ΕΡΓΟΜΕΤΡΙΑ ΚΑΙ ΕΡΓΟΜΕΤΡΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗΔΙΑΤΡΟΦΗ

ΜΑΘΗΜΑ 4ΜΑΘΗΜΑ 4

Τα συστήματα παραγωγής Τα συστήματα παραγωγής ενέργειαςενέργειας

►Όλοι οι άνθρωποι έχουμε την Όλοι οι άνθρωποι έχουμε την ικανότητα παραγωγής ενέργειας με ικανότητα παραγωγής ενέργειας με την αερόβια και την αναερόβια την αερόβια και την αναερόβια μεταβολική οδό.μεταβολική οδό.

►Αυτή η ικανότητα διαφέρει από άτομο Αυτή η ικανότητα διαφέρει από άτομο σε άτομο.σε άτομο.

►Αρχή των ατομικών διαφορώνΑρχή των ατομικών διαφορών στην στην ικανότητα παραγωγής ενέργειας για ικανότητα παραγωγής ενέργειας για άσκηση.άσκηση.

►Η ικανότητα μεταφοράς ενέργειας Η ικανότητα μεταφοράς ενέργειας εξαρτάται κύρια από τον τύπο της εξαρτάται κύρια από τον τύπο της άσκησης που χρησιμοποιείται για άσκησης που χρησιμοποιείται για προπόνηση και αξιολόγηση.προπόνηση και αξιολόγηση.

►Πχ. Η μέγιστη αερόβια ικανότητα Πχ. Η μέγιστη αερόβια ικανότητα κατά το τρέξιμο, δεν αντιστοιχεί με κατά το τρέξιμο, δεν αντιστοιχεί με μέγιστη αερόβια ικανότητα κατά τη μέγιστη αερόβια ικανότητα κατά τη κοκλύμβηση όταν ενεργοποιούνται κοκλύμβηση όταν ενεργοποιούνται διαφορετικές μυικές ομάδες.διαφορετικές μυικές ομάδες.

►Αρχή της εξειδίκευσηςΑρχή της εξειδίκευσης της της μεταβολικής ικανότηταςμεταβολικής ικανότητας

►Άτομα με μεγάλη αερόβια ικανότητα σε Άτομα με μεγάλη αερόβια ικανότητα σε μια δραστηριότητα πιθανότατα μια δραστηριότητα πιθανότατα αναπτύσσουν και σε άλλες αναπτύσσουν και σε άλλες δραστηριότητες μεγάλη αερόβια δραστηριότητες μεγάλη αερόβια ικανότητα. ικανότητα.

►Αρχή της γενικότηταςΑρχή της γενικότητας της φυσιολογικής της φυσιολογικής λειτουργίας και απόδοσης.λειτουργίας και απόδοσης.

Αρχές εξειδίκευσης-Αρχές εξειδίκευσης-γενικότηταςγενικότητας

► Για κάθε ενεργειακό σύστημα η εξειδίκευση Για κάθε ενεργειακό σύστημα η εξειδίκευση είναι μεγαλύτερη σε σχέση με τη γενικότητα είναι μεγαλύτερη σε σχέση με τη γενικότητα του.του.

► Σπάνια συναντούμε άτομα με μεγάλες Σπάνια συναντούμε άτομα με μεγάλες ικανότητες σε διαφορετικούς τύπους άσκησης ικανότητες σε διαφορετικούς τύπους άσκησης – δρόμος ταχύτητας και δρόμος αντοχής.– δρόμος ταχύτητας και δρόμος αντοχής.

► Αθλητές Αθλητές τριάθλου τριάθλου έχουν γενικευμένες έχουν γενικευμένες μεταβολικές ικανότητες για πολλές αερόβιες μεταβολικές ικανότητες για πολλές αερόβιες δραστηριότητες που είναι αποτέλεσμα δραστηριότητες που είναι αποτέλεσμα προπόνησης ψηλής εξειδίκευσης για κάθε μια προπόνησης ψηλής εξειδίκευσης για κάθε μια από τις δραστηριότητες. από τις δραστηριότητες.

►Εξαιτίας της αρχής της εξειδίκευσης η Εξαιτίας της αρχής της εξειδίκευσης η προπόνηση για αερόβια ικανότητα προπόνηση για αερόβια ικανότητα συνεισφέρει ελάχιστα στην ανάπτυξη συνεισφέρει ελάχιστα στην ανάπτυξη αναερόβιας ικανότητας και το αντίθετο. αναερόβιας ικανότητας και το αντίθετο.

