγόρι μου πραξικόπημα. ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ: Ήξερα τι θα κάνω εγώ όταν γίνει η δικτατορία και αποφάσισα να μην πιαστώ. Βοήθησε βέβαια το γεγονός ότι έμενα στη Νέα Σμύρνη, ότι δε θα με πιάσουν αμέσως, ότι ήρθανε και οι Λαμπράκηδες από το Περιστέρι να με ειδοποιήσουν, μου τηλεφώνησαν δηλαδή. Αλλά δεν έφυγα ας πούμε για να κρυφτώ. ΒΟΤΣΗΣ: Σηκώνομαι, βάζω γρήγορα-γρήγορα σε ένα δερμάτινο χαρτοφύλακα αυτά που θεώρησα τότε αναγκαία. Δηλαδή μια αλλαξιά εσώρουχα, χαρτί, μολύβι, ένα τρανζίστορ ένα ραδιοφωνάκι, ένα μικρό σκάκι, μολύβια. Και με αυτά πορεύτηκα ένα χρόνο στην παρανομία. ΜΙΣΣΙΟΣ: Σκέφθηκα ότι εάν με ανακάλυπταν δεν ήθελα να με κρεμάσουν, ήθελα να σκοτωθώ. Είναι μία αντίδραση την οποίαν ακόμα σκέπτομαι μέχρι σήμερα.  ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Ο Γιώργος Βότσης πήγε στο τυπογραφείο της εφημερίδας του, της Δημοκρατικής Αλλαγής.  ΒΟΤΣΗΣ: Είχαν φτιάξει τον τίτλο, τα τανκ ως το Κολωνάκι, συνελήφθη ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος κάτι τέτοια. Και εισβάλει ένας λοχαγός με στολή εκστρατείας το περίστροφο προτεταμένο, δυο υπαξιωματικοί με αυτόματα. Αυτός βλαστημούσε το Χριστό σας, την Παναγία σας, αλήτες. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε καταστρώσει με τους οπαδούς του ένα σχέδιο δράσης, στην περίπτωση που εκδηλωνόταν πραξικόπημα. Προέβλεπε κοινές συγκεντρώσεις με οπαδούς της Αριστεράς.  ΒΕΡΥΒΑΚΗΣ (Πρώην Βουλευτής): Το σχέδιο προέβλεπε, το είχε αναπτύξει εκτεταμένα στους νέους δρόμους ο Ανδρέας ότι αυτομάτως θα έπρεπε όλοι να πάνε στις πλατείες και με κωδωνοκρουσίες να συνεγείρουν τον λαό.  ΒΟΤΣΗΣ: Φεύγοντας από το τυπογραφείο στην αρχή της Πειραιώς κάποια λεωφορεία είχανε έρθει για να φέρουνε τους εργαζόμενους στο κέντρο τη Αθήνας και μπουλούκια-μπουλούκια έβγαιναν από τα λεωφορεία, ανέβαιναν την Πειραιώς προς την Ομόνοια. Οπότε χώθηκα εγώ ανάμεσά τους λέω εργάτες είναι, ευκαιρία να φωνάξουμε κάτω η χούντα, αντίσταση. Για πότε αποτραβήχτηκαν και ένιωσα μόνος μέσα στην ερημιά του πλήθους που λέμε. Κυριολεκτικά μόνος. Εντάξει κατάλαβα ότι δε σηκώνει τέτοια πράγματα. 

