Νησιωτικό Αγρόκτημα 4

∞ÁÚfiÎÙËÌ·νησιωτικό ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ – ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2008 ΤΕΥΧΟΣ 4Ο

Îτο περιοδικό των παραγωγών του Αιγαίου

ƒ∂¶√ƒ∆∞∑

Ευεργετικά τα αρωματικά φυτά για το γάλαΕλληνικό κρασί: Φιλόδοξα βήματα μιας μεγάλης πορείας«Χαμηλές πτήσεις» για το λάδι

™À¡∂¡∆∂À•∏

ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΑΡΓΥΡΗΣ: Η κυβέρνηση στηρίζει τα καρτέλ

∞ºπ∂ƒøª∞:

∏ «¿ÏÏË ÁÂˆÚÁ›·»ÙÔ˘ ∞ÈÁ·›Ô˘ ı¤ÏÂÈ ÛÙ‹ÚÈÍË

∞ƒ£ƒ∞

Αχιλλέας ΚαραγκιοζόπουλοςΓενικός γραμματέας της ΠΑΣΕΓΕΣΜιχάλης ΒουμβουλάκηςΑ΄ αντιπρόεδρος της ΠΑΣΕΓΕΣΒαγγέλης ΑποστόλουΜέλος της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΝ

∞ƒ£ƒ∞

Αχιλλέας ΚαραγκιοζόπουλοςΓενικός γραμματέας της ΠΑΣΕΓΕΣΜιχάλης ΒουμβουλάκηςΑ΄ αντιπρόεδρος της ΠΑΣΕΓΕΣΒαγγέλης ΑποστόλουΜέλος της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΝ

ÂÚÈÂ fiÌÂÓ·

...ÙË Û‡ÓÙ·ÍË

Επικαιρότητα ........................................................5-9Ρεπορτάζ .......................................................10-25- Μόλις 1% των εξαγωγών από το βόρειο Αιγαίο- Νόμος 6085: Περί οργανώσεως της οινοπαραγωγής Σάμου- Ευεργετικά τα αρωματικά φυτά για το γάλα- Αναζητεί τη δική του δυναμική ο κλάδος του κρέατος

Συνέντευξη .......................................................13-17- ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΑΡΓΥΡΗΣ: Η κυβέρνηση στηρίζει τα καρτέλ

Αφιέρωµα: «Η άλλη γεωργία» .........................26-47- Έχει ανάγκη στήριξης η «άλλη γεωργία»- Μάχη κατά της επιμόλυνσης των τοπικών ποικιλιών- Γλυκάνισος: Μυρουδιά από το Λισβόρι- Το ρεβύθι του Λισβορίου- Το μανταρίνι της Χίου αναγνωρίστηκε- Κατέκτησε τη Χίο το μαστέλο- Ανοιχτή πρωτοβουλία διάσωσης-διάδοσης ντόπιων σπόρων

- Κινδυνεύει το σκληρό σιτάρι της Λήμνου- Σάμος: Μικρές καλλιέργειες μεγάλης σημασίας- Ικαρία: Ικαριώτικα προϊόντα «άλλης γεωργίας»Ρεπορτάζ .......................................................48-59- Ελληνικό κρασί: Φιλόδοξα βήματα μιας μεγάλης πορείας- «Χαμηλές πτήσεις» για το λάδι- Επιτέλους ανοίγουν οι χρηματοδοτήσεις

∆ιάλογος .......................................................60-64- Συζήτηση για το μέλλον των συνεταιρισμώνÕÚıÚ·

Αχιλλέας Καραγκιοζόπουλος Πρόεδρος της ΕΑΣ Παγγαίου,

γενικός γραμματέας της ΠΑΣΕΓΕΣ, πρόεδρος της Εθνικής

Διεπαγγελματικής Οργάνωσης ΚαπνούΜιχάλης Βουμβουλάκης Α΄ αντιπρόεδρος της ΠΑΣΕΓΕΣ

Βαγγέλης Αποστόλου Μέλος της Πολιτικής Γραμματείας ΣΥΝ

και πρώην βουλευτής Ευβοίας

Αγροτική ατζέντα ..............................................65-66

™™ ε εποχή οικονοµικής κρίσης, σε εποχή που 43 εκα-τοµµύρια Ευρωπαίοι δεν µπορούν να εξασφαλίσουνµε επάρκεια τις καθηµερινές διατροφικές τους ανά-γκες, αποφασίσαµε να ανοίξουµε το φάκελο της «άλ-λης γεωργίας» του Αιγαίου. Στα νησιά του Αιγαίου πα-

ράγονται ή φύονται µια σειρά προϊόντων σε µικρή κλίµακας παρα-γωγές, κυρίως για να καλυφθούν οι ανάγκες των κατοίκων των νη-σιών. Οι κλιµατικές και γεωµορφολογικές ιδιαιτερότητες των νη-σιών έχουν διαµορφώσει στο πέρασµα του χρόνου τοπικές ποικι-λίες, µε ιδιαίτερα γευστικά και µορφολογικά χαρακτηριστικά.Ωστόσο το υψηλό κόστος παραγωγής, οι χαµηλές αποδόσεις, ηχρόνια έλλειψη επιστηµονικής έρευνας για τη γενετική βελτίωσητων ποικιλιών αυτών, αλλά κυρίως η σταδιακή εγκατάλειψη των νη-σιωτικών αγρών, θέτουν επί τάπητος το θέµα της βιωσιµότητας αυ-τών των ποικιλιών.Το θέµα έχει άµεση σχέση µε τη βιοποικιλότητα αλλά και µε τη συ-νέχιση της γεωργικής παραγωγής στα νησιά του Αιγαίου. Κι αυτόγιατί πάρα πολλές ποικιλίες προϊόντων (π.χ. καλαµπόκι, σιτάρι, πα-τάτες) που έχουν µετατραπεί σε υβρίδια, είναι πρακτικά αδύνατο νακαλλιεργηθούν στα νησιά αφού οι απαιτήσεις τους σε θρεπτικάστοιχεία και σε νερό είναι δύσκολο να καλυφθούν.Προσπαθούµε, λοιπόν, να διερευνήσουµε τα πλεονεκτήµατα αυτώντων προϊόντων και τις δυνατότητες να συνεχιστεί η παραγωγή τουςστο νέο σκηνικό που διαµορφώνεται από την παγκόσµια οικονοµι-κή κρίση. Ακόµη, το «Νησιωτικό Αγρόκτηµα» συνεχίζει να παρακολουθεί τα ό-σα συµβαίνουν στους κύριους κλάδους της αγροτικής παραγωγήςπου ενδιαφέρει τα νησιά του Αιγαίου. Έτσι, τον Οκτώβριο το περιο-δικό µας βρέθηκε στην έκθεση «Κρέας 2008» και κατέγραψε τιςνέες τάσεις που διαµορφώνονται στην αγορά του κρέατος. Μιαςκαι βρισκόµαστε στην έναρξη της ελαιοκοµικής περιόδου, δε θαµπορούσε να λείπει µια αναφορά στις τελευταίες εξελίξεις στο µό-νιµο καηµό των ελαιοπαραγωγών του Αιγαίου, τις τιµές του ελαιολά-δου. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν η συνέντευξη του πρώηνυφυπουργού Γεωργίας, ΒΒααγγγγέέλληη ΑΑρργγύύρρηη, που κάνει κριτική εφ’ ό-λης της ύλης στην πολιτική του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης,καθώς και τα συµπεράσµατα από το συνέδριο για το γάλα, που έγι-νε τον Οκτώβριο στην Αθήνα.

ΗΗ σσύύννττααξξηη

νησιωτικό ΑΓΡΟΚΤΗΜΑTEYXOΣ 4O

ΟΟΚΚΤΤΩΩΒΒΡΡΙΙΟΟΣΣ -- ∆∆ΕΕΚΚΕΕΜΜΒΒΡΡΙΙΟΟΣΣ22000088

Eκδότης - ∆ιευθυντής: MMααννόόλληηςς MMααννώώλλααςς

Yπεύθυνος σύνταξης: ΝΝίίκκοοςς ΜΜααννάάββηηςς

Αρθρογραφούν: ΜΜααννώώλληηςς ΤΤσσαακκααλλάάκκηηςς

ΝΝίίκκοοςς ΒΒεερρββέέρρηηςςΑΑχχιιλλλλέέααςς ΚΚααρρααγγκκιιοοζζόόπποουυλλοοςς

ΜΜιιχχάάλληηςς ΒΒοουυμμββοουυλλάάκκηηςςΒΒααγγγγέέλληηςς ΑΑπποοσσττόόλλοουυ

∆ιόρθωση κειµένων: ΧΧρριισσττίίνναα ΚΚααλλλλέέρργγηη

Φωτογραφίες: ΦΦωωττοογγρρααφφιικκόό ααρρχχεείίοο ««EEMMΠΠPPOOΣΣ»»

Art Director: XXρρήήσσττοοςς ΠΠααρραασσκκεευυααΐΐδδηηςς

Yπεύθυνη Eµπορικού Tµήµατος: AAνναασστταασσίίαα MMππααµµπποούύλλαα

Yπεύθυνη ∆ιαφήµισης: ΜΜααρρίίαα ΚΚοορρδδεερράά

∆ιαφηµιστικό Τµήµα:KKααλλλλιιόόππηη ΨΨααρριιααννοούύ

ΚΚωωννσσττααννττίίνναα ΜΜοουυττζζοουυρρέέλλλληηΣΣττρρααττήήςς ΠΠλλωωμμααρρίίττηηςς

Παραγωγή - Eκτύπωση - Bιβλιοδεσία: EEΠΠIIKKOOIINNΩΩNNIIAA ΛΛEEΣΣBBOOYY AA..EE..

KKααρράά TTεεππέέ,, 8811110000 ΜΜυυττιιλλήήννηηΤΤηηλλ.. 2222551100 2277880011FFaaxx 2222551100 2277330000

ee--mmaaiill:: iinnffoo@@eemmpprroossnneett..ggrrUURRLL:: hhttttpp::////wwwwww..eemmpprroossnneett..ggrr

�

ΕΞΩΦΥΛΛΟ:Αγρότισσεςκαθαρίζουν από ζιζάνιαχωράφι με γλυκάνισο

νησιωτικό ΑΓΡΟΚΤΗΜΑ 5

ÂÈÎ·ÈÚfiÙËÙ·

¶‹ÚÂ Ù· ¿Óˆ ÙÔ˘ ÙÔ ÎfiÛÙÔ˜ ·Ú·ÁˆÁ‹˜

∞∞ύξηση 15,2% και 7,7% σηµείωσαν τον Αύγουστο το κό-στος παραγωγής και οι τιµές αντίστοιχα, στη Γεωργία-

Κτηνοτροφία, σύµφωνα µε προσωρινά στοιχεία της Στατιστι-κής Υπηρεσίας. Ειδικότερα οι τιµές τον Αύγουστο του 2008, σε σύγκρισηµε τον αντίστοιχο δείκτη του Αυγούστου 2007, σηµείωσαναύξηση 7,7%, έναντι αυξήσεων 9,6% και 7,5%, που είχανσηµειωθεί κατά τις αντίστοιχες συγκρίσεις των ετών 2007προς 2006 και 2006 προς 2005.Ο Γενικός ∆είκτης κατά το µήνα Αύγουστο 2008, σε σύγκρι-ση µε το δείκτη του προηγούµενου µήνα Ιουλίου 2008, πα-ρουσίασε µείωση 1,0%, έναντι αύξησης 1,2% και µείωσης3,6%, που σηµειώθηκαν κατά τις αντίστοιχες συγκρίσειςτων ετών 2007 και 2006.Το κόστος παραγωγής τον Αύγουστο, σε σύγκριση µε τον α-ντίστοιχο µήνα του 2007, σηµείωσε αύξηση 15,2%, έναντιαυξήσεων 5,7% και 4,0%, που είχαν σηµειωθεί κατά τις α-ντίστοιχες συγκρίσεις των ετών 2007 προς 2006 και 2006προς 2005.

¶ÈÔ ¯·ÌËÏ¿ ÙÔ Î·Ï·ÌfiÎÈ

∆∆α 12 λεπτά το κιλό άγγιξε σε ορισµένες περιοχές τηςχώρας η τιµή παραγωγού στο καλαµπόκι, συνεχίζοντας

την πτωτική της πορεία το δεύτερο 10ήµερο του Οκτωβρί-ου. Οι καλλιεργητές, ιδίως στο χώρο της βόρειας Ελλάδας, εκ-φράζουν την ανησυχία τους µπροστά στο ενδεχόµενο πε-ραιτέρω συρρίκνωσης των τιµών, που ήδη βρίσκονται σεχαµηλά επίπεδα.Η τιµή του καλαµποκιού στην εγχώρια αγορά έχει υποχωρή-σει µέχρι και 30% και σίγουρα είναι σαφώς χαµηλότερη α-πό την αντίστοιχη περσινή τέτοια εποχή.

°ÎÏ·‚¿ÎË˜: «∂˘ÓÔ˚Î¤˜ ÔÈ Ú˘ıÌ›ÛÂÈ˜ ÁÈ· ÙÔ ÂÏ·ÈfiÏ·‰Ô»

∂∂υνοϊκές για τη χώρα µας και το ελ-ληνικό ελαιόλαδο χαρακτηρίζει ο

ευρωβουλευτής της Ν.∆. ΓΓιιάάννννηηςςΓΓκκλλααββάάκκηηςς τις προτάσεις της Ευρωπαϊ-κής Επιτροπής για την υποχρεωτική α-ναγραφή της προέλευσης της πρώτηςύλης (ελιές) στις ετικέτες των συσκευ-ασιών του παρθένου και εξαιρετικάπαρθένου ελαιόλαδου.Παράλληλα, χαρακτηρίζει ως θετική τη

δυνατότητα που παρέχεται στα κράτη-µέλη να διατηρήσουντην εθνική τους νοµοθεσία, η οποία απαγορεύει την ανάµι-ξη ελαιόλαδου µε σπορέλαια για εγχώρια κατανάλωση.Η αναθεώρηση του κοινοτικού κανονισµού για την επι-σήµανση και τους κανόνες εµπορίας του ελαιόλαδου ικανο-ποιούν - κατά την άποψη του κ. Γκλαβάκη - τις ελληνικές θέ-σεις, καθώς αυτές αποτελούν ένα «δίχτυ ασφαλείας» αν λη-φθεί υπόψη το γεγονός ότι στην παγκόσµια αγορά εισέρχο-νται δυναµικά και άλλες χώρες που δεν είχαν αξιόλογη πα-ραγωγή ελαιόλαδου µέχρι τώρα, όπως οι ΗΠΑ, η Αυστρα-λία, η Αργεντινή, ακόµα και η Κίνα.O κ. Γκλαβάκης τονίζει ότι η ελαιοπαραγωγή αποτελεί εθνι-κό κεφάλαιο για τη χώρα µας, που πρέπει να διατηρηθείκαι να ενισχυθεί, γιατί στηρίζει την οικονοµία της περιφέ-ρειας, συµβάλλει στη διατήρηση του τοπίου και στην ανά-πτυξη του αγροτοτουρισµού.

∫ÔÈÓÔÙÈÎ‹ ÚÔÂÈ‰ÔÔ›ËÛË ÁÈ· ‚ÈÔÔÈÎÈÏfiÙËÙ·

∏∏Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να απευθύνει στη χώ-ρα µας γραπτή προειδοποίηση για τη µη εφαρµογή της

κοινοτικής νοµοθεσίας για τη βιοποικιλότητα και συγκε-κριµένα για το µη ορισµό επαρκούς αριθµού προστατευ-όµενων περιοχών για τα άγρια πτηνά.Παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει ήδη παραπεµφθεί καικαταδικαστεί από το Ευρωπαϊκό ∆ικαστήριο για το θέµα αυ-τό, δεν έχει ακόµα ορίσει - όπως υποστηρίζει η Ευρωπαϊκή

6 νησιωτικό ΑΓΡΟΚΤΗΜΑ

ÂÈÎ·ÈÚfiÙËÙ·Επιτροπή - εκείνες τις ζώνες προστασίας για τα αποδηµητι-κά και τα ευπαθή άγρια πτηνά, παραβαίνοντας έτσι τις δια-τάξεις της κοινοτικής νοµοθεσίας.Πέρυσι τον Οκτώβριο το Ευρωπαϊκό ∆ικαστήριο καταδίκα-σε την Ελλάδα για παράληψη ορισµού επαρκούς αριθµούπροστατευόµενων περιοχών για 12 είδη πτηνών, πουσύµφωνα µε την κοινοτική νοµοθεσία χρειάζονται ιδιαίτερηπροστασία για την εξασφάλιση της βιοποικιλότητας (πωγω-νοφόρος γυπαετός, ανατολικοευρωπαϊκός βασιλαετόςκ.ά.), καθώς θεωρούνται απειλούµενα είδη.

∆Ô Ó¤Ô ÙÔ›Ô ÛÙÈ˜ ÂÓÈÛ¯‡ÛÂÈ˜ ÙÔ˘ Á¿Ï·ÎÙÔ˜

∏∏Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί ότι η αποσύνδεση τωνκοινοτικών ενισχύσεων από τον όγκο παραγωγής αγρο-

τικών προϊόντων, που θεσµοθετήθηκε µε την αναθεώρησητης ΚΑΠ το 2003, είναι ένα επιτυχές µέτρο. Σεβόµενη,όµως, τις επιφυλάξεις για ορισµένους τοµείς, παρέχει τηδυνατότητα στα κράτη-µέλη να ορίσουν εκείνα σε ποια πο-σοστά επιθυµούν τη σύνδεση-αποσύνδεση των ενισχύσεων(πριµοδοτήσεων) στις θηλάζουσες αγελάδες και τα επιλέ-ξιµα αιγοπρόβατα.Επειδή όµως σε ορισµένες περιοχές της Κοινότητας (ιδίωςορεινές και µειονεκτικές) διατυπώθηκαν επιφυλάξεις για

την πλήρη επέκταση του µέτρου σε όλα τα προϊόντα και τιςεκτροφές, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε στο Συµβούλιοτων υπουργών Γεωργίας της Κοινότητας να διατηρηθεί ηδυνατότητα των κρατών-µελών να ορίζουν εκείνα, µε βάσητις ιδιαιτερότητες και τις τοπικές συνθήκες, τα ποσοστάσύνδεσης και αποσύνδεσης των κοινοτικών ενισχύσεωνστους τοµείς των θηλαζουσών αγελάδων, των προβάτωνκαι των κατσικιών.Στη χώρα µας ισχύει η πλήρης αποσύνδεση των κοινοτικώνενισχύσεων (πριµοδοτήσεων) και στους δύο αυτούς τοµείς.Η πρόταση αυτή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δείχνει ότισήµερα τα προγράµµατα είναι εντελώς διαφορετικά από το2003. Τότε θεωρείτο ότι η πλήρης αποσύνδεση ήταν η λύ-ση για όλες τις στρεβλώσεις στην αγροτική παραγωγή τηςΕυρωπαϊκής Ένωσης. Τώρα που στην Ευρώπη έχουν δηµι-ουργηθεί τεράστια ελλείµµατα τροφίµων, η Ευρωπαϊκή Επι-τροπή αλλάζει ρότα και αφήνει στα κράτη-µέλη τη διαχείρι-ση του ζητήµατος αυτού. Άλλωστε τώρα πια προκρίνεται ωςλύση η περιφερειοποίηση των επιδοτήσεων, ένα µέτρο πουθα το δούµε να µπαίνει επιτακτικά το 2013.

¶∞™À: ¶·ÓÂÏÏ·‰ÈÎ¤˜ ÎÈÓËÙÔÔÈ‹ÛÂÈ˜ ÛÙ· Ù¤ÏË °ÂÓ¿ÚË

∆∆ην πραγµατοποίηση πανελλαδικώνκινητοποιήσεων στο τελευταίο

10ήµερο του ερχόµενου Γενάρη απο-φάσισε σήµερα το µεσηµέρι η Πανα-γροτική Αγωνιστική Συσπείρωση, κατάτη διάρκεια πανελλαδικής σύσκεψης,που πραγµατοποιείται στο Εργατικό Κέ-ντρο Λάρισας. Τα βασικά αιτήµατα τωναγροτοσυνδικαλιστών παραµένουν τα ί-δια, ενώ το στοιχείο που έρχεται πλέον

να προστεθεί είναι η «στοχοποίηση» τωντριτοβάθµιων αγροτοσυνδικαλιστικών

οργανώσεων (ΣΥ∆ΑΣΕ, ΓΕΣΑΣΕ) αλλά και της ΠΑΣΕΓΕΣ,στις οποίες επιρρίπτονται σοβαρότατες ευθύνες για την «ύ-πνωση» του αγροτικού κινήµατος.Ο πρόεδρος της ΠΑΣΥ, ΒΒααγγγγέέλληηςς ΜΜπποούύττααςς, αναφερόµενοςστον πρόεδρο της ΕΑΣ Λάρισας, ΘΘααννάάσσηη ΚΚοοκκκκιιννοούύλληη, τονκατηγόρησε για προσπάθεια συγκράτησης των αγροτών καιπρόσθεσε µε νόηµα ότι «φέρνει ως αιτήµατα των αγροτώνπροτάσεις που συνηγορούν στο ξεκλήρισµά τους, (όπως τονα µην πάρουν επιστροφή φόρου πετρελαίου οι µη κατά κύ-ριο επάγγελµα αγρότες), τα οποία στη συνέχεια ο υπουργόςεγκρίνει, λέγοντας ότι αποτελούν απαίτηση των αγροτών».

∞Ó·˙ËÙÂ›Ù·È Ï‡ÛË ÁÈ· ÙÔ Ù˘ÚfiÁ·ÏÔ

¶¶ροσπάθεια να βρεθεί λύση στο θέµα της διαχείρισηςτου τυρόγαλου καταβάλλει η διεύθυνση Κτηνιατρικής

της νοµαρχιακής αυτοδιοίκησης Λάρισας, πριν την έναρξητης νέας γαλακτοκοµικής περιόδου. Σε σύσκεψη που συ-γκάλεσε στην αίθουσα του Νοµαρχιακού Συµβουλίου µετους τυροκόµους του νοµού, οι αντινοµάρχες ΠρωτογενούςΤοµέα, ΒΒαασσίίλληηςς ΝΝττόόκκοοςς, και Περιβάλλοντος, ΓΓιιώώρργγοοςς ΦΦαα--

Ο κ. Βαγγέλης Μπούτας


ÂÈÎ·ÈÚfiÙËÙ·κκήήςς, τόνισαν ότι η επιβολή προστίµωνστους παραβάτες δεν είναι λύση. Ηνοµαρχία Λάρισας επιθυµεί την ανάπτυ-ξη των τυροκοµικών επιχειρήσεων, αλ-λά και την προστασία του περιβάλλο-ντος. Σε αυτήν την κατεύθυνση, όπως είναιγνωστό, συνάφθηκε προγραµµατικήσύµβαση της νοµαρχίας Λάρισας µε τοΠανεπιστήµιο Θεσσαλίας για την α-ντιµετώπιση του ζητήµατος της διαχεί-ρισης του τυρόγαλου. Οι λύσεις που υ-

πάρχουν προς το παρόν αφορούν στη µεταφορά του σε ερ-γοστάσιο της Καρδίτσας, όπου θα µετατρέπεται σε πρω-τεΐνη, ή στη διάθεσή του σε χοιροτροφικές µονάδες ως ζω-οτροφή. Ο πρόεδρος της Οµοσπονδίας Τυροκόµων Ν. Λάρισας,ΑΑππόόσσττοολλοοςς ΡΡίίζζοοςς, είπε ότι έχει κατατεθεί µελέτη στην Περι-φέρεια Θεσσαλίας για την κατασκευή µονάδας, που θαεκµεταλλεύεται τα λύµατα από τα τυροκοµεία και θα προ-στατεύει το περιβάλλον, και η έγκρισή της αναµένεται. Τησυγκεκριµένη µελέτη εκπόνησε για λογαριασµό της Οµο-σπονδίας, ο καθηγητής ΚΚωωννσσττααννττίίννοοςς ΠΠεεττρρωωττόόςς σε συνερ-γασία µε το ΤΕΙ Λάρισας και υποβλήθηκε στα µέσα Σε-πτεµβρίου.Στη σύσκεψη παρευρέθηκε η επικεφαλής της µείζονος α-ντιπολίτευσης στο Νοµαρχιακό Συµβούλιο, ΕΕυυααγγγγεελλίίαα ΛΛιιαα--κκοούύλληη, η οποία µεταξύ άλλων είπε πως πρόκειται για έναθέµα που απαιτεί τη συναίνεση όλων για να λυθεί. Αυτά συµβαίνουν στη Λάρισα, στη Λέσβο το πρόβληµα διά-θεσης του τυρόγαλου δεν έχει αντιµετωπισθεί ως σήµερα.Οι αρµόδιοι ασχολούνται µε αυτό κάθε φορά που βγαίνειστη δηµοσιότητα κάποια καταγγελία. Τα κόµµατα της αντι-πολίτευσης αρκούνται σε αντιπολιτευτικές κορώνες ή απο-φεύγουν να πάρουν θέση.

ÀÔÛÈÙÈÛÌfi˜ ÛÙËÓ ∂˘Úˆ·˚Î‹ ŒÓˆÛË

™™ τις 17 Σεπτεµβρίου µε ανακοίνωσή της η ΕυρωπαϊκήΕπιτροπή παραδέχθηκε ότι 43.000.000 Ευρωπαίοι πο-

λίτες δεν µπορούν σήµερα να τραφούν επαρκώς. Πλη-θυσµός περίπου όσο της Ιταλίας δεν έχει τη δυνατότητα ναπληρώσει ένα γεύµα από κοτόπουλο, κρέας ή ψάρι. Για νακαλύψει αυτήν την κοινωνική ανισότητα και για να αποτρέ-ψει κοινωνικές αναταραχές στους κόλπους της, σχεδιάζειπρόγραµµα επισιτισµού απόρων.Στην ίδια ανακοίνωση, η Επιτροπή παραδέχεται ότι τα «απο-θέµατα παρέµβασης» σε αγροτικά προϊόντα δεν έχουν τηδυνατότητα να καλύψουν τις ανάγκες αυτών των ανθρώπων.Αλλά και στο άµεσο µέλλον δεν προβλέπει να γίνεται κάτιµε την αποθεµατοποίηση προϊόντων που µπορεί να παράγειµόνη της. Με προϋπολογισµό 500 εκατοµµυρίων ευρώ,στρέφεται στην ελεύθερη αγορά για την κάλυψη των τρο-φίµων αυτών.Τελικά αποδεικνύεται ότι η νέα ΚΑΠ και η υποταγή της Ευ-ρώπης στις αµερικανικές πιέσεις αποδυνάµωσαν την ισχυ-ρή Ευρώπη από το σηµαντικότερο στρατηγικό της «όπλο»,

την παραγωγή τροφίµων. Τα βουνά από βόειο κρέας, βού-τυρο και γάλα στο βορρά και οι ατελείωτες αποθήκες σιτη-ρών και φρούτων στο νότο ανήκουν σε µια εικόνα της δεκα-ετίας του ’90, µε τη νέα πολιτική της για την παραγωγή τρο-φίµων να εξανεµίζει τόσο γρήγορα τα αποθέµατά της. Για να καταπολεµήσει σήµερα το φαινόµενο της φτώχιαςστους κόλπους της, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα απευθυνθείστους καναδικούς σιτοβολώνες και στα λιβάδια της Αργεντι-νής για κρέας και γάλα. Θυµίζουµε ότι µόλις στο προηγούµενο τεύχος του περιοδι-κού µας ανοίξαµε το ζήτηµα της διατροφικής κρίσης.

ÕÏÏÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÍÈÛˆÙÈÎ‹;

ªª ια Υπουργική Απόφαση, που εκδόθηκε τρεις µήνες µε-τά την κατάθεση των αιτήσεων για την εξισωτική απο-

ζηµίωση, έφερε τα πάνω-κάτω για τους αγρότες των νη-σιών µας. Στη Λέσβο 1.284 παραγωγοί κόπηκαν από την ε-πιδότηση και στη Χίο τα τοπικά µέσα ενηµέρωσης έκανανλόγο για απώλεια της επιδότησης από 135 δικαιούχους. Ηεπιδότηση αυτή είχε δοθεί το ∆εκέµβρη του 2007 προκα-ταβολικά, µε απόφαση του κκ.. ΚΚοοννττοούύ, για να ενισχυθούν οικτηνοτρόφοι που αντιµετώπιζαν πρόβληµα επιβίωσης λόγωτου υψηλού κόστους των ζωοτροφών.

∆ÚÈ‹ÌÂÚÔ ÁÈ· ÙË Ì·ÛÙ›¯·

∏∏Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου και το ΠολιτιστικόΊδρυµα του Οµίλου Πειραιώς διοργάνωσαν το 11ο

τριήµερο εργασίας για τη µαστίχα της Χίου στο ΟΟµµήήρρεειιοοΠΠννεευυµµααττιικκόό ΚΚέέννττρρο του δήµου Χίου από τις 17 ως τις 19Οκτωβρίου 2008.Στόχος του τριηµέρου ήταν η προώθηση της ιστορικής έ-ρευνας και η καταγραφή της παράδοσης σχετικά µε τουςτρόπους παραγωγής, µεταποίησης, εµπορίας και κατανά-λωσης της µαστίχας Χίου. Η πραγµατοποίηση του τριηµέ-ρου συµπίπτει µε την προετοιµασία από το Π.Ι.Ο.Π. θεµατι-κού τεχνολογικού Μουσείου αφιερωµένου στη Μαστίχα.Βασική επιδίωξη των εργασιών του τριηµέρου θα είναι ηδιεπιστηµονική και διαχρονική προσέγγιση του θέµατος,καθώς και η διερεύνηση της οικονοµικής, κοινωνικής και

Ο κ. Απόστολος Ρίζος


πολιτισµικής του διάστασης. Το πρόγραµµα των εργασιώναυτών αποτελείται από 34 συνολικά ανακοινώσεις, οι οποί-ες κατατέθηκαν από ένα ευρύ φάσµα ειδικοτήτων έγκριτωνεπιστηµόνων και επιχειρούν να αναδείξουν νέες πτυχές τηςιστορίας και του πολιτισµού της µαστίχας.

√ÏÔÎÏËÚÒıËÎÂ ÙÔ ÊÚ¿ÁÌ· ÛÙ· ∫Ô˘ÚÔ‡ÓÈ·

∆∆ο µικρό ανασχετικό φράγµα στα Κουρούνια της Χίου ο-λοκληρώθηκε και είναι έτοιµο να δεχθεί νερό. Το έργο,

που κατασκευάστηκε από τη νοµαρχία Χίου, είχε προϋπολο-γισµό 480.000 ευρώ και χρηµατοδοτήθηκε από πόρουςτης νοµαρχίας και της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου. Η χω-ρητικότητα του φράγµατος είναι 16.500 κυβικά µέτρα. Τοφράγµα στα Κουρούνια εντάσσεται στο συνολικό Νοµαρχια-κό Σχεδιασµό για την αντιµετώπιση του αρδευτικού-υδρευ-τικού προβλήµατος της Χίου και στοχεύει στην άρδευσητων αµπελώνων.

ŒÓ· ·ÎfiÌË ÊÚ¿ÁÌ· ˙ËÙ¿ Ë Ã›Ô˜

∏∏νοµαρχία Χίου επιδιώκει να εντάξει και να εξασφαλίσειχρηµατοδότηση για ένα ακόµη φράγµα του νησιού. Συ-

γκεκριµένα, θέλει να εντάξει στο τοµεακό πρόγραµµα τουυπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης το φράγµα Κοντού στοΠυργί, το οποίο αναµένεται να βοηθήσει σηµαντικά στην α-ντιµετώπιση των αρδευτικών αναγκών της περιοχής της νο-τιοδυτικής Χίου. Σε επιστολή που απέστειλε ο νοµάρχης Χί-ου, ΠΠοολλύύδδωωρροοςς ΛΛααµµππρριιννοούύδδηηςς, προς τον υπουργό Αγροτι-κής Ανάπτυξης, ΑΑλλέέξξααννδδρροο ΚΚοοννττόό, ζητά την ένταξη στο πρό-γραµµα «Αγροτική Ανάπτυξη» ολοκληρωµένης πρότασης, ηοποία θα προβλέπει την επικαιροποίηση της παλαιότερηςµελέτης, που έχει εκπονηθεί από το υπουργείο, και στη συ-νέχεια την κατασκευή του φράγµατος.

∑ËÙÔ‡Ó ∞ÁÚÔÓÔÌÂ›Ô ÁÈ· ÙËÓ πÎ·Ú›·

ªªε οµόφωνη απόφασή του το Νοµαρχιακό ΣυµβούλιοΣάµου ζητά να αντιµετωπισθεί η µάστιγα, όπως αποκα-

λείται, της αποίµενης κτηνοτροφίας στην Ικαρία. Σε αυτότο πλαίσιο ζητείται η ίδρυση και στελέχωση παραρτήµατοςΑγροφυλακής στο νησί. Όταν η Αγροφυλακή υπαγόταν στις νοµαρχίες, λειτουργού-

σε το Αγρονοµείο στον Άγιο Κήρυκο Ικαρίας. Με την επανί-δρυση της Αγροφυλακής και την υπαγωγή της στο υπουρ-γείο Εσωτερικών δεν προβλέφτηκε Αγρονοµείο στον ΆγιοΚήρυκο, παρά το ότι διορίστηκαν αγροφύλακες εκεί. Στο ψήφισµα του Νοµαρχιακού Συµβουλίου ζητείται η άµε-ση σύσταση και στελέχωση του Αγρονοµείου µε άτοµα πουδεν κατάγονται από την Ικαρία, γιατί η διαχείριση της κατά-στασης, όπως έχει διαµορφωθεί µε την ασυδοσία της α-ποίµενης κτηνοτροφίας, θα φέρει σε πολύ δύσκολη θέση ο-ποιονδήποτε τολµήσει να εφαρµόσει το νόµο και κατάγεταιή είναι µόνιµος κάτοικος του νησιού.

ªfiÓÔ Ë ª‡ÚÈÓ· ÛÙÔ Leader

∆∆ην ένταξη του δήµου Μύρι-νας στο πρόγραµµα

LEADER εξασφάλισαν οι φορείςτης Λήµνου, σε συνάντηση πουείχαν στα µέσα του Οκτωβρίουµε τον υπουργό Αγροτικής Ανά-πτυξης, ΑΑλλέέκκοο ΚΚοοννττόό. Συγκε-κριµένα, εξασφαλίστηκε ησυµµετοχή όλου του δήµου Μύ-

ρινας στο συγκεκριµένο πρόγραµµα. Ο υπουργός απέρριψετο αίτηµα για συµµετοχή και χωριών από τους τρεις άλλουςδήµους του νησιού, υποσχέθηκε όµως την ένταξη τωνδήµων Μούδρου, Νέας Κούταλης και Ατσικής στο LEADERΑλιείας, το οποίο θα χρηµατοδοτεί σηµαντικά έργα υπο-δοµών, αλιευτικά καταφύγια αλλά και δρόµους που οδη-γούν σ’ αυτά.Μετά τις τελευταίες εξελίξεις, αλλά και τις νέες προϋποθέ-σεις που έχουν τεθεί για την ένταξη στο συγκεκριµένο πρό-γραµµα, µόνο τα χωριά του δήµου Μύρινας πληρούσαν τιςπροδιαγραφές για συµµετοχή τους σε πρόγραµµα LEADER.Στη συνάντηση ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης δεσµεύτη-κε και για την εξασφάλιση της βιωσιµότητας της Αναπτυξια-κής Εταιρείας Λήµνου, η οποία διαχειρίστηκε µε µεγάλη ε-πιτυχία την υλοποίηση όλων των προγραµµάτων τα προη-γούµενα χρόνια.

Άγ. Κήρυκος


ÚÂÔÚÙ¿˙

ªfiÏÈ˜ 1% ÙˆÓ ÂÍ·ÁˆÁÒÓ ·fi ÙÔ ‚fiÚÂÈÔ ∞ÈÁ·›Ô

∞ÁÚÔÙÈÎ¿ ÚÔ˚fiÓÙ·

££λλιιββεερρήή εείίννααιι ηη εειικκόόνναα πποουυ ππααρροουυσσιιάάζζοουυννοοιι εεξξααγγωωγγέέςς ααγγρροοττιικκώώνν ππρροοϊϊόόννττωωνν ττοουυββοορρεείίοουυ ΑΑιιγγααίίοουυ γγιιαα ττοο 22000077.. ΗΗ µµεελλέέττηηττοουυ ΣΣυυννδδέέσσµµοουυ ΕΕξξααγγωωγγέέωωνν ΒΒοορρεείίοουυΕΕλλλλάάδδοοςς,, πποουυ ππααρροουυσσιιάάσσθθηηκκεε σσττηη ΘΘεεσσ--

σσααλλοοννίίκκηη σσττιιςς 3300 ΟΟκκττωωββρρίίοουυ,, έέδδεειιξξεε όόττιι οο ππρρωωττοογγεεννήήςςττοοµµέέααςς ττωωνν ννηησσιιώώνν µµααςς δδεενν έέχχεειι εεξξααγγωωγγιικκόό ππρροοσσααννααττοο--λλιισσµµόό.. ΕΕίίννααιι κκιι ααυυττόό έένναα σσύύµµππττωωµµαα ττηηςς γγεεννιικκόόττεερρηηςς κκαα--χχεεξξίίααςς ττοουυ ππρρωωττοογγεεννήή ττοοµµέέαα σστταα ννηησσιιάά ττοουυ ΑΑιιγγααίίοουυ.. Ο κλάδος που παρουσιάζει τη σηµαντικότερη άνοδο εί-ναι ο τοµέας των παρασκευασµάτων κρεάτων και ψα-ριών, ο οποίος το 2003 είχε δώσει εξαγωγές ύψους 3,7εκατοµµυρίων ευρώ και το 2007 έφθασε στα 15 εκατ.ευρώ. Επίσης άνοδο παρουσιάζουν οι γόµες και οι ρητί-νες, αφού οι εξαγωγές τους, από τα 2,4 εκατοµµύρια, έ-φθασαν τα 7,1 εκατοµµύρια ευρώ. Κάµψη παρουσιάζε-ται στις εξαγωγές των ποτών αλλά και στις εξαγωγές ε-λαιόλαδων. Συγκεκριµένα, οι εξαγωγές ελαιόλαδου καιάλλων λιπών έχουν υποχωρήσει από τα 17,1 εκατοµµύ-ρια ευρώ στα 1,6 εκατοµµύρια ευρώ, κάτι που είναι α-ποτέλεσµα της πολύ µειωµένης παραγωγής ελαιόλαδου.

