ΓΥΜΝΑΣΙΟ Μ ΚΑΛΥΒΙΩΝ

ονοματεπώνυμο ___________________________ 7112011

ΠΡΟΧΕΙΡΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Α΄ ΤΡΙΜΗΝΟΥ ΣΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΕ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ (Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ)

Α ΚΕΙΜΕΝΟ ΡΗΓΑΣ ΒΕΛΕΣΤΙΝΛΗΣ- ΘΟΥΡΙΟΣ Ὡς πότε παλικάρια νὰ ζοῦμε στὰ στενάμονάχοι σὰ λεοντάρια σταῖς ράχαις στὰ βουνάΣπηλιαῖς νὰ κατοικοῦμε νὰ βλέπωμεν κλαδιάνὰ φεύγωμ᾿ ἀπ᾿ τὸν κόσμον γιὰ τὴν πικρὴ σκλαβιάΝὰ χάνωμεν ἀδέλφια πατρίδα καὶ γονεῖςτοὺς φίλους τὰ παιδιά μας κι ὅλους τοὺς συγγενεῖςΚαλλιῶναι μίας ὥρας ἐλεύθερη ζωήπαρὰ σαράντα χρόνοι σκλαβιὰ καὶ φυλακή

Τί σ᾿ ὠφελεῖ ἂν ζήσῃς καὶ εἶσαι στὴ σκλαβιάστοχάσου πῶς σὲ ψαίνουν καθ᾿ ὥραν στὴν φωτιάΒεζύρης δραγουμάνος ἀφέντης κι᾿ ἂν σταθῇςὁ τύραννος ἀδίκως σὲ κάμνει νὰ χαθῇςΔουλεύεις ὅλ᾿ ἡμέρα σὲ ὅτι κι᾿ ἂν σὲ πῇκι᾿ αὐτὸς πασχίζει πάλιν τὸ αἷμα σου νὰ πιῇὉ Σοῦτζος κι᾿ ὁ Μουρούζης Πετράκης ΣκαναβῆςΓκίκας καὶ Μαυρογένης καθρέπτης εἶν᾿ νὰ ἰδῇςἈνδρεῖοι καπετάνοι παπᾶδες λαϊκοίσκοτώθηκαν κι᾿ ἀγάδες μὲ ἄδικον σπαθίΚι᾿ ἀμέτρητ᾿ ἄλλοι τόσοι καὶ Τοῦρκοι καὶ Ῥωμιοίζωὴν καὶ πλοῦτον χάνουν χωρὶς κᾀμμιὰ ῾φορμή

Ἐλᾶτε μ᾿ ἕναν ζῆλον σὲ τοῦτον τὸν καιρόννὰ κάμωμεν τὸν ὅρκον ἐπάνω στὸν ΣταυρόνΣυμβούλους προκομμένους μὲ πατριωτισμὸννὰ βάλωμεν εἰς ὅλα νὰ δίδουν ὁρισμόνΟἱ νόμοι νἆν᾿ ὁ πρῶτος καὶ μόνος ὁδηγόςκαὶ τῆς πατρίδος ἕνας νὰ γένῃ ἀρχηγόςΓιατὶ κ᾿ ἡ ἀναρχία ὁμοιάζει τὴν σκλαβιάνὰ ζοῦμε σὰν θηρία εἶν᾿ πλιὸ σκληρὴ φωτιάΚαὶ τότε μὲ τὰ χέρια ψηλὰ στὸν οὐρανὸνἂς ποῦμ᾿ ἀπ᾿ τὴν καρδιά μας ἐτοῦτα στὸν Θεόν

(Ἐδῶ συκώνονται οἱ πατριῶται ὀρθοί καὶ ὑψώνοντεςτὰς χεῖρας πρὸς τὸν οὐρανόν κάμνουν τὸν ὅρκον)

Ὅρκος κατὰ τῆς τυραννίας καὶ τῆς ἀναρχίας

Ὦ βασιλεῦ τοῦ κόσμου ὁρκίζομαι σὲ σέστὴν γνώμην τῶν τυράννων νὰ μὴν ἐλθῶ ποτέΜήτε νὰ τοὺς δουλεύσω μήτε νὰ πλανηθῶεἰς τὰ ταξίματά τους γιὰ νὰ παραδοθῶἘν ὅσῳ ζῶ στὸν κόσμον ὁ μόνος μου σκοπόςγιὰ νὰ τοὺς ἀφανίσω θὲ νἆναι σταθερόςΠιστὸς εἰς τὴν πατρίδα συντρίβω τὸν ζυγόνἀχώριστος γιὰ νἆμαι ὑπὸ τὸν στρατηγόν

Κι᾿ ἂν παραβῶ τὸν ὅρκον ν᾿ ἀστράψ᾿ ὁ οὐρανόςκαὶ νὰ μὲ κατακάψῃ νὰ γένω σὰν καπνός

Β ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 1 Πως παρουσιάζει ο Ρήγας τη ζωή των σκλαβωμένων και γιατί

θεωρεί προτιμότερο το θάνατο Να στηρίξετε την απάντησή σας κάνοντας αναφορά σε συγκεκριμένα σημεία του ποιήματος( 5 μονάδες)

2 α) Να χωρίσετε το ποίημα σε ενότητες και να δώσετε στην κάθε ενότητα ένα πλαγιότιτλο (2 μονάδες)

β) Κάποια από τα εκφραστικά μέσα που τονίζουν τον επαναστατικό χαρακτήρα του Θούριου είναι οι προσφωνήσεις οι ρητορικές ερωτήσεις οι προτροπές οι παρομοιώσεις και οι μεταφορές Δώστε ένα παράδειγμα για καθένα από τα παραπάνω (2 μονάδες)

γ) Σε τι γλώσσα είναι γραμμένο το ποίημα και ποια στιχουργική τεχνική ακολουθεί( 1 μονάδα)

3 Ποιες δεσμεύσεις αναλαμβάνει όποιος δίνει τον όρκο για αγώνα κατά της τυραννίας Τι επιθυμεί να επιτύχει με αυτές τις δεσμεύσεις ο Ρήγας και πώς οραματίζεται το μέλλον ( 5 μονάδες)

4 Παράλληλο κείμενο απόσπασμα από τον Όρκο των ΦιλικώνldquoΟΡΚΙΖΟΜΑΙ ἐνώπιόν του ἀληθινοῦ θεοῦ οἰκειοθελῶς ὅτι θέλω

εἶμαι ἐπὶ ζωῆς μου πιστὸς εἰς τὴν Ἑταιρείαν κατὰ πάντα Νὰ μὴ φανερώσω τὸ παραμικρὸν ἀπὸ τὰ σημεῖα καὶ λόγους της μήτε νὰ σταθῶ κατrsquoοὐδένα λόγον ἡ ἀφορμή του νὰ καταλάβωσιν ἄλλοι ποτέ ὅτι γνωρίζω τί περὶ τούτων μήτε εἰς συγγενεῖς μου μήτε εἰς πνευματικὸν ἢ φίλον μου[hellip]

ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ ὅτι θέλω τρέφει εἰς τὴν καρδίαν μου ἀδιάλλακτον μίσος ἐναντίον τῶν τυράννων της πατρίδος μου ὀπαδῶν καὶ τῶν ὁμοφρόνων μὲ τούτους Θέλω ἐνεργεῖ κατὰ πάντα τρόπον πρὸς βλάβην καὶ αὐτὸν τὸν παντελῆ ὄλεθρον τῶν ὅταν ἡ περίστασις τὸ συγχωρήση [hellip]

ΤΕΛΟΣ ΠΑΝΤΩΝ ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ ΕΙΣ ΣΕ Ω ΙΕΡΑ ΠΛΗΝ ΤΡΙΣΑΘΛΙΑ ΠΑΤΡΙΣ ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ εἰς τοὺς πολυχρονίους βασάνους Σου ὁρκίζομαι εἰς τὰ πικρὰ δάκρυα τὰ ὁποῖα τόσους αἰώνας ἔχυσαν καὶ χύνουν τὰ ταλαίπωρα τέκνα Σου εἰς τὰ ἴδια μου δάκρυα χυνόμενα κατὰ ταύτην τὴν στιγμήν καὶ εἰς τὴν μέλλουσαν ἐλευθερίαν τῶν ὁμογενῶν μου ὅτι ἀφιερώνομαι ὅλως εἰς Σέ Εἰς τὸ ἑξῆς Σὺ θέλεις εἶσαι ἡ αἰτία καὶ ὁ σκοπὸς τῶν διαλογισμῶν μου Τὸ ὄνομά Σου ὁ ὁδηγὸς τῶν πράξεών μου καὶ ἡ εὐτυχία Σου ἡ ἀνταμοιβὴ τῶν κόπων μου Ἡ θεία δικαιοσύνη ἂς ἐξαντλήση ἐπάνω εἰς τὴ κεφαλήν μου ὅλους τους κεραυνούς της τὸ ὄνομά μου νὰ εἶναι εἰς ἀποστροφήν καὶ τὸ ὑποκείμενόν μου τὸ ἀντικείμενον τῆς κατάρας καὶ τοῦ ἀναθέματος τῶν Ὁμογενῶν μου ἂν ἴσως λησμονήσω εἰς μίαν στιγμὴν τᾶς δυστυχίας τῶν καὶ δὲν ἐκπληρώσω τὸ χρέος μου Τέλος ὁ θάνατός μου ἂς εἶναι ἡ ἄφευκτος τιμωρία τοῦ ἁμαρτήματός μου διὰ νὰ μὴ μολύνω τὴν ἁγνότητα τῆς Ἑταιρείας μὲ τὴν συμμετοχήν μουraquo

Να συγκρίνετε μεταξύ τους ως προς το περιεχόμενο τα αποσπάσματα του Θούριου και του Όρκου των Φιλικών και να εντοπίσετε και να σχολιάσετε τις όποιες ομοιότητες ( 5 μονάδες)

ΓΥΜΝΑΣΙΟ Μ ΚΑΛΥΒΙΩΝ

ονοματεπώνυμο ___________________________ 7112011

ΠΡΟΧΕΙΡΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Α΄ ΤΡΙΜΗΝΟΥ ΣΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΕ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ (Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ)

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

ΓΥΜΝΑΣΙΟ Μ ΚΑΛΥΒΙΩΝ

ονοματεπώνυμο ___________________________ 10112011

ΠΡΟΧΕΙΡΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Α΄ ΤΡΙΜΗΝΟΥ ΣΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΕ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ (Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ)

Α ΚΕΙΜΕΝΟ ΡΗΓΑΣ ΒΕΛΕΣΤΙΝΛΗΣ- ΘΟΥΡΙΟΣ Ὡς πότε παλικάρια νὰ ζοῦμε στὰ στενάμονάχοι σὰ λεοντάρια σταῖς ράχαις στὰ βουνάΣπηλιαῖς νὰ κατοικοῦμε νὰ βλέπωμεν κλαδιάνὰ φεύγωμ᾿ ἀπ᾿ τὸν κόσμον γιὰ τὴν πικρὴ σκλαβιάΝὰ χάνωμεν ἀδέλφια πατρίδα καὶ γονεῖςτοὺς φίλους τὰ παιδιά μας κι ὅλους τοὺς συγγενεῖςΚαλλιῶναι μίας ὥρας ἐλεύθερη ζωήπαρὰ σαράντα χρόνοι σκλαβιὰ καὶ φυλακή

Τί σ᾿ ὠφελεῖ ἂν ζήσῃς καὶ εἶσαι στὴ σκλαβιάστοχάσου πῶς σὲ ψαίνουν καθ᾿ ὥραν στὴν φωτιάΒεζύρης δραγουμάνος ἀφέντης κι᾿ ἂν σταθῇςὁ τύραννος ἀδίκως σὲ κάμνει νὰ χαθῇςΔουλεύεις ὅλ᾿ ἡμέρα σὲ ὅτι κι᾿ ἂν σὲ πῇκι᾿ αὐτὸς πασχίζει πάλιν τὸ αἷμα σου νὰ πιῇὉ Σοῦτζος κι᾿ ὁ Μουρούζης Πετράκης ΣκαναβῆςΓκίκας καὶ Μαυρογένης καθρέπτης εἶν᾿ νὰ ἰδῇςἈνδρεῖοι καπετάνοι παπᾶδες λαϊκοίσκοτώθηκαν κι᾿ ἀγάδες μὲ ἄδικον σπαθίΚι᾿ ἀμέτρητ᾿ ἄλλοι τόσοι καὶ Τοῦρκοι καὶ Ῥωμιοίζωὴν καὶ πλοῦτον χάνουν χωρὶς κᾀμμιὰ ῾φορμή

Ἐλᾶτε μ᾿ ἕναν ζῆλον σὲ τοῦτον τὸν καιρόννὰ κάμωμεν τὸν ὅρκον ἐπάνω στὸν ΣταυρόνΣυμβούλους προκομμένους μὲ πατριωτισμὸννὰ βάλωμεν εἰς ὅλα νὰ δίδουν ὁρισμόνΟἱ νόμοι νἆν᾿ ὁ πρῶτος καὶ μόνος ὁδηγόςκαὶ τῆς πατρίδος ἕνας νὰ γένῃ ἀρχηγόςΓιατὶ κ᾿ ἡ ἀναρχία ὁμοιάζει τὴν σκλαβιάνὰ ζοῦμε σὰν θηρία εἶν᾿ πλιὸ σκληρὴ φωτιάΚαὶ τότε μὲ τὰ χέρια ψηλὰ στὸν οὐρανὸνἂς ποῦμ᾿ ἀπ᾿ τὴν καρδιά μας ἐτοῦτα στὸν Θεόν

(Ἐδῶ συκώνονται οἱ πατριῶται ὀρθοί καὶ ὑψώνοντεςτὰς χεῖρας πρὸς τὸν οὐρανόν κάμνουν τὸν ὅρκον)

Ὅρκος κατὰ τῆς τυραννίας καὶ τῆς ἀναρχίας

Ὦ βασιλεῦ τοῦ κόσμου ὁρκίζομαι σὲ σέστὴν γνώμην τῶν τυράννων νὰ μὴν ἐλθῶ ποτέΜήτε νὰ τοὺς δουλεύσω μήτε νὰ πλανηθῶεἰς τὰ ταξίματά τους γιὰ νὰ παραδοθῶἘν ὅσῳ ζῶ στὸν κόσμον ὁ μόνος μου σκοπόςγιὰ νὰ τοὺς ἀφανίσω θὲ νἆναι σταθερόςΠιστὸς εἰς τὴν πατρίδα συντρίβω τὸν ζυγόνἀχώριστος γιὰ νἆμαι ὑπὸ τὸν στρατηγόν

Κι᾿ ἂν παραβῶ τὸν ὅρκον ν᾿ ἀστράψ᾿ ὁ οὐρανόςκαὶ νὰ μὲ κατακάψῃ νὰ γένω σὰν καπνός

Β ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 1 Οι στίχοι 7 και 8 θεωρούνται οι ωραιότεροι όλου του

Θούριου Δικαιολογείστε αυτήν την άποψη ( 5 μονάδες)

2 α) Να χωρίσετε το ποίημα σε ενότητες και να δώσετε στην κάθε ενότητα έναν πλαγιότιτλο (2 μονάδες)

β) Ποιο πρόσωπο χρησιμοποιεί ο Ρήγας σε κάθε ενότητα και σε ποιους απευθύνεται Να αιτιολογήσετε την επιλογή αυτή του ποιητή (2μονάδες)

γ) Σε τι γλώσσα είναι γραμμένο το ποίημα και ποια στιχουργική τεχνική ακολουθεί( 1 μονάδα)

3 Ποιες δεσμεύσεις αναλαμβάνει όποιος δίνει τον όρκο για αγώνα κατά της τυραννίας Τι επιθυμεί να επιτύχει με αυτές τις δεσμεύσεις ο Ρήγας και πώς οραματίζεται το μέλλον ( 5 μονάδες)

4 Παράλληλο κείμενο απόσπασμα από τον Όρκο των Φιλικών

ldquoΟΡΚΙΖΟΜΑΙ ἐνώπιόν του ἀληθινοῦ θεοῦ οἰκειοθελῶς ὅτι θέλω εἶμαι ἐπὶ ζωῆς μου πιστὸς εἰς τὴν Ἑταιρείαν κατὰ πάντα Νὰ μὴ φανερώσω τὸ παραμικρὸν ἀπὸ τὰ σημεῖα καὶ λόγους της μήτε νὰ σταθῶ κατrsquoοὐδένα λόγον ἡ ἀφορμή του νὰ καταλάβωσιν ἄλλοι ποτέ ὅτι γνωρίζω τί περὶ τούτων μήτε εἰς συγγενεῖς μου μήτε εἰς πνευματικὸν ἢ φίλον μου[hellip]

ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ ὅτι θέλω τρέφει εἰς τὴν καρδίαν μου ἀδιάλλακτον μίσος ἐναντίον τῶν τυράννων της πατρίδος μου ὀπαδῶν καὶ τῶν ὁμοφρόνων μὲ τούτους Θέλω ἐνεργεῖ κατὰ πάντα τρόπον πρὸς βλάβην καὶ αὐτὸν τὸν παντελῆ ὄλεθρον τῶν ὅταν ἡ περίστασις τὸ συγχωρήση [hellip]

ΤΕΛΟΣ ΠΑΝΤΩΝ ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ ΕΙΣ ΣΕ Ω ΙΕΡΑ ΠΛΗΝ ΤΡΙΣΑΘΛΙΑ ΠΑΤΡΙΣ ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ εἰς τοὺς πολυχρονίους βασάνους Σου ὁρκίζομαι εἰς τὰ πικρὰ δάκρυα τὰ ὁποῖα τόσους αἰώνας ἔχυσαν καὶ χύνουν τὰ ταλαίπωρα τέκνα Σου εἰς τὰ ἴδια μου δάκρυα χυνόμενα κατὰ ταύτην τὴν στιγμήν καὶ εἰς τὴν μέλλουσαν ἐλευθερίαν τῶν ὁμογενῶν μου ὅτι ἀφιερώνομαι ὅλως εἰς Σέ Εἰς τὸ ἑξῆς Σὺ θέλεις εἶσαι ἡ αἰτία καὶ ὁ σκοπὸς τῶν διαλογισμῶν μου Τὸ ὄνομά Σου ὁ ὁδηγὸς τῶν πράξεών μου καὶ ἡ εὐτυχία Σου ἡ ἀνταμοιβὴ τῶν κόπων μου Ἡ θεία δικαιοσύνη ἂς ἐξαντλήση ἐπάνω εἰς τὴ κεφαλήν μου ὅλους τους κεραυνούς της τὸ ὄνομά μου νὰ εἶναι εἰς ἀποστροφήν καὶ τὸ ὑποκείμενόν μου τὸ ἀντικείμενον τῆς κατάρας καὶ τοῦ ἀναθέματος τῶν Ὁμογενῶν μου ἂν ἴσως λησμονήσω εἰς μίαν στιγμὴν τᾶς δυστυχίας τῶν καὶ δὲν ἐκπληρώσω τὸ χρέος μου Τέλος ὁ θάνατός μου ἂς εἶναι ἡ ἄφευκτος τιμωρία τοῦ ἁμαρτήματός μου διὰ νὰ μὴ μολύνω τὴν ἁγνότητα τῆς Ἑταιρείας μὲ τὴν συμμετοχήν μουraquo