ΒΕΡΥΒΑΚΗΣ: ξεκινάμε και φτάνουμε εις του Ζωγράφου όπου υπήρχε ένας πολύ δυνατός πυρήνας Ανδρεϊκών. Αυτό το οποίο όμως διεπιστώθη αμέσως ήταν ότι στις πρώτες επαφές τις οποίες γινόντουσαν οι αρνήσεις ήταν κάθετες. Δεν ήταν εξοικειωμένοι δεν ήταν έτοιμοι, δεν ήταν προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσουν τάνκς.  ΜΙΚΗΣ: Την ίδια ημέρα έκανα την πρώτη ανακοίνωση. ΜΙΣΣΙΟΣ: Ο Μίκης είναι ένας καταπληκτικός τύπος. Ήταν από τους μόνους, εκτός από εμάς που διασωθήκαμε της υψηλής καθοδήγησης, που αμέσως βγήκε και έψαξε να βρει συνεργάτες να οργανώσει την αντίσταση. Και ήταν ο μόνος που μέσα σε αυτές τις συνθήκες έγραψε και έστειλε μήνυμα στο εξωτερικό. ΜΙΚΗΣ: Ότι όλοι να πάμε στην Πλατεία Συντάγματος όπως είχαμε αποφασίσει. Και μάλιστα ξεκινάω ότι ο Βασιλιάς και οι Στρατιωτικοί κάνανε την Χούντα. Δεν ήξερα την θέση του Βασιλιά. ΒΕΡΥΒΑΚΗΣ: Πήγα να συναντήσω τον πυρήνα που θα ερχόταν από τα άλλα κόμματα προκειμένου να αντιπαρατεθούμε στο οποιοδήποτε εγχείρημα εκτροπής. Στην πλατεία που είναι μπροστά από την Ζωοδόχο Πηγής επί της Ακαδημίας. Θυμάμαι ακόμη ο μόνος τον οποίο συνάντησα εκείνη την στιγμή ήταν ο Γρηγόρης ο Γιαννάκος. Δεν υπήρχε κανείς άλλος. Και αφού κοιταχτήκαμε καλά καλά και χαμογελάσαμε, αποχαιρετηθήκαμε και ξαναβρεθήκαμε μόνο μετά από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας. ΦΑΡΜΑΚΗΣ: Το απόγευμα εμφανίζονται τρεις αξιωματικοί εδώ στην Στησιχόρου, της Αεροπορίας με αυτόματα και πιστόλια και λένε ο κύριος Φαρμάκης; Δεν με γνώριζαν. Λέω, ναι. Λέει θα έρθετε μαζί μας θα πάτε στα Ανάκτορα γιατί είστε Υπουργός των Εξωτερικών. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Στα ανάκτορα ο βασιλιάς είχε αιφνιδιασθεί. Αναρωτιόταν  πως έπρεπε να αντιδράσει. ΡΑΛΛΗΣ: Εγώ πίστευα ότι αυτοί έπαιζαν το κεφάλι τους και θα έφταναν στα άκρα. Και του είπα κάντε υπομονή για να δείτε αργότερα μήπως μπορέσετε να τους ανατρέψετε ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Τελικά αποφάσισε να αναγνωρίσει την χούντα.  ΠΑΤΤΑΚΟΣ: Του είπε ο Σπαντιδάκης, καθ υποβολήν του Παπαδόπουλου- Μακαρέζου, έναν κατάλογο υπουργών, πρωθυπουργού. Και του είπαν, πρωθυπουργός Σπαντιδάκης. Λέει, πρωθυπουργό, στρατιωτικό, δε βάζω. Δεν βάζω διότι θα μας πει το εξωτερικόν ότι κάναμε στρατοκρατία, όπως οι Τούρκοι. Θα βάλω πρωθυπουργό τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου. Εν ενεργεία. Κει έβαλε τον Κόλλια πρωθυπουργό. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Ο σκηνοθέτης Γιώργος Πανουσόπουλος υπηρετούσε την θητεία του στην πειραματική τηλεόραση των Ενόπλων Δυνάμεων. Η ιστορία του ήταν μια από τις πηγές έμπνευσης για την ταινία Λούφα και Παραλλαγή.  ΠΑΝΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ (σκηνοθέτης): Την Παρασκευή το βράδυ ήρθε ένα σήμα να πάει κάποια κάμερα στα Ανάκτορα και να τραβήξει  κάτι. Δεν ξέραμε τι. Πήγα και τράβηξα τον Κωνσταντίνο που ήρθε αξύριστος ΦΑΡΜΑΚΗΣ: Μπήκαμε μέσα οπότε στην αίθουσα του θρόνου ήταν ο Βασιλεύς εμφανώς ταραγμένος, κατακόκκινος, που του λέω ηρεμίστε. Μου λέει έχεις υπόψη σου ότι δεν μου παρουσίαζαν όπλα στα μπλόκα οι στρατιώτες; Μεγαλειότατε, ήθελα να θέσω υπόψιν σας ότι έχει στασιάσει ο στρατός και όταν στασιάζει ο στρατός τι σημαίνει, δεν αναγνωρίζει την αρχή. ΠΑΤΤΑΚΟΣ: Υπουργοί, Παπαδόπουλος, Μακαρέζος, Πατακός και λοιπά.  ΦΑΡΜΑΚΗΣ: Οπότε μου λέει ο Παπαδόπουλος, ξέρεις λέει σε προτείναμε Υπουργό Εξωτερικών και ο Βασιλεύς ο φίλος σου είπε όχι, γιατί είσαι πολύ νέος και είπε να πας Υπουργός Δημοσίας Τάξεως. Εσύ τι λες; Του λέω εγώ Υπουργός Δημοσίας Τάξεως δεν πάω, υπουργός Εξωτερικών βεβαίως.