Από τους τρεις νοµούς του βορείου Αιγαίου, ο µόνοςπου παρουσιάζει άνοδο των εξαγωγών είναι ο νοµός τηςΧίου. Εκεί δηλαδή που συγκεντρώνεται ο βασικός όγκοςτων ιχθυοκαλλιεργητικών µονάδων. Η Σάµος εµφανίζειµια σχεδόν σταθερή κίνηση, µε τάσεις µείωσης των εξα-γωγών. Ο νοµός Λέσβου εµφανίζει µεγάλο όγκο εξαγω-γών τις χρονιές που υπάρχει παραγωγή ελαιόλαδου καιµεγάλη κάµψη τις χρονιές που δεν υπάρχει παραγωγή. Οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων από τα νησιά του βο-ρείου Αιγαίου είναι ένα πολύ µικρό ποσοστό του ακαθά-ριστου εγχώριου προϊόντος της Περιφέρειάς µας. Συ-γκεκριµένα, το 2003 αποτελούσαν µόλις το 1,20% καιτο 2007 µόλις και µετά βίας σκαρφάλωσαν στο 1,43%.Σε πανελλαδικό επίπεδο οι εξαγωγές αγροτικών προϊό-ντων του βορείου Αιγαίου αποτελούν µόλις το 1% τωνσυνολικών εξαγωγών αγροτικών προϊόντων της χώραςµας.Αξίζει εδώ να σηµειωθεί ότι σε τρεις Περιφέρειες τηςχώρας, την Κεντρική Μακεδονία, την Πελοπόννησο καιτην Αττική, συγκεντρώνεται το 70% των εξαγωγών. Το βαρύ πυροβολικό των ελληνικών εξαγωγών αγροτι-


κών προϊόντων είναι τα παρασκευάσµατα φρούτων καιλαχανικών, δηλαδή οι κονσερβοποιηµένες κοµπόστες.Ακολουθούν οι εξαγωγές καπνού, ένας κλάδος όµωςπου παρουσιάζει ραγδαία πτώση, καθώς έχουµε µεγάληµείωση της παραγωγής καπνού στη χώρα µας.Την τρίτη θέση καταλαµβάνουν τα νωπά φρούτα, ενώ µε-γάλη ανάκαµψη παρουσιάζουν οι εξαγωγές γαλακτοκοµι-κών προϊόντων. Συγκεκριµένα, από τα 31,3 εκατοµµύ-ρια ευρώ που ήταν το 2003, έφθασαν στα 62,3 εκα-τοµµύρια ευρώ το 2007. Την πέµπτη θέση καταλαµβά-νουν τα δηµητριακά, που οι εξαγωγές τους ανήλθαν στα61,3 εκατοµµύρια ευρώ το 2007, από τα 32,8 που ή-ταν το 2003.

™∂µ∂ - ¶∞™∂°∂™Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης της µελέτης ο πρόε-δρος του ΣΕΒΕ, κκ.. ΘΘωωµµααΐΐδδηηςς, αναφέρθηκε στη σηµαντι-κή συνεισφορά του αγροτικού κλάδου στις ελληνικές ε-ξαγωγές, καθώς για το 2007 αποτελεί το 17,8% του συ-νολικού εξαγωγικού όγκου της χώρας. Είναι γεγονός ότιο κλάδος των αγροτικών παραδοσιακά αποτελούσε κλά-δο αιχµής για την ελληνική οικονοµία, ωστόσο τα τελευ-ταία διαθέσιµα στοιχεία δεν είναι το ίδιο ενθαρρυντικά.Πιο συγκεκριµένα, το 2007 οι αγροτικές εξαγωγές πα-ρουσίασαν µηδενική αύξηση, ενώ αντιθέτως το σύνολοτων ελληνικών εξαγωγών αυξήθηκαν για το ίδιο έτος κα-τά 3%. Οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων στην πενταε-τία 2003 - 2007 δεν κατάφεραν να ξεπεράσουν σε αξίατο φράγµα των 3 δισ. ευρώ. Είναι γεγονός ότι οι ελληνι-κές εξαγωγές αγροτικών προϊόντων δεν ακολουθούν τηναυξητική τάση που παρουσιάζει ένα µεγάλο ποσοστότων ευρωπαϊκών οικονοµιών στον αγροτικό κλάδο.Ενδεικτικά, για την πενταετία 2003 - 2007 οι εξαγωγέςαγροτικών προϊόντων της Πολωνίας «έτρεξαν» µε µέσοετήσιο ρυθµό 36,7%, της Τσεχίας µε 36,2%, της Λιθου-ανίας άνω του 50% και της Σλοβακίας σχεδόν 40%.Ο γενικός γραµµατέας της ΠΑΣΕΓΕΣ, κ. ΑΑχχιιλλλλέέααςς ΚΚααρραα--γγκκιιοοζζόόπποουυλλοοςς, εξέφρασε την ανησυχία του για τα ολοένα

και αυξανόµενα προβλήµατα που αντιµετωπίζει το τελευ-ταίο χρονικό διάστηµα ο αγροτικός κλάδος. Ο κ. Καρα-γκιοζόπουλος επεσήµανε την ανάγκη για τη λήψη γενναί-ων µέτρων στήριξης των οικονοµικά ασθενέστερων, µέ-σω παρεµβάσεων για τη µείωση του κόστους παραγω-γής στον πρωτογενή τοµέα, τη σηµαντική αύξηση των ε-πενδύσεων στο γεωργικό τοµέα και την απρόσκοπτηχρηµατοδότηση του προγράµµατος Αγροτικής Ανάπτυ-ξης, το οποίο έχει µείνει αρκετά πίσω στη υλοποίησήτου. Για την αποτελεσµατικότερη προώθηση των ελληνικών ε-ξαγωγών ο ΣΕΒΕ προτείνει:

∆∆ηηµµιιοουυρργγίίαα ππααρρααττηηρρηηττηηρρίίοουυ εεξξααγγωωγγιιµµόόττηηττααςς ααγγρροοττιι--κκώώνν ππρροοϊϊόόννττωωνν.

ΧΧρρηηµµααττοοδδόόττηησσηη κκααιι εεννίίσσχχυυσσηη ττωωνν ααγγρροοττώώνν.ΥΥλλοοπποοίίηησσηη ΟΟλλοοκκλληηρρωωµµέέννωωνν ΠΠρροογγρρααµµµµάάττωωνν RReeggiioonnaallMMaarrkkeettiinngg.

ΤΤυυπποοπποοίίηησσηη κκααιι ΠΠιισσττοοπποοίίηησσηη ττηηςς πποοιιόόττηηττααςς.ΒΒιιώώσσιιµµηη ααννάάππττυυξξηη:: Υλοποίηση δράσεων µε γνώµονατην ορθολογική και ελεγχόµενη αξιοποίηση του φυ-σικού πλούτου και την επίτευξη της διάρκειας στηνπαραγωγή.

ΝΝέέεεςς,, εεννααλλλλαακκττιικκέέςς µµοορρφφέέςς κκααλλλλιιέέρργγεειιααςς.ΈΈµµφφαασσηη σσττοο ααννθθρρώώππιιννοο δδυυννααµµιικκόό:: Προσέλκυση νέωναγροτών, µε γνώσεις και καινοτόµες ιδέες για τηνποιοτική βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του κλά-δου.

Ο γενικός γραµµατέας της ΠΑΣΕΓΕΣ πρότεινε:ΠΠάάγγωωµµαα ττωωνν οοφφεειιλλώώνν ττωωνν ΣΣυυννεεττααιιρριισσττιικκώώνν ΟΟρργγααννώώ--σσεεωωνν κκααιι όόλλωωνν ττωωνν µµιικκρροοµµεεσσααίίωωνν εεππιιχχεειιρρήήσσεεωωνν γγιιααττοουυλλάάχχιισσττοονν µµίίαα ττρριιεεττίίαα, καθώς η εγγυοδοσία των 28δισ. ευρώ προς τις τράπεζες, χωρίς την κυκλοφορίατου χρήµατος, δεν έχει κανένα νόηµα.

ΑΑννααππρροοσσααρρµµοογγήή ττοουυ ππρροοϋϋπποολλοογγιισσµµοούύ µµεε γγεεννννααίίαα ααύύ--ξξηησσηη ττοουυ κκοοννδδυυλλίίοουυ γγιιαα ττοο ΠΠρρόόγγρρααµµµµαα ∆∆ηηµµόόσσιιωωννΕΕππεεννδδύύσσεεωωνν. Το Π∆Ε του αγροτικού τοµέα χρειάζε-ται γενναία αύξηση, γιατί οι ανάγκες επενδύσεων εί-ναι τεράστιες. Πιο συγκεκριµένα, για τις δαπάνεςτου Π∆Ε στον αγροτικό τοµέα παρατηρείται µια µείω-ση από 379 εκ. € το 2008 σε 313 εκατ. € το 2009,µείωση της τάξης του 17,4%. ΑΑύύξξηησσηη κκααιι οορρθθοολλοογγιικκήή εεππιισσττρροοφφήή ττοουυ ΕΕιιδδιικκοούύ ΦΦόό--ρροουυ ΚΚααττααννάάλλωωσσηηςς ππεεττρρεελλααίίοουυ σσττοουυςς ααγγρρόόττεεςς, µε βά-ση τα πραγµατικά στοιχεία, καθώς το ποσό που πι-στώθηκαν φέτος οι αγρότες ανήλθε σε 116 εκατ. €,έναντι 229 εκατ. € που είχε εκτιµήσει η ΠΠΑΑΣΣΕΕΓΓΕΕΣΣ.Εναλλακτικά µπορεί να εξεταστεί αύξηση της επι-στροφής ΕΦΚ µε συντελεστή 4% επί ακαθάριστων ε-σόδων, µε επιπλέον κόστος 44 εκατ. €.ΑΑννααππρροοσσααρρµµοογγήή ττοουυ σσυυννττεελλεεσσττήή εεππιισσττρροοφφήήςς ΦΦΠΠΑΑσσττοουυςς ααγγρρόόττεεςς µε ενιαίο συντελεστή 1122%% τουλάχι-στον, για όλους τους κλάδους της φυτικής και ζωι-κής παραγωγής.

�Οι εξαγωγές αγροτικών

προϊόντων από τα νησιά τουβορείου Αιγαίου είναι ένα πολύ

µικρό ποσοστό του ακαθάριστουεγχώριου προϊόντος

της Περιφέρειάς µας .

�

ÚÂÔÚÙ¿˙


Û Ó¤ÓÙÂ ÍË

∏ Î˘‚¤ÚÓËÛË ÛÙËÚ›˙ÂÈ Ù· Î·ÚÙ¤Ï

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στο Νίκο Μανάβη

™™υυννεεττααιιρριισσττήήςς,, υυφφυυπποουυρργγόόςς ΓΓεεωωρργγίίααςς κκααιι ττώώρραα ββοουυλλεευυττήήςς ΙΙωωααννννίί--ννωωνν κκααιι εειισσηηγγηηττήήςς σσττοονν ΚΚοοιιννοοββοουυλλεευυττιικκόό ΤΤοοµµέέαα ΈΈρργγοουυ ΑΑγγρροοττιικκήήςςΑΑννάάππττυυξξηηςς ττοουυ ΠΠΑΑΣΣΟΟΚΚ,, οο ΒΒααγγγγέέλληηςς ΑΑρργγύύρρηηςς εείίννααιι ααππόό ττοουυςς αανν--θθρρώώπποουυςς πποουυ γγννωωρρίίζζοουυνν όόσσοο λλίίγγοοιι ττοονν ααγγρροοττιικκόό ττοοµµέέαα.. ΣΣττηη σσυυννέέ--ννττεευυξξηη πποουυ ππααρρααχχώώρρηησσεε σσττοο ««ΝΝηησσιιωωττιικκόό ΑΑγγρρόόκκττηηµµαα»» µµιιλλάάεειι ααννοοιι--

χχττάά.. ΑΑννααφφέέρρεεττααιι σστταα λλάάθθηη ττοουυ ΠΠΑΑΣΣΟΟΚΚ,, κκάάννεειι σσκκλληηρρήή κκρριιττιικκήή σσττηη σσηηµµεερριιννήή πποο--λλιιττιικκήή ηηγγεεσσίίαα ττοουυ υυπποουυρργγεείίοουυ ΑΑγγρροοττιικκήήςς ΑΑννάάππττυυξξηηςς κκααιι χχττυυππάάεειι ττοο κκααµµππααννάάκκιιττοουυ κκιιννδδύύννοουυ,, υυπποογγρρααµµµµίίζζοοννττααςς όόττιι θθαα έέρρθθοουυνν πποολλύύ δδύύσσκκοολλεεςς µµέέρρεεςς γγιιαα ττοουυςςααγγρρόόττεεςς ττηηςς αανν δδεενν ααλλλλάάξξεειι ηη πποολλιιττιικκήή ττηηςς κκυυββέέρρννηησσηηςς γγιιαα ττηηνν ααξξιιοοπποοίίηησσηη ττωωννππόόρρωωνν ττοουυ ππρροογγρράάµµµµααττοοςς ααγγρροοττιικκήήςς ααννάάππττυυξξηηςς..

µ·ÁÁ¤ÏË˜ ∞ÚÁ‡ÚË˜


ΚΚύύρριιεε ΑΑρργγύύρρηη,, έέχχεεττεε δδιιααττεελλέέσσεειι υυφφυυπποουυρργγόόςς ΓΓεεωωρρ--γγίίααςς κκααιι εείίσσττεε ααππόό ττοουυςς ααννθθρρώώπποουυςς πποουυ γγννωωρρίίζζοουυννπποολλύύ κκααλλάά ττοονν ααγγρροοττιικκόό ττοοµµέέαα.. ΤΤηηνν ττρρέέχχοουυσσαα δδεεκκαα--εεττίίαα οο ααγγρροοττιικκόόςς κκόόσσµµοοςς ττηηςς χχώώρρααςς µµααςς ββλλέέππεειι µµιιααρρααγγδδααίίαα σσυυρρρρίίκκννωωσσηη ττοουυ εειισσοοδδήήµµααττόόςς ττοουυ.. ΕΕίίννααιι ααυυ--ττόό ααπποοττέέλλεεσσµµαα ττηηςς ΚΚοοιιννήήςς ΑΑγγρροοττιικκήήςς ΠΠοολλιιττιικκήήςς ήήεευυθθύύννεεττααιι ηη πποολλιιττιικκήή ττηηςς κκυυββέέρρννηησσηηςς;;«Τα όποια αρνητικά της Κοινής Αγροτικής Πολιτικήςπολλαπλασιάστηκαν από την πολιτική της κυβέρνη-σης. Οι Έλληνες αγρότες που εµπιστεύτηκαν τη Νέα∆ηµοκρατία το 2004 προσδοκούσαν πολλά και πε-ρίµεναν να ζήσουν καλύτερες ηµέρες. Πολύ γρήγο-ρα ήρθε η απογοήτευση, κυριάρχησε η ανασφάλειακαι τώρα, µετά από πέντε χρόνια, κυριαρχεί η απαι-σιοδοξία και ο φόβος για το µέλλον. Οι τραγικάχαµηλές τιµές που πιέζονται όλο και προς τα κάτωαπό τους µεσάζοντες, το υπέρογκο κόστος παραγω-γής προς όφελος των εµπόρων των αγροτικών εφο-δίων, η ανικανότητα της κυβέρνησης να δώσει τις ε-νισχύσεις δίκαια και στην ώρα τους, η υστέρησηστην αναδιάρθρωση και εκσυγχρονισµό του τοµέα,έφερε τα σηµερινά δυσάρεστα αποτελέσµατα στο α-γροτικό εισόδηµα και στην αγροτική ανάπτυξη. Η έλ-λειψη σχεδίου και στρατηγικής, η επιλογή πολιτικήςστήριξης των καρτέλ, η εµµονή για ικανοποίηση τωνγαλάζιων παιδιών, αποτέλεσαν τροχοπέδη για την α-νάπτυξη του αγροτικού µας τοµέα.»ΗΗ σσυυµµφφωωννίίαα γγιιαα ττηηνν ααννααθθεεώώρρηησσηη ττηηςς ΚΚοοιιννήήςς ΑΑγγρροοττιι--κκήήςς ΠΠοολλιιττιικκήήςς έέγγιιννεε ττοο κκααλλοοκκααίίρριι ττοουυ 22000033,, εεππίί κκυυ--ββέέρρννηησσηηςς ΠΠΑΑΣΣΟΟΚΚ.. ΑΑρργγόόττεερραα ββέέββααιιαα έέγγιινναανν κκιι άάλλλλεεςςεεππιιµµέέρροουυςς ρρυυθθµµίίσσεειιςς.. ΠΠιισσττεεύύεεττεε όόττιι οο ττρρόόπποοςς πποουυ εε--φφααρρµµόόζζεεττααιι ηη ννέέαα ΚΚΑΑΠΠ σσττηη χχώώρραα µµααςς µµπποορροούύσσεε ννααεείίννααιι κκααλλύύττεερροοςς;; ΤΤιι δδιιααφφοορρεεττιικκόό θθαα µµπποορροούύσσεε νναα έέ--χχεειι γγίίννεειι µµεε ττηηνν κκααττααννοοµµήή ττοουυ εεθθννιικκοούύ ααπποοθθέέµµααττοοςςκκααιι ττωωνν πποοιιοοττιικκώώνν ππααρραακκρρααττηηµµάάττωωνν;;«Οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ έδωσαν την οικονοµικήασφάλεια στον αγρότη µέχρι το 2013 για να αντέξειτις αλλαγές και να µπορέσει να προσαρµοστεί στανέα δεδοµένα. Η κυβέρνηση αναλαµβάνοντας την ε-ξουσία είχε την υποχρέωση να διαπραγµατευτεί γιατις επιµέρους πολιτικές στον καπνό, το λάδι, τοβαµβάκι, τα τεύτλα, τα οπωροκηπευτικά, και η απο-τυχία της ήταν µια κακή αρχή για την εφαρµογή τηςνέας ΚΑΠ. Στη συνέχεια, το πολιτικό και χρηµατοδο-τικό πλαίσιο της προώθησης της ποιοτικής γεωργίαςπου είχε δηµιουργήσει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, µετην παραγωγή προϊόντων επώνυµων, παραδοσια-κών, βιολογικών, ολοκληρωµένης διαχείρισης τηςπαραγωγής, µε µεθόδους που σέβονται το περιβάλ-λον και ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς,δεν ήταν στις προτεραιότητες της κυβέρνησης τηςΝέας ∆ηµοκρατίας. Παρά τις βαρύγδουπες προε-κλογικές εξαγγελίες για στήριξη του αγροτικούτοµέα και του αγροτικού εισοδήµατος, στην πράξηακυρώθηκε από την κυβέρνηση ο σεβασµός που ο-

φείλουµε στην προσφορά του τοµέα και των αγρο-τών στην οικονοµία και την ελληνική ύπαιθρο.Η αδιαφανής κατανοµή των δικαιωµάτων, η διανοµήτου εθνικού αποθέµατος και των ποιοτικών παρα-κρατηµάτων, χωρίς αντικειµενικά κριτήρια, έγινε σταχέρια της κυβέρνησης, όχι εργαλείο ποιοτικής ανά-πτυξης και προώθησης του αγροτικού µας τοµέα,αλλά εργαλείο ρουσφετολογικό για εξυπηρέτησητων ηµετέρων. Φανταστείτε ότι τα ποιοτικά παρα-κρατήµατα, ενώ θεσπίστηκαν από την κυβέρνηση σευψηλά ποσοστά και λείπουν από τις τσέπες των α-γροτών 250 εκατοµµύρια ευρώ ετησίως, δεν επι-στρέφουν σε αυτούς µε τη µορφή δράσεων ποιοτι-κής αναβάθµισης της γεωργίας. Αυτό δεν είναι α-γροτική πολιτική, είναι κάτι άλλο για το οποίο η κυ-βέρνηση θα λογοδοτήσει.»ΠΠώώςς κκρρίίννεεττεε ττηη σσττάάσσηη ττηηςς κκυυββέέρρννηησσηηςς σσττιιςς δδιιαα--ππρρααγγµµααττεεύύσσεειιςς γγιιαα ττηηνν εεννδδιιάάµµεεσσηη ααννααθθεεώώρρηησσηη ττηηςςΚΚοοιιννήήςς ΑΑγγρροοττιικκήήςς ΠΠοολλιιττιικκήήςς ((hheeaalltthh cchheecckk));; ΠΠιισσττεεύύ--εεττεε όόττιι υυππεερραασσππίίζζεεττααιι µµεε εεππάάρρκκεειιαα τταα σσυυµµφφέέρροοννττααττωωνν ΕΕλλλλήήννωωνν ααγγρροοττώώνν;;«Όπως σε όλα τα µεγάλα θέµατα, έτσι και τώρα, τοµόνο που γνωρίζουν οι αγρότες είναι ο τίτλος «τεστυγείας», ότι θα γίνει µια αναθεώρηση. ∆εν έχειπροηγηθεί καµµία συζήτηση, ούτε σε επίπεδο φο-ρέων των αγροτών, ούτε και µέσα στη Βουλή, παρό-

Û Ó¤ÓÙÂ ÍË

τι επανειληµµένως έχουµε καλέσει τον υπουργό για ανά-λογες συζητήσεις.Η ουσία βρίσκεται στην απουσία σχεδίου, οράµατος καιστρατηγικής από την κυβέρνηση στον αγροτικό τοµέα.Ελλείψει αυτής της βασικής προϋπόθεσης, δε δύναταινα είναι επαρκής η υπεράσπιση των ελληνικών συµφε-ρόντων του αγροτικού τοµέα όταν δεν έχεις ξεκαθαρίσειτι ακριβώς επιδιώκεις για να προσπαθήσεις και να το ε-πιβάλεις. Η κυβέρνηση απέδειξε ότι δεν έχει το κύροςπου είχαν οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ στο εξωτερικό. Ηκυβέρνηση και οι υπουργοί της είναι ουραγοί και όχισυνδιαµορφωτές των εξελίξεων. Άγονται και φέρονται ό-πως µε το παράδειγµα του καπνού, όπου στις δια-πραγµατεύσεις του 2004 αφαίρεσαν το 50% των επιδο-τήσεων του καπνού από τις τσέπες των παραγωγών υ-πέρ της αγροτικής ανάπτυξης. Μετά από πιέσεις των α-γροτών και του ΠΑΣΟΚ από τη θέση της αντιπολίτευσης,η κυβέρνηση υποσχέθηκε ότι στις διαπραγµατεύσεις τηςενδιάµεσης αναθεώρησης θα προσπαθούσε να διορθώ-σει το λάθος της. Αυτό δεν έγινε ποτέ.Καταλαβαίνετε, λοιπόν, ότι η κυβέρνηση αυτή µάς έχειαφαιρέσει το δικαίωµα να ελπίζουµε ότι θα µας εκπλή-ξει, αποκτώντας ξαφνικά διαπραγµατευτικές ικανότητεςστα πλαίσια των συζητήσεων για την ενδιάµεση αναθεώ-ρηση της ΚΑΠ.»ΜΜεε ββάάσσηη τταα δδεεδδοοµµέένναα πποουυ δδιιααµµοορρφφώώννοοννττααιι σσττοονν κκόόσσµµοοκκααιι σσττηηνν ΕΕυυρρώώππηη ααππόό ττηη δδιιααττρροοφφιικκήή κκρρίίσσηη κκααιι ααππόό ττηηννοοιικκοοννοοµµιικκήή κκρρίίσσηη,, θθεεωωρρεείίττεε όόττιι ττοο ππλλααίίσσιιοο µµέέσσαα σσττοο οο--πποοίίοο κκιιννεείίττααιι ηη εεννδδιιάάµµεεσσηη ααννααθθεεώώρρηησσηη ττηηςς ΚΚοοιιννήήςς ΑΑγγρροο--ττιικκήήςς ΠΠοολλιιττιικκήήςς ((hheeaalltthh cchheecckk)) εείίννααιι ιικκααννοοπποοιιηηττιικκόό;; ∆∆ηη--λλααδδήή,, µµπποορρεείί νναα δδιιααµµοορρφφώώννεειι µµιιαα ννέέαα δδυυννααµµιικκήή γγιιαα ττηηννεευυρρωωππααϊϊκκήή ααγγρροοττιικκήή ππααρρααγγωωγγήή κκααιι νναα δδώώσσεειι λλύύσσηη σστταα εε--ππιισσιιττιισσττιικκάά ππρροοββλλήήµµαατταα πποουυ δδηηµµιιοουυρργγοούύννττααιι σστταα κκρράάττηη--µµέέλληη;;«Είναι γεγονός ότι η Κοινή Αγροτική Πολιτική προσπαθείνα προλάβει τις ταχύτατες παγκόσµιες οικονοµικές καικοινωνικές εξελίξεις. Η ενδιάµεση αναθεώρησή της εί-ναι µια προσπάθεια προσαρµογής που προκαλεί πολλέςσυζητήσεις, διαφωνίες, και βλέπουµε πόσο δύσκολαπαίρνονται οι τελικές αποφάσεις. Όπως βλέπουµε καιπόσο εύκολα µπορεί η Ε.Ε. να “πάρει πίσω” µια απόφα-σή της λόγω έκτακτων αναγκών, όπως έγινε µε την έλ-λειψη στην παγκόσµια παραγωγή των σιτηρών. Αναγκά-στηκε να αφαιρέσει το µέτρο της υποχρεωτικής αγρανά-παυσης για να καλλιεργηθούν περισσότερες εκτάσειςστην Ενωµένη Ευρώπη µε σιτάρι.Αυτό όµως που πρέπει να είναι σταθερός στόχος και ναδιασφαλίσει η Κοινή Αγροτική Πολιτική, είναι η συνέχεια

�Θέλουµε τον αγρότη

βασικό κρίκο της περιφερειακήςανάπτυξης.

�


της αγροτικής παραγωγής στην Ευρώπη µε την αντί-στοιχη χρηµατοδότηση και η προσφορά στον Ευρω-παίο καταναλωτή ποιοτικών και ασφαλών για την υ-γεία αγροτικών προϊόντων, παραγόµενων σε αρµο-νία µε το φυσικό περιβάλλον της Ευρώπης.»ΩΩςς ββοουυλλεευυττήήςς ΙΙωωααννννίίννωωνν γγννωωρρίίζζεεττεε πποολλύύ κκααλλάά ττααππρροοββλλήήµµαατταα πποουυ ααννττιιµµεεττωωππίίζζοουυνν οοιι κκττηηννοοττρρόόφφοοιι..ΦΦέέττοοςς ττοο κκόόσσττοοςς ττωωνν ζζωωοοττρροοφφώώνν µµεειιώώννεεττααιι,, ωωσσττόό--σσοο οοιι κκττηηννοοττρρόόφφοοιι ββρρίίσσκκοοννττααιι σσεε ααννααββρραασσµµόό γγιιαα ττιιςςχχααµµηηλλέέςς ττιιµµέέςς ττοουυ γγάάλλαακκττοοςς.. ΠΠρρόόκκεειιττααιι γγιιαα έένναα ππρρόό--ββλληηµµαα πποουυ δδεενν ππρροοέέκκυυψψεε σσήήµµεερραα κκααιι θθυυµµάάµµααιι όόττιισσττηη ΜΜυυττιιλλήήννηη γγίίννοοννττααιι κκιιννηηττοοπποοιιήήσσεειιςς ααππόό ττοουυςς κκττηη--ννοοττρρόόφφοουυςς ττηηςς ΛΛέέσσββοουυ ααππόό ττοο 11999955 γγιιαα ττιιςς χχααµµηη--λλέέςς ττιιµµέέςς ττοουυ γγάάλλαακκττοοςς.. ΓΓιιααττίί όόλλαα ααυυττάά τταα χχρρόόννιιαα οοιικκυυββεερρννήήσσεειιςς,, ττόόσσοο ττοουυ ΠΠΑΑΣΣΟΟΚΚ όόσσοο κκααιι ττηηςς ΝΝ..∆∆..,,δδεενν κκααττάάφφεερραανν νναα δδώώσσοουυνν λλύύσσηη σσεε ααυυττόό ττοο ζζήήττηηµµαα;;«∆εν µπορώ να µην παραδεχτώ ότι ο κτηνοτροφικόςτοµέας δεν κατάφερε τα προηγούµενα χρόνια να α-ναπτυχθεί και να εκσυγχρονισθεί στο βαθµό που θαµπορούσε και του άξιζε. Αυτό, στην πολιτική της πο-σότητας που εφήρµοζε η ΚΑΠ, ήταν µειονέκτηµα,όµως σήµερα µε τη νέα ΚΑΠ και τη στροφή στηνποιότητα αυτό αποτελεί συγκριτικό µας πλεονέ-κτηµα που οφείλουµε να το αξιοποιήσουµε. Η τελε-σίδικη κατοχύρωση της φέτας ως προϊόντος Προ-στατευόµενης Προέλευσης, δικαιούµενο να παράγε-ται µόνο στην Ελλάδα, και η συνεχώς αυξανόµενηζήτησή της, δεν µπορεί να µας αφήσει αδρανείς.Επιπλέον, η αναγκαστική από τη νέα ΚΑΠ και τις α-νάγκες της αγοράς εγκατάλειψη παραδοσιακών καλ-λιεργειών δίνει τη δυνατότητα να παραδώσουµεστην κτηνοτροφία ένα µεγάλο ποσοστό των εκτάσε-ων αυτών και να καλλιεργηθούν µε κτηνοτροφικάφυτά.Η λύση, λοιπόν, είναι µπροστά µας και η κτηνοτρο-φία στο πρόγραµµα του ΠΑΣΟΚ αποτελεί ιδιαίτεροκεφάλαιο, όπου προτείνονται οι δράσεις για την ανά-πτυξή της, όπως έχει κατοχυρωθεί στις συνειδήσειςµας, ως µια δραστηριότητα απολύτως συµβατή µετο περιβάλλον της ελληνικής περιφέρειας. Σε αυτότο σχεδιασµό ο Έλληνας κτηνοτρόφος στηρίζεται,τόσο για ένα αξιοπρεπές εισόδηµα, όσο και για τονεκσυγχρονισµό της µονάδας του, συνδυάζοντας τηνποιοτική παραγωγή µε την ασφάλεια και την υγιεινήτων ζώων, την περιβαλλοντική συνείδηση και τα ο-φέλη της, κοινωνικά, ακόµη και οικονοµικά.»ΘΘεεωωρρεείίττεε εεππααρρκκεείίςς ττιιςς χχρρηηµµααττοοδδοοττήήσσεειιςς πποουυ έέχχεειι εε--ξξαασσφφααλλίίσσεειι ττοο ππρρόόγγρρααµµµµαα ««ΑΑλλέέξξααννδδρροοςς ΜΜππααλλττααττζζήήςς»» γγιιαα ττηηνν ααννααδδιιάάρρθθρρωωσσηη ττοουυ ααγγρροοττιικκοούύ ττοοµµέέαα;; ΘΘααββοοηηθθήήσσεειι ττοουυςς ααγγρρόόττεεςς µµααςς νναα γγίίννοουυνν ααννττααγγωωννιισσττιι--κκοοίί κκααιι νναα εεππιιββιιώώσσοουυνν;;«Το Πρόγραµµα Αγροτικής Ανάπτυξης της ∆΄ Προ-γραµµατικής Περιόδου είναι σηµαντικά µειωµένο σεσχέση µε τα διαθέσιµα κονδύλια του Γ΄ ΚΠΣ, παράτις διαβεβαιώσεις περί του αντιθέτου του πρωθυ-

πουργού, κκ.. ΚΚααρρααµµααννλλήή. Έχουµε, λοιπόν, άλλη µιαδιαπραγµατευτική αποτυχία της κυβέρνησης που µε-ταφράζεται σε 22% λιγότερα κονδύλια από το προη-γούµενο πρόγραµµα για την ελληνική περιφέρεια.Για να καλυφθεί αυτή η αδυναµία, ο κ. υπουργός πε-ριφέρεται σαν Άι-Βασίλης και µοιράζει αφειδώς υπο-σχέσεις χωρίς σχέδιο και πρόγραµµα και ενώ γνωρί-ζει ότι δεν µπορούν να πραγµατοποιηθούν. Όλα αυ-τά, στο πλαίσιο της γενικότερης πολιτικής της κυ-βέρνησης να επικεντρώνεται στην κάλυψη τωνδηµοσιονοµικών στοιχείων, αδιαφορώντας και αφαι-ρώντας ακόµη και από την αγροτική ανάπτυξη. Αν,δε, συνυπολογίσουµε και τη χρηµατοδότηση των έρ-γων-γέφυρες από το Γ΄ ΚΠΣ, που αφειδώς και εκτόςπρογραµµατισµού και σχεδιασµού έταξε στους ηµε-τέρους η κυβέρνηση, καταλαβαίνετε ότι τα διαθέ-σιµα κονδύλια για την ανάπτυξη και τον εκσυγχρο-νισµό του αγροτικού µας τοµέα µειώνονται περαιτέ-ρω.Το σηµαντικότερο είναι ότι το Πρόγραµµα ακολουθείτην ίδια επικοινωνιακή τακτική της κυβέρνησης, ό-που βάζουµε έναν τίτλο «Αλέξανδρος Μπαλτατζής»,και στην ουσία δεν υπάρχει σχεδιασµός, δεν προω-θείται η αναδιάρθρωση του αγροτικού τοµέα, αφούυποχρηµατοδοτούνται δράσεις για την ποιότητα, τηνανάπτυξη και την επιχειρηµατικότητα. Αυτό, αν δεντο προσέξουµε, θα σηµατοδοτήσει µια περίοδο οι-κονοµικής και κοινωνικής αποσταθεροποίησης στιςαγροτικές περιοχές της χώρας, µε δυσµενείς επι-πτώσεις στο εισόδηµα και την ποιότητα ζωής τουΈλληνα αγρότη και την εγκατάλειψη του επαγγέλµα-τος και των αγροτικών περιοχών, κυρίως από τουςνέους.»ΠΠώώςς κκρρίίννεεττεε ττοονν κκττηηννοοττρροοφφιικκόό ννόόµµοο πποουυ ππρρόόσσφφααττααππέέρραασσεε ααππόό ττηη ΒΒοουυλλήή;; «Περίµεναν οι κτηνοτρόφοι δύο χρόνια το πολυεξαγ-γελλόµενο από την κυβέρνηση και το υπουργείοκτηνοτροφικό νοµοσχέδιο. Το πόσο σηµαντικό ήταντελικά για την κυβέρνηση, φάνηκε από το χρόνο

