ΜΥΚΗΝΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Ονομάζεται έτσι συμβατικά ο πολιτισμός που διαμορφώθηκε και εξελίχθηκε στην ηπειρωτική Ελλάδα κατά την ύστερη εποχή του χαλκού (1600-1100 π. Χ.) και το σπουδαιότερο κέντρο του ήταν η «πολύχρυσος Μυκήνη». ΧΩΡΑ: Ο πολιτισμός αυτός ήταν δημιούργημα ελληνικών φύλων (Αχαιοί, Δαναοί, Ίωνες, Αργείοι κ.ά.). Αυτά τα φύλα δέχτηκαν επιδράσεις των άλλων αιγαιακών πολιτισμών, κυρίως του Μινωικού. Εξάπλωση: νησιά, Κρήτη, ακτές Μ. Ασίας, Κύπρος, ανατολικές ακτές Μεσογείου. Σπουδαιότερα κέντρα: Μυκήνες, Άργος, Τίρυνθα, Πύλος, Αμύκλες, Ορχομενός, Θήβα, Γλας, Αθήνα, Ελευσίνα, Μαραθώνας, Ιωλκός. Χαρακτηριστικά οικισμών: 1. Ιδρύονται σε επιλεγμένες θέσεις που διευκολύνουν την εποπτεία μεγάλης έκτασης. 2. Στις περισσότερες περιπτώσεις υπάρχει ανάκτορο και ισχυρή οχύρωση. ΠΗΓΕΣ: Τα ομηρικά έπη Οι ανασκαφές στις Μυκήνες (1876) από τον Ερίκο Σλήμαν Οι αρχαιολογικές έρευνες σε διάφορα μέρη της Ελλάδας. Η αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Β΄ από τους M.Ventris και τον J.Chadwick (1952). ΓΡΑΜΜΙΚΗ Β΄: Χρησιμοποιήθηκε από ειδικευμένους γραφείς στα μυκηναϊκά ανάκτορα. Είναι συλλαβική γραφή και επικύρωσε την ελληνικότητα του μυκηναϊκού πολιτισμού. Πρόκειται για πρώιμη μορφή της ελληνικής γλώσσας. Οι πληροφορίες των πινακίδων έχουν μόνο λογιστικό περιεχόμενο. Ο μυκηναϊκός πολιτισμός αποτελεί την ελληνική πρωτο-ιστορία.] ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΜΥΚΗΝΑΪΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ: Γεωργία Κτηνοτροφία Βιοτεχνική παραγωγή (κεραμική, ξυλουργική, χαλκουργική, ναυπηγική) Εμπόριο (ιδιαίτερα μετά το 1500 π. Χ.). Η οικονομική ανάπτυξη επιβεβαιώνεται από τα μέγαρα (επίκεντρο των οικονομικών δραστηριοτήτων) που οικοδομούνται σε οχυρωμένες ακροπόλεις. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ: Ο ηγεμόνας του ανακτόρου: διαχειριζόταν τον πλούτο και είχε συγκεντρωμένες όλες τις εξουσίες, πολιτική, στρατιωτική, δικαστική και θρησκευτική. Οι ιερείς (όχι θεοκρατική οργάνωση) και ο στρατός (επαγγελματίες στρατιωτικοί). Οι ειδικευμένοι τεχνίτες (κεραμουργοί, ξυλουργοί, ναυπηγοί, χαλκουργοί, χρυσοχόοι, αρωματοποιοί, γιατροί κ.ά.) Έμποροι και ναυτικοί. Γεωργοί και κτηνοτρόφοι (πλειοψηφία των κατοίκων). Δούλοι: υπηρέτες του ηγεμόνα, των αξιωματούχων και των απλών πολιτών. ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ: ΜΥΚΗΝΕΣ: Το μεγάλο ανακτορικό κέντρο. 4 ή 4 μεγάλα ομοσπονδιακά κράτη πιθανώς υποτελή στις Μυκήνες. 4 ή 5 μικρότερα ομοσπονδιακά κράτη αντίστοιχα προς τα μεγάλα ανάκτορα. ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΜΥΚΗΝΑΪΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ: Άνακτας: ο ανώτατος άρχων, κύριος του ανακτόρου, πηγή κάθε εξουσίας. Λααγέτες: τοπικοί άρχοντες, διοικητές περιφερειών. Επέτες: η τάξη των ευγενών, οι ακόλουθοι.