-Να συγκρίνετε ως προς το περιεχόμενο τα αποσπάσματα του Θούριου και του Όρκου των Φιλικών και

να εντοπίσετε και να σχολιάσετε τις όποιες ομοιότητες ( 5 μονάδες)

Ερωτήσεις για το Ρήγα το έργο του και το Θούριο (Υλικό από

την επιμόρφωση στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας

Επιμορφωτής Ε Αντωνίου)

Α Για τη ζωή του Ρήγα Βελεστινλή

1 Ποιο επώνυμο διάλεξε ο Ρήγας και γιατί Ποιο άλλοι

μεταγενέστεροί του

2 Πού μορφώθηκε και πού ταξίδεψε ο Ρήγας

3 Ποιες ήταν οι ασχολίες του στα Βαλκάνια

4 Οι δραστηριότητες του Ρήγα στην Βιέννη

5 To 1797 Βιέννη ο Ρήγας τύπωσε την εικόνα του Μεγάλου

Αλεξάνδρου πλαισιωμένη με τις μορφές τεσσάρων στρατηγών του και με

σκηνές από τους νικηφόρους αγώνες του κατά των ΠερσώνΠοιος

νομίζετε ότι ήταν ο σκοπός αυτής της έκδοσης

6 Με ποιο τρόπο και ποια μέσα εξέφρασε τις ιδέες του για λευτεριά

και οργάνωση ενός νέου ανεξάρτητου εθνικού βίου ο Ρήγας

7 Πότε πώς και πού θανατώθηκε ο Ρήγας πόσοι ακόμα

θανατώθηκαν μαζί του

8 Ο Ρήγας Βελεστινλής οραματιζόταν

α) Την εξέγερση μόνον των Ελλήνων

β) Την εξέγερση όλων των βαλκανικών λαών και ίδρυση

παμβαλκανικής Δημοκρατίας με κυρίαρχο το Ελληνικό στοιχείο

γ) Την εξέγερση μόνο της Θεσσαλίας

(Σημείωσε ΝΑΙ στο σωστό)

Β Για το έργο του Ρήγα

1 Ποια από τα έργα του Ρήγα είναι μεταφράσεις

2 Ποια είναι τα πατριωτικά τραγούδια του Ρήγα

3 Τι προσπαθεί να επιτύχει με τα τραγούδια του ο Ρήγας

4 Γράψε δύο στίχους από το Θούριο που σε συγκινούν περισσότερο

5 Τι περιλαμβάνει η Χάρτα της Ελλάδας

6 Ρήγα Βελεστινλή ΤΑ ΔΙΚΑΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Άρθρον 2 - Αυτά τα φυσικά δίκαια είνε πρώτον το να όλοι ίσοι και

όχι ο ένας κατώτερος από τον άλλον Δεύτερον να είμεθα ελεύθεροι και

όχι ο ένας σκλάβος του αλλουνού τρίτον να είμεθα σίγουροι εις την

ζωήν μας και κανένας να μην ημπορή να μας την πάρη αδίκως και κατά

φαντασίανκαι τέταρτον τα κτήματα οπού έχομεν κανένας να μην

ημπορή να μας εγγίζη αλλά να είνε ιδικά μας και των κληρονόμων μας

Ποια θεωρεί ο Ρήγας φυσικά δίκαια του ανθρώπου

7 Γράψε το σύνθημα του Επαναστατικού Μανιφέστου

8 Ποια έργα περιελάμβανε το Επαναστατικό Μανιφέστο

ΘΟΥΡΙΟΣ

1η Μελετήστε τους τρεις πρώτους στίχους του Θουρίου και

απαντήστε

Σε ποιους απευθύνεται ο ποιητής

Σωστό

Λάθος

Στους κλέφτες και Αρματωλούς

Σ΄όλους τους Έλληνες

Μόνο στους Θεσσαλούς

Σ΄ όλους τους σκλαβωμένους λαούς

(Σημείωσε ΝΑΙ στο σωστό)

2 Τι συναισθήματα μαρτυρεί η φράση laquoως πότε παλικάριαraquo

Χαρά

Ανυπομονησία

Ενθουσιασμό

3 Ποια εγκατάλειψη υπαινίσσεται ο ποιητής στους στίχους 4-6

4Οι στίχοι 7 και 8 θεωρούνται οι ωραιότεροι όλου του Θουρίου

Δικαιολογείστε αυτήν την άποψη

5Να συνδυάσετε κάθε φράση της α΄στήλης με την κατάλληλη λέξη

από τη β΄στήλη (όπως το παράδειγμα)

α΄ β΄

πχ Πικρή σκλαβιά

Μεταφορά

α) Μονάχοι σα λιοντάρια

Εικόνα

β)Στοχάσου πως σε ψαίνουν καθ ώραν στην φωτιά

Προσωποποίηση

γ)Σπηλιαίς να κατοικούμε να βλέπωμεν κλαδιά

Μεταφορά

Παρομοίωση

( περισσεύει ένα)

6 Ποιο κοινό στοιχείο υπάρχει μεταξύ των πρώτων στίχων (1-3) και

των τελευταίων (115-126)

7 Ποια επιθυμία εκφράζει ο ποιητής στον τελευταίο στίχο του

8 Ποια είναι η γλώσσα του Θουρίου

Λαϊκή δημοτική

Λόγια

Αρχαΐζουσα

(Σημείωσε ΝΑΙ στο σωστό)

9) Ποιοι χαρακτηρισμοί ταιριάζουν στο Θούριο

α Προσκλητήριο δυνάμεων

β Επαναστατική προκήρυξη

γ Σάλπισμα ξεσηκωμού

δ Πολιτική κατήχηση

ε Ύμνος υποταγής

στ Απελευθερωτικό πρόγραμμα

(Υπάρχει μία λανθασμένη απάντηση)

Εδώ μπορείτε να δείτε λίστα από κριτικές που έχουν γραφεί για το

συγκεκριμένο έργο

Κριτικά κείμενα

Βρανούσης Λέανδρος Ρήγας Βελεστινλής 1757 ndash 1798

Κιτρομηλίδης Πασχάλης Ρήγας Βελεστινλής Θεωρία και πράξη

Πολίτης Λίνος Ιστορία της Νεοελληνικής λογοτεχνίας

Κι᾿ ἂν παραβῶ τὸν ὅρκον ν᾿ ἀστράψ᾿ ὁ οὐρανόςκαὶ νὰ μὲ κατακάψῃ νὰ γένω σὰν καπνός

Β ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 1 Πως παρουσιάζει ο Ρήγας τη ζωή των σκλαβωμένων και γιατί

θεωρεί προτιμότερο το θάνατο Να στηρίξετε την απάντησή σας κάνοντας αναφορά σε συγκεκριμένα σημεία του ποιήματος( 5 μονάδες)

2 α) Να χωρίσετε το ποίημα σε ενότητες και να δώσετε στην κάθε ενότητα ένα πλαγιότιτλο (2 μονάδες)

β) Κάποια από τα εκφραστικά μέσα που τονίζουν τον επαναστατικό χαρακτήρα του Θούριου είναι οι προσφωνήσεις οι ρητορικές ερωτήσεις οι προτροπές οι παρομοιώσεις και οι μεταφορές Δώστε ένα παράδειγμα για καθένα από τα παραπάνω (2 μονάδες)

γ) Σε τι γλώσσα είναι γραμμένο το ποίημα και ποια στιχουργική τεχνική ακολουθεί( 1 μονάδα)

3 Ποιες δεσμεύσεις αναλαμβάνει όποιος δίνει τον όρκο για αγώνα κατά της τυραννίας Τι επιθυμεί να επιτύχει με αυτές τις δεσμεύσεις ο Ρήγας και πώς οραματίζεται το μέλλον ( 5 μονάδες)

4 Παράλληλο κείμενο απόσπασμα από τον Όρκο των ΦιλικώνldquoΟΡΚΙΖΟΜΑΙ ἐνώπιόν του ἀληθινοῦ θεοῦ οἰκειοθελῶς ὅτι θέλω

εἶμαι ἐπὶ ζωῆς μου πιστὸς εἰς τὴν Ἑταιρείαν κατὰ πάντα Νὰ μὴ φανερώσω τὸ παραμικρὸν ἀπὸ τὰ σημεῖα καὶ λόγους της μήτε νὰ σταθῶ κατrsquoοὐδένα λόγον ἡ ἀφορμή του νὰ καταλάβωσιν ἄλλοι ποτέ ὅτι γνωρίζω τί περὶ τούτων μήτε εἰς συγγενεῖς μου μήτε εἰς πνευματικὸν ἢ φίλον μου[hellip]

ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ ὅτι θέλω τρέφει εἰς τὴν καρδίαν μου ἀδιάλλακτον μίσος ἐναντίον τῶν τυράννων της πατρίδος μου ὀπαδῶν καὶ τῶν ὁμοφρόνων μὲ τούτους Θέλω ἐνεργεῖ κατὰ πάντα τρόπον πρὸς βλάβην καὶ αὐτὸν τὸν παντελῆ ὄλεθρον τῶν ὅταν ἡ περίστασις τὸ συγχωρήση [hellip]

ΤΕΛΟΣ ΠΑΝΤΩΝ ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ ΕΙΣ ΣΕ Ω ΙΕΡΑ ΠΛΗΝ ΤΡΙΣΑΘΛΙΑ ΠΑΤΡΙΣ ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ εἰς τοὺς πολυχρονίους βασάνους Σου ὁρκίζομαι εἰς τὰ πικρὰ δάκρυα τὰ ὁποῖα τόσους αἰώνας ἔχυσαν καὶ χύνουν τὰ ταλαίπωρα τέκνα Σου εἰς τὰ ἴδια μου δάκρυα χυνόμενα κατὰ ταύτην τὴν στιγμήν καὶ εἰς τὴν μέλλουσαν ἐλευθερίαν τῶν ὁμογενῶν μου ὅτι ἀφιερώνομαι ὅλως εἰς Σέ Εἰς τὸ ἑξῆς Σὺ θέλεις εἶσαι ἡ αἰτία καὶ ὁ σκοπὸς τῶν διαλογισμῶν μου Τὸ ὄνομά Σου ὁ ὁδηγὸς τῶν πράξεών μου καὶ ἡ εὐτυχία Σου ἡ ἀνταμοιβὴ τῶν κόπων μου Ἡ θεία δικαιοσύνη ἂς ἐξαντλήση ἐπάνω εἰς τὴ κεφαλήν μου ὅλους τους κεραυνούς της τὸ ὄνομά μου νὰ εἶναι εἰς ἀποστροφήν καὶ τὸ ὑποκείμενόν μου τὸ ἀντικείμενον τῆς κατάρας καὶ τοῦ ἀναθέματος τῶν Ὁμογενῶν μου ἂν ἴσως λησμονήσω εἰς μίαν στιγμὴν τᾶς δυστυχίας τῶν καὶ δὲν ἐκπληρώσω τὸ χρέος μου Τέλος ὁ θάνατός μου ἂς εἶναι ἡ ἄφευκτος τιμωρία τοῦ ἁμαρτήματός μου διὰ νὰ μὴ μολύνω τὴν ἁγνότητα τῆς Ἑταιρείας μὲ τὴν συμμετοχήν μουraquo

Να συγκρίνετε μεταξύ τους ως προς το περιεχόμενο τα αποσπάσματα του Θούριου και του Όρκου των Φιλικών και να εντοπίσετε και να σχολιάσετε τις όποιες ομοιότητες ( 5 μονάδες)

ΓΥΜΝΑΣΙΟ Μ ΚΑΛΥΒΙΩΝ

ονοματεπώνυμο ___________________________ 7112011

ΠΡΟΧΕΙΡΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Α΄ ΤΡΙΜΗΝΟΥ ΣΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΕ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ (Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ)

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

ΓΥΜΝΑΣΙΟ Μ ΚΑΛΥΒΙΩΝ

ονοματεπώνυμο ___________________________ 10112011

ΠΡΟΧΕΙΡΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Α΄ ΤΡΙΜΗΝΟΥ ΣΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΕ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ (Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ)

Α ΚΕΙΜΕΝΟ ΡΗΓΑΣ ΒΕΛΕΣΤΙΝΛΗΣ- ΘΟΥΡΙΟΣ Ὡς πότε παλικάρια νὰ ζοῦμε στὰ στενάμονάχοι σὰ λεοντάρια σταῖς ράχαις στὰ βουνάΣπηλιαῖς νὰ κατοικοῦμε νὰ βλέπωμεν κλαδιάνὰ φεύγωμ᾿ ἀπ᾿ τὸν κόσμον γιὰ τὴν πικρὴ σκλαβιάΝὰ χάνωμεν ἀδέλφια πατρίδα καὶ γονεῖςτοὺς φίλους τὰ παιδιά μας κι ὅλους τοὺς συγγενεῖςΚαλλιῶναι μίας ὥρας ἐλεύθερη ζωήπαρὰ σαράντα χρόνοι σκλαβιὰ καὶ φυλακή

Τί σ᾿ ὠφελεῖ ἂν ζήσῃς καὶ εἶσαι στὴ σκλαβιάστοχάσου πῶς σὲ ψαίνουν καθ᾿ ὥραν στὴν φωτιάΒεζύρης δραγουμάνος ἀφέντης κι᾿ ἂν σταθῇςὁ τύραννος ἀδίκως σὲ κάμνει νὰ χαθῇςΔουλεύεις ὅλ᾿ ἡμέρα σὲ ὅτι κι᾿ ἂν σὲ πῇκι᾿ αὐτὸς πασχίζει πάλιν τὸ αἷμα σου νὰ πιῇὉ Σοῦτζος κι᾿ ὁ Μουρούζης Πετράκης ΣκαναβῆςΓκίκας καὶ Μαυρογένης καθρέπτης εἶν᾿ νὰ ἰδῇςἈνδρεῖοι καπετάνοι παπᾶδες λαϊκοίσκοτώθηκαν κι᾿ ἀγάδες μὲ ἄδικον σπαθίΚι᾿ ἀμέτρητ᾿ ἄλλοι τόσοι καὶ Τοῦρκοι καὶ Ῥωμιοίζωὴν καὶ πλοῦτον χάνουν χωρὶς κᾀμμιὰ ῾φορμή

Ἐλᾶτε μ᾿ ἕναν ζῆλον σὲ τοῦτον τὸν καιρόννὰ κάμωμεν τὸν ὅρκον ἐπάνω στὸν ΣταυρόνΣυμβούλους προκομμένους μὲ πατριωτισμὸννὰ βάλωμεν εἰς ὅλα νὰ δίδουν ὁρισμόνΟἱ νόμοι νἆν᾿ ὁ πρῶτος καὶ μόνος ὁδηγόςκαὶ τῆς πατρίδος ἕνας νὰ γένῃ ἀρχηγόςΓιατὶ κ᾿ ἡ ἀναρχία ὁμοιάζει τὴν σκλαβιάνὰ ζοῦμε σὰν θηρία εἶν᾿ πλιὸ σκληρὴ φωτιάΚαὶ τότε μὲ τὰ χέρια ψηλὰ στὸν οὐρανὸνἂς ποῦμ᾿ ἀπ᾿ τὴν καρδιά μας ἐτοῦτα στὸν Θεόν

(Ἐδῶ συκώνονται οἱ πατριῶται ὀρθοί καὶ ὑψώνοντεςτὰς χεῖρας πρὸς τὸν οὐρανόν κάμνουν τὸν ὅρκον)

Ὅρκος κατὰ τῆς τυραννίας καὶ τῆς ἀναρχίας

Ὦ βασιλεῦ τοῦ κόσμου ὁρκίζομαι σὲ σέστὴν γνώμην τῶν τυράννων νὰ μὴν ἐλθῶ ποτέΜήτε νὰ τοὺς δουλεύσω μήτε νὰ πλανηθῶεἰς τὰ ταξίματά τους γιὰ νὰ παραδοθῶἘν ὅσῳ ζῶ στὸν κόσμον ὁ μόνος μου σκοπόςγιὰ νὰ τοὺς ἀφανίσω θὲ νἆναι σταθερόςΠιστὸς εἰς τὴν πατρίδα συντρίβω τὸν ζυγόνἀχώριστος γιὰ νἆμαι ὑπὸ τὸν στρατηγόν

Κι᾿ ἂν παραβῶ τὸν ὅρκον ν᾿ ἀστράψ᾿ ὁ οὐρανόςκαὶ νὰ μὲ κατακάψῃ νὰ γένω σὰν καπνός

Β ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 1 Οι στίχοι 7 και 8 θεωρούνται οι ωραιότεροι όλου του

Θούριου Δικαιολογείστε αυτήν την άποψη ( 5 μονάδες)

2 α) Να χωρίσετε το ποίημα σε ενότητες και να δώσετε στην κάθε ενότητα έναν πλαγιότιτλο (2 μονάδες)

β) Ποιο πρόσωπο χρησιμοποιεί ο Ρήγας σε κάθε ενότητα και σε ποιους απευθύνεται Να αιτιολογήσετε την επιλογή αυτή του ποιητή (2μονάδες)

γ) Σε τι γλώσσα είναι γραμμένο το ποίημα και ποια στιχουργική τεχνική ακολουθεί( 1 μονάδα)

3 Ποιες δεσμεύσεις αναλαμβάνει όποιος δίνει τον όρκο για αγώνα κατά της τυραννίας Τι επιθυμεί να επιτύχει με αυτές τις δεσμεύσεις ο Ρήγας και πώς οραματίζεται το μέλλον ( 5 μονάδες)

4 Παράλληλο κείμενο απόσπασμα από τον Όρκο των Φιλικών

ldquoΟΡΚΙΖΟΜΑΙ ἐνώπιόν του ἀληθινοῦ θεοῦ οἰκειοθελῶς ὅτι θέλω εἶμαι ἐπὶ ζωῆς μου πιστὸς εἰς τὴν Ἑταιρείαν κατὰ πάντα Νὰ μὴ φανερώσω τὸ παραμικρὸν ἀπὸ τὰ σημεῖα καὶ λόγους της μήτε νὰ σταθῶ κατrsquoοὐδένα λόγον ἡ ἀφορμή του νὰ καταλάβωσιν ἄλλοι ποτέ ὅτι γνωρίζω τί περὶ τούτων μήτε εἰς συγγενεῖς μου μήτε εἰς πνευματικὸν ἢ φίλον μου[hellip]

ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ ὅτι θέλω τρέφει εἰς τὴν καρδίαν μου ἀδιάλλακτον μίσος ἐναντίον τῶν τυράννων της πατρίδος μου ὀπαδῶν καὶ τῶν ὁμοφρόνων μὲ τούτους Θέλω ἐνεργεῖ κατὰ πάντα τρόπον πρὸς βλάβην καὶ αὐτὸν τὸν παντελῆ ὄλεθρον τῶν ὅταν ἡ περίστασις τὸ συγχωρήση [hellip]

ΤΕΛΟΣ ΠΑΝΤΩΝ ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ ΕΙΣ ΣΕ Ω ΙΕΡΑ ΠΛΗΝ ΤΡΙΣΑΘΛΙΑ ΠΑΤΡΙΣ ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ εἰς τοὺς πολυχρονίους βασάνους Σου ὁρκίζομαι εἰς τὰ πικρὰ δάκρυα τὰ ὁποῖα τόσους αἰώνας ἔχυσαν καὶ χύνουν τὰ ταλαίπωρα τέκνα Σου εἰς τὰ ἴδια μου δάκρυα χυνόμενα κατὰ ταύτην τὴν στιγμήν καὶ εἰς τὴν μέλλουσαν ἐλευθερίαν τῶν ὁμογενῶν μου ὅτι ἀφιερώνομαι ὅλως εἰς Σέ Εἰς τὸ ἑξῆς Σὺ θέλεις εἶσαι ἡ αἰτία καὶ ὁ σκοπὸς τῶν διαλογισμῶν μου Τὸ ὄνομά Σου ὁ ὁδηγὸς τῶν πράξεών μου καὶ ἡ εὐτυχία Σου ἡ ἀνταμοιβὴ τῶν κόπων μου Ἡ θεία δικαιοσύνη ἂς ἐξαντλήση ἐπάνω εἰς τὴ κεφαλήν μου ὅλους τους κεραυνούς της τὸ ὄνομά μου νὰ εἶναι εἰς ἀποστροφήν καὶ τὸ ὑποκείμενόν μου τὸ ἀντικείμενον τῆς κατάρας καὶ τοῦ ἀναθέματος τῶν Ὁμογενῶν μου ἂν ἴσως λησμονήσω εἰς μίαν στιγμὴν τᾶς δυστυχίας τῶν καὶ δὲν ἐκπληρώσω τὸ χρέος μου Τέλος ὁ θάνατός μου ἂς εἶναι ἡ ἄφευκτος τιμωρία τοῦ ἁμαρτήματός μου διὰ νὰ μὴ μολύνω τὴν ἁγνότητα τῆς Ἑταιρείας μὲ τὴν συμμετοχήν μουraquo

-Να συγκρίνετε ως προς το περιεχόμενο τα αποσπάσματα του Θούριου και του Όρκου των Φιλικών και

να εντοπίσετε και να σχολιάσετε τις όποιες ομοιότητες ( 5 μονάδες)

Ερωτήσεις για το Ρήγα το έργο του και το Θούριο (Υλικό από

την επιμόρφωση στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας

Επιμορφωτής Ε Αντωνίου)

Α Για τη ζωή του Ρήγα Βελεστινλή

1 Ποιο επώνυμο διάλεξε ο Ρήγας και γιατί Ποιο άλλοι

μεταγενέστεροί του

2 Πού μορφώθηκε και πού ταξίδεψε ο Ρήγας

3 Ποιες ήταν οι ασχολίες του στα Βαλκάνια

4 Οι δραστηριότητες του Ρήγα στην Βιέννη

5 To 1797 Βιέννη ο Ρήγας τύπωσε την εικόνα του Μεγάλου

Αλεξάνδρου πλαισιωμένη με τις μορφές τεσσάρων στρατηγών του και με

σκηνές από τους νικηφόρους αγώνες του κατά των ΠερσώνΠοιος

νομίζετε ότι ήταν ο σκοπός αυτής της έκδοσης

6 Με ποιο τρόπο και ποια μέσα εξέφρασε τις ιδέες του για λευτεριά

και οργάνωση ενός νέου ανεξάρτητου εθνικού βίου ο Ρήγας

7 Πότε πώς και πού θανατώθηκε ο Ρήγας πόσοι ακόμα

θανατώθηκαν μαζί του

8 Ο Ρήγας Βελεστινλής οραματιζόταν

α) Την εξέγερση μόνον των Ελλήνων

β) Την εξέγερση όλων των βαλκανικών λαών και ίδρυση

παμβαλκανικής Δημοκρατίας με κυρίαρχο το Ελληνικό στοιχείο

γ) Την εξέγερση μόνο της Θεσσαλίας

(Σημείωσε ΝΑΙ στο σωστό)

Β Για το έργο του Ρήγα

1 Ποια από τα έργα του Ρήγα είναι μεταφράσεις

2 Ποια είναι τα πατριωτικά τραγούδια του Ρήγα

3 Τι προσπαθεί να επιτύχει με τα τραγούδια του ο Ρήγας

4 Γράψε δύο στίχους από το Θούριο που σε συγκινούν περισσότερο

5 Τι περιλαμβάνει η Χάρτα της Ελλάδας

6 Ρήγα Βελεστινλή ΤΑ ΔΙΚΑΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Άρθρον 2 - Αυτά τα φυσικά δίκαια είνε πρώτον το να όλοι ίσοι και

όχι ο ένας κατώτερος από τον άλλον Δεύτερον να είμεθα ελεύθεροι και

όχι ο ένας σκλάβος του αλλουνού τρίτον να είμεθα σίγουροι εις την

ζωήν μας και κανένας να μην ημπορή να μας την πάρη αδίκως και κατά

φαντασίανκαι τέταρτον τα κτήματα οπού έχομεν κανένας να μην

ημπορή να μας εγγίζη αλλά να είνε ιδικά μας και των κληρονόμων μας

Ποια θεωρεί ο Ρήγας φυσικά δίκαια του ανθρώπου

7 Γράψε το σύνθημα του Επαναστατικού Μανιφέστου

8 Ποια έργα περιελάμβανε το Επαναστατικό Μανιφέστο

ΘΟΥΡΙΟΣ

1η Μελετήστε τους τρεις πρώτους στίχους του Θουρίου και

απαντήστε

Σε ποιους απευθύνεται ο ποιητής

Σωστό

Λάθος

Στους κλέφτες και Αρματωλούς

Σ΄όλους τους Έλληνες

Μόνο στους Θεσσαλούς

Σ΄ όλους τους σκλαβωμένους λαούς

(Σημείωσε ΝΑΙ στο σωστό)

2 Τι συναισθήματα μαρτυρεί η φράση laquoως πότε παλικάριαraquo

Χαρά

Ανυπομονησία

Ενθουσιασμό

3 Ποια εγκατάλειψη υπαινίσσεται ο ποιητής στους στίχους 4-6

4Οι στίχοι 7 και 8 θεωρούνται οι ωραιότεροι όλου του Θουρίου

Δικαιολογείστε αυτήν την άποψη

5Να συνδυάσετε κάθε φράση της α΄στήλης με την κατάλληλη λέξη

από τη β΄στήλη (όπως το παράδειγμα)

α΄ β΄

πχ Πικρή σκλαβιά

Μεταφορά

α) Μονάχοι σα λιοντάρια

Εικόνα

β)Στοχάσου πως σε ψαίνουν καθ ώραν στην φωτιά

Προσωποποίηση

γ)Σπηλιαίς να κατοικούμε να βλέπωμεν κλαδιά

Μεταφορά

Παρομοίωση

( περισσεύει ένα)

6 Ποιο κοινό στοιχείο υπάρχει μεταξύ των πρώτων στίχων (1-3) και

των τελευταίων (115-126)

7 Ποια επιθυμία εκφράζει ο ποιητής στον τελευταίο στίχο του

8 Ποια είναι η γλώσσα του Θουρίου

Λαϊκή δημοτική

Λόγια

Αρχαΐζουσα

(Σημείωσε ΝΑΙ στο σωστό)

9) Ποιοι χαρακτηρισμοί ταιριάζουν στο Θούριο

α Προσκλητήριο δυνάμεων

β Επαναστατική προκήρυξη

γ Σάλπισμα ξεσηκωμού

δ Πολιτική κατήχηση

ε Ύμνος υποταγής

στ Απελευθερωτικό πρόγραμμα

(Υπάρχει μία λανθασμένη απάντηση)

Εδώ μπορείτε να δείτε λίστα από κριτικές που έχουν γραφεί για το

συγκεκριμένο έργο

Κριτικά κείμενα

Βρανούσης Λέανδρος Ρήγας Βελεστινλής 1757 ndash 1798

Κιτρομηλίδης Πασχάλης Ρήγας Βελεστινλής Θεωρία και πράξη

Πολίτης Λίνος Ιστορία της Νεοελληνικής λογοτεχνίας

ΠΡΟΧΕΙΡΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Α΄ ΤΡΙΜΗΝΟΥ ΣΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΕ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ (Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ)

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

ΓΥΜΝΑΣΙΟ Μ ΚΑΛΥΒΙΩΝ

ονοματεπώνυμο ___________________________ 10112011

ΠΡΟΧΕΙΡΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Α΄ ΤΡΙΜΗΝΟΥ ΣΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΕ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ (Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ)

Α ΚΕΙΜΕΝΟ ΡΗΓΑΣ ΒΕΛΕΣΤΙΝΛΗΣ- ΘΟΥΡΙΟΣ Ὡς πότε παλικάρια νὰ ζοῦμε στὰ στενάμονάχοι σὰ λεοντάρια σταῖς ράχαις στὰ βουνάΣπηλιαῖς νὰ κατοικοῦμε νὰ βλέπωμεν κλαδιάνὰ φεύγωμ᾿ ἀπ᾿ τὸν κόσμον γιὰ τὴν πικρὴ σκλαβιάΝὰ χάνωμεν ἀδέλφια πατρίδα καὶ γονεῖςτοὺς φίλους τὰ παιδιά μας κι ὅλους τοὺς συγγενεῖςΚαλλιῶναι μίας ὥρας ἐλεύθερη ζωήπαρὰ σαράντα χρόνοι σκλαβιὰ καὶ φυλακή

Τί σ᾿ ὠφελεῖ ἂν ζήσῃς καὶ εἶσαι στὴ σκλαβιάστοχάσου πῶς σὲ ψαίνουν καθ᾿ ὥραν στὴν φωτιάΒεζύρης δραγουμάνος ἀφέντης κι᾿ ἂν σταθῇςὁ τύραννος ἀδίκως σὲ κάμνει νὰ χαθῇςΔουλεύεις ὅλ᾿ ἡμέρα σὲ ὅτι κι᾿ ἂν σὲ πῇκι᾿ αὐτὸς πασχίζει πάλιν τὸ αἷμα σου νὰ πιῇὉ Σοῦτζος κι᾿ ὁ Μουρούζης Πετράκης ΣκαναβῆςΓκίκας καὶ Μαυρογένης καθρέπτης εἶν᾿ νὰ ἰδῇςἈνδρεῖοι καπετάνοι παπᾶδες λαϊκοίσκοτώθηκαν κι᾿ ἀγάδες μὲ ἄδικον σπαθίΚι᾿ ἀμέτρητ᾿ ἄλλοι τόσοι καὶ Τοῦρκοι καὶ Ῥωμιοίζωὴν καὶ πλοῦτον χάνουν χωρὶς κᾀμμιὰ ῾φορμή

Ἐλᾶτε μ᾿ ἕναν ζῆλον σὲ τοῦτον τὸν καιρόννὰ κάμωμεν τὸν ὅρκον ἐπάνω στὸν ΣταυρόνΣυμβούλους προκομμένους μὲ πατριωτισμὸννὰ βάλωμεν εἰς ὅλα νὰ δίδουν ὁρισμόνΟἱ νόμοι νἆν᾿ ὁ πρῶτος καὶ μόνος ὁδηγόςκαὶ τῆς πατρίδος ἕνας νὰ γένῃ ἀρχηγόςΓιατὶ κ᾿ ἡ ἀναρχία ὁμοιάζει τὴν σκλαβιάνὰ ζοῦμε σὰν θηρία εἶν᾿ πλιὸ σκληρὴ φωτιάΚαὶ τότε μὲ τὰ χέρια ψηλὰ στὸν οὐρανὸνἂς ποῦμ᾿ ἀπ᾿ τὴν καρδιά μας ἐτοῦτα στὸν Θεόν

(Ἐδῶ συκώνονται οἱ πατριῶται ὀρθοί καὶ ὑψώνοντεςτὰς χεῖρας πρὸς τὸν οὐρανόν κάμνουν τὸν ὅρκον)

Ὅρκος κατὰ τῆς τυραννίας καὶ τῆς ἀναρχίας

Ὦ βασιλεῦ τοῦ κόσμου ὁρκίζομαι σὲ σέστὴν γνώμην τῶν τυράννων νὰ μὴν ἐλθῶ ποτέΜήτε νὰ τοὺς δουλεύσω μήτε νὰ πλανηθῶεἰς τὰ ταξίματά τους γιὰ νὰ παραδοθῶἘν ὅσῳ ζῶ στὸν κόσμον ὁ μόνος μου σκοπόςγιὰ νὰ τοὺς ἀφανίσω θὲ νἆναι σταθερόςΠιστὸς εἰς τὴν πατρίδα συντρίβω τὸν ζυγόνἀχώριστος γιὰ νἆμαι ὑπὸ τὸν στρατηγόν

Κι᾿ ἂν παραβῶ τὸν ὅρκον ν᾿ ἀστράψ᾿ ὁ οὐρανόςκαὶ νὰ μὲ κατακάψῃ νὰ γένω σὰν καπνός

Β ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 1 Οι στίχοι 7 και 8 θεωρούνται οι ωραιότεροι όλου του

Θούριου Δικαιολογείστε αυτήν την άποψη ( 5 μονάδες)

2 α) Να χωρίσετε το ποίημα σε ενότητες και να δώσετε στην κάθε ενότητα έναν πλαγιότιτλο (2 μονάδες)

β) Ποιο πρόσωπο χρησιμοποιεί ο Ρήγας σε κάθε ενότητα και σε ποιους απευθύνεται Να αιτιολογήσετε την επιλογή αυτή του ποιητή (2μονάδες)

γ) Σε τι γλώσσα είναι γραμμένο το ποίημα και ποια στιχουργική τεχνική ακολουθεί( 1 μονάδα)

3 Ποιες δεσμεύσεις αναλαμβάνει όποιος δίνει τον όρκο για αγώνα κατά της τυραννίας Τι επιθυμεί να επιτύχει με αυτές τις δεσμεύσεις ο Ρήγας και πώς οραματίζεται το μέλλον ( 5 μονάδες)

4 Παράλληλο κείμενο απόσπασμα από τον Όρκο των Φιλικών

ldquoΟΡΚΙΖΟΜΑΙ ἐνώπιόν του ἀληθινοῦ θεοῦ οἰκειοθελῶς ὅτι θέλω εἶμαι ἐπὶ ζωῆς μου πιστὸς εἰς τὴν Ἑταιρείαν κατὰ πάντα Νὰ μὴ φανερώσω τὸ παραμικρὸν ἀπὸ τὰ σημεῖα καὶ λόγους της μήτε νὰ σταθῶ κατrsquoοὐδένα λόγον ἡ ἀφορμή του νὰ καταλάβωσιν ἄλλοι ποτέ ὅτι γνωρίζω τί περὶ τούτων μήτε εἰς συγγενεῖς μου μήτε εἰς πνευματικὸν ἢ φίλον μου[hellip]

ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ ὅτι θέλω τρέφει εἰς τὴν καρδίαν μου ἀδιάλλακτον μίσος ἐναντίον τῶν τυράννων της πατρίδος μου ὀπαδῶν καὶ τῶν ὁμοφρόνων μὲ τούτους Θέλω ἐνεργεῖ κατὰ πάντα τρόπον πρὸς βλάβην καὶ αὐτὸν τὸν παντελῆ ὄλεθρον τῶν ὅταν ἡ περίστασις τὸ συγχωρήση [hellip]

ΤΕΛΟΣ ΠΑΝΤΩΝ ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ ΕΙΣ ΣΕ Ω ΙΕΡΑ ΠΛΗΝ ΤΡΙΣΑΘΛΙΑ ΠΑΤΡΙΣ ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ εἰς τοὺς πολυχρονίους βασάνους Σου ὁρκίζομαι εἰς τὰ πικρὰ δάκρυα τὰ ὁποῖα τόσους αἰώνας ἔχυσαν καὶ χύνουν τὰ ταλαίπωρα τέκνα Σου εἰς τὰ ἴδια μου δάκρυα χυνόμενα κατὰ ταύτην τὴν στιγμήν καὶ εἰς τὴν μέλλουσαν ἐλευθερίαν τῶν ὁμογενῶν μου ὅτι ἀφιερώνομαι ὅλως εἰς Σέ Εἰς τὸ ἑξῆς Σὺ θέλεις εἶσαι ἡ αἰτία καὶ ὁ σκοπὸς τῶν διαλογισμῶν μου Τὸ ὄνομά Σου ὁ ὁδηγὸς τῶν πράξεών μου καὶ ἡ εὐτυχία Σου ἡ ἀνταμοιβὴ τῶν κόπων μου Ἡ θεία δικαιοσύνη ἂς ἐξαντλήση ἐπάνω εἰς τὴ κεφαλήν μου ὅλους τους κεραυνούς της τὸ ὄνομά μου νὰ εἶναι εἰς ἀποστροφήν καὶ τὸ ὑποκείμενόν μου τὸ ἀντικείμενον τῆς κατάρας καὶ τοῦ ἀναθέματος τῶν Ὁμογενῶν μου ἂν ἴσως λησμονήσω εἰς μίαν στιγμὴν τᾶς δυστυχίας τῶν καὶ δὲν ἐκπληρώσω τὸ χρέος μου Τέλος ὁ θάνατός μου ἂς εἶναι ἡ ἄφευκτος τιμωρία τοῦ ἁμαρτήματός μου διὰ νὰ μὴ μολύνω τὴν ἁγνότητα τῆς Ἑταιρείας μὲ τὴν συμμετοχήν μουraquo

-Να συγκρίνετε ως προς το περιεχόμενο τα αποσπάσματα του Θούριου και του Όρκου των Φιλικών και

να εντοπίσετε και να σχολιάσετε τις όποιες ομοιότητες ( 5 μονάδες)

Ερωτήσεις για το Ρήγα το έργο του και το Θούριο (Υλικό από

την επιμόρφωση στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας

Επιμορφωτής Ε Αντωνίου)