►Τα αποτελέσματα της συστηματικής Τα αποτελέσματα της συστηματικής προπόνησης είναι πλήρως εξειδικευμένα προπόνησης είναι πλήρως εξειδικευμένα ως προς τις νευρολογικές, φυσιολογικές ως προς τις νευρολογικές, φυσιολογικές και μεταβολικές απαιτήσεις του και μεταβολικές απαιτήσεις του οργανισμού. οργανισμού.

Συστήματα παραγωγής Συστήματα παραγωγής ενέργειαςενέργειας

Αναερόβια Αναερόβια παραγωγή παραγωγή ενέργειαςενέργειας

► ΆμεσοΆμεσοΑΤΡ -ΑΤΡ -CPCP

► Βραχυπρόθεσμο Βραχυπρόθεσμο γλυκόλυση γλυκόλυση

Αερόβια Αερόβια παραγωγή παραγωγή ενέργειαςενέργειας

Παραγωγή ενέργειας κατά τη Παραγωγή ενέργειας κατά τη διάρκεια εκρηκτικής άσκησηςδιάρκεια εκρηκτικής άσκησης

►Όλες οι δραστηριότητες Όλες οι δραστηριότητες χρησιμοποιούν την ενέργεια που χρησιμοποιούν την ενέργεια που παράγεται από όλα τα ενεργειακά παράγεται από όλα τα ενεργειακά συστήματα σε διάφορες αναλογίες οι συστήματα σε διάφορες αναλογίες οι οποίες εξαρτώνται από την ένταση οποίες εξαρτώνται από την ένταση και τη διάρκεια της άσκησης.και τη διάρκεια της άσκησης.

►Όσο μεγαλύτερη είναι η ένταση και Όσο μεγαλύτερη είναι η ένταση και μικρότερη η διάρκεια, τόσο μικρότερη η διάρκεια, τόσο μεγαλύτερες είναι οι απαιτήσεις για μεγαλύτερες είναι οι απαιτήσεις για αναερόβια παραγωγή ενέργειας.αναερόβια παραγωγή ενέργειας.

Αξιολόγηση του άμεσου Αξιολόγηση του άμεσου ενεργειακού συστήματοςενεργειακού συστήματος

►Οι δοκιμασίες που προκαλούν μέγιστη Οι δοκιμασίες που προκαλούν μέγιστη ενεργοποίηση του συστήματος ενεργοποίηση του συστήματος ATP-ATP-CPCP, αναπτύχθηκαν ώστε να , αναπτύχθηκαν ώστε να χρησιμοποιηθούν για την αξιολόγηση χρησιμοποιηθούν για την αξιολόγηση της ικανότητας για άμεση παραγωγή της ικανότητας για άμεση παραγωγή ενέργειας.ενέργειας.

►Δοκιμασίες ισχύοςΔοκιμασίες ισχύος

F X DF X D

P =------------P =------------

TT

►Η ισχύς μετρείται σε Η ισχύς μετρείται σε WattsWatts..►11 Watt Watt = 6,12 = 6,12 kg.m/minkg.m/min►Στις δοκιμασίες ισχύος, όλη η ποσότητα Στις δοκιμασίες ισχύος, όλη η ποσότητα

ΑΤΡ που απαιτείται παράγεται από την ΑΤΡ που απαιτείται παράγεται από την αποθηκευμένη ποσότητα ΑΤΡ-αποθηκευμένη ποσότητα ΑΤΡ-CPCP..

►Η αποθηκευμένη ποσότητα ΑΤΡ-Η αποθηκευμένη ποσότητα ΑΤΡ-CPCP επαρκεί για άσκηση μέγιστης ισχύος επαρκεί για άσκηση μέγιστης ισχύος διάρκειας 6-8 δευτερολέπτων.διάρκειας 6-8 δευτερολέπτων.

Δοκιμασίες ισχύος ανάβασης Δοκιμασίες ισχύος ανάβασης κλίμακαςκλίμακας

►Η τιμή της ισχύος επηρεάζεται από τη Η τιμή της ισχύος επηρεάζεται από τη μάζα του ατόμου.μάζα του ατόμου.

►Όσο βαρύτερος είναι ο δοκιμαζόμενος Όσο βαρύτερος είναι ο δοκιμαζόμενος τόσο μεγαλύτερη είναι η τιμή της τόσο μεγαλύτερη είναι η τιμή της μυικής ισχύος, δεδομένου ότι η μυικής ισχύος, δεδομένου ότι η ταχύτητα ανάβασης είναι σταθερή.ταχύτητα ανάβασης είναι σταθερή.

