ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ

5
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ 1. ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ 1.1 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ 1) Τι καλείται ομοιόσταση και τι εξασφαλίζει ο οργανισμός μ’ αυτήν ; 2) Αναφέρετε παραδείγματα ομοιοστατικών μηχανισμών . 3) Περιγράψτε τους ομοιοστατικούς μηχανισμούς που πραγματοποιούνται με την άνοδο της θερμοκρασίας του σώματος πάνω από τους 36.6 0 C . 4) Περιγράψτε τους ομοιοστατικούς μηχανισμούς που πραγματοποιούνται με την πτώση της θερμοκρασίας του σώματος κάτω από τους 36.6 0 C .(συμβουλευτείτε την εικόνα 1.1) 5) Τι προκαλεί η διαταραχή της ομοιόστασης και τι η αδυναμία αποκατάστασής της ; 6) Το ανοσοβιολογικό σύστημα μπορεί να θεωρηθεί ομοιοστατικός μηχανισμός ; Αιτιολογείστε . 1.2 ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ 7) Ποιοι οργανισμοί χαρακτηρίζονται ως μικροοργανισμοί ; 8) Τι καλείται παρασιτισμός ; Αναφέρετε παραδείγματα παρασίτων .Είναι όλοι οι μικροοργανισμοί παράσιτα ;Αναφέρετε ένα παράδειγμα μη παρασιτικού οργανισμού . 9) Ποιοι μικροοργανισμοί καλούνται παθογόνοι και ποιοι δυνητικά παθογόνοι ; Πότε ένας δυνητικά παθογόνος μικροοργανισμός μπορεί να γίνει παθογόνος ; Αναφέρετε ένα παράδειγμα . 1.2.1 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΑΘΟΓΟΝΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ 10) Αναφέρετε κατηγορίες παθογόνων μικροοργανισμών . 11) Ποια είναι τα γενικά χαρακτηριστικά των πρωτοζώων ; Ποιος ο συνηθέστερος τρόπος αναπαραγωγής τους ; Ποιος ο τρόπος με τον οποίον κινούνται ; 12) Αναφέρετε πέντε παραδείγματα Πρωτοζώων , τον τρόπο μετάδοσής τους και την ασθένεια που προκαλούν . 13) Ποια τα γενικά χαρακτηριστικά των μυκήτων ; Ποια η χαρακτηριστική μορφή των περισσότερων μυκήτων ; Που θα συναντήσουμε μύκητες ; Ποιοι είναι οι τρόποι αναπαραγωγής τους ; 14) Αναφέρετε παραδείγματα μυκητιάσεων . 15) Γενικά χαρακτηριστικά , μορφολογία και μέγεθος βακτηρίων(βλέπε εικόνα 1,6 και τους πίνακες σελίδα 14) . 16) Ποιος είναι ο κύριος τρόπος αναπαραγωγής των βακτηρίων ; 17) Τι είναι τα ενδοσπόρια ; Μπορούν τα ενδοσπόρια να θεωρηθούν μηχανισμός αναπαραγωγής ; 18) Αναφέρετε δύο παραδείγματα παθογόνων βακτηρίων . 19) Δώστε τον ορισμό των ιώσεων . Αναφέρετε πέντε παραδείγματα ιώσεων . 20) Ποιο είναι το μέγεθος των ιών και ποιος τύπος μικροσκοπίου βοήθησε στην ανακάλυψή τους ; 21) Περιγράψτε την δομή των ιών . 22) Γιατί οι ιοί χαρακτηρίζονται ως υποχρεωτικά κυτταρικά παράσιτα ; 23) Πώς διακρίνονται οι ιοί με βάση το γενετικό τους υλικό και πώς με βάση τα κύτταρα ξενιστές που προσβάλουν ; 24) Τι αφορά η εξειδίκευση που παρατηρείται στους ιούς ; 27) Περιγράψτε την αναπαραγωγή των ρετροϊών . 1.2.2 ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΠΑΘΟΓΟΝΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ 28) Τι ονομάζουμε μόλυνση , λοίμωξη και τι λοιμώδη νοσήματα ; 29) Αναφέρετε τα <<κριτήρια του Κοχ>> 30) Τι είναι οι ενδοτοξίνες και τι οι εξωτοξίνες ; 31) Με ποιους τρόπους μεταδίδονται οι μικροοργανισμοί στον άνθρωπο ; 32) Ποιοι είναι οι δίοδοι εισόδου ενός παθογόνου μικροοργανισμού στο εσωτερικό του σώματός μας ; 33) Αναφέρετε μέτρα πρόληψης των μολύνσεων και αντιμετώπισης των λοιμώξεων . 34) Τι είναι τα αντιβιοτικά ; Πως παράγονται ; Ποιο ήταν το πρώτο αντιβιοτικό και ποιος το ανακάλυψε; 35) Να αναφέρετε τους μηχανισμούς δράσης των αντιβιοτικών . [εξετάσεις Μάιος 2002] 36) Τι εννοούμε όταν λέμε ότι τα αντιβιοτικά έχουν επιλεκτική δράση ; 37) Γιατί τα αντιβιοτικά δεν είναι αποτελεσματικά έναντι των ιών ; 38) Γιατί οι φαρμακοβιομηχανικές ψάχνουν συνεχώς να βρουν καινούργια αντιβιοτικά ; 39) Τι ονομάζουμε σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και τι προκαλούν ,γενικά , στον άνθρωπο ; 40) Αναφέρετε τα πιο συνηθισμένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και τους μικροοργανισμούς που τα μεταδίδουν . 1.3 ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ- ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΑΝΟΣΙΑΣ 41) Τι είναι το ζυγωτό ; Πως από ένα κύτταρο προκύπτει τελικά ο πολυκύτταρος ευκαρυωτικός οργανισμός ; Τι είναι οι ιστοί και τα όργανα και ποια γενική λειτουργία επιτελούν ; 42) Μπορεί να θεωρηθεί το ανοσοβιολογικό σύστημα ως ομοιοστατικός μηχανισμός ; Αιτιολογείστε . 43) Σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται οι αμυντικοί μηχανισμοί ; 44) Από τι αποτελείται και πως παράγεται το αίμα ; 1.3.1 ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΜΗ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ 45) Ποιοι είναι οι μη ειδικοί μηχανισμοί άμυνας (παρουσιάστε το διαγραμματικά ) και γιατί ονομάζονται έτσι . 46) Πως μπορεί να μπει ένας μικροοργανισμός μέσα στο σώμα μας ; 23

description

Το βιβλίο της Βιολογίας Γενικής παιδείας σε ερωτήσεις .

Transcript of ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ

Page 1: ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ

1. ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ1.1 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ1) Τι καλείται ομοιόσταση και τι εξασφαλίζει ο οργανισμός μ’ αυτήν ;2) Αναφέρετε παραδείγματα ομοιοστατικών μηχανισμών .3) Περιγράψτε τους ομοιοστατικούς μηχανισμούς που πραγματοποιούνται με την άνοδο της θερμοκρασίας του σώματος πάνω από τους 36.6 0C .4) Περιγράψτε τους ομοιοστατικούς μηχανισμούς που πραγματοποιούνται με την πτώση της θερμοκρασίας του σώματος κάτω από τους 36.6 0C .(συμβουλευτείτε την εικόνα 1.1)5) Τι προκαλεί η διαταραχή της ομοιόστασης και τι η αδυναμία αποκατάστασής της ;6) Το ανοσοβιολογικό σύστημα μπορεί να θεωρηθεί ομοιοστατικός μηχανισμός ; Αιτιολογείστε .

1.2 ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ7) Ποιοι οργανισμοί χαρακτηρίζονται ως μικροοργανισμοί ;8) Τι καλείται παρασιτισμός ; Αναφέρετε παραδείγματα παρασίτων .Είναι όλοι οι μικροοργανισμοί παράσιτα ;Αναφέρετε ένα παράδειγμα μη παρασιτικού οργανισμού .9) Ποιοι μικροοργανισμοί καλούνται παθογόνοι και ποιοι δυνητικά παθογόνοι ; Πότε ένας δυνητικά παθογόνος μικροοργανισμός μπορεί να γίνει παθογόνος ; Αναφέρετε ένα παράδειγμα .

1.2.1 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΑΘΟΓΟΝΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ10) Αναφέρετε κατηγορίες παθογόνων μικροοργανισμών .11) Ποια είναι τα γενικά χαρακτηριστικά των πρωτοζώων ; Ποιος ο συνηθέστερος τρόπος αναπαραγωγής τους ; Ποιος ο τρόπος με τον οποίον κινούνται ;12) Αναφέρετε πέντε παραδείγματα Πρωτοζώων , τον τρόπο μετάδοσής τους και την ασθένεια που προκαλούν .13) Ποια τα γενικά χαρακτηριστικά των μυκήτων ; Ποια η χαρακτηριστική μορφή των περισσότερων μυκήτων ; Που θα συναντήσουμε μύκητες ; Ποιοι είναι οι τρόποι αναπαραγωγής τους ;14) Αναφέρετε παραδείγματα μυκητιάσεων .15) Γενικά χαρακτηριστικά , μορφολογία και μέγεθος βακτηρίων(βλέπε εικόνα 1,6 και τους πίνακες σελίδα 14) .16) Ποιος είναι ο κύριος τρόπος αναπαραγωγής των βακτηρίων ;17) Τι είναι τα ενδοσπόρια ; Μπορούν τα ενδοσπόρια να θεωρηθούν μηχανισμός αναπαραγωγής ;18) Αναφέρετε δύο παραδείγματα παθογόνων βακτηρίων .19) Δώστε τον ορισμό των ιώσεων . Αναφέρετε πέντε παραδείγματα ιώσεων .20) Ποιο είναι το μέγεθος των ιών και ποιος τύπος μικροσκοπίου βοήθησε στην ανακάλυψή τους ;21) Περιγράψτε την δομή των ιών .22) Γιατί οι ιοί χαρακτηρίζονται ως υποχρεωτικά κυτταρικά παράσιτα ;23) Πώς διακρίνονται οι ιοί με βάση το γενετικό τους υλικό και πώς με βάση τα κύτταρα ξενιστές που προσβάλουν ;24) Τι αφορά η εξειδίκευση που παρατηρείται στους ιούς ;27) Περιγράψτε την αναπαραγωγή των ρετροϊών .

1.2.2 ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΠΑΘΟΓΟΝΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ28) Τι ονομάζουμε μόλυνση , λοίμωξη και τι λοιμώδη νοσήματα ;29) Αναφέρετε τα <<κριτήρια του Κοχ>>30) Τι είναι οι ενδοτοξίνες και τι οι εξωτοξίνες ;31) Με ποιους τρόπους μεταδίδονται οι μικροοργανισμοί στον άνθρωπο ;32) Ποιοι είναι οι δίοδοι εισόδου ενός παθογόνου μικροοργανισμού στο εσωτερικό του σώματός μας ;33) Αναφέρετε μέτρα πρόληψης των μολύνσεων και αντιμετώπισης των λοιμώξεων .34) Τι είναι τα αντιβιοτικά ; Πως παράγονται ; Ποιο ήταν το πρώτο αντιβιοτικό και ποιος το ανακάλυψε;35) Να αναφέρετε τους μηχανισμούς δράσης των αντιβιοτικών .[εξετάσεις Μάιος 2002]36) Τι εννοούμε όταν λέμε ότι τα αντιβιοτικά έχουν επιλεκτική δράση ;37) Γιατί τα αντιβιοτικά δεν είναι αποτελεσματικά έναντι των ιών ;38) Γιατί οι φαρμακοβιομηχανικές ψάχνουν συνεχώς να βρουν καινούργια αντιβιοτικά ;39) Τι ονομάζουμε σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και τι προκαλούν ,γενικά , στον άνθρωπο ;40) Αναφέρετε τα πιο συνηθισμένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και τους μικροοργανισμούς που τα μεταδίδουν .

1.3 ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ-ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΑΝΟΣΙΑΣ41) Τι είναι το ζυγωτό ; Πως από ένα κύτταρο προκύπτει τελικά ο πολυκύτταρος ευκαρυωτικός οργανισμός ; Τι είναι οι ιστοί και τα όργανα και ποια γενική λειτουργία επιτελούν ;42) Μπορεί να θεωρηθεί το ανοσοβιολογικό σύστημα ως ομοιοστατικός μηχανισμός ; Αιτιολογείστε .43) Σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται οι αμυντικοί μηχανισμοί ;44) Από τι αποτελείται και πως παράγεται το αίμα ;

1.3.1 ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΜΗ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ45) Ποιοι είναι οι μη ειδικοί μηχανισμοί άμυνας (παρουσιάστε το διαγραμματικά ) και γιατί ονομάζονται έτσι .46) Πως μπορεί να μπει ένας μικροοργανισμός μέσα στο σώμα μας ;47) Με ποιους τρόπους (3) το δέρμα εμποδίζει αποτελεσματικά την είσοδο των μικροοργανισμών ;48) Γιατί οι βλεννογόνοι αδένες αποτελούν αποτελεσματικό φραγμό για την είσοδο των μικροβίων ; Αναφερθείτε ειδικά στους βλεννογόνους της αναπνευστικής οδού , του στομάχου , του επιπεφυκότα και της στοματικής κοιλότητας .49) Ποιοι μηχανισμοί (4) αποτελούν την δεύτερη γραμμή άμυνας της μη ειδικής ανοσοβιολογικής αντίδρασης ;50) Τι γνωρίζετε για την φαγοκυττάρωση ; Ποια κύτταρα παίρνουν μέρος σ’ αυτή ;Συνδέεται η φαγοκυττάρωση με τους ειδικούς μηχανισμούς άμυνας ;51) Τι γνωρίζετε για την φλεγμονή ; Πως εξηγείται ο πόνος , το κοκκίνισμα , η πήξη του αίματος , το οίδημα και το πύον ;52) Πότε προκαλείτε ο πυρετός και ποιοι είναι οι τρόποι δράσης του(3) ;53) Τι γνωρίζετε για τις Ιντερφερόνες , το Συμπλήρωμα και την Προπερδίνη ;

1.3.2 ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ-ΑΝΟΣΙΑ54) Τι ονομάζουμε ανοσία ή ανοσοβιολογική απόκριση ;55) Τι ονομάζουμε αντιγόνο ; Αναφέρετε παραδείγματα .

23

Page 2: ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ

56) Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των μηχανισμών ειδικής άμυνας ;57) Ποια είναι τα πρωτογενή και ποια τα δευτερογενή λεμφικά όργανα ;58) Ποια κύτταρα παίρνουν μέρος κυρίως στην ειδική ανοσοβιολογική απόκριση ;59) Πού παράγονται και που διαφοροποιούνται τα Τ-λεμφοκύτταρα ; Σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται και ποιες λειτουργίες επιτελούν ;60) Πού παράγονται και που διαφοροποιούνται τα Β-λεμφοκύτταρα ; Σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται και ποιες λειτουργίες επιτελούν ;61) Περιγράψτε το σχήμα και την δομή των αντισωμάτων (βλέπε και εικόνα 1.23) .62) Τρόποι δράσης των αντισωμάτων .63) Τι καλείται ανοσοβιολογική απόκριση ; Να αναφέρετε τα δύο είδη ανοσοβιολογικής απόκρισης και να τα συγκρίνετε (βλέπε εικόνα 1.26).64) Περιγράψτε το πρώτο στάδιο της πρωτογενούς ανοσοβιολογικής απόκρισης .65) Περιγράψτε την ενεργοποίηση των Β-λεμφοκυττάρων (χυμική ανοσία ) .66) Περιγράψτε την ενεργοποίηση των κυτταροτοξικών Τ-λεμφοκυττάρων (κυτταρική ανοσία) .67) Πώς επιτυγχάνεται ο τερματισμός της ανοσοβιολογικής απόκρισης ;68) Τι καλείται ενεργητική και τι παθητική ανοσία ;69) Με ποιους τρόπους (2) μπορεί να ενεργοποιηθεί ο οργανισμός ώστε να προκληθεί ενεργητική ανοσία ;70) Πώς μπορεί να επιτευχθεί παθητική ανοσία ;

1.3.4 AIDS76) Τι σημαίνει AIDS και τι HIV ;77) Ποια είναι η γνώμη των επιστημόνων για την προέλευση του AIDS ;78) Περιγράψτε τη δομή του HIV .(προσέξτε την εικόνα 1.32)79) Ποια κύτταρα προσβάλει ο HIV και πως γίνεται η πρόσδεση μ’ αυτά;80) Που ανιχνεύεται ο ιός ; Ποιοι είναι οι τρόποι μετάδοσης του ιού και πως μπορούμε να πάρουμε μέτρα προφύλαξης .81) Με ποιους τρόπους γίνεται η διάγνωση της ασθένειας ;82) Περιγράψτε τα στάδια της ασθένειας .83) Με ποιους τρόπους αντιμετωπίζεται το AIDS ;

2.ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ1) Τι σχέσεις αναπτύσσονται μεταξύ του ανθρώπου και του περιβάλλοντος στο οποίο ζει ;2) Δώστε τον ορισμό της οικολογίας .

2.1 Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ3) Δώστε τον ορισμό του οικοσυστήματος .4) Σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται οι οργανισμοί ενός οικοσυστήματος ανάλογα με το πώς εξασφαλίζουν την τροφή τους ;5) Ποιους ονομάζουμε παραγωγούς σ’ ένα οικοσύστημα ; Πως αλλιώς χαρακτηρίζονται οι παραγωγοί ; Αναφέρετε παραδείγματα παραγωγών .6) Ποιους οργανισμούς ονομάζουμε ετερότροφους και σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται ;7) Ποιοι είναι οι καταναλωτές ενός οικοσυστήματος και σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται ανάλογα με «τον αριθμό των βημάτων » που τους χωρίζουν από τους παραγωγούς ;8) Ποιοι οργανισμοί ανήκουν στους αποικοδομητές και ποιος ο ρόλος τους για το οικοσύστημα ;9) Δώστε τους ορισμούς : πληθυσμός , βιοκοινότητα , βιότοπος .10)Ποιες είναι οι σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ των αβιοτικών και των βιοτικών παραγόντων ενός οικοσυστήματος . Αναφέρετε ένα παράδειγμα .11)Ποια είναι τα αυτότροφα και ποια τα ετερότροφα οικοσυστήματα ; Δώστε ένα παράδειγμα ετερότροφου οικοσυστήματος .12)Ποια στοιχεία (3) είναι απαραίτητα για την διατήρηση ενός οικοσυστήματος ; Συσχετίστε τον ρόλο των οργανισμών στην διατήρηση ενός οικοσυστήματος .

2.1.1 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ13) Δώστε τον ορισμό της Βιόσφαιρας . Μπορεί να χαρακτηριστεί η βιόσφαιρα ως οικοσύστημα ;14) Ποιος καθορίζει τα όρια ενός οικοσυστήματος και με ποια κριτήρια ;15) Ποιους μηχανισμούς διαθέτει ένα οικοσύστημα , ώστε να διατηρείται σε ισορροπία ; Πώς ονομάζεται αυτό το φαινόμενο ; Αναφέρετε ένα παράδειγμα .16) Τι εννοούμε με την έννοια «βιοποικιλότητα »; Ποια η σχέση μεταξύ της ισορροπίας και της ποικιλότητας που αναπτύσσεται σε ένα οικοσύστημα ;17) Εξηγείστε , αναλυτικά , γιατί ένα δάσος είναι πιο σταθερό σε σχέση με έναν καλλιεργούμενο αγρό .18) Με ποιους τρόπους γίνεται η απεικόνιση των ποιοτικών τροφικών σχέσεων που αναπτύσσονται μεταξύ των οργανισμών ενός οικοσυστήματος και πως η απεικόνιση των ποσοτικών τροφικών σχέσεων ;19) Δώστε τον ορισμό της τροφικής αλυσίδας . Αναφέρετε ένα παράδειγμα τροφικής αλυσίδας . Τι συμβολίζουν τα βέλη ;20) Δώστε τον ορισμό του τροφικού πλέγματος . Κατασκευάστε ένα τροφικό πλέγμα που να περιλαμβάνει τον άνθρωπο . Ποια η σχέση μεταξύ τροφικού πλέγματος και τροφικής πυραμίδας ; Ποιο από τα δύο παριστάνει καλύτερα την πραγματικότητα ;21) Τι θα συμβεί στο τροφικό πλέγμα της σελίδας 75 (εικ. 2.6) αν το ραντίσουμε με εντομοκτόνο;

2.2.2 ΤΡΟΦΙΚΕΣ ΠΥΡΑΜΙΔΕΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΚΑ ΕΠΙΠΕΔΑ22) Δώστε τον ορισμό του τροφικού επιπέδου και της τροφικής πυραμίδας .23) Ποιοι οργανισμοί περιλαμβάνονται στο πρώτο , δεύτερο , τρίτο τροφικό επίπεδο κ.ο.κ. , μιας τροφικής πυραμίδας .24) Πόσα διαφορετικά είδη τροφικών πυραμίδων έχουμε ανάλογα με το τι απεικονίζουν ;25) Με τι σχετίζετε το εμβαδόν κάθε τροφικού επιπέδου ;26) Απεικονίστε μία τροφική πυραμίδα ενέργειας .27) Ποιο είναι το ποσοστό της ενέργειας που μεταφέρετε από ένα κατώτερο τροφικό επίπεδο στο αμέσως ανώτερο ; Εξηγείστε τους λόγους των απωλειών κατά την μεταφορά της ενέργειας από το ένα επίπεδο στο άλλο .28) Εξηγείστε γιατί η πτωτική τάση ( 90%) που εμφανίζεται στις τροφικές πυραμίδες ενέργειας παρουσιάζεται ,σε γενικές γραμμές , η ίδια και στις τροφικές πυραμίδες βιομάζας .29) Ποιες μορφές μπορεί να παρουσιάσει μια τροφική πυραμίδα πληθυσμού ; Εξηγείστε .30) Για ποιους λόγους η κατάταξη των καταναλωτών στα διάφορα τροφικά επίπεδα δεν είναι πάντοτε εύκολη ;

2.3 ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ

24

Page 3: ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ

39) Ποια είναι η ροή της ενέργειας και ποια των χημικών στοιχείων μέσα στο οικοσύστημα ; Ποιος είναι ο ρόλος των χημικών στοιχείων για τους οργανισμούς ; Δώστε τον ορισμό του βιογεωχημικού κύκλου .

2.3.1 Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ40) Ποιος είναι ο ρόλος του άνθρακα για τους οργανισμούς ;41) Γιατί όταν λέμε « πορεία του άνθρακα »εννοούμε και «πορεία ενέργειας»;42) Περιγράψτε τον κύκλο του άνθρακα .43) Τι είναι τα ορυκτά καύσιμα ;44) Με ποιους τρόπους επεμβαίνει αρνητικά ο άνθρωπος στον κύκλο του άνθρακα ; Ποιες οι συνέπειες για το οικοσύστημα ;

2.3.2 Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΑΖΩΤΟΥ45) Ποιος είναι ο ρόλος του αζώτου για την ζωή ;46) Τι ονομάζουμε αζωτοδέσμευση ; Σε ποιες κατηγορίες διακρίνεται ;47) Περιγράψτε την ατμοσφαιρική αζωτοδέσμευση .Με τι ποσοστό συμμετέχει αυτή στην συνολική αζωτοδέσμευση ;48) Περιγράψτε την βιολογική αζωτοδέσμευση .Ποια η συνεισφορά της στην συνολική αζωτοδέσμευση ;49) Με πους τρόπους προσλαμβάνουν τα φυτά και τα ζώα το άζωτο που τους χρειάζεται ;50) Ποιος άλλος «δρόμος»,εκτός από την αζωτοδέσμευση τροφοδοτεί το έδαφος με άζωτο ;51) Με ποια διαδικασία απελευθερώνεται άζωτο στην ατμόσφαιρα ;52) Με ποιες δραστηριότητές του ο άνθρωπος επηρεάζει αρνητικά τον κύκλο του αζώτου ; Ποιο οικολογικό πρόβλημα δημιουργείται ;53) Αναφέρετε οικολογικούς τρόπους εμπλουτισμού του εδάφους με άζωτο .

2.3.3 Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ54) Ποιος είναι ο ρόλος του νερού για το οικοσύστημα και για τους οργανισμούς ;55) Σε ποιες διαδικασίες στηρίζεται , κυρίως , η κυκλοφορία του νερού ;56) Τι είναι εξάτμιση ; Από ποιες επιφάνειες έχουμε εξάτμιση ;57) Τι ονομάζουμε διαπνοή ; Ποιος ο ρόλος της διαπνοής στον κύκλο του νερού και ποια η σημασία της για τους υπόλοιπους βιογεωχημικούς κύκλους ;58) Τι ονομάζουμε «κατακρημνίσεις» στον κύκλο του νερού ;59) Περιγράψτε τον κύκλο του νερού πάνω από ένα υδάτινο οικοσύστημα .60) Ποιοι είναι οι «δρόμοι» του νερού σε ένα χερσαίο οικοσύστημα ;61) Με ποιες δραστηριότητες ο άνθρωπος επηρεάζει τον κύκλο του νερού ; Ποια οικοσυστήματα ωφελούνται και ποια βλάπτονται από αυτές τις ανθρώπινες παρεμβάσεις ;

2.4.3 ΕΡΗΜΟΠΟΙΗΣΗ62) Ποια είναι τα ερημικά οικοσυστήματα ; Ποιοι είναι οι φυσικοί λόγοι δημιουργίας ερημικών οικοσυστημάτων ;63) Ποιοι είναι οι λόγοι ερημοποίησης ενός οικοσυστήματος , λόγω ανθρώπινων παρεμβάσεων ;64) Ποια είναι τα χαρακτηριστικά ενός μεσογειακού κλίματος ;65) Αναφέρετε τους λόγους που ευνοούν την εκδήλωση φωτιάς σ’ ένα μεσογειακό οικοσύστημα .66) Ποιους μηχανισμούς έχουν αναπτύξει τα μεσογειακά οικοσυστήματα για να επανακάμπτουν μετά την φωτιά ; Πόσος χρόνος απαιτείται ;67) Σε ποιες περιπτώσεις , οι μηχανισμοί που διαθέτουν τα μεσογειακά οικοσυστήματα , δεν επαρκούν για την επανάκαμψη μετά την φωτιά ;68) Ποια οικολογικά προβλήματα δημιουργούνται με την καταστροφή ενός δάσους ;

2.4.4 ΡΥΠΑΝΣΗ69) Τι καλείται ρύπανση ;70) Ποια είναι τα κριτήρια για να θεωρηθεί ένας ρύπος , περισσότερο βλαπτικός για ένα οικοσύστημα ;71) Πώς διακρίνεται η ρύπανση ανάλογα με το τμήμα της βιόσφαιρας που πλήττει ;

ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΡΥΠΑΝΣΗ72) Πότε άρχισε , θεωρητικά , η ατμοσφαιρική ρύπανση και πότε εντατικοποιήθηκε ;73) Ποια είναι τα σύγχρονα περιβαλλοντικά προβλήματα που οφείλονται στην ατμοσφαιρική ρύπανση ;74) Περιγράψτε το φαινόμενο του θερμοκηπίου . Πότε αυτό το φαινόμενο γίνεται ωφέλιμο για τον πλανήτη μας και πότε βλαπτικό ;75) Ποια είναι η πρόβλεψη για το 2040 , όσον αφορά τη μέση θερμοκρασία του πλανήτη μας ; Ποιες οι πιθανές οικολογικές επιπτώσεις;76) Μπορεί να είμαστε απόλυτα σίγουροι για τις προβλέψεις μας , όσον αφορά τις επιπτώσεις για το οικοσύστημα λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου ;77) Ποιος καθιέρωσε την ονομασία «φαινόμενο του θερμοκηπίου» και για ποιο λόγο ;78) Πως προκαλείται το φωτοχημικό νέφος και πάνω από ποιες πόλεις δημιουργείται κυρίως ;79) Ποιοι είναι οι πρωτογενείς και ποιοι οι δευτερογενείς ρύποι του φωτοχημικού νέφους ;80) Ποια προβλήματα δημιουργούν ,στην υγεία του ανθρώπου και στα φυσικά οικοσυστήματα , οι ρύποι του φωτοχημικού νέφους ;81) Ποιες είναι οι αρνητικές επιδράσεις της υπεριώδους ακτινοβολίας , για τους οργανισμούς του πλανήτη ; Πως προστατεύεται ο πλανήτης μας από την υπεριώδη ακτινοβολία ;82) Ποιος ρύπος καταστρέφει το όζον της στρατόσφαιρας ; Γιατί παράγεται αυτός ο ρύπος ;83) Ποια λύση πάρθηκε για το πρόβλημα της εξασθένισης της στιβάδας του όζοντος ;84) Περιγράψτε το φαινόμενο της όξινης βροχής . Που οφείλεται το φαινόμενο αυτό ;85) Ποιες οι επιπτώσεις της όξινης βροχής για το οικοσύστημα και ποιες για τα αρχιτεκτονικά μνημεία και τα έργα τέχνης ;

ΡΥΠΑΝΣΗ ΤΩΝ ΥΔΑΤΩΝ86) Με ποιους τρόπους ρυπαίνονται τα υδάτινα οικοσυστήματα ;87) Τι περιέχουν τα αστικά λύματα και τι προκαλούν στα υδάτινα οικοσυστήματα στα οποία χύνονται ;88) Περιγράψτε το φαινόμενο του ευτροφισμού .89) Περιγράψτε το φαινόμενο της βιοσυσσώρευσης . Ποιοι οργανισμοί απειλούνται περισσότερο από το φαινόμενο της βιοσυσσώρευσης ;90) Να αναφέρετε ένα παράδειγμα που να αποτυπώνεται ποσοτικά η αύξηση της συγκέντρωσης μιας μη βιοδιασπώμενης ουσίας σε έναν οργανισμό .

3.ΕΞΕΛΙΞΗ

25

Page 4: ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ

3.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ1) Γιατί ο <<κοινός νους>> δυσκολεύεται να αποδεχτεί νέες ιδέες , όπως π.χ. η εξέλιξη ; .2) Γιατί ο Δαρβίνος είναι ο πατέρας της Εξελικτικής Θεωρίας ;3) Ποιοι είναι οι λόγοι για την μελέτη της θεωρίας της Εξέλιξης ;4) Ποιες είναι οι θεμελιώδεις γενικεύσεις στην βιολογία ;

3.1.1 ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΗ 5) Σε τι εξυπηρετεί η ταξινόμηση των οργανισμών ;6) Τι καλείται πληθυσμός ;7) Γιατί δε μπορούμε να κατατάξουμε τους οργανισμούς με βάση τον πληθυσμό στον οποίο ανήκουν ; 8) Τι είναι το είδος και γιατί αποτελεί τη θεμελιώδη μονάδα ταξινόμησης ;9) Τι καλείται Μειξιολογικό και τι Τυπολογικό κριτήριο ;Πότε ισχύει το καθένα ; 10) Ποιες είναι οι ταξινομικές βαθμίδες και με ποιο κριτήριο χαρακτηρίζονται ;11) Τι κοινό έχουν ο Άνθρωπος , ο Γορίλας , ο Γίββωνας , η Γάτα , ο Λύγκας και ο Κροκόδειλος ;

3.1.2 Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΛΑΜΑΡΚ12) Ποιος συνέλαβε αρχικά την ιδέα της Εξέλιξης και γιατί ξεχάστηκε ;13) Ποιος έφερε στο προσκήνιο την αρχική ιδέα της Εξέλιξης ;14) Τι υποστηρίζει η θεωρία του Λαμάρκ ;15) Είναι αποδεκτή σήμερα η θεωρία του Λαμάρκ ;

3.1.3 Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ16) Ποιες ήταν οι σπουδές και τα ενδιαφέροντα του Δαρβίνου ;17) Τι γνωρίζετε για το ταξίδι του Δαρβίνου και τι πίστευε πριν ξεκινήσει ;18) Τι γνωρίζετε για το βιβλίο που έγραψε μετά το ταξίδι ;19) Τι υποστηρίζει η θεωρία της Φυσικής Επιλογής ;20) Τι ονομάζεται Φυσική Επιλογή ;21) Τι ονομάζεται Τεχνητή επιλογή ;22) Γιατί υπάρχουν διαφορετικά είδη στις διάφορες περιοχές του πλανήτη ;

3.1.4 ΜΕΡΙΚΕΣ ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΑΠΟΣΑΦΗΝΙΣΕΙΣ ΣΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ23) Ποια είναι η μικρότερη δυνατή μονάδα εξέλιξης , στην οποία δρα η Φυσική Επιλογή ;24) Γιατί η Φυσική επιλογή δρα στον πληθυσμό και όχι στον άνθρωπο ;25) Τι σημαίνει ότι η Φυσική Επιλογή είναι τοπικά και χρονικά περιορισμένη ;

3.1.5 Η ΦΥΣΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΝ ΔΡΑΣΕΙ26) Δώστε ένα παράδειγμα δράσης της Φυσικής Επιλογής .27) Τι γνωρίζετε για τον βιομηχανικό Μελανισμό ;28) Πώς θα εξηγούσε ο Λαμάρκ την επικράτηση των μαύρων πεταλούδων ;

3.1.6 ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΟΥ ΛΑΜΑΡΚ ΜΕ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΔΑΡΒΙΝΟΥ29) Σύγκρινε την θεωρία του Λαμάρκ και του Δαρβίνου , για την εμφάνιση ψηλού λαιμού στην καμηλοπάρδαλη .

26