Û Ó¤ÓÙÂ ÍË


που το έθεσε για συζήτηση και ψηφοφορία στη Βου-λή, εν µέσω θερινών διακοπών και κατόπιν πιέσεωναπό τις αγανακτισµένες φωνές και τις κινητοποιή-σεις των κτηνοτρόφων. Χαρακτηριστικό του κτηνο-τροφικού νοµοσχεδίου είναι ότι το µισό και πλέονδεν αφορά την κτηνοτροφία, αλλά γραφειοκρατικούτύπου ρυθµίσεις, ενώ αφήνει εκκρεµή πολλά από ταζητήµατα που οδηγούν τον κτηνοτροφικό κόσµο τηςχώρας στους δρόµους.Τα σοβαρά προβλήµατα, που δηµιούργησε η κυβέρ-νηση και τα καρτέλ στον κλάδο, δε λύνονται µενόµους και µέτρα-ασπιρίνες. Λείπει από την κυβέρ-νηση ένα ολοκληρωµένο σχέδιο για την ανάπτυξητης ελληνικής κτηνοτροφίας και αυτό αποτυπώνεταικαθαρά στο πρόσφατο κτηνοτροφικό νοµοσχέδιο,αλλά και στη σηµερινή απογοητευτική εικόνα πουπαρουσιάζει ο κτηνοτροφικός κλάδος και στη δεινήοικονοµική κατάσταση του Έλληνα κτηνοτρόφου,που χειροτερεύει καθηµερινώς. Η κυβέρνηση πουέφερε αυτό το νόµο, η ίδια γιγάντωσε και τα καρ-τέλ.»ΜΜπποορρεείί ααυυττόόςς οο ννόόµµοοςς νναα λλεειιττοουυρργγήήσσεειι ωωςς ααννττίίββαα--ρροο σσττηη ζζηηµµιιάά πποουυ ππρροοκκάάλλεεσσαανν κκααιι ππρροοκκααλλοούύνν σσττοοννκκλλάάδδοο τταα κκααρρττέέλλ,, πποουυ σσυυννέέθθλλιιψψαανν ττοο εειισσόόδδηηµµαα ττοουυκκττηηννοοττρρόόφφοουυ;;«Ασφαλώς όχι.»ΟΟιι έέρρεευυννεεςς πποουυ έέχχεειι κκάάννεειι τταα ππρροοηηγγοούύµµεενναα χχρρόόννιιαα ηηΠΠΑΑΣΣΕΕΓΓΕΕΣΣ δδεείίχχννοουυνν όόττιι υυππάάρρχχοουυνν πποολλύύ µµεεγγάάλλεεςς ααπποο--κκλλίίσσεειιςς ττιιµµώώνν ααππόό ττοο χχωωρράάφφιι ωωςς ττοο ρράάφφιι.. ΟΟιι ααγγρρόόττεεςςµµααςς φφωωννάάζζοουυνν όόττιι υυπποοχχρρεεώώννοοννττααιι νναα πποουυλλήήσσοουυνν ττααππρροοϊϊόόνντταα ττοουυςς κκάάττωω ααππόό ττοο κκόόσσττοοςς ππααρρααγγωωγγήήςς κκααιιδδεενν εείίννααιι λλίίγγεεςς οοιι ππεερριιππττώώσσεειιςς πποουυ ααυυττάά ττοουυςς µµέέ--ννοουυνν ααπποούύλληητταα.. ΠΠοοιιοοςς εευυθθύύννεεττααιι γγιιαα ττηηνν ααπποορρρρύύθθµµιι--σσηη ττηηςς ααγγοορράάςς ττωωνν ττρροοφφίίµµωωνν;;«Η διαµόρφωση σήµερα των τιµών παραγωγού γίνε-ται µε όρους ασύδοτης αγοράς µε τις πλάτες της κυ-βέρνησης. Αυτό από µόνο του δηµιουργεί ανασφά-λεια στον αγρότη, που αδυνατεί να αντεπεξέλθειστους νέους κανόνες του “παιχνιδιού”. Εδώ, λοιπόν,βρίσκεται και η µεγάλη ευθύνη της κυβέρνησης τηςΝέας ∆ηµοκρατίας. Άφησε τους αγρότες στο έλεοςτων εµπόρων, των µεσαζόντων, εξέθρεψε τα καρ-

τέλ. Είναι θέµα καθαρά πολιτικών επιλογών. ∆ιαλέ-γεις µε ποιόν είσαι και ποίων τα συµφέροντα υπηρε-τείς και εξυπηρετείς.»ΣΣττιιςς ππρροοττάάσσεειιςς ττηηςς ΕΕυυρρωωππααϊϊκκήήςς ΕΕππιιττρροοππήήςς γγιιαα ττηηννεεννδδιιάάµµεεσσηη ααννααθθεεώώρρηησσηη ττηηςς ΚΚοοιιννήήςς ΑΑγγρροοττιικκήήςς ΠΠοολλιι--ττιικκήήςς ττέέθθηηκκεε ωωςς ζζήήττηηµµαα νναα κκοοπποούύνν οοιι εεππιιδδοοττήήσσεειιςς αα--ππόό ττοουυςς µµιικκρροούύςς ππααρρααγγωωγγοούύςς,, πποουυ εείίττεε ππααίίρρννοουυνν λλιι--γγόόττεερραα ααππόό 225500 εευυρρώώ εείίττεε κκααλλλλιιεερργγοούύνν λλιιγγόόττεερραα αα--ππόό 1100 σσττρρέέµµµµαατταα.. ΦΦααίίννεεττααιι όόττιι ηη ππρρόότταασσηη ααυυττήή δδεεννππέέρραασσεε ααππόό ττηηνν ΕΕππιιττρροοππήή ΓΓεεωωρργγίίααςς ττηηςς ΕΕυυρρωωββοουυ--λλήήςς.. ΩΩσσττόόσσοο υυππάάρρχχεειι έένναα ζζήήττηηµµαα ππρρέέππεειι τταα εευυεερργγεε--ττιικκάά µµέέττρραα πποουυ ιισσχχύύοουυνν γγιιαα ττοουυςς κκααττάά κκύύρριιοο εεππάάγγ--γγεελλµµαα ααγγρρόόττεεςς νναα ιισσχχύύοουυνν κκααιι γγιιαα ττοουυςς µµιικκρροούύςς ήή όό--χχιι;; ΠΠοοιιαα εείίννααιι ηη δδιικκήή σσααςς θθέέσσηη γγιιαα ττοο ζζήήττηηµµαα ααυυττόό;;«Η ελληνική γεωργία στηρίχτηκε στους µικρούς πα-ραγωγούς που αποτέλεσαν τη δυναµική της. Αυτόπου τους αφήνει ανυπεράσπιστους και µικρούς είναιη απουσία κλαδικών συνεταιρισµών, που θα συνένω-νε, θα µεταποιούσε και θα εµπορευόταν την παρα-γωγή τους. Είµαστε αντίθετοι µε την απόφαση τηςΕ.Ε., γιατί στην Ελλάδα ο περιορισµός αυτός αφορά207.000 δικαιούχους και επιδοτήσεις 50 εκατοµµυ-ρίων ευρώ. ∆εν πιστεύουµε ότι θα σωθούν τα δηµο-σιονοµικά της Ε.Ε. από την περικοπή αυτή και εν πά-ση περιπτώσει ας είναι οι πλέον εύρωστοι οικονοµι-κά της Ε.Ε. αυτοί που θα “πληρώσουν τη νύφη” καιόχι ο µικρός κλήρος των Ελλήνων αγροτών.»ΣΣττιιςς εεκκλλοογγέέςς ττοουυ ΜΜααρρττίίοουυ ττοουυ 22000044 φφάάννηηκκεε όόττιι οοιιααγγρρόόττεεςς γγύύρριισσαανν ττηηνν ππλλάάττηη σσττοο ΠΠΑΑΣΣΟΟΚΚ.. ΤΤοο κκόόµµµµαασσααςς έέχχεειι κκααττααννοοήήσσεειι γγιιααττίί σσυυννέέββηη ααυυττόό;; ΈΈχχεειι ααλλλλάάξξεειιααυυττήή ηη κκααττάάσστταασσηη κκααιι ττιι έέχχεειι νναα ππρροοττεείίννεειι σσήήµµεερραασσττοουυςς ααγγρρόόττεεςς ττοο ΠΠΑΑΣΣΟΟΚΚ;;Το ΠΑΣΟΚ για τα λάθη του τιµωρήθηκε και από τουςαγρότες και οδηγήθηκε στην αντιπολίτευση. Έγινεµεγάλη συζήτηση µέσα στα όργανά µας και µε τον α-γροτικό κόσµο σε όλη τη χώρα, για όλα αυτά που έ-καναν τους πολίτες να γυρίσουν την πλάτη στοΠΑΣΟΚ. Κατανοήσαµε ότι οι καλύτερες µέρες θα υ-πάρξουν για τον Έλληνα αγρότη, αν καταφέρουµε ναγίνει το επάγγελµα επιλογή. Και θα γίνει επιλογή ό-ταν η διαµονή στην ύπαιθρο αποκτήσει όλα τα αστι-κά προνόµια σε υποδοµές, λ.χ. υγείας, παιδείας,ψυχαγωγίας, πολιτισµού. Όταν δηµιουργηθούν υπη-ρεσίες µιας στάσης για την εξυπηρέτηση του αγρό-τη. Όταν ο αγρότης γίνει ο βασικός κρίκος στην αλυ-σίδα της περιφερειακής ανάπτυξης, που είναι ηαιχµή του δόρατος στο πρόγραµµα του ΠΑΣΟΚ.Όταν παράγει στο όνοµα της ποιοτικής ταυτότηταςτων ελληνικών αγροτικών προϊόντων και της προ-στασίας του περιβάλλοντος. Αυτό είναι το στοίχηµατου ΠΑΣΟΚ για τον Έλληνα αγρότη και τον αγροτικόµας τοµέα. Γι’ αυτό θέλουµε την εµπιστοσύνη του,δεν υπάρχει χρόνος για σπατάλη, έπρεπε να είχαµεξεκινήσει χθες.ΚΚύύρριιεε υυπποουυρργγέέ,, σσααςς εευυχχααρριισσττοούύµµεε γγιιαα ττηη σσυυννέέννττεευυξξηη..

�Η αδιαφανής κατανοµή τωνδικαιωµάτων, του εθνικού

αποθέµατος και των ποιοτικώνπαρακρατηµάτων, έγινε στα χέρια

της κυβέρνησης εργαλείορουσφετολογικό για

εξυπηρέτηση των ηµετέρων.

�

ÚÂÔÚÙ¿˙


KKάάππωωςς έέττσσιι ξξεεκκίίννηησσεε ττοο 11993344 ηηΈΈννωωσσηη ΟΟιιννοοπποοιιηηττιικκώώνν ΣΣυυννεεττααιι--ρριισσµµώώνν ΣΣάάµµοουυ.. ΕΕίίχχεε ππρροοηηγγηηθθεείί µµαα--κκρράά ππεερρίίοοδδοοςς σσττααδδιιαακκήήςς οοιικκοοννοοµµιι--κκήήςς εεξξααθθλλίίωωσσηηςς ττωωνν ααµµππεελλοουυρργγώώνν,,

οοιι οοπποοίίοοιι ήήτταανν όόµµηηρροοιι σστταα χχέέρριιαα ττωωνν οοιιννεεµµππόόρρωωνν..ΥΥππήήρρχχεε µµόόννιιµµηη ααββεεββααιιόόττηητταα γγιιαα ττηηνν ττιιµµήή κκααιι ττοο χχρρόό--ννοο ππααρρααλλααββήήςς πποουυ όόρριιζζαανν εεκκββιιαασσττιικκάά οοιι οοιιννέέµµπποο--ρροοιι,, εεννώώ κκάάπποοιιεεςς ππρροοηηγγοούύµµεεννεεςς ππρροοσσππάάθθεειιεεςς σσυυ--ννεεττααιιρριισσττιικκήήςς οοιιννοοπποοίίηησσηηςς εείίχχαανν ααπποοττύύχχεειι..Στις 11 Απριλίου 1934 συνέρχεται η Α΄ Γενική Συνέ-λευση που καταρτίζει και ψηφίζει το καταστατικό καιτο πρώτο διοικητικό συµβούλιο της Ε.Ο.Σ.Σ.. Όργανατης Ενώσεως είναι το διοικητικό συµβούλιο, το προε-δρείο, ο γενικός διευθυντής και παλαιότερα και το ε-ποπτικό συµβούλιο. Η γενική συνέλευση, το ανώτατοόργανο, αποτελείται από τους αντιπροσώπους τωνπρωτοβάθµιων Συνεταιρισµών. Σήµερα κάθε Συνεται-ρισµός έχει ένα µέχρι πέντε αντιπροσώπους, ανάλο-γα µε την παραγωγή του.Η γενική συνέλευση εκλέγει τα έξι αιρετά µέλη τουδιοικητικού συµβουλίου. Αρχικά το ∆.Σ. ήταν εννε-αµελές, αφού πέρα από τα αιρετά µέλη συµµετείχανο διευθυντής της διευθύνσεως Γεωργίας νοµούΣάµου, ο διευθυντής ΑΤΕ Σάµου και ο πρόεδρος τουΓεωργικού Επιµελητηρίου Σάµου. Ο τελευταίος σήµε-ρα δεν υπάρχει και διά τούτο το διοικητικό συµβού-λιο είναι οκταµελές. Η Ε.Ο.Σ.Σ., χάρη στον 6085, σα µόνη οινοποιητική ε-πιχείρηση του νησιού, µπόρεσε και επιβίωσε τα πρώ-τα δύσκολα χρόνια. ∆ηµιούργησε δύο ιδιόκτητα οινο-ποιεία, στο Μαλαγάρι και στο Καρλόβασι, και στελε-

χώθηκε καταλλήλως. ∆ηµιούργησε επίσης δίκτυο α-ντιπροσώπων στο εσωτερικό και στο εξωτερικό.Πέρα από τη διασφάλιση του εισοδήµατος τωναµπελοκαλλιεργητών, διασφάλισε διαχρονικά καιτην ποιότητα των παραγόµενων οίνων «ΣΑΜΟΣ». Σ’αυτήν τη συνεχή αναβάθµιση της ποιότητας των οί-νων «ΣΑΜΟΣ», σηµαντικότατο ρόλο έπαιξε ο 6085,αφού χάρη στην απουσία ιδιωτών, δεν υπήρξαν φαι-νόµενα προσµίξεων µε ξένα φθηνά κρασιά ή υπο-βαθµισµένα (χάριν του κέρδους) κρασιά «ΣΑΜΟΣ»,ως συνέβη κατά κόρον σε άλλες ελληνικές περιο-χές. Η ονοµασία προέλευσης «ΣΑΜΟΣ» ήταν πάνταταυτόσηµη µε υψηλή ποιότητα.

¢ÈÂıÓ‹˜ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛËΤο 1955 ήλθε η πρώτη σηµαντική αναγνώριση γιατα κρασιά «ΣΑΜΟΣ» από τη Γαλλία, και το V.D.L.SAMOS έγινε το πρώτο και µόνο ελληνικό κρασίπου εισαγόταν εκτός ποσοστώσεως στη Γαλλία. ΣτηΣυµφωνία των Αθηνών το 1962, για τη σύνδεσηΕλλάδας - ΕΟΚ και στο πρωτόκολλο 14, περιλήφθη-κε ειδική διάταξη για τις εισαγωγές γλυκών κρασιών«ΣΑΜΟΣ» στη Γαλλία, η οποία επεκτάθηκε στο Βέλ-γιο, την Ολλανδία και το Λουξεµβούργο. Μεταγενέ-στερα, χάρη στον Κανονισµό 1019/1970 απαλλάσ-σονταν της αντισταθµιστικής εισφοράς.Με το Π.∆. 680/20-10-1970, αναγνωρίζονται νοµο-θετικά ως «Οίνοι Ελεγχόµενης Ονοµασίας Προέλευ-σης ΣΑΜΟΣ». Το 1982 µε το Π.∆. 212 αναγνωρίζο-νται τα V.D.N. GRAND CRU και µπαίνουν οι βάσειςγια µεγάλες εξαγωγές στη γαλλική αγορά. Σήµεραδε, µε βάση το άρθρο 30 του Κανονισµού (ΕΚ)753/2002, το «ΣΑΜΟΣ» είναι το µόνο ελληνικό

Àfi ·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÛË ÙÔ ÓÔÌÈÎfi Î·ıÂÛÙÒ˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙË˜ ŒÓˆÛË˜ √ÈÓÔÔÈËÙÈÎÒÓ ™˘ÓÂÙ·ÈÚÈÛÌÒÓ ™¿ÌÔ˘

¡fiÌÔ˜ 6085: ¶ÂÚ› ÔÚÁ·ÓÒÛÂˆ˜ ÙË˜ ÔÈÓÔ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ™¿ÌÔ˘

ΑΡΘΡΟτου Μανώλη ΤσακαλάκηΓενικού ∆ιευθυντή ΕΟΣ Σάµου

«ΆΆρρθθρροο 11: Εις εκάστην κοινότητα ή πλείονας τοιαύτας, της νήσου Σάµου, ως και εις τον ∆ήµον Λιµένος Βα-θέος Σάµου χωριστά ή οµού µετά Κοινότητος, συνιστάται εις Οινοποιητικός Συνεταιρισµός, ου µέλη είναι υ-ποχρεωτικώς πάντες οι εν τη περιφερεία αυτού αµπελοκτήµονες.»

««ΆΆρρθθρροο 55:: Εις την έδραν του νοµού Σάµου ιδρύεται ένωσις των εν τοις ηγουµένοις άρθροις συνεταιρισµών,εις ήν µετέχουσιν ούτοι. Τίτλος της ενώσεως ταύτης είναι: “Ενωσις Οινοποιητικών Συνεταιρισµών Σάµου”.Σκοπός της ενώσεως ταύτης είναι, η δια παντός νοµίµου µέσου προστασία της οινοπαραγωγής Σάµου, ησυγκέντρωσις αυτής, η επεξεργασία, η οινοποίησις τη συνεργασία των µελών Συνεταιρισµών, και η υπό ε-νιαίαν διεύθυνσιν διάθεσις και κατανάλωσις των οίνων τούτων, ως και η ενίσχυσις ηθικώς και υλικώς τωνµελών συνεταιρισµών. Αι λεπτοµέρειαι των µέσων της εκπληρώσεως των σκοπών τούτων ορισθήσονται διατου καταστατικού της Ενώσεως».

κρασί που µπορεί να κυκλοφορεί µε µόνη την ένδειξη«ΣΑΜΟΣ», µαζί µε τη Champagne από τη Γαλλία, τοPorto από την Πορτογαλία και λίγα άλλα.Οπωσδήποτε δεν είναι τυχαία τα εκατοντάδες χρυσά µε-τάλλια.

Àfi ·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÛË ÔÈ ·Ó·ÁÎ·ÛÙÈÎÔ› Û˘ÓÂÙ·ÈÚÈÛÌÔ›Σήµερα, µετά από δύο προσφυγές στο Συµβούλιο τηςΕπικρατείας, ο 6085 τίθεται υπό αµφισβήτηση. ΗΕ.Ο.Σ.Σ. µε κάθε µέσο αγωνίζεται για τη διατήρηση τουνόµου, ενώ στον αγώνα της συµπαραστέκεται όλη η κοι-νωνία της Σάµου, όχι µόνο οι αµπελοκαλλιεργητές, αλλάόλοι οι Σαµιώτες.Όλοι αναγνωρίζουν τη σηµαντικότατη προσφορά τηςΕ.Ο.Σ.Σ., όχι µόνο στο κρασί, αλλά γενικότερα στον τόποµας. Αυτή την προσφορά πιστεύουµε ότι δε θα την α-γνοήσει το δικαστήριο. ∆εν µπορεί επίσης να αγνοήσειτο γεγονός ότι σ’ αυτή τη διαµάχη από τη µία πλευρά υ-πάρχουν δυο-τρεις ιδιώτες και από την άλλη κάποιες χι-λιάδες φτωχοί αµπελοκαλλιεργητές, για τους οποίους δεδιακυβεύεται µόνο το πενιχρό εισόδηµά τους, αλλά και ηίδια η παραµονή τους στο ακριτικό νησί µας, αφού δεν υ-πάρχουν εναλλακτικές λύσεις γι’ αυτούς.Η Ε.Ο.Σ.Σ., σα σοβαρή επιχείρηση, οφείλει να προε-τοιµάζεται για όλα τα πιθανά σενάρια της δικαστικήςδιαµάχης. Αυτό ακριβώς πράττει. Άλλωστε, προς αυτήτην κατεύθυνση στοχεύει η διεύρυνση των αγορών και ηβελτίωση της οικονοµικής θέσης, που επιτεύχθηκαν τατελευταία χρόνια. Επειδή όµως οφείλουµε να είµαστε ειλικρινείς, πρέπεινα παραδεχθούµε ότι η κατάργηση του 6085 θα επιφέ-ρει βαρύ πλήγµα στην Ε.Ο.Σ.Σ. και πιθανόν στη διεθνή α-ναγνώριση των κρασιών «ΣΑΜΟΣ». Η διεθνής κρίση στοναµπελοοινικό τοµέα οδηγεί τις ιδιωτικές οινοποιίες στηνπαραγωγή όλο και µεγαλύτερων ποσοτήτων, επώνυµωνµεν, αλλά συνεχώς χαµηλότερης τιµής και αµφίβοληςποιότητας κρασιών. Η πιθανή έλευση τέτοιων ιδιωτώνστη Σάµο, αντιλαµβάνεστε τι συνέπειες θα έχει για τοµέλλον των κρασιών µας.


ÚÂÔÚÙ¿˙

∂˘ÂÚÁÂÙÈÎ¿ Ù· ·ÚˆÌ·ÙÈÎ¿Ê˘Ù¿ ÁÈ· ÙÔ Á¿Ï·

∆∆οο ππρρώώττοο ΠΠααννεελλλλήήννιιοο ΕΕππιισσττηηµµοοννιικκόό ΣΣυυ--ννέέδδρριιοο γγιιαα ττοο γγάάλλαα κκααιι τταα ππρροοϊϊόόννττααττοουυ,, πποουυ ππρρααγγµµααττοοπποοιιήήθθηηκκεε σσττιιςς 99 κκααιι1100 ΟΟκκττωωββρρίίοουυ,, µµααςς ππρροοκκάάλλεεσσεε µµιιαα εευυ--χχάάρριισσττηη έέκκππλληηξξηη λλόόγγωω ττηηςς πποολλύύ µµεεγγάά--

λληηςς σσυυµµµµεεττοοχχήήςς σσυυννέέδδρρωωνν,, ππααρράά τταα ααυυσσττηηρράά,, εεππιι--σσττηηµµοοννιικκήήςς δδοοµµήήςς,, θθέέµµααττάά ττοουυ.. ΟΟ ππλλοουυρρααλλιισσµµόόςςττηηςς ιιδδιιόόττηηττααςς ττωωνν σσυυµµµµεεττεεχχόόννττωωνν ((εειιδδιικκοοίί εεππιισσττήήµµοο--ννεεςς,, µµεεττααπποοιιηηττέέςς γγάάλλαακκττοοςς,, εεππιιχχεειιρρηηµµααττίίεεςς,, κκττηηννοο--ττρρόόφφοοιι,, εερργγααζζόόµµεεννοοιι)) ήήτταανν έένναα αακκόόµµηη εευυχχάάρριισσττοοσσττοοιιχχεείίοο ττοουυ σσυυννεεδδρρίίοουυ.. ∆∆ιιοορργγααννωωττήήςς ήήτταανν ηη ΕΕθθννιι--κκήή ΕΕππιιττρροοππήή ΓΓάάλλαακκττοοςς,, µµέέλλοοςς ττηηςς ΙΙDDFF ((∆∆ιιεεθθννοούύςςΟΟµµοοσσπποοννδδίίααςς ΓΓάάλλαακκττοοςς)).. ΤΤοο σσυυννέέδδρριιοο ππρρααγγµµααττοοπποοιι--ήήθθηηκκεε υυππόό ττηηνν ααιιγγίίδδαα υυπποουυρργγεείίοουυ ΑΑγγρροοττιικκήήςς ΑΑννάά--ππττυυξξηηςς κκααιι ΤΤρροοφφίίµµωωνν κκααιι εεννδδεειικκττιικκόό ττοουυ εεννδδιιααφφέέρροο--ννττόόςς ττοουυ ήήτταανν ηη σσυυννεεχχώώςς γγεεµµάάττηη ααίίθθοουυσσαα,, κκααθθώώςςκκααιι ηη εευυρρεείίαα σσυυµµµµεεττοοχχήή µµεε δδηηµµιιοουυρργγιικκέέςς εερρωωττήή--σσεειιςς σσττοουυςς εειισσηηγγηηττέέςς.. Αλήθεια, ποιοι από εµάς (καταναλωτές και εµπλε-κοµένους στην αλυσίδα παραγωγής του γάλακτοςκαι των γαλακτοκοµικών) δεν εκθειάσαµε το γάλατου τόπου µας για τις οργανοληπτικές του ιδιότητεςκαι δεν τις αποδώσαµε στη χλωρίδα των νησιών µαςπου είναι πλούσια σε αρωµατικά φυτά; Η εισήγησητων ΠΠ.. ΣΣιιµµιιττζζήή, ΙΙ.. ΜΜππιιζζέέλληη, ΣΣ.. ∆∆εελληηγγιιώώρργγηη και ΘΘ.. ΜΜαα--σσοούύρραα από το Γεωπονικό Πανεπιστήµιο Αθηνών ήτανη παρουσίαση της έρευνάς τους σχετικά µε τη χρη-σιµοποίηση των αρωµατικών φυτών και των αντίστοι-χων αιθέριων ελαίων στη διατροφή των µικρών µη-ρυκαστικών και η επίδρασή τους στα χαρακτηριστικάτου παραγόµενου γάλακτος. Ο κύριος στόχος της έ-ρευνας είναι η αντικατάσταση των αντιβιοτικών στηντροφική αλυσίδα των µηρυκαστικών, µε αιθέρια έ-λαια σαν εναλλακτικά συµπληρώµατα διατροφής. ∆ιαπίστωση της έρευνας ήταν ότι η χρήση των φυτι-κών αυτών ουσιών µείωσε σηµαντικά τα προβλήµα-τα που σχετίζονται µε την υγιεινή κατάσταση των ζώ-ων, τις µεταδοτικές νόσους, καθώς και τη ρύπανσητου περιβάλλοντος (παραγωγή µεθανίου, ουρίας,αµµωνίας). Ο µηχανισµός δράσης τους είναι ακόµα υπό έρευ-να, αν και είναι διαπιστωµένο ότι η χρησιµοποίησήτους στα µηρυκαστικά αυξάνει την πεπτικότητα τωνθρεπτικών ουσιών, ενώ παράλληλα δρουν σα ρυθµι-στές των µικροβιακών ζυµώσεων στο πεπτικό σύ-στηµα των ζώων.

Όλα τα παραπάνω έχουν θετική επίδραση στη σύ-σταση του παραγόµενου γάλακτος, όσον αφοράστην περιεκτικότητά του σε λίπος, πρωτεΐνη και στε-ρεά συστατικά.

ŒÚ¯ÂÙ·È ÙÔ ¶√¶ Ï·‰ÔÙ‡ÚÈ ∑·Î‡ÓıÔ˘

ΑΡΘΡΟτου Νίκου Βερβέρη

Προϊσταµένου του εργαστηρίουΜυτιλήνης του ΕΛΟΓΑΚ

�∆ιαπίστωση της έρευνας ήταν

ότι η χρήση των φυτικών αυτώνουσιών µείωσε σηµαντικά ταπροβλήµατα που σχετίζονται µε την υγιεινή κατάσταση τωνζώων, τις µεταδοτικές νόσους,

καθώς και τη ρύπανση του περιβάλλοντος.

�

AÏÌÂÎÙÈÎ¿ Û˘ÁÎÚÔÙ‹Ì·Ù·H A˘Á¤ÚÔ˜ A.E. ÂÈÛ¿ÁÂÈ Î·È ÂÁÎ·ıÈÛÙ¿ ·ÏÌÂÎÙÈÎ¿ ÌË¯·Ó‹Ì·Ù· ·ÁÂÏ¿‰ˆÓ Î·È ·ÈÁÔÚÔ‚¿ÙˆÓ fiÏˆÓ ÙˆÓ Ù‡ˆÓ. ∆Ô Î·Ù¿ÛÙËÌ· ÙË˜ ÂÙ·ÈÚ›·˜ ÛÙÔÓ ∞ÏÈÛÛfi ∞¯·˝·˜ ‰È·ı¤ÙÂÈ ÌÈ·ÂÎÙÂÙ·Ì¤ÓË ÁÎ¿Ì· ÚÔ˚fiÓÙˆÓ, Î·ıÒ˜ Î·È Ï‹ÚË ÛÂÈÚ¿ ·ÓÙ·ÏÏ·ÎÙÈÎÒÓ.

∆·ÈÓ›Â˜ ‰È·ÙÚÔÊ‹˜ ¢È·Ù›ıÂÓÙ·È Ù·ÈÓ›Â˜ ‰È·ÙÚÔÊ‹˜ – Î·Ù·ÛÎÂ˘‹˜ ÙË˜ ÂÙ·ÈÚÂ›·˜ – ÔÔÈÔ‰‹ÔÙÂ Ì‹ÎÔ˜, Á·Ï‚·ÓÈÛÌ¤ÓÂ˜ ÂÓ ıÂÚÌÒ, ÌÂ Û‡ÛÙËÌ· ÂÁÎÏˆ‚ÈÛÌÔ‡. ¢ÂÓ ··ÈÙÂ›Ù·È ÙÛÈÌÂÓÙ¤ÓÈ· ‚¿ÛË.

¢È·Ù›ıÂÙ·È ÂÓÛ›ÚˆÛË Î·Ï·ÌÔÎÈÔ‡ ·Ú›ÛÙË˜ ÔÈfiÙËÙ·˜ ÛÂ Û¿ÎÔ˘˜

¶ÔÈÌÓÈÔÛÙ¿ÛÈ· Ù‡Ô˘ ÙÔ‡ÓÂÏÀÂÚÛ‡Á¯ÚÔÓ· ÔÈÌÓÈÔÛÙ¿ÛÈ·, Û‡ÌÊˆÓ· ÌÂ fiÏÂ˜ ÙÈ˜

ÚÔ‰È·ÁÚ·Ê¤˜ ÙÔ˘ ÀÔ˘ÚÁÂ›Ô˘ ∞ÁÚÔÙÈÎ‹˜∞Ó¿Ù˘ÍË˜. ¢È·ı¤ÙÔ˘Ó ¤ÁÎÚÈÛË Ù‡Ô˘ ÁÈ· ¤ÓÙ·ÍË ÙË˜

Î·Ù·ÛÎÂ˘‹˜ ÛÙ· ™¯¤‰È· µÂÏÙ›ˆÛË˜. √ÚÔÊ‹ ·fiÏ·Ì·Ú›Ó· ‚ÈÔÌË¯·ÓÈÎÔ‡ Ù‡Ô˘ ‹ ¿ÓÂÏ.∞·ÏÏ¿ÛÛÔÓÙ·È ·fi ¿‰ÂÈ· ÔÈÎÔ‰ÔÌ‹˜.

∂ÓÛÈÚÔ‰È·ÓÔÌÂ›˜ ∂ÓÛÈÚÔ‰È·ÓÔÌ¤·˜ Û˘ÚfiÌÂÓÔ˜

‹ ·˘ÙÔÎÈÓÔ‡ÌÂÓÔ˜, Î·Ù·ÛÎÂ˘‹˜ ÙË˜ ÂÙ·ÈÚÂ›·˜, ÂÈ‰ÈÎ¿ Î·Ù·ÛÎÂ˘·ÛÌ¤ÓÔ˜

ÁÈ· ÚÔ‚·ÙÔÙÚÔÊÈÎ¤˜ ÌÔÓ¿‰Â˜.

*ŸÏ· Ù· ·ÓˆÙ¤Úˆ ÌË¯·Ó‹Ì·Ù· ‰È·ı¤ÙÔ˘Ó ÙÈ˜ ··Ú·›ÙËÙÂ˜ ÂÁÎÚ›ÛÂÈ˜ ÁÈ· ¤ÓÙ·ÍË ÛÙÔ˘˜ ·Ó·Ù˘ÍÈ·ÎÔ‡˜ ÓfiÌÔ˘˜. * ∞Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔ˘ÌÂ Î·Ù·ÛÎÂ˘¤˜ ÌÂ ÂÈ‰ÈÎÂ˘Ì¤ÓÔ˘˜ ÙÂ¯ÓÈÎÔ‡˜ ÛÂ fiÏË ÙË ¯ÒÚ·.

AY°EPO™ A.E.: AÏÈÛÛfi˜ A¯·˝·˜, ÙËÏ.: 26930 72210-11, Fax: 26930 72212, Site: www.avgeros.gr, E-mail: [email protected]

Ανάλογου αντικειµένου ήταν άλλη εργασία που πα-ρουσιάσθηκε από το Γεωπονικό Πανεπιστήµιο Αθη-νών, αυτή τη φορά µε το συγκεκριµένο αιθέριο έ-λαιο της ρίγανης. Τα συµπεράσµατα της έρευνας ήταν πάλι θετικά, ό-σον αφορά στην περιεκτικότητα του παραγόµενουγάλακτος σε πρωτεΐνες, λιπαρά οξέα και ολικά στε-ρεά. Αναπτύχθηκαν επίσης στο τελικό προϊόν (γάλα)οι ουσίες καρβονιλική θοµόλη που δίνουν το χαρα-κτηριστικό άρωµα και γεύση στη ρίγανη. Σταθήκαµε εσκεµµένα στις παραπάνω δύο εργα-σίες, δεδοµένου ότι τα νησιά µας είναι κατάφυτα α-πό πλήθος διαφόρων ποικιλιών αρωµατικών φυτών(ειδικά ρίγανης). Η κατανάλωσή τους από τα ζώαβοηθά, σύµφωνα µε τα αποτελέσµατα των ερευνών,στην αξιοποίηση της αυτοφυούς βοσκήσιµης χλωρί-δας, η οποία κατά γενική παραδοχή δεν είναι και τό-σο πλούσια για τον αριθµό των αιγοπροβάτων πουβόσκουν.

ŒÚ¯ÂÙ·È ÙÔ Ï·‰ÔÙ‡ÚÈ ÙË˜ ∑·Î‡ÓıÔ˘Θα έπρεπε επίσης να µην παραλείψουµε να αναφερ-

θούµε στο ότι το µυτιληνιό λαδοτύρι σύντοµα θα έ-χει «παρέα» το ζακυνθινό λαδοτύρι, το οποίο παρου-σιάσθηκε από οµάδα ερευνητών του ΓεωπονικούΠανεπιστηµίου Αθηνών, µε έτοιµο φάκελο για ανα-γνώρισή του ως προϊόντος µε ονοµασία προέλευ-σης ΠΟΠ.Ενδιαφέρουσα, πιστεύουµε, παρουσία στον τοµέατων τυροκοµικών, αν το συνδυάσει κανείς µε το γε-γονός ότι ωριµάζει και συντηρείται σε λάδι και ωςεκ τούτου δεν είναι λαδοτύρι µόνο κατ’ όνοµα. Κλείνοντας, θα πρέπει να τονίσουµε τη θετικότατηπαρουσίαση των Ευρωπαίων εισηγητών. Πρώτος οRR.. MMiillddoonn από πλευράς Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οοποίος εστίασε σε θέµατα του τοµέα της γαλακτο-κοµίας στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής,παροτρύνοντας το αντίστοιχο ελληνικό υπουργείο(Αγροτικής Ανάπτυξης) σε αυτενέργειες και όχι µόνοσε αναµονή αποφάσεων από τον «Πύργο των Βρυ-ξελλών», όπως χαρακτηριστικά είπε. Ακολούθως οΚΚ..ΙΙ.. SSeeiiffeerrtt της I.D.F. (∆ιεθνούς Οµοσπονδίας Γάλα-κτος) στάθηκε σε θέµατα που απασχολούν την πα-γκόσµια γαλακτοκοµία και τη συµβολή της I.D.F.στην επίλυσή τους.


