Λογοτεχνία Α' Λυκείου

Α1 ΠΑΛΛΑΤΙΔΕΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2013-2014ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

ΔΙΔΑΣΚΩΝ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α ΤΕΖΑΣ

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΠΟΙΗΣΗΣαν Πεταλούδα Στη Φωτιά Ιωάννης

Βηλαράς

Σαν πεταλούδα στη φωτιά σ εσένα γύρες φέρωκι οχ τη φωτιά που καίγομαι να φύγω δεν ηξέρω

Και μόλο που φλογίζομαι πετώ ολόγυρα σουνα ξεμακρύνω δεν μπορώ στιγμήν από σιμά σουΤα μάγια δεν τα πίστευα και μάγια είσαι ατή σουmiddotτα μάγια είν τα θέλγητρα οπόχει το κορμί σου

Γιατί με χέρι αλάθευτο ηθέλησεν η φύσητης νιότης τ άνθια ολόβολο προικιό να σου χαρίσειΚαι ποιος είν ο αναίσθητος που να σ αλησμονήσει

αφού σε δει για μια φορά μαζί σου σα μιλήσειΤ αηδόνι σόδωκε λαλιά φωνή το καναρίνι

τη χλωρασιά σου δάνεισαν των περβολιών οι κρίνοιΟι χάρες αναπαύουνται απάνω στη θωριά σου

της άνοιξης τριαντάφυλλα ανθούν στα μάγουλά σουΛεν το κοράλλι κόκκινο μόν δίχως νοστιμάδαmiddotδεν έχει σαν τ αχείλι σου βαφή και κοκκινάδα

Δοξάρια είναι τα φρύδια σου και με πιτηδειοσύνηβαρούν πληγώνουν τις καρδιές χωρίς ελεημοσύνη

Στα δυο σου μάτια τα γλυκά ο έρωτας φωλιάζεικι οχ ταύτα τις σαγίτες του στους νιους απάνω αδειάζειΤο κοίτασμά σου το γλυκό είν των καρδιών ο κλέφτηςmiddot

αν δεν πιστεύεις ρώτησε να σου το είπει ο καθρέφτης

Ιωάννης Βηλάραςbull Ο Γιάννης Βηλαράς γεννήθηκε στα Κύθηρα το 1771 αλλά μεγάλωσε και σπούδασε

στα Ιωάννινα την πατρίδα του πατέρα του Διδάχτηκε λατινικά ιταλικά γαλλικά και στοιχειώδη μαθηματικά Ο πατέρας του ήταν επιφανής γιατρός στην περιοχή Ο ίδιος σπούδασε από το 1789 ιατρική στην Ιταλία συγκεκριμένα στην Πάδοβα όπου πήρε και το πτυχίο του και στην Μπολόνια Με την επιστροφή του στην Ηπειρωτική πρωτεύουσα διορίστηκε ως προσωπικός γιατρός του Βελή πασά γιου του Αλή Πασά τον οποίο ακολούθησε στην Πελοπόννησο καιστην Θεσσαλία και του χαρεμιού του αλλά και του ιδίου του Αλή Πασά Ο ίδιος διατηρούσε επικοινωνία με σημαντικούς πνευματικούς παράγοντες των Ιωαννίνων όπως ο Αθανάσιος Ψαλίδας αλλά και του τότε ελληνικού κόσμου αφού υπήρξε πολύ προοδευτικός όντας Ορθολογιστής(επηρρεασμένος απο τον ευρωπαικό διαφωτισμό)

bull Μετά την πολιορκία των Ιωαννίνων από τα τούρκικα στρατεύματα ο Γιάννης Βηλαράς εγκατέλειψε τον Αλή Πασά για να εγκατασταθεί στο χωριό Τσεπέλοβο του Ζαγορίου Εκεί πέθανε ύστερα από 3 χρόνια 1823 αφήνοντας σε άσχημη οικονομική κατάσταση τη σύζυγό του και τους 2 γιούς του

bull Το μοναδικό του ποίημα που σχετίζεται με την οικογένειά του και έχει διασωθεί είναι ένα τρυφερό πατρικό γράμμα προς έναν από τους 2 γιούς του Από τα πιο άμεσα και ωραία έργα του ποιητή

Ο Βηλαράς όπως κι ο Χριστόπουλος αποτελεί προδρομική μορφή της νεοελληνικής ποίησης Στα λυρικά του ποιήματα απαλλαγμένος κάπως από τη φαναριώτικη επίδραση αντλεί από την αρκαδική (ιταλική κυρίως) ποίηση του καιρού του και τη δημοτική μας παράδοση Η ερωτική του ποίηση γεμάτη από συναισθηματική φόρτιση και χωρίς την παιγνιδιάρικη κι ανάλαφρη διάθεση του Χριστόπουλου εκφράζει πηγαίο αίσθημα με στοιχεία ρομαντικά

Χαρακτηριστικά Παραδοσιακής Ποίησης

bull Έμμετρος στίχοςbull Ποιητικό λεξιλόγιοbull Στίξη κανονικήbull Διατήρηση των κοινών νοημάτων των λέξεωνbull Λογική ανάπτυξη του θέματοςbull Έλλογη νοηματική αλληλουχίαbull Τίτλος προϊδεαστικός δηλωτικός του