 ΠΑΤΤΑΚΟΣ: Κατόπιν αυτού, μου είχε πει ο βασιλεύς, όχι, να μην μπει ο Φαρμάκης. Δεν ξέρω, ίσως το έκανε για να μην τον εκθέσει τον Φαρμάκη, ίσως να τον προόριζε για κάτι άλλο. Διότι δεν ήταν τόσο αθώος ο Κωνσταντίνος. Την είχε την πονηρία του.  ΠΑΝΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ: Όταν γυρίσαμε και τους περιέγραψα τον Παττακό, γιατί αυτός μόνο μπορούσε να περιγραφεί, τους είπα ότι είναι κάποιος σαν τον Λουί ντε Φινές, τότε καταλάβανε ότι είναι ο Παττακός και είναι Δεξιό το πραξικόπημα. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Αμέσως μετά. Σύγχυση στην αμερικανική πρεσβεία. Ο πρεσβευτής επισκέπτεται το νέο πρωθυπουργό. ΝΤΕΙ: Χτυπήσαμε το παράθυρο. Ο Φαρμάκης το χτύπησε για να μας ανοίξουν ΦΑΡΜΑΚΗΣ: και κτυπήσαμε την μπαλκονόπορτα του γραφείου του Πρωθυπουργού, Οι πρώτες μαζικές αντιδράσεις .Γιάννενα και Ηράκλειο.  ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Γιάννενα-Ηράκλειο. ΟΙ μαζικές διαδηλώσεις της πρώτης μέρας. ΣΚΟΥΛΑΣ: εκείνο το βράδυ καταναλώθηκαν 2.500 σφαίρες, ΤΣΑΓΚΑΡΑΚΗΣ: Το πόδι μου πετάχτηκε λες και έκοψες έναν λαιμό μιας κότας ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Η πρώτη εν ψυχρώ δολοφονία στον Ιππόδρομο. ΚΑΡΚΑΓΙΑΝΝΗΣ (Δημοσιογράφος): τότε ακριβώς τον πυροβόλησε και τον σκότωσε.  ΚΗΛΥ: Ξύπνησα το πρωί και την ώρα, που έκανα ντους, ήρθε ο μικρός μου ο γιος και μου είπε: «μπαμπά, σήμερα, δε χρειάζεται να πας στη δουλειά». Του λέω γιατί. «Να, τα σχολικά δε λειτουργούν και όλη η Κηφισίας έχει γεμίσει τανκ». «Τανκ», του είπα, «προς τα πού πηγαίνουν;». «Πηγαίνουν προς την πόλη». ΝΤΕΙ: Νομίζω ότι ήταν μεγάλη έκπληξη για όλους μας, όχι το ότι είχε γίνει πραξικόπημα, αλλά ότι αυτό είχε οργανωθεί από αυτούς τους συγκεκριμένους συνταγματάρχες.  ΚΗΛΥ: Ξέρω καλά ότι ο σταθμάρχης της CIA, Τζακ Μόρι, δε γνώριζε γι’ αυτή την ομάδα, ποιοι ήταν και ότι καταλάμβαναν την εξουσία. Γιατί σταμάτησε στο ίδιο τετράγωνο με μένα, το πρωινό του πραξικοπήματος στους Αμπελόκηπους και προσπαθούσε να φτάσει στην πρεσβεία μας. ΝΤΕΙ: Τον είδα αργότερα και ήταν αποσβολωμένος απ’ το γεγονός. Δε νομίζω ότι προσποιούνταν, ήταν αληθινή η έκπληξή του για το γεγονός. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Οι φήμες μιλούσαν ακόμη και για κομμουνιστικό πραξικόπημα. Ο  αμερικάνος πρεσβευτής προσπάθησε να μάθει τα πολιτικά πιστεύω της χούντας.   ΤΑΛΜΠΟΤ: Το πρωί της 21ης Απριλίου οι στρατιωτικοί μας ακόλουθοι πήγαν στο Πεντάγωνο και μίλησαν με διαφόρους. ΣΚΑΡΜΑΛΙΩΡΑΚΗΣ: Πέφτει επάνω μου Σε παρακαλώ πάρα πολύ, μου λέει, με στέλνει ο Πρεσβευτής μου. Είναι ανήσυχος, δεν ξέρει τι του γίνεται και λοιπά και με έστειλε εδώ πέρα και μου είπε να μην γυρίσω πίσω εάν δεν του πω περί τίνος πρόκειται.  ΝΤΕΙ: Ένιωθες απελπισία μη μπορώντας να έρθεις σε επαφή με ανθρώπους, να ρωτήσεις τι κάνουν, κλπ ΣΚΑΡΜΑΛΙΩΡΑΚΗΣΓια μια στιγμή βρέθηκε και ο Παττακός πλάι μου. Λέω κάτσε να σου πει ο Ταξίαρχος 

ΠΑΤΤΑΚΟΣ: σας βεβαιώνω ότι ανήκομεν στην Δύση. Ανήκομε στο ΝΑΤΟ, δεν είμεθα κομμουνισταί, είμεθα πατριώται Έλληνες, δεν είμεθα με κανένα κόμμα. Δεν ανήκομε σε κόμματα. Και του είπα, μάλιστα, ένα ρητό του Ευαγγελίου, πολιτεία μοιρασθείσα, καταστρέφεται. Οπότε έφυγε ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Ο αμερικάνος πρεσβευτής δεν έμεινε ικανοποιημένος από την ενημέρωση Παττακού. Στην διάρκεια της ημέρας έκανε και άλλες προσπάθειες.  ΣΚΑΡΜΑΛΙΩΡΑΚΗΣ: Μετά την ορκωμοσία βγήκε ο Παπαδόπουλος, ήμουνα απέξω εγώ, του λέω κοίταξε να δεις, αυτό και αυτό συνέβη σήμερα με τον Τάλμποτ. Δεν νομίζεις του λέω ότι είναι φρόνιμο να τον φωνάξουμε, να έρθει εδώ που είναι και το Υπουργικό Συμβούλιο και λοιπά και να ενημερωθεί; Εγώ πάντοτε υπολόγιζα τον ρόλο και την σημασία που είχε ο αμερικανικός παράγων 100% αναγκαίος για τα εθνικά συμφέροντα. Πήρα τηλέφωνο την Πρεσβεία, βγήκε αυτός ο ίδιος στο τηλέφωνο. Του λέω, κύριε Εξοχότατε, θα θέλατε είναι το Υπουργικό Συμβούλιο εδώ. Ναι, μου λέει πως θα περάσω. Θα σας στείλω ένα τζιπ. ΦΑΡΜΑΚΗΣ: και μου λέει πάρε το αυτοκίνητό μου, Νίκο, και πήγαινε να φέρεις τον Πρέσβη τον Τάλμποτ. Πράγματι σε λίγο κατεβαίνει ο Πρέσβης Καλά, μου λέει, είναι με έγκριση του Βασιλέως; Λέω δεν νομίζω. Δηλαδή λέει, άρχισε να κάνει... Ακούστε, εγώ ήρθα να σας πάρω να σας πάω στο νέο Πρωθυπουργό. ΝΤΕΙ: Θυμάμαι ότι συνόδεψα τον πρέσβη σε αυτή τη συνάντηση. Ανεβήκαμε στο γραφείο του πρωθυπουργού και έπρεπε να χτυπήσουμε το παράθυρο για να ανοίξουν, ο Φαρμάκης