1

Το κάπνισμα: μια βλαβερή συνήθεια

(Από τους μαθητές του ΣΤ1, του 3ου

ΔΣ Ρόδου)

Η ιστορία του τσιγάρου

Οι πρώτοι που ανακάλυψαν τις

χαλαρωτικές ιδιότητες του καπνού ήταν

οι Ινδιάνοι. Συνήθιζαν να καπνίζουν

πίπα και πούρο. Με την άφιξη των

πρώτων ευρωπαίων στην αμερικανική

ήπειρο τον 15ο αιώνα, η συνήθεια αύτη

πέρασε στην Ευρώπη και κατόπιν

εξαπλώθηκε βαθμιαία σ’ όλο τον κόσμο.

Από τότε ακόμα υπήρξαν και οι πρώτες αντιδράσεις. Το 1604 ο βασιλιάς της

Αγγλίας Ιάκωβος Α’ κατήγγειλε τη χρήση του καπνού ως απαίσια για τα μάτια, για τη

μύτη, καταστροφική για το μυαλό κι επικίνδυνη για τα πνευμόνια.

Ως εισαγωγείς του καπνού στην Ελλάδα φέρονται δυο Γάλλοι που μεταξύ του 1573

και του 1589 καλλιεργούσαν καπνό στα περίχωρα της Θεσσαλονίκης. Με την

σύσταση του Ελληνικού Βασίλειου οι καπνοκαλλιέργειες της «παλιάς Ελλάδας»

περιορίζονται στις περιοχές της Λειβαδιάς, Άργους και των Καλαμών και σύμφωνα

με το σύγγραμμα του Βαυαρού προξένου Strong που εκδόθηκε το 1842, η παραγωγή

έφτανε τις 450.000 οκάδες. Το καπνεμπορικό κεφάλαιο ήταν διεθνοποιημένο ήδη από

τον 19ο αιώνα. Έτσι δημιουργήθηκαν γύρω από τον καπνό, αυτόματα, βιομηχανικές

συγκεντρώσεις και δίκτυα στις λεγόμενες καπνουπόλεις και καπνοχώρια, που

προσφέρουν πολλά στην ανάπτυξη. Μερικές από τις πιο γνωστές καπνουπόλεις ήταν

η Καβάλα, η Θεσσαλονίκη, η Δράμα, η Ξάνθη, οι Σέρρες και η Κατερίνη.

Στην Ελλάδα, το κάπνισμα απαγορεύτηκε στους κλειστούς δημόσιους χώρους και

στους χώρους εργασίας από την 1η Σεπτεμβρίου 2010. Αντίστοιχος νόμος είχε τεθεί

σε εφαρμογή και στην Κύπρο από την 1η Ιανουαρίου 2010. Το κάπνισμα τσιγάρων

αυξάνει την πιθανότητα για προβλήματα υγείας, όπως είδη καρκίνου, με

σημαντικότερο αυτόν του πνεύμονα, τα οποία μπορεί να οδηγήσουν στο θάνατο.

2

Τα συστατικά του τσιγάρου

Ο καπνός του τσιγάρου περιέχει περίπου 4000 συστατικά που επηρεάζουν αρνητικά

την υγεία μας. Κάποια από αυτά είναι τα παρακάτω:

Νικοτίνη: Η νικοτίνη κάνει

την καρδιά του ανθρώπου να χτυπά γρηγορότερα και αυξάνει την πίεση

του αίματος από την πρώτη στιγμή που κάποιος την εισπνεύσει. Αυτό

είναι η αιτία για τις καρδιακές πάθησης που παρουσιάζουν συχνά οι

καπνιστές. Η νικοτίνη προκαλεί εθισμό, για αυτό, πολλοί καπνιστές

δυσκολεύονται να σταματήσουν το τσιγάρο.

Πίσσα: Η πίσσα είναι το

πιο σημαντικό συστατικό γιατί δίνει άρωμα στο τσιγάρο και το καπνό

του. Επίσης είναι το μαύρο υλικό που βοηθάει στην δημιουργία δρόμων.

Κάθεται στις πνευμονικές κυψελίδες, φράζοντας τις. Έτσι δυσκολευόμαστε

να αναπνεύσουμε.

Μονοξείδιο του άνθρακα:

Είναι ένα δηλητηριώδες αέριο. Εάν βρεθούμε σε έναν χώρο που να

περιέχει αυτό το αέριο, δεν μπορούμε να πάρουμε οξυγόνο, παρά μόνο

μονοξείδιο του άνθρακα με αποτέλεσμα να νεκρώσουν τα κύτταρα του

σώματος και να πεθάνουμε.

3

Φορμαλδεΰδη: Είναι το

υλικό που βάζουμε στα πτώματα για να διατηρηθούν και να μην

αποσυντεθούν.

Αρσενικό: Δηλητήριο, που

υπάρχει στα περισσότερα ζιζανιοκτόνα.

Βενζόλιο: Περιέχεται στο

πετρέλαιο. Δημιουργεί καρκινογόνα κύτταρα.