Α Για τη ζωή του Ρήγα Βελεστινλή

1 Ποιο επώνυμο διάλεξε ο Ρήγας και γιατί Ποιο άλλοι

μεταγενέστεροί του

2 Πού μορφώθηκε και πού ταξίδεψε ο Ρήγας

3 Ποιες ήταν οι ασχολίες του στα Βαλκάνια

4 Οι δραστηριότητες του Ρήγα στην Βιέννη

5 To 1797 Βιέννη ο Ρήγας τύπωσε την εικόνα του Μεγάλου

Αλεξάνδρου πλαισιωμένη με τις μορφές τεσσάρων στρατηγών του και με

σκηνές από τους νικηφόρους αγώνες του κατά των ΠερσώνΠοιος

νομίζετε ότι ήταν ο σκοπός αυτής της έκδοσης

6 Με ποιο τρόπο και ποια μέσα εξέφρασε τις ιδέες του για λευτεριά

και οργάνωση ενός νέου ανεξάρτητου εθνικού βίου ο Ρήγας

7 Πότε πώς και πού θανατώθηκε ο Ρήγας πόσοι ακόμα

θανατώθηκαν μαζί του

8 Ο Ρήγας Βελεστινλής οραματιζόταν

α) Την εξέγερση μόνον των Ελλήνων

β) Την εξέγερση όλων των βαλκανικών λαών και ίδρυση

παμβαλκανικής Δημοκρατίας με κυρίαρχο το Ελληνικό στοιχείο

γ) Την εξέγερση μόνο της Θεσσαλίας

(Σημείωσε ΝΑΙ στο σωστό)

Β Για το έργο του Ρήγα

1 Ποια από τα έργα του Ρήγα είναι μεταφράσεις

2 Ποια είναι τα πατριωτικά τραγούδια του Ρήγα

3 Τι προσπαθεί να επιτύχει με τα τραγούδια του ο Ρήγας

4 Γράψε δύο στίχους από το Θούριο που σε συγκινούν περισσότερο

5 Τι περιλαμβάνει η Χάρτα της Ελλάδας

6 Ρήγα Βελεστινλή ΤΑ ΔΙΚΑΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Άρθρον 2 - Αυτά τα φυσικά δίκαια είνε πρώτον το να όλοι ίσοι και

όχι ο ένας κατώτερος από τον άλλον Δεύτερον να είμεθα ελεύθεροι και

όχι ο ένας σκλάβος του αλλουνού τρίτον να είμεθα σίγουροι εις την

ζωήν μας και κανένας να μην ημπορή να μας την πάρη αδίκως και κατά

φαντασίανκαι τέταρτον τα κτήματα οπού έχομεν κανένας να μην

ημπορή να μας εγγίζη αλλά να είνε ιδικά μας και των κληρονόμων μας

Ποια θεωρεί ο Ρήγας φυσικά δίκαια του ανθρώπου

7 Γράψε το σύνθημα του Επαναστατικού Μανιφέστου

8 Ποια έργα περιελάμβανε το Επαναστατικό Μανιφέστο

ΘΟΥΡΙΟΣ

1η Μελετήστε τους τρεις πρώτους στίχους του Θουρίου και

απαντήστε

Σε ποιους απευθύνεται ο ποιητής

Σωστό

Λάθος

Στους κλέφτες και Αρματωλούς

Σ΄όλους τους Έλληνες

Μόνο στους Θεσσαλούς

Σ΄ όλους τους σκλαβωμένους λαούς

(Σημείωσε ΝΑΙ στο σωστό)

2 Τι συναισθήματα μαρτυρεί η φράση laquoως πότε παλικάριαraquo

Χαρά

Ανυπομονησία

Ενθουσιασμό

3 Ποια εγκατάλειψη υπαινίσσεται ο ποιητής στους στίχους 4-6

4Οι στίχοι 7 και 8 θεωρούνται οι ωραιότεροι όλου του Θουρίου

Δικαιολογείστε αυτήν την άποψη

5Να συνδυάσετε κάθε φράση της α΄στήλης με την κατάλληλη λέξη

από τη β΄στήλη (όπως το παράδειγμα)

α΄ β΄

πχ Πικρή σκλαβιά

Μεταφορά

α) Μονάχοι σα λιοντάρια

Εικόνα

β)Στοχάσου πως σε ψαίνουν καθ ώραν στην φωτιά

Προσωποποίηση

γ)Σπηλιαίς να κατοικούμε να βλέπωμεν κλαδιά

Μεταφορά

Παρομοίωση

( περισσεύει ένα)

6 Ποιο κοινό στοιχείο υπάρχει μεταξύ των πρώτων στίχων (1-3) και

των τελευταίων (115-126)

7 Ποια επιθυμία εκφράζει ο ποιητής στον τελευταίο στίχο του

8 Ποια είναι η γλώσσα του Θουρίου

Λαϊκή δημοτική

Λόγια

Αρχαΐζουσα

(Σημείωσε ΝΑΙ στο σωστό)

9) Ποιοι χαρακτηρισμοί ταιριάζουν στο Θούριο

α Προσκλητήριο δυνάμεων

β Επαναστατική προκήρυξη

γ Σάλπισμα ξεσηκωμού

δ Πολιτική κατήχηση

ε Ύμνος υποταγής

στ Απελευθερωτικό πρόγραμμα

(Υπάρχει μία λανθασμένη απάντηση)

Εδώ μπορείτε να δείτε λίστα από κριτικές που έχουν γραφεί για το

συγκεκριμένο έργο

Κριτικά κείμενα

Βρανούσης Λέανδρος Ρήγας Βελεστινλής 1757 ndash 1798

Κιτρομηλίδης Πασχάλης Ρήγας Βελεστινλής Θεωρία και πράξη

Πολίτης Λίνος Ιστορία της Νεοελληνικής λογοτεχνίας

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

ΓΥΜΝΑΣΙΟ Μ ΚΑΛΥΒΙΩΝ

ονοματεπώνυμο ___________________________ 10112011

ΠΡΟΧΕΙΡΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Α΄ ΤΡΙΜΗΝΟΥ ΣΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΕ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ (Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ)

Α ΚΕΙΜΕΝΟ ΡΗΓΑΣ ΒΕΛΕΣΤΙΝΛΗΣ- ΘΟΥΡΙΟΣ Ὡς πότε παλικάρια νὰ ζοῦμε στὰ στενάμονάχοι σὰ λεοντάρια σταῖς ράχαις στὰ βουνάΣπηλιαῖς νὰ κατοικοῦμε νὰ βλέπωμεν κλαδιάνὰ φεύγωμ᾿ ἀπ᾿ τὸν κόσμον γιὰ τὴν πικρὴ σκλαβιάΝὰ χάνωμεν ἀδέλφια πατρίδα καὶ γονεῖςτοὺς φίλους τὰ παιδιά μας κι ὅλους τοὺς συγγενεῖςΚαλλιῶναι μίας ὥρας ἐλεύθερη ζωήπαρὰ σαράντα χρόνοι σκλαβιὰ καὶ φυλακή

Τί σ᾿ ὠφελεῖ ἂν ζήσῃς καὶ εἶσαι στὴ σκλαβιάστοχάσου πῶς σὲ ψαίνουν καθ᾿ ὥραν στὴν φωτιάΒεζύρης δραγουμάνος ἀφέντης κι᾿ ἂν σταθῇςὁ τύραννος ἀδίκως σὲ κάμνει νὰ χαθῇςΔουλεύεις ὅλ᾿ ἡμέρα σὲ ὅτι κι᾿ ἂν σὲ πῇκι᾿ αὐτὸς πασχίζει πάλιν τὸ αἷμα σου νὰ πιῇὉ Σοῦτζος κι᾿ ὁ Μουρούζης Πετράκης ΣκαναβῆςΓκίκας καὶ Μαυρογένης καθρέπτης εἶν᾿ νὰ ἰδῇςἈνδρεῖοι καπετάνοι παπᾶδες λαϊκοίσκοτώθηκαν κι᾿ ἀγάδες μὲ ἄδικον σπαθίΚι᾿ ἀμέτρητ᾿ ἄλλοι τόσοι καὶ Τοῦρκοι καὶ Ῥωμιοίζωὴν καὶ πλοῦτον χάνουν χωρὶς κᾀμμιὰ ῾φορμή

Ἐλᾶτε μ᾿ ἕναν ζῆλον σὲ τοῦτον τὸν καιρόννὰ κάμωμεν τὸν ὅρκον ἐπάνω στὸν ΣταυρόνΣυμβούλους προκομμένους μὲ πατριωτισμὸννὰ βάλωμεν εἰς ὅλα νὰ δίδουν ὁρισμόνΟἱ νόμοι νἆν᾿ ὁ πρῶτος καὶ μόνος ὁδηγόςκαὶ τῆς πατρίδος ἕνας νὰ γένῃ ἀρχηγόςΓιατὶ κ᾿ ἡ ἀναρχία ὁμοιάζει τὴν σκλαβιάνὰ ζοῦμε σὰν θηρία εἶν᾿ πλιὸ σκληρὴ φωτιάΚαὶ τότε μὲ τὰ χέρια ψηλὰ στὸν οὐρανὸνἂς ποῦμ᾿ ἀπ᾿ τὴν καρδιά μας ἐτοῦτα στὸν Θεόν

(Ἐδῶ συκώνονται οἱ πατριῶται ὀρθοί καὶ ὑψώνοντεςτὰς χεῖρας πρὸς τὸν οὐρανόν κάμνουν τὸν ὅρκον)

Ὅρκος κατὰ τῆς τυραννίας καὶ τῆς ἀναρχίας

Ὦ βασιλεῦ τοῦ κόσμου ὁρκίζομαι σὲ σέστὴν γνώμην τῶν τυράννων νὰ μὴν ἐλθῶ ποτέΜήτε νὰ τοὺς δουλεύσω μήτε νὰ πλανηθῶεἰς τὰ ταξίματά τους γιὰ νὰ παραδοθῶἘν ὅσῳ ζῶ στὸν κόσμον ὁ μόνος μου σκοπόςγιὰ νὰ τοὺς ἀφανίσω θὲ νἆναι σταθερόςΠιστὸς εἰς τὴν πατρίδα συντρίβω τὸν ζυγόνἀχώριστος γιὰ νἆμαι ὑπὸ τὸν στρατηγόν

Κι᾿ ἂν παραβῶ τὸν ὅρκον ν᾿ ἀστράψ᾿ ὁ οὐρανόςκαὶ νὰ μὲ κατακάψῃ νὰ γένω σὰν καπνός

Β ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 1 Οι στίχοι 7 και 8 θεωρούνται οι ωραιότεροι όλου του

Θούριου Δικαιολογείστε αυτήν την άποψη ( 5 μονάδες)

2 α) Να χωρίσετε το ποίημα σε ενότητες και να δώσετε στην κάθε ενότητα έναν πλαγιότιτλο (2 μονάδες)

β) Ποιο πρόσωπο χρησιμοποιεί ο Ρήγας σε κάθε ενότητα και σε ποιους απευθύνεται Να αιτιολογήσετε την επιλογή αυτή του ποιητή (2μονάδες)

γ) Σε τι γλώσσα είναι γραμμένο το ποίημα και ποια στιχουργική τεχνική ακολουθεί( 1 μονάδα)

3 Ποιες δεσμεύσεις αναλαμβάνει όποιος δίνει τον όρκο για αγώνα κατά της τυραννίας Τι επιθυμεί να επιτύχει με αυτές τις δεσμεύσεις ο Ρήγας και πώς οραματίζεται το μέλλον ( 5 μονάδες)

4 Παράλληλο κείμενο απόσπασμα από τον Όρκο των Φιλικών

ldquoΟΡΚΙΖΟΜΑΙ ἐνώπιόν του ἀληθινοῦ θεοῦ οἰκειοθελῶς ὅτι θέλω εἶμαι ἐπὶ ζωῆς μου πιστὸς εἰς τὴν Ἑταιρείαν κατὰ πάντα Νὰ μὴ φανερώσω τὸ παραμικρὸν ἀπὸ τὰ σημεῖα καὶ λόγους της μήτε νὰ σταθῶ κατrsquoοὐδένα λόγον ἡ ἀφορμή του νὰ καταλάβωσιν ἄλλοι ποτέ ὅτι γνωρίζω τί περὶ τούτων μήτε εἰς συγγενεῖς μου μήτε εἰς πνευματικὸν ἢ φίλον μου[hellip]

ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ ὅτι θέλω τρέφει εἰς τὴν καρδίαν μου ἀδιάλλακτον μίσος ἐναντίον τῶν τυράννων της πατρίδος μου ὀπαδῶν καὶ τῶν ὁμοφρόνων μὲ τούτους Θέλω ἐνεργεῖ κατὰ πάντα τρόπον πρὸς βλάβην καὶ αὐτὸν τὸν παντελῆ ὄλεθρον τῶν ὅταν ἡ περίστασις τὸ συγχωρήση [hellip]

ΤΕΛΟΣ ΠΑΝΤΩΝ ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ ΕΙΣ ΣΕ Ω ΙΕΡΑ ΠΛΗΝ ΤΡΙΣΑΘΛΙΑ ΠΑΤΡΙΣ ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ εἰς τοὺς πολυχρονίους βασάνους Σου ὁρκίζομαι εἰς τὰ πικρὰ δάκρυα τὰ ὁποῖα τόσους αἰώνας ἔχυσαν καὶ χύνουν τὰ ταλαίπωρα τέκνα Σου εἰς τὰ ἴδια μου δάκρυα χυνόμενα κατὰ ταύτην τὴν στιγμήν καὶ εἰς τὴν μέλλουσαν ἐλευθερίαν τῶν ὁμογενῶν μου ὅτι ἀφιερώνομαι ὅλως εἰς Σέ Εἰς τὸ ἑξῆς Σὺ θέλεις εἶσαι ἡ αἰτία καὶ ὁ σκοπὸς τῶν διαλογισμῶν μου Τὸ ὄνομά Σου ὁ ὁδηγὸς τῶν πράξεών μου καὶ ἡ εὐτυχία Σου ἡ ἀνταμοιβὴ τῶν κόπων μου Ἡ θεία δικαιοσύνη ἂς ἐξαντλήση ἐπάνω εἰς τὴ κεφαλήν μου ὅλους τους κεραυνούς της τὸ ὄνομά μου νὰ εἶναι εἰς ἀποστροφήν καὶ τὸ ὑποκείμενόν μου τὸ ἀντικείμενον τῆς κατάρας καὶ τοῦ ἀναθέματος τῶν Ὁμογενῶν μου ἂν ἴσως λησμονήσω εἰς μίαν στιγμὴν τᾶς δυστυχίας τῶν καὶ δὲν ἐκπληρώσω τὸ χρέος μου Τέλος ὁ θάνατός μου ἂς εἶναι ἡ ἄφευκτος τιμωρία τοῦ ἁμαρτήματός μου διὰ νὰ μὴ μολύνω τὴν ἁγνότητα τῆς Ἑταιρείας μὲ τὴν συμμετοχήν μουraquo

-Να συγκρίνετε ως προς το περιεχόμενο τα αποσπάσματα του Θούριου και του Όρκου των Φιλικών και

να εντοπίσετε και να σχολιάσετε τις όποιες ομοιότητες ( 5 μονάδες)

Ερωτήσεις για το Ρήγα το έργο του και το Θούριο (Υλικό από

την επιμόρφωση στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας

Επιμορφωτής Ε Αντωνίου)

Α Για τη ζωή του Ρήγα Βελεστινλή

1 Ποιο επώνυμο διάλεξε ο Ρήγας και γιατί Ποιο άλλοι

μεταγενέστεροί του

2 Πού μορφώθηκε και πού ταξίδεψε ο Ρήγας

3 Ποιες ήταν οι ασχολίες του στα Βαλκάνια

4 Οι δραστηριότητες του Ρήγα στην Βιέννη

5 To 1797 Βιέννη ο Ρήγας τύπωσε την εικόνα του Μεγάλου

Αλεξάνδρου πλαισιωμένη με τις μορφές τεσσάρων στρατηγών του και με

σκηνές από τους νικηφόρους αγώνες του κατά των ΠερσώνΠοιος

νομίζετε ότι ήταν ο σκοπός αυτής της έκδοσης

6 Με ποιο τρόπο και ποια μέσα εξέφρασε τις ιδέες του για λευτεριά

και οργάνωση ενός νέου ανεξάρτητου εθνικού βίου ο Ρήγας

7 Πότε πώς και πού θανατώθηκε ο Ρήγας πόσοι ακόμα

θανατώθηκαν μαζί του

8 Ο Ρήγας Βελεστινλής οραματιζόταν

α) Την εξέγερση μόνον των Ελλήνων

β) Την εξέγερση όλων των βαλκανικών λαών και ίδρυση

παμβαλκανικής Δημοκρατίας με κυρίαρχο το Ελληνικό στοιχείο

γ) Την εξέγερση μόνο της Θεσσαλίας

(Σημείωσε ΝΑΙ στο σωστό)

Β Για το έργο του Ρήγα

1 Ποια από τα έργα του Ρήγα είναι μεταφράσεις

2 Ποια είναι τα πατριωτικά τραγούδια του Ρήγα

3 Τι προσπαθεί να επιτύχει με τα τραγούδια του ο Ρήγας

4 Γράψε δύο στίχους από το Θούριο που σε συγκινούν περισσότερο

5 Τι περιλαμβάνει η Χάρτα της Ελλάδας

6 Ρήγα Βελεστινλή ΤΑ ΔΙΚΑΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Άρθρον 2 - Αυτά τα φυσικά δίκαια είνε πρώτον το να όλοι ίσοι και

όχι ο ένας κατώτερος από τον άλλον Δεύτερον να είμεθα ελεύθεροι και

όχι ο ένας σκλάβος του αλλουνού τρίτον να είμεθα σίγουροι εις την

ζωήν μας και κανένας να μην ημπορή να μας την πάρη αδίκως και κατά

φαντασίανκαι τέταρτον τα κτήματα οπού έχομεν κανένας να μην

ημπορή να μας εγγίζη αλλά να είνε ιδικά μας και των κληρονόμων μας

Ποια θεωρεί ο Ρήγας φυσικά δίκαια του ανθρώπου

7 Γράψε το σύνθημα του Επαναστατικού Μανιφέστου

8 Ποια έργα περιελάμβανε το Επαναστατικό Μανιφέστο

ΘΟΥΡΙΟΣ

1η Μελετήστε τους τρεις πρώτους στίχους του Θουρίου και

απαντήστε

Σε ποιους απευθύνεται ο ποιητής

Σωστό

Λάθος

Στους κλέφτες και Αρματωλούς

Σ΄όλους τους Έλληνες

Μόνο στους Θεσσαλούς

Σ΄ όλους τους σκλαβωμένους λαούς

(Σημείωσε ΝΑΙ στο σωστό)

