Ο Τονισμός Στην Αρχαία Ελληνική Γλώσσα

Ο τονισμός στην αρχαία ελληνική γλώσσα Μια μικρή εισαγωγή: Ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι μαθητές – κι όχι μόνο – που έρχονται σ’ επαφή με την αρχαία ελληνική γλώσσα είναι ο τονισμός… Για πολλούς δε δυσεπίλυτο πρόβλημα, για το οποίο δεν υπάρχει «θεραπεία». Ισχύει, όμως, κάτι τέτοιο; Γιατί φαντάζει τόσο δύσκολο το θέμα του τονισμού; Η απάντηση απλή… Αν εφαρμόσουμε κάποιους βασικούς κανόνες θα πάψει να είναι πρόβλημα και θα είναι μια απλή διαδικασία – ίσως κι ευχάριστη… Δεν πρέπει να παραλείψουμε να κάνουμε μια σύντομη ιστορική αναδρομή, προκειμένου να αντιληφθούμε τη χρησιμότητα των τονικών σημαδιών στην ελληνική γλώσσα. Οι πρόγονοί μας, λοιπόν, χρησιμοποιούσαν κεφαλαία γράμματα, κάτι που επιβεβαιώνει και το σύνολο των διασωθέντων επιγραφών. Κατά συνέπεια οι φυσικοί ομιλητές αυτής της γλώσσας δε χρειάστηκαν τα τονικά σημάδια, αλλά ούτε και τα πνεύματα, προκειμένου να την προφέρουν και να τη διαβάζουν, εν γένει, σωστά. Ο πρώτος που εισήγαγε και χρησιμοποίησε τόνους και τα πνεύματα ήταν ο Αριστοφάνης ο Βυζάντιος, ο Αλεξανδρινός γραμματικός, περίπου το 200 π.Χ. , με σκοπό την όσο γίνεται πιο πιστή απεικόνιση του μέτρου στα έργα του Ομήρου και των μελικών ποιητών. Η καθιέρωση των τονικών σημαδιών έγινε σταδιακά, καθώς αρχικά έγινε χρήση τους μόνο σε ορισμένα λογοτεχνικά έμμετρα έργα, ενώ απουσίαζαν από κείμενα «καθημερινής» χρήσης, όπως διάφορα έγγραφα. Οι τόνοι καθιερώθηκαν τον 9ο αιώνα (μαζί με τη μικρογράμματη γραφή) και διατηρήθηκε έως το 1982, όταν η πολιτεία αποφάσισε να καθιερώσει το μονοτονικό σύστημα, δηλαδή τη γραφή ενός μόνο τονικού σημαδιού (της οξείας στην προκειμένη περίπτωση) πάνω στην τονιζόμενη συλλαβή. Για ποιο λόγο, όμως, οι αρχαίοι Έλληνες άρχισαν να χρησιμοποιούν τους τόνους; Πολλές οι απόψεις … Ίσως γιατί έπρεπε να έχουν ένα οδηγό προκειμένου να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του γραπτού λόγου, καθώς υπήρχε πλέον ανάγκη να προφέρουν σωστά λέξεις, άγνωστες σχεδόν στην καθημερινή τους ομιλία. Παράλληλα, εξαιτίας της αντικατάστασης του μουσικού τόνου από το δυναμικό, από τα ελληνιστικά κιόλας χρόνια, υπήρξε ιδιαίτερα δύσκολη η ανάγνωση των κλασικών κειμένων και γι’ αυτό το λόγο έπρεπε να «επινοηθούν» κάποια τονικά – διακριτικά σημάδια, ώστε να γίνεται σωστά η αναγνώριση των λέξεων και η απόδοση του μέτρου. Βέβαια, δεν πρέπει να ξεχνάμε

Ο Τονισμός Στην Αρχαία Ελληνική Γλώσσα

Documents

Transcript of Ο Τονισμός Στην Αρχαία Ελληνική Γλώσσα