►Η δοκιμασία χρησιμοποιείται για τα Η δοκιμασία χρησιμοποιείται για τα ίδια άτομα προ και μετά από ίδια άτομα προ και μετά από συγκεκριμένη προπόνηση ειδικά συγκεκριμένη προπόνηση ειδικά σχεδιασμένης για την ανάπτυξη της σχεδιασμένης για την ανάπτυξη της αναερόβιας ισχύος των ποδιών.αναερόβιας ισχύος των ποδιών.

Αλτικές δοκιμασίες ισχύοςΑλτικές δοκιμασίες ισχύος

►Κατακόρυφο άλμα χωρίς φόρα Κατακόρυφο άλμα χωρίς φόρα ►Κατά μήκος άλμα χωρίς φόρα από Κατά μήκος άλμα χωρίς φόρα από

θέση ημισυσπείρωσης θέση ημισυσπείρωσης ► Ισχύς των σκελώνΙσχύς των σκελών►Η περίοδος άμεσης παραγωγής Η περίοδος άμεσης παραγωγής

ενέργειας είναι πολύ σύντομη (μόνο ενέργειας είναι πολύ σύντομη (μόνο όταν τα πέλματα αγγίζουν το έδαφος)όταν τα πέλματα αγγίζουν το έδαφος)

Άλλες δοκιμασίες ισχύοςΆλλες δοκιμασίες ισχύος

►Κάθε μυική προσπάθεια διάρκειας 6-8 Κάθε μυική προσπάθεια διάρκειας 6-8 δευτερολέπτων, που το άτομο τα δίνει δευτερολέπτων, που το άτομο τα δίνει όλα, μπορεί να θεωρείται ενδεικτική όλα, μπορεί να θεωρείται ενδεικτική της δυνατότητας του να αντλεί άμεσα της δυνατότητας του να αντλεί άμεσα ενέργεια από τους μύες που ενέργεια από τους μύες που ενεργοποιούνται κατά την ενεργοποιούνται κατά την προσπάθεια.προσπάθεια.

►Τέτοιες δοκιμασίες είναι δρόμος ή Τέτοιες δοκιμασίες είναι δρόμος ή ποδηλασία ταχύτητας, παλίνδρομο ποδηλασία ταχύτητας, παλίνδρομο τρέξιμο, κωπηλασία ή χιονοδρομία.τρέξιμο, κωπηλασία ή χιονοδρομία.

Δρόμος ταχύτηταςΔρόμος ταχύτητας

Συνάφεια ανάμεσα στις Συνάφεια ανάμεσα στις δοκιμασίες ισχύοςδοκιμασίες ισχύος

►Ο συντελεστής συσχέτισης δεν είναι Ο συντελεστής συσχέτισης δεν είναι ψηλός.ψηλός.

►Η απόδοση υπακούει στην αρχή της Η απόδοση υπακούει στην αρχή της εξειδίκευσης.εξειδίκευσης.

►Χρησιμοποιούνται για τον προσδιορισμό Χρησιμοποιούνται για τον προσδιορισμό της αποτελεσματικότητας της της αποτελεσματικότητας της προπόνησης.προπόνησης.

►Χρησιμοποιούνται ως μέσα Χρησιμοποιούνται ως μέσα αυτοαξιολόγησης και κινήτρων.αυτοαξιολόγησης και κινήτρων.

Αξιολόγηση του Αξιολόγηση του βραχυπρόθεσμου συστήματος βραχυπρόθεσμου συστήματος

παραγωγής ενέργειαςπαραγωγής ενέργειας►Όταν μια υπερμέγιστη μυική Όταν μια υπερμέγιστη μυική

προσπάθεια διαρκεί περισσότερο από προσπάθεια διαρκεί περισσότερο από μερικά δευτερόλεπτα,΄όλο και μερικά δευτερόλεπτα,΄όλο και περισσότερη ενέργεια για περισσότερη ενέργεια για αναπλήρωση του ΑΤΡ παράγεται από αναπλήρωση του ΑΤΡ παράγεται από το βραχυπρόθεσμο σύστημα μέσω των το βραχυπρόθεσμο σύστημα μέσω των αναεροβικών αντιδράσεων αναεροβικών αντιδράσεων γλυκόλυσης.γλυκόλυσης.

►Αυτό δε σημαίνει ότι ο αερόβιος Αυτό δε σημαίνει ότι ο αερόβιος μεταβολισμός είναι ασήμαντος.μεταβολισμός είναι ασήμαντος.