ÚÂÔÚÙ¿˙

∞Ó·˙ËÙÂ› ÙË ‰ÈÎ‹ ÙÔ˘ ‰˘Ó·ÌÈÎ‹ Ô ÎÏ¿‰Ô˜ ÙÔ˘ ÎÚ¤·ÙÔ˜

∆È Â›‰·ÌÂ ÛÙËÓ ¤ÎıÂÛË «∫Ú¤·˜ 2008»


∆∆οο ππρρώώττοο δδεεκκααήήµµεερροο ττοουυ ππεε--ρραασσµµέέννοουυ ΟΟκκττωωββρρίίοουυ ππρρααγγµµαα--ττοοπποοιιήήθθηηκκεε ηη ππρρώώττηη έέκκθθεεσσηηγγιιαα ττοο κκρρέέααςς κκααιι τταα ππρροοϊϊόόννττααττοουυ σσττοο ΣΣττάάδδιιοο ΕΕιιρρήήννηηςς κκααιι ΦΦιι--

λλίίααςς σσττοονν ΠΠεειιρρααιιάά.. ΤΤοο ««ΝΝηησσιιωωττιικκόό ΑΑγγρρόό--κκττηηµµαα»»,, σσυυννεεππέέςς σσττιιςς υυπποοσσχχέέσσεειιςς ττοουυ,, ββρρέέ--θθηηκκεε κκααιι σσεε ααυυττήή ττηηνν έέκκθθεεσσηη,, ααφφοούύ τταα ννηησσιιάάττοουυ ΑΑιιγγααίίοουυ ππααρράάγγοουυνν εεξξααιιρρεεττιικκήήςς πποοιιόόττηηττααςςααρρννίίσσιιοο,, κκααττσσιικκίίσσιιοο ααλλλλάά κκααιι ββόόεειιοο κκρρέέααςς,, όό--ππωωςς εεππίίσσηηςς κκααιι εεξξααιιρρεεττιικκόό κκρρέέααςς πποουυλλεερριι--κκώώνν.. ΤΤοο µµιικκρρόό µµέέγγεεθθοοςς ττηηςς έέκκθθεεσσηηςς έέχχεειι νναακκάάννεειι µµεε ττοο όόττιι γγιιαα ππρρώώττηη φφοορράά δδιιοορργγααννώώθθηη--κκεε µµιιαα έέκκθθεεσσηη γγιιαα ττοονν κκλλάάδδοο ττοουυ κκρρέέααττοοςς..ΠΠααρράάλλλληηλλαα,, όόµµωωςς,, δδεείίχχννεειι τταα µµεεγγάάλλαα ππρροο--ββλλήήµµαατταα πποουυ ααννττιιµµεεττωωππίίζζεειι ηη εελλλληηννιικκήή κκττηη--ννοοττρροοφφίίαα ααλλλλάά κκααιι οο ττοοµµέέααςς εεππεεξξεερργγαασσίίααςςκκααιι ττυυπποοπποοίίηησσηηςς ττοουυ κκρρέέααττοοςς.. ∆∆εενν ππρρέέππεειινναα ξξεεχχννάάµµεε όόττιι ηη χχώώρραα µµααςς εείίννααιι εελλλλεειιµµµµααττιι--κκήή σσττοο ββόόεειιοο,, σσττοο χχοοιιρριιννόό,, σσττοο κκααττσσιικκίίσσιιοο κκααιισσττοο ππρρόόββεειιοο κκρρέέααςς..Αν δούµε όµως το ποτήρι µισογεµάτο, κι όχιµισοάδειο, θα διαπιστώσουµε ότι στην έκθε-ση παρουσιάστηκαν ορισµένες από τις πιοδυναµικές ελληνικές επιχειρήσεις του κλά-δου. Σχεδόν όλες παρουσίασαν καινοτόµαπροϊόντα. Το συµπέρασµα από την έκθεση εί-ναι πως, έστω και µε µεγάλη καθυστέρηση,ο κλάδος του κρέατος στη χώρα µας αλλάζεικαι µάλιστα µε ρυθµούς που από χρόνο σεχρόνο επιταχύνονται. Τα στοιχεία που θα σφραγίσουν τις εξελίξειςστον κλάδο του κρέατος και της κτηνοτρο-φίας τα επόµενα χρόνια είναι η διαφοροποίη-ση του προϊόντος, η καθετοποίηση της παρα-γωγής, η τυποποίηση του κρέατος και τωνκρεατοσκευασµάτων. Οι διατροφικές κρίσεις της τελευταίας δεκαε-τίας έχουν στρέψει το καταναλωτικό κοινόστην αναζήτηση υγιεινού και ασφαλούς κρέα-τος. Αυτός είναι ο λόγος που παρουσιάζει µε-γάλη ανάπτυξη η αγορά του βιολογικού κρέα-τος.Το επόµενο διάστηµα θα δούµε πιστοποιηµέ-να προϊόντα κρέατος. Άλλωστε, στις αρχέςτου Οκτωβρίου έγινε γνωστό ότι πιστοποιή-θηκε ως ΠΟΠ το αρνάκι Ελασσόνας. Μεγάληανάπτυξη παρουσιάζει ο τοµέας των παραδο-σιακών αλλαντικών. Είναι κάτι που στις χώρεςτης κεντρικής και βόρειας Ευρώπης έχει γί-νει εδώ και πολλά χρόνια. Μικρός αλλά εξαι-ρετικά δυναµικός είναι ο κλάδος των νέων ει-δών κρέατος, όπως είναι το κρέας του βου-


βαλιού, του ελαφιού, του αγριόχοιρου και της στρου-θοκαµήλου. Η αγορά του κρέατος είναι γνωστό ότι αντιµετωπίζεισηµαντικά προβλήµατα από τις επιστηµονικές έρευ-νες, που διαπιστώνουν ότι η υπερβολική κατανάλω-ση κρέατος δηµιουργεί προβλήµατα στην υγεία τουανθρώπου. Έτσι, εµφανής ήταν η προσπάθεια πολ-λών επιχειρήσεων να δείξουν ότι το κρέας που παρά-γουν ή που επεξεργάζονται είναι χαµηλής περιεκτι-κότητας σε χοληστερίνη και σε λίπος. Ιδιαίτερα έντο-νη ήταν η προσπάθεια αυτή από τις επιχειρήσεις πουπωλούν ή επεξεργάζονται κρέας από βουβάλι, ελάφικαι στρουθοκάµηλο. Το κρέας που παράγεται στα νησιά του Αιγαίου έχειεξαιρετική φήµη, ωστόσο είναι δυσεύρετο αλλά καικυρίως κανείς δεν µπορεί να πιστοποιήσει την προέ-λευση και την ποιότητά του. Αυτό σηµαίνει ότι πρέπεινα αλλάξουν πολλά σε όλη την αλυσίδα παραγωγής.Οι κτηνοτρόφοι των νησιών κι όλος ο κλάδος θα πρέ-πει να δώσουν βάρος στη διαφοροποίηση των προϊ-όντων που παράγουν, την πιστοποίησή τους και τηντυποποίησή τους, ώστε να γίνουν επώνυµα. Αν δεδιαφοροποιηθεί το κρέας που παράγεται στα νησιά

µας, τα επόµενα χρόνια θα αντιµετωπίσει τεράστιαπροβλήµατα όλος ο κλάδος. Εξαιρετικά κρίσιµο ζήτηµα για την προώθηση του νη-σιωτικού κρέατος στην αγορά είναι η βελτίωση και ηπιστοποίηση των ιδιαίτερων γευστικών χαρακτηριστι-κών που δίνει το κρέας των αρνιών που προέρχονταιαπό τις φυλές Χίου και Λέσβου.

°¿ÁÁÚ·ÈÓ· ÔÈ ÂÏÏËÓÔÔÈ‹ÛÂÈ˜ Μεγάλο πρόβληµα για τον κλάδο του κρέατος είναι οισυνεχιζόµενες παράνοµες ελληνοποιήσεις χοιρινού,βόειου και αιγοπρόβειου κρέατος, µε αποτέλεσµα οικαταναλωτές να αγοράζουν εισαγόµενα κρέατα τα ο-ποία πληρώνουν σε τιµές ελληνικών. Πεποίθηση των παραγόντων της αγοράς είναι ότι τασυµφέροντα των εισαγωγέων κρέατος είναι πολύ ισχυ-ρά. Αντιθέτως οι Έλληνες κτηνοτρόφοι δεν έχουν κα-ταφέρει ως σήµερα να πιέσουν αποτελεσµατικά τηνελληνική Πολιτεία για να πάρει µέτρα προστασίας καιστήριξης του ελληνικής παραγωγής κρέατος. Η συζή-τηση του προβλήµατος αυτού κυριάρχησε σε όλες τιςσυζητήσεις µεταξύ των παραγόντων της αγοράς.Τα προηγούµενα χρόνια έγινε προσπάθεια να βελτιω-

ÚÂÔÚÙ¿˙

Τα αλλαντικά από κρέας ελαφιού, στρουθοκάμηλου, αγριογούρουνου της Gold Ostrich κέρδισαν το ενδιαφέρον των επισκεπτών


θούν οι συνθήκες υγιεινής στα σφαγεία, τα κρεοπω-λεία, στη µεταφορά του κρέατος κ.λπ., ενώ αναμένε-ται στο άμεσο μέλλον να δοθεί ιδιαίτερο βάρος στηδιασφάλιση της υγιεινής και στους χώρους στα-βλισµού και βόσκησης των κτηνοτροφικών ζώων. Αυ-τό εκ των πραγµάτων επιβάλλει τη δηµιουργία µεγά-λων σύγχρονων κτηνοτροφικών εκµεταλλεύσεων πουθα µπορούν να ανταποκριθούν στις σύγχρονες απαι-τήσεις για την υγιεινή και την ασφάλεια των τρο-φίµων. Απ’ την άλλη, οι µικρές κτηνοτροφικές εκµε-ταλλεύσεις θα µειωθούν, αφού οι περισσότερες από

αυτές δε θα µπορούν να αντέξουν στα δεδοµένα τηςνέας εποχής. Τα σφαγεία είτε θα εξελιχθούν σε σύγχρονες µονά-δες σφαγής είτε θα υποχρεωθούν να κλείσουν. Άλλω-στε τα µικρά δηµοτικά σφαγεία, που δεν πληρούντους σύγχρονους κανόνες υγιεινής, ήδη βρίσκονταιµεταξύ φθοράς και αφθαρσίας. Ακόµη όµως και ταµεγάλα βιοµηχανικά σφαγεία για να επιβιώσουν θαπρέπει να συνδεθούν µε µονάδες τεµαχισµού και τυ-ποποίησης του κρέατος, αλλά και µε µονάδες παρα-σκευής και εµπορίας κρεατοσκευασµάτων.

�Οι κτηνοτρόφοι των νησιών κι όλος ο κλάδος θα πρέπει

να δώσουν βάρος στη διαφοροποίηση των

προϊόντων που παράγουν, την πιστοποίησή τους

και την τυποποίησή τους ώστε να γίνουν επώνυµα.

�

∆È Û˘Ì‚·›ÓÂÈ ÛÙËÓ ·ÁÔÚ¿

∂∂ νδιαφέροντα ήταν τα στοιχεία που ακούστηκανκατά τη διάρκεια του συνεδρίου που πραγµατο-

ποιήθηκε στα πλαίσια τις έκθεσης. Συγκεκριµένα, α-νακοινώθηκε ότι το κρέας είναι κεντρικό σηµείο δια-τροφής του ανθρώπου. Επισηµάνθηκε ότι στην Ευρω-παϊκή Ένωση των «15» υπολογίζεται ότι καταναλώνο-νται περίπου 35.000.000 τόνοι κρέατος, που αναλο-γούν σε 92 κιλά ετησίως κατ’ άτοµο.Το κρέας των βοοειδών αποτελεί το δεύτερο µεγαλύ-τερο τοµέα στα πλαίσια της αγροτικής παραγωγής τηςΕυρωπαϊκής Ένωσης και αντιπροσωπεύει το 10% τηςσυνολικής αγροτικής παραγωγής. Ο Έλληνας κατανα-λώνει µοσχαρίσιο κρέας σε ποσοστό 61,7%, χοιρινό38,6%, αµνοερίφια 2,5%. Εµπιστεύεται, δε, για τις α-γορές του κυρίως το κρεοπωλείο (80,6%) σε σχέσηµε το σούπερ µάρκετ (17,9 %). Το 74% των καταναλω-τών θεωρεί ότι τα ελληνικά κρέατα είναι καλύτερα απότα εισαγόµενα και το 76,7% θα πληρώσει ακριβότερα ένα ελληνικό κρέας από ένα εισαγόµενο.Για το βιολογικό κρέας εκείνο που ειπώθηκε είναι ότι παραµένει µεγάλο πρόβληµα το υψηλό κόστος των ζωοτροφών. Τα παραδοσιακά προϊόντα κρέατος παρουσιάζουν µια σχετικά χαµηλή ζήτηση στη χώρα µας, καθώς η κατανάλωσή τουςδεν ξεπερνά τα 7 κιλά κατά κεφαλή ετησίως, κι αυτό οφείλεται στη δυσπιστία και την έλλειψη γνώσεων του Έλληνα κα-ταναλωτή στα συγκεκριµένα προϊόντα. Επίσης υπογραµµίσθηκε η ανάγκη να δηµιουργηθεί ∆ιεπαγγελµατική Οργάνωση,που θα αποτελέσει το βασικό συνοµιλητή της Πολιτείας για το σχεδιασµό, σε όλους τους κλάδους της κτηνοτροφίας καιστα προϊόντα κρέατος, καθώς και στη θεσµική στήριξή τους στην αγορά.


∏ «¿ÏÏË ÁÂˆÚÁ›·»∏ «¿ÏÏË ÁÂˆÚÁ›·» ÙÔ˘ ∞ÈÁ·›Ô˘

Ανθισμένος γλυκάνισος σε χωράφι του Λισβορίου


·ÊÈ¤Ú Ì·

∏ «¿ÏÏË ÁÂˆÚÁ›·» ÙÔ˘ ∞ÈÁ·›Ô˘

του Νίκου Μανάβη

AAνν υυππάάρρχχεειι µµιιαα ππεερριιοοχχήήττηηςς ΕΕλλλλάάδδααςς όόπποουυ µµπποο--ρρεείί νναα σσυυννααννττήήσσεειι κκαα--ννεείίςς ττηηνν ««άάλλλληη γγεεωωρρ--γγίίαα»» σσεε όόλλαα τταα µµήήκκηη

κκααιι ππλλάάττηη,, εείίννααιι τταα ννηησσιιάά ττοουυ ΑΑιιγγααίίοουυ..ΓΓιιααττίί υυππάάρρχχεειι µµιιαα µµεεγγάάλληη γγκκάάµµαα ππρροοϊϊόό--ννττωωνν,, τταα οοπποοίίαα ππααρράάγγοοννττααιι σστταα ννηησσιιάά εε--δδώώ κκααιι πποολλλλοούύςς ααιιώώννεεςς.. ΠΠρρόόκκεειιττααιι γγιιααππρροοϊϊόόνντταα πποουυ έέχχοουυνν ππρροοσσααρρµµοοσσττεείί σσττιιςςκκλλιιµµααττοολλοογγιικκέέςς κκααιι εεδδααφφοολλοογγιικκέέςς ιιδδιιααιι--ττεερρόόττηηττεεςς κκάάθθεε ννηησσιιοούύ,, εεννώώ οορριισσµµέέννααααππόό ααυυττάά κκιιννδδυυννεεύύοουυνν νναα χχααθθοούύνν κκιι άάλλ--λλαα έέχχοουυνν χχααθθεείί οορριισσττιικκάά..ΜΜιιαα ττέέττοοιιαα ππεερρίίππττωωσσηη εείίννααιι οοιι ττοοππιικκέέςςπποοιικκιιλλίίεεςς σσττααρριιοούύ πποουυ ππααρράάγγοονντταανν µµέέ--χχρριι ττοο ππρρώώττοο µµιισσόό ττοουυ ππεερραασσµµέέννοουυ ααιι--ώώνναα σσττηη ΛΛέέσσββοο.. ΓΓιιαα νναα δδιιαασσωωθθοούύνν οοιιττοοππιικκέέςς πποοιικκιιλλίίεεςς,, κκάάπποοιιοοιι γγεεωωππόόννοοιιχχρρεειιάάσσττηηκκεε νναα δδώώσσοουυνν ππρρααγγµµααττιικκέέςςµµάάχχεεςς.. ΕΕλλάάχχιισσττοοιι γγννωωρρίίζζοουυνν όόττιι ηη µµηη αα--ννττιικκααττάάσστταασσηη ττηηςς κκοολλοοββήήςς,, ττηηςς αα--δδρρααµµυυττιιννήήςς κκααιι ττηηςς λλααδδοολλιιάάςς σσττηη ΛΛέέ--σσββοο ααππόό ττηηνν ΚΚααλλααµµώώνν,, ήήτταανν έένναα ζζήή--ττηηµµαα πποουυ εεππίί µµιιαα δδεεκκααεεττίίαα ττοουυλλάάχχιισσττοονν((σστταα ττέέλληη ττηηςς δδεεκκααεεττίίααςς ττοουυ 11998800 κκααιιωωςς τταα µµέέσσαα ττηηςς δδεεκκααεεττίίααςς ττοουυ 11999900))σσυυσσττηηµµααττιικκάά ππρροοωωθθοούύτταανν ααππόό κκύύ--κκλλοουυςς ττοουυ υυπποουυρργγεείίοουυ ΓΓεεωωρργγίίααςς..

Όλες τις φωτογραφίες καλλιέργειας γλυκάνισου, μας τις παραχώρησε το τοπικό συμβούλιο Λισβορίου


·ÊÈ¤Ú Ì·

Σήµερα πολλοί περισσότεροι είναι αυτοί που διαπι-στώνουν ότι το λάδι της Λέσβου, που παράγεται απότις τοπικές ποικιλίες, κερδίζει διεθνείς διακρίσεις χά-ρη στην ιδιαίτερη γεύση που του δίνουν οι τοπικέςποικιλίες. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι τοπικέςποικιλίες προϊόντων διασώθηκαν από τη δύναµη τηςσυνήθειας και το πείσµα των παραγωγών. Άλλο έναστοιχείο που έχει παίξει καταλυτικό ρόλο είναι ότι οιτοπικές ποικιλίες των νησιών δίνουν πάντα καλύτερεςαποδόσεις από τις υβριδικές ποικιλίες, που καλλιερ-γούνται σε ηπειρωτικά εδάφη. Κι αυτό γιατί καµµίαµεγάλη εταιρεία δεν πρόκειται να δηµιουργήσει µιαποικιλία σιταριού για να καλλιεργείται µόνο στηΛήµνο ή µια ποικιλία πορτοκαλιών που θα ανταποκρί-νονται στις ιδιαιτερότητες του κάµπου της Χίου. Απόαυτήν τη σκοπιά, τα νησιά του Αιγαίου αποτελούν έναπραγµατικό καταφύγιο διάσωσης της βιοποικιλότη-τας. Σε αυτή την κατεύθυνση σηµαντικό ρόλο παίζουνκαι ορισµένες τοπικές πρωτοβουλίες που αναπτύσσο-νται στα νησιά του βορείου Αιγαίου.

Φυσικά όλα αυτά δεν αρκούν. Ο κίνδυνος να χαθούνπολλά τοπικά προϊόντα είναι υπαρκτός. Ιδιαίτερα τώ-ρα που η γεωργία και η κτηνοτροφία, ακόµη και στανησιά, οδηγείται σε µια πιο επαγγελµατική οργάνω-ση. Πώς αλήθεια να επιβιώσουν τα ατζούρια (ξυλάγ-γουρα) της Λέσβου αν δεν υπάρχει κάποιος να τακαλλιεργήσει στα χωριά; Πώς θα διασωθεί το σχεδόνκατίκ, που παράγεται στη δυτική Λέσβο µόνο από τηνοικιακή τυροκοµία που κάνουν ορισµένες γυναίκεςστα µέρη αυτά; Υπό µια ευρεία έννοια, στο πλαίσιο της «άλλης γεωρ-γίας» του Αιγαίου θα µπορούσαν να ενταχθούν και πα-ραγωγικές µονάδες που για τα δεδοµένα των νησιώνπαράγουν καινοτόµα προϊόντα, όπως είναι η µονάδαπαραγωγής µανιταριών στο Σκόπελο της Λέσβου, Αρι-ούσιος Α.Ε., που έβαλε τη Χίο ξανά στο χάρτη παρα-γωγής κρασιού της χώρας µας και η Ανθοκοµική Επι-χείρηση ΑΝΘ.Ε.Α. στη Σάµο, που παρουσιάσαµε στοδεύτερο τεύχος του περιοδικού µας. Κρίσιµο ρόλο στη διάσωση των τοπικών ποικιλιών, τό-

Γυναίκες καθαρίζουνκαλλιέργειαγλυκάνισου

από αγριόχορτα

∏ «¿ÏÏË ÁÂˆÚÁ›·»


σο στο φυτικό κεφάλαιο όσο και στο ζωικό, είναι έναζήτηµα που χρειάζεται επιστηµονική οργάνωση καικρατική χρηµατοδότηση. Αυτό είναι ένα ζήτηµα πουθα µπορούσε να αντιµετωπισθεί από ένα ΙνστιτούτοΓεωργικών Ερευνών, αλλά δυστυχώς φαίνεται ότι οσχεδιασµός για την ανάπτυξη της γεωργικής έρευναςσταµατά εκεί που αρχίζει το Αιγαίο.Όµως πολύ πιο σηµαντικό ζήτηµα κι από αυτό, είναιοι τοπικές ποικιλίες όχι µόνο να διασωθούν αλλά καινα διαδοθούν ξανά. Κι αν είναι δυνατόν, να αντικατα-στήσουν τις ξενόφερτες ποικιλίες. Αυτό απαιτεί πρό-σθετη επιστηµονική έρευνα για τη γενετική βελτίωσητων ποικιλιών αυτών. Απαιτεί την ανάδειξη των οργα-νοληπτικών χαρακτηριστικών τους και των γευστικώνιδιαιτεροτήτων τους, ώστε να αποκτήσουν ξανά ταπροϊόντα αυτά τη χαµένη αίγλη τους. Να αποκτήσουνπολλαπλάσια εµπορική αξία, έτσι ώστε ο µικρός ό-γκος παραγωγής τους να αποδίδει ικανοποιητικό ει-σόδηµα στον παραγωγό. Η αναζωογόνηση της «άλλης γεωργίας» του Αιγαίουοπωσδήποτε πρέπει να βάλει σε νέα βάση την αξιο-

ποίηση των βοτάνων που φύονται στα νησιά µας. Αυ-τός είναι ένας ολόκληρος κλάδος της γεωργικής πα-ραγωγής που είναι ανύπαρκτος στα νησιά, παρ’ όλοπου η ανάπτυξή του θα µπορούσε να δώσει σηµαντι-κό εισόδηµα και να καταστήσει παραγωγικές εκτά-σεις που σήµερα παραµένουν χέρσες. Μέσα από τοίδιο πνεύµα µπορεί και πρέπει να αντιµετωπισθεί ηπαραγωγή µανιταριών. Η δηµιουργία ενός συλλόγουΦίλων των Μανιταριών στη Λέσβο έχει δείξει ότι στονησί παράγονται πολλά είδη µανιταριών που είναι φα-γώσιµα, ορισµένα από αυτά δε, εξαιρετικά σπάνια. Ησυντριπτική πλειοψηφία των µανιταριών αυτών δεν εί-ναι καλλιεργήσιµα, θα µπορούσε όµως να γίνει οργα-νωµένη συλλογή αυτού του είδος μύκητα, ώστε ναδιατίθενται στο εµπόριο.Η υλοποίηση όσων αναφέρουµε πιο πάνω απαιτείσηµαντικά κονδύλια που θα επενδυθούν από το κρά-τος, όµως και εδώ αυτό δεν αρκεί. Χρειάζεται οργά-νωση της παραγωγής, µα πάνω από όλα καινοτόµες ι-δέες που θα κάνουν τις αδυναµίες των τοπικών προϊ-όντων πλεονεκτήµατα.

Συγκομιδή τουγλυκάνισου μετα χέρια. Οι α-γρότες φτιά-χνουν δεμάτιατα οποία τα συ-γκεντρώνουνσε στοίβες


Κάστανα και ξινόμηλα

Αγιάσου στη Γιορτή

του Κάστανουπου γίνεταικάθε χρόνο

στο χωριό

·ÊÈ¤Ú Ì·

Œ¯ÂÈ ·Ó¿ÁÎË ÛÙ‹ÚÈÍË˜ Ë «¿ÏÏË ÁÂˆÚÁ›·»

∏∏««άάλλλληη γγεεωωρργγίίαα»» ττοουυ ΑΑιιγγααίίοουυ εεννιισσχχύύεε--ττααιι σσχχεεδδόόνν ααπποοκκλλεειισσττιικκάά ααππόό ττοουυςςππόόρροουυςς ττοουυ εειιδδιικκοούύ ππρροογγρράάµµµµααττοοςςσσττήήρριιξξηηςς ττηηςς γγεεωωρργγίίααςς ττωωνν µµιικκρρώώννννηησσιιώώνν ττοουυ ΑΑιιγγααίίοουυ.. ΠΠρρόόκκεειιττααιι γγιιαα

σσττρρεεµµµµααττιικκέέςς εεννιισσχχύύσσεειιςς πποουυ δδίίννοοννττααιι σσττοουυςς ππααρραα--γγωωγγοούύςς πποουυ κκααλλλλιιεερργγοούύνν τταα ππρροοϊϊόόνντταα ααυυττάά.. ΟΟιι εεννιι--σσχχύύσσεειιςς ααυυττέέςς εείίννααιι µµιικκρρέέςς κκιι ααυυττόό οοφφεείίλλεεττααιι σσττοο όό--ττιι όόλληη ηη φφιιλλοοσσοοφφίίαα ττοουυ ππρροογγρράάµµµµααττοοςς εεσσττιιάάζζεειι σσττηηχχοορρήήγγηησσηη σσυυµµππλληηρρωωµµααττιικκώώνν εεννιισσχχύύσσεεωωνν πποουυ θθαα αα--ννττιισσττααθθµµίίζζοουυνν ττοο υυψψηηλλόό κκόόσσττοοςς ππααρρααγγωωγγήήςς σστταα ννηη--σσιιάά ττοουυ ΑΑιιγγααίίοουυ.. ΟΟ κκύύρριιοοςς όόγγκκοοςς ττωωνν ππόόρρωωνν ττοουυππρροογγρράάµµµµααττοοςς ααυυττοούύ δδεενν κκααττεευυθθύύννεεττααιι σσεε ππρροοϊϊόό--νντταα ττηηςς ««άάλλλληηςς γγεεωωρργγίίααςς»»,, κκααττεευυθθύύννεεττααιι σσεε άάλλλλεεςςδδρράάσσεειιςς,, όόππωωςς εείίννααιι ηη εεππιιδδόόττηησσηη ττοουυ κκόόσσττοουυςς µµεε--ττααφφοορράάςς ττωωνν ζζωωοοττρροοφφώώνν,, ηη σσττρρεεµµµµααττιικκήή εεννίίσσχχυυσσηηττωωνν εελλααιιώώννωωνν κκ..άά....

Πρέπει να σηµειωθεί ότι τα περισσότερα προϊόντατης «άλλης γεωργίας», που χρηµατοδοτούνται απότο συγκεκριµένο κανονισµό, εντάχθηκαν στις ευερ-γετικές του διατάξεις το 2006, όµως στις ενι-σχυόµενες καλλιέργειες δεν περιλαµβάνονται όλατα προϊόντα και για όλο το σύνολο της παραγωγήςτους.Στο νοµό Λέσβου τα προϊόντα που ενισχύονται είναιτα φασόλια και οι πατάτες. Στο νοµό Σάµου ενισχύο-νται η φάβα, τα εσπεριδοειδή και τα φασόλια. ΣτηΧίο, οι πατάτες, τα φασόλια, η µαστίχα και τα εσπε-ριδοειδή. Στα πλαίσια του ίδιου προγράµµατος ενι-σχύεται η παραγωγή οίνων µε ονοµασία προέλευ-σης στη Λήµνο και τη Σάµο. Σε όλα τα νησιά ενισχύε-ται η παραγωγή µελιού, όµως οι µελισσοκόµοιδιαµαρτύρονται ότι το κονδύλι που δίνεται για την ε-νίσχυσή τους είναι µικρό, µε αποτέλεσµα τα χρήµα-


τα που παίρνουν να µη φθάνουν ποτέ τα 12 ευρώ α-νά κυψέλη. Αξίζει πάντως να αναφερθεί ότι εκτόςτων επιδοτήσεων του κανονισµού αυτού είναι η πα-ραγωγή εσπεριδοειδών στη Λέσβο, η αµπελοκαλ-λιέργεια στη Χίο, η παραγωγή της τοπικής ποικιλίαςσιταριού στη Λήµνο και µια σειρά άλλα προϊόντα, ό-πως είναι ο γλυκάνισος και τα ρεβύθια που παράγο-νται στη βόρεια Λέσβο, τα κεράσια και τα κάσταναπου παράγονται στην Αγιάσο της Λέσβου, τα δαµά-σκηνα που παράγονται στη βόρεια Λέσβο, τα σύκατης Χίου.Ακόµα, τα βερύκοκα και τα καρύδια της Ικαρίας, τααρωµατικά βότανα των Φούρνων, τα σύκα και τααµύγδαλα της Λήµνου κι αρκετά άλλα.Για να επιδοτηθούν οι παραπάνω καλλιέργειες, ό-πως και αρκετές άλλες, πρέπει να καταγραφούν οικαλλιεργούµενες εκτάσεις και ο όγκος παραγωγήςκι όπου είναι δυνατό να κινηθεί η διαδικασία πιστο-ποίησης των προϊόντων αυτών ως Προϊόντα µεΟνοµασία Προέλευσης ή Προϊόντα µε ΓεωγραφικήΈνδειξη.

°Ú·ÊÂ›Ô ÁÈ· ÙËÓ «¿ÏÏË ÁÂˆÚÁ›·»Η εργασία αυτή θα µπορούσε να αποτελέσει αντι-κείµενο του γραφείου για την «άλλη γεωργία» που έ-χει δηµιουργηθεί στον ΟΠΕΓΕΠ. Άλλωστε, σκοπόςτου γραφείου αυτού είναι να καταγράψει και να δώ-σει ώθηση σε καλλιέργειες και προϊόντα ήσσονοςµέχρι σήµερα σηµασίας, που µε κατάλληλες πα-ρεµβάσεις µπορούν να εξελιχτούν σε σηµαντικές, α-πό άποψη οικονοµικού, διατροφικού και τοπικού εν-διαφέροντος. Επίσης, ανάµεσα στις αρµοδιότητες του γραφείουαυτού είναι:

να προτείνει στο υπουργείο την ενθάρρυνση των

παραγωγών στη συστηµατική καλλιέργεια ειδι-κών παραδοσιακών προϊόντων, µικρού οικονοµι-κού ενδιαφέροντος, προκειµένου να αναδει-χθούν εµπορικά και να δώσουν πρόσθετο εισό-δηµα. να προστατευτεί ο κοινωνικός ιστός της ελληνι-κής υπαίθρου, εκµεταλλευόµενοι το συγκριτικόπλεονέκτηµα των άριστων κλιµατικών και εδαφι-κών συνθηκών που διαθέτει η χώρα µας.

να µελετήσει, σε συνεργασία µε πανεπιστήµια καιερευνητικά ιδρύµατα, την εύρεση καλλιεργειώνπου µπορούν να επεκταθούν και να δώσουν προ-οπτική ανάπτυξης στις διάφορες αγροτικές πε-ριοχές της χώρας µας, δίνοντας έµφαση σε ορει-νές και ηµιορεινές περιοχές. να συλλέξει στοιχεία για την ακριβή έκταση καλ-λιέργειας του κάθε προϊόντος, τις καλλιεργούµε-νες ποικιλίες, τα γεωγραφικά διαµερίσµατα κάθεκαλλιέργειας, καθώς και την ετήσια παραγωγήκαι τα προβλήµατα που αντιµετωπίζει.

να ενηµερώσει τους αγρότες, µέσω των ραδιοτη-λεοπτικών του παραγωγών και των έντυπων µέ-σων, για τις ειδικές καλλιεργητικές τεχνικές καιτις απαιτήσεις της αγοράς, όσον αφορά στην ποι-ότητα και στην τυποποίηση, στη σύσταση οµά-δων παραγωγών, καθώς επίσης και για τις δια-φαινόµενες προοπτικές τους.

να προβάλει τα προϊόντα της «άλλης γεωργίας» σεδιεθνείς και εγχώριες εκθέσεις.

¶¤Ú· ·fi ÙÈ˜ ÂÈ‰ÔÙ‹ÛÂÈ˜Αναφέραµε πιο πάνω την ανάγκη να επιδοτηθεί ηπαραγωγή των προϊόντων της «άλλης γεωργίας» τουΑιγαίου. Ωστόσο η χορήγηση µιας επιδότησης δεναρκεί να λύσει το πρόβληµα επιβίωσης αυτών τωνκαλλιεργειών. Πολύ πιο σηµαντικό ζήτηµα είναι ναβρουν τα προϊόντα αυτά το δρόµο για την αγορά, ναδιασφαλιστεί η ποιότητά τους και να πιστοποιηθεί ηπαραγωγή τους, έτσι ώστε οι αγρότες που τα παρά-γουν να απολαύσουν καλύτερο εισόδηµα.

�Σε όλα τα νησιά ενισχύεται η παραγωγή µελιού, όµως

οι µελισσοκόµοι διαµαρτύρονταιότι το κονδύλι που δίνεται

για την ενίσχυσή τους,είναι µικρό.



Φροντίδα για τη

συγκέντρωσησπόρων από την Τράπεζα Σπόρων Αιγαίου

·ÊÈ¤Ú Ì·

ª¿¯Ë Î·Ù¿ ÙË˜ ÂÈÌfiÏ˘ÓÛË˜ ÙˆÓ ÙÔÈÎÒÓ ÔÈÎÈÏÈÒÓ

∆∆οο ΙΙννσσττιιττοούύττοο ΘΘααλλάάσσσσιιααςς κκααιι ΠΠεερριιββααλλλλοο--ννττιικκήήςς ΈΈρρεευυννααςς ΑΑιιγγααίίοουυ ««ΑΑρρχχιιππέέλλααγγοοςς»»,,εείίννααιι µµιιαα µµηη κκεερρδδοοσσκκοοππιικκήή,, µµηη κκυυββεερρ--ννηηττιικκήή ππεερριιββααλλλλοοννττιικκήή οορργγάάννωωσσηη,, µµεε έέ--δδρραα ττηηνν ΙΙκκααρρίίαα κκααιι δδρράάσσηη σσεε οολλόόκκλληηρροο

ττοο ΑΑιιγγααίίοο.. ΣΣττοο ππλλααίίσσιιοο ττωωνν ππρροοσσππααθθεειιώώνν ττοουυ γγιιαα ττηηδδιιάάσσωωσσηη ττηηςς χχλλωωρρίίδδααςς κκααιι ττηηςς ππααννίίδδααςς ττωωνν ννηησσιιώώννττοουυ ΑΑιιγγααίίοουυ,, ττοο 22000055 δδηηµµιιοούύρργγηησσεε ττηηνν ΤΤρράάππεεζζααΣΣππόόρρωωνν ΑΑιιγγααίίοουυ,, ηη οοπποοίίαα έέχχεειι ττηηνν έέδδρραα ττηηςς σσττιιςς ΡΡάά--χχεεςς ττηηςς ΙΙκκααρρίίααςς κκααιι ωωςς σσττόόχχοο ττηη σσυυγγκκέέννττρρωωσσηη κκααιιµµαακκρροοχχρρόόννιιαα φφύύλλααξξηη σσππόόρρωωνν,, κκααθθώώςς κκααιι ττοονν πποολλ--λλααππλλαασσιιαασσµµόό κκααιι ττηη δδιιάάδδοοσσηη ττηηςς κκααλλλλιιέέρργγεειιααςς ττωωννττοοππιικκώώνν πποοιικκιιλλιιώώνν κκααλλλλιιεερργγοούύµµεεννωωνν φφυυττώώνν ααππόό ττααννηησσιιάά ττοουυ ΑΑιιγγααίίοουυ..Η Τράπεζα Σπόρων Αιγαίου, στο διάστηµα που λει-τουργεί, κατάφερε να συγκεντρώσει σπόρους απόδιάφορες περιοχές της χώρας, µε αποτέλεσµα ναδηµιουργηθεί η Πανελλαδική Τράπεζα Φυτογενετι-κού Υλικού «Κιβωτός», η οποία συνεργάζεται µε τηνΤράπεζα Σπόρων Φυτογενετικού Υλικού του ΕθνικούΙδρύµατος Αγροτικής Έρευνας, µη κυβερνητικές ορ-γανώσεις, φορείς που δραστηριοποιούνται σε αυτόντον τοµέα και συλλόγους αγροτών. Οι σπόροι φυλάσσονται υπό κατάλληλες συνθήκεςγια µακροχρόνια συντήρηση και καλλιεργούνται πει-ραµατικά για µορφολογική παρατήρηση, έτσι ώστενα εξεταστεί ο τυχόν βαθµός επιµόλυνσης και να ε-

πιτευχθεί ο πολλαπλασιασµός τους µε στόχο τη δια-νοµή τους, κατ’ αρχήν, σε επιλεγµένους αγρότεςτων νησιών. Οι αγρότες αυτοί, που χρησιµοποιούντοπικές ποικιλίες για τις καλλιέργειές τους, συνερ-γάζονται µε τους επιστήµονες του «Αρχιπελάγους»,έτσι ώστε να εξασφαλίζεται ότι καλλιεργούν υπό α-σφαλείς συνθήκες, δηλαδή συνθήκες τέτοιες που α-ποκλείουν κίνδυνο επιµόλυνσης από ξένες ποικι-λίες, αλλά και που θα επιτρέπουν τον πολλαπλα-σιασµό των τοπικών ποικιλιών, µε µεθόδους βιολογι-κής καλλιέργειας.Έχουν συγκεντρωθεί πάνω από 700 σηµαντικές ποι-κιλίες από νησιά, νησίδες, βραχονησίδες και παρά-κτιες περιοχές του Αιγαίου, καθώς και περιοχές τηςΣτερεάς Ελλάδας. Ανάµεσα σε αυτές είναι τοπικέςποικιλίες δενδρωδών, κηπευτικών, σιτηρών, ψυχαν-θών, αµπέλου και βοτάνων.

¶Ò˜ ÂÈÌÔÏ‡ÓÔÓÙ·È ÔÈ ÙÔÈÎ¤˜ ÔÈÎÈÏ›Â˜Έως και τα µέσα του περασµένου αιώνα οι αγρότεςτων νησιών και των περισσότερων περιοχών τηςΕλλάδας καλλιεργούσαν σχεδόν αποκλειστικά τοπι-κές ποικιλίες και κάθε χρόνο φυλούσαν τους σπό-ρους για την καλλιέργεια της επόµενης χρονιάς. Τιςτελευταίες δεκαετίες, όµως, όλο και περισσότεροι

∆Ú¿Â˙· ™fiÚˆÓ ∞ÈÁ·›Ô˘ ÛÙËÓ πÎ·Ú›·

αγρότες αγοράζουν τους σπόρους για τις καλλιέρ-γειές τους. Οι σπόροι που είναι διαθέσιµοι στοεµπόριο είναι από ξένες προς τα νησιά ποικιλίες, ε-νώ πολύ συχνά είναι και υβριδικοί. Ο µεγάλος όµωςκίνδυνος που προκύπτει από την ανεξέλεγκτη καλ-λιέργεια υβριδίων είναι ότι κατά τη γονιµοποίησήτους, µέσω των εντόµων ή του αέρα, µπορούν να ε-πιµολύνουν τοπικές ποικιλίες που βρίσκονται έωςκαι 2 χλµ. µακριά. Έτσι οι τοπικές ποικιλίες, πουπολλοί αγρότες προσπαθούν ακόµα να διατηρούνκαι να καλλιεργούν, συχνά επιµολύνονται εν αγνοίατους. Η επιµόλυνση µπορεί να συµβεί µόνο ανάµε-σα σε φυτά του ίδιου είδους και όταν αυτά ανθοφο-ρούν την ίδια περίοδο.