το χτύπησε. ΦΑΡΜΑΚΗΣ: Και κτυπήσαμε την μπαλκονόπορτα του γραφείου του Πρωθυπουργού, τον οποίον γνώριζα από Καραμανλή εγώ. Κάτι σκαλάκια κατεβαίνεις. Μπήκαμε μέσα και ο Τάλμποτ φανερά εκνευρισμένος «Κύριε Πρωθυπουργέ, αμέσως ήθελα να μάθω εάν έγιναν εκτελέσεις πολιτικών προσώπων». Γυρίζει λοιπόν το Κόλλιας και μου λέει έγιναν εκτελέσεις πολιτικών προσώπων; Του λέω, κύριε Πρωθυπουργέ, εσάς ρωτάει ο ... εγώ τι να σας πω.  ΝΤΕΙ: Δεν ήταν και πολύ παραγωγική συνάντηση επειδή ο Κόλλιας δεν ήξερε πολλά. Κανείς δεν ήξερε. ΦΑΡΜΑΚΗΣ: Οπότε αναγκάστηκα εγώ για να βοηθήσω την κατάσταση και ρωτώ τον Τάλμποτ. Κύριε Πρέσβη, εξ όσων γνωρίζω δεν έγιναν εκτελέσεις, αλλά μήπως ενδιαφέρεστε για ένα πρόσωπο ειδικώς, οπότε θα μπορέσω να σας πω ή να μην σας πω ναι ή όχι; Και μου λέει ναι, έχω ένα σήμα από τον Λευκό Οίκο που μου λένε τι συμβαίνει με τον Ανδρέα τον Παπανδρέου. Και του λέω ο κύριος Παπανδρέου είναι μια χαρά, είναι στο Πικέρμι, όχι στην Σχολή Χωροφυλακής και δεν έχει εκτελεστεί, ούτε και πρόκειται. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Ενώ στην Αθήνα επικρατούσε ηρεμία, σε δυο μεγάλες πόλεις, στα  Γιάννενα και το Ηράκλειο ξεκίνησαν εκδηλώσεις διαμαρτυρίας.  ΣΚΟΥΛΑΣ: Πριν πάω στο τυπογραφείο, απέναντι είναι το καφενείο και εκεί ανοίγοντας το ραδιόφωνα ακούσαμε τα εμβατήρια ΤΣΑΓΚΑΡΑΚΗΣ: Τα εμβατήρια λέγανε ότι απαγορεύεται η κυκλοφορία της πρώτες πρωινές ώρες στην Αθήνα. Όσο δε για την Κρήτη, ήταν τις απογευματινές ώρες. Εμείς βέβαια το αψηφήσαμε το γεγονός, δεν πιστεύαμε ότι θα μπορούσε να γίνει μια στρατιωτική δικτατορία, για να καταφέρει να νικήσει την δημοκρατία.  ΣΚΟΥΛΑΣ: Κατά τις 7:00 είχε μαζευτεί πάρα πολύς κόσμος. Αρχίζουμε να βαδίζουμε με συνθήματα, «114», «Δεν περνά ο φασισμός», κατεβήκαμε προς την πλατεία Νικηφόρου Φωκά, δηλαδή το Μεϊντάνι .. Να φανταστείτε ότι τότε η εκτίμηση της Χωροφυλακής ήταν ότι είναι 1.500 άτομα. Για να λέει η Χωροφυλακή 1.500 άτομα, καταλαβαίνετε τι κόσμος υπήρχε.  ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ: όταν όμως το πράγμα πήρε μεγαλύτερη έκταση βγήκε ο στρατός και άρχισε να πυροβολεί τους διαδηλωτές, οι οποίοι προηγουμένως είχαν καθίσει καταγής και είχαν μπλοκάρει όλους τους δρόμους.