2 Τι συναισθήματα μαρτυρεί η φράση laquoως πότε παλικάριαraquo

Χαρά

Ανυπομονησία

Ενθουσιασμό

3 Ποια εγκατάλειψη υπαινίσσεται ο ποιητής στους στίχους 4-6

4Οι στίχοι 7 και 8 θεωρούνται οι ωραιότεροι όλου του Θουρίου

Δικαιολογείστε αυτήν την άποψη

5Να συνδυάσετε κάθε φράση της α΄στήλης με την κατάλληλη λέξη

από τη β΄στήλη (όπως το παράδειγμα)

α΄ β΄

πχ Πικρή σκλαβιά

Μεταφορά

α) Μονάχοι σα λιοντάρια

Εικόνα

β)Στοχάσου πως σε ψαίνουν καθ ώραν στην φωτιά

Προσωποποίηση

γ)Σπηλιαίς να κατοικούμε να βλέπωμεν κλαδιά

Μεταφορά

Παρομοίωση

( περισσεύει ένα)

6 Ποιο κοινό στοιχείο υπάρχει μεταξύ των πρώτων στίχων (1-3) και

των τελευταίων (115-126)

7 Ποια επιθυμία εκφράζει ο ποιητής στον τελευταίο στίχο του

8 Ποια είναι η γλώσσα του Θουρίου

Λαϊκή δημοτική

Λόγια

Αρχαΐζουσα

(Σημείωσε ΝΑΙ στο σωστό)

9) Ποιοι χαρακτηρισμοί ταιριάζουν στο Θούριο

α Προσκλητήριο δυνάμεων

β Επαναστατική προκήρυξη

γ Σάλπισμα ξεσηκωμού

δ Πολιτική κατήχηση

ε Ύμνος υποταγής

στ Απελευθερωτικό πρόγραμμα

(Υπάρχει μία λανθασμένη απάντηση)

Εδώ μπορείτε να δείτε λίστα από κριτικές που έχουν γραφεί για το

συγκεκριμένο έργο

Κριτικά κείμενα

Βρανούσης Λέανδρος Ρήγας Βελεστινλής 1757 ndash 1798

Κιτρομηλίδης Πασχάλης Ρήγας Βελεστινλής Θεωρία και πράξη

Πολίτης Λίνος Ιστορία της Νεοελληνικής λογοτεχνίας

ΓΥΜΝΑΣΙΟ Μ ΚΑΛΥΒΙΩΝ

ονοματεπώνυμο ___________________________ 10112011

ΠΡΟΧΕΙΡΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Α΄ ΤΡΙΜΗΝΟΥ ΣΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΕ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ (Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ)

Α ΚΕΙΜΕΝΟ ΡΗΓΑΣ ΒΕΛΕΣΤΙΝΛΗΣ- ΘΟΥΡΙΟΣ Ὡς πότε παλικάρια νὰ ζοῦμε στὰ στενάμονάχοι σὰ λεοντάρια σταῖς ράχαις στὰ βουνάΣπηλιαῖς νὰ κατοικοῦμε νὰ βλέπωμεν κλαδιάνὰ φεύγωμ᾿ ἀπ᾿ τὸν κόσμον γιὰ τὴν πικρὴ σκλαβιάΝὰ χάνωμεν ἀδέλφια πατρίδα καὶ γονεῖςτοὺς φίλους τὰ παιδιά μας κι ὅλους τοὺς συγγενεῖςΚαλλιῶναι μίας ὥρας ἐλεύθερη ζωήπαρὰ σαράντα χρόνοι σκλαβιὰ καὶ φυλακή

Τί σ᾿ ὠφελεῖ ἂν ζήσῃς καὶ εἶσαι στὴ σκλαβιάστοχάσου πῶς σὲ ψαίνουν καθ᾿ ὥραν στὴν φωτιάΒεζύρης δραγουμάνος ἀφέντης κι᾿ ἂν σταθῇςὁ τύραννος ἀδίκως σὲ κάμνει νὰ χαθῇςΔουλεύεις ὅλ᾿ ἡμέρα σὲ ὅτι κι᾿ ἂν σὲ πῇκι᾿ αὐτὸς πασχίζει πάλιν τὸ αἷμα σου νὰ πιῇὉ Σοῦτζος κι᾿ ὁ Μουρούζης Πετράκης ΣκαναβῆςΓκίκας καὶ Μαυρογένης καθρέπτης εἶν᾿ νὰ ἰδῇςἈνδρεῖοι καπετάνοι παπᾶδες λαϊκοίσκοτώθηκαν κι᾿ ἀγάδες μὲ ἄδικον σπαθίΚι᾿ ἀμέτρητ᾿ ἄλλοι τόσοι καὶ Τοῦρκοι καὶ Ῥωμιοίζωὴν καὶ πλοῦτον χάνουν χωρὶς κᾀμμιὰ ῾φορμή

Ἐλᾶτε μ᾿ ἕναν ζῆλον σὲ τοῦτον τὸν καιρόννὰ κάμωμεν τὸν ὅρκον ἐπάνω στὸν ΣταυρόνΣυμβούλους προκομμένους μὲ πατριωτισμὸννὰ βάλωμεν εἰς ὅλα νὰ δίδουν ὁρισμόνΟἱ νόμοι νἆν᾿ ὁ πρῶτος καὶ μόνος ὁδηγόςκαὶ τῆς πατρίδος ἕνας νὰ γένῃ ἀρχηγόςΓιατὶ κ᾿ ἡ ἀναρχία ὁμοιάζει τὴν σκλαβιάνὰ ζοῦμε σὰν θηρία εἶν᾿ πλιὸ σκληρὴ φωτιάΚαὶ τότε μὲ τὰ χέρια ψηλὰ στὸν οὐρανὸνἂς ποῦμ᾿ ἀπ᾿ τὴν καρδιά μας ἐτοῦτα στὸν Θεόν

(Ἐδῶ συκώνονται οἱ πατριῶται ὀρθοί καὶ ὑψώνοντεςτὰς χεῖρας πρὸς τὸν οὐρανόν κάμνουν τὸν ὅρκον)

Ὅρκος κατὰ τῆς τυραννίας καὶ τῆς ἀναρχίας

Ὦ βασιλεῦ τοῦ κόσμου ὁρκίζομαι σὲ σέστὴν γνώμην τῶν τυράννων νὰ μὴν ἐλθῶ ποτέΜήτε νὰ τοὺς δουλεύσω μήτε νὰ πλανηθῶεἰς τὰ ταξίματά τους γιὰ νὰ παραδοθῶἘν ὅσῳ ζῶ στὸν κόσμον ὁ μόνος μου σκοπόςγιὰ νὰ τοὺς ἀφανίσω θὲ νἆναι σταθερόςΠιστὸς εἰς τὴν πατρίδα συντρίβω τὸν ζυγόνἀχώριστος γιὰ νἆμαι ὑπὸ τὸν στρατηγόν

Κι᾿ ἂν παραβῶ τὸν ὅρκον ν᾿ ἀστράψ᾿ ὁ οὐρανόςκαὶ νὰ μὲ κατακάψῃ νὰ γένω σὰν καπνός

Β ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 1 Οι στίχοι 7 και 8 θεωρούνται οι ωραιότεροι όλου του

Θούριου Δικαιολογείστε αυτήν την άποψη ( 5 μονάδες)

2 α) Να χωρίσετε το ποίημα σε ενότητες και να δώσετε στην κάθε ενότητα έναν πλαγιότιτλο (2 μονάδες)

β) Ποιο πρόσωπο χρησιμοποιεί ο Ρήγας σε κάθε ενότητα και σε ποιους απευθύνεται Να αιτιολογήσετε την επιλογή αυτή του ποιητή (2μονάδες)

γ) Σε τι γλώσσα είναι γραμμένο το ποίημα και ποια στιχουργική τεχνική ακολουθεί( 1 μονάδα)

3 Ποιες δεσμεύσεις αναλαμβάνει όποιος δίνει τον όρκο για αγώνα κατά της τυραννίας Τι επιθυμεί να επιτύχει με αυτές τις δεσμεύσεις ο Ρήγας και πώς οραματίζεται το μέλλον ( 5 μονάδες)

4 Παράλληλο κείμενο απόσπασμα από τον Όρκο των Φιλικών

ldquoΟΡΚΙΖΟΜΑΙ ἐνώπιόν του ἀληθινοῦ θεοῦ οἰκειοθελῶς ὅτι θέλω εἶμαι ἐπὶ ζωῆς μου πιστὸς εἰς τὴν Ἑταιρείαν κατὰ πάντα Νὰ μὴ φανερώσω τὸ παραμικρὸν ἀπὸ τὰ σημεῖα καὶ λόγους της μήτε νὰ σταθῶ κατrsquoοὐδένα λόγον ἡ ἀφορμή του νὰ καταλάβωσιν ἄλλοι ποτέ ὅτι γνωρίζω τί περὶ τούτων μήτε εἰς συγγενεῖς μου μήτε εἰς πνευματικὸν ἢ φίλον μου[hellip]

ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ ὅτι θέλω τρέφει εἰς τὴν καρδίαν μου ἀδιάλλακτον μίσος ἐναντίον τῶν τυράννων της πατρίδος μου ὀπαδῶν καὶ τῶν ὁμοφρόνων μὲ τούτους Θέλω ἐνεργεῖ κατὰ πάντα τρόπον πρὸς βλάβην καὶ αὐτὸν τὸν παντελῆ ὄλεθρον τῶν ὅταν ἡ περίστασις τὸ συγχωρήση [hellip]

ΤΕΛΟΣ ΠΑΝΤΩΝ ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ ΕΙΣ ΣΕ Ω ΙΕΡΑ ΠΛΗΝ ΤΡΙΣΑΘΛΙΑ ΠΑΤΡΙΣ ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ εἰς τοὺς πολυχρονίους βασάνους Σου ὁρκίζομαι εἰς τὰ πικρὰ δάκρυα τὰ ὁποῖα τόσους αἰώνας ἔχυσαν καὶ χύνουν τὰ ταλαίπωρα τέκνα Σου εἰς τὰ ἴδια μου δάκρυα χυνόμενα κατὰ ταύτην τὴν στιγμήν καὶ εἰς τὴν μέλλουσαν ἐλευθερίαν τῶν ὁμογενῶν μου ὅτι ἀφιερώνομαι ὅλως εἰς Σέ Εἰς τὸ ἑξῆς Σὺ θέλεις εἶσαι ἡ αἰτία καὶ ὁ σκοπὸς τῶν διαλογισμῶν μου Τὸ ὄνομά Σου ὁ ὁδηγὸς τῶν πράξεών μου καὶ ἡ εὐτυχία Σου ἡ ἀνταμοιβὴ τῶν κόπων μου Ἡ θεία δικαιοσύνη ἂς ἐξαντλήση ἐπάνω εἰς τὴ κεφαλήν μου ὅλους τους κεραυνούς της τὸ ὄνομά μου νὰ εἶναι εἰς ἀποστροφήν καὶ τὸ ὑποκείμενόν μου τὸ ἀντικείμενον τῆς κατάρας καὶ τοῦ ἀναθέματος τῶν Ὁμογενῶν μου ἂν ἴσως λησμονήσω εἰς μίαν στιγμὴν τᾶς δυστυχίας τῶν καὶ δὲν ἐκπληρώσω τὸ χρέος μου Τέλος ὁ θάνατός μου ἂς εἶναι ἡ ἄφευκτος τιμωρία τοῦ ἁμαρτήματός μου διὰ νὰ μὴ μολύνω τὴν ἁγνότητα τῆς Ἑταιρείας μὲ τὴν συμμετοχήν μουraquo

-Να συγκρίνετε ως προς το περιεχόμενο τα αποσπάσματα του Θούριου και του Όρκου των Φιλικών και

να εντοπίσετε και να σχολιάσετε τις όποιες ομοιότητες ( 5 μονάδες)

Ερωτήσεις για το Ρήγα το έργο του και το Θούριο (Υλικό από

την επιμόρφωση στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας

Επιμορφωτής Ε Αντωνίου)

Α Για τη ζωή του Ρήγα Βελεστινλή

1 Ποιο επώνυμο διάλεξε ο Ρήγας και γιατί Ποιο άλλοι

μεταγενέστεροί του

2 Πού μορφώθηκε και πού ταξίδεψε ο Ρήγας

3 Ποιες ήταν οι ασχολίες του στα Βαλκάνια

4 Οι δραστηριότητες του Ρήγα στην Βιέννη

5 To 1797 Βιέννη ο Ρήγας τύπωσε την εικόνα του Μεγάλου

Αλεξάνδρου πλαισιωμένη με τις μορφές τεσσάρων στρατηγών του και με

σκηνές από τους νικηφόρους αγώνες του κατά των ΠερσώνΠοιος

νομίζετε ότι ήταν ο σκοπός αυτής της έκδοσης

6 Με ποιο τρόπο και ποια μέσα εξέφρασε τις ιδέες του για λευτεριά

και οργάνωση ενός νέου ανεξάρτητου εθνικού βίου ο Ρήγας

7 Πότε πώς και πού θανατώθηκε ο Ρήγας πόσοι ακόμα

θανατώθηκαν μαζί του

8 Ο Ρήγας Βελεστινλής οραματιζόταν

α) Την εξέγερση μόνον των Ελλήνων

β) Την εξέγερση όλων των βαλκανικών λαών και ίδρυση

παμβαλκανικής Δημοκρατίας με κυρίαρχο το Ελληνικό στοιχείο

γ) Την εξέγερση μόνο της Θεσσαλίας

(Σημείωσε ΝΑΙ στο σωστό)

Β Για το έργο του Ρήγα

1 Ποια από τα έργα του Ρήγα είναι μεταφράσεις

2 Ποια είναι τα πατριωτικά τραγούδια του Ρήγα

3 Τι προσπαθεί να επιτύχει με τα τραγούδια του ο Ρήγας

4 Γράψε δύο στίχους από το Θούριο που σε συγκινούν περισσότερο

5 Τι περιλαμβάνει η Χάρτα της Ελλάδας

6 Ρήγα Βελεστινλή ΤΑ ΔΙΚΑΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Άρθρον 2 - Αυτά τα φυσικά δίκαια είνε πρώτον το να όλοι ίσοι και

όχι ο ένας κατώτερος από τον άλλον Δεύτερον να είμεθα ελεύθεροι και

όχι ο ένας σκλάβος του αλλουνού τρίτον να είμεθα σίγουροι εις την

ζωήν μας και κανένας να μην ημπορή να μας την πάρη αδίκως και κατά

φαντασίανκαι τέταρτον τα κτήματα οπού έχομεν κανένας να μην

ημπορή να μας εγγίζη αλλά να είνε ιδικά μας και των κληρονόμων μας

Ποια θεωρεί ο Ρήγας φυσικά δίκαια του ανθρώπου

7 Γράψε το σύνθημα του Επαναστατικού Μανιφέστου

8 Ποια έργα περιελάμβανε το Επαναστατικό Μανιφέστο

ΘΟΥΡΙΟΣ

1η Μελετήστε τους τρεις πρώτους στίχους του Θουρίου και

απαντήστε

Σε ποιους απευθύνεται ο ποιητής

Σωστό

Λάθος

Στους κλέφτες και Αρματωλούς

Σ΄όλους τους Έλληνες

Μόνο στους Θεσσαλούς

Σ΄ όλους τους σκλαβωμένους λαούς

(Σημείωσε ΝΑΙ στο σωστό)

2 Τι συναισθήματα μαρτυρεί η φράση laquoως πότε παλικάριαraquo

Χαρά

Ανυπομονησία

Ενθουσιασμό

3 Ποια εγκατάλειψη υπαινίσσεται ο ποιητής στους στίχους 4-6

4Οι στίχοι 7 και 8 θεωρούνται οι ωραιότεροι όλου του Θουρίου

Δικαιολογείστε αυτήν την άποψη

5Να συνδυάσετε κάθε φράση της α΄στήλης με την κατάλληλη λέξη

από τη β΄στήλη (όπως το παράδειγμα)

α΄ β΄

πχ Πικρή σκλαβιά

Μεταφορά

α) Μονάχοι σα λιοντάρια

Εικόνα

β)Στοχάσου πως σε ψαίνουν καθ ώραν στην φωτιά

Προσωποποίηση

γ)Σπηλιαίς να κατοικούμε να βλέπωμεν κλαδιά

Μεταφορά

Παρομοίωση

( περισσεύει ένα)

6 Ποιο κοινό στοιχείο υπάρχει μεταξύ των πρώτων στίχων (1-3) και

των τελευταίων (115-126)

7 Ποια επιθυμία εκφράζει ο ποιητής στον τελευταίο στίχο του

8 Ποια είναι η γλώσσα του Θουρίου

Λαϊκή δημοτική

Λόγια

Αρχαΐζουσα

(Σημείωσε ΝΑΙ στο σωστό)

9) Ποιοι χαρακτηρισμοί ταιριάζουν στο Θούριο

α Προσκλητήριο δυνάμεων

β Επαναστατική προκήρυξη

γ Σάλπισμα ξεσηκωμού

δ Πολιτική κατήχηση

ε Ύμνος υποταγής

στ Απελευθερωτικό πρόγραμμα

(Υπάρχει μία λανθασμένη απάντηση)

Εδώ μπορείτε να δείτε λίστα από κριτικές που έχουν γραφεί για το

συγκεκριμένο έργο

Κριτικά κείμενα

Βρανούσης Λέανδρος Ρήγας Βελεστινλής 1757 ndash 1798

Κιτρομηλίδης Πασχάλης Ρήγας Βελεστινλής Θεωρία και πράξη

Πολίτης Λίνος Ιστορία της Νεοελληνικής λογοτεχνίας

Κι᾿ ἂν παραβῶ τὸν ὅρκον ν᾿ ἀστράψ᾿ ὁ οὐρανόςκαὶ νὰ μὲ κατακάψῃ νὰ γένω σὰν καπνός

Β ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 1 Οι στίχοι 7 και 8 θεωρούνται οι ωραιότεροι όλου του

Θούριου Δικαιολογείστε αυτήν την άποψη ( 5 μονάδες)

2 α) Να χωρίσετε το ποίημα σε ενότητες και να δώσετε στην κάθε ενότητα έναν πλαγιότιτλο (2 μονάδες)

β) Ποιο πρόσωπο χρησιμοποιεί ο Ρήγας σε κάθε ενότητα και σε ποιους απευθύνεται Να αιτιολογήσετε την επιλογή αυτή του ποιητή (2μονάδες)

γ) Σε τι γλώσσα είναι γραμμένο το ποίημα και ποια στιχουργική τεχνική ακολουθεί( 1 μονάδα)

3 Ποιες δεσμεύσεις αναλαμβάνει όποιος δίνει τον όρκο για αγώνα κατά της τυραννίας Τι επιθυμεί να επιτύχει με αυτές τις δεσμεύσεις ο Ρήγας και πώς οραματίζεται το μέλλον ( 5 μονάδες)