Ραδόνιο και πολώνιο:

Ραδιενεργά υλικά

Βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος

Το κάπνισμα αποτελεί σύμφωνα με όλες τις έρευνες της

επιστήμης την πρώτη αιτία θανάτου στην ανεπτυγμένη

Δύση. Η νικοτίνη που περιέχει το τσιγάρο ευθύνεται για

την εμφάνιση πολλαπλών παθήσεων που εμφανίζονται

είτε στη στοματική κοιλότητα, είτε σε βλενογόνους ή

σε άλλα όργανα. Υπάρχουν και άλλες παθήσεις όπως:

Καρκίνος του πνεύμονα, Καρκίνος της στοματικής

κοιλότητας, Καρκίνος του λάρυγγα, Καρκίνος του

οισοφάγου, Καρκίνος της ουροδόχου κύστης,

Καρδιακές παθήσεις, Εμφύσημα, μείωση της καλής

χοληστερίνης με συνέπεια να αυξάνεται ο κίνδυνος

αρτηριοσκλήρυνσης.

Το παθητικό κάπνισμα θεωρείται σήμερα η τρίτη προλήψιμη αιτία θνησιμότητας. Ο

εισπνεόμενος και ο εμπνεόμενος από τους καπνιστές καπνός και κυρίως ο καπνός που

εξέρχεται από την άκρη του τσιγάρου μεταξύ δύο εισπνοών έχει αρνητικές

επιπτώσεις στην υγεία και των μη καπνιστών. Μόλις το 26% των προϊόντων και

υποπροϊόντων καπνού μένει μέσα στο τσιγάρο, το 28% εισπνέεται από τον καπνιστή

και το 46% σκορπίζεται στον αέρα. Περισσότερες από 50 καρκινογόνες ουσίες έχουν

ταυτοποιηθεί στον καπνό του τσιγάρου που απελευθερώνεται στον αέρα. Τα παιδιά

4

των καπνιστών έχουν μικρότερο βάρος γέννησης, μειωμένη πνευματική απόδοση και

συχνότερες λοιμώξεις αναπνευστικού. Μελέτες έχουν αναδείξει αυξημένη

καταστροφή ενδοθηλίου στον παθητικό καπνιστή, αυξημένη τάση συσσώρευσης

αιμοπεταλίων και αυξημένη συσσώρευση καρκινογόνων.

Οφέλη από το κόψιμο του τσιγάρου

Ένας μέτριος Έλληνας καπνιστής έχει ξοδέψει κατά την διάρκεια της ζωής του (18-

65 ετών) για τσιγάρα, ποσό που ισοδυναμεί με την άξια ενός διαμερίσματος 100 τ.μ.

στην πλατεία Συντάγματος. Πέρα από το προφανές οικονομικό όφελος, η διακοπή

του καπνίσματος ακόμα και σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, μπορεί να μειώσει

σημαντικά τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου. Η διακοπή του καπνίσματος μειώνει τον

κίνδυνο εμφάνισης ασθενειών στα παιδία εξαιτίας του παθητικού καπνίσματος.

Όταν κάποιος κόψει το τσιγάρο, τα οφέλη ξεκινούν μέσα σε λίγα κιόλας λεπτά:

Σε 20 λεπτά; πέφτει στο κανονικό η πίεση του αίματος και οι σφυγμοί.

Σε 8 ώρες: μειώνεται στο κανονικό το μονοξείδιο του άνθρακα στο αίμα και

ανεβαίνει στο φυσιολογικό επίπεδο το οξυγόνο στο αίμα.

Σε 24 ώρες: μειώνεται η πιθανότητα καρδιακής προσβολής

Σε 48 ώρες: ενισχύεται η γεύση και η όσφρηση.

5

Σε 72 ώρες: η αναπνοή αρχίζει να λειτουργεί ομαλότερα και αυξάνεται η

χωρητικότητα τον πνευμόνων.

Μετά από τρεις μήνες: Η κυκλοφορία του αίματος βελτιώνεται, το βάδισμα

γίνεται ευκολότερο και η πνευμονική λειτουργία αυξάνεται.

Μετά από εννέα μήνες: Ο βήχας, η ρινική συμφόρηση, η κόπωση και η

δύσπνοια μειώνονται σημαντικά.

Μετά από 1 έτος: Ο κίνδυνος για στεφανιαία νόσο έχει μειωθεί στο ήμισυ του

κινδύνου που έχει ένας καπνιστής.

Μετά από 5 έτη: ο κίνδυνος εγκεφαλικού επεισοδίου έχει μειωθεί στο επίπεδο

των ατόμων που δεν κάπνισαν ποτέ.

Μετά από 10 έτη: ο κίνδυνος καρκίνου του πνεύμονα μειώνεται στο ήμισυ του

κινδύνου των καπνιστών που συνεχίζουν το κάπνισμα - ο κίνδυνος για

καρκίνο του στόματος, του λαιμού, του οισοφάγου, της ουροδόχου κύστης,

του νεφρού και του παγκρέατος μειώνεται επίσης.

Μετά από 15 έτη: ο κίνδυνος στεφανιαίας νόσου είναι τώρα παρόμοιος με τον

κίνδυνο των ατόμων που δεν κάπνισαν ποτέ και ο κίνδυνος θανάτου έχει

επιστρέψει σχεδόν στο επίπεδο των ατόμων που δεν κάπνισαν ποτέ.

Βιβλιογραφία

www.agogiyeias.gr

www.iatronet.gr

www.notsmokersclub.com

www.sansimera.gr/articles/62

www.storit.gr

www.wikipedia.gr

6