Τελεστές: σημαντικά πρόσωπα στην περιφερειακή διοίκηση. Βασιλεύς: ήταν ο λιγότερο τιμητικός τίτλος. Σήμαινε τον αρχιτεχνίτη. Στους επόμενους αιώνες δηλώνει τον ανώτατο άρχοντα. ΕΞΑΠΛΩΣΗ: ΜΕΣΑ 15ΟΥ ΑΙΩΝΑ Π.Χ.:Οι Κρήτες κυριαρχούν στο Αιγαίο. ΤΕΛΗ 15ΟΥ ΑΙΩΝΑ Π.Χ.: Οι Μυκηναίοι καταλαμβάνουν την Κνωσό και κυριαρχούν στο Αιγαίο. 13ος ΑΙΩΝΑΣ Π.Χ. : Εξάπλωση πέρα από το Αιγαίο. Εξελληνισμός Κύπρου (αποικίες), παροικία στην Ουγκαρίτ, εμπορικές δραστηριότητες σε Παλαιστίνη και Αίγυπτο, σχέσεις με Χετταίους. ΑΡΧΕΣ 12ου ΑΙΩΝΑ Π.Χ. : Επέκταση σε δυτική Μεσόγειο και Εύξεινο Πόντο. Πιθανώς με την τρωική εκστρατεία (τον πανελλήνιο χαρακτήρα της οποίας οι Έλληνες είχαν ήδη συνειδητοποιήσει από την αρχαιότητα) να επεδίωκαν τον έλεγχο των στενών του Ελλησπόντου. Αιγυπτιακές γραφές αναφέρουν εισβολή των «Αχαϊβάσα» με τους λαούς της θάλασσας. ΑΙΤΙΑ ΠΑΡΑΚΜΗΣ 1. Η απώλεια των αγορών της Ανατολής μετά την εισβολή των λαών της θάλασσας (κατέλυσαν το

κράτος των Χετταίων και επιτέθηκαν στην Αίγυπτο και τις ανατολικές ακτές της Μεσόγειο), κλόνισε την οικονομία των ανακτόρων και συνέβαλε βαθμιαία στη διάλυση του μυκηναϊκού κόσμου.

2. Εσωτερικές διενέξεις, δυναστικές έριδες και συγκρούσεις ανάμεσα στα μυκηναϊκά κέντρα. ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ - ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΟΥ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΟΥΝ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗ ΤΟΥ ΜΥΚΗΝΑΪΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ: 1. Η κοινή γλώσσα (πρώιμη μορφή ελληνικής). 2. Οι κοινές θρησκευτικές δοξασίες (πρώτες λατρείες θεοτήτων που αργότερα συνέθεσαν το ολυμπιακό πάνθεον). 3. Η ομοιομορφία σε όλες τις πτυχές του υλικού βίου (έργα τέχνης, εξοπλισμός, ενδυμασία, καλλωπισμός). ΜΥΚΗΝΑΪΚΗ ΤΕΧΝΗ: Χαρακτηρίζεται από αυστηρή συγκρότηση. Εξυπηρετούσε τις ιδεολογικές και αισθητικές ανάγκες των ανακτόρων. ΜΥΚΗΝΑΪΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ: 1.Οχυρωμένες ακροπόλεις 2. Ανάκτορα 3.Ταφικές κατασκευές. Θολωτοί τάφοι (θησαυρός του Ατρέως στις Μυκήνες). ΔΟΜΗ ΑΝΑΚΤΟΡΩΝ: Πυρήνας το μέγαρο, ορθογώνιο οικοδόμημα που διακρίνεται σε 3 μέρη: 1. Ανοικτός χώρος μπροστά που επικοινωνεί με μεγάλη αυλή, εκατέρωθεν της οποίας υπάρχουν πολλά διαμερίσματα. 2. Ο πρόδομος (προθάλαμος του ανακτόρου) 3. Το κυρίως μέγαρο με μεγάλη εστία στο κέντρο και 4 κίονες γύρω από αυτή που στηρίζουν την οροφή. Στη δεξιά πλευρά τοποθετείται ο θρόνος. ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΙ ΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ: Αρχικά είχαν μινωικές επιρροές. Αργότερα η μινωική φυσιοκρατία αντικαταστάθηκε από τελετουργικές ή πολεμικές σκηνές και σκηνές κυνηγιού. Το 12ο αιώνα τα φυτικά και ζωικά θέματα σχηματοποιήθηκαν και έγιναν απλά διακοσμητικά σχέδια.