 ΣΚΟΥΛΑΣ: άναψαν φωτιές, οδοφράγματα, με λάστιχα ιδίως αυτοκινήτων, με παράθυρα ή με ότι βρήκαν μπροστά τους. Από επίσημο έγγραφο προκύπτει ότι εκείνο το βράδυ καταναλώθηκαν 2.500 σφαίρες, ΤΣΑΓΚΑΡΑΚΗΣ: Τότε λοιπόν, με βρήκε ένα βλήμα εδώ στο δεξί πόδι. Νάτο, αυτό είναι το πόδι. Με υπερέκταση. Νάτο το άλλο. Σχεδόν εξ επαφής. Είχαμε χειροδικήσει πολύ κοντά με τον στρατό.  ΣΚΟΥΛΑΣ: Εγώ πιστεύω ότι εάν βρίσκαμε ένα οποιοδήποτε βουλευτή του Ηρακλείου εκείνη την ημέρα και έμπαινε μπροστάρης, το Ηράκλειο δεν θα έπεφτε. ΤΣΑΓΚΑΡΑΚΗΣ: Συντριπτικό επιπλεμένο κάταγμα, το πόδι μου πετάχτηκε λες και έκοψες έναν λαιμό μιας κότας. Ξέρετε η κότα άμα της κόψης το κεφάλι τσιλιμπουρδάει κάτω στο έδαφος. Έτσι ακριβώς βρέθηκα, να τσιλιμπουρδάω κάτω στο έδαφος χωρίς βοήθεια. ΣΚΟΥΛΑΣ: Στα κρατητήρια την πρώτη βραδιά συνέβη κάτι πολύ ευτράπελο το οποίο μας .διασκέδασε αρκετά. Είχε συλληφθεί κάποιος αχθοφόρος στην Αγία Τριάδα, Τζατζαβάκης Μανώλης, τον οποίο τον φέρανε στα κρατητήρια, τον ρώτησε κάποιος χωροφύλακας Βασιλάκης από τα μέρη της Νεάπολης, «κύριε Τζατζαβάκη γιατί σας φέρανε εδώ;». Λέει ότι είπα «γαμώτο βασιλιά». Μετά από είκοσι λεπτά ο χωροφύλακας έρχεται από το παραθυράκι και λέει «κύριε Τζατζαβάκη γιατί σας φέρανε εδώ;». Λέει ότι είπα γαμώτο βασιλιά. Όταν το επανέλαβε δέκα φορές τον παρακαλέσαμε να τον αφήσει ήσυχο, εν πάση περιπτώσει, στο είπα μια, στο είπα δέκα, τι θέλεις; Λέει, «μου αρέσει να το ακούω». ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ: Κυκλοφόρησε η ΑΥΓΗ με δυο τίτλους. Επάνω. Συνελήφθησαν. Παπανδρέου, Γλέζος, Κύρκος, αυτοί και τα λοιπά και από κάτω. Γιατί δεν θα γίνει Δικτατορία. Στο ίδιο φύλλο ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Ο Διευθυντής της Αυγής Μανώλης Γλέζος καθώς και ολόκληρη η πολιτική ηγεσία είχε μεταφερθεί, αιχμάλωτη, στην σχολή χωροφυλακής στο Γουδί.  ΓΛΕΖΟΣ :Φτάσαμε στο Γουδί και εκεί ... είδα το Λεωνίδα τον Κύρκο. Ο Παπανδρέου βρισκόταν σε ένα σατυρικό κέφι. Εκείνη την ώρα που κουβεντιάζαμε μαζί λέει: «Είδες πάλι ο Παναγιώτης ο Κανελλόπουλος δεν κατάφερε να κάνει μήνα Πρωθυπουργός». Το απογευματάκι μπαίνει μέσα ένας αξιωματικός με μπότες, φορούσε μπότες, με στολή. ΠΑΤΤΑΚΟΣ: Με την στολή ακόμα και πήγα στον θάλαμο όπου ήταν συγκεντρωμένοι Παπανδρέου, Μητσοτάκης, οι δυο Παπανδρέου, πατήρ υιός, ο Ράλλης, ο Παπαληγούρας ΡΑΛΛΗΣ: δεν είχε ορκιστεί ακόμη η Κυβέρνηση, του ζητήσαμε ο Παπαληγούρας κι εγώ να δούμε τον Παττακό και να του πούμε, κοιτάξτε να εισηγηθείς να γίνει μια Κυβέρνηση Υπηρεσιακή η οποία να οδηγήσει ολοταχώς σε εκλογές γιατί η παράταση αυτής της ανωμαλίας είναι επικίνδυνη. Και συνδυετέλευσε ο Παττακός. Εν τω μεταξύ είχε αποδεχτεί το χαρτοφυλάκιο του Υπουργείου των Εσωτερικών.  ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Τις επόμενες μέρες, οι πολιτικοί μεταφέρθηκαν σε ένα ξενοδοχείο στο Πικέρμι-κάτω από δρακόντια μέτρα ασφαλείας. Παρά την στεναχώρια επειδή το ξενοδοχείο είχε επιτευχθεί, ο ιδιοκτήτης του ήθελε να προσφέρει φιλοξενία στους υψηλούς κρατουμένους. ΜΙΤΣΑΚΗΣ: Ο πατέρας μου είχε έρωτα με την κουζίνα. Είχε πάντα μπριζόλες, φιλέτο, γαρίδες, κατεψυγμένες βέβαια, έπαιρνε αστακούς εδώ από την Ραφήνα και για το κέφι το δικό του αλλά και μήπως κάποιος θα έρθει να τον περιποιηθεί, να του κάνει το τραπέζι, να φάει. Βάζει την ποδίτσα του και ανεβαίνει πάνω στους ορόφους, στα δωμάτια με έναν αξιωματικό να πάρει παραγγελίες ΓΛΕΖΟΣ: Έρχεται ένας Ταγματάρχης με τον μαιτρ του ξενοδοχείου και λέει: «Τι θέλετε να πάρετε;». Λέω: «Τι έχετε;». Αρχίζει να λέει: «Αστακό» και τα λοιπά. 