∆È ÌÔÚÂ› Ó· Á›ÓÂÈΓια να αντιµετωπισθεί αυτή η κατάσταση πρέπει νακινητοποιηθούµε, τόσο σε ατοµικό, όσο και σε συλ-λογικό επίπεδο. Για παράδειγµα, οι αγρότες ενός οι-κισµού, χωριού, ή ακόµα κι ενός νησιού, µπορούννα πάρουν µία συλλογική απόφαση, έτσι ώστε νασταµατήσουν να εισάγονται στην περιοχή τους σπό-ροι ή φυντάνια από υβριδισµένες ποικιλίες. Επίσης,η εισαγωγή αυτών µπορεί να σταµατήσει σε τοπικόεπίπεδο, µε σχετική απόφαση των τοπικών γεωργι-κών συνεταιρισµών, των εµπόρων γεωργικών προϊό-

ντων, αλλά και των γεωπόνων, οι οποίοι συχνά εµπο-ρεύονται υβρίδια αντί να συµβουλεύουν τους αγρό-τες ενάντια στη χρήση τους.Όσοι επιθυµούν να συµβάλουν στην προσπάθεια τηςΤράπεζας Σπόρων Αιγαίου για τη διάσωση και διάδο-ση των τοπικών ποικιλιών µπορούν να απευθύνονταιστη διεύθυνση:Αρχιπέλαγος - Τράπεζα Σπόρων Αιγαίου, Τ.Θ. 1 Ρά-χες 83301, Ικαρία. Για οποιαδήποτε πληροφορία χρειαστείτε, µπορείτενα επικοινωνήσετε στα τηλέφωνα 22750 41673,6932-274235 και στο e-mail: [email protected] Για την κάθε ποικιλία που αποστέλλεται, ο αποστολέ-ας λαµβάνει µία βεβαίωση ότι φυλάσσεται στην Τρά-πεζα Σπόρων Αιγαίου, καταχωρηµένη στο όνοµάτου. Εφόσον η ανάλυση δείξει ότι οι σπόροι φέρουνχαρακτηριστικά παραδοσιακής ποικιλίας, χωρίς ναέχουν δεχθεί επιµόλυνση, οι σπόροι θα φυλαχθούνυπό κατάλληλες συνθήκες για µακροπρόθεσµη συ-ντήρηση, για σποροπαραγωγή και πολλαπλασιασµό.Οι δότες σπόρων και η οικογένειά τους έχουν δικαί-ωµα να παραλάβουν σπόρους από τις ποικιλίες πουέχουν προσφέρει προς φύλαξη, καθώς επίσης έ-χουν προτεραιότητα να λάβουν σπόρους από άλλεςποικιλίες που επιθυµούν, όταν αυτοί είναι διαθέσιµοισε επαρκείς ποσότητες.

�Έχουν συγκεντρωθεί πάνω

από 700 σηµαντικές ποικιλίεςαπό νησιά, νησίδες, βραχονησίδες

και παράκτιες περιοχές του Αιγαίου, καθώς και περιοχές

της Στερεάς Ελλάδας.

�




·ÊÈ¤Ú Ì·

°Ï˘Î¿ÓÈÛÔ˜

Δεμάτια από γλυκάνισο φορτώνονται στην πλατφόρμα του τρακτέρ

ª˘ÚÔ˘‰È¿ ·fi ÙÔ §ÈÛ‚fiÚÈ



του Νίκου Μανάβη

∏∏κκααλλλλιιέέρργγεειιαα ττοουυ γγλλυυκκάάννιι--σσοουυ εείίννααιι µµιιαα πποολλύύ δδύύσσκκοο--λληη κκααλλλλιιέέρργγεειιαα,, πποουυ όόππωωςςλλέέννεε οοιι ααγγρρόόττεεςς ττοουυ ΛΛιισσββοο--ρρίίοουυ µµιιαα φφοορράά σστταα 1100 χχρρόό--

ννιιαα δδίίννεειι κκααλλόό εειισσόόδδηηµµαα.. ΑΑυυττόόςς εείίννααιι κκααιι οολλόόγγοοςς πποουυ κκααννέέννααςς ααγγρρόόττηηςς ττηηςς ππεερριιοοχχήήςςδδεε σσππέέρρννεειι µµεεγγάάλλεεςς εεκκττάάσσεειιςς µµεε γγλλυυκκάάννιι--σσοο.. ΠΠρρόόκκεειιττααιι γγιιαα µµιιαα ππααρρααδδοοσσιιαακκήή κκααλλ--λλιιέέρργγεειιαα ττηηςς ππεερριιοοχχήήςς,, πποουυ λλόόγγωω ττοουυ έέ--ννττοοννοουυ ααρρώώµµααττοοςς ττοουυ φφυυττοούύ οοιι ννττόόππιιοοιιττοονν ααπποοκκααλλοούύνν ««µµυυρροουυδδιιάά»»..Λίγο µετά τη συγκοµιδή του γλυκάνισουστα µέσα του Ιούλη, αρχίζουν οι εργασίεςγια τη νέα χρονιά. Συγκεκριµένα, όταν τοχωράφι δε φιλοξενεί άλλη καλλιέργεια ήπροέρχεται από αγρανάπαυση πρέπει ναοργωθεί από τον Αύγουστο για να το «χτυ-πήσει» ο ήλιος, να λιαστεί. Μετά πρέπει ναµπει στο κτήµα ο καλλιεργητής (εργαλείο)για να σπάσουν οι µεγάλοι βόλοι και ναστρωθεί το χώµα. Κοντά στα Χριστούγεν-να, όταν θα έχουν πέσει αρκετές βροχές,θα πρέπει να µπει ξανά καλλιεργητής στοχωράφι για ένα δεύτερο επιφανειακό όρ-γωµα, ώστε να ξεριζωθούν και να ανακα-τευτούν µε το χώµα τα χόρτα που έχουνφυτρώσει.

ª˘ÚÔ˘‰È¿ ·fi ÙÔ §ÈÛ‚fiÚÈ


·ÊÈ¤Ú Ì·

Το Φεβρουάριο, όταν οι καιρικές συνθήκες είναι κα-τάλληλες και το χωράφι είναι βατό, γίνεται το τελευ-ταίο όργωµα και η απολύµανσή του για την καταπο-λέµηση των ζιζανίων. Τρεις ώρες µετά την απο-λύµανση γίνεται φρεζάρισµα, προκειµένου το φυτο-φάρµακο να έρθει σε επαφή µε όλο το χώµα κι έτσινα ελαχιστοποιηθούν οι πιθανότητες εµφάνισης ζιζα-νίων. Μετά από δύο ηµέρες, αν δεν έχει βρέξει, γί-νεται η σπορά είτε µε τον παραδοσιακό τρόπο (µε τοχέρι) είτε µε σπαρτική µηχανή. Η ανώτερη ποσότηταπου µπορεί να σπαρθεί σε ένα χωράφι είναι 2 κιλάανά στρέµµα και η µικρότερη 1,3 κιλά ανά στρέµµα.Σηµαντικό ρόλο για την ποσότητα του γλυκάνισου

που θα σπαρθεί παίζει και το αν ο σπόρος είναι ψι-λός ή χοντρός. Στη συνέχεια το χωράφι θα σβαρνιστεί µε τη σβάρ-να. Αν το θέρισµα πρόκειται να γίνει µε θεριστικήµηχανή, τότε πρέπει να γίνει κυλινδράρισµα του χω-ραφιού, ώστε να πατηθεί ελαφρά το χώµα και ναµπορεί να γίνει εύκολα το θέρισµα. Αν πρόκειται τοθέρισµα να γίνει µε τα χέρια, τότε δε χρειάζεται αυ-τή η διαδικασία. Από εκεί και ύστερα ο αγρότης περιµένει να έρθουνοι βροχές για να πάρει καλή παραγωγή. Αν το κτήµαείναι ποτιστικό, τότε ποτίζεται. Ένα ξερικό χωράφι δίνει από 50 ως 90 κιλά γλυκά-νισο το στρέµµα. Ένα ποτιστικό χωράφι δίνει 250 κι-λά γλυκάνισο το στρέµµα. Μια ακόµη καλλιεργητική φροντίδα που χρειάζεται ογλυκάνισος είναι το βοτάνισµα. ∆ηλαδή όταν το φυτόέχει αναπτυχθεί, πρέπει να καθαριστεί το χωράφι α-πό ζιζάνια κι άλλα χόρτα, ώστε να µη µαζευτούν κα-τά το θέρισµα.

∫›Ó‰˘ÓÔÈ Î·È Â¯ıÚÔ› ÙÔ˘ ÁÏ˘Î¿ÓÈÛÔ˘Οι καιρικές συνθήκες είναι ένα από τα µεγάλα προ-

�Στο Λισβόρι οι αγρότες επιλέγουννα σπείρουν γλυκάνισο πάντα σταχωράφια που βρίσκονται κοντάστη θάλασσα και είναι βορεινά.

�



βλήµατα που αντιµετωπίζει η καλλιέργεια του γλυκά-νισου. Μια καλή βροχή το Μάη ή τον Ιούνη είναι αρ-κετή για να καταστρέψει τους κόπους µιας χρονιάς. Κρίσιµο ζήτηµα είναι και η επιλογή του κατάλληλουκτήµατος. Στο Λισβόρι οι αγρότες επιλέγουν να σπεί-ρουν γλυκάνισο πάντα στα χωράφια που βρίσκονταικοντά στη θάλασσα και είναι βορεινά. Με αυτόν τοντρόπο αντιµετωπίζουν τον κίνδυνο να καταστραφεί η

καλλιέργειά τους από έναν καύσωνα. Όπως λένε, ηαύρα της θάλασσας και τα βορεινά αεράκια σώζουντις καλλιέργειες στις ηµέρες του καύσωνα.Καλλιέργειες σε ορεινά κτήµατα και πεδινά κτήµα-τα, µακριά από τη θάλασσα, καταστρέφονται απότον καιρό. Σήµερα το θέρισµα του γλυκάνισου γίνεται µε θερι-στική µηχανή, ενώ στο παρελθόν γινόταν µε τα χέ-

Μετά τη συγκοµιδή, ο γλυκάνισος συγκεντρωνόταν στην απο-θήκη. Εκεί, τα δεµάτια τρίβονταν για να κρατηθεί ο σπόρος α-πό τα κοτσάνια


ρια για να χάνεται όσο το δυνατόν λιγότερος σπό-ρος. Εκείνες τις εποχές το θέρισµα κρατούσε µέ-ρες, αφού ένα χωράφι τεσσάρων στρεµµάτων για ναθεριστεί χρειαζόταν ως και µια εβδοµάδα. Στη συνέχεια, για να διαχωριστεί ο σπόρος από τακοτσάνια και να καθαριστεί απαιτούταν δουλειά δύοµηνών, στην οποία επιστρατευόταν όλη η οικογέ-νεια, γυναίκες, παιδιά, γιαγιάδες παππούδες. Σήµερα κι αυτή η εργασία γίνεται µε µηχανικό τρό-πο.Οι αγρότες του Λισβορίου πωλούν το γλυκάνισότους στις ποτοποιίες της Λέσβου για την παραγωγήούζου. Όπως µας είπαν, η τιµή που το δίνουν είναι10 ευρώ το κιλό. Στην Τουρκία όµως είναι πολύφθηνότερο (3 ευρώ το κιλό), µε αποτέλεσµα ο-ρισµένες ποτοποιίες να µειώνουν την ποσότητα του

γλυκάνισου που αγοράζουν από το Λισβόρι και ν’αυξάνουν τις ποσότητες που αγοράζουν από τηνΤουρκία. Ωστόσο, στις ετικέτες των ούζων που πα-ρασκευάζουν, αναφέρουν ότι ο γλυκάνισος προέρ-χεται από το Λισβόρι.Βέβαια ορισµένες ποτοποιίες έχουν αγοράσεικτήµατα στο Λισβόρι και παράγουν οι ίδιες γλυκάνι-σο για να καλύψουν τις ανάγκες τους.

·ÊÈ¤Ú Ì·

�Ένα ξερικό χωράφι δίνει από 50

ως 90 κιλά γλυκάνισο το στρέµµα.Ένα ποτιστικό χωράφι δίνει 250

κιλά γλυκάνισο το στρέµµα.

�

Όλη η οικογέ-νεια βοηθάει

στο καθά-ρισµα του

γλυκάνισου

Με το κοσκί-νισµα γίνεται

ο διαχω-ρισµός του

σπόρου απότα µικρά φύλ-λα και κλαρά-

κια


™™ ε περισσότερα από 200 στρέµµατα στην παράκτια πε-ριοχή του Κόλπου Καλλονής, στα όρια του δηµοτικούδιαµερίσµατος Λισβορίου, καλλιεργείται το ρεβύθι του

Λισβορίου. Η ετήσια παραγωγή εκτιµάται ότι ανέρχεται σε150 τόνους ετησίως και οι αγρότες της περιοχής εκτιµούνότι είναι αποδοτική, αφού δίνει καλό εισόδηµα στον παρα-γωγό. Μεγάλο πρόβληµα είναι η κατάτµηση του κλήρου στηνπεριοχή, που ανεβάζει το κόστος παραγωγής. Η σπορά του ρεβυθιού γίνεται στις αρχές της άνοιξης. Έναβαθύ όργωµα και δισκοσβάρνισµα είναι αρκετά για να γίνει ηεγκατάσταση της καλλιέργειας του ρεβυθιού. Το ρεβύθι του Λισβορίου παρουσιάζει µεγάλη ανθεκτικότη-τα, µπορεί να καλλιεργηθεί σε ποικιλία εδαφών από τα ελα-φρά αµµώδη µέχρι και τα αργιλώδη. Αυτό το δεδοµένο τού δίνει τη δυνατότητα να επιβιώνει στα δύσκολα εδάφητης Λέσβου και να δίνει ικανοποιητική ποσότητα καρπού. Το ρεβύθι είναι φυτό πολύ ανθεκτικό στην ξηρασία. Η άρδευσή του, όµως, στην περίοδο της άνθησης και της καρ-ποφορίας αυξάνει κατά πολύ στις αποδόσεις. Ο αντιπρόεδρος της ΕΑΣ Λέσβου, ΘΘεεόόδδωωρροοςς ΧΧααττζζηηππααννααγγιιώώττηηςς, µας λέει ότι τα ρεβύθια της περιοχής είναι πολύνόστιµα και βραστερά κι αυτό έχει ως αποτέλεσµα να προτιµώνται από τους καταναλωτές. Επιδίωξή του είναι να α-ναγνωριστεί ως προϊόν µε Γεωγραφική Ένδειξη ή µε Ονοµασία Προέλευσης. Πιστεύει ότι έτσι θα αποκτήσουν κα-λύτερο όνοµα στην αγορά και θα γίνουν αναγνωρίσιµα.


∆Ô ÚÂ‚‡ıÈ ÙÔ˘ §ÈÛ‚ÔÚ›Ô˘


·ÊÈ¤Ú Ì·

™™ττιιςς 2222 ττοουυ ππεερραασσµµέέννοουυ ΜΜάάηη αανναακκοοιιννώώθθηηκκεε αα--ππόό ττοο υυπποουυρργγεείίοο ΑΑγγρροοττιικκήήςς ΑΑννάάππττυυξξηηςς,, µµεε αα--ππόόφφαασσηη ττοουυ υυφφυυπποουυρργγοούύ ΚΚώώσστταα ΚΚιιλλττίίδδηη,, ηη έέ--ννττααξξηη ττοουυ µµααννττααρριιννιιοούύ ττηηςς ΧΧίίοουυ σστταα ππρροοϊϊόόννττααµµεε γγεεωωγγρρααφφιικκήή έέννδδεειιξξηη ττηηςς ΕΕυυρρωωππααϊϊκκήήςς ΈΈννωω--

σσηηςς.. ΗΗ ππρρωωττοοββοουυλλίίαα γγιιαα ττηηνν κκααττααχχώώρρηησσηη ααννήήκκεειι σσττοοννΑΑγγρροοττιικκόό ΣΣυυννεεττααιιρριισσµµόό ΕΕσσππεερριιδδοοκκααλλλλιιεερργγηηττώώνν ΧΧίίοουυ((ΑΑΣΣΕΕΧΧ)),, σσττοονν οοπποοίίοο σσυυµµµµεεττέέχχοουυνν 336633 µµέέλληη -- σσυυννέέττααιιρροοιι,,όόλλοοιι εεσσππεερριιδδοοκκααλλλλιιεερργγηηττέέςς.. ΗΗ ππρρωωττοοββοουυλλίίαα ααυυττήή εεννττάάσσ--σσεεττααιι σσττηη γγεεννιικκόόττεερρηη ππρροοσσππάάθθεειιαα ττοουυ ΣΣυυννεεττααιιρριισσµµοούύ γγιιααττηη σσττήήρριιξξηη ττηηςς κκααλλλλιιέέρργγεειιααςς σσττοο ννηησσίί,, ππρροοκκεειιµµέέννοουυ ααυυττήήνναα κκαατταασσττεείί ππεερριισσσσόόττεερροο ααννττααγγωωννιισσττιικκήή κκααιι νναα υυππεερρββεείίττοουυςς ππεερριιοορριισσµµοούύςς πποουυ ππρροοσσδδιιοορρίίζζεειι ττοο ννηησσιιωωττιικκόό ττηηςς ππεε--ρριιοοχχήήςς.. Το µανταρίνι Xίου καλλιεργείται στο νησί επί σειρά δεκαε-τιών, έχοντας γνωρίσει κατά το παρελθόν έντονη εξάπλω-ση, η οποία οφείλεται µεταξύ άλλων:

Στην πρώιµη ωρίµανση του καρπού, γεγονός που επέ-τρεπε την ολοκλήρωση της συγκοµιδής πριν την εµφά-νιση των αντίξοων καιρικών συνθηκών του χειµώνα.Σε ορισµένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του καρπού, ό-πως το ότι είναι εξαιρετικά νόστιµος, πολύ πιο γλυκόςαπό το πορτοκάλι και καθαρίζεται εύκολα µε το χέρι.

Στη συρρίκνωση της καλλιέργειας της λεµονιάς, λόγωέντονης προσβολής από την ασθένεια κορυφοξήρα,που παρατηρήθηκε τη δεκαετία του 1920 - 1930.

Η φήµη του προϊόντος «Μανταρίνι Χίου» διαδόθηκε ευρέ-ως στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, χάρη στα ιδιαίτερα χα-ρακτηριστικά του προϊόντος, σε συνδυασµό µε την έντονηεµπορική δραστηριότητα των κατοίκων της Χίου, η οποίαείχε ως αποτέλεσµα την εξαγωγή του προϊόντος σε αρκε-τές αγορές, µεταξύ των οποίων περιλαµβάνονται αυτέςτης Οδησσού, της Σµύρνης, της Κωνσταντινούπολης, τηςΤεργέστης κ.λπ..Το µανταρίνι Χίου, εκτός της κατανάλωσής του ως επιτρα-πέζιο φρούτο, αποτελεί τη βάση για την παραγωγή προϊό-ντων όπως χυµοί, µαρµελάδες και γλυκά κουταλιού, ενώτα αιθέρια έλαιά του χρησιµοποιούνται στην ποτοποιία, τηναρωµατοποιία και τη ζαχαροπλαστική. Τέλος, τα υποπροϊό-ντα από τις διαδικασίες παραγωγής µπορούν να χρησιµο-ποιηθούν ως ζωοτροφή, κυρίως για τα ζώα γαλακτοπαρα-γωγής, για τα οποία θεωρείται άριστη τροφή.

Το µανταρίνι Χίου είναι ο καρπός δένδρων της ποικιλίας«κοινό χιώτικο» και χαρακτηρίζεται από:

τη δυνατότητα να αναπτύσσεται σε µεγάλη ποικιλία εδα-φών,

τα µικρά, βαθυπράσινα, επιµήκη ωοειδή, οξύληκτα καιδερµατώδη φύλλα,

τα λευκά, ερµαφρόδιτα άνθη, τα οποία έχουν συνήθωςπέντε πολύ λεπτά και εύοσµα πέταλα,

την πλαγιόκλαδη και κρεµο-κλαδή κόµη, χωρίς αγκά-θια,

το ύψος του, πού µπορεί ναφθάσει τα 4 - 5 µέτρα, α-νάλογα µε τον τύπο τουκλαδέµατος,το φαινόµενο της παρενιαυτοφορίας, δηλαδή το φαι-νόµενο κατά το οποίο µετά από µία χρονιά υψηλής πα-ραγωγής καρπών ακολουθεί χρονιά χαµηλής ή ασήµα-ντης καρποφορίας και το αντίστροφο.

Χαρακτηριστικά στοιχεία του καρπού είναι το βάρος του,που κυµαίνεται µεταξύ 60 και 150 γραµµαρίων, η κυµαι-νόµενη διάµετρος µεταξύ 55 και 60 χιλιοστών και ο φλοι-ός, που κυµαίνεται από 1,5 ως 3,5 χιλιοστά. Η περιεκτικό-τητα σε χυµό κυµαίνεται µεταξύ 25% και 45%.

√ ÙfiÔ˜ ·Ú·ÁˆÁ‹˜Ως τόπος παραγωγής του µανταρινιού της Χίου έχει ορι-στεί ολόκληρος ο νοµός Χίου, όπου καλλιεργείται συ-στηµατικά για εµπορικούς σκοπούς ή σποραδικά για αυτο-κατανάλωση, όπως προκύπτει από τα στοιχεία των χαρ-τών. Έτσι, σήµερα, οι περιοχές στις οποίες συγκεντρώνε-ται το µεγαλύτερο µέρος των καλλιεργειών είναι:

Η πεδινή περιοχή του Κάµπου, που απλώνεται κατά µή-κος της κεντροανατολικής πλευράς του νησιού, σεπλάτος 2 και µήκος 10 σχεδόν χιλιοµέτρων.

Ο δήµος Καµποχωρίων στο κεντροανατολικό τµήµα τουνησιού.

Η ευρύτερη περιοχή των Καρδαµύλων, που βρίσκεταιστο βορειοανατολικό τµήµα του νησιού.

Στην ευρύτερη περιοχή της Βολισσού του δήµου Αµα-νής, που βρίσκεται στο βορειοδυτικό τµήµα της Χίου.

Τα νησιά Οινούσσες και Ψαρά που βρίσκονται βορειοα-νατολικά και δυτικά της Χίου, καλύπτοντας έκταση πε-ρίπου 4.000 στρεµµάτων.

∆Ô Ì·ÓÙ·Ú›ÓÈ ÙË˜ Ã›Ô˘ ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÙËÎÂ



∆∆οο µµαασσττέέλλοο ((mmaasstteelllloo)) εείίννααιι έένναα ππλλααττύύ ξξύύλλιιννοο δδοο--χχεείίοο µµεε ττοο οοπποοίίοο µµεεττααφφέέρρεεττααιι γγάάλλαα,, λλέέξξηη πποουυππααρρέέµµεειιννεε ααππόό ττοονν κκααιιρρόό ττηηςς εεννεεττοοκκρρααττίίααςς σσττοοννηησσίί.. ΣΣήήµµεερραα όόµµωωςς ττοο µµαασσττέέλλοο εείίννααιι ττυυρρίί πποουυππααρράάγγεεττααιι σσττηη ΧΧίίοο κκααιι χχααρραακκττηηρρίίζζεεττααιι ααππόό ττηηνν

εελλαασσττιικκόόττηηττάά ττοουυ.. ΌΌσσοοιι έέχχοουυνν εεππιισσκκεεφφθθεείί ττηη ΧΧίίοο σσίίγγοουυρραα έέ--χχοουυνν γγεευυττεείί ττοο µµαασσττέέλλοο.. ΤΤοο ττυυρρίί ππααρράάγγεεττααιι ααππόό ααγγεελλααδδιιννόόχχιιώώττιικκοο γγάάλλαα.. ΤΤοο µµααλλαακκόό ααυυττόό ττυυρρίί ττηηςς ΧΧίίοουυ εείίννααιι λλεευυκκόό,, µµεεµµααλλαακκήή υυφφήή µµάάζζααςς χχωωρρίίςς εεππιιδδεερρµµίίδδαα,, εεύύππεεππττοο κκααιι γγεευυσσττιικκόό..ΤΤηηνν εελλααφφρρώώςς ααλλµµυυρρήή ττοουυ γγεεύύσσηη ττηηνν οοφφεείίλλεειι σσττηηνν οολλιιγγοοήήµµεε--ρρηη ππααρρααµµοοννήή ττοουυ σσττηηνν άάλλµµηη.. ΤΤαα εεσσττιιααττόόρριιαα κκααιι οοιι ττααββέέρρννεεςςττηηςς ΧΧίίοουυ ττοο σσεερρββίίρροουυνν πποολλύύ σσυυχχννάά σσεε σσααγγααννάάκκιι ήή ψψηηττόό σσττηησσχχάάρραα.. Η παραγωγή του µαστέλου είναι η λύση για την κτηνοτροφίατης Χίου, αφού στο νοµό δεν επιτρέπεται η παραγωγή πουπαραδοσιακού ελληνικού µαλακού τυριού φέτας. Σήµερα τοµαστέλο είναι από τα πιο γνωστά προϊόντα του νησιού και έ-χει γίνει τόσο γνωστό που κάποιοι το µιµούνται, µε αποτέ-λεσµα να κυκλοφορεί «µαϊµού» µαστέλο στην Αθήνα, τον Πει-ραιά και τη Θεσσαλονίκη. Ας σηµειωθεί ότι µέχρι σήµερα δενέχει πιστοποιηθεί ως προϊόν µε ονοµασία προέλευσης ή μεγεωγραφική ένδειξη.To µαστέλο συνοδεύει το φαγητό ως επιτραπέζιο τυρί αλλάείναι και ένα θαυµάσιο υλικό για πρωτότυπες συνταγές. Έχει29% λιπαρά, 48% υγρασία και 1,2 - 1,6% ποσοστό άλατος.∆ιατίθεται σε κεφαλάκια των 700γρ. περίπου, συσκευασµένοσε κενό αέρα και διατηρείται στο ψυγείο για δύο µήνες.Στην αγορά κυκλοφορεί το «άλµης µαστέλο», το οποίο φτιά-χνεται από παστεριωµένο πλήρες αγελαδινό γάλα. Είναι λευ-κό, χωρίς επιδερµίδα, γιατί ωριµάζει µέσα σε δυνατή άλµη

και η µάζα του είναι συµπαγής και σκληρή. Έχει δυνατή,αλµυρή γεύση και είναι το τυρί που οι Χιώτες προτιµούν γιανα συνοδεύουν τα ζυµαρικά τους. Χρησιµοποιείται µε επιτυ-χία σε τυρόπιτες, ανακατεµένο µε µυζήθρα και αρωµατισµέ-νο µε λίγο δυόσµο. Το «κατσικάκι µαστέλο» είναι λευκό µαλακό τυρί, χωρίς επι-δερµίδα µε συµπαγή µάζα, έχει ελαστική υφή και η γεύσητου είναι γαλακτώδης. Φτιάχνεται από παστεριωµένο πλήρεςκατσικίσιο γάλα, που παράγεται από κατσίκες που ζουν σταχιώτικα βουνά. Η φυσική χλωρίδα της Χίου δίνει ιδιαίτεραγευστικά χαρακτηριστικά στο γάλα, που περνούν στο τελικόπροϊόν και το χαρακτηρίζουν. Το «βιολογικό Κατσικίσιο Μαστέλο» φτιάχνεται από 100% πα-στεριωµένο πλήρες αίγειο βιολογικό γάλα. Τα ζώα που δια-τρέφονται στις ορεινές περιοχές της Χίου δίνουν αγνό βιολο-γικό γάλα που πιστοποιείται από τη ΒΙΟΕΛΛΑΣ. Τα τυριά «µαστέλο» παράγονται στην περιοχή του Κάµπου τηςΧίου, από την τυροκοµική επιχείρηση Τοµάζου.

∫·Ù¤ÎÙËÛÂ ÙË Ã›Ô ÙÔ Ì·ÛÙ¤ÏÔ

�Η φυσική χλωρίδα της Χίου

δίνει ιδιαίτερα γευστικάχαρακτηριστικά στο γάλα,

που περνούν στο τελικό προϊόνκαι το χαρακτηρίζουν.

�


·ÊÈ¤Ú Ì·

¢›ÎÙ˘Ô ·ÓÙ·ÏÏ·Á‹˜ ÓÙfiÈˆÓ ÛfiÚˆÓ §¤Û‚Ô˘

∞ÓÔÈ¯Ù‹ ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›· ‰È¿ÛˆÛË˜-‰È¿‰ÔÛË˜ ÓÙfiÈˆÓ ÛfiÚˆÓ

∆∆οο ζζήήττηηµµαα ττηηςς δδιιάάσσωωσσηηςς ττωωνν ττοοππιικκώώννπποοιικκιιλλιιώώνν σσππόόρρωωνν ααππαασσχχοολλεείί κκααιι ττηηδδρράάσσηη ττοουυ ««∆∆ιικκττύύοουυ ΑΑννττααλλλλααγγήήςς ΝΝττόό--ππιιωωνν ΣΣππόόρρωωνν ΛΛέέσσββοουυ»».. ΕΕίίννααιι µµιιαα ππρροο--σσππάάθθεειιαα ααννθθρρώώππωωνν πποουυ ζζοουυνν σσττοο ννηησσίί

κκααιι ψψάάχχννοουυνν µµιιαα δδιιααφφοορρεεττιικκήή σσχχέέσσηη µµεε ττηη φφύύσσηη,,ττηηνν ππααρρααγγωωγγήή ττρροοφφήήςς κκααιι ττοουυςς ααννθθρρώώπποουυςς,, µµαακκρριιάάααππόό ττοο χχρρήήµµαα,, ττοο κκέέρρδδοοςς κκααιι ττηηνν εεκκµµεεττάάλλλλεευυσσηη.. Κύρια δραστηριότητα του ∆ικτύου είναι η συλλογή, ηδιάσωση, η καλλιέργεια και η ανταλλαγή σπόρων α-πό ντόπιες (παραδοσιακές) ποικιλίες. Το ∆ίκτυο είναι ανοιχτό σ’ όποιον και όποια θέλει ναµαζέψει, να καλλιεργήσει και ν’ ανταλλάξει ντόπιουςσπόρους χωρίς χρήµατα. ∆εν έχει καµµία σχέση µε

εταιρείες, κόµµατα και κρατικούς φορείς, όπως α-ναφέρει στο φυλλάδιό του. Επίσης δεν έχει προε-δρείο και οι δράσεις του αποφασίζονται και εκτε-λούνται απ’ όσους συµµετέχουν σ’ αυτό. Οι λόγοι που το δίκτυο επιδιώκει τη διάσωση καιδιάδοση των τοπικών σπόρων είναι οι ακόλουθοι:

Πρόκειται για σπόρους προσαρµοσµένους στοντόπο καλλιέργειάς τους, αντέχουν σε ασθένειες,δε χρειάζονται πολλά νερά, λιπάσµατα, φάρµα-κα, έχουν γεύση και άρωµα.

∆ίνουν αυτονοµία στον καλλιεργητή που δεν ανα-γκάζεται ν’ αγοράζει κάθε χρόνο νέους σπό-ρους, αφού µπορεί να κρατάει τους δικούς του.Αποτελεί µια απάντηση στην επιβολή των µεταλ-

λαγµένων σπόρων και προϊόντων από τις πολυε-θνικές που απειλούν την ασφάλεια της τροφήςµας και την επιβίωση εκατοµµυρίων ανθρώπωνστον πλανήτη.

Ένας ενδεικτικός κατάλογος των τοπικών σπόρωντης Λέσβου που διαθέτει το ∆ίκτυο είναι αγγούρι α-πό το Πέραµα Λέσβου, ατζούρι από την Καλλονή Λέ-σβου, κολοκυθάκι από το Μεγαλοχώρι Λέσβου, κου-κιά (µικρός καρπός) από το Λισβόρι Λέσβου, λάχανοαπό τον Άγιο ∆ηµήτριο Λήµνου, λάχανο άσπρο για ο-ρεινές περιοχές από το Μεγαλοχώρι, µαρούλι απότον Άγιο ∆ηµήτριο Λήµνου, µελιτζάνα από το Παλαιο-χώρι Λέσβου, µελιτζάνα στρογγυλή από τη ΜόριαΛέσβου, µελιτζάνα µικρή µακρουλή από τον Ασώµα-

το Λέσβου, µπάµιες από την περιοχή Πηγαδάκια Λέ-σβου, τοµάτα από το Μεσότοπο, τοµάτα κρασουλιάαπό την Αγιάσο, τοµάτα µεγάλη στρογγυλή από τοΜεσαγρό, πιπεριές κέρατο από το Πέραµα Λέσβου,ρεβύθια από το Λισβόρι Λέσβου, φασόλια(µπαρµπούνια) από το Πλωµάρι Λέσβου, φασόλια(πράσινα όψιµα) Μεγαλοχωρίου Λέσβου, φασόλιαπήχες από τη Μυτιλήνη. Από την υπόλοιπη Ελλάδα το δίκτυο διαθέτει σπό-ρους, όπως:Ηλιόσπορο, καλαµπόκια (διάφορα και µικρό µαύρογια ζωοτροφή), καρπούζια (διάφορα και ξερικά), κο-λοκύθες (για πίτα και γλυκό), κουκιά (διάφορα καιµικρά µαύρα), λάχανα και µαρούλια (ίσια και σγου-ρά), µελιτζάνες (διάφορες και άσπρες), µπάµιες,µπρόκολα, τοµάτες (διάφορες και για γλυκό), πεπό-νια (διάφορα και ξερικά), πιπεριές (καυτερές, Φλω-ρίνης, κέρατα, γεµιστές), ρεβύθια, σπανάκια, φασό-λια (άσπρα, γίγαντες-ελέφαντες Πρεσπών). Όσοι θέλουν να επικοινωνήσουν µε το ∆ίκτυο για α-νταλλαγή σπόρων µπορούν να επικοινωνήσουνστους: Μεγαλοχώρι 22520 33289 (Όλγα, Χάρης),Μυτιλήνη 22510 37347 (Στέργιος), 6932-199605 (Κατερίνα), Παράκοιλα 22530 94119(Χρήστος), Πλωµάρι 22520 32088 (Βαγγέλης).

�Το ∆ίκτυο είναι ανοιχτό σ’ όποιον

και όποια θέλει να µαζέψει, νακαλλιεργήσει και ν’ ανταλλάξει

ντόπιους σπόρους χωρίςχρήµατα.

�



·ÊÈ¤Ú Ì·

∫ÈÓ‰˘ÓÂ‡ÂÈ ÙÔ ÛÎÏËÚfi ÛÈÙ¿ÚÈ ÙË˜ §‹ÌÓÔ˘

ÃÃάάρρηη σσττιιςς ππεεδδιιννέέςς ττηηςς εεκκττάάσσεειιςς,, ηη ΛΛήήµµννοοςςήήτταανν ααππόό ττηηνν ααρρχχααιιόόττηητταα ππεερριιοοχχήή ππααρραα--γγωωγγήήςς σσιιττααρριιοούύ.. ΤΤαα ιισσττοορριικκάά ββιιββλλίίαα αανναα--φφέέρροουυνν όόττιι σσττηηνν εεπποοχχήή ττοουυ ΑΑννδδρριιααννοούύ ηηΛΛήήµµννοοςς ττρροοφφοοδδοοττοούύσσεε µµεε σσιιττάάρριι ττηηνν

ΑΑθθήήνναα,, ττηηςς οοπποοίίααςς ήήτταανν κκττήήσσηη.. ΑΑιιώώννεεςς ππρριινν,, οο ΌΌµµηη--ρροοςς έέµµεειιννεε έέκκθθααµµββοοςς όότταανν ααννττίίκκρριισσεε ττοουυςς σσιιττοοββοολλώώ--ννεεςς ττηηςς ΛΛήήµµννοουυ..Από τη µια η µακρά ιστορική παράδοση στην παραγω-γή σιταριού, από την άλλη ο νησιωτικός χαρακτήραςτης Λήµνου, έδωσαν στο νησί τη δυνατότητα να αναπτύ-ξει µια δική του ιδιαίτερη ποικιλία σκληρού σιταριού.Στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που έχει αναπτύξει το σι-τάρι της Λήµνου έχουν συµβάλει η µεγάλη ηλιοφάνειατου νησιού και το ηφαιστιογενές χώµα του που δίνουνστο παραγόµενο αλεύρι µια ιδιαίτερη γεύση, ένα φίνολεπτό άρωµα και το κιτρινωπό χρώµα του. Ένα ακόµαχαρακτηριστικό του σιταριού της Λήµνου είναι ότι δεί-χνει µεγάλη ανθεκτικότητα στην έλλειψη νερού και πα-ράλληλα δίνει καλές αποδόσεις στις ξερικές καλλιέρ-

γειες.Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1970 το σιτάρι τηςΛήµνου θεωρούταν προϊόν εξαιρετικής ποιότητας καιπολλοί φούρνοι της βόρειας Λέσβου το χρησιµοποιού-σαν για την παραγωγή ψωµιού. Το ίδιο σιτάρι χρησιµο-ποιούταν και από τις λίγες γυναίκες που ζύµωναν το δι-κό τους ψωµί. Από τότε µέχρι σήµερα, όµως, πολλά έ-χουν αλλάξει. Η καλλιέργεια σιταριού στη Λήµνο ακο-λουθεί φθίνουσα πορεία. Οι περισσότεροι σιτοπαραγω-γοί χρησιµοποιούν υβρίδια που διατίθενται στο εµπό-ριο και έτσι η καλλιέργεια του ληµνιού σιταριού έχειπεριοριστεί τόσο ώστε να κινδυνεύει να εξαφανιστεί. Μια προσπάθεια να διασωθεί το ληµνιό σιτάρι καταβάλ-λει ο επιχειρηµατίας ΒΒααγγγγέέλληηςς ΣΣττααµµααττέέρρηηςς µαζί µε σι-τοπαραγωγούς της Λήµνου, θεωρώντας πως η διάσω-ση και ανάδειξη της ποικιλίας του σκληρού σιταριούτης Λήµνου µπορεί να βάλει τη χειµαζόµενη σιτοκαλ-λιέργεια της Λήµνου σε νέα αναπτυξιακή τροχιά, πουθα διασφαλίζει ικανοποιητικό εισόδηµα στους παραγω-γούς του.