περιεχομένουbull Λυρισμός

Το ποίημα ανήκει στην Παραδοσιακή Ποίηση καθώς εμφανίζει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά της Εντοπίζουμε ομοιοκαταληξία στροφές ισοσύλλαβοι στίχοι λογική ανάπτυξη νοήματος ποιητικό λεξιλόγιο κανονική στίξη αντιστοιχία τίτλου-περιεχομένου και λυρισμό

bull Πρόκειται για προσωπική ποίηση αφού το ποίημα έχει γραφτεί από τον Ιωάννη Βηλάρα

bull lsquoΕχει ομοιοκαταλαξία (πχ laquoσαν πεταλούδα στη φωτιά σε σένα γύρες φέρω κι οχ τη φωτιά που καίγομαι να φύγω δεν ηξέρωraquo)

bull Στον ενδέκατο στίχο υπάρχει νοηματική επανάληψη ανάμεσα στα δύο ημιστίχια (πχ laquoταrsquoαηδόνι σόδωκε λαλιά φωνή το καναρίνιraquo)

-Κάθε στίχος εκφράζει κανονικά ένα πλήρες και

ολοκληρωμένο νόημα -Αναφέρεται σε εκδηλώσεις και συνήθειες του ιδιωτικού

βίου (laquoκαι στα δυο σου μάτια ο έρωτας φωλιάζει κι οχ ταύτα τις σαγίτες του στους νιους απάνω αδειάζειraquo )

-Η γλώσσα είναι ιδιαίτερα δραστική ζωντανή και παραστατική καθώς χρησιμοποιούνται αρκετά επίθετα ουσιαστικά (laquoπχ Λεν το κοράλλι κόκκινο μόνrsquo δίχως νοστιμάδα δεν έχει σαν τrsquoαχείλι σου βαφή και κοκκινάδεςraquo )

Για την εργασία αυτή δούλεψαν

bull Αρετή Δηματάτηbull Έλενα Γιώτηbull Κοσμάς Καχπάνης



ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ

Ανδρέας ΚάλβοςΗφαίστεια

ΕΠΤΑΝΗΣΙΑΚΉ ΣΧΟΛΉ (1Η ΕΡΓΑΣΊΑ Ά ΜΈΡΟΣ)

Ευνοϊκές συνθήκες για την καλλιέργεια των γραμμάτων και των τεχνών

bull η μακρόχρονη επαφή με τη Δύση bull η απουσία τουρκικού ζυγούbull η οικονομική ανάπτυξη των νησιών bull η ειρηνική διαβίωση των κατοίκων

Το 1824 ιδρύεται στην Κέρκυρα το πρώτο ελληνικό ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα η Ιόνιος Ακαδημία

Σ αυτό δίδαξαν επιφανείς λόγιοι της εποχής ανάμεσα στους ο ποιητής Ανδρέας Κάλβος

Αναπτύχθηκε κυρίως η ποίηση λυρική και σατιρική αλλά και άλλα λογοτεχνικά είδη

bull κριτικό δοκίμιοbull μεταφράσεις bull θέατρο


Τα laquoΗφαίστειαraquo είναι ποίημα που ανήκει στο κίνημα του ΡομαντισμούΟ Ρομαντισμός

bull είναι ένα από τα πιο σημαντικά κινήματα όλων των εποχώνbull ξεφεύγει από τα laquoστενάraquo πλαίσια της τέχνηςbull διαμορφώνει μία στάση ζωής bull κυριαρχεί στις τρεις μεγάλες ευρωπαϊκές λογοτεχνίες (αγγλική γαλλική

γερμανική) από τα τέλη του 18ου αιώνα bull ενώ με κάποια καθυστέρηση εμφανίζεται και σε πολλές άλλες χώρες μεταξύ

των οποίων και στην Ελλάδα

Ο Ρομαντισμός παρουσιάζει συγκεκριμένες διαφορές και ιδιομορφίες ανάλογα με την χώρα για την οποία μιλάμε

Ο ρομαντικός ποιητής συγκρούεται με τον κλασικισμό και με το ορθολογικό πνεύμα

του διαφωτισμού αμφισβητεί τις ηθικές αξίες του κλασικού παρελθόντος και

γενικά την παράδοση στη θέση αυτών τοποθετεί το συναίσθημα και την φαντασία Το

απόλυτο και το υπερβολικό το συγκινησιακό και το ιδανικόΣε ότι αφορά τη θεματογραφία υπάρχει μια ιδιαίτερη επιμονή στο

laquoεγώraquo του ποιητή ένας έντονος ατομικισμός και εγωκεντρισμός

Οι ρομαντικοί ποιητές δείχνουν μια προτίμηση για θέματα όπως η προσωπική εμπειρία της φύσης ο θεός η περιπέτεια ο έρωτας ο ηρωισμός και οι αγώνες για την ελευθερία

Η σημασία του για την νεοελληνική λογοτεχνία είναι μάλλον μικρή παρά τα πενήντα σχεδόν χρόνια της κυριαρχίας του

Βrsquo ΜΈΡΟΣ

Στο ποίημα laquoΤα ηφαίστειαraquo βλέπουμε ότι δεν υπάρχει ομοιοκαταληξία πχ laquoχλωρά μοσχοβολούντα

νησιά του Αιγαίου πελάγους ευτυχισμένα χώματα όπου η χαρά κι η ειρήνη πάντα εκατοίκουν raquo

Ο τίτλος είναι προβληματικός διότι δεν αναφέρεται στο περιεχόμενο του ποιήματος αλλά μας παραπέμπει σε κάτι τελείως διαφορετικό

Κάποια από τα στοιχεία της παραδοσιακής ποίησης που έχει το συγκεκριμένο ποίημα είναι ότι

χρησιμοποιεί ποιητικό λεξιλόγιο πχ laquoχλωρά μοσχοβολούντα νησιά του Αιγαίου πελάγους ευτυχισμένα χώματα όπου η χαρά κι η ειρήνη πάντα εκατοίκουν raquo

Και είναι χωρισμένο σε στροφές πχ αrsquo βrsquo γrsquo δrsquohellipκτλ

αrsquo στροφή

Χλωρά μοσχοβολοῦντανησία τοῦ Αἰγαίου πελάγουςεὐτυχισμένα χώματαὅπου ἡ χαρὰ κ᾿ ἡ εἰρήνηπάντα ἐκατοίκουν