ΜΙΤΣΑΚΗΣ: Όταν μπήκε λοιπόν μέσα αρχίσανε και του κάνανε πλάκα. Νομίζανε ότι δεν υπήρχαν αυτά τα πράγματα και αρχίσανε η παραγγελία για αυτούς να είναι τρελά πράγματα. Ένα φιλέτο σενιάν, μια γαρίδες, μαγιονέζα, έναν αστακό έτσι, ο πατέρας μου όμως έγραφα. Αυτοί έγραφε και γελάγανε.  ΓΛΕΖΟΣ: πρωινό ήτανε, κτυπάει η πόρτα και μπαίνει ο Ταγματάρχης και λέει: «Κύριε Γλέζο διαδόθηκε ότι σας έχουμε εκτελέσει και φέραμε τους δημοσιογράφους να δείξουμε ότι είστε εν ζωή». Απαντάω αμέσως: «Εδώ έχετε εκτελέσει ολόκληρη την Δημοκρατία και ο Γλέζος είναι το πρόβλημα;». Οπότε λέει: «Πίσω, πίσω», τους σπρώχνει και φεύγουνε.  ΠΑΤΤΑΚΟΣ: Το σχέδιο ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ, προέβλεπε ότι τα αστυνομικά τμήματα που έχουν καταγραμμένους όσους είχαν ενταχθεί στον ΕΛΑΣ κατά την διάρκεια της κατοχής και του συμμοριτοπολέμου, θα συλλαμβάνονται και θα πηγαίνουν στο ιπποδρόμια και εκείθεν θα πηγαίνουν στην Γυάρο. ΚΑΡΚΑΓΙΑΝΝΗΣ: Μπήκαν σπίτι και εγώ τους είδα πάνω από το κρεβάτι. Με έναν Αστυνομικό να κρατάει ένα περίστροφο. Ακριβώς πάνω από το κρεβάτι. Τον ρώτησα, έχετε ένταλμα; Οπότε με το που ρωτάω αυτός θύμωσε και με έπιασε και με πέταξε κάτω από το κρεβάτι και μου λέει, τι ένταλμα;  ΑΝΝΑ ΣΟΛΩΜΟΥ: με πιάσανε, δηλαδή, ήρθαν να με πιάσουν, όπως πιάσανε και χιλιάδες κόσμο εκείνη την ημέρα. Εγώ είχα δύο παιδιά. Το ένα παιδί, το μικρότερο, το πήρα μαζί μου στην εξορία, γιατί είχα πολλές δυσκολίες να το αφήσω. Το κορίτσι έμεινε και αυτό βέβαια ορφάνευσε, γιατί κυνήγησαν και τον άνδρα μου και  η μητέρα μου ήταν ανάπηρη.  ΖΑΜΑΝΟΣ: Πρωί-πρωί ήρθανε, πιάσανε την γυναίκα μου και μένα, ενώ ήταν το παιδί το μικρό ήταν δεκατεσσάρων μηνών και το μεγάλο πέντε χρόνων. Το μεγάλο κοιμόταν ευτυχώς την ώρα εκείνη. Το μικρό έπαιζε με τους αστυφύλακες. ΚΑΡΚΑΓΙΑΝΝΗΣ: Και με πήγαν στο Τμήμα. Εκεί με υποδέχθηκε μια ομάδα, μια διμοιρία σχεδόν στρατιωτών, με επικεφαλής έναν Υπολοχαγό, οι οποίοι άρχισαν να με χτυπούν όλοι μαζί. ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ: όποιος έμπαινε μέσα στο λεωφορείο των κρατουμένων, αυτοί τον κτυπούσαν με γροθιές φοβερές,  ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Τα στελέχη της αριστεράς μεταφέρθηκαν στον Ιππόδρομο. Ανάμεσα τους ήταν ο Ηλίας Ηλιου, ηγέτης και κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΕΔΑ. Και ο Παναγιώτης Ελής, το πρώτο θύμα εν ψυχρώ δολοφονίας στην διάρκεια της δικτατορίας.  