™¿ÌÔ˜


ªÈÎÚ¤˜ Î·ÏÏÈ¤ÚÁÂÈÂ˜… ÌÂÁ¿ÏË˜ ÛËÌ·Û›·˜

¶¶έέρραα ααππόό ττιιςς γγννωωσσττέέςς κκααιι εεκκττεεττααµµέέννεεςςσσττηη ΣΣάάµµοο ααµµππεελλοοκκααλλλλιιέέρργγεειιεεςς,, ααλλλλάάκκααιι ττηηνν εελλααιιοοκκααλλλλιιέέρργγεειιαα,, µµιιαα σσεειιρράάάάλλλλωωνν ππρροοϊϊόόννττωωνν µµεε εειιδδιικκόό χχααρραακκττήή--ρραα ααππααννττώώννττααιι ττόόσσοο σσττηη ΣΣάάµµοο όόσσοο

κκααιι σσττηηνν ΙΙκκααρρίίαα κκααιι ττοουυςς ΦΦοούύρρννοουυςς κκααιι έέχχοουυνν εειιδδιικκήήββααρρύύττηητταα σσττηηνν ππααρρααγγωωγγιικκήή δδιιααδδιικκαασσίίαα κκααιι σσττηηφφυυσσιιοογγννωωµµίίαα ττοουυ ππρρωωττοογγεεννήή ττοοµµέέαα ττοουυ ννοοµµοούύ..Πρόκειται για µικρής έκτασης καλλιέργειες, µε προϊό-ντα που θεωρούνται παραδοσιακά ή ιδιαίτερου τοπι-κού χαρακτήρα, κάποια από τα οποία καλλιεργούνται,ενώ κάποια άλλα, παρ’ ότι είναι καλλιεργήσιµα - όπωςπιστοποιούν οι γεωπόνοι - δεν έχει γίνει ή καµµία ή µι-κρές προσπάθειες προς αυτήν την κατεύθυνση. Έτσι στη Σάµο τταα εεσσππεερριιδδοοεειιδδήή, που ευδοκιµούν πο-λύ καλά σε χαµηλά υψόµετρα και σε υπήνεµες καιαρδευόµενες περιοχές, υπάρχουν διάσπαρτα ως συ-στηµατικές καλλιέργειες στην περιοχή Μύλων, στονότιο τµήµα, περιοχή που πληροί αυτές τις προϋπο-θέσεις. Αν και τα κάθε είδους οπωροφόρα ευδο-κιµούν στη Σάµο, συστηµατικές καλλιέργειες δεν υ-πάρχουν, ενώ τα σποραδικά δένδρα αφθονούν, κυ-ρίως στο βόρειο τµήµα και στα ορεινά. Εκεί συναντώ-νται κερασιές, βυσσινιές και µηλιές, που είναι φυτάψυχρών περιοχών και δεν ευδοκιµούν στα χαµηλά. Σε ό,τι αφορά προϊόντα του πρωτογενή τοµέα, ιδιαί-τερα γνωστό για τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του είναιτο σσααµµιιώώττιικκοο µµέέλλιι. Η οµάδα παραγωγών µελιούΣάµου, που συστήθηκε την 6η Ιουνίου 1995, αποτε-λείται από 167 µελισσοκόµους που διαθέτουν13.176 κυψέλες. Η ετήσια παραγωγή µελιού κυµαί-νεται περίπου στα 85.400 κιλά, ενώ η έδρα της οµά-δας είναι ο Πύργος, όπου βρίσκεται και ο µεγαλύτε-ρος αριθµός µελισσοκόµων.Τα µελίσσια βόσκουν σε µια µεγάλη ποικιλία φυτώντου δάσους, αλλά και σε παραγωγικά φυτά, όπως:πεύκο, ελάτη, κισσός, θυµάρι, καστανιά, δενδρολίβα-νο, κουµαριά, αγριολεβάντα, µέντα, µηδική, ρίγανη,τσάι του βουνού, φακελωτή, ροδακινιά, µηλιά, κερα-σιά, θρούµπι, εσπεριδοειδή, ρείκι, αµυγδαλιά, χα-ρουπιά. Τοπικά προϊόντα του νησιού, που υπάρχουν ωστόσοσε µικρές εκτάσεις και παραγόµενες ποσότητες οι ο-ποίες δεν είναι επαρκώς καταγεγραµµένες, είναι οιελιές χαµάδες, ένας είδος αγριοσυκιάς η ΜΜπποούύκκνναα,το µµαακκρρύύ κκρρεεµµµµύύδδιι που παράγεται στα Κουµέικα, ττααααµµππεελλοοφφάάσσοουυλλαα, καθώς και τα µµπποουυρρννέέλλιιαα δηλαδήτα τοµατίνια που παράγονται στην περιοχή του Άνω

Βαθέος.Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν και τα βότανα που απα-ντώνται στη Σάµο και τα οποία είναι πολύ µεγάληςποικιλίας. Μερικά από τα βότανα αυτά είναι τα εξής:Ινούλα, Βερσµπάσκο, Σπλώνος, Ζοχαδόχορτο, Φικά-ρια, Ζαµπούκος, Κουφοξυλιά, Λεβάντα, Αγριολεβά-ντα, Θυµάρι, Καλέντουλα, Κίτρινη Μαργαρίτα, Νεκρο-λούλουδο, Τεύκριο, Άγριο Αµάραντο, Στοµαχοβότανο,Βάλσαµο, Υπερικό, Προδρόµου βότανο, Φασκοµηλιά,Αλισφακιά, Αδίαντο, Πολυτρίχι, Αγριοκάροτο, ∆αύκι.Σχεδόν όλα έχουν φαρµακευτικές ιδιότητες γνωστέςσε αρκετούς κατοίκους, που τα χρησιµοποιούν είτεστη µαγειρική είτε για φαρµακευτικούς και ιατρικούςσκοπούς είτε ως µυρωδικά χώρου.

�Στη Σάµο τα εσπεριδοειδή

ευδοκιµούν πολύ καλά σε χαµηλάυψόµετρα και σε υπήνεµες και αρδευόµενες περιοχές.

�


·ÊÈ¤Ú Ì·

∏∏ΙΙκκααρρίίαα εεµµφφααννίίζζεειι µµίίαα ιιδδιιααίίττεερρηη πποοιικκιιλλόόττηη--τταα σσεε κκλλιιµµααττοολλοογγιικκέέςς κκααιι εεδδααφφοολλοογγιικκέέςςσσυυννθθήήκκεεςς,, σσεε ααννττίίθθεεσσηη µµεε τταα υυππόόλλοοιιππααννηησσιιάά ττοουυ ΑΑιιγγααίίοουυ.. ΣΣεε όό,,ττιι ααφφοορράά σσττηηγγεεωωρργγιικκήή ππααρρααγγωωγγήή,, πποοττέέ δδεενν εευυδδοο--

κκίίµµηησσεε σσττοο ννηησσίί ηη εεννττααττιικκήή κκααλλλλιιέέρργγεειιαα ήή ηη µµοοννοοκκααλλ--λλιιέέρργγεειιαα.. ΒΒάάσσεειι ττοουυ ΝΝ..22009922,, πποουυ οουυσσιιαασσττιικκάά εείίννααιι ηηννοοµµοοθθεεσσίίαα ττηηςς ΕΕυυρρωωππααϊϊκκήήςς ΈΈννωωσσηηςς γγιιαα ττοονν ττρρόόπποοππααρρααγγωωγγήήςς ττωωνν ββιιοολλοογγιικκώώνν ππρροοϊϊόόννττωωνν,, ηη ΙΙκκααρρίίαα ααννέέκκαα--θθεενν ππααρράάγγεειι ββιιοολλοογγιικκάά ππρροοϊϊόόνντταα,, εεφφόόσσοονν,, οούύττωωςς ήήάάλλλλωωςς,, τταα µµόόνναα λλιιππάάσσµµαατταα πποουυ χχρρηησσιιµµοοπποοιιοούύννττααιι εείίννααιιττοο θθεειιάάφφιι κκααιι ηη γγααλλααζζόόππεεττρραα.. Σήµερα η Ικαρία έχει αρκετά γνωστά παραδοσιακά προϊ-όντα, όπως τα βερύκοκα της περιοχής του ΞυλοσύρτηΑγίου Κηρύκου, τα αµύγδαλα, τα σύκα και τα οπωροκη-πευτικά. Επίσης, η Ικαρία είναι µια περιοχή, όπου λόγωτων δυσµενών γεωφυσικών συνθηκών (τραχύ, ανώµαλοκαι σε πολλά σηµεία µε µεγάλες κλίσεις ανάγλυφο, χω-ρίς πεδινές εκτάσεις), αλλά και ιστορικών συνθηκών, α-ναπτύχθηκε η αιγοπροβατοτροφία και κυρίως η αιγοτρο-φία, µε αποτέλεσµα να έχει µια µεγάλη παράδοση στηνπαραγωγή γαλακτοκοµικών προϊόντων µε ιδιότυπα χαρα-κτηριστικά.ΗΗ ««κκααθθοούύρραα»» είναι ένα παραδοσιακό τυρί, που παράγε-ται τουλάχιστον από το 17ο αιώνα, αποκλειστικά απόκατσικίσιο γάλα. Είναι ένα δηµοφιλές στους ντόπιους τυ-ρί άλµης. Θα µπορούσε να λεχθεί ότι είναι το πιο χαρα-κτηριστικό τυρί της Ικαρίας και πολλοί Ικαριώτες την α-ποκαλούν και «καθουρίτσα». Η καθούρα, που ωριµάζειστην άλµη, χαρακτηρίζεται από το λευκό χρώµα της, τησυνεκτική της µάζα, το ιδιαίτερα ευχάριστο άρωµα καιτην ευχάριστη, ελαφρά πικάντικη, γεύση που εντείνεταιµε το χρόνο ωρίµανσής της, η οποία διαρκεί τουλάχι-στον τρεις µήνες. Η ποιότητα και η µορφή της καθούραςπου παρασκευάζεται στην Ικαρία, δε συναντάται σεκαµµία άλλη περιοχή της Ελλάδας.Στα παραδοσιακά προϊόντα της Ικαρίας πρέπει να ανα-φερθούν αφενός το ονοµαστό, από πολύ παλιά επίσης,µέλι Ικαρίας και αφετέρου τα άφθονα και ωραία καρύ-δια, που στο νησί αυτό βρίσκουν εκείνες τις κατάλληλεςκλιµατολογικές συνθήκες που χρειάζονται για να αναπτυ-χθούν και να ευδοκιµήσουν.Επίσης, ο ΠΠρράάµµννιιοοςς οοίίννοοςς, µαύρο και βαρύ από άποψηαλκοολικών βαθµών κρασί, γνωστό από την εποχή α-κόµη του ΟΟµµήήρροουυ (περίπου δηλ. από το 850 π.Χ.).Υπάρχουν αρκετές εκδοχές για την καταγωγή του ονόµα-τος Πράµνιος: Μία είναι ότι το όνοµα προέρχεται από τοότι «πραΰνει το µένος» και µία άλλη ότι υπάρχει ένα οινο-

φόρο όρος στην Ικαρία, η Πράµνη, όπου αναπτύσσονταιτα αµπέλια («πραµνία άµπελος») από τα οποία προέρχε-ται ο πράµνιος οίνος. Σηµειώνεται ότι και οι δύο αυτέςεκδοχές ανάγονται στην αρχαιότητα. Σε κάθε περίπτω-ση, είναι βέβαιο ότι ο «πράµνιος οίνος» ήταν ένα εξαιρε-τικό είδος κρασιού, που είχε από τα αρχαία χρόνια δια-φηµιστεί στις ελληνικές πόλεις της εποχής. Οι γεωργοίτης Ικαρίας, µε συστηµατική καλλιέργεια και εξειδίκευ-ση, είχαν κατορθώσει να αξιοποιήσουν µε τον καλύτεροτρόπο τα γνωστά αµπέλια του νησιού, παράγοντας καιδιακινώντας ένα επώνυµο παραδοσιακό προϊόν. Ακόµη, τo ΚΚααΐΐσσιι ΙΙκκααρρίίααςς. Είναι ένας τύπος βερύκοκου,του οποίου µάλιστα τρώγεται και ο πυρήνας: «Και τοκουκούτσι αµύγδαλο», όπως χαρακτηριστικά λέγεταιστην Ικαρία. Το συγκεκριµένο δένδρο κατάγεται από τηνΑρµενία. Στην Ικαρία η καλλιέργειά του άρχισε περίπουστα µισά του 19ου αιώνα. Το δένδρο έχει ύψος τρία πε-ρίπου µέτρα και οι καρποί του ωριµάζουν την άνοιξη. Τοκαΐσι είναι αρκετά γνωστό στην Ελλάδα. Η επιτόπια πα-ραγωγή το 1940 έφθανε τους 500 τόνους και την επο-χή εκείνη πραγµατοποιούνταν εξαγωγές απ’ το νησί στηνΑθήνα. Σήµερα η παραγωγή έχει σχεδόν υποδεκαπλα-σιαστεί και προορίζεται κυρίως για την τοπική κατανάλω-

πÎ·ÚÈÒÙÈÎ· ÚÔ˚fiÓÙ· «¿ÏÏË˜ ÁÂˆÚÁ›·˜»

πÎ·Ú›·

Το τριαντάφυλλο Ικαρίας έχει αξιόλογες θεραπευτικές ιδιότητες

∏ «¿ÏÏË ÁÂˆÚÁ›·»ση. Τα καΐσια τρώγονται είτε ωµά είτε σε µορφή γλυκούκουταλιού.Τα ΡΡαασσκκάά ΙΙκκααρρίίααςς είναι αγριοκάτσικα λευκού ή µαύρουχρώµατος και µε νοστιµότατο κρέας, που µάλιστα έχει πο-λύ λίγο λίπος. Είναι κατσίκια µετρίου αναστήµατος, ελευθέ-ρας βοσκής που όµως χωρίζονται σε κοπάδια. Το κάθε κο-πάδι έχει από έναν «αρχηγό», που του έχει φορεθεί στολαιµό ένα κουδούνι και είναι αναγνωρίσιµος από το κου-δούνισµα. Τα νεογέννητα ρασκά (ριφάκια) ακολουθούν τηµητέρα τους και σε µικρό χρονικό διάστηµα µαθαίνουν τονήχο του κουδουνιού και εντάσσονται στην αγέλη. Η κατανάλωση του κρέατος των αγριοκάτσικων χρονολο-γείται από τις αρχές του 17ου αιώνα, που ενσκήπτει η πει-ρατεία στο νησί και αρχίζει ο αιώνας της «αφάνειας» γιατους Ικάριους, δηλαδή η εποχή κατά την οποία οι κάτοικοιαυτοαποµονώθηκαν σε αθέατη περιοχή του νησιού, για τοφόβο των πειρατών. Το κρέας τους καταναλώνεται βραστόή ψητό. Βόσκουν ελεύθερα και τα σκοτώνουν µε τουφέκιασαν άγριο θήραµα.Τα «ρασκά» ανήκουν σε κάθε ορεινή κοινότητα του νησιούκαι προορίζονται για την τοπική κατανάλωση (οικιακή χρή-ση και λαϊκά πανηγύρια), ενώ πραγµατοποιούνται και εξα-γωγές στην Αθήνα. Ο αριθµός αυτών των ζώων που είναιεπάνω στο νησί υπολογίζεται σε 22.000 περίπου.Το ττρριιααννττάάφφυυλλλλοο ΙΙκκααρρίίααςς είναι το γνωστό γλυκό κουταλιούµε την ιδιαίτερη γεύση και την οσµή τριαντάφυλλου. Γρα-πτές µαρτυρίες δεν υπάρχουν για το γλυκό αυτό, αλλά ηπροφορική παράδοση τοποθετεί την αρχή της κατασκευήςτου στη Μικρά Ασία. Στην Ελλάδα, η παρασκευή αυτού τουγλυκού άρχισε στην Ικαρία και τοποθετείται χρονολογικάστη δεκαετία του ‘30 στα νοικοκυριά. Η βιοτεχνική παρα-γωγή του γλυκού άρχισε το 1950 στον Άγιο Κήρυκο, τηνπρωτεύουσα του νησιού. Τα τριαντάφυλλα συλλέγονται τοΜάιο από τις αγριοτριανταφυλλιές (αυτοφυής θαµνώδηςβλάστηση) που βρίσκονται στις πλαγιές της νότιας Ικαρίας.Τα πέταλά τους «καθαρίζονται» και βράζουν σε µεταλλικόσκεύος αρχικά, µε νερό, όπου στη συνέχεια τοποθετείταιζάχαρη µέχρι το σιρόπι να φθάσει τα 75 Brix. Παράγονταιπερίπου 2 - 3 τόνοι το χρόνο και η συνήθης συσκευασία εί-ναι σε µεταλλικά κουτιά των 800 γραµ.. Πραγµατοποιού-νται «εξαγωγές» προς τις παροικίες των Ικαρίων στην Αθή-να αλλά και στις διάφορες χώρες που είναι εγκατεστηµένοιαπόδηµοι του νησιού, κυρίως σε Αυστραλία και ΗΠΑ. Σηµειώνεται ότι το τριαντάφυλλο Ικαρίας έχει και αξιόλο-γες θεραπευτικές ιδιότητες, κυρίως σε ό,τι αφορά την κα-ταπολέµηση της δυσκοιλιότητας.

ºÔ˘ÚÓÈÒÙÈÎ· ÚÔ˚fiÓÙ·Από τα πιο γνωστά προϊόντα των Φούρνων είναι το µοναδι-κό σε γεύση και άρωµα θθυυµµααρρίίσσιιοο µµέέλλιι.. Επίσης, το ντόπιοκκααττσσιικκίίσσιιοο ττυυρρίί, ηη µµυυζζήήθθρραα και ττοο ααλλµµυυρρόό, τταα ααρρωωµµααττιικκάάββόότταανναα. Περιορισµένη αλλά ικανοποιητική είναι η κτηνοτροφία τουνησιού, η οποία το Πάσχα εφοδιάζει όλους τους κατοίκουςµε το παραδοσιακό κατσικάκι.


ÚÂÔÚÙ¿˙

∂ÏÏËÓÈÎfi ÎÚ·Û›

ºÈÏfi‰ÔÍ· ‚‹Ì·Ù· ÌÈ·˜ ÌÂÁ¿ÏË˜ ÔÚÂ›·˜

™™ηηµµααννττιικκάά κκοοννδδύύλλιιαα,, ύύψψοουυςς 44 εεκκααττοοµµµµυυ--ρρίίωωνν εευυρρώώ,, θθαα δδααππααννηηθθοούύνν γγιιαα ττηηννππρροοώώθθηησσηη ττοουυ εελλλληηννιικκοούύ κκρραασσιιοούύ σσττιιςςδδιιεεθθννεείίςς ααγγοορρέέςς µµέέχχρριι ττοο 22001133.. ΗΗ ΕΕθθννιι--κκήή ∆∆ιιεεππααγγγγεελλµµααττιικκήή ΟΟρργγάάννωωσσηη ΑΑµµππέέ--

λλοουυ κκααιι ΟΟίίννοουυ σσττιιςς 1177 ΟΟκκττωωββρρίίοουυ,, σσεε εεκκδδήήλλωωσσηηπποουυ ππρρααγγµµααττοοπποοιιήήθθηηκκεε σσττοο ΗΗρράάκκλλεειιοο ττηηςς ΚΚρρήήττηηςς,,ππααρροουυσσίίαασσεε ττοο σσχχεεδδιιαασσµµόό ττηηςς.. ΌΌππωωςς ττόόννιισσεε οο ππρρόό--εεδδρροοςς ττηηςς ∆∆ιιεεππααγγγγεελλµµααττιικκήήςς,, ΓΓιιάάννννηηςς ΜΜπποουυττάάρρηηςς,,ήήδδηη εεκκπποοννεείίττααιι µµεελλέέττηη ααππόό ττηηνν εεττααιιρρεείίαα PPRRCC.. ΗΗ µµεε--λλέέττηη έέχχεειι ττίίττλλοο ««ΧΧάάρρααξξηη ττηηςς εεθθννιικκήήςς σσττρρααττηηγγιικκήήςςmmaarrkkeettiinngg κκααιι bbrraannddiinngg ττοουυ εελλλληηννιικκοούύ κκρραασσιιοούύ σσεεεεθθννιικκόό εεππίίππεεδδοο»».. ΣΣττηηνν εεκκδδήήλλωωσσηη ππήήρραανν µµέέρροοςς οοππρρόόεεδδρροοςς ττηηςς ΕΕθθννιικκήήςς ∆∆ιιεεππααγγγγεελλµµααττιικκήήςς ΟΟρργγάάννωω--σσηηςς,, ΓΓιιάάννννηηςς ΜΜπποουυττάάρρηηςς,, οο ππρρόόεεδδρροοςς ττοουυ ΣΣυυνν--δδέέσσµµοουυ ΕΕλλλληηννιικκοούύ ΟΟίίννοουυ,, ΣΣττέέλλιιοοςς ΑΑλλεεξξάάκκηηςς,, σσυυννεε--ττααιιρριισσττέέςς οοιιννοοππααρρααγγωωγγιικκώώνν εεννώώσσεεωωνν σσυυννεεττααιι--ρριισσµµώώνν,, όόππωωςς κκααιι ττηηςς ΚΚΕΕΟΟΣΣΟΟΕΕ..Το σύνολο του ποσού που θα διατεθεί µέσω της νέ-ας Κοινής Οργάνωσης Αγοράς αµπελοοινικών, γιατην προβολή των ελληνικών κρασιών στην εσωτερι-κή και κυρίως τη διεθνή αγορά, ανέρχεται σε 10 ε-κατοµµύρια ευρώ. Από αυτά, τα 6 εκατοµµύρια ευ-ρώ θα διατεθούν σε δράσεις των οινοποιείων καιτων φορέων τους και τα 4 εκατ. θα δοθούν για τηνεφαρµογή της εθνικής οινικής στρατηγικής που θαακολουθήσει η χώρα µας. «Η συµµετοχή µας σε αυτήν την εθνική προσπάθειααποτελεί προϋπόθεση για την επιτυχή της έκβαση.Είναι πεποίθησή µας ότι το έργο θα δώσει την ευκαι-ρία στην “ελληνική προέλευση” να εδραιωθεί ως α-νταγωνιστικό πλεονέκτηµα στην παγκόσµια οινική α-γορά, προσθέτοντας αξία στα προϊόντα των ελληνι-κών εταιρειών του κλάδου», δήλωσε ο πρόεδροςτης ∆ιεπαγγελµατικής, Γιάννης Μπουτάρης. Ο κκ.. ΚΚοουυρρήήςς εκ µέρους της PRC σηµείωσε πως«στην Ελλάδα έχει αναπτυχθεί η παραγωγή ποιοτι-κού κρασιού. Το ίδιο έχει γίνει όµως και σε όλο τονκόσµο. Για το λόγο αυτό, το περιβάλλον που έχειδιαµορφωθεί σε διεθνές επίπεδο είναι έντονα αντα-γωνιστικό. Από εκεί και πέρα υπάρχουν διάφορεςτάσεις και διαµάχες, όπως µεταξύ τοπικών ποτών(π.χ. µπύρας) και οίνου, µεταξύ χωρών µε παράδο-ση στο κρασί και αναπτυσσόµενων οινικά χωρών, α-νάµεσα στη “σοφιστικέ” αντίληψη που “θέλει” τονοίνο κάτι εξαιρετικό και στην άποψη “πίνουµε το

κρασί όπως το αναψυκτικό” και άλλες, οι οποίεςχρειάζεται να αναλυθούν σωστά.».

∆È Û˘Ì‚·›ÓÂÈ ÛÙËÓ ·ÁÔÚ¿ ÙÔ˘ ÎÚ·ÛÈÔ‡Το διεθνές περιβάλλον γίνεται έντονα ανταγωνιστικόκαι από την είσοδο νέων χωρών στην παραγωγή τουκρασιού, όπως της Κίνας η οποία και σε αυτόν τοντοµέα χαρακτηρίζεται ως ανερχόµενη δύναµη.Άλλες χώρες που µπαίνουν στην παραγωγή κρασιώνείναι η Αγγλία και η Γεωργία. Ιδιαιτέρως εντυπωσιακό είναι το στοιχείο της έρευ-νας στη διεθνή αγορά ότι το 55% της κατανάλωσηςκρασιού γίνεται από γυναίκες!Επίσης, οι νέοι ηλικίας από 21 έως 27 χρόνων έ-χουν αυξήσει κατά πολύ την κατανάλωσή τους σεκρασί. Οι κλιµατικές αλλαγές παίζουν σηµαντικό ρόλο στηνπαραγωγή του οίνου. Γάλλοι οινοπαραγωγοί αγορά-ζουν γη στην Αγγλία για να καλλιεργήσουν εκεί γαλ-λικές ποικιλίες οινοστάφυλων! Πρώτη στις εξαγωγές κρασιού έρχεται η Ιταλία µεµερίδιο αγοράς 22% και µε µεγάλη διαφορά ακο-λουθούν η Ισπανία και η Γαλλία. Επίσης µε µεγάληδιαφορά από την τρίτη χώρα, ακολουθούν άλλες ό-πως οι Αυστραλία, Χιλή, Ν. Ζηλανδία. Στις τελευταί-ες θέσεις της κατάταξης, σχεδόν ανύπαρκτη στηδιεθνή αγορά, είναι η Ελλάδα µε µερίδιο 0,2%. Για να αλλάξει αυτή η κατάσταση χρειάζεται στρατη-γική ανταγωνιστικής τοποθέτησης και δηµιουργία ι-σχυρής οινικής ταυτότητας της χώρας µας, αποτε-λεσµατικών προγραµµάτων marketing αλλά καιδοµών που θα επιτελέσουν το marketing.

Internet - ‰ÈÂıÓ‹ Ì¤Û· ÂÓËÌ¤ÚˆÛË˜- ‰È·ÓÔÌ‹ Σύµφωνα µε τις εκτιµήσεις των µελετητών, ελκυστι-κές αγορές εισαγόµενων κρασιών είναι η Γερµανία,η Μεγάλη Βρετανία, η Ρωσία, η Ολλανδία, ο Κανα-δάς, η Κίνα και οι ΗΠΑ που καταναλώνουν το 70%του εισαγόµενου (σε αυτές τις χώρες) κρασιού. Από αυτές οι τέσσερεις είναι εκτός ΕυρωπαϊκήςΈνωσης και συγκεκριµένα οι ΗΠΑ, Καναδάς, Κίνα,Ρωσία. Κατέχουν το 97% της παγκόσµιας αύξησηςτης κατανάλωσης και το 61% της αύξησης της κατα-

νάλωσης εισαγόµενου κρασιού. Η κατανάλωση εισαγόµενων σε αυτές τις χώρεςκρασιών γίνεται από κατοίκους 16 πόλεων. Κατά συνέπεια, λοιπόν, οι αναπτυσσόµενες αγορέςτου κρασιού είναι συγκεκριµένες και οι κινήσεις σεαυτές χρειάζεται να είναι στοχευµένες. Με βάση τα αποτελέσµατα της έρευνας, οι µελετη-τές κατέθεσαν σειρά προτάσεων, ορισµένες από τιςοποίες είναι:

∆ηµιουργία portal (σελίδα στο Διαδίκτυο) από τοοποίο θα παρουσιάζονται σε πολλές γλώσσες ηεθνική ταυτότητά µας στον τοµέα του οίνου, ταελληνικά κρασιά, η ιστορία του προϊόντος και γε-

νικά τα πάντα γύρω από το κρασί στην Ελλάδα,µε προσεκτικό και εύστοχο τρόπο∆ηµιουργία µηχανισµών παρέµβασης στα µεγά-λα, διεθνή µέσα ενηµέρωσης που επηρεάζουντις τάσεις της κατανάλωσης του κρασιού πα-γκοσµίως∆ηµιουργία συστήµατος παρέµβασης σε αυτά ταµέσα. Με λίγα λόγια, για να παρέµβεις πρέπεικάτι να έχεις να πεις…Είσοδος σε δίκτυα διανοµής. Όποια διαφήµιση κιαν γίνει, χωρίς διανοµή καθίσταται άκυρη. Αν οκαταναλωτής δεν ξέρει πού να βρει το προϊόν,τότε το ξεχνά

� ΒΒιιοολλοογγιικκήή ΓΓεεωωρργγίίαα� ΒΒιιοολλοογγιικκήή ΚΚττηηννοοττρροοφφίίαα� ΝΝέέοοιι ααγγρρόόττεεςς� ΣΣχχέέδδιιαα ββεελλττίίωωσσηηςς� ΕΕππεεννδδύύσσεειιςς ΑΑγγρροοττοουυρριισσµµοούύ� ΣΣύύµµββοουυλλοοιι ΑΑγγρροοττιικκώώνν εεκκµµεεττααλλλλεεύύσσεεωωνν� ΕΕππεεννδδύύσσεειιςς ΜΜεεττααπποοίίηησσηηςς� ΠΠιισσττοοπποοιιήήσσεειιςς IISSOO 99000011::22000000,, IISSOO 2222000000::22000055,,

HHAACCCCPP//GGHHPP//CCooddeexx AAlliimmeennttaarriiuuss,, BBRRCC,, IIFFSS,,IISSOO 1144000011::22000044))

∫∞∆™∞µ∂§§∏™ - ∫√∆∆π∫∞∆™∞∫√°§√À - º§øƒπ¢∏™ √.∂.

ª˘ÙÈÏ‹ÓË ™Ì‡ÚÓË˜ 1 ∆∫ 81100∆ËÏ 22510 44226 fax 22510 44362 ∫ÈÓ. 6978331590 - 92

& ∞Á›· ¶·Ú·ÛÎÂ˘‹ §¤Û‚Ô˘www.agro.agrlesvos.gr e-mail [email protected]

επενδύουµε στην γεωργίαπροστατεύουµε το περιβάλλον στηρίζουµε τα νησιά µας

�Οι κλιµατικές αλλαγές παίζουν

σηµαντικό ρόλο στην παραγωγήτου οίνου. Γάλλοι οινοπαραγωγοίαγοράζουν γη στην Αγγλία για να

καλλιεργήσουν εκεί γαλλικέςποικιλίες οινοστάφυλων!

�


ÚÂÔÚÙ¿˙¢›ÛÂÎÙÔ˜ ¯ÚfiÓÔ˜ Î·È ÙÔ 2009


«Ã·ÌËÏ¤˜ Ù‹ÛÂÈ˜»ÁÈ· ÙÔ Ï¿‰È

™™ττοο ξξεεκκίίννηηµµαα ττηηςς ννέέααςς εελλααιιοοκκοοµµιικκήήςςχχρροοννιιάάςς οοιι ττιιµµέέςς ττοουυ εελλααιιόόλλααδδοουυ οοδδηη--γγοούύνντταανν ααππόό ττοο κκαακκόό σσττοο χχεειιρρόόττεερροο..ΘΘαα ήήτταανν εεύύκκοολλοο νναα ααπποοδδοοθθεείί ηη εεξξέέλλιιξξηηααυυττήή σσττηη γγεεννιικκόόττεερρηη οοιικκοοννοοµµιικκήή κκρρίίσσηη,,

ααλλλλάά κκααιι σσττηη δδιιααφφααιιννόόµµεεννηη µµεείίωωσσηη ττηηςς κκααττααννάάλλωω--σσηηςς ττοουυ εελλααιιόόλλααδδοουυ σσεε ππααγγκκόόσσµµιιοο εεππίίππεεδδοο,, εείίννααιιχχρρήήσσιιµµοο όόµµωωςς νναα δδοούύµµεε ττιιςς εεξξεελλίίξξεειιςς σσττηηνν ππαα--γγκκόόσσµµιιαα ααγγοορράά ττοουυ εελλααιιόόλλααδδοουυ σσεε ππιιοο µµαακκρροοππρρόό--θθεεσσµµηη ββάάσσηη,, δδηηλλααδδήή µµααζζίί µµεε τταα δδεεδδοοµµέένναα ττηηςς σσυυ--γγκκυυρρίίααςς νναα σσυυννεεκκττιιµµήήσσοουυµµεε τταα όόσσαα σσυυµµββααίίννοουυννσσττηηνν ππααγγκκόόσσµµιιαα ααγγοορράά ττοουυ εελλααιιόόλλααδδοουυ,, ααφφοούύ έέ--χχοουυµµεε σσεειιρράά εεξξααγγοορρώώνν κκααιι αανναακκααττααττάάξξεεωωνν.. ΑΑυυττόόεείίννααιι ααννααγγκκααίίοο γγιιαα νναα κκααττααννοοήήσσοουυµµεε γγιιααττίί ππέέφφττοουυννοοιι ττιιµµέέςς κκααιι ττιι ππρρέέππεειι νναα γγίίννεειι γγιιαα νναα αανναασσττρρααφφεείίααυυττήή ηη πποορρεείίαα,, αανν ααυυττόό εείίννααιι εεφφιικκττόό.. ΑΑκκόόµµηη ααυυττόόθθαα µµααςς ββοοηηθθήήσσεειι νναα δδοούύµµεε γγιιααττίί ππέέφφττοουυνν οοιι ττιιµµέέςςσσττηηνν ΕΕλλλλάάδδαα µµεε πποολλύύ ππιιοο έέννττοοννοο ρρυυθθµµόό ααππόό ττηηννΙΙσσππααννίίαα..Η παγκόσµια οικονοµική κρίση είναι σίγουρα ένααπό τα σηµαντικότερα στοιχεία που επηρεάζουν τηναγορά του ελαιόλαδου. Κι αυτό γιατί το ελαιόλαδοήταν και είναι ένα εξαιρετικά ακριβό τρόφιµο. Ταανταγωνιστικά του προϊόντα, το ηλιέλαιο, το σογιέ-λαιο, το βαµβακέλαιο κ.λπ. είναι ως και τρειςφορές φθηνότερα. Η οικονοµική κρίση µειώνει τιςδυνατότητες επέκτασης του ελαιόλαδου σε νέεςαγορές, ιδιαίτερα στις χώρες που δεν είναι γνωστέςοι ευεργετικές του ιδιότητες.Σαφής εικόνα για τα διεθνή αποθέµατα ελαιόλαδου,για τις εκτιµήσεις της νέας σοδειάς, θα έχουµεµετά τα µέσα του Νοεµβρίου, όταν δηµοσιευθεί η


έκθεση του ∆ιεθνούς Συµβουλίου Ελαιολάδου. Την τελευταία ηµέρα του Οκτωβρίου, όταν έκλεισε ηύλη του περιοδικού µας, είχε γίνει γνωστό ότι ηπαγκόσµια παραγωγή ελαιόλαδου θα είναι αυξηµένηκατά 100.000 τόνους σε σχέση µε τον προηγούµενοχρόνο. Θα φθάσει δηλαδή στα 2,7 εκατ. τόνων από2,6 εκατοµµύρια που ήταν πέρυσι. Αυξηµένα, όµως,είναι και τα αποθέµατα ελαιόλαδου από την προη-γούµενη χρονιά, που µαζί µε την παραγωγή αναµένε-ται να δώσουν µια ποσότητα 3,35 εκατ. τόνους.Αύξηση αναµένεται να παρουσιάσει και η παγκόσµιακατανάλωση ελαιόλαδου, που θα αγγίξει τα 2,9 εκατ.τόνους. Αυτό σηµαίνει ότι το φθινόπωρο του 2009 τααποθέµατα ελαιόλαδου σε όλο τον κόσµο θα είναιπερίπου 450.000 τόνοι, δηλαδή θα έχουµε στις απο-θήκες 200.000 τόνους λαδιού λιγότερους. Φυσικάόλα τα παραπάνω στοιχεία µπορούν πολύ εύκολα ναδιαφοροποιηθούν, καθώς οι καιρικές συνθήκεςπάντα επηρεάζουν τον όγκο της παραγωγής. Παράλληλα, δηµοσιογραφικές πληροφορίες αναφέ-ρουν ότι οι ιταλικές τυποποιητικές επιχειρήσεις, πουστην ουσία ελέγχουν το παγκόσµιο εµπόριο ελαιόλα-δου, καταγράφουν µείωση στις πωλήσεις τους κατά20%.Αντιθέτως, ανοδικά κινούνται οι εξαγωγές ελαιόλα-δου της Ισπανίας. Σύµφωνα µε την έκθεση του∆ιεθνούς Συµβουλίου Ελαιολάδου κατά τον περασµέ-νο Μάη, οι εξαγωγές ελαιόλαδου της Ισπανίας αυξά-νονταν µε ρυθµό 5,4% σε σχέση µε το 2007. Επίσηςήταν αυξηµένες κατά 12,8% σε σχέση µε τα µέσαεπίπεδα της τελευταίας τετραετίας. Αν και είναι πολύπρόωρο να εξάγουµε ασφαλή συµπεράσµατα, φαίνε-

ται πως η Ισπανία τείνει να κερδίζει έδαφος στη διε-θνή αγορά του ελαιόλαδου σε βάρος της Ιταλίας.

√È ÚÒÙÂ˜ ÙÈÌ¤˜Οι πρώτες αγοραπωλησίες ελαιόλαδου δείχνουν µιααπογοητευτική εικόνα. Στους Αγίους ΑποστόλουςΛακωνίας πουλήθηκε λάδι της ποικιλίας αθηνολιάπρος 3,12 ευρώ το κιλό, όταν ένα χρόνο πριν ηπρώτη αγοραπωλησία είχε γίνει στα 3,85 ευρώ τοκιλό. Στη Μεσσηνία οι πρώτη αγοραπωλησία ελαιόλα-δου από ελιές της ποικιλίας µαυρολίσιου έγινε στα2,55 ευρώ το κιλό.