Σrsquoαυτή την στροφή έχουμε αναφορά στο παρελθόν και επιβλητικό σκηνικό

γrsquo στροφή

Στὰ πλούσια περιβόλια σαςβασιλικὸς καὶ κρίνοιματαίως ἀνθίζον ἔρημαοὔτ᾿ ἕνα χέρι εὑρίσκεται῾νὰ τὰ ποτίζῃ

Εδώ υπάρχει μελαγχολία

δrsquo στροφή

Τὰ δάση τὰ λαγγάδια σαςὅπου οι φωναὶ ἀντιβόουντῶν κυνηγῶν σιωπῶσισκύλοι ἐκεῖ τώρα ἀδέσποτοιμόνον βαϋίζουν

Εδώ συναντούμε ένα σκηνικό παρμένο απο την φύση

ιαrsquo στροφή

Τὰ γόνατά μου ἐμπρός σου

νά πέφτουν τὸ ὑπερήφανον

κεφάλι μου ποὺ ἀντίκρυ

τῶν βασιλέων ὑψόνετο

τὴν γῆν ἐγγίζει Στην στροφή αυτή υπάρχει συγκίνηση και εγωκεντρισμός

lt

ιζrsquo στροφή

Ἐλᾶτε ῾νὰ ζεστάσωμεντὰ χέρια μας ῾ς τὰ σπλάγχναὅσων θυσίας προσφέρουσινεἰς τὸν σταυρὸν καὶ σέβονταιἁγίων εἰκόνας

Εδώ συναντάμε έναν ηρωισμό και μία ωδή στον αγώνα για την ελευθερία

κγrsquo στροφή

Διὰ σᾶς ἡρώων κοπάδιαδὲν φθάνει ἡ Χίος ἡ Κύπροςτῶν Κυδωνίων δὲν φθάνουσιντῆς Κάσσου καὶ τῆς Κρήτηςἡ κατοικίαι

Η στροφή αυτή κάνει μία επίκληση για αγώνα για την δημοκρατία και την εθνική ανεξαρτησία και αναφέρεται στο ιδανικό της επανάτασης

λδrsquo στροφή

Νὰ ἡ κραυγαὶ καὶ ὁ φόβοςνὰ ἡ ταραχὴ καὶ ἡ σύγχυσιςἀπὸ παντοῦ σηκόνονταικαὶ ἁπλόνουν πολυάριθμαπανία ῾νὰ φύγουν

Η στροφή αναφέρεται στο πάθος για τη περιπέτεια και το ταξίδι με μία μικρή μελαγχολία

λζrsquo στροφή

Ἔξω ἀπὸ τὴν θαλάσσιονπυρκαϊὰν νικήτριαιἰδοὺ πάλιν ἐκβαίνουνσωσμέναι οι δυὸ κατάμαυροιθαυμάσιαι πρῶραι

Γίνετε αναφορά στην αισιοδοξία και τον ηρωισμό

ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΛΒΟΣ

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΊΑ ΑΥΤΉ ΔΟΎΛΕΨΑΝ

Αριστέα Αποστολίδου

Παναγιώτα Γκάλβα

Μάνος Αμανατίδης



ΠΑΡΝΑΣΣΙΣΜΟΣ

Κωστής ΠαλαμάςΠατρίδες Αέρας γηhellip

Κωστής Παλαμάς

Ο Κωστής Παλαμάς (Πάτρα 13 Ιανουαρίου 1859 - Αθήνα 27 Φεβρουαρίου 1943) ήταν ποιητής πεζογράφος θεατρικός συγγραφέας ιστορικός και κριτικός της λογοτεχνίας Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές με σημαντική συνεισφορά στην εξέλιξη και ανανέωση της νεοελληνικής ποίησης Αποτέλεσε κεντρική μορφή της λογοτεχνικής γενιάς του 1880 πρωτοπόρος μαζί με το Νίκο Καμπά και το Γεώργιο Δροσίνη της αποκαλούμενης Νέας Αθηναϊκής (ή Παλαμικής) σχολής Επίσης είχε σπουδάσει και ως θεατρικός παραγωγός της ελληνικής λογοτεχνίας Ο Παλαμάς ήταν ένας από τους πολυγραφότερους Έλληνες λογοτέχνες και πνευματικούς ανθρώπους Δημοσίευσε συνολικά σαράντα ποιητικές συλλογές καθώς και θεατρικά έργα κριτικά και ιστορικά δοκίμια συγκριτικές μελέτες και βιβλιοκριτικές Την επιμέλεια της επανέκδοσης των έργων του μετά το θάνατό του ανέλαβε ο γιος του Λέανδρος Παλαμάς επίσης ποιητής και κριτικός της λογοτεχνίας

Κωστής Παλαμάςbull Ο Παλαμάς είναι ο πιο αντιπροσωπευτικός

ποιητής της γενιάς του και ένας από τους κορυφαίους της νέας Ελληνικής ποίησης

bull Δεσπόζει με την έντονη παρουσία του για περίπου πενήντα χρόνια στην πνευματική ζωή του τόπου

bull Η ακμή του συμπίπτει με την αστική διαμόρφωση της Ελληνικής κοινωνίας

bull Η γενιά του ΄80 στην οποία ανήκει ο ποιητής σημαδεύεται από το θετικιστικό πνεύμα και την λατρεία για την Επιστήμη από το οποίο εμπνέεται και ο ίδιος και επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό η ποίησή του

bull Ο Παλαμάς χαρακτηρίζεται εθνικός ποιητής bull Το έργο του απηχεί τους πόθους και τις

