Τσεριώνης Ιωάννης, Β6, Απρίλιος 2013

Ο Δρόμος

Δοκιμασμένη μέθοδος σε «λερωμένους» δρόμους.Τοίχοι γεμάτοι με μπογιές και

σχέδια. Τα γκράφιτι είναι η τέχνη του δρόμου. Κραυγές αποτυπωμένες συνήθως

με σπρέι από ομάδες νέων που επιθυμούν να δώσουν το στίγμα τους στην

ανώνυμη μουντάδα της πόλης. Πολλοί είναι αυτοί που δεν τους αρέσουν και τα

θεωρούν μουντζούρες ενώ άλλοι τα θαυμάζουν και τα βλέπουν ως μικρά έργα

τέχνης. Το γκράφιτι που σημαδεύει τις επιφάνειες της πόλης είναι ο απόγονος

των συμβόλων και εικόνων που βρέθηκαν στις σπηλιές της προϊστορικής

περιόδου και σα στόχο είχαν την υπενθύμιση της ανθρώπινης ύπαρξης στο

χώρο αλλά και την επικοινωνία.

Ιστορία του graffiti

Ο δρόμος είχε τη δική του ιστορία κι αυτός που πρώτος την έγραψε στον τοίχο με

μπογιά, δεν ήταν άλλος από τον ελληνικής καταγωγής Δημήτρη που υπέγραφε

τα έργα του με το ψευδώνυμο Τaki 183 έχοντας γεμίσει με σχέδια τον υπόγειο

σιδηρόδρομο της Νέας Υόρκης. Ο αριθμός δήλωνε τον αριθμό του δρόμου στον

οποίο διέμενε. Ανάλογα υπέγραφαν τα έργα τους και όλοι οι υπόλοιποι

γκραφιτάδες που ακολούθησαν.

Το graffiti γεννήθηκε το 1960 στη Νέα Υόρκη. Παράξενες συνθέσεις γραμμάτων

και ήρωες των κόμικς άρχισαν να καλύπτουν τα βαγόνια του υπογείου

μετατρέποντας τους συρμούς σε κινούμενα κόμικ στριπ. Ο αστικός χώρος της

πόλης ήταν διασπασμένος εθνικά, φυλετικά, ταξικά. Τα γκέτο της Νέας Υόρκης

ήταν γεγονός. Τη δεκαετία ’70-’80 το grafiti υπήρξε το μέσο οριοθέτησης των

απομονωμένων συνοικιών της πόλης από ομάδες νεαρών gangsπου τις έλεγχαν.

Οι έφηβοι δε διαμαρτύρονταν για το κοινωνικό και πολιτικό προσκήνιο, αλλά

διεκδικούσαν την ταυτότητά τους μέσα στην κοινωνία. Αν και οι επίσημες αρχές

κήρυξαν το grafiti παράνομο εξαιτίας της σχέσης του με τα γκέτο και τις

συμμορίες, οι κριτικοί τέχνης του Manhattan ξεκίνησαν να το αναγνωρίζουν ως

πρωτοπορία στο χώρο της τέχνης. Το graffiti έγινε το μέσο έκφρασης της

κουλτούρας του δρόμου και ταυτόχρονα αποτέλεσε ένα underground κίνημα το

οποίο σύντομα εξαπλώθηκε και στον υπόλοιπο κόσμο.

Το graffiti στην Ελλάδα

Σε αντίθεση με τα αστικά γκέτο των Η.Π.Α., στην Ελλάδα το γκράφιτι δεν

αποτελεί έκφραση του περιθωρίου. Μάλιστα επειδή τα σπρέι είναι αρκετά

ακριβά, θεωρείται ακριβό χόμπι και πολλοί από τους νεαρούς γκραφιτάδες

ανήκουν πλέον στην αστική και μεγαλοαστική τάξη. Οι περισσότεροι είναι

ηλικίας 12-30, βγαίνουν σε ομάδες όταν πέσει η νύχτα και στόχο έχουν να

κάνουν την πόλη πιο φωτεινή και χαρούμενη. Το γκράφιτι στην Ελλάδα δεν έχει

κάποια συγκεκριμένη ταυτότητα, αν και πολλές φορές συνδέεται με την

αμφισβήτηση και την ανυπακοή, καθώς το λεγόμενο bombingγίνεται σε

απαγορευμένες επιφάνειες.

Όλες οι ομάδες graffiti ξεκίνησαν στην Ελλάδα με αφορμή το ελληνικό Hip Hop

συγκρότημα TerrorXCrew. To πρώτο Wall Fame έγινε στην Ελλάδα το 1994.

Αγαπημένες επιφάνειες οι εξωτερικοί τοίχοι κτιρίων αλλά κι εγκαταλελειμμένα

αυτοκίνητα, λεωφορεία, τρένα, ρολά καταστημάτων. Όπως σε κάθε ομάδα έτσι

και σ’ αυτή των γκραφιτάδων υπάρχουν αξίες όπως η φήμη, η καλλιτεχνική

έκφραση, η δύναμη. Ιδιαίτερη βαρύτητα έχει το στυλ. Είναι η προσωπική φωνή

που βγαίνει μέσα από το graffiti. Όσο πιο αυθεντικό είναι το στυλ τόσο πιο

γνωστός και σεβαστός θα γίνει στο χώρο του ο γκραφιτάς. Ο χώρος του graffiti

είναι κατά κύριο λόγο ανδρικός. Οι γυναίκες μειοψηφούν και είναι δύσκολο να

καταξιωθούν στο χώρο αυτό. Πολλές είναι εκείνες που χρησιμοποιούν ανδρικά

ψευδώνυμα. Τις προδίδει όμως το σχέδιο που συνήθως είναι πιο φωτεινό και

φίνο.

Για τη κυρίαρχη κουλτούρα τα graffiti ισοδυναμούν με βανδαλισμό. Οι

γκραφιτάδες είναι «οι βάνδαλοι» που καταστρέφουν την αισθητική όψη της

πόλης και τα έργα τους είναι «βρομιές» στους τοίχους των κτιρίων. Από την

άλλη μεριά το γκράφιτι αναγνωρίζεται πλέον από ένα μεγάλο μέρος του

πληθυσμού ως μορφή τέχνης. Εξάλλου οι δρόμοι της Αθήνας έχουν γεμίσει από

δημιουργίες καλλιτεχνών του δρόμου.