∏ ·ÁÔÚ¿ ·ÏÏ¿˙ÂÈΟ τοµέας της εµπορίας του ελαιόλαδου έχει µπει στηδίνη µεγάλων ανακατατάξεων. Αυτό δηµιουργεί τερά-στιες δυνατότητες αλλά και πολύ µεγάλους κινδύ-νους. Οι ανακατατάξεις στην αγορά δηµιουργούν τιςπροϋποθέσεις νέες επιχειρήσεις να αποκτήσουνσηµαντικά τµήµατα της παγκόσµιας αγοράς του ελαι-όλαδου και να ανατρέψουν, ή καλύτερα να µεταβά-λουν, τις υπάρχουσες ισορροπίες. Οι κίνδυνοι προέρ-χονται από το ότι στη χώρα µας δεν υπάρχουν οι επι-χειρήσεις εκείνες, είτε συνεταιριστικές είτε ιδιωτι-κές, που µπορούν να παρακολουθήσουν αυτές τιςεξελίξεις. Έτσι, όχι µόνο κινδυνεύει το ελληνικό λάδινα µη βρει ποτέ το δρόµο για τις µεγάλες αγορές,αλλά ταυτόχρονα υπάρχει κίνδυνος να χαθούν καιπαραδοσιακοί πελάτες που αγόραζαν το ελληνικόλάδι χύµα. Στις πρώτες µέρες του Οκτωβρίου, στους FinancialTimes, δηµοσιεύθηκε ένα άρθρο των έγκριτων δηµο-

ÚÂÔÚÙ¿˙

Διαχρονική εξέλιξη

των τιμών ελαιόλαδου


σιογράφων JJeennnnyy WWiiggggiinnss και EElliizzaabbeetthh RRiiggbbyy για τηUnilever. Σε αυτό σηµειωνόταν ότι ο βρετανοολλανδι-κός όµιλος βρίσκεται µπροστά σε ένα ιστορικό σταυ-ροδρόµι, καθώς καλείται να αποφασίσει αν θα απο-σχιστεί ο κλάδος των τροφίµων από τον κλάδο τωνειδών οικιακής και προσωπικής φροντίδας. Τοζήτηµα αυτό φαίνεται ότι ταλανίζει τη Unilever εδώκαι χρόνια, ωστόσο ο ανταγωνισµός µε άλλους οµί-λους, όπως είναι ο ελβετικός Νestle και ο αµερικα-νικός Procter & Cample, θέτουν το ζήτηµα πιο επιτα-κτικά από κάθε άλλη φορά. Έτσι ο νέος διευθύνωνσύµβουλος της Unilever, ΠΠοολλ ΠΠόόλλµµαανν, καλείται νααπαντήσει σε αυτό το δίληµµα. Στο άρθρο τονιζότανότι ο κ. Πόλµαν είναι από εκείνους που δεν αρέσκο-νται στη στασιµότητα και στην απλή διαχείριση τηςυπάρχουσας κατάστασης. Λίγες µέρες αργότερα, στον οικονοµικό Τύπο τηςΕλλάδας κυκλοφόρησε η είδηση ότι η Unilever που-λάει τις δραστηριότητες της Ελαΐδος στην Ελλάδα,δηλαδή την τυποποίηση ελαιόλαδου και τοµατοπολ-τού. Ποιος όµως µπορεί να αγοράσει το µεγαλύτεροbrand name του τυποποιηµένου ελληνικού ελαιόλα-δου, το «Άλτις»; Θα είναι κάποια ελληνική επιχείρησηή κάποια επιχείρηση από το εξωτερικό;Κάποιοι αναλυτές, µε ακροβατισµούς, προσπάθησαννα συνδέσουν αυτήν την είδηση µε τα όσα έγινανστην Ιταλία, µε την εξαγορά του οίκου Bertoli πουανήκε στη Unilever από τη SOS Cuetara, υποστηρί-ζοντας ότι το ίδιο σκηνικό θα επαναληφθεί και στηχώρα µας. Μάλλον πρόκειται για µια ατυχή προσοµοί-

ωση των όσων συµβαίνουν στην Ιταλία, στα ελληνικάδεδοµένα.Κι αυτό γιατί ο ισπανικός κολοσσός ενδιαφέρεται νααποκτήσει επιχειρήσεις που κάνουν εξαγωγές ελαιό-λαδου. Οι εξαγωγές του συνόλου των ελληνικώντυποποιητικών επιχειρήσεων, όµως, είναι ελάχιστεςκαι κατά συνέπεια ο όµιλος της SOS Cuetara δενέχει κανένα λόγο να ενδιαφερθεί για την εξαγοράµιας ελληνικής επιχείρησης τυποποίησης ελαιόλα-δου.Άλλωστε, µόλις στις 28 Σεπτεµβρίου, στην εφηµερί-δα «Θάρρος» της Μεσσηνίας, σε άρθρο του ο δηµο-σιογράφος ΚΚώώσσττααςς ΚΚοοννττοοθθααννάάσσηηςς εξηγούσε ότι οόµιλος SOS Cuetara προσπαθεί να µειώσει τοδανεισµό του, γι’ αυτό και έχει επιδοθεί σε µια προ-σπάθεια ανεύρεσης αγοραστή για δραστηριότητεςπου δεν τις θεωρεί πλέον στρατηγικού χαρακτήρα. Τι σηµαίνουν όλα αυτά τα επιχειρηµατικά παιχνίδιαγια τον Έλληνα παραγωγό ελαιόλαδου και ιδιαίτεραγια το νησιώτη παραγωγό;Σηµαίνουν ότι το κέντρο βάρους της παγκόσµιας αγο-ράς ελαιόλαδου µετατοπίζεται οριστικά από την Ιτα-λία στην Ισπανία. Οι ιταλικές φίρµες, που παραδοσια-κά προµηθεύονταν λάδι από την Ελλάδα για την τυπο-ποίησή τους, θα περιορίσουν τις ποσότητες που αγο-ράζουν. Αυτή είναι µια εξέλιξη που το περιοδικό«Ελιά και Ελαιόλαδο» επισηµαίνει από τις αρχές τηςτρέχουσας δεκαετίας, ωστόσο µέχρι σήµερα δεν έχειγίνει κατανοητή. Η µείωση του χύµα ελληνικού ελαι-όλαδου που θα καταλήγει στην Ισπανία θα γεµίζει τιςαποθήκες παραγωγών και συνεταιρισµών στην Ελλά-

ÚÂÔÚÙ¿˙

δα και σταδιακά θα µειώσει τις τιµές που ήδη βρίσκο-νται σε πολύ χαµηλά επίπεδα.Αν, λοιπόν, πριν µερικά χρόνια έπρεπε να τρέξουµεγια να αποκτήσει η χώρα µας ένα σηµαντικό κοµµάτιτης αγοράς του τυποποιηµένου ελαιόλαδου στηνΕυρώπη και στις τρίτες χώρες, τώρα πρέπει να δια-νύσουµε ένα µαραθώνιο µε ταχύτητα σπρίντερ. Αυτό δε σηµαίνει ότι θα πρέπει να αντιγράψουµετους Ισπανούς και τους Ιταλούς. Η ελληνική ελαιο-κοµία έχει πολλές διαφορές µε την ελαιοκοµία τηςΙσπανίας. Το ελληνικό λάδι έχει υψηλό κόστος παρα-γωγής και είναι εξαιρετικής ποιότητας. Οι διαφορές

γίνονται ακόµη πιο έντονες όταν µιλάµε για το νησιω-τικό ελαιόλαδο. Αυτό λοιπόν που πρέπει να κάνουµεείναι να βρούµε τις αγορές εκείνες που µπορούν καιθέλουν να αγοράσουν το ελληνικό ελαιόλαδο, γιαόλες τους τις δραστηριότητες. Επίσης, πολύ καλό θαείναι να πάµε το ελληνικό λάδι στις νέες αγορές(Ρωσία, Κίνα, Ινδία κ.λπ.), αξιοποιώντας τα προ-γράµµατα προβολής και προώθησής του που ανα-πτύσσουν η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ∆ιεθνέςΣυµβούλιο Ελαιολάδου. Τεράστιο πλεονέκτηµα θα αποκτήσει το ελληνικό λάδιαν δώσουµε στις χώρες, που ενδιαφέρονται να ανα-πτύξουν την ελαιοκοµία, την ελληνική τεχνογνωσίακαι τις ελληνικές ποικιλίες ελιάς. Γιατί το καταναλωτι-κό κοινό των χωρών αυτών θα µάθει να τρώει το λάδιµε τη γεύση που έχει στην Ελλάδα και έτσι θα είναιπολύ πιο εύκολη η είσοδος του ελληνικού ελαιόλα-δου στις χώρες αυτές. Πέραν τούτου, θα δηµιουργη-θεί στους κατοίκους των χωρών αυτών η εικόνα ότιη Ελλάδα είναι η πατρίδα της ελιάς, στοιχείο που επί-σης µπορεί να βοηθήσει την προώθηση του ελληνι-κού ελαιόλαδου στις αγορές αυτές.

�Όχι µόνο κινδυνεύει το ελληνικό

λάδι να µη βρει ποτέ το δρόµο γιατις µεγάλες αγορές, αλλά

ταυτόχρονα υπάρχει κίνδυνος ναχαθούν και παραδοσιακοί

πελάτες που αγόραζαν το ελληνικόλάδι χύµα.

�


ÚÂÔÚÙ¿˙

∂ÈÙ¤ÏÔ˘˜ ·ÓÔ›ÁÔ˘Ó ÔÈ ¯ÚËÌ·ÙÔ‰ÔÙ‹ÛÂÈ˜

ªÈÎÚ¿ Û¯¤‰È· ‚ÂÏÙ›ˆÛË˜, ÁÂˆÚÁÈÎÔ› Û‡Ì‚Ô˘ÏÔÈ Î·È Ó¤ÔÈ ·ÁÚfiÙÂ˜ Â›Ó·È Ù· ÚÒÙ· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù·

TTοο έένναα µµεεττάά ττοο άάλλλλοο ααννοοίίγγοουυνν τταα χχρρηηµµαα--ττοοδδοοττιικκάά ππρροογγρράάµµµµαατταα ττοουυ υυπποουυρργγεείίοουυΑΑγγρροοττιικκήήςς ΑΑννάάππττυυξξηηςς.. ΗΗ ααρρχχήή έέγγιιννεε µµεεττοο ππρρόόγγρρααµµµµαα ΓΓεεωωρργγιικκοοίί ΣΣύύµµββοουυλλοοιικκααιι αακκοολλοούύθθηησσαανν τταα µµιικκρράά σσχχέέδδιιαα ββεελλ--

ττίίωωσσηηςς γγιιαα ττοουυςς κκττηηννοοττρρόόφφοουυςς κκααιι οοιι ΝΝέέοοιι ΑΑγγρρόόττεεςς..Οι Γεωργικοί Σύµβουλοι είναι ένα νέο πρόγραµµαπου στόχο έχει τη διασφάλιση της υγιεινής και της α-σφάλειας των τροφίµων που παράγονται στα νησιάµας. Είναι νέο πρόγραµµα και προβλέπεται η ε-φαρµογή του από την Κοινή Αγροτική Πολιτική. Επι-δίωξη είναι µέσα από αυτό τα όσα λαµβάνονται ωςαποφάσεις σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης για τηνπροστασία του περιβάλλοντος, την παραγωγή υγιει-νών και ασφαλών προϊόντων, τις µεθόδους παραγω-γής, τη χρήση και κτηνιατρικών φαρµάκων και φυτο-φαρµάκων, να φθάνουν στο χωράφι και στο στάβλο. Τα µικρά σχέδια βελτίωσης απευθύνονται αποκλει-στικά σε υπάρχουσες κτηνοτροφικές µονάδες αιγο-προβάτων, µε στόχο τον εκσυγχρονισµό της παρα-γωγής γάλακτος ως προς τις συνθήκες της υγιεινήςτης άρµεξης (αντικατάσταση χειρονακτικής άρµεξηςµε µηχανική). Ο προϋπολογισµός του προγράµµατος(δηµόσια δαπάνη) ανέρχεται στα 100 εκατοµµύριαευρώ και η εκτίµηση του συνολικού κόστους των ε-πενδύσεων, που τελικά θα πραγµατοποιηθούν, ανέρ-χεται περίπου στα 200 εκατοµµύρια ευρώ.Οι Νέοι Αγρότες είναι το γνωστό πρόγραµµα πουστόχο έχει να ενισχύσει τους νέους που θέλουν ναασχοληθούν µε την αγροτική παραγωγή.Από τις πρώτες ανακοινώσεις για τα παραπάνω προ-γράµµατα είναι φανερό ότι το υπουργείο ΑγροτικήςΑνάπτυξης αυτή τη φορά έκανε µια αποφασιστικήστροφή στην επιχειρηµατική γεωργία. ∆ίνεται προτε-ραιότητα στην ενίσχυση των κατά κύριο επάγγελµααγροτών, δηλαδή εκείνων που έχουν τις προϋποθέ-σεις να επιβιώσουν στο νέο ανταγωνιστικό περιβάλ-λον. Αυτή η επιλογή θα γίνει πολύ πιο εµφανής τα ε-πόµενα χρόνια, όταν θα φανούν τα αποτελέσµατα α-πό την υλοποίηση των παραπάνω προγραµµάτων.

∆∞ ªπ∫ƒ∞ ™Ã∂¢π∞ µ∂§∆πø™∏™Το πρόγραµµα για τα µικρά σχέδια βελτίωσης προ-βλέπει ότι επιλέξιµες επενδύσεις θα είναι υποχρεω-τικά η αγορά αρµεκτικής µηχανής και προαιρετικά:

Η κατασκευή κτηρίου άρµεξης και χώρου γάλα-

κτος ή διαµόρφωση υπάρχοντος χώρου. Η αγορά µηχανών γαλουχίας αµνοεριφίων.Η αγορά παγολεκάνης. Η αγορά γεννήτριας.Η αγορά και εγκατάσταση εξοπλισµού παραγω-γής ζωοτροφών για τις ίδιες ανάγκες της µονά-δας. Η αγορά και εγκατάσταση σιλό συνολικής χωρη-τικότητας µέχρι 40 κυβικών µέτρων.Η κατασκευή αποθηκευτικών χώρων θερµοκη-πιακού τύπου για ζωοτροφές. Η κατασκευή µικρού βιολογικού καθαρισµού γιατο χειρισµό των υγρών αποβλήτων της µονάδας.Η αγορά και εγκατάσταση ηλιακού θερµοσίφω-να για τις ανάγκες συντήρησης του εξοπλισµούάρµεξης και συντήρησης του γάλακτος. ∆εν ενισχύονται οι επενδύσεις που δε συµπερι-λαµβάνονται στην ανωτέρω λίστα, οι επενδύσειςαπλής αντικατάστασης, ο ΦΠΑ, η αγορά µεταχει-ρισµένου εξοπλισµού και η αγορά εξοπλισµούπριν την ηµεροµηνία έγκρισης.

¶ÚÔ¸Ôı¤ÛÂÈ˜ ¤ÓÙ·ÍË˜Για να ενταχθεί στο πρόγραµµα µια κτηνοτροφικήεκµετάλλευση θα πρέπει να ανήκει νόµιµα σε:Φυσικά πρόσωπα, ηλικίας από 18 έως 60 ετών, ταοποία: ΑΑ)) είναι κατά κύριο επάγγελµα αγρότες, δηλαδή α-

ντλούν τουλάχιστον το 50% του εισοδήµατόςτους από γεωργοκτηνοτροφικές δραστηριότητεςκαι ταυτόχρονα είναι ασφαλισµένοι στον ΟΓΑ.Κατ’ εξαίρεση, για τους κατοίκους της νησιωτι-κής χώρας (πλην Κρήτης και Εύβοιας) το ανωτέ-ρω ελάχιστο ποσοστό διαµορφώνεται στο 25%.

ΒΒ)) υποβάλλουν Ενιαία ∆ήλωση Εκµετάλλευσης στονΟΠΕΚΕΠΕ.

ΓΓ)) δεν είναι άµεσα συνταξιοδοτούµενα από οποιοδή-ποτε ταµείο εσωτερικού ή εξωτερικού και ταυτό-χρονα δεν έχουν ενταχθεί ως δικαιούχοι στοπρόγραµµα της πρόωρης συνταξιοδότησης.

∆∆)) έχουν λευκό ποινικό µητρώο κατά την ηµεροµη-νία υποβολής της αίτησης ή έχει παρέλθει τριε-τία από την έκτιση της οποιασδήποτε ποινής.Επίσης, στους υποψηφίους, κατά το χρόνο υπο-βολής και εξέτασης του επενδυτικού τους σχεδί-ου, δε θα πρέπει να έχουν επιβληθεί διοικητικές


κυρώσεις για παραβίαση κοινοτικών κανονισµώνή εθνικής νοµοθεσίας.

∆ικαιούχοι µπορούν να είναι και νοµικά πρόσωπαπου έχουν νοµική µορφή Α.Ε., Ε.Π.Ε., Ο.Ε., Ε.Ε. καιΣυνεταιρισµοί. Θα πρέπει όµως να διαθέτουν άδειαλειτουργίας ή βεβαίωση δηµάρχου ότι οι σταβλικέςεγκαταστάσεις, στις οποίες χωροθετούνται οι προ-τεινόµενες επενδύσεις, βρίσκονται εκτός ορίου οι-κισµού, και πράξη χαρακτηρισµού από το οικείο δα-σαρχείο για το χώρο που είναι εγκατεστηµένη η µο-νάδα.Τόσο τα φυσικά όσο και τα νοµικά πρόσωπα που εί-ναι δικαιούχοι θα πρέπει:11.. να βελτιώνουν τις επιδόσεις της εκµετάλλευσης

µέσω της βελτίωσης των οικονοµικών επιδόσε-ων του τοµέα της ζωικής παραγωγής της εκµε-τάλλευσης, ως συνέπεια του συνόλου των προ-τεινόµενων επενδύσεων. Η κατάδειξη της βελ-τίωσης των συνολικών επιδόσεων της εκµετάλ-λευσης θα γίνεται µε τη χρήση προεγκεκριµένηςµελέτης.

22.. να δραστηριοποιούνται στην αιγοπροβατοτροφίαµε τουλάχιστον 150 ζώα, όπως το µέγεθος αυτόέχει δηλωθεί στην Ενιαία ∆ήλωση Εκµετάλλευ-σης του 2008 (ΟΠΕΚΕΠΕ).

33.. οι νόµιµοι κάτοχοί τους να µην έχουν υπάρξει δι-καιούχοι Σχεδίου Βελτίωσης κατά την τελευταίαπενταετία πριν την υποβολή της αίτησής τους γιαενίσχυση από το παρόν καθεστώς.

44.. οι νόµιµοι κάτοχοί τους να µην έχουν λάβει ενί-σχυση µέσα από Σχέδιο Βελτίωσης κατά την τε-λευταία τριετία πριν την υποβολή της αίτησήςτους για ενίσχυση από το παρόν καθεστώς.

√È ˘Ô¯ÚÂÒÛÂÈ˜Όσοι τελικά ενταχθούν στο πρόγραµµα, αναλαµβά-νουν τις ακόλουθες δεσµεύσεις:Να αποδεχθούν τη δηµοσίευση των στοιχείων του ο-νόµατός τους, του δήµου µόνιµης κατοικίας τουςκαι της ενίσχυσης που θα λάβουν σε σχετική ιστοσε-λίδα του ΟΠΕΚΕΠΕ.Να υλοποιήσουν το εγκεκριµένο επενδυτικό σχέδιοεντός 6 µηνών στην περίπτωση που δεν επενδύουνσε κτηριακές εγκαταστάσεις ή 12 µηνών σε αντίθε-τη περίπτωση. Να συγκεντρώσουν και να τηρούν σε αρχείο όλα τααπαραίτητα δικαιολογητικά για τη σύσταση και τον έ-λεγχο του φακέλου πληρωµής.Οι δικαιούχοι του προγράµµατος δεν έχουν δικαί-ωµα να επανυποβάλουν σχέδιο βελτίωσης για µιατριετία από την ηµεροµηνία που θα λάβουν την τε-λευταία ενίσχυση που θα απορρέει από το παρόν

πρόγραµµα.Για µια τουλάχιστον πενταετία από την ηµεροµηνίαέκδοσης της απόφασης αποπληρωµής του επενδυτι-κού τους σχεδίου, θα πρέπει:ii.. Να διατηρήσουν τους όρους και τις προϋποθέ-

σεις ένταξής τους στο καθεστώς ενίσχυσης, ό-πως ορίζονται στην παρούσα.

iiii.. Να αξιοποιήσουν, κατά τον πλέον ορθολογικότρόπο, τις επενδύσεις για τις οποίες ενισχύθη-καν.

iiiiii.. Να τηρούν την πολλαπλή συµµόρφωση στην κτη-νοτροφική τους εκµετάλλευση.

iivv.. Να µην προβούν σε ενέργειες που έχουν σχέσηµε καλλιέργεια, κατοχή, διάθεση, εµπορία ναρ-

�Τα µικρά σχέδια βελτίωσηςαπευθύνονται αποκλειστικά

σε υπάρχουσες κτηνοτροφικέςµονάδες αιγοπροβάτων,

µε στόχο τον εκσυγχρονισµό της παραγωγής γάλακτος.

�


κωτικών ουσιών, ζωοκλοπή, καταστροφή του πε-ριβάλλοντος.

vv.. Να τηρούν αρχείο µε όλα τα έγγραφα που αφο-ρούν στις επενδύσεις για τις οποίες έχουν υπο-βάλει αίτηση συγχρηµατοδότησης.

vvii.. Να δέχονται και να διευκολύνουν τους ελέγχουςπου διενεργούν Εθνικά και Κοινοτικά όργανα.

∞›ÙËÛË ˘Ô„ËÊÈfiÙËÙ·˜Ο υποψήφιος µπορεί να λάβει την αίτηση υποψηφιό-τητας και αφού τη συµπληρώσει, να την καταθέσειστην οικεία διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης ή στοοικείο Τοπικό Κέντρο Αγροτικής Ανάπτυξης. Για τουςκατοίκους των νησιών η κατάθεση µπορεί να γίνεικαι µέσω των οικείων δήµων ή κοινοτήτων.Προς το παρόν, οι ανωτέρω υπηρεσίες, ύστερα απόστοιχειώδη έλεγχο πληρότητας του φακέλου υποψη-φιότητας και στην περίπτωση που δεν παρατηρη-θούν βασικές ελλείψεις, προωθούν άµεσα το φάκε-λο στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τρο-φίµων, προκειµένου να ξεκινήσει η διαδικασία ελέγ-χου και έκδοσης απόφασης ένταξης. Σε αντίθετηπερίπτωση επιστρέφουν το φάκελο στον υποψήφιο,για συµπλήρωση των ελλείψεων και άµεση επανυπο-βολή.Για την αποπληρωµή του σχεδίου θα υποβάλλεταισυνολικά ένας φάκελος, µετά την υλοποίηση της ε-πένδυσης. Ο φάκελος αυτός θα περιέχει τόσο τα δι-καιολογητικά πληρωµής όσο και τα απαραίτητα δι-καιολογητικά που θα αποδεικνύουν το αληθές τηςαρχικής αίτησης του επενδυτή. Στην περίπτωση πουο δικαιούχος το επιθυµεί, θα µπορεί να αιτηθεί τηλήψη της ενίσχυσης µέχρι και σε δύο συνολικά δό-σεις. Θα µπορεί δηλαδή να υλοποιήσει κάποιες ε-πενδύσεις αρχικά, να πληρωθεί γι’ αυτές και στη συ-νέχεια να υλοποιήσει και να πληρωθεί και τις υπό-λοιπες.

¡∂√π ∞°ƒ√∆∂™305 εκατοµµύρια ευρώ θα διατεθούν για τη χρηµα-τοδότηση των νέων που θα επιλέξουν να ασχολη-θούν µε το αγροτικό επάγγελµα. Αυτήν τη φορά τοπρόγραµµα νέων αγροτών θα το διαχειριστούν οιΠεριφέρειες της χώρας. Το πρόγραµµα θα είναι α-νοιχτό καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου και οι απο-φάσεις έγκρισης θα εκδίδονται εντός τετραµήνου α-πό την υποβολή της αίτησης. Στο φάκελο υποψηφιό-τητας οι νέοι αγρότες µεταξύ άλλων υποβάλλουν καιεπιχειρηµατικό σχέδιο, την υλοποίηση του οποίουπρέπει να πετύχουν εντός διαστήµατος πέντε ετών. Επιπλέον, οι ενταγµένοι νέοι αγρότες οφείλουν, εφό-

σον δεν είναι εξ αρχής ασφαλισµένοι στον κλάδο κύ-ριας ασφάλισης του ΟΓΑ και δε διαθέτουν επαρκή ε-παγγελµατική κατάρτιση, να εγγραφούν στον ΟΓΑκαι να παρακολουθήσουν µαθήµατα διάρκειας του-λάχιστον 150 ωρών σε πιστοποιηµένο κέντρο κα-τάρτισης εντός τριετίας από την ηµεροµηνία ένταξήςτους στο πρόγραµµα. Το ύψος εφάπαξ ενίσχυσης κυµαίνεται από 20.000ευρώ έως 40.000 ευρώ και διαφοροποιείται µε βά-ση την κατηγορία της µόνιµης κατοικίας του νέου α-γρότη (ορεινή, µειονεκτική και κανονική), τον προ-σανατολισµό της παραγωγής της εκµετάλλευσης(κτηνοτροφική, φυτική και µικτή) και το επίπεδο ει-σοδήµατος της εκµετάλλευσης. Η καταβολή της ενί-σχυσης γίνεται σε τρεις δόσεις. Η πρώτη δόση καταβάλλεται µε την ένταξη στο πρό-γραµµα και αντιστοιχεί σε ποσοστό 40% του συνολι-κού ύψους ενίσχυσης. Η δεύτερη δόση ανέρχεται σε ποσοστό 30% επί τουσυνολικού ύψους ενίσχυσης και καταβάλλεται απότο µεθεπόµενο έτος της ένταξης µε την εγγραφήστον ΟΓΑ, την ολοκλήρωση της εκπαίδευσης και τησυµµόρφωση όπου απαιτείται προς ισχύοντα κοινο-τικά πρότυπα.Η τρίτη δόση ανέρχεται σε ποσοστό 30% επί του συ-νόλου του ύψους ενίσχυσης και καταβάλλεται όταν οδικαιούχος αποκτήσει το σύνολο των προϋποθέσε-ων. Η δεύτερη και η τρίτη δόση µπορούν να καταβλη-θούν ταυτόχρονα µε την επίτευξη των αντίστοιχωνστόχων του επιχειρησιακού σχεδίου.Όσοι ενταχθούν στο πρόγραµµα έχουν δυνατότητανα αξιοποιήσουν και τα παρακάτω προγράµµατα:

Γεωργικοί ΣύµβουλοιΣχέδια βελτίωσηςΣυµµετοχή αγροτών σε συστήµατα για την ποιό-τητα τροφίµων∆ραστηριότητες ενηµέρωσης και προώθησης

°∂øƒ°π∫√π ™Àªµ√À§√πΤο πρόγραµµα Γεωργικοί Σύµβουλοι απευθύνεται σεµεγάλους αγρότες, οι οποίοι µέχρι τις 31 ∆εκεµβρί-ου θα µπορούν να υποβάλουν αιτήσεις για να υπα-

ÚÂÔÚÙ¿˙

�Το υπουργείο ΑγροτικήςΑνάπτυξης αυτή τη φορά

έκανε µια αποφασιστική στροφήστην επιχειρηµατική γεωργία.

�


χθούν σε αυτό. Το κόστος των υπηρεσιών που θαπροσφέρουν οι γεωργικοί σύµβουλοι θα χρηµατοδο-τείται κατά 80% από τους πόρους του προγράµµα-τος, µε ανώτατο όριο τα 1.500 ευρώ ανά παρεχόµε-νη υπηρεσία. Οι ενισχύσεις αυτές καθιερώνουν τονέο Σύστηµα Παροχής Συµβουλών στις αγροτικέςεκµεταλλεύσεις, το οποίο για τη χώρα µας υπολογί-ζεται ότι θα δηµιουργήσει ένα συνολικό κύκλο εργα-σιών περί τα 65 εκατοµµύρια ευρώ.Σύµφωνα µε τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης,ΑΑλλέέξξααννδδρροο ΚΚοοννττόό, ο θεσµός των γεωργικώνσυµβούλων θα βοηθήσει ώστε να αξιοποιηθούν στοµέγιστο δυνατό βαθµό τα συγκριτικά πλεονεκτήµαταπου διαθέτει η ελληνική γεωργία για την τήρηση τωναπαιτήσεων µιας σύγχρονης, υψηλής ποιότητας γε-ωργίας, µε εξασφαλισµένες τις επιδοτήσεις της νέ-ας ΚΑΠ ως το 2013.Ο Οργανισµός Πιστοποίησης και Επίβλεψης Γεωργι-κών Προϊόντων (ΟΠΕΓΕΠ) ορίστηκε µε απόφασητου κ. Κοντού, ως φορέας πιστοποίησης των Γεωρ-γικών Συµβούλων. Επίσης, η εποπτεία, ο συντο-νισµός και ο έλεγχος των γεωργικών συµβούλων α-νατίθεται στη γενική διεύθυνση Φυτικής Παραγωγήςτου υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.Ο γεωργικός σύµβουλος είναι υπεύθυνος µέχρι και100% της αµοιβής του σε περίπτωση που αποδει-χθεί ότι η συµβουλή που είχε δώσει στο γεωργό ή-ταν εσφαλµένη µε συνέπεια ο γεωργός να τιµωρη-θεί για παράβαση της πολλαπλής συµµόρφωσης. Ταχρηµατικά ποσά από τις παραπάνω ποινές αποδίδο-

νται στο γεωργό. Εποπτεύουσα Αρχή για τη λειτουργία του συστήµα-τος παροχής γεωργικών συµβουλών, καθώς και τουφορέα πιστοποίησης, θα είναι η γενική διεύθυνσηΕφαρµογών και Έρευνας του υπουργείου ΑγροτικήςΑνάπτυξης. Για την ορθή εφαρµογή του θα διενερ-γούνται κατ’ έτος έλεγχοι σε γεωργικούς συµβού-λους και σε δείγµα τουλάχιστον 5% των ατοµικών ε-πιχειρήσεων, νοµικών προσώπων και συνεται-ρισµών, καθώς και 5% των φυσικών προσώπων πουδε συµµετέχουν σε ατοµικές επιχειρήσεις ή νοµικάπρόσωπα ή συνεταιρισµούς.Ανώτατο όριο ενίσχυσης ορίζονται τα 1.500 ευρώκαι η ενίσχυση ανά θεµατική ενότητα συµβουλευτι-κής υπηρεσίας δεν µπορεί να υπερβεί τα παρακάτωποσά:

Περιβάλλον 350 ευρώ ∆ηµόσια Υγεία - Υγεία ζώων 250 ευρώ∆ηµόσια Υγεία - Υγεία φυτών 250 ευρώΚοινοποίηση των ασθενειών 150 ευρώΣυνθήκες διαβίωσης των ζώων 150 ευρώΟρθές Γεωργικές και Περιβαλλοντικές Πρακτικές350 ευρώ

Στις συµβουλές για τις ανωτέρω θεµατικές ενότητεςπεριλαµβάνονται υποχρεωτικά και συµβουλές γιατην εργασιακή ασφάλεια.Ο αρχικός φάκελος θα κατατίθεται σε ηλεκτρονικήµορφή στην ηλεκτρονική βάση δεδοµένων τουΟΠΕΚΕΠΕ.

Πρόβατα σε βοσκότοπολίγο πιο έξω από την Άντισσα


‰È¿ÏÔÁÔ

™˘˙‹ÙËÛË ÁÈ· ÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ ÙˆÓ Û˘ÓÂÙ·ÈÚÈÛÌÒÓ

Η άλλοτε κραταιά συνεταιριστική γαλακτοβιομηχανία «ΑΓΝΟ» σήμερα λειτουργεί στα πλαίσια του ομίλου «ΚΟΛΙΟΣ»


™˘˙‹ÙËÛË ÁÈ· ÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ ÙˆÓ Û˘ÓÂÙ·ÈÚÈÛÌÒÓ

HH συγκρότηση των αγροτικών συνεταιρισµών στηνΕλλάδα έχει ακολουθήσει µια πολύ διαφορετικήπορεία από αυτή των συνεταιρισµών της δυτικήςΕυρώπης. Κατά την διάρκεια του 20ού αιώναβοήθησαν τους µικρούς αγρότες να κερδίσουν τη

µάχη της επιβίωσης. Παρά τις κατά καιρούς στρεβλώσεις, οισυνεταιρισµοί λειτούργησαν πάντα ως αποκούµπι για τους µικρούς καιτους µεσαίους αγρότες, αφού η δράση τους προστάτεψε το εισόδηµάτους.Είναι αλήθεια ότι οι αγροτικοί συνεταιρισµοί στη χώρα µας δεν έχουντύχει τόσο µεγάλης ανάπτυξης όπως στη δυτική Ευρώπη. Παρ’ όλααυτά διαθέτουν ένα πολύ εκτεταµένο δίκτυο, ιδιαίτερα µεγάλη ακίνητηπεριουσία και υποδοµές, χωρίς τις οποίες θα ήταν πρακτικά αδύνατονα λειτουργήσει ο τοµέας της πρωτογενούς παραγωγής. Αλλά η εποχή έχει αλλάξει, βρισκόµαστε σε µια περίοδο όπουκυριαρχούν σε παγκόσµιο επίπεδο επιχειρήσεις πολυεθνικές καιταυτόχρονα πολυκλαδικές. Οι επιχειρήσεις αυτές παράγουν µια πολύµεγάλη γκάµα προϊόντων και υπηρεσιών πολλών διαφορετικώνκλάδων και σε ποσότητες που µπορούν να καλύψουν τα ράφια τωνσούπερ µάρκετ πολλών χωρών. ∆ιαθέτουν άνετη πρόσβαση σταµεγάλα δίκτυα εµπορίου κι αυτό τους εξασφαλίζει πολύ µεγάλουςτζίρους και µεγάλα κέρδη. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο καλούνται να βρουν το δικό τους δρόµο οιαγροτικοί συνεταιρισµοί. Οι οποίοι δεν αρκεί απλά να επιβιώσουν,πρέπει να δώσουν τη δυνατότητα στους αγρότες να προσαρµοστούνστα δεδοµένα που βάζει η Κοινή Αγροτική Πολιτική, αλλά και ναπροετοιµαστούν για τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική, όπως αυτή θαδιαµορφωθεί µετά το 2013. Πολλοί πιστεύουν ότι οι συνεταιρισµοί πρέπει να συγχωνευθούν, ναφύγουµε από το µοντέλο του ενός συνεταιρισµού σε κάθε χωριό. Ναδηµιουργηθούν µεγάλοι συνεταιρισµοί για να είναι αποτελεσµατικοί.Άλλοι πιστεύουν ότι πρέπει να δηµιουργηθούν κλαδικοί συνεταιρισµοί(π.χ. ελαιοκοµικοί, κτηνοτροφικοί, γαλακτοπαραγωγικοί, οινοποιητικοίκ.λπ.), διότι εκτιµούν ότι έτσι θα λειτουργούν πιο αποτελεσµατικά. Μια τρίτη άποψη λαµβάνει υπόψη την καλή πορεία που έχουνορισµένοι συνεταιρισµοί και ενώσεις και εκτιµά ότι είναι προτιµότερονα υπάρχει ένας µικρός και αποτελεσµατικός συνεταιρισµός. Εκ των πραγµάτων, λοιπόν, τίθεται το ζήτηµα αν µπορούν οι αγροτικοίσυνεταιρισµοί, µε τη σηµερινή δοµή που έχουν, να λειτουργήσουναποτελεσµατικά. Μπορούν να ξεπεράσουν τις παθογένειες τουπαρελθόντος και να ανοιχτούν στον ανταγωνισµό; Ποια είναι η δοµήπου µπορεί να βοηθήσει τους συνεταιρισµούς να πετύχουν το στόχοτους; Αρκεί µόνο η δοµή ή απαιτούνται κι άλλες αλλαγές στηνοργάνωση, στη διοίκηση, στο προσωπικό; Αυτά τα ζητήµατα προσπαθούµε να διερευνήσουµε ανοίγοντας τησυζήτηση για το µέλλον των συνεταιρισµών. Επιδίωξή µας είναι οδιάλογος να µη σταµατήσει εδώ, αλλά να συνεχιστεί και στα επόµενατεύχη.