απογοητεύσεις τις ελπίδες και τις ανατάσεις του νέου ελληνισμού κατά την κρίσιμη σε κατακτήσεις και εθνικές περιπέτειες περίοδο των ετών 1880-1922

ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ

bull Ανακήρυξή του σε κορυφαίο πεζογράφο και έναν από τους τρεις κορυφαίους ποιητές όλων των εποχών

bull Δημιουργία μουσείου με το όνομά τουbull Δημιουργία ιδρύματος με το όνομά τουbull Βράβευση του με το Αριστείο Γραμμάτων και

Τεχνών το 1925 από την ακαδημία Αθηνών της οποίας διορίστηκε μέλος το 1926 ενώ εξελέγη πρόεδρός της το 1930

Χαρακτηριστικά Παρνασσισμού

Δίνεται μεγάλη σημασία στην ακρίβεια της έκφρασης και στη λεπτομέρεια Είναι απρόσωπη και αντικειμενική ποίηση Σέβεται τους ρυθμικούς μετρικούς και στιχουργικούς κανόνες Ενδιαφέρεται υπερβολικά για την μορφή Οι συγγραφείς αντλούν τα θέματα και τις εικόνες τους απ rsquo τη μυθολογία

και την ιστορία Αναζητούν την έμπνευση του στους χαμένους πολιτισμούς τους

αρχαιότητας Επιδιώκουν την απουσία κάθε συναισθήματος πάθους ή έντασης Εκφράζουν την ηρεμία τη γαλήνη την απάθεια Υιοθέτησαν την πλαστικότητα και την αρμονία της κλασικής τέχνης Χαρακτηρίζεται από απόλυτα ισσοροπημένο και ψυχρό ποιητικό τόνο και

ύφος Είναι ποίηση χωρίς αληθινή ζωή ή ανθρώπινη παρουσία Αρνείται την καθαρεύουσα και στρέφεται προς τη δημοτική Γίνεται επεξεργασία του στοίχου

Χαρακτηριστικά Παραδοσιακής ποίησης

Υπάρχει ομοιοκαταληξία Τα ποιήματα είναι χωρισμένα σε στροφές Ο στίχος είναι έμμετρος και ισοσύλλαβος Λογική ανάπτυξη νοήματος Οι λέξεις χρησιμοποιούνται με κυριολεκτική σημασία Ποιητικό λεξιλόγιο Κανονική στίξη Υπάρχει αντιστοιχία τίτλου ndash περιεχομένου Λυρισμός

Πατρίδες Αέρας γηhellip Κωστής Παλαμάς

Πατρίδες Αέρας γη νερό φωτιά Στοιχεία

Αχάλαστα και αρχή και τέλος των πλασμάτων

Σα θα περάσω στη γαλήνη των μνημάτων

Θα σας ξάναβρω πρώτη και στερνή ευτυχία

Αέρας μέσα μου ο λαός των ονειράτων

Στον αέρα θα πάειmiddot θα πάει στην αιωνία

Φωτιά φωτιά κι ο λογισμός μου τη μανία

Των παθών μου θα παρrsquo η λύσσα των κυμάτων

Το χωματόπλαστο κορμί χώμα και εκείνο

Αέρας γη νερό φωτιά θα ξαναγίνω

Κι απrsquo των ονείρων τον αέρα κι απrsquo την πυρά

Του λογισμού κι από τη σάρκα τη λιωμένη

Κι απrsquo των παθών τη θάλασσα πάντα θα βγαίνει

Ήχου πνοή παράπονο σαν από λύρα


Στοιχεία Παρνασσισμού στο κείμενο Στο κείμενο υπάρχει ομοιοκαταληξία

Το χωματόπλαστο κορμί χώμα και κείνο

Αέρας γη νερό φωτιά θα ξαναγίνω Δεν υπάρχει ανθρώπινη παρουσία αφού γίνεται αναφορά μόνο στα στοιχεία

της φύσης ( αέρα γη νερό φωτιά)

Σέβεται τους ρυθμικούς μετρικούς και στοιχουργικούς κανόνες καθώς υπάρχει ρυθμός και μέτρο ( ιαμβικό)

Χρησιμοποιείται η δημοτική γλώσσα




θα σας ξανάβρω πρώτη και στερνή ευτυχία Μέσα στο κείμενο υπάρχουν εικόνες από τη μυθολογία χρησιμοποιείται μία

αρχαία φιλοσοφική θεωρία για τα τέσσερα στοιχεία της φύσης ( αέρας γη νερό φωτιά) τα οποία είναι αιώνιες κοσμογονικές αρχές δηλαδή η γένεση και η φθορά είναι αποτέλεσμα της ένωσης και της διάλυσης των στοιχείων αυτών


Στοιχεία Παρνασσισμού στο κείμενο Ενδιαφέρεται για την μορφή Το ποίημα είναι σονέτο Είναι χωρισμένο σε

τέσσερις στροφές Οι δύο πρώτες έχουν τέσσερις στίχους οι καθεμία ενώ οι δύο τελευταίες τρεις

Από αισθητική άποψη στις Πατρίδες η παρνασσιστική τελειότητα της μορφής ισορροπεί με τη στοχαστική και λυρική διάθεση


Το κείμενο αυτό εντάσσεται στην παραδοσιακή ποίηση διότι Υπάρχει ομοιοκαταληξία


Αέρας γη νερό φωτιά θα ξαναγίνω Είναι χωρισμένο σε στροφές Ο στίχος είναι έμμετρος με ιαμβικό μέτρο

Πατρίδες Αέρας γη νερό φωτιά Η στίξη του κειμένου είναι κανονική Υπάρχει αντιστοιχία τίτλου - περιεχομένου


Χριστίνα ΓέρμανληΑγγελική ΙωάννουΠέτρος ΑβράμηςΔημήτρης Κατσιούρας

Α1 ΠΑΛΛΑΤΙΔΕΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2013-2014ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗΔΙΔΑΣΚΩΝ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α ΤΕΖΑΣ

ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ

Κωνσταντίνος ΚαβάφηςlaquoΠεριμένοντας τους βαρβάρουςraquo



Κωνσταντίνος ΚαβάφηςΠεριμένοντας τους βαρβάρους

ΚΩΝ ΚΑΒΑΦΗΣ

bull Κορυφαίος Έλληνας ποιητής (Αλεξάνδρεια 1863-1933) Ο πατέρας του Πέτρος - Ιωάννης ήταν δραστήριος έμπορος στην Αλεξάνδρεια (όπου ειχε τοτε αρχίσει να ακμάζει το ελληνικό στοιχείο)Η μητέρα του ανήκε σε παλιά φαναριώτικη οικογένεια της ΚωνσταντινούποληςΚαι τα δύο αυτα στοιχεία η εμπορική ιδιότητα του πατέρα και η παλιά αρχοντιά της μητέρας συντέλεσαν σημαντικά στη διαμόρφωση του χαρακτήρα του ποιητήΗ ποίηση του σε αρκετα ποιήματα του ξάφνιασε με την τόλμη της γιατι συχνά εμπνεόταν απο την ομοφυλόφιλη ιδιοσυγκρασία του

ΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΒΑΦΗbullΩς το 1900 περίπου η ποίηση του ήταν

επηρεασμένη από τους ρομαντικούς ποιητές στη διάθεση στη στιχουργία και στη γλώσσα (καθαρεύουσα)Κατόρθωσε όμως να απαλλαγεί από τους παραδοσιακούς λυρικούς τρόπους και να δημιουργήσει μια ποίηση έντονα προσωπική Πρόκειται για μια ποίηση απογυγνωμένη απο παραδοσιακά λυρικά σχήματα που φτάνει συχνά ως την πεζολογία Τον εκφραστικό φόρτο αναπληρώνει εδώ η παραστατικότηταη εξαι-ρετική γλωσσική ευστοχία η λεπτή ειρωνεία και η υποβολή

ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΒΑΦΗbull Συνήθως τα ποιήματα του χωρίζονται σε τρεις

κατηγορίεςτα ιστορικά τα φιλοσοφικά και τα ερωτικάΟ χωρισμός αυτός είναι βέβαια σχηματικός και γίνεται με βάση το θέμα ή τον τόνο που κυριαρχεί Από τα ltltιστορικάgtgt τα πιο πολλά αναφέρονται σε περιστατικά των ελληνιστικών κυρίως χρόνων ή σε πλαστά περιστατικά που ο ποιητής παρουσιάζει ως ιστορικά Μέσα από αυτά εκφράζονται συνήθως σύγχρονες καταστάσεις Τα ltltφιλοσοφικάgtgt του είναι κυρίως ποιήματα βιοθεωρίας όπου ο διδακτικός τόνος είναι έκφραση ζωής συνειδητά βιωμένης ενώ στα ltltερωτικάgtgt συνυφαίνεται ο ηδονισμός με τον αισθητικό

Περιμένοντας τους βαρβάρους

bull ΠΟΙΗΜΑ

bull -Τι περιμένουμε στην αγόρα συναθροισμένοιbull Ειναι οι βάρβαροι να φθάσουν σήμερα

bull -Γιατί μέσα στην Σύγκλητο μια τέτοια απραξία

bull Τι κάθοντ΄οι Συγκλητικοί και δεν νομοθετούνε

bull Γιατί οι βάρβαροι θα φθάσουν σήμεραbull Τι νόμους πια θα κάμουν οι Συγκλητικοί

bull Οι βάρβαροι σαν έλθουν θα νομοθετήσουν

bull -Γιατί ο αυτοκράτωρ μας τόσο πρωί σηκώθηbull και κάθεται στης πόλεως την πιο μεγάλη

πύλη bull στον θρόνο επάνω επίσημος φορώντας την

κορόνα bullbull Γιατί οι βάρβαροι θα φθάσουν σήμεραbull Κι ο αυτοκράτωρ περιμένει να δεχθείbull τον αρχηγό τους Μάλιστα ετοίμασε bull για να τον δώσει μια περγαμηνήΕκείbull τον έγραψε τίτλους πολλούς κι ονόματα

bull -Γιατί οι δύο μας ύπατοι κι οι πραίτορες εβγήκανbull σήμερα με τες κόκκινες τες κεντημένες τόγες bull γιατί βραχιόλια φόρεσαν με τόσους αμεθύστουςbull και δαχτυλίδια με λαμπρά γυαλιστερά σμαράγδια bull γιατί να πιάσουν σήμερα πολύτιμα μπαστούνια bull μ΄ασήμια και μαλάματα έκτακτα σκαλιγμένα

bull Γιατί οι βάρβαροι θα φθάσουν σήμερα bull και τέτοια πράγματα θαμπώνουν τους βαρβάρους

bull -Γιατί κι οι άξιοι ρήτορες δεν έρχονται σαν πάντα bull να βγάλουνε τους λόγους τους να πούνε τα δικά

τους

bull Γιατί οι βάρβαροι θα φθάσουν σήμεραbull κι αυτοί βαριούντ΄ευφράδειες και δημηγορίες

bull -Γιατί ν΄αρχίσει μονομιάς αυτή η ανησυχία bull κι η σύγχυσις(Τα πρόσωπα τι σοβαρά που εγίναν)bull Γιατί αδειάζουν γρήγορα οι δρόμοι και οι