4 Παράλληλο κείμενο απόσπασμα από τον Όρκο των Φιλικών

ldquoΟΡΚΙΖΟΜΑΙ ἐνώπιόν του ἀληθινοῦ θεοῦ οἰκειοθελῶς ὅτι θέλω εἶμαι ἐπὶ ζωῆς μου πιστὸς εἰς τὴν Ἑταιρείαν κατὰ πάντα Νὰ μὴ φανερώσω τὸ παραμικρὸν ἀπὸ τὰ σημεῖα καὶ λόγους της μήτε νὰ σταθῶ κατrsquoοὐδένα λόγον ἡ ἀφορμή του νὰ καταλάβωσιν ἄλλοι ποτέ ὅτι γνωρίζω τί περὶ τούτων μήτε εἰς συγγενεῖς μου μήτε εἰς πνευματικὸν ἢ φίλον μου[hellip]

ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ ὅτι θέλω τρέφει εἰς τὴν καρδίαν μου ἀδιάλλακτον μίσος ἐναντίον τῶν τυράννων της πατρίδος μου ὀπαδῶν καὶ τῶν ὁμοφρόνων μὲ τούτους Θέλω ἐνεργεῖ κατὰ πάντα τρόπον πρὸς βλάβην καὶ αὐτὸν τὸν παντελῆ ὄλεθρον τῶν ὅταν ἡ περίστασις τὸ συγχωρήση [hellip]

ΤΕΛΟΣ ΠΑΝΤΩΝ ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ ΕΙΣ ΣΕ Ω ΙΕΡΑ ΠΛΗΝ ΤΡΙΣΑΘΛΙΑ ΠΑΤΡΙΣ ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ εἰς τοὺς πολυχρονίους βασάνους Σου ὁρκίζομαι εἰς τὰ πικρὰ δάκρυα τὰ ὁποῖα τόσους αἰώνας ἔχυσαν καὶ χύνουν τὰ ταλαίπωρα τέκνα Σου εἰς τὰ ἴδια μου δάκρυα χυνόμενα κατὰ ταύτην τὴν στιγμήν καὶ εἰς τὴν μέλλουσαν ἐλευθερίαν τῶν ὁμογενῶν μου ὅτι ἀφιερώνομαι ὅλως εἰς Σέ Εἰς τὸ ἑξῆς Σὺ θέλεις εἶσαι ἡ αἰτία καὶ ὁ σκοπὸς τῶν διαλογισμῶν μου Τὸ ὄνομά Σου ὁ ὁδηγὸς τῶν πράξεών μου καὶ ἡ εὐτυχία Σου ἡ ἀνταμοιβὴ τῶν κόπων μου Ἡ θεία δικαιοσύνη ἂς ἐξαντλήση ἐπάνω εἰς τὴ κεφαλήν μου ὅλους τους κεραυνούς της τὸ ὄνομά μου νὰ εἶναι εἰς ἀποστροφήν καὶ τὸ ὑποκείμενόν μου τὸ ἀντικείμενον τῆς κατάρας καὶ τοῦ ἀναθέματος τῶν Ὁμογενῶν μου ἂν ἴσως λησμονήσω εἰς μίαν στιγμὴν τᾶς δυστυχίας τῶν καὶ δὲν ἐκπληρώσω τὸ χρέος μου Τέλος ὁ θάνατός μου ἂς εἶναι ἡ ἄφευκτος τιμωρία τοῦ ἁμαρτήματός μου διὰ νὰ μὴ μολύνω τὴν ἁγνότητα τῆς Ἑταιρείας μὲ τὴν συμμετοχήν μουraquo

-Να συγκρίνετε ως προς το περιεχόμενο τα αποσπάσματα του Θούριου και του Όρκου των Φιλικών και

να εντοπίσετε και να σχολιάσετε τις όποιες ομοιότητες ( 5 μονάδες)

Ερωτήσεις για το Ρήγα το έργο του και το Θούριο (Υλικό από

την επιμόρφωση στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας

Επιμορφωτής Ε Αντωνίου)

Α Για τη ζωή του Ρήγα Βελεστινλή

1 Ποιο επώνυμο διάλεξε ο Ρήγας και γιατί Ποιο άλλοι

μεταγενέστεροί του

2 Πού μορφώθηκε και πού ταξίδεψε ο Ρήγας

3 Ποιες ήταν οι ασχολίες του στα Βαλκάνια

4 Οι δραστηριότητες του Ρήγα στην Βιέννη

5 To 1797 Βιέννη ο Ρήγας τύπωσε την εικόνα του Μεγάλου

Αλεξάνδρου πλαισιωμένη με τις μορφές τεσσάρων στρατηγών του και με

σκηνές από τους νικηφόρους αγώνες του κατά των ΠερσώνΠοιος

νομίζετε ότι ήταν ο σκοπός αυτής της έκδοσης

6 Με ποιο τρόπο και ποια μέσα εξέφρασε τις ιδέες του για λευτεριά

και οργάνωση ενός νέου ανεξάρτητου εθνικού βίου ο Ρήγας

7 Πότε πώς και πού θανατώθηκε ο Ρήγας πόσοι ακόμα

θανατώθηκαν μαζί του

8 Ο Ρήγας Βελεστινλής οραματιζόταν

α) Την εξέγερση μόνον των Ελλήνων

β) Την εξέγερση όλων των βαλκανικών λαών και ίδρυση

παμβαλκανικής Δημοκρατίας με κυρίαρχο το Ελληνικό στοιχείο

γ) Την εξέγερση μόνο της Θεσσαλίας

(Σημείωσε ΝΑΙ στο σωστό)

Β Για το έργο του Ρήγα

1 Ποια από τα έργα του Ρήγα είναι μεταφράσεις

2 Ποια είναι τα πατριωτικά τραγούδια του Ρήγα

3 Τι προσπαθεί να επιτύχει με τα τραγούδια του ο Ρήγας

4 Γράψε δύο στίχους από το Θούριο που σε συγκινούν περισσότερο

5 Τι περιλαμβάνει η Χάρτα της Ελλάδας

6 Ρήγα Βελεστινλή ΤΑ ΔΙΚΑΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Άρθρον 2 - Αυτά τα φυσικά δίκαια είνε πρώτον το να όλοι ίσοι και

όχι ο ένας κατώτερος από τον άλλον Δεύτερον να είμεθα ελεύθεροι και

όχι ο ένας σκλάβος του αλλουνού τρίτον να είμεθα σίγουροι εις την

ζωήν μας και κανένας να μην ημπορή να μας την πάρη αδίκως και κατά

φαντασίανκαι τέταρτον τα κτήματα οπού έχομεν κανένας να μην

ημπορή να μας εγγίζη αλλά να είνε ιδικά μας και των κληρονόμων μας

Ποια θεωρεί ο Ρήγας φυσικά δίκαια του ανθρώπου

7 Γράψε το σύνθημα του Επαναστατικού Μανιφέστου

8 Ποια έργα περιελάμβανε το Επαναστατικό Μανιφέστο

ΘΟΥΡΙΟΣ

1η Μελετήστε τους τρεις πρώτους στίχους του Θουρίου και

απαντήστε

Σε ποιους απευθύνεται ο ποιητής

Σωστό

Λάθος

Στους κλέφτες και Αρματωλούς

Σ΄όλους τους Έλληνες

Μόνο στους Θεσσαλούς

Σ΄ όλους τους σκλαβωμένους λαούς

(Σημείωσε ΝΑΙ στο σωστό)

2 Τι συναισθήματα μαρτυρεί η φράση laquoως πότε παλικάριαraquo

Χαρά

Ανυπομονησία

Ενθουσιασμό

3 Ποια εγκατάλειψη υπαινίσσεται ο ποιητής στους στίχους 4-6

4Οι στίχοι 7 και 8 θεωρούνται οι ωραιότεροι όλου του Θουρίου

Δικαιολογείστε αυτήν την άποψη

5Να συνδυάσετε κάθε φράση της α΄στήλης με την κατάλληλη λέξη

από τη β΄στήλη (όπως το παράδειγμα)

α΄ β΄

πχ Πικρή σκλαβιά

Μεταφορά

α) Μονάχοι σα λιοντάρια

Εικόνα

β)Στοχάσου πως σε ψαίνουν καθ ώραν στην φωτιά

Προσωποποίηση

γ)Σπηλιαίς να κατοικούμε να βλέπωμεν κλαδιά

Μεταφορά

Παρομοίωση

( περισσεύει ένα)

6 Ποιο κοινό στοιχείο υπάρχει μεταξύ των πρώτων στίχων (1-3) και

των τελευταίων (115-126)

7 Ποια επιθυμία εκφράζει ο ποιητής στον τελευταίο στίχο του

8 Ποια είναι η γλώσσα του Θουρίου

Λαϊκή δημοτική

Λόγια

Αρχαΐζουσα

(Σημείωσε ΝΑΙ στο σωστό)

9) Ποιοι χαρακτηρισμοί ταιριάζουν στο Θούριο

α Προσκλητήριο δυνάμεων

β Επαναστατική προκήρυξη

γ Σάλπισμα ξεσηκωμού

δ Πολιτική κατήχηση

ε Ύμνος υποταγής

στ Απελευθερωτικό πρόγραμμα

(Υπάρχει μία λανθασμένη απάντηση)

Εδώ μπορείτε να δείτε λίστα από κριτικές που έχουν γραφεί για το

συγκεκριμένο έργο

Κριτικά κείμενα

Βρανούσης Λέανδρος Ρήγας Βελεστινλής 1757 ndash 1798

Κιτρομηλίδης Πασχάλης Ρήγας Βελεστινλής Θεωρία και πράξη

Πολίτης Λίνος Ιστορία της Νεοελληνικής λογοτεχνίας

να εντοπίσετε και να σχολιάσετε τις όποιες ομοιότητες ( 5 μονάδες)

Ερωτήσεις για το Ρήγα το έργο του και το Θούριο (Υλικό από

την επιμόρφωση στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας

Επιμορφωτής Ε Αντωνίου)

Α Για τη ζωή του Ρήγα Βελεστινλή

1 Ποιο επώνυμο διάλεξε ο Ρήγας και γιατί Ποιο άλλοι

μεταγενέστεροί του

2 Πού μορφώθηκε και πού ταξίδεψε ο Ρήγας

3 Ποιες ήταν οι ασχολίες του στα Βαλκάνια

4 Οι δραστηριότητες του Ρήγα στην Βιέννη

5 To 1797 Βιέννη ο Ρήγας τύπωσε την εικόνα του Μεγάλου

Αλεξάνδρου πλαισιωμένη με τις μορφές τεσσάρων στρατηγών του και με

σκηνές από τους νικηφόρους αγώνες του κατά των ΠερσώνΠοιος

νομίζετε ότι ήταν ο σκοπός αυτής της έκδοσης

6 Με ποιο τρόπο και ποια μέσα εξέφρασε τις ιδέες του για λευτεριά

και οργάνωση ενός νέου ανεξάρτητου εθνικού βίου ο Ρήγας

7 Πότε πώς και πού θανατώθηκε ο Ρήγας πόσοι ακόμα

θανατώθηκαν μαζί του

8 Ο Ρήγας Βελεστινλής οραματιζόταν

α) Την εξέγερση μόνον των Ελλήνων

β) Την εξέγερση όλων των βαλκανικών λαών και ίδρυση

παμβαλκανικής Δημοκρατίας με κυρίαρχο το Ελληνικό στοιχείο

γ) Την εξέγερση μόνο της Θεσσαλίας

(Σημείωσε ΝΑΙ στο σωστό)

Β Για το έργο του Ρήγα

1 Ποια από τα έργα του Ρήγα είναι μεταφράσεις

2 Ποια είναι τα πατριωτικά τραγούδια του Ρήγα

3 Τι προσπαθεί να επιτύχει με τα τραγούδια του ο Ρήγας

4 Γράψε δύο στίχους από το Θούριο που σε συγκινούν περισσότερο

5 Τι περιλαμβάνει η Χάρτα της Ελλάδας

6 Ρήγα Βελεστινλή ΤΑ ΔΙΚΑΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Άρθρον 2 - Αυτά τα φυσικά δίκαια είνε πρώτον το να όλοι ίσοι και

όχι ο ένας κατώτερος από τον άλλον Δεύτερον να είμεθα ελεύθεροι και

όχι ο ένας σκλάβος του αλλουνού τρίτον να είμεθα σίγουροι εις την

ζωήν μας και κανένας να μην ημπορή να μας την πάρη αδίκως και κατά

φαντασίανκαι τέταρτον τα κτήματα οπού έχομεν κανένας να μην

ημπορή να μας εγγίζη αλλά να είνε ιδικά μας και των κληρονόμων μας

Ποια θεωρεί ο Ρήγας φυσικά δίκαια του ανθρώπου

7 Γράψε το σύνθημα του Επαναστατικού Μανιφέστου

8 Ποια έργα περιελάμβανε το Επαναστατικό Μανιφέστο

ΘΟΥΡΙΟΣ

1η Μελετήστε τους τρεις πρώτους στίχους του Θουρίου και

απαντήστε

Σε ποιους απευθύνεται ο ποιητής

Σωστό

Λάθος

Στους κλέφτες και Αρματωλούς

Σ΄όλους τους Έλληνες

Μόνο στους Θεσσαλούς

Σ΄ όλους τους σκλαβωμένους λαούς

(Σημείωσε ΝΑΙ στο σωστό)

2 Τι συναισθήματα μαρτυρεί η φράση laquoως πότε παλικάριαraquo

Χαρά

Ανυπομονησία

Ενθουσιασμό

3 Ποια εγκατάλειψη υπαινίσσεται ο ποιητής στους στίχους 4-6

4Οι στίχοι 7 και 8 θεωρούνται οι ωραιότεροι όλου του Θουρίου

Δικαιολογείστε αυτήν την άποψη

5Να συνδυάσετε κάθε φράση της α΄στήλης με την κατάλληλη λέξη

από τη β΄στήλη (όπως το παράδειγμα)

α΄ β΄

πχ Πικρή σκλαβιά

Μεταφορά

α) Μονάχοι σα λιοντάρια

Εικόνα

β)Στοχάσου πως σε ψαίνουν καθ ώραν στην φωτιά

Προσωποποίηση

γ)Σπηλιαίς να κατοικούμε να βλέπωμεν κλαδιά

Μεταφορά

Παρομοίωση

( περισσεύει ένα)

6 Ποιο κοινό στοιχείο υπάρχει μεταξύ των πρώτων στίχων (1-3) και

των τελευταίων (115-126)

7 Ποια επιθυμία εκφράζει ο ποιητής στον τελευταίο στίχο του

8 Ποια είναι η γλώσσα του Θουρίου

Λαϊκή δημοτική

Λόγια

Αρχαΐζουσα

(Σημείωσε ΝΑΙ στο σωστό)

9) Ποιοι χαρακτηρισμοί ταιριάζουν στο Θούριο

α Προσκλητήριο δυνάμεων

β Επαναστατική προκήρυξη

γ Σάλπισμα ξεσηκωμού

δ Πολιτική κατήχηση

ε Ύμνος υποταγής

στ Απελευθερωτικό πρόγραμμα

(Υπάρχει μία λανθασμένη απάντηση)

Εδώ μπορείτε να δείτε λίστα από κριτικές που έχουν γραφεί για το

συγκεκριμένο έργο

Κριτικά κείμενα

Βρανούσης Λέανδρος Ρήγας Βελεστινλής 1757 ndash 1798

Κιτρομηλίδης Πασχάλης Ρήγας Βελεστινλής Θεωρία και πράξη

Πολίτης Λίνος Ιστορία της Νεοελληνικής λογοτεχνίας

Ερωτήσεις για το Ρήγα το έργο του και το Θούριο (Υλικό από

την επιμόρφωση στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας

Επιμορφωτής Ε Αντωνίου)

Α Για τη ζωή του Ρήγα Βελεστινλή

1 Ποιο επώνυμο διάλεξε ο Ρήγας και γιατί Ποιο άλλοι

μεταγενέστεροί του

2 Πού μορφώθηκε και πού ταξίδεψε ο Ρήγας

3 Ποιες ήταν οι ασχολίες του στα Βαλκάνια

4 Οι δραστηριότητες του Ρήγα στην Βιέννη

5 To 1797 Βιέννη ο Ρήγας τύπωσε την εικόνα του Μεγάλου

Αλεξάνδρου πλαισιωμένη με τις μορφές τεσσάρων στρατηγών του και με

σκηνές από τους νικηφόρους αγώνες του κατά των ΠερσώνΠοιος

νομίζετε ότι ήταν ο σκοπός αυτής της έκδοσης

6 Με ποιο τρόπο και ποια μέσα εξέφρασε τις ιδέες του για λευτεριά

και οργάνωση ενός νέου ανεξάρτητου εθνικού βίου ο Ρήγας

7 Πότε πώς και πού θανατώθηκε ο Ρήγας πόσοι ακόμα

θανατώθηκαν μαζί του

8 Ο Ρήγας Βελεστινλής οραματιζόταν

α) Την εξέγερση μόνον των Ελλήνων

β) Την εξέγερση όλων των βαλκανικών λαών και ίδρυση

παμβαλκανικής Δημοκρατίας με κυρίαρχο το Ελληνικό στοιχείο

γ) Την εξέγερση μόνο της Θεσσαλίας

(Σημείωσε ΝΑΙ στο σωστό)

Β Για το έργο του Ρήγα

1 Ποια από τα έργα του Ρήγα είναι μεταφράσεις

2 Ποια είναι τα πατριωτικά τραγούδια του Ρήγα

3 Τι προσπαθεί να επιτύχει με τα τραγούδια του ο Ρήγας

4 Γράψε δύο στίχους από το Θούριο που σε συγκινούν περισσότερο

5 Τι περιλαμβάνει η Χάρτα της Ελλάδας

6 Ρήγα Βελεστινλή ΤΑ ΔΙΚΑΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Άρθρον 2 - Αυτά τα φυσικά δίκαια είνε πρώτον το να όλοι ίσοι και

όχι ο ένας κατώτερος από τον άλλον Δεύτερον να είμεθα ελεύθεροι και

όχι ο ένας σκλάβος του αλλουνού τρίτον να είμεθα σίγουροι εις την

ζωήν μας και κανένας να μην ημπορή να μας την πάρη αδίκως και κατά

φαντασίανκαι τέταρτον τα κτήματα οπού έχομεν κανένας να μην

ημπορή να μας εγγίζη αλλά να είνε ιδικά μας και των κληρονόμων μας

Ποια θεωρεί ο Ρήγας φυσικά δίκαια του ανθρώπου

7 Γράψε το σύνθημα του Επαναστατικού Μανιφέστου

8 Ποια έργα περιελάμβανε το Επαναστατικό Μανιφέστο

ΘΟΥΡΙΟΣ

1η Μελετήστε τους τρεις πρώτους στίχους του Θουρίου και

απαντήστε

Σε ποιους απευθύνεται ο ποιητής

Σωστό

Λάθος

Στους κλέφτες και Αρματωλούς

Σ΄όλους τους Έλληνες

Μόνο στους Θεσσαλούς

Σ΄ όλους τους σκλαβωμένους λαούς

(Σημείωσε ΝΑΙ στο σωστό)

2 Τι συναισθήματα μαρτυρεί η φράση laquoως πότε παλικάριαraquo

Χαρά

Ανυπομονησία

Ενθουσιασμό

3 Ποια εγκατάλειψη υπαινίσσεται ο ποιητής στους στίχους 4-6

4Οι στίχοι 7 και 8 θεωρούνται οι ωραιότεροι όλου του Θουρίου

Δικαιολογείστε αυτήν την άποψη

5Να συνδυάσετε κάθε φράση της α΄στήλης με την κατάλληλη λέξη

από τη β΄στήλη (όπως το παράδειγμα)

α΄ β΄

πχ Πικρή σκλαβιά

Μεταφορά

α) Μονάχοι σα λιοντάρια

Εικόνα

β)Στοχάσου πως σε ψαίνουν καθ ώραν στην φωτιά

Προσωποποίηση

γ)Σπηλιαίς να κατοικούμε να βλέπωμεν κλαδιά

Μεταφορά

Παρομοίωση

( περισσεύει ένα)

6 Ποιο κοινό στοιχείο υπάρχει μεταξύ των πρώτων στίχων (1-3) και

των τελευταίων (115-126)

7 Ποια επιθυμία εκφράζει ο ποιητής στον τελευταίο στίχο του

8 Ποια είναι η γλώσσα του Θουρίου

Λαϊκή δημοτική

Λόγια

Αρχαΐζουσα

(Σημείωσε ΝΑΙ στο σωστό)

9) Ποιοι χαρακτηρισμοί ταιριάζουν στο Θούριο

α Προσκλητήριο δυνάμεων

β Επαναστατική προκήρυξη

γ Σάλπισμα ξεσηκωμού

δ Πολιτική κατήχηση

ε Ύμνος υποταγής

στ Απελευθερωτικό πρόγραμμα

(Υπάρχει μία λανθασμένη απάντηση)

Εδώ μπορείτε να δείτε λίστα από κριτικές που έχουν γραφεί για το

συγκεκριμένο έργο

Κριτικά κείμενα

Βρανούσης Λέανδρος Ρήγας Βελεστινλής 1757 ndash 1798

Κιτρομηλίδης Πασχάλης Ρήγας Βελεστινλής Θεωρία και πράξη

Πολίτης Λίνος Ιστορία της Νεοελληνικής λογοτεχνίας

Ποια θεωρεί ο Ρήγας φυσικά δίκαια του ανθρώπου

7 Γράψε το σύνθημα του Επαναστατικού Μανιφέστου

8 Ποια έργα περιελάμβανε το Επαναστατικό Μανιφέστο

ΘΟΥΡΙΟΣ

1η Μελετήστε τους τρεις πρώτους στίχους του Θουρίου και

απαντήστε

Σε ποιους απευθύνεται ο ποιητής

Σωστό

Λάθος

Στους κλέφτες και Αρματωλούς

Σ΄όλους τους Έλληνες

Μόνο στους Θεσσαλούς

Σ΄ όλους τους σκλαβωμένους λαούς

(Σημείωσε ΝΑΙ στο σωστό)

2 Τι συναισθήματα μαρτυρεί η φράση laquoως πότε παλικάριαraquo

Χαρά

Ανυπομονησία

Ενθουσιασμό

3 Ποια εγκατάλειψη υπαινίσσεται ο ποιητής στους στίχους 4-6

4Οι στίχοι 7 και 8 θεωρούνται οι ωραιότεροι όλου του Θουρίου

Δικαιολογείστε αυτήν την άποψη

5Να συνδυάσετε κάθε φράση της α΄στήλης με την κατάλληλη λέξη

από τη β΄στήλη (όπως το παράδειγμα)

α΄ β΄

πχ Πικρή σκλαβιά

Μεταφορά

α) Μονάχοι σα λιοντάρια

Εικόνα

β)Στοχάσου πως σε ψαίνουν καθ ώραν στην φωτιά

Προσωποποίηση

γ)Σπηλιαίς να κατοικούμε να βλέπωμεν κλαδιά

Μεταφορά

Παρομοίωση

( περισσεύει ένα)

6 Ποιο κοινό στοιχείο υπάρχει μεταξύ των πρώτων στίχων (1-3) και

των τελευταίων (115-126)

7 Ποια επιθυμία εκφράζει ο ποιητής στον τελευταίο στίχο του

8 Ποια είναι η γλώσσα του Θουρίου

Λαϊκή δημοτική

Λόγια

Αρχαΐζουσα

(Σημείωσε ΝΑΙ στο σωστό)

9) Ποιοι χαρακτηρισμοί ταιριάζουν στο Θούριο

α Προσκλητήριο δυνάμεων

β Επαναστατική προκήρυξη

γ Σάλπισμα ξεσηκωμού

δ Πολιτική κατήχηση

ε Ύμνος υποταγής

στ Απελευθερωτικό πρόγραμμα

(Υπάρχει μία λανθασμένη απάντηση)

Εδώ μπορείτε να δείτε λίστα από κριτικές που έχουν γραφεί για το

συγκεκριμένο έργο

Κριτικά κείμενα

Βρανούσης Λέανδρος Ρήγας Βελεστινλής 1757 ndash 1798

Κιτρομηλίδης Πασχάλης Ρήγας Βελεστινλής Θεωρία και πράξη

Πολίτης Λίνος Ιστορία της Νεοελληνικής λογοτεχνίας

γ)Σπηλιαίς να κατοικούμε να βλέπωμεν κλαδιά

Μεταφορά

Παρομοίωση

( περισσεύει ένα)

6 Ποιο κοινό στοιχείο υπάρχει μεταξύ των πρώτων στίχων (1-3) και

των τελευταίων (115-126)

7 Ποια επιθυμία εκφράζει ο ποιητής στον τελευταίο στίχο του

8 Ποια είναι η γλώσσα του Θουρίου

Λαϊκή δημοτική

Λόγια

Αρχαΐζουσα

(Σημείωσε ΝΑΙ στο σωστό)

9) Ποιοι χαρακτηρισμοί ταιριάζουν στο Θούριο

α Προσκλητήριο δυνάμεων

β Επαναστατική προκήρυξη

γ Σάλπισμα ξεσηκωμού

δ Πολιτική κατήχηση

ε Ύμνος υποταγής

στ Απελευθερωτικό πρόγραμμα

(Υπάρχει μία λανθασμένη απάντηση)

Εδώ μπορείτε να δείτε λίστα από κριτικές που έχουν γραφεί για το

συγκεκριμένο έργο

Κριτικά κείμενα

Βρανούσης Λέανδρος Ρήγας Βελεστινλής 1757 ndash 1798

Κιτρομηλίδης Πασχάλης Ρήγας Βελεστινλής Θεωρία και πράξη

Πολίτης Λίνος Ιστορία της Νεοελληνικής λογοτεχνίας

ldquoΟΡΚΙΖΟΜΑΙ ἐνώπιόν του ἀληθινοῦ θεοῦ οἰκειοθελῶς ὅτι θέλω εἶμαι

ἐπὶ ζωῆς μου πιστὸς εἰς τὴν Ἑταιρείαν κατὰ πάντα Νὰ μὴ φανερώσω τὸ

παραμικρὸν ἀπὸ τὰ σημεῖα καὶ λόγους της μήτε νὰ σταθῶ κατrsquoοὐδένα

λόγον ἡ ἀφορμή του νὰ καταλάβωσιν ἄλλοι ποτέ ὅτι γνωρίζω τί περὶ

τούτων μήτε εἰς συγγενεῖς μου μήτε εἰς πνευματικὸν ἢ φίλον μου

[hellip]

ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ ὅτι θέλω τρέφει εἰς τὴν καρδίαν μου ἀδιάλλακτον μίσος

ἐναντίον τῶν τυράννων της πατρίδος μου ὀπαδῶν καὶ τῶν ὁμοφρόνων μὲ

τούτους Θέλω ἐνεργεῖ κατὰ πάντα τρόπον πρὸς βλάβην καὶ αὐτὸν τὸν

παντελῆ ὄλεθρον τῶν ὅταν ἡ περίστασις τὸ συγχωρήση

[hellip]

ΤΕΛΟΣ ΠΑΝΤΩΝ ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ ΕΙΣ ΣΕ Ω ΙΕΡΑ ΠΛΗΝ ΤΡΙΣΑΘΛΙΑ

ΠΑΤΡΙΣ ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ εἰς τοὺς πολυχρονίους βασάνους Σου ὁρκίζομαι εἰς τὰ

πικρὰ δάκρυα τὰ ὁποῖα τόσους αἰώνας ἔχυσαν καὶ χύνουν τὰ ταλαίπωρα

τέκνα Σου εἰς τὰ ἴδια μου δάκρυα χυνόμενα κατὰ ταύτην τὴν στιγμήν καὶ

εἰς τὴν μέλλουσαν ἐλευθερίαν τῶν ὁμογενῶν μου ὅτι ἀφιερώνομαι ὅλως εἰς

Σέ Εἰς τὸ ἑξῆς Σὺ θέλεις εἶσαι ἡ αἰτία καὶ ὁ σκοπὸς τῶν διαλογισμῶν μου Τὸ

ὄνομά Σου ὁ ὁδηγὸς τῶν πράξεών μου καὶ ἡ εὐτυχία Σου ἡ ἀνταμοιβὴ τῶν

κόπων μου Ἡ θεία δικαιοσύνη ἂς ἐξαντλήση ἐπάνω εἰς τὴ κεφαλήν μου

ὅλους τους κεραυνούς της τὸ ὄνομά μου νὰ εἶναι εἰς ἀποστροφήν καὶ τὸ

ὑποκείμενόν μου τὸ ἀντικείμενον τῆς κατάρας καὶ τοῦ ἀναθέματος τῶν

Ὁμογενῶν μου ἂν ἴσως λησμονήσω εἰς μίαν στιγμὴν τᾶς δυστυχίας τῶν καὶ

δὲν ἐκπληρώσω τὸ χρέος μου Τέλος ὁ θάνατός μου ἂς εἶναι ἡ ἄφευκτος

τιμωρία τοῦ ἁμαρτήματός μου διὰ νὰ μὴ μολύνω τὴν ἁγνότητα τῆς

Ἑταιρείας μὲ τὴν συμμετοχήν μουraquo

ΓΥΜΝΑΣΙΟ Μ ΚΑΛΥΒΙΩΝ

ονοματεπώνυμο ___________________________ 10112011

ΠΡΟΧΕΙΡΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Α΄ ΤΡΙΜΗΝΟΥ ΣΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΕ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ (Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ)

Α Κείμενο Εις τούτον τον καιρόν δηλαδή τη 25 Μαρτίου 1821 την ημέραν του Ευαγγελισμού

έρχεται ο ποτέ (1) διδάσκαλός μου Θεοδόσιος Δημάδης και μας κάμνει γνωστόν με πολλήν του χαράν πως οι Γραικοί ανήγειραν (2) τα όπλα εναντίον των Οθωμανών πως η Πάτρα και οι πλησίον της χώρες ήδη είχον σείσει τον ζυγόν της σκλαβιάς και πως οι επίλοιπες χώρες κατά την συμφωνίαν ίσως είχαν τότε καμωμένον το ίδιον αλλά ως πλέον μακράν ακόμη η είδησις δεν ήτον φθασμένη εις την Ζάκυνθον Ούτως είπεν ο μαύρος (3) διότι τέτοια ήτον η φήμη οπού παρευθύς έτρεξεν

Εγώ εις τα λόγια του άκουσα (4) το αίμα μου να ζεσταίνει επεθύμησα από καρδίας να ήθελεν ημπορώ να ζωστώ άρματα επεθύμησα από καρδίας να ήθελε ημπορώ να τρέξω διά να δώσω βοήθειαν εις ανθρώπους όπου διrsquo άλλο ndash καθώς εφαίνετοndash δεν επολεμούσαν παρά διά θρησκείαν και διά πατρίδα και διά εκείνην την ποθητήν ελευθερίαν η οποία καλώς μεταχειριζόμενη συνηθά να προξενεί την αθανασίαν την δόξαν την ευτυχίαν των λαών Επεθύμησα είπα από καρδίας αλλά εκοίταξα τους τοίχους του σπιτιού όπου με εκρατούσαν κλεισμένην εκοίταξα τα μακρά φορέματα της γυναικείας σκλαβίας και ενθυμήθηκα πως είμαι γυναίκα και περιπλέον γυναίκα Ζακυνθία και αναστέναξα αλλά δεν έλειψα όμως από το να παρακαλέσω τον Ουρανόν διά να ήθελε τους βοηθήσει να νικήσουν και τοιούτης λογής να αξιωθώ και εγώ η ταλαίπωρος να ιδώ εις την Ελλάδα επιστρεμμένην την ελευθερίαν και μαζί με αυτήν επιστρεμμένας εις τας καθέδρας (5) τους τας σεμνάς Μούσας από τας οποίας η τυραννία των Τούρκων τόσον και τόσον καιρόν τας εκρατούσε διωγμένας [hellip]

Εγώ εφοβόμουν μεγάλως όλα εκείνα τα κακά που ημπορούν να συνέβουν εις μίαν υπανδρευμένη αλλά περισσότερον από όλα εφοβόμουν μεγάλως μην είχε τύχει να πάρω κανένα από εκείνους τους άνδρας όπου θέλουν να έχουν τη γυναίκα τους ωσάν σκλάβα και την νομίζουν διά κακήν οπόταν αυτή ωσάν σκλάβα δεν θέλει να φέρεται Βλέποντας τέλος πάντων και τον αδελφόν μου τοιούτης λογής ενάντιον εις την γνώμην όπου είχα διά το μοναστήρι εκοινολόγησα (6) τόσον εις αυτόν ωσάν και εις τον θείον μου τον στοχασμόν όπου μου ήλθε διά να υπάγω να ησυχάσω εις εκείνο το μετόχι (7) μας όπου εδώ επάνω ήδη εμελέτησα (8)

Τούτο το πράγμα εφάνη απαίσιον και εις τους δύο όθεν εγώ τότε ευρέθηκα εις την μεγαλυτέραν στεναχωρίαν οπού δύναται να ευρεθεί άνθρωπος εις τον κόσμον Όχι να υπάγω να ησυχάσω (9) ndashδιατί δεν ηθέλησαν οι συγγενείς μουndash όχι να υπανδρευθώ ndashδιατί εγώ δεν ήθελαndash έπρεπε λοιπόν να μείνω διά παντός εις το σπίτι Διά παντός εις το σπίτι Α τούτος ο στοχασμός με έκαμνε να τρομάζωmiddot εγώ έβλεπα καλά πως τούτο το σπίτι εξ αποφάσεως ήθελε να μου προξενήσει γλήγορον και κακόν θάνατον Μέρα και νύκτα κλεισμένη χωρίς να δύναμαι να πηγαίνω μήτε εις την εκκλησίαν μήτε εις περιδιάβασιν (10) χωρίς να έχω την παραμικράν ξεφάντωσιν χωρίς να έχω πλέον ελπίδα διά να αλλάξω ζωήν χωρίς να ακούω άλλην ομιλίαν παρά εκείνην του πατρός μου (επειδή ο αδελφός μου και ο θείος μου ή ολίγον ή τίποτε(11) συνομιλούσαν μαζί με εμάς τες γυναίκες) ο οποίος άλλο δεν έκανε παρά να λέγει τα πλέον δυστυχισμένα και μελαγχολικά λόγια όπου ποτέ να ειπώθησαν ήσαν όλα πράγματα όπου μου έδιναν μίαν μεγαλοτάτην θλίψιν και στεναχωρίαν πάθη οπού γλήγορα εξ αποφάσεως (12) έμελλε να με γκρεμνίσουν εις το μνήμα

Τι λοιπόν έλεγα με τον εαυτόν μου έχω να αποθάνω και νrsquo αποθάνω χωρίς να κάμω καλόν Χωρίς να εκπληρώσω εκείνο το τέλος (13) διά το οποίον βάνει ο Θεός τον άνθρωπον εις τον κόσμον Δυστυχισμένη Ελίζα Πού είναι τώρα εκείνη η ευτυχεστάτη και ενάρετη ζωή την οποίαν επήγαινες προφθάνοντας με του νοός σου τα μάτια Και σεις μαύρα μου συγγράμματα (14) που σας αγαπούσα και ήθελα το καλόν σας ndashότι λογής μια αγαπητή

μητέρα το θέλει εις τα τέκνα τηςndash έχετε κλεισμένα εδώ μέσα που σας έχω να χορτάσετε την κοιλίαν των σαράκων (15) ή έχει κανένα καιρόν ο αδελφός μου να σας εβγάλει και να σας δώσει εις τους δούλους του διά να σας ξεσχίζουν και να μεταχειρίζονται τα μέλη σας εις τας χρείας (16) του μαγειρείου Εγώ αποθνήσκω αλλά πόσον ο θάνατός μου ήθελε με λυπεί ολιγότερον αν ίσως ημπορούσα να σας παραδώσω εις κανένα σπουδαίον εις κανένα που να τιμά και όχι να καταφρονεί τα γεννήματα της αγχινοίας (17)

1 ποτέ άλλοτε 2 ανήγειραν σήκωσαν 3 ο μαύρος ο δύστυχος 4 άκουσα ένιωσα αισθάνθηκα 5 καθέδρα έδρα 6 εκοινολόγησα ανακοίνωσα 7 μετόχι αγροικία 8 εδώ επάνω ήδη εμελέτησα ήδη ανέφερα προηγουμένως 9 να υπάγω να ησυχάσω να αποσυρθώ σε ησυχαστήριο μοναστήρι 10 περιδιάβασις περιπλάνηση περίπατος 11 τίποτε καθόλου 12 εξ αποφάσεως εκούσια με τη θέλησή μου 13τέλος σκοπός 14 συγγράμματα έργα πραγματείες 15σάρακες σκόροι 16 εις τας χρείας για τις ανάγκες 17 αγχίνοια ευστροφία πνευματική δραστηριότητα

Β Παρατηρήσεις

1 Να χαρακτηρίσετε την Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου αξιοποιώντας τις πληροφορίες του κειμένου (5 μονάδες)

2 Σε ποιον αναγνώστη νομίζετε ότι απευθύνεται η Μαρτινέγκου Τι επιδιώκει να του μεταφέρει (5 μονάδες)

3 α) Κάποια από τα εκφραστικά μέσα που μπορούν να εντοπιστούν στο κείμενο είναι οι παρομοιώσεις οι μεταφορές οι επαναλήψεις οι αντιθέσεις και οι προσωποποιήσεις Δώστε ένα παράδειγμα για καθένα από αυτά (2 μονάδες)

β) Να σχολιάσετε τη γλώσσα και το ύφος του κειμένου (2 μονάδες) γ) Να εντοπίσετε το σημείο του κειμένου στο οποίο υπάρχει αναδρομή (1 μονάδα)

4 Παράλληλο κείμενο Ρέα Γαλανάκη laquoΕλένη ή ο Κανέναςraquo

(Στη μυθιστορηματική βιογραφία της Ρέας Γαλανάκη Ελένη ή ο Κανένας (1998) κεντρική ηρωίδα είναι η Ελένη Αλταμούρα-Μπούκουρα η πρώτη σπουδασμένη Ελληνίδα ζωγράφος που γεννήθηκε το 1821 στις Σπέτσες και πέθανε το 1900 αφού έζησε μια ζωή εντελώς ασυνήθιστη για μία γυναίκα της εποχής της)

Η Ελένη δεν καταδέχτηκε να κλάψει όσο κράτησε η τιμωρία που η ταπείνωση έκανε πιο αργό και πιο αβάσταχτο το χρόνο της Τότε όμως αποφάσισε ότι θα γίνει οπωσδήποτε ζωγράφος ακόμη κι αν αυτό σήμαινε να μείνει διά βίου διαφορετική από τα συνομήλικα κορίτσια και από τις γυναίκες του σογιού της Να στηριχτεί στα ένοχα για τους πολλούς αθώα για την ίδια πλην όμως ανεξερεύνητα ακόμη καλέσματα και ηδονές της τέχνης Να μην παντρευτεί να μη γεννήσει να μην έχει έρωτα πάρεξ για τη ζωγραφική Να μην υπακούσει στο σχολείο Να διακυβεύσει τη μορφή μιας διαφορετικής Ελληνίδας αφού στην καρδιά της δε μπορούσε να συνδέσει αυτή την απαιτητική τη χαρισματική λέξη με την υπόδουλη ζωή των γυναικών σε γάμο σε μικρά παιδιά σε υποχρεώσεις προς τους ασθενείς και προς τους πεθαμένους Ορκίστηκε με την μπέσα της μητρικής της γλώσσας πως μόνο ο θάνατος θα εμπόδιζε το χέρι της να ζωγραφίζει ενώ το περήφανο κι έτσι στο τέλος ανυπάκουο μυαλό της πήγε στη ναυτική σημαία του πατέρα της που έγραφε στα ελληνικά Ελευθερία ή Θάνατος

- Ποια κοινά στοιχεία και ποιες διαφορές εντοπίζετε ανάμεσα στις δύο ηρωίδες την Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου και η Ελένη Αλταμούρα-Μπούκουρα (5 μονάδες)

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ

ΓΥΜΝΑΣΙΟ Μ ΚΑΛΥΒΙΩΝ

ονοματεπώνυμο ___________________________ 10112011

ΠΡΟΧΕΙΡΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Α΄ ΤΡΙΜΗΝΟΥ ΣΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΕ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ (Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ)

Α Κείμενο Εις τούτον τον καιρόν δηλαδή τη 25 Μαρτίου 1821 την ημέραν του Ευαγγελισμού

έρχεται ο ποτέ (1) διδάσκαλός μου Θεοδόσιος Δημάδης και μας κάμνει γνωστόν με πολλήν του χαράν πως οι Γραικοί ανήγειραν (2) τα όπλα εναντίον των Οθωμανών πως η Πάτρα και οι πλησίον της χώρες ήδη είχον σείσει τον ζυγόν της σκλαβιάς και πως οι επίλοιπες χώρες κατά την συμφωνίαν ίσως είχαν τότε καμωμένον το ίδιον αλλά ως πλέον μακράν ακόμη η είδησις δεν ήτον φθασμένη εις την Ζάκυνθον Ούτως είπεν ο μαύρος (3) διότι τέτοια ήτον η φήμη οπού παρευθύς έτρεξεν

Εγώ εις τα λόγια του άκουσα (4) το αίμα μου να ζεσταίνει επεθύμησα από καρδίας να ήθελεν ημπορώ να ζωστώ άρματα επεθύμησα από καρδίας να ήθελε ημπορώ να τρέξω διά να δώσω βοήθειαν εις ανθρώπους όπου διrsquo άλλο ndash καθώς εφαίνετοndash δεν επολεμούσαν παρά διά θρησκείαν και διά πατρίδα και διά εκείνην την ποθητήν ελευθερίαν η οποία καλώς μεταχειριζόμενη συνηθά να προξενεί την αθανασίαν την δόξαν την ευτυχίαν των λαών Επεθύμησα είπα από καρδίας αλλά εκοίταξα τους τοίχους του σπιτιού όπου με εκρατούσαν κλεισμένην εκοίταξα τα μακρά φορέματα της γυναικείας σκλαβίας και ενθυμήθηκα πως είμαι γυναίκα και περιπλέον γυναίκα Ζακυνθία και αναστέναξα αλλά δεν έλειψα όμως από το να παρακαλέσω τον Ουρανόν διά να ήθελε τους βοηθήσει να νικήσουν και τοιούτης λογής να αξιωθώ και εγώ η ταλαίπωρος να ιδώ εις την Ελλάδα επιστρεμμένην την ελευθερίαν και μαζί με αυτήν επιστρεμμένας εις τας καθέδρας (5) τους τας σεμνάς Μούσας από τας οποίας η τυραννία των Τούρκων τόσον και τόσον καιρόν τας εκρατούσε διωγμένας [hellip]

Εγώ εφοβόμουν μεγάλως όλα εκείνα τα κακά που ημπορούν να συνέβουν εις μίαν υπανδρευμένη αλλά περισσότερον από όλα εφοβόμουν μεγάλως μην είχε τύχει να πάρω κανένα από εκείνους τους άνδρας όπου θέλουν να έχουν τη γυναίκα τους ωσάν σκλάβα και την νομίζουν διά κακήν οπόταν αυτή ωσάν σκλάβα δεν θέλει να φέρεται Βλέποντας τέλος πάντων και τον αδελφόν μου τοιούτης λογής ενάντιον εις την γνώμην όπου είχα διά το μοναστήρι εκοινολόγησα (6) τόσον εις αυτόν ωσάν και εις τον θείον μου τον στοχασμόν όπου μου ήλθε διά να υπάγω να ησυχάσω εις εκείνο το μετόχι (7) μας όπου εδώ επάνω ήδη εμελέτησα (8)

Τούτο το πράγμα εφάνη απαίσιον και εις τους δύο όθεν εγώ τότε ευρέθηκα εις την μεγαλυτέραν στεναχωρίαν οπού δύναται να ευρεθεί άνθρωπος εις τον κόσμον Όχι να υπάγω να ησυχάσω (9) ndashδιατί δεν ηθέλησαν οι συγγενείς μουndash όχι να υπανδρευθώ ndashδιατί εγώ δεν ήθελαndash έπρεπε λοιπόν να μείνω διά παντός εις το σπίτι Διά παντός εις το σπίτι Α τούτος ο στοχασμός με έκαμνε να τρομάζωmiddot εγώ έβλεπα καλά πως τούτο το σπίτι εξ αποφάσεως ήθελε να μου προξενήσει γλήγορον και κακόν θάνατον Μέρα και νύκτα κλεισμένη χωρίς να δύναμαι να πηγαίνω μήτε εις την εκκλησίαν μήτε εις περιδιάβασιν (10) χωρίς να έχω την παραμικράν ξεφάντωσιν χωρίς να έχω πλέον ελπίδα διά να αλλάξω ζωήν χωρίς να ακούω άλλην ομιλίαν παρά εκείνην του πατρός μου (επειδή ο αδελφός μου και ο θείος μου ή ολίγον ή τίποτε(11) συνομιλούσαν μαζί με εμάς τες γυναίκες) ο οποίος άλλο δεν έκανε παρά να λέγει τα πλέον δυστυχισμένα και μελαγχολικά λόγια όπου ποτέ να ειπώθησαν ήσαν όλα πράγματα όπου μου έδιναν μίαν μεγαλοτάτην θλίψιν και στεναχωρίαν πάθη οπού γλήγορα εξ αποφάσεως (12) έμελλε να με γκρεμνίσουν εις το μνήμα

Τι λοιπόν έλεγα με τον εαυτόν μου έχω να αποθάνω και νrsquo αποθάνω χωρίς να κάμω καλόν Χωρίς να εκπληρώσω εκείνο το τέλος (13) διά το οποίον βάνει ο Θεός τον άνθρωπον εις τον κόσμον Δυστυχισμένη Ελίζα Πού είναι τώρα εκείνη η ευτυχεστάτη και ενάρετη ζωή την οποίαν επήγαινες προφθάνοντας με του νοός σου τα μάτια Και σεις μαύρα μου συγγράμματα (14) που σας αγαπούσα και ήθελα το καλόν σας ndashότι λογής μια αγαπητή

μητέρα το θέλει εις τα τέκνα τηςndash έχετε κλεισμένα εδώ μέσα που σας έχω να χορτάσετε την κοιλίαν των σαράκων (15) ή έχει κανένα καιρόν ο αδελφός μου να σας εβγάλει και να σας δώσει εις τους δούλους του διά να σας ξεσχίζουν και να μεταχειρίζονται τα μέλη σας εις τας χρείας (16) του μαγειρείου Εγώ αποθνήσκω αλλά πόσον ο θάνατός μου ήθελε με λυπεί ολιγότερον αν ίσως ημπορούσα να σας παραδώσω εις κανένα σπουδαίον εις κανένα που να τιμά και όχι να καταφρονεί τα γεννήματα της αγχινοίας (17)

1 ποτέ άλλοτε 2 ανήγειραν σήκωσαν 3 ο μαύρος ο δύστυχος 4 άκουσα ένιωσα αισθάνθηκα 5 καθέδρα έδρα 6 εκοινολόγησα ανακοίνωσα 7 μετόχι αγροικία 8 εδώ επάνω ήδη εμελέτησα ήδη ανέφερα προηγουμένως 9 να υπάγω να ησυχάσω να αποσυρθώ σε ησυχαστήριο μοναστήρι 10 περιδιάβασις περιπλάνηση περίπατος 11 τίποτε καθόλου 12 εξ αποφάσεως εκούσια με τη θέλησή μου 13τέλος σκοπός 14 συγγράμματα έργα πραγματείες 15σάρακες σκόροι 16 εις τας χρείας για τις ανάγκες 17 αγχίνοια ευστροφία πνευματική δραστηριότητα

Β Παρατηρήσεις

1 Να χαρακτηρίσετε την Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου αξιοποιώντας τις πληροφορίες του κειμένου (5 μονάδες)

2 Σε ποιον αναγνώστη νομίζετε ότι απευθύνεται η Μαρτινέγκου Τι επιδιώκει να του μεταφέρει (5 μονάδες)

3 α) Κάποια από τα εκφραστικά μέσα που μπορούν να εντοπιστούν στο κείμενο είναι οι παρομοιώσεις οι μεταφορές οι επαναλήψεις οι αντιθέσεις και οι προσωποποιήσεις Δώστε ένα παράδειγμα για καθένα από αυτά (2 μονάδες)

β) Να σχολιάσετε τη γλώσσα και το ύφος του κειμένου (2 μονάδες) γ) Να εντοπίσετε το σημείο του κειμένου στο οποίο υπάρχει αναδρομή (1 μονάδα)

4 Παράλληλο κείμενο Ρέα Γαλανάκη laquoΕλένη ή ο Κανέναςraquo

(Στη μυθιστορηματική βιογραφία της Ρέας Γαλανάκη Ελένη ή ο Κανένας (1998) κεντρική ηρωίδα είναι η Ελένη Αλταμούρα-Μπούκουρα η πρώτη σπουδασμένη Ελληνίδα ζωγράφος που γεννήθηκε το 1821 στις Σπέτσες και πέθανε το 1900 αφού έζησε μια ζωή εντελώς ασυνήθιστη για μία γυναίκα της εποχής της)

Η Ελένη δεν καταδέχτηκε να κλάψει όσο κράτησε η τιμωρία που η ταπείνωση έκανε πιο αργό και πιο αβάσταχτο το χρόνο της Τότε όμως αποφάσισε ότι θα γίνει οπωσδήποτε ζωγράφος ακόμη κι αν αυτό σήμαινε να μείνει διά βίου διαφορετική από τα συνομήλικα κορίτσια και από τις γυναίκες του σογιού της Να στηριχτεί στα ένοχα για τους πολλούς αθώα για την ίδια πλην όμως ανεξερεύνητα ακόμη καλέσματα και ηδονές της τέχνης Να μην παντρευτεί να μη γεννήσει να μην έχει έρωτα πάρεξ για τη ζωγραφική Να μην υπακούσει στο σχολείο Να διακυβεύσει τη μορφή μιας διαφορετικής Ελληνίδας αφού στην καρδιά της δε μπορούσε να συνδέσει αυτή την απαιτητική τη χαρισματική λέξη με την υπόδουλη ζωή των γυναικών σε γάμο σε μικρά παιδιά σε υποχρεώσεις προς τους ασθενείς και προς τους πεθαμένους Ορκίστηκε με την μπέσα της μητρικής της γλώσσας πως μόνο ο θάνατος θα εμπόδιζε το χέρι της να ζωγραφίζει ενώ το περήφανο κι έτσι στο τέλος ανυπάκουο μυαλό της πήγε στη ναυτική σημαία του πατέρα της που έγραφε στα ελληνικά Ελευθερία ή Θάνατος

- Ποια κοινά στοιχεία και ποιες διαφορές εντοπίζετε ανάμεσα στις δύο ηρωίδες την Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου και η Ελένη Αλταμούρα-Μπούκουρα (5 μονάδες)

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ

μητέρα το θέλει εις τα τέκνα τηςndash έχετε κλεισμένα εδώ μέσα που σας έχω να χορτάσετε την κοιλίαν των σαράκων (15) ή έχει κανένα καιρόν ο αδελφός μου να σας εβγάλει και να σας δώσει εις τους δούλους του διά να σας ξεσχίζουν και να μεταχειρίζονται τα μέλη σας εις τας χρείας (16) του μαγειρείου Εγώ αποθνήσκω αλλά πόσον ο θάνατός μου ήθελε με λυπεί ολιγότερον αν ίσως ημπορούσα να σας παραδώσω εις κανένα σπουδαίον εις κανένα που να τιμά και όχι να καταφρονεί τα γεννήματα της αγχινοίας (17)

1 ποτέ άλλοτε 2 ανήγειραν σήκωσαν 3 ο μαύρος ο δύστυχος 4 άκουσα ένιωσα αισθάνθηκα 5 καθέδρα έδρα 6 εκοινολόγησα ανακοίνωσα 7 μετόχι αγροικία 8 εδώ επάνω ήδη εμελέτησα ήδη ανέφερα προηγουμένως 9 να υπάγω να ησυχάσω να αποσυρθώ σε ησυχαστήριο μοναστήρι 10 περιδιάβασις περιπλάνηση περίπατος 11 τίποτε καθόλου 12 εξ αποφάσεως εκούσια με τη θέλησή μου 13τέλος σκοπός 14 συγγράμματα έργα πραγματείες 15σάρακες σκόροι 16 εις τας χρείας για τις ανάγκες 17 αγχίνοια ευστροφία πνευματική δραστηριότητα

Β Παρατηρήσεις

1 Να χαρακτηρίσετε την Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου αξιοποιώντας τις πληροφορίες του κειμένου (5 μονάδες)

2 Σε ποιον αναγνώστη νομίζετε ότι απευθύνεται η Μαρτινέγκου Τι επιδιώκει να του μεταφέρει (5 μονάδες)

3 α) Κάποια από τα εκφραστικά μέσα που μπορούν να εντοπιστούν στο κείμενο είναι οι παρομοιώσεις οι μεταφορές οι επαναλήψεις οι αντιθέσεις και οι προσωποποιήσεις Δώστε ένα παράδειγμα για καθένα από αυτά (2 μονάδες)

β) Να σχολιάσετε τη γλώσσα και το ύφος του κειμένου (2 μονάδες) γ) Να εντοπίσετε το σημείο του κειμένου στο οποίο υπάρχει αναδρομή (1 μονάδα)

4 Παράλληλο κείμενο Ρέα Γαλανάκη laquoΕλένη ή ο Κανέναςraquo

(Στη μυθιστορηματική βιογραφία της Ρέας Γαλανάκη Ελένη ή ο Κανένας (1998) κεντρική ηρωίδα είναι η Ελένη Αλταμούρα-Μπούκουρα η πρώτη σπουδασμένη Ελληνίδα ζωγράφος που γεννήθηκε το 1821 στις Σπέτσες και πέθανε το 1900 αφού έζησε μια ζωή εντελώς ασυνήθιστη για μία γυναίκα της εποχής της)

Η Ελένη δεν καταδέχτηκε να κλάψει όσο κράτησε η τιμωρία που η ταπείνωση έκανε πιο αργό και πιο αβάσταχτο το χρόνο της Τότε όμως αποφάσισε ότι θα γίνει οπωσδήποτε ζωγράφος ακόμη κι αν αυτό σήμαινε να μείνει διά βίου διαφορετική από τα συνομήλικα κορίτσια και από τις γυναίκες του σογιού της Να στηριχτεί στα ένοχα για τους πολλούς αθώα για την ίδια πλην όμως ανεξερεύνητα ακόμη καλέσματα και ηδονές της τέχνης Να μην παντρευτεί να μη γεννήσει να μην έχει έρωτα πάρεξ για τη ζωγραφική Να μην υπακούσει στο σχολείο Να διακυβεύσει τη μορφή μιας διαφορετικής Ελληνίδας αφού στην καρδιά της δε μπορούσε να συνδέσει αυτή την απαιτητική τη χαρισματική λέξη με την υπόδουλη ζωή των γυναικών σε γάμο σε μικρά παιδιά σε υποχρεώσεις προς τους ασθενείς και προς τους πεθαμένους Ορκίστηκε με την μπέσα της μητρικής της γλώσσας πως μόνο ο θάνατος θα εμπόδιζε το χέρι της να ζωγραφίζει ενώ το περήφανο κι έτσι στο τέλος ανυπάκουο μυαλό της πήγε στη ναυτική σημαία του πατέρα της που έγραφε στα ελληνικά Ελευθερία ή Θάνατος

- Ποια κοινά στοιχεία και ποιες διαφορές εντοπίζετε ανάμεσα στις δύο ηρωίδες την Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου και η Ελένη Αλταμούρα-Μπούκουρα (5 μονάδες)

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