ΚΑΡΚΑΓΙΑΝΝΗΣ: Υπήρχε μια μεγάλη αίθουσα, ήταν αυτή η αίθουσα όπου αυτοί που παρακολουθούν τις ιπποδρομίες παίζουν τα λεφτά τους. Μεγάλη αίθουσα ήταν, αλλά 500 άνθρωποι ήμασταν υπερβολικά στριμωγμένοι. ΖΑΜΑΝΟΣ: το παιδί το μεγάλο, όταν έμαθε ότι η μάνα του είναι στον Ιππόδρομο, χωρίς να έχει υπόψη του ακριβώς τις αποστάσεις, βγήκε στον μπαλκόνι και φώναζε με όλη την δύναμη της ψυχής του, την μάνα του ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ: Ήρθε η νύκτα. Περάσαμε χωρίς φαγητό. Εν τω μεταξύ των νυκτερινών και πρωινών ωρών ήρθε κάποιος Ταγματάρχης με πολύ ευγενικό ύφος, μας είπε ότι παιδιά μην στεναχωριόσαστε. Εμείς θα τα ρυθμίσουμε τα πράγματα ΚΑΡΚΑΓΙΑΝΝΗΣ: …από την δεύτερη μέρα το κλίμα ξαφνικά άλλαξε. Άρχισαν να καλούν τυχαία διάφορους κρατουμένους, τους βγάζανε έξω και τους γύριζαν στην κουβέρτα, πολύ χτυπημένους και μεταξύ αυτών είχαν βγάλει έξω και τον χτύπησαν άσχημα τον Ηλία τον Ηλιού, ο οποίος τότε είχε κάποια ηλικία. Ήταν 65 ετών νομίζω και άρρωστος. ΠΑΠΑΙΩΑΝΟΥ: Φροντίζαμε τους αρρώστους όσο μπορούσαμε. Τα τραύματά τους. Δεν είχαμε επιδεσμικό υλικό, δεν είχαμε αντιβιοτικά, δεν είχαμε τίποτα. 

ΑΝΝΑ ΣΟΛΩΜΟΥ: Εγώ το παιδάκι το είχα συνεχώς κοντά μου.  ΚΑΡΚΑΓΙΑΝΝΗΣ: είχε διάφορα καψόνια τα οποία τα είχαν μεταφέρει από τις συνήθειες του στρατού. Όταν μας έβγαζαν έξω και μας κυνηγούσαν, λέγανε τροχάδην, τέτοια πράγματα, κραδαίνοντας περίστροφα, με τα αυτόματα κλπ. Οι μέρες μάλιστα εκείνες ήταν βροχερές και έξω το γήπεδο του Ιπποδρόμου ήταν γεμάτο λάσπη. Και ακριβώς σε μια τέτοια σκηνή σκοτώσανε τον Ελή. ΠΑΤΤΑΚΟΣ: 2- 3.000 είχαν συλληφθεί το βράδυ, οι οποίοι είχαν πάει στο ιπποδρόμιο, κάτω στο δέλτα Φαλήρου και έναν εξ αυτών, φαίνεται πήγε να πηδήσει τα σύρματα, διετάχθη από τον σκοπό να σταματήσει, δεν σταμάτησε, τον πυροβόλησε,  ΚΑΡΚΑΓΙΑΝΝΗΣ: Δηλαδή είχαν βγάλει μια ομάδα έξω, τους κυνηγούσαν, είχε αρχίσει να βραδιάζει, δεν είχε βραδιάσει ακόμα καλά, τους κυνηγούσαν έξω και κυνηγώντας τους έφεραν στον θάλαμο αυτό που σας είπα και τους έβαζαν μέσα. Τους κυνηγούσε ένας Ανθυπολοχαγός μαζί με στρατιώτες βέβαια με ένα περίστροφο στο χέρι και την ώρα που τους έβαζαν μέσα, που είχαν μπει στον θάλαμο, τότε ακριβώς τον πυροβόλησε και τον σκότωσε.   ΤΕΛΟΣ