πλατείεςbull κι όλοι γυρνούν στα σπίτια τους πολύ

συλλογισμένοι

bull Γιατί ενύχτωσε κι οι βάρβαροι δεν ήλθαν Και μερικοί έφθασαν απ΄τα σύνορα

bull και είπανε πως βάρβαροι πια δεν υπάρχουν

Και τώρα τι θα γένουμε χωρίς βαρβάρους bull Οι άνθρωποι αυτοί ήταν μια κάποια λύσις

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΥbull 1)Η προσπάθεια απόδοσης των ψυχικών

καταστάσεων με τρόπο έμμεσο και συμβολικό δηλαδή μέσα απο τη χρήση των συμβόλων αυτη η προσπάθεια οδηγεί σε μια υπαινικτική και υποβλητική χρήση της γλώσσας σε συνδυασμό με μια διαισθητική σύλληψη των πραγμάτων και μια αφθονία εικόνων και μεταφορών (όλα αυτα τα στοιχεία μαζί κάνουν ασφαλώς το ποίημα πιο δυσνόητο)

bull 2)Η αποφυγή της σαφήνειας και η προσπάθεια για τη δημιουρία ενός κλίματος ρευστού συγκεκριμένου ασφαλούς και θολού που συνυπάρχει με μια διάθεση ρεμβασμού μελαγχολίας και ονειροπόλησης

bull 3)Η έντονη πνευματικότητα ο ιδεαλισμός και σε πολλές περιπτώσειςο μυστικισμός

συνέχεια

bull 4)Η προσπάθεια να ταυτιστεί η ποίηση με την μουσική που εκδηλώνεται με την έντονη μουσικότητα και τον υποβλητικό χαρακτήρα του στίχου (απευθύνεται ταυτόχρονα στην ακοή και στο συναίσθημα)

bull 5)Οι πολλές τεχνικές μορφολογικές και εκφραστικές καινοτομίες χαλαρή ομοιοκαταληξία ανομοιοκατάληκτος ή ελεύθερος στίχος πολλά και πρωτότυπα σχήματα λόγου ιδιόρρυθμη σύνταξη νέο λεξιλόγιο κτλ

bull 6)Ο περιορισμός του νοηματικού περιεχομένου του ποιήματος στο ελάχιστοη ποίηση απαλλάσσεται από κάθε φιλοσοφικό και ηθικό διδακτικό στοιχείο καθώς και από ρητορισμούς ή θέματα του δημόσιου βίου γίνεται αυτό που θα έπρεπε πάντοτε να είναι δηλαδή καθαρή ποίηση γεμάτη μαγεία και γοητεία

Περιμένοντας τους βαρβάρουςbull Η προσπάθεια απόδοσης των ψυχικών

καταστάσεων με τρόπο έμμεσο και συμβολικό δηλαδή μέσα απο την χρήση συμβόλων

- Ο βασιλιάς φορά κορόνα ενω οι ύπατοι φορούν πολυτελή ένδυματα κοσμήματα κτλ ωστόσο ο ποιητής δεν τα αναφέρει για να δείξει την οικονομική ακμή αλλα τα χρησιμοποιεί σαν αιτία για να δείξει την κοινωνική και πολιτική παρακμή- Η πόλη δεν ειναι μια συγκεκριμένη πόλη αλλα θα μπορούσε να ειναι οποιαδήποτε πόλη

ΣΥΝΕΧΕΙΑ

bull - Οι βάρβαροι στο ποιήμα δεν είναι αυτοί που θα έβγαζαν την πόλη απο το αδιέξοδο αλλα εννοεί τις αλλαγές που θα κάνουν καλύτερα τα πράγματα για τον κόσμο Οι βάρβαροι συμβολίζουν τη βαθύτερη ανάγκη των ανθρώπων για τη λυτρωτική επιστροφή σε μια κατάσταση όπου οι συνθήκες διαβίωσης ήταν απλούστερες Η μεγάλη εξέλιξη της πολιτείας περιέπλεξε τους όρους διαβίωσης και συνύπαρξης καθιστώντας κουραστική και πολυσύνθετη την κοινωνική τους ύπαρξη Οι άνθρωποι αυτοί δεν έχουν πια τη διάθεση να συνεχίσουν την ανοδική τους πορεία και θέλουν μια ριζική απλοποίηση Μια απλοποίηση που μόνο οι βάρβαροι μπορούν να τους την προσφέρουν

ΑΛΛΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΟΝΤΕΡΝΑΣ ΠΟΙΗΣΗΣ

bullΧρησιμοποιεί τον διάλογοbullΔείχνει θεατρικότητα με τις εικόνες που

διαδέχονται η μία απο την άλλη σαν να είναι σκηνές(Γιατί οι βάρβαροι θα φθάσουν σήμερα και τέτοια πράγματα θαμπώνουν τους βαρβάρους

bullΣτην επικεφαλίδα (Περιμένοντας τους βαρβάρους) υπάρχει μια δραματικότητα δηλαδή περιγράφει τον θυμό την ανησυχεία του λαού

Για την εργασία αυτή δούλεψανbullΓεωργία ΑραπίδουbullΧρύσα ΓρηγοριάδουbullΘωμάς ΗλιάδηςbullΣτέλιος Θωμαΐδης


ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣΜίλτος Σαχτούρης

Η Αποκριά

Μίλτος Σαχτούρης (29 Ιουλίου 1919 ndash 29 Μαρτίου 2005)

Βιογραφικά Στοιχεία

Γεννήθηκε στην Αθήνα και ήταν γιος του δικαστικού και νομικού συμβούλου του κράτους Δημήτριου Σαχτούρη και της Αγγελικής Παπαδήμα Όταν ήταν πέντε ετών εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα Με επιμονή του πατέρα του το 1937 άρχισε σπουδές νομικής στο πανεπιστήμιο Αθηνών Μετά το θάνατο του πατέρα του το 1939 όταν βρισκόταν στο 4ο έτος της Νομικής έκαψε τα βιβλία που διάβαζε αποφασισμένος να επιδοθεί αποκλειστικά στην ποίηση

