ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ

Κείμενο:Μαθήματα Περιβάλλοντος

Σε κάθε φάση της ζωής μας είμαστε εξαρτημένοι από το περιβάλλον. Δεν υπάρχει εσωτερική ζωή χωρίς εξωτερικές εμπειρίες. Η τραγωδία στην καταστροφή των παρθένων δασών δεν είναι οι οικονομικές συνέπειες, αλλά η απώλεια ψυχικού δυναμικού. Στερούμαστε τη φαντασία μας, τα συναισθήματά μας, ακόμη και τη νοημοσύνη μας, όπως αυτά προκύπτουν από την εμπειρία της επαφής με το περιβάλλον. Για τα παιδιά που ζουν μέσα στο μπετόν, τα σίδερα και τα καλώδια, η έλλειψη πραγματικής επαφής με το περιβάλλον ή απλά με έναν έναστρο ουρανό, αποτελεί πράγματι έναν πνευματικό εκφυλισμό.

Τα πανεπιστήμια θα πρέπει να προβληματιστούν για τη στάση τους πάνω στο θέμα. Δεν πρόκειται για μια ιστορική αλλαγή ή για μια μεταβατική πολιτισμική περίοδο που μπορεί να συγκριθεί με προηγούμενες καταστάσεις. Σήμερα, δεν αλλάζουμε απλά τον άνθρωπο αλλάζουμε τη χημική σύνθεση και τη γεωλογική δομή όλου του πλανήτη. Διαταράσσουμε την ατμόσφαιρα, τη γεώσφαιρα και την υδρόσφαιρα κατά τέτοιο τρόπο που αναιρεί όλη τη δουλειά που έκανε η φύση εκατομμύρια χρόνια. Οι μορφές ζωής που εξοντώσαμε δεν θα εμφανιστούν ποτέ ξανά.

Ο διαχωρισμός της ανθρώπινης οικονομίας από την οικονομία του περιβάλλοντος υπήρξε καταστροφικός πέρα από κάθε φαντασία. Ένα αυξανόμενο ολικό ανθρώπινο προϊόν με ένα αποκλίνον ολικό γήινο είναι σίγουρα εντελώς άτοπο. Για να διατηρήσουμε την ακεραιότητα του πλανήτη, η οικολογική οικονομία θα πρέπει να αποτελεί μια βασική αρχή σε κάθε οικονομικό πρόγραμμα. Παρ' όλα αυτά θα ήταν δύσκολο να βρούμε έστω και ένα πανεπιστήμιο που να διδάσκει οικονομικά με αυτόν τον προσανατολισμό.

Για την καταστροφή όμως, δεν ευθύνεται μόνο η βιομηχανική οικονομία, πάντα πρόθυμη να συνθλίψει όλο τον πλανήτη για χάρη του κέρδους, αλλά και η έλλειψη μέριμνας που πηγάζει από το νομικό σύστημα. Το Σύνταγμα εγγυάται στον καθένα δικαίωμα κατοχής και διαχείρισης περιουσίας χωρίς καμία απολύτως προστασία για το περιβάλλον. Η μέριμνα είναι βαθιά ανεπαρκής. Δεν παρέχει καμιά βάση για τη λειτουργία του πλανήτη ως μια ολότητα που περιλαμβάνει ανθρώπους και μη. Μόνο μια μέριμνα ωθούμενη από πραγματικό ενδιαφέρον θα έδινε ελπίδες. Ειδικά σήμερα που ο άνθρωπος έχει αποκτήσει τέτοια εξουσία πάνω στις λειτουργίες

Βαθμός:……./60Ονοματεπώνυμο:……………………………………………………..

Ημερομηνία: 15/03/2013

του πλανήτη. Όσο όμως το Σύνταγμα διατηρεί τη σημερινή του μορφή, οποιαδήποτε πρόοδος είναι αδύνατη.

Η συνταγματική μέριμνα και η οικονομία θα μπορούσαν να είναι αντικείμενα μελέτης των πανεπιστημίων. Όμως, δεν διδάσκονται εξ' αιτίας της αντίληψης πως οτιδήποτε δεν είναι άνθρωπος μπορεί να χρησιμοποιηθεί από αυτόν με ποικίλους τρόπους, οικονομικούς, ψυχαγωγικούς, αισθητικούς κλπ. .. Έτσι η παθογόνα κατάσταση συντηρείται και από την ανώτατη εκπαίδευση.

