Το μέτρο στον Όμηρο

2
Σε αυτή τη δημοσίευση θα ασχοληθούμε με το μέτρο, στο οποίο είναι συντεθειμένα τα ομηρικά έπη. Πρόκειται για το δακτυλικό εξάμετρο, καταληκτικό σε δισύλλαβο πόδα, που δομείται από την εναλλαγή μακρόχρονων και βραχύχρονων συλλαβών. Ο ομηρικός στίχος δηλαδή αποτελείται από 6 μετρικά πόδια, με το τελευταίο να παραμένει δισύλλαβο. Η συνηθέστερη ακολουθία που συναντούμε είναι η εξής: —υυ | —υυ | —υυ | —υυ | —υυ | — υ 1 2 3 4 5 6 Αν και ο δάκτυλος (—υυ) είναι ο συνηθέστερος τύπος συναντούμε και άλλους, όπως τον σπονδείο (— —) που αντικαθιστά το δάκτυλο οπουδήποτε πλην του 5 ου πόδα, με λίγες ίσως εξαιρέσεις. Υπάρχει επίσης ο τροχαίος (— υ) που σχηματίζεται μετά από τομή στη 2 η συλλαβή του 3 ου πόδα. Ο ανάπαιστος ( υυ —) δε συναντάται στον Όμηρο. Ο πιο ασφαλής τρόπος για να αποδώσουμε σωστά τη μετρική ακολουθία ενός στίχου είναι να βρούμε πρώτα όλες τις θέσει μακρόχρονες συλλαβές και στη συνέχεια να εστιάσουμε στις φύσει μακρόχρονες. Στην αρχή του στίχου άλλωστε βρίσκεται πάντα μια μακρόχρονη συλλαβή, είτε θέσει, είτε φύσει. Όσες περισσεύουν θα χαρακτηριστούν είτε μακρόχρονες, είτε βραχύχρονες, εφόσον εναρμονίζονται με κάποιον από τους μετρικά αποδεκτούς τύπους που είδαμε νωρίτερα. Αν καταφέρουμε να σχηματίσουμε 6 μετρικά πόδια, εκ των οποίων τα 5 πρώτα είναι της μορφής (—υυ) ή (— —) και το 6 ο (— υ) ή (— —) τότε έχουμε αποδώσει σωστά τη μετρική ακολουθία του στίχου. Η αίσθηση που αποκομίζει κανείς διαβάζοντας τους στίχους από το πρωτότυπο είναι ότι κάπου μέσα στο στίχο υπάρχει μια τομή που δημιουργεί 2 ημιστίχια. Για την τμήση του στίχου λαμβάνονται υπόψην οι μακρόχρονες συλλαβές ( ημιπόδια ) και όχι οι μετρικοί πόδες. Θα πρέπει επίσης να σημειώσουμε εδώ ότι μια μακρόχρονη συλλαβή ισοδυναμεί μετρικά με 2 βραχύχρονες. Επομένως, ένα ημιπόδιο αποτελείται από μια μακρόχρονη συλλαβή ή 2 βραχύχρονες. Α. Η συνηθέστερη τομή είναι η λεγόμενη πενθημιμερής. Λαμβάνει χώρα μετά από την πρώτη μακρόχρονη συλλαβή του τρίτου πόδα, ή με άλλα λόγια, μετά το 5 ο κατά σειρά ημιπόδιο. ῞Ως φάτο δακρυχέων, || τοῦ δ' ἔκλυε Φοῖβος Ἀπόλλων 1 2 3 4 5 6 > μετρικά πόδια

Transcript of Το μέτρο στον Όμηρο

, . , , . 6 , . : | | | | | 1 2 3 4 5 6

() , ( ) 5 , . ( ) 2 3 . ( ) . . , , . , , . 6 , 5 () ( ) 6 ( ) ( ) . 2 . ( ) . 2 . , 2 . . . , , 5 . , || ' 1 2 3 4 5 6 > | |, |' | | | | | | | 1 2 3 4 5 || > . 2 3 . ( ). || , 1 2 3 4 5 6 >

| | |, | | 1 2 | | 3 | 1 23| | | | 1 2|| >

. 1 4 . , 3 2 . , || 1 2 3 4 5 6 > | , | | | | | | | 1 2 3 45 6 | |

7 || >

. 2 . 3 4 . || 1 2 3 4 5 6 >

| | | | | | | || | |