Το έργο του

Ο Σαχτούρης αν και επηρεάστηκε από τον υπερρεαλισμό δεν αφομοιώθηκε απ αυτόν Θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι ξέφυγε από αυτόν αποκτώντας μια καθαρά προσωπική φωνή Μπορεί όμως με ευκολία να χαρακτηριστεί ποιητής του παραλόγου και του συμβολισμού Η γλώσσα των ποιημάτων του είναι ελλειπτική λιτή τραγική σκυθρωπή και σοβαρή Επίσης η ποίησή του ως προς τη δομή είναι ενιαία δηλαδή εμπειρίες οι οποίες συνεχώς αναπαράγονται με μια κυκλική φορά ενώ διακρίνει κανείς μια έντονη εικονοποιία Ανήκει στην πρώτη μεταπολεμική γενιά

Τα ποιήματά του είναι εμπνευσμένα από την περίοδο της κατοχής και της μεταπολεμικής εποχής

Μοντερνισμός - Τα βασικά στοιχεία

Διάθεση για πειραματισμό Ελεύθερος στίχος Ελλειπτικές και αποσπασματικές προτάσεις Τολμηρές μεταφορές Εικόνες Ελεύθεροι συνειρμοί Λειτουργία φαντασίας και ονείρου

Η Αποκριά

Μακριά σrsquo ενrsquo άλλο κόσμο γίνηκε αυτή

η αποκριά

το γαϊδουράκι γύριζε μες στους έρημους δρόμους

όπου δεν ανάπνεε κανείς

πεθαμένα παιδιά ανέβαιναν ολοένα στον ουρανό

κατέβαιναν μια στιγμή να πάρουν τους αετούς τους

που τους είχαν ξεχάσει

έπεφτε χιόνι γυάλινος χαρτοπόλεμος

μάτωνε τις καρδιές

μια γυναίκα γονατισμένη

ανάστρεφε τα μάτια της σα νεκρή

μόνο περνούσαν φάλαγγες στρατιώτες εν δύο

εν δυο με παγωμένα δόντια

Το βράδυ βγήκε το φεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτο μίσος

το δέσαν κ το πέταξαν στη θάλασσα

μαχαιρωμένο


η αποκριά

Η Αποκριά - Εισαγωγή

Το ποίημα ανήκει στην ποιητική συλλογή Με το πρόσωπο στον τοίχο που κυκλοφόρησε το 1952

Στα ποιήματα της συλλογής αυτής έχουν περάσει οι εμπειρίες του ποιητή από τη στρατιωτική του ζωή και την τραγωδία του εμφυλίου πολέμου (1946-1949)

Το ποίημα κινείται ανάμεσα σε δύο πραγματικότητες η μία είναι η πραγματικότητα της αποκριάς Σrsquo αυτήν όμως εμπλέκεται η πραγματικότητα του εμφυλίου πολέμου και γενικότερα της εφιαλτικής εποχής του

Στοιχεία του Μοντερνισμού στο ποίημα

Πειραματισμός Ως προς το περιεχόμενο δοκιμάζει να συνθέσει δυο αντίθετες πραγματικότητες

η μια η εφιαλτική του εμφυλίου πολέμου και η άλλη η χαρούμενη πανηγυρική γιορτή της αποκριάς

Ως προς τη μορφή πειραματίζεται με το σπάσιμο του στίχου κ με τη θέση των λέξεων βάζει στίχους με μια λέξη


η αποκριά

Ελλειπτική πρόταση Σε πολλές προτάσεις απουσιάζει το υποκείμενο το δέσαν κ το πέταξαν στη θάλασσα

Μεταφορές δεν ανάπνεε κανείς πεθαμένα παιδιά ανέβαιναν ολοένα στον ουρανό


Εικόνες πεθαμένα παιδιά ανέβαιναν ολοένα στον ουρανό

κατέβαιναν μια στιγμή να πάρουν τους αετούς τους μια γυναίκα γονατισμένη




Ελεύθερος συνειρμός έπεφτε χιόνι γυάλινος χαρτοπόλεμος



Φαντασία και όνειρο Οι εικόνες καταγράφονται σαν όνειρο χωρίς λογική σειρά σαν

εφιάλτες πεθαμένα παιδιά ανέβαιναν ολοένα στον ουρανό

Ελεύθερος στίχος Δεν έχει στροφές με ίσο αριθμό στίχων Δεν έχει ομοιοκαταληξία Ανισοσύλλαβος Χωρίς μέτρο

Για την εργασία αυτή δούλεψαν Σταματία Αβραμίδου Ηλιάνα Γκένιου Δημήτρης Αβραμίδης Αλέξης Καραγιαννίδης

Α1 ΠΑΛΛΑΤΙΔΕΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2013-2014 ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗ

Σαν πεταλούδα στη φωτιά σ εσένα γύρες φέρωκι οχ τη φωτιά που

Ιωάννης Βηλάρας


Slide 5

Slide 6

Slide 7


Α1 ΠΑΛΛΑΤΙΔΕΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2013-2014 ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗ (2)

Επτανησιακή Σχολή (1η εργασία Ά μέροσ)

Ρομαντισμοσ

Slide 12

Βrsquo Μέρος

Slide 14

Slide 15

lt

Slide 17


Για την εργασία αυτή δούλεψαν (2)



Κωστής Παλαμάς (2)

ΔιακρΙσειΣ




Πατρίδες Αέρας γηhellip Κωστής Παλαμάς (2)







ΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΒΑΦΗ

ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΒΑΦΗ


ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΥ

συνέχεια


ΣΥΝΕΧΕΙΑ








Η Αποκριά



Στοιχεία του Μοντερνισμού στο ποίημα (2)



