ΓΕΛ ΜΟΙΡΩΝΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2011-2012

ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

Α΄ ομάδα

Ἰωάννης Γρυπάρης- Χωρισμός

Κ᾿ ᾖρθε μὲς στῆς ἀγάπης τὸ μεθύσιὁ χωρισμὸς μιὰ πίκρα νὰ μοῦ βάλῃσὰν καὶ τούτη κι ἀκόμα πιὸ μεγάλητὴ θάλασσα ποὺ μᾶς ἔχει χωρίση

Μιὰ θάλασσα καὶ στὴν καρδιὰ ἔχω κλείσηποὺ ὅταν ἀκούει τὸ κῦμα στὸ ἀκρογιάλιτὸ αἰώνιό του παράπονο νὰ ψάλλῃἕναν θρῆνον ἀντίφωνο θ᾿ ἀρχίση

Ἀντίφωνο ἕνα θρῆνο κ᾿ ἕνα κλάμαποὺ κλαίοντας μὲ τὴ θάλασσαν ἀντάμαβουρκώνει πέρα ὡς πέρα τὸ γιαλό

Ὡς ποὺ στερνὰ τῆς θάλασσας στὸν ἄμμοξεψυχοῦν οἱ καημοί καὶ πάω καὶ γὼτοὺς πόνους μου τραγούδια νὰ σοῦ κάμω

Γεώργιος Ζαλοκώστας Η αναχώρησή της

Ξυπνώ και μού παν έφυγενη κόρη π αγαπούσακαι κατεβαίνω στον γιαλότη θάλασσα παρακαλώτην πικροκυματούσα

Εγώ τα πρωτοδέχτηκατ αφράτα της τα κάλημού πε ένα κύμα - και γι αυτόμε πόθο και με γογγυτόφιλώ το περιγιάλι

Τα μάτια της ερώτησαμην ήταν δακρυσμέναΈνα άλλο κύμα μου μιλεί- σαν το χαρούμενο πουλίπου πήγαινε στα ξένα

Το τρίτο κύμα ερώτησαεμέ γιατί ν αφήσειΝα κλαίω και να λαχταρώπερνάει το κύμα το σκληρό

1

χωρίς να μου μιλήσει

Δροσίνης Ἡ θάλασσα καὶ τὰ ποτάμια

Πῆγαν τὰ ποτάμιαπαραπονεμένακι εἶπαν τῆς θαλάσσηςΦέρνομε σ᾿ ἐσέναὅλα μας τὰ πλούτηὅλη τη χαρά μαςὅλη τη ζωή μαςὅλα τὰ νερά μαςΚαὶ γιὰ πληρωμή μαςσὺ τί μᾶς χαρίζειςΠαίρνεις τὰ νερά μαςκαὶ μᾶς τ᾿ ἁρμυρίζεις

Καὶ τοὺς εἶπ᾿ ἐκείνηΠῶς μπορῶ ν᾿ ἀλλάξωΤὰ γλυκὰ νερά σαςπῶς νὰ τὰ φυλάξωΕἶμ᾿ ἀπὸ τὴ φύσηἁρμυρὴ πλασμένηΚι ἁρμυρὸ κοντά μουκάθε τί θὰ γένειΤὰ παράπονά σαςπάνε στὰ χαμέναΘέτε τὸ καλὸ σάςφεύγετ᾿ ἀπὸ μένα

ΚΠαλαμάς [ Σαν των Φαιάκωνhellip]

Σαν των Φαιάκων το καράβ η Φαντασίαχωρίς να τη βοηθάν πανιά και λαμνοκόποικυλάειmiddot και είναι στα βάθη της ψυχής μου τόποιπανάρχαιοι κι ασάλευτοι σαν την Ασίαπεντάγνωμοι κι απόκοτοι σαν την Ευρώπησα μαύρη γη Αφρική με σφίγγ η απελπισίακρατώ μιαν άγρια μέσα μου Πολυνησίακαι πάντα ένα Κολόμβο παίρνω το κατόπι

Και τα τεράστια της ζωής και τα λιοπύριατων τροπικών τα γνώρισα και με των πόλωντυλίχτηκα τα σάβανα και χίλια μύρια

Ταξίδια εμπρός μου ξάνοιξαν τον κόσμον όλοΚαι τι μαι Χόρτο ριζωμένο σ ένα σβώλοαπάνω που ξεφεύγει κι απ τα κλαδευτήρια

Κ Παλαμάς Τ᾿ ὁλόχρυσο ποτάμι

Τρέχ᾿ ἡ ματιά μου ἐλεύθερη χάνεται σχίζεικάτου τὰ κύματα τὰ σύννεφα ψηλάκαὶ πάει καὶ σταματᾷ ἐκεῖ ποὺ γλυκογγίζεικαὶ μὲ τὴ θάλασσα ὁ οὐρανὸς μιλᾷΚοιμᾶται τ᾿ ἀκρογιάλι ἡ αὔρα πλέει δειλάἀσπρίζει ἐδῶ πουλὶ κι ἐκεῖ οὐρανὸς μαυρίζει

2

Ἡ νύχτα ἐχύθ᾿ ἡ δύσις μοναχὰ ροδίζειἡ μέρα εἶναι νεκρὸς ὁποῦ χαμογελᾷΜὰ καὶ τῆς δύσεως σὲ λίγο φεύγ᾿ ἡ χάρηκαὶ μέσ᾿ στὴ λίμνη μας θὰ δοῦμε τὸ φεγγάριἕνα ποτάμι ὁλόχρυσο πλατὺ νὰ κάμειΚαὶ τότε θὰ σοῦ πῶ ἀγάπη μου δροσάτη-Μέσ᾿ στὴν καρδιά μας θάλασσα πάθη γεμάτηὁ Ἔρως εἶν᾿ αὐτὸ τ᾿ ὁλόχρυσο ποτάμι

ΚΠ Καβάφης Κεριά

Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μαςσα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

ΚΠ ΚΑΒΑΦΗΣΌσο μπορείς

Κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλειςτούτο προσπάθησε τουλάχιστονόσο μπορείς μην την εξευτελίζειςμες στην πολλή συνάφεια του κόσμουμες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίεςΜην την εξευτελίζεις πηαίνοντάς τηνγυρίζοντας συχνά κι εκθέτοντάς τηνστων σχέσεων και των συναναστροφώντην καθημερινήν ανοησίαως που να γίνει σα μια ξένη φορτική

ΚΠ Καβάφης ΤείχηΧωρίς περίσκεψιν χωρίς λύπην χωρίς αιδώμεγάλα κrsquo υψηλά τριγύρω μου έκτισαν τείχηΚαι κάθομαι και απελπίζομαι τώρα εδώΆλλο δεν σκέπτομαι τον νουν μου τρώγει αυτή η τύχηmiddotδιότι πράγματα πολλά έξω να κάμω είχονΑ όταν έκτιζαν τα τείχη πώς να μην προσέξωΑλλά δεν άκουσα ποτέ κρότον κτιστών ή ήχονΑνεπαισθήτως μrsquo έκλεισαν από τον κόσμον έξω

ΚΠ Κ Καβάφης Che fece il gran rifiuto

Σε μερικούς ανθρώπους έρχεται μιά μέρα

3

που πρέπει το μεγάλο Ναι ή το μεγάλο το Οχινα πούνε Φανερώνεται αμέσως όποιος τόχειέτοιμο μέσα του το Ναι και λέγοντάς το πέρα

πηγαίνει στην τιμή και στην πεποίθησί τουΟ αρνηθείς δεν μετανοιώνει Αν ρωτιούνταν πάλιόχι θα ξαναέλεγε Κι όμως τον καταβάλλειεκείνο τ όχι -το σωστό- εις όλην την ζωή του

Λ Μαβίλης Καλλιπάτειρα

Αρχόντισσα Ροδίτισσα πώς μπήκεςΓυναίκες διώχνει μια συνήθεια αρχαίαεδώθε Έχω ένα ανίψι τον Ευκλέατρία αδέρφια γιο πατέρα Ολυμπιονίκες

Να με αφήσετε πρέπει Ελλανοδίκεςκαι εγώ να καμαρώσω μες στα ωραίακορμιά που για το αγρίλι του Ηρακλέαπαλεύουν θιαμαστές ψυχές αντρίκες

Με τες άλλες γυναίκες δεν είμαι όμοιαmiddotστον αιώνα το σόι μου θα φαντάζειμε της αντριάς τ αμάραντα προνόμια

Με μάλαμα γραμμένος το δοξάζεισrsquo αστραφτερό κατεβατό μαρμάρουύμνος χρυσός τrsquo αθάνατου Πινδάρου

ΚΠ Καβάφης Η Πόλις

Είπεςmiddot laquoΘα πάγω σ άλλη γή θα πάγω σ άλλη θάλασσαΜια πόλις άλλη θα βρεθεί καλλίτερη από αυτήΚάθε προσπάθεια μου μια καταδίκη είναι γραφτήmiddotκ είν η καρδιά μου -- σαν νεκρός -- θαμένηΟ νους μου ως πότε μες στον μαρασμό αυτόν θα μένειΟπου το μάτι μου γυρίσω όπου κι αν δωερείπια μαύρα της ζωής μου βλέπω εδώπου τόσα χρόνια πέρασα και ρήμαξα και χάλασαraquo

Καινούριους τόπους δεν θα βρεις δεν θάβρεις άλλες θάλασσεςΗ πόλις θα σε ακολουθεί Στους δρόμους θα γυρνάςτους ίδιους Και στες γειτονιές τες ίδιες θα γερνάςmiddotκαι μες στα ίδια σπίτια αυτά θ ασπρίζειςΠάντα στην πόλι αυτή θα φθάνεις Για τα αλλού -- μη ελπίζεις --δεν έχει πλοίο για σε δεν έχει οδόΕτσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώστην κώχη τούτη την μικρή σ όλην την γή την χάλασες

Ελύτης Oδυσσέας Η Τοιχογραφία

Έχοντας ερωτευθεί και κατοικήσει αιώνες μέσ στη θάλασσα έμαθα γραφή και ανάγνωση

Ώστε τώρα να μπορώ σε μεγάλο βάθος πίσω τις

4

γενιές απανωτές όπως αρχίζει ένα βουνό προτού τε-λειώσει το άλλο

Nα κοιτάζω Kαι μπροστά πάλι το ίδιο

Tο βαθύ σκούρο μπουκάλι και η νέα στο μπράτσο Eλένη με το πλάι επάνω στον ασβέστη

Nα γεμίζει κρασί της Παναγίας το μισό το σώματης φευγάτο κιόλας στην Aσία την αντικρυνή

Kαι το κέντημα όλο μετατοπισμένο μέσ στον ου-ρανό με τα διχαλωτά πουλιά τα κιτρινάκια καιτους ήλιουςΟδυσσέα Ελύτη [Πίνοντας ήλιο κορινθιακό]

Πίνοντας ήλιο κορινθιακό Διαβάζοντας τα μάρμαρα Δρασκελίζοντας αμπέλια θάλασσες Σημαδεύοντας με το καμάκι Ένα τάμα ψάρι που γλιστρά Βρήκα τα φύλλα που ο ψαλμός του ήλιου αποστηθίζει Τη ζωντανή στεριά που ο πόθος χαίρεται Νrsquo ανοίγει Πίνω νερό κόβω καρπό Χώνω το χέρι μου στις φυλλωσιές του άνεμου Οι λεμονιές αρδεύουνε τη γύρη της καλοκαιριάς Τα πράσινα πούλια σκίζουν τα όνειρά μου Φεύγω με μια ματιά Ματιά πλατιά όπου ο κόσμος ξαναγίνεται Όμορφος από την αρχή στα μέτρα της καρδιάς

Μίλτος Σαχτούρης Η αποκριά

Μακριά σ ένα άλλο κόσμο γίνηκε αυτήη αποκριάτο γαϊδουράκι γύριζε μες στους έρημους δρόμουςόπου δεν ανάπνεε κανείςπεθαμένα παιδιά ανέβαιναν ολοένα στον ουρανόκατέβαιναν μια στιγμή να πάρουν τους αετούς τουςπου τους είχαν ξεχάσειέπεφτε χιόνι γυάλινος χαρτοπόλεμοςμάτωνε τις καρδιέςμια γυναίκα γονατισμένηανάστρεφε τα μάτια της σα νεκρήμόνο περνούσαν φάλαγγες στρατιώτες εν δυοεν δυο με παγωμένα δόντιαΤο βράδυ βγήκε το φεγγάριαποκριάτικογεμάτο μίσοςτο δέσαν και το πέταξαν στη θάλασσαμαχαιρωμένοΜακριά σ ένα άλλο κόσμο γίνηκε αυτήη αποκριά

Σεφέρης Γιώργος Φυγή

5

Δεν ήταν άλλη η αγάπη μαςέφευγε ξαναγύριζε και μας έφερνεένα χαμηλωμένο βλέφαρο πολύ μακρινόένα χαμόγελο μαρμαρωμένο χαμένομέσα στο πρωινό χορτάριένα παράξενο κοχύλι που δοκίμαζενα το εξηγήσει επίμονα η ψυχή μας

H αγάπη μας δεν ήταν άλλη ψηλαφούσεσιγά μέσα στα πράγματα που μας τριγύριζαννα εξηγήσει γιατί δε θέλουμε να πεθάνουμε με τόσο πάθος

Kι αν κρατηθήκαμε από λαγόνια κι αν αγκαλιάσαμεμ όλη τη δύναμή μας άλλους αυχένεςκι αν σμίξαμε την ανάσα μας με την ανάσα εκείνου του ανθρώπουκι αν κλείσαμε τα μάτια μας δεν ήταν άλλημονάχα αυτός ο βαθύτερος καημός να κρατηθούμε μέσα στη φυγή

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1 Ποια είναι τα θέματα των δυο ποιημάτων του Κ Παλαμά Πώς τα παρουσιάζει ο ποιητής Σε ποιο λογοτεχνικό ρεύμα ανήκει και γιατί

2 Να αναγνωρίσετε τα χαρακτηριστικά της παραδοσιακής ποίησης με βάση τα ποιήματα που σας δίνονται

3 Να βρείτε τα χαρακτηριστικά της καβαφικής ποίησης στο περιεχόμενο και στη μορφή4 Να εντοπίσετε πιο laquoποιητικέςraquo και τις πιο laquoκαθημερινέςraquo λέξεις στα ποιήματα και να τις

τοποθετήσετε σε πίνακα με δύο ή περισσότερες στήλες5 Ποια στοιχεία της ποιητικής του Ελύτη τον καθιστούν έναν από τους βασικότερους

εισηγητές του μοντερνισμού στην Ελλάδα6 To ποίημα του Μ Σαχτούρη είναι υπερρεαλιστικό Να εξηγήσετε για ποιο λόγο το

κατατάσσουμε σ΄ αυτό το λογοτεχνικό κίνημα7 Να διακρίνετε αν το ποίημα του Γ Σεφέρη Φυγή είναι παραδοσιακό ή μοντέρνο και να

εξηγήσετε τους λόγους

6

χωρίς να μου μιλήσει

Δροσίνης Ἡ θάλασσα καὶ τὰ ποτάμια

Πῆγαν τὰ ποτάμιαπαραπονεμένακι εἶπαν τῆς θαλάσσηςΦέρνομε σ᾿ ἐσέναὅλα μας τὰ πλούτηὅλη τη χαρά μαςὅλη τη ζωή μαςὅλα τὰ νερά μαςΚαὶ γιὰ πληρωμή μαςσὺ τί μᾶς χαρίζειςΠαίρνεις τὰ νερά μαςκαὶ μᾶς τ᾿ ἁρμυρίζεις

Καὶ τοὺς εἶπ᾿ ἐκείνηΠῶς μπορῶ ν᾿ ἀλλάξωΤὰ γλυκὰ νερά σαςπῶς νὰ τὰ φυλάξωΕἶμ᾿ ἀπὸ τὴ φύσηἁρμυρὴ πλασμένηΚι ἁρμυρὸ κοντά μουκάθε τί θὰ γένειΤὰ παράπονά σαςπάνε στὰ χαμέναΘέτε τὸ καλὸ σάςφεύγετ᾿ ἀπὸ μένα

ΚΠαλαμάς [ Σαν των Φαιάκωνhellip]

Σαν των Φαιάκων το καράβ η Φαντασίαχωρίς να τη βοηθάν πανιά και λαμνοκόποικυλάειmiddot και είναι στα βάθη της ψυχής μου τόποιπανάρχαιοι κι ασάλευτοι σαν την Ασίαπεντάγνωμοι κι απόκοτοι σαν την Ευρώπησα μαύρη γη Αφρική με σφίγγ η απελπισίακρατώ μιαν άγρια μέσα μου Πολυνησίακαι πάντα ένα Κολόμβο παίρνω το κατόπι

Και τα τεράστια της ζωής και τα λιοπύριατων τροπικών τα γνώρισα και με των πόλωντυλίχτηκα τα σάβανα και χίλια μύρια

Ταξίδια εμπρός μου ξάνοιξαν τον κόσμον όλοΚαι τι μαι Χόρτο ριζωμένο σ ένα σβώλοαπάνω που ξεφεύγει κι απ τα κλαδευτήρια

Κ Παλαμάς Τ᾿ ὁλόχρυσο ποτάμι

Τρέχ᾿ ἡ ματιά μου ἐλεύθερη χάνεται σχίζεικάτου τὰ κύματα τὰ σύννεφα ψηλάκαὶ πάει καὶ σταματᾷ ἐκεῖ ποὺ γλυκογγίζεικαὶ μὲ τὴ θάλασσα ὁ οὐρανὸς μιλᾷΚοιμᾶται τ᾿ ἀκρογιάλι ἡ αὔρα πλέει δειλάἀσπρίζει ἐδῶ πουλὶ κι ἐκεῖ οὐρανὸς μαυρίζει

2

Ἡ νύχτα ἐχύθ᾿ ἡ δύσις μοναχὰ ροδίζειἡ μέρα εἶναι νεκρὸς ὁποῦ χαμογελᾷΜὰ καὶ τῆς δύσεως σὲ λίγο φεύγ᾿ ἡ χάρηκαὶ μέσ᾿ στὴ λίμνη μας θὰ δοῦμε τὸ φεγγάριἕνα ποτάμι ὁλόχρυσο πλατὺ νὰ κάμειΚαὶ τότε θὰ σοῦ πῶ ἀγάπη μου δροσάτη-Μέσ᾿ στὴν καρδιά μας θάλασσα πάθη γεμάτηὁ Ἔρως εἶν᾿ αὐτὸ τ᾿ ὁλόχρυσο ποτάμι

ΚΠ Καβάφης Κεριά

Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μαςσα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

ΚΠ ΚΑΒΑΦΗΣΌσο μπορείς

Κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλειςτούτο προσπάθησε τουλάχιστονόσο μπορείς μην την εξευτελίζειςμες στην πολλή συνάφεια του κόσμουμες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίεςΜην την εξευτελίζεις πηαίνοντάς τηνγυρίζοντας συχνά κι εκθέτοντάς τηνστων σχέσεων και των συναναστροφώντην καθημερινήν ανοησίαως που να γίνει σα μια ξένη φορτική

ΚΠ Καβάφης ΤείχηΧωρίς περίσκεψιν χωρίς λύπην χωρίς αιδώμεγάλα κrsquo υψηλά τριγύρω μου έκτισαν τείχηΚαι κάθομαι και απελπίζομαι τώρα εδώΆλλο δεν σκέπτομαι τον νουν μου τρώγει αυτή η τύχηmiddotδιότι πράγματα πολλά έξω να κάμω είχονΑ όταν έκτιζαν τα τείχη πώς να μην προσέξωΑλλά δεν άκουσα ποτέ κρότον κτιστών ή ήχονΑνεπαισθήτως μrsquo έκλεισαν από τον κόσμον έξω

ΚΠ Κ Καβάφης Che fece il gran rifiuto

Σε μερικούς ανθρώπους έρχεται μιά μέρα

3

που πρέπει το μεγάλο Ναι ή το μεγάλο το Οχινα πούνε Φανερώνεται αμέσως όποιος τόχειέτοιμο μέσα του το Ναι και λέγοντάς το πέρα

πηγαίνει στην τιμή και στην πεποίθησί τουΟ αρνηθείς δεν μετανοιώνει Αν ρωτιούνταν πάλιόχι θα ξαναέλεγε Κι όμως τον καταβάλλειεκείνο τ όχι -το σωστό- εις όλην την ζωή του

Λ Μαβίλης Καλλιπάτειρα

Αρχόντισσα Ροδίτισσα πώς μπήκεςΓυναίκες διώχνει μια συνήθεια αρχαίαεδώθε Έχω ένα ανίψι τον Ευκλέατρία αδέρφια γιο πατέρα Ολυμπιονίκες

Να με αφήσετε πρέπει Ελλανοδίκεςκαι εγώ να καμαρώσω μες στα ωραίακορμιά που για το αγρίλι του Ηρακλέαπαλεύουν θιαμαστές ψυχές αντρίκες

Με τες άλλες γυναίκες δεν είμαι όμοιαmiddotστον αιώνα το σόι μου θα φαντάζειμε της αντριάς τ αμάραντα προνόμια

Με μάλαμα γραμμένος το δοξάζεισrsquo αστραφτερό κατεβατό μαρμάρουύμνος χρυσός τrsquo αθάνατου Πινδάρου

ΚΠ Καβάφης Η Πόλις

Είπεςmiddot laquoΘα πάγω σ άλλη γή θα πάγω σ άλλη θάλασσαΜια πόλις άλλη θα βρεθεί καλλίτερη από αυτήΚάθε προσπάθεια μου μια καταδίκη είναι γραφτήmiddotκ είν η καρδιά μου -- σαν νεκρός -- θαμένηΟ νους μου ως πότε μες στον μαρασμό αυτόν θα μένειΟπου το μάτι μου γυρίσω όπου κι αν δωερείπια μαύρα της ζωής μου βλέπω εδώπου τόσα χρόνια πέρασα και ρήμαξα και χάλασαraquo

Καινούριους τόπους δεν θα βρεις δεν θάβρεις άλλες θάλασσεςΗ πόλις θα σε ακολουθεί Στους δρόμους θα γυρνάςτους ίδιους Και στες γειτονιές τες ίδιες θα γερνάςmiddotκαι μες στα ίδια σπίτια αυτά θ ασπρίζειςΠάντα στην πόλι αυτή θα φθάνεις Για τα αλλού -- μη ελπίζεις --δεν έχει πλοίο για σε δεν έχει οδόΕτσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώστην κώχη τούτη την μικρή σ όλην την γή την χάλασες

Ελύτης Oδυσσέας Η Τοιχογραφία

Έχοντας ερωτευθεί και κατοικήσει αιώνες μέσ στη θάλασσα έμαθα γραφή και ανάγνωση

Ώστε τώρα να μπορώ σε μεγάλο βάθος πίσω τις

4

γενιές απανωτές όπως αρχίζει ένα βουνό προτού τε-λειώσει το άλλο

Nα κοιτάζω Kαι μπροστά πάλι το ίδιο

Tο βαθύ σκούρο μπουκάλι και η νέα στο μπράτσο Eλένη με το πλάι επάνω στον ασβέστη

Nα γεμίζει κρασί της Παναγίας το μισό το σώματης φευγάτο κιόλας στην Aσία την αντικρυνή

Kαι το κέντημα όλο μετατοπισμένο μέσ στον ου-ρανό με τα διχαλωτά πουλιά τα κιτρινάκια καιτους ήλιουςΟδυσσέα Ελύτη [Πίνοντας ήλιο κορινθιακό]

Πίνοντας ήλιο κορινθιακό Διαβάζοντας τα μάρμαρα Δρασκελίζοντας αμπέλια θάλασσες Σημαδεύοντας με το καμάκι Ένα τάμα ψάρι που γλιστρά Βρήκα τα φύλλα που ο ψαλμός του ήλιου αποστηθίζει Τη ζωντανή στεριά που ο πόθος χαίρεται Νrsquo ανοίγει Πίνω νερό κόβω καρπό Χώνω το χέρι μου στις φυλλωσιές του άνεμου Οι λεμονιές αρδεύουνε τη γύρη της καλοκαιριάς Τα πράσινα πούλια σκίζουν τα όνειρά μου Φεύγω με μια ματιά Ματιά πλατιά όπου ο κόσμος ξαναγίνεται Όμορφος από την αρχή στα μέτρα της καρδιάς

Μίλτος Σαχτούρης Η αποκριά

Μακριά σ ένα άλλο κόσμο γίνηκε αυτήη αποκριάτο γαϊδουράκι γύριζε μες στους έρημους δρόμουςόπου δεν ανάπνεε κανείςπεθαμένα παιδιά ανέβαιναν ολοένα στον ουρανόκατέβαιναν μια στιγμή να πάρουν τους αετούς τουςπου τους είχαν ξεχάσειέπεφτε χιόνι γυάλινος χαρτοπόλεμοςμάτωνε τις καρδιέςμια γυναίκα γονατισμένηανάστρεφε τα μάτια της σα νεκρήμόνο περνούσαν φάλαγγες στρατιώτες εν δυοεν δυο με παγωμένα δόντιαΤο βράδυ βγήκε το φεγγάριαποκριάτικογεμάτο μίσοςτο δέσαν και το πέταξαν στη θάλασσαμαχαιρωμένοΜακριά σ ένα άλλο κόσμο γίνηκε αυτήη αποκριά

Σεφέρης Γιώργος Φυγή

5

Δεν ήταν άλλη η αγάπη μαςέφευγε ξαναγύριζε και μας έφερνεένα χαμηλωμένο βλέφαρο πολύ μακρινόένα χαμόγελο μαρμαρωμένο χαμένομέσα στο πρωινό χορτάριένα παράξενο κοχύλι που δοκίμαζενα το εξηγήσει επίμονα η ψυχή μας

H αγάπη μας δεν ήταν άλλη ψηλαφούσεσιγά μέσα στα πράγματα που μας τριγύριζαννα εξηγήσει γιατί δε θέλουμε να πεθάνουμε με τόσο πάθος

Kι αν κρατηθήκαμε από λαγόνια κι αν αγκαλιάσαμεμ όλη τη δύναμή μας άλλους αυχένεςκι αν σμίξαμε την ανάσα μας με την ανάσα εκείνου του ανθρώπουκι αν κλείσαμε τα μάτια μας δεν ήταν άλλημονάχα αυτός ο βαθύτερος καημός να κρατηθούμε μέσα στη φυγή

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1 Ποια είναι τα θέματα των δυο ποιημάτων του Κ Παλαμά Πώς τα παρουσιάζει ο ποιητής Σε ποιο λογοτεχνικό ρεύμα ανήκει και γιατί

2 Να αναγνωρίσετε τα χαρακτηριστικά της παραδοσιακής ποίησης με βάση τα ποιήματα που σας δίνονται

3 Να βρείτε τα χαρακτηριστικά της καβαφικής ποίησης στο περιεχόμενο και στη μορφή4 Να εντοπίσετε πιο laquoποιητικέςraquo και τις πιο laquoκαθημερινέςraquo λέξεις στα ποιήματα και να τις

τοποθετήσετε σε πίνακα με δύο ή περισσότερες στήλες5 Ποια στοιχεία της ποιητικής του Ελύτη τον καθιστούν έναν από τους βασικότερους

εισηγητές του μοντερνισμού στην Ελλάδα6 To ποίημα του Μ Σαχτούρη είναι υπερρεαλιστικό Να εξηγήσετε για ποιο λόγο το

κατατάσσουμε σ΄ αυτό το λογοτεχνικό κίνημα7 Να διακρίνετε αν το ποίημα του Γ Σεφέρη Φυγή είναι παραδοσιακό ή μοντέρνο και να

εξηγήσετε τους λόγους

6

Ἡ νύχτα ἐχύθ᾿ ἡ δύσις μοναχὰ ροδίζειἡ μέρα εἶναι νεκρὸς ὁποῦ χαμογελᾷΜὰ καὶ τῆς δύσεως σὲ λίγο φεύγ᾿ ἡ χάρηκαὶ μέσ᾿ στὴ λίμνη μας θὰ δοῦμε τὸ φεγγάριἕνα ποτάμι ὁλόχρυσο πλατὺ νὰ κάμειΚαὶ τότε θὰ σοῦ πῶ ἀγάπη μου δροσάτη-Μέσ᾿ στὴν καρδιά μας θάλασσα πάθη γεμάτηὁ Ἔρως εἶν᾿ αὐτὸ τ᾿ ὁλόχρυσο ποτάμι

ΚΠ Καβάφης Κεριά

Του μέλλοντος η μέρες στέκοντrsquo εμπροστά μαςσα μια σειρά κεράκια αναμένα mdashχρυσά ζεστά και ζωηρά κεράκια

Η περασμένες μέρες πίσω μένουνμια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένωνmiddotτα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμηκρύα κεριά λυωμένα και κυρτά

Δεν θέλω να τα βλέπωmiddot με λυπεί η μορφή τωνκαι με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαιΕμπρός κυττάζω τrsquo αναμένα μου κεριά

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξωτι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνειτι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν

ΚΠ ΚΑΒΑΦΗΣΌσο μπορείς

Κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλειςτούτο προσπάθησε τουλάχιστονόσο μπορείς μην την εξευτελίζειςμες στην πολλή συνάφεια του κόσμουμες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίεςΜην την εξευτελίζεις πηαίνοντάς τηνγυρίζοντας συχνά κι εκθέτοντάς τηνστων σχέσεων και των συναναστροφώντην καθημερινήν ανοησίαως που να γίνει σα μια ξένη φορτική

ΚΠ Καβάφης ΤείχηΧωρίς περίσκεψιν χωρίς λύπην χωρίς αιδώμεγάλα κrsquo υψηλά τριγύρω μου έκτισαν τείχηΚαι κάθομαι και απελπίζομαι τώρα εδώΆλλο δεν σκέπτομαι τον νουν μου τρώγει αυτή η τύχηmiddotδιότι πράγματα πολλά έξω να κάμω είχονΑ όταν έκτιζαν τα τείχη πώς να μην προσέξωΑλλά δεν άκουσα ποτέ κρότον κτιστών ή ήχονΑνεπαισθήτως μrsquo έκλεισαν από τον κόσμον έξω

ΚΠ Κ Καβάφης Che fece il gran rifiuto

Σε μερικούς ανθρώπους έρχεται μιά μέρα

3

που πρέπει το μεγάλο Ναι ή το μεγάλο το Οχινα πούνε Φανερώνεται αμέσως όποιος τόχειέτοιμο μέσα του το Ναι και λέγοντάς το πέρα

πηγαίνει στην τιμή και στην πεποίθησί τουΟ αρνηθείς δεν μετανοιώνει Αν ρωτιούνταν πάλιόχι θα ξαναέλεγε Κι όμως τον καταβάλλειεκείνο τ όχι -το σωστό- εις όλην την ζωή του

Λ Μαβίλης Καλλιπάτειρα

Αρχόντισσα Ροδίτισσα πώς μπήκεςΓυναίκες διώχνει μια συνήθεια αρχαίαεδώθε Έχω ένα ανίψι τον Ευκλέατρία αδέρφια γιο πατέρα Ολυμπιονίκες

Να με αφήσετε πρέπει Ελλανοδίκεςκαι εγώ να καμαρώσω μες στα ωραίακορμιά που για το αγρίλι του Ηρακλέαπαλεύουν θιαμαστές ψυχές αντρίκες

Με τες άλλες γυναίκες δεν είμαι όμοιαmiddotστον αιώνα το σόι μου θα φαντάζειμε της αντριάς τ αμάραντα προνόμια

Με μάλαμα γραμμένος το δοξάζεισrsquo αστραφτερό κατεβατό μαρμάρουύμνος χρυσός τrsquo αθάνατου Πινδάρου

ΚΠ Καβάφης Η Πόλις

Είπεςmiddot laquoΘα πάγω σ άλλη γή θα πάγω σ άλλη θάλασσαΜια πόλις άλλη θα βρεθεί καλλίτερη από αυτήΚάθε προσπάθεια μου μια καταδίκη είναι γραφτήmiddotκ είν η καρδιά μου -- σαν νεκρός -- θαμένηΟ νους μου ως πότε μες στον μαρασμό αυτόν θα μένειΟπου το μάτι μου γυρίσω όπου κι αν δωερείπια μαύρα της ζωής μου βλέπω εδώπου τόσα χρόνια πέρασα και ρήμαξα και χάλασαraquo

Καινούριους τόπους δεν θα βρεις δεν θάβρεις άλλες θάλασσεςΗ πόλις θα σε ακολουθεί Στους δρόμους θα γυρνάςτους ίδιους Και στες γειτονιές τες ίδιες θα γερνάςmiddotκαι μες στα ίδια σπίτια αυτά θ ασπρίζειςΠάντα στην πόλι αυτή θα φθάνεις Για τα αλλού -- μη ελπίζεις --δεν έχει πλοίο για σε δεν έχει οδόΕτσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώστην κώχη τούτη την μικρή σ όλην την γή την χάλασες

Ελύτης Oδυσσέας Η Τοιχογραφία

Έχοντας ερωτευθεί και κατοικήσει αιώνες μέσ στη θάλασσα έμαθα γραφή και ανάγνωση

Ώστε τώρα να μπορώ σε μεγάλο βάθος πίσω τις

4

γενιές απανωτές όπως αρχίζει ένα βουνό προτού τε-λειώσει το άλλο

Nα κοιτάζω Kαι μπροστά πάλι το ίδιο

Tο βαθύ σκούρο μπουκάλι και η νέα στο μπράτσο Eλένη με το πλάι επάνω στον ασβέστη

Nα γεμίζει κρασί της Παναγίας το μισό το σώματης φευγάτο κιόλας στην Aσία την αντικρυνή

Kαι το κέντημα όλο μετατοπισμένο μέσ στον ου-ρανό με τα διχαλωτά πουλιά τα κιτρινάκια καιτους ήλιουςΟδυσσέα Ελύτη [Πίνοντας ήλιο κορινθιακό]

Πίνοντας ήλιο κορινθιακό Διαβάζοντας τα μάρμαρα Δρασκελίζοντας αμπέλια θάλασσες Σημαδεύοντας με το καμάκι Ένα τάμα ψάρι που γλιστρά Βρήκα τα φύλλα που ο ψαλμός του ήλιου αποστηθίζει Τη ζωντανή στεριά που ο πόθος χαίρεται Νrsquo ανοίγει Πίνω νερό κόβω καρπό Χώνω το χέρι μου στις φυλλωσιές του άνεμου Οι λεμονιές αρδεύουνε τη γύρη της καλοκαιριάς Τα πράσινα πούλια σκίζουν τα όνειρά μου Φεύγω με μια ματιά Ματιά πλατιά όπου ο κόσμος ξαναγίνεται Όμορφος από την αρχή στα μέτρα της καρδιάς

Μίλτος Σαχτούρης Η αποκριά

Μακριά σ ένα άλλο κόσμο γίνηκε αυτήη αποκριάτο γαϊδουράκι γύριζε μες στους έρημους δρόμουςόπου δεν ανάπνεε κανείςπεθαμένα παιδιά ανέβαιναν ολοένα στον ουρανόκατέβαιναν μια στιγμή να πάρουν τους αετούς τουςπου τους είχαν ξεχάσειέπεφτε χιόνι γυάλινος χαρτοπόλεμοςμάτωνε τις καρδιέςμια γυναίκα γονατισμένηανάστρεφε τα μάτια της σα νεκρήμόνο περνούσαν φάλαγγες στρατιώτες εν δυοεν δυο με παγωμένα δόντιαΤο βράδυ βγήκε το φεγγάριαποκριάτικογεμάτο μίσοςτο δέσαν και το πέταξαν στη θάλασσαμαχαιρωμένοΜακριά σ ένα άλλο κόσμο γίνηκε αυτήη αποκριά

Σεφέρης Γιώργος Φυγή

5

Δεν ήταν άλλη η αγάπη μαςέφευγε ξαναγύριζε και μας έφερνεένα χαμηλωμένο βλέφαρο πολύ μακρινόένα χαμόγελο μαρμαρωμένο χαμένομέσα στο πρωινό χορτάριένα παράξενο κοχύλι που δοκίμαζενα το εξηγήσει επίμονα η ψυχή μας

H αγάπη μας δεν ήταν άλλη ψηλαφούσεσιγά μέσα στα πράγματα που μας τριγύριζαννα εξηγήσει γιατί δε θέλουμε να πεθάνουμε με τόσο πάθος

Kι αν κρατηθήκαμε από λαγόνια κι αν αγκαλιάσαμεμ όλη τη δύναμή μας άλλους αυχένεςκι αν σμίξαμε την ανάσα μας με την ανάσα εκείνου του ανθρώπουκι αν κλείσαμε τα μάτια μας δεν ήταν άλλημονάχα αυτός ο βαθύτερος καημός να κρατηθούμε μέσα στη φυγή

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1 Ποια είναι τα θέματα των δυο ποιημάτων του Κ Παλαμά Πώς τα παρουσιάζει ο ποιητής Σε ποιο λογοτεχνικό ρεύμα ανήκει και γιατί

2 Να αναγνωρίσετε τα χαρακτηριστικά της παραδοσιακής ποίησης με βάση τα ποιήματα που σας δίνονται

3 Να βρείτε τα χαρακτηριστικά της καβαφικής ποίησης στο περιεχόμενο και στη μορφή4 Να εντοπίσετε πιο laquoποιητικέςraquo και τις πιο laquoκαθημερινέςraquo λέξεις στα ποιήματα και να τις

τοποθετήσετε σε πίνακα με δύο ή περισσότερες στήλες5 Ποια στοιχεία της ποιητικής του Ελύτη τον καθιστούν έναν από τους βασικότερους

εισηγητές του μοντερνισμού στην Ελλάδα6 To ποίημα του Μ Σαχτούρη είναι υπερρεαλιστικό Να εξηγήσετε για ποιο λόγο το

κατατάσσουμε σ΄ αυτό το λογοτεχνικό κίνημα7 Να διακρίνετε αν το ποίημα του Γ Σεφέρη Φυγή είναι παραδοσιακό ή μοντέρνο και να

εξηγήσετε τους λόγους

6

που πρέπει το μεγάλο Ναι ή το μεγάλο το Οχινα πούνε Φανερώνεται αμέσως όποιος τόχειέτοιμο μέσα του το Ναι και λέγοντάς το πέρα

πηγαίνει στην τιμή και στην πεποίθησί τουΟ αρνηθείς δεν μετανοιώνει Αν ρωτιούνταν πάλιόχι θα ξαναέλεγε Κι όμως τον καταβάλλειεκείνο τ όχι -το σωστό- εις όλην την ζωή του

Λ Μαβίλης Καλλιπάτειρα

Αρχόντισσα Ροδίτισσα πώς μπήκεςΓυναίκες διώχνει μια συνήθεια αρχαίαεδώθε Έχω ένα ανίψι τον Ευκλέατρία αδέρφια γιο πατέρα Ολυμπιονίκες

Να με αφήσετε πρέπει Ελλανοδίκεςκαι εγώ να καμαρώσω μες στα ωραίακορμιά που για το αγρίλι του Ηρακλέαπαλεύουν θιαμαστές ψυχές αντρίκες

Με τες άλλες γυναίκες δεν είμαι όμοιαmiddotστον αιώνα το σόι μου θα φαντάζειμε της αντριάς τ αμάραντα προνόμια

Με μάλαμα γραμμένος το δοξάζεισrsquo αστραφτερό κατεβατό μαρμάρουύμνος χρυσός τrsquo αθάνατου Πινδάρου

ΚΠ Καβάφης Η Πόλις

Είπεςmiddot laquoΘα πάγω σ άλλη γή θα πάγω σ άλλη θάλασσαΜια πόλις άλλη θα βρεθεί καλλίτερη από αυτήΚάθε προσπάθεια μου μια καταδίκη είναι γραφτήmiddotκ είν η καρδιά μου -- σαν νεκρός -- θαμένηΟ νους μου ως πότε μες στον μαρασμό αυτόν θα μένειΟπου το μάτι μου γυρίσω όπου κι αν δωερείπια μαύρα της ζωής μου βλέπω εδώπου τόσα χρόνια πέρασα και ρήμαξα και χάλασαraquo

Καινούριους τόπους δεν θα βρεις δεν θάβρεις άλλες θάλασσεςΗ πόλις θα σε ακολουθεί Στους δρόμους θα γυρνάςτους ίδιους Και στες γειτονιές τες ίδιες θα γερνάςmiddotκαι μες στα ίδια σπίτια αυτά θ ασπρίζειςΠάντα στην πόλι αυτή θα φθάνεις Για τα αλλού -- μη ελπίζεις --δεν έχει πλοίο για σε δεν έχει οδόΕτσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώστην κώχη τούτη την μικρή σ όλην την γή την χάλασες

Ελύτης Oδυσσέας Η Τοιχογραφία

Έχοντας ερωτευθεί και κατοικήσει αιώνες μέσ στη θάλασσα έμαθα γραφή και ανάγνωση

Ώστε τώρα να μπορώ σε μεγάλο βάθος πίσω τις

4

γενιές απανωτές όπως αρχίζει ένα βουνό προτού τε-λειώσει το άλλο

Nα κοιτάζω Kαι μπροστά πάλι το ίδιο

Tο βαθύ σκούρο μπουκάλι και η νέα στο μπράτσο Eλένη με το πλάι επάνω στον ασβέστη

Nα γεμίζει κρασί της Παναγίας το μισό το σώματης φευγάτο κιόλας στην Aσία την αντικρυνή

Kαι το κέντημα όλο μετατοπισμένο μέσ στον ου-ρανό με τα διχαλωτά πουλιά τα κιτρινάκια καιτους ήλιουςΟδυσσέα Ελύτη [Πίνοντας ήλιο κορινθιακό]

Πίνοντας ήλιο κορινθιακό Διαβάζοντας τα μάρμαρα Δρασκελίζοντας αμπέλια θάλασσες Σημαδεύοντας με το καμάκι Ένα τάμα ψάρι που γλιστρά Βρήκα τα φύλλα που ο ψαλμός του ήλιου αποστηθίζει Τη ζωντανή στεριά που ο πόθος χαίρεται Νrsquo ανοίγει Πίνω νερό κόβω καρπό Χώνω το χέρι μου στις φυλλωσιές του άνεμου Οι λεμονιές αρδεύουνε τη γύρη της καλοκαιριάς Τα πράσινα πούλια σκίζουν τα όνειρά μου Φεύγω με μια ματιά Ματιά πλατιά όπου ο κόσμος ξαναγίνεται Όμορφος από την αρχή στα μέτρα της καρδιάς

Μίλτος Σαχτούρης Η αποκριά

Μακριά σ ένα άλλο κόσμο γίνηκε αυτήη αποκριάτο γαϊδουράκι γύριζε μες στους έρημους δρόμουςόπου δεν ανάπνεε κανείςπεθαμένα παιδιά ανέβαιναν ολοένα στον ουρανόκατέβαιναν μια στιγμή να πάρουν τους αετούς τουςπου τους είχαν ξεχάσειέπεφτε χιόνι γυάλινος χαρτοπόλεμοςμάτωνε τις καρδιέςμια γυναίκα γονατισμένηανάστρεφε τα μάτια της σα νεκρήμόνο περνούσαν φάλαγγες στρατιώτες εν δυοεν δυο με παγωμένα δόντιαΤο βράδυ βγήκε το φεγγάριαποκριάτικογεμάτο μίσοςτο δέσαν και το πέταξαν στη θάλασσαμαχαιρωμένοΜακριά σ ένα άλλο κόσμο γίνηκε αυτήη αποκριά

Σεφέρης Γιώργος Φυγή

5

Δεν ήταν άλλη η αγάπη μαςέφευγε ξαναγύριζε και μας έφερνεένα χαμηλωμένο βλέφαρο πολύ μακρινόένα χαμόγελο μαρμαρωμένο χαμένομέσα στο πρωινό χορτάριένα παράξενο κοχύλι που δοκίμαζενα το εξηγήσει επίμονα η ψυχή μας

H αγάπη μας δεν ήταν άλλη ψηλαφούσεσιγά μέσα στα πράγματα που μας τριγύριζαννα εξηγήσει γιατί δε θέλουμε να πεθάνουμε με τόσο πάθος

Kι αν κρατηθήκαμε από λαγόνια κι αν αγκαλιάσαμεμ όλη τη δύναμή μας άλλους αυχένεςκι αν σμίξαμε την ανάσα μας με την ανάσα εκείνου του ανθρώπουκι αν κλείσαμε τα μάτια μας δεν ήταν άλλημονάχα αυτός ο βαθύτερος καημός να κρατηθούμε μέσα στη φυγή

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1 Ποια είναι τα θέματα των δυο ποιημάτων του Κ Παλαμά Πώς τα παρουσιάζει ο ποιητής Σε ποιο λογοτεχνικό ρεύμα ανήκει και γιατί

2 Να αναγνωρίσετε τα χαρακτηριστικά της παραδοσιακής ποίησης με βάση τα ποιήματα που σας δίνονται

3 Να βρείτε τα χαρακτηριστικά της καβαφικής ποίησης στο περιεχόμενο και στη μορφή4 Να εντοπίσετε πιο laquoποιητικέςraquo και τις πιο laquoκαθημερινέςraquo λέξεις στα ποιήματα και να τις

τοποθετήσετε σε πίνακα με δύο ή περισσότερες στήλες5 Ποια στοιχεία της ποιητικής του Ελύτη τον καθιστούν έναν από τους βασικότερους

εισηγητές του μοντερνισμού στην Ελλάδα6 To ποίημα του Μ Σαχτούρη είναι υπερρεαλιστικό Να εξηγήσετε για ποιο λόγο το

κατατάσσουμε σ΄ αυτό το λογοτεχνικό κίνημα7 Να διακρίνετε αν το ποίημα του Γ Σεφέρη Φυγή είναι παραδοσιακό ή μοντέρνο και να

εξηγήσετε τους λόγους

6

γενιές απανωτές όπως αρχίζει ένα βουνό προτού τε-λειώσει το άλλο

Nα κοιτάζω Kαι μπροστά πάλι το ίδιο

Tο βαθύ σκούρο μπουκάλι και η νέα στο μπράτσο Eλένη με το πλάι επάνω στον ασβέστη

Nα γεμίζει κρασί της Παναγίας το μισό το σώματης φευγάτο κιόλας στην Aσία την αντικρυνή

Kαι το κέντημα όλο μετατοπισμένο μέσ στον ου-ρανό με τα διχαλωτά πουλιά τα κιτρινάκια καιτους ήλιουςΟδυσσέα Ελύτη [Πίνοντας ήλιο κορινθιακό]

Πίνοντας ήλιο κορινθιακό Διαβάζοντας τα μάρμαρα Δρασκελίζοντας αμπέλια θάλασσες Σημαδεύοντας με το καμάκι Ένα τάμα ψάρι που γλιστρά Βρήκα τα φύλλα που ο ψαλμός του ήλιου αποστηθίζει Τη ζωντανή στεριά που ο πόθος χαίρεται Νrsquo ανοίγει Πίνω νερό κόβω καρπό Χώνω το χέρι μου στις φυλλωσιές του άνεμου Οι λεμονιές αρδεύουνε τη γύρη της καλοκαιριάς Τα πράσινα πούλια σκίζουν τα όνειρά μου Φεύγω με μια ματιά Ματιά πλατιά όπου ο κόσμος ξαναγίνεται Όμορφος από την αρχή στα μέτρα της καρδιάς

Μίλτος Σαχτούρης Η αποκριά

Μακριά σ ένα άλλο κόσμο γίνηκε αυτήη αποκριάτο γαϊδουράκι γύριζε μες στους έρημους δρόμουςόπου δεν ανάπνεε κανείςπεθαμένα παιδιά ανέβαιναν ολοένα στον ουρανόκατέβαιναν μια στιγμή να πάρουν τους αετούς τουςπου τους είχαν ξεχάσειέπεφτε χιόνι γυάλινος χαρτοπόλεμοςμάτωνε τις καρδιέςμια γυναίκα γονατισμένηανάστρεφε τα μάτια της σα νεκρήμόνο περνούσαν φάλαγγες στρατιώτες εν δυοεν δυο με παγωμένα δόντιαΤο βράδυ βγήκε το φεγγάριαποκριάτικογεμάτο μίσοςτο δέσαν και το πέταξαν στη θάλασσαμαχαιρωμένοΜακριά σ ένα άλλο κόσμο γίνηκε αυτήη αποκριά

Σεφέρης Γιώργος Φυγή

5

Δεν ήταν άλλη η αγάπη μαςέφευγε ξαναγύριζε και μας έφερνεένα χαμηλωμένο βλέφαρο πολύ μακρινόένα χαμόγελο μαρμαρωμένο χαμένομέσα στο πρωινό χορτάριένα παράξενο κοχύλι που δοκίμαζενα το εξηγήσει επίμονα η ψυχή μας

H αγάπη μας δεν ήταν άλλη ψηλαφούσεσιγά μέσα στα πράγματα που μας τριγύριζαννα εξηγήσει γιατί δε θέλουμε να πεθάνουμε με τόσο πάθος

Kι αν κρατηθήκαμε από λαγόνια κι αν αγκαλιάσαμεμ όλη τη δύναμή μας άλλους αυχένεςκι αν σμίξαμε την ανάσα μας με την ανάσα εκείνου του ανθρώπουκι αν κλείσαμε τα μάτια μας δεν ήταν άλλημονάχα αυτός ο βαθύτερος καημός να κρατηθούμε μέσα στη φυγή

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1 Ποια είναι τα θέματα των δυο ποιημάτων του Κ Παλαμά Πώς τα παρουσιάζει ο ποιητής Σε ποιο λογοτεχνικό ρεύμα ανήκει και γιατί

2 Να αναγνωρίσετε τα χαρακτηριστικά της παραδοσιακής ποίησης με βάση τα ποιήματα που σας δίνονται

3 Να βρείτε τα χαρακτηριστικά της καβαφικής ποίησης στο περιεχόμενο και στη μορφή4 Να εντοπίσετε πιο laquoποιητικέςraquo και τις πιο laquoκαθημερινέςraquo λέξεις στα ποιήματα και να τις

τοποθετήσετε σε πίνακα με δύο ή περισσότερες στήλες5 Ποια στοιχεία της ποιητικής του Ελύτη τον καθιστούν έναν από τους βασικότερους

εισηγητές του μοντερνισμού στην Ελλάδα6 To ποίημα του Μ Σαχτούρη είναι υπερρεαλιστικό Να εξηγήσετε για ποιο λόγο το

κατατάσσουμε σ΄ αυτό το λογοτεχνικό κίνημα7 Να διακρίνετε αν το ποίημα του Γ Σεφέρη Φυγή είναι παραδοσιακό ή μοντέρνο και να

εξηγήσετε τους λόγους

6

Δεν ήταν άλλη η αγάπη μαςέφευγε ξαναγύριζε και μας έφερνεένα χαμηλωμένο βλέφαρο πολύ μακρινόένα χαμόγελο μαρμαρωμένο χαμένομέσα στο πρωινό χορτάριένα παράξενο κοχύλι που δοκίμαζενα το εξηγήσει επίμονα η ψυχή μας

H αγάπη μας δεν ήταν άλλη ψηλαφούσεσιγά μέσα στα πράγματα που μας τριγύριζαννα εξηγήσει γιατί δε θέλουμε να πεθάνουμε με τόσο πάθος

Kι αν κρατηθήκαμε από λαγόνια κι αν αγκαλιάσαμεμ όλη τη δύναμή μας άλλους αυχένεςκι αν σμίξαμε την ανάσα μας με την ανάσα εκείνου του ανθρώπουκι αν κλείσαμε τα μάτια μας δεν ήταν άλλημονάχα αυτός ο βαθύτερος καημός να κρατηθούμε μέσα στη φυγή

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1 Ποια είναι τα θέματα των δυο ποιημάτων του Κ Παλαμά Πώς τα παρουσιάζει ο ποιητής Σε ποιο λογοτεχνικό ρεύμα ανήκει και γιατί

2 Να αναγνωρίσετε τα χαρακτηριστικά της παραδοσιακής ποίησης με βάση τα ποιήματα που σας δίνονται

3 Να βρείτε τα χαρακτηριστικά της καβαφικής ποίησης στο περιεχόμενο και στη μορφή4 Να εντοπίσετε πιο laquoποιητικέςraquo και τις πιο laquoκαθημερινέςraquo λέξεις στα ποιήματα και να τις

τοποθετήσετε σε πίνακα με δύο ή περισσότερες στήλες5 Ποια στοιχεία της ποιητικής του Ελύτη τον καθιστούν έναν από τους βασικότερους

εισηγητές του μοντερνισμού στην Ελλάδα6 To ποίημα του Μ Σαχτούρη είναι υπερρεαλιστικό Να εξηγήσετε για ποιο λόγο το

κατατάσσουμε σ΄ αυτό το λογοτεχνικό κίνημα7 Να διακρίνετε αν το ποίημα του Γ Σεφέρη Φυγή είναι παραδοσιακό ή μοντέρνο και να

εξηγήσετε τους λόγους

6