► Στην υπερμέγιστη άσκηση οι ενεργειακές Στην υπερμέγιστη άσκηση οι ενεργειακές απαιτήσεις ξεπερνούν σημαντικά την απαιτήσεις ξεπερνούν σημαντικά την ενέργεια που παράγεται από την οξείδωση ενέργεια που παράγεται από την οξείδωση του υδρογόνου στην αναπνευστική αλυσίδα. του υδρογόνου στην αναπνευστική αλυσίδα.

► Κυριαρχούν οι αναερόβιες γλυκολυτικές Κυριαρχούν οι αναερόβιες γλυκολυτικές αντιδράσεις και συσσωρεύονται μεγάλες αντιδράσεις και συσσωρεύονται μεγάλες ποσότητες γαλακτικού οξέος μέσα στον μυ ποσότητες γαλακτικού οξέος μέσα στον μυ και τελικά στο αίμα.και τελικά στο αίμα.

► Το επίπεδο γαλακτικού είναι ο πιο Το επίπεδο γαλακτικού είναι ο πιο συνηθισμένος δείκτης της ενεργοποίησης συνηθισμένος δείκτης της ενεργοποίησης του βραχυπρόθεσμου συστήματος του βραχυπρόθεσμου συστήματος παραγωγής ενέργειας.παραγωγής ενέργειας.

Δοκιμασίες γλυκολυτικής Δοκιμασίες γλυκολυτικής ισχύοςισχύος

► Ασκήσεις που διαρκούν μέχρι 3 λεπτά Ασκήσεις που διαρκούν μέχρι 3 λεπτά απαιτούν ενεργοποίηση του βραχυπρόθεσμου απαιτούν ενεργοποίηση του βραχυπρόθεσμου συστήματος παραγωγής ενέργειας.συστήματος παραγωγής ενέργειας.

► Δρομικές και ποδηλατικές δοκιμασίες Δρομικές και ποδηλατικές δοκιμασίες εξουθενωτικής προσπάθειαςεξουθενωτικής προσπάθειας

► Άρση βαρών Άρση βαρών ► Τρέξιμο με ελιγμούς και παλινδρομήσειςΤρέξιμο με ελιγμούς και παλινδρομήσεις► Κυκλοεργομέτρηση βραχείας διάρκειας –Κυκλοεργομέτρηση βραχείας διάρκειας –

δοκιμασία δοκιμασία Katch / WingateKatch / Wingate

Διαφορές ηλικίαςΔιαφορές ηλικίας

►Τα παιδιά έχουν χαμηλότερες επιδόσεις Τα παιδιά έχουν χαμηλότερες επιδόσεις στις δοκιμασίες βραχυχρόνιας στις δοκιμασίες βραχυχρόνιας αναερόβιας ισχύοςσε σύγκριση με τους αναερόβιας ισχύοςσε σύγκριση με τους εφήβους και τους νεαρούς ενήλικες. εφήβους και τους νεαρούς ενήλικες.

►Μικρότερες συγκεντρώσεις γλυκογόνου Μικρότερες συγκεντρώσεις γλυκογόνου στους μυςστους μυς

►Χαμηλότεροι ρυθμοί χρησιμοποίησης Χαμηλότεροι ρυθμοί χρησιμοποίησης γλυκογόνουγλυκογόνου

►Χαμηλότερο ποσοστό μυικής μάζας Χαμηλότερο ποσοστό μυικής μάζας σώματοςσώματος

Διαφορές φύλουΔιαφορές φύλου

►Διαφορές σωματικής μάζας και μυικής Διαφορές σωματικής μάζας και μυικής μάζαςμάζας

►Οι διαφορές στην αναερόβια ικανότητα Οι διαφορές στην αναερόβια ικανότητα δεν μπορούν να εξηγηθούν πλήρως από δεν μπορούν να εξηγηθούν πλήρως από διαφορές στη σύσταση σώματος ή διαφορές στη σύσταση σώματος ή νευρομυικούς παράγοντες.νευρομυικούς παράγοντες.

►Πιθανόν να υπάρχει μια βιολογική Πιθανόν να υπάρχει μια βιολογική διαφορά πέρα από διαφορές στη διαφορά πέρα από διαφορές στη σωματική σύστασησωματική σύσταση

Επίπεδα γαλακτικού στο αίμαΕπίπεδα γαλακτικού στο αίμα

Εξάντληση μυικού Εξάντληση μυικού γλυκογόνουγλυκογόνου

Παράγοντες που επηρεάζουν Παράγοντες που επηρεάζουν την αναερόβια παραγωγή την αναερόβια παραγωγή

ενέργειαςενέργειας

►ΠροπόνησηΠροπόνηση►Αδρανοποίηση όξινων μεταβολιτώνΑδρανοποίηση όξινων μεταβολιτών►Κίνητρα Κίνητρα