Σαν πεταλούδα στη φωτιά σ εσένα γύρες φέρωκι οχ τη φωτιά που καίγομαι να φύγω δεν ηξέρω

Και μόλο που φλογίζομαι πετώ ολόγυρα σουνα ξεμακρύνω δεν μπορώ στιγμήν από σιμά σουΤα μάγια δεν τα πίστευα και μάγια είσαι ατή σουmiddotτα μάγια είν τα θέλγητρα οπόχει το κορμί σου

Γιατί με χέρι αλάθευτο ηθέλησεν η φύσητης νιότης τ άνθια ολόβολο προικιό να σου χαρίσειΚαι ποιος είν ο αναίσθητος που να σ αλησμονήσει

αφού σε δει για μια φορά μαζί σου σα μιλήσειΤ αηδόνι σόδωκε λαλιά φωνή το καναρίνι

τη χλωρασιά σου δάνεισαν των περβολιών οι κρίνοιΟι χάρες αναπαύουνται απάνω στη θωριά σου

της άνοιξης τριαντάφυλλα ανθούν στα μάγουλά σουΛεν το κοράλλι κόκκινο μόν δίχως νοστιμάδαmiddotδεν έχει σαν τ αχείλι σου βαφή και κοκκινάδα

Δοξάρια είναι τα φρύδια σου και με πιτηδειοσύνηβαρούν πληγώνουν τις καρδιές χωρίς ελεημοσύνη

Στα δυο σου μάτια τα γλυκά ο έρωτας φωλιάζεικι οχ ταύτα τις σαγίτες του στους νιους απάνω αδειάζειΤο κοίτασμά σου το γλυκό είν των καρδιών ο κλέφτηςmiddot

αν δεν πιστεύεις ρώτησε να σου το είπει ο καθρέφτης











































Βrsquo ΜΈΡΟΣ






















lt





























































































bull ΠΟΙΗΜΑ












τους












συνέχεια







ΣΥΝΕΧΕΙΑ









Η Αποκριά









Η Αποκριά


η αποκριά


















η αποκριά










η αποκριά




















Slide 5

Slide 6

Slide 7





Slide 12

Βrsquo Μέρος

Slide 14

Slide 15

lt

Slide 17





















συνέχεια


ΣΥΝΕΧΕΙΑ








Η Αποκριά
















































Βrsquo ΜΈΡΟΣ






















lt





























































































bull ΠΟΙΗΜΑ












τους












συνέχεια







ΣΥΝΕΧΕΙΑ









Η Αποκριά









Η Αποκριά


η αποκριά


















η αποκριά










η αποκριά




















Slide 5

Slide 6

Slide 7





Slide 12

Βrsquo Μέρος

Slide 14

Slide 15

lt

Slide 17





















συνέχεια


ΣΥΝΕΧΕΙΑ








Η Αποκριά





















lt





























































































bull ΠΟΙΗΜΑ












τους












συνέχεια







ΣΥΝΕΧΕΙΑ









Η Αποκριά









Η Αποκριά


η αποκριά


















η αποκριά










η αποκριά




















Slide 5

Slide 6

Slide 7





Slide 12

Βrsquo Μέρος

Slide 14

Slide 15

lt

Slide 17





















συνέχεια


ΣΥΝΕΧΕΙΑ








Η Αποκριά




























































































bull ΠΟΙΗΜΑ












τους












συνέχεια







ΣΥΝΕΧΕΙΑ









Η Αποκριά









Η Αποκριά


η αποκριά


















η αποκριά










η αποκριά




















Slide 5

Slide 6

Slide 7





Slide 12

Βrsquo Μέρος

Slide 14

Slide 15

lt

Slide 17





















συνέχεια


ΣΥΝΕΧΕΙΑ








Η Αποκριά










συνέχεια







ΣΥΝΕΧΕΙΑ









Η Αποκριά









Η Αποκριά


η αποκριά


















η αποκριά










η αποκριά




















Slide 5

Slide 6

Slide 7





Slide 12

Βrsquo Μέρος

Slide 14

Slide 15

lt

Slide 17





















συνέχεια


ΣΥΝΕΧΕΙΑ








Η Αποκριά









ΣΥΝΕΧΕΙΑ









Η Αποκριά









Η Αποκριά


η αποκριά


















η αποκριά










η αποκριά




















Slide 5

Slide 6

Slide 7





Slide 12

Βrsquo Μέρος

Slide 14

Slide 15

lt

Slide 17





















συνέχεια


ΣΥΝΕΧΕΙΑ








Η Αποκριά













Η Αποκριά









Η Αποκριά


η αποκριά


















η αποκριά










η αποκριά




















Slide 5

Slide 6

Slide 7





Slide 12

Βrsquo Μέρος

Slide 14

Slide 15

lt

Slide 17





















συνέχεια


ΣΥΝΕΧΕΙΑ








Η Αποκριά














Η Αποκριά


η αποκριά


















η αποκριά










η αποκριά




















Slide 5

Slide 6

Slide 7





Slide 12

Βrsquo Μέρος

Slide 14

Slide 15

lt

Slide 17





















συνέχεια


ΣΥΝΕΧΕΙΑ








Η Αποκριά















η αποκριά




















Slide 5

Slide 6

Slide 7





Slide 12

Βrsquo Μέρος

Slide 14

Slide 15

lt

Slide 17





















συνέχεια


ΣΥΝΕΧΕΙΑ








Η Αποκριά























Slide 5

Slide 6

Slide 7





Slide 12

Βrsquo Μέρος

Slide 14

Slide 15

lt

Slide 17





















συνέχεια


ΣΥΝΕΧΕΙΑ








Η Αποκριά






Λογοτεχνία Α' Λυκείου

Education

Transcript of Λογοτεχνία Α' Λυκείου