Νησιωτικό Αγρόκτημα 5

∞ÁÚfiÎÙËÌ·νησιωτικό ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ – ΜΑΡΤΙΟΣ 2009 ΤΕΥΧΟΣ 5Ο

Îτο περιοδικό των παραγωγών του Αιγαίου

∞ºπ∂ƒøª∞:µÈÔÏÔÁÈÎ¿ & ÈÛÙÔÔÈËÌ¤Ó· ÚÔ˚fiÓÙ·∞ºπ∂ƒøª∞:µÈÔÏÔÁÈÎ¿ & ÈÛÙÔÔÈËÌ¤Ó· ÚÔ˚fiÓÙ·™À¡∂¡∆∂À•∂π™

ΘΩΜΑΣ ΣΙΒΒΑΣΙδρυτής και γενικός διευθυντής της Sivvas S.A.

ΝΙΚΟΣ ΒΑΓΙΑΣ∆ιευθυντής ανάπτυξης ΟΠΕΓΕΠ

∞ƒ£ƒ∞ΑΝ∆ΡΕΑΣ ΚΟΡΑΚΑΣ

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΝΣΕΛΗΝΑΣ

ΝΙΚΟΣ ΜΑΝΑΒΗΣ

...ÙË Û‡ÓÙ·ÍË

ªª εε ττοο ττεεύύχχοοςς πποουυ κκρρααττάάττεεσστταα χχέέρριιαα σσααςς,, ττοο ««NNηησσιιωωττιι--κκόό ΑΑγγρρόόκκττηηµµαα»» σσυυµµππλληηρρώώ--ννεειι έένναα χχρρόόννοο ζζωωήήςς.. ΉΉττααννέέννααςς χχρρόόννοοςς δδύύσσκκοολλοοςς γγιιαα

ττοονν ππρρωωττοογγεεννήή ττοοµµέέαα ττηηςς οοιικκοοννοοµµίίααςς,, όόχχιι µµόό--ννοο σστταα ννηησσιιάά ττοουυ ΑΑιιγγααίίοουυ,, ααλλλλάά κκααιι σσεε ππαα--γγκκόόσσµµιιοο εεππίίππεεδδοο.. ΧΧααρραακκττηηρρίίσσττηηκκεε ααππόό ττηηνν ππαα--γγκκόόσσµµιιαα δδιιααττρροοφφιικκήή κκρρίίσσηη,, τταα ππρρωωττοοφφααννήήσσκκααµµππααννεεββάάσσµµαατταα σσττιιςς ττιιµµέέςς ττωωνν ββαασσιικκώώνν αα--γγρροοττιικκώώνν ππρροοϊϊόόννττωωνν κκααιι φφυυσσιικκάά ααππόό ττηηνν ππαα--γγκκόόσσµµιιαα οοιικκοοννοοµµιικκήή κκρρίίσσηη.. ΤΤοο ττέέλλοοςς ααυυττήήςςττηηςς χχρροοννιιάάςς ββρρήήκκεε ττοουυςς ΈΈλλλληηννεεςς ααγγρρόόττεεςς νναακκλλεείίννοουυνν ττοουυςς δδρρόόµµοουυςς µµεε τταα ττρραακκττέέρρ κκααιι ννααδδιιααµµααρρττύύρροοννττααιι γγιιαα ττηηνν κκαατταακκόόρρυυφφηη ππττώώσσηηττοουυ εειισσοοδδήήµµααττόόςς ττοουυςς,, ττηη σσττιιγγµµήή πποουυ οοιι ττιιµµέέςςττωωνν ττρροοφφίίµµωωνν εεκκττοοξξεεύύοοννττααιι σστταα ύύψψηη..Στα νησιά του Αιγαίου κινητοποιήσεις, και το∆εκέµβριο και τον Ιανουάριο, αλλά πολύµικρότερες από αυτές που είδαµε στην ηπει-ρωτική Ελλάδα. Πολλά ειπώθηκαν γι’ αυτό τογεγονός και η αγωνιστική απραξία της Λέσβουπροκάλεσε ιδιαίτερα αίσθηση σε πανελλαδικόεπίπεδο. Μέσα σε αυτό το χρόνο, το «Νησιωτικό Αγρό-κτηµα» προσπάθησε και ανέδειξε ορισµένααπό τα σηµαντικότερα προβλήµατα που απα-σχολούν τους παραγωγούς του Αιγαίου. Ταυτό-χρονα, παρουσίασε σειρά από δυναµικές καλ-λιεργητικές προσπάθειες που εξελίσσονταιστα νησιά µας. Κυρίως όµως κατέδειξε ότι οφυσικός πλούτος των νησιών είναι τεράστιοςκαι µπορεί να αποτελέσει τον κεντρικό πυλώναµιας πολύπλευρης και ισόρροπης οικονοµικήςανάπτυξης των νησιών µας. Επιπλέον, το «Νησιώτικο Αγρόκτηµα», το χρόνοπου πέρασε, έγινε το κεντρικό βήµα που βγά-ζει έξω από τα στενά όρια των νησιών µας τηναγωνία, τον κόπο, τις προσπάθειες και τις επι-τυχίες των παραγωγών της Λήµνου, τηςΛέσβου, του Άι-Στράτη, της Χίου, της Σάµου, της Ικαρίας και των Φούρνων. Έκανε γνωστά τα προϊόντα τωννησιών µας στην ηπειρωτική Ελλάδα, αφού συµµετείχε σε τρεις µεγάλες κλαδικές εκθέσεις την Agroticaτο Φλεβάρη του 2008, στις εκθέσεις «Ελαιοτεχνία» το Μάη του 2008 και στην πρώτη έκθεση για το κρέαςκαι τα προϊόντα του, που έγινε τον περασµένο Οκτώβρη. Παράλληλα, πραγµατοποιήσαµε δηµοσιογραφικέςαποστολές στο Φεστιβάλ Ελαιολάδου, που έγινε την άνοιξη του 2008, και στην ηµερίδα για το ελαιόλαδο,που έγινε το Σεπτέµβριο στην Αθήνα, στα πλαίσια του 6ου Συνεδρίου της EEUURROO FFEEDD LLIIPPIIDD,, πποουυ δδιιοορργγάάννωω--σσεε ττοο ππεερριιοοδδιικκόό ««ΕΕλλιιάά κκααιι ΕΕλλααιιόόλλααδδοο»».Οι συµµετοχές στις εκθέσεις και οι δηµοσιογραφικές αποστολές θα συνεχιστούν και τη φετινή χρονιά, τόσογια να προβάλουµε τα τοπικά προϊόντα, όσο και για να µεταφέρουµε στους παραγωγούς του Αιγαίου τιςεπιστηµονικές, τεχνικές και εµπορικές εξελίξεις που λαµβάνουν χώρα για κάθε προϊόν. Άλλωστε, αυτόκάναµε από το πρώτο τεύχος του περιοδικού, όταν δείξαµε πώς λειτουργεί µια καθετοποιηµένη µονάδαπαραγωγής και τυποποίησης ελαιόλαδου στην Ισπανία.Έχουµε να πούµε και να κάνουµε πάρα πολλά την καινούργια χρονιά για το κρασί, το γάλα, το λάδι, τηµαστίχα, τα τυριά, το βόειο και το αιγοπρόβειο κρέας, αλλά και όλα τα άλλα προϊόντα που παράγονται στανησιά µας.

∆ύο από τις εκθέσειςστις οποίεςβρέθηκε το 2008 το «ΝησιωτικόΑγρόκτηµα»,ήταν η «Agrotica»και η «Ελαιοτεχνία»

ÂÈÎ·ÈÚfiÙËÙ·

ÂÚÈÂ fiÌÂÓ·∂ÈÎ·ÈÚfiÙËÙ· .................................................................................................2ƒÂÔÚÙ¿ ..............................................................................................8-23- ∆È Û˘Ì‚·›ÓÂÈ ÌÂ ÙÈ˜ ÂÈ‰ÔÙ‹ÛÂÈ˜;- ªÈ· Û˘˙‹ÙËÛË Ô˘ ‰ÂÓ ¤ÁÈÓÂ…- ∏ ÔÚÂ›· ÙË˜ ∂∞™ §¤Û‚Ô˘- ª·ÓÈÙ¿ÚÈ·- ™Â È‰ÈÒÙÂ˜ ÙÔ ÂÚÁÔÛÙ¿ÛÈÔ ¯˘ÌÒÓ ÙÔ˘ ∞™∂Ã

™ Ó¤ÓÙÂ ÍË..................................................................................................12£ˆÌ¿˜ ™È‚‚¿˜«∆Ô ÓËÛÈˆÙÈÎfi ÎÚ¤·˜ Ú¤ÂÈ Ó· Á›ÓÂÈ ÂÒÓ˘ÌÔ»

∞ÊÈ¤Ú Ì·: µÈÔÏÔÁÈÎ¿ & ÈÛÙÔÔÈËÌ¤Ó· ÚÔfiÓÙ· 24-49- ∞Ó¿Ù˘ÍË ÌÂÙ’ ÂÌÔ‰›ˆÓ ÁÈ· ÙË ‚ÈÔÏÔÁÈÎ‹ ÁÂˆÚÁ›·- ∆Ô ·Ô·›‰È ÙˆÓ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ ÔÈÔÙÈÎÒÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ- ∆È ˙ËÙÔ‡Ó ÔÈ ‚ÈÔÎ·ÏÏÈÂÚÁËÙ¤˜- ∞Ó¿Ù˘ÍË ÙË˜ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ‚ÈÔÏÔÁÈÎÒÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓÛÙÔ µ. ∞ÈÁ·›Ô- ªÏ¤Í·ÌÂ ÙÈ˜ ÈÛÙÔÔÈ‹ÛÂÈ˜ Ì·˜- ™Â ·ÓÔ‰ÈÎ‹ ÙÚÔ¯È¿ ÔÈ ‚ÈÔÎ·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈÂ˜- ¡›ÎÔ˜ µ¿ÁÈ·˜: ¶ÚÔÙÂÚ·ÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ √¶∂°∂¶ Ë·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ÚÔÙ‡ˆÓ Agro

νησιωτικό ΑΓΡΟΚΤΗΜΑTEYXOΣ 5O

ΙΙΑΑΝΝΟΟΥΥΑΑΡΡΙΙΟΟΣΣ -- ΜΜΑΑΡΡΤΤΙΙΟΟΣΣ22000099

Eκδότης - ∆ιευθυντής: MMααννόόλληηςς MMααννώώλλααςς

Yπεύθυνος σύνταξης: ΝΝίίκκοοςς ΜΜααννάάββηηςς

Σε αυτό τεύχος συνεργάστηκαν: ΈΈλλεενναα ΧΧοουυσσννήή

Αρθρογραφούν: ΑΑννδδρρέέααςς ΚΚόόρραακκααςς

ΠΠααννααγγιιώώττηηςς ΧΧααττζζηηββαασσιιλλεείίοουυΓΓιιώώρργγοοςς ΠΠααννσσεελληηννάάςς

∆ιόρθωση κειµένων: ΧΧρριισσττίίνναα ΚΚααλλλλέέρργγηη

Φωτογραφίες: ΦΦωωττοογγρρααφφιικκόό ααρρχχεείίοο

««EEMMΠΠPPOOΣΣ»»

Art Director: XXρρήήσσττοοςς ΠΠααρραασσκκεευυααΐΐδδηηςς

Yπεύθυνη Eµπορικού Tµήµατος: AAνναασστταασσίίαα MMππααµµπποούύλλαα

Yπεύθυνη ∆ιαφήµισης: ΜΜααρρίίαα ΚΚοορρδδεερράά

∆ιαφηµιστικό τµήµα:KKααλλλλιιόόππηη ΨΨααρριιααννοούύ

ΚΚωωννσσττααννττίίνναα ΜΜοουυττζζοουυρρέέλλλληηΣΣττρράάττοοςς ΠΠλλωωµµααρρίίττηηςς

Παραγωγή - Eκτύπωση : EEΠΠIIKKOOIINNΩΩNNIIAA ΛΛEEΣΣBBOOYY AA..EE..

KKααρράά TTεεππέέ,, 8811110000 ΜΜυυττιιλλήήννηηΤΤηηλλ.. 2222551100 2277880011FFaaxx 2222551100 2277330000

ee--mmaaiill:: iinnffoo@@eemmpprroossnneett..ggrrUURRLL:: hhttttpp::////wwwwww..eemmpprroossnneett..ggrr

�

¢ÂÓ ÙËÓ È¿ÓÂÈ Ë ÎÚ›ÛË

∞∞ν και η οικονοµική κρίση έχει οδηγήσει επιχειρηµατι-κούς κολοσσούς αλλά και µικρά περίπτερα στο να ανα-

θεωρήσουν τους σχεδιασµούς τους, η θυγατρική της Ένω-σης Μαστιχοπαραγωγών Χίου Mediterra συνεχίζει ακάθεκτητην υλοποίηση των επιχειρηµατικών της σχεδίων.Όπως ανακοίνωσε στα τέλη του Ιανουαρίου, θα επενδύσει1,5 εκατοµµύριo ευρώ για την επέκταση των παραγωγικώντης υποδοµών στη Χίο. Στόχος της είναι να παράγει νέαπροϊόντα, όπως είναι ζαχαρώδη από φρούτα και λαχανικά,αρτύµατα-καρυκεύµατα, ζυµαρικά και εξευγενισµένα έλαια.Πιο συγκεκριµένα, η επένδυση αφορά σε νέο µηχανολογικόεξοπλισµό και κτηριακές εγκαταστάσεις, µε σκοπό την πα-ραγωγή αλµυρών και γλυκών αλειµµάτων, ζυµαρικών ειδι-κών χαρακτηριστικών, ελαιόλαδου µε µαστίχα και την τυπο-ποίηση της χιώτικης θρούµπας. Η επένδυση αναµένεται ναολοκληρωθεί µέσα στα επόµενα τρία χρόνια.Στα σχέδια της Εταιρείας είναι να αναπτύξει συνολικά 200νέα προϊόντα την επόµενη τριετία και για το 2009 προ-γραµµατίζει τη δηµιουργία 45 νέων προϊόντων, από τα ο-ποία δύο ξεκίνησαν τον Ιανουάριο, ενώ συστηµατικά θα αυ-ξάνεται η γκάµα.Τα προϊόντα που θα παραχθούν προορίζονται για τα κατα-στήµατα Μastihashop στην Ελλάδα και το εξωτερικό, που α-ριθµούν πλέον τα 14. Τα καταστήµατα Μastihashop στο ε-ξωτερικό είναι σήµερα τέσσερα (σε Ν. Υόρκη, Κύπρο, Σαου-

ƒÂÔÚÙ¿˙...........................................................................................52-57- √È ‰‡Ô fi„ÂÈ˜ ÙÔ˘ ÂÏ·ÈfiÏ·‰Ô˘

- ™Ù· ·fi‚ÏËÙ· ÙÔ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎfi ÏÂÔÓ¤ÎÙËÌ·

- ºÙˆ¯Ô› Û˘ÁÁÂÓÂ›˜ ÔÈ ·ÌÂÏÔÎ·ÏÏÈÂÚÁËÙ¤˜

¢È¿ÏÔÁÔ ...........................................................................................62-65- ∆Ô Ì¤ÏÏÔÓ ÙˆÓ Û˘ÓÂÙ·ÈÚÈÛÌÒÓ

ÕÚıÚ·∞Ó‰Ú¤·˜ ∫fiÚ·Î·˜

∆Ô «‚·ı‡ ÁÂˆÚÁÈÎfi ÎÚ¿ÙÔ˜» ...........................50¶·Ó·ÁÈÒÙË˜ £. Ã·Ù˙Ë‚·ÛÈÏÂ›Ô˘

∆o Ì¤ÏÏÔÓ ÙˆÓ ™˘ÓÂÙ·ÈÚÈÛÌÒÓ ........................60°ÈÒÚÁÔ˜ ¶·ÓÛÂÏËÓ¿˜

∂ÎÛ˘Á¯ÚÔÓÈÛÌfi˜ ‹ Û˘ÚÚ›ÎÓˆÛË .......................62¡›ÎÔ˜ ª·Ó¿‚Ë˜

∆Ô Ì¤ÏÏÔÓ ÛÙÈ˜ Û˘Á¯ˆÓÂ‡ÛÂÈ˜ Û˘ÓÂÙ·ÈÚÈÛÌÒÓ ....63

∞ÁÚÔÙÈÎ‹ ·Ù ¤ÓÙ· ..................................................................................66

δική Αραβία και Παρίσι το οποίο ξεκίνησε το ∆ε-κέµβριο του 2008). Η Εταιρεία έχει ήδη υποβάλει αίτηση στην Περιφέ-ρεια Βορείου Αιγαίου προκειµένου η νέα επένδυσηνα ενταχθεί στις διατάξεις του νέου ΑναπτυξιακούΝόµου.

∆È Â›‰·Ó ÔÈ ÕÚ·‚Â˜

∆∆ο νησί της µαστίχας, τη Χίο, επισκέφθηκαν Άρα-βες δηµοσιογράφοι τον Ιανουάριο. Η επίσκεψη

οργανώθηκε από τον Ελληνικό Οργανισµό Εξωτερι-κού Εµπορίου και την Ένωση ΜαστιχοπαραγωγώνΧίου. Κατά τις τρεις µέρες παραµονής τους στη Χίο,οι Άραβες δηµοσιογράφοι είχαν την ευκαιρία να επι-σκεφθούν τα µαστιχοχώρια και να γνωρίσουν τονπολιτισµό της µαστίχας. Οι εντυπώσεις τους ήταν ά-ριστες και σίγουρα η δηµοσίευσή τους στα µέσα ε-νηµέρωσης της Αιγύπτου, της Ιορδανίας και της Σα-ουδικής Αραβία θα τονώσει το ενδιαφέρον για τηµαστίχα αλλά και τον τόπο παραγωγής της, τη Χίο.

§›ÁÔ ·fi ÌÏfiÎ·

™™ε αντίθεση µε το ό,τι έγινε στην ηπειρωτικήΕλλάδα και την Κρήτη, στα νησιά του Βορείου Αι-

γαίου οι αγροτικές κινητοποιήσεις ήταν µικρήςκλίµακας, έως υποτονικές. Τηρουµένων των αναλο-γιών, οι δυναµικότερες κινητοποιήσεις πραγµατοποι-ήθηκαν στη Σάµο από τους αγρότες του νησιού στις27 Ιανουαρίου, όταν οι αγρότες συγκεντρώθηκανστην περιοχή Αγίας Ειρήνης, στη συνέχεια πραγµα-

τοποίησαν πορεία µέχρι το λιµάνι της Σάµου, για ναεπιστρέψουν στον κόµβο Ζαχαράκη και ν’ αποκλεί-σουν την κυκλοφορία.Στην ανακοίνωση που υπέγραφαν ο Σύλλογος Κτη-νοτρόφων Σάµου και ο Αγροτικός Σύλλογος Σάµουαναφέρεται ότι τα προβλήµατα που οδήγησαν στηνκινητοποίηση, πέρα από τα γενικότερα που αφο-ρούν όλους τους αγροτοκτηνοτρόφους της χώρας,έχουν σχέση µε τις νησιωτικές ιδιαιτερότητες οι ο-ποίες δε λαµβάνονται ποτέ υπόψη στα όποια µέτραπαίρνονται κατά καιρούς.Ανακοίνωση εξέδωσε και η ΠΑΣΥ Σάµου, που έβαζετο γενικό πλαίσιο που θέτει η ΠΑΣΥ σε όλη την Ελλά-δα. Στη Λέσβο και τη Λήµνο κινητοποιήσεις οργανώ-θηκαν από την ΠΑΣΥ στις αρχές του Ιανουαρίου χω-ρίς ιδιαίτερη επιτυχία. Είναι χαρακτηριστικό ότι τηνπερίοδο που το οδικό δίκτυο όλης της χώρας ήταναποκλεισµένο από τα αγροτικά µπλόκα, στη Λέσβοδεν κουνήθηκε φύλλο.

∆· ÛÙ·Ê‡ÏÈ· ÙË˜ ÔÚÁ‹˜

∆∆ην αγανάκτηση των αµπελοκαλλιεργητών όληςτης χώρας εξέφρασε µε ανακοίνωση της η

ΚΕΟΣΟΕ, επειδή εξαιρέθηκαν από το πακέτο των500 εκατ. ευρώ. Η τριτοβάθµια κλαδική συνεταιρι-στική οργάνωση των αµπελοκαλλιεργητών σηµειώ-νει ότι από τον Οκτώβριο ήδη είχε ενηµερώσει εγ-γράφως τους τότευπουργούς Οικο-νοµίας και Αγροτι-κής Ανάπτυξης γιατις αρνητικές επι-πτώσεις της οικο-νοµικής κρίσηςστον κλάδο, µε ο-ρατό κίνδυνο µά-λιστα τη νέα χρο-νιά να µην παρα-χθεί κρασί. Στις έγκαιρες καιτεκµηριωµένες ε-πισηµάνσεις τηςΚΕΟΣΟΕ, ο τότε

∂ÈÙ˘¯›· Î·È ÁÈ· ÙÔ «ªÂı˘ÌÓ·›Ô»

™™την ετήσια εκδήλωση γαστρονοµίας και γευσιγνωσίας που πραγµατοποιήθηκεστη Γενεύη και συµµετείχαν διπλωµάτες και δηµοσιογράφοι διαπιστευµένοι

στον ΟΗΕ, ο «Μεθυµναίος οίνος» αναδείχθηκε «Κρασί του 2008». Ο «Μεθυµναί-ος», που παράγεται εδώ και λίγα χρόνια στις λάβες του ηφαιστείου του δυτικούτµήµατος του νησιού της Λέσβου, όπου υπάρχει το περίφηµο Απολιθωµένο ∆άσος.Ο παραγωγός τού «Μεθυµναίος», ΓΓιιάάννννηηςς ΛΛάάµµππρροουυ, εξήγησε στους διπλωµάτεςκαι τους δηµοσιογράφους της Ένωσης ∆ιαπιστευµένων Ανταποκριτών στα Ηνωµέ-να Έθνη και της Ένωσης Ανταποκριτών Ξένου Τύπου στην Ελβετία και το Λιχτεν-στάιν, ότι η επιλογή τους δεν τον ξάφνιασε, δεδοµένου ότι η άγνωστη έως τώραποικιλία «χυδηριώτικο», από την οποία παράγει το κρασί του, είναι αναβίωση και α-ξιοποίηση της αρχαίας ποικιλίας που καλλιεργείτο στα ίδια ηφαιστειογενή εδάφηκαι έδινε τον περίφηµο «Λέσβιο Οίνο», το ακριβότερο κρασί στις αγορές της Αθή-νας και της Ρώµης στην αρχαιότητα. Η ονοµασία «Μεθυµναίος» αποτελεί προσω-νύµιο του ∆ιονύσου, θεού του κρασιού στην αρχαία Ελλάδα, και σηµαίνει «κρασίτου γάµου και της µουσικής». Ο Μόνιµος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στους ∆ιε-θνείς Οργανισµούς στη Γενεύη, πρέσβης, κ. ΦΦρρααγγκκίίσσκκοοςς ΒΒέέρρρροοςς, εξέφρασε τη µε-γάλη του ικανοποίηση για την παγκόσµια αυτή επιτυχία της Ελλάδος.

ÂÈÎ·ÈÚfiÙËÙ·υπουργός κκ.. ΚΚοοννττόόςς είχε αντιδράσει θετικά, δεσµευ-όµενος για τη διάθεση από εθνικούς πόρους επιπλέ-ον ποσού για την ενιαία ενίσχυση. Ωστόσο, λόγω α-νασχηµατισµού, δεν υπήρξαν τελικές αποφάσεις γιατο ύψος του ποσού, µε κίνδυνο να απολεσθούν καιοι κοινοτικές ενισχύσεις. Η ΚΕΟΣΟΕ θεωρεί ότι υποχρέωση της νέας ηγεσίαςτου υπουργείου είναι να προχωρήσει στην υλοποίη-ση των δεσµεύσεων του τέως υπουργού, κα-θώς η σχετική πρόταση που έχει υποβληθείδηµιουργεί ένα µικρό ανάχωµα στην κρίση καιάρα συµβάλλει στην επιβίωση του κλάδου. Πέ-ραν του πρόσθετου ποσού για την ενιαία ενί-σχυση, είναι αυτονόητο ότι οι αµπελουργοί θαπρέπει να συµπεριληφθούν στο πακέτο µέ-τρων αποζηµίωσης, αφού και αυτοί, όπωςκαι οι συνάδελφοί τους άλλων κλάδων, εί-δαν το εισόδηµά τους στο φετινό τρύγονα υπολείπεται σηµαντικά του καλλιεργη-τικού κόστους.

•·Ó¿ ¯Ú˘Ûfi ÙÔ «Manolis»

∆∆o πολυβραβευµένο έξτρα παρθένο ε-λαιόλαδο του Πλωµαρίου «Manolis»

απέσπασε ακόµη ένα βραβείο. Συγκε-κριµένα, το φθινόπωρο του 2008, στοδιαγωνισµό της Έκθεσης Τροφίµων καιΠοτών του Λονδίνου, απέσπασε χρυσόβραβείο 2 αστέρων. Το «Manolis» παρά-

γεται και τυποποιείται στοΠλωµάρι της Λέσβου καισυνεχώς αυξάνει τις ε-ξαγωγές του.

∏ Î·˘Ù‹ ·Ù¿Ù· ÙÔ˘ √™¢∂

ŒŒως την ώρα που έκλεισε η ύλη του περιοδικούµας δεν είχε γίνει καµµία νύξη από την πλευρά

του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης για τη διαχεί-ριση του ΟΣ∆Ε κατά το 2009. Ο διαγωνισµός πουείχε προκηρύξει το φθινόπωρο του 2008 η προη-γούµενη ηγεσία του υπουργείου είχε µαταιωθεί καινέα προκήρυξη του διαγωνισµού δε δόθηκε στη

δηµοσιότητα από τότε. Επειδή αυτές οι δουλειέςδε γίνονται την τελευταία στιγµή, όλα τα στοιχείαδείχνουν ότι και πάλι το ΟΣ∆Ε θα το διαχειριστεί ηΠΑΣΕΓΕΣ και οι ενώσεις αγροτικών συνεται-ρισµών µε τη γνωστή διαδικασία της απ’ ευθείαςανάθεσης.

Το θέµα αυτό ήταν από τα κρισιµότερα που συ-ζητήθηκαν µεταξύ του υπουργού ΑγροτικήςΑνάπτυξης, ΣΣωωττήήρρηη ΧΧααττζζηηγγάάκκηη, µε την επί-τροπο Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης,ΜΜάάρριιααµµ ΜΜπποοέέλλ, στα τέλη του Ιανουαρίου. Ει-κάζουµε ότι ο κ. Χατζηγάκης κατάφερε να α-ποσπάσει ακόµη µια µικρή παράταση για νααποφύγει η χώρα µας την ποινή της περικο-πής κατά 10% των επιδοτήσεων.

∂ÈÙ˘¯›· ÁÈ· ÙÔ «Anthemis1999»

ªªια ακόµη διάκριση απέσπασε το σαµιώ-τικο κρασί. Ο λόγος για την υψηλή

βαθµολογία (94/100) που απέσπασε το γλυ-κό κρασί «Anthemis 1999» από το «WineAdvocate», το οινοκριτικό βήµα του διά-σηµου οινογράφου και κριτικού κρασιούΡΡόόµµππεερρττ ΠΠάάρρκκεερρ (Robert Parker Jr.), που θε-

6 νησιωτικό ΑΓΡΟΚΤΗΜΑ

™ÙÔ Ì·ÎÚÈÓfi ™ÙÚ·Û‚Ô‡ÚÁÔ

∏∏συσκευασία µε τα αρωµατικά ελαιό-λαδα που βρίσκεται στη διπλανή φω-

τογραφία είναι τραβηγµένη την περίοδοτων Χριστουγέννων σε κατάστηµα τουΣτρασβούργου. Είναι συσκευασία δώρουκαι κοστίζει 140 ευρώ. Φαίνεται τελικά ό-τι η απόσταση που χωρίζει την Ελλάδα α-πό τη Γαλλία είναι πολύ µεγάλη, µα πάραπολύ µεγάλη.

ωρείται ο οινοκριτικός µε τη µεγαλύτερη επιρροήσε οινόφιλο κοινό στον κόσµο. Η βαθµολογία αυτήείναι η δεύτερη υψηλότερη που απέσπασε ελληνικόκρασί από το εν λόγω οινοκριτικό βήµα και ουσιαστι-κά η πρώτη για ελληνικό κρασί που έχει αντικρίσειτην αγορά (το υψηλότερα βαθµολογηµένο κρασί αυ-τής της αξιολόγησης δεν έχει ακόµα εµφιαλωθεί).Πιο συγκεκριµένα, ο ΜΜααρρκκ ΣΣκκοουυάάιιρρςς (MarkSquires), στενότατος συνεργάτης του Ρόµπερτ Πάρ-κερ, µέλος της οµάδας του και υπεύθυνος στηνΕλλάδα για το «Wine Advocate», δοκίµασε ελληνικάκρασιά και δηµοσίευσε τις βαθµολογίες για 170

στην ηλεκτρονική σελίδαwww.erobertparker.com, τη συν-δροµητική ιστοσελίδα του διµηνιαίουκαι επίσης συνδροµητικού εντύπου«Wine Advocate». Ο κ. Σκουάιρς έκα-νε µάλιστα ιδιαίτερη αναφορά στα ελ-ληνικά γλυκά κρασιά, που θεωρεί «µυ-

στικό όπλο» της οινικής Ελλάδας, ε-πισηµαίνοντας και την εξαιρετικήσχέση ποιότητας - τιµής, που τακαθιστούν πραγµατικές ευκαιρίες.Ακόµα πιο σηµαντική καθιστά τηνεν λόγω επιτυχία τού - δυστυχώς ε-ξαντληµένου - «Anthemis 1999»το γεγονός ότι µόνο 19 ελληνικάκρασιά κατάφεραν να αποσπά-σουν βαθµολογία από 90 και πά-νω στο «Wine Advocate», τουλάχι-στον σε αυτήν την πρώτη αξιολό-γηση ελληνικών κρασιών (έπεταισυνέχεια). Το 90άρι πάντως - καιπολύ περισσότερο οι υψηλότεροιαυτού βαθµοί - θεωρείται το κλειδίπου ανοίγει πόρτες στην απέραντηαµερικανική αγορά, αλλά και σεάλλες αγορές που επηρεάζονται α-

πό το βήµα του Ρόµπερτ Πάρκερ και της οµάδαςτου (καναδέζικη, βρετανική, ασιατική κ.ά.).

∞fi ÙÔ Î·Îfi ÛÙÔ ¯ÂÈÚfiÙÂÚÔ

∆∆ο ότι οι τιµές παραγωγού στο λάδι έχουν εξευτε-λιστεί, δε χρειάζεται και πολύ µυαλό για να το

καταλάβει κανείς. Όµως το περιοδικό «Ελιά καιΕλαιόλαδο» στο τεύχος του Ιανουαρίου δηµοσίευσεένα διάγραµµα µε τις αποπληθωρισµένες τιµές τουελαιόλαδου της τελευταίας 20ετίας. Με βάση αυτόν,η τιµή παραγωγού την περίοδο 1989 - 1990 ήταν9,30 ευρώ ανά κιλό λαδιού και φέτος η τιµή παρα-γωγού έπεσε στα 2,10 ευρώ ανά κιλό. Μετά απόαυτά τα στοιχεία, κάθε σχόλιο είναι περιττό.

¶ÈÔ ÔÏÏ¿ È¯ı˘ÔÙÚÔÊÂ›Ô˘, ·fi ·ÏÈÂ˘Ì¤Ó·

°°ια πρώτη φορά στα ιστορικά χρονικά πα-γκοσµίως, φέτος οι άνθρωποι θα έχουν

καταναλώσει περισσότερα ψάρια από ι-χθυοκαλλιέργειες, από εκείνα πουαλιεύονται σε θάλασσες και πο-τάµια.Το στοιχείο αυτό περιέχεται σεέκθεση του Οργανισµού Τρο-φίµων και Γεωργίας (FAO)των Ηνωµένων Εθνών, προ-δηµοσίευση της οποίας είδετο φως της δηµοσιότηταςαυτές τις ηµέρες.Προηγούµενη έκθεση τουFAO µε στοιχεία για το 2006,ανέφερε ότι η παγκόσµια κατα-νάλωση ψαριών ιχθυοκαλλιεργει-ών ήταν της τάξης του 43%, ενώ τουπόλοιπο 57% προερχόταν από ψά-ρια αλιευµένα σε θάλασσες και ποτάµια.

νησιωτικό ΑΓΡΟΚΤΗΜΑ 7


ÚÂÔÚÙ¿˙

Οι πληρωµές Επιδοτήσεων στο Βόρειο ΑιγαίοΝοµός 2007 - 2008 2006 - 2007 2005 - 2006

Λέσβου 40.382.099 40.788.553 41.781.161

Σάµου 6.599.106 6.487.891 9.138.787

Χίου 6.619.861 4.634.154 6.485.221

Σύνολα 53.601.066 51.910.599 57.405.169

Οι πληρωµές ΕπιδοτήσεωνΠερίοδοι Σύνολα Σύνολα Ποσοστό

χώρας Βορείου Αιγαίου επί του συνόλου

2005 - 2006 3.083.104.280 57.405.169 1.86%

2006 - 2007 2.888.631.692 51.910.599 1.79%

2007 - 2008 2.659.459.235 53.601.066 2.01%

∆È Û˘Ì‚·›ÓÂÈ ÌÂ ÙÈ˜ ÂÈ‰ÔÙ‹ÛÂÈ˜;£ÔÏfi ÙÔ›Ô ÛÙËÓ Î·Ù·ÓÔÌ‹ ÙˆÓ ÂÈ‰ÔÙ‹ÛÂˆÓ

™™ττααδδιιαακκήή µµεείίωωσσηη ππααρροουυσσιιάάζζοουυνν οοιι εεππιιδδοο--ττήήσσεειιςς ττηηςς εεννιιααίίααςς εεννίίσσχχυυσσηηςς πποουυ ππλληη--ρρώώννοοννττααιι σσττοουυςς ππααρρααγγωωγγοούύςς ττοουυ ΒΒοορρεείί--οουυ ΑΑιιγγααίίοουυ,, αακκοολλοουυθθώώννττααςς ττηηνν ππααννεελλλλαα--δδιικκήή ττάάσσηη µµεείίωωσσηηςς ττωωνν ππλληηρρωωµµώώνν.. ΠΠλλήή--

ρρηη σσττοοιιχχεείίαα γγιιαα ττιιςς ππλληηρρωωµµέέςς ττωωνν εεππιιδδοοττήήσσεεωωνν δδεεδδίίννοοννττααιι ααππόό ττοονν ΟΟΠΠΕΕΚΚΕΕΠΠΕΕ κκααιι σσττηηνν οουυσσίίαα γγύύρρωω αα--ππόό ττοο ζζήήττηηµµαα ααυυττόό υυππάάρρχχεειι έένναα εεξξααιιρρεεττιικκάά θθοολλόό ττοο--ππίίοο,, αανν κκααιι ππρρόόκκεειιττααιι γγιιαα δδηηµµόόσσιιοο χχρρήήµµαα πποουυ έέχχεειισσυυγγκκεεννττρρωωθθεείί ααππόό ττοουυςς φφόόρροουυςς πποουυ ππλληηρρώώννοουυνν οοιιΈΈλλλληηννεεςς κκααιι οοιι ΕΕυυρρωωππααίίοοιι πποολλίίττεεςς.. ΘΘαα έέππρρεεππεε ννααυυππάάρρχχεειι ηη δδυυννααττόόττηητταα κκάάθθεε πποολλίίττηη νναα εελλέέγγξξεειι αανν οοιιεεππιιδδοοττήήσσεειιςς δδίίννοοννττααιι δδίίκκααιιαα κκααιι αανν ττηηρρεείίττααιι ηη κκοοιιννοο--ττιικκήή κκααιι ηη εελλλληηννιικκήή ννοοµµοοθθεεσσίίαα.. ΑΑκκόόµµηη ππεερριισσσσόόττεερροοθθαα έέππρρεεππεε νναα υυππάάρρχχεειι ηη δδυυννααττόόττηητταα σσεε κκάάθθεε πποολλίί--ττηη νναα εελλέέγγξξεειι κκααττάά ππόόσσοο οοιι εεππιιδδοοττήήσσεειιςς ααυυττέέςς κκαα--ττααννέέµµοοννττααιι µµεε ττέέττοοιιοο ττρρόόπποο ώώσσττεε νναα υυλλοοπποοιιοούύννττααιικκάάπποοιιοοιι σσττόόχχοοιι,, όόππωωςς εείίννααιι ηη σσττήήρριιξξηη ττωωνν πποοιιοοττιι--κκώώνν ππρροοϊϊόόννττωωνν,, ηη ααννααννέέωωσσηη ττοουυ ααγγρροοττιικκοούύ ππλληη--θθυυσσµµοούύ,, ηη εεννίίσσχχυυσσηη ττωωνν ππααρρααγγωωγγώώνν πποουυ ζζοουυνν σσεεοορρεειιννέέςς,, ννηησσιιωωττιικκέέςς κκααιι µµεειιοοννεεκκττιικκέέςς ππεερριιοοχχέέςς.. ∆υστυχώς αυτή η δυνατότητα δεν υπάρχει και, πα-ρά την πίεση που κατά καιρούς έχει ασκηθεί προςτις ηγεσίες του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης,το ποιοι είναι οι αποδέκτες των αγροτικών επιδοτή-σεων παραµένει ένα επτασφράγιστο µυστικό. Η πίε-ση που µέχρι σήµερα έχει ασκηθεί είχε ως αποτέ-λεσµα να δηµιουργηθεί µια ηλεκτρονική ιστοσελίδαhttp://www.e-enisxyseis.gr , η οποία, αν λειτουρ-γούσε, θα έδινε στον καθένα τη δυνατότητα να ελέγ-ξει αν ένα πρόσωπο που έχει λάβει αγροτικές επιδο-τήσεις τις δικαιούται ή όχι.Έχει περάσει περίπου ένα εξάµηνο από τότε πουδηµιουργήθηκε η ιστοσελίδα, ωστόσο µέχρι σήµεραδεν έχει λειτουργήσει. Όσες φορές αυτό το διά-στηµα χρησιµοποιήσαµε την ιστοσελίδα, ποτέ δενπήραµε κάποιο αποτέλεσµα. Όσα ονόµατα παραγω-γών κι αν δώσαµε, ποτέ µέχρι σήµερα δεν πήραµεούτε ένα αποτέλεσµα µε τις επιδοτήσεις που έχειπάρει ο παραγωγός του οποίου το όνοµα εισάγαµε.Έτσι, κι αυτό το πρώτο βήµα διαφάνειας ακυρώθη-κε στην πράξη.Έχει γίνει µεγάλη συζήτηση γύρω από το θέµα της

διαφάνειας στην κατανοµή των αγροτικών επιδοτή-σεων, αλλά πρέπει να γίνει σαφές ότι υπάρχουν συ-γκεκριµένοι κοινοτικοί κανονισµοί που επιβάλλουντη δηµοσιοποίηση των στοιχείων. Πρόκειται για τονκανονισµό 1290 του 2005 και τον κανονισµό 259του 2008 που εξειδικεύει τις διατάξεις του αρχικούκανονισµού. Σε αυτούς ρητά αναφέρεται ότι τα κρά-τη-µέλη κάθε χρόνο υποχρεούνται να δηµοσιοποι-ούν εκ των υστέρων τα ονόµατα των δικαιούχωνκονδυλίων του Ευρωπαϊκού Γεωργικού ΤαµείουΕγγυήσεων (Ε.Γ.Τ.Ε.) και του Ευρωπαϊκού ΓεωργικούΤαµείου Αγροτικής Ανάπτυξης (Ε.Γ.Τ.Α.Α.), καθώς καιτα αντίστοιχα ποσά που έλαβε κάθε δικαιούχος.

∆È Ï¤ÓÂ ÔÈ ·ÚÈıÌÔ›Τα λίγα στοιχεία που µπορεί να βρει κανείς για τις α-γροτικές επιδοτήσεις είναι οι συγκεντρωτικές κατα-στάσεις που ανακοινώνει κάθε χρόνο, περίπου, οΟΠΕΚΕΠΕ. Από αυτά λοιπόν, διαπιστώνουµε ότι ηπερίοδος 2005 - 2006 ήταν η καλύτερη χρονιά απόπλευράς πληρωµών. Οι παραγωγοί του Βορείου Αι-γαίου πήραν 57,4 εκατ. ευρώ. Την επόµενη χρονιά(2006 - 2007) οι πληρωµές έπεσαν στα 51,91 ε-κατ. ευρώ, για να αυξηθούν την περίοδο 2007 -2008 στα 53,6 εκατ. ευρώ.Οι πληρωµές επιδοτήσεων στο νοµό Λέσβου ακο-λουθούν σταθερά πτωτική τροχιά. Συγκεκριµένα, έ-


χουν υποχωρήσει από τα 41,78 εκατ. ευρώ, στα40,38 εκατ. ευρώ, µείωση που ανέρχεται σε 1,4 ε-κατ. ευρώ. Ο µεγάλος χαµένος είναι ο νοµός τηςΣάµου, ο οποίος από τα 9,13 εκατ. ευρώ την περίοδο2005 - 2006 έπεσε στα 6,48 εκατ. ευρώ την περίο-δο 2006 - 2007, για να ανακάµψει οριακά στα 6,60εκατ. ευρώ την περίοδο 2007 - 2008. Στη Χίο οι επι-δοτήσεις που πληρώθηκαν την περίοδο 2005 - 2006ήταν ύψους 6,48 εκατ. ευρώ, την περίοδο 2006 -2007 έπεσαν στα 4,63 εκατ. ευρώ για να επανέλ-θουν φέτος στα 6,61 εκατ. ευρώ. Για το νοµό Λέσβου θα µπορούσε να πει κανείς ότι ηµείωση των επιδοτήσεων που πληρώνονται είναι φυ-σιολογική, αφού µειώνεται και ο συνολικός όγκος τωνεπιδοτήσεων που καταβάλλονται κάθε χρόνο στουςπαραγωγούς της χώρας µας. Όµως είναι γνωστό ότιτην περίοδο 2006 - 2007 δόθηκαν νέα δικαιώµατα ε-νιαίας ενίσχυσης από εθνικό απόθεµα, κυρίως σε νέ-ους αγρότες. Τα ποσά ανέρχονται περίπου στα 2,5 ε-κατ. ευρώ. Τούτο σηµαίνει ότι, αν δεν είχαµε αυτά ταεπιπλέον ποσά, η µείωση των πληρωµών θα ήταν πο-λύ µεγάλη.Στην περίπτωση του νοµού Σάµου είναι φανερό ότι ηνέα Κοινή Αγροτική Πολιτική οδήγησε σε κάθετη πτώ-ση των επιδοτήσεων που πληρώνονται στους παραγω-γούς του νησιού.Στην περίπτωση της Χίου, τα σκαµπανεβάσµατα υπο-δηλώνουν ότι δόθηκαν εξτρά επιδοτήσεις από το εθνι-κό απόθεµα κατά την περίοδο 2007 - 2008. ∆ηλαδήυπάρχουν δύο τουλάχιστον περιπτώσεις όπου έχουµεδυναµική ενίσχυση των παραγωγών ενός νοµού απότο εθνικό απόθεµα. Η αδιαφάνεια που επικρατεί στηδιαχείριση του εθνικού αποθέµατος δυστυχώς δε µαςδίνει τη δυνατότητα να αντιληφθούµε πλήρως κάτω α-πό ποιους όρους πάρθηκε αυτή η απόφαση. Η σύγκριση των συνολικών ποσών που λαµβάνουν ωςεπιδοτήσεις οι παραγωγοί του Βορείου Αιγαίου, µε τααντίστοιχα ποσά που λαµβάνουν οι παραγωγοί όληςτης χώρας, δείχνει ότι παραµένουµε πάντα οι φτωχοίσυγγενείς στη λήψη των επιδοτήσεων, καθώς µόλις το2,01% των συνολικών επιδοτήσεων που µοιράστηκαντην περίοδο 2007 - 2008 ήρθαν στους παραγωγούς

των νησιών µας. Το µόνο παρήγορο στοιχείο είναι ότιτη χρονιά αυτή το ποσοστό των επιδοτήσεων που δό-θηκαν στους παραγωγούς του Βορείου Αιγαίου είναιτο υψηλότερο της τελευταίας τριετίας. Αυτό οφείλεταιστο ότι οι πληρωµές των επιδοτήσεων στους παραγω-γούς των άλλων νοµών µειώνονται µε γρηγορότερορυθµό από ό,τι µειώνονται στα νησιά της Περιφέρειάςµας.

�Οι πληρωµές επιδοτήσεων

στο νοµό Λέσβου ακολουθούνσταθερά πτωτική τροχιά.

Συγκεκριµένα, έχουν υποχωρήσειαπό τα 41,78 εκατ. ευρώ,

στα 40,38 εκατ. ευρώ, µείωσηπου ανέρχεται σε 1,4 εκατ. ευρώ

Οι πληρωµές ΕπιδοτήσεωνΝοµός 2007 - 2008 2006 - 2007 2005 - 2006Αιτωλοακαρνανίας 135.934.808 150.670.414 145.849.109Αργολίδας 32.487.545 41.686.356 37.405.829Αρκαδίας 15.498.394 16.079.994 15.946.765Άρτας 16.397.778 17.800.629 14.350.199Αττικής 118.468.713 92.274.250 12.038.353Αχαΐας 53.022.272 68.036.720 64.091.151Βοιωτίας 65.240.737 69.929.289 186.350.868Γρεβενών 15.866.058 20.942.177 19.673.079∆ράµας 36.453.718 40.156.967 42.229.317∆ωδεκανήσου 14.911.793 15.995.736 14.258.834Έβρου 84.818.871 92.025.105 71.972.297Ευβοίας 24.808.433 28.230.001 26.296.143Ευρυτανίας 2.645.010 3.507.844 4.667.622Ζακύνθου 15.419.344 16.814.505 20.632.315Ηλείας 59.838.405 60.916.118 58.389.924Ηµαθίας 59.389.468 56.949.396 65.937.273Ηρακλείου 150.986.907 153.585.562 197.239.233Θεσπρωτίας 12.916.921 15.571.020 14.384.560Θεσσαλονίκης 124.859.861 137.225.438 255.796.499Ιωαννίνων 15.810.634 21.062.349 13.474.462Καβάλας 34.007.543 35.236.022 45.681.603Καρδίτσας 112.807.730 115.901.315 77.510.574Καστοριάς 8.228.514 10.298.753 10.399.120Κέρκυρας 5.036.736 14.610.683 26.468.553Κεφαλληνίας 5.158.834 8.018.500 6.101.153Κιλκίς 70.806.174 74.185.995 63.934.950Κοζάνης 44.544.326 48.822.033 54.107.966Κορινθίας 51.482.842 60.126.111 57.847.703Κυκλάδων 10.507.866 12.564.453 12.670.213Λακωνίας 49.778.822 56.967.380 43.932.286Λαρίσης 190.463.425 224.862.507 158.163.172Λασιθίου 35.667.177 36.958.821 43.208.677Λέσβου 40.382.099 40.788.553 41.781.161Λευκάδας 1.986.916 2.417.382 1.877.333Μαγνησίας 51.804.549 63.432.952 35.929.770Μεσσηνίας 74.020.581 75.464.898 86.699.038Ξάνθης 39.041.648 45.469.069 29.208.375Πέλλης 81.097.635 87.419.902 105.466.265Πιερίας 72.818.365 73.440.471 79.946.512Πρεβέζης 14.611.947 17.205.471 22.580.994Ρεθύµνης 60.699.819 75.944.375 101.195.079Ροδόπης 3.610.475 110.166.131 110.560.614Σάµου 6.599.106 6.487.891 9.138.787Σερρών 138.189.319 152.361.315 163.491.535Τρικάλων 51.826.070 59.365.186 57.801.486Φθιώτιδας 117.498.717 123.900.117 111.081.481Φλώρινας 19.594.923 22.715.838 21.589.032Φωκίδας 8.379.501 9.677.443 6.408.787Χαλκιδικής 40.423.785 45.122.226 48.725.665Χανίων 52.988.260 54.605.846 53.119.241Χίου 6.619.861 4.634.154 6.485.221Σύνολο 2.659.459.235 2.888.631.692 3.083.104


ÚÂÔÚÙ¿˙

ªÈ· Û˘˙‹ÙËÛË Ô˘ ‰ÂÓ ¤ÁÈÓÂ…«¶Ú¿ÛÈÓË µ›‚ÏÔ˜»

∞∞ππεελλππιισσττιικκάά ππεερριιοορριισσµµέέννηη έέωωςς ααννύύππααρρκκττηηήήτταανν ηη σσυυζζήήττηησσηη πποουυ έέγγιιννεε σσεε ππααννεελλλλααδδιι--κκόό εεππίίππεεδδοο γγιιαα ττηη λλεεγγόόµµεεννηη ««ΠΠρράάσσιιννηη ΒΒίί--ββλλοο ττηηςς γγεεωωρργγίίααςς»».. ΗΗ ΕΕυυρρωωππααϊϊκκήή ΕΕππιιττρροο--ππήή άάννοοιιξξεε ττηη σσυυζζήήττηησσηη σσττιιςς 1155 ΟΟκκττωωββρρίί--

οουυ κκααιι ππεερρίίπποουυ 550000 ττοοπποοθθεεττήήσσεειιςς εείίχχαανν γγίίννεειι γγιιαα ττοοθθέέµµαα µµέέχχρριι ττοο ττέέλλοοςς ττοουυ ππρροοηηγγοούύµµεεννοουυ χχρρόόννοουυ..ΣΣύύµµφφωωνναα µµεε ττοονν ππρροογγρρααµµµµααττιισσµµόό ττηηςς ΕΕυυρρωωππααϊϊκκήήςςΈΈννωωσσηηςς,, οοιι θθέέσσεειιςς ττηηςς ΕΕππιιττρροοππήήςς θθαα αανναακκοοιιννωωθθοούύννττοονν ππρροοσσεεχχήή ΜΜάάιιοο.. ΩΩσσττόόσσοο,, σστταα µµέέσσαα ττοουυ ΜΜααρρττίίοουυ θθααππάάρροουυµµεε µµιιαα ππρρώώττηη γγεεύύσσηη ττοουυ ττιι ππρρόόκκεειιττααιι νναα αακκοολλοουυ--θθήήσσεειι,, κκααθθώώςς ηη ττσσεεχχιικκήή ππρροοεεδδρρίίαα ττόόττεε θθαα δδιιοορργγααννώώσσεειισσυυννδδιιάάσσκκεεψψηη γγιιαα ττηηνν πποολλιιττιικκήή ττηηςς ΕΕυυρρωωππααϊϊκκήήςς ΈΈννωωσσηηςςσσττοο ζζήήττηηµµαα ττηηςς πποοιιόόττηηττααςς.. ΗΗ δδηηµµόόσσιιαα δδιιααββοούύλλεευυσσηη γγιιααττοο θθέέµµαα ααννααµµέέννεεττααιι νναα οολλοοκκλληηρρωωθθεείί µµέέχχρριι ττοο ττέέλλοοςς ττοουυχχρρόόννοουυ.. ΟΟιι οορριισσττιικκέέςς θθέέσσεειιςς ττηηςς ΕΕυυρρωωππααϊϊκκήήςς ΈΈννωωσσηηςςεείίννααιι ααυυττέέςς πποουυ θθαα κκααθθοορρίίσσοουυνν ττηηνν ΚΚοοιιννήή ΑΑγγρροοττιικκήή ΠΠοο--λλιιττιικκήή γγιιαα ττηηνν ππεερρίίοοδδοο µµεεττάά ττοο 22001133..Στην Ελλάδα ελάχιστη συζήτηση έγινε για το ζήτηµα αυ-τό, διότι ο αγροτικός χώρος αντιµετωπίζει άµεσα ο-ξυµµένα προβλήµατα, αλλά και γιατί πάντα περιµένουµεαπό τους «άλλους» να διαµορφώσουν τις εξελίξεις κιεµείς ακολουθούµε.Η «Πράσινη Βίβλος» είναι το σχέδιο για έναν νέο τρόποεπιδότησης των Ευρωπαίων αγροτών µε βάση την ποιό-τητα των προϊόντων που παράγουν και παράλληλα έναεγχείρηµα να αναµορφωθεί συνολικά η ευρωπαϊκήπρωτογενής παραγωγή, στην κατεύθυνση της παραγω-γής ποιοτικών προϊόντων. Είναι φανερό ότι πρόκειταιγια µια ακόµη προσπάθεια η Ευρωπαϊκή Ένωση να απα-ντήσει στο ζήτηµα της ανταγωνιστικότητας των αγροτι-κών προϊόντων που παράγει και της προστασίας του πε-ριβάλλοντος στον αγροτικό χώρο. Σύµφωνα µε την Επιτροπή, καθώς η παγκοσµιοποίησηκερδίζει συνεχώς έδαφος και αυξάνονται οι πιέσεις πουασκούνται από προϊόντα χαµηλού κόστους από υπερπό-ντιες χώρες, όπως και οι απαιτήσεις των καταναλωτών,το πιο ισχυρό όπλο της Ευρώπης είναι η ποιότητα.Η «Πράσινη Βίβλος» βάζει στο µικροσκόπιο τις προδια-γραφές, τα προγράµµατα ποιότητας και πιστοποίησηςκαι τα καθεστώτα επισήµανσης που ισχύουν επί του πα-ρόντος στην Ε.Ε. - συµπεριλαµβανοµένων των γεωγρα-φικών ενδείξεων, της βιολογικής γεωργίας και των ιδιω-τικών και περιφερειακών συστηµάτων πιστοποίησης τηςποιότητας των τροφίµων - και εξετάζει, επίσης, πώςµπορούν να αξιοποιηθούν καλύτερα τα πλεονεκτήµατατης γεωργίας της Ε.Ε. και να ενηµερωθούν πληρέστεραοι καταναλωτές σχετικά µε τα προσφερόµενα προϊόντα.Για τους αγρότες, ποιότητα σηµαίνει παραγωγή προϊό-ντων µε τα σωστά χαρακτηριστικά και τη χρήση ορθώνγεωργικών πρακτικών. Το ζήτηµα αυτό αφορά όλα ταπροϊόντα, από τα βασικά προϊόντα που παράγονταισύµφωνα µε τα βασικά πρότυπα, έως και τα προϊόντα

µε υψηλή προστιθέµενη αξία που παρασκευάζονται µεαυστηρές µεθόδους παραγωγής.Το όλο θέµα παρουσιάζει εξαιρετικά µεγάλο ενδιαφέ-ρον για τους παραγωγούς, τους τυποποιητές, του µετα-ποιητές και του εµπόρους αγροτικών προϊόντων στα νη-σιά του Αιγαίου απ’ τη στιγµή που η παραγωγή στα νη-σιά µας την τελευταία δεκαετία έχει προσανατολιστείστην παραγωγή προϊόντων προστατευόµενης ονοµα-σίας προέλευσης, προστατευόµενης γεωγραφικής έν-δειξης, βιολογικής καλλιέργειας και ολοκληρωµένηςδιαχείρισης.Την ίδια στιγµή, τα προϊόντα από τις τρίτες χώρες µεχαµηλό κόστος παραγωγής ασκούν µεγάλη πίεση στηναγροτική παραγωγή της Ε.Ε. - τόσο εντός της Κοινότη-τας όσο και στις ίδιες τις τρίτες χώρες.«Σε έναν ολοένα και περισσότερο ανταγωνιστικό κόσµο,οι Ευρωπαίοι γεωργοί πρέπει να χρησιµοποιήσουν τοβασικό πλεονέκτηµά τους, την ποιότητα», δήλωσε η κ.MMaarriiaannnn FFiisscchheerr BBooeell, επίτροπος, αρµόδια σε θέµαταγεωργίας και αγροτικής ανάπτυξης. «Προς το σκοπό αυ-τό, οι γεωργοί της Ε.Ε. πρέπει να παράγουν προϊόνταπου ανταποκρίνονται στις προσδοκίες των καταναλωτώνόσον αφορά την ποιότητα, να εξασφαλίζουν την ποιότη-τα αυτή και, το σπουδαιότερο ίσως, να προωθούν απο-τελεσµατικά τα προϊόντα αυτά. ∆ιαθέτουµε στην Ε.Ε.µια σειρά πολιτικών µέσων και ειδικών προγραµµάτωνποιότητας. Θα ήθελα να µε ενηµερώσουν οι ενδιαφε-ρόµενοι εάν τα µέτρα αυτά λειτουργούν ικανοποιητικά ήεάν θα πρέπει να τροποποιηθούν.»Τα ζητήµατα που ανοίγει η «Πράσινη Βίβλος» είναι:

Πρέπει να υπάρχει υποχρεωτική ένδειξη του τόπουπαραγωγής των πρώτων υλών (E.Ε./εκτός Ε.Ε.);Πρέπει να επιτρέπεται να πωλούνται τα προϊόντα ταοποία δεν πληρούν τις προδιαγραφές εµπορίας γιααισθητικούς λόγους;Πρέπει να υπάρχουν κανόνες της Ε.Ε. που θα καθο-ρίζουν την έννοια των όρων «προϊόν από ορεινή πε-ριοχή» ή «προϊόν αγροκτήµατος»;Πώς πρέπει να αναπτυχθεί το σύστηµα των γεωγρα-φικών ενδείξεων;Πώς µπορούν να προστατευθούν αποτελεσµατικά οιγεωγραφικές ενδείξεις σε τρίτες χώρες;Πώς µπορεί να λειτουργήσει καλύτερα η ενιαία αγο-ρά βιολογικών προϊόντων της Ε.Ε.;Πώς µπορεί να αυξηθεί η παραγωγή των προϊόντων ποι-ότητας στις άκρως απόκεντρες περιφέρειες της Ε.Ε.;Είναι αναγκαία νέα καθεστώτα σε επίπεδο Ε.Ε., ι-

δίως στον τοµέα της προστασίας του περιβάλλοντος,και, εάν ναι, µε ποιον τρόπο µπορεί να διατηρηθεί οδιοικητικός φόρτος στο χαµηλότερο δυνατό επίπεδο;Πώς µπορούµε να αποφύγουµε τον κίνδυνο παρα-πλάνησης των καταναλωτών από τα συστήµατα πιστο-ποίησης;


Û Ó¤ÓÙÂ ÍË

∆Ô ÓËÛÈˆÙÈÎfi ÎÚ¤·˜Ó· Á›ÓÂÈ ÂÒÓ˘ÌÔ

√√ιιδδρρυυττήήςς κκααιι γγεεννιικκόόςς δδιιεευυθθυυννττήήςς ττηηςςSSiivvvvaass SS..AA..,, ΘΘωωµµάάςς ΣΣιιββββάάςς,, ππααρραα--χχώώρρηησσεε µµιιαα σσυυννέέννττεευυξξηη σσττοο ««ΝΝηησσιιωω--ττιικκόό ΑΑγγρρόόκκττηηµµαα»».. ΟΟ άάννθθρρωωπποοςς πποουυγγννωωρρίίζζεειι όόσσοο εελλάάχχιισσττοοιι τταα µµυυσσττιικκάά

ττοουυ κκρρέέααττοοςς σσττηη χχώώρραα µµααςς,, δδεε δδιισσττάάζζεειι νναα µµααςς ππεειιόόττιι ττοο κκρρέέααςς πποουυ ππααρράάγγεεττααιι σστταα ννηησσιιάά µµααςς εείίννααιιπποοιιοοττιικκάά ααννώώττεερροο κκααιι σσυυννιισσττάά νναα ααννααδδεείίξξοουυµµεε ααυυττόόττοο χχααρραακκττηηρριισσττιικκόό γγιιαα νναα πποουυλληηθθεείί σσεε κκααλλύύττεερρεεςςττιιµµέέςς κκααιι νναα ααπποολλααύύσσοουυνν οοιι κκττηηννοοττρρόόφφοοιι µµααςς µµεεγγαα--λλύύττεερροο εειισσόόδδηηµµαα.. ΗΗ εεττααιιρρεείίαα ττοουυ,, πποουυ δδηηµµιιοουυρργγήή--θθηηκκεε ττοο 11999922,, εείίννααιι µµιιαα ααππόό ττιιςς µµεεγγααλλύύττεερρεεςς κκααιικκααλλύύττεερραα οορργγααννωωµµέέννεεςς σσττηη χχώώρραα µµααςς.. ΑΑσσχχοολλεείίττααιιµµεε ττηηνν ππααρρααγγωωγγήή εεξξοοππλλιισσµµοούύ εεππεεξξεερργγαασσίίααςς κκρρέέαα--ττοοςς κκααιι ττρροοφφίίµµωωνν,, µµεε ττοο σσχχεεδδιιαασσµµόό γγρρααµµµµώώνν ππααρραα--γγωωγγήήςς κκααιι εερργγοοσστταασσίίωωνν εεππεεξξεερργγαασσίίααςς κκρρέέααττοοςς,, µµεεττηη σσύύννττααξξηη ττεεχχννιικκοοοοιικκοοννοοµµιικκώώνν µµεελλεεττώώνν εεππεεννδδύύσσεε--ωωνν σσττοονν ττοοµµέέαα ττοουυ κκρρέέααττοοςς,, ττηη δδιιααχχεείίρριισσηη έέρργγωωνν..ΕΕππίίσσηηςς αασσχχοολλεείίττααιι µµεε ττηηνν ππρροοµµήήθθεειιαα κκααιι εεγγκκααττάάσστταα--σσηη εεξξοοππλλιισσµµώώνν γγρρααµµµµώώνν σσφφααγγήήςς µµεεγγάάλλωωνν ζζώώωωνν,,ττεεµµααχχιισσµµοούύ ττυυπποοπποοίίηησσηηςς κκρρέέααττοοςς,, άάλλεεσσηηςς -- κκοοππήήςς --ααννάάµµεειιξξηηςς κκρρέέααττοοςς,, ππααρρααγγωωγγήήςς ααλλλλααννττιικκώώνν,, θθεερρµµιι--κκήήςς εεππεεξξεερργγαασσίίααςς κκρρέέααττοοςς κκααιι εεξξοοππλλιισσµµώώνν σσυυσσκκεευυ--αασσίίααςς.. ΈΈχχεειι κκαατταασσκκεευυάάσσεειι ππάάννωω ααππόό ττοο 5500%% ττωωννµµοοννάάδδωωνν εεππεεξξεερργγαασσίίααςς κκρρέέααττοοςς σσεε όόλληη ττηηνν ΕΕλλλλάά--δδαα,, ααλλλλάά ππέέρραα ααππόό ττηηνν εεππιιχχεειιρρηηµµααττιικκήή ππττυυχχήή,, οο κκ..ΣΣιιββββάάςς γγννωωρρίίζζεειι ττοονν ττοοµµέέαα ττοουυ κκρρέέααττοοςς κκααιι ααππόό ττηηννεεππιισσττηηµµοοννιικκήή ττοουυ ππλλεευυρράά,, ααφφοούύ εείίννααιι γγεεωωππόόννοοςς--ττεε--χχννοολλόόγγοοςς ττρροοφφίίµµωωνν,, µµεε εειιδδιικκόόττηητταα σσττηηνν ττεεχχννοολλοογγίίααττοουυ κκρρέέααττοοςς..

ΚΚύύρριιεε ΣΣιιββββάά,, ππόόσσοο έέχχοουυνν ααλλλλάάξξεειι τταα ππρράάγγµµαατταα σσττοοννκκλλάάδδοο ττηηςς ππααρρααγγωωγγήήςς κκααιι εεµµπποορρίίααςς ττοουυ κκρρέέααττοοςς αα--ππόό ττοο 11999922 µµέέχχρριι σσήήµµεερραα;; Έχουν συντελεστεί άλµατα στη χώρα µας κι η βιοµη-χανία του κρέατος µπορεί να είναι περήφανη ότι εί-ναι σύγχρονη, ότι εφαρµόζει τους κανόνες υγιεινής.Και είναι ευχάριστο το ότι τα δύο - τρία τελευταίαχρόνια άρχισε να αναβιώνει τα παραδοσιακά προϊό-ντα, κάτι που οι άλλες χώρες της Ευρώπης το έκα-ναν πολύ πριν από εµάς. Εµείς είχαµε ξεχάσει ότι υ-πάρχει, αλλά τα τελευταία χρόνια αρχίσαµε να τα α-ναπαράγουµε.

ΟΟυυσσιιαασσττιικκάά,, µµααςς ππεερριιγγρράάφφεεττεε µµίίαα ππρρααγγµµααττιικκόόττηητταα όό--

πποουυ ηη ΕΕλλλλάάδδαα ββρρίίσσκκεεττααιι σσττηη φφάάσσηη µµεεττάάββαασσηηςς σσεε µµιιαασσύύγγχχρροοννηη ββιιοοµµηηχχααννίίαα κκρρέέααττοοςς.. ΈΈχχεειι οολλοοκκλληηρρωωθθεείίααυυττήή ηη δδιιααδδιικκαασσίίαα κκααιι σσεε πποοιιοο σσττάάδδιιοο ββρριισσκκόόµµαασσττεε;; Μπορώ να σας πως ότι έχει εκσυγχρονιστεί τουλάχι-στον το 80% της βιοµηχανίας κρέατος στην Ελλάδα.Από εδώ και πέρα πρέπει οι επιχειρήσεις µας να ε-πενδύσουν στις εξαγωγές, πρέπει να εξάγουν ελλη-νικά προϊόντα κρέατος, έστω κι αν δεν παράγονταιµε ελληνικό κρέας. Ήδη κάποιες επιχειρήσεις έ-χουν αρχίσει να κάνουν τα πρώτα βήµατα προς αυτήτην κατεύθυνση.

ΠΠααρρ’’ όόλλαα ααυυττάά,, έέωωςς σσήήµµεερραα οο ττοοµµέέααςς ττηηςς φφυυττιικκήήςςππααρρααγγωωγγήήςς κκααττααλλααµµββάάννεειι ττηη µµεερρίίδδαα ττοουυ λλέέοοννττοοςςσσττηηνν ππρρωωττοογγεεννήή ππααρρααγγωωγγήή.. ΟΟ ττοοµµέέααςς ττηηςς ζζωωιικκήήςςππααρρααγγωωγγήήςς δδεενν έέχχεειι ααννααππττυυχχθθεείί ιικκααννοοπποοιιηηττιικκάά.. Αυτό οφείλεται στο ότι αργήσαµε να αποκτήσουµε ε-γκαταστάσεις που θα µπορούσαν να διατηρήσουν τοκρέας ώστε να στραφούµε στις εξαγωγές. Επιπλέον,πρέπει να ξέρετε ότι η κτηνοτροφία είναι ένας δύ-σκολος τοµέας. Όταν φύγει µια γενιά από την παρα-γωγή, δεν αντικαθίσταται. Αυτό συνέβη στη χώραµας και δυστυχώς δεν αντιµετωπίσθηκε έγκαιρα.

ΤΤιι µµπποορρεείί νναα γγίίννεειι ααππόό εεδδώώ κκααιι ππέέρραα;;Σήµερα υπάρχουν σύγχρονα σφαγεία στη χώραµας, υπάρχουν µονάδες που µπορούν να επεξεργα-στούν και να εξάγουν κρέας. Βλέπουµε επίσης ότιγίνονται επενδύσεις στον πρωτογενή τοµέα, κυρίωςστην εκτροφή αιγοπροβάτων. Πρόκειται για στα-βλισµένες µονάδες στη Μακεδονία και τη Θεσσαλία.Ωστόσο, το ότι ένα µεγάλο µέρος των κτηνοτρόφωνπου έφυγε από την παραγωγή και δεν αντικαταστάθη-κε από νέους, είναι ένα πρόβληµα που παραµένει.

ΠΠοοιιαα εείίννααιι ηη κκυυρρίίααρρχχηη ττάάσσηη σσττοονν κκλλάάδδοο;; ∆∆ηηµµιιοουυρρ--γγοούύννττααιι κκααθθεεττοοπποοιιηηµµέέννεεςς µµοοννάάδδεεςς ήή µµοοννάάδδεεςς µµεε οο--ρριιζζόόννττιιαα ααννάάππττυυξξηη;; ∆∆ηηλλααδδήή,, δδηηµµιιοουυρργγοούύννττααιι µµοοννάά--δδεεςς πποουυ εεκκττρρέέφφοουυνν ζζώώαα,, δδιιααθθέέττοουυνν σσφφααγγεείίαα κκααιι σσττηησσυυννέέχχεειιαα ττεεµµααχχίίζζοουυνν κκααιι ττυυπποοπποοιιοούύνν ττοο κκρρέέααςς ήήδδηηµµιιοουυρργγοούύννττααιι µµεεγγάάλλεεςς µµοοννάάδδεεςς πποουυ εεξξεειιδδιικκεεύύοο--ννττααιι σσεε κκάάπποοιιοο ττµµήήµµαα ττηηςς ππααρρααγγωωγγήήςς;;Οι καθετοποιηµένες µονάδες είναι λίγες, πολύ λί-γες.

ΠΠιισσττεεύύεεττεε όόττιι θθαα έέππρρεεππεε νναα εείίννααιι ππεερριισσσσόόττεερρεεςς;; Όχι, νοµίζω ότι είναι διαφορετικό πράγµα η µια δου-λειά και η άλλη. Γι’ αυτό άλλωστε και λίγες από τις

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στο Νίκο Μανάβη

£ˆÌ¿˜ ™È‚‚¿˜


µονάδες που καθετοποιήθηκαν πέτυχαν. Είναι δια-φορετική η νοοτροπία του κτηνοτρόφου από αυτήντου µεταποιητή και του εµπόρου. Αυτός είναι ο λό-γος που πολύ λίγοι απ’ όσους καθετοποιήθηκαν πέ-τυχαν.

ΣΣτταα εεππόόµµεενναα χχρρόόννιιαα,, σσεε πποοιιεεςς κκααττεευυθθύύννσσεειιςς ππιισσττεεύύ--εεττεε όόττιι θθαα κκιιννηηθθεείί οο κκλλάάδδοοςς ττοουυ κκρρέέααττοοςς;; ΒΒλλέέπποουυµµεεόόττιι ααννααππττύύσσσσεεττααιι δδυυννααµµιικκάά ττοο ττµµήήµµαα ττηηςς ααγγοορράάςς ττοουυττυυπποοπποοιιηηµµέέννοουυ κκρρέέααττοοςς.. ΘΘαα κκυυρριιααρρχχήήσσεειι ηη ττάάσσηη ααυυ--ττήή;;Ναι, πάει προς τα εκεί η αγορά, αλλά βέβαια οι πα-ραδοσιακοί κρεοπώλες αντιστέκονται. Ξέρετε, είναιπολλοί στην Ελλάδα, γύρω στους 10.000. Νοµίζωότι ο µόνος τρόπος να επιβιώσουν κάποιοι από αυ-τούς είναι να διαφοροποιηθούν, να πουλήσουν κρε-ατοσκευάσµατα, καλής ποιότητας κρεατοσκευάσµα-τα. Στα σούπερ µάρκετ πουλιούνται κρεατοσκευ-

άσµατα τυποποιηµένα και συσκευασµένα. Κι είναιπάντα προσεκτικά ελεγµένο το κόστος τους. Κι ό-πως γνωρίζετε, η ποιότητα είναι πάντα σε συνάρτη-ση µε το κόστος παραγωγής.Οι κρεοπώλες έχουν τη δυνατότητα να επιβιώσουν

�Αν η Πολιτεία θέλει να στηρίξειτην κτηνοτροφία, να εφαρµόσειτην κοινοτική νοµοθεσία για τηνιχνηλασιµότητα, ώστε να ξέρει

ο καταναλωτής ότι πληρώνει, καιόντως αγοράζει, ελληνικό κρέας

�

Ο γενικόςδιευθυντής τηςSIVVAS S.A.,ΘωµάςΣιββάς, µιλάειστο«ΝησιωτικόΑγρόκτηµα»για τηνελληνικήαγορά κρέατος

Û Ó¤ÓÙÂ ÍË


επειδή δε µετράνε στο κόστος την προσωπική τουςεργασία και αυτό µπορούν να το προσθέσουν στηνποιότητα του προϊόντος. Κάνουν καλύτερα προϊόντακαι έτσι θα επιβιώσουν. Αν εκσυγχρονιστούν, θα επι-βιώσουν.

ΕΕκκττόόςς ααππόό τταα κκλλαασσσσιικκάά εείίδδηη κκρρέέααττοοςς πποουυ κκυυκκλλοοφφοο--ρροούύνν σσττηηνν εελλλληηννιικκήή ααγγοορράά ((ααρρννίί,, κκααττσσίίκκιι,, χχοοιιρριιννόό κκααιιββόόεειιοο κκρρέέααςς)),, ββλλέέπποουυµµεε νναα ααννααππττύύσσσσεεττααιι ττοο εεννδδιιαα--φφέέρροονν κκααιι γγιιαα οορριισσµµέένναα άάλλλλαα εείίδδηη,, όόππωωςς εείίννααιι ττοοββοουυββάάλλιι,, οο ααγγρριιόόχχοοιιρροοςς,, ττοο εελλάάφφιι κκααιι ηη σσττρροουυθθοο--κκάάµµηηλλοοςς.. ΕΕππίίσσηηςς ββλλέέπποουυµµεε νναα ααννααππττύύσσσσεεττααιι ηη ααγγοο--ρράά ττοουυ ββιιοολλοογγιικκοούύ κκρρέέααττοοςς.. ΕΕίίννααιι µµιιαα µµόόδδαα πποουυ θθααππεερράάσσεειι,, ήή ππρρόόκκεειιττααιι γγιιαα µµιιαα ννέέαα ττάάσσηη πποουυ θθαα ππάάεειιµµαακκρριιάά;;

Αυτό το τµήµα της αγοράς έχει µέλλον και ήδη ανα-πτύσσεται. Υπάρχει µια µεγάλη µερίδα καταναλωτώνπου όταν µπορούν θέλουν να πληρώσουν αυτό τοκρέας.Οι µονάδες που παράγουν βιολογικό κρέας, αν ελέγ-χονται σωστά και διατηρηθεί η εµπιστοσύνη των κα-ταναλωτών, έχουν µέλλον. Η ζήτηση γι’ αυτούς τουςτύπους του κρέατος αυξάνεται συνεχώς και ένας α-πό τους λόγους που συµβαίνει αυτό είναι ότι πρόκει-ται για κρέας που δεν είναι βιοµηχανοποιηµένο. Γιαπαράδειγµα το βουβάλι: ζει στο νερό, είναι νερο-βούβαλο, συνεπώς το κρέας του δεν µπορεί ναβιοµηχανοποιηθεί.

ΣΣτταα ννηησσιιάά µµααςς ππααρράάγγεεττααιι κκυυρρίίωωςς ααιιγγοοππρρόόββεειιοο κκρρέέ--ααςς.. ΈΈχχεειι µµεεγγάάλλοο κκόόσσττοοςς ππααρρααγγωωγγήήςς κκααιι εεππίίσσηηςς έέχχεειιααυυξξηηµµέέννοο κκόόσσττοοςς µµεεττααφφοορράάςς.. ΠΠώώςς µµπποορρεείί νναα σστταα--θθεείί σσττηηνν ααγγοορράά;; ΤΤιι θθαα σσυυννιισσττοούύσσααττεε σσττοουυςς κκττηηννοοττρρόό--φφοουυςς κκααιι ττοουυςς εεµµππόόρροουυςς πποουυ αασσχχοολλοούύννττααιι µµεε ααυυττόό;;Να γίνει επώνυµο, αυτή είναι η λύση. Τώρα δίνεταιαπό τις εγκαταστάσεις η δυνατότητα ιχνηλασιµότη-τας και πιστοποίησης, εποµένως στη συσκευασίαµπορεί να φαίνεται σε ποια περιοχή έχει παραχθείκαι ποια είναι τα χαρακτηριστικά του.

ΘΘαα ππρρέέππεειι δδηηλλααδδήή ττοο ννηησσιιωωττιικκόό κκρρέέααςς νναα ττυυπποοπποοιιηη--θθεείί κκααιι νναα δδιιααττίίθθεεττααιι σσττηηνν ααγγοορράά ωωςς ππρροοϊϊόόνν µµεε οο--ννοοµµαασσίίαα ππρροοέέλλεευυσσηηςς ήή γγεεωωγγρρααφφιικκήή έέννδδεειιξξηη..Πρέπει να διατίθεται στην αγορά ως επώνυµο προϊ-όν. ∆ηλαδή να φαίνεται ότι είναι κρέας της Λήµνου,της Λέσβου ή της Χίου.

ΗΗ φφυυλλήή ααππόό ττηηνν οοπποοίίαα ππρροοέέρρχχεεττααιι ττοο ζζώώοο πποουυ µµααςς έέ--δδωωσσεε ττοο κκρρέέααςς ττοουυ,, µµπποορρεείί νναα εείίννααιι έένναα σσττοοιιχχεείίοοπποουυ νναα δδιιααφφοορροοπποοιιεείί ττοο ππρροοϊϊόόνν µµααςς;; Ναι, είναι ένα σηµαντικό στοιχείο η φυλή. Αλλά δεν

είναι µόνο αυτό. Το ξηρό κλίµα είναι ένα ακόµα στοι-χείο. Γενικά το κρέας που παράγεται στα νησιά είναιπιο νόστιµο.

ΩΩςς εεππιιχχεειιρρηηµµααττίίααςς πποουυ δδρραασσττηηρριιοοπποοιιεείίττααιι εεδδώώ κκααιιδδύύοο δδεεκκααεεττίίεεςς,, ττιι θθαα ζζηηττοούύσσααττεε ααππόό ττηηνν ΠΠοολλιιττεείίαα νναακκάάννεειι γγιιαα νναα ββοοηηθθήήσσεειι ττοονν κκλλάάδδοο ττοουυ κκρρέέααττοοςς;; Η χώρα µας έχει τη δυνατότητα να παράγει κρέας ει-δικών εκτροφών και βιολογικό κρέας. Ο Έλληναςκαταναλωτής το προτιµά αυτό το κρέας. Πρέπει, λοι-πόν, µέσα από τις διαδικασίες ελέγχου και πιστοποί-ησης, ο καταναλωτής να γνωρίζει τι αγοράζει και ναµπορεί να το αγοράσει. Αυτό θα δώσει καλύτερητιµή στον παραγωγό. Το σηµαντικό είναι ο παραγωγός να απολαµβάνεικαλύτερες τιµές. Το να επιδοτείς τον κτηνοτρόφο µεδιάφορους τρόπους είναι πρόσκαιρες λύσεις. Η µό-νιµη λύση είναι ο κτηνοτρόφος να απολαύει καλύτε-ρων τιµών για το προϊόν που παράγει.Η Πολιτεία, αν θέλει να στηρίξει τον Έλληνα κτηνο-τρόφο, µπορεί να εφαρµόσει την κοινοτική νοµοθε-σία για την ιχνηλασιµότητα, για να ξέρει ο καταναλω-τής ότι όταν πληρώνει ελληνικό κρέας, όντως αγο-ράζει ελληνικό κρέας. Όταν θέλει να πάρει αρνί χιώ-τικο, να είναι σίγουρος ότι παίρνει αρνί χιώτικο.Όταν θέλει να πάρει αρνί µυτιληνιό, να είναι σίγου-ρος ότι παίρνει αρνί µυτιληνιό. Ξεκίνησε µια τέτοια πρωτοβουλία από την ελληνικήκυβέρνηση και στη συνέχεια τη µάζεψαν. Αφού τηµάζεψαν, σηµαίνει ότι δε θέλουν να τη στηρίξουν. Ήσηµαίνει ότι οι µεγάλοι εισαγωγείς είναι πολύ ισχυ-ροί.

ΑΑννααφφέέρρεεσσττεε σσττηηνν ππρροοσσππάάθθεειιαα νναα µµπποουυνν ννέέεεςς ζζυυγγαα--ρριιέέςς σστταα κκρρεεοοππωωλλεείίαα,, ώώσσττεε νναα κκααττααγγρράάφφεεττααιι ηη ππρροο--έέλλεευυσσηη ττοουυ κκρρέέααττοοςς πποουυ πποουυλλάάννεε..Από τη στιγµή που τη µάζεψαν, σηµαίνει ότι δεν υ-πάρχει πραγµατική πολιτική βούληση για να υλοποι-ηθεί αυτή η απόφαση. Ή, αν θέλετε, επειδή η πολι-τική βούληση εκφράζεται περισσότερο ή λιγότερο α-ποτελεσµατικά, ανάλογα µε τις πιέσεις που υπάρ-χουν, θα πρέπει οι Έλληνες κτηνοτρόφοι να οργανω-θούν και να εκφράσουν τη δύναµή τους µαζικά.

�Οι µονάδες που παράγουν

βιολογικό κρέας αν ελέγχονταισωστά και διατηρηθεί

η εµπιστοσύνη των καταναλωτών,έχουν µέλλον

�


ÚÂÔÚÙ¿˙

∏ ÔÚÂ›· ÙË˜ ∂∞™ §¤Û‚Ô˘Ì¤Û· ·fi ÙÔ˘˜ ·ÚÈıÌÔ‡˜

™ÙÔÈ¯Â›· ·fi ÙË ÌÂÏ¤ÙË ÙˆÓ ÈÛÔÏÔÁÈÛÌÒÓ

∞∞νν θθέέλλεειι νναα δδεειι κκααννεείίςς µµεε σσττεεννάά οοιικκοοννοοµµιι--κκοούύςς όόρροουυςς ττηηνν πποορρεείίαα ττοουυ σσυυννεεττααιιρριι--σσττιικκοούύ κκιιννήήµµααττοοςς ααλλλλάά κκααιι ττηηνν πποορρεείίααττηηςς ππρρωωττοογγεεννοούύςς ππααρρααγγωωγγήήςς σσττηη ΛΛέέ--σσββοο,, δδεενν έέχχεειι ππααρράά νναα ρρίίξξεειι µµιιαα µµααττιιάά

σσττοουυςς ΙΙσσοολλοογγιισσµµοούύςς ττηηςς ΕΕΑΑΣΣ ΛΛέέσσββοουυ.. ΣΣττηη γγεεννιικκήή σσυυννέέ--λλεευυσσηηςς ττηηςς ΈΈννωωσσηηςς,, πποουυ έέγγιιννεε σστταα ττέέλληη ττοουυ ππρροοηη--γγοούύµµεεννοουυ χχρρόόννοουυ,, εελλάάχχιισστταα σσυυζζηηττήήθθηηκκαανν τταα οοιικκοοννοοµµιι--κκάά σσττοοιιχχεείίαα ττηηςς ΈΈννωωσσηηςς.. ΗΗ σσυυζζήήττηησσηη πποουυ έέγγιιννεε εεππιικκεε--ννττρρώώθθηηκκεε κκυυρρίίωωςς σσττιιςς ζζηηµµιιέέςς πποουυ κκααττέέγγρρααψψεε ττοο 22000055κκααιι ττοο 22000077.. Θεωρούµε ότι αυτή η προσέγγιση βάζει το κάρο µπρο-στά από το βόδι. Έτσι θα ξεκινήσουµε από ένα άλλοστοιχείο του ισολογισµού, τα ίδια κεφάλαια.Βλέπουµε λοιπόν ότι το καταβεβληµένο συνεταιριστικόκεφάλαιο στις 31 ∆εκεµβρίου 2007 ήταν µόλις188.121 ευρώ, αν και ο τζίρος που έκανε η ΕΑΣΛέσβου ανήλθε στα 15,17 εκατ. ευρώ, ενώ ένα χρόνοπριν, ο τζίρος της Ένωσης ανήλθε στα 28,67 εκατ.ευρώ. Οι συνεχόµενες κακές ελαιοπαραγωγικά χρονιές έχουνοδηγήσει σε συσσώρευση ζηµιών στην ΕΑΣ Λέσβουπου ανέρχονται στα τέσσερα εκατοµµύρια ευρώ. Τα εξαιρετικά περιορισµένα ίδια κεφάλαια της Ένωσης,σε συνδυασµό µε τις συσσωρευµένες ζηµιές, έχουνοδηγήσει στη δηµιουργία µεγάλων υποχρεώσεων προςτράπεζες και πιστωτές. Οι συνολικές υποχρεώσεις τηςΈνωσης ανέρχονται στα 10,83 εκατ. ευρώ και απόαυτά οι µακροπρόθεσµες υποχρεώσεις είναι 1,39 εκα-τοµµύριο ευρώ ενώ τα υπόλοιπα, αποτελούν βραχυ-πρόθεσµες υποχρεώσεις, οφειλές σε πιστωτές, επιτα-γές µεταχρονολογηµένες κ.λπ..Οι συσσωρευµένες υποχρεώσεις της Ένωσης είναιένας βραχνάς που την ταλαιπωρεί εδώ και δύο δεκαε-τίες, φαίνεται µάλιστα ότι δε θα καταφέρει σύντοµα νατον βγάλει από πάνω της. Ένα ακόµη πρόβληµα που αντιµετωπίζει η ΕΑΣ Λέσβου,ίσως το µεγαλύτερο, είναι η µεγάλη πτώση του τζίρουτης, ως συνέπεια της µειωµένης παραγωγής ελαιόλα-δου στη Λέσβο. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2004 ηΕΑΣ Λέσβου πραγµατοποίησε πωλήσεις ύψους 12,93εκατ. ευρώ, το 2005 18,45 εκατ. ευρώ, το 200628,67 εκατοµµύρια και το 2007 15,17 εκατοµµύρια. Προκειµένου να ξεπεράσει αυτό το πρόβληµα ηΈνωση, προσπαθεί να επεκταθεί σε άλλες δραστηριό-τητες. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσονται οι προσπάθειεςαξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας της.

∆εν υπάρχουν διαθέσιµα στοιχεία για την πορεία κάθετοµέα δραστηριότητας της ΕΑΣ Λέσβου, αλλά από τησυζήτηση που έγινε, προέκυψε ότι η Ένωση πάει καλάστις πωλήσεις τυποποιηµένου ελαιόλαδου και πυρηνε-λαίου. Εξαιρετικά καλά πάνε οι πωλήσεις σαπουνιού,ενώ αντιθέτως, αντιµετωπίζει προβλήµατα στις πωλή-σεις ζωοτροφών, λόγω του ανταγωνισµού που αναπτύσ-σεται από τις ιδιωτικές επιχειρήσεις που δραστηριοποι-ούνται στο ίδιο αντικείµενο. Λόγω της µειωµένης παραγωγής ελαιόλαδου, η ΕΑΣΛέσβου αντιµετωπίζει σηµαντικά προβλήµατα και στιςπωλήσεις χύµα λαδιού.

∆È Ú¤ÂÈ Ó· Á›ÓÂÈΤο κύριο πρόβληµα για την Ένωση είναι η έλλειψηιδίων κεφαλαίων. Ως συνεταιριστική επιχείρηση, ηΈνωση λειτουργεί µε πολύ µικρά περιθώρια κέρδους.Συνεπώς, για να αυξήσει τα ίδια κεφάλαια, το µόνο πουµπορεί να κάνει είναι να απευθυνθεί στους συνεται-ρισµούς-µέλη της. Αν ήταν ιδιωτική επιχείρηση θα προ-σπαθούσε να αυξήσει τα περιθώρια κέρδους µειώνο-ντας τις τιµές που δίνει στους παραγωγούς ελαιόλαδουή αυξάνοντας τις τιµές που πουλάει τις ζωοτροφέςστους κτηνοτρόφους. Όµως µια τέτοια απόφαση έρχε-ται σε πλήρη αντίθεση µε το πλαίσιο µέσα στο οποίοκινούνται οι συνεταιρισµοί και οι ενώσεις συνεται-ρισµών. Η αύξηση των ιδίων κεφαλαίων στην περίπτωση τηςΕΑΣ Λέσβου, όπως και κάθε συνεταιρισµού, δεν µπορείνα αντιµετωπίζεται ως µια στείρα οικονοµική διαδικα-σία. Για να πετύχει µια τέτοια προσπάθεια, οφείλει ηΈνωση να πείσει τον αγροτικό κόσµο ότι η ανάπτυξήτης θα αποφέρει οφέλη σε αυτόν. Γιατί µόνο τότε θαεγκρίνουν οι γενικές συνελεύσεις να δώσουν περισσό-τερα κεφάλαια στην ΕΑΣ Λέσβου. Αυξηµένα ίδια κεφάλαια για την Ένωση σηµαίνει µικρό-τερος τραπεζικός δανεισµός, µικρότερο χρηµατοοικο-νοµικό κόστος και κατά συνέπεια µεγαλύτερα περιθώ-ρια κέρδους. Αυτό εκ των πραγµάτων οδηγεί, από τηµια, τα προϊόντα της ΕΑΣ Λέσβου να γίνουν πιο ανταγω-νιστικά και από την άλλη, καλύτερες τιµές για τουςπαραγωγούς-µέλη της. Από εκεί και πέρα, οφείλει η ΕΑΣ Λέσβου να ανοιχτείκαι σε νέες δραστηριότητες. Είναι αλήθεια ότι τονπροηγούµενο Οκτώβριο έγινε µια πρώτη προσπάθεια ηΈνωση και οι πρωτοβάθµιοι συνεταιρισµοί να δηµιουρ-γήσουν µια κοινοπραξία για να εµπορεύονται µαζί ζωο-


τροφές. Η πρόταση αυτή της Ένωσης δεν έγινε δεκτήαπό τους συνεταιρισµούς. Παρά την αποτυχία αυτήςτης πρώτης προσπάθειας, όµως, πρέπει να γίνουν κιάλλα βήµατα. Άµεσα η ΕΑΣ Λέσβου θα µπορούσε να έρθει σε συνερ-γασία µε τους Συνεταιρισµούς Ερεσού και Μανταµάδουγια να εµπορεύεται τα τυριά που παράγουν. Η ΕΑΣΛέσβου διαθέτει ένα επιτυχηµένο τµήµα πωλήσεωνπου είναι κρίµα να µην αξιοποιείται πλήρως. Επίσης,πρέπει να προχωρήσει στην παραγωγή νέων προϊό-ντων, όπως είναι οι βρώσιµες ελιές, η πάστα ελιάς,

αρωµατικά ελαιόλαδα κ.λπ.. Μεσοπρόθεσµα η ΕΑΣ Λέσβου οφείλει να προχωρήσειστη δηµιουργία συνεταιριστικού εργοστασίου γάλακτοςγια την παραγωγή γαλακτοκοµικών και τυροκοµικώνπροϊόντων. Η δηµιουργία µιας τέτοιας µονάδας αποτε-λεί ώριµο αίτηµα όλων των συνεταιρισµένων κτηνοτρό-φων, ενώ για την υλοποίησή της µπορεί να συνεργαστείµε τους πρωτοβάθµιους συνεταιρισµούς. Παράλληλα,πρέπει να προχωρήσει η κατασκευή νέου πυρηνελαι-ουργείου και η µετεγκατάσταση του βιοµηχανικούσυγκροτήµατος από τη Σκάλα Παµφίλων. Όλες αυτές οι µονάδες απαιτούν την επένδυση µεγά-λου όγκου κεφαλαίου. Ένα µέρος αυτών των επενδύ-σεων θα καλυφθεί από τις κρατικές επιχορηγήσεις.Όµως, εάν η ΕΑΣ Λέσβου καταφύγει σε νέους τραπεζι-κούς δανεισµούς για να καλύψει την ίδια συµµετοχή, ηθηλιά που έχει στο λαιµό της θα σφίξει ακόµη περισσό-τερο.Από τις επιλογές που θα κάνει η σηµερινή διοίκηση τηςΕΑΣ Λέσβου τα επόµενα χρόνια, θα κριθεί σε µεγάλοβαθµό το µέλλον του συνεταιριστικού κινήµατος στηΛέσβο, αλλά και η τροχιά που θα ακολουθήσει η αγρο-τική οικονοµία του νησιού. Σε κάθε περίπτωση είναιφανερό ότι η εποχή της στασιµότητας δεν µπορεί νασυνεχιστεί.

�Οι συνεχόµενες κακές

ελαιοπαραγωγικά χρονιές έχουνοδηγήσει σε συσσώρευση

ζηµιών στην ΕΑΣ Λέσβου πουανέρχονται στα τέσσερα

εκατοµµύρια ευρώ

Άποψη απότην τελευταίαγενικήσυνέλευσητης ΕΑΣΛ

¶¶ρριινν ααππόό εεννάάµµιισσηη χχρρόόννοο,, σσττηηνν κκεεννττρριι--κκήή λλααϊϊκκήή ααγγοορράά ττηηςς ΦΦλλωωρρεεννττίίααςς,, ττοοννΑΑύύγγοουυσσττοο,, σσεε έένναα οοππωωρροοππωωλλεείίοο εείί--δδαα έένναα µµιικκρρόό ««ββοουυννόό»» ααππόό ααπποοξξηη--ρρααµµέένναα µµααννιιττάάρριιαα πποορρττσσίίννιι.. ΤΤαα µµααννιι--

ττάάρριιαα ααυυττάά ππωωλλοούύνντταανν σσεε ττιιµµέέςς ππρροοσσιιττέέςς γγιιαα κκαατταα--ννααλλωωττέέςς,, ααλλλλάά κκααιι γγιιαα εεµµππόόρροουυςς.. ΑΑρργγόόττεερραα,, ααππόόφφίίλλοουυςς ττωωνν µµααννιιττααρριιώώνν έέµµααθθαα όόττιι ηη ππααρρααγγωωγγήή κκααιικκααττααννάάλλωωσσηη µµααννιιττααρριιώώνν σσττιιςς χχώώρρεεςς ττηηςς ΕΕυυρρώώππηηςςεείίννααιι πποολλύύ δδιιααδδεεδδοοµµέέννηη.. ΣΣεε φφυυλλλλάάδδιιοο ττοουυ ΜΜυυκκηηττοο--λλοογγιικκοούύ ΠΠεερριιββααλλλλοοννττιικκοούύ ΣΣυυλλλλόόγγοουυ ««ΜΜααννιιττααρρόόφφιιλλοοιιΛΛέέσσββοουυ»» δδιιααββάάζζοουυµµεε όόττιι οο ττέέωωςς ππρρόόεεδδρροοςς ττηηςς ΓΓααλλ--λλίίααςς,, ΦΦρρααννσσοουυάά ΜΜιιττεερράάνν,, δδιιααµµααρρττυυρρόότταανν ππωωςς οοιισσυυµµππααττρριιώώττεεςς ττοουυ,, ττηη µµέέρραα ττηηςς εεθθννιικκήήςς ττοουυςς γγιιοορρ--ττήήςς,, ααννττίί νναα σσυυµµµµεεττέέχχοουυνν σσττιιςς γγιιοορρτταασσττιικκέέςς εεκκδδηη--λλώώσσεειιςς,, ξξεεχχύύννοονντταανν σστταα δδάάσσηη γγιιαα νναα µµααζζέέψψοουυνν µµαα--ννιιττάάρριιαα!!Στην Ελλάδα πάλι, η κατανάλωση των µανιταριώνβρίσκεται στα πρώτα στάδια ανάπτυξής της. Τατελευταία µόλις χρόνια άρχισαν να µπαίνουν στιςκαταναλωτικές µας συνήθειες τα µανιτάρια. Τα είδηπου κυρίως καταναλώνονται είναι τα πλευρότουςκαι τα κλασσικά µανιτάρια, που τα βρίσκουµε φρέ-σκα, σε κονσέρβες και κατεψυγµένα. Αυτά είναι τακαλλιεργούµενα µανιτάρια που παράγονται µαζικάκαι παρακολουθούνται συστηµατικά από γεωπό-νους. Αυτά τα µανιτάρια είναι απόλυτα ασφαλή καιµπορεί να τα καταναλώνει κανείς, είτε γνωρίζει νατα ξεχωρίζει είτε όχι. Όµως τα καλλιεργούµενα µανιτάρια αποτελούν έναµικρό µόνο µέρος του συνόλου των µανιταριών πουυπάρχουν στη φύση και είναι φαγώσιµα. Υπάρχει έναςαπίστευτα µεγάλος αριθµός ειδών αυτού του µύκηταπου µπορεί να συλλέξει και να καταναλώσει ο άνθρω-πος και ένα από αυτά τα είδη είναι τα πορτσίνι.Παρά τη σχετικά µικρή κατανάλωση µανιταριών στηχώρα µας, η συλλογή τους είναι µια πολύ διαδε-δοµένη συνήθεια στην ελληνική επαρχία. Πιθανότα-τα οι γνώσεις γύρω από τη συλλογή των µανιταριών,που µεταφέρονταν από γενιά σε γενιά, χάθηκανκατά τις δεκαετίες της βίαιης εγκατάλειψης τηςελληνικής υπαίθρου. Φαίνεται, παρ’ όλα αυτά, ότιτα πράγµατα σιγά-σιγά αλλάζουν. Οι επιδράσεις απότη διατροφική κουλτούρα άλλων ευρωπαϊκών κρα-τών έχουν δηµιουργήσει µια νέα γενιά φίλων τωνµανιταριών. Ένα µικρός αριθµός από αυτούς οργα-νώνεται σε συλλόγους σε όλη την Ελλάδα και προ-σπαθεί να προσεγγίσει το ζήτηµα µε επιστηµονικότρόπο.

∏ Ù·˘ÙÔÔ›ËÛËΟ ακριβής προσδιορισµός (ταυτοποίηση) των ειδώναποτελεί το κρισιµότερο σηµείο στη συλλογή τωναυτοφυών µανιταριών. ∆υστυχώς δεν υπάρχει κανέ-νας γενικός κανόνας διάκρισης των φαγώσιµων


ÚÂÔÚÙ¿˙

∂¿ÁÁÂÏÌ· Ë Û˘ÏÏÔÁ‹ Ì·ÓÈÙ·ÚÈÒÓ¶ËÁ‹ ÚfiÛıÂÙÔ˘ ÂÈÛÔ‰‹Ì·ÙÔ˜

Macrolepiota procera var. procera

Morchella esculenta, Λαγόρτια

Pleurotus fuscus var ferulae: Αρτικίτης, αναρτκίτς,λαγκαδιώτης. Χαρακτηριστικό µανιτάρι της Λέσβου

φω

τό Σ

τέλι

ος Κ

ραου

νάκη

ςφ

ωτό

Αρι

στεί

δης

Σγατ

ζός

φω

τό Α

ριστ

είδη

ς Σγ

ατζό

ς


ειδών από τα δηλητηριώδη. Αντιθέτως, υπάρχουναρκετές λαϊκές δοξασίες σχετικά µε τη µορφή, λαν-θασµένες και άκρως επικίνδυνες γενικεύσεις πουµπορεί να οδηγήσουν και στο θάνατο.Λανθασµένες είναι επίσης οι θεωρίες που λένε ότιτα δηλητηριώδη είδη έχουν οπωσδήποτε πικρή ήκαυτερή γεύση ή ότι τα είδη που τρώγονται απόέντοµα, σαλιγκάρια, χελώνες ή άλλα µικρόζωα είναιακίνδυνα και για τον άνθρωπο. ∆εν αληθεύουν επί-

σης οι δοξασίες που λένε ότι τα δηλητηριώδη µανι-τάρια µαυρίζουν τα ασηµένια κουτάλια που έρχονταισε επαφή µαζί τους κατά το βράσιµο ή ότι πήζουντο γάλα ή το ασπράδι του αυγού. Οι συλλέκτες πουεφαρµόζουν αυτές τις µεθόδους, κινδυνεύουνάµεσα από δηλητηριάσεις. Πρέπει ακόµη να γνωρί-ζουµε ότι το βράσιµο, η ξήρανση ή η κονσερβοποί-ηση δεν εξουδετερώνουν τις ισχυρές τοξίνες τωνθανατηφόρων ειδών.Ο µόνος κανόνας που ισχύει γενικά για τη συλλογήµανιταριών είναι αυτός που λέει ότι: µαζεύουµε γιατροφή µόνο τα είδη των οποίων τα ιδιαίτερα χαρα-κτηριστικά γνωρίζουµε µε απόλυτη βεβαιότητα. Ηπαραµικρή αµφιβολία είναι λόγος απόρριψής τους.

∂¿ÁÁÂÏÌ· Û˘ÏÏ¤ÎÙË˜ Ì·ÓÈÙ·ÚÈÒÓΣυντριπτική πλειοψηφία των συλλεκτών µανιταριώναντιµετωπίζει τη δραστηριότητα αυτή ως µια ευχάρι-στη ασχολία αναψυχής, όπως είναι το κυνήγι, τοψάρεµα ακόµη και η καλλιέργεια ενός µικρού οικο-γενειακού κήπου. Ωστόσο, η δραστηριότητα αυτή θαµπορούσε να είναι αρκετά προσοδοφόρα αν αντιµε-

�Ετοιµάζεται και στην Ελλάδα η θέσπιση νοµικού πλαισίου

για τη συλλογή των µανιταριών.Θα τεθούν περιορισµοί στον όγκο

των µανιταριών που µπορούν να συλλεχθούν

�

Pleurotusostreatus 2,Λευκίτης

φω

τό ∆

άνος

Τσο

ρµπα

τζής


ÚÂÔÚÙ¿˙

τωπισθεί ως επαγγελµατική. Στα νησιά του Αιγαίουσίγουρα δεν µπορεί να αποτελέσει µια καθηµερινήοικονοµική δραστηριότητα, θα µπορούσε όµως ναλειτουργήσει ως συµπληρωµατική οικονοµική πρα-κτική. Άλλωστε, αυτό ήδη γίνεται σε ορισµένεςορεινές περιοχές από εκείνους που συλλέγουν καιτυποποιούν µανιτάρια πορτσίνι. Πρέπει εδώ νασηµειώσουµε ότι ορισµένα από τα µανιτάρια πουυπάρχουν στα νησιά µας µπορούν να πουληθούν σεαπίστευτα υψηλές τιµές.Μια περίπτωση µανιταριών που συλλέγονται καιπωλούνται σε ιδιαίτερα υψηλές τιµές είναι οι µαύ-ρες τρούφες. Πρόκειται για ένα είδος µυκήτων που,λόγω της εξαιρετικά υψηλής τιµής του, γίνονταισηµαντικές προσπάθειες να ενταχθεί στην παραγω-γική διαδικασία. Αν λοιπόν οι αγρότες των νησιών µας αντιµετωπί-σουν τη συλλογή µανιταριών ως µια συµπληρωµατι-κή εργασία, µπορούν να αποκοµίσουν σηµαντικόεισόδηµα. Μόνο που θα πρέπει να αντιµετωπίσουνµε διαφορετικό πνεύµα τη διαδικασία αυτή. Άλλω-στε, αυτό είναι κάτι που ήδη συµβαίνει περιστασια-κά και για ορισµένα είδη µανιταριών που είναι αρκε-τά διαδεδοµένα στη Λέσβο.Θα πρέπει να ενηµερωθούν για το ποια είδη είναιβρώσιµα, να ακολουθούν µε θρησκευτική ευλάβειατις διαδικασίες ταυτοποίησης των µανιταριών και ναακολουθήσουν τις διαδικασίες νόµιµης εµπορίαςτους. Στη συνέχεια, θα πρέπει να ενηµερωθούν γιατις αγορές που µπορούν να διαθέσουν τα µανιτάριαπου θα συλλέγουν και για τα είδη που έχουν µεγά-λη εµπορική αξία.

√È ‚·ÛÈÎ¤˜ ·Ú¯¤˜ Û˘ÏÏÔÁ‹˜ Ì·ÓÈÙ·ÚÈÒÓ

∆ε συλλέγουµε και πολύ περισσότερο δεν καταναλώνουµεείδη που είτε δεν τα γνωρίζουµε, είτε έχουµε την ελάχιστηαµφιβολία γι’ αυτά. Τα µανιτάρια που βρίσκουµε και µας ενδιαφέρουν, τα

κόβουµε µε µαχαίρι ή τα βγάζουµε ένα-ένα προσεκτικά καιδεν τα ξεριζώνουµε. Είναι καταστροφή να χρησιµοποιούνται τσουγκράνες ή άλλαεργαλεία και να ξεσκεπάζονται µε τα χέρια µεγάλες περιοχέςτου εδάφους από τα νεκρά φύλλα ή τις πευκοβελόνες.Αντιθέτως, σκεπάζουµε πάλι το σηµείο που ψάξαµε για µανι-τάρια - είτε βρήκαµε είτε όχι - για να συνεχίσουν να φυτρώ-νουν. ∆εν καταστρέφουµε τα µανιτάρια ή τους άλλους µύκητες πουδε συλλέγουµε, διότι το οικοσύστηµα στηρίζεται στην αλλη-λεξάρτηση των ειδών και κάθε ένα από αυτά έχει τη θέσητου στη φύση.∆ε συλλέγουµε πολύ µικρά µανιτάρια. Όσοι δεν εµπορεύονται τα µανιτάρια, θα πρέπει να µαζεύουνµόνο όσα πρόκειται να καταναλώσουν.

Pleurotus ostreatus. Φωτογραφία από καλλιέργεια στη Λέσβο

Agaricus campestris (δροσίτες)

Lactarius deliciosus (πευκίτες, τσαµίτες, κµαρίτες, κουτσνίτες)

Pleurotus ostreatus 2, λευκίτες

φω

τό Γ

ιάνν

ης Ν

τίνος

φω

τό ∆

άνος

Τσο

ρµπα

τζής


ÚÂÔÚÙ¿˙

Μανιτάρια

??????

Agaricus campestris (δροσίτες)Agaricus silvicola (δροσίτες)Agrocybe cylindracea (λευκίτες) Agrocybe dura *Agrocybe pediades f. pediadesAmanita beckeri *Amanita caesareaAmanita franchetiiAmanita muscariaAmanita ovoideaAmanita pantherinaAmanita phalloidesAmanita rubescensAmanita vittadiniiArmillaria melleaAuricularia auricula-judaeBoletus aereusBoletus calopusBoletus regiusBoletus reticulatus *Boletus satanasBovista plumbeaCantharellus cibarius Chroogomphus rutilusClathrus ruber *Clitocybe geotropa (λαγαρίτες)Clitocybe odoraClitocybe sqamulosaCoprinus picaceusCoprinus vosoustii *Cortinarius dibaphusCystoderma cinnabarinumFistulina hepatica

Gomphidius glutinosus *Gymnopilus junoniusHandakea cyathiformis *Handakea excipuliformisHandakea utriformisHelvella sulcata*Hohenbuehelia petaloides *Hygrophorus eburneusLactarius chrysorrheusLactarius deliciosus (πευκίτες,τσαµίτες, κµαρίτες, κουτσνίτες)Lactarius controversus *Lactarius sanguifluus (κρασίτες)Lactarius tesquorum #Lactarius zonariusLentinus lepideus*Lentinus tigrinus*Laetiporus sulphureus Leccinum corsicumLeccinum crocipodium *Lepista nuda (µαβίτες, µαδίτες)Lepista rickeniiLycoperdon perlatum (πορδίτες)Lyophyllum decastes *#Macrolepiota excoriataMacrolepiota mastoideaMacrolepiota phaeodisca *Macrolepiota proceraMacrolepiota prominens *Macrolepiota rahcodesMacrolepiota rahcodes var hortensisMarasmius oreadesMelanoleuca politoinequalipes

Μorchella esculenta (λαγόρτια) *Μοrchella deliciosa (λαγόρτια) *Omphalotus oleariusOssicaulis lignatilis *Paxillus involutusPhallus hadriani Pisolithus arrhizusPleurotus eryngii (αγκαθίτες) Pleurotus fuscus var. ferulae(αναρτκίτες, λαγκαδιώτες)Pleurotus ostreatus (λευκίτες,συκίτες;)Polyporus badiusPolyporus squamosus *Ramaria stricta *Russula aurea *Russula cyanoxantha Russula delica (άσπρος)Russula densifolia *Scleroderma geasterScleroderma verrucosum *Sparassis crispa *Stropharia aeruginosa *Suillus bellinii (σφουγγαρίτες)Tremella mesenterica *Tricholoma caligatumTricholoma equestreTricholoma ustaloidesTricholomopsis rutilansTuber excavatum *Vascellum pratenseVolvariella bombykina *Volvariella gloiocephala

ª·ÓÈÙ¿ÚÈ· ÙË˜ §¤Û‚Ô˘Μια πολύ καλή πρωτοβουλία του Συλλόγου Μανιτα-ρόφιλων Λέσβου είναι η ταυτοποίηση των µανιτα-

ριών που υπάρχουν στο νησί. Η προσπάθειαβρίσκεται σε εξέλιξη και αναπτύσσεται

συνεχώς. Στα µέσα του Φλεβάρη, ταµανιτάρια που είχαν ταυτοποιηθεί στονησί και είχαν αναρτηθεί στο blog τουΣυλλόγου, είναι αυτά που αναφέρονταιπαρακάτω, στον κατάλογο που έχει ως

βάση το αρχείο του κ. ΣΣττρρααττήή ΣΣππααννέέλλλληη.Αν δίπλα στο επιστηµονικό όνοµα δείτε ένα *,αυτό σηµαίνει ότι το µανιτάρι αυτό έχει βρε-θεί λιγότερες από τρεις φορές (δείγµατα που

ταυτοποιήθηκαν). Αν υπάρχει #, σηµαίνει ότι ηταυτοποίησή του δεν είναι σίγουρη. Σε παρένθε-

ση τοπικές ονοµασίες στη Λέσβο.

ªªιιαα ιισσττοορριικκήή ππααρρααγγωωγγιικκήή µµοοννάάδδαα ττηηςςΧΧίίοουυ,, ττοο εερργγοοσσττάάσσιιοο χχυυµµώώνν ττοουυ ΑΑγγρροο--ττιικκοούύ ΣΣυυννεεττααιιρριισσµµοούύ ΕΕσσππεερριιδδοοκκααλλ--λλιιεερργγηηττώώνν ΧΧίίοουυ,, ααλλλλάάζζεειι χχέέρριιαα.. ΗΗ αα--ππόόφφαασσηη ππάάρρθθηηκκεε σσττιιςς 2200 ττοουυ ππεε--

ρραασσµµέέννοουυ ∆∆εεκκεεµµββρρίίοουυ,, σσεε γγεεννιικκήή σσυυννέέλλεευυσσηη πποουυ έέγγιιννεεσσττοο εεκκθθεεσσιιαακκόό κκέέννττρροο ττηηςς ΧΧίίοουυ ««ΓΓ.. ΚΚααλλοουυττάάςς»».. Κατά τη διάρκεια της συνέλευσης, ο επιχειρηµατίες ΘΘεε--όόδδωωρροοςς ΘΘεεοοχχάάρρηηςς ανέλυσε το επιχειρηµατικό σχέδιοκαι έπεισε τα µέλη του Συνεταιρισµού ότι τα πορτοκά-λια και τα µανταρίνια τους θα αποτελούν τη βάση γιατην ανάπτυξη της επιχείρησης.Πέρα από αυτή την αρχική απόφαση, µέχρι σήµερα τοεπιχειρηµατικό πλάνο δεν έχει προχωρήσει. Έτσι, ο αρ-χικός ενθουσιασµός για πολλούς έχει µετατραπεί σε έ-να µεγάλο ερωτηµατικό.Το φιλόδοξο επιχειρηµατικό πλάνο προβλέπει τη µετεξέ-λιξη του εργοστασίου χυµών σε ένα σύγχρονο εργοστά-σιο παραγωγής πιστοποιηµένων ντόπιων προϊόντων, µετην αξιοποίηση των αγροτικών αγαθών που παράγονταιστον Κάµπο της Χίου. Μεταξύ των προϊόντων που σχε-διάζεται να παραχθούν εκτός από τους χυµούς, είναι ηµαρµελάδα, ο χυµός ροδιού, τα αιθέρια έλαια και γενι-κότερα η αξιοποίηση κάθε αγροτικού εσπεριδοειδούςπροϊόντος που παράγει ο Κάµπος. Επί της ουσίας, η ι-δέα των επενδυτών που θα αγοράσουν το εργοστάσιοείναι ότι, «αφού δεν µπορούµε να ρίξουµε σε χαµηλά ε-πίπεδα το κόστος παραγωγής, ας παράγουµε προϊόνταυψηλής ποιότητας τα οποία θα τα πουλάµε ακριβά».Το επιχειρηµατικό σχέδιο δεν περιορίζει τους στόχουςτου µόνο στη δηµιουργία µιας σύγχρονης παραγωγικήςµονάδας, προβλέπει ακόµα την ανασύσταση και την α-ναζωογόνηση της παραγωγής αγροτικών προϊόντωνστον Κάµπο της Χίου, η οποία θα περνάει µέσα από τηδιάσωση των τοπικών ποικιλιών που καλλιεργούνταιστο νησί και την επιστηµονική στήριξη των παραγωγώνώστε να επιτυγχάνουν το καλύτερο δυνατό αποτέ-λεσµα.

Σύµφωνα µε το σχεδιασµό, ο Συνεταιρισµός προ-βλέπεται να συµµετάσχει στο νέο επιχειρηµατικόσχήµα µε ένα ποσοστό της τάξης του 10% περί-

που. Σε πρώτη φάση, η επένδυση πουθα γίνει θα φθάσει τα τρία εκατοµµύρια

ευρώ περίπου.Πέρα από το ελπιδοφό-ρο επιχειρηµατικό πλά-νο, τα µέλη του Αγροτι-κού Συνεταιρισµού

Εσπεριδοκαλλιεργητών Χίου συνεκτίµησαν τη δεινή οι-κονοµική κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει ο Συνε-ταιρισµός. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2008 ο Συνεται-ρισµός αναγκάστηκε να πουλήσει ένα ακίνητο έναντι170.000 ευρώ για να καλύψει µέρος από τις οικονοµι-κές του υποχρεώσεις. Παράλληλα όµως αντιµετωπίζειτο βάρος ενός δανείου 400.000 ευρώ. Όσες προσπά-θειες είχαν γίνει τα προηγούµενα χρόνια για να ξεπερα-στούν τα οικονοµικά προβλήµατα του Συνεταιρισµού,δεν απέδωσαν τα αναµενόµενα. Σε αυτά τα προβλήµα-τα ήρθε να προστεθεί και η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτι-κή που κόβει τις επιδοτήσεις στη µεταποίηση των εσπε-ριδοειδών.

∏ ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ÂÓfi˜ ÂÚÁÔÛÙ·Û›Ô˘Ήταν το 1962 όταν ο αείµνηστος ΧΧααννδδρρήήςς αποφάσισενα επενδύσει στη δηµιουργία µιας µονάδας παραγωγήςχυµών και αναψυκτικών. Αξιοποιώντας τα εσπεριδοειδήτου Κάµπου της Χίου, δηµιουργεί το εργοστάσιο τηςΕΒΕΚ Α.Ε..Το 1985 ιδρύεται ο Αγροτικός Συνεταιρισµός Εσπερι-δοκαλλιεργητών Χίου µέσα από τη συγχώνευση τεσσά-ρων συνεταιρισµών του νησιού, που είχαν µέχρι τότετην αποκλειστική εµπορία των εσπεριδοειδών. Μετά α-πό διάφορες συµφωνίες, ο Συνεταιρισµός αγόρασε τηνΕΒΕΚ Α.Ε. και συνέχισε τη λειτουργία του εργοστασίου. Ο Συνεταιρισµός αριθµεί περί τα 300 µέλη, όλα εσπε-ριδοκαλλιεργητές του νησιού. Το 1990 ο ΑΣΕ Χίου προ-έβη σε πλήρη εκσυγχρονισµό του εργοστάσιου χυµώνκαι την κατασκευή ψυγείου κατάψυξης χωρητικότητας300 τόνων συµπυκνωµένου χυµού. Το 2000 εκσυγχρό-νισε και τη µονάδα εµφιάλωσης αναψυκτικών µε τησυµµετοχή στα προγράµµατα Leader II και ΠΕΠ Βορεί-ου Αιγαίου.


ÚÂÔÚÙ¿˙

∂Ï›‰Â˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó·˙ˆÔÁfiÓËÛË ÙÔ˘ ∫¿ÌÔ˘ ÙË˜ Ã›Ô˘

™Â È‰ÈÒÙÂ˜ ÙÔ ÂÚÁÔÛÙ¿ÛÈÔ ¯˘ÌÒÓ ÙÔ˘ ∞™∂Ã;


µÈÔÏÔÁÈÎ¿ & ÈÛÙÔÔÈËÌ¤Ó·¶ÚÔ˚fiÓÙ·


·ÊÈ¤Ú Ì·

∑ËÙÔ‡ÌÂÓÔ Ë ÔÈfiÙËÙ· Î·È Ë ·ÛÊ¿ÏÂÈ· ÛÙ· ÙÚfiÊÈÌ·

√È ·Ó¿ÁÎÂ˜ ¤ÁÈÓ·Ó ÂÌfiÚÂ˘Ì·

∂∂δδώώ κκααιι µµιιαα δδεεκκααεεττίίαα ππεερρίίπποουυ ηηββιιοολλοογγιικκήή γγεεωωρργγίίαα γγννωωρρίίζζεειι µµιιααττεερράάσσττιιαα ααννάάππττυυξξηη σσεε όόλληη ττηηννΕΕυυρρώώππηη,, ττηηνν ΑΑµµεερριικκήή,, ττιιςς χχώώρρεεςςττηηςς ΜΜεεσσοογγεείίοουυ,, ττηηνν ΑΑυυσσττρρααλλίίαα

κκααιι ττηη ΛΛααττιιννιικκήή ΑΑµµεερριικκήή.. ΩΩσσττόόσσοο,, ηη ββιιοολλοογγιικκήήγγεεωωρργγίίαα εείίννααιι έένναα σσύύσσττηηµµαα οορργγάάννωωσσηηςς ττηηςς ππαα--ρρααγγωωγγήήςς ααγγρροοττιικκώώνν ππρροοϊϊόόννττωωνν πποουυ ππάάεειι ααρρκκεε--ττέέςς δδεεκκααεεττίίεεςς ππίίσσωω.. ΣΣττόόχχοοςς ττοουυ εείίννααιι νναα ααππαα--ννττήήσσεειι σστταα ππρροοββλλήήµµαατταα πποουυ δδηηµµιιοουυρργγοούύννττααιισσττοο ππεερριιββάάλλλλοονν,, ααλλλλάά κκααιι ττοονν ααννθθρρώώππιιννοο οορργγαα--ννιισσµµόό,, ααππόό ττηη σσυυµµββααττιικκήή γγεεωωρργγίίαα.. ΜΜεε ααρρκκεεττήήκκααθθυυσσττέέρρηησσηη,, ααλλλλάά ππααρράάλλλληηλλαα µµεε ττηη ββιιοολλοογγιι--κκήή γγεεωωρργγίίαα,, εεµµφφααννίίσσττηηκκεε ηη µµέέθθοοδδοοςς ττηηςς οολλοο--κκλληηρρωωµµέέννηηςς δδιιααχχεείίρριισσηηςς ααλλλλάά κκααιι τταα ππιισσττοοπποοιι--ηηµµέένναα ππρροοϊϊόόνντταα..


Η βιολογική γεωργία στα πρώτα στάδιά της συνδυά-σθηκε µε µια διαφορετική φιλοσοφία ζωής. Εκτός α-πό την παραγωγή τροφίµων, βιολογική γεωργία σήµαι-νε επιστροφή στη φύση, επιστροφή στο χωριό, προ-σπάθεια επαναπροσέγγισης του φυσικού περιβάλλο-ντος και κατανόησης των βαθύτερων νόµων λειτουρ-γίας του. Ακόµη, η βιολογική γεωργία συνδυάσθηκεµε την προσπάθεια προστασίας της πανίδας και τηςχλωρίδας κάθε περιοχής, τον υδροβιότοπων, των τοπι-κών ποικιλιών και σπόρων και των τοπικών φυλών κτη-νοτροφικών ζώων.Όλα τα παραπάνω ήταν ένα πλέγµα που είχαν δηµιουρ-γήσει για τη βιολογική γεωργία οικολογικές οµάδες,κινήµατα και κόµµατα µαζί µε αναρχικές οµάδες, πουστην ουσία πρότειναν έναν εναλλακτικό τρόπο ζωής. Σήµερα, οι εποχές αυτές µοιάζουν πολύ µακρινές.Τα βιολογικά προϊόντα έχουν µπει για τα καλά στηζωή µας. ∆ε χρειάζεται κανείς να τα καλλιεργήσει

για να τα απολαύσει, µπορεί να τα βρει στα ράφια

των σούπερ µάρκετ ή έστω στα ράφια των κατα-

στηµάτων που πουλάνε βιολογικά προϊόντα.

·ÊÈ¤Ú Ì·

�Κάθετη µείωση στις πωλήσεις

βιολογικών προϊόντων

στη Βρετανία είχαµε τον

∆εκέµβριο του 2008 ως συνέπεια

της οικονοµικής κρίσης

�


Η ανάπτυξη και η αλλαγή του χαρακτήρα της βιολογι-κής γεωργίας ήρθε ως απάντηση στις αλλεπάλληλεςδιατροφικές κρίσεις που έχουν πλήξει την Ευρώπηκαι τις ΗΠΑ τις δύο τελευταίες δεκαετίες.Όταν κυριάρχησε η αντίληψη πως είµαστε ό,τιτρώµε, άρχισαν να αναπτύσσονται εκτός από τη βιο-

λογική γεωργία και µια σειρά άλλες µέθοδοι πουστόχο είχαν να απαντήσουν στο αίτηµα για υγιεινάκαι ασφαλή τρόφιµα. Έτσι αναπτύχθηκε η µέθοδοςτης ολοκληρωµένης διαχείρισης και τα διάφορα πρό-τυπα πιστοποίησης.Σήµερα υπάρχουν ιδιαιτέρως πολλά πρότυπα πιστο-ποίησης, τα οποία θεσµοθετούνται από αλυσίδεςσούπερ µάρκετ, από οµίλους παραγωγής και εµπο-ρίας τροφίµων, από εθνικά κράτη, από διεθνείς ορ-γανισµούς ή από οµάδες κρατών.Στην ουσία, αυτό που πριν 60 µε 70 χρόνια οι κάτοι-κοι της υπαίθρου το απολάµβαναν κάθε µέρα φυσι-κά, ασφαλή, νόστιµα και υγιεινά τρόφιµα σήµερα εί-ναι ένα ζητούµενο. Κι έχει µετατραπεί σε ένα εµπό-ρευµα που µας το προσφέρει ως υπηρεσία µια νέα«βιοµηχανία», η οποία καταγράφει ραγδαία ανάπτυξηκι όλα δείχνουν πως θα αναπτύσσεται για πολλά χρό-νια ακόµα.

�Αυτό που πριν 60 µε 70 χρόνια

οι κάτοικοι της υπαίθρου το απολάµβαναν κάθε µέραφυσικά, ασφαλή, νόστιµα

και υγιεινά τρόφιµα σήµερα είναιένα ζητούµενο

�


·ÊÈ¤Ú Ì·

∞Ó¿Ù˘ÍË ÌÂÙ’ ÂÌÔ‰›ˆÓ ÁÈ· ÙË ‚ÈÔÏÔÁÈÎ‹ ÁÂˆÚÁ›·

√√ΟΟρργγααννιισσµµόόςς ΠΠιισσττοοπποοίίηησσηηςς κκααιι ΕΕλλέέγγ--χχοουυ ΟΟΠΠΕΕΓΓΕΕΠΠ οορρίίζζεειι όόττιι ««σσττηη ββιιοολλοογγιι--κκήή γγεεωωρργγίίαα εεφφααρρµµόόζζοοννττααιι οοιι κκααννόόννεεςςπποουυ κκααθθοορρίίζζοοννττααιι ααππόό ττηηνν κκοοιιννοοττιικκήήκκααιι εεθθννιικκήή ννοοµµοοθθεεσσίίαα,, οοιι οοπποοίίοοιι σσκκοο--

ππόό έέχχοουυνν ττηηνν ππρροοσστταασσίίαα ττοουυ ππεερριιββάάλλλλοοννττοοςς,, ττηη δδιιαα--ττήήρρηησσηη ήή κκααιι ττηηνν ααύύξξηησσηη ττηηςς εευυφφοορρίίααςς κκααιι ττηηςς ββιιοο--λλοογγιικκήήςς δδρραασσττηηρριιόόττηηττααςς ττοουυ εεδδάάφφοουυςς,, κκααθθώώςς κκααιιττηη δδηηµµιιοουυρργγίίαα κκααττάάλλλληηλλωωνν σσυυννθθηηκκώώνν γγιιαα ττηη δδιιααττήή--ρρηησσηη ττηηςς ααλλλληηλλεεξξάάρρττηησσηηςς µµεεττααξξύύ ττοουυ εεδδάάφφοουυςς µµεετταα φφυυττάά,, ττωωνν φφυυττώώνν µµεε τταα ζζώώαα κκααιι ττωωνν ζζώώωωνν µµεε ττοοέέδδααφφοοςς,, χχωωρρίίςς ττηηνν ππρροοσσφφυυγγήή σσεε ππααρράάγγοοννττεεςς ππααρραα--γγωωγγήήςς εεξξωωττεερριικκήήςς ππρροοέέλλεευυσσηηςς»»..Η βιολογική γεωργία είναι «µια µέθοδος καλλιέργει-ας, η οποία ελαχιστοποιεί ή αποφεύγει πλήρως τηχρήση συνθετικών λιπασµάτων και ζιζανιοκτόνων,ρυθµιστών ανάπτυξης των φυτών, ορµονών καθώςκαι πρόσθετων ουσιών στις ζωοτροφές. Οι βιολογι-κοί καλλιεργητές βασίζονται σε αµειψισπορά (εναλ-λαγή φυτών για συγκοµιδή), υπολείµµατα συγκοµι-δών, αγρανάπαυση, ζωικά λιπάσµατα (κοπριά) καιµηχανική καλλιέργεια, για τη διατήρηση της παρα-γωγικότητας του χώµατος, τον εµπλουτισµό του µεθρεπτικές ουσίες για τα φυτά καθώς και για τον έ-λεγχο των ζιζανίων, εντόµων και παρασίτων». Αυτότον ορισµό δίνει για τη βιολογική καλλιέργεια η ε-λεύθερη ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια «Βικιπαίδεια».Μια άλλη προσέγγιση ορίζει τη βιολογική γεωργίαως τη «συνεργασία µε τη φύση για την παραγωγήπροϊόντων που είναι υγιεινά, νόστιµα, µε µεγάληθρεπτική αξία, απαλλαγµένα από χηµικά παρασκευ-άσµατα που βλάπτουν την ανθρώπινη υγεία. Η ε-φαρµογή της ολοκληρωµένης αυτής γεωργικής πρα-κτικής.».Θα µπορούσαµε να δώσουµε πολλούς και διαφορε-τικούς ορισµούς για τη βιολογική γεωργία, ανάλογαµε ποια σκοπιά κοιτάζει το θέµα ο καθένας. ∆ιαφο-ρετικά θα την ορίσει ο παραγωγός από τον κατανα-λωτή, από τον κρατικό οργανισµό ελέγχου και δια-φορετικό ορισµό θα δώσει ένας πιστοποιητικός ορ-γανισµός.Ο βασικός παράγοντας που ενδυναµώνει τη βιολογι-κή γεωργία και αυξάνει τη ζήτηση για τα προϊόντατης είναι τα σύγχρονα διατροφικά σκάνδαλα, όπωςαναφέραµε στο εισαγωγικό σηµείωµα. Ορισµένα α-πό αυτά είναι οι «τρελές αγελάδες» που εκτιµάται ό-τι προήλθαν από τα κρεατάλευρα που τις τάιζαν, τα

κοτόπουλα µε διοξίνες, το χοιρινό κρέας που ήτανπλούσιο σε αντιβιοτικά, τα ιρλανδικά χοιρίδια µε τηδιοξίνη, το ηλιέλαιο που είχε µπόλικο ορυκτέλαιο, τογάλα µε τη µελαµίνη. Αυτά είναι τα πιο γνωστά, αλλάυπάρχουν και πολλά τα οποία τα βιώνουµε σχεδόνκαθηµερινά αλλά σχεδόν ποτέ δεν έχουν πάρει µε-γάλες διαστάσεις. Για παράδειγµα, εδώ και χρόνιαοι έλεγχοι του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης χα-ρακτηρίζουν ως ακατάλληλες για κατανάλωση ποσό-τητες ξηρών καρπών και άλλων τροφίµων που βρί-σκονται να έχουν αφλατοξίνες, ουσίες µε καρκινογό-νο δράση. Πολύ συχνά, ακόµη, θαλασσινά ραντίζο-νται µε χηµικά σκευάσµατα για να φαίνονται πιο γυα-λιστερά στους καταναλωτές.∆ιατροφικά σκάνδαλα υπάρχουν και σε τοπικό επί-πεδο. Ποιος µπορεί να ξεχάσει τα αγγούρια που πα-ράχθηκαν και καταναλώθηκαν στη Λέσβο, ενώ περι-είχαν απίστευτα µεγάλες ποσότητες φυτοφαρµάκωνόπως διαπιστώθηκε εκ των υστέρων; Ποιος µπορείνα ξεχάσει τις πατάτες που βρέθηκαν σε αποθήκηνα είναι πασπαλισµένες µε καρκινογόνο φυτο-φάρµακο για να µη σαπίσουν; Πέρα όµως από τα διατροφικά σκάνδαλα, τους κα-ταναλωτές στρέφει προς τα βιολογικά προϊόντα καιη ανεξέλεγκτη ανάπτυξη των γενετικά τροποποιηµέ-νων προϊόντων.Ένας τρίτος παράγοντας είναι η σταδιακή ανάπτυξητης καταναλωτικής συνείδησης. Όλο και περισσότε-ροι καταναλωτές βλέπουν τα βιολογικά προϊόντα ωςσωσίβιο από τα υπολείµµατα φυτοφαρµάκων που υ-πάρχουν στα προϊόντα της συµβατικής γεωργίας.Πέρα από την αύξηση της ζήτησης, στη µεγάλη ανά-πτυξη της βιολογικής γεωργίας συνέβαλαν και οι υ-ψηλές επιδοτήσεις που δόθηκαν µετά το 2004.Στους δε νησιώτες παραγωγούς, η βιολογική γεωρ-γία παρουσιάστηκε ως λύση στο πρόβληµα τηςχαµηλής ανταγωνιστικότητας των προϊόντων που πα-ράγουν.

∆· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·Το πρώτο µεγάλο πρόβληµα που αντιµετωπίζουν ό-σοι παραγωγοί µετατρέπουν τις καλλιέργειές τουςσε βιολογικές, είναι η διάθεση των προϊόντων τους.Στην Ελλάδα έτσι κι αλλιώς υπάρχει πρόβληµα στηδιάθεση των αγροτικών προϊόντων και η αγορά τωνβιολογικών, παρά την ανάπτυξη, είναι εξαιρετικά µι-


κρή ακόµη. Ως συνέπεια αυτού είναι η έλλειψηδιαµορφωµένων δικτύων διακίνησης των προϊό-ντων. Χωρίς δίκτυα πώλησης, γίνεται ακόµη πιο δύ-σκολη η ανεύρεση αγορών. ∆ηλαδή δηµιουργείται έ-νας φαύλος κύκλος όπου το ένα του στοιχείο τροφο-δοτεί το άλλο, µε αποτέλεσµα, ενώ ένας µεγάλος α-ριθµός παραγωγών εντάσσεται στη βιολογική γεωρ-γία µε ελπίδες και όνειρα, περίπου το 52% αυτώντην εγκαταλείπει απογοητευµένο.Το δεύτερο µεγάλο πρόβληµα που αντιµετωπίζουνοι παραγωγοί βιολογικών προϊόντων είναι οι υψηλέςδαπάνες που πρέπει να κάνουν κάθε χρόνο για τηνεξασφάλιση της πιστοποίησης. Η βιολογική καλλιέρ-γεια της γης συνεπάγεται αυξηµένο κόστος παραγω-γής και σηµαντικές δαπάνες για την πιστοποίηση τηςκαλλιέργειας ως βιολογικής. Το κόστος αυτό δυστυ-χώς δεν αντισταθµίζεται από τις τιµές των βιολογι-κών προϊόντων. Μάλιστα, σε ορισµένα προϊόντα πα-ρατηρείται ραγδαία πτώση των τιµών παραγωγούτων βιολογικών προϊόντων, ενώ την ίδια στιγµή ητιµές που πληρώνουν οι καταναλωτές είναι πολύ υ-ψηλότερες συγκριτικά µε τα συµβατικά. Χαρακτηρι-στική είναι η περίπτωση του ελαιόλαδου, όπου ητιµή παραγωγού για το βιολογικό λάδι είναι 25% έ-ως 30% υψηλότερη, όταν µια δεκαετία πριν η τιµήπαραγωγού για το βιολογικό λάδι ήταν δύο έωςτρεις φορές υψηλότερη από την τιµή του συµβατι-κού ελαιόλαδου. ∆εν είναι λίγες οι περιπτώσεις που οι παραγωγοίτων βιολογικών προϊόντων, είτε επειδή δεν µπορούννα τυποποιήσουν τα προϊόντα τους, είτε επειδή οιποσότητες που παράγουν είναι µικρές, πωλούν ταπροϊόντα τους ως συµβατικά.Στη Λέσβο και τη Λήµνο οι βιοκαλλιεργητές αντιµε-τωπίζουν ένα επιπλέον πρόβληµα, την απίστευτα µε-γάλη καθυστέρηση στην καταβολή των επιδοτήσεωνπου δικαιούνται. Είναι χαρακτηριστικό ότι την ώραπου έκλεινε η ύλη του περιοδικού µας, οι βιοκαλ-λιεργητές των δύο αυτών νησιών ανέµεναν να πά-

ρουν τις επιδοτήσεις του έτους 2006 στα τέλη τουΦεβρουαρίου του 2009, τη στιγµή που οι επιδοτή-σεις αυτές θα έπρεπε να είχαν πληρωθεί από τοΜάιο του 2007. Μεγάλο πρόβληµα επίσης, τόσο για τους παραγω-γούς, όσο και για τους καταναλωτές βιολογικώνπροϊόντων, είναι η πιστοποίησή τους. Παρά τις µεγά-λες δαπάνες για την πιστοποίηση που κάνουν οι πα-ραγωγοί, παρά τις αυξηµένες τιµές που πληρώνουνοι καταναλωτές, όλο και περισσότερες φωνές δηλώ-νουν καθαρά ότι υπάρχει πρόβληµα αξιοπιστίαςστην πιστοποίηση των βιολογικών προϊόντων.Έτσι, η βιολογική γεωργία προχωρά το δύσκολοδρόµο της ανάπτυξής της µε πολλά εµπόδια. Το ευ-χάριστο είναι ότι παρ’ όλα αυτά προχωράει…


�∆εν είναι λίγες οι περιπτώσεις

που οι παραγωγοί των βιολογικών

προϊόντων, είτε επειδή δεν

µπορούν να τυποποιήσουν τα

προϊόντα τους, είτε επειδή οι

ποσότητες που παράγουν είναι

µικρές, πωλούν τα προϊόντα τους

ως συµβατικά


·ÊÈ¤Ú Ì·

√ÏÔÎÏËÚˆÌ¤ÓË ¢È·¯Â›ÚÈÛË

∆Ô ·Ô·›‰È ÙˆÓ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ ÔÈÔÙÈÎÒÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ

∆∆οο ααπποοππααίίδδιι ττωωνν σσυυσσττηηµµάάττωωνν ππααρρααγγωω--γγήήςς ππρροοϊϊόόννττωωνν πποοιιόόττηηττααςς εείίννααιι ηη ΟΟλλοο--κκλληηρρωωµµέέννηη ∆∆ιιααχχεείίρριισσηη.. ΠΠρρόόκκεειιττααιι γγιιααέένναα σσύύσσττηηµµαα σσχχεεδδόόνν άάγγννωωσσττοο σσττηη χχώώ--ρραα µµααςς,, αανν κκααιι ααρρκκεεττοοίί εείίννααιι εεκκεείίννοοιι

πποουυ λλέέννεε όόττιι ηη εεφφααρρµµοογγήή ττοουυ µµπποορρεείί νναα µµααςς δδώώσσεειιπποοιιοοττιικκάά ππρροοϊϊόόνντταα,, αασσφφααλλήή κκααιι υυγγιιεειιννάά,, χχωωρρίίςς ννααµµεειιωωθθεείί οο όόγγκκοοςς ττηηςς ππααρρααγγωωγγήήςς..Η Ολοκληρωµένη ∆ιαχείριση είναι ένα σύστηµα πε-ριβαλλοντικής διαχείρισης µε στοιχεία συστήµατοςποιότητας, το οποίο βασίζεται στην ορθολογική χρή-ση του νερού, των λιπασµάτων και των φυτοφαρµά-κων. Παράλληλα, περιλαµβάνει την παρακολούθησηκαι τον έλεγχο όλων των φάσεων παραγωγής, µεστόχο την προστασία του περιβάλλοντος και του κα-ταναλωτή, καθώς και την παραγωγή επώνυµων, ποι-οτικών, ασφαλών και ανταγωνιστικών προϊόντων.Πιο απλά, πολλοί αναφέρουν ότι η Ολοκληρωµένη∆ιαχείριση είναι ένα ενδιάµεσο στάδιο µεταξύσυµβατικής καλλιέργειας και βιολογικής γεωργίας. Όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, στην Ολοκληρωµένη∆ιαχείριση επιτρέπεται η χρήση όλων των στοιχείωνπου βοηθούν στην αύξηση του όγκου και στη βελ-τίωση της ποιότητας της παραγωγής, όµως η χρήσητους γίνεται µε στενή παρακολούθηση από τον επι-βλέποντα γεωπόνο της εκµετάλλευσης. Έτσι επιτυγ-χάνεται η ελάχιστη δυνατή επιβάρυνση των προϊό-ντων από υπολείµµατα φυτοφαρµάκων και λιπασµά-των, ενώ ταυτόχρονα µειώνεται σηµαντικά το κόστοςπαραγωγής.Με την εφαρµογή Συστήµατος Ολοκληρωµένης ∆ια-χείρισης επιτυγχάνεται:

Η οργάνωση της γεωργικής εκµετάλλευσης µεπρογραµµατισµό της παραγωγής Ο έλεγχος σε όλα τα στάδια της παραγωγικήςδιαδικασίας Η συνεχής ενηµέρωση και εκπαίδευση τωνεµπλεκόµενων παραγωγώνΗ µείωση του κόστους παραγωγής λόγω της ορ-θολογικής χρήσης των εισροώνΗ παραγωγή ποιοτικών, ασφαλών και ανταγωνι-στικών προϊόντων.

Ως «Πιστοποίηση Συστήµατος Ολοκληρωµένης ∆ια-χείρισης» νοείται η διαδικασία µε την οποία ένας α-ναγνωρισµένος από τον Agrocert φορέας πιστοποίη-σης παρέχει γραπτή διαβεβαίωση ότι µια γεωργικήεκµετάλλευση εφαρµόζει το Σύστηµα Ολοκληρωµέ-

νης ∆ιαχείρισης σύµφωνα µε τα πρότυπα Agro 2-1και Agro 2-2 για την παραγωγή συγκεκριµένου εί-δους προϊόντων.Αρµόδιος για το σχεδιασµό, τον έλεγχο και την πα-ρακολούθηση της εφαρµογής του Συστήµατος είναιο «επιβλέπων» της γεωργικής εκµετάλλευσης. Ειδι-κότερα:

επιβλέπει την καλλιέργεια σε όλες τις φάσεις τηςπαραγωγικής διαδικασίαςσυντάσσει τα Έγγραφα του Συστήµατοςεκδίδει Οδηγίες προς τους παραγωγούς ή άλ-λους εµπλεκοµένουςελέγχει το Σύστηµα Ολοκληρωµένης ∆ιαχείρισηςεπικοινωνεί µε τους εµπλεκοµένουςδέχεται ελέγχους και επιθεωρήσεις από το φο-ρέα πιστοποίησης

∆Ô ·Ô·›‰ÈΈως σήµερα οι παραγωγοί που εφαρµόζουν το Σύ-στηµα της Ολοκληρωµένης ∆ιαχείρισης δεν επιδο-τούνται. Αντιθέτως, κατά την εφαρµογή των προ-γραµµάτων αυτών οι παραγωγοί καλούνται να βά-λουν το χέρι στην τσέπη. Αυτό έχει ως συνέπεια τοσύστηµα να έχει πολύ µικρή διάδοση, παρά το ότιµπορεί να εφαρµοστεί σε όλες τις αγροτικές περιο-χές, ακόµη κι εκεί που η εφαρµογή της βιολογικήςγεωργίας θα οδηγούσε σε κάθετη πτώση της παρα-γωγής.Ακόµη µεγαλύτερο πρόβληµα από τη µη επιδότησητων παραγωγών είναι ότι τα µεγάλα εµπορικά δίκτυαλιανικού εµπορίου δεν προωθούν τα προϊόντα ολο-κληρωµένης διαχείρισης, µε συνέπεια τα προϊόντααυτά πολύ δύσκολα να φθάνουν στους καταναλω-τές. Λόγω έλλειψης ενηµέρωσης, οι καταναλωτέςδε γνωρίζουν ότι πρόκειται για προϊόντα ανώτερηςποιότητας που είναι ασφαλή και υγιεινά, µε αποτέ-λεσµα να µην τα προτιµούν (όταν τα συναντήσουνστα σούπερ µάρκετ).Όλη αυτή η κατάσταση οδηγεί σε ένα φαύλο κύκλο,που έχει ως αποτέλεσµα ένα εξαιρετικά ελπιδοφόροσύστηµα παραγωγής να µένει στα αζήτητα. Αθροιστι-κά όλων των παραπάνω, οδηγούµαστε σε αλόγιστη ε-πιβάρυνση του περιβάλλοντος, υπέρµετρη αύξησητου κόστους παραγωγής, µε τους καταναλωτές να χά-νουν τη δυνατότητα πρόσβασης σε προϊόντα ασφαλή,υγιεινά, που θα πωλούνται σε προσιτές τιµές.


·ÊÈ¤Ú Ì·ÀfiÌÓËÌ· ÌÂ ·ÈÙ‹Ì·Ù· ·Ú¤‰ˆÛ·Ó ÛÙÔÓ ˘Ê˘Ô˘ÚÁfi ªÈ¯¿ÏË ¶··‰fiÔ˘ÏÔ

∆È ˙ËÙÔ‡Ó ÔÈ ‚ÈÔÎ·ÏÏÈÂÚÁËÙ¤˜

™™ττιιςς ααρρχχέέςς ττοουυ ΦΦλλεεββάάρρηη ττοο ∆∆..ΣΣ.. ττηηςςΟΟµµοοσσπποοννδδίίααςς ΕΕννώώσσεεωωνν ΒΒιιοοκκααλλλλιιεερργγηη--ττώώνν ΕΕλλλλάάδδοοςς σσυυννααννττήήθθηηκκεε µµεε ττοονν υυφφυυ--πποουυρργγόό ΜΜιιχχάάλληη ΠΠααππααδδόόπποουυλλοο κκααιι ττοουυέέθθεεσσεε τταα ππρροοββλλήήµµαατταα πποουυ ααννττιιµµεεττωωππίί--

ζζοουυνν οοιι ββιιοοκκααλλλλιιεερργγηηττέέςς.. ΣΣττοο υυππόόµµννηηµµαα πποουυ ππααρρέέ--δδωωσσαανν σσττοονν υυφφυυπποουυρργγόό ααννααφφέέρροοννττααιι ααννααλλυυττιικκάά ττααααιιττήήµµαατταα πποουυ ζζηηττοούύνν ιικκααννοοπποοίίηησσηη.. ΑΑυυττάά εείίννααιι::

¶ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÁÈ· ¿ÌÂÛË ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË

Πληρωµή το ταχύτερο δυνατόν της ενίσχυσης τωνβιοκαλλιεργητών που δεν έχουν πληρωθεί µέχρισήµερα για την καλλιεργητική περίοδο 2006 -2007∆υνατότητα τροποποίησης των καλλιεργητικών σχε-δίων ώστε να προσαρµοσθούν µε τα δεδοµένα τουΟΣ∆Ε, για την καλλιεργητική περίοδο 2007-08Άµεση εφαρµογή της ΚΥΑ και του αντίστοιχου Προ-εδρικού ∆ιατάγµατος, που αφορούν στη λειτουργίατων Βιολογικών Λαϊκών Αγορών σε όλη τη χώραΝα εξεταστεί η δυνατότητα παράτασης για τη λήψηαδειών λειτουργίας για τις κτηνοτροφικές εκµεταλ-

λεύσεις και απλοποίησης των ανάλογων διαδικα-σιώνΠροκήρυξη το ταχύτερο δυνατόν της διαδικασίαςγια ένταξη νέων παραγωγών στα προγράµµατα ενί-σχυσης της βιολογικής γεωργίας & κτηνοτροφίας,µε ταυτόχρονη µείωση στο ελάχιστο δυνατόν τωνγραφειοκρατικών αγκυλώσεων που αφορούν τηνεφαρµογή των προγραµµάτων αυτών

¶ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÁÈ· ÌÂÛÔÚfiıÂÛÌË ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË

Επιτάχυνση της διαδικασίας υπογραφής της ΚΥΑπου αφορά στην κάλυψη των δαπανών πιστοποίη-σης, γεωπόνου σύµβουλου, αναλύσεων, συµµετο-χή σε εκθέσεις, διαφήµιση και προβολή των βιολο-γικών προϊόντων στους καταναλωτέςΕνθάρρυνση της κατανάλωσης Βιολογικών Τρο-

φίµων στα κρατικά ιδρύµατα (νοσοκοµεία, βρεφο-νηπιακούς & παιδικούς σταθµούς, καντίνες σχολεί-ων, κ.λπ.), σύµφωνα µε τις κατευθύνσεις της Ευ-ρωπαϊκής Επιτροπής

Αναθεώρηση του προγράµµατος «ΑλέξανδροςΜπαλτατζής 2007 - 2013» ώστε να υπάρξει ουσια-

στική αύξηση των πόρων ενίσχυσης της ΒιολογικήςΓεωργίας & Κτηνοτροφίας, ούτως ώστε οι ενισχύ-σεις για την επόµενη περίοδο να είναι τουλάχιστονίσες µε το ύψος των ενισχύσεων που λάµβαναν οιβιοκαλλιεργητές-βιοκτηνοτρόφοι κατά τα τελευταίαχρόνιαΘα πρέπει να επανεξεταστεί η χορήγηση ενισχύσε-ων στα οπωροκηπευτικά (που καταργείται µε τοσηµερινό πρόγραµµα), τα οποία αποτελούν και τοσηµαντικότερο και πλέον ευαίσθητο τοµέα της φυ-τικής παραγωγής, καθώς και να επανεξεταστεί (ί-σως σε νέες βάσεις) η χορήγηση ενίσχυσης τωνβιολογικών χοιρινών, που επίσης καταργείται µε τονέο πρόγραµµα

¶ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÁÈ· ÌÂÛÔ-Ì·ÎÚÔÚfiıÂÛÌË ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË

∆ηµιουργία εθνικών προτύπων και νοµοθετικήρύθµιση της αδειοδότησης & λειτουργίας των κα-ταστηµάτων αποκλειστικής πώλησης βιολογικώνπροϊόντων∆υνατότητα ένταξης για οικονοµική ενίσχυση νέων

παραγωγικών µονάδων επεξεργασίας αποκλειστι-

κά βιολογικών προϊόντων, σε κλάδους που θεω-

ρούνται «κορεσµένοι», όπως ελαιοτριβεία, τυρο-

κοµεία, κ.λπ.

Να ενισχυθεί η στοχευµένη έρευνα σχετικά µε τα

καλλιεργητικά προβλήµατα και µε τα προβλήµατα

εκτροφής, που αντιµετωπίζονται κατά το βιολογικό

τρόπο παραγωγής, µε ενίσχυση του ΕΘΙΑΓΕ

Να εντατικοποιηθεί η ουσιαστική ποιοτική εκπαί-

δευση των βιοκαλλιεργητών από τον ΟΓΕΕΚΑ-

∆ΗΜΗΤΡΑ και από άλλους εκπαιδευτικούς φορείς

Σε σχέση µε την αντιµετώπιση των προβληµάτων

που παρατηρούνται κατά την εφαρµογή των διαδι-

κασιών ελέγχου και πιστοποίησης από τους πιστο-

ποιητικούς οργανισµούς, πιστεύουµε ότι θα πρέπει

να δηµιουργηθεί ένα γραφείο υποστήριξης στον

ΟΠΕΓΕΠ, στο οποίο θα µπορούν να προσφεύγουν

οι βιοκαλλιεργητές που θεωρούν ότι αδικούνται α-

πό τους πιστοποιητικούς οργανισµούς και το οποίο

σε πολύ µικρό χρονικό διάστηµα θα δίνει λύσεις



·ÊÈ¤Ú Ì·

∞ÓÂÎÏ‹ÚˆÙÂ˜ ÚÔÛ‰ÔÎ›Â˜ ·fi ÙË ‚ÈÔÏÔÁÈÎ‹ ÁÂˆÚÁ›·

TTην τελευταία δεκαετία η παραγωγήβιολογικών προϊόντων έχει θεωρηθείως η λυδία λίθος στο πρόβληµα της α-γροτικής παραγωγής για τους αγρότεςτων νησιών, των ορεινών και µειονε-

κτικών περιοχών της χώρας. Μια από τις περιοχέςτης χώρας στις οποίες δόθηκε έµφαση στη βιολογι-κή γεωργία είναι το βόρειο Αιγαίο, µε το νοµό Λέ-σβου να είναι ο δεύτερος µεγαλύτερος στην ανά-πτυξη της βιολογικής γεωργίας, παρά το ότι οι συ-νολικές καλλιεργούµενες εκτάσεις του υπολείπο-νται κατά πολύ από τις καλλιεργούµενες εκτάσειςάλλων νοµών.Η αρχική σκέψη έµοιαζε σωστή, όµως η αγροτικήπαραγωγή στα νησιά, τους ορεινούς όγκους και τιςµειονεκτικές περιοχές πρέπει να διαφοροποιηθεί,αλλιώς δε θα µπορέσουν τα προϊόντα των περιοχώναυτών να αντέξουν τον ανταγωνισµό.Στη δεκαετία του 1990 η βιολογική γεωργία ήταν οµεγάλος άγνωστος της ελληνικής υπαίθρου. Ήτανµια υπόθεση που απασχολούσε ελάχιστους παραγω-γούς κι ακόµη λιγότερους γεωτεχνικούς, πιστοποιη-τικούς οργανισµούς και εµπόρους.Στην τρέχουσα δεκαετία, ωστόσο, η εικόνα άλλαξεριζικά, χάρη κυρίως στις αυξηµένες επιδοτήσειςπου δόθηκαν στους βιοκαλλιεργητές. Αυτό που κυ-ρίως αυξήθηκε ήταν οι καλλιεργούµενες εκτάσειςκαι ο αριθµός των παραγωγών, ενώ η παραγωγήβιολογικών προϊόντων δεν αυξήθηκε σηµαντικά. Αυ-τό συνέβη γιατί οι παραγωγοί αλλά και ο κρατικόςµηχανισµός πίστεψαν ότι µε έναν αυτόµατο τρόπο ηαύξηση των βιοκαλλιεργητών θα οδηγήσει και στηναύξηση της παραγωγής βιολογικών προϊόντων.Αλλά στην Ελλάδα, και ιδιαίτερα στα νησιά, οι δοµέςτου εµπορίου τροφίµων είναι προβληµατικότατες.Όταν η παραγωγή βιολογικών προϊόντων ήταν µι-κρή, το κόστος διάθεσης των προϊόντων ήταν πολύµεγάλο και γινόταν ακόµη µεγαλύτερο επειδή το κα-ταναλωτικό κοινό δε γνώριζε τα προϊόντα. Όταν, αρ-γότερα, τα βιολογικά προϊόντα έγιναν γνωστά, το βα-σικό πρόβληµα ήταν (και παραµένει) η τυποποίησήτους και τα παράλληλα δίκτυα εµπορίου που δεν υ-πάρχουν για να διοχετευτούν στην αγορά. Στη Λέσβοείναι χαρακτηριστικό ότι στις αρχές τις τρέχουσαςδεκαετίας πολλοί βιοκαλλιεργητές ελιάς πωλούσαντο λάδι που παρήγαγαν ως συµβατικό, γιατί σε πολ-λούς συνεταιρισµούς του νησιού δεν υπήρχαν ξεχω-

ριστές δεξαµενές για τη φύλαξή του. Σιγά-σιγά οι υ-ποδοµές αυτές δηµιουργούνται, όµως τα προβλήµα-τα παραµένουν πολλά και µεγάλα.Το βασικότερο πρόβληµα που σήµερα αντιµετωπί-ζουν οι παραγωγοί βιολογικών προϊόντων είναι ηδιάθεση των προϊόντων τους. Τα εµπορικά δίκτυαπου ασχολούνται µε τον τοµέα αυτό είναι λίγα και ι-διαίτερα στα νησιά διαµορφώνονται ολιγοπωλιακέςκαταστάσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι µόλις φέτος ηΕΑΣ Λέσβου ανακοίνωσε τιµές αγοράς για το βιολο-γικό ελαιόλαδο, αν και παράγεται στο νησί εδώ και

�Από τα 330.030 στρέµµατα

ελαιώνων που καλλιεργούντανβιολογικά το 2005, µειώθηκαν σε

207.289,54 στρέµµατα το 2006

�

Ανάλυση του ΝΝΙΙΚΚΟΟΥΥ ΜΜΑΑΝΝΑΑΒΒΗΗ

∆· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÛÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ Î·È ÛÙË ‰È¿ıÂÛË ÙˆÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ ·Ôı·ÚÚ‡ÓÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ·Ú·ÁˆÁÔ‡˜


Νοµός 2002 2003 2004 2005Άγιο Όρος 1 5 5 5Αιτωλοακαρνανίας 483 798 1 262 2 116Αργολίδας 292 341 390 460Αρκαδίας 120 197 162 177Άρτας 74 80 117 167Αττικής 100 202 178 191Αχαΐΐας 517 660 414 385Βοιωτίας 146 185 154 180Γρεβενών 44 91 96 137∆ράµας 17 38 61 147∆ωδεκανήσων 10 10 90 20Έβρου 10 38 90 273Ευβοίας 98 193 162 209Ευρυτανίας 1 4 5 23Ζακύνθου 13 22 26 35Ηλείας 135 194 149 193Ηµαθείας 164 194 192 234Ηρακλείου 301 308 366 421Θεσπρωτίας 17 30 71 75Θεσσαλονίκης 32 51 99 285Ιθάκης 1 1 0 0Ιωαννίνων 20 31 74 50Καβάλας 112 109 122 149Καρδίτσας 13 16 35 133Καστοριάς 11 12 14 31Κέρκυρας 11 9 12 17Κεφαλλονιάς 133 214 197 195Κιλκίς 29 29 40 181Κοζάνης 267 261 314 384Κορινθίας 145 269 257 431Κυκλάδων 36 38 42 61Λακωνίας 677 759 796 924Λαρίσης 53 71 331 1 017Λασιθίου 82 98 109 115Λέσβου 265 330 710 1 460Λευκάδας 30 33 32 78Μαγνησίας 105 214 291 569Μεσσηνίας 452 518 592 693Ξάνθης 10 8 13 40Πειραιώς 134 88 94 87Πέλλας 63 71 83 134Πιερρίας 63 63 51 94Πρέβεζας 56 59 74 115Ρεθύµνου 114 137 165 286Ροδόπης 15 15 28 44Σάµου 35 44 56 81Σερρών 35 44 72 209Τρικάλων 23 25 36 138Φθιώτιδας 96 118 149 408Φλώρινας 25 32 43 96Φωκίδας 23 29 36 70Χαλκιδικής 114 152 243 434Χανίων 103 128 155 239Χίου 57 60 69 80Σύνολα 5983 7 726 9 424 14 776

Πηγή: Στατιστικά στοιχεία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης

Συγκεντρωτικά στοιχεία βιολογικής γεωργίας(αριθµός παραγωγών)


10 χρόνια.Τεράστια προβλήµατα υπάρχουν ιδίως στην εµπορία τωνβιολογικών κηπευτικών, καθώς πρόκειται για νωπά προϊ-όντα που πρέπει να φθάσουν στον τελικό καταναλωτή σεπολύ σύντοµο χρονικό διάστηµα.Σε ό,τι αφορά στις τιµές παραγωγού για τα βιολογικάπροϊόντα, η κατάσταση δεν είναι πολύ καλύτερη. Υπάρ-χει µια σηµαντική διαφοροποίηση των τιµών (προς τα πά-νω), για παράδειγµα στο λάδι είναι 25%, αλλά η διαφοράαυτή αντισταθµίζεται από τη µείωση του όγκου παραγω-γής.

∆È Ï¤ÓÂ ÔÈ ·ÚÈıÌÔ› Τα στοιχεία δείχνουν ότι µεταξύ 2005 και 2006 οι βιολο-γικά καλλιεργούµενες εκτάσεις (πλήρες στάδιο) µειώθη-καν από 846.170 στρέµµατα σε 512.088,70 στρέµµα-τα (σε πανελλαδικό επίπεδο). Πρόκειται για µια κάµψητης τάξεως του 39,48%. Στους ελαιώνες από τα330.030 στρέµµατα που καλλιεργούνταν βιολογικά το2005, µειώθηκαν το 2006 σε 207.289,54 στρέµµατα.∆ηλαδή είχαµε µείωση κατά 37,19%. Οι αµπελώνες, α-πό τα 27.990 βιολογικά καλλιεργούµενα στρέµµατα,µειώθηκαν σε 22.900,91. Μόνο στα εσπεριδοειδή εί-


·ÊÈ¤Ú Ì·

Νοµός 2002 2003 2004 2005 2007Άγιο Όρος 930 2 415,40 2.415,4 2.415 0

Αιτωλοακαρνανία 116.028,63 238.208,60 297.313,20 482.677 475.796,80Αργολίδα 33.713,29 37.013,70 61.008,58 67.155 43.904,80

Αρκαδία 10.192,45 604.603,50 607.592,00 40.216 34.442,10Άρτας 3.911,29 3 984.70 9 909.80 29 324 15 460.60

Αττικής 4.432,89 6.028,90 9.854,51 10.916 10.948,90Αχαϊα 15.159,80 16.572,60 15.641,58 30.654 21.872,80

Βοιωτία 11.811,86 26.435,00 26.149,97 28.677 17.982,90Γρεβενών 17.872,21 31.482,90 42.528,67 41.946 58.910,10

∆ράµας 67.919,93 99.907,30 125.562,40 144.621 102.028,80∆ωδεκανήσων 780,44 979,10 1.075,45 1.160 1.153,70

Έβρου 981,51 12.796,70 32.789,63 82,955 128.250,10Ευβοιας 9.787,37 47.584,50 61.272,74 68.196 48.591,40

Ευρυτανίας 34 1,488.50 2.034,50 12.250 2.185,20Ζακύνθου 1.385,90 1.629,90 2.116,90 3.696 3.295,00

Ηλείας 10.906,71 18.873,00 16.261,66 22.239 25.965Ηµαθείας 3.153,52 4.106,10 4.296,36 9.187 8.993,00

Ηρακλείου 12.618,13 18.383,20 24.928,72 47.434 63.058,70Θεσπρωτίας 19 043.92 21.937,00 22.823,60 45.210 39.494,30

Θεσσαλονίκης 1.915,48 7.177,80 16.679,45 100,255 130.158,60Ιθάκης 10 10,00 0,00 0 0

Ιωαννίνων 2.404,40 63.672,10 69.322,12 67.372 10.094,30Καβάλας 3.076,85 3.247,00 4.104,61 10.810 23.278,90

Καρδίτσας 3.568,95 3.997,80 5.048,49 21.972 27.793,40Καστοριάς 285,68 325,20 722,24 2.168 5.311,10

Κέρκυρας 247,7 241,70 326,80 600 703,1Κεφαλλονιάς 85.359,00 198.953,60 164.973,30 155.624 65.703,50

Κιλκίς 1.794,75 3.968,80 5.404,32 37.538 90.984Κοζάνης 6.964,86 7.052,10 13.321,87 31.040 42.086,60

Κορινθίας 5.701,30 9.256,70 11.656,85 22.975 28.955,00Κυκλάδων 987,7 8.136,70 8.374,77 8.310 12.455,20

Λακωνίας 57.198,66 330.116,50 191.208,98 103.013 102.325,60Λαρίσης 3.743,23 18.580,80 41.150,79 183.971 176.891,70

Λασινθίου 3.171,36 3.768,70 3.709,08 8.797 6.544,10Λέσβου 17.286,04 45.182,00 82.240,06 122.946 154.813,60

Λευκάδας 21.396,17 40.279,00 38.856,62 14.544 13.959,00Μαγνησίας 7.892,79 114.590,40 130.488,00 174.251 227.918,60

Μεσσηνίας 48.310,19 170.153,00 236.536,20 72.225 71.178,60Ξάνθης 388,3 431,60 1.155,69 13.700 11.656,20

Πειραιώς 5.857,54 4.264,70 5.079,19 4.654 0,00Πέλλας 1.730,65 1.744,60 1.958,97 4.437 8.471,80

Πιερρίας 1.397,64 1.424,30 2.694,86 5.634 5.306,80Πρέβεζας 1.889,37 2.060,90 2.775,68 22.498 22.646,40

Ρεθύµνου 4.954,81 15.445,90 23.711,52 53.456 44.148,70Ροδόπης 1.085,00 1.101,00 1.523,48 3.587 6.316,80

Σάµου 534,44 750,90 996,41 2.835 6.296,80Σερρών 1.436,74 4.428,60 14.928,14 60.213 79.916,60

Τρικάλων 1.300,84 1.272,40 4.997,21 27.013 32.152,20Φθιώτιδας 10.089,78 21.358,50 26.782,21 47.425 55.570,80

Φλώρινας 1.456,95 2.009,80 4.070,46 15.268 11.932,90Φωκίδας 14.799,33 19.601,80 24.703,00 57.580 38.785,50

Χαλκδικής 45.534,60 74.547,90 96.229,56 147.999 115.783,80Χανίων 6.001,08 23.230,70 28.431,05 60.020 35.061,10

Χίου 52.369,21 53.513,90 41.861,41 51.715 30.767,10Σύνολο 762.805,24 2.450.328,00 2.671 .599,00 2.787.215 2.798.302,8

Εκτάσεις σε στρέµµαταΠηγή: Στατιστικά στοιχεία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης

Συγκεντρωτικά στοιχεία βιολλογικής γεωργίας (καλλιεργούµενες εκτάσεις)



Λέσβου 154 813.60Σάµου 6 296.80Χίου 30 767.10Ελλάδα 2 798 302.80

Νοµός 2002 2003 2004 2005 2007Λέσβου 17.286,04 45.182,00 82.240,06 122.946 154.813,60Σάµου 534,44 750,90 996,41 2.835 6.296,80Χίου 52.369,21 53.513,90 41.861,41 51.715 30.767,10Σύνολα 70.189,69 99.446,80 125.097,88 177.496 191.877,50

2002 2003 2004 2005Λέσβου 265 330 710 1 460Σάµου 35 44 56 81Χίου 57 60 69 80Σύνολα 357 434 835 1 621

Οι βιολογικά καλλιεργούµενες εκτάσεις το 2007

Οι βιοκαλλιεργητές στους νοµούς του Βορείου Αιγαίου

Καλλιεργούµενες εκτάσεις βιολογικής γεωργίας χαµε αύξηση των βιολογικά καλλιερ-γούµενων εκτάσεων, από 14.060στρέµµατα σε 16.369,57 στρέµµατα(+16,43%).Όλα τα παραπάνω στοιχεία αναφέρ-θηκαν σε ερώτηση που κατέθεσαν οιβουλευτές του ΠΑΣΟΚ κι αφορούνστις πλήρως βιολογικά καλλιεργούµε-νες εκτάσεις.Στο Βόρειο Αιγαίο η εικόνα είναι κά-πως διαφορετική κι αυτό οφείλεταιστο νοµό Λέσβου και συγκεκριµέναστον κλάδο της ελαιοκαλλιέργειας, ό-που µέχρι το 2007 παρουσιάζεται ρα-γδαία αύξηση των καλλιεργούµενωνεκτάσεων (µεταβατικό και πλήρωςβιολογικό στάδιο). ∆ε συµβαίνει το ί-διο όµως και στους υπόλοιπουςνοµούς. Για παράδειγµα, στο νοµότης Χίου το 2004 είχαµε 41.861,41στρέµµατα, το 2005 51.715στρέµµατα και το 2007 30.767 βιο-λογικά καλλιεργούµενα στρέµµατα.Στη Σάµο είχαµε 996,41στρέµµατατο 2004, 2.835 στέµµατα το 2005και 6.296,80 στρέµµατα το 2007, ε-νώ το 2008 οι βιολογικά καλλιερ-γούµενες εκτάσεις του νοµού υποχώ-ρησαν στα 4.376,7 στρέµµατα.Στο νοµό Λέσβου οι βιολογικά καλ-λιεργούµενες εκτάσεις σχεδόν δεκα-πλασιάστηκαν από το 2002 ως το2007. Συγκεκριµένα, το 2002 ήταν17.286,04 στρέµµατα και το 2007 έ-φθασαν στα 154.813,60 στρέµµατα.Οι συνολικές καλλιεργούµενες εκτά-σεις στη Λέσβο, το 2007, αντιστοι-χούν στο 5% των συνολικών βιολογι-κά καλλιεργούµενων εκτάσεων τηςχώρας. Στη συντριπτική τους πλειοψη-φία πρόκειται για ελαιώνες, ένα µι-κρό µέρος - αλλά σηµαντικό - είναιαµπέλια στη Λήµνο, ενώ πολύ µικρό-τερες είναι οι εκτάσεις που αφορούνσε καλλιέργειες κηπευτικών.Η αλλαγή του συστήµατος καταβολήςτων επιδοτήσεων στους βιοκαλλιερ-γητές, στα πλαίσια της νέας προ-γραµµατικής περιόδου, αναµένεται ναοδηγήσει σε επιτάχυνση του ρυθµούµείωσης των βιολογικά καλλιεργούµε-νων εκτάσεων.

·ÊÈ¤Ú Ì·


∆· ÔÏÏ¿ ÚfiÙ˘· ÈÛÙÔÔ›ËÛË˜ ¤¯Ô˘Ó Á›ÓÂÈ ‚Ú·¯Ó¿˜ ÁÈ· ·Ú·ÁˆÁÔ‡˜ Î·È Ù˘ÔÔÈËÙ¤˜

ªÏ¤Í·ÌÂ ÙÈ˜ ÈÛÙÔÔÈ‹ÛÂÈ˜ Ì·˜

∏∏ααννάάγγκκηη γγιιαα δδιιαασσφφάάλλιισσηη ττηηςς πποοιιόόττηηττααςς

ττωωνν ττρροοφφίίµµωωνν οοδδήήγγηησσεε σσττηη δδηηµµιιοουυρρ--γγίίαα ττωωνν ππρροοττύύππωωνν ππιισσττοοπποοίίηησσηηςς,, ααλλλλάάηη λλίίσστταα ττωωνν ππρροοττύύππωωνν εείίννααιι ττόόσσοοµµεεγγάάλληη πποουυ ππααρρααγγωωγγοοίί κκααιι κκααττααννααλλωω--

ττέέςς έέχχοουυνν χχάάσσεειι ττοονν µµπποούύσσοουυλλαα.. ΠΠοολλλλέέςς φφοορρέέςς,,ππίίσσωω ααππόό τταα ππρρόόττυυππαα ππιισσττοοπποοίίηησσηηςς κκρρύύββοοννττααιι εεµµπποο--ρριικκέέςς πποολλιιττιικκέέςς κκααιι ππρροοσσππάάθθεειιεεςς ααπποοκκλλεειισσµµοούύ ττωωννππρροοϊϊόόννττωωνν µµιιααςς χχώώρρααςς ήή µµιιααςς ππεερριιοοχχήήςς.. ΣΣττοο ππρρόό--σσφφααττοο ππααρρεελλθθόόνν δδιιααββάάζζααµµεε σσεε εεφφηηµµεερρίίδδεεςς,, κκυυρρίίωωςςττωωνν ααγγρροοττιικκώώνν ππεερριιοοχχώώνν,, όόττιι εελλλληηννιικκάά σσττααφφύύλλιιαα εεππιι--σσττρράάφφηηκκαανν δδιιόόττιι δδεενν ππλληηρροούύσσαανν ττιιςς ππρροοδδιιααγγρρααφφέέςςπποουυ έέχχεειι θθέέσσεειι ηη ααλλυυσσίίδδαα σσοούύππεερρ µµάάρρκκεεττ πποουυ ήήττααννππααρρααλλήήππττηηςς ττοουυςς.. ΠΠιιοο ππρρόόσσφφαατταα,, ααννάάλλοογγεεςς ααννααφφοο--ρρέέςς έέγγιινναανν γγιιαα εελλλληηννιικκάά φφρροούύτταα πποουυ εεξξήήχχθθηησσαανν σσττηηΡΡωωσσίίαα.. ΠΠρροοββλλήήµµαατταα ααννττιιµµεεττώώππιισσαανν κκιι ααρρκκεεττέέςς εεππιι--χχεειιρρήήσσεειιςς σσττηηνν ππρροοσσππάάθθεειιάά ττοουυςς νναα εεξξάάγγοουυνν εελλααιιόό--λλααδδοο ήή άάλλλλαα ππρροοϊϊόόνντταα σσττιιςς ΗΗΠΠΑΑ..Σε αρκετές περιπτώσεις, τα προϊόντα που εξήχθησανήταν πιστοποιηµένα µε βάση ελληνικά ή διεθνή πρό-τυπα. Όµως δεν µπόρεσαν ποτέ να φθάσουν στονπροορισµό τους. Ο λόγος είναι ότι τα προϊόντα ήτανπιστοποιηµένα µε διαφορετικά πρότυπα από αυτάπου ήταν αποδεκτά από τους πελάτες-παραλήπτεςτων προϊόντων.Εδώ λοιπόν δηµιουργείται ένα πρώτο ζήτηµα. Ποιοςέχει το δικαίωµα να ορίζει τα πρότυπα πιστοποίησηςτα εθνικά κράτη, οι διεθνείς οργανισµοί, οι ενώσειςκρατών, οι επιχειρήσεις; Η απάντηση που δίνει σήµε-ρα η αγορά είναι ότι τον τελευταίο λόγο τον έχουν ταµεγάλα δίκτυα λιανικού εµπορίου. Από τη στιγµή πουοι αλυσίδες σούπερ µάρκετ πιέζονται να διαθέτουνστο καταναλωτικό κοινό προϊόντα ποιοτικά, εκ τωνπραγµάτων θα δηµιουργήσουν τα δικά τους πρότυπα.Από τη στιγµή που οι επιχειρήσεις θέτουν τα δικάτους πρότυπα, το δεύτερο ερώτηµα που τίθεται είναιτι ρόλο παίζουν τα πρότυπα πιστοποίησης που θεσπί-ζουν οι κρατικοί οργανισµοί; Η απάντηση που δίνεταιείναι ότι οι κρατικοί οργανισµοί θεσπίζουν πρότυπαπιστοποίησης που έχουν καθολική εφαρµογή και γε-νική αποδοχή, αλλά δεν µπορούν να απαγορεύσουνστις επιχειρήσεις να δηµιουργήσουν τα δικά τους ιδι-αίτερα πρότυπα πιστοποίησης. Ένα άλλο επιχείρηµαλέει ότι αν αφεθεί η διαδικασία της πιστοποίησης σταχέρια της αγοράς, τότε θα εξελιχθεί σε ένα βραχνάσε βάρος των παραγωγών που βρίσκονται σε σαφώςπιο αδύναµη θέση από τους εµπόρους και ιδιαίτερααπό τα µεγάλα δίκτυα λιανικού εµπορίου.

Από εκεί και µετά αρχίζει το µεγάλο µπλέξιµο, διότι οπαραγωγός, ο τυποποιητής και ο µεταποιητής των α-γροτικών προϊόντων δεν ξέρει σε πόσα πρότυπα θαπρέπει να πιστοποιηθεί για να φθάσουν τα προϊόντατου στο ράφι του σούπερ µάρκετ. Επιπλέον υπάρχειτο ζήτηµα του κόστους, διότι κάθε πιστοποίηση κοστί-ζει ένα σεβαστό ποσό. Ποιος παραγωγός αντέχει ναπληρώσει το κόστος της πιστοποίησης, όταν το ήδηµειωµένο εισόδηµά του παρουσιάζει συνεχή κάµψη;Κι αν, τέλος πάντων, ο παραγωγός µάθει κάποιαπράγµατα για ένα - δύο πρότυπα πιστοποίησης ο κα-ταναλωτής πώς θα βγάλει άκρη; Είναι αδύνατο ναδιακρίνει τις διαφορές του ενός προτύπου από τοάλλο.Άλλωστε, δε θα πρέπει να ξεχνάµε ότι στην Ευρώπηκαι την Αµερική ο µέσος καταναλωτής διαθέτει µόλιςµια ώρα την εβδοµάδα για να αγοράσει τα τρόφιµαπου του είναι αναγκαία. Αν βάλουµε στο µυαλό µαςτην εικόνα µε τα γεµάτα καρότσια των σούπερ µάρ-κετ, τότε θα αναλογιστούµε ότι ο διαθέσιµος χρόνοςγια να ελέγξει την ετικέτα κάθε προϊόντος είναι ελάχι-στος έως µηδαµινός. Κι εκεί το µόνο που µπορεί ναδει είναι ένα σήµα πιστοποίησης που στις περισσότε-ρες περιπτώσεις τού είναι άγνωστο. Ή αν γνωρίζει, ήµπορεί να διαβάσει, ότι είναι σήµα πιστοποίησης, δεγνωρίζει τι ακριβώς πιστοποιεί.

Ορισµένα από τα γνωστότερα πρότυπα πιστοποίησηςείναι:

AAGGRROO 11..11,, 11..22: Σύστηµα Ανάλυσης Κινδύνων &Κρίσιµων Σηµείων Ελέγχου (HACCP)AAGGRROO 22..11,, 22..22: Σύστηµα Ολοκληρωµένης ∆ιαχεί-ρισης Φυτικής ΠαραγωγήςAAGGRROO 33..11,, 33..22,, 33..33,, 33..44,, 33..55: Σύστηµα ∆ιαχείρι-σης για τη ∆ιασφάλιση της Ποιότητας του χοιρινούκρέατοςAAGGRROO 44..11,, 44..22: Σύστηµα ∆ιαχείρισης για τη ∆ια-σφάλιση της ποιότητας προϊόντων ιχθυοκαλλιέργει-αςAAGGRROO 66: Σύστηµα ∆ιαχείρισης για τη ∆ιασφάλισηΠοιότητας Προϊόντων Σπογγαλιείας και Σπογγοκαλ-λιέργειας

Τα σήµατα Agro θεσπίζονται από ΟΠΕΓΕΠ. Εκτός απότα προαναφερόµενα, ο Οργανισµός έχει θεσπίσεισήµατα για προϊόντα ΠΟΠ και ΠΓΕ, για τις ειδικέςπτηνοτροφικές εκτροφές και προαιρετική επισήµαν-ση του βόειου κρέατος.


Μια άλλη σειρά πιστοποιήσεων είναι τα ακόλουθα:GGlloobbaallGGAAPP FFrreesshh ffrruuiitt aanndd vveeggeettaabbllee pprroodduuccttiioonnGGlloobbaallGGAAPP IInntteeggrraatteedd FFaarrmm AAssssuurraannccee ((IIFFAA))GGlloobbaallGGAAPP FFlloowweerrss aanndd OOrrnnaammeennttaallss

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο ξεχωρίζουν τα εξής πρότυπα:EEuurreeppGGAAPP ((OOppttiioonn 11,,22 -- FFrreesshh ffrruuiittss aanndd

vveeggeettaabblleess)): Ευρωπαϊκό πρωτόκολλο Ορθής Γε-ωργικής Πρακτικής (GAP) µε πεδίο εφαρµογής ταφρέσκα φρούτα και λαχανικάEEuurreeppGGAAPP ((AAllll FFaarrmm BBaassee MMoodduullee)): Αποτελεί διε-θνή καινοτοµία στο χώρο της ζωικής παραγωγής

Άλλα σήµατα πιστοποίησης που χρησιµοποιούνται α-πό αγροτικές εκµεταλλεύσεις ή επιχειρήσεις µεταποί-ησης αγροτικών προϊόντων είναι:

BBRRCC κκααιι IIFFSS: Είναι εξειδικευµένα συστήµατα α-σφάλειας τροφίµων που αποτελούν σηµαντική βά-ση, πάνω στην οποία µπορούν να στηριχθούν οι ε-πιχειρήσεις τροφίµων προκειµένου να εξάγουν ταπροϊόντα τους στις αγορές της Αγγλίας (BRC), τηςΓερµανίας και Γαλλίας (IFS).CCooddeexx AAlliimmeennttaarriiuuss: Στόχος του προτύπου αυτούείναι η προστασία της υγείας του καταναλωτή και ηδιασφάλιση δίκαιων πρακτικών στην εµπορία τωντροφίµων. Η πιστοποίηση σύµφωνα µε τις κατευ-θυντήριες αρχές της επιτροπής Codex

Alimentarius περιλαµβάνει τις αρχές µιας µελέτηςHACCP και την εφαρµογή των Κανόνων ΟρθήςΒιοµηχανικής Πρακτικής. IISSOO 2222000000::22000055: Πρόκειται για ένα σύστηµα πουπεριλαµβάνει το HACCP, το ISO 9001, την ιχνηλα-σιµότητα και την εφαρµογή της σχετικής µε το κά-θε είδος τροφίµου νοµοθεσία. Ένα σύστηµα δια-χείρισης υψηλών απαιτήσεων που εξασφαλίζει τηνασφάλεια των τροφίµων και την κάλυψη των νοµο-θετικών απαιτήσεων. Αποτελεί την ισχυρότερη από-δειξη για όλες τις επιχειρήσεις στο χώρο των τρο-φίµων πως λαµβάνονται όλα τα απαραίτητα µέτραγια την αποφυγή εισαγωγής φυσικών, χηµικών ήβιολογικών τροφίµων στο προϊόν.ΕΕΝΝ IISSOO 1144000011::2200000044: Είναι σύστηµα περιβαλλο-ντικής διαχείρισης και έχει ως βασικό σκοπό τηνουσιαστική απόδειξη πως η επιχείρηση προστατεύ-ει το περιβάλλον. Οι δύο βασικές αρχές είναι αφε-νός η αποτροπή της ρύπανσης και αφετέρου η ε-ξοικονόµηση ενέργειας µέσω της ορθολογικής κα-τανάλωσης ενέργειας και φυσικών πόρων. IISSOO 99000011::22000000: Είναι διεθνώς αναγνωρισµένο

σύστηµα διαχείρισης ποιότητας. OOHHSSAASS 1188000011//ΕΕΛΛΟΟΤΤ 11880011: Είναι ένα πρότυπο

που στοχεύει στην επίτευξη ενός ασφαλούς περι-βάλλοντος εργασίας για όλο το προσωπικό, τους ε-πισκέπτες και τρίτους.


Πιστοποιηµένακτηνοτροφικάπροϊόντα στηνπρώτη έκθεσηκρέατος


·ÊÈ¤Ú Ì·

°ÈÔÚÙ¤˜ ·ÁÚÔÙÔ˘ÚÈÛÌÔ‡ ÛÂ ™›ÁÚÈ Î·È Ã›Ô

∂Ó·ÏÏ·ÎÙÈÎfi˜ ÙÚfiÔ˜ ÚÔ‚ÔÏ‹˜ ÁÈ· ÙÔÈÎ¿ Î·È ·Ú·‰ÔÛÈ·Î¿ ÚÔ˚fiÓÙ·

∞Ó¿Ù˘ÍË ÌÂÙ’ ÂÌÔ‰›ˆÓµÈÔÎ·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈÂ˜ ÛÙË ™¿ÌÔ

™™ύύµµφφωωνναα µµεε ττοονν ππρρόόεεδδρροο ττοουυ ΣΣωωµµααττεείί--οουυ ΒΒιιοοκκααλλλλιιεερργγηηττώώνν ΝΝοοµµοούύ ΣΣάάµµοουυ,,ΣΣττααµµάάττηη ΣΣτταασσιιννήή,, ηη µµααζζιικκήή εείίσσοοδδοοςςσσττοονν κκόόσσµµοο ττηηςς ββιιοοκκααλλλλιιέέρργγεειιααςς έέγγιιννεεγγιιαα ττοουυςς ΣΣααµµιιώώττεεςς ππααρρααγγωωγγοούύςς εεππιι--

σσήήµµωωςς ττοο 22000044,, αανν κκααιι πποολλλλοοίί,, µµεε δδιικκέέςς ττοουυςς ππρροο--σσππάάθθεειιεεςς,, εείίχχαανν ξξεεκκιιννήήσσεειι άάττυυππαα ττηη ββιιοοκκααλλλλιιέέρργγεειιααπποολλύύ ννωωρρίίττεερραα.. ΣΣττοο κκαατταασσττααττιικκόό ττοουυ ΣΣωωµµααττεείίοουυ ΒΒιιοο--κκααλλλλιιεερργγηηττώώνν ΣΣάάµµοουυ ααννααφφέέρρεεττααιι όόττιι σσκκοοπποοίί ττοουυεείίννααιι ηη ααννάάππττυυξξηη ττηηςς ββιιοολλοογγιικκήήςς γγεεωωρργγίίααςς κκααιι κκττηη--ννοοττρροοφφίίααςς,, ηη ππρροοααγγωωγγήή κκααιι ππρροοάάσσππιισσηη ττωωνν ββιιοοκκααλλ--λλιιεερργγηηττώώνν,, ηη ππααρροοχχήή κκάάθθεε δδυυννααττήήςς ππλληηρροοφφόόρρηησσηηςςκκααιι ττεεχχννοογγννωωσσίίααςς σστταα µµέέλληη,, ηη δδιιεερρεεύύννηησσηη ααγγοορρώώννγγιιαα ττηη δδιιάάθθεεσσηη ττωωνν ππααρρααγγόόµµεεννωωνν ββιιοολλοογγιικκώώνν ππρροοϊϊόό--ννττωωνν,, ααλλλλάά κκααιι ηη σσυυννεερργγαασσίίαα µµεε φφοορρεείίςς ιιδδιιωωττιικκοούύςς,,σσυυννεεττααιιρριισσττιικκοούύςς ήή δδηηµµόόσσιιοουυςς γγιιαα ττηηνν ππρροοααγγωωγγήήττοουυ έέρργγοουυ ττοουυ ΣΣωωµµααττεείίοουυ..Η προσπάθεια της βιολογικής καλλιέργειας της ελιάςξεκίνησε δυναµικά στο δήµο Μαραθόκαµπου, σήµε-ρα όµως καλύπτει όλο το νοµό µε αριθµούς σταθεράαυξανόµενους. Τόσο στην αµπελοκαλλιέργεια, όσοκαι στην ελαιοκαλλιέργεια, το ποσοστό των καλλιερ-γειών που έχουν µετατραπεί σε βιολογικές είναι αρ-κετά µεγάλος, υπάρχει ωστόσο ενδιαφέρον για πε-ραιτέρω αύξηση. Από τα βασικά προβλήµατα που α-ντιµετωπίζουν οι βιοκαλλιεργητές είναι η τυποποίησηκαι η διάθεση των προϊόντος τους, που στις περισσό-τερες περιπτώσεις περιορίζεται στην αγορά τηςΣάµου.Ποιες όµως είναι οι πραγµατικές παράµετροι, θετι-κές και αρνητικές, στην εφαρµογή προγράµµατοςβιοκαλλιέργειας στη Σάµο; Και τελικά, ποια είναι ταπροβλήµατα ενός βιοκαλλιεργητή σε θέµατα παραγω-γής, εµπορίας και διάθεσης; Ο πρόεδρος των Βιο-καλλιεργητών Σάµου δηλώνει κατ’ αρχήν πως η στρο-φή στη βιοκαλλιέργεια είναι ή πρέπει να είναι µια επι-λογή ζωής. «Το 2004 ο Συνεταιρισµός κάλεσε τους παραγωγούςνα εντάξουν βιοκαλλιέργειες, προκειµένου να παρα-χθεί βιολογικό κρασί. Οι γεωπόνοι της Ένωσης ε-νηµέρωσαν τους παραγωγούς στα χωριά για το µετα-βατικό στάδιο αλλά και τη διαδικασία της πιστοποίη-σης. Παράλληλα, άρχισε δειλά η ένταξη των ελαιώ-νων. ∆εν υπήρχε η ενηµέρωση τότε. Κάποιοι νόµιζανότι βιοκαλλιέργεια είναι η ακαλλιεργησία, ενώ ουσια-στικά είναι η ειδική διαχείριση της φύσης, της καλ-λιέργειας και της συνείδησης αυτού που καλλιεργεί.Ο καλλιεργητής είναι και συνειδητοποιηµένος άνθρω-πος. Πρέπει να έχεις άποψη και γι’ αυτό που κάνειςκαι για τη θέση σου απέναντι στη φύση. Το κοµµάτι

της συµβατικής καλλιέργειας είναι ξεχωριστό. Εκείεµπλέκεται καθαρά ο τεχνικός τοµέας της χηµείας.Στην αρχή, κάποιοι φοβούνταν µη χάσουν την παρα-γωγή. Γιατί είχαν συνηθίσει να έχουν µια έκταση καιαπλά να τη ραντίζουν. Προτιµούσαν τον εύκολοδρόµο, µε τον οποίο θα κερδίσεις σε χρόνο και σεµεροκάµατα, αλλά δε θα κινδυνεύσεις και από φω-τιές, δηλαδή να ρίξουν φάρµακα χωρίς να ξέρουν οιάνθρωποι τι ζηµιά κάνουν στο προϊόν, στον εαυτότους και στη φύση. Μπορείς να χαλάσεις τα χόρτα,ραντίζοντας όµως πρέπει να ξέρεις ότι τα χόρτα παί-ζουν το χειµώνα το ρόλο που παίζει το δέρµα για τονάνθρωπο. Προστατεύουν δηλαδή το χώµα από δια-βρώσεις και παράλληλα αναπτύσσεται µια µικροβια-κή πανίδα χρήσιµη. Εµείς επιλέγουµε την ευκολία, έ-να γυµνό τοπίο», δηλώνει ο κ. Στασινής.Ανασταλτικός παράγοντας στην επέκταση των βιοκαλ-λιεργειών σε πρώτη φάση ήταν, σύµφωνα µε την ε-κτίµηση του προέδρου των Βιοκαλλιεργητών, και η ύ-παρξη συµφερόντων που δεν επιθυµούσαν τη µετα-τροπή της συµβατικής καλλιέργειας σε βιολογική.«Είναι σα να λες σε ένα γιατρό ότι εµείς δε σε χρεια-ζόµαστε γιατί βρήκαµε τρόπο να ζήσουµε», δηλώνειο κ. Στασινής, αναφερόµενος στις αντιδράσεις πα-γιωµένων συµφερόντων που αντιδρούσαν στο θέµατης µετατροπής των συµβατικών καλλιεργειών σεβιολογικές. «Τα βιολογικά είναι ένα σύστηµα που ξε-χωρίζει από τις υπόλοιπες καλλιέργειες. Είναι το µο-ναδικό σύστηµα που έχει έλεγχο σε όλα τα στάδια: α-πό το χωράφι, τη µεταποίηση, την τυποποίηση και τοεµπόριο. Στη συµβατική γεωργία ο µόνος έλεγχος εί-ναι να πάρουν κάποιες στιγµές κάποια δείγµατα», υ-πογραµµίζει. Τα πρώτα προβλήµατα είχαν να κάνουν, επίσης, µετους εντοπισµούς κτηµάτων, όµως αυτό ξεπεράστηκεγρήγορα καθώς η ταυτοποίηση των φωτογραφιών µετα κτήµατα ήταν προϋπόθεση για την ένταξη σε µετα-βατικό στάδιο. «Είναι πολύ πιο ταυτοποιηµένα τα βιο-λογικά κτήµατα σε σχέση µε τα συµβατικά, γιατί ε-κτός από τον οργανισµό πιστοποίησης, που για τηΣάµο είναι η εταιρεία ∆ΗΩ, γίνεται έλεγχος και απότο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, ενώ είµαστε υπο-χρεωµένοι να κρατούµε καθηµερινό ηµερολόγιο προ-κειµένου να ελέγχεται η κάθε ενέργειά µας.»Ειδικότερα για το κρασί, παρ’ ότι από την Ένωση Οι-νοποιητικών Συνεταιρισµών Σάµου παράγεται βιολο-γικό κρασί, αυτό δεν έχει κατορθώσει να συγκεντρώ-σει το αναµενόµενο ενδιαφέρον ακόµη. «Το πρό-βληµα είναι τεχνικό», λέει ο κ. Στασινής και επισηµαί-νει ότι οι έµποροι προτιµούν την πώληση των συµβα-

Ρεπορτάζ της ΕΕΛΛΕΕΝΝΑΑΣΣ ΧΧΟΟΥΥΣΣΝΝΗΗ


τικών κρασιών, καθώς εκτιµούν ότι είναι µεγαλύτεροτο κέρδος από την πώλησή τους σε σχέση µε τα βιο-λογικά κρασιά. «Είναι θέµα νοοτροπίας αλλά και ότιάργησε να εφαρµοστεί η οδηγία που προέβλεπε δια-φορετικό ράφι για τα βιολογικά κρασιά και τα βιολογι-κά προϊόντα γενικότερα», δηλώνει, επισηµαίνονταςπαράλληλα ότι η διαφορά στο κόστος πώλησης τωνβιολογικών προϊόντων είναι κατά µέσο όρο 10 - 15%αυξηµένη σε σχέση µε τα συµβατικά. Σε ό,τι αφορά στα κηπευτικά, το ενδιαφέρον είναι µι-κρότερο σε σχέση µε το αµπέλι και την ελιά, γεγονόςπου ο κ. Στασινής το αποδίδει στην έλλειψη εµπει-ρίας αλλά και στην ευπάθεια των προϊόντων. «Επειδήτα κηπευτικά είδη είναι καλλιέργειες σαιζόν και είναι

πολύ πιο ευαίσθητες από άλλες, δεν υπάρχει ακόµηη ανάλογη εµπειρία και βιβλιογραφία για τους παρα-γωγούς. Στο µέλλον θα γίνει και αυτό. Φοβούνται οιπαραγωγοί γιατί η καλλιέργεια κηπευτικών έχει πολ-λά έξοδα, αλλά αν ξαφνικά σου έρθει µια ασθένεια,δεν υπάρχει ο χρόνος στα κηπευτικά να τη διορθώ-σεις. Πρέπει να επέµβεις σχεδόν όπως επεµβαίνειςστη συµβατική γεωργία. Όχι ότι δεν υπάρχουν τα κα-τάλληλα σκευάσµατα, αλλά δεν υπάρχει ακόµη η ανά-λογη εµπειρία µε αυτή που υπάρχει για την ελιά ή τοαµπέλι.»Ο κ. Στασινής θεωρεί ότι σύντοµα ίσως χρειαστεί ναπροχωρήσουµε ένα στάδιο πέρα από τη βιολογικήκαλλιέργεια, που είναι η βιοδυναµική. «Η βιοδυναµικήκρίνεται ως ακόµη πιο ήπιας µορφής καλλιέργεια απότη βιοκαλλιέργεια και εφαρµόζεται ήδη αλλού, ενώ ηβιολογική καλλιέργεια σε κάποια κράτη, όπως είναι ηΑυστρία, θεωρείται ήδη ξεπερασµένη. Ο δδρρ.. ΣΣττάάιιννεερρµιλούσε ήδη από τις αρχές του 20ού αιώνα για τη βιο-δυναµική. Αυτά τα βλέπουµε και στους πατεράδεςµας που λέγανε πως δε θα µπολιάσεις όταν το φεγγά-ρι είναι στη γέµιση, αλλά όταν αδειάσει. Όλα αυτά θατα βρούµε µπροστά µας σε λίγα χρόνια», τονίζει.Σε ό,τι αφορά στην καταλληλότητα του νοµού για τηνανάπτυξη της βιοκαλλιέργειας, δηλώνει ότι «η Σάµοςέχει τεράστιες δυνατότητες γιατί ανά µικρές αποστά-σεις διαφοροποιείται και το κλίµα της. Το λάθος είναιότι δεν ορίζονται ζώνες βιοκαλλιέργειας. ∆εν έγινε


�«Η Σάµος έχει τεράστιες

δυνατότητες γιατί ανά µικρέςαποστάσεις διαφοροποιείται

και το κλίµα της. Το λάθος είναιότι δεν ορίζονται ζώνες

βιοκαλλιέργειας

�

Με αργάβήµαταπροχωράει η µετατροπήτου αµπελώνατης Σάµου σε βιολογικόπαρά τιςπροτροπές της ΕΟΣΣάµου


·ÊÈ¤Ú Ì·

καµµία µελέτη που να δείχνει ποια περιοχή ενδείκνυ-ται για ποιο είδος βιοκαλλιέργειας. Για παράδειγµα, ηορεινή ζώνη να ορίζεται ως κατάλληλη για το αµπέ-λι.». Θα πρέπει να σηµειωθεί ότι πρόσφατα το Νοµαρχια-κό Συµβούλιο Σάµου πήρε οµόφωνη απόφαση γιατην εκπόνηση µελέτης καταγραφής των αρωµατικώνβοτάνων µε χρηµατοδότηση από τη νοµαρχία Σάµουκαι ήδη έχουν βρεθεί οι ειδικοί που θα την αναλά-βουν. «Οι καλλιέργειες αρωµατικών βοτάνων έχουντεράστιες δυνατότητες και µπορούν να στηρίξουνπολλά εισοδήµατα στο νοµό», δηλώνει ο πρόεδροςτων Βιοκαλλιεργητών. Παράλληλα εκπονείται µελέτηγια την αξιοποίηση του ορεινού όγκου του βουνούΚαρβούνη ή Άµπελος, πρόταση που υιοθέτησε ηΝΕΑΝΣ µετά από σχετική εισήγηση του Σταµάτη Στα-σινή. Οι εντατικές καλλιέργειες αµπέλου στην εν λό-γω περιοχή εγκαταλείφθηκαν τη δεκαετία του ’50, ε-νώ τώρα γίνεται µια προσπάθεια - µε τη βοήθεια ειδι-κών που έχουν εφαρµόσει ανάλογα προγράµµαταστο εξωτερικό - να γίνει αναβίωση της περιοχής, µεστόχο τη συγκράτηση του πληθυσµού αλλά και τηστήριξη της τοπικής οικονοµίας. «Γιατί να µη δούµε ορεινά καταφύγια στην περιοχή;Να ενεργοποιηθεί και το ιδιωτικό κεφάλαιο, να γίνειµια αναµόχλευση. Θα µπορούσε ο Καρβούνης να λει-

τουργήσει µε επισκέψιµα κτήµατα, να αναδειχθούν τααρχαία µνηµεία, τα κάστρα. Μπορείς να παντρέψειςπολλά πράγµατα. Στην περιοχή, στα ποτάµια, βλέπειςτα ψάρια ενώ παλαιότερα υπήρχαν και πολλά εργο-στάσια, “πριόνια” τα λέγαµε εµείς, που κόβανε τα ξύ-λα. Υπάρχει λοιπόν χώρος και για την ανάπτυξη της υ-λοτοµίας. Το περιβάλλον δεν το αφήνεις µόνο του.Περιβάλλον είναι η διαχείριση και ο άνθρωπος είναιµες στο περιβάλλον.»Ο κ. Στασινής θεωρεί ότι η βιολογική καλλιέργεια απο-τελεί σοβαρό παράγοντα στήριξης της τοπικής οικο-νοµίας του νοµού. «Η δυναµική της Σάµου είναι µεγά-λη στο βιο-οικοτουρισµό. Εδώ ο ρόλος της βιοκαλ-λιέργειας είναι τεράστιος. Εµείς είµαστε στην κατεύ-θυνση του “προϊόντος χωριού”, του παραδοσιακούκαι καθαρού προϊόντος και αυτό είναι το µεγαλύτερόµας όπλο, εφόσον τα προϊόντα µας θα είναι και πιστο-ποιηµένα και βιολογικά.» Προς αυτή την κατεύθυνσηο πρόεδρος των Βιοκαλλιεργητών θεωρεί ότι θα ενι-σχυθεί και ο τοµέας του τουρισµού που αποτελεί κυ-ρίαρχο στοιχείο στην τοπική οικονοµία, αρκεί το κατε-στηµένο να αντιληφθεί τη χρησιµότητα αυτής της µε-τατροπής του τουριστικού προϊόντος σε ένα νέο πουθα αποτελέσει παράγοντα προσέλκυσης τουριστών.«Ο ξένος έρχεται για να δει την κουλτούρα σου, τοντρόπο που ζεις, το πώς συµπεριφέρεσαι στη φύση α-

∆εξαµενέςσυλλογής

νερούβοηθούν στην

υδροδότησητων κτηµάτων

κόµη και το πώς τρως, γιατί και το φαγητό είναι στοιχείο τουπολιτισµού. Επάνω στη µανία του κέρδους εισάγουµε προϊό-ντα και τα βαφτίζουµε τοπικά. Στην ουσία τούς ταΐζουµε πλα-στικό προϊόν. Θα φύγουν ευχαριστηµένοι οι τουρίστες ότανξέρουν ότι µια µονάδα καταναλώνει από την ντόπια παραγω-γή και µάλιστα πιστοποιηµένα βιολογικά προϊόντα ή ότανγνωρίζουν εκ των προτέρων ότι καταναλώνει εισαγόµενοπροϊόν και µη πιστοποιηµένο;»Ο ίδιος θεωρεί ότι ακόµη και η τουριστική νοοτροπία των ε-πιχειρηµατιών µπορεί να αλλάξει όταν γίνει κατανοητό ότι θαυπάρξουν κέρδη και για τον τουρισµό. «Ο τουρίστας θέλει ναδει τη σταφίδα, το σύκο ή το πετιµέζι. Αυτό το κοµµάτι το χά-σαµε, ενώ έπρεπε να το κάνουµε από τη δεκαετία του ‘80. ΗΙταλία, για παράδειγµα, εκµεταλλεύτηκε τα ΜΟΠ και έχουν α-ναπτύξει πολύ τον ορεινό οικο-τουρισµό.»Γενικά, σχετικά µε τα προβλήµατα του χώρου, θεωρεί ότι τοσηµαντικότερο πρόβληµα είναι αυτό της τυποποίησης. «Και ηΕυρώπη, και το δικό µας υπουργείο, µπροστά στο φόβο ότιπρέπει το προϊόν να ελέγχεται, προτείνουν µεγάλα τυποποιη-τήρια. Η µικρή τυποποίηση θα πρέπει να είναι δικαίωµα τουπαραγωγού χωρίς να αναγκάζεται να κάνει έναρξη επαγ-γέλµατος τυποποιητή, γιατί έτσι ουσιαστικά αλλάζει επάγ-γελµα. Όσο βάζουµε ανάµεσα σε παραγωγό και κατανάλωσητυποποιητές, µεταποιητές, χονδρεµπόριο και λιανικό εµπό-ριο, τόσο η τιµή στην κατανάλωση θα ανεβαίνει. Έτσι, όµως,τελικά η τιµή θα είναι µικρή στον παραγωγό και µεγάλη στονκαταναλωτή», σηµειώνει ενώ, αναφερόµενος στις πρόσφα-τες κινητοποιήσεις των αγροτών της Σάµου, δηλώνει: «Προ-τείναµε, µεταξύ άλλων, στα πλαίσια της νησιωτικότητας, ναβαφτιστούν τα προϊόντα µας προϊόντα µε ιδιαίτερα χαρακτη-ριστικά και να µας προστατεύσει το κράτος από τις εισαγω-γές.»Σε ό,τι αφορά, τέλος, στη ζήτηση από τους καταναλωτές, οκ. Στασινής υπογραµµίζει ότι το ενδιαφέρον του κόσµου γιατα βιολογικά προϊόντα είναι αυξηµένο και αυξάνει χρόνο µετο χρόνο κάτι που έχει να κάνει και µε την ευρύτερη ενηµέ-ρωση που υπάρχει σήµερα γύρω από τα διατροφικά µοντέλα.Θεωρεί, ωστόσο, ότι η προώθηση των βιολογικών προϊόντωνθα πρέπει να γίνεται µε έναν πιο συστηµατικό και οργανωµέ-νο τρόπο, µέσω ειδικού γραφείου που θα µπορούσε να συ-

�Κάποιοι νόµιζαν ότι βιοκαλλιέργεια

είναι η ακαλλιεργησία, ενώουσιαστικά είναι η ειδική διαχείρισητης φύσης, της καλλιέργειας και τηςσυνείδησης αυτού που καλλιεργεί.

Ο καλλιεργητής είναι καισυνειδητοποιηµένος άνθρωπος

�



·ÊÈ¤Ú Ì·

Ο ΣΣττααµµάάττηηςς ΣΣτταασσιιννήήςς είναι σήµερα βιοκαλλιεργητής καιπρόεδρος του Σωµατείου Βιοκαλλιεργητών Σάµου. ∆εν ή-ταν ανέκαθεν αγρότης, καθώς για πολλά χρόνια ήταν ηλε-κτρονικός και διατηρούσε καταστήµατα στο Καρλόβασι.Κάποτε η µεγάλη επιλογή ήταν η στροφή προς τη γεωργίακαι ιδιαίτερα στη βιολογική γεωργία, στην οποία έκανε ταπρώτα βήµατα στις αρχές της δεκαετίας µε προσωπικέςπροσπάθειες, πολύ πριν η βιολογική καλλιέργεια συστηµα-τοποιηθεί και γίνει µαζικότερη η εισαγωγή των καλλιεργη-τών στο µεταβατικό και αργότερα στο κανονικό στάδιο βιο-καλλιέργειας.Τα τελευταία πέντε χρόνια όλα τα προϊόντα του είναι πιστο-ποιηµένα. Ο ίδιος καλλιεργεί αµπέλια, δέντρα αλλά και κη-πευτικά. Οι καλλιέργειές του βρίσκονται κυριολεκτικάκρυµµένες στο βουνό Καρβούνη και για να φτάσει κανείςεκεί διανύει µια υπέροχη διαδροµή, άξια λόγου και γιατουριστική αξιοποίηση, από ένα, ωστόσο, ιδιαίτερα κακόδρόµο. 40 λεπτά είναι συνολικά η απόσταση που πρέπεινα διανύει από το σπίτι του µέχρι τα κτήµατα, αλλά ο ίδιοςδε βαρυγκωµά γι’ αυτό, καθώς αγαπά ιδιαίτερα, και το το-πίο, αλλά και αυτό που κάνει.Το µεγαλύτερο πρόβληµα που αντιµετωπίζει έχει να κάνει

™Ù·Ì¿ÙË˜ ™Ù·ÛÈÓ‹˜

«∫·ÏÏÈÂÚÁÔ‡ÌÂ ‚ÈÔÏÔÁÈÎ¿, Ô˘Ï¿ÌÂ Û˘Ì‚·ÙÈÎ¿»

Αµπέλια,ελαιόδεντρα

καιοπωροφόρα

δέντραυπάρχουν στο

βιολογικόκτήµα του

ΣταµάτηΣτασινή

(φωτό κάτω)

της ΕΕΛΛΕΕΝΝΑΑΣΣ ΧΧΟΟΥΥΣΣΝΝΗΗ


Η οικογένεια ΚΚλληηρροοννόόµµοουυ ασχολείται µε τα αρωµα-τικά φυτά εδώ και 30 χρόνια. Αρκεί να πούµε ότι τηδεκαετία του ’70, ο πατέρας Κληρονόµου, που ξεκί-νησε την ενασχόληση µε τα αρωµατικά βότανα, εξή-γαγε ρίγανη στην Αµερική, ενώ σήµερα, µετά απότρεις δεκαετίες, το ίδιο µεράκι έχει πλέον «πιστοποι-ηθεί» βιολογικά και έχει επεκταθεί και στο χώρο τωναρωµατικών ελαίων. «Εξιτάρουµε όλες σας τις αι-σθήσεις µέσω της σαµιώτικης εύφορης µάνας γης»γράφει το διαφηµιστικό ενηµερωτικό φυλλάδιο, αντι-κατοπτρίζοντας την προσπάθεια αλλά και την αγάπηγια τα αρωµατικά βότανα που τόσο απλόχερα παρά-γει η σαµιακή γη. Πέρα από τα αρωµατικά βόταναπου καλλιεργούνται, γίνεται και συλλογή αυτοφυώνβοτάνων, τα οποία επίσης πιστοποιούνται µε την ίδιαδιαδικασία ελέγχων.«Ξεκινήσαµε το 1998 µε το πρόγραµµα Leader. Το2000 ήµαστε έτοιµοι µε τα αιθέρια έλαια και τιςκαλλιέργειες και το 2003 µπήκαµε στη βιολογικήκαλλιέργεια. Εδώ και τέσσερα χρόνια είµαστε σε πλήρες βιολογικό στάδιο. Καλλιεργούµερίγανη, φασκόµηλο, δεντρολίβανο, λεβάντα, βασιλικό, δυόσµο, µαντζουράνα, αρµπαρό-ριζα, θρούµπι, µέντα, δυόσµο, λουίζα, µελισσοβότανο, γύρω στα 15 είδη συνολικά ε-κτός από το τσάι του βουνού. Μαζί µε τις ελιές, οι καλλιέργειες φτάνουν τα 60 στρέµµα-τα και τα πιο πολλά είναι τα αρωµατικά βότανα που είναι γύρω στα 40 στρέµµατα», µαςείπε η κ. ΓΓεεωωρργγίίαα ΚΚλληηρροοννόόµµοουυ. «Η συλλογή γίνεται από το Μάιο µέχρι και το Σεπτέµβριο, όταν ανθίσει το φυτό και αρ-χίσει το λουλούδι να µαραίνεται, για να µη βλάπτουµε τις µέλισσες. Η επιχείρηση εί-ναι οικογενειακή. Εµείς κάνουµε την καλλιέργεια, τη συλλογή, την επεξεργασία, την απόστα-ξη, τη συσκευασία µέχρι και το τελικό προϊόν», µας λέει, ενώ σε ό,τι αφορά στη διάθεση των προϊόντων,µας µιλάει για το πώς ξεκίνησαν από τη σαµιακή αγορά και στη συνέχεια επεκτάθηκαν και εκτός αυτής.«Είχαν ξεκινήσει πριν από εµάς ο παππούς και η γιαγιά µε τα βότανα και εµείς συνεχίσαµε µε τα αιθέριαέλαια και προσπαθήσαµε να πάµε και πιο έξω, γιατί η σαµιακή αγορά είναι µικρή. Συνεργαζόµαστε µε έ-ναν αντιπρόσωπο στην Αθήνα που διαθέτει τα προϊόντα σε βιολογικά µαγαζιά και κάνουµε µια µικρή ποσό-τητα εξαγωγής και στη Γερµανία. Είναι ένα νέο προϊόν και δεν το ξέρουν οι Έλληνες, ενώ οι ξένοι, και τογνωρίζουν, και το ψάχνουν. Το κόστος δεν είναι υψηλό, αλλά οι Έλληνες τώρα µαθαίνουν αυτά τα προϊόνταπαρ’ όλο που το ελαιόλαδο το αναµείγνυαν µε τα αιθέρια έλαια στην Αρχαία Αθήνα. Το ήξεραν οι ΑρχαίοιΈλληνες και έκαναν σωστά τις αναµείξεις.»Σε ό,τι αφορά στις χρήσεις των αιθέριων ελαίων, η γκάµα είναι αρκετά µεγάλη. Έτσι, εκτός από τη χρήσητους στο µπάνιο ή το µασάζ, χρησιµοποιούνται ακόµη ως πρώτες ύλες στη φαρµακευτική και την αρωµατο-


µε την τυποποίηση, µε εξαίρεση το οινοποιήσιµο αµπέλι, αφού η παραγωγή και η διαχείριση του προϊόντοςκατ’ αποκλειστικότητα ανήκει στην ΕΟΣΣ. Για τα υπόλοιπα, ωστόσο, βιολογικά προϊόντα που παράγει, η έλ-λειψη τυποποιητηρίου τον αναγκάζει να τα πουλά ως συµβατικά. «Κάνεις όλη τη διαδικασία, πληρώνεις καιτην πιστοποίηση και στο τέλος πουλάς σα να καλλιεργείς συµβατικά προϊόντα. Είµαι αναγκασµένος να δώ-σω τα προϊόντα µου στον χονδρέµπορο γιατί δεν έχω το µηχανισµό να τα τυποποιήσω και, βέβαια, δεν µπο-ρώ να πάω το προϊόν στο σούπερ µάρκετ χύµα.»Παρά, ωστόσο, τα όποια προβλήµατα, θεωρεί ότι ο χώρος της βιοκαλλιέργειας έχει πολλά περιθώρια ανά-πτυξης στη Σάµο, αλλά και ότι χρειάζεται στήριξη από ειδικές πολιτικές που δε θα αποτρέπουν το νέοκόσµο να ασχοληθεί συστηµατικά. Γιατί, όπως λέει χαρακτηριστικά, η βιοκαλλιέργεια είναι πρώτα απ? όλαεπιλογή ζωής…

°ÂˆÚÁ›· ∫ÏËÚÔÓfiÌÔ˘

∞ÚˆÌ·ÙÈÎ¿ ‚fiÙ·Ó· Î·È ·Èı¤ÚÈ· ¤Ï·È·

Η κ. ΓεωργίαΚληρονόµουκαι ο σύζυγόςτης, κ. ΝίκοςΚληρονόµος,στις βιολογικέςκαλλιέργειεςαρωµατικώνφυτών πουδιατηρούν στηΣάµο


ποιία, αλλά και στην παραγωγή καλλυντικών. Μάλιστα, κάποια από αυτά χρησιµοποιούνται και για τον καθα-ρισµό πολύτιµων λίθων. Η βιοτεχνία αιθέριων ελαίων είναι η πρώτη αλλά και η µοναδική στη Σάµο και παράγει έλαια από βιολογικάαρωµατικά φυτά που καλλιεργεί η οικογένεια, η οποία είναι σχεδόν έτοιµη να ξεκινήσει και την τυποποίησηβιολογικού λαδιού, καθώς έχει ετοιµάσει το τυποποιητήριο και θα ξεκινήσει τη διάθεση του προϊόντος µέ-χρι τα τέλη Φεβρουαρίου. Η διάθεση των προϊόντων δεν αφορά µόνο τη σαµιακή αγορά, αλλά επεκτείνεταικαι στην Αθήνα, ενώ ιδιαίτερη ζήτηση υπάρχει από τη γερµανική αγορά. Ενδιαφέρον παράλληλα έχει εκδη-λώσει και η εταιρεία του ΚΚοορρρρέέ, και µια τέτοια συνεργασία θα προσδώσει, όπως είναι φυσικό, µια άλλη διά-σταση στην παραγωγή αιθέριων ελαίων της οικογένειας Κληρονόµου.Τα προβλήµατα, σύµφωνα µε την κ. Κληρονόµου Γεωργία, έχουν να κάνουν αφενός µε την έλλειψη ενηµέ-ρωσης για χρηµατοδοτικά προγράµµατα που µπορούν να βοηθήσουν στην περαιτέρω ανάπτυξη των καλ-λιεργειών, αλλά και των τυποποιητηρίων, κι αφετέρου µε την ύπαρξη µιας εξοντωτικής γραφειοκρατίας πουεπιπλέον αυξάνει κατά πολύ και το κόστος παραγωγής. «Το πρόβληµα είναι η διαφήµιση και η διάθεση.Ακούω ότι δίνουν χρήµατα µέσω προγραµµάτων για συµµετοχή σε εκθέσεις, αλλά δε µας είναι εύκολο ναβρούµε τι ακριβώς γίνεται. Ένα Σχέδιο Βελτίωσης µας ταλαιπώρησε τρία χρόνια. Όπου πάµε πληρώνουµεαπό την τσέπη µας. Και από την άλλη, πόσα µπορεί να διαθέσει µια µικρή επιχείρηση για τη διαφήµιση;», υ-πογραµµίζει ο κ. Κληρονόµου. «Έχει στηθεί όλη η οικονοµία πάνω σε µερικά γραφεία που παίρνουν όλα τα λεφτά χωρίς να κάνουν τίποτε.Εµείς, για να βγάλουµε αυτά τα χρήµατα πρέπει να δουλέψουµε σκληρά και βρισκόµαστε σε νησί. Από τηνάλλη, προσπαθούµε να ενηµερωνόµαστε, όσο µπορούµε», µας λέει και προσθέτει ότι αν σε αυτά συνυπο-λογιστεί το ετήσιο κόστος για την πιστοποίηση αλλά και τα µεγάλα λειτουργικά έξοδα της καλλιέργειας, πολ-λές φορές τα έξοδα υπερκαλύπτουν τα έσοδα. Τίποτε απ’ όλα αυτά δε θα είχαν γίνει χωρίς τη σκληρή και συνεχή δουλειά των µελών της οικογένειας, α-φού και η τρίτη γενιά ασχολείται µε το αντικείµενο. Οι εγκαταστάσεις του αποστακτηρίου αλλά και του τυπο-ποιητηρίου ελαιόλαδου βρίσκονται στους Κουµαραδαίους Σάµου.ee--mmaaiill: [email protected]ΤΤηηλλ..:: 22730 41363, 41355

·ÊÈ¤Ú Ì·

Τοτυποποιητήριο

ελαιολάδουβρίσκεται ένα

µόνο βήµα πριντη διάθεση του

λαδιού στηναγορά, µας

λέει ο ΝίκοςΚληρονόµου



ª·Ú›· ∫·Ú·ÁÂˆÚÁ›Ô˘

µÈÔÏÔÁÈÎ¿ ÁÏ˘Î¿ ÎÔ˘Ù·ÏÈÔ‡ Î·È ÛÈÙÈÎ¤˜Ì·ÚÌÂÏ¿‰Â˜Κάνοντας το χόµπυ της επάγγελµα, η κ. ΜΜααρρίίαα ΚΚααρρααγγεεωωρργγίίοουυ α-ποφάσισε όχι µόνο να γίνει αγρότισσα, αλλά να µπει στον κόσµοτης βιολογικής γεωργίας και να πάει κι ένα βήµα παραπέρα, α-φού από τα βιολογικά πιστοποιηµένα δέντρα που διαθέτει φτιά-χνει γλυκά του κουταλιού και µαρµελάδες.«Από τη στιγµή που ήρθαµε στη Σάµο άρχισα να ασχολούµαι µετα αγροτικά γιατί µου αρέσει. Η Σάµος είναι ένα θαυµάσιο νησίπου δεν αξιοποιείται όσο πρέπει. Εγώ απογοητεύτηκα πριν απόµερικά χρόνια, όταν κάναµε µια προσπάθεια να φτιάξουµε ένασύλλογο γυναικών, που τελικά δεν προχώρησε, αφού όλοι προ-τιµούν να δουλέψουν κάποιους µήνες σε ξενοδοχειακές επιχει-ρήσεις. Είχε έρθει και ένας σύλλογος από τη Μυτιλήνη και µας ε-νηµέρωσαν για το τι κάνουν. Ενώ στην αρχή υπήρξε ένας ενθου-σιασµός, τελικά δεν προχώρησε τίποτε. Και στη Μυτιλήνη ξεκίνη-σαν µέσα από το σπίτι τους και µετά προχώρησαν σε κάτι µεγαλύ-τερο. Είναι κρίµα γιατί η Σάµος διαθέτει πολλά προϊόντα, βιολογι-κά προϊόντα, και θα µπορούσαν να γίνουν προσπάθειες», µαςείπε αναφερόµενη στην απόφασή της να ξεκινήσει την παρα-γωγή γλυκών.Καθώς το συσκευαστήριό της ετοιµάζεται τώρα, τόσο ταγλυκά όσο και τις µαρµελάδες τα διαθέτει ως παραδοσιακάπροϊόντα. Πολύ σύντοµα, όµως, θα µπορεί να γίνει η διάθε-σή τους ως πιστοποιηµένων βιολογικών. Στο όµορφο χωριότων Κουµαραδαίων, η αγάπη για τη φύση σε συνδυασµό µε τηναπασχόληση µε κάτι που της αρέσει, έκαναν την κ. Καραγεωργίουνα στραφεί στη βιολογική γεωργία πριν από µερικά χρόνια. Το ρόλο τους έπαιξαν και οι καταστροφικές πυρκαγιέςτου 2001 που άνοιξαν µεγάλες πληγές στην περιοχή και ανάγκασαν πολλούς από τους κατοίκους να στραφούν σενέες καλλιέργειες.«Στην αρχή κάποιοι µας απέτρεπαν από τη βιολογική καλλιέργεια, λέγοντάς µας ότι είναι πολλή η γραφειοκρατία.Μετά όµως από τις φωτιές, επειδή δηµιουργήθηκαν προβλήµατα και επειδή κάηκαν τα περισσότερα, ξεκινήσαµεστην περιοχή σεµινάρια βιολογικής καλλιέργειας. Εγώ παρακολούθησα το σεµινάριο, καθώς και ένα άλλο για παρα-δοσιακά γλυκά. Όταν άρχισαν πια να µεγαλώνουν τα δέντρα µας, είδαµε ότι όταν τα δίναµε στους χονδρέµπορους ταέπαιρναν σε πολύ χαµηλή τιµή. Σκέφτηκα να κάνω κάτι άλλο, αφού ούτως ή άλλως έφτιαχνα γλυκά και µαρµελάδεςγια την οικογένειά µου και φίλους. Τα πρώτα άτοµα που µπήκαµε ήµαστε γύρω στους 19 και τώρα βέβαια είναι πο-λύ περισσότεροι.»Μιλώντας για τα προβλήµατα της δουλειάς της, η κ. Καραγεωργίου δηλώνει ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχει στήριξη α-πό το κράτος και το κόστος για κάποιες διαδικασίες είναι µεγάλο. «Στην Ευρώπη έχουν πολλές διευκολύνσεις οι καλ-λιεργητές. Εµείς τι έχουµε; Για να φέρουµε τα γυαλιά και τα βάζα στη Σάµο πληρώνουµε ένα σωρό λεφτά. Υπάρχουνπολλά προβλήµατα που δεν τα έχει κάποιος που είναι στο εξωτερικό ή στην ηπειρωτική Ελλάδα.»Τα προϊόντα της, σε όµορφες συσκευασίες, τα διαθέτει σε σούπερ µάρκετ της Σάµου και σε καταστήµατα µε βιολο-γικά-παραδοσιακά είδη, ενώ το καλοκαίρι τροφοδοτεί και τουριστικά καταστήµατα. Μια µικρή ποσότητα εξάγεται καιστη Γερµανία. Ωστόσο, γνωστή πια στους Σαµιώτες, έχει φτιάξει και ένα δικό της δίκτυο πελατών που γνωρίζουν ταπροϊόντα της και τα προτιµούν. Φτιάχνει συνολικά 15 είδη µαρµελάδας και έξι είδη γλυκών κουταλιού. Στο ερώτηµαγιατί δεν προχωρά στην αύξηση της παραγωγής της, απαντά ότι έτσι θα χαθεί η ποιότητα και αυτό είναι κάτι που δενεπιθυµεί. «Μ’ αρέσει αυτό που κάνω και θέλω να προχωρήσω. Ίσως αργότερα και τα παιδιά µου να ασχοληθούν κιαυτά», µας λέει. Μαζί µε την προοπτική αυτή, και η ευχή τα προβλήµατα να είναι λιγότερα στο µέλλον.Τηλ.: 22730 41122, Κουµαραδαίοι Σάµου

Οι όµορφεςσυσκευασίεςπροσθέτουνστηδιατροφικήαξία αλλά καιστη νοστιµιάτωνπαραδοσιακώνγλυκών.

∆εκαεπτά είδηµαρµελάδαςκαι πέντε είδηγλυκού τουκουταλιούκατασκευάζειη κ.ΚαραγεωργίουΜαρία.


Û˘Ó¤ÓÙÂ˘ÍË

√√δδιιεευυθθυυννττήήςς ΑΑννάάππττυυξξηηςς ττοουυ ΟΟΠΠΕΕΓΓΕΕΠΠ,,ΝΝίίκκοοςς ΒΒάάγγιιααςς,, σσττηη σσυυννέέννττεευυξξηη πποουυαακκοολλοουυθθεείί µµάάςς εεξξηηγγεείί ττοουυςς σσττόόχχοουυςςττοουυ ΟΟΠΠΕΕΓΓΕΕΠΠ ((AAggrroocceerrtt)),, ττοο ρρόόλλοο ττοουυωωςς φφοορρέέαα πποουυ εεπποοππττεεύύεειι ττηηνν ππααρραα--

γγωωγγήή,, δδιιαακκίίννηησσηη κκααιι εεµµπποορρίίαα ππιισσττοοπποοιιηηµµέέννωωνν ππρροοϊϊ--όόννττωωνν κκααιι ττοουυςς σσττόόχχοουυςς ττοουυ ΟΟρργγααννιισσµµοούύ γγιιαα ττοοεεππόόµµεεννοο δδιιάάσσττηηµµαα..

ΚΚύύρριιεε ΒΒάάγγιιαα,, οο ΟΟρργγααννιισσµµόόςς ΠΠιισσττοοπποοίίηησσηηςς κκααιι ΕΕππίί--ββλλεεψψηηςς ΓΓεεωωρργγιικκώώνν ΠΠρροοϊϊόόννττωωνν -- AAGGRROOCCEERRTT εείίννααιι έέ--ννααςς οορργγααννιισσµµόόςς πποουυ δδηηµµιιοουυρργγήήθθηηκκεε σσχχεεττιικκάά ππρρόό--σσφφαατταα ααππόό ττοο υυπποουυρργγεείίοο ΑΑγγρροοττιικκήήςς ΑΑννάάππττυυξξηηςς.. ΠΠοοιιοοςς εείίννααιι οο ρρόόλλοοςς ττοουυ;;Ο Οργανισµός Πιστοποίησης και Επίβλεψης Γεωργι-κών Προϊόντων (Agrocert) είναι νοµικό πρόσωπο ι-διωτικού δικαίου που λειτουργεί χάριν του δηµοσίουσυµφέροντος, υπό την εποπτεία του υπουργείουΑγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων. Είναι ο θεσµο-θετηµένος φορέας για την υλοποίηση της εθνικήςπολιτικής ποιότητας στη γεωργία. Στα 10 χρόνια λειτουργίας του έθεσε τα θεµέλια τηςπιστοποιηµένης ποιότητας στην ελληνική γεωργίακαι συνέβαλε σηµαντικά στη σηµερινή θεαµατικήτης ανάπτυξη.ΠΠοοιιεεςς εείίννααιι οοιι ααρρµµοοδδιιόόττηηττέέςς ττοουυ;;Κύριες αρµοδιότητες του Agrocert είναι η πιστοποί-ηση αγροτικών προϊόντων και συστηµάτων παραγω-γής, η αξιολόγηση, έγκριση και επίβλεψη ιδιωτικώνφορέων ελέγχου και πιστοποίησης. Καθώς επίσης ηεκπόνηση εθνικών προδιαγραφών για τη διασφάλι-ση της ποιότητας των αγροτικών προϊόντων.ΜΜεε ββάάσσηη ττιιςς ααρρµµοοδδιιόόττηηττέέςς ττοουυ,, σσεε πποοιιοουυςς ττοοµµεείίςςδδρραασσττηηρριιοοπποοιιεείίττααιι;;Ο Agrocert, ως φορέας πιστοποίησης και ελέγχου,δραστηριοποιείται στους τοµείς:

Σύστηµα ολοκληρωµένης διαχείρισης στη γεωργι-κή παραγωγήΠροϊόντα βιολογικής γεωργίαςΠροϊόντα προστατευόµενης ονοµασίας προέλευ-σης και προστατευόµενης γεωγραφικής ένδειξηςΠροαιρετική επισήµανση βοείου κρέατοςΣύστηµα διαχείρισης για τη διασφάλιση της ποιό-τητας του χοιρινού κρέατοςΕιδικές πτηνοτροφικές εκτροφές

Σύστηµα διαχείρισης για τη διασφάλιση της ποιό-τητας των προϊόντων ιχθυοκαλλιέργειας

ΑΑννααφφέέρρααττεε όόττιι οο AAggrroocceerrtt εείίννααιι φφοορρέέααςς ππιισσττοοπποοίίηη--σσηηςς κκααιι εελλέέγγχχοουυ κκααιι γγιιαα ττοονν κκλλάάδδοο ττηηςς ββιιοολλοογγιικκήήςςγγεεωωρργγίίααςς.. ΠΠοοιιεεςς εείίννααιι οοιι ααρρµµοοδδιιόόττηηττέέςς ττοουυ σσττοοννττοοµµέέαα ααυυττόό;;Στον τοµέα της βιολογικής γεωργίας, αρµοδιότητάµας είναι η αξιολόγηση, ο έλεγχος και η επίβλεψητων 11 εγκεκριµένων ιδιωτικών οργανισµών Ελέγ-χου και Πιστοποίησης Βιολογικών Προϊόντων, ο έ-λεγχος της εµπορίας των προϊόντων βιολογικής γε-ωργίας και κτηνοτροφίας, καθώς και η χορήγηση ε-νιαίου σήµατος αναγνώρισης των ελληνικών προϊό-ντων βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας. Παρα-πέµπουµε, επίσης, τυχόν παραβάσεις ή παρατυπίεςτης κοινοτικής νοµοθεσίας στις επιτροπές κυρώσε-ων του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.Στόχος του Agrocert είναι να αποδώσει σήµα ποιότη-τας και ταυτότητα στα ελληνικά αγροτικά προϊόντα,να αυξήσει την ανταγωνιστικότητά τους στις απαιτη-τικές διεθνείς αγορές, να διαφυλάξει µέσω των ε-λέγχων την αξιοπιστία των συστηµάτων πιστοποίη-σης και να ενισχύσει την εµπιστοσύνη των κατανα-λωτών στα πιστοποιηµένα αγροτικά προϊόντα. ΤΤιι έέχχεειι ππεεττύύχχεειι οο AAggrroocceerrtt σστταα χχρρόόννιιαα πποουυ λλεειιττοουυρρ--γγεείί;;Είναι πάρα πολλά αυτά που έχουν γίνει στα δέκαχρόνια λειτουργίας του οργανισµού. Συνοπτικά µπο-ρώ να σας πω ότι το τελευταίο χρονικό διάστηµα ε-νεργοποιήσαµε την αρµοδιότητα της επίβλεψης τωνιδιωτικών φορέων που πιστοποιούν σύµφωνα µε ταπρότυπα Agro, η οποία είχε ανατεθεί στον Οργα-νισµό από το 2003 και παρέµενε ανενεργή. Καθορί-σαµε τους όρους και τις προϋποθέσεις λειτουργίαςτων φορέων αυτών και τη διαδικασία αξιολόγησης,έγκρισης και επίβλεψής τους από τον ΟΠΕΓΕΠ. Στοπλαίσιο εφαρµογής της νέας νοµοθεσίας κατατέθη-καν 16 αιτήσεις από φορείς πιστοποίησης που βρί-σκονται σε φάση αξιολόγησης.Αναλάβαµε και ενεργοποιήσαµε, επίσης, τον έλεγχοκαι την πιστοποίηση των Προϊόντων Προστατευόµε-νης Ονοµασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) και Προστατευ-όµενης Γεωγραφικής ένδειξης (ΠΓΕ). Πρόκειται γιαένα έργο δύσκολο, µείζονος σηµασίας για τη χώραµας, που απαιτεί συνεργασία και κοινή δράση όλωντων συναρµόδιων φορέων για την τήρηση των απαι-

¶ÚÔÙÂÚ·ÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ √¶∂°∂¶ Ë ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ÚÔÙ‡ˆÓ Agro

¡›ÎÔ˜ µ¿ÁÈ·˜ ‰ÈÂ˘ı˘ÓÙ‹˜ ∞Ó¿Ù˘ÍË˜ ÙÔ˘ √¶∂°∂¶



τήσεων της ισχύουσας κοινοτικής και εθνικής νοµο-θεσίας και την αποτροπή φαινοµένων παραπλάνη-σης των καταναλωτών. Στην κατεύθυνση αυτή, οΟΠΕΓΕΠ έχει καταρτίσει και τηρεί Μητρώο ∆ικαιού-χων Χρήσης Ενδείξεων ΠΟΠ και ΠΓΕ, στο οποίο ηπρόσβαση είναι ελεύθερη σε κάθε ενδιαφερόµενο(βρίσκεται στην ιστοσελίδα του Agrocert και ενηµε-ρώνεται άµεσα µετά από πραγµατοποίηση του εκά-στοτε Συµβουλίου Πιστοποίησης).Εντατικοποιήσαµε τους ελέγχους σε όλα τα πεδίαδραστηριοποίησης του Οργανισµού, ώστε να εδραι-ωθεί κλίµα εµπιστοσύνης στους καταναλωτές για ταπιστοποιηµένα αγροτικά προϊόντα.∆ηµιουργήσαµε το νέο πλαίσιο για τη χρήση των νέ-ων ενιαίων εθνικών σηµάτων ποιότητας για τα ελλη-νικά πιστοποιηµένα αγροτικά προϊόντα σύµφωνα µετα πρότυπα Agro και ταυτόχρονα εκπονήσαµε το νέοενιαίο εθνικό σήµα αναγνώρισης πιστοποιηµένωνβιολογικών προϊόντων.Αναλάβαµε την πιστοποίηση των γεωργικών συµβού-λων. Πρόκειται για ένα νέο θεσµό-απαίτηση της νέ-ας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής για την υποβοήθησητων δικαιούχων αγροτών της ενιαίας ενίσχυσης στηνεφαρµογή των απαιτήσεων της πολλαπλής συµµόρ-φωσης. Έχουν ήδη πιστοποιηθεί και εγγραφεί στατηρούµενα Μητρώα του ΟΠΕΓΕΠ 646 γεωργικοίσύµβουλοι, 180 συνεργάτες και 30 δοµές γεωργι-κών συµβούλων.ΠΠοοιιεεςς εείίννααιι οοιι ππρροοττεερρααιιόόττηηττεεςς ττοουυ ΟΟρργγααννιισσµµοούύ ααυυττήήττηηνν ππεερρίίοοδδοο;;Προτεραιότητές µας είναι η άµεση µετάβαση απότην πιστοποίηση στην επίβλεψη των ιδιωτικών φορέ-ων που δραστηριοποιούνται ή θα δραστηριοποιη-

θούν στον τοµέα της πιστοποίησης σύµφωνα µε ταπρότυπα Agro, µε την υπογραφή της σχετικής ΚΥΑ.Η ολοκλήρωση της διαδικασίας θα επιτρέψει τη µε-γαλύτερη διάδοση συστηµάτων ποιότητας στη γεωρ-γία και την αποτελεσµατική εποπτεία του συστήµα-τος πιστοποίησης. Άλλες προτεραιότητές µας είναι:Η ανάπτυξη νέων προγραµµάτων ποιότητας για τα α-γροτικά προϊόντων και η βελτίωση των ήδη υπαρχό-ντων.Η καθιέρωση των νέων προτύπων της σειράς Agro.Η προβολή και η ενίσχυση των εθνικών σηµάτων πι-στοποίησης.ΣΣεε πποοιιεεςς κκοοιιννωωννιικκέέςς ααννάάγγκκεεςς έέρρχχεεττααιι νναα ααππααννττήήσσεειιηη σσύύσστταασσηη κκααιι ηη λλεειιττοουυρργγίίαα ττοουυ AAggrroocceerrtt;;Στην εποχή µας, η ικανοποίηση των επιθυµιών καιτων προσδοκιών των καταναλωτών αποτελεί απόλυ-τη προτεραιότητα, για όλους τους κρίκους της δια-τροφικής αλυσίδας - αγρότες, διακινητές, µεταποιη-τές, εµπόρους.Η διαδικασία της πιστοποίησης διασφαλίζει την πα-ραγωγή επώνυµων, ποιοτικών και ασφαλών προϊό-ντων, τη µείωση του κόστους παραγωγής, λόγω µει-ωµένης χρήσης των εισροών, τη σύνδεση της παρα-γωγής µε τις απαιτήσεις των αγορών, την προστασίατης υγείας των παραγωγών, των καταναλωτών καιτου περιβάλλοντος. Επιπλέον παρέχει τη δυνατότηταιχνηλασιµότητας, που µας επιτρέπει να παρακολου-θούµε ένα προϊόν από το χωράφι µέχρι το ράφι.Όπως αντιλαµβάνεστε, όσο περνούν τα χρόνια ο ρό-λος του Οργανισµού µας θα διευρύνεται και θα ανα-πτύσσεται καθώς το αίτηµα για πιστοποίηση και δια-σφάλιση της ποιότητας των προϊόντων που κατανα-λώνουµε θα γίνει πιο επιτακτική.

�Στόχος του Agrocert είναι να

αποδώσει σήµα ποιότητας καιταυτότητα στα ελληνικά αγροτικά

προϊόντα, να αυξήσει τηνανταγωνιστικότητά τους στις

απαιτητικές διεθνείς αγορές, ναδιαφυλάξει µέσω των ελέγχων

την αξιοπιστία των συστηµάτωνπιστοποίησης και να ενισχύσει

την εµπιστοσύνη τωνκαταναλωτών στα πιστοποιηµένα

αγροτικά προϊόντα


¿ÚıÚÔ

∆Ô «‚·ı‡ ÁÂˆÚÁÈÎfi ÎÚ¿ÙÔ˜»ΑΡΘΡΟ

του Ανδρέα Κόρακαπρώην διευθυντή Αγροτικής

Ανάπτυξης στην Ε.Ε. και γενικού γραµµατέα

στο Υπ. Γεωργίας (2001-’04 )

∏∏εελλλληηννιικκήή γγεεωωρργγίίαα,, ππααρράά ττιιςςδδιιααδδοοχχιικκέέςς µµεεττααρρρρυυθθµµίίσσεειιςς ττηηςςΚΚοοιιννήήςς ΑΑγγρροοττιικκήήςς ΠΠοολλιιττιικκήήςς,,κκααττάάφφεερρεε νναα εείίννααιι δδιιααχχρροοννιικκάάππρρωωττααθθλλήήττρριιαα σσττιιςς εειισσππρράάξξεειιςς

χχρρηηµµααττιικκώώνν ππόόρρωωνν ααππόό τταα γγεεωωρργγιικκάά ττααµµεείίαα ττηηςςΕΕΟΟΚΚ -- ΕΕ..ΕΕ.... ΤΤοο δδεείίχχννοουυνν οοιι δδεείίκκττεεςς πποουυχχρρηησσιιµµοοπποοιιοούύννττααιι γγιιαα νναα σσυυγγκκρρίίννοουυνν ττιιςς εεππιιδδόόσσεειιςςττωωνν κκρρααττώώνν--µµεελλώώνν σσεε ααυυττόό ττοο ππεεδδίίοο..ΑΑπποοττυυππώώννοουυνν ττοο ααπποοττέέλλεεσσµµαα εεππιιττυυχχηηµµέέννωωννδδιιααππρρααγγµµααττεεύύσσεεωωνν,, µµεε ααπποοκκοορρύύφφωωµµαα ττοουυςςππόόρροουυςς πποουυ κκαατταακκττήήθθηηκκαανν ττοο 11999999 γγιιαα ττοο ΓΓ΄ΚΚ..ΠΠ..ΣΣ.. κκααιι ττοο 22000033 γγιιαα ττιιςς εεππιιδδοοττήήσσεειιςς ττωωννααγγρροοττώώνν έέωωςς κκααιι ττοο 22001133.. Στο ερώτηµα κατά πόσον αξιοποιήθηκαν αυτοί οιπόροι, διατυπώνονται συχνά επιπόλαια καιισοπεδωτικά σχόλια. Ότι οι επιδοτήσεις δηλαδή τωναγροτών, πήγαν σε καταναλωτικές δαπάνες καισπαταλήθηκαν. Αυτή η κριτική αγνοεί ότι οικανονισµοί της ΚΑΠ ανέκαθεν επιβάλλουν τηνπληρωµή των επιδοτήσεων στο ακέραιο στουςδικαιούχους χωρίς παρακρατήσεις. Οι επιδοτήσειςτης ΚΑΠ αποβλέπουν στην εισοδηµατική στήριξητων αγροτών. Προσφέρουν εισοδηµατικό δίχτυασφάλειας και υποστήριξης, µία βάση εκκίνησης γιατην περαιτέρω αύξηση του αγροτικού εισοδήµατοςαπό την πώληση των προϊόντων και την υπερκάλυψητου κόστους παραγωγής. Το µεγαλύτερο πρόβληµαστις µέρες µας έγκειται στην αδυναµία των αγροτώντης χώρας να αποκοµίσουν από τις αγορές επαρκήπεριθώρια κέρδους, που προστιθέµενα στηνεπιδότηση θα διαµορφώνουν ικανοποιητικόεισόδηµα.Το κράτος αναζήτησε αµέσως µετά την ένταξηεπενδυτικούς πόρους για τη γεωργία και τηνύπαιθρο και το πέτυχε κατ’ αρχάς µε τα ΜΟΠ καιστη συνέχεια µε τα Κ.Π.Σ. και το Ταµείο Συνοχής.Ως προς την αξιοποίηση αυτών των προγραµµάτων,πράγµατι υπήρξαν καθυστερήσεις, λάθη, ακόµη καιπεριπτώσεις κακοδιαχείρισης. Άλλωστε, στον τόποµας δεν υπήρχε παράδοση και κουλτούραπρογραµµατισµού, ούτε περιφερειακή διοίκηση καιαξιόλογη τοπική αυτοδιοίκηση. Παρ’ όλα τα εµπόδιακαι τις θεσµικές υστερήσεις, η ΚΑΠ, τα κοινοτικά

προγράµµατα, καθώς και οι εθνικές συνοδευτικέςπολιτικές και χρηµατοδοτήσεις, άλλαξαν θεαµατικάτην εικόνα των περιφερειών και της υπαίθρου,ανέβασαν το βιοτικό επίπεδο των αγροτών. Έγινανχιλιάδες µεγάλα και µικρά παραγωγικά έργα καικάθε είδους κοινωφελείς υποδοµές, πρωτόγνωρεςγια τη χώρα.Οι επιδοτήσεις στα προϊόντα είχαν, ωστόσο, καιπολλές αρνητικές παρενέργειες. ∆ηµιούργησανεφησυχασµούς, έκαναν δευτερεύουσα τηνενασχόληση µε την κατάκτηση εγχώριων και ξένωναγορών. Το κυνήγι της ποσότητας και η «ιδεολογία»τού «όλα τα κιλά, όλα τα λεφτά», εκµαύλισανσυνειδήσεις, σκότωσαν την ποιότητα, τραυµάτισανβάναυσα το περιβάλλον, οδήγησαν σε παραβατικέςσυµπεριφορές, σε παράλογα αιτήµαταασυµβίβαστων µε την ΚΑΠ κρατικών ενισχύσεων.ΑΑππόό ττηηνν έέννττααξξηη ττηηςς χχώώρρααςς µµααςς σσττηηνν ΕΕΟΟΚΚ µµέέχχρριι κκααιισσήήµµεερραα,, γγύύρρωω ααππόό ττιιςς εεππιιδδοοττήήσσεειιςς κκααιι ττααππρροογγρράάµµµµαατταα ττηηςς ΚΚΑΑΠΠ δδρραασσττηηρριιοοπποοιιεείίττααιι ««ττοο ββααθθύύγγεεωωρργγιικκόό κκρράάττοοςς»» ττοουυ ααγγρροοττοοππααττεερριισσµµοούύ,, ττωωννσσυυννττεεχχννιιώώνν,, ττηηςς κκρρααττιικκήήςς γγρρααφφεειιοοκκρρααττίίααςς κκααιι ττωωννππεελλααττεειιαακκώώνν πποολλιιττιικκώώνν δδιικκττύύωωνν..Η αποσύνδεση των επιδοτήσεων από το ύψος τωνπαραγόµενων ποσοτήτων, κατέστησε άνευαντικειµένου τα πανωγραψίµατα, τις αντιδικίες καισυµβιβασµούς γύρω από αυτά. Στο σύστηµαχάθηκαν ρόλοι και εξουσίες. Το «βαθύ γεωργικόκράτος» αποδείχτηκε, ωστόσο, ιδιαίτεραπροσαρµοστικό. Πέτυχε να αποκτήσει επιρροές στηδιανοµή των χρηµατοδοτήσεων της νέας ΚΑΠ,όπως για παράδειγµα τις ενισχύσεις για τηνποιοτική γεωργία, την αυθαίρετη διαχείριση τουεθνικού αποθέµατος και των αναπτυξιακώνπρογραµµάτων και άλλα παρόµοια, µε γνώµονακυρίως την ψηφοθηρία και τα πελατειακάκρατικοδίαιτα δίκτυα. Σήµερα βιώνουµε το εξής φαινόµενο. Ηανταγωνιστικότητα των αγροτικών µας προϊόντωνδιαρκώς υποχωρεί. Οι υλικές επενδύσεις δεναποδίδουν γιατί δεν υποστηρίζονται από τιςαπαραίτητες άυλες επενδύσεις σε ανθρώπινοδυναµικό, τεχνογνωσία, αποτελεσµατικήσυνεταιριστική οργάνωση και επιχειρηµατικότητα.

∏ ·ÔÛ‡Ó‰ÂÛË ÙË˜ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ·fi ÙÈ˜ ÂÈ‰ÔÙ‹ÛÂÈ˜‰ÂÓ Î·Ù¿ÊÂÚÂ Ó· ÓÈÎ‹ÛÂÈ ÙÔÓ ·ÁÚÔÙÔ·ÙÂÚÈÛÌfi


Οι υποστηρικτικοί θεσµοί και οργανισµοί τηςαγροτικής µας οικονοµίας είναι στα χέρια τουβαθέος αγροτικού κράτους απαξιωµένοι και

αναχρονιστικοί. Οι επενδύσεις που σκορπούνλεφτά χωρίς διαφάνεια, κριτήρια, και γνώση,αναβιώνουν τον «πίθο των ∆αναΐδων» τηςµυθολογίας. Το «βαθύ γεωργικό κράτος»επανέρχεται δριµύτερο και επικίνδυνο ναεγκλωβίσει και να ακυρώσει το σύγχρονοαναπτυξιακό αγροτικό εγχείρηµα που έχει ανάγκη οτόπος.Η αγροτική µας οικονοµία είναι ανοχύρωτη στηνοικονοµική κρίση που αντιµετωπίζει η χώρα. ΤΤααααιιττήήµµαατταα πποουυ σσυυννδδέέοοννττααιι,, ωωσσττόόσσοο,, µµόόννοο µµεεππρρόόσσκκααιιρρεεςς ππααρροοχχέέςς,, εείίννααιι ππααυυσσίίπποονναα πποουυ δδεεθθεερρααππεεύύοουυνν τταα ππρροοββλλήήµµαατταα,, ααππλλώώςς τταα µµεεττααθθέέττοουυννκκααιι τταα οοξξύύννοουυνν όόσσοο ππεερρννοούύνν τταα χχρρόόννιιαα.. Ηπαροχολογία, µεταξύ άλλων, εκτρέπει και τησυζήτηση από το πραγµατικό της περιεχόµενο, πουθα πρέπει να επικεντρώνεται στις πραγµατικέςτοµές και µεταρρυθµίσεις που θα δώσουνµονιµότερες λύσεις στα προβλήµατα της αγροτικήςµας οικονοµίας. Αδιέξοδος είναι ο εγκλωβισµόςτου αγροτικού µας ζητήµατος, µε αφορµή τηνκρίση στην πρόχειρη και πρόσκαιρη παροχολογία,και το συντηρητικό παλαιοκοµµατικό σκηνικό, µε

�Η ανταγωνιστικότητα

των αγροτικών µας προϊόντωνδιαρκώς υποχωρεί. Οι υλικές

επενδύσεις δεν αποδίδουν γιατίδεν υποστηρίζονται από τις

απαραίτητες άυλες επενδύσεις σε ανθρώπινο δυναµικό,

τεχνογνωσία, αποτελεσµατικήσυνεταιριστική οργάνωση

και επιχειρηµατικότητα

�


ÚÂÔÚÙ¿˙…trendy ÛÙË ‚fiÚÂÈ· ∂˘ÚÒË, ÂÁÎ·Ù¿ÏÂÈ„Ë ÛÙÔ ∞ÈÁ·›Ô

√È ‰‡Ô fi„ÂÈ˜ ÙÔ˘ ÂÏ·ÈfiÏ·‰Ô˘

TT ιιςς δδύύοο όόψψεειιςς ττοουυ ΙΙααννοούύ µµααςς θθύύµµιισσεε φφέέττοοςςττοο χχεειιµµώώνναα ττοο εελλααιιόόλλααδδοο.. ΣΣττηη χχώώρρεεςς ττηηςςββόόρρεειιααςς κκααιι κκεεννττρριικκήήςς ΕΕυυρρώώππηηςς ττοο εελλααιιόό--λλααδδοο ααννττιιµµεεττωωππίίζζεεττααιι ωωςς έένναα ttrreennddyy ππρροοϊϊ--όόνν,, θθεεωωρρεείίττααιι ηη κκοορρυυφφήή ττηηςς υυγγιιεειιννήήςς δδιιαα--

ττρροοφφήήςς κκααιι ππωωλλεείίττααιι σσεε πποολλλλέέςς δδιιααφφοορρεεττιικκέέςς σσυυσσκκεευυαα--σσίίεεςς κκααιι µµοορρφφέέςς.. ΆΆλλλλοοττεε εείίννααιι σσυυσσκκεευυαασσµµέέννοο µµεε αα--ρρωωµµααττιικκάά φφυυττάά,, άάλλλλοοττεε µµεε µµααύύρρηη ττρροούύφφαα,, άάλλλλοοττεε µµεεµµππααχχααρριικκάά ααππόό ττηηνν ΑΑννααττοολλήή ήή ττηη ΛΛααττιιννιικκήή ΑΑµµεερριικκήή κκααιικκάάπποοιιεεςς φφοορρέέςς εείίννααιι µµόόννοο εελλααιιόόλλααδδοο.. ΤΤηηνν ίίδδιιαα ώώρραα,, σσττηηΜΜεεσσόόγγεειιοο οοιι εελλααιιοοππααρρααγγωωγγοοίί ββλλέέπποουυνν ττοο εειισσόόδδηηµµάάττοουυςς νναα κκάάννεειι ββοουυττιιάά σσττοο κκεεννόό.. ΜΜεεττάά ααππόό πποολλλλάά χχρρόόννιιααέέγγιιννεε σσύύσσκκεεψψηη σσυυννεεττααιιρριισσττώώνν ααππόό ττιιςς εελλααιιοοππααρρααγγωωγγέέςςχχώώρρεεςς.. ∆∆εε ββγγήήκκεε κκάάπποοιιοο σσυυγγκκεεκκρριιµµέέννοο ααπποοττέέλλεεσσµµαα αα--ππόό ττηη σσυυννάάννττηησσηη ααυυττήή,, ααλλλλάά εείίννααιι ηη ππρρώώττηη φφοορράά τταα ττεε--λλεευυττααίίαα 1100 χχρρόόννιιαα πποουυ οοιι εελλααιιοοππααρρααγγωωγγοοίί ααππόό όόλλεεςς ττιιςςχχώώρρεεςς ττηηςς ΕΕυυρρωωππααϊϊκκήήςς ΈΈννωωσσηηςς σσυυµµφφωωννοούύνν όόττιι ττοο εειι--σσόόδδηηµµάά ττοουυςς έέχχεειι ππιιάάσσεειι ππάάττοο..Στα νησιά του Αιγαίου η κατάσταση είναι ακόµα χειρό-τερη, οι ελαιοπαραγωγοί δηλώνουν «περιµένουµε ναπεθάνουµε», αφού δε βλέπουν ελπίδα από καµµίαπλευρά. Πολλοί είναι εκείνοι που φέτος δε µάζεψαντις ελιές τους κι άλλοι που µάζεψαν µόνο τις ελιές πουήταν απαραίτητες για να βγάλουν το λάδι που θα κατα-ναλώσουν οι ίδιοι.Μέσα σε αυτό το κλίµα είδαµε να ζει µια νέα εποχήδόξας ο τενεκές. Όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι οι πω-λήσεις χύµα ελαιόλαδου µε τον τενεκέ είναι το τελευ-ταίο καταφύγιο για τους ελαιοπαραγωγούς ώστε να α-ποκοµίσουν ένα στοιχειωδώς ικανοποιητικό εισόδηµα.Αν στα παραπάνω προβλήµατα προστεθούν τα χρόνιαπροβλήµατα των νησιώτικων ελαιώνων, η ταχύτατη ε-πέκταση του φαινοµένου του θερµοκηπίου και η χαµη-λή απόδοση σε καρπό, γίνεται αντιληπτό πόσο µεγάλοείναι το πρόβληµα.Στις 15 Φεβρουαρίου που έκλεισε η ύλη του περιοδι-κού µας, η τιµή παραγωγού είχε διαµορφωθεί στα2,00 ευρώ το κιλό για το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο ό-ταν πωλούνταν στις Ενώσεις Συνεταιρισµών ή τουςεµπόρους. Όµως, όταν πωλούνταν µε τον τενεκέ, ητιµή παραγωγού ανέβαινε στα 3,00 ευρώ το κιλό καικάποιοι το πουλούσαν έως και 4,00 ευρώ. Έτσι, ητιµή του τενεκέ διαµορφωνόταν από 50 έως 60 ευρώανά κιλό. Την ίδια στιγµή, η τιµή ενός λίτρου ελαιόλαδου στασούπερ µάρκετ της Αθήνας κυµαινόταν από 4,60 έως6,60 ευρώ το λίτρο. Η επικρατούσα τιµή ήταν 5,70 ευ-ρώ το λίτρο. ∆ηλαδή η τιµή που ο παραγωγός πουλού-σε το λάδι του ήταν µόλις το ένα τρίτο της τιµής που τοαγόραζε ο καταναλωτής.Το πόσο δραµατικές στιγµές περνάει ο κλάδος της ε-

λαιοκοµίας συνολικά το καταδεικνύει το διάγραµµαπου δηµοσίευσε στην πρώτη σελίδα του το περιοδικό«Ελιά και Ελαιόλαδο», στο οποίο φαίνεται ότι τα τελευ-ταία 20 χρόνια η τιµή παραγωγού στο ελαιόλαδο υπο-χώρησε κατά 77%.Στις τυποποιητικές επιχειρήσεις κυριαρχεί η αντίληψη«όσο πιο φθηνά τόσο πιο καλά». Έτσι, όλες αναζητούννα βρουν λάδι σε όσο γίνεται χαµηλότερη τιµή. Αυτό ο-δήγησε στο να ανοίξει η πόρτα για αθρόες εισαγωγέςχύµα ελαιόλαδου, είτε νόµιµα είτε παράνοµα από τρί-τες χώρες. Αλλιώς δεν µπορεί να δικαιολογήσει κα-νείς ότι στην αγορά κυκλοφορούσαν τιµολόγια χονδρι-κής πώλησης επώνυµου ελαιόλαδου προς 10 και 12ευρώ το πεντόλιτρο, όταν η τιµή παραγωγού είχεδιαµορφωθεί στα 2,10 ευρώ το κιλό για το έξτρα παρ-θένο ελαιόλαδο.

™ÙË ‚fiÚÂÈ· ∂˘ÚÒËΤην ώρα που στην Ελλάδα οι ελαιοπαραγωγοί εγκατα-λείπουν τους ελαιώνες, στη δυτική Ευρώπη το ελαιό-λαδο αντιµετωπίζεται σα φάρµακο. Πωλείται σχεδόν α-ποκλειστικά σε µικρές συσκευασίες των 125ml καιτων 250ml. Σε πάρα πολλές περιπτώσεις πωλείται σεακόµη µικρότερες συσκευασίες, των 50ml.Η τιµή του είναι εξωφρενική καθώς τρεις µικρές µινια-τούρες ελαιόλαδου των 50ml αρωµατισµένου µε µπα-χαρικά και βασικό πωλείται σε κατάστηµα ειδών δια-τροφών υψηλής ποιότητας προς 19,50 ευρώ. Μια σει-ρά από ελαιόλαδα σε µικρές γυάλινες συσκευασίεςπωλούνταν ως συσκευασία δώρου προς 140 ευρώ.Στο Στρασβούργο κυκλοφορούσε ευρύτατα ελαιόλαδοσυσκευασµένο, που η εταιρεία τυποποίησής του δια-τείνεται ότι προέρχεται από τη Λέσβο. Η εταιρεία δια-φήµιζε το λάδι ως ένα διαφορετικό και εξαιρετικόπροϊόν που προέρχεται από µια σπάνια ποικιλία ελιάς,την Αδραµυτινή. Μαζί µε το λάδι διαφηµιζόταν και τονησί της Λέσβου ως το νησί της ελιάς και της Σαπ-φούς. Όλα αυτά στο µακρινό Στρασβούργο.Το λάδι αυτό πωλούνταν προς 27 ευρώ το λίτρο, προς16 ευρώ η συσκευασία του µισού λίτρου και προς 9,5ευρώ η συσκευασία του 250ml.∆ηλαδή ένα λίτρο ελαιόλαδου κοστίζει 13 φορές πιοακριβά από την τιµή που πουλιέται ένα κιλό λάδι στηΜυτιλήνη.Σε κάτι τέτοιες περιπτώσεις οι παλιοί αγρότες της Λέ-σβου έλεγαν «τώρα που έγινε η θάλασσα γιαούρτι, χά-σαµε τα κουτάλια». Ένας άλλος καλός φίλος του ελαιό-λαδου, ο εκδότης του περιοδικού «Ελιά και Ελαιόλα-δο», ΒΒαασσίίλληηςς ΖΖααµµπποούύννηηςς, συνηθίζει να λέει: «είµαστεκατώτεροι του προϊόντος».


ÚÂÔÚÙ¿˙

™ÙÚ·ÙËÁÈÎfi ÏÂÔÓ¤ÎÙËÌ· ÛÙ· ·fi‚ÏËÙ·

EEδδώώ κκααιι δδύύοο χχρρόόννιιαα ππεερρίίπποουυ ββρρίίσσκκεεττααιι σσεεεεξξέέλλιιξξηη µµιιαα σσκκλληηρρήή µµάάχχηη µµεεττααξξύύ ιιδδιιωωττώώννεελλααιιοοττρριιββέέωωνν κκααιι ττηηςς ΈΈννωωσσηηςςΣΣυυννεεττααιιρριισσµµώώνν γγιιαα ττοονν έέλλεεγγχχοο ττηηςςδδιιααχχεείίρριισσηηςς ττωωνν ααπποοββλλήήττωωνν

εελλααιιοοττρριιββεείίοουυ.. ΌΌπποοιιοοςς ααππόό ττοουυςς δδύύοο δδηηµµιιοουυρργγήήσσεειιππρρώώττοοςς ττηη δδιικκήή ττοουυ µµοοννάάδδαα,, θθαα ααπποοκκττήήσσεειι σσττρρααττηηγγιικκόόππλλεεοοννέέκκττηηµµαα σσττοονν κκλλάάδδοο ττηηςς εελλααιιοοκκοοµµίίααςς ττηηςς ΛΛέέσσββοουυ..Η ΕΑΣ Λέσβου έχει ανακοινώσει ότι πρόκειται νασυνεργαστεί µε τη Pieralisi για τη δηµιουργία µιας νέαςµονάδας επεξεργασίας διφασικής πυρήνας και ψάχνεινα βρει το κατάλληλο οικόπεδο. Οι ιδιώτες ελαιοτριβείςτης Λέσβου βρίσκονται πίσω από την εταιρεία«Ελαιοζωµός ΕΠΕ», η οποία βρίσκεται ένα βήµαµπροστά από την ΕΑΣ Λέσβου. Έχει αγοράσει τοοικόπεδο που θα εγκατασταθεί και παράλληλα έχειέγκριση της µελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων τηςοµάδας.Βέβαια, η οικονοµική κρίση, η κάθετη πτώση των τιµώντου ελαιόλαδου και η µεγάλη µείωση της παραγωγήςτου στη Λέσβο δηµιουργούν προβλήµατα στηνπραγµατοποίηση τόσο της µίας, όσο και της άλληςεπένδυσης.Όποιος από τους δύο, οι ιδιώτες ή η ΈνωσηΣυνεταιρισµών, δώσει πρώτος λύση στο ζήτηµα τηςδιαχείρισης των αποβλήτων των ελαιοτριβείων, θαδώσει λύση και στο πρόβληµα της αδειοδότησης τωνελαιοτριβείων.∆ηλαδή πίσω από την επένδυση ΕΑΣ Λέσβου - Pieralisi,αλλά και την επένδυση της «Ελαιοζωµός ΕΠΕ»,κρύβονται σηµαντικά συµφέροντα που έχουν να κάνουνµε τον έλεγχο της αγοράς του ελαιόλαδου του νησιού.Προς ποια πλευρά θα γείρει η ζυγαριά είναι πολύ νωρίςνα το πει κανείς. Γιατί οι παράγοντες που θα επηρεάζουντην τελική έκβαση της υπόθεσης είναι πολλοί καιδιαφορετικοί.

∆Ô ˘ÚËÓÂÏ·ÈÔ˘ÚÁÂ›Ô ÛÙÔÓ ·Ú·Ì¿Από τον περασµένο Μάιο έχει ξεκινήσει η προσπάθειατης ΕΑΣ Λέσβου να βρεθεί ο χώρος που θαµετεγκατασταθεί το πυρηνελαιουργείο. Για να παρθείαυτή η απόφαση χρειάστηκε να περάσουν αρκετάχρόνια και η αφόρητη πίεση από τον ΠεριβαλλοντικόΣύλλογο Παµφίλων. Το αστείο αυτής της υπόθεσης είναιότι, σύµφωνα µε όλες τις ενδείξεις, τοπυρηνελαιουργείο θα έρθει πιο κοντά στην πόλη τηςΜυτιλήνης και συγκεκριµένα στην περιοχή Καρά Τεπέπου βρίσκεται τέσσερα µε πέντε χιλιόµετρα έξω από την

πόλη, µια και η περιοχή αυτή έχει χαρακτηριστεί ωςβιοµηχανική ζώνη, η οποία µπορεί να υποδεχθείπυρηνελαιουργείο. Αυτή η προοπτική ήταν που έκανεέξω φρενών το δήµαρχο Μυτιλήνης, ΝΝάάσσοο ΓΓιιαακκααλλήή, µεαποτέλεσµα να αποχωρήσει ωρυόµενος από µιασύσκεψη που έγινε στα γραφεία της ΠεριφέρειαςΒορείου Αιγαίου, λίγο πριν την εκπνοή του περασµένουχρόνου. Μάλιστα, αν ισχύουν τα όσα ακούστηκαν στησύσκεψη αυτή, η Ένωση Αγροτικών ΣυνεταιρισµώνΛέσβου και κάθε άλλη ιδιωτική ή συνεταιριστικήεπιχείρηση που θα το επιδιώξει, µπορεί ναδηµιουργήσει το δικό της πυρηνελαιουργείο στηνπεριοχή αυτή, καθώς είναι µια από τις δραστηριότητεςπου επιτρέπεται να δηµιουργηθούν εκεί. Στησυγκεκριµένη περίπτωση, πιθανότατα, δε θα είναιεφικτό το πάγωµα-µαταίωση της επένδυσης µέσω τηςδικαστικής προσφυγής στο Συµβούλιο της Επικρατείας.Κι αυτό γιατί πρόκειται για περιοχή χαρακτηρισµένη ωςβιοµηχανική και προβλέπεται από τον πολεοδοµικόσχεδιασµό της πόλης της Μυτιλήνης. Ήδη στην περιοχή αυτή έχουν εγκατασταθεί αρκετέςβιοτεχνίες, ο βιολογικός καθαρισµός της Μυτιλήνης,αποθήκες επιχειρήσεων χονδρικού εµπορίου, συνεργείααυτοκινήτων, βιοτεχνίες ανακύκλωσης µετάλλων κ.ά..Στην ίδια περιοχή στοχεύει η νοµαρχιακή αρχή Λέσβουνα δηµιουργήσει ένα νέο µεγάλο διοικητικό µέγαρο,ώστε στο µέλλον εκεί να µεταφερθούν οι υπηρεσίες τηςνοµαρχίας Λέσβου και οι υπηρεσίες της ΠεριφέρειαςΒορείου Αιγαίου, οι οποίες τώρα στεγάζονται στο κέντροτης Μυτιλήνης.Όλες οι παραπάνω δραστηριότητες έως σήµερα δενείχαν ενοχλήσει κανένα. Αλλά η σκέψη και µόνο ναµεταφερθεί το πυρηνελαιουργείο µόλις πέντε χιλιόµετρααπό το κέντρο της Μυτιλήνης µοιάζει για το δήµαρχο τηςΜυτιλήνης εφιαλτικό. Η απλή σκέψη που κάνει ο κ.Γιακαλής είναι ότι, αφού το πυρηνελαιουργείο ενοχλείτις βόρειες συνοικίες της πόλης τώρα που βρίσκεται 15χιλιόµετρα µακριά από το κέντρο, θα ενοχλεί πολύπερισσότερο όταν θα έλθει 10 χιλιόµετρα πιο κοντά.Η ΕΑΣ Λέσβου, σε συνεργασία µε την εταιρεία Pieralisi,θέλει να δηµιουργήσει µια νέα σύγχρονη µονάδαπυρηνελαιουργείου που θα φέρει στην Ελλάδα τηντεχνολογία των ρεπάσο. ∆ηλαδή, εκτός από τη µονάδαεκχύλισης του ελαιοπυρήνα, στον ίδιο χώρο θαλειτουργεί µια µονάδα αποθήκευσης της διφασικήςπυρήνας (πούλπα) και µια µονάδα δεύτερηςεπεξεργασίας της ελαιοπυρήνας για να παραχθεί λάδιρεπάσο.Η εταιρεία Pieralisi υποστηρίζει ότι η µονάδα που θα

™ÎÏËÚ‹ Ì¿¯Ë ÌÂÙ·Í‡ ∂∞™ §¤Û‚Ô˘ Î·È ÂÏ·ÈÔÙÚÈ‚¤ˆÓÁÈ· ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô ÙË˜ ÙÔÈÎ‹˜ ·ÁÔÚ¿˜ ÂÏ·ÈfiÏ·‰Ô˘

δηµιουργήσει δε θα ρυπαίνει, καθώς θα χρησιµοποιείσύγχρονη τεχνολογία που έχει ξεπεράσει τα προβλήµατακαι τις αδυναµίες του παρελθόντος. Αυτά είχε δηλώσειτο περασµένο καλοκαίρι ο διευθύνων σύµβουλός της,ΆΆγγγγεελλοοςς ΜΜοουυχχλλοούύλληηςς, σε συνέντευξη που είχε δώσειστην εφηµερίδα «Εµπρός» της Μυτιλήνης (5 Ιουλίου2008). Όµως οι αντιδράσεις δεν έλειψαν.Στις αρχές του καλοκαιριού, όταν η ΕΑΣ Λέσβου έκανετις πρώτες επαφές για να βρει το οικόπεδο που θαεγκαταστήσει τη νέα µονάδα, έψαξε διάφορες περιοχέςτου νησιού. Το καλύτερο οικόπεδο που βρέθηκε ήτανστην περιοχή της Γέρας (την κύρια ελαιοπαραγωγικήπεριοχή της Λέσβου), οι αντιδράσεις όµως τωνκατοίκων της περιοχής και της δηµοτικής αρχής

ανέτρεψαν το σχεδιασµό της Ένωσης. Η δεύτερη θέσηπου επιλέχθηκε ήταν ένα οικόπεδο στο γειτονικό δήµοΕυεργέτουλα σε αγροτική περιοχή µεταξύ των χωριώνΛάµπου Μύλοι και Πηγή. Έγιναν οι συνεννοήσεις µε τοδήµαρχο ΜΜιιχχάάλληη ΠΠοολλυυππααθθέέλλλληη, ωστόσο όταν το θέµαέφθασε στο ∆ηµοτικό Συµβούλιο, η απόφαση ήταναρνητική. Ο δήµαρχος άφησε τους δηµοτικούς τουσυµβούλους να ψηφίσουν κατά συνείδηση, ενώ η«πράσινη» αντιπολίτευση του δήµου καταψήφισε τηνπρόταση που έκανε η ελεγχόµενη από το ΠΑΣΟΚ ΈνωσηΣυνεταιρισµών. Κάθετα αντίθετος ήταν και ο δηµοτικόςσύµβουλος που πρόσκειται στο Κ.Κ.Ε.. Αργότερα, έγινεγνωστό ότι ο κοµµατικός µηχανισµός του ΠΑΣΟΚ στηΛέσβο προσπάθησε να πείσει ανεπιτυχώς τουςδηµοτικούς συµβούλους που εκλέχθηκαν µε τοσυνδυασµό του στο δήµο Ευεργέτουλα. Έτσι, ουσιαστικά υπάρχει άρνηση από τους τρειςκύριους ελαιοπαραγωγικούς δήµους του νησιού ναυποδεχθούν τη νέα µονάδα. Αυτό οφείλεται σε δύολόγους: ο πρώτος είναι ότι µέχρι σήµερα, πέρα από τησυνέντευξη στην εφηµερίδα «Εµπρός», δεν έχει γίνεικαµµία απολύτως προσπάθεια να ενηµερωθεί η τοπικήκοινωνία για το πώς λειτουργεί η µονάδα που θέλουν νακατασκευάσουν η ΕΑΣ Λέσβου και η Pieralisi. Ακόµη κιένα ταξίδι που επρόκειτο να γίνει στην Ισπανία,

�Όποιος από τους δύο, οι ιδιώτες

ή η Ένωση Συνεταιρισµών, δώσειπρώτος λύση στο ζήτηµα της

διαχείρισης των αποβλήτων τωνελαιοτριβείων, θα δώσει λύση καιστο πρόβληµα της αδειοδότησης

των ελαιοτριβείων

�


ÚÂÔÚÙ¿˙

∆∆οονν ππεερραασσµµέέννοο ΟΟκκττώώββρριιοο ηη ΚΚΕΕΟΟΣΣΟΟΕΕζζηηττοούύσσεε ττηηνν άάµµεεσσηη λλήήψψηη µµέέττρρωωνν γγιιαα ττηηννααννττιιµµεεττώώππιισσηη ττηηςς κκρρίίσσηηςς σσττοοννααµµππεελλοοοοιιννιικκόό ττοοµµέέαα,, ααλλλλάά χχρρεειιάάσσττηηκκεε ννααφφθθάάσσοουυµµεε σσττιιςς 1111 ΦΦεεββρροουυααρρίίοουυ γγιιαα νναα

αανναακκοοιιννωωθθεείί ααππόό ττοο υυπποουυρργγεείίοο ΑΑγγρροοττιικκήήςς ΑΑννάάππττυυξξηηςςόόττιι κκααιι οοιι ααµµππεελλοοκκααλλλλιιεερργγηηττέέςς θθαα ππάάρροουυνν έένναα µµέέρροοςςααππόό ττοο ππαακκέέττοο ττωωνν 550000 εεκκααττ.. εευυρρώώ.. ΑΑππόό όόσσαα εείίππααννττόόσσοο οο υυφφυυπποουυρργγόόςς ΜΜιιχχάάλληηςς ΠΠααππααδδόόπποουυλλοοςς,, όόσσοοκκααιι οο υυπποουυρργγόόςς,, ΣΣωωττήήρρηηςς ΧΧααττζζηηγγάάκκηηςς,, ππρροοκκύύππττεειι όόττιιτταα πποοσσάά πποουυ θθαα κκααττααλλήήξξοουυνν σσττιιςς ττσσέέππεεςς ττωωννααµµππεελλοουυρργγώώνν θθαα εείίννααιι ππεεννιιχχρράά.. ΓΓιι’’ ααυυττόό ππρροοββλλήήθθηηκκεεωωςς ππααρροοχχήή ηη χχοορρήήγγηησσηη εεννιιααίίααςς εεννίίσσχχυυσσηηςς,, κκάάττιι πποουυέέχχεειι ααπποοφφαασσιισσθθεείί ααππόό ττηηνν ΕΕυυρρωωππααϊϊκκήή ΈΈννωωσσηη εεδδώώκκααιι έένναα χχρρόόννοο ππεερρίίπποουυ κκιι έέχχεειι εεξξααγγγγεελλθθεείί ααππόό ττοονν κκ..ΚΚοοννττόό ππρριινν ααππόό οοχχττώώ µµήήννεεςς..Άλλη µια υπόσχεση αφορούσε στην ενεργοποίηση τουκανονισµού για την απόσταξη κρίσης. Ένα µέτρο πουκυρίως θα βοηθήσει τις µεγάλες ενώσειςσυνεταιρισµών του κλάδου (ΕΑΣ Πατρών, Πεζών,Ηρακλείου και την Ο.Σ. Νεµέας). Από την πλευρά τηςη διοίκηση της ΚΕΟΣΟΕ ζήτησε πάγωµα των χρεώντων αµπελουργών για τρία χρόνια και άτοκηχρηµατοδότηση, ώστε να πάρουν οι ενώσειςσυνεταιρισµών στις αποθήκες τους τα αδιάθετακρασιά ή για να πληρώσουν τους αµπελουργούς γιατην περσινή παραγωγή. Όµως τα µέτρα αυτά, πέρα από µια πρόσκαιρηανακούφιση, δεν µπορούν ούτε τα προβλήµατα τουκλάδου να λύσουν ούτε να αντιµετωπίσουν ταζητήµατα που δηµιουργεί η τρέχουσα οικονοµικήκρίση. Η ΚΕΟΣΟΕ από τις 15 ∆εκεµβρίου τονίζει ότι ηκρίση έχει γίνει ιδιαίτερα αισθητή στον κλάδο, καθώςοι αµπελουργοί είδαν το εισόδηµά τους να καταγράφεικατακόρυφη πτώση και οι συνεταιρισµοί του κλάδουνα στριµώχνονται στον τοίχο λόγω έλλειψηςρευστότητας και κάµψης της πιστοληπτικής τουςικανότητας. Από τότε η Οργάνωση ζητούσε να δοθείάτοκη χρηµατοδότηση στις οινοπαραγωγικές ενώσειςσυνεταιρισµών για να βγουν από τη δύσκολη θέση καιγια να στηρίξουν το εισόδηµα των µελών τους. Η νέαηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης φαίνεταιότι έχει εγκαταλείψει αυτό το µέτρο κι επιλέγει τιςάµεσες ενισχύσεις (αν και συγκαλυµµένες) προς τουςπαραγωγούς για να εκτονώσει την κρίση. ∆υστυχώς,όµως, κανένας από τους παράγοντες του κλάδου δενπιστεύει ότι η κρίση µπορεί να αντιµετωπισθεί µε τοντρόπο αυτό.

∏ Ú›˙· ÙÔ˘ Î·ÎÔ‡Το βασικό πρόβληµα που αντιµετωπίζει ο κλάδος είναιότι ποτέ µέχρι σήµερα το ελληνικό κρασί δεναπέκτησε υψηλή προστιθέµενη αξία. Είναιχαρακτηριστικό ότι η χώρα µας παράγει το 2,2% τηςευρωπαϊκής παραγωγής κρασιού, αλλά η αξία τουαντιστοιχεί µόλις στο 0,3% της συνολικής αξίας τηςευρωπαϊκής παραγωγής. Στην αντίπερα όχθη, η Γαλλίαπαράγει το 28% της ευρωπαϊκής παραγωγής κρασιού,κατέχει όµως το 55% της συνολικής αξίας τουπαραγόµενου κρασιού. Έτσι η αµπελουργίακατατάσσεται ως η λιγότερο προσοδοφόρακαλλιέργεια στη χώρα µας. ∆ηλαδή τα ελληνικά κρασιάπωλούνται πολύ κάτω από την πραγµατική τους αξία,κι αν υπάρχουν κάποιες εξαιρέσεις είναι απλώςεξαιρέσεις.Στην προσπάθεια να συµπιέσουν το κόστος τους οιοινοποιητικές µονάδες µεταφέρουν το βάρος αυτόστις πλάτες των αµπελουργών, οι οποίοι βλέπουνχρόνο µε το χρόνο το εισόδηµά τους νασυρρικνώνεται. Αν συνυπολογίσουµε το ότι οι τιµέςσταφυλιών είναι ίδιες µε το επίπεδο του 1990, γίνεταικαλύτερα αντιληπτό το γιατί πολλοί από αυτούςεγκαταλείπουν την αµπελουργία. Αυτό συµβαίνεικυρίως στα νησιά. Χαρακτηριστικό παράδειγµα είναι ηΛήµνος, όπου οι καλλιεργούµενες εκτάσεις τηντελευταία 20ετία παρουσιάζουν ραγδαία µείωση.Το µειωµένο εισόδηµα των αµπελουργών οδηγεί σεόλο και λιγότερες καλλιεργητικές φροντίδες, µεσυνέπεια τη σταδιακή υποβάθµιση των σταφυλιών πουπαράγονται για οινοποίηση, την ώρα που η αγορά ζητάόλο και καλύτερης ποιότητας κρασιά. Έτσι, µειώνεταιη ανταγωνιστικότητα του ελληνικού κρασιού και αντίνα συγκρίνεται µε τα ακριβά ευρωπαϊκά κρασιά,µπαίνει όλο και περισσότερο στην κατηγορία τωνφθηνών. Φωτεινές εξαιρέσεις υπάρχουν, όµως αυτέςδεν αρκούν για να αναστρέψουν το γενικότερο κλίµα,µια και ποτέ ένας κούκος δεν έφερε την άνοιξη.Αντιθέτως, εκείνο που συνήθως συµβαίνει είναι τογενικότερο κλίµα να λειτουργεί ως βαρίδι σε αυτές τιςπροσπάθειες.Η προσπάθεια να ανταγωνιστούµε ως χώρα τα φθηνάκρασιά είναι καταδικασµένη σε αποτυχία, διότι οιχώρες που τα παράγουν έχουν εξαιρετικά χαµηλόκόστος παραγωγής. Για να επιτευχθεί αυτό το χαµηλόκόστος θα πρέπει να διαλυθεί ο κοινωνικός ιστός στιςαγροτικές περιοχές της χώρας και να ανατραπούν

ºÙˆ¯Ô› Û˘ÁÁÂÓÂ›˜ ÔÈ ·ÌÂÏÔÎ·ÏÏÈÂÚÁËÙ¤˜

™Â ‰È·¯ÚÔÓÈÎ‹ ÎÚ›ÛË Ô ÎÏ¿‰Ô˜


οινολογικές πρακτικές που κάνουν τα ελληνικά κρασιάνα ξεχωρίζουν.Τεράστιο πρόβληµα για τον κλάδο είναι οι αθρόες καιανεξέλεγκτες εισαγωγές χύµα κρασιού στη χώρα µας,είτε από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ρουµανία,Βουλγαρία) είτε από τρίτες χώρες (Χιλή, Κίνα). ∆ενέχει περάσει πολύς καιρός από τότε πουχονδρέµπορος της Μυτιλήνης µάς έλεγε ότι στοκέντρο της πόλης µόλις τρεις ταβέρνες πουλάνε χύµακρασί από τη Λήµνο. Όλες οι υπόλοιπες πουλάνεεισαγόµενα κρασιά, που στις περισσότερες

περιπτώσεις, µάλιστα, πωλούνται ως ελληνικά.

∆È ı· ÌÔÚÔ‡ÛÂ Ó· Á›ÓÂÈΟρισµένα από τα µέτρα που προτείνει η ΚΕΟΣΟΕ,προκειµένου να αναστραφεί η σηµερινή τάση είναι:

Να καθορισθούν ποιοτικές προδιαγραφές για τησταφυλική παραγωγή και να εξαγοράζεται ηπαραγωγή µε κλιµακούµενες τιµές ανάλογα µε τιςπροδιαγραφές, ώστε ν’ αντιµετωπισθεί τοφαινόµενο των υπεραποδόσεων.Να δηµιουργηθούν νέες οµάδες παραγωγών ώστε:

11.. να αντιµετωπισθεί το πρόβληµα του µικρού κλήρου,22.. να γίνει δυνατή η άριστη χρήση των συντελεστών

παραγωγής,33.. να επιτευχθούν οικονοµίες κλίµακας στις εισροές,

στις επενδύσεις και όπου είναι δυνατόν στηµηχανοποίηση της καλλιέργειας µε στόχο τη µείωσητου κόστους καλλιέργειας,

44.. να συνάπτονται πολυετή συµβόλαια µε σταθερέςπροδιαγραφές πρώτης ύλης, µε σκοπό τησυγκέντρωση της προσφοράς και τη διάθεση στηναγορά,

55.. να διερευνηθεί από τον κλάδο η πιθανότητα

�∂›Ó·È ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi fiÙÈ Ë ¯ÒÚ·

Ì·˜ ·Ú¿ÁÂÈ ÙÔ 2,2% ÙË˜

Â˘Úˆ·˚Î‹˜ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÎÚ·ÛÈÔ‡,

·ÏÏ¿ Ë ·Í›· ÙÔ˘ ·ÓÙÈÛÙÔÈ¯Â› ÌfiÏÈ˜

ÙÔ 0,3% ÙË˜ Û˘ÓÔÏÈÎ‹˜ ·Í›·˜

ÙË˜ Â˘Úˆ·˚Î‹˜ ·Ú·ÁˆÁ‹˜

�


‰È¿ÏÔÁÔ

∆Ô Ì¤ÏÏÔÓ ÙˆÓ Û˘ÓÂÙ·ÈÚÈÛÌÒÓ


∆Ô Ì¤ÏÏÔÓ ÙˆÓ Û˘ÓÂÙ·ÈÚÈÛÌÒÓ

™™το προηγούµενο τεύχος του περιοδικού µας ανοίξαµε τοδιάλογο για το µέλλον των συνεταιρισµών. Η επιλογή αυτήέγινε γιατί πιστεύουµε ότι οι αγροτικοί συνεταιρισµοί παίζουνκρίσιµο ρόλο στην ανάπτυξη της αγροτικής οικονοµίας.Επιπλέον είναι κοινός τόπος ότι το συνεταιριστικό κίνηµα στη

χώρα µας περνάει µια δύσκολη φάση, η οποία απασχολεί όλο τοναγροτικό κόσµο, µα κι όσους, µε τον ένα ή τον άλλο τρόπο, σχετίζονταιµε την πρωτογενή παραγωγή. Στο διάστηµα που µεσολάβησε από τον περασµένο Νοέµβρη, πουκυκλοφόρησε το προηγούµενο τεύχος του περιοδικού µας, έως σήµερα,πολλά έχουν συµβεί. Ένα γεγονός που πέρασε σχεδόν απαρατήρητο ήταν η απόφαση του τέωςυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, ΑΑλλέέξξααννδδρροουυ ΚΚοοννττοούύ, να χρηµατοδοτήσειµε 150 εκατ. ευρώ τις ενώσεις συνεταιρισµών για να συγκεντρώσουν τηνπαραγωγή σιταριού και καλαµποκιού από τους παραγωγούς. Η κίνησηαυτή, για πρώτη φορά µετά από πολλά χρόνια, αναγνώρισε τονπαρεµβατικό ρόλο που µπορούν και πρέπει να παίζουν οι αγροτικοίσυνεταιρισµοί. Η κίνηση αυτή έχει βαθιά πολιτική σηµασία και δείχνει ότιη διάλυση τριτοβάθµιων κλαδικών συνεταιριστικών οργανώσεων πουέγινε τη δεκαετία του 1990, όπως ήταν η ΚΥ∆ΕΠ και η Κτηνοτροφική,ήταν µια λανθασµένη επιλογή. Σε περιφερειακό επίπεδο είδαµε την Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου ναπροχωρά σε µια νέα µεγάλη επένδυση ύψους 1,5 εκατ. ευρώ, ενώλίγους µήνες νωρίτερα η Mediterra είχε µπει στο ταµπλό τουΧρηµατιστηρίου Αξιών Αθηνών. Επίσης είδαµε να αλλάζει χέρια τοΣυνεταιριστικό Εργοστάσιο Χυµών στον Κάµπο της Χίου. Στη Λέσβο βρίσκεται σε εξέλιξη µια σηµαντική πρωτοβουλίαπρωτοβάθµιων συνεταιρισµών, που στόχο έχει τη δηµιουργίασυνεταιριστικού εργοστασίου γάλακτος για να πάψουν οι κτηνοτρόφοι ναπέφτουν θύµατα των καρτέλ. Στα τέλη του 2008 πραγµατοποιήθηκε στηΜυτιλήνη η γενική συνέλευση της Ένωσης Αγροτικών ΣυνεταιρισµώνΛέσβου. Ήταν η πρώτη φορά µετά από πολλά χρόνια, που στην τακτικήσυνέλευση της Ένωσης έγινε ουσιαστική συζήτηση για τα προβλήµαταπου αντιµετωπίζουν οι συνεταιρισµοί, αλλά και συνολικά οι αγρότες τουνησιού. Ωστόσο, οι ίδιοι συνεταιρισµοί λίγο καιρό νωρίτερα δενκατάφεραν να πουλήσουν το γάλα τους σε καλύτερες τιµές καιαναγκάστηκαν να υποκύψουν στις πιέσεις των τυροκόµων που αγόρασαντο γάλα στα 0,88 ευρώ ανά κιλό. Στη Λήµνο οι κτηνοτρόφοι του νησιού, κόντρα στο ρεύµα, κατάφεραν ναεπιβάλουν αύξηση των τιµών παραγωγού στο πρόβειο γάλα στα 0,97ευρώ ανά κιλό. Καθένα από αυτά τα γεγονότα, αν το αντιµετωπίσουµε ως µεµονωµένοπεριστατικό, δε φαίνεται να έχει ιδιαίτερη σηµασία. Όµως αν τα δούµε τοένα σε αλληλουχία µε το άλλο, γίνεται φανερό ότι αναπτύσσεται µια νέατάση συλλογικής αντιµετώπισης των προβληµάτων της πρωτογενούςπαραγωγής. Σίγουρα η τάση αυτή είναι ακόµα λανθάνουσα, σίγουραγίνονται και βήµατα προς τα πίσω, όµως κάτι κινείται και αυτό είναι πολύθετικό. Σε αυτό το τεύχος προσπαθούµε να διερευνήσουµε τις νέες τάσεις πουδιαµορφώνονται µέσα στους συνεταιρισµούς. Έτσι δίνουµε το λόγο σεανθρώπους που ζουν και γνωρίζουν τα προβλήµατα των συνεταιρισµών. Φιλοδοξία µας είναι η συζήτηση να συνεχιστεί και στα επόµενα τεύχη του


ΑΡΘΡΟτου Παναγιώτη

Θ. Χατζηβασιλείου προέδρου Εταιρείας Τοπικής

Ανάπτυξης Λέσβου και µέλουςτου ∆.Σ της Ελαιουργικής.

[email protected]

‰È¿ÏÔÁÔ

∞∞ππόό τταα ππααιιδδιικκάά µµοουυ χχρρόόννιιαα ζζωω σσττοο ππεερριιββάάλλ--λλοονν ττοουυ σσυυννεεττααιιρριισσττιικκοούύ κκιιννήήµµααττοοςς.. ΠΠααρραα--κκοολλοουυθθώώ κκααιι σσυυµµµµεεττέέχχωω εεννεερργγάά σσττηηνν πποο--ρρεείίαα ττωωνν σσυυννεεττααιιρριισσττιικκώώνν οορργγααννώώσσεεωωνν γγιιααττρρεείίςς οολλόόκκλληηρρεεςς δδεεκκααεεττίίεεςς..

Θα ήταν πρόκληση και ύβρις να ισχυριστώ ότι γνωρίζω ταπάντα και ότι έχω άποψη επί παντός επιστητού που αφοράστους συνεταιρισµούς.Γνωρίζω όµως αρκετά για να µπορώ να περιγράψω τοµέλλον των συνεταιρισµών στη χώρα µας, µέσα στα πλαί-σια που θέτουν:

η κείµενη νοµοθεσία, οι θέσεις των δύο κοµµάτων εξουσίας για τις συνεται-ριστικές οργανώσεις, η εν γένει στάση της κοινωνίας απέναντι στους συνεται-ρισµούς και κυρίως απέναντι στους φυσικούς τους εκ-προσώπους και η δυνατότητα παρέµβασης των συνεταιρισµών µέσα

στην παρούσα οικονοµική συγκυρία.Ο Ιδρυτικός Νόµος περί Συνεταιρισµών έδινε δύναµη καιπνοή στους καταπιεσµένους παραγωγούς εκείνης της ε-ποχής που έβλεπαν τους κόπους τους να τους καρπούνταιοι διάφοροι ενδιάµεσοι και εκείνοι να παραµένουν στο οι-κονοµικό περιθώριο της ζωής.Ας θυµηθούµε όλοι, στα χωριά µας ποιοι ήταν αυτοί πουέβαλαν χρήµα, χρόνο και ατοµική εργασία για να φτιάξουντους συνεταιρισµούς; Ήταν µικροµεσαίοι νοικοκύρηδεςπου έβλεπαν την εκµετάλλευση και αρνήθηκαν να ζουνως υποζύγια των τότε ιδιωτών. Πήραν τις τύχες τους σταδικά τους χέρια. ∆ηµιούργησαν µια οικονοµική µονάδαπου θα εκπροσωπούσε τα συµφέροντά τους. Έβαλαντους ανθρώπους που πίστευαν ότι θα διοικήσουν και θαδιευθύνουν µε τον καλύτερο τρόπο τους συνεταιρισµούς.Σε πολιτικό επίπεδο, οι κυβερνήσεις απέκτησαν έναν ενδυνάµει σύµµαχό τους, καθώς οι συνεταιριστικές οργανώ-σεις είχαν ευρύτατη λαϊκή βάση και απευθύνονταν στη συ-ντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων των χωριών και τωνκωµοπόλεων.∆υστυχώς το σαράκι της πολιτικής και του κοµµατισµούµπήκε και στο χώρο των συνεταιρισµών. Αυτοί που είχαντις πολλές συνεταιριστικές µερίδες είχαν το πάνω χέριστους συνεταιρισµούς, µε όποιες παρενέργειες αυτό προ-καλούσε. Το 1982 η τότε κυβέρνηση µε υπουργό Γεωρ-γίας τον κκ.. ΣΣηηµµίίττηη προσπάθησε να δώσει µε τα ξεχωριστά

ψηφοδέλτια στους συνεταιρισµούς ηθική νοµιµοποίησηστα κόµµατα για τις παρεµβάσεις τους. Αυτό ήταν ένα τε-ράστιο λάθος, που βέβαια το διόρθωσε ο ίδιος από τη θέ-ση του πρωθυπουργού µε το λεγόµενο «Νόµο Παπαναστα-σίου» και το ενιαίο ψηφοδέλτιο στις εκλογές.Από το 2000 οι συνεταιριστικές οργανώσεις µε τον πιοπάνω νόµο βιώνουν ένα νέο ιστορικό κύκλο. ∆υστυχώς,το σηµαντικότερο από όλα είναι ότι έπαψαν να υπάρχουντα εποπτικά συµβούλια. Οι όποιες ελεγκτικές σε οικονοµι-κά θέµατα διαδικασίες γίνονται (π.χ. ορκωτοί έλεγχοι απόανεξάρτητα ελεγκτικά σώµατα), κοστίζουν πανάκριβαστους συνεταιρισµούς. Όπως µπορεί να φανταστεί ο κα-θένας, αυτό είναι η χαρά του κάθε αετονύχη και έµµεσαευνοούνται οι διάφοροι ιδιώτες που παρεµβαίνουν στον α-γροτικό τοµέα.ΌΌλλοοιι ««εείίδδααµµεε ττοο ττυυρρίί κκααιι κκααννέέννααςς δδεενν εείίδδεε ττηη φφάάκκαα»» σσττοοθθέέµµαα ττηηςς εεπποοππττεείίααςς κκααιι ττηηςς έέλλλλεειιψψηηςς εελλεεγγκκττιικκώώνν µµηηχχαα--ννιισσµµώώνν σσττηη λλεειιττοουυρργγίίαα ττωωνν σσυυννεεττααιιρριισσττιικκώώνν οορργγααννώώσσεεωωνν.Επειδή όλοι (κόµµατα, Τύπος και κράτος) στέκονται στο«φαίνεσθαι» των συνεταιρισµών, δηλαδή τα κύρια όργαναόπως είναι η ΠΑΣΕΓΕΣ, οι τριτοβάθµιες και δευτερο-βάθµιες συνεταιριστικές οργανώσεις, ξεχνούν ότι για ναζήσει ένας οργανισµός, είναι απαραίτητο να έχει ζωντανάκύτταρα τα οποία θα µπορούν να ανανεωθούν.Τα κύτταρα στην προκειµένη περίπτωση είναι οι πρωτο-βάθµιοι συνεταιρισµοί που εδρεύουν στην περιφέρεια καιπου σε αυτήν τη χρονική συγκυρία ζουν τις χειρότερες µέ-ρες τους.Η παντελής έλλειψη εποπτείας τούς καθιστά ανυπόλη-πτους στα µάτια του κόσµου.Η κυβέρνηση τους αντιµετωπίζει ως οικονοµική µονάδα(ΕΤΑΚ, φορολογική περαίωση κ.λπ.) και στους Επενδυτι-κούς Νόµους που ψηφίζει, τους µεταχειρίζεται ως φτω-χούς συγγενείς.∆εν υπάρχει σαφές και ολοκληρωµένο σχέδιο στήριξηςτων συνεταιριστικών προϊόντων, αλλά και γενικά των α-γροτικών προϊόντων, στη διαδροµή από το χωράφι ως τοράφι.Συνεταιρισµένοι παραγωγοί αρνούνται να συµµετάσχουνστα όργανα διοίκησης, κάτω από το φόβο των ευθυνώνπου θα προκύψουν µε τη συµµετοχή τους και την ταυτό-χρονη απουσία της κρατικής µέριµνας.Ενώ η διασπάθιση του δηµόσιου χρήµατος έχει γίνει«Εθνικό Σπορ», οι κυβερνήσεις αρνούνται να ενισχύσουν

∆o Ì¤ÏÏÔÓ ÙˆÓ ™˘ÓÂÙ·ÈÚÈÛÌÒÓ√È Û˘ÓÂÙ·ÈÚÈÛÌÔ› ¯ÚÂÈ¿˙ÔÓÙ·È ·˘ÙÔÎ¿ı·ÚÛË


οικονοµικά, ΜΕ ΠΛΗΡΕΣ ΕΠΟΠΤΙΚΟ - ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ -∆ΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ, τους συνεταιρισµούς.Για παράδειγµα, την τελευταία τριετία σχεδόν όλοι οι ελαι-οκοµικοί συνεταιρισµοί της Λέσβου προχώρησαν σε εκ-συγχρονισµό των ελαιοτριβείων τους. Ταυτόχρονα η Λέ-σβος ζει µια τετραετία «αφορίας» και προκύπτει άµεσαθέµα εξόφλησης των δανείων των συνεταιρισµών. Σήµεραχτυπούν έντονα πια, και στα πλαίσια της µεγάλης οικονοµι-κής κρίσης, καµπανάκια µεγάλου κινδύνου. Σε λίγο καιρόπου θα «σκάσουν κανόνια», οι υψηλά πολιτικά ιστάµενοιθα «νίπτουν τας χείρας τους» ως άλλοι Πόντιοι Πιλάτοι. Πολλά πολιτικά «κεφάλια» έχουν την αίσθηση ότι η ζωήδιαµορφώνεται στην πλατεία Κολωνακίου και στα γύρω α-πό αυτήν κάθε είδους γραφεία. Μπερδεύουν την ίντριγκαγια πολιτική επιβίωση µε τη διαβίωση χιλιάδων οικογενει-ών στην περιφέρεια της χώρας. Αυτά που είδαµε στιςπρόσφατες αγροτικές κινητοποιήσεις θα είναι παρωνυχί-δες µπροστά σε αυτά που έρχονται µε κατακλυσµιαίουςρυθµούς τους επόµενους µήνες. ∆εν µπορώ όµως να κρύψω και την απογοήτευσή µου γιαπρόσωπα που στο όνοµα της προσωπικής πολιτικής τουςεπιβίωσης λειτούργησαν και λειτουργούν (…) σε βάροςτων συνεταιριστικών οργανώσεων και ασχέτως µε τα πολι-τικά τους πιστεύω (που είναι ποικιλόχρωµα) ζηµίωσαν τοΣυνεταιριστικό Κίνηµα. Οι συνεταιρισµοί πρώτα και πάνω από όλα χρειάζονται:

Αυτοκάθαρση από τα βαρίδια του παρελθόντος,

Εποπτικά συστήµατα και ελεγκτικές διαδικασίες µε την

παρακολούθηση του κράτους,

Μεγαλύτερους, δυναµικούς και βιώσιµους συνεται-

ρισµούς,ΕΕιιδδιικκήή ΓΓρρααµµµµααττεείίαα ΣΣυυννεεττααιιρριισσµµώώνν στο υπουργείο Αγροτι-κής Ανάπτυξης και Τροφίµων, µε εµπλουτισµένες αρµο-διότητες που τώρα είναι σκόρπιες σε διάφορες υπηρε-σίες, µε υυπποοσσττηηρριικκττιικκέέςς υυππηηρρεεσσίίεεςς στο υπουργείο Αγροτι-κής Ανάπτυξης για τη δυνατότητα ένταξης έργων των συ-νεταιρισµών στα Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης και, τέλος,

Επανάκτηση της αξιοπιστίας του Συνεταιριστικού Κι-

νήµατος και των συνεταιρισµών µε κάθε τρόπο και µέ-

σον. Αλλιώς, δε θα αργήσει η µέρα που ο ένας µετά τον άλλονοι συνεταιρισµοί θα κλείνουν «προς τέρψη και ευχαρίστη-ση» αυτών που εκµεταλλεύονται τον ιδρώτα του Έλληνα α-γρότη και παραγωγού.Με τις παρούσες συνθήκες, δεν είµαι αισιόδοξος για τοµέλλον των συνεταιριστικών οργανώσεων και ενδόµυχαπιστεύω ότι οι σύµµαχοι των συνεταιριστικών οργανώσε-ων σε πολιτικό επίπεδο λιγοστεύουν µε την πάροδο τουχρόνου.Εκείνο όµως που πραγµατικά µε θλίβει είναι ότι, ενώ έ-χουν αποτύχει τα συστήµατα, και του τέως υπαρκτού - καινυν ανύπαρκτου - σοσιαλισµού στην Ανατολή, αλλά και οινόµοι της ελεύθερης αγοράς στη ∆ύση, και στη χώρα µαςέχει διογκωθεί ένα απίθανο χρέος, παραδόξως (!) όλοι οιπολιτικοί έχουν έναν ««κκααλλόό λλόόγγοο»» για τους συνεται-ρισµούς.

°È¿ÓÓË˜ ∆fiÏÈÔ˜

¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Î·È ∞ÁÚÔÙÈÎ‹ ¶ÔÏÈÙÈÎ‹ ÛÂ Û˘Óı‹ÎÂ˜ ·ÁÎÔÛÌÈÔÔ›ËÛË˜

√√ι κλιµατικές αλλαγές µεταβάλλουν το φυσικό και οικονοµικό περιβάλλον άσκησης της αγροτικήςδραστηριότητας. Η ενεργειακή κρίση και η παραγωγή βιοκαυσίµων εντείνουν τη διατροφική κρίση

και ακρίβεια στα τρόφιµα. Οι πολιτικές απορρύθµισης και η αρχή της «ελεύθερης αγοράς» στο εµπό-ριο αγροτικών προϊόντων, σε συνδυασµό µε τις ρυθµίσεις του Παγκόσµιου Οργανισµού Εµπορίου, επι-δεινώνουν τη θέση των µικροµεσαίων αγροτών, ιδιαίτερα των χωρών του Νότου. Ταυτόχρονα, η νέακοινή αγροτική πολιτική της Ε.Ε. ελαχιστοποιεί τα περιθώρια επιβίωσης της οικογενειακής γεωρ-γίας», ενώ η δράση των διαφόρων «καρτέλ» στην τροφική αλυσίδα συρρικνώνουν το εισόδηµα παρα-γωγών και καταναλωτών. Τέλος, τα αδιέξοδα του εντατικού µοντέλου γεωργίας αποκτούν νέα διά-σταση, µε την προσπάθεια επιβολής των «µεταλλαγµένων τροφίµων» από τις πολυεθνικές της βιοτε-χνολογίας, κ.ά..Στόχος του νέου βιβλίου του ΓΓιιάάννννηη ΤΤόόλλιιοουυ είναι να εξετάσει το νέο διεθνές και εγχώριο περιβάλλονλειτουργίας του αγροτικού τοµέα στην Ελλάδα και τη σηµερινή κατάσταση των Ελλήνων αγροτών µετις προοπτικές επιβίωσής τους στο µέλλον. Στην ανάλυση του θέµατος έγινε προσπάθεια να συν-δυαστεί το στοιχείο της εκλαΐκευσης µε την επιστηµονική επάρκεια και τεκµηρίωση. Ωστόσο, η «φι-

λοδοξία» του δεν εξαντλείται στα παραπάνω. Έχοντας κατά νου τη φράση του ΜΜααρρξξ ότι «οι ως τώρα φιλόσοφοιπροσπάθησαν να ερµηνεύσουν τον κόσµο, αλλά το ζήτηµα είναι πώς θα τον αλλάξουµε», έγινε προσπάθεια διερεύνησης µιαςεναλλακτικής πρότασης εξόδου του αγροτικού τοµέα από την κρίση, λαµβάνοντας υπ’ όψιν προβληµατισµούς και προτάσειςριζοσπαστικών κοινωνικών κινηµάτων και πολιτικών δυνάµεων στην Ελλάδα και διεθνώς.

‚È‚ÏÈÔ·ÚÔ Û›·ÛË


‰È¿ÏÔÁÔ

¢¢εενν υυππάάρρχχεειι κκααµµµµιιάά ααµµφφιιββοολλίίαα όόττιι σσήήµµεερρααππεερριισσσσόόττεερροο ααππόό κκάάθθεε άάλλλληη φφοορράά εείίννααιι αα--ππααρρααίίττηηττηη,, ααλλλλάά σσυυγγχχρρόόννωωςς κκααιι εεππιιτταακκττιικκήή,,ηη ααννααζζήήττηησσηη λλύύσσεεωωνν γγιιαα ττηηνν πποορρεείίαα κκααιι ττοοµµέέλλλλοονν ττοουυ ΣΣυυννεεττααιιρριισσττιικκοούύ ΚΚιιννήήµµααττοοςς..

Είναι βέβαιο ότι τις λύσεις αυτές πριν απ’ όλους πρέπεινα τις αναζητήσουν οι αγρότες και οι εργαζόµενοιστους συνεταιρισµούς, διότι περισσότερο από κάθε άλ-λον έχουν λόγους να ενδιαφέρονται σοβαρά για το µέλ-λον του Συνεταιριστικού Κινήµατος, αφού η τύχη τουςταυτίζεται µε το µέλλον του.Πριν απ’ όλα όµως, και για τη βαθύτερη κατανόησητου προβλήµατος, πρέπει να προβούµε στο βασικό δια-χωρισµό, αφενός των στόχων και των σκοπών και αφε-τέρου του ρόλου των συνεταιριστικών οργανώσεων µέ-σα στην κοινωνία, γιατί µόνο έτσι θα κατανοήσουµε ότιµια συνεταιριστική οργάνωση µέσα από την αλλαγή τουρόλου της µπορεί να εξυπηρετήσει τους ίδιους καιαµετάβλητους στόχους και σκοπούς.Θεωρώ, λοιπόν, κατ’ αρχήν ότι οι στόχοι και οι σκοποίτης δηµιουργίας των συνεταιρισµών παραµένουν αναλ-λοίωτοι και δικαιολογούν τους λόγους ύπαρξής τουςµόνο όταν είναι σε θέση να υπηρετήσουν τα συµφέρο-ντα των παραγωγών, των εργαζοµένων σε αυτούς, κα-θώς και τα γενικότερα συµφέροντα της εθνικής οικο-νοµίας.Τα παραπάνω καθιστούν αυτονόητο πως ο Συνεται-ρισµός δεν είναι δυνατόν να ενδιαφέρεται αποκλειστι-κά για το κέρδος και την οικονοµική του επέκταση καινα ξεκόβει από τις ευθύνες για την τύχη του προϊόντοςκαι του παραγωγού.Οι συνεταιρισµοί στη διάρκεια ύπαρξής τους έχουν ναεπιδείξουν ένα αξιόλογο έργο που καταγράφεται:

στην εγγύηση και αύξηση του εισοδήµατος τουΑγρότη. στη δηµιουργία επενδύσεων και υποδοµών στον α-γροτικό χώρο. στη µεταποίηση και εµπορία των αγροτικών προϊό-ντων. στην παροχή προστασίας και σιγουριάς του αγρότηπου τον βοηθούν να αντέξει τον ανταγωνισµό της α-γοράς που ολοένα γίνεται και σκληρότερος.στη δίκαιη κατανοµή του παραγόµενου πλούτου, τηνκοινωνική συνοχή και την άµβλυνση ανισοτήτων µε-ταξύ κέντρου και περιφέρειας.

∆εν αξιοποίησαν, ωστόσο, σωστά τις ευκαιρίες και τααίτια για την αδυναµία αυτή που οφείλονται, κατά την

άποψή µου, στην έλλειψη υποδοµής συνεταιριστικήςσυνείδησης και στελεχιακού δυναµικού.Σήµερα, βρισκόµαστε σε µία νέα πραγµατικότητα. Η α-γροτική µας οικονοµία, για λόγους που έχουν να κά-νουν µε την αναθεωρηµένη Κοινή Αγροτική Πολιτική,τις επιταγές του Παγκόσµιου Οργανισµού Εµπορίου,την είσοδο νέων µελών στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα,βρίσκεται µπροστά σε νέες εξελίξεις και οδηγείται σεριζικές αλλαγές, µε αποκλειστική κατεύθυνση τον αντα-γωνισµό.Οι συνεταιρισµοί ως επιχειρήσεις των αγροτών για ναανταποκριθούν στο νέο τους ρόλο πρέπει χωρίς καθυ-στέρηση να µετεξελιχθούν σε σύγχρονες εµποροβιοµη-χανικές επιχειρήσεις.Η εξυγίανση, ο εκσυγχρονισµός και η ανταγωνιστικήλειτουργία αποτελούν τους απαραίτητους όρους γιατην επιβίωσή τους στις νέες συνθήκες. Αντίθετα, η πα-ραµονή τους σε παρωχηµένα µοντέλα κοινωνικής πολι-τικής µε την εκτέλεση των εντολών του κράτους καιτης παθητικής αντίληψης για συγκέντρωση και προστα-σία του προϊόντος, αποτελούν συστήµατα ξεπερασµέ-να.Πρέπει απαραίτητα να προβούν στην εντατικοποίησητων εµπορικών τους δραστηριοτήτων, εκµεταλλευόµε-νοι τα περιθώρια και τις ευκαιρίες της αγοράς.Άποψη, λοιπόν, είναι η δηµιουργία σύγχρονων επιχει-ρήσεων µε δικές τους δοµές και δραστηριότητες, πουθα προασπίζουν τα συµφέροντα του παραγωγού, τωνεργαζοµένων και της κοινωνίας.Για να επιτευχθούν όλα αυτά είναι ανάγκη να προωθη-θεί η εξυγίανση-εκσυγχρονισµός, να δηµιουργηθούναυξηµένα αποθεµατικά, µε απώτερο στόχο τη µείωσητου χρηµατοοικονοµικού κόστους.Να υπάρχει εξειδικευµένο στελεχιακό δυναµικό, δε-δοµένου ότι αυτοί εργάζονται σ’ έναν κατ’ εξοχήν χώ-ρο κοινωνικού τοµέα της οικονοµίας όπου συναντώ-νται-συνεργάζονται και δε συγκρούονται τα συµφέρο-ντα κατ’ εξοχήν συγγενών κοινωνικών οµάδων (αγροτι-κών - µισθωτής εργασίας). Αν για οποιοδήποτε λόγο υπάρξει παθητική αντίληψητης ορθής αυτής σχέσης, οι οργανώσεις θα οδηγηθούνουσιαστικά σε αχρήστευση µε την πλήρη επικράτησητων όρων του ελεύθερου ανταγωνισµού, µε τις όποιεςκοινωνικές ή οικονοµικές επιπτώσεις.Εύχοµαι και ελπίζω µε την καθηµερινή παρουσία αγρο-τών και εργαζοµένων οι συνεταιριστικές οργανώσεις,και να αντέξουν, και να δικαιωθούν.

ΑΡΘΡΟτου Γιώργου Πανσεληνάµέλους του ∆.Σ. της ΕΑΣ Λέσβου

∂ÎÛ˘Á¯ÚÔÓÈÛÌfi˜ ‹ Û˘ÚÚ›ÎÓˆÛË

√È Û˘ÓÂÙ·ÈÚÈÛÌÔ› ÌÚÔÛÙ¿ ÛÙÔ ÌÂÁ¿ÏÔ ÛÙÔ›¯ËÌ·


ªÔÓfi‰ÚÔÌÔ˜ ÁÈ· ÂÈ‚›ˆÛË Î·È ·Ó¿Ù˘ÍË

‰È¿ÏÔÁÔ

∆Ô Ì¤ÏÏÔÓ ÛÙÈ˜ Û˘Á¯ˆÓÂ‡ÛÂÈ˜Û˘ÓÂÙ·ÈÚÈÛÌÒÓ

∆∆οο εερρώώττηηµµαα πποουυ ππρροοκκύύππττεειι εείίννααιι εεάάνν κκααιικκααττάά ππόόσσοο οοιι σσυυννεεττααιιρριισσµµοοίί έέχχοουυνν ππεε--ρριισσσσόόττεερροο κκοοιιννωωννιιοολλοογγιικκέέςς ππααρρααµµέέ--ττρροουυςς κκααιι λλιιγγόόττεερροο οοιικκοοννοοµµιικκέέςς.. ∆∆ιιόόττιιππίίσσωω ααππόό τταα σσηηµµεερριιννάά ππρροοββλλήήµµαατταα κκααιι

ττιιςς οοιικκοοννοοµµιικκέέςς ααδδυυννααµµίίεεςς ττηηςς ππεερριιόόδδοουυ,, οοιι σσυυννεεττααιι--ρριισσµµοοίί κκααλλοούύννττααιι νναα ξξεεππεερράάσσοουυνν ττοο φφρράάγγµµαα ττοουυ αα--ττοοµµιικκιισσµµοούύ,, οο οοπποοίίοοςς εείίννααιι δδιιάάχχυυττοοςς σσεε όόλλεεςς ττιιςς αανν--θθρρώώππιιννεεςς δδρραασσττηηρριιόόττηηττεεςς ττιιςς ττεελλεευυττααίίεεςς δδεεκκααεεττίίεεςς..ΟΟ ααττοοµµιικκιισσµµόόςς εείίννααιι ττοο κκόόκκκκιιννοο ννήήµµαα πποουυ σσυυννδδέέεειιττοονν άάννθθρρωωπποο ττηηςς ππόόλληηςς πποουυ µµπποορρεείί νναα ππεερράάσσεειι έέννααοολλόόκκλληηρροο ΣΣααββββααττοοκκύύρριιαακκοο ααννααψψυυχχήήςς εεννττεελλώώςς µµόό--ννοοςς,, µµεε ττοο σσυυννεεττααιιρριισσµµόό εεννόόςς χχωωρριιοούύ πποουυ ππρροοσσππαα--θθεείί νναα κκάάννεειι ππεελλάάττεεςς τταα µµέέλληη ττοουυ σσυυννεεττααιιρριισσµµοούύ ττοουυδδιιππλλααννοούύ χχωωρριιοούύ,, εεππεειιδδήή οο ττεελλεευυττααίίοοςς ββρρίίσσκκεεττααιι σσεεδδύύσσκκοολληη οοιικκοοννοοµµιικκήή κκααττάάσστταασσηη..Πάρα πολλές φορές, τα τελευταία χρόνια, σε συζητή-σεις µε συνεταιριστές, έθεσα το ζήτηµα της συγχώ-νευσης γειτονικών συνεταιρισµών ώστε να δηµιουρ-γηθεί ένας συνεταιρισµός µεγάλης κλίµακας, που θαµπορεί να έχει πιο ουσιαστική και πιο δυναµική πα-ρέµβαση. Οι απαντήσεις που σχεδόν πάντα έπαιρνα,ήταν δύο. Η πρώτη ήταν ότι «ο γειτονικός συνεται-ρισµός είναι χρεωµένος και κατά συνέπεια, αν συγ-χωνευθούµε µε αυτόν, θα χρεωθούµε κι εµείς». Ηδεύτερη απάντηση ήταν ότι «οι άλλοι (δηλαδή οι διοι-κήσεις των άλλων συνεταιρισµών) είναι παλιά µυαλάκαι δεν µπορείς να συνεργαστείς µαζί τους». Και στις δύο απαντήσεις κυριαρχεί η αντίληψη ότιµπορεί να διασωθεί «ο δικός µας µικρόκοσµος» ότανγύρω µας βρίσκεται σε εξέλιξη µια κοσµογονία. Είναιη αντίληψη ότι «εγώ να σωθώ, κι άλλοι γύρω µου αςκαταστραφούν». Είναι σαν να πιστεύουν ορισµένοιπως µπορεί να διασωθεί το δικό του µικρό γαλατικόχωριό από την επέλαση της Ρωµαϊκής Αυτοκρατο-ρίας. Μόνο που εδώ, στην περίπτωσή µας, κανείςδεν έχει το µαγικό ζωµό που θα δώσει δύναµη στοστρατό µας να νικήσει το δεκαπλάσιο σε δύναµηστρατό των Ρωµαίων.Σήµερα, λοιπόν, εκείνο που πρέπει να νικηθεί είναι ηβαθιά ριζωµένη στην κοινωνική συνείδηση ότι «εγώ»µόνος ή «ο µικρός συνεταιρισµός µας» µόνος του,µπορεί να τα καταφέρει. ∆ιότι όσο καλές επιλογές κιαν κάνεις, όσο καλά και αν οργανώσεις το συνεται-ρισµό ενός χωριού, όσο κι αν περιορίσεις τις δαπά-νες του, αυτό δε φθάνει. Πάντα θα βρίσκεται ένα µε-γαθήριο, µια πολυεθνική από την Ισπανία όπως η

SOS Cuetara, που µε µία κίνηση θα µπορεί να φέρειστα όρια της οικονοµικής κατάρρευσης κάθε µικρόσυνεταιρισµό.Αυτή την εποχή, περισσότερο από οποτεδήποτε άλλο-τε στο παρελθόν, απαιτούνται µεγάλου εύρους συνερ-γασίες. Απαιτείται η δηµιουργία µεγάλων συνεται-ρισµών που θα προωθούν την κοινή αξιοποίηση τωνκοπαδιών και τη συλλογική καλλιέργεια της αγροτι-κής γης. Ταυτόχρονα θα πρέπει να οργανώσουν επιστηµονικάτην παραγωγή µε την πρόσληψη των αναγκαίων γεω-τεχνικών (γεωπόνους, κτηνιάτρους κ.ά.). Είναι αναµε-νόµενο ένας µεγάλος συνεταιρισµός να µπορεί να κά-νει προµήθειες σε εφόδια, λιπάσµατα, φυτοφάρµα-κα, ζωοτροφές σε πολύ χαµηλότερες τιµές από αυ-τές που επιτυγχάνει ο µεµονωµένος παραγωγός, επι-τυγχάνοντας έτσι µείωση στο κόστος παραγωγής.Αντίστοιχα µπορεί να πετύχει καλύτερες τιµές όταν γί-νεται µε ενιαίο τρόπο η εµπορία των προϊόντων πουπαράγονται.Όµως το σηµείο-κλειδί είναι η κοινή αξιοποίηση τωνκοπαδιών και η κοινή καλλιέργεια της γης. Επί τηςουσίας, η θέση αυτή αµφισβητεί (χωρίς να την καταρ-γεί) την ατοµική ιδιοκτησία επί της γης και των κοπα-διών.

¡· ·ÓÙÈÁÚ¿„Ô˘ÌÂ ÙÈ˜ ÔÏ˘ÂıÓÈÎ¤˜ Πιθανότατα θα φαντάζει εξωπραγµατική η κοινή αξιο-ποίηση των κοπαδιών και η συλλογική καλλιέργειατης γης. Αλλά ας δούµε τι κάνουν οι µεγάλες πολυε-θνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην παρα-γωγή ελαιόλαδου.Πρώτα από όλα έχουν καθετοποιήσει την παραγωγή.∆ηµιουργούν τους δικούς τους ελαιώνες, τεράστιεςεκτάσεις τις οποίες τις επεκτείνουν συνεχώς. Αυτέςκαλλιεργούνται µε ενιαίο τρόπο από µεγάλα συνερ-γεία καλλιέργειας και συγκοµιδής του καρπού. Οικαλλιέργειες, ακολούθως, παρακολουθούνται απόγεωπόνους συνεχώς, ώστε να επιτυγχάνεται το καλύ-τερο δυνατό αποτέλεσµα. Στις νέες υπερεντατικέςκαλλιέργειες, η καλλιεργητική διαδικασία είναι αυ-στηρά καθορισµένη, χρησιµοποιούνται συγκεκριµέναλιπάσµατα, νερό και φυσικά φυτοπροστατευτικά προϊ-όντα.Ο καρπός αλέθεται σε ιδιόκτητα ελαιοτριβεία, το λάδιαποθηκεύεται σε ιδιόκτητες αποθήκες. Στη συνέχεια,η ίδια επιχείρηση τυποποιεί το προϊόν και το προωθεί

ΑΡΘΡΟτου Νίκου Μανάβη

δηµοσιογράφου


‰È¿ÏÔÁÔ

µέσα από τα δικά της δίκτυα διανοµής. Ίσως στο µέλ-λον να δούµε και ιδιόκτητα καταστήµατα λιανικής πώ-λησης.Αυτό σηµαίνει ότι έχουµε κάθετη και οριζόντια ανάπτυ-ξη των επιχειρήσεων. Τα οφέλη που προκύπτουν απόαυτό τον τρόπο οργάνωσης της παραγωγής είναι πολύµεγάλα:

Έλεγχος ενός µεγάλου κοµµατιού της αγοράςΜείωση του κόστους παραγωγήςΣταθεροποίηση του κόστους παραγωγής, µε αποτέ-λεσµα η επιχείρηση να µην επηρεάζεται από τις µε-ταβολές των τιµών παραγωγού στο ελαιόλαδοΕπίτευξη οικονοµικών κλίµακας, µε αποτέλεσµα ναµεγιστοποιούνται τα κέρδηΑξιοποίηση των εµπορικών ευκαιριών που παρου-σιάζονταιΚαλύτερη διαπραγµατευτική θέση έναντι των µεγά-λων διεθνών δικτύων λιανικού εµπορίου

Η διαφορά είναι ότι στην περίπτωση που αυτή η δοµήεφαρµοστεί από το συνεταιριστικό κίνηµα, τα κέρδη θακαταλήγουν στις τσέπες των παραγωγών.Ας γίνουµε πιο συγκεκριµένοι. Η τιµή του ελαιόλαδουσήµερα θα ήταν πολύ υψηλότερη αν οι ισπανικοί και οιιταλικοί κολοσσοί του κλάδου είχαν απέναντί τους στιςδιεθνείς αγορές ένα ελληνικό τυποποιηµένο λάδι(brand name). Κι αυτό σηµαίνει ότι το συγκεκριµένοµπουκάλι θα ήταν γνωστό σε Ευρώπη, Αµερική και τηνΙαπωνία. Θα πουλούσε περί τους 100.000 χιλιάδες τό-νους το χρόνο και δίπλα του θα υπήρχαν κι άλλα ελλη-νικά σήµατα µε µικρότερη εµπορική επιτυχία, αλλά µεµεγαλύτερα περιθώρια κέρδους, γιατί θα ήταν αρωµα-τικά ελαιόλαδα, αγουρέλαια, ελαιόλαδα µε ιδιαίτερηγεύση κ.λπ.. Επίσης θα ήταν πολύ υψηλότερη η τιµή του ελαιόλαδουγια τους παραγωγούς αν αντί για περίπου 30 ελαιοπα-ραγωγικές ενώσεις συνεταιρισµών είχαµε µόλις µίαπου θα µάζευε το 70% του ελαιόλαδου που παράγεταιστη χώρα µας. Μια τέτοια «Ελαιουργική» (κι όχι σηµερι-νό άψυχο κουφάρι) θα µπορούσε να παίξει ρόλο στιςδιεθνείς αγορές, θα µπορούσε να µπαίνει στην αγοράκαι να πουλάει λάδι όταν οι τιµές είναι ψηλά και ναβγαίνει όταν οι τιµές είναι χαµηλά. Αυτό άλλωστε κά-νουν και οι ισπανικοί συνεταιρισµοί εδώ και δύο δεκα-ετίες. Κατά συνέπεια, οι πολιτικές δυνάµεις και τα πρό-σωπα που κυριάρχησαν στην «Ελαιουργική» τα τελευ-ταία 30 χρόνια φέρουν την κύρια ευθύνη για τη σηµε-ρινή της κατάσταση, αλλά και για την κατάσταση όλουτου κλάδου.Το ίδιο ισχύει και για τους άλλους κλάδους του τοµέατων τροφίµων. Ας µην ξεχνάµε ότι οι µεγάλες αµερικα-νικές αλυσίδες φαστ-φουντ έχουν δικές τους µονάδεςπαραγωγής κοτόπουλων και δικές τους βουτροφικέςµονάδες.Το ίδιο είδαµε να κάνουν και ελληνικές επιχειρήσειςπου δραστηριοποιούνται στον κλάδο του κρέατος.

Σήµερα είναι αρκετές οι επιχειρήσεις που έχουν δικέςτους µονάδες παραγωγής χοιρινού κρέατος, έχουν δι-κά τους σφαγεία, τεµαχιστήρια και τυποποιητήρια κρέ-ατος. Τα προϊόντα τους ήδη βρίσκονται στις προθήκεςτων σούπερ µάρκετ.

¶Ò˜ Ó· ¿ÌÂΤο ότι χρειάζονται συγχωνεύσεις συνεταιρισµών και ε-νώσεων συνεταιρισµών είναι κοινός τόπος. Είναι κάτιστο οποίο συµφωνούν σχεδόν όλοι. Άλλωστε αυτό επι-βάλλεται να γίνει και από τη ραγδαία µείωση του οικο-νοµικά ενεργού αγροτικού πληθυσµού. Το ερώτηµα εί-ναι, πώς θα φθάσουµε ως εκεί. Θα περιµένουµε να«σβήσουν» οι περισσότεροι συνεταιρισµοί για να µεί-νουν λίγοι και καλοί, ή θα προχωρήσουµε τώρα στιςσυγχωνεύσεις;Κατά την άποψή µας, οι συγχωνεύσεις έπρεπε να είχανξεκινήσει εδώ και αρκετά χρόνια. Έπρεπε να είχαν χα-ρακτηρίσει την πορεία των αγροτικών συνεταιρισµώνκαθ’ όλη την τρέχουσα δεκαετία. Αλλά έστω και καθυ-στερηµένα, πρέπει να ξεκινήσει. Μεταξύ των υποστηρικτών των συγχωνεύσεων υπάρ-χουν αρκετοί που υποστηρίζουν ότι χρειάζεται ένανοµικό πλαίσιο. ∆εν υπάρχει πιο λανθασµένη άποψη α-πό αυτή. Οι συγχωνεύσεις των συνεταιρισµών δεν είναιούτε νοµικό ούτε οικονοµικό ζήτηµα, είναι ξεκάθαραπολιτικό. Πρέπει να γίνει συγκεκριµένη και συγκρο-τηµένη πολιτική δουλειά για το ζήτηµα, πρέπει να πει-σθούν οι συνεταιρισµένοι αγρότες να προωθήσουν ε-νεργά τις συγχωνεύσεις κι όχι απλά να τις ανεχθούν.Οι συνεταιρισµοί θα ζήσουν αν αλλάξουν κι αν µαζίτους αλλάξουν τρόπο σκέψης και οι συνεταιρισµένοι α-γρότες.


Ë ·Ù ¤ÓÙ· ÙÔ ·Ú·Á ÁÔ‡

6 έως 9 Μαρτίου 2009, θα πραγµατοποιηθεί η 2η έκθεση βιoλογικών προϊόντων BBiioollooggiiccaa 22000099 - Οργάνωση: HELEXPO, τηλ.: 2310 291201,Fax: 2310 291658, [email protected]

6 έως 9 Μαρτίου 2009, θα πραγµατοποιηθεί η 20ή ∆ιεθνής Έκθεση Τροφίµων, Ποτών, Μηχανηµάτων και Εξοπλισµού DDeettrroopp 22000099 - Οργάνωση:HELEXPO, τηλ.: 2310 291201, Fax: 2310 291551, [email protected]

6 έως 9 Μαρτίου 2009, θα πραγµατοποιηθεί η έκθεση προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας PPrriivvaattee LLaabbeell 22000088 - Οργάνωση: HELEXPO, τηλ.: 2310291201, Fax: 2310 291551, [email protected]

6 έως 9 Μαρτίου 2009, θα πραγµατοποιηθεί η 2η διεθνής έκθεση οίνου ΟΟΙΙΝΝΟΟΣΣ 22000099 - Οργάνωση: HELEXPO, τηλ.: 2310 291201, Fax: 2310 291551, [email protected]

11 έως 15 Μαρτίου 2009 θα πραγµατοποιηθεί στη Λάρισα η 77ηη ΠΠααννεελλλλήήννιιαα ΓΓεεωωρργγιικκήή,, ΚΚττηηννοοττρροοφφιικκήή κκααιι ΠΠεερριιββααλλλλοοννττιικκήή ΈΈκκθθεεσσηη ΛΛάάρριισσααςς. Πληρο-φορίες: ∆ηµοτική Επιχείρηση Τουρισµού - Πολιτισµού Λάρισας (∆ΕΤΠΟΛ) τηλ. 2410 53 7076/5308, fax 2410534311, [email protected]

13 έως 15 Μαρτίου στο Ηράκλειο της Κρήτης θα πραγµατοποιηθεί το πρώτο σεµινάριο ««ΣΣυυσσττήήµµαατταα ΑΑσσφφααλλεείίααςς ΤΤρροοφφίίµµωωνν IISSOO 2222000000»», σταγραφεία του Παραρτήµατος Κρήτης του ΓΕΩΤΕΕ (Γιαµαλάκη 50, IRACLIO CENTER, Α1 Κτήριο, Β΄ Όροφος).

18 έως 21 Μαρτίου 2009, θα πραγµατοποιηθεί στη Φιλιππούπολη της Βουλγαρίας η διεθνής έκθεση οίνου VVIINNAARRIIAA 22000099. Πληροφορίες:www.fair.bg

19 έως 22 Μαρτίου 2009, θα πραγµατοποιηθεί η 2η διεθνής έκθεση ψύξης-θέρµανσης, συµβατικών και ανανεώσιµων πηγών ενέργειας EEnneerrggyyTTeecchh 22000099, Οργάνωση: HELEXPO, τηλ.: 2310 291548, Fax: 2310 291553, [email protected]

26 έως 29 Μαρτίου 2009, θα πραγµατοποιηθεί η εκδήλωση ΜΜεελλίίααµµαα 22000099 στο Ινστιτούτο Γεωπονικών Επιστηµών στο Μαρούσι (Κτήµα Συγγρού)Κηφισίας 182. ∆ιοργανωτής είναι το Επιστηµονικό Κέντρο Μελισσοθεραπείας. Πρόκειται για το 6ο κατά σειρά Πανελλή-νιο Συνέδριο & Σεµινάριο Μελισσοθεραπείας.

1η έως 3 Απριλίου 2009, θα πραγµατοποιηθεί το 5ο ετήσιο διεθνές συνέδριο ιχνηλασιµότητας TTRRAACCEE, στο Μόναχο της Γερµανίας. Πληροφορίες:www.trace.eu.org/je/germany

2 Απριλίου 2009, λήγει η προθεσµία για τη µεταβίβαση δικαιωµάτων ενιαίας ενίσχυσης.

ΕΓΙΝΑΝ - ΘΑ ΓΙΝΟΥΝ


Ë ·Ù ¤ÓÙ· ÙÔ ·Ú·Á ÁÔ‡

10 έως 12 Απριλίου 2009, θα πραγµατοποιηθεί στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας στον Πειραιά το 33οο ΦΦεεσσττιιββάάλλΕΕλλααιιοολλάάδδοουυ κκααιι ΕΕλλιιάάςς. Στα πλαίσια της έκθεσης θα πραγµατοποιηθεί το συνέ-δριο για τους ελαιοτριβείς και το marketing του ελαιόλαδου. ∆ιοργανωτής τηςέκθεσης είναι το Ευρωπαϊκό ∆ίκτυο Περιφερειακής Ανάπτυξης.

25 Απριλίου 2009, θα πραγµατοποιηθεί η 99ηη ΠΠααννεελλλλααδδιικκήή γγιιοορρττήή ααννττααλλλλααγγήήςς ννττόόππιιωωνν πποοιικκιιλλιιώώνν στην Ιερά Μονή Τιµίου Προδρόµου Ανατο-λής Κισσάβου. Οργάνωση Πελίτι, τηλ. 25240 22059.

8 έως 10 Μαΐου 2009, θα πραγµατοποιηθεί η µεσογειακή έκθεση ελιάς και ελαιόλαδου «Ελαιοτεχνία».Η έκθεση θα πραγµατοποιηθεί στις εγκαταστάσεις Ξιφασκίας, στο ΟλυµπιακόΚέντρο Ελληνικού. Πληροφορίες: www.eleotexnia.gr/exhibition.html

12 έως 17 Μαΐου 2009, θα πραγµατοποιηθεί στη Φιλιππούπολη της Βουλγαρίας η ∆ιεθνής Έκθεση Τροφίµων, Μηχανηµάτων και Τεχνολογίας Τρο-φίµων FFOOOODDTTEECCHH 22000099. Πληροφορίες: www.fair.bg.

27 έως 30 Μαΐου 2009, το Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας διοργανώνει στο Βόλο συνέδριο µε θέµα ««ΟΟλλοοκκλληηρρωωµµέέννηη ∆∆ιιααχχεείίρριισσηη ΥΥδδααττιικκώώνν ΠΠόόρρωωνν σσεεΣΣυυννθθήήκκεεςς ΚΚλλιιµµααττιικκώώνν ΑΑλλλλααγγώώνν»». Πληροφορίες: [email protected], hydro-volos2009.uth.gr/index.htm

23 έως 27 Σεπτεµβρίου 2009, διοργανώνεται η 1η Έκθεση Γεωργικών Μηχανηµάτων, Εξοπλισµού και Εφοδίων AAggrrootteecchh. Πληροφορίες τηλ. 2310 291101/545, 2310 22704/28063/21733, [email protected], [email protected]

28 Σεπτεµβρίου έως 3 Οκτωβρίου 2009, θα πραγµατοποιηθεί στη Φιλιππούπολη της Βουλγαρίας η ∆ιεθνής Έκθεση ∆ιαχείρισης Υδάτων και ΤεχνολογίαςAAQQUUAATTEECCHH 22000099. Πληροφορίες: www.fair.bg..

4 έως 6 Σεπτεµβρίου 2009,θα πραγµατοποιηθεί το 1166οο ΠΠααννεελλλλήήννιιοο ΣΣυυννέέδδρριιοο ΝΝέέωωνν ΑΑγγρροοττώώνν στην Αρχαία Ολυµπία µε ευθύνη της Ένωσης ΝέωνΑγροτών Ηλείας. Τηλέφωνα επικοινωνίας: 26220 27680 Fax: 26220 26759.

Σεπτέµβριος 2009, θα πραγµατοποιηθεί η 14η Πανέβρια Αγροτική Έκθεση Φερών. Πληροφορίες τηλ. 25550 22180, [email protected],www.feres.gr

2 έως 4 Οκτωβρίου 2009, θα πραγµατοποιηθεί στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας στον Πειραιά το 22οο ΦΦεεσσττιιββάάλλ ΓΓάάλλαακκττοοςς κκααιι ΤΤυυρριιοούύ. Πληροφορίες τηλ.210 3610265, 210 3622205, Fax: 210 3610276, [email protected], www.edpa.gr

31 ∆εκεµβρίου 2009, λήγει η προθεσµία κατάθεσης αιτήσεων στο πρόγραµµα «Νέοι Αγρότες».

Νησιωτικό Αγρόκτημα 5

Documents

Transcript of Νησιωτικό Αγρόκτημα 5