√√ιι ΑΑγγρροοττιικκέέςς ΣΣυυννεεττααιιρριισσττιι--κκέέςς ΟΟρργγααννώώσσεειιςς ααπποοττεε--λλοούύνν ττηηνν κκυυρρίίααρρχχηη δδοοµµήήττοουυ ααγγρροοττιικκοούύ ττοοµµέέαα σσττηηχχώώρραα µµααςς.. ΜΜεε ττιιςς ππωωλλήή--

σσεειιςς ππρροοϊϊόόννττωωνν πποουυ ππααρράάγγοουυνν,, µµεε ττηηδδιιάάθθεεσσηη εεφφοοδδίίωωνν γγιιαα ττηηνν ααγγρροοττιικκήή ππαα--ρρααγγωωγγήή,, ααλλλλάά κκααιι µµεε ττηηνν ππααρροοχχήή πποο--λλυυάάρριιθθµµωωνν υυππηηρρεεσσιιώώνν,, ππααρρέέχχοουυνν πποολλ--λλααππλλάά οοφφέέλληη σσττοουυςς ααγγρρόόττεεςς.. ΕΕίίννααιι χχαα--ρραακκττηηρριισσττιικκόό όόττιι οο σσυυννοολλιικκόόςς κκύύκκλλοοςς

εερργγαασσιιώώνν ττωωνν ααγγρροοττιικκώώνν σσυυννεεττααιιρριισσττιικκώώνν εεππιιχχεειιρρήήσσεεωωνν υυππεερρββααίίννεειισσήήµµεερραα ττοο ύύψψοοςς ττοουυ 11 δδιισσεεκκααττοοµµµµυυρρίίοουυ εευυρρώώ,, ππρροοεερρχχόόµµεεννοοςς κκυυ--ρρίίωωςς ααππόό ππωωλλήήσσεειιςς ααγγρροοττιικκώώνν ππρροοϊϊόόννττωωνν κκααιι ααππόό ττηη δδιιάάθθεεσσηηεεµµπποορρεευυµµάάττωωνν κκααιι εεφφοοδδίίωωνν σσττηηνν ααγγοορράά.. Ο κορµός των συνεταιριστικών επιχειρήσεων βασίζεται κατά κύριολόγο στις δραστηριότητες των Ενώσεων Αγροτικών Συνεταιρισµών,οι οποίες απασχολούν σήµερα περισσότερους από 2.500 εργα-ζόµενους, χωρίς να υπολογισθεί το εποχικό προσωπικό. Υπολογίζε-ται ότι το 20% του προσωπικού αυτού αποτελείται από έµπειρους ε-πιστήµονες, µεταξύ των οποίων φυσικά περιλαµβάνονται και οι γεω-τεχνικοί. Σήµερα εκτιµάται ότι στις ΕΑΣ υπηρετούν περισσότεροι α-πό 430 γεωτεχνικοί µε εξαιρετική γνώση, εµπειρία και προσφοράστα ζητήµατα της φυτικής, αλλά και της ζωικής παραγωγής.Σηµαντική προοπτική αποτελεί η πλευρά της παροχής υπηρεσιώνπρος τα µέλη των συνεταιρισµών και τους αγρότες γενικότερα. Ζη-τήµατα όπως η παροχή γεωργικών συµβουλών, η πιστοποίηση α-γροτικών προϊόντων και τροφίµων, η λεγόµενη συµβολαιακή, αλλάκαι η συµβουλευτική γεωργία, αποτελούν κρίσιµους τοµείς, στουςοποίους ασκείται ήδη παρέµβαση από τις συνεταιριστικές επιχειρή-σεις, που οφείλει να καταστεί εντονότερη και σηµαντικότερη.Στο επίπεδο της αγοράς, η λειτουργία 50 και πλέον καταστηµάτωνλιανικής πώλησης (super markets) διασπαρµένων στην ύπαιθρο, α-ποτελεί αναµφίβολα µία σηµαντική προσφορά, που οφείλεται να α-ναπτυχθεί περισσότερο, έτσι ώστε το συνεταιριστικό κίνηµα νασυµβάλει ουσιαστικότερα ως µοχλός παρέµβασης στην αγορά τωνδιατροφικών προϊόντων.Σήµερα, ο κύκλος εργασιών των συνεταιριστικών super markets υ-περβαίνει τα 80 εκατοµµύρια ευρώ, απασχολώντας 500 περίπουεργαζοµένους. Θα ήταν χρήσιµο και σκόπιµο να πολλαπλασιαστείαυτή η παρέµβαση γιατί είναι καθολικά αναγνωρισµένη η συµβολήτων συνεταιρισµών στην εξυγίανση της αγοράς και κυρίως στη µεί-ωση της ψαλίδας των τιµών παραγωγού και εκείνων που πληρώνειο καταναλωτής.Στη σηµερινή συγκυρία, η επιδείνωση του οικονοµικού κλίµατος µετη µεγάλη άνοδο της τιµής του πετρελαίου, των φυτοφαρµάκων καιτων λιπασµάτων, µε τη συνεχή αύξηση των επιτοκίων, µε το άδικοκαι άνισο φορολογικό σύστηµα και φυσικά µε την επιβράδυνση τηςανάπτυξης, έχει δηµιουργήσει ένα ασφυκτικό πλαίσιο και στον α-γροτικό χώρο. Οξύνονται έτσι τα προβλήµατα του αγροτικού τοµέακαι των συνεταιριστικών επιχειρήσεων, που ήδη προέρχονται απόµία κρίσιµη περίοδο, τόσο εξαιτίας των πολύ δυσµενών καιρικώνσυνθηκών της διετίας 2006 - 2007, όσο και από τις επιπτώσεις τηςνέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. ∆υστυχώς διαπιστώνεται συνεχήςµείωση του αγροτικού εισοδήµατος, πτώση των επενδύσεων στονπρωτογενή τοµέα και εξαιρετικά σηµαντική µείωση της αγροτικήςπαραγωγής σε σηµαντικά αγροτικά προϊόντα.Είναι χαρακτηριστικό ότι στο διάστηµα της τετραετίας 2004 - 2007

το κόστος της αγροτικής παραγωγής αυξήθηκε αθροιστικά κατά23%, όταν το ίδιο διάστηµα οι τιµές παραγωγού σηµειώνουν αύξη-ση 15% περίπου. Από την άλλη πλευρά, στη διετία 2006 - 2007διαπιστώνεται µεγάλη κάµψη στην παραγωγή των περισσότερων α-γροτικών προϊόντων, µε χαρακτηριστικές τις περιπτώσεις του κα-πνού (-89%) και των τεύτλων, ως αποτέλεσµα της ασκούµενηςεµπορικής πολιτικής της µεταποίησης αλλά και άστοχων διαπραγµα-τεύσεων στις Βρυξέλλες. Εξαιρετικά σηµαντική ήταν και η µείωσητης παραγωγής σε µία σειρά άλλων προϊόντων - που οφείλεται σεδυσµενείς καιρικές συνθήκες, όπως στη σταφίδα (-46%), στοβαµβάκι (-30%), στα σιτηρά (-25%), στο ελαιόλαδο (-22%), στο κρα-σί (-14%). Κρίση εξάλλου υφίσταται και η κτηνοτροφία, κυρίως εξαι-τίας του διπλασιασµού των τιµών των ζωοτροφών.Από την άλλη πλευρά, παρουσιάστηκαν ορισµένες προοπτικές στηνκαλλιέργεια των σιτηρών, που ξεκίνησε µε ανεβασµένες τιµές απότην αρχή της χρονιάς. Οπωσδήποτε το στοιχείο αυτό θα συνεισφέ-ρει καλύτερα αποτελέσµατα στις συνεταιριστικές επιχειρήσεις.Οφείλεται, ωστόσο, να εκτιµηθεί η αρνητική επίδραση του διπλα-σιασµού των τιµών των λιπασµάτων, η οποία θα επιδράσει δυσµε-νώς σε ορισµένες καλλιέργειες, όπως για παράδειγµα το καλαµπό-κι, στο οποίο τα λιπάσµατα και τα φυτοφάρµακα καλύπτουν το 30%και πλέον του κόστους παραγωγής. Οι εξελίξεις, πάντως, και εδώδεν προβλέπονται θετικές, µια και ήδη εκπέµπονται µηνύµατα πτώ-σης των εµπορικών τιµών στα σιτηρά, γεγονός που οφείλεται στηνυπερπροσφορά.Είναι προφανές ότι απαιτούνται µέτρα στήριξης του συνεταιριστικούκινήµατος, µε στόχο να αποτελέσουν οι αγροτικοί συνεταιρισµοί έναισχυρό εργαλείο παρέµβασης, ώστε να φθάσει το προϊόν από τοχωράφι στο ράφι, παρακάµπτοντας τους ενδιάµεσους, για καλύτερακαι φθηνότερα διατροφικά προϊόντα. Στην ΠΑΣΕΓΕΣ πιστεύουµε ει-λικρινά ότι η στήριξη αυτή πρέπει να βασίζεται σε δύο πυλώνες. Οπρώτος αφορά στο διατροφικό µοντέλο, που πρέπει να αποτελέσεικορυφαίας σηµασίας επιλογή στο επίπεδο της αγροτικής πολιτικής,έτσι ώστε από τη µια µεριά να ανταποκριθούµε στη συνεχώς αυξα-νόµενη ζήτηση των τροφίµων και από την άλλη να περιορίσουµε τοέλλειµµα στο αγροτικό εµπορικό ισοζύγιο, το οποίο συνεχώς µεγε-θύνεται αρνητικά (-2,6 δισεκατοµµύρια ευρώ το 2007). Ο δεύτεροςπυλώνας της πολιτικής µας αφορά τους κατά κύριο επάγγελµα α-γρότες, που αποτελούν τον πυρήνα ανάπτυξης του αγροτικούτοµέα. Θα προσθέταµε και ένα τρίτο, εξαιρετικά κρίσιµο ζήτηµα,που είναι η διαθεσιµότητα αρδευτικού νερού για τη γεωργία, γεγο-νός φυσικά που απαιτεί σηµαντικές επενδύσεις σε υποδοµές, αλλάκαι σοβαρά µέτρα εξοικονόµησης νερού µε τη λειτουργία σύγχρο-νων και αποτελεσµατικών φορέων διαχείρισης του πολύτιµου αυτούπόρου.∆ύο βασικές προτάσεις εκπορεύονται από την ΠΑΣΕΓΕΣ. Η πρώτηέχει σχέση µε τη λογική απαίτηση υιοθέτησης ενός γενναίου κοινω-νικού πακέτου για τα ασθενέστερα αγροτικά νοικοκυριά, µε ελάχι-στο ύψος σύνταξης ΟΓΑ για τον υπερήλικα αγρότη, όχι µικρότερο α-πό 600 ευρώ. Η δεύτερη συνδέεται άµεσα µε µέτρα που συµβάλ-λουν στη µείωση του κόστους παραγωγής και αυτό µπορεί να επι-τευχθεί µε την αύξηση της επιστροφής ΦΠΑ στους αγρότες, αλλάκαι µε τη σηµαντική αύξηση της επιστροφής του Ειδικού Φόρου Κα-τανάλωσης πετρελαίου κίνησης, ζήτηµα που προκάλεσε σοβαρές α-ντιδράσεις, µια και µε την πρόσφατη απόφαση το ύψος του επιστρε-φόµενου ποσού υπολείπεται κατά 50% των συνολικών αναγκών τωναγροτών.

ΑΡΘΡΟτου Αχιλλέα Καραγκιο-

ζόπουλουΠρόεδρου της ΕΑΣ Παγγαίου,

γενικού γραµµατέα της ΠΑΣΕΓΕΣ, πρόεδρου

της Εθνικής ∆ιεπαγγελµατικήςΟργάνωσης Καπνού

∂ÍÂÏ›ÍÂÈ˜ Î·È ÚÔÔÙÈÎ¤˜ ÙˆÓ ∞ÁÚÔÙÈÎÒÓ ™˘ÓÂÙ·ÈÚÈÛÌÒÓ

‰È¿ÏÔÁÔ

∆∆oo σσυυννεεττααιιρριισσττιικκόό κκίί--ννηηµµαα σσττηηνν ΕΕλλλλάάδδαα,, ππαα--ρράά τταα ττόόσσαα ππρροοββλλήήµµααττααπποουυ εείίχχεε νναα ααννττιιµµεεττωωππίί--σσεειι,, ππααρράά ττοουυςς λλάάθθοοςς

δδρρόόµµοουυςς κκααιι ππρροοσσδδιιοορριισσµµοούύςς ααππόόττηη γγέέννεεσσήή ττοουυ,, πποουυ ττοο κκρράάττοοςς εεξξαα--

ννάάγγκκααζζεε νναα κκάάννεειι -- µµεε ττοουυςς δδιιάάφφοορροουυςς ννόόµµοουυςς κκααιι εελλέέγγχχοουυςς --ττιιςς εεπποοππττεείίεεςς ααππόό ππλλεευυρράάςς υυπποουυρργγεείίοουυ -- ΑΑΤΤΕΕ -- ννοοµµααρρχχίίεεςςκκ..άά..,, ππρροοσσέέφφεερρεε σσττοονν ααγγρρόόττηη,, σσττοονν ααγγρροοττιικκόό ττοοµµέέαα,, ααλλλλάά κκααιισσττηηνν εεθθννιικκήή οοιικκοοννοοµµίίαα ππάάρραα πποολλλλάά..Θα αποφύγω τον πειρασµό να κάνω διαπιστώσεις για την ιστο-ρική εξέλιξη του συνεταιριστικού κινήµατος στην Ελλάδα, γιατίθα χάναµε την ουσία του θέµατος που απασχολεί σήµερα τοναγρότη, τον καταναλωτή, την αγροτική οικονοµία γενικότερα.Οι αλλαγές που έχουν πραγµατοποιηθεί τα τελευταία χρόνια µετην ένταξη της χώρας µας στη Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά ιδιαί-τερα µε την παγκοσµιοποίηση της αγοράς, έχουν αλλάξει τηδοµή, το µέγεθος της γεωργικής εκµετάλλευσης. Επίσης έ-χουν αλλάξει τη δοµή και τα προβλήµατα των συνεταιρισµώνστον αγροτικό τοµέα. Γενικότερα έχουµε πρόβληµα σε παρα-δοσιακά σηµαντικά προϊόντα για την Ελλάδα όπως καπνά, στα-φίδα, βαµβάκι κ.ά.. Άλλα προϊόντα λόγω του διεθνούς ανταγω-νισµού έχουν εγκαταλειφθεί και άλλα αντιµετωπίζουν σοβαράπροβλήµατα στην παραγωγή και διάθεσή τους.Έχει αποδειχθεί ότι εξ αιτίας του µεγέθους των γεωργικώνεκµεταλλεύσεων και της πολυµορφίας των εδαφών των αγρο-τικών νοικοκυριών γενικότερα, τα προϊόντα που παράγονται α-πό εκτατικές καλλιέργειες δεν αντέχουν στο διεθνή ανταγω-νισµό. Άρα καταλήγουµε αβίαστα στο συµπέρασµα ότι στηνΕλλάδα πρέπει να παράγουµε τρόφιµα, εκµεταλλευόµενοι τασυγκριτικά πλεονεκτήµατα εδαφοκλιµατικά για την παραγωγήτροφίµων υψηλών ποιοτικών προδιαγραφών.Το ερώτηµα είναι αν παραχθούν αυτά τα προϊόντα, ποιος θα τατοποθετήσει στην αγορά και πώς ο καταναλωτής θα τα προµη-θευτεί. Σε ποιες τιµές θα τα αγοράσει; Πόσο ανόθευτα θα εί-ναι; Τι τιµές θα εισπράξει ο παραγωγός; Τα τελευταία χρόνιαστην Ελλάδα θεοποιήθηκε η ιδιώτευση και διαπιστώνουµε τηνεκµετάλλευση του παραγωγού, του καταναλωτή, τις νοθείεςπροϊόντων, τα καρτέλ, την καταστρατήγηση του υγιούς ανταγω-νισµού κ.λπ..Πιστεύω απόλυτα ότι ο µονός δρόµος για τη λύση αυτών τωνσοβαρών προβληµάτων είναι η κοινωνική οργάνωση και κατ’επέκταση ο συνεταιρισµός. Χρειαζόµαστε λοιπόν ένα ισχυρό α-γροτικό συνεταιριστικό κίνηµα στην Ελλάδα και όταν λέω χρει-αζόµαστε, το χρειαζόµαστε και οι αγρότες και οι καταναλωτές.Σήµερα στην Ελλάδα υπάρχουν Συνεταιρισµοί και ΕνώσειςΑγροτικών Συνεταιρισµών που βρίσκονται σε κάποιο σηµείο ε-ξέλιξης στην κατεύθυνση να καλύψουν βασικές ανάγκες των α-γροτών. Υπάρχουν όµως πολλές περιοχές όπου οι συνεται-ρισµοί έχουν µεγάλα προβλήµατα. Είναι, λοιπόν, επιτακτική ηανάγκη να αντιµετωπίσουµε τα προβλήµατα που έχουµε και ταπροβλήµατα που έρχονται, όπως η διατροφική κρίση, η κρίσηστην αγορά. Η ανασυγκρότηση του συνεταιριστικού κινήµατοςείναι επιβεβληµένη και κοινωνικά αναγκαία. ∆εν µπορεί να υ-

πάρξει ένα πρότυπο της δοµής που θα έχουν οι συνεταιρισµοί,δεν µπορεί να υπάρξει ένα µοντέλο συνεταιρισµού για όλη τηνΕλλάδα.Πιστεύω ότι χρειαζόµαστε ένα ισχυρό πρόγραµµα εξυγίανσηςκαι ανασυγκρότησης του συνεταιριστικού κινήµατος στη χώραµας, που να έχει συγκεκριµένους στόχους και πρώτο απ’ ό-λους τη συνολική ανασυγκρότηση του αγροτικού τοµέα.

Η συγχώνευση συνεταιρισµών - ενώσεων - αγροτικών συνε-ταιρισµών µε στόχο την αγορά, τη µεγέθυνση των επιχειρή-σεων αυτών που χρειάζεται να αντέχουν τον ανταγωνισµό,είναι επιβεβληµένη.

Η κλαδική οργάνωση των παραγωγών σε πολλά προϊόντα (ό-πως π.χ. οι τοµείς οπωροκηπευτικών και κτηνοτροφίας)και ιδιαίτερα η πρώτου βαθµού οργάνωση, που θα µπορείνα επεκτείνεται και εκτός των ορίων µιας κοινότητας, ενόςδήµου κ.ο.κ., θα συµβάλει στην καλύτερη ανάπτυξη και µε-γέθυνση των συνεταιρισµών αυτών, προκειµένου να τοπο-θετηθούν τα προϊόντα στην αγορά.

Η ανασυγκρότηση του αγροτικού τοµέα γενικότερα και ειδι-κότερα των συνεταιρισµών στην Ελλάδα, πιστεύω απόλυταότι είναι ένα βαθιά πολιτικό ζήτηµα µε εθνικές διαστάσειςπου έχει να κάνει µε τη δηµογραφική µας ισορροπία, µετις διατροφικές ανάγκες του λαού µας, µε χιλιάδες θέσειςεργασίας, αλλά και µε πολλές άλλες εκφάνσεις.

Έτσι λοιπόν, άµεσα, πρέπει να υπάρξει ένας σχεδιασµός στονοποίο δεν µπορεί να είναι απούσα η πολιτεία.

ΑΡΘΡΟτου Μιχάλη

Βουµβουλάκη Α΄ αντιπροέδρου

της ΠΑΣΕΓΕΣ


‰È¿ÏÔÁÔ∏ ·Ó·Û˘ÁÎÚfiÙËÛË ÙÔ˘ Û˘ÓÂÙ·ÈÚÈÛÙÈÎÔ‡ÎÈÓ‹Ì·ÙÔ˜ Â›Ó·È ÎÔÈÓˆÓÈÎ¿ ·Ó·ÁÎ·›·


‰È¿ÏÔÁÔ

¶¶οολλλλάά τταα ππρροοββλλήήµµαατταα πποουυ κκυυρριιααρρχχοούύννααυυττήήνν ττηηνν ππεερρίίοοδδοο σσττηηνν πποολλιιττιικκήή σσκκηη--ννήή ττοουυ ττόόπποουυ µµααςς,, ααππόό ττηη λλεεηηλλαασσίίααττηηςς δδηηµµόόσσιιααςς ππεερριιοουυσσίίααςς µµέέχχρριι ττηηννοοιικκοοννοοµµιικκήή κκρρίίσσηη κκααιι ββέέββααιιαα τταα εερρωω--

ττήήµµαατταα πποουυ ππρροοκκύύππττοουυνν εείίννααιι πποολλλλάά κκααιι ααννααππάάννττηη--τταα.. ΌΌµµωωςς γγιιαα ττοονν ααγγρροοττιικκόό χχώώρροο τταα ππρράάγγµµαατταα εείίννααιιπποολλύύ χχεειιρρόόττεερραα κκιι έέχχοουυνν ξξεεκκιιννήήσσεειι εεδδώώ κκααιι χχρρόόννιιαα::

Όταν οι αγρότες µειώνονται κάθε χρόνο… ήδηείναι λιγότεροι από 500.000.Όταν το αγροτικό εισόδηµα έχει µειωθεί τα τε-λευταία 10 χρόνια τουλάχιστον κατά 25%.Όταν ελάχιστοι νέοι ενδιαφέρονται πλέον για τηγεωργία.Όταν οι αυξήσεις σε λιπάσµατα, φάρµακα, πολ-λαπλασιαστικό υλικό και ζωοτροφές ξεπερνούντο 100%.Όταν η διακίνηση και το εµπόριο σ’ όλα τα πεδίατου πρωτογενή τοµέα έχουν αφεθεί σε επιχει-ρηµατικά χέρια.Όταν η κυβέρνηση παρακολουθεί τις εξελίξειςµε ευχολόγια, πετώντας το µπαλάκι των ευθυ-νών στους άλλους.

Όταν… δεκάδες εδραιώνουν την εξαφάνιση τουαγροτικού χώρου, τότε όλοι όσοι ασχολούνται µεαυτόν πρέπει ν’ απαντήσουν σ’ ένα άλλο ερώτηµα:χρειάζονται ναι ή όχι οι συνεταιρισµοί;Κι επειδή πιστεύω ότι όλοι συµφωνούµε στο ναι,πρέπει να απαντήσουµε γιατί δεν µπορούν ν’ αντα-ποκριθούν στο ρόλο τους.Μέχρι τώρα τα φορτώνουµε όλα στις κυβερνητικέςπολιτικές, που πράγµατι έχουν σήµερα µεγάλεςευθύνες… αποφεύγουµε όµως ν’ αναλάβουµε κιεµείς τις δικές µας.Η σηµερινή εικόνα του αγροτικού συνδικαλιστικούκινήµατος χαρακτηρίζεται από την έλλειψη της«έξωθεν καλής µαρτυρίας». Οι ίδιοι οι αγρότες δεντο εµπιστεύονται πλέον και ούτε προσδοκούν στηστήριξή του.Οι αγροτικοί συνεταιρισµοί και σύλλογοι έχουναδρανοποιηθεί, εκφυλίζονται, χρεωκοπούν καιέχουν χάσει τον αγωνιστικό τους προσανατολισµό.Η κατάσταση είναι ακόµη χειρότερη στις δευτερο-βάθµιες οργανώσεις που έχουν µετατραπεί σε γρα-φειοκρατικούς µηχανισµούς, σε προθάλαµουςπαραγοντισµού και σε εκλογικούς µηχανισµούςνοµής της εξουσίας.Η τακτική αυτή τους οδήγησε στην υπερχρέωση καιτην καταρράκωση της αξιοπιστίας τους, ακόµη καιστα ίδια τους τα µέλη. Έτσι, το συνεταιριστικό κίνηµαοδηγήθηκε σε εκφυλισµό και παρακµή, τη στιγµήµάλιστα που η διεθνής εµπειρία δείχνει ότι είναι ηµόνη λύση για να µπορεί να σταθεί αποτελεσµατικάαπέναντι στις τάσεις της αγοράς ο µικρός και µεσαί-ος αγρότης. Αφού χρησιµοποιήθηκε µε ευθύνη τωνδιοικήσεών του από τις εκάστοτε κυβερνήσεις,δυσφηµίστηκε, υπερχρεώθηκε και αδυνατεί ναπαρέµβει στην αγορά. Σ’ όλο τον κόσµο οι συνεται-ρισµοί αναπτύχθηκαν από τη συλλογική δράση και

οργάνωση των παραγωγών, αλλά στη χώρα µας θεω-ρήθηκε ότι µπορούν να είναι «δηµόσιες» υπηρεσίεςεξυπηρέτησης κοµµατικών επιδιώξεων.Πότε επιτέλους θα πάψει να αποτελεί το σηµαντικό-τερο εργαλείο για την κατάληψη, ακόµη και τουµικρότερου αξιώµατος στο συνεταιριστικό χώρο, ηκοµµατική επίδοση; Η απαξίωση του συνεταιριστι-κού κινήµατος έχει προηγηθεί αυτής της πολιτικήςπου υπηρετούν οι δυνάµεις του δικοµµατισµού.Όταν κινδυνεύει µε αποδιάρθρωση η πρωτογενήςπαραγωγή µε τεράστιες επιπτώσεις σε παραδοσια-κά ελληνικά προϊόντα, όταν ανοίγεται ο δρόµοςδηµιουργίας µακροπρόθεσµα σοβαρότατου προ-βλήµατος διατροφικής εξάρτησης της χώρας, ότανεµφανίζεται ραγδαία επιδείνωση της εξαγωγικήςθέσης της στο εµπορικό ισοζύγιο αγροτικών προϊό-ντων, τότε έχουµε να κάνουµε µε κατάρρευσηαυτού του ίδιου του παραγωγικού µοντέλου τηςχώρας. Κι αυτή η κατάσταση κρίσης επιδρά όχιµόνο στον πρωτογενή τοµέα, αλλά και επηρεάζειπολυεπίπεδα όλες τις πλευρές της κοινωνικο-οικο-νοµικής ζωής του τόπου. Μάλιστα σήµερα, πουάλλα βασικά εργαλεία στήριξής του, όπως είναι οιυπηρεσίες του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξηςκαι Τροφίµων αλλά και θεσµοί, όπως το ΓΕΩΤΕΕ,είτε διαλύονται και αποδιαρθρώνονται, είτε υπο-νοµεύονται και τελικά εκφυλίζονται.Ο ΣΥΝ πιστεύει ότι υπάρχει ελπίδα ανατροπήςαυτής της κατάστασης. Κι αυτή βρίσκεται στησυσπείρωση όλων των αγροτών στο χώρο τους -γεωγραφικό και κλαδικό -, που ενώ βλέπουν τα προ-βλήµατα και αµφισβητούν τις εφαρµοζόµενες πολι-τικές, παραµένουν αµέτοχοι, περιµένουν απόάλλους ή αφήνουν σε άλλους να διαχειρίζονται τιςτύχες τους, αποκοµµένοι από τη συλλογική αγωνι-στική δράση.Χρειάζεται λοιπόν να γίνει ένα ξεκίνηµα. Πρώτισταόµως πρέπει να δηµιουργηθούν οι προϋποθέσειςγια ένα ανανεωµένο και αυτόνοµο συνεταιριστικόκίνηµα. Όσοι παρακολουθούν από κοντά τις εργα-σίες της ΠΑΣΕΓΕΣ διαπιστώνουν ότι, ενώ εντοπίζειτα προβλήµατα και τα προσεγγίζει µε συγκεκριµέ-νες προτάσεις που µερικές φορές µπορούν νασυµβάλουν θετικά, αδυνατεί να υπηρετήσει αποτε-λεσµατικά τον αγροτικό χώρο. Κι αυτό γιατί έχει χρε-ωθεί µε κοµµατικές συµπεριφορές και καρεκλοκέ-νταυρη νοοτροπία, αφού ήδη συµπληρώνει τρίτηθητεία στο διοικητικό συµβούλιο και µάλιστα ωςσυνέχεια µιας άλλης, πολύχρονης, του ίδιου κοµµα-τικού χώρου.Καιρός είναι, λοιπόν, να δώσουν τη θέση τους σενέους ανθρώπους που ακόµη και αν προέρχονταιαπό τους ίδιους κοµµατικούς χώρους θα λειτουργή-σουν πιο αυτόνοµα και αποδοτικά.Γι’ αυτό και πρέπει άµεσα ο αγροτικός χώρος ναβρει εκείνη τη συνδικαλιστική και συνεργατικήέκφραση, που όχι µόνο θα τον ξεµπλοκάρει από τονασφυκτικό κοµµατικό εναγκαλισµό αλλά και θα τονµετατρέψει σε ουσιαστικό εκφραστή και υπηρέτητων αγωνιών του Έλληνα αγρότη.

ΑΡΘΡΟτου Βαγγέλη ΑποστόλουΜέλους της Πολιτικής Γραµµα-τείας ΣΥΝ και πρώην βουλευτή

Ευβοίας

«∞·ÈÙÂ›Ù·È ¤Ó· Ó¤Ô ·ÁÚÔÙÈÎfi Î›ÓËÌ·»


Ë ·Ù ¤ÓÙ· ÙÔ ·Ú·Á ÁÔ‡

ΕΓΙΝΑΝ - ΘΑ ΓΙΝΟΥΝ

5 έως 7 Νοεµβρίου 2008 θα πραγµατοποιηθεί η 18η Πανελλαδική συνάντηση χρηστών ArcGIS λογισµικών Συστηµάτων Γεωγραφικών Πληροφο-ριών, στη Θεσσαλονίκη, στο ξενοδοχείο «Ηλέκτρα Παλλάς». ∆ιοργανωτής είναι η MDS Marathon Data System, τηλέφω-νο 210 6198866, www.marathondata.gr

6 έως 9 Νοεµβρίου 2008 θα πραγµατοποιηθεί η Έκθεση Βιολογικής Γεωργίας EECCOOFFEESSTTIIVVAALL στο εκθεσιακό κέντρο HELEXPO PalaceΛ. Κηφισίας 39, Μαρούσι Αθήνα. ∆ιοργάνωση ∆ΗΩ Αριστοτέλους 38, 10433 Αθήνα τηλ.: 210 822384 - Fax: 21088.48164 - e-mail: [email protected] - Ιστοσελίδα: wwwwww..ddiioonneett..ggrr

13 έως 15 Νοεµβρίου 2008 πραγµατοποιείται το 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μεγάλων Φραγµάτων στη Λάρισα. ∆ιοργανωτής είναι το Τεχνικό Επιµελητή-ριο Ελλάδας. Περισσότερες πληροφορίες στο τηλέφωνο 2410 257.866, e-mail: [email protected]

14 και 15 Νοεµβρίου 2008 θα πραγµατοποιηθεί σεµινάριο BRC και IFS (έκδοση 5). Πρόκειται για τις τελευταίες εκδόσεις των δύο πιο σύγχρονωνπροτύπων πιστοποίησης στο χώρο των τροφίµων, το αγγλικό BRC (British Retail Consortium) και το γαλλογερµανικό IFS(International Food Standard). Το διήµερο σεµινάριο που οργανώνει η AgroSpeCom παρουσιάζει τις αλλαγές που περι-λαµβάνουν οι νέες εκδόσεις. Το σεµινάριο είναι επιδοτούµενο από τον ΟΑΕ∆ και αίτηση συµµετοχής µπορείτε να λάβετεαπό το iinnffoo@@aaggrroossppeeccoomm..ggrr

20 Νοεµβρίου λήγει η προθεσµία για τους µελισσοκόµους που θέλουν να υποβάλουν αιτήσεις για να ενταχθούν και να επιδοτηθούν απότα κοινοτικά προγράµµατα αντικατάστασης κυψελών, καταπολέµησης της βαρροϊκής ακαρίασης και τεχνικής στήριξης τηςµελισσοκοµίας, τα οποία θα εφαρµοστούν το 2009. Μαζί µε την αίτηση, θα πρέπει να έχουν την αστυνοµική τουςταυτότητα, φωτοαντίγραφο της πρώτης σελίδας του βιβλιαρίου της ΑΤΕbank, φωτοαντίγραφο του Ε1 της φορολογικήςδήλωσης του 2008 και φωτοαντίγραφο θεωρηµένου µελισσοκοµικού βιβλιαρίου, επικυρωµένου από τη διεύθυνσηΑγροτικής Ανάπτυξης. Όσοι επιθυµούν να συµµετάσχουν στο πρόγραµµα τεχνικής στήριξης της µελισσοκοµίας, που έχεινα κάνει µε την επιδότηση της µεταφοράς µελισσοσµηνών, θα πρέπει να είναι κατά κύριο επάγγελµα αγρότες, νακατέχουν τουλάχιστον 150 µελισσοσµήνη και να προσκοµίσουν επιπλέον και την άδεια κυκλοφορίας του µελισσοκοµικούτους αυτοκινήτου.

21 και 22 Νοεµβρίου 2008 πραγµατοποιείται το 9ο Συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Ιολογίας, στην Αθήνα. Πληροφορίες στο τηλέφωνο 2105294388, [email protected]

21 και 22 Νοεµβρίου 2008 θα πραγµατοποιηθεί το 3ο Πανελλήνιο Συνέδριο για την τυποποίηση, τα πρότυπα και την ποιότητα. ∆ιοργανωτής είναι ηΈνωση Ελλήνων Επιστηµόνων για την προτυποποίηση και τυποποίηση.

27 ως 30 Νοεµβρίου 2008 θα πραγµατοποιηθεί το 10ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αγροτικής Οικονοµίας: «Ανταγωνιστικότητα - Περιβάλλον - ΠοιότηταΖωής & Αγροτική Ανάπτυξη», στη Θεσσαλονίκη, στο Πανεπιστήµιο Μακεδονίας. ∆ιοργανωτής είναι η Εταιρεία ΑγροτικήςΟικονοµίας, www.etagro.gr

6 και 7 ∆εκεµβρίου 2008 θα πραγµατοποιηθεί η οινογαστρονοµικού χαρακτήρα Έκθεση, «Χάρτης των Γεύσεων», από τη Wine Plus.


11 και 12 ∆εκεµβρίου 2008 θα πραγµατοποιηθεί το 15ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ελληνικής Ζιζανιολογικής Εταιρείας, µε θέµα «ΠεριβαλλοντικέςΑλλαγές και Ζιζανιολογία». Το Συνέδριο θα πραγµατοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη, στο ξενοδοχείο Grand Hotel Ρalace Πλη-ροφορίες: τηλ. 2310 791339 (ΚΚίίττσσιιοοςς ∆∆ήήµµααςς).

20095 ως 8 Φεβρουαρίου 2009 θα πραγµατοποιηθεί η 6η ∆ιεθνής Έκθεση για την Κτηνοτροφία και την Πτηνοτροφία ZZooootteecchhnniiaa 22000099Οργάνωση: HELEXPO. τηλ.: 2310 291101, Fax: 2310 291551, [email protected]

6 ως 9 Μαρτίου 2009 θα πραγµατοποιηθεί η 2η Έκθεση Βιολογικών Προϊόντων BBiioollooggiiccaa 22000099. Οργάνωση: HELEXPO. τηλ.: 2310 291201,Fax: 2310 291658, [email protected]

6 ως 9 Μαρτίου 2009 θα πραγµατοποιηθεί η 20ή ∆ιεθνής Έκθεση Τροφίµων, Ποτών, Μηχανηµάτων και Εξοπλισµού DDeettrroopp 22000099.Οργάνωση: HELEXPO. τηλ.: 2310 291201, Fax: 2310 291551, [email protected]

6 ως 9 Μαρτίου 2009 θα πραγµατοποιηθεί η Έκθεση Προϊόντων Ιδιωτικής Ετικέτας PPrriivvaattee LLaabbeell 22000088. Οργάνωση: HELEXPO. τηλ.: 2310291201, Fax: 2310 291551, [email protected]

6 ως 9 Μαρτίου 2009 θα πραγµατοποιηθεί η 2η ∆ιεθνής Έκθεση Οίνου ΟΟΙΙΝΝΟΟΣΣ 22000099. Οργάνωση: HELEXPO, τηλ.: 2310 291201, Fax: 2310291551, [email protected]

19 ως 22 Μαρτίου 2009 θα πραγµατοποιηθεί η 2η ∆ιεθνής Έκθεση Ψύξης - Θέρµανσης, Συµβατικών και Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας EEnneerrggyyTTeecchh 22000099 ΟΟρργγάάννωωσσηη:: HHEELLEEXXPPOO τηλ.: 2310 - 291548, Fax: 2310 291.553, [email protected]

10 ως 12 Απριλίου 2009 θα πραγματοποιηθεί στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας στον Πειραιά το 33οο ΦΦεεσσττιιββάάλλ ΕΕλλααιιοολλάάδδοουυ κκααιι ΕΕλλιιάάςς. Την έκθεση θαεπισκεφθούν πρέσβεις και εμπορικοί ακόλουθοι από όλο τον κόσμο, προμηθευτές αλυσίδων σούπερ μάρκετ, ξενοδοχει-ακών και ναυτιλιακών επιχειρήσεων καθώς και εστιατορίων και χώρων σίτισης. Στα πλαίσια της έκθεσης θα πραγματοποι-ηθεί το συνέδριο για τους ελαιοτριβείς και το marketing του ελαιολάδου. Διοργανωτής της έκθεσης είναι το ΕυρωπαϊκόΔίκτυο Περιφερειακής Ανάπτυξης.

25 Απριλίου 2009Θα πραγματοποιηθεί η 99ηη ΠΠααννεελλλλααδδιικκήή γγιιοορρττήή ααννττααλλλλααγγήήςς ννττόόππιιωωνν πποοιικκιιλλιιώώνν στην Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Ανατο-λής Κισσάβου. Οργάνωση Πελίτι, πληροφορίες 25240 – 22059.

8 ως 10 Μάη 2009 θα πραγµατοποιηθεί η Μεσογειακή Έκθεση Ελιάς και Ελαιολάδου ««ΕΕλλααιιοοττεεχχννίίαα»». Η έκθεση θα πραγµατοποιηθεί στις εγκα-ταστάσεις Ξιφασκίας, στο Ολυµπιακό Κέντρο Ελληνικού. Πληροφορίες: www.eleotexnia.gr/exhibition.html

31 ∆εκεµβρίου 2009 λήγει η προθεσµία έκδοσης αδειών για τις στάνες από τους κτηνοτρόφους.

Ë ·Ù ¤ÓÙ· ÙÔ ·Ú·Á ÁÔ‡

Νησιωτικό Αγρόκτημα 4

Documents

Transcript of Νησιωτικό Αγρόκτημα 4