Επικρατεί η νοοτροπία πως όσο περισσότερο χρησιμοποιούμε το περιβάλλον για τις ανάγκες μας τόσο περισσότερο πλησιάζουμε σε ένα ανώτερο επίπεδο ύπαρξης. Το όραμα για έναν κόσμο παραδεισένιο, που θα πραγματοποιούνταν μέσα από την εκμετάλλευση του περιβάλλοντος και των φυσικών του πόρων, μας οδήγησε σε ακόμα πιο βίαιη συμπεριφορά απέναντί του. Η βασική ιδέα είναι να πάρουμε, όσο το δυνατόν περισσότερες πρώτες ύλες, να τις επεξεργαστούμε, να τις περάσουμε όσο το δυνατόν πιο γρήγορα στην κατανάλωση και μετά στα σκουπίδια. Αυτή είναι η πρόοδος του ανθρώπου. Αν το βασικότερο πρόβλημα των καιρών μας είναι η ακραία ασυνέχεια ανάμεσα σε ό,τι θεωρούμε ανθρώπινο και μη, τότε η διατήρηση της ζωής πρέπει να στηρίζεται στην εδραίωση της αντίληψης ότι τα δύο αυτά αποτελούν μια ενιαία κοινότητα. Μόλις αυτό αναγνωριστεί και καθιερωθεί τότε θα πληρούμε τη βασική προϋπόθεση που θα επιτρέψει την αμοιβαία ανάπτυξη ανθρώπου και περιβάλλοντος. Σ' αυτήν την κοινωνία το κάθε συστατικό της θα έχει κάποια δικαιώματα ανάλογα με το λειτουργικό του ρόλο. Αυτά θα εξασφαλίζουν την επιβίωση αλλά και τη δυνατότητα να επιτελεστεί ο ρόλος του κάθε οργανισμού στο οικοσύστημα που ανήκει. Οι άνθρωποι θα πρέπει να σέβονται αυτά τα δικαιώματα και οι πανεπιστημιακές νομικές σχολές θα πρέπει να δώσουν σ' αυτά τα θέματα βάθος.

Σύμφωνα με τη βιοκεντρική παιδεία, τα πανεπιστήμια πρέπει να αποτελούν τη βάση στην οποία το περιβάλλον προβάλλεται στην ανθρώπινη νοημοσύνη και επικοινωνεί με την ανθρώπινη κοινωνία. Το περιβάλλον θα είναι το σημείο αναφοράς για τα θέματα της προέλευσης, επαλήθευσης και ενότητας του. Εξάλλου είναι αυτό που υποστηρίζει την ύπαρξη μας και μαζί όλες τις γνώσεις μας και τα καλλιτεχνικά και πολιτισμικά επιτεύγματα. Πρέπει να αποτελεί λοιπόν μια διαδικασία παραγωγής, γνώσεων, τέχνης και πολιτισμού.

Αγνή Βλαβιανού- Αρβανίτη

Ασκήσεις κατανόησης:1. Να συντάξετε την περίληψη του κειμένου σε 100 -120 λέξεις. (……/25)2. Ποια είναι τα βασικότερα αίτια της καταστροφής του περιβάλλοντος

σύμφωνα με την συντάκτρια. (……/6) 3. Ποια είναι η δομή και ο τρόπος ανάπτυξης της τέταρτης παραγράφου

του κειμένου; (……/5)4. Α. να γράψετε ένα συνώνυμο για κάθε υπογραμμισμένη λέξη. (……/3)

Β. οικολογία, περιβάλλον, συστατικό: να σχηματίσετε με το β’ συνθετικό των λέξεων 3 παράγωγα. (……/3)

5. Ποιος είναι ο τρόπος πειθούς και ποια τα μέσα πειθούς στην τέταρτη παράγραφο. (……/6)

6. Αν το βασικότερο πρόβλημα των καιρών μας είναι η ακραία ασυνέχεια ανάμεσα σε ό,τι θεωρούμε ανθρώπινο και μη, τότε η διατήρηση της ζωής πρέπει να στηρίζεται στην εδραίωση της αντίληψης ότι τα δύο

αυτά αποτελούν μια ενιαία κοινότητα: να σχολιαστεί σε μία παράγραφο 90-110